Logowww.mari-language.com:ENGLISH | МАРЛА | ПО-РУССКИ
Main page » Corpus Tool » Элнет » 1-1-1

Corpus Tool Demo - Элнет - 1-1-1

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

Изи тайыл почеш мунчалтен волышыжла, Сакар ече вуйжо дене нолго воштырым шуралтыш.
Нолго воштыр кож укшым перыш, кож укш гыч Сакарын вуйышкыжо мамык гай пушкыдо лум кырпак камвозо.
Йӱштӧ лум, сога кӧргыш пурен, Сакарын могыржым чыгылтыш, шӱргышкыжӧ шыжалтын шулыш, шинчавӱд гай яндар вӱд лийын, эр лупсла шӱргӧ мучко чыпчалте.
Сакар вуйжым нӧлтале, шӱргыжым шокшыж дене ниялтыш, кож вуйышко ончале, тунамак кож укш лоҥга гыч, тыгыде кӱрен лышташ гай койын, пӱгыльмӧ шӱм йогымым ужо.
Сакар изи ваштарым руалтен кучыш, ваштар йыр савырнен, ечыжым тайыллан тореш ыштен шогале.
Пычалжым кок кидше денат пеҥгыдын кучыш.
Сакарын име гай пӱсӧ шинчаже кож укш лоҥгашке керылте, пӱгыльмӧ шӱм йогымо корно дене кож мучко шерын кӱзаш тӱҥале.
Пел кож деч кӱшнырак, укш вожынышто, ошемалтше кужу почшо дене леведалтын, шем пылыш мучашыжым шогалтен, кок ончыл йолжо дене пӱгыльмым ишен кучен, ур шинча, пӱгыльмӧ ношмым сӱвызен кочкеш.
Сакар ече гычше лумышко волыш, кок йол тошкалтыш чоло ӧрдыжкӧ кайыш, ладра нулго йымалан шогале, вара эркын пычалжым виктыш.
Чодыра тымыкым сургалтарен, пычал пудешт кайыш.
Ур, лаштыра почшым шаралтен, ӱлкӧ камвозо.
Тунамак вес кож гычын лумышко шемалге-кӱрен тӱсан, выльгыжше пунан, кужу кутышан янлык тӧрштыш: тудат урым ваҥен толын улмаш.
Теҥгече вочшо лум, пушкыдо гынат, келге огыл.
Луй, юшт-юшт тӧрштен, вес кожыш кӱзен кайыш, лумым йоктарен, кож гыч кожыш юргаш тӱҥале.
Сакар ечыж дек содор гына толын, вӱчышкӧ йолжым чыкалтыш да, урым солалтен, луй почеш чымалте.
Лум яклака, ече куштылгын мунчалта.
Сакар кайшыжлак, лачыжым почын, урым пыштыш, кайшыжлак пычалжым шӱшкаш тӱҥале.
Сакарын шӱм пыртка: «Эх, кузе тиде луйым солалтен налаш, вара Чужган кугызалан тӱлышаш парым ок лий ыле!..» Луй, Сакарлан ӱчым ыштымыла, нигушкат ок шич, эре ончык кая.
Пӱнчер тӱрышкат шуо, тореш межамат эртыш.
Сакар ноенат пытен, а луй эре ончык веле кая.
«Ала тиде луй огыл, ала тиде мыйым таргылтыш ондален наҥгая?» — Сакар шоналтыш, кӧргыж дене юмыжым удыл нале.
Луй тугак, кож вуйла гыч лумым йоктарен, Сакарым оҥарен кая.
«Чу, тыге огыл, — шоналтыш Сакар, — изишлан поктымым чарнышаш, луйым ондалшаш...
Садыгак тудо мый дечем ок утло...»
Сакар шогале, лаче гычше урым лукто, вара ятыр ончен шогыш.
Ур — пеш мотор шушо, коваштыжат изи ок лий, Чужган кугыза иктаж ныллекокырым пуа дыр, а пазарыш наҥгаяш гын, витльыкокырымат налаш лиеш.
Урым ончымыжо Сакарын чонжым ыш луштаре, утларак веле алгаштарыш: луй коваште, шагал гын, лу теҥгем шога!
Сакар пычалжым чотрак кормыжтале, луй йоктарыме лум пале дене ечыжым.
мунчалтарыкташ тӱҥале.
Луй Пареҥге шӱргӧ лопыш шуо.
Кайшыжлак нер ӱпшыжӧ шиже: тораштак огыл ала-мо пеш тамлын ӱпшалтеш.
Луй тыманме жаплан кож вуеш шинче, пылышыжым шогалтыш.
Йырым-ваш нимогай йӱк-йӱанат ок шокто.
Тушман шеҥгелан кодын.
Луй тарваныш да тамлын ӱпшалтме верыш кайыш.
Изиш каймеке, руэм тӱрышкӧ лекте.
Руэм вес тӱрыштӧ кугу шопке шога.
Шопке воктен кадыр писте эҥертен.
Тамле ӱпш шопке гыч лектеш.
Луй кож гыч пистышке, писте гыч нулгышко тӧршталтыш, тушечын — лумышко.
Лум ӱмбач вигак шопке дек кайыш.
Шопкеште иктаж пырнят пеле кӱкшытыштӧ шиште чӱҥгымӧ рож уло.
Луй, шопкешке кӱзен, саде рожышко пурен кайыш.
Шукак ыш лий, Сакар толын шуо.
Шопке йыр пӧрдын савырныш.
«Тыште», — мане.
Адак шопке йыр савырныш.
Вож гыч тӱҥалын, парчаш шумешке пӱсӧ шинчаж дене ончен нале.
«Ик рож веле», — мане.
Кыдал гычше изи товаржым налын, шопкем перыш, уке, луй ыш лек.
Адак перыш, луй садак ыш лек.
«Мо вустык улмаш?..
Тыге огыл гын, мый вес семынат моштем...» Сакар изи шопкем руале, важык кутыш тоям ыштыш, кыдалысе потажым руден, ик вуйжым кужун коден, ӱштале, пота мучашешыже тоям кылдыш, вара кадыр пистыш кӱзыш.
Кадыр писте дене шопкесе рож дек лишеме, шопке тояжым товарже дене рожыш перен шындыш, вара, шеч кутышым коден, руал нале.
«Ынде от утло», — мане.
Писте тӱҥыш волыш, лачыже гыч кинде шултышым лукто, ечыжым чийыш, вара, кочкын-кочкын, тореш межа могырышкыла ошкыльо...
«Тиде луйым, илышынек кучем гын, земский начальник дек наҥгаем.
Тудо тыгайлан пеш куана, маныт», — тыге шонен, Сакар тореш межаш лектын шогале.
Лачак тиде жапыште Пӱнчӧ корно могырым Куван Семон, ола вӱльыжым кычкен, терешыже изи эргыжым шынден, кудал толеш.
— Семон изай, шого!
— Тпру-у!
— Семон имньыжым шогалтыш.
— Тый, Сакар, мом коштат?
— Тый, Семон изай, куш кает?
— Кордонышко , пу лукташ.
— Пилат уло?
— Уло.
— Семон изай, мый тылат теҥгем пуэм ыле, ик шопкем йӧрыктен, пӱчкеден, ик тер шопке сорымым намиен пуэт ыле гын...
Мыланем пеш кӱлеш...
Ужмо шопкем клепкылан пеш келшышыла чучеш...
Шкат шинчет, мыйын имнем уке, садыгак тарлыде огеш лий.
— Кастене намиен пуаш лиеш.
Кас марте тыят иктаж йыр коштын савырнет.
Иктаж урым лӱет.
— Уке, Семон изай, кастене огыл, мыланем кызытак кӱлеш.
Пе-эшак кӱлеш...
Кордонышко тый эрлат толат, мый эрла пазарыш кайнем.
— Кузе вара ыштена?..
Кордоныш пу лукташ срокшо шуко ок код, маныт.
Мом ыштена, Оньой?..
Тый, Сакар, оксажым пуэт веле мо?
— Оксам эрлак пуэм.
— Шопкетше кушто?
— Айда почешем.
Куван Семон имньыжым савырыш да, лумым келын, Сакар почеш кайыш.
— Только тый, Сакар, чодыра орол монь вашлиеш гын, шке шотым ыштет, мый улазе веле лиям.
— Шке шотештарем, Семон изай, тый улазе веле лият.
Ик чырык шагат гычын шопке деке миен шуыт.
— Семон изай, уна тиде шопкем руэн наҥгайынем.
— Воракан огыл?
— Уке, вораканла ок чуч.
— Ну, Сакар, кучо!
— Семон, пилам кучен, вес вурдыжым Сакарлан шуя.
Чыж-чож, чыж-чож йыгаш тӱҥальыч.
Шукат ыш лий, шопке лый-й койын тайналте, рӱп веле шоктыш, воленат возо.
Шиште рож тура шелын кайыш.
Шелше гыч луй юшт веле койо, лектынат возо, кож вуйышко кӱзенат кайыш.
Сакар пычалым руалтыш, луй почеш чымалте.
Куван Семон дене эргыже ӧрын кодыч.
Куван Семонын шинча тӱлыжгырак, луй лектын кудалмым ужын огыл.
Изи эргыже гына ала-могай кужу кутышан пырыс гае янлыкын пушеҥгыш кӱзен каймыжым ужын.
— Тиде Сакар мом тӧча?
Шопкем йӧрыктыктыш да шкеже куржо велы-с.
Мемнам тыш мыскылен конден кодыш, ужат...
— Ачий, Сакар изай ала-могай пырыс гай янлык почеш куржо.
— Мо вара, тыште луй улмаш мо?
— Ончо, ончо, ачий, тыште мӱкш лектыт.
Ончо, ончо, кузе кудалыштыт!
Кернакак, шелше гыч мӱкш-влак лектыт.
Лектыт да йӱштеш ӱҥгыргат, колат.
Семон пилам нале:
— Оньой, айда пӱчкына.
Куван Семон эргыж дене коктын шелше кок могыр гычын шопкем пила дене пӱчкыч, вара товар дене шельыч.
Шопке кӧргашан улмаш.
Кӧргаш тич — мӱкш караш.
Мӱйжӧ кылмен нугыдемын гынат, нулго кишла чылгыж лектеш.
— Мом ыштена, Оньой?
Кузе наҥгаена?
Ӱмбач тувыретым кудашат гын веле?
Куван Семон, мӱкшым ӱштын-ӱштын, карашым товарже дене тӧргалтен, эргыжын тувырышкыжо опта.
Пытартыш карашым пыштымыж годым ала-кӧ кӱжгӧ йӱкын кычкырал колтыш:
— Те тыште мом ыштылыда, а?!
Куван Семон ончал колтыш: шопке пӱчкыш воктене чодыра орол Токтар шога.
Семон теве-теве волен шинчеш.
Токтар эше чотрак кычкыра:
— А, те тыште мӱкшым грабитлаш!
Тыге ышташ тыланда кӧ шӱден?
Кӧн деч йодын улыда?
А?
— Капитон Иваныч, мемнам тышке Сакар кондыш.
— Могай Сакар адак?
Кушто Сакарже?
— Тудо ала-могай янлык почеш куржо.
— Кушко куржо?
— Ече дене кайыш.
— Кушко кайыш?
— Уна тушкыла!
— Семон кидше дене чодыра лоҥгаш ончыктыш.
— А тыйже молан тиде шопкем руэнат?
— Мый огыл, Сакар руыктен.
— Адак Сакар!
Могай Сакар?..
— Мемнан ял...
Епрем Сакар...
— Айда, имнетым савыре, казенный домышко каена!
— Молан казенный домышко?
— Кузе молан?
Протокол возаш!
— Капитон Иваныч, мый винамат омыл, Сакар кондыш.
Умбалне шӱл-лт пычал дене лӱймӧ йӱк шоктыш.
— Уна, Сакарак лӱйыш докан.
Капитон Иваныч, колто, протоколым ит возо.
— Ну, йӧра, протоколым ом возо, только тиде мӱйым мый декем наҥгае, ватемлан пу.
— Ой тау, пеш тау, Капитон Иваныч!
Чечас намиен толам.
— Сакарет тышкыла кайыш, манат?
— Уна, ече кышаже...
— Почешыже каен ончышаш, тудо, каварен кертдыме, тушто мом лӱйылтеш?
Билетшат уке дыр?
Токтар ечыжым чийыш.
Сакарын кышаже дене кайыш.
Куван Семон имньыжым савырыш да Токтар илыме казна пӧртышкӧ каяш тарваныш.


Admin login:

[Search]

1-1-1-1


Изи тайыл почеш мунчалтен волышыжла, Сакар ече вуйжо дене нолго воштырым шуралтыш.

Изи
Изи
изи
small
ad/no
тайыл
тайыл
тайыл
slope
no
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
мунчалтен
мунчалт-ен-Ø
мунчалте-ен-Ø
slide-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мунчалтен
мунчалт-ен
мунчалте-ен
slide-CVB
vb2-adv
волышыжла,
волы-шыжла
воло-шыжла
descend-CVB.SIM.3SG
vb2-adv.pers
волышыжла,
волышы-ж-ла
волышо-жЕ-ла
falling-3SG-COMP
ad-poss-case
волышыжла,
волышы-ж-ла
волышо-жЕ-ла
falling-3SG-PL
ad-poss-num
волышыжла,
волышы-ж-ла
волышо-жЕ-ла
falling-3SG-STR
ad-poss-enc
волышыжла,
волы-шы-ж-ла
воло-шЕ-жЕ-ла
descend-PTCP.ACT-3SG-COMP
vb2-ad-poss-case
волышыжла,
волы-шы-ж-ла
воло-шЕ-жЕ-ла
descend-PTCP.ACT-3SG-PL
vb2-ad-poss-num
волышыжла,
волы-шы-ж-ла
воло-шЕ-жЕ-ла
descend-PTCP.ACT-3SG-STR
vb2-ad-poss-enc
волышыжла,
вол-ыш-ыж-ла
вол-ш-жЕ-ла
trough-ILL-3SG-STR
no-case-poss-enc
волышыжла,
волы-ш-Ø-ыж-ла
воло-ш-Ø-жЕ-ла
descend-PST1-3SG-3SG-STR
vb2-tense-pers-poss-enc
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ече
ече
ече
ski
no
вуйжо
вуй-жо
вуй-жЕ
head-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
нолго
нолго
нолго
elm
no
воштырым
воштыр-ым
воштыр-м
twig-ACC
no-case
шуралтыш.
шуралтыш
шуралтыш
injection
no
шуралтыш.
шуралты-ш-Ø
шуралте-ш-Ø
stick.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-2


Нолго воштыр кож укшым перыш, кож укш гыч Сакарын вуйышкыжо мамык гай пушкыдо лум кырпак камвозо.

Нолго
Нолго
нолго
elm
no
воштыр
воштыр
воштыр
twig
no
кож
кож
кож
spruce
no
укшым
укш-ым
укш-м
branch-ACC
no-case
перыш,
перы-ш
пере-ш
power-ILL
no-case
перыш,
перы-ш-Ø
пере-ш-Ø
hit-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кож
кож
кож
spruce
no
укш
укш
укш
branch
no
гыч
гыч
гыч
from
po
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
вуйышкыжо
вуй-ышкы-жо
вуй-шкЕ-жЕ
head-ILL-3SG
no-case-poss
мамык
мамык
мамык
down
no
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
пушкыдо
пушкыдо
пушкыдо
soft
ad
лум
лум
лум
snow
no
лум
лу-м
лу-м
bone-ACC
no-case
лум
лу-м
лу-м
ten-ACC
nm-case
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-CNG
vb1-conn
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-CVB
vb1-adv
кырпак
кырпак
кырпак
[X]
ad
камвозо.
камвоз-о
камвоз-Е
fall-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-1-3


Йӱштӧ лум, сога кӧргыш пурен, Сакарын могыржым чыгылтыш, шӱргышкыжӧ шыжалтын шулыш, шинчавӱд гай яндар вӱд лийын, эр лупсла шӱргӧ мучко чыпчалте.

Йӱштӧ
Йӱштӧ
йӱштӧ
cold
ad/no
лум,
лум
лум
snow
no
лум,
лу-м
лу-м
bone-ACC
no-case
лум,
лу-м
лу-м
ten-ACC
nm-case
лум,
лум-Ø
лум-Ø
snow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лум,
лум-Ø
лум-Ø
snow-CNG
vb1-conn
лум,
лум-Ø
лум-Ø
snow-CVB
vb1-adv
сога
сога
сога
collar
no
кӧргыш
кӧргыш
кӧргыш
into
av/po
кӧргыш
кӧргы-ш
кӧргӧ-ш
inside-ILL
ad/no-case
пурен,
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен,
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
могыржым
могыр-жы-м
могыр-жЕ-м
body-3SG-ACC
no-poss-case
чыгылтыш,
чыгылтыш
чыгылтыш
tickling
ad/no
чыгылтыш,
чыгылты-ш-Ø
чыгылте-ш-Ø
tickle-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шӱргышкыжӧ
шӱргы-шкы-жӧ
шӱргӧ-шкЕ-жЕ
face-ILL-3SG
no-case-poss
шӱргышкыжӧ
шӱргы-шкы-жӧ
шӱргӧ-шкЕ-жЕ
forest-ILL-3SG
no-case-poss
шыжалтын
шыжалт-ын-Ø
шыжалт-н-Ø
splash-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шыжалтын
шыжалт-ын
шыжалт-н
splash-CVB
vb1-adv
шыжалтын
шыж-алт-ын-Ø
шыже-алт-н-Ø
drizzle-REF-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
шыжалтын
шыж-алт-ын
шыже-алт-н
drizzle-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv
шулыш,
шулыш
шулыш
bootleg
no
шулыш,
шулы-ш-Ø
шуло-ш-Ø
melt-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шинчавӱд
шинчавӱд
шинчавӱд
tear
no
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
яндар
яндар
яндар
clean
ad/av/no
вӱд
вӱд
вӱд
water
no
лийын,
лийын
лийын
as.a
po
лийын,
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын,
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
эр
эр
эр
morning
ad/av/no
лупсла
лупс-ла
лупс-ла
dew-COMP
no-case
лупсла
лупс-ла
лупс-ла
dew-PL
no-num
лупсла
лупс-ла
лупс-ла
dew-STR
no-enc
шӱргӧ
шӱргӧ
шӱргӧ
face
no
шӱргӧ
шӱргӧ
шӱргӧ
forest
no
мучко
мучко
мучко
completely
av/po
чыпчалте.
чыпчалт-е
чыпчалт-Е
drip-PST1.3SG
vb1-tense.pers
чыпчалте.
чыпч-алт-е
чыпче-алт-Е
drip-REF-PST1.3SG
vb2-deriv.v-tense.pers



1-1-1-4


Сакар вуйжым нӧлтале, шӱргыжым шокшыж дене ниялтыш, кож вуйышко ончале, тунамак кож укш лоҥга гыч, тыгыде кӱрен лышташ гай койын, пӱгыльмӧ шӱм йогымым ужо.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
вуйжым
вуй-жы-м
вуй-жЕ-м
head-3SG-ACC
no-poss-case
нӧлтале,
нӧлтал-'е
нӧлтал-Е
raise-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шӱргыжым
шӱргы-жы-м
шӱргӧ-жЕ-м
face-3SG-ACC
no-poss-case
шӱргыжым
шӱргы-жы-м
шӱргӧ-жЕ-м
forest-3SG-ACC
no-poss-case
шокшыж
шокш-ыж
шокш-жЕ
sleeve-3SG
no-poss
шокшыж
шокшы-ж
шокшо-жЕ
heat-3SG
ad/no-poss
шокшыж
шок-шы-ж
шокт-шЕ-жЕ
sift-PTCP.ACT-3SG
vb1-ad-poss
шокшыж
шок-шы-ж
шок-жЕ-жЕ
shock-3SG-3SG
no-poss-poss
дене
дене
дене
with
po
ниялтыш,
ниялтыш
ниялтыш
gentle.touch
no
ниялтыш,
ниялты-ш-Ø
ниялте-ш-Ø
stroke-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кож
кож
кож
spruce
no
вуйышко
вуй-ышко
вуй-шкЕ
head-ILL
no-case
ончале,
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
тунамак
тунамак
тунамак
immediately
av
тунамак
тунам-ак
тунам-ак
then-STR
av-enc
тунамак
туна-м-ак
туна-м-ак
heifer-ACC-STR
no-case-enc
тунамак
туна-м-ак
туна-ем-ак
heifer-1SG-STR
no-poss-enc
тунамак
туна-м-а-к
туна-ем-а-ак
heifer-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
that-1PL-ACC-STR
pr-poss-case-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
gland-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
banner-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
тунамак
туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
тунамак
туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
тунамак
туна-м--ак
туна-ем-Е-ак
heifer-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
кож
кож
кож
spruce
no
укш
укш
укш
branch
no
лоҥга
лоҥга
лоҥга
thicket
no
гыч,
гыч
гыч
from
po
тыгыде
тыгыде
тыгыде
fine
ad/no
кӱрен
кӱрен
кӱрен
brown
ad
лышташ
лышташ
лышташ
leaf
no
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
койын,
койын
койын
noticeably
av
койын,
кой-ын-Ø
кой-н-Ø
be.visible-PST2-3SG
vb1-tense-pers
койын,
кой-ын
кой-н
be.visible-CVB
vb1-adv
пӱгыльмӧ
пӱгыльмӧ
пӱгыльмӧ
cone
no
шӱм
шӱм
шӱм
heart
no
шӱм
шӱм
шӱм
feeling
no
шӱм
шӱм
шӱм
bark
no
йогымым
йогымы-м
йогымо-м
streaming-ACC
ad-case
йогымым
йогы-мы-м
його-мЕ-м
flow-PTCP.PASS-ACC
vb2-ad-case
ужо.
у-жо
у-жЕ
new-3SG
ad/no-poss
ужо.
у-жо
у-жЕ
oh-3SG
in-poss
ужо.
уж-о
уж-Е
see-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ужо.
у-Ø-жо
уо-Ø-жЕ
take.care.of-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ужо.
у-Ø-жо
уо-Ø-жЕ
stroke-CNG-3SG
vb2-conn-poss



1-1-1-5


Сакар изи ваштарым руалтен кучыш, ваштар йыр савырнен, ечыжым тайыллан тореш ыштен шогале.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
изи
изи
изи
small
ad/no
ваштарым
ваштар-ым
ваштар-м
maple-ACC
no-case
руалтен
руалт-ен-Ø
руалте-ен-Ø
grab-PST2-3SG
vb2-tense-pers
руалтен
руалт-ен
руалте-ен
grab-CVB
vb2-adv
кучыш,
кучыш
кучыш
endurance
no
кучыш,
кучы-ш
кучо-ш
ascarid-ILL
no-case
кучыш,
кучы-ш-Ø
кучо-ш-Ø
hold-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ваштар
ваштар
ваштар
maple
no
йыр
йыр
йыр
around
ad/av/no/po
савырнен,
савырн-ен-Ø
савырне-ен-Ø
turn-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савырнен,
савырн-ен
савырне-ен
turn-CVB
vb2-adv
ечыжым
ечы-жы-м
ече-жЕ-м
ski-3SG-ACC
no-poss-case
тайыллан
тайыл-лан
тайыл-лан
slope-DAT
no-case
тайыллан
тайыл-ла-н
тайыл-ла-н
slope-PL-GEN
no-num-case
тореш
тореш
тореш
crosspiece
ad/av/no/po
тореш
тор-еш
тор-еш
trash-LAT
ad/no-case
тореш
тор-еш
тор-еш
bay-LAT
ad-case
тореш
тор-еш
тор-еш
forest-LAT
no-case
тореш
тор-еш
тор-еш
demand-LAT
no-case
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



1-1-1-6


Пычалжым кок кидше денат пеҥгыдын кучыш.

Пычалжым
Пычал-жы-м
пычал-жЕ-м
gun-3SG-ACC
no-poss-case
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
кидше
кид-ше
кид-жЕ
hand-3SG
no-poss
денат
ден-ат
ден-ат
and-and
co-enc
денат
ден-ат
дене-ат
with-and
po-enc
пеҥгыдын
пеҥгыдын
пеҥгыдын
hard
av
пеҥгыдын
пеҥгыды-н
пеҥгыде-н
hard-GEN
ad-case
кучыш.
кучыш
кучыш
endurance
no
кучыш.
кучы-ш
кучо-ш
ascarid-ILL
no-case
кучыш.
кучы-ш-Ø
кучо-ш-Ø
hold-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-7


Сакарын име гай пӱсӧ шинчаже кож укш лоҥгашке керылте, пӱгыльмӧ шӱм йогымо корно дене кож мучко шерын кӱзаш тӱҥале.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
име
име
име
needle
no
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
пӱсӧ
пӱсӧ
пӱсӧ
sharp
ad/no
шинчаже
шинча-же
шинча-жЕ
eye-3SG
no-poss
шинчаже
шинч-а-же
шинче-а-жЕ
sit-3SG-3SG
vb2-pers-poss
шинчаже
шинч-а-же
шинче-а-жЕ
know-3SG-3SG
vb2-pers-poss
кож
кож
кож
spruce
no
укш
укш
укш
branch
no
лоҥгашке
лоҥгашке
лоҥгашке
into
po
лоҥгашке
лоҥга-шке
лоҥга-шкЕ
thicket-ILL
no-case
керылте,
керылт-е
керылт-Е
stick.into-PST1.3SG
vb1-tense.pers
пӱгыльмӧ
пӱгыльмӧ
пӱгыльмӧ
cone
no
шӱм
шӱм
шӱм
heart
no
шӱм
шӱм
шӱм
feeling
no
шӱм
шӱм
шӱм
bark
no
йогымо
йогымо
йогымо
streaming
ad
йогымо
йогы-мо
його-мЕ
flow-PTCP.PASS
vb2-ad
корно
корно
корно
road
no
дене
дене
дене
with
po
кож
кож
кож
spruce
no
мучко
мучко
мучко
completely
av/po
шерын
шерын
шерын
sweetly
av
шерын
шер-ын
шер-н
bead-GEN
no-case
шерын
шер-ын
шер-н
pulse-GEN
no-case
шерын
шер-ын
шер-н
need-GEN
no-case
шерын
шеры-н
шере-н
sweet-GEN
ad/no-case
шерын
шеры-н
шере-н
wort-GEN
no-case
шерын
шер-ын-Ø
шер-н-Ø
comb-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шерын
шер-ын
шер-н
comb-CVB
vb1-adv
кӱзаш
кӱз-аш
кӱзӧ-аш
go.up-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-1-8


Пел кож деч кӱшнырак, укш вожынышто, ошемалтше кужу почшо дене леведалтын, шем пылыш мучашыжым шогалтен, кок ончыл йолжо дене пӱгыльмым ишен кучен, ур шинча, пӱгыльмӧ ношмым сӱвызен кочкеш.

Пел
Пел
пел
half
no
Пел
Пел-Ø
пел-Ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Пел
Пел-Ø
пел-Ø
burn-CNG
vb1-conn
Пел
Пел-Ø
пел-Ø
burn-CVB
vb1-adv
кож
кож
кож
spruce
no
деч
деч
деч
from
po
кӱшнырак,
кӱшны-рак
кӱшнӧ-рак
above-COMP
av-deg
укш
укш
укш
branch
no
вожынышто,
вожын-ышто
вожын-штЕ
forked-INE
ad/no-case
вожынышто,
вож-ын-ышто
вож-н-штЕ
root-GEN-INE
no-case-case
ошемалтше
ошемалт-ше
ошемалт-шЕ
be.whitened-PTCP.ACT
vb1-ad
ошемалтше
ошемалт-ше
ошемалт-жЕ
be.whitened-IMP.3SG
vb1-mood.pers
ошемалтше
ошем-алт-ше
ошем-алт-шЕ
turn.white-REF-PTCP.ACT
vb1-deriv.v-ad
ошемалтше
ошемалт-Ø-ше
ошемалт-Ø-жЕ
be.whitened-CNG-3SG
vb1-conn-poss
ошемалтше
ошемалт-Ø-ше
ошемалт-Ø-жЕ
be.whitened-CVB-3SG
vb1-adv-poss
ошемалтше
ошем-алт-ше
ошем-алт-жЕ
turn.white-REF-IMP.3SG
vb1-deriv.v-mood.pers
ошемалтше
ош-ем-алт-ше
ош-ем-алт-шЕ
white-TRANS-REF-PTCP.ACT
ad-deriv.v-deriv.v-ad
ошемалтше
ош-ем-алт-ше
ошо-ем-алт-шЕ
white-TRANS-REF-PTCP.ACT
ad-deriv.v-deriv.v-ad
ошемалтше
ошем-алт-Ø-ше
ошем-алт-Ø-жЕ
turn.white-REF-CNG-3SG
vb1-deriv.v-conn-poss
ошемалтше
ошем-алт-Ø-ше
ошем-алт-Ø-жЕ
turn.white-REF-CVB-3SG
vb1-deriv.v-adv-poss
ошемалтше
ош-ем-алт-ше
ош-ем-алт-жЕ
white-TRANS-REF-IMP.3SG
ad-deriv.v-deriv.v-mood.pers
ошемалтше
ош-ем-алт-ше
ошо-ем-алт-жЕ
white-TRANS-REF-IMP.3SG
ad-deriv.v-deriv.v-mood.pers
ошемалтше
ош-ем-алт-Ø-ше
ош-ем-алт-Ø-жЕ
white-TRANS-REF-CNG-3SG
ad-deriv.v-deriv.v-conn-poss
ошемалтше
ош-ем-алт-Ø-ше
ошо-ем-алт-Ø-жЕ
white-TRANS-REF-CNG-3SG
ad-deriv.v-deriv.v-conn-poss
ошемалтше
ош-ем-алт-Ø-ше
ош-ем-алт-Ø-жЕ
white-TRANS-REF-CVB-3SG
ad-deriv.v-deriv.v-adv-poss
ошемалтше
ош-ем-алт-Ø-ше
ошо-ем-алт-Ø-жЕ
white-TRANS-REF-CVB-3SG
ad-deriv.v-deriv.v-adv-poss
кужу
кужу
кужу
long
ad
почшо
почшо
почшо
opening
ad
почшо
поч-шо
поч-шЕ
open-PTCP.ACT
vb1-ad
почшо
поч-шо
поч-жЕ
tail-3SG
no-poss
почшо
поч-шо
поч-жЕ
open-IMP.3SG
vb1-mood.pers
почшо
поч-Ø-шо
поч-Ø-жЕ
open-CNG-3SG
vb1-conn-poss
почшо
поч-Ø-шо
поч-Ø-жЕ
open-CVB-3SG
vb1-adv-poss
дене
дене
дене
with
po
леведалтын,
леведалт-ын-Ø
леведалт-н-Ø
cover.oneself-PST2-3SG
vb1-tense-pers
леведалтын,
леведалт-ын
леведалт-н
cover.oneself-CVB
vb1-adv
леведалтын,
левед-алт-ын-Ø
левед-алт-н-Ø
cover-REF-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
леведалтын,
левед-алт-ын
левед-алт-н
cover-REF-CVB
vb1-deriv.v-adv
шем
шем
шем
black
ad
пылыш
пылыш
пылыш
ear
no
пылыш
пыл-ыш
пыл-ш
cloud-ILL
no-case
пылыш
пылы-ш-Ø
пыле-ш-Ø
sink-PST1-3SG
vb2-tense-pers
мучашыжым
мучаш-ыжы-м
мучаш-жЕ-м
end-3SG-ACC
no-poss-case
шогалтен,
шогалт-ен-Ø
шогалте-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шогалтен,
шогалт-ен
шогалте-ен
put-CVB
vb2-adv
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
ончыл
ончыл
ончыл
front
ad/no
йолжо
йол-жо
йол-жЕ
foot-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
пӱгыльмым
пӱгыльмы-м
пӱгыльмӧ-м
cone-ACC
no-case
ишен
иш-ен-Ø
ише-ен-Ø
press-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ишен
иш-ен
ише-ен
press-CVB
vb2-adv
кучен,
куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен,
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
ур
ур
ур
squirrel
no
ур
ур-Ø
ур-Ø
fall-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ур
ур-Ø
ур-Ø
fall-CNG
vb1-conn
ур
ур-Ø
ур-Ø
fall-CVB
vb1-adv
шинча,
шинча
шинча
eye
no
шинча,
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча,
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers
пӱгыльмӧ
пӱгыльмӧ
пӱгыльмӧ
cone
no
ношмым
ношмы-м
ношмо-м
palate-ACC
no-case
сӱвызен
сӱвыз-ен-Ø
сӱвызӧ-ен-Ø
shell-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сӱвызен
сӱвыз-ен
сӱвызӧ-ен
shell-CVB
vb2-adv
кочкеш.
кочк-еш
кочк-еш
eat-3SG
vb1-pers



1-1-1-9


Сакар ече гычше лумышко волыш, кок йол тошкалтыш чоло ӧрдыжкӧ кайыш, ладра нулго йымалан шогале, вара эркын пычалжым виктыш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ече
ече
ече
ski
no
гычше
гыч-ше
гыч-жЕ
from-3SG
po-poss
лумышко
лум-ышко
лум-шкЕ
snow-ILL
no-case
волыш,
вол-ыш
вол-ш
trough-ILL
no-case
волыш,
волы-ш-Ø
воло-ш-Ø
descend-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
йол
йол
йол
foot
no
тошкалтыш
тошкалтыш
тошкалтыш
stairs
no
чоло
чоло
чоло
about
po
ӧрдыжкӧ
ӧрдыжкӧ
ӧрдыжкӧ
the.side
av/po
кайыш,
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш,
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ладра
***
***
***
***
нулго
нулго
нулго
fir
no
йымалан
йымалан
йымалан
down
av/po
йымалан
йымал-ан
йымал-ан
bottom-with
ad/no-deriv.ad
шогале,
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале,
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале,
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
эркын
эркын
эркын
softly
ad/av
эркын
эркын
эркын
freedom
av/no
эркын
эркы-н
эрке-н
peace-GEN
no-case
пычалжым
пычал-жы-м
пычал-жЕ-м
gun-3SG-ACC
no-poss-case
виктыш.
виктыш
виктыш
length.of.linen.roll
no
виктыш.
викты-ш-Ø
викте-ш-Ø
aim.at-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-10


Чодыра тымыкым сургалтарен, пычал пудешт кайыш.

Чодыра
Чодыра
чодыра
forest
no
Чодыра
Чодыра
чодыра
coarse
ad
тымыкым
тымык-ым
тымык-м
quiet-ACC
ad/no-case
сургалтарен,
сургалтар-ен-Ø
сургалтаре-ен-Ø
shake-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сургалтарен,
сургалтар-ен
сургалтаре-ен
shake-CVB
vb2-adv
пычал
пычал
пычал
gun
no
пудешт
пудешт-Ø
пудешт-Ø
burst-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пудешт
пудешт-Ø
пудешт-Ø
burst-CNG
vb1-conn
пудешт
пудешт-Ø
пудешт-Ø
burst-CVB
vb1-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-11


Ур, лаштыра почшым шаралтен, ӱлкӧ камвозо.

Ур,
Ур
ур
squirrel
no
Ур,
Ур-Ø
ур-Ø
fall-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Ур,
Ур-Ø
ур-Ø
fall-CNG
vb1-conn
Ур,
Ур-Ø
ур-Ø
fall-CVB
vb1-adv
лаштыра
лаштыра
лаштыра
branchy
ad
почшым
почшы-м
почшо-м
opening-ACC
ad-case
почшым
поч-шы-м
поч-шЕ-м
open-PTCP.ACT-ACC
vb1-ad-case
почшым
поч-шы-м
поч-жЕ-м
tail-3SG-ACC
no-poss-case
шаралтен,
шаралт-ен-Ø
шаралте-ен-Ø
spread.out-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шаралтен,
шаралт-ен
шаралте-ен
spread.out-CVB
vb2-adv
ӱлкӧ
***
***
***
***
камвозо.
камвоз-о
камвоз-Е
fall-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-1-12


Тунамак вес кож гычын лумышко шемалге-кӱрен тӱсан, выльгыжше пунан, кужу кутышан янлык тӧрштыш: тудат урым ваҥен толын улмаш.

Тунамак
Тунамак
тунамак
immediately
av
Тунамак
Тунам-ак
тунам-ак
then-STR
av-enc
Тунамак
Туна-м-ак
туна-м-ак
heifer-ACC-STR
no-case-enc
Тунамак
Туна-м-ак
туна-ем-ак
heifer-1SG-STR
no-poss-enc
Тунамак
Туна-м-а-к
туна-ем-а-ак
heifer-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
Тунамак
Ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
that-1PL-ACC-STR
pr-poss-case-enc
Тунамак
Ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
gland-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
Тунамак
Ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
banner-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
Тунамак
Туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
Тунамак
Туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
Тунамак
Туна-м--ак
туна-ем-Е-ак
heifer-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
вес
вес
вес
different
ad/pr
кож
кож
кож
spruce
no
гычын
гычын
гычын
from
po
лумышко
лум-ышко
лум-шкЕ
snow-ILL
no-case
шемалге-кӱрен
шемалге-кӱрен
шемалге-кӱрен
dark.brown
ad
тӱсан,
тӱсан
тӱсан
colored
ad
тӱсан,
тӱс-ан
тӱс-ан
color-with
no-deriv.ad
выльгыжше
выльгыжше
выльгыжше
glittering
ad
выльгыжше
выльгыж-ше
выльгыж-шЕ
flutter-PTCP.ACT
vb1-ad
выльгыжше
выльгыж-ше
выльгыж-шЕ
glitter-PTCP.ACT
vb1-ad
выльгыжше
выльгыж-ше
выльгыж-жЕ
gloss-3SG
no-poss
выльгыжше
выльгыж-ше
выльгыж-жЕ
flutter-IMP.3SG
vb1-mood.pers
выльгыжше
выльгыж-ше
выльгыж-жЕ
glitter-IMP.3SG
vb1-mood.pers
выльгыжше
выльгыж-Ø-ше
выльгыж-Ø-жЕ
flutter-CNG-3SG
vb1-conn-poss
выльгыжше
выльгыж-Ø-ше
выльгыж-Ø-жЕ
glitter-CNG-3SG
vb1-conn-poss
выльгыжше
выльгыж-Ø-ше
выльгыж-Ø-жЕ
flutter-CVB-3SG
vb1-adv-poss
выльгыжше
выльгыж-Ø-ше
выльгыж-Ø-жЕ
glitter-CVB-3SG
vb1-adv-poss
пунан,
пунан
пунан
hairy
ad
пунан,
пун-ан
пун-ан
hair-with
no-deriv.ad
пунан,
пу-на-н
пу-на-н
wood-1PL-GEN
no-poss-case
кужу
кужу
кужу
long
ad
кутышан
кутышан
кутышан
of.a.certain.length
ad
кутышан
кутыш-ан
кутыш-ан
length-with
no/po-deriv.ad
янлык
янлык
янлык
animal
no
тӧрштыш:
тӧршты-ш-Ø
тӧрштӧ-ш-Ø
jump-PST1-3SG
vb2-tense-pers
тудат
тудо-ат
тудо-ат
3SG-and
pr-enc
тудат
ту-да-т
ту-да-ат
that-2PL-and
pr-poss-enc
тудат
ту-да-т
ту-да-ат
gland-2PL-and
no-poss-enc
тудат
ту-да-т
ту-да-ат
banner-2PL-and
no-poss-enc
урым
ур-ым
ур-м
squirrel-ACC
no-case
урым
ур-ым
ур-ым
fall-PST1.1SG
vb1-tense.pers
ваҥен
ваҥ-ен-Ø
ваҥе-ен-Ø
guard-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ваҥен
ваҥ-ен
ваҥе-ен
guard-CVB
vb2-adv
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
улмаш.
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш.
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n



1-1-1-13


Теҥгече вочшо лум, пушкыдо гынат, келге огыл.

Теҥгече
Теҥгече
теҥгече
yesterday
av
вочшо
вочшо
вочшо
dues
no
вочшо
воч-шо
воз-шЕ
lie.down-PTCP.ACT
vb1-ad
вочшо
воч-шо
воч-жЕ
lie.down-3SG
vb-poss
вочшо
воч-шо
воз-жЕ
lie.down-IMP.3SG
vb1-mood.pers
вочшо
воч-Ø-шо
воз-Ø-жЕ
lie.down-CNG-3SG
vb1-conn-poss
вочшо
воч-Ø-шо
воз-Ø-жЕ
lie.down-CVB-3SG
vb1-adv-poss
лум,
лум
лум
snow
no
лум,
лу-м
лу-м
bone-ACC
no-case
лум,
лу-м
лу-м
ten-ACC
nm-case
лум,
лум-Ø
лум-Ø
snow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лум,
лум-Ø
лум-Ø
snow-CNG
vb1-conn
лум,
лум-Ø
лум-Ø
snow-CVB
vb1-adv
пушкыдо
пушкыдо
пушкыдо
soft
ad
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
келге
келге
келге
deep
ad/no
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-1-1-14


Луй, юшт-юшт тӧрштен, вес кожыш кӱзен кайыш, лумым йоктарен, кож гыч кожыш юргаш тӱҥале.

Луй,
Луй
луй
marten
no
юшт-юшт
юшт-юшт
юштюшт
[X][X]
dede
юшт-юшт
юшт-ю-шт
юштю-шт
[X]magic-3PL
deno-poss
юшт-юшт
юшт-ю-шт
юштю-шт
[X]cool-3PL
deno-poss
юшт-юшт
ю-шт-юшт
ю-штюшт
magic-3PL[X]
no-possde
юшт-юшт
ю-шт-ю-шт
ю-штю-шт
magic-3PLmagic-3PL
no-possno-poss
юшт-юшт
ю-шт-ю-шт
ю-штю-шт
magic-3PLcool-3PL
no-possno-poss
юшт-юшт
ю-шт-юшт
ю-штюшт
cool-3PL[X]
no-possde
юшт-юшт
ю-шт-ю-шт
ю-штю-шт
cool-3PLmagic-3PL
no-possno-poss
юшт-юшт
ю-шт-ю-шт
ю-штю-шт
cool-3PLcool-3PL
no-possno-poss
тӧрштен,
тӧршт-ен-Ø
тӧрштӧ-ен-Ø
jump-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӧрштен,
тӧршт-ен
тӧрштӧ-ен
jump-CVB
vb2-adv
вес
вес
вес
different
ad/pr
кожыш
кож-ыш
кож-ш
spruce-ILL
no-case
кожыш
кожы-ш-Ø
кожо-ш-Ø
drive-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кӱзен
кӱз-ен-Ø
кӱзӧ-ен-Ø
go.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кӱзен
кӱз-ен
кӱзӧ-ен
go.up-CVB
vb2-adv
кайыш,
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш,
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
лумым
лум-ым
лум-м
snow-ACC
no-case
лумым
лум-ым
лум-ым
snow-PST1.1SG
vb1-tense.pers
йоктарен,
йоктар-ен-Ø
йоктаре-ен-Ø
pour-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йоктарен,
йоктар-ен
йоктаре-ен
pour-CVB
vb2-adv
кож
кож
кож
spruce
no
гыч
гыч
гыч
from
po
кожыш
кож-ыш
кож-ш
spruce-ILL
no-case
кожыш
кожы-ш-Ø
кожо-ш-Ø
drive-PST1-3SG
vb2-tense-pers
юргаш
***
***
***
***
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-1-15


Сакар ечыж дек содор гына толын, вӱчышкӧ йолжым чыкалтыш да, урым солалтен, луй почеш чымалте.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ечыж
ечы-ж
ече-жЕ
ski-3SG
no-poss
дек
дек
дек
to
po
содор
содор
содор
quickly
ad/av
гына
гына
гына
only
pa
толын,
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын,
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
вӱчышкӧ
вӱчы-шкӧ
вӱчӧ-шкЕ
ski.binding-ILL
no-case
вӱчышкӧ
вӱчы-шкӧ
вӱчӧ-шкЕ
rafter-ILL
no-case
вӱчышкӧ
вӱчы-шкӧ
вӱчӧ-шкЕ
bow.string-ILL
no-case
йолжым
йол-жы-м
йол-жЕ-м
foot-3SG-ACC
no-poss-case
чыкалтыш
чыкалты-ш-Ø
чыкалте-ш-Ø
shove-PST1-3SG
vb2-tense-pers
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
урым
ур-ым
ур-м
squirrel-ACC
no-case
урым
ур-ым
ур-ым
fall-PST1.1SG
vb1-tense.pers
солалтен,
солалт-ен-Ø
солалте-ен-Ø
wave-PST2-3SG
vb2-tense-pers
солалтен,
солалт-ен
солалте-ен
wave-CVB
vb2-adv
луй
луй
луй
marten
no
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
чымалте.
чымалте-Ø
чымалте-Ø
tighten-IMP.2SG
vb2-mood.pers
чымалте.
чымалт-е
чымалт-Е
be.drawn.tight-PST1.3SG
vb1-tense.pers
чымалте.
чымалте-Ø
чымалте-Ø
tighten-CNG
vb2-conn
чымалте.
чым-алт-е
чыме-алт-Е
tighten-REF-PST1.3SG
vb2-deriv.v-tense.pers



1-1-1-16


Лум яклака, ече куштылгын мунчалта.

Лум
Лум
лум
snow
no
Лум
Лу-м
лу-м
bone-ACC
no-case
Лум
Лу-м
лу-м
ten-ACC
nm-case
Лум
Лум-Ø
лум-Ø
snow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Лум
Лум-Ø
лум-Ø
snow-CNG
vb1-conn
Лум
Лум-Ø
лум-Ø
snow-CVB
vb1-adv
яклака,
яклака
яклака
smooth
ad
ече
ече
ече
ski
no
куштылгын
куштылгын
куштылгын
easily
av
куштылгын
куштылгы-н
куштылго-н
light-GEN
ad/no-case
мунчалта.
мунчалт-а
мунчалте-а
slide-3SG
vb2-pers



1-1-1-17


Сакар кайшыжлак, лачыжым почын, урым пыштыш, кайшыжлак пычалжым шӱшкаш тӱҥале.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
кайшыжлак,
***
***
***
***
лачыжым
лачы-жы-м
лаче-жЕ-м
basket-3SG-ACC
no-poss-case
лачыжым
лачы-жы-м
лаче-жЕ-м
roller-3SG-ACC
no-poss-case
почын,
почын
почын
agape
av
почын,
поч-ын
поч-н
tail-GEN
no-case
почын,
поч-ын-Ø
поч-н-Ø
open-PST2-3SG
vb1-tense-pers
почын,
поч-ын
поч-н
open-CVB
vb1-adv
урым
ур-ым
ур-м
squirrel-ACC
no-case
урым
ур-ым
ур-ым
fall-PST1.1SG
vb1-tense.pers
пыштыш,
пышты-ш-Ø
пыште-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кайшыжлак
***
***
***
***
пычалжым
пычал-жы-м
пычал-жЕ-м
gun-3SG-ACC
no-poss-case
шӱшкаш
шӱшк-аш
шӱшк-аш
shove-INF
vb1-inf
шӱшкаш
шӱшк-аш
шӱшкӧ-аш
whistle-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-1-18


Сакарын шӱм пыртка: «Эх, кузе тиде луйым солалтен налаш, вара Чужган кугызалан тӱлышаш парым ок лий ыле!..» Луй, Сакарлан ӱчым ыштымыла, нигушкат ок шич, эре ончык кая.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
шӱм
шӱм
шӱм
heart
no
шӱм
шӱм
шӱм
feeling
no
шӱм
шӱм
шӱм
bark
no
пыртка:
пыртк-а
пыртке-а
beat-3SG
vb2-pers
«Эх,
Эх
эх
eh!
in
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
луйым
луй-ым
луй-м
marten-ACC
no-case
солалтен
солалт-ен-Ø
солалте-ен-Ø
wave-PST2-3SG
vb2-tense-pers
солалтен
солалт-ен
солалте-ен
wave-CVB
vb2-adv
налаш,
нал-аш
нал-аш
take-INF
vb1-inf
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугызалан
кугыза-лан
кугыза-лан
old.man-DAT
no-case
кугызалан
кугыза-ла-н
кугыза-ла-н
old.man-PL-GEN
no-num-case
тӱлышаш
тӱлы-шаш
тӱлӧ-шаш
pay-PTCP.FUT
vb2-ad
тӱлышаш
тӱлы-шаш
тӱлӧ-шаш
reproduce-PTCP.FUT
vb2-ad
парым
парым
парым
duty
no
парым
пар-ым
пар-м
fallow-ACC
no-case
парым
пар-ым
пар-м
steam-ACC
no-case
парым
пар-ым
пар-м
pair-ACC
no-case
парым
пар-ым
пар-м
gust-ACC
no-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
ыле!..»
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Луй,
Луй
луй
marten
no
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
ӱчым
ӱчы-м
ӱчӧ-м
vengeance-ACC
ad/no-case
ыштымыла,
ыштымы-ла
ыштыме-ла
done-COMP
ad-case
ыштымыла,
ыштымы-ла
ыштыме-ла
done-PL
ad-num
ыштымыла,
ыштымы-ла
ыштыме-ла
done-STR
ad-enc
ыштымыла,
ышты-мыла
ыште-мыла
do-INF.FUT
vb2-inf
ыштымыла,
ышты-мы-ла
ыште-мЕ-ла
do-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
ыштымыла,
ышты-мы-ла
ыште-мЕ-ла
do-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
ыштымыла,
ышты-мы-ла
ыште-мЕ-ла
do-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
нигушкат
н'игушк-ат
н'игушко-ат
[X]-and
av/pr-enc
нигушкат
н'игуш-к-ат
н'игуш-шкЕ-ат
nowhere-ILL-and
av/pr-case-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шич,
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шич,
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-CNG
vb1-conn
шич,
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-CVB
vb1-adv
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
ончык
ончык
ончык
forward
av/po
кая.
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers



1-1-1-19


Пӱнчер тӱрышкат шуо, тореш межамат эртыш.

Пӱнчер
Пӱнчер
пӱнчер
pine.forest
no
Пӱнчер
Пӱнчер
Пӱнчер
Sosnovka
pn
тӱрышкат
тӱр-ышк-ат
тӱр-шкЕ-ат
edge-ILL-and
no-case-enc
тӱрышкат
тӱр-ышк-ат
тӱр-шкЕ-ат
embroidery-ILL-and
no-case-enc
шуо,
шу-о
шу-Е
reach-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуо,
шу-о
шу-Е
ferment-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуо,
шу-о
шу-Е
whittle-PST1.3SG
vb1-tense.pers
тореш
тореш
тореш
crosspiece
ad/av/no/po
тореш
тор-еш
тор-еш
trash-LAT
ad/no-case
тореш
тор-еш
тор-еш
bay-LAT
ad-case
тореш
тор-еш
тор-еш
forest-LAT
no-case
тореш
тор-еш
тор-еш
demand-LAT
no-case
межамат
межа-м-ат
межа-м-ат
boundary-ACC-and
no-case-enc
межамат
межа-м-ат
межа-ем-ат
boundary-1SG-and
no-poss-enc
межамат
межа-м-ат
межа-ем-ат
boundary-TRANS-2SG
no-deriv.v-pers
межамат
межа-м-ат
межа-ем-ат
boundary-TRANS-3PL
no-deriv.v-pers
межамат
межа-м-а-т
межа-ем-а-ат
boundary-TRANS-3SG-and
no-deriv.v-pers-enc
межамат
межа-м-Ø-ат
межа-ем-Ø-ат
boundary-TRANS-CNG-and
no-deriv.v-conn-enc
межамат
межа-м-Ø-ат
межа-ем-Ø-ат
boundary-TRANS-CVB-and
no-deriv.v-adv-enc
межамат
межа-м--ат
межа-ем-Е-ат
boundary-TRANS-PST1.3SG-and
no-deriv.v-tense.pers-enc
эртыш.
эртыш
эртыш
history
no
эртыш.
эрты-ш-Ø
эрте-ш-Ø
pass-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-20


Сакар ноенат пытен, а луй эре ончык веле кая.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ноенат
но[й]-ен-ат
нойо-ен-ат
become.tired-PST2-2SG
vb2-tense-pers
ноенат
но[й]-ена-т
нойо-ена-ат
become.tired-1PL-and
vb2-pers-enc
ноенат
но[й]-ен-Ø-ат
нойо-ен-Ø-ат
become.tired-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
ноенат
но[й]-ен-ат
нойо-ен-ат
become.tired-CVB-and
vb2-adv-enc
пытен,
пыт-ен-Ø
пыте-ен-Ø
end-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пытен,
пыт-ен
пыте-ен
end-CVB
vb2-adv
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
луй
луй
луй
marten
no
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
ончык
ончык
ончык
forward
av/po
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
кая.
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers



1-1-1-21


«Ала тиде луй огыл, ала тиде мыйым таргылтыш ондален наҥгая?» — Сакар шоналтыш, кӧргыж дене юмыжым удыл нале.

«Ала
Ала
ала
maybe
co/pa
«Ала
Ала
ала
pitch
no
«Ала
А-ла
а-ла
and-STR
co-enc
«Ала
А-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
«Ала
А-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
«Ала
Ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
луй
луй
луй
marten
no
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
таргылтыш
таргылтыш
таргылтыш
wood.demon
no
ондален
ондал-ен-Ø
ондале-ен-Ø
deceive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ондален
ондал-ен
ондале-ен
deceive-CVB
vb2-adv
наҥгая?» —
наҥга[й]-[а]
наҥгае-а
take-3SG
vb2-pers
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
шоналтыш,
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кӧргыж
кӧргы-ж
кӧргӧ-жЕ
inside-3SG
ad/no-poss
дене
дене
дене
with
po
юмыжым
юмы-жы-м
юмо-жЕ-м
god-3SG-ACC
in/no-poss-case
удыл
удыл-Ø
удыл-Ø
pray-IMP.2SG
vb1-mood.pers
удыл
удыл-Ø
удыл-Ø
pray-CNG
vb1-conn
удыл
удыл-Ø
удыл-Ø
pray-CVB
vb1-adv
нале.
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале.
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-1-22


Луй тугак, кож вуйла гыч лумым йоктарен, Сакарым оҥарен кая.

Луй
Луй
луй
marten
no
тугак,
тугак
тугак
so
av/co/pr
тугак,
туг-а-к
туго-а-ак
break-3SG-STR
vb2-pers-enc
тугак,
туг-Ø-ак
туг-Ø-ак
break-CNG-STR
vb1-conn-enc
тугак,
туг-Ø-ак
туг-Ø-ак
break-CVB-STR
vb1-adv-enc
тугак,
туг--ак
туг-Е-ак
break-PST1.3SG-STR
vb1-tense.pers-enc
тугак,
туг-Ø-ак
туго-Ø-ак
break-CNG-STR
vb2-conn-enc
кож
кож
кож
spruce
no
вуйла
вуй-ла
вуй-ла
head-COMP
no-case
вуйла
вуй-ла
вуй-ла
head-PL
no-num
вуйла
вуй-ла
вуй-ла
head-STR
no-enc
вуйла
вуйл-а
вуйло-а
give.a.title-3SG
vb2-pers
гыч
гыч
гыч
from
po
лумым
лум-ым
лум-м
snow-ACC
no-case
лумым
лум-ым
лум-ым
snow-PST1.1SG
vb1-tense.pers
йоктарен,
йоктар-ен-Ø
йоктаре-ен-Ø
pour-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йоктарен,
йоктар-ен
йоктаре-ен
pour-CVB
vb2-adv
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
оҥарен
оҥар-ен-Ø
оҥаре-ен-Ø
tune-PST2-3SG
vb2-tense-pers
оҥарен
оҥар-ен
оҥаре-ен
tune-CVB
vb2-adv
кая.
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers



1-1-1-23


«Чу, тыге огыл, — шоналтыш Сакар, — изишлан поктымым чарнышаш, луйым ондалшаш...

«Чу,
Чу
чу
listen
in
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
огыл, —
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
шоналтыш
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Сакар, —
Сакар
Сакар
Sakar
na
изишлан
изишлан
изишлан
for.a.little.while
av
поктымым
покты-мы-м
покто-мЕ-м
drive-PTCP.PASS-ACC
vb2-ad-case
чарнышаш,
чарны-шаш
чарне-шаш
stop-PTCP.FUT
vb2-ad
луйым
луй-ым
луй-м
marten-ACC
no-case
ондалшаш...
***
***
***
***



1-1-1-24


Садыгак тудо мый дечем ок утло...»

Садыгак
Садыгак
садыгак
all.the.same
av/pr
Садыгак
Садыг-ак
садыге-ак
so-STR
av/in-enc
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
мый
мый
мый
1SG
pr
дечем
деч-ем
деч-ем
from-1SG
po-poss
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
утло...»
утло-Ø
утло-Ø
escape-IMP.2SG
vb2-mood.pers
утло...»
утло-Ø
утло-Ø
escape-CNG
vb2-conn



1-1-1-25


Сакар шогале, лаче гычше урым лукто, вара ятыр ончен шогыш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
шогале,
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале,
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале,
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn
лаче
лаче
лаче
basket
no
лаче
лаче
лаче
roller
no
гычше
гыч-ше
гыч-жЕ
from-3SG
po-poss
урым
ур-ым
ур-м
squirrel-ACC
no-case
урым
ур-ым
ур-ым
fall-PST1.1SG
vb1-tense.pers
лукто,
лукт-о
лукт-Е
lead.out-PST1.3SG
vb1-tense.pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
ятыр
ятыр
ятыр
much
av/no/pr
ончен
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
шогыш.
шогы-ш
шого-ш
mute-ILL
ad-case
шогыш.
шогы-ш-Ø
шого-ш-Ø
stand-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-26


Ур — пеш мотор шушо, коваштыжат изи ок лий, Чужган кугыза иктаж ныллекокырым пуа дыр, а пазарыш наҥгаяш гын, витльыкокырымат налаш лиеш.

Ур —
Ур
ур
squirrel
no
Ур —
Ур-Ø
ур-Ø
fall-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Ур —
Ур-Ø
ур-Ø
fall-CNG
vb1-conn
Ур —
Ур-Ø
ур-Ø
fall-CVB
vb1-adv
пеш
пеш
пеш
very
av
мотор
мотор
мотор
beautiful
ad/av/no
мотор
мотор
мотор
motor
no
шушо,
шушо
шушо
ripe
ad
шушо,
шушо
шушо
fermented
ad
шушо,
шу-шо
шу-шЕ
reach-PTCP.ACT
vb1-ad
шушо,
шу-шо
шу-шЕ
ferment-PTCP.ACT
vb1-ad
шушо,
шу-шо
шу-шЕ
whittle-PTCP.ACT
vb1-ad
коваштыжат
ковашты-ж-ат
коваште-жЕ-ат
skin-3SG-and
no-poss-enc
коваштыжат
кова-шты-ж-ат
кова-штЕ-жЕ-ат
grandmother-INE-3SG-and
no-case-poss-enc
изи
изи
изи
small
ad/no
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
ныллекокырым
***
***
***
***
пуа
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers
дыр,
дыр
дыр
probably
pa
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
пазарыш
пазар-ыш
пазар-ш
marketplace-ILL
ad/no-case
наҥгаяш
наҥга[й]-[а]ш
наҥгае-аш
take-INF
vb2-inf
гын,
гын
гын
if
co/pa
витльыкокырымат
***
***
***
***
налаш
нал-аш
нал-аш
take-INF
vb1-inf
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



1-1-1-27


Урым ончымыжо Сакарын чонжым ыш луштаре, утларак веле алгаштарыш: луй коваште, шагал гын, лу теҥгем шога!

Урым
Ур-ым
ур-м
squirrel-ACC
no-case
Урым
Ур-ым
ур-ым
fall-PST1.1SG
vb1-tense.pers
ончымыжо
ончымы-жо
ончымо-жЕ
view-3SG
ad-poss
ончымыжо
ончы-мы-жо
ончо-мЕ-жЕ
look-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
чонжым
чон-жы-м
чон-жЕ-м
soul-3SG-ACC
no-poss-case
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
луштаре,
луштаре-Ø
луштаре-Ø
loosen-IMP.2SG
vb2-mood.pers
луштаре,
луштаре-Ø
луштаре-Ø
loosen-CNG
vb2-conn
утларак
утларак
утларак
more
av
утларак
утла-рак
утла-рак
more-COMP
av/po-deg
утларак
утл-а-рак
утло-а-рак
escape-3SG-COMP
vb2-pers-deg
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
алгаштарыш:
алгаштары-ш-Ø
алгаштаре-ш-Ø
entice-PST1-3SG
vb2-tense-pers
луй
луй
луй
marten
no
коваште,
коваште
коваште
skin
no
коваште,
кова-ште
кова-штЕ
grandmother-INE
no-case
шагал
шагал
шагал
little
ad/av/no
гын,
гын
гын
if
co/pa
лу
лу
лу
bone
no
лу
лу
лу
ten
nm
теҥгем
теҥге-м
теҥге-м
ruble-ACC
no-case
теҥгем
теҥге-м
теҥге-ем
ruble-1SG
no-poss
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
шога!
шога
шога
plough
no
шога!
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



1-1-1-28


Сакар пычалжым чотрак кормыжтале, луй йоктарыме лум пале дене ечыжым.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
пычалжым
пычал-жы-м
пычал-жЕ-м
gun-3SG-ACC
no-poss-case
чотрак
чот-рак
чот-рак
very-COMP
av-deg
чотрак
чот-рак
чот-рак
number-COMP
no-deg
кормыжтале,
кормыжтал-'е
кормыжтал-Е
press-PST1.3SG
vb1-tense.pers
луй
луй
луй
marten
no
йоктарыме
йоктары-ме
йоктаре-мЕ
pour-PTCP.PASS
vb2-ad
лум
лум
лум
snow
no
лум
лу-м
лу-м
bone-ACC
no-case
лум
лу-м
лу-м
ten-ACC
nm-case
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-CNG
vb1-conn
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-CVB
vb1-adv
пале
пале
пале
marking
ad/no
пале
пале-Ø
пале-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пале
пале-Ø
пале-Ø
know-CNG
vb2-conn
дене
дене
дене
with
po
ечыжым.
ечы-жы-м
ече-жЕ-м
ski-3SG-ACC
no-poss-case



1-1-1-29


мунчалтарыкташ тӱҥале.

мунчалтарыкташ
мунчалтары-кт-аш
мунчалтаре-ктЕ-аш
roll-CAUS-INF
vb2-deriv.v-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-1-30


Луй Пареҥге шӱргӧ лопыш шуо.

Луй
Луй
луй
marten
no
Пареҥге
Пареҥге
пареҥге
potato
no
шӱргӧ
шӱргӧ
шӱргӧ
face
no
шӱргӧ
шӱргӧ
шӱргӧ
forest
no
лопыш
лоп-ыш
лоп-ш
lowland-ILL
no-case
шуо.
шу-о
шу-Е
reach-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуо.
шу-о
шу-Е
ferment-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуо.
шу-о
шу-Е
whittle-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-1-31


Кайшыжлак нер ӱпшыжӧ шиже: тораштак огыл ала-мо пеш тамлын ӱпшалтеш.

Кайшыжлак
Кайшыжлак
Кайшыжлак
Kayshyzhlak
na
нер
нер
нер
nose
no
ӱпшыжӧ
ӱпш-ыжӧ
ӱпш-жЕ
smell-3SG
no-poss
ӱпшыжӧ
ӱпшы-жӧ
ӱпшӧ-жЕ
smell-IMP.3SG
vb2-mood.pers
ӱпшыжӧ
ӱп-шы-жӧ
ӱп-жЕ-жЕ
hair-3SG-3SG
no-poss-poss
ӱпшыжӧ
ӱпшы-Ø-жӧ
ӱпшӧ-Ø-жЕ
smell-CNG-3SG
vb2-conn-poss
шиже:
шиж-е
шиж-Е
feel-PST1.3SG
vb1-tense.pers
тораштак
торашт-ак
тораште-ак
afar-STR
av/po-enc
тораштак
тора-шт-ак
тора-шт-ак
gap-3PL-STR
ad/av/no-poss-enc
тораштак
тора-шт-ак
тора-штЕ-ак
gap-INE-STR
ad/av/no-case-enc
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
ала-мо
ала-мо
ала-мо
something
pa/pr
пеш
пеш
пеш
very
av
тамлын
тамлын
тамлын
delicious
av
тамлын
тамлы-н
тамле-н
tasty-GEN
ad-case
ӱпшалтеш.
ӱпшалт-еш
ӱпшалт-еш
smell-3SG
vb1-pers
ӱпшалтеш.
ӱпш-алт-еш
ӱпшӧ-алт-еш
smell-REF-3SG
vb2-deriv.v-pers



1-1-1-32


Луй тыманме жаплан кож вуеш шинче, пылышыжым шогалтыш.

Луй
Луй
луй
marten
no
тыманме
тыманме
тыманме
[X]
ad
жаплан
жаплан
жаплан
for.a.time
av
жаплан
жап-лан
жап-лан
time-DAT
no-case
жаплан
жап-ла-н
жап-ла-н
time-PL-GEN
no-num-case
кож
кож
кож
spruce
no
вуеш
вуеш
вуеш
into.one's.head
av/po
вуеш
ву[й]-еш
вуй-еш
head-LAT
no-case
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn
пылышыжым
пылыш-ыжы-м
пылыш-жЕ-м
ear-3SG-ACC
no-poss-case
пылышыжым
пылы-шы-жы-м
пыле-шЕ-жЕ-м
sink-PTCP.ACT-3SG-ACC
vb2-ad-poss-case
шогалтыш.
шогалтыш
шогалтыш
[X]
no
шогалтыш.
шогалты-ш-Ø
шогалте-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-33


Йырым-ваш нимогай йӱк-йӱанат ок шокто.

Йырым-ваш
Йырым-ваш
йырымваш
[X]mutually
noav
Йырым-ваш
Йыр-ым-ваш
йыр-мваш
around-ACCmutually
ad/av/no/po-caseav
нимогай
н'имогай
н'имогай
no
ad/pr
йӱк-йӱанат
йӱк-йӱан-ат
йӱк-йӱан-ат
noise-and
no-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шокто.
шокто-Ø
шокто-Ø
be.heard-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шокто.
шокт-о
шокт-Е
sift-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шокто.
шокто-Ø
шокто-Ø
be.heard-CNG
vb2-conn



1-1-1-34


Тушман шеҥгелан кодын.

Тушман
Тушман
тушман
enemy
no
шеҥгелан
шеҥгелан
шеҥгелан
behind
av/po
шеҥгелан
шеҥгел-ан
шеҥгел-ан
back-with
ad/no-deriv.ad
кодын.
кодын
кодын
with.delay
av
кодын.
код-ын
код-н
code-GEN
no-case
кодын.
код-ын-Ø
код-н-Ø
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кодын.
код-ын
код-н
stay-CVB
vb1-adv



1-1-1-35


Луй тарваныш да тамлын ӱпшалтме верыш кайыш.

Луй
Луй
луй
marten
no
тарваныш
тарваны-ш-Ø
тарване-ш-Ø
move-PST1-3SG
vb2-tense-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
тамлын
тамлын
тамлын
delicious
av
тамлын
тамлы-н
тамле-н
tasty-GEN
ad-case
ӱпшалтме
ӱпшалт-ме
ӱпшалт-мЕ
smell-PTCP.PASS
vb1-ad
ӱпшалтме
ӱпш-алт-ме
ӱпшӧ-алт-мЕ
smell-REF-PTCP.PASS
vb2-deriv.v-ad
верыш
вер-ыш
вер-ш
place-ILL
no-case
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-36


Изиш каймеке, руэм тӱрышкӧ лекте.

Изиш
Изиш
изиш
a.bit
av
Изиш
Изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
каймеке,
***
***
***
***
руэм
руэм
руэм
clearing
no
руэм
ру-эм
ру-ем
leaven-1SG
no-poss
руэм
ру}-эм
руо-ем
chop-1SG
vb2-pers
руэм
ру-эм-Ø
ру-ем-Ø
leaven-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
руэм
ру-эм-Ø
ру-ем-Ø
leaven-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
руэм
ру-эм-Ø
ру-ем-Ø
leaven-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
тӱрышкӧ
тӱр-ышкӧ
тӱр-шкЕ
edge-ILL
no-case
тӱрышкӧ
тӱр-ышкӧ
тӱр-шкЕ
embroidery-ILL
no-case
лекте.
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-1-37


Руэм вес тӱрыштӧ кугу шопке шога.

Руэм
Руэм
руэм
clearing
no
Руэм
Ру-эм
ру-ем
leaven-1SG
no-poss
Руэм
Ру}-эм
руо-ем
chop-1SG
vb2-pers
Руэм
Ру-эм-Ø
ру-ем-Ø
leaven-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Руэм
Ру-эм-Ø
ру-ем-Ø
leaven-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Руэм
Ру-эм-Ø
ру-ем-Ø
leaven-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
вес
вес
вес
different
ad/pr
тӱрыштӧ
тӱр-ыштӧ
тӱр-штЕ
edge-INE
no-case
тӱрыштӧ
тӱр-ыштӧ
тӱр-штЕ
embroidery-INE
no-case
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
шопке
шопке
шопке
aspen
no
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



1-1-1-38


Шопке воктен кадыр писте эҥертен.

Шопке
Шопке
шопке
aspen
no
воктен
воктен
воктен
beside
av/po
воктен
вокт-ен-Ø
вокто-ен-Ø
strip.bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
воктен
вокт-ен
вокто-ен
strip.bark-CVB
vb2-adv
кадыр
кадыр
кадыр
crooked
ad/no
писте
писте
писте
linden
no
эҥертен.
эҥерт-ен-Ø
эҥерте-ен-Ø
lean.on-PST2-3SG
vb2-tense-pers
эҥертен.
эҥерт-ен
эҥерте-ен
lean.on-CVB
vb2-adv



1-1-1-39


Тамле ӱпш шопке гыч лектеш.

Тамле
Тамле
тамле
tasty
ad
Тамле
Тамле-Ø
тамле-Ø
taste-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тамле
Тамле-Ø
тамле-Ø
taste-CNG
vb2-conn
ӱпш
ӱпш
ӱпш
smell
no
шопке
шопке
шопке
aspen
no
гыч
гыч
гыч
from
po
лектеш.
лект-еш
лект-еш
go-3SG
vb1-pers



1-1-1-40


Луй кож гыч пистышке, писте гыч нулгышко тӧршталтыш, тушечын — лумышко.

Луй
Луй
луй
marten
no
кож
кож
кож
spruce
no
гыч
гыч
гыч
from
po
пистышке,
писты-шке
писте-шкЕ
linden-ILL
no-case
писте
писте
писте
linden
no
гыч
гыч
гыч
from
po
нулгышко
нулгы-шко
нулго-шкЕ
fir-ILL
no-case
тӧршталтыш,
тӧршталты-ш-Ø
тӧршталте-ш-Ø
jump-PST1-3SG
vb2-tense-pers
тушечын —
тушечын
тушечын
from.there
av/pr
тушечын —
тушеч-ын
тушеч-н
from.there-GEN
av/pr-case
лумышко.
лум-ышко
лум-шкЕ
snow-ILL
no-case



1-1-1-41


Лум ӱмбач вигак шопке дек кайыш.

Лум
Лум
лум
snow
no
Лум
Лу-м
лу-м
bone-ACC
no-case
Лум
Лу-м
лу-м
ten-ACC
nm-case
Лум
Лум-Ø
лум-Ø
snow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Лум
Лум-Ø
лум-Ø
snow-CNG
vb1-conn
Лум
Лум-Ø
лум-Ø
snow-CVB
vb1-adv
ӱмбач
ӱмбач
ӱмбач
from.above
av/po
вигак
вигак
вигак
immediately
av
шопке
шопке
шопке
aspen
no
дек
дек
дек
to
po
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-42


Шопкеште иктаж пырнят пеле кӱкшытыштӧ шиште чӱҥгымӧ рож уло.

Шопкеште
Шопке-ште
шопке-штЕ
aspen-INE
no-case
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
пырнят
пырня-т
пырня-ет
log-2SG
no-poss
пырнят
пырня-т
пырня-ат
log-and
no-enc
пеле
пеле
пеле
half
ad/av/no
пеле
пеле
пеле
in.half
ad/av/no
пеле
пел-'е
пел-Е
burn-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кӱкшытыштӧ
кӱкшыт-ыштӧ
кӱкшыт-штЕ
height-INE
no/po-case
шиште
шиште
шиште
woodpecker
no
чӱҥгымӧ
чӱҥгы-мӧ
чӱҥгӧ-мЕ
peck-PTCP.PASS
vb2-ad
рож
рож
рож
hole
no
уло.
уло
уло
is
ad/no/vb



1-1-1-43


Луй, шопкешке кӱзен, саде рожышко пурен кайыш.

Луй,
Луй
луй
marten
no
шопкешке
шопке-шке
шопке-шкЕ
aspen-ILL
no-case
кӱзен,
кӱз-ен-Ø
кӱзӧ-ен-Ø
go.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кӱзен,
кӱз-ен
кӱзӧ-ен
go.up-CVB
vb2-adv
саде
саде
саде
that
pr
рожышко
рож-ышко
рож-шкЕ
hole-ILL
no-case
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-44


Шукак ыш лий, Сакар толын шуо.

Шукак
Шук-ак
шуко-ак
a.lot-STR
ad/av/no-enc
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
шуо.
шу-о
шу-Е
reach-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуо.
шу-о
шу-Е
ferment-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуо.
шу-о
шу-Е
whittle-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-1-45


Шопке йыр пӧрдын савырныш.

Шопке
Шопке
шопке
aspen
no
йыр
йыр
йыр
around
ad/av/no/po
пӧрдын
пӧрд-ын-Ø
пӧрд-н-Ø
turn-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пӧрдын
пӧрд-ын
пӧрд-н
turn-CVB
vb1-adv
савырныш.
савырны-ш-Ø
савырне-ш-Ø
turn-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-46


«Тыште», — мане.

«Тыште», —
Тыште
тыште
here
av/pr
«Тыште», —
Тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
мане.
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-1-47


Адак шопке йыр савырныш.

Адак
Адак
адак
again
av
шопке
шопке
шопке
aspen
no
йыр
йыр
йыр
around
ad/av/no/po
савырныш.
савырны-ш-Ø
савырне-ш-Ø
turn-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-48


Вож гыч тӱҥалын, парчаш шумешке пӱсӧ шинчаж дене ончен нале.

Вож
Вож
вож
root
no
гыч
гыч
гыч
from
po
тӱҥалын,
тӱҥал-ын-Ø
тӱҥал-н-Ø
start-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тӱҥалын,
тӱҥал-ын
тӱҥал-н
start-CVB
vb1-adv
парчаш
парча-ш
парча-ш
twig-ILL
no-case
парчаш
парча-ш
парча-ш
brocade-ILL
no-case
парчаш
парча-ш
парча-еш
twig-LAT
no-case
парчаш
парча-ш
парча-еш
brocade-LAT
no-case
шумешке
шумешке
шумешке
to
po
шумешке
шу-мешке
шу-мешке
reach-CVB.FUT
vb1-adv
шумешке
шу-мешке
шу-мешке
ferment-CVB.FUT
vb1-adv
шумешке
шу-мешке
шу-мешке
whittle-CVB.FUT
vb1-adv
пӱсӧ
пӱсӧ
пӱсӧ
sharp
ad/no
шинчаж
шинча-ж
шинча-жЕ
eye-3SG
no-poss
шинчаж
шинч-а-ж
шинче-а-жЕ
sit-3SG-3SG
vb2-pers-poss
шинчаж
шинч-а-ж
шинче-а-жЕ
know-3SG-3SG
vb2-pers-poss
дене
дене
дене
with
po
ончен
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
нале.
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале.
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-1-49


«Ик рож веле», — мане.

«Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
рож
рож
рож
hole
no
веле», —
веле
веле
only
pa
веле», —
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле», —
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле», —
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
мане.
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-1-50


Кыдал гычше изи товаржым налын, шопкем перыш, уке, луй ыш лек.

Кыдал
Кыдал
кыдал
waist
no
гычше
гыч-ше
гыч-жЕ
from-3SG
po-poss
изи
изи
изи
small
ad/no
товаржым
товар-жы-м
товар-жЕ-м
ax-3SG-ACC
no-poss-case
налын,
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын,
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
шопкем
шопке-м
шопке-м
aspen-ACC
no-case
шопкем
шопке-м
шопке-ем
aspen-1SG
no-poss
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
перыш,
перы-ш
пере-ш
power-ILL
no-case
перыш,
перы-ш-Ø
пере-ш-Ø
hit-PST1-3SG
vb2-tense-pers
уке,
уке
уке
no
ad/no/pa
луй
луй
луй
marten
no
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
лек.
лек-Ø
лект-Ø
go-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лек.
лек-Ø
лект-Ø
go-CNG
vb1-conn
лек.
лек-Ø
лект-Ø
go-CVB
vb1-adv



1-1-1-51


Адак перыш, луй садак ыш лек.

Адак
Адак
адак
again
av
перыш,
перы-ш
пере-ш
power-ILL
no-case
перыш,
перы-ш-Ø
пере-ш-Ø
hit-PST1-3SG
vb2-tense-pers
луй
луй
луй
marten
no
садак
садак
садак
all.the.same
pa
садак
сад-ак
сад-ак
garden-STR
no-enc
садак
сад-ак
саде-ак
that-STR
pr-enc
садак
са-да-к
са-да-ак
scythe-2PL-STR
no-poss-enc
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
лек.
лек-Ø
лект-Ø
go-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лек.
лек-Ø
лект-Ø
go-CNG
vb1-conn
лек.
лек-Ø
лект-Ø
go-CVB
vb1-adv



1-1-1-52


«Мо вустык улмаш?..

«Мо
Мо
мо
what
ad/av/pa/pr
вустык
вустык
вустык
stubborn
ad
улмаш?..
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш?..
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n



1-1-1-53


Тыге огыл гын, мый вес семынат моштем...» Сакар изи шопкем руале, важык кутыш тоям ыштыш, кыдалысе потажым руден, ик вуйжым кужун коден, ӱштале, пота мучашешыже тоям кылдыш, вара кадыр пистыш кӱзыш.

Тыге
Тыге
тыге
so
av/pa/pr
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
мый
мый
мый
1SG
pr
вес
вес
вес
different
ad/pr
семынат
семын-ат
семын-ат
like-and
po-enc
семынат
сем-ын-ат
сем-н-ат
melody-GEN-and
no-case-enc
семынат
сем-ын-ат
сем-н-ат
sense-GEN-and
no-case-enc
моштем...»
мошт-ем
мошто-ем
be.able.to-1SG
vb2-pers
моштем...»
мошт-ем
мошто-ем
become.tired-1SG
vb2-pers
моштем...»
мо-шт-ем
мо-штЕ-ем
what-INE-1SG
ad/av/pa/pr-case-poss
моштем...»
мош-т-ем
мош-штЕ-ем
for.how.much-INE-1SG
av/pr-case-poss
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
изи
изи
изи
small
ad/no
шопкем
шопке-м
шопке-м
aspen-ACC
no-case
шопкем
шопке-м
шопке-ем
aspen-1SG
no-poss
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
руале,
руал-'е
руал-Е
chop-PST1.3SG
vb1-tense.pers
важык
важык
важык
crooked
ad/av/no
кутыш
кутыш
кутыш
length
no/po
кутыш
кут-ыш
кут-ш
length-ILL
no/po-case
кутыш
кут-ыш
кут-ш
soul-ILL
no-case
тоям
тоя-м
тоя-м
stick-ACC
no-case
тоям
тоя-м
тоя-ем
stick-1SG
no-poss
тоям
тоя-м-Ø
тоя-ем-Ø
stick-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
тоям
тоя-м-Ø
тоя-ем-Ø
stick-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
тоям
тоя-м-Ø
тоя-ем-Ø
stick-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ыштыш,
ыштыш
ыштыш
work
no
ыштыш,
ышты-ш-Ø
ыште-ш-Ø
do-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кыдалысе
кыдалысе
кыдалысе
waist
ad
кыдалысе
кыдал-ысе
кыдал-сЕ
waist-ADJ
no-deriv.ad
потажым
пота-жы-м
пота-жЕ-м
sash-3SG-ACC
no-poss-case
руден,
руд-ен-Ø
рудо-ен-Ø
untie-PST2-3SG
vb2-tense-pers
руден,
руд-ен
рудо-ен
untie-CVB
vb2-adv
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
вуйжым
вуй-жы-м
вуй-жЕ-м
head-3SG-ACC
no-poss-case
кужун
кужун
кужун
long.time
av
кужун
кужу-н
кужу-н
long-GEN
ad-case
коден,
код-ен-Ø
кодо-ен-Ø
leave-PST2-3SG
vb2-tense-pers
коден,
код-ен
кодо-ен
leave-CVB
vb2-adv
ӱштале,
ӱштал-'е
ӱштал-Е
put.on.a.belt-PST1.3SG
vb1-tense.pers
пота
пота
пота
sash
no
мучашешыже
мучашеш-ыже
мучашеш-жЕ
at.the.end-3SG
po-poss
мучашешыже
мучаш-еш-ыже
мучаш-еш-жЕ
end-LAT-3SG
no-case-poss
тоям
тоя-м
тоя-м
stick-ACC
no-case
тоям
тоя-м
тоя-ем
stick-1SG
no-poss
тоям
тоя-м-Ø
тоя-ем-Ø
stick-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
тоям
тоя-м-Ø
тоя-ем-Ø
stick-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
тоям
тоя-м-Ø
тоя-ем-Ø
stick-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кылдыш,
кылдыш
кылдыш
lace
no
кылдыш,
кылды-ш-Ø
кылде-ш-Ø
tie.up-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
кадыр
кадыр
кадыр
crooked
ad/no
пистыш
писты-ш
писте-ш
linden-ILL
no-case
кӱзыш.
кӱзыш
кӱзыш
climbing
no
кӱзыш.
кӱзы-ш
кӱзӧ-ш
knife-ILL
no-case
кӱзыш.
кӱзы-ш-Ø
кӱзӧ-ш-Ø
go.up-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-54


Кадыр писте дене шопкесе рож дек лишеме, шопке тояжым товарже дене рожыш перен шындыш, вара, шеч кутышым коден, руал нале.

Кадыр
Кадыр
кадыр
crooked
ad/no
писте
писте
писте
linden
no
дене
дене
дене
with
po
шопкесе
шопке-се
шопке-сЕ
aspen-ADJ
no-deriv.ad
рож
рож
рож
hole
no
дек
дек
дек
to
po
лишеме,
лишем-е
лишем-Е
go.closer.to-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шопке
шопке
шопке
aspen
no
тояжым
тоя-жы-м
тоя-жЕ-м
stick-3SG-ACC
no-poss-case
товарже
товар-же
товар-жЕ
ax-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
рожыш
рож-ыш
рож-ш
hole-ILL
no-case
перен
пер-ен-Ø
пере-ен-Ø
hit-PST2-3SG
vb2-tense-pers
перен
пер-ен
пере-ен
hit-CVB
vb2-adv
шындыш,
шындыш
шындыш
sheaves.in.drying.barn
no
шындыш,
шынды-ш-Ø
шынде-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара,
вара
вара
then
av/pa
вара,
вара
вара
pole
no
вара,
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
шеч
шеч
шеч
span
no
кутышым
кутыш-ым
кутыш-м
length-ACC
no/po-case
коден,
код-ен-Ø
кодо-ен-Ø
leave-PST2-3SG
vb2-tense-pers
коден,
код-ен
кодо-ен
leave-CVB
vb2-adv
руал
руал-Ø
руал-Ø
chop-IMP.2SG
vb1-mood.pers
руал
руал-Ø
руал-Ø
chop-CNG
vb1-conn
руал
руал-Ø
руал-Ø
chop-CVB
vb1-adv
нале.
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале.
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-1-55


«Ынде от утло», — мане.

«Ынде
Ынде
ынде
now
av/pa
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
утло», —
утло-Ø
утло-Ø
escape-IMP.2SG
vb2-mood.pers
утло», —
утло-Ø
утло-Ø
escape-CNG
vb2-conn
мане.
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-1-56


Писте тӱҥыш волыш, лачыже гыч кинде шултышым лукто, ечыжым чийыш, вара, кочкын-кочкын, тореш межа могырышкыла ошкыльо...

Писте
Писте
писте
linden
no
тӱҥыш
тӱҥ-ыш
тӱҥ-ш
foundation-ILL
ad/no-case
волыш,
вол-ыш
вол-ш
trough-ILL
no-case
волыш,
волы-ш-Ø
воло-ш-Ø
descend-PST1-3SG
vb2-tense-pers
лачыже
лачы-же
лаче-жЕ
basket-3SG
no-poss
лачыже
лачы-же
лаче-жЕ
roller-3SG
no-poss
гыч
гыч
гыч
from
po
кинде
кинде
кинде
bread
no
шултышым
шултыш-ым
шултыш-м
hunk-ACC
no-case
шултышым
шултыш-ым
шултыш-м
piece.of.ice-ACC
no-case
шултышым
шулты-ш-ым
шулто-ш-ым
absolve-PST1-1SG
vb2-tense-pers
шултышым
шулты-ш-ым
шулто-ш-ым
move-PST1-1SG
vb2-tense-pers
шултышым
шулты-шы-м
шулто-шЕ-м
absolve-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
шултышым
шулты-шы-м
шулто-шЕ-м
move-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
лукто,
лукт-о
лукт-Е
lead.out-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ечыжым
ечы-жы-м
ече-жЕ-м
ski-3SG-ACC
no-poss-case
чийыш,
чийыш
чийыш
clothes
no
чийыш,
чий-ыш
чий-ш
reason-ILL
no-case
чийыш,
чий-ыш
чий-ш
defect-ILL
no-case
чийыш,
чий-ыш
чий-ш
real-ILL
ad-case
чийыш,
чий-ыш
чий-ш
sense-ILL
no-case
чийыш,
чийы-ш-Ø
чие-ш-Ø
put.on-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара,
вара
вара
then
av/pa
вара,
вара
вара
pole
no
вара,
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
кочкын-кочкын,
кочкын-кочкын
кочкын-кочкын
eating
av
тореш
тореш
тореш
crosspiece
ad/av/no/po
тореш
тор-еш
тор-еш
trash-LAT
ad/no-case
тореш
тор-еш
тор-еш
bay-LAT
ad-case
тореш
тор-еш
тор-еш
forest-LAT
no-case
тореш
тор-еш
тор-еш
demand-LAT
no-case
межа
межа
межа
boundary
no
могырышкыла
могырышкыла
могырышкыла
in.the.direction.of
po
могырышкыла
могырышкы-ла
могырышко-ла
in.the.direction.of-STR
po-enc
могырышкыла
могыр-ышкы-ла
могыр-шкЕ-ла
body-ILL-STR
no-case-enc
ошкыльо...
ошкыл-ьо
ошкыл-Е
step-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-1-57


«Тиде луйым, илышынек кучем гын, земский начальник дек наҥгаем.

«Тиде
Тиде
тиде
this
pr
«Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
«Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
луйым,
луй-ым
луй-м
marten-ACC
no-case
илышынек
илышын'ек
илышын'ек
alive
av
кучем
кучем
кучем
handle
no
кучем
куч-ем
кучо-ем
ascarid-1SG
no-poss
кучем
куч-ем
кучо-ем
hold-1SG
vb2-pers
кучем
куч-ем-Ø
кучо-ем-Ø
ascarid-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кучем
куч-ем-Ø
кучо-ем-Ø
ascarid-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кучем
куч-ем-Ø
кучо-ем-Ø
ascarid-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
гын,
гын
гын
if
co/pa
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
дек
дек
дек
to
po
наҥгаем.
наҥга[й]-ем
наҥгае-ем
take-1SG
vb2-pers



1-1-1-58


Тудо тыгайлан пеш куана, маныт», — тыге шонен, Сакар тореш межаш лектын шогале.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
тыгайлан
тыгай-лан
тыгай-лан
such-DAT
ad/av/no/pr-case
тыгайлан
тыгай-ла-н
тыгай-ла-н
such-PL-GEN
ad/av/no/pr-num-case
пеш
пеш
пеш
very
av
куана,
куан-а
куане-а
rejoice-3SG
vb2-pers
маныт», —
ман-ыт
ман-ыт
say-3PL
vb1-pers
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
шонен,
шонен
шонен
deliberately
av
шонен,
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен,
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
тореш
тореш
тореш
crosspiece
ad/av/no/po
тореш
тор-еш
тор-еш
trash-LAT
ad/no-case
тореш
тор-еш
тор-еш
bay-LAT
ad-case
тореш
тор-еш
тор-еш
forest-LAT
no-case
тореш
тор-еш
тор-еш
demand-LAT
no-case
межаш
межа-ш
межа-ш
boundary-ILL
no-case
межаш
межа-ш
межа-еш
boundary-LAT
no-case
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



1-1-1-59


Лачак тиде жапыште Пӱнчӧ корно могырым Куван Семон, ола вӱльыжым кычкен, терешыже изи эргыжым шынден, кудал толеш.

Лачак
Лачак
лачак
[X]
av
Лачак
Лач-ак
лач-ак
just-STR
av/no/pa-enc
Лачак
Лач-ак
лач-ак
swim.bladder-STR
no-enc
Лачак
Лач-ак
лаче-ак
basket-STR
no-enc
Лачак
Лач-ак
лаче-ак
roller-STR
no-enc
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
Пӱнчӧ
Пӱнчӧ
пӱнчӧ
pine
no
Пӱнчӧ
Пӱнчӧ-Ø
пӱнчӧ-Ø
notch-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Пӱнчӧ
Пӱнчӧ-Ø
пӱнчӧ-Ø
notch-CNG
vb2-conn
корно
корно
корно
road
no
могырым
могырым
могырым
from.a.side
po
могырым
могыр-ым
могыр-м
body-ACC
no-case
Куван
Кува-н
кува-ан
old.woman-with
no-deriv.ad
Куван
Кува-н
кува-ан
reddish-brown-with
ad-deriv.ad
Куван
Кув-ан
куво-ан
bran-with
no-deriv.ad
Куван
Кува-н
кува-н
old.woman-GEN
no-case
Куван
Кува-н
кува-н
reddish-brown-GEN
ad-case
Семон,
Семон
Семон
Semon
na
ола
ола
ола
city
no
ола
ола
ола
motley
ad
ола
о-ла
о-ла
oh-STR
in-enc
вӱльыжым
вӱльы-жы-м
вӱльӧ-жЕ-м
mare-3SG-ACC
no-poss-case
кычкен,
кычк-ен-Ø
кычке-ен-Ø
harness-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кычкен,
кычк-ен
кычке-ен
harness-CVB
vb2-adv
терешыже
тер-еш-ыже
тер-еш-жЕ
sled-LAT-3SG
no-case-poss
изи
изи
изи
small
ad/no
эргыжым
эргы-жы-м
эрге-жЕ-м
son-3SG-ACC
no-poss-case
шынден,
шынд-ен-Ø
шынде-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шынден,
шынд-ен
шынде-ен
put-CVB
vb2-adv
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CNG
vb1-conn
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CVB
vb1-adv
толеш.
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш.
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers



1-1-1-60


— Семон изай, шого!

Семон
Семон
Семон
Semon
na
изай,
изай
изай
older.brother
no
шого!
шого
шого
stop
vb
шого!
шого
шого
mute
ad
шого!
шого-Ø
шого-Ø
stand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шого!
шого-Ø
шого-Ø
stand-CNG
vb2-conn



1-1-1-61


— Тпру-у!

Тпру-у!
Тпру-у
Тпруу
Tprunew
naad/no
Тпру-у!
Тпру-у
Тпруу
Tpruoh
nain
Тпру-у!
Тпру-у-Ø
Тпрууо-Ø
Tprutake.care.of-IMP.2SG
navb2-mood.pers
Тпру-у!
Тпру-у-Ø
Тпрууо-Ø
Tprustroke-IMP.2SG
navb2-mood.pers
Тпру-у!
Тпру-у-Ø
Тпрууо-Ø
Tprutake.care.of-CNG
navb2-conn
Тпру-у!
Тпру-у-Ø
Тпрууо-Ø
Tprustroke-CNG
navb2-conn



1-1-1-62


— Семон имньыжым шогалтыш.

Семон
Семон
Семон
Semon
na
имньыжым
имн'ьы-жы-м
имн'е-жЕ-м
horse-3SG-ACC
no-poss-case
шогалтыш.
шогалтыш
шогалтыш
[X]
no
шогалтыш.
шогалты-ш-Ø
шогалте-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-63


— Тый, Сакар, мом коштат?

Тый,
тый
тый
2SG
pr
Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
коштат?
кошт-ат
кошт-ат
[X]-and
de-enc
коштат?
кошт-ат
кошт-ат
go-2SG
vb1-pers
коштат?
кошт-ат
кошто-ат
dry-3PL
vb2-pers
коштат?
кошт-а-т
кошто-а-ат
dry-3SG-and
vb2-pers-enc
коштат?
кошт-Ø-ат
кошт-Ø-ат
go-CNG-and
vb1-conn-enc
коштат?
кошт-Ø-ат
кошт-Ø-ат
go-CVB-and
vb1-adv-enc
коштат?
кошт--ат
кошт-Е-ат
go-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
коштат?
кошт-Ø-ат
кошто-Ø-ат
dry-CNG-and
vb2-conn-enc



1-1-1-64


— Тый, Семон изай, куш кает?

Тый,
тый
тый
2SG
pr
Семон
Семон
Семон
Semon
na
изай,
изай
изай
older.brother
no
куш
куш
куш
where
av/co/pr
куш
куш-Ø
кушк-Ø
grow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
куш
куш-Ø
кушк-Ø
grow-CNG
vb1-conn
куш
куш-Ø
кушк-Ø
grow-CVB
vb1-adv
кает?
ка[й]-ет
кай-ет
aftergrass-2SG
no-poss
кает?
ка[й]-ет
кае-ет
go-2SG
vb2-pers



1-1-1-65


— Кордонышко , пу лукташ.

Кордонышко ,
Кордон-ышко
кордон-шкЕ
foresters'.hut-ILL
no-case
пу
пу
пу
wood
no
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
лукташ.
лукт-аш
лукт-аш
lead.out-INF
vb1-inf



1-1-1-66


— Пилат уло?

Пилат
Пила-т
пила-ет
saw-2SG
no-poss
Пилат
Пила-т
пила-ат
saw-and
no-enc
уло?
уло
уло
is
ad/no/vb



1-1-1-67


— Уло.

Уло.
Уло
уло
is
ad/no/vb



1-1-1-68


— Семон изай, мый тылат теҥгем пуэм ыле, ик шопкем йӧрыктен, пӱчкеден, ик тер шопке сорымым намиен пуэт ыле гын...

Семон
Семон
Семон
Semon
na
изай,
изай
изай
older.brother
no
мый
мый
мый
1SG
pr
тылат
ты-ла-т
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тылат
тыл-ат
тыл-ат
rear-and
no-enc
теҥгем
теҥге-м
теҥге-м
ruble-ACC
no-case
теҥгем
теҥге-м
теҥге-ем
ruble-1SG
no-poss
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пуэм
пуэм
пуэм
bagpipe.mouthpiece
no
пуэм
пу-эм
пу-ем
wood-1SG
no-poss
пуэм
пу}-эм
пуо-ем
give-1SG
vb2-pers
пуэм
пу}-эм
пуо-ем
blow-1SG
vb2-pers
пуэм
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пуэм
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пуэм
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
шопкем
шопке-м
шопке-м
aspen-ACC
no-case
шопкем
шопке-м
шопке-ем
aspen-1SG
no-poss
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
йӧрыктен,
йӧрыкт-ен-Ø
йӧрыктӧ-ен-Ø
bring.down-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йӧрыктен,
йӧрыкт-ен-Ø
йӧрыктӧ-ен-Ø
extinguish-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йӧрыктен,
йӧрыкт-ен-Ø
йӧрыктӧ-ен-Ø
felt-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йӧрыктен,
йӧрыкт-ен
йӧрыктӧ-ен
bring.down-CVB
vb2-adv
йӧрыктен,
йӧрыкт-ен
йӧрыктӧ-ен
extinguish-CVB
vb2-adv
йӧрыктен,
йӧрыкт-ен
йӧрыктӧ-ен
felt-CVB
vb2-adv
йӧрыктен,
йӧры-кт-ен-Ø
йӧрӧ-ктЕ-ен-Ø
roll-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
йӧрыктен,
йӧры-кт-ен-Ø
йӧрӧ-ктЕ-ен-Ø
mix-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
йӧрыктен,
йӧры-кт-ен-Ø
йӧрӧ-ктЕ-ен-Ø
go.out-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
йӧрыктен,
йӧры-кт-ен-Ø
йӧрӧ-ктЕ-ен-Ø
be.satisfying-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
йӧрыктен,
йӧры-кт-ен
йӧрӧ-ктЕ-ен
roll-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
йӧрыктен,
йӧры-кт-ен
йӧрӧ-ктЕ-ен
mix-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
йӧрыктен,
йӧры-кт-ен
йӧрӧ-ктЕ-ен
go.out-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
йӧрыктен,
йӧры-кт-ен
йӧрӧ-ктЕ-ен
be.satisfying-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
пӱчкеден,
пӱчкед-ен-Ø
пӱчкеде-ен-Ø
cut-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пӱчкеден,
пӱчкед-ен
пӱчкеде-ен
cut-CVB
vb2-adv
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
тер
тер
тер
sled
no
шопке
шопке
шопке
aspen
no
сорымым
сорым-ым
сорым-м
block.of.wood-ACC
no-case
намиен
нами[й]-ен-Ø
намие-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
намиен
нами[й]-ен
намие-ен
bring-CVB
vb2-adv
пуэт
пу-эт
пу-ет
wood-2SG
no-poss
пуэт
пу}-эт
пуо-ет
give-2SG
vb2-pers
пуэт
пу}-эт
пуо-ет
blow-2SG
vb2-pers
ыле
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
гын...
гын
гын
if
co/pa



1-1-1-69


Мыланем пеш кӱлеш...

Мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
пеш
пеш
пеш
very
av
кӱлеш...
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш...
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



1-1-1-70


Ужмо шопкем клепкылан пеш келшышыла чучеш...

Ужмо
Ужмо
ужмо
seen
ad
Ужмо
Уж-мо
уж-мЕ
see-PTCP.PASS
vb1-ad
шопкем
шопке-м
шопке-м
aspen-ACC
no-case
шопкем
шопке-м
шопке-ем
aspen-1SG
no-poss
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
клепкылан
***
***
***
***
пеш
пеш
пеш
very
av
келшышыла
келшышы-ла
келшыше-ла
fitting-COMP
ad-case
келшышыла
келшышы-ла
келшыше-ла
fitting-PL
ad-num
келшышыла
келшышы-ла
келшыше-ла
fitting-STR
ad-enc
келшышыла
келшы-шыла
келше-шыла
appeal.to-CVB.SIM
vb2-adv
келшышыла
келшы-шы-ла
келше-шЕ-ла
appeal.to-PTCP.ACT-COMP
vb2-ad-case
келшышыла
келшы-шы-ла
келше-шЕ-ла
appeal.to-PTCP.ACT-PL
vb2-ad-num
келшышыла
келшы-шы-ла
келше-шЕ-ла
appeal.to-PTCP.ACT-STR
vb2-ad-enc
чучеш...
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



1-1-1-71


Шкат шинчет, мыйын имнем уке, садыгак тарлыде огеш лий.

Шкат
Шкат
Шкат
Shkat
na
шинчет,
шинч-ет
шинче-ет
sit-2SG
vb2-pers
шинчет,
шинч-ет
шинче-ет
know-2SG
vb2-pers
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
имнем
имн[ь]-ем
имн'е-ем
horse-1SG
no-poss
имнем
имн[ь]-ем-Ø
имн'е-ем-Ø
horse-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
имнем
имн[ь]-ем-Ø
имн'е-ем-Ø
horse-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
имнем
имн[ь]-ем-Ø
имн'е-ем-Ø
horse-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
уке,
уке
уке
no
ad/no/pa
садыгак
садыгак
садыгак
all.the.same
av/pr
садыгак
садыг-ак
садыге-ак
so-STR
av/in-enc
тарлыде
тарлы-де
тарле-де
hire-CVB.NEG
vb2-adv
огеш
ог-еш
ог-еш
NEG-3SG
vb-pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



1-1-1-72


— Кастене намиен пуаш лиеш.

Кастене
Кастене
кастене
in.the.evening
ad
намиен
нами[й]-ен-Ø
намие-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
намиен
нами[й]-ен
намие-ен
bring-CVB
vb2-adv
пуаш
пу-аш
пуо-аш
give-INF
vb2-inf
пуаш
пу-аш
пуо-аш
blow-INF
vb2-inf
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



1-1-1-73


Кас марте тыят иктаж йыр коштын савырнет.

Кас
Кас
кас
evening
av/no
марте
марте
марте
up.to
po
тыят
тый-[а]т
тый-ат
2SG-and
pr-enc
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
йыр
йыр
йыр
around
ad/av/no/po
коштын
кошт-ын-Ø
кошт-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
коштын
кошт-ын
кошт-н
go-CVB
vb1-adv
савырнет.
савырн-ет
савырне-ет
turn-2SG
vb2-pers



1-1-1-74


Иктаж урым лӱет.

Иктаж
Иктаж
иктаж
somebody
av/pr
урым
ур-ым
ур-м
squirrel-ACC
no-case
урым
ур-ым
ур-ым
fall-PST1.1SG
vb1-tense.pers
лӱет.
лӱ[й]-ет
лӱйӧ-ет
shoot-2SG
vb2-pers



1-1-1-75


— Уке, Семон изай, кастене огыл, мыланем кызытак кӱлеш.

Уке,
Уке
уке
no
ad/no/pa
Семон
Семон
Семон
Semon
na
изай,
изай
изай
older.brother
no
кастене
кастене
кастене
in.the.evening
ad
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
кызытак
кызытак
кызытак
at.once
av
кызытак
кызыт-ак
кызыт-ак
now-STR
av-enc
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



1-1-1-76


Пе-эшак кӱлеш...

Пе-эшак
Пе-эша-к
Пеэша-ак
Pedry.bream-STR
nano-enc
Пе-эшак
Пе-эш-ак
Пеэш-ак
Pelikeness-STR
nano-enc
Пе-эшак
Пе-эш-а-к
Пеэше-а-ак
Pefall.heavily-3SG-STR
navb2-pers-enc
Пе-эшак
Пе-эш-Ø-ак
Пеэше-Ø-ак
Pefall.heavily-CNG-STR
navb2-conn-enc
кӱлеш...
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш...
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



1-1-1-77


Кордонышко тый эрлат толат, мый эрла пазарыш кайнем.

Кордонышко
Кордон-ышко
кордон-шкЕ
foresters'.hut-ILL
no-case
тый
тый
тый
2SG
pr
эрлат
эрла-т
эрла-ет
tomorrow-2SG
ad/av/no-poss
эрлат
эрла-т
эрла-ат
tomorrow-and
ad/av/no-enc
эрлат
эр-ла-т
эр-ла-ет
morning-COMP-2SG
ad/av/no-case-poss
эрлат
эр-ла-т
эр-ла-ет
morning-PL-2SG
ad/av/no-num-poss
эрлат
эр-ла-т
эр-ла-ат
morning-COMP-and
ad/av/no-case-enc
эрлат
эр-ла-т
эр-ла-ат
morning-PL-and
ad/av/no-num-enc
толат,
тол-ат
тол-ат
come-2SG
vb1-pers
толат,
тол-ат
толо-ат
steal-3PL
vb2-pers
толат,
тол-а-т
толо-а-ат
steal-3SG-and
vb2-pers-enc
толат,
тол-Ø-ат
тол-Ø-ат
come-CNG-and
vb1-conn-enc
толат,
тол-Ø-ат
тол-Ø-ат
come-CVB-and
vb1-adv-enc
толат,
тол-Ø-ат
толо-Ø-ат
steal-CNG-and
vb2-conn-enc
мый
мый
мый
1SG
pr
эрла
эрла
эрла
tomorrow
ad/av/no
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-COMP
ad/av/no-case
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-PL
ad/av/no-num
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-STR
ad/av/no-enc
пазарыш
пазар-ыш
пазар-ш
marketplace-ILL
ad/no-case
кайнем.
***
***
***
***



1-1-1-78


— Кузе вара ыштена?..

Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
ыштена?..
ышт-ена
ыште-ена
do-1PL
vb2-pers



1-1-1-79


Кордоныш пу лукташ срокшо шуко ок код, маныт.

Кордоныш
Кордон-ыш
кордон-ш
foresters'.hut-ILL
no-case
пу
пу
пу
wood
no
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
лукташ
лукт-аш
лукт-аш
lead.out-INF
vb1-inf
срокшо
срок-шо
срок-жЕ
time-3SG
no-poss
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
код,
код
код
code
no
код,
код-Ø
код-Ø
stay-IMP.2SG
vb1-mood.pers
код,
код-Ø
код-Ø
stay-CNG
vb1-conn
код,
код-Ø
код-Ø
stay-CVB
vb1-adv
маныт.
ман-ыт
ман-ыт
say-3PL
vb1-pers



1-1-1-80


Мом ыштена, Оньой?..

Мом
Мом
мом
what
pr
Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ыштена,
ышт-ена
ыште-ена
do-1PL
vb2-pers
Оньой?..
Оньой
Оньой
On'oy
na



1-1-1-81


Тый, Сакар, оксажым пуэт веле мо?

Тый,
тый
тый
2SG
pr
Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
оксажым
окса-жы-м
окса-жЕ-м
money-3SG-ACC
no-poss-case
пуэт
пу-эт
пу-ет
wood-2SG
no-poss
пуэт
пу}-эт
пуо-ет
give-2SG
vb2-pers
пуэт
пу}-эт
пуо-ет
blow-2SG
vb2-pers
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



1-1-1-82


— Оксам эрлак пуэм.

Оксам
Окса-м
окса-м
money-ACC
no-case
Оксам
Окса-м
окса-ем
money-1SG
no-poss
Оксам
Окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Оксам
Окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Оксам
Окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
эрлак
эрла-к
эрла-ак
tomorrow-STR
ad/av/no-enc
эрлак
эр-ла-к
эр-ла-ак
morning-COMP-STR
ad/av/no-case-enc
эрлак
эр-ла-к
эр-ла-ак
morning-PL-STR
ad/av/no-num-enc
пуэм.
пуэм
пуэм
bagpipe.mouthpiece
no
пуэм.
пу-эм
пу-ем
wood-1SG
no-poss
пуэм.
пу}-эм
пуо-ем
give-1SG
vb2-pers
пуэм.
пу}-эм
пуо-ем
blow-1SG
vb2-pers
пуэм.
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пуэм.
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пуэм.
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



1-1-1-83


— Шопкетше кушто?

Шопкетше
Шопке-т-ше
шопке-ет-жЕ
aspen-2SG-3SG
no-poss-poss
кушто?
кушто
кушто
where
av/co/pr
кушто?
куш-то
куш-штЕ
where-INE
av/co/pr-case
кушто?
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто?
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто?
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-CNG
vb2-conn
кушто?
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-CNG
vb2-conn



1-1-1-84


— Айда почешем.

Айда
Айда
айда
let's.go
pa
почешем.
почеш-ем
почеш-ем
recent-1SG
ad/av/po-poss
почешем.
поч-еш-ем
поч-еш-ем
tail-LAT-1SG
no-case-poss
почешем.
почеш-ем-Ø
почеш-ем-Ø
recent-TRANS-IMP.2SG
ad/av/po-deriv.v-mood.pers
почешем.
почеш-ем-Ø
почеш-ем-Ø
recent-TRANS-CNG
ad/av/po-deriv.v-conn
почешем.
почеш-ем-Ø
почеш-ем-Ø
recent-TRANS-CVB
ad/av/po-deriv.v-adv



1-1-1-85


Куван Семон имньыжым савырыш да, лумым келын, Сакар почеш кайыш.

Куван
Кува-н
кува-ан
old.woman-with
no-deriv.ad
Куван
Кува-н
кува-ан
reddish-brown-with
ad-deriv.ad
Куван
Кув-ан
куво-ан
bran-with
no-deriv.ad
Куван
Кува-н
кува-н
old.woman-GEN
no-case
Куван
Кува-н
кува-н
reddish-brown-GEN
ad-case
Семон
Семон
Семон
Semon
na
имньыжым
имн'ьы-жы-м
имн'е-жЕ-м
horse-3SG-ACC
no-poss-case
савырыш
савыр-ыш
савыр-ш
good.behavior-ILL
no-case
савырыш
савыры-ш-Ø
савыре-ш-Ø
make-PST1-3SG
vb2-tense-pers
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
лумым
лум-ым
лум-м
snow-ACC
no-case
лумым
лум-ым
лум-ым
snow-PST1.1SG
vb1-tense.pers
келын,
кел-ын-Ø
кел-н-Ø
step-PST2-3SG
vb1-tense-pers
келын,
кел-ын
кел-н
step-CVB
vb1-adv
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-86


— Только тый, Сакар, чодыра орол монь вашлиеш гын, шке шотым ыштет, мый улазе веле лиям.

Только
Только
только
but
co/pa
тый,
тый
тый
2SG
pr
Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
чодыра
чодыра
чодыра
forest
no
чодыра
чодыра
чодыра
coarse
ad
орол
орол
орол
watchman
no
монь
монь
монь
and.the.like
pa
вашлиеш
вашли[й]-еш
вашлий-еш
meet-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
шке
шке
шке
REFL
pr
шотым
шот-ым
шот-м
use-ACC
no-case
ыштет,
ышт-ет
ыште-ет
do-2SG
vb2-pers
мый
мый
мый
1SG
pr
улазе
улазе
улазе
coachman
no
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
лиям.
ли[й]-[а]м
лий-ам
be-1SG
vb1-pers



1-1-1-87


— Шке шотештарем, Семон изай, тый улазе веле лият.

Шке
шке
шке
REFL
pr
шотештарем,
шотештар-ем
шотештаре-ем
settle-1SG
vb2-pers
Семон
Семон
Семон
Semon
na
изай,
изай
изай
older.brother
no
тый
тый
тый
2SG
pr
улазе
улазе
улазе
coachman
no
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
лият.
ли[й]-[а]т
лий-ат
be-2SG
vb1-pers
лият.
ли[й]-[]-[а]т
лий-Е-ат
be-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



1-1-1-88


Ик чырык шагат гычын шопке деке миен шуыт.

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
чырык
чырык
чырык
quarter
no
чырык
чырык
чырык
[X]
de
шагат
шагат
шагат
hour
no
шагат
шаг-ат
шаге-ат
nursery-and
no-enc
гычын
гычын
гычын
from
po
шопке
шопке
шопке
aspen
no
деке
деке
деке
to
po
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
шуыт.
шу-ыт
шу-ыт
reach-3PL
vb1-pers
шуыт.
шу-ыт
шу-ыт
ferment-3PL
vb1-pers
шуыт.
шу-ыт
шу-ыт
whittle-3PL
vb1-pers



1-1-1-89


— Семон изай, уна тиде шопкем руэн наҥгайынем.

Семон
Семон
Семон
Semon
na
изай,
изай
изай
older.brother
no
уна
уна
уна
guest
no
уна
уна
уна
there
pa
уна
у-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
шопкем
шопке-м
шопке-м
aspen-ACC
no-case
шопкем
шопке-м
шопке-ем
aspen-1SG
no-poss
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
руэн
ру}-эн-Ø
руо-ен-Ø
chop-PST2-3SG
vb2-tense-pers
руэн
ру}-эн
руо-ен
chop-CVB
vb2-adv
наҥгайынем.
наҥгайы-не-м
наҥгае-не-м
take-DES-1SG
vb2-mood-pers



1-1-1-90


— Воракан огыл?

Воракан
Ворак-ан
ворак-ан
cork.on.a.tree's.trunk-with
no-deriv.ad
огыл?
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-1-1-91


— Уке, вораканла ок чуч.

Уке,
Уке
уке
no
ad/no/pa
вораканла
ворак-ан-ла
ворак-ан-ла
cork.on.a.tree's.trunk-with-COMP
no-deriv.ad-case
вораканла
ворак-ан-ла
ворак-ан-ла
cork.on.a.tree's.trunk-with-PL
no-deriv.ad-num
вораканла
ворак-ан-ла
ворак-ан-ла
cork.on.a.tree's.trunk-with-STR
no-deriv.ad-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
чуч.
чуч
чуч
just.a.little
av
чуч.
чуч
чуч
[X]
de
чуч.
чуч-Ø
чуч-Ø
seem-IMP.2SG
vb1-mood.pers
чуч.
чуч-Ø
чуч-Ø
seem-CNG
vb1-conn
чуч.
чуч-Ø
чуч-Ø
seem-CVB
vb1-adv



1-1-1-92


— Ну, Сакар, кучо!

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
кучо!
кучо
кучо
ascarid
no
кучо!
кучо-Ø
кучо-Ø
hold-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кучо!
кучо-Ø
кучо-Ø
hold-CNG
vb2-conn



1-1-1-93


— Семон, пилам кучен, вес вурдыжым Сакарлан шуя.

Семон,
Семон
Семон
Semon
na
пилам
пила-м
пила-м
saw-ACC
no-case
пилам
пила-м
пила-ем
saw-1SG
no-poss
пилам
пила-м-Ø
пила-ем-Ø
saw-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пилам
пила-м-Ø
пила-ем-Ø
saw-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пилам
пила-м-Ø
пила-ем-Ø
saw-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кучен,
куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен,
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
вес
вес
вес
different
ad/pr
вурдыжым
вурды-жы-м
вурдо-жЕ-м
handle-3SG-ACC
no-poss-case
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
шуя.
шу[й]-[а]
шуйо-а
stretch.out-3SG
vb2-pers



1-1-1-94


Чыж-чож, чыж-чож йыгаш тӱҥальыч.

Чыж-чож,
Чыж-чож
чыж-чож
[X]
de
чыж-чож
чыж-чож
чыж-чож
[X]
de
йыгаш
йыг-аш
йыге-аш
rub-INF
vb2-inf
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-1-1-95


Шукат ыш лий, шопке лый-й койын тайналте, рӱп веле шоктыш, воленат возо.

Шукат
Шук-ат
шуко-ат
a.lot-and
ad/av/no-enc
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
шопке
шопке
шопке
aspen
no
лый-й
лый-й
лый-й
kindly
av
койын
койын
койын
noticeably
av
койын
кой-ын-Ø
кой-н-Ø
be.visible-PST2-3SG
vb1-tense-pers
койын
кой-ын
кой-н
be.visible-CVB
vb1-adv
тайналте,
тайналт-е
тайналт-Е
bend-PST1.3SG
vb1-tense.pers
тайналте,
тайн-алт-е
тайне-алт-Е
stoop-REF-PST1.3SG
vb2-deriv.v-tense.pers
рӱп
рӱп
рӱп
[X]
de
рӱп
рӱп
рӱп
twilight
ad/av/no
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
шоктыш,
шоктыш
шоктыш
bran
no
шоктыш,
шокты-ш-Ø
шокто-ш-Ø
be.heard-PST1-3SG
vb2-tense-pers
воленат
вол-ен-ат
воло-ен-ат
descend-PST2-2SG
vb2-tense-pers
воленат
вол-ена-т
воло-ена-ат
descend-1PL-and
vb2-pers-enc
воленат
вол-ен-Ø-ат
воло-ен-Ø-ат
descend-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
воленат
вол-ен-ат
воло-ен-ат
descend-CVB-and
vb2-adv-enc
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
возо.
воз-о
воз-Е
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-CNG
vb2-conn



1-1-1-96


Шиште рож тура шелын кайыш.

Шиште
Шиште
шиште
woodpecker
no
рож
рож
рож
hole
no
тура
тура
тура
steep
ad/av/no/po
тура
тура
тура
rook
po
шелын
шел-ын
шел-н
fat-GEN
no-case
шелын
шел-ын-Ø
шел-н-Ø
break-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шелын
шел-ын
шел-н
break-CVB
vb1-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-97


Шелше гыч луй юшт веле койо, лектынат возо, кож вуйышко кӱзенат кайыш.

Шелше
Шелше
шелше
crack
no
Шелше
Шел-ше
шел-шЕ
break-PTCP.ACT
vb1-ad
гыч
гыч
гыч
from
po
луй
луй
луй
marten
no
юшт
юшт
юшт
[X]
de
юшт
ю-шт
ю-шт
magic-3PL
no-poss
юшт
ю-шт
ю-шт
cool-3PL
no-poss
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
койо,
кой-о
кой-Е
be.visible-PST1.3SG
vb1-tense.pers
лектынат
лект-ын-ат
лект-н-ат
go-PST2-2SG
vb1-tense-pers
лектынат
лект-ына-т
лект-на-ат
go-1PL-and
vb1-pers-enc
лектынат
лект-ын-Ø-ат
лект-н-Ø-ат
go-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
лектынат
лект-ын-ат
лект-н-ат
go-CVB-and
vb1-adv-enc
возо,
возо-Ø
возо-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
возо,
воз-о
воз-Е
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
возо,
возо-Ø
возо-Ø
write-CNG
vb2-conn
кож
кож
кож
spruce
no
вуйышко
вуй-ышко
вуй-шкЕ
head-ILL
no-case
кӱзенат
кӱз-ен-ат
кӱзӧ-ен-ат
go.up-PST2-2SG
vb2-tense-pers
кӱзенат
кӱз-ена-т
кӱзӧ-ена-ат
go.up-1PL-and
vb2-pers-enc
кӱзенат
кӱз-ен-Ø-ат
кӱзӧ-ен-Ø-ат
go.up-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
кӱзенат
кӱз-ен-ат
кӱзӧ-ен-ат
go.up-CVB-and
vb2-adv-enc
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-98


Сакар пычалым руалтыш, луй почеш чымалте.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
пычалым
пычал-ым
пычал-м
gun-ACC
no-case
руалтыш,
руалтыш
руалтыш
hook
no
руалтыш,
руалты-ш-Ø
руалте-ш-Ø
grab-PST1-3SG
vb2-tense-pers
луй
луй
луй
marten
no
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
чымалте.
чымалте-Ø
чымалте-Ø
tighten-IMP.2SG
vb2-mood.pers
чымалте.
чымалт-е
чымалт-Е
be.drawn.tight-PST1.3SG
vb1-tense.pers
чымалте.
чымалте-Ø
чымалте-Ø
tighten-CNG
vb2-conn
чымалте.
чым-алт-е
чыме-алт-Е
tighten-REF-PST1.3SG
vb2-deriv.v-tense.pers



1-1-1-99


Куван Семон дене эргыже ӧрын кодыч.

Куван
Кува-н
кува-ан
old.woman-with
no-deriv.ad
Куван
Кува-н
кува-ан
reddish-brown-with
ad-deriv.ad
Куван
Кув-ан
куво-ан
bran-with
no-deriv.ad
Куван
Кува-н
кува-н
old.woman-GEN
no-case
Куван
Кува-н
кува-н
reddish-brown-GEN
ad-case
Семон
Семон
Семон
Semon
na
дене
дене
дене
with
po
эргыже
эргы-же
эрге-жЕ
son-3SG
no-poss
эргыже
эргы-же
эрге-жЕ
warp-IMP.3SG
vb2-mood.pers
эргыже
эргы-же
эрге-жЕ
reap-IMP.3SG
vb2-mood.pers
эргыже
эргы-Ø-же
эрге-Ø-жЕ
warp-CNG-3SG
vb2-conn-poss
эргыже
эргы-Ø-же
эрге-Ø-жЕ
reap-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
кодыч.
код-ыч
код-ыч
stay-PST1.2SG
vb1-tense.pers
кодыч.
код-ыч
код-ыч
stay-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-1-1-100


Куван Семонын шинча тӱлыжгырак, луй лектын кудалмым ужын огыл.

Куван
Кува-н
кува-ан
old.woman-with
no-deriv.ad
Куван
Кува-н
кува-ан
reddish-brown-with
ad-deriv.ad
Куван
Кув-ан
куво-ан
bran-with
no-deriv.ad
Куван
Кува-н
кува-н
old.woman-GEN
no-case
Куван
Кува-н
кува-н
reddish-brown-GEN
ad-case
Семонын
Семонын
Семонын
Semonyn
na
шинча
шинча
шинча
eye
no
шинча
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers
тӱлыжгырак,
тӱлыжгы-рак
тӱлыжгӧ-рак
frail-COMP
ad-deg
тӱлыжгырак,
тӱлыжгы-Ø-рак
тӱлыжгӧ-Ø-рак
grow.weak-CNG-COMP
vb2-conn-deg
луй
луй
луй
marten
no
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
кудалмым
кудал-мы-м
кудал-мЕ-м
run-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
ужын
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-1-1-101


Изи эргыже гына ала-могай кужу кутышан пырыс гае янлыкын пушеҥгыш кӱзен каймыжым ужын.

Изи
Изи
изи
small
ad/no
эргыже
эргы-же
эрге-жЕ
son-3SG
no-poss
эргыже
эргы-же
эрге-жЕ
warp-IMP.3SG
vb2-mood.pers
эргыже
эргы-же
эрге-жЕ
reap-IMP.3SG
vb2-mood.pers
эргыже
эргы-Ø-же
эрге-Ø-жЕ
warp-CNG-3SG
vb2-conn-poss
эргыже
эргы-Ø-же
эрге-Ø-жЕ
reap-CNG-3SG
vb2-conn-poss
гына
гына
гына
only
pa
ала-могай
ала-могай
ала-могай
some
ad/av/pr
кужу
кужу
кужу
long
ad
кутышан
кутышан
кутышан
of.a.certain.length
ad
кутышан
кутыш-ан
кутыш-ан
length-with
no/po-deriv.ad
пырыс
пырыс
пырыс
cat
in/no
гае
гае
гае
like
po
янлыкын
янлык-ын
янлык-н
animal-GEN
no-case
пушеҥгыш
пушеҥгы-ш
пушеҥге-ш
tree-ILL
no-case
кӱзен
кӱз-ен-Ø
кӱзӧ-ен-Ø
go.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кӱзен
кӱз-ен
кӱзӧ-ен
go.up-CVB
vb2-adv
каймыжым
***
***
***
***
ужын.
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын.
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын.
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case



1-1-1-102


— Тиде Сакар мом тӧча?

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
тӧча?
тӧч-а
тӧчӧ-а
try-3SG
vb2-pers



1-1-1-103


Шопкем йӧрыктыктыш да шкеже куржо велы-с.

Шопкем
Шопке-м
шопке-м
aspen-ACC
no-case
Шопкем
Шопке-м
шопке-ем
aspen-1SG
no-poss
Шопкем
Шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Шопкем
Шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Шопкем
Шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
йӧрыктыктыш
йӧрыкты-кты-ш-Ø
йӧрыктӧ-ктЕ-ш-Ø
bring.down-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
йӧрыктыктыш
йӧрыкты-кты-ш-Ø
йӧрыктӧ-ктЕ-ш-Ø
extinguish-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
йӧрыктыктыш
йӧрыкты-кты-ш-Ø
йӧрыктӧ-ктЕ-ш-Ø
felt-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
йӧрыктыктыш
йӧры-кты-кты-ш-Ø
йӧрӧ-ктЕ-ктЕ-ш-Ø
roll-CAUS-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-deriv.v-tense-pers
йӧрыктыктыш
йӧры-кты-кты-ш-Ø
йӧрӧ-ктЕ-ктЕ-ш-Ø
mix-CAUS-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-deriv.v-tense-pers
йӧрыктыктыш
йӧры-кты-кты-ш-Ø
йӧрӧ-ктЕ-ктЕ-ш-Ø
go.out-CAUS-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-deriv.v-tense-pers
йӧрыктыктыш
йӧры-кты-кты-ш-Ø
йӧрӧ-ктЕ-ктЕ-ш-Ø
be.satisfying-CAUS-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-deriv.v-tense-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
шкеже
шке-же
шке-жЕ
REFL-3SG
pr-poss
куржо
курж-о
курж-Е
run-PST1.3SG
vb1-tense.pers
велы-с.
***
***
***
***



1-1-1-104


Мемнам тыш мыскылен конден кодыш, ужат...

Мемнам
мем-на-м
ме-на-м
1PL-1PL-ACC
pr-poss-case
тыш
тыш
тыш
here
av/pr
мыскылен
мыскыл-ен-Ø
мыскыле-ен-Ø
laugh.at-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мыскылен
мыскыл-ен
мыскыле-ен
laugh.at-CVB
vb2-adv
конден
конд-ен-Ø
кондо-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
конден
конд-ен
кондо-ен
bring-CVB
vb2-adv
кодыш,
код-ыш
код-ш
code-ILL
no-case
кодыш,
коды-ш-Ø
кодо-ш-Ø
leave-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ужат...
ужат
ужат
see
pa
ужат...
уж-ат
уж-ат
already-and
av/pa-enc
ужат...
уж-ат
уж-ат
see-2SG
vb1-pers
ужат...
у-ж-ат
у-жЕ-ат
new-3SG-and
ad/no-poss-enc
ужат...
у-ж-ат
у-жЕ-ат
oh-3SG-and
in-poss-enc
ужат...
уж-Ø-ат
уж-Ø-ат
see-CNG-and
vb1-conn-enc
ужат...
уж-Ø-ат
уж-Ø-ат
see-CVB-and
vb1-adv-enc
ужат...
уж--ат
уж-Е-ат
see-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
ужат...
у-Ø-ж-ат
уо-Ø-жЕ-ат
take.care.of-CNG-3SG-and
vb2-conn-poss-enc
ужат...
у-Ø-ж-ат
уо-Ø-жЕ-ат
stroke-CNG-3SG-and
vb2-conn-poss-enc



1-1-1-105


— Ачий, Сакар изай ала-могай пырыс гай янлык почеш куржо.

Ачий,
Ачий
ачий
father
no
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
изай
изай
изай
older.brother
no
ала-могай
ала-могай
ала-могай
some
ad/av/pr
пырыс
пырыс
пырыс
cat
in/no
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
янлык
янлык
янлык
animal
no
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
куржо.
курж-о
курж-Е
run-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-1-106


— Мо вара, тыште луй улмаш мо?

Мо
Мо
мо
what
ad/av/pa/pr
вара,
вара
вара
then
av/pa
вара,
вара
вара
pole
no
вара,
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
тыште
тыште
тыште
here
av/pr
тыште
тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
луй
луй
луй
marten
no
улмаш
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



1-1-1-107


— Ончо, ончо, ачий, тыште мӱкш лектыт.

Ончо,
Ончо-Ø
ончо-Ø
look-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ончо,
Ончо-Ø
ончо-Ø
look-CNG
vb2-conn
ончо,
ончо-Ø
ончо-Ø
look-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ончо,
ончо-Ø
ончо-Ø
look-CNG
vb2-conn
ачий,
ачий
ачий
father
no
тыште
тыште
тыште
here
av/pr
тыште
тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
мӱкш
мӱкш
мӱкш
bee
no
лектыт.
лект-ыт
лект-ыт
go-3PL
vb1-pers



1-1-1-108


Ончо, ончо, кузе кудалыштыт!

Ончо,
Ончо-Ø
ончо-Ø
look-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ончо,
Ончо-Ø
ончо-Ø
look-CNG
vb2-conn
ончо,
ончо-Ø
ончо-Ø
look-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ончо,
ончо-Ø
ончо-Ø
look-CNG
vb2-conn
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
кудалыштыт!
кудалышт-ыт
кудалышт-ыт
run.around-3PL
vb1-pers



1-1-1-109


Кернакак, шелше гыч мӱкш-влак лектыт.

Кернакак,
Кернакак
кернакак
really
pa
Кернакак,
Кернак-ак
кернак-ак
really-STR
pa-enc
шелше
шелше
шелше
crack
no
шелше
шел-ше
шел-шЕ
break-PTCP.ACT
vb1-ad
гыч
гыч
гыч
from
po
мӱкш-влак
мӱкш-влак
мӱкш-влак
bee-PL
no-num
лектыт.
лект-ыт
лект-ыт
go-3PL
vb1-pers



1-1-1-110


Лектыт да йӱштеш ӱҥгыргат, колат.

Лектыт
Лект-ыт
лект-ыт
go-3PL
vb1-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
йӱштеш
йӱшт-еш
йӱштӧ-еш
cold-LAT
ad/no-case
ӱҥгыргат,
ӱҥгырг-ат
ӱҥгыргӧ-ат
become.weaker-3PL
vb2-pers
ӱҥгыргат,
ӱҥгырг-а-т
ӱҥгыргӧ-а-ат
become.weaker-3SG-and
vb2-pers-enc
ӱҥгыргат,
ӱҥгырг-Ø-ат
ӱҥгыргӧ-Ø-ат
become.weaker-CNG-and
vb2-conn-enc
колат.
кол-ат
кол-ат
fish-and
no-enc
колат.
кол-ат
кол-ат
Pisces-and
no-enc
колат.
кол-ат
коло-ат
twenty-and
nm-enc
колат.
кол-ат
кол-ат
hear-2SG
vb1-pers
колат.
кол-ат
коло-ат
die-3PL
vb2-pers
колат.
кол-а-т
коло-а-ат
die-3SG-and
vb2-pers-enc
колат.
кол-Ø-ат
кол-Ø-ат
hear-CNG-and
vb1-conn-enc
колат.
кол-Ø-ат
кол-Ø-ат
hear-CVB-and
vb1-adv-enc
колат.
кол-Ø-ат
коло-Ø-ат
die-CNG-and
vb2-conn-enc



1-1-1-111


Семон пилам нале:

Семон
Семон
Семон
Semon
na
пилам
пила-м
пила-м
saw-ACC
no-case
пилам
пила-м
пила-ем
saw-1SG
no-poss
пилам
пила-м-Ø
пила-ем-Ø
saw-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пилам
пила-м-Ø
пила-ем-Ø
saw-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пилам
пила-м-Ø
пила-ем-Ø
saw-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
нале:
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале:
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-1-112


— Оньой, айда пӱчкына.

Оньой,
Оньой
Оньой
On'oy
na
айда
айда
айда
let's.go
pa
пӱчкына.
пӱчк-ына
пӱчк-на
cut-1PL
vb1-pers
пӱчкына.
пӱчк-ына
пӱчк-на
sharpen-1PL
vb1-pers



1-1-1-113


Куван Семон эргыж дене коктын шелше кок могыр гычын шопкем пила дене пӱчкыч, вара товар дене шельыч.

Куван
Кува-н
кува-ан
old.woman-with
no-deriv.ad
Куван
Кува-н
кува-ан
reddish-brown-with
ad-deriv.ad
Куван
Кув-ан
куво-ан
bran-with
no-deriv.ad
Куван
Кува-н
кува-н
old.woman-GEN
no-case
Куван
Кува-н
кува-н
reddish-brown-GEN
ad-case
Семон
Семон
Семон
Semon
na
эргыж
эргы-ж
эрге-жЕ
son-3SG
no-poss
эргыж
эргы-Ø-ж
эрге-Ø-жЕ
warp-CNG-3SG
vb2-conn-poss
эргыж
эргы-Ø-ж
эрге-Ø-жЕ
reap-CNG-3SG
vb2-conn-poss
дене
дене
дене
with
po
коктын
коктын
коктын
as.a.pair
av
шелше
шелше
шелше
crack
no
шелше
шел-ше
шел-шЕ
break-PTCP.ACT
vb1-ad
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
могыр
могыр
могыр
body
no
гычын
гычын
гычын
from
po
шопкем
шопке-м
шопке-м
aspen-ACC
no-case
шопкем
шопке-м
шопке-ем
aspen-1SG
no-poss
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пила
пила
пила
saw
no
дене
дене
дене
with
po
пӱчкыч,
пӱчк-ыч
пӱчк-ыч
cut-PST1.2SG
vb1-tense.pers
пӱчкыч,
пӱчк-ыч
пӱчк-ыч
sharpen-PST1.2SG
vb1-tense.pers
пӱчкыч,
пӱчк-ыч
пӱчк-ыч
cut-PST1.3PL
vb1-tense.pers
пӱчкыч,
пӱчк-ыч
пӱчк-ыч
sharpen-PST1.3PL
vb1-tense.pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
товар
товар
товар
ax
no
дене
дене
дене
with
po
шельыч.
шел-ьыч
шел-ыч
break-PST1.2SG
vb1-tense.pers
шельыч.
шел-ьыч
шел-ыч
break-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-1-1-114


Шопке кӧргашан улмаш.

Шопке
Шопке
шопке
aspen
no
кӧргашан
кӧргашан
кӧргашан
hollow
ad
кӧргашан
кӧргаш-ан
кӧргаш-ан
hollow-with
no-deriv.ad
улмаш.
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш.
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n



1-1-1-115


Кӧргаш тич — мӱкш караш.

Кӧргаш
Кӧргаш
кӧргаш
hollow
no
тич —
тич
тич
full
ad/av/po
мӱкш
мӱкш
мӱкш
bee
no
караш.
караш
караш
honeycomb
no
караш.
кар-аш
каре-аш
open.wide-INF
vb2-inf



1-1-1-116


Мӱйжӧ кылмен нугыдемын гынат, нулго кишла чылгыж лектеш.

Мӱйжӧ
Мӱй-жӧ
мӱй-жЕ
honey-3SG
no-poss
кылмен
кылм-ен-Ø
кылме-ен-Ø
freeze.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кылмен
кылм-ен
кылме-ен
freeze.up-CVB
vb2-adv
нугыдемын
нугыдем-ын-Ø
нугыдем-н-Ø
thicken-PST2-3SG
vb1-tense-pers
нугыдемын
нугыдем-ын
нугыдем-н
thicken-CVB
vb1-adv
нугыдемын
нугыд-ем-ын
нугыдо-ем-н
thick-1SG-GEN
ad/no-poss-case
нугыдемын
нугыд-ем-ын-Ø
нугыдо-ем-н-Ø
thick-TRANS-PST2-3SG
ad/no-deriv.v-tense-pers
нугыдемын
нугыд-ем-ын
нугыдо-ем-н
thick-TRANS-CVB
ad/no-deriv.v-adv
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
нулго
нулго
нулго
fir
no
кишла
киш-ла
киш-ла
resin-COMP
no-case
кишла
киш-ла
киш-ла
resin-PL
no-num
кишла
киш-ла
киш-ла
resin-STR
no-enc
кишла
кишл-а
кишле-а
tar-3SG
vb2-pers
чылгыж
чылгы-ж
чылге-жЕ
gleaming-3SG
av-poss
чылгыж
чылгыж-Ø
чылгыж-Ø
shine-IMP.2SG
vb1-mood.pers
чылгыж
чылгыж-Ø
чылгыж-Ø
shine-CNG
vb1-conn
чылгыж
чылгыж-Ø
чылгыж-Ø
shine-CVB
vb1-adv
чылгыж
чылгы-Ø-ж
чылге-Ø-жЕ
gleam-CNG-3SG
vb2-conn-poss
лектеш.
лект-еш
лект-еш
go-3SG
vb1-pers



1-1-1-117


— Мом ыштена, Оньой?

Мом
Мом
мом
what
pr
Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ыштена,
ышт-ена
ыште-ена
do-1PL
vb2-pers
Оньой?
Оньой
Оньой
On'oy
na



1-1-1-118


Кузе наҥгаена?

Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
наҥгаена?
наҥга[й]-ена
наҥгае-ена
take-1PL
vb2-pers



1-1-1-119


Ӱмбач тувыретым кудашат гын веле?

Ӱмбач
Ӱмбач
ӱмбач
from.above
av/po
тувыретым
тувыр-ет-ым
тувыр-ет-м
shirt-2SG-ACC
no-poss-case
кудашат
кудаш-ат
кудаш-ат
take.off-2SG
vb1-pers
кудашат
кудаш-Ø-ат
кудаш-Ø-ат
take.off-CNG-and
vb1-conn-enc
кудашат
кудаш-Ø-ат
кудаш-Ø-ат
take.off-CVB-and
vb1-adv-enc
кудашат
кудаш--ат
кудаш-Е-ат
take.off-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
гын
гын
гын
if
co/pa
веле?
веле
веле
only
pa
веле?
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле?
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле?
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn



1-1-1-120


Куван Семон, мӱкшым ӱштын-ӱштын, карашым товарже дене тӧргалтен, эргыжын тувырышкыжо опта.

Куван
Кува-н
кува-ан
old.woman-with
no-deriv.ad
Куван
Кува-н
кува-ан
reddish-brown-with
ad-deriv.ad
Куван
Кув-ан
куво-ан
bran-with
no-deriv.ad
Куван
Кува-н
кува-н
old.woman-GEN
no-case
Куван
Кува-н
кува-н
reddish-brown-GEN
ad-case
Семон,
Семон
Семон
Semon
na
мӱкшым
мӱкш-ым
мӱкш-м
bee-ACC
no-case
ӱштын-ӱштын,
ӱшты-н-ӱшты-н
ӱштӧ-нӱштӧ-н
belt-GENbelt-GEN
no-caseno-case
ӱштын-ӱштын,
ӱшты-н-ӱшт-ын-Ø
ӱштӧ-нӱшт-н-Ø
belt-GENsweep-PST2-3SG
no-casevb1-tense-pers
ӱштын-ӱштын,
ӱшты-н-ӱшт-ын
ӱштӧ-нӱшт-н
belt-GENsweep-CVB
no-casevb1-adv
ӱштын-ӱштын,
ӱшт-ын-Ø-ӱшты-н
ӱшт-н-Øӱштӧ-н
sweep-PST2-3SGbelt-GEN
vb1-tense-persno-case
ӱштын-ӱштын,
ӱшт-ын-Ø-ӱшт-ын-Ø
ӱшт-н-Øӱшт-н-Ø
sweep-PST2-3SGsweep-PST2-3SG
vb1-tense-persvb1-tense-pers
ӱштын-ӱштын,
ӱшт-ын-Ø-ӱшт-ын
ӱшт-н-Øӱшт-н
sweep-PST2-3SGsweep-CVB
vb1-tense-persvb1-adv
ӱштын-ӱштын,
ӱшт-ын-ӱшты-н
ӱшт-нӱштӧ-н
sweep-CVBbelt-GEN
vb1-advno-case
ӱштын-ӱштын,
ӱшт-ын-ӱшт-ын-Ø
ӱшт-нӱшт-н-Ø
sweep-CVBsweep-PST2-3SG
vb1-advvb1-tense-pers
ӱштын-ӱштын,
ӱшт-ын-ӱшт-ын
ӱшт-нӱшт-н
sweep-CVBsweep-CVB
vb1-advvb1-adv
карашым
караш-ым
караш-м
honeycomb-ACC
no-case
товарже
товар-же
товар-жЕ
ax-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
тӧргалтен,
тӧргалт-ен-Ø
тӧргалте-ен-Ø
tear.off-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӧргалтен,
тӧргалт-ен
тӧргалте-ен
tear.off-CVB
vb2-adv
эргыжын
эргы-жы-н
эрге-жЕ-н
son-3SG-GEN
no-poss-case
тувырышкыжо
тувыр-ышкы-жо
тувыр-шкЕ-жЕ
shirt-ILL-3SG
no-case-poss
опта.
опт-а
опто-а
put-3SG
vb2-pers
опта.
опт-а
опто-а
bark-3SG
vb2-pers



1-1-1-121


Пытартыш карашым пыштымыж годым ала-кӧ кӱжгӧ йӱкын кычкырал колтыш:

Пытартыш
Пытартыш
пытартыш
last
ad/no
карашым
караш-ым
караш-м
honeycomb-ACC
no-case
пыштымыж
пыштымы-ж
пыштыме-жЕ
put-3SG
ad-poss
пыштымыж
пышты-мы-ж
пыште-мЕ-жЕ
put-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
ала-кӧ
ала-кӧ
ала-кӧ
somebody
pr
кӱжгӧ
кӱжгӧ
кӱжгӧ
thick
ad
йӱкын
йӱкын
йӱкын
loudly
av
йӱкын
йӱк-ын
йӱк-н
voice-GEN
no-case
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CNG
vb1-conn
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CVB
vb1-adv
колтыш:
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш:
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-122


— Те тыште мом ыштылыда, а?!

Те
те
те
2PL
pr
тыште
тыште
тыште
here
av/pr
тыште
тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ыштылыда,
ыштыл-ыда
ыштыл-да
do-2PL
vb1-pers
а?!
а
а
and
co
а?!
а
а
so
pa
а?!
а
а
oh
in



1-1-1-123


Куван Семон ончал колтыш: шопке пӱчкыш воктене чодыра орол Токтар шога.

Куван
Кува-н
кува-ан
old.woman-with
no-deriv.ad
Куван
Кува-н
кува-ан
reddish-brown-with
ad-deriv.ad
Куван
Кув-ан
куво-ан
bran-with
no-deriv.ad
Куван
Кува-н
кува-н
old.woman-GEN
no-case
Куван
Кува-н
кува-н
reddish-brown-GEN
ad-case
Семон
Семон
Семон
Semon
na
ончал
ончал-Ø
ончал-Ø
look-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ончал
ончал-Ø
ончал-Ø
look-CNG
vb1-conn
ончал
ончал-Ø
ончал-Ø
look-CVB
vb1-adv
колтыш:
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш:
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шопке
шопке
шопке
aspen
no
пӱчкыш
пӱчкыш
пӱчкыш
block
no
воктене
воктене
воктене
beside
av/po
чодыра
чодыра
чодыра
forest
no
чодыра
чодыра
чодыра
coarse
ad
орол
орол
орол
watchman
no
Токтар
Токтар
токтар
slow-witted
ad
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



1-1-1-124


Семон теве-теве волен шинчеш.

Семон
Семон
Семон
Semon
na
теве-теве
теве-теве
теве-теве
almost
av
волен
вол-ен-Ø
воло-ен-Ø
descend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
волен
вол-ен
воло-ен
descend-CVB
vb2-adv
шинчеш.
шинч-еш
шинч-еш
sit.down-3SG
vb1-pers



1-1-1-125


Токтар эше чотрак кычкыра:

Токтар
Токтар
токтар
slow-witted
ad
эше
эше
эше
yet
av
эше
эше-Ø
эше-Ø
fall.heavily-IMP.2SG
vb2-mood.pers
эше
эше-Ø
эше-Ø
fall.heavily-CNG
vb2-conn
чотрак
чот-рак
чот-рак
very-COMP
av-deg
чотрак
чот-рак
чот-рак
number-COMP
no-deg
кычкыра:
кычкыр-а
кычкыре-а
shout-3SG
vb2-pers



1-1-1-126


— А, те тыште мӱкшым грабитлаш!

А,
А
а
and
co
А,
А
а
so
pa
А,
А
а
oh
in
те
те
те
2PL
pr
тыште
тыште
тыште
here
av/pr
тыште
тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
мӱкшым
мӱкш-ым
мӱкш-м
bee-ACC
no-case
грабитлаш!
грабитл-аш
грабитле-аш
rob-INF
vb2-inf



1-1-1-127


Тыге ышташ тыланда кӧ шӱден?

Тыге
Тыге
тыге
so
av/pa/pr
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
тыланда
ты-лан-да
те-лан-да
2PL-DAT-2PL
pr-case-poss
тыланда
тылан-да
тылан-да
wish-2PL
no-poss
тыланда
тыл-ан-да
тыл-ан-да
rear-with-2PL
no-deriv.ad-poss
кӧ
кӧ
кӧ
who
pr
шӱден?
шӱд-ен-Ø
шӱдӧ-ен-Ø
order-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шӱден?
шӱд-ен
шӱдӧ-ен
order-CVB
vb2-adv



1-1-1-128


Кӧн деч йодын улыда?

Кӧн
Кӧн
кӧн
whose
pr
Кӧн
Кӧ-н
кӧ-н
who-GEN
pr-case
деч
деч
деч
from
po
йодын
йод-ын
йод-н
iodine-GEN
no-case
йодын
йод-ын-Ø
йод-н-Ø
ask-PST2-3SG
vb1-tense-pers
йодын
йод-ын
йод-н
ask-CVB
vb1-adv
улыда?
улы-да
уло-да
is-2PL
ad/no/vb-poss
улыда?
ул-ыда
ул-да
be-2PL
vb1-pers



1-1-1-129


А?

А?
А
а
and
co
А?
А
а
so
pa
А?
А
а
oh
in



1-1-1-130


— Капитон Иваныч, мемнам тышке Сакар кондыш.

Капитон
Капитон
Капитон
Kapiton
na
Иваныч,
Иваныч
Иваныч
Ivanych
na
мемнам
мем-на-м
ме-на-м
1PL-1PL-ACC
pr-poss-case
тышке
тышке
тышке
here
av/pr
тышке
тыш-ке
тыш-шкЕ
here-ILL
av/pr-case
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
кондыш.
конды-ш-Ø
кондо-ш-Ø
bring-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-131


— Могай Сакар адак?

Могай
Могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
адак?
адак
адак
again
av



1-1-1-132


Кушто Сакарже?

Кушто
Кушто
кушто
where
av/co/pr
Кушто
Куш-то
куш-штЕ
where-INE
av/co/pr-case
Кушто
Кушто-Ø
кушто-Ø
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Кушто
Кушто-Ø
кушто-Ø
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Кушто
Кушто-Ø
кушто-Ø
grow-CNG
vb2-conn
Кушто
Кушто-Ø
кушто-Ø
dance-CNG
vb2-conn
Сакарже?
Сакарже
Сакарже
Sakarzhe
na



1-1-1-133


— Тудо ала-могай янлык почеш куржо.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
ала-могай
ала-могай
ала-могай
some
ad/av/pr
янлык
янлык
янлык
animal
no
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
куржо.
курж-о
курж-Е
run-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-1-134


— Кушко куржо?

Кушко
Кушко
кушко
where
av/pr
Кушко
Куш-ко
куш-шкЕ
where-ILL
av/co/pr-case
Кушко
Кушк-о
кушк-Е
grow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
куржо?
курж-о
курж-Е
run-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-1-135


— Ече дене кайыш.

Ече
Ече
ече
ski
no
дене
дене
дене
with
po
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-136


— Кушко кайыш?

Кушко
Кушко
кушко
where
av/pr
Кушко
Куш-ко
куш-шкЕ
where-ILL
av/co/pr-case
Кушко
Кушк-о
кушк-Е
grow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кайыш?
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш?
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-137


— Уна тушкыла!

Уна
Уна
уна
guest
no
Уна
Уна
уна
there
pa
Уна
У-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
тушкыла!
тушкыла
тушкыла
there
av
тушкыла!
тушкы-ла
тушко-ла
[X]-COMP
av/pr-case
тушкыла!
тушкы-ла
тушко-ла
[X]-PL
av/pr-num
тушкыла!
тушкы-ла
тушко-ла
[X]-STR
av/pr-enc
тушкыла!
ту-шкы-ла
ту-шкЕ-ла
that-ILL-STR
pr-case-enc
тушкыла!
ту-шкы-ла
ту-шкЕ-ла
gland-ILL-STR
no-case-enc
тушкыла!
ту-шкы-ла
ту-шкЕ-ла
banner-ILL-STR
no-case-enc
тушкыла!
туш-кы-ла
туш-шкЕ-ла
seed-ILL-STR
no-case-enc
тушкыла!
туш-кы-ла
туш-шкЕ-ла
flourish-ILL-STR
no-case-enc
тушкыла!
туш-кы-ла
туш-шкЕ-ла
there-ILL-STR
av/pr-case-enc
тушкыла!
тушкы-Ø-ла
тушко-Ø-ла
model-CNG-STR
vb2-conn-enc



1-1-1-138


— Семон кидше дене чодыра лоҥгаш ончыктыш.

Семон
Семон
Семон
Semon
na
кидше
кид-ше
кид-жЕ
hand-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
чодыра
чодыра
чодыра
forest
no
чодыра
чодыра
чодыра
coarse
ad
лоҥгаш
лоҥгаш
лоҥгаш
into
po
лоҥгаш
лоҥга-ш
лоҥга-ш
thicket-ILL
no-case
лоҥгаш
лоҥга-ш
лоҥга-еш
thicket-LAT
no-case
ончыктыш.
ончыктыш
ончыктыш
indicator
no
ончыктыш.
ончыкты-ш-Ø
ончыкто-ш-Ø
show-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ончыктыш.
ончы-кты-ш-Ø
ончо-ктЕ-ш-Ø
look-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers



1-1-1-139


— А тыйже молан тиде шопкем руэнат?

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
тыйже
тый-же
тый-жЕ
2SG-3SG
pr-poss
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
шопкем
шопке-м
шопке-м
aspen-ACC
no-case
шопкем
шопке-м
шопке-ем
aspen-1SG
no-poss
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
шопкем
шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
руэнат?
ру}-эн-ат
руо-ен-ат
chop-PST2-2SG
vb2-tense-pers
руэнат?
ру}-эна-т
руо-ена-ат
chop-1PL-and
vb2-pers-enc
руэнат?
ру}-эн-Ø-ат
руо-ен-Ø-ат
chop-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
руэнат?
ру}-эн-ат
руо-ен-ат
chop-CVB-and
vb2-adv-enc



1-1-1-140


— Мый огыл, Сакар руыктен.

Мый
мый
мый
1SG
pr
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
руыктен.
руыкт-ен-Ø
руыкто-ен-Ø
have.something.cut-PST2-3SG
vb2-tense-pers
руыктен.
руыкт-ен
руыкто-ен
have.something.cut-CVB
vb2-adv
руыктен.
руы-кт-ен-Ø
руо-ктЕ-ен-Ø
chop-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
руыктен.
руы-кт-ен
руо-ктЕ-ен
chop-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv



1-1-1-141


— Адак Сакар!

Адак
Адак
адак
again
av
Сакар!
Сакар
Сакар
Sakar
na



1-1-1-142


Могай Сакар?..

Могай
Могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
Сакар?..
Сакар
Сакар
Sakar
na



1-1-1-143


— Мемнан ял...

Мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
ял...
ял
ял
village
no



1-1-1-144


Епрем Сакар...

Епрем
Епрем
Епрем
Yeprem
na
Сакар...
Сакар
Сакар
Sakar
na



1-1-1-145


— Айда, имнетым савыре, казенный домышко каена!

Айда,
Айда
айда
let's.go
pa
имнетым
имн[ь]-ет-ым
имн'е-ет-м
horse-2SG-ACC
no-poss-case
савыре,
савыре-Ø
савыре-Ø
make-IMP.2SG
vb2-mood.pers
савыре,
савыре-Ø
савыре-Ø
make-CNG
vb2-conn
казенный
казенный
казенный
governmental
ad
домышко
***
***
***
***
каена!
ка[й]-ена
кае-ена
go-1PL
vb2-pers



1-1-1-146


— Молан казенный домышко?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
казенный
казенный
казенный
governmental
ad
домышко?
***
***
***
***



1-1-1-147


— Кузе молан?

Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
молан?
молан
молан
for.what
av/pr
молан?
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан?
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан?
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case



1-1-1-148


Протокол возаш!

Протокол
Протокол
протокол
minutes
no
возаш!
возаш
возаш
a.cartload
ad
возаш!
воз-аш
воз-аш
lie.down-INF
vb1-inf
возаш!
воз-аш
возо-аш
write-INF
vb2-inf



1-1-1-149


— Капитон Иваныч, мый винамат омыл, Сакар кондыш.

Капитон
Капитон
Капитон
Kapiton
na
Иваныч,
Иваныч
Иваныч
Ivanych
na
мый
мый
мый
1SG
pr
винамат
винамат
винамат
guilty
ad/no
омыл,
о-м-ыл-Ø
о-м-ул-Ø
NEG-1SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
кондыш.
конды-ш-Ø
кондо-ш-Ø
bring-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-150


Умбалне шӱл-лт пычал дене лӱймӧ йӱк шоктыш.

Умбалне
Умбалне
умбалне
at.a.distance
av
шӱл-лт
***
***
***
***
пычал
пычал
пычал
gun
no
дене
дене
дене
with
po
лӱймӧ
***
***
***
***
йӱк
йӱк
йӱк
voice
no
шоктыш.
шоктыш
шоктыш
bran
no
шоктыш.
шокты-ш-Ø
шокто-ш-Ø
be.heard-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-151


— Уна, Сакарак лӱйыш докан.

Уна,
Уна
уна
guest
no
Уна,
Уна
уна
there
pa
Уна,
У-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
Сакарак
Сака-рак
сака-рак
osprey-COMP
no-deg
Сакарак
Сак-а-рак
саке-а-рак
hang.up-3SG-COMP
vb2-pers-deg
лӱйыш
лӱ[й]-ш-Ø
лӱйӧ-ш-Ø
shoot-PST1-3SG
vb2-tense-pers
докан.
докан
докан
probably
pa
докан.
док-ан
док-ан
dock-with
no-deriv.ad



1-1-1-152


Капитон Иваныч, колто, протоколым ит возо.

Капитон
Капитон
Капитон
Kapiton
na
Иваныч,
Иваныч
Иваныч
Ivanych
na
колто,
колто-Ø
колто-Ø
send-IMP.2SG
vb2-mood.pers
колто,
колто-Ø
колто-Ø
send-CNG
vb2-conn
протоколым
протокол-ым
протокол-м
minutes-ACC
no-case
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
возо.
воз-о
воз-Е
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-CNG
vb2-conn



1-1-1-153


— Ну, йӧра, протоколым ом возо, только тиде мӱйым мый декем наҥгае, ватемлан пу.

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
йӧра,
йӧра
йӧра
good
pa
йӧра,
йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
йӧра,
йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
йӧра,
йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
йӧра,
йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
протоколым
протокол-ым
протокол-м
minutes-ACC
no-case
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
возо,
возо-Ø
возо-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
возо,
воз-о
воз-Е
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
возо,
возо-Ø
возо-Ø
write-CNG
vb2-conn
только
только
только
but
co/pa
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
мӱйым
мӱй-ым
мӱй-м
honey-ACC
no-case
мый
мый
мый
1SG
pr
декем
дек-ем
дек-ем
to-1SG
po-poss
декем
дек-ем
деке-ем
to-1SG
po-poss
наҥгае,
наҥгае-Ø
наҥгае-Ø
take-IMP.2SG
vb2-mood.pers
наҥгае,
наҥгае-Ø
наҥгае-Ø
take-CNG
vb2-conn
ватемлан
ватем-лан
ватем-лан
honey-DAT
no-case
ватемлан
ватем-ла-н
ватем-ла-н
honey-PL-GEN
no-num-case
ватемлан
ват-ем-лан
вате-ем-лан
wife-1SG-DAT
no-poss-case
ватемлан
ват-ем-лан
вате-ем-лан
absorbent.cotton-1SG-DAT
no-poss-case
ватемлан
ват-ем-ла-н
вате-ем-ла-н
wife-1SG-PL-GEN
no-poss-num-case
ватемлан
ват-ем-ла-н
вате-ем-ла-н
absorbent.cotton-1SG-PL-GEN
no-poss-num-case
пу.
пу
пу
wood
no
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



1-1-1-154


— Ой тау, пеш тау, Капитон Иваныч!

Ой
Ой
ой
opinion
no
Ой
Ой
ой
oh
in
Ой
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-CNG
vb2-conn
Ой
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-CNG
vb2-conn
тау,
тау
тау
thanks
in/no
пеш
пеш
пеш
very
av
тау,
тау
тау
thanks
in/no
Капитон
Капитон
Капитон
Kapiton
na
Иваныч!
Иваныч
Иваныч
Ivanych
na



1-1-1-155


Чечас намиен толам.

Чечас
Чечас
чечас
at.once
av
намиен
нами[й]-ен-Ø
намие-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
намиен
нами[й]-ен
намие-ен
bring-CVB
vb2-adv
толам.
тол-ам
тол-ам
come-1SG
vb1-pers



1-1-1-156


— Сакарет тышкыла кайыш, манат?

Сакарет
Сакарет
Сакарет
Sakaret
na
тышкыла
тышкыла
тышкыла
here
av/pr
тышкыла
тышкы-ла
тышке-ла
here-COMP
av/pr-case
тышкыла
тышкы-ла
тышке-ла
here-PL
av/pr-num
тышкыла
тышкы-ла
тышке-ла
here-STR
av/pr-enc
тышкыла
тыш-кы-ла
тыш-шкЕ-ла
here-ILL-STR
av/pr-case-enc
кайыш,
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш,
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
манат?
ман-ат
ман-ат
well.I.never-and
pa-enc
манат?
ман-ат
ман-ат
that-and
co-enc
манат?
ман-ат
ман-ат
say-2SG
vb1-pers
манат?
ман-Ø-ат
ман-Ø-ат
say-CNG-and
vb1-conn-enc
манат?
ман-Ø-ат
ман-Ø-ат
say-CVB-and
vb1-adv-enc



1-1-1-157


— Уна, ече кышаже...

Уна,
Уна
уна
guest
no
Уна,
Уна
уна
there
pa
Уна,
У-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
ече
ече
ече
ski
no
кышаже...
кыша-же
кыша-жЕ
tracks-3SG
no-poss



1-1-1-158


— Почешыже каен ончышаш, тудо, каварен кертдыме, тушто мом лӱйылтеш?

Почешыже
Почеш-ыже
почеш-жЕ
recent-3SG
ad/av/po-poss
Почешыже
Поч-еш-ыже
поч-еш-жЕ
tail-LAT-3SG
no-case-poss
Почешыже
Поч-еш-ыже
поч-еш-жЕ
open-3SG-3SG
vb1-pers-poss
каен
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
ончышаш,
ончышаш
ончышаш
be.looked.at
ad
ончышаш,
ончы-шаш
ончо-шаш
look-PTCP.FUT
vb2-ad
тудо,
тудо
тудо
3SG
pr
каварен
кавар-ен-Ø
каваре-ен-Ø
die-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каварен
кавар-ен
каваре-ен
die-CVB
vb2-adv
кертдыме,
кертдыме
кертдыме
incapable
ad
кертдыме,
керт-дыме
керт-дымЕ
be.able.to-PTCP.NEG
vb1-ad
кертдыме,
керт-дыме
керт-дымЕ
swaddle-PTCP.NEG
vb1-ad
тушто
тушто
тушто
there
av/pa/pr
тушто
тушто
тушто
riddle
no
тушто
ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
лӱйылтеш?
лӱйылт-еш
лӱйылт-еш
shoot-3SG
vb1-pers



1-1-1-159


Билетшат уке дыр?

Билетшат
Билет-ш-ат
билет-жЕ-ат
ticket-3SG-and
no-poss-enc
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
дыр?
дыр
дыр
probably
pa



1-1-1-160


Токтар ечыжым чийыш.

Токтар
Токтар
токтар
slow-witted
ad
ечыжым
ечы-жы-м
ече-жЕ-м
ski-3SG-ACC
no-poss-case
чийыш.
чийыш
чийыш
clothes
no
чийыш.
чий-ыш
чий-ш
reason-ILL
no-case
чийыш.
чий-ыш
чий-ш
defect-ILL
no-case
чийыш.
чий-ыш
чий-ш
real-ILL
ad-case
чийыш.
чий-ыш
чий-ш
sense-ILL
no-case
чийыш.
чийы-ш-Ø
чие-ш-Ø
put.on-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-161


Сакарын кышаже дене кайыш.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
кышаже
кыша-же
кыша-жЕ
tracks-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-1-162


Куван Семон имньыжым савырыш да Токтар илыме казна пӧртышкӧ каяш тарваныш.

Куван
Кува-н
кува-ан
old.woman-with
no-deriv.ad
Куван
Кува-н
кува-ан
reddish-brown-with
ad-deriv.ad
Куван
Кув-ан
куво-ан
bran-with
no-deriv.ad
Куван
Кува-н
кува-н
old.woman-GEN
no-case
Куван
Кува-н
кува-н
reddish-brown-GEN
ad-case
Семон
Семон
Семон
Semon
na
имньыжым
имн'ьы-жы-м
имн'е-жЕ-м
horse-3SG-ACC
no-poss-case
савырыш
савыр-ыш
савыр-ш
good.behavior-ILL
no-case
савырыш
савыры-ш-Ø
савыре-ш-Ø
make-PST1-3SG
vb2-tense-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
Токтар
Токтар
токтар
slow-witted
ad
илыме
илыме
илыме
living
ad
илыме
илы-ме
иле-мЕ
live-PTCP.PASS
vb2-ad
казна
казна
казна
state
no
казна
казна
казна
bottom.of.stove
no
пӧртышкӧ
пӧрт-ышкӧ
пӧрт-шкЕ
house-ILL
no-case
пӧртышкӧ
пӧртыш-кӧ
пӧртыш-шкЕ
coenurosis-ILL
no-case
каяш
ка[й]-[а]ш
кае-аш
go-INF
vb2-inf
тарваныш.
тарваны-ш-Ø
тарване-ш-Ø
move-PST1-3SG
vb2-tense-pers



The Mari Web Project is primarily based at the Department of Finno-Ugric Studies at the University of Vienna. The second stage of the project is being funded by the Kone Foundation: The Mari Web Project: Phase 2. Some of our work is carried out at the Institute of Finno-Ugric and Uralic Studies at the Ludwig Maximilian University of Munich.
Last update: 10 August 2023