Logowww.mari-language.com:ENGLISH | МАРЛА | ПО-РУССКИ
Main page » Corpus Tool » Элнет » 1-1-2

Corpus Tool Demo - Элнет - 1-1-2

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

Сакар луй почеш койын кодде куржеш.
Луй ик кужу кожеш тыпланыш.
Укш лоҥгаш шылын шинче.
Сакар кож йымак толын шуо, онча: умбаке лум йогымо пале уке.
Луй тиде кожыштак...
Сакар кож йыр пӧрдын савырныш, луй ок кой.
Сакар вес кож йымаке каен шинче, луй шылме кож гыч шинчажым ок нал...
Кож деч тораштак огыл кошкаш тӧчышӧ нулго шога.
Тиде нулгышто шиште куржталыштеш: вурс гай пеҥгыде нерже дене шопо нулгым чӱҥга, умдо гай йылмыж дене нор шукшым шуралтен луктеш, вара тамлен кочкеш.
Шиштым ужын, шужышо луйын чонжо ыш чыте: луй верже гыч тарваныш.
Пырысла шыман кож укш мучко шиште деке нушкаш тӱҥале.
Сакарын пӱсӧ шинчаже выльгыжше кӱрен пуным ужо.
Пычалжым виктыш.
Луйын, шиште дек тӧршташ ямдылалтын, йолжым йоҥежтарымыже годым пычал мӱгыралте.
Луй кӱшкӧ тӧршталтыш, но пӱсӧ кӱчшӧ дене шиште тупыш ыш керылт, а уло капше дене лумышко кӱла волен возо.
Уло вийжым поген, луй адак ик гана кӱшкӧ тӧрштыш, только нигушкат кыртмен ыш керт, лумышкак мӧҥгеш камвозо.
Тиде жапыште Сакар, миен шуын, тудым тошкале.
Луйын капше пытартыш гана туртын шуйналте да тарваныдыме лийын возо.
Сакар луйым кидышкыже нале, шокшо капым кучен, ятыр ончен шогыш, вара лачышкыже пыштыш.
Вара кож пелен эҥертыш: пуйто уло вийже луйым поктымо дене пытен, пуйто тудлан ынде тӱняште моло нимат ок кӱл...
луй!..
Сакарын кидыште шергакан луй!..
Вет тиде пеш кугу поянлык!..
Кенета Сакарын ушышкыжо Куван Семон пурен кайыш: «Семон изаем мом ыштылеш?
Мый тудым ондален кодымыла кодышым».
Сакар ечыжым чийыш, толмо кышаж дене мӧҥгеш кайыш... * * *
Токтар ятыр марте Сакарын кышаже почеш нушко.
Шӱргыжым воштыр кыра, уала гыч вуйышкыжо лум йога.
Арка гыч мунчалтен волышыжла лумыш пурен кайыш.
Кӧргыж дене пычалзе Сакарым шудал нале:
— Тыгай шыгыр гыч янлык ден ир еҥ веле коштын моштат.
Поро еҥ нигунамат тыгай шыгырышке ок пуро.
Ик аркашке пеле наре кӱзен шуымыж годым воктенже выж-ж веле койо, ала-кӧ, кораҥалын, волен кайыш.
Токтар савырнышат, «стой!» манын кычкырале.
Пычалзе савырнен ончале.
— Стой!
— Токтар адак кычкырале, мӧҥгеш савырнен, лопыш волаш тӱҥале.
Сакар ыҥылыш: тиде чодыра орол!
Сакарын лачыштыже пычал билет уло.
Только тиде билет ур ден мызым веле лӱяш шӱда.
Тиде билет дене луйым лӱяш огеш лий: луй — шергакан янлык.
Луйым лӱйымеке, чодыра орол дене вашлияш ок йӧрӧ.
Вашлиймеке, вашкерак утлет гын, сай деч моло нимат ок лий.
Сакар, тыге шоналтен, ечыжым писештарыш, корем вес вел арка ӱмбак кӱзен шогале, вара иже шеҥгекыже ончале.
Чодыра орол, камвоч-камвоч, лопышко вола.
«Э-э, тиде мӧчыресет ече дене коштын ок мошты-с», — мане Сакар, тунамак вуйышкыжо игылчык шонымаш пурыш: «Чу, тиде мӧчыресым изиш пӱжалтарем».
— Стой!
Шого, уке гын лӱем!
— кычкыра Токтар.
Сакар тугакат шога, каяш ок шоно, лачак ечыжым веле Токтар ваштареш савырен.
Токтар аркашке пеҥыж кӱза.
Сонарзе дек миен шуашыже иктаж лу важык кодмо годым Сакар адак выж-ж веле койо, лопышко воленат кайыш, лоп гыч вес аркашке кӱзенат шогале.
— Ах, тый, керемет иге, шого!
— кычкыра Токтар, ечыжым савырен, мӧҥгеш вола.
Пел аркашкырак мунчалтен волышат, лумыш пурен кайыш.
— Эй, Токтар-туткар, лумышто мом кычалат?
Мом йомдарышыч?
— игылтеш Сакар.
— Тол вашкерак!
Пырля каена!
— Шого, мошеньык!
Садыгак мый дечем от утло!
— Тый гает писе деч кузе утлет?
Мый утлашат ом шоно.
Тол вашкерак!
Чодыра орол адак аркашке камвоч-камвоч кӱза.
Сакар шыргыж ончен шога.
Токтарын кӱзен шумыж годым Сакар адак лопыш волен кайыш, вес серышке кӱзен шогале.
— Лешак!
— чытен кертде, Токтар кычкырале.
— Садыгак от утло.
Мый тыйым палем, палем, протоколым садак возем...
Токтар тамакам пижыктыш...
Канаш шинче.
Сакар шоналтыш: «Садем ярныш.
Ынде мӧҥгыш кайшаш».


Admin login:

[Search]

1-1-2-1


Сакар луй почеш койын кодде куржеш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
луй
луй
луй
marten
no
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
койын
койын
койын
noticeably
av
койын
кой-ын-Ø
кой-н-Ø
be.visible-PST2-3SG
vb1-tense-pers
койын
кой-ын
кой-н
be.visible-CVB
vb1-adv
кодде
код-де
код-де
stay-CVB.NEG
vb1-adv
куржеш.
курж-еш
курж-еш
run-3SG
vb1-pers



1-1-2-2


Луй ик кужу кожеш тыпланыш.

Луй
Луй
луй
marten
no
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
кужу
кужу
кужу
long
ad
кожеш
кож-еш
кож-еш
spruce-LAT
no-case
тыпланыш.
тыпланы-ш-Ø
тыплане-ш-Ø
grow.silent-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-2-3


Укш лоҥгаш шылын шинче.

Укш
Укш
укш
branch
no
лоҥгаш
лоҥгаш
лоҥгаш
into
po
лоҥгаш
лоҥга-ш
лоҥга-ш
thicket-ILL
no-case
лоҥгаш
лоҥга-ш
лоҥга-еш
thicket-LAT
no-case
шылын
шыл-ын
шыл-н
meat-GEN
no-case
шылын
шыл-ын-Ø
шыл-н-Ø
hide-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шылын
шыл-ын
шыл-н
hide-CVB
vb1-adv
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn



1-1-2-4


Сакар кож йымак толын шуо, онча: умбаке лум йогымо пале уке.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
кож
кож
кож
spruce
no
йымак
йымак
йымак
down
av/po
йымак
йым-а-к
йыме-а-ак
be.blinded-3SG-STR
vb2-pers-enc
йымак
йым-Ø-ак
йыме-Ø-ак
be.blinded-CNG-STR
vb2-conn-enc
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
шуо,
шу-о
шу-Е
reach-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуо,
шу-о
шу-Е
ferment-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуо,
шу-о
шу-Е
whittle-PST1.3SG
vb1-tense.pers
онча:
онч-а
ончо-а
look-3SG
vb2-pers
умбаке
умбаке
умбаке
far
av
лум
лум
лум
snow
no
лум
лу-м
лу-м
bone-ACC
no-case
лум
лу-м
лу-м
ten-ACC
nm-case
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-CNG
vb1-conn
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-CVB
vb1-adv
йогымо
йогымо
йогымо
streaming
ad
йогымо
йогы-мо
його-мЕ
flow-PTCP.PASS
vb2-ad
пале
пале
пале
marking
ad/no
пале
пале-Ø
пале-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пале
пале-Ø
пале-Ø
know-CNG
vb2-conn
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



1-1-2-5


Луй тиде кожыштак...

Луй
Луй
луй
marten
no
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
кожыштак...
кож-ышт-ак
кож-шт-ак
spruce-3PL-STR
no-poss-enc
кожыштак...
кожы-ш-т-ак
кожо-ш-т-ак
drive-PST1-3PL-STR
vb2-tense-pers-enc
кожыштак...
кож-ышт-ак
кож-штЕ-ак
spruce-INE-STR
no-case-enc



1-1-2-6


Сакар кож йыр пӧрдын савырныш, луй ок кой.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
кож
кож
кож
spruce
no
йыр
йыр
йыр
around
ad/av/no/po
пӧрдын
пӧрд-ын-Ø
пӧрд-н-Ø
turn-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пӧрдын
пӧрд-ын
пӧрд-н
turn-CVB
vb1-adv
савырныш,
савырны-ш-Ø
савырне-ш-Ø
turn-PST1-3SG
vb2-tense-pers
луй
луй
луй
marten
no
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кой.
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кой.
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-CNG
vb1-conn
кой.
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-CVB
vb1-adv



1-1-2-7


Сакар вес кож йымаке каен шинче, луй шылме кож гыч шинчажым ок нал...

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
вес
вес
вес
different
ad/pr
кож
кож
кож
spruce
no
йымаке
йымаке
йымаке
down
av/po
каен
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn
луй
луй
луй
marten
no
шылме
шылме
шылме
hiding
ad
шылме
шыл-ме
шыл-мЕ
hide-PTCP.PASS
vb1-ad
кож
кож
кож
spruce
no
гыч
гыч
гыч
from
po
шинчажым
шинча-жы-м
шинча-жЕ-м
eye-3SG-ACC
no-poss-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
нал...
нал-Ø
нал-Ø
take-IMP.2SG
vb1-mood.pers
нал...
нал-Ø
нал-Ø
take-CNG
vb1-conn
нал...
нал-Ø
нал-Ø
take-CVB
vb1-adv



1-1-2-8


Кож деч тораштак огыл кошкаш тӧчышӧ нулго шога.

Кож
Кож
кож
spruce
no
деч
деч
деч
from
po
тораштак
торашт-ак
тораште-ак
afar-STR
av/po-enc
тораштак
тора-шт-ак
тора-шт-ак
gap-3PL-STR
ad/av/no-poss-enc
тораштак
тора-шт-ак
тора-штЕ-ак
gap-INE-STR
ad/av/no-case-enc
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
кошкаш
кошк-аш
кошко-аш
dry-INF
vb2-inf
тӧчышӧ
тӧчышӧ
тӧчышӧ
person.trying.to.do.something
no
тӧчышӧ
тӧчы-шӧ
тӧчӧ-шЕ
try-PTCP.ACT
vb2-ad
нулго
нулго
нулго
fir
no
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



1-1-2-9


Тиде нулгышто шиште куржталыштеш: вурс гай пеҥгыде нерже дене шопо нулгым чӱҥга, умдо гай йылмыж дене нор шукшым шуралтен луктеш, вара тамлен кочкеш.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
нулгышто
нулгы-што
нулго-штЕ
fir-INE
no-case
шиште
шиште
шиште
woodpecker
no
куржталыштеш:
куржталышт-еш
куржталышт-еш
run-3SG
vb1-pers
вурс
вурс
вурс
steel
ad/no
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
пеҥгыде
пеҥгыде
пеҥгыде
hard
ad
нерже
нер-же
нер-жЕ
nose-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
шопо
шопо
шопо
sour
ad
шопо
шопо-Ø
шопо-Ø
go.sour-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шопо
шопо-Ø
шопо-Ø
go.sour-CNG
vb2-conn
нулгым
нулгы-м
нулго-м
fir-ACC
no-case
чӱҥга,
чӱҥг-а
чӱҥгӧ-а
peck-3SG
vb2-pers
умдо
умдо
умдо
spear
no
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
йылмыж
йылмы-ж
йылме-жЕ
tongue-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
нор
нор
нор
bark.beetle.larva
no
шукшым
шукш-ым
шукш-м
worm-ACC
no-case
шуралтен
шуралт-ен-Ø
шуралте-ен-Ø
stick.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шуралтен
шуралт-ен
шуралте-ен
stick.in-CVB
vb2-adv
луктеш,
лукт-еш
лукт-еш
lead.out-3SG
vb1-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
тамлен
тамл-ен-Ø
тамле-ен-Ø
taste-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тамлен
тамл-ен
тамле-ен
taste-CVB
vb2-adv
кочкеш.
кочк-еш
кочк-еш
eat-3SG
vb1-pers



1-1-2-10


Шиштым ужын, шужышо луйын чонжо ыш чыте: луй верже гыч тарваныш.

Шиштым
Шишты-м
шиште-м
woodpecker-ACC
no-case
ужын,
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын,
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын,
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
шужышо
шужышо
шужышо
hungry
ad
шужышо
шужы-шо
шужо-шЕ
get.hungry-PTCP.ACT
vb2-ad
луйын
луй-ын
луй-н
marten-GEN
no-case
чонжо
чон-жо
чон-жЕ
soul-3SG
no-poss
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
чыте:
чыте-Ø
чыте-Ø
tolerate-IMP.2SG
vb2-mood.pers
чыте:
чыте-Ø
чыте-Ø
tolerate-CNG
vb2-conn
луй
луй
луй
marten
no
верже
вер-же
вер-жЕ
place-3SG
no-poss
гыч
гыч
гыч
from
po
тарваныш.
тарваны-ш-Ø
тарване-ш-Ø
move-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-2-11


Пырысла шыман кож укш мучко шиште деке нушкаш тӱҥале.

Пырысла
Пырыс-ла
пырыс-ла
cat-COMP
in/no-case
Пырысла
Пырыс-ла
пырыс-ла
cat-PL
in/no-num
Пырысла
Пырыс-ла
пырыс-ла
cat-STR
in/no-enc
шыман
шыман
шыман
gently
av
шыман
шыма-н
шыма-ан
gentle-with
ad-deriv.ad
шыман
шым-ан
шым-ан
seven-with
nm-deriv.ad
шыман
шыма-н
шыма-н
gentle-GEN
ad-case
кож
кож
кож
spruce
no
укш
укш
укш
branch
no
мучко
мучко
мучко
completely
av/po
шиште
шиште
шиште
woodpecker
no
деке
деке
деке
to
po
нушкаш
нушк-аш
нушк-аш
creep-INF
vb1-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-2-12


Сакарын пӱсӧ шинчаже выльгыжше кӱрен пуным ужо.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
пӱсӧ
пӱсӧ
пӱсӧ
sharp
ad/no
шинчаже
шинча-же
шинча-жЕ
eye-3SG
no-poss
шинчаже
шинч-а-же
шинче-а-жЕ
sit-3SG-3SG
vb2-pers-poss
шинчаже
шинч-а-же
шинче-а-жЕ
know-3SG-3SG
vb2-pers-poss
выльгыжше
выльгыжше
выльгыжше
glittering
ad
выльгыжше
выльгыж-ше
выльгыж-шЕ
flutter-PTCP.ACT
vb1-ad
выльгыжше
выльгыж-ше
выльгыж-шЕ
glitter-PTCP.ACT
vb1-ad
выльгыжше
выльгыж-ше
выльгыж-жЕ
gloss-3SG
no-poss
выльгыжше
выльгыж-ше
выльгыж-жЕ
flutter-IMP.3SG
vb1-mood.pers
выльгыжше
выльгыж-ше
выльгыж-жЕ
glitter-IMP.3SG
vb1-mood.pers
выльгыжше
выльгыж-Ø-ше
выльгыж-Ø-жЕ
flutter-CNG-3SG
vb1-conn-poss
выльгыжше
выльгыж-Ø-ше
выльгыж-Ø-жЕ
glitter-CNG-3SG
vb1-conn-poss
выльгыжше
выльгыж-Ø-ше
выльгыж-Ø-жЕ
flutter-CVB-3SG
vb1-adv-poss
выльгыжше
выльгыж-Ø-ше
выльгыж-Ø-жЕ
glitter-CVB-3SG
vb1-adv-poss
кӱрен
кӱрен
кӱрен
brown
ad
пуным
пун-ым
пун-м
hair-ACC
no-case
пуным
пу-н-ым
пу-н-м
wood-GEN-ACC
no-case-case
ужо.
у-жо
у-жЕ
new-3SG
ad/no-poss
ужо.
у-жо
у-жЕ
oh-3SG
in-poss
ужо.
уж-о
уж-Е
see-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ужо.
у-Ø-жо
уо-Ø-жЕ
take.care.of-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ужо.
у-Ø-жо
уо-Ø-жЕ
stroke-CNG-3SG
vb2-conn-poss



1-1-2-13


Пычалжым виктыш.

Пычалжым
Пычал-жы-м
пычал-жЕ-м
gun-3SG-ACC
no-poss-case
виктыш.
виктыш
виктыш
length.of.linen.roll
no
виктыш.
викты-ш-Ø
викте-ш-Ø
aim.at-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-2-14


Луйын, шиште дек тӧршташ ямдылалтын, йолжым йоҥежтарымыже годым пычал мӱгыралте.

Луйын,
Луй-ын
луй-н
marten-GEN
no-case
шиште
шиште
шиште
woodpecker
no
дек
дек
дек
to
po
тӧршташ
тӧршт-аш
тӧрштӧ-аш
jump-INF
vb2-inf
ямдылалтын,
ямдылалт-ын-Ø
ямдылалт-н-Ø
prepare-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ямдылалтын,
ямдылалт-ын
ямдылалт-н
prepare-CVB
vb1-adv
ямдылалтын,
ямдыл-алт-ын-Ø
ямдыле-алт-н-Ø
prepare-REF-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
ямдылалтын,
ямдыл-алт-ын
ямдыле-алт-н
prepare-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv
йолжым
йол-жы-м
йол-жЕ-м
foot-3SG-ACC
no-poss-case
йоҥежтарымыже
***
***
***
***
годым
годым
годым
during
po
пычал
пычал
пычал
gun
no
мӱгыралте.
мӱгыралте-Ø
мӱгыралте-Ø
roar-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мӱгыралте.
мӱгыралт-е
мӱгыралт-Е
roar-PST1.3SG
vb1-tense.pers
мӱгыралте.
мӱгыралте-Ø
мӱгыралте-Ø
roar-CNG
vb2-conn
мӱгыралте.
мӱгыр-алт-е
мӱгырӧ-алт-Е
roar-REF-PST1.3SG
vb2-deriv.v-tense.pers



1-1-2-15


Луй кӱшкӧ тӧршталтыш, но пӱсӧ кӱчшӧ дене шиште тупыш ыш керылт, а уло капше дене лумышко кӱла волен возо.

Луй
Луй
луй
marten
no
кӱшкӧ
кӱшкӧ
кӱшкӧ
[X]
av
кӱшкӧ
кӱ-шкӧ
кӱ-шкЕ
stone-ILL
no-case
тӧршталтыш,
тӧршталты-ш-Ø
тӧршталте-ш-Ø
jump-PST1-3SG
vb2-tense-pers
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
пӱсӧ
пӱсӧ
пӱсӧ
sharp
ad/no
кӱчшӧ
кӱч-шӧ
кӱч-жЕ
nail-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
шиште
шиште
шиште
woodpecker
no
тупыш
туп-ыш
туп-ш
back-ILL
no-case
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
керылт,
керылт-Ø
керылт-Ø
stick.into-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керылт,
керылт-Ø
керылт-Ø
stick.into-CNG
vb1-conn
керылт,
керылт-Ø
керылт-Ø
stick.into-CVB
vb1-adv
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
капше
кап-ше
кап-жЕ
body-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
лумышко
лум-ышко
лум-шкЕ
snow-ILL
no-case
кӱла
кӱ-ла
кӱ-ла
stone-COMP
no-case
кӱла
кӱ-ла
кӱ-ла
stone-PL
no-num
кӱла
кӱ-ла
кӱ-ла
stone-STR
no-enc
кӱла
кӱл-а
кӱлӧ-а
be.jealous-3SG
vb2-pers
кӱла
кӱ-Ø-ла
кӱ-Ø-ла
ripen-CNG-STR
vb1-conn-enc
кӱла
кӱ-Ø-ла
кӱ-Ø-ла
ripen-CVB-STR
vb1-adv-enc
волен
вол-ен-Ø
воло-ен-Ø
descend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
волен
вол-ен
воло-ен
descend-CVB
vb2-adv
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
возо.
воз-о
воз-Е
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-CNG
vb2-conn



1-1-2-16


Уло вийжым поген, луй адак ик гана кӱшкӧ тӧрштыш, только нигушкат кыртмен ыш керт, лумышкак мӧҥгеш камвозо.

Уло
Уло
уло
is
ad/no/vb
вийжым
вий-жы-м
вий-жЕ-м
power-3SG-ACC
no-poss-case
поген,
пог-ен-Ø
пого-ен-Ø
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
поген,
пог-ен
пого-ен
gather-CVB
vb2-adv
луй
луй
луй
marten
no
адак
адак
адак
again
av
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
гана
гана
гана
times
no/po
кӱшкӧ
кӱшкӧ
кӱшкӧ
[X]
av
кӱшкӧ
кӱ-шкӧ
кӱ-шкЕ
stone-ILL
no-case
тӧрштыш,
тӧршты-ш-Ø
тӧрштӧ-ш-Ø
jump-PST1-3SG
vb2-tense-pers
только
только
только
but
co/pa
нигушкат
н'игушк-ат
н'игушко-ат
[X]-and
av/pr-enc
нигушкат
н'игуш-к-ат
н'игуш-шкЕ-ат
nowhere-ILL-and
av/pr-case-enc
кыртмен
кыртм-ен-Ø
кыртме-ен-Ø
strain.oneself-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кыртмен
кыртм-ен
кыртме-ен
strain.oneself-CVB
vb2-adv
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv
лумышкак
лум-ышк-ак
лум-шкЕ-ак
snow-ILL-STR
no-case-enc
мӧҥгеш
мӧҥгеш
мӧҥгеш
back
ad/av
мӧҥгеш
мӧҥг-еш
мӧҥгӧ-еш
home-LAT
av/no/po-case
камвозо.
камвоз-о
камвоз-Е
fall-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-2-17


Тиде жапыште Сакар, миен шуын, тудым тошкале.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
шуын,
шуын
шуын
no.matter
pa
шуын,
шу-ын
шу-н
bran-GEN
no-case
шуын,
шу-ын
шу-н
bristle-GEN
no-case
шуын,
шу-ын
шу-н
eye-GEN
no-case
шуын,
шу-ын
шу-н
spring.water-GEN
no-case
шуын,
шу-ын-Ø
шу-н-Ø
reach-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шуын,
шу-ын-Ø
шу-н-Ø
ferment-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шуын,
шу-ын-Ø
шу-н-Ø
whittle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шуын,
шу-ын
шу-н
reach-CVB
vb1-adv
шуын,
шу-ын
шу-н
ferment-CVB
vb1-adv
шуын,
шу-ын
шу-н
whittle-CVB
vb1-adv
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
тошкале.
тошкал-'е
тошкал-Е
step-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-2-18


Луйын капше пытартыш гана туртын шуйналте да тарваныдыме лийын возо.

Луйын
Луй-ын
луй-н
marten-GEN
no-case
капше
кап-ше
кап-жЕ
body-3SG
no-poss
пытартыш
пытартыш
пытартыш
last
ad/no
гана
гана
гана
times
no/po
туртын
турт-ын-Ø
турт-н-Ø
huddle.up-PST2-3SG
vb1-tense-pers
туртын
турт-ын
турт-н
huddle.up-CVB
vb1-adv
шуйналте
шуйналт-е
шуйналт-Е
stretch.out-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуйналте
шуйн-алт-е
шуйно-алт-Е
stretch.out-REF-PST1.3SG
vb2-deriv.v-tense.pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
тарваныдыме
тарваныдыме
тарваныдыме
motionless
ad
тарваныдыме
тарваны-дыме
тарване-дымЕ
move-PTCP.NEG
vb2-ad
лийын
лийын
лийын
as.a
po
лийын
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
возо.
воз-о
воз-Е
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-CNG
vb2-conn



1-1-2-19


Сакар луйым кидышкыже нале, шокшо капым кучен, ятыр ончен шогыш, вара лачышкыже пыштыш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
луйым
луй-ым
луй-м
marten-ACC
no-case
кидышкыже
кид-ышкы-же
кид-шкЕ-жЕ
hand-ILL-3SG
no-case-poss
нале,
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале,
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шокшо
шокшо
шокшо
heat
ad/no
шокшо
шок-шо
шокт-шЕ
sift-PTCP.ACT
vb1-ad
шокшо
шок-шо
шок-жЕ
shock-3SG
no-poss
шокшо
шок-шо
шокт-жЕ
sift-IMP.3SG
vb1-mood.pers
шокшо
шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CNG-3SG
vb1-conn-poss
шокшо
шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CVB-3SG
vb1-adv-poss
капым
кап-ым
кап-м
body-ACC
no-case
кучен,
куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен,
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
ятыр
ятыр
ятыр
much
av/no/pr
ончен
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
шогыш,
шогы-ш
шого-ш
mute-ILL
ad-case
шогыш,
шогы-ш-Ø
шого-ш-Ø
stand-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
лачышкыже
лач-ышкы-же
лач-шкЕ-жЕ
just-ILL-3SG
av/no/pa-case-poss
лачышкыже
лач-ышкы-же
лач-шкЕ-жЕ
swim.bladder-ILL-3SG
no-case-poss
лачышкыже
лачы-шкы-же
лаче-шкЕ-жЕ
basket-ILL-3SG
no-case-poss
лачышкыже
лачы-шкы-же
лаче-шкЕ-жЕ
roller-ILL-3SG
no-case-poss
пыштыш.
пышты-ш-Ø
пыште-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-2-20


Вара кож пелен эҥертыш: пуйто уло вийже луйым поктымо дене пытен, пуйто тудлан ынде тӱняште моло нимат ок кӱл...

Вара
Вара
вара
then
av/pa
Вара
Вара
вара
pole
no
Вара
Вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
кож
кож
кож
spruce
no
пелен
пелен
пелен
to
av/po
пелен
пеле-н
пеле-н
in.half-GEN
ad/av/no-case
эҥертыш:
эҥертыш
эҥертыш
support
no
эҥертыш:
эҥерты-ш-Ø
эҥерте-ш-Ø
lean.on-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуйто
пуйто
пуйто
as.if
co/pa
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
вийже
вий-же
вий-жЕ
power-3SG
no-poss
вийже
вий-Ø-же
вие-Ø-жЕ
justify.oneself-CNG-3SG
vb2-conn-poss
луйым
луй-ым
луй-м
marten-ACC
no-case
поктымо
покты-мо
покто-мЕ
drive-PTCP.PASS
vb2-ad
дене
дене
дене
with
po
пытен,
пыт-ен-Ø
пыте-ен-Ø
end-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пытен,
пыт-ен
пыте-ен
end-CVB
vb2-adv
пуйто
пуйто
пуйто
as.if
co/pa
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
тӱняште
тӱня-ште
тӱня-штЕ
world-INE
no-case
моло
моло
моло
other
no/pr
нимат
н'имат
н'имат
nothing
pr
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӱл...
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл...
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл...
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv



1-1-2-21


луй!..

луй!..
луй
луй
marten
no



1-1-2-22


Сакарын кидыште шергакан луй!..

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
кидыште
кид-ыште
кид-штЕ
hand-INE
no-case
шергакан
шергакан
шергакан
expensive
ad
луй!..
луй
луй
marten
no



1-1-2-23


Вет тиде пеш кугу поянлык!..

Вет
Вет
вет
so
co/pa
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
пеш
пеш
пеш
very
av
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
поянлык!..
поянлык
поянлык
wealth
no
поянлык!..
поян-лык
поян-лык
rich-for
ad/av/no-deriv.ad



1-1-2-24


Кенета Сакарын ушышкыжо Куван Семон пурен кайыш: «Семон изаем мом ыштылеш?

Кенета
Кенета
кенета
suddenly
av
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
ушышкыжо
уш-ышкы-жо
уш-шкЕ-жЕ
mind-ILL-3SG
no-case-poss
Куван
Кува-н
кува-ан
old.woman-with
no-deriv.ad
Куван
Кува-н
кува-ан
reddish-brown-with
ad-deriv.ad
Куван
Кув-ан
куво-ан
bran-with
no-deriv.ad
Куван
Кува-н
кува-н
old.woman-GEN
no-case
Куван
Кува-н
кува-н
reddish-brown-GEN
ad-case
Семон
Семон
Семон
Semon
na
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
кайыш:
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш:
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
«Семон
Семон
Семон
Semon
na
изаем
иза[й]-ем
изай-ем
older.brother-1SG
no-poss
изаем
иза[й]-ем-Ø
изай-ем-Ø
older.brother-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
изаем
иза[й]-ем-Ø
изай-ем-Ø
older.brother-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
изаем
иза[й]-ем-Ø
изай-ем-Ø
older.brother-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ыштылеш?
ыштыл-еш
ыштыл-еш
do-3SG
vb1-pers



1-1-2-25


Мый тудым ондален кодымыла кодышым».

Мый
мый
мый
1SG
pr
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
ондален
ондал-ен-Ø
ондале-ен-Ø
deceive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ондален
ондал-ен
ондале-ен
deceive-CVB
vb2-adv
кодымыла
кодымы-ла
кодымо-ла
left.behind-COMP
ad-case
кодымыла
кодымы-ла
кодымо-ла
left.behind-PL
ad-num
кодымыла
кодымы-ла
кодымо-ла
left.behind-STR
ad-enc
кодымыла
коды-мыла
кодо-мыла
leave-INF.FUT
vb2-inf
кодымыла
коды-мы-ла
кодо-мЕ-ла
leave-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
кодымыла
коды-мы-ла
кодо-мЕ-ла
leave-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
кодымыла
коды-мы-ла
кодо-мЕ-ла
leave-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
кодышым».
коды-ш-ым
кодо-ш-ым
leave-PST1-1SG
vb2-tense-pers
кодышым».
коды-шы-м
кодо-шЕ-м
leave-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case



1-1-2-26


Сакар ечыжым чийыш, толмо кышаж дене мӧҥгеш кайыш... * * *

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ечыжым
ечы-жы-м
ече-жЕ-м
ski-3SG-ACC
no-poss-case
чийыш,
чийыш
чийыш
clothes
no
чийыш,
чий-ыш
чий-ш
reason-ILL
no-case
чийыш,
чий-ыш
чий-ш
defect-ILL
no-case
чийыш,
чий-ыш
чий-ш
real-ILL
ad-case
чийыш,
чий-ыш
чий-ш
sense-ILL
no-case
чийыш,
чийы-ш-Ø
чие-ш-Ø
put.on-PST1-3SG
vb2-tense-pers
толмо
толмо
толмо
arrival
ad
толмо
тол-мо
тол-мЕ
come-PTCP.PASS
vb1-ad
кышаж
кыша-ж
кыша-жЕ
tracks-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
мӧҥгеш
мӧҥгеш
мӧҥгеш
back
ad/av
мӧҥгеш
мӧҥг-еш
мӧҥгӧ-еш
home-LAT
av/no/po-case
кайыш... * * *
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш... * * *
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-2-27


Токтар ятыр марте Сакарын кышаже почеш нушко.

Токтар
Токтар
токтар
slow-witted
ad
ятыр
ятыр
ятыр
much
av/no/pr
марте
марте
марте
up.to
po
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
кышаже
кыша-же
кыша-жЕ
tracks-3SG
no-poss
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
нушко.
нушк-о
нушк-Е
creep-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-2-28


Шӱргыжым воштыр кыра, уала гыч вуйышкыжо лум йога.

Шӱргыжым
Шӱргы-жы-м
шӱргӧ-жЕ-м
face-3SG-ACC
no-poss-case
Шӱргыжым
Шӱргы-жы-м
шӱргӧ-жЕ-м
forest-3SG-ACC
no-poss-case
воштыр
воштыр
воштыр
twig
no
кыра,
кыр-а
кыре-а
beat-3SG
vb2-pers
уала
уала
уала
willow.bush
no
уала
уа-ла
уа-ла
willow-COMP
no-case
уала
уа-ла
уа-ла
willow-PL
no-num
уала
уа-ла
уа-ла
willow-STR
no-enc
гыч
гыч
гыч
from
po
вуйышкыжо
вуй-ышкы-жо
вуй-шкЕ-жЕ
head-ILL-3SG
no-case-poss
лум
лум
лум
snow
no
лум
лу-м
лу-м
bone-ACC
no-case
лум
лу-м
лу-м
ten-ACC
nm-case
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-CNG
vb1-conn
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-CVB
vb1-adv
йога.
йог-а
його-а
flow-3SG
vb2-pers



1-1-2-29


Арка гыч мунчалтен волышыжла лумыш пурен кайыш.

Арка
Арка
арка
hill
no
Арка
Арка
арка
owing.to
po
гыч
гыч
гыч
from
po
мунчалтен
мунчалт-ен-Ø
мунчалте-ен-Ø
slide-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мунчалтен
мунчалт-ен
мунчалте-ен
slide-CVB
vb2-adv
волышыжла
волы-шыжла
воло-шыжла
descend-CVB.SIM.3SG
vb2-adv.pers
волышыжла
волышы-ж-ла
волышо-жЕ-ла
falling-3SG-COMP
ad-poss-case
волышыжла
волышы-ж-ла
волышо-жЕ-ла
falling-3SG-PL
ad-poss-num
волышыжла
волышы-ж-ла
волышо-жЕ-ла
falling-3SG-STR
ad-poss-enc
волышыжла
волы-шы-ж-ла
воло-шЕ-жЕ-ла
descend-PTCP.ACT-3SG-COMP
vb2-ad-poss-case
волышыжла
волы-шы-ж-ла
воло-шЕ-жЕ-ла
descend-PTCP.ACT-3SG-PL
vb2-ad-poss-num
волышыжла
волы-шы-ж-ла
воло-шЕ-жЕ-ла
descend-PTCP.ACT-3SG-STR
vb2-ad-poss-enc
волышыжла
вол-ыш-ыж-ла
вол-ш-жЕ-ла
trough-ILL-3SG-STR
no-case-poss-enc
волышыжла
волы-ш-Ø-ыж-ла
воло-ш-Ø-жЕ-ла
descend-PST1-3SG-3SG-STR
vb2-tense-pers-poss-enc
лумыш
лум-ыш
лум-ш
snow-ILL
no-case
лумыш
лумы-ш-Ø
лумо-ш-Ø
bewitch-PST1-3SG
vb2-tense-pers
лумыш
лумы-ш-Ø
лумо-ш-Ø
avert.one's.eyes-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-2-30


Кӧргыж дене пычалзе Сакарым шудал нале:

Кӧргыж
Кӧргы-ж
кӧргӧ-жЕ
inside-3SG
ad/no-poss
дене
дене
дене
with
po
пычалзе
пычалзе
пычалзе
hunter
no
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
шудал
шудал-Ø
шудал-Ø
scold-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шудал
шудал-Ø
шудал-Ø
scold-CNG
vb1-conn
шудал
шудал-Ø
шудал-Ø
scold-CVB
vb1-adv
нале:
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале:
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-2-31


— Тыгай шыгыр гыч янлык ден ир еҥ веле коштын моштат.

Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
шыгыр
шыгыр
шыгыр
crowded
ad/no
гыч
гыч
гыч
from
po
янлык
янлык
янлык
animal
no
ден
ден
ден
and
co
ир
ир
ир
wild
ad
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
коштын
кошт-ын-Ø
кошт-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
коштын
кошт-ын
кошт-н
go-CVB
vb1-adv
моштат.
мошт-ат
мошто-ат
be.able.to-3PL
vb2-pers
моштат.
мошт-ат
мошто-ат
become.tired-3PL
vb2-pers
моштат.
мошт-а-т
мошто-а-ат
be.able.to-3SG-and
vb2-pers-enc
моштат.
мошт-а-т
мошто-а-ат
become.tired-3SG-and
vb2-pers-enc
моштат.
мо-шт-ат
мо-шт-ат
what-3PL-and
ad/av/pa/pr-poss-enc
моштат.
мо-шт-ат
мо-штЕ-ат
what-INE-and
ad/av/pa/pr-case-enc
моштат.
мош-т-ат
мош-штЕ-ат
for.how.much-INE-and
av/pr-case-enc
моштат.
мошт-Ø-ат
мошто-Ø-ат
be.able.to-CNG-and
vb2-conn-enc
моштат.
мошт-Ø-ат
мошто-Ø-ат
become.tired-CNG-and
vb2-conn-enc



1-1-2-32


Поро еҥ нигунамат тыгай шыгырышке ок пуро.

Поро
Поро
поро
good
ad
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
нигунамат
н'игунамат
н'игунамат
in.no.case
av/pr
нигунамат
н'игунам-ат
н'игунам-ат
never-and
av/pr-enc
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
шыгырышке
шыгыр-ышке
шыгыр-шкЕ
crowded-ILL
ad/no-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
пуро.
пуро-Ø
пуро-Ø
go.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пуро.
пур-о
пур-Е
chew-PST1.3SG
vb1-tense.pers
пуро.
пуро-Ø
пуро-Ø
go.in-CNG
vb2-conn



1-1-2-33


Ик аркашке пеле наре кӱзен шуымыж годым воктенже выж-ж веле койо, ала-кӧ, кораҥалын, волен кайыш.

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
аркашке
арка-шке
арка-шкЕ
hill-ILL
no-case
пеле
пеле
пеле
half
ad/av/no
пеле
пеле
пеле
in.half
ad/av/no
пеле
пел-'е
пел-Е
burn-PST1.3SG
vb1-tense.pers
наре
наре
наре
about
po
кӱзен
кӱз-ен-Ø
кӱзӧ-ен-Ø
go.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кӱзен
кӱз-ен
кӱзӧ-ен
go.up-CVB
vb2-adv
шуымыж
шуы-мы-ж
шуо-мЕ-жЕ
throw-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
воктенже
воктен-же
воктен-жЕ
beside-3SG
av/po-poss
воктенже
вокт-ен-Ø-же
вокто-ен-Ø-жЕ
strip.bark-PST2-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
воктенже
вокт-ен-же
вокто-ен-жЕ
strip.bark-CVB-3SG
vb2-adv-poss
выж-ж
выж-ж
выж-ж
[X]
de
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
койо,
кой-о
кой-Е
be.visible-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ала-кӧ,
ала-кӧ
ала-кӧ
somebody
pr
кораҥалын,
***
***
***
***
волен
вол-ен-Ø
воло-ен-Ø
descend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
волен
вол-ен
воло-ен
descend-CVB
vb2-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-2-34


Токтар савырнышат, «стой!» манын кычкырале.

Токтар
Токтар
токтар
slow-witted
ad
савырнышат,
савырныш-ат
савырныше-ат
turning-and
ad-enc
савырнышат,
савырны-ш-Ø-ат
савырне-ш-Ø-ат
turn-PST1-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
савырнышат,
савырны-ш-ат
савырне-шЕ-ат
turn-PTCP.ACT-and
vb2-ad-enc
«стой!»
***
***
***
***
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
кычкырале.
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-2-35


Пычалзе савырнен ончале.

Пычалзе
Пычалзе
пычалзе
hunter
no
савырнен
савырн-ен-Ø
савырне-ен-Ø
turn-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савырнен
савырн-ен
савырне-ен
turn-CVB
vb2-adv
ончале.
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-2-36


— Стой!

Стой!
Стой
Стой
Stoy
na



1-1-2-37


— Токтар адак кычкырале, мӧҥгеш савырнен, лопыш волаш тӱҥале.

Токтар
Токтар
токтар
slow-witted
ad
адак
адак
адак
again
av
кычкырале,
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers
мӧҥгеш
мӧҥгеш
мӧҥгеш
back
ad/av
мӧҥгеш
мӧҥг-еш
мӧҥгӧ-еш
home-LAT
av/no/po-case
савырнен,
савырн-ен-Ø
савырне-ен-Ø
turn-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савырнен,
савырн-ен
савырне-ен
turn-CVB
vb2-adv
лопыш
лоп-ыш
лоп-ш
lowland-ILL
no-case
волаш
вол-аш
воло-аш
descend-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-2-38


Сакар ыҥылыш: тиде чодыра орол!

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ыҥылыш:
***
***
***
***
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
чодыра
чодыра
чодыра
forest
no
чодыра
чодыра
чодыра
coarse
ad
орол!
орол
орол
watchman
no



1-1-2-39


Сакарын лачыштыже пычал билет уло.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
лачыштыже
лач-ышты-же
лач-штЕ-жЕ
just-INE-3SG
av/no/pa-case-poss
лачыштыже
лач-ышты-же
лач-штЕ-жЕ
swim.bladder-INE-3SG
no-case-poss
лачыштыже
лачы-шты-же
лаче-штЕ-жЕ
basket-INE-3SG
no-case-poss
лачыштыже
лачы-шты-же
лаче-штЕ-жЕ
roller-INE-3SG
no-case-poss
пычал
пычал
пычал
gun
no
билет
билет
билет
ticket
no
уло.
уло
уло
is
ad/no/vb



1-1-2-40


Только тиде билет ур ден мызым веле лӱяш шӱда.

Только
Только
только
but
co/pa
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
билет
билет
билет
ticket
no
ур
ур
ур
squirrel
no
ур
ур-Ø
ур-Ø
fall-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ур
ур-Ø
ур-Ø
fall-CNG
vb1-conn
ур
ур-Ø
ур-Ø
fall-CVB
vb1-adv
ден
ден
ден
and
co
мызым
мызы-м
мызе-м
partridge-ACC
no-case
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
лӱяш
лӱ[й]-[а]ш
лӱйӧ-аш
shoot-INF
vb2-inf
шӱда.
шӱд-а
шӱдӧ-а
order-3SG
vb2-pers



1-1-2-41


Тиде билет дене луйым лӱяш огеш лий: луй — шергакан янлык.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
билет
билет
билет
ticket
no
дене
дене
дене
with
po
луйым
луй-ым
луй-м
marten-ACC
no-case
лӱяш
лӱ[й]-[а]ш
лӱйӧ-аш
shoot-INF
vb2-inf
огеш
ог-еш
ог-еш
NEG-3SG
vb-pers
лий:
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий:
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий:
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
луй —
луй
луй
marten
no
шергакан
шергакан
шергакан
expensive
ad
янлык.
янлык
янлык
animal
no



1-1-2-42


Луйым лӱйымеке, чодыра орол дене вашлияш ок йӧрӧ.

Луйым
Луй-ым
луй-м
marten-ACC
no-case
лӱйымеке,
лӱ[й]-меке
лӱйӧ-меке
shoot-CVB.PRI
vb2-adv
чодыра
чодыра
чодыра
forest
no
чодыра
чодыра
чодыра
coarse
ad
орол
орол
орол
watchman
no
дене
дене
дене
with
po
вашлияш
вашли[й]-[а]ш
вашлий-аш
meet-INF
vb1-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
roll-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
mix-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
go.out-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
be.satisfying-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
roll-CNG
vb2-conn
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
mix-CNG
vb2-conn
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
go.out-CNG
vb2-conn
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
be.satisfying-CNG
vb2-conn



1-1-2-43


Вашлиймеке, вашкерак утлет гын, сай деч моло нимат ок лий.

Вашлиймеке,
Вашлий-меке
вашлий-меке
meet-CVB.PRI
vb1-adv
вашкерак
вашкерак
вашкерак
sooner
av
вашкерак
вашке-рак
вашке-рак
soon-COMP
ad/av/no-deg
утлет
утл-ет
утло-ет
escape-2SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
сай
сай
сай
good
ad/av
деч
деч
деч
from
po
моло
моло
моло
other
no/pr
нимат
н'имат
н'имат
nothing
pr
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



1-1-2-44


Сакар, тыге шоналтен, ечыжым писештарыш, корем вес вел арка ӱмбак кӱзен шогале, вара иже шеҥгекыже ончале.

Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
шоналтен,
шоналтен
шоналтен
deliberately
av
шоналтен,
шоналт-ен-Ø
шоналте-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шоналтен,
шоналт-ен
шоналте-ен
think-CVB
vb2-adv
ечыжым
ечы-жы-м
ече-жЕ-м
ski-3SG-ACC
no-poss-case
писештарыш,
писештары-ш-Ø
писештаре-ш-Ø
speed.up-PST1-3SG
vb2-tense-pers
корем
корем
корем
ravine
no
корем
кор[ь]-ем
корь-ем
measles-1SG
no-poss
корем
кор-ем
коро-ем
draw-1SG
vb2-pers
корем
кор[ь]-ем-Ø
корь-ем-Ø
measles-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
корем
кор[ь]-ем-Ø
корь-ем-Ø
measles-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
корем
кор[ь]-ем-Ø
корь-ем-Ø
measles-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
вес
вес
вес
different
ad/pr
вел
вел
вел
side
no
вел
вел-Ø
вел-Ø
spill-IMP.2SG
vb1-mood.pers
вел
вел-Ø
вел-Ø
spill-CNG
vb1-conn
вел
вел-Ø
вел-Ø
spill-CVB
vb1-adv
арка
арка
арка
hill
no
арка
арка
арка
owing.to
po
ӱмбак
ӱмбак
ӱмбак
the.top
av/po
кӱзен
кӱз-ен-Ø
кӱзӧ-ен-Ø
go.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кӱзен
кӱз-ен
кӱзӧ-ен
go.up-CVB
vb2-adv
шогале,
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале,
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале,
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
иже
иже
иже
not.until
av/pa
иже
и-же
и-жЕ
and-3SG
co-poss
иже
и-же
и-жЕ
[X]-3SG
pa-poss
шеҥгекыже
шеҥгекы-же
шеҥгеке-жЕ
back-3SG
av/po-poss
ончале.
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-2-45


Чодыра орол, камвоч-камвоч, лопышко вола.

Чодыра
Чодыра
чодыра
forest
no
Чодыра
Чодыра
чодыра
coarse
ad
орол,
орол
орол
watchman
no
камвоч-камвоч,
камвоч-Ø-камвоч-Ø
камвоз-Øкамвоз-Ø
fall-IMP.2SGfall-IMP.2SG
vb1-mood.persvb1-mood.pers
камвоч-камвоч,
камвоч-Ø-камвоч-Ø
камвоз-Øкамвоз-Ø
fall-IMP.2SGfall-CNG
vb1-mood.persvb1-conn
камвоч-камвоч,
камвоч-Ø-камвоч-Ø
камвоз-Øкамвоз-Ø
fall-IMP.2SGfall-CVB
vb1-mood.persvb1-adv
камвоч-камвоч,
камвоч-Ø-камвоч-Ø
камвоз-Øкамвоз-Ø
fall-CNGfall-IMP.2SG
vb1-connvb1-mood.pers
камвоч-камвоч,
камвоч-Ø-камвоч-Ø
камвоз-Øкамвоз-Ø
fall-CNGfall-CNG
vb1-connvb1-conn
камвоч-камвоч,
камвоч-Ø-камвоч-Ø
камвоз-Øкамвоз-Ø
fall-CNGfall-CVB
vb1-connvb1-adv
камвоч-камвоч,
камвоч-Ø-камвоч-Ø
камвоз-Øкамвоз-Ø
fall-CVBfall-IMP.2SG
vb1-advvb1-mood.pers
камвоч-камвоч,
камвоч-Ø-камвоч-Ø
камвоз-Øкамвоз-Ø
fall-CVBfall-CNG
vb1-advvb1-conn
камвоч-камвоч,
камвоч-Ø-камвоч-Ø
камвоз-Øкамвоз-Ø
fall-CVBfall-CVB
vb1-advvb1-adv
лопышко
лоп-ышко
лоп-шкЕ
lowland-ILL
no-case
вола.
вол-а
воло-а
descend-3SG
vb2-pers



1-1-2-46


«Э-э, тиде мӧчыресет ече дене коштын ок мошты-с», — мане Сакар, тунамак вуйышкыжо игылчык шонымаш пурыш: «Чу, тиде мӧчыресым изиш пӱжалтарем».

«Э-э,
Э-э
ээ
ohoh
in/pain/pa
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
мӧчыресет
мӧчырес-ет
мӧчырес-ет
clumsy.oaf-2SG
no-poss
ече
ече
ече
ski
no
дене
дене
дене
with
po
коштын
кошт-ын-Ø
кошт-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
коштын
кошт-ын
кошт-н
go-CVB
vb1-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
мошты-с», —
***
***
***
***
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
тунамак
тунамак
тунамак
immediately
av
тунамак
тунам-ак
тунам-ак
then-STR
av-enc
тунамак
туна-м-ак
туна-м-ак
heifer-ACC-STR
no-case-enc
тунамак
туна-м-ак
туна-ем-ак
heifer-1SG-STR
no-poss-enc
тунамак
туна-м-а-к
туна-ем-а-ак
heifer-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
that-1PL-ACC-STR
pr-poss-case-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
gland-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
banner-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
тунамак
туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
тунамак
туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
тунамак
туна-м--ак
туна-ем-Е-ак
heifer-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
вуйышкыжо
вуй-ышкы-жо
вуй-шкЕ-жЕ
head-ILL-3SG
no-case-poss
игылчык
игылчык
игылчык
mockery
no
шонымаш
шонымаш
шонымаш
thought
no
шонымаш
шоны-маш
шоно-маш
think-NMLZ
vb2-deriv.n
пурыш:
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш:
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
«Чу,
Чу
чу
listen
in
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
мӧчыресым
мӧчырес-ым
мӧчырес-м
clumsy.oaf-ACC
no-case
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
пӱжалтарем».
пӱжалтар-ем
пӱжалтаре-ем
make.somebody.sweat-1SG
vb2-pers



1-1-2-47


— Стой!

Стой!
Стой
Стой
Stoy
na



1-1-2-48


Шого, уке гын лӱем!

Шого,
Шого
шого
stop
vb
Шого,
Шого
шого
mute
ad
Шого,
Шого-Ø
шого-Ø
stand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Шого,
Шого-Ø
шого-Ø
stand-CNG
vb2-conn
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
гын
гын
гын
if
co/pa
лӱем!
лӱ[й]-ем
лӱйӧ-ем
shoot-1SG
vb2-pers



1-1-2-49


— кычкыра Токтар.

кычкыра
кычкыр-а
кычкыре-а
shout-3SG
vb2-pers
Токтар.
Токтар
токтар
slow-witted
ad



1-1-2-50


Сакар тугакат шога, каяш ок шоно, лачак ечыжым веле Токтар ваштареш савырен.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
тугакат
тугакат
тугакат
as.it.is
av
тугакат
тугак-ат
тугак-ат
so-and
av/co/pr-enc
шога,
шога
шога
plough
no
шога,
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers
каяш
ка[й]-[а]ш
кае-аш
go-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шоно,
шоно-Ø
шоно-Ø
think-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шоно,
шоно-Ø
шоно-Ø
think-CNG
vb2-conn
лачак
лачак
лачак
[X]
av
лачак
лач-ак
лач-ак
just-STR
av/no/pa-enc
лачак
лач-ак
лач-ак
swim.bladder-STR
no-enc
лачак
лач-ак
лаче-ак
basket-STR
no-enc
лачак
лач-ак
лаче-ак
roller-STR
no-enc
ечыжым
ечы-жы-м
ече-жЕ-м
ski-3SG-ACC
no-poss-case
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
Токтар
Токтар
токтар
slow-witted
ad
ваштареш
ваштареш
ваштареш
toward
ad/av/po
ваштареш
ваштар-еш
ваштар-еш
maple-LAT
no-case
савырен.
савыр-ен-Ø
савыре-ен-Ø
make-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савырен.
савыр-ен
савыре-ен
make-CVB
vb2-adv



1-1-2-51


Токтар аркашке пеҥыж кӱза.

Токтар
Токтар
токтар
slow-witted
ad
аркашке
арка-шке
арка-шкЕ
hill-ILL
no-case
пеҥыж
пеҥыж-Ø
пеҥыж-Ø
groan-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пеҥыж
пеҥыж-Ø
пеҥыж-Ø
groan-CNG
vb1-conn
пеҥыж
пеҥыж-Ø
пеҥыж-Ø
groan-CVB
vb1-adv
пеҥыж
пеҥ-ы-ж
пеҥ-Е-жЕ
ache-PST1.3SG-3SG
vb1-tense.pers-poss
кӱза.
кӱз-а
кӱзӧ-а
go.up-3SG
vb2-pers
кӱза.
кӱ-за
кӱ-за
ripen-IMP.2PL
vb1-mood.pers



1-1-2-52


Сонарзе дек миен шуашыже иктаж лу важык кодмо годым Сакар адак выж-ж веле койо, лопышко воленат кайыш, лоп гыч вес аркашке кӱзенат шогале.

Сонарзе
Сонарзе
сонарзе
hunter
no
дек
дек
дек
to
po
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
шуашыже
шуаш-ыже
шуаш-жЕ
instead.of-3SG
po-poss
шуашыже
шу-аш-ыже
шу-аш-жЕ
reach-INF-3SG
vb1-inf-poss
шуашыже
шу-аш-ыже
шу-аш-жЕ
ferment-INF-3SG
vb1-inf-poss
шуашыже
шу-аш-ыже
шу-аш-жЕ
whittle-INF-3SG
vb1-inf-poss
шуашыже
шу-аш-ыже
шуо-аш-жЕ
throw-INF-3SG
vb2-inf-poss
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
лу
лу
лу
bone
no
лу
лу
лу
ten
nm
важык
важык
важык
crooked
ad/av/no
кодмо
код-мо
код-мЕ
stay-PTCP.PASS
vb1-ad
годым
годым
годым
during
po
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
адак
адак
адак
again
av
выж-ж
выж-ж
выж-ж
[X]
de
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
койо,
кой-о
кой-Е
be.visible-PST1.3SG
vb1-tense.pers
лопышко
лоп-ышко
лоп-шкЕ
lowland-ILL
no-case
воленат
вол-ен-ат
воло-ен-ат
descend-PST2-2SG
vb2-tense-pers
воленат
вол-ена-т
воло-ена-ат
descend-1PL-and
vb2-pers-enc
воленат
вол-ен-Ø-ат
воло-ен-Ø-ат
descend-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
воленат
вол-ен-ат
воло-ен-ат
descend-CVB-and
vb2-adv-enc
кайыш,
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш,
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
лоп
лоп
лоп
lowland
no
лоп
лоп
лоп
[X]
de
лоп
лоп
лоп
spreading.out
av
гыч
гыч
гыч
from
po
вес
вес
вес
different
ad/pr
аркашке
арка-шке
арка-шкЕ
hill-ILL
no-case
кӱзенат
кӱз-ен-ат
кӱзӧ-ен-ат
go.up-PST2-2SG
vb2-tense-pers
кӱзенат
кӱз-ена-т
кӱзӧ-ена-ат
go.up-1PL-and
vb2-pers-enc
кӱзенат
кӱз-ен-Ø-ат
кӱзӧ-ен-Ø-ат
go.up-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
кӱзенат
кӱз-ен-ат
кӱзӧ-ен-ат
go.up-CVB-and
vb2-adv-enc
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



1-1-2-53


— Ах, тый, керемет иге, шого!

Ах,
Ах
ах
oh
in
тый,
тый
тый
2SG
pr
керемет
керемет
керемет
sacred.grove
ad/in/no
керемет
керем-ет
керем-ет
rope-2SG
no-poss
керемет
керем-ет
керем-ет
personal.plot.of.land-2SG
no-poss
керемет
кер-ем-ет
кере-ем-ет
truth-TRANS-2SG
ad/no-deriv.v-pers
иге,
иге
иге
young
no
шого!
шого
шого
stop
vb
шого!
шого
шого
mute
ad
шого!
шого-Ø
шого-Ø
stand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шого!
шого-Ø
шого-Ø
stand-CNG
vb2-conn



1-1-2-54


— кычкыра Токтар, ечыжым савырен, мӧҥгеш вола.

кычкыра
кычкыр-а
кычкыре-а
shout-3SG
vb2-pers
Токтар,
Токтар
токтар
slow-witted
ad
ечыжым
ечы-жы-м
ече-жЕ-м
ski-3SG-ACC
no-poss-case
савырен,
савыр-ен-Ø
савыре-ен-Ø
make-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савырен,
савыр-ен
савыре-ен
make-CVB
vb2-adv
мӧҥгеш
мӧҥгеш
мӧҥгеш
back
ad/av
мӧҥгеш
мӧҥг-еш
мӧҥгӧ-еш
home-LAT
av/no/po-case
вола.
вол-а
воло-а
descend-3SG
vb2-pers



1-1-2-55


Пел аркашкырак мунчалтен волышат, лумыш пурен кайыш.

Пел
Пел
пел
half
no
Пел
Пел-Ø
пел-Ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Пел
Пел-Ø
пел-Ø
burn-CNG
vb1-conn
Пел
Пел-Ø
пел-Ø
burn-CVB
vb1-adv
аркашкырак
***
***
***
***
мунчалтен
мунчалт-ен-Ø
мунчалте-ен-Ø
slide-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мунчалтен
мунчалт-ен
мунчалте-ен
slide-CVB
vb2-adv
волышат,
волыш-ат
волышо-ат
falling-and
ad-enc
волышат,
вол-ыш-ат
вол-ш-ат
trough-ILL-and
no-case-enc
волышат,
волы-ш-Ø-ат
воло-ш-Ø-ат
descend-PST1-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
волышат,
волы-ш-ат
воло-шЕ-ат
descend-PTCP.ACT-and
vb2-ad-enc
лумыш
лум-ыш
лум-ш
snow-ILL
no-case
лумыш
лумы-ш-Ø
лумо-ш-Ø
bewitch-PST1-3SG
vb2-tense-pers
лумыш
лумы-ш-Ø
лумо-ш-Ø
avert.one's.eyes-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-2-56


— Эй, Токтар-туткар, лумышто мом кычалат?

Эй,
Эй
эй
hey
in/pa
Токтар-туткар,
Токтар-туткар
токтартуткар
slow-wittedmisfortune
adno
лумышто
лум-ышто
лум-штЕ
snow-INE
no-case
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
кычалат?
кычал-ат
кычал-ат
search-2SG
vb1-pers
кычалат?
кычал-Ø-ат
кычал-Ø-ат
search-CNG-and
vb1-conn-enc
кычалат?
кычал-Ø-ат
кычал-Ø-ат
search-CVB-and
vb1-adv-enc



1-1-2-57


Мом йомдарышыч?

Мом
Мом
мом
what
pr
Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
йомдарышыч?
йомдары-ш-ыч
йомдаре-ш-ыч
misplace-PST1-2SG
vb2-tense-pers



1-1-2-58


— игылтеш Сакар.

игылтеш
игылт-еш
игылт-еш
mock-3SG
vb1-pers
Сакар.
Сакар
Сакар
Sakar
na



1-1-2-59


— Тол вашкерак!

Тол
Тол-Ø
тол-Ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Тол
Тол-Ø
тол-Ø
come-CNG
vb1-conn
Тол
Тол-Ø
тол-Ø
come-CVB
vb1-adv
вашкерак!
вашкерак
вашкерак
sooner
av
вашкерак!
вашке-рак
вашке-рак
soon-COMP
ad/av/no-deg



1-1-2-60


Пырля каена!

Пырля
Пырля
пырля
together
ad/av
каена!
ка[й]-ена
кае-ена
go-1PL
vb2-pers



1-1-2-61


— Шого, мошеньык!

Шого,
Шого
шого
stop
vb
Шого,
Шого
шого
mute
ad
Шого,
Шого-Ø
шого-Ø
stand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Шого,
Шого-Ø
шого-Ø
stand-CNG
vb2-conn
мошеньык!
***
***
***
***



1-1-2-62


Садыгак мый дечем от утло!

Садыгак
Садыгак
садыгак
all.the.same
av/pr
Садыгак
Садыг-ак
садыге-ак
so-STR
av/in-enc
мый
мый
мый
1SG
pr
дечем
деч-ем
деч-ем
from-1SG
po-poss
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
утло!
утло-Ø
утло-Ø
escape-IMP.2SG
vb2-mood.pers
утло!
утло-Ø
утло-Ø
escape-CNG
vb2-conn



1-1-2-63


— Тый гает писе деч кузе утлет?

Тый
тый
тый
2SG
pr
гает
га[й]-ет
гай-ет
like-2SG
ad/av/pa/po-poss
гает
га[й]-ет
гае-ет
like-2SG
po-poss
писе
писе
писе
quick
ad
деч
деч
деч
from
po
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
утлет?
утл-ет
утло-ет
escape-2SG
vb2-pers



1-1-2-64


Мый утлашат ом шоно.

Мый
мый
мый
1SG
pr
утлашат
утл-аш-ат
утло-аш-ат
escape-INF-and
vb2-inf-enc
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
шоно.
шоно-Ø
шоно-Ø
think-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шоно.
шоно-Ø
шоно-Ø
think-CNG
vb2-conn



1-1-2-65


Тол вашкерак!

Тол
Тол-Ø
тол-Ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Тол
Тол-Ø
тол-Ø
come-CNG
vb1-conn
Тол
Тол-Ø
тол-Ø
come-CVB
vb1-adv
вашкерак!
вашкерак
вашкерак
sooner
av
вашкерак!
вашке-рак
вашке-рак
soon-COMP
ad/av/no-deg



1-1-2-66


Чодыра орол адак аркашке камвоч-камвоч кӱза.

Чодыра
Чодыра
чодыра
forest
no
Чодыра
Чодыра
чодыра
coarse
ad
орол
орол
орол
watchman
no
адак
адак
адак
again
av
аркашке
арка-шке
арка-шкЕ
hill-ILL
no-case
камвоч-камвоч
камвоч-Ø-камвоч-Ø
камвоз-Øкамвоз-Ø
fall-IMP.2SGfall-IMP.2SG
vb1-mood.persvb1-mood.pers
камвоч-камвоч
камвоч-Ø-камвоч-Ø
камвоз-Øкамвоз-Ø
fall-IMP.2SGfall-CNG
vb1-mood.persvb1-conn
камвоч-камвоч
камвоч-Ø-камвоч-Ø
камвоз-Øкамвоз-Ø
fall-IMP.2SGfall-CVB
vb1-mood.persvb1-adv
камвоч-камвоч
камвоч-Ø-камвоч-Ø
камвоз-Øкамвоз-Ø
fall-CNGfall-IMP.2SG
vb1-connvb1-mood.pers
камвоч-камвоч
камвоч-Ø-камвоч-Ø
камвоз-Øкамвоз-Ø
fall-CNGfall-CNG
vb1-connvb1-conn
камвоч-камвоч
камвоч-Ø-камвоч-Ø
камвоз-Øкамвоз-Ø
fall-CNGfall-CVB
vb1-connvb1-adv
камвоч-камвоч
камвоч-Ø-камвоч-Ø
камвоз-Øкамвоз-Ø
fall-CVBfall-IMP.2SG
vb1-advvb1-mood.pers
камвоч-камвоч
камвоч-Ø-камвоч-Ø
камвоз-Øкамвоз-Ø
fall-CVBfall-CNG
vb1-advvb1-conn
камвоч-камвоч
камвоч-Ø-камвоч-Ø
камвоз-Øкамвоз-Ø
fall-CVBfall-CVB
vb1-advvb1-adv
кӱза.
кӱз-а
кӱзӧ-а
go.up-3SG
vb2-pers
кӱза.
кӱ-за
кӱ-за
ripen-IMP.2PL
vb1-mood.pers



1-1-2-67


Сакар шыргыж ончен шога.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
шыргыж
шыргы-ж
шырге-жЕ
calmly-3SG
av-poss
шыргыж
шыргыж-Ø
шыргыж-Ø
smile-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шыргыж
шыргыж-Ø
шыргыж-Ø
smile-CNG
vb1-conn
шыргыж
шыргыж-Ø
шыргыж-Ø
smile-CVB
vb1-adv
шыргыж
шыргы-Ø-ж
шырге-Ø-жЕ
purl-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ончен
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



1-1-2-68


Токтарын кӱзен шумыж годым Сакар адак лопыш волен кайыш, вес серышке кӱзен шогале.

Токтарын
Токтар-ын
токтар-н
slow-witted-GEN
ad-case
кӱзен
кӱз-ен-Ø
кӱзӧ-ен-Ø
go.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кӱзен
кӱз-ен
кӱзӧ-ен
go.up-CVB
vb2-adv
шумыж
шу-мы-ж
шу-мЕ-жЕ
reach-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
шумыж
шу-мы-ж
шу-мЕ-жЕ
ferment-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
шумыж
шу-мы-ж
шу-мЕ-жЕ
whittle-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
шумыж
шум-ы-ж
шум-Е-жЕ
tire-PST1.3SG-3SG
vb1-tense.pers-poss
шумыж
шумы-Ø-ж
шумо-Ø-жЕ
sharpen-CNG-3SG
vb2-conn-poss
годым
годым
годым
during
po
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
адак
адак
адак
again
av
лопыш
лоп-ыш
лоп-ш
lowland-ILL
no-case
волен
вол-ен-Ø
воло-ен-Ø
descend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
волен
вол-ен
воло-ен
descend-CVB
vb2-adv
кайыш,
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш,
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вес
вес
вес
different
ad/pr
серышке
сер-ышке
сер-шкЕ
shore-ILL
no-case
серышке
серыш-ке
серыш-шкЕ
letter-ILL
no-case
серышке
серыш-ке
серыш-шкЕ
plot.of.land-ILL
no-case
кӱзен
кӱз-ен-Ø
кӱзӧ-ен-Ø
go.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кӱзен
кӱз-ен
кӱзӧ-ен
go.up-CVB
vb2-adv
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



1-1-2-69


— Лешак!

Лешак!
Лешак
лешак
[X]
no



1-1-2-70


— чытен кертде, Токтар кычкырале.

чытен
чытен
чытен
patiently
av
чытен
чыт-ен-Ø
чыте-ен-Ø
tolerate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чытен
чыт-ен
чыте-ен
tolerate-CVB
vb2-adv
кертде,
керт-де
керт-де
be.able.to-CVB.NEG
vb1-adv
кертде,
керт-де
керт-де
swaddle-CVB.NEG
vb1-adv
Токтар
Токтар
токтар
slow-witted
ad
кычкырале.
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-2-71


— Садыгак от утло.

Садыгак
Садыгак
садыгак
all.the.same
av/pr
Садыгак
Садыг-ак
садыге-ак
so-STR
av/in-enc
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
утло.
утло-Ø
утло-Ø
escape-IMP.2SG
vb2-mood.pers
утло.
утло-Ø
утло-Ø
escape-CNG
vb2-conn



1-1-2-72


Мый тыйым палем, палем, протоколым садак возем...

Мый
мый
мый
1SG
pr
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
палем,
пал-ем
пале-ем
marking-1SG
ad/no-poss
палем,
пал-ем
пале-ем
know-1SG
vb2-pers
палем,
палем-Ø
палем-Ø
become.noticeable-IMP.2SG
vb1-mood.pers
палем,
палем-Ø
палем-Ø
become.noticeable-CNG
vb1-conn
палем,
палем-Ø
палем-Ø
become.noticeable-CVB
vb1-adv
палем,
пал-ем-Ø
пале-ем-Ø
marking-TRANS-IMP.2SG
ad/no-deriv.v-mood.pers
палем,
пал-ем-Ø
пале-ем-Ø
marking-TRANS-CNG
ad/no-deriv.v-conn
палем,
пал-ем-Ø
пале-ем-Ø
marking-TRANS-CVB
ad/no-deriv.v-adv
палем,
пал-ем
пале-ем
marking-1SG
ad/no-poss
палем,
пал-ем
пале-ем
know-1SG
vb2-pers
палем,
палем-Ø
палем-Ø
become.noticeable-IMP.2SG
vb1-mood.pers
палем,
палем-Ø
палем-Ø
become.noticeable-CNG
vb1-conn
палем,
палем-Ø
палем-Ø
become.noticeable-CVB
vb1-adv
палем,
пал-ем-Ø
пале-ем-Ø
marking-TRANS-IMP.2SG
ad/no-deriv.v-mood.pers
палем,
пал-ем-Ø
пале-ем-Ø
marking-TRANS-CNG
ad/no-deriv.v-conn
палем,
пал-ем-Ø
пале-ем-Ø
marking-TRANS-CVB
ad/no-deriv.v-adv
протоколым
протокол-ым
протокол-м
minutes-ACC
no-case
садак
садак
садак
all.the.same
pa
садак
сад-ак
сад-ак
garden-STR
no-enc
садак
сад-ак
саде-ак
that-STR
pr-enc
садак
са-да-к
са-да-ак
scythe-2PL-STR
no-poss-enc
возем...
воз-ем
воз-ем
cart-1SG
no-poss
возем...
воз-ем
возо-ем
write-1SG
vb2-pers
возем...
воз-ем-Ø
воз-ем-Ø
cart-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
возем...
воз-ем-Ø
воз-ем-Ø
cart-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
возем...
воз-ем-Ø
воз-ем-Ø
cart-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



1-1-2-73


Токтар тамакам пижыктыш...

Токтар
Токтар
токтар
slow-witted
ad
тамакам
***
***
***
***
пижыктыш...
пижыктыш
пижыктыш
stapler
no
пижыктыш...
пижыкты-ш-Ø
пижыкте-ш-Ø
hook-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пижыктыш...
пиж-ыкты-ш-Ø
пиж-ктЕ-ш-Ø
stick-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers



1-1-2-74


Канаш шинче.

Канаш
Кан-аш
кане-аш
rest-INF
vb2-inf
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn



1-1-2-75


Сакар шоналтыш: «Садем ярныш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
шоналтыш:
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
«Садем
Сад-ем
сад-ем
garden-1SG
no-poss
«Садем
Сад-ем
саде-ем
that-1SG
pr-poss
«Садем
Сад-ем-Ø
сад-ем-Ø
garden-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
«Садем
Сад-ем-Ø
саде-ем-Ø
that-TRANS-IMP.2SG
pr-deriv.v-mood.pers
«Садем
Сад-ем-Ø
сад-ем-Ø
garden-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
«Садем
Сад-ем-Ø
саде-ем-Ø
that-TRANS-CNG
pr-deriv.v-conn
«Садем
Сад-ем-Ø
сад-ем-Ø
garden-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
«Садем
Сад-ем-Ø
саде-ем-Ø
that-TRANS-CVB
pr-deriv.v-adv
ярныш.
ярны-ш-Ø
ярне-ш-Ø
become.tired-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ярныш.
ярны-ш-Ø
ярне-ш-Ø
believe-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-2-76


Ынде мӧҥгыш кайшаш».

Ынде
Ынде
ынде
now
av/pa
мӧҥгыш
мӧҥгыш
мӧҥгыш
home
av
мӧҥгыш
мӧҥгы-ш
мӧҥгӧ-ш
home-ILL
av/no/po-case
кайшаш».
***
***
***
***



The Mari Web Project is primarily based at the Department of Finno-Ugric Studies at the University of Vienna. The second stage of the project is being funded by the Kone Foundation: The Mari Web Project: Phase 2. Some of our work is carried out at the Institute of Finno-Ugric and Uralic Studies at the Ludwig Maximilian University of Munich.
Last update: 10 August 2023