Logowww.mari-language.com:ENGLISH | МАРЛА | ПО-РУССКИ
Main page » Corpus Tool » Элнет » 1-2-8

Corpus Tool Demo - Элнет - 1-2-8

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

Левентей кугыза смола пум руэн коштмыж годымак маска вынемым муын.
Тунамак шонен пыштен: иктаж бариным кондаш.
«У Сола Маска Сергей эре туге ышта: маска вынемым муэш, вара Озаҥ олашке кая.
Тушеч барин-влак толыт.
Сергейым йӱктат, пукшат, тройка дене кудалыштыктат» маныт.
Левентей кугызат Озаҥыш каяш шонен.
Миенат коштын, только шотым муын огыл.
Палымыже уке улмаш.
Озаҥыште шотым муын огыл гын, Левентей кугыза колын: Аркамбал земский начальник пеш тале сонарзе, маныт.
«Теве тудын дек каен ончышаш», — шонен пыштен...
Лачак тунам Сакарлан судыш каяш повестка толын.
Сандене Левентей кугыза Сакар дене пырля Аркамбаке ошкылын.
Палемден кодымо маска вынемжым Сакарлан ончыктен: «Земский начальниклан, маска вынем уло, тыланет ончыктена, манам гын, тыйым тудо ок судитле», — Левентей кугыза Сакарлан ӱшандарен.
Кернак, Левентей кугызан увержылан земский.
начальник пеш куаныш.
Вес рушарнян Кужу куп денысе смола заводыш мияш лийын кодо.
Левентей кугызат шке могыржым земский начальникым ӱшандарыш: тудын миймашеш чыла ямде лиеш.
Суд деч вара Сакар ден Чачи Кужу куп дек смола заводышко кайышт.
Левентей кугыза вич кечылан шке декше Кудашнурыш ошкыльо.
Заводышко шуматкечын эрдене мияш лие.
Сакар вич кече годым Яшайлан пу руаш, шупшыкташ полшыш...
Тиде вич кече Чачи дене пырля илыме, паша ыштыме Сакарлан ончыл корныжым рашемдыш.
Яшаят Сакарым йӧратыш: Сакар пашалан тале.
Левентей кугыза арам темлен огыл улмаш.
Чачим гын, ойлыманат огыл: тудо уло чонжо дене Сакарым йӧратыш...
Шуматкечын эрден эрак Левентей кугыза толын шуо.
Тольо да вигак чодырашке кайыш.
Пеленже Сакарымат наҥгайыш...
Кастене, рӱмбалгымеке, иже мӧҥгӧ пӧртыльыч.
— Ну, Сакар, таче ондакрак малаш возына.
Эрдене эрак кынелаш кӱлеш, — мане да Левентей кугыза, кугу трупкажым пижыктен, тореш олымбаке, пырдыж воктелан, кугырген возо.
Ятыр марте чылымжым поккен, ала-мом шонен кийыш, вара мален колтыш.
Сакарын омо нигузеат ок тол.
Сакар эрласе маска нерген шона.
Барин-влак лӱяш пеш мастар улыт мо?
Пычалышт могай гын?
Левентей кугызан ойлымо гыч нунын пычалышт шӱдӧ теҥгеаш монь...
Чачи шке семынже мален ок керт...
Эрла маска пушташ барин-влак толыт...
Кумышто тудо Сакар ден Левентей кугызам намиен кодаш кая.
Сакарын аважым ужеш...
Кеҥежым, сӱрем годым, Сакар ден Левентей кугыза тарантасым кычкен толыт...
Сакарын аваже Чачиланат аваже лиеш.
Тудын аважым Сакарат «авый» манаш тӱҥалеш...
Кызыт миймыж годым Сакарым Чачин аваже «тулар» манын ойлыш, вара «веҥе» манын ойлаш тӱҥалеш...
Умбакыже Чачи Макарым шоналта да, шӱмжылан кызытат йӧсын чучеш.
Тунам Сандыр миен ок шу гын, очыни, Макар Чачимат Сандырым мыскылыме семын мыскыла ыле...
Тунам, шийын пытымек, Сандыр Чачим шке декше наҥгайыш.
Клат ончылно шуко мутланен кийышт.
Сандыр тунам Чачилан чыла ойлыш.
«Ӱмаште ӱярня годым Чужган кугыза Сандырым вольык ончаш, вӱд нумалаш мияш шӱден.
Шешке-влак уналыкеш кайынешт, манын.
Сандыр миен.
Иктаж кумыр гынат, асу, кеч иктаж шер налаш йӧра, шонен.
Чужганын вольык шуко, вӱдат ятыр кӱлеш, пукшашат жап кӱлеш.
Кас марте Сандыр чылт ноен пыта.
Кастене, нойыметлан манын, Чужган ик изи чукыр аракам йӱктен.
Подылмеке, Сандырын йыжыҥже йӧршеш каен.
Сандыр комака шеҥгек пурен возын да мален колтен.
Ала шуко лийын, ала шагал, тудым Сандыр ок шинче, помыжалт кая — тудым ала-кӧ ӧндал кучен...
Сандыр уло вийже дене мучышташ тӧчен гынат, Макар деч мучыштен кертын огыл...
Ик тылзе эртен — Сандырын ӱлыл вургемже яндарак лийын».
Могай янлык Чужган Макар!..
А теве Сакар пырчат тугай огыл: вич йӱд йыгыре возын малыме гаяк илыш гынат, Чачи — ожно могай ыле, тугаяк яндар ӱдыр...
«Мый але Макарлан ушым пуртем», — мане тунам Сандыр.
«Мом ыштет?» манын йодмылан «мый шотым муам» веле мане, молым ыш ойло.
Земский начальник ден унаже, становой пристав, Константин Ильич, смола заводышко кум пар имне дене кудал тольыч.
Сонарзе коклаште Григорий Петрович ден Тамарам ужын, Чачи чылт ӧрӧ: Тамара пӧръеҥла чиен, изи пычалым кучен, тулуп лоҥга гыч лектын, тер гыч волыш.
— Григорий Петрович, теве мыланем йолташ!
— Чачим ончыктен, Тамара пелештыш.
Чачи рушла изиш мошта гынат, Тамаран ойлымыжым ыш умыло.
Сандене, тупуй савырнен, омашыш пурен кайыш: «Земский начальникын ӱдыржат пычал дене лӱйылтын мошта, ужат», — шоналтыш.
Имньыштым заводеш кодыштат, сонарзе-влак, кочде-йӱде, вигак чодырашке кайышт.
Пеленышт ямшык-влакымат нальыч.
Иктым гына имне ончаш кодышт.
Каймышт годым кечывал торак огыл ыле.
Рӱмбалгыме годым ямшык-влак куржын тольыч.
Имньым кычкен кудальыч.
Ик пел шагат гыч сонарзе-влак тольыч.
Ик терыште — тер тич!
— маска кия.
Земский начальник ден унаже смола завод омашышке пурен ончальыч да мӧҥгеш лектыч.
Омаш деч ӧрдыжыштӧ кум ладра кож йыгыре шога.
Кож деч изиш ӧрдыжеш тулым олташ шӱдышт.
Яшайлан пулан тӱлаш лийыч...
Тул ылыжмеке, кож йымалан шудым шарыктышт, шудо ӱмбаке тулупым, коверым оптышт.
Чачилан ик кугу кӧршӧк шокшо вӱдым ырыктыктышт.
Тул йыр шинчыч.
Кас тымык, йырваш — чодыра.
Сандене шикш нигуш ок тайныл, меҥгыла туран кӱшкӧ кӱза.
Сакар ден Левентей кугызамат йыгыре шындышт.
Первыйже Левентей кугыза ыш шич:
— Ме, барин, шогена, — мане.
— Чодыраште нимогай баринат уке, чыланат икгаяк сонарзе улына, — мане земский начальник.
— Шич!
— Шичса!
— верым ончыктыш становой пристав.
Тамара Григорий Петрович ден Сакар коклаште шинча...
Когыньыштымат ӧрын онча...
Маска вашке ыш лек.
Ола гыч толшо унан пийже пеш удырен-удырен оптыш гынат, маска ыш тарване.
Вара Сакар кужу вара дене шурыш.
Тунам иже лекте...
Сакар ӧрдыжкӧ тӧршталтыш.
Маска вигак оласе уна ваштареш кайыш.
Оласе уна лӱен колтыш.
Ала вашкымыж дене, ала кидше чытырналтын — только пуля маскалан логалын огыл.
Тиде жапыште маска дек пий кудал мийыш.
Маска пийым солалтыш, пий Григорий Петрович могырыш кудале.
Маска — пий почеш.
Кок йола шогале.
Григорий Петрович аптраныш.
Кидешыже пычалым кучен, тудо але первый лектын.
«Ом логалте гын, пытара, — шоналтыш, — но мо лиеш, лиеш — лӱйшаш...» Маска вуйым ончен, пычалжым шуялтыш, шинчажым кумалтен, лӱен колтыш...
Григорий Петровичын пычалже денак икганаште вес пычал пудеште.
Тудыжо Сакарын ыле.
Но тудым иктат ужын огыл.
Чыланат Григорий Петровичым онченыт.
Григорий Петровичын музыкылан тунемше пылышыже гына шиже: тудын пычалже деч чырык секунд вара вес пычал пудеште.
Григорий Петровичын шинчажым почын ончалмыж годым Сакар тупуй шога ыле.
Маска, еҥ шӱкалмыла койын, шеҥгек чакналтыш, шӱртнен йӧрлмыла йӧрльӧ...
Матвей Николаевич арака стопкым нӧлтале:
— Эн мастар лӱйышӧ верч йӱына!
— Ура-а!
— кычкырале Константин Ильич.
Чыланат Григорий Петровичым ончал колтышт.
Григорий Петрович нимом ышташат ӧрын...
Шинчажым кумык ыштен, аракам подыл колтыш.
— Ур-ра!
— кычкырале Матвей Николаевич.
Арака вуйышкышт кайыш.
Ола гыч толшо уна первый Григорий Петровичлан сырымыла койын шинчыш да, вуйыш каймекше, пореште.
— Кужу ӱмыран лийже тура логалтен лӱйышӧ!
— манын, ик стакан аракам йӱын колтыш.
Григорий Петровичынат вуйышкыжо каен, ик кидше дене, вожылде, Тамарам ӧндал кучен, вес кидше дене арака стопкым нӧлталын:
— Таче мый маскам пуштым...
Только тудым мый пуштын омыл, коллектив пуштын...
Мый, пагалыме Аркадий Анемподистович, маска коваштым тыланет пӧлеклаш йӱкем пуэм.
Матвей Николаевич, тый тидлан ваштареш от лий?
— Григорий Петрович, тый благородный еҥ улат.
Мыйын ӱпем чалемын, а тыйын але ӧрышетат сайын кушкын шуын огыл...
Туге гынат, мый тыйым пагалем.
Марий от лий ыле гын, мый тыланет, нимом пелештыде, Тамарам пуэм ыле.
— Прочь!
Ок кӱл!
— Григорий Петрович Тамарам шӱкал колтыш.
Тамара Сакарын ончыко миен возо.
Римысе трибунышто улмыла, кидшым кӱшкӧ нӧлтен, Григорий Петрович каласыш:
— Мый марий улам, мый чынак марий улам.
Мыланем дворянин ӱдыр ок кӱл.
Мый уна тиде пычкемыш ӱдырым налам!
— Чачим ончыктен кычкырале.
— Григорий Петрович, Гриша!
— Тамара, кынелын, Григорий Петровичын кидшым шке декше шупшеш.
— Гриша, тудын ойжо нимоланат ок йӧрӧ, мый шканем шке оза улам...
— Григорий Петрович, тый молан сырышыч?
— ӧрын йодеш Матвей Николаевич.
— Мый тыланет мом тугайым осалым ойлышым?
Ом умыло, — манын, аракам темен, шалт йӱын колтыш.
Ола гыч толшо уна мурым лукто.
Матвей Николаевич полшаш тӱҥале.
Тамара Григорий Петровичым сӧрастарыш.
Йӱд тымыкым тарватен, муро шергылташ тӱҥале:
Сонар пешак сае.
Кӧ тушко ок кае,
Ту еҥ окмак гае ок пале нимом.
Той пуч пуалта гын, ур пий опталта гын,
Кӧн чонжо чыта гын пычал кучыде?
Йорта ма ир шордо, йӱкла ма ир кеде,
Лӱя пычалнаже ик семын тура.
Кас кече волмеке, тул йыр ме шичмеке,
Кожла шергылтеш дыр мемнан мурна ден:
Тра-ла-ла-ла-ла, тра-ла-ла-ла-ла,
Тра-ла-ла-ла-ла, тра-ла-ла-ла-ла!..
У кече лектеш гын, тул олмым ужеш гын,
Тунам поктена дыр ме янлык тӱшкам...
А кече нӧлтмеке, тӱня помыжалтмеке,
Куплаште, кожлаште пычал мӱгыра.
Йорта ма ир шордо, йӱкла ма ир кеде,
Лӱя пычалнаже ик семын тура.
Кас кече волмеке, у тул олтымеке,
Кожла шергылтеш дыр мемнан мурна ден:
Тра-ла-ла-ла-ла, тра-ла-ла-ла-ла!..
Заводышто паша ыштыше-влак омаш ончылан погынен шогалыныт.
Барин-влакым ончат.
«Эй, томаша, могай кочкыш, могай йӱыш тӱняште уке гын?!
Только мыланна кукшо кинде ден пареҥге деч моло ок логал», — ушышт дене шонат.
— Становойжо могай чарга йӱк дене мура, — мане Яшай.
— Земский кӱжгӧ йӱк дене колта.
— Ну эн сылныже учитель келыштара.
— Йӱмышт годым нунат мурат улмаш, — тогдайыш ик марий.
— Тыге шогаш ок йӧрӧ, под лукташ кӱлеш, — увертарыш вес марий.
Тидым колын, Сакар кынел шогале.
Тудлан Тамаран пеш тура ончымыжо ыш келше.
Тамаран шинчаже Сакарын шинчажым лӱен онча.
Сакар туге тура ончен ок сеҥе.
Тамаран тыгай койышыжо Чачиланат ыш келше.
Молан тудо Сакарым тыге онча?
Сакарын кынел шогалмекыже, Тамара йодо:
— Тый кушко?
— Под лукташ, — шуялтыш Сакар.
— Под лукмым мый нигунамат ужын омыл, — мане Тамара, Сакар почеш кынел шогале.
— Тый кушко?
— йодо Григорий Петрович.
— Под лукмым ончаш, — ӱшандарыш Тамара.
— Нимогай интересат уке.
— Тыланет уке, а мыланем уло.
— Туге гын, тек ончо!
— Григорий Петрович стаканешыже тичак портвейным темыш.
Тамаран Сакар почеш каймыже Чачин чонжым утларак пудратыш.
«Мом тудо Сакар почеш коштеш», — шоналтыш.
Чачи очаг ӱмбак кӱзен кайыш, тушеч кычкырале:
— Сакар, тол тышке!
Чачин йӱкыштыжӧ Тамара колянымашым кольо: «Орадет ушкала, тудым изиш орландарышаш», — шоналтыш, очаг ӱмбак кӱзаш тӱҥалше Сакарым кидпӱан гыч руалтен кучыш.
Сакар ӧрын ончале, но кидшым шупшын налаш аптраныш.
Тидым ужын, Чачи омашыш куржын колтыш...
Под шындаш тӱҥалмеке, Тамара, Сакарым коден, сонарзе тӱшкашке мийыш.
Тушто Григорий Петрович ден Озаҥ гыч толшо уна ӧндалалт шинчат.
Матвей Николаевич кугу йӱкшӧ дене мура:
Гайда тройка!
Снег пушистый,
Ночь морозная кругом!
Светит месяц серебристый,
Едет парочка вдвоем!..
Сакар омашышке пурыш, Чачи угылышто шортын кия.
Сакар йӧршеш аптраныш: — Чачи, мо лийынат?
Чачи нимомат ок пелеште...
Левентей кугыза омашыш толын пурыш: «Коло вич теҥгем пуыш!» — манын, Сакарлан у кагаз оксам ончыктыш...


Admin login:

[Search]

1-2-8-1


Левентей кугыза смола пум руэн коштмыж годымак маска вынемым муын.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
смола
смола
смола
pitch
no
пум
пу-м
пу-м
wood-ACC
no-case
руэн
ру}-эн-Ø
руо-ен-Ø
chop-PST2-3SG
vb2-tense-pers
руэн
ру}-эн
руо-ен
chop-CVB
vb2-adv
коштмыж
коштмы-ж
коштмо-жЕ
movement-3SG
ad-poss
коштмыж
кошт-мы-ж
кошт-мЕ-жЕ
go-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
годымак
годым-ак
годым-ак
during-STR
po-enc
маска
маска
маска
bear
no
вынемым
вын'ем-ым
вын'ем-м
pit-ACC
no-case
муын.
му-ын-Ø
му-н-Ø
find-PST2-3SG
vb1-tense-pers
муын.
му-ын
му-н
find-CVB
vb1-adv



1-2-8-2


Тунамак шонен пыштен: иктаж бариным кондаш.

Тунамак
Тунамак
тунамак
immediately
av
Тунамак
Тунам-ак
тунам-ак
then-STR
av-enc
Тунамак
Туна-м-ак
туна-м-ак
heifer-ACC-STR
no-case-enc
Тунамак
Туна-м-ак
туна-ем-ак
heifer-1SG-STR
no-poss-enc
Тунамак
Туна-м-а-к
туна-ем-а-ак
heifer-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
Тунамак
Ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
that-1PL-ACC-STR
pr-poss-case-enc
Тунамак
Ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
gland-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
Тунамак
Ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
banner-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
Тунамак
Туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
Тунамак
Туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
Тунамак
Туна-м--ак
туна-ем-Е-ак
heifer-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
пыштен:
пышт-ен-Ø
пыште-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пыштен:
пышт-ен
пыште-ен
put-CVB
vb2-adv
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
бариным
барин-ым
барин-м
gentleman-ACC
no-case
кондаш.
конд-аш
кондо-аш
bring-INF
vb2-inf



1-2-8-3


«У Сола Маска Сергей эре туге ышта: маска вынемым муэш, вара Озаҥ олашке кая.

«У
У
у
new
ad/no
«У
У
у
oh
in
Сола
Сола
сола
whip
no
Сола
Сола
сола
village
no
Сола
Сол-а
соло-а
mow-3SG
vb2-pers
Маска
Маска
маска
bear
no
Сергей
Сергей
Сергей
Sergey
na
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
туге
туге
туге
so
av/pa
туге
ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
туге
ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
туге
ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
ышта:
ышт-а
ыште-а
do-3SG
vb2-pers
маска
маска
маска
bear
no
вынемым
вын'ем-ым
вын'ем-м
pit-ACC
no-case
муэш,
му-эш
му-еш
find-3SG
vb1-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
Озаҥ
Озаҥ
Озаҥ
Kazan
pn
Озаҥ
Озаҥ-Ø
озаҥ-Ø
get.an.owner-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Озаҥ
Озаҥ-Ø
озаҥ-Ø
get.an.owner-CNG
vb1-conn
Озаҥ
Озаҥ-Ø
озаҥ-Ø
get.an.owner-CVB
vb1-adv
Озаҥ
Оза-ҥ-Ø
оза-аҥ-Ø
owner-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Озаҥ
Оза-ҥ-Ø
оза-аҥ-Ø
owner-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Озаҥ
Оза-ҥ-Ø
оза-аҥ-Ø
owner-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
олашке
ола-шке
ола-шкЕ
city-ILL
no-case
олашке
ола-шке
ола-шкЕ
motley-ILL
ad-case
кая.
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers



1-2-8-4


Тушеч барин-влак толыт.

Тушеч
Тушеч
тушеч
from.there
av/pr
барин-влак
барин-влак
барин-влак
gentleman-PL
no-num
толыт.
тол-ыт
тол-ыт
come-3PL
vb1-pers



1-2-8-5


Сергейым йӱктат, пукшат, тройка дене кудалыштыктат» маныт.

Сергейым
Сергейым
Сергейым
Sergeyym
na
йӱктат,
йӱкт-ат
йӱктӧ-ат
give.to.drink-3PL
vb2-pers
йӱктат,
йӱкт-ат
йӱктӧ-ат
read.out.loud-3PL
vb2-pers
йӱктат,
йӱкт-а-т
йӱктӧ-а-ат
give.to.drink-3SG-and
vb2-pers-enc
йӱктат,
йӱкт-а-т
йӱктӧ-а-ат
read.out.loud-3SG-and
vb2-pers-enc
йӱктат,
йӱкт-Ø-ат
йӱктӧ-Ø-ат
give.to.drink-CNG-and
vb2-conn-enc
йӱктат,
йӱкт-Ø-ат
йӱктӧ-Ø-ат
read.out.loud-CNG-and
vb2-conn-enc
йӱктат,
йӱ-кт-ат
йӱ-ктЕ-ат
drink-CAUS-3PL
vb1-deriv.v-pers
йӱктат,
йӱ-кт-а-т
йӱ-ктЕ-а-ат
drink-CAUS-3SG-and
vb1-deriv.v-pers-enc
йӱктат,
йӱ-кт-Ø-ат
йӱ-ктЕ-Ø-ат
drink-CAUS-CNG-and
vb1-deriv.v-conn-enc
пукшат,
пукш-ат
пукш-ат
allowance-and
no-enc
пукшат,
пукш-ат
пукшо-ат
feed-3PL
vb2-pers
пукшат,
пукш-а-т
пукшо-а-ат
feed-3SG-and
vb2-pers-enc
пукшат,
пук-ш-ат
пук-жЕ-ат
[X]-3SG-and
de-poss-enc
пукшат,
пукш-Ø-ат
пукшо-Ø-ат
feed-CNG-and
vb2-conn-enc
тройка
***
***
***
***
дене
дене
дене
with
po
кудалыштыктат»
кудалыштыкт-ат
кудалыштыкте-ат
drive.around-3PL
vb2-pers
кудалыштыктат»
кудалыштыкт-а-т
кудалыштыкте-а-ат
drive.around-3SG-and
vb2-pers-enc
кудалыштыктат»
кудалыштыкт-Ø-ат
кудалыштыкте-Ø-ат
drive.around-CNG-and
vb2-conn-enc
кудалыштыктат»
кудалышт-ыкт-ат
кудалышт-ктЕ-ат
run.around-CAUS-3PL
vb1-deriv.v-pers
кудалыштыктат»
кудалышт-ыкт-а-т
кудалышт-ктЕ-а-ат
run.around-CAUS-3SG-and
vb1-deriv.v-pers-enc
кудалыштыктат»
кудалышт-ыкт-Ø-ат
кудалышт-ктЕ-Ø-ат
run.around-CAUS-CNG-and
vb1-deriv.v-conn-enc
маныт.
ман-ыт
ман-ыт
say-3PL
vb1-pers



1-2-8-6


Левентей кугызат Озаҥыш каяш шонен.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызат
кугыза-т
кугыза-ет
old.man-2SG
no-poss
кугызат
кугыза-т
кугыза-ат
old.man-and
no-enc
Озаҥыш
Озаҥ-ыш
Озаҥ-ш
Kazan-ILL
pn-case
каяш
ка[й]-[а]ш
кае-аш
go-INF
vb2-inf
шонен.
шонен
шонен
deliberately
av
шонен.
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен.
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv



1-2-8-7


Миенат коштын, только шотым муын огыл.

Миенат
Ми[й]-ен-ат
мие-ен-ат
come-PST2-2SG
vb2-tense-pers
Миенат
Ми[й]-ена-т
мие-ена-ат
come-1PL-and
vb2-pers-enc
Миенат
Ми[й]-ен-Ø-ат
мие-ен-Ø-ат
come-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
Миенат
Ми[й]-ен-ат
мие-ен-ат
come-CVB-and
vb2-adv-enc
коштын,
кошт-ын-Ø
кошт-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
коштын,
кошт-ын
кошт-н
go-CVB
vb1-adv
только
только
только
but
co/pa
шотым
шот-ым
шот-м
use-ACC
no-case
муын
му-ын-Ø
му-н-Ø
find-PST2-3SG
vb1-tense-pers
муын
му-ын
му-н
find-CVB
vb1-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-2-8-8


Палымыже уке улмаш.

Палымыже
Палымы-же
палыме-жЕ
known-3SG
ad-poss
Палымыже
Палы-мы-же
пале-мЕ-жЕ
know-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
улмаш.
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш.
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n



1-2-8-9


Озаҥыште шотым муын огыл гын, Левентей кугыза колын: Аркамбал земский начальник пеш тале сонарзе, маныт.

Озаҥыште
Озаҥ-ыште
Озаҥ-штЕ
Kazan-INE
pn-case
шотым
шот-ым
шот-м
use-ACC
no-case
муын
му-ын-Ø
му-н-Ø
find-PST2-3SG
vb1-tense-pers
муын
му-ын
му-н
find-CVB
vb1-adv
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
колын:
кол-ын
кол-н
fish-GEN
no-case
колын:
кол-ын
кол-н
Pisces-GEN
no-case
колын:
колы-н
коло-н
twenty-GEN
nm-case
колын:
кол-ын-Ø
кол-н-Ø
hear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
колын:
кол-ын
кол-н
hear-CVB
vb1-adv
Аркамбал
Аркамбал
аркамбал
hill
no
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
пеш
пеш
пеш
very
av
тале
тале
тале
bold
ad
тале
тал'е
тал'е
glade
no
сонарзе,
сонарзе
сонарзе
hunter
no
маныт.
ман-ыт
ман-ыт
say-3PL
vb1-pers



1-2-8-10


«Теве тудын дек каен ончышаш», — шонен пыштен...

«Теве
Теве
теве
here
av/co/pa
«Теве
Теве
теве
[X]
pa
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
дек
дек
дек
to
po
каен
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
ончышаш», —
ончышаш
ончышаш
be.looked.at
ad
ончышаш», —
ончы-шаш
ончо-шаш
look-PTCP.FUT
vb2-ad
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
пыштен...
пышт-ен-Ø
пыште-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пыштен...
пышт-ен
пыште-ен
put-CVB
vb2-adv



1-2-8-11


Лачак тунам Сакарлан судыш каяш повестка толын.

Лачак
Лачак
лачак
[X]
av
Лачак
Лач-ак
лач-ак
just-STR
av/no/pa-enc
Лачак
Лач-ак
лач-ак
swim.bladder-STR
no-enc
Лачак
Лач-ак
лаче-ак
basket-STR
no-enc
Лачак
Лач-ак
лаче-ак
roller-STR
no-enc
тунам
тунам
тунам
then
av
тунам
туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
тунам
туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
тунам
ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
судыш
суд-ыш
суд-ш
court-ILL
no-case
каяш
ка[й]-[а]ш
кае-аш
go-INF
vb2-inf
повестка
***
***
***
***
толын.
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын.
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv



1-2-8-12


Сандене Левентей кугыза Сакар дене пырля Аркамбаке ошкылын.

Сандене
Сандене
сандене
therefore
co
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
дене
дене
дене
with
po
пырля
пырля
пырля
together
ad/av
Аркамбаке
Аркамбаке
аркамбаке
up.the.hill
av
ошкылын.
ошкылын
ошкылын
at.a.walk
av
ошкылын.
ошкыл-ын
ошкыл-н
step-GEN
no-case
ошкылын.
ошкыл-ын-Ø
ошкыл-н-Ø
step-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ошкылын.
ошкыл-ын
ошкыл-н
step-CVB
vb1-adv



1-2-8-13


Палемден кодымо маска вынемжым Сакарлан ончыктен: «Земский начальниклан, маска вынем уло, тыланет ончыктена, манам гын, тыйым тудо ок судитле», — Левентей кугыза Сакарлан ӱшандарен.

Палемден
Палемд-ен-Ø
палемде-ен-Ø
mark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Палемден
Палемд-ен
палемде-ен
mark-CVB
vb2-adv
кодымо
кодымо
кодымо
left.behind
ad
кодымо
коды-мо
кодо-мЕ
leave-PTCP.PASS
vb2-ad
маска
маска
маска
bear
no
вынемжым
вын'ем-жы-м
вын'ем-жЕ-м
pit-3SG-ACC
no-poss-case
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
ончыктен:
ончыкт-ен-Ø
ончыкто-ен-Ø
show-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончыктен:
ончыкт-ен
ончыкто-ен
show-CVB
vb2-adv
ончыктен:
ончы-кт-ен-Ø
ончо-ктЕ-ен-Ø
look-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
ончыктен:
ончы-кт-ен
ончо-ктЕ-ен
look-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
«Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальниклан,
начальник-лан
начальник-лан
head-DAT
no-case
начальниклан,
начальник-ла-н
начальник-ла-н
head-PL-GEN
no-num-case
маска
маска
маска
bear
no
вынем
вын'ем
вын'ем
pit
no
уло,
уло
уло
is
ad/no/vb
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
ончыктена,
ончыкт-ена
ончыкто-ена
show-1PL
vb2-pers
ончыктена,
ончы-кт-ена
ончо-ктЕ-ена
look-CAUS-1PL
vb2-deriv.v-pers
манам
ман-ам
ман-ам
say-1SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
судитле», —
судитле-Ø
судитле-Ø
try-IMP.2SG
vb2-mood.pers
судитле», —
судитле-Ø
судитле-Ø
try-CNG
vb2-conn
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
ӱшандарен.
ӱшандарен
ӱшандарен
convincingly
av
ӱшандарен.
ӱшандар-ен-Ø
ӱшандаре-ен-Ø
assure-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӱшандарен.
ӱшандар-ен
ӱшандаре-ен
assure-CVB
vb2-adv



1-2-8-14


Кернак, Левентей кугызан увержылан земский.

Кернак,
Кернак
кернак
really
pa
Кернак,
Кер-на-к
кер-на-ак
pass.through-PST1.1PL-STR
vb1-tense.pers-enc
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызан
кугыза-н
кугыза-ан
old.man-with
no-deriv.ad
кугызан
кугыза-н
кугыза-н
old.man-GEN
no-case
увержылан
увер-жы-лан
увер-жЕ-лан
news-3SG-DAT
no-poss-case
увержылан
увер-жы-ла-н
увер-жЕ-ла-н
news-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
земский.
земский
земский
zemstvo
ad/no



1-2-8-15


начальник пеш куаныш.

начальник
начальник
начальник
head
no
пеш
пеш
пеш
very
av
куаныш.
куан-ыш
куан-ш
joy-ILL
no-case
куаныш.
куаны-ш-Ø
куане-ш-Ø
rejoice-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-16


Вес рушарнян Кужу куп денысе смола заводыш мияш лийын кодо.

Вес
Вес
вес
different
ad/pr
рушарнян
рушарнян
рушарнян
Sunday
av
рушарнян
рушарня-н
рушарня-ан
Sunday-with
no-deriv.ad
рушарнян
рушарня-н
рушарня-н
Sunday-GEN
no-case
Кужу
Кужу
кужу
long
ad
куп
куп
куп
swamp
no
денысе
денысе
денысе
with
ad/po
смола
смола
смола
pitch
no
заводыш
завод-ыш
завод-ш
factory-ILL
no-case
мияш
ми[й]-[а]ш
мие-аш
come-INF
vb2-inf
лийын
лийын
лийын
as.a
po
лийын
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
кодо.
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кодо.
код-о
код-Е
stay-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кодо.
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-CNG
vb2-conn



1-2-8-17


Левентей кугызат шке могыржым земский начальникым ӱшандарыш: тудын миймашеш чыла ямде лиеш.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызат
кугыза-т
кугыза-ет
old.man-2SG
no-poss
кугызат
кугыза-т
кугыза-ат
old.man-and
no-enc
шке
шке
шке
REFL
pr
могыржым
могыр-жы-м
могыр-жЕ-м
body-3SG-ACC
no-poss-case
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальникым
начальник-ым
начальник-м
head-ACC
no-case
ӱшандарыш:
ӱшандары-ш-Ø
ӱшандаре-ш-Ø
assure-PST1-3SG
vb2-tense-pers
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
миймашеш
***
***
***
***
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
ямде
ямде
ямде
ready
ad
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



1-2-8-18


Суд деч вара Сакар ден Чачи Кужу куп дек смола заводышко кайышт.

Суд
Суд
суд
court
no
деч
деч
деч
from
po
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ден
ден
ден
and
co
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
Кужу
Кужу
кужу
long
ad
куп
куп
куп
swamp
no
дек
дек
дек
to
po
смола
смола
смола
pitch
no
заводышко
завод-ышко
завод-шкЕ
factory-ILL
no-case
кайышт.
кай-ышт
кай-шт
aftergrass-3PL
no-poss
кайышт.
кайы-шт
кайе-шт
go-IMP.3PL
vb2-mood.pers
кайышт.
кайы-ш-т
кае-ш-т
go-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-2-8-19


Левентей кугыза вич кечылан шке декше Кудашнурыш ошкыльо.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
вич
вич
вич
five
nm
кечылан
кечы-лан
кече-лан
sun-DAT
no-case
кечылан
кечы-ла-н
кече-ла-н
sun-PL-GEN
no-num-case
шке
шке
шке
REFL
pr
декше
дек-ше
дек-жЕ
to-3SG
po-poss
Кудашнурыш
Кудашнурыш
Кудашнурыш
Kudashnurysh
na
ошкыльо.
ошкыл-ьо
ошкыл-Е
step-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-20


Заводышко шуматкечын эрдене мияш лие.

Заводышко
Завод-ышко
завод-шкЕ
factory-ILL
no-case
шуматкечын
шуматкечын
шуматкечын
on.Saturday
av
шуматкечын
шуматкечы-н
шуматкече-н
Saturday-GEN
no-case
эрдене
эрдене
эрдене
in.the.morning
av
мияш
ми[й]-[а]ш
мие-аш
come-INF
vb2-inf
лие.
ли[й]-е
лий-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-21


Сакар вич кече годым Яшайлан пу руаш, шупшыкташ полшыш...

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
вич
вич
вич
five
nm
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
годым
годым
годым
during
po
Яшайлан
Яшайлан
Яшайлан
Yashaylan
na
пу
пу
пу
wood
no
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
руаш,
руаш
руаш
dough
no
руаш,
ру-аш
руо-аш
chop-INF
vb2-inf
шупшыкташ
шупшыкт-аш
шупшыкто-аш
transport-INF
vb2-inf
шупшыкташ
шупш-ыкт-аш
шупш-ктЕ-аш
pull-CAUS-INF
vb1-deriv.v-inf
полшыш...
полшы-ш-Ø
полшо-ш-Ø
help-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-22


Тиде вич кече Чачи дене пырля илыме, паша ыштыме Сакарлан ончыл корныжым рашемдыш.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
вич
вич
вич
five
nm
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
дене
дене
дене
with
po
пырля
пырля
пырля
together
ad/av
илыме,
илыме
илыме
living
ad
илыме,
илы-ме
иле-мЕ
live-PTCP.PASS
vb2-ad
паша
паша
паша
work
no
ыштыме
ыштыме
ыштыме
done
ad
ыштыме
ышты-ме
ыште-мЕ
do-PTCP.PASS
vb2-ad
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
ончыл
ончыл
ончыл
front
ad/no
корныжым
корны-жы-м
корно-жЕ-м
road-3SG-ACC
no-poss-case
рашемдыш.
рашемдыш
рашемдыш
stage.directions
no
рашемдыш.
рашемды-ш-Ø
рашемде-ш-Ø
specify-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-23


Яшаят Сакарым йӧратыш: Сакар пашалан тале.

Яшаят
Яшаят
Яшаят
Yashayat
na
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
йӧратыш:
йӧраты-ш-Ø
йӧрате-ш-Ø
love-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
пашалан
паша-лан
паша-лан
work-DAT
no-case
пашалан
паша-ла-н
паша-ла-н
work-PL-GEN
no-num-case
тале.
тале
тале
bold
ad
тале.
тал'е
тал'е
glade
no



1-2-8-24


Левентей кугыза арам темлен огыл улмаш.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
арам
арам
арам
in.vain
ad/av
арам
ара-м
ара-м
body-ACC
no-case
арам
ара-м
ара-ем
body-1SG
no-poss
арам
ара-м-Ø
ара-ем-Ø
body-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
арам
ара-м-Ø
ара-ем-Ø
body-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
арам
ара-м-Ø
ара-ем-Ø
body-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
темлен
темл-ен-Ø
темле-ен-Ø
offer-PST2-3SG
vb2-tense-pers
темлен
темл-ен
темле-ен
offer-CVB
vb2-adv
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
улмаш.
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш.
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n



1-2-8-25


Чачим гын, ойлыманат огыл: тудо уло чонжо дене Сакарым йӧратыш...

Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
гын,
гын
гын
if
co/pa
ойлыманат
ойлым-ан-ат
ойлымо-ан-ат
speech-with-and
ad-deriv.ad-enc
ойлыманат
ойлы-ман-ат
ойло-ман-ат
talk-INF.NEC-and
vb2-inf-enc
ойлыманат
ойлы-м-ан-ат
ойло-мЕ-ан-ат
talk-PTCP.PASS-with-and
vb2-ad-deriv.ad-enc
огыл:
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
чонжо
чон-жо
чон-жЕ
soul-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
йӧратыш...
йӧраты-ш-Ø
йӧрате-ш-Ø
love-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-26


Шуматкечын эрден эрак Левентей кугыза толын шуо.

Шуматкечын
Шуматкечын
шуматкечын
on.Saturday
av
Шуматкечын
Шуматкечы-н
шуматкече-н
Saturday-GEN
no-case
эрден
эрден
эрден
in.the.morning
av
эрак
эрак
эрак
early
av
эрак
э-рак
э-рак
oh-COMP
in/pa-deg
эрак
эра-к
эра-ак
era-STR
no-enc
эрак
эра-к
эра-ак
[X]-STR
no-enc
эрак
эр-ак
эр-ак
morning-STR
ad/av/no-enc
эрак
эр-ак
эре-ак
clean-STR
ad-enc
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
шуо.
шу-о
шу-Е
reach-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуо.
шу-о
шу-Е
ferment-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуо.
шу-о
шу-Е
whittle-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-27


Тольо да вигак чодырашке кайыш.

Тольо
Тол-ьо
тол-Е
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
вигак
вигак
вигак
immediately
av
чодырашке
чодыра-шке
чодыра-шкЕ
forest-ILL
no-case
чодырашке
чодыра-шке
чодыра-шкЕ
coarse-ILL
ad-case
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-28


Пеленже Сакарымат наҥгайыш...

Пеленже
Пелен-же
пелен-жЕ
to-3SG
av/po-poss
Пеленже
Пеле-н-же
пеле-н-жЕ
in.half-GEN-3SG
ad/av/no-case-poss
Сакарымат
Сакарымат
Сакарымат
Sakarymat
na
наҥгайыш...
наҥгайы-ш-Ø
наҥгае-ш-Ø
take-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-29


Кастене, рӱмбалгымеке, иже мӧҥгӧ пӧртыльыч.

Кастене,
Кастене
кастене
in.the.evening
ad
рӱмбалгымеке,
рӱмбалгы-меке
рӱмбалге-меке
grow.dark-CVB.PRI
vb2-adv
иже
иже
иже
not.until
av/pa
иже
и-же
и-жЕ
and-3SG
co-poss
иже
и-же
и-жЕ
[X]-3SG
pa-poss
мӧҥгӧ
мӧҥгӧ
мӧҥгӧ
home
av/no/po
пӧртыльыч.
пӧртыл-ьыч
пӧртыл-ыч
return-PST1.2SG
vb1-tense.pers
пӧртыльыч.
пӧртыл-ьыч
пӧртыл-ыч
return-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-2-8-30


— Ну, Сакар, таче ондакрак малаш возына.

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
таче
таче
таче
today
ad/av
ондакрак
ондак-рак
ондак-рак
at.first-COMP
av-deg
малаш
мал-аш
мале-аш
sleep-INF
vb2-inf
возына.
воз-ына
воз-на
lie.down-1PL
vb1-pers



1-2-8-31


Эрдене эрак кынелаш кӱлеш, — мане да Левентей кугыза, кугу трупкажым пижыктен, тореш олымбаке, пырдыж воктелан, кугырген возо.

Эрдене
Эрдене
эрдене
in.the.morning
av
эрак
эрак
эрак
early
av
эрак
э-рак
э-рак
oh-COMP
in/pa-deg
эрак
эра-к
эра-ак
era-STR
no-enc
эрак
эра-к
эра-ак
[X]-STR
no-enc
эрак
эр-ак
эр-ак
morning-STR
ad/av/no-enc
эрак
эр-ак
эре-ак
clean-STR
ad-enc
кынелаш
кын'ел-аш
кын'ел-аш
get.up-INF
vb1-inf
кынелаш
кын'е-ла-ш
кын'е-ла-ш
hemp-PL-ILL
no-num-case
кынелаш
кын'е-ла-ш
кын'е-ла-еш
hemp-PL-LAT
no-num-case
кӱлеш, —
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш, —
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза,
кугыза
кугыза
old.man
no
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
трупкажым
трупка-жы-м
трупка-жЕ-м
pipe-3SG-ACC
no-poss-case
пижыктен,
пижыкт-ен-Ø
пижыкте-ен-Ø
hook-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пижыктен,
пижыкт-ен
пижыкте-ен
hook-CVB
vb2-adv
пижыктен,
пиж-ыкт-ен-Ø
пиж-ктЕ-ен-Ø
stick-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
пижыктен,
пиж-ыкт-ен
пиж-ктЕ-ен
stick-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
тореш
тореш
тореш
crosspiece
ad/av/no/po
тореш
тор-еш
тор-еш
trash-LAT
ad/no-case
тореш
тор-еш
тор-еш
bay-LAT
ad-case
тореш
тор-еш
тор-еш
forest-LAT
no-case
тореш
тор-еш
тор-еш
demand-LAT
no-case
олымбаке,
олымбаке
олымбаке
onto.the.bench
av
пырдыж
пырдыж
пырдыж
wall
no
воктелан,
воктелан
воктелан
close.to
av/po
воктелан,
воктел-ан
воктел-ан
outskirts-with
no-deriv.ad
кугырген
кугырг-ен-Ø
кугырго-ен-Ø
twist-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кугырген
кугырг-ен
кугырго-ен
twist-CVB
vb2-adv
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
возо.
воз-о
воз-Е
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-CNG
vb2-conn



1-2-8-32


Ятыр марте чылымжым поккен, ала-мом шонен кийыш, вара мален колтыш.

Ятыр
Ятыр
ятыр
much
av/no/pr
марте
марте
марте
up.to
po
чылымжым
чылым-жы-м
чылым-жЕ-м
pipe-3SG-ACC
no-poss-case
поккен,
покк-ен-Ø
покко-ен-Ø
smoke-PST2-3SG
vb2-tense-pers
поккен,
покк-ен
покко-ен
smoke-CVB
vb2-adv
ала-мом
ала-мо-м
ала-мо-м
something-ACC
pa/pr-case
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
кийыш,
кий-ыш
кий-ш
cue-ILL
no-case
кийыш,
кийы-ш-Ø
кие-ш-Ø
lie-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
мален
мал-ен-Ø
мале-ен-Ø
sleep-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мален
мал-ен
мале-ен
sleep-CVB
vb2-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-33


Сакарын омо нигузеат ок тол.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
омо
омо
омо
sleep
no
нигузеат
н'игузеат
н'игузеат
in.no.way
av
нигузеат
н'игузе-ат
н'игузе-ат
in.no.way-and
av/pr-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
тол.
тол-Ø
тол-Ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тол.
тол-Ø
тол-Ø
come-CNG
vb1-conn
тол.
тол-Ø
тол-Ø
come-CVB
vb1-adv



1-2-8-34


Сакар эрласе маска нерген шона.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
эрласе
эрласе
эрласе
tomorrow's
ad/no
эрласе
эрла-се
эрла-сЕ
tomorrow-ADJ
ad/av/no-deriv.ad
эрласе
эр-ла-се
эр-ла-се
morning-PL-ADJ
ad/av/no-num-deriv.ad
маска
маска
маска
bear
no
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
шона.
шон-а
шоно-а
think-3SG
vb2-pers



1-2-8-35


Барин-влак лӱяш пеш мастар улыт мо?

Барин-влак
Барин-влак
барин-влак
gentleman-PL
no-num
лӱяш
лӱ[й]-[а]ш
лӱйӧ-аш
shoot-INF
vb2-inf
пеш
пеш
пеш
very
av
мастар
мастар
мастар
craftsman
ad/no
улыт
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



1-2-8-36


Пычалышт могай гын?

Пычалышт
Пычал-ышт
пычал-шт
gun-3PL
no-poss
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
гын?
гын
гын
if
co/pa



1-2-8-37


Левентей кугызан ойлымо гыч нунын пычалышт шӱдӧ теҥгеаш монь...

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызан
кугыза-н
кугыза-ан
old.man-with
no-deriv.ad
кугызан
кугыза-н
кугыза-н
old.man-GEN
no-case
ойлымо
ойлымо
ойлымо
speech
ad
ойлымо
ойлы-мо
ойло-мЕ
talk-PTCP.PASS
vb2-ad
гыч
гыч
гыч
from
po
нунын
нунын
нунын
their
pr
нунын
нуно-н
нуно-н
3PL-GEN
pr-case
пычалышт
пычал-ышт
пычал-шт
gun-3PL
no-poss
шӱдӧ
шӱдӧ
шӱдӧ
hundred
nm
шӱдӧ
шӱдӧ-Ø
шӱдӧ-Ø
order-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шӱдӧ
шӱд-ӧ
шӱд-Е
clear-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шӱдӧ
шӱдӧ-Ø
шӱдӧ-Ø
order-CNG
vb2-conn
теҥгеаш
теҥгеаш
теҥгеаш
ruble
ad/no
монь...
монь
монь
and.the.like
pa



1-2-8-38


Чачи шке семынже мален ок керт...

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
шке
шке
шке
REFL
pr
семынже
семын-же
семын-жЕ
like-3SG
po-poss
семынже
сем-ын-же
сем-н-жЕ
melody-GEN-3SG
no-case-poss
семынже
сем-ын-же
сем-н-жЕ
sense-GEN-3SG
no-case-poss
мален
мал-ен-Ø
мале-ен-Ø
sleep-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мален
мал-ен
мале-ен
sleep-CVB
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
керт...
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт...
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт...
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт...
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт...
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт...
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



1-2-8-39


Эрла маска пушташ барин-влак толыт...

Эрла
Эрла
эрла
tomorrow
ad/av/no
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-COMP
ad/av/no-case
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-PL
ad/av/no-num
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-STR
ad/av/no-enc
маска
маска
маска
bear
no
пушташ
пушт-аш
пушт-аш
kill-INF
vb1-inf
барин-влак
барин-влак
барин-влак
gentleman-PL
no-num
толыт...
тол-ыт
тол-ыт
come-3PL
vb1-pers



1-2-8-40


Кумышто тудо Сакар ден Левентей кугызам намиен кодаш кая.

Кумышто
Кумышто
кумышто
day.after.tomorrow
av/no
Кумышто
Кум-ышто
кум-штЕ
godfather.of.one's.child-INE
no-case
Кумышто
Кум-ышто
кум-штЕ
three-INE
nm-case
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ден
ден
ден
and
co
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызам
кугыза-м
кугыза-м
old.man-ACC
no-case
кугызам
кугыза-м
кугыза-ем
old.man-1SG
no-poss
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
намиен
нами[й]-ен-Ø
намие-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
намиен
нами[й]-ен
намие-ен
bring-CVB
vb2-adv
кодаш
код-аш
код-аш
stay-INF
vb1-inf
кодаш
код-аш
кодо-аш
leave-INF
vb2-inf
кая.
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers



1-2-8-41


Сакарын аважым ужеш...

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
аважым
ава-жы-м
ава-жЕ-м
mother-3SG-ACC
no-poss-case
ужеш...
уж-еш
уж-еш
see-3SG
vb1-pers



1-2-8-42


Кеҥежым, сӱрем годым, Сакар ден Левентей кугыза тарантасым кычкен толыт...

Кеҥежым,
Кеҥежым
кеҥежым
in.the.summer
av
Кеҥежым,
Кеҥеж-ым
кеҥеж-м
summer-ACC
no-case
сӱрем
сӱрем
сӱрем
[X]
no
годым,
годым
годым
during
po
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ден
ден
ден
and
co
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
тарантасым
тарантас-ым
тарантас-м
springless.carriage-ACC
no-case
кычкен
кычк-ен-Ø
кычке-ен-Ø
harness-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кычкен
кычк-ен
кычке-ен
harness-CVB
vb2-adv
толыт...
тол-ыт
тол-ыт
come-3PL
vb1-pers



1-2-8-43


Сакарын аваже Чачиланат аваже лиеш.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
Чачиланат
Чачиланат
Чачиланат
Chachilanat
na
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



1-2-8-44


Тудын аважым Сакарат «авый» манаш тӱҥалеш...

Тудын
Тудын
тудын
his/her
pr
Тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
аважым
ава-жы-м
ава-жЕ-м
mother-3SG-ACC
no-poss-case
Сакарат
Сакарат
Сакарат
Sakarat
na
«авый»
***
***
***
***
манаш
ман-аш
ман-аш
say-INF
vb1-inf
тӱҥалеш...
тӱҥал-еш
тӱҥал-еш
start-3SG
vb1-pers



1-2-8-45


Кызыт миймыж годым Сакарым Чачин аваже «тулар» манын ойлыш, вара «веҥе» манын ойлаш тӱҥалеш...

Кызыт
Кызыт
кызыт
now
av
миймыж
***
***
***
***
годым
годым
годым
during
po
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
«тулар»
тулар
тулар
matchmaker
no
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
ойлыш,
ойлы-ш-Ø
ойло-ш-Ø
talk-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
«веҥе»
веҥе
веҥе
son-in-law
no
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
ойлаш
ойл-аш
ойло-аш
talk-INF
vb2-inf
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-ш
opinion-PL-ILL
no-num-case
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-еш
opinion-PL-LAT
no-num-case
тӱҥалеш...
тӱҥал-еш
тӱҥал-еш
start-3SG
vb1-pers



1-2-8-46


Умбакыже Чачи Макарым шоналта да, шӱмжылан кызытат йӧсын чучеш.

Умбакыже
Умбакыже
умбакыже
onward
av
Умбакыже
Умбакы-же
умбаке-жЕ
far-3SG
av-poss
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
Макарым
Макарым
Макарым
Makarym
na
шоналта
шоналт-а
шоналте-а
think-3SG
vb2-pers
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
heart-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
feeling-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
bark-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
heart-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
feeling-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
bark-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
кызытат
кызыт-ат
кызыт-ат
now-and
av-enc
йӧсын
йӧсын
йӧсын
difficultly
av
йӧсын
йӧсы-н
йӧсӧ-н
difficult-GEN
ad/no-case
чучеш.
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



1-2-8-47


Тунам Сандыр миен ок шу гын, очыни, Макар Чачимат Сандырым мыскылыме семын мыскыла ыле...

Тунам
Тунам
тунам
then
av
Тунам
Туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
Тунам
Туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Сандыр
Сандыр
Сандыр
Sandyr
na
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шу
шу
шу
bran
no
шу
шу
шу
bristle
no
шу
шу
шу
eye
no
шу
шу
шу
spring.water
no
шу
шу-Ø
шу-Ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу
шу-Ø
шу-Ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу
шу-Ø
шу-Ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу
шу-Ø
шуо-Ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шу
шу-Ø
шу-Ø
reach-CNG
vb1-conn
шу
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CNG
vb1-conn
шу
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CNG
vb1-conn
шу
шу-Ø
шуо-Ø
throw-CNG
vb2-conn
шу
шу-Ø
шу-Ø
reach-CVB
vb1-adv
шу
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CVB
vb1-adv
шу
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CVB
vb1-adv
гын,
гын
гын
if
co/pa
очыни,
очын'и
очын'и
probably
pa
Макар
Макар
Макар
Makar
na
Чачимат
Чачимат
Чачимат
Chachimat
na
Сандырым
Сандырым
Сандырым
Sandyrym
na
мыскылыме
мыскылы-ме
мыскыле-мЕ
laugh.at-PTCP.PASS
vb2-ad
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
мыскыла
мыскыл-а
мыскыле-а
laugh.at-3SG
vb2-pers
ыле...
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-48


Тунам, шийын пытымек, Сандыр Чачим шке декше наҥгайыш.

Тунам,
Тунам
тунам
then
av
Тунам,
Туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
Тунам,
Туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
Тунам,
Ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
Тунам,
Ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам,
Ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам,
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Тунам,
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Тунам,
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
шийын
шийын
шийын
silver
av
шийын
ший-ын
ший-н
silver-GEN
ad/no-case
шийын
ший-ын
ший-н
tree.ring-GEN
no-case
шийын
ший-ын-Ø
ший-н-Ø
thresh-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шийын
ший-ын-Ø
ший-н-Ø
blow-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шийын
ший-ын
ший-н
thresh-CVB
vb1-adv
шийын
ший-ын
ший-н
blow-CVB
vb1-adv
пытымек,
пыты-мек
пыте-мек
end-CVB.PRI
vb2-adv
Сандыр
Сандыр
Сандыр
Sandyr
na
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
шке
шке
шке
REFL
pr
декше
дек-ше
дек-жЕ
to-3SG
po-poss
наҥгайыш.
наҥгайы-ш-Ø
наҥгае-ш-Ø
take-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-49


Клат ончылно шуко мутланен кийышт.

Клат
Клат
клат
storage
no
ончылно
ончылно
ончылно
in.front
av/po
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
мутланен
мутлан-ен-Ø
мутлане-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мутланен
мутлан-ен
мутлане-ен
talk-CVB
vb2-adv
кийышт.
кий-ышт
кий-шт
cue-3PL
no-poss
кийышт.
кийы-шт
кийе-шт
lie-IMP.3PL
vb2-mood.pers
кийышт.
кийы-ш-т
кие-ш-т
lie-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-2-8-50


Сандыр тунам Чачилан чыла ойлыш.

Сандыр
Сандыр
Сандыр
Sandyr
na
тунам
тунам
тунам
then
av
тунам
туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
тунам
туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
тунам
ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Чачилан
Чачилан
Чачилан
Chachilan
na
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
ойлыш.
ойлы-ш-Ø
ойло-ш-Ø
talk-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-51


«Ӱмаште ӱярня годым Чужган кугыза Сандырым вольык ончаш, вӱд нумалаш мияш шӱден.

«Ӱмаште
Ӱмаште
ӱмаште
last.year
av
«Ӱмаште
Ӱма-ште
ӱма-штЕ
kiss-INE
no-case
ӱярня
ӱярня
ӱярня
Butter.Week
no
годым
годым
годым
during
po
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
Сандырым
Сандырым
Сандырым
Sandyrym
na
вольык
вольык
вольык
cattle
no
ончаш,
онч-аш
ончо-аш
look-INF
vb2-inf
вӱд
вӱд
вӱд
water
no
нумалаш
нумал-аш
нумал-аш
carry-INF
vb1-inf
мияш
ми[й]-[а]ш
мие-аш
come-INF
vb2-inf
шӱден.
шӱд-ен-Ø
шӱдӧ-ен-Ø
order-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шӱден.
шӱд-ен
шӱдӧ-ен
order-CVB
vb2-adv



1-2-8-52


Шешке-влак уналыкеш кайынешт, манын.

Шешке-влак
Шешке-влак
шешке-влак
daughter-in-law-PL
no-num
уналыкеш
уналыкеш
уналыкеш
on.a.visit
av
уналыкеш
уналык-еш
уналык-еш
guest-LAT
ad-case
уналыкеш
уна-лык-еш
уна-лык-еш
guest-for-LAT
no-deriv.ad-case
кайынешт,
кайы-не-шт
кае-не-шт
go-DES-3PL
vb2-mood-pers
манын.
манын
манын
that
co
манын.
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын.
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv



1-2-8-53


Сандыр миен.

Сандыр
Сандыр
Сандыр
Sandyr
na
миен.
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен.
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv



1-2-8-54


Иктаж кумыр гынат, асу, кеч иктаж шер налаш йӧра, шонен.

Иктаж
Иктаж
иктаж
somebody
av/pr
кумыр
кумыр
кумыр
kopeck
no
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
асу,
асу
асу
benefit
ad/no
кеч
кеч
кеч
even.if
co/pa
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
шер
шер
шер
bead
no
шер
шер
шер
pulse
no
шер
шер
шер
need
no
шер
шер-Ø
шер-Ø
comb-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шер
шер-Ø
шер-Ø
comb-CNG
vb1-conn
шер
шер-Ø
шер-Ø
comb-CVB
vb1-adv
налаш
нал-аш
нал-аш
take-INF
vb1-inf
йӧра,
йӧра
йӧра
good
pa
йӧра,
йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
йӧра,
йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
йӧра,
йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
йӧра,
йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
шонен.
шонен
шонен
deliberately
av
шонен.
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен.
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv



1-2-8-55


Чужганын вольык шуко, вӱдат ятыр кӱлеш, пукшашат жап кӱлеш.

Чужганын
Чужга-н-ын
чужга-ан-н
coarse-with-GEN
ad-deriv.ad-case
Чужганын
Чужга-н-ын
чужга-н-н
coarse-GEN-GEN
ad-case-case
вольык
вольык
вольык
cattle
no
шуко,
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
вӱдат
вӱд-ат
вӱд-ат
water-and
no-enc
вӱдат
вӱд-ат
вӱдӧ-ат
lead-3PL
vb2-pers
вӱдат
вӱд-а-т
вӱдӧ-а-ат
lead-3SG-and
vb2-pers-enc
вӱдат
вӱд-Ø-ат
вӱдӧ-Ø-ат
lead-CNG-and
vb2-conn-enc
ятыр
ятыр
ятыр
much
av/no/pr
кӱлеш,
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш,
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
пукшашат
пукш-аш-ат
пукшо-аш-ат
feed-INF-and
vb2-inf-enc
жап
жап
жап
time
no
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



1-2-8-56


Кас марте Сандыр чылт ноен пыта.

Кас
Кас
кас
evening
av/no
марте
марте
марте
up.to
po
Сандыр
Сандыр
Сандыр
Sandyr
na
чылт
чылт
чылт
completely
av/pa
ноен
но[й]-ен-Ø
нойо-ен-Ø
become.tired-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ноен
но[й]-ен
нойо-ен
become.tired-CVB
vb2-adv
пыта.
пыт-а
пыте-а
end-3SG
vb2-pers



1-2-8-57


Кастене, нойыметлан манын, Чужган ик изи чукыр аракам йӱктен.

Кастене,
Кастене
кастене
in.the.evening
ad
нойыметлан
нойым-ет-лан
нойымо-ет-лан
tired-2SG-DAT
ad-poss-case
нойыметлан
нойым-ет-ла-н
нойымо-ет-ла-н
tired-2SG-PL-GEN
ad-poss-num-case
нойыметлан
но[й]-м-ет-лан
нойо-мЕ-ет-лан
become.tired-PTCP.PASS-2SG-DAT
vb2-ad-poss-case
нойыметлан
но[й]-м-ет-ла-н
нойо-мЕ-ет-ла-н
become.tired-PTCP.PASS-2SG-PL-GEN
vb2-ad-poss-num-case
манын,
манын
манын
that
co
манын,
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын,
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
изи
изи
изи
small
ad/no
чукыр
чукыр
чукыр
cup
no
чукыр
чукыр
чукыр
pit
no
аракам
арака-м
арака-м
vodka-ACC
no-case
аракам
арака-м
арака-ем
vodka-1SG
no-poss
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
йӱктен.
йӱкт-ен-Ø
йӱктӧ-ен-Ø
give.to.drink-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йӱктен.
йӱкт-ен-Ø
йӱктӧ-ен-Ø
read.out.loud-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йӱктен.
йӱкт-ен
йӱктӧ-ен
give.to.drink-CVB
vb2-adv
йӱктен.
йӱкт-ен
йӱктӧ-ен
read.out.loud-CVB
vb2-adv
йӱктен.
йӱ-кт-ен-Ø
йӱ-ктЕ-ен-Ø
drink-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
йӱктен.
йӱ-кт-ен
йӱ-ктЕ-ен
drink-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv



1-2-8-58


Подылмеке, Сандырын йыжыҥже йӧршеш каен.

Подылмеке,
Подыл-меке
подыл-меке
sip-CVB.PRI
vb1-adv
Сандырын
Сандырын
Сандырын
Sandyryn
na
йыжыҥже
йыжыҥ-же
йыжыҥ-жЕ
joint-3SG
no-poss
йӧршеш
йӧршеш
йӧршеш
totally
av
йӧршеш
йӧрш-еш
йӧршӧ-еш
fitting-LAT
ad-case
каен.
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен.
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv



1-2-8-59


Сандыр комака шеҥгек пурен возын да мален колтен.

Сандыр
Сандыр
Сандыр
Sandyr
na
комака
комака
комака
oven
no
шеҥгек
шеҥгек
шеҥгек
back
av/po
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
возын
воз-ын
воз-н
cart-GEN
no-case
возын
воз-ын-Ø
воз-н-Ø
lie.down-PST2-3SG
vb1-tense-pers
возын
воз-ын
воз-н
lie.down-CVB
vb1-adv
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
мален
мал-ен-Ø
мале-ен-Ø
sleep-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мален
мал-ен
мале-ен
sleep-CVB
vb2-adv
колтен.
колт-ен-Ø
колто-ен-Ø
send-PST2-3SG
vb2-tense-pers
колтен.
колт-ен
колто-ен
send-CVB
vb2-adv



1-2-8-60


Ала шуко лийын, ала шагал, тудым Сандыр ок шинче, помыжалт кая — тудым ала-кӧ ӧндал кучен...

Ала
Ала
ала
maybe
co/pa
Ала
Ала
ала
pitch
no
Ала
А-ла
а-ла
and-STR
co-enc
Ала
А-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
Ала
А-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
Ала
Ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
лийын,
лийын
лийын
as.a
po
лийын,
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын,
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
шагал,
шагал
шагал
little
ad/av/no
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
Сандыр
Сандыр
Сандыр
Sandyr
na
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn
помыжалт
помыжалт-Ø
помыжалт-Ø
wake.up-IMP.2SG
vb1-mood.pers
помыжалт
помыжалт-Ø
помыжалт-Ø
wake.up-CNG
vb1-conn
помыжалт
помыжалт-Ø
помыжалт-Ø
wake.up-CVB
vb1-adv
кая —
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
ала-кӧ
ала-кӧ
ала-кӧ
somebody
pr
ӧндал
ӧндал-Ø
ӧндал-Ø
embrace-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ӧндал
ӧндал-Ø
ӧндал-Ø
embrace-CNG
vb1-conn
ӧндал
ӧндал-Ø
ӧндал-Ø
embrace-CVB
vb1-adv
кучен...
куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен...
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv



1-2-8-61


Сандыр уло вийже дене мучышташ тӧчен гынат, Макар деч мучыштен кертын огыл...

Сандыр
Сандыр
Сандыр
Sandyr
na
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
вийже
вий-же
вий-жЕ
power-3SG
no-poss
вийже
вий-Ø-же
вие-Ø-жЕ
justify.oneself-CNG-3SG
vb2-conn-poss
дене
дене
дене
with
po
мучышташ
мучышт-аш
мучышто-аш
come.unfastened-INF
vb2-inf
тӧчен
тӧч-ен-Ø
тӧчӧ-ен-Ø
try-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӧчен
тӧч-ен
тӧчӧ-ен
try-CVB
vb2-adv
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
Макар
Макар
Макар
Makar
na
деч
деч
деч
from
po
мучыштен
мучышт-ен-Ø
мучышто-ен-Ø
come.unfastened-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мучыштен
мучышт-ен
мучышто-ен
come.unfastened-CVB
vb2-adv
кертын
керт-ын-Ø
керт-н-Ø
be.able.to-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кертын
керт-ын-Ø
керт-н-Ø
swaddle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кертын
керт-ын
керт-н
be.able.to-CVB
vb1-adv
кертын
керт-ын
керт-н
swaddle-CVB
vb1-adv
огыл...
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-2-8-62


Ик тылзе эртен — Сандырын ӱлыл вургемже яндарак лийын».

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
тылзе
тылзе
тылзе
moon
no
эртен —
эртен
эртен
very
av
эртен —
эрт-ен-Ø
эрте-ен-Ø
pass-PST2-3SG
vb2-tense-pers
эртен —
эрт-ен
эрте-ен
pass-CVB
vb2-adv
Сандырын
Сандырын
Сандырын
Sandyryn
na
ӱлыл
ӱлыл
ӱлыл
lower
no
вургемже
вургем-же
вургем-жЕ
clothes-3SG
no-poss
вургемже
вург-ем-же
вурго-ем-жЕ
stem-1SG-3SG
no-poss-poss
вургемже
вург-ем-же
вурго-ем-жЕ
be.worried-1SG-3SG
vb2-pers-poss
вургемже
вург-ем-же
вурго-ем-жЕ
stem-TRANS-IMP.3SG
no-deriv.v-mood.pers
вургемже
вург-ем-Ø-же
вурго-ем-Ø-жЕ
stem-TRANS-CNG-3SG
no-deriv.v-conn-poss
вургемже
вург-ем-Ø-же
вурго-ем-Ø-жЕ
stem-TRANS-CVB-3SG
no-deriv.v-adv-poss
яндарак
янда-рак
янда-рак
glass-COMP
no-deg
яндарак
яндар-ак
яндар-ак
clean-STR
ad/av/no-enc
лийын».
лийын
лийын
as.a
po
лийын».
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын».
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv



1-2-8-63


Могай янлык Чужган Макар!..

Могай
Могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
янлык
янлык
янлык
animal
no
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
Макар!..
Макар
Макар
Makar
na



1-2-8-64


А теве Сакар пырчат тугай огыл: вич йӱд йыгыре возын малыме гаяк илыш гынат, Чачи — ожно могай ыле, тугаяк яндар ӱдыр...

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
теве
теве
теве
here
av/co/pa
теве
теве
теве
[X]
pa
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
пырчат
пырчат
пырчат
not.at.all
av
пырчат
пырч-ат
пырче-ат
grain-and
no-enc
тугай
тугай
тугай
such
ad/av/pr
огыл:
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
вич
вич
вич
five
nm
йӱд
йӱд
йӱд
night
no
йыгыре
йыгыре
йыгыре
next.to.one.another
ad/av
возын
воз-ын
воз-н
cart-GEN
no-case
возын
воз-ын-Ø
воз-н-Ø
lie.down-PST2-3SG
vb1-tense-pers
возын
воз-ын
воз-н
lie.down-CVB
vb1-adv
малыме
малыме
малыме
sleeping
ad
малыме
малы-ме
мале-мЕ
sleep-PTCP.PASS
vb2-ad
гаяк
гаяк
гаяк
almost
po
гаяк
га[й]-[а]к
гай-ак
like-STR
ad/av/pa/po-enc
гаяк
га[й]-[а]к
гае-ак
like-STR
po-enc
илыш
илыш
илыш
life
no
илыш
илы-ш-Ø
иле-ш-Ø
live-PST1-3SG
vb2-tense-pers
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
Чачи —
Чачи
Чачи
Chachi
na
ожно
ожно
ожно
once
av/po
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
тугаяк
тугаяк
тугаяк
just.that.kind
ad
тугаяк
туга[й]-[а]к
тугай-ак
such-STR
ad/av/pr-enc
тугаяк
туга[й]-[а]к
тугае-ак
such-STR
ad/av/pr-enc
яндар
яндар
яндар
clean
ad/av/no
ӱдыр...
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр...
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no



1-2-8-65


«Мый але Макарлан ушым пуртем», — мане тунам Сандыр.

«Мый
мый
мый
1SG
pr
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
Макарлан
Макарлан
Макарлан
Makarlan
na
ушым
уш-ым
уш-м
mind-ACC
no-case
пуртем», —
пурт-ем
пурто-ем
bring.in-1SG
vb2-pers
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
тунам
тунам
тунам
then
av
тунам
туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
тунам
туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
тунам
ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Сандыр.
Сандыр
Сандыр
Sandyr
na



1-2-8-66


«Мом ыштет?» манын йодмылан «мый шотым муам» веле мане, молым ыш ойло.

«Мом
Мом
мом
what
pr
«Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ыштет?»
ышт-ет
ыште-ет
do-2SG
vb2-pers
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
йодмылан
йодмы-лан
йодмо-лан
interrogative-DAT
ad-case
йодмылан
йодмы-ла-н
йодмо-ла-н
interrogative-PL-GEN
ad-num-case
йодмылан
йод-мы-лан
йод-мЕ-лан
ask-PTCP.PASS-DAT
vb1-ad-case
йодмылан
йод-мы-ла-н
йод-мЕ-ла-н
ask-PTCP.PASS-PL-GEN
vb1-ad-num-case
«мый
мый
мый
1SG
pr
шотым
шот-ым
шот-м
use-ACC
no-case
муам»
му-ам
му-ам
find-1SG
vb1-pers
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
мане,
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
молым
молы-м
моло-м
other-ACC
no/pr-case
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
ойло.
ойло-Ø
ойло-Ø
talk-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ойло.
ойло-Ø
ойло-Ø
talk-CNG
vb2-conn



1-2-8-67


Земский начальник ден унаже, становой пристав, Константин Ильич, смола заводышко кум пар имне дене кудал тольыч.

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
ден
ден
ден
and
co
унаже,
уна-же
уна-жЕ
guest-3SG
no-poss
унаже,
уна-же
уна-жЕ
there-3SG
pa-poss
унаже,
у-на-же
у-на-жЕ
new-1PL-3SG
ad/no-poss-poss
становой
становой
становой
district
ad/no
пристав,
пристав
пристав
police.officer
no
Константин
Константин
Константин
Konstantin
na
Ильич,
Ильич
Ильич
Il'ich
na
смола
смола
смола
pitch
no
заводышко
завод-ышко
завод-шкЕ
factory-ILL
no-case
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
пар
пар
пар
fallow
no
пар
пар
пар
steam
no
пар
пар
пар
pair
no
пар
пар
пар
gust
no
имне
имн'е
имн'е
horse
no
дене
дене
дене
with
po
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CNG
vb1-conn
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CVB
vb1-adv
тольыч.
тол-ьыч
тол-ыч
come-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тольыч.
тол-ьыч
тол-ыч
come-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-2-8-68


Сонарзе коклаште Григорий Петрович ден Тамарам ужын, Чачи чылт ӧрӧ: Тамара пӧръеҥла чиен, изи пычалым кучен, тулуп лоҥга гыч лектын, тер гыч волыш.

Сонарзе
Сонарзе
сонарзе
hunter
no
коклаште
коклаште
коклаште
in
av/po
коклаште
кокла-ште
кокла-штЕ
distance-INE
ad/no-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
cook-PL-INE
no-num-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
two-PL-INE
nm-num-case
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
ден
ден
ден
and
co
Тамарам
Тамарам
Тамарам
Tamaram
na
ужын,
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын,
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын,
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
чылт
чылт
чылт
completely
av/pa
ӧрӧ:
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no
ӧрӧ:
ӧр-ӧ
ӧр-Е
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Тамара
Тамара
Тамара
Tamara
na
пӧръеҥла
пӧръеҥ-ла
пӧръеҥ-ла
man-COMP
no-case
пӧръеҥла
пӧръеҥ-ла
пӧръеҥ-ла
man-PL
no-num
пӧръеҥла
пӧръеҥ-ла
пӧръеҥ-ла
man-STR
no-enc
чиен,
чие-н
чие-н
cherry.tree-GEN
no-case
чиен,
чи[й]-ен-Ø
чие-ен-Ø
put.on-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чиен,
чи[й]-ен
чие-ен
put.on-CVB
vb2-adv
изи
изи
изи
small
ad/no
пычалым
пычал-ым
пычал-м
gun-ACC
no-case
кучен,
куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен,
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
тулуп
тулуп
тулуп
sheepskin.coat
no
лоҥга
лоҥга
лоҥга
thicket
no
гыч
гыч
гыч
from
po
лектын,
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын,
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
тер
тер
тер
sled
no
гыч
гыч
гыч
from
po
волыш.
вол-ыш
вол-ш
trough-ILL
no-case
волыш.
волы-ш-Ø
воло-ш-Ø
descend-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-69


— Григорий Петрович, теве мыланем йолташ!

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
теве
теве
теве
here
av/co/pa
теве
теве
теве
[X]
pa
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
йолташ!
йолташ
йолташ
friend
no



1-2-8-70


— Чачим ончыктен, Тамара пелештыш.

Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
ончыктен,
ончыкт-ен-Ø
ончыкто-ен-Ø
show-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончыктен,
ончыкт-ен
ончыкто-ен
show-CVB
vb2-adv
ончыктен,
ончы-кт-ен-Ø
ончо-ктЕ-ен-Ø
look-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
ончыктен,
ончы-кт-ен
ончо-ктЕ-ен
look-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
Тамара
Тамара
Тамара
Tamara
na
пелештыш.
пелешты-ш-Ø
пелеште-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-71


Чачи рушла изиш мошта гынат, Тамаран ойлымыжым ыш умыло.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
рушла
рушла
рушла
Russian
ad/av
рушла
руш-ла
руш-ла
Russian-COMP
no-case
рушла
руш-ла
руш-ла
Russian-PL
no-num
рушла
руш-ла
руш-ла
Russian-STR
no-enc
рушла
ру-ш-ла
ру-ш-ла
leaven-ILL-STR
no-case-enc
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
мошта
мошт-а
мошто-а
be.able.to-3SG
vb2-pers
мошта
мошт-а
мошто-а
become.tired-3SG
vb2-pers
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
Тамаран
Тамаран
Тамаран
Tamaran
na
ойлымыжым
ойлымы-жы-м
ойлымо-жЕ-м
speech-3SG-ACC
ad-poss-case
ойлымыжым
ойлы-мы-жы-м
ойло-мЕ-жЕ-м
talk-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb2-ad-poss-case
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
умыло.
умыло-Ø
умыло-Ø
understand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
умыло.
умыло-Ø
умыло-Ø
understand-CNG
vb2-conn



1-2-8-72


Сандене, тупуй савырнен, омашыш пурен кайыш: «Земский начальникын ӱдыржат пычал дене лӱйылтын мошта, ужат», — шоналтыш.

Сандене,
Сандене
сандене
therefore
co
тупуй
тупуй
тупуй
stubborn
ad/av/no
савырнен,
савырн-ен-Ø
савырне-ен-Ø
turn-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савырнен,
савырн-ен
савырне-ен
turn-CVB
vb2-adv
омашыш
омаш-ыш
омаш-ш
brushwood.shelter-ILL
no-case
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
кайыш:
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш:
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
«Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальникын
начальник-ын
начальник-н
head-GEN
no-case
ӱдыржат
ӱдыр-ж-ат
ӱдыр-жЕ-ат
daughter-3SG-and
no-poss-enc
ӱдыржат
ӱдыр-ж-ат
ӱдыр-жЕ-ат
Virgo-3SG-and
no-poss-enc
пычал
пычал
пычал
gun
no
дене
дене
дене
with
po
лӱйылтын
лӱйылт-ын-Ø
лӱйылт-н-Ø
shoot-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лӱйылтын
лӱйылт-ын
лӱйылт-н
shoot-CVB
vb1-adv
мошта,
мошт-а
мошто-а
be.able.to-3SG
vb2-pers
мошта,
мошт-а
мошто-а
become.tired-3SG
vb2-pers
ужат», —
ужат
ужат
see
pa
ужат», —
уж-ат
уж-ат
already-and
av/pa-enc
ужат», —
уж-ат
уж-ат
see-2SG
vb1-pers
ужат», —
у-ж-ат
у-жЕ-ат
new-3SG-and
ad/no-poss-enc
ужат», —
у-ж-ат
у-жЕ-ат
oh-3SG-and
in-poss-enc
ужат», —
уж-Ø-ат
уж-Ø-ат
see-CNG-and
vb1-conn-enc
ужат», —
уж-Ø-ат
уж-Ø-ат
see-CVB-and
vb1-adv-enc
ужат», —
уж--ат
уж-Е-ат
see-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
ужат», —
у-Ø-ж-ат
уо-Ø-жЕ-ат
take.care.of-CNG-3SG-and
vb2-conn-poss-enc
ужат», —
у-Ø-ж-ат
уо-Ø-жЕ-ат
stroke-CNG-3SG-and
vb2-conn-poss-enc
шоналтыш.
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-73


Имньыштым заводеш кодыштат, сонарзе-влак, кочде-йӱде, вигак чодырашке кайышт.

Имньыштым
Имньы-шт-ым
имн'е-шт-м
horse-3PL-ACC
no-poss-case
заводеш
завод-еш
завод-еш
factory-LAT
no-case
кодыштат,
код-ышт-ат
код-шт-ат
code-3PL-and
no-poss-enc
кодыштат,
коды-ш-т-ат
кодо-ш-т-ат
leave-PST1-3PL-and
vb2-tense-pers-enc
кодыштат,
код-ышт-ат
код-штЕ-ат
code-INE-and
no-case-enc
сонарзе-влак,
сонарзе-влак
сонарзе-влак
hunter-PL
no-num
кочде-йӱде,
кочде-йӱде
кочде-йӱде
without.eating.or.drinking
av
вигак
вигак
вигак
immediately
av
чодырашке
чодыра-шке
чодыра-шкЕ
forest-ILL
no-case
чодырашке
чодыра-шке
чодыра-шкЕ
coarse-ILL
ad-case
кайышт.
кай-ышт
кай-шт
aftergrass-3PL
no-poss
кайышт.
кайы-шт
кайе-шт
go-IMP.3PL
vb2-mood.pers
кайышт.
кайы-ш-т
кае-ш-т
go-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-2-8-74


Пеленышт ямшык-влакымат нальыч.

Пеленышт
Пелен-ышт
пелен-шт
to-3PL
av/po-poss
Пеленышт
Пеле-н-ышт
пеле-н-шт
in.half-GEN-3PL
ad/av/no-case-poss
ямшык-влакымат
***
***
***
***
нальыч.
нал-ьыч
нал-ыч
take-PST1.2SG
vb1-tense.pers
нальыч.
нал-ьыч
нал-ыч
take-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-2-8-75


Иктым гына имне ончаш кодышт.

Иктым
Икты-м
икте-м
one-ACC
nm/pr-case
гына
гына
гына
only
pa
имне
имн'е
имн'е
horse
no
ончаш
онч-аш
ончо-аш
look-INF
vb2-inf
кодышт.
код-ышт
код-шт
code-3PL
no-poss
кодышт.
код-ышт
код-шт
stay-IMP.3PL
vb1-mood.pers
кодышт.
коды-шт
кодо-шт
leave-IMP.3PL
vb2-mood.pers
кодышт.
коды-ш-т
кодо-ш-т
leave-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-2-8-76


Каймышт годым кечывал торак огыл ыле.

Каймышт
Каймышт
Каймышт
Kaymysht
na
годым
годым
годым
during
po
кечывал
кечывал
кечывал
midday
no
торак
тора-к
тора-ак
gap-STR
ad/av/no-enc
торак
тор-ак
тор-ак
trash-STR
ad/no-enc
торак
тор-ак
тор-ак
bay-STR
ad-enc
торак
тор-ак
тор-ак
uncomfortably-STR
av-enc
торак
тор-ак
тор-ак
forest-STR
no-enc
торак
тор-ак
тор-ак
demand-STR
no-enc
торак
тор-а-к
торо-а-ак
move.apart-3SG-STR
vb2-pers-enc
торак
тор-Ø-ак
торо-Ø-ак
move.apart-CNG-STR
vb2-conn-enc
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-77


Рӱмбалгыме годым ямшык-влак куржын тольыч.

Рӱмбалгыме
Рӱмбалгы-ме
рӱмбалге-мЕ
grow.dark-PTCP.PASS
vb2-ad
годым
годым
годым
during
po
ямшык-влак
***
***
***
***
куржын
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
тольыч.
тол-ьыч
тол-ыч
come-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тольыч.
тол-ьыч
тол-ыч
come-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-2-8-78


Имньым кычкен кудальыч.

Имньым
Имньы-м
имн'е-м
horse-ACC
no-case
кычкен
кычк-ен-Ø
кычке-ен-Ø
harness-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кычкен
кычк-ен
кычке-ен
harness-CVB
vb2-adv
кудальыч.
кудал-ьыч
кудал-ыч
run-PST1.2SG
vb1-tense.pers
кудальыч.
кудал-ьыч
кудал-ыч
run-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-2-8-79


Ик пел шагат гыч сонарзе-влак тольыч.

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
пел
пел
пел
half
no
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CNG
vb1-conn
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CVB
vb1-adv
шагат
шагат
шагат
hour
no
шагат
шаг-ат
шаге-ат
nursery-and
no-enc
гыч
гыч
гыч
from
po
сонарзе-влак
сонарзе-влак
сонарзе-влак
hunter-PL
no-num
тольыч.
тол-ьыч
тол-ыч
come-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тольыч.
тол-ьыч
тол-ыч
come-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-2-8-80


Ик терыште — тер тич!

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
терыште —
тер-ыште
тер-штЕ
sled-INE
no-case
тер
тер
тер
sled
no
тич!
тич
тич
full
ad/av/po



1-2-8-81


— маска кия.

маска
маска
маска
bear
no
кия.
ки[й]-[а]
кие-а
lie-3SG
vb2-pers



1-2-8-82


Земский начальник ден унаже смола завод омашышке пурен ончальыч да мӧҥгеш лектыч.

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
ден
ден
ден
and
co
унаже
уна-же
уна-жЕ
guest-3SG
no-poss
унаже
уна-же
уна-жЕ
there-3SG
pa-poss
унаже
у-на-же
у-на-жЕ
new-1PL-3SG
ad/no-poss-poss
смола
смола
смола
pitch
no
завод
завод
завод
factory
no
омашышке
омаш-ышке
омаш-шкЕ
brushwood.shelter-ILL
no-case
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
ончальыч
ончал-ьыч
ончал-ыч
look-PST1.2SG
vb1-tense.pers
ончальыч
ончал-ьыч
ончал-ыч
look-PST1.3PL
vb1-tense.pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
мӧҥгеш
мӧҥгеш
мӧҥгеш
back
ad/av
мӧҥгеш
мӧҥг-еш
мӧҥгӧ-еш
home-LAT
av/no/po-case
лектыч.
лект-ыч
лект-ыч
go-PST1.2SG
vb1-tense.pers
лектыч.
лект-ыч
лект-ыч
go-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-2-8-83


Омаш деч ӧрдыжыштӧ кум ладра кож йыгыре шога.

Омаш
Омаш
омаш
brushwood.shelter
no
деч
деч
деч
from
po
ӧрдыжыштӧ
ӧрдыж-ыштӧ
ӧрдыж-штЕ
side-INE
ad/no-case
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
ладра
***
***
***
***
кож
кож
кож
spruce
no
йыгыре
йыгыре
йыгыре
next.to.one.another
ad/av
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



1-2-8-84


Кож деч изиш ӧрдыжеш тулым олташ шӱдышт.

Кож
Кож
кож
spruce
no
деч
деч
деч
from
po
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
ӧрдыжеш
ӧрдыжеш
ӧрдыжеш
at.the.side
av/po
ӧрдыжеш
ӧрдыж-еш
ӧрдыж-еш
side-LAT
ad/no-case
тулым
тул-ым
тул-м
fire-ACC
ad/no-case
тулым
тулы-м
туло-м
watermill-ACC
no-case
тулым
тулы-м
туло-м
stormy-ACC
ad-case
олташ
олт-аш
олто-аш
light-INF
vb2-inf
шӱдышт.
шӱды-шт
шӱдӧ-шт
hundred-3PL
nm-poss
шӱдышт.
шӱд-ышт
шӱд-шт
clear-IMP.3PL
vb1-mood.pers
шӱдышт.
шӱды-шт
шӱдӧ-шт
order-IMP.3PL
vb2-mood.pers
шӱдышт.
шӱды-ш-т
шӱдӧ-ш-т
order-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-2-8-85


Яшайлан пулан тӱлаш лийыч...

Яшайлан
Яшайлан
Яшайлан
Yashaylan
na
пулан
пула-н
пула-ан
rutabaga-with
no-deriv.ad
пулан
пула-н
пула-н
rutabaga-GEN
no-case
пулан
пу-лан
пу-лан
wood-DAT
no-case
пулан
пу-ла-н
пу-ла-н
wood-PL-GEN
no-num-case
тӱлаш
тӱл-аш
тӱлӧ-аш
pay-INF
vb2-inf
тӱлаш
тӱл-аш
тӱлӧ-аш
reproduce-INF
vb2-inf
лийыч...
лий-ыч
лий-ыч
be-PST1.2SG
vb1-tense.pers
лийыч...
лий-ыч
лий-ыч
be-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-2-8-86


Тул ылыжмеке, кож йымалан шудым шарыктышт, шудо ӱмбаке тулупым, коверым оптышт.

Тул
Тул
тул
fire
ad/no
ылыжмеке,
ылыж-меке
ылыж-меке
flare.up-CVB.PRI
vb1-adv
кож
кож
кож
spruce
no
йымалан
йымалан
йымалан
down
av/po
йымалан
йымал-ан
йымал-ан
bottom-with
ad/no-deriv.ad
шудым
шуды-м
шудо-м
grass-ACC
no-case
шарыктышт,
шары-кты-шт
шаре-ктЕ-шт
spread.out-CAUS-IMP.3PL
vb2-deriv.v-mood.pers
шарыктышт,
шары-кты-ш-т
шаре-ктЕ-ш-т
spread.out-CAUS-PST1-3PL
vb2-deriv.v-tense-pers
шудо
шудо
шудо
grass
no
ӱмбаке
ӱмбаке
ӱмбаке
the.top
av/po
тулупым,
тулуп-ым
тулуп-м
sheepskin.coat-ACC
no-case
коверым
ковер-ым
ковер-м
carpet-ACC
no-case
оптышт.
оптышт-Ø
оптышт-Ø
move-IMP.2SG
vb1-mood.pers
оптышт.
опты-шт
опто-шт
put-IMP.3PL
vb2-mood.pers
оптышт.
опты-шт
опто-шт
bark-IMP.3PL
vb2-mood.pers
оптышт.
опты-ш-т
опто-ш-т
put-PST1-3PL
vb2-tense-pers
оптышт.
опты-ш-т
опто-ш-т
bark-PST1-3PL
vb2-tense-pers
оптышт.
оптышт-Ø
оптышт-Ø
move-CNG
vb1-conn
оптышт.
оптышт-Ø
оптышт-Ø
move-CVB
vb1-adv



1-2-8-87


Чачилан ик кугу кӧршӧк шокшо вӱдым ырыктыктышт.

Чачилан
Чачилан
Чачилан
Chachilan
na
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
кӧршӧк
кӧршӧк
кӧршӧк
pot
no
шокшо
шокшо
шокшо
heat
ad/no
шокшо
шок-шо
шокт-шЕ
sift-PTCP.ACT
vb1-ad
шокшо
шок-шо
шок-жЕ
shock-3SG
no-poss
шокшо
шок-шо
шокт-жЕ
sift-IMP.3SG
vb1-mood.pers
шокшо
шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CNG-3SG
vb1-conn-poss
шокшо
шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CVB-3SG
vb1-adv-poss
вӱдым
вӱд-ым
вӱд-м
water-ACC
no-case
ырыктыктышт.
ырыкты-кты-шт
ырыкте-ктЕ-шт
warm-CAUS-IMP.3PL
vb2-deriv.v-mood.pers
ырыктыктышт.
ырыкты-кты-ш-т
ырыкте-ктЕ-ш-т
warm-CAUS-PST1-3PL
vb2-deriv.v-tense-pers
ырыктыктышт.
ыры-кты-кты-шт
ыре-ктЕ-ктЕ-шт
warm.up-CAUS-CAUS-IMP.3PL
vb2-deriv.v-deriv.v-mood.pers
ырыктыктышт.
ыры-кты-кты-ш-т
ыре-ктЕ-ктЕ-ш-т
warm.up-CAUS-CAUS-PST1-3PL
vb2-deriv.v-deriv.v-tense-pers



1-2-8-88


Тул йыр шинчыч.

Тул
Тул
тул
fire
ad/no
йыр
йыр
йыр
around
ad/av/no/po
шинчыч.
шинч-ыч
шинч-ыч
sit.down-PST1.2SG
vb1-tense.pers
шинчыч.
шинч-ыч
шинч-ыч
sit.down-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-2-8-89


Кас тымык, йырваш — чодыра.

Кас
Кас
кас
evening
av/no
тымык,
тымык
тымык
quiet
ad/no
йырваш —
йырваш
йырваш
around
av
чодыра.
чодыра
чодыра
forest
no
чодыра.
чодыра
чодыра
coarse
ad



1-2-8-90


Сандене шикш нигуш ок тайныл, меҥгыла туран кӱшкӧ кӱза.

Сандене
Сандене
сандене
therefore
co
шикш
шикш
шикш
smoke
no
шикш
шикш-Ø
шикш-Ø
give.off.smoke-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шикш
шикш-Ø
шикш-Ø
give.off.smoke-CNG
vb1-conn
шикш
шикш-Ø
шикш-Ø
give.off.smoke-CVB
vb1-adv
нигуш
н'игуш
н'игуш
nowhere
av/pr
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
тайныл,
тайныл-Ø
тайныл-Ø
stagger-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тайныл,
тайныл-Ø
тайныл-Ø
stagger-CNG
vb1-conn
тайныл,
тайныл-Ø
тайныл-Ø
stagger-CVB
vb1-adv
меҥгыла
меҥгыла
меҥгыла
in.a.collumn
av
меҥгыла
меҥгы-ла
меҥге-ла
post-COMP
no-case
меҥгыла
меҥгы-ла
меҥге-ла
post-PL
no-num
меҥгыла
меҥгы-ла
меҥге-ла
post-STR
no-enc
меҥгыла
меҥгыл-а
меҥгыле-а
stake.off-3SG
vb2-pers
туран
туран
туран
steeply
av
туран
тура-н
тура-ан
steep-with
ad/av/no/po-deriv.ad
туран
тур-ан
тур-ан
block-with
no-deriv.ad
туран
тур-ан
тур-ан
round-with
no-deriv.ad
туран
тур-ан
тур-ан
quiet-with
ad/no-deriv.ad
туран
тур-ан
тур-ан
aurochs-with
no-deriv.ad
туран
тура-н
тура-н
steep-GEN
ad/av/no/po-case
кӱшкӧ
кӱшкӧ
кӱшкӧ
[X]
av
кӱшкӧ
кӱ-шкӧ
кӱ-шкЕ
stone-ILL
no-case
кӱза.
кӱз-а
кӱзӧ-а
go.up-3SG
vb2-pers
кӱза.
кӱ-за
кӱ-за
ripen-IMP.2PL
vb1-mood.pers



1-2-8-91


Сакар ден Левентей кугызамат йыгыре шындышт.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ден
ден
ден
and
co
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызамат
кугыза-м-ат
кугыза-м-ат
old.man-ACC-and
no-case-enc
кугызамат
кугыза-м-ат
кугыза-ем-ат
old.man-1SG-and
no-poss-enc
кугызамат
кугыза-м-ат
кугыза-ем-ат
old.man-TRANS-2SG
no-deriv.v-pers
кугызамат
кугыза-м-ат
кугыза-ем-ат
old.man-TRANS-3PL
no-deriv.v-pers
кугызамат
кугыза-м-а-т
кугыза-ем-а-ат
old.man-TRANS-3SG-and
no-deriv.v-pers-enc
кугызамат
кугыза-м-Ø-ат
кугыза-ем-Ø-ат
old.man-TRANS-CNG-and
no-deriv.v-conn-enc
кугызамат
кугыза-м-Ø-ат
кугыза-ем-Ø-ат
old.man-TRANS-CVB-and
no-deriv.v-adv-enc
кугызамат
кугыза-м--ат
кугыза-ем-Е-ат
old.man-TRANS-PST1.3SG-and
no-deriv.v-tense.pers-enc
йыгыре
йыгыре
йыгыре
next.to.one.another
ad/av
шындышт.
шынды-шт
шынде-шт
put-IMP.3PL
vb2-mood.pers
шындышт.
шынды-ш-т
шынде-ш-т
put-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-2-8-92


Первыйже Левентей кугыза ыш шич:

Первыйже
Первый-же
первый-жЕ
first-3SG
ad/av/nm-poss
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
шич:
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шич:
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-CNG
vb1-conn
шич:
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-CVB
vb1-adv



1-2-8-93


— Ме, барин, шогена, — мане.

Ме,
ме
ме
1PL
pr
барин,
барин
барин
gentleman
no
шогена, —
шог-ена
шого-ена
stand-1PL
vb2-pers
мане.
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-94


— Чодыраште нимогай баринат уке, чыланат икгаяк сонарзе улына, — мане земский начальник.

Чодыраште
Чодыра-ште
чодыра-штЕ
forest-INE
no-case
Чодыраште
Чодыра-ште
чодыра-штЕ
coarse-INE
ad-case
нимогай
н'имогай
н'имогай
no
ad/pr
баринат
барин-ат
барин-ат
gentleman-and
no-enc
уке,
уке
уке
no
ad/no/pa
чыланат
чылан-ат
чылан-ат
all-and
av/pr-enc
чыланат
чыла-на-т
чыла-на-ат
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
чыланат
чыла-н-ат
чыла-ан-ат
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
чыланат
чыл-ан-ат
чыл-ан-ат
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
чыланат
чыла-н-ат
чыла-н-ат
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
икгаяк
икга[й]-[а]к
икгай-ак
same-STR
ad/av-enc
сонарзе
сонарзе
сонарзе
hunter
no
улына, —
улы-на
уло-на
is-1PL
ad/no/vb-poss
улына, —
ул-ына
ул-на
be-1PL
vb1-pers
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник.
начальник
начальник
head
no



1-2-8-95


— Шич!

Шич!
Шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Шич!
Шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-CNG
vb1-conn
Шич!
Шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-CVB
vb1-adv



1-2-8-96


— Шичса!

Шичса!
Шич-са
шинч-за
sit.down-IMP.2PL
vb1-mood.pers



1-2-8-97


— верым ончыктыш становой пристав.

верым
вер-ым
вер-м
place-ACC
no-case
ончыктыш
ончыктыш
ончыктыш
indicator
no
ончыктыш
ончыкты-ш-Ø
ончыкто-ш-Ø
show-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ончыктыш
ончы-кты-ш-Ø
ончо-ктЕ-ш-Ø
look-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
становой
становой
становой
district
ad/no
пристав.
пристав
пристав
police.officer
no



1-2-8-98


Тамара Григорий Петрович ден Сакар коклаште шинча...

Тамара
Тамара
Тамара
Tamara
na
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
ден
ден
ден
and
co
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
коклаште
коклаште
коклаште
in
av/po
коклаште
кокла-ште
кокла-штЕ
distance-INE
ad/no-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
cook-PL-INE
no-num-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
two-PL-INE
nm-num-case
шинча...
шинча
шинча
eye
no
шинча...
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча...
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers



1-2-8-99


Когыньыштымат ӧрын онча...

Когыньыштымат
Когыньышт-ым-ат
когыньышт-м-ат
the.two.of.them-ACC-and
nm-case-enc
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
онча...
онч-а
ончо-а
look-3SG
vb2-pers



1-2-8-100


Маска вашке ыш лек.

Маска
Маска
маска
bear
no
вашке
вашке
вашке
soon
ad/av/no
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-CNG
vb2-conn
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
лек.
лек-Ø
лект-Ø
go-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лек.
лек-Ø
лект-Ø
go-CNG
vb1-conn
лек.
лек-Ø
лект-Ø
go-CVB
vb1-adv



1-2-8-101


Ола гыч толшо унан пийже пеш удырен-удырен оптыш гынат, маска ыш тарване.

Ола
Ола
ола
city
no
Ола
Ола
ола
motley
ad
Ола
О-ла
о-ла
oh-STR
in-enc
гыч
гыч
гыч
from
po
толшо
толшо
толшо
coming
ad/no
толшо
тол-шо
тол-шЕ
come-PTCP.ACT
vb1-ad
унан
уна-н
уна-ан
guest-with
no-deriv.ad
унан
уна-н
уна-н
guest-GEN
no-case
унан
у-на-н
у-на-н
new-1PL-GEN
ad/no-poss-case
пийже
пий-же
пий-жЕ
dog-3SG
no-poss
пеш
пеш
пеш
very
av
удырен-удырен
удыр-ен-Ø-удыр-ен-Ø
удыро-ен-Øудыро-ен-Ø
strike-PST2-3SGstrike-PST2-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
удырен-удырен
удыр-ен-Ø-удыр-ен
удыро-ен-Øудыро-ен
strike-PST2-3SGstrike-CVB
vb2-tense-persvb2-adv
удырен-удырен
удыр-ен-удыр-ен-Ø
удыро-енудыро-ен-Ø
strike-CVBstrike-PST2-3SG
vb2-advvb2-tense-pers
удырен-удырен
удыр-ен-удыр-ен
удыро-енудыро-ен
strike-CVBstrike-CVB
vb2-advvb2-adv
оптыш
оптыш
оптыш
noose
no
оптыш
опты-ш-Ø
опто-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
оптыш
опты-ш-Ø
опто-ш-Ø
bark-PST1-3SG
vb2-tense-pers
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
маска
маска
маска
bear
no
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
тарване.
тарване-Ø
тарване-Ø
move-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тарване.
тарване-Ø
тарване-Ø
move-CNG
vb2-conn



1-2-8-102


Вара Сакар кужу вара дене шурыш.

Вара
Вара
вара
then
av/pa
Вара
Вара
вара
pole
no
Вара
Вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
кужу
кужу
кужу
long
ad
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
дене
дене
дене
with
po
шурыш.
шур-ыш
шур-ш
excrements-ILL
no-case
шурыш.
шур-ыш
шур-ш
horn-ILL
no-case
шурыш.
шур-ыш
шур-ш
Sura-ILL
pn-case
шурыш.
шуры-ш-Ø
шуро-ш-Ø
pound-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-103


Тунам иже лекте...

Тунам
Тунам
тунам
then
av
Тунам
Туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
Тунам
Туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
иже
иже
иже
not.until
av/pa
иже
и-же
и-жЕ
and-3SG
co-poss
иже
и-же
и-жЕ
[X]-3SG
pa-poss
лекте...
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-104


Сакар ӧрдыжкӧ тӧршталтыш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ӧрдыжкӧ
ӧрдыжкӧ
ӧрдыжкӧ
the.side
av/po
тӧршталтыш.
тӧршталты-ш-Ø
тӧршталте-ш-Ø
jump-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-105


Маска вигак оласе уна ваштареш кайыш.

Маска
Маска
маска
bear
no
вигак
вигак
вигак
immediately
av
оласе
оласе
оласе
urban
ad
оласе
ола-се
ола-сЕ
city-ADJ
no-deriv.ad
оласе
ола-се
ола-сЕ
motley-ADJ
ad-deriv.ad
уна
уна
уна
guest
no
уна
уна
уна
there
pa
уна
у-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
ваштареш
ваштареш
ваштареш
toward
ad/av/po
ваштареш
ваштар-еш
ваштар-еш
maple-LAT
no-case
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-106


Оласе уна лӱен колтыш.

Оласе
Оласе
оласе
urban
ad
Оласе
Ола-се
ола-сЕ
city-ADJ
no-deriv.ad
Оласе
Ола-се
ола-сЕ
motley-ADJ
ad-deriv.ad
уна
уна
уна
guest
no
уна
уна
уна
there
pa
уна
у-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
лӱен
лӱ[й]-ен-Ø
лӱйӧ-ен-Ø
shoot-PST2-3SG
vb2-tense-pers
лӱен
лӱ[й]-ен
лӱйӧ-ен
shoot-CVB
vb2-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-107


Ала вашкымыж дене, ала кидше чытырналтын — только пуля маскалан логалын огыл.

Ала
Ала
ала
maybe
co/pa
Ала
Ала
ала
pitch
no
Ала
А-ла
а-ла
and-STR
co-enc
Ала
А-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
Ала
А-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
Ала
Ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
вашкымыж
вашкы-мы-ж
вашке-мЕ-жЕ
hurry-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
дене,
дене
дене
with
po
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
кидше
кид-ше
кид-жЕ
hand-3SG
no-poss
чытырналтын —
чытырналт-ын-Ø
чытырналт-н-Ø
shudder-PST2-3SG
vb1-tense-pers
чытырналтын —
чытырналт-ын
чытырналт-н
shudder-CVB
vb1-adv
чытырналтын —
чытырн-алт-ын-Ø
чытырне-алт-н-Ø
shake-REF-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
чытырналтын —
чытырн-алт-ын
чытырне-алт-н
shake-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv
только
только
только
but
co/pa
пуля
пуля
пуля
bullet
no
маскалан
маска-лан
маска-лан
bear-DAT
no-case
маскалан
маска-ла-н
маска-ла-н
bear-PL-GEN
no-num-case
логалын
логал-ын-Ø
логал-н-Ø
touch-PST2-3SG
vb1-tense-pers
логалын
логал-ын
логал-н
touch-CVB
vb1-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-2-8-108


Тиде жапыште маска дек пий кудал мийыш.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
маска
маска
маска
bear
no
дек
дек
дек
to
po
пий
пий
пий
dog
no
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CNG
vb1-conn
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CVB
vb1-adv
мийыш.
мийы-ш-Ø
мие-ш-Ø
come-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-109


Маска пийым солалтыш, пий Григорий Петрович могырыш кудале.

Маска
Маска
маска
bear
no
пийым
пий-ым
пий-м
dog-ACC
no-case
солалтыш,
солалтыш
солалтыш
swing
no
солалтыш,
солалты-ш-Ø
солалте-ш-Ø
wave-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пий
пий
пий
dog
no
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
могырыш
могырыш
могырыш
in.the.direction.of
po
могырыш
могыр-ыш
могыр-ш
body-ILL
no-case
кудале.
кудал-'е
кудал-Е
run-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-110


Маска — пий почеш.

Маска —
Маска
маска
bear
no
пий
пий
пий
dog
no
почеш.
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш.
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш.
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers



1-2-8-111


Кок йола шогале.

Кок
Кок
кок
cook
no
Кок
Кок
кок
two
nm
йола
йола
йола
fault
no
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



1-2-8-112


Григорий Петрович аптраныш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
аптраныш.
***
***
***
***



1-2-8-113


Кидешыже пычалым кучен, тудо але первый лектын.

Кидешыже
Кид-еш-ыже
кид-еш-жЕ
hand-LAT-3SG
no-case-poss
пычалым
пычал-ым
пычал-м
gun-ACC
no-case
кучен,
куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен,
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
первый
первый
первый
first
ad/av/nm
лектын.
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын.
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv



1-2-8-114


«Ом логалте гын, пытара, — шоналтыш, — но мо лиеш, лиеш — лӱйшаш...» Маска вуйым ончен, пычалжым шуялтыш, шинчажым кумалтен, лӱен колтыш...

«Ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
«Ом
Ом
ом
ohm
no
логалте
логалте-Ø
логалте-Ø
hit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
логалте
логалте-Ø
логалте-Ø
hit-CNG
vb2-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
пытара, —
пытар-а
пытаре-а
finish-3SG
vb2-pers
шоналтыш, —
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
лиеш,
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
лиеш —
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш —
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
лӱйшаш...»
***
***
***
***
Маска
Маска
маска
bear
no
вуйым
вуй-ым
вуй-м
head-ACC
no-case
ончен,
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен,
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
пычалжым
пычал-жы-м
пычал-жЕ-м
gun-3SG-ACC
no-poss-case
шуялтыш,
шуялты-ш-Ø
шуялте-ш-Ø
stretch.out-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шинчажым
шинча-жы-м
шинча-жЕ-м
eye-3SG-ACC
no-poss-case
кумалтен,
кумалт-ен-Ø
кумалте-ен-Ø
close.one's.eyes.briefly-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кумалтен,
кумалт-ен
кумалте-ен
close.one's.eyes.briefly-CVB
vb2-adv
лӱен
лӱ[й]-ен-Ø
лӱйӧ-ен-Ø
shoot-PST2-3SG
vb2-tense-pers
лӱен
лӱ[й]-ен
лӱйӧ-ен
shoot-CVB
vb2-adv
колтыш...
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш...
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-115


Григорий Петровичын пычалже денак икганаште вес пычал пудеште.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
пычалже
пычал-же
пычал-жЕ
gun-3SG
no-poss
денак
ден-ак
ден-ак
and-STR
co-enc
денак
ден-ак
дене-ак
with-STR
po-enc
икганаште
***
***
***
***
вес
вес
вес
different
ad/pr
пычал
пычал
пычал
gun
no
пудеште.
пудешт-е
пудешт-Е
burst-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-116


Тудыжо Сакарын ыле.

Тудыжо
Тудыжо
тудыжо
that.one
pr
Тудыжо
тудо-жо
тудо-жЕ
3SG-3SG
pr-poss
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-117


Но тудым иктат ужын огыл.

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
иктат
иктат
иктат
anybody
nm/pr
иктат
икт-ат
икте-ат
one-and
nm/pr-enc
ужын
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-2-8-118


Чыланат Григорий Петровичым онченыт.

Чыланат
Чылан-ат
чылан-ат
all-and
av/pr-enc
Чыланат
Чыла-на-т
чыла-на-ат
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
Чыланат
Чыла-н-ат
чыла-ан-ат
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
Чыланат
Чыл-ан-ат
чыл-ан-ат
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
Чыланат
Чыла-н-ат
чыла-н-ат
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
онченыт.
онч-ен-ыт
ончо-ен-ыт
look-PST2-3PL
vb2-tense-pers



1-2-8-119


Григорий Петровичын музыкылан тунемше пылышыже гына шиже: тудын пычалже деч чырык секунд вара вес пычал пудеште.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
музыкылан
***
***
***
***
тунемше
тунемше
тунемше
educated
ad/no
тунемше
тунем-ше
тунем-шЕ
learn-PTCP.ACT
vb1-ad
пылышыже
пылыш-ыже
пылыш-жЕ
ear-3SG
no-poss
пылышыже
пылы-шы-же
пыле-шЕ-жЕ
sink-PTCP.ACT-3SG
vb2-ad-poss
пылышыже
пыл-ыш-ыже
пыл-ш-жЕ
cloud-ILL-3SG
no-case-poss
пылышыже
пылы-ш-Ø-ыже
пыле-ш-Ø-жЕ
sink-PST1-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
гына
гына
гына
only
pa
шиже:
шиж-е
шиж-Е
feel-PST1.3SG
vb1-tense.pers
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
пычалже
пычал-же
пычал-жЕ
gun-3SG
no-poss
деч
деч
деч
from
po
чырык
чырык
чырык
quarter
no
чырык
чырык
чырык
[X]
de
секунд
секунд
секунд
second
no
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
вес
вес
вес
different
ad/pr
пычал
пычал
пычал
gun
no
пудеште.
пудешт-е
пудешт-Е
burst-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-120


Григорий Петровичын шинчажым почын ончалмыж годым Сакар тупуй шога ыле.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
шинчажым
шинча-жы-м
шинча-жЕ-м
eye-3SG-ACC
no-poss-case
почын
почын
почын
agape
av
почын
поч-ын
поч-н
tail-GEN
no-case
почын
поч-ын-Ø
поч-н-Ø
open-PST2-3SG
vb1-tense-pers
почын
поч-ын
поч-н
open-CVB
vb1-adv
ончалмыж
ончал-мы-ж
ончал-мЕ-жЕ
look-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
тупуй
тупуй
тупуй
stubborn
ad/av/no
шога
шога
шога
plough
no
шога
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-121


Маска, еҥ шӱкалмыла койын, шеҥгек чакналтыш, шӱртнен йӧрлмыла йӧрльӧ...

Маска,
Маска
маска
bear
no
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
шӱкалмыла
шӱкал-мыла
шӱкал-мыла
push-INF.FUT
vb1-inf
шӱкалмыла
шӱкал-мы-ла
шӱкал-мЕ-ла
push-PTCP.PASS-COMP
vb1-ad-case
шӱкалмыла
шӱкал-мы-ла
шӱкал-мЕ-ла
push-PTCP.PASS-PL
vb1-ad-num
шӱкалмыла
шӱкал-мы-ла
шӱкал-мЕ-ла
push-PTCP.PASS-STR
vb1-ad-enc
койын,
койын
койын
noticeably
av
койын,
кой-ын-Ø
кой-н-Ø
be.visible-PST2-3SG
vb1-tense-pers
койын,
кой-ын
кой-н
be.visible-CVB
vb1-adv
шеҥгек
шеҥгек
шеҥгек
back
av/po
чакналтыш,
чакналтыш
чакналтыш
deviation
no
чакналтыш,
чакналты-ш-Ø
чакналте-ш-Ø
move.back-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шӱртнен
шӱртн[ь]-ен-Ø
шӱртньӧ-ен-Ø
trip-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шӱртнен
шӱртн[ь]-ен
шӱртньӧ-ен
trip-CVB
vb2-adv
йӧрлмыла
йӧрл-мыла
йӧрл-мыла
fall-INF.FUT
vb1-inf
йӧрлмыла
йӧрл-мы-ла
йӧрл-мЕ-ла
fall-PTCP.PASS-COMP
vb1-ad-case
йӧрлмыла
йӧрл-мы-ла
йӧрл-мЕ-ла
fall-PTCP.PASS-PL
vb1-ad-num
йӧрлмыла
йӧрл-мы-ла
йӧрл-мЕ-ла
fall-PTCP.PASS-STR
vb1-ad-enc
йӧрльӧ...
йӧрл-ьӧ
йӧрл-Е
fall-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-122


Матвей Николаевич арака стопкым нӧлтале:

Матвей
Матвей
Матвей
Matvey
na
Николаевич
Николаевич
Николаевич
Nikolayevich
na
арака
арака
арака
vodka
no
стопкым
стопкы-м
стопко-м
small.glass-ACC
no-case
нӧлтале:
нӧлтал-'е
нӧлтал-Е
raise-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-123


— Эн мастар лӱйышӧ верч йӱына!

Эн
эн
эн
SUP
pa
мастар
мастар
мастар
craftsman
ad/no
лӱйышӧ
лӱйышӧ
лӱйышӧ
shooting
ad/no
лӱйышӧ
лӱ[й]-шӧ
лӱйӧ-шЕ
shoot-PTCP.ACT
vb2-ad
верч
верч
верч
for
po
йӱына!
йӱ-ына
йӱ-на
drink-1PL
vb1-pers



1-2-8-124


— Ура-а!

Ура-а!
Ура-а
ураа
restlessand
adco
Ура-а!
Ура-а
ураа
restlessso
adpa
Ура-а!
Ура-а
ураа
restlessoh
adin
Ура-а!
Ура-а
ураа
hurray!and
in/noco
Ура-а!
Ура-а
ураа
hurray!so
in/nopa
Ура-а!
Ура-а
ураа
hurray!oh
in/noin
Ура-а!
Ур-а-а
уро-аа
bury-3SGand
vb2-persco
Ура-а!
Ур-а-а
уро-аа
bury-3SGso
vb2-perspa
Ура-а!
Ур-а-а
уро-аа
bury-3SGoh
vb2-persin



1-2-8-125


— кычкырале Константин Ильич.

кычкырале
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Константин
Константин
Константин
Konstantin
na
Ильич.
Ильич
Ильич
Il'ich
na



1-2-8-126


Чыланат Григорий Петровичым ончал колтышт.

Чыланат
Чылан-ат
чылан-ат
all-and
av/pr-enc
Чыланат
Чыла-на-т
чыла-на-ат
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
Чыланат
Чыла-н-ат
чыла-ан-ат
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
Чыланат
Чыл-ан-ат
чыл-ан-ат
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
Чыланат
Чыла-н-ат
чыла-н-ат
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
ончал
ончал-Ø
ончал-Ø
look-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ончал
ончал-Ø
ончал-Ø
look-CNG
vb1-conn
ончал
ончал-Ø
ончал-Ø
look-CVB
vb1-adv
колтышт.
колты-шт
колто-шт
send-IMP.3PL
vb2-mood.pers
колтышт.
колты-ш-т
колто-ш-т
send-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-2-8-127


Григорий Петрович нимом ышташат ӧрын...

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
нимом
н'имом
н'имом
nothing
pr
нимом
н'имо-м
н'имо-м
nothing-ACC
ad/av/pr-case
ышташат
ышт-аш-ат
ыште-аш-ат
do-INF-and
vb2-inf-enc
ӧрын...
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын...
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын...
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын...
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын...
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv



1-2-8-128


Шинчажым кумык ыштен, аракам подыл колтыш.

Шинчажым
Шинча-жы-м
шинча-жЕ-м
eye-3SG-ACC
no-poss-case
кумык
кумык
кумык
face-down
ad/av
кумык
кумык
кумык
Kumyk
no
ыштен,
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен,
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
аракам
арака-м
арака-м
vodka-ACC
no-case
аракам
арака-м
арака-ем
vodka-1SG
no-poss
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
подыл
подыл-Ø
подыл-Ø
sip-IMP.2SG
vb1-mood.pers
подыл
подыл-Ø
подыл-Ø
sip-CNG
vb1-conn
подыл
подыл-Ø
подыл-Ø
sip-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-129


— Ур-ра!

Ур-ра!
Ур-ра
Ур-ра
Ur-ra
na



1-2-8-130


— кычкырале Матвей Николаевич.

кычкырале
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Матвей
Матвей
Матвей
Matvey
na
Николаевич.
Николаевич
Николаевич
Nikolayevich
na



1-2-8-131


Арака вуйышкышт кайыш.

Арака
Арака
арака
vodka
no
вуйышкышт
вуй-ышкы-шт
вуй-шкЕ-шт
head-ILL-3PL
no-case-poss
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-132


Ола гыч толшо уна первый Григорий Петровичлан сырымыла койын шинчыш да, вуйыш каймекше, пореште.

Ола
Ола
ола
city
no
Ола
Ола
ола
motley
ad
Ола
О-ла
о-ла
oh-STR
in-enc
гыч
гыч
гыч
from
po
толшо
толшо
толшо
coming
ad/no
толшо
тол-шо
тол-шЕ
come-PTCP.ACT
vb1-ad
уна
уна
уна
guest
no
уна
уна
уна
there
pa
уна
у-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
первый
первый
первый
first
ad/av/nm
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичлан
Петровичлан
Петровичлан
Petrovichlan
na
сырымыла
сыры-мыла
сыре-мыла
get.angry-INF.FUT
vb2-inf
сырымыла
сыры-мы-ла
сыре-мЕ-ла
get.angry-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
сырымыла
сыры-мы-ла
сыре-мЕ-ла
get.angry-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
сырымыла
сыры-мы-ла
сыре-мЕ-ла
get.angry-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
койын
койын
койын
noticeably
av
койын
кой-ын-Ø
кой-н-Ø
be.visible-PST2-3SG
vb1-tense-pers
койын
кой-ын
кой-н
be.visible-CVB
vb1-adv
шинчыш
шинчы-ш-Ø
шинче-ш-Ø
sit-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шинчыш
шинчы-ш-Ø
шинче-ш-Ø
know-PST1-3SG
vb2-tense-pers
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
вуйыш
вуй-ыш
вуй-ш
head-ILL
no-case
каймекше,
***
***
***
***
пореште.
порешт-е
порешт-Е
become.kinder-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-133


— Кужу ӱмыран лийже тура логалтен лӱйышӧ!

Кужу
Кужу
кужу
long
ad
ӱмыран
ӱмыран
ӱмыран
having.a.life
ad
ӱмыран
ӱмыр-ан
ӱмыр-ан
life-with
no-deriv.ad
лийже
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss
тура
тура
тура
steep
ad/av/no/po
тура
тура
тура
rook
po
логалтен
логалт-ен-Ø
логалте-ен-Ø
hit-PST2-3SG
vb2-tense-pers
логалтен
логалт-ен
логалте-ен
hit-CVB
vb2-adv
лӱйышӧ!
лӱйышӧ
лӱйышӧ
shooting
ad/no
лӱйышӧ!
лӱ[й]-шӧ
лӱйӧ-шЕ
shoot-PTCP.ACT
vb2-ad



1-2-8-134


— манын, ик стакан аракам йӱын колтыш.

манын,
манын
манын
that
co
манын,
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын,
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
стакан
стакан
стакан
glass
no
аракам
арака-м
арака-м
vodka-ACC
no-case
аракам
арака-м
арака-ем
vodka-1SG
no-poss
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
йӱын
йӱ-ын-Ø
йӱ-н-Ø
drink-PST2-3SG
vb1-tense-pers
йӱын
йӱ-ын
йӱ-н
drink-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-135


Григорий Петровичынат вуйышкыжо каен, ик кидше дене, вожылде, Тамарам ӧндал кучен, вес кидше дене арака стопкым нӧлталын:

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичынат
Петровичынат
Петровичынат
Petrovichynat
na
вуйышкыжо
вуй-ышкы-жо
вуй-шкЕ-жЕ
head-ILL-3SG
no-case-poss
каен,
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен,
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
кидше
кид-ше
кид-жЕ
hand-3SG
no-poss
дене,
дене
дене
with
po
вожылде,
вожыл-де
вожыл-де
be.ashamed-CVB.NEG
vb1-adv
Тамарам
Тамарам
Тамарам
Tamaram
na
ӧндал
ӧндал-Ø
ӧндал-Ø
embrace-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ӧндал
ӧндал-Ø
ӧндал-Ø
embrace-CNG
vb1-conn
ӧндал
ӧндал-Ø
ӧндал-Ø
embrace-CVB
vb1-adv
кучен,
куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен,
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
вес
вес
вес
different
ad/pr
кидше
кид-ше
кид-жЕ
hand-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
арака
арака
арака
vodka
no
стопкым
стопкы-м
стопко-м
small.glass-ACC
no-case
нӧлталын:
нӧлтал-ын-Ø
нӧлтал-н-Ø
raise-PST2-3SG
vb1-tense-pers
нӧлталын:
нӧлтал-ын
нӧлтал-н
raise-CVB
vb1-adv



1-2-8-136


— Таче мый маскам пуштым...

Таче
Таче
таче
today
ad/av
мый
мый
мый
1SG
pr
маскам
маска-м
маска-м
bear-ACC
no-case
маскам
маска-м
маска-ем
bear-1SG
no-poss
маскам
маска-м-Ø
маска-ем-Ø
bear-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
маскам
маска-м-Ø
маска-ем-Ø
bear-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
маскам
маска-м-Ø
маска-ем-Ø
bear-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пуштым...
пушты-м
пушто-м
oat.flour-ACC
no-case
пуштым...
пушты-м
пушто-м
stomach-ACC
no-case
пуштым...
пушт-ым
пушт-ым
kill-PST1.1SG
vb1-tense.pers
пуштым...
пу-шт-ым
пу-шт-м
wood-3PL-ACC
no-poss-case



1-2-8-137


Только тудым мый пуштын омыл, коллектив пуштын...

Только
Только
только
but
co/pa
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
мый
мый
мый
1SG
pr
пуштын
пушты-н
пушто-н
oat.flour-GEN
no-case
пуштын
пушты-н
пушто-н
stomach-GEN
no-case
пуштын
пушт-ын-Ø
пушт-н-Ø
kill-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пуштын
пушт-ын
пушт-н
kill-CVB
vb1-adv
пуштын
пу-шт-ын
пу-шт-н
wood-3PL-GEN
no-poss-case
омыл,
о-м-ыл-Ø
о-м-ул-Ø
NEG-1SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
коллектив
коллектив
коллектив
collective
no
пуштын...
пушты-н
пушто-н
oat.flour-GEN
no-case
пуштын...
пушты-н
пушто-н
stomach-GEN
no-case
пуштын...
пушт-ын-Ø
пушт-н-Ø
kill-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пуштын...
пушт-ын
пушт-н
kill-CVB
vb1-adv
пуштын...
пу-шт-ын
пу-шт-н
wood-3PL-GEN
no-poss-case



1-2-8-138


Мый, пагалыме Аркадий Анемподистович, маска коваштым тыланет пӧлеклаш йӱкем пуэм.

Мый,
мый
мый
1SG
pr
пагалыме
пагалыме
пагалыме
respected
ad
пагалыме
пагалы-ме
пагале-мЕ
respect-PTCP.PASS
vb2-ad
Аркадий
Аркадий
Аркадий
Arkadiy
na
Анемподистович,
Анемподистович
Анемподистович
Anempodistovich
na
маска
маска
маска
bear
no
коваштым
ковашты-м
коваште-м
skin-ACC
no-case
коваштым
кова-шт-ым
кова-шт-м
grandmother-3PL-ACC
no-poss-case
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
пӧлеклаш
пӧлекл-аш
пӧлекле-аш
give.a.present-INF
vb2-inf
пӧлеклаш
пӧлек-ла-ш
пӧлек-ла-ш
present-PL-ILL
no-num-case
пӧлеклаш
пӧлек-ла-ш
пӧлек-ла-еш
present-PL-LAT
no-num-case
йӱкем
йӱк-ем
йӱк-ем
voice-1SG
no-poss
йӱкем
йӱк-ем-Ø
йӱк-ем-Ø
voice-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
йӱкем
йӱк-ем-Ø
йӱк-ем-Ø
voice-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
йӱкем
йӱк-ем-Ø
йӱк-ем-Ø
voice-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пуэм.
пуэм
пуэм
bagpipe.mouthpiece
no
пуэм.
пу-эм
пу-ем
wood-1SG
no-poss
пуэм.
пу}-эм
пуо-ем
give-1SG
vb2-pers
пуэм.
пу}-эм
пуо-ем
blow-1SG
vb2-pers
пуэм.
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пуэм.
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пуэм.
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



1-2-8-139


Матвей Николаевич, тый тидлан ваштареш от лий?

Матвей
Матвей
Матвей
Matvey
na
Николаевич,
Николаевич
Николаевич
Nikolayevich
na
тый
тый
тый
2SG
pr
тидлан
тид-лан
тиде-лан
this-DAT
pr-case
ваштареш
ваштареш
ваштареш
toward
ad/av/po
ваштареш
ваштар-еш
ваштар-еш
maple-LAT
no-case
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
лий?
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий?
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий?
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



1-2-8-140


— Григорий Петрович, тый благородный еҥ улат.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
тый
тый
тый
2SG
pr
благородный
***
***
***
***
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
улат.
ула-т
ула-ет
cart-2SG
no-poss
улат.
ула-т
ула-ат
cart-and
no-enc
улат.
ул-ат
уло-ат
is-and
ad/no/vb-enc
улат.
ул-ат
ул-ат
be-2SG
vb1-pers
улат.
у-ла-т
у-ла-ет
new-COMP-2SG
ad/no-case-poss
улат.
у-ла-т
у-ла-ет
new-PL-2SG
ad/no-num-poss
улат.
у-ла-т
у-ла-ат
new-COMP-and
ad/no-case-enc
улат.
у-ла-т
у-ла-ат
new-PL-and
ad/no-num-enc
улат.
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CNG-and
vb1-conn-enc
улат.
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc



1-2-8-141


Мыйын ӱпем чалемын, а тыйын але ӧрышетат сайын кушкын шуын огыл...

Мыйын
Мыйын
мыйын
my
pr
Мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
ӱпем
ӱп-ем
ӱп-ем
hair-1SG
no-poss
ӱпем
ӱп-ем
ӱпӧ-ем
herd-1SG
no-poss
ӱпем
ӱп-ем
ӱпӧ-ем
Ufa-1SG
pn-poss
ӱпем
ӱп-ем-Ø
ӱп-ем-Ø
hair-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ӱпем
ӱп-ем-Ø
ӱпӧ-ем-Ø
herd-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ӱпем
ӱп-ем-Ø
ӱпӧ-ем-Ø
Ufa-TRANS-IMP.2SG
pn-deriv.v-mood.pers
ӱпем
ӱп-ем-Ø
ӱп-ем-Ø
hair-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ӱпем
ӱп-ем-Ø
ӱпӧ-ем-Ø
herd-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ӱпем
ӱп-ем-Ø
ӱпӧ-ем-Ø
Ufa-TRANS-CNG
pn-deriv.v-conn
ӱпем
ӱп-ем-Ø
ӱп-ем-Ø
hair-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ӱпем
ӱп-ем-Ø
ӱпӧ-ем-Ø
herd-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ӱпем
ӱп-ем-Ø
ӱпӧ-ем-Ø
Ufa-TRANS-CVB
pn-deriv.v-adv
чалемын,
чалем-ын-Ø
чалем-н-Ø
go.gray-PST2-3SG
vb1-tense-pers
чалемын,
чалем-ын
чалем-н
go.gray-CVB
vb1-adv
чалемын,
чал-ем-ын
чал-ем-н
gray-1SG-GEN
ad-poss-case
чалемын,
чал-ем-ын-Ø
чал-ем-н-Ø
gray-TRANS-PST2-3SG
ad-deriv.v-tense-pers
чалемын,
чал-ем-ын
чал-ем-н
gray-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
тыйын
тыйын
тыйын
your
pr
тыйын
тый-ын
тый-н
2SG-GEN
pr-case
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
ӧрышетат
ӧрыш-ет-ат
ӧрыш-ет-ат
mustache-2SG-and
no-poss-enc
сайын
сайын
сайын
well
av
сайын
сайын
сайын
each
po
сайын
сай-ын
сай-н
good-GEN
ad/av-case
кушкын
кушкы-н
кушко-н
where-GEN
av/pr-case
кушкын
кушк-ын-Ø
кушк-н-Ø
grow-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кушкын
кушк-ын
кушк-н
grow-CVB
vb1-adv
шуын
шуын
шуын
no.matter
pa
шуын
шу-ын
шу-н
bran-GEN
no-case
шуын
шу-ын
шу-н
bristle-GEN
no-case
шуын
шу-ын
шу-н
eye-GEN
no-case
шуын
шу-ын
шу-н
spring.water-GEN
no-case
шуын
шу-ын-Ø
шу-н-Ø
reach-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шуын
шу-ын-Ø
шу-н-Ø
ferment-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шуын
шу-ын-Ø
шу-н-Ø
whittle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шуын
шу-ын
шу-н
reach-CVB
vb1-adv
шуын
шу-ын
шу-н
ferment-CVB
vb1-adv
шуын
шу-ын
шу-н
whittle-CVB
vb1-adv
огыл...
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-2-8-142


Туге гынат, мый тыйым пагалем.

Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
мый
мый
мый
1SG
pr
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
пагалем.
пагал-ем
пагале-ем
respect-1SG
vb2-pers



1-2-8-143


Марий от лий ыле гын, мый тыланет, нимом пелештыде, Тамарам пуэм ыле.

Марий
Марий
марий
Mari
no
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
ыле
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
мый
мый
мый
1SG
pr
тыланет,
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет,
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет,
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет,
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
нимом
н'имом
н'имом
nothing
pr
нимом
н'имо-м
н'имо-м
nothing-ACC
ad/av/pr-case
пелештыде,
пелештыде
пелештыде
silently
av
пелештыде,
пелешты-де
пелеште-де
say-CVB.NEG
vb2-adv
Тамарам
Тамарам
Тамарам
Tamaram
na
пуэм
пуэм
пуэм
bagpipe.mouthpiece
no
пуэм
пу-эм
пу-ем
wood-1SG
no-poss
пуэм
пу}-эм
пуо-ем
give-1SG
vb2-pers
пуэм
пу}-эм
пуо-ем
blow-1SG
vb2-pers
пуэм
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пуэм
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пуэм
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-144


— Прочь!

Прочь!
Прочь
Прочь
Proch
na



1-2-8-145


Ок кӱл!

Ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӱл!
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл!
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл!
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv



1-2-8-146


— Григорий Петрович Тамарам шӱкал колтыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
Тамарам
Тамарам
Тамарам
Tamaram
na
шӱкал
шӱкал-Ø
шӱкал-Ø
push-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шӱкал
шӱкал-Ø
шӱкал-Ø
push-CNG
vb1-conn
шӱкал
шӱкал-Ø
шӱкал-Ø
push-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-147


Тамара Сакарын ончыко миен возо.

Тамара
Тамара
Тамара
Tamara
na
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
ончыко
ончыко
ончыко
forward
av/po
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
возо.
воз-о
воз-Е
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-CNG
vb2-conn



1-2-8-148


Римысе трибунышто улмыла, кидшым кӱшкӧ нӧлтен, Григорий Петрович каласыш:

Римысе
Римысе
римысе
Roman
ad
Римысе
Рим-ысе
Рим-сЕ
Rome-ADJ
pn-deriv.ad
Римысе
Рим-ысе
рим-сЕ
Roman-ADJ
no-deriv.ad
трибунышто
трибун-ышто
трибун-штЕ
tribune-INE
no-case
трибунышто
трибуны-што
трибуно-штЕ
platform-INE
no-case
улмыла,
улмы-ла
улмо-ла
being-COMP
ad-case
улмыла,
улмы-ла
улмо-ла
being-PL
ad-num
улмыла,
улмы-ла
улмо-ла
being-STR
ad-enc
улмыла,
ул-мыла
ул-мыла
be-INF.FUT
vb1-inf
улмыла,
ул-мы-ла
ул-мЕ-ла
be-PTCP.PASS-COMP
vb1-ad-case
улмыла,
ул-мы-ла
ул-мЕ-ла
be-PTCP.PASS-PL
vb1-ad-num
улмыла,
ул-мы-ла
ул-мЕ-ла
be-PTCP.PASS-STR
vb1-ad-enc
кидшым
кид-шы-м
кид-жЕ-м
hand-3SG-ACC
no-poss-case
кӱшкӧ
кӱшкӧ
кӱшкӧ
[X]
av
кӱшкӧ
кӱ-шкӧ
кӱ-шкЕ
stone-ILL
no-case
нӧлтен,
нӧлт-ен-Ø
нӧлтӧ-ен-Ø
lift-PST2-3SG
vb2-tense-pers
нӧлтен,
нӧлт-ен
нӧлтӧ-ен
lift-CVB
vb2-adv
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
каласыш:
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-149


— Мый марий улам, мый чынак марий улам.

Мый
мый
мый
1SG
pr
марий
марий
марий
Mari
no
улам,
ула-м
ула-м
cart-ACC
no-case
улам,
ула-м
ула-ем
cart-1SG
no-poss
улам,
ул-ам
ул-ам
be-1SG
vb1-pers
улам,
у-ла-м
у-ла-м
new-PL-ACC
ad/no-num-case
улам,
у-ла-м
у-ла-ем
new-COMP-1SG
ad/no-case-poss
улам,
у-ла-м
у-ла-ем
new-PL-1SG
ad/no-num-poss
улам,
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
улам,
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
улам,
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
мый
мый
мый
1SG
pr
чынак
чынак
чынак
really
av/pa
чынак
чын-ак
чын-ак
truth-STR
ad/av/no-enc
марий
марий
марий
Mari
no
улам.
ула-м
ула-м
cart-ACC
no-case
улам.
ула-м
ула-ем
cart-1SG
no-poss
улам.
ул-ам
ул-ам
be-1SG
vb1-pers
улам.
у-ла-м
у-ла-м
new-PL-ACC
ad/no-num-case
улам.
у-ла-м
у-ла-ем
new-COMP-1SG
ad/no-case-poss
улам.
у-ла-м
у-ла-ем
new-PL-1SG
ad/no-num-poss
улам.
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
улам.
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
улам.
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



1-2-8-150


Мыланем дворянин ӱдыр ок кӱл.

Мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
дворянин
дворянин
дворянин
nobleman
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv



1-2-8-151


Мый уна тиде пычкемыш ӱдырым налам!

Мый
мый
мый
1SG
pr
уна
уна
уна
guest
no
уна
уна
уна
there
pa
уна
у-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
пычкемыш
пычкемыш
пычкемыш
darkness
ad/no
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
daughter-ACC
no-case
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
Virgo-ACC
no-case
налам!
нал-ам
нал-ам
take-1SG
vb1-pers



1-2-8-152


— Чачим ончыктен кычкырале.

Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
ончыктен
ончыкт-ен-Ø
ончыкто-ен-Ø
show-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончыктен
ончыкт-ен
ончыкто-ен
show-CVB
vb2-adv
ончыктен
ончы-кт-ен-Ø
ончо-ктЕ-ен-Ø
look-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
ончыктен
ончы-кт-ен
ончо-ктЕ-ен
look-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
кычкырале.
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-153


— Григорий Петрович, Гриша!

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
Гриша!
Гриша
Гриша
Grisha
na



1-2-8-154


— Тамара, кынелын, Григорий Петровичын кидшым шке декше шупшеш.

Тамара,
Тамара
Тамара
Tamara
na
кынелын,
кын'ел-ын-Ø
кын'ел-н-Ø
get.up-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кынелын,
кын'ел-ын
кын'ел-н
get.up-CVB
vb1-adv
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
кидшым
кид-шы-м
кид-жЕ-м
hand-3SG-ACC
no-poss-case
шке
шке
шке
REFL
pr
декше
дек-ше
дек-жЕ
to-3SG
po-poss
шупшеш.
шупш-еш
шупш-еш
pull-3SG
vb1-pers



1-2-8-155


— Гриша, тудын ойжо нимоланат ок йӧрӧ, мый шканем шке оза улам...

Гриша,
Гриша
Гриша
Grisha
na
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
ойжо
ой-жо
ой-жЕ
opinion-3SG
no-poss
ойжо
ой-жо
ой-жЕ
oh-3SG
in-poss
ойжо
ой-Ø-жо
ойо-Ø-жЕ
fast-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ойжо
ой-Ø-жо
ойо-Ø-жЕ
fear-CNG-3SG
vb2-conn-poss
нимоланат
н'имолан-ат
н'имолан-ат
for.no.reason-and
in/pr-enc
нимоланат
н'имо-лан-ат
н'имо-лан-ат
nothing-DAT-and
ad/av/pr-case-enc
нимоланат
н'имо-ла-на-т
н'имо-ла-на-ат
nothing-COMP-1PL-and
ad/av/pr-case-poss-enc
нимоланат
н'имо-ла-на-т
н'имо-ла-на-ат
nothing-PL-1PL-and
ad/av/pr-num-poss-enc
нимоланат
н'имо-ла-н-ат
н'имо-ла-н-ат
nothing-PL-GEN-and
ad/av/pr-num-case-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
roll-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
mix-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
go.out-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
be.satisfying-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
roll-CNG
vb2-conn
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
mix-CNG
vb2-conn
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
go.out-CNG
vb2-conn
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
be.satisfying-CNG
vb2-conn
мый
мый
мый
1SG
pr
шканем
шк-ан-ем
шке-лан-ем
REFL-DAT-1SG
pr-case-poss
шканем
шкан-ем
шкан-ем
for.oneself-1SG
pr-poss
шканем
шкан-ем-Ø
шкан-ем-Ø
for.oneself-TRANS-IMP.2SG
pr-deriv.v-mood.pers
шканем
шкан-ем-Ø
шкан-ем-Ø
for.oneself-TRANS-CNG
pr-deriv.v-conn
шканем
шкан-ем-Ø
шкан-ем-Ø
for.oneself-TRANS-CVB
pr-deriv.v-adv
шке
шке
шке
REFL
pr
оза
оза
оза
owner
no
улам...
ула-м
ула-м
cart-ACC
no-case
улам...
ула-м
ула-ем
cart-1SG
no-poss
улам...
ул-ам
ул-ам
be-1SG
vb1-pers
улам...
у-ла-м
у-ла-м
new-PL-ACC
ad/no-num-case
улам...
у-ла-м
у-ла-ем
new-COMP-1SG
ad/no-case-poss
улам...
у-ла-м
у-ла-ем
new-PL-1SG
ad/no-num-poss
улам...
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
улам...
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
улам...
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



1-2-8-156


— Григорий Петрович, тый молан сырышыч?

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
тый
тый
тый
2SG
pr
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
сырышыч?
сыры-ш-ыч
сыре-ш-ыч
get.angry-PST1-2SG
vb2-tense-pers



1-2-8-157


— ӧрын йодеш Матвей Николаевич.

ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
йодеш
йод-еш
йод-еш
iodine-LAT
no-case
йодеш
йод-еш
йод-еш
ask-3SG
vb1-pers
Матвей
Матвей
Матвей
Matvey
na
Николаевич.
Николаевич
Николаевич
Nikolayevich
na



1-2-8-158


— Мый тыланет мом тугайым осалым ойлышым?

Мый
мый
мый
1SG
pr
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
тугайым
тугай-ым
тугай-м
such-ACC
ad/av/pr-case
осалым
осал-ым
осал-м
evil-ACC
ad/no-case
ойлышым?
ойлышы-м
ойлышо-м
storyteller-ACC
no-case
ойлышым?
ойлы-ш-ым
ойло-ш-ым
talk-PST1-1SG
vb2-tense-pers
ойлышым?
ойлы-шы-м
ойло-шЕ-м
talk-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case



1-2-8-159


Ом умыло, — манын, аракам темен, шалт йӱын колтыш.

Ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
Ом
Ом
ом
ohm
no
умыло, —
умыло-Ø
умыло-Ø
understand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
умыло, —
умыло-Ø
умыло-Ø
understand-CNG
vb2-conn
манын,
манын
манын
that
co
манын,
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын,
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
аракам
арака-м
арака-м
vodka-ACC
no-case
аракам
арака-м
арака-ем
vodka-1SG
no-poss
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
темен,
тем-ен-Ø
теме-ен-Ø
fill-PST2-3SG
vb2-tense-pers
темен,
тем-ен
теме-ен
fill-CVB
vb2-adv
темен,
те-м-ен-Ø
те-ем-ен-Ø
2PL-TRANS-PST2-3SG
pr-deriv.v-tense-pers
темен,
те-м-ен
те-ем-ен
you-TRANS-CVB
pr-deriv.v-adv
шалт
шалт
шалт
all.at.once
av
йӱын
йӱ-ын-Ø
йӱ-н-Ø
drink-PST2-3SG
vb1-tense-pers
йӱын
йӱ-ын
йӱ-н
drink-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-160


Ола гыч толшо уна мурым лукто.

Ола
Ола
ола
city
no
Ола
Ола
ола
motley
ad
Ола
О-ла
о-ла
oh-STR
in-enc
гыч
гыч
гыч
from
po
толшо
толшо
толшо
coming
ad/no
толшо
тол-шо
тол-шЕ
come-PTCP.ACT
vb1-ad
уна
уна
уна
guest
no
уна
уна
уна
there
pa
уна
у-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
мурым
муры-м
муро-м
song-ACC
no-case
лукто.
лукт-о
лукт-Е
lead.out-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-161


Матвей Николаевич полшаш тӱҥале.

Матвей
Матвей
Матвей
Matvey
na
Николаевич
Николаевич
Николаевич
Nikolayevich
na
полшаш
полш-аш
полшо-аш
help-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-162


Тамара Григорий Петровичым сӧрастарыш.

Тамара
Тамара
Тамара
Tamara
na
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
сӧрастарыш.
сӧрастарыш
сӧрастарыш
decoration
no
сӧрастарыш.
сӧрастары-ш-Ø
сӧрастаре-ш-Ø
decorate-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-163


Йӱд тымыкым тарватен, муро шергылташ тӱҥале:

Йӱд
Йӱд
йӱд
night
no
тымыкым
тымык-ым
тымык-м
quiet-ACC
ad/no-case
тарватен,
тарват-ен-Ø
тарвате-ен-Ø
move-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тарватен,
тарват-ен
тарвате-ен
move-CVB
vb2-adv
муро
муро
муро
song
no
муро
муро-Ø
муро-Ø
sing-IMP.2SG
vb2-mood.pers
муро
муро-Ø
муро-Ø
sing-CNG
vb2-conn
шергылташ
шергылт-аш
шергылт-аш
come.undone-INF
vb1-inf
шергылташ
шергылт-аш
шергылте-аш
fill-INF
vb2-inf
тӱҥале:
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-164


Сонар пешак сае.

Сонар
Сонар
сонар
hunting
no
пешак
пешак
пешак
very
av
пешак
пеш-ак
пеш-ак
very-STR
av-enc
сае.
сае
сае
good
ad



1-2-8-165


Кӧ тушко ок кае,

Кӧ
Кӧ
кӧ
who
pr
тушко
тушко
тушко
[X]
av/pr
тушко
ту-шко
ту-шкЕ
that-ILL
pr-case
тушко
ту-шко
ту-шкЕ
gland-ILL
no-case
тушко
ту-шко
ту-шкЕ
banner-ILL
no-case
тушко
туш-ко
туш-шкЕ
seed-ILL
no-case
тушко
туш-ко
туш-шкЕ
flourish-ILL
no-case
тушко
туш-ко
туш-шкЕ
there-ILL
av/pr-case
тушко
тушко-Ø
тушко-Ø
model-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тушко
тушко-Ø
тушко-Ø
model-CNG
vb2-conn
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кае,
кае-Ø
кае-Ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кае,
кае-Ø
кае-Ø
go-CNG
vb2-conn



1-2-8-166


Ту еҥ окмак гае ок пале нимом.

Ту
Ту
ту
that
pr
Ту
Ту
ту
gland
no
Ту
Ту
ту
banner
no
Ту
Ту
ту
[X]
pa
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
окмак
окмак
окмак
fool
ad/no
гае
гае
гае
like
po
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
пале
пале
пале
marking
ad/no
пале
пале-Ø
пале-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пале
пале-Ø
пале-Ø
know-CNG
vb2-conn
нимом.
н'имом
н'имом
nothing
pr
нимом.
н'имо-м
н'имо-м
nothing-ACC
ad/av/pr-case



1-2-8-167


Той пуч пуалта гын, ур пий опталта гын,

Той
Той
той
brass
ad/no
Той
Той-Ø
тойо-Ø
hide-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Той
Той-Ø
тойо-Ø
hide-CNG
vb2-conn
пуч
пуч
пуч
stem
no
пуалта
пуалт-а
пуалте-а
winnow-3SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
ур
ур
ур
squirrel
no
ур
ур-Ø
ур-Ø
fall-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ур
ур-Ø
ур-Ø
fall-CNG
vb1-conn
ур
ур-Ø
ур-Ø
fall-CVB
vb1-adv
пий
пий
пий
dog
no
опталта
опталт-а
опталте-а
bark-3SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa



1-2-8-168


Кӧн чонжо чыта гын пычал кучыде?

Кӧн
Кӧн
кӧн
whose
pr
Кӧн
Кӧ-н
кӧ-н
who-GEN
pr-case
чонжо
чон-жо
чон-жЕ
soul-3SG
no-poss
чыта
чыт-а
чыте-а
tolerate-3SG
vb2-pers
гын
гын
гын
if
co/pa
пычал
пычал
пычал
gun
no
кучыде?
кучы-де
кучо-де
hold-CVB.NEG
vb2-adv



1-2-8-169


Йорта ма ир шордо, йӱкла ма ир кеде,

Йорта
Йорт-а
йорто-а
trot-3SG
vb2-pers
ма
ма
ма
whether
co/pa
ир
ир
ир
wild
ad
шордо,
шордо
шордо
moose
no
йӱкла
йӱк-ла
йӱк-ла
voice-COMP
no-case
йӱкла
йӱк-ла
йӱк-ла
voice-PL
no-num
йӱкла
йӱк-ла
йӱк-ла
voice-STR
no-enc
йӱкла
йӱкл-а
йӱклӧ-а
vote-3SG
vb2-pers
ма
ма
ма
whether
co/pa
ир
ир
ир
wild
ad
кеде,
кеде
кеде
wood.pigeon
no
кеде,
кеде
кеде
sneakers
no



1-2-8-170


Лӱя пычалнаже ик семын тура.

Лӱя
Лӱ[й]-[а]
лӱйӧ-а
shoot-3SG
vb2-pers
пычалнаже
пычал-на-же
пычал-на-жЕ
gun-1PL-3SG
no-poss-poss
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
тура.
тура
тура
steep
ad/av/no/po
тура.
тура
тура
rook
po



1-2-8-171


Кас кече волмеке, тул йыр ме шичмеке,

Кас
Кас
кас
evening
av/no
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
волмеке,
***
***
***
***
тул
тул
тул
fire
ad/no
йыр
йыр
йыр
around
ad/av/no/po
ме
ме
ме
1PL
pr
шичмеке,
шич-меке
шинч-меке
sit.down-CVB.PRI
vb1-adv



1-2-8-172


Кожла шергылтеш дыр мемнан мурна ден:

Кожла
Кожла
кожла
forest
no
Кожла
Кож-ла
кож-ла
spruce-COMP
no-case
Кожла
Кож-ла
кож-ла
spruce-PL
no-num
Кожла
Кож-ла
кож-ла
spruce-STR
no-enc
Кожла
Кожл-а
кожло-а
buzz-3SG
vb2-pers
шергылтеш
шергылт-еш
шергылт-еш
come.undone-3SG
vb1-pers
дыр
дыр
дыр
probably
pa
мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
мурна
***
***
***
***
ден:
ден
ден
and
co



1-2-8-173


Тра-ла-ла-ла-ла, тра-ла-ла-ла-ла,

Тра-ла-ла-ла-ла,
Тра-ла-ла-ла-ла
Тра-ла-ла-ла-ла
Tra-la-la-la-la
na
тра-ла-ла-ла-ла,
***
***
***
***



1-2-8-174


Тра-ла-ла-ла-ла, тра-ла-ла-ла-ла!..

Тра-ла-ла-ла-ла,
Тра-ла-ла-ла-ла
Тра-ла-ла-ла-ла
Tra-la-la-la-la
na
тра-ла-ла-ла-ла!..
***
***
***
***



1-2-8-175


У кече лектеш гын, тул олмым ужеш гын,

У
У
у
new
ad/no
У
У
у
oh
in
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
лектеш
лект-еш
лект-еш
go-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
тул
тул
тул
fire
ad/no
олмым
олмы-м
олмо-м
place-ACC
no-case
ужеш
уж-еш
уж-еш
see-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa



1-2-8-176


Тунам поктена дыр ме янлык тӱшкам...

Тунам
Тунам
тунам
then
av
Тунам
Туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
Тунам
Туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
поктена
покт-ена
покто-ена
drive-1PL
vb2-pers
дыр
дыр
дыр
probably
pa
ме
ме
ме
1PL
pr
янлык
янлык
янлык
animal
no
тӱшкам...
тӱшка-м
тӱшка-м
group-ACC
no-case
тӱшкам...
тӱшка-м
тӱшка-ем
group-1SG
no-poss
тӱшкам...
тӱшка-м-Ø
тӱшка-ем-Ø
group-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
тӱшкам...
тӱшка-м-Ø
тӱшка-ем-Ø
group-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
тӱшкам...
тӱшка-м-Ø
тӱшка-ем-Ø
group-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



1-2-8-177


А кече нӧлтмеке, тӱня помыжалтмеке,

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
нӧлтмеке,
нӧлт-меке
нӧлт-меке
rise-CVB.PRI
vb1-adv
тӱня
тӱня
тӱня
world
no
помыжалтмеке,
помыжалт-меке
помыжалт-меке
wake.up-CVB.PRI
vb1-adv



1-2-8-178


Куплаште, кожлаште пычал мӱгыра.

Куплаште,
Куп-ла-ште
куп-ла-штЕ
swamp-PL-INE
no-num-case
кожлаште
кожла-ште
кожла-штЕ
forest-INE
no-case
кожлаште
кож-ла-ште
кож-ла-штЕ
spruce-PL-INE
no-num-case
пычал
пычал
пычал
gun
no
мӱгыра.
мӱгыр-а
мӱгырӧ-а
roar-3SG
vb2-pers



1-2-8-179


Йорта ма ир шордо, йӱкла ма ир кеде,

Йорта
Йорт-а
йорто-а
trot-3SG
vb2-pers
ма
ма
ма
whether
co/pa
ир
ир
ир
wild
ad
шордо,
шордо
шордо
moose
no
йӱкла
йӱк-ла
йӱк-ла
voice-COMP
no-case
йӱкла
йӱк-ла
йӱк-ла
voice-PL
no-num
йӱкла
йӱк-ла
йӱк-ла
voice-STR
no-enc
йӱкла
йӱкл-а
йӱклӧ-а
vote-3SG
vb2-pers
ма
ма
ма
whether
co/pa
ир
ир
ир
wild
ad
кеде,
кеде
кеде
wood.pigeon
no
кеде,
кеде
кеде
sneakers
no



1-2-8-180


Лӱя пычалнаже ик семын тура.

Лӱя
Лӱ[й]-[а]
лӱйӧ-а
shoot-3SG
vb2-pers
пычалнаже
пычал-на-же
пычал-на-жЕ
gun-1PL-3SG
no-poss-poss
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
тура.
тура
тура
steep
ad/av/no/po
тура.
тура
тура
rook
po



1-2-8-181


Кас кече волмеке, у тул олтымеке,

Кас
Кас
кас
evening
av/no
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
волмеке,
***
***
***
***
у
у
у
new
ad/no
у
у
у
oh
in
у
у-Ø
уо-Ø
take.care.of-IMP.2SG
vb2-mood.pers
у
у-Ø
уо-Ø
stroke-IMP.2SG
vb2-mood.pers
у
у-Ø
уо-Ø
take.care.of-CNG
vb2-conn
у
у-Ø
уо-Ø
stroke-CNG
vb2-conn
тул
тул
тул
fire
ad/no
олтымеке,
олты-меке
олто-меке
light-CVB.PRI
vb2-adv



1-2-8-182


Кожла шергылтеш дыр мемнан мурна ден:

Кожла
Кожла
кожла
forest
no
Кожла
Кож-ла
кож-ла
spruce-COMP
no-case
Кожла
Кож-ла
кож-ла
spruce-PL
no-num
Кожла
Кож-ла
кож-ла
spruce-STR
no-enc
Кожла
Кожл-а
кожло-а
buzz-3SG
vb2-pers
шергылтеш
шергылт-еш
шергылт-еш
come.undone-3SG
vb1-pers
дыр
дыр
дыр
probably
pa
мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
мурна
***
***
***
***
ден:
ден
ден
and
co



1-2-8-183


Тра-ла-ла-ла-ла, тра-ла-ла-ла-ла!..

Тра-ла-ла-ла-ла,
Тра-ла-ла-ла-ла
Тра-ла-ла-ла-ла
Tra-la-la-la-la
na
тра-ла-ла-ла-ла!..
***
***
***
***



1-2-8-184


Заводышто паша ыштыше-влак омаш ончылан погынен шогалыныт.

Заводышто
Завод-ышто
завод-штЕ
factory-INE
no-case
паша
паша
паша
work
no
ыштыше-влак
ыштыше-влак
ыштыше-влак
doer-PL
ad/no-num
ыштыше-влак
ышты-ше-влак
ыште-шЕ-влак
do-PTCP.ACT-PL
vb2-ad-num
омаш
омаш
омаш
brushwood.shelter
no
ончылан
ончылан
ончылан
in.front.of
av/po
ончылан
ончыл-ан
ончыл-ан
front-with
ad/no-deriv.ad
погынен
погын-ен-Ø
погыно-ен-Ø
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
погынен
погын-ен
погыно-ен
gather-CVB
vb2-adv
шогалыныт.
шогал-ын-ыт
шогал-н-ыт
stand.up-PST2-3PL
vb1-tense-pers



1-2-8-185


Барин-влакым ончат.

Барин-влакым
Барин-влак-ым
барин-влак-м
gentleman-PL-ACC
no-num-case
ончат.
онч-ат
ончо-ат
look-3PL
vb2-pers
ончат.
онч-а-т
ончо-а-ат
look-3SG-and
vb2-pers-enc
ончат.
онч-Ø-ат
ончо-Ø-ат
look-CNG-and
vb2-conn-enc



1-2-8-186


«Эй, томаша, могай кочкыш, могай йӱыш тӱняште уке гын?!

«Эй,
Эй
эй
hey
in/pa
томаша,
томаша
томаша
commotion
ad/no
томаша,
томаш-а
томаше-а
make.a.fuss-3SG
vb2-pers
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
кочкыш,
кочкыш
кочкыш
food
no
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
йӱыш
йӱыш
йӱыш
drink
no
тӱняште
тӱня-ште
тӱня-штЕ
world-INE
no-case
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
гын?!
гын
гын
if
co/pa



1-2-8-187


Только мыланна кукшо кинде ден пареҥге деч моло ок логал», — ушышт дене шонат.

Только
Только
только
but
co/pa
мыланна
мы-лан-на
ме-лан-на
1PL-DAT-1PL
pr-case-poss
кукшо
кукшо
кукшо
dry
ad/no
кинде
кинде
кинде
bread
no
ден
ден
ден
and
co
пареҥге
пареҥге
пареҥге
potato
no
деч
деч
деч
from
po
моло
моло
моло
other
no/pr
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
логал», —
логал-Ø
логал-Ø
touch-IMP.2SG
vb1-mood.pers
логал», —
логал-Ø
логал-Ø
touch-CNG
vb1-conn
логал», —
логал-Ø
логал-Ø
touch-CVB
vb1-adv
ушышт
уш-ышт
уш-шт
mind-3PL
no-poss
ушышт
ушы-шт
ушо-шт
join-IMP.3PL
vb2-mood.pers
ушышт
ушы-шт
ушо-шт
order-IMP.3PL
vb2-mood.pers
ушышт
ушы-ш-т
ушо-ш-т
join-PST1-3PL
vb2-tense-pers
ушышт
ушы-ш-т
ушо-ш-т
order-PST1-3PL
vb2-tense-pers
дене
дене
дене
with
po
шонат.
шон-ат
шоно-ат
think-3PL
vb2-pers
шонат.
шон-а-т
шоно-а-ат
think-3SG-and
vb2-pers-enc
шонат.
шон-Ø-ат
шоно-Ø-ат
think-CNG-and
vb2-conn-enc



1-2-8-188


— Становойжо могай чарга йӱк дене мура, — мане Яшай.

Становойжо
Становой-жо
становой-жЕ
district-3SG
ad/no-poss
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
чарга
чарга
чарга
piercing
ad
чарга
чарга
чарга
dry.fir
no
йӱк
йӱк
йӱк
voice
no
дене
дене
дене
with
po
мура, —
мур-а
муро-а
sing-3SG
vb2-pers
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Яшай.
Яшай
Яшай
Yashay
na



1-2-8-189


— Земский кӱжгӧ йӱк дене колта.

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
кӱжгӧ
кӱжгӧ
кӱжгӧ
thick
ad
йӱк
йӱк
йӱк
voice
no
дене
дене
дене
with
po
колта.
колт-а
колто-а
send-3SG
vb2-pers



1-2-8-190


— Ну эн сылныже учитель келыштара.

Ну
Ну
ну
well
in/pa
эн
эн
эн
SUP
pa
сылныже
сылны-же
сылне-жЕ
beautiful-3SG
ad-poss
учитель
учитель
учитель
teacher
no
келыштара.
келыштар-а
келыштаре-а
coordinate-3SG
vb2-pers



1-2-8-191


— Йӱмышт годым нунат мурат улмаш, — тогдайыш ик марий.

Йӱмышт
Йӱмы-шт
йӱмӧ-шт
drinking-3PL
ad-poss
Йӱмышт
Йӱ-мы-шт
йӱ-мЕ-шт
drink-PTCP.PASS-3PL
vb1-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
нунат
нуно-ат
нуно-ат
3PL-and
pr-enc
мурат
мур-ат
муро-ат
song-and
no-enc
мурат
мур-ат
муро-ат
sing-3PL
vb2-pers
мурат
мур-а-т
муро-а-ат
sing-3SG-and
vb2-pers-enc
мурат
мур-Ø-ат
муро-Ø-ат
sing-CNG-and
vb2-conn-enc
улмаш, —
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш, —
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n
тогдайыш
тогдайы-ш-Ø
тогдае-ш-Ø
guess-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
марий.
марий
марий
Mari
no



1-2-8-192


— Тыге шогаш ок йӧрӧ, под лукташ кӱлеш, — увертарыш вес марий.

Тыге
Тыге
тыге
so
av/pa/pr
шогаш
шога-ш
шога-ш
plough-ILL
no-case
шогаш
шога-ш
шога-еш
plough-LAT
no-case
шогаш
шог-аш
шого-аш
stand-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
roll-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
mix-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
go.out-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
be.satisfying-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
roll-CNG
vb2-conn
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
mix-CNG
vb2-conn
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
go.out-CNG
vb2-conn
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
be.satisfying-CNG
vb2-conn
под
под
под
pot
no
лукташ
лукт-аш
лукт-аш
lead.out-INF
vb1-inf
кӱлеш, —
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш, —
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
увертарыш
увертары-ш-Ø
увертаре-ш-Ø
announce-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вес
вес
вес
different
ad/pr
марий.
марий
марий
Mari
no



1-2-8-193


Тидым колын, Сакар кынел шогале.

Тидым
Тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
колын,
кол-ын
кол-н
fish-GEN
no-case
колын,
кол-ын
кол-н
Pisces-GEN
no-case
колын,
колы-н
коло-н
twenty-GEN
nm-case
колын,
кол-ын-Ø
кол-н-Ø
hear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
колын,
кол-ын
кол-н
hear-CVB
vb1-adv
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-CNG
vb1-conn
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-CVB
vb1-adv
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



1-2-8-194


Тудлан Тамаран пеш тура ончымыжо ыш келше.

Тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
Тамаран
Тамаран
Тамаран
Tamaran
na
пеш
пеш
пеш
very
av
тура
тура
тура
steep
ad/av/no/po
тура
тура
тура
rook
po
ончымыжо
ончымы-жо
ончымо-жЕ
view-3SG
ad-poss
ончымыжо
ончы-мы-жо
ончо-мЕ-жЕ
look-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
келше.
кел-ше
кел-шЕ
step-PTCP.ACT
vb1-ad
келше.
келше-Ø
келше-Ø
appeal.to-IMP.2SG
vb2-mood.pers
келше.
келше-Ø
келше-Ø
appeal.to-CNG
vb2-conn



1-2-8-195


Тамаран шинчаже Сакарын шинчажым лӱен онча.

Тамаран
Тамаран
Тамаран
Tamaran
na
шинчаже
шинча-же
шинча-жЕ
eye-3SG
no-poss
шинчаже
шинч-а-же
шинче-а-жЕ
sit-3SG-3SG
vb2-pers-poss
шинчаже
шинч-а-же
шинче-а-жЕ
know-3SG-3SG
vb2-pers-poss
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
шинчажым
шинча-жы-м
шинча-жЕ-м
eye-3SG-ACC
no-poss-case
лӱен
лӱ[й]-ен-Ø
лӱйӧ-ен-Ø
shoot-PST2-3SG
vb2-tense-pers
лӱен
лӱ[й]-ен
лӱйӧ-ен
shoot-CVB
vb2-adv
онча.
онч-а
ончо-а
look-3SG
vb2-pers



1-2-8-196


Сакар туге тура ончен ок сеҥе.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
туге
туге
туге
so
av/pa
туге
ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
туге
ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
туге
ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
тура
тура
тура
steep
ad/av/no/po
тура
тура
тура
rook
po
ончен
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
сеҥе.
сеҥе-Ø
сеҥе-Ø
defeat-IMP.2SG
vb2-mood.pers
сеҥе.
сеҥе-Ø
сеҥе-Ø
defeat-CNG
vb2-conn



1-2-8-197


Тамаран тыгай койышыжо Чачиланат ыш келше.

Тамаран
Тамаран
Тамаран
Tamaran
na
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
койышыжо
койыш-ыжо
койыш-жЕ
nature-3SG
no-poss
Чачиланат
Чачиланат
Чачиланат
Chachilanat
na
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
келше.
кел-ше
кел-шЕ
step-PTCP.ACT
vb1-ad
келше.
келше-Ø
келше-Ø
appeal.to-IMP.2SG
vb2-mood.pers
келше.
келше-Ø
келше-Ø
appeal.to-CNG
vb2-conn



1-2-8-198


Молан тудо Сакарым тыге онча?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
онча?
онч-а
ончо-а
look-3SG
vb2-pers



1-2-8-199


Сакарын кынел шогалмекыже, Тамара йодо:

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-CNG
vb1-conn
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-CVB
vb1-adv
шогалмекыже,
шогал-мекы-же
шогал-меке-жЕ
stand.up-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
Тамара
Тамара
Тамара
Tamara
na
йодо:
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-200


— Тый кушко?

Тый
тый
тый
2SG
pr
кушко?
кушко
кушко
where
av/pr
кушко?
куш-ко
куш-шкЕ
where-ILL
av/co/pr-case
кушко?
кушк-о
кушк-Е
grow-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-201


— Под лукташ, — шуялтыш Сакар.

Под
Под
под
pot
no
лукташ, —
лукт-аш
лукт-аш
lead.out-INF
vb1-inf
шуялтыш
шуялты-ш-Ø
шуялте-ш-Ø
stretch.out-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Сакар.
Сакар
Сакар
Sakar
na



1-2-8-202


— Под лукмым мый нигунамат ужын омыл, — мане Тамара, Сакар почеш кынел шогале.

Под
Под
под
pot
no
лукмым
лукмы-м
лукмо-м
deductible-ACC
ad-case
лукмым
лук-мы-м
лукт-мЕ-м
lead.out-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
мый
мый
мый
1SG
pr
нигунамат
н'игунамат
н'игунамат
in.no.case
av/pr
нигунамат
н'игунам-ат
н'игунам-ат
never-and
av/pr-enc
ужын
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
омыл, —
о-м-ыл-Ø
о-м-ул-Ø
NEG-1SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Тамара,
Тамара
Тамара
Tamara
na
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-CNG
vb1-conn
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-CVB
vb1-adv
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



1-2-8-203


— Тый кушко?

Тый
тый
тый
2SG
pr
кушко?
кушко
кушко
where
av/pr
кушко?
куш-ко
куш-шкЕ
where-ILL
av/co/pr-case
кушко?
кушк-о
кушк-Е
grow-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-204


— йодо Григорий Петрович.

йодо
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович.
Петрович
Петрович
Petrovich
na



1-2-8-205


— Под лукмым ончаш, — ӱшандарыш Тамара.

Под
Под
под
pot
no
лукмым
лукмы-м
лукмо-м
deductible-ACC
ad-case
лукмым
лук-мы-м
лукт-мЕ-м
lead.out-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
ончаш, —
онч-аш
ончо-аш
look-INF
vb2-inf
ӱшандарыш
ӱшандары-ш-Ø
ӱшандаре-ш-Ø
assure-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Тамара.
Тамара
Тамара
Tamara
na



1-2-8-206


— Нимогай интересат уке.

Нимогай
Нимогай
нимогай
no
ad/pr
интересат
интерес-ат
интерес-ат
interest-and
no-enc
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



1-2-8-207


— Тыланет уке, а мыланем уло.

Тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
Тыланет
Тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
Тыланет
Тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
Тыланет
Тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
уке,
уке
уке
no
ad/no/pa
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
уло.
уло
уло
is
ad/no/vb



1-2-8-208


— Туге гын, тек ончо!

Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
гын,
гын
гын
if
co/pa
тек
тек
тек
let
av/co/pa
ончо!
ончо-Ø
ончо-Ø
look-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ончо!
ончо-Ø
ончо-Ø
look-CNG
vb2-conn



1-2-8-209


— Григорий Петрович стаканешыже тичак портвейным темыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
стаканешыже
стакан-еш-ыже
стакан-еш-жЕ
glass-LAT-3SG
no-case-poss
тичак
тичак
тичак
in.full
av
тичак
тич-ак
тич-ак
full-STR
ad/av/po-enc
портвейным
портвейн-ым
портвейн-м
port-ACC
no-case
темыш.
темыш
темыш
[X]
no
темыш.
темыш
темыш
sense.of.sufficiency
no
темыш.
темы-ш
теме-ш
subject-ILL
no-case
темыш.
темы-ш-Ø
теме-ш-Ø
fill-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-210


Тамаран Сакар почеш каймыже Чачин чонжым утларак пудратыш.

Тамаран
Тамаран
Тамаран
Tamaran
na
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
каймыже
***
***
***
***
Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
чонжым
чон-жы-м
чон-жЕ-м
soul-3SG-ACC
no-poss-case
утларак
утларак
утларак
more
av
утларак
утла-рак
утла-рак
more-COMP
av/po-deg
утларак
утл-а-рак
утло-а-рак
escape-3SG-COMP
vb2-pers-deg
пудратыш.
***
***
***
***



1-2-8-211


«Мом тудо Сакар почеш коштеш», — шоналтыш.

«Мом
Мом
мом
what
pr
«Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
коштеш», —
кошт-еш
кошт-еш
go-3SG
vb1-pers
шоналтыш.
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-212


Чачи очаг ӱмбак кӱзен кайыш, тушеч кычкырале:

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
очаг
***
***
***
***
ӱмбак
ӱмбак
ӱмбак
the.top
av/po
кӱзен
кӱз-ен-Ø
кӱзӧ-ен-Ø
go.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кӱзен
кӱз-ен
кӱзӧ-ен
go.up-CVB
vb2-adv
кайыш,
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш,
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
тушеч
тушеч
тушеч
from.there
av/pr
кычкырале:
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-2-8-213


— Сакар, тол тышке!

Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
тол
тол-Ø
тол-Ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тол
тол-Ø
тол-Ø
come-CNG
vb1-conn
тол
тол-Ø
тол-Ø
come-CVB
vb1-adv
тышке!
тышке
тышке
here
av/pr
тышке!
тыш-ке
тыш-шкЕ
here-ILL
av/pr-case



1-2-8-214


Чачин йӱкыштыжӧ Тамара колянымашым кольо: «Орадет ушкала, тудым изиш орландарышаш», — шоналтыш, очаг ӱмбак кӱзаш тӱҥалше Сакарым кидпӱан гыч руалтен кучыш.

Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
йӱкыштыжӧ
йӱк-ышты-жӧ
йӱк-штЕ-жЕ
voice-INE-3SG
no-case-poss
Тамара
Тамара
Тамара
Tamara
na
колянымашым
колянымаш-ым
колянымаш-м
restlessness-ACC
no-case
колянымашым
коляны-маш-ым
коляне-маш-м
worry-NMLZ-ACC
vb2-deriv.n-case
кольо:
кол-ьо
кол-Е
hear-PST1.3SG
vb1-tense.pers
«Орадет
Орад-ет
ораде-ет
fool-2SG
ad/no-poss
ушкала,
ушкал-а
ушкале-а
be.jealous-3SG
vb2-pers
ушкала,
ушкал-а
ушкале-а
join-3SG
vb2-pers
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
орландарышаш», —
орландары-шаш
орландаре-шаш
torment-PTCP.FUT
vb2-ad
шоналтыш,
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
очаг
***
***
***
***
ӱмбак
ӱмбак
ӱмбак
the.top
av/po
кӱзаш
кӱз-аш
кӱзӧ-аш
go.up-INF
vb2-inf
тӱҥалше
тӱҥалше
тӱҥалше
beginning
ad/no
тӱҥалше
тӱҥал-ше
тӱҥал-шЕ
start-PTCP.ACT
vb1-ad
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
кидпӱан
кидпӱан
кидпӱан
bend.of.the.arm
no
гыч
гыч
гыч
from
po
руалтен
руалт-ен-Ø
руалте-ен-Ø
grab-PST2-3SG
vb2-tense-pers
руалтен
руалт-ен
руалте-ен
grab-CVB
vb2-adv
кучыш.
кучыш
кучыш
endurance
no
кучыш.
кучы-ш
кучо-ш
ascarid-ILL
no-case
кучыш.
кучы-ш-Ø
кучо-ш-Ø
hold-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-215


Сакар ӧрын ончале, но кидшым шупшын налаш аптраныш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
ончале,
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
кидшым
кид-шы-м
кид-жЕ-м
hand-3SG-ACC
no-poss-case
шупшын
шупш-ын-Ø
шупш-н-Ø
pull-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шупшын
шупш-ын
шупш-н
pull-CVB
vb1-adv
налаш
нал-аш
нал-аш
take-INF
vb1-inf
аптраныш.
***
***
***
***



1-2-8-216


Тидым ужын, Чачи омашыш куржын колтыш...

Тидым
Тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
ужын,
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын,
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын,
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
омашыш
омаш-ыш
омаш-ш
brushwood.shelter-ILL
no-case
куржын
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
колтыш...
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш...
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-217


Под шындаш тӱҥалмеке, Тамара, Сакарым коден, сонарзе тӱшкашке мийыш.

Под
Под
под
pot
no
шындаш
шынд-аш
шынде-аш
put-INF
vb2-inf
тӱҥалмеке,
тӱҥал-меке
тӱҥал-меке
start-CVB.PRI
vb1-adv
Тамара,
Тамара
Тамара
Tamara
na
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
коден,
код-ен-Ø
кодо-ен-Ø
leave-PST2-3SG
vb2-tense-pers
коден,
код-ен
кодо-ен
leave-CVB
vb2-adv
сонарзе
сонарзе
сонарзе
hunter
no
тӱшкашке
тӱшка-шке
тӱшка-шкЕ
group-ILL
no-case
мийыш.
мийы-ш-Ø
мие-ш-Ø
come-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-2-8-218


Тушто Григорий Петрович ден Озаҥ гыч толшо уна ӧндалалт шинчат.

Тушто
Тушто
тушто
there
av/pa/pr
Тушто
Тушто
тушто
riddle
no
Тушто
Ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
Тушто
Ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
Тушто
Ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
Тушто
Туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
Тушто
Туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
Тушто
Туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
Тушто
Тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тушто
Тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
ден
ден
ден
and
co
Озаҥ
Озаҥ
Озаҥ
Kazan
pn
Озаҥ
Озаҥ-Ø
озаҥ-Ø
get.an.owner-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Озаҥ
Озаҥ-Ø
озаҥ-Ø
get.an.owner-CNG
vb1-conn
Озаҥ
Озаҥ-Ø
озаҥ-Ø
get.an.owner-CVB
vb1-adv
Озаҥ
Оза-ҥ-Ø
оза-аҥ-Ø
owner-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Озаҥ
Оза-ҥ-Ø
оза-аҥ-Ø
owner-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Озаҥ
Оза-ҥ-Ø
оза-аҥ-Ø
owner-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
гыч
гыч
гыч
from
po
толшо
толшо
толшо
coming
ad/no
толшо
тол-шо
тол-шЕ
come-PTCP.ACT
vb1-ad
уна
уна
уна
guest
no
уна
уна
уна
there
pa
уна
у-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
ӧндалалт
ӧндалалт-Ø
ӧндалалт-Ø
embrace-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ӧндалалт
ӧндалалт-Ø
ӧндалалт-Ø
embrace-CNG
vb1-conn
ӧндалалт
ӧндалалт-Ø
ӧндалалт-Ø
embrace-CVB
vb1-adv
ӧндалалт
ӧндал-алт-Ø
ӧндал-алт-Ø
embrace-REF-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
ӧндалалт
ӧндал-алт-Ø
ӧндал-алт-Ø
embrace-REF-CNG
vb1-deriv.v-conn
ӧндалалт
ӧндал-алт-Ø
ӧндал-алт-Ø
embrace-REF-CVB
vb1-deriv.v-adv
шинчат.
шинча-т
шинча-ет
eye-2SG
no-poss
шинчат.
шинча-т
шинча-ат
eye-and
no-enc
шинчат.
шинч-ат
шинч-ат
sit.down-2SG
vb1-pers
шинчат.
шинч-ат
шинче-ат
sit-3PL
vb2-pers
шинчат.
шинч-ат
шинче-ат
know-3PL
vb2-pers
шинчат.
шинч-а-т
шинче-а-ат
sit-3SG-and
vb2-pers-enc
шинчат.
шинч-а-т
шинче-а-ат
know-3SG-and
vb2-pers-enc
шинчат.
шинч-Ø-ат
шинч-Ø-ат
sit.down-CNG-and
vb1-conn-enc
шинчат.
шинч-Ø-ат
шинч-Ø-ат
sit.down-CVB-and
vb1-adv-enc
шинчат.
шинч--ат
шинч-Е-ат
sit.down-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
шинчат.
шинч-Ø-ат
шинче-Ø-ат
sit-CNG-and
vb2-conn-enc
шинчат.
шинч-Ø-ат
шинче-Ø-ат
know-CNG-and
vb2-conn-enc



1-2-8-219


Матвей Николаевич кугу йӱкшӧ дене мура:

Матвей
Матвей
Матвей
Matvey
na
Николаевич
Николаевич
Николаевич
Nikolayevich
na
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
йӱкшӧ
йӱк-шӧ
йӱк-жЕ
voice-3SG
no-poss
йӱкшӧ
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӱкшӧ
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-CNG
vb2-conn
дене
дене
дене
with
po
мура:
мур-а
муро-а
sing-3SG
vb2-pers



1-2-8-220


Гайда тройка!

Гайда
Гай-да
гай-да
like-2PL
ad/av/pa/po-poss
тройка!
***
***
***
***



1-2-8-221


Снег пушистый,

Снег
Снег
Снег
Sneg
na
пушистый,
***
***
***
***



1-2-8-222


Ночь морозная кругом!

Ночь
Ночь
Ночь
Noch
na
морозная
***
***
***
***
кругом!
кругом
кругом
about-face!
in



1-2-8-223


Светит месяц серебристый,

Светит
Светит
Светит
Svetit
na
месяц
***
***
***
***
серебристый,
***
***
***
***



1-2-8-224


Едет парочка вдвоем!..

Едет
Едет
Едет
Yedet
na
парочка
***
***
***
***
вдвоем!..
***
***
***
***



1-2-8-225


Сакар омашышке пурыш, Чачи угылышто шортын кия.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
омашышке
омаш-ышке
омаш-шкЕ
brushwood.shelter-ILL
no-case
пурыш,
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш,
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
угылышто
угыл-ышто
угыл-штЕ
corner-INE
no-case
шортын
шорт-ын
шорт-н
shorts-GEN
no-case
шортын
шорт-ын
шорт-н
lamentation-GEN
no-case
шортын
шорт-ын-Ø
шорт-н-Ø
cry-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шортын
шорт-ын
шорт-н
cry-CVB
vb1-adv
кия.
ки[й]-[а]
кие-а
lie-3SG
vb2-pers



1-2-8-226


Сакар йӧршеш аптраныш: — Чачи, мо лийынат?

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
йӧршеш
йӧршеш
йӧршеш
totally
av
йӧршеш
йӧрш-еш
йӧршӧ-еш
fitting-LAT
ad-case
аптраныш: —
***
***
***
***
Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
лийынат?
лийын-ат
лийын-ат
as.a-and
po-enc
лийынат?
лий-ын-ат
лий-н-ат
be-PST2-2SG
vb1-tense-pers
лийынат?
лий-ына-т
лий-на-ат
be-1PL-and
vb1-pers-enc
лийынат?
лий-ын-Ø-ат
лий-н-Ø-ат
be-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
лийынат?
лий-ын-ат
лий-н-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc



1-2-8-227


Чачи нимомат ок пелеште...

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
нимомат
н'имом-ат
н'имом-ат
nothing-and
pr-enc
нимомат
н'имо-м-ат
н'имо-м-ат
nothing-ACC-and
ad/av/pr-case-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
пелеште...
пеле-ште
пеле-штЕ
in.half-INE
ad/av/no-case
пелеште...
пелеште-Ø
пелеште-Ø
say-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пелеште...
пелеште-Ø
пелеште-Ø
say-CNG
vb2-conn



1-2-8-228


Левентей кугыза омашыш толын пурыш: «Коло вич теҥгем пуыш!» — манын, Сакарлан у кагаз оксам ончыктыш...

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
омашыш
омаш-ыш
омаш-ш
brushwood.shelter-ILL
no-case
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
пурыш:
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш:
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
«Коло
Коло
коло
twenty
nm
«Коло
Коло-Ø
коло-Ø
die-IMP.2SG
vb2-mood.pers
«Коло
Коло-Ø
коло-Ø
die-CNG
vb2-conn
вич
вич
вич
five
nm
теҥгем
теҥге-м
теҥге-м
ruble-ACC
no-case
теҥгем
теҥге-м
теҥге-ем
ruble-1SG
no-poss
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пуыш!» —
пу-ыш
пу-ш
wood-ILL
no-case
пуыш!» —
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш!» —
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers
манын,
манын
манын
that
co
манын,
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын,
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
у
у
у
new
ad/no
у
у
у
oh
in
у
у-Ø
уо-Ø
take.care.of-IMP.2SG
vb2-mood.pers
у
у-Ø
уо-Ø
stroke-IMP.2SG
vb2-mood.pers
у
у-Ø
уо-Ø
take.care.of-CNG
vb2-conn
у
у-Ø
уо-Ø
stroke-CNG
vb2-conn
кагаз
кагаз
кагаз
paper
no
оксам
окса-м
окса-м
money-ACC
no-case
оксам
окса-м
окса-ем
money-1SG
no-poss
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ончыктыш...
ончыктыш
ончыктыш
indicator
no
ончыктыш...
ончыкты-ш-Ø
ончыкто-ш-Ø
show-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ончыктыш...
ончы-кты-ш-Ø
ончо-ктЕ-ш-Ø
look-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers



The Mari Web Project is primarily based at the Department of Finno-Ugric Studies at the University of Vienna. The second stage of the project is being funded by the Kone Foundation: The Mari Web Project: Phase 2. Some of our work is carried out at the Institute of Finno-Ugric and Uralic Studies at the Ludwig Maximilian University of Munich.
Last update: 10 August 2023