Logowww.mari-language.com:ENGLISH | МАРЛА | ПО-РУССКИ
Main page » Corpus Tool » elnet » 1-3-9

Corpus Tool Demo - elnet - 1-3-9

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

t͡ɕat͡ɕi elnet oləkeʃ sakarəm uʒən ogəl.
tugaj turgəməʃto kuʃto uʒat?
erlaʃəm, ʃudo kaβan jər pet͡ɕəm pet͡ɕen tolmeke, βyd kondəʃəʒla sakarəm βaʃlije.
tudo jogor dene pərʎa oʃkeda.
jərʒe straʒnik-βlak.
ikganaʃte t͡ɕat͡ɕi nimomat uməlen əʃ ʃukto, jogor tudlan kət͡ɕkərale:
— t͡ɕeβerən, t͡ɕat͡ɕi!
sakarat t͡ɕat͡ɕim ont͡ɕal koltəʃ.
t͡ɕat͡ɕi teŋget͡ɕsəm ʃarnaltəʃ.ː
toʎko tuʃko sakar kuze βereʃtən?
t͡ɕat͡ɕi βyd βedraʒəm ʃəndəʃ, sakar pot͡ɕeʃ kurʒo:
— sakar, sakar, təjəm kuʃko naŋgajat?
— t͡ɕarlaʃke!
— manən βele ʃuktəʃ sakar.
tunamak ik straʒnik kət͡ɕkəral koltəʃ:
— it mutlane!
— vara t͡ɕat͡ɕi dek saβərnəʃ: — t͡ɕak it tol!
arestant dene mutlanaʃ ok lij!
tuge gənat, t͡ɕat͡ɕi pasu kapka ertəmeʃke uʒaten koltəʃ, sakarən tupʃo jomːeʃke ont͡ɕen ʃogəʃ, βara aŋərgəʃəla møŋgəʃkəʒø kajəʃ.
kastene ureməʃkat əʃ lek, jydəm t͡ɕər oməmat əʃ əʃte, ere sakar nergen ʃonəʃ.
er βeleʃ gəna iziʃ ləβər lijme gaje lijən əle, tuʃtat klat omsa kəlde-goldo pot͡ɕəlto.
vedat βate puren ʃogale, t͡ɕat͡ɕi poməʒalt kajəʃ.
— ajda, sodorːak joletəm pid!
— vedat βate t͡ɕat͡ɕilan əʃtər-jədalʒəm puəʃ.
t͡ɕat͡ɕi omsaʃke ont͡ɕale: omsaʃte palədəme marij kojo.
iziʃ lijmeke, t͡ɕat͡ɕin aβaʒe toʎo.
t͡ɕat͡ɕin ʃymʒəlan ʃuj t͡ɕut͡ɕo.
— ydərem, βaʃkerak t͡ɕije, — mane aβaʒe.
t͡ɕat͡ɕin sajrak βurgemʒəm kaʃta gət͡ɕ konden puəʃ.
t͡ɕat͡ɕi iziʒ godsek er kənelən tunemən, sandene, jeŋ jykəm kolmeke, kənele βele, tugak t͡ɕijaʃat βaʃke t͡ɕijəʃ.
«toʎko təgaj er jeŋ molan tolən?» klat βoktene ket͡ɕəʃe ate gət͡ɕ βydəm nalən, ʃyrgəʒəm muʃko.
vedat βate t͡ɕat͡ɕi pot͡ɕeʃ oroləmo gajak koʃteʃ.
t͡ɕat͡ɕi leβaʃ jəmake ont͡ɕale, tuʃto tarantasan imne ʃoga.
mo tomaʃa?
ʃuko ʃonaʃ ʒap əʃ lij.
vedat βate t͡ɕat͡ɕim puləʃ gət͡ɕ kut͡ɕəʃ da pørtəʃkø purtəʃ.
pørtəʃkø purəmekʃe t͡ɕat͡ɕin jol jəʒəŋʒat kajen koltəʃ: ysteltørəʃtø at͡ɕaʒ dene sade palədəme marij ʃint͡ɕa, ʃørləkəʃtø, jumoŋa ont͡ɕəlno, sorta jyla, ystel det͡ɕ iziʃ ørdəʒtərak t͡ɕuʒgan makar ʃint͡ɕa.
t͡ɕat͡ɕin at͡ɕaʒ den palədəme marij peʃ mutlanat, iziʃ podələnat ʃuktenət ala-mo.ː
— ydər tyzlanen!
— mane vedat βate.
t͡ɕəlanat kənel ʃogaʎət͡ɕ.
— t͡ɕat͡ɕi, tol kydəkem, — mane jaʃaj.
t͡ɕat͡ɕi at͡ɕaʒ dek mijəʃ.
at͡ɕaʒe tudəm βoktenʒe ʃəndəʃ, βes βeləmʒe palədəme marij ʃint͡ɕe.
at͡ɕaʒe βokten aβaʒe ʃint͡ɕe.
palədəme marij βokten vedat βate ʃint͡ɕe.
vedat, tamak ʃupʃaʃ manən, komaka βokten ik pulβujʒo dene sukalten ʃint͡ɕən.
poʃkudo-βlak iktən-koktən puraʃ tyŋaʎət͡ɕ.
— t͡ɕat͡ɕi ydərem, — mane jaʃaj.
— ydər jeŋ kurəmeʃ at͡ɕa-aβa surtəʃto iləman ogəl.ː
pyrəmaʃəʒe ʃueʃ gən, at͡ɕaʒ det͡ɕ, aβaʒ det͡ɕ ojərlen, ʃkeʒ gaj pørjeŋ dene uʃnəman, ʃke jeʃəm pogəman.ː
təjənat pyrəmaʃet ʃuən.
me nuʒna jeŋ uləna, a təlanet jumo ulan iləʃəm pyren ulmaʃ.
lopnur osəp kugəzat den kuβatat, makarat təjəm jøratenət.
kernak, memnan pogəna ʃuko ogəl, no təjən kidet ʃørtɲəm ʃoga.
sən-kunet, kap-kəlet osəp kugəzan surt sənʒəm ok puʒo.
təj osəp kugəzan jøratəme ʃeʃkəʒe lijat.
— məj makarlan, kolem gənat, om kaje!
— t͡ɕat͡ɕi ulo t͡ɕonʒo dene kalasəʃ.
— oj, jumo!
mom ojləʃtat, t͡ɕat͡ɕi?.ː
təgaj βerəʃkat ot kaj gən, βara kuʃko kajet?
— ørø vedat βate.
— məj ydər lijam gən, təgaj βerəʃke kok kida juməlten kajem əle.
— verʒe-βer, — mane tular marij, — kat͡ɕəʒat uda ogəl.ː
təgaj kat͡ɕəlanat ot kaj gən, βara kølan kajet?
— at͡ɕa-aβa puəmaʃke kajaʃ kyleʃ, ydərem, — jaʃaj ʃəman peleʃtəʃ.
— təjəm kət͡ɕkəraʃ koltəmeʃke, me aβat denat, tide tular denat t͡ɕot mutlanəʃna.ː
osəp kugəzat peʃ raʃ ojlen kolten: βurgem uke moɲ manən, ənəʃt ør, oksa lijeʃ gən, βurgem lijeʃ, manən.
— om kaj, at͡ɕij, it økəmlø!.ː
t͡ɕat͡ɕi, ysteltør gət͡ɕ lektən, tygø kajaʃ tyŋale, tudəm tygø əʃt luk.
tide ʒaplan pørtont͡ɕəl tit͡ɕ kalək pogənen.
kudβet͡ɕəʃte, ureməʃte ʃogəltʃat ulo.
lopnur pojan t͡ɕuʒganən ergəʒe jaʃaj ydər dek tolmo ala-kuʃet͡ɕ jal mut͡ɕko ʃarlenat ʃuən.
t͡ɕat͡ɕim japar aβəren kut͡ɕəʃ.
vedat βate mijen piʒe.
vedat koklaʃ purəʃ.
t͡ɕəlanat temlat, t͡ɕəlanat aŋərtarat.
t͡ɕat͡ɕin βujʒəlanat βəʒ-βuʒ βele t͡ɕut͡ɕeʃ.
t͡ɕat͡ɕi uməlenat əʃ ʃukto, ala-kø araka t͡ɕarkam kut͡ɕəktəʃ, ala-kuze lije, t͡ɕat͡ɕi arakam podəl koltəʃ, tunamak uten kajen ʃortən koltəʃ.
t͡ɕat͡ɕin ʃortmo nigømat əʃ ørəktare: marlan kajʃe ydər ʃortman.
araka t͡ɕarka kid gət͡ɕ kidəʃ pørt mut͡ɕko kajəʃ.ː
t͡ɕat͡ɕim ulo jal dene jyaʃ tyŋaʎət͡ɕ.
t͡ɕat͡ɕin syanʒe iʎan ket͡ɕe det͡ɕ ont͡ɕət͡ɕ, izarɲan, lije.
syan peʃ kugu, latβit͡ɕ orβa tolən.ː
t͡ɕat͡ɕi ket͡ɕ-məɲar ʃorto gənat, ket͡ɕ-məɲar mut͡ɕəʃtaʃ tøt͡ɕəʃ gənat, makar det͡ɕ utlen əʃ kert.
vedat βate t͡ɕəlt agi jogorla orolen koʃto.
poʃkudo-βlak ʃukəʒo peʃ t͡ɕamanen ulət.
— jaʃaj ʃke ydərʒəm molan təge økəmeʃ pua?
— maneʃ iktəʒe.
— t͡ɕuʒgan osəp gaj pojanʒe kum βolostʲəʃtəʒat uke.
jaʃaj pojan jeŋ dene rodəm əʃtəneʒe, — βesəʒe uməltara.
— pijənat ʃəlʒe koja, da kot͡ɕkaʃ ok jørø, — maneʃ kumʃəʒo.
jaʃaj den βatəʒe, kernakak, pojanlan kuanenət.
utlarakʃe jaʃaj βate kuanen.
«tudən rodəʒ gaj iktənat tide jaləʃte ok lij.ː
adak makar — t͡ɕuʒgan kuβan jøratəme meʒnet͡ɕ ergəʒe.
t͡ɕat͡ɕi, aŋəra, ala-mogaj tugaj orade sakar βert͡ɕ ojgəra.
kernakak, jumo pyrəməm niguzeat ajdeme erten kajen ok kert.
sade sakaret adak lat͡ɕak elnet oləkeʃ βereʃtən.ː» jaʃaj βate uʃəʒ dene təge ʃona.
sakarəm naŋgajəməlan taum əʃta.ː
sakar βoʎnaʃte lijeʃ əle gən, ala-mom əʃta əle, βet sakar peʃ osal, manət.
t͡ɕat͡ɕi gən, βes semən ʃona: sakar lijeʃ gən, tudəm utara əle.
sakar nimo det͡ɕat ok lyd, t͡ɕəlt nønt͡ɕək-patər gaje, no sakar uke, opkən ənde t͡ɕat͡ɕim ʃke polatəʃkəʒe naŋgajəde ok kod.
kas ont͡ɕəl jymø godəm vedat kudəʃ pogənəʃo kalək, utlarakʃe ydəramaʃ-βlak, ʃortde əʃt t͡ɕəte.
jandar jykʃø dene nəʒəlgən muralten, t͡ɕat͡ɕi ala-køn t͡ɕonʒəmat tarβatəʃ:
eŋerən-eŋerən βydʃø jogaleʃ,
serʒəm katkalen jogaleʃ.
serʒe katləl jogəmeʃke,
meʒe jogen kajʃaʃ əle.
ky moklakan t͡ɕonʒo uke,
t͡ɕonʒo uke, ojgəʒo uke.
meʒe t͡ɕonan uləna,
meʒe ojgan uləna.
oj, ydərʒat, oj, ʃamət͡ɕʃat,
oj t͡ɕonemʒat, ʃymemʒat!.ː
umbakəʒe t͡ɕat͡ɕi ojlen əʃ kert, ʃortən koltəʃ.
pot͡ɕeʃəʒe ont͡ɕəlʃogəʃo ydərʒø ʃortaʃ tyŋale.
kudəso kalək gət͡ɕ ʃukəʒo ʃint͡ɕaʃtəm nijaltəʃt.
t͡ɕat͡ɕi iziʃ təplanəʃ, βara adak muraltəʃ:
at͡ɕaj kut͡ɕəktəʃ, araka t͡ɕarkam kut͡ɕəktəʃ —
jymemʒat ok ʃu, kajmemʒat ok ʃu,
ʃke at͡ɕaj det͡ɕ ojərləmemʒat ok ʃu,
ʃke surt gət͡ɕ lektən kajmem ok ʃu.
aβaj kut͡ɕəktəʃ, səra korkam kut͡ɕəktəʃ —
jymemʒat ok ʃu, kajmemʒat ok ʃu.
ʃke aβaj det͡ɕ ojərləmemʒat ok ʃu,
ʃke surt gət͡ɕ lektən kajmem ok ʃu.
mamək ʃyrtet — puʃkədo ʃyrtet,
ʃupʃəlat gən, ʃujnalteʃ.
aβa kuməlet — puʃkədo kuməlet,
ʃortən ʃint͡ɕəʃaʃəm βele ʃint͡ɕa.
at͡ɕa kuməlet — puʃkədo kuməlet,
jyən ʃint͡ɕəʃaʃəm βele ʃint͡ɕa.
iza kuməlet — peʃkəde kuməlet,
lektən ʃit͡ɕmetəm βele βut͡ɕa.
jeŋga kuməlet — peʃkəde kuməlet,
kapka pot͡ɕʃaʃəm βele βut͡ɕa.
arʃaʃ gaje agulem kodeʃ,
posto gaje poʃkudem kodeʃ.
taraj gaje taŋem kodeʃ.
peledəʃ gaje ʃoʎəm kodeʃ.
at͡ɕan-aβan kidəʃtəʒe
kaβan ymbal ozəm uləna,
jeŋ kidəʃke kajmekəʒe,
kaβan jəmal kuʃtəra lijəna.
t͡ɕat͡ɕi adak mygəren ʃortən koltəʃ.
kudəʃto ʃukəʒo ʃortət.
— t͡ɕat͡ɕi, molan tənar ʃortat?
— vedat βate emrataʃ tøt͡ɕa, t͡ɕat͡ɕin kidəʃke araka t͡ɕarkam kut͡ɕəkta, t͡ɕat͡ɕilan yjan munəm pukʃaʃ tolaʃa.
— ʃortmo ok kyl.
jumo gəna pialəm puəʒo, t͡ɕəla saj lijeʃ.ː
t͡ɕat͡ɕi ʃortmo lugət͡ɕ muraltəʃ:
umla jəraŋet — ik jəraŋet,
ok lij ulmaʃ mør jəraŋet,
samərək iləʃet — ik iləʃet,
ok lij ulmaʃ kok iləʃet.
peledəʃ gaj ydər iləʃem
ajar pokʃəm t͡ɕəβəʃtale.ː
vedat kudo gət͡ɕ t͡ɕat͡ɕi ʃortənak lekte.
ʃortənak ʃke dekʃe toʎo.ː
ydər-βlak kapkaʃkəʒe ʃumeʃke uʒaten kondəʃt, ont͡ɕəlʃogəʃo ydərlan eskeraʃ ʃydəʃt. * * *
tarantasəʃ kyzen ʃit͡ɕməʒat, elnet t͡ɕodəra βoʃt tolməʒat, syan lyʃkəmat t͡ɕat͡ɕilan omo uʒməla βele t͡ɕut͡ɕeʃ.
teβe tudən βujeʃəʒe ʃarpanəm pytərenət.
vujəʃto ala-mo joŋ-joŋ-joŋ kəra.
ala-molan tudəm ystel βaʃtareʃ sukəkten ʃəndenət, βoktenʒe ont͡ɕəlʃogəʃo ydər, βes βeləm makar sukalten ʃint͡ɕənət, iziʃ ørdəʒtərak pot͡ɕeʃ tolʃo βate ʃoga.
vuj pult͡ɕəʃo βate, kidpyanʒe tit͡ɕ tuβərəm, ʃarpanəm, soləkəm, ʃoβət͡ɕəm opten, tørəʃtø ʃint͡ɕəʃe-βlaklan kølan ʃoβət͡ɕəm, kølan mom pəʃten kajəʃ.ː
ysteltørəʃtø t͡ɕuʒgan kugəza den kuβaʒe, ergəʒe-βlak, ydərʒø-βlak ʃint͡ɕat, t͡ɕəlaʒe iktaʒ lut͡ɕko jeŋ ulo.ː
t͡ɕuʒgan kuβa meʒnet͡ɕ ergəʒən syanʒəlan køra sajənak podələn.
ysteltørəʃtø, kənel ʃogalən, t͡ɕəβəla βujʒəm ʃørən əʃten, t͡ɕat͡ɕim tura ont͡ɕəʃ-ont͡ɕəʃ, da ala-moʒo əʃ kelʃe — tudən jyʃø ʃint͡ɕaʒlan t͡ɕat͡ɕin səlne t͡ɕurijʒe sajən əʃ koj ala-mo — ʃke βat͡ɕəʒ gət͡ɕ kumaltəʃ tuβər den ʃarpan-naʃmakəm nalən, βigak t͡ɕat͡ɕin βujəʃkəʒo ʃuəʃ, βara t͡ɕargəʒaʃ tyŋale:
— naŋgajza, naŋgajza, təgaj oʃ pəʎtka məlanem ok kyl.
«t͡ɕat͡ɕi tuʃakak uʃəʒo kajme gaje lije: t͡ɕuʒgan kuβa teβe kuze meʒnet͡ɕ ʃeʃkəʒəm βaʃlijeʃ?» — ʃonaltəʃ.
no ʃint͡ɕa gət͡ɕʃe ʃint͡ɕaβydʃø əʃ lek.
ala ʃortən pətaren, ala ʃymʒø kyʒgemən?
t͡ɕuʒgan kuβam təplandarəʃt.
umbakəʒe syan ʃke ʃotʃo dene ertəʃ.
ket͡ɕe ʃint͡ɕaʃ tora ogəl əle, t͡ɕat͡ɕi den makarəm kogəɲəʃtəm klatəʃ petərəʃt.
omsam tyt͡ɕməʒø godəm saβuʃ təge muraltəʃ:
ik pud, kok pud,
serebro — ʃəm pud.
podkalina-malina,
ere təge maldena.ː
saβuʃ omsam tyt͡ɕø βele, kørgø gət͡ɕən makar ʃke tykələʃ.
t͡ɕat͡ɕi den makar klateʃ koktən kodət͡ɕ.
t͡ɕat͡ɕin ʃymʒø meraŋla pərtka.
makar pint͡ɕakʃəm kudaʃe.
t͡ɕat͡ɕi nimolan ørən, klat pokʃelne ʃoga.
makar t͡ɕat͡ɕi deke mijəʃ, səβənʒəm kudaʃən, kaʃtaʃke lupʃale, βara t͡ɕat͡ɕim øndal kut͡ɕəʃ, t͡ɕeβer leβedəʃan kyrtɲø kojkəʃ naŋgajəʃ.ː
makarən kidʃe tyknəmø t͡ɕat͡ɕim kiʃke t͡ɕyŋgalməla t͡ɕut͡ɕo.ː
t͡ɕat͡ɕi kəde-godo kənel ʃogale.
makar adak rualten kut͡ɕəʃ:
— kuʃ kurʒat, orade?
ənde təj məjən βatem ulat.
ənde təj kurəmeʃ məjən lijat.
məj təjəm iktəlanat om pu!
makar ulo kertməʒəm t͡ɕat͡ɕim øndale.
t͡ɕat͡ɕi, ulo βijʒəm pogen, makarəm ʃykal koltəʃ.
makar lukəʃko, klat kørgəm surgaltaren, puren kajəʃ.
t͡ɕat͡ɕi omsaʃke tørʃtaltəʃ.
omsam pot͡ɕən, ʃeŋgekəʒe ont͡ɕale: makar tarβanəde kija.
t͡ɕat͡ɕi t͡ɕakrak mijen ont͡ɕale: makarən βuj gət͡ɕʃe βyr joga.
makar βujβit͡ɕkəʒʃe dene ʃondək ʃøreʃ pernen.
t͡ɕat͡ɕin ørt lektən kajəʃ: tudo makarəm puʃtən!.ː
t͡ɕat͡ɕi kaʃta gət͡ɕ βyrgent͡ɕək ʃoβət͡ɕʃəm solaltəʃ, klat ont͡ɕəko lekte.
kudβet͡ɕəʃte jeŋ iktat ok koj, tuge gənat, t͡ɕat͡ɕi kudβet͡ɕəʃ əʃ βolo.
klat ont͡ɕət͡ɕ sarajəʃ, βyta ymbake kajəʃ, βyta ymbat͡ɕən kajen, kəlta purtəmo omsaʃke ʃuo.
omsa proboj gət͡ɕ paʃkarəm luktən, omsam pot͡ɕo, idəm-pet͡ɕəʃ lekte.
kaβan-βlak kokla gət͡ɕ kurʒən, pasuʃko, urʒa loŋgaʃke, puren kajəʃ.
urʒa loŋga gət͡ɕ βigak elnet kornəʃko lekte.
elnet korno dene, nojəmeʃkəʒe, ʃeŋgek ont͡ɕen-ont͡ɕen kurʒo.ː


Admin login:

[Search]

1-3-9-1


t͡ɕat͡ɕi elnet oləkeʃ sakarəm uʒən ogəl.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
elnet
elnet
elnet
Ilet
pn
elnet
eln-et
elne-et
tire-2SG
vb2-pers
elnet
eln-et
elne-et
run-2SG
vb2-pers
oləkeʃ
olək-eʃ
olək-eʃ
meadow-LAT
no-case
sakarəm
sakarəm
sakarəm
Sakarym
na
uʒən
uʒ-ən-ø
uʒ-n-ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
uʒən
uʒ-ən
uʒ-n
see-CVB
vb1-adv
uʒən
u-ʒə-n
u-ʒe-n
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
ogəl.
og-ø-əl-ø
og-ø-ul-ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-3-9-2


tugaj turgəməʃto kuʃto uʒat?

tugaj
tugaj
tugaj
such
ad/av/pr
turgəməʃto
turgəm-əʃto
turgəm-ʃte
harvest.time-INE
no-case
turgəməʃto
turgə-mə-ʃto
turgo-me-ʃte
rob-PTCP.PASS-INE
vb2-ad-case
kuʃto
kuʃto
kuʃto
where
av/co/pr
kuʃto
kuʃ-to
kuʃ-ʃte
where-INE
av/co/pr-case
kuʃto
kuʃto-ø
kuʃto-ø
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
kuʃto
kuʃto-ø
kuʃto-ø
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
kuʃto
kuʃto-ø
kuʃto-ø
grow-CNG
vb2-conn
kuʃto
kuʃto-ø
kuʃto-ø
dance-CNG
vb2-conn
uʒat?
uʒat
uʒat
see
pa
uʒat?
uʒ-at
uʒ-at
already-and
av/pa-enc
uʒat?
uʒ-at
uʒ-at
see-2SG
vb1-pers
uʒat?
u-ʒ-at
u-ʒe-at
new-3SG-and
ad/no-poss-enc
uʒat?
u-ʒ-at
u-ʒe-at
oh-3SG-and
in-poss-enc
uʒat?
uʒ-ø-at
uʒ-ø-at
see-CNG-and
vb1-conn-enc
uʒat?
uʒ-ø-at
uʒ-ø-at
see-CVB-and
vb1-adv-enc
uʒat?
uʒ--at
uʒ-je-at
see-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
uʒat?
u-ø-ʒ-at
uo-ø-ʒe-at
take.care.of-CNG-3SG-and
vb2-conn-poss-enc
uʒat?
u-ø-ʒ-at
uo-ø-ʒe-at
stroke-CNG-3SG-and
vb2-conn-poss-enc



1-3-9-3


erlaʃəm, ʃudo kaβan jər pet͡ɕəm pet͡ɕen tolmeke, βyd kondəʃəʒla sakarəm βaʃlije.

erlaʃəm,
erlaʃəm
erlaʃəm
on.the.next.day
av
ʃudo
ʃudo
ʃudo
grass
no
kaβan
kaβan
kaβan
stack
no
kaβan
kaβa-n
kaβa-an
sky-with
no-deriv.ad
kaβan
kaβa-n
kaβa-an
lower.abdomen-with
no-deriv.ad
kaβan
kaβa-n
kaβa-an
weight-with
no-deriv.ad
kaβan
kaβa-n
kaβa-n
sky-GEN
no-case
kaβan
kaβa-n
kaβa-n
lower.abdomen-GEN
no-case
kaβan
kaβa-n
kaβa-n
weight-GEN
no-case
jər
jər
jər
around
ad/av/no/po
pet͡ɕəm
pet͡ɕə-m
pet͡ɕe-m
fence-ACC
no-case
pet͡ɕəm
pet͡ɕə-m
pet͡ɕe-m
outrunner-ACC
no-case
pet͡ɕen
pet͡ɕ-en-ø
pet͡ɕe-en-ø
fence.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
pet͡ɕen
pet͡ɕ-en
pet͡ɕe-en
fence.in-CVB
vb2-adv
tolmeke,
tol-meke
tol-meke
come-CVB.PRI
vb1-adv
βyd
βyd
βyd
water
no
kondəʃəʒla
kondə-ʃəʒla
kondo-ʃəʒla
bring-CVB.SIM.3SG
vb2-adv.pers
kondəʃəʒla
kondəʃə-ʒ-la
kondəʃo-ʒe-la
deliveryman-3SG-COMP
ad-poss-case
kondəʃəʒla
kondəʃə-ʒ-la
kondəʃo-ʒe-la
deliveryman-3SG-PL
ad-poss-num
kondəʃəʒla
kondəʃə-ʒ-la
kondəʃo-ʒe-la
deliveryman-3SG-STR
ad-poss-enc
kondəʃəʒla
kondə-ʃə-ʒ-la
kondo-ʃe-ʒe-la
bring-PTCP.ACT-3SG-COMP
vb2-ad-poss-case
kondəʃəʒla
kondə-ʃə-ʒ-la
kondo-ʃe-ʒe-la
bring-PTCP.ACT-3SG-PL
vb2-ad-poss-num
kondəʃəʒla
kondə-ʃə-ʒ-la
kondo-ʃe-ʒe-la
bring-PTCP.ACT-3SG-STR
vb2-ad-poss-enc
kondəʃəʒla
kondə-ʃ-ø-əʒ-la
kondo-ʃ-ø-ʒe-la
bring-PST1-3SG-3SG-STR
vb2-tense-pers-poss-enc
sakarəm
sakarəm
sakarəm
Sakarym
na
βaʃlije.
βaʃlij-e
βaʃlij-je
meet-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-4


tudo jogor dene pərʎa oʃkeda.

tudo
tudo
tudo
3SG
pr
jogor
jogor
jogor
Yogor
na
dene
dene
dene
with
po
pərʎa
pərʎa
pərʎa
together
ad/av
oʃkeda.
oʃked-a
oʃkede-a
step-3SG
vb2-pers



1-3-9-5


jərʒe straʒnik-βlak.

jərʒe
jər-ʒe
jər-ʒe
around-3SG
ad/av/no/po-poss
straʒnik-βlak.
straʒnik-βlak
straʒnik-βlak
police.constable-PL
no-num



1-3-9-6


ikganaʃte t͡ɕat͡ɕi nimomat uməlen əʃ ʃukto, jogor tudlan kət͡ɕkərale:

ikganaʃte
ikganaʃte
ikganaʃte
Ikganashte
na
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
nimomat
ɲimom-at
ɲimom-at
nothing-and
pr-enc
nimomat
ɲimo-m-at
ɲimo-m-at
nothing-ACC-and
ad/av/pr-case-enc
uməlen
uməl-en-ø
uməlo-en-ø
understand-PST2-3SG
vb2-tense-pers
uməlen
uməl-en
uməlo-en
understand-CVB
vb2-adv
əʃ
ə-ʃ-ø
ə-ʃ-ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
ʃukto,
ʃukto-ø
ʃukto-ø
succeed.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃukto,
ʃukto-ø
ʃukto-ø
succeed.in-CNG
vb2-conn
ʃukto,
ʃu-kto-ø
ʃu-kte-ø
reach-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
ʃukto,
ʃu-kto-ø
ʃu-kte-ø
ferment-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
ʃukto,
ʃu-kto-ø
ʃu-kte-ø
whittle-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
ʃukto,
ʃu-kto-ø
ʃu-kte-ø
reach-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
ʃukto,
ʃu-kto-ø
ʃu-kte-ø
ferment-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
ʃukto,
ʃu-kto-ø
ʃu-kte-ø
whittle-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
jogor
jogor
jogor
Yogor
na
tudlan
tud-lan
tudo-lan
3SG-DAT
pr-case
kət͡ɕkərale:
kət͡ɕkəral-ʲe
kət͡ɕkəral-je
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-7


— t͡ɕeβerən, t͡ɕat͡ɕi!

t͡ɕeβerən,
t͡ɕeβerən
t͡ɕeβerən
beautifully
av/in
t͡ɕeβerən,
t͡ɕeβer-ən
t͡ɕeβer-n
beautiful-GEN
ad/av/no-case
t͡ɕat͡ɕi!
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na



1-3-9-8


sakarat t͡ɕat͡ɕim ont͡ɕal koltəʃ.

sakarat
sakarat
sakarat
Sakarat
na
t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
Chachim
na
ont͡ɕal
ont͡ɕal-ø
ont͡ɕal-ø
look-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ont͡ɕal
ont͡ɕal-ø
ont͡ɕal-ø
look-CNG
vb1-conn
ont͡ɕal
ont͡ɕal-ø
ont͡ɕal-ø
look-CVB
vb1-adv
koltəʃ.
koltəʃ
koltəʃ
conductivity
no
koltəʃ.
koltə-ʃ-ø
kolto-ʃ-ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-9


t͡ɕat͡ɕi teŋget͡ɕsəm ʃarnaltəʃ.ː

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
teŋget͡ɕsəm
*ː
*ː
***
***
ʃarnaltəʃ.ː
ʃarnaltəʃ
ʃarnaltəʃ
reminder
no
ʃarnaltəʃ.ː
ʃarnaltə-ʃ-ø
ʃarnalte-ʃ-ø
remember-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-10


toʎko tuʃko sakar kuze βereʃtən?

toʎko
toʎko
toʎko
but
co/pa
tuʃko
tuʃko
tuʃko
X
av/pr
tuʃko
tu-ʃko
tu-ʃke
that-ILL
pr-case
tuʃko
tu-ʃko
tu-ʃke
gland-ILL
no-case
tuʃko
tu-ʃko
tu-ʃke
banner-ILL
no-case
tuʃko
tuʃ-ko
tuʃ-ʃke
seed-ILL
no-case
tuʃko
tuʃ-ko
tuʃ-ʃke
flourish-ILL
no-case
tuʃko
tuʃ-ko
tuʃ-ʃke
there-ILL
av/pr-case
tuʃko
tuʃko-ø
tuʃko-ø
model-IMP.2SG
vb2-mood.pers
tuʃko
tuʃko-ø
tuʃko-ø
model-CNG
vb2-conn
sakar
sakar
sakar
Sakar
na
kuze
kuze
kuze
how
av/co/no/pa
βereʃtən?
βereʃt-ən-ø
βereʃt-n-ø
get.into-PST2-3SG
vb1-tense-pers
βereʃtən?
βereʃt-ən
βereʃt-n
get.into-CVB
vb1-adv



1-3-9-1ː


t͡ɕat͡ɕi βyd βedraʒəm ʃəndəʃ, sakar pot͡ɕeʃ kurʒo:

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
βyd
βyd
βyd
water
no
βedraʒəm
βedra-ʒə-m
βedra-ʒe-m
bucket-3SG-ACC
no-poss-case
ʃəndəʃ,
ʃəndəʃ
ʃəndəʃ
sheaves.in.drying.barn
no
ʃəndəʃ,
ʃəndə-ʃ-ø
ʃənde-ʃ-ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
sakar
sakar
sakar
Sakar
na
pot͡ɕeʃ
pot͡ɕeʃ
pot͡ɕeʃ
recent
ad/av/po
pot͡ɕeʃ
pot͡ɕ-eʃ
pot͡ɕ-eʃ
tail-LAT
no-case
pot͡ɕeʃ
pot͡ɕ-eʃ
pot͡ɕ-eʃ
open-3SG
vb1-pers
kurʒo:
kurʒ-o
kurʒ-je
run-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-12


— sakar, sakar, təjəm kuʃko naŋgajat?

sakar,
sakar
sakar
Sakar
na
sakar,
sakar
sakar
Sakar
na
təjəm
təjəm
təjəm
you
pr
təjəm
təj-əm
təj-m
2SG-ACC
pr-case
kuʃko
kuʃko
kuʃko
where
av/pr
kuʃko
kuʃ-ko
kuʃ-ʃke
where-ILL
av/co/pr-case
kuʃko
kuʃk-o
kuʃk-je
grow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
naŋgajat?
naŋgaj-at
naŋgaje-at
take-3PL
vb2-pers
naŋgajat?
naŋgaj-a-t
naŋgaje-a-at
take-3SG-and
vb2-pers-enc



1-3-9-13


— t͡ɕarlaʃke!

t͡ɕarlaʃke!
t͡ɕarla-ʃke
t͡ɕarla-ʃke
Tsaryovokokshaysk-ILL
pn-case
t͡ɕarlaʃke!
t͡ɕar-la-ʃke
t͡ɕar-la-ʃke
film-PL-ILL
no-num-case



1-3-9-14


— manən βele ʃuktəʃ sakar.

manən
manən
manən
that
co
manən
man-ən-ø
man-n-ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
manən
man-ən
man-n
say-CVB
vb1-adv
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele-ø
βele-ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-ʲe
βel-je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele-ø
βele-ø
spill-CNG
vb2-conn
ʃuktəʃ
ʃuktəʃ
ʃuktəʃ
execution
no
ʃuktəʃ
ʃuktə-ʃ-ø
ʃukto-ʃ-ø
succeed.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ʃuktəʃ
ʃu-ktə-ʃ-ø
ʃu-kte-ʃ-ø
reach-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
ʃuktəʃ
ʃu-ktə-ʃ-ø
ʃu-kte-ʃ-ø
ferment-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
ʃuktəʃ
ʃu-ktə-ʃ-ø
ʃu-kte-ʃ-ø
whittle-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
sakar.
sakar
sakar
Sakar
na



1-3-9-15


tunamak ik straʒnik kət͡ɕkəral koltəʃ:

tunamak
tunamak
tunamak
immediately
av
tunamak
tunam-ak
tunam-ak
then-STR
av-enc
tunamak
tuna-m-ak
tuna-m-ak
heifer-ACC-STR
no-case-enc
tunamak
tuna-m-ak
tuna-em-ak
heifer-1SG-STR
no-poss-enc
tunamak
tuna-m-a-k
tuna-em-a-ak
heifer-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
tunamak
tu-na-m-ak
tu-na-m-ak
that-1PL-ACC-STR
pr-poss-case-enc
tunamak
tu-na-m-ak
tu-na-m-ak
gland-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
tunamak
tu-na-m-ak
tu-na-m-ak
banner-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
tunamak
tuna-m-ø-ak
tuna-em-ø-ak
heifer-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
tunamak
tuna-m-ø-ak
tuna-em-ø-ak
heifer-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
tunamak
tuna-m--ak
tuna-em-je-ak
heifer-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
straʒnik
straʒnik
straʒnik
police.constable
no
kət͡ɕkəral
kət͡ɕkəral-ø
kət͡ɕkəral-ø
shout-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kət͡ɕkəral
kət͡ɕkəral-ø
kət͡ɕkəral-ø
shout-CNG
vb1-conn
kət͡ɕkəral
kət͡ɕkəral-ø
kət͡ɕkəral-ø
shout-CVB
vb1-adv
koltəʃ:
koltəʃ
koltəʃ
conductivity
no
koltəʃ:
koltə-ʃ-ø
kolto-ʃ-ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-16


— it mutlane!

it
it
it
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
mutlane!
mutlane-ø
mutlane-ø
talk-IMP.2SG
vb2-mood.pers
mutlane!
mutlane-ø
mutlane-ø
talk-CNG
vb2-conn



1-3-9-17


— vara t͡ɕat͡ɕi dek saβərnəʃ: — t͡ɕak it tol!

vara
vara
βara
then
av/pa
vara
vara
βara
pole
no
vara
var-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
dek
dek
dek
to
po
saβərnəʃ: —
saβərnə-ʃ-ø
saβərne-ʃ-ø
turn-PST1-3SG
vb2-tense-pers
t͡ɕak
t͡ɕak
t͡ɕak
close
ad/av/no
t͡ɕak
t͡ɕak
t͡ɕak
barely
av
it
it
it
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
tol!
tol-ø
tol-ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
tol!
tol-ø
tol-ø
come-CNG
vb1-conn
tol!
tol-ø
tol-ø
come-CVB
vb1-adv



1-3-9-18


arestant dene mutlanaʃ ok lij!

arestant
arestant
arestant
prisoner
no
dene
dene
dene
with
po
mutlanaʃ
mutlan-aʃ
mutlane-aʃ
talk-INF
vb2-inf
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
lij!
lij-ø
lij-ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
lij!
lij-ø
lij-ø
be-CNG
vb1-conn
lij!
lij-ø
lij-ø
be-CVB
vb1-adv



1-3-9-19


tuge gənat, t͡ɕat͡ɕi pasu kapka ertəmeʃke uʒaten koltəʃ, sakarən tupʃo jomːeʃke ont͡ɕen ʃogəʃ, βara aŋərgəʃəla møŋgəʃkəʒø kajəʃ.

tuge
tuge
tuge
so
av/pa
tuge
tu-ge
tu-ge
that-COM
pr-case
tuge
tu-ge
tu-ge
gland-COM
no-case
tuge
tu-ge
tu-ge
banner-COM
no-case
gənat,
gənat
gənat
even.though
co/pa
gənat,
gəna-t
gəna-at
only-and
pa-enc
gənat,
gən-at
gən-at
if-and
co/pa-enc
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
pasu
pasu
pasu
field
no
kapka
kapka
kapka
gate
no
ertəmeʃke
ertə-meʃke
erte-meʃke
pass-CVB.FUT
vb2-adv
uʒaten
uʒat-en-ø
uʒate-en-ø
accompany-PST2-3SG
vb2-tense-pers
uʒaten
uʒat-en
uʒate-en
accompany-CVB
vb2-adv
koltəʃ,
koltəʃ
koltəʃ
conductivity
no
koltəʃ,
koltə-ʃ-ø
kolto-ʃ-ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers
sakarən
sakarən
sakarən
Sakaryn
na
tupʃo
tup-ʃo
tup-ʒe
back-3SG
no-poss
jomːeʃke
jom-meʃke
jom-meʃke
disappear-CVB.FUT
vb1-adv
ont͡ɕen
ont͡ɕ-en-ø
ont͡ɕo-en-ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ont͡ɕen
ont͡ɕ-en
ont͡ɕo-en
look-CVB
vb2-adv
ʃogəʃ,
ʃogə-ʃ
ʃogo-ʃ
mute-ILL
ad-case
ʃogəʃ,
ʃogə-ʃ-ø
ʃogo-ʃ-ø
stand-PST1-3SG
vb2-tense-pers
βara
βara
βara
then
av/pa
βara
βara
βara
pole
no
βara
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
aŋərgəʃəla
aŋərgəʃə-la
aŋərgəʃe-la
poisoned.by.carbon.monoxide-COMP
ad-case
aŋərgəʃəla
aŋərgəʃə-la
aŋərgəʃe-la
poisoned.by.carbon.monoxide-PL
ad-num
aŋərgəʃəla
aŋərgəʃə-la
aŋərgəʃe-la
poisoned.by.carbon.monoxide-STR
ad-enc
aŋərgəʃəla
aŋərgə-ʃəla
aŋərge-ʃəla
breathe.in.carbon.monoxide-CVB.SIM
vb2-adv
aŋərgəʃəla
aŋərgə-ʃə-la
aŋərge-ʃe-la
breathe.in.carbon.monoxide-PTCP.ACT-COMP
vb2-ad-case
aŋərgəʃəla
aŋərgə-ʃə-la
aŋərge-ʃe-la
breathe.in.carbon.monoxide-PTCP.ACT-PL
vb2-ad-num
aŋərgəʃəla
aŋərgə-ʃə-la
aŋərge-ʃe-la
breathe.in.carbon.monoxide-PTCP.ACT-STR
vb2-ad-enc
møŋgəʃkəʒø
møŋgəʃkə-ʒø
møŋgəʃkø-ʒe
home-3SG
av-poss
møŋgəʃkəʒø
møŋgə-ʃkə-ʒø
møŋgø-ʃke-ʒe
home-ILL-3SG
av/no/po-case-poss
kajəʃ.
kaj-əʃ
kaj-ʃ
aftergrass-ILL
no-case
kajəʃ.
kajə-ʃ-ø
kaje-ʃ-ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-20


kastene ureməʃkat əʃ lek, jydəm t͡ɕər oməmat əʃ əʃte, ere sakar nergen ʃonəʃ.

kastene
kastene
kastene
in.the.evening
ad
ureməʃkat
urem-əʃk-at
urem-ʃke-at
street-ILL-and
no-case-enc
əʃ
ə-ʃ-ø
ə-ʃ-ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
lek,
lek-ø
lekt-ø
go-IMP.2SG
vb1-mood.pers
lek,
lek-ø
lekt-ø
go-CNG
vb1-conn
lek,
lek-ø
lekt-ø
go-CVB
vb1-adv
jydəm
jydəm
jydəm
at.night
av
jydəm
jyd-əm
jyd-m
night-ACC
no-case
t͡ɕər
t͡ɕər
t͡ɕər
gap
no
t͡ɕər
t͡ɕər
t͡ɕər
quick
ad
oməmat
om-əm-at
om-m-at
ohm-ACC-and
no-case-enc
oməmat
omə-m-at
omo-m-at
sleep-ACC-and
no-case-enc
əʃ
ə-ʃ-ø
ə-ʃ-ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
əʃte,
əʃte-ø
əʃte-ø
do-IMP.2SG
vb2-mood.pers
əʃte,
əʃte-ø
əʃte-ø
do-CNG
vb2-conn
ere
ere
ere
always
av/po
ere
ere
ere
clean
ad
sakar
sakar
sakar
Sakar
na
nergen
nergen
nergen
about
po
nergen
nerge-n
nerge-n
cold-GEN
no-case
nergen
nerge-n
nerge-n
badger-GEN
no-case
nergen
nerge-n
nerge-n
order-GEN
no-case
ʃonəʃ.
ʃonəʃ
ʃonəʃ
thought
no
ʃonəʃ.
ʃonə-ʃ-ø
ʃono-ʃ-ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-21


er βeleʃ gəna iziʃ ləβər lijme gaje lijən əle, tuʃtat klat omsa kəlde-goldo pot͡ɕəlto.

er
er
er
morning
ad/av/no
βeleʃ
βeleʃ
βeleʃ
toward
po
βeleʃ
βel-eʃ
βel-eʃ
side-LAT
no-case
βeleʃ
βel-eʃ
βel-eʃ
spill-3SG
vb1-pers
gəna
gəna
gəna
only
pa
iziʃ
iziʃ
iziʃ
a.bit
av
iziʃ
izi-ʃ
izi-ʃ
small-ILL
ad/no-case
ləβər
ləβər
ləβər
soft
ad/av
lijme
lijme
lijme
happening
ad
lijme
lij-me
lij-me
be-PTCP.PASS
vb1-ad
gaje
gaje
gaje
like
po
lijən
lijən
lijən
as.a
po
lijən
lij-ən-ø
lij-n-ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
lijən
lij-ən
lij-n
be-CVB
vb1-adv
əle,
əl-ʲe
ul-je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
tuʃtat
tuʃt-at
tuʃto-at
there-and
av/pa/pr-enc
tuʃtat
tuʃt-at
tuʃto-at
riddle-and
no-enc
tuʃtat
tuʃt-at
tuʃto-at
ask-3PL
vb2-pers
tuʃtat
tuʃt-a-t
tuʃto-a-at
ask-3SG-and
vb2-pers-enc
tuʃtat
tu-ʃt-at
tu-ʃt-at
that-3PL-and
pr-poss-enc
tuʃtat
tu-ʃt-at
tu-ʃt-at
gland-3PL-and
no-poss-enc
tuʃtat
tu-ʃt-at
tu-ʃt-at
banner-3PL-and
no-poss-enc
tuʃtat
tu-ʃt-at
tu-ʃte-at
that-INE-and
pr-case-enc
tuʃtat
tu-ʃt-at
tu-ʃte-at
gland-INE-and
no-case-enc
tuʃtat
tu-ʃt-at
tu-ʃte-at
banner-INE-and
no-case-enc
tuʃtat
tuʃ-t-at
tuʃ-ʃte-at
seed-INE-and
no-case-enc
tuʃtat
tuʃ-t-at
tuʃ-ʃte-at
flourish-INE-and
no-case-enc
tuʃtat
tuʃ-t-at
tuʃ-ʃte-at
there-INE-and
av/pr-case-enc
tuʃtat
tuʃt-ø-at
tuʃto-ø-at
ask-CNG-and
vb2-conn-enc
klat
klat
klat
storage
no
omsa
omsa
omsa
door
no
kəlde-goldo
kəlde-goldo
kəlde-goldo
X
de
pot͡ɕəlto.
pot͡ɕəlt-o
pot͡ɕəlt-je
open-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-2ː


vedat βate puren ʃogale, t͡ɕat͡ɕi poməʒalt kajəʃ.

vedat
vedat
vedat
Vedat
na
βate
βate
βate
wife
no
βate
βate
βate
absorbent.cotton
no
puren
pur-en-ø
puro-en-ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
puren
pur-en
puro-en
go.in-CVB
vb2-adv
ʃogale,
ʃogale-ø
ʃogale-ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃogale,
ʃogal-ʲe
ʃogal-je
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ʃogale,
ʃogale-ø
ʃogale-ø
plough-CNG
vb2-conn
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
poməʒalt
poməʒalt-ø
poməʒalt-ø
wake.up-IMP.2SG
vb1-mood.pers
poməʒalt
poməʒalt-ø
poməʒalt-ø
wake.up-CNG
vb1-conn
poməʒalt
poməʒalt-ø
poməʒalt-ø
wake.up-CVB
vb1-adv
kajəʃ.
kaj-əʃ
kaj-ʃ
aftergrass-ILL
no-case
kajəʃ.
kajə-ʃ-ø
kaje-ʃ-ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-23


— ajda, sodorːak joletəm pid!

ajda,
ajda
ajda
let's.go
pa
sodorːak
sodor-rak
sodor-rak
quickly-COMP
ad/av-deg
joletəm
jol-et-əm
jol-et-m
foot-2SG-ACC
no-poss-case
pid!
pid-ø
pid-ø
tie-IMP.2SG
vb1-mood.pers
pid!
pid-ø
pid-ø
tie-CNG
vb1-conn
pid!
pid-ø
pid-ø
tie-CVB
vb1-adv



1-3-9-24


— vedat βate t͡ɕat͡ɕilan əʃtər-jədalʒəm puəʃ.

vedat
vedat
vedat
Vedat
na
βate
βate
βate
wife
no
βate
βate
βate
absorbent.cotton
no
t͡ɕat͡ɕilan
t͡ɕat͡ɕilan
t͡ɕat͡ɕilan
Chachilan
na
əʃtər-jədalʒəm
əʃtər-jədal-ʒə-m
əʃtər-jədal-ʒe-m
foot.rags.and.birch.bark.shoes-3SG-ACC
no-poss-case
puəʃ.
pu-əʃ
pu-ʃ
wood-ILL
no-case
puəʃ.
puə-ʃ-ø
puo-ʃ-ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
puəʃ.
puə-ʃ-ø
puo-ʃ-ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-25


t͡ɕat͡ɕi omsaʃke ont͡ɕale: omsaʃte palədəme marij kojo.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
omsaʃke
omsa-ʃke
omsa-ʃke
door-ILL
no-case
ont͡ɕale:
ont͡ɕal-ʲe
ont͡ɕal-je
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
omsaʃte
omsa-ʃte
omsa-ʃte
door-INE
no-case
palədəme
palədəme
palədəme
unknown
ad/no
palədəme
palə-dəme
pale-dəme
know-PTCP.NEG
vb2-ad
palədəme
palə-dəme
pale-dəme
marking-without
ad/no-deriv.ad
marij
marij
marij
Mari
no
kojo.
koj-o
koj-je
be.visible-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-26


iziʃ lijmeke, t͡ɕat͡ɕin aβaʒe toʎo.

iziʃ
iziʃ
iziʃ
a.bit
av
iziʃ
izi-ʃ
izi-ʃ
small-ILL
ad/no-case
lijmeke,
lijmeke
lijmeke
after
av
lijmeke,
lij-meke
lij-meke
be-CVB.PRI
vb1-adv
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
Chachin
na
aβaʒe
aβaʒe
aβaʒe
honey
no
aβaʒe
aβa-ʒe
aβa-ʒe
mother-3SG
no-poss
aβaʒe
aβ-a-ʒe
aβe-a-ʒe
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
toʎo.
tol-ʲo
tol-je
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-27


t͡ɕat͡ɕin ʃymʒəlan ʃuj t͡ɕut͡ɕo.

t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
Chachin
na
ʃymʒəlan
ʃym-ʒə-lan
ʃym-ʒe-lan
heart-3SG-DAT
no-poss-case
ʃymʒəlan
ʃym-ʒə-lan
ʃym-ʒe-lan
feeling-3SG-DAT
no-poss-case
ʃymʒəlan
ʃym-ʒə-lan
ʃym-ʒe-lan
bark-3SG-DAT
no-poss-case
ʃymʒəlan
ʃym-ʒə-la-n
ʃym-ʒe-la-n
heart-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
ʃymʒəlan
ʃym-ʒə-la-n
ʃym-ʒe-la-n
feeling-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
ʃymʒəlan
ʃym-ʒə-la-n
ʃym-ʒe-la-n
bark-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
ʃuj
ʃuj
ʃuj
X
de
ʃuj
ʃuj-ø
ʃujo-ø
stretch.out-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃuj
ʃuj-ø
ʃujo-ø
stretch.out-CNG
vb2-conn
t͡ɕut͡ɕo.
t͡ɕut͡ɕ-o
t͡ɕut͡ɕ-je
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-28


— ydərem, βaʃkerak t͡ɕije, — mane aβaʒe.

ydərem,
ydərem
ydərem
X
no
ydərem,
ydər-em
ydər-em
daughter-1SG
no-poss
ydərem,
ydər-em
ydər-em
Virgo-1SG
no-poss
ydərem,
ydər-em-ø
ydər-em-ø
daughter-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ydərem,
ydər-em-ø
ydər-em-ø
Virgo-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ydərem,
ydər-em-ø
ydər-em-ø
daughter-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ydərem,
ydər-em-ø
ydər-em-ø
Virgo-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ydərem,
ydər-em-ø
ydər-em-ø
daughter-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ydərem,
ydər-em-ø
ydər-em-ø
Virgo-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
βaʃkerak
βaʃkerak
βaʃkerak
sooner
av
βaʃkerak
βaʃke-rak
βaʃke-rak
soon-COMP
ad/av/no-deg
t͡ɕije, —
t͡ɕije
t͡ɕije
cherry.tree
no
t͡ɕije, —
t͡ɕije-ø
t͡ɕije-ø
put.on-IMP.2SG
vb2-mood.pers
t͡ɕije, —
t͡ɕije-ø
t͡ɕije-ø
put.on-CNG
vb2-conn
mane
man-ʲe
man-je
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
aβaʒe.
aβaʒe
aβaʒe
honey
no
aβaʒe.
aβa-ʒe
aβa-ʒe
mother-3SG
no-poss
aβaʒe.
aβ-a-ʒe
aβe-a-ʒe
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss



1-3-9-29


t͡ɕat͡ɕin sajrak βurgemʒəm kaʃta gət͡ɕ konden puəʃ.

t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
Chachin
na
sajrak
sajrak
sajrak
better
ad
sajrak
saj-rak
saj-rak
good-COMP
ad/av-deg
βurgemʒəm
βurgem-ʒə-m
βurgem-ʒe-m
clothes-3SG-ACC
no-poss-case
βurgemʒəm
βurg-em-ʒə-m
βurgo-em-ʒe-m
stem-1SG-3SG-ACC
no-poss-poss-case
kaʃta
kaʃta
kaʃta
crossbeam
no
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
konden
kond-en-ø
kondo-en-ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
konden
kond-en
kondo-en
bring-CVB
vb2-adv
puəʃ.
pu-əʃ
pu-ʃ
wood-ILL
no-case
puəʃ.
puə-ʃ-ø
puo-ʃ-ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
puəʃ.
puə-ʃ-ø
puo-ʃ-ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-30


t͡ɕat͡ɕi iziʒ godsek er kənelən tunemən, sandene, jeŋ jykəm kolmeke, kənele βele, tugak t͡ɕijaʃat βaʃke t͡ɕijəʃ.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
iziʒ
izi-ʒ
izi-ʒe
small-3SG
ad/no-poss
godsek
godsek
godsek
since
po
er
er
er
morning
ad/av/no
kənelən
kəɲel-ən-ø
kəɲel-n-ø
get.up-PST2-3SG
vb1-tense-pers
kənelən
kəɲel-ən
kəɲel-n
get.up-CVB
vb1-adv
tunemən,
tunem-ən-ø
tunem-n-ø
learn-PST2-3SG
vb1-tense-pers
tunemən,
tunem-ən
tunem-n
learn-CVB
vb1-adv
tunemən,
tu-n-em-ən
tu-n-em-n
that-GEN-1SG-GEN
pr-case-poss-case
tunemən,
tu-n-em-ən
tu-n-em-n
gland-GEN-1SG-GEN
no-case-poss-case
tunemən,
tu-n-em-ən
tu-n-em-n
banner-GEN-1SG-GEN
no-case-poss-case
sandene,
sandene
sandene
therefore
co
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
jykəm
jyk-əm
jyk-m
voice-ACC
no-case
kolmeke,
kol-meke
kol-meke
hear-CVB.PRI
vb1-adv
kənele
kəɲel-ʲe
kəɲel-je
get.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele,
βele
βele
only
pa
βele,
βele-ø
βele-ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele,
βel-ʲe
βel-je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele,
βele-ø
βele-ø
spill-CNG
vb2-conn
tugak
tugak
tugak
so
av/co/pr
tugak
tug-a-k
tugo-a-ak
break-3SG-STR
vb2-pers-enc
tugak
tug-ø-ak
tug-ø-ak
break-CNG-STR
vb1-conn-enc
tugak
tug-ø-ak
tug-ø-ak
break-CVB-STR
vb1-adv-enc
tugak
tug--ak
tug-je-ak
break-PST1.3SG-STR
vb1-tense.pers-enc
tugak
tug-ø-ak
tugo-ø-ak
break-CNG-STR
vb2-conn-enc
t͡ɕijaʃat
t͡ɕija-ʃ-at
t͡ɕija-ʃ-at
paint-ILL-and
no-case-enc
t͡ɕijaʃat
t͡ɕija-ʃ-at
t͡ɕija-eʃ-at
paint-LAT-and
no-case-enc
t͡ɕijaʃat
t͡ɕij-aʃ-at
t͡ɕije-aʃ-at
put.on-INF-and
vb2-inf-enc
βaʃke
βaʃke
βaʃke
soon
ad/av/no
βaʃke
βaʃke-ø
βaʃke-ø
hurry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βaʃke
βaʃke-ø
βaʃke-ø
hurry-CNG
vb2-conn
t͡ɕijəʃ.
t͡ɕijəʃ
t͡ɕijəʃ
clothes
no
t͡ɕijəʃ.
t͡ɕij-əʃ
t͡ɕij-ʃ
reason-ILL
no-case
t͡ɕijəʃ.
t͡ɕij-əʃ
t͡ɕij-ʃ
defect-ILL
no-case
t͡ɕijəʃ.
t͡ɕij-əʃ
t͡ɕij-ʃ
real-ILL
ad-case
t͡ɕijəʃ.
t͡ɕij-əʃ
t͡ɕij-ʃ
sense-ILL
no-case
t͡ɕijəʃ.
t͡ɕijə-ʃ-ø
t͡ɕije-ʃ-ø
put.on-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-31


«toʎko təgaj er jeŋ molan tolən?» klat βoktene ket͡ɕəʃe ate gət͡ɕ βydəm nalən, ʃyrgəʒəm muʃko.

«toʎko
toʎko
toʎko
but
co/pa
təgaj
təgaj
təgaj
such
ad/av/no/pr
er
er
er
morning
ad/av/no
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
molan
molan
molan
for.what
av/pr
molan
mol-an
molo-an
other-with
no/pr-deriv.ad
molan
mo-lan
mo-lan
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
molan
mo-la-n
mo-la-n
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
tolən?»
tol-ən-ø
tol-n-ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
tolən?»
tol-ən
tol-n
come-CVB
vb1-adv
klat
klat
klat
storage
no
βoktene
βoktene
βoktene
beside
av/po
ket͡ɕəʃe
ket͡ɕəʃe
ket͡ɕəʃe
hanging
ad
ket͡ɕəʃe
ket͡ɕə-ʃe
ket͡ɕe-ʃe
hang-PTCP.ACT
vb2-ad
ate
ate
ate
vessel
no
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
βydəm
βyd-əm
βyd-m
water-ACC
no-case
nalən,
nal-ən-ø
nal-n-ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
nalən,
nal-ən
nal-n
take-CVB
vb1-adv
ʃyrgəʒəm
ʃyrgə-ʒə-m
ʃyrgø-ʒe-m
face-3SG-ACC
no-poss-case
ʃyrgəʒəm
ʃyrgə-ʒə-m
ʃyrgø-ʒe-m
forest-3SG-ACC
no-poss-case
muʃko.
muʃko
muʃko
foresight
no
muʃko.
muʃ-ko
muʃ-ʃke
hemp-ILL
no-case
muʃko.
muʃk-o
muʃk-je
wash-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-32


vedat βate t͡ɕat͡ɕi pot͡ɕeʃ oroləmo gajak koʃteʃ.

vedat
vedat
vedat
Vedat
na
βate
βate
βate
wife
no
βate
βate
βate
absorbent.cotton
no
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
pot͡ɕeʃ
pot͡ɕeʃ
pot͡ɕeʃ
recent
ad/av/po
pot͡ɕeʃ
pot͡ɕ-eʃ
pot͡ɕ-eʃ
tail-LAT
no-case
pot͡ɕeʃ
pot͡ɕ-eʃ
pot͡ɕ-eʃ
open-3SG
vb1-pers
oroləmo
orolə-mo
orolo-me
guard-PTCP.PASS
vb2-ad
gajak
gajak
gajak
almost
po
gajak
gaj-ak
gaj-ak
like-STR
ad/av/pa/po-enc
gajak
gaj-ak
gaje-ak
like-STR
po-enc
koʃteʃ.
koʃt-eʃ
koʃt-eʃ
go-3SG
vb1-pers



1-3-9-3ː


t͡ɕat͡ɕi leβaʃ jəmake ont͡ɕale, tuʃto tarantasan imne ʃoga.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
leβaʃ
leβaʃ
leβaʃ
shed
no
leβaʃ
leβ-aʃ
leβe-aʃ
melt-INF
vb2-inf
jəmake
jəmake
jəmake
down
av/po
ont͡ɕale,
ont͡ɕal-ʲe
ont͡ɕal-je
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
tuʃto
tuʃto
tuʃto
there
av/pa/pr
tuʃto
tuʃto
tuʃto
riddle
no
tuʃto
tu-ʃto
tu-ʃte
that-INE
pr-case
tuʃto
tu-ʃto
tu-ʃte
gland-INE
no-case
tuʃto
tu-ʃto
tu-ʃte
banner-INE
no-case
tuʃto
tuʃ-to
tuʃ-ʃte
seed-INE
no-case
tuʃto
tuʃ-to
tuʃ-ʃte
flourish-INE
no-case
tuʃto
tuʃ-to
tuʃ-ʃte
there-INE
av/pr-case
tuʃto
tuʃto-ø
tuʃto-ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
tuʃto
tuʃto-ø
tuʃto-ø
ask-CNG
vb2-conn
tarantasan
tarantas-an
tarantas-an
springless.carriage-with
no-deriv.ad
imne
imɲe
imɲe
horse
no
ʃoga.
ʃoga
ʃoga
plough
no
ʃoga.
ʃog-a
ʃogo-a
stand-3SG
vb2-pers



1-3-9-34


mo tomaʃa?

mo
mo
mo
what
ad/av/pa/pr
tomaʃa?
tomaʃa
tomaʃa
commotion
ad/no
tomaʃa?
tomaʃ-a
tomaʃe-a
make.a.fuss-3SG
vb2-pers



1-3-9-35


ʃuko ʃonaʃ ʒap əʃ lij.

ʃuko
ʃuko
ʃuko
a.lot
ad/av/no
ʃonaʃ
ʃon-aʃ
ʃono-aʃ
think-INF
vb2-inf
ʒap
ʒap
ʒap
time
no
əʃ
ə-ʃ-ø
ə-ʃ-ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
lij.
lij-ø
lij-ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
lij.
lij-ø
lij-ø
be-CNG
vb1-conn
lij.
lij-ø
lij-ø
be-CVB
vb1-adv



1-3-9-36


vedat βate t͡ɕat͡ɕim puləʃ gət͡ɕ kut͡ɕəʃ da pørtəʃkø purtəʃ.

vedat
vedat
vedat
Vedat
na
βate
βate
βate
wife
no
βate
βate
βate
absorbent.cotton
no
t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
Chachim
na
puləʃ
puləʃ
puləʃ
upper.arm
no
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
kut͡ɕəʃ
kut͡ɕəʃ
kut͡ɕəʃ
endurance
no
kut͡ɕəʃ
kut͡ɕə-ʃ
kut͡ɕo-ʃ
ascarid-ILL
no-case
kut͡ɕəʃ
kut͡ɕə-ʃ-ø
kut͡ɕo-ʃ-ø
hold-PST1-3SG
vb2-tense-pers
da
da
da
and
co
da
da
da
yes
pa
pørtəʃkø
pørt-əʃkø
pørt-ʃke
house-ILL
no-case
pørtəʃkø
pørtəʃ-kø
pørtəʃ-ʃke
coenurosis-ILL
no-case
purtəʃ.
purtə-ʃ-ø
purto-ʃ-ø
bring.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-37


pørtəʃkø purəmekʃe t͡ɕat͡ɕin jol jəʒəŋʒat kajen koltəʃ: ysteltørəʃtø at͡ɕaʒ dene sade palədəme marij ʃint͡ɕa, ʃørləkəʃtø, jumoŋa ont͡ɕəlno, sorta jyla, ystel det͡ɕ iziʃ ørdəʒtərak t͡ɕuʒgan makar ʃint͡ɕa.

pørtəʃkø
pørt-əʃkø
pørt-ʃke
house-ILL
no-case
pørtəʃkø
pørtəʃ-kø
pørtəʃ-ʃke
coenurosis-ILL
no-case
purəmekʃe
purə-mek-ʃe
puro-mek-ʒe
go.in-CVB.PRI-3SG
vb2-adv-poss
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
Chachin
na
jol
jol
jol
foot
no
jəʒəŋʒat
jəʒəŋ-ʒ-at
jəʒəŋ-ʒe-at
joint-3SG-and
no-poss-enc
kajen
kaj-en-ø
kaje-en-ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kajen
kaj-en
kaje-en
go-CVB
vb2-adv
koltəʃ:
koltəʃ
koltəʃ
conductivity
no
koltəʃ:
koltə-ʃ-ø
kolto-ʃ-ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ysteltørəʃtø
ysteltør-əʃtø
ysteltør-ʃte
place.at.table-INE
no-case
at͡ɕaʒ
at͡ɕa-ʒ
at͡ɕa-ʒe
father-3SG
no-poss
dene
dene
dene
with
po
sade
sade
sade
that
pr
palədəme
palədəme
palədəme
unknown
ad/no
palədəme
palə-dəme
pale-dəme
know-PTCP.NEG
vb2-ad
palədəme
palə-dəme
pale-dəme
marking-without
ad/no-deriv.ad
marij
marij
marij
Mari
no
ʃint͡ɕa,
ʃint͡ɕa
ʃint͡ɕa
eye
no
ʃint͡ɕa,
ʃint͡ɕ-a
ʃint͡ɕe-a
sit-3SG
vb2-pers
ʃint͡ɕa,
ʃint͡ɕ-a
ʃint͡ɕe-a
know-3SG
vb2-pers
ʃørləkəʃtø,
ʃørlək-əʃtø
ʃørlək-ʃte
wardrobe-INE
no-case
ʃørləkəʃtø,
ʃør-lək-əʃtø
ʃør-lək-ʃte
milk-for-INE
no-deriv.ad-case
ʃørləkəʃtø,
ʃør-lək-əʃtø
ʃør-lək-ʃte
edge-for-INE
no-deriv.ad-case
jumoŋa
jumoŋa
jumoŋa
icon
no
ont͡ɕəlno,
ont͡ɕəlno
ont͡ɕəlno
in.front
av/po
sorta
sorta
sorta
candle
no
jyla,
jyla
jyla
custom
no
jyla,
jyl-a
jylø-a
burn-3SG
vb2-pers
jyla,
jy-ø-la
jy-ø-la
drink-CNG-STR
vb1-conn-enc
jyla,
jy-ø-la
jy-ø-la
drink-CVB-STR
vb1-adv-enc
ystel
ystel
ystel
table
no
det͡ɕ
det͡ɕ
det͡ɕ
from
po
iziʃ
iziʃ
iziʃ
a.bit
av
iziʃ
izi-ʃ
izi-ʃ
small-ILL
ad/no-case
ørdəʒtərak
ørdəʒtə-rak
ørdəʒtø-rak
at.the.side-COMP
av/po-deg
ørdəʒtərak
ørdəʒtə-ø-rak
ørdəʒtø-ø-rak
heel-CNG-COMP
vb2-conn-deg
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
makar
makar
makar
Makar
na
ʃint͡ɕa.
ʃint͡ɕa
ʃint͡ɕa
eye
no
ʃint͡ɕa.
ʃint͡ɕ-a
ʃint͡ɕe-a
sit-3SG
vb2-pers
ʃint͡ɕa.
ʃint͡ɕ-a
ʃint͡ɕe-a
know-3SG
vb2-pers



1-3-9-38


t͡ɕat͡ɕin at͡ɕaʒ den palədəme marij peʃ mutlanat, iziʃ podələnat ʃuktenət ala-mo.ː

t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
Chachin
na
at͡ɕaʒ
at͡ɕa-ʒ
at͡ɕa-ʒe
father-3SG
no-poss
den
den
den
and
co
palədəme
palədəme
palədəme
unknown
ad/no
palədəme
palə-dəme
pale-dəme
know-PTCP.NEG
vb2-ad
palədəme
palə-dəme
pale-dəme
marking-without
ad/no-deriv.ad
marij
marij
marij
Mari
no
peʃ
peʃ
peʃ
very
av
mutlanat,
mutlan-at
mutlan-at
for.example-and
pa-enc
mutlanat,
mutlan-at
mutlane-at
talk-3PL
vb2-pers
mutlanat,
mutlan-a-t
mutlane-a-at
talk-3SG-and
vb2-pers-enc
mutlanat,
mut-lan-at
mut-lan-at
word-DAT-and
no-case-enc
mutlanat,
mutlan-ø-at
mutlane-ø-at
talk-CNG-and
vb2-conn-enc
mutlanat,
mut-la-na-t
mut-la-na-at
word-COMP-1PL-and
no-case-poss-enc
mutlanat,
mut-la-na-t
mut-la-na-at
word-PL-1PL-and
no-num-poss-enc
mutlanat,
mut-la-n-at
mut-la-n-at
word-PL-GEN-and
no-num-case-enc
iziʃ
iziʃ
iziʃ
a.bit
av
iziʃ
izi-ʃ
izi-ʃ
small-ILL
ad/no-case
podələnat
podəl-ən-at
podəl-n-at
sip-PST2-2SG
vb1-tense-pers
podələnat
podəl-əna-t
podəl-na-at
sip-1PL-and
vb1-pers-enc
podələnat
podəl-ən-ø-at
podəl-n-ø-at
sip-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
podələnat
podəl-ən-at
podəl-n-at
sip-CVB-and
vb1-adv-enc
ʃuktenət
ʃukt-en-ət
ʃukto-en-ət
succeed.in-PST2-3PL
vb2-tense-pers
ʃuktenət
ʃu-kt-en-ət
ʃu-kte-en-ət
reach-CAUS-PST2-3PL
vb1-deriv.v-tense-pers
ʃuktenət
ʃu-kt-en-ət
ʃu-kte-en-ət
ferment-CAUS-PST2-3PL
vb1-deriv.v-tense-pers
ʃuktenət
ʃu-kt-en-ət
ʃu-kte-en-ət
whittle-CAUS-PST2-3PL
vb1-deriv.v-tense-pers
ala-mo.ː
ala-mo
ala-mo
something
pa/pr



1-3-9-39


— ydər tyzlanen!

ydər
ydər
ydər
daughter
no
ydər
ydər
ydər
Virgo
no
tyzlanen!
tyzlan-en-ø
tyzlane-en-ø
stand.in.beauty-PST2-3SG
vb2-tense-pers
tyzlanen!
tyzlan-en
tyzlane-en
stand.in.beauty-CVB
vb2-adv



1-3-9-40


— mane vedat βate.

mane
man-ʲe
man-je
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
vedat
vedat
vedat
Vedat
na
βate.
βate
βate
wife
no
βate.
βate
βate
absorbent.cotton
no



1-3-9-41


t͡ɕəlanat kənel ʃogaʎət͡ɕ.

t͡ɕəlanat
t͡ɕəlan-at
t͡ɕəlan-at
all-and
av/pr-enc
t͡ɕəlanat
t͡ɕəla-na-t
t͡ɕəla-na-at
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
t͡ɕəlanat
t͡ɕəla-n-at
t͡ɕəla-an-at
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
t͡ɕəlanat
t͡ɕəl-an-at
t͡ɕəl-an-at
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
t͡ɕəlanat
t͡ɕəla-n-at
t͡ɕəla-n-at
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
kənel
kəɲel-ø
kəɲel-ø
get.up-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kənel
kəɲel-ø
kəɲel-ø
get.up-CNG
vb1-conn
kənel
kəɲel-ø
kəɲel-ø
get.up-CVB
vb1-adv
ʃogaʎət͡ɕ.
ʃogal-ʲət͡ɕ
ʃogal-ət͡ɕ
stand.up-PST1.2SG
vb1-tense.pers
ʃogaʎət͡ɕ.
ʃogal-ʲət͡ɕ
ʃogal-ət͡ɕ
stand.up-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-9-42


— t͡ɕat͡ɕi, tol kydəkem, — mane jaʃaj.

t͡ɕat͡ɕi,
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
tol
tol-ø
tol-ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
tol
tol-ø
tol-ø
come-CNG
vb1-conn
tol
tol-ø
tol-ø
come-CVB
vb1-adv
kydəkem, —
kydək-em
kydək-em
closer.to-1SG
av/po-poss
kydəkem, —
kydək-em
kydəkø-em
closer.to-1SG
av/po-poss
mane
man-ʲe
man-je
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
jaʃaj.
jaʃaj
jaʃaj
Yashay
na



1-3-9-43


t͡ɕat͡ɕi at͡ɕaʒ dek mijəʃ.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
at͡ɕaʒ
at͡ɕa-ʒ
at͡ɕa-ʒe
father-3SG
no-poss
dek
dek
dek
to
po
mijəʃ.
mijə-ʃ-ø
mije-ʃ-ø
come-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-4ː


at͡ɕaʒe tudəm βoktenʒe ʃəndəʃ, βes βeləmʒe palədəme marij ʃint͡ɕe.

at͡ɕaʒe
at͡ɕaʒe
at͡ɕaʒe
my.dear
no
at͡ɕaʒe
at͡ɕa-ʒe
at͡ɕa-ʒe
father-3SG
no-poss
tudəm
tudəm
tudəm
him/her
pr
tudəm
tudo-m
tudo-m
3SG-ACC
pr-case
βoktenʒe
βokten-ʒe
βokten-ʒe
beside-3SG
av/po-poss
βoktenʒe
βokt-en-ø-ʒe
βokto-en-ø-ʒe
strip.bark-PST2-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
βoktenʒe
βokt-en-ʒe
βokto-en-ʒe
strip.bark-CVB-3SG
vb2-adv-poss
ʃəndəʃ,
ʃəndəʃ
ʃəndəʃ
sheaves.in.drying.barn
no
ʃəndəʃ,
ʃəndə-ʃ-ø
ʃənde-ʃ-ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
βes
βes
βes
different
ad/pr
βeləmʒe
βeləm-ʒe
βeləm-ʒe
from.the.side-3SG
po-poss
βeləmʒe
βel-əm-ʒe
βel-m-ʒe
side-ACC-3SG
no-case-poss
palədəme
palədəme
palədəme
unknown
ad/no
palədəme
palə-dəme
pale-dəme
know-PTCP.NEG
vb2-ad
palədəme
palə-dəme
pale-dəme
marking-without
ad/no-deriv.ad
marij
marij
marij
Mari
no
ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕe-ø
ʃint͡ɕe-ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕe-ø
ʃint͡ɕe-ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕ-e
ʃint͡ɕ-je
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕe-ø
ʃint͡ɕe-ø
sit-CNG
vb2-conn
ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕe-ø
ʃint͡ɕe-ø
know-CNG
vb2-conn



1-3-9-45


at͡ɕaʒe βokten aβaʒe ʃint͡ɕe.

at͡ɕaʒe
at͡ɕaʒe
at͡ɕaʒe
my.dear
no
at͡ɕaʒe
at͡ɕa-ʒe
at͡ɕa-ʒe
father-3SG
no-poss
βokten
βokten
βokten
beside
av/po
βokten
βokt-en-ø
βokto-en-ø
strip.bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
βokten
βokt-en
βokto-en
strip.bark-CVB
vb2-adv
aβaʒe
aβaʒe
aβaʒe
honey
no
aβaʒe
aβa-ʒe
aβa-ʒe
mother-3SG
no-poss
aβaʒe
aβ-a-ʒe
aβe-a-ʒe
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕe-ø
ʃint͡ɕe-ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕe-ø
ʃint͡ɕe-ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕ-e
ʃint͡ɕ-je
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕe-ø
ʃint͡ɕe-ø
sit-CNG
vb2-conn
ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕe-ø
ʃint͡ɕe-ø
know-CNG
vb2-conn



1-3-9-46


palədəme marij βokten vedat βate ʃint͡ɕe.

palədəme
palədəme
palədəme
unknown
ad/no
palədəme
palə-dəme
pale-dəme
know-PTCP.NEG
vb2-ad
palədəme
palə-dəme
pale-dəme
marking-without
ad/no-deriv.ad
marij
marij
marij
Mari
no
βokten
βokten
βokten
beside
av/po
βokten
βokt-en-ø
βokto-en-ø
strip.bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
βokten
βokt-en
βokto-en
strip.bark-CVB
vb2-adv
vedat
vedat
vedat
Vedat
na
βate
βate
βate
wife
no
βate
βate
βate
absorbent.cotton
no
ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕe-ø
ʃint͡ɕe-ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕe-ø
ʃint͡ɕe-ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕ-e
ʃint͡ɕ-je
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕe-ø
ʃint͡ɕe-ø
sit-CNG
vb2-conn
ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕe-ø
ʃint͡ɕe-ø
know-CNG
vb2-conn



1-3-9-47


vedat, tamak ʃupʃaʃ manən, komaka βokten ik pulβujʒo dene sukalten ʃint͡ɕən.

vedat,
vedat
vedat
Vedat
na
tamak
tamak
tamak
tobacco.plant
no
tamak
tam-ak
tam-ak
taste-STR
no-enc
ʃupʃaʃ
ʃupʃ-aʃ
ʃupʃ-aʃ
pull-INF
vb1-inf
manən,
manən
manən
that
co
manən,
man-ən-ø
man-n-ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
manən,
man-ən
man-n
say-CVB
vb1-adv
komaka
komaka
komaka
oven
no
βokten
βokten
βokten
beside
av/po
βokten
βokt-en-ø
βokto-en-ø
strip.bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
βokten
βokt-en
βokto-en
strip.bark-CVB
vb2-adv
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
pulβujʒo
pulβuj-ʒo
pulβuj-ʒe
knee-3SG
no-poss
dene
dene
dene
with
po
sukalten
sukalt-en-ø
sukalte-en-ø
kneel.down-PST2-3SG
vb2-tense-pers
sukalten
sukalt-en
sukalte-en
kneel.down-CVB
vb2-adv
ʃint͡ɕən.
ʃint͡ɕ-ən-ø
ʃint͡ɕ-n-ø
sit.down-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃint͡ɕən.
ʃint͡ɕ-ən
ʃint͡ɕ-n
sit.down-CVB
vb1-adv



1-3-9-48


poʃkudo-βlak iktən-koktən puraʃ tyŋaʎət͡ɕ.

poʃkudo-βlak
poʃkudo-βlak
poʃkudo-βlak
neighbor-PL
no-num
iktən-koktən
iktən-koktən
iktən-koktən
some.alone.and.some.in.pairs
av
puraʃ
pura-ʃ
pura-ʃ
home-made.kvass-ILL
no-case
puraʃ
pura-ʃ
pura-ʃ
framework-ILL
no-case
puraʃ
pura-ʃ
pura-eʃ
home-made.kvass-LAT
no-case
puraʃ
pura-ʃ
pura-eʃ
framework-LAT
no-case
puraʃ
pur-aʃ
pur-aʃ
chew-INF
vb1-inf
puraʃ
pur-aʃ
puro-aʃ
go.in-INF
vb2-inf
tyŋaʎət͡ɕ.
tyŋal-ʲət͡ɕ
tyŋal-ət͡ɕ
start-PST1.2SG
vb1-tense.pers
tyŋaʎət͡ɕ.
tyŋal-ʲət͡ɕ
tyŋal-ət͡ɕ
start-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-9-49


— t͡ɕat͡ɕi ydərem, — mane jaʃaj.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
ydərem, —
ydərem
ydərem
X
no
ydərem, —
ydər-em
ydər-em
daughter-1SG
no-poss
ydərem, —
ydər-em
ydər-em
Virgo-1SG
no-poss
ydərem, —
ydər-em-ø
ydər-em-ø
daughter-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ydərem, —
ydər-em-ø
ydər-em-ø
Virgo-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ydərem, —
ydər-em-ø
ydər-em-ø
daughter-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ydərem, —
ydər-em-ø
ydər-em-ø
Virgo-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ydərem, —
ydər-em-ø
ydər-em-ø
daughter-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ydərem, —
ydər-em-ø
ydər-em-ø
Virgo-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
mane
man-ʲe
man-je
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
jaʃaj.
jaʃaj
jaʃaj
Yashay
na



1-3-9-50


— ydər jeŋ kurəmeʃ at͡ɕa-aβa surtəʃto iləman ogəl.ː

ydər
ydər
ydər
daughter
no
ydər
ydər
ydər
Virgo
no
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
kurəmeʃ
kurəmeʃ
kurəmeʃ
forever
av
kurəmeʃ
kurəm-eʃ
kurəm-eʃ
century-LAT
no-case
at͡ɕa-aβa
at͡ɕa-aβa
at͡ɕa-aβa
parents
no
surtəʃto
surt-əʃto
surt-ʃte
farmstead-INE
no-case
iləman
iləman
iləman
habitable
ad
iləman
iləm-an
iləme-an
living-with
ad-deriv.ad
iləman
ilə-man
ile-man
live-INF.NEC
vb2-inf
iləman
ilə-m-an
ile-me-an
live-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad
ogəl.ː
og-ø-əl-ø
og-ø-ul-ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-3-9-51


pyrəmaʃəʒe ʃueʃ gən, at͡ɕaʒ det͡ɕ, aβaʒ det͡ɕ ojərlen, ʃkeʒ gaj pørjeŋ dene uʃnəman, ʃke jeʃəm pogəman.ː

pyrəmaʃəʒe
pyrəmaʃ-əʒe
pyrəmaʃ-ʒe
destiny-3SG
no-poss
pyrəmaʃəʒe
pyrə-maʃ-əʒe
pyrø-maʃ-ʒe
be.destined-NMLZ-3SG
vb2-deriv.n-poss
pyrəmaʃəʒe
pyrə-maʃ-əʒe
pyrø-maʃ-ʒe
wrinkle-NMLZ-3SG
vb2-deriv.n-poss
ʃueʃ
ʃue-ʃ
ʃue-ʃ
thin-ILL
ad-case
ʃueʃ
ʃue-ʃ
ʃue-ʃ
anthill-ILL
no-case
ʃueʃ
ʃue-ʃ
ʃue-eʃ
thin-LAT
ad-case
ʃueʃ
ʃue-ʃ
ʃue-eʃ
anthill-LAT
no-case
ʃueʃ
ʃu-eʃ
ʃu-eʃ
bran-LAT
no-case
ʃueʃ
ʃu-eʃ
ʃu-eʃ
bristle-LAT
no-case
ʃueʃ
ʃu-eʃ
ʃu-eʃ
eye-LAT
no-case
ʃueʃ
ʃu-eʃ
ʃu-eʃ
spring.water-LAT
no-case
ʃueʃ
ʃu-eʃ
ʃu-eʃ
reach-3SG
vb1-pers
ʃueʃ
ʃu-eʃ
ʃu-eʃ
ferment-3SG
vb1-pers
ʃueʃ
ʃu-eʃ
ʃu-eʃ
whittle-3SG
vb1-pers
gən,
gən
gən
if
co/pa
at͡ɕaʒ
at͡ɕa-ʒ
at͡ɕa-ʒe
father-3SG
no-poss
det͡ɕ,
det͡ɕ
det͡ɕ
from
po
aβaʒ
aβa-ʒ
aβa-ʒe
mother-3SG
no-poss
aβaʒ
aβ-a-ʒ
aβe-a-ʒe
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
det͡ɕ
det͡ɕ
det͡ɕ
from
po
ojərlen,
ojərl-en-ø
ojərlo-en-ø
go.apart-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ojərlen,
ojərl-en
ojərlo-en
go.apart-CVB
vb2-adv
ʃkeʒ
ʃke-ʒ
ʃke-ʒe
REFL-3SG
pr-poss
gaj
gaj
gaj
like
ad/av/pa/po
pørjeŋ
pørjeŋ
pørjeŋ
man
no
dene
dene
dene
with
po
uʃnəman,
uʃnəm-an
uʃnəmo-an
joining-with
ad-deriv.ad
uʃnəman,
uʃnə-man
uʃno-man
join-INF.NEC
vb2-inf
uʃnəman,
uʃnə-m-an
uʃno-me-an
join-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad
ʃke
ʃke
ʃke
REFL
pr
jeʃəm
jeʃ-əm
jeʃ-m
family-ACC
no-case
pogəman.ː
pogəm-an
pogəmo-an
storage-with
ad-deriv.ad
pogəman.ː
pogə-man
pogo-man
gather-INF.NEC
vb2-inf
pogəman.ː
pogə-m-an
pogo-me-an
gather-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad



1-3-9-52


təjənat pyrəmaʃet ʃuən.

təjənat
təjən-at
təjən-at
your-and
pr-enc
təjənat
təj-ən-at
təj-n-at
2SG-GEN-and
pr-case-enc
pyrəmaʃet
pyrəmaʃ-et
pyrəmaʃ-et
destiny-2SG
no-poss
pyrəmaʃet
pyrə-maʃ-et
pyrø-maʃ-et
be.destined-NMLZ-2SG
vb2-deriv.n-poss
pyrəmaʃet
pyrə-maʃ-et
pyrø-maʃ-et
wrinkle-NMLZ-2SG
vb2-deriv.n-poss
ʃuən.
ʃuən
ʃuən
no.matter
pa
ʃuən.
ʃu-ən
ʃu-n
bran-GEN
no-case
ʃuən.
ʃu-ən
ʃu-n
bristle-GEN
no-case
ʃuən.
ʃu-ən
ʃu-n
eye-GEN
no-case
ʃuən.
ʃu-ən
ʃu-n
spring.water-GEN
no-case
ʃuən.
ʃu-ən-ø
ʃu-n-ø
reach-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃuən.
ʃu-ən-ø
ʃu-n-ø
ferment-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃuən.
ʃu-ən-ø
ʃu-n-ø
whittle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃuən.
ʃu-ən
ʃu-n
reach-CVB
vb1-adv
ʃuən.
ʃu-ən
ʃu-n
ferment-CVB
vb1-adv
ʃuən.
ʃu-ən
ʃu-n
whittle-CVB
vb1-adv



1-3-9-53


me nuʒna jeŋ uləna, a təlanet jumo ulan iləʃəm pyren ulmaʃ.

me
me
me
1PL
pr
nuʒna
nuʒna
nuʒna
poor
ad/no
nuʒna
nuʒ-na
nuʒ-na
nettle-1PL
no-poss
nuʒna
nuʒ-na
nuʒ-na
pike-1PL
no-poss
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
uləna,
ulə-na
ulo-na
is-1PL
ad/no/vb-poss
uləna,
ul-əna
ul-na
be-1PL
vb1-pers
a
a
a
and
co
a
a
a
so
pa
a
a
a
oh
in
təlanet
tə-lan-et
təj-lan-et
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
təlanet
təlan-et
təlan-et
wish-2SG
no-poss
təlanet
təlan-et
təlane-et
wish-2SG
vb2-pers
təlanet
təl-an-et
təl-an-et
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
jumo
jumo
jumo
god
in/no
ulan
ulan
ulan
well-to-do
ad/av
ulan
ula-n
ula-an
cart-with
no-deriv.ad
ulan
ul-an
ulo-an
is-with
ad/no/vb-deriv.ad
ulan
ula-n
ula-n
cart-GEN
no-case
ulan
u-lan
u-lan
new-DAT
ad/no-case
ulan
u-la-n
u-la-n
new-PL-GEN
ad/no-num-case
iləʃəm
iləʃ-əm
iləʃ-m
life-ACC
no-case
iləʃəm
iləʃə-m
iləʃe-m
living-ACC
ad/no-case
iləʃəm
ilə-ʃ-əm
ile-ʃ-əm
live-PST1-1SG
vb2-tense-pers
iləʃəm
ilə-ʃə-m
ile-ʃe-m
live-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
pyren
pyr-en-ø
pyrø-en-ø
be.destined-PST2-3SG
vb2-tense-pers
pyren
pyr-en-ø
pyrø-en-ø
wrinkle-PST2-3SG
vb2-tense-pers
pyren
pyr-en
pyrø-en
be.destined-CVB
vb2-adv
pyren
pyr-en
pyrø-en
wrinkle-CVB
vb2-adv
ulmaʃ.
ulmaʃ
ulmaʃ
being
no/pa/vb
ulmaʃ.
ul-maʃ
ul-maʃ
be-NMLZ
vb1-deriv.n



1-3-9-54


lopnur osəp kugəzat den kuβatat, makarat təjəm jøratenət.

lopnur
lopnur
lopnur
Lopnur
na
osəp
osəp
osəp
Osyp
na
kugəzat
kugəza-t
kugəza-et
old.man-2SG
no-poss
kugəzat
kugəza-t
kugəza-at
old.man-and
no-enc
den
den
den
and
co
kuβatat,
kuβa-t-at
kuβa-et-at
old.woman-2SG-and
no-poss-enc
kuβatat,
kuβa-t-at
kuβa-et-at
reddish-brown-2SG-and
ad-poss-enc
makarat
makarat
makarat
Makarat
na
təjəm
təjəm
təjəm
you
pr
təjəm
təj-əm
təj-m
2SG-ACC
pr-case
jøratenət.
jørat-en-ət
jørate-en-ət
love-PST2-3PL
vb2-tense-pers



1-3-9-5ː


kernak, memnan pogəna ʃuko ogəl, no təjən kidet ʃørtɲəm ʃoga.

kernak,
kernak
kernak
really
pa
kernak,
ker-na-k
ker-na-ak
pass.through-PST1.1PL-STR
vb1-tense.pers-enc
memnan
mem-na-n
me-na-n
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
pogəna
pogə-na
pogo-na
belongings-1PL
no-poss
pogəna
pogən-a
pogəno-a
gather-3SG
vb2-pers
ʃuko
ʃuko
ʃuko
a.lot
ad/av/no
ogəl,
og-ø-əl-ø
og-ø-ul-ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
no
no
no
but
co/no/pa
no
no
no
gee.up
in
təjən
təjən
təjən
your
pr
təjən
təj-ən
təj-n
2SG-GEN
pr-case
kidet
kid-et
kid-et
hand-2SG
no-poss
ʃørtɲəm
ʃørtɲə-m
ʃørtɲø-m
gold-ACC
ad/no-case
ʃoga.
ʃoga
ʃoga
plough
no
ʃoga.
ʃog-a
ʃogo-a
stand-3SG
vb2-pers



1-3-9-56


sən-kunet, kap-kəlet osəp kugəzan surt sənʒəm ok puʒo.

sən-kunet,
sən-kun-et
sən-kun-et
appearance-2SG
no-poss
kap-kəlet
kap-kəl-et
kapkəl-et
bodystring-2SG
nono-poss
osəp
osəp
osəp
Osyp
na
kugəzan
kugəza-n
kugəza-an
old.man-with
no-deriv.ad
kugəzan
kugəza-n
kugəza-n
old.man-GEN
no-case
surt
surt
surt
farmstead
no
sənʒəm
sən-ʒə-m
sən-ʒe-m
appearance-3SG-ACC
no-poss-case
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
puʒo.
pu-ʒo
pu-ʒe
wood-3SG
no-poss
puʒo.
puʒo-ø
puʒo-ø
ruin-IMP.2SG
vb2-mood.pers
puʒo.
puʒo-ø
puʒo-ø
ruin-CNG
vb2-conn
puʒo.
pu-ø-ʒo
puo-ø-ʒe
give-CNG-3SG
vb2-conn-poss
puʒo.
pu-ø-ʒo
puo-ø-ʒe
blow-CNG-3SG
vb2-conn-poss



1-3-9-57


təj osəp kugəzan jøratəme ʃeʃkəʒe lijat.

təj
təj
təj
2SG
pr
osəp
osəp
osəp
Osyp
na
kugəzan
kugəza-n
kugəza-an
old.man-with
no-deriv.ad
kugəzan
kugəza-n
kugəza-n
old.man-GEN
no-case
jøratəme
jøratəme
jøratəme
dear
ad
jøratəme
jøratə-me
jørate-me
love-PTCP.PASS
vb2-ad
ʃeʃkəʒe
ʃeʃkə-ʒe
ʃeʃke-ʒe
daughter-in-law-3SG
no-poss
lijat.
lij-at
lij-at
be-2SG
vb1-pers
lijat.
lij--at
lij-je-at
be-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



1-3-9-58


— məj makarlan, kolem gənat, om kaje!

məj
məj
məj
1SG
pr
makarlan,
makarlan
makarlan
Makarlan
na
kolem
kol-em
kol-em
fish-1SG
no-poss
kolem
kol-em
kol-em
Pisces-1SG
no-poss
kolem
kol-em
kolo-em
twenty-1SG
nm-poss
kolem
kol-em
kolo-em
die-1SG
vb2-pers
kolem
kol-em-ø
kol-em-ø
fish-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
kolem
kol-em-ø
kol-em-ø
Pisces-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
kolem
kol-em-ø
kolo-em-ø
twenty-TRANS-IMP.2SG
nm-deriv.v-mood.pers
kolem
kol-em-ø
kol-em-ø
fish-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
kolem
kol-em-ø
kol-em-ø
Pisces-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
kolem
kol-em-ø
kolo-em-ø
twenty-TRANS-CNG
nm-deriv.v-conn
kolem
kol-em-ø
kol-em-ø
fish-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
kolem
kol-em-ø
kol-em-ø
Pisces-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
kolem
kol-em-ø
kolo-em-ø
twenty-TRANS-CVB
nm-deriv.v-adv
gənat,
gənat
gənat
even.though
co/pa
gənat,
gəna-t
gəna-at
only-and
pa-enc
gənat,
gən-at
gən-at
if-and
co/pa-enc
om
o-m
o-m
NEG-1SG
vb-pers
om
om
om
ohm
no
kaje!
kaje-ø
kaje-ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
kaje!
kaje-ø
kaje-ø
go-CNG
vb2-conn



1-3-9-59


— t͡ɕat͡ɕi ulo t͡ɕonʒo dene kalasəʃ.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
ulo
ulo
ulo
is
ad/no/vb
t͡ɕonʒo
t͡ɕon-ʒo
t͡ɕon-ʒe
soul-3SG
no-poss
dene
dene
dene
with
po
kalasəʃ.
kalasə-ʃ-ø
kalase-ʃ-ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-60


— oj, jumo!

oj,
oj
oj
opinion
no
oj,
oj
oj
oh
in
oj,
oj-ø
ojo-ø
fast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
oj,
oj-ø
ojo-ø
fear-IMP.2SG
vb2-mood.pers
oj,
oj-ø
ojo-ø
fast-CNG
vb2-conn
oj,
oj-ø
ojo-ø
fear-CNG
vb2-conn
jumo!
jumo
jumo
god
in/no



1-3-9-61


mom ojləʃtat, t͡ɕat͡ɕi?.ː

mom
mom
mom
what
pr
mom
mo-m
mo-m
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ojləʃtat,
ojləʃt-at
ojləʃt-at
babble-2SG
vb1-pers
ojləʃtat,
ojlə-ʃ-t-at
ojlo-ʃ-t-at
talk-PST1-3PL-and
vb2-tense-pers-enc
ojləʃtat,
ojləʃt-ø-at
ojləʃt-ø-at
babble-CNG-and
vb1-conn-enc
ojləʃtat,
ojləʃt-ø-at
ojləʃt-ø-at
babble-CVB-and
vb1-adv-enc
ojləʃtat,
ojləʃt--at
ojləʃt-je-at
babble-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
t͡ɕat͡ɕi?.ː
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na



1-3-9-62


təgaj βerəʃkat ot kaj gən, βara kuʃko kajet?

təgaj
təgaj
təgaj
such
ad/av/no/pr
βerəʃkat
βerəʃk-at
βerəʃke-at
illative-and
no-enc
βerəʃkat
βer-əʃk-at
βer-ʃke-at
place-ILL-and
no-case-enc
ot
o-t
o-t
NEG-2SG
vb-pers
kaj
kaj
kaj
X
in
kaj
kaj
kaj
aftergrass
no
kaj
kaj-ø
kaje-ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
kaj
kaj-ø
kaje-ø
go-CNG
vb2-conn
gən,
gən
gən
if
co/pa
βara
βara
βara
then
av/pa
βara
βara
βara
pole
no
βara
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
kuʃko
kuʃko
kuʃko
where
av/pr
kuʃko
kuʃ-ko
kuʃ-ʃke
where-ILL
av/co/pr-case
kuʃko
kuʃk-o
kuʃk-je
grow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
kajet?
kaj-et
kaj-et
aftergrass-2SG
no-poss
kajet?
kaj-et
kaje-et
go-2SG
vb2-pers



1-3-9-63


— ørø vedat βate.

ørø
ørø
ørø
groove
no
ørø
ør-ø
ør-je
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers
vedat
vedat
vedat
Vedat
na
βate.
βate
βate
wife
no
βate.
βate
βate
absorbent.cotton
no



1-3-9-64


— məj ydər lijam gən, təgaj βerəʃke kok kida juməlten kajem əle.

məj
məj
məj
1SG
pr
ydər
ydər
ydər
daughter
no
ydər
ydər
ydər
Virgo
no
lijam
lij-am
lij-am
be-1SG
vb1-pers
gən,
gən
gən
if
co/pa
təgaj
təgaj
təgaj
such
ad/av/no/pr
βerəʃke
βerəʃke
βerəʃke
illative
no
βerəʃke
βer-əʃke
βer-ʃke
place-ILL
no-case
kok
kok
kok
cook
no
kok
kok
kok
two
nm
kida
kida
kida
with.one's.hands
av
juməlten
juməlt-en-ø
juməlto-en-ø
pray-PST2-3SG
vb2-tense-pers
juməlten
juməlt-en
juməlto-en
pray-CVB
vb2-adv
kajem
kaj-em
kaj-em
aftergrass-1SG
no-poss
kajem
kaj-em
kaje-em
go-1SG
vb2-pers
kajem
kaj-em-ø
kaj-em-ø
aftergrass-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
kajem
kaj-em-ø
kaj-em-ø
aftergrass-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
kajem
kaj-em-ø
kaj-em-ø
aftergrass-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
əle.
əl-ʲe
ul-je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-65


— verʒe-βer, — mane tular marij, — kat͡ɕəʒat uda ogəl.ː

verʒe-βer,
ver-ʒe-βer
βer-ʒeβer
place-3SGplace
no-possno
mane
man-ʲe
man-je
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
tular
tular
tular
matchmaker
no
marij, —
marij
marij
Mari
no
kat͡ɕəʒat
kat͡ɕə-ʒ-at
kat͡ɕe-ʒe-at
bridegroom-3SG-and
no-poss-enc
kat͡ɕəʒat
kat͡ɕə-ʒ-at
kat͡ɕe-ʒe-at
scissors-3SG-and
no-poss-enc
kat͡ɕəʒat
kat͡ɕə-ʒ-at
kat͡ɕe-ʒe-at
rafter-3SG-and
no-poss-enc
uda
uda
uda
bad
ad
uda
u-da
u-da
new-2PL
ad/no-poss
ogəl.ː
og-ø-əl-ø
og-ø-ul-ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-3-9-6ː


təgaj kat͡ɕəlanat ot kaj gən, βara kølan kajet?

təgaj
təgaj
təgaj
such
ad/av/no/pr
kat͡ɕəlanat
kat͡ɕəlan-at
kat͡ɕəlane-at
court-3PL
vb2-pers
kat͡ɕəlanat
kat͡ɕəlan-a-t
kat͡ɕəlane-a-at
court-3SG-and
vb2-pers-enc
kat͡ɕəlanat
kat͡ɕə-lan-at
kat͡ɕe-lan-at
bridegroom-DAT-and
no-case-enc
kat͡ɕəlanat
kat͡ɕə-lan-at
kat͡ɕe-lan-at
scissors-DAT-and
no-case-enc
kat͡ɕəlanat
kat͡ɕə-lan-at
kat͡ɕe-lan-at
rafter-DAT-and
no-case-enc
kat͡ɕəlanat
kat͡ɕəlan-ø-at
kat͡ɕəlane-ø-at
court-CNG-and
vb2-conn-enc
kat͡ɕəlanat
kat͡ɕə-la-na-t
kat͡ɕe-la-na-at
bridegroom-COMP-1PL-and
no-case-poss-enc
kat͡ɕəlanat
kat͡ɕə-la-na-t
kat͡ɕe-la-na-at
scissors-COMP-1PL-and
no-case-poss-enc
kat͡ɕəlanat
kat͡ɕə-la-na-t
kat͡ɕe-la-na-at
rafter-COMP-1PL-and
no-case-poss-enc
kat͡ɕəlanat
kat͡ɕə-la-na-t
kat͡ɕe-la-na-at
bridegroom-PL-1PL-and
no-num-poss-enc
kat͡ɕəlanat
kat͡ɕə-la-na-t
kat͡ɕe-la-na-at
scissors-PL-1PL-and
no-num-poss-enc
kat͡ɕəlanat
kat͡ɕə-la-na-t
kat͡ɕe-la-na-at
rafter-PL-1PL-and
no-num-poss-enc
kat͡ɕəlanat
kat͡ɕə-la-n-at
kat͡ɕe-la-n-at
bridegroom-PL-GEN-and
no-num-case-enc
kat͡ɕəlanat
kat͡ɕə-la-n-at
kat͡ɕe-la-n-at
scissors-PL-GEN-and
no-num-case-enc
kat͡ɕəlanat
kat͡ɕə-la-n-at
kat͡ɕe-la-n-at
rafter-PL-GEN-and
no-num-case-enc
ot
o-t
o-t
NEG-2SG
vb-pers
kaj
kaj
kaj
X
in
kaj
kaj
kaj
aftergrass
no
kaj
kaj-ø
kaje-ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
kaj
kaj-ø
kaje-ø
go-CNG
vb2-conn
gən,
gən
gən
if
co/pa
βara
βara
βara
then
av/pa
βara
βara
βara
pole
no
βara
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
kølan
kølan
kølan
whom
pr
kølan
kø-lan
kø-lan
who-DAT
pr-case
kølan
kø-la-n
kø-la-n
who-PL-GEN
pr-num-case
kajet?
kaj-et
kaj-et
aftergrass-2SG
no-poss
kajet?
kaj-et
kaje-et
go-2SG
vb2-pers



1-3-9-67


— at͡ɕa-aβa puəmaʃke kajaʃ kyleʃ, ydərem, — jaʃaj ʃəman peleʃtəʃ.

at͡ɕa-aβa
at͡ɕa-aβa
at͡ɕa-aβa
parents
no
puəmaʃke
puəmaʃ-ke
puəmaʃ-ʃke
supplying-ILL
no-case
puəmaʃke
puəmaʃ-ke
puəmaʃ-ʃke
blowing-ILL
no-case
puəmaʃke
puə-maʃ-ke
puo-maʃ-ʃke
give-NMLZ-ILL
vb2-deriv.n-case
puəmaʃke
puə-maʃ-ke
puo-maʃ-ʃke
blow-NMLZ-ILL
vb2-deriv.n-case
kajaʃ
kaj-aʃ
kaje-aʃ
go-INF
vb2-inf
kyleʃ,
kyleʃ
kyleʃ
need
ad/no
kyleʃ,
kyl-eʃ
kyl-eʃ
be.necessary-3SG
vb1-pers
ydərem, —
ydərem
ydərem
X
no
ydərem, —
ydər-em
ydər-em
daughter-1SG
no-poss
ydərem, —
ydər-em
ydər-em
Virgo-1SG
no-poss
ydərem, —
ydər-em-ø
ydər-em-ø
daughter-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ydərem, —
ydər-em-ø
ydər-em-ø
Virgo-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ydərem, —
ydər-em-ø
ydər-em-ø
daughter-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ydərem, —
ydər-em-ø
ydər-em-ø
Virgo-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ydərem, —
ydər-em-ø
ydər-em-ø
daughter-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ydərem, —
ydər-em-ø
ydər-em-ø
Virgo-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
jaʃaj
jaʃaj
jaʃaj
Yashay
na
ʃəman
ʃəman
ʃəman
gently
av
ʃəman
ʃəma-n
ʃəma-an
gentle-with
ad-deriv.ad
ʃəman
ʃəm-an
ʃəm-an
seven-with
nm-deriv.ad
ʃəman
ʃəma-n
ʃəma-n
gentle-GEN
ad-case
peleʃtəʃ.
peleʃtə-ʃ-ø
peleʃte-ʃ-ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-68


— təjəm kət͡ɕkəraʃ koltəmeʃke, me aβat denat, tide tular denat t͡ɕot mutlanəʃna.ː

təjəm
təjəm
təjəm
you
pr
təjəm
təj-əm
təj-m
2SG-ACC
pr-case
kət͡ɕkəraʃ
kət͡ɕkər-aʃ
kət͡ɕkəre-aʃ
shout-INF
vb2-inf
koltəmeʃke,
koltə-meʃke
kolto-meʃke
send-CVB.FUT
vb2-adv
me
me
me
1PL
pr
aβat
aβa-t
aβa-et
mother-2SG
no-poss
aβat
aβa-t
aβa-at
mother-and
no-enc
aβat
aβ-at
aβe-at
cut-3PL
vb2-pers
aβat
aβ-a-t
aβe-a-at
cut-3SG-and
vb2-pers-enc
aβat
aβ-ø-at
aβe-ø-at
cut-CNG-and
vb2-conn-enc
denat,
den-at
den-at
and-and
co-enc
denat,
den-at
dene-at
with-and
po-enc
tide
tide
tide
this
pr
tide
tide-ø
tide-ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
tide
tide-ø
tide-ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
tular
tular
tular
matchmaker
no
denat
den-at
den-at
and-and
co-enc
denat
den-at
dene-at
with-and
po-enc
t͡ɕot
t͡ɕot
t͡ɕot
very
av
t͡ɕot
t͡ɕot
t͡ɕot
number
no
mutlanəʃna.ː
mutlanə-ʃ-na
mutlane-ʃ-na
talk-PST1-1PL
vb2-tense-pers



1-3-9-69


osəp kugəzat peʃ raʃ ojlen kolten: βurgem uke moɲ manən, ənəʃt ør, oksa lijeʃ gən, βurgem lijeʃ, manən.

osəp
osəp
osəp
Osyp
na
kugəzat
kugəza-t
kugəza-et
old.man-2SG
no-poss
kugəzat
kugəza-t
kugəza-at
old.man-and
no-enc
peʃ
peʃ
peʃ
very
av
raʃ
raʃ
raʃ
clear
ad/av
ojlen
ojl-en-ø
ojlo-en-ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ojlen
ojl-en
ojlo-en
talk-CVB
vb2-adv
kolten:
kolt-en-ø
kolto-en-ø
send-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kolten:
kolt-en
kolto-en
send-CVB
vb2-adv
βurgem
βurgem
βurgem
clothes
no
βurgem
βurg-em
βurgo-em
stem-1SG
no-poss
βurgem
βurg-em
βurgo-em
be.worried-1SG
vb2-pers
βurgem
βurg-em-ø
βurgo-em-ø
stem-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
βurgem
βurg-em-ø
βurgo-em-ø
stem-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
βurgem
βurg-em-ø
βurgo-em-ø
stem-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
uke
uke
uke
no
ad/no/pa
moɲ
moɲ
moɲ
and.the.like
pa
manən,
manən
manən
that
co
manən,
man-ən-ø
man-n-ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
manən,
man-ən
man-n
say-CVB
vb1-adv
ənəʃt
ən-əʃt
ən-əʃt
NEG-IMP.3PL
vb-mood.pers
ør,
ør
ør
slope
no
ør,
ør-ø
ør-ø
be.surprised-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ør,
ør-ø
ør-ø
be.surprised-CNG
vb1-conn
ør,
ør-ø
ør-ø
be.surprised-CVB
vb1-adv
oksa
oksa
oksa
money
no
lijeʃ
lijeʃ
lijeʃ
soon
pa
lijeʃ
lij-eʃ
lij-eʃ
be-3SG
vb1-pers
gən,
gən
gən
if
co/pa
βurgem
βurgem
βurgem
clothes
no
βurgem
βurg-em
βurgo-em
stem-1SG
no-poss
βurgem
βurg-em
βurgo-em
be.worried-1SG
vb2-pers
βurgem
βurg-em-ø
βurgo-em-ø
stem-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
βurgem
βurg-em-ø
βurgo-em-ø
stem-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
βurgem
βurg-em-ø
βurgo-em-ø
stem-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
lijeʃ,
lijeʃ
lijeʃ
soon
pa
lijeʃ,
lij-eʃ
lij-eʃ
be-3SG
vb1-pers
manən.
manən
manən
that
co
manən.
man-ən-ø
man-n-ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
manən.
man-ən
man-n
say-CVB
vb1-adv



1-3-9-70


— om kaj, at͡ɕij, it økəmlø!.ː

om
o-m
o-m
NEG-1SG
vb-pers
om
om
om
ohm
no
kaj,
kaj
kaj
X
in
kaj,
kaj
kaj
aftergrass
no
kaj,
kaj-ø
kaje-ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
kaj,
kaj-ø
kaje-ø
go-CNG
vb2-conn
at͡ɕij,
at͡ɕij
at͡ɕij
father
no
it
it
it
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
økəmlø!.ː
økəmlø
økəmlø
compulsory
ad
økəmlø!.ː
økəmlø-ø
økəmlø-ø
force-IMP.2SG
vb2-mood.pers
økəmlø!.ː
økəmlø-ø
økəmlø-ø
force-CNG
vb2-conn



1-3-9-71


t͡ɕat͡ɕi, ysteltør gət͡ɕ lektən, tygø kajaʃ tyŋale, tudəm tygø əʃt luk.

t͡ɕat͡ɕi,
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
ysteltør
ysteltør
ysteltør
place.at.table
no
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
lektən,
lekt-ən-ø
lekt-n-ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
lektən,
lekt-ən
lekt-n
go-CVB
vb1-adv
tygø
tygø
tygø
outside
av
kajaʃ
kaj-aʃ
kaje-aʃ
go-INF
vb2-inf
tyŋale,
tyŋal-ʲe
tyŋal-je
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers
tudəm
tudəm
tudəm
him/her
pr
tudəm
tudo-m
tudo-m
3SG-ACC
pr-case
tygø
tygø
tygø
outside
av
əʃt
ə-ʃ-t
ə-ʃ-t
NEG-PST-3PL
vb-tense-pers
luk.
luk
luk
corner
no
luk.
luk
luk
X
no
luk.
luk
luk
X
no
luk.
luk-ø
lukt-ø
lead.out-IMP.2SG
vb1-mood.pers
luk.
luk-ø
lukt-ø
lead.out-CNG
vb1-conn
luk.
luk-ø
lukt-ø
lead.out-CVB
vb1-adv



1-3-9-72


tide ʒaplan pørtont͡ɕəl tit͡ɕ kalək pogənen.

tide
tide
tide
this
pr
tide
tide-ø
tide-ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
tide
tide-ø
tide-ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
ʒaplan
ʒaplan
ʒaplan
for.a.time
av
ʒaplan
ʒap-lan
ʒap-lan
time-DAT
no-case
ʒaplan
ʒap-la-n
ʒap-la-n
time-PL-GEN
no-num-case
pørtont͡ɕəl
*ː
*ː
***
***
tit͡ɕ
tit͡ɕ
tit͡ɕ
full
ad/av/po
kalək
kalək
kalək
people
no
pogənen.
pogən-en-ø
pogəno-en-ø
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
pogənen.
pogən-en
pogəno-en
gather-CVB
vb2-adv



1-3-9-73


kudβet͡ɕəʃte, ureməʃte ʃogəltʃat ulo.

kudβet͡ɕəʃte,
kudβet͡ɕəʃte
kudβet͡ɕəʃte
Kudvechyshte
na
ureməʃte
urem-əʃte
urem-ʃte
street-INE
no-case
ʃogəltʃat
ʃogəlt-ʃ-at
ʃogəlt-ʃe-at
stand-PTCP.ACT-and
vb1-ad-enc
ʃogəltʃat
ʃogəlt-ø-ʃ-at
ʃogəlt-ø-ʒe-at
stand-CNG-3SG-and
vb1-conn-poss-enc
ʃogəltʃat
ʃogəlt-ø-ʃ-at
ʃogəlt-ø-ʒe-at
stand-CVB-3SG-and
vb1-adv-poss-enc
ulo.
ulo
ulo
is
ad/no/vb



1-3-9-74


lopnur pojan t͡ɕuʒganən ergəʒe jaʃaj ydər dek tolmo ala-kuʃet͡ɕ jal mut͡ɕko ʃarlenat ʃuən.

lopnur
lopnur
lopnur
Lopnur
na
pojan
pojan
pojan
rich
ad/av/no
t͡ɕuʒganən
t͡ɕuʒga-n-ən
t͡ɕuʒga-an-n
coarse-with-GEN
ad-deriv.ad-case
t͡ɕuʒganən
t͡ɕuʒga-n-ən
t͡ɕuʒga-n-n
coarse-GEN-GEN
ad-case-case
ergəʒe
ergə-ʒe
erge-ʒe
son-3SG
no-poss
ergəʒe
ergə-ʒe
erge-ʒe
warp-IMP.3SG
vb2-mood.pers
ergəʒe
ergə-ʒe
erge-ʒe
reap-IMP.3SG
vb2-mood.pers
ergəʒe
ergə-ø-ʒe
erge-ø-ʒe
warp-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ergəʒe
ergə-ø-ʒe
erge-ø-ʒe
reap-CNG-3SG
vb2-conn-poss
jaʃaj
jaʃaj
jaʃaj
Yashay
na
ydər
ydər
ydər
daughter
no
ydər
ydər
ydər
Virgo
no
dek
dek
dek
to
po
tolmo
tolmo
tolmo
arrival
ad
tolmo
tol-mo
tol-me
come-PTCP.PASS
vb1-ad
ala-kuʃet͡ɕ
ala-kuʃet͡ɕ
ala-kuʃet͡ɕ
from.somewhere
av/pr
jal
jal
jal
village
no
mut͡ɕko
mut͡ɕko
mut͡ɕko
completely
av/po
ʃarlenat
ʃarl-en-at
ʃarle-en-at
widen-PST2-2SG
vb2-tense-pers
ʃarlenat
ʃarl-ena-t
ʃarle-ena-at
widen-1PL-and
vb2-pers-enc
ʃarlenat
ʃarl-en-ø-at
ʃarle-en-ø-at
widen-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
ʃarlenat
ʃarl-en-at
ʃarle-en-at
widen-CVB-and
vb2-adv-enc
ʃuən.
ʃuən
ʃuən
no.matter
pa
ʃuən.
ʃu-ən
ʃu-n
bran-GEN
no-case
ʃuən.
ʃu-ən
ʃu-n
bristle-GEN
no-case
ʃuən.
ʃu-ən
ʃu-n
eye-GEN
no-case
ʃuən.
ʃu-ən
ʃu-n
spring.water-GEN
no-case
ʃuən.
ʃu-ən-ø
ʃu-n-ø
reach-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃuən.
ʃu-ən-ø
ʃu-n-ø
ferment-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃuən.
ʃu-ən-ø
ʃu-n-ø
whittle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃuən.
ʃu-ən
ʃu-n
reach-CVB
vb1-adv
ʃuən.
ʃu-ən
ʃu-n
ferment-CVB
vb1-adv
ʃuən.
ʃu-ən
ʃu-n
whittle-CVB
vb1-adv



1-3-9-75


t͡ɕat͡ɕim japar aβəren kut͡ɕəʃ.

t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
Chachim
na
japar
japar
japar
Yapar
na
aβəren
aβər-en-ø
aβəre-en-ø
surround-PST2-3SG
vb2-tense-pers
aβəren
aβər-en
aβəre-en
surround-CVB
vb2-adv
kut͡ɕəʃ.
kut͡ɕəʃ
kut͡ɕəʃ
endurance
no
kut͡ɕəʃ.
kut͡ɕə-ʃ
kut͡ɕo-ʃ
ascarid-ILL
no-case
kut͡ɕəʃ.
kut͡ɕə-ʃ-ø
kut͡ɕo-ʃ-ø
hold-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-76


vedat βate mijen piʒe.

vedat
vedat
vedat
Vedat
na
βate
βate
βate
wife
no
βate
βate
βate
absorbent.cotton
no
mijen
mij-en-ø
mije-en-ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
mijen
mij-en
mije-en
come-CVB
vb2-adv
piʒe.
piʒ-e
piʒ-je
stick-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-7ː


vedat koklaʃ purəʃ.

vedat
vedat
vedat
Vedat
na
koklaʃ
koklaʃ
koklaʃ
into
av/po
koklaʃ
kokla-ʃ
kokla-ʃ
distance-ILL
ad/no-case
koklaʃ
kokla-ʃ
kokla-eʃ
distance-LAT
ad/no-case
koklaʃ
kok-la-ʃ
kok-la-ʃ
cook-PL-ILL
no-num-case
koklaʃ
kok-la-ʃ
kok-la-ʃ
two-PL-ILL
nm-num-case
koklaʃ
kok-la-ʃ
kok-la-eʃ
cook-PL-LAT
no-num-case
koklaʃ
kok-la-ʃ
kok-la-eʃ
two-PL-LAT
nm-num-case
purəʃ.
purəʃ
purəʃ
nase
no
purəʃ.
purə-ʃ-ø
puro-ʃ-ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-78


t͡ɕəlanat temlat, t͡ɕəlanat aŋərtarat.

t͡ɕəlanat
t͡ɕəlan-at
t͡ɕəlan-at
all-and
av/pr-enc
t͡ɕəlanat
t͡ɕəla-na-t
t͡ɕəla-na-at
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
t͡ɕəlanat
t͡ɕəla-n-at
t͡ɕəla-an-at
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
t͡ɕəlanat
t͡ɕəl-an-at
t͡ɕəl-an-at
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
t͡ɕəlanat
t͡ɕəla-n-at
t͡ɕəla-n-at
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
temlat,
teml-at
temle-at
offer-3PL
vb2-pers
temlat,
teml-a-t
temle-a-at
offer-3SG-and
vb2-pers-enc
temlat,
teml-ø-at
temle-ø-at
offer-CNG-and
vb2-conn-enc
temlat,
te-m-la-t
te-em-la-at
2PL-1SG-COMP-and
pr-poss-case-enc
temlat,
te-m-la-t
te-em-la-at
you-1SG-PL-and
pr-poss-num-enc
t͡ɕəlanat
t͡ɕəlan-at
t͡ɕəlan-at
all-and
av/pr-enc
t͡ɕəlanat
t͡ɕəla-na-t
t͡ɕəla-na-at
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
t͡ɕəlanat
t͡ɕəla-n-at
t͡ɕəla-an-at
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
t͡ɕəlanat
t͡ɕəl-an-at
t͡ɕəl-an-at
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
t͡ɕəlanat
t͡ɕəla-n-at
t͡ɕəla-n-at
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
aŋərtarat.
aŋərtar-at
aŋərtare-at
give.off.carbon.monoxide-3PL
vb2-pers
aŋərtarat.
aŋərtar-a-t
aŋərtare-a-at
give.off.carbon.monoxide-3SG-and
vb2-pers-enc
aŋərtarat.
aŋərtar-ø-at
aŋərtare-ø-at
give.off.carbon.monoxide-CNG-and
vb2-conn-enc



1-3-9-79


t͡ɕat͡ɕin βujʒəlanat βəʒ-βuʒ βele t͡ɕut͡ɕeʃ.

t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
Chachin
na
βujʒəlanat
βuj-ʒə-lan-at
βuj-ʒe-lan-at
head-3SG-DAT-and
no-poss-case-enc
βujʒəlanat
βuj-ʒə-la-n-at
βuj-ʒe-la-n-at
head-3SG-PL-GEN-and
no-poss-num-case-enc
βəʒ-βuʒ
βəʒ-βuʒ
βəʒ-βuʒ
X
de
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele-ø
βele-ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-ʲe
βel-je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele-ø
βele-ø
spill-CNG
vb2-conn
t͡ɕut͡ɕeʃ.
t͡ɕut͡ɕ-eʃ
t͡ɕut͡ɕ-eʃ
seem-3SG
vb1-pers



1-3-9-80


t͡ɕat͡ɕi uməlenat əʃ ʃukto, ala-kø araka t͡ɕarkam kut͡ɕəktəʃ, ala-kuze lije, t͡ɕat͡ɕi arakam podəl koltəʃ, tunamak uten kajen ʃortən koltəʃ.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
uməlenat
uməl-en-at
uməlo-en-at
understand-PST2-2SG
vb2-tense-pers
uməlenat
uməl-ena-t
uməlo-ena-at
understand-1PL-and
vb2-pers-enc
uməlenat
uməl-en-ø-at
uməlo-en-ø-at
understand-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
uməlenat
uməl-en-at
uməlo-en-at
understand-CVB-and
vb2-adv-enc
əʃ
ə-ʃ-ø
ə-ʃ-ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
ʃukto,
ʃukto-ø
ʃukto-ø
succeed.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃukto,
ʃukto-ø
ʃukto-ø
succeed.in-CNG
vb2-conn
ʃukto,
ʃu-kto-ø
ʃu-kte-ø
reach-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
ʃukto,
ʃu-kto-ø
ʃu-kte-ø
ferment-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
ʃukto,
ʃu-kto-ø
ʃu-kte-ø
whittle-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
ʃukto,
ʃu-kto-ø
ʃu-kte-ø
reach-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
ʃukto,
ʃu-kto-ø
ʃu-kte-ø
ferment-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
ʃukto,
ʃu-kto-ø
ʃu-kte-ø
whittle-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
ala-kø
ala-kø
ala-kø
somebody
pr
araka
araka
araka
vodka
no
t͡ɕarkam
t͡ɕarka-m
t͡ɕarka-m
glass-ACC
no-case
t͡ɕarkam
t͡ɕarka-m
t͡ɕarka-em
glass-1SG
no-poss
t͡ɕarkam
t͡ɕarka-m-ø
t͡ɕarka-em-ø
glass-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
t͡ɕarkam
t͡ɕarka-m-ø
t͡ɕarka-em-ø
glass-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
t͡ɕarkam
t͡ɕarka-m-ø
t͡ɕarka-em-ø
glass-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
kut͡ɕəktəʃ,
kut͡ɕəktəʃ
kut͡ɕəktəʃ
fastener
no
kut͡ɕəktəʃ,
kut͡ɕəktə-ʃ-ø
kut͡ɕəkto-ʃ-ø
hand-PST1-3SG
vb2-tense-pers
kut͡ɕəktəʃ,
kut͡ɕə-ktə-ʃ-ø
kut͡ɕo-kte-ʃ-ø
hold-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
ala-kuze
ala-kuze
ala-kuze
somehow
av/pr
lije,
lij-e
lij-je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
arakam
araka-m
araka-m
vodka-ACC
no-case
arakam
araka-m
araka-em
vodka-1SG
no-poss
arakam
araka-m-ø
araka-em-ø
vodka-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
arakam
araka-m-ø
araka-em-ø
vodka-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
arakam
araka-m-ø
araka-em-ø
vodka-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
podəl
podəl-ø
podəl-ø
sip-IMP.2SG
vb1-mood.pers
podəl
podəl-ø
podəl-ø
sip-CNG
vb1-conn
podəl
podəl-ø
podəl-ø
sip-CVB
vb1-adv
koltəʃ,
koltəʃ
koltəʃ
conductivity
no
koltəʃ,
koltə-ʃ-ø
kolto-ʃ-ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers
tunamak
tunamak
tunamak
immediately
av
tunamak
tunam-ak
tunam-ak
then-STR
av-enc
tunamak
tuna-m-ak
tuna-m-ak
heifer-ACC-STR
no-case-enc
tunamak
tuna-m-ak
tuna-em-ak
heifer-1SG-STR
no-poss-enc
tunamak
tuna-m-a-k
tuna-em-a-ak
heifer-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
tunamak
tu-na-m-ak
tu-na-m-ak
that-1PL-ACC-STR
pr-poss-case-enc
tunamak
tu-na-m-ak
tu-na-m-ak
gland-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
tunamak
tu-na-m-ak
tu-na-m-ak
banner-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
tunamak
tuna-m-ø-ak
tuna-em-ø-ak
heifer-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
tunamak
tuna-m-ø-ak
tuna-em-ø-ak
heifer-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
tunamak
tuna-m--ak
tuna-em-je-ak
heifer-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
uten
uten
uten
very
av
uten
ut-en-ø
uto-en-ø
become.superfluous-PST2-3SG
vb2-tense-pers
uten
ut-en-ø
uto-en-ø
hurt-PST2-3SG
vb2-tense-pers
uten
ut-en
uto-en
become.superfluous-CVB
vb2-adv
uten
ut-en
uto-en
hurt-CVB
vb2-adv
kajen
kaj-en-ø
kaje-en-ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kajen
kaj-en
kaje-en
go-CVB
vb2-adv
ʃortən
ʃort-ən
ʃort-n
shorts-GEN
no-case
ʃortən
ʃort-ən
ʃort-n
lamentation-GEN
no-case
ʃortən
ʃort-ən-ø
ʃort-n-ø
cry-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃortən
ʃort-ən
ʃort-n
cry-CVB
vb1-adv
koltəʃ.
koltəʃ
koltəʃ
conductivity
no
koltəʃ.
koltə-ʃ-ø
kolto-ʃ-ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-81


t͡ɕat͡ɕin ʃortmo nigømat əʃ ørəktare: marlan kajʃe ydər ʃortman.

t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
Chachin
na
ʃortmo
ʃortmo
ʃortmo
crying
ad
ʃortmo
ʃort-mo
ʃort-me
cry-PTCP.PASS
vb1-ad
nigømat
ɲigøm-at
ɲigøm-at
nobody-and
pr-enc
nigømat
ɲigø-m-at
ɲigø-m-at
nobody-ACC-and
pr-case-enc
əʃ
ə-ʃ-ø
ə-ʃ-ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
ørəktare:
ørəktare-ø
ørəktare-ø
surprise-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ørəktare:
ørəktare-ø
ørəktare-ø
surprise-CNG
vb2-conn
marlan
marlan
marlan
marrying
av
marlan
marla-n
marla-an
Mari-with
ad/av-deriv.ad
marlan
marla-n
marla-n
Mari-GEN
ad/av-case
kajʃe
*ː
*ː
***
***
ydər
ydər
ydər
daughter
no
ydər
ydər
ydər
Virgo
no
ʃortman.
ʃortm-an
ʃortmo-an
crying-with
ad-deriv.ad
ʃortman.
ʃort-man
ʃort-man
cry-INF.NEC
vb1-inf
ʃortman.
ʃort-m-an
ʃort-me-an
cry-PTCP.PASS-with
vb1-ad-deriv.ad



1-3-9-82


araka t͡ɕarka kid gət͡ɕ kidəʃ pørt mut͡ɕko kajəʃ.ː

araka
araka
araka
vodka
no
t͡ɕarka
t͡ɕarka
t͡ɕarka
glass
no
kid
kid
kid
hand
no
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
kidəʃ
kid-əʃ
kid-ʃ
hand-ILL
no-case
pørt
pørt
pørt
house
no
mut͡ɕko
mut͡ɕko
mut͡ɕko
completely
av/po
kajəʃ.ː
kaj-əʃ
kaj-ʃ
aftergrass-ILL
no-case
kajəʃ.ː
kajə-ʃ-ø
kaje-ʃ-ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-83


t͡ɕat͡ɕim ulo jal dene jyaʃ tyŋaʎət͡ɕ.

t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
Chachim
na
ulo
ulo
ulo
is
ad/no/vb
jal
jal
jal
village
no
dene
dene
dene
with
po
jyaʃ
jy-aʃ
jy-aʃ
drink-INF
vb1-inf
tyŋaʎət͡ɕ.
tyŋal-ʲət͡ɕ
tyŋal-ət͡ɕ
start-PST1.2SG
vb1-tense.pers
tyŋaʎət͡ɕ.
tyŋal-ʲət͡ɕ
tyŋal-ət͡ɕ
start-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-9-84


t͡ɕat͡ɕin syanʒe iʎan ket͡ɕe det͡ɕ ont͡ɕət͡ɕ, izarɲan, lije.

t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
Chachin
na
syanʒe
syan-ʒe
syan-ʒe
wedding-3SG
no-poss
iʎan
iʎan
iʎan
Saint.Elijah's.Day
ad
ket͡ɕe
ket͡ɕe
ket͡ɕe
sun
no
ket͡ɕe
ket͡ɕe-ø
ket͡ɕe-ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ket͡ɕe
ket͡ɕe-ø
ket͡ɕe-ø
hang-CNG
vb2-conn
det͡ɕ
det͡ɕ
det͡ɕ
from
po
ont͡ɕət͡ɕ,
ont͡ɕət͡ɕ
ont͡ɕət͡ɕ
from.in.front.of
av/po
izarɲan,
izarɲan
izarɲan
on.Thursday
av
izarɲan,
izarɲa-n
izarɲa-an
Thursday-with
no-deriv.ad
izarɲan,
izarɲa-n
izarɲa-n
Thursday-GEN
no-case
lije.
lij-e
lij-je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-85


syan peʃ kugu, latβit͡ɕ orβa tolən.ː

syan
syan
syan
wedding
no
peʃ
peʃ
peʃ
very
av
kugu,
kugu
kugu
big
ad/no
latβit͡ɕ
latβit͡ɕ
latβit͡ɕ
fifteen
nm
orβa
orβa
orβa
cart
no
tolən.ː
tol-ən-ø
tol-n-ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
tolən.ː
tol-ən
tol-n
come-CVB
vb1-adv



1-3-9-86


t͡ɕat͡ɕi ket͡ɕ-məɲar ʃorto gənat, ket͡ɕ-məɲar mut͡ɕəʃtaʃ tøt͡ɕəʃ gənat, makar det͡ɕ utlen əʃ kert.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
ket͡ɕ-məɲar
ket͡ɕ-məɲar
ket͡ɕ-məɲar
however.many
av/pr
ʃorto
ʃort-o
ʃort-je
cry-PST1.3SG
vb1-tense.pers
gənat,
gənat
gənat
even.though
co/pa
gənat,
gəna-t
gəna-at
only-and
pa-enc
gənat,
gən-at
gən-at
if-and
co/pa-enc
ket͡ɕ-məɲar
ket͡ɕ-məɲar
ket͡ɕ-məɲar
however.many
av/pr
mut͡ɕəʃtaʃ
mut͡ɕəʃt-aʃ
mut͡ɕəʃto-aʃ
come.unfastened-INF
vb2-inf
tøt͡ɕəʃ
tøt͡ɕə-ʃ-ø
tøt͡ɕø-ʃ-ø
try-PST1-3SG
vb2-tense-pers
gənat,
gənat
gənat
even.though
co/pa
gənat,
gəna-t
gəna-at
only-and
pa-enc
gənat,
gən-at
gən-at
if-and
co/pa-enc
makar
makar
makar
Makar
na
det͡ɕ
det͡ɕ
det͡ɕ
from
po
utlen
utl-en-ø
utlo-en-ø
escape-PST2-3SG
vb2-tense-pers
utlen
utl-en
utlo-en
escape-CVB
vb2-adv
əʃ
ə-ʃ-ø
ə-ʃ-ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
kert.
kert-ø
kert-ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kert.
kert-ø
kert-ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kert.
kert-ø
kert-ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
kert.
kert-ø
kert-ø
swaddle-CNG
vb1-conn
kert.
kert-ø
kert-ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
kert.
kert-ø
kert-ø
swaddle-CVB
vb1-adv



1-3-9-87


vedat βate t͡ɕəlt agi jogorla orolen koʃto.

vedat
vedat
vedat
Vedat
na
βate
βate
βate
wife
no
βate
βate
βate
absorbent.cotton
no
t͡ɕəlt
t͡ɕəlt
t͡ɕəlt
completely
av/pa
agi
agi
agi
Agi
na
jogorla
jogorla
jogorla
Yogorla
na
orolen
orol-en-ø
orolo-en-ø
guard-PST2-3SG
vb2-tense-pers
orolen
orol-en
orolo-en
guard-CVB
vb2-adv
koʃto.
koʃto-ø
koʃto-ø
dry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
koʃto.
koʃt-o
koʃt-je
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers
koʃto.
koʃto-ø
koʃto-ø
dry-CNG
vb2-conn



1-3-9-8ː


poʃkudo-βlak ʃukəʒo peʃ t͡ɕamanen ulət.

poʃkudo-βlak
poʃkudo-βlak
poʃkudo-βlak
neighbor-PL
no-num
ʃukəʒo
ʃukəʒo
ʃukəʒo
many.people
no
ʃukəʒo
ʃukə-ʒo
ʃuko-ʒe
a.lot-3SG
ad/av/no-poss
peʃ
peʃ
peʃ
very
av
t͡ɕamanen
t͡ɕamanen
t͡ɕamanen
sympathetically
av
t͡ɕamanen
t͡ɕaman-en-ø
t͡ɕamane-en-ø
pity-PST2-3SG
vb2-tense-pers
t͡ɕamanen
t͡ɕaman-en
t͡ɕamane-en
pity-CVB
vb2-adv
ulət.
ul-ət
ul-ət
be-3PL
vb1-pers



1-3-9-89


— jaʃaj ʃke ydərʒəm molan təge økəmeʃ pua?

jaʃaj
jaʃaj
jaʃaj
Yashay
na
ʃke
ʃke
ʃke
REFL
pr
ydərʒəm
ydər-ʒə-m
ydər-ʒe-m
daughter-3SG-ACC
no-poss-case
ydərʒəm
ydər-ʒə-m
ydər-ʒe-m
Virgo-3SG-ACC
no-poss-case
molan
molan
molan
for.what
av/pr
molan
mol-an
molo-an
other-with
no/pr-deriv.ad
molan
mo-lan
mo-lan
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
molan
mo-la-n
mo-la-n
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
təge
təge
təge
so
av/pa/pr
økəmeʃ
økəmeʃ
økəmeʃ
by.force
av
økəmeʃ
økəm-eʃ
økəm-eʃ
by.force-LAT
ad/av-case
pua?
pu-a
puo-a
give-3SG
vb2-pers
pua?
pu-a
puo-a
blow-3SG
vb2-pers



1-3-9-90


— maneʃ iktəʒe.

maneʃ
maneʃ
maneʃ
it.is.said
av
maneʃ
man-eʃ
man-eʃ
say-3SG
vb1-pers
iktəʒe.
iktəʒe
iktəʒe
one.of.them
pr
iktəʒe.
iktə-ʒe
ikte-ʒe
one-3SG
nm/pr-poss



1-3-9-91


— t͡ɕuʒgan osəp gaj pojanʒe kum βolostʲəʃtəʒat uke.

t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
osəp
osəp
osəp
Osyp
na
gaj
gaj
gaj
like
ad/av/pa/po
pojanʒe
pojan-ʒe
pojan-ʒe
rich-3SG
ad/av/no-poss
kum
kum
kum
godfather.of.one's.child
no
kum
kum
kum
three
nm
βolostʲəʃtəʒat
βolostʲ-əʃtə-ʒ-at
βolostʲ-ʃte-ʒe-at
volost-INE-3SG-and
no-case-poss-enc
uke.
uke
uke
no
ad/no/pa



1-3-9-92


jaʃaj pojan jeŋ dene rodəm əʃtəneʒe, — βesəʒe uməltara.

jaʃaj
jaʃaj
jaʃaj
Yashay
na
pojan
pojan
pojan
rich
ad/av/no
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
dene
dene
dene
with
po
rodəm
rod-əm
rod-m
genus-ACC
no-case
rodəm
rodə-m
rodo-m
relative-ACC
no-case
əʃtəneʒe, —
əʃtə-ne-ʒe
əʃte-ne-ʒe
do-DES-3SG
vb2-mood-pers
βesəʒe
βesə-ʒe
βese-ʒe
different-3SG
ad/no/pr-poss
uməltara.
uməltar-a
uməltare-a
explain-3SG
vb2-pers



1-3-9-93


— pijənat ʃəlʒe koja, da kot͡ɕkaʃ ok jørø, — maneʃ kumʃəʒo.

pijənat
pij-ən-at
pij-n-at
dog-GEN-and
no-case-enc
ʃəlʒe
ʃəl-ʒe
ʃəl-ʒe
meat-3SG
no-poss
ʃəlʒe
ʃəl-ʒe
ʃəl-ʒe
hide-IMP.3SG
vb1-mood.pers
ʃəlʒe
ʃəl-ø-ʒe
ʃəl-ø-ʒe
hide-CNG-3SG
vb1-conn-poss
ʃəlʒe
ʃəl-ø-ʒe
ʃəl-ø-ʒe
hide-CVB-3SG
vb1-adv-poss
koja,
koja
koja
fat
ad/no
da
da
da
and
co
da
da
da
yes
pa
kot͡ɕkaʃ
kot͡ɕk-aʃ
kot͡ɕk-aʃ
eat-INF
vb1-inf
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
jørø, —
jørø-ø
jørø-ø
roll-IMP.2SG
vb2-mood.pers
jørø, —
jørø-ø
jørø-ø
mix-IMP.2SG
vb2-mood.pers
jørø, —
jørø-ø
jørø-ø
go.out-IMP.2SG
vb2-mood.pers
jørø, —
jørø-ø
jørø-ø
be.satisfying-IMP.2SG
vb2-mood.pers
jørø, —
jørø-ø
jørø-ø
roll-CNG
vb2-conn
jørø, —
jørø-ø
jørø-ø
mix-CNG
vb2-conn
jørø, —
jørø-ø
jørø-ø
go.out-CNG
vb2-conn
jørø, —
jørø-ø
jørø-ø
be.satisfying-CNG
vb2-conn
maneʃ
maneʃ
maneʃ
it.is.said
av
maneʃ
man-eʃ
man-eʃ
say-3SG
vb1-pers
kumʃəʒo.
kumʃə-ʒo
kumʃo-ʒe
third-3SG
av/nm-poss



1-3-9-94


jaʃaj den βatəʒe, kernakak, pojanlan kuanenət.

jaʃaj
jaʃaj
jaʃaj
Yashay
na
den
den
den
and
co
βatəʒe,
βatə-ʒe
βate-ʒe
wife-3SG
no-poss
βatəʒe,
βatə-ʒe
βate-ʒe
absorbent.cotton-3SG
no-poss
kernakak,
kernakak
kernakak
really
pa
kernakak,
kernak-ak
kernak-ak
really-STR
pa-enc
pojanlan
pojanl-an
pojanle-an
rich-with
ad-deriv.ad
pojanlan
pojan-lan
pojan-lan
rich-DAT
ad/av/no-case
pojanlan
pojan-la-n
pojan-la-n
rich-PL-GEN
ad/av/no-num-case
kuanenət.
kuan-en-ət
kuane-en-ət
rejoice-PST2-3PL
vb2-tense-pers



1-3-9-95


utlarakʃe jaʃaj βate kuanen.

utlarakʃe
utlarakʃe
utlarakʃe
mainly
av
utlarakʃe
utlarak-ʃe
utlarak-ʒe
more-3SG
av-poss
utlarakʃe
utla-rak-ʃe
utla-rak-ʒe
more-COMP-3SG
av/po-deg-poss
utlarakʃe
utl-a-rak-ʃe
utlo-a-rak-ʒe
escape-3SG-COMP-3SG
vb2-pers-deg-poss
jaʃaj
jaʃaj
jaʃaj
Yashay
na
βate
βate
βate
wife
no
βate
βate
βate
absorbent.cotton
no
kuanen.
kuanen
kuanen
happily
av
kuanen.
kuan-en-ø
kuane-en-ø
rejoice-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kuanen.
kuan-en
kuane-en
rejoice-CVB
vb2-adv



1-3-9-96


«tudən rodəʒ gaj iktənat tide jaləʃte ok lij.ː

«tudən
tudən
tudən
his/her
pr
«tudən
tudo-n
tudo-n
3SG-GEN
pr-case
rodəʒ
rodə-ʒ
rodo-ʒe
relative-3SG
no-poss
gaj
gaj
gaj
like
ad/av/pa/po
iktənat
iktən-at
iktən-at
alone-and
av-enc
iktənat
iktə-na-t
ikte-na-at
one-1PL-and
nm/pr-poss-enc
iktənat
iktə-n-at
ikte-n-at
one-GEN-and
nm/pr-case-enc
tide
tide
tide
this
pr
tide
tide-ø
tide-ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
tide
tide-ø
tide-ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
jaləʃte
jal-əʃte
jal-ʃte
village-INE
no-case
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
lij.ː
lij-ø
lij-ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
lij.ː
lij-ø
lij-ø
be-CNG
vb1-conn
lij.ː
lij-ø
lij-ø
be-CVB
vb1-adv



1-3-9-97


adak makar — t͡ɕuʒgan kuβan jøratəme meʒnet͡ɕ ergəʒe.

adak
adak
adak
again
av
makar —
makar
makar
Makar
na
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kuβan
kuβa-n
kuβa-an
old.woman-with
no-deriv.ad
kuβan
kuβa-n
kuβa-an
reddish-brown-with
ad-deriv.ad
kuβan
kuβ-an
kuβo-an
bran-with
no-deriv.ad
kuβan
kuβa-n
kuβa-n
old.woman-GEN
no-case
kuβan
kuβa-n
kuβa-n
reddish-brown-GEN
ad-case
jøratəme
jøratəme
jøratəme
dear
ad
jøratəme
jøratə-me
jørate-me
love-PTCP.PASS
vb2-ad
meʒnet͡ɕ
meʒnet͡ɕ
meʒnet͡ɕ
lastborn
ad/no
ergəʒe.
ergə-ʒe
erge-ʒe
son-3SG
no-poss
ergəʒe.
ergə-ʒe
erge-ʒe
warp-IMP.3SG
vb2-mood.pers
ergəʒe.
ergə-ʒe
erge-ʒe
reap-IMP.3SG
vb2-mood.pers
ergəʒe.
ergə-ø-ʒe
erge-ø-ʒe
warp-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ergəʒe.
ergə-ø-ʒe
erge-ø-ʒe
reap-CNG-3SG
vb2-conn-poss



1-3-9-98


t͡ɕat͡ɕi, aŋəra, ala-mogaj tugaj orade sakar βert͡ɕ ojgəra.

t͡ɕat͡ɕi,
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
aŋəra,
aŋəra
aŋəra
stupid
ad/no
ala-mogaj
ala-mogaj
ala-mogaj
some
ad/av/pr
tugaj
tugaj
tugaj
such
ad/av/pr
orade
orade
orade
fool
ad/no
sakar
sakar
sakar
Sakar
na
βert͡ɕ
βert͡ɕ
βert͡ɕ
for
po
ojgəra.
ojgər-a
ojgəro-a
grieve-3SG
vb2-pers



1-3-9-9ː


kernakak, jumo pyrəməm niguzeat ajdeme erten kajen ok kert.

kernakak,
kernakak
kernakak
really
pa
kernakak,
kernak-ak
kernak-ak
really-STR
pa-enc
jumo
jumo
jumo
god
in/no
pyrəməm
pyrəmə-m
pyrəmø-m
destined-ACC
ad-case
pyrəməm
pyrə-mə-m
pyrø-me-m
be.destined-PTCP.PASS-ACC
vb2-ad-case
pyrəməm
pyrə-mə-m
pyrø-me-m
wrinkle-PTCP.PASS-ACC
vb2-ad-case
niguzeat
ɲiguzeat
ɲiguzeat
in.no.way
av
niguzeat
ɲiguze-at
ɲiguze-at
in.no.way-and
av/pr-enc
ajdeme
ajdeme
ajdeme
human
no
erten
erten
erten
very
av
erten
ert-en-ø
erte-en-ø
pass-PST2-3SG
vb2-tense-pers
erten
ert-en
erte-en
pass-CVB
vb2-adv
kajen
kaj-en-ø
kaje-en-ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kajen
kaj-en
kaje-en
go-CVB
vb2-adv
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
kert.
kert-ø
kert-ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kert.
kert-ø
kert-ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kert.
kert-ø
kert-ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
kert.
kert-ø
kert-ø
swaddle-CNG
vb1-conn
kert.
kert-ø
kert-ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
kert.
kert-ø
kert-ø
swaddle-CVB
vb1-adv



1-3-9-10ː


sade sakaret adak lat͡ɕak elnet oləkeʃ βereʃtən.ː» jaʃaj βate uʃəʒ dene təge ʃona.

sade
sade
sade
that
pr
sakaret
sakaret
sakaret
Sakaret
na
adak
adak
adak
again
av
lat͡ɕak
lat͡ɕak
lat͡ɕak
X
av
lat͡ɕak
lat͡ɕ-ak
lat͡ɕ-ak
just-STR
av/no/pa-enc
lat͡ɕak
lat͡ɕ-ak
lat͡ɕ-ak
swim.bladder-STR
no-enc
lat͡ɕak
lat͡ɕ-ak
lat͡ɕe-ak
basket-STR
no-enc
lat͡ɕak
lat͡ɕ-ak
lat͡ɕe-ak
roller-STR
no-enc
elnet
elnet
elnet
Ilet
pn
elnet
eln-et
elne-et
tire-2SG
vb2-pers
elnet
eln-et
elne-et
run-2SG
vb2-pers
oləkeʃ
olək-eʃ
olək-eʃ
meadow-LAT
no-case
βereʃtən.ː»
βereʃt-ən-ø
βereʃt-n-ø
get.into-PST2-3SG
vb1-tense-pers
βereʃtən.ː»
βereʃt-ən
βereʃt-n
get.into-CVB
vb1-adv
jaʃaj
jaʃaj
jaʃaj
Yashay
na
βate
βate
βate
wife
no
βate
βate
βate
absorbent.cotton
no
uʃəʒ
uʃ-əʒ
uʃ-ʒe
mind-3SG
no-poss
uʃəʒ
u-ʃ-əʒ
u-ʃ-ʒe
new-ILL-3SG
ad/no-case-poss
uʃəʒ
uʃə-ø-ʒ
uʃo-ø-ʒe
join-CNG-3SG
vb2-conn-poss
uʃəʒ
uʃə-ø-ʒ
uʃo-ø-ʒe
order-CNG-3SG
vb2-conn-poss
dene
dene
dene
with
po
təge
təge
təge
so
av/pa/pr
ʃona.
ʃon-a
ʃono-a
think-3SG
vb2-pers



1-3-9-101


sakarəm naŋgajəməlan taum əʃta.ː

sakarəm
sakarəm
sakarəm
Sakarym
na
naŋgajəməlan
naŋgajə-mə-lan
naŋgaje-me-lan
take-PTCP.PASS-DAT
vb2-ad-case
naŋgajəməlan
naŋgajə-mə-la-n
naŋgaje-me-la-n
take-PTCP.PASS-PL-GEN
vb2-ad-num-case
taum
tau-m
tau-m
thanks-ACC
in/no-case
əʃta.ː
əʃt-a
əʃte-a
do-3SG
vb2-pers



1-3-9-102


sakar βoʎnaʃte lijeʃ əle gən, ala-mom əʃta əle, βet sakar peʃ osal, manət.

sakar
sakar
sakar
Sakar
na
βoʎnaʃte
βoʎna-ʃte
βoʎna-ʃte
freedom-INE
ad/no-case
βoʎnaʃte
βoʎnaʃt-e
βoʎnaʃt-je
grow.bolder-PST1.3SG
vb1-tense.pers
lijeʃ
lijeʃ
lijeʃ
soon
pa
lijeʃ
lij-eʃ
lij-eʃ
be-3SG
vb1-pers
əle
əl-ʲe
ul-je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
gən,
gən
gən
if
co/pa
ala-mom
ala-mo-m
ala-mo-m
something-ACC
pa/pr-case
əʃta
əʃt-a
əʃte-a
do-3SG
vb2-pers
əle,
əl-ʲe
ul-je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βet
βet
βet
so
co/pa
sakar
sakar
sakar
Sakar
na
peʃ
peʃ
peʃ
very
av
osal,
osal
osal
evil
ad/no
manət.
man-ət
man-ət
say-3PL
vb1-pers



1-3-9-103


t͡ɕat͡ɕi gən, βes semən ʃona: sakar lijeʃ gən, tudəm utara əle.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
gən,
gən
gən
if
co/pa
βes
βes
βes
different
ad/pr
semən
semən
semən
like
po
semən
sem-ən
sem-n
melody-GEN
no-case
semən
sem-ən
sem-n
sense-GEN
no-case
ʃona:
ʃon-a
ʃono-a
think-3SG
vb2-pers
sakar
sakar
sakar
Sakar
na
lijeʃ
lijeʃ
lijeʃ
soon
pa
lijeʃ
lij-eʃ
lij-eʃ
be-3SG
vb1-pers
gən,
gən
gən
if
co/pa
tudəm
tudəm
tudəm
him/her
pr
tudəm
tudo-m
tudo-m
3SG-ACC
pr-case
utara
utar-a
utare-a
save-3SG
vb2-pers
əle.
əl-ʲe
ul-je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-104


sakar nimo det͡ɕat ok lyd, t͡ɕəlt nønt͡ɕək-patər gaje, no sakar uke, opkən ənde t͡ɕat͡ɕim ʃke polatəʃkəʒe naŋgajəde ok kod.

sakar
sakar
sakar
Sakar
na
nimo
ɲimo
ɲimo
nothing
ad/av/pr
det͡ɕat
det͡ɕ-at
det͡ɕ-at
from-and
po-enc
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
lyd,
lyd-ø
lyd-ø
be.afraid.of-IMP.2SG
vb1-mood.pers
lyd,
lyd-ø
lyd-ø
be.afraid.of-CNG
vb1-conn
lyd,
lyd-ø
lyd-ø
be.afraid.of-CVB
vb1-adv
t͡ɕəlt
t͡ɕəlt
t͡ɕəlt
completely
av/pa
nønt͡ɕək-patər
nønt͡ɕək-patər
nønt͡ɕəkpatər
doughstrongman
no/poad/no
gaje,
gaje
gaje
like
po
no
no
no
but
co/no/pa
no
no
no
gee.up
in
sakar
sakar
sakar
Sakar
na
uke,
uke
uke
no
ad/no/pa
opkən
opkən
opkən
greedy.person
ad/no
ənde
ənde
ənde
now
av/pa
t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
Chachim
na
ʃke
ʃke
ʃke
REFL
pr
polatəʃkəʒe
polat-əʃkə-ʒe
polat-ʃke-ʒe
palace-ILL-3SG
no-case-poss
naŋgajəde
naŋgajə-de
naŋgaje-de
take-CVB.NEG
vb2-adv
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
kod.
kod
kod
code
no
kod.
kod-ø
kod-ø
stay-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kod.
kod-ø
kod-ø
stay-CNG
vb1-conn
kod.
kod-ø
kod-ø
stay-CVB
vb1-adv



1-3-9-105


kas ont͡ɕəl jymø godəm vedat kudəʃ pogənəʃo kalək, utlarakʃe ydəramaʃ-βlak, ʃortde əʃt t͡ɕəte.

kas
kas
kas
evening
av/no
ont͡ɕəl
ont͡ɕəl
ont͡ɕəl
front
ad/no
jymø
jymø
jymø
drinking
ad
jymø
jy-mø
jy-me
drink-PTCP.PASS
vb1-ad
godəm
godəm
godəm
during
po
vedat
vedat
vedat
Vedat
na
kudəʃ
kud-əʃ
kud-ʃ
six-ILL
nm-case
kudəʃ
kudə-ʃ
kudo-ʃ
which-ILL
pr-case
kudəʃ
kudə-ʃ
kudo-ʃ
house-ILL
no-case
kudəʃ
kudə-ʃ
kudo-ʃ
placenta-ILL
no-case
pogənəʃo
pogənə-ʃo
pogəno-ʃe
gather-PTCP.ACT
vb2-ad
kalək,
kalək
kalək
people
no
utlarakʃe
utlarakʃe
utlarakʃe
mainly
av
utlarakʃe
utlarak-ʃe
utlarak-ʒe
more-3SG
av-poss
utlarakʃe
utla-rak-ʃe
utla-rak-ʒe
more-COMP-3SG
av/po-deg-poss
utlarakʃe
utl-a-rak-ʃe
utlo-a-rak-ʒe
escape-3SG-COMP-3SG
vb2-pers-deg-poss
ydəramaʃ-βlak,
ydəramaʃ-βlak
ydəramaʃ-βlak
woman-PL
no-num
ʃortde
ʃort-de
ʃort-de
cry-CVB.NEG
vb1-adv
əʃt
ə-ʃ-t
ə-ʃ-t
NEG-PST-3PL
vb-tense-pers
t͡ɕəte.
t͡ɕəte-ø
t͡ɕəte-ø
tolerate-IMP.2SG
vb2-mood.pers
t͡ɕəte.
t͡ɕəte-ø
t͡ɕəte-ø
tolerate-CNG
vb2-conn



1-3-9-106


jandar jykʃø dene nəʒəlgən muralten, t͡ɕat͡ɕi ala-køn t͡ɕonʒəmat tarβatəʃ:

jandar
jandar
jandar
clean
ad/av/no
jykʃø
jyk-ʃø
jyk-ʒe
voice-3SG
no-poss
jykʃø
jykʃø-ø
jykʃø-ø
cool.down-IMP.2SG
vb2-mood.pers
jykʃø
jykʃø-ø
jykʃø-ø
cool.down-CNG
vb2-conn
dene
dene
dene
with
po
nəʒəlgən
nəʒəlgən
nəʒəlgən
gently
av
nəʒəlgən
nəʒəlgə-n
nəʒəlge-n
affectionate-GEN
ad-case
muralten,
muralt-en-ø
muralte-en-ø
sing-PST2-3SG
vb2-tense-pers
muralten,
muralt-en
muralte-en
sing-CVB
vb2-adv
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
ala-køn
ala-kø-n
ala-kø-n
somebody-GEN
pr-case
t͡ɕonʒəmat
t͡ɕon-ʒə-m-at
t͡ɕon-ʒe-m-at
soul-3SG-ACC-and
no-poss-case-enc
tarβatəʃ:
tarβatə-ʃ-ø
tarβate-ʃ-ø
move-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-107


eŋerən-eŋerən βydʃø jogaleʃ,

eŋerən-eŋerən
eŋer-ən-eŋer-ən
eŋer-neŋer-n
river-GENriver-GEN
no-caseno-case
eŋerən-eŋerən
eŋer-ən-eŋer-ən
eŋer-neŋer-n
river-GENsaddle-GEN
no-caseno-case
eŋerən-eŋerən
eŋer-ən-eŋer-ən
eŋer-neŋer-n
saddle-GENriver-GEN
no-caseno-case
eŋerən-eŋerən
eŋer-ən-eŋer-ən
eŋer-neŋer-n
saddle-GENsaddle-GEN
no-caseno-case
βydʃø
βyd-ʃø
βyd-ʒe
water-3SG
no-poss
jogaleʃ,
jogal-eʃ
jogal-eʃ
flow-3SG
vb1-pers



1-3-9-108


serʒəm katkalen jogaleʃ.

serʒəm
ser-ʒə-m
ser-ʒe-m
shore-3SG-ACC
no-poss-case
katkalen
katkal-en-ø
katkale-en-ø
break-PST2-3SG
vb2-tense-pers
katkalen
katkal-en
katkale-en
break-CVB
vb2-adv
jogaleʃ.
jogal-eʃ
jogal-eʃ
flow-3SG
vb1-pers



1-3-9-109


serʒe katləl jogəmeʃke,

serʒe
ser-ʒe
ser-ʒe
shore-3SG
no-poss
katləl
katləl-ø
katləl-ø
break.off-IMP.2SG
vb1-mood.pers
katləl
katləl-ø
katləl-ø
break.off-CNG
vb1-conn
katləl
katləl-ø
katləl-ø
break.off-CVB
vb1-adv
jogəmeʃke,
jogə-meʃke
jogo-meʃke
flow-CVB.FUT
vb2-adv



1-3-9-1ː0


meʒe jogen kajʃaʃ əle.

meʒe
me-ʒe
me-ʒe
1PL-3SG
pr-poss
jogen
jog-en-ø
jogo-en-ø
flow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
jogen
jog-en
jogo-en
flow-CVB
vb2-adv
kajʃaʃ
*ː
*ː
***
***
əle.
əl-ʲe
ul-je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-1ː


ky moklakan t͡ɕonʒo uke,

ky
ky
ky
stone
no
ky
ky-ø
ky-ø
ripen-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ky
ky-ø
ky-ø
ripen-CNG
vb1-conn
ky
ky-ø
ky-ø
ripen-CVB
vb1-adv
moklakan
moklaka-n
moklaka-an
lump-with
no-deriv.ad
moklakan
moklaka-n
moklaka-n
lump-GEN
no-case
t͡ɕonʒo
t͡ɕon-ʒo
t͡ɕon-ʒe
soul-3SG
no-poss
uke,
uke
uke
no
ad/no/pa



1-3-9-1ː2


t͡ɕonʒo uke, ojgəʒo uke.

t͡ɕonʒo
t͡ɕon-ʒo
t͡ɕon-ʒe
soul-3SG
no-poss
uke,
uke
uke
no
ad/no/pa
ojgəʒo
ojgə-ʒo
ojgo-ʒe
grief-3SG
no-poss
uke.
uke
uke
no
ad/no/pa



1-3-9-1ː3


meʒe t͡ɕonan uləna,

meʒe
me-ʒe
me-ʒe
1PL-3SG
pr-poss
t͡ɕonan
t͡ɕonan
t͡ɕonan
alive
ad/no
t͡ɕonan
t͡ɕon-an
t͡ɕon-an
soul-with
no-deriv.ad
uləna,
ulə-na
ulo-na
is-1PL
ad/no/vb-poss
uləna,
ul-əna
ul-na
be-1PL
vb1-pers



1-3-9-1ː4


meʒe ojgan uləna.

meʒe
me-ʒe
me-ʒe
1PL-3SG
pr-poss
ojgan
ojgan
ojgan
sad
ad/av
ojgan
ojg-an
ojgo-an
grief-with
no-deriv.ad
uləna.
ulə-na
ulo-na
is-1PL
ad/no/vb-poss
uləna.
ul-əna
ul-na
be-1PL
vb1-pers



1-3-9-1ː5


oj, ydərʒat, oj, ʃamət͡ɕʃat,

oj,
oj
oj
opinion
no
oj,
oj
oj
oh
in
oj,
oj-ø
ojo-ø
fast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
oj,
oj-ø
ojo-ø
fear-IMP.2SG
vb2-mood.pers
oj,
oj-ø
ojo-ø
fast-CNG
vb2-conn
oj,
oj-ø
ojo-ø
fear-CNG
vb2-conn
ydərʒat,
ydər-ʒ-at
ydər-ʒe-at
daughter-3SG-and
no-poss-enc
ydərʒat,
ydər-ʒ-at
ydər-ʒe-at
Virgo-3SG-and
no-poss-enc
oj,
oj
oj
opinion
no
oj,
oj
oj
oh
in
oj,
oj-ø
ojo-ø
fast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
oj,
oj-ø
ojo-ø
fear-IMP.2SG
vb2-mood.pers
oj,
oj-ø
ojo-ø
fast-CNG
vb2-conn
oj,
oj-ø
ojo-ø
fear-CNG
vb2-conn
ʃamət͡ɕʃat,
*ː
*ː
***
***



1-3-9-1ː6


oj t͡ɕonemʒat, ʃymemʒat!.ː

oj
oj
oj
opinion
no
oj
oj
oj
oh
in
oj
oj-ø
ojo-ø
fast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
oj
oj-ø
ojo-ø
fear-IMP.2SG
vb2-mood.pers
oj
oj-ø
ojo-ø
fast-CNG
vb2-conn
oj
oj-ø
ojo-ø
fear-CNG
vb2-conn
t͡ɕonemʒat,
t͡ɕonem-ʒ-at
t͡ɕonem-ʒe-at
darling-3SG-and
no-poss-enc
t͡ɕonemʒat,
t͡ɕon-em-ʒ-at
t͡ɕon-em-ʒe-at
soul-1SG-3SG-and
no-poss-poss-enc
t͡ɕonemʒat,
t͡ɕon-em-ø-ʒ-at
t͡ɕon-em-ø-ʒe-at
soul-TRANS-CNG-3SG-and
no-deriv.v-conn-poss-enc
t͡ɕonemʒat,
t͡ɕon-em-ø-ʒ-at
t͡ɕon-em-ø-ʒe-at
soul-TRANS-CVB-3SG-and
no-deriv.v-adv-poss-enc
ʃymemʒat!.ː
ʃymem-ʒ-at
ʃymem-ʒe-at
my.dear-3SG-and
no-poss-enc
ʃymemʒat!.ː
ʃym-em-ʒ-at
ʃym-em-ʒe-at
heart-1SG-3SG-and
no-poss-poss-enc
ʃymemʒat!.ː
ʃym-em-ʒ-at
ʃym-em-ʒe-at
feeling-1SG-3SG-and
no-poss-poss-enc
ʃymemʒat!.ː
ʃym-em-ʒ-at
ʃym-em-ʒe-at
bark-1SG-3SG-and
no-poss-poss-enc
ʃymemʒat!.ː
ʃym-em-ø-ʒ-at
ʃym-em-ø-ʒe-at
heart-TRANS-CNG-3SG-and
no-deriv.v-conn-poss-enc
ʃymemʒat!.ː
ʃym-em-ø-ʒ-at
ʃym-em-ø-ʒe-at
feeling-TRANS-CNG-3SG-and
no-deriv.v-conn-poss-enc
ʃymemʒat!.ː
ʃym-em-ø-ʒ-at
ʃym-em-ø-ʒe-at
bark-TRANS-CNG-3SG-and
no-deriv.v-conn-poss-enc
ʃymemʒat!.ː
ʃym-em-ø-ʒ-at
ʃym-em-ø-ʒe-at
heart-TRANS-CVB-3SG-and
no-deriv.v-adv-poss-enc
ʃymemʒat!.ː
ʃym-em-ø-ʒ-at
ʃym-em-ø-ʒe-at
feeling-TRANS-CVB-3SG-and
no-deriv.v-adv-poss-enc
ʃymemʒat!.ː
ʃym-em-ø-ʒ-at
ʃym-em-ø-ʒe-at
bark-TRANS-CVB-3SG-and
no-deriv.v-adv-poss-enc



1-3-9-1ː7


umbakəʒe t͡ɕat͡ɕi ojlen əʃ kert, ʃortən koltəʃ.

umbakəʒe
umbakəʒe
umbakəʒe
onward
av
umbakəʒe
umbakə-ʒe
umbake-ʒe
far-3SG
av-poss
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
ojlen
ojl-en-ø
ojlo-en-ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ojlen
ojl-en
ojlo-en
talk-CVB
vb2-adv
əʃ
ə-ʃ-ø
ə-ʃ-ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
kert,
kert-ø
kert-ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kert,
kert-ø
kert-ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kert,
kert-ø
kert-ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
kert,
kert-ø
kert-ø
swaddle-CNG
vb1-conn
kert,
kert-ø
kert-ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
kert,
kert-ø
kert-ø
swaddle-CVB
vb1-adv
ʃortən
ʃort-ən
ʃort-n
shorts-GEN
no-case
ʃortən
ʃort-ən
ʃort-n
lamentation-GEN
no-case
ʃortən
ʃort-ən-ø
ʃort-n-ø
cry-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃortən
ʃort-ən
ʃort-n
cry-CVB
vb1-adv
koltəʃ.
koltəʃ
koltəʃ
conductivity
no
koltəʃ.
koltə-ʃ-ø
kolto-ʃ-ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-1ː8


pot͡ɕeʃəʒe ont͡ɕəlʃogəʃo ydərʒø ʃortaʃ tyŋale.

pot͡ɕeʃəʒe
pot͡ɕeʃ-əʒe
pot͡ɕeʃ-ʒe
recent-3SG
ad/av/po-poss
pot͡ɕeʃəʒe
pot͡ɕ-eʃ-əʒe
pot͡ɕ-eʃ-ʒe
tail-LAT-3SG
no-case-poss
pot͡ɕeʃəʒe
pot͡ɕ-eʃ-əʒe
pot͡ɕ-eʃ-ʒe
open-3SG-3SG
vb1-pers-poss
ont͡ɕəlʃogəʃo
ont͡ɕəlʃogəʃo
ont͡ɕəlʃogəʃo
bridesmaid
no
ydərʒø
ydər-ʒø
ydər-ʒe
daughter-3SG
no-poss
ydərʒø
ydər-ʒø
ydər-ʒe
Virgo-3SG
no-poss
ʃortaʃ
ʃort-aʃ
ʃort-aʃ
cry-INF
vb1-inf
tyŋale.
tyŋal-ʲe
tyŋal-je
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-1ː9


kudəso kalək gət͡ɕ ʃukəʒo ʃint͡ɕaʃtəm nijaltəʃt.

kudəso
kudəso
kudəso
house
ad
kudəso
kud-əso
kud-se
six-ADJ
nm-deriv.ad
kudəso
kudə-so
kudo-se
which-ADJ
pr-deriv.ad
kudəso
kudə-so
kudo-se
house-ADJ
no-deriv.ad
kudəso
kudə-so
kudo-se
placenta-ADJ
no-deriv.ad
kalək
kalək
kalək
people
no
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
ʃukəʒo
ʃukəʒo
ʃukəʒo
many.people
no
ʃukəʒo
ʃukə-ʒo
ʃuko-ʒe
a.lot-3SG
ad/av/no-poss
ʃint͡ɕaʃtəm
ʃint͡ɕa-ʃt-əm
ʃint͡ɕa-ʃt-m
eye-3PL-ACC
no-poss-case
nijaltəʃt.
nijaltə-ʃt
nijalte-ʃt
stroke-IMP.3PL
vb2-mood.pers
nijaltəʃt.
nijaltə-ʃ-t
nijalte-ʃ-t
stroke-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-9-120


t͡ɕat͡ɕi iziʃ təplanəʃ, βara adak muraltəʃ:

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
iziʃ
iziʃ
iziʃ
a.bit
av
iziʃ
izi-ʃ
izi-ʃ
small-ILL
ad/no-case
təplanəʃ,
təplanə-ʃ-ø
təplane-ʃ-ø
grow.silent-PST1-3SG
vb2-tense-pers
βara
βara
βara
then
av/pa
βara
βara
βara
pole
no
βara
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
adak
adak
adak
again
av
muraltəʃ:
muraltə-ʃ-ø
muralte-ʃ-ø
sing-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-121


at͡ɕaj kut͡ɕəktəʃ, araka t͡ɕarkam kut͡ɕəktəʃ —

at͡ɕaj
at͡ɕaj
at͡ɕaj
father
no
kut͡ɕəktəʃ,
kut͡ɕəktəʃ
kut͡ɕəktəʃ
fastener
no
kut͡ɕəktəʃ,
kut͡ɕəktə-ʃ-ø
kut͡ɕəkto-ʃ-ø
hand-PST1-3SG
vb2-tense-pers
kut͡ɕəktəʃ,
kut͡ɕə-ktə-ʃ-ø
kut͡ɕo-kte-ʃ-ø
hold-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
araka
araka
araka
vodka
no
t͡ɕarkam
t͡ɕarka-m
t͡ɕarka-m
glass-ACC
no-case
t͡ɕarkam
t͡ɕarka-m
t͡ɕarka-em
glass-1SG
no-poss
t͡ɕarkam
t͡ɕarka-m-ø
t͡ɕarka-em-ø
glass-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
t͡ɕarkam
t͡ɕarka-m-ø
t͡ɕarka-em-ø
glass-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
t͡ɕarkam
t͡ɕarka-m-ø
t͡ɕarka-em-ø
glass-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
kut͡ɕəktəʃ —
kut͡ɕəktəʃ
kut͡ɕəktəʃ
fastener
no
kut͡ɕəktəʃ —
kut͡ɕəktə-ʃ-ø
kut͡ɕəkto-ʃ-ø
hand-PST1-3SG
vb2-tense-pers
kut͡ɕəktəʃ —
kut͡ɕə-ktə-ʃ-ø
kut͡ɕo-kte-ʃ-ø
hold-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers



1-3-9-12ː


jymemʒat ok ʃu, kajmemʒat ok ʃu,

jymemʒat
jym-em-ʒ-at
jymø-em-ʒe-at
drinking-1SG-3SG-and
ad-poss-poss-enc
jymemʒat
jy-m-em-ʒ-at
jy-me-em-ʒe-at
drink-PTCP.PASS-1SG-3SG-and
vb1-ad-poss-poss-enc
jymemʒat
jym-em-ø-ʒ-at
jymø-em-ø-ʒe-at
drinking-TRANS-CNG-3SG-and
ad-deriv.v-conn-poss-enc
jymemʒat
jym-em-ø-ʒ-at
jymø-em-ø-ʒe-at
drinking-TRANS-CVB-3SG-and
ad-deriv.v-adv-poss-enc
jymemʒat
jy-m-em-ø-ʒ-at
jy-me-em-ø-ʒe-at
drink-PTCP.PASS-TRANS-CNG-3SG-and
vb1-ad-deriv.v-conn-poss-enc
jymemʒat
jy-m-em-ø-ʒ-at
jy-me-em-ø-ʒe-at
drink-PTCP.PASS-TRANS-CVB-3SG-and
vb1-ad-deriv.v-adv-poss-enc
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
ʃu,
ʃu
ʃu
bran
no
ʃu,
ʃu
ʃu
bristle
no
ʃu,
ʃu
ʃu
eye
no
ʃu,
ʃu
ʃu
spring.water
no
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu,
ʃu-ø
ʃuo-ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-CNG
vb1-conn
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-CNG
vb1-conn
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-CNG
vb1-conn
ʃu,
ʃu-ø
ʃuo-ø
throw-CNG
vb2-conn
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-CVB
vb1-adv
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-CVB
vb1-adv
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-CVB
vb1-adv
kajmemʒat
*ː
*ː
***
***
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
ʃu,
ʃu
ʃu
bran
no
ʃu,
ʃu
ʃu
bristle
no
ʃu,
ʃu
ʃu
eye
no
ʃu,
ʃu
ʃu
spring.water
no
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu,
ʃu-ø
ʃuo-ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-CNG
vb1-conn
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-CNG
vb1-conn
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-CNG
vb1-conn
ʃu,
ʃu-ø
ʃuo-ø
throw-CNG
vb2-conn
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-CVB
vb1-adv
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-CVB
vb1-adv
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-CVB
vb1-adv



1-3-9-123


ʃke at͡ɕaj det͡ɕ ojərləmemʒat ok ʃu,

ʃke
ʃke
ʃke
REFL
pr
at͡ɕaj
at͡ɕaj
at͡ɕaj
father
no
det͡ɕ
det͡ɕ
det͡ɕ
from
po
ojərləmemʒat
ojərlə-m-em-ʒ-at
ojərlo-me-em-ʒe-at
go.apart-PTCP.PASS-1SG-3SG-and
vb2-ad-poss-poss-enc
ojərləmemʒat
ojərlə-m-em-ø-ʒ-at
ojərlo-me-em-ø-ʒe-at
go.apart-PTCP.PASS-TRANS-CNG-3SG-and
vb2-ad-deriv.v-conn-poss-enc
ojərləmemʒat
ojərlə-m-em-ø-ʒ-at
ojərlo-me-em-ø-ʒe-at
go.apart-PTCP.PASS-TRANS-CVB-3SG-and
vb2-ad-deriv.v-adv-poss-enc
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
ʃu,
ʃu
ʃu
bran
no
ʃu,
ʃu
ʃu
bristle
no
ʃu,
ʃu
ʃu
eye
no
ʃu,
ʃu
ʃu
spring.water
no
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu,
ʃu-ø
ʃuo-ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-CNG
vb1-conn
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-CNG
vb1-conn
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-CNG
vb1-conn
ʃu,
ʃu-ø
ʃuo-ø
throw-CNG
vb2-conn
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-CVB
vb1-adv
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-CVB
vb1-adv
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-CVB
vb1-adv



1-3-9-124


ʃke surt gət͡ɕ lektən kajmem ok ʃu.

ʃke
ʃke
ʃke
REFL
pr
surt
surt
surt
farmstead
no
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
lektən
lekt-ən-ø
lekt-n-ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
lektən
lekt-ən
lekt-n
go-CVB
vb1-adv
kajmem
*ː
*ː
***
***
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
ʃu.
ʃu
ʃu
bran
no
ʃu.
ʃu
ʃu
bristle
no
ʃu.
ʃu
ʃu
eye
no
ʃu.
ʃu
ʃu
spring.water
no
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu.
ʃu-ø
ʃuo-ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-CNG
vb1-conn
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-CNG
vb1-conn
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-CNG
vb1-conn
ʃu.
ʃu-ø
ʃuo-ø
throw-CNG
vb2-conn
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-CVB
vb1-adv
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-CVB
vb1-adv
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-CVB
vb1-adv



1-3-9-125


aβaj kut͡ɕəktəʃ, səra korkam kut͡ɕəktəʃ —

aβaj
aβaj
aβaj
mother
no
kut͡ɕəktəʃ,
kut͡ɕəktəʃ
kut͡ɕəktəʃ
fastener
no
kut͡ɕəktəʃ,
kut͡ɕəktə-ʃ-ø
kut͡ɕəkto-ʃ-ø
hand-PST1-3SG
vb2-tense-pers
kut͡ɕəktəʃ,
kut͡ɕə-ktə-ʃ-ø
kut͡ɕo-kte-ʃ-ø
hold-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
səra
səra
səra
beer
no
səra
sər-a
səre-a
get.angry-3SG
vb2-pers
korkam
korka-m
korka-m
scoop-ACC
no-case
korkam
korka-m
korka-em
scoop-1SG
no-poss
korkam
korka-m-ø
korka-em-ø
scoop-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
korkam
korka-m-ø
korka-em-ø
scoop-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
korkam
korka-m-ø
korka-em-ø
scoop-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
kut͡ɕəktəʃ —
kut͡ɕəktəʃ
kut͡ɕəktəʃ
fastener
no
kut͡ɕəktəʃ —
kut͡ɕəktə-ʃ-ø
kut͡ɕəkto-ʃ-ø
hand-PST1-3SG
vb2-tense-pers
kut͡ɕəktəʃ —
kut͡ɕə-ktə-ʃ-ø
kut͡ɕo-kte-ʃ-ø
hold-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers



1-3-9-126


jymemʒat ok ʃu, kajmemʒat ok ʃu.

jymemʒat
jym-em-ʒ-at
jymø-em-ʒe-at
drinking-1SG-3SG-and
ad-poss-poss-enc
jymemʒat
jy-m-em-ʒ-at
jy-me-em-ʒe-at
drink-PTCP.PASS-1SG-3SG-and
vb1-ad-poss-poss-enc
jymemʒat
jym-em-ø-ʒ-at
jymø-em-ø-ʒe-at
drinking-TRANS-CNG-3SG-and
ad-deriv.v-conn-poss-enc
jymemʒat
jym-em-ø-ʒ-at
jymø-em-ø-ʒe-at
drinking-TRANS-CVB-3SG-and
ad-deriv.v-adv-poss-enc
jymemʒat
jy-m-em-ø-ʒ-at
jy-me-em-ø-ʒe-at
drink-PTCP.PASS-TRANS-CNG-3SG-and
vb1-ad-deriv.v-conn-poss-enc
jymemʒat
jy-m-em-ø-ʒ-at
jy-me-em-ø-ʒe-at
drink-PTCP.PASS-TRANS-CVB-3SG-and
vb1-ad-deriv.v-adv-poss-enc
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
ʃu,
ʃu
ʃu
bran
no
ʃu,
ʃu
ʃu
bristle
no
ʃu,
ʃu
ʃu
eye
no
ʃu,
ʃu
ʃu
spring.water
no
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu,
ʃu-ø
ʃuo-ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-CNG
vb1-conn
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-CNG
vb1-conn
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-CNG
vb1-conn
ʃu,
ʃu-ø
ʃuo-ø
throw-CNG
vb2-conn
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-CVB
vb1-adv
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-CVB
vb1-adv
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-CVB
vb1-adv
kajmemʒat
*ː
*ː
***
***
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
ʃu.
ʃu
ʃu
bran
no
ʃu.
ʃu
ʃu
bristle
no
ʃu.
ʃu
ʃu
eye
no
ʃu.
ʃu
ʃu
spring.water
no
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu.
ʃu-ø
ʃuo-ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-CNG
vb1-conn
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-CNG
vb1-conn
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-CNG
vb1-conn
ʃu.
ʃu-ø
ʃuo-ø
throw-CNG
vb2-conn
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-CVB
vb1-adv
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-CVB
vb1-adv
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-CVB
vb1-adv



1-3-9-127


ʃke aβaj det͡ɕ ojərləmemʒat ok ʃu,

ʃke
ʃke
ʃke
REFL
pr
aβaj
aβaj
aβaj
mother
no
det͡ɕ
det͡ɕ
det͡ɕ
from
po
ojərləmemʒat
ojərlə-m-em-ʒ-at
ojərlo-me-em-ʒe-at
go.apart-PTCP.PASS-1SG-3SG-and
vb2-ad-poss-poss-enc
ojərləmemʒat
ojərlə-m-em-ø-ʒ-at
ojərlo-me-em-ø-ʒe-at
go.apart-PTCP.PASS-TRANS-CNG-3SG-and
vb2-ad-deriv.v-conn-poss-enc
ojərləmemʒat
ojərlə-m-em-ø-ʒ-at
ojərlo-me-em-ø-ʒe-at
go.apart-PTCP.PASS-TRANS-CVB-3SG-and
vb2-ad-deriv.v-adv-poss-enc
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
ʃu,
ʃu
ʃu
bran
no
ʃu,
ʃu
ʃu
bristle
no
ʃu,
ʃu
ʃu
eye
no
ʃu,
ʃu
ʃu
spring.water
no
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu,
ʃu-ø
ʃuo-ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-CNG
vb1-conn
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-CNG
vb1-conn
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-CNG
vb1-conn
ʃu,
ʃu-ø
ʃuo-ø
throw-CNG
vb2-conn
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-CVB
vb1-adv
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-CVB
vb1-adv
ʃu,
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-CVB
vb1-adv



1-3-9-128


ʃke surt gət͡ɕ lektən kajmem ok ʃu.

ʃke
ʃke
ʃke
REFL
pr
surt
surt
surt
farmstead
no
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
lektən
lekt-ən-ø
lekt-n-ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
lektən
lekt-ən
lekt-n
go-CVB
vb1-adv
kajmem
*ː
*ː
***
***
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
ʃu.
ʃu
ʃu
bran
no
ʃu.
ʃu
ʃu
bristle
no
ʃu.
ʃu
ʃu
eye
no
ʃu.
ʃu
ʃu
spring.water
no
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃu.
ʃu-ø
ʃuo-ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-CNG
vb1-conn
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-CNG
vb1-conn
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-CNG
vb1-conn
ʃu.
ʃu-ø
ʃuo-ø
throw-CNG
vb2-conn
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
reach-CVB
vb1-adv
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
ferment-CVB
vb1-adv
ʃu.
ʃu-ø
ʃu-ø
whittle-CVB
vb1-adv



1-3-9-129


mamək ʃyrtet — puʃkədo ʃyrtet,

mamək
mamək
mamək
down
no
ʃyrtet —
ʃyrt-et
ʃyrtø-et
thread-2SG
no-poss
puʃkədo
puʃkədo
puʃkədo
soft
ad
ʃyrtet,
ʃyrt-et
ʃyrtø-et
thread-2SG
no-poss



1-3-9-130


ʃupʃəlat gən, ʃujnalteʃ.

ʃupʃəlat
ʃupʃəl-at
ʃupʃəl-at
pull-2SG
vb1-pers
ʃupʃəlat
ʃupʃəl-ø-at
ʃupʃəl-ø-at
pull-CNG-and
vb1-conn-enc
ʃupʃəlat
ʃupʃəl-ø-at
ʃupʃəl-ø-at
pull-CVB-and
vb1-adv-enc
gən,
gən
gən
if
co/pa
ʃujnalteʃ.
ʃujnalt-eʃ
ʃujnalt-eʃ
stretch.out-3SG
vb1-pers
ʃujnalteʃ.
ʃujn-alt-eʃ
ʃujno-alt-eʃ
stretch.out-REF-3SG
vb2-deriv.v-pers



1-3-9-131


aβa kuməlet — puʃkədo kuməlet,

aβa
aβa
aβa
mother
no
aβa
aβ-a
aβe-a
cut-3SG
vb2-pers
kuməlet —
kuməl-et
kuməl-et
mood-2SG
no-poss
puʃkədo
puʃkədo
puʃkədo
soft
ad
kuməlet,
kuməl-et
kuməl-et
mood-2SG
no-poss



1-3-9-132


ʃortən ʃint͡ɕəʃaʃəm βele ʃint͡ɕa.

ʃortən
ʃort-ən
ʃort-n
shorts-GEN
no-case
ʃortən
ʃort-ən
ʃort-n
lamentation-GEN
no-case
ʃortən
ʃort-ən-ø
ʃort-n-ø
cry-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃortən
ʃort-ən
ʃort-n
cry-CVB
vb1-adv
ʃint͡ɕəʃaʃəm
ʃint͡ɕə-ʃaʃ-əm
ʃint͡ɕe-ʃaʃ-m
sit-PTCP.FUT-ACC
vb2-ad-case
ʃint͡ɕəʃaʃəm
ʃint͡ɕə-ʃaʃ-əm
ʃint͡ɕe-ʃaʃ-m
know-PTCP.FUT-ACC
vb2-ad-case
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele-ø
βele-ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-ʲe
βel-je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele-ø
βele-ø
spill-CNG
vb2-conn
ʃint͡ɕa.
ʃint͡ɕa
ʃint͡ɕa
eye
no
ʃint͡ɕa.
ʃint͡ɕ-a
ʃint͡ɕe-a
sit-3SG
vb2-pers
ʃint͡ɕa.
ʃint͡ɕ-a
ʃint͡ɕe-a
know-3SG
vb2-pers



1-3-9-13ː


at͡ɕa kuməlet — puʃkədo kuməlet,

at͡ɕa
at͡ɕa
at͡ɕa
father
no
kuməlet —
kuməl-et
kuməl-et
mood-2SG
no-poss
puʃkədo
puʃkədo
puʃkədo
soft
ad
kuməlet,
kuməl-et
kuməl-et
mood-2SG
no-poss



1-3-9-134


jyən ʃint͡ɕəʃaʃəm βele ʃint͡ɕa.

jyən
jy-ən-ø
jy-n-ø
drink-PST2-3SG
vb1-tense-pers
jyən
jy-ən
jy-n
drink-CVB
vb1-adv
ʃint͡ɕəʃaʃəm
ʃint͡ɕə-ʃaʃ-əm
ʃint͡ɕe-ʃaʃ-m
sit-PTCP.FUT-ACC
vb2-ad-case
ʃint͡ɕəʃaʃəm
ʃint͡ɕə-ʃaʃ-əm
ʃint͡ɕe-ʃaʃ-m
know-PTCP.FUT-ACC
vb2-ad-case
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele-ø
βele-ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-ʲe
βel-je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele-ø
βele-ø
spill-CNG
vb2-conn
ʃint͡ɕa.
ʃint͡ɕa
ʃint͡ɕa
eye
no
ʃint͡ɕa.
ʃint͡ɕ-a
ʃint͡ɕe-a
sit-3SG
vb2-pers
ʃint͡ɕa.
ʃint͡ɕ-a
ʃint͡ɕe-a
know-3SG
vb2-pers



1-3-9-135


iza kuməlet — peʃkəde kuməlet,

iza
iza
iza
older.brother
no
kuməlet —
kuməl-et
kuməl-et
mood-2SG
no-poss
peʃkəde
peʃkəde
peʃkəde
hard
ad
kuməlet,
kuməl-et
kuməl-et
mood-2SG
no-poss



1-3-9-136


lektən ʃit͡ɕmetəm βele βut͡ɕa.

lektən
lekt-ən-ø
lekt-n-ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
lektən
lekt-ən
lekt-n
go-CVB
vb1-adv
ʃit͡ɕmetəm
ʃit͡ɕm-et-əm
ʃit͡ɕme-et-m
sitting-2SG-ACC
ad-poss-case
ʃit͡ɕmetəm
ʃit͡ɕ-m-et-əm
ʃint͡ɕ-me-et-m
sit.down-PTCP.PASS-2SG-ACC
vb1-ad-poss-case
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele-ø
βele-ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-ʲe
βel-je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele-ø
βele-ø
spill-CNG
vb2-conn
βut͡ɕa.
βut͡ɕ-a
βut͡ɕo-a
wait-3SG
vb2-pers



1-3-9-137


jeŋga kuməlet — peʃkəde kuməlet,

jeŋga
jeŋga
jeŋga
elder.brotheŕs.wife.or.elder.cousińs.wife
no
kuməlet —
kuməl-et
kuməl-et
mood-2SG
no-poss
peʃkəde
peʃkəde
peʃkəde
hard
ad
kuməlet,
kuməl-et
kuməl-et
mood-2SG
no-poss



1-3-9-138


kapka pot͡ɕʃaʃəm βele βut͡ɕa.

kapka
kapka
kapka
gate
no
pot͡ɕʃaʃəm
pot͡ɕ-ʃaʃ-əm
pot͡ɕ-ʃaʃ-m
open-PTCP.FUT-ACC
vb1-ad-case
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele-ø
βele-ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-ʲe
βel-je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele-ø
βele-ø
spill-CNG
vb2-conn
βut͡ɕa.
βut͡ɕ-a
βut͡ɕo-a
wait-3SG
vb2-pers



1-3-9-139


arʃaʃ gaje agulem kodeʃ,

arʃaʃ
arʃaʃ
arʃaʃ
bouquet
no
gaje
gaje
gaje
like
po
agulem
agul-em
agul-em
village-1SG
no-poss
agulem
agul-em-ø
agul-em-ø
village-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
agulem
agul-em-ø
agul-em-ø
village-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
agulem
agul-em-ø
agul-em-ø
village-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
kodeʃ,
kod-eʃ
kod-eʃ
code-LAT
no-case
kodeʃ,
kod-eʃ
kod-eʃ
stay-3SG
vb1-pers



1-3-9-140


posto gaje poʃkudem kodeʃ.

posto
posto
posto
cloth
no
gaje
gaje
gaje
like
po
poʃkudem
poʃkud-em
poʃkudo-em
neighbor-1SG
no-poss
poʃkudem
poʃkud-em-ø
poʃkudo-em-ø
neighbor-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
poʃkudem
poʃkud-em-ø
poʃkudo-em-ø
neighbor-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
poʃkudem
poʃkud-em-ø
poʃkudo-em-ø
neighbor-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
kodeʃ.
kod-eʃ
kod-eʃ
code-LAT
no-case
kodeʃ.
kod-eʃ
kod-eʃ
stay-3SG
vb1-pers



1-3-9-141


taraj gaje taŋem kodeʃ.

taraj
taraj
taraj
red.calico
no
gaje
gaje
gaje
like
po
taŋem
taŋ-em
taŋ-em
friend-1SG
av/no-poss
taŋem
taŋ-em-ø
taŋ-em-ø
friend-TRANS-IMP.2SG
av/no-deriv.v-mood.pers
taŋem
taŋ-em-ø
taŋ-em-ø
friend-TRANS-CNG
av/no-deriv.v-conn
taŋem
taŋ-em-ø
taŋ-em-ø
friend-TRANS-CVB
av/no-deriv.v-adv
kodeʃ.
kod-eʃ
kod-eʃ
code-LAT
no-case
kodeʃ.
kod-eʃ
kod-eʃ
stay-3SG
vb1-pers



1-3-9-142


peledəʃ gaje ʃoʎəm kodeʃ.

peledəʃ
peledəʃ
peledəʃ
flower
no
gaje
gaje
gaje
like
po
ʃoʎəm
ʃoʎəm
ʃoʎəm
my.little.brother
no
ʃoʎəm
ʃoʎə-m
ʃoʎo-m
little.brother-ACC
no-case
ʃoʎəm
ʃol-ʲəm
ʃol-əm
boil-PST1.1SG
vb1-tense.pers
kodeʃ.
kod-eʃ
kod-eʃ
code-LAT
no-case
kodeʃ.
kod-eʃ
kod-eʃ
stay-3SG
vb1-pers



1-3-9-143


at͡ɕan-aβan kidəʃtəʒe

at͡ɕan-aβan
at͡ɕa-n-aβa-n
at͡ɕa-anaβa-an
father-withmother-with
no-deriv.adno-deriv.ad
at͡ɕan-aβan
at͡ɕa-n-aβa-n
at͡ɕa-anaβa-n
father-withmother-GEN
no-deriv.adno-case
at͡ɕan-aβan
at͡ɕa-n-aβa-n
at͡ɕa-naβa-an
father-GENmother-with
no-caseno-deriv.ad
at͡ɕan-aβan
at͡ɕa-n-aβa-n
at͡ɕa-naβa-n
father-GENmother-GEN
no-caseno-case
kidəʃtəʒe
kid-əʃtə-ʒe
kid-ʃte-ʒe
hand-INE-3SG
no-case-poss



1-3-9-14ː


kaβan ymbal ozəm uləna,

kaβan
kaβan
kaβan
stack
no
kaβan
kaβa-n
kaβa-an
sky-with
no-deriv.ad
kaβan
kaβa-n
kaβa-an
lower.abdomen-with
no-deriv.ad
kaβan
kaβa-n
kaβa-an
weight-with
no-deriv.ad
kaβan
kaβa-n
kaβa-n
sky-GEN
no-case
kaβan
kaβa-n
kaβa-n
lower.abdomen-GEN
no-case
kaβan
kaβa-n
kaβa-n
weight-GEN
no-case
ymbal
ymbal
ymbal
top
ad/no/po
ozəm
ozəm
ozəm
winter.crop
no
uləna,
ulə-na
ulo-na
is-1PL
ad/no/vb-poss
uləna,
ul-əna
ul-na
be-1PL
vb1-pers



1-3-9-145


jeŋ kidəʃke kajmekəʒe,

jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
kidəʃke
kid-əʃke
kid-ʃke
hand-ILL
no-case
kajmekəʒe,
*ː
*ː
***
***



1-3-9-146


kaβan jəmal kuʃtəra lijəna.

kaβan
kaβan
kaβan
stack
no
kaβan
kaβa-n
kaβa-an
sky-with
no-deriv.ad
kaβan
kaβa-n
kaβa-an
lower.abdomen-with
no-deriv.ad
kaβan
kaβa-n
kaβa-an
weight-with
no-deriv.ad
kaβan
kaβa-n
kaβa-n
sky-GEN
no-case
kaβan
kaβa-n
kaβa-n
lower.abdomen-GEN
no-case
kaβan
kaβa-n
kaβa-n
weight-GEN
no-case
jəmal
jəmal
jəmal
bottom
ad/no
kuʃtəra
kuʃtəra
kuʃtəra
litter
no
lijəna.
lij-əna
lij-na
be-1PL
vb1-pers



1-3-9-147


t͡ɕat͡ɕi adak mygəren ʃortən koltəʃ.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
adak
adak
adak
again
av
mygəren
mygər-en-ø
mygərø-en-ø
roar-PST2-3SG
vb2-tense-pers
mygəren
mygər-en
mygərø-en
roar-CVB
vb2-adv
ʃortən
ʃort-ən
ʃort-n
shorts-GEN
no-case
ʃortən
ʃort-ən
ʃort-n
lamentation-GEN
no-case
ʃortən
ʃort-ən-ø
ʃort-n-ø
cry-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃortən
ʃort-ən
ʃort-n
cry-CVB
vb1-adv
koltəʃ.
koltəʃ
koltəʃ
conductivity
no
koltəʃ.
koltə-ʃ-ø
kolto-ʃ-ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-148


kudəʃto ʃukəʒo ʃortət.

kudəʃto
kud-əʃto
kud-ʃte
six-INE
nm-case
kudəʃto
kudə-ʃto
kudo-ʃte
which-INE
pr-case
kudəʃto
kudə-ʃto
kudo-ʃte
house-INE
no-case
kudəʃto
kudə-ʃto
kudo-ʃte
placenta-INE
no-case
ʃukəʒo
ʃukəʒo
ʃukəʒo
many.people
no
ʃukəʒo
ʃukə-ʒo
ʃuko-ʒe
a.lot-3SG
ad/av/no-poss
ʃortət.
ʃort-ət
ʃort-ət
cry-3PL
vb1-pers



1-3-9-149


— t͡ɕat͡ɕi, molan tənar ʃortat?

t͡ɕat͡ɕi,
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
molan
molan
molan
for.what
av/pr
molan
mol-an
molo-an
other-with
no/pr-deriv.ad
molan
mo-lan
mo-lan
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
molan
mo-la-n
mo-la-n
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
tənar
tənar
tənar
that.much
av/pr
ʃortat?
ʃort-at
ʃort-at
shorts-and
no-enc
ʃortat?
ʃort-at
ʃort-at
X-and
de-enc
ʃortat?
ʃort-at
ʃort-at
lamentation-and
no-enc
ʃortat?
ʃort-at
ʃort-at
cry-2SG
vb1-pers
ʃortat?
ʃort-ø-at
ʃort-ø-at
cry-CNG-and
vb1-conn-enc
ʃortat?
ʃort-ø-at
ʃort-ø-at
cry-CVB-and
vb1-adv-enc
ʃortat?
ʃort--at
ʃort-je-at
cry-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



1-3-9-150


— vedat βate emrataʃ tøt͡ɕa, t͡ɕat͡ɕin kidəʃke araka t͡ɕarkam kut͡ɕəkta, t͡ɕat͡ɕilan yjan munəm pukʃaʃ tolaʃa.

vedat
vedat
vedat
Vedat
na
βate
βate
βate
wife
no
βate
βate
βate
absorbent.cotton
no
emrataʃ
emrat-aʃ
emrate-aʃ
comfort-INF
vb2-inf
tøt͡ɕa,
tøt͡ɕ-a
tøt͡ɕø-a
try-3SG
vb2-pers
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
Chachin
na
kidəʃke
kid-əʃke
kid-ʃke
hand-ILL
no-case
araka
araka
araka
vodka
no
t͡ɕarkam
t͡ɕarka-m
t͡ɕarka-m
glass-ACC
no-case
t͡ɕarkam
t͡ɕarka-m
t͡ɕarka-em
glass-1SG
no-poss
t͡ɕarkam
t͡ɕarka-m-ø
t͡ɕarka-em-ø
glass-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
t͡ɕarkam
t͡ɕarka-m-ø
t͡ɕarka-em-ø
glass-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
t͡ɕarkam
t͡ɕarka-m-ø
t͡ɕarka-em-ø
glass-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
kut͡ɕəkta,
kut͡ɕəkt-a
kut͡ɕəkto-a
hand-3SG
vb2-pers
kut͡ɕəkta,
kut͡ɕə-kt-a
kut͡ɕo-kte-a
hold-CAUS-3SG
vb2-deriv.v-pers
t͡ɕat͡ɕilan
t͡ɕat͡ɕilan
t͡ɕat͡ɕilan
Chachilan
na
yjan
yjan
yjan
buttered
ad
yjan
yj-an
yj-an
butter-with
ad/no-deriv.ad
munəm
munə-m
muno-m
egg-ACC
no-case
pukʃaʃ
pukʃ-aʃ
pukʃo-aʃ
feed-INF
vb2-inf
tolaʃa.
tolaʃ-a
tolaʃe-a
try-3SG
vb2-pers



1-3-9-151


— ʃortmo ok kyl.

ʃortmo
ʃortmo
ʃortmo
crying
ad
ʃortmo
ʃort-mo
ʃort-me
cry-PTCP.PASS
vb1-ad
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
kyl.
kyl-ø
kyl-ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kyl.
kyl-ø
kyl-ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
kyl.
kyl-ø
kyl-ø
be.necessary-CVB
vb1-adv



1-3-9-152


jumo gəna pialəm puəʒo, t͡ɕəla saj lijeʃ.ː

jumo
jumo
jumo
god
in/no
gəna
gəna
gəna
only
pa
pialəm
pial-əm
pial-m
happiness-ACC
no-case
puəʒo,
puə-ʒo
puo-ʒe
give-IMP.3SG
vb2-mood.pers
puəʒo,
puə-ʒo
puo-ʒe
blow-IMP.3SG
vb2-mood.pers
t͡ɕəla
t͡ɕəla
t͡ɕəla
everything
ad/pa/pr
saj
saj
saj
good
ad/av
lijeʃ.ː
lijeʃ
lijeʃ
soon
pa
lijeʃ.ː
lij-eʃ
lij-eʃ
be-3SG
vb1-pers



1-3-9-153


t͡ɕat͡ɕi ʃortmo lugət͡ɕ muraltəʃ:

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
ʃortmo
ʃortmo
ʃortmo
crying
ad
ʃortmo
ʃort-mo
ʃort-me
cry-PTCP.PASS
vb1-ad
lugət͡ɕ
lugət͡ɕ
lugət͡ɕ
uninterruptedly
av/po
muraltəʃ:
muraltə-ʃ-ø
muralte-ʃ-ø
sing-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-154


umla jəraŋet — ik jəraŋet,

umla
umla
umla
hops
no
umla
u-m-la
u-m-la
new-ACC-STR
ad/no-case-enc
jəraŋet —
jəraŋ-et
jəraŋ-et
bed-2SG
no-poss
jəraŋet —
jəra-ŋ-et
jəra-aŋ-et
buttermilk-TRANS-2SG
no-deriv.v-pers
jəraŋet —
jər-aŋ-et
jər-aŋ-et
around-TRANS-2SG
ad/av/no/po-deriv.v-pers
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
jəraŋet,
jəraŋ-et
jəraŋ-et
bed-2SG
no-poss
jəraŋet,
jəra-ŋ-et
jəra-aŋ-et
buttermilk-TRANS-2SG
no-deriv.v-pers
jəraŋet,
jər-aŋ-et
jər-aŋ-et
around-TRANS-2SG
ad/av/no/po-deriv.v-pers



1-3-9-15ː


ok lij ulmaʃ mør jəraŋet,

ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
lij
lij-ø
lij-ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
lij
lij-ø
lij-ø
be-CNG
vb1-conn
lij
lij-ø
lij-ø
be-CVB
vb1-adv
ulmaʃ
ulmaʃ
ulmaʃ
being
no/pa/vb
ulmaʃ
ul-maʃ
ul-maʃ
be-NMLZ
vb1-deriv.n
mør
mør
mør
strawberry
no
jəraŋet,
jəraŋ-et
jəraŋ-et
bed-2SG
no-poss
jəraŋet,
jəra-ŋ-et
jəra-aŋ-et
buttermilk-TRANS-2SG
no-deriv.v-pers
jəraŋet,
jər-aŋ-et
jər-aŋ-et
around-TRANS-2SG
ad/av/no/po-deriv.v-pers



1-3-9-156


samərək iləʃet — ik iləʃet,

samərək
samərək
samərək
young
ad/no
iləʃet —
iləʃ-et
iləʃ-et
life-2SG
no-poss
iləʃet —
iləʃ-et
iləʃe-et
living-2SG
ad/no-poss
iləʃet —
ilə-ʃ-et
ile-ʃe-et
live-PTCP.ACT-2SG
vb2-ad-poss
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
iləʃet,
iləʃ-et
iləʃ-et
life-2SG
no-poss
iləʃet,
iləʃ-et
iləʃe-et
living-2SG
ad/no-poss
iləʃet,
ilə-ʃ-et
ile-ʃe-et
live-PTCP.ACT-2SG
vb2-ad-poss



1-3-9-157


ok lij ulmaʃ kok iləʃet.

ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
lij
lij-ø
lij-ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
lij
lij-ø
lij-ø
be-CNG
vb1-conn
lij
lij-ø
lij-ø
be-CVB
vb1-adv
ulmaʃ
ulmaʃ
ulmaʃ
being
no/pa/vb
ulmaʃ
ul-maʃ
ul-maʃ
be-NMLZ
vb1-deriv.n
kok
kok
kok
cook
no
kok
kok
kok
two
nm
iləʃet.
iləʃ-et
iləʃ-et
life-2SG
no-poss
iləʃet.
iləʃ-et
iləʃe-et
living-2SG
ad/no-poss
iləʃet.
ilə-ʃ-et
ile-ʃe-et
live-PTCP.ACT-2SG
vb2-ad-poss



1-3-9-158


peledəʃ gaj ydər iləʃem

peledəʃ
peledəʃ
peledəʃ
flower
no
gaj
gaj
gaj
like
ad/av/pa/po
ydər
ydər
ydər
daughter
no
ydər
ydər
ydər
Virgo
no
iləʃem
iləʃ-em
iləʃ-em
life-1SG
no-poss
iləʃem
iləʃ-em
iləʃe-em
living-1SG
ad/no-poss
iləʃem
ilə-ʃ-em
ile-ʃe-em
live-PTCP.ACT-1SG
vb2-ad-poss
iləʃem
iləʃ-em-ø
iləʃ-em-ø
life-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
iləʃem
iləʃ-em-ø
iləʃe-em-ø
living-TRANS-IMP.2SG
ad/no-deriv.v-mood.pers
iləʃem
iləʃ-em-ø
iləʃ-em-ø
life-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
iləʃem
iləʃ-em-ø
iləʃe-em-ø
living-TRANS-CNG
ad/no-deriv.v-conn
iləʃem
iləʃ-em-ø
iləʃ-em-ø
life-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
iləʃem
iləʃ-em-ø
iləʃe-em-ø
living-TRANS-CVB
ad/no-deriv.v-adv
iləʃem
ilə-ʃ-em-ø
ile-ʃe-em-ø
live-PTCP.ACT-TRANS-IMP.2SG
vb2-ad-deriv.v-mood.pers
iləʃem
ilə-ʃ-em-ø
ile-ʃe-em-ø
live-PTCP.ACT-TRANS-CNG
vb2-ad-deriv.v-conn
iləʃem
ilə-ʃ-em-ø
ile-ʃe-em-ø
live-PTCP.ACT-TRANS-CVB
vb2-ad-deriv.v-adv



1-3-9-159


ajar pokʃəm t͡ɕəβəʃtale.ː

ajar
ajar
ajar
poison
ad/no
ajar
ajar
ajar
colic
no
pokʃəm
pokʃəm
pokʃəm
frost
ad/no
t͡ɕəβəʃtale.ː
t͡ɕəβəʃtal-ʲe
t͡ɕəβəʃtal-je
pinch-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-160


vedat kudo gət͡ɕ t͡ɕat͡ɕi ʃortənak lekte.

vedat
vedat
vedat
Vedat
na
kudo
kudo
kudo
which
pr
kudo
kudo
kudo
house
no
kudo
kudo
kudo
placenta
no
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
ʃortənak
ʃort-əna-k
ʃort-na-ak
cry-1PL-STR
vb1-pers-enc
ʃortənak
ʃort-ən-ak
ʃort-n-ak
shorts-GEN-STR
no-case-enc
ʃortənak
ʃort-ən-ak
ʃort-n-ak
lamentation-GEN-STR
no-case-enc
ʃortənak
ʃort-ən-ø-ak
ʃort-n-ø-ak
cry-PST2-3SG-STR
vb1-tense-pers-enc
ʃortənak
ʃort-ən-ak
ʃort-n-ak
cry-CVB-STR
vb1-adv-enc
lekte.
lekt-e
lekt-je
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-161


ʃortənak ʃke dekʃe toʎo.ː

ʃortənak
ʃort-əna-k
ʃort-na-ak
cry-1PL-STR
vb1-pers-enc
ʃortənak
ʃort-ən-ak
ʃort-n-ak
shorts-GEN-STR
no-case-enc
ʃortənak
ʃort-ən-ak
ʃort-n-ak
lamentation-GEN-STR
no-case-enc
ʃortənak
ʃort-ən-ø-ak
ʃort-n-ø-ak
cry-PST2-3SG-STR
vb1-tense-pers-enc
ʃortənak
ʃort-ən-ak
ʃort-n-ak
cry-CVB-STR
vb1-adv-enc
ʃke
ʃke
ʃke
REFL
pr
dekʃe
dek-ʃe
dek-ʒe
to-3SG
po-poss
toʎo.ː
tol-ʲo
tol-je
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-162


ydər-βlak kapkaʃkəʒe ʃumeʃke uʒaten kondəʃt, ont͡ɕəlʃogəʃo ydərlan eskeraʃ ʃydəʃt. * * *

ydər-βlak
ydər-βlak
ydər-βlak
daughter-PL
no-num
ydər-βlak
ydər-βlak
ydər-βlak
Virgo-PL
no-num
kapkaʃkəʒe
kapka-ʃkə-ʒe
kapka-ʃke-ʒe
gate-ILL-3SG
no-case-poss
ʃumeʃke
ʃumeʃke
ʃumeʃke
to
po
ʃumeʃke
ʃu-meʃke
ʃu-meʃke
reach-CVB.FUT
vb1-adv
ʃumeʃke
ʃu-meʃke
ʃu-meʃke
ferment-CVB.FUT
vb1-adv
ʃumeʃke
ʃu-meʃke
ʃu-meʃke
whittle-CVB.FUT
vb1-adv
uʒaten
uʒat-en-ø
uʒate-en-ø
accompany-PST2-3SG
vb2-tense-pers
uʒaten
uʒat-en
uʒate-en
accompany-CVB
vb2-adv
kondəʃt,
kondəʃt-ø
kondəʃt-ø
drive-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kondəʃt,
kondə-ʃt
kondo-ʃt
bring-IMP.3PL
vb2-mood.pers
kondəʃt,
kondə-ʃ-t
kondo-ʃ-t
bring-PST1-3PL
vb2-tense-pers
kondəʃt,
kondəʃt-ø
kondəʃt-ø
drive-CNG
vb1-conn
kondəʃt,
kondəʃt-ø
kondəʃt-ø
drive-CVB
vb1-adv
ont͡ɕəlʃogəʃo
ont͡ɕəlʃogəʃo
ont͡ɕəlʃogəʃo
bridesmaid
no
ydərlan
ydər-lan
ydər-lan
daughter-DAT
no-case
ydərlan
ydər-lan
ydər-lan
Virgo-DAT
no-case
ydərlan
ydər-la-n
ydər-la-n
daughter-PL-GEN
no-num-case
ydərlan
ydər-la-n
ydər-la-n
Virgo-PL-GEN
no-num-case
eskeraʃ
esker-aʃ
eskere-aʃ
observe-INF
vb2-inf
ʃydəʃt. * * *
ʃydə-ʃt
ʃydø-ʃt
hundred-3PL
nm-poss
ʃydəʃt. * * *
ʃyd-əʃt
ʃyd-ʃt
clear-IMP.3PL
vb1-mood.pers
ʃydəʃt. * * *
ʃydə-ʃt
ʃydø-ʃt
order-IMP.3PL
vb2-mood.pers
ʃydəʃt. * * *
ʃydə-ʃ-t
ʃydø-ʃ-t
order-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-9-163


tarantasəʃ kyzen ʃit͡ɕməʒat, elnet t͡ɕodəra βoʃt tolməʒat, syan lyʃkəmat t͡ɕat͡ɕilan omo uʒməla βele t͡ɕut͡ɕeʃ.

tarantasəʃ
tarantas-əʃ
tarantas-ʃ
springless.carriage-ILL
no-case
kyzen
kyz-en-ø
kyzø-en-ø
go.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kyzen
kyz-en
kyzø-en
go.up-CVB
vb2-adv
ʃit͡ɕməʒat,
ʃit͡ɕmə-ʒ-at
ʃit͡ɕme-ʒe-at
sitting-3SG-and
ad-poss-enc
ʃit͡ɕməʒat,
ʃit͡ɕ-mə-ʒ-at
ʃint͡ɕ-me-ʒe-at
sit.down-PTCP.PASS-3SG-and
vb1-ad-poss-enc
elnet
elnet
elnet
Ilet
pn
elnet
eln-et
elne-et
tire-2SG
vb2-pers
elnet
eln-et
elne-et
run-2SG
vb2-pers
t͡ɕodəra
t͡ɕodəra
t͡ɕodəra
forest
no
t͡ɕodəra
t͡ɕodəra
t͡ɕodəra
coarse
ad
βoʃt
βoʃt
βoʃt
over
av/po
tolməʒat,
tolmə-ʒ-at
tolmo-ʒe-at
arrival-3SG-and
ad-poss-enc
tolməʒat,
tol-mə-ʒ-at
tol-me-ʒe-at
come-PTCP.PASS-3SG-and
vb1-ad-poss-enc
syan
syan
syan
wedding
no
lyʃkəmat
lyʃkəm-at
lyʃkəmø-at
noisy-and
ad-enc
lyʃkəmat
lyʃkə-m-at
lyʃkø-me-at
make.noise-PTCP.PASS-and
vb2-ad-enc
t͡ɕat͡ɕilan
t͡ɕat͡ɕilan
t͡ɕat͡ɕilan
Chachilan
na
omo
omo
omo
sleep
no
uʒməla
uʒmə-la
uʒmo-la
seen-COMP
ad-case
uʒməla
uʒmə-la
uʒmo-la
seen-PL
ad-num
uʒməla
uʒmə-la
uʒmo-la
seen-STR
ad-enc
uʒməla
uʒ-məla
uʒ-məla
see-INF.FUT
vb1-inf
uʒməla
uʒ-mə-la
uʒ-me-la
see-PTCP.PASS-COMP
vb1-ad-case
uʒməla
uʒ-mə-la
uʒ-me-la
see-PTCP.PASS-PL
vb1-ad-num
uʒməla
uʒ-mə-la
uʒ-me-la
see-PTCP.PASS-STR
vb1-ad-enc
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele-ø
βele-ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-ʲe
βel-je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele-ø
βele-ø
spill-CNG
vb2-conn
t͡ɕut͡ɕeʃ.
t͡ɕut͡ɕ-eʃ
t͡ɕut͡ɕ-eʃ
seem-3SG
vb1-pers



1-3-9-164


teβe tudən βujeʃəʒe ʃarpanəm pytərenət.

teβe
teβe
teβe
here
av/co/pa
teβe
teβe
teβe
X
pa
tudən
tudən
tudən
his/her
pr
tudən
tudo-n
tudo-n
3SG-GEN
pr-case
βujeʃəʒe
βujeʃ-əʒe
βujeʃ-ʒe
into.one's.head-3SG
av/po-poss
βujeʃəʒe
βuj-eʃ-əʒe
βuj-eʃ-ʒe
head-LAT-3SG
no-case-poss
ʃarpanəm
ʃarpan-əm
ʃarpan-m
X-ACC
no-case
pytərenət.
pytər-en-ət
pytərø-en-ət
turn-PST2-3PL
vb2-tense-pers



1-3-9-165


vujəʃto ala-mo joŋ-joŋ-joŋ kəra.

vujəʃto
vuj-əʃto
βuj-ʃte
head-INE
no-case
ala-mo
ala-mo
ala-mo
something
pa/pr
joŋ-joŋ-joŋ
joŋ-joŋ-joŋ
joŋjoŋ-joŋ
completelyX
av/dede
kəra.
kər-a
kəre-a
beat-3SG
vb2-pers



1-3-9-16ː


ala-molan tudəm ystel βaʃtareʃ sukəkten ʃəndenət, βoktenʒe ont͡ɕəlʃogəʃo ydər, βes βeləm makar sukalten ʃint͡ɕənət, iziʃ ørdəʒtərak pot͡ɕeʃ tolʃo βate ʃoga.

ala-molan
ala-molan
ala-molan
for.some.reason
av/pr
ala-molan
ala-mo-lan
ala-mo-lan
something-DAT
pa/pr-case
ala-molan
ala-mo-la-n
ala-mo-la-n
something-PL-GEN
pa/pr-num-case
tudəm
tudəm
tudəm
him/her
pr
tudəm
tudo-m
tudo-m
3SG-ACC
pr-case
ystel
ystel
ystel
table
no
βaʃtareʃ
βaʃtareʃ
βaʃtareʃ
toward
ad/av/po
βaʃtareʃ
βaʃtar-eʃ
βaʃtar-eʃ
maple-LAT
no-case
sukəkten
sukəkt-en-ø
sukəkto-en-ø
bring.somebody.to.their.knees-PST2-3SG
vb2-tense-pers
sukəkten
sukəkt-en
sukəkto-en
bring.somebody.to.their.knees-CVB
vb2-adv
sukəkten
sukə-kt-en-ø
suko-kte-en-ø
kneel.down-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
sukəkten
sukə-kt-en
suko-kte-en
kneel.down-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
ʃəndenət,
ʃənd-en-ət
ʃənde-en-ət
put-PST2-3PL
vb2-tense-pers
βoktenʒe
βokten-ʒe
βokten-ʒe
beside-3SG
av/po-poss
βoktenʒe
βokt-en-ø-ʒe
βokto-en-ø-ʒe
strip.bark-PST2-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
βoktenʒe
βokt-en-ʒe
βokto-en-ʒe
strip.bark-CVB-3SG
vb2-adv-poss
ont͡ɕəlʃogəʃo
ont͡ɕəlʃogəʃo
ont͡ɕəlʃogəʃo
bridesmaid
no
ydər,
ydər
ydər
daughter
no
ydər,
ydər
ydər
Virgo
no
βes
βes
βes
different
ad/pr
βeləm
βeləm
βeləm
from.the.side
po
βeləm
βel-əm
βel-m
side-ACC
no-case
makar
makar
makar
Makar
na
sukalten
sukalt-en-ø
sukalte-en-ø
kneel.down-PST2-3SG
vb2-tense-pers
sukalten
sukalt-en
sukalte-en
kneel.down-CVB
vb2-adv
ʃint͡ɕənət,
ʃint͡ɕ-ən-ət
ʃint͡ɕ-n-ət
sit.down-PST2-3PL
vb1-tense-pers
iziʃ
iziʃ
iziʃ
a.bit
av
iziʃ
izi-ʃ
izi-ʃ
small-ILL
ad/no-case
ørdəʒtərak
ørdəʒtə-rak
ørdəʒtø-rak
at.the.side-COMP
av/po-deg
ørdəʒtərak
ørdəʒtə-ø-rak
ørdəʒtø-ø-rak
heel-CNG-COMP
vb2-conn-deg
pot͡ɕeʃ
pot͡ɕeʃ
pot͡ɕeʃ
recent
ad/av/po
pot͡ɕeʃ
pot͡ɕ-eʃ
pot͡ɕ-eʃ
tail-LAT
no-case
pot͡ɕeʃ
pot͡ɕ-eʃ
pot͡ɕ-eʃ
open-3SG
vb1-pers
tolʃo
tolʃo
tolʃo
coming
ad/no
tolʃo
tol-ʃo
tol-ʃe
come-PTCP.ACT
vb1-ad
βate
βate
βate
wife
no
βate
βate
βate
absorbent.cotton
no
ʃoga.
ʃoga
ʃoga
plough
no
ʃoga.
ʃog-a
ʃogo-a
stand-3SG
vb2-pers



1-3-9-167


vuj pult͡ɕəʃo βate, kidpyanʒe tit͡ɕ tuβərəm, ʃarpanəm, soləkəm, ʃoβət͡ɕəm opten, tørəʃtø ʃint͡ɕəʃe-βlaklan kølan ʃoβət͡ɕəm, kølan mom pəʃten kajəʃ.ː

vuj
vuj
βuj
head
no
pult͡ɕəʃo
pult͡ɕə-ʃo
pult͡ɕo-ʃe
X-PTCP.ACT
vb2-ad
βate,
βate
βate
wife
no
βate,
βate
βate
absorbent.cotton
no
kidpyanʒe
kidpyan-ʒe
kidpyan-ʒe
bend.of.the.arm-3SG
no-poss
tit͡ɕ
tit͡ɕ
tit͡ɕ
full
ad/av/po
tuβərəm,
tuβər-əm
tuβər-m
shirt-ACC
no-case
ʃarpanəm,
ʃarpan-əm
ʃarpan-m
X-ACC
no-case
soləkəm,
solək-əm
solək-m
kerchief-ACC
no-case
ʃoβət͡ɕəm
ʃoβət͡ɕ-əm
ʃoβət͡ɕ-m
kerchief-ACC
no-case
opten,
opt-en-ø
opto-en-ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
opten,
opt-en-ø
opto-en-ø
bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
opten,
opt-en
opto-en
put-CVB
vb2-adv
opten,
opt-en
opto-en
bark-CVB
vb2-adv
tørəʃtø
tør-əʃtø
tør-ʃte
flat-INE
ad/av/no-case
ʃint͡ɕəʃe-βlaklan
ʃint͡ɕəʃe-βlak-lan
ʃint͡ɕəʃe-βlak-lan
stagnant-PL-DAT
ad-num-case
ʃint͡ɕəʃe-βlaklan
ʃint͡ɕəʃe-βlak-lan
ʃint͡ɕəʃe-βlak-lan
learned-PL-DAT
ad/no-num-case
ʃint͡ɕəʃe-βlaklan
ʃint͡ɕə-ʃe-βlak-lan
ʃint͡ɕe-ʃe-βlak-lan
sit-PTCP.ACT-PL-DAT
vb2-ad-num-case
ʃint͡ɕəʃe-βlaklan
ʃint͡ɕə-ʃe-βlak-lan
ʃint͡ɕe-ʃe-βlak-lan
know-PTCP.ACT-PL-DAT
vb2-ad-num-case
kølan
kølan
kølan
whom
pr
kølan
kø-lan
kø-lan
who-DAT
pr-case
kølan
kø-la-n
kø-la-n
who-PL-GEN
pr-num-case
ʃoβət͡ɕəm,
ʃoβət͡ɕ-əm
ʃoβət͡ɕ-m
kerchief-ACC
no-case
kølan
kølan
kølan
whom
pr
kølan
kø-lan
kø-lan
who-DAT
pr-case
kølan
kø-la-n
kø-la-n
who-PL-GEN
pr-num-case
mom
mom
mom
what
pr
mom
mo-m
mo-m
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
pəʃten
pəʃt-en-ø
pəʃte-en-ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
pəʃten
pəʃt-en
pəʃte-en
put-CVB
vb2-adv
kajəʃ.ː
kaj-əʃ
kaj-ʃ
aftergrass-ILL
no-case
kajəʃ.ː
kajə-ʃ-ø
kaje-ʃ-ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-168


ysteltørəʃtø t͡ɕuʒgan kugəza den kuβaʒe, ergəʒe-βlak, ydərʒø-βlak ʃint͡ɕat, t͡ɕəlaʒe iktaʒ lut͡ɕko jeŋ ulo.ː

ysteltørəʃtø
ysteltør-əʃtø
ysteltør-ʃte
place.at.table-INE
no-case
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kugəza
kugəza
kugəza
old.man
no
den
den
den
and
co
kuβaʒe,
kuβa-ʒe
kuβa-ʒe
old.woman-3SG
no-poss
kuβaʒe,
kuβa-ʒe
kuβa-ʒe
reddish-brown-3SG
ad-poss
ergəʒe-βlak,
ergə-ʒe-βlak
erge-ʒe-βlak
son-3SG-PL
no-poss-num
ydərʒø-βlak
ydər-ʒø-βlak
ydər-ʒe-βlak
daughter-3SG-PL
no-poss-num
ydərʒø-βlak
ydər-ʒø-βlak
ydər-ʒe-βlak
Virgo-3SG-PL
no-poss-num
ʃint͡ɕat,
ʃint͡ɕa-t
ʃint͡ɕa-et
eye-2SG
no-poss
ʃint͡ɕat,
ʃint͡ɕa-t
ʃint͡ɕa-at
eye-and
no-enc
ʃint͡ɕat,
ʃint͡ɕ-at
ʃint͡ɕ-at
sit.down-2SG
vb1-pers
ʃint͡ɕat,
ʃint͡ɕ-at
ʃint͡ɕe-at
sit-3PL
vb2-pers
ʃint͡ɕat,
ʃint͡ɕ-at
ʃint͡ɕe-at
know-3PL
vb2-pers
ʃint͡ɕat,
ʃint͡ɕ-a-t
ʃint͡ɕe-a-at
sit-3SG-and
vb2-pers-enc
ʃint͡ɕat,
ʃint͡ɕ-a-t
ʃint͡ɕe-a-at
know-3SG-and
vb2-pers-enc
ʃint͡ɕat,
ʃint͡ɕ-ø-at
ʃint͡ɕ-ø-at
sit.down-CNG-and
vb1-conn-enc
ʃint͡ɕat,
ʃint͡ɕ-ø-at
ʃint͡ɕ-ø-at
sit.down-CVB-and
vb1-adv-enc
ʃint͡ɕat,
ʃint͡ɕ--at
ʃint͡ɕ-je-at
sit.down-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
ʃint͡ɕat,
ʃint͡ɕ-ø-at
ʃint͡ɕe-ø-at
sit-CNG-and
vb2-conn-enc
ʃint͡ɕat,
ʃint͡ɕ-ø-at
ʃint͡ɕe-ø-at
know-CNG-and
vb2-conn-enc
t͡ɕəlaʒe
t͡ɕəlaʒe
t͡ɕəlaʒe
everything
pr
t͡ɕəlaʒe
t͡ɕəla-ʒe
t͡ɕəla-ʒe
everything-3SG
ad/pa/pr-poss
iktaʒ
iktaʒ
iktaʒ
somebody
av/pr
lut͡ɕko
lut͡ɕko
lut͡ɕko
fifteen
nm
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
ulo.ː
ulo
ulo
is
ad/no/vb



1-3-9-169


t͡ɕuʒgan kuβa meʒnet͡ɕ ergəʒən syanʒəlan køra sajənak podələn.

t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kuβa
kuβa
kuβa
old.woman
no
kuβa
kuβa
kuβa
reddish-brown
ad
meʒnet͡ɕ
meʒnet͡ɕ
meʒnet͡ɕ
lastborn
ad/no
ergəʒən
ergə-ʒə-n
erge-ʒe-n
son-3SG-GEN
no-poss-case
syanʒəlan
syan-ʒə-lan
syan-ʒe-lan
wedding-3SG-DAT
no-poss-case
syanʒəlan
syan-ʒə-la-n
syan-ʒe-la-n
wedding-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
køra
køra
køra
because.of
po
sajənak
sajənak
sajənak
very
av
sajənak
sajən-ak
sajən-ak
well-STR
av-enc
sajənak
sajən-ak
sajən-ak
each-STR
po-enc
sajənak
sajə-na-k
saje-na-ak
good-1PL-STR
ad-poss-enc
sajənak
saj-ən-ak
saj-n-ak
good-GEN-STR
ad/av-case-enc
podələn.
podəl-ən-ø
podəl-n-ø
sip-PST2-3SG
vb1-tense-pers
podələn.
podəl-ən
podəl-n
sip-CVB
vb1-adv



1-3-9-170


ysteltørəʃtø, kənel ʃogalən, t͡ɕəβəla βujʒəm ʃørən əʃten, t͡ɕat͡ɕim tura ont͡ɕəʃ-ont͡ɕəʃ, da ala-moʒo əʃ kelʃe — tudən jyʃø ʃint͡ɕaʒlan t͡ɕat͡ɕin səlne t͡ɕurijʒe sajən əʃ koj ala-mo — ʃke βat͡ɕəʒ gət͡ɕ kumaltəʃ tuβər den ʃarpan-naʃmakəm nalən, βigak t͡ɕat͡ɕin βujəʃkəʒo ʃuəʃ, βara t͡ɕargəʒaʃ tyŋale:

ysteltørəʃtø,
ysteltør-əʃtø
ysteltør-ʃte
place.at.table-INE
no-case
kənel
kəɲel-ø
kəɲel-ø
get.up-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kənel
kəɲel-ø
kəɲel-ø
get.up-CNG
vb1-conn
kənel
kəɲel-ø
kəɲel-ø
get.up-CVB
vb1-adv
ʃogalən,
ʃogal-ən-ø
ʃogal-n-ø
stand.up-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃogalən,
ʃogal-ən
ʃogal-n
stand.up-CVB
vb1-adv
t͡ɕəβəla
t͡ɕəβə-la
t͡ɕəβe-la
chicken-COMP
no-case
t͡ɕəβəla
t͡ɕəβə-la
t͡ɕəβe-la
chicken-PL
no-num
t͡ɕəβəla
t͡ɕəβə-la
t͡ɕəβe-la
chicken-STR
no-enc
t͡ɕəβəla
t͡ɕəβə-ø-la
t͡ɕəβe-ø-la
drip-CNG-STR
vb2-conn-enc
βujʒəm
βuj-ʒə-m
βuj-ʒe-m
head-3SG-ACC
no-poss-case
ʃørən
ʃørən
ʃørən
slantwise
ad/av/no
ʃørən
ʃør-ən
ʃør-n
milk-GEN
no-case
ʃørən
ʃør-ən
ʃør-n
edge-GEN
no-case
əʃten,
əʃt-en-ø
əʃte-en-ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
əʃten,
əʃt-en
əʃte-en
do-CVB
vb2-adv
t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
Chachim
na
tura
tura
tura
steep
ad/av/no/po
tura
tura
tura
rook
po
ont͡ɕəʃ-ont͡ɕəʃ,
ont͡ɕə-ʃ-ø-ont͡ɕə-ʃ-ø
ont͡ɕo-ʃ-øont͡ɕo-ʃ-ø
look-PST1-3SGlook-PST1-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
da
da
da
and
co
da
da
da
yes
pa
ala-moʒo
ala-mo-ʒo
ala-mo-ʒe
something-3SG
pa/pr-poss
əʃ
ə-ʃ-ø
ə-ʃ-ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
kelʃe —
kel-ʃe
kel-ʃe
step-PTCP.ACT
vb1-ad
kelʃe —
kelʃe-ø
kelʃe-ø
appeal.to-IMP.2SG
vb2-mood.pers
kelʃe —
kelʃe-ø
kelʃe-ø
appeal.to-CNG
vb2-conn
tudən
tudən
tudən
his/her
pr
tudən
tudo-n
tudo-n
3SG-GEN
pr-case
jyʃø
jyʃø
jyʃø
drunken
ad/no
jyʃø
jy-ʃø
jy-ʃe
drink-PTCP.ACT
vb1-ad
ʃint͡ɕaʒlan
ʃint͡ɕa-ʒ-lan
ʃint͡ɕa-ʒe-lan
eye-3SG-DAT
no-poss-case
ʃint͡ɕaʒlan
ʃint͡ɕa-ʒ-la-n
ʃint͡ɕa-ʒe-la-n
eye-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
Chachin
na
səlne
səlne
səlne
beautiful
ad
t͡ɕurijʒe
t͡ɕurij-ʒe
t͡ɕurij-ʒe
face-3SG
no-poss
t͡ɕurijʒe
t͡ɕurij-ø-ʒe
t͡ɕurije-ø-ʒe
be.tormented-CNG-3SG
vb2-conn-poss
sajən
sajən
sajən
well
av
sajən
sajən
sajən
each
po
sajən
saj-ən
saj-n
good-GEN
ad/av-case
əʃ
ə-ʃ-ø
ə-ʃ-ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
koj
koj-ø
koj-ø
be.visible-IMP.2SG
vb1-mood.pers
koj
koj-ø
koj-ø
be.visible-CNG
vb1-conn
koj
koj-ø
koj-ø
be.visible-CVB
vb1-adv
ala-mo —
ala-mo
ala-mo
something
pa/pr
ʃke
ʃke
ʃke
REFL
pr
βat͡ɕəʒ
βat͡ɕə-ʒ
βat͡ɕe-ʒe
shoulder-3SG
no-poss
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
kumaltəʃ
kumaltəʃ
kumaltəʃ
praying
no
kumaltəʃ
kumaltə-ʃ-ø
kumalte-ʃ-ø
close.one's.eyes.briefly-PST1-3SG
vb2-tense-pers
tuβər
tuβər
tuβər
shirt
no
den
den
den
and
co
ʃarpan-naʃmakəm
ʃarpan-naʃmak-əm
ʃarpan-naʃmak-m
X-ACC
no-case
nalən,
nal-ən-ø
nal-n-ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
nalən,
nal-ən
nal-n
take-CVB
vb1-adv
βigak
βigak
βigak
immediately
av
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
Chachin
na
βujəʃkəʒo
βuj-əʃkə-ʒo
βuj-ʃke-ʒe
head-ILL-3SG
no-case-poss
ʃuəʃ,
ʃu-əʃ
ʃu-ʃ
bran-ILL
no-case
ʃuəʃ,
ʃu-əʃ
ʃu-ʃ
bristle-ILL
no-case
ʃuəʃ,
ʃu-əʃ
ʃu-ʃ
eye-ILL
no-case
ʃuəʃ,
ʃu-əʃ
ʃu-ʃ
spring.water-ILL
no-case
ʃuəʃ,
ʃuə-ʃ-ø
ʃuo-ʃ-ø
throw-PST1-3SG
vb2-tense-pers
βara
βara
βara
then
av/pa
βara
βara
βara
pole
no
βara
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
t͡ɕargəʒaʃ
t͡ɕargəʒ-aʃ
t͡ɕargəʒ-aʃ
squeal-INF
vb1-inf
tyŋale:
tyŋal-ʲe
tyŋal-je
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-171


— naŋgajza, naŋgajza, təgaj oʃ pəʎtka məlanem ok kyl.

naŋgajza,
naŋgajza
naŋgajza
Naŋgayza
na
naŋgajza,
*ː
*ː
***
***
təgaj
təgaj
təgaj
such
ad/av/no/pr
oʃ
oʃ
oʃ
white
ad
pəʎtka
pəʎtk-a
pəʎtke-a
babble-3SG
vb2-pers
pəʎtka
pəʎtk-a
pəʎtke-a
drip-3SG
vb2-pers
məlanem
mə-lan-em
məj-lan-em
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
kyl.
kyl-ø
kyl-ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kyl.
kyl-ø
kyl-ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
kyl.
kyl-ø
kyl-ø
be.necessary-CVB
vb1-adv



1-3-9-172


«t͡ɕat͡ɕi tuʃakak uʃəʒo kajme gaje lije: t͡ɕuʒgan kuβa teβe kuze meʒnet͡ɕ ʃeʃkəʒəm βaʃlijeʃ?» — ʃonaltəʃ.

«t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
tuʃakak
tuʃakak
tuʃakak
immediately
av/pr
tuʃakak
tuʃak-ak
tuʃak-ak
there-STR
av/pr-enc
uʃəʒo
uʃ-əʒo
uʃ-ʒe
mind-3SG
no-poss
uʃəʒo
uʃə-ʒo
uʃo-ʒe
join-IMP.3SG
vb2-mood.pers
uʃəʒo
uʃə-ʒo
uʃo-ʒe
order-IMP.3SG
vb2-mood.pers
uʃəʒo
u-ʃ-əʒo
u-ʃ-ʒe
new-ILL-3SG
ad/no-case-poss
uʃəʒo
uʃə-ø-ʒo
uʃo-ø-ʒe
join-CNG-3SG
vb2-conn-poss
uʃəʒo
uʃə-ø-ʒo
uʃo-ø-ʒe
order-CNG-3SG
vb2-conn-poss
kajme
*ː
*ː
***
***
gaje
gaje
gaje
like
po
lije:
lij-e
lij-je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kuβa
kuβa
kuβa
old.woman
no
kuβa
kuβa
kuβa
reddish-brown
ad
teβe
teβe
teβe
here
av/co/pa
teβe
teβe
teβe
X
pa
kuze
kuze
kuze
how
av/co/no/pa
meʒnet͡ɕ
meʒnet͡ɕ
meʒnet͡ɕ
lastborn
ad/no
ʃeʃkəʒəm
ʃeʃkə-ʒə-m
ʃeʃke-ʒe-m
daughter-in-law-3SG-ACC
no-poss-case
βaʃlijeʃ?» —
βaʃlij-eʃ
βaʃlij-eʃ
meet-3SG
vb1-pers
ʃonaltəʃ.
ʃonaltə-ʃ-ø
ʃonalte-ʃ-ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-173


no ʃint͡ɕa gət͡ɕʃe ʃint͡ɕaβydʃø əʃ lek.

no
no
no
but
co/no/pa
no
no
no
gee.up
in
ʃint͡ɕa
ʃint͡ɕa
ʃint͡ɕa
eye
no
ʃint͡ɕa
ʃint͡ɕ-a
ʃint͡ɕe-a
sit-3SG
vb2-pers
ʃint͡ɕa
ʃint͡ɕ-a
ʃint͡ɕe-a
know-3SG
vb2-pers
gət͡ɕʃe
gət͡ɕ-ʃe
gət͡ɕ-ʒe
from-3SG
po-poss
ʃint͡ɕaβydʃø
ʃint͡ɕaβyd-ʃø
ʃint͡ɕaβyd-ʒe
tear-3SG
no-poss
əʃ
ə-ʃ-ø
ə-ʃ-ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
lek.
lek-ø
lekt-ø
go-IMP.2SG
vb1-mood.pers
lek.
lek-ø
lekt-ø
go-CNG
vb1-conn
lek.
lek-ø
lekt-ø
go-CVB
vb1-adv



1-3-9-174


ala ʃortən pətaren, ala ʃymʒø kyʒgemən?

ala
ala
ala
maybe
co/pa
ala
ala
ala
pitch
no
ala
a-la
a-la
and-STR
co-enc
ala
a-la
a-la
so-STR
pa-enc
ala
a-la
a-la
oh-STR
in-enc
ala
al-a
ale-a
soften.bast-3SG
vb2-pers
ʃortən
ʃort-ən
ʃort-n
shorts-GEN
no-case
ʃortən
ʃort-ən
ʃort-n
lamentation-GEN
no-case
ʃortən
ʃort-ən-ø
ʃort-n-ø
cry-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃortən
ʃort-ən
ʃort-n
cry-CVB
vb1-adv
pətaren,
pətar-en-ø
pətare-en-ø
finish-PST2-3SG
vb2-tense-pers
pətaren,
pətar-en
pətare-en
finish-CVB
vb2-adv
ala
ala
ala
maybe
co/pa
ala
ala
ala
pitch
no
ala
a-la
a-la
and-STR
co-enc
ala
a-la
a-la
so-STR
pa-enc
ala
a-la
a-la
oh-STR
in-enc
ala
al-a
ale-a
soften.bast-3SG
vb2-pers
ʃymʒø
ʃym-ʒø
ʃym-ʒe
heart-3SG
no-poss
ʃymʒø
ʃym-ʒø
ʃym-ʒe
feeling-3SG
no-poss
ʃymʒø
ʃym-ʒø
ʃym-ʒe
bark-3SG
no-poss
kyʒgemən?
kyʒgem-ən
kyʒgem-n
layer-GEN
no-case
kyʒgemən?
kyʒgem-ən-ø
kyʒgem-n-ø
thicken-PST2-3SG
vb1-tense-pers
kyʒgemən?
kyʒgem-ən
kyʒgem-n
thicken-CVB
vb1-adv
kyʒgemən?
kyʒg-em-ən
kyʒgø-em-n
thick-1SG-GEN
ad-poss-case
kyʒgemən?
kyʒg-em-ən-ø
kyʒgø-em-n-ø
thick-TRANS-PST2-3SG
ad-deriv.v-tense-pers
kyʒgemən?
kyʒg-em-ən
kyʒgø-em-n
thick-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv



1-3-9-175


t͡ɕuʒgan kuβam təplandarəʃt.

t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kuβam
kuβa-m
kuβa-m
old.woman-ACC
no-case
kuβam
kuβa-m
kuβa-m
reddish-brown-ACC
ad-case
kuβam
kuβa-m
kuβa-em
old.woman-1SG
no-poss
kuβam
kuβa-m
kuβa-em
reddish-brown-1SG
ad-poss
kuβam
kuβa-m-ø
kuβa-em-ø
old.woman-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
kuβam
kuβa-m-ø
kuβa-em-ø
reddish-brown-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
kuβam
kuβa-m-ø
kuβa-em-ø
old.woman-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
kuβam
kuβa-m-ø
kuβa-em-ø
reddish-brown-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
kuβam
kuβa-m-ø
kuβa-em-ø
old.woman-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
kuβam
kuβa-m-ø
kuβa-em-ø
reddish-brown-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
təplandarəʃt.
təplandarə-ʃt
təplandare-ʃt
pacify-IMP.3PL
vb2-mood.pers
təplandarəʃt.
təplandarə-ʃ-t
təplandare-ʃ-t
pacify-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-9-176


umbakəʒe syan ʃke ʃotʃo dene ertəʃ.

umbakəʒe
umbakəʒe
umbakəʒe
onward
av
umbakəʒe
umbakə-ʒe
umbake-ʒe
far-3SG
av-poss
syan
syan
syan
wedding
no
ʃke
ʃke
ʃke
REFL
pr
ʃotʃo
ʃot-ʃo
ʃot-ʒe
use-3SG
no-poss
dene
dene
dene
with
po
ertəʃ.
ertəʃ
ertəʃ
history
no
ertəʃ.
ertə-ʃ-ø
erte-ʃ-ø
pass-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-17ː


ket͡ɕe ʃint͡ɕaʃ tora ogəl əle, t͡ɕat͡ɕi den makarəm kogəɲəʃtəm klatəʃ petərəʃt.

ket͡ɕe
ket͡ɕe
ket͡ɕe
sun
no
ket͡ɕe
ket͡ɕe-ø
ket͡ɕe-ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ket͡ɕe
ket͡ɕe-ø
ket͡ɕe-ø
hang-CNG
vb2-conn
ʃint͡ɕaʃ
ʃint͡ɕa-ʃ
ʃint͡ɕa-ʃ
eye-ILL
no-case
ʃint͡ɕaʃ
ʃint͡ɕa-ʃ
ʃint͡ɕa-eʃ
eye-LAT
no-case
ʃint͡ɕaʃ
ʃint͡ɕ-aʃ
ʃint͡ɕ-aʃ
sit.down-INF
vb1-inf
ʃint͡ɕaʃ
ʃint͡ɕ-aʃ
ʃint͡ɕe-aʃ
sit-INF
vb2-inf
ʃint͡ɕaʃ
ʃint͡ɕ-aʃ
ʃint͡ɕe-aʃ
know-INF
vb2-inf
tora
tora
tora
gap
ad/av/no
tora
tor-a
toro-a
move.apart-3SG
vb2-pers
ogəl
og-ø-əl-ø
og-ø-ul-ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
əle,
əl-ʲe
ul-je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
den
den
den
and
co
makarəm
makarəm
makarəm
Makarym
na
kogəɲəʃtəm
kogəɲəʃt-əm
kogəɲəʃt-m
the.two.of.them-ACC
nm-case
klatəʃ
klat-əʃ
klat-ʃ
storage-ILL
no-case
petərəʃt.
petərə-ʃt
petəre-ʃt
close-IMP.3PL
vb2-mood.pers
petərəʃt.
petərə-ʃ-t
petəre-ʃ-t
close-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-9-178


omsam tyt͡ɕməʒø godəm saβuʃ təge muraltəʃ:

omsam
omsa-m
omsa-m
door-ACC
no-case
omsam
omsa-m
omsa-em
door-1SG
no-poss
omsam
omsa-m-ø
omsa-em-ø
door-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
omsam
omsa-m-ø
omsa-em-ø
door-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
omsam
omsa-m-ø
omsa-em-ø
door-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
tyt͡ɕməʒø
tyt͡ɕmə-ʒø
tyt͡ɕmø-ʒe
closed-3SG
ad-poss
tyt͡ɕməʒø
tyt͡ɕ-mə-ʒø
tyt͡ɕ-me-ʒe
close-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
godəm
godəm
godəm
during
po
saβuʃ
saβuʃ
saβuʃ
best.man
no
təge
təge
təge
so
av/pa/pr
muraltəʃ:
muraltə-ʃ-ø
muralte-ʃ-ø
sing-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-179


ik pud, kok pud,

ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
pud,
pud
pud
pood
no
kok
kok
kok
cook
no
kok
kok
kok
two
nm
pud,
pud
pud
pood
no



1-3-9-180


serebro — ʃəm pud.

serebro —
serebro
serebro
Serebro
na
ʃəm
ø-ʃ-əm
ə-ʃ-əm
NEG-PST-1SG
vb-tense-pers
ʃəm
ʃəm
ʃəm
seven
nm
pud.
pud
pud
pood
no



1-3-9-181


podkalina-malina,

podkalina-malina,
podkalina-malina
podkalina-malina
Podkalina-malina
na



1-3-9-182


ere təge maldena.ː

ere
ere
ere
always
av/po
ere
ere
ere
clean
ad
təge
təge
təge
so
av/pa/pr
maldena.ː
mald-ena
malde-ena
talk-1PL
vb2-pers



1-3-9-183


saβuʃ omsam tyt͡ɕø βele, kørgø gət͡ɕən makar ʃke tykələʃ.

saβuʃ
saβuʃ
saβuʃ
best.man
no
omsam
omsa-m
omsa-m
door-ACC
no-case
omsam
omsa-m
omsa-em
door-1SG
no-poss
omsam
omsa-m-ø
omsa-em-ø
door-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
omsam
omsa-m-ø
omsa-em-ø
door-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
omsam
omsa-m-ø
omsa-em-ø
door-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
tyt͡ɕø
tyt͡ɕø-ø
tyt͡ɕø-ø
flick-IMP.2SG
vb2-mood.pers
tyt͡ɕø
tyt͡ɕ-ø
tyt͡ɕ-je
close-PST1.3SG
vb1-tense.pers
tyt͡ɕø
tyt͡ɕø-ø
tyt͡ɕø-ø
flick-CNG
vb2-conn
βele,
βele
βele
only
pa
βele,
βele-ø
βele-ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele,
βel-ʲe
βel-je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele,
βele-ø
βele-ø
spill-CNG
vb2-conn
kørgø
kørgø
kørgø
inside
ad/no
gət͡ɕən
gət͡ɕən
gət͡ɕən
from
po
makar
makar
makar
Makar
na
ʃke
ʃke
ʃke
REFL
pr
tykələʃ.
tykələ-ʃ-ø
tykəlø-ʃ-ø
lock-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-184


t͡ɕat͡ɕi den makar klateʃ koktən kodət͡ɕ.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
den
den
den
and
co
makar
makar
makar
Makar
na
klateʃ
klat-eʃ
klat-eʃ
storage-LAT
no-case
koktən
koktən
koktən
as.a.pair
av
kodət͡ɕ.
kod-ət͡ɕ
kod-ət͡ɕ
stay-PST1.2SG
vb1-tense.pers
kodət͡ɕ.
kod-ət͡ɕ
kod-ət͡ɕ
stay-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-9-185


t͡ɕat͡ɕin ʃymʒø meraŋla pərtka.

t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
Chachin
na
ʃymʒø
ʃym-ʒø
ʃym-ʒe
heart-3SG
no-poss
ʃymʒø
ʃym-ʒø
ʃym-ʒe
feeling-3SG
no-poss
ʃymʒø
ʃym-ʒø
ʃym-ʒe
bark-3SG
no-poss
meraŋla
meraŋ-la
meraŋ-la
hare-COMP
no-case
meraŋla
meraŋ-la
meraŋ-la
hare-PL
no-num
meraŋla
meraŋ-la
meraŋ-la
hare-STR
no-enc
meraŋla
mera-ŋ-ø-la
mera-aŋ-ø-la
measure-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
meraŋla
mer-aŋ-ø-la
mer-aŋ-ø-la
community-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
meraŋla
mera-ŋ-ø-la
mera-aŋ-ø-la
measure-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
meraŋla
mer-aŋ-ø-la
mer-aŋ-ø-la
community-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
pərtka.
pərtk-a
pərtke-a
beat-3SG
vb2-pers



1-3-9-186


makar pint͡ɕakʃəm kudaʃe.

makar
makar
makar
Makar
na
pint͡ɕakʃəm
pint͡ɕak-ʃə-m
pint͡ɕak-ʒe-m
jacket-3SG-ACC
no-poss-case
kudaʃe.
kudaʃ-e
kudaʃ-je
take.off-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-187


t͡ɕat͡ɕi nimolan ørən, klat pokʃelne ʃoga.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
nimolan
ɲimolan
ɲimolan
for.no.reason
in/pr
nimolan
ɲimo-lan
ɲimo-lan
nothing-DAT
ad/av/pr-case
nimolan
ɲimo-la-n
ɲimo-la-n
nothing-PL-GEN
ad/av/pr-num-case
ørən,
ørən
ørən
timidly
av
ørən,
ør-ən
ør-n
slope-GEN
no-case
ørən,
ørə-n
ørø-n
groove-GEN
no-case
ørən,
ør-ən-ø
ør-n-ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ørən,
ør-ən
ør-n
be.surprised-CVB
vb1-adv
klat
klat
klat
storage
no
pokʃelne
pokʃelne
pokʃelne
in.the.middle
av/po
ʃoga.
ʃoga
ʃoga
plough
no
ʃoga.
ʃog-a
ʃogo-a
stand-3SG
vb2-pers



1-3-9-18ː


makar t͡ɕat͡ɕi deke mijəʃ, səβənʒəm kudaʃən, kaʃtaʃke lupʃale, βara t͡ɕat͡ɕim øndal kut͡ɕəʃ, t͡ɕeβer leβedəʃan kyrtɲø kojkəʃ naŋgajəʃ.ː

makar
makar
makar
Makar
na
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
deke
deke
deke
to
po
mijəʃ,
mijə-ʃ-ø
mije-ʃ-ø
come-PST1-3SG
vb2-tense-pers
səβənʒəm
səβən-ʒə-m
səβən-ʒe-m
cover-3SG-ACC
ad/no-poss-case
kudaʃən,
kudaʃ-ən-ø
kudaʃ-n-ø
take.off-PST2-3SG
vb1-tense-pers
kudaʃən,
kudaʃ-ən
kudaʃ-n
take.off-CVB
vb1-adv
kaʃtaʃke
kaʃta-ʃke
kaʃta-ʃke
crossbeam-ILL
no-case
lupʃale,
lupʃal-ʲe
lupʃal-je
whip-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βara
βara
βara
then
av/pa
βara
βara
βara
pole
no
βara
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
Chachim
na
øndal
øndal-ø
øndal-ø
embrace-IMP.2SG
vb1-mood.pers
øndal
øndal-ø
øndal-ø
embrace-CNG
vb1-conn
øndal
øndal-ø
øndal-ø
embrace-CVB
vb1-adv
kut͡ɕəʃ,
kut͡ɕəʃ
kut͡ɕəʃ
endurance
no
kut͡ɕəʃ,
kut͡ɕə-ʃ
kut͡ɕo-ʃ
ascarid-ILL
no-case
kut͡ɕəʃ,
kut͡ɕə-ʃ-ø
kut͡ɕo-ʃ-ø
hold-PST1-3SG
vb2-tense-pers
t͡ɕeβer
t͡ɕeβer
t͡ɕeβer
beautiful
ad/av/no
leβedəʃan
leβedəʃan
leβedəʃan
covered
ad
leβedəʃan
leβedəʃ-an
leβedəʃ-an
blanket-with
no-deriv.ad
kyrtɲø
kyrtɲø
kyrtɲø
iron
no
kojkəʃ
kojkə-ʃ
kojko-ʃ
bunk-ILL
no-case
naŋgajəʃ.ː
naŋgajə-ʃ-ø
naŋgaje-ʃ-ø
take-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-189


makarən kidʃe tyknəmø t͡ɕat͡ɕim kiʃke t͡ɕyŋgalməla t͡ɕut͡ɕo.ː

makarən
makarən
makarən
Makaryn
na
kidʃe
kid-ʃe
kid-ʒe
hand-3SG
no-poss
tyknəmø
tyknə-mø
tyknø-me
touch-PTCP.PASS
vb2-ad
t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
Chachim
na
kiʃke
kiʃke
kiʃke
snake
no
kiʃke
kiʃ-ke
kiʃ-ʃke
resin-ILL
no-case
t͡ɕyŋgalməla
t͡ɕyŋgal-məla
t͡ɕyŋgal-məla
peck-INF.FUT
vb1-inf
t͡ɕyŋgalməla
t͡ɕyŋgal-mə-la
t͡ɕyŋgal-me-la
peck-PTCP.PASS-COMP
vb1-ad-case
t͡ɕyŋgalməla
t͡ɕyŋgal-mə-la
t͡ɕyŋgal-me-la
peck-PTCP.PASS-PL
vb1-ad-num
t͡ɕyŋgalməla
t͡ɕyŋgal-mə-la
t͡ɕyŋgal-me-la
peck-PTCP.PASS-STR
vb1-ad-enc
t͡ɕut͡ɕo.ː
t͡ɕut͡ɕ-o
t͡ɕut͡ɕ-je
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-190


t͡ɕat͡ɕi kəde-godo kənel ʃogale.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
kəde-godo
kəde-godo
kəde-godo
X
de
kənel
kəɲel-ø
kəɲel-ø
get.up-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kənel
kəɲel-ø
kəɲel-ø
get.up-CNG
vb1-conn
kənel
kəɲel-ø
kəɲel-ø
get.up-CVB
vb1-adv
ʃogale.
ʃogale-ø
ʃogale-ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃogale.
ʃogal-ʲe
ʃogal-je
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ʃogale.
ʃogale-ø
ʃogale-ø
plough-CNG
vb2-conn



1-3-9-191


makar adak rualten kut͡ɕəʃ:

makar
makar
makar
Makar
na
adak
adak
adak
again
av
rualten
rualt-en-ø
rualte-en-ø
grab-PST2-3SG
vb2-tense-pers
rualten
rualt-en
rualte-en
grab-CVB
vb2-adv
kut͡ɕəʃ:
kut͡ɕəʃ
kut͡ɕəʃ
endurance
no
kut͡ɕəʃ:
kut͡ɕə-ʃ
kut͡ɕo-ʃ
ascarid-ILL
no-case
kut͡ɕəʃ:
kut͡ɕə-ʃ-ø
kut͡ɕo-ʃ-ø
hold-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-192


— kuʃ kurʒat, orade?

kuʃ
kuʃ
kuʃ
where
av/co/pr
kuʃ
kuʃ-ø
kuʃk-ø
grow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kuʃ
kuʃ-ø
kuʃk-ø
grow-CNG
vb1-conn
kuʃ
kuʃ-ø
kuʃk-ø
grow-CVB
vb1-adv
kurʒat,
kurʒ-at
kurʒ-at
run-2SG
vb1-pers
kurʒat,
kurʒ-ø-at
kurʒ-ø-at
run-CNG-and
vb1-conn-enc
kurʒat,
kurʒ-ø-at
kurʒ-ø-at
run-CVB-and
vb1-adv-enc
kurʒat,
kurʒ--at
kurʒ-je-at
run-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
orade?
orade
orade
fool
ad/no



1-3-9-193


ənde təj məjən βatem ulat.

ənde
ənde
ənde
now
av/pa
təj
təj
təj
2SG
pr
məjən
məjən
məjən
my
pr
məjən
məj-ən
məj-n
1SG-GEN
pr-case
βatem
βatem
βatem
honey
no
βatem
βat-em
βate-em
wife-1SG
no-poss
βatem
βat-em
βate-em
absorbent.cotton-1SG
no-poss
βatem
βat-em-ø
βate-em-ø
wife-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
βatem
βat-em-ø
βate-em-ø
absorbent.cotton-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
βatem
βat-em-ø
βate-em-ø
wife-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
βatem
βat-em-ø
βate-em-ø
absorbent.cotton-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
βatem
βat-em-ø
βate-em-ø
wife-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
βatem
βat-em-ø
βate-em-ø
absorbent.cotton-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ulat.
ula-t
ula-et
cart-2SG
no-poss
ulat.
ula-t
ula-at
cart-and
no-enc
ulat.
ul-at
ulo-at
is-and
ad/no/vb-enc
ulat.
ul-at
ul-at
be-2SG
vb1-pers
ulat.
u-la-t
u-la-et
new-COMP-2SG
ad/no-case-poss
ulat.
u-la-t
u-la-et
new-PL-2SG
ad/no-num-poss
ulat.
u-la-t
u-la-at
new-COMP-and
ad/no-case-enc
ulat.
u-la-t
u-la-at
new-PL-and
ad/no-num-enc
ulat.
ul-ø-at
ul-ø-at
be-CNG-and
vb1-conn-enc
ulat.
ul-ø-at
ul-ø-at
be-CVB-and
vb1-adv-enc



1-3-9-194


ənde təj kurəmeʃ məjən lijat.

ənde
ənde
ənde
now
av/pa
təj
təj
təj
2SG
pr
kurəmeʃ
kurəmeʃ
kurəmeʃ
forever
av
kurəmeʃ
kurəm-eʃ
kurəm-eʃ
century-LAT
no-case
məjən
məjən
məjən
my
pr
məjən
məj-ən
məj-n
1SG-GEN
pr-case
lijat.
lij-at
lij-at
be-2SG
vb1-pers
lijat.
lij--at
lij-je-at
be-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



1-3-9-195


məj təjəm iktəlanat om pu!

məj
məj
məj
1SG
pr
təjəm
təjəm
təjəm
you
pr
təjəm
təj-əm
təj-m
2SG-ACC
pr-case
iktəlanat
iktə-lan-at
ikte-lan-at
one-DAT-and
nm/pr-case-enc
iktəlanat
iktə-la-na-t
ikte-la-na-at
one-COMP-1PL-and
nm/pr-case-poss-enc
iktəlanat
iktə-la-na-t
ikte-la-na-at
one-PL-1PL-and
nm/pr-num-poss-enc
iktəlanat
iktə-la-n-at
ikte-la-n-at
one-PL-GEN-and
nm/pr-num-case-enc
om
o-m
o-m
NEG-1SG
vb-pers
om
om
om
ohm
no
pu!
pu
pu
wood
no
pu!
pu-ø
puo-ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pu!
pu-ø
puo-ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pu!
pu-ø
puo-ø
give-CNG
vb2-conn
pu!
pu-ø
puo-ø
blow-CNG
vb2-conn



1-3-9-196


makar ulo kertməʒəm t͡ɕat͡ɕim øndale.

makar
makar
makar
Makar
na
ulo
ulo
ulo
is
ad/no/vb
kertməʒəm
kert-mə-ʒə-m
kert-me-ʒe-m
be.able.to-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb1-ad-poss-case
kertməʒəm
kert-mə-ʒə-m
kert-me-ʒe-m
swaddle-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb1-ad-poss-case
t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
Chachim
na
øndale.
øndal-ʲe
øndal-je
embrace-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-197


t͡ɕat͡ɕi, ulo βijʒəm pogen, makarəm ʃykal koltəʃ.

t͡ɕat͡ɕi,
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
ulo
ulo
ulo
is
ad/no/vb
βijʒəm
βij-ʒə-m
βij-ʒe-m
power-3SG-ACC
no-poss-case
pogen,
pog-en-ø
pogo-en-ø
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
pogen,
pog-en
pogo-en
gather-CVB
vb2-adv
makarəm
makarəm
makarəm
Makarym
na
ʃykal
ʃykal-ø
ʃykal-ø
push-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃykal
ʃykal-ø
ʃykal-ø
push-CNG
vb1-conn
ʃykal
ʃykal-ø
ʃykal-ø
push-CVB
vb1-adv
koltəʃ.
koltəʃ
koltəʃ
conductivity
no
koltəʃ.
koltə-ʃ-ø
kolto-ʃ-ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-198


makar lukəʃko, klat kørgəm surgaltaren, puren kajəʃ.

makar
makar
makar
Makar
na
lukəʃko,
luk-əʃko
luk-ʃke
corner-ILL
no-case
lukəʃko,
luk-əʃko
luk-ʃke
X-ILL
no-case
lukəʃko,
luk-əʃko
luk-ʃke
X-ILL
no-case
klat
klat
klat
storage
no
kørgəm
kørgə-m
kørgø-m
inside-ACC
ad/no-case
surgaltaren,
surgaltar-en-ø
surgaltare-en-ø
shake-PST2-3SG
vb2-tense-pers
surgaltaren,
surgaltar-en
surgaltare-en
shake-CVB
vb2-adv
puren
pur-en-ø
puro-en-ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
puren
pur-en
puro-en
go.in-CVB
vb2-adv
kajəʃ.
kaj-əʃ
kaj-ʃ
aftergrass-ILL
no-case
kajəʃ.
kajə-ʃ-ø
kaje-ʃ-ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-19ː


t͡ɕat͡ɕi omsaʃke tørʃtaltəʃ.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
omsaʃke
omsa-ʃke
omsa-ʃke
door-ILL
no-case
tørʃtaltəʃ.
tørʃtaltə-ʃ-ø
tørʃtalte-ʃ-ø
jump-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-20ː


omsam pot͡ɕən, ʃeŋgekəʒe ont͡ɕale: makar tarβanəde kija.

omsam
omsa-m
omsa-m
door-ACC
no-case
omsam
omsa-m
omsa-em
door-1SG
no-poss
omsam
omsa-m-ø
omsa-em-ø
door-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
omsam
omsa-m-ø
omsa-em-ø
door-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
omsam
omsa-m-ø
omsa-em-ø
door-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
pot͡ɕən,
pot͡ɕən
pot͡ɕən
agape
av
pot͡ɕən,
pot͡ɕ-ən
pot͡ɕ-n
tail-GEN
no-case
pot͡ɕən,
pot͡ɕ-ən-ø
pot͡ɕ-n-ø
open-PST2-3SG
vb1-tense-pers
pot͡ɕən,
pot͡ɕ-ən
pot͡ɕ-n
open-CVB
vb1-adv
ʃeŋgekəʒe
ʃeŋgekə-ʒe
ʃeŋgeke-ʒe
back-3SG
av/po-poss
ont͡ɕale:
ont͡ɕal-ʲe
ont͡ɕal-je
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
makar
makar
makar
Makar
na
tarβanəde
tarβanəde
tarβanəde
without.moving
av
tarβanəde
tarβanə-de
tarβane-de
move-CVB.NEG
vb2-adv
kija.
kij-a
kije-a
lie-3SG
vb2-pers



1-3-9-201


t͡ɕat͡ɕi t͡ɕakrak mijen ont͡ɕale: makarən βuj gət͡ɕʃe βyr joga.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
t͡ɕakrak
t͡ɕakrak
t͡ɕakrak
closer
av
t͡ɕakrak
t͡ɕak-rak
t͡ɕak-rak
close-COMP
ad/av/no-deg
t͡ɕakrak
t͡ɕak-rak
t͡ɕak-rak
barely-COMP
av-deg
mijen
mij-en-ø
mije-en-ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
mijen
mij-en
mije-en
come-CVB
vb2-adv
ont͡ɕale:
ont͡ɕal-ʲe
ont͡ɕal-je
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
makarən
makarən
makarən
Makaryn
na
βuj
βuj
βuj
head
no
gət͡ɕʃe
gət͡ɕ-ʃe
gət͡ɕ-ʒe
from-3SG
po-poss
βyr
βyr
βyr
blood
no
joga.
jog-a
jogo-a
flow-3SG
vb2-pers



1-3-9-202


makar βujβit͡ɕkəʒʃe dene ʃondək ʃøreʃ pernen.

makar
makar
makar
Makar
na
βujβit͡ɕkəʒʃe
βujβit͡ɕkəʒ-ʃe
βujβit͡ɕkəʒ-ʒe
temple-3SG
no-poss
dene
dene
dene
with
po
ʃondək
ʃondək
ʃondək
chest
no
ʃøreʃ
ʃør-eʃ
ʃør-eʃ
milk-LAT
no-case
ʃøreʃ
ʃør-eʃ
ʃør-eʃ
edge-LAT
no-case
pernen.
pern-en-ø
perne-en-ø
strike.against-PST2-3SG
vb2-tense-pers
pernen.
pern-en
perne-en
strike.against-CVB
vb2-adv



1-3-9-203


t͡ɕat͡ɕin ørt lektən kajəʃ: tudo makarəm puʃtən!.ː

t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
Chachin
na
ørt
ørt
ørt
spirit
no
lektən
lekt-ən-ø
lekt-n-ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
lektən
lekt-ən
lekt-n
go-CVB
vb1-adv
kajəʃ:
kaj-əʃ
kaj-ʃ
aftergrass-ILL
no-case
kajəʃ:
kajə-ʃ-ø
kaje-ʃ-ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
tudo
tudo
tudo
3SG
pr
makarəm
makarəm
makarəm
Makarym
na
puʃtən!.ː
puʃtə-n
puʃto-n
oat.flour-GEN
no-case
puʃtən!.ː
puʃtə-n
puʃto-n
stomach-GEN
no-case
puʃtən!.ː
puʃt-ən-ø
puʃt-n-ø
kill-PST2-3SG
vb1-tense-pers
puʃtən!.ː
puʃt-ən
puʃt-n
kill-CVB
vb1-adv
puʃtən!.ː
pu-ʃt-ən
pu-ʃt-n
wood-3PL-GEN
no-poss-case



1-3-9-204


t͡ɕat͡ɕi kaʃta gət͡ɕ βyrgent͡ɕək ʃoβət͡ɕʃəm solaltəʃ, klat ont͡ɕəko lekte.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
kaʃta
kaʃta
kaʃta
crossbeam
no
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
βyrgent͡ɕək
βyrgent͡ɕək
βyrgent͡ɕək
bridal.veil
no
ʃoβət͡ɕʃəm
ʃoβət͡ɕ-ʃə-m
ʃoβət͡ɕ-ʒe-m
kerchief-3SG-ACC
no-poss-case
solaltəʃ,
solaltəʃ
solaltəʃ
swing
no
solaltəʃ,
solaltə-ʃ-ø
solalte-ʃ-ø
wave-PST1-3SG
vb2-tense-pers
klat
klat
klat
storage
no
ont͡ɕəko
ont͡ɕəko
ont͡ɕəko
forward
av/po
lekte.
lekt-e
lekt-je
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-205


kudβet͡ɕəʃte jeŋ iktat ok koj, tuge gənat, t͡ɕat͡ɕi kudβet͡ɕəʃ əʃ βolo.

kudβet͡ɕəʃte
kudβet͡ɕəʃte
kudβet͡ɕəʃte
Kudvechyshte
na
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
iktat
iktat
iktat
anybody
nm/pr
iktat
ikt-at
ikte-at
one-and
nm/pr-enc
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
koj,
koj-ø
koj-ø
be.visible-IMP.2SG
vb1-mood.pers
koj,
koj-ø
koj-ø
be.visible-CNG
vb1-conn
koj,
koj-ø
koj-ø
be.visible-CVB
vb1-adv
tuge
tuge
tuge
so
av/pa
tuge
tu-ge
tu-ge
that-COM
pr-case
tuge
tu-ge
tu-ge
gland-COM
no-case
tuge
tu-ge
tu-ge
banner-COM
no-case
gənat,
gənat
gənat
even.though
co/pa
gənat,
gəna-t
gəna-at
only-and
pa-enc
gənat,
gən-at
gən-at
if-and
co/pa-enc
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
kudβet͡ɕəʃ
*ː
*ː
***
***
əʃ
ə-ʃ-ø
ə-ʃ-ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
βolo.
βolo-ø
βolo-ø
descend-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βolo.
βolo-ø
βolo-ø
descend-CNG
vb2-conn



1-3-9-206


klat ont͡ɕət͡ɕ sarajəʃ, βyta ymbake kajəʃ, βyta ymbat͡ɕən kajen, kəlta purtəmo omsaʃke ʃuo.

klat
klat
klat
storage
no
ont͡ɕət͡ɕ
ont͡ɕət͡ɕ
ont͡ɕət͡ɕ
from.in.front.of
av/po
sarajəʃ,
saraj-əʃ
saraj-ʃ
shed-ILL
no-case
βyta
βyta
βyta
shed
no
ymbake
ymbake
ymbake
the.top
av/po
kajəʃ,
kaj-əʃ
kaj-ʃ
aftergrass-ILL
no-case
kajəʃ,
kajə-ʃ-ø
kaje-ʃ-ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
βyta
βyta
βyta
shed
no
ymbat͡ɕən
ymbat͡ɕən
ymbat͡ɕən
from.above
av/po
kajen,
kaj-en-ø
kaje-en-ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kajen,
kaj-en
kaje-en
go-CVB
vb2-adv
kəlta
kəlta
kəlta
sheaf
no
purtəmo
purtəmo
purtəmo
adoptive
ad
purtəmo
purtə-mo
purto-me
bring.in-PTCP.PASS
vb2-ad
omsaʃke
omsa-ʃke
omsa-ʃke
door-ILL
no-case
ʃuo.
ʃu-o
ʃu-je
reach-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ʃuo.
ʃu-o
ʃu-je
ferment-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ʃuo.
ʃu-o
ʃu-je
whittle-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-207


omsa proboj gət͡ɕ paʃkarəm luktən, omsam pot͡ɕo, idəm-pet͡ɕəʃ lekte.

omsa
omsa
omsa
door
no
proboj
*ː
*ː
***
***
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
paʃkarəm
paʃkar-əm
paʃkar-m
stick-ACC
no-case
luktən,
lukt-ən-ø
lukt-n-ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
luktən,
lukt-ən
lukt-n
lead.out-CVB
vb1-adv
omsam
omsa-m
omsa-m
door-ACC
no-case
omsam
omsa-m
omsa-em
door-1SG
no-poss
omsam
omsa-m-ø
omsa-em-ø
door-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
omsam
omsa-m-ø
omsa-em-ø
door-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
omsam
omsa-m-ø
omsa-em-ø
door-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
pot͡ɕo,
pot͡ɕ-o
pot͡ɕ-je
open-PST1.3SG
vb1-tense.pers
idəm-pet͡ɕəʃ
idəm-pet͡ɕə-ʃ
idəmpet͡ɕe-ʃ
threshing.floorfence-ILL
nono-case
idəm-pet͡ɕəʃ
idəm-pet͡ɕə-ʃ
idəmpet͡ɕe-ʃ
threshing.flooroutrunner-ILL
nono-case
idəm-pet͡ɕəʃ
idəm-pet͡ɕə-ʃ-ø
idəmpet͡ɕe-ʃ-ø
threshing.floorfence.in-PST1-3SG
novb2-tense-pers
lekte.
lekt-e
lekt-je
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-208


kaβan-βlak kokla gət͡ɕ kurʒən, pasuʃko, urʒa loŋgaʃke, puren kajəʃ.

kaβan-βlak
kaβan-βlak
kaβan-βlak
stack-PL
no-num
kaβan-βlak
kaβa-n-βlak
kaβa-an-βlak
sky-with-PL
no-deriv.ad-num
kaβan-βlak
kaβa-n-βlak
kaβa-an-βlak
lower.abdomen-with-PL
no-deriv.ad-num
kaβan-βlak
kaβa-n-βlak
kaβa-an-βlak
weight-with-PL
no-deriv.ad-num
kaβan-βlak
kaβa-n-βlak
kaβa-n-βlak
sky-GEN-PL
no-case-num
kaβan-βlak
kaβa-n-βlak
kaβa-n-βlak
lower.abdomen-GEN-PL
no-case-num
kaβan-βlak
kaβa-n-βlak
kaβa-n-βlak
weight-GEN-PL
no-case-num
kokla
kokla
kokla
distance
ad/no
kokla
kok-la
kok-la
cook-COMP
no-case
kokla
kok-la
kok-la
two-COMP
nm-case
kokla
kok-la
kok-la
cook-PL
no-num
kokla
kok-la
kok-la
two-PL
nm-num
kokla
kok-la
kok-la
cook-STR
no-enc
kokla
kok-la
kok-la
two-STR
nm-enc
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
kurʒən,
kurʒ-ən-ø
kurʒ-n-ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
kurʒən,
kurʒ-ən
kurʒ-n
run-CVB
vb1-adv
pasuʃko,
pasu-ʃko
pasu-ʃke
field-ILL
no-case
urʒa
urʒa
urʒa
rye
no
loŋgaʃke,
loŋgaʃke
loŋgaʃke
into
po
loŋgaʃke,
loŋga-ʃke
loŋga-ʃke
thicket-ILL
no-case
puren
pur-en-ø
puro-en-ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
puren
pur-en
puro-en
go.in-CVB
vb2-adv
kajəʃ.
kaj-əʃ
kaj-ʃ
aftergrass-ILL
no-case
kajəʃ.
kajə-ʃ-ø
kaje-ʃ-ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-9-209


urʒa loŋga gət͡ɕ βigak elnet kornəʃko lekte.

urʒa
urʒa
urʒa
rye
no
loŋga
loŋga
loŋga
thicket
no
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
βigak
βigak
βigak
immediately
av
elnet
elnet
elnet
Ilet
pn
elnet
eln-et
elne-et
tire-2SG
vb2-pers
elnet
eln-et
elne-et
run-2SG
vb2-pers
kornəʃko
kornə-ʃko
korno-ʃke
road-ILL
no-case
lekte.
lekt-e
lekt-je
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-9-210


elnet korno dene, nojəmeʃkəʒe, ʃeŋgek ont͡ɕen-ont͡ɕen kurʒo.ː

elnet
elnet
elnet
Ilet
pn
elnet
eln-et
elne-et
tire-2SG
vb2-pers
elnet
eln-et
elne-et
run-2SG
vb2-pers
korno
korno
korno
road
no
dene,
dene
dene
with
po
nojəmeʃkəʒe,
noj-meʃkə-ʒe
nojo-meʃke-ʒe
become.tired-CVB.FUT-3SG
vb2-adv-poss
ʃeŋgek
ʃeŋgek
ʃeŋgek
back
av/po
ont͡ɕen-ont͡ɕen
ont͡ɕ-en-ø-ont͡ɕ-en-ø
ont͡ɕo-en-øont͡ɕo-en-ø
look-PST2-3SGlook-PST2-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
ont͡ɕen-ont͡ɕen
ont͡ɕ-en-ø-ont͡ɕ-en
ont͡ɕo-en-øont͡ɕo-en
look-PST2-3SGlook-CVB
vb2-tense-persvb2-adv
ont͡ɕen-ont͡ɕen
ont͡ɕ-en-ont͡ɕ-en-ø
ont͡ɕo-enont͡ɕo-en-ø
look-CVBlook-PST2-3SG
vb2-advvb2-tense-pers
ont͡ɕen-ont͡ɕen
ont͡ɕ-en-ont͡ɕ-en
ont͡ɕo-enont͡ɕo-en
look-CVBlook-CVB
vb2-advvb2-adv
kurʒo.ː
kurʒ-o
kurʒ-je
run-PST1.3SG
vb1-tense.pers



The Mari Web Project is primarily based at the Department of Finno-Ugric Studies at the University of Vienna. The second stage of the project is being funded by the Kone Foundation: The Mari Web Project: Phase 2. Some of our work is carried out at the Institute of Finno-Ugric and Uralic Studies at the Ludwig Maximilian University of Munich.
Last update: 8 June 2024