Logowww.mari-language.com:
Main page » Corpus Tool » Элнет » 1-1-3

Corpus Tool Demo - Элнет - 1-1-3

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]


Сакар Мӱшыл корныш лекте.
Корнышто изи капан, кужу пунан имне вуйжым сакен шога.
Имньын улымжо йӧршеш кӧргыш пурен.
Йолжо дыр-дыр-дыр чытыра.
Терыште иктаж шым сорым пу уло.
Сорымжо — кугу огыл, изи огыл — икмарда улыт.
Тер воктен ӱдыр тыш-туш тошкыштеш: имньым покта, сапым шупшкеда, терым шӱкеда, но уке, имне ок тарване.
— Ой, юмыжат, ынде мом ыштем?
— ӱдыр шортын колтыш.
— Но, алаша!..
Неле огыл-ыс...
Но-о!..
Имне ик йолжым тарватыш, вес йолжым тарватыш, тер вер гычше ыш тарване.
Ӱдыр утларак ойгеште, имне вуйышко мийыш:
— Алаша, мо лийыч?..
Молан от кае?
Сакар ӱдыр деке лишеме, пычалжым пушеҥге воктен шогалтыш, имньым ниялткален ончыш, вара мане:
— Имнет чыҥ лийын, изиш кандараш кӱлеш.
Молан тунар чот поктенат?
— Чот поктен омыл...
Эр деч вара пукшалтын огыл.
Ачий, пу шуко кодын огыл, ик шым сорым веле кодын, мий, налын тол, мане да, мый тольым.
Пукшашыже шӱльӧ монь уке да, эртак шудо дене веле шога.
Шудыжат пеш сай огыл, вурганрак...
Сакар лаче гычше кинде курикам лукто, каткален, имньылан пукшыш.
— Пужым кушко наҥгает?
— Смола заводышко.
— Заводдаже кушто?
— Кужу куп дене.
Сакар але марте эртак имне воктене коляныш, ӱдырым ыш шеклане.
«Ме, ачий дене коктын, заводышто смолам шолтена» манмым колын, ӱдырым шкенжым тӱткын ончале.
Ӱдыр самырык, шарашинчан, заводышто илен, чурийже изиш шемемме семын лийын гынат, путырак чонеш пижше.
Капше яштката, ару.
Сакар ош тӱняште коло ий илен гынат, пайрем годым южгунам, ӱдыр-влак коклаште иктаж шалавуйым кучен, пижергым, кидшолым монь наледен гынат, тыгай ӱдырым ужмыжла ок чуч.
Кап-кылже веле огыл, йӱкшат пеш сылне, эре колыштмет веле шуэш.
— Ешыштыда ачат деч моло пӧръеҥ уке мо?
Кӱнчыла шӱдырышаш годым молан смола заводышто илет?
— Изи шольым уло да, тудо але заводышто ачийлан полышкален ок керт.
Адак тудо тунемаш коштеш.
— Тыйжат але кугуак отыл.
Тыланетше заводышто неле огыл мо?
— Покролан латкандаш ийым теменам, манеш авий.
Завод паша куштылгак огыл да, неле манын, мом ыштет, нужна еҥлан васартылаш ок логал.
Адак завод ышташ Лопнур поян Чужган Осып ончылгоч оксам пуэн.
— Тый, шӱжарем, кусо улат?
— Ме Аркамбал улына.
— Тыш шумеш завод ышташ коштыда?
— Оксам пуымыж годым Чужган кугыза заводшым Кужу куп деран ышташ шӱден, билетшымат тудак налын пуэн.
— Заводшым мыняр пайын ыштеда?
— Кандаш пайын.
Ме ачий дене коктын осьмушка пайым ыштена.
Тиде жапыште канен шогышо имне ваштареш кок терешке почела кудал толын шогальыч.
Ончыл терже рогозан.
Эҥертен шичше еҥже тулупым чиен.
Кучер оҥаште шинчышыже — Морко вел марий.
Шеҥгел терыштыже кумытын улыт.
Кучер оҥаште шинчышыже оралгыше йӱк дене кычкырале:
— Эй, марий, кораҥ!
— Шке кораҥ, тый яра улат, — вашмутым пуыш Сакар.
— Ах тый, пундыш тӱҥ, але ӱчашен шогет!
Кораҥ маньым гын, кораҥ!
От уж мо, кӧм наҥгаем!
Вилип Опанасычлан корным пу!
— Кеч-кӧм наҥгае, мыйын пашам уке.
Пундыш тӱҥ манметлан шканет пылыштӱҥетлан пуэм!
— Кӧлан?
Мыланем?
А не кочеш, шканет пуэм!
— йӱшӧ ямшык тер гычше тӧрштен волыш да Сакар ончык толын шогале.
Туге гынат, вигак Сакар дек пижаш аптраныш, смола завод гыч толшо ӱдырын имне вуйжым кучен, лумышкыла шупшыльо, муш сола дене имньым тучын колтыш.
Сакарым шкенжым пера гын, Сакарлан тынар нелын ок чуч ыле, ярныше имньым вичкыж муш сола дене перыме шӱмышкыжак витыш.
Сакар чытыдымын чот сырыш, шкенжым шке шиждыме лие, йӱшӧ ямшыкым шоягорем гыч кучен, тупуй савырен, кыдал деч ӱлычырак чумал колтыш.
Йӱшӧ ямшык корно вес веке кылтала миен возо:
— Караул, пуштеш!
Тидым ужын, шеҥгел терысе кок марий тӧрштен кынельыч, Сакар дек куржын тольыч.
Иктыже, кужуракше, Сакарым мушкынден колтыш.
Сакарын вӱр нылле градусыш шумеш ырен кайыш, кужу марийым уло кертмыжым улым гыч шуралтыш.
Марий лыдырген волен шинче.
Тидым ужын, вес лапкатарак марийже мӧҥгеш куржо.
Сакар тудым ыш покто, рогозан тереш кычкыме имне дек миен, имне вуйым лумышко шупшыльо; имне, тарванен, пуан тер деч кораҥын, ончыко кайыш.
Шеҥгел терысе марий-влак лумым келын эртышт.
Рогозан терыште шинчыше тулупан еҥ, Филипп Афанасьевич, нимомат ыш пелеште, лачак Сакарын тӱсшым курымеш мондыдымашын палаш шонымо гай ончен эртыш.
Сакар пычалжым нале, ӱдырлан каласыш:
— Имнетым покто!
Сакарын кучедалмыжым лӱдын-ӧрын ончен шогышо ӱдыр тидым колят, сапшым поген кучыш, шупшыльо, Сакар терым шеҥгеч шӱкале.
Имне тарваныш.
Сакар, ечыжым шупшын, тер почеш ошкыльо.
Сакарын каймыжым ужын, кыралтше еҥ-влак куатлемыч, мушкындым рӱзен кычкыральыч:
— Але верештат!
Сакар шеҥгекшат ыш ончал.
Ӱдырым Кужу куп тайылыш шумеш ужатен мийыш да тайыл вуеш ойырлыш:
— Лӱметым ом шинче, ынде мӱндыр огыл, тайыл почеш эркын кает...
— Пеш тау, изай, полшыметлан.
Иктаж гана мемнан веке миет гын, Микипыр Яшайым йодын пуро.
Мый Яшайын ӱдыржӧ улам.
Ӱдыр тер почеш ошкыльо.
Сакарат, ечыжым чиен, пӱнчерыш мунчалтен пурыш...
Сакар шке декше миен шумешке Аркамбал Яшайын ӱдыржӧ нерген шоныш.
Ӱдырын «изай» манме мутшо Сакарлан ала-молан сай ыш чуч гынат, «Микипыр Яшайым йодын пуро» манмыже ала-мом ӱшандарымыла чучо...



Admin login:

[Search]


1-1-3-1


Сакар Мӱшыл корныш лекте.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
Мӱшыл
Мӱшыл
мӱшыл
deep.hole
no
корныш
корны
корно
road-ILL
no-case
лекте.
лект
лект
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers




1-1-3-2


Корнышто изи капан, кужу пунан имне вуйжым сакен шога.

Корнышто
Корны-што
корно-штЕ
road-INE
no-case
изи
изи
изи
small
ad/no
капан,
капан
капан
with.a.body
ad
капан,
кап-ан
кап-ан
body-with
no-deriv.ad
кужу
кужу
кужу
long
ad
пунан
пунан
пунан
hairy
ad
пунан
пун-ан
пун-ан
hair-with
no-deriv.ad
пунан
пу-на
пу-на
wood-1PL-GEN
no-poss-case
имне
имн'е
имн'е
horse
no
вуйжым
вуй-жы
вуй-жЕ
head-3SG-ACC
no-poss-case
сакен
сак-ен
саке-ен
hang.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сакен
сак-ен
саке-ен
hang.up-CVB
vb2-adv
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог
шого
stand-3SG
vb2-pers




1-1-3-3


Имньын улымжо йӧршеш кӧргыш пурен.

Имньын
Имньы
имн'е
horse-GEN
no-case
улымжо
улым-жо
улым-жЕ
side-3SG
no-poss
улымжо
улы-жо
уло-жЕ
is-ACC-3SG
ad/no/vb-case-poss
йӧршеш
йӧршеш
йӧршеш
totally
av
йӧршеш
йӧрш-еш
йӧршӧ-еш
fitting-LAT
ad-case
кӧргыш
кӧргыш
кӧргыш
into
av/po
кӧргыш
кӧргы
кӧргӧ
inside-ILL
ad/no-case
пурен.
пур-ен
пуро-ен
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен.
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv




1-1-3-4


Йолжо дыр-дыр-дыр чытыра.

Йолжо
Йол-жо
йол-жЕ
foot-3SG
no-poss
дыр-дыр-дыр
дыр-дыр-дыр
дыр-дыр-дыр
[X]
de
чытыра.
чытыр
чытыре
shudder-3SG
vb2-pers




1-1-3-5


Терыште иктаж шым сорым пу уло.

Терыште
Тер-ыште
тер-штЕ
sled-INE
no-case
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
шым
Ø-ым
ы-ым
NEG-PST-1SG
vb-tense-pers
шым
шым
шым
seven
nm
сорым
сорым
сорым
block.of.wood
no
сорым
сор-ым
сор
many-ACC
ad/av-case
пу
пу
пу
wood
no
пу
пу
пуо
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу
пуо
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу
пуо
give-CNG
vb2-conn
пу
пу
пуо
blow-CNG
vb2-conn
уло.
уло
уло
is
ad/no/vb




1-1-3-6


Сорымжо — кугу огыл, изи огыл — икмарда улыт.

Сорымжо —
Сорым-жо
сорым-жЕ
block.of.wood-3SG
no-poss
Сорымжо —
Сор-ым-жо
сор-жЕ
many-ACC-3SG
ad/av-case-poss
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
огыл,
ог-ыл
ог-ул
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
изи
изи
изи
small
ad/no
огыл —
ог-ыл
ог-ул
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
икмарда
икмарда
икмарда
average
ad/av/no
улыт.
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers




1-1-3-7


Тер воктен ӱдыр тыш-туш тошкыштеш: имньым покта, сапым шупшкеда, терым шӱкеда, но уке, имне ок тарване.

Тер
Тер
тер
sled
no
воктен
воктен
воктен
beside
av/po
воктен
вокт-ен
вокто-ен
strip.bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
воктен
вокт-ен
вокто-ен
strip.bark-CVB
vb2-adv
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
тыш-туш
тыш-туш
тыш-туш
back.and.forth
av/pr
тошкыштеш:
тошкышт-еш
тошкышт-еш
shift.one's.feet-3SG
vb1-pers
имньым
имн'ьы
имн'е
horse-ACC
no-case
покта,
покт
покто
drive-3SG
vb2-pers
сапым
сап-ым
сап
reins-ACC
no-case
сапым
сап-ым
сап
[X]-ACC
no-case
шупшкеда,
шупшкед
шупшкеде
pull-3SG
vb2-pers
терым
тер-ым
тер
sled-ACC
no-case
шӱкеда,
шӱкед
шӱкеде
push-3SG
vb2-pers
шӱкеда,
шӱк-еда
шӱкӧ-еда
push-2PL
vb2-pers
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
уке,
уке
уке
no
ad/no/pa
имне
имн'е
имн'е
horse
no
ок
ок
ок
NEG-3SG
vb-pers
тарване.
тарване
тарване
move-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тарване.
тарване
тарване
move-CNG
vb2-conn




1-1-3-8


— Ой, юмыжат, ынде мом ыштем?

Ой,
Ой
ой
opinion
no
Ой,
Ой
ой
oh
in
Ой,
Ой
ойо
fast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой
ойо
fear-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой
ойо
fast-CNG
vb2-conn
Ой,
Ой
ойо
fear-CNG
vb2-conn
юмыжат,
юмы-ат
юмо-жЕ-ат
god-3SG-and
in/no-poss-enc
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо
мо
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ыштем?
ышт-ем
ыште-ем
do-1SG
vb2-pers




1-1-3-9


— ӱдыр шортын колтыш.

ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
шортын
шорт-ын
шорт
shorts-GEN
no-case
шортын
шорт-ын
шорт
lamentation-GEN
no-case
шортын
шорт-ын
шорт
cry-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шортын
шорт-ын
шорт
cry-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты
колто
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-1-3-10


— Но, алаша!..

Но,
Но
но
but
co/no/pa
Но,
Но
но
gee.up
in
алаша!..
алаша
алаша
gelding
no




1-1-3-11


Неле огыл-ыс...

Неле
Неле
неле
heavy
ad/no
Неле
Нел-'е
нел
swallow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
огыл-ыс...
ог-ыл-ыс
ог-ул
NEG-3SG-be-CNG-STR
vb-pers-vb-conn-enc




1-1-3-12


Но-о!..

Но-о!..
Но-о
ноо
butoh
co/no/pain
Но-о!..
Но-о
ноо
gee.upoh
inin




1-1-3-13


Имне ик йолжым тарватыш, вес йолжым тарватыш, тер вер гычше ыш тарване.

Имне
Имне
имне
horse
no
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
йолжым
йол-жы
йол-жЕ
foot-3SG-ACC
no-poss-case
тарватыш,
тарваты
тарвате
move-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вес
вес
вес
different
ad/pr
йолжым
йол-жы
йол-жЕ
foot-3SG-ACC
no-poss-case
тарватыш,
тарваты
тарвате
move-PST1-3SG
vb2-tense-pers
тер
тер
тер
sled
no
вер
вер
вер
place
no
гычше
гыч-ше
гыч-жЕ
from-3SG
po-poss
ыш
ы
ы
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
тарване.
тарване
тарване
move-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тарване.
тарване
тарване
move-CNG
vb2-conn




1-1-3-14


Ӱдыр утларак ойгеште, имне вуйышко мийыш:

Ӱдыр
Ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
Ӱдыр
Ӱдыр
Ӱдыр
Virgo
no
утларак
утларак
утларак
more
av
утларак
утла-рак
утла-рак
more-COMP
av/po-deg
утларак
утл-рак
утло-рак
escape-3SG-COMP
vb2-pers-deg
ойгеште,
ойгешт
ойгешт
grow.sad-PST1.3SG
vb1-tense.pers
имне
имн'е
имн'е
horse
no
вуйышко
вуй-ышко
вуй-шкЕ
head-ILL
no-case
мийыш:
мийы
мие
come-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-1-3-15


— Алаша, мо лийыч?..

Алаша,
Алаша
алаша
gelding
no
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
лийыч?..
лий-ыч
лий-ыч
be-PST1.2SG
vb1-tense.pers
лийыч?..
лий-ыч
лий-ыч
be-PST1.3PL
vb1-tense.pers




1-1-3-16


Молан от кае?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла
мо-ла
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
от
о
о
NEG-2SG
vb-pers
кае?
кае
кае
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кае?
кае
кае
go-CNG
vb2-conn




1-1-3-17


Сакар ӱдыр деке лишеме, пычалжым пушеҥге воктен шогалтыш, имньым ниялткален ончыш, вара мане:

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
деке
деке
деке
to
po
лишеме,
лишем
лишем
go.closer.to-PST1.3SG
vb1-tense.pers
пычалжым
пычал-жы
пычал-жЕ
gun-3SG-ACC
no-poss-case
пушеҥге
пушеҥге
пушеҥге
tree
no
воктен
воктен
воктен
beside
av/po
воктен
вокт-ен
вокто-ен
strip.bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
воктен
вокт-ен
вокто-ен
strip.bark-CVB
vb2-adv
шогалтыш,
шогалтыш
шогалтыш
[X]
no
шогалтыш,
шогалты
шогалте
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
имньым
имн'ьы
имн'е
horse-ACC
no-case
ниялткален
ниялткален
ниялткален
feeling
av
ниялткален
ниялткал-ен
ниялткале-ен
stroke-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ниялткален
ниялткал-ен
ниялткале-ен
stroke-CVB
vb2-adv
ончыш,
ончы
ончо
look-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар
варе
mix-3SG
vb2-pers
мане:
ман-'е
ман
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers




1-1-3-18


— Имнет чыҥ лийын, изиш кандараш кӱлеш.

Имнет
Имн[ь]-ет
имн'е-ет
horse-2SG
no-poss
чыҥ
чыҥ
чыҥ
[X]
av
лийын,
лийын
лийын
as.a
po
лийын,
лий-ын
лий
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын,
лий-ын
лий
be-CVB
vb1-adv
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи
изи
small-ILL
ad/no-case
кандараш
кандар-аш
кандаре-аш
give.a.break-INF
vb2-inf
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers




1-1-3-19


Молан тунар чот поктенат?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла
мо-ла
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
тунар
тунар
тунар
so.much
av
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
поктенат?
покт-ен-ат
покто-ен-ат
drive-PST2-2SG
vb2-tense-pers
поктенат?
покт-ена
покто-ена-ат
drive-1PL-and
vb2-pers-enc
поктенат?
покт-ен-ат
покто-ен-ат
drive-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
поктенат?
покт-ен-ат
покто-ен-ат
drive-CVB-and
vb2-adv-enc




1-1-3-20


— Чот поктен омыл...

Чот
Чот
чот
very
av
Чот
Чот
чот
number
no
поктен
покт-ен
покто-ен
drive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
поктен
покт-ен
покто-ен
drive-CVB
vb2-adv
омыл...
о-ыл
о-ул
NEG-1SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn




1-1-3-21


Эр деч вара пукшалтын огыл.

Эр
Эр
эр
morning
ad/av/no
деч
деч
деч
from
po
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар
варе
mix-3SG
vb2-pers
пукшалтын
пукшалт-ын
пукшалт
be.fed-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пукшалтын
пукшалт-ын
пукшалт
be.fed-CVB
vb1-adv
пукшалтын
пукш-алт-ын
пукшо-алт
feed-REF-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
пукшалтын
пукш-алт-ын
пукшо-алт
feed-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv
огыл.
ог-ыл
ог-ул
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn




1-1-3-22


Ачий, пу шуко кодын огыл, ик шым сорым веле кодын, мий, налын тол, мане да, мый тольым.

Ачий,
Ачий
ачий
father
no
пу
пу
пу
wood
no
пу
пу
пуо
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу
пуо
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу
пуо
give-CNG
vb2-conn
пу
пу
пуо
blow-CNG
vb2-conn
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
кодын
кодын
кодын
with.delay
av
кодын
код-ын
код
code-GEN
no-case
кодын
код-ын
код
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кодын
код-ын
код
stay-CVB
vb1-adv
огыл,
ог-ыл
ог-ул
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
шым
Ø-ым
ы-ым
NEG-PST-1SG
vb-tense-pers
шым
шым
шым
seven
nm
сорым
сорым
сорым
block.of.wood
no
сорым
сор-ым
сор
many-ACC
ad/av-case
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле
веле
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле
веле
spill-CNG
vb2-conn
кодын,
кодын
кодын
with.delay
av
кодын,
код-ын
код
code-GEN
no-case
кодын,
код-ын
код
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кодын,
код-ын
код
stay-CVB
vb1-adv
мий,
мий
мие
come-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мий,
мий
мие
come-CNG
vb2-conn
налын
нал-ын
нал
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал
take-CVB
vb1-adv
тол,
тол
тол
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тол,
тол
тол
come-CNG
vb1-conn
тол,
тол
тол
come-CVB
vb1-adv
мане
ман-'е
ман
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
мый
мый
мый
1SG
pr
тольым.
толь-ым
толь
tarred.roofing.paper-ACC
no-case
тольым.
тол-ьым
тол-ым
come-PST1.1SG
vb1-tense.pers




1-1-3-23


Пукшашыже шӱльӧ монь уке да, эртак шудо дене веле шога.

Пукшашыже
Пукш-аш-ыже
пукшо-аш-жЕ
feed-INF-3SG
vb2-inf-poss
шӱльӧ
шӱльӧ
шӱльӧ
oats
no
монь
монь
монь
and.the.like
pa
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
эртак
эртак
эртак
always
av
эртак
эрт
эрте-ак
pass-3SG-STR
vb2-pers-enc
эртак
эрт-ак
эрте-ак
pass-CNG-STR
vb2-conn-enc
шудо
шудо
шудо
grass
no
дене
дене
дене
with
po
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле
веле
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле
веле
spill-CNG
vb2-conn
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог
шого
stand-3SG
vb2-pers




1-1-3-24


Шудыжат пеш сай огыл, вурганрак...

Шудыжат
Шуды-ат
шудо-жЕ-ат
grass-3SG-and
no-poss-enc
пеш
пеш
пеш
very
av
сай
сай
сай
good
ad/av
огыл,
ог-ыл
ог-ул
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
вурганрак...
вург-ан-рак
вурго-ан-рак
stem-with-COMP
no-deriv.ad-deg




1-1-3-25


Сакар лаче гычше кинде курикам лукто, каткален, имньылан пукшыш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
лаче
лаче
лаче
basket
no
лаче
лаче
лаче
roller
no
гычше
гыч-ше
гыч-жЕ
from-3SG
po-poss
кинде
кинде
кинде
bread
no
курикам
курика
курика
heel.of.a.loaf-ACC
no-case
курикам
курика
курика-ем
heel.of.a.loaf-1SG
no-poss
курикам
курика
курика-ем
heel.of.a.loaf-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
курикам
курика
курика-ем
heel.of.a.loaf-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
курикам
курика
курика-ем
heel.of.a.loaf-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
лукто,
лукт
лукт
lead.out-PST1.3SG
vb1-tense.pers
каткален,
каткал-ен
каткале-ен
break-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каткален,
каткал-ен
каткале-ен
break-CVB
vb2-adv
имньылан
имн'ьы-лан
имн'е-лан
horse-DAT
no-case
имньылан
имн'ьы-ла
имн'е-ла
horse-PL-GEN
no-num-case
пукшыш.
пукш-ыш
пукш
allowance-ILL
no-case
пукшыш.
пукшы
пукшо
feed-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-1-3-26


— Пужым кушко наҥгает?

Пужым
Пу-жы
пу-жЕ
wood-3SG-ACC
no-poss-case
кушко
кушко
кушко
where
av/pr
кушко
куш-ко
куш-шкЕ
where-ILL
av/co/pr-case
кушко
кушк
кушк
grow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
наҥгает?
наҥга[й]-ет
наҥгае-ет
take-2SG
vb2-pers




1-1-3-27


— Смола заводышко.

Смола
Смола
смола
pitch
no
заводышко.
завод-ышко
завод-шкЕ
factory-ILL
no-case




1-1-3-28


— Заводдаже кушто?

Заводдаже
Завод-да-же
завод-да-жЕ
factory-2PL-3SG
no-poss-poss
кушто?
кушто
кушто
where
av/co/pr
кушто?
куш-то
куш-штЕ
where-INE
av/co/pr-case
кушто?
кушто
кушто
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто?
кушто
кушто
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто?
кушто
кушто
grow-CNG
vb2-conn
кушто?
кушто
кушто
dance-CNG
vb2-conn




1-1-3-29


— Кужу куп дене.

Кужу
Кужу
кужу
long
ad
куп
куп
куп
swamp
no
дене.
дене
дене
with
po




1-1-3-30


Сакар але марте эртак имне воктене коляныш, ӱдырым ыш шеклане.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але
але
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але
але
soften.bast-CNG
vb2-conn
марте
марте
марте
up.to
po
эртак
эртак
эртак
always
av
эртак
эрт
эрте-ак
pass-3SG-STR
vb2-pers-enc
эртак
эрт-ак
эрте-ак
pass-CNG-STR
vb2-conn-enc
имне
имн'е
имн'е
horse
no
воктене
воктене
воктене
beside
av/po
коляныш,
коляны
коляне
worry-PST1-3SG
vb2-tense-pers
коляныш,
коля-ыш
коля-ан
mouse-with-ILL
no-deriv.ad-case
коляныш,
коля-ыш
коля
mouse-GEN-ILL
no-case-case
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр
daughter-ACC
no-case
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр
Virgo-ACC
no-case
ыш
ы
ы
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
шеклане.
шеклане
шеклане
look.after-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шеклане.
шеклане
шеклане
look.after-CNG
vb2-conn




1-1-3-31


«Ме, ачий дене коктын, заводышто смолам шолтена» манмым колын, ӱдырым шкенжым тӱткын ончале.

«Ме,
ме
ме
1PL
pr
ачий
ачий
ачий
father
no
дене
дене
дене
with
po
коктын,
коктын
коктын
as.a.pair
av
заводышто
завод-ышто
завод-штЕ
factory-INE
no-case
смолам
смола
смола
pitch-ACC
no-case
смолам
смола
смола-ем
pitch-1SG
no-poss
смолам
смола
смола-ем
pitch-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
смолам
смола
смола-ем
pitch-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
смолам
смола
смола-ем
pitch-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
шолтена»
шолт-ена
шолто-ена
boil-1PL
vb2-pers
манмым
ман-мы
ман-мЕ
say-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
колын,
кол-ын
кол
fish-GEN
no-case
колын,
кол-ын
кол
Pisces-GEN
no-case
колын,
колы
коло
twenty-GEN
nm-case
колын,
кол-ын
кол
hear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
колын,
кол-ын
кол
hear-CVB
vb1-adv
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр
daughter-ACC
no-case
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр
Virgo-ACC
no-case
шкенжым
шкен-жы
шке-жЕ
REFL-3SG-ACC
pr-poss-case
шкенжым
шкен-жы
шкен-жЕ
private-3SG-ACC
ad-poss-case
шкенжым
шке-жы
шке-жЕ
REFL-GEN-3SG-ACC
pr-case-poss-case
тӱткын
тӱткын
тӱткын
intently
av
тӱткын
тӱткы
тӱткӧ
fixed-GEN
ad/no-case
ончале.
ончал-'е
ончал
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers




1-1-3-32


Ӱдыр самырык, шарашинчан, заводышто илен, чурийже изиш шемемме семын лийын гынат, путырак чонеш пижше.

Ӱдыр
Ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
Ӱдыр
Ӱдыр
Ӱдыр
Virgo
no
самырык,
самырык
самырык
young
ad/no
шарашинчан,
***
***
***
***
заводышто
завод-ышто
завод-штЕ
factory-INE
no-case
илен,
ил'е
ил'е
damp-GEN
ad-case
илен,
ил-ен
иле-ен
live-PST2-3SG
vb2-tense-pers
илен,
ил-ен
иле-ен
live-CVB
vb2-adv
чурийже
чурий-же
чурий-жЕ
face-3SG
no-poss
чурийже
чурий-же
чурие-жЕ
be.tormented-CNG-3SG
vb2-conn-poss
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи
изи
small-ILL
ad/no-case
шемемме
шемем-ме
шемем-мЕ
turn.black-PTCP.PASS
vb1-ad
шемемме
шем-ем-ме
шем-ем-мЕ
black-TRANS-PTCP.PASS
ad-deriv.v-ad
шемемме
шем-ем-ме
шеме-ем-мЕ
black-TRANS-PTCP.PASS
ad/no-deriv.v-ad
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем
sense-GEN
no-case
лийын
лийын
лийын
as.a
po
лийын
лий-ын
лий
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын
лий-ын
лий
be-CVB
vb1-adv
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
путырак
путырак
путырак
very
av
чонеш
чон-еш
чон-еш
soul-LAT
no-case
пижше.
пижше
пижше
sticky
ad
пижше.
пиж-ше
пиж-шЕ
stick-PTCP.ACT
vb1-ad
пижше.
пиж-ше
пиж-жЕ
mitten-3SG
no-poss
пижше.
пиж-ше
пиж-жЕ
stick-IMP.3SG
vb1-mood.pers
пижше.
пиж-ше
пиж-жЕ
stick-CNG-3SG
vb1-conn-poss
пижше.
пиж-ше
пиж-жЕ
stick-CVB-3SG
vb1-adv-poss




1-1-3-33


Капше яштката, ару.

Капше
Кап-ше
кап-жЕ
body-3SG
no-poss
яштката,
***
***
***
***
ару.
ару
ару
clean
ad




1-1-3-34


Сакар ош тӱняште коло ий илен гынат, пайрем годым южгунам, ӱдыр-влак коклаште иктаж шалавуйым кучен, пижергым, кидшолым монь наледен гынат, тыгай ӱдырым ужмыжла ок чуч.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ош
ош
ош
white
ad
тӱняште
тӱня-ште
тӱня-штЕ
world-INE
no-case
коло
коло
коло
twenty
nm
коло
коло
коло
die-IMP.2SG
vb2-mood.pers
коло
коло
коло
die-CNG
vb2-conn
ий
ий
ий
year
no
ий
ий
ий
ice
no
ий
ий
ий
chisel
no
ий
ий
ий
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ий
ий
ий
swim-CNG
vb1-conn
ий
ий
ий
swim-CVB
vb1-adv
илен
ил'е
ил'е
damp-GEN
ad-case
илен
ил-ен
иле-ен
live-PST2-3SG
vb2-tense-pers
илен
ил-ен
иле-ен
live-CVB
vb2-adv
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
пайрем
пайрем
пайрем
holiday
no
годым
годым
годым
during
po
южгунам,
южгунам
южгунам
occasionally
av/pr
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
daughter-PL
no-num
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
Virgo-PL
no-num
коклаште
коклаште
коклаште
in
av/po
коклаште
кокла-ште
кокла-штЕ
distance-INE
ad/no-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
cook-PL-INE
no-num-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
two-PL-INE
nm-num-case
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
шалавуйым
шалавуй-ым
шалавуй
shaggy-haired.person-ACC
no-case
кучен,
куч-ен
кучо-ен
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен,
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
пижергым,
пижергы
пижерге
mitten-ACC
no-case
кидшолым
кидшол-ым
кидшол
bracelet-ACC
no-case
монь
монь
монь
and.the.like
pa
наледен
налед-ен
наледе-ен
take-PST2-3SG
vb2-tense-pers
наледен
налед-ен
наледе-ен
take-CVB
vb2-adv
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр
daughter-ACC
no-case
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр
Virgo-ACC
no-case
ужмыжла
уж-мыжла
уж-мыжла
see-INF.FUT.3SG
vb1-inf.pers
ужмыжла
ужмы-ла
ужмо-жЕ-ла
seen-3SG-COMP
ad-poss-case
ужмыжла
ужмы-ла
ужмо-жЕ-ла
seen-3SG-PL
ad-poss-num
ужмыжла
ужмы-ла
ужмо-жЕ-ла
seen-3SG-STR
ad-poss-enc
ужмыжла
уж-мы-ла
уж-мЕ-жЕ-ла
see-PTCP.PASS-3SG-COMP
vb1-ad-poss-case
ужмыжла
уж-мы-ла
уж-мЕ-жЕ-ла
see-PTCP.PASS-3SG-PL
vb1-ad-poss-num
ужмыжла
уж-мы-ла
уж-мЕ-жЕ-ла
see-PTCP.PASS-3SG-STR
vb1-ad-poss-enc
ок
ок
ок
NEG-3SG
vb-pers
чуч.
чуч
чуч
just.a.little
av
чуч.
чуч
чуч
[X]
de
чуч.
чуч
чуч
seem-IMP.2SG
vb1-mood.pers
чуч.
чуч
чуч
seem-CNG
vb1-conn
чуч.
чуч
чуч
seem-CVB
vb1-adv




1-1-3-35


Кап-кылже веле огыл, йӱкшат пеш сылне, эре колыштмет веле шуэш.

Кап-кылже
Кап-кыл-же
капкыл-жЕ
bodystring-3SG
nono-poss
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле
веле
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле
веле
spill-CNG
vb2-conn
огыл,
ог-ыл
ог-ул
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
йӱкшат
йӱкш-ат
йӱкшӧ-ат
cool.down-3PL
vb2-pers
йӱкшат
йӱкш
йӱкшӧ-ат
cool.down-3SG-and
vb2-pers-enc
йӱкшат
йӱк-ат
йӱк-жЕ-ат
voice-3SG-and
no-poss-enc
йӱкшат
йӱкш-ат
йӱкшӧ-ат
cool.down-CNG-and
vb2-conn-enc
пеш
пеш
пеш
very
av
сылне,
сылне
сылне
beautiful
ad
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
колыштмет
колыштм-ет
колыштмо-ет
hearing-2SG
ad-poss
колыштмет
колышт-ет
колышт-мЕ-ет
listen-PTCP.PASS-2SG
vb1-ad-poss
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле
веле
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле
веле
spill-CNG
vb2-conn
шуэш.
шуэ
шуэ
thin-ILL
ad-case
шуэш.
шуэ
шуэ
anthill-ILL
no-case
шуэш.
шуэ
шуэ-еш
thin-LAT
ad-case
шуэш.
шуэ
шуэ-еш
anthill-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
bran-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
bristle-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
eye-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
spring.water-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
reach-3SG
vb1-pers
шуэш.
шу-эш
шу-еш
ferment-3SG
vb1-pers
шуэш.
шу-эш
шу-еш
whittle-3SG
vb1-pers




1-1-3-36


— Ешыштыда ачат деч моло пӧръеҥ уке мо?

Ешыштыда
Еш-ышты-да
еш-штЕ-да
family-INE-2PL
no-case-poss
ачат
ача
ача-ет
father-2SG
no-poss
ачат
ача
ача-ат
father-and
no-enc
деч
деч
деч
from
po
моло
моло
моло
other
no/pr
пӧръеҥ
пӧръеҥ
пӧръеҥ
man
no
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr




1-1-3-37


Кӱнчыла шӱдырышаш годым молан смола заводышто илет?

Кӱнчыла
Кӱнчыла
кӱнчыла
yarn
no
Кӱнчыла
Кӱнчы-ла
кӱнчӧ-ла
dig-CNG-STR
vb2-conn-enc
шӱдырышаш
шӱдыры-шаш
шӱдырӧ-шаш
drag-PTCP.FUT
vb2-ad
шӱдырышаш
шӱдыры-шаш
шӱдырӧ-шаш
spin-PTCP.FUT
vb2-ad
годым
годым
годым
during
po
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла
мо-ла
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
смола
смола
смола
pitch
no
заводышто
завод-ышто
завод-штЕ
factory-INE
no-case
илет?
ил'е
ил'е-ет
damp-2SG
ad-poss
илет?
ил-ет
иле-ет
live-2SG
vb2-pers




1-1-3-38


— Изи шольым уло да, тудо але заводышто ачийлан полышкален ок керт.

Изи
Изи
изи
small
ad/no
шольым
шольым
шольым
my.little.brother
no
шольым
шольы
шольо
little.brother-ACC
no-case
шольым
шол-ьым
шол-ым
boil-PST1.1SG
vb1-tense.pers
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але
але
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але
але
soften.bast-CNG
vb2-conn
заводышто
завод-ышто
завод-штЕ
factory-INE
no-case
ачийлан
ачий-лан
ачий-лан
father-DAT
no-case
ачийлан
ачий-ла
ачий-ла
father-PL-GEN
no-num-case
полышкален
полышкал-ен
полышкале-ен
help-PST2-3SG
vb2-tense-pers
полышкален
полышкал-ен
полышкале-ен
help-CVB
vb2-adv
ок
ок
ок
NEG-3SG
vb-pers
керт.
керт
керт
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт
керт
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт
керт
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт
керт
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт
керт
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт
керт
swaddle-CVB
vb1-adv




1-1-3-39


Адак тудо тунемаш коштеш.

Адак
Адак
адак
again
av
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
тунемаш
тунем-аш
тунем-аш
learn-INF
vb1-inf
коштеш.
кошт-еш
кошт-еш
go-3SG
vb1-pers




1-1-3-40


— Тыйжат але кугуак отыл.

Тыйжат
тый-ат
тый-жЕ-ат
2SG-3SG-and
pr-poss-enc
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але
але
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але
але
soften.bast-CNG
vb2-conn
кугуак
кугу-ак
кугу-ак
big-STR
ad/no-enc
отыл.
о-ыл
о-ул
NEG-2SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
отыл.
отыл
отыл
stubble
no




1-1-3-41


Тыланетше заводышто неле огыл мо?

Тыланетше
ты-лан-ет-ше
тый-лан-ет-жЕ
2SG-DAT-2SG-3SG
pr-case-poss-poss
Тыланетше
Тылан-ет-ше
тылан-ет-жЕ
wish-2SG-3SG
no-poss-poss
Тыланетше
Тылан-ет-ше
тылане-ет-жЕ
wish-2SG-3SG
vb2-pers-poss
Тыланетше
Тыл-ан-ет-ше
тыл-ан-ет-жЕ
rear-with-2SG-3SG
no-deriv.ad-poss-poss
заводышто
завод-ышто
завод-штЕ
factory-INE
no-case
неле
неле
неле
heavy
ad/no
неле
нел-'е
нел
swallow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
огыл
ог-ыл
ог-ул
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr




1-1-3-42


— Покролан латкандаш ийым теменам, манеш авий.

Покролан
Покро-лан
покро-лан
corncockle-DAT
no-case
Покролан
Покро-лан
покро-лан
Pokrov-DAT
no-case
Покролан
Покро-ла
покро-ла
corncockle-PL-GEN
no-num-case
Покролан
Покро-ла
покро-ла
Pokrov-PL-GEN
no-num-case
латкандаш
латкандаш
латкандаш
eighteen
nm
ийым
ий-ым
ий
year-ACC
no-case
ийым
ий-ым
ий
ice-ACC
no-case
ийым
ий-ым
ий
chisel-ACC
no-case
ийым
ий-ым
ий-ым
swim-PST1.1SG
vb1-tense.pers
теменам,
тем-ен-ам
теме-ен-ам
fill-PST2-1SG
vb2-tense-pers
теменам,
те-ен-ам
те-ем-ен-ам
2PL-TRANS-PST2-1SG
pr-deriv.v-tense-pers
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
авий.
авий
авий
mother
no




1-1-3-43


Завод паша куштылгак огыл да, неле манын, мом ыштет, нужна еҥлан васартылаш ок логал.

Завод
Завод
завод
factory
no
паша
паша
паша
work
no
куштылгак
куштылг-ак
куштылго-ак
light-STR
ad/no-enc
огыл
ог-ыл
ог-ул
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
неле
неле
неле
heavy
ad/no
неле
нел-'е
нел
swallow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
манын,
манын
манын
that
co
манын,
ман-ын
ман
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын,
ман-ын
ман
say-CVB
vb1-adv
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо
мо
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ыштет,
ышт-ет
ыште-ет
do-2SG
vb2-pers
нужна
нужна
нужна
poor
ad/no
нужна
нуж-на
нуж-на
nettle-1PL
no-poss
нужна
нуж-на
нуж-на
pike-1PL
no-poss
еҥлан
еҥ-лан
еҥ-лан
person-DAT
ad/no-case
еҥлан
еҥ-ла
еҥ-ла
person-PL-GEN
ad/no-num-case
васартылаш
васартыл-аш
васартыл-аш
be.picky-INF
vb1-inf
ок
ок
ок
NEG-3SG
vb-pers
логал.
логал
логал
touch-IMP.2SG
vb1-mood.pers
логал.
логал
логал
touch-CNG
vb1-conn
логал.
логал
логал
touch-CVB
vb1-adv




1-1-3-44


Адак завод ышташ Лопнур поян Чужган Осып ончылгоч оксам пуэн.

Адак
Адак
адак
again
av
завод
завод
завод
factory
no
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
Лопнур
Лопнур
Лопнур
Lopnur
na
поян
поян
поян
rich
ad/av/no
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга
чужга
coarse-GEN
ad-case
Осып
Осып
Осып
Osyp
na
ончылгоч
ончылгоч
ончылгоч
beforehand
av
оксам
окса
окса
money-ACC
no-case
оксам
окса
окса-ем
money-1SG
no-poss
оксам
окса
окса-ем
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
оксам
окса
окса-ем
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
оксам
окса
окса-ем
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv




1-1-3-45


— Тый, шӱжарем, кусо улат?

Тый,
тый
тый
2SG
pr
шӱжарем,
шӱжарем
шӱжарем
[X]
no
шӱжарем,
шӱжар-ем
шӱжар-ем
younger.sister-1SG
no-poss
шӱжарем,
шӱжар-ем
шӱжар-ем
younger.sister-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
шӱжарем,
шӱжар-ем
шӱжар-ем
younger.sister-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
шӱжарем,
шӱжар-ем
шӱжар-ем
younger.sister-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кусо
кусо
кусо
from.where
ad/pr
улат?
ула
ула-ет
cart-2SG
no-poss
улат?
ула
ула-ат
cart-and
no-enc
улат?
ул-ат
уло-ат
is-and
ad/no/vb-enc
улат?
ул-ат
ул-ат
be-2SG
vb1-pers
улат?
у-ла
у-ла-ет
new-COMP-2SG
ad/no-case-poss
улат?
у-ла
у-ла-ет
new-PL-2SG
ad/no-num-poss
улат?
у-ла
у-ла-ат
new-COMP-and
ad/no-case-enc
улат?
у-ла
у-ла-ат
new-PL-and
ad/no-num-enc
улат?
ул-ат
ул-ат
be-CNG-and
vb1-conn-enc
улат?
ул-ат
ул-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc




1-1-3-46


— Ме Аркамбал улына.

Ме
ме
ме
1PL
pr
Аркамбал
Аркамбал
аркамбал
hill
no
улына.
улы-на
уло-на
is-1PL
ad/no/vb-poss
улына.
ул-ына
ул-на
be-1PL
vb1-pers




1-1-3-47


— Тыш шумеш завод ышташ коштыда?

Тыш
Тыш
тыш
here
av/pr
шумеш
шумеш
шумеш
to
po
шумеш
шум-еш
шум-еш
tire-3SG
vb1-pers
шумеш
шу-меш
шу-меш
reach-CVB.FUT
vb1-adv
шумеш
шу-меш
шу-меш
ferment-CVB.FUT
vb1-adv
шумеш
шу-меш
шу-меш
whittle-CVB.FUT
vb1-adv
шумеш
шу-еш
шу-мЕ-еш
reach-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
шумеш
шу-еш
шу-мЕ-еш
ferment-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
шумеш
шу-еш
шу-мЕ-еш
whittle-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
завод
завод
завод
factory
no
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
коштыда?
кошт-ыда
кошт-да
go-2PL
vb1-pers




1-1-3-48


— Оксам пуымыж годым Чужган кугыза заводшым Кужу куп деран ышташ шӱден, билетшымат тудак налын пуэн.

Оксам
Окса
окса
money-ACC
no-case
Оксам
Окса
окса-ем
money-1SG
no-poss
Оксам
Окса
окса-ем
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Оксам
Окса
окса-ем
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Оксам
Окса
окса-ем
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пуымыж
пуымы
пуымо-жЕ
given-3SG
ad-poss
пуымыж
пуы-мы
пуо-мЕ-жЕ
give-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
пуымыж
пуы-мы
пуо-мЕ-жЕ
blow-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга
чужга
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
заводшым
завод-шы
завод-жЕ
factory-3SG-ACC
no-poss-case
Кужу
Кужу
кужу
long
ad
куп
куп
куп
swamp
no
деран
деран
деран
at
po
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
шӱден,
шӱд-ен
шӱдӧ-ен
order-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шӱден,
шӱд-ен
шӱдӧ-ен
order-CVB
vb2-adv
билетшымат
билет-шы-ат
билет-жЕ-ат
ticket-3SG-ACC-and
no-poss-case-enc
тудак
тудо-ак
тудо-ак
3SG-STR
pr-enc
тудак
ту-да
ту-да-ак
that-2PL-STR
pr-poss-enc
тудак
ту-да
ту-да-ак
gland-2PL-STR
no-poss-enc
тудак
ту-да
ту-да-ак
banner-2PL-STR
no-poss-enc
налын
нал-ын
нал
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал
take-CVB
vb1-adv
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv




1-1-3-49


— Заводшым мыняр пайын ыштеда?

Заводшым
Завод-шы
завод-жЕ
factory-3SG-ACC
no-poss-case
мыняр
мыняр
мыняр
how.many
av/co/pr
пайын
пайын
пайын
in.shares
av
пайын
пай-ын
пай
share-GEN
no-case
пайын
пай-ын
пай
fried.meat-GEN
no-case
ыштеда?
ыштед
ыштеде
do-3SG
vb2-pers
ыштеда?
ышт-еда
ыште-еда
do-2PL
vb2-pers




1-1-3-50


— Кандаш пайын.

Кандаш
Кандаш
кандаш
eight
nm
пайын.
пайын
пайын
in.shares
av
пайын.
пай-ын
пай
share-GEN
no-case
пайын.
пай-ын
пай
fried.meat-GEN
no-case




1-1-3-51


Ме ачий дене коктын осьмушка пайым ыштена.

Ме
ме
ме
1PL
pr
ачий
ачий
ачий
father
no
дене
дене
дене
with
po
коктын
коктын
коктын
as.a.pair
av
осьмушка
***
***
***
***
пайым
пай-ым
пай
share-ACC
no-case
пайым
пай-ым
пай
fried.meat-ACC
no-case
ыштена.
ышт-ена
ыште-ена
do-1PL
vb2-pers




1-1-3-52


Тиде жапыште канен шогышо имне ваштареш кок терешке почела кудал толын шогальыч.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде
тиде
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде
тиде
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
канен
кан-ен
кане-ен
rest-PST2-3SG
vb2-tense-pers
канен
кан-ен
кане-ен
rest-CVB
vb2-adv
шогышо
шогышо
шогышо
standing
no
шогышо
шогы-шо
шого-шЕ
stand-PTCP.ACT
vb2-ad
имне
имн'е
имн'е
horse
no
ваштареш
ваштареш
ваштареш
toward
ad/av/po
ваштареш
ваштар-еш
ваштар-еш
maple-LAT
no-case
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
терешке
терешке
терешке
driver
no
почела
почела
почела
one.after.another
ad/av/po
почела
поче-ла
поче-ла
one.after.another-STR
av/po-enc
кудал
кудал
кудал
run-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кудал
кудал
кудал
run-CNG
vb1-conn
кудал
кудал
кудал
run-CVB
vb1-adv
толын
тол-ын
тол
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол
come-CVB
vb1-adv
шогальыч.
шогал-ьыч
шогал-ыч
stand.up-PST1.2SG
vb1-tense.pers
шогальыч.
шогал-ьыч
шогал-ыч
stand.up-PST1.3PL
vb1-tense.pers




1-1-3-53


Ончыл терже рогозан.

Ончыл
Ончыл
ончыл
front
ad/no
терже
тер-же
тер-жЕ
sled-3SG
no-poss
рогозан.
рогозан
рогозан
covered.with.a.bast.mat
ad
рогозан.
рогоза
рогоза-ан
bast.mat-with
no-deriv.ad
рогозан.
рогоза
рогоза
bast.mat-GEN
no-case




1-1-3-54


Эҥертен шичше еҥже тулупым чиен.

Эҥертен
Эҥерт-ен
эҥерте-ен
lean.on-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Эҥертен
Эҥерт-ен
эҥерте-ен
lean.on-CVB
vb2-adv
шичше
шич-ше
шинч-шЕ
sit.down-PTCP.ACT
vb1-ad
шичше
шич-ше
шинч-жЕ
sit.down-IMP.3SG
vb1-mood.pers
шичше
шич-ше
шинч-жЕ
sit.down-CNG-3SG
vb1-conn-poss
шичше
шич-ше
шинч-жЕ
sit.down-CVB-3SG
vb1-adv-poss
еҥже
еҥ-же
еҥ-жЕ
person-3SG
ad/no-poss
тулупым
тулуп-ым
тулуп
sheepskin.coat-ACC
no-case
чиен.
чие
чие
cherry.tree-GEN
no-case
чиен.
чи[й]-ен
чие-ен
put.on-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чиен.
чи[й]-ен
чие-ен
put.on-CVB
vb2-adv




1-1-3-55


Кучер оҥаште шинчышыже — Морко вел марий.

Кучер
Кучер
кучер
coachman
no
оҥаште
оҥа-ште
оҥа-штЕ
board-INE
no-case
шинчышыже —
шинчышы-же
шинчыше-жЕ
stagnant-3SG
ad-poss
шинчышыже —
шинчышы-же
шинчыше-жЕ
learned-3SG
ad/no-poss
шинчышыже —
шинчы-шы-же
шинче-шЕ-жЕ
sit-PTCP.ACT-3SG
vb2-ad-poss
шинчышыже —
шинчы-шы-же
шинче-шЕ-жЕ
know-PTCP.ACT-3SG
vb2-ad-poss
шинчышыже —
шинчы-ыже
шинче-жЕ
sit-PST1-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
шинчышыже —
шинчы-ыже
шинче-жЕ
know-PST1-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
Морко
Морко
Морко
Morki
pn
вел
вел
вел
side
no
вел
вел
вел
spill-IMP.2SG
vb1-mood.pers
вел
вел
вел
spill-CNG
vb1-conn
вел
вел
вел
spill-CVB
vb1-adv
марий.
марий
марий
Mari
no




1-1-3-56


Шеҥгел терыштыже кумытын улыт.

Шеҥгел
Шеҥгел
шеҥгел
back
ad/no
терыштыже
тер-ышты-же
тер-штЕ-жЕ
sled-INE-3SG
no-case-poss
кумытын
кумытын
кумытын
as.three
av
кумытын
кумыт-ын
кумыт
three-GEN
nm-case
улыт.
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers




1-1-3-57


Кучер оҥаште шинчышыже оралгыше йӱк дене кычкырале:

Кучер
Кучер
кучер
coachman
no
оҥаште
оҥа-ште
оҥа-штЕ
board-INE
no-case
шинчышыже
шинчышы-же
шинчыше-жЕ
stagnant-3SG
ad-poss
шинчышыже
шинчышы-же
шинчыше-жЕ
learned-3SG
ad/no-poss
шинчышыже
шинчы-шы-же
шинче-шЕ-жЕ
sit-PTCP.ACT-3SG
vb2-ad-poss
шинчышыже
шинчы-шы-же
шинче-шЕ-жЕ
know-PTCP.ACT-3SG
vb2-ad-poss
шинчышыже
шинчы-ыже
шинче-жЕ
sit-PST1-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
шинчышыже
шинчы-ыже
шинче-жЕ
know-PST1-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
оралгыше
оралгыше
оралгыше
husky
ad
оралгыше
оралгы-ше
оралге-шЕ
become.hoarse-PTCP.ACT
vb2-ad
йӱк
йӱк
йӱк
voice
no
дене
дене
дене
with
po
кычкырале:
кычкырал-'е
кычкырал
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers




1-1-3-58


— Эй, марий, кораҥ!

Эй,
Эй
эй
hey
in/pa
марий,
марий
марий
Mari
no
кораҥ!
кораҥ
кораҥ
move.away.from-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кораҥ!
кораҥ
кораҥ
move.away.from-CNG
vb1-conn
кораҥ!
кораҥ
кораҥ
move.away.from-CVB
vb1-adv




1-1-3-59


— Шке кораҥ, тый яра улат, — вашмутым пуыш Сакар.

Шке
шке
шке
REFL
pr
кораҥ,
кораҥ
кораҥ
move.away.from-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кораҥ,
кораҥ
кораҥ
move.away.from-CNG
vb1-conn
кораҥ,
кораҥ
кораҥ
move.away.from-CVB
vb1-adv
тый
тый
тый
2SG
pr
яра
яра
яра
empty
ad/av/no
яра
яр
яре
catch.someone-3SG
vb2-pers
яра
яр
яре
take.up-3SG
vb2-pers
улат, —
ула
ула-ет
cart-2SG
no-poss
улат, —
ула
ула-ат
cart-and
no-enc
улат, —
ул-ат
уло-ат
is-and
ad/no/vb-enc
улат, —
ул-ат
ул-ат
be-2SG
vb1-pers
улат, —
у-ла
у-ла-ет
new-COMP-2SG
ad/no-case-poss
улат, —
у-ла
у-ла-ет
new-PL-2SG
ad/no-num-poss
улат, —
у-ла
у-ла-ат
new-COMP-and
ad/no-case-enc
улат, —
у-ла
у-ла-ат
new-PL-and
ad/no-num-enc
улат, —
ул-ат
ул-ат
be-CNG-and
vb1-conn-enc
улат, —
ул-ат
ул-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc
вашмутым
вашмут-ым
вашмут
answer-ACC
no-case
пуыш
пу-ыш
пу
wood-ILL
no-case
пуыш
пуы
пуо
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш
пуы
пуо
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Сакар.
Сакар
Сакар
Sakar
na




1-1-3-60


— Ах тый, пундыш тӱҥ, але ӱчашен шогет!

Ах
Ах
ах
oh
in
тый,
тый
тый
2SG
pr
пундыш
пундыш
пундыш
stump
no
пундыш
пунды
пундо
capital-ILL
no-case
тӱҥ,
тӱҥ
тӱҥ
foundation
ad/no
тӱҥ,
тӱҥ
тӱҥ
freeze-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тӱҥ,
тӱҥ
тӱҥ
freeze-CNG
vb1-conn
тӱҥ,
тӱҥ
тӱҥ
freeze-CVB
vb1-adv
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але
але
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але
але
soften.bast-CNG
vb2-conn
ӱчашен
ӱчаш-ен
ӱчаше-ен
compete-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӱчашен
ӱчаш-ен
ӱчаше-ен
compete-CVB
vb2-adv
шогет!
шог-ет
шого-ет
mute-2SG
ad-poss
шогет!
шог-ет
шого-ет
stand-2SG
vb2-pers




1-1-3-61


Кораҥ маньым гын, кораҥ!

Кораҥ
Кораҥ
кораҥ
move.away.from-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Кораҥ
Кораҥ
кораҥ
move.away.from-CNG
vb1-conn
Кораҥ
Кораҥ
кораҥ
move.away.from-CVB
vb1-adv
маньым
ман-ьым
ман-ым
say-PST1.1SG
vb1-tense.pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
кораҥ!
кораҥ
кораҥ
move.away.from-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кораҥ!
кораҥ
кораҥ
move.away.from-CNG
vb1-conn
кораҥ!
кораҥ
кораҥ
move.away.from-CVB
vb1-adv




1-1-3-62


От уж мо, кӧм наҥгаем!

От
о
о
NEG-2SG
vb-pers
уж
уж
уж
already
av/pa
уж
у
у-жЕ
new-3SG
ad/no-poss
уж
у
у-жЕ
oh-3SG
in-poss
уж
уж
уж
see-IMP.2SG
vb1-mood.pers
уж
уж
уж
see-CNG
vb1-conn
уж
уж
уж
see-CVB
vb1-adv
уж
у
уо-жЕ
take.care.of-CNG-3SG
vb2-conn-poss
уж
у
уо-жЕ
stroke-CNG-3SG
vb2-conn-poss
мо,
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
кӧм
кӧм
кӧм
whom
pr
кӧм
кӧ
кӧ
who-ACC
pr-case
наҥгаем!
наҥга[й]-ем
наҥгае-ем
take-1SG
vb2-pers




1-1-3-63


Вилип Опанасычлан корным пу!

Вилип
Вилип
Вилип
Vilip
na
Опанасычлан
Опанасычлан
Опанасычлан
Opanasychlan
na
корным
корны
корно
road-ACC
no-case
пу!
пу
пу
wood
no
пу!
пу
пуо
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!
пу
пуо
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!
пу
пуо
give-CNG
vb2-conn
пу!
пу
пуо
blow-CNG
vb2-conn




1-1-3-64


— Кеч-кӧм наҥгае, мыйын пашам уке.

Кеч-кӧм
Кеч-кӧ
кеч-кӧ
whoever-ACC
pr-case
наҥгае,
наҥгае
наҥгае
take-IMP.2SG
vb2-mood.pers
наҥгае,
наҥгае
наҥгае
take-CNG
vb2-conn
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый
1SG-GEN
pr-case
пашам
паша
паша
work-ACC
no-case
пашам
паша
паша-ем
work-1SG
no-poss
пашам
паша
паша-ем
work-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пашам
паша
паша-ем
work-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пашам
паша
паша-ем
work-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa




1-1-3-65


Пундыш тӱҥ манметлан шканет пылыштӱҥетлан пуэм!

Пундыш
Пундыш
пундыш
stump
no
Пундыш
Пунды
пундо
capital-ILL
no-case
тӱҥ
тӱҥ
тӱҥ
foundation
ad/no
тӱҥ
тӱҥ
тӱҥ
freeze-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тӱҥ
тӱҥ
тӱҥ
freeze-CNG
vb1-conn
тӱҥ
тӱҥ
тӱҥ
freeze-CVB
vb1-adv
манметлан
ман-ет-лан
ман-мЕ-ет-лан
say-PTCP.PASS-2SG-DAT
vb1-ad-poss-case
манметлан
ман-ет-ла
ман-мЕ-ет-ла
say-PTCP.PASS-2SG-PL-GEN
vb1-ad-poss-num-case
шканет
шк-ан-ет
шке-лан-ет
REFL-DAT-2SG
pr-case-poss
шканет
шкан-ет
шкан-ет
for.oneself-2SG
pr-poss
пылыштӱҥетлан
пылыштӱҥ-ет-лан
пылыштӱҥ-ет-лан
temple-2SG-DAT
no-poss-case
пылыштӱҥетлан
пылыштӱҥ-ет-ла
пылыштӱҥ-ет-ла
temple-2SG-PL-GEN
no-poss-num-case
пуэм!
пуэм
пуэм
bagpipe.mouthpiece
no
пуэм!
пу-эм
пу-ем
wood-1SG
no-poss
пуэм!
пу}-эм
пуо-ем
give-1SG
vb2-pers
пуэм!
пу}-эм
пуо-ем
blow-1SG
vb2-pers
пуэм!
пу-эм
пу-ем
wood-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пуэм!
пу-эм
пу-ем
wood-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пуэм!
пу-эм
пу-ем
wood-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv




1-1-3-66


— Кӧлан?

Кӧлан?
Кӧлан
кӧлан
whom
pr
Кӧлан?
Кӧ-лан
кӧ-лан
who-DAT
pr-case
Кӧлан?
Кӧ-ла
кӧ-ла
who-PL-GEN
pr-num-case




1-1-3-67


Мыланем?

Мыланем?
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss




1-1-3-68


А не кочеш, шканет пуэм!

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
не
не
не
[X]
pa
кочеш,
коч-еш
кочо-еш
bitter-LAT
ad/no-case
шканет
шк-ан-ет
шке-лан-ет
REFL-DAT-2SG
pr-case-poss
шканет
шкан-ет
шкан-ет
for.oneself-2SG
pr-poss
пуэм!
пуэм
пуэм
bagpipe.mouthpiece
no
пуэм!
пу-эм
пу-ем
wood-1SG
no-poss
пуэм!
пу}-эм
пуо-ем
give-1SG
vb2-pers
пуэм!
пу}-эм
пуо-ем
blow-1SG
vb2-pers
пуэм!
пу-эм
пу-ем
wood-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пуэм!
пу-эм
пу-ем
wood-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пуэм!
пу-эм
пу-ем
wood-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv




1-1-3-69


— йӱшӧ ямшык тер гычше тӧрштен волыш да Сакар ончык толын шогале.

йӱшӧ
йӱшӧ
йӱшӧ
drunken
ad/no
йӱшӧ
йӱ-шӧ
йӱ-шЕ
drink-PTCP.ACT
vb1-ad
ямшык
***
***
***
***
тер
тер
тер
sled
no
гычше
гыч-ше
гыч-жЕ
from-3SG
po-poss
тӧрштен
тӧршт-ен
тӧрштӧ-ен
jump-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӧрштен
тӧршт-ен
тӧрштӧ-ен
jump-CVB
vb2-adv
волыш
вол-ыш
вол
trough-ILL
no-case
волыш
волы
воло
descend-PST1-3SG
vb2-tense-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ончык
ончык
ончык
forward
av/po
толын
тол-ын
тол
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол
come-CVB
vb1-adv
шогале.
шогале
шогале
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале
шогале
plough-CNG
vb2-conn




1-1-3-70


Туге гынат, вигак Сакар дек пижаш аптраныш, смола завод гыч толшо ӱдырын имне вуйжым кучен, лумышкыла шупшыльо, муш сола дене имньым тучын колтыш.

Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
вигак
вигак
вигак
immediately
av
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
дек
дек
дек
to
po
пижаш
пиж-аш
пиж-аш
stick-INF
vb1-inf
аптраныш,
***
***
***
***
смола
смола
смола
pitch
no
завод
завод
завод
factory
no
гыч
гыч
гыч
from
po
толшо
толшо
толшо
coming
ad/no
толшо
тол-шо
тол-шЕ
come-PTCP.ACT
vb1-ad
ӱдырын
ӱдыр-ын
ӱдыр
daughter-GEN
no-case
ӱдырын
ӱдыр-ын
ӱдыр
Virgo-GEN
no-case
имне
имн'е
имн'е
horse
no
вуйжым
вуй-жы
вуй-жЕ
head-3SG-ACC
no-poss-case
кучен,
куч-ен
кучо-ен
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен,
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
лумышкыла
лум-ышкы-ла
лум-шкЕ-ла
snow-ILL-STR
no-case-enc
шупшыльо,
шупшыл-ьо
шупшыл
pull-PST1.3SG
vb1-tense.pers
муш
муш
муш
hemp
no
муш
муш
мушк
wash-IMP.2SG
vb1-mood.pers
муш
муш
мушк
wash-CNG
vb1-conn
муш
муш
мушк
wash-CVB
vb1-adv
сола
сола
сола
whip
no
сола
сола
сола
village
no
сола
сол
соло
mow-3SG
vb2-pers
дене
дене
дене
with
po
имньым
имн'ьы
имн'е
horse-ACC
no-case
тучын
туч-ын
туч
hit-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тучын
туч-ын
туч
hit-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты
колто
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-1-3-71


Сакарым шкенжым пера гын, Сакарлан тынар нелын ок чуч ыле, ярныше имньым вичкыж муш сола дене перыме шӱмышкыжак витыш.

Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
шкенжым
шкен-жы
шке-жЕ
REFL-3SG-ACC
pr-poss-case
шкенжым
шкен-жы
шкен-жЕ
private-3SG-ACC
ad-poss-case
шкенжым
шке-жы
шке-жЕ
REFL-GEN-3SG-ACC
pr-case-poss-case
пера
пера
пера
pen
no
пера
пер
пере
hit-3SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
тынар
тынар
тынар
that.much
av/pr
нелын
нелын
нелын
heavily
av
нелын
нелы
неле
heavy-GEN
ad/no-case
нелын
нел-ын
нел
swallow-PST2-3SG
vb1-tense-pers
нелын
нел-ын
нел
swallow-CVB
vb1-adv
ок
ок
ок
NEG-3SG
vb-pers
чуч
чуч
чуч
just.a.little
av
чуч
чуч
чуч
[X]
de
чуч
чуч
чуч
seem-IMP.2SG
vb1-mood.pers
чуч
чуч
чуч
seem-CNG
vb1-conn
чуч
чуч
чуч
seem-CVB
vb1-adv
ыле,
ыл-'е
ул
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ярныше
ярныше
ярныше
tired
ad
ярныше
ярны-ше
ярне-шЕ
become.tired-PTCP.ACT
vb2-ad
ярныше
ярны-ше
ярне-шЕ
believe-PTCP.ACT
vb2-ad
имньым
имн'ьы
имн'е
horse-ACC
no-case
вичкыж
вичкыж
вичкыж
narrow
ad
муш
муш
муш
hemp
no
муш
муш
мушк
wash-IMP.2SG
vb1-mood.pers
муш
муш
мушк
wash-CNG
vb1-conn
муш
муш
мушк
wash-CVB
vb1-adv
сола
сола
сола
whip
no
сола
сола
сола
village
no
сола
сол
соло
mow-3SG
vb2-pers
дене
дене
дене
with
po
перыме
перыме
перыме
beat
ad
перыме
перы-ме
пере-мЕ
hit-PTCP.PASS
vb2-ad
шӱмышкыжак
шӱм-ышкы-ак
шӱм-шкЕ-жЕ-ак
heart-ILL-3SG-STR
no-case-poss-enc
шӱмышкыжак
шӱм-ышкы-ак
шӱм-шкЕ-жЕ-ак
feeling-ILL-3SG-STR
no-case-poss-enc
шӱмышкыжак
шӱм-ышкы-ак
шӱм-шкЕ-жЕ-ак
bark-ILL-3SG-STR
no-case-poss-enc
шӱмышкыжак
шӱмыш-кы-ак
шӱмыш-шкЕ-жЕ-ак
[X]-ILL-3SG-STR
no-case-poss-enc
витыш.
виты
вите
trickle-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-1-3-72


Сакар чытыдымын чот сырыш, шкенжым шке шиждыме лие, йӱшӧ ямшыкым шоягорем гыч кучен, тупуй савырен, кыдал деч ӱлычырак чумал колтыш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
чытыдымын
чытыдымын
чытыдымын
intolerably
av
чытыдымын
чытыдымы
чытыдыме
intolerable-GEN
ad-case
чытыдымын
чыты-дымы
чыте-дымЕ
tolerate-PTCP.NEG-GEN
vb2-ad-case
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
сырыш,
сыр-ыш
сыр
cheese-ILL
no-case
сырыш,
сыр-ыш
сыр
[X]-ILL
no-case
сырыш,
сыры
сыре
get.angry-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шкенжым
шкен-жы
шке-жЕ
REFL-3SG-ACC
pr-poss-case
шкенжым
шкен-жы
шкен-жЕ
private-3SG-ACC
ad-poss-case
шкенжым
шке-жы
шке-жЕ
REFL-GEN-3SG-ACC
pr-case-poss-case
шке
шке
шке
REFL
pr
шиждыме
шиждыме
шиждыме
insensitive
ad
шиждыме
шиж-дыме
шиж-дымЕ
feel-PTCP.NEG
vb1-ad
лие,
ли[й]
лий
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
йӱшӧ
йӱшӧ
йӱшӧ
drunken
ad/no
йӱшӧ
йӱ-шӧ
йӱ-шЕ
drink-PTCP.ACT
vb1-ad
ямшыкым
***
***
***
***
шоягорем
шоягорем
шоягорем
back.of.the.head
no
гыч
гыч
гыч
from
po
кучен,
куч-ен
кучо-ен
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен,
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
тупуй
тупуй
тупуй
stubborn
ad/av/no
савырен,
савыр-ен
савыре-ен
make-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савырен,
савыр-ен
савыре-ен
make-CVB
vb2-adv
кыдал
кыдал
кыдал
waist
no
деч
деч
деч
from
po
ӱлычырак
***
***
***
***
чумал
чумал
чумал
kick-IMP.2SG
vb1-mood.pers
чумал
чумал
чумал
kick-CNG
vb1-conn
чумал
чумал
чумал
kick-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты
колто
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-1-3-73


Йӱшӧ ямшык корно вес веке кылтала миен возо:

Йӱшӧ
Йӱшӧ
йӱшӧ
drunken
ad/no
Йӱшӧ
Йӱ-шӧ
йӱ-шЕ
drink-PTCP.ACT
vb1-ad
ямшык
***
***
***
***
корно
корно
корно
road
no
вес
вес
вес
different
ad/pr
веке
веке
веке
to
po
кылтала
кылта-ла
кылта-ла
sheaf-COMP
no-case
кылтала
кылта-ла
кылта-ла
sheaf-PL
no-num
кылтала
кылта-ла
кылта-ла
sheaf-STR
no-enc
кылтала
кылтал
кылтале
put.into.sheaves-3SG
vb2-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
возо:
возо
возо
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
возо:
воз
воз
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
возо:
возо
возо
write-CNG
vb2-conn




1-1-3-74


— Караул, пуштеш!

Караул,
Караул
караул
sentry
in/no
пуштеш!
пушт-еш
пушто-еш
oat.flour-LAT
no-case
пуштеш!
пушт-еш
пушто-еш
stomach-LAT
no-case
пуштеш!
пушт-еш
пушт-еш
kill-3SG
vb1-pers




1-1-3-75


Тидым ужын, шеҥгел терысе кок марий тӧрштен кынельыч, Сакар дек куржын тольыч.

Тидым
Тиды
тиде
this-ACC
pr-case
ужын,
уж-ын
уж
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын,
уж-ын
уж
see-CVB
vb1-adv
ужын,
у-жы
у-жЕ
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
шеҥгел
шеҥгел
шеҥгел
back
ad/no
терысе
терысе
терысе
on.a.sled
ad
терысе
тер-ысе
тер-сЕ
sled-ADJ
no-deriv.ad
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
марий
марий
марий
Mari
no
тӧрштен
тӧршт-ен
тӧрштӧ-ен
jump-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӧрштен
тӧршт-ен
тӧрштӧ-ен
jump-CVB
vb2-adv
кынельыч,
кын'ел-ьыч
кын'ел-ыч
get.up-PST1.2SG
vb1-tense.pers
кынельыч,
кын'ел-ьыч
кын'ел-ыч
get.up-PST1.3PL
vb1-tense.pers
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
дек
дек
дек
to
po
куржын
курж-ын
курж
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж
run-CVB
vb1-adv
тольыч.
тол-ьыч
тол-ыч
come-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тольыч.
тол-ьыч
тол-ыч
come-PST1.3PL
vb1-tense.pers




1-1-3-76


Иктыже, кужуракше, Сакарым мушкынден колтыш.

Иктыже,
Иктыже
иктыже
one.of.them
pr
Иктыже,
Икты-же
икте-жЕ
one-3SG
nm/pr-poss
кужуракше,
кужу-рак-ше
кужу-рак-жЕ
long-COMP-3SG
ad-deg-poss
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
мушкынден
мушкынд-ен
мушкындо-ен
hit.with.one's.fist-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мушкынден
мушкынд-ен
мушкындо-ен
hit.with.one's.fist-CVB
vb2-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты
колто
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-1-3-77


Сакарын вӱр нылле градусыш шумеш ырен кайыш, кужу марийым уло кертмыжым улым гыч шуралтыш.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
вӱр
вӱр
вӱр
blood
no
нылле
нылле
нылле
forty
nm
градусыш
градус-ыш
градус
degree-ILL
no-case
шумеш
шумеш
шумеш
to
po
шумеш
шум-еш
шум-еш
tire-3SG
vb1-pers
шумеш
шу-меш
шу-меш
reach-CVB.FUT
vb1-adv
шумеш
шу-меш
шу-меш
ferment-CVB.FUT
vb1-adv
шумеш
шу-меш
шу-меш
whittle-CVB.FUT
vb1-adv
шумеш
шу-еш
шу-мЕ-еш
reach-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
шумеш
шу-еш
шу-мЕ-еш
ferment-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
шумеш
шу-еш
шу-мЕ-еш
whittle-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
ырен
ыр-ен
ыре-ен
warm.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ырен
ыр-ен
ыре-ен
warm.up-CVB
vb2-adv
кайыш,
кай-ыш
кай
aftergrass-ILL
no-case
кайыш,
кайы
кае
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кужу
кужу
кужу
long
ad
марийым
марий-ым
марий
Mari-ACC
no-case
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
кертмыжым
керт-мы-жы
керт-мЕ-жЕ
be.able.to-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb1-ad-poss-case
кертмыжым
керт-мы-жы
керт-мЕ-жЕ
swaddle-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb1-ad-poss-case
улым
улым
улым
side
no
улым
улы
уло
is-ACC
ad/no/vb-case
гыч
гыч
гыч
from
po
шуралтыш.
шуралтыш
шуралтыш
injection
no
шуралтыш.
шуралты
шуралте
stick.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-1-3-78


Марий лыдырген волен шинче.

Марий
Марий
марий
Mari
no
лыдырген
лыдырг-ен
лыдырге-ен
sag-PST2-3SG
vb2-tense-pers
лыдырген
лыдырг-ен
лыдырге-ен
sag-CVB
vb2-adv
волен
вол-ен
воло-ен
descend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
волен
вол-ен
воло-ен
descend-CVB
vb2-adv
шинче.
шинче
шинче
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинче
шинче
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинч
шинч
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче.
шинче
шинче
sit-CNG
vb2-conn
шинче.
шинче
шинче
know-CNG
vb2-conn




1-1-3-79


Тидым ужын, вес лапкатарак марийже мӧҥгеш куржо.

Тидым
Тиды
тиде
this-ACC
pr-case
ужын,
уж-ын
уж
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын,
уж-ын
уж
see-CVB
vb1-adv
ужын,
у-жы
у-жЕ
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
вес
вес
вес
different
ad/pr
лапкатарак
лапката-рак
лапката-рак
shortish-COMP
ad-deg
марийже
марий-же
марий-жЕ
Mari-3SG
no-poss
мӧҥгеш
мӧҥгеш
мӧҥгеш
back
ad/av
мӧҥгеш
мӧҥг-еш
мӧҥгӧ-еш
home-LAT
av/no/po-case
куржо.
курж
курж
run-PST1.3SG
vb1-tense.pers




1-1-3-80


Сакар тудым ыш покто, рогозан тереш кычкыме имне дек миен, имне вуйым лумышко шупшыльо; имне, тарванен, пуан тер деч кораҥын, ончыко кайыш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо
тудо
3SG-ACC
pr-case
ыш
ы
ы
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
покто,
покто
покто
drive-IMP.2SG
vb2-mood.pers
покто,
покто
покто
drive-CNG
vb2-conn
рогозан
рогозан
рогозан
covered.with.a.bast.mat
ad
рогозан
рогоза
рогоза-ан
bast.mat-with
no-deriv.ad
рогозан
рогоза
рогоза
bast.mat-GEN
no-case
тереш
тер-еш
тер-еш
sled-LAT
no-case
кычкыме
кычкыме
кычкыме
harnessed
ad
кычкыме
кычкы-ме
кычке-мЕ
harness-PTCP.PASS
vb2-ad
имне
имн'е
имн'е
horse
no
дек
дек
дек
to
po
миен,
ми[й]-ен
мие-ен
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен,
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
имне
имн'е
имн'е
horse
no
вуйым
вуй-ым
вуй
head-ACC
no-case
лумышко
лум-ышко
лум-шкЕ
snow-ILL
no-case
шупшыльо;
шупшыл-ьо
шупшыл
pull-PST1.3SG
vb1-tense.pers
имне,
имн'е
имн'е
horse
no
тарванен,
тарван-ен
тарване-ен
move-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тарванен,
тарван-ен
тарване-ен
move-CVB
vb2-adv
пуан
пуан
пуан
with.firewood
ad
пуан
пу-ан
пу-ан
wood-with
no-deriv.ad
тер
тер
тер
sled
no
деч
деч
деч
from
po
кораҥын,
кораҥ-ын
кораҥ
move.away.from-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кораҥын,
кораҥ-ын
кораҥ
move.away.from-CVB
vb1-adv
ончыко
ончыко
ончыко
forward
av/po
кайыш.
кай-ыш
кай
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы
кае
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-1-3-81


Шеҥгел терысе марий-влак лумым келын эртышт.

Шеҥгел
Шеҥгел
шеҥгел
back
ad/no
терысе
терысе
терысе
on.a.sled
ad
терысе
тер-ысе
тер-сЕ
sled-ADJ
no-deriv.ad
марий-влак
марий-влак
марий-влак
Mari-PL
no-num
лумым
лум-ым
лум
snow-ACC
no-case
лумым
лум-ым
лум-ым
snow-PST1.1SG
vb1-tense.pers
келын
кел-ын
кел
step-PST2-3SG
vb1-tense-pers
келын
кел-ын
кел
step-CVB
vb1-adv
эртышт.
эрты-шт
эрте-шт
pass-IMP.3PL
vb2-mood.pers
эртышт.
эрты
эрте
pass-PST1-3PL
vb2-tense-pers




1-1-3-82


Рогозан терыште шинчыше тулупан еҥ, Филипп Афанасьевич, нимомат ыш пелеште, лачак Сакарын тӱсшым курымеш мондыдымашын палаш шонымо гай ончен эртыш.

Рогозан
Рогозан
рогозан
covered.with.a.bast.mat
ad
Рогозан
Рогоза
рогоза-ан
bast.mat-with
no-deriv.ad
Рогозан
Рогоза
рогоза
bast.mat-GEN
no-case
терыште
тер-ыште
тер-штЕ
sled-INE
no-case
шинчыше
шинчыше
шинчыше
stagnant
ad
шинчыше
шинчыше
шинчыше
learned
ad/no
шинчыше
шинчы-ше
шинче-шЕ
sit-PTCP.ACT
vb2-ad
шинчыше
шинчы-ше
шинче-шЕ
know-PTCP.ACT
vb2-ad
тулупан
тулуп-ан
тулуп-ан
sheepskin.coat-with
no-deriv.ad
еҥ,
еҥ
еҥ
person
ad/no
Филипп
Филипп
Филипп
Filipp
na
Афанасьевич,
Афанасьевич
Афанасьевич
Afanas'yevich
na
нимомат
н'имом-ат
н'имом-ат
nothing-and
pr-enc
нимомат
н'имо-ат
н'имо-ат
nothing-ACC-and
ad/av/pr-case-enc
ыш
ы
ы
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
пелеште,
пеле-ште
пеле-штЕ
in.half-INE
ad/av/no-case
пелеште,
пелеште
пелеште
say-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пелеште,
пелеште
пелеште
say-CNG
vb2-conn
лачак
лачак
лачак
[X]
av
лачак
лач-ак
лач-ак
just-STR
av/no/pa-enc
лачак
лач-ак
лач-ак
swim.bladder-STR
no-enc
лачак
лач-ак
лаче-ак
basket-STR
no-enc
лачак
лач-ак
лаче-ак
roller-STR
no-enc
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
тӱсшым
тӱс-шы
тӱс-жЕ
color-3SG-ACC
no-poss-case
курымеш
курымеш
курымеш
forever
av
курымеш
курым-еш
курым-еш
century-LAT
no-case
мондыдымашын
мондыдымашын
мондыдымашын
so.as.not.to.forget
av
мондыдымашын
мондыдымаш-ын
мондыдымаш
not.forgetting-GEN
no-case
мондыдымашын
монды-дымаш-ын
мондо-дымаш
forget-NMLZ.NEG-GEN
vb2-deriv.n-case
палаш
пал-аш
пале-аш
know-INF
vb2-inf
шонымо
шонымо
шонымо
desired
ad
шонымо
шоны-мо
шоно-мЕ
think-PTCP.PASS
vb2-ad
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
эртыш.
эртыш
эртыш
history
no
эртыш.
эрты
эрте
pass-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-1-3-83


Сакар пычалжым нале, ӱдырлан каласыш:

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
пычалжым
пычал-жы
пычал-жЕ
gun-3SG-ACC
no-poss-case
нале,
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале,
нал-'е
нал
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ӱдырлан
ӱдыр-лан
ӱдыр-лан
daughter-DAT
no-case
ӱдырлан
ӱдыр-лан
ӱдыр-лан
Virgo-DAT
no-case
ӱдырлан
ӱдыр-ла
ӱдыр-ла
daughter-PL-GEN
no-num-case
ӱдырлан
ӱдыр-ла
ӱдыр-ла
Virgo-PL-GEN
no-num-case
каласыш:
каласы
каласе
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-1-3-84


— Имнетым покто!

Имнетым
Имн[ь]-ет-ым
имн'е-ет
horse-2SG-ACC
no-poss-case
покто!
покто
покто
drive-IMP.2SG
vb2-mood.pers
покто!
покто
покто
drive-CNG
vb2-conn




1-1-3-85


Сакарын кучедалмыжым лӱдын-ӧрын ончен шогышо ӱдыр тидым колят, сапшым поген кучыш, шупшыльо, Сакар терым шеҥгеч шӱкале.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
кучедалмыжым
кучедал-мы-жы
кучедал-мЕ-жЕ
fight-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb1-ad-poss-case
лӱдын-ӧрын
лӱдын-ӧрын
лӱдын-ӧрын
dumbfounded
av
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
шогышо
шогышо
шогышо
standing
no
шогышо
шогы-шо
шого-шЕ
stand-PTCP.ACT
vb2-ad
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
тидым
тиды
тиде
this-ACC
pr-case
колят,
коля
коля-ет
mouse-2SG
no-poss
колят,
коля
коля-ат
mouse-and
no-enc
колят,
кол-[ь]-[а]т
кол-ат
hear-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
сапшым
сап-шы
сап-жЕ
reins-3SG-ACC
no-poss-case
сапшым
сап-шы
сап-жЕ
[X]-3SG-ACC
no-poss-case
поген
пог-ен
пого-ен
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
поген
пог-ен
пого-ен
gather-CVB
vb2-adv
кучыш,
кучыш
кучыш
endurance
no
кучыш,
кучы
кучо
ascarid-ILL
no-case
кучыш,
кучы
кучо
hold-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шупшыльо,
шупшыл-ьо
шупшыл
pull-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
терым
тер-ым
тер
sled-ACC
no-case
шеҥгеч
шеҥгеч
шеҥгеч
from.behind
av/po
шӱкале.
шӱкал-'е
шӱкал
push-PST1.3SG
vb1-tense.pers




1-1-3-86


Имне тарваныш.

Имне
Имне
имне
horse
no
тарваныш.
тарваны
тарване
move-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-1-3-87


Сакар, ечыжым шупшын, тер почеш ошкыльо.

Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
ечыжым
ечы-жы
ече-жЕ
ski-3SG-ACC
no-poss-case
шупшын,
шупш-ын
шупш
pull-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шупшын,
шупш-ын
шупш
pull-CVB
vb1-adv
тер
тер
тер
sled
no
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
ошкыльо.
ошкыл-ьо
ошкыл
step-PST1.3SG
vb1-tense.pers




1-1-3-88


Сакарын каймыжым ужын, кыралтше еҥ-влак куатлемыч, мушкындым рӱзен кычкыральыч:

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
каймыжым
***
***
***
***
ужын,
уж-ын
уж
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын,
уж-ын
уж
see-CVB
vb1-adv
ужын,
у-жы
у-жЕ
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
кыралтше
кыралтше
кыралтше
beaten
ad
кыралтше
кыралт-ше
кыралт-шЕ
be.beaten-PTCP.ACT
vb1-ad
кыралтше
кыралт-ше
кыралт-жЕ
be.beaten-IMP.3SG
vb1-mood.pers
кыралтше
кыр-алт-ше
кыре-алт-шЕ
beat-REF-PTCP.ACT
vb2-deriv.v-ad
кыралтше
кыралт-ше
кыралт-жЕ
be.beaten-CNG-3SG
vb1-conn-poss
кыралтше
кыралт-ше
кыралт-жЕ
be.beaten-CVB-3SG
vb1-adv-poss
кыралтше
кыр-алт-ше
кыре-алт-жЕ
beat-REF-IMP.3SG
vb2-deriv.v-mood.pers
кыралтше
кыр-алт-ше
кыре-алт-жЕ
beat-REF-CNG-3SG
vb2-deriv.v-conn-poss
кыралтше
кыр-алт-ше
кыре-алт-жЕ
beat-REF-CVB-3SG
vb2-deriv.v-adv-poss
еҥ-влак
еҥ-влак
еҥ-влак
person-PL
ad/no-num
куатлемыч,
куатлем-ыч
куатлем-ыч
gain.strength-PST1.2SG
vb1-tense.pers
куатлемыч,
куатлем-ыч
куатлем-ыч
gain.strength-PST1.3PL
vb1-tense.pers
куатлемыч,
куатл-ем-ыч
куатле-ем-ыч
strong-TRANS-PST1.2SG
ad-deriv.v-tense.pers
куатлемыч,
куатл-ем-ыч
куатле-ем-ыч
strong-TRANS-PST1.3PL
ad-deriv.v-tense.pers
мушкындым
мушкынды
мушкындо
fist-ACC
no-case
рӱзен
рӱзе
рӱзе
[X]-GEN
no-case
рӱзен
рӱз-ен
рӱзӧ-ен
shake-PST2-3SG
vb2-tense-pers
рӱзен
рӱз-ен
рӱзӧ-ен
shake-CVB
vb2-adv
кычкыральыч:
кычкырал-ьыч
кычкырал-ыч
shout-PST1.2SG
vb1-tense.pers
кычкыральыч:
кычкырал-ьыч
кычкырал-ыч
shout-PST1.3PL
vb1-tense.pers




1-1-3-89


— Але верештат!

Але
Але
але
or
av/co/pa
Але
Але
але
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Але
Але
але
soften.bast-CNG
vb2-conn
верештат!
верешт-ат
верешт-ат
get.into-2SG
vb1-pers
верештат!
вере-шт-ат
вере-шт-ат
in.a.place-3PL-and
po-poss-enc
верештат!
верешт-ат
верешт-ат
get.into-CNG-and
vb1-conn-enc
верештат!
верешт-ат
верешт-ат
get.into-CVB-and
vb1-adv-enc
верештат!
вереш-ат
вереш-штЕ-ат
instead.of-INE-and
no/po-case-enc
верештат!
верешт--ат
верешт-ат
get.into-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc




1-1-3-90


Сакар шеҥгекшат ыш ончал.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
шеҥгекшат
шеҥгек-ат
шеҥгек-жЕ-ат
back-3SG-and
av/po-poss-enc
ыш
ы
ы
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
ончал.
ончал
ончал
look-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ончал.
ончал
ончал
look-CNG
vb1-conn
ончал.
ончал
ончал
look-CVB
vb1-adv




1-1-3-91


Ӱдырым Кужу куп тайылыш шумеш ужатен мийыш да тайыл вуеш ойырлыш:

Ӱдырым
Ӱдыр-ым
ӱдыр
daughter-ACC
no-case
Ӱдырым
Ӱдыр-ым
Ӱдыр
Virgo-ACC
no-case
Кужу
Кужу
кужу
long
ad
куп
куп
куп
swamp
no
тайылыш
тайыл-ыш
тайыл
slope-ILL
no-case
шумеш
шумеш
шумеш
to
po
шумеш
шум-еш
шум-еш
tire-3SG
vb1-pers
шумеш
шу-меш
шу-меш
reach-CVB.FUT
vb1-adv
шумеш
шу-меш
шу-меш
ferment-CVB.FUT
vb1-adv
шумеш
шу-меш
шу-меш
whittle-CVB.FUT
vb1-adv
шумеш
шу-еш
шу-мЕ-еш
reach-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
шумеш
шу-еш
шу-мЕ-еш
ferment-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
шумеш
шу-еш
шу-мЕ-еш
whittle-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
ужатен
ужат-ен
ужате-ен
accompany-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ужатен
ужат-ен
ужате-ен
accompany-CVB
vb2-adv
мийыш
мийы
мие
come-PST1-3SG
vb2-tense-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
тайыл
тайыл
тайыл
slope
no
вуеш
вуеш
вуеш
into.one's.head
av/po
вуеш
ву[й]-еш
вуй-еш
head-LAT
no-case
ойырлыш:
ойырлы
ойырло
go.apart-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-1-3-92


— Лӱметым ом шинче, ынде мӱндыр огыл, тайыл почеш эркын кает...

Лӱметым
Лӱм-ет-ым
лӱм-ет
name-2SG-ACC
no-poss-case
Лӱметым
Лӱм-ет-ым
лӱмӧ-ет
sore-2SG-ACC
no-poss-case
Лӱметым
Лӱм-ет-ым
лӱмӧ-ет
glue-2SG-ACC
no-poss-case
ом
о
о
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
шинче,
шинче
шинче
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинче
шинче
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинч
шинч
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче,
шинче
шинче
sit-CNG
vb2-conn
шинче,
шинче
шинче
know-CNG
vb2-conn
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
мӱндыр
мӱндыр
мӱндыр
distant
ad/av
огыл,
ог-ыл
ог-ул
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
тайыл
тайыл
тайыл
slope
no
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
эркын
эркын
эркын
softly
ad/av
эркын
эркын
эркын
freedom
av/no
эркын
эркы
эрке
peace-GEN
no-case
кает...
ка[й]-ет
кай-ет
aftergrass-2SG
no-poss
кает...
ка[й]-ет
кае-ет
go-2SG
vb2-pers




1-1-3-93


— Пеш тау, изай, полшыметлан.

Пеш
Пеш
пеш
very
av
тау,
тау
тау
thanks
in/no
изай,
изай
изай
older.brother
no
полшыметлан.
полшы-ет-лан
полшо-мЕ-ет-лан
help-PTCP.PASS-2SG-DAT
vb2-ad-poss-case
полшыметлан.
полшы-ет-ла
полшо-мЕ-ет-ла
help-PTCP.PASS-2SG-PL-GEN
vb2-ad-poss-num-case




1-1-3-94


Иктаж гана мемнан веке миет гын, Микипыр Яшайым йодын пуро.

Иктаж
Иктаж
иктаж
somebody
av/pr
гана
гана
гана
times
no/po
мемнан
мем-на
ме-на
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
веке
веке
веке
to
po
миет
ми[й]-ет
мие-ет
come-2SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
Микипыр
Микипыр
Микипыр
Mikipyr
na
Яшайым
Яшайым
Яшайым
Yashayym
na
йодын
йод-ын
йод
iodine-GEN
no-case
йодын
йод-ын
йод
ask-PST2-3SG
vb1-tense-pers
йодын
йод-ын
йод
ask-CVB
vb1-adv
пуро.
пуро
пуро
go.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пуро.
пур
пур
chew-PST1.3SG
vb1-tense.pers
пуро.
пуро
пуро
go.in-CNG
vb2-conn




1-1-3-95


Мый Яшайын ӱдыржӧ улам.

Мый
мый
мый
1SG
pr
Яшайын
Яшайын
Яшайын
Yashayyn
na
ӱдыржӧ
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
daughter-3SG
no-poss
ӱдыржӧ
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
Virgo-3SG
no-poss
улам.
ула
ула
cart-ACC
no-case
улам.
ула
ула-ем
cart-1SG
no-poss
улам.
ул-ам
ул-ам
be-1SG
vb1-pers
улам.
у-ла
у-ла
new-PL-ACC
ad/no-num-case
улам.
у-ла
у-ла-ем
new-COMP-1SG
ad/no-case-poss
улам.
у-ла
у-ла-ем
new-PL-1SG
ad/no-num-poss
улам.
ула
ула-ем
cart-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
улам.
ула
ула-ем
cart-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
улам.
ула
ула-ем
cart-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv




1-1-3-96


Ӱдыр тер почеш ошкыльо.

Ӱдыр
Ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
Ӱдыр
Ӱдыр
Ӱдыр
Virgo
no
тер
тер
тер
sled
no
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
ошкыльо.
ошкыл-ьо
ошкыл
step-PST1.3SG
vb1-tense.pers




1-1-3-97


Сакарат, ечыжым чиен, пӱнчерыш мунчалтен пурыш...

Сакарат,
Сакарат
Сакарат
Sakarat
na
ечыжым
ечы-жы
ече-жЕ
ski-3SG-ACC
no-poss-case
чиен,
чие
чие
cherry.tree-GEN
no-case
чиен,
чи[й]-ен
чие-ен
put.on-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чиен,
чи[й]-ен
чие-ен
put.on-CVB
vb2-adv
пӱнчерыш
пӱнчер-ыш
пӱнчер
pine.forest-ILL
no-case
пӱнчерыш
пӱнчер-ыш
пӱнчер
Sosnovka-ILL
pn-case
мунчалтен
мунчалт-ен
мунчалте-ен
slide-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мунчалтен
мунчалт-ен
мунчалте-ен
slide-CVB
vb2-adv
пурыш...
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш...
пуры
пуро
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-1-3-98


Сакар шке декше миен шумешке Аркамбал Яшайын ӱдыржӧ нерген шоныш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
шке
шке
шке
REFL
pr
декше
дек-ше
дек-жЕ
to-3SG
po-poss
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
шумешке
шумешке
шумешке
to
po
шумешке
шу-мешке
шу-мешке
reach-CVB.FUT
vb1-adv
шумешке
шу-мешке
шу-мешке
ferment-CVB.FUT
vb1-adv
шумешке
шу-мешке
шу-мешке
whittle-CVB.FUT
vb1-adv
Аркамбал
Аркамбал
аркамбал
hill
no
Яшайын
Яшайын
Яшайын
Yashayyn
na
ӱдыржӧ
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
daughter-3SG
no-poss
ӱдыржӧ
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
Virgo-3SG
no-poss
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге
нерге
cold-GEN
no-case
нерген
нерге
нерге
badger-GEN
no-case
нерген
нерге
нерге
order-GEN
no-case
шоныш.
шоныш
шоныш
thought
no
шоныш.
шоны
шоно
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-1-3-99


Ӱдырын «изай» манме мутшо Сакарлан ала-молан сай ыш чуч гынат, «Микипыр Яшайым йодын пуро» манмыже ала-мом ӱшандарымыла чучо...

Ӱдырын
Ӱдыр-ын
ӱдыр
daughter-GEN
no-case
Ӱдырын
Ӱдыр-ын
Ӱдыр
Virgo-GEN
no-case
«изай»
изай
изай
older.brother
no
манме
ман-ме
ман-мЕ
say-PTCP.PASS
vb1-ad
мутшо
мут-шо
мут-жЕ
word-3SG
no-poss
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
ала-молан
ала-молан
ала-молан
for.some.reason
av/pr
ала-молан
ала-мо-лан
ала-мо-лан
something-DAT
pa/pr-case
ала-молан
ала-мо-ла
ала-мо-ла
something-PL-GEN
pa/pr-num-case
сай
сай
сай
good
ad/av
ыш
ы
ы
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
чуч
чуч
чуч
just.a.little
av
чуч
чуч
чуч
[X]
de
чуч
чуч
чуч
seem-IMP.2SG
vb1-mood.pers
чуч
чуч
чуч
seem-CNG
vb1-conn
чуч
чуч
чуч
seem-CVB
vb1-adv
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
«Микипыр
Микипыр
Микипыр
Mikipyr
na
Яшайым
Яшайым
Яшайым
Yashayym
na
йодын
йод-ын
йод
iodine-GEN
no-case
йодын
йод-ын
йод
ask-PST2-3SG
vb1-tense-pers
йодын
йод-ын
йод
ask-CVB
vb1-adv
пуро»
пуро
пуро
go.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пуро»
пур
пур
chew-PST1.3SG
vb1-tense.pers
пуро»
пуро
пуро
go.in-CNG
vb2-conn
манмыже
ман-мы-же
ман-мЕ-жЕ
say-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
ала-мом
ала-мо
ала-мо
something-ACC
pa/pr-case
ӱшандарымыла
ӱшандары-мыла
ӱшандаре-мыла
assure-INF.FUT
vb2-inf
ӱшандарымыла
ӱшандары-мы-ла
ӱшандаре-мЕ-ла
assure-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
ӱшандарымыла
ӱшандары-мы-ла
ӱшандаре-мЕ-ла
assure-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
ӱшандарымыла
ӱшандары-мы-ла
ӱшандаре-мЕ-ла
assure-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
чучо...
чуч
чуч
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers




Last update: 10 August 2023