Logowww.mari-language.com:ENGLISH | МАРЛА | ПО-РУССКИ
Тӱҥ лышташ » Текст корпуслан ӱзгар » Elnet » 1-1-8

Текст корпуслан ӱзгар - Elnet - 1-1-8

Тиде материал нерген кызыт англичан йылме дене веле лудаш лиеш. Марий ден руш версий ямдылалтеш да вашке савыкталтшаш.

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

Č́odə̑ra orol Toktar, Sakar poč́eš kuržtalə̑štə̑n, nojen, püžaltə̑n.
Tamakə̑m šupšə̑n šinč́ə̑šə̑žla mogə̑ržə̑lan juž-ž č́uč́o.
«Tə̑ge prostuditlaltašat liješ, kajaš küleš», — šonaltə̑š Toktar.
Ječ́ə̑žə̑m č́ijə̑š.
Tarβanə̑š.
Pač́erə̑škə̑že kajšə̑žla Sakar nergen šonaš tüŋale...
Sakarə̑n tə̑ge ə̑štə̑mə̑že tudə̑m perβə̑j örə̑ktarə̑š.
Mə̑ńar ij č́odə̑ram orolen, Toktar tə̑gaj ozornikə̑m perβə̑j užə̑n.
Vara, kajme semə̑n, Toktar sə̑raš tüŋale.
Pač́erə̑škə̑že mijen šumə̑ž godə̑m č́ə̑tə̑də̑mə̑n šə̑deškə̑š:
— Mə̑jə̑m, Toktarə̑m, tə̑ge mə̑skə̑laš!
Saj jeŋ liješ gə̑n, iktaž teŋgem pua gə̑n, ajda lüjə̑ltšö, kö č́amana.
Č́odə̑ra Toktarə̑n püžβüdšö dene kuškə̑n ogə̑l, janlə̑kə̑mat Toktar onč́en-kušten ogə̑l...
Kuβan Semon č́odə̑ram šolə̑šteš.
Toktar tidə̑m peš saj šinč́a.
No tudə̑n ümbak molan protokolə̑m βozaš — tudo tə̑gakat kumə̑l šuktə̑šo jeŋ.
Tač́at ik mutə̑mat ə̑š pelešte, müjə̑m Toktar βate dek naŋgajə̑š.
Konešne, tudo č́ə̑lažə̑mak Toktar βatə̑lan puen ogə̑l, pelə̑že č́olo škanže koden.
Tidlan βursaš liješ mo?
Keč́-köat škenžə̑m mondə̑man ogə̑l...
A sade kaβaren kertdə̑me Sakaret pelə̑žə̑m ogə̑l, nimomat ə̑š pu, ümbač́še mə̑skə̑len βele kodə̑š.
Kuze ot sə̑re?
Pörtə̑š mijen purə̑š da Toktar βigak protokolə̑m βozaš šinč́e.
Vatə̑že č́ajə̑m šolten, Kuβan Semonə̑n kondə̑mo müjžə̑m luktə̑n šə̑nden.
Toktarə̑n č́aj jümə̑žat ok šu, koč́kə̑šat logar gə̑č́ ok kaj.
Iktaž šagat č́olo, türβə̑žə̑m šujkalen, βozen šinč́ə̑š: «Kudašnur Jeprem Sakar 76-šo kβartalə̑šte pušeŋgə̑m ruen, mükšə̑m tolen, č́odə̑ra orolə̑mat susə̑rtaš tolašen...» * * *
Sakar ške dekše tol'o, luj den uržə̑m ńə̑ktə̑n, koβaštə̑m č́ə̑men, oŋambalan šogaltə̑š.
Šoŋgo aβaže peš kuanə̑š.
Ə̑nde Sakar parə̑m gə̑č́ lekteš, šona.
Tide parə̑m nele küla Jeprem kuβan č́onə̑štə̑žo kija.
Parə̑mə̑škə̑že Sakar ok puro gə̑nat liješ ə̑le, da mom ə̑štet, ikšə̑βe mom šona gə̑n, ə̑štə̑de ok č́arne.
Pünč́ə̑dürə̑štö kugu urlə̑k č́omam užə̑n tolə̑n da jüdə̑m malen ok kert...
Pazarə̑šte izirak č́omam βič́ teŋgelanat nalaš liješ, a Sakar č́omalan luč́ko teŋgem puen.
Aβažat, Leβentej kugə̑zat mə̑ńar ojlə̑št: «Nužna jeŋlan č́aple imne ok kül, luč́ko teŋgelan č́omam ogə̑l, izirak talgə̑də̑m nalaš liješ, βes ij kə̑č́kaš jöra», — mańə̑č́.
Uke, Sakar nigömat ə̑š kolə̑št.
Tə̑glaj godə̑mžo akažə̑mat peš jörata, Leβentej kugə̑zamat pagala.
Leβentej kugə̑zam kuze ot pagale?
Leβentej kugə̑za Sakarə̑m pə̑č́al dene koštaš tunə̑kten.
Č́omam nalaš Sakarə̑n škenžə̑n βič́ teŋge oksaže βele, lu teŋgem Lopnur Č́užgan Osə̑p deč́ araš tüknə̑š.
Č́užgan kugə̑za utə̑žə̑m ə̑š mutlane, lu teŋgem luktə̑n puə̑š.
Lač́ak ik ojə̑m βele kalasə̑š:
— Ur koβaštetə̑mat, molə̑žə̑mat βesə̑lan it užale...
Č́aj-sakə̑r küleš gə̑n, puem, nal...
Sakar ośmuška oŋa č́aj den pel kremga sakə̑rə̑mat nale.
Tə̑ge Sakar parə̑mə̑š purə̑š, tə̑ge Sakarə̑n βütašte imne βol'ə̑kšo lije.
Sakarə̑n uškalže moń uke.
Pižergə̑lan, č́ulkalan manə̑n, aβaže kok šorə̑kə̑m ašnaš tolaša...
Sadlan Sakar kerek-kunar nojen toleš gə̑nat, č́omaž dek lektə̑n purə̑de ok č́ə̑te.
Onč́ašə̑že utlarakše aβažlan tükna.
Sakarə̑n molo ješə̑že uke.
Aβaže Sakarlan ümasek üdə̑rə̑m nalə̑ktə̑neže.
«Ale izišak č́ə̑tena, imne deč́ posna üdə̑rə̑m nalaš kuze kajet?» — maneš Sakarže.
Üdə̑rə̑m nalme deč́ onč́ə̑č́ Sakar šotan jeŋ lijneže...
Ale saltaklan kajme deč́ kodə̑n ogə̑l.
Ik ergə̑m ogə̑t nal, manə̑t da, ala?.. * * *
Sakar ač́až deč́ lu ijaš tulə̑keš kodə̑n.
Ač́aže ilə̑me godə̑m Sakar kum keč́e školə̑ško koštə̑n.
Kumšo keč́ə̑nže uč́itel' erge den uŕadnik erge Sakarə̑m kudβeč́e lukeš aβə̑renə̑t:
— Sakar — meraŋ, — manə̑n lümdə̑lə̑nə̑t.
Sakar meraŋ igə̑la ogə̑l, pire igə̑la šužə̑m šogaltə̑š.
A uŕadnik erge den uč́itel' erge Sakarə̑m laβraš pördaltarenat nal'ə̑č́.
Sakarə̑n tuβə̑ržo nimolan jördə̑mə̑n amə̑rgə̑š.
Uŕadnik erge den uč́itel' erge uten kajen βoštə̑lə̑t.
Sakarə̑n č́onžə̑lan kalasen moštə̑də̑mə̑n jösö lije gə̑nat, Sakar ə̑š šort...
Ulo βijžə̑m pogen, pojan joč́a-βlak dek mijen piže.
Uŕadnik ergə̑m ulo kertmə̑n βuj gə̑č́ muškə̑ndə̑š, uč́itel' ergə̑n neržə̑m susə̑rtə̑š.
Uč́itel' ergə̑n ner gə̑č́še βür jogaš tüŋale.
Uč́itel' erge, magə̑ren-magə̑ren, ač́až dek kajə̑š.
Urok tüŋalme deč́ onč́ə̑č́ molitβam ludə̑č́.
Molitβa pə̑tə̑mek, uč́itel', nimom peleštə̑de, Sakarə̑m šojagorem gə̑č́ kuč́ə̑š, koŋga lukə̑š namijen šuralten, sukə̑kten šə̑ndə̑š, βara kə̑č́kə̑rale:
— Ja dam tebe drat'śa!..
Šogo kas šumeš!
Sakar kə̑de-godo kə̑nel šogale.
— Kuško kə̑nelat!
Šogo pulβuj ümbalne!
— kə̑č́kə̑ra uč́itel'.
Sakar sukalten ok šič́.
Uč́itel' utlarak šə̑deškə̑š:
— A, tə̑ ne χoč́eš́ slušat'śa!
Sakar βuješ linejka šolt pernə̑š.
Sakar meraŋla törštaltə̑š, omsa βoktense iške gə̑č́ šükšö mə̑žerže den upšə̑žə̑m solaltə̑š, škol gə̑č́ lektə̑nat βozo.
Tuleč́ βara škol βokteč́ ertə̑mə̑ž godə̑mat škol pörtə̑m tupuj onč́a ə̑le.
Ač́aže kolə̑meke, Sakar molo joč́a-βlak dene pə̑rl'a janda zaβodə̑ško pašam ə̑štaš kajə̑š, Tudo šokšo butə̑lkam numalaš purə̑š.
Tuštə̑žo ila ə̑le, pašadarat perβə̑j tə̑lzə̑štak kandaš teŋge č́olo logale.
No Sakarlan pašašte eŋgek tol'o.
Ik erdene Sakar pašaške lektə̑n.
Master jüšö ulmaš.
Sakar šuarə̑me koŋgaš ala-mə̑ńar gana butə̑lkam namijen kodə̑š, iktat ə̑šat pere, ə̑šat šürdö.
Sakarə̑n č́onžə̑lan sajə̑nak č́uč́o.
Sakar, master dek tolə̑n, soβokšə̑m šujen šogale.
Master ala lümə̑nak, ala joŋə̑lə̑š — tidə̑m Sakar palen ogə̑l — šokšo butə̑lkam soβokə̑š koltə̑mo olmeš, Sakarə̑n kidβurgə̑škə̑žo šuen.
Sakarə̑n kidše gə̑č́ soβok tunamak βolen βozo, kidβurgo taraj gaj joškargə̑š, pükš gaj βüdotə̑za nalə̑n šinč́e, č́ə̑tə̑də̑mə̑n č́ot puč́ə̑štaš tüŋale.
Sakarə̑m tunamak fel'dšer dek βüden naŋgajə̑št.
Fel'dšer, ala-mogaj emə̑m šüren, mamə̑k gaj puškə̑do oš βə̑ner dene pidə̑n koltə̑š.
Sutka gə̑č́ adak tolaš šüdə̑š.
No sutka gə̑č́ Sakar, zaβodə̑m kudalten, möŋgə̑škə̑žö oškə̑l'o: ozalan č́olak jeŋ ok kül...
Sakarlan šuko orlanaš tüknə̑š, kidše pel ij gə̑č́ iže törlanə̑š.
Kidše törlanə̑mek, Sakar pašam ə̑štaš ə̑š kaje.
Jöratə̑me βerže č́odə̑ra lije.
Kudašnur jal č́odə̑ra türə̑štö šinč́a.
Umbakə̑že, Elnet βes mogə̑rə̑š šumeš, — ertak č́odə̑ra.
Tide č́odə̑rašte türlö janlə̑kat šuko ulo.
En šukə̑žo — meraŋ.
Kudašnur-βlak šošo jeda, kə̑lme lumə̑n jeŋə̑m numal kertmə̑ž godə̑m, meraŋə̑m poktaš koštə̑t.
Pə̑č́alze-βlak ik oŋaj βerə̑m aβə̑ren šogalə̑t, molə̑žo, pə̑č́aldə̑me-βlakše, kə̑č́kə̑ren-kə̑č́kə̑ren, meraŋə̑m lüdə̑kten, βes tür gə̑č́ pə̑č́alze-βlak dek pokten kondat.
— Agač́!..
Agač́!..
Agač́!..
— šokta č́odə̑rašte.
Meraŋ tə̑š rualta — βaštarešə̑že «agač́!» šokta.
Ves βere rualta — adak «agač́!..» Meraŋ tə̑mə̑k βerə̑škə̑la kudaleš.
Tə̑mə̑k βerže — en šuč́kə̑žo: tušto meraŋlan muč́aš liješ...
«Šült!..» šokta ik βere — meraŋə̑n ümə̑ržö pə̑tə̑š.
«Šült!» šokta βes βere.
Jöra, pə̑č́alzə̑žə̑n kidše tura ogə̑l ulmaš, meraŋə̑n koβarč́ešə̑že βele kok jadra logalə̑n.
Meraŋ βes βeke orə̑šə̑la kudaleš.
Jöneš toleš gə̑n, južgunam meraŋ poktə̑šo-βlaklan kažnə̑žlan ik meraŋ gə̑č́ logaleš, južgunam kok jeŋlan ik meraŋ, a č́üč́kə̑də̑nak č́umə̑r artel'lan luč́ko-kolo jeŋlan kok meraŋ βele βerešteš.
Tunam meraŋə̑m, pə̑rl'a šolten, artel'ə̑n koč́kə̑t.
Šüržə̑m kö mə̑ńar kerteš, tunar koč́keš, a šə̑lžə̑m «bukə̑mgam» ə̑šten pajlat.
Meraŋ poktaš Sakar peš jöraten.
Meraŋə̑m poktə̑mo žap Sakarlan pajremla č́uč́ə̑n.
Lač́ak lüjaš gə̑na Sakarlan βaške logalə̑n ogə̑l.
Škenžə̑n pə̑č́alže uke ulmaš, a jeŋ ške pə̑č́alžə̑m somsora ok pu.
Ikana, meraŋə̑m poktaš kajme godə̑m, Sakar ala-kuze Leβentej kugə̑za dene pə̑rl'a lijə̑n.
Leβentej kugə̑zan pə̑č́alže peš jə̑tə̑ra, kuguat ogə̑l, lač́ak ikšə̑βə̑lə̑k.
«Eχ, mə̑jə̑n tə̑gaj pə̑č́alem liješ ə̑le gə̑n...» — šona Sakar.
Šinč́aže jülen-jülen kajə̑šat, Sakar č́ə̑ten ə̑š kert, Leβentej kugə̑za deč́ jodo:
— Kugə̑zaj, tač́e keč́ ik gana lüjaš pə̑č́aletə̑m pu.
— Lüjmet peš šueš mo?
— šə̑rgə̑žale Leβentej kugə̑za.
— Peš č́ot šueš.
Tol'ko mə̑lanem pə̑č́alə̑m iktat ok pu.
— Mə̑j deč́em it ojə̑rlo, — mane Leβentej kugə̑za.
Sakar č́ə̑tə̑də̑mə̑n č́ot kuanə̑š.
«Leβentej kugə̑za tüńašte en saj jeŋ», — šonaltə̑š.
Leβentej kugə̑za, č́odə̑raške mijmeke, tə̑gə̑de kož koklaške puren šinč́e, βoktenže Sakarə̑m šə̑ndə̑š, Sakarlan kuze lüjšašə̑m onč́ə̑ktə̑š: «Teβe tə̑ge βikte, tə̑ge onč́o.
Koβaštə̑že loktə̑laltme deč́ βujə̑m onč́en lüjö», — mane.
Sakar pə̑č́alə̑m kuč́en šinč́e.
Umbalne «agač́!..
agač́!..» šokta.
Ik βere «šül-lt!» šergə̑lt kajə̑š.
Sakarə̑n šümžö meraŋə̑nlak pə̑rtkaš tüŋale.
Ves βere «šül-lt!» pudešte.
Sakarə̑n βuj pördeš βele, meraŋ kudal tolmə̑m βaŋa.
— Una, una, — šə̑pak gə̑na Leβentej kugə̑za peleštə̑š, parńaž dene izi arka βek onč́ə̑ktə̑š.
Meraŋ pə̑l'də̑rə̑m-pə̑l'də̑rə̑m kudal toleš.
Sakarmə̑t dek aŋa toreš tolə̑n ə̑š šu — tə̑manmeš č́urk šinč́e.
Tide küč́ə̑k žap Sakarlan sitə̑š.
Leβentej kugə̑za tunə̑ktə̑mo semə̑n, pə̑č́alžə̑m βikten, šelə̑n koltə̑š.
Meraŋ «jurgə̑ldik» törštaltə̑š da tušakak jə̑men βozo.
Sakar pə̑č́alžə̑mat šuen koltə̑š, meraŋ dek kuržo, βara tudə̑m Leβentej kugə̑za dek numal tol'o.
— Jöra, perβə̑j lüjmə̑lan peš saj, — mane Leβentej kugə̑za.
Sakar örö, Leβentej kugə̑za moktašə̑že mokta, da jükə̑štə̑žö ala-mo tugaj ojlen moštə̑də̑mo ə̑lč́ə̑k ulo: «Tə̑j, Sakar, pə̑č́al kuč́ə̑ltaš ale izi ulat» manmə̑la č́uč́eš.
— Mo, kugə̑zaj, ə̑žə̑m kelə̑štare mo?
— örə̑n jodo Sakar.
— Una, onč́o, kušak logaltenat...
Koβaštə̑žə̑m loktə̑lə̑nat...
Sakar meraŋə̑m nöltal onč́ale — pə̑č́alə̑se ulo jadra meraŋə̑n ördə̑žlu koklaškə̑že puren kajen.
«Vujə̑ško onč́o» mańə̑m βet, — pə̑č́alə̑m šüššə̑žla šə̑man gə̑na peleštə̑š Leβentej kugə̑za.
— Kə̑zə̑tše jöra, kə̑zə̑t meraŋ koβašte šergakan ogə̑l, a šə̑žə̑m urə̑m tə̑ge lüjə̑ltaš tüŋalat gə̑n, škanet kugu naklatə̑m ə̑štet.
Rožə̑n koβaštə̑lan pel akə̑m βele puat.
Lujə̑m ale rə̑βə̑žə̑m tə̑ge pokšeč́ lüjet gə̑n, βara jöršeš loktə̑lat.
Šuko pə̑č́alze tide šotə̑m ok šinč́e, južə̑žo šinč́a gə̑nat, lüjen ok mošto.
Sadlan pazarə̑šte küleš akə̑m nalə̑n ogə̑t kert.
Saj sonarze keč́-mogaj janlə̑kə̑mat, koβaštə̑žlan köra lüja gə̑n, βujə̑m onč́en lüja.
Ožno Jalkaj kugə̑za ik jadra dene ur šinč́am onč́en lüja ulmaš...
Una, una, adak toleš...
Kernak, tudo βelə̑mak βes meraŋ kudaleš.
Leβentej kugə̑za šojik šüškaltə̑š.
Meraŋ č́urk lije.
Sakar adak pudeštaren koltə̑š.
Meraŋ nalə̑n šuə̑mə̑la jörlə̑n kajə̑š.
Tuge gə̑nat, ə̑š tə̑plane, pördal-pördal, umbake kaja.
Leβentej kugə̑za den Sakar meraŋ poč́eš kuržə̑č́.
Meraŋ utlen ə̑š kert.
Sakar, pokten šuə̑n, toškale.
Leβentej kugə̑za βujžə̑m rüzaltə̑š:
— Ə̑ndə̑že šeŋgel jolžə̑m βele pudə̑rtenat...
Meraŋ šeŋgel jolžə̑m joŋgeštaren kudaleš.
Onč́ə̑l jolžo eŋertaš βele.
Sadlan meraŋ kudal ə̑š kert.
Meraŋə̑m šeŋgel jolžo pukša.
Sakarə̑n šümžə̑lan jösə̑n č́uč́o.
Kokə̑mšo ganalan lüjmaštat βuješ logalten ogə̑l.
Tidə̑m šižme gaj lijə̑n, Leβentej kugə̑za peleštə̑š:
— Nimat ogə̑l, erkə̑n-erkə̑n tunemat...
Tə̑leč́ βara Leβentej kugə̑za č́odə̑raš kaja gə̑n, Sakar kerek-kuze gə̑nat pižə̑n mija.
Leβentej kugə̑za škežat Sakar deč́ posna koštmə̑m č́arnə̑š.
«Sakar pialan, Sakar dene kajet gə̑n, jara ot tol», — maneš.
Pə̑č́al dene ik šə̑že koštmeke, Sakar kudalše meraŋlanak βujə̑ško logaltaš tüŋale.
Tidə̑žə̑m ške šotšo dene, Leβentej kugə̑zan tunə̑ktə̑mə̑ž deč́ posna, kelə̑štarə̑š.
Telə̑mže, lujə̑m puštmekə̑št, Leβentej kugə̑za, kum teŋgeat peleš šotlen, Sakarlan ške pə̑č́alžə̑m puə̑š.
Luj oksaž dene škanže kugurak pə̑č́alə̑m nale.
Tə̑leč́ βara Sakar č́ə̑n sonarze lije. * * *
Lujə̑m lüjen tolmo erlašə̑žə̑m Sakar Lopnurə̑š Č́užgan Osə̑p dek luj den ur koβaštə̑žə̑m naŋgajə̑š.
Sakarə̑n mijmə̑ž godə̑m Č́užgan kugə̑za lač́ak keβə̑tə̑štə̑že ə̑le.
Sakar onč́ə̑č́ə̑n ur koβaštə̑žə̑m luktə̑n puə̑š.
Č́užgan kugə̑za ur koβaštə̑m saβə̑rkalen onč́ə̑šat, šə̑man gə̑na jodo:
— Ikte βele mo?
— Tač́e ikte βele.
Sakar jə̑rže onč́ale, šeŋgelnə̑že kok palə̑də̑me jeŋ šoga.
— Onč́ə̑kto, tə̑šte lüdšaš uke, — Č́užgan kugə̑za Sakarə̑m üšandarə̑š.
Sakar luj koβaštə̑žə̑m luktə̑n puə̑š.
Č́užgan kugə̑za luj koβaštə̑mat, saβə̑rkalen-saβə̑rkalen, peš č́ot onč́ə̑š, βara ur koβaštə̑mat, luj koβaštə̑mat pogen pə̑štə̑š.
Sakar deč́ jodo:
— Tə̑lanet mo satu küleš?
— Osə̑p kugə̑zaj, tošto puə̑šašem šotlet gə̑n, jöra ə̑le, — peleštə̑š Sakar.
— Mom tudə̑m ojlaš, puə̑šašet šuko ogə̑l.
Ves gana šotlena.
Kə̑zə̑t mo külešetə̑m nal.
Sakar Č́užgan kugə̑za dene üč́ašaš ə̑š tüŋal.
Kuze üč́ašet?
Č́užgan kugə̑za peš šə̑man mutlana.
Sakar č́ajə̑m-sakə̑rə̑m, kremga jadram, pel kremga pə̑č́altarə̑m, βitle pistonə̑m keβə̑t gə̑č́ numal lekte.
Aβažlan kremga klendə̑rə̑mat Č́užgan kugə̑za škak temlen puen koltə̑š. * * *
Filipp Afanaśjeβič́, del'ankə̑š mijmekə̑že, purə̑s pə̑rńalan ruə̑mə̑m, posna βiskalen, šotlen βozə̑š.
Pulə̑kšə̑m adak posna šotlə̑š.
Marij-βlak tudə̑m onč́ə̑lgoč́ podə̑ltenə̑tat, Filipp Afanaśjeβič́ tide ganaže peš šukə̑žak ə̑š kə̑č́altə̑l.
Vot ajə̑k βuja toleš gə̑n, türlö küldə̑mašə̑žlanat pižedə̑leš: to pə̑rńa parńa βoč́mo nare küč́ə̑k liješ, to kužu liješ, to pužarə̑mašte βə̑le kodə̑n, to ugə̑č́ erə̑ktə̑mašte jə̑tə̑ran ə̑štə̑me ogə̑l...
Pu gə̑n, teβe šuen optə̑mo, ja utə̑žə̑m tə̑gə̑də̑n šelə̑štme...
Mom-gə̑nat ekšə̑kə̑m mueda.
Važə̑klan kumə̑rə̑m ja šə̑mə̑rə̑m kudalta, a βet kresańə̑klan kumə̑ržat šerge.
Važə̑klan kumə̑r dene kuč́en kodə̑maštak janda zaβod ozalan šüdö teŋge dene parə̑š liješ...
Iziš podə̑ltet gə̑n, ale iktaž üj den müj gajə̑m namijen puet gə̑n, Filipp Afanaśjeβič́ jöršeš βes jeŋ liješ: ojla, βoštə̑leš, tə̑gə̑de-tagə̑de zijanə̑m pə̑rč́at ok už.
Kə̑zə̑tat, lümə̑n podə̑ltə̑mo deč́ βara, tudo Stapanmə̑tə̑n pašaštə̑m peš sajə̑n prinimatlə̑š.
— Erla mijza, oksa liješ, — Filipp Afanaśjeβič́ rogozan terə̑š küzen šič́mekə̑že mane.
— Tau, Vilip Opanasə̑č́, pasibe, — marij-βlak upšə̑štə̑m nal'ə̑č́.
Stapan adak kuč́er olmə̑š küzen šinč́e.
— Nu, č́eβerə̑n!
— Filipp Afanaśjeβič́ kidšə̑m lupšale.
Stapan sapə̑m šupšə̑l'o.
Kə̑lmen šogə̑šo imne keneta tarβanə̑š.
Ter, törštalten, munč́altə̑š.
Kornə̑što Filipp Afanaśjeβič́ Stapan dene ə̑š mutlane, korno muč́ko ala-mom šonen kajə̑š.
Pač́erə̑škə̑že mijen šumekše, Stapanə̑m izirak pölemə̑škə̑že purtə̑š, ik č́arkam ške jüö, ik č́arkam Stapanlan puə̑š, βara üstembake kagazə̑m luktə̑n pə̑štə̑š, kidə̑škə̑že ruč́kam nale da jodo:
— Sade marijetə̑n lümžö kuze?
— Mogaj marijə̑n?
— ə̑š ə̑ŋə̑le Stapan.
— Vot tebe raz, tiń mondenat?
Znač́it, tə̑ńə̑m č́otrak kə̑raš küleš ə̑le.
— A-a, Sakarə̑m jodat ulmaš...
— Znač́it, tudə̑n lümžö Sakar?
A familijže kuze?
Stapanə̑n βujžo gə̑č́ araka puš šukertak lektə̑n pə̑ten.
Araka puš dene pə̑rl'ak agə̑tanlə̑kšat lektə̑n kajen.
Stapan adak üŋə̑šö marij lijə̑n kodə̑n.
— A, Vilip Opanasə̑č́, sudšo možo, ok kül.
Sudə̑š koštə̑n, paša ə̑štə̑šaš βele kodeš.
— A tugaj razbojnikə̑m tunə̑ktaš küleš.
— Sakarə̑m suditlat, a mə̑lanemže mogaj pajda?
— A mińžə̑m tiń monden?
Mińə̑n βreḿa jomə̑n.
Miń služaš́š́ij jeŋ ulam.
— Tugeže tə̑j ške sudə̑š pu, Vilip Opanasə̑č́.
— Tudo tińə̑m kə̑ren ale mińə̑m?
— šə̑deškə̑š Filipp Afanaśjeβič́.
Stapan lüdö.
Sud deč́ ogə̑l, a Filipp Afanaśjeβič́ deč́...
Filipp Afanaśjeβič́ə̑m sə̑rə̑ktaš ok jörö...
Ok jörö!
Stapan ojlaš tüŋale:
— Zaχar Jefremoβ, Kudašnur marij...
Mo lijmə̑žə̑m škat šinč́et.
Užə̑nə̑t: Užanur marij-βlak Pridon Jepišeβ den Ipat Pajmetoβ.
Pel šagat gə̑č́ Filipp Afanaśjeβič́ prošenijə̑m βozen pə̑tarə̑š, zemskij nač́al'nik dek koltaš jamdə̑len pə̑štə̑š.
Tə̑ge Sakar ümbake ik keč́ə̑štak kok kagaz βozalte.


Admin login:

[Search]

1-1-8-1


Č́odə̑ra orol Toktar, Sakar poč́eš kuržtalə̑štə̑n, nojen, püžaltə̑n.

Č́odə̑ra
Č́odə̑ra
č́odə̑ra
forest
no
Č́odə̑ra
Č́odə̑ra
č́odə̑ra
coarse
ad
orol
orol
orol
watchman
no
Toktar,
Toktar
toktar
slow-witted
ad
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
poč́eš
poč́eš
poč́eš
recent
ad/av/po
poč́eš
poč́-eš
poč́-eš
tail-LAT
no-case
poč́eš
poč́-eš
poč́-eš
open-3SG
vb1-pers
kuržtalə̑štə̑n,
kuržtalə̑št-ə̑n-Ø
kuržtalə̑št-n-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
kuržtalə̑štə̑n,
kuržtalə̑št-ə̑n
kuržtalə̑št-n
run-CVB
vb1-adv
nojen,
noj-en-Ø
nojo-en-Ø
become.tired-PST2-3SG
vb2-tense-pers
nojen,
noj-en
nojo-en
become.tired-CVB
vb2-adv
püžaltə̑n.
püžalt-ə̑n-Ø
püžalt-n-Ø
sweat-PST2-3SG
vb1-tense-pers
püžaltə̑n.
püžalt-ə̑n
püžalt-n
sweat-CVB
vb1-adv



1-1-8-2


Tamakə̑m šupšə̑n šinč́ə̑šə̑žla mogə̑ržə̑lan juž-ž č́uč́o.

Tamakə̑m
Tamak-ə̑m
tamak-m
tobacco.plant-ACC
no-case
šupšə̑n
šupš-ə̑n-Ø
šupš-n-Ø
pull-PST2-3SG
vb1-tense-pers
šupšə̑n
šupš-ə̑n
šupš-n
pull-CVB
vb1-adv
šinč́ə̑šə̑žla
šinč́ə̑-šə̑žla
šinč́e-šə̑žla
sit-CVB.SIM.3SG
vb2-adv.pers
šinč́ə̑šə̑žla
šinč́ə̑-šə̑žla
šinč́e-šə̑žla
know-CVB.SIM.3SG
vb2-adv.pers
šinč́ə̑šə̑žla
šinč́ə̑šə̑-ž-la
šinč́ə̑še-že-la
stagnant-3SG-COMP
ad-poss-case
šinč́ə̑šə̑žla
šinč́ə̑šə̑-ž-la
šinč́ə̑še-že-la
learned-3SG-COMP
ad/no-poss-case
šinč́ə̑šə̑žla
šinč́ə̑šə̑-ž-la
šinč́ə̑še-že-la
stagnant-3SG-PL
ad-poss-num
šinč́ə̑šə̑žla
šinč́ə̑šə̑-ž-la
šinč́ə̑še-že-la
learned-3SG-PL
ad/no-poss-num
šinč́ə̑šə̑žla
šinč́ə̑šə̑-ž-la
šinč́ə̑še-že-la
stagnant-3SG-STR
ad-poss-enc
šinč́ə̑šə̑žla
šinč́ə̑šə̑-ž-la
šinč́ə̑še-že-la
learned-3SG-STR
ad/no-poss-enc
šinč́ə̑šə̑žla
šinč́ə̑-šə̑-ž-la
šinč́e-še-že-la
sit-PTCP.ACT-3SG-COMP
vb2-ad-poss-case
šinč́ə̑šə̑žla
šinč́ə̑-šə̑-ž-la
šinč́e-še-že-la
know-PTCP.ACT-3SG-COMP
vb2-ad-poss-case
šinč́ə̑šə̑žla
šinč́ə̑-šə̑-ž-la
šinč́e-še-že-la
sit-PTCP.ACT-3SG-PL
vb2-ad-poss-num
šinč́ə̑šə̑žla
šinč́ə̑-šə̑-ž-la
šinč́e-še-že-la
know-PTCP.ACT-3SG-PL
vb2-ad-poss-num
šinč́ə̑šə̑žla
šinč́ə̑-šə̑-ž-la
šinč́e-še-že-la
sit-PTCP.ACT-3SG-STR
vb2-ad-poss-enc
šinč́ə̑šə̑žla
šinč́ə̑-šə̑-ž-la
šinč́e-še-že-la
know-PTCP.ACT-3SG-STR
vb2-ad-poss-enc
šinč́ə̑šə̑žla
šinč́ə̑-š-Ø-ə̑ž-la
šinč́e-š-Ø-že-la
sit-PST1-3SG-3SG-STR
vb2-tense-pers-poss-enc
šinč́ə̑šə̑žla
šinč́ə̑-š-Ø-ə̑ž-la
šinč́e-š-Ø-že-la
know-PST1-3SG-3SG-STR
vb2-tense-pers-poss-enc
mogə̑ržə̑lan
mogə̑r-žə̑-lan
mogə̑r-že-lan
body-3SG-DAT
no-poss-case
mogə̑ržə̑lan
mogə̑r-žə̑-la-n
mogə̑r-že-la-n
body-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
juž-ž
juž-ž
juž-ž
X
de
č́uč́o.
č́uč́-o
č́uč́-Je
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-3


«Tə̑ge prostuditlaltašat liješ, kajaš küleš», — šonaltə̑š Toktar.

«Tə̑ge
Tə̑ge
tə̑ge
so
av/pa/pr
prostuditlaltašat
***
***
***
***
liješ,
liješ
liješ
soon
pa
liješ,
lij-eš
lij-eš
be-3SG
vb1-pers
kajaš
kaj-aš
kaje-aš
go-INF
vb2-inf
küleš», —
küleš
küleš
need
ad/no
küleš», —
kül-eš
kül-eš
be.necessary-3SG
vb1-pers
šonaltə̑š
šonaltə̑-š-Ø
šonalte-š-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Toktar.
Toktar
toktar
slow-witted
ad



1-1-8-4


Ječ́ə̑žə̑m č́ijə̑š.

Ječ́ə̑žə̑m
Ječ́ə̑-žə̑-m
ječ́e-že-m
ski-3SG-ACC
no-poss-case
č́ijə̑š.
č́ijə̑š
č́ijə̑š
clothes
no
č́ijə̑š.
č́ij-ə̑š
č́ij-š
reason-ILL
no-case
č́ijə̑š.
č́ij-ə̑š
č́ij-š
defect-ILL
no-case
č́ijə̑š.
č́ij-ə̑š
č́ij-š
real-ILL
ad-case
č́ijə̑š.
č́ij-ə̑š
č́ij-š
sense-ILL
no-case
č́ijə̑š.
č́ijə̑-š-Ø
č́ije-š-Ø
put.on-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-5


Tarβanə̑š.

Tarβanə̑š.
Tarβanə̑-š-Ø
tarβane-š-Ø
move-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-6


Pač́erə̑škə̑že kajšə̑žla Sakar nergen šonaš tüŋale...

Pač́erə̑škə̑že
Pač́er-ə̑škə̑-že
pač́er-ške-že
flat-ILL-3SG
no-case-poss
kajšə̑žla
***
***
***
***
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
nergen
nergen
nergen
about
po
nergen
nerge-n
nerge-n
cold-GEN
no-case
nergen
nerge-n
nerge-n
badger-GEN
no-case
nergen
nerge-n
nerge-n
order-GEN
no-case
šonaš
šon-aš
šono-aš
think-INF
vb2-inf
tüŋale...
tüŋal-'e
tüŋal-Je
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-7


Sakarə̑n tə̑ge ə̑štə̑mə̑že tudə̑m perβə̑j örə̑ktarə̑š.

Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakaryn
na
tə̑ge
tə̑ge
tə̑ge
so
av/pa/pr
ə̑štə̑mə̑že
ə̑štə̑mə̑-že
ə̑štə̑me-že
done-3SG
ad-poss
ə̑štə̑mə̑že
ə̑štə̑-mə̑-že
ə̑šte-me-že
do-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
tudə̑m
tudə̑m
tudə̑m
him/her
pr
tudə̑m
tudo-m
tudo-m
3SG-ACC
pr-case
perβə̑j
perβə̑j
perβə̑j
first
ad/av/nm
örə̑ktarə̑š.
örə̑ktarə̑-š-Ø
örə̑ktare-š-Ø
surprise-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-8


Mə̑ńar ij č́odə̑ram orolen, Toktar tə̑gaj ozornikə̑m perβə̑j užə̑n.

Mə̑ńar
Mə̑ńar
mə̑ńar
how.many
av/co/pr
ij
ij
ij
year
no
ij
ij
ij
ice
no
ij
ij
ij
chisel
no
ij
ij-Ø
ij-Ø
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ij
ij-Ø
ij-Ø
swim-CNG
vb1-conn
ij
ij-Ø
ij-Ø
swim-CVB
vb1-adv
č́odə̑ram
č́odə̑ra-m
č́odə̑ra-m
forest-ACC
no-case
č́odə̑ram
č́odə̑ra-m
č́odə̑ra-m
coarse-ACC
ad-case
č́odə̑ram
č́odə̑ra-m
č́odə̑ra-em
forest-1SG
no-poss
č́odə̑ram
č́odə̑ra-m
č́odə̑ra-em
coarse-1SG
ad-poss
č́odə̑ram
č́odə̑ra-m-Ø
č́odə̑ra-em-Ø
forest-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
č́odə̑ram
č́odə̑ra-m-Ø
č́odə̑ra-em-Ø
coarse-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
č́odə̑ram
č́odə̑ra-m-Ø
č́odə̑ra-em-Ø
forest-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
č́odə̑ram
č́odə̑ra-m-Ø
č́odə̑ra-em-Ø
coarse-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
č́odə̑ram
č́odə̑ra-m-Ø
č́odə̑ra-em-Ø
forest-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
č́odə̑ram
č́odə̑ra-m-Ø
č́odə̑ra-em-Ø
coarse-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
orolen,
orol-en-Ø
orolo-en-Ø
guard-PST2-3SG
vb2-tense-pers
orolen,
orol-en
orolo-en
guard-CVB
vb2-adv
Toktar
Toktar
toktar
slow-witted
ad
tə̑gaj
tə̑gaj
tə̑gaj
such
ad/av/no/pr
ozornikə̑m
ozornik-ə̑m
ozornik-m
mischief-maker-ACC
no-case
perβə̑j
perβə̑j
perβə̑j
first
ad/av/nm
užə̑n.
už-ə̑n-Ø
už-n-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
užə̑n.
už-ə̑n
už-n
see-CVB
vb1-adv
užə̑n.
u-žə̑-n
u-že-n
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case



1-1-8-9


Vara, kajme semə̑n, Toktar sə̑raš tüŋale.

Vara,
Vara
βara
then
av/pa
Vara,
Vara
βara
pole
no
Vara,
Var-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
kajme
***
***
***
***
semə̑n,
semə̑n
semə̑n
like
po
semə̑n,
sem-ə̑n
sem-n
melody-GEN
no-case
semə̑n,
sem-ə̑n
sem-n
sense-GEN
no-case
Toktar
Toktar
toktar
slow-witted
ad
sə̑raš
sə̑ra-š
sə̑ra-š
beer-ILL
no-case
sə̑raš
sə̑ra-š
sə̑ra-eš
beer-LAT
no-case
sə̑raš
sə̑r-aš
sə̑re-aš
get.angry-INF
vb2-inf
tüŋale.
tüŋal-'e
tüŋal-Je
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-10


Pač́erə̑škə̑že mijen šumə̑ž godə̑m č́ə̑tə̑də̑mə̑n šə̑deškə̑š:

Pač́erə̑škə̑že
Pač́er-ə̑škə̑-že
pač́er-ške-že
flat-ILL-3SG
no-case-poss
mijen
mij-en-Ø
mije-en-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
mijen
mij-en
mije-en
come-CVB
vb2-adv
šumə̑ž
šu-mə̑-ž
šu-me-že
reach-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
šumə̑ž
šu-mə̑-ž
šu-me-že
ferment-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
šumə̑ž
šu-mə̑-ž
šu-me-že
whittle-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
šumə̑ž
šum-ə̑-ž
šum-Je-že
tire-PST1.3SG-3SG
vb1-tense.pers-poss
šumə̑ž
šumə̑-Ø-ž
šumo-Ø-že
sharpen-CNG-3SG
vb2-conn-poss
godə̑m
godə̑m
godə̑m
during
po
č́ə̑tə̑də̑mə̑n
č́ə̑tə̑də̑mə̑n
č́ə̑tə̑də̑mə̑n
intolerably
av
č́ə̑tə̑də̑mə̑n
č́ə̑tə̑də̑mə̑-n
č́ə̑tə̑də̑me-n
intolerable-GEN
ad-case
č́ə̑tə̑də̑mə̑n
č́ə̑tə̑-də̑mə̑-n
č́ə̑te-də̑me-n
tolerate-PTCP.NEG-GEN
vb2-ad-case
šə̑deškə̑š:
šə̑deškə̑-š-Ø
šə̑deške-š-Ø
be.angry-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-11


— Mə̑jə̑m, Toktarə̑m, tə̑ge mə̑skə̑laš!

Mə̑jə̑m,
Mə̑jə̑m
mə̑jə̑m
me
pr
Mə̑jə̑m,
mə̑j-ə̑m
mə̑j-m
1SG-ACC
pr-case
Toktarə̑m,
Toktar-ə̑m
toktar-m
slow-witted-ACC
ad-case
tə̑ge
tə̑ge
tə̑ge
so
av/pa/pr
mə̑skə̑laš!
mə̑skə̑l-aš
mə̑skə̑le-aš
laugh.at-INF
vb2-inf



1-1-8-12


Saj jeŋ liješ gə̑n, iktaž teŋgem pua gə̑n, ajda lüjə̑ltšö, kö č́amana.

Saj
Saj
saj
good
ad/av
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
liješ
liješ
liješ
soon
pa
liješ
lij-eš
lij-eš
be-3SG
vb1-pers
gə̑n,
gə̑n
gə̑n
if
co/pa
iktaž
iktaž
iktaž
somebody
av/pr
teŋgem
teŋge-m
teŋge-m
ruble-ACC
no-case
teŋgem
teŋge-m
teŋge-em
ruble-1SG
no-poss
teŋgem
teŋge-m-Ø
teŋge-em-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
teŋgem
teŋge-m-Ø
teŋge-em-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
teŋgem
teŋge-m-Ø
teŋge-em-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
pua
pu-a
puo-a
give-3SG
vb2-pers
pua
pu-a
puo-a
blow-3SG
vb2-pers
gə̑n,
gə̑n
gə̑n
if
co/pa
ajda
ajda
ajda
let's.go
pa
lüjə̑ltšö,
lüjə̑ltšö
lüjə̑ltšö
shooter
ad
lüjə̑ltšö,
lüjə̑lt-šö
lüjə̑lt-še
shoot-PTCP.ACT
vb1-ad
lüjə̑ltšö,
lüjə̑lt-šö
lüjə̑lt-že
shoot-IMP.3SG
vb1-mood.pers
lüjə̑ltšö,
lüjə̑lt-Ø-šö
lüjə̑lt-Ø-že
shoot-CNG-3SG
vb1-conn-poss
lüjə̑ltšö,
lüjə̑lt-Ø-šö
lüjə̑lt-Ø-že
shoot-CVB-3SG
vb1-adv-poss
kö
kö
kö
who
pr
č́amana.
č́ama-na
č́ama-na
measure-1PL
no-poss
č́amana.
č́aman-a
č́amane-a
pity-3SG
vb2-pers



1-1-8-13


Č́odə̑ra Toktarə̑n püžβüdšö dene kuškə̑n ogə̑l, janlə̑kə̑mat Toktar onč́en-kušten ogə̑l...

Č́odə̑ra
Č́odə̑ra
č́odə̑ra
forest
no
Č́odə̑ra
Č́odə̑ra
č́odə̑ra
coarse
ad
Toktarə̑n
Toktar-ə̑n
toktar-n
slow-witted-GEN
ad-case
püžβüdšö
püžβüd-šö
püžβüd-že
sweat-3SG
no-poss
dene
dene
dene
with
po
kuškə̑n
kuškə̑-n
kuško-n
where-GEN
av/pr-case
kuškə̑n
kušk-ə̑n-Ø
kušk-n-Ø
grow-PST2-3SG
vb1-tense-pers
kuškə̑n
kušk-ə̑n
kušk-n
grow-CVB
vb1-adv
ogə̑l,
og-Ø-ə̑l-Ø
og-Ø-ul-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
janlə̑kə̑mat
janlə̑k-ə̑m-at
janlə̑k-m-at
animal-ACC-and
no-case-enc
Toktar
Toktar
toktar
slow-witted
ad
onč́en-kušten
onč́-en-Ø-kušt-en-Ø
onč́o-en-Økušto-en-Ø
look-PST2-3SGgrow-PST2-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
onč́en-kušten
onč́-en-Ø-kušt-en-Ø
onč́o-en-Økušto-en-Ø
look-PST2-3SGdance-PST2-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
onč́en-kušten
onč́-en-Ø-kušt-en
onč́o-en-Økušto-en
look-PST2-3SGgrow-CVB
vb2-tense-persvb2-adv
onč́en-kušten
onč́-en-Ø-kušt-en
onč́o-en-Økušto-en
look-PST2-3SGdance-CVB
vb2-tense-persvb2-adv
onč́en-kušten
onč́-en-kušt-en-Ø
onč́o-enkušto-en-Ø
look-CVBgrow-PST2-3SG
vb2-advvb2-tense-pers
onč́en-kušten
onč́-en-kušt-en-Ø
onč́o-enkušto-en-Ø
look-CVBdance-PST2-3SG
vb2-advvb2-tense-pers
onč́en-kušten
onč́-en-kušt-en
onč́o-enkušto-en
look-CVBgrow-CVB
vb2-advvb2-adv
onč́en-kušten
onč́-en-kušt-en
onč́o-enkušto-en
look-CVBdance-CVB
vb2-advvb2-adv
ogə̑l...
og-Ø-ə̑l-Ø
og-Ø-ul-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-1-8-14


Kuβan Semon č́odə̑ram šolə̑šteš.

Kuβan
Kuβa-n
kuβa-an
old.woman-with
no-deriv.ad
Kuβan
Kuβa-n
kuβa-an
reddish-brown-with
ad-deriv.ad
Kuβan
Kuβ-an
kuβo-an
bran-with
no-deriv.ad
Kuβan
Kuβa-n
kuβa-n
old.woman-GEN
no-case
Kuβan
Kuβa-n
kuβa-n
reddish-brown-GEN
ad-case
Semon
Semon
Semon
Semon
na
č́odə̑ram
č́odə̑ra-m
č́odə̑ra-m
forest-ACC
no-case
č́odə̑ram
č́odə̑ra-m
č́odə̑ra-m
coarse-ACC
ad-case
č́odə̑ram
č́odə̑ra-m
č́odə̑ra-em
forest-1SG
no-poss
č́odə̑ram
č́odə̑ra-m
č́odə̑ra-em
coarse-1SG
ad-poss
č́odə̑ram
č́odə̑ra-m-Ø
č́odə̑ra-em-Ø
forest-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
č́odə̑ram
č́odə̑ra-m-Ø
č́odə̑ra-em-Ø
coarse-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
č́odə̑ram
č́odə̑ra-m-Ø
č́odə̑ra-em-Ø
forest-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
č́odə̑ram
č́odə̑ra-m-Ø
č́odə̑ra-em-Ø
coarse-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
č́odə̑ram
č́odə̑ra-m-Ø
č́odə̑ra-em-Ø
forest-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
č́odə̑ram
č́odə̑ra-m-Ø
č́odə̑ra-em-Ø
coarse-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
šolə̑šteš.
šolə̑št-eš
šolə̑št-eš
steal-3SG
vb1-pers



1-1-8-15


Toktar tidə̑m peš saj šinč́a.

Toktar
Toktar
toktar
slow-witted
ad
tidə̑m
tidə̑-m
tide-m
this-ACC
pr-case
peš
peš
peš
very
av
saj
saj
saj
good
ad/av
šinč́a.
šinč́a
šinč́a
eye
no
šinč́a.
šinč́-a
šinč́e-a
sit-3SG
vb2-pers
šinč́a.
šinč́-a
šinč́e-a
know-3SG
vb2-pers



1-1-8-16


No tudə̑n ümbak molan protokolə̑m βozaš — tudo tə̑gakat kumə̑l šuktə̑šo jeŋ.

No
No
no
but
co/no/pa
No
No
no
gee.up
in
tudə̑n
tudə̑n
tudə̑n
his/her
pr
tudə̑n
tudo-n
tudo-n
3SG-GEN
pr-case
ümbak
ümbak
ümbak
the.top
av/po
molan
molan
molan
for.what
av/pr
molan
mol-an
molo-an
other-with
no/pr-deriv.ad
molan
mo-lan
mo-lan
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
molan
mo-la-n
mo-la-n
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
protokolə̑m
protokol-ə̑m
protokol-m
minutes-ACC
no-case
βozaš —
βozaš
βozaš
a.cartload
ad
βozaš —
βoz-aš
βoz-aš
lie.down-INF
vb1-inf
βozaš —
βoz-aš
βozo-aš
write-INF
vb2-inf
tudo
tudo
tudo
3SG
pr
tə̑gakat
tə̑gakat
tə̑gakat
as.it.is
av/pr
tə̑gakat
tə̑gak-at
tə̑gak-at
like.this-and
ad/av/co/pa/pr-enc
kumə̑l
kumə̑l
kumə̑l
mood
no
šuktə̑šo
šuktə̑šo
šuktə̑šo
executor
no
šuktə̑šo
šuktə̑-šo
šukto-še
succeed.in-PTCP.ACT
vb2-ad
šuktə̑šo
šu-ktə̑-šo
šu-kte-še
reach-CAUS-PTCP.ACT
vb1-deriv.v-ad
šuktə̑šo
šu-ktə̑-šo
šu-kte-še
ferment-CAUS-PTCP.ACT
vb1-deriv.v-ad
šuktə̑šo
šu-ktə̑-šo
šu-kte-še
whittle-CAUS-PTCP.ACT
vb1-deriv.v-ad
jeŋ.
jeŋ
jeŋ
person
ad/no



1-1-8-17


Tač́at ik mutə̑mat ə̑š pelešte, müjə̑m Toktar βate dek naŋgajə̑š.

Tač́at
Tač́-at
tač́e-at
today-and
ad/av-enc
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
mutə̑mat
mut-ə̑m-at
mut-m-at
word-ACC-and
no-case-enc
ə̑š
ə̑-š-Ø
ə̑-š-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
pelešte,
pele-šte
pele-šte
in.half-INE
ad/av/no-case
pelešte,
pelešte-Ø
pelešte-Ø
say-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pelešte,
pelešte-Ø
pelešte-Ø
say-CNG
vb2-conn
müjə̑m
müj-ə̑m
müj-m
honey-ACC
no-case
Toktar
Toktar
toktar
slow-witted
ad
βate
βate
βate
wife
no
βate
βate
βate
absorbent.cotton
no
dek
dek
dek
to
po
naŋgajə̑š.
naŋgajə̑-š-Ø
naŋgaje-š-Ø
take-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-18


Konešne, tudo č́ə̑lažə̑mak Toktar βatə̑lan puen ogə̑l, pelə̑že č́olo škanže koden.

Konešne,
Konešne
konešne
of.course
in/pa
tudo
tudo
tudo
3SG
pr
č́ə̑lažə̑mak
č́ə̑lažə̑-m-ak
č́ə̑laže-m-ak
everything-ACC-STR
pr-case-enc
č́ə̑lažə̑mak
č́ə̑la-žə̑-m-ak
č́ə̑la-že-m-ak
everything-3SG-ACC-STR
ad/pa/pr-poss-case-enc
Toktar
Toktar
toktar
slow-witted
ad
βatə̑lan
βatə̑-lan
βate-lan
wife-DAT
no-case
βatə̑lan
βatə̑-lan
βate-lan
absorbent.cotton-DAT
no-case
βatə̑lan
βatə̑-la-n
βate-la-n
wife-PL-GEN
no-num-case
βatə̑lan
βatə̑-la-n
βate-la-n
absorbent.cotton-PL-GEN
no-num-case
puen
pu}-en-Ø
puo-en-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
puen
pu}-en-Ø
puo-en-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
puen
pu}-en
puo-en
give-CVB
vb2-adv
puen
pu}-en
puo-en
blow-CVB
vb2-adv
ogə̑l,
og-Ø-ə̑l-Ø
og-Ø-ul-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
pelə̑že
pelə̑-že
pele-že
half-3SG
ad/av/no-poss
pelə̑že
pel-'e-že
pel-Je-že
burn-PST1.3SG-3SG
vb1-tense.pers-poss
č́olo
č́olo
č́olo
about
po
škanže
šk-an-že
ške-lan-že
REFL-DAT-3SG
pr-case-poss
škanže
škan-že
škan-že
for.oneself-3SG
pr-poss
koden.
kod-en-Ø
kodo-en-Ø
leave-PST2-3SG
vb2-tense-pers
koden.
kod-en
kodo-en
leave-CVB
vb2-adv



1-1-8-19


Tidlan βursaš liješ mo?

Tidlan
tid-lan
tide-lan
this-DAT
pr-case
βursaš
βurs-aš
βurso-aš
scold-INF
vb2-inf
liješ
liješ
liješ
soon
pa
liješ
lij-eš
lij-eš
be-3SG
vb1-pers
mo?
mo
mo
what
ad/av/pa/pr



1-1-8-20


Keč́-köat škenžə̑m mondə̑man ogə̑l...

Keč́-köat
Keč́-kö-at
keč́-kö-at
whoever-and
pr-enc
škenžə̑m
šken-žə̑-m
ške-že-m
REFL-3SG-ACC
pr-poss-case
škenžə̑m
šken-žə̑-m
šken-že-m
private-3SG-ACC
ad-poss-case
škenžə̑m
ške-n-žə̑-m
ške-n-že-m
REFL-GEN-3SG-ACC
pr-case-poss-case
mondə̑man
mondə̑-man
mondo-man
forget-INF.NEC
vb2-inf
mondə̑man
mondə̑-m-an
mondo-me-an
forget-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad
mondə̑man
mon-də̑m-an
mon-də̑me-an
of.what-without-with
pr-deriv.ad-deriv.ad
ogə̑l...
og-Ø-ə̑l-Ø
og-Ø-ul-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-1-8-21


A sade kaβaren kertdə̑me Sakaret pelə̑žə̑m ogə̑l, nimomat ə̑š pu, ümbač́še mə̑skə̑len βele kodə̑š.

A
A
a
and
co
A
A
a
so
pa
A
A
a
oh
in
sade
sade
sade
that
pr
kaβaren
kaβar-en-Ø
kaβare-en-Ø
die-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kaβaren
kaβar-en
kaβare-en
die-CVB
vb2-adv
kertdə̑me
kertdə̑me
kertdə̑me
incapable
ad
kertdə̑me
kert-də̑me
kert-də̑me
be.able.to-PTCP.NEG
vb1-ad
kertdə̑me
kert-də̑me
kert-də̑me
swaddle-PTCP.NEG
vb1-ad
Sakaret
Sakaret
Sakaret
Sakaret
na
pelə̑žə̑m
pelə̑-žə̑-m
pele-že-m
half-3SG-ACC
ad/av/no-poss-case
ogə̑l,
og-Ø-ə̑l-Ø
og-Ø-ul-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
nimomat
ńimom-at
ńimom-at
nothing-and
pr-enc
nimomat
ńimo-m-at
ńimo-m-at
nothing-ACC-and
ad/av/pr-case-enc
ə̑š
ə̑-š-Ø
ə̑-š-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
pu,
pu
pu
wood
no
pu,
pu-Ø
puo-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pu,
pu-Ø
puo-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pu,
pu-Ø
puo-Ø
give-CNG
vb2-conn
pu,
pu-Ø
puo-Ø
blow-CNG
vb2-conn
ümbač́še
ümbač́-še
ümbač́-že
from.above-3SG
av/po-poss
mə̑skə̑len
mə̑skə̑l-en-Ø
mə̑skə̑le-en-Ø
laugh.at-PST2-3SG
vb2-tense-pers
mə̑skə̑len
mə̑skə̑l-en
mə̑skə̑le-en
laugh.at-CVB
vb2-adv
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele-Ø
βele-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-'e
βel-Je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele-Ø
βele-Ø
spill-CNG
vb2-conn
kodə̑š.
kod-ə̑š
kod-š
code-ILL
no-case
kodə̑š.
kodə̑-š-Ø
kodo-š-Ø
leave-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-22


Kuze ot sə̑re?

Kuze
Kuze
kuze
how
av/co/no/pa
ot
o-t
o-t
NEG-2SG
vb-pers
sə̑re?
sə̑re-Ø
sə̑re-Ø
get.angry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
sə̑re?
sə̑re-Ø
sə̑re-Ø
get.angry-CNG
vb2-conn



1-1-8-23


Pörtə̑š mijen purə̑š da Toktar βigak protokolə̑m βozaš šinč́e.

Pörtə̑š
Pörtə̑š
pörtə̑š
coenurosis
no
Pörtə̑š
Pört-ə̑š
pört-š
house-ILL
no-case
mijen
mij-en-Ø
mije-en-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
mijen
mij-en
mije-en
come-CVB
vb2-adv
purə̑š
purə̑š
purə̑š
nase
no
purə̑š
purə̑-š-Ø
puro-š-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
da
da
da
and
co
da
da
da
yes
pa
Toktar
Toktar
toktar
slow-witted
ad
βigak
βigak
βigak
immediately
av
protokolə̑m
protokol-ə̑m
protokol-m
minutes-ACC
no-case
βozaš
βozaš
βozaš
a.cartload
ad
βozaš
βoz-aš
βoz-aš
lie.down-INF
vb1-inf
βozaš
βoz-aš
βozo-aš
write-INF
vb2-inf
šinč́e.
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šinč́e.
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šinč́e.
šinč́-e
šinč́-Je
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
šinč́e.
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
sit-CNG
vb2-conn
šinč́e.
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
know-CNG
vb2-conn



1-1-8-24


Vatə̑že č́ajə̑m šolten, Kuβan Semonə̑n kondə̑mo müjžə̑m luktə̑n šə̑nden.

Vatə̑že
Vatə̑-že
βate-že
wife-3SG
no-poss
Vatə̑že
Vatə̑-že
βate-že
absorbent.cotton-3SG
no-poss
č́ajə̑m
č́aj-ə̑m
č́aj-m
tea-ACC
no-case
šolten,
šolt-en-Ø
šolto-en-Ø
boil-PST2-3SG
vb2-tense-pers
šolten,
šolt-en
šolto-en
boil-CVB
vb2-adv
Kuβan
Kuβa-n
kuβa-an
old.woman-with
no-deriv.ad
Kuβan
Kuβa-n
kuβa-an
reddish-brown-with
ad-deriv.ad
Kuβan
Kuβ-an
kuβo-an
bran-with
no-deriv.ad
Kuβan
Kuβa-n
kuβa-n
old.woman-GEN
no-case
Kuβan
Kuβa-n
kuβa-n
reddish-brown-GEN
ad-case
Semonə̑n
Semonə̑n
Semonə̑n
Semonyn
na
kondə̑mo
kondə̑mo
kondə̑mo
delivery
ad
kondə̑mo
kondə̑-mo
kondo-me
bring-PTCP.PASS
vb2-ad
kondə̑mo
kon-də̑mo
kon-də̑me
kitty-without
no-deriv.ad
kondə̑mo
kon-də̑mo
kon-də̑me
alkali-without
no-deriv.ad
müjžə̑m
müj-žə̑-m
müj-že-m
honey-3SG-ACC
no-poss-case
luktə̑n
lukt-ə̑n-Ø
lukt-n-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
luktə̑n
lukt-ə̑n
lukt-n
lead.out-CVB
vb1-adv
šə̑nden.
šə̑nd-en-Ø
šə̑nde-en-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
šə̑nden.
šə̑nd-en
šə̑nde-en
put-CVB
vb2-adv



1-1-8-25


Toktarə̑n č́aj jümə̑žat ok šu, koč́kə̑šat logar gə̑č́ ok kaj.

Toktarə̑n
Toktar-ə̑n
toktar-n
slow-witted-GEN
ad-case
č́aj
č́aj
č́aj
tea
no
č́aj
č́aj
č́aj
probably
pa
jümə̑žat
jümə̑-ž-at
jümö-že-at
drinking-3SG-and
ad-poss-enc
jümə̑žat
jü-mə̑-ž-at
jü-me-že-at
drink-PTCP.PASS-3SG-and
vb1-ad-poss-enc
ok
ok-Ø
ok-Ø
NEG-3SG
vb-pers
šu,
šu
šu
bran
no
šu,
šu
šu
bristle
no
šu,
šu
šu
eye
no
šu,
šu
šu
spring.water
no
šu,
šu-Ø
šu-Ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
šu,
šu-Ø
šu-Ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
šu,
šu-Ø
šu-Ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
šu,
šu-Ø
šuo-Ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šu,
šu-Ø
šu-Ø
reach-CNG
vb1-conn
šu,
šu-Ø
šu-Ø
ferment-CNG
vb1-conn
šu,
šu-Ø
šu-Ø
whittle-CNG
vb1-conn
šu,
šu-Ø
šuo-Ø
throw-CNG
vb2-conn
šu,
šu-Ø
šu-Ø
reach-CVB
vb1-adv
šu,
šu-Ø
šu-Ø
ferment-CVB
vb1-adv
šu,
šu-Ø
šu-Ø
whittle-CVB
vb1-adv
koč́kə̑šat
koč́kə̑š-at
koč́kə̑š-at
food-and
no-enc
logar
logar
logar
throat
no
gə̑č́
gə̑č́
gə̑č́
from
po
ok
ok-Ø
ok-Ø
NEG-3SG
vb-pers
kaj.
kaj
kaj
X
in
kaj.
kaj
kaj
aftergrass
no
kaj.
kaj-Ø
kaje-Ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
kaj.
kaj-Ø
kaje-Ø
go-CNG
vb2-conn



1-1-8-26


Iktaž šagat č́olo, türβə̑žə̑m šujkalen, βozen šinč́ə̑š: «Kudašnur Jeprem Sakar 76-šo kβartalə̑šte pušeŋgə̑m ruen, mükšə̑m tolen, č́odə̑ra orolə̑mat susə̑rtaš tolašen...» * * *

Iktaž
Iktaž
iktaž
somebody
av/pr
šagat
šagat
šagat
hour
no
šagat
šag-at
šage-at
nursery-and
no-enc
č́olo,
č́olo
č́olo
about
po
türβə̑žə̑m
türβə̑-žə̑-m
türβö-že-m
lip-3SG-ACC
no-poss-case
šujkalen,
šujkal-en-Ø
šujkale-en-Ø
extend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
šujkalen,
šujkal-en
šujkale-en
extend-CVB
vb2-adv
βozen
βoz-en-Ø
βozo-en-Ø
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
βozen
βoz-en
βozo-en
write-CVB
vb2-adv
šinč́ə̑š:
šinč́ə̑-š-Ø
šinč́e-š-Ø
sit-PST1-3SG
vb2-tense-pers
šinč́ə̑š:
šinč́ə̑-š-Ø
šinč́e-š-Ø
know-PST1-3SG
vb2-tense-pers
«Kudašnur
Kudašnur
Kudašnur
Kudashnur
na
Jeprem
Jeprem
Jeprem
Yeprem
na
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
76-šo
76-šo
76-šo
76th
nm
kβartalə̑šte
kβartal-ə̑šte
kβartal-šte
quarter-INE
no-case
pušeŋgə̑m
pušeŋgə̑-m
pušeŋge-m
tree-ACC
no-case
ruen,
ru}-en-Ø
ruo-en-Ø
chop-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ruen,
ru}-en
ruo-en
chop-CVB
vb2-adv
mükšə̑m
mükš-ə̑m
mükš-m
bee-ACC
no-case
tolen,
tol-en-Ø
tolo-en-Ø
steal-PST2-3SG
vb2-tense-pers
tolen,
tol-en
tolo-en
steal-CVB
vb2-adv
č́odə̑ra
č́odə̑ra
č́odə̑ra
forest
no
č́odə̑ra
č́odə̑ra
č́odə̑ra
coarse
ad
orolə̑mat
orol-ə̑m-at
orol-m-at
watchman-ACC-and
no-case-enc
orolə̑mat
orolə̑-m-at
orolo-me-at
guard-PTCP.PASS-and
vb2-ad-enc
susə̑rtaš
susə̑rt-aš
susə̑rto-aš
wound-INF
vb2-inf
tolašen...» * * *
tolaš-en-Ø
tolaše-en-Ø
try-PST2-3SG
vb2-tense-pers
tolašen...» * * *
tolaš-en
tolaše-en
try-CVB
vb2-adv



1-1-8-27


Sakar ške dekše tol'o, luj den uržə̑m ńə̑ktə̑n, koβaštə̑m č́ə̑men, oŋambalan šogaltə̑š.

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
ške
ške
ške
REFL
pr
dekše
dek-še
dek-že
to-3SG
po-poss
tol'o,
tol-'o
tol-Je
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers
luj
luj
luj
marten
no
den
den
den
and
co
uržə̑m
ur-žə̑-m
ur-že-m
squirrel-3SG-ACC
no-poss-case
ńə̑ktə̑n,
ńə̑kt-ə̑n-Ø
ńə̑kt-n-Ø
skin-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ńə̑ktə̑n,
ńə̑kt-ə̑n
ńə̑kt-n
skin-CVB
vb1-adv
koβaštə̑m
koβaštə̑-m
koβašte-m
skin-ACC
no-case
koβaštə̑m
koβa-št-ə̑m
koβa-št-m
grandmother-3PL-ACC
no-poss-case
č́ə̑men,
č́ə̑m-en-Ø
č́ə̑me-en-Ø
tighten-PST2-3SG
vb2-tense-pers
č́ə̑men,
č́ə̑m-en
č́ə̑me-en
tighten-CVB
vb2-adv
oŋambalan
oŋambalan
oŋambalan
on.a.shelf
av
oŋambalan
oŋambal-an
oŋambal-an
shelf-with
no-deriv.ad
šogaltə̑š.
šogaltə̑š
šogaltə̑š
X
no
šogaltə̑š.
šogaltə̑-š-Ø
šogalte-š-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-28


Šoŋgo aβaže peš kuanə̑š.

Šoŋgo
Šoŋgo
šoŋgo
old
ad/no
aβaže
aβaže
aβaže
honey
no
aβaže
aβa-že
aβa-že
mother-3SG
no-poss
aβaže
aβ-a-že
aβe-a-že
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
peš
peš
peš
very
av
kuanə̑š.
kuan-ə̑š
kuan-š
joy-ILL
no-case
kuanə̑š.
kuanə̑-š-Ø
kuane-š-Ø
rejoice-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-29


Ə̑nde Sakar parə̑m gə̑č́ lekteš, šona.

Ə̑nde
Ə̑nde
ə̑nde
now
av/pa
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
parə̑m
parə̑m
parə̑m
duty
no
parə̑m
par-ə̑m
par-m
fallow-ACC
no-case
parə̑m
par-ə̑m
par-m
steam-ACC
no-case
parə̑m
par-ə̑m
par-m
pair-ACC
no-case
parə̑m
par-ə̑m
par-m
gust-ACC
no-case
gə̑č́
gə̑č́
gə̑č́
from
po
lekteš,
lekt-eš
lekt-eš
go-3SG
vb1-pers
šona.
šon-a
šono-a
think-3SG
vb2-pers



1-1-8-30


Tide parə̑m nele küla Jeprem kuβan č́onə̑štə̑žo kija.

Tide
Tide
tide
this
pr
Tide
Tide-Ø
tide-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Tide
Tide-Ø
tide-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
parə̑m
parə̑m
parə̑m
duty
no
parə̑m
par-ə̑m
par-m
fallow-ACC
no-case
parə̑m
par-ə̑m
par-m
steam-ACC
no-case
parə̑m
par-ə̑m
par-m
pair-ACC
no-case
parə̑m
par-ə̑m
par-m
gust-ACC
no-case
nele
nele
nele
heavy
ad/no
nele
nel-'e
nel-Je
swallow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
küla
kü-la
kü-la
stone-COMP
no-case
küla
kü-la
kü-la
stone-PL
no-num
küla
kü-la
kü-la
stone-STR
no-enc
küla
kül-a
külö-a
be.jealous-3SG
vb2-pers
küla
kü-Ø-la
kü-Ø-la
ripen-CNG-STR
vb1-conn-enc
küla
kü-Ø-la
kü-Ø-la
ripen-CVB-STR
vb1-adv-enc
Jeprem
Jeprem
Jeprem
Yeprem
na
kuβan
kuβa-n
kuβa-an
old.woman-with
no-deriv.ad
kuβan
kuβa-n
kuβa-an
reddish-brown-with
ad-deriv.ad
kuβan
kuβ-an
kuβo-an
bran-with
no-deriv.ad
kuβan
kuβa-n
kuβa-n
old.woman-GEN
no-case
kuβan
kuβa-n
kuβa-n
reddish-brown-GEN
ad-case
č́onə̑štə̑žo
č́on-ə̑štə̑-žo
č́on-šte-že
soul-INE-3SG
no-case-poss
kija.
kij-a
kije-a
lie-3SG
vb2-pers



1-1-8-31


Parə̑mə̑škə̑že Sakar ok puro gə̑nat liješ ə̑le, da mom ə̑štet, ikšə̑βe mom šona gə̑n, ə̑štə̑de ok č́arne.

Parə̑mə̑škə̑že
Parə̑m-ə̑škə̑-že
parə̑m-ške-že
duty-ILL-3SG
no-case-poss
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
ok
ok-Ø
ok-Ø
NEG-3SG
vb-pers
puro
puro-Ø
puro-Ø
go.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
puro
pur-o
pur-Je
chew-PST1.3SG
vb1-tense.pers
puro
puro-Ø
puro-Ø
go.in-CNG
vb2-conn
gə̑nat
gə̑nat
gə̑nat
even.though
co/pa
gə̑nat
gə̑na-t
gə̑na-at
only-and
pa-enc
gə̑nat
gə̑n-at
gə̑n-at
if-and
co/pa-enc
liješ
liješ
liješ
soon
pa
liješ
lij-eš
lij-eš
be-3SG
vb1-pers
ə̑le,
ə̑l-'e
ul-Je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
da
da
da
and
co
da
da
da
yes
pa
mom
mom
mom
what
pr
mom
mo-m
mo-m
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ə̑štet,
ə̑št-et
ə̑šte-et
do-2SG
vb2-pers
ikšə̑βe
ikšə̑βe
ikšə̑βe
child
no
mom
mom
mom
what
pr
mom
mo-m
mo-m
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
šona
šon-a
šono-a
think-3SG
vb2-pers
gə̑n,
gə̑n
gə̑n
if
co/pa
ə̑štə̑de
ə̑štə̑-de
ə̑šte-de
do-CVB.NEG
vb2-adv
ok
ok-Ø
ok-Ø
NEG-3SG
vb-pers
č́arne.
č́arne-Ø
č́arne-Ø
stop-IMP.2SG
vb2-mood.pers
č́arne.
č́arne-Ø
č́arne-Ø
stop-CNG
vb2-conn



1-1-8-32


Pünč́ə̑dürə̑štö kugu urlə̑k č́omam užə̑n tolə̑n da jüdə̑m malen ok kert...

Pünč́ə̑dürə̑štö
Pünč́ə̑dürə̑štö
Pünč́ə̑dürə̑štö
Pünchydüryshtö
na
kugu
kugu
kugu
big
ad/no
urlə̑k
urlə̑k
urlə̑k
family
no
urlə̑k
ur-lə̑k
ur-lə̑k
squirrel-for
no-deriv.ad
č́omam
č́oma-m
č́oma-m
foal-ACC
no-case
č́omam
č́oma-m
č́oma-em
foal-1SG
no-poss
č́omam
č́oma-m-Ø
č́oma-em-Ø
foal-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
č́omam
č́oma-m-Ø
č́oma-em-Ø
foal-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
č́omam
č́oma-m-Ø
č́oma-em-Ø
foal-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
užə̑n
už-ə̑n-Ø
už-n-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
užə̑n
už-ə̑n
už-n
see-CVB
vb1-adv
užə̑n
u-žə̑-n
u-že-n
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
tolə̑n
tol-ə̑n-Ø
tol-n-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
tolə̑n
tol-ə̑n
tol-n
come-CVB
vb1-adv
da
da
da
and
co
da
da
da
yes
pa
jüdə̑m
jüdə̑m
jüdə̑m
at.night
av
jüdə̑m
jüd-ə̑m
jüd-m
night-ACC
no-case
malen
mal-en-Ø
male-en-Ø
sleep-PST2-3SG
vb2-tense-pers
malen
mal-en
male-en
sleep-CVB
vb2-adv
ok
ok-Ø
ok-Ø
NEG-3SG
vb-pers
kert...
kert-Ø
kert-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kert...
kert-Ø
kert-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kert...
kert-Ø
kert-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
kert...
kert-Ø
kert-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
kert...
kert-Ø
kert-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
kert...
kert-Ø
kert-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



1-1-8-33


Pazarə̑šte izirak č́omam βič́ teŋgelanat nalaš liješ, a Sakar č́omalan luč́ko teŋgem puen.

Pazarə̑šte
Pazar-ə̑šte
pazar-šte
marketplace-INE
ad/no-case
izirak
izirak
izirak
smaller
ad
izirak
izi-rak
izi-rak
small-COMP
ad/no-deg
č́omam
č́oma-m
č́oma-m
foal-ACC
no-case
č́omam
č́oma-m
č́oma-em
foal-1SG
no-poss
č́omam
č́oma-m-Ø
č́oma-em-Ø
foal-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
č́omam
č́oma-m-Ø
č́oma-em-Ø
foal-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
č́omam
č́oma-m-Ø
č́oma-em-Ø
foal-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
βič́
βič́
βič́
five
nm
teŋgelanat
teŋge-lan-at
teŋge-lan-at
ruble-DAT-and
no-case-enc
teŋgelanat
teŋge-la-na-t
teŋge-la-na-at
ruble-COMP-1PL-and
no-case-poss-enc
teŋgelanat
teŋge-la-na-t
teŋge-la-na-at
ruble-PL-1PL-and
no-num-poss-enc
teŋgelanat
teŋge-la-n-at
teŋge-la-n-at
ruble-PL-GEN-and
no-num-case-enc
nalaš
nal-aš
nal-aš
take-INF
vb1-inf
liješ,
liješ
liješ
soon
pa
liješ,
lij-eš
lij-eš
be-3SG
vb1-pers
a
a
a
and
co
a
a
a
so
pa
a
a
a
oh
in
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
č́omalan
č́oma-lan
č́oma-lan
foal-DAT
no-case
č́omalan
č́oma-la-n
č́oma-la-n
foal-PL-GEN
no-num-case
luč́ko
luč́ko
luč́ko
fifteen
nm
teŋgem
teŋge-m
teŋge-m
ruble-ACC
no-case
teŋgem
teŋge-m
teŋge-em
ruble-1SG
no-poss
teŋgem
teŋge-m-Ø
teŋge-em-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
teŋgem
teŋge-m-Ø
teŋge-em-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
teŋgem
teŋge-m-Ø
teŋge-em-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
puen.
pu}-en-Ø
puo-en-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
puen.
pu}-en-Ø
puo-en-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
puen.
pu}-en
puo-en
give-CVB
vb2-adv
puen.
pu}-en
puo-en
blow-CVB
vb2-adv



1-1-8-34


Aβažat, Leβentej kugə̑zat mə̑ńar ojlə̑št: «Nužna jeŋlan č́aple imne ok kül, luč́ko teŋgelan č́omam ogə̑l, izirak talgə̑də̑m nalaš liješ, βes ij kə̑č́kaš jöra», — mańə̑č́.

Aβažat,
Aβa-ž-at
aβa-že-at
mother-3SG-and
no-poss-enc
Aβažat,
Aβ-a-ž-at
aβe-a-že-at
cut-3SG-3SG-and
vb2-pers-poss-enc
Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑zat
kugə̑za-t
kugə̑za-et
old.man-2SG
no-poss
kugə̑zat
kugə̑za-t
kugə̑za-at
old.man-and
no-enc
mə̑ńar
mə̑ńar
mə̑ńar
how.many
av/co/pr
ojlə̑št:
ojlə̑št-Ø
ojlə̑št-Ø
babble-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ojlə̑št:
ojlə̑-št
ojlo-št
talk-IMP.3PL
vb2-mood.pers
ojlə̑št:
ojlə̑-š-t
ojlo-š-t
talk-PST1-3PL
vb2-tense-pers
ojlə̑št:
ojlə̑št-Ø
ojlə̑št-Ø
babble-CNG
vb1-conn
ojlə̑št:
ojlə̑št-Ø
ojlə̑št-Ø
babble-CVB
vb1-adv
«Nužna
Nužna
nužna
poor
ad/no
«Nužna
Nuž-na
nuž-na
nettle-1PL
no-poss
«Nužna
Nuž-na
nuž-na
pike-1PL
no-poss
jeŋlan
jeŋ-lan
jeŋ-lan
person-DAT
ad/no-case
jeŋlan
jeŋ-la-n
jeŋ-la-n
person-PL-GEN
ad/no-num-case
č́aple
č́aple
č́aple
glorious
ad
č́aple
č́aple-Ø
č́aple-Ø
glorify-IMP.2SG
vb2-mood.pers
č́aple
č́aple-Ø
č́aple-Ø
glorify-CNG
vb2-conn
imne
imńe
imńe
horse
no
ok
ok-Ø
ok-Ø
NEG-3SG
vb-pers
kül,
kül-Ø
kül-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kül,
kül-Ø
kül-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
kül,
kül-Ø
kül-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv
luč́ko
luč́ko
luč́ko
fifteen
nm
teŋgelan
teŋge-lan
teŋge-lan
ruble-DAT
no-case
teŋgelan
teŋge-la-n
teŋge-la-n
ruble-PL-GEN
no-num-case
č́omam
č́oma-m
č́oma-m
foal-ACC
no-case
č́omam
č́oma-m
č́oma-em
foal-1SG
no-poss
č́omam
č́oma-m-Ø
č́oma-em-Ø
foal-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
č́omam
č́oma-m-Ø
č́oma-em-Ø
foal-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
č́omam
č́oma-m-Ø
č́oma-em-Ø
foal-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ogə̑l,
og-Ø-ə̑l-Ø
og-Ø-ul-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
izirak
izirak
izirak
smaller
ad
izirak
izi-rak
izi-rak
small-COMP
ad/no-deg
talgə̑də̑m
talgə̑də̑-m
talgə̑de-m
yearling-ACC
no-case
nalaš
nal-aš
nal-aš
take-INF
vb1-inf
liješ,
liješ
liješ
soon
pa
liješ,
lij-eš
lij-eš
be-3SG
vb1-pers
βes
βes
βes
different
ad/pr
ij
ij
ij
year
no
ij
ij
ij
ice
no
ij
ij
ij
chisel
no
ij
ij-Ø
ij-Ø
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ij
ij-Ø
ij-Ø
swim-CNG
vb1-conn
ij
ij-Ø
ij-Ø
swim-CVB
vb1-adv
kə̑č́kaš
kə̑č́k-aš
kə̑č́ke-aš
harness-INF
vb2-inf
jöra», —
jöra
jöra
good
pa
jöra», —
jör-a
jörö-a
roll-3SG
vb2-pers
jöra», —
jör-a
jörö-a
mix-3SG
vb2-pers
jöra», —
jör-a
jörö-a
go.out-3SG
vb2-pers
jöra», —
jör-a
jörö-a
be.satisfying-3SG
vb2-pers
mańə̑č́.
man-'ə̑č́
man-ə̑č́
say-PST1.2SG
vb1-tense.pers
mańə̑č́.
man-'ə̑č́
man-ə̑č́
say-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-1-8-35


Uke, Sakar nigömat ə̑š kolə̑št.

Uke,
Uke
uke
no
ad/no/pa
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
nigömat
ńigöm-at
ńigöm-at
nobody-and
pr-enc
nigömat
ńigö-m-at
ńigö-m-at
nobody-ACC-and
pr-case-enc
ə̑š
ə̑-š-Ø
ə̑-š-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
kolə̑št.
kol-ə̑št
kol-št
fish-3PL
no-poss
kolə̑št.
kol-ə̑št
kol-št
Pisces-3PL
no-poss
kolə̑št.
kolə̑-št
kolo-št
twenty-3PL
nm-poss
kolə̑št.
kolə̑št-Ø
kolə̑št-Ø
listen-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kolə̑št.
kol-ə̑št
kol-št
hear-IMP.3PL
vb1-mood.pers
kolə̑št.
kolə̑-št
kolo-št
die-IMP.3PL
vb2-mood.pers
kolə̑št.
kolə̑-š-t
kolo-š-t
die-PST1-3PL
vb2-tense-pers
kolə̑št.
kolə̑št-Ø
kolə̑št-Ø
listen-CNG
vb1-conn
kolə̑št.
kolə̑št-Ø
kolə̑št-Ø
listen-CVB
vb1-adv



1-1-8-36


Tə̑glaj godə̑mžo akažə̑mat peš jörata, Leβentej kugə̑zamat pagala.

Tə̑glaj
Tə̑glaj
tə̑glaj
ordinary
ad/av/pr
godə̑mžo
godə̑m-žo
godə̑m-že
during-3SG
po-poss
akažə̑mat
aka-žə̑-m-at
aka-že-m-at
older.sister-3SG-ACC-and
no-poss-case-enc
peš
peš
peš
very
av
jörata,
jörat-a
jörate-a
love-3SG
vb2-pers
Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑zamat
kugə̑za-m-at
kugə̑za-m-at
old.man-ACC-and
no-case-enc
kugə̑zamat
kugə̑za-m-at
kugə̑za-em-at
old.man-1SG-and
no-poss-enc
kugə̑zamat
kugə̑za-m-at
kugə̑za-em-at
old.man-TRANS-2SG
no-deriv.v-pers
kugə̑zamat
kugə̑za-m-at
kugə̑za-em-at
old.man-TRANS-3PL
no-deriv.v-pers
kugə̑zamat
kugə̑za-m-a-t
kugə̑za-em-a-at
old.man-TRANS-3SG-and
no-deriv.v-pers-enc
kugə̑zamat
kugə̑za-m-Ø-at
kugə̑za-em-Ø-at
old.man-TRANS-CNG-and
no-deriv.v-conn-enc
kugə̑zamat
kugə̑za-m-Ø-at
kugə̑za-em-Ø-at
old.man-TRANS-CVB-and
no-deriv.v-adv-enc
kugə̑zamat
kugə̑za-m--at
kugə̑za-em-Je-at
old.man-TRANS-PST1.3SG-and
no-deriv.v-tense.pers-enc
pagala.
pagal-a
pagale-a
respect-3SG
vb2-pers



1-1-8-37


Leβentej kugə̑zam kuze ot pagale?

Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑zam
kugə̑za-m
kugə̑za-m
old.man-ACC
no-case
kugə̑zam
kugə̑za-m
kugə̑za-em
old.man-1SG
no-poss
kugə̑zam
kugə̑za-m-Ø
kugə̑za-em-Ø
old.man-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
kugə̑zam
kugə̑za-m-Ø
kugə̑za-em-Ø
old.man-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
kugə̑zam
kugə̑za-m-Ø
kugə̑za-em-Ø
old.man-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
kuze
kuze
kuze
how
av/co/no/pa
ot
o-t
o-t
NEG-2SG
vb-pers
pagale?
pagale-Ø
pagale-Ø
respect-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pagale?
pagale-Ø
pagale-Ø
respect-CNG
vb2-conn



1-1-8-38


Leβentej kugə̑za Sakarə̑m pə̑č́al dene koštaš tunə̑kten.

Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
Sakarə̑m
Sakarə̑m
Sakarə̑m
Sakarym
na
pə̑č́al
pə̑č́al
pə̑č́al
gun
no
dene
dene
dene
with
po
koštaš
košt-aš
košt-aš
go-INF
vb1-inf
koštaš
košt-aš
košto-aš
dry-INF
vb2-inf
tunə̑kten.
tunə̑kt-en-Ø
tunə̑kto-en-Ø
teach-PST2-3SG
vb2-tense-pers
tunə̑kten.
tunə̑kt-en
tunə̑kto-en
teach-CVB
vb2-adv



1-1-8-39


Č́omam nalaš Sakarə̑n škenžə̑n βič́ teŋge oksaže βele, lu teŋgem Lopnur Č́užgan Osə̑p deč́ araš tüknə̑š.

Č́omam
Č́oma-m
č́oma-m
foal-ACC
no-case
Č́omam
Č́oma-m
č́oma-em
foal-1SG
no-poss
Č́omam
Č́oma-m-Ø
č́oma-em-Ø
foal-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Č́omam
Č́oma-m-Ø
č́oma-em-Ø
foal-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Č́omam
Č́oma-m-Ø
č́oma-em-Ø
foal-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
nalaš
nal-aš
nal-aš
take-INF
vb1-inf
Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakaryn
na
škenžə̑n
šken-žə̑-n
ške-že-n
REFL-3SG-GEN
pr-poss-case
škenžə̑n
šken-žə̑-n
šken-že-n
private-3SG-GEN
ad-poss-case
škenžə̑n
ške-n-žə̑-n
ške-n-že-n
REFL-GEN-3SG-GEN
pr-case-poss-case
βič́
βič́
βič́
five
nm
teŋge
teŋge
teŋge
ruble
no
oksaže
oksa-že
oksa-že
money-3SG
no-poss
βele,
βele
βele
only
pa
βele,
βele-Ø
βele-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele,
βel-'e
βel-Je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele,
βele-Ø
βele-Ø
spill-CNG
vb2-conn
lu
lu
lu
bone
no
lu
lu
lu
ten
nm
teŋgem
teŋge-m
teŋge-m
ruble-ACC
no-case
teŋgem
teŋge-m
teŋge-em
ruble-1SG
no-poss
teŋgem
teŋge-m-Ø
teŋge-em-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
teŋgem
teŋge-m-Ø
teŋge-em-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
teŋgem
teŋge-m-Ø
teŋge-em-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Lopnur
Lopnur
Lopnur
Lopnur
na
Č́užgan
Č́užgan
č́užgan
firmly
av
Č́užgan
Č́užga-n
č́užga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
Č́užgan
Č́užga-n
č́užga-n
coarse-GEN
ad-case
Osə̑p
Osə̑p
Osə̑p
Osyp
na
deč́
deč́
deč́
from
po
araš
ara-š
ara-š
body-ILL
no-case
araš
ara-š
ara-eš
body-LAT
no-case
araš
ar-aš
are-aš
borrow-INF
vb2-inf
tüknə̑š.
tüknə̑š
tüknə̑š
collision
no
tüknə̑š.
tüknə̑-š-Ø
tüknö-š-Ø
touch-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-40


Č́užgan kugə̑za utə̑žə̑m ə̑š mutlane, lu teŋgem luktə̑n puə̑š.

Č́užgan
Č́užgan
č́užgan
firmly
av
Č́užgan
Č́užga-n
č́užga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
Č́užgan
Č́užga-n
č́užga-n
coarse-GEN
ad-case
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
utə̑žə̑m
utə̑žə̑m
utə̑žə̑m
too
av
utə̑žə̑m
utə̑-žə̑-m
uto-že-m
extra-3SG-ACC
ad/no-poss-case
ə̑š
ə̑-š-Ø
ə̑-š-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
mutlane,
mutlane-Ø
mutlane-Ø
talk-IMP.2SG
vb2-mood.pers
mutlane,
mutlane-Ø
mutlane-Ø
talk-CNG
vb2-conn
lu
lu
lu
bone
no
lu
lu
lu
ten
nm
teŋgem
teŋge-m
teŋge-m
ruble-ACC
no-case
teŋgem
teŋge-m
teŋge-em
ruble-1SG
no-poss
teŋgem
teŋge-m-Ø
teŋge-em-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
teŋgem
teŋge-m-Ø
teŋge-em-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
teŋgem
teŋge-m-Ø
teŋge-em-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
luktə̑n
lukt-ə̑n-Ø
lukt-n-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
luktə̑n
lukt-ə̑n
lukt-n
lead.out-CVB
vb1-adv
puə̑š.
pu-ə̑š
pu-š
wood-ILL
no-case
puə̑š.
puə̑-š-Ø
puo-š-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
puə̑š.
puə̑-š-Ø
puo-š-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-41


Lač́ak ik ojə̑m βele kalasə̑š:

Lač́ak
Lač́ak
lač́ak
X
av
Lač́ak
Lač́-ak
lač́-ak
just-STR
av/no/pa-enc
Lač́ak
Lač́-ak
lač́-ak
swim.bladder-STR
no-enc
Lač́ak
Lač́-ak
lač́e-ak
basket-STR
no-enc
Lač́ak
Lač́-ak
lač́e-ak
roller-STR
no-enc
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
ojə̑m
ojə̑m
ojə̑m
off
ad
ojə̑m
oj-ə̑m
oj-m
opinion-ACC
no-case
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele-Ø
βele-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-'e
βel-Je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele-Ø
βele-Ø
spill-CNG
vb2-conn
kalasə̑š:
kalasə̑-š-Ø
kalase-š-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-42


— Ur koβaštetə̑mat, molə̑žə̑mat βesə̑lan it užale...

Ur
Ur
ur
squirrel
no
Ur
Ur-Ø
ur-Ø
fall-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Ur
Ur-Ø
ur-Ø
fall-CNG
vb1-conn
Ur
Ur-Ø
ur-Ø
fall-CVB
vb1-adv
koβaštetə̑mat,
koβašt-et-ə̑m-at
koβašte-et-m-at
skin-2SG-ACC-and
no-poss-case-enc
molə̑žə̑mat
molə̑-žə̑-m-at
molo-že-m-at
other-3SG-ACC-and
no/pr-poss-case-enc
βesə̑lan
βesə̑-lan
βese-lan
different-DAT
ad/no/pr-case
βesə̑lan
βesə̑-la-n
βese-la-n
different-PL-GEN
ad/no/pr-num-case
it
it
it
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
užale...
užale-Ø
užale-Ø
sell-IMP.2SG
vb2-mood.pers
užale...
užale-Ø
užale-Ø
sell-CNG
vb2-conn



1-1-8-43


Č́aj-sakə̑r küleš gə̑n, puem, nal...

Č́aj-sakə̑r
Č́aj-sakə̑r
č́ajsakə̑r
teasugar
noad/no
Č́aj-sakə̑r
Č́aj-sakə̑r
č́ajsakə̑r
probablysugar
paad/no
küleš
küleš
küleš
need
ad/no
küleš
kül-eš
kül-eš
be.necessary-3SG
vb1-pers
gə̑n,
gə̑n
gə̑n
if
co/pa
puem,
puem
puem
bagpipe.mouthpiece
no
puem,
pu-em
pu-em
wood-1SG
no-poss
puem,
pu}-em
puo-em
give-1SG
vb2-pers
puem,
pu}-em
puo-em
blow-1SG
vb2-pers
puem,
pu-em-Ø
pu-em-Ø
wood-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
puem,
pu-em-Ø
pu-em-Ø
wood-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
puem,
pu-em-Ø
pu-em-Ø
wood-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
nal...
nal-Ø
nal-Ø
take-IMP.2SG
vb1-mood.pers
nal...
nal-Ø
nal-Ø
take-CNG
vb1-conn
nal...
nal-Ø
nal-Ø
take-CVB
vb1-adv



1-1-8-44


Sakar ośmuška oŋa č́aj den pel kremga sakə̑rə̑mat nale.

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
ośmuška
***
***
***
***
oŋa
oŋa
oŋa
board
no
č́aj
č́aj
č́aj
tea
no
č́aj
č́aj
č́aj
probably
pa
den
den
den
and
co
pel
pel
pel
half
no
pel
pel-Ø
pel-Ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
pel
pel-Ø
pel-Ø
burn-CNG
vb1-conn
pel
pel-Ø
pel-Ø
burn-CVB
vb1-adv
kremga
kremga
kremga
pound
no
sakə̑rə̑mat
sakə̑r-ə̑m-at
sakə̑r-m-at
sugar-ACC-and
ad/no-case-enc
nale.
nal'e
nal'e
soft.red.clay
no
nale.
nal-'e
nal-Je
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-45


Tə̑ge Sakar parə̑mə̑š purə̑š, tə̑ge Sakarə̑n βütašte imne βol'ə̑kšo lije.

Tə̑ge
Tə̑ge
tə̑ge
so
av/pa/pr
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
parə̑mə̑š
parə̑m-ə̑š
parə̑m-š
duty-ILL
no-case
purə̑š,
purə̑š
purə̑š
nase
no
purə̑š,
purə̑-š-Ø
puro-š-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
tə̑ge
tə̑ge
tə̑ge
so
av/pa/pr
Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakaryn
na
βütašte
βüta-šte
βüta-šte
shed-INE
no-case
imne
imńe
imńe
horse
no
βol'ə̑kšo
βol'ə̑k-šo
βol'ə̑k-že
cattle-3SG
no-poss
lije.
lij-e
lij-Je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-46


Sakarə̑n uškalže moń uke.

Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakaryn
na
uškalže
uškal-že
uškal-že
cow-3SG
no-poss
moń
moń
moń
and.the.like
pa
uke.
uke
uke
no
ad/no/pa



1-1-8-47


Pižergə̑lan, č́ulkalan manə̑n, aβaže kok šorə̑kə̑m ašnaš tolaša...

Pižergə̑lan,
Pižergə̑-lan
pižerge-lan
mitten-DAT
no-case
Pižergə̑lan,
Pižergə̑-la-n
pižerge-la-n
mitten-PL-GEN
no-num-case
č́ulkalan
č́ulka-lan
č́ulka-lan
stocking-DAT
no-case
č́ulkalan
č́ulka-la-n
č́ulka-la-n
stocking-PL-GEN
no-num-case
manə̑n,
manə̑n
manə̑n
that
co
manə̑n,
man-ə̑n-Ø
man-n-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
manə̑n,
man-ə̑n
man-n
say-CVB
vb1-adv
aβaže
aβaže
aβaže
honey
no
aβaže
aβa-že
aβa-že
mother-3SG
no-poss
aβaže
aβ-a-že
aβe-a-že
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
kok
kok
kok
cook
no
kok
kok
kok
two
nm
šorə̑kə̑m
šorə̑k-ə̑m
šorə̑k-m
sheep-ACC
no-case
šorə̑kə̑m
šorə̑k-ə̑m
šorə̑k-m
Aries-ACC
no-case
ašnaš
ašn-aš
ašne-aš
keep-INF
vb2-inf
tolaša...
tolaš-a
tolaše-a
try-3SG
vb2-pers



1-1-8-48


Sadlan Sakar kerek-kunar nojen toleš gə̑nat, č́omaž dek lektə̑n purə̑de ok č́ə̑te.

Sadlan
Sadlan
sadlan
therefore
co
Sadlan
Sad-lan
sad-lan
garden-DAT
no-case
Sadlan
Sad-la-n
sad-la-n
garden-PL-GEN
no-num-case
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
kerek-kunar
kerek-kunar
kerek-kunar
however.many
av/pr
nojen
noj-en-Ø
nojo-en-Ø
become.tired-PST2-3SG
vb2-tense-pers
nojen
noj-en
nojo-en
become.tired-CVB
vb2-adv
toleš
tol'-eš
tol'-eš
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
toleš
tol-eš
tol-eš
come-3SG
vb1-pers
gə̑nat,
gə̑nat
gə̑nat
even.though
co/pa
gə̑nat,
gə̑na-t
gə̑na-at
only-and
pa-enc
gə̑nat,
gə̑n-at
gə̑n-at
if-and
co/pa-enc
č́omaž
č́oma-ž
č́oma-že
foal-3SG
no-poss
dek
dek
dek
to
po
lektə̑n
lekt-ə̑n-Ø
lekt-n-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
lektə̑n
lekt-ə̑n
lekt-n
go-CVB
vb1-adv
purə̑de
purə̑-de
puro-de
go.in-CVB.NEG
vb2-adv
ok
ok-Ø
ok-Ø
NEG-3SG
vb-pers
č́ə̑te.
č́ə̑te-Ø
č́ə̑te-Ø
tolerate-IMP.2SG
vb2-mood.pers
č́ə̑te.
č́ə̑te-Ø
č́ə̑te-Ø
tolerate-CNG
vb2-conn



1-1-8-49


Onč́ašə̑že utlarakše aβažlan tükna.

Onč́ašə̑že
Onč́-aš-ə̑že
onč́o-aš-že
look-INF-3SG
vb2-inf-poss
utlarakše
utlarakše
utlarakše
mainly
av
utlarakše
utlarak-še
utlarak-že
more-3SG
av-poss
utlarakše
utla-rak-še
utla-rak-že
more-COMP-3SG
av/po-deg-poss
utlarakše
utl-a-rak-še
utlo-a-rak-že
escape-3SG-COMP-3SG
vb2-pers-deg-poss
aβažlan
aβa-ž-lan
aβa-že-lan
mother-3SG-DAT
no-poss-case
aβažlan
aβa-ž-la-n
aβa-že-la-n
mother-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
tükna.
tükn-a
tüknö-a
touch-3SG
vb2-pers



1-1-8-50


Sakarə̑n molo ješə̑že uke.

Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakaryn
na
molo
molo
molo
other
no/pr
ješə̑že
ješ-ə̑že
ješ-že
family-3SG
no-poss
uke.
uke
uke
no
ad/no/pa



1-1-8-51


Aβaže Sakarlan ümasek üdə̑rə̑m nalə̑ktə̑neže.

Aβaže
Aβaže
aβaže
honey
no
Aβaže
Aβa-že
aβa-že
mother-3SG
no-poss
Aβaže
Aβ-a-že
aβe-a-že
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
Sakarlan
Sakarlan
Sakarlan
Sakarlan
na
ümasek
***
***
***
***
üdə̑rə̑m
üdə̑r-ə̑m
üdə̑r-m
daughter-ACC
no-case
üdə̑rə̑m
üdə̑r-ə̑m
üdə̑r-m
Virgo-ACC
no-case
nalə̑ktə̑neže.
nalə̑ktə̑-ne-že
nalə̑kte-ne-že
make.someone.buy.something-DES-3SG
vb2-mood-pers
nalə̑ktə̑neže.
nal-ə̑ktə̑-ne-že
nal-kte-ne-že
take-CAUS-DES-3SG
vb1-deriv.v-mood-pers



1-1-8-52


«Ale izišak č́ə̑tena, imne deč́ posna üdə̑rə̑m nalaš kuze kajet?» — maneš Sakarže.

«Ale
Ale
ale
or
av/co/pa
«Ale
Ale-Ø
ale-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
«Ale
Ale-Ø
ale-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
izišak
izišak
izišak
a.bit
av
izišak
iziš-ak
iziš-ak
a.bit-STR
av-enc
izišak
izi-š-ak
izi-š-ak
small-ILL-STR
ad/no-case-enc
č́ə̑tena,
č́ə̑t-ena
č́ə̑te-ena
tolerate-1PL
vb2-pers
imne
imńe
imńe
horse
no
deč́
deč́
deč́
from
po
posna
posna
posna
isolated
ad/av
üdə̑rə̑m
üdə̑r-ə̑m
üdə̑r-m
daughter-ACC
no-case
üdə̑rə̑m
üdə̑r-ə̑m
üdə̑r-m
Virgo-ACC
no-case
nalaš
nal-aš
nal-aš
take-INF
vb1-inf
kuze
kuze
kuze
how
av/co/no/pa
kajet?» —
kaj-et
kaj-et
aftergrass-2SG
no-poss
kajet?» —
kaj-et
kaje-et
go-2SG
vb2-pers
maneš
maneš
maneš
it.is.said
av
maneš
man-eš
man-eš
say-3SG
vb1-pers
Sakarže.
Sakarže
Sakarže
Sakarzhe
na



1-1-8-53


Üdə̑rə̑m nalme deč́ onč́ə̑č́ Sakar šotan jeŋ lijneže...

Üdə̑rə̑m
Üdə̑r-ə̑m
üdə̑r-m
daughter-ACC
no-case
Üdə̑rə̑m
Üdə̑r-ə̑m
Üdə̑r-m
Virgo-ACC
no-case
nalme
nalme
nalme
purchasing
ad
nalme
nal-me
nal-me
take-PTCP.PASS
vb1-ad
deč́
deč́
deč́
from
po
onč́ə̑č́
onč́ə̑č́
onč́ə̑č́
from.in.front.of
av/po
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
šotan
šotan
šotan
sensible
ad
šotan
šot-an
šot-an
use-with
no-deriv.ad
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
lijneže...
lij-ne-že
lij-ne-že
be-DES-3SG
vb1-mood-pers



1-1-8-54


Ale saltaklan kajme deč́ kodə̑n ogə̑l.

Ale
Ale
ale
or
av/co/pa
Ale
Ale-Ø
ale-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ale
Ale-Ø
ale-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
saltaklan
saltak-lan
saltak-lan
soldier-DAT
no-case
saltaklan
saltak-la-n
saltak-la-n
soldier-PL-GEN
no-num-case
kajme
***
***
***
***
deč́
deč́
deč́
from
po
kodə̑n
kodə̑n
kodə̑n
with.delay
av
kodə̑n
kod-ə̑n
kod-n
code-GEN
no-case
kodə̑n
kod-ə̑n-Ø
kod-n-Ø
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
kodə̑n
kod-ə̑n
kod-n
stay-CVB
vb1-adv
ogə̑l.
og-Ø-ə̑l-Ø
og-Ø-ul-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-1-8-55


Ik ergə̑m ogə̑t nal, manə̑t da, ala?.. * * *

Ik
Ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
ergə̑m
ergə̑m
ergə̑m
my.son
no
ergə̑m
ergə̑-m
erge-m
son-ACC
no-case
ogə̑t
og-ə̑t
og-ə̑t
NEG-3PL
vb-pers
ogə̑t
og-ə̑t
og-ə̑t
NEG-2SG
vb-pers
nal,
nal-Ø
nal-Ø
take-IMP.2SG
vb1-mood.pers
nal,
nal-Ø
nal-Ø
take-CNG
vb1-conn
nal,
nal-Ø
nal-Ø
take-CVB
vb1-adv
manə̑t
man-ə̑t
man-ə̑t
say-3PL
vb1-pers
da,
da
da
and
co
da,
da
da
yes
pa
ala?.. * * *
ala
ala
maybe
co/pa
ala?.. * * *
ala
ala
pitch
no
ala?.. * * *
a-la
a-la
and-STR
co-enc
ala?.. * * *
a-la
a-la
so-STR
pa-enc
ala?.. * * *
a-la
a-la
oh-STR
in-enc
ala?.. * * *
al-a
ale-a
soften.bast-3SG
vb2-pers



1-1-8-56


Sakar ač́až deč́ lu ijaš tulə̑keš kodə̑n.

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
ač́až
ač́a-ž
ač́a-že
father-3SG
no-poss
deč́
deč́
deč́
from
po
lu
lu
lu
bone
no
lu
lu
lu
ten
nm
ijaš
ijaš
ijaš
annual
ad
ijaš
ija-š
ija-š
devil-ILL
in/no-case
ijaš
ija-š
ija-eš
devil-LAT
in/no-case
ijaš
ij-aš
ij-aš
swim-INF
vb1-inf
tulə̑keš
tulə̑k-eš
tulə̑k-eš
orphan-LAT
ad/no-case
tulə̑keš
tu-lə̑k-eš
tu-lə̑k-eš
that-for-LAT
pr-deriv.ad-case
tulə̑keš
tu-lə̑k-eš
tu-lə̑k-eš
gland-for-LAT
no-deriv.ad-case
tulə̑keš
tu-lə̑k-eš
tu-lə̑k-eš
banner-for-LAT
no-deriv.ad-case
kodə̑n.
kodə̑n
kodə̑n
with.delay
av
kodə̑n.
kod-ə̑n
kod-n
code-GEN
no-case
kodə̑n.
kod-ə̑n-Ø
kod-n-Ø
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
kodə̑n.
kod-ə̑n
kod-n
stay-CVB
vb1-adv



1-1-8-57


Ač́aže ilə̑me godə̑m Sakar kum keč́e školə̑ško koštə̑n.

Ač́aže
Ač́aže
ač́aže
my.dear
no
Ač́aže
Ač́a-že
ač́a-že
father-3SG
no-poss
ilə̑me
ilə̑me
ilə̑me
living
ad
ilə̑me
ilə̑-me
ile-me
live-PTCP.PASS
vb2-ad
godə̑m
godə̑m
godə̑m
during
po
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
kum
kum
kum
godfather.of.one's.child
no
kum
kum
kum
three
nm
keč́e
keč́e
keč́e
sun
no
keč́e
keč́e-Ø
keč́e-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
keč́e
keč́e-Ø
keč́e-Ø
hang-CNG
vb2-conn
školə̑ško
škol-ə̑ško
škol-ške
school-ILL
no-case
koštə̑n.
košt-ə̑n-Ø
košt-n-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
koštə̑n.
košt-ə̑n
košt-n
go-CVB
vb1-adv



1-1-8-58


Kumšo keč́ə̑nže uč́itel' erge den uŕadnik erge Sakarə̑m kudβeč́e lukeš aβə̑renə̑t:

Kumšo
Kumšo
kumšo
third
av/nm
keč́ə̑nže
keč́ə̑n-že
keč́ə̑n-že
daily-3SG
av-poss
keč́ə̑nže
keč́ə̑-n-že
keč́e-n-že
sun-GEN-3SG
no-case-poss
uč́itel'
uč́itel'
uč́itel'
teacher
no
erge
erge
erge
son
no
erge
er-ge
er-ge
morning-COM
ad/av/no-case
erge
erge-Ø
erge-Ø
warp-IMP.2SG
vb2-mood.pers
erge
erge-Ø
erge-Ø
reap-IMP.2SG
vb2-mood.pers
erge
erge-Ø
erge-Ø
warp-CNG
vb2-conn
erge
erge-Ø
erge-Ø
reap-CNG
vb2-conn
den
den
den
and
co
uŕadnik
uŕadnik
uŕadnik
village.constable
no
erge
erge
erge
son
no
erge
er-ge
er-ge
morning-COM
ad/av/no-case
erge
erge-Ø
erge-Ø
warp-IMP.2SG
vb2-mood.pers
erge
erge-Ø
erge-Ø
reap-IMP.2SG
vb2-mood.pers
erge
erge-Ø
erge-Ø
warp-CNG
vb2-conn
erge
erge-Ø
erge-Ø
reap-CNG
vb2-conn
Sakarə̑m
Sakarə̑m
Sakarə̑m
Sakarym
na
kudβeč́e
***
***
***
***
lukeš
luk-eš
luk-eš
corner-LAT
no-case
lukeš
luk-eš
luk-eš
X-LAT
no-case
lukeš
luk-eš
luk-eš
X-LAT
no-case
aβə̑renə̑t:
aβə̑r-en-ə̑t
aβə̑re-en-ə̑t
surround-PST2-3PL
vb2-tense-pers



1-1-8-59


— Sakar — meraŋ, — manə̑n lümdə̑lə̑nə̑t.

Sakar —
Sakar
Sakar
Sakar
na
meraŋ, —
meraŋ
meraŋ
hare
no
meraŋ, —
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ, —
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ, —
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ, —
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ, —
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
meraŋ, —
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
manə̑n
manə̑n
manə̑n
that
co
manə̑n
man-ə̑n-Ø
man-n-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
manə̑n
man-ə̑n
man-n
say-CVB
vb1-adv
lümdə̑lə̑nə̑t.
lümdə̑l-ə̑n-ə̑t
lümdə̑l-n-ə̑t
call.names-PST2-3PL
vb1-tense-pers



1-1-8-60


Sakar meraŋ igə̑la ogə̑l, pire igə̑la šužə̑m šogaltə̑š.

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
meraŋ
meraŋ
meraŋ
hare
no
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
igə̑la
igə̑-la
ige-la
young-COMP
no-case
igə̑la
igə̑-la
ige-la
young-PL
no-num
igə̑la
igə̑-la
ige-la
young-STR
no-enc
igə̑la
igə̑l-a
igə̑le-a
produce.offspring-3SG
vb2-pers
ogə̑l,
og-Ø-ə̑l-Ø
og-Ø-ul-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
pire
pire
pire
wolf
no
igə̑la
igə̑-la
ige-la
young-COMP
no-case
igə̑la
igə̑-la
ige-la
young-PL
no-num
igə̑la
igə̑-la
ige-la
young-STR
no-enc
igə̑la
igə̑l-a
igə̑le-a
produce.offspring-3SG
vb2-pers
šužə̑m
šuž-ə̑m
šuž-m
wood.pores-ACC
no-case
šužə̑m
šu-žə̑-m
šu-že-m
bran-3SG-ACC
no-poss-case
šužə̑m
šu-žə̑-m
šu-že-m
bristle-3SG-ACC
no-poss-case
šužə̑m
šu-žə̑-m
šu-že-m
eye-3SG-ACC
no-poss-case
šužə̑m
šu-žə̑-m
šu-že-m
spring.water-3SG-ACC
no-poss-case
šogaltə̑š.
šogaltə̑š
šogaltə̑š
X
no
šogaltə̑š.
šogaltə̑-š-Ø
šogalte-š-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-61


A uŕadnik erge den uč́itel' erge Sakarə̑m laβraš pördaltarenat nal'ə̑č́.

A
A
a
and
co
A
A
a
so
pa
A
A
a
oh
in
uŕadnik
uŕadnik
uŕadnik
village.constable
no
erge
erge
erge
son
no
erge
er-ge
er-ge
morning-COM
ad/av/no-case
erge
erge-Ø
erge-Ø
warp-IMP.2SG
vb2-mood.pers
erge
erge-Ø
erge-Ø
reap-IMP.2SG
vb2-mood.pers
erge
erge-Ø
erge-Ø
warp-CNG
vb2-conn
erge
erge-Ø
erge-Ø
reap-CNG
vb2-conn
den
den
den
and
co
uč́itel'
uč́itel'
uč́itel'
teacher
no
erge
erge
erge
son
no
erge
er-ge
er-ge
morning-COM
ad/av/no-case
erge
erge-Ø
erge-Ø
warp-IMP.2SG
vb2-mood.pers
erge
erge-Ø
erge-Ø
reap-IMP.2SG
vb2-mood.pers
erge
erge-Ø
erge-Ø
warp-CNG
vb2-conn
erge
erge-Ø
erge-Ø
reap-CNG
vb2-conn
Sakarə̑m
Sakarə̑m
Sakarə̑m
Sakarym
na
laβraš
***
***
***
***
pördaltarenat
pördaltar-en-at
pördaltare-en-at
roll-PST2-2SG
vb2-tense-pers
pördaltarenat
pördaltar-ena-t
pördaltare-ena-at
roll-1PL-and
vb2-pers-enc
pördaltarenat
pördaltar-en-Ø-at
pördaltare-en-Ø-at
roll-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
pördaltarenat
pördaltar-en-at
pördaltare-en-at
roll-CVB-and
vb2-adv-enc
nal'ə̑č́.
nal-'ə̑č́
nal-ə̑č́
take-PST1.2SG
vb1-tense.pers
nal'ə̑č́.
nal-'ə̑č́
nal-ə̑č́
take-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-1-8-62


Sakarə̑n tuβə̑ržo nimolan jördə̑mə̑n amə̑rgə̑š.

Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakaryn
na
tuβə̑ržo
tuβə̑r-žo
tuβə̑r-že
shirt-3SG
no-poss
nimolan
ńimolan
ńimolan
for.no.reason
in/pr
nimolan
ńimo-lan
ńimo-lan
nothing-DAT
ad/av/pr-case
nimolan
ńimo-la-n
ńimo-la-n
nothing-PL-GEN
ad/av/pr-num-case
jördə̑mə̑n
jördə̑mə̑n
jördə̑mə̑n
unfittingly
av
jördə̑mə̑n
jördə̑mə̑-n
jördə̑mö-n
unfit-GEN
ad/no-case
jördə̑mə̑n
jör-də̑mə̑-n
jör-də̑me-n
refreshments-without-GEN
no-deriv.ad-case
amə̑rgə̑š.
amə̑rgə̑-š-Ø
amə̑rge-š-Ø
get.dirty-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-63


Uŕadnik erge den uč́itel' erge uten kajen βoštə̑lə̑t.

Uŕadnik
Uŕadnik
uŕadnik
village.constable
no
erge
erge
erge
son
no
erge
er-ge
er-ge
morning-COM
ad/av/no-case
erge
erge-Ø
erge-Ø
warp-IMP.2SG
vb2-mood.pers
erge
erge-Ø
erge-Ø
reap-IMP.2SG
vb2-mood.pers
erge
erge-Ø
erge-Ø
warp-CNG
vb2-conn
erge
erge-Ø
erge-Ø
reap-CNG
vb2-conn
den
den
den
and
co
uč́itel'
uč́itel'
uč́itel'
teacher
no
erge
erge
erge
son
no
erge
er-ge
er-ge
morning-COM
ad/av/no-case
erge
erge-Ø
erge-Ø
warp-IMP.2SG
vb2-mood.pers
erge
erge-Ø
erge-Ø
reap-IMP.2SG
vb2-mood.pers
erge
erge-Ø
erge-Ø
warp-CNG
vb2-conn
erge
erge-Ø
erge-Ø
reap-CNG
vb2-conn
uten
uten
uten
very
av
uten
ut-en-Ø
uto-en-Ø
become.superfluous-PST2-3SG
vb2-tense-pers
uten
ut-en-Ø
uto-en-Ø
hurt-PST2-3SG
vb2-tense-pers
uten
ut-en
uto-en
become.superfluous-CVB
vb2-adv
uten
ut-en
uto-en
hurt-CVB
vb2-adv
kajen
kaj-en-Ø
kaje-en-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kajen
kaj-en
kaje-en
go-CVB
vb2-adv
βoštə̑lə̑t.
βoštə̑l-ə̑t
βoštə̑l-ə̑t
laugh-3PL
vb1-pers



1-1-8-64


Sakarə̑n č́onžə̑lan kalasen moštə̑də̑mə̑n jösö lije gə̑nat, Sakar ə̑š šort...

Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakaryn
na
č́onžə̑lan
č́on-žə̑-lan
č́on-že-lan
soul-3SG-DAT
no-poss-case
č́onžə̑lan
č́on-žə̑-la-n
č́on-že-la-n
soul-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
kalasen
kalas-en-Ø
kalase-en-Ø
say-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kalasen
kalas-en
kalase-en
say-CVB
vb2-adv
moštə̑də̑mə̑n
moštə̑də̑mə̑n
moštə̑də̑mə̑n
lacking.skill
av
moštə̑də̑mə̑n
moštə̑də̑mə̑-n
moštə̑də̑mo-n
unskillful-GEN
ad/no-case
moštə̑də̑mə̑n
moštə̑-də̑mə̑-n
mošto-də̑me-n
be.able.to-PTCP.NEG-GEN
vb2-ad-case
moštə̑də̑mə̑n
moštə̑-də̑mə̑-n
mošto-də̑me-n
become.tired-PTCP.NEG-GEN
vb2-ad-case
jösö
jösö
jösö
difficult
ad/no
jösö
jösö-Ø
jösö-Ø
regret-IMP.2SG
vb2-mood.pers
jösö
jösö-Ø
jösö-Ø
regret-CNG
vb2-conn
lije
lij-e
lij-Je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
gə̑nat,
gə̑nat
gə̑nat
even.though
co/pa
gə̑nat,
gə̑na-t
gə̑na-at
only-and
pa-enc
gə̑nat,
gə̑n-at
gə̑n-at
if-and
co/pa-enc
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
ə̑š
ə̑-š-Ø
ə̑-š-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
šort...
šort
šort
shorts
no
šort...
šort
šort
X
de
šort...
šort
šort
lamentation
no
šort...
šort-Ø
šort-Ø
cry-IMP.2SG
vb1-mood.pers
šort...
šort-Ø
šort-Ø
cry-CNG
vb1-conn
šort...
šort-Ø
šort-Ø
cry-CVB
vb1-adv



1-1-8-65


Ulo βijžə̑m pogen, pojan joč́a-βlak dek mijen piže.

Ulo
Ulo
ulo
is
ad/no/vb
βijžə̑m
βij-žə̑-m
βij-že-m
power-3SG-ACC
no-poss-case
pogen,
pog-en-Ø
pogo-en-Ø
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
pogen,
pog-en
pogo-en
gather-CVB
vb2-adv
pojan
pojan
pojan
rich
ad/av/no
joč́a-βlak
joč́a-βlak
joč́a-βlak
child-PL
no-num
dek
dek
dek
to
po
mijen
mij-en-Ø
mije-en-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
mijen
mij-en
mije-en
come-CVB
vb2-adv
piže.
piž-e
piž-Je
stick-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-66


Uŕadnik ergə̑m ulo kertmə̑n βuj gə̑č́ muškə̑ndə̑š, uč́itel' ergə̑n neržə̑m susə̑rtə̑š.

Uŕadnik
Uŕadnik
uŕadnik
village.constable
no
ergə̑m
ergə̑m
ergə̑m
my.son
no
ergə̑m
ergə̑-m
erge-m
son-ACC
no-case
ulo
ulo
ulo
is
ad/no/vb
kertmə̑n
kertmə̑n
kertmə̑n
X
av
kertmə̑n
kert-mə̑-n
kert-me-n
be.able.to-PTCP.PASS-GEN
vb1-ad-case
kertmə̑n
kert-mə̑-n
kert-me-n
swaddle-PTCP.PASS-GEN
vb1-ad-case
βuj
βuj
βuj
head
no
gə̑č́
gə̑č́
gə̑č́
from
po
muškə̑ndə̑š,
muškə̑ndə̑-š
muškə̑ndo-š
fist-ILL
no-case
muškə̑ndə̑š,
muškə̑ndə̑-š-Ø
muškə̑ndo-š-Ø
hit.with.one's.fist-PST1-3SG
vb2-tense-pers
uč́itel'
uč́itel'
uč́itel'
teacher
no
ergə̑n
ergə̑-n
erge-n
son-GEN
no-case
neržə̑m
ner-žə̑-m
ner-že-m
nose-3SG-ACC
no-poss-case
susə̑rtə̑š.
susə̑rtə̑-š-Ø
susə̑rto-š-Ø
wound-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-67


Uč́itel' ergə̑n ner gə̑č́še βür jogaš tüŋale.

Uč́itel'
Uč́itel'
uč́itel'
teacher
no
ergə̑n
ergə̑-n
erge-n
son-GEN
no-case
ner
ner
ner
nose
no
gə̑č́še
gə̑č́-še
gə̑č́-že
from-3SG
po-poss
βür
βür
βür
blood
no
jogaš
jog-aš
jogo-aš
flow-INF
vb2-inf
tüŋale.
tüŋal-'e
tüŋal-Je
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-68


Uč́itel' erge, magə̑ren-magə̑ren, ač́až dek kajə̑š.

Uč́itel'
Uč́itel'
uč́itel'
teacher
no
erge,
erge
erge
son
no
erge,
er-ge
er-ge
morning-COM
ad/av/no-case
erge,
erge-Ø
erge-Ø
warp-IMP.2SG
vb2-mood.pers
erge,
erge-Ø
erge-Ø
reap-IMP.2SG
vb2-mood.pers
erge,
erge-Ø
erge-Ø
warp-CNG
vb2-conn
erge,
erge-Ø
erge-Ø
reap-CNG
vb2-conn
magə̑ren-magə̑ren,
magə̑r-en-Ø-magə̑r-en-Ø
magə̑re-en-Ømagə̑re-en-Ø
make.sounds-PST2-3SGmake.sounds-PST2-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
magə̑ren-magə̑ren,
magə̑r-en-Ø-magə̑r-en
magə̑re-en-Ømagə̑re-en
make.sounds-PST2-3SGmake.sounds-CVB
vb2-tense-persvb2-adv
magə̑ren-magə̑ren,
magə̑r-en-magə̑r-en-Ø
magə̑re-enmagə̑re-en-Ø
make.sounds-CVBmake.sounds-PST2-3SG
vb2-advvb2-tense-pers
magə̑ren-magə̑ren,
magə̑r-en-magə̑r-en
magə̑re-enmagə̑re-en
make.sounds-CVBmake.sounds-CVB
vb2-advvb2-adv
ač́až
ač́a-ž
ač́a-že
father-3SG
no-poss
dek
dek
dek
to
po
kajə̑š.
kaj-ə̑š
kaj-š
aftergrass-ILL
no-case
kajə̑š.
kajə̑-š-Ø
kaje-š-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-69


Urok tüŋalme deč́ onč́ə̑č́ molitβam ludə̑č́.

Urok
Urok
urok
lesson
no
tüŋalme
tüŋalme
tüŋalme
started
ad
tüŋalme
tüŋal-me
tüŋal-me
start-PTCP.PASS
vb1-ad
deč́
deč́
deč́
from
po
onč́ə̑č́
onč́ə̑č́
onč́ə̑č́
from.in.front.of
av/po
molitβam
molitβa-m
molitβa-m
prayer-ACC
no-case
molitβam
molitβa-m
molitβa-em
prayer-1SG
no-poss
molitβam
molitβa-m-Ø
molitβa-em-Ø
prayer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
molitβam
molitβa-m-Ø
molitβa-em-Ø
prayer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
molitβam
molitβa-m-Ø
molitβa-em-Ø
prayer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ludə̑č́.
lud-ə̑č́
lud-ə̑č́
read-PST1.2SG
vb1-tense.pers
ludə̑č́.
lud-ə̑č́
lud-ə̑č́
read-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-1-8-70


Molitβa pə̑tə̑mek, uč́itel', nimom peleštə̑de, Sakarə̑m šojagorem gə̑č́ kuč́ə̑š, koŋga lukə̑š namijen šuralten, sukə̑kten šə̑ndə̑š, βara kə̑č́kə̑rale:

Molitβa
Molitβa
molitβa
prayer
no
pə̑tə̑mek,
pə̑tə̑-mek
pə̑te-mek
end-CVB.PRI
vb2-adv
uč́itel',
uč́itel'
uč́itel'
teacher
no
nimom
ńimom
ńimom
nothing
pr
nimom
ńimo-m
ńimo-m
nothing-ACC
ad/av/pr-case
peleštə̑de,
peleštə̑de
peleštə̑de
silently
av
peleštə̑de,
peleštə̑-de
pelešte-de
say-CVB.NEG
vb2-adv
Sakarə̑m
Sakarə̑m
Sakarə̑m
Sakarym
na
šojagorem
šojagorem
šojagorem
back.of.the.head
no
gə̑č́
gə̑č́
gə̑č́
from
po
kuč́ə̑š,
kuč́ə̑š
kuč́ə̑š
endurance
no
kuč́ə̑š,
kuč́ə̑-š
kuč́o-š
ascarid-ILL
no-case
kuč́ə̑š,
kuč́ə̑-š-Ø
kuč́o-š-Ø
hold-PST1-3SG
vb2-tense-pers
koŋga
koŋga
koŋga
stove
no
lukə̑š
luk-ə̑š
luk-š
corner-ILL
no-case
lukə̑š
luk-ə̑š
luk-š
X-ILL
no-case
lukə̑š
luk-ə̑š
luk-š
X-ILL
no-case
namijen
namij-en-Ø
namije-en-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
namijen
namij-en
namije-en
bring-CVB
vb2-adv
šuralten,
šuralt-en-Ø
šuralte-en-Ø
stick.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
šuralten,
šuralt-en
šuralte-en
stick.in-CVB
vb2-adv
sukə̑kten
sukə̑kt-en-Ø
sukə̑kto-en-Ø
bring.somebody.to.their.knees-PST2-3SG
vb2-tense-pers
sukə̑kten
sukə̑kt-en
sukə̑kto-en
bring.somebody.to.their.knees-CVB
vb2-adv
sukə̑kten
sukə̑-kt-en-Ø
suko-kte-en-Ø
kneel.down-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
sukə̑kten
sukə̑-kt-en
suko-kte-en
kneel.down-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
šə̑ndə̑š,
šə̑ndə̑š
šə̑ndə̑š
sheaves.in.drying.barn
no
šə̑ndə̑š,
šə̑ndə̑-š-Ø
šə̑nde-š-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
βara
βara
βara
then
av/pa
βara
βara
βara
pole
no
βara
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
kə̑č́kə̑rale:
kə̑č́kə̑ral-'e
kə̑č́kə̑ral-Je
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-71


— Ja dam tebe drat'śa!..

Ja
Ja
ja
or
co
Ja
Ja
ja
well
in
dam
***
***
***
***
tebe
tebe
tebe
X
pa
drat'śa!..
***
***
***
***



1-1-8-72


Šogo kas šumeš!

Šogo
Šogo
šogo
stop
vb
Šogo
Šogo
šogo
mute
ad
Šogo
Šogo-Ø
šogo-Ø
stand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Šogo
Šogo-Ø
šogo-Ø
stand-CNG
vb2-conn
kas
kas
kas
evening
av/no
šumeš!
šumeš
šumeš
to
po
šumeš!
šum-eš
šum-eš
tire-3SG
vb1-pers
šumeš!
šu-meš
šu-meš
reach-CVB.FUT
vb1-adv
šumeš!
šu-meš
šu-meš
ferment-CVB.FUT
vb1-adv
šumeš!
šu-meš
šu-meš
whittle-CVB.FUT
vb1-adv
šumeš!
šu-m-eš
šu-me-eš
reach-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
šumeš!
šu-m-eš
šu-me-eš
ferment-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
šumeš!
šu-m-eš
šu-me-eš
whittle-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case



1-1-8-73


Sakar kə̑de-godo kə̑nel šogale.

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
kə̑de-godo
kə̑de-godo
kə̑de-godo
X
de
kə̑nel
kə̑ńel-Ø
kə̑ńel-Ø
get.up-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kə̑nel
kə̑ńel-Ø
kə̑ńel-Ø
get.up-CNG
vb1-conn
kə̑nel
kə̑ńel-Ø
kə̑ńel-Ø
get.up-CVB
vb1-adv
šogale.
šogale-Ø
šogale-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šogale.
šogal-'e
šogal-Je
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
šogale.
šogale-Ø
šogale-Ø
plough-CNG
vb2-conn



1-1-8-74


— Kuško kə̑nelat!

Kuško
Kuško
kuško
where
av/pr
Kuško
Kuš-ko
kuš-ške
where-ILL
av/co/pr-case
Kuško
Kušk-o
kušk-Je
grow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
kə̑nelat!
kə̑ńel-at
kə̑ńel-at
get.up-2SG
vb1-pers
kə̑nelat!
kə̑ńe-la-t
kə̑ńe-la-et
hemp-COMP-2SG
no-case-poss
kə̑nelat!
kə̑ńe-la-t
kə̑ńe-la-et
hemp-PL-2SG
no-num-poss
kə̑nelat!
kə̑ńe-la-t
kə̑ńe-la-at
hemp-COMP-and
no-case-enc
kə̑nelat!
kə̑ńe-la-t
kə̑ńe-la-at
hemp-PL-and
no-num-enc
kə̑nelat!
kə̑ńel-Ø-at
kə̑ńel-Ø-at
get.up-CNG-and
vb1-conn-enc
kə̑nelat!
kə̑ńel-Ø-at
kə̑ńel-Ø-at
get.up-CVB-and
vb1-adv-enc



1-1-8-75


Šogo pulβuj ümbalne!

Šogo
Šogo
šogo
stop
vb
Šogo
Šogo
šogo
mute
ad
Šogo
Šogo-Ø
šogo-Ø
stand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Šogo
Šogo-Ø
šogo-Ø
stand-CNG
vb2-conn
pulβuj
pulβuj
pulβuj
knee
no
ümbalne!
ümbalne
ümbalne
above
av/po



1-1-8-76


— kə̑č́kə̑ra uč́itel'.

kə̑č́kə̑ra
kə̑č́kə̑r-a
kə̑č́kə̑re-a
shout-3SG
vb2-pers
uč́itel'.
uč́itel'
uč́itel'
teacher
no



1-1-8-77


Sakar sukalten ok šič́.

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
sukalten
sukalt-en-Ø
sukalte-en-Ø
kneel.down-PST2-3SG
vb2-tense-pers
sukalten
sukalt-en
sukalte-en
kneel.down-CVB
vb2-adv
ok
ok-Ø
ok-Ø
NEG-3SG
vb-pers
šič́.
šič́-Ø
šinč́-Ø
sit.down-IMP.2SG
vb1-mood.pers
šič́.
šič́-Ø
šinč́-Ø
sit.down-CNG
vb1-conn
šič́.
šič́-Ø
šinč́-Ø
sit.down-CVB
vb1-adv



1-1-8-78


Uč́itel' utlarak šə̑deškə̑š:

Uč́itel'
Uč́itel'
uč́itel'
teacher
no
utlarak
utlarak
utlarak
more
av
utlarak
utla-rak
utla-rak
more-COMP
av/po-deg
utlarak
utl-a-rak
utlo-a-rak
escape-3SG-COMP
vb2-pers-deg
šə̑deškə̑š:
šə̑deškə̑-š-Ø
šə̑deške-š-Ø
be.angry-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-79


— A, tə̑ ne χoč́eš́ slušat'śa!

A,
A
a
and
co
A,
A
a
so
pa
A,
A
a
oh
in
tə̑
tə̑
tə̑
this
pr
tə̑
tə̑
tə̑
X
pa
ne
ne
ne
X
pa
χoč́eš́
***
***
***
***
slušat'śa!
***
***
***
***



1-1-8-80


Sakar βuješ linejka šolt pernə̑š.

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
βuješ
βuješ
βuješ
into.one's.head
av/po
βuješ
βuj-eš
βuj-eš
head-LAT
no-case
linejka
***
***
***
***
šolt
šolt
šolt
X
de
pernə̑š.
pernə̑-š-Ø
perne-š-Ø
strike.against-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-81


Sakar meraŋla törštaltə̑š, omsa βoktense iške gə̑č́ šükšö mə̑žerže den upšə̑žə̑m solaltə̑š, škol gə̑č́ lektə̑nat βozo.

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
meraŋla
meraŋ-la
meraŋ-la
hare-COMP
no-case
meraŋla
meraŋ-la
meraŋ-la
hare-PL
no-num
meraŋla
meraŋ-la
meraŋ-la
hare-STR
no-enc
meraŋla
mera-ŋ-Ø-la
mera-aŋ-Ø-la
measure-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
meraŋla
mer-aŋ-Ø-la
mer-aŋ-Ø-la
community-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
meraŋla
mera-ŋ-Ø-la
mera-aŋ-Ø-la
measure-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
meraŋla
mer-aŋ-Ø-la
mer-aŋ-Ø-la
community-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
törštaltə̑š,
törštaltə̑-š-Ø
törštalte-š-Ø
jump-PST1-3SG
vb2-tense-pers
omsa
omsa
omsa
door
no
βoktense
***
***
***
***
iške
iške
iške
hook
no
gə̑č́
gə̑č́
gə̑č́
from
po
šükšö
šükšö
šükšö
worn.out
ad
šükšö
šük-šö
šük-že
litter-3SG
no-poss
mə̑žerže
mə̑žer-že
mə̑žer-že
caftan-3SG
no-poss
den
den
den
and
co
upšə̑žə̑m
upš-ə̑žə̑-m
upš-že-m
hat-3SG-ACC
no-poss-case
upšə̑žə̑m
upšə̑-žə̑-m
upšo-že-m
hat-3SG-ACC
no-poss-case
solaltə̑š,
solaltə̑š
solaltə̑š
swing
no
solaltə̑š,
solaltə̑-š-Ø
solalte-š-Ø
wave-PST1-3SG
vb2-tense-pers
škol
škol
škol
school
no
gə̑č́
gə̑č́
gə̑č́
from
po
lektə̑nat
lekt-ə̑n-at
lekt-n-at
go-PST2-2SG
vb1-tense-pers
lektə̑nat
lekt-ə̑na-t
lekt-na-at
go-1PL-and
vb1-pers-enc
lektə̑nat
lekt-ə̑n-Ø-at
lekt-n-Ø-at
go-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
lektə̑nat
lekt-ə̑n-at
lekt-n-at
go-CVB-and
vb1-adv-enc
βozo.
βozo-Ø
βozo-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βozo.
βoz-o
βoz-Je
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βozo.
βozo-Ø
βozo-Ø
write-CNG
vb2-conn



1-1-8-82


Tuleč́ βara škol βokteč́ ertə̑mə̑ž godə̑mat škol pörtə̑m tupuj onč́a ə̑le.

Tuleč́
Tuleč́
tuleč́
from.that
av
βara
βara
βara
then
av/pa
βara
βara
βara
pole
no
βara
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
škol
škol
škol
school
no
βokteč́
βokteč́
βokteč́
through
av/po
ertə̑mə̑ž
ertə̑mə̑-ž
ertə̑me-že
past-3SG
ad-poss
ertə̑mə̑ž
ertə̑-mə̑-ž
erte-me-že
pass-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
godə̑mat
godə̑m-at
godə̑m-at
during-and
po-enc
škol
škol
škol
school
no
pörtə̑m
pört-ə̑m
pört-m
house-ACC
no-case
tupuj
tupuj
tupuj
stubborn
ad/av/no
onč́a
onč́-a
onč́o-a
look-3SG
vb2-pers
ə̑le.
ə̑l-'e
ul-Je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-83


Ač́aže kolə̑meke, Sakar molo joč́a-βlak dene pə̑rl'a janda zaβodə̑ško pašam ə̑štaš kajə̑š, Tudo šokšo butə̑lkam numalaš purə̑š.

Ač́aže
Ač́aže
ač́aže
my.dear
no
Ač́aže
Ač́a-že
ač́a-že
father-3SG
no-poss
kolə̑meke,
kolə̑-meke
kolo-meke
die-CVB.PRI
vb2-adv
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
molo
molo
molo
other
no/pr
joč́a-βlak
joč́a-βlak
joč́a-βlak
child-PL
no-num
dene
dene
dene
with
po
pə̑rl'a
pə̑rl'a
pə̑rl'a
together
ad/av
janda
janda
janda
glass
no
zaβodə̑ško
zaβod-ə̑ško
zaβod-ške
factory-ILL
no-case
pašam
paša-m
paša-m
work-ACC
no-case
pašam
paša-m
paša-em
work-1SG
no-poss
pašam
paša-m-Ø
paša-em-Ø
work-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
pašam
paša-m-Ø
paša-em-Ø
work-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
pašam
paša-m-Ø
paša-em-Ø
work-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ə̑štaš
ə̑št-aš
ə̑šte-aš
do-INF
vb2-inf
kajə̑š,
kaj-ə̑š
kaj-š
aftergrass-ILL
no-case
kajə̑š,
kajə̑-š-Ø
kaje-š-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Tudo
tudo
tudo
3SG
pr
šokšo
šokšo
šokšo
heat
ad/no
šokšo
šok-šo
šokt-še
sift-PTCP.ACT
vb1-ad
šokšo
šok-šo
šok-že
shock-3SG
no-poss
šokšo
šok-šo
šokt-že
sift-IMP.3SG
vb1-mood.pers
šokšo
šok-Ø-šo
šokt-Ø-že
sift-CNG-3SG
vb1-conn-poss
šokšo
šok-Ø-šo
šokt-Ø-že
sift-CVB-3SG
vb1-adv-poss
butə̑lkam
butə̑lka-m
butə̑lka-m
bottle-ACC
no-case
butə̑lkam
butə̑lka-m
butə̑lka-em
bottle-1SG
no-poss
butə̑lkam
butə̑lka-m-Ø
butə̑lka-em-Ø
bottle-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
butə̑lkam
butə̑lka-m-Ø
butə̑lka-em-Ø
bottle-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
butə̑lkam
butə̑lka-m-Ø
butə̑lka-em-Ø
bottle-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
numalaš
numal-aš
numal-aš
carry-INF
vb1-inf
purə̑š.
purə̑š
purə̑š
nase
no
purə̑š.
purə̑-š-Ø
puro-š-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-84


Tuštə̑žo ila ə̑le, pašadarat perβə̑j tə̑lzə̑štak kandaš teŋge č́olo logale.

Tuštə̑žo
Tuštə̑-žo
tušto-že
there-3SG
av/pa/pr-poss
Tuštə̑žo
Tuštə̑-žo
tušto-že
riddle-3SG
no-poss
Tuštə̑žo
Tuštə̑-žo
tušto-že
ask-IMP.3SG
vb2-mood.pers
Tuštə̑žo
Tu-štə̑-žo
tu-šte-že
that-INE-3SG
pr-case-poss
Tuštə̑žo
Tu-štə̑-žo
tu-šte-že
gland-INE-3SG
no-case-poss
Tuštə̑žo
Tu-štə̑-žo
tu-šte-že
banner-INE-3SG
no-case-poss
Tuštə̑žo
Tuš-tə̑-žo
tuš-šte-že
seed-INE-3SG
no-case-poss
Tuštə̑žo
Tuš-tə̑-žo
tuš-šte-že
flourish-INE-3SG
no-case-poss
Tuštə̑žo
Tuš-tə̑-žo
tuš-šte-že
there-INE-3SG
av/pr-case-poss
Tuštə̑žo
Tuštə̑-Ø-žo
tušto-Ø-že
ask-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ila
i-la
i-la
and-STR
co-enc
ila
i-la
i-la
X-STR
pa-enc
ila
il-a
ile-a
live-3SG
vb2-pers
ə̑le,
ə̑l-'e
ul-Je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
pašadarat
pašadar-at
pašadar-at
wages-and
no-enc
perβə̑j
perβə̑j
perβə̑j
first
ad/av/nm
tə̑lzə̑štak
tə̑lzə̑-št-ak
tə̑lze-št-ak
moon-3PL-STR
no-poss-enc
tə̑lzə̑štak
tə̑lzə̑-št-ak
tə̑lze-šte-ak
moon-INE-STR
no-case-enc
kandaš
kandaš
kandaš
eight
nm
teŋge
teŋge
teŋge
ruble
no
č́olo
č́olo
č́olo
about
po
logale.
logal-'e
logal-Je
touch-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-85


No Sakarlan pašašte eŋgek tol'o.

No
No
no
but
co/no/pa
No
No
no
gee.up
in
Sakarlan
Sakarlan
Sakarlan
Sakarlan
na
pašašte
paša-šte
paša-šte
work-INE
no-case
eŋgek
eŋgek
eŋgek
misfortune
no
tol'o.
tol-'o
tol-Je
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-86


Ik erdene Sakar pašaške lektə̑n.

Ik
Ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
erdene
erdene
erdene
in.the.morning
av
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
pašaške
paša-ške
paša-ške
work-ILL
no-case
lektə̑n.
lekt-ə̑n-Ø
lekt-n-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
lektə̑n.
lekt-ə̑n
lekt-n
go-CVB
vb1-adv



1-1-8-87


Master jüšö ulmaš.

Master
Master
master
foreman
no
jüšö
jüšö
jüšö
drunken
ad/no
jüšö
jü-šö
jü-še
drink-PTCP.ACT
vb1-ad
ulmaš.
ulmaš
ulmaš
being
no/pa/vb
ulmaš.
ul-maš
ul-maš
be-NMLZ
vb1-deriv.n



1-1-8-88


Sakar šuarə̑me koŋgaš ala-mə̑ńar gana butə̑lkam namijen kodə̑š, iktat ə̑šat pere, ə̑šat šürdö.

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
šuarə̑me
šuarə̑me
šuarə̑me
tempered
ad
šuarə̑me
šuarə̑-me
šuare-me
temper-PTCP.PASS
vb2-ad
koŋgaš
koŋga-š
koŋga-š
stove-ILL
no-case
koŋgaš
koŋga-š
koŋga-eš
stove-LAT
no-case
ala-mə̑ńar
ala-mə̑ńar
ala-mə̑ńar
some
av/pr
gana
gana
gana
times
no/po
butə̑lkam
butə̑lka-m
butə̑lka-m
bottle-ACC
no-case
butə̑lkam
butə̑lka-m
butə̑lka-em
bottle-1SG
no-poss
butə̑lkam
butə̑lka-m-Ø
butə̑lka-em-Ø
bottle-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
butə̑lkam
butə̑lka-m-Ø
butə̑lka-em-Ø
bottle-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
butə̑lkam
butə̑lka-m-Ø
butə̑lka-em-Ø
bottle-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
namijen
namij-en-Ø
namije-en-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
namijen
namij-en
namije-en
bring-CVB
vb2-adv
kodə̑š,
kod-ə̑š
kod-š
code-ILL
no-case
kodə̑š,
kodə̑-š-Ø
kodo-š-Ø
leave-PST1-3SG
vb2-tense-pers
iktat
iktat
iktat
anybody
nm/pr
iktat
ikt-at
ikte-at
one-and
nm/pr-enc
ə̑šat
ə̑-š-Ø-at
ə̑-š-Ø-at
NEG-PST-3SG-and
vb-tense-pers-enc
pere,
pere
pere
power
no
pere,
pere-Ø
pere-Ø
hit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pere,
pere-Ø
pere-Ø
hit-CNG
vb2-conn
ə̑šat
ə̑-š-Ø-at
ə̑-š-Ø-at
NEG-PST-3SG-and
vb-tense-pers-enc
šürdö.
šürdö-Ø
šürdö-Ø
scold-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šürdö.
šürdö-Ø
šürdö-Ø
scold-CNG
vb2-conn



1-1-8-89


Sakarə̑n č́onžə̑lan sajə̑nak č́uč́o.

Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakaryn
na
č́onžə̑lan
č́on-žə̑-lan
č́on-že-lan
soul-3SG-DAT
no-poss-case
č́onžə̑lan
č́on-žə̑-la-n
č́on-že-la-n
soul-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
sajə̑nak
sajə̑nak
sajə̑nak
very
av
sajə̑nak
sajə̑n-ak
sajə̑n-ak
well-STR
av-enc
sajə̑nak
sajə̑n-ak
sajə̑n-ak
each-STR
po-enc
sajə̑nak
sajə̑-na-k
saje-na-ak
good-1PL-STR
ad-poss-enc
sajə̑nak
saj-ə̑n-ak
saj-n-ak
good-GEN-STR
ad/av-case-enc
č́uč́o.
č́uč́-o
č́uč́-Je
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-90


Sakar, master dek tolə̑n, soβokšə̑m šujen šogale.

Sakar,
Sakar
Sakar
Sakar
na
master
master
master
foreman
no
dek
dek
dek
to
po
tolə̑n,
tol-ə̑n-Ø
tol-n-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
tolə̑n,
tol-ə̑n
tol-n
come-CVB
vb1-adv
soβokšə̑m
soβok-šə̑-m
soβok-že-m
shovel-3SG-ACC
no-poss-case
šujen
šuj-en-Ø
šujo-en-Ø
stretch.out-PST2-3SG
vb2-tense-pers
šujen
šuj-en
šujo-en
stretch.out-CVB
vb2-adv
šogale.
šogale-Ø
šogale-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šogale.
šogal-'e
šogal-Je
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
šogale.
šogale-Ø
šogale-Ø
plough-CNG
vb2-conn



1-1-8-91


Master ala lümə̑nak, ala joŋə̑lə̑š — tidə̑m Sakar palen ogə̑l — šokšo butə̑lkam soβokə̑š koltə̑mo olmeš, Sakarə̑n kidβurgə̑škə̑žo šuen.

Master
Master
master
foreman
no
ala
ala
ala
maybe
co/pa
ala
ala
ala
pitch
no
ala
a-la
a-la
and-STR
co-enc
ala
a-la
a-la
so-STR
pa-enc
ala
a-la
a-la
oh-STR
in-enc
ala
al-a
ale-a
soften.bast-3SG
vb2-pers
lümə̑nak,
lümə̑n-ak
lümə̑n-ak
intentionally-STR
ad/av/po-enc
lümə̑nak,
lümə̑-na-k
lümö-na-ak
sore-1PL-STR
no-poss-enc
lümə̑nak,
lümə̑-na-k
lümö-na-ak
glue-1PL-STR
no-poss-enc
lümə̑nak,
lüm-ə̑n-ak
lüm-n-ak
name-GEN-STR
no-case-enc
lümə̑nak,
lümə̑-n-ak
lümö-n-ak
sore-GEN-STR
no-case-enc
lümə̑nak,
lümə̑-n-ak
lümö-n-ak
glue-GEN-STR
no-case-enc
ala
ala
ala
maybe
co/pa
ala
ala
ala
pitch
no
ala
a-la
a-la
and-STR
co-enc
ala
a-la
a-la
so-STR
pa-enc
ala
a-la
a-la
oh-STR
in-enc
ala
al-a
ale-a
soften.bast-3SG
vb2-pers
joŋə̑lə̑š —
joŋə̑lə̑š
joŋə̑lə̑š
mistake
ad/av/no
joŋə̑lə̑š —
joŋə̑lə̑-š-Ø
joŋə̑lo-š-Ø
make.mistakes-PST1-3SG
vb2-tense-pers
tidə̑m
tidə̑-m
tide-m
this-ACC
pr-case
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
palen
pal-en-Ø
pale-en-Ø
know-PST2-3SG
vb2-tense-pers
palen
pal-en
pale-en
know-CVB
vb2-adv
ogə̑l —
og-Ø-ə̑l-Ø
og-Ø-ul-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
šokšo
šokšo
šokšo
heat
ad/no
šokšo
šok-šo
šokt-še
sift-PTCP.ACT
vb1-ad
šokšo
šok-šo
šok-že
shock-3SG
no-poss
šokšo
šok-šo
šokt-že
sift-IMP.3SG
vb1-mood.pers
šokšo
šok-Ø-šo
šokt-Ø-že
sift-CNG-3SG
vb1-conn-poss
šokšo
šok-Ø-šo
šokt-Ø-že
sift-CVB-3SG
vb1-adv-poss
butə̑lkam
butə̑lka-m
butə̑lka-m
bottle-ACC
no-case
butə̑lkam
butə̑lka-m
butə̑lka-em
bottle-1SG
no-poss
butə̑lkam
butə̑lka-m-Ø
butə̑lka-em-Ø
bottle-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
butə̑lkam
butə̑lka-m-Ø
butə̑lka-em-Ø
bottle-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
butə̑lkam
butə̑lka-m-Ø
butə̑lka-em-Ø
bottle-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
soβokə̑š
soβok-ə̑š
soβok-š
shovel-ILL
no-case
koltə̑mo
koltə̑mo
koltə̑mo
sent
ad
koltə̑mo
koltə̑-mo
kolto-me
send-PTCP.PASS
vb2-ad
olmeš,
olmeš
olmeš
instead
po
olmeš,
olm-eš
olmo-eš
place-LAT
no-case
Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakaryn
na
kidβurgə̑škə̑žo
kidβurgə̑-škə̑-žo
kidβurgo-ške-že
forearm-ILL-3SG
no-case-poss
šuen.
šuen
šuen
sparsely
av
šuen.
šue-n
šue-n
thin-GEN
ad-case
šuen.
šue-n
šue-n
anthill-GEN
no-case
šuen.
šu}-en-Ø
šuo-en-Ø
throw-PST2-3SG
vb2-tense-pers
šuen.
šu}-en
šuo-en
throw-CVB
vb2-adv



1-1-8-92


Sakarə̑n kidše gə̑č́ soβok tunamak βolen βozo, kidβurgo taraj gaj joškargə̑š, pükš gaj βüdotə̑za nalə̑n šinč́e, č́ə̑tə̑də̑mə̑n č́ot puč́ə̑štaš tüŋale.

Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakaryn
na
kidše
kid-še
kid-že
hand-3SG
no-poss
gə̑č́
gə̑č́
gə̑č́
from
po
soβok
soβok
soβok
shovel
no
tunamak
tunamak
tunamak
immediately
av
tunamak
tunam-ak
tunam-ak
then-STR
av-enc
tunamak
tuna-m-ak
tuna-m-ak
heifer-ACC-STR
no-case-enc
tunamak
tuna-m-ak
tuna-em-ak
heifer-1SG-STR
no-poss-enc
tunamak
tuna-m-a-k
tuna-em-a-ak
heifer-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
tunamak
tu-na-m-ak
tu-na-m-ak
that-1PL-ACC-STR
pr-poss-case-enc
tunamak
tu-na-m-ak
tu-na-m-ak
gland-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
tunamak
tu-na-m-ak
tu-na-m-ak
banner-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
tunamak
tuna-m-Ø-ak
tuna-em-Ø-ak
heifer-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
tunamak
tuna-m-Ø-ak
tuna-em-Ø-ak
heifer-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
tunamak
tuna-m--ak
tuna-em-Je-ak
heifer-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
βolen
βol-en-Ø
βolo-en-Ø
descend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
βolen
βol-en
βolo-en
descend-CVB
vb2-adv
βozo,
βozo-Ø
βozo-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βozo,
βoz-o
βoz-Je
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βozo,
βozo-Ø
βozo-Ø
write-CNG
vb2-conn
kidβurgo
kidβurgo
kidβurgo
forearm
no
taraj
taraj
taraj
red.calico
no
gaj
gaj
gaj
like
ad/av/pa/po
joškargə̑š,
joškargə̑-š
joškarge-š
red-ILL
ad/no-case
joškargə̑š,
joškargə̑-š-Ø
joškarge-š-Ø
redden-PST1-3SG
vb2-tense-pers
pükš
pükš
pükš
nut
no
gaj
gaj
gaj
like
ad/av/pa/po
βüdotə̑za
βüdotə̑za
βüdotə̑za
callus
no
nalə̑n
nal-ə̑n-Ø
nal-n-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
nalə̑n
nal-ə̑n
nal-n
take-CVB
vb1-adv
šinč́e,
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šinč́e,
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šinč́e,
šinč́-e
šinč́-Je
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
šinč́e,
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
sit-CNG
vb2-conn
šinč́e,
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
know-CNG
vb2-conn
č́ə̑tə̑də̑mə̑n
č́ə̑tə̑də̑mə̑n
č́ə̑tə̑də̑mə̑n
intolerably
av
č́ə̑tə̑də̑mə̑n
č́ə̑tə̑də̑mə̑-n
č́ə̑tə̑də̑me-n
intolerable-GEN
ad-case
č́ə̑tə̑də̑mə̑n
č́ə̑tə̑-də̑mə̑-n
č́ə̑te-də̑me-n
tolerate-PTCP.NEG-GEN
vb2-ad-case
č́ot
č́ot
č́ot
very
av
č́ot
č́ot
č́ot
number
no
puč́ə̑štaš
puč́ə̑št-aš
puč́ə̑što-aš
ache-INF
vb2-inf
tüŋale.
tüŋal-'e
tüŋal-Je
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-93


Sakarə̑m tunamak fel'dšer dek βüden naŋgajə̑št.

Sakarə̑m
Sakarə̑m
Sakarə̑m
Sakarym
na
tunamak
tunamak
tunamak
immediately
av
tunamak
tunam-ak
tunam-ak
then-STR
av-enc
tunamak
tuna-m-ak
tuna-m-ak
heifer-ACC-STR
no-case-enc
tunamak
tuna-m-ak
tuna-em-ak
heifer-1SG-STR
no-poss-enc
tunamak
tuna-m-a-k
tuna-em-a-ak
heifer-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
tunamak
tu-na-m-ak
tu-na-m-ak
that-1PL-ACC-STR
pr-poss-case-enc
tunamak
tu-na-m-ak
tu-na-m-ak
gland-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
tunamak
tu-na-m-ak
tu-na-m-ak
banner-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
tunamak
tuna-m-Ø-ak
tuna-em-Ø-ak
heifer-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
tunamak
tuna-m-Ø-ak
tuna-em-Ø-ak
heifer-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
tunamak
tuna-m--ak
tuna-em-Je-ak
heifer-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
fel'dšer
fel'dšer
fel'dšer
medical.assistant
no
dek
dek
dek
to
po
βüden
βüd-en-Ø
βüdö-en-Ø
lead-PST2-3SG
vb2-tense-pers
βüden
βüd-en
βüdö-en
lead-CVB
vb2-adv
naŋgajə̑št.
naŋgajə̑-št
naŋgaje-št
take-IMP.3PL
vb2-mood.pers
naŋgajə̑št.
naŋgajə̑-š-t
naŋgaje-š-t
take-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-1-8-94


Fel'dšer, ala-mogaj emə̑m šüren, mamə̑k gaj puškə̑do oš βə̑ner dene pidə̑n koltə̑š.

Fel'dšer,
Fel'dšer
fel'dšer
medical.assistant
no
ala-mogaj
ala-mogaj
ala-mogaj
some
ad/av/pr
emə̑m
em-ə̑m
em-m
medicine-ACC
no-case
šüren,
šüre-n
šüre-n
harrow-GEN
no-case
šüren,
šüre-n
šüre-n
drone-GEN
no-case
šüren,
šüre-n
šüre-n
sieve-GEN
no-case
šüren,
šür-en-Ø
šürö-en-Ø
spread-PST2-3SG
vb2-tense-pers
šüren,
šür-en-Ø
šürö-en-Ø
strain-PST2-3SG
vb2-tense-pers
šüren,
šür-en-Ø
šürö-en-Ø
fish-PST2-3SG
vb2-tense-pers
šüren,
šür-en-Ø
šürö-en-Ø
harrow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
šüren,
šür-en
šürö-en
spread-CVB
vb2-adv
šüren,
šür-en
šürö-en
strain-CVB
vb2-adv
šüren,
šür-en
šürö-en
fish-CVB
vb2-adv
šüren,
šür-en
šürö-en
harrow-CVB
vb2-adv
mamə̑k
mamə̑k
mamə̑k
down
no
gaj
gaj
gaj
like
ad/av/pa/po
puškə̑do
puškə̑do
puškə̑do
soft
ad
oš
oš
oš
white
ad
βə̑ner
βə̑ńer
βə̑ńer
linen
no
dene
dene
dene
with
po
pidə̑n
pid-ə̑n-Ø
pid-n-Ø
tie-PST2-3SG
vb1-tense-pers
pidə̑n
pid-ə̑n
pid-n
tie-CVB
vb1-adv
koltə̑š.
koltə̑š
koltə̑š
conductivity
no
koltə̑š.
koltə̑-š-Ø
kolto-š-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-95


Sutka gə̑č́ adak tolaš šüdə̑š.

Sutka
Sutka
sutka
twenty-four-hour.period
no
gə̑č́
gə̑č́
gə̑č́
from
po
adak
adak
adak
again
av
tolaš
tol-aš
tol-aš
come-INF
vb1-inf
tolaš
tol-aš
tolo-aš
steal-INF
vb2-inf
šüdə̑š.
šüdə̑š
šüdə̑š
hoop
no
šüdə̑š.
šüdə̑-š
šüdö-š
hundred-ILL
nm-case
šüdə̑š.
šüdə̑-š-Ø
šüdö-š-Ø
order-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-96


No sutka gə̑č́ Sakar, zaβodə̑m kudalten, möŋgə̑škə̑žö oškə̑l'o: ozalan č́olak jeŋ ok kül...

No
No
no
but
co/no/pa
No
No
no
gee.up
in
sutka
sutka
sutka
twenty-four-hour.period
no
gə̑č́
gə̑č́
gə̑č́
from
po
Sakar,
Sakar
Sakar
Sakar
na
zaβodə̑m
zaβod-ə̑m
zaβod-m
factory-ACC
no-case
kudalten,
kudalt-en-Ø
kudalte-en-Ø
throw-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kudalten,
kudalt-en
kudalte-en
throw-CVB
vb2-adv
möŋgə̑škə̑žö
möŋgə̑škə̑-žö
möŋgə̑škö-že
home-3SG
av-poss
möŋgə̑škə̑žö
möŋgə̑-škə̑-žö
möŋgö-ške-že
home-ILL-3SG
av/no/po-case-poss
oškə̑l'o:
oškə̑l-'o
oškə̑l-Je
step-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ozalan
oza-lan
oza-lan
owner-DAT
no-case
ozalan
oza-la-n
oza-la-n
owner-PL-GEN
no-num-case
č́olak
č́olak
č́olak
lacking.fingers.or.hands
ad/no
č́olak
č́ol-ak
č́olo-ak
about-STR
po-enc
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
ok
ok-Ø
ok-Ø
NEG-3SG
vb-pers
kül...
kül-Ø
kül-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kül...
kül-Ø
kül-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
kül...
kül-Ø
kül-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv



1-1-8-97


Sakarlan šuko orlanaš tüknə̑š, kidše pel ij gə̑č́ iže törlanə̑š.

Sakarlan
Sakarlan
Sakarlan
Sakarlan
na
šuko
šuko
šuko
a.lot
ad/av/no
orlanaš
orlan-aš
orlane-aš
suffer-INF
vb2-inf
tüknə̑š,
tüknə̑š
tüknə̑š
collision
no
tüknə̑š,
tüknə̑-š-Ø
tüknö-š-Ø
touch-PST1-3SG
vb2-tense-pers
kidše
kid-še
kid-že
hand-3SG
no-poss
pel
pel
pel
half
no
pel
pel-Ø
pel-Ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
pel
pel-Ø
pel-Ø
burn-CNG
vb1-conn
pel
pel-Ø
pel-Ø
burn-CVB
vb1-adv
ij
ij
ij
year
no
ij
ij
ij
ice
no
ij
ij
ij
chisel
no
ij
ij-Ø
ij-Ø
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ij
ij-Ø
ij-Ø
swim-CNG
vb1-conn
ij
ij-Ø
ij-Ø
swim-CVB
vb1-adv
gə̑č́
gə̑č́
gə̑č́
from
po
iže
iže
iže
not.until
av/pa
iže
i-že
i-že
and-3SG
co-poss
iže
i-že
i-že
X-3SG
pa-poss
törlanə̑š.
törlanə̑-š-Ø
törlane-š-Ø
heal-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-98


Kidše törlanə̑mek, Sakar pašam ə̑štaš ə̑š kaje.

Kidše
Kid-še
kid-že
hand-3SG
no-poss
törlanə̑mek,
törlanə̑-mek
törlane-mek
heal-CVB.PRI
vb2-adv
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
pašam
paša-m
paša-m
work-ACC
no-case
pašam
paša-m
paša-em
work-1SG
no-poss
pašam
paša-m-Ø
paša-em-Ø
work-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
pašam
paša-m-Ø
paša-em-Ø
work-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
pašam
paša-m-Ø
paša-em-Ø
work-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ə̑štaš
ə̑št-aš
ə̑šte-aš
do-INF
vb2-inf
ə̑š
ə̑-š-Ø
ə̑-š-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
kaje.
kaje-Ø
kaje-Ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
kaje.
kaje-Ø
kaje-Ø
go-CNG
vb2-conn



1-1-8-99


Jöratə̑me βerže č́odə̑ra lije.

Jöratə̑me
Jöratə̑me
jöratə̑me
dear
ad
Jöratə̑me
Jöratə̑-me
jörate-me
love-PTCP.PASS
vb2-ad
βerže
βer-že
βer-že
place-3SG
no-poss
č́odə̑ra
č́odə̑ra
č́odə̑ra
forest
no
č́odə̑ra
č́odə̑ra
č́odə̑ra
coarse
ad
lije.
lij-e
lij-Je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-100


Kudašnur jal č́odə̑ra türə̑štö šinč́a.

Kudašnur
Kudašnur
Kudašnur
Kudashnur
na
jal
jal
jal
village
no
č́odə̑ra
č́odə̑ra
č́odə̑ra
forest
no
č́odə̑ra
č́odə̑ra
č́odə̑ra
coarse
ad
türə̑štö
tür-ə̑štö
tür-šte
edge-INE
no-case
türə̑štö
tür-ə̑štö
tür-šte
embroidery-INE
no-case
šinč́a.
šinč́a
šinč́a
eye
no
šinč́a.
šinč́-a
šinč́e-a
sit-3SG
vb2-pers
šinč́a.
šinč́-a
šinč́e-a
know-3SG
vb2-pers



1-1-8-101


Umbakə̑že, Elnet βes mogə̑rə̑š šumeš, — ertak č́odə̑ra.

Umbakə̑že,
Umbakə̑že
umbakə̑že
onward
av
Umbakə̑že,
Umbakə̑-že
umbake-že
far-3SG
av-poss
Elnet
Elnet
Elnet
Ilet
pn
Elnet
Eln-et
elne-et
tire-2SG
vb2-pers
Elnet
Eln-et
elne-et
run-2SG
vb2-pers
βes
βes
βes
different
ad/pr
mogə̑rə̑š
mogə̑rə̑š
mogə̑rə̑š
in.the.direction.of
po
mogə̑rə̑š
mogə̑r-ə̑š
mogə̑r-š
body-ILL
no-case
šumeš, —
šumeš
šumeš
to
po
šumeš, —
šum-eš
šum-eš
tire-3SG
vb1-pers
šumeš, —
šu-meš
šu-meš
reach-CVB.FUT
vb1-adv
šumeš, —
šu-meš
šu-meš
ferment-CVB.FUT
vb1-adv
šumeš, —
šu-meš
šu-meš
whittle-CVB.FUT
vb1-adv
šumeš, —
šu-m-eš
šu-me-eš
reach-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
šumeš, —
šu-m-eš
šu-me-eš
ferment-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
šumeš, —
šu-m-eš
šu-me-eš
whittle-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
ertak
ertak
ertak
always
av
ertak
ert-a-k
erte-a-ak
pass-3SG-STR
vb2-pers-enc
ertak
ert-Ø-ak
erte-Ø-ak
pass-CNG-STR
vb2-conn-enc
č́odə̑ra.
č́odə̑ra
č́odə̑ra
forest
no
č́odə̑ra.
č́odə̑ra
č́odə̑ra
coarse
ad



1-1-8-102


Tide č́odə̑rašte türlö janlə̑kat šuko ulo.

Tide
Tide
tide
this
pr
Tide
Tide-Ø
tide-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Tide
Tide-Ø
tide-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
č́odə̑rašte
č́odə̑ra-šte
č́odə̑ra-šte
forest-INE
no-case
č́odə̑rašte
č́odə̑ra-šte
č́odə̑ra-šte
coarse-INE
ad-case
türlö
türlö
türlö
different
ad/no/po
türlö
türlö-Ø
türlö-Ø
embroider-IMP.2SG
vb2-mood.pers
türlö
türlö-Ø
türlö-Ø
embroider-CNG
vb2-conn
janlə̑kat
janlə̑k-at
janlə̑k-at
animal-and
no-enc
šuko
šuko
šuko
a.lot
ad/av/no
ulo.
ulo
ulo
is
ad/no/vb



1-1-8-103


En šukə̑žo — meraŋ.

En
en
en
SUP
pa
šukə̑žo —
šukə̑žo
šukə̑žo
many.people
no
šukə̑žo —
šukə̑-žo
šuko-že
a.lot-3SG
ad/av/no-poss
meraŋ.
meraŋ
meraŋ
hare
no
meraŋ.
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ.
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ.
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ.
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ.
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
meraŋ.
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



1-1-8-104


Kudašnur-βlak šošo jeda, kə̑lme lumə̑n jeŋə̑m numal kertmə̑ž godə̑m, meraŋə̑m poktaš koštə̑t.

Kudašnur-βlak
Kudašnur-βlak
Kudašnur-βlak
Kudashnur-vlak
na
šošo
šošo
šošo
spring
no
jeda,
jeda
jeda
each
po
kə̑lme
kə̑lme
kə̑lme
frozen
ad/no
kə̑lme
kə̑lme-Ø
kə̑lme-Ø
freeze.up-IMP.2SG
vb2-mood.pers
kə̑lme
kə̑lme-Ø
kə̑lme-Ø
freeze.up-CNG
vb2-conn
lumə̑n
lum-ə̑n
lum-n
snow-GEN
no-case
lumə̑n
lum-ə̑n-Ø
lum-n-Ø
snow-PST2-3SG
vb1-tense-pers
lumə̑n
lum-ə̑n
lum-n
snow-CVB
vb1-adv
jeŋə̑m
jeŋ-ə̑m
jeŋ-m
person-ACC
ad/no-case
numal
numal-Ø
numal-Ø
carry-IMP.2SG
vb1-mood.pers
numal
numal-Ø
numal-Ø
carry-CNG
vb1-conn
numal
numal-Ø
numal-Ø
carry-CVB
vb1-adv
kertmə̑ž
kert-mə̑-ž
kert-me-že
be.able.to-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
kertmə̑ž
kert-mə̑-ž
kert-me-že
swaddle-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
godə̑m,
godə̑m
godə̑m
during
po
meraŋə̑m
meraŋ-ə̑m
meraŋ-m
hare-ACC
no-case
meraŋə̑m
mera-ŋ-ə̑m
mera-aŋ-ə̑m
measure-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
meraŋə̑m
mer-aŋ-ə̑m
mer-aŋ-ə̑m
community-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
poktaš
pokt-aš
pokto-aš
drive-INF
vb2-inf
koštə̑t.
košt-ə̑t
košt-ə̑t
go-3PL
vb1-pers



1-1-8-105


Pə̑č́alze-βlak ik oŋaj βerə̑m aβə̑ren šogalə̑t, molə̑žo, pə̑č́aldə̑me-βlakše, kə̑č́kə̑ren-kə̑č́kə̑ren, meraŋə̑m lüdə̑kten, βes tür gə̑č́ pə̑č́alze-βlak dek pokten kondat.

Pə̑č́alze-βlak
Pə̑č́alze-βlak
pə̑č́alze-βlak
hunter-PL
no-num
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
oŋaj
oŋaj
oŋaj
interesting
ad/av
βerə̑m
βer-ə̑m
βer-m
place-ACC
no-case
aβə̑ren
aβə̑r-en-Ø
aβə̑re-en-Ø
surround-PST2-3SG
vb2-tense-pers
aβə̑ren
aβə̑r-en
aβə̑re-en
surround-CVB
vb2-adv
šogalə̑t,
šogal-ə̑t
šogal-ə̑t
stand.up-3PL
vb1-pers
molə̑žo,
molə̑-žo
molo-že
other-3SG
no/pr-poss
pə̑č́aldə̑me-βlakše,
pə̑č́aldə̑me-βlak-še
pə̑č́aldə̑me-βlak-že
unarmed-PL-3SG
ad-num-poss
pə̑č́aldə̑me-βlakše,
pə̑č́al-də̑me-βlak-še
pə̑č́al-də̑me-βlak-že
gun-without-PL-3SG
no-deriv.ad-num-poss
kə̑č́kə̑ren-kə̑č́kə̑ren,
kə̑č́kə̑ren-kə̑č́kə̑ren
kə̑č́kə̑ren-kə̑č́kə̑ren
shouting
av
meraŋə̑m
meraŋ-ə̑m
meraŋ-m
hare-ACC
no-case
meraŋə̑m
mera-ŋ-ə̑m
mera-aŋ-ə̑m
measure-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
meraŋə̑m
mer-aŋ-ə̑m
mer-aŋ-ə̑m
community-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
lüdə̑kten,
lüdə̑kten
lüdə̑kten
threateningly
av
lüdə̑kten,
lüdə̑kt-en-Ø
lüdə̑ktö-en-Ø
frighten-PST2-3SG
vb2-tense-pers
lüdə̑kten,
lüdə̑kt-en
lüdə̑ktö-en
frighten-CVB
vb2-adv
lüdə̑kten,
lüd-ə̑kt-en-Ø
lüd-kte-en-Ø
be.afraid.of-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
lüdə̑kten,
lüd-ə̑kt-en
lüd-kte-en
be.afraid.of-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
βes
βes
βes
different
ad/pr
tür
tür
tür
edge
no
tür
tür
tür
embroidery
no
tür
tür
tür
X
de
gə̑č́
gə̑č́
gə̑č́
from
po
pə̑č́alze-βlak
pə̑č́alze-βlak
pə̑č́alze-βlak
hunter-PL
no-num
dek
dek
dek
to
po
pokten
pokt-en-Ø
pokto-en-Ø
drive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
pokten
pokt-en
pokto-en
drive-CVB
vb2-adv
kondat.
kond-at
kondo-at
bring-3PL
vb2-pers
kondat.
kon-da-t
kon-da-at
kitty-2PL-and
no-poss-enc
kondat.
kon-da-t
kon-da-at
alkali-2PL-and
no-poss-enc
kondat.
kond-a-t
kondo-a-at
bring-3SG-and
vb2-pers-enc
kondat.
kond-Ø-at
kondo-Ø-at
bring-CNG-and
vb2-conn-enc



1-1-8-106


— Agač́!..

Agač́!..
Agač́
agač́
hare
no



1-1-8-107


Agač́!..

Agač́!..
Agač́
agač́
hare
no



1-1-8-108


Agač́!..

Agač́!..
Agač́
agač́
hare
no



1-1-8-109


— šokta č́odə̑rašte.

šokta
šokt-a
šokto-a
be.heard-3SG
vb2-pers
č́odə̑rašte.
č́odə̑ra-šte
č́odə̑ra-šte
forest-INE
no-case
č́odə̑rašte.
č́odə̑ra-šte
č́odə̑ra-šte
coarse-INE
ad-case



1-1-8-110


Meraŋ tə̑š rualta — βaštarešə̑že «agač́!» šokta.

Meraŋ
Meraŋ
meraŋ
hare
no
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
tə̑š
tə̑š
tə̑š
here
av/pr
rualta —
rualt-a
rualte-a
grab-3SG
vb2-pers
βaštarešə̑že
βaštareš-ə̑že
βaštareš-že
toward-3SG
ad/av/po-poss
βaštarešə̑že
βaštar-eš-ə̑že
βaštar-eš-že
maple-LAT-3SG
no-case-poss
«agač́!»
agač́
agač́
hare
no
šokta.
šokt-a
šokto-a
be.heard-3SG
vb2-pers



1-1-8-111


Ves βere rualta — adak «agač́!..» Meraŋ tə̑mə̑k βerə̑škə̑la kudaleš.

Ves
Ves
βes
different
ad/pr
βere
βere
βere
in.a.place
po
rualta —
rualt-a
rualte-a
grab-3SG
vb2-pers
adak
adak
adak
again
av
«agač́!..»
agač́
agač́
hare
no
Meraŋ
Meraŋ
meraŋ
hare
no
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
tə̑mə̑k
tə̑mə̑k
tə̑mə̑k
quiet
ad/no
βerə̑škə̑la
βerə̑škə̑-la
βerə̑ške-la
illative-COMP
no-case
βerə̑škə̑la
βerə̑škə̑-la
βerə̑ške-la
illative-PL
no-num
βerə̑škə̑la
βerə̑škə̑-la
βerə̑ške-la
illative-STR
no-enc
βerə̑škə̑la
βer-ə̑škə̑-la
βer-ške-la
place-ILL-STR
no-case-enc
kudaleš.
kudal-eš
kudal-eš
run-3SG
vb1-pers



1-1-8-112


Tə̑mə̑k βerže — en šuč́kə̑žo: tušto meraŋlan muč́aš liješ...

Tə̑mə̑k
Tə̑mə̑k
tə̑mə̑k
quiet
ad/no
βerže —
βer-že
βer-že
place-3SG
no-poss
en
en
en
SUP
pa
šuč́kə̑žo:
šuč́kə̑-žo
šuč́ko-že
terrifying-3SG
ad-poss
tušto
tušto
tušto
there
av/pa/pr
tušto
tušto
tušto
riddle
no
tušto
tu-što
tu-šte
that-INE
pr-case
tušto
tu-što
tu-šte
gland-INE
no-case
tušto
tu-što
tu-šte
banner-INE
no-case
tušto
tuš-to
tuš-šte
seed-INE
no-case
tušto
tuš-to
tuš-šte
flourish-INE
no-case
tušto
tuš-to
tuš-šte
there-INE
av/pr-case
tušto
tušto-Ø
tušto-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
tušto
tušto-Ø
tušto-Ø
ask-CNG
vb2-conn
meraŋlan
meraŋ-lan
meraŋ-lan
hare-DAT
no-case
meraŋlan
meraŋ-la-n
meraŋ-la-n
hare-PL-GEN
no-num-case
muč́aš
muč́aš
muč́aš
end
no
muč́aš
muč́a-š
muč́a-š
reed-ILL
no-case
muč́aš
muč́a-š
muč́a-eš
reed-LAT
no-case
liješ...
liješ
liješ
soon
pa
liješ...
lij-eš
lij-eš
be-3SG
vb1-pers



1-1-8-113


«Šült!..» šokta ik βere — meraŋə̑n ümə̑ržö pə̑tə̑š.

«Šült!..»
Šült
Šült
Shült
na
šokta
šokt-a
šokto-a
be.heard-3SG
vb2-pers
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
βere —
βere
βere
in.a.place
po
meraŋə̑n
meraŋ-ə̑n
meraŋ-n
hare-GEN
no-case
meraŋə̑n
mera-ŋ-ə̑n-Ø
mera-aŋ-n-Ø
measure-TRANS-PST2-3SG
no-deriv.v-tense-pers
meraŋə̑n
mer-aŋ-ə̑n-Ø
mer-aŋ-n-Ø
community-TRANS-PST2-3SG
no-deriv.v-tense-pers
meraŋə̑n
mera-ŋ-ə̑n
mera-aŋ-n
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
meraŋə̑n
mer-aŋ-ə̑n
mer-aŋ-n
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ümə̑ržö
ümə̑r-žö
ümə̑r-že
life-3SG
no-poss
pə̑tə̑š.
pə̑tə̑-š-Ø
pə̑te-š-Ø
end-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-114


«Šült!» šokta βes βere.

«Šült!»
Šült
Šült
Shült
na
šokta
šokt-a
šokto-a
be.heard-3SG
vb2-pers
βes
βes
βes
different
ad/pr
βere.
βere
βere
in.a.place
po



1-1-8-115


Jöra, pə̑č́alzə̑žə̑n kidše tura ogə̑l ulmaš, meraŋə̑n koβarč́ešə̑že βele kok jadra logalə̑n.

Jöra,
Jöra
jöra
good
pa
Jöra,
Jör-a
jörö-a
roll-3SG
vb2-pers
Jöra,
Jör-a
jörö-a
mix-3SG
vb2-pers
Jöra,
Jör-a
jörö-a
go.out-3SG
vb2-pers
Jöra,
Jör-a
jörö-a
be.satisfying-3SG
vb2-pers
pə̑č́alzə̑žə̑n
pə̑č́alzə̑-žə̑-n
pə̑č́alze-že-n
hunter-3SG-GEN
no-poss-case
kidše
kid-še
kid-že
hand-3SG
no-poss
tura
tura
tura
steep
ad/av/no/po
tura
tura
tura
rook
po
ogə̑l
og-Ø-ə̑l-Ø
og-Ø-ul-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
ulmaš,
ulmaš
ulmaš
being
no/pa/vb
ulmaš,
ul-maš
ul-maš
be-NMLZ
vb1-deriv.n
meraŋə̑n
meraŋ-ə̑n
meraŋ-n
hare-GEN
no-case
meraŋə̑n
mera-ŋ-ə̑n-Ø
mera-aŋ-n-Ø
measure-TRANS-PST2-3SG
no-deriv.v-tense-pers
meraŋə̑n
mer-aŋ-ə̑n-Ø
mer-aŋ-n-Ø
community-TRANS-PST2-3SG
no-deriv.v-tense-pers
meraŋə̑n
mera-ŋ-ə̑n
mera-aŋ-n
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
meraŋə̑n
mer-aŋ-ə̑n
mer-aŋ-n
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
koβarč́ešə̑že
koβarč́-eš-ə̑že
koβarč́e-eš-že
buttocks-LAT-3SG
no-case-poss
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele-Ø
βele-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-'e
βel-Je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele-Ø
βele-Ø
spill-CNG
vb2-conn
kok
kok
kok
cook
no
kok
kok
kok
two
nm
jadra
jadra
jadra
small.shot
no
logalə̑n.
logal-ə̑n-Ø
logal-n-Ø
touch-PST2-3SG
vb1-tense-pers
logalə̑n.
logal-ə̑n
logal-n
touch-CVB
vb1-adv



1-1-8-116


Meraŋ βes βeke orə̑šə̑la kudaleš.

Meraŋ
Meraŋ
meraŋ
hare
no
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
βes
βes
βes
different
ad/pr
βeke
βeke
βeke
to
po
orə̑šə̑la
orə̑šə̑-la
orə̑šo-la
rabid-COMP
ad-case
orə̑šə̑la
orə̑šə̑-la
orə̑šo-la
rabid-PL
ad-num
orə̑šə̑la
orə̑šə̑-la
orə̑šo-la
rabid-STR
ad-enc
orə̑šə̑la
orə̑-šə̑la
oro-šə̑la
rage-CVB.SIM
vb2-adv
orə̑šə̑la
orə̑-šə̑-la
oro-še-la
rage-PTCP.ACT-COMP
vb2-ad-case
orə̑šə̑la
orə̑-šə̑-la
oro-še-la
rage-PTCP.ACT-PL
vb2-ad-num
orə̑šə̑la
orə̑-šə̑-la
oro-še-la
rage-PTCP.ACT-STR
vb2-ad-enc
kudaleš.
kudal-eš
kudal-eš
run-3SG
vb1-pers



1-1-8-117


Jöneš toleš gə̑n, južgunam meraŋ poktə̑šo-βlaklan kažnə̑žlan ik meraŋ gə̑č́ logaleš, južgunam kok jeŋlan ik meraŋ, a č́üč́kə̑də̑nak č́umə̑r artel'lan luč́ko-kolo jeŋlan kok meraŋ βele βerešteš.

Jöneš
Jöneš
jöneš
successfully
av
Jöneš
Jön-eš
jön-eš
method-LAT
no-case
toleš
tol'-eš
tol'-eš
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
toleš
tol-eš
tol-eš
come-3SG
vb1-pers
gə̑n,
gə̑n
gə̑n
if
co/pa
južgunam
južgunam
južgunam
occasionally
av/pr
meraŋ
meraŋ
meraŋ
hare
no
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
poktə̑šo-βlaklan
poktə̑šo-βlak-lan
poktə̑šo-βlak-lan
driver-PL-DAT
no-num-case
poktə̑šo-βlaklan
poktə̑-šo-βlak-lan
pokto-še-βlak-lan
drive-PTCP.ACT-PL-DAT
vb2-ad-num-case
kažnə̑žlan
kažnə̑-ž-lan
kažne-že-lan
each-3SG-DAT
pr-poss-case
kažnə̑žlan
kažnə̑-ž-la-n
kažne-že-la-n
each-3SG-PL-GEN
pr-poss-num-case
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
meraŋ
meraŋ
meraŋ
hare
no
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
gə̑č́
gə̑č́
gə̑č́
from
po
logaleš,
logal-eš
logal-eš
touch-3SG
vb1-pers
južgunam
južgunam
južgunam
occasionally
av/pr
kok
kok
kok
cook
no
kok
kok
kok
two
nm
jeŋlan
jeŋ-lan
jeŋ-lan
person-DAT
ad/no-case
jeŋlan
jeŋ-la-n
jeŋ-la-n
person-PL-GEN
ad/no-num-case
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
meraŋ,
meraŋ
meraŋ
hare
no
meraŋ,
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ,
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ,
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ,
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ,
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
meraŋ,
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
a
a
a
and
co
a
a
a
so
pa
a
a
a
oh
in
č́üč́kə̑də̑nak
č́üč́kə̑də̑n-ak
č́üč́kə̑də̑n-ak
often-STR
av-enc
č́üč́kə̑də̑nak
č́üč́kə̑də̑-na-k
č́üč́kə̑dö-na-ak
frequent-1PL-STR
ad-poss-enc
č́üč́kə̑də̑nak
č́üč́kə̑də̑-n-ak
č́üč́kə̑dö-n-ak
frequent-GEN-STR
ad-case-enc
č́umə̑r
č́umə̑r
č́umə̑r
all
ad/av/no/pr
artel'lan
artel'-lan
artel'-lan
artel-DAT
no-case
artel'lan
artel'-la-n
artel'-la-n
artel-PL-GEN
no-num-case
luč́ko-kolo
luč́ko-kolo
luč́kokolo
fifteentwenty
nmnm
luč́ko-kolo
luč́ko-kolo-Ø
luč́kokolo-Ø
fifteendie-IMP.2SG
nmvb2-mood.pers
luč́ko-kolo
luč́ko-kolo-Ø
luč́kokolo-Ø
fifteendie-CNG
nmvb2-conn
jeŋlan
jeŋ-lan
jeŋ-lan
person-DAT
ad/no-case
jeŋlan
jeŋ-la-n
jeŋ-la-n
person-PL-GEN
ad/no-num-case
kok
kok
kok
cook
no
kok
kok
kok
two
nm
meraŋ
meraŋ
meraŋ
hare
no
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele-Ø
βele-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-'e
βel-Je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele-Ø
βele-Ø
spill-CNG
vb2-conn
βerešteš.
βerešt-eš
βerešt-eš
get.into-3SG
vb1-pers



1-1-8-118


Tunam meraŋə̑m, pə̑rl'a šolten, artel'ə̑n koč́kə̑t.

Tunam
Tunam
tunam
then
av
Tunam
Tuna-m
tuna-m
heifer-ACC
no-case
Tunam
Tuna-m
tuna-em
heifer-1SG
no-poss
Tunam
Tu-na-m
tu-na-m
that-1PL-ACC
pr-poss-case
Tunam
Tu-na-m
tu-na-m
gland-1PL-ACC
no-poss-case
Tunam
Tu-na-m
tu-na-m
banner-1PL-ACC
no-poss-case
Tunam
Tuna-m-Ø
tuna-em-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Tunam
Tuna-m-Ø
tuna-em-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Tunam
Tuna-m-Ø
tuna-em-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
meraŋə̑m,
meraŋ-ə̑m
meraŋ-m
hare-ACC
no-case
meraŋə̑m,
mera-ŋ-ə̑m
mera-aŋ-ə̑m
measure-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
meraŋə̑m,
mer-aŋ-ə̑m
mer-aŋ-ə̑m
community-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
pə̑rl'a
pə̑rl'a
pə̑rl'a
together
ad/av
šolten,
šolt-en-Ø
šolto-en-Ø
boil-PST2-3SG
vb2-tense-pers
šolten,
šolt-en
šolto-en
boil-CVB
vb2-adv
artel'ə̑n
artel'ə̑n
artel'ə̑n
together
av
artel'ə̑n
artel'-ə̑n
artel'-n
artel-GEN
no-case
koč́kə̑t.
koč́k-ə̑t
koč́k-ə̑t
eat-3PL
vb1-pers



1-1-8-119


Šüržə̑m kö mə̑ńar kerteš, tunar koč́keš, a šə̑lžə̑m «bukə̑mgam» ə̑šten pajlat.

Šüržə̑m
Šür-žə̑-m
šür-že-m
soup-3SG-ACC
no-poss-case
kö
kö
kö
who
pr
mə̑ńar
mə̑ńar
mə̑ńar
how.many
av/co/pr
kerteš,
kert-eš
kert-eš
be.able.to-3SG
vb1-pers
kerteš,
kert-eš
kert-eš
swaddle-3SG
vb1-pers
tunar
tunar
tunar
so.much
av
koč́keš,
koč́k-eš
koč́k-eš
eat-3SG
vb1-pers
a
a
a
and
co
a
a
a
so
pa
a
a
a
oh
in
šə̑lžə̑m
šə̑l-žə̑-m
šə̑l-že-m
meat-3SG-ACC
no-poss-case
«bukə̑mgam»
bukə̑mga-m
bukə̑mga-m
lot-ACC
no-case
«bukə̑mgam»
bukə̑mga-m
bukə̑mga-em
lot-1SG
no-poss
«bukə̑mgam»
bukə̑mga-m-Ø
bukə̑mga-em-Ø
lot-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
«bukə̑mgam»
bukə̑mga-m-Ø
bukə̑mga-em-Ø
lot-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
«bukə̑mgam»
bukə̑mga-m-Ø
bukə̑mga-em-Ø
lot-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ə̑šten
ə̑št-en-Ø
ə̑šte-en-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ə̑šten
ə̑št-en
ə̑šte-en
do-CVB
vb2-adv
pajlat.
pajl-at
pajle-at
divide-3PL
vb2-pers
pajlat.
paj-la-t
paj-la-et
share-COMP-2SG
no-case-poss
pajlat.
paj-la-t
paj-la-et
fried.meat-COMP-2SG
no-case-poss
pajlat.
paj-la-t
paj-la-et
share-PL-2SG
no-num-poss
pajlat.
paj-la-t
paj-la-et
fried.meat-PL-2SG
no-num-poss
pajlat.
paj-la-t
paj-la-at
share-COMP-and
no-case-enc
pajlat.
paj-la-t
paj-la-at
fried.meat-COMP-and
no-case-enc
pajlat.
paj-la-t
paj-la-at
share-PL-and
no-num-enc
pajlat.
paj-la-t
paj-la-at
fried.meat-PL-and
no-num-enc
pajlat.
pajl-a-t
pajle-a-at
divide-3SG-and
vb2-pers-enc
pajlat.
pajl-Ø-at
pajle-Ø-at
divide-CNG-and
vb2-conn-enc



1-1-8-120


Meraŋ poktaš Sakar peš jöraten.

Meraŋ
Meraŋ
meraŋ
hare
no
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
poktaš
pokt-aš
pokto-aš
drive-INF
vb2-inf
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
peš
peš
peš
very
av
jöraten.
jöraten
jöraten
X
av
jöraten.
jörat-en-Ø
jörate-en-Ø
love-PST2-3SG
vb2-tense-pers
jöraten.
jörat-en
jörate-en
love-CVB
vb2-adv



1-1-8-121


Meraŋə̑m poktə̑mo žap Sakarlan pajremla č́uč́ə̑n.

Meraŋə̑m
Meraŋ-ə̑m
meraŋ-m
hare-ACC
no-case
Meraŋə̑m
Mera-ŋ-ə̑m
mera-aŋ-ə̑m
measure-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
Meraŋə̑m
Mer-aŋ-ə̑m
mer-aŋ-ə̑m
community-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
poktə̑mo
poktə̑-mo
pokto-me
drive-PTCP.PASS
vb2-ad
žap
žap
žap
time
no
Sakarlan
Sakarlan
Sakarlan
Sakarlan
na
pajremla
pajrem-la
pajrem-la
holiday-COMP
no-case
pajremla
pajrem-la
pajrem-la
holiday-PL
no-num
pajremla
pajrem-la
pajrem-la
holiday-STR
no-enc
pajremla
pajreml-a
pajremle-a
celebrate-3SG
vb2-pers
č́uč́ə̑n.
č́uč́ə̑n
č́uč́ə̑n
perceptibly
av
č́uč́ə̑n.
č́uč́-ə̑n-Ø
č́uč́-n-Ø
seem-PST2-3SG
vb1-tense-pers
č́uč́ə̑n.
č́uč́-ə̑n
č́uč́-n
seem-CVB
vb1-adv



1-1-8-122


Lač́ak lüjaš gə̑na Sakarlan βaške logalə̑n ogə̑l.

Lač́ak
Lač́ak
lač́ak
X
av
Lač́ak
Lač́-ak
lač́-ak
just-STR
av/no/pa-enc
Lač́ak
Lač́-ak
lač́-ak
swim.bladder-STR
no-enc
Lač́ak
Lač́-ak
lač́e-ak
basket-STR
no-enc
Lač́ak
Lač́-ak
lač́e-ak
roller-STR
no-enc
lüjaš
lüj-aš
lüjö-aš
shoot-INF
vb2-inf
gə̑na
gə̑na
gə̑na
only
pa
Sakarlan
Sakarlan
Sakarlan
Sakarlan
na
βaške
βaške
βaške
soon
ad/av/no
βaške
βaške-Ø
βaške-Ø
hurry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βaške
βaške-Ø
βaške-Ø
hurry-CNG
vb2-conn
logalə̑n
logal-ə̑n-Ø
logal-n-Ø
touch-PST2-3SG
vb1-tense-pers
logalə̑n
logal-ə̑n
logal-n
touch-CVB
vb1-adv
ogə̑l.
og-Ø-ə̑l-Ø
og-Ø-ul-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-1-8-123


Škenžə̑n pə̑č́alže uke ulmaš, a jeŋ ške pə̑č́alžə̑m somsora ok pu.

Škenžə̑n
šken-žə̑-n
ške-že-n
REFL-3SG-GEN
pr-poss-case
Škenžə̑n
Šken-žə̑-n
šken-že-n
private-3SG-GEN
ad-poss-case
Škenžə̑n
ške-n-žə̑-n
ške-n-že-n
REFL-GEN-3SG-GEN
pr-case-poss-case
pə̑č́alže
pə̑č́al-že
pə̑č́al-že
gun-3SG
no-poss
uke
uke
uke
no
ad/no/pa
ulmaš,
ulmaš
ulmaš
being
no/pa/vb
ulmaš,
ul-maš
ul-maš
be-NMLZ
vb1-deriv.n
a
a
a
and
co
a
a
a
so
pa
a
a
a
oh
in
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
ške
ške
ške
REFL
pr
pə̑č́alžə̑m
pə̑č́al-žə̑-m
pə̑č́al-že-m
gun-3SG-ACC
no-poss-case
somsora
somsora
somsora
willfully
ad/av
ok
ok-Ø
ok-Ø
NEG-3SG
vb-pers
pu.
pu
pu
wood
no
pu.
pu-Ø
puo-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pu.
pu-Ø
puo-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pu.
pu-Ø
puo-Ø
give-CNG
vb2-conn
pu.
pu-Ø
puo-Ø
blow-CNG
vb2-conn



1-1-8-124


Ikana, meraŋə̑m poktaš kajme godə̑m, Sakar ala-kuze Leβentej kugə̑za dene pə̑rl'a lijə̑n.

Ikana,
Ikana
ikana
once
av
meraŋə̑m
meraŋ-ə̑m
meraŋ-m
hare-ACC
no-case
meraŋə̑m
mera-ŋ-ə̑m
mera-aŋ-ə̑m
measure-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
meraŋə̑m
mer-aŋ-ə̑m
mer-aŋ-ə̑m
community-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
poktaš
pokt-aš
pokto-aš
drive-INF
vb2-inf
kajme
***
***
***
***
godə̑m,
godə̑m
godə̑m
during
po
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
ala-kuze
ala-kuze
ala-kuze
somehow
av/pr
Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
dene
dene
dene
with
po
pə̑rl'a
pə̑rl'a
pə̑rl'a
together
ad/av
lijə̑n.
lijə̑n
lijə̑n
as.a
po
lijə̑n.
lij-ə̑n-Ø
lij-n-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
lijə̑n.
lij-ə̑n
lij-n
be-CVB
vb1-adv



1-1-8-125


Leβentej kugə̑zan pə̑č́alže peš jə̑tə̑ra, kuguat ogə̑l, lač́ak ikšə̑βə̑lə̑k.

Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑zan
kugə̑za-n
kugə̑za-an
old.man-with
no-deriv.ad
kugə̑zan
kugə̑za-n
kugə̑za-n
old.man-GEN
no-case
pə̑č́alže
pə̑č́al-že
pə̑č́al-že
gun-3SG
no-poss
peš
peš
peš
very
av
jə̑tə̑ra,
jə̑tə̑ra
jə̑tə̑ra
beautiful
ad
kuguat
kugu-at
kugu-at
big-and
ad/no-enc
ogə̑l,
og-Ø-ə̑l-Ø
og-Ø-ul-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
lač́ak
lač́ak
lač́ak
X
av
lač́ak
lač́-ak
lač́-ak
just-STR
av/no/pa-enc
lač́ak
lač́-ak
lač́-ak
swim.bladder-STR
no-enc
lač́ak
lač́-ak
lač́e-ak
basket-STR
no-enc
lač́ak
lač́-ak
lač́e-ak
roller-STR
no-enc
ikšə̑βə̑lə̑k.
ikšə̑βə̑lə̑k
ikšə̑βə̑lə̑k
for.children
ad
ikšə̑βə̑lə̑k.
ikšə̑βə̑-lə̑k
ikšə̑βe-lə̑k
child-for
no-deriv.ad



1-1-8-126


«Eχ, mə̑jə̑n tə̑gaj pə̑č́alem liješ ə̑le gə̑n...» — šona Sakar.

«Eχ,
Eχ
eχ
eh!
in
mə̑jə̑n
mə̑jə̑n
mə̑jə̑n
my
pr
mə̑jə̑n
mə̑j-ə̑n
mə̑j-n
1SG-GEN
pr-case
tə̑gaj
tə̑gaj
tə̑gaj
such
ad/av/no/pr
pə̑č́alem
pə̑č́al-em
pə̑č́al-em
gun-1SG
no-poss
pə̑č́alem
pə̑č́al-em-Ø
pə̑č́al-em-Ø
gun-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
pə̑č́alem
pə̑č́al-em-Ø
pə̑č́al-em-Ø
gun-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
pə̑č́alem
pə̑č́al-em-Ø
pə̑č́al-em-Ø
gun-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
liješ
liješ
liješ
soon
pa
liješ
lij-eš
lij-eš
be-3SG
vb1-pers
ə̑le
ə̑l-'e
ul-Je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
gə̑n...» —
gə̑n
gə̑n
if
co/pa
šona
šon-a
šono-a
think-3SG
vb2-pers
Sakar.
Sakar
Sakar
Sakar
na



1-1-8-127


Šinč́aže jülen-jülen kajə̑šat, Sakar č́ə̑ten ə̑š kert, Leβentej kugə̑za deč́ jodo:

Šinč́aže
Šinč́a-že
šinč́a-že
eye-3SG
no-poss
Šinč́aže
Šinč́-a-že
šinč́e-a-že
sit-3SG-3SG
vb2-pers-poss
Šinč́aže
Šinč́-a-že
šinč́e-a-že
know-3SG-3SG
vb2-pers-poss
jülen-jülen
jüle-n-jüle-n
jüle-njüle-n
fire-GENfire-GEN
no-caseno-case
jülen-jülen
jüle-n-jül-en-Ø
jüle-njülö-en-Ø
fire-GENburn-PST2-3SG
no-casevb2-tense-pers
jülen-jülen
jüle-n-jül-en
jüle-njülö-en
fire-GENburn-CVB
no-casevb2-adv
jülen-jülen
jül-en-Ø-jüle-n
jülö-en-Øjüle-n
burn-PST2-3SGfire-GEN
vb2-tense-persno-case
jülen-jülen
jül-en-Ø-jül-en-Ø
jülö-en-Øjülö-en-Ø
burn-PST2-3SGburn-PST2-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
jülen-jülen
jül-en-Ø-jül-en
jülö-en-Øjülö-en
burn-PST2-3SGburn-CVB
vb2-tense-persvb2-adv
jülen-jülen
jül-en-jüle-n
jülö-enjüle-n
burn-CVBfire-GEN
vb2-advno-case
jülen-jülen
jül-en-jül-en-Ø
jülö-enjülö-en-Ø
burn-CVBburn-PST2-3SG
vb2-advvb2-tense-pers
jülen-jülen
jül-en-jül-en
jülö-enjülö-en
burn-CVBburn-CVB
vb2-advvb2-adv
kajə̑šat,
kajə̑š-at
kajə̑še-at
scrolling-and
ad-enc
kajə̑šat,
kaj-ə̑š-at
kaj-š-at
aftergrass-ILL-and
no-case-enc
kajə̑šat,
kajə̑-š-Ø-at
kaje-š-Ø-at
go-PST1-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
kajə̑šat,
kajə̑-š-at
kaje-še-at
go-PTCP.ACT-and
vb2-ad-enc
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
č́ə̑ten
č́ə̑ten
č́ə̑ten
patiently
av
č́ə̑ten
č́ə̑t-en-Ø
č́ə̑te-en-Ø
tolerate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
č́ə̑ten
č́ə̑t-en
č́ə̑te-en
tolerate-CVB
vb2-adv
ə̑š
ə̑-š-Ø
ə̑-š-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
kert,
kert-Ø
kert-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kert,
kert-Ø
kert-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kert,
kert-Ø
kert-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
kert,
kert-Ø
kert-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
kert,
kert-Ø
kert-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
kert,
kert-Ø
kert-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv
Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
deč́
deč́
deč́
from
po
jodo:
jod-o
jod-Je
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-128


— Kugə̑zaj, tač́e keč́ ik gana lüjaš pə̑č́aletə̑m pu.

Kugə̑zaj,
Kugə̑zaj
kugə̑zaj
old.man
no
tač́e
tač́e
tač́e
today
ad/av
keč́
keč́
keč́
even.if
co/pa
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
gana
gana
gana
times
no/po
lüjaš
lüj-aš
lüjö-aš
shoot-INF
vb2-inf
pə̑č́aletə̑m
pə̑č́al-et-ə̑m
pə̑č́al-et-m
gun-2SG-ACC
no-poss-case
pu.
pu
pu
wood
no
pu.
pu-Ø
puo-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pu.
pu-Ø
puo-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pu.
pu-Ø
puo-Ø
give-CNG
vb2-conn
pu.
pu-Ø
puo-Ø
blow-CNG
vb2-conn



1-1-8-129


— Lüjmet peš šueš mo?

Lüjmet
Lüjmet
Lüjmet
Lüymet
na
peš
peš
peš
very
av
šueš
šue-š
šue-š
thin-ILL
ad-case
šueš
šue-š
šue-š
anthill-ILL
no-case
šueš
šue-š
šue-eš
thin-LAT
ad-case
šueš
šue-š
šue-eš
anthill-LAT
no-case
šueš
šu-eš
šu-eš
bran-LAT
no-case
šueš
šu-eš
šu-eš
bristle-LAT
no-case
šueš
šu-eš
šu-eš
eye-LAT
no-case
šueš
šu-eš
šu-eš
spring.water-LAT
no-case
šueš
šu-eš
šu-eš
reach-3SG
vb1-pers
šueš
šu-eš
šu-eš
ferment-3SG
vb1-pers
šueš
šu-eš
šu-eš
whittle-3SG
vb1-pers
mo?
mo
mo
what
ad/av/pa/pr



1-1-8-130


— šə̑rgə̑žale Leβentej kugə̑za.

šə̑rgə̑žale
šə̑rgə̑žal-'e
šə̑rgə̑žal-Je
smile-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑za.
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no



1-1-8-131


— Peš č́ot šueš.

Peš
Peš
peš
very
av
č́ot
č́ot
č́ot
very
av
č́ot
č́ot
č́ot
number
no
šueš.
šue-š
šue-š
thin-ILL
ad-case
šueš.
šue-š
šue-š
anthill-ILL
no-case
šueš.
šue-š
šue-eš
thin-LAT
ad-case
šueš.
šue-š
šue-eš
anthill-LAT
no-case
šueš.
šu-eš
šu-eš
bran-LAT
no-case
šueš.
šu-eš
šu-eš
bristle-LAT
no-case
šueš.
šu-eš
šu-eš
eye-LAT
no-case
šueš.
šu-eš
šu-eš
spring.water-LAT
no-case
šueš.
šu-eš
šu-eš
reach-3SG
vb1-pers
šueš.
šu-eš
šu-eš
ferment-3SG
vb1-pers
šueš.
šu-eš
šu-eš
whittle-3SG
vb1-pers



1-1-8-132


Tol'ko mə̑lanem pə̑č́alə̑m iktat ok pu.

Tol'ko
Tol'ko
tol'ko
but
co/pa
mə̑lanem
mə̑-lan-em
mə̑j-lan-em
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
pə̑č́alə̑m
pə̑č́al-ə̑m
pə̑č́al-m
gun-ACC
no-case
iktat
iktat
iktat
anybody
nm/pr
iktat
ikt-at
ikte-at
one-and
nm/pr-enc
ok
ok-Ø
ok-Ø
NEG-3SG
vb-pers
pu.
pu
pu
wood
no
pu.
pu-Ø
puo-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pu.
pu-Ø
puo-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pu.
pu-Ø
puo-Ø
give-CNG
vb2-conn
pu.
pu-Ø
puo-Ø
blow-CNG
vb2-conn



1-1-8-133


— Mə̑j deč́em it ojə̑rlo, — mane Leβentej kugə̑za.

Mə̑j
mə̑j
mə̑j
1SG
pr
deč́em
deč́-em
deč́-em
from-1SG
po-poss
it
it
it
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
ojə̑rlo, —
ojə̑rlo-Ø
ojə̑rlo-Ø
go.apart-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ojə̑rlo, —
ojə̑rlo-Ø
ojə̑rlo-Ø
go.apart-CNG
vb2-conn
mane
man-'e
man-Je
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑za.
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no



1-1-8-134


Sakar č́ə̑tə̑də̑mə̑n č́ot kuanə̑š.

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
č́ə̑tə̑də̑mə̑n
č́ə̑tə̑də̑mə̑n
č́ə̑tə̑də̑mə̑n
intolerably
av
č́ə̑tə̑də̑mə̑n
č́ə̑tə̑də̑mə̑-n
č́ə̑tə̑də̑me-n
intolerable-GEN
ad-case
č́ə̑tə̑də̑mə̑n
č́ə̑tə̑-də̑mə̑-n
č́ə̑te-də̑me-n
tolerate-PTCP.NEG-GEN
vb2-ad-case
č́ot
č́ot
č́ot
very
av
č́ot
č́ot
č́ot
number
no
kuanə̑š.
kuan-ə̑š
kuan-š
joy-ILL
no-case
kuanə̑š.
kuanə̑-š-Ø
kuane-š-Ø
rejoice-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-135


«Leβentej kugə̑za tüńašte en saj jeŋ», — šonaltə̑š.

«Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
tüńašte
tüńa-šte
tüńa-šte
world-INE
no-case
en
en
en
SUP
pa
saj
saj
saj
good
ad/av
jeŋ», —
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
šonaltə̑š.
šonaltə̑-š-Ø
šonalte-š-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-136


Leβentej kugə̑za, č́odə̑raške mijmeke, tə̑gə̑de kož koklaške puren šinč́e, βoktenže Sakarə̑m šə̑ndə̑š, Sakarlan kuze lüjšašə̑m onč́ə̑ktə̑š: «Teβe tə̑ge βikte, tə̑ge onč́o.

Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑za,
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
č́odə̑raške
č́odə̑ra-ške
č́odə̑ra-ške
forest-ILL
no-case
č́odə̑raške
č́odə̑ra-ške
č́odə̑ra-ške
coarse-ILL
ad-case
mijmeke,
***
***
***
***
tə̑gə̑de
tə̑gə̑de
tə̑gə̑de
fine
ad/no
kož
kož
kož
spruce
no
koklaške
koklaške
koklaške
into
av/po
koklaške
kokla-ške
kokla-ške
distance-ILL
ad/no-case
koklaške
kok-la-ške
kok-la-ške
cook-PL-ILL
no-num-case
koklaške
kok-la-ške
kok-la-ške
two-PL-ILL
nm-num-case
puren
pur-en-Ø
puro-en-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
puren
pur-en
puro-en
go.in-CVB
vb2-adv
šinč́e,
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šinč́e,
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šinč́e,
šinč́-e
šinč́-Je
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
šinč́e,
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
sit-CNG
vb2-conn
šinč́e,
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
know-CNG
vb2-conn
βoktenže
βokten-že
βokten-že
beside-3SG
av/po-poss
βoktenže
βokt-en-Ø-že
βokto-en-Ø-že
strip.bark-PST2-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
βoktenže
βokt-en-že
βokto-en-že
strip.bark-CVB-3SG
vb2-adv-poss
Sakarə̑m
Sakarə̑m
Sakarə̑m
Sakarym
na
šə̑ndə̑š,
šə̑ndə̑š
šə̑ndə̑š
sheaves.in.drying.barn
no
šə̑ndə̑š,
šə̑ndə̑-š-Ø
šə̑nde-š-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Sakarlan
Sakarlan
Sakarlan
Sakarlan
na
kuze
kuze
kuze
how
av/co/no/pa
lüjšašə̑m
***
***
***
***
onč́ə̑ktə̑š:
onč́ə̑ktə̑š
onč́ə̑ktə̑š
indicator
no
onč́ə̑ktə̑š:
onč́ə̑ktə̑-š-Ø
onč́ə̑kto-š-Ø
show-PST1-3SG
vb2-tense-pers
onč́ə̑ktə̑š:
onč́ə̑-ktə̑-š-Ø
onč́o-kte-š-Ø
look-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
«Teβe
Teβe
teβe
here
av/co/pa
«Teβe
Teβe
teβe
X
pa
tə̑ge
tə̑ge
tə̑ge
so
av/pa/pr
βikte,
βikte-Ø
βikte-Ø
aim.at-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βikte,
βikte-Ø
βikte-Ø
aim.at-CNG
vb2-conn
tə̑ge
tə̑ge
tə̑ge
so
av/pa/pr
onč́o.
onč́o-Ø
onč́o-Ø
look-IMP.2SG
vb2-mood.pers
onč́o.
onč́o-Ø
onč́o-Ø
look-CNG
vb2-conn



1-1-8-137


Koβaštə̑že loktə̑laltme deč́ βujə̑m onč́en lüjö», — mane.

Koβaštə̑že
Koβaštə̑-že
koβašte-že
skin-3SG
no-poss
Koβaštə̑že
Koβa-štə̑-že
koβa-šte-že
grandmother-INE-3SG
no-case-poss
loktə̑laltme
loktə̑lalt-me
loktə̑lalt-me
spoil-PTCP.PASS
vb1-ad
loktə̑laltme
loktə̑l-alt-me
loktə̑l-alt-me
spoil-REF-PTCP.PASS
vb1-deriv.v-ad
deč́
deč́
deč́
from
po
βujə̑m
βuj-ə̑m
βuj-m
head-ACC
no-case
onč́en
onč́-en-Ø
onč́o-en-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
onč́en
onč́-en
onč́o-en
look-CVB
vb2-adv
lüjö», —
lüjö-Ø
lüjö-Ø
shoot-IMP.2SG
vb2-mood.pers
lüjö», —
lüjö-Ø
lüjö-Ø
shoot-CNG
vb2-conn
mane.
man-'e
man-Je
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-138


Sakar pə̑č́alə̑m kuč́en šinč́e.

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
pə̑č́alə̑m
pə̑č́al-ə̑m
pə̑č́al-m
gun-ACC
no-case
kuč́en
kuč́-en-Ø
kuč́o-en-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kuč́en
kuč́-en
kuč́o-en
hold-CVB
vb2-adv
šinč́e.
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šinč́e.
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šinč́e.
šinč́-e
šinč́-Je
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
šinč́e.
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
sit-CNG
vb2-conn
šinč́e.
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
know-CNG
vb2-conn



1-1-8-139


Umbalne «agač́!..

Umbalne
Umbalne
umbalne
at.a.distance
av
«agač́!..
agač́
agač́
hare
no



1-1-8-140


agač́!..» šokta.

agač́!..»
agač́
agač́
hare
no
šokta.
šokt-a
šokto-a
be.heard-3SG
vb2-pers



1-1-8-141


Ik βere «šül-lt!» šergə̑lt kajə̑š.

Ik
Ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
βere
βere
βere
in.a.place
po
«šül-lt!»
***
***
***
***
šergə̑lt
šergə̑lt-Ø
šergə̑lt-Ø
come.undone-IMP.2SG
vb1-mood.pers
šergə̑lt
šergə̑lt-Ø
šergə̑lt-Ø
come.undone-CNG
vb1-conn
šergə̑lt
šergə̑lt-Ø
šergə̑lt-Ø
come.undone-CVB
vb1-adv
kajə̑š.
kaj-ə̑š
kaj-š
aftergrass-ILL
no-case
kajə̑š.
kajə̑-š-Ø
kaje-š-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-142


Sakarə̑n šümžö meraŋə̑nlak pə̑rtkaš tüŋale.

Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakaryn
na
šümžö
šüm-žö
šüm-že
heart-3SG
no-poss
šümžö
šüm-žö
šüm-že
feeling-3SG
no-poss
šümžö
šüm-žö
šüm-že
bark-3SG
no-poss
meraŋə̑nlak
meraŋ-ə̑n-la-k
meraŋ-n-la-ak
hare-GEN-COMP-STR
no-case-case-enc
meraŋə̑nlak
meraŋ-ə̑n-la-k
meraŋ-n-la-ak
hare-GEN-PL-STR
no-case-num-enc
pə̑rtkaš
pə̑rtk-aš
pə̑rtke-aš
beat-INF
vb2-inf
tüŋale.
tüŋal-'e
tüŋal-Je
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-143


Ves βere «šül-lt!» pudešte.

Ves
Ves
βes
different
ad/pr
βere
βere
βere
in.a.place
po
«šül-lt!»
***
***
***
***
pudešte.
pudešt-e
pudešt-Je
burst-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-144


Sakarə̑n βuj pördeš βele, meraŋ kudal tolmə̑m βaŋa.

Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakaryn
na
βuj
βuj
βuj
head
no
pördeš
pörd-eš
pörd-eš
turn-3SG
vb1-pers
βele,
βele
βele
only
pa
βele,
βele-Ø
βele-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele,
βel-'e
βel-Je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele,
βele-Ø
βele-Ø
spill-CNG
vb2-conn
meraŋ
meraŋ
meraŋ
hare
no
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
kudal
kudal-Ø
kudal-Ø
run-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kudal
kudal-Ø
kudal-Ø
run-CNG
vb1-conn
kudal
kudal-Ø
kudal-Ø
run-CVB
vb1-adv
tolmə̑m
tolmə̑-m
tolmo-m
arrival-ACC
ad-case
tolmə̑m
tol-mə̑-m
tol-me-m
come-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
βaŋa.
βaŋ-a
βaŋe-a
guard-3SG
vb2-pers



1-1-8-145


— Una, una, — šə̑pak gə̑na Leβentej kugə̑za peleštə̑š, parńaž dene izi arka βek onč́ə̑ktə̑š.

Una,
Una
una
guest
no
Una,
Una
una
there
pa
Una,
U-na
u-na
new-1PL
ad/no-poss
una, —
una
una
guest
no
una, —
una
una
there
pa
una, —
u-na
u-na
new-1PL
ad/no-poss
šə̑pak
šə̑pak
šə̑pak
quietly
av
šə̑pak
šə̑p-ak
šə̑p-ak
quiet-STR
ad/av/no-enc
gə̑na
gə̑na
gə̑na
only
pa
Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
peleštə̑š,
peleštə̑-š-Ø
pelešte-š-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers
parńaž
parńa-ž
parńa-že
finger-3SG
no-poss
dene
dene
dene
with
po
izi
izi
izi
small
ad/no
arka
arka
arka
hill
no
arka
arka
arka
owing.to
po
βek
βek
βek
at.all
av
βek
βek
βek
to
po
onč́ə̑ktə̑š.
onč́ə̑ktə̑š
onč́ə̑ktə̑š
indicator
no
onč́ə̑ktə̑š.
onč́ə̑ktə̑-š-Ø
onč́ə̑kto-š-Ø
show-PST1-3SG
vb2-tense-pers
onč́ə̑ktə̑š.
onč́ə̑-ktə̑-š-Ø
onč́o-kte-š-Ø
look-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers



1-1-8-146


Meraŋ pə̑l'də̑rə̑m-pə̑l'də̑rə̑m kudal toleš.

Meraŋ
Meraŋ
meraŋ
hare
no
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
pə̑l'də̑rə̑m-pə̑l'də̑rə̑m
pə̑l'də̑rə̑m-pə̑l'də̑rə̑m
pə̑l'də̑rə̑m-pə̑l'də̑rə̑m
X
de
kudal
kudal-Ø
kudal-Ø
run-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kudal
kudal-Ø
kudal-Ø
run-CNG
vb1-conn
kudal
kudal-Ø
kudal-Ø
run-CVB
vb1-adv
toleš.
tol'-eš
tol'-eš
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
toleš.
tol-eš
tol-eš
come-3SG
vb1-pers



1-1-8-147


Sakarmə̑t dek aŋa toreš tolə̑n ə̑š šu — tə̑manmeš č́urk šinč́e.

Sakarmə̑t
Sakarmə̑t
Sakarmə̑t
Sakarmyt
na
dek
dek
dek
to
po
aŋa
aŋa
aŋa
strip.of.land
no
toreš
toreš
toreš
crosspiece
ad/av/no/po
toreš
tor-eš
tor-eš
trash-LAT
ad/no-case
toreš
tor-eš
tor-eš
bay-LAT
ad-case
toreš
tor-eš
tor-eš
forest-LAT
no-case
toreš
tor-eš
tor-eš
demand-LAT
no-case
tolə̑n
tol-ə̑n-Ø
tol-n-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
tolə̑n
tol-ə̑n
tol-n
come-CVB
vb1-adv
ə̑š
ə̑-š-Ø
ə̑-š-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
šu —
šu
šu
bran
no
šu —
šu
šu
bristle
no
šu —
šu
šu
eye
no
šu —
šu
šu
spring.water
no
šu —
šu-Ø
šu-Ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
šu —
šu-Ø
šu-Ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
šu —
šu-Ø
šu-Ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
šu —
šu-Ø
šuo-Ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šu —
šu-Ø
šu-Ø
reach-CNG
vb1-conn
šu —
šu-Ø
šu-Ø
ferment-CNG
vb1-conn
šu —
šu-Ø
šu-Ø
whittle-CNG
vb1-conn
šu —
šu-Ø
šuo-Ø
throw-CNG
vb2-conn
šu —
šu-Ø
šu-Ø
reach-CVB
vb1-adv
šu —
šu-Ø
šu-Ø
ferment-CVB
vb1-adv
šu —
šu-Ø
šu-Ø
whittle-CVB
vb1-adv
tə̑manmeš
tə̑manmeš
tə̑manmeš
at.once
av
tə̑manmeš
tə̑manm-eš
tə̑manme-eš
X-LAT
ad-case
č́urk
č́urk
č́urk
X
de
šinč́e.
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šinč́e.
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šinč́e.
šinč́-e
šinč́-Je
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
šinč́e.
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
sit-CNG
vb2-conn
šinč́e.
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
know-CNG
vb2-conn



1-1-8-148


Tide küč́ə̑k žap Sakarlan sitə̑š.

Tide
Tide
tide
this
pr
Tide
Tide-Ø
tide-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Tide
Tide-Ø
tide-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
küč́ə̑k
küč́ə̑k
küč́ə̑k
short
ad/no
žap
žap
žap
time
no
Sakarlan
Sakarlan
Sakarlan
Sakarlan
na
sitə̑š.
sitə̑š
sitə̑š
needs
no
sitə̑š.
sitə̑-š-Ø
site-š-Ø
suffice-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-149


Leβentej kugə̑za tunə̑ktə̑mo semə̑n, pə̑č́alžə̑m βikten, šelə̑n koltə̑š.

Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
tunə̑ktə̑mo
tunə̑ktə̑mo
tunə̑ktə̑mo
educated
ad
tunə̑ktə̑mo
tunə̑ktə̑-mo
tunə̑kto-me
teach-PTCP.PASS
vb2-ad
semə̑n,
semə̑n
semə̑n
like
po
semə̑n,
sem-ə̑n
sem-n
melody-GEN
no-case
semə̑n,
sem-ə̑n
sem-n
sense-GEN
no-case
pə̑č́alžə̑m
pə̑č́al-žə̑-m
pə̑č́al-že-m
gun-3SG-ACC
no-poss-case
βikten,
βikt-en-Ø
βikte-en-Ø
aim.at-PST2-3SG
vb2-tense-pers
βikten,
βikt-en
βikte-en
aim.at-CVB
vb2-adv
šelə̑n
šel-ə̑n
šel-n
fat-GEN
no-case
šelə̑n
šel-ə̑n-Ø
šel-n-Ø
break-PST2-3SG
vb1-tense-pers
šelə̑n
šel-ə̑n
šel-n
break-CVB
vb1-adv
koltə̑š.
koltə̑š
koltə̑š
conductivity
no
koltə̑š.
koltə̑-š-Ø
kolto-š-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-150


Meraŋ «jurgə̑ldik» törštaltə̑š da tušakak jə̑men βozo.

Meraŋ
Meraŋ
meraŋ
hare
no
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
«jurgə̑ldik»
***
***
***
***
törštaltə̑š
törštaltə̑-š-Ø
törštalte-š-Ø
jump-PST1-3SG
vb2-tense-pers
da
da
da
and
co
da
da
da
yes
pa
tušakak
tušakak
tušakak
immediately
av/pr
tušakak
tušak-ak
tušak-ak
there-STR
av/pr-enc
jə̑men
jə̑m-en-Ø
jə̑me-en-Ø
be.blinded-PST2-3SG
vb2-tense-pers
jə̑men
jə̑m-en
jə̑me-en
be.blinded-CVB
vb2-adv
βozo.
βozo-Ø
βozo-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βozo.
βoz-o
βoz-Je
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βozo.
βozo-Ø
βozo-Ø
write-CNG
vb2-conn



1-1-8-151


Sakar pə̑č́alžə̑mat šuen koltə̑š, meraŋ dek kuržo, βara tudə̑m Leβentej kugə̑za dek numal tol'o.

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
pə̑č́alžə̑mat
pə̑č́al-žə̑-m-at
pə̑č́al-že-m-at
gun-3SG-ACC-and
no-poss-case-enc
šuen
šuen
šuen
sparsely
av
šuen
šue-n
šue-n
thin-GEN
ad-case
šuen
šue-n
šue-n
anthill-GEN
no-case
šuen
šu}-en-Ø
šuo-en-Ø
throw-PST2-3SG
vb2-tense-pers
šuen
šu}-en
šuo-en
throw-CVB
vb2-adv
koltə̑š,
koltə̑š
koltə̑š
conductivity
no
koltə̑š,
koltə̑-š-Ø
kolto-š-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers
meraŋ
meraŋ
meraŋ
hare
no
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
dek
dek
dek
to
po
kuržo,
kurž-o
kurž-Je
run-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βara
βara
βara
then
av/pa
βara
βara
βara
pole
no
βara
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
tudə̑m
tudə̑m
tudə̑m
him/her
pr
tudə̑m
tudo-m
tudo-m
3SG-ACC
pr-case
Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
dek
dek
dek
to
po
numal
numal-Ø
numal-Ø
carry-IMP.2SG
vb1-mood.pers
numal
numal-Ø
numal-Ø
carry-CNG
vb1-conn
numal
numal-Ø
numal-Ø
carry-CVB
vb1-adv
tol'o.
tol-'o
tol-Je
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-152


— Jöra, perβə̑j lüjmə̑lan peš saj, — mane Leβentej kugə̑za.

Jöra,
Jöra
jöra
good
pa
Jöra,
Jör-a
jörö-a
roll-3SG
vb2-pers
Jöra,
Jör-a
jörö-a
mix-3SG
vb2-pers
Jöra,
Jör-a
jörö-a
go.out-3SG
vb2-pers
Jöra,
Jör-a
jörö-a
be.satisfying-3SG
vb2-pers
perβə̑j
perβə̑j
perβə̑j
first
ad/av/nm
lüjmə̑lan
***
***
***
***
peš
peš
peš
very
av
saj, —
saj
saj
good
ad/av
mane
man-'e
man-Je
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑za.
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no



1-1-8-153


Sakar örö, Leβentej kugə̑za moktašə̑že mokta, da jükə̑štə̑žö ala-mo tugaj ojlen moštə̑də̑mo ə̑lč́ə̑k ulo: «Tə̑j, Sakar, pə̑č́al kuč́ə̑ltaš ale izi ulat» manmə̑la č́uč́eš.

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
örö,
örö
örö
groove
no
örö,
ör-ö
ör-Je
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
moktašə̑že
mokt-aš-ə̑že
mokto-aš-že
praise-INF-3SG
vb2-inf-poss
mokta,
mokt-a
mokto-a
praise-3SG
vb2-pers
da
da
da
and
co
da
da
da
yes
pa
jükə̑štə̑žö
jük-ə̑štə̑-žö
jük-šte-že
voice-INE-3SG
no-case-poss
ala-mo
ala-mo
ala-mo
something
pa/pr
tugaj
tugaj
tugaj
such
ad/av/pr
ojlen
ojl-en-Ø
ojlo-en-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ojlen
ojl-en
ojlo-en
talk-CVB
vb2-adv
moštə̑də̑mo
moštə̑də̑mo
moštə̑də̑mo
unskillful
ad/no
moštə̑də̑mo
moštə̑-də̑mo
mošto-də̑me
be.able.to-PTCP.NEG
vb2-ad
moštə̑də̑mo
moštə̑-də̑mo
mošto-də̑me
become.tired-PTCP.NEG
vb2-ad
ə̑lč́ə̑k
ə̑lč́ə̑k
ə̑lč́ə̑k
awn
no
ə̑lč́ə̑k
ə̑lč́ə̑k
ə̑lč́ə̑k
tint
no
ulo:
ulo
ulo
is
ad/no/vb
«Tə̑j,
tə̑j
tə̑j
2SG
pr
Sakar,
Sakar
Sakar
Sakar
na
pə̑č́al
pə̑č́al
pə̑č́al
gun
no
kuč́ə̑ltaš
kuč́ə̑lt-aš
kuč́ə̑lt-aš
hold-INF
vb1-inf
ale
al'e
al'e
or
av/co/pa
ale
ale-Ø
ale-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ale
ale-Ø
ale-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
izi
izi
izi
small
ad/no
ulat»
ula-t
ula-et
cart-2SG
no-poss
ulat»
ula-t
ula-at
cart-and
no-enc
ulat»
ul-at
ulo-at
is-and
ad/no/vb-enc
ulat»
ul-at
ul-at
be-2SG
vb1-pers
ulat»
u-la-t
u-la-et
new-COMP-2SG
ad/no-case-poss
ulat»
u-la-t
u-la-et
new-PL-2SG
ad/no-num-poss
ulat»
u-la-t
u-la-at
new-COMP-and
ad/no-case-enc
ulat»
u-la-t
u-la-at
new-PL-and
ad/no-num-enc
ulat»
ul-Ø-at
ul-Ø-at
be-CNG-and
vb1-conn-enc
ulat»
ul-Ø-at
ul-Ø-at
be-CVB-and
vb1-adv-enc
manmə̑la
man-mə̑la
man-mə̑la
say-INF.FUT
vb1-inf
manmə̑la
man-mə̑-la
man-me-la
say-PTCP.PASS-COMP
vb1-ad-case
manmə̑la
man-mə̑-la
man-me-la
say-PTCP.PASS-PL
vb1-ad-num
manmə̑la
man-mə̑-la
man-me-la
say-PTCP.PASS-STR
vb1-ad-enc
č́uč́eš.
č́uč́-eš
č́uč́-eš
seem-3SG
vb1-pers



1-1-8-154


— Mo, kugə̑zaj, ə̑žə̑m kelə̑štare mo?

Mo,
Mo
mo
what
ad/av/pa/pr
kugə̑zaj,
kugə̑zaj
kugə̑zaj
old.man
no
ə̑žə̑m
***
***
***
***
kelə̑štare
kelə̑štare-Ø
kelə̑štare-Ø
coordinate-IMP.2SG
vb2-mood.pers
kelə̑štare
kelə̑štare-Ø
kelə̑štare-Ø
coordinate-CNG
vb2-conn
mo?
mo
mo
what
ad/av/pa/pr



1-1-8-155


— örə̑n jodo Sakar.

örə̑n
örə̑n
örə̑n
timidly
av
örə̑n
ör-ə̑n
ör-n
slope-GEN
no-case
örə̑n
örə̑-n
örö-n
groove-GEN
no-case
örə̑n
ör-ə̑n-Ø
ör-n-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
örə̑n
ör-ə̑n
ör-n
be.surprised-CVB
vb1-adv
jodo
jod-o
jod-Je
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Sakar.
Sakar
Sakar
Sakar
na



1-1-8-156


— Una, onč́o, kušak logaltenat...

Una,
Una
una
guest
no
Una,
Una
una
there
pa
Una,
U-na
u-na
new-1PL
ad/no-poss
onč́o,
onč́o-Ø
onč́o-Ø
look-IMP.2SG
vb2-mood.pers
onč́o,
onč́o-Ø
onč́o-Ø
look-CNG
vb2-conn
kušak
kušak
kušak
sash
no
kušak
kušak
kušak
where
av/co/pr
kušak
kuš-ak
kuš-ak
where-STR
av/co/pr-enc
kušak
kuš-Ø-ak
kušk-Ø-ak
grow-CNG-STR
vb1-conn-enc
kušak
kuš-Ø-ak
kušk-Ø-ak
grow-CVB-STR
vb1-adv-enc
logaltenat...
logalt-en-at
logalte-en-at
hit-PST2-2SG
vb2-tense-pers
logaltenat...
logalt-ena-t
logalte-ena-at
hit-1PL-and
vb2-pers-enc
logaltenat...
logalt-en-Ø-at
logalte-en-Ø-at
hit-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
logaltenat...
logalt-en-at
logalte-en-at
hit-CVB-and
vb2-adv-enc



1-1-8-157


Koβaštə̑žə̑m loktə̑lə̑nat...

Koβaštə̑žə̑m
Koβaštə̑-žə̑-m
koβašte-že-m
skin-3SG-ACC
no-poss-case
loktə̑lə̑nat...
loktə̑l-ə̑n-at
loktə̑l-n-at
spoil-PST2-2SG
vb1-tense-pers
loktə̑lə̑nat...
loktə̑l-ə̑na-t
loktə̑l-na-at
spoil-1PL-and
vb1-pers-enc
loktə̑lə̑nat...
loktə̑l-ə̑n-Ø-at
loktə̑l-n-Ø-at
spoil-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
loktə̑lə̑nat...
loktə̑l-ə̑n-at
loktə̑l-n-at
spoil-CVB-and
vb1-adv-enc



1-1-8-158


Sakar meraŋə̑m nöltal onč́ale — pə̑č́alə̑se ulo jadra meraŋə̑n ördə̑žlu koklaškə̑že puren kajen.

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
meraŋə̑m
meraŋ-ə̑m
meraŋ-m
hare-ACC
no-case
meraŋə̑m
mera-ŋ-ə̑m
mera-aŋ-ə̑m
measure-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
meraŋə̑m
mer-aŋ-ə̑m
mer-aŋ-ə̑m
community-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
nöltal
nöltal-Ø
nöltal-Ø
raise-IMP.2SG
vb1-mood.pers
nöltal
nöltal-Ø
nöltal-Ø
raise-CNG
vb1-conn
nöltal
nöltal-Ø
nöltal-Ø
raise-CVB
vb1-adv
onč́ale —
onč́al-'e
onč́al-Je
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
pə̑č́alə̑se
pə̑č́al-ə̑se
pə̑č́al-se
gun-ADJ
no-deriv.ad
ulo
ulo
ulo
is
ad/no/vb
jadra
jadra
jadra
small.shot
no
meraŋə̑n
meraŋ-ə̑n
meraŋ-n
hare-GEN
no-case
meraŋə̑n
mera-ŋ-ə̑n-Ø
mera-aŋ-n-Ø
measure-TRANS-PST2-3SG
no-deriv.v-tense-pers
meraŋə̑n
mer-aŋ-ə̑n-Ø
mer-aŋ-n-Ø
community-TRANS-PST2-3SG
no-deriv.v-tense-pers
meraŋə̑n
mera-ŋ-ə̑n
mera-aŋ-n
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
meraŋə̑n
mer-aŋ-ə̑n
mer-aŋ-n
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ördə̑žlu
ördə̑žlu
ördə̑žlu
rib
no
koklaškə̑že
koklaškə̑-že
koklaške-že
into-3SG
av/po-poss
koklaškə̑že
kokla-škə̑-že
kokla-ške-že
distance-ILL-3SG
ad/no-case-poss
koklaškə̑že
kok-la-škə̑-že
kok-la-ške-že
cook-PL-ILL-3SG
no-num-case-poss
koklaškə̑že
kok-la-škə̑-že
kok-la-ške-že
two-PL-ILL-3SG
nm-num-case-poss
puren
pur-en-Ø
puro-en-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
puren
pur-en
puro-en
go.in-CVB
vb2-adv
kajen.
kaj-en-Ø
kaje-en-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kajen.
kaj-en
kaje-en
go-CVB
vb2-adv



1-1-8-159


«Vujə̑ško onč́o» mańə̑m βet, — pə̑č́alə̑m šüššə̑žla šə̑man gə̑na peleštə̑š Leβentej kugə̑za.

«Vujə̑ško
Vuj-ə̑ško
βuj-ške
head-ILL
no-case
onč́o»
onč́o-Ø
onč́o-Ø
look-IMP.2SG
vb2-mood.pers
onč́o»
onč́o-Ø
onč́o-Ø
look-CNG
vb2-conn
mańə̑m
man-'ə̑m
man-ə̑m
say-PST1.1SG
vb1-tense.pers
βet, —
βet
βet
so
co/pa
pə̑č́alə̑m
pə̑č́al-ə̑m
pə̑č́al-m
gun-ACC
no-case
šüššə̑žla
šüš-šə̑žla
šüšk-šə̑žla
shove-CVB.SIM.3SG
vb1-adv.pers
šüššə̑žla
šüš-šə̑-ž-la
šüšk-še-že-la
shove-PTCP.ACT-3SG-COMP
vb1-ad-poss-case
šüššə̑žla
šüš-šə̑-ž-la
šüšk-še-že-la
shove-PTCP.ACT-3SG-PL
vb1-ad-poss-num
šüššə̑žla
šüš-šə̑-ž-la
šüšk-še-že-la
shove-PTCP.ACT-3SG-STR
vb1-ad-poss-enc
šə̑man
šə̑man
šə̑man
gently
av
šə̑man
šə̑ma-n
šə̑ma-an
gentle-with
ad-deriv.ad
šə̑man
šə̑m-an
šə̑m-an
seven-with
nm-deriv.ad
šə̑man
šə̑ma-n
šə̑ma-n
gentle-GEN
ad-case
gə̑na
gə̑na
gə̑na
only
pa
peleštə̑š
peleštə̑-š-Ø
pelešte-š-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑za.
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no



1-1-8-160


— Kə̑zə̑tše jöra, kə̑zə̑t meraŋ koβašte šergakan ogə̑l, a šə̑žə̑m urə̑m tə̑ge lüjə̑ltaš tüŋalat gə̑n, škanet kugu naklatə̑m ə̑štet.

Kə̑zə̑tše
Kə̑zə̑t-še
kə̑zə̑t-že
now-3SG
av-poss
jöra,
jöra
jöra
good
pa
jöra,
jör-a
jörö-a
roll-3SG
vb2-pers
jöra,
jör-a
jörö-a
mix-3SG
vb2-pers
jöra,
jör-a
jörö-a
go.out-3SG
vb2-pers
jöra,
jör-a
jörö-a
be.satisfying-3SG
vb2-pers
kə̑zə̑t
kə̑zə̑t
kə̑zə̑t
now
av
meraŋ
meraŋ
meraŋ
hare
no
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
koβašte
koβašte
koβašte
skin
no
koβašte
koβa-šte
koβa-šte
grandmother-INE
no-case
šergakan
šergakan
šergakan
expensive
ad
ogə̑l,
og-Ø-ə̑l-Ø
og-Ø-ul-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
a
a
a
and
co
a
a
a
so
pa
a
a
a
oh
in
šə̑žə̑m
šə̑žə̑m
šə̑žə̑m
in.autumn
av
šə̑žə̑m
šə̑žə̑-m
šə̑že-m
autumn-ACC
no-case
urə̑m
ur-ə̑m
ur-m
squirrel-ACC
no-case
urə̑m
ur-ə̑m
ur-ə̑m
fall-PST1.1SG
vb1-tense.pers
tə̑ge
tə̑ge
tə̑ge
so
av/pa/pr
lüjə̑ltaš
lüjə̑lt-aš
lüjə̑lt-aš
shoot-INF
vb1-inf
tüŋalat
tüŋal-at
tüŋal-at
start-2SG
vb1-pers
tüŋalat
tüŋal-Ø-at
tüŋal-Ø-at
start-CNG-and
vb1-conn-enc
tüŋalat
tüŋal-Ø-at
tüŋal-Ø-at
start-CVB-and
vb1-adv-enc
gə̑n,
gə̑n
gə̑n
if
co/pa
škanet
šk-an-et
ške-lan-et
REFL-DAT-2SG
pr-case-poss
škanet
škan-et
škan-et
for.oneself-2SG
pr-poss
kugu
kugu
kugu
big
ad/no
naklatə̑m
***
***
***
***
ə̑štet.
ə̑št-et
ə̑šte-et
do-2SG
vb2-pers



1-1-8-161


Rožə̑n koβaštə̑lan pel akə̑m βele puat.

Rožə̑n
Rožə̑n
rožə̑n
full.of.holes
ad
Rožə̑n
Rož-ə̑n
rož-n
hole-GEN
no-case
koβaštə̑lan
koβaštə̑-lan
koβašte-lan
skin-DAT
no-case
koβaštə̑lan
koβaštə̑-la-n
koβašte-la-n
skin-PL-GEN
no-num-case
pel
pel
pel
half
no
pel
pel-Ø
pel-Ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
pel
pel-Ø
pel-Ø
burn-CNG
vb1-conn
pel
pel-Ø
pel-Ø
burn-CVB
vb1-adv
akə̑m
ak-ə̑m
ak-m
price-ACC
no-case
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele-Ø
βele-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-'e
βel-Je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele-Ø
βele-Ø
spill-CNG
vb2-conn
puat.
pu-at
pu-at
wood-and
no-enc
puat.
pu-at
puo-at
give-3PL
vb2-pers
puat.
pu-at
puo-at
blow-3PL
vb2-pers
puat.
pu-a-t
puo-a-at
give-3SG-and
vb2-pers-enc
puat.
pu-a-t
puo-a-at
blow-3SG-and
vb2-pers-enc
puat.
pu-Ø-at
puo-Ø-at
give-CNG-and
vb2-conn-enc
puat.
pu-Ø-at
puo-Ø-at
blow-CNG-and
vb2-conn-enc



1-1-8-162


Lujə̑m ale rə̑βə̑žə̑m tə̑ge pokšeč́ lüjet gə̑n, βara jöršeš loktə̑lat.

Lujə̑m
Luj-ə̑m
luj-m
marten-ACC
no-case
ale
al'e
al'e
or
av/co/pa
ale
ale-Ø
ale-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ale
ale-Ø
ale-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
rə̑βə̑žə̑m
rə̑βə̑ž-ə̑m
rə̑βə̑ž-m
fox-ACC
no-case
tə̑ge
tə̑ge
tə̑ge
so
av/pa/pr
pokšeč́
pokšeč́
pokšeč́
from.the.middle
av/po
lüjet
lüj-et
lüjö-et
shoot-2SG
vb2-pers
gə̑n,
gə̑n
gə̑n
if
co/pa
βara
βara
βara
then
av/pa
βara
βara
βara
pole
no
βara
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
jöršeš
jöršeš
jöršeš
totally
av
jöršeš
jörš-eš
jöršö-eš
fitting-LAT
ad-case
loktə̑lat.
loktə̑l-at
loktə̑l-at
spoil-2SG
vb1-pers
loktə̑lat.
loktə̑l-Ø-at
loktə̑l-Ø-at
spoil-CNG-and
vb1-conn-enc
loktə̑lat.
loktə̑l-Ø-at
loktə̑l-Ø-at
spoil-CVB-and
vb1-adv-enc



1-1-8-163


Šuko pə̑č́alze tide šotə̑m ok šinč́e, južə̑žo šinč́a gə̑nat, lüjen ok mošto.

Šuko
Šuko
šuko
a.lot
ad/av/no
pə̑č́alze
pə̑č́alze
pə̑č́alze
hunter
no
tide
tide
tide
this
pr
tide
tide-Ø
tide-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
tide
tide-Ø
tide-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
šotə̑m
šot-ə̑m
šot-m
use-ACC
no-case
ok
ok-Ø
ok-Ø
NEG-3SG
vb-pers
šinč́e,
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šinč́e,
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šinč́e,
šinč́-e
šinč́-Je
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
šinč́e,
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
sit-CNG
vb2-conn
šinč́e,
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
know-CNG
vb2-conn
južə̑žo
južə̑žo
južə̑žo
some
pr
južə̑žo
južə̑-žo
južo-že
some-3SG
pr-poss
južə̑žo
ju-žə̑-žo
ju-že-že
magic-3SG-3SG
no-poss-poss
južə̑žo
ju-žə̑-žo
ju-že-že
cool-3SG-3SG
no-poss-poss
šinč́a
šinč́a
šinč́a
eye
no
šinč́a
šinč́-a
šinč́e-a
sit-3SG
vb2-pers
šinč́a
šinč́-a
šinč́e-a
know-3SG
vb2-pers
gə̑nat,
gə̑nat
gə̑nat
even.though
co/pa
gə̑nat,
gə̑na-t
gə̑na-at
only-and
pa-enc
gə̑nat,
gə̑n-at
gə̑n-at
if-and
co/pa-enc
lüjen
lüj-en-Ø
lüjö-en-Ø
shoot-PST2-3SG
vb2-tense-pers
lüjen
lüj-en
lüjö-en
shoot-CVB
vb2-adv
ok
ok-Ø
ok-Ø
NEG-3SG
vb-pers
mošto.
mo-što
mo-šte
what-INE
ad/av/pa/pr-case
mošto.
moš-to
moš-šte
for.how.much-INE
av/pr-case
mošto.
mošto-Ø
mošto-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb2-mood.pers
mošto.
mošto-Ø
mošto-Ø
become.tired-IMP.2SG
vb2-mood.pers
mošto.
mošto-Ø
mošto-Ø
be.able.to-CNG
vb2-conn
mošto.
mošto-Ø
mošto-Ø
become.tired-CNG
vb2-conn



1-1-8-164


Sadlan pazarə̑šte küleš akə̑m nalə̑n ogə̑t kert.

Sadlan
Sadlan
sadlan
therefore
co
Sadlan
Sad-lan
sad-lan
garden-DAT
no-case
Sadlan
Sad-la-n
sad-la-n
garden-PL-GEN
no-num-case
pazarə̑šte
pazar-ə̑šte
pazar-šte
marketplace-INE
ad/no-case
küleš
küleš
küleš
need
ad/no
küleš
kül-eš
kül-eš
be.necessary-3SG
vb1-pers
akə̑m
ak-ə̑m
ak-m
price-ACC
no-case
nalə̑n
nal-ə̑n-Ø
nal-n-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
nalə̑n
nal-ə̑n
nal-n
take-CVB
vb1-adv
ogə̑t
og-ə̑t
og-ə̑t
NEG-3PL
vb-pers
ogə̑t
og-ə̑t
og-ə̑t
NEG-2SG
vb-pers
kert.
kert-Ø
kert-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kert.
kert-Ø
kert-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kert.
kert-Ø
kert-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
kert.
kert-Ø
kert-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
kert.
kert-Ø
kert-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
kert.
kert-Ø
kert-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



1-1-8-165


Saj sonarze keč́-mogaj janlə̑kə̑mat, koβaštə̑žlan köra lüja gə̑n, βujə̑m onč́en lüja.

Saj
Saj
saj
good
ad/av
sonarze
sonarze
sonarze
hunter
no
keč́-mogaj
keč́-mogaj
keč́-mogaj
of.whatever.sort
ad/pr
janlə̑kə̑mat,
janlə̑k-ə̑m-at
janlə̑k-m-at
animal-ACC-and
no-case-enc
koβaštə̑žlan
koβaštə̑-ž-lan
koβašte-že-lan
skin-3SG-DAT
no-poss-case
koβaštə̑žlan
koβaštə̑-ž-la-n
koβašte-že-la-n
skin-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
köra
köra
köra
because.of
po
lüja
lüj-a
lüjö-a
shoot-3SG
vb2-pers
gə̑n,
gə̑n
gə̑n
if
co/pa
βujə̑m
βuj-ə̑m
βuj-m
head-ACC
no-case
onč́en
onč́-en-Ø
onč́o-en-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
onč́en
onč́-en
onč́o-en
look-CVB
vb2-adv
lüja.
lüj-a
lüjö-a
shoot-3SG
vb2-pers



1-1-8-166


Ožno Jalkaj kugə̑za ik jadra dene ur šinč́am onč́en lüja ulmaš...

Ožno
Ožno
ožno
once
av/po
Jalkaj
Jalkaj
Jalkaj
Yalkay
na
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
jadra
jadra
jadra
small.shot
no
dene
dene
dene
with
po
ur
ur
ur
squirrel
no
ur
ur-Ø
ur-Ø
fall-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ur
ur-Ø
ur-Ø
fall-CNG
vb1-conn
ur
ur-Ø
ur-Ø
fall-CVB
vb1-adv
šinč́am
šinč́a-m
šinč́a-m
eye-ACC
no-case
šinč́am
šinč́a-m
šinč́a-em
eye-1SG
no-poss
šinč́am
šinč́-am
šinč́-am
sit.down-1SG
vb1-pers
šinč́am
šinč́a-m-Ø
šinč́a-em-Ø
eye-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
šinč́am
šinč́a-m-Ø
šinč́a-em-Ø
eye-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
šinč́am
šinč́a-m-Ø
šinč́a-em-Ø
eye-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
onč́en
onč́-en-Ø
onč́o-en-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
onč́en
onč́-en
onč́o-en
look-CVB
vb2-adv
lüja
lüj-a
lüjö-a
shoot-3SG
vb2-pers
ulmaš...
ulmaš
ulmaš
being
no/pa/vb
ulmaš...
ul-maš
ul-maš
be-NMLZ
vb1-deriv.n



1-1-8-167


Una, una, adak toleš...

Una,
Una
una
guest
no
Una,
Una
una
there
pa
Una,
U-na
u-na
new-1PL
ad/no-poss
una,
una
una
guest
no
una,
una
una
there
pa
una,
u-na
u-na
new-1PL
ad/no-poss
adak
adak
adak
again
av
toleš...
tol'-eš
tol'-eš
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
toleš...
tol-eš
tol-eš
come-3SG
vb1-pers



1-1-8-168


Kernak, tudo βelə̑mak βes meraŋ kudaleš.

Kernak,
Kernak
kernak
really
pa
Kernak,
Ker-na-k
ker-na-ak
pass.through-PST1.1PL-STR
vb1-tense.pers-enc
tudo
tudo
tudo
3SG
pr
βelə̑mak
βelə̑m-ak
βelə̑m-ak
from.the.side-STR
po-enc
βelə̑mak
βelə̑m-ak
βelə̑me-ak
cast-STR
ad-enc
βelə̑mak
βel-ə̑m-ak
βel-m-ak
side-ACC-STR
no-case-enc
βelə̑mak
βelə̑-m-ak
βele-me-ak
spill-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
βes
βes
βes
different
ad/pr
meraŋ
meraŋ
meraŋ
hare
no
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
kudaleš.
kudal-eš
kudal-eš
run-3SG
vb1-pers



1-1-8-169


Leβentej kugə̑za šojik šüškaltə̑š.

Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
šojik
***
***
***
***
šüškaltə̑š.
šüškaltə̑š
šüškaltə̑š
whistle
no
šüškaltə̑š.
šüškaltə̑-š-Ø
šüškalte-š-Ø
whistle-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-170


Meraŋ č́urk lije.

Meraŋ
Meraŋ
meraŋ
hare
no
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
č́urk
č́urk
č́urk
X
de
lije.
lij-e
lij-Je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-171


Sakar adak pudeštaren koltə̑š.

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
adak
adak
adak
again
av
pudeštaren
pudeštaren
pudeštaren
loudly
av
pudeštaren
pudeštar-en-Ø
pudeštare-en-Ø
blow.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
pudeštaren
pudeštar-en
pudeštare-en
blow.up-CVB
vb2-adv
koltə̑š.
koltə̑š
koltə̑š
conductivity
no
koltə̑š.
koltə̑-š-Ø
kolto-š-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-172


Meraŋ nalə̑n šuə̑mə̑la jörlə̑n kajə̑š.

Meraŋ
Meraŋ
meraŋ
hare
no
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
nalə̑n
nal-ə̑n-Ø
nal-n-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
nalə̑n
nal-ə̑n
nal-n
take-CVB
vb1-adv
šuə̑mə̑la
šuə̑-mə̑la
šuo-mə̑la
throw-INF.FUT
vb2-inf
šuə̑mə̑la
šuə̑-mə̑-la
šuo-me-la
throw-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
šuə̑mə̑la
šuə̑-mə̑-la
šuo-me-la
throw-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
šuə̑mə̑la
šuə̑-mə̑-la
šuo-me-la
throw-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
jörlə̑n
jörlə̑-n
jörlö-n
worthy-GEN
ad-case
jörlə̑n
jörl-ə̑n-Ø
jörl-n-Ø
fall-PST2-3SG
vb1-tense-pers
jörlə̑n
jörl-ə̑n
jörl-n
fall-CVB
vb1-adv
kajə̑š.
kaj-ə̑š
kaj-š
aftergrass-ILL
no-case
kajə̑š.
kajə̑-š-Ø
kaje-š-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-173


Tuge gə̑nat, ə̑š tə̑plane, pördal-pördal, umbake kaja.

Tuge
Tuge
tuge
so
av/pa
Tuge
Tu-ge
tu-ge
that-COM
pr-case
Tuge
Tu-ge
tu-ge
gland-COM
no-case
Tuge
Tu-ge
tu-ge
banner-COM
no-case
gə̑nat,
gə̑nat
gə̑nat
even.though
co/pa
gə̑nat,
gə̑na-t
gə̑na-at
only-and
pa-enc
gə̑nat,
gə̑n-at
gə̑n-at
if-and
co/pa-enc
ə̑š
ə̑-š-Ø
ə̑-š-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
tə̑plane,
tə̑plane-Ø
tə̑plane-Ø
grow.silent-IMP.2SG
vb2-mood.pers
tə̑plane,
tə̑plane-Ø
tə̑plane-Ø
grow.silent-CNG
vb2-conn
pördal-pördal,
pördal-Ø-pördal-Ø
pördal-Øpördal-Ø
roll-IMP.2SGroll-IMP.2SG
vb1-mood.persvb1-mood.pers
pördal-pördal,
pördal-Ø-pördal-Ø
pördal-Øpördal-Ø
roll-IMP.2SGroll-CNG
vb1-mood.persvb1-conn
pördal-pördal,
pördal-Ø-pördal-Ø
pördal-Øpördal-Ø
roll-IMP.2SGroll-CVB
vb1-mood.persvb1-adv
pördal-pördal,
pördal-Ø-pördal-Ø
pördal-Øpördal-Ø
roll-CNGroll-IMP.2SG
vb1-connvb1-mood.pers
pördal-pördal,
pördal-Ø-pördal-Ø
pördal-Øpördal-Ø
roll-CNGroll-CNG
vb1-connvb1-conn
pördal-pördal,
pördal-Ø-pördal-Ø
pördal-Øpördal-Ø
roll-CNGroll-CVB
vb1-connvb1-adv
pördal-pördal,
pördal-Ø-pördal-Ø
pördal-Øpördal-Ø
roll-CVBroll-IMP.2SG
vb1-advvb1-mood.pers
pördal-pördal,
pördal-Ø-pördal-Ø
pördal-Øpördal-Ø
roll-CVBroll-CNG
vb1-advvb1-conn
pördal-pördal,
pördal-Ø-pördal-Ø
pördal-Øpördal-Ø
roll-CVBroll-CVB
vb1-advvb1-adv
umbake
umbake
umbake
far
av
kaja.
kaj-a
kaje-a
go-3SG
vb2-pers



1-1-8-174


Leβentej kugə̑za den Sakar meraŋ poč́eš kuržə̑č́.

Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
den
den
den
and
co
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
meraŋ
meraŋ
meraŋ
hare
no
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
poč́eš
poč́eš
poč́eš
recent
ad/av/po
poč́eš
poč́-eš
poč́-eš
tail-LAT
no-case
poč́eš
poč́-eš
poč́-eš
open-3SG
vb1-pers
kuržə̑č́.
kurž-ə̑č́
kurž-ə̑č́
run-PST1.2SG
vb1-tense.pers
kuržə̑č́.
kurž-ə̑č́
kurž-ə̑č́
run-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-1-8-175


Meraŋ utlen ə̑š kert.

Meraŋ
Meraŋ
meraŋ
hare
no
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
utlen
utl-en-Ø
utlo-en-Ø
escape-PST2-3SG
vb2-tense-pers
utlen
utl-en
utlo-en
escape-CVB
vb2-adv
ə̑š
ə̑-š-Ø
ə̑-š-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
kert.
kert-Ø
kert-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kert.
kert-Ø
kert-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kert.
kert-Ø
kert-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
kert.
kert-Ø
kert-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
kert.
kert-Ø
kert-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
kert.
kert-Ø
kert-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



1-1-8-176


Sakar, pokten šuə̑n, toškale.

Sakar,
Sakar
Sakar
Sakar
na
pokten
pokt-en-Ø
pokto-en-Ø
drive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
pokten
pokt-en
pokto-en
drive-CVB
vb2-adv
šuə̑n,
šuə̑n
šuə̑n
no.matter
pa
šuə̑n,
šu-ə̑n
šu-n
bran-GEN
no-case
šuə̑n,
šu-ə̑n
šu-n
bristle-GEN
no-case
šuə̑n,
šu-ə̑n
šu-n
eye-GEN
no-case
šuə̑n,
šu-ə̑n
šu-n
spring.water-GEN
no-case
šuə̑n,
šu-ə̑n-Ø
šu-n-Ø
reach-PST2-3SG
vb1-tense-pers
šuə̑n,
šu-ə̑n-Ø
šu-n-Ø
ferment-PST2-3SG
vb1-tense-pers
šuə̑n,
šu-ə̑n-Ø
šu-n-Ø
whittle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
šuə̑n,
šu-ə̑n
šu-n
reach-CVB
vb1-adv
šuə̑n,
šu-ə̑n
šu-n
ferment-CVB
vb1-adv
šuə̑n,
šu-ə̑n
šu-n
whittle-CVB
vb1-adv
toškale.
toškal-'e
toškal-Je
step-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-177


Leβentej kugə̑za βujžə̑m rüzaltə̑š:

Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
βujžə̑m
βuj-žə̑-m
βuj-že-m
head-3SG-ACC
no-poss-case
rüzaltə̑š:
rüzaltə̑-š-Ø
rüzalte-š-Ø
shake-PST1-3SG
vb2-tense-pers
rüzaltə̑š:
rüzaltə̑-š-Ø
rüzalte-š-Ø
rinse-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-178


— Ə̑ndə̑že šeŋgel jolžə̑m βele pudə̑rtenat...

Ə̑ndə̑že
Ə̑ndə̑-že
ə̑nde-že
now-3SG
av/pa-poss
šeŋgel
šeŋgel
šeŋgel
back
ad/no
jolžə̑m
jol-žə̑-m
jol-že-m
foot-3SG-ACC
no-poss-case
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele-Ø
βele-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-'e
βel-Je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele-Ø
βele-Ø
spill-CNG
vb2-conn
pudə̑rtenat...
pudə̑rt-en-at
pudə̑rto-en-at
break-PST2-2SG
vb2-tense-pers
pudə̑rtenat...
pudə̑rt-ena-t
pudə̑rto-ena-at
break-1PL-and
vb2-pers-enc
pudə̑rtenat...
pudə̑rt-en-Ø-at
pudə̑rto-en-Ø-at
break-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
pudə̑rtenat...
pudə̑rt-en-at
pudə̑rto-en-at
break-CVB-and
vb2-adv-enc



1-1-8-179


Meraŋ šeŋgel jolžə̑m joŋgeštaren kudaleš.

Meraŋ
Meraŋ
meraŋ
hare
no
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Meraŋ
Mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Meraŋ
Mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
šeŋgel
šeŋgel
šeŋgel
back
ad/no
jolžə̑m
jol-žə̑-m
jol-že-m
foot-3SG-ACC
no-poss-case
joŋgeštaren
joŋgeštar-en-Ø
joŋgeštare-en-Ø
empty-PST2-3SG
vb2-tense-pers
joŋgeštaren
joŋgeštar-en
joŋgeštare-en
empty-CVB
vb2-adv
kudaleš.
kudal-eš
kudal-eš
run-3SG
vb1-pers



1-1-8-180


Onč́ə̑l jolžo eŋertaš βele.

Onč́ə̑l
Onč́ə̑l
onč́ə̑l
front
ad/no
jolžo
jol-žo
jol-že
foot-3SG
no-poss
eŋertaš
eŋert-aš
eŋerte-aš
lean.on-INF
vb2-inf
βele.
βele
βele
only
pa
βele.
βele-Ø
βele-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele.
βel-'e
βel-Je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele.
βele-Ø
βele-Ø
spill-CNG
vb2-conn



1-1-8-181


Sadlan meraŋ kudal ə̑š kert.

Sadlan
Sadlan
sadlan
therefore
co
Sadlan
Sad-lan
sad-lan
garden-DAT
no-case
Sadlan
Sad-la-n
sad-la-n
garden-PL-GEN
no-num-case
meraŋ
meraŋ
meraŋ
hare
no
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
meraŋ
mera-ŋ-Ø
mera-aŋ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
meraŋ
mer-aŋ-Ø
mer-aŋ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
kudal
kudal-Ø
kudal-Ø
run-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kudal
kudal-Ø
kudal-Ø
run-CNG
vb1-conn
kudal
kudal-Ø
kudal-Ø
run-CVB
vb1-adv
ə̑š
ə̑-š-Ø
ə̑-š-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
kert.
kert-Ø
kert-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kert.
kert-Ø
kert-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kert.
kert-Ø
kert-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
kert.
kert-Ø
kert-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
kert.
kert-Ø
kert-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
kert.
kert-Ø
kert-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



1-1-8-182


Meraŋə̑m šeŋgel jolžo pukša.

Meraŋə̑m
Meraŋ-ə̑m
meraŋ-m
hare-ACC
no-case
Meraŋə̑m
Mera-ŋ-ə̑m
mera-aŋ-ə̑m
measure-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
Meraŋə̑m
Mer-aŋ-ə̑m
mer-aŋ-ə̑m
community-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
šeŋgel
šeŋgel
šeŋgel
back
ad/no
jolžo
jol-žo
jol-že
foot-3SG
no-poss
pukša.
pukš-a
pukšo-a
feed-3SG
vb2-pers



1-1-8-183


Sakarə̑n šümžə̑lan jösə̑n č́uč́o.

Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakaryn
na
šümžə̑lan
šüm-žə̑-lan
šüm-že-lan
heart-3SG-DAT
no-poss-case
šümžə̑lan
šüm-žə̑-lan
šüm-že-lan
feeling-3SG-DAT
no-poss-case
šümžə̑lan
šüm-žə̑-lan
šüm-že-lan
bark-3SG-DAT
no-poss-case
šümžə̑lan
šüm-žə̑-la-n
šüm-že-la-n
heart-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
šümžə̑lan
šüm-žə̑-la-n
šüm-že-la-n
feeling-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
šümžə̑lan
šüm-žə̑-la-n
šüm-že-la-n
bark-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
jösə̑n
jösə̑n
jösə̑n
difficultly
av
jösə̑n
jösə̑-n
jösö-n
difficult-GEN
ad/no-case
č́uč́o.
č́uč́-o
č́uč́-Je
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-184


Kokə̑mšo ganalan lüjmaštat βuješ logalten ogə̑l.

Kokə̑mšo
Kokə̑mšo
kokə̑mšo
second
nm
ganalan
ganalan
ganalan
time
av
ganalan
gana-lan
gana-lan
times-DAT
no/po-case
ganalan
gana-la-n
gana-la-n
times-PL-GEN
no/po-num-case
lüjmaštat
***
***
***
***
βuješ
βuješ
βuješ
into.one's.head
av/po
βuješ
βuj-eš
βuj-eš
head-LAT
no-case
logalten
logalt-en-Ø
logalte-en-Ø
hit-PST2-3SG
vb2-tense-pers
logalten
logalt-en
logalte-en
hit-CVB
vb2-adv
ogə̑l.
og-Ø-ə̑l-Ø
og-Ø-ul-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-1-8-185


Tidə̑m šižme gaj lijə̑n, Leβentej kugə̑za peleštə̑š:

Tidə̑m
Tidə̑-m
tide-m
this-ACC
pr-case
šižme
šižme
šižme
sense
ad
šižme
šiž-me
šiž-me
feel-PTCP.PASS
vb1-ad
gaj
gaj
gaj
like
ad/av/pa/po
lijə̑n,
lijə̑n
lijə̑n
as.a
po
lijə̑n,
lij-ə̑n-Ø
lij-n-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
lijə̑n,
lij-ə̑n
lij-n
be-CVB
vb1-adv
Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
peleštə̑š:
peleštə̑-š-Ø
pelešte-š-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-186


— Nimat ogə̑l, erkə̑n-erkə̑n tunemat...

Nimat
Nimat
nimat
nothing
pr
ogə̑l,
og-Ø-ə̑l-Ø
og-Ø-ul-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
erkə̑n-erkə̑n
erkə̑n-erkə̑n
erkə̑n-erkə̑n
gradually
av
tunemat...
tunem-at
tunem-at
learn-2SG
vb1-pers
tunemat...
tunem-Ø-at
tunem-Ø-at
learn-CNG-and
vb1-conn-enc
tunemat...
tunem-Ø-at
tunem-Ø-at
learn-CVB-and
vb1-adv-enc
tunemat...
tunem--at
tunem-Je-at
learn-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
tunemat...
tu-n-em-at
tu-n-em-at
that-GEN-1SG-and
pr-case-poss-enc
tunemat...
tu-n-em-at
tu-n-em-at
gland-GEN-1SG-and
no-case-poss-enc
tunemat...
tu-n-em-at
tu-n-em-at
banner-GEN-1SG-and
no-case-poss-enc



1-1-8-187


Tə̑leč́ βara Leβentej kugə̑za č́odə̑raš kaja gə̑n, Sakar kerek-kuze gə̑nat pižə̑n mija.

Tə̑leč́
Tə̑leč́
tə̑leč́
from.this
av/pr
βara
βara
βara
then
av/pa
βara
βara
βara
pole
no
βara
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
č́odə̑raš
č́odə̑ra-š
č́odə̑ra-š
forest-ILL
no-case
č́odə̑raš
č́odə̑ra-š
č́odə̑ra-š
coarse-ILL
ad-case
č́odə̑raš
č́odə̑ra-š
č́odə̑ra-eš
forest-LAT
no-case
č́odə̑raš
č́odə̑ra-š
č́odə̑ra-eš
coarse-LAT
ad-case
kaja
kaj-a
kaje-a
go-3SG
vb2-pers
gə̑n,
gə̑n
gə̑n
if
co/pa
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
kerek-kuze
kerek-kuze
kerek-kuze
however
av/pr
gə̑nat
gə̑nat
gə̑nat
even.though
co/pa
gə̑nat
gə̑na-t
gə̑na-at
only-and
pa-enc
gə̑nat
gə̑n-at
gə̑n-at
if-and
co/pa-enc
pižə̑n
piž-ə̑n
piž-n
mitten-GEN
no-case
pižə̑n
piž-ə̑n-Ø
piž-n-Ø
stick-PST2-3SG
vb1-tense-pers
pižə̑n
piž-ə̑n
piž-n
stick-CVB
vb1-adv
mija.
mij-a
mije-a
come-3SG
vb2-pers



1-1-8-188


Leβentej kugə̑za škežat Sakar deč́ posna koštmə̑m č́arnə̑š.

Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
škežat
ške-ž-at
ške-že-at
REFL-3SG-and
pr-poss-enc
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
deč́
deč́
deč́
from
po
posna
posna
posna
isolated
ad/av
koštmə̑m
koštmə̑-m
koštmo-m
movement-ACC
ad-case
koštmə̑m
košt-mə̑-m
košt-me-m
go-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
č́arnə̑š.
č́arnə̑š
č́arnə̑š
stop
no
č́arnə̑š.
č́arnə̑-š-Ø
č́arne-š-Ø
stop-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-189


«Sakar pialan, Sakar dene kajet gə̑n, jara ot tol», — maneš.

«Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
pialan,
pialan
pialan
happy
ad
pialan,
pial-an
pial-an
happiness-with
no-deriv.ad
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
dene
dene
dene
with
po
kajet
kaj-et
kaj-et
aftergrass-2SG
no-poss
kajet
kaj-et
kaje-et
go-2SG
vb2-pers
gə̑n,
gə̑n
gə̑n
if
co/pa
jara
jara
jara
empty
ad/av/no
jara
jar-a
jare-a
catch.someone-3SG
vb2-pers
jara
jar-a
jare-a
take.up-3SG
vb2-pers
ot
o-t
o-t
NEG-2SG
vb-pers
tol», —
tol-Ø
tol-Ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
tol», —
tol-Ø
tol-Ø
come-CNG
vb1-conn
tol», —
tol-Ø
tol-Ø
come-CVB
vb1-adv
maneš.
maneš
maneš
it.is.said
av
maneš.
man-eš
man-eš
say-3SG
vb1-pers



1-1-8-190


Pə̑č́al dene ik šə̑že koštmeke, Sakar kudalše meraŋlanak βujə̑ško logaltaš tüŋale.

Pə̑č́al
Pə̑č́al
pə̑č́al
gun
no
dene
dene
dene
with
po
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
šə̑že
šə̑že
šə̑že
autumn
no
šə̑že
šə̑že-Ø
šə̑že-Ø
drizzle-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šə̑že
šə̑že-Ø
šə̑že-Ø
drizzle-CNG
vb2-conn
koštmeke,
košt-meke
košt-meke
go-CVB.PRI
vb1-adv
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
kudalše
kudalše
kudalše
running
ad
kudalše
kudal-še
kudal-še
run-PTCP.ACT
vb1-ad
meraŋlanak
meraŋ-lan-ak
meraŋ-lan-ak
hare-DAT-STR
no-case-enc
meraŋlanak
meraŋ-la-na-k
meraŋ-la-na-ak
hare-COMP-1PL-STR
no-case-poss-enc
meraŋlanak
meraŋ-la-na-k
meraŋ-la-na-ak
hare-PL-1PL-STR
no-num-poss-enc
meraŋlanak
meraŋ-la-n-ak
meraŋ-la-n-ak
hare-PL-GEN-STR
no-num-case-enc
βujə̑ško
βuj-ə̑ško
βuj-ške
head-ILL
no-case
logaltaš
logalt-aš
logalte-aš
hit-INF
vb2-inf
tüŋale.
tüŋal-'e
tüŋal-Je
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-191


Tidə̑žə̑m ške šotšo dene, Leβentej kugə̑zan tunə̑ktə̑mə̑ž deč́ posna, kelə̑štarə̑š.

Tidə̑žə̑m
Tidə̑-žə̑-m
tide-že-m
this-3SG-ACC
pr-poss-case
ške
ške
ške
REFL
pr
šotšo
šot-šo
šot-že
use-3SG
no-poss
dene,
dene
dene
with
po
Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑zan
kugə̑za-n
kugə̑za-an
old.man-with
no-deriv.ad
kugə̑zan
kugə̑za-n
kugə̑za-n
old.man-GEN
no-case
tunə̑ktə̑mə̑ž
tunə̑ktə̑mə̑-ž
tunə̑ktə̑mo-že
educated-3SG
ad-poss
tunə̑ktə̑mə̑ž
tunə̑ktə̑-mə̑-ž
tunə̑kto-me-že
teach-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
deč́
deč́
deč́
from
po
posna,
posna
posna
isolated
ad/av
kelə̑štarə̑š.
kelə̑štarə̑š
kelə̑štarə̑š
preference
no
kelə̑štarə̑š.
kelə̑štarə̑-š-Ø
kelə̑štare-š-Ø
coordinate-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-192


Telə̑mže, lujə̑m puštmekə̑št, Leβentej kugə̑za, kum teŋgeat peleš šotlen, Sakarlan ške pə̑č́alžə̑m puə̑š.

Telə̑mže,
Telə̑m-že
telə̑m-že
in.winter-3SG
av-poss
Telə̑mže,
Telə̑-m-že
tele-m-že
winter-ACC-3SG
no-case-poss
lujə̑m
luj-ə̑m
luj-m
marten-ACC
no-case
puštmekə̑št,
pušt-mekə̑-št
pušt-meke-št
kill-CVB.PRI-3PL
vb1-adv-poss
Leβentej
Leβentej
Leβentej
Leventey
na
kugə̑za,
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
kum
kum
kum
godfather.of.one's.child
no
kum
kum
kum
three
nm
teŋgeat
teŋge-at
teŋge-at
ruble-and
no-enc
peleš
pele-š
pele-š
in.half-ILL
ad/av/no-case
peleš
pel-eš
pel-eš
half-LAT
no-case
peleš
pel-eš
pele-eš
half-LAT
ad/av/no-case
peleš
pele-š
pele-eš
in.half-LAT
ad/av/no-case
peleš
pel-eš
pel-eš
burn-3SG
vb1-pers
šotlen,
šotl-en-Ø
šotlo-en-Ø
count-PST2-3SG
vb2-tense-pers
šotlen,
šotl-en
šotlo-en
count-CVB
vb2-adv
Sakarlan
Sakarlan
Sakarlan
Sakarlan
na
ške
ške
ške
REFL
pr
pə̑č́alžə̑m
pə̑č́al-žə̑-m
pə̑č́al-že-m
gun-3SG-ACC
no-poss-case
puə̑š.
pu-ə̑š
pu-š
wood-ILL
no-case
puə̑š.
puə̑-š-Ø
puo-š-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
puə̑š.
puə̑-š-Ø
puo-š-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-193


Luj oksaž dene škanže kugurak pə̑č́alə̑m nale.

Luj
Luj
luj
marten
no
oksaž
oksa-ž
oksa-že
money-3SG
no-poss
dene
dene
dene
with
po
škanže
šk-an-že
ške-lan-že
REFL-DAT-3SG
pr-case-poss
škanže
škan-že
škan-že
for.oneself-3SG
pr-poss
kugurak
kugurak
kugurak
bigger
ad
kugurak
kugu-rak
kugu-rak
big-COMP
ad/no-deg
pə̑č́alə̑m
pə̑č́al-ə̑m
pə̑č́al-m
gun-ACC
no-case
nale.
nal'e
nal'e
soft.red.clay
no
nale.
nal-'e
nal-Je
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-194


Tə̑leč́ βara Sakar č́ə̑n sonarze lije. * * *

Tə̑leč́
Tə̑leč́
tə̑leč́
from.this
av/pr
βara
βara
βara
then
av/pa
βara
βara
βara
pole
no
βara
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
č́ə̑n
č́ə̑n
č́ə̑n
truth
ad/av/no
sonarze
sonarze
sonarze
hunter
no
lije. * * *
lij-e
lij-Je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-195


Lujə̑m lüjen tolmo erlašə̑žə̑m Sakar Lopnurə̑š Č́užgan Osə̑p dek luj den ur koβaštə̑žə̑m naŋgajə̑š.

Lujə̑m
Luj-ə̑m
luj-m
marten-ACC
no-case
lüjen
lüj-en-Ø
lüjö-en-Ø
shoot-PST2-3SG
vb2-tense-pers
lüjen
lüj-en
lüjö-en
shoot-CVB
vb2-adv
tolmo
tolmo
tolmo
arrival
ad
tolmo
tol-mo
tol-me
come-PTCP.PASS
vb1-ad
erlašə̑žə̑m
erlašə̑žə̑m
erlašə̑žə̑m
on.the.next.day
av
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
Lopnurə̑š
Lopnurə̑š
Lopnurə̑š
Lopnurysh
na
Č́užgan
Č́užgan
č́užgan
firmly
av
Č́užgan
Č́užga-n
č́užga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
Č́užgan
Č́užga-n
č́užga-n
coarse-GEN
ad-case
Osə̑p
Osə̑p
Osə̑p
Osyp
na
dek
dek
dek
to
po
luj
luj
luj
marten
no
den
den
den
and
co
ur
ur
ur
squirrel
no
ur
ur-Ø
ur-Ø
fall-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ur
ur-Ø
ur-Ø
fall-CNG
vb1-conn
ur
ur-Ø
ur-Ø
fall-CVB
vb1-adv
koβaštə̑žə̑m
koβaštə̑-žə̑-m
koβašte-že-m
skin-3SG-ACC
no-poss-case
naŋgajə̑š.
naŋgajə̑-š-Ø
naŋgaje-š-Ø
take-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-196


Sakarə̑n mijmə̑ž godə̑m Č́užgan kugə̑za lač́ak keβə̑tə̑štə̑že ə̑le.

Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakarə̑n
Sakaryn
na
mijmə̑ž
***
***
***
***
godə̑m
godə̑m
godə̑m
during
po
Č́užgan
Č́užgan
č́užgan
firmly
av
Č́užgan
Č́užga-n
č́užga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
Č́užgan
Č́užga-n
č́užga-n
coarse-GEN
ad-case
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
lač́ak
lač́ak
lač́ak
X
av
lač́ak
lač́-ak
lač́-ak
just-STR
av/no/pa-enc
lač́ak
lač́-ak
lač́-ak
swim.bladder-STR
no-enc
lač́ak
lač́-ak
lač́e-ak
basket-STR
no-enc
lač́ak
lač́-ak
lač́e-ak
roller-STR
no-enc
keβə̑tə̑štə̑že
keβə̑t-ə̑štə̑-že
keβə̑t-šte-že
shop-INE-3SG
no-case-poss
ə̑le.
ə̑l-'e
ul-Je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-197


Sakar onč́ə̑č́ə̑n ur koβaštə̑žə̑m luktə̑n puə̑š.

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
onč́ə̑č́ə̑n
onč́ə̑č́ə̑n
onč́ə̑č́ə̑n
from.in.front.of
av
ur
ur
ur
squirrel
no
ur
ur-Ø
ur-Ø
fall-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ur
ur-Ø
ur-Ø
fall-CNG
vb1-conn
ur
ur-Ø
ur-Ø
fall-CVB
vb1-adv
koβaštə̑žə̑m
koβaštə̑-žə̑-m
koβašte-že-m
skin-3SG-ACC
no-poss-case
luktə̑n
lukt-ə̑n-Ø
lukt-n-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
luktə̑n
lukt-ə̑n
lukt-n
lead.out-CVB
vb1-adv
puə̑š.
pu-ə̑š
pu-š
wood-ILL
no-case
puə̑š.
puə̑-š-Ø
puo-š-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
puə̑š.
puə̑-š-Ø
puo-š-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-198


Č́užgan kugə̑za ur koβaštə̑m saβə̑rkalen onč́ə̑šat, šə̑man gə̑na jodo:

Č́užgan
Č́užgan
č́užgan
firmly
av
Č́užgan
Č́užga-n
č́užga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
Č́užgan
Č́užga-n
č́užga-n
coarse-GEN
ad-case
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
ur
ur
ur
squirrel
no
ur
ur-Ø
ur-Ø
fall-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ur
ur-Ø
ur-Ø
fall-CNG
vb1-conn
ur
ur-Ø
ur-Ø
fall-CVB
vb1-adv
koβaštə̑m
koβaštə̑-m
koβašte-m
skin-ACC
no-case
koβaštə̑m
koβa-št-ə̑m
koβa-št-m
grandmother-3PL-ACC
no-poss-case
saβə̑rkalen
saβə̑rkal-en-Ø
saβə̑rkale-en-Ø
turn-PST2-3SG
vb2-tense-pers
saβə̑rkalen
saβə̑rkal-en
saβə̑rkale-en
turn-CVB
vb2-adv
onč́ə̑šat,
onč́ə̑š-at
onč́ə̑šo-at
viewer-and
no-enc
onč́ə̑šat,
onč́ə̑-š-Ø-at
onč́o-š-Ø-at
look-PST1-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
onč́ə̑šat,
onč́ə̑-š-at
onč́o-še-at
look-PTCP.ACT-and
vb2-ad-enc
šə̑man
šə̑man
šə̑man
gently
av
šə̑man
šə̑ma-n
šə̑ma-an
gentle-with
ad-deriv.ad
šə̑man
šə̑m-an
šə̑m-an
seven-with
nm-deriv.ad
šə̑man
šə̑ma-n
šə̑ma-n
gentle-GEN
ad-case
gə̑na
gə̑na
gə̑na
only
pa
jodo:
jod-o
jod-Je
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-199


— Ikte βele mo?

Ikte
Ikte
ikte
one
nm/pr
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele-Ø
βele-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-'e
βel-Je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele-Ø
βele-Ø
spill-CNG
vb2-conn
mo?
mo
mo
what
ad/av/pa/pr



1-1-8-200


— Tač́e ikte βele.

Tač́e
Tač́e
tač́e
today
ad/av
ikte
ikte
ikte
one
nm/pr
βele.
βele
βele
only
pa
βele.
βele-Ø
βele-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele.
βel-'e
βel-Je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele.
βele-Ø
βele-Ø
spill-CNG
vb2-conn



1-1-8-201


Sakar jə̑rže onč́ale, šeŋgelnə̑že kok palə̑də̑me jeŋ šoga.

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
jə̑rže
jə̑r-že
jə̑r-že
around-3SG
ad/av/no/po-poss
onč́ale,
onč́al-'e
onč́al-Je
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
šeŋgelnə̑že
šeŋgelnə̑-že
šeŋgelne-že
behind-3SG
av/po-poss
kok
kok
kok
cook
no
kok
kok
kok
two
nm
palə̑də̑me
palə̑də̑me
palə̑də̑me
unknown
ad/no
palə̑də̑me
palə̑-də̑me
pale-də̑me
know-PTCP.NEG
vb2-ad
palə̑də̑me
palə̑-də̑me
pale-də̑me
marking-without
ad/no-deriv.ad
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
šoga.
šoga
šoga
plough
no
šoga.
šog-a
šogo-a
stand-3SG
vb2-pers



1-1-8-202


— Onč́ə̑kto, tə̑šte lüdšaš uke, — Č́užgan kugə̑za Sakarə̑m üšandarə̑š.

Onč́ə̑kto,
Onč́ə̑kto-Ø
onč́ə̑kto-Ø
show-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Onč́ə̑kto,
Onč́ə̑kto-Ø
onč́ə̑kto-Ø
show-CNG
vb2-conn
Onč́ə̑kto,
Onč́ə̑-kto-Ø
onč́o-kte-Ø
look-CAUS-IMP.2SG
vb2-deriv.v-mood.pers
Onč́ə̑kto,
Onč́ə̑-kto-Ø
onč́o-kte-Ø
look-CAUS-CNG
vb2-deriv.v-conn
tə̑šte
tə̑šte
tə̑šte
here
av/pr
tə̑šte
tə̑š-te
tə̑š-šte
here-INE
av/pr-case
lüdšaš
lüd-šaš
lüd-šaš
be.afraid.of-PTCP.FUT
vb1-ad
uke, —
uke
uke
no
ad/no/pa
Č́užgan
Č́užgan
č́užgan
firmly
av
Č́užgan
Č́užga-n
č́užga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
Č́užgan
Č́užga-n
č́užga-n
coarse-GEN
ad-case
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
Sakarə̑m
Sakarə̑m
Sakarə̑m
Sakarym
na
üšandarə̑š.
üšandarə̑-š-Ø
üšandare-š-Ø
assure-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-203


Sakar luj koβaštə̑žə̑m luktə̑n puə̑š.

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
luj
luj
luj
marten
no
koβaštə̑žə̑m
koβaštə̑-žə̑-m
koβašte-že-m
skin-3SG-ACC
no-poss-case
luktə̑n
lukt-ə̑n-Ø
lukt-n-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
luktə̑n
lukt-ə̑n
lukt-n
lead.out-CVB
vb1-adv
puə̑š.
pu-ə̑š
pu-š
wood-ILL
no-case
puə̑š.
puə̑-š-Ø
puo-š-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
puə̑š.
puə̑-š-Ø
puo-š-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-204


Č́užgan kugə̑za luj koβaštə̑mat, saβə̑rkalen-saβə̑rkalen, peš č́ot onč́ə̑š, βara ur koβaštə̑mat, luj koβaštə̑mat pogen pə̑štə̑š.

Č́užgan
Č́užgan
č́užgan
firmly
av
Č́užgan
Č́užga-n
č́užga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
Č́užgan
Č́užga-n
č́užga-n
coarse-GEN
ad-case
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
luj
luj
luj
marten
no
koβaštə̑mat,
koβaštə̑-m-at
koβašte-m-at
skin-ACC-and
no-case-enc
koβaštə̑mat,
koβa-št-ə̑m-at
koβa-št-m-at
grandmother-3PL-ACC-and
no-poss-case-enc
saβə̑rkalen-saβə̑rkalen,
saβə̑rkal-en-Ø-saβə̑rkal-en-Ø
saβə̑rkale-en-Øsaβə̑rkale-en-Ø
turn-PST2-3SGturn-PST2-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
saβə̑rkalen-saβə̑rkalen,
saβə̑rkal-en-Ø-saβə̑rkal-en
saβə̑rkale-en-Øsaβə̑rkale-en
turn-PST2-3SGturn-CVB
vb2-tense-persvb2-adv
saβə̑rkalen-saβə̑rkalen,
saβə̑rkal-en-saβə̑rkal-en-Ø
saβə̑rkale-ensaβə̑rkale-en-Ø
turn-CVBturn-PST2-3SG
vb2-advvb2-tense-pers
saβə̑rkalen-saβə̑rkalen,
saβə̑rkal-en-saβə̑rkal-en
saβə̑rkale-ensaβə̑rkale-en
turn-CVBturn-CVB
vb2-advvb2-adv
peš
peš
peš
very
av
č́ot
č́ot
č́ot
very
av
č́ot
č́ot
č́ot
number
no
onč́ə̑š,
onč́ə̑-š-Ø
onč́o-š-Ø
look-PST1-3SG
vb2-tense-pers
βara
βara
βara
then
av/pa
βara
βara
βara
pole
no
βara
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
ur
ur
ur
squirrel
no
ur
ur-Ø
ur-Ø
fall-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ur
ur-Ø
ur-Ø
fall-CNG
vb1-conn
ur
ur-Ø
ur-Ø
fall-CVB
vb1-adv
koβaštə̑mat,
koβaštə̑-m-at
koβašte-m-at
skin-ACC-and
no-case-enc
koβaštə̑mat,
koβa-št-ə̑m-at
koβa-št-m-at
grandmother-3PL-ACC-and
no-poss-case-enc
luj
luj
luj
marten
no
koβaštə̑mat
koβaštə̑-m-at
koβašte-m-at
skin-ACC-and
no-case-enc
koβaštə̑mat
koβa-št-ə̑m-at
koβa-št-m-at
grandmother-3PL-ACC-and
no-poss-case-enc
pogen
pog-en-Ø
pogo-en-Ø
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
pogen
pog-en
pogo-en
gather-CVB
vb2-adv
pə̑štə̑š.
pə̑štə̑-š-Ø
pə̑šte-š-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-205


Sakar deč́ jodo:

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
deč́
deč́
deč́
from
po
jodo:
jod-o
jod-Je
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-206


— Tə̑lanet mo satu küleš?

Tə̑lanet
tə̑-lan-et
tə̑j-lan-et
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
Tə̑lanet
Tə̑lan-et
tə̑lan-et
wish-2SG
no-poss
Tə̑lanet
Tə̑lan-et
tə̑lane-et
wish-2SG
vb2-pers
Tə̑lanet
Tə̑l-an-et
tə̑l-an-et
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
mo
mo
mo
what
ad/av/pa/pr
satu
satu
satu
goods
no
küleš?
küleš
küleš
need
ad/no
küleš?
kül-eš
kül-eš
be.necessary-3SG
vb1-pers



1-1-8-207


— Osə̑p kugə̑zaj, tošto puə̑šašem šotlet gə̑n, jöra ə̑le, — peleštə̑š Sakar.

Osə̑p
Osə̑p
Osə̑p
Osyp
na
kugə̑zaj,
kugə̑zaj
kugə̑zaj
old.man
no
tošto
tošto
tošto
old
ad/no
tošto
toš-to
toš-šte
butt-INE
no-case
tošto
tošt-o
tošt-Je
dare-PST1.3SG
vb1-tense.pers
puə̑šašem
puə̑šaš-em
puə̑šaš-em
having.to.give-1SG
no-poss
puə̑šašem
puə̑-šaš-em
puo-šaš-em
give-PTCP.FUT-1SG
vb2-ad-poss
puə̑šašem
puə̑-šaš-em
puo-šaš-em
blow-PTCP.FUT-1SG
vb2-ad-poss
puə̑šašem
puə̑šaš-em-Ø
puə̑šaš-em-Ø
having.to.give-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
puə̑šašem
puə̑šaš-em-Ø
puə̑šaš-em-Ø
having.to.give-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
puə̑šašem
puə̑šaš-em-Ø
puə̑šaš-em-Ø
having.to.give-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
puə̑šašem
puə̑-šaš-em-Ø
puo-šaš-em-Ø
give-PTCP.FUT-TRANS-IMP.2SG
vb2-ad-deriv.v-mood.pers
puə̑šašem
puə̑-šaš-em-Ø
puo-šaš-em-Ø
blow-PTCP.FUT-TRANS-IMP.2SG
vb2-ad-deriv.v-mood.pers
puə̑šašem
puə̑-šaš-em-Ø
puo-šaš-em-Ø
give-PTCP.FUT-TRANS-CNG
vb2-ad-deriv.v-conn
puə̑šašem
puə̑-šaš-em-Ø
puo-šaš-em-Ø
blow-PTCP.FUT-TRANS-CNG
vb2-ad-deriv.v-conn
puə̑šašem
puə̑-šaš-em-Ø
puo-šaš-em-Ø
give-PTCP.FUT-TRANS-CVB
vb2-ad-deriv.v-adv
puə̑šašem
puə̑-šaš-em-Ø
puo-šaš-em-Ø
blow-PTCP.FUT-TRANS-CVB
vb2-ad-deriv.v-adv
šotlet
šotl-et
šotlo-et
count-2SG
vb2-pers
gə̑n,
gə̑n
gə̑n
if
co/pa
jöra
jöra
jöra
good
pa
jöra
jör-a
jörö-a
roll-3SG
vb2-pers
jöra
jör-a
jörö-a
mix-3SG
vb2-pers
jöra
jör-a
jörö-a
go.out-3SG
vb2-pers
jöra
jör-a
jörö-a
be.satisfying-3SG
vb2-pers
ə̑le, —
ə̑l-'e
ul-Je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
peleštə̑š
peleštə̑-š-Ø
pelešte-š-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Sakar.
Sakar
Sakar
Sakar
na



1-1-8-208


— Mom tudə̑m ojlaš, puə̑šašet šuko ogə̑l.

Mom
Mom
mom
what
pr
Mom
Mo-m
mo-m
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
tudə̑m
tudə̑m
tudə̑m
him/her
pr
tudə̑m
tudo-m
tudo-m
3SG-ACC
pr-case
ojlaš,
ojl-aš
ojlo-aš
talk-INF
vb2-inf
ojlaš,
oj-la-š
oj-la-š
opinion-PL-ILL
no-num-case
ojlaš,
oj-la-š
oj-la-eš
opinion-PL-LAT
no-num-case
puə̑šašet
puə̑šaš-et
puə̑šaš-et
having.to.give-2SG
no-poss
puə̑šašet
puə̑-šaš-et
puo-šaš-et
give-PTCP.FUT-2SG
vb2-ad-poss
puə̑šašet
puə̑-šaš-et
puo-šaš-et
blow-PTCP.FUT-2SG
vb2-ad-poss
šuko
šuko
šuko
a.lot
ad/av/no
ogə̑l.
og-Ø-ə̑l-Ø
og-Ø-ul-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-1-8-209


Ves gana šotlena.

Ves
Ves
βes
different
ad/pr
gana
gana
gana
times
no/po
šotlena.
šotl-ena
šotlo-ena
count-1PL
vb2-pers



1-1-8-210


Kə̑zə̑t mo külešetə̑m nal.

Kə̑zə̑t
Kə̑zə̑t
kə̑zə̑t
now
av
mo
mo
mo
what
ad/av/pa/pr
külešetə̑m
küleš-et-ə̑m
küleš-et-m
need-2SG-ACC
ad/no-poss-case
nal.
nal-Ø
nal-Ø
take-IMP.2SG
vb1-mood.pers
nal.
nal-Ø
nal-Ø
take-CNG
vb1-conn
nal.
nal-Ø
nal-Ø
take-CVB
vb1-adv



1-1-8-211


Sakar Č́užgan kugə̑za dene üč́ašaš ə̑š tüŋal.

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
Č́užgan
Č́užgan
č́užgan
firmly
av
Č́užgan
Č́užga-n
č́užga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
Č́užgan
Č́užga-n
č́užga-n
coarse-GEN
ad-case
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
dene
dene
dene
with
po
üč́ašaš
üč́aš-aš
üč́aše-aš
compete-INF
vb2-inf
ə̑š
ə̑-š-Ø
ə̑-š-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
tüŋal.
tüŋal-Ø
tüŋal-Ø
start-IMP.2SG
vb1-mood.pers
tüŋal.
tüŋal-Ø
tüŋal-Ø
start-CNG
vb1-conn
tüŋal.
tüŋal-Ø
tüŋal-Ø
start-CVB
vb1-adv



1-1-8-212


Kuze üč́ašet?

Kuze
Kuze
kuze
how
av/co/no/pa
üč́ašet?
üč́aš-et
üč́aš-et
fight-2SG
ad/no-poss
üč́ašet?
üč́aš-et
üč́aše-et
compete-2SG
vb2-pers



1-1-8-213


Č́užgan kugə̑za peš šə̑man mutlana.

Č́užgan
Č́užgan
č́užgan
firmly
av
Č́užgan
Č́užga-n
č́užga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
Č́užgan
Č́užga-n
č́užga-n
coarse-GEN
ad-case
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
peš
peš
peš
very
av
šə̑man
šə̑man
šə̑man
gently
av
šə̑man
šə̑ma-n
šə̑ma-an
gentle-with
ad-deriv.ad
šə̑man
šə̑m-an
šə̑m-an
seven-with
nm-deriv.ad
šə̑man
šə̑ma-n
šə̑ma-n
gentle-GEN
ad-case
mutlana.
mutlan-a
mutlane-a
talk-3SG
vb2-pers
mutlana.
mut-la-na
mut-la-na
word-COMP-1PL
no-case-poss
mutlana.
mut-la-na
mut-la-na
word-PL-1PL
no-num-poss



1-1-8-214


Sakar č́ajə̑m-sakə̑rə̑m, kremga jadram, pel kremga pə̑č́altarə̑m, βitle pistonə̑m keβə̑t gə̑č́ numal lekte.

Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
č́ajə̑m-sakə̑rə̑m,
č́aj-ə̑m-sakə̑r-ə̑m
č́aj-msakə̑r-m
tea-ACCsugar-ACC
no-casead/no-case
kremga
kremga
kremga
pound
no
jadram,
jadra-m
jadra-m
small.shot-ACC
no-case
jadram,
jadra-m
jadra-em
small.shot-1SG
no-poss
jadram,
jadra-m-Ø
jadra-em-Ø
small.shot-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
jadram,
jadra-m-Ø
jadra-em-Ø
small.shot-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
jadram,
jadra-m-Ø
jadra-em-Ø
small.shot-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
pel
pel
pel
half
no
pel
pel-Ø
pel-Ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
pel
pel-Ø
pel-Ø
burn-CNG
vb1-conn
pel
pel-Ø
pel-Ø
burn-CVB
vb1-adv
kremga
kremga
kremga
pound
no
pə̑č́altarə̑m,
***
***
***
***
βitle
βitle
βitle
fifty
nm
βitle
βitle-Ø
βitle-Ø
complain-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βitle
βitle-Ø
βitle-Ø
complain-CNG
vb2-conn
pistonə̑m
piston-ə̑m
piston-m
percussion.cap-ACC
no-case
keβə̑t
keβə̑t
keβə̑t
shop
no
gə̑č́
gə̑č́
gə̑č́
from
po
numal
numal-Ø
numal-Ø
carry-IMP.2SG
vb1-mood.pers
numal
numal-Ø
numal-Ø
carry-CNG
vb1-conn
numal
numal-Ø
numal-Ø
carry-CVB
vb1-adv
lekte.
lekt-e
lekt-Je
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-215


Aβažlan kremga klendə̑rə̑mat Č́užgan kugə̑za škak temlen puen koltə̑š. * * *

Aβažlan
Aβa-ž-lan
aβa-že-lan
mother-3SG-DAT
no-poss-case
Aβažlan
Aβa-ž-la-n
aβa-že-la-n
mother-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
kremga
kremga
kremga
pound
no
klendə̑rə̑mat
klendə̑r-ə̑m-at
klendə̑r-m-at
pretzel-ACC-and
no-case-enc
Č́užgan
Č́užgan
č́užgan
firmly
av
Č́užgan
Č́užga-n
č́užga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
Č́užgan
Č́užga-n
č́užga-n
coarse-GEN
ad-case
kugə̑za
kugə̑za
kugə̑za
old.man
no
škak
***
***
***
***
temlen
teml-en-Ø
temle-en-Ø
offer-PST2-3SG
vb2-tense-pers
temlen
teml-en
temle-en
offer-CVB
vb2-adv
puen
pu}-en-Ø
puo-en-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
puen
pu}-en-Ø
puo-en-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
puen
pu}-en
puo-en
give-CVB
vb2-adv
puen
pu}-en
puo-en
blow-CVB
vb2-adv
koltə̑š. * * *
koltə̑š
koltə̑š
conductivity
no
koltə̑š. * * *
koltə̑-š-Ø
kolto-š-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-216


Filipp Afanaśjeβič́, del'ankə̑š mijmekə̑že, purə̑s pə̑rńalan ruə̑mə̑m, posna βiskalen, šotlen βozə̑š.

Filipp
Filipp
Filipp
Filipp
na
Afanaśjeβič́,
Afanaśjeβič́
Afanaśjeβič́
Afanaśyevich
na
del'ankə̑š
del'ankə̑-š
del'anke-š
plot-ILL
no-case
mijmekə̑že,
***
***
***
***
purə̑s
purə̑s
purə̑s
pepper
no
purə̑s
pur-Ø-ə̑s
pur-Ø-s
chew-CNG-STR
vb1-conn-enc
purə̑s
pur-Ø-ə̑s
pur-Ø-s
chew-CVB-STR
vb1-adv-enc
purə̑s
purə̑-Ø-s
puro-Ø-s
go.in-CNG-STR
vb2-conn-enc
pə̑rńalan
pə̑rńa-lan
pə̑rńa-lan
log-DAT
no-case
pə̑rńalan
pə̑rńa-la-n
pə̑rńa-la-n
log-PL-GEN
no-num-case
ruə̑mə̑m,
ruə̑mə̑-m
ruə̑mo-m
chopped-ACC
ad-case
ruə̑mə̑m,
ruə̑-mə̑-m
ruo-me-m
chop-PTCP.PASS-ACC
vb2-ad-case
posna
posna
posna
isolated
ad/av
βiskalen,
βiskal-en-Ø
βiskale-en-Ø
measure-PST2-3SG
vb2-tense-pers
βiskalen,
βiskal-en
βiskale-en
measure-CVB
vb2-adv
šotlen
šotl-en-Ø
šotlo-en-Ø
count-PST2-3SG
vb2-tense-pers
šotlen
šotl-en
šotlo-en
count-CVB
vb2-adv
βozə̑š.
βozə̑š
βozə̑š
writing.system
no
βozə̑š.
βoz-ə̑š
βoz-š
cart-ILL
no-case
βozə̑š.
βozə̑-š-Ø
βozo-š-Ø
write-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-217


Pulə̑kšə̑m adak posna šotlə̑š.

Pulə̑kšə̑m
Pulə̑k-šə̑-m
pulə̑k-že-m
for.firewood-3SG-ACC
ad/no-poss-case
Pulə̑kšə̑m
Pu-lə̑k-šə̑-m
pu-lə̑k-že-m
wood-for-3SG-ACC
no-deriv.ad-poss-case
adak
adak
adak
again
av
posna
posna
posna
isolated
ad/av
šotlə̑š.
šotlə̑-š-Ø
šotlo-š-Ø
count-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-218


Marij-βlak tudə̑m onč́ə̑lgoč́ podə̑ltenə̑tat, Filipp Afanaśjeβič́ tide ganaže peš šukə̑žak ə̑š kə̑č́altə̑l.

Marij-βlak
Marij-βlak
marij-βlak
Mari-PL
no-num
tudə̑m
tudə̑m
tudə̑m
him/her
pr
tudə̑m
tudo-m
tudo-m
3SG-ACC
pr-case
onč́ə̑lgoč́
onč́ə̑lgoč́
onč́ə̑lgoč́
beforehand
av
podə̑ltenə̑tat,
podə̑lt-en-ə̑t-at
podə̑lto-en-ə̑t-at
give.to.drink-PST2-3PL-and
vb2-tense-pers-enc
Filipp
Filipp
Filipp
Filipp
na
Afanaśjeβič́
Afanaśjeβič́
Afanaśjeβič́
Afanaśyevich
na
tide
tide
tide
this
pr
tide
tide-Ø
tide-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
tide
tide-Ø
tide-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
ganaže
gana-že
gana-že
times-3SG
no/po-poss
peš
peš
peš
very
av
šukə̑žak
šukə̑ž-ak
šukə̑žo-ak
many.people-STR
no-enc
šukə̑žak
šukə̑-ž-ak
šuko-že-ak
a.lot-3SG-STR
ad/av/no-poss-enc
ə̑š
ə̑-š-Ø
ə̑-š-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
kə̑č́altə̑l.
kə̑č́altə̑l-Ø
kə̑č́altə̑l-Ø
find.fault-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kə̑č́altə̑l.
kə̑č́altə̑l-Ø
kə̑č́altə̑l-Ø
find.fault-CNG
vb1-conn
kə̑č́altə̑l.
kə̑č́altə̑l-Ø
kə̑č́altə̑l-Ø
find.fault-CVB
vb1-adv



1-1-8-219


Vot ajə̑k βuja toleš gə̑n, türlö küldə̑mašə̑žlanat pižedə̑leš: to pə̑rńa parńa βoč́mo nare küč́ə̑k liješ, to kužu liješ, to pužarə̑mašte βə̑le kodə̑n, to ugə̑č́ erə̑ktə̑mašte jə̑tə̑ran ə̑štə̑me ogə̑l...

Vot
Vot
βot
there
co/pa
Vot
Vot
βot
web
no
ajə̑k
ajə̑k
ajə̑k
sober
ad
βuja
βuja
βuja
with.a.head
av
toleš
tol'-eš
tol'-eš
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
toleš
tol-eš
tol-eš
come-3SG
vb1-pers
gə̑n,
gə̑n
gə̑n
if
co/pa
türlö
türlö
türlö
different
ad/no/po
türlö
türlö-Ø
türlö-Ø
embroider-IMP.2SG
vb2-mood.pers
türlö
türlö-Ø
türlö-Ø
embroider-CNG
vb2-conn
küldə̑mašə̑žlanat
küldə̑maš-ə̑ž-lan-at
küldə̑maš-že-lan-at
nonsense-3SG-DAT-and
ad/no-poss-case-enc
küldə̑mašə̑žlanat
küldə̑maš-ə̑ž-la-n-at
küldə̑maš-že-la-n-at
nonsense-3SG-PL-GEN-and
ad/no-poss-num-case-enc
küldə̑mašə̑žlanat
kül-də̑maš-ə̑ž-lan-at
kül-də̑maš-že-lan-at
be.necessary-NMLZ.NEG-3SG-DAT-and
vb1-deriv.n-poss-case-enc
küldə̑mašə̑žlanat
kül-də̑maš-ə̑ž-la-n-at
kül-də̑maš-že-la-n-at
be.necessary-NMLZ.NEG-3SG-PL-GEN-and
vb1-deriv.n-poss-num-case-enc
pižedə̑leš:
pižedə̑l-eš
pižedə̑l-eš
catch-3SG
vb1-pers
to
to
to
then
co
pə̑rńa
pə̑rńa
pə̑rńa
log
no
parńa
parńa
parńa
finger
no
βoč́mo
βoč́mo
βoč́mo
about
po
βoč́mo
βoč́-mo
βoz-me
lie.down-PTCP.PASS
vb1-ad
nare
nare
nare
about
po
küč́ə̑k
küč́ə̑k
küč́ə̑k
short
ad/no
liješ,
liješ
liješ
soon
pa
liješ,
lij-eš
lij-eš
be-3SG
vb1-pers
to
to
to
then
co
kužu
kužu
kužu
long
ad
liješ,
liješ
liješ
soon
pa
liješ,
lij-eš
lij-eš
be-3SG
vb1-pers
to
to
to
then
co
pužarə̑mašte
pužarə̑maš-te
pužarə̑maš-šte
planing-INE
no-case
pužarə̑mašte
pužarə̑-maš-te
pužare-maš-šte
plane-NMLZ-INE
vb2-deriv.n-case
βə̑le
βə̑l'e
βə̑l'e
cambium
no
kodə̑n,
kodə̑n
kodə̑n
with.delay
av
kodə̑n,
kod-ə̑n
kod-n
code-GEN
no-case
kodə̑n,
kod-ə̑n-Ø
kod-n-Ø
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
kodə̑n,
kod-ə̑n
kod-n
stay-CVB
vb1-adv
to
to
to
then
co
ugə̑č́
ugə̑č́
ugə̑č́
again
av
erə̑ktə̑mašte
erə̑ktə̑maš-te
erə̑ktə̑maš-šte
cleaning-INE
no-case
erə̑ktə̑mašte
erə̑ktə̑-maš-te
erə̑kte-maš-šte
clean-NMLZ-INE
vb2-deriv.n-case
jə̑tə̑ran
jə̑tə̑ran
jə̑tə̑ran
beautifully
av
jə̑tə̑ran
jə̑tə̑ran
jə̑tə̑ran
barreled
ad
jə̑tə̑ran
jə̑tə̑ra-n
jə̑tə̑ra-an
beautiful-with
ad-deriv.ad
jə̑tə̑ran
jə̑tə̑r-an
jə̑tə̑r-an
trunk-with
no-deriv.ad
jə̑tə̑ran
jə̑tə̑ra-n
jə̑tə̑ra-n
beautiful-GEN
ad-case
ə̑štə̑me
ə̑štə̑me
ə̑štə̑me
done
ad
ə̑štə̑me
ə̑štə̑-me
ə̑šte-me
do-PTCP.PASS
vb2-ad
ogə̑l...
og-Ø-ə̑l-Ø
og-Ø-ul-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-1-8-220


Pu gə̑n, teβe šuen optə̑mo, ja utə̑žə̑m tə̑gə̑də̑n šelə̑štme...

Pu
Pu
pu
wood
no
Pu
Pu-Ø
puo-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Pu
Pu-Ø
puo-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Pu
Pu-Ø
puo-Ø
give-CNG
vb2-conn
Pu
Pu-Ø
puo-Ø
blow-CNG
vb2-conn
gə̑n,
gə̑n
gə̑n
if
co/pa
teβe
teβe
teβe
here
av/co/pa
teβe
teβe
teβe
X
pa
šuen
šuen
šuen
sparsely
av
šuen
šue-n
šue-n
thin-GEN
ad-case
šuen
šue-n
šue-n
anthill-GEN
no-case
šuen
šu}-en-Ø
šuo-en-Ø
throw-PST2-3SG
vb2-tense-pers
šuen
šu}-en
šuo-en
throw-CVB
vb2-adv
optə̑mo,
optə̑-mo
opto-me
put-PTCP.PASS
vb2-ad
optə̑mo,
optə̑-mo
opto-me
bark-PTCP.PASS
vb2-ad
ja
ja
ja
or
co
ja
ja
ja
well
in
utə̑žə̑m
utə̑žə̑m
utə̑žə̑m
too
av
utə̑žə̑m
utə̑-žə̑-m
uto-že-m
extra-3SG-ACC
ad/no-poss-case
tə̑gə̑də̑n
tə̑gə̑də̑n
tə̑gə̑də̑n
finely
av
tə̑gə̑də̑n
tə̑gə̑də̑-n
tə̑gə̑de-n
fine-GEN
ad/no-case
šelə̑štme...
šelə̑št-me
šelə̑št-me
break-PTCP.PASS
vb1-ad



1-1-8-221


Mom-gə̑nat ekšə̑kə̑m mueda.

Mom-gə̑nat
Mom-gə̑nat
mom-gə̑nat
something
pr
ekšə̑kə̑m
ekšə̑k-ə̑m
ekšə̑k-m
shortcoming-ACC
no-case
mueda.
mued-a
muede-a
find-3SG
vb2-pers



1-1-8-222


Važə̑klan kumə̑rə̑m ja šə̑mə̑rə̑m kudalta, a βet kresańə̑klan kumə̑ržat šerge.

Važə̑klan
Važə̑k-lan
βažə̑k-lan
crooked-DAT
ad/av/no-case
Važə̑klan
Važə̑k-la-n
βažə̑k-la-n
crooked-PL-GEN
ad/av/no-num-case
kumə̑rə̑m
kumə̑r-ə̑m
kumə̑r-m
kopeck-ACC
no-case
ja
ja
ja
or
co
ja
ja
ja
well
in
šə̑mə̑rə̑m
šə̑mə̑r-ə̑m
šə̑mə̑r-m
two.kopecks-ACC
no-case
kudalta,
kudalt-a
kudalte-a
throw-3SG
vb2-pers
a
a
a
and
co
a
a
a
so
pa
a
a
a
oh
in
βet
βet
βet
so
co/pa
kresańə̑klan
kresańə̑k-lan
kresańə̑k-lan
peasant-DAT
no-case
kresańə̑klan
kresańə̑k-la-n
kresańə̑k-la-n
peasant-PL-GEN
no-num-case
kumə̑ržat
kumə̑r-ž-at
kumə̑r-že-at
kopeck-3SG-and
no-poss-enc
šerge.
šerge
šerge
expensive
ad
šerge.
šerge
šerge
comb
no
šerge.
šer-ge
šer-ge
bead-COM
no-case
šerge.
šer-ge
šer-ge
pulse-COM
no-case
šerge.
šer-ge
šer-ge
need-COM
no-case
šerge.
šerge-Ø
šerge-Ø
look.over-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šerge.
šerge-Ø
šerge-Ø
look.over-CNG
vb2-conn



1-1-8-223


Važə̑klan kumə̑r dene kuč́en kodə̑maštak janda zaβod ozalan šüdö teŋge dene parə̑š liješ...

Važə̑klan
Važə̑k-lan
βažə̑k-lan
crooked-DAT
ad/av/no-case
Važə̑klan
Važə̑k-la-n
βažə̑k-la-n
crooked-PL-GEN
ad/av/no-num-case
kumə̑r
kumə̑r
kumə̑r
kopeck
no
dene
dene
dene
with
po
kuč́en
kuč́-en-Ø
kuč́o-en-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kuč́en
kuč́-en
kuč́o-en
hold-CVB
vb2-adv
kodə̑maštak
kodə̑maš-t-ak
kodə̑maš-šte-ak
leaving-INE-STR
no-case-enc
kodə̑maštak
kodə̑-maš-t-ak
kodo-maš-šte-ak
leave-NMLZ-INE-STR
vb2-deriv.n-case-enc
janda
janda
janda
glass
no
zaβod
zaβod
zaβod
factory
no
ozalan
oza-lan
oza-lan
owner-DAT
no-case
ozalan
oza-la-n
oza-la-n
owner-PL-GEN
no-num-case
šüdö
šüdö
šüdö
hundred
nm
šüdö
šüdö-Ø
šüdö-Ø
order-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šüdö
šüd-ö
šüd-Je
clear-PST1.3SG
vb1-tense.pers
šüdö
šüdö-Ø
šüdö-Ø
order-CNG
vb2-conn
teŋge
teŋge
teŋge
ruble
no
dene
dene
dene
with
po
parə̑š
parə̑š
parə̑š
revenue
no
parə̑š
par-ə̑š
par-š
fallow-ILL
no-case
parə̑š
par-ə̑š
par-š
steam-ILL
no-case
parə̑š
par-ə̑š
par-š
pair-ILL
no-case
parə̑š
par-ə̑š
par-š
gust-ILL
no-case
liješ...
liješ
liješ
soon
pa
liješ...
lij-eš
lij-eš
be-3SG
vb1-pers



1-1-8-224


Iziš podə̑ltet gə̑n, ale iktaž üj den müj gajə̑m namijen puet gə̑n, Filipp Afanaśjeβič́ jöršeš βes jeŋ liješ: ojla, βoštə̑leš, tə̑gə̑de-tagə̑de zijanə̑m pə̑rč́at ok už.

Iziš
Iziš
iziš
a.bit
av
Iziš
Izi-š
izi-š
small-ILL
ad/no-case
podə̑ltet
podə̑lt-et
podə̑lto-et
give.to.drink-2SG
vb2-pers
gə̑n,
gə̑n
gə̑n
if
co/pa
ale
al'e
al'e
or
av/co/pa
ale
ale-Ø
ale-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ale
ale-Ø
ale-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
iktaž
iktaž
iktaž
somebody
av/pr
üj
üj
üj
butter
ad/no
den
den
den
and
co
müj
müj
müj
honey
no
gajə̑m
gaj-ə̑m
gaj-m
like-ACC
ad/av/pa/po-case
namijen
namij-en-Ø
namije-en-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
namijen
namij-en
namije-en
bring-CVB
vb2-adv
puet
pu-et
pu-et
wood-2SG
no-poss
puet
pu}-et
puo-et
give-2SG
vb2-pers
puet
pu}-et
puo-et
blow-2SG
vb2-pers
gə̑n,
gə̑n
gə̑n
if
co/pa
Filipp
Filipp
Filipp
Filipp
na
Afanaśjeβič́
Afanaśjeβič́
Afanaśjeβič́
Afanaśyevich
na
jöršeš
jöršeš
jöršeš
totally
av
jöršeš
jörš-eš
jöršö-eš
fitting-LAT
ad-case
βes
βes
βes
different
ad/pr
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
liješ:
liješ
liješ
soon
pa
liješ:
lij-eš
lij-eš
be-3SG
vb1-pers
ojla,
oj-la
oj-la
opinion-COMP
no-case
ojla,
oj-la
oj-la
opinion-PL
no-num
ojla,
oj-la
oj-la
opinion-STR
no-enc
ojla,
oj-la
oj-la
oh-STR
in-enc
ojla,
ojl-a
ojlo-a
talk-3SG
vb2-pers
ojla,
oj-Ø-la
ojo-Ø-la
fast-CNG-STR
vb2-conn-enc
ojla,
oj-Ø-la
ojo-Ø-la
fear-CNG-STR
vb2-conn-enc
βoštə̑leš,
βoštə̑l-eš
βoštə̑l-eš
laugh-3SG
vb1-pers
tə̑gə̑de-tagə̑de
tə̑gə̑de-tagə̑de
tə̑gə̑de-tagə̑de
small
ad/no
zijanə̑m
zijan-ə̑m
zijan-m
flaw-ACC
no-case
pə̑rč́at
pə̑rč́at
pə̑rč́at
not.at.all
av
pə̑rč́at
pə̑rč́-at
pə̑rč́e-at
grain-and
no-enc
ok
ok-Ø
ok-Ø
NEG-3SG
vb-pers
už.
už
už
already
av/pa
už.
u-ž
u-že
new-3SG
ad/no-poss
už.
u-ž
u-že
oh-3SG
in-poss
už.
už-Ø
už-Ø
see-IMP.2SG
vb1-mood.pers
už.
už-Ø
už-Ø
see-CNG
vb1-conn
už.
už-Ø
už-Ø
see-CVB
vb1-adv
už.
u-Ø-ž
uo-Ø-že
take.care.of-CNG-3SG
vb2-conn-poss
už.
u-Ø-ž
uo-Ø-že
stroke-CNG-3SG
vb2-conn-poss



1-1-8-225


Kə̑zə̑tat, lümə̑n podə̑ltə̑mo deč́ βara, tudo Stapanmə̑tə̑n pašaštə̑m peš sajə̑n prinimatlə̑š.

Kə̑zə̑tat,
Kə̑zə̑t-at
kə̑zə̑t-at
now-and
av-enc
lümə̑n
lümə̑n
lümə̑n
intentionally
ad/av/po
lümə̑n
lüm-ə̑n
lüm-n
name-GEN
no-case
lümə̑n
lümə̑-n
lümö-n
sore-GEN
no-case
lümə̑n
lümə̑-n
lümö-n
glue-GEN
no-case
podə̑ltə̑mo
podə̑ltə̑-mo
podə̑lto-me
give.to.drink-PTCP.PASS
vb2-ad
deč́
deč́
deč́
from
po
βara,
βara
βara
then
av/pa
βara,
βara
βara
pole
no
βara,
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
tudo
tudo
tudo
3SG
pr
Stapanmə̑tə̑n
Stapanmə̑tə̑n
Stapanmə̑tə̑n
Stapanmytyn
na
pašaštə̑m
paša-št-ə̑m
paša-št-m
work-3PL-ACC
no-poss-case
peš
peš
peš
very
av
sajə̑n
sajə̑n
sajə̑n
well
av
sajə̑n
sajə̑n
sajə̑n
each
po
sajə̑n
saj-ə̑n
saj-n
good-GEN
ad/av-case
prinimatlə̑š.
prinimatlə̑-š-Ø
prinimatle-š-Ø
take.over-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-226


— Erla mijza, oksa liješ, — Filipp Afanaśjeβič́ rogozan terə̑š küzen šič́mekə̑že mane.

Erla
Erla
erla
tomorrow
ad/av/no
Erla
Er-la
er-la
morning-COMP
ad/av/no-case
Erla
Er-la
er-la
morning-PL
ad/av/no-num
Erla
Er-la
er-la
morning-STR
ad/av/no-enc
mijza,
***
***
***
***
oksa
oksa
oksa
money
no
liješ, —
liješ
liješ
soon
pa
liješ, —
lij-eš
lij-eš
be-3SG
vb1-pers
Filipp
Filipp
Filipp
Filipp
na
Afanaśjeβič́
Afanaśjeβič́
Afanaśjeβič́
Afanaśyevich
na
rogozan
rogozan
rogozan
covered.with.a.bast.mat
ad
rogozan
rogoza-n
rogoza-an
bast.mat-with
no-deriv.ad
rogozan
rogoza-n
rogoza-n
bast.mat-GEN
no-case
terə̑š
ter-ə̑š
ter-š
sled-ILL
no-case
küzen
küz-en-Ø
küzö-en-Ø
go.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
küzen
küz-en
küzö-en
go.up-CVB
vb2-adv
šič́mekə̑že
šič́-mekə̑-že
šinč́-meke-že
sit.down-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
mane.
man-'e
man-Je
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-227


— Tau, Vilip Opanasə̑č́, pasibe, — marij-βlak upšə̑štə̑m nal'ə̑č́.

Tau,
Tau
tau
thanks
in/no
Vilip
Vilip
Vilip
Vilip
na
Opanasə̑č́,
Opanasə̑č́
Opanasə̑č́
Opanasych
na
pasibe, —
***
***
***
***
marij-βlak
marij-βlak
marij-βlak
Mari-PL
no-num
upšə̑štə̑m
upš-ə̑št-ə̑m
upš-št-m
hat-3PL-ACC
no-poss-case
upšə̑štə̑m
upšə̑-št-ə̑m
upšo-št-m
hat-3PL-ACC
no-poss-case
nal'ə̑č́.
nal-'ə̑č́
nal-ə̑č́
take-PST1.2SG
vb1-tense.pers
nal'ə̑č́.
nal-'ə̑č́
nal-ə̑č́
take-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-1-8-228


Stapan adak kuč́er olmə̑š küzen šinč́e.

Stapan
Stapan
Stapan
Stapan
na
adak
adak
adak
again
av
kuč́er
kuč́er
kuč́er
coachman
no
olmə̑š
olmə̑-š
olmo-š
place-ILL
no-case
küzen
küz-en-Ø
küzö-en-Ø
go.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
küzen
küz-en
küzö-en
go.up-CVB
vb2-adv
šinč́e.
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šinč́e.
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šinč́e.
šinč́-e
šinč́-Je
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
šinč́e.
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
sit-CNG
vb2-conn
šinč́e.
šinč́e-Ø
šinč́e-Ø
know-CNG
vb2-conn



1-1-8-229


— Nu, č́eβerə̑n!

Nu,
Nu
nu
well
in/pa
č́eβerə̑n!
č́eβerə̑n
č́eβerə̑n
beautifully
av/in
č́eβerə̑n!
č́eβer-ə̑n
č́eβer-n
beautiful-GEN
ad/av/no-case



1-1-8-230


— Filipp Afanaśjeβič́ kidšə̑m lupšale.

Filipp
Filipp
Filipp
Filipp
na
Afanaśjeβič́
Afanaśjeβič́
Afanaśjeβič́
Afanaśyevich
na
kidšə̑m
kid-šə̑-m
kid-že-m
hand-3SG-ACC
no-poss-case
lupšale.
lupšal-'e
lupšal-Je
whip-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-231


Stapan sapə̑m šupšə̑l'o.

Stapan
Stapan
Stapan
Stapan
na
sapə̑m
sap-ə̑m
sap-m
reins-ACC
no-case
sapə̑m
sap-ə̑m
sap-m
X-ACC
no-case
šupšə̑l'o.
šupšə̑l-'o
šupšə̑l-Je
pull-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-232


Kə̑lmen šogə̑šo imne keneta tarβanə̑š.

Kə̑lmen
Kə̑lm-en-Ø
kə̑lme-en-Ø
freeze.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Kə̑lmen
Kə̑lm-en
kə̑lme-en
freeze.up-CVB
vb2-adv
šogə̑šo
šogə̑šo
šogə̑šo
standing
no
šogə̑šo
šogə̑-šo
šogo-še
stand-PTCP.ACT
vb2-ad
imne
imńe
imńe
horse
no
keneta
keneta
keneta
suddenly
av
tarβanə̑š.
tarβanə̑-š-Ø
tarβane-š-Ø
move-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-233


Ter, törštalten, munč́altə̑š.

Ter,
Ter
ter
sled
no
törštalten,
törštalt-en-Ø
törštalte-en-Ø
jump-PST2-3SG
vb2-tense-pers
törštalten,
törštalt-en
törštalte-en
jump-CVB
vb2-adv
munč́altə̑š.
munč́altə̑š
munč́altə̑š
ice.skating.track
no
munč́altə̑š.
munč́altə̑-š-Ø
munč́alte-š-Ø
slide-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-234


Kornə̑što Filipp Afanaśjeβič́ Stapan dene ə̑š mutlane, korno muč́ko ala-mom šonen kajə̑š.

Kornə̑što
Kornə̑-što
korno-šte
road-INE
no-case
Filipp
Filipp
Filipp
Filipp
na
Afanaśjeβič́
Afanaśjeβič́
Afanaśjeβič́
Afanaśyevich
na
Stapan
Stapan
Stapan
Stapan
na
dene
dene
dene
with
po
ə̑š
ə̑-š-Ø
ə̑-š-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
mutlane,
mutlane-Ø
mutlane-Ø
talk-IMP.2SG
vb2-mood.pers
mutlane,
mutlane-Ø
mutlane-Ø
talk-CNG
vb2-conn
korno
korno
korno
road
no
muč́ko
muč́ko
muč́ko
completely
av/po
ala-mom
ala-mo-m
ala-mo-m
something-ACC
pa/pr-case
šonen
šonen
šonen
deliberately
av
šonen
šon-en-Ø
šono-en-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
šonen
šon-en
šono-en
think-CVB
vb2-adv
kajə̑š.
kaj-ə̑š
kaj-š
aftergrass-ILL
no-case
kajə̑š.
kajə̑-š-Ø
kaje-š-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-235


Pač́erə̑škə̑že mijen šumekše, Stapanə̑m izirak pölemə̑škə̑že purtə̑š, ik č́arkam ške jüö, ik č́arkam Stapanlan puə̑š, βara üstembake kagazə̑m luktə̑n pə̑štə̑š, kidə̑škə̑že ruč́kam nale da jodo:

Pač́erə̑škə̑že
Pač́er-ə̑škə̑-že
pač́er-ške-že
flat-ILL-3SG
no-case-poss
mijen
mij-en-Ø
mije-en-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
mijen
mij-en
mije-en
come-CVB
vb2-adv
šumekše,
šumek-še
šumek-že
whetstone-3SG
no-poss
šumekše,
šu-mek-še
šu-mek-že
reach-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
šumekše,
šu-mek-še
šu-mek-že
ferment-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
šumekše,
šu-mek-še
šu-mek-že
whittle-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
Stapanə̑m
Stapanə̑m
Stapanə̑m
Stapanym
na
izirak
izirak
izirak
smaller
ad
izirak
izi-rak
izi-rak
small-COMP
ad/no-deg
pölemə̑škə̑že
pölem-ə̑škə̑-že
pölem-ške-že
room-ILL-3SG
no-case-poss
purtə̑š,
purtə̑-š-Ø
purto-š-Ø
bring.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
č́arkam
č́arka-m
č́arka-m
glass-ACC
no-case
č́arkam
č́arka-m
č́arka-em
glass-1SG
no-poss
č́arkam
č́arka-m-Ø
č́arka-em-Ø
glass-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
č́arkam
č́arka-m-Ø
č́arka-em-Ø
glass-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
č́arkam
č́arka-m-Ø
č́arka-em-Ø
glass-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ške
ške
ške
REFL
pr
jüö,
jü-ö
jü-Je
drink-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
č́arkam
č́arka-m
č́arka-m
glass-ACC
no-case
č́arkam
č́arka-m
č́arka-em
glass-1SG
no-poss
č́arkam
č́arka-m-Ø
č́arka-em-Ø
glass-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
č́arkam
č́arka-m-Ø
č́arka-em-Ø
glass-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
č́arkam
č́arka-m-Ø
č́arka-em-Ø
glass-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Stapanlan
Stapanlan
Stapanlan
Stapanlan
na
puə̑š,
pu-ə̑š
pu-š
wood-ILL
no-case
puə̑š,
puə̑-š-Ø
puo-š-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
puə̑š,
puə̑-š-Ø
puo-š-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers
βara
βara
βara
then
av/pa
βara
βara
βara
pole
no
βara
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
üstembake
üstembake
üstembake
onto.the.table
av
kagazə̑m
kagaz-ə̑m
kagaz-m
paper-ACC
no-case
luktə̑n
lukt-ə̑n-Ø
lukt-n-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
luktə̑n
lukt-ə̑n
lukt-n
lead.out-CVB
vb1-adv
pə̑štə̑š,
pə̑štə̑-š-Ø
pə̑šte-š-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
kidə̑škə̑že
kid-ə̑škə̑-že
kid-ške-že
hand-ILL-3SG
no-case-poss
ruč́kam
ruč́ka-m
ruč́ka-m
pen-ACC
no-case
ruč́kam
ruč́ka-m
ruč́ka-em
pen-1SG
no-poss
ruč́kam
ruč́ka-m-Ø
ruč́ka-em-Ø
pen-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ruč́kam
ruč́ka-m-Ø
ruč́ka-em-Ø
pen-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ruč́kam
ruč́ka-m-Ø
ruč́ka-em-Ø
pen-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
nale
nal'e
nal'e
soft.red.clay
no
nale
nal-'e
nal-Je
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers
da
da
da
and
co
da
da
da
yes
pa
jodo:
jod-o
jod-Je
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-236


— Sade marijetə̑n lümžö kuze?

Sade
Sade
sade
that
pr
marijetə̑n
marij-et-ə̑n
marij-et-n
Mari-2SG-GEN
no-poss-case
lümžö
lüm-žö
lüm-že
name-3SG
no-poss
kuze?
kuze
kuze
how
av/co/no/pa



1-1-8-237


— Mogaj marijə̑n?

Mogaj
Mogaj
mogaj
what.sort.of
ad/pa/pr
marijə̑n?
marij-ə̑n
marij-n
Mari-GEN
no-case



1-1-8-238


— ə̑š ə̑ŋə̑le Stapan.

ə̑š
ə̑-š-Ø
ə̑-š-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
ə̑ŋə̑le
***
***
***
***
Stapan.
Stapan
Stapan
Stapan
na



1-1-8-239


— Vot tebe raz, tiń mondenat?

Vot
Vot
βot
there
co/pa
Vot
Vot
βot
web
no
tebe
tebe
tebe
X
pa
raz,
raz
raz
if
co
tiń
***
***
***
***
mondenat?
mond-en-at
mondo-en-at
forget-PST2-2SG
vb2-tense-pers
mondenat?
mond-ena-t
mondo-ena-at
forget-1PL-and
vb2-pers-enc
mondenat?
mond-en-Ø-at
mondo-en-Ø-at
forget-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
mondenat?
mond-en-at
mondo-en-at
forget-CVB-and
vb2-adv-enc



1-1-8-240


Znač́it, tə̑ńə̑m č́otrak kə̑raš küleš ə̑le.

Znač́it,
Znač́it
znač́it
so
in
tə̑ńə̑m
***
***
***
***
č́otrak
č́ot-rak
č́ot-rak
very-COMP
av-deg
č́otrak
č́ot-rak
č́ot-rak
number-COMP
no-deg
kə̑raš
kə̑r-aš
kə̑re-aš
beat-INF
vb2-inf
küleš
küleš
küleš
need
ad/no
küleš
kül-eš
kül-eš
be.necessary-3SG
vb1-pers
ə̑le.
ə̑l-'e
ul-Je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-241


— A-a, Sakarə̑m jodat ulmaš...

A-a,
A-a
a-a
X
in
Sakarə̑m
Sakarə̑m
Sakarə̑m
Sakarym
na
jodat
jod-at
jod-at
iodine-and
no-enc
jodat
jod-at
jod-at
ask-2SG
vb1-pers
jodat
jod-Ø-at
jod-Ø-at
ask-CNG-and
vb1-conn-enc
jodat
jod-Ø-at
jod-Ø-at
ask-CVB-and
vb1-adv-enc
jodat
jod--at
jod-Je-at
ask-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
ulmaš...
ulmaš
ulmaš
being
no/pa/vb
ulmaš...
ul-maš
ul-maš
be-NMLZ
vb1-deriv.n



1-1-8-242


— Znač́it, tudə̑n lümžö Sakar?

Znač́it,
Znač́it
znač́it
so
in
tudə̑n
tudə̑n
tudə̑n
his/her
pr
tudə̑n
tudo-n
tudo-n
3SG-GEN
pr-case
lümžö
lüm-žö
lüm-že
name-3SG
no-poss
Sakar?
Sakar
Sakar
Sakar
na



1-1-8-243


A familijže kuze?

A
A
a
and
co
A
A
a
so
pa
A
A
a
oh
in
familijže
familij-že
familij-že
family.name-3SG
no-poss
kuze?
kuze
kuze
how
av/co/no/pa



1-1-8-244


Stapanə̑n βujžo gə̑č́ araka puš šukertak lektə̑n pə̑ten.

Stapanə̑n
Stapanə̑n
Stapanə̑n
Stapanyn
na
βujžo
βuj-žo
βuj-že
head-3SG
no-poss
gə̑č́
gə̑č́
gə̑č́
from
po
araka
araka
araka
vodka
no
puš
puš
puš
boat
no
puš
puš
puš
smell
no
puš
pu-š
pu-š
wood-ILL
no-case
šukertak
šukert-ak
šukerte-ak
long.ago-STR
av-enc
lektə̑n
lekt-ə̑n-Ø
lekt-n-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
lektə̑n
lekt-ə̑n
lekt-n
go-CVB
vb1-adv
pə̑ten.
pə̑t-en-Ø
pə̑te-en-Ø
end-PST2-3SG
vb2-tense-pers
pə̑ten.
pə̑t-en
pə̑te-en
end-CVB
vb2-adv



1-1-8-245


Araka puš dene pə̑rl'ak agə̑tanlə̑kšat lektə̑n kajen.

Araka
Araka
araka
vodka
no
puš
puš
puš
boat
no
puš
puš
puš
smell
no
puš
pu-š
pu-š
wood-ILL
no-case
dene
dene
dene
with
po
pə̑rl'ak
pə̑rl'a-k
pə̑rl'a-ak
together-STR
ad/av-enc
agə̑tanlə̑kšat
agə̑tanlə̑k-š-at
agə̑tanlə̑k-že-at
arrogance-3SG-and
ad/no-poss-enc
agə̑tanlə̑kšat
agə̑tan-lə̑k-š-at
agə̑tan-lə̑k-že-at
rooster-for-3SG-and
no-deriv.ad-poss-enc
lektə̑n
lekt-ə̑n-Ø
lekt-n-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
lektə̑n
lekt-ə̑n
lekt-n
go-CVB
vb1-adv
kajen.
kaj-en-Ø
kaje-en-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kajen.
kaj-en
kaje-en
go-CVB
vb2-adv



1-1-8-246


Stapan adak üŋə̑šö marij lijə̑n kodə̑n.

Stapan
Stapan
Stapan
Stapan
na
adak
adak
adak
again
av
üŋə̑šö
üŋə̑šö
üŋə̑šö
quiet
ad/no
marij
marij
marij
Mari
no
lijə̑n
lijə̑n
lijə̑n
as.a
po
lijə̑n
lij-ə̑n-Ø
lij-n-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
lijə̑n
lij-ə̑n
lij-n
be-CVB
vb1-adv
kodə̑n.
kodə̑n
kodə̑n
with.delay
av
kodə̑n.
kod-ə̑n
kod-n
code-GEN
no-case
kodə̑n.
kod-ə̑n-Ø
kod-n-Ø
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
kodə̑n.
kod-ə̑n
kod-n
stay-CVB
vb1-adv



1-1-8-247


— A, Vilip Opanasə̑č́, sudšo možo, ok kül.

A,
A
a
and
co
A,
A
a
so
pa
A,
A
a
oh
in
Vilip
Vilip
Vilip
Vilip
na
Opanasə̑č́,
Opanasə̑č́
Opanasə̑č́
Opanasych
na
sudšo
sud-šo
sud-že
court-3SG
no-poss
možo,
mo-žo
mo-že
what-3SG
ad/av/pa/pr-poss
ok
ok-Ø
ok-Ø
NEG-3SG
vb-pers
kül.
kül-Ø
kül-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kül.
kül-Ø
kül-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
kül.
kül-Ø
kül-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv



1-1-8-248


Sudə̑š koštə̑n, paša ə̑štə̑šaš βele kodeš.

Sudə̑š
Sud-ə̑š
sud-š
court-ILL
no-case
koštə̑n,
košt-ə̑n-Ø
košt-n-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
koštə̑n,
košt-ə̑n
košt-n
go-CVB
vb1-adv
paša
paša
paša
work
no
ə̑štə̑šaš
ə̑štə̑šaš
ə̑štə̑šaš
be.done
ad
ə̑štə̑šaš
ə̑štə̑-šaš
ə̑šte-šaš
do-PTCP.FUT
vb2-ad
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele-Ø
βele-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-'e
βel-Je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele-Ø
βele-Ø
spill-CNG
vb2-conn
kodeš.
kod-eš
kod-eš
code-LAT
no-case
kodeš.
kod-eš
kod-eš
stay-3SG
vb1-pers



1-1-8-249


— A tugaj razbojnikə̑m tunə̑ktaš küleš.

A
A
a
and
co
A
A
a
so
pa
A
A
a
oh
in
tugaj
tugaj
tugaj
such
ad/av/pr
razbojnikə̑m
razbojnik-ə̑m
razbojnik-m
robber-ACC
no-case
tunə̑ktaš
tunə̑kt-aš
tunə̑kto-aš
teach-INF
vb2-inf
küleš.
küleš
küleš
need
ad/no
küleš.
kül-eš
kül-eš
be.necessary-3SG
vb1-pers



1-1-8-250


— Sakarə̑m suditlat, a mə̑lanemže mogaj pajda?

Sakarə̑m
Sakarə̑m
Sakarə̑m
Sakarym
na
suditlat,
suditl-at
suditle-at
try-3PL
vb2-pers
suditlat,
suditl-a-t
suditle-a-at
try-3SG-and
vb2-pers-enc
suditlat,
suditl-Ø-at
suditle-Ø-at
try-CNG-and
vb2-conn-enc
a
a
a
and
co
a
a
a
so
pa
a
a
a
oh
in
mə̑lanemže
mə̑-lan-em-že
mə̑j-lan-em-že
1SG-DAT-1SG-3SG
pr-case-poss-poss
mogaj
mogaj
mogaj
what.sort.of
ad/pa/pr
pajda?
pajda
pajda
use
no
pajda?
paj-da
paj-da
share-2PL
no-poss
pajda?
paj-da
paj-da
fried.meat-2PL
no-poss



1-1-8-251


— A mińžə̑m tiń monden?

A
A
a
and
co
A
A
a
so
pa
A
A
a
oh
in
mińžə̑m
***
***
***
***
tiń
***
***
***
***
monden?
mond-en-Ø
mondo-en-Ø
forget-PST2-3SG
vb2-tense-pers
monden?
mond-en
mondo-en
forget-CVB
vb2-adv



1-1-8-252


Mińə̑n βreḿa jomə̑n.

Mińə̑n
Mińə̑n
Mińə̑n
Mińyn
na
βreḿa
***
***
***
***
jomə̑n.
jom-ə̑n-Ø
jom-n-Ø
disappear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
jomə̑n.
jom-ə̑n
jom-n
disappear-CVB
vb1-adv



1-1-8-253


Miń služaš́š́ij jeŋ ulam.

Miń
Miń
Miń
Miń
na
služaš́š́ij
služaš́š́ij
služaš́š́ij
office.worker
no
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
ulam.
ula-m
ula-m
cart-ACC
no-case
ulam.
ula-m
ula-em
cart-1SG
no-poss
ulam.
ul-am
ul-am
be-1SG
vb1-pers
ulam.
u-la-m
u-la-m
new-PL-ACC
ad/no-num-case
ulam.
u-la-m
u-la-em
new-COMP-1SG
ad/no-case-poss
ulam.
u-la-m
u-la-em
new-PL-1SG
ad/no-num-poss
ulam.
ula-m-Ø
ula-em-Ø
cart-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ulam.
ula-m-Ø
ula-em-Ø
cart-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ulam.
ula-m-Ø
ula-em-Ø
cart-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



1-1-8-254


— Tugeže tə̑j ške sudə̑š pu, Vilip Opanasə̑č́.

Tugeže
Tugeže
tugeže
so
av/pa/pr
Tugeže
Tuge-že
tuge-že
so-3SG
av/pa-poss
Tugeže
Tu-ge-že
tu-ge-že
that-COM-3SG
pr-case-poss
Tugeže
Tu-ge-že
tu-ge-že
gland-COM-3SG
no-case-poss
Tugeže
Tu-ge-že
tu-ge-že
banner-COM-3SG
no-case-poss
tə̑j
tə̑j
tə̑j
2SG
pr
ške
ške
ške
REFL
pr
sudə̑š
sud-ə̑š
sud-š
court-ILL
no-case
pu,
pu
pu
wood
no
pu,
pu-Ø
puo-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pu,
pu-Ø
puo-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pu,
pu-Ø
puo-Ø
give-CNG
vb2-conn
pu,
pu-Ø
puo-Ø
blow-CNG
vb2-conn
Vilip
Vilip
Vilip
Vilip
na
Opanasə̑č́.
Opanasə̑č́
Opanasə̑č́
Opanasych
na



1-1-8-255


— Tudo tińə̑m kə̑ren ale mińə̑m?

Tudo
tudo
tudo
3SG
pr
tińə̑m
***
***
***
***
kə̑ren
kə̑r-en-Ø
kə̑re-en-Ø
beat-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kə̑ren
kə̑r-en
kə̑re-en
beat-CVB
vb2-adv
ale
al'e
al'e
or
av/co/pa
ale
ale-Ø
ale-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ale
ale-Ø
ale-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
mińə̑m?
***
***
***
***



1-1-8-256


— šə̑deškə̑š Filipp Afanaśjeβič́.

šə̑deškə̑š
šə̑deškə̑-š-Ø
šə̑deške-š-Ø
be.angry-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Filipp
Filipp
Filipp
Filipp
na
Afanaśjeβič́.
Afanaśjeβič́
Afanaśjeβič́
Afanaśyevich
na



1-1-8-257


Stapan lüdö.

Stapan
Stapan
Stapan
Stapan
na
lüdö.
lüd-ö
lüd-Je
be.afraid.of-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-258


Sud deč́ ogə̑l, a Filipp Afanaśjeβič́ deč́...

Sud
Sud
sud
court
no
deč́
deč́
deč́
from
po
ogə̑l,
og-Ø-ə̑l-Ø
og-Ø-ul-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
a
a
a
and
co
a
a
a
so
pa
a
a
a
oh
in
Filipp
Filipp
Filipp
Filipp
na
Afanaśjeβič́
Afanaśjeβič́
Afanaśjeβič́
Afanaśyevich
na
deč́...
deč́
deč́
from
po



1-1-8-259


Filipp Afanaśjeβič́ə̑m sə̑rə̑ktaš ok jörö...

Filipp
Filipp
Filipp
Filipp
na
Afanaśjeβič́ə̑m
Afanaśjeβič́ə̑m
Afanaśjeβič́ə̑m
Afanaśyevichym
na
sə̑rə̑ktaš
sə̑rə̑kt-aš
sə̑rə̑kte-aš
anger-INF
vb2-inf
sə̑rə̑ktaš
sə̑rə̑-kt-aš
sə̑re-kte-aš
get.angry-CAUS-INF
vb2-deriv.v-inf
ok
ok-Ø
ok-Ø
NEG-3SG
vb-pers
jörö...
jörö-Ø
jörö-Ø
roll-IMP.2SG
vb2-mood.pers
jörö...
jörö-Ø
jörö-Ø
mix-IMP.2SG
vb2-mood.pers
jörö...
jörö-Ø
jörö-Ø
go.out-IMP.2SG
vb2-mood.pers
jörö...
jörö-Ø
jörö-Ø
be.satisfying-IMP.2SG
vb2-mood.pers
jörö...
jörö-Ø
jörö-Ø
roll-CNG
vb2-conn
jörö...
jörö-Ø
jörö-Ø
mix-CNG
vb2-conn
jörö...
jörö-Ø
jörö-Ø
go.out-CNG
vb2-conn
jörö...
jörö-Ø
jörö-Ø
be.satisfying-CNG
vb2-conn



1-1-8-260


Ok jörö!

Ok
ok-Ø
ok-Ø
NEG-3SG
vb-pers
jörö!
jörö-Ø
jörö-Ø
roll-IMP.2SG
vb2-mood.pers
jörö!
jörö-Ø
jörö-Ø
mix-IMP.2SG
vb2-mood.pers
jörö!
jörö-Ø
jörö-Ø
go.out-IMP.2SG
vb2-mood.pers
jörö!
jörö-Ø
jörö-Ø
be.satisfying-IMP.2SG
vb2-mood.pers
jörö!
jörö-Ø
jörö-Ø
roll-CNG
vb2-conn
jörö!
jörö-Ø
jörö-Ø
mix-CNG
vb2-conn
jörö!
jörö-Ø
jörö-Ø
go.out-CNG
vb2-conn
jörö!
jörö-Ø
jörö-Ø
be.satisfying-CNG
vb2-conn



1-1-8-261


Stapan ojlaš tüŋale:

Stapan
Stapan
Stapan
Stapan
na
ojlaš
ojl-aš
ojlo-aš
talk-INF
vb2-inf
ojlaš
oj-la-š
oj-la-š
opinion-PL-ILL
no-num-case
ojlaš
oj-la-š
oj-la-eš
opinion-PL-LAT
no-num-case
tüŋale:
tüŋal-'e
tüŋal-Je
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-8-262


— Zaχar Jefremoβ, Kudašnur marij...

Zaχar
Zaχar
Zaχar
Zakhar
na
Jefremoβ,
Jefremoβ
Jefremoβ
Yefremov
na
Kudašnur
Kudašnur
Kudašnur
Kudashnur
na
marij...
marij
marij
Mari
no



1-1-8-263


Mo lijmə̑žə̑m škat šinč́et.

Mo
Mo
mo
what
ad/av/pa/pr
lijmə̑žə̑m
lijmə̑-žə̑-m
lijme-že-m
happening-3SG-ACC
ad-poss-case
lijmə̑žə̑m
lij-mə̑-žə̑-m
lij-me-že-m
be-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb1-ad-poss-case
škat
***
***
***
***
šinč́et.
šinč́-et
šinč́e-et
sit-2SG
vb2-pers
šinč́et.
šinč́-et
šinč́e-et
know-2SG
vb2-pers



1-1-8-264


Užə̑nə̑t: Užanur marij-βlak Pridon Jepišeβ den Ipat Pajmetoβ.

Užə̑nə̑t:
Už-ə̑n-ə̑t
už-n-ə̑t
see-PST2-3PL
vb1-tense-pers
Užanur
Užanur
Užanur
Uzhanur
na
marij-βlak
marij-βlak
marij-βlak
Mari-PL
no-num
Pridon
Pridon
Pridon
Pridon
na
Jepišeβ
Jepišeβ
Jepišeβ
Yepishev
na
den
den
den
and
co
Ipat
Ipat
Ipat
Ipat
na
Pajmetoβ.
Pajmetoβ
Pajmetoβ
Paymetov
na



1-1-8-265


Pel šagat gə̑č́ Filipp Afanaśjeβič́ prošenijə̑m βozen pə̑tarə̑š, zemskij nač́al'nik dek koltaš jamdə̑len pə̑štə̑š.

Pel
Pel
pel
half
no
Pel
Pel-Ø
pel-Ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Pel
Pel-Ø
pel-Ø
burn-CNG
vb1-conn
Pel
Pel-Ø
pel-Ø
burn-CVB
vb1-adv
šagat
šagat
šagat
hour
no
šagat
šag-at
šage-at
nursery-and
no-enc
gə̑č́
gə̑č́
gə̑č́
from
po
Filipp
Filipp
Filipp
Filipp
na
Afanaśjeβič́
Afanaśjeβič́
Afanaśjeβič́
Afanaśyevich
na
prošenijə̑m
prošenij-ə̑m
prošenij-m
application-ACC
no-case
βozen
βoz-en-Ø
βozo-en-Ø
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
βozen
βoz-en
βozo-en
write-CVB
vb2-adv
pə̑tarə̑š,
pə̑tarə̑-š-Ø
pə̑tare-š-Ø
finish-PST1-3SG
vb2-tense-pers
zemskij
zemskij
zemskij
zemstvo
ad/no
nač́al'nik
nač́al'nik
nač́al'nik
head
no
dek
dek
dek
to
po
koltaš
kolt-aš
kolto-aš
send-INF
vb2-inf
jamdə̑len
jamdə̑l-en-Ø
jamdə̑le-en-Ø
prepare-PST2-3SG
vb2-tense-pers
jamdə̑len
jamdə̑l-en
jamdə̑le-en
prepare-CVB
vb2-adv
pə̑štə̑š.
pə̑štə̑-š-Ø
pə̑šte-š-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-8-266


Tə̑ge Sakar ümbake ik keč́ə̑štak kok kagaz βozalte.

Tə̑ge
Tə̑ge
tə̑ge
so
av/pa/pr
Sakar
Sakar
Sakar
Sakar
na
ümbake
ümbake
ümbake
the.top
av/po
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
keč́ə̑štak
keč́ə̑-št-ak
keč́e-št-ak
sun-3PL-STR
no-poss-enc
keč́ə̑štak
keč́ə̑-š-t-ak
keč́e-š-t-ak
hang-PST1-3PL-STR
vb2-tense-pers-enc
keč́ə̑štak
keč́ə̑-št-ak
keč́e-šte-ak
sun-INE-STR
no-case-enc
kok
kok
kok
cook
no
kok
kok
kok
two
nm
kagaz
kagaz
kagaz
paper
no
βozalte.
βozalte-Ø
βozalte-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βozalte.
βozalt-e
βozalt-Je
be.written-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βozalte.
βozalt-e
βozalt-Je
be.separated.from-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βozalte.
βozalte-Ø
βozalte-Ø
write-CNG
vb2-conn
βozalte.
βoz-alt-e
βoz-alt-Je
lie.down-REF-PST1.3SG
vb1-deriv.v-tense.pers
βozalte.
βoz-alt-e
βozo-alt-Je
write-REF-PST1.3SG
vb2-deriv.v-tense.pers



The Mari Web Project дене паша тӱҥ шотышто Вена университетын финн-угор шымлымаш пӧлкаштыже кая. Проектнан кокымшо йыжыҥже (The Mari Web Project: Phase 2) Коне фондын окса полышыж дене шукталтеш. Проект дене пашан посна ужашыже Мюнхенысе Людвиг-Максимилиан лӱмеш университетын Финн-угор да урал шымлымаш институтыштыжо ышталтеш.
Пытартыш уэмдымаш: 2023-шо ийын сорла тылзын 10-шо кечыштыже