Logowww.mari-language.com:ENGLISH | МАРЛА | ПО-РУССКИ
Main page » Corpus Tool » Элнет » 1-2-6

Corpus Tool Demo - Элнет - 1-2-6

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

У ий деч кок арня вара Микипыр Яшай ден ӱдыржӧ адак куп дек, смола заводышко, кайышт.
Смола шолташ черетше ныл кече гыч иже пура да, под йымалан олташ пу кӱлеш.
Лум ятырак келге, вашке луктын ситараш йӧсӧ...
Смола заводыш мийме кечыштак, кас велеш, Левентей кугыза тольо, тупыштыжо — ний дене тодмо лаче, вачыштыже — пычалже.
Почешыже самырык марий тольо.
Тудынат пычалже уло, тудат лачым сакен...
Коктынат ече дене улыт.
Чачи, самырык марийым ончале да Нӧнчык-патырла чодыраште еҥым кышкылтше саде сонарзым палыш.
Сакарат Чачим палыш.
Кернак, Сакар тиде кечылаште Чачим ужаш шонен, только тышан огыл, Аркамбалан вашлияш шонен.
Чачи гын, «Нӧнчык-патыржым» ужаш тыге йӧн лиеш, манын шоненат огыл.
Чодыраште вашлиймыжат ынде кок тылзе коклаште мондалташ тӱҥалын, омо ужмыла веле чучеш.
Тудо первыйракше самырык сонарзым ятыр марте шонен коштын, вигак каласаш гын, чотак шонен...
Но мом ыштет, илыш тугай, жап ала-могай черымат паремда, Чачиат чодыраш вашлийме марийым эркын-эркын мондаш тӱҥалын ыле, но вот тудо адак Чачи ончылно шога, шинчажымат Чачи ӱмбач ок ойыро...
— Поро кече лийже, Яшай, поро кече лийже, Чачи!
— Чачин пылышешыже Левентей кугызан йӱкшӧ шоктыш.
— Туге лийже, Левентей изай, — ваштарешыже Яшай пелештыш.
— Адак шолташ тӱҥальыч мо?
— Шолташыже але уке, подйымалым ямдылаш толын улына...
Чачи, кӧршӧк дене чайым шындышаш, кугызатмытын йӱмышт шуэш дыр...
— Мый, шкат шинчет, чайым ом йӱ, Сакар йӱэш гын веле?
— Огым, — кӱчыкын пелештыш Сакар.
— Сонарзе кокла гыч кӧ чайым йӱэш?
— воштылеш Левентей кугыза.
— Мыланна эн йӱштӧ вӱд кӱлеш...
Чай ОГыл, теве ме шӱрым шолтена.
Сакар, мераҥетым ньыкт...
Чачи, пареҥгыда уло гын, иктаж-мынярым эрыктет гын, йӧра ыле.
— Тый, Чачи, кугызатлан шӱрым шолташ полшо, мый нымыштым руал толам, — мане Яшай, омаш лук гыч ечым лукто, товарым кыдалысе поташкыже чыкале.
— Чачи кочкаш шолта гын, мыят тый денет пырля нымыштым руаш мием, куван йыдалже пытен, ыштен пуаш возеш, — мане Левентей кугыза, тупысо лачыжым кудашын, омаш ончылно шогышо пӱнчӧ укшеш, кид шумашешрак, сакалтыш, — ну, Яшай каена, — вара Сакар век савырнен пелештыш.
— Кугурак кӧршӧкеш шолтыза.
Яшай ден Левентей кугыза чодырашке кайышт.
Сакар ден Чачи омашыш пурышт.
Омашыште иктат уке.
Смола шолтышо Кӱ-Сола марий-влак тӱнӧ улыт: иктыже смолалык пум шелыштеш, весыже смолам ойыра...
Омашыш пурымеке, Сакар тупысо лачыжым кудаше, лачыж гыч ош мераҥым лукто, кӱсенже гыч наград вурдан паккӱзым лукто, мераҥым ньыкташ тӱҥале.
Чачи пареҥгым эрыкташ шинче.
Кенеташте, шуко мутланышаш уло гынат, мутым лукташ йӧсӧ.
Тыге Чачи ден Сакарат мутым огыт му.
Сакар, чодырасым шарнен, Чачим йӧратен онча.
Могай чонеш пижше ӱдыр!
Тыгай вате лиеш гын, Сакарын шӱкшӧ пӧртшат мызе пыжашла чучеш ыле!
Кӧ шинча, ала юмо пӱрен гын, лиешат?
Левентей кугыза, шке тулар марий лиям гын, Яшай пуа, манеш да...
Левентей кугыза пеш оҥай айдеме, Сакарлан корно мучко Микипыр Яшайын ӱдыржым темлен тольо:
— Миет гын, теве ужат...
Капше шымавуч гай, йолым шопш гайым пидеш, ӱпшӧ ошалге, пунемже кыдалже деч ӱлкӧ кеча...
«Ай-да шоҥго, чыла ончен шуктен!» — шоналтыш Сакар.
Сакарлан тудыжак пеш оҥай: Сакар нигунамат Чачим ужын огыл, манын Левентей кугыза шона.
Садлан мут савыртыш еда «теве шке ужат» манеш.
Чачиат Сакарым онча.
Молан тудо тышке толын?
Левентей кугыза дене сонарыш кошташ тышке толыныт мо?
Чачин тышке толмым шижмылак тачак толыныт.
Чачи мыняр онча, тунар шӱмжӧ ырымыла чучеш...
Чодырасе Нӧнчык-патырже Чачин шӱмыштӧ угыч ылыжеш.
Тиде еҥын можо Чачин чонжым тыге шке декше шупшеш?
Ончымаште ниможат еҥ деч утыжо уке.
Лӱмжым але марте Чачи шинчен огыл ыле, лӱмжым кызыт гына кольо.
Лӱмжат сылне огыл: Сакар...
Сакар...
сакыр...
такыр...
Нимо сайжат уке.
Туге гынат, Сакар солык налаш мия гын, Чачи ик пырчат ок сӧрвалтаре, йӱэш...
— Кӧргӧ ӱзгар опташ иктаж кӱмыжет уло?
— шоктыш Сакарын йӱкшӧ, тунамак мераҥ коваште тӧргалтын кержалте.
Чачи, оҥамбачын налын, шулдыран теркым конден пуыш.
Сакар, теркым налын, кӧргӧ лукташ тӱгӧ кайыш.
Чачи пареҥгым эрыктен, падыштен, мушкын ямдылен кӧршӧкыш пыштен шындыш.
Сакар, мераҥым пуртен, пӱчкеден, кӧршӧкыш оптыш.
Чачи вӱдым оптале, шинчалым пыштыш, кӧршӧкым коҥгашке шындыш.
— Ме вет тендан веке каяш лекше улына, — Сакар мутым муо.
— Кушко?
— ыш умыло Чачи.
— Тендан ялыш...
Мый судыш каем, земский начальник ӱжыкта.
— Могай судыш?
Молан?
— йодеш Чачи, чонжылан изин-кугун чучеш.
— Саде Ужанур марий судыш пуэн, адак Токтар стрелок протоколым возен аман...
— Ужанур марийже молан судыш пуэн?
— Уна тунам тыйын имнетым перымыжлан шкенжым лумыш чумал шуышым-ыс.
Тудлан пуэн.
Уке гын, молан пуа?
— Земский начальникше тыйым судитлен ок шынде гын, йӧра?
— колянен йодо Чачи.
— Ынде Левентей кугыза полша гын веле...
Адак тыйымат свечыллан шогалташ шоненам ыле, да тый тыште улат улмаш.
— Мыйже тидлан йӧрем мо?
— Тый раш каласет гын, нуно шке, тӱшкан толын пижыч манат гын, мый винамат ом лий, маныт.
— Мый пеш шогалам ыле, да завод шолташ черет пура.
Пу ямдылышаш уло, мом ыштыман вара?
— Завод черетдаже кунам шуэш?
— Нылымыште кастене пура.
— Судшо кумышто лиеш.
Тугеже ала миен кертат?
Утлаш полшет гынже, мый вара пу ямдылашда полшем ыле...
Стрелокын протоколжылан тюрьмашкак огыт шынде, пуат гын, штрафым веле пуат.
— Тугеже пеш мием.
Ачий теве мом ойла...
Тиде жапыште Яшай ден Левентей кугыза ойлен-ойлен мӧҥгӧ пӧртылыт.
Яшай куд нымыштым нумалын, Левентей кугызан кидыштыже — пычалже веле.
Левентей кугызалан нымыште ок кӱл.
Тудо Яшай дене ныл шинча вашлийын мутланаш гына чодырашке каен.
— Мыйын икшывем уке, юмо налын пытарен.
Кува дене коктын илена.
Погем пеш шуко манаш ок лий, но нунылан илаш тӱҥалашышт сита.
Эргылыкеш пуртышаш нерген мый Сакарлан шканже але ойлен омыл.
Тудо тидын нерген але ок шинче.
Шонымаштем, тудо тидлан тореш ок лий.
Ме тудын дене шукертсек келшена.
Пычал дене кошташат тудым мый туныктенам.
Аваже тудын шоҥго, эре шӱкшӱн ила, Сакарлан ӱдыр налде ок лий.
Ала, Яшай шольо, ӱярнялан шотым ыштена ыле?
— Мый, Левентей изай, тыйым пагалем, тый мыланем шойышт от ойло.
Чачим марлан пуашыже — шкемынат ешем уке.
Мыйынат ик ӱдырем ден ик эргым веле вет.
Вара паша еҥем проч ок кодыс.
Япушем але латкок ияш веле.
Чачижат але кугу огыл.
— Паша еҥ уке манын, ӱдырым кучыман огыл, Яшай шольо.
Япушет вашке пашалан шуэш, рвезе еҥ кушкеш, коваштыже ургымо огыл.
А Сакар гай еҥым шагал муат...
Тыге мутланен, Яшай ден Левентей кугыза смола заводышко толын шуыч.
Нунын толмашеш шӱр лачак кӱын шуын.
Шӱр кочкаш нылытын шинчыч.
Кочмыж годым Сакар судыш каймыж нерген ойлыш, чодыраште шыжым лийше пашам умылтарен пуыш.
Пу ямдылаш полшаш шонымыжымат каласыш.
— Чачи, тугеже каяшет возеш, пашажат мемнан верчын лийын.
Пум кычал ямдылем, пӱчкын толашыже варат лиеш.
Тошто пуна але кок кечылан сита.
Эрлашыжым кас велеш Чачи Левентей кугыза ден Сакарым шке декше намиен пуртыш.
Яшай вате первый ӧрӧ, вара кузежым-можым умылымекше, кыч-куч веле кояш тӱҥале: уло шӱрашыж дене пучымышым шолтыш.
Сакарге, Левентей кугызаге чайым огына йӱ манмылан путырак чот ӧрӧ.
— Кызыт чай йӱдымӧ еҥ уке, шонем ыле, Морко велыште уло, ужат?
— Морко велыштат чай йӱдымӧ кызыт уке.
Мемнан пашанаже тугай: пычал ден коштмо годым чай йӱаш ок йӧрӧ.
Чай йӱын, могыр лушкыдемеш, — умылтарыш Левентей кугыза.
— Туге гын, аракам йӱыда гын веле?
Чачи, мий, пел бутылкам налын тол.
— Аракам монь ит васартыл, ме уна онал.
— Уна дечат уна улыда.
Яшай ден Чачи тендан нерген эре ойлат.
Чачи, оксажым шӧрлыкеш пыштенам.
Чачи арака дек каен колтыш.
Япуш пычалым ниялткала.
— Ит тӱкӧ, шӱшмӧ ала!
— аваже шӱрда.
— Шӱшкашыже шӱшмӧ, да лӱяшыже ок лӱйӧ, чывынерыштыже пистонжо уке, кагаз дене веле петырен улына.
— Кугызай, тый маскамат пуштынат мо?
— Япуш йодеш.
— Лӱялтын, — кӱчыкын каласыш Левентей кугыза.
— Тыят лӱенат, изай?
— Сакар дечынат палынеже Япуш.
— Маскам але пуштын омыл, пирым иктаж кумытым пуштынам.
Чачи аракам налын тольо, аваже пучымышым кӱмыжыш оптыш.
— Родо-влак, шичса...
Теве тышке тол...
Сакар шолтымо мераҥ шылым ӱстембаке луктын оптыш:
— Тидыжым те кочкын ончыза.
— Тиде мо шыл вара?
— Саде лум ӱмбач кудалшет...
— Пий шыл?
— коклаш пурыш Япуш.
— Кай, ушдымо, пийым кӧ кочкеш!..
Мераҥым Морко велне тыге маныт вет?
Левентей кугыза вуйжым «тыге» маншыла ыштыш.
— Ну, родо-влак, тау, — Яшай вате арака чаркам тӱрвешыже тушкалтыш, вара, ешарен, Левентей кугызалан пуыш.
— Чачиланже от пу мо?
— Мый огым, кугызай...
— Ӱдыр еҥ тудо айда марлан каймыж годым йӱэш да йӧра, — воштылеш Яшай вате.
— Туге гын, тау лийже!
— Левентей кугыза шалт йӱын колтыш.
— А-а, пеш мотор улмаш...
Чачи, тыгеже, ават ойлымо семын гын, пеш кужунак йӱде ит кошт.
— Каче толеш гын, кает, ок тол гын, корак тупеш шинчын кает мо?
— воштылеш Чачи.
Ала-кузе Левентей кугыза дене мутланаш Чачилан куштылгын чучеш.
Левентей кугыза деч Чачи ок лӱд, шке кочаж дечат сайлан шотла.
— Корак тупеш огыл, тарантасеш але рогозан тереш шинчын каяш кӱлеш.
Тыгай сай ӱдырым, самырык лиям гын, иктыланат ом пу ыле, — Левентей кугыза Сакарлан шинчам пӱале.
Чачи тидым тогдайыш, чеверген, тӱгӧ лектын кайыш.
Кастене Левентей кугыза земский начальник дек миен тольо.
Толмекыже, Япушлан «маска» йомакым колтыш:
«Ожно ик марий нурым куклен.
Куклымашкыже маска лектын.
— Марий, мом ыштет?
— маска йодеш.
— Нурым куклем, вара ревым ӱдем.
Реве кочкаш пеш тамле.
— Мыйымат ушо.
— Тол.
Маска ден марий нурым куклаш тӱҥалыт.
Марий омарта йыр товар дене изиш печка да маскалан каласа:
— Лук!
— Чӧчас!
— манеш маскат.
Маска омартам каткален луктеш.
Марий тыгыде оргажым нумалеш, маска шолдра кашкам кӧсмырта.
Тыге толашен-толашен куклат, вара ревым ӱдат.
Реве пеш мотор шочеш.
Ревым лукташ тӱҥалыт.
Марий маскалан ойла:
— Тый мом налат: вуйжым але вожшым?
Марий вуйым пога манмым маска ала-кушеч ожно колын улмаш.
— Мый вуйжым налам, — манеш маска.
— Йӧра, — манеш марий.
Марий ревыжым налеш, маска реве шудыжым вынемышкыже нумалеш.
Марий теле мучко ревым кочкеш, маскан реве шудыжо шыжымак шӱйын пыта.
Вес шошо шуэш.
Марий адак нурым куклаш тӱҥалеш.
Маскат, вынем гыч лектын, куклымашке мия.
— Тый мыйым ондалышыч.
Ынде мый тыйым шкендым кочкам, — манеш маска.
— Мыйым кочкаш тый але шуат, айда адак куклена, вара тый вожшым налат, мый вуйжым налам, — манеш марий.
Маска келша.
Нурым куклат, шожым ӱдат.
Шож пеш мотор шочын.
Тӱредаш жап шуын.
— Ынде мом налат?
— манеш марий.
— Ойлымына семын ыштена, ынде мый вожшым налам, а тый вуйжым нал, — манеш маска.
Марий шожын парчажым тӱред налеш, маска вынемышкыже отылым нумал опта.
Марий теле гоч шож киндым кочкеш.
Маскан вынемыштыже отыл пыкнен пыта.
Теле эрта.
Шошо толеш.
Марий адак нурым куклаш тӱҥалеш.
Маска вынем гычше лектеш, марийын куклымашкыже мия:
— Тый адак мыйым ондалышыч.
Ындыже тыйым кочкамак.
— Кочкат гын, кочкат огыла, — манеш марий, — мыйын кудыштем имнем ден орвам арам кодеш, тудымат тыланет конден пуэм.
Эрла марте колто.
— Йӧра, — манеш маска.
— Эрла от кондо гын, кудышкетак миен кочкам.
Марий мӧҥгыжӧ пеш ойгырен кая.
Корнеш рывыжым вашлиеш.
— Молан тыге ойгырен ошкылат, марий?
— рывыж йодеш.
— Кузе ом ойгыро, мыйым эрла маска кочкеш.
— Ит ойгыро, — манеш рывыж, — эрла тышке орва дене тол, пеҥгыдырак керемым кондо, мый тыйым утарем.
Мыланем агытаным кондо, мый агытаным пеш йӧратем.
Марий тугак ышта.
Рывыжлан агытаным конда.
Рывыж агытаным кочкеш.
Чашкереш шылын шинчеш.
Марий орважым куклемешыже шогалта, куклаш тӱҥалеш.
Маска толеш: «Ынде тыйым кочкамак», — манеш марийлан.
Тиде жапыште рывыж шучко йӱк дене кычкыралеш:
— Марий, марий!
Молан тиде шӱчан омартажым орвашкет от пыште?
Маска лӱдеш, марийлан ойла:
— Пыштышын кой, пыштышын кой.
Марий маскам кучышын коеш, маска шкак орвашке кӱзен возеш.
Рывыж адак кӱжгӱрак йӱк дене кычкыра:
— Марий, марий!
Молан тиде шӱчан омартатым от пид?
— Пидшын кой, пидшын кой, — манеш маска.
Марий маскам пеҥгыдын пидын шында.
Рывыж адак кычкырал колта:
— Марий, марий!
Молан тиде шӱчан омартатым от руал.
— Руалшын кой, руалшын кой, — манеш маска.
Марий маскам вуй гычак руал шында.
Маска колен колта.
Рывыж кудал толеш:
— Тидыжым пеле гыч ыштена, — манеш.
Марий рывыжымат вуйжо гыч руал колта.
Рывыжат колен колта.
Марий, рывыжге, маскаге оптен, кудышкыжо толеш.
Йомак умбак, мый тембак, катык кӱмыж олымбал йымак!» — тыге кошартыш йомакшым Левентей кугыза.
— Марийже поян улмаш мо, кугызай?
— йодо Япуш.
— Молан поян?
— ӧрӧ Левентей кугыза.
— Поян еҥ паша ыштымылан ондален тӱла... * * *
Левентей кугызан йомакым колтымыж годым Сакар ден Чачи вес тӱрлын йомакленыт...
Нуно пӧртыштӧ огыл, капка ончылно шогеныт...
— Тыйын чодыраш пурен каймекет иже ушешем возо: эх, ораде, молан лӱмжымат, кусыжымат шым йод, манын шканем ӧпкелышым, — шыман мутлана Чачи.
— Лӱмет йодаш мыйынат шот лийын огыл.
Туге гынат, мый тыйым эре шонен иленам.
Адакше Левентей кугызай тыйым эре ойла ыле.
— Мыйым мом ойлашыже, мый смола под лукмо деч молым нимомат ыштен ом мошто.
— Смола подымат моштен лукташ кӱлеш...
— Эре мыйым шонаш — Кудашнурышто ӱдыр уке мо?..
— Тый гает уке...
Мыйын чонеш пижше уке, — шонымыжым Сакар вигак каласыш.
— Тый ондалет...
Пӧръеҥ-влак эре ондалат.
— Тыйым иктаж еҥ ондален мо?
— Сакарын йӱкыштыжӧ колянымаш шоктыш.
Чачи Сакарым тура ончале да пелештыш:
— Уке.
— Уке гын, пӧръеҥ ондалымым кушеч шинчет?
— Кодшо кеҥежым ме ачий дене коктын Лопнурыш Чужган Осып дек кинде кӱсын налаш миен улына ыле.
Тый шкат шинчет, Чужган кугыза кинде дек мийше-влакым кок-кум кече пашам ыштыкта да иже пуа.
Ме ачий дене коктын кок кече шияш, терыс кышкаш полшышна.
Теве тушто мыланем Сандыр лӱман ик ӱдыр ойлыш, тудым Чужган Макар ондален...
Макар мыйымат пеш тура ончен кошто...
— Шӱйжым кӱрлам!
— чытен ыш керт Сакар, кычкырал колтыш.
Умбакыже Чачилан ойлаш эрык ыш лий, аваже пӧрт-ончыч кычкырале:
— Чачи, пурышаш!
Мом еҥым кылмыктен шогыктет!..
Сакар тыге кылмен йӱдвоштат шога ыле, пӧртышкӧ пурымыжо пырчат ок шу.
Чачи, аваже кычкыралмым колын, марла капкажым кычырик почо...
Пӧртыштӧ тымык.
Левентей кугыза пондашым веле шогалтен, тореш олымбалне тӧшакыште мален кия, Япуш ӱдырамаш пусакыште омым ужеш.
Яшай вате чарайолын, ӱштыле пӧрт кӱварым ӱштеш.
— Тулар, уна тышке воч, — Яшай вате Левентей кугыза воктене верым ончыктыш. * * *
Суд сайын эртыш.
Сакарлан порубко ыштымыжлан пел теҥге штрафым веле судитлыш.
Токтар стрелок Сакарын луй лӱймыжым ужын огыл.
Шопкем Сакар клепкылан руыктен.
Шопке гыч ур лектын кудалын...
Урым лӱяш Сакарын пычал билетше уло.
Мӱйжым Токтар шке декше наҥгайыктен...
Чодыра оролым сусырташ тӧчымыжӧ нигуштат пале огыл...
Сакарым поктышыжла, лумышто пӧрдалмыжым Токтар ыш ойло...
Ужанур ял марий-влакат Сакарым винаматыш луктын ышт керт.
Тыштыже Сакарлан Чачи полшыш: Сакар винамат огыл, Стапан шке ончычын толын кержалте, ярныше имньым лумышко шӱкалаш тӧчыш, Сакар тудым шӱкал веле колтыш.
Вара кужу марий куржын тольо...
Тудо Сакарым мушкындыш.
Тудын мушкындымек иже Сакар тудым шуралтыш...
Ужанур ял марий-влак шкак кляузникыш лектыч...
Тыге суд эртымылан Сакар шкат ӧрӧ.
Тудын деч ончыч земский начальник кок еҥым судитлыш: иктыжым — чодыра шолыштмылан, весыжым — старостым нерымылан.
Старостым перымыже тыге лийын: йорло марий йозакым тӱлен кертын огыл, садлан тудын пытартыш тунажым торги дене ужалаш тӱҥалыныт.
Йорло марий тунажым шӱкшӧ вӱташкыже петырен да нигӧмат чак ок намие.
Староста дене лувуй виешак лукташ тӱҥалыныт.
Йорло марий старостым тоя дене перен...
Тыге староста ойла.
Йорло марийже вес семын ойла: староста тудым шкенжым чот кырен, йорло марий мучышташ тӧчышыжла веле старостым шӱкалын, староста вуйжо дене янак воктен пернен.
Йорло марийым земский начальник ият пелылан казематыш петыраш судитлыш...
Тидым колмекыже, Сакарын кидше-йолжат чытыраш тӱҥале...
Чодыра шолыштшыжо пӱнчӧ пырня дене кучалтын.
Пырняжат чапле огыл, укшан пӱнчӧ вуй веле.
Мантале пазарыште тыгай пырнялан теҥге деч гоч огытат пу.
Марийлан земский начальник куд теҥге штрафым тӱлыкташ судитлыш.
Марийын тунамак, йыр-йыр койын, шинчавӱдшӧ йоген лекте.
Сакарын чонжылан кочын чучо.
— Захар Ефремов здесь?
— йодо земский начальник.
— Зес, — Сакар йӱкым пуыш.
— Иди сюда!
— Мий, ӱстел дек кай, — Левентей кугыза Сакарым ончыко покта.
Сакар земский начальник ончыко миен шогале.
Земский начальник чал ӧрышан, чалемаш тӱҥалше ӱпан, вургемже йылгыжше полдышан.
Оҥыштыжо йылгыжше шийаршаш гае кеча.
Аршаш мучаштыже кугу теҥге уло.
Теҥгештыже орел кайык шулдыржым шаралтен.
Ӱстелже ужар сукна дене леведме.
Ӱстел шеҥгелне — земский начальникын шинчыме пӱкенже.
Пӱкен кӱкшӧ эҥертышан.
Ӱстембалне тӱрлӧ кагаз, кӱжгӧ книга кия.
Земский начальник шкеже шыдын ончышыла коеш.
Сакар нигунамат нимогай судышкат коштын огыл, нимогай начальство денат але марте тыге вашлиеден огыл...
Пӧрт кӧргыжат вес тӱрлӧ — пырдыжлаште шыдын ончышо кугыжан портрет-влак кечат.
Чонлан шучкын веле чучеш.
Сакар чодыраште маскам кок йолтошкалтыш коклаш вашлиеш гын, тыге ок чытыре ыле.
Можо тыге Сакарын йолйыжыҥжым чытырыкта?
— ончылныжо маска огыл, айдеме шинча-с.
— Ну, какое у тебя будет ходатайство?
— йодо земский начальник.
Сакар нимомат ыш умыло, шеҥгекше ончале.
— Ты меня понимаешь?
— Он русским плока калякыт, — шоктыш шеҥгечын Левентей кугызан йӱкшӧ.
— Сергей Степанович, переведите, — мане земский начальник кугу тиякын полышкалышыжлан.
— По этому делу вы будете переводчиком.
Сергей Степанович манме еҥ Сакарлан земский начальникын йодмым умылтарыш.
— Мый свечылым конденам.
Тудо чыла ужын, — мане Сакар.
Земский начальник Чачим свидетельлан шогалташ лиеш мане. * * *
Сакарын утлымыжлан Левентей кугыза пеш куанен.
Утларакше шке шотым мумыжлан йывыртен.
«Теҥгече кастене земский начальник дек пурен ом мутлане ыле гын, земский начальник Сакарым судитлыде ок код ыле», — шона Левентей кугыза...


Admin login:

[Search]

1-2-6-1


У ий деч кок арня вара Микипыр Яшай ден ӱдыржӧ адак куп дек, смола заводышко, кайышт.

У
У
у
new
ad/no
У
У
у
oh
in
ий
ий
ий
year
no
ий
ий
ий
ice
no
ий
ий
ий
chisel
no
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CNG
vb1-conn
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CVB
vb1-adv
деч
деч
деч
from
po
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
арня
арня
арня
week
no
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
Микипыр
Микипыр
Микипыр
Mikipyr
na
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
ден
ден
ден
and
co
ӱдыржӧ
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
daughter-3SG
no-poss
ӱдыржӧ
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
Virgo-3SG
no-poss
адак
адак
адак
again
av
куп
куп
куп
swamp
no
дек,
дек
дек
to
po
смола
смола
смола
pitch
no
заводышко,
завод-ышко
завод-шкЕ
factory-ILL
no-case
кайышт.
кай-ышт
кай-шт
aftergrass-3PL
no-poss
кайышт.
кайы-шт
кайе-шт
go-IMP.3PL
vb2-mood.pers
кайышт.
кайы-ш-т
кае-ш-т
go-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-2-6-2


Смола шолташ черетше ныл кече гыч иже пура да, под йымалан олташ пу кӱлеш.

Смола
Смола
смола
pitch
no
шолташ
шолт-аш
шолто-аш
boil-INF
vb2-inf
черетше
черет-ше
черет-жЕ
line-3SG
no-poss
черетше
чер-ет-ше
чер-ет-жЕ
disease-2SG-3SG
no-poss-poss
ныл
ныл
ныл
four
nm
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
гыч
гыч
гыч
from
po
иже
иже
иже
not.until
av/pa
иже
и-же
и-жЕ
and-3SG
co-poss
иже
и-же
и-жЕ
[X]-3SG
pa-poss
пура
пура
пура
home-made.kvass
no
пура
пура
пура
framework
no
пура
пур-а
пуро-а
go.in-3SG
vb2-pers
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
под
под
под
pot
no
йымалан
йымалан
йымалан
down
av/po
йымалан
йымал-ан
йымал-ан
bottom-with
ad/no-deriv.ad
олташ
олт-аш
олто-аш
light-INF
vb2-inf
пу
пу
пу
wood
no
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



1-2-6-3


Лум ятырак келге, вашке луктын ситараш йӧсӧ...

Лум
Лум
лум
snow
no
Лум
Лу-м
лу-м
bone-ACC
no-case
Лум
Лу-м
лу-м
ten-ACC
nm-case
Лум
Лум-Ø
лум-Ø
snow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Лум
Лум-Ø
лум-Ø
snow-CNG
vb1-conn
Лум
Лум-Ø
лум-Ø
snow-CVB
vb1-adv
ятырак
ятыр-ак
ятыр-ак
much-STR
av/no/pr-enc
келге,
келге
келге
deep
ad/no
вашке
вашке
вашке
soon
ad/av/no
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-CNG
vb2-conn
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
ситараш
ситар-аш
ситаре-аш
gather-INF
vb2-inf
йӧсӧ...
йӧсӧ
йӧсӧ
difficult
ad/no
йӧсӧ...
йӧсӧ-Ø
йӧсӧ-Ø
regret-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧсӧ...
йӧсӧ-Ø
йӧсӧ-Ø
regret-CNG
vb2-conn



1-2-6-4


Смола заводыш мийме кечыштак, кас велеш, Левентей кугыза тольо, тупыштыжо — ний дене тодмо лаче, вачыштыже — пычалже.

Смола
Смола
смола
pitch
no
заводыш
завод-ыш
завод-ш
factory-ILL
no-case
мийме
***
***
***
***
кечыштак,
кечы-шт-ак
кече-шт-ак
sun-3PL-STR
no-poss-enc
кечыштак,
кечы-ш-т-ак
кече-ш-т-ак
hang-PST1-3PL-STR
vb2-tense-pers-enc
кечыштак,
кечы-шт-ак
кече-штЕ-ак
sun-INE-STR
no-case-enc
кас
кас
кас
evening
av/no
велеш,
велеш
велеш
toward
po
велеш,
вел-еш
вел-еш
side-LAT
no-case
велеш,
вел-еш
вел-еш
spill-3SG
vb1-pers
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
тольо,
тол-ьо
тол-Е
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers
тупыштыжо —
туп-ышты-жо
туп-штЕ-жЕ
back-INE-3SG
no-case-poss
ний
ний
ний
bast
no
дене
дене
дене
with
po
тодмо
тодмо
тодмо
woven
ad
тодмо
тод-мо
тод-мЕ
weave-PTCP.PASS
vb1-ad
лаче,
лаче
лаче
basket
no
лаче,
лаче
лаче
roller
no
вачыштыже —
вачы-шты-же
ваче-штЕ-жЕ
shoulder-INE-3SG
no-case-poss
пычалже.
пычал-же
пычал-жЕ
gun-3SG
no-poss



1-2-6-5


Почешыже самырык марий тольо.

Почешыже
Почеш-ыже
почеш-жЕ
recent-3SG
ad/av/po-poss
Почешыже
Поч-еш-ыже
поч-еш-жЕ
tail-LAT-3SG
no-case-poss
Почешыже
Поч-еш-ыже
поч-еш-жЕ
open-3SG-3SG
vb1-pers-poss
самырык
самырык
самырык
young
ad/no
марий
марий
марий
Mari
no
тольо.
тол-ьо
тол-Е
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-6


Тудынат пычалже уло, тудат лачым сакен...

Тудынат
Тудын-ат
тудын-ат
his/her-and
pr-enc
Тудынат
тудо-на-т
тудо-на-ат
3SG-1PL-and
pr-poss-enc
Тудынат
Туды-н-ат
тудо-н-ат
(s)he-GEN-and
pa/pr-case-enc
пычалже
пычал-же
пычал-жЕ
gun-3SG
no-poss
уло,
уло
уло
is
ad/no/vb
тудат
тудо-ат
тудо-ат
3SG-and
pr-enc
тудат
ту-да-т
ту-да-ат
that-2PL-and
pr-poss-enc
тудат
ту-да-т
ту-да-ат
gland-2PL-and
no-poss-enc
тудат
ту-да-т
ту-да-ат
banner-2PL-and
no-poss-enc
лачым
лачым
лачым
diligent
ad/av
лачым
лачым
лачым
peregrine
no
лачым
лач-ым
лач-м
just-ACC
av/no/pa-case
лачым
лач-ым
лач-м
swim.bladder-ACC
no-case
лачым
лачы-м
лаче-м
basket-ACC
no-case
лачым
лачы-м
лаче-м
roller-ACC
no-case
сакен...
сак-ен-Ø
саке-ен-Ø
hang.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сакен...
сак-ен
саке-ен
hang.up-CVB
vb2-adv



1-2-6-7


Коктынат ече дене улыт.

Коктынат
Коктынат
коктынат
both
av
Коктынат
Коктын-ат
коктын-ат
as.a.pair-and
av-enc
ече
ече
ече
ski
no
дене
дене
дене
with
po
улыт.
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers



1-2-6-8


Чачи, самырык марийым ончале да Нӧнчык-патырла чодыраште еҥым кышкылтше саде сонарзым палыш.

Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
самырык
самырык
самырык
young
ad/no
марийым
марий-ым
марий-м
Mari-ACC
no-case
ончале
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
Нӧнчык-патырла
Нӧнчык-патырла
нӧнчыкпатырла
doughheroically
no/poav
Нӧнчык-патырла
Нӧнчык-патыр-ла
нӧнчыкпатыр-ла
doughstrongman-COMP
no/poad/no-case
Нӧнчык-патырла
Нӧнчык-патыр-ла
нӧнчыкпатыр-ла
doughstrongman-PL
no/poad/no-num
Нӧнчык-патырла
Нӧнчык-патыр-ла
нӧнчыкпатыр-ла
doughstrongman-STR
no/poad/no-enc
Нӧнчык-патырла
Нӧнчык-патырл-а
нӧнчыкпатырле-а
doughfight-3SG
no/povb2-pers
чодыраште
чодыра-ште
чодыра-штЕ
forest-INE
no-case
чодыраште
чодыра-ште
чодыра-штЕ
coarse-INE
ad-case
еҥым
еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
кышкылтше
кышкылт-ше
кышкылт-шЕ
throw-PTCP.ACT
vb1-ad
кышкылтше
кышкылт-ше
кышкылт-жЕ
throw-IMP.3SG
vb1-mood.pers
кышкылтше
кышкылт-Ø-ше
кышкылт-Ø-жЕ
throw-CNG-3SG
vb1-conn-poss
кышкылтше
кышкылт-Ø-ше
кышкылт-Ø-жЕ
throw-CVB-3SG
vb1-adv-poss
саде
саде
саде
that
pr
сонарзым
сонарзы-м
сонарзе-м
hunter-ACC
no-case
палыш.
палыш
палыш
[X]
no
палыш.
палыш
палыш
literacy
no
палыш.
палы-ш
пале-ш
marking-ILL
ad/no-case
палыш.
палы-ш-Ø
пале-ш-Ø
know-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-9


Сакарат Чачим палыш.

Сакарат
Сакарат
Сакарат
Sakarat
na
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
палыш.
палыш
палыш
[X]
no
палыш.
палыш
палыш
literacy
no
палыш.
палы-ш
пале-ш
marking-ILL
ad/no-case
палыш.
палы-ш-Ø
пале-ш-Ø
know-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-10


Кернак, Сакар тиде кечылаште Чачим ужаш шонен, только тышан огыл, Аркамбалан вашлияш шонен.

Кернак,
Кернак
кернак
really
pa
Кернак,
Кер-на-к
кер-на-ак
pass.through-PST1.1PL-STR
vb1-tense.pers-enc
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
кечылаште
кечы-ла-ште
кече-ла-штЕ
sun-PL-INE
no-num-case
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
ужаш
ужаш
ужаш
part
no
ужаш
уж-аш
уж-аш
see-INF
vb1-inf
шонен,
шонен
шонен
deliberately
av
шонен,
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен,
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
только
только
только
but
co/pa
тышан
тышан
тышан
here
av/pr
тышан
тыш-ан
тыш-ан
here-with
av/pr-deriv.ad
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
Аркамбалан
Аркамбал-ан
аркамбал-ан
hill-with
no-deriv.ad
вашлияш
вашли[й]-[а]ш
вашлий-аш
meet-INF
vb1-inf
шонен.
шонен
шонен
deliberately
av
шонен.
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен.
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv



1-2-6-11


Чачи гын, «Нӧнчык-патыржым» ужаш тыге йӧн лиеш, манын шоненат огыл.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
гын,
гын
гын
if
co/pa
«Нӧнчык-патыржым»
Нӧнчык-патыр-жы-м
нӧнчыкпатыр-жЕ-м
doughstrongman-3SG-ACC
no/poad/no-poss-case
ужаш
ужаш
ужаш
part
no
ужаш
уж-аш
уж-аш
see-INF
vb1-inf
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
йӧн
йӧн
йӧн
method
no
лиеш,
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
шоненат
шонен-ат
шонен-ат
deliberately-and
av-enc
шоненат
шон-ен-ат
шоно-ен-ат
think-PST2-2SG
vb2-tense-pers
шоненат
шон-ена-т
шоно-ена-ат
think-1PL-and
vb2-pers-enc
шоненат
шон-ен-Ø-ат
шоно-ен-Ø-ат
think-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
шоненат
шон-ен-ат
шоно-ен-ат
think-CVB-and
vb2-adv-enc
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-2-6-12


Чодыраште вашлиймыжат ынде кок тылзе коклаште мондалташ тӱҥалын, омо ужмыла веле чучеш.

Чодыраште
Чодыра-ште
чодыра-штЕ
forest-INE
no-case
Чодыраште
Чодыра-ште
чодыра-штЕ
coarse-INE
ad-case
вашлиймыжат
вашлиймы-ж-ат
вашлийме-жЕ-ат
meeting-3SG-and
ad-poss-enc
вашлиймыжат
вашлий-мы-ж-ат
вашлий-мЕ-жЕ-ат
meet-PTCP.PASS-3SG-and
vb1-ad-poss-enc
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
тылзе
тылзе
тылзе
moon
no
коклаште
коклаште
коклаште
in
av/po
коклаште
кокла-ште
кокла-штЕ
distance-INE
ad/no-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
cook-PL-INE
no-num-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
two-PL-INE
nm-num-case
мондалташ
мондалт-аш
мондалт-аш
be.forgotten-INF
vb1-inf
мондалташ
монд-алт-аш
мондо-алт-аш
forget-REF-INF
vb2-deriv.v-inf
тӱҥалын,
тӱҥал-ын-Ø
тӱҥал-н-Ø
start-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тӱҥалын,
тӱҥал-ын
тӱҥал-н
start-CVB
vb1-adv
омо
омо
омо
sleep
no
ужмыла
ужмы-ла
ужмо-ла
seen-COMP
ad-case
ужмыла
ужмы-ла
ужмо-ла
seen-PL
ad-num
ужмыла
ужмы-ла
ужмо-ла
seen-STR
ad-enc
ужмыла
уж-мыла
уж-мыла
see-INF.FUT
vb1-inf
ужмыла
уж-мы-ла
уж-мЕ-ла
see-PTCP.PASS-COMP
vb1-ad-case
ужмыла
уж-мы-ла
уж-мЕ-ла
see-PTCP.PASS-PL
vb1-ad-num
ужмыла
уж-мы-ла
уж-мЕ-ла
see-PTCP.PASS-STR
vb1-ad-enc
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
чучеш.
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



1-2-6-13


Тудо первыйракше самырык сонарзым ятыр марте шонен коштын, вигак каласаш гын, чотак шонен...

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
первыйракше
первыйрак-ше
первыйрак-жЕ
in.the.beginning-3SG
av-poss
первыйракше
первый-рак-ше
первый-рак-жЕ
first-COMP-3SG
ad/av/nm-deg-poss
самырык
самырык
самырык
young
ad/no
сонарзым
сонарзы-м
сонарзе-м
hunter-ACC
no-case
ятыр
ятыр
ятыр
much
av/no/pr
марте
марте
марте
up.to
po
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
коштын,
кошт-ын-Ø
кошт-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
коштын,
кошт-ын
кошт-н
go-CVB
vb1-adv
вигак
вигак
вигак
immediately
av
каласаш
калас-аш
каласе-аш
say-INF
vb2-inf
гын,
гын
гын
if
co/pa
чотак
чот-ак
чот-ак
very-STR
av-enc
чотак
чот-ак
чот-ак
number-STR
no-enc
шонен...
шонен
шонен
deliberately
av
шонен...
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен...
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv



1-2-6-14


Но мом ыштет, илыш тугай, жап ала-могай черымат паремда, Чачиат чодыраш вашлийме марийым эркын-эркын мондаш тӱҥалын ыле, но вот тудо адак Чачи ончылно шога, шинчажымат Чачи ӱмбач ок ойыро...

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ыштет,
ышт-ет
ыште-ет
do-2SG
vb2-pers
илыш
илыш
илыш
life
no
илыш
илы-ш-Ø
иле-ш-Ø
live-PST1-3SG
vb2-tense-pers
тугай,
тугай
тугай
such
ad/av/pr
жап
жап
жап
time
no
ала-могай
ала-могай
ала-могай
some
ad/av/pr
черымат
чер-ым-ат
чер-м-ат
disease-ACC-and
no-case-enc
паремда,
паремд-а
паремде-а
treat-3SG
vb2-pers
паремда,
парем-да
парем-да
recover-PST1.2PL
vb1-tense.pers
паремда,
пар-ем-да
пар-ем-да
fallow-TRANS-PST1.2PL
no-deriv.v-tense.pers
паремда,
пар-ем-да
пар-ем-да
steam-TRANS-PST1.2PL
no-deriv.v-tense.pers
паремда,
пар-ем-да
пар-ем-да
pair-TRANS-PST1.2PL
no-deriv.v-tense.pers
паремда,
пар-ем-да
пар-ем-да
gust-TRANS-PST1.2PL
no-deriv.v-tense.pers
Чачиат
Чачиат
Чачиат
Chachiat
na
чодыраш
чодыра-ш
чодыра-ш
forest-ILL
no-case
чодыраш
чодыра-ш
чодыра-ш
coarse-ILL
ad-case
чодыраш
чодыра-ш
чодыра-еш
forest-LAT
no-case
чодыраш
чодыра-ш
чодыра-еш
coarse-LAT
ad-case
вашлийме
вашлийме
вашлийме
meeting
ad
вашлийме
вашлий-ме
вашлий-мЕ
meet-PTCP.PASS
vb1-ad
марийым
марий-ым
марий-м
Mari-ACC
no-case
эркын-эркын
эркын-эркын
эркын-эркын
gradually
av
мондаш
монд-аш
мондо-аш
forget-INF
vb2-inf
тӱҥалын
тӱҥал-ын-Ø
тӱҥал-н-Ø
start-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тӱҥалын
тӱҥал-ын
тӱҥал-н
start-CVB
vb1-adv
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
вот
вот
вот
there
co/pa
вот
вот
вот
web
no
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
адак
адак
адак
again
av
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
ончылно
ончылно
ончылно
in.front
av/po
шога,
шога
шога
plough
no
шога,
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers
шинчажымат
шинча-жы-м-ат
шинча-жЕ-м-ат
eye-3SG-ACC-and
no-poss-case-enc
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
ӱмбач
ӱмбач
ӱмбач
from.above
av/po
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
ойыро...
ойыро-Ø
ойыро-Ø
separate-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ойыро...
ойыро-Ø
ойыро-Ø
separate-CNG
vb2-conn



1-2-6-15


— Поро кече лийже, Яшай, поро кече лийже, Чачи!

Поро
Поро
поро
good
ad
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
лийже,
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже,
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже,
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже,
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss
Яшай,
Яшай
Яшай
Yashay
na
поро
поро
поро
good
ad
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
лийже,
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже,
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже,
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже,
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss
Чачи!
Чачи
Чачи
Chachi
na



1-2-6-16


— Чачин пылышешыже Левентей кугызан йӱкшӧ шоктыш.

Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
пылышешыже
пылыш-еш-ыже
пылыш-еш-жЕ
ear-LAT-3SG
no-case-poss
пылышешыже
пылы-ш-еш-ыже
пыле-шЕ-еш-жЕ
sink-PTCP.ACT-LAT-3SG
vb2-ad-case-poss
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызан
кугыза-н
кугыза-ан
old.man-with
no-deriv.ad
кугызан
кугыза-н
кугыза-н
old.man-GEN
no-case
йӱкшӧ
йӱк-шӧ
йӱк-жЕ
voice-3SG
no-poss
йӱкшӧ
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӱкшӧ
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-CNG
vb2-conn
шоктыш.
шоктыш
шоктыш
bran
no
шоктыш.
шокты-ш-Ø
шокто-ш-Ø
be.heard-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-17


— Туге лийже, Левентей изай, — ваштарешыже Яшай пелештыш.

Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
лийже,
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже,
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже,
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже,
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
изай, —
изай
изай
older.brother
no
ваштарешыже
ваштареш-ыже
ваштареш-жЕ
toward-3SG
ad/av/po-poss
ваштарешыже
ваштар-еш-ыже
ваштар-еш-жЕ
maple-LAT-3SG
no-case-poss
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
пелештыш.
пелешты-ш-Ø
пелеште-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-18


— Адак шолташ тӱҥальыч мо?

Адак
Адак
адак
again
av
шолташ
шолт-аш
шолто-аш
boil-INF
vb2-inf
тӱҥальыч
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тӱҥальыч
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.3PL
vb1-tense.pers
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



1-2-6-19


— Шолташыже але уке, подйымалым ямдылаш толын улына...

Шолташыже
Шолт-аш-ыже
шолто-аш-жЕ
boil-INF-3SG
vb2-inf-poss
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
уке,
уке
уке
no
ad/no/pa
подйымалым
***
***
***
***
ямдылаш
ямдыл-аш
ямдыле-аш
prepare-INF
vb2-inf
ямдылаш
ямды-ла-ш
ямде-ла-ш
ready-PL-ILL
ad-num-case
ямдылаш
ямды-ла-ш
ямде-ла-еш
ready-PL-LAT
ad-num-case
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
улына...
улы-на
уло-на
is-1PL
ad/no/vb-poss
улына...
ул-ына
ул-на
be-1PL
vb1-pers



1-2-6-20


Чачи, кӧршӧк дене чайым шындышаш, кугызатмытын йӱмышт шуэш дыр...

Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
кӧршӧк
кӧршӧк
кӧршӧк
pot
no
дене
дене
дене
with
po
чайым
чай-ым
чай-м
tea-ACC
no-case
шындышаш,
шынды-шаш
шынде-шаш
put-PTCP.FUT
vb2-ad
кугызатмытын
кугыза-т-мыт-ын
кугыза-ет-мыт-н
old.man-2SG-PL.SOC-GEN
no-poss-num-case
йӱмышт
йӱмы-шт
йӱмӧ-шт
drinking-3PL
ad-poss
йӱмышт
йӱ-мы-шт
йӱ-мЕ-шт
drink-PTCP.PASS-3PL
vb1-ad-poss
шуэш
шуэ-ш
шуэ-ш
thin-ILL
ad-case
шуэш
шуэ-ш
шуэ-ш
anthill-ILL
no-case
шуэш
шуэ-ш
шуэ-еш
thin-LAT
ad-case
шуэш
шуэ-ш
шуэ-еш
anthill-LAT
no-case
шуэш
шу-эш
шу-еш
bran-LAT
no-case
шуэш
шу-эш
шу-еш
bristle-LAT
no-case
шуэш
шу-эш
шу-еш
eye-LAT
no-case
шуэш
шу-эш
шу-еш
spring.water-LAT
no-case
шуэш
шу-эш
шу-еш
reach-3SG
vb1-pers
шуэш
шу-эш
шу-еш
ferment-3SG
vb1-pers
шуэш
шу-эш
шу-еш
whittle-3SG
vb1-pers
дыр...
дыр
дыр
probably
pa



1-2-6-21


— Мый, шкат шинчет, чайым ом йӱ, Сакар йӱэш гын веле?

Мый,
мый
мый
1SG
pr
шкат
***
***
***
***
шинчет,
шинч-ет
шинче-ет
sit-2SG
vb2-pers
шинчет,
шинч-ет
шинче-ет
know-2SG
vb2-pers
чайым
чай-ым
чай-м
tea-ACC
no-case
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
йӱ,
йӱ-Ø
йӱ-Ø
drink-IMP.2SG
vb1-mood.pers
йӱ,
йӱ-Ø
йӱ-Ø
drink-CNG
vb1-conn
йӱ,
йӱ-Ø
йӱ-Ø
drink-CVB
vb1-adv
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
йӱэш
йӱ-эш
йӱ-еш
drink-3SG
vb1-pers
гын
гын
гын
if
co/pa
веле?
веле
веле
only
pa
веле?
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле?
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле?
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn



1-2-6-22


— Огым, — кӱчыкын пелештыш Сакар.

Огым, —
ог-ым
ог-ым
NEG-1SG
vb-pers
кӱчыкын
кӱчыкын
кӱчыкын
briefly
av
кӱчыкын
кӱчык-ын
кӱчык-н
short-GEN
ad/no-case
пелештыш
пелешты-ш-Ø
пелеште-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Сакар.
Сакар
Сакар
Sakar
na



1-2-6-23


— Сонарзе кокла гыч кӧ чайым йӱэш?

Сонарзе
Сонарзе
сонарзе
hunter
no
кокла
кокла
кокла
distance
ad/no
кокла
кок-ла
кок-ла
cook-COMP
no-case
кокла
кок-ла
кок-ла
two-COMP
nm-case
кокла
кок-ла
кок-ла
cook-PL
no-num
кокла
кок-ла
кок-ла
two-PL
nm-num
кокла
кок-ла
кок-ла
cook-STR
no-enc
кокла
кок-ла
кок-ла
two-STR
nm-enc
гыч
гыч
гыч
from
po
кӧ
кӧ
кӧ
who
pr
чайым
чай-ым
чай-м
tea-ACC
no-case
йӱэш?
йӱ-эш
йӱ-еш
drink-3SG
vb1-pers



1-2-6-24


— воштылеш Левентей кугыза.

воштылеш
воштыл-еш
воштыл-еш
laugh-3SG
vb1-pers
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза.
кугыза
кугыза
old.man
no



1-2-6-25


— Мыланна эн йӱштӧ вӱд кӱлеш...

Мыланна
мы-лан-на
ме-лан-на
1PL-DAT-1PL
pr-case-poss
эн
эн
эн
SUP
pa
йӱштӧ
йӱштӧ
йӱштӧ
cold
ad/no
вӱд
вӱд
вӱд
water
no
кӱлеш...
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш...
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



1-2-6-26


Чай ОГыл, теве ме шӱрым шолтена.

Чай
Чай
чай
tea
no
Чай
Чай
чай
probably
pa
ОГыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
теве
теве
теве
here
av/co/pa
теве
теве
теве
[X]
pa
ме
ме
ме
1PL
pr
шӱрым
шӱр-ым
шӱр-м
soup-ACC
no-case
шолтена.
шолт-ена
шолто-ена
boil-1PL
vb2-pers



1-2-6-27


Сакар, мераҥетым ньыкт...

Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
мераҥетым
мераҥ-ет-ым
мераҥ-ет-м
hare-2SG-ACC
no-poss-case
ньыкт...
ньыкт-Ø
ньыкт-Ø
skin-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ньыкт...
ньыкт-Ø
ньыкт-Ø
skin-CNG
vb1-conn
ньыкт...
ньыкт-Ø
ньыкт-Ø
skin-CVB
vb1-adv



1-2-6-28


Чачи, пареҥгыда уло гын, иктаж-мынярым эрыктет гын, йӧра ыле.

Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
пареҥгыда
пареҥгы-да
пареҥге-да
potato-2PL
no-poss
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
гын,
гын
гын
if
co/pa
иктаж-мынярым
иктаж-мыняр-ым
иктаж-мыняр-м
some-ACC
av/pr-case
иктаж-мынярым
иктаж-мыняры-м
иктаж-мыняре-м
some-ACC
av/pr-case
эрыктет
эрыкт-ет
эрыкте-ет
clean-2SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
йӧра
йӧра
йӧра
good
pa
йӧра
йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
йӧра
йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
йӧра
йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
йӧра
йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-29


— Тый, Чачи, кугызатлан шӱрым шолташ полшо, мый нымыштым руал толам, — мане Яшай, омаш лук гыч ечым лукто, товарым кыдалысе поташкыже чыкале.

Тый,
тый
тый
2SG
pr
Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
кугызатлан
кугыза-т-лан
кугыза-ет-лан
old.man-2SG-DAT
no-poss-case
кугызатлан
кугыза-т-ла-н
кугыза-ет-ла-н
old.man-2SG-PL-GEN
no-poss-num-case
шӱрым
шӱр-ым
шӱр-м
soup-ACC
no-case
шолташ
шолт-аш
шолто-аш
boil-INF
vb2-inf
полшо,
полшо-Ø
полшо-Ø
help-IMP.2SG
vb2-mood.pers
полшо,
полшо-Ø
полшо-Ø
help-CNG
vb2-conn
мый
мый
мый
1SG
pr
нымыштым
нымышты-м
нымыште-м
young.linden-ACC
no-case
руал
руал-Ø
руал-Ø
chop-IMP.2SG
vb1-mood.pers
руал
руал-Ø
руал-Ø
chop-CNG
vb1-conn
руал
руал-Ø
руал-Ø
chop-CVB
vb1-adv
толам, —
тол-ам
тол-ам
come-1SG
vb1-pers
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Яшай,
Яшай
Яшай
Yashay
na
омаш
омаш
омаш
brushwood.shelter
no
лук
лук
лук
corner
no
лук
лук
лук
[X]
no
лук
лук
лук
[X]
no
лук
лук-Ø
лукт-Ø
lead.out-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лук
лук-Ø
лукт-Ø
lead.out-CNG
vb1-conn
лук
лук-Ø
лукт-Ø
lead.out-CVB
vb1-adv
гыч
гыч
гыч
from
po
ечым
ечы-м
ече-м
ski-ACC
no-case
лукто,
лукт-о
лукт-Е
lead.out-PST1.3SG
vb1-tense.pers
товарым
товар-ым
товар-м
ax-ACC
no-case
кыдалысе
кыдалысе
кыдалысе
waist
ad
кыдалысе
кыдал-ысе
кыдал-сЕ
waist-ADJ
no-deriv.ad
поташкыже
пота-шкы-же
пота-шкЕ-жЕ
sash-ILL-3SG
no-case-poss
поташкыже
поташ-кы-же
поташ-шкЕ-жЕ
potash-ILL-3SG
no-case-poss
чыкале.
чыкал-'е
чыкал-Е
shove-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-30


— Чачи кочкаш шолта гын, мыят тый денет пырля нымыштым руаш мием, куван йыдалже пытен, ыштен пуаш возеш, — мане Левентей кугыза, тупысо лачыжым кудашын, омаш ончылно шогышо пӱнчӧ укшеш, кид шумашешрак, сакалтыш, — ну, Яшай каена, — вара Сакар век савырнен пелештыш.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
кочкаш
кочк-аш
кочк-аш
eat-INF
vb1-inf
шолта
шолт-а
шолто-а
boil-3SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
мыят
мый-[а]т
мый-ат
1SG-and
pr-enc
тый
тый
тый
2SG
pr
денет
ден-ет
дене-ет
with-2SG
po-poss
пырля
пырля
пырля
together
ad/av
нымыштым
нымышты-м
нымыште-м
young.linden-ACC
no-case
руаш
руаш
руаш
dough
no
руаш
ру-аш
руо-аш
chop-INF
vb2-inf
мием,
ми[й]-ем
мие-ем
come-1SG
vb2-pers
куван
кува-н
кува-ан
old.woman-with
no-deriv.ad
куван
кува-н
кува-ан
reddish-brown-with
ad-deriv.ad
куван
кув-ан
куво-ан
bran-with
no-deriv.ad
куван
кува-н
кува-н
old.woman-GEN
no-case
куван
кува-н
кува-н
reddish-brown-GEN
ad-case
йыдалже
йыдал-же
йыдал-жЕ
bast.shoe-3SG
no-poss
пытен,
пыт-ен-Ø
пыте-ен-Ø
end-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пытен,
пыт-ен
пыте-ен
end-CVB
vb2-adv
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
пуаш
пу-аш
пуо-аш
give-INF
vb2-inf
пуаш
пу-аш
пуо-аш
blow-INF
vb2-inf
возеш, —
воз-еш
воз-еш
cart-LAT
no-case
возеш, —
воз-еш
воз-еш
lie.down-3SG
vb1-pers
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза,
кугыза
кугыза
old.man
no
тупысо
тупысо
тупысо
back
ad
тупысо
туп-ысо
туп-сЕ
back-ADJ
no-deriv.ad
лачыжым
лачы-жы-м
лаче-жЕ-м
basket-3SG-ACC
no-poss-case
лачыжым
лачы-жы-м
лаче-жЕ-м
roller-3SG-ACC
no-poss-case
кудашын,
кудаш-ын-Ø
кудаш-н-Ø
take.off-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кудашын,
кудаш-ын
кудаш-н
take.off-CVB
vb1-adv
омаш
омаш
омаш
brushwood.shelter
no
ончылно
ончылно
ончылно
in.front
av/po
шогышо
шогышо
шогышо
standing
no
шогышо
шогы-шо
шого-шЕ
stand-PTCP.ACT
vb2-ad
пӱнчӧ
пӱнчӧ
пӱнчӧ
pine
no
пӱнчӧ
пӱнчӧ-Ø
пӱнчӧ-Ø
notch-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пӱнчӧ
пӱнчӧ-Ø
пӱнчӧ-Ø
notch-CNG
vb2-conn
укшеш,
укш-еш
укш-еш
branch-LAT
no-case
кид
кид
кид
hand
no
шумашешрак,
***
***
***
***
сакалтыш, —
сакалты-ш-Ø
сакалте-ш-Ø
hang.up-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ну,
ну
ну
well
in/pa
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
каена, —
ка[й]-ена
кае-ена
go-1PL
vb2-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
век
век
век
at.all
av
век
век
век
to
po
савырнен
савырн-ен-Ø
савырне-ен-Ø
turn-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савырнен
савырн-ен
савырне-ен
turn-CVB
vb2-adv
пелештыш.
пелешты-ш-Ø
пелеште-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-31


— Кугурак кӧршӧкеш шолтыза.

Кугурак
Кугурак
кугурак
bigger
ad
Кугурак
Кугу-рак
кугу-рак
big-COMP
ad/no-deg
кӧршӧкеш
кӧршӧк-еш
кӧршӧк-еш
pot-LAT
no-case
шолтыза.
шолты-за
шолто-за
boil-IMP.2PL
vb2-mood.pers



1-2-6-32


Яшай ден Левентей кугыза чодырашке кайышт.

Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
ден
ден
ден
and
co
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
чодырашке
чодыра-шке
чодыра-шкЕ
forest-ILL
no-case
чодырашке
чодыра-шке
чодыра-шкЕ
coarse-ILL
ad-case
кайышт.
кай-ышт
кай-шт
aftergrass-3PL
no-poss
кайышт.
кайы-шт
кайе-шт
go-IMP.3PL
vb2-mood.pers
кайышт.
кайы-ш-т
кае-ш-т
go-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-2-6-33


Сакар ден Чачи омашыш пурышт.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ден
ден
ден
and
co
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
омашыш
омаш-ыш
омаш-ш
brushwood.shelter-ILL
no-case
пурышт.
пурышт-Ø
пурышт-Ø
bite-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пурышт.
пур-ышт
пур-шт
chew-IMP.3PL
vb1-mood.pers
пурышт.
пуры-шт
пуро-шт
go.in-IMP.3PL
vb2-mood.pers
пурышт.
пуры-ш-т
пуро-ш-т
go.in-PST1-3PL
vb2-tense-pers
пурышт.
пурышт-Ø
пурышт-Ø
bite-CNG
vb1-conn
пурышт.
пурышт-Ø
пурышт-Ø
bite-CVB
vb1-adv



1-2-6-34


Омашыште иктат уке.

Омашыште
Омаш-ыште
омаш-штЕ
brushwood.shelter-INE
no-case
иктат
иктат
иктат
anybody
nm/pr
иктат
икт-ат
икте-ат
one-and
nm/pr-enc
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



1-2-6-35


Смола шолтышо Кӱ-Сола марий-влак тӱнӧ улыт: иктыже смолалык пум шелыштеш, весыже смолам ойыра...

Смола
Смола
смола
pitch
no
шолтышо
шолтышо
шолтышо
cook
no
шолтышо
шолты-шо
шолто-шЕ
boil-PTCP.ACT
vb2-ad
Кӱ-Сола
Кӱ-Сола
кӱсола
stonewhip
nono
Кӱ-Сола
Кӱ-Сола
кӱсола
stonevillage
nono
Кӱ-Сола
Кӱ-Сол-а
кӱсоло-а
stonemow-3SG
novb2-pers
Кӱ-Сола
Кӱ-Ø-Сола
кӱ-Øсола
ripen-IMP.2SGwhip
vb1-mood.persno
Кӱ-Сола
Кӱ-Ø-Сола
кӱ-Øсола
ripen-IMP.2SGvillage
vb1-mood.persno
Кӱ-Сола
Кӱ-Ø-Сол-а
кӱ-Øсоло-а
ripen-IMP.2SGmow-3SG
vb1-mood.persvb2-pers
Кӱ-Сола
Кӱ-Ø-Сола
кӱ-Øсола
ripen-CNGwhip
vb1-connno
Кӱ-Сола
Кӱ-Ø-Сола
кӱ-Øсола
ripen-CNGvillage
vb1-connno
Кӱ-Сола
Кӱ-Ø-Сол-а
кӱ-Øсоло-а
ripen-CNGmow-3SG
vb1-connvb2-pers
Кӱ-Сола
Кӱ-Ø-Сола
кӱ-Øсола
ripen-CVBwhip
vb1-advno
Кӱ-Сола
Кӱ-Ø-Сола
кӱ-Øсола
ripen-CVBvillage
vb1-advno
Кӱ-Сола
Кӱ-Ø-Сол-а
кӱ-Øсоло-а
ripen-CVBmow-3SG
vb1-advvb2-pers
марий-влак
марий-влак
марий-влак
Mari-PL
no-num
тӱнӧ
тӱнӧ
тӱнӧ
outside
av
тӱнӧ
тӱнӧ-Ø
тӱнӧ-Ø
be.in.need-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱнӧ
тӱнӧ-Ø
тӱнӧ-Ø
be.in.need-CNG
vb2-conn
улыт:
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers
иктыже
иктыже
иктыже
one.of.them
pr
иктыже
икты-же
икте-жЕ
one-3SG
nm/pr-poss
смолалык
смола-лык
смола-лык
pitch-for
no-deriv.ad
пум
пу-м
пу-м
wood-ACC
no-case
шелыштеш,
шелышт-еш
шелышт-еш
break-3SG
vb1-pers
весыже
весы-же
весе-жЕ
different-3SG
ad/no/pr-poss
смолам
смола-м
смола-м
pitch-ACC
no-case
смолам
смола-м
смола-ем
pitch-1SG
no-poss
смолам
смола-м-Ø
смола-ем-Ø
pitch-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
смолам
смола-м-Ø
смола-ем-Ø
pitch-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
смолам
смола-м-Ø
смола-ем-Ø
pitch-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ойыра...
ойыр-а
ойыро-а
separate-3SG
vb2-pers



1-2-6-36


Омашыш пурымеке, Сакар тупысо лачыжым кудаше, лачыж гыч ош мераҥым лукто, кӱсенже гыч наград вурдан паккӱзым лукто, мераҥым ньыкташ тӱҥале.

Омашыш
Омаш-ыш
омаш-ш
brushwood.shelter-ILL
no-case
пурымеке,
пуры-меке
пуро-меке
go.in-CVB.PRI
vb2-adv
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
тупысо
тупысо
тупысо
back
ad
тупысо
туп-ысо
туп-сЕ
back-ADJ
no-deriv.ad
лачыжым
лачы-жы-м
лаче-жЕ-м
basket-3SG-ACC
no-poss-case
лачыжым
лачы-жы-м
лаче-жЕ-м
roller-3SG-ACC
no-poss-case
кудаше,
кудаш-е
кудаш-Е
take.off-PST1.3SG
vb1-tense.pers
лачыж
лачы-ж
лаче-жЕ
basket-3SG
no-poss
лачыж
лачы-ж
лаче-жЕ
roller-3SG
no-poss
гыч
гыч
гыч
from
po
ош
ош
ош
white
ad
мераҥым
мераҥ-ым
мераҥ-м
hare-ACC
no-case
мераҥым
мера-ҥ-ым
мера-аҥ-ым
measure-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
мераҥым
мер-аҥ-ым
мер-аҥ-ым
community-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
лукто,
лукт-о
лукт-Е
lead.out-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кӱсенже
кӱсен-же
кӱсен-жЕ
pocket-3SG
no-poss
кӱсенже
кӱсен-же
кӱсен-жЕ
tendon-3SG
no-poss
кӱсенже
кӱсе-н-же
кӱсе-н-жЕ
[X]-GEN-3SG
no-case-poss
гыч
гыч
гыч
from
po
наград
***
***
***
***
вурдан
вурдан
вурдан
with.a.handle
ad
вурдан
вурд-ан
вурдо-ан
handle-with
no-deriv.ad
паккӱзым
паккӱзы-м
паккӱзӧ-м
jackknife-ACC
no-case
лукто,
лукт-о
лукт-Е
lead.out-PST1.3SG
vb1-tense.pers
мераҥым
мераҥ-ым
мераҥ-м
hare-ACC
no-case
мераҥым
мера-ҥ-ым
мера-аҥ-ым
measure-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
мераҥым
мер-аҥ-ым
мер-аҥ-ым
community-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
ньыкташ
ньыкт-аш
ньыкт-аш
skin-INF
vb1-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-37


Чачи пареҥгым эрыкташ шинче.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
пареҥгым
пареҥгы-м
пареҥге-м
potato-ACC
no-case
эрыкташ
эрыкт-аш
эрыкте-аш
clean-INF
vb2-inf
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn



1-2-6-38


Кенеташте, шуко мутланышаш уло гынат, мутым лукташ йӧсӧ.

Кенеташте,
Кенеташте
кенеташте
instantly
av
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
мутланышаш
мутланы-шаш
мутлане-шаш
talk-PTCP.FUT
vb2-ad
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
мутым
мут-ым
мут-м
word-ACC
no-case
лукташ
лукт-аш
лукт-аш
lead.out-INF
vb1-inf
йӧсӧ.
йӧсӧ
йӧсӧ
difficult
ad/no
йӧсӧ.
йӧсӧ-Ø
йӧсӧ-Ø
regret-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧсӧ.
йӧсӧ-Ø
йӧсӧ-Ø
regret-CNG
vb2-conn



1-2-6-39


Тыге Чачи ден Сакарат мутым огыт му.

Тыге
Тыге
тыге
so
av/pa/pr
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
ден
ден
ден
and
co
Сакарат
Сакарат
Сакарат
Sakarat
na
мутым
мут-ым
мут-м
word-ACC
no-case
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
му.
му-Ø
му-Ø
find-IMP.2SG
vb1-mood.pers
му.
му-Ø
му-Ø
find-CNG
vb1-conn
му.
му-Ø
му-Ø
find-CVB
vb1-adv



1-2-6-40


Сакар, чодырасым шарнен, Чачим йӧратен онча.

Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
чодырасым
чодырасы-м
чодырасе-м
forest-ACC
ad-case
чодырасым
чодыра-сы-м
чодыра-сЕ-м
forest-ADJ-ACC
no-deriv.ad-case
чодырасым
чодыра-сы-м
чодыра-сЕ-м
coarse-ADJ-ACC
ad-deriv.ad-case
шарнен,
шарн-ен-Ø
шарне-ен-Ø
remember-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шарнен,
шарн-ен
шарне-ен
remember-CVB
vb2-adv
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
йӧратен
йӧратен
йӧратен
[X]
av
йӧратен
йӧрат-ен-Ø
йӧрате-ен-Ø
love-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йӧратен
йӧрат-ен
йӧрате-ен
love-CVB
vb2-adv
онча.
онч-а
ончо-а
look-3SG
vb2-pers



1-2-6-41


Могай чонеш пижше ӱдыр!

Могай
Могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
чонеш
чон-еш
чон-еш
soul-LAT
no-case
пижше
пижше
пижше
sticky
ad
пижше
пиж-ше
пиж-шЕ
stick-PTCP.ACT
vb1-ad
пижше
пиж-ше
пиж-жЕ
mitten-3SG
no-poss
пижше
пиж-ше
пиж-жЕ
stick-IMP.3SG
vb1-mood.pers
пижше
пиж-Ø-ше
пиж-Ø-жЕ
stick-CNG-3SG
vb1-conn-poss
пижше
пиж-Ø-ше
пиж-Ø-жЕ
stick-CVB-3SG
vb1-adv-poss
ӱдыр!
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр!
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no



1-2-6-42


Тыгай вате лиеш гын, Сакарын шӱкшӧ пӧртшат мызе пыжашла чучеш ыле!

Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
лиеш
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
шӱкшӧ
шӱкшӧ
шӱкшӧ
worn.out
ad
шӱкшӧ
шӱк-шӧ
шӱк-жЕ
litter-3SG
no-poss
пӧртшат
пӧрт-ш-ат
пӧрт-жЕ-ат
house-3SG-and
no-poss-enc
мызе
мызе
мызе
partridge
no
пыжашла
пыжаш-ла
пыжаш-ла
nest-COMP
no-case
пыжашла
пыжаш-ла
пыжаш-ла
nest-PL
no-num
пыжашла
пыжаш-ла
пыжаш-ла
nest-STR
no-enc
пыжашла
пыжашл-а
пыжашле-а
set.up-3SG
vb2-pers
чучеш
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers
ыле!
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-43


Кӧ шинча, ала юмо пӱрен гын, лиешат?

Кӧ
Кӧ
кӧ
who
pr
шинча,
шинча
шинча
eye
no
шинча,
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча,
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
юмо
юмо
юмо
god
in/no
пӱрен
пӱр-ен-Ø
пӱрӧ-ен-Ø
be.destined-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пӱрен
пӱр-ен-Ø
пӱрӧ-ен-Ø
wrinkle-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пӱрен
пӱр-ен
пӱрӧ-ен
be.destined-CVB
vb2-adv
пӱрен
пӱр-ен
пӱрӧ-ен
wrinkle-CVB
vb2-adv
гын,
гын
гын
if
co/pa
лиешат?
лиеш-ат
лиеш-ат
soon-and
pa-enc
лиешат?
ли[й]-еш-ат
лий-еш-ат
be-3SG-and
vb1-pers-enc



1-2-6-44


Левентей кугыза, шке тулар марий лиям гын, Яшай пуа, манеш да...

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза,
кугыза
кугыза
old.man
no
шке
шке
шке
REFL
pr
тулар
тулар
тулар
matchmaker
no
марий
марий
марий
Mari
no
лиям
ли[й]-[а]м
лий-ам
be-1SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
пуа,
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа,
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
да...
да
да
and
co
да...
да
да
yes
pa



1-2-6-45


Левентей кугыза пеш оҥай айдеме, Сакарлан корно мучко Микипыр Яшайын ӱдыржым темлен тольо:

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
пеш
пеш
пеш
very
av
оҥай
оҥай
оҥай
interesting
ad/av
айдеме,
айдеме
айдеме
human
no
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
корно
корно
корно
road
no
мучко
мучко
мучко
completely
av/po
Микипыр
Микипыр
Микипыр
Mikipyr
na
Яшайын
Яшайын
Яшайын
Yashayyn
na
ӱдыржым
ӱдыр-жы-м
ӱдыр-жЕ-м
daughter-3SG-ACC
no-poss-case
ӱдыржым
ӱдыр-жы-м
ӱдыр-жЕ-м
Virgo-3SG-ACC
no-poss-case
темлен
темл-ен-Ø
темле-ен-Ø
offer-PST2-3SG
vb2-tense-pers
темлен
темл-ен
темле-ен
offer-CVB
vb2-adv
тольо:
тол-ьо
тол-Е
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-46


— Миет гын, теве ужат...

Миет
Ми[й]-ет
мие-ет
come-2SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
теве
теве
теве
here
av/co/pa
теве
теве
теве
[X]
pa
ужат...
ужат
ужат
see
pa
ужат...
уж-ат
уж-ат
already-and
av/pa-enc
ужат...
уж-ат
уж-ат
see-2SG
vb1-pers
ужат...
у-ж-ат
у-жЕ-ат
new-3SG-and
ad/no-poss-enc
ужат...
у-ж-ат
у-жЕ-ат
oh-3SG-and
in-poss-enc
ужат...
уж-Ø-ат
уж-Ø-ат
see-CNG-and
vb1-conn-enc
ужат...
уж-Ø-ат
уж-Ø-ат
see-CVB-and
vb1-adv-enc
ужат...
уж--ат
уж-Е-ат
see-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
ужат...
у-Ø-ж-ат
уо-Ø-жЕ-ат
take.care.of-CNG-3SG-and
vb2-conn-poss-enc
ужат...
у-Ø-ж-ат
уо-Ø-жЕ-ат
stroke-CNG-3SG-and
vb2-conn-poss-enc



1-2-6-47


Капше шымавуч гай, йолым шопш гайым пидеш, ӱпшӧ ошалге, пунемже кыдалже деч ӱлкӧ кеча...

Капше
Кап-ше
кап-жЕ
body-3SG
no-poss
шымавуч
шымавуч
шымавуч
garden.angelica
no
гай,
гай
гай
like
ad/av/pa/po
йолым
йол-ым
йол-м
foot-ACC
no-case
шопш
шопш
шопш
bobbin.with.threads
no
шопш
шопш-Ø
шопш-Ø
wind-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шопш
шопш-Ø
шопш-Ø
wind-CNG
vb1-conn
шопш
шопш-Ø
шопш-Ø
wind-CVB
vb1-adv
гайым
гай-ым
гай-м
like-ACC
ad/av/pa/po-case
пидеш,
пид-еш
пид-еш
tie-3SG
vb1-pers
ӱпшӧ
ӱп-шӧ
ӱп-жЕ
hair-3SG
no-poss
ӱпшӧ
ӱпшӧ-Ø
ӱпшӧ-Ø
smell-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӱпшӧ
ӱпшӧ-Ø
ӱпшӧ-Ø
smell-CNG
vb2-conn
ошалге,
ошалге
ошалге
whitish
ad
ошалге,
ошалге-Ø
ошалге-Ø
grow.white-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ошалге,
ошалге-Ø
ошалге-Ø
grow.white-CNG
vb2-conn
пунемже
пунем-же
пунем-жЕ
plait-3SG
no-poss
пунемже
пун-ем-же
пун-ем-жЕ
hair-1SG-3SG
no-poss-poss
пунемже
пун-ем-же
пуно-ем-жЕ
twine-1SG-3SG
vb2-pers-poss
пунемже
пун-ем-же
пун-ем-жЕ
hair-TRANS-IMP.3SG
no-deriv.v-mood.pers
пунемже
пу-н-ем-же
пу-н-ем-жЕ
wood-GEN-1SG-3SG
no-case-poss-poss
пунемже
пун-ем-Ø-же
пун-ем-Ø-жЕ
hair-TRANS-CNG-3SG
no-deriv.v-conn-poss
пунемже
пун-ем-Ø-же
пун-ем-Ø-жЕ
hair-TRANS-CVB-3SG
no-deriv.v-adv-poss
кыдалже
кыдал-же
кыдал-жЕ
waist-3SG
no-poss
деч
деч
деч
from
po
ӱлкӧ
***
***
***
***
кеча...
кеч-а
кече-а
hang-3SG
vb2-pers



1-2-6-48


«Ай-да шоҥго, чыла ончен шуктен!» — шоналтыш Сакар.

«Ай-да
Ай-да
айда
ohand
in/paco
«Ай-да
Ай-да
айда
ohyes
in/papa
«Ай-да
Ай-Ø-да
ае-Øда
part-IMP.2SGand
vb2-mood.persco
«Ай-да
Ай-Ø-да
ае-Øда
part-IMP.2SGyes
vb2-mood.perspa
«Ай-да
Ай-Ø-да
ае-Øда
hem-IMP.2SGand
vb2-mood.persco
«Ай-да
Ай-Ø-да
ае-Øда
hem-IMP.2SGyes
vb2-mood.perspa
«Ай-да
Ай-Ø-да
ае-Øда
part-CNGand
vb2-connco
«Ай-да
Ай-Ø-да
ае-Øда
part-CNGyes
vb2-connpa
«Ай-да
Ай-Ø-да
ае-Øда
hem-CNGand
vb2-connco
«Ай-да
Ай-Ø-да
ае-Øда
hem-CNGyes
vb2-connpa
шоҥго,
шоҥго
шоҥго
old
ad/no
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
ончен
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
шуктен!» —
шукт-ен-Ø
шукто-ен-Ø
succeed.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шуктен!» —
шукт-ен
шукто-ен
succeed.in-CVB
vb2-adv
шуктен!» —
шу-кт-ен-Ø
шу-ктЕ-ен-Ø
reach-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктен!» —
шу-кт-ен-Ø
шу-ктЕ-ен-Ø
ferment-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктен!» —
шу-кт-ен-Ø
шу-ктЕ-ен-Ø
whittle-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктен!» —
шу-кт-ен
шу-ктЕ-ен
reach-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
шуктен!» —
шу-кт-ен
шу-ктЕ-ен
ferment-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
шуктен!» —
шу-кт-ен
шу-ктЕ-ен
whittle-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
шоналтыш
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Сакар.
Сакар
Сакар
Sakar
na



1-2-6-49


Сакарлан тудыжак пеш оҥай: Сакар нигунамат Чачим ужын огыл, манын Левентей кугыза шона.

Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
тудыжак
тудыж-ак
тудыжо-ак
that.one-STR
pr-enc
тудыжак
тудо-ж-ак
тудо-жЕ-ак
3SG-3SG-STR
pr-poss-enc
пеш
пеш
пеш
very
av
оҥай:
оҥай
оҥай
interesting
ad/av
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
нигунамат
н'игунамат
н'игунамат
in.no.case
av/pr
нигунамат
н'игунам-ат
н'игунам-ат
never-and
av/pr-enc
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
ужын
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
шона.
шон-а
шоно-а
think-3SG
vb2-pers



1-2-6-50


Садлан мут савыртыш еда «теве шке ужат» манеш.

Садлан
Садлан
садлан
therefore
co
Садлан
Сад-лан
сад-лан
garden-DAT
no-case
Садлан
Сад-ла-н
сад-ла-н
garden-PL-GEN
no-num-case
мут
мут
мут
word
no
савыртыш
савыртыш
савыртыш
turn
no
савыртыш
савырты-ш-Ø
савырте-ш-Ø
lead.around.something-PST1-3SG
vb2-tense-pers
еда
еда
еда
each
po
«теве
теве
теве
here
av/co/pa
«теве
теве
теве
[X]
pa
шке
шке
шке
REFL
pr
ужат»
ужат
ужат
see
pa
ужат»
уж-ат
уж-ат
already-and
av/pa-enc
ужат»
уж-ат
уж-ат
see-2SG
vb1-pers
ужат»
у-ж-ат
у-жЕ-ат
new-3SG-and
ad/no-poss-enc
ужат»
у-ж-ат
у-жЕ-ат
oh-3SG-and
in-poss-enc
ужат»
уж-Ø-ат
уж-Ø-ат
see-CNG-and
vb1-conn-enc
ужат»
уж-Ø-ат
уж-Ø-ат
see-CVB-and
vb1-adv-enc
ужат»
уж--ат
уж-Е-ат
see-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
ужат»
у-Ø-ж-ат
уо-Ø-жЕ-ат
take.care.of-CNG-3SG-and
vb2-conn-poss-enc
ужат»
у-Ø-ж-ат
уо-Ø-жЕ-ат
stroke-CNG-3SG-and
vb2-conn-poss-enc
манеш.
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш.
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers



1-2-6-51


Чачиат Сакарым онча.

Чачиат
Чачиат
Чачиат
Chachiat
na
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
онча.
онч-а
ончо-а
look-3SG
vb2-pers



1-2-6-52


Молан тудо тышке толын?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
тышке
тышке
тышке
here
av/pr
тышке
тыш-ке
тыш-шкЕ
here-ILL
av/pr-case
толын?
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын?
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv



1-2-6-53


Левентей кугыза дене сонарыш кошташ тышке толыныт мо?

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
дене
дене
дене
with
po
сонарыш
сонар-ыш
сонар-ш
hunting-ILL
no-case
кошташ
кошт-аш
кошт-аш
go-INF
vb1-inf
кошташ
кошт-аш
кошто-аш
dry-INF
vb2-inf
тышке
тышке
тышке
here
av/pr
тышке
тыш-ке
тыш-шкЕ
here-ILL
av/pr-case
толыныт
тол-ын-ыт
тол-н-ыт
come-PST2-3PL
vb1-tense-pers
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



1-2-6-54


Чачин тышке толмым шижмылак тачак толыныт.

Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
тышке
тышке
тышке
here
av/pr
тышке
тыш-ке
тыш-шкЕ
here-ILL
av/pr-case
толмым
толмы-м
толмо-м
arrival-ACC
ad-case
толмым
тол-мы-м
тол-мЕ-м
come-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
шижмылак
шижмы-ла-к
шижме-ла-ак
sense-COMP-STR
ad-case-enc
шижмылак
шижмы-ла-к
шижме-ла-ак
sense-PL-STR
ad-num-enc
шижмылак
шиж-мыла-к
шиж-мыла-ак
feel-INF.FUT-STR
vb1-inf-enc
шижмылак
шиж-мы-ла-к
шиж-мЕ-ла-ак
feel-PTCP.PASS-COMP-STR
vb1-ad-case-enc
шижмылак
шиж-мы-ла-к
шиж-мЕ-ла-ак
feel-PTCP.PASS-PL-STR
vb1-ad-num-enc
тачак
тач-ак
таче-ак
today-STR
ad/av-enc
толыныт.
тол-ын-ыт
тол-н-ыт
come-PST2-3PL
vb1-tense-pers



1-2-6-55


Чачи мыняр онча, тунар шӱмжӧ ырымыла чучеш...

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
мыняр
мыняр
мыняр
how.many
av/co/pr
онча,
онч-а
ончо-а
look-3SG
vb2-pers
тунар
тунар
тунар
so.much
av
шӱмжӧ
шӱм-жӧ
шӱм-жЕ
heart-3SG
no-poss
шӱмжӧ
шӱм-жӧ
шӱм-жЕ
feeling-3SG
no-poss
шӱмжӧ
шӱм-жӧ
шӱм-жЕ
bark-3SG
no-poss
ырымыла
ыры-мыла
ыре-мыла
warm.up-INF.FUT
vb2-inf
ырымыла
ыры-мы-ла
ыре-мЕ-ла
warm.up-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
ырымыла
ыры-мы-ла
ыре-мЕ-ла
warm.up-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
ырымыла
ыры-мы-ла
ыре-мЕ-ла
warm.up-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
чучеш...
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



1-2-6-56


Чодырасе Нӧнчык-патырже Чачин шӱмыштӧ угыч ылыжеш.

Чодырасе
Чодырасе
чодырасе
forest
ad
Чодырасе
Чодыра-се
чодыра-сЕ
forest-ADJ
no-deriv.ad
Чодырасе
Чодыра-се
чодыра-сЕ
coarse-ADJ
ad-deriv.ad
Нӧнчык-патырже
Нӧнчык-патыр-же
нӧнчыкпатыр-жЕ
doughstrongman-3SG
no/poad/no-poss
Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
шӱмыштӧ
шӱм-ыштӧ
шӱм-штЕ
heart-INE
no-case
шӱмыштӧ
шӱм-ыштӧ
шӱм-штЕ
feeling-INE
no-case
шӱмыштӧ
шӱм-ыштӧ
шӱм-штЕ
bark-INE
no-case
шӱмыштӧ
шӱмыш-тӧ
шӱмыш-штЕ
[X]-INE
no-case
угыч
угыч
угыч
again
av
ылыжеш.
ылыж-еш
ылыж-еш
flare.up-3SG
vb1-pers



1-2-6-57


Тиде еҥын можо Чачин чонжым тыге шке декше шупшеш?

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
еҥын
еҥ-ын
еҥ-н
person-GEN
ad/no-case
можо
мо-жо
мо-жЕ
what-3SG
ad/av/pa/pr-poss
Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
чонжым
чон-жы-м
чон-жЕ-м
soul-3SG-ACC
no-poss-case
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
шке
шке
шке
REFL
pr
декше
дек-ше
дек-жЕ
to-3SG
po-poss
шупшеш?
шупш-еш
шупш-еш
pull-3SG
vb1-pers



1-2-6-58


Ончымаште ниможат еҥ деч утыжо уке.

Ончымаште
Ончымаш-те
ончымаш-штЕ
look-INE
no-case
Ончымаште
Ончы-маш-те
ончо-маш-штЕ
look-NMLZ-INE
vb2-deriv.n-case
ниможат
н'имо-ж-ат
н'имо-жЕ-ат
nothing-3SG-and
ad/av/pr-poss-enc
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
деч
деч
деч
from
po
утыжо
уты-жо
уто-жЕ
extra-3SG
ad/no-poss
утыжо
уты-жо
уто-жЕ
become.superfluous-IMP.3SG
vb2-mood.pers
утыжо
уты-жо
уто-жЕ
hurt-IMP.3SG
vb2-mood.pers
утыжо
уты-Ø-жо
уто-Ø-жЕ
become.superfluous-CNG-3SG
vb2-conn-poss
утыжо
уты-Ø-жо
уто-Ø-жЕ
hurt-CNG-3SG
vb2-conn-poss
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



1-2-6-59


Лӱмжым але марте Чачи шинчен огыл ыле, лӱмжым кызыт гына кольо.

Лӱмжым
Лӱм-жы-м
лӱм-жЕ-м
name-3SG-ACC
no-poss-case
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
марте
марте
марте
up.to
po
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
шинчен
шинч-ен-Ø
шинче-ен-Ø
sit-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шинчен
шинч-ен-Ø
шинче-ен-Ø
know-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шинчен
шинч-ен
шинче-ен
sit-CVB
vb2-adv
шинчен
шинч-ен
шинче-ен
know-CVB
vb2-adv
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
лӱмжым
лӱм-жы-м
лӱм-жЕ-м
name-3SG-ACC
no-poss-case
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
гына
гына
гына
only
pa
кольо.
кол-ьо
кол-Е
hear-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-60


Лӱмжат сылне огыл: Сакар...

Лӱмжат
Лӱм-ж-ат
лӱм-жЕ-ат
name-3SG-and
no-poss-enc
сылне
сылне
сылне
beautiful
ad
огыл:
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
Сакар...
Сакар
Сакар
Sakar
na



1-2-6-61


Сакар...

Сакар...
Сакар
Сакар
Sakar
na



1-2-6-62


сакыр...

сакыр...
сакыр
сакыр
sugar
ad/no



1-2-6-63


такыр...

такыр...
такыр
такыр
fallow
ad/no



1-2-6-64


Нимо сайжат уке.

Нимо
Нимо
нимо
nothing
ad/av/pr
сайжат
сай-ж-ат
сай-жЕ-ат
good-3SG-and
ad/av-poss-enc
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



1-2-6-65


Туге гынат, Сакар солык налаш мия гын, Чачи ик пырчат ок сӧрвалтаре, йӱэш...

Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
солык
солык
солык
kerchief
no
налаш
нал-аш
нал-аш
take-INF
vb1-inf
мия
ми[й]-[а]
мие-а
come-3SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
пырчат
пырчат
пырчат
not.at.all
av
пырчат
пырч-ат
пырче-ат
grain-and
no-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
сӧрвалтаре,
сӧрвалтаре-Ø
сӧрвалтаре-Ø
make.someone.ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
сӧрвалтаре,
сӧрвалтаре-Ø
сӧрвалтаре-Ø
make.someone.ask-CNG
vb2-conn
йӱэш...
йӱ-эш
йӱ-еш
drink-3SG
vb1-pers



1-2-6-66


— Кӧргӧ ӱзгар опташ иктаж кӱмыжет уло?

Кӧргӧ
Кӧргӧ
кӧргӧ
inside
ad/no
ӱзгар
ӱзгар
ӱзгар
thing
no
опташ
опт-аш
опто-аш
put-INF
vb2-inf
опташ
опт-аш
опто-аш
bark-INF
vb2-inf
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
кӱмыжет
кӱмыж-ет
кӱмыж-ет
dish-2SG
no-poss
уло?
уло
уло
is
ad/no/vb



1-2-6-67


— шоктыш Сакарын йӱкшӧ, тунамак мераҥ коваште тӧргалтын кержалте.

шоктыш
шоктыш
шоктыш
bran
no
шоктыш
шокты-ш-Ø
шокто-ш-Ø
be.heard-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
йӱкшӧ,
йӱк-шӧ
йӱк-жЕ
voice-3SG
no-poss
йӱкшӧ,
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӱкшӧ,
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-CNG
vb2-conn
тунамак
тунамак
тунамак
immediately
av
тунамак
тунам-ак
тунам-ак
then-STR
av-enc
тунамак
туна-м-ак
туна-м-ак
heifer-ACC-STR
no-case-enc
тунамак
туна-м-ак
туна-ем-ак
heifer-1SG-STR
no-poss-enc
тунамак
туна-м-а-к
туна-ем-а-ак
heifer-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
that-1PL-ACC-STR
pr-poss-case-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
gland-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
banner-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
тунамак
туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
тунамак
туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
тунамак
туна-м--ак
туна-ем-Е-ак
heifer-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
мераҥ
мераҥ
мераҥ
hare
no
мераҥ
мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
мераҥ
мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
мераҥ
мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
мераҥ
мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
мераҥ
мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
мераҥ
мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
коваште
коваште
коваште
skin
no
коваште
кова-ште
кова-штЕ
grandmother-INE
no-case
тӧргалтын
тӧргалт-ын-Ø
тӧргалт-н-Ø
tear.off-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тӧргалтын
тӧргалт-ын
тӧргалт-н
tear.off-CVB
vb1-adv
тӧргалтын
тӧрг-алт-ын-Ø
тӧргӧ-алт-н-Ø
gallop-REF-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
тӧргалтын
тӧрг-алт-ын
тӧргӧ-алт-н
gallop-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv
кержалте.
кержалт-е
кержалт-Е
grasp-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-68


Чачи, оҥамбачын налын, шулдыран теркым конден пуыш.

Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
оҥамбачын
оҥамбачын
оҥамбачын
from.a.shelf
av
налын,
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын,
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
шулдыран
шулдыран
шулдыран
winged
ad/no
шулдыран
шулдыр-ан
шулдыр-ан
wing-with
no-deriv.ad
теркым
***
***
***
***
конден
конд-ен-Ø
кондо-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
конден
конд-ен
кондо-ен
bring-CVB
vb2-adv
пуыш.
пу-ыш
пу-ш
wood-ILL
no-case
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-69


Сакар, теркым налын, кӧргӧ лукташ тӱгӧ кайыш.

Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
теркым
***
***
***
***
налын,
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын,
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
кӧргӧ
кӧргӧ
кӧргӧ
inside
ad/no
лукташ
лукт-аш
лукт-аш
lead.out-INF
vb1-inf
тӱгӧ
тӱгӧ
тӱгӧ
outside
av
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-70


Чачи пареҥгым эрыктен, падыштен, мушкын ямдылен кӧршӧкыш пыштен шындыш.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
пареҥгым
пареҥгы-м
пареҥге-м
potato-ACC
no-case
эрыктен,
эрыкт-ен-Ø
эрыкте-ен-Ø
clean-PST2-3SG
vb2-tense-pers
эрыктен,
эрыкт-ен
эрыкте-ен
clean-CVB
vb2-adv
падыштен,
падышт-ен-Ø
падыште-ен-Ø
crush-PST2-3SG
vb2-tense-pers
падыштен,
падышт-ен
падыште-ен
crush-CVB
vb2-adv
мушкын
мушкы-н
мушко-н
foresight-GEN
no-case
мушкын
мушк-ын-Ø
мушк-н-Ø
wash-PST2-3SG
vb1-tense-pers
мушкын
мушк-ын
мушк-н
wash-CVB
vb1-adv
ямдылен
ямдыл-ен-Ø
ямдыле-ен-Ø
prepare-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ямдылен
ямдыл-ен
ямдыле-ен
prepare-CVB
vb2-adv
кӧршӧкыш
кӧршӧк-ыш
кӧршӧк-ш
pot-ILL
no-case
пыштен
пышт-ен-Ø
пыште-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пыштен
пышт-ен
пыште-ен
put-CVB
vb2-adv
шындыш.
шындыш
шындыш
sheaves.in.drying.barn
no
шындыш.
шынды-ш-Ø
шынде-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-71


Сакар, мераҥым пуртен, пӱчкеден, кӧршӧкыш оптыш.

Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
мераҥым
мераҥ-ым
мераҥ-м
hare-ACC
no-case
мераҥым
мера-ҥ-ым
мера-аҥ-ым
measure-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
мераҥым
мер-аҥ-ым
мер-аҥ-ым
community-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
пуртен,
пурт-ен-Ø
пурто-ен-Ø
bring.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуртен,
пурт-ен
пурто-ен
bring.in-CVB
vb2-adv
пӱчкеден,
пӱчкед-ен-Ø
пӱчкеде-ен-Ø
cut-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пӱчкеден,
пӱчкед-ен
пӱчкеде-ен
cut-CVB
vb2-adv
кӧршӧкыш
кӧршӧк-ыш
кӧршӧк-ш
pot-ILL
no-case
оптыш.
оптыш
оптыш
noose
no
оптыш.
опты-ш-Ø
опто-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
оптыш.
опты-ш-Ø
опто-ш-Ø
bark-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-72


Чачи вӱдым оптале, шинчалым пыштыш, кӧршӧкым коҥгашке шындыш.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
вӱдым
вӱд-ым
вӱд-м
water-ACC
no-case
оптале,
оптал-'е
оптал-Е
pour-PST1.3SG
vb1-tense.pers
оптале,
оптал-'е
оптал-Е
bark-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинчалым
шинчал-ым
шинчал-м
salt-ACC
no-case
пыштыш,
пышты-ш-Ø
пыште-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кӧршӧкым
кӧршӧк-ым
кӧршӧк-м
pot-ACC
no-case
коҥгашке
коҥга-шке
коҥга-шкЕ
stove-ILL
no-case
шындыш.
шындыш
шындыш
sheaves.in.drying.barn
no
шындыш.
шынды-ш-Ø
шынде-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-73


— Ме вет тендан веке каяш лекше улына, — Сакар мутым муо.

Ме
ме
ме
1PL
pr
вет
вет
вет
so
co/pa
тендан
тен-да-н
те-да-н
2PL-2PL-GEN
pr-poss-case
тендан
те-н-да-н
те-н-да-н
2PL-GEN-2PL-GEN
pr-case-poss-case
веке
веке
веке
to
po
каяш
ка[й]-[а]ш
кае-аш
go-INF
vb2-inf
лекше
лекше
лекше
coming.from
ad
лекше
лек-ше
лект-шЕ
go-PTCP.ACT
vb1-ad
лекше
лек-ше
лект-жЕ
go-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лекше
лек-Ø-ше
лект-Ø-жЕ
go-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лекше
лек-Ø-ше
лект-Ø-жЕ
go-CVB-3SG
vb1-adv-poss
улына, —
улы-на
уло-на
is-1PL
ad/no/vb-poss
улына, —
ул-ына
ул-на
be-1PL
vb1-pers
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
мутым
мут-ым
мут-м
word-ACC
no-case
муо.
му-о
му-Е
find-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-74


— Кушко?

Кушко?
Кушко
кушко
where
av/pr
Кушко?
Куш-ко
куш-шкЕ
where-ILL
av/co/pr-case
Кушко?
Кушк-о
кушк-Е
grow-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-75


— ыш умыло Чачи.

ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
умыло
умыло-Ø
умыло-Ø
understand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
умыло
умыло-Ø
умыло-Ø
understand-CNG
vb2-conn
Чачи.
Чачи
Чачи
Chachi
na



1-2-6-76


— Тендан ялыш...

Тендан
тен-да-н
те-да-н
2PL-2PL-GEN
pr-poss-case
Тендан
те-н-да-н
те-н-да-н
2PL-GEN-2PL-GEN
pr-case-poss-case
ялыш...
ял-ыш
ял-ш
village-ILL
no-case



1-2-6-77


Мый судыш каем, земский начальник ӱжыкта.

Мый
мый
мый
1SG
pr
судыш
суд-ыш
суд-ш
court-ILL
no-case
каем,
ка[й]-ем
кай-ем
aftergrass-1SG
no-poss
каем,
ка[й]-ем
кае-ем
go-1SG
vb2-pers
каем,
ка[й]-ем-Ø
кай-ем-Ø
aftergrass-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
каем,
ка[й]-ем-Ø
кай-ем-Ø
aftergrass-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
каем,
ка[й]-ем-Ø
кай-ем-Ø
aftergrass-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
ӱжыкта.
ӱжыкт-а
ӱжыктӧ-а
summon-3SG
vb2-pers
ӱжыкта.
ӱж-ыкт-а
ӱж-ктЕ-а
call-CAUS-3SG
vb1-deriv.v-pers



1-2-6-78


— Могай судыш?

Могай
Могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
судыш?
суд-ыш
суд-ш
court-ILL
no-case



1-2-6-79


Молан?

Молан?
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан?
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан?
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан?
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case



1-2-6-80


— йодеш Чачи, чонжылан изин-кугун чучеш.

йодеш
йод-еш
йод-еш
iodine-LAT
no-case
йодеш
йод-еш
йод-еш
ask-3SG
vb1-pers
Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
чонжылан
чон-жы-лан
чон-жЕ-лан
soul-3SG-DAT
no-poss-case
чонжылан
чон-жы-ла-н
чон-жЕ-ла-н
soul-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
изин-кугун
изин-кугун
изин-кугун
strongly
av
чучеш.
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



1-2-6-81


— Саде Ужанур марий судыш пуэн, адак Токтар стрелок протоколым возен аман...

Саде
Саде
саде
that
pr
Ужанур
Ужанур
Ужанур
Uzhanur
na
марий
марий
марий
Mari
no
судыш
суд-ыш
суд-ш
court-ILL
no-case
пуэн,
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн,
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн,
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн,
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv
адак
адак
адак
again
av
Токтар
Токтар
токтар
slow-witted
ad
стрелок
стрелок
стрелок
shot
no
протоколым
протокол-ым
протокол-м
minutes-ACC
no-case
возен
воз-ен-Ø
возо-ен-Ø
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
возен
воз-ен
возо-ен
write-CVB
vb2-adv
аман...
аман
аман
apparently
pa
аман...
ама-н
ама-ан
breast.ornament.in.the.shape.of.a.wide.ribbon.that.is.part.of.Mari.women's.national.dress-with
no-deriv.ad
аман...
ама-н
ама-н
breast.ornament.in.the.shape.of.a.wide.ribbon.that.is.part.of.Mari.women's.national.dress-GEN
no-case



1-2-6-82


— Ужанур марийже молан судыш пуэн?

Ужанур
Ужанур
Ужанур
Uzhanur
na
марийже
марий-же
марий-жЕ
Mari-3SG
no-poss
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
судыш
суд-ыш
суд-ш
court-ILL
no-case
пуэн?
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн?
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн?
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн?
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv



1-2-6-83


— Уна тунам тыйын имнетым перымыжлан шкенжым лумыш чумал шуышым-ыс.

Уна
Уна
уна
guest
no
Уна
Уна
уна
there
pa
Уна
У-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
тунам
тунам
тунам
then
av
тунам
туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
тунам
туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
тунам
ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
тыйын
тыйын
тыйын
your
pr
тыйын
тый-ын
тый-н
2SG-GEN
pr-case
имнетым
имн[ь]-ет-ым
имн'е-ет-м
horse-2SG-ACC
no-poss-case
перымыжлан
перымы-ж-лан
перыме-жЕ-лан
beat-3SG-DAT
ad-poss-case
перымыжлан
перымы-ж-ла-н
перыме-жЕ-ла-н
beat-3SG-PL-GEN
ad-poss-num-case
перымыжлан
перы-мы-ж-лан
пере-мЕ-жЕ-лан
hit-PTCP.PASS-3SG-DAT
vb2-ad-poss-case
перымыжлан
перы-мы-ж-ла-н
пере-мЕ-жЕ-ла-н
hit-PTCP.PASS-3SG-PL-GEN
vb2-ad-poss-num-case
шкенжым
шкен-жы-м
шке-жЕ-м
REFL-3SG-ACC
pr-poss-case
шкенжым
шкен-жы-м
шкен-жЕ-м
private-3SG-ACC
ad-poss-case
шкенжым
шке-н-жы-м
шке-н-жЕ-м
REFL-GEN-3SG-ACC
pr-case-poss-case
лумыш
лум-ыш
лум-ш
snow-ILL
no-case
лумыш
лумы-ш-Ø
лумо-ш-Ø
bewitch-PST1-3SG
vb2-tense-pers
лумыш
лумы-ш-Ø
лумо-ш-Ø
avert.one's.eyes-PST1-3SG
vb2-tense-pers
чумал
чумал-Ø
чумал-Ø
kick-IMP.2SG
vb1-mood.pers
чумал
чумал-Ø
чумал-Ø
kick-CNG
vb1-conn
чумал
чумал-Ø
чумал-Ø
kick-CVB
vb1-adv
шуышым-ыс.
шуы-ш-ым-ыс
шуо-ш-ым-с
throw-PST1-1SG-STR
vb2-tense-pers-enc
шуышым-ыс.
шуы-шы-м-ыс
шуо-шЕ-м-с
throw-PTCP.ACT-ACC-STR
vb2-ad-case-enc



1-2-6-84


Тудлан пуэн.

Тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
пуэн.
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн.
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv



1-2-6-85


Уке гын, молан пуа?

Уке
Уке
уке
no
ad/no/pa
гын,
гын
гын
if
co/pa
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
пуа?
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа?
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers



1-2-6-86


— Земский начальникше тыйым судитлен ок шынде гын, йӧра?

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальникше
начальник-ше
начальник-жЕ
head-3SG
no-poss
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
судитлен
судитл-ен-Ø
судитле-ен-Ø
try-PST2-3SG
vb2-tense-pers
судитлен
судитл-ен
судитле-ен
try-CVB
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шынде
шынде-Ø
шынде-Ø
put-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шынде
шынде-Ø
шынде-Ø
put-CNG
vb2-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
йӧра?
йӧра
йӧра
good
pa
йӧра?
йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
йӧра?
йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
йӧра?
йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
йӧра?
йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers



1-2-6-87


— колянен йодо Чачи.

колянен
колян-ен-Ø
коляне-ен-Ø
worry-PST2-3SG
vb2-tense-pers
колянен
колян-ен
коляне-ен
worry-CVB
vb2-adv
йодо
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Чачи.
Чачи
Чачи
Chachi
na



1-2-6-88


— Ынде Левентей кугыза полша гын веле...

Ынде
Ынде
ынде
now
av/pa
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
полша
полш-а
полшо-а
help-3SG
vb2-pers
гын
гын
гын
if
co/pa
веле...
веле
веле
only
pa
веле...
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле...
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле...
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn



1-2-6-89


Адак тыйымат свечыллан шогалташ шоненам ыле, да тый тыште улат улмаш.

Адак
Адак
адак
again
av
тыйымат
тыйым-ат
тыйым-ат
you-and
pr-enc
тыйымат
тый-ым-ат
тый-м-ат
2SG-ACC-and
pr-case-enc
свечыллан
***
***
***
***
шогалташ
шогалт-аш
шогалте-аш
put-INF
vb2-inf
шогалташ
шог-алт-аш
шого-алт-аш
stand-REF-INF
vb2-deriv.v-inf
шоненам
шон-ен-ам
шоно-ен-ам
think-PST2-1SG
vb2-tense-pers
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
тый
тый
тый
2SG
pr
тыште
тыште
тыште
here
av/pr
тыште
тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
улат
ула-т
ула-ет
cart-2SG
no-poss
улат
ула-т
ула-ат
cart-and
no-enc
улат
ул-ат
уло-ат
is-and
ad/no/vb-enc
улат
ул-ат
ул-ат
be-2SG
vb1-pers
улат
у-ла-т
у-ла-ет
new-COMP-2SG
ad/no-case-poss
улат
у-ла-т
у-ла-ет
new-PL-2SG
ad/no-num-poss
улат
у-ла-т
у-ла-ат
new-COMP-and
ad/no-case-enc
улат
у-ла-т
у-ла-ат
new-PL-and
ad/no-num-enc
улат
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CNG-and
vb1-conn-enc
улат
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc
улмаш.
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш.
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n



1-2-6-90


— Мыйже тидлан йӧрем мо?

Мыйже
мый-же
мый-жЕ
1SG-3SG
pr-poss
тидлан
тид-лан
тиде-лан
this-DAT
pr-case
йӧрем
йӧре-м
йӧре-м
together-ACC
ad/av/po-case
йӧрем
йӧр-ем
йӧр-ем
refreshments-1SG
no-poss
йӧрем
йӧре-м
йӧре-ем
together-1SG
ad/av/po-poss
йӧрем
йӧр-ем
йӧрӧ-ем
roll-1SG
vb2-pers
йӧрем
йӧр-ем
йӧрӧ-ем
mix-1SG
vb2-pers
йӧрем
йӧр-ем
йӧрӧ-ем
go.out-1SG
vb2-pers
йӧрем
йӧр-ем
йӧрӧ-ем
be.satisfying-1SG
vb2-pers
йӧрем
йӧр-ем-Ø
йӧр-ем-Ø
refreshments-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
йӧрем
йӧре-м-Ø
йӧре-ем-Ø
together-TRANS-IMP.2SG
ad/av/po-deriv.v-mood.pers
йӧрем
йӧр-ем-Ø
йӧр-ем-Ø
refreshments-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
йӧрем
йӧре-м-Ø
йӧре-ем-Ø
together-TRANS-CNG
ad/av/po-deriv.v-conn
йӧрем
йӧр-ем-Ø
йӧр-ем-Ø
refreshments-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
йӧрем
йӧре-м-Ø
йӧре-ем-Ø
together-TRANS-CVB
ad/av/po-deriv.v-adv
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



1-2-6-91


— Тый раш каласет гын, нуно шке, тӱшкан толын пижыч манат гын, мый винамат ом лий, маныт.

Тый
тый
тый
2SG
pr
раш
раш
раш
clear
ad/av
каласет
калас-ет
каласе-ет
say-2SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
нуно
нуно
нуно
3PL
pr
шке,
шке
шке
REFL
pr
тӱшкан
тӱшкан
тӱшкан
together
av
тӱшкан
тӱшка-н
тӱшка-ан
group-with
no-deriv.ad
тӱшкан
тӱшка-н
тӱшка-н
group-GEN
no-case
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
пижыч
пиж-ыч
пиж-ыч
stick-PST1.2SG
vb1-tense.pers
пижыч
пиж-ыч
пиж-ыч
stick-PST1.3PL
vb1-tense.pers
манат
ман-ат
ман-ат
well.I.never-and
pa-enc
манат
ман-ат
ман-ат
that-and
co-enc
манат
ман-ат
ман-ат
say-2SG
vb1-pers
манат
ман-Ø-ат
ман-Ø-ат
say-CNG-and
vb1-conn-enc
манат
ман-Ø-ат
ман-Ø-ат
say-CVB-and
vb1-adv-enc
гын,
гын
гын
if
co/pa
мый
мый
мый
1SG
pr
винамат
винамат
винамат
guilty
ad/no
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
маныт.
ман-ыт
ман-ыт
say-3PL
vb1-pers



1-2-6-92


— Мый пеш шогалам ыле, да завод шолташ черет пура.

Мый
мый
мый
1SG
pr
пеш
пеш
пеш
very
av
шогалам
шогал-ам
шогал-ам
stand.up-1SG
vb1-pers
шогалам
шога-ла-м
шога-ла-м
plough-PL-ACC
no-num-case
шогалам
шога-ла-м
шога-ла-ем
plough-COMP-1SG
no-case-poss
шогалам
шога-ла-м
шога-ла-ем
plough-PL-1SG
no-num-poss
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
завод
завод
завод
factory
no
шолташ
шолт-аш
шолто-аш
boil-INF
vb2-inf
черет
черет
черет
line
no
черет
чер-ет
чер-ет
disease-2SG
no-poss
пура.
пура
пура
home-made.kvass
no
пура.
пура
пура
framework
no
пура.
пур-а
пуро-а
go.in-3SG
vb2-pers



1-2-6-93


Пу ямдылышаш уло, мом ыштыман вара?

Пу
Пу
пу
wood
no
Пу
Пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Пу
Пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Пу
Пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
Пу
Пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
ямдылышаш
ямдылы-шаш
ямдыле-шаш
prepare-PTCP.FUT
vb2-ad
уло,
уло
уло
is
ad/no/vb
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ыштыман
ыштыман
ыштыман
doable
ad
ыштыман
ыштым-ан
ыштыме-ан
done-with
ad-deriv.ad
ыштыман
ышты-ман
ыште-ман
do-INF.NEC
vb2-inf
ыштыман
ышты-м-ан
ыште-мЕ-ан
do-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad
вара?
вара
вара
then
av/pa
вара?
вара
вара
pole
no
вара?
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers



1-2-6-94


— Завод черетдаже кунам шуэш?

Завод
Завод
завод
factory
no
черетдаже
черет-да-же
черет-да-жЕ
line-2PL-3SG
no-poss-poss
кунам
кунам
кунам
when
av/co/pa/pr
шуэш?
шуэ-ш
шуэ-ш
thin-ILL
ad-case
шуэш?
шуэ-ш
шуэ-ш
anthill-ILL
no-case
шуэш?
шуэ-ш
шуэ-еш
thin-LAT
ad-case
шуэш?
шуэ-ш
шуэ-еш
anthill-LAT
no-case
шуэш?
шу-эш
шу-еш
bran-LAT
no-case
шуэш?
шу-эш
шу-еш
bristle-LAT
no-case
шуэш?
шу-эш
шу-еш
eye-LAT
no-case
шуэш?
шу-эш
шу-еш
spring.water-LAT
no-case
шуэш?
шу-эш
шу-еш
reach-3SG
vb1-pers
шуэш?
шу-эш
шу-еш
ferment-3SG
vb1-pers
шуэш?
шу-эш
шу-еш
whittle-3SG
vb1-pers



1-2-6-95


— Нылымыште кастене пура.

Нылымыште
Нылымыште
Нылымыште
Nylymyshte
na
кастене
кастене
кастене
in.the.evening
ad
пура.
пура
пура
home-made.kvass
no
пура.
пура
пура
framework
no
пура.
пур-а
пуро-а
go.in-3SG
vb2-pers



1-2-6-96


— Судшо кумышто лиеш.

Судшо
Суд-шо
суд-жЕ
court-3SG
no-poss
кумышто
кумышто
кумышто
day.after.tomorrow
av/no
кумышто
кум-ышто
кум-штЕ
godfather.of.one's.child-INE
no-case
кумышто
кум-ышто
кум-штЕ
three-INE
nm-case
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



1-2-6-97


Тугеже ала миен кертат?

Тугеже
Тугеже
тугеже
so
av/pa/pr
Тугеже
Туге-же
туге-жЕ
so-3SG
av/pa-poss
Тугеже
Ту-ге-же
ту-ге-жЕ
that-COM-3SG
pr-case-poss
Тугеже
Ту-ге-же
ту-ге-жЕ
gland-COM-3SG
no-case-poss
Тугеже
Ту-ге-же
ту-ге-жЕ
banner-COM-3SG
no-case-poss
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
кертат?
керт-ат
керт-ат
be.able.to-2SG
vb1-pers
кертат?
керт-ат
керт-ат
swaddle-2SG
vb1-pers
кертат?
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
be.able.to-CNG-and
vb1-conn-enc
кертат?
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
swaddle-CNG-and
vb1-conn-enc
кертат?
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
be.able.to-CVB-and
vb1-adv-enc
кертат?
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
swaddle-CVB-and
vb1-adv-enc
кертат?
керт--ат
керт-Е-ат
be.able.to-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
кертат?
керт--ат
керт-Е-ат
swaddle-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



1-2-6-98


Утлаш полшет гынже, мый вара пу ямдылашда полшем ыле...

Утлаш
Утл-аш
утло-аш
escape-INF
vb2-inf
полшет
полш-ет
полшо-ет
help-2SG
vb2-pers
гынже,
гын-же
гын-жЕ
if-3SG
co/pa-poss
мый
мый
мый
1SG
pr
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
пу
пу
пу
wood
no
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
ямдылашда
ямдыл-аш-да
ямдыле-аш-да
prepare-INF-2PL
vb2-inf-poss
ямдылашда
ямды-ла-ш-да
ямде-ла-еш-да
ready-PL-LAT-2PL
ad-num-case-poss
полшем
полш-ем
полшо-ем
help-1SG
vb2-pers
ыле...
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-99


Стрелокын протоколжылан тюрьмашкак огыт шынде, пуат гын, штрафым веле пуат.

Стрелокын
Стрелок-ын
стрелок-н
shot-GEN
no-case
протоколжылан
протокол-жы-лан
протокол-жЕ-лан
minutes-3SG-DAT
no-poss-case
протоколжылан
протокол-жы-ла-н
протокол-жЕ-ла-н
minutes-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
тюрьмашкак
тюрьма-шк-ак
тюрьма-шкЕ-ак
prison-ILL-STR
no-case-enc
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
шынде,
шынде-Ø
шынде-Ø
put-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шынде,
шынде-Ø
шынде-Ø
put-CNG
vb2-conn
пуат
пу-ат
пу-ат
wood-and
no-enc
пуат
пу-ат
пуо-ат
give-3PL
vb2-pers
пуат
пу-ат
пуо-ат
blow-3PL
vb2-pers
пуат
пу-а-т
пуо-а-ат
give-3SG-and
vb2-pers-enc
пуат
пу-а-т
пуо-а-ат
blow-3SG-and
vb2-pers-enc
пуат
пу-Ø-ат
пуо-Ø-ат
give-CNG-and
vb2-conn-enc
пуат
пу-Ø-ат
пуо-Ø-ат
blow-CNG-and
vb2-conn-enc
гын,
гын
гын
if
co/pa
штрафым
штраф-ым
штраф-м
fine-ACC
no-case
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
пуат.
пу-ат
пу-ат
wood-and
no-enc
пуат.
пу-ат
пуо-ат
give-3PL
vb2-pers
пуат.
пу-ат
пуо-ат
blow-3PL
vb2-pers
пуат.
пу-а-т
пуо-а-ат
give-3SG-and
vb2-pers-enc
пуат.
пу-а-т
пуо-а-ат
blow-3SG-and
vb2-pers-enc
пуат.
пу-Ø-ат
пуо-Ø-ат
give-CNG-and
vb2-conn-enc
пуат.
пу-Ø-ат
пуо-Ø-ат
blow-CNG-and
vb2-conn-enc



1-2-6-100


— Тугеже пеш мием.

Тугеже
Тугеже
тугеже
so
av/pa/pr
Тугеже
Туге-же
туге-жЕ
so-3SG
av/pa-poss
Тугеже
Ту-ге-же
ту-ге-жЕ
that-COM-3SG
pr-case-poss
Тугеже
Ту-ге-же
ту-ге-жЕ
gland-COM-3SG
no-case-poss
Тугеже
Ту-ге-же
ту-ге-жЕ
banner-COM-3SG
no-case-poss
пеш
пеш
пеш
very
av
мием.
ми[й]-ем
мие-ем
come-1SG
vb2-pers



1-2-6-101


Ачий теве мом ойла...

Ачий
Ачий
ачий
father
no
теве
теве
теве
here
av/co/pa
теве
теве
теве
[X]
pa
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ойла...
ой-ла
ой-ла
opinion-COMP
no-case
ойла...
ой-ла
ой-ла
opinion-PL
no-num
ойла...
ой-ла
ой-ла
opinion-STR
no-enc
ойла...
ой-ла
ой-ла
oh-STR
in-enc
ойла...
ойл-а
ойло-а
talk-3SG
vb2-pers
ойла...
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fast-CNG-STR
vb2-conn-enc
ойла...
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fear-CNG-STR
vb2-conn-enc



1-2-6-102


Тиде жапыште Яшай ден Левентей кугыза ойлен-ойлен мӧҥгӧ пӧртылыт.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
ден
ден
ден
and
co
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
ойлен-ойлен
ойл-ен-Ø-ойл-ен-Ø
ойло-ен-Øойло-ен-Ø
talk-PST2-3SGtalk-PST2-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
ойлен-ойлен
ойл-ен-Ø-ойл-ен
ойло-ен-Øойло-ен
talk-PST2-3SGtalk-CVB
vb2-tense-persvb2-adv
ойлен-ойлен
ойл-ен-ойл-ен-Ø
ойло-енойло-ен-Ø
talk-CVBtalk-PST2-3SG
vb2-advvb2-tense-pers
ойлен-ойлен
ойл-ен-ойл-ен
ойло-енойло-ен
talk-CVBtalk-CVB
vb2-advvb2-adv
мӧҥгӧ
мӧҥгӧ
мӧҥгӧ
home
av/no/po
пӧртылыт.
пӧртыл-ыт
пӧртыл-ыт
return-3PL
vb1-pers



1-2-6-103


Яшай куд нымыштым нумалын, Левентей кугызан кидыштыже — пычалже веле.

Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
куд
куд
куд
six
nm
нымыштым
нымышты-м
нымыште-м
young.linden-ACC
no-case
нумалын,
нумал-ын-Ø
нумал-н-Ø
carry-PST2-3SG
vb1-tense-pers
нумалын,
нумал-ын
нумал-н
carry-CVB
vb1-adv
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызан
кугыза-н
кугыза-ан
old.man-with
no-deriv.ad
кугызан
кугыза-н
кугыза-н
old.man-GEN
no-case
кидыштыже —
кид-ышты-же
кид-штЕ-жЕ
hand-INE-3SG
no-case-poss
пычалже
пычал-же
пычал-жЕ
gun-3SG
no-poss
веле.
веле
веле
only
pa
веле.
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле.
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле.
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn



1-2-6-104


Левентей кугызалан нымыште ок кӱл.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызалан
кугыза-лан
кугыза-лан
old.man-DAT
no-case
кугызалан
кугыза-ла-н
кугыза-ла-н
old.man-PL-GEN
no-num-case
нымыште
нымыште
нымыште
young.linden
no
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv



1-2-6-105


Тудо Яшай дене ныл шинча вашлийын мутланаш гына чодырашке каен.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
дене
дене
дене
with
po
ныл
ныл
ныл
four
nm
шинча
шинча
шинча
eye
no
шинча
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers
вашлийын
вашлий-ын-Ø
вашлий-н-Ø
meet-PST2-3SG
vb1-tense-pers
вашлийын
вашлий-ын
вашлий-н
meet-CVB
vb1-adv
мутланаш
мутлан-аш
мутлане-аш
talk-INF
vb2-inf
гына
гына
гына
only
pa
чодырашке
чодыра-шке
чодыра-шкЕ
forest-ILL
no-case
чодырашке
чодыра-шке
чодыра-шкЕ
coarse-ILL
ad-case
каен.
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен.
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv



1-2-6-106


— Мыйын икшывем уке, юмо налын пытарен.

Мыйын
Мыйын
мыйын
my
pr
Мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
икшывем
икшыв-ем
икшыве-ем
child-1SG
no-poss
икшывем
икшыв-ем-Ø
икшыве-ем-Ø
child-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
икшывем
икшыв-ем-Ø
икшыве-ем-Ø
child-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
икшывем
икшыв-ем-Ø
икшыве-ем-Ø
child-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
уке,
уке
уке
no
ad/no/pa
юмо
юмо
юмо
god
in/no
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
пытарен.
пытар-ен-Ø
пытаре-ен-Ø
finish-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пытарен.
пытар-ен
пытаре-ен
finish-CVB
vb2-adv



1-2-6-107


Кува дене коктын илена.

Кува
Кува
кува
old.woman
no
Кува
Кува
кува
reddish-brown
ad
дене
дене
дене
with
po
коктын
коктын
коктын
as.a.pair
av
илена.
ил'е-на
ил'е-на
damp-1PL
ad-poss
илена.
ил-ена
иле-ена
live-1PL
vb2-pers



1-2-6-108


Погем пеш шуко манаш ок лий, но нунылан илаш тӱҥалашышт сита.

Погем
Пог-ем
пого-ем
belongings-1SG
no-poss
Погем
Пог-ем
пого-ем
gather-1SG
vb2-pers
Погем
Пог-ем-Ø
пого-ем-Ø
belongings-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Погем
Пог-ем-Ø
пого-ем-Ø
belongings-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Погем
Пог-ем-Ø
пого-ем-Ø
belongings-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пеш
пеш
пеш
very
av
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
манаш
ман-аш
ман-аш
say-INF
vb1-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
нунылан
нунылан
нунылан
them
av
нунылан
нуно-лан
нуно-лан
3PL-DAT
pr-case
нунылан
нуны-ла-н
нуно-ла-н
they-PL-GEN
pr-num-case
илаш
ил-аш
иле-аш
live-INF
vb2-inf
тӱҥалашышт
тӱҥал-аш-ышт
тӱҥал-аш-шт
start-INF-3PL
vb1-inf-poss
сита.
сита
сита
enough
in/vb
сита.
сита
сита
sieve
no
сита.
сит-а
сите-а
suffice-3SG
vb2-pers



1-2-6-109


Эргылыкеш пуртышаш нерген мый Сакарлан шканже але ойлен омыл.

Эргылыкеш
Эргылыкеш
эргылыкеш
[X]
av
Эргылыкеш
Эргы-лык-еш
эрге-лык-еш
son-for-LAT
no-deriv.ad-case
пуртышаш
пурты-шаш
пурто-шаш
bring.in-PTCP.FUT
vb2-ad
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
мый
мый
мый
1SG
pr
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
шканже
шк-ан-же
шке-лан-же
REFL-DAT-3SG
pr-case-poss
шканже
шкан-же
шкан-жЕ
for.oneself-3SG
pr-poss
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
ойлен
ойл-ен-Ø
ойло-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойлен
ойл-ен
ойло-ен
talk-CVB
vb2-adv
омыл.
о-м-ыл-Ø
о-м-ул-Ø
NEG-1SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-2-6-110


Тудо тидын нерген але ок шинче.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
тидын
тиды-н
тиде-н
this-GEN
pr-case
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn



1-2-6-111


Шонымаштем, тудо тидлан тореш ок лий.

Шонымаштем,
Шонымаш-т-ем
шонымаш-штЕ-ем
thought-INE-1SG
no-case-poss
Шонымаштем,
Шоны-маш-т-ем
шоно-маш-штЕ-ем
think-NMLZ-INE-1SG
vb2-deriv.n-case-poss
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
тидлан
тид-лан
тиде-лан
this-DAT
pr-case
тореш
тореш
тореш
crosspiece
ad/av/no/po
тореш
тор-еш
тор-еш
trash-LAT
ad/no-case
тореш
тор-еш
тор-еш
bay-LAT
ad-case
тореш
тор-еш
тор-еш
forest-LAT
no-case
тореш
тор-еш
тор-еш
demand-LAT
no-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



1-2-6-112


Ме тудын дене шукертсек келшена.

Ме
ме
ме
1PL
pr
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
дене
дене
дене
with
po
шукертсек
шукертсек
шукертсек
for.a.long.time
av
келшена.
келш-ена
келше-ена
appeal.to-1PL
vb2-pers



1-2-6-113


Пычал дене кошташат тудым мый туныктенам.

Пычал
Пычал
пычал
gun
no
дене
дене
дене
with
po
кошташат
кошт-аш-ат
кошт-аш-ат
go-INF-and
vb1-inf-enc
кошташат
кошт-аш-ат
кошто-аш-ат
dry-INF-and
vb2-inf-enc
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
мый
мый
мый
1SG
pr
туныктенам.
туныкт-ен-ам
туныкто-ен-ам
teach-PST2-1SG
vb2-tense-pers



1-2-6-114


Аваже тудын шоҥго, эре шӱкшӱн ила, Сакарлан ӱдыр налде ок лий.

Аваже
Аваже
аваже
honey
no
Аваже
Ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
Аваже
Ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
шоҥго,
шоҥго
шоҥго
old
ad/no
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
шӱкшӱн
***
***
***
***
ила,
и-ла
и-ла
and-STR
co-enc
ила,
и-ла
и-ла
[X]-STR
pa-enc
ила,
ил-а
иле-а
live-3SG
vb2-pers
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
налде
нал-де
нал-де
take-CVB.NEG
vb1-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



1-2-6-115


Ала, Яшай шольо, ӱярнялан шотым ыштена ыле?

Ала,
Ала
ала
maybe
co/pa
Ала,
Ала
ала
pitch
no
Ала,
А-ла
а-ла
and-STR
co-enc
Ала,
А-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
Ала,
А-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
Ала,
Ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
шольо,
шольо
шольо
little.brother
no
шольо,
шол-ьо
шол-Е
boil-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ӱярнялан
ӱярня-лан
ӱярня-лан
Butter.Week-DAT
no-case
ӱярнялан
ӱярня-ла-н
ӱярня-ла-н
Butter.Week-PL-GEN
no-num-case
шотым
шот-ым
шот-м
use-ACC
no-case
ыштена
ышт-ена
ыште-ена
do-1PL
vb2-pers
ыле?
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-116


— Мый, Левентей изай, тыйым пагалем, тый мыланем шойышт от ойло.

Мый,
мый
мый
1SG
pr
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
изай,
изай
изай
older.brother
no
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
пагалем,
пагал-ем
пагале-ем
respect-1SG
vb2-pers
тый
тый
тый
2SG
pr
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
шойышт
шой-ышт
шой-шт
birch.bark.shoe.edging-3PL
no-poss
шойышт
шойышт-Ø
шойышт-Ø
lie-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шойышт
шойышт-Ø
шойышт-Ø
lie-CNG
vb1-conn
шойышт
шойышт-Ø
шойышт-Ø
lie-CVB
vb1-adv
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
ойло.
ойло-Ø
ойло-Ø
talk-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ойло.
ойло-Ø
ойло-Ø
talk-CNG
vb2-conn



1-2-6-117


Чачим марлан пуашыже — шкемынат ешем уке.

Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
марлан
марлан
марлан
marrying
av
марлан
марла-н
марла-ан
Mari-with
ad/av-deriv.ad
марлан
марла-н
марла-н
Mari-GEN
ad/av-case
пуашыже —
пу-аш-ыже
пуо-аш-жЕ
give-INF-3SG
vb2-inf-poss
пуашыже —
пу-аш-ыже
пуо-аш-жЕ
blow-INF-3SG
vb2-inf-poss
шкемынат
шкемын-ат
шкемын-ат
my.own-and
pr-enc
шкемынат
шкем-ын-ат
шкем-н-ат
oneself-GEN-and
pr-case-enc
шкемынат
шке-м-ын-ат
шке-ем-н-ат
REFL-TRANS-PST2-2SG
pr-deriv.v-tense-pers
шкемынат
шке-м-ына-т
шке-ем-на-ат
oneself-TRANS-1PL-and
ad/av/pr-deriv.v-pers-enc
шкемынат
шке-м-ын-ат
шке-ем-н-ат
oneself-1SG-GEN-and
ad/av/pr-poss-case-enc
шкемынат
шке-м-ын-Ø-ат
шке-ем-н-Ø-ат
oneself-TRANS-PST2-3SG-and
ad/av/pr-deriv.v-tense-pers-enc
шкемынат
шке-м-ын-ат
шке-ем-н-ат
oneself-TRANS-CVB-and
ad/av/pr-deriv.v-adv-enc
ешем
еш-ем
еш-ем
family-1SG
no-poss
ешем
еш-ем-Ø
еш-ем-Ø
family-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ешем
еш-ем-Ø
еш-ем-Ø
family-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ешем
еш-ем-Ø
еш-ем-Ø
family-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



1-2-6-118


Мыйынат ик ӱдырем ден ик эргым веле вет.

Мыйынат
Мыйын-ат
мыйын-ат
my-and
pr-enc
Мыйынат
мый-ын-ат
мый-н-ат
1SG-GEN-and
pr-case-enc
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
ӱдырем
ӱдырем
ӱдырем
[X]
no
ӱдырем
ӱдыр-ем
ӱдыр-ем
daughter-1SG
no-poss
ӱдырем
ӱдыр-ем
ӱдыр-ем
Virgo-1SG
no-poss
ӱдырем
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
daughter-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ӱдырем
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
Virgo-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ӱдырем
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
daughter-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ӱдырем
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
Virgo-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ӱдырем
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
daughter-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ӱдырем
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
Virgo-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ден
ден
ден
and
co
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
эргым
эргым
эргым
my.son
no
эргым
эргы-м
эрге-м
son-ACC
no-case
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
вет.
вет
вет
so
co/pa



1-2-6-119


Вара паша еҥем проч ок кодыс.

Вара
Вара
вара
then
av/pa
Вара
Вара
вара
pole
no
Вара
Вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
паша
паша
паша
work
no
еҥем
еҥ-ем
еҥ-ем
person-1SG
ad/no-poss
еҥем
еҥ-ем-Ø
еҥ-ем-Ø
person-TRANS-IMP.2SG
ad/no-deriv.v-mood.pers
еҥем
еҥ-ем-Ø
еҥ-ем-Ø
person-TRANS-CNG
ad/no-deriv.v-conn
еҥем
еҥ-ем-Ø
еҥ-ем-Ø
person-TRANS-CVB
ad/no-deriv.v-adv
проч
***
***
***
***
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кодыс.
код-ыс
код-с
code-STR
no-enc
кодыс.
код-Ø-ыс
код-Ø-с
stay-CNG-STR
vb1-conn-enc
кодыс.
код-Ø-ыс
код-Ø-с
stay-CVB-STR
vb1-adv-enc
кодыс.
коды-Ø-с
кодо-Ø-с
leave-CNG-STR
vb2-conn-enc



1-2-6-120


Япушем але латкок ияш веле.

Япушем
Япушем
Япушем
Yapushem
na
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
латкок
латкок
латкок
twelve
nm
ияш
ияш
ияш
annual
ad
ияш
ия-ш
ия-ш
devil-ILL
in/no-case
ияш
ия-ш
ия-еш
devil-LAT
in/no-case
ияш
и[й]-[а]ш
ий-аш
swim-INF
vb1-inf
веле.
веле
веле
only
pa
веле.
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле.
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле.
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn



1-2-6-121


Чачижат але кугу огыл.

Чачижат
Чачижат
Чачижат
Chachizhat
na
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-2-6-122


— Паша еҥ уке манын, ӱдырым кучыман огыл, Яшай шольо.

Паша
Паша
паша
work
no
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
манын,
манын
манын
that
co
манын,
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын,
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
daughter-ACC
no-case
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
Virgo-ACC
no-case
кучыман
кучыман
кучыман
used
ad
кучыман
кучым-ан
кучымо-ан
caught-with
ad-deriv.ad
кучыман
кучы-ман
кучо-ман
hold-INF.NEC
vb2-inf
кучыман
кучы-м-ан
кучо-мЕ-ан
hold-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
шольо.
шольо
шольо
little.brother
no
шольо.
шол-ьо
шол-Е
boil-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-123


Япушет вашке пашалан шуэш, рвезе еҥ кушкеш, коваштыже ургымо огыл.

Япушет
Япушет
Япушет
Yapushet
na
вашке
вашке
вашке
soon
ad/av/no
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-CNG
vb2-conn
пашалан
паша-лан
паша-лан
work-DAT
no-case
пашалан
паша-ла-н
паша-ла-н
work-PL-GEN
no-num-case
шуэш,
шуэ-ш
шуэ-ш
thin-ILL
ad-case
шуэш,
шуэ-ш
шуэ-ш
anthill-ILL
no-case
шуэш,
шуэ-ш
шуэ-еш
thin-LAT
ad-case
шуэш,
шуэ-ш
шуэ-еш
anthill-LAT
no-case
шуэш,
шу-эш
шу-еш
bran-LAT
no-case
шуэш,
шу-эш
шу-еш
bristle-LAT
no-case
шуэш,
шу-эш
шу-еш
eye-LAT
no-case
шуэш,
шу-эш
шу-еш
spring.water-LAT
no-case
шуэш,
шу-эш
шу-еш
reach-3SG
vb1-pers
шуэш,
шу-эш
шу-еш
ferment-3SG
vb1-pers
шуэш,
шу-эш
шу-еш
whittle-3SG
vb1-pers
рвезе
рвезе
рвезе
young.man
ad/no
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
кушкеш,
кушк-еш
кушко-еш
where-LAT
av/pr-case
кушкеш,
кушк-еш
кушк-еш
grow-3SG
vb1-pers
коваштыже
ковашты-же
коваште-жЕ
skin-3SG
no-poss
коваштыже
кова-шты-же
кова-штЕ-жЕ
grandmother-INE-3SG
no-case-poss
ургымо
ургымо
ургымо
sewn
ad
ургымо
ургы-мо
урго-мЕ
sew-PTCP.PASS
vb2-ad
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-2-6-124


А Сакар гай еҥым шагал муат...

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
еҥым
еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
шагал
шагал
шагал
little
ad/av/no
муат...
му-ат
му-ат
find-2SG
vb1-pers
муат...
му-Ø-ат
му-Ø-ат
find-CNG-and
vb1-conn-enc
муат...
му-Ø-ат
му-Ø-ат
find-CVB-and
vb1-adv-enc
муат...
му--ат
му-Е-ат
find-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



1-2-6-125


Тыге мутланен, Яшай ден Левентей кугыза смола заводышко толын шуыч.

Тыге
Тыге
тыге
so
av/pa/pr
мутланен,
мутлан-ен-Ø
мутлане-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мутланен,
мутлан-ен
мутлане-ен
talk-CVB
vb2-adv
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
ден
ден
ден
and
co
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
смола
смола
смола
pitch
no
заводышко
завод-ышко
завод-шкЕ
factory-ILL
no-case
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
шуыч.
шу-ыч
шу-ыч
reach-PST1.2SG
vb1-tense.pers
шуыч.
шу-ыч
шу-ыч
ferment-PST1.2SG
vb1-tense.pers
шуыч.
шу-ыч
шу-ыч
whittle-PST1.2SG
vb1-tense.pers
шуыч.
шу-ыч
шу-ыч
reach-PST1.3PL
vb1-tense.pers
шуыч.
шу-ыч
шу-ыч
ferment-PST1.3PL
vb1-tense.pers
шуыч.
шу-ыч
шу-ыч
whittle-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-2-6-126


Нунын толмашеш шӱр лачак кӱын шуын.

Нунын
Нунын
нунын
their
pr
Нунын
нуно-н
нуно-н
3PL-GEN
pr-case
толмашеш
толмаш-еш
толмаш-еш
coming-LAT
no-case
толмашеш
тол-маш-еш
тол-маш-еш
come-NMLZ-LAT
vb1-deriv.n-case
шӱр
шӱр
шӱр
soup
no
лачак
лачак
лачак
[X]
av
лачак
лач-ак
лач-ак
just-STR
av/no/pa-enc
лачак
лач-ак
лач-ак
swim.bladder-STR
no-enc
лачак
лач-ак
лаче-ак
basket-STR
no-enc
лачак
лач-ак
лаче-ак
roller-STR
no-enc
кӱын
кӱ-ын
кӱ-н
stone-GEN
no-case
кӱын
кӱ-ын-Ø
кӱ-н-Ø
ripen-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кӱын
кӱ-ын
кӱ-н
ripen-CVB
vb1-adv
шуын.
шуын
шуын
no.matter
pa
шуын.
шу-ын
шу-н
bran-GEN
no-case
шуын.
шу-ын
шу-н
bristle-GEN
no-case
шуын.
шу-ын
шу-н
eye-GEN
no-case
шуын.
шу-ын
шу-н
spring.water-GEN
no-case
шуын.
шу-ын-Ø
шу-н-Ø
reach-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шуын.
шу-ын-Ø
шу-н-Ø
ferment-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шуын.
шу-ын-Ø
шу-н-Ø
whittle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шуын.
шу-ын
шу-н
reach-CVB
vb1-adv
шуын.
шу-ын
шу-н
ferment-CVB
vb1-adv
шуын.
шу-ын
шу-н
whittle-CVB
vb1-adv



1-2-6-127


Шӱр кочкаш нылытын шинчыч.

Шӱр
Шӱр
шӱр
soup
no
кочкаш
кочк-аш
кочк-аш
eat-INF
vb1-inf
нылытын
нылытын
нылытын
as.four
av
нылытын
нылыт-ын
нылыт-н
four-GEN
nm-case
шинчыч.
шинч-ыч
шинч-ыч
sit.down-PST1.2SG
vb1-tense.pers
шинчыч.
шинч-ыч
шинч-ыч
sit.down-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-2-6-128


Кочмыж годым Сакар судыш каймыж нерген ойлыш, чодыраште шыжым лийше пашам умылтарен пуыш.

Кочмыж
Кочмы-ж
кочмо-жЕ
food-3SG
ad-poss
Кочмыж
Коч-мы-ж
кочк-мЕ-жЕ
eat-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
судыш
суд-ыш
суд-ш
court-ILL
no-case
каймыж
***
***
***
***
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
ойлыш,
ойлы-ш-Ø
ойло-ш-Ø
talk-PST1-3SG
vb2-tense-pers
чодыраште
чодыра-ште
чодыра-штЕ
forest-INE
no-case
чодыраште
чодыра-ште
чодыра-штЕ
coarse-INE
ad-case
шыжым
шыжым
шыжым
in.autumn
av
шыжым
шыжы-м
шыже-м
autumn-ACC
no-case
лийше
лийше
лийше
existing
ad/no
лийше
лий-ше
лий-шЕ
be-PTCP.ACT
vb1-ad
пашам
паша-м
паша-м
work-ACC
no-case
пашам
паша-м
паша-ем
work-1SG
no-poss
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
умылтарен
умылтар-ен-Ø
умылтаре-ен-Ø
explain-PST2-3SG
vb2-tense-pers
умылтарен
умылтар-ен
умылтаре-ен
explain-CVB
vb2-adv
пуыш.
пу-ыш
пу-ш
wood-ILL
no-case
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-129


Пу ямдылаш полшаш шонымыжымат каласыш.

Пу
Пу
пу
wood
no
Пу
Пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Пу
Пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Пу
Пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
Пу
Пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
ямдылаш
ямдыл-аш
ямдыле-аш
prepare-INF
vb2-inf
ямдылаш
ямды-ла-ш
ямде-ла-ш
ready-PL-ILL
ad-num-case
ямдылаш
ямды-ла-ш
ямде-ла-еш
ready-PL-LAT
ad-num-case
полшаш
полш-аш
полшо-аш
help-INF
vb2-inf
шонымыжымат
шонымы-жы-м-ат
шонымо-жЕ-м-ат
desired-3SG-ACC-and
ad-poss-case-enc
шонымыжымат
шоны-мы-жы-м-ат
шоно-мЕ-жЕ-м-ат
think-PTCP.PASS-3SG-ACC-and
vb2-ad-poss-case-enc
каласыш.
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-130


— Чачи, тугеже каяшет возеш, пашажат мемнан верчын лийын.

Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
тугеже
тугеже
тугеже
so
av/pa/pr
тугеже
туге-же
туге-жЕ
so-3SG
av/pa-poss
тугеже
ту-ге-же
ту-ге-жЕ
that-COM-3SG
pr-case-poss
тугеже
ту-ге-же
ту-ге-жЕ
gland-COM-3SG
no-case-poss
тугеже
ту-ге-же
ту-ге-жЕ
banner-COM-3SG
no-case-poss
каяшет
ка[й]-[а]ш-ет
кае-аш-ет
go-INF-2SG
vb2-inf-poss
возеш,
воз-еш
воз-еш
cart-LAT
no-case
возеш,
воз-еш
воз-еш
lie.down-3SG
vb1-pers
пашажат
паша-ж-ат
паша-жЕ-ат
work-3SG-and
no-poss-enc
мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
верчын
верчын
верчын
for
po
лийын.
лийын
лийын
as.a
po
лийын.
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын.
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv



1-2-6-131


Пум кычал ямдылем, пӱчкын толашыже варат лиеш.

Пум
Пу-м
пу-м
wood-ACC
no-case
кычал
кычал-Ø
кычал-Ø
search-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кычал
кычал-Ø
кычал-Ø
search-CNG
vb1-conn
кычал
кычал-Ø
кычал-Ø
search-CVB
vb1-adv
ямдылем,
ямдыл-ем
ямдыле-ем
prepare-1SG
vb2-pers
пӱчкын
пӱчк-ын-Ø
пӱчк-н-Ø
cut-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пӱчкын
пӱчк-ын-Ø
пӱчк-н-Ø
sharpen-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пӱчкын
пӱчк-ын
пӱчк-н
cut-CVB
vb1-adv
пӱчкын
пӱчк-ын
пӱчк-н
sharpen-CVB
vb1-adv
толашыже
толашы-же
толаше-жЕ
try-IMP.3SG
vb2-mood.pers
толашыже
тол-аш-ыже
тол-аш-жЕ
come-INF-3SG
vb1-inf-poss
толашыже
тол-аш-ыже
толо-аш-жЕ
steal-INF-3SG
vb2-inf-poss
толашыже
толашы-Ø-же
толаше-Ø-жЕ
try-CNG-3SG
vb2-conn-poss
варат
вара-т
вара-ет
pole-2SG
no-poss
варат
вара-т
вара-ат
then-and
av/pa-enc
варат
вара-т
вара-ат
pole-and
no-enc
варат
вар-ат
вар-ат
pitch-and
no-enc
варат
вар-ат
вар-ат
wild-and
ad-enc
варат
вар-ат
варе-ат
mix-3PL
vb2-pers
варат
вар-а-т
варе-а-ат
mix-3SG-and
vb2-pers-enc
варат
вар-Ø-ат
варе-Ø-ат
mix-CNG-and
vb2-conn-enc
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



1-2-6-132


Тошто пуна але кок кечылан сита.

Тошто
Тошто
тошто
old
ad/no
Тошто
Тош-то
тош-штЕ
butt-INE
no-case
Тошто
Тошт-о
тошт-Е
dare-PST1.3SG
vb1-tense.pers
пуна
пу-на
пу-на
wood-1PL
no-poss
пуна
пун-а
пуно-а
twine-3SG
vb2-pers
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
кечылан
кечы-лан
кече-лан
sun-DAT
no-case
кечылан
кечы-ла-н
кече-ла-н
sun-PL-GEN
no-num-case
сита.
сита
сита
enough
in/vb
сита.
сита
сита
sieve
no
сита.
сит-а
сите-а
suffice-3SG
vb2-pers



1-2-6-133


Эрлашыжым кас велеш Чачи Левентей кугыза ден Сакарым шке декше намиен пуртыш.

Эрлашыжым
Эрлашыжым
эрлашыжым
on.the.next.day
av
кас
кас
кас
evening
av/no
велеш
велеш
велеш
toward
po
велеш
вел-еш
вел-еш
side-LAT
no-case
велеш
вел-еш
вел-еш
spill-3SG
vb1-pers
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
ден
ден
ден
and
co
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
шке
шке
шке
REFL
pr
декше
дек-ше
дек-жЕ
to-3SG
po-poss
намиен
нами[й]-ен-Ø
намие-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
намиен
нами[й]-ен
намие-ен
bring-CVB
vb2-adv
пуртыш.
пурты-ш-Ø
пурто-ш-Ø
bring.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-134


Яшай вате первый ӧрӧ, вара кузежым-можым умылымекше, кыч-куч веле кояш тӱҥале: уло шӱрашыж дене пучымышым шолтыш.

Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
первый
первый
первый
first
ad/av/nm
ӧрӧ,
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no
ӧрӧ,
ӧр-ӧ
ӧр-Е
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
кузежым-можым
кузе-жы-м-мо-жы-м
кузе-жЕ-ммо-жЕ-м
how-3SG-ACCwhat-3SG-ACC
av/co/no/pa-poss-casead/av/pa/pr-poss-case
умылымекше,
умылы-мек-ше
умыло-мек-жЕ
understand-CVB.PRI-3SG
vb2-adv-poss
кыч-куч
кыч-куч
кыч-куч
[X]
de
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
кояш
коя-ш
коя-ш
fat-ILL
ad/no-case
кояш
коя-ш
коя-еш
fat-LAT
ad/no-case
кояш
ко[й]-[а]ш
кой-аш
be.visible-INF
vb1-inf
тӱҥале:
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
шӱрашыж
шӱраш-ыж
шӱраш-жЕ
groats-3SG
no-poss
шӱрашыж
шӱр-аш-ыж
шӱрӧ-аш-жЕ
spread-INF-3SG
vb2-inf-poss
шӱрашыж
шӱр-аш-ыж
шӱрӧ-аш-жЕ
strain-INF-3SG
vb2-inf-poss
шӱрашыж
шӱр-аш-ыж
шӱрӧ-аш-жЕ
fish-INF-3SG
vb2-inf-poss
шӱрашыж
шӱр-аш-ыж
шӱрӧ-аш-жЕ
harrow-INF-3SG
vb2-inf-poss
дене
дене
дене
with
po
пучымышым
пучымыш-ым
пучымыш-м
porridge-ACC
no-case
шолтыш.
шолтыш
шолтыш
cooking
no
шолтыш.
шолты-ш-Ø
шолто-ш-Ø
boil-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-135


Сакарге, Левентей кугызаге чайым огына йӱ манмылан путырак чот ӧрӧ.

Сакарге,
Сакарге
Сакарге
Sakarge
na
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызаге
кугыза-ге
кугыза-ге
old.man-COM
no-case
чайым
чай-ым
чай-м
tea-ACC
no-case
огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
йӱ
йӱ-Ø
йӱ-Ø
drink-IMP.2SG
vb1-mood.pers
йӱ
йӱ-Ø
йӱ-Ø
drink-CNG
vb1-conn
йӱ
йӱ-Ø
йӱ-Ø
drink-CVB
vb1-adv
манмылан
ман-мы-лан
ман-мЕ-лан
say-PTCP.PASS-DAT
vb1-ad-case
манмылан
ман-мы-ла-н
ман-мЕ-ла-н
say-PTCP.PASS-PL-GEN
vb1-ad-num-case
путырак
путырак
путырак
very
av
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
ӧрӧ.
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no
ӧрӧ.
ӧр-ӧ
ӧр-Е
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-136


— Кызыт чай йӱдымӧ еҥ уке, шонем ыле, Морко велыште уло, ужат?

Кызыт
Кызыт
кызыт
now
av
чай
чай
чай
tea
no
чай
чай
чай
probably
pa
йӱдымӧ
йӱды-мӧ
йӱдӧ-мЕ
go.senile-PTCP.PASS
vb2-ad
йӱдымӧ
йӱ-дымӧ
йӱ-дымЕ
drink-PTCP.NEG
vb1-ad
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
уке,
уке
уке
no
ad/no/pa
шонем
шон-ем
шоно-ем
think-1SG
vb2-pers
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Морко
Морко
Морко
Morki
pn
велыште
велыште
велыште
on.the.side
po
велыште
вел-ыште
вел-штЕ
side-INE
no-case
уло,
уло
уло
is
ad/no/vb
ужат?
ужат
ужат
see
pa
ужат?
уж-ат
уж-ат
already-and
av/pa-enc
ужат?
уж-ат
уж-ат
see-2SG
vb1-pers
ужат?
у-ж-ат
у-жЕ-ат
new-3SG-and
ad/no-poss-enc
ужат?
у-ж-ат
у-жЕ-ат
oh-3SG-and
in-poss-enc
ужат?
уж-Ø-ат
уж-Ø-ат
see-CNG-and
vb1-conn-enc
ужат?
уж-Ø-ат
уж-Ø-ат
see-CVB-and
vb1-adv-enc
ужат?
уж--ат
уж-Е-ат
see-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
ужат?
у-Ø-ж-ат
уо-Ø-жЕ-ат
take.care.of-CNG-3SG-and
vb2-conn-poss-enc
ужат?
у-Ø-ж-ат
уо-Ø-жЕ-ат
stroke-CNG-3SG-and
vb2-conn-poss-enc



1-2-6-137


— Морко велыштат чай йӱдымӧ кызыт уке.

Морко
Морко
Морко
Morki
pn
велыштат
велышт-ат
велыште-ат
on.the.side-and
po-enc
велыштат
вел-ышт-ат
вел-шт-ат
side-3PL-and
no-poss-enc
велыштат
велы-ш-т-ат
веле-ш-т-ат
spill-PST1-3PL-and
vb2-tense-pers-enc
велыштат
вел-ышт-ат
вел-штЕ-ат
side-INE-and
no-case-enc
чай
чай
чай
tea
no
чай
чай
чай
probably
pa
йӱдымӧ
йӱды-мӧ
йӱдӧ-мЕ
go.senile-PTCP.PASS
vb2-ad
йӱдымӧ
йӱ-дымӧ
йӱ-дымЕ
drink-PTCP.NEG
vb1-ad
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



1-2-6-138


Мемнан пашанаже тугай: пычал ден коштмо годым чай йӱаш ок йӧрӧ.

Мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
пашанаже
паша-на-же
паша-на-жЕ
work-1PL-3SG
no-poss-poss
тугай:
тугай
тугай
such
ad/av/pr
пычал
пычал
пычал
gun
no
ден
ден
ден
and
co
коштмо
коштмо
коштмо
movement
ad
коштмо
кошт-мо
кошт-мЕ
go-PTCP.PASS
vb1-ad
годым
годым
годым
during
po
чай
чай
чай
tea
no
чай
чай
чай
probably
pa
йӱаш
йӱ-аш
йӱ-аш
drink-INF
vb1-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
roll-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
mix-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
go.out-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
be.satisfying-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
roll-CNG
vb2-conn
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
mix-CNG
vb2-conn
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
go.out-CNG
vb2-conn
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
be.satisfying-CNG
vb2-conn



1-2-6-139


Чай йӱын, могыр лушкыдемеш, — умылтарыш Левентей кугыза.

Чай
Чай
чай
tea
no
Чай
Чай
чай
probably
pa
йӱын,
йӱ-ын-Ø
йӱ-н-Ø
drink-PST2-3SG
vb1-tense-pers
йӱын,
йӱ-ын
йӱ-н
drink-CVB
vb1-adv
могыр
могыр
могыр
body
no
лушкыдемеш, —
лушкыдем-еш
лушкыдем-еш
weaken-3SG
vb1-pers
лушкыдемеш, —
лушкыд-ем-еш
лушкыдо-ем-еш
loose-TRANS-3SG
ad/no-deriv.v-pers
умылтарыш
умылтарыш
умылтарыш
explanation
no
умылтарыш
умылтары-ш-Ø
умылтаре-ш-Ø
explain-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза.
кугыза
кугыза
old.man
no



1-2-6-140


— Туге гын, аракам йӱыда гын веле?

Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
гын,
гын
гын
if
co/pa
аракам
арака-м
арака-м
vodka-ACC
no-case
аракам
арака-м
арака-ем
vodka-1SG
no-poss
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
йӱыда
йӱ-ыда
йӱ-да
drink-2PL
vb1-pers
гын
гын
гын
if
co/pa
веле?
веле
веле
only
pa
веле?
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле?
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле?
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn



1-2-6-141


Чачи, мий, пел бутылкам налын тол.

Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
мий,
мий-Ø
мие-Ø
come-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мий,
мий-Ø
мие-Ø
come-CNG
vb2-conn
пел
пел
пел
half
no
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CNG
vb1-conn
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CVB
vb1-adv
бутылкам
бутылка-м
бутылка-м
bottle-ACC
no-case
бутылкам
бутылка-м
бутылка-ем
bottle-1SG
no-poss
бутылкам
бутылка-м-Ø
бутылка-ем-Ø
bottle-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
бутылкам
бутылка-м-Ø
бутылка-ем-Ø
bottle-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
бутылкам
бутылка-м-Ø
бутылка-ем-Ø
bottle-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
тол.
тол-Ø
тол-Ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тол.
тол-Ø
тол-Ø
come-CNG
vb1-conn
тол.
тол-Ø
тол-Ø
come-CVB
vb1-adv



1-2-6-142


— Аракам монь ит васартыл, ме уна онал.

Аракам
Арака-м
арака-м
vodka-ACC
no-case
Аракам
Арака-м
арака-ем
vodka-1SG
no-poss
Аракам
Арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Аракам
Арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Аракам
Арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
монь
монь
монь
and.the.like
pa
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
васартыл,
васартыл-Ø
васартыл-Ø
be.picky-IMP.2SG
vb1-mood.pers
васартыл,
васартыл-Ø
васартыл-Ø
be.picky-CNG
vb1-conn
васартыл,
васартыл-Ø
васартыл-Ø
be.picky-CVB
vb1-adv
ме
ме
ме
1PL
pr
уна
уна
уна
guest
no
уна
уна
уна
there
pa
уна
у-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
онал.
о-на-л-Ø
о-на-ул-Ø
NEG-1PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-2-6-143


— Уна дечат уна улыда.

Уна
Уна
уна
guest
no
Уна
Уна
уна
there
pa
Уна
У-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
дечат
деч-ат
деч-ат
from-and
po-enc
уна
уна
уна
guest
no
уна
уна
уна
there
pa
уна
у-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
улыда.
улы-да
уло-да
is-2PL
ad/no/vb-poss
улыда.
ул-ыда
ул-да
be-2PL
vb1-pers



1-2-6-144


Яшай ден Чачи тендан нерген эре ойлат.

Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
ден
ден
ден
and
co
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
тендан
тен-да-н
те-да-н
2PL-2PL-GEN
pr-poss-case
тендан
те-н-да-н
те-н-да-н
2PL-GEN-2PL-GEN
pr-case-poss-case
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
ойлат.
ойл-ат
ойло-ат
talk-3PL
vb2-pers
ойлат.
ой-ла-т
ой-ла-ет
opinion-COMP-2SG
no-case-poss
ойлат.
ой-ла-т
ой-ла-ет
opinion-PL-2SG
no-num-poss
ойлат.
ой-ла-т
ой-ла-ат
opinion-COMP-and
no-case-enc
ойлат.
ой-ла-т
ой-ла-ат
opinion-PL-and
no-num-enc
ойлат.
ойл-а-т
ойло-а-ат
talk-3SG-and
vb2-pers-enc
ойлат.
ойл-Ø-ат
ойло-Ø-ат
talk-CNG-and
vb2-conn-enc



1-2-6-145


Чачи, оксажым шӧрлыкеш пыштенам.

Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
оксажым
окса-жы-м
окса-жЕ-м
money-3SG-ACC
no-poss-case
шӧрлыкеш
шӧрлык-еш
шӧрлык-еш
wardrobe-LAT
no-case
шӧрлыкеш
шӧр-лык-еш
шӧр-лык-еш
milk-for-LAT
no-deriv.ad-case
шӧрлыкеш
шӧр-лык-еш
шӧр-лык-еш
edge-for-LAT
no-deriv.ad-case
пыштенам.
пышт-ен-ам
пыште-ен-ам
put-PST2-1SG
vb2-tense-pers



1-2-6-146


Чачи арака дек каен колтыш.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
арака
арака
арака
vodka
no
дек
дек
дек
to
po
каен
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-147


Япуш пычалым ниялткала.

Япуш
Япуш
Япуш
Yapush
na
пычалым
пычал-ым
пычал-м
gun-ACC
no-case
ниялткала.
ниялткал-а
ниялткале-а
stroke-3SG
vb2-pers



1-2-6-148


— Ит тӱкӧ, шӱшмӧ ала!

Ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
тӱкӧ,
тӱкӧ
тӱкӧ
horn
no
тӱкӧ,
тӱкӧ
тӱкӧ
bolt
no
тӱкӧ,
тӱкӧ
тӱкӧ
yellow
ad
тӱкӧ,
тӱкӧ
тӱкӧ
type
no
тӱкӧ,
тӱкӧ-Ø
тӱкӧ-Ø
touch-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱкӧ,
тӱкӧ-Ø
тӱкӧ-Ø
touch-CNG
vb2-conn
шӱшмӧ
шӱшмӧ
шӱшмӧ
loaded
ad
шӱшмӧ
шӱш-мӧ
шӱшк-мЕ
shove-PTCP.PASS
vb1-ad
ала!
ала
ала
maybe
co/pa
ала!
ала
ала
pitch
no
ала!
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала!
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала!
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала!
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers



1-2-6-149


— аваже шӱрда.

аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
шӱрда.
шӱр-да
шӱр-да
soup-2PL
no-poss
шӱрда.
шӱрд-а
шӱрдӧ-а
scold-3SG
vb2-pers



1-2-6-150


— Шӱшкашыже шӱшмӧ, да лӱяшыже ок лӱйӧ, чывынерыштыже пистонжо уке, кагаз дене веле петырен улына.

Шӱшкашыже
Шӱшк-аш-ыже
шӱшк-аш-жЕ
shove-INF-3SG
vb1-inf-poss
Шӱшкашыже
Шӱшк-аш-ыже
шӱшкӧ-аш-жЕ
whistle-INF-3SG
vb2-inf-poss
шӱшмӧ,
шӱшмӧ
шӱшмӧ
loaded
ad
шӱшмӧ,
шӱш-мӧ
шӱшк-мЕ
shove-PTCP.PASS
vb1-ad
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
лӱяшыже
лӱ[й]-[а]ш-ыже
лӱйӧ-аш-жЕ
shoot-INF-3SG
vb2-inf-poss
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лӱйӧ,
лӱйӧ-Ø
лӱйӧ-Ø
shoot-IMP.2SG
vb2-mood.pers
лӱйӧ,
лӱйӧ-Ø
лӱйӧ-Ø
shoot-CNG
vb2-conn
чывынерыштыже
чывынер-ышты-же
чывынер-штЕ-жЕ
cocking-piece-INE-3SG
no-case-poss
пистонжо
пистон-жо
пистон-жЕ
percussion.cap-3SG
no-poss
уке,
уке
уке
no
ad/no/pa
кагаз
кагаз
кагаз
paper
no
дене
дене
дене
with
po
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
петырен
петыр-ен-Ø
петыре-ен-Ø
close-PST2-3SG
vb2-tense-pers
петырен
петыр-ен
петыре-ен
close-CVB
vb2-adv
улына.
улы-на
уло-на
is-1PL
ad/no/vb-poss
улына.
ул-ына
ул-на
be-1PL
vb1-pers



1-2-6-151


— Кугызай, тый маскамат пуштынат мо?

Кугызай,
Кугызай
кугызай
old.man
no
тый
тый
тый
2SG
pr
маскамат
маска-м-ат
маска-м-ат
bear-ACC-and
no-case-enc
маскамат
маска-м-ат
маска-ем-ат
bear-1SG-and
no-poss-enc
маскамат
маска-м-ат
маска-ем-ат
bear-TRANS-2SG
no-deriv.v-pers
маскамат
маска-м-ат
маска-ем-ат
bear-TRANS-3PL
no-deriv.v-pers
маскамат
маска-м-а-т
маска-ем-а-ат
bear-TRANS-3SG-and
no-deriv.v-pers-enc
маскамат
маска-м-Ø-ат
маска-ем-Ø-ат
bear-TRANS-CNG-and
no-deriv.v-conn-enc
маскамат
маска-м-Ø-ат
маска-ем-Ø-ат
bear-TRANS-CVB-and
no-deriv.v-adv-enc
маскамат
маска-м--ат
маска-ем-Е-ат
bear-TRANS-PST1.3SG-and
no-deriv.v-tense.pers-enc
пуштынат
пушт-ын-ат
пушт-н-ат
kill-PST2-2SG
vb1-tense-pers
пуштынат
пушты-на-т
пушто-на-ат
oat.flour-1PL-and
no-poss-enc
пуштынат
пушты-на-т
пушто-на-ат
stomach-1PL-and
no-poss-enc
пуштынат
пушт-ына-т
пушт-на-ат
kill-1PL-and
vb1-pers-enc
пуштынат
пушты-н-ат
пушто-н-ат
oat.flour-GEN-and
no-case-enc
пуштынат
пушты-н-ат
пушто-н-ат
stomach-GEN-and
no-case-enc
пуштынат
пушт-ын-Ø-ат
пушт-н-Ø-ат
kill-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
пуштынат
пушт-ын-ат
пушт-н-ат
kill-CVB-and
vb1-adv-enc
пуштынат
пу-шты-на-т
пу-штЕ-на-ат
wood-INE-1PL-and
no-case-poss-enc
пуштынат
пуш-ты-на-т
пуш-штЕ-на-ат
boat-INE-1PL-and
no-case-poss-enc
пуштынат
пуш-ты-на-т
пуш-штЕ-на-ат
smell-INE-1PL-and
no-case-poss-enc
пуштынат
пу-шт-ын-ат
пу-шт-н-ат
wood-3PL-GEN-and
no-poss-case-enc
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



1-2-6-152


— Япуш йодеш.

Япуш
Япуш
Япуш
Yapush
na
йодеш.
йод-еш
йод-еш
iodine-LAT
no-case
йодеш.
йод-еш
йод-еш
ask-3SG
vb1-pers



1-2-6-153


— Лӱялтын, — кӱчыкын каласыш Левентей кугыза.

Лӱялтын, —
Лӱялт-ын-Ø
лӱялт-н-Ø
be.shot-PST2-3SG
vb1-tense-pers
Лӱялтын, —
Лӱялт-ын
лӱялт-н
be.shot-CVB
vb1-adv
Лӱялтын, —
Лӱ[й]-[а]лт-ын-Ø
лӱйӧ-алт-н-Ø
shoot-REF-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
Лӱялтын, —
Лӱ[й]-[а]лт-ын
лӱйӧ-алт-н
shoot-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv
кӱчыкын
кӱчыкын
кӱчыкын
briefly
av
кӱчыкын
кӱчык-ын
кӱчык-н
short-GEN
ad/no-case
каласыш
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза.
кугыза
кугыза
old.man
no



1-2-6-154


— Тыят лӱенат, изай?

Тыят
тый-[а]т
тый-ат
2SG-and
pr-enc
лӱенат,
лӱ[й]-ен-ат
лӱйӧ-ен-ат
shoot-PST2-2SG
vb2-tense-pers
лӱенат,
лӱ[й]-ена-т
лӱйӧ-ена-ат
shoot-1PL-and
vb2-pers-enc
лӱенат,
лӱ[й]-ен-Ø-ат
лӱйӧ-ен-Ø-ат
shoot-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
лӱенат,
лӱ[й]-ен-ат
лӱйӧ-ен-ат
shoot-CVB-and
vb2-adv-enc
изай?
изай
изай
older.brother
no



1-2-6-155


— Сакар дечынат палынеже Япуш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
дечынат
дечын-ат
дечын-ат
from-and
po-enc
палынеже
палы-не-же
пале-не-же
know-DES-3SG
vb2-mood-pers
Япуш.
Япуш
Япуш
Yapush
na



1-2-6-156


— Маскам але пуштын омыл, пирым иктаж кумытым пуштынам.

Маскам
Маска-м
маска-м
bear-ACC
no-case
Маскам
Маска-м
маска-ем
bear-1SG
no-poss
Маскам
Маска-м-Ø
маска-ем-Ø
bear-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Маскам
Маска-м-Ø
маска-ем-Ø
bear-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Маскам
Маска-м-Ø
маска-ем-Ø
bear-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
пуштын
пушты-н
пушто-н
oat.flour-GEN
no-case
пуштын
пушты-н
пушто-н
stomach-GEN
no-case
пуштын
пушт-ын-Ø
пушт-н-Ø
kill-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пуштын
пушт-ын
пушт-н
kill-CVB
vb1-adv
пуштын
пу-шт-ын
пу-шт-н
wood-3PL-GEN
no-poss-case
омыл,
о-м-ыл-Ø
о-м-ул-Ø
NEG-1SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
пирым
пиры-м
пире-м
wolf-ACC
no-case
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
кумытым
кумыт-ым
кумыт-м
three-ACC
nm-case
пуштынам.
пушт-ын-ам
пушт-н-ам
kill-PST2-1SG
vb1-tense-pers
пуштынам.
пушты-на-м
пушто-на-м
oat.flour-1PL-ACC
no-poss-case
пуштынам.
пушты-на-м
пушто-на-м
stomach-1PL-ACC
no-poss-case



1-2-6-157


Чачи аракам налын тольо, аваже пучымышым кӱмыжыш оптыш.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
аракам
арака-м
арака-м
vodka-ACC
no-case
аракам
арака-м
арака-ем
vodka-1SG
no-poss
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
тольо,
тол-ьо
тол-Е
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
пучымышым
пучымыш-ым
пучымыш-м
porridge-ACC
no-case
кӱмыжыш
кӱмыж-ыш
кӱмыж-ш
dish-ILL
no-case
оптыш.
оптыш
оптыш
noose
no
оптыш.
опты-ш-Ø
опто-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
оптыш.
опты-ш-Ø
опто-ш-Ø
bark-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-158


— Родо-влак, шичса...

Родо-влак,
Родо-влак
родо-влак
relative-PL
no-num
шичса...
шич-са
шинч-за
sit.down-IMP.2PL
vb1-mood.pers



1-2-6-159


Теве тышке тол...

Теве
Теве
теве
here
av/co/pa
Теве
Теве
теве
[X]
pa
тышке
тышке
тышке
here
av/pr
тышке
тыш-ке
тыш-шкЕ
here-ILL
av/pr-case
тол...
тол-Ø
тол-Ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тол...
тол-Ø
тол-Ø
come-CNG
vb1-conn
тол...
тол-Ø
тол-Ø
come-CVB
vb1-adv



1-2-6-160


Сакар шолтымо мераҥ шылым ӱстембаке луктын оптыш:

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
шолтымо
шолтымо
шолтымо
boiled
ad
шолтымо
шолты-мо
шолто-мЕ
boil-PTCP.PASS
vb2-ad
мераҥ
мераҥ
мераҥ
hare
no
мераҥ
мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
мераҥ
мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
мераҥ
мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
мераҥ
мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
мераҥ
мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
мераҥ
мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
шылым
шыл-ым
шыл-м
meat-ACC
no-case
ӱстембаке
ӱстембаке
ӱстембаке
onto.the.table
av
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
оптыш:
оптыш
оптыш
noose
no
оптыш:
опты-ш-Ø
опто-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
оптыш:
опты-ш-Ø
опто-ш-Ø
bark-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-161


— Тидыжым те кочкын ончыза.

Тидыжым
Тиды-жы-м
тиде-жЕ-м
this-3SG-ACC
pr-poss-case
те
те
те
2PL
pr
кочкын
кочк-ын-Ø
кочк-н-Ø
eat-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кочкын
кочк-ын
кочк-н
eat-CVB
vb1-adv
ончыза.
ончы-за
ончо-за
look-IMP.2PL
vb2-mood.pers



1-2-6-162


— Тиде мо шыл вара?

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
шыл
шыл
шыл
meat
no
шыл
шыл-Ø
шыл-Ø
hide-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шыл
шыл-Ø
шыл-Ø
hide-CNG
vb1-conn
шыл
шыл-Ø
шыл-Ø
hide-CVB
vb1-adv
вара?
вара
вара
then
av/pa
вара?
вара
вара
pole
no
вара?
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers



1-2-6-163


— Саде лум ӱмбач кудалшет...

Саде
Саде
саде
that
pr
лум
лум
лум
snow
no
лум
лу-м
лу-м
bone-ACC
no-case
лум
лу-м
лу-м
ten-ACC
nm-case
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-CNG
vb1-conn
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-CVB
vb1-adv
ӱмбач
ӱмбач
ӱмбач
from.above
av/po
кудалшет...
кудалш-ет
кудалше-ет
running-2SG
ad-poss
кудалшет...
кудал-ш-ет
кудал-шЕ-ет
run-PTCP.ACT-2SG
vb1-ad-poss



1-2-6-164


— Пий шыл?

Пий
Пий
пий
dog
no
шыл?
шыл
шыл
meat
no
шыл?
шыл-Ø
шыл-Ø
hide-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шыл?
шыл-Ø
шыл-Ø
hide-CNG
vb1-conn
шыл?
шыл-Ø
шыл-Ø
hide-CVB
vb1-adv



1-2-6-165


— коклаш пурыш Япуш.

коклаш
коклаш
коклаш
into
av/po
коклаш
кокла-ш
кокла-ш
distance-ILL
ad/no-case
коклаш
кокла-ш
кокла-еш
distance-LAT
ad/no-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-ш
cook-PL-ILL
no-num-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-ш
two-PL-ILL
nm-num-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-еш
cook-PL-LAT
no-num-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-еш
two-PL-LAT
nm-num-case
пурыш
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Япуш.
Япуш
Япуш
Yapush
na



1-2-6-166


— Кай, ушдымо, пийым кӧ кочкеш!..

Кай,
Кай
кай
[X]
in
Кай,
Кай
кай
aftergrass
no
Кай,
Кай-Ø
кае-Ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Кай,
Кай-Ø
кае-Ø
go-CNG
vb2-conn
ушдымо,
ушдымо
ушдымо
insane
ad/no
ушдымо,
уш-дымо
уш-дымЕ
mind-without
no-deriv.ad
пийым
пий-ым
пий-м
dog-ACC
no-case
кӧ
кӧ
кӧ
who
pr
кочкеш!..
кочк-еш
кочк-еш
eat-3SG
vb1-pers



1-2-6-167


Мераҥым Морко велне тыге маныт вет?

Мераҥым
Мераҥ-ым
мераҥ-м
hare-ACC
no-case
Мераҥым
Мера-ҥ-ым
мера-аҥ-ым
measure-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
Мераҥым
Мер-аҥ-ым
мер-аҥ-ым
community-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
Морко
Морко
Морко
Morki
pn
велне
велне
велне
on.the.side
po
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
маныт
ман-ыт
ман-ыт
say-3PL
vb1-pers
вет?
вет
вет
so
co/pa



1-2-6-168


Левентей кугыза вуйжым «тыге» маншыла ыштыш.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
вуйжым
вуй-жы-м
вуй-жЕ-м
head-3SG-ACC
no-poss-case
«тыге»
тыге
тыге
so
av/pa/pr
маншыла
ман-шыла
ман-шыла
say-CVB.SIM
vb1-adv
маншыла
ман-шы-ла
ман-шЕ-ла
say-PTCP.ACT-COMP
vb1-ad-case
маншыла
ман-шы-ла
ман-шЕ-ла
say-PTCP.ACT-PL
vb1-ad-num
маншыла
ман-шы-ла
ман-шЕ-ла
say-PTCP.ACT-STR
vb1-ad-enc
ыштыш.
ыштыш
ыштыш
work
no
ыштыш.
ышты-ш-Ø
ыште-ш-Ø
do-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-169


— Ну, родо-влак, тау, — Яшай вате арака чаркам тӱрвешыже тушкалтыш, вара, ешарен, Левентей кугызалан пуыш.

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
родо-влак,
родо-влак
родо-влак
relative-PL
no-num
тау, —
тау
тау
thanks
in/no
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
арака
арака
арака
vodka
no
чаркам
чарка-м
чарка-м
glass-ACC
no-case
чаркам
чарка-м
чарка-ем
glass-1SG
no-poss
чаркам
чарка-м-Ø
чарка-ем-Ø
glass-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
чаркам
чарка-м-Ø
чарка-ем-Ø
glass-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
чаркам
чарка-м-Ø
чарка-ем-Ø
glass-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
тӱрвешыже
тӱрв-еш-ыже
тӱрвӧ-еш-жЕ
lip-LAT-3SG
no-case-poss
тушкалтыш,
тушкалты-ш-Ø
тушкалте-ш-Ø
dip-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара,
вара
вара
then
av/pa
вара,
вара
вара
pole
no
вара,
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
ешарен,
ешарен
ешарен
in.addition
av
ешарен,
ешар-ен-Ø
ешаре-ен-Ø
add-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ешарен,
ешар-ен
ешаре-ен
add-CVB
vb2-adv
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызалан
кугыза-лан
кугыза-лан
old.man-DAT
no-case
кугызалан
кугыза-ла-н
кугыза-ла-н
old.man-PL-GEN
no-num-case
пуыш.
пу-ыш
пу-ш
wood-ILL
no-case
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-170


— Чачиланже от пу мо?

Чачиланже
Чачиланже
Чачиланже
Chachilanzhe
na
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
пу
пу
пу
wood
no
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



1-2-6-171


— Мый огым, кугызай...

Мый
мый
мый
1SG
pr
огым,
ог-ым
ог-ым
NEG-1SG
vb-pers
кугызай...
кугызай
кугызай
old.man
no



1-2-6-172


— Ӱдыр еҥ тудо айда марлан каймыж годым йӱэш да йӧра, — воштылеш Яшай вате.

Ӱдыр
Ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
Ӱдыр
Ӱдыр
Ӱдыр
Virgo
no
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
айда
айда
айда
let's.go
pa
марлан
марлан
марлан
marrying
av
марлан
марла-н
марла-ан
Mari-with
ad/av-deriv.ad
марлан
марла-н
марла-н
Mari-GEN
ad/av-case
каймыж
***
***
***
***
годым
годым
годым
during
po
йӱэш
йӱ-эш
йӱ-еш
drink-3SG
vb1-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
йӧра, —
йӧра
йӧра
good
pa
йӧра, —
йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
йӧра, —
йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
йӧра, —
йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
йӧра, —
йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
воштылеш
воштыл-еш
воштыл-еш
laugh-3SG
vb1-pers
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
вате.
вате
вате
wife
no
вате.
вате
вате
absorbent.cotton
no



1-2-6-173


— Туге гын, тау лийже!

Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
гын,
гын
гын
if
co/pa
тау
тау
тау
thanks
in/no
лийже!
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже!
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже!
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже!
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss



1-2-6-174


— Левентей кугыза шалт йӱын колтыш.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
шалт
шалт
шалт
all.at.once
av
йӱын
йӱ-ын-Ø
йӱ-н-Ø
drink-PST2-3SG
vb1-tense-pers
йӱын
йӱ-ын
йӱ-н
drink-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-175


— А-а, пеш мотор улмаш...

А-а,
А-а
а-а
[X]
in
пеш
пеш
пеш
very
av
мотор
мотор
мотор
beautiful
ad/av/no
мотор
мотор
мотор
motor
no
улмаш...
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш...
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n



1-2-6-176


Чачи, тыгеже, ават ойлымо семын гын, пеш кужунак йӱде ит кошт.

Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
тыгеже,
тыгеже
тыгеже
so
av
тыгеже,
тыге-же
тыге-жЕ
so-3SG
av/pa/pr-poss
ават
ава-т
ава-ет
mother-2SG
no-poss
ават
ава-т
ава-ат
mother-and
no-enc
ават
ав-ат
аве-ат
cut-3PL
vb2-pers
ават
ав-а-т
аве-а-ат
cut-3SG-and
vb2-pers-enc
ават
ав-Ø-ат
аве-Ø-ат
cut-CNG-and
vb2-conn-enc
ойлымо
ойлымо
ойлымо
speech
ad
ойлымо
ойлы-мо
ойло-мЕ
talk-PTCP.PASS
vb2-ad
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
гын,
гын
гын
if
co/pa
пеш
пеш
пеш
very
av
кужунак
кужун-ак
кужун-ак
long.time-STR
av-enc
кужунак
кужу-на-к
кужу-на-ак
long-1PL-STR
ad-poss-enc
кужунак
кужу-н-ак
кужу-н-ак
long-GEN-STR
ad-case-enc
йӱде
йӱ-де
йӱ-де
drink-CVB.NEG
vb1-adv
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
кошт.
кошт
кошт
[X]
de
кошт.
кошт-Ø
кошт-Ø
go-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кошт.
кошт-Ø
кошт-Ø
go-CNG
vb1-conn
кошт.
кошт-Ø
кошт-Ø
go-CVB
vb1-adv



1-2-6-177


— Каче толеш гын, кает, ок тол гын, корак тупеш шинчын кает мо?

Каче
Каче
каче
bridegroom
no
Каче
Каче
каче
scissors
no
Каче
Каче
каче
rafter
no
толеш
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
кает,
ка[й]-ет
кай-ет
aftergrass-2SG
no-poss
кает,
ка[й]-ет
кае-ет
go-2SG
vb2-pers
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
тол
тол-Ø
тол-Ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тол
тол-Ø
тол-Ø
come-CNG
vb1-conn
тол
тол-Ø
тол-Ø
come-CVB
vb1-adv
гын,
гын
гын
if
co/pa
корак
корак
корак
crow
no
корак
корак
корак
blue
ad
корак
кор-а-к
коро-а-ак
draw-3SG-STR
vb2-pers-enc
корак
кор-Ø-ак
коро-Ø-ак
draw-CNG-STR
vb2-conn-enc
тупеш
туп-еш
туп-еш
back-LAT
no-case
шинчын
шинч-ын-Ø
шинч-н-Ø
sit.down-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шинчын
шинч-ын
шинч-н
sit.down-CVB
vb1-adv
кает
ка[й]-ет
кай-ет
aftergrass-2SG
no-poss
кает
ка[й]-ет
кае-ет
go-2SG
vb2-pers
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



1-2-6-178


— воштылеш Чачи.

воштылеш
воштыл-еш
воштыл-еш
laugh-3SG
vb1-pers
Чачи.
Чачи
Чачи
Chachi
na



1-2-6-179


Ала-кузе Левентей кугыза дене мутланаш Чачилан куштылгын чучеш.

Ала-кузе
Ала-кузе
ала-кузе
somehow
av/pr
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
дене
дене
дене
with
po
мутланаш
мутлан-аш
мутлане-аш
talk-INF
vb2-inf
Чачилан
Чачилан
Чачилан
Chachilan
na
куштылгын
куштылгын
куштылгын
easily
av
куштылгын
куштылгы-н
куштылго-н
light-GEN
ad/no-case
чучеш.
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



1-2-6-180


Левентей кугыза деч Чачи ок лӱд, шке кочаж дечат сайлан шотла.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
деч
деч
деч
from
po
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лӱд,
лӱд-Ø
лӱд-Ø
be.afraid.of-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лӱд,
лӱд-Ø
лӱд-Ø
be.afraid.of-CNG
vb1-conn
лӱд,
лӱд-Ø
лӱд-Ø
be.afraid.of-CVB
vb1-adv
шке
шке
шке
REFL
pr
кочаж
коча-ж
коча-жЕ
grandfather-3SG
no-poss
кочаж
коч-а-ж
кочо-а-жЕ
become.bitter-3SG-3SG
vb2-pers-poss
дечат
деч-ат
деч-ат
from-and
po-enc
сайлан
сайл-ан
сайле-ан
positive-with
no-deriv.ad
сайлан
сай-лан
сай-лан
good-DAT
ad/av-case
сайлан
сай-ла-н
сай-ла-н
good-PL-GEN
ad/av-num-case
шотла.
шот-ла
шот-ла
use-COMP
no-case
шотла.
шот-ла
шот-ла
use-PL
no-num
шотла.
шот-ла
шот-ла
use-STR
no-enc
шотла.
шотл-а
шотло-а
count-3SG
vb2-pers



1-2-6-181


— Корак тупеш огыл, тарантасеш але рогозан тереш шинчын каяш кӱлеш.

Корак
Корак
корак
crow
no
Корак
Корак
корак
blue
ad
Корак
Кор-а-к
коро-а-ак
draw-3SG-STR
vb2-pers-enc
Корак
Кор-Ø-ак
коро-Ø-ак
draw-CNG-STR
vb2-conn-enc
тупеш
туп-еш
туп-еш
back-LAT
no-case
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
тарантасеш
тарантас-еш
тарантас-еш
springless.carriage-LAT
no-case
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
рогозан
рогозан
рогозан
covered.with.a.bast.mat
ad
рогозан
рогоза-н
рогоза-ан
bast.mat-with
no-deriv.ad
рогозан
рогоза-н
рогоза-н
bast.mat-GEN
no-case
тереш
тер-еш
тер-еш
sled-LAT
no-case
шинчын
шинч-ын-Ø
шинч-н-Ø
sit.down-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шинчын
шинч-ын
шинч-н
sit.down-CVB
vb1-adv
каяш
ка[й]-[а]ш
кае-аш
go-INF
vb2-inf
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



1-2-6-182


Тыгай сай ӱдырым, самырык лиям гын, иктыланат ом пу ыле, — Левентей кугыза Сакарлан шинчам пӱале.

Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
сай
сай
сай
good
ad/av
ӱдырым,
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
daughter-ACC
no-case
ӱдырым,
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
Virgo-ACC
no-case
самырык
самырык
самырык
young
ad/no
лиям
ли[й]-[а]м
лий-ам
be-1SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
иктыланат
икты-лан-ат
икте-лан-ат
one-DAT-and
nm/pr-case-enc
иктыланат
икты-ла-на-т
икте-ла-на-ат
one-COMP-1PL-and
nm/pr-case-poss-enc
иктыланат
икты-ла-на-т
икте-ла-на-ат
one-PL-1PL-and
nm/pr-num-poss-enc
иктыланат
икты-ла-н-ат
икте-ла-н-ат
one-PL-GEN-and
nm/pr-num-case-enc
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
пу
пу
пу
wood
no
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
ыле, —
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
шинчам
шинча-м
шинча-м
eye-ACC
no-case
шинчам
шинча-м
шинча-ем
eye-1SG
no-poss
шинчам
шинч-ам
шинч-ам
sit.down-1SG
vb1-pers
шинчам
шинча-м-Ø
шинча-ем-Ø
eye-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
шинчам
шинча-м-Ø
шинча-ем-Ø
eye-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
шинчам
шинча-м-Ø
шинча-ем-Ø
eye-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пӱале.
***
***
***
***



1-2-6-183


Чачи тидым тогдайыш, чеверген, тӱгӧ лектын кайыш.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
тидым
тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
тогдайыш,
тогдайы-ш-Ø
тогдае-ш-Ø
guess-PST1-3SG
vb2-tense-pers
чеверген,
чеверг-ен-Ø
чеверге-ен-Ø
turn.red-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чеверген,
чеверг-ен
чеверге-ен
turn.red-CVB
vb2-adv
тӱгӧ
тӱгӧ
тӱгӧ
outside
av
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-184


Кастене Левентей кугыза земский начальник дек миен тольо.

Кастене
Кастене
кастене
in.the.evening
ad
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
дек
дек
дек
to
po
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
тольо.
тол-ьо
тол-Е
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-185


Толмекыже, Япушлан «маска» йомакым колтыш:

Толмекыже,
Тол-мекы-же
тол-меке-жЕ
come-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
Япушлан
Япушлан
Япушлан
Yapushlan
na
«маска»
маска
маска
bear
no
йомакым
йомак-ым
йомак-м
tale-ACC
no-case
колтыш:
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш:
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-186


«Ожно ик марий нурым куклен.

«Ожно
Ожно
ожно
once
av/po
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
марий
марий
марий
Mari
no
нурым
нур-ым
нур-м
field-ACC
no-case
куклен.
кукл-ен-Ø
кукло-ен-Ø
uproot-PST2-3SG
vb2-tense-pers
куклен.
кукл-ен
кукло-ен
uproot-CVB
vb2-adv



1-2-6-187


Куклымашкыже маска лектын.

Куклымашкыже
Куклымаш-кы-же
куклымаш-шкЕ-жЕ
uprooting-ILL-3SG
no-case-poss
Куклымашкыже
Куклы-маш-кы-же
кукло-маш-шкЕ-жЕ
uproot-NMLZ-ILL-3SG
vb2-deriv.n-case-poss
маска
маска
маска
bear
no
лектын.
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын.
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv



1-2-6-188


— Марий, мом ыштет?

Марий,
Марий
марий
Mari
no
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ыштет?
ышт-ет
ыште-ет
do-2SG
vb2-pers



1-2-6-189


— маска йодеш.

маска
маска
маска
bear
no
йодеш.
йод-еш
йод-еш
iodine-LAT
no-case
йодеш.
йод-еш
йод-еш
ask-3SG
vb1-pers



1-2-6-190


— Нурым куклем, вара ревым ӱдем.

Нурым
Нур-ым
нур-м
field-ACC
no-case
куклем,
куклем
куклем
clearing
no
куклем,
кукл-ем
кукло-ем
uproot-1SG
vb2-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
ревым
ревы-м
реве-м
turnip-ACC
no-case
ӱдем.
ӱд-ем
ӱдӧ-ем
sow-1SG
vb2-pers



1-2-6-191


Реве кочкаш пеш тамле.

Реве
Реве
реве
turnip
no
кочкаш
кочк-аш
кочк-аш
eat-INF
vb1-inf
пеш
пеш
пеш
very
av
тамле.
тамле
тамле
tasty
ad
тамле.
тамле-Ø
тамле-Ø
taste-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тамле.
тамле-Ø
тамле-Ø
taste-CNG
vb2-conn



1-2-6-192


— Мыйымат ушо.

Мыйымат
Мыйым-ат
мыйым-ат
me-and
pr-enc
Мыйымат
мый-ым-ат
мый-м-ат
1SG-ACC-and
pr-case-enc
ушо.
ушо-Ø
ушо-Ø
join-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ушо.
ушо-Ø
ушо-Ø
order-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ушо.
ушо-Ø
ушо-Ø
join-CNG
vb2-conn
ушо.
ушо-Ø
ушо-Ø
order-CNG
vb2-conn



1-2-6-193


— Тол.

Тол.
Тол-Ø
тол-Ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Тол.
Тол-Ø
тол-Ø
come-CNG
vb1-conn
Тол.
Тол-Ø
тол-Ø
come-CVB
vb1-adv



1-2-6-194


Маска ден марий нурым куклаш тӱҥалыт.

Маска
Маска
маска
bear
no
ден
ден
ден
and
co
марий
марий
марий
Mari
no
нурым
нур-ым
нур-м
field-ACC
no-case
куклаш
кукл-аш
кукло-аш
uproot-INF
vb2-inf
тӱҥалыт.
тӱҥал-ыт
тӱҥал-ыт
start-3PL
vb1-pers



1-2-6-195


Марий омарта йыр товар дене изиш печка да маскалан каласа:

Марий
Марий
марий
Mari
no
омарта
омарта
омарта
stump
no
йыр
йыр
йыр
around
ad/av/no/po
товар
товар
товар
ax
no
дене
дене
дене
with
po
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
печка
печк-а
печке-а
cut.down-3SG
vb2-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
маскалан
маска-лан
маска-лан
bear-DAT
no-case
маскалан
маска-ла-н
маска-ла-н
bear-PL-GEN
no-num-case
каласа:
калас-а
каласе-а
say-3SG
vb2-pers



1-2-6-196


— Лук!

Лук!
Лук
лук
corner
no
Лук!
Лук
лук
[X]
no
Лук!
Лук
лук
[X]
no
Лук!
Лук-Ø
лукт-Ø
lead.out-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Лук!
Лук-Ø
лукт-Ø
lead.out-CNG
vb1-conn
Лук!
Лук-Ø
лукт-Ø
lead.out-CVB
vb1-adv



1-2-6-197


— Чӧчас!

Чӧчас!
Чӧчас
Чӧчас
Chöchas
na



1-2-6-198


— манеш маскат.

манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
маскат.
маска-т
маска-ет
bear-2SG
no-poss
маскат.
маска-т
маска-ат
bear-and
no-enc
маскат.
маск-ат
маске-ат
mask-and
no-enc



1-2-6-199


Маска омартам каткален луктеш.

Маска
Маска
маска
bear
no
омартам
омарта-м
омарта-м
stump-ACC
no-case
омартам
омарта-м
омарта-ем
stump-1SG
no-poss
омартам
омарта-м-Ø
омарта-ем-Ø
stump-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
омартам
омарта-м-Ø
омарта-ем-Ø
stump-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
омартам
омарта-м-Ø
омарта-ем-Ø
stump-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
каткален
каткал-ен-Ø
каткале-ен-Ø
break-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каткален
каткал-ен
каткале-ен
break-CVB
vb2-adv
луктеш.
лукт-еш
лукт-еш
lead.out-3SG
vb1-pers



1-2-6-200


Марий тыгыде оргажым нумалеш, маска шолдра кашкам кӧсмырта.

Марий
Марий
марий
Mari
no
тыгыде
тыгыде
тыгыде
fine
ad/no
оргажым
оргаж-ым
оргаж-м
bundle.of.twigs-ACC
no-case
нумалеш,
нумал-еш
нумал-еш
carry-3SG
vb1-pers
маска
маска
маска
bear
no
шолдра
***
***
***
***
кашкам
кашка-м
кашка-м
block-ACC
no-case
кашкам
кашка-м
кашка-м
swift-ACC
ad-case
кашкам
кашка-м
кашка-ем
block-1SG
no-poss
кашкам
кашка-м
кашка-ем
swift-1SG
ad-poss
кашкам
кашка-м-Ø
кашка-ем-Ø
block-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кашкам
кашка-м-Ø
кашка-ем-Ø
swift-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
кашкам
кашка-м-Ø
кашка-ем-Ø
block-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кашкам
кашка-м-Ø
кашка-ем-Ø
swift-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
кашкам
кашка-м-Ø
кашка-ем-Ø
block-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кашкам
кашка-м-Ø
кашка-ем-Ø
swift-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
кӧсмырта.
***
***
***
***



1-2-6-201


Тыге толашен-толашен куклат, вара ревым ӱдат.

Тыге
Тыге
тыге
so
av/pa/pr
толашен-толашен
толашен-толашен
толашен-толашен
with.difficulty
av
куклат,
кукл-ат
кукло-ат
uproot-3PL
vb2-pers
куклат,
кукл-а-т
кукло-а-ат
uproot-3SG-and
vb2-pers-enc
куклат,
кукл-Ø-ат
кукло-Ø-ат
uproot-CNG-and
vb2-conn-enc
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
ревым
ревы-м
реве-м
turnip-ACC
no-case
ӱдат.
ӱд-ат
ӱдӧ-ат
sow-3PL
vb2-pers
ӱдат.
ӱд-а-т
ӱдӧ-а-ат
sow-3SG-and
vb2-pers-enc
ӱдат.
ӱд-Ø-ат
ӱдӧ-Ø-ат
sow-CNG-and
vb2-conn-enc



1-2-6-202


Реве пеш мотор шочеш.

Реве
Реве
реве
turnip
no
пеш
пеш
пеш
very
av
мотор
мотор
мотор
beautiful
ad/av/no
мотор
мотор
мотор
motor
no
шочеш.
шоч-еш
шоч-еш
[X]-LAT
ad-case
шочеш.
шоч-еш
шоч-еш
be.born-3SG
vb1-pers



1-2-6-203


Ревым лукташ тӱҥалыт.

Ревым
Ревы-м
реве-м
turnip-ACC
no-case
лукташ
лукт-аш
лукт-аш
lead.out-INF
vb1-inf
тӱҥалыт.
тӱҥал-ыт
тӱҥал-ыт
start-3PL
vb1-pers



1-2-6-204


Марий маскалан ойла:

Марий
Марий
марий
Mari
no
маскалан
маска-лан
маска-лан
bear-DAT
no-case
маскалан
маска-ла-н
маска-ла-н
bear-PL-GEN
no-num-case
ойла:
ой-ла
ой-ла
opinion-COMP
no-case
ойла:
ой-ла
ой-ла
opinion-PL
no-num
ойла:
ой-ла
ой-ла
opinion-STR
no-enc
ойла:
ой-ла
ой-ла
oh-STR
in-enc
ойла:
ойл-а
ойло-а
talk-3SG
vb2-pers
ойла:
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fast-CNG-STR
vb2-conn-enc
ойла:
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fear-CNG-STR
vb2-conn-enc



1-2-6-205


— Тый мом налат: вуйжым але вожшым?

Тый
тый
тый
2SG
pr
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
налат:
нал-ат
нал-ат
take-2SG
vb1-pers
налат:
нал-Ø-ат
нал-Ø-ат
take-CNG-and
vb1-conn-enc
налат:
нал-Ø-ат
нал-Ø-ат
take-CVB-and
vb1-adv-enc
вуйжым
вуй-жы-м
вуй-жЕ-м
head-3SG-ACC
no-poss-case
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
вожшым?
вож-шы-м
вож-жЕ-м
root-3SG-ACC
no-poss-case



1-2-6-206


Марий вуйым пога манмым маска ала-кушеч ожно колын улмаш.

Марий
Марий
марий
Mari
no
вуйым
вуй-ым
вуй-м
head-ACC
no-case
пога
пог-а
пого-а
gather-3SG
vb2-pers
манмым
ман-мы-м
ман-мЕ-м
say-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
маска
маска
маска
bear
no
ала-кушеч
ала-кушеч
ала-кушеч
from.somewhere
av/pr
ожно
ожно
ожно
once
av/po
колын
кол-ын
кол-н
fish-GEN
no-case
колын
кол-ын
кол-н
Pisces-GEN
no-case
колын
колы-н
коло-н
twenty-GEN
nm-case
колын
кол-ын-Ø
кол-н-Ø
hear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
колын
кол-ын
кол-н
hear-CVB
vb1-adv
улмаш.
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш.
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n



1-2-6-207


— Мый вуйжым налам, — манеш маска.

Мый
мый
мый
1SG
pr
вуйжым
вуй-жы-м
вуй-жЕ-м
head-3SG-ACC
no-poss-case
налам, —
нал-ам
нал-ам
take-1SG
vb1-pers
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
маска.
маска
маска
bear
no



1-2-6-208


— Йӧра, — манеш марий.

Йӧра, —
Йӧра
йӧра
good
pa
Йӧра, —
Йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
Йӧра, —
Йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
Йӧра, —
Йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
Йӧра, —
Йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
марий.
марий
марий
Mari
no



1-2-6-209


Марий ревыжым налеш, маска реве шудыжым вынемышкыже нумалеш.

Марий
Марий
марий
Mari
no
ревыжым
ревы-жы-м
реве-жЕ-м
turnip-3SG-ACC
no-poss-case
налеш,
нал[ь]-еш
нал'е-еш
soft.red.clay-LAT
no-case
налеш,
нал-еш
нал-еш
take-3SG
vb1-pers
маска
маска
маска
bear
no
реве
реве
реве
turnip
no
шудыжым
шуды-жы-м
шудо-жЕ-м
grass-3SG-ACC
no-poss-case
вынемышкыже
вын'ем-ышкы-же
вын'ем-шкЕ-жЕ
pit-ILL-3SG
no-case-poss
нумалеш.
нумал-еш
нумал-еш
carry-3SG
vb1-pers



1-2-6-210


Марий теле мучко ревым кочкеш, маскан реве шудыжо шыжымак шӱйын пыта.

Марий
Марий
марий
Mari
no
теле
теле
теле
winter
no
мучко
мучко
мучко
completely
av/po
ревым
ревы-м
реве-м
turnip-ACC
no-case
кочкеш,
кочк-еш
кочк-еш
eat-3SG
vb1-pers
маскан
маска-н
маска-ан
bear-with
no-deriv.ad
маскан
маск-ан
маске-ан
mask-with
no-deriv.ad
маскан
маска-н
маска-н
bear-GEN
no-case
реве
реве
реве
turnip
no
шудыжо
шуды-жо
шудо-жЕ
grass-3SG
no-poss
шыжымак
шыжым-ак
шыжым-ак
in.autumn-STR
av-enc
шыжымак
шыжы-м-ак
шыже-м-ак
autumn-ACC-STR
no-case-enc
шыжымак
шыжы-м-ак
шыже-мЕ-ак
drizzle-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
шӱйын
шӱй-ын
шӱй-н
neck-GEN
no-case
шӱйын
шӱй-ын
шӱй-н
piece.of.coal-GEN
no-case
шӱйын
шӱй-ын
шӱй-н
pus-GEN
no-case
шӱйын
шӱй-ын-Ø
шӱй-н-Ø
rot-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шӱйын
шӱй-ын
шӱй-н
rot-CVB
vb1-adv
пыта.
пыт-а
пыте-а
end-3SG
vb2-pers



1-2-6-211


Вес шошо шуэш.

Вес
Вес
вес
different
ad/pr
шошо
шошо
шошо
spring
no
шуэш.
шуэ-ш
шуэ-ш
thin-ILL
ad-case
шуэш.
шуэ-ш
шуэ-ш
anthill-ILL
no-case
шуэш.
шуэ-ш
шуэ-еш
thin-LAT
ad-case
шуэш.
шуэ-ш
шуэ-еш
anthill-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
bran-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
bristle-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
eye-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
spring.water-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
reach-3SG
vb1-pers
шуэш.
шу-эш
шу-еш
ferment-3SG
vb1-pers
шуэш.
шу-эш
шу-еш
whittle-3SG
vb1-pers



1-2-6-212


Марий адак нурым куклаш тӱҥалеш.

Марий
Марий
марий
Mari
no
адак
адак
адак
again
av
нурым
нур-ым
нур-м
field-ACC
no-case
куклаш
кукл-аш
кукло-аш
uproot-INF
vb2-inf
тӱҥалеш.
тӱҥал-еш
тӱҥал-еш
start-3SG
vb1-pers



1-2-6-213


Маскат, вынем гыч лектын, куклымашке мия.

Маскат,
Маска-т
маска-ет
bear-2SG
no-poss
Маскат,
Маска-т
маска-ат
bear-and
no-enc
Маскат,
Маск-ат
маске-ат
mask-and
no-enc
вынем
вын'ем
вын'ем
pit
no
гыч
гыч
гыч
from
po
лектын,
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын,
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
куклымашке
куклымаш-ке
куклымаш-шкЕ
uprooting-ILL
no-case
куклымашке
куклы-маш-ке
кукло-маш-шкЕ
uproot-NMLZ-ILL
vb2-deriv.n-case
мия.
ми[й]-[а]
мие-а
come-3SG
vb2-pers



1-2-6-214


— Тый мыйым ондалышыч.

Тый
тый
тый
2SG
pr
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
ондалышыч.
ондалы-ш-ыч
ондале-ш-ыч
deceive-PST1-2SG
vb2-tense-pers



1-2-6-215


Ынде мый тыйым шкендым кочкам, — манеш маска.

Ынде
Ынде
ынде
now
av/pa
мый
мый
мый
1SG
pr
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
шкендым
шкен-д-ым
шке-д-м
REFL-2SG-ACC
pr-poss-case
кочкам, —
кочк-ам
кочк-ам
eat-1SG
vb1-pers
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
маска.
маска
маска
bear
no



1-2-6-216


— Мыйым кочкаш тый але шуат, айда адак куклена, вара тый вожшым налат, мый вуйжым налам, — манеш марий.

Мыйым
Мыйым
мыйым
me
pr
Мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
кочкаш
кочк-аш
кочк-аш
eat-INF
vb1-inf
тый
тый
тый
2SG
pr
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
шуат,
шу-ат
шу-ат
bran-and
no-enc
шуат,
шу-ат
шу-ат
bristle-and
no-enc
шуат,
шу-ат
шу-ат
eye-and
no-enc
шуат,
шу-ат
шу-ат
spring.water-and
no-enc
шуат,
шу-ат
шу-ат
reach-2SG
vb1-pers
шуат,
шу-ат
шу-ат
ferment-2SG
vb1-pers
шуат,
шу-ат
шу-ат
whittle-2SG
vb1-pers
шуат,
шу-ат
шуо-ат
throw-3PL
vb2-pers
шуат,
шу-а-т
шуо-а-ат
throw-3SG-and
vb2-pers-enc
шуат,
шу-Ø-ат
шу-Ø-ат
reach-CNG-and
vb1-conn-enc
шуат,
шу-Ø-ат
шу-Ø-ат
ferment-CNG-and
vb1-conn-enc
шуат,
шу-Ø-ат
шу-Ø-ат
whittle-CNG-and
vb1-conn-enc
шуат,
шу-Ø-ат
шуо-Ø-ат
throw-CNG-and
vb2-conn-enc
шуат,
шу-Ø-ат
шу-Ø-ат
reach-CVB-and
vb1-adv-enc
шуат,
шу-Ø-ат
шу-Ø-ат
ferment-CVB-and
vb1-adv-enc
шуат,
шу-Ø-ат
шу-Ø-ат
whittle-CVB-and
vb1-adv-enc
шуат,
шу--ат
шу-Е-ат
reach-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
шуат,
шу--ат
шу-Е-ат
ferment-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
шуат,
шу--ат
шу-Е-ат
whittle-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
айда
айда
айда
let's.go
pa
адак
адак
адак
again
av
куклена,
кукл-ена
кукло-ена
uproot-1PL
vb2-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
тый
тый
тый
2SG
pr
вожшым
вож-шы-м
вож-жЕ-м
root-3SG-ACC
no-poss-case
налат,
нал-ат
нал-ат
take-2SG
vb1-pers
налат,
нал-Ø-ат
нал-Ø-ат
take-CNG-and
vb1-conn-enc
налат,
нал-Ø-ат
нал-Ø-ат
take-CVB-and
vb1-adv-enc
мый
мый
мый
1SG
pr
вуйжым
вуй-жы-м
вуй-жЕ-м
head-3SG-ACC
no-poss-case
налам, —
нал-ам
нал-ам
take-1SG
vb1-pers
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
марий.
марий
марий
Mari
no



1-2-6-217


Маска келша.

Маска
Маска
маска
bear
no
келша.
келш-а
келше-а
appeal.to-3SG
vb2-pers



1-2-6-218


Нурым куклат, шожым ӱдат.

Нурым
Нур-ым
нур-м
field-ACC
no-case
куклат,
кукл-ат
кукло-ат
uproot-3PL
vb2-pers
куклат,
кукл-а-т
кукло-а-ат
uproot-3SG-and
vb2-pers-enc
куклат,
кукл-Ø-ат
кукло-Ø-ат
uproot-CNG-and
vb2-conn-enc
шожым
шож-ым
шож-м
barley-ACC
no-case
шожым
шож-ым
шож-м
[X]-ACC
no-case
ӱдат.
ӱд-ат
ӱдӧ-ат
sow-3PL
vb2-pers
ӱдат.
ӱд-а-т
ӱдӧ-а-ат
sow-3SG-and
vb2-pers-enc
ӱдат.
ӱд-Ø-ат
ӱдӧ-Ø-ат
sow-CNG-and
vb2-conn-enc



1-2-6-219


Шож пеш мотор шочын.

Шож
Шож
шож
barley
no
Шож
Шож
шож
[X]
no
пеш
пеш
пеш
very
av
мотор
мотор
мотор
beautiful
ad/av/no
мотор
мотор
мотор
motor
no
шочын.
шочын
шочын
from.one's.birth
av
шочын.
шоч-ын
шоч-н
[X]-GEN
ad-case
шочын.
шоч-ын-Ø
шоч-н-Ø
be.born-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шочын.
шоч-ын
шоч-н
be.born-CVB
vb1-adv



1-2-6-220


Тӱредаш жап шуын.

Тӱредаш
Тӱред-аш
тӱред-аш
cut-INF
vb1-inf
жап
жап
жап
time
no
шуын.
шуын
шуын
no.matter
pa
шуын.
шу-ын
шу-н
bran-GEN
no-case
шуын.
шу-ын
шу-н
bristle-GEN
no-case
шуын.
шу-ын
шу-н
eye-GEN
no-case
шуын.
шу-ын
шу-н
spring.water-GEN
no-case
шуын.
шу-ын-Ø
шу-н-Ø
reach-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шуын.
шу-ын-Ø
шу-н-Ø
ferment-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шуын.
шу-ын-Ø
шу-н-Ø
whittle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шуын.
шу-ын
шу-н
reach-CVB
vb1-adv
шуын.
шу-ын
шу-н
ferment-CVB
vb1-adv
шуын.
шу-ын
шу-н
whittle-CVB
vb1-adv



1-2-6-221


— Ынде мом налат?

Ынде
Ынде
ынде
now
av/pa
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
налат?
нал-ат
нал-ат
take-2SG
vb1-pers
налат?
нал-Ø-ат
нал-Ø-ат
take-CNG-and
vb1-conn-enc
налат?
нал-Ø-ат
нал-Ø-ат
take-CVB-and
vb1-adv-enc



1-2-6-222


— манеш марий.

манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
марий.
марий
марий
Mari
no



1-2-6-223


— Ойлымына семын ыштена, ынде мый вожшым налам, а тый вуйжым нал, — манеш маска.

Ойлымына
Ойлымы-на
ойлымо-на
speech-1PL
ad-poss
Ойлымына
Ойлы-мы-на
ойло-мЕ-на
talk-PTCP.PASS-1PL
vb2-ad-poss
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
ыштена,
ышт-ена
ыште-ена
do-1PL
vb2-pers
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
мый
мый
мый
1SG
pr
вожшым
вож-шы-м
вож-жЕ-м
root-3SG-ACC
no-poss-case
налам,
нал-ам
нал-ам
take-1SG
vb1-pers
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
тый
тый
тый
2SG
pr
вуйжым
вуй-жы-м
вуй-жЕ-м
head-3SG-ACC
no-poss-case
нал, —
нал-Ø
нал-Ø
take-IMP.2SG
vb1-mood.pers
нал, —
нал-Ø
нал-Ø
take-CNG
vb1-conn
нал, —
нал-Ø
нал-Ø
take-CVB
vb1-adv
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
маска.
маска
маска
bear
no



1-2-6-224


Марий шожын парчажым тӱред налеш, маска вынемышкыже отылым нумал опта.

Марий
Марий
марий
Mari
no
шожын
шож-ын
шож-н
barley-GEN
no-case
шожын
шож-ын
шож-н
[X]-GEN
no-case
парчажым
парча-жы-м
парча-жЕ-м
twig-3SG-ACC
no-poss-case
парчажым
парча-жы-м
парча-жЕ-м
brocade-3SG-ACC
no-poss-case
тӱред
тӱред-Ø
тӱред-Ø
cut-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тӱред
тӱред-Ø
тӱред-Ø
cut-CNG
vb1-conn
тӱред
тӱред-Ø
тӱред-Ø
cut-CVB
vb1-adv
налеш,
нал[ь]-еш
нал'е-еш
soft.red.clay-LAT
no-case
налеш,
нал-еш
нал-еш
take-3SG
vb1-pers
маска
маска
маска
bear
no
вынемышкыже
вын'ем-ышкы-же
вын'ем-шкЕ-жЕ
pit-ILL-3SG
no-case-poss
отылым
отыл-ым
отыл-м
stubble-ACC
no-case
нумал
нумал-Ø
нумал-Ø
carry-IMP.2SG
vb1-mood.pers
нумал
нумал-Ø
нумал-Ø
carry-CNG
vb1-conn
нумал
нумал-Ø
нумал-Ø
carry-CVB
vb1-adv
опта.
опт-а
опто-а
put-3SG
vb2-pers
опта.
опт-а
опто-а
bark-3SG
vb2-pers



1-2-6-225


Марий теле гоч шож киндым кочкеш.

Марий
Марий
марий
Mari
no
теле
теле
теле
winter
no
гоч
гоч
гоч
over
po
шож
шож
шож
barley
no
шож
шож
шож
[X]
no
киндым
кинды-м
кинде-м
bread-ACC
no-case
кочкеш.
кочк-еш
кочк-еш
eat-3SG
vb1-pers



1-2-6-226


Маскан вынемыштыже отыл пыкнен пыта.

Маскан
Маска-н
маска-ан
bear-with
no-deriv.ad
Маскан
Маск-ан
маске-ан
mask-with
no-deriv.ad
Маскан
Маска-н
маска-н
bear-GEN
no-case
вынемыштыже
вын'ем-ышты-же
вын'ем-штЕ-жЕ
pit-INE-3SG
no-case-poss
отыл
о-т-ыл-Ø
о-т-ул-Ø
NEG-2SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
отыл
отыл
отыл
stubble
no
пыкнен
***
***
***
***
пыта.
пыт-а
пыте-а
end-3SG
vb2-pers



1-2-6-227


Теле эрта.

Теле
Теле
теле
winter
no
эрта.
эрт-а
эрте-а
pass-3SG
vb2-pers



1-2-6-228


Шошо толеш.

Шошо
Шошо
шошо
spring
no
толеш.
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш.
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers



1-2-6-229


Марий адак нурым куклаш тӱҥалеш.

Марий
Марий
марий
Mari
no
адак
адак
адак
again
av
нурым
нур-ым
нур-м
field-ACC
no-case
куклаш
кукл-аш
кукло-аш
uproot-INF
vb2-inf
тӱҥалеш.
тӱҥал-еш
тӱҥал-еш
start-3SG
vb1-pers



1-2-6-230


Маска вынем гычше лектеш, марийын куклымашкыже мия:

Маска
Маска
маска
bear
no
вынем
вын'ем
вын'ем
pit
no
гычше
гыч-ше
гыч-жЕ
from-3SG
po-poss
лектеш,
лект-еш
лект-еш
go-3SG
vb1-pers
марийын
марий-ын
марий-н
Mari-GEN
no-case
куклымашкыже
куклымаш-кы-же
куклымаш-шкЕ-жЕ
uprooting-ILL-3SG
no-case-poss
куклымашкыже
куклы-маш-кы-же
кукло-маш-шкЕ-жЕ
uproot-NMLZ-ILL-3SG
vb2-deriv.n-case-poss
мия:
ми[й]-[а]
мие-а
come-3SG
vb2-pers



1-2-6-231


— Тый адак мыйым ондалышыч.

Тый
тый
тый
2SG
pr
адак
адак
адак
again
av
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
ондалышыч.
ондалы-ш-ыч
ондале-ш-ыч
deceive-PST1-2SG
vb2-tense-pers



1-2-6-232


Ындыже тыйым кочкамак.

Ындыже
Ынды-же
ынде-жЕ
now-3SG
av/pa-poss
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
кочкамак.
кочк-ам-ак
кочк-ам-ак
eat-1SG-STR
vb1-pers-enc



1-2-6-233


— Кочкат гын, кочкат огыла, — манеш марий, — мыйын кудыштем имнем ден орвам арам кодеш, тудымат тыланет конден пуэм.

Кочкат
Кочк-ат
кочк-ат
eat-2SG
vb1-pers
Кочкат
Кочк--ат
кочк-Е-ат
eat-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
гын,
гын
гын
if
co/pa
кочкат
кочк-ат
кочк-ат
eat-2SG
vb1-pers
кочкат
кочк--ат
кочк-Е-ат
eat-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
огыла, —
огыла
огыла
it's.just.as.well
pa
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
марий, —
марий
марий
Mari
no
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
кудыштем
куд-ышт-ем
куд-штЕ-ем
six-INE-1SG
nm-case-poss
кудыштем
куды-шт-ем
кудо-штЕ-ем
which-INE-1SG
pr-case-poss
кудыштем
куды-шт-ем
кудо-штЕ-ем
house-INE-1SG
no-case-poss
кудыштем
куды-шт-ем
кудо-штЕ-ем
placenta-INE-1SG
no-case-poss
имнем
имн[ь]-ем
имн'е-ем
horse-1SG
no-poss
имнем
имн[ь]-ем-Ø
имн'е-ем-Ø
horse-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
имнем
имн[ь]-ем-Ø
имн'е-ем-Ø
horse-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
имнем
имн[ь]-ем-Ø
имн'е-ем-Ø
horse-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ден
ден
ден
and
co
орвам
орва-м
орва-м
cart-ACC
no-case
орвам
орва-м
орва-ем
cart-1SG
no-poss
орвам
орва-м-Ø
орва-ем-Ø
cart-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
орвам
орва-м-Ø
орва-ем-Ø
cart-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
орвам
орва-м-Ø
орва-ем-Ø
cart-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
арам
арам
арам
in.vain
ad/av
арам
ара-м
ара-м
body-ACC
no-case
арам
ара-м
ара-ем
body-1SG
no-poss
арам
ара-м-Ø
ара-ем-Ø
body-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
арам
ара-м-Ø
ара-ем-Ø
body-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
арам
ара-м-Ø
ара-ем-Ø
body-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кодеш,
код-еш
код-еш
code-LAT
no-case
кодеш,
код-еш
код-еш
stay-3SG
vb1-pers
тудымат
тудым-ат
тудым-ат
him/her-and
pr-enc
тудымат
тудо-м-ат
тудо-м-ат
3SG-ACC-and
pr-case-enc
тудымат
ту-дым-ат
ту-дымЕ-ат
that-without-and
pr-deriv.ad-enc
тудымат
ту-дым-ат
ту-дымЕ-ат
gland-without-and
no-deriv.ad-enc
тудымат
ту-дым-ат
ту-дымЕ-ат
banner-without-and
no-deriv.ad-enc
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
конден
конд-ен-Ø
кондо-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
конден
конд-ен
кондо-ен
bring-CVB
vb2-adv
пуэм.
пуэм
пуэм
bagpipe.mouthpiece
no
пуэм.
пу-эм
пу-ем
wood-1SG
no-poss
пуэм.
пу}-эм
пуо-ем
give-1SG
vb2-pers
пуэм.
пу}-эм
пуо-ем
blow-1SG
vb2-pers
пуэм.
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пуэм.
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пуэм.
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



1-2-6-234


Эрла марте колто.

Эрла
Эрла
эрла
tomorrow
ad/av/no
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-COMP
ad/av/no-case
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-PL
ad/av/no-num
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-STR
ad/av/no-enc
марте
марте
марте
up.to
po
колто.
колто-Ø
колто-Ø
send-IMP.2SG
vb2-mood.pers
колто.
колто-Ø
колто-Ø
send-CNG
vb2-conn



1-2-6-235


— Йӧра, — манеш маска.

Йӧра, —
Йӧра
йӧра
good
pa
Йӧра, —
Йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
Йӧра, —
Йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
Йӧра, —
Йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
Йӧра, —
Йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
маска.
маска
маска
bear
no



1-2-6-236


— Эрла от кондо гын, кудышкетак миен кочкам.

Эрла
Эрла
эрла
tomorrow
ad/av/no
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-COMP
ad/av/no-case
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-PL
ad/av/no-num
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-STR
ad/av/no-enc
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
кондо
кондо-Ø
кондо-Ø
bring-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кондо
кондо-Ø
кондо-Ø
bring-CNG
vb2-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
кудышкетак
куд-ышк-ет-ак
куд-шкЕ-ет-ак
six-ILL-2SG-STR
nm-case-poss-enc
кудышкетак
куды-шк-ет-ак
кудо-шкЕ-ет-ак
which-ILL-2SG-STR
pr-case-poss-enc
кудышкетак
куды-шк-ет-ак
кудо-шкЕ-ет-ак
house-ILL-2SG-STR
no-case-poss-enc
кудышкетак
куды-шк-ет-ак
кудо-шкЕ-ет-ак
placenta-ILL-2SG-STR
no-case-poss-enc
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
кочкам.
кочк-ам
кочк-ам
eat-1SG
vb1-pers



1-2-6-237


Марий мӧҥгыжӧ пеш ойгырен кая.

Марий
Марий
марий
Mari
no
мӧҥгыжӧ
мӧҥгы-жӧ
мӧҥгӧ-жЕ
home-3SG
av/no/po-poss
пеш
пеш
пеш
very
av
ойгырен
ойгыр-ен-Ø
ойгыро-ен-Ø
grieve-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойгырен
ойгыр-ен
ойгыро-ен
grieve-CVB
vb2-adv
кая.
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers



1-2-6-238


Корнеш рывыжым вашлиеш.

Корнеш
Корн-еш
корно-еш
road-LAT
no-case
рывыжым
рывыж-ым
рывыж-м
fox-ACC
no-case
вашлиеш.
вашли[й]-еш
вашлий-еш
meet-3SG
vb1-pers



1-2-6-239


— Молан тыге ойгырен ошкылат, марий?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
ойгырен
ойгыр-ен-Ø
ойгыро-ен-Ø
grieve-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойгырен
ойгыр-ен
ойгыро-ен
grieve-CVB
vb2-adv
ошкылат,
ошкыл-ат
ошкыл-ат
step-and
no-enc
ошкылат,
ошкыл-ат
ошкыл-ат
step-2SG
vb1-pers
ошкылат,
ошкы-ла-т
ошко-ла-ет
black.poplar-COMP-2SG
no-case-poss
ошкылат,
ошкы-ла-т
ошко-ла-ет
black.poplar-PL-2SG
no-num-poss
ошкылат,
ошкы-ла-т
ошко-ла-ат
black.poplar-COMP-and
no-case-enc
ошкылат,
ошкы-ла-т
ошко-ла-ат
black.poplar-PL-and
no-num-enc
ошкылат,
ошкыл-Ø-ат
ошкыл-Ø-ат
step-CNG-and
vb1-conn-enc
ошкылат,
ошкыл-Ø-ат
ошкыл-Ø-ат
step-CVB-and
vb1-adv-enc
марий?
марий
марий
Mari
no



1-2-6-240


— рывыж йодеш.

рывыж
рывыж
рывыж
fox
no
йодеш.
йод-еш
йод-еш
iodine-LAT
no-case
йодеш.
йод-еш
йод-еш
ask-3SG
vb1-pers



1-2-6-241


— Кузе ом ойгыро, мыйым эрла маска кочкеш.

Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
ойгыро,
ойгыро-Ø
ойгыро-Ø
grieve-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ойгыро,
ойгыро-Ø
ойгыро-Ø
grieve-CNG
vb2-conn
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
эрла
эрла
эрла
tomorrow
ad/av/no
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-COMP
ad/av/no-case
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-PL
ad/av/no-num
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-STR
ad/av/no-enc
маска
маска
маска
bear
no
кочкеш.
кочк-еш
кочк-еш
eat-3SG
vb1-pers



1-2-6-242


— Ит ойгыро, — манеш рывыж, — эрла тышке орва дене тол, пеҥгыдырак керемым кондо, мый тыйым утарем.

Ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
ойгыро, —
ойгыро-Ø
ойгыро-Ø
grieve-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ойгыро, —
ойгыро-Ø
ойгыро-Ø
grieve-CNG
vb2-conn
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
рывыж, —
рывыж
рывыж
fox
no
эрла
эрла
эрла
tomorrow
ad/av/no
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-COMP
ad/av/no-case
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-PL
ad/av/no-num
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-STR
ad/av/no-enc
тышке
тышке
тышке
here
av/pr
тышке
тыш-ке
тыш-шкЕ
here-ILL
av/pr-case
орва
орва
орва
cart
no
дене
дене
дене
with
po
тол,
тол-Ø
тол-Ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тол,
тол-Ø
тол-Ø
come-CNG
vb1-conn
тол,
тол-Ø
тол-Ø
come-CVB
vb1-adv
пеҥгыдырак
пеҥгыды-рак
пеҥгыде-рак
hard-COMP
ad-deg
керемым
керем-ым
керем-м
rope-ACC
no-case
керемым
керем-ым
керем-м
personal.plot.of.land-ACC
no-case
керемым
кер-ем-ым
кере-ем-м
truth-1SG-ACC
ad/no-poss-case
керемым
кер-ем-ым
кере-ем-ым
truth-TRANS-PST1.1SG
ad/no-deriv.v-tense.pers
кондо,
кондо-Ø
кондо-Ø
bring-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кондо,
кондо-Ø
кондо-Ø
bring-CNG
vb2-conn
мый
мый
мый
1SG
pr
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
утарем.
утар-ем
утаре-ем
save-1SG
vb2-pers



1-2-6-243


Мыланем агытаным кондо, мый агытаным пеш йӧратем.

Мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
агытаным
агытан-ым
агытан-м
rooster-ACC
no-case
кондо,
кондо-Ø
кондо-Ø
bring-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кондо,
кондо-Ø
кондо-Ø
bring-CNG
vb2-conn
мый
мый
мый
1SG
pr
агытаным
агытан-ым
агытан-м
rooster-ACC
no-case
пеш
пеш
пеш
very
av
йӧратем.
йӧрат-ем
йӧрате-ем
love-1SG
vb2-pers



1-2-6-244


Марий тугак ышта.

Марий
Марий
марий
Mari
no
тугак
тугак
тугак
so
av/co/pr
тугак
туг-а-к
туго-а-ак
break-3SG-STR
vb2-pers-enc
тугак
туг-Ø-ак
туг-Ø-ак
break-CNG-STR
vb1-conn-enc
тугак
туг-Ø-ак
туг-Ø-ак
break-CVB-STR
vb1-adv-enc
тугак
туг--ак
туг-Е-ак
break-PST1.3SG-STR
vb1-tense.pers-enc
тугак
туг-Ø-ак
туго-Ø-ак
break-CNG-STR
vb2-conn-enc
ышта.
ышт-а
ыште-а
do-3SG
vb2-pers



1-2-6-245


Рывыжлан агытаным конда.

Рывыжлан
Рывыж-лан
рывыж-лан
fox-DAT
no-case
Рывыжлан
Рывыж-ла-н
рывыж-ла-н
fox-PL-GEN
no-num-case
агытаным
агытан-ым
агытан-м
rooster-ACC
no-case
конда.
кон-да
кон-да
kitty-2PL
no-poss
конда.
кон-да
кон-да
alkali-2PL
no-poss
конда.
конд-а
кондо-а
bring-3SG
vb2-pers



1-2-6-246


Рывыж агытаным кочкеш.

Рывыж
Рывыж
рывыж
fox
no
агытаным
агытан-ым
агытан-м
rooster-ACC
no-case
кочкеш.
кочк-еш
кочк-еш
eat-3SG
vb1-pers



1-2-6-247


Чашкереш шылын шинчеш.

Чашкереш
Чашкер-еш
чашкер-еш
thicket-LAT
no-case
шылын
шыл-ын
шыл-н
meat-GEN
no-case
шылын
шыл-ын-Ø
шыл-н-Ø
hide-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шылын
шыл-ын
шыл-н
hide-CVB
vb1-adv
шинчеш.
шинч-еш
шинч-еш
sit.down-3SG
vb1-pers



1-2-6-248


Марий орважым куклемешыже шогалта, куклаш тӱҥалеш.

Марий
Марий
марий
Mari
no
орважым
орва-жы-м
орва-жЕ-м
cart-3SG-ACC
no-poss-case
куклемешыже
куклем-еш-ыже
куклем-еш-жЕ
clearing-LAT-3SG
no-case-poss
шогалта,
шогалт-а
шогалте-а
put-3SG
vb2-pers
куклаш
кукл-аш
кукло-аш
uproot-INF
vb2-inf
тӱҥалеш.
тӱҥал-еш
тӱҥал-еш
start-3SG
vb1-pers



1-2-6-249


Маска толеш: «Ынде тыйым кочкамак», — манеш марийлан.

Маска
Маска
маска
bear
no
толеш:
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш:
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers
«Ынде
Ынде
ынде
now
av/pa
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
кочкамак», —
кочк-ам-ак
кочк-ам-ак
eat-1SG-STR
vb1-pers-enc
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
марийлан.
марий-лан
марий-лан
Mari-DAT
no-case
марийлан.
марий-ла-н
марий-ла-н
Mari-PL-GEN
no-num-case



1-2-6-250


Тиде жапыште рывыж шучко йӱк дене кычкыралеш:

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
рывыж
рывыж
рывыж
fox
no
шучко
шучко
шучко
terrifying
ad
йӱк
йӱк
йӱк
voice
no
дене
дене
дене
with
po
кычкыралеш:
кычкырал-еш
кычкырал-еш
shout-3SG
vb1-pers



1-2-6-251


— Марий, марий!

Марий,
Марий
марий
Mari
no
марий!
марий
марий
Mari
no



1-2-6-252


Молан тиде шӱчан омартажым орвашкет от пыште?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
шӱчан
шӱчан
шӱчан
sooty
ad
шӱчан
шӱч-ан
шӱч-ан
soot-with
ad/no-deriv.ad
омартажым
омарта-жы-м
омарта-жЕ-м
stump-3SG-ACC
no-poss-case
орвашкет
орва-шк-ет
орва-шкЕ-ет
cart-ILL-2SG
no-case-poss
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
пыште?
пыште-Ø
пыште-Ø
put-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пыште?
пыште-Ø
пыште-Ø
put-CNG
vb2-conn



1-2-6-253


Маска лӱдеш, марийлан ойла:

Маска
Маска
маска
bear
no
лӱдеш,
лӱд-еш
лӱд-еш
be.afraid.of-3SG
vb1-pers
марийлан
марий-лан
марий-лан
Mari-DAT
no-case
марийлан
марий-ла-н
марий-ла-н
Mari-PL-GEN
no-num-case
ойла:
ой-ла
ой-ла
opinion-COMP
no-case
ойла:
ой-ла
ой-ла
opinion-PL
no-num
ойла:
ой-ла
ой-ла
opinion-STR
no-enc
ойла:
ой-ла
ой-ла
oh-STR
in-enc
ойла:
ойл-а
ойло-а
talk-3SG
vb2-pers
ойла:
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fast-CNG-STR
vb2-conn-enc
ойла:
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fear-CNG-STR
vb2-conn-enc



1-2-6-254


— Пыштышын кой, пыштышын кой.

Пыштышын
Пыштышы-н
пыштыше-н
investor-GEN
no-case
Пыштышын
Пышты-шы-н
пыште-шЕ-н
put-PTCP.ACT-GEN
vb2-ad-case
кой,
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кой,
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-CNG
vb1-conn
кой,
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-CVB
vb1-adv
пыштышын
пыштышы-н
пыштыше-н
investor-GEN
no-case
пыштышын
пышты-шы-н
пыште-шЕ-н
put-PTCP.ACT-GEN
vb2-ad-case
кой.
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кой.
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-CNG
vb1-conn
кой.
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-CVB
vb1-adv



1-2-6-255


Марий маскам кучышын коеш, маска шкак орвашке кӱзен возеш.

Марий
Марий
марий
Mari
no
маскам
маска-м
маска-м
bear-ACC
no-case
маскам
маска-м
маска-ем
bear-1SG
no-poss
маскам
маска-м-Ø
маска-ем-Ø
bear-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
маскам
маска-м-Ø
маска-ем-Ø
bear-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
маскам
маска-м-Ø
маска-ем-Ø
bear-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кучышын
кучыш-ын
кучыш-н
endurance-GEN
no-case
кучышын
кучышы-н
кучышо-н
owner-GEN
ad/no-case
кучышын
кучы-шы-н
кучо-шЕ-н
hold-PTCP.ACT-GEN
vb2-ad-case
коеш,
коеш
коеш
it.seems
pa
коеш,
ко[й]-еш
кой-еш
be.visible-3SG
vb1-pers
маска
маска
маска
bear
no
шкак
***
***
***
***
орвашке
орва-шке
орва-шкЕ
cart-ILL
no-case
кӱзен
кӱз-ен-Ø
кӱзӧ-ен-Ø
go.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кӱзен
кӱз-ен
кӱзӧ-ен
go.up-CVB
vb2-adv
возеш.
воз-еш
воз-еш
cart-LAT
no-case
возеш.
воз-еш
воз-еш
lie.down-3SG
vb1-pers



1-2-6-256


Рывыж адак кӱжгӱрак йӱк дене кычкыра:

Рывыж
Рывыж
рывыж
fox
no
адак
адак
адак
again
av
кӱжгӱрак
***
***
***
***
йӱк
йӱк
йӱк
voice
no
дене
дене
дене
with
po
кычкыра:
кычкыр-а
кычкыре-а
shout-3SG
vb2-pers



1-2-6-257


— Марий, марий!

Марий,
Марий
марий
Mari
no
марий!
марий
марий
Mari
no



1-2-6-258


Молан тиде шӱчан омартатым от пид?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
шӱчан
шӱчан
шӱчан
sooty
ad
шӱчан
шӱч-ан
шӱч-ан
soot-with
ad/no-deriv.ad
омартатым
омарта-т-ым
омарта-ет-м
stump-2SG-ACC
no-poss-case
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
пид?
пид-Ø
пид-Ø
tie-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пид?
пид-Ø
пид-Ø
tie-CNG
vb1-conn
пид?
пид-Ø
пид-Ø
tie-CVB
vb1-adv



1-2-6-259


— Пидшын кой, пидшын кой, — манеш маска.

Пидшын
Пид-шы-н
пид-шЕ-н
tie-PTCP.ACT-GEN
vb1-ad-case
кой,
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кой,
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-CNG
vb1-conn
кой,
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-CVB
vb1-adv
пидшын
пид-шы-н
пид-шЕ-н
tie-PTCP.ACT-GEN
vb1-ad-case
кой, —
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кой, —
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-CNG
vb1-conn
кой, —
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-CVB
vb1-adv
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
маска.
маска
маска
bear
no



1-2-6-260


Марий маскам пеҥгыдын пидын шында.

Марий
Марий
марий
Mari
no
маскам
маска-м
маска-м
bear-ACC
no-case
маскам
маска-м
маска-ем
bear-1SG
no-poss
маскам
маска-м-Ø
маска-ем-Ø
bear-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
маскам
маска-м-Ø
маска-ем-Ø
bear-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
маскам
маска-м-Ø
маска-ем-Ø
bear-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пеҥгыдын
пеҥгыдын
пеҥгыдын
hard
av
пеҥгыдын
пеҥгыды-н
пеҥгыде-н
hard-GEN
ad-case
пидын
пид-ын-Ø
пид-н-Ø
tie-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пидын
пид-ын
пид-н
tie-CVB
vb1-adv
шында.
шынд-а
шынде-а
put-3SG
vb2-pers



1-2-6-261


Рывыж адак кычкырал колта:

Рывыж
Рывыж
рывыж
fox
no
адак
адак
адак
again
av
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CNG
vb1-conn
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CVB
vb1-adv
колта:
колт-а
колто-а
send-3SG
vb2-pers



1-2-6-262


— Марий, марий!

Марий,
Марий
марий
Mari
no
марий!
марий
марий
Mari
no



1-2-6-263


Молан тиде шӱчан омартатым от руал.

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
шӱчан
шӱчан
шӱчан
sooty
ad
шӱчан
шӱч-ан
шӱч-ан
soot-with
ad/no-deriv.ad
омартатым
омарта-т-ым
омарта-ет-м
stump-2SG-ACC
no-poss-case
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
руал.
руал-Ø
руал-Ø
chop-IMP.2SG
vb1-mood.pers
руал.
руал-Ø
руал-Ø
chop-CNG
vb1-conn
руал.
руал-Ø
руал-Ø
chop-CVB
vb1-adv



1-2-6-264


— Руалшын кой, руалшын кой, — манеш маска.

Руалшын
Руал-шы-н
руал-шЕ-н
chop-PTCP.ACT-GEN
vb1-ad-case
кой,
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кой,
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-CNG
vb1-conn
кой,
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-CVB
vb1-adv
руалшын
руал-шы-н
руал-шЕ-н
chop-PTCP.ACT-GEN
vb1-ad-case
кой, —
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кой, —
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-CNG
vb1-conn
кой, —
кой-Ø
кой-Ø
be.visible-CVB
vb1-adv
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
маска.
маска
маска
bear
no



1-2-6-265


Марий маскам вуй гычак руал шында.

Марий
Марий
марий
Mari
no
маскам
маска-м
маска-м
bear-ACC
no-case
маскам
маска-м
маска-ем
bear-1SG
no-poss
маскам
маска-м-Ø
маска-ем-Ø
bear-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
маскам
маска-м-Ø
маска-ем-Ø
bear-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
маскам
маска-м-Ø
маска-ем-Ø
bear-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
вуй
вуй
вуй
head
no
гычак
гыч-ак
гыч-ак
from-STR
po-enc
руал
руал-Ø
руал-Ø
chop-IMP.2SG
vb1-mood.pers
руал
руал-Ø
руал-Ø
chop-CNG
vb1-conn
руал
руал-Ø
руал-Ø
chop-CVB
vb1-adv
шында.
шынд-а
шынде-а
put-3SG
vb2-pers



1-2-6-266


Маска колен колта.

Маска
Маска
маска
bear
no
колен
кол-ен-Ø
коло-ен-Ø
die-PST2-3SG
vb2-tense-pers
колен
кол-ен
коло-ен
die-CVB
vb2-adv
колта.
колт-а
колто-а
send-3SG
vb2-pers



1-2-6-267


Рывыж кудал толеш:

Рывыж
Рывыж
рывыж
fox
no
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CNG
vb1-conn
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CVB
vb1-adv
толеш:
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш:
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers



1-2-6-268


— Тидыжым пеле гыч ыштена, — манеш.

Тидыжым
Тиды-жы-м
тиде-жЕ-м
this-3SG-ACC
pr-poss-case
пеле
пеле
пеле
half
ad/av/no
пеле
пеле
пеле
in.half
ad/av/no
пеле
пел-'е
пел-Е
burn-PST1.3SG
vb1-tense.pers
гыч
гыч
гыч
from
po
ыштена, —
ышт-ена
ыште-ена
do-1PL
vb2-pers
манеш.
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш.
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers



1-2-6-269


Марий рывыжымат вуйжо гыч руал колта.

Марий
Марий
марий
Mari
no
рывыжымат
рывыж-ым-ат
рывыж-м-ат
fox-ACC-and
no-case-enc
вуйжо
вуй-жо
вуй-жЕ
head-3SG
no-poss
гыч
гыч
гыч
from
po
руал
руал-Ø
руал-Ø
chop-IMP.2SG
vb1-mood.pers
руал
руал-Ø
руал-Ø
chop-CNG
vb1-conn
руал
руал-Ø
руал-Ø
chop-CVB
vb1-adv
колта.
колт-а
колто-а
send-3SG
vb2-pers



1-2-6-270


Рывыжат колен колта.

Рывыжат
Рывыж-ат
рывыж-ат
fox-and
no-enc
колен
кол-ен-Ø
коло-ен-Ø
die-PST2-3SG
vb2-tense-pers
колен
кол-ен
коло-ен
die-CVB
vb2-adv
колта.
колт-а
колто-а
send-3SG
vb2-pers



1-2-6-271


Марий, рывыжге, маскаге оптен, кудышкыжо толеш.

Марий,
Марий
марий
Mari
no
рывыжге,
рывыж-ге
рывыж-ге
fox-COM
no-case
маскаге
маска-ге
маска-ге
bear-COM
no-case
оптен,
опт-ен-Ø
опто-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
оптен,
опт-ен-Ø
опто-ен-Ø
bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
оптен,
опт-ен
опто-ен
put-CVB
vb2-adv
оптен,
опт-ен
опто-ен
bark-CVB
vb2-adv
кудышкыжо
куд-ышкы-жо
куд-шкЕ-жЕ
six-ILL-3SG
nm-case-poss
кудышкыжо
куды-шкы-жо
кудо-шкЕ-жЕ
which-ILL-3SG
pr-case-poss
кудышкыжо
куды-шкы-жо
кудо-шкЕ-жЕ
house-ILL-3SG
no-case-poss
кудышкыжо
куды-шкы-жо
кудо-шкЕ-жЕ
placenta-ILL-3SG
no-case-poss
толеш.
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш.
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers



1-2-6-272


Йомак умбак, мый тембак, катык кӱмыж олымбал йымак!» — тыге кошартыш йомакшым Левентей кугыза.

Йомак
Йомак
йомак
tale
no
Йомак
Йом-Ø-ак
йом-Ø-ак
disappear-CNG-STR
vb1-conn-enc
Йомак
Йом-Ø-ак
йом-Ø-ак
disappear-CVB-STR
vb1-adv-enc
Йомак
Йом--ак
йом-Е-ак
disappear-PST1.3SG-STR
vb1-tense.pers-enc
умбак,
умбак
умбак
far
av
мый
мый
мый
1SG
pr
тембак,
тембак
тембак
closer
av
катык
катык
катык
fragment
ad/no
кӱмыж
кӱмыж
кӱмыж
dish
no
кӱмыж
кӱ-мы-ж
кӱ-мЕ-жЕ
ripen-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
олымбал
олымбал
олымбал
bench
no
йымак!» —
йымак
йымак
down
av/po
йымак!» —
йым-а-к
йыме-а-ак
be.blinded-3SG-STR
vb2-pers-enc
йымак!» —
йым-Ø-ак
йыме-Ø-ак
be.blinded-CNG-STR
vb2-conn-enc
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
кошартыш
кошартыш
кошартыш
end
no
кошартыш
кошарты-ш-Ø
кошарте-ш-Ø
sharpen-PST1-3SG
vb2-tense-pers
йомакшым
йомак-шы-м
йомак-жЕ-м
tale-3SG-ACC
no-poss-case
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза.
кугыза
кугыза
old.man
no



1-2-6-273


— Марийже поян улмаш мо, кугызай?

Марийже
Марий-же
марий-жЕ
Mari-3SG
no-poss
поян
поян
поян
rich
ad/av/no
улмаш
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n
мо,
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
кугызай?
кугызай
кугызай
old.man
no



1-2-6-274


— йодо Япуш.

йодо
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Япуш.
Япуш
Япуш
Yapush
na



1-2-6-275


— Молан поян?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
поян?
поян
поян
rich
ad/av/no



1-2-6-276


— ӧрӧ Левентей кугыза.

ӧрӧ
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no
ӧрӧ
ӧр-ӧ
ӧр-Е
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза.
кугыза
кугыза
old.man
no



1-2-6-277


— Поян еҥ паша ыштымылан ондален тӱла... * * *

Поян
Поян
поян
rich
ad/av/no
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
паша
паша
паша
work
no
ыштымылан
ыштымы-лан
ыштыме-лан
done-DAT
ad-case
ыштымылан
ыштымы-ла-н
ыштыме-ла-н
done-PL-GEN
ad-num-case
ыштымылан
ышты-мы-лан
ыште-мЕ-лан
do-PTCP.PASS-DAT
vb2-ad-case
ыштымылан
ышты-мы-ла-н
ыште-мЕ-ла-н
do-PTCP.PASS-PL-GEN
vb2-ad-num-case
ондален
ондал-ен-Ø
ондале-ен-Ø
deceive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ондален
ондал-ен
ондале-ен
deceive-CVB
vb2-adv
тӱла... * * *
тӱл-а
тӱлӧ-а
pay-3SG
vb2-pers
тӱла... * * *
тӱл-а
тӱлӧ-а
reproduce-3SG
vb2-pers



1-2-6-278


Левентей кугызан йомакым колтымыж годым Сакар ден Чачи вес тӱрлын йомакленыт...

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызан
кугыза-н
кугыза-ан
old.man-with
no-deriv.ad
кугызан
кугыза-н
кугыза-н
old.man-GEN
no-case
йомакым
йомак-ым
йомак-м
tale-ACC
no-case
колтымыж
колтымы-ж
колтымо-жЕ
sent-3SG
ad-poss
колтымыж
колты-мы-ж
колто-мЕ-жЕ
send-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ден
ден
ден
and
co
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
вес
вес
вес
different
ad/pr
тӱрлын
тӱрлын
тӱрлын
in.different.ways
av/po
тӱрлын
тӱрлы-н
тӱрлӧ-н
different-GEN
ad/no/po-case
йомакленыт...
йомакл-ен-ыт
йомакле-ен-ыт
tell.stories-PST2-3PL
vb2-tense-pers



1-2-6-279


Нуно пӧртыштӧ огыл, капка ончылно шогеныт...

Нуно
нуно
нуно
3PL
pr
пӧртыштӧ
пӧрт-ыштӧ
пӧрт-штЕ
house-INE
no-case
пӧртыштӧ
пӧртыш-тӧ
пӧртыш-штЕ
coenurosis-INE
no-case
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
капка
капка
капка
gate
no
ончылно
ончылно
ончылно
in.front
av/po
шогеныт...
шог-ен-ыт
шого-ен-ыт
stand-PST2-3PL
vb2-tense-pers



1-2-6-280


— Тыйын чодыраш пурен каймекет иже ушешем возо: эх, ораде, молан лӱмжымат, кусыжымат шым йод, манын шканем ӧпкелышым, — шыман мутлана Чачи.

Тыйын
Тыйын
тыйын
your
pr
Тыйын
тый-ын
тый-н
2SG-GEN
pr-case
чодыраш
чодыра-ш
чодыра-ш
forest-ILL
no-case
чодыраш
чодыра-ш
чодыра-ш
coarse-ILL
ad-case
чодыраш
чодыра-ш
чодыра-еш
forest-LAT
no-case
чодыраш
чодыра-ш
чодыра-еш
coarse-LAT
ad-case
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
каймекет
***
***
***
***
иже
иже
иже
not.until
av/pa
иже
и-же
и-жЕ
and-3SG
co-poss
иже
и-же
и-жЕ
[X]-3SG
pa-poss
ушешем
уш-еш-ем
уш-еш-ем
mind-LAT-1SG
no-case-poss
возо:
возо-Ø
возо-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
возо:
воз-о
воз-Е
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
возо:
возо-Ø
возо-Ø
write-CNG
vb2-conn
эх,
эх
эх
eh!
in
ораде,
ораде
ораде
fool
ad/no
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
лӱмжымат,
лӱм-жы-м-ат
лӱм-жЕ-м-ат
name-3SG-ACC-and
no-poss-case-enc
кусыжымат
кусы-жы-м-ат
кусо-жЕ-м-ат
from.where-3SG-ACC-and
ad/pr-poss-case-enc
шым
Ø-ш-ым
ы-ш-ым
NEG-PST-1SG
vb-tense-pers
шым
шым
шым
seven
nm
йод,
йод
йод
iodine
no
йод,
йод-Ø
йод-Ø
ask-IMP.2SG
vb1-mood.pers
йод,
йод-Ø
йод-Ø
ask-CNG
vb1-conn
йод,
йод-Ø
йод-Ø
ask-CVB
vb1-adv
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
шканем
шк-ан-ем
шке-лан-ем
REFL-DAT-1SG
pr-case-poss
шканем
шкан-ем
шкан-ем
for.oneself-1SG
pr-poss
шканем
шкан-ем-Ø
шкан-ем-Ø
for.oneself-TRANS-IMP.2SG
pr-deriv.v-mood.pers
шканем
шкан-ем-Ø
шкан-ем-Ø
for.oneself-TRANS-CNG
pr-deriv.v-conn
шканем
шкан-ем-Ø
шкан-ем-Ø
for.oneself-TRANS-CVB
pr-deriv.v-adv
ӧпкелышым, —
ӧпкелышы-м
ӧпкелыше-м
offending-ACC
ad-case
ӧпкелышым, —
ӧпкелы-ш-ым
ӧпкеле-ш-ым
repent-PST1-1SG
vb2-tense-pers
ӧпкелышым, —
ӧпкелы-шы-м
ӧпкеле-шЕ-м
repent-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
шыман
шыман
шыман
gently
av
шыман
шыма-н
шыма-ан
gentle-with
ad-deriv.ad
шыман
шым-ан
шым-ан
seven-with
nm-deriv.ad
шыман
шыма-н
шыма-н
gentle-GEN
ad-case
мутлана
мутлан-а
мутлане-а
talk-3SG
vb2-pers
мутлана
мут-ла-на
мут-ла-на
word-COMP-1PL
no-case-poss
мутлана
мут-ла-на
мут-ла-на
word-PL-1PL
no-num-poss
Чачи.
Чачи
Чачи
Chachi
na



1-2-6-281


— Лӱмет йодаш мыйынат шот лийын огыл.

Лӱмет
Лӱм-ет
лӱм-ет
name-2SG
no-poss
Лӱмет
Лӱм-ет
лӱмӧ-ет
sore-2SG
no-poss
Лӱмет
Лӱм-ет
лӱмӧ-ет
glue-2SG
no-poss
йодаш
йод-аш
йод-аш
ask-INF
vb1-inf
мыйынат
мыйын-ат
мыйын-ат
my-and
pr-enc
мыйынат
мый-ын-ат
мый-н-ат
1SG-GEN-and
pr-case-enc
шот
шот
шот
use
no
лийын
лийын
лийын
as.a
po
лийын
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-2-6-282


Туге гынат, мый тыйым эре шонен иленам.

Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
мый
мый
мый
1SG
pr
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
иленам.
ил-ен-ам
иле-ен-ам
live-PST2-1SG
vb2-tense-pers
иленам.
ил'е-на-м
ил'е-на-м
damp-1PL-ACC
ad-poss-case



1-2-6-283


Адакше Левентей кугызай тыйым эре ойла ыле.

Адакше
Адакше
адакше
again
av
Адакше
Адак-ше
адак-жЕ
again-3SG
av-poss
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызай
кугызай
кугызай
old.man
no
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
ойла
ой-ла
ой-ла
opinion-COMP
no-case
ойла
ой-ла
ой-ла
opinion-PL
no-num
ойла
ой-ла
ой-ла
opinion-STR
no-enc
ойла
ой-ла
ой-ла
oh-STR
in-enc
ойла
ойл-а
ойло-а
talk-3SG
vb2-pers
ойла
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fast-CNG-STR
vb2-conn-enc
ойла
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fear-CNG-STR
vb2-conn-enc
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-284


— Мыйым мом ойлашыже, мый смола под лукмо деч молым нимомат ыштен ом мошто.

Мыйым
Мыйым
мыйым
me
pr
Мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ойлашыже,
ойл-аш-ыже
ойло-аш-жЕ
talk-INF-3SG
vb2-inf-poss
ойлашыже,
ой-ла-ш-ыже
ой-ла-еш-жЕ
opinion-PL-LAT-3SG
no-num-case-poss
ойлашыже,
ой-ла-ш-ыже
ой-ла-ш-жЕ
opinion-PL-ILL-3SG
no-num-case-poss
мый
мый
мый
1SG
pr
смола
смола
смола
pitch
no
под
под
под
pot
no
лукмо
лукмо
лукмо
deductible
ad
лукмо
лук-мо
лукт-мЕ
lead.out-PTCP.PASS
vb1-ad
деч
деч
деч
from
po
молым
молы-м
моло-м
other-ACC
no/pr-case
нимомат
н'имом-ат
н'имом-ат
nothing-and
pr-enc
нимомат
н'имо-м-ат
н'имо-м-ат
nothing-ACC-and
ad/av/pr-case-enc
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
мошто.
мо-што
мо-штЕ
what-INE
ad/av/pa/pr-case
мошто.
мош-то
мош-штЕ
for.how.much-INE
av/pr-case
мошто.
мошто-Ø
мошто-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мошто.
мошто-Ø
мошто-Ø
become.tired-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мошто.
мошто-Ø
мошто-Ø
be.able.to-CNG
vb2-conn
мошто.
мошто-Ø
мошто-Ø
become.tired-CNG
vb2-conn



1-2-6-285


— Смола подымат моштен лукташ кӱлеш...

Смола
Смола
смола
pitch
no
подымат
под-ым-ат
под-м-ат
pot-ACC-and
no-case-enc
моштен
моштен
моштен
capably
av
моштен
мошт-ен-Ø
мошто-ен-Ø
be.able.to-PST2-3SG
vb2-tense-pers
моштен
мошт-ен-Ø
мошто-ен-Ø
become.tired-PST2-3SG
vb2-tense-pers
моштен
мошт-ен
мошто-ен
be.able.to-CVB
vb2-adv
моштен
мошт-ен
мошто-ен
become.tired-CVB
vb2-adv
лукташ
лукт-аш
лукт-аш
lead.out-INF
vb1-inf
кӱлеш...
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш...
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



1-2-6-286


— Эре мыйым шонаш — Кудашнурышто ӱдыр уке мо?..

Эре
Эре
эре
always
av/po
Эре
Эре
эре
clean
ad
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
шонаш —
шон-аш
шоно-аш
think-INF
vb2-inf
Кудашнурышто
Кудашнурышто
Кудашнурышто
Kudashnuryshto
na
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
мо?..
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



1-2-6-287


— Тый гает уке...

Тый
тый
тый
2SG
pr
гает
га[й]-ет
гай-ет
like-2SG
ad/av/pa/po-poss
гает
га[й]-ет
гае-ет
like-2SG
po-poss
уке...
уке
уке
no
ad/no/pa



1-2-6-288


Мыйын чонеш пижше уке, — шонымыжым Сакар вигак каласыш.

Мыйын
Мыйын
мыйын
my
pr
Мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
чонеш
чон-еш
чон-еш
soul-LAT
no-case
пижше
пижше
пижше
sticky
ad
пижше
пиж-ше
пиж-шЕ
stick-PTCP.ACT
vb1-ad
пижше
пиж-ше
пиж-жЕ
mitten-3SG
no-poss
пижше
пиж-ше
пиж-жЕ
stick-IMP.3SG
vb1-mood.pers
пижше
пиж-Ø-ше
пиж-Ø-жЕ
stick-CNG-3SG
vb1-conn-poss
пижше
пиж-Ø-ше
пиж-Ø-жЕ
stick-CVB-3SG
vb1-adv-poss
уке, —
уке
уке
no
ad/no/pa
шонымыжым
шонымы-жы-м
шонымо-жЕ-м
desired-3SG-ACC
ad-poss-case
шонымыжым
шоны-мы-жы-м
шоно-мЕ-жЕ-м
think-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb2-ad-poss-case
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
вигак
вигак
вигак
immediately
av
каласыш.
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-289


— Тый ондалет...

Тый
тый
тый
2SG
pr
ондалет...
ондал-ет
ондале-ет
deceive-2SG
vb2-pers



1-2-6-290


Пӧръеҥ-влак эре ондалат.

Пӧръеҥ-влак
Пӧръеҥ-влак
пӧръеҥ-влак
man-PL
no-num
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
ондалат.
ондал-ат
ондале-ат
deceive-3PL
vb2-pers
ондалат.
ондал-а-т
ондале-а-ат
deceive-3SG-and
vb2-pers-enc
ондалат.
ондал-Ø-ат
ондале-Ø-ат
deceive-CNG-and
vb2-conn-enc
ондалат.
он-да-ла-т
он-да-ла-ат
leader-2PL-COMP-and
no-poss-case-enc
ондалат.
он-да-ла-т
он-да-ла-ат
leader-2PL-PL-and
no-poss-num-enc



1-2-6-291


— Тыйым иктаж еҥ ондален мо?

Тыйым
Тыйым
тыйым
you
pr
Тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
ондален
ондал-ен-Ø
ондале-ен-Ø
deceive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ондален
ондал-ен
ондале-ен
deceive-CVB
vb2-adv
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



1-2-6-292


— Сакарын йӱкыштыжӧ колянымаш шоктыш.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
йӱкыштыжӧ
йӱк-ышты-жӧ
йӱк-штЕ-жЕ
voice-INE-3SG
no-case-poss
колянымаш
колянымаш
колянымаш
restlessness
no
колянымаш
коляны-маш
коляне-маш
worry-NMLZ
vb2-deriv.n
шоктыш.
шоктыш
шоктыш
bran
no
шоктыш.
шокты-ш-Ø
шокто-ш-Ø
be.heard-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-293


Чачи Сакарым тура ончале да пелештыш:

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
тура
тура
тура
steep
ad/av/no/po
тура
тура
тура
rook
po
ончале
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
пелештыш:
пелешты-ш-Ø
пелеште-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-294


— Уке.

Уке.
Уке
уке
no
ad/no/pa



1-2-6-295


— Уке гын, пӧръеҥ ондалымым кушеч шинчет?

Уке
Уке
уке
no
ad/no/pa
гын,
гын
гын
if
co/pa
пӧръеҥ
пӧръеҥ
пӧръеҥ
man
no
ондалымым
ондалы-мы-м
ондале-мЕ-м
deceive-PTCP.PASS-ACC
vb2-ad-case
кушеч
кушеч
кушеч
from.where
av/pr
шинчет?
шинч-ет
шинче-ет
sit-2SG
vb2-pers
шинчет?
шинч-ет
шинче-ет
know-2SG
vb2-pers



1-2-6-296


— Кодшо кеҥежым ме ачий дене коктын Лопнурыш Чужган Осып дек кинде кӱсын налаш миен улына ыле.

Кодшо
Кодшо
кодшо
last
ad/no
Кодшо
Код-шо
код-шЕ
stay-PTCP.ACT
vb1-ad
Кодшо
Код-шо
код-жЕ
code-3SG
no-poss
Кодшо
Код-шо
код-жЕ
stay-IMP.3SG
vb1-mood.pers
Кодшо
Код-Ø-шо
код-Ø-жЕ
stay-CNG-3SG
vb1-conn-poss
Кодшо
Код-Ø-шо
код-Ø-жЕ
stay-CVB-3SG
vb1-adv-poss
кеҥежым
кеҥежым
кеҥежым
in.the.summer
av
кеҥежым
кеҥеж-ым
кеҥеж-м
summer-ACC
no-case
ме
ме
ме
1PL
pr
ачий
ачий
ачий
father
no
дене
дене
дене
with
po
коктын
коктын
коктын
as.a.pair
av
Лопнурыш
Лопнурыш
Лопнурыш
Lopnurysh
na
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
Осып
Осып
Осып
Osyp
na
дек
дек
дек
to
po
кинде
кинде
кинде
bread
no
кӱсын
кӱсын
кӱсын
on.loan
av/no
кӱсын
кӱсы-н
кӱсӧ-н
debt-GEN
no-case
кӱсын
кӱсы-н
кӱсӧ-н
[X]-GEN
no-case
кӱсын
кӱ-сы-н
кӱ-сЕ-н
stone-ADJ-GEN
no-deriv.ad-case
налаш
нал-аш
нал-аш
take-INF
vb1-inf
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
улына
улы-на
уло-на
is-1PL
ad/no/vb-poss
улына
ул-ына
ул-на
be-1PL
vb1-pers
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-297


Тый шкат шинчет, Чужган кугыза кинде дек мийше-влакым кок-кум кече пашам ыштыкта да иже пуа.

Тый
тый
тый
2SG
pr
шкат
***
***
***
***
шинчет,
шинч-ет
шинче-ет
sit-2SG
vb2-pers
шинчет,
шинч-ет
шинче-ет
know-2SG
vb2-pers
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
кинде
кинде
кинде
bread
no
дек
дек
дек
to
po
мийше-влакым
***
***
***
***
кок-кум
кок-кум
кок-кум
two.or.three
nm
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
пашам
паша-м
паша-м
work-ACC
no-case
пашам
паша-м
паша-ем
work-1SG
no-poss
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ыштыкта
ыштыкт-а
ыштыкте-а
make.somebody.do.something-3SG
vb2-pers
ыштыкта
ышты-кт-а
ыште-ктЕ-а
do-CAUS-3SG
vb2-deriv.v-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
иже
иже
иже
not.until
av/pa
иже
и-же
и-жЕ
and-3SG
co-poss
иже
и-же
и-жЕ
[X]-3SG
pa-poss
пуа.
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа.
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers



1-2-6-298


Ме ачий дене коктын кок кече шияш, терыс кышкаш полшышна.

Ме
ме
ме
1PL
pr
ачий
ачий
ачий
father
no
дене
дене
дене
with
po
коктын
коктын
коктын
as.a.pair
av
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
шияш,
ши[й]-[а]ш
ший-аш
thresh-INF
vb1-inf
шияш,
ши[й]-[а]ш
ший-аш
blow-INF
vb1-inf
терыс
терыс
терыс
manure
no
терыс
тер-ыс
тер-с
sled-STR
no-enc
кышкаш
кышк-аш
кышке-аш
throw-INF
vb2-inf
полшышна.
полшы-ш-на
полшо-ш-на
help-PST1-1PL
vb2-tense-pers



1-2-6-299


Теве тушто мыланем Сандыр лӱман ик ӱдыр ойлыш, тудым Чужган Макар ондален...

Теве
Теве
теве
here
av/co/pa
Теве
Теве
теве
[X]
pa
тушто
тушто
тушто
there
av/pa/pr
тушто
тушто
тушто
riddle
no
тушто
ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
Сандыр
Сандыр
Сандыр
Sandyr
na
лӱман
лӱман
лӱман
named
ad
лӱман
лӱман
лӱман
scabby
ad
лӱман
лӱман
лӱман
with.glue
ad
лӱман
лӱм-ан
лӱм-ан
name-with
no-deriv.ad
лӱман
лӱм-ан
лӱмӧ-ан
sore-with
no-deriv.ad
лӱман
лӱм-ан
лӱмӧ-ан
glue-with
no-deriv.ad
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
ойлыш,
ойлы-ш-Ø
ойло-ш-Ø
talk-PST1-3SG
vb2-tense-pers
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
Макар
Макар
Макар
Makar
na
ондален...
ондал-ен-Ø
ондале-ен-Ø
deceive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ондален...
ондал-ен
ондале-ен
deceive-CVB
vb2-adv



1-2-6-300


Макар мыйымат пеш тура ончен кошто...

Макар
Макар
Макар
Makar
na
мыйымат
мыйым-ат
мыйым-ат
me-and
pr-enc
мыйымат
мый-ым-ат
мый-м-ат
1SG-ACC-and
pr-case-enc
пеш
пеш
пеш
very
av
тура
тура
тура
steep
ad/av/no/po
тура
тура
тура
rook
po
ончен
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
кошто...
кошто-Ø
кошто-Ø
dry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кошто...
кошт-о
кошт-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кошто...
кошто-Ø
кошто-Ø
dry-CNG
vb2-conn



1-2-6-301


— Шӱйжым кӱрлам!

Шӱйжым
Шӱй-жы-м
шӱй-жЕ-м
neck-3SG-ACC
no-poss-case
Шӱйжым
Шӱй-жы-м
шӱй-жЕ-м
piece.of.coal-3SG-ACC
no-poss-case
Шӱйжым
Шӱй-жы-м
шӱй-жЕ-м
pus-3SG-ACC
no-poss-case
кӱрлам!
кӱрл-ам
кӱрл-ам
tear.off-1SG
vb1-pers
кӱрлам!
кӱр-ла-м
кӱр-ла-м
bast-PL-ACC
no-num-case
кӱрлам!
кӱр-ла-м
кӱр-ла-ем
bast-COMP-1SG
no-case-poss
кӱрлам!
кӱр-ла-м
кӱр-ла-ем
bast-PL-1SG
no-num-poss



1-2-6-302


— чытен ыш керт Сакар, кычкырал колтыш.

чытен
чытен
чытен
patiently
av
чытен
чыт-ен-Ø
чыте-ен-Ø
tolerate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чытен
чыт-ен
чыте-ен
tolerate-CVB
vb2-adv
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
керт
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv
Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CNG
vb1-conn
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-303


Умбакыже Чачилан ойлаш эрык ыш лий, аваже пӧрт-ончыч кычкырале:

Умбакыже
Умбакыже
умбакыже
onward
av
Умбакыже
Умбакы-же
умбаке-жЕ
far-3SG
av-poss
Чачилан
Чачилан
Чачилан
Chachilan
na
ойлаш
ойл-аш
ойло-аш
talk-INF
vb2-inf
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-ш
opinion-PL-ILL
no-num-case
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-еш
opinion-PL-LAT
no-num-case
эрык
эрык
эрык
freedom
ad/no
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
пӧрт-ончыч
пӧрт-ончыч
пӧртончыч
housefrom.in.front.of
noav/po
кычкырале:
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-304


— Чачи, пурышаш!

Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
пурышаш!
пуры-шаш
пуро-шаш
go.in-PTCP.FUT
vb2-ad



1-2-6-305


Мом еҥым кылмыктен шогыктет!..

Мом
Мом
мом
what
pr
Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
еҥым
еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
кылмыктен
кылмыкт-ен-Ø
кылмыкте-ен-Ø
freeze-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кылмыктен
кылмыкт-ен
кылмыкте-ен
freeze-CVB
vb2-adv
кылмыктен
кылмы-кт-ен-Ø
кылме-ктЕ-ен-Ø
freeze.up-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
кылмыктен
кылмы-кт-ен
кылме-ктЕ-ен
freeze.up-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
шогыктет!..
шогыкт-ет
шогыкто-ет
put-2SG
vb2-pers
шогыктет!..
шогы-кт-ет
шого-ктЕ-ет
stand-CAUS-2SG
vb2-deriv.v-pers



1-2-6-306


Сакар тыге кылмен йӱдвоштат шога ыле, пӧртышкӧ пурымыжо пырчат ок шу.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
кылмен
кылм-ен-Ø
кылме-ен-Ø
freeze.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кылмен
кылм-ен
кылме-ен
freeze.up-CVB
vb2-adv
йӱдвоштат
йӱдвошт-ат
йӱдвошт-ат
all.night-and
av-enc
шога
шога
шога
plough
no
шога
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
пӧртышкӧ
пӧрт-ышкӧ
пӧрт-шкЕ
house-ILL
no-case
пӧртышкӧ
пӧртыш-кӧ
пӧртыш-шкЕ
coenurosis-ILL
no-case
пурымыжо
пурымы-жо
пурымо-жЕ
entrance-3SG
ad-poss
пурымыжо
пуры-мы-жо
пуро-мЕ-жЕ
go.in-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
пырчат
пырчат
пырчат
not.at.all
av
пырчат
пырч-ат
пырче-ат
grain-and
no-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шу.
шу
шу
bran
no
шу.
шу
шу
bristle
no
шу.
шу
шу
eye
no
шу.
шу
шу
spring.water
no
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шуо-Ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шуо-Ø
throw-CNG
vb2-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-CVB
vb1-adv
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CVB
vb1-adv
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CVB
vb1-adv



1-2-6-307


Чачи, аваже кычкыралмым колын, марла капкажым кычырик почо...

Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
кычкыралмым
кычкыралмы-м
кычкыралме-м
scream-ACC
ad-case
кычкыралмым
кычкырал-мы-м
кычкырал-мЕ-м
shout-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
колын,
кол-ын
кол-н
fish-GEN
no-case
колын,
кол-ын
кол-н
Pisces-GEN
no-case
колын,
колы-н
коло-н
twenty-GEN
nm-case
колын,
кол-ын-Ø
кол-н-Ø
hear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
колын,
кол-ын
кол-н
hear-CVB
vb1-adv
марла
марла
марла
Mari
ad/av
капкажым
капка-жы-м
капка-жЕ-м
gate-3SG-ACC
no-poss-case
кычырик
кычырик
кычырик
[X]
de
почо...
поч-о
поч-Е
open-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-308


Пӧртыштӧ тымык.

Пӧртыштӧ
Пӧрт-ыштӧ
пӧрт-штЕ
house-INE
no-case
Пӧртыштӧ
Пӧртыш-тӧ
пӧртыш-штЕ
coenurosis-INE
no-case
тымык.
тымык
тымык
quiet
ad/no



1-2-6-309


Левентей кугыза пондашым веле шогалтен, тореш олымбалне тӧшакыште мален кия, Япуш ӱдырамаш пусакыште омым ужеш.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
пондашым
пондаш-ым
пондаш-м
beard-ACC
no-case
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
шогалтен,
шогалт-ен-Ø
шогалте-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шогалтен,
шогалт-ен
шогалте-ен
put-CVB
vb2-adv
тореш
тореш
тореш
crosspiece
ad/av/no/po
тореш
тор-еш
тор-еш
trash-LAT
ad/no-case
тореш
тор-еш
тор-еш
bay-LAT
ad-case
тореш
тор-еш
тор-еш
forest-LAT
no-case
тореш
тор-еш
тор-еш
demand-LAT
no-case
олымбалне
олымбалне
олымбалне
on.the.bench
av
тӧшакыште
тӧшак-ыште
тӧшак-штЕ
feather.bed-INE
no-case
мален
мал-ен-Ø
мале-ен-Ø
sleep-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мален
мал-ен
мале-ен
sleep-CVB
vb2-adv
кия,
ки[й]-[а]
кие-а
lie-3SG
vb2-pers
Япуш
Япуш
Япуш
Yapush
na
ӱдырамаш
ӱдырамаш
ӱдырамаш
woman
no
пусакыште
пусак-ыште
пусак-штЕ
corner-INE
no-case
омым
ом-ым
ом-м
ohm-ACC
no-case
омым
омы-м
омо-м
sleep-ACC
no-case
ужеш.
уж-еш
уж-еш
see-3SG
vb1-pers



1-2-6-310


Яшай вате чарайолын, ӱштыле пӧрт кӱварым ӱштеш.

Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
чарайолын,
чарайолын
чарайолын
barefooted
av
чарайолын,
чарайол-ын
чарайол-н
barefooted.person-GEN
no-case
ӱштыле
ӱштыл'е
ӱштыл'е
open
av
пӧрт
пӧрт
пӧрт
house
no
кӱварым
кӱвар-ым
кӱвар-м
floor-ACC
no-case
ӱштеш.
ӱшт-еш
ӱштӧ-еш
belt-LAT
no-case
ӱштеш.
ӱшт-еш
ӱшт-еш
sweep-3SG
vb1-pers



1-2-6-311


— Тулар, уна тышке воч, — Яшай вате Левентей кугыза воктене верым ончыктыш. * * *

Тулар,
Тулар
тулар
matchmaker
no
уна
уна
уна
guest
no
уна
уна
уна
there
pa
уна
у-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
тышке
тышке
тышке
here
av/pr
тышке
тыш-ке
тыш-шкЕ
here-ILL
av/pr-case
воч, —
воч
воч
lie.down
vb
воч, —
воч-Ø
воз-Ø
lie.down-IMP.2SG
vb1-mood.pers
воч, —
воч-Ø
воз-Ø
lie.down-CNG
vb1-conn
воч, —
воч-Ø
воз-Ø
lie.down-CVB
vb1-adv
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
воктене
воктене
воктене
beside
av/po
верым
вер-ым
вер-м
place-ACC
no-case
ончыктыш. * * *
ончыктыш
ончыктыш
indicator
no
ончыктыш. * * *
ончыкты-ш-Ø
ончыкто-ш-Ø
show-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ончыктыш. * * *
ончы-кты-ш-Ø
ончо-ктЕ-ш-Ø
look-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers



1-2-6-312


Суд сайын эртыш.

Суд
Суд
суд
court
no
сайын
сайын
сайын
well
av
сайын
сайын
сайын
each
po
сайын
сай-ын
сай-н
good-GEN
ad/av-case
эртыш.
эртыш
эртыш
history
no
эртыш.
эрты-ш-Ø
эрте-ш-Ø
pass-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-313


Сакарлан порубко ыштымыжлан пел теҥге штрафым веле судитлыш.

Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
порубко
порубко
порубко
tree-felling
no
ыштымыжлан
ыштымы-ж-лан
ыштыме-жЕ-лан
done-3SG-DAT
ad-poss-case
ыштымыжлан
ыштымы-ж-ла-н
ыштыме-жЕ-ла-н
done-3SG-PL-GEN
ad-poss-num-case
ыштымыжлан
ышты-мы-ж-лан
ыште-мЕ-жЕ-лан
do-PTCP.PASS-3SG-DAT
vb2-ad-poss-case
ыштымыжлан
ышты-мы-ж-ла-н
ыште-мЕ-жЕ-ла-н
do-PTCP.PASS-3SG-PL-GEN
vb2-ad-poss-num-case
пел
пел
пел
half
no
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CNG
vb1-conn
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CVB
vb1-adv
теҥге
теҥге
теҥге
ruble
no
штрафым
штраф-ым
штраф-м
fine-ACC
no-case
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
судитлыш.
судитлы-ш-Ø
судитле-ш-Ø
try-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-314


Токтар стрелок Сакарын луй лӱймыжым ужын огыл.

Токтар
Токтар
токтар
slow-witted
ad
стрелок
стрелок
стрелок
shot
no
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
луй
луй
луй
marten
no
лӱймыжым
***
***
***
***
ужын
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-2-6-315


Шопкем Сакар клепкылан руыктен.

Шопкем
Шопке-м
шопке-м
aspen-ACC
no-case
Шопкем
Шопке-м
шопке-ем
aspen-1SG
no-poss
Шопкем
Шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Шопкем
Шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Шопкем
Шопке-м-Ø
шопке-ем-Ø
aspen-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
клепкылан
***
***
***
***
руыктен.
руыкт-ен-Ø
руыкто-ен-Ø
have.something.cut-PST2-3SG
vb2-tense-pers
руыктен.
руыкт-ен
руыкто-ен
have.something.cut-CVB
vb2-adv
руыктен.
руы-кт-ен-Ø
руо-ктЕ-ен-Ø
chop-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
руыктен.
руы-кт-ен
руо-ктЕ-ен
chop-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv



1-2-6-316


Шопке гыч ур лектын кудалын...

Шопке
Шопке
шопке
aspen
no
гыч
гыч
гыч
from
po
ур
ур
ур
squirrel
no
ур
ур-Ø
ур-Ø
fall-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ур
ур-Ø
ур-Ø
fall-CNG
vb1-conn
ур
ур-Ø
ур-Ø
fall-CVB
vb1-adv
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
кудалын...
кудал-ын-Ø
кудал-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кудалын...
кудал-ын
кудал-н
run-CVB
vb1-adv



1-2-6-317


Урым лӱяш Сакарын пычал билетше уло.

Урым
Ур-ым
ур-м
squirrel-ACC
no-case
Урым
Ур-ым
ур-ым
fall-PST1.1SG
vb1-tense.pers
лӱяш
лӱ[й]-[а]ш
лӱйӧ-аш
shoot-INF
vb2-inf
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
пычал
пычал
пычал
gun
no
билетше
билет-ше
билет-жЕ
ticket-3SG
no-poss
уло.
уло
уло
is
ad/no/vb



1-2-6-318


Мӱйжым Токтар шке декше наҥгайыктен...

Мӱйжым
Мӱй-жы-м
мӱй-жЕ-м
honey-3SG-ACC
no-poss-case
Токтар
Токтар
токтар
slow-witted
ad
шке
шке
шке
REFL
pr
декше
дек-ше
дек-жЕ
to-3SG
po-poss
наҥгайыктен...
наҥгайыкт-ен-Ø
наҥгайыкте-ен-Ø
have.something.shipped-PST2-3SG
vb2-tense-pers
наҥгайыктен...
наҥгайыкт-ен
наҥгайыкте-ен
have.something.shipped-CVB
vb2-adv
наҥгайыктен...
наҥгайы-кт-ен-Ø
наҥгайе-ктЕ-ен-Ø
take-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
наҥгайыктен...
наҥгайы-кт-ен
наҥгайе-ктЕ-ен
take-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv



1-2-6-319


Чодыра оролым сусырташ тӧчымыжӧ нигуштат пале огыл...

Чодыра
Чодыра
чодыра
forest
no
Чодыра
Чодыра
чодыра
coarse
ad
оролым
орол-ым
орол-м
watchman-ACC
no-case
сусырташ
сусырт-аш
сусырто-аш
wound-INF
vb2-inf
тӧчымыжӧ
тӧчы-мы-жӧ
тӧчӧ-мЕ-жЕ
try-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
нигуштат
н'игушт-ат
н'игушто-ат
nowhere-and
av/pr-enc
нигуштат
н'игуш-т-ат
н'игуш-штЕ-ат
nowhere-INE-and
av/pr-case-enc
пале
пале
пале
marking
ad/no
пале
пале-Ø
пале-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пале
пале-Ø
пале-Ø
know-CNG
vb2-conn
огыл...
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-2-6-320


Сакарым поктышыжла, лумышто пӧрдалмыжым Токтар ыш ойло...

Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
поктышыжла,
покты-шыжла
покто-шыжла
drive-CVB.SIM.3SG
vb2-adv.pers
поктышыжла,
поктыш-ыж-ла
поктыш-жЕ-ла
rush-3SG-COMP
no-poss-case
поктышыжла,
поктышы-ж-ла
поктышо-жЕ-ла
driver-3SG-COMP
no-poss-case
поктышыжла,
поктыш-ыж-ла
поктыш-жЕ-ла
rush-3SG-PL
no-poss-num
поктышыжла,
поктышы-ж-ла
поктышо-жЕ-ла
driver-3SG-PL
no-poss-num
поктышыжла,
поктыш-ыж-ла
поктыш-жЕ-ла
rush-3SG-STR
no-poss-enc
поктышыжла,
поктышы-ж-ла
поктышо-жЕ-ла
driver-3SG-STR
no-poss-enc
поктышыжла,
покты-шы-ж-ла
покто-шЕ-жЕ-ла
drive-PTCP.ACT-3SG-COMP
vb2-ad-poss-case
поктышыжла,
покты-шы-ж-ла
покто-шЕ-жЕ-ла
drive-PTCP.ACT-3SG-PL
vb2-ad-poss-num
поктышыжла,
покты-шы-ж-ла
покто-шЕ-жЕ-ла
drive-PTCP.ACT-3SG-STR
vb2-ad-poss-enc
поктышыжла,
покты-ш-Ø-ыж-ла
покто-ш-Ø-жЕ-ла
drive-PST1-3SG-3SG-STR
vb2-tense-pers-poss-enc
лумышто
лум-ышто
лум-штЕ
snow-INE
no-case
пӧрдалмыжым
пӧрдал-мы-жы-м
пӧрдал-мЕ-жЕ-м
roll-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb1-ad-poss-case
Токтар
Токтар
токтар
slow-witted
ad
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
ойло...
ойло-Ø
ойло-Ø
talk-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ойло...
ойло-Ø
ойло-Ø
talk-CNG
vb2-conn



1-2-6-321


Ужанур ял марий-влакат Сакарым винаматыш луктын ышт керт.

Ужанур
Ужанур
Ужанур
Uzhanur
na
ял
ял
ял
village
no
марий-влакат
марий-влак-ат
марий-влак-ат
Mari-PL-and
no-num-enc
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
винаматыш
винамат-ыш
винамат-ш
guilty-ILL
ad/no-case
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
ышт
ы-ш-т
ы-ш-т
NEG-PST-3PL
vb-tense-pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



1-2-6-322


Тыштыже Сакарлан Чачи полшыш: Сакар винамат огыл, Стапан шке ончычын толын кержалте, ярныше имньым лумышко шӱкалаш тӧчыш, Сакар тудым шӱкал веле колтыш.

Тыштыже
Тышты-же
тыште-жЕ
here-3SG
av/pr-poss
Тыштыже
Тыш-ты-же
тыш-штЕ-жЕ
here-INE-3SG
av/pr-case-poss
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
полшыш:
полшы-ш-Ø
полшо-ш-Ø
help-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
винамат
винамат
винамат
guilty
ad/no
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
Стапан
Стапан
Стапан
Stapan
na
шке
шке
шке
REFL
pr
ончычын
ончычын
ончычын
from.in.front.of
av
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
кержалте,
кержалт-е
кержалт-Е
grasp-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ярныше
ярныше
ярныше
tired
ad
ярныше
ярны-ше
ярне-шЕ
become.tired-PTCP.ACT
vb2-ad
ярныше
ярны-ше
ярне-шЕ
believe-PTCP.ACT
vb2-ad
имньым
имн'ьы-м
имн'е-м
horse-ACC
no-case
лумышко
лум-ышко
лум-шкЕ
snow-ILL
no-case
шӱкалаш
шӱкал-аш
шӱкал-аш
push-INF
vb1-inf
тӧчыш,
тӧчы-ш-Ø
тӧчӧ-ш-Ø
try-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
шӱкал
шӱкал-Ø
шӱкал-Ø
push-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шӱкал
шӱкал-Ø
шӱкал-Ø
push-CNG
vb1-conn
шӱкал
шӱкал-Ø
шӱкал-Ø
push-CVB
vb1-adv
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-323


Вара кужу марий куржын тольо...

Вара
Вара
вара
then
av/pa
Вара
Вара
вара
pole
no
Вара
Вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
кужу
кужу
кужу
long
ad
марий
марий
марий
Mari
no
куржын
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
тольо...
тол-ьо
тол-Е
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-324


Тудо Сакарым мушкындыш.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
мушкындыш.
мушкынды-ш
мушкындо-ш
fist-ILL
no-case
мушкындыш.
мушкынды-ш-Ø
мушкындо-ш-Ø
hit.with.one's.fist-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-325


Тудын мушкындымек иже Сакар тудым шуралтыш...

Тудын
Тудын
тудын
his/her
pr
Тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
мушкындымек
мушкынды-мек
мушкындо-мек
hit.with.one's.fist-CVB.PRI
vb2-adv
иже
иже
иже
not.until
av/pa
иже
и-же
и-жЕ
and-3SG
co-poss
иже
и-же
и-жЕ
[X]-3SG
pa-poss
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
шуралтыш...
шуралтыш
шуралтыш
injection
no
шуралтыш...
шуралты-ш-Ø
шуралте-ш-Ø
stick.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-326


Ужанур ял марий-влак шкак кляузникыш лектыч...

Ужанур
Ужанур
Ужанур
Uzhanur
na
ял
ял
ял
village
no
марий-влак
марий-влак
марий-влак
Mari-PL
no-num
шкак
***
***
***
***
кляузникыш
***
***
***
***
лектыч...
лект-ыч
лект-ыч
go-PST1.2SG
vb1-tense.pers
лектыч...
лект-ыч
лект-ыч
go-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-2-6-327


Тыге суд эртымылан Сакар шкат ӧрӧ.

Тыге
Тыге
тыге
so
av/pa/pr
суд
суд
суд
court
no
эртымылан
эртымы-лан
эртыме-лан
past-DAT
ad-case
эртымылан
эртымы-ла-н
эртыме-ла-н
past-PL-GEN
ad-num-case
эртымылан
эрты-мы-лан
эрте-мЕ-лан
pass-PTCP.PASS-DAT
vb2-ad-case
эртымылан
эрты-мы-ла-н
эрте-мЕ-ла-н
pass-PTCP.PASS-PL-GEN
vb2-ad-num-case
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
шкат
***
***
***
***
ӧрӧ.
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no
ӧрӧ.
ӧр-ӧ
ӧр-Е
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-328


Тудын деч ончыч земский начальник кок еҥым судитлыш: иктыжым — чодыра шолыштмылан, весыжым — старостым нерымылан.

Тудын
Тудын
тудын
his/her
pr
Тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
деч
деч
деч
from
po
ончыч
ончыч
ончыч
from.in.front.of
av/po
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
еҥым
еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
судитлыш:
судитлы-ш-Ø
судитле-ш-Ø
try-PST1-3SG
vb2-tense-pers
иктыжым —
иктыжы-м
иктыже-м
one.of.them-ACC
pr-case
иктыжым —
икты-жы-м
икте-жЕ-м
one-3SG-ACC
nm/pr-poss-case
чодыра
чодыра
чодыра
forest
no
чодыра
чодыра
чодыра
coarse
ad
шолыштмылан,
шолыштмы-лан
шолыштмо-лан
stolen-DAT
ad-case
шолыштмылан,
шолыштмы-ла-н
шолыштмо-ла-н
stolen-PL-GEN
ad-num-case
шолыштмылан,
шолышт-мы-лан
шолышт-мЕ-лан
steal-PTCP.PASS-DAT
vb1-ad-case
шолыштмылан,
шолышт-мы-ла-н
шолышт-мЕ-ла-н
steal-PTCP.PASS-PL-GEN
vb1-ad-num-case
весыжым —
весы-жы-м
весе-жЕ-м
different-3SG-ACC
ad/no/pr-poss-case
старостым
старосты-м
старосто-м
head-ACC
no-case
нерымылан.
неры-мы-лан
нере-мЕ-лан
doze-PTCP.PASS-DAT
vb2-ad-case
нерымылан.
неры-мы-ла-н
нере-мЕ-ла-н
doze-PTCP.PASS-PL-GEN
vb2-ad-num-case



1-2-6-329


Старостым перымыже тыге лийын: йорло марий йозакым тӱлен кертын огыл, садлан тудын пытартыш тунажым торги дене ужалаш тӱҥалыныт.

Старостым
Старосты-м
старосто-м
head-ACC
no-case
перымыже
перымы-же
перыме-жЕ
beat-3SG
ad-poss
перымыже
перы-мы-же
пере-мЕ-жЕ
hit-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
лийын:
лийын
лийын
as.a
po
лийын:
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын:
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
йорло
йорло
йорло
poor
ad/no
марий
марий
марий
Mari
no
йозакым
йозак-ым
йозак-м
yasak-ACC
no-case
тӱлен
тӱл'е-н
тӱл'е-н
heat-GEN
no-case
тӱлен
тӱл-ен-Ø
тӱлӧ-ен-Ø
pay-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӱлен
тӱл-ен-Ø
тӱлӧ-ен-Ø
reproduce-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӱлен
тӱл-ен
тӱлӧ-ен
pay-CVB
vb2-adv
тӱлен
тӱл-ен
тӱлӧ-ен
reproduce-CVB
vb2-adv
кертын
керт-ын-Ø
керт-н-Ø
be.able.to-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кертын
керт-ын-Ø
керт-н-Ø
swaddle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кертын
керт-ын
керт-н
be.able.to-CVB
vb1-adv
кертын
керт-ын
керт-н
swaddle-CVB
vb1-adv
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
садлан
садлан
садлан
therefore
co
садлан
сад-лан
сад-лан
garden-DAT
no-case
садлан
сад-ла-н
сад-ла-н
garden-PL-GEN
no-num-case
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
пытартыш
пытартыш
пытартыш
last
ad/no
тунажым
туна-жы-м
туна-жЕ-м
heifer-3SG-ACC
no-poss-case
тунажым
ту-на-жы-м
ту-на-жЕ-м
that-1PL-3SG-ACC
pr-poss-poss-case
тунажым
ту-на-жы-м
ту-на-жЕ-м
gland-1PL-3SG-ACC
no-poss-poss-case
тунажым
ту-на-жы-м
ту-на-жЕ-м
banner-1PL-3SG-ACC
no-poss-poss-case
торги
торги
торги
auction
no
дене
дене
дене
with
po
ужалаш
ужал-аш
ужале-аш
sell-INF
vb2-inf
тӱҥалыныт.
тӱҥал-ын-ыт
тӱҥал-н-ыт
start-PST2-3PL
vb1-tense-pers



1-2-6-330


Йорло марий тунажым шӱкшӧ вӱташкыже петырен да нигӧмат чак ок намие.

Йорло
Йорло
йорло
poor
ad/no
марий
марий
марий
Mari
no
тунажым
туна-жы-м
туна-жЕ-м
heifer-3SG-ACC
no-poss-case
тунажым
ту-на-жы-м
ту-на-жЕ-м
that-1PL-3SG-ACC
pr-poss-poss-case
тунажым
ту-на-жы-м
ту-на-жЕ-м
gland-1PL-3SG-ACC
no-poss-poss-case
тунажым
ту-на-жы-м
ту-на-жЕ-м
banner-1PL-3SG-ACC
no-poss-poss-case
шӱкшӧ
шӱкшӧ
шӱкшӧ
worn.out
ad
шӱкшӧ
шӱк-шӧ
шӱк-жЕ
litter-3SG
no-poss
вӱташкыже
вӱта-шкы-же
вӱта-шкЕ-жЕ
shed-ILL-3SG
no-case-poss
петырен
петыр-ен-Ø
петыре-ен-Ø
close-PST2-3SG
vb2-tense-pers
петырен
петыр-ен
петыре-ен
close-CVB
vb2-adv
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
нигӧмат
н'игӧм-ат
н'игӧм-ат
nobody-and
pr-enc
нигӧмат
н'игӧ-м-ат
н'игӧ-м-ат
nobody-ACC-and
pr-case-enc
чак
чак
чак
close
ad/av/no
чак
чак
чак
barely
av
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
намие.
намие-Ø
намие-Ø
bring-IMP.2SG
vb2-mood.pers
намие.
намие-Ø
намие-Ø
bring-CNG
vb2-conn



1-2-6-331


Староста дене лувуй виешак лукташ тӱҥалыныт.

Староста
Староста
Староста
Starosta
na
дене
дене
дене
with
po
лувуй
лувуй
лувуй
elected.village.constable.in.pre-revolutionary.Russia
no
виешак
виешак
виешак
by.force
av
виешак
виеш-ак
виеш-ак
by.force-STR
av-enc
виешак
ви[й]-еш-ак
вий-еш-ак
power-LAT-STR
no-case-enc
виешак
вие-ш-Ø-ак
вие-ш-Ø-ак
justify.oneself-PST1-3SG-STR
vb2-tense-pers-enc
виешак
вие-ш-ак
вие-шЕ-ак
justify.oneself-PTCP.ACT-STR
vb2-ad-enc
лукташ
лукт-аш
лукт-аш
lead.out-INF
vb1-inf
тӱҥалыныт.
тӱҥал-ын-ыт
тӱҥал-н-ыт
start-PST2-3PL
vb1-tense-pers



1-2-6-332


Йорло марий старостым тоя дене перен...

Йорло
Йорло
йорло
poor
ad/no
марий
марий
марий
Mari
no
старостым
старосты-м
старосто-м
head-ACC
no-case
тоя
тоя
тоя
stick
no
тоя
то[й]-[а]
тойо-а
hide-3SG
vb2-pers
дене
дене
дене
with
po
перен...
пер-ен-Ø
пере-ен-Ø
hit-PST2-3SG
vb2-tense-pers
перен...
пер-ен
пере-ен
hit-CVB
vb2-adv



1-2-6-333


Тыге староста ойла.

Тыге
Тыге
тыге
so
av/pa/pr
староста
***
***
***
***
ойла.
ой-ла
ой-ла
opinion-COMP
no-case
ойла.
ой-ла
ой-ла
opinion-PL
no-num
ойла.
ой-ла
ой-ла
opinion-STR
no-enc
ойла.
ой-ла
ой-ла
oh-STR
in-enc
ойла.
ойл-а
ойло-а
talk-3SG
vb2-pers
ойла.
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fast-CNG-STR
vb2-conn-enc
ойла.
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fear-CNG-STR
vb2-conn-enc



1-2-6-334


Йорло марийже вес семын ойла: староста тудым шкенжым чот кырен, йорло марий мучышташ тӧчышыжла веле старостым шӱкалын, староста вуйжо дене янак воктен пернен.

Йорло
Йорло
йорло
poor
ad/no
марийже
марий-же
марий-жЕ
Mari-3SG
no-poss
вес
вес
вес
different
ad/pr
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
ойла:
ой-ла
ой-ла
opinion-COMP
no-case
ойла:
ой-ла
ой-ла
opinion-PL
no-num
ойла:
ой-ла
ой-ла
opinion-STR
no-enc
ойла:
ой-ла
ой-ла
oh-STR
in-enc
ойла:
ойл-а
ойло-а
talk-3SG
vb2-pers
ойла:
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fast-CNG-STR
vb2-conn-enc
ойла:
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fear-CNG-STR
vb2-conn-enc
староста
***
***
***
***
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
шкенжым
шкен-жы-м
шке-жЕ-м
REFL-3SG-ACC
pr-poss-case
шкенжым
шкен-жы-м
шкен-жЕ-м
private-3SG-ACC
ad-poss-case
шкенжым
шке-н-жы-м
шке-н-жЕ-м
REFL-GEN-3SG-ACC
pr-case-poss-case
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
кырен,
кыр-ен-Ø
кыре-ен-Ø
beat-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кырен,
кыр-ен
кыре-ен
beat-CVB
vb2-adv
йорло
йорло
йорло
poor
ad/no
марий
марий
марий
Mari
no
мучышташ
мучышт-аш
мучышто-аш
come.unfastened-INF
vb2-inf
тӧчышыжла
тӧчы-шыжла
тӧчӧ-шыжла
try-CVB.SIM.3SG
vb2-adv.pers
тӧчышыжла
тӧчышы-ж-ла
тӧчышӧ-жЕ-ла
person.trying.to.do.something-3SG-COMP
no-poss-case
тӧчышыжла
тӧчышы-ж-ла
тӧчышӧ-жЕ-ла
person.trying.to.do.something-3SG-PL
no-poss-num
тӧчышыжла
тӧчышы-ж-ла
тӧчышӧ-жЕ-ла
person.trying.to.do.something-3SG-STR
no-poss-enc
тӧчышыжла
тӧчы-шы-ж-ла
тӧчӧ-шЕ-жЕ-ла
try-PTCP.ACT-3SG-COMP
vb2-ad-poss-case
тӧчышыжла
тӧчы-шы-ж-ла
тӧчӧ-шЕ-жЕ-ла
try-PTCP.ACT-3SG-PL
vb2-ad-poss-num
тӧчышыжла
тӧчы-шы-ж-ла
тӧчӧ-шЕ-жЕ-ла
try-PTCP.ACT-3SG-STR
vb2-ad-poss-enc
тӧчышыжла
тӧчы-ш-Ø-ыж-ла
тӧчӧ-ш-Ø-жЕ-ла
try-PST1-3SG-3SG-STR
vb2-tense-pers-poss-enc
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
старостым
старосты-м
старосто-м
head-ACC
no-case
шӱкалын,
шӱкал-ын-Ø
шӱкал-н-Ø
push-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шӱкалын,
шӱкал-ын
шӱкал-н
push-CVB
vb1-adv
староста
***
***
***
***
вуйжо
вуй-жо
вуй-жЕ
head-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
янак
янак
янак
post
no
янак
яна-к
яна-ак
hard-STR
ad-enc
воктен
воктен
воктен
beside
av/po
воктен
вокт-ен-Ø
вокто-ен-Ø
strip.bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
воктен
вокт-ен
вокто-ен
strip.bark-CVB
vb2-adv
пернен.
перн-ен-Ø
перне-ен-Ø
strike.against-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пернен.
перн-ен
перне-ен
strike.against-CVB
vb2-adv



1-2-6-335


Йорло марийым земский начальник ият пелылан казематыш петыраш судитлыш...

Йорло
Йорло
йорло
poor
ad/no
марийым
марий-ым
марий-м
Mari-ACC
no-case
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
ият
ия-т
ия-ет
devil-2SG
in/no-poss
ият
ия-т
ия-ат
devil-and
in/no-enc
ият
и[й]-[а]т
ий-ат
year-and
no-enc
ият
и[й]-[а]т
ий-ат
ice-and
no-enc
ият
и[й]-[а]т
ий-ат
chisel-and
no-enc
ият
и[й]-[а]т
ий-ат
swim-2SG
vb1-pers
ият
и[й]-[]-[а]т
ий-Е-ат
swim-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
пелылан
пелыл-ан
пелыл-ан
strange-with
ad-deriv.ad
пелылан
пелы-лан
пеле-лан
half-DAT
ad/av/no-case
пелылан
пелы-ла-н
пеле-ла-н
half-PL-GEN
ad/av/no-num-case
казематыш
***
***
***
***
петыраш
петыр-аш
петыре-аш
close-INF
vb2-inf
судитлыш...
судитлы-ш-Ø
судитле-ш-Ø
try-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-336


Тидым колмекыже, Сакарын кидше-йолжат чытыраш тӱҥале...

Тидым
Тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
колмекыже,
кол-мекы-же
кол-меке-жЕ
hear-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
кидше-йолжат
кид-ше-йол-ж-ат
кид-жЕйол-жЕ-ат
hand-3SGfoot-3SG-and
no-possno-poss-enc
чытыраш
чытыр-аш
чытыре-аш
shudder-INF
vb2-inf
тӱҥале...
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-337


Чодыра шолыштшыжо пӱнчӧ пырня дене кучалтын.

Чодыра
Чодыра
чодыра
forest
no
Чодыра
Чодыра
чодыра
coarse
ad
шолыштшыжо
шолыштшы-жо
шолыштшо-жЕ
thief-3SG
no-poss
шолыштшыжо
шолышт-шы-жо
шолышт-шЕ-жЕ
steal-PTCP.ACT-3SG
vb1-ad-poss
пӱнчӧ
пӱнчӧ
пӱнчӧ
pine
no
пӱнчӧ
пӱнчӧ-Ø
пӱнчӧ-Ø
notch-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пӱнчӧ
пӱнчӧ-Ø
пӱнчӧ-Ø
notch-CNG
vb2-conn
пырня
пырня
пырня
log
no
дене
дене
дене
with
po
кучалтын.
кучалт-ын-Ø
кучалт-н-Ø
get.caught-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кучалтын.
кучалт-ын
кучалт-н
get.caught-CVB
vb1-adv
кучалтын.
куч-алт-ын-Ø
кучо-алт-н-Ø
hold-REF-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
кучалтын.
куч-алт-ын
кучо-алт-н
hold-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv



1-2-6-338


Пырняжат чапле огыл, укшан пӱнчӧ вуй веле.

Пырняжат
Пырня-ж-ат
пырня-жЕ-ат
log-3SG-and
no-poss-enc
чапле
чапле
чапле
glorious
ad
чапле
чапле-Ø
чапле-Ø
glorify-IMP.2SG
vb2-mood.pers
чапле
чапле-Ø
чапле-Ø
glorify-CNG
vb2-conn
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
укшан
укшан
укшан
branchy
ad
укшан
укш-ан
укш-ан
branch-with
no-deriv.ad
пӱнчӧ
пӱнчӧ
пӱнчӧ
pine
no
пӱнчӧ
пӱнчӧ-Ø
пӱнчӧ-Ø
notch-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пӱнчӧ
пӱнчӧ-Ø
пӱнчӧ-Ø
notch-CNG
vb2-conn
вуй
вуй
вуй
head
no
веле.
веле
веле
only
pa
веле.
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле.
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле.
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn



1-2-6-339


Мантале пазарыште тыгай пырнялан теҥге деч гоч огытат пу.

Мантале
Мантале
Мантале
Mantale
na
пазарыште
пазар-ыште
пазар-штЕ
marketplace-INE
ad/no-case
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
пырнялан
пырня-лан
пырня-лан
log-DAT
no-case
пырнялан
пырня-ла-н
пырня-ла-н
log-PL-GEN
no-num-case
теҥге
теҥге
теҥге
ruble
no
деч
деч
деч
from
po
гоч
гоч
гоч
over
po
огытат
ог-ыт-ат
ог-ыт-ат
NEG-3PL-and
vb-pers-enc
огытат
ог-ыт-ат
ог-ыт-ат
NEG-2SG-and
vb-pers-enc
пу.
пу
пу
wood
no
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



1-2-6-340


Марийлан земский начальник куд теҥге штрафым тӱлыкташ судитлыш.

Марийлан
Марий-лан
марий-лан
Mari-DAT
no-case
Марийлан
Марий-ла-н
марий-ла-н
Mari-PL-GEN
no-num-case
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
куд
куд
куд
six
nm
теҥге
теҥге
теҥге
ruble
no
штрафым
штраф-ым
штраф-м
fine-ACC
no-case
тӱлыкташ
тӱлыкт-аш
тӱлыктӧ-аш
levy-INF
vb2-inf
тӱлыкташ
тӱлыкт-аш
тӱлыктӧ-аш
breed-INF
vb2-inf
тӱлыкташ
тӱлы-кт-аш
тӱлӧ-ктЕ-аш
pay-CAUS-INF
vb2-deriv.v-inf
тӱлыкташ
тӱлы-кт-аш
тӱлӧ-ктЕ-аш
reproduce-CAUS-INF
vb2-deriv.v-inf
судитлыш.
судитлы-ш-Ø
судитле-ш-Ø
try-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-341


Марийын тунамак, йыр-йыр койын, шинчавӱдшӧ йоген лекте.

Марийын
Марий-ын
марий-н
Mari-GEN
no-case
тунамак,
тунамак
тунамак
immediately
av
тунамак,
тунам-ак
тунам-ак
then-STR
av-enc
тунамак,
туна-м-ак
туна-м-ак
heifer-ACC-STR
no-case-enc
тунамак,
туна-м-ак
туна-ем-ак
heifer-1SG-STR
no-poss-enc
тунамак,
туна-м-а-к
туна-ем-а-ак
heifer-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
тунамак,
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
that-1PL-ACC-STR
pr-poss-case-enc
тунамак,
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
gland-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
тунамак,
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
banner-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
тунамак,
туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
тунамак,
туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
тунамак,
туна-м--ак
туна-ем-Е-ак
heifer-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
йыр-йыр
йыр-йыр
йыр-йыр
[X]
no
йыр-йыр
йыр-йыр
йыр-йыр
[X]
de
койын,
койын
койын
noticeably
av
койын,
кой-ын-Ø
кой-н-Ø
be.visible-PST2-3SG
vb1-tense-pers
койын,
кой-ын
кой-н
be.visible-CVB
vb1-adv
шинчавӱдшӧ
шинчавӱд-шӧ
шинчавӱд-жЕ
tear-3SG
no-poss
йоген
йог-ен-Ø
його-ен-Ø
flow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йоген
йог-ен
його-ен
flow-CVB
vb2-adv
лекте.
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-342


Сакарын чонжылан кочын чучо.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
чонжылан
чон-жы-лан
чон-жЕ-лан
soul-3SG-DAT
no-poss-case
чонжылан
чон-жы-ла-н
чон-жЕ-ла-н
soul-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
кочын
кочын
кочын
bitter
av
кочын
кочы-н
кочо-н
bitter-GEN
ad/no-case
чучо.
чуч-о
чуч-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-343


— Захар Ефремов здесь?

Захар
Захар
Захар
Zakhar
na
Ефремов
Ефремов
Ефремов
Yefremov
na
здесь?
***
***
***
***



1-2-6-344


— йодо земский начальник.

йодо
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник.
начальник
начальник
head
no



1-2-6-345


— Зес, — Сакар йӱкым пуыш.

Зес, —
Зес
Зес
Zes
na
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
йӱкым
йӱк-ым
йӱк-м
voice-ACC
no-case
пуыш.
пу-ыш
пу-ш
wood-ILL
no-case
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-346


— Иди сюда!

Иди
Иди
Иди
Idi
na
сюда!
***
***
***
***



1-2-6-347


— Мий, ӱстел дек кай, — Левентей кугыза Сакарым ончыко покта.

Мий,
Мий-Ø
мие-Ø
come-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Мий,
Мий-Ø
мие-Ø
come-CNG
vb2-conn
ӱстел
ӱстел
ӱстел
table
no
дек
дек
дек
to
po
кай, —
кай
кай
[X]
in
кай, —
кай
кай
aftergrass
no
кай, —
кай-Ø
кае-Ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кай, —
кай-Ø
кае-Ø
go-CNG
vb2-conn
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
ончыко
ончыко
ончыко
forward
av/po
покта.
покт-а
покто-а
drive-3SG
vb2-pers



1-2-6-348


Сакар земский начальник ончыко миен шогале.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
ончыко
ончыко
ончыко
forward
av/po
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



1-2-6-349


Земский начальник чал ӧрышан, чалемаш тӱҥалше ӱпан, вургемже йылгыжше полдышан.

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
чал
чал
чал
gray
ad
ӧрышан,
ӧрышан
ӧрышан
mustached
no
ӧрышан,
ӧрыш-ан
ӧрыш-ан
mustache-with
no-deriv.ad
чалемаш
чалем-аш
чалем-аш
go.gray-INF
vb1-inf
чалемаш
чал-ем-аш
чал-ем-аш
gray-TRANS-INF
ad-deriv.v-inf
тӱҥалше
тӱҥалше
тӱҥалше
beginning
ad/no
тӱҥалше
тӱҥал-ше
тӱҥал-шЕ
start-PTCP.ACT
vb1-ad
ӱпан,
ӱпан
ӱпан
haired
ad
ӱпан,
ӱп-ан
ӱп-ан
hair-with
no-deriv.ad
ӱпан,
ӱп-ан
ӱпӧ-ан
herd-with
no-deriv.ad
ӱпан,
ӱп-ан
ӱпӧ-ан
Ufa-with
pn-deriv.ad
вургемже
вургем-же
вургем-жЕ
clothes-3SG
no-poss
вургемже
вург-ем-же
вурго-ем-жЕ
stem-1SG-3SG
no-poss-poss
вургемже
вург-ем-же
вурго-ем-жЕ
be.worried-1SG-3SG
vb2-pers-poss
вургемже
вург-ем-же
вурго-ем-жЕ
stem-TRANS-IMP.3SG
no-deriv.v-mood.pers
вургемже
вург-ем-Ø-же
вурго-ем-Ø-жЕ
stem-TRANS-CNG-3SG
no-deriv.v-conn-poss
вургемже
вург-ем-Ø-же
вурго-ем-Ø-жЕ
stem-TRANS-CVB-3SG
no-deriv.v-adv-poss
йылгыжше
йылгыжше
йылгыжше
shiny
ad/no
йылгыжше
йылгыж-ше
йылгыж-шЕ
shine-PTCP.ACT
vb1-ad
йылгыжше
йылгыж-ше
йылгыж-жЕ
shine-IMP.3SG
vb1-mood.pers
йылгыжше
йылгы-ж-ше
йылге-жЕ-жЕ
sparkling-3SG-3SG
ad-poss-poss
йылгыжше
йылгыж-Ø-ше
йылгыж-Ø-жЕ
shine-CNG-3SG
vb1-conn-poss
йылгыжше
йылгыж-Ø-ше
йылгыж-Ø-жЕ
shine-CVB-3SG
vb1-adv-poss
полдышан.
полдышан
полдышан
with.buttons
ad
полдышан.
полдыш-ан
полдыш-ан
button-with
no-deriv.ad



1-2-6-350


Оҥыштыжо йылгыжше шийаршаш гае кеча.

Оҥыштыжо
Оҥ-ышты-жо
оҥ-штЕ-жЕ
chest-INE-3SG
no-case-poss
йылгыжше
йылгыжше
йылгыжше
shiny
ad/no
йылгыжше
йылгыж-ше
йылгыж-шЕ
shine-PTCP.ACT
vb1-ad
йылгыжше
йылгыж-ше
йылгыж-жЕ
shine-IMP.3SG
vb1-mood.pers
йылгыжше
йылгы-ж-ше
йылге-жЕ-жЕ
sparkling-3SG-3SG
ad-poss-poss
йылгыжше
йылгыж-Ø-ше
йылгыж-Ø-жЕ
shine-CNG-3SG
vb1-conn-poss
йылгыжше
йылгыж-Ø-ше
йылгыж-Ø-жЕ
shine-CVB-3SG
vb1-adv-poss
шийаршаш
шийаршаш
шийаршаш
[X]
no
гае
гае
гае
like
po
кеча.
кеч-а
кече-а
hang-3SG
vb2-pers



1-2-6-351


Аршаш мучаштыже кугу теҥге уло.

Аршаш
Аршаш
аршаш
bouquet
no
мучаштыже
мучашты-же
мучаште-жЕ
at.the.end-3SG
po-poss
мучаштыже
муча-шты-же
муча-штЕ-жЕ
reed-INE-3SG
no-case-poss
мучаштыже
мучаш-ты-же
мучаш-штЕ-жЕ
end-INE-3SG
no-case-poss
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
теҥге
теҥге
теҥге
ruble
no
уло.
уло
уло
is
ad/no/vb



1-2-6-352


Теҥгештыже орел кайык шулдыржым шаралтен.

Теҥгештыже
Теҥге-шты-же
теҥге-штЕ-жЕ
ruble-INE-3SG
no-case-poss
орел
орел
орел
eagle
no
кайык
кайык
кайык
bird
no
шулдыржым
шулдыр-жы-м
шулдыр-жЕ-м
wing-3SG-ACC
no-poss-case
шаралтен.
шаралт-ен-Ø
шаралте-ен-Ø
spread.out-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шаралтен.
шаралт-ен
шаралте-ен
spread.out-CVB
vb2-adv



1-2-6-353


Ӱстелже ужар сукна дене леведме.

Ӱстелже
Ӱстел-же
ӱстел-жЕ
table-3SG
no-poss
ужар
ужар
ужар
green
ad
сукна
сукна
сукна
cloth
no
сукна
сук-на
сук-на
guarantee-1PL
no-poss
сукна
сук-на
сук-на
[X]-1PL
no-poss
дене
дене
дене
with
po
леведме.
леведме
леведме
covered
ad
леведме.
левед-ме
левед-мЕ
cover-PTCP.PASS
vb1-ad



1-2-6-354


Ӱстел шеҥгелне — земский начальникын шинчыме пӱкенже.

Ӱстел
Ӱстел
ӱстел
table
no
шеҥгелне —
шеҥгелне
шеҥгелне
behind
av/po
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальникын
начальник-ын
начальник-н
head-GEN
no-case
шинчыме
шинчыме
шинчыме
sitting
ad
шинчыме
шинчы-ме
шинче-мЕ
sit-PTCP.PASS
vb2-ad
шинчыме
шинчы-ме
шинче-мЕ
know-PTCP.PASS
vb2-ad
пӱкенже.
пӱкен-же
пӱкен-жЕ
chair-3SG
no-poss



1-2-6-355


Пӱкен кӱкшӧ эҥертышан.

Пӱкен
Пӱкен
пӱкен
chair
no
кӱкшӧ
кӱкшӧ
кӱкшӧ
high
ad
эҥертышан.
эҥертышан
эҥертышан
having.a.back
ad
эҥертышан.
эҥертыш-ан
эҥертыш-ан
support-with
no-deriv.ad
эҥертышан.
эҥерты-ш-ан
эҥерте-шЕ-ан
lean.on-PTCP.ACT-with
vb2-ad-deriv.ad



1-2-6-356


Ӱстембалне тӱрлӧ кагаз, кӱжгӧ книга кия.

Ӱстембалне
Ӱстембалне
ӱстембалне
on.the.table
av
тӱрлӧ
тӱрлӧ
тӱрлӧ
different
ad/no/po
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-CNG
vb2-conn
кагаз,
кагаз
кагаз
paper
no
кӱжгӧ
кӱжгӧ
кӱжгӧ
thick
ad
книга
книга
книга
book
no
кия.
ки[й]-[а]
кие-а
lie-3SG
vb2-pers



1-2-6-357


Земский начальник шкеже шыдын ончышыла коеш.

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
шкеже
шке-же
шке-жЕ
REFL-3SG
pr-poss
шыдын
шыдын
шыдын
angrily
av
шыдын
шыды-н
шыде-н
anger-GEN
ad/no-case
ончышыла
ончышы-ла
ончышо-ла
viewer-COMP
no-case
ончышыла
ончышы-ла
ончышо-ла
viewer-PL
no-num
ончышыла
ончышы-ла
ончышо-ла
viewer-STR
no-enc
ончышыла
ончы-шыла
ончо-шыла
look-CVB.SIM
vb2-adv
ончышыла
ончы-шы-ла
ончо-шЕ-ла
look-PTCP.ACT-COMP
vb2-ad-case
ончышыла
ончы-шы-ла
ончо-шЕ-ла
look-PTCP.ACT-PL
vb2-ad-num
ончышыла
ончы-шы-ла
ончо-шЕ-ла
look-PTCP.ACT-STR
vb2-ad-enc
коеш.
коеш
коеш
it.seems
pa
коеш.
ко[й]-еш
кой-еш
be.visible-3SG
vb1-pers



1-2-6-358


Сакар нигунамат нимогай судышкат коштын огыл, нимогай начальство денат але марте тыге вашлиеден огыл...

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
нигунамат
н'игунамат
н'игунамат
in.no.case
av/pr
нигунамат
н'игунам-ат
н'игунам-ат
never-and
av/pr-enc
нимогай
н'имогай
н'имогай
no
ad/pr
судышкат
суд-ышк-ат
суд-шкЕ-ат
court-ILL-and
no-case-enc
коштын
кошт-ын-Ø
кошт-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
коштын
кошт-ын
кошт-н
go-CVB
vb1-adv
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
нимогай
н'имогай
н'имогай
no
ad/pr
начальство
***
***
***
***
денат
ден-ат
ден-ат
and-and
co-enc
денат
ден-ат
дене-ат
with-and
po-enc
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
марте
марте
марте
up.to
po
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
вашлиеден
вашлиед-ен-Ø
вашлиеде-ен-Ø
meet-PST2-3SG
vb2-tense-pers
вашлиеден
вашлиед-ен
вашлиеде-ен
meet-CVB
vb2-adv
огыл...
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-2-6-359


Пӧрт кӧргыжат вес тӱрлӧ — пырдыжлаште шыдын ончышо кугыжан портрет-влак кечат.

Пӧрт
Пӧрт
пӧрт
house
no
кӧргыжат
кӧргы-ж-ат
кӧргӧ-жЕ-ат
inside-3SG-and
ad/no-poss-enc
вес
вес
вес
different
ad/pr
тӱрлӧ —
тӱрлӧ
тӱрлӧ
different
ad/no/po
тӱрлӧ —
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱрлӧ —
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-CNG
vb2-conn
пырдыжлаште
пырдыж-ла-ште
пырдыж-ла-штЕ
wall-PL-INE
no-num-case
шыдын
шыдын
шыдын
angrily
av
шыдын
шыды-н
шыде-н
anger-GEN
ad/no-case
ончышо
ончышо
ончышо
viewer
no
ончышо
ончы-шо
ончо-шЕ
look-PTCP.ACT
vb2-ad
кугыжан
кугыжа-н
кугыжа-ан
czar-with
no-deriv.ad
кугыжан
кугыжа-н
кугыжа-н
czar-GEN
no-case
портрет-влак
портрет-влак
портрет-влак
portrait-PL
no-num
кечат.
кеч-ат
кеч-ат
even.if-and
co/pa-enc
кечат.
кеч-ат
кече-ат
sun-and
no-enc
кечат.
кеч-ат
кече-ат
hang-3PL
vb2-pers
кечат.
кеч-а-т
кече-а-ат
hang-3SG-and
vb2-pers-enc
кечат.
кеч-Ø-ат
кече-Ø-ат
hang-CNG-and
vb2-conn-enc



1-2-6-360


Чонлан шучкын веле чучеш.

Чонлан
Чонл-ан
чонло-ан
sincere-with
ad-deriv.ad
Чонлан
Чон-лан
чон-лан
soul-DAT
no-case
Чонлан
Чон-ла-н
чон-ла-н
soul-PL-GEN
no-num-case
шучкын
шучкын
шучкын
terrifyingly
av
шучкын
шучкы-н
шучко-н
terrifying-GEN
ad-case
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
чучеш.
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



1-2-6-361


Сакар чодыраште маскам кок йолтошкалтыш коклаш вашлиеш гын, тыге ок чытыре ыле.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
чодыраште
чодыра-ште
чодыра-штЕ
forest-INE
no-case
чодыраште
чодыра-ште
чодыра-штЕ
coarse-INE
ad-case
маскам
маска-м
маска-м
bear-ACC
no-case
маскам
маска-м
маска-ем
bear-1SG
no-poss
маскам
маска-м-Ø
маска-ем-Ø
bear-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
маскам
маска-м-Ø
маска-ем-Ø
bear-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
маскам
маска-м-Ø
маска-ем-Ø
bear-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
йолтошкалтыш
***
***
***
***
коклаш
коклаш
коклаш
into
av/po
коклаш
кокла-ш
кокла-ш
distance-ILL
ad/no-case
коклаш
кокла-ш
кокла-еш
distance-LAT
ad/no-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-ш
cook-PL-ILL
no-num-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-ш
two-PL-ILL
nm-num-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-еш
cook-PL-LAT
no-num-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-еш
two-PL-LAT
nm-num-case
вашлиеш
вашли[й]-еш
вашлий-еш
meet-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
чытыре
чытыре-Ø
чытыре-Ø
shudder-IMP.2SG
vb2-mood.pers
чытыре
чытыре-Ø
чытыре-Ø
shudder-CNG
vb2-conn
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-362


Можо тыге Сакарын йолйыжыҥжым чытырыкта?

Можо
Мо-жо
мо-жЕ
what-3SG
ad/av/pa/pr-poss
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
йолйыжыҥжым
йолйыжыҥ-жы-м
йолйыжыҥ-жЕ-м
knee.joint-3SG-ACC
no-poss-case
чытырыкта?
чытырыкт-а
чытырыкте-а
shake-3SG
vb2-pers
чытырыкта?
чытыры-кт-а
чытыре-ктЕ-а
shudder-CAUS-3SG
vb2-deriv.v-pers



1-2-6-363


— ончылныжо маска огыл, айдеме шинча-с.

ончылныжо
ончылны-жо
ончылно-жЕ
in.front-3SG
av/po-poss
маска
маска
маска
bear
no
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
айдеме
айдеме
айдеме
human
no
шинча-с.
***
***
***
***



1-2-6-364


— Ну, какое у тебя будет ходатайство?

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
какое
***
***
***
***
у
у
у
new
ad/no
у
у
у
oh
in
у
у-Ø
уо-Ø
take.care.of-IMP.2SG
vb2-mood.pers
у
у-Ø
уо-Ø
stroke-IMP.2SG
vb2-mood.pers
у
у-Ø
уо-Ø
take.care.of-CNG
vb2-conn
у
у-Ø
уо-Ø
stroke-CNG
vb2-conn
тебя
***
***
***
***
будет
***
***
***
***
ходатайство?
***
***
***
***



1-2-6-365


— йодо земский начальник.

йодо
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник.
начальник
начальник
head
no



1-2-6-366


Сакар нимомат ыш умыло, шеҥгекше ончале.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
нимомат
н'имом-ат
н'имом-ат
nothing-and
pr-enc
нимомат
н'имо-м-ат
н'имо-м-ат
nothing-ACC-and
ad/av/pr-case-enc
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
умыло,
умыло-Ø
умыло-Ø
understand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
умыло,
умыло-Ø
умыло-Ø
understand-CNG
vb2-conn
шеҥгекше
шеҥгек-ше
шеҥгек-жЕ
back-3SG
av/po-poss
ончале.
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-367


— Ты меня понимаешь?

Ты
Ты
ты
this
pr
Ты
Ты
ты
[X]
pa
меня
***
***
***
***
понимаешь?
***
***
***
***



1-2-6-368


— Он русским плока калякыт, — шоктыш шеҥгечын Левентей кугызан йӱкшӧ.

Он
Он
он
leader
no
русским
***
***
***
***
плока
плока
плока
bad
ad
калякыт, —
***
***
***
***
шоктыш
шоктыш
шоктыш
bran
no
шоктыш
шокты-ш-Ø
шокто-ш-Ø
be.heard-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шеҥгечын
шеҥгечын
шеҥгечын
from.behind
av/po
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызан
кугыза-н
кугыза-ан
old.man-with
no-deriv.ad
кугызан
кугыза-н
кугыза-н
old.man-GEN
no-case
йӱкшӧ.
йӱк-шӧ
йӱк-жЕ
voice-3SG
no-poss
йӱкшӧ.
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӱкшӧ.
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-CNG
vb2-conn



1-2-6-369


— Сергей Степанович, переведите, — мане земский начальник кугу тиякын полышкалышыжлан.

Сергей
Сергей
Сергей
Sergey
na
Степанович,
Степанович
Степанович
Stepanovich
na
переведите, —
***
***
***
***
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
тиякын
тияк-ын
тияк-н
literate.person-GEN
no-case
полышкалышыжлан.
полышкалышы-ж-лан
полышкалыше-жЕ-лан
assistant-3SG-DAT
no-poss-case
полышкалышыжлан.
полышкалышы-ж-ла-н
полышкалыше-жЕ-ла-н
assistant-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
полышкалышыжлан.
полышкалы-шы-ж-лан
полышкале-шЕ-жЕ-лан
help-PTCP.ACT-3SG-DAT
vb2-ad-poss-case
полышкалышыжлан.
полышкалы-шы-ж-ла-н
полышкале-шЕ-жЕ-ла-н
help-PTCP.ACT-3SG-PL-GEN
vb2-ad-poss-num-case



1-2-6-370


— По этому делу вы будете переводчиком.

По
По
По
Po
na
этому
***
***
***
***
делу
***
***
***
***
вы
***
***
***
***
будете
***
***
***
***
переводчиком.
***
***
***
***



1-2-6-371


Сергей Степанович манме еҥ Сакарлан земский начальникын йодмым умылтарыш.

Сергей
Сергей
Сергей
Sergey
na
Степанович
Степанович
Степанович
Stepanovich
na
манме
ман-ме
ман-мЕ
say-PTCP.PASS
vb1-ad
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальникын
начальник-ын
начальник-н
head-GEN
no-case
йодмым
йодмы-м
йодмо-м
interrogative-ACC
ad-case
йодмым
йод-мы-м
йод-мЕ-м
ask-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
умылтарыш.
умылтарыш
умылтарыш
explanation
no
умылтарыш.
умылтары-ш-Ø
умылтаре-ш-Ø
explain-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-6-372


— Мый свечылым конденам.

Мый
мый
мый
1SG
pr
свечылым
***
***
***
***
конденам.
конд-ен-ам
кондо-ен-ам
bring-PST2-1SG
vb2-tense-pers



1-2-6-373


Тудо чыла ужын, — мане Сакар.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
ужын, —
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын, —
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын, —
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Сакар.
Сакар
Сакар
Sakar
na



1-2-6-374


Земский начальник Чачим свидетельлан шогалташ лиеш мане. * * *

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
свидетельлан
свидетель-лан
свидетель-лан
witness-DAT
no-case
свидетельлан
свидетель-ла-н
свидетель-ла-н
witness-PL-GEN
no-num-case
шогалташ
шогалт-аш
шогалте-аш
put-INF
vb2-inf
шогалташ
шог-алт-аш
шого-алт-аш
stand-REF-INF
vb2-deriv.v-inf
лиеш
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
мане. * * *
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-6-375


Сакарын утлымыжлан Левентей кугыза пеш куанен.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
утлымыжлан
утлы-мы-ж-лан
утло-мЕ-жЕ-лан
escape-PTCP.PASS-3SG-DAT
vb2-ad-poss-case
утлымыжлан
утлы-мы-ж-ла-н
утло-мЕ-жЕ-ла-н
escape-PTCP.PASS-3SG-PL-GEN
vb2-ad-poss-num-case
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
пеш
пеш
пеш
very
av
куанен.
куанен
куанен
happily
av
куанен.
куан-ен-Ø
куане-ен-Ø
rejoice-PST2-3SG
vb2-tense-pers
куанен.
куан-ен
куане-ен
rejoice-CVB
vb2-adv



1-2-6-376


Утларакше шке шотым мумыжлан йывыртен.

Утларакше
Утларакше
утларакше
mainly
av
Утларакше
Утларак-ше
утларак-жЕ
more-3SG
av-poss
Утларакше
Утла-рак-ше
утла-рак-жЕ
more-COMP-3SG
av/po-deg-poss
Утларакше
Утл-а-рак-ше
утло-а-рак-жЕ
escape-3SG-COMP-3SG
vb2-pers-deg-poss
шке
шке
шке
REFL
pr
шотым
шот-ым
шот-м
use-ACC
no-case
мумыжлан
мумы-ж-лан
мумо-жЕ-лан
found-3SG-DAT
ad-poss-case
мумыжлан
мумы-ж-ла-н
мумо-жЕ-ла-н
found-3SG-PL-GEN
ad-poss-num-case
мумыжлан
му-мы-ж-лан
му-мЕ-жЕ-лан
find-PTCP.PASS-3SG-DAT
vb1-ad-poss-case
мумыжлан
му-мы-ж-ла-н
му-мЕ-жЕ-ла-н
find-PTCP.PASS-3SG-PL-GEN
vb1-ad-poss-num-case
йывыртен.
йывыртен
йывыртен
with.pleasure
av
йывыртен.
йывырт-ен-Ø
йывырте-ен-Ø
be.happy-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йывыртен.
йывырт-ен
йывырте-ен
be.happy-CVB
vb2-adv



1-2-6-377


«Теҥгече кастене земский начальник дек пурен ом мутлане ыле гын, земский начальник Сакарым судитлыде ок код ыле», — шона Левентей кугыза...

«Теҥгече
Теҥгече
теҥгече
yesterday
av
кастене
кастене
кастене
in.the.evening
ad
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
дек
дек
дек
to
po
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
мутлане
мутлане-Ø
мутлане-Ø
talk-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мутлане
мутлане-Ø
мутлане-Ø
talk-CNG
vb2-conn
ыле
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
судитлыде
судитлы-де
судитле-де
try-CVB.NEG
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
код
код
код
code
no
код
код-Ø
код-Ø
stay-IMP.2SG
vb1-mood.pers
код
код-Ø
код-Ø
stay-CNG
vb1-conn
код
код-Ø
код-Ø
stay-CVB
vb1-adv
ыле», —
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шона
шон-а
шоно-а
think-3SG
vb2-pers
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза...
кугыза
кугыза
old.man
no



The Mari Web Project is primarily based at the Department of Finno-Ugric Studies at the University of Vienna. The second stage of the project is being funded by the Kone Foundation: The Mari Web Project: Phase 2. Some of our work is carried out at the Institute of Finno-Ugric and Uralic Studies at the Ludwig Maximilian University of Munich.
Last update: 10 August 2023