	www.mari-language.com:	ENGLISH \| МАРЛА \| ПО-РУССКИ
Main page » Corpus Tool » oŋaj marij jəlme » 19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara?

Corpus Tool Demo - oŋaj marij jəlme - 19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara?

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

sergej: - salam lijʒe, iβan petroβit͡ɕ!
məj «marij el» gazetən ʒurnalistʃe sapajeβ sergej nikolajeβit͡ɕ ulam.
tendan ozanləkda da paʃada nergen gazetəʃ βozaʃ soməl dene tolənam.
ikməɲar jodəʃlan βaʃmutəm puaʃ toreʃ ogəda lij?
«u iləʃ» lyman ozanləkəm te ʃukerte ogəl βujlateda.
kuzerak βara te kyt͡ɕək ʒapəʃte luʃkədo ozanləkəm jol ymbake ʃogalten kertənda?

iβan: - pot͡ɕeʃ kodʃo ozanləkəm jol ymbake ʃogaltaʃ kuʃtəlgo ogəl.
en ont͡ɕət͡ɕ me ozanləkəm βijaŋdəme da paʃaʃ u jønəm purtəmo nergen jodəʃəm tergen nalənːa.
paʃam əʃtəmaʃte podŕad da koːperat͡sij jønəm kumdan ʃaren koltaʃ lijna.
kut͡ɕəltmo u jøn məlanːa jalozanlək lektəʃəm kugemdaʃ polʃen.

sergej: - pətartəʃ ijlaʃte kresaɲək-βlak mlandəlan oza ulməʃtəm mondenət, sadlan paʃa kumələʃt βolen.
tide ʃotəʃto tendan probleme ulo?

iβan: - da, tide t͡ɕən.
oʒno əʃtəʃaʃ paʃam: kunam da məɲar kuralaʃ, mogaj pərt͡ɕəm ydaʃ, mo dene mlandəm yjaŋdaʃ, məɲar βuj βoʎəkəm aʃnaʃ da moləmat – kyʃət͡ɕ ont͡ɕəkten puat əle.
kresaɲək ʃkeβuja ʃonəməʒəm monden.
me ozanləkəʃtəna u sisteme pot͡ɕeʃ paʃam əʃtəme dene kresaɲəkəm mlande deke pørtəltəʃna.

sergej: - ʃuko ozanləkəʃte jal gət͡ɕ kajəməlan køra paʃajeŋ ogeʃ site.
a tendan ozanləkəʃte kuzerak?

iβan: - oʒno memnan denat paʃajeŋ siten ogəl.
kəzət arendəʃ kusnəmo dene paʃa βijəm kut͡ɕəltmo ʃotəʃto probleme lektən.
mutlan, ont͡ɕət͡ɕ mlande paʃam 50 gət͡ɕ 70 marte jeŋ ʃukten gən, ənde tide paʃam 20 jeŋ əʃta.
təgak βoʎək ont͡ɕəʃo-βlakat utenət.
ənde nunəlan paʃam sitarəman.

sergej: - kuʃto nunəlan paʃam muaʃ ʃoneda?

iβan: - memnan ik jøn gəna – podsobnəj ozanlək.
no tudo kəzət marte memnan dene peʃ nat͡ɕarən βijaŋən.
posnak ydər-βlaklan paʃa βer ʃagal.
sadlan ogəl mo memnan dene tat͡ɕəse ket͡ɕəlan 70 nare kat͡ɕəmarij ulo, a ydər-βlakəm parɲa denat ʃotlen lektaʃ lijeʃ?
teβe t͡ɕoŋaltʃe kok pat͡ɕaʃan pørtəʃtø βurgem urgəmo t͡sexəm pot͡ɕəna.

sergej: - kəzət kaləkəm izi jal probleme t͡ɕot turgəʒlandara.
tendan ozanləkəʃte izi jaləm aralen kodaʃlan mo əʃtalteʃ?

iβan: - memnan ozanləkəʃte izi jal probleme uke.
me ikməɲar ij ont͡ɕət͡ɕ asfaʎt korno dene t͡ɕəla jaləm uʃəʃna, kaʒne jaleʃ keβətəm, klubəm t͡ɕoŋəʃna, kaʒne pørtəʃ put͡ɕ dene βydəm, gazəm purtəʃna.
paʃa βerat sitəʃən ulo.

sergej: - vaʃmutlanda peʃ kugu tau, iβan petroβit͡ɕ.
tetla məj tendan ʒapdam nalaʃ om toʃt.
umbakəʒat t͡ɕəla ʃotəʃtat u seŋəmaʃke ʃuaʃ təlanem.
veskana uʒmeʃke t͡ɕeβerən.

iβan: - t͡ɕeβerən.

[Search]

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 1

sergej: - salam lijʒe, iβan petroβit͡ɕ!

sergej: -

sergej

Sergey

salam

greeting

in/no

salam
sa	-la	-m
sa	-la	-m
scythe	-PL	-ACC
no	-num	-case

salam
sa	-la	-m
sa	-la	-em
scythe	-COMP	-1SG
no	-case	-poss

salam
sa	-la	-m
sa	-la	-em
scythe	-PL	-1SG
no	-num	-poss

lijʒe,

lijʒe

let's.imagine

lijʒe,
lij	-ʒe
lij	-ʒe
be	-IMP.3SG
vb1	-mood.pers

lijʒe,
lij	-ø	-ʒe
lij	-ø	-ʒe
be	-CNG	-3SG
vb1	-conn	-poss

lijʒe,
lij	-ø	-ʒe
lij	-ø	-ʒe
be	-CVB	-3SG
vb1	-adv	-poss

iβan

Ivan

petroβit͡ɕ!

petroβit͡ɕ

Petrovich

Sergey: Good day, Ivan Petrovich!

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 2

məj «marij el» gazetən ʒurnalistʃe sapajeβ sergej nikolajeβit͡ɕ ulam.

məj

1SG

«marij

marij

Mari

el»

land

gazetən
gazet	-ən
gazet	-n
newspaper	-GEN
no	-case

gazetən
gaz	-et	-ən
gaz	-et	-n
gas	-2SG	-GEN
no	-poss	-case

gazetən
gaz	-et	-ən
gaz	-et	-n
gauze	-2SG	-GEN
no	-poss	-case

ʒurnalistʃe
ʒurnalist	-ʃe
ʒurnalist	-ʒe
journalist	-3SG
no	-poss

sapajeβ

Sapayev

sergej

Sergey

nikolajeβit͡ɕ

Nikolayevich

ulam.
ula	-m
ula	-m
cart	-ACC
no	-case

ulam.
ula	-m
ula	-em
cart	-1SG
no	-poss

ulam.
ul	-am
ul	-am
be	-1SG
vb1	-pers

ulam.
u	-la	-m
u	-la	-m
new	-PL	-ACC
ad/no	-num	-case

ulam.
u	-la	-m
u	-la	-em
new	-COMP	-1SG
ad/no	-case	-poss

ulam.
u	-la	-m
u	-la	-em
new	-PL	-1SG
ad/no	-num	-poss

ulam.
ula	-m	-ø
ula	-em	-ø
cart	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

ulam.
ula	-m	-ø
ula	-em	-ø
cart	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

ulam.
ula	-m	-ø
ula	-em	-ø
cart	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

I'm Sergey Nikolayevich Sapayev, a journalist with the newspaper "Mari El".

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 3

tendan ozanləkda da paʃada nergen gazetəʃ βozaʃ soməl dene tolənam.

tendan
ten	-da	-n
te	-da	-n
2PL	-2PL	-GEN
pr	-poss	-case

ozanləkda
ozanlək	-da
ozanlək	-da
enterprise	-2PL
no	-poss

and

paʃada
paʃa	-da
paʃa	-da
work	-2PL
no	-poss

nergen

about

gazetəʃ
gazet	-əʃ
gazet	-ʃ
newspaper	-ILL
no	-case

βozaʃ

a.cartload

βozaʃ
βoz	-aʃ
βoz	-aʃ
lie.down	-INF
vb1	-inf

βozaʃ
βoz	-aʃ
βozo	-aʃ
write	-INF
vb2	-inf

soməl

work

dene

with

tolənam.
tol	-ən	-am
tol	-n	-am
come	-PST2	-1SG
vb1	-tense	-pers

I've come to write about your enterprise and your work for the newspaper.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 4

ikməɲar jodəʃlan βaʃmutəm puaʃ toreʃ ogəda lij?

ikməɲar

some

ad/av/nm/pr

jodəʃlan
jodəʃ	-lan
jodəʃ	-lan
question	-DAT
no	-case

jodəʃlan
jodəʃ	-la	-n
jodəʃ	-la	-n
question	-PL	-GEN
no	-num	-case

βaʃmutəm
βaʃmut	-əm
βaʃmut	-m
answer	-ACC
no	-case

puaʃ
pu	-aʃ
puo	-aʃ
give	-INF
vb2	-inf

puaʃ
pu	-aʃ
puo	-aʃ
blow	-INF
vb2	-inf

toreʃ

crosspiece

ad/av/no/po

toreʃ
tor	-eʃ
tor	-eʃ
trash	-LAT
ad/no	-case

toreʃ
tor	-eʃ
tor	-eʃ
bay	-LAT
ad	-case

toreʃ
tor	-eʃ
tor	-eʃ
forest	-LAT
no	-case

toreʃ
tor	-eʃ
tor	-eʃ
demand	-LAT
no	-case

ogəda
og	-əda
og	-əda
NEG	-2PL
vb	-pers

lij?
lij	-ø
lij	-ø
be	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

lij?
lij	-ø
lij	-ø
be	-CNG
vb1	-conn

lij?
lij	-ø
lij	-ø
be	-CVB
vb1	-adv

Would you be opposed to answering a few questions?

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 5

«u iləʃ» lyman ozanləkəm te ʃukerte ogəl βujlateda.

«u

new

ad/no

«u

iləʃ»

iləʃ

life

iləʃ»
ilə	-ʃ	-ø
ile	-ʃ	-ø
live	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

lyman

named

lyman

scabby

lyman

with.glue

lyman
lym	-an
lym	-an
name	-with
no	-deriv.ad

lyman
lym	-an
lymø	-an
sore	-with
no	-deriv.ad

lyman
lym	-an
lymø	-an
glue	-with
no	-deriv.ad

ozanləkəm
ozanlək	-əm
ozanlək	-m
economy	-ACC
no	-case

ozanləkəm
oza	-n	-lək	-əm
oza	-an	-lək	-m
owner	-with	-for	-ACC
no	-deriv.ad	-deriv.ad	-case

2PL

ʃukerte

long.ago

ogəl
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

βujlateda.
βujlat	-eda
βujlate	-eda
lead	-2PL
vb2	-pers

You haven't been in charge of the enterprise "New Life" for long.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 6

kuzerak βara te kyt͡ɕək ʒapəʃte luʃkədo ozanləkəm jol ymbake ʃogalten kertənda?

kuzerak

how

kuzerak
kuze	-rak
kuze	-rak
how	-COMP
av/co/no/pa	-deg

βara

then

av/pa

βara

pole

βara
βar	-a
βare	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

2PL

kyt͡ɕək

short

ad/no

ʒapəʃte

in.time

av/po

ʒapəʃte
ʒap	-əʃte
ʒap	-ʃte
time	-INE
no	-case

luʃkədo

loose

ad/no

ozanləkəm
ozanlək	-əm
ozanlək	-m
economy	-ACC
no	-case

ozanləkəm
oza	-n	-lək	-əm
oza	-an	-lək	-m
owner	-with	-for	-ACC
no	-deriv.ad	-deriv.ad	-case

jol

foot

ymbake

the.top

av/po

ʃogalten
ʃogalt	-en	-ø
ʃogalte	-en	-ø
put	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ʃogalten
ʃogalt	-en
ʃogalte	-en
put	-CVB
vb2	-adv

kertənda?
kert	-ən	-da
kert	-n	-da
be.able.to	-PST2	-2PL
vb1	-tense	-pers

kertənda?
kert	-ən	-da
kert	-n	-da
swaddle	-PST2	-2PL
vb1	-tense	-pers

How could you get a weak enterprise back on its feet in such a short time?

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 7

iβan: - pot͡ɕeʃ kodʃo ozanləkəm jol ymbake ʃogaltaʃ kuʃtəlgo ogəl.

iβan: -

iβan

Ivan

pot͡ɕeʃ

recent

ad/av/po

pot͡ɕeʃ
pot͡ɕ	-eʃ
pot͡ɕ	-eʃ
tail	-LAT
no	-case

pot͡ɕeʃ
pot͡ɕ	-eʃ
pot͡ɕ	-eʃ
open	-3SG
vb1	-pers

kodʃo

last

ad/no

kodʃo
kod	-ʃo
kod	-ʃe
stay	-PTCP.ACT
vb1	-ad

kodʃo
kod	-ʃo
kod	-ʒe
code	-3SG
no	-poss

kodʃo
kod	-ʃo
kod	-ʒe
stay	-IMP.3SG
vb1	-mood.pers

kodʃo
kod	-ø	-ʃo
kod	-ø	-ʒe
stay	-CNG	-3SG
vb1	-conn	-poss

kodʃo
kod	-ø	-ʃo
kod	-ø	-ʒe
stay	-CVB	-3SG
vb1	-adv	-poss

ozanləkəm
ozanlək	-əm
ozanlək	-m
economy	-ACC
no	-case

ozanləkəm
oza	-n	-lək	-əm
oza	-an	-lək	-m
owner	-with	-for	-ACC
no	-deriv.ad	-deriv.ad	-case

jol

foot

ymbake

the.top

av/po

ʃogaltaʃ
ʃogalt	-aʃ
ʃogalte	-aʃ
put	-INF
vb2	-inf

ʃogaltaʃ
ʃog	-alt	-aʃ
ʃogo	-alt	-aʃ
stand	-REF	-INF
vb2	-deriv.v	-inf

kuʃtəlgo

light

ad/no

ogəl.
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

Ivan: Getting an enterprise that has fallen behind back on its feet isn't easy.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 8

en ont͡ɕət͡ɕ me ozanləkəm βijaŋdəme da paʃaʃ u jønəm purtəmo nergen jodəʃəm tergen nalənːa.

SUP

ont͡ɕət͡ɕ

from.in.front.of

av/po

1PL

ozanləkəm
ozanlək	-əm
ozanlək	-m
enterprise	-ACC
no	-case

βijaŋdəme
βijaŋdə	-me
βijaŋde	-me
develop	-PTCP.PASS
vb2	-ad

and

paʃaʃ
paʃa	-ʃ
paʃa	-ʃ
work	-ILL
no	-case

new

ad/no

jønəm
jøn	-əm
jøn	-m
method	-ACC
no	-case

purtəmo
purtə	-mo
purto	-me
bring.in	-PTCP.PASS
vb2	-ad

nergen

about

jodəʃəm
jodəʃ	-əm
jodəʃ	-m
question	-ACC
no	-case

tergen
terg	-en
terge	-en
check	-CVB
vb2	-adv

nalənːa.
nal	-ən	-na
nal	-n	-na
take	-PST2	-1PL
vb1	-tense	-pers

At the very beginning we had to look into matters of introducing new methods into work, and developing the enterprise.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 9

paʃam əʃtəmaʃte podŕad da koːperat͡sij jønəm kumdan ʃaren koltaʃ lijna.

paʃam
paʃa	-m
paʃa	-m
work	-ACC
no	-case

paʃam
paʃa	-m
paʃa	-em
work	-1SG
no	-poss

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

əʃtəmaʃte
əʃtəmaʃ	-te
əʃtəmaʃ	-ʃte
doing	-INE
no	-case

əʃtəmaʃte
əʃtə	-maʃ	-te
əʃte	-maʃ	-ʃte
do	-NMLZ	-INE
vb2	-deriv.n	-case

podŕad

contract

and

yes

koːperat͡sij

cooperation

jønəm
jøn	-əm
jøn	-m
method	-ACC
no	-case

kumdan

widely

kumdan
kumda	-n
kumda	-an
wide	-with
ad	-deriv.ad

kumdan
kumda	-n
kumda	-n
wide	-GEN
ad	-case

kumdan
kum	-da	-n
kum	-da	-n
godfather.of.one's.child	-2PL	-GEN
no	-poss	-case

kumdan
kum	-da	-n
kum	-da	-n
three	-2PL	-GEN
nm	-poss	-case

ʃaren
ʃar	-en	-ø
ʃare	-en	-ø
spread.out	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ʃaren
ʃar	-en
ʃare	-en
spread.out	-CVB
vb2	-adv

koltaʃ
kolt	-aʃ
kolto	-aʃ
send	-INF
vb2	-inf

lijna.
lij	-na
lij	-na
be	-PST1.1PL
vb1	-tense.pers

We decided to make wide usage of contract and cooperation methods in work.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 10

kut͡ɕəltmo u jøn məlanːa jalozanlək lektəʃəm kugemdaʃ polʃen.

kut͡ɕəltmo

usage

kut͡ɕəltmo
kut͡ɕəlt	-mo
kut͡ɕəlt	-me
hold	-PTCP.PASS
vb1	-ad

new

ad/no

u
u	-ø
uo	-ø
take.care.of	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

u
u	-ø
uo	-ø
stroke	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

u
u	-ø
uo	-ø
take.care.of	-CNG
vb2	-conn

u
u	-ø
uo	-ø
stroke	-CNG
vb2	-conn

jøn

method

məlanːa
mə	-lan	-na
me	-lan	-na
1PL	-DAT	-1PL
pr	-case	-poss

jalozanlək

agriculture

lektəʃəm
lektəʃ	-əm
lektəʃ	-m
harvest	-ACC
no	-case

kugemdaʃ
kugemd	-aʃ
kugemde	-aʃ
increase	-INF
vb2	-inf

polʃen.
polʃ	-en	-ø
polʃo	-en	-ø
help	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

polʃen.
polʃ	-en
polʃo	-en
help	-CVB
vb2	-adv

The new method used helped us increase the agricultural yield.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 1ː

sergej: - pətartəʃ ijlaʃte kresaɲək-βlak mlandəlan oza ulməʃtəm mondenət, sadlan paʃa kumələʃt βolen.

sergej: -

sergej

Sergey

pətartəʃ

last

ad/no

ijlaʃte
ij	-la	-ʃte
ij	-la	-ʃte
year	-PL	-INE
no	-num	-case

ijlaʃte
ij	-la	-ʃte
ij	-la	-ʃte
ice	-PL	-INE
no	-num	-case

ijlaʃte
ij	-la	-ʃte
ij	-la	-ʃte
chisel	-PL	-INE
no	-num	-case

kresaɲək-βlak
kresaɲək	-βlak
kresaɲək	-βlak
peasant	-PL
no	-num

mlandəlan
mlandə	-lan
mlande	-lan
land	-DAT
no	-case

mlandəlan
mlandə	-lan
mlande	-lan
Earth	-DAT
pn	-case

mlandəlan
mlandə	-la	-n
mlande	-la	-n
land	-PL	-GEN
no	-num	-case

mlandəlan
mlandə	-la	-n
mlande	-la	-n
Earth	-PL	-GEN
pn	-num	-case

oza

owner

ulməʃtəm
ulmə	-ʃt	-əm
ulmo	-ʃt	-m
being	-3PL	-ACC
ad	-poss	-case

ulməʃtəm
ul	-mə	-ʃt	-əm
ul	-me	-ʃt	-m
be	-PTCP.PASS	-3PL	-ACC
vb1	-ad	-poss	-case

mondenət,
mond	-en	-ət
mondo	-en	-ət
forget	-PST2	-3PL
vb2	-tense	-pers

sadlan

therefore

sadlan
sad	-lan
sad	-lan
garden	-DAT
no	-case

sadlan
sad	-la	-n
sad	-la	-n
garden	-PL	-GEN
no	-num	-case

paʃa

work

kumələʃt
kuməl	-əʃt
kuməl	-ʃt
mood	-3PL
no	-poss

βolen.
βol	-en	-ø
βolo	-en	-ø
descend	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

βolen.
βol	-en
βolo	-en
descend	-CVB
vb2	-adv

Sergey: In the last few years, the farmers have forgotten that they are the masters of the land, so their desire to work has sunk.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 12

tide ʃotəʃto tendan probleme ulo?

tide

this

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

ʃotəʃto

regarding

ʃotəʃto
ʃot	-əʃto
ʃot	-ʃte
use	-INE
no	-case

tendan
ten	-da	-n
te	-da	-n
2PL	-2PL	-GEN
pr	-poss	-case

tendan
te	-n	-da	-n
te	-n	-da	-n
2PL	-GEN	-2PL	-GEN
pr	-case	-poss	-case

probleme

problem

ulo?

ulo

ad/no/vb

Do you have problems in this respect?

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 13

iβan: - da, tide t͡ɕən.

iβan: -

iβan

Ivan

da,

and

da,

yes

tide

this

t͡ɕən.

t͡ɕən

truth

ad/av/no

Ivan: Yes, this is true.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 14

oʒno əʃtəʃaʃ paʃam: kunam da məɲar kuralaʃ, mogaj pərt͡ɕəm ydaʃ, mo dene mlandəm yjaŋdaʃ, məɲar βuj βoʎəkəm aʃnaʃ da moləmat – kyʃət͡ɕ ont͡ɕəkten puat əle.

oʒno

once

av/po

əʃtəʃaʃ

be.done

əʃtəʃaʃ
əʃtə	-ʃaʃ
əʃte	-ʃaʃ
do	-PTCP.FUT
vb2	-ad

paʃam:
paʃa	-m
paʃa	-m
work	-ACC
no	-case

paʃam:
paʃa	-m
paʃa	-em
work	-1SG
no	-poss

paʃam:
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

paʃam:
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

paʃam:
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

kunam

when

and

yes

məɲar

mə̑ńar

how.many

kuralaʃ,
kural	-aʃ
kural	-aʃ
plough	-INF
vb1	-inf

mogaj

what.sort.of

pərt͡ɕəm
pərt͡ɕə	-m
pərt͡ɕe	-m
grain	-ACC
no	-case

ydaʃ,
yd	-aʃ
ydø	-aʃ
sow	-INF
vb2	-inf

what

ad/av/pa/pr

dene

with

mlandəm
mlandə	-m
mlande	-m
land	-ACC
no	-case

mlandəm
mlandə	-m
mlande	-m
Earth	-ACC
pn	-case

yjaŋdaʃ,
yjaŋd	-aʃ
yjaŋde	-aʃ
add.oil.to	-INF
vb2	-inf

məɲar

mə̑ńar

how.many

βuj

head

βoʎəkəm
βoʎək	-əm
βoʎək	-m
cattle	-ACC
no	-case

aʃnaʃ
aʃn	-aʃ
aʃne	-aʃ
keep	-INF
vb2	-inf

and

yes

moləmat –
molə	-m	-at
molo	-m	-at
other	-ACC	-and
no/pr	-case	-enc

kyʃət͡ɕ

from.above

ont͡ɕəkten
ont͡ɕəkt	-en	-ø
ont͡ɕəkto	-en	-ø
show	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ont͡ɕəkten
ont͡ɕəkt	-en
ont͡ɕəkto	-en
show	-CVB
vb2	-adv

ont͡ɕəkten
ont͡ɕə	-kt	-en	-ø
ont͡ɕo	-kte	-en	-ø
look	-CAUS	-PST2	-3SG
vb2	-deriv.v	-tense	-pers

ont͡ɕəkten
ont͡ɕə	-kt	-en
ont͡ɕo	-kte	-en
look	-CAUS	-CVB
vb2	-deriv.v	-adv

puat
pu	-at
pu	-at
wood	-and
no	-enc

puat
pu	-at
puo	-at
give	-3PL
vb2	-pers

puat
pu	-at
puo	-at
blow	-3PL
vb2	-pers

puat
pu	-a	-t
puo	-a	-at
give	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

puat
pu	-a	-t
puo	-a	-at
blow	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

puat
pu	-ø	-at
puo	-ø	-at
give	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

puat
pu	-ø	-at
puo	-ø	-at
blow	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

əle.
əl	-ʲe
ul	-je
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

In the old days, the work to be done: When and how much to plough, which seeds to sow, what to use to fertilize the soil, how mean head of cattle to keep and other things - were dictated from above.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 15

kresaɲək ʃkeβuja ʃonəməʒəm monden.

kresaɲək

peasant

ʃkeβuja

oneself

ʃonəməʒəm
ʃonəmə	-ʒə	-m
ʃonəmo	-ʒe	-m
desired	-3SG	-ACC
ad	-poss	-case

ʃonəməʒəm
ʃonə	-mə	-ʒə	-m
ʃono	-me	-ʒe	-m
think	-PTCP.PASS	-3SG	-ACC
vb2	-ad	-poss	-case

monden.
mond	-en	-ø
mondo	-en	-ø
forget	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

monden.
mond	-en
mondo	-en
forget	-CVB
vb2	-adv

Farmers forgot how to think on their own.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 16

me ozanləkəʃtəna u sisteme pot͡ɕeʃ paʃam əʃtəme dene kresaɲəkəm mlande deke pørtəltəʃna.

1PL

ozanləkəʃtəna
ozanlək	-əʃtə	-na
ozanlək	-ʃte	-na
economy	-INE	-1PL
no	-case	-poss

ozanləkəʃtəna
oza	-n	-lək	-əʃtə	-na
oza	-an	-lək	-ʃte	-na
owner	-with	-for	-INE	-1PL
no	-deriv.ad	-deriv.ad	-case	-poss

new

ad/no

u
u	-ø
uo	-ø
take.care.of	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

u
u	-ø
uo	-ø
stroke	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

u
u	-ø
uo	-ø
take.care.of	-CNG
vb2	-conn

u
u	-ø
uo	-ø
stroke	-CNG
vb2	-conn

sisteme

system

pot͡ɕeʃ

recent

ad/av/po

pot͡ɕeʃ
pot͡ɕ	-eʃ
pot͡ɕ	-eʃ
tail	-LAT
no	-case

pot͡ɕeʃ
pot͡ɕ	-eʃ
pot͡ɕ	-eʃ
open	-3SG
vb1	-pers

paʃam
paʃa	-m
paʃa	-m
work	-ACC
no	-case

paʃam
paʃa	-m
paʃa	-em
work	-1SG
no	-poss

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

əʃtəme

done

əʃtəme
əʃtə	-me
əʃte	-me
do	-PTCP.PASS
vb2	-ad

dene

with

kresaɲəkəm
kresaɲək	-əm
kresaɲək	-m
peasant	-ACC
no	-case

mlande

land

mlande

Earth

deke

pørtəltəʃna.
pørtəltəʃ	-na
pørtəltəʃ	-na
restitution	-1PL
no	-poss

pørtəltəʃna.
pørtəltə	-ʃ	-na
pørtəltø	-ʃ	-na
return	-PST1	-1PL
vb2	-tense	-pers

With our work according to a new system in our enterprise we returned the farmers to the land.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 17

sergej: - ʃuko ozanləkəʃte jal gət͡ɕ kajəməlan køra paʃajeŋ ogeʃ site.

sergej: -

sergej

Sergey

ʃuko

a.lot

ad/av/no

ozanləkəʃte
ozanlək	-əʃte
ozanlək	-ʃte
economy	-INE
no	-case

ozanləkəʃte
oza	-n	-lək	-əʃte
oza	-an	-lək	-ʃte
owner	-with	-for	-INE
no	-deriv.ad	-deriv.ad	-case

jal

village

gət͡ɕ

from

kajəməlan
kajəmə	-lan
kajəme	-lan
walking	-DAT
ad	-case

kajəməlan
kajəmə	-la	-n
kajəme	-la	-n
walking	-PL	-GEN
ad	-num	-case

kajəməlan
kajə	-mə	-lan
kaje	-me	-lan
go	-PTCP.PASS	-DAT
vb2	-ad	-case

kajəməlan
kajə	-mə	-la	-n
kaje	-me	-la	-n
go	-PTCP.PASS	-PL	-GEN
vb2	-ad	-num	-case

køra

because.of

paʃajeŋ

worker

ogeʃ
og	-eʃ
og	-eʃ
NEG	-3SG
vb	-pers

site.
site	-ø
site	-ø
suffice	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

site.
site	-ø
site	-ø
suffice	-CNG
vb2	-conn

Serge: A lot of enterprises don't have enough workers because of rural depopulation.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 18

a tendan ozanləkəʃte kuzerak?

and

tendan
ten	-da	-n
te	-da	-n
2PL	-2PL	-GEN
pr	-poss	-case

tendan
te	-n	-da	-n
te	-n	-da	-n
2PL	-GEN	-2PL	-GEN
pr	-case	-poss	-case

ozanləkəʃte
ozanlək	-əʃte
ozanlək	-ʃte
economy	-INE
no	-case

ozanləkəʃte
oza	-n	-lək	-əʃte
oza	-an	-lək	-ʃte
owner	-with	-for	-INE
no	-deriv.ad	-deriv.ad	-case

kuzerak?

kuzerak

how

kuzerak?
kuze	-rak
kuze	-rak
how	-COMP
av/co/no/pa	-deg

What's it like in your enterprise?

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 19

iβan: - oʒno memnan denat paʃajeŋ siten ogəl.

iβan: -

iβan

Ivan

oʒno

once

av/po

memnan
mem	-na	-n
me	-na	-n
1PL	-1PL	-GEN
pr	-poss	-case

denat
den	-at
den	-at
and	-and
co	-enc

denat
den	-at
dene	-at
with	-and
po	-enc

paʃajeŋ

worker

siten
sit	-en	-ø
site	-en	-ø
suffice	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

siten
sit	-en
site	-en
suffice	-CVB
vb2	-adv

ogəl.
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

Ivan: We used to not have enough workers.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 20

kəzət arendəʃ kusnəmo dene paʃa βijəm kut͡ɕəltmo ʃotəʃto probleme lektən.

kəzət

now

arendəʃ
arendə	-ʃ
arende	-ʃ
rent	-ILL
no	-case

kusnəmo
kusnə	-mo
kusno	-me
move	-PTCP.PASS
vb2	-ad

dene

with

paʃa

work

βijəm
βij	-əm
βij	-m
power	-ACC
no	-case

kut͡ɕəltmo

usage

kut͡ɕəltmo
kut͡ɕəlt	-mo
kut͡ɕəlt	-me
hold	-PTCP.PASS
vb1	-ad

ʃotəʃto

regarding

ʃotəʃto
ʃot	-əʃto
ʃot	-ʃte
use	-INE
no	-case

probleme

problem

lektən.
lekt	-ən	-ø
lekt	-n	-ø
go	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

lektən.
lekt	-ən
lekt	-n
go	-CVB
vb1	-adv

Now problems have come up regarding the usage of work force with the transition to a rental system.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 21

mutlan, ont͡ɕət͡ɕ mlande paʃam 50 gət͡ɕ 70 marte jeŋ ʃukten gən, ənde tide paʃam 20 jeŋ əʃta.

mutlan,

mutlan

for.example

mutlan,
mut	-lan
mut	-lan
word	-DAT
no	-case

mutlan,
mut	-la	-n
mut	-la	-n
word	-PL	-GEN
no	-num	-case

ont͡ɕət͡ɕ

from.in.front.of

av/po

mlande

land

mlande

Earth

paʃam
paʃa	-m
paʃa	-m
work	-ACC
no	-case

paʃam
paʃa	-m
paʃa	-em
work	-1SG
no	-poss

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

gət͡ɕ

from

marte

up.to

jeŋ

person

ad/no

ʃukten
ʃukt	-en	-ø
ʃukto	-en	-ø
succeed.in	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ʃukten
ʃukt	-en
ʃukto	-en
succeed.in	-CVB
vb2	-adv

ʃukten
ʃu	-kt	-en	-ø
ʃu	-kte	-en	-ø
reach	-CAUS	-PST2	-3SG
vb1	-deriv.v	-tense	-pers

ʃukten
ʃu	-kt	-en	-ø
ʃu	-kte	-en	-ø
ferment	-CAUS	-PST2	-3SG
vb1	-deriv.v	-tense	-pers

ʃukten
ʃu	-kt	-en	-ø
ʃu	-kte	-en	-ø
whittle	-CAUS	-PST2	-3SG
vb1	-deriv.v	-tense	-pers

ʃukten
ʃu	-kt	-en
ʃu	-kte	-en
reach	-CAUS	-CVB
vb1	-deriv.v	-adv

ʃukten
ʃu	-kt	-en
ʃu	-kte	-en
ferment	-CAUS	-CVB
vb1	-deriv.v	-adv

ʃukten
ʃu	-kt	-en
ʃu	-kte	-en
whittle	-CAUS	-CVB
vb1	-deriv.v	-adv

gən,

gən

co/pa

ənde

now

av/pa

tide

this

paʃam
paʃa	-m
paʃa	-m
work	-ACC
no	-case

paʃam
paʃa	-m
paʃa	-em
work	-1SG
no	-poss

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

jeŋ

person

ad/no

əʃta.
əʃt	-a
əʃte	-a
do	-3SG
vb2	-pers

For example, if earlier 50 to 70 people did agricultural work, now 20 people do this work.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 2ː

təgak βoʎək ont͡ɕəʃo-βlakat utenət.

təgak

like.this

ad/av/co/pa/pr

βoʎək

cattle

ont͡ɕəʃo-βlakat
ont͡ɕəʃo	-βlak	-at
ont͡ɕəʃo	-βlak	-at
viewer	-PL	-and
no	-num	-enc

ont͡ɕəʃo-βlakat
ont͡ɕə	-ʃo	-βlak	-at
ont͡ɕo	-ʃe	-βlak	-at
look	-PTCP.ACT	-PL	-and
vb2	-ad	-num	-enc

utenət.
ut	-en	-ət
uto	-en	-ət
become.superfluous	-PST2	-3PL
vb2	-tense	-pers

utenət.
ut	-en	-ət
uto	-en	-ət
hurt	-PST2	-3PL
vb2	-tense	-pers

Like this cattle hearders have become superfluous.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 23

ənde nunəlan paʃam sitarəman.

ənde

now

av/pa

nunəlan

them

nunəlan
nuno	-lan
nuno	-lan
3PL	-DAT
pr	-case

nunəlan
nunə	-la	-n
nuno	-la	-n
they	-PL	-GEN
pr	-num	-case

paʃam
paʃa	-m
paʃa	-m
work	-ACC
no	-case

paʃam
paʃa	-m
paʃa	-em
work	-1SG
no	-poss

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

sitarəman.
sitarə	-man
sitare	-man
gather	-INF.NEC
vb2	-inf

sitarəman.
sitarə	-m	-an
sitare	-me	-an
gather	-PTCP.PASS	-with
vb2	-ad	-deriv.ad

Now they need to be provided with work.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 24

sergej: - kuʃto nunəlan paʃam muaʃ ʃoneda?

sergej: -

sergej

Sergey

kuʃto

where

av/co/pr

kuʃto
kuʃ	-to
kuʃ	-ʃte
where	-INE
av/co/pr	-case

kuʃto
kuʃto	-ø
kuʃto	-ø
grow	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

kuʃto
kuʃto	-ø
kuʃto	-ø
dance	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

kuʃto
kuʃto	-ø
kuʃto	-ø
grow	-CNG
vb2	-conn

kuʃto
kuʃto	-ø
kuʃto	-ø
dance	-CNG
vb2	-conn

nunəlan

them

nunəlan
nuno	-lan
nuno	-lan
3PL	-DAT
pr	-case

nunəlan
nunə	-la	-n
nuno	-la	-n
they	-PL	-GEN
pr	-num	-case

paʃam
paʃa	-m
paʃa	-m
work	-ACC
no	-case

paʃam
paʃa	-m
paʃa	-em
work	-1SG
no	-poss

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

muaʃ
mu	-aʃ
mu	-aʃ
find	-INF
vb1	-inf

ʃoneda?
ʃon	-eda
ʃono	-eda
think	-2PL
vb2	-pers

Sergey: Where do you think to find work for them?

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 25

iβan: - memnan ik jøn gəna – podsobnəj ozanlək.

iβan: -

iβan

Ivan

memnan
mem	-na	-n
me	-na	-n
1PL	-1PL	-GEN
pr	-poss	-case

one

jøn

method

gəna –

gəna

only

podsobnəj

subsidiary

ozanlək.

ozanlək

economy

ozanlək.
oza	-n	-lək
oza	-an	-lək
owner	-with	-for
no	-deriv.ad	-deriv.ad

Ivan: we only have one method: part-time farming,

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 26

no tudo kəzət marte memnan dene peʃ nat͡ɕarən βijaŋən.

but

co/no/pa

gee.up

tudo

3SG

kəzət

now

marte

up.to

memnan
mem	-na	-n
me	-na	-n
1PL	-1PL	-GEN
pr	-poss	-case

dene

with

peʃ

very

nat͡ɕarən

poorly

nat͡ɕarən
nat͡ɕar	-ən
nat͡ɕar	-n
weak	-GEN
ad/av	-case

βijaŋən.
βijaŋ	-ən	-ø
βijaŋ	-n	-ø
grow.stronger	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

βijaŋən.
βijaŋ	-ən
βijaŋ	-n
grow.stronger	-CVB
vb1	-adv

βijaŋən.
βij	-aŋ	-ən	-ø
βij	-aŋ	-n	-ø
power	-TRANS	-PST2	-3SG
no	-deriv.v	-tense	-pers

βijaŋən.
βij	-aŋ	-ən
βij	-aŋ	-n
power	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

But it is quite poorly developed for us till now.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 27

posnak ydər-βlaklan paʃa βer ʃagal.

posnak

especially

posnak
posna	-k
posna	-ak
isolated	-STR
ad/av	-enc

ydər-βlaklan
ydər	-βlak	-lan
ydər	-βlak	-lan
daughter	-PL	-DAT
no	-num	-case

ydər-βlaklan
ydər	-βlak	-lan
ydər	-βlak	-lan
Virgo	-PL	-DAT
no	-num	-case

paʃa

work

βer

place

ʃagal.

ʃagal

little

ad/av/no

There are few jobs for girls in particular.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 28

sadlan ogəl mo memnan dene tat͡ɕəse ket͡ɕəlan 70 nare kat͡ɕəmarij ulo, a ydər-βlakəm parɲa denat ʃotlen lektaʃ lijeʃ?

sadlan

therefore

sadlan
sad	-lan
sad	-lan
garden	-DAT
no	-case

sadlan
sad	-la	-n
sad	-la	-n
garden	-PL	-GEN
no	-num	-case

ogəl
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

what

ad/av/pa/pr

memnan
mem	-na	-n
me	-na	-n
1PL	-1PL	-GEN
pr	-poss	-case

dene

with

tat͡ɕəse

today's

tat͡ɕəse
tat͡ɕə	-se
tat͡ɕe	-se
today	-ADJ
ad/av	-deriv.ad

ket͡ɕəlan
ket͡ɕə	-lan
ket͡ɕe	-lan
sun	-DAT
no	-case

ket͡ɕəlan
ket͡ɕə	-la	-n
ket͡ɕe	-la	-n
sun	-PL	-GEN
no	-num	-case

nare

about

kat͡ɕəmarij

bridegroom

ulo,

ulo

ad/no/vb

and

ydər-βlakəm
ydər	-βlak	-əm
ydər	-βlak	-m
daughter	-PL	-ACC
no	-num	-case

ydər-βlakəm
ydər	-βlak	-əm
ydər	-βlak	-m
Virgo	-PL	-ACC
no	-num	-case

parɲa

finger

denat
den	-at
den	-at
and	-and
co	-enc

denat
den	-at
dene	-at
with	-and
po	-enc

ʃotlen
ʃotl	-en	-ø
ʃotlo	-en	-ø
count	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ʃotlen
ʃotl	-en
ʃotlo	-en
count	-CVB
vb2	-adv

lektaʃ
lekt	-aʃ
lekt	-aʃ
go	-INF
vb1	-inf

lijeʃ?

lijeʃ

soon

lijeʃ?
lij	-eʃ
lij	-eʃ
be	-3SG
vb1	-pers

Isn't that why we currently have 70 young men, but can count the girls with our fingers?

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 29

teβe t͡ɕoŋaltʃe kok pat͡ɕaʃan pørtəʃtø βurgem urgəmo t͡sexəm pot͡ɕəna.

teβe

here

av/co/pa

teβe

t͡ɕoŋaltʃe
t͡ɕoŋalt	-ʃe
t͡ɕoŋalt	-ʃe
be.built	-PTCP.ACT
vb1	-ad

t͡ɕoŋaltʃe
t͡ɕoŋalt	-ʃe
t͡ɕoŋalt	-ʒe
be.built	-IMP.3SG
vb1	-mood.pers

t͡ɕoŋaltʃe
t͡ɕoŋ	-alt	-ʃe
t͡ɕoŋo	-alt	-ʃe
build	-REF	-PTCP.ACT
vb2	-deriv.v	-ad

t͡ɕoŋaltʃe
t͡ɕoŋalt	-ø	-ʃe
t͡ɕoŋalt	-ø	-ʒe
be.built	-CNG	-3SG
vb1	-conn	-poss

t͡ɕoŋaltʃe
t͡ɕoŋalt	-ø	-ʃe
t͡ɕoŋalt	-ø	-ʒe
be.built	-CVB	-3SG
vb1	-adv	-poss

t͡ɕoŋaltʃe
t͡ɕoŋ	-alt	-ʃe
t͡ɕoŋo	-alt	-ʒe
build	-REF	-IMP.3SG
vb2	-deriv.v	-mood.pers

t͡ɕoŋaltʃe
t͡ɕoŋ	-alt	-ø	-ʃe
t͡ɕoŋo	-alt	-ø	-ʒe
build	-REF	-CNG	-3SG
vb2	-deriv.v	-conn	-poss

t͡ɕoŋaltʃe
t͡ɕoŋ	-alt	-ø	-ʃe
t͡ɕoŋo	-alt	-ø	-ʒe
build	-REF	-CVB	-3SG
vb2	-deriv.v	-adv	-poss

kok

cook

kok

two

pat͡ɕaʃan

with.a.floor

pat͡ɕaʃan
pat͡ɕaʃ	-an
pat͡ɕaʃ	-an
floor	-with
no/po	-deriv.ad

pat͡ɕaʃan
pat͡ɕaʃ	-an
pat͡ɕaʃ	-an
X	-with
ad	-deriv.ad

pørtəʃtø
pørt	-əʃtø
pørt	-ʃte
house	-INE
no	-case

pørtəʃtø
pørtəʃ	-tø
pørtəʃ	-ʃte
coenurosis	-INE
no	-case

βurgem

clothes

βurgem
βurg	-em
βurgo	-em
stem	-1SG
no	-poss

βurgem
βurg	-em
βurgo	-em
be.worried	-1SG
vb2	-pers

βurgem
βurg	-em	-ø
βurgo	-em	-ø
stem	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

βurgem
βurg	-em	-ø
βurgo	-em	-ø
stem	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

βurgem
βurg	-em	-ø
βurgo	-em	-ø
stem	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

urgəmo

sewn

urgəmo
urgə	-mo
urgo	-me
sew	-PTCP.PASS
vb2	-ad

t͡sexəm
t͡sex	-əm
t͡sex	-m
work.hall	-ACC
no	-case

pot͡ɕəna.
pot͡ɕ	-əna
pot͡ɕ	-na
open	-1PL
vb1	-pers

So we'll open a clothing sewing shop in the two-floor building that's being built.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 30

sergej: - kəzət kaləkəm izi jal probleme t͡ɕot turgəʒlandara.

sergej: -

sergej

Sergey

kəzət

now

kaləkəm
kalək	-əm
kalək	-m
people	-ACC
no	-case

izi

small

ad/no

jal

village

probleme

problem

t͡ɕot

very

t͡ɕot

number

turgəʒlandara.
turgəʒlandar	-a
turgəʒlandare	-a
worry	-3SG
vb2	-pers

Serge: the problems of small villages are worrying people a lot nowadays.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 31

tendan ozanləkəʃte izi jaləm aralen kodaʃlan mo əʃtalteʃ?

tendan
ten	-da	-n
te	-da	-n
2PL	-2PL	-GEN
pr	-poss	-case

tendan
te	-n	-da	-n
te	-n	-da	-n
2PL	-GEN	-2PL	-GEN
pr	-case	-poss	-case

ozanləkəʃte
ozanlək	-əʃte
ozanlək	-ʃte
economy	-INE
no	-case

ozanləkəʃte
oza	-n	-lək	-əʃte
oza	-an	-lək	-ʃte
owner	-with	-for	-INE
no	-deriv.ad	-deriv.ad	-case

izi

small

ad/no

jaləm
jal	-əm
jal	-m
village	-ACC
no	-case

aralen
aral	-en	-ø
arale	-en	-ø
defend	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

aralen
aral	-en
arale	-en
defend	-CVB
vb2	-adv

kodaʃlan
kod	-aʃ	-lan
kod	-aʃ	-lan
stay	-INF	-DAT
vb1	-inf	-case

kodaʃlan
kod	-aʃ	-lan
kodo	-aʃ	-lan
leave	-INF	-DAT
vb2	-inf	-case

what

ad/av/pa/pr

əʃtalteʃ?
əʃtalt	-eʃ
əʃtalt	-eʃ
be.done	-3SG
vb1	-pers

əʃtalteʃ?
əʃt	-alt	-eʃ
əʃte	-alt	-eʃ
do	-REF	-3SG
vb2	-deriv.v	-pers

What is being done in your enterprise to preserve small villages?

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 32

iβan: - memnan ozanləkəʃte izi jal probleme uke.

iβan: -

iβan

Ivan

memnan
mem	-na	-n
me	-na	-n
1PL	-1PL	-GEN
pr	-poss	-case

ozanləkəʃte
ozanlək	-əʃte
ozanlək	-ʃte
economy	-INE
no	-case

ozanləkəʃte
oza	-n	-lək	-əʃte
oza	-an	-lək	-ʃte
owner	-with	-for	-INE
no	-deriv.ad	-deriv.ad	-case

izi

small

ad/no

jal

village

probleme

problem

uke.

uke

ad/no/pa

Ivan: There are no problems of small villages in our enterprise.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 3ː

me ikməɲar ij ont͡ɕət͡ɕ asfaʎt korno dene t͡ɕəla jaləm uʃəʃna, kaʒne jaleʃ keβətəm, klubəm t͡ɕoŋəʃna, kaʒne pørtəʃ put͡ɕ dene βydəm, gazəm purtəʃna.

1PL

ikməɲar

ikmə̑ńar

some

year

ice

chisel

ij
ij	-ø
ij	-ø
swim	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ij
ij	-ø
ij	-ø
swim	-CNG
vb1	-conn

ij
ij	-ø
ij	-ø
swim	-CVB
vb1	-adv

ont͡ɕət͡ɕ

from.in.front.of

av/po

asfaʎt

asphalt

korno

road

dene

with

t͡ɕəla

everything

ad/pa/pr

jaləm
jal	-əm
jal	-m
village	-ACC
no	-case

uʃəʃna,
uʃə	-ʃ	-na
uʃo	-ʃ	-na
join	-PST1	-1PL
vb2	-tense	-pers

uʃəʃna,
uʃə	-ʃ	-na
uʃo	-ʃ	-na
order	-PST1	-1PL
vb2	-tense	-pers

kaʒne

each

jaleʃ
jal	-eʃ
jal	-eʃ
village	-LAT
no	-case

keβətəm,
keβət	-əm
keβət	-m
shop	-ACC
no	-case

klubəm
klub	-əm
klub	-m
club	-ACC
no	-case

t͡ɕoŋəʃna,
t͡ɕoŋəʃ	-na
t͡ɕoŋəʃ	-na
building	-1PL
no	-poss

t͡ɕoŋəʃna,
t͡ɕoŋə	-ʃ	-na
t͡ɕoŋo	-ʃ	-na
build	-PST1	-1PL
vb2	-tense	-pers

kaʒne

each

pørtəʃ

coenurosis

pørtəʃ
pørt	-əʃ
pørt	-ʃ
house	-ILL
no	-case

put͡ɕ

stem

dene

with

βydəm,
βyd	-əm
βyd	-m
water	-ACC
no	-case

gazəm
gaz	-əm
gaz	-m
gas	-ACC
no	-case

gazəm
gaz	-əm
gaz	-m
gauze	-ACC
no	-case

purtəʃna.
purtə	-ʃ	-na
purto	-ʃ	-na
bring.in	-PST1	-1PL
vb2	-tense	-pers

A few years ago, we joined up all the villages with asphalt roads, we built a shop and a club in every village, we brought water and gas into all the houses with pipes.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 34

paʃa βerat sitəʃən ulo.

paʃa

work

βerat
βera	-t
βera	-et
belief	-2SG
no	-poss

βerat
βera	-t
βera	-at
belief	-and
no	-enc

βerat
βer	-at
βer	-at
place	-and
no	-enc

sitəʃən

sufficiently

sitəʃən
sitəʃ	-ən
sitəʃ	-n
needs	-GEN
no	-case

sitəʃən
sitəʃə	-n
sitəʃe	-n
sufficient	-GEN
ad	-case

sitəʃən
sitə	-ʃə	-n
site	-ʃe	-n
suffice	-PTCP.ACT	-GEN
vb2	-ad	-case

ulo.

ulo

ad/no/vb

There are also enough jobs.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 35

sergej: - vaʃmutlanda peʃ kugu tau, iβan petroβit͡ɕ.

sergej: -

sergej

Sergey

vaʃmutlanda
vaʃmut	-lan	-da
βaʃmut	-lan	-da
answer	-DAT	-2PL
no	-case	-poss

peʃ

very

kugu

big

ad/no

tau,

tau

thanks

in/no

iβan

Ivan

petroβit͡ɕ.

petroβit͡ɕ

Petrovich

Sergey: Thank you very much for your answers, Ivan Petrovich.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 36

tetla məj tendan ʒapdam nalaʃ om toʃt.

tetla

any.more

tetla
te	-t	-la
te	-et	-la
2PL	-2SG	-COMP
pr	-poss	-case

tetla
te	-t	-la
te	-et	-la
you	-2SG	-PL
pr	-poss	-num

tetla
te	-t	-la
te	-et	-la
you	-2SG	-STR
pr	-poss	-enc

məj

1SG

tendan
ten	-da	-n
te	-da	-n
2PL	-2PL	-GEN
pr	-poss	-case

tendan
te	-n	-da	-n
te	-n	-da	-n
2PL	-GEN	-2PL	-GEN
pr	-case	-poss	-case

ʒapdam
ʒap	-da	-m
ʒap	-da	-m
time	-2PL	-ACC
no	-poss	-case

nalaʃ
nal	-aʃ
nal	-aʃ
take	-INF
vb1	-inf

om
o	-m
o	-m
NEG	-1SG
vb	-pers

ohm

toʃt.
toʃt	-ø
toʃt	-ø
dare	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

toʃt.
toʃt	-ø
toʃt	-ø
dare	-CNG
vb1	-conn

toʃt.
toʃt	-ø
toʃt	-ø
dare	-CVB
vb1	-adv

I don't dare to take up any more of your time.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 37

umbakəʒat t͡ɕəla ʃotəʃtat u seŋəmaʃke ʃuaʃ təlanem.

umbakəʒat
umbakəʒ	-at
umbakəʒe	-at
onward	-and
av	-enc

umbakəʒat
umbakə	-ʒ	-at
umbake	-ʒe	-at
far	-3SG	-and
av	-poss	-enc

t͡ɕəla

everything

ad/pa/pr

ʃotəʃtat
ʃotəʃt	-at
ʃotəʃto	-at
regarding	-and
po	-enc

ʃotəʃtat
ʃot	-əʃt	-at
ʃot	-ʃt	-at
use	-3PL	-and
no	-poss	-enc

ʃotəʃtat
ʃot	-əʃt	-at
ʃot	-ʃte	-at
use	-INE	-and
no	-case	-enc

new

ad/no

u
u	-ø
uo	-ø
take.care.of	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

u
u	-ø
uo	-ø
stroke	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

u
u	-ø
uo	-ø
take.care.of	-CNG
vb2	-conn

u
u	-ø
uo	-ø
stroke	-CNG
vb2	-conn

seŋəmaʃke
seŋəmaʃ	-ke
seŋəmaʃ	-ʃke
victory	-ILL
no	-case

seŋəmaʃke
seŋə	-maʃ	-ke
seŋe	-maʃ	-ʃke
defeat	-NMLZ	-ILL
vb2	-deriv.n	-case

ʃuaʃ

instead.of

ʃuaʃ
ʃu	-aʃ
ʃu	-aʃ
reach	-INF
vb1	-inf

ʃuaʃ
ʃu	-aʃ
ʃu	-aʃ
ferment	-INF
vb1	-inf

ʃuaʃ
ʃu	-aʃ
ʃu	-aʃ
whittle	-INF
vb1	-inf

ʃuaʃ
ʃu	-aʃ
ʃuo	-aʃ
throw	-INF
vb2	-inf

təlanem.
təlan	-em
təlan	-em
wish	-1SG
no	-poss

təlanem.
təlan	-em
təlane	-em
wish	-1SG
vb2	-pers

təlanem.
təl	-an	-em
təl	-an	-em
rear	-with	-1SG
no	-deriv.ad	-poss

təlanem.
təlan	-em	-ø
təlan	-em	-ø
wish	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

təlanem.
təlan	-em	-ø
təlan	-em	-ø
wish	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

təlanem.
təlan	-em	-ø
təlan	-em	-ø
wish	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

təlanem.
təl	-an	-em	-ø
təl	-an	-em	-ø
rear	-with	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.ad	-deriv.v	-mood.pers

təlanem.
təl	-an	-em	-ø
təl	-an	-em	-ø
rear	-with	-TRANS	-CNG
no	-deriv.ad	-deriv.v	-conn

təlanem.
təl	-an	-em	-ø
təl	-an	-em	-ø
rear	-with	-TRANS	-CVB
no	-deriv.ad	-deriv.v	-adv

I hope you will reach new accomplishments in all respects in future.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 38

veskana uʒmeʃke t͡ɕeβerən.

veskana

βeskana

next.time

uʒmeʃke

goodbye

uʒmeʃke
uʒ	-meʃke
uʒ	-meʃke
see	-CVB.FUT
vb1	-adv

t͡ɕeβerən.

t͡ɕeβerən

beautifully

av/in

t͡ɕeβerən.
t͡ɕeβer	-ən
t͡ɕeβer	-n
beautiful	-GEN
ad/av/no	-case

Till we meet again, goodbye.

19: ozanlək βujlatəʃəm mo turgəʒlandara? - 39

iβan: - t͡ɕeβerən.

iβan: -

iβan

Ivan

t͡ɕeβerən.

t͡ɕeβerən

beautifully

av/in

t͡ɕeβerən.
t͡ɕeβer	-ən
t͡ɕeβer	-n
beautiful	-GEN
ad/av/no	-case

Ivan: Goodbye.


The Mari Web Project is primarily based at the Department of Finno-Ugric Studies at the University of Vienna. The second stage of the project is being funded by the Kone Foundation: The Mari Web Project: Phase 2. Some of our work is carried out at the Institute of Finno-Ugric and Uralic Studies at the Ludwig Maximilian University of Munich.
Last update: 8 June 2024