Logowww.mari-language.com:
Main page » Corpus Tool » Элнет » 1-3-2

Corpus Tool Demo - Элнет - 1-3-2

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]


Григорий Петрович кокымшо отделенийым Тамаралан ӱшанен кодыш да нылымше отделенийым эмлыме верыш вӱден кайыш.
Григорий Петрович теҥгече школышто ученикше-влаклан калык тазалык нерген туныктен.
Таче тудым пеҥгыдемдаш, могай чер дене марий калык орлана, кузе тудым кызыт эмлат, калыклан могай полыш кӱлеш — тидым нагляднын ончыкташ эмлыме вер деч сай вер уке.
Эмлыме верышке ала-могай черанжат толеш...
Марий еҥ, туешкымекыже, первый «эрта» манын коштеш, чотрак пызырналтеш гын, мужаҥче дек кая, вара, черкышке каен, сортам чӱктен кумалеш але отышко кая да сукым ышта — нимо денат ок тӧрлане.
Вара иже доктор дек кая.
Шукыж годым вараш кодеш.
Ондакрак мия гын, эмлен сеҥаш лиеш ыле, а чер пошымек, эмлен сеҥаш йӧсӧ...
Григорий Петрович, индеш ученикшым вӱден, эмлыме верыш мийыш.
Лӱм возымо кыдежыште черле-влак ятырынак улыт.
Иктын шинчаже — вӱр веле, весе — пыкше кокырен шинча, кумшо — могыржым кӱрла пужара...
Ик марий пеле орадыла коеш, шинчажым савыркала, шкеже орай, мелгандражым кылдаш ок лий, оҥлашйымалжым, пурла велжым кугу логар темен...
Докторат, фельдшерат але толын огытыл — але кандаш шагатат пеле веле.
Доктор ден фельдшер индеш шагатлан толыт.
Сандене Григорий Петрович «урокшым» социально строй шот дене умылтараш тӱҥале.
— Марий калыкын шуко черже, кум ужашыште кокытшо манына гын, чынлан толеш, пычкемыш, лавра илыш гыч лектеш.
Шинча корштымо, удыртыш, оҥ ишнымаш, шукыж годым кокыртышат лавран, пуракан, пычкемыш пӧртыштӧ илыма гыч лектеш.
Марий калыкын адак кочмо-йӱмыжат томам...
Уна тыгай кугу логарже куп вӱд йӱмӧ дене лиеш...
Тиде жапыште лукышто ала-кӧ чон йӧсын кечкыжалтыш.
Григорий Петрович кечкыжме шоктымо пусакышке мийыш: кӱвар ӱмбалне Кудашнур сонарзе Сакар кия, чурийыштыже чытыдыме чот орланымаш коеш.
Григорий Петрович черле-влак деч йодо:
— Тиде еҥым кӧ конден?
Черле коклаште иктат ок шинче.
Григорий Петрович сторож дек куржын колтыш, вӱден кондыш:
— Тиде еҥым кӧ конден?
— Элнет гыч Кӱрмучаш-влак кондышт, волгыжаш веле тӱҥалын ыле.
Бурлак, маныт, вӱдыш пурен каен, адак ӧрдыжлужо айманен ала-мо, маньыч.
— Тый тудым але марте кӱвар ӱмбалне кийыктет!
— чытен кертде кычкырал колтыш Григорий Петрович.
— Мий, кызытак докторым ӱжын кондо...
— Ӱжмӧ ок кӱл, индеш шагатлан доктор шкак толеш.
Григорий Петрович чытен ыш керт, вурсаш тӱҥале:
— Калык киндым кочкын илет, арам логар, пашатым от шинче...
Айдеме колышаш гай кия, а тыланет ойгат уке!
— А тый тыште могай начальник улат?
Тыште кычкыраш тыйын могай прават уло?
— Григорий Петровичым вуй гычын тӱҥалын, йолышко шумешке нахальнын ончен, сторож пелештыш.
— Ах, тый, мерзавец!
Мый тыланет ончыктем!
Григорий Петровичын саҥгаже туге куптыргыш — сторожшо омса гыч лектын куржмыжымат ыш шиж...
Григорий Петрович кушто улмыжымат, ученик-влакшымат мондыш, ушыштыжо — угылышто кийше еҥ веле...
— Пинеринмытлан пояш лийже, а незер калык нунын верч пудыргылеш!
Таза еҥ нунылан кӱлеш...
Сусыргышо еҥым пийла конден шуат.
Черле ончаш лӱмын шогалтыме еҥ-влакат сусырым кӱвар ӱмбалне кийыктат.
Омса почылто, доктор пурыш:
— Григорий Петрович, тый мом скандалитлет?
Сторож мый декем вуйым шияш куржын мийыш.
— Ужат, уна могай еҥым эр годсек кӱвар ӱмбалне кийыкта!
— Григорий Петрович Сакарым ончыктыш.
— Доктор деч посна мый койкышко пыштен ом керт, — сторож манеш.
— Докторланже молан каласен отыл?
— Кö тудо тугай?
— доктор сторож деч йодо.
Сторож йолаш кӱсенже гыч изи кагаз лаштыкым луктын пуыш.
Доктор лудо:
«Аркамбал больницышке...
Тендан деке Кудашнур марийым — Епрем Сакарым колтена.
Тудым ӧрдыж гычше пырня шуралтен...
Н. Пинерин. 1914 ий, апрельын 17-ше».
Доктор сторожым шинчалык йымачше ончале:
— Молан мыланем каласен отыл?
— Иона Кондратич, тый шке...
— Кызытак фельдшерым кычкырал, кудашын, койкышко пыштыза...
— Иона Кондратьевич, тыгай сторожым больницыште кучыман огыл.
Тыйын олмыштет лиям ыле гын, мый тудым тачак шурен луктам ыле.
— Сай сторожым муаш тений саманыште, Григорий Петрович, йӧсӧ.
Калык пужлен.
Акушерка ден фельдшер почела пурышт, почешышт сторож тольо.
— Клавдия Федоровна, тиде еҥым кызытак койкышко пыштыза, — доктор ӱлнӧ кийше Сакарым ончыктыш.
— Яра койкынаже уке-с, Иона Кондратьевич, — фельдшер вашмутым пуыш.
— Чуланысе койкым пуртыза.
Иван, вашкерак тарваныл.
Сторож тӱгӧ лектын кайыш.
Сакар изиш тарваныш, ӧрдыжшым йымыктарыш, «ой!» манын, кычкырал колтыш...
Фельдшер пӱгырныш, Сакарын саҥгажым ниялтен ончыш:
— Иона Кондратьевич, саҥгаже тул гай...
Жар!
Акушерка пӧлемышке куржын пурыш, ош халатым чиен лекте.
Фельдшерат шкенжым тӱзыш.
Сторож койкым нумал тольо.
Пел шагат ыш эрте — Сакарым койкышко пыштышт.
Фельдшер температурым висыш: термометр нылле градусым ончыкта.
Доктор пушкыдо кидше дене Сакарым ятырак ниялткалыш:
— Кок ӧрдыжлужо айманен...
Тиде беда огыл, тудо — рвезе еҥ, иктаж тылзе гыч тӧрлана, пудыргенак огыл.
Но вес чер — пневмония, рушла манаш гын, «воспаление дегких» тӱҥалеш...
Вӱдеш чот кылмен.



Admin login:

[Search]


1-3-2-1


Григорий Петрович кокымшо отделенийым Тамаралан ӱшанен кодыш да нылымше отделенийым эмлыме верыш вӱден кайыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
кокымшо
кокымшо
кокымшо
second
nm
отделенийым
отделений-ым
отделений
department-ACC
no-case
Тамаралан
Тамаралан
Тамаралан
Tamaralan
na
ӱшанен
ӱшанен
ӱшанен
trustingly
av
ӱшанен
ӱшан-ен
ӱшане-ен
believe-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӱшанен
ӱшан-ен
ӱшане-ен
believe-CVB
vb2-adv
кодыш
код-ыш
код
code-ILL
no-case
кодыш
коды
кодо
leave-PST1-3SG
vb2-tense-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
нылымше
нылымше
нылымше
fourth
av/nm
отделенийым
отделений-ым
отделений
department-ACC
no-case
эмлыме
эмлыме
эмлыме
curative
ad
эмлыме
эмлы-ме
эмле-мЕ
treat-PTCP.PASS
vb2-ad
верыш
вер-ыш
вер
place-ILL
no-case
вӱден
вӱд-ен
вӱдӧ-ен
lead-PST2-3SG
vb2-tense-pers
вӱден
вӱд-ен
вӱдӧ-ен
lead-CVB
vb2-adv
кайыш.
кай-ыш
кай
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы
кае
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-3-2-2


Григорий Петрович теҥгече школышто ученикше-влаклан калык тазалык нерген туныктен.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
теҥгече
теҥгече
теҥгече
yesterday
av
школышто
школ-ышто
школ-штЕ
school-INE
no-case
ученикше-влаклан
ученик-ше-влак-лан
ученик-жЕ-влак-лан
pupil-3SG-PL-DAT
no-poss-num-case
калык
калык
калык
people
no
тазалык
тазалык
тазалык
health
no
тазалык
таза-лык
таза-лык
healthy-for
ad-deriv.ad
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге
нерге
cold-GEN
no-case
нерген
нерге
нерге
badger-GEN
no-case
нерген
нерге
нерге
order-GEN
no-case
туныктен.
туныкт-ен
туныкто-ен
teach-PST2-3SG
vb2-tense-pers
туныктен.
туныкт-ен
туныкто-ен
teach-CVB
vb2-adv




1-3-2-3


Таче тудым пеҥгыдемдаш, могай чер дене марий калык орлана, кузе тудым кызыт эмлат, калыклан могай полыш кӱлеш — тидым нагляднын ончыкташ эмлыме вер деч сай вер уке.

Таче
Таче
таче
today
ad/av
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо
тудо
3SG-ACC
pr-case
пеҥгыдемдаш,
пеҥгыдемд-аш
пеҥгыдемде-аш
compress-INF
vb2-inf
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
чер
чер
чер
disease
no
дене
дене
дене
with
po
марий
марий
марий
Mari
no
калык
калык
калык
people
no
орлана,
орлан
орлане
suffer-3SG
vb2-pers
орлана,
ор-ла-на
ор-ла-на
fortress-COMP-1PL
ad/no-case-poss
орлана,
ор-ла-на
ор-ла-на
fortress-PL-1PL
ad/no-num-poss
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо
тудо
3SG-ACC
pr-case
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
эмлат,
эмл-ат
эмле-ат
curative-and
ad-enc
эмлат,
эмл-ат
эмле-ат
treat-3PL
vb2-pers
эмлат,
эм-ла
эм-ла-ет
medicine-COMP-2SG
no-case-poss
эмлат,
эм-ла
эм-ла-ет
medicine-PL-2SG
no-num-poss
эмлат,
эм-ла
эм-ла-ат
medicine-COMP-and
no-case-enc
эмлат,
эм-ла
эм-ла-ат
medicine-PL-and
no-num-enc
эмлат,
эмл
эмле-ат
treat-3SG-and
vb2-pers-enc
эмлат,
эмл-ат
эмле-ат
treat-CNG-and
vb2-conn-enc
калыклан
калыкл-ан
калыкле-ан
national-with
ad-deriv.ad
калыклан
калык-лан
калык-лан
people-DAT
no-case
калыклан
калык-ла
калык-ла
people-PL-GEN
no-num-case
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
полыш
полыш
полыш
help
no
полыш
полы
поло
polo-ILL
no-case
кӱлеш —
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш —
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
тидым
тиды
тиде
this-ACC
pr-case
нагляднын
нагляднын
нагляднын
clearly
ad
ончыкташ
ончыкт-аш
ончыкто-аш
show-INF
vb2-inf
ончыкташ
ончы-кт-аш
ончо-ктЕ-аш
look-CAUS-INF
vb2-deriv.v-inf
эмлыме
эмлыме
эмлыме
curative
ad
эмлыме
эмлы-ме
эмле-мЕ
treat-PTCP.PASS
vb2-ad
вер
вер
вер
place
no
деч
деч
деч
from
po
сай
сай
сай
good
ad/av
вер
вер
вер
place
no
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa




1-3-2-4


Эмлыме верышке ала-могай черанжат толеш...

Эмлыме
Эмлыме
эмлыме
curative
ad
Эмлыме
Эмлы-ме
эмле-мЕ
treat-PTCP.PASS
vb2-ad
верышке
верышке
верышке
illative
no
верышке
вер-ышке
вер-шкЕ
place-ILL
no-case
ала-могай
ала-могай
ала-могай
some
ad/av/pr
черанжат
черан-ат
черан-жЕ-ат
sick-3SG-and
ad-poss-enc
черанжат
чер-ан-ат
чер-ан-жЕ-ат
disease-with-3SG-and
no-deriv.ad-poss-enc
толеш...
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш...
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers




1-3-2-5


Марий еҥ, туешкымекыже, первый «эрта» манын коштеш, чотрак пызырналтеш гын, мужаҥче дек кая, вара, черкышке каен, сортам чӱктен кумалеш але отышко кая да сукым ышта — нимо денат ок тӧрлане.

Марий
Марий
марий
Mari
no
еҥ,
еҥ
еҥ
person
ad/no
туешкымекыже,
туешкы-мекы-же
туешке-меке-жЕ
get.sick-CVB.PRI-3SG
vb2-adv-poss
первый
первый
первый
first
ad/av/nm
«эрта»
эрт
эрте
pass-3SG
vb2-pers
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын
ман
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман
say-CVB
vb1-adv
коштеш,
кошт-еш
кошт-еш
go-3SG
vb1-pers
чотрак
чот-рак
чот-рак
very-COMP
av-deg
чотрак
чот-рак
чот-рак
number-COMP
no-deg
пызырналтеш
пызырналт-еш
пызырналт-еш
be.pressed-3SG
vb1-pers
пызырналтеш
пызырн-алт-еш
пызырне-алт-еш
be.pressed-REF-3SG
vb2-deriv.v-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
мужаҥче
мужаҥче
мужаҥче
fortune.teller
no
дек
дек
дек
to
po
кая,
ка[й]-[а]
кае
go-3SG
vb2-pers
вара,
вара
вара
then
av/pa
вара,
вара
вара
pole
no
вара,
вар
варе
mix-3SG
vb2-pers
черкышке
черкы-шке
черке-шкЕ
church-ILL
no-case
черкышке
черкы-шке
черке-шкЕ
skates-ILL
no-case
каен,
ка[й]-ен
кае-ен
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен,
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
сортам
сорта
сорта
candle-ACC
no-case
сортам
сорта
сорта-ем
candle-1SG
no-poss
сортам
сорта
сорта-ем
candle-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сортам
сорта
сорта-ем
candle-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сортам
сорта
сорта-ем
candle-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
чӱктен
чӱкт-ен
чӱктӧ-ен
light-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чӱктен
чӱкт-ен
чӱктӧ-ен
light-CVB
vb2-adv
кумалеш
кумал-еш
кумал-еш
pray-3SG
vb1-pers
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але
але
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але
але
soften.bast-CNG
vb2-conn
отышко
оты-шко
ото-шкЕ
grove-ILL
no-case
кая
ка[й]-[а]
кае
go-3SG
vb2-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
сукым
сук-ым
сук
guarantee-ACC
no-case
сукым
сук-ым
сук
[X]-ACC
no-case
ышта —
ышт
ыште
do-3SG
vb2-pers
нимо
н'имо
н'имо
nothing
ad/av/pr
денат
ден-ат
ден-ат
and-and
co-enc
денат
ден-ат
дене-ат
with-and
po-enc
ок
ок
ок
NEG-3SG
vb-pers
тӧрлане.
тӧрлане
тӧрлане
heal-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӧрлане.
тӧрлане
тӧрлане
heal-CNG
vb2-conn




1-3-2-6


Вара иже доктор дек кая.

Вара
Вара
вара
then
av/pa
Вара
Вара
вара
pole
no
Вара
Вар
варе
mix-3SG
vb2-pers
иже
иже
иже
not.until
av/pa
иже
и-же
и-жЕ
and-3SG
co-poss
иже
и-же
и-жЕ
[X]-3SG
pa-poss
доктор
доктор
доктор
doctor
no
дек
дек
дек
to
po
кая.
ка[й]-[а]
кае
go-3SG
vb2-pers




1-3-2-7


Шукыж годым вараш кодеш.

Шукыж
Шукы
шуко-жЕ
a.lot-3SG
ad/av/no-poss
годым
годым
годым
during
po
вараш
вараш
вараш
hawk
no
вараш
вараш
вараш
late
av
вараш
вара
вара
pole-ILL
no-case
вараш
вара
вара-еш
pole-LAT
no-case
вараш
вар-аш
варе-аш
mix-INF
vb2-inf
кодеш.
код-еш
код-еш
code-LAT
no-case
кодеш.
код-еш
код-еш
stay-3SG
vb1-pers




1-3-2-8


Ондакрак мия гын, эмлен сеҥаш лиеш ыле, а чер пошымек, эмлен сеҥаш йӧсӧ...

Ондакрак
Ондак-рак
ондак-рак
at.first-COMP
av-deg
мия
ми[й]-[а]
мие
come-3SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
эмлен
эмл-ен
эмле-ен
treat-PST2-3SG
vb2-tense-pers
эмлен
эмл-ен
эмле-ен
treat-CVB
vb2-adv
сеҥаш
сеҥ-аш
сеҥе-аш
defeat-INF
vb2-inf
лиеш
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
ыле,
ыл-'е
ул
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
чер
чер
чер
disease
no
пошымек,
пошы-мек
пошо-мек
spread-CVB.PRI
vb2-adv
пошымек,
пошы-мек
пошо-мек
pump-CVB.PRI
vb2-adv
пошымек,
пошы-мек
пошо-мек
push.apart-CVB.PRI
vb2-adv
эмлен
эмл-ен
эмле-ен
treat-PST2-3SG
vb2-tense-pers
эмлен
эмл-ен
эмле-ен
treat-CVB
vb2-adv
сеҥаш
сеҥ-аш
сеҥе-аш
defeat-INF
vb2-inf
йӧсӧ...
йӧсӧ
йӧсӧ
difficult
ad/no
йӧсӧ...
йӧсӧ
йӧсӧ
regret-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧсӧ...
йӧсӧ
йӧсӧ
regret-CNG
vb2-conn




1-3-2-9


Григорий Петрович, индеш ученикшым вӱден, эмлыме верыш мийыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
индеш
индеш
индеш
nine
nm
ученикшым
ученик-шы
ученик-жЕ
pupil-3SG-ACC
no-poss-case
вӱден,
вӱд-ен
вӱдӧ-ен
lead-PST2-3SG
vb2-tense-pers
вӱден,
вӱд-ен
вӱдӧ-ен
lead-CVB
vb2-adv
эмлыме
эмлыме
эмлыме
curative
ad
эмлыме
эмлы-ме
эмле-мЕ
treat-PTCP.PASS
vb2-ad
верыш
вер-ыш
вер
place-ILL
no-case
мийыш.
мийы
мие
come-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-3-2-10


Лӱм возымо кыдежыште черле-влак ятырынак улыт.

Лӱм
Лӱм
лӱм
name
no
возымо
возымо
возымо
written
ad
возымо
возы-мо
возо-мЕ
write-PTCP.PASS
vb2-ad
кыдежыште
кыдеж-ыште
кыдеж-штЕ
room-INE
no-case
черле-влак
черле-влак
черле-влак
sick-PL
ad/no-num
ятырынак
ятырын-ак
ятырын-ак
in.large.numbers-STR
av-enc
ятырынак
ятыр-ын-ак
ятыр-ак
much-GEN-STR
av/no/pr-case-enc
улыт.
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers




1-3-2-11


Иктын шинчаже — вӱр веле, весе — пыкше кокырен шинча, кумшо — могыржым кӱрла пужара...

Иктын
Иктын
иктын
alone
av
Иктын
Икты
икте
one-GEN
nm/pr-case
шинчаже —
шинча-же
шинча-жЕ
eye-3SG
no-poss
шинчаже —
шинч-же
шинче-жЕ
sit-3SG-3SG
vb2-pers-poss
шинчаже —
шинч-же
шинче-жЕ
know-3SG-3SG
vb2-pers-poss
вӱр
вӱр
вӱр
blood
no
веле,
веле
веле
only
pa
веле,
веле
веле
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле,
вел-'е
вел
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле,
веле
веле
spill-CNG
vb2-conn
весе —
весе
весе
different
ad/no/pr
пыкше
пыкше
пыкше
barely
av
кокырен
кокыр-ен
кокыро-ен
cough-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кокырен
кокыр-ен
кокыро-ен
cough-CVB
vb2-adv
шинча,
шинча
шинча
eye
no
шинча,
шинч
шинче
sit-3SG
vb2-pers
шинча,
шинч
шинче
know-3SG
vb2-pers
кумшо —
кумшо
кумшо
third
av/nm
могыржым
могыр-жы
могыр-жЕ
body-3SG-ACC
no-poss-case
кӱрла
кӱр-ла
кӱр-ла
bast-COMP
no-case
кӱрла
кӱр-ла
кӱр-ла
bast-PL
no-num
кӱрла
кӱр-ла
кӱр-ла
bast-STR
no-enc
кӱрла
кӱр-ла
кӱр-ла
pick-CNG-STR
vb1-conn-enc
кӱрла
кӱр-ла
кӱр-ла
pick-CVB-STR
vb1-adv-enc
пужара...
пужар
пужаре
plane-3SG
vb2-pers




1-3-2-12


Ик марий пеле орадыла коеш, шинчажым савыркала, шкеже орай, мелгандражым кылдаш ок лий, оҥлашйымалжым, пурла велжым кугу логар темен...

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
марий
марий
марий
Mari
no
пеле
пеле
пеле
half
ad/av/no
пеле
пеле
пеле
in.half
ad/av/no
пеле
пел-'е
пел
burn-PST1.3SG
vb1-tense.pers
орадыла
орадыла
орадыла
foolishly
av
орадыла
орады-ла
ораде-ла
fool-COMP
ad/no-case
орадыла
орады-ла
ораде-ла
fool-PL
ad/no-num
орадыла
орады-ла
ораде-ла
fool-STR
ad/no-enc
коеш,
коеш
коеш
it.seems
pa
коеш,
ко[й]-еш
кой-еш
be.visible-3SG
vb1-pers
шинчажым
шинча-жы
шинча-жЕ
eye-3SG-ACC
no-poss-case
савыркала,
савыркал
савыркале
turn-3SG
vb2-pers
шкеже
шке-же
шке-жЕ
REFL-3SG
pr-poss
орай,
орай
орай
open
ad/av
мелгандражым
***
***
***
***
кылдаш
кылд-аш
кылде-аш
tie.up-INF
vb2-inf
ок
ок
ок
NEG-3SG
vb-pers
лий,
лий
лий
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий,
лий
лий
be-CNG
vb1-conn
лий,
лий
лий
be-CVB
vb1-adv
оҥлашйымалжым,
***
***
***
***
пурла
пурла
пурла
right
ad/no
пурла
пур-ла
пур-ла
chew-CNG-STR
vb1-conn-enc
пурла
пур-ла
пур-ла
chew-CVB-STR
vb1-adv-enc
велжым
вел-жы
вел-жЕ
side-3SG-ACC
no-poss-case
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
логар
логар
логар
throat
no
темен...
тем-ен
теме-ен
fill-PST2-3SG
vb2-tense-pers
темен...
тем-ен
теме-ен
fill-CVB
vb2-adv
темен...
те-ен
те-ем-ен
2PL-TRANS-PST2-3SG
pr-deriv.v-tense-pers
темен...
те-ен
те-ем-ен
you-TRANS-CVB
pr-deriv.v-adv




1-3-2-13


Докторат, фельдшерат але толын огытыл — але кандаш шагатат пеле веле.

Докторат,
Доктор-ат
доктор-ат
doctor-and
no-enc
фельдшерат
фельдшер-ат
фельдшер-ат
medical.assistant-and
no-enc
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але
але
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але
але
soften.bast-CNG
vb2-conn
толын
тол-ын
тол
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол
come-CVB
vb1-adv
огытыл —
ог-ыт-ыл
ог-ыт-ул
NEG-3PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але
але
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але
але
soften.bast-CNG
vb2-conn
кандаш
кандаш
кандаш
eight
nm
шагатат
шагат-ат
шагат-ат
hour-and
no-enc
пеле
пеле
пеле
half
ad/av/no
пеле
пеле
пеле
in.half
ad/av/no
пеле
пел-'е
пел
burn-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле.
веле
веле
only
pa
веле.
веле
веле
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле.
вел-'е
вел
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле.
веле
веле
spill-CNG
vb2-conn




1-3-2-14


Доктор ден фельдшер индеш шагатлан толыт.

Доктор
Доктор
доктор
doctor
no
ден
ден
ден
and
co
фельдшер
фельдшер
фельдшер
medical.assistant
no
индеш
индеш
индеш
nine
nm
шагатлан
шагат-лан
шагат-лан
hour-DAT
no-case
шагатлан
шагат-ла
шагат-ла
hour-PL-GEN
no-num-case
толыт.
тол-ыт
тол-ыт
come-3PL
vb1-pers




1-3-2-15


Сандене Григорий Петрович «урокшым» социально строй шот дене умылтараш тӱҥале.

Сандене
Сандене
сандене
therefore
co
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
«урокшым»
урок-шы
урок-жЕ
lesson-3SG-ACC
no-poss-case
социально
***
***
***
***
строй
строй
строй
system
no
шот
шот
шот
use
no
дене
дене
дене
with
po
умылтараш
умылтар-аш
умылтаре-аш
explain-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers




1-3-2-16


— Марий калыкын шуко черже, кум ужашыште кокытшо манына гын, чынлан толеш, пычкемыш, лавра илыш гыч лектеш.

Марий
Марий
марий
Mari
no
калыкын
калык-ын
калык
people-GEN
no-case
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
черже,
чер-же
чер-жЕ
disease-3SG
no-poss
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
ужашыште
ужаш-ыште
ужаш-штЕ
part-INE
no-case
кокытшо
кокыт-шо
кокыт-жЕ
two-3SG
nm-poss
манына
ман-ына
ман-на
say-1PL
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
чынлан
чынл-ан
чынле-ан
true-with
ad-deriv.ad
чынлан
чын-лан
чын-лан
truth-DAT
ad/av/no-case
чынлан
чын-ла
чын-ла
truth-PL-GEN
ad/av/no-num-case
толеш,
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш,
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers
пычкемыш,
пычкемыш
пычкемыш
darkness
ad/no
лавра
***
***
***
***
илыш
илыш
илыш
life
no
илыш
илы
иле
live-PST1-3SG
vb2-tense-pers
гыч
гыч
гыч
from
po
лектеш.
лект-еш
лект-еш
go-3SG
vb1-pers




1-3-2-17


Шинча корштымо, удыртыш, оҥ ишнымаш, шукыж годым кокыртышат лавран, пуракан, пычкемыш пӧртыштӧ илыма гыч лектеш.

Шинча
Шинча
шинча
eye
no
Шинча
Шинч
шинче
sit-3SG
vb2-pers
Шинча
Шинч
шинче
know-3SG
vb2-pers
корштымо,
коршты-мо
коршто-мЕ
hurt-PTCP.PASS
vb2-ad
удыртыш,
удыртыш
удыртыш
itch
no
оҥ
оҥ
оҥ
chest
no
ишнымаш,
ишны-маш
ишне-маш
be.pressed-NMLZ
vb2-deriv.n
шукыж
шукы
шуко-жЕ
a.lot-3SG
ad/av/no-poss
годым
годым
годым
during
po
кокыртышат
кокыртыш-ат
кокыртыш-ат
cough-and
no-enc
лавран,
лавр-ан
лавр-ан
laurel-with
no-deriv.ad
лавран,
лавр-ан
лавр-ан
lavra-with
no-deriv.ad
пуракан,
пуракан
пуракан
dusty
ad
пуракан,
пурака
пурака-ан
spinning.wheel-with
no-deriv.ad
пуракан,
пурак-ан
пурак-ан
dust-with
no-deriv.ad
пуракан,
пурак-ан
пурак-ан
birch.bark.container-with
no-deriv.ad
пуракан,
пурака
пурака
spinning.wheel-GEN
no-case
пычкемыш
пычкемыш
пычкемыш
darkness
ad/no
пӧртыштӧ
пӧрт-ыштӧ
пӧрт-штЕ
house-INE
no-case
пӧртыштӧ
пӧртыш-тӧ
пӧртыш-штЕ
coenurosis-INE
no-case
илыма
***
***
***
***
гыч
гыч
гыч
from
po
лектеш.
лект-еш
лект-еш
go-3SG
vb1-pers




1-3-2-18


Марий калыкын адак кочмо-йӱмыжат томам...

Марий
Марий
марий
Mari
no
калыкын
калык-ын
калык
people-GEN
no-case
адак
адак
адак
again
av
кочмо-йӱмыжат
кочмо-йӱмы-ат
кочмо-йӱмӧ-жЕ-ат
eating.and.drinking-3SG-and
ad-poss-enc
томам...
томам
томам
bad
ad/av/no
томам...
томам
томам
become.worse-IMP.2SG
vb1-mood.pers
томам...
томам
томам
become.worse-CNG
vb1-conn
томам...
томам
томам
become.worse-CVB
vb1-adv




1-3-2-19


Уна тыгай кугу логарже куп вӱд йӱмӧ дене лиеш...

Уна
Уна
уна
guest
no
Уна
Уна
уна
there
pa
Уна
У-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
логарже
логар-же
логар-жЕ
throat-3SG
no-poss
куп
куп
куп
swamp
no
вӱд
вӱд
вӱд
water
no
йӱмӧ
йӱмӧ
йӱмӧ
drinking
ad
йӱмӧ
йӱ-мӧ
йӱ-мЕ
drink-PTCP.PASS
vb1-ad
дене
дене
дене
with
po
лиеш...
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш...
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers




1-3-2-20


Тиде жапыште лукышто ала-кӧ чон йӧсын кечкыжалтыш.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде
тиде
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде
тиде
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
лукышто
лук-ышто
лук-штЕ
corner-INE
no-case
лукышто
лук-ышто
лук-штЕ
[X]-INE
no-case
лукышто
лук-ышто
лук-штЕ
[X]-INE
no-case
ала-кӧ
ала-кӧ
ала-кӧ
somebody
pr
чон
чон
чон
soul
no
йӧсын
йӧсын
йӧсын
difficultly
av
йӧсын
йӧсы
йӧсӧ
difficult-GEN
ad/no-case
кечкыжалтыш.
кечкыжалты
кечкыжалте
moan-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-3-2-21


Григорий Петрович кечкыжме шоктымо пусакышке мийыш: кӱвар ӱмбалне Кудашнур сонарзе Сакар кия, чурийыштыже чытыдыме чот орланымаш коеш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
кечкыжме
кечкыж-ме
кечкыж-мЕ
moan-PTCP.PASS
vb1-ad
шоктымо
шоктымо
шоктымо
musical
ad
шоктымо
шокты-мо
шокто-мЕ
be.heard-PTCP.PASS
vb2-ad
пусакышке
пусак-ышке
пусак-шкЕ
corner-ILL
no-case
мийыш:
мийы
мие
come-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кӱвар
кӱвар
кӱвар
floor
no
ӱмбалне
ӱмбалне
ӱмбалне
above
av/po
Кудашнур
Кудашнур
Кудашнур
Kudashnur
na
сонарзе
сонарзе
сонарзе
hunter
no
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
кия,
ки[й]-[а]
кие
lie-3SG
vb2-pers
чурийыштыже
чурий-ышты-же
чурий-штЕ-жЕ
face-INE-3SG
no-case-poss
чытыдыме
чытыдыме
чытыдыме
intolerable
ad
чытыдыме
чыты-дыме
чыте-дымЕ
tolerate-PTCP.NEG
vb2-ad
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
орланымаш
орланымаш
орланымаш
suffering
no
орланымаш
орланы-маш
орлане-маш
suffer-NMLZ
vb2-deriv.n
коеш.
коеш
коеш
it.seems
pa
коеш.
ко[й]-еш
кой-еш
be.visible-3SG
vb1-pers




1-3-2-22


Григорий Петрович черле-влак деч йодо:

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
черле-влак
черле-влак
черле-влак
sick-PL
ad/no-num
деч
деч
деч
from
po
йодо:
йод
йод
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers




1-3-2-23


— Тиде еҥым кӧ конден?

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде
тиде
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде
тиде
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
еҥым
еҥ-ым
еҥ
person-ACC
ad/no-case
кӧ
кӧ
кӧ
who
pr
конден?
конд-ен
кондо-ен
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
конден?
конд-ен
кондо-ен
bring-CVB
vb2-adv




1-3-2-24


Черле коклаште иктат ок шинче.

Черле
Черле
черле
sick
ad/no
коклаште
коклаште
коклаште
in
av/po
коклаште
кокла-ште
кокла-штЕ
distance-INE
ad/no-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
cook-PL-INE
no-num-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
two-PL-INE
nm-num-case
иктат
иктат
иктат
anybody
nm/pr
иктат
икт-ат
икте-ат
one-and
nm/pr-enc
ок
ок
ок
NEG-3SG
vb-pers
шинче.
шинче
шинче
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинче
шинче
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинч
шинч
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче.
шинче
шинче
sit-CNG
vb2-conn
шинче.
шинче
шинче
know-CNG
vb2-conn




1-3-2-25


Григорий Петрович сторож дек куржын колтыш, вӱден кондыш:

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
сторож
***
***
***
***
дек
дек
дек
to
po
куржын
курж-ын
курж
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж
run-CVB
vb1-adv
колтыш,
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш,
колты
колто
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вӱден
вӱд-ен
вӱдӧ-ен
lead-PST2-3SG
vb2-tense-pers
вӱден
вӱд-ен
вӱдӧ-ен
lead-CVB
vb2-adv
кондыш:
конды
кондо
bring-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-3-2-26


— Тиде еҥым кӧ конден?

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде
тиде
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде
тиде
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
еҥым
еҥ-ым
еҥ
person-ACC
ad/no-case
кӧ
кӧ
кӧ
who
pr
конден?
конд-ен
кондо-ен
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
конден?
конд-ен
кондо-ен
bring-CVB
vb2-adv




1-3-2-27


— Элнет гыч Кӱрмучаш-влак кондышт, волгыжаш веле тӱҥалын ыле.

Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
гыч
гыч
гыч
from
po
Кӱрмучаш-влак
Кӱрмучаш-влак
Кӱрмучаш-влак
Kürmuchash-vlak
na
кондышт,
кондышт
кондышт
drive-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кондышт,
конды-шт
кондо-шт
bring-IMP.3PL
vb2-mood.pers
кондышт,
конды
кондо
bring-PST1-3PL
vb2-tense-pers
кондышт,
кондышт
кондышт
drive-CNG
vb1-conn
кондышт,
кондышт
кондышт
drive-CVB
vb1-adv
волгыжаш
волгыж-аш
волгыж-аш
break-INF
vb1-inf
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле
веле
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле
веле
spill-CNG
vb2-conn
тӱҥалын
тӱҥал-ын
тӱҥал
start-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тӱҥалын
тӱҥал-ын
тӱҥал
start-CVB
vb1-adv
ыле.
ыл-'е
ул
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers




1-3-2-28


Бурлак, маныт, вӱдыш пурен каен, адак ӧрдыжлужо айманен ала-мо, маньыч.

Бурлак,
Бурлак
бурлак
barge.hauler
no
маныт,
ман-ыт
ман-ыт
say-3PL
vb1-pers
вӱдыш
вӱд-ыш
вӱд
water-ILL
no-case
вӱдыш
вӱды
вӱдӧ
lead-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
каен,
ка[й]-ен
кае-ен
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен,
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
адак
адак
адак
again
av
ӧрдыжлужо
ӧрдыжлу-жо
ӧрдыжлу-жЕ
rib-3SG
no-poss
айманен
айман-ен
аймане-ен
injure.oneself-PST2-3SG
vb2-tense-pers
айманен
айман-ен
аймане-ен
injure.oneself-CVB
vb2-adv
ала-мо,
ала-мо
ала-мо
something
pa/pr
маньыч.
ман-ьыч
ман-ыч
say-PST1.2SG
vb1-tense.pers
маньыч.
ман-ьыч
ман-ыч
say-PST1.3PL
vb1-tense.pers




1-3-2-29


— Тый тудым але марте кӱвар ӱмбалне кийыктет!

Тый
тый
тый
2SG
pr
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо
тудо
3SG-ACC
pr-case
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але
але
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але
але
soften.bast-CNG
vb2-conn
марте
марте
марте
up.to
po
кӱвар
кӱвар
кӱвар
floor
no
ӱмбалне
ӱмбалне
ӱмбалне
above
av/po
кийыктет!
кийыкт-ет
кийыкте-ет
keep.something.somewhere-2SG
vb2-pers
кийыктет!
кийы-кт-ет
кийе-ктЕ-ет
lie-CAUS-2SG
vb2-deriv.v-pers




1-3-2-30


— чытен кертде кычкырал колтыш Григорий Петрович.

чытен
чытен
чытен
patiently
av
чытен
чыт-ен
чыте-ен
tolerate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чытен
чыт-ен
чыте-ен
tolerate-CVB
vb2-adv
кертде
керт-де
керт-де
be.able.to-CVB.NEG
vb1-adv
кертде
керт-де
керт-де
swaddle-CVB.NEG
vb1-adv
кычкырал
кычкырал
кычкырал
shout-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кычкырал
кычкырал
кычкырал
shout-CNG
vb1-conn
кычкырал
кычкырал
кычкырал
shout-CVB
vb1-adv
колтыш
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш
колты
колто
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович.
Петрович
Петрович
Petrovich
na




1-3-2-31


— Мий, кызытак докторым ӱжын кондо...

Мий,
Мий
мие
come-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Мий,
Мий
мие
come-CNG
vb2-conn
кызытак
кызытак
кызытак
at.once
av
кызытак
кызыт-ак
кызыт-ак
now-STR
av-enc
докторым
доктор-ым
доктор
doctor-ACC
no-case
ӱжын
ӱж-ын
ӱж
call-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӱжын
ӱж-ын
ӱж
call-CVB
vb1-adv
кондо...
кондо
кондо
bring-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кондо...
кондо
кондо
bring-CNG
vb2-conn




1-3-2-32


— Ӱжмӧ ок кӱл, индеш шагатлан доктор шкак толеш.

Ӱжмӧ
Ӱжмӧ
ӱжмӧ
invited
ad
Ӱжмӧ
Ӱж-мӧ
ӱж-мЕ
call-PTCP.PASS
vb1-ad
ок
ок
ок
NEG-3SG
vb-pers
кӱл,
кӱл
кӱл
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл,
кӱл
кӱл
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл,
кӱл
кӱл
be.necessary-CVB
vb1-adv
индеш
индеш
индеш
nine
nm
шагатлан
шагат-лан
шагат-лан
hour-DAT
no-case
шагатлан
шагат-ла
шагат-ла
hour-PL-GEN
no-num-case
доктор
доктор
доктор
doctor
no
шкак
***
***
***
***
толеш.
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш.
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers




1-3-2-33


Григорий Петрович чытен ыш керт, вурсаш тӱҥале:

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
чытен
чытен
чытен
patiently
av
чытен
чыт-ен
чыте-ен
tolerate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чытен
чыт-ен
чыте-ен
tolerate-CVB
vb2-adv
ыш
ы
ы
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
керт,
керт
керт
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт,
керт
керт
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт,
керт
керт
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт,
керт
керт
swaddle-CNG
vb1-conn
керт,
керт
керт
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт,
керт
керт
swaddle-CVB
vb1-adv
вурсаш
вурс-аш
вурсо-аш
scold-INF
vb2-inf
тӱҥале:
тӱҥал-'е
тӱҥал
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers




1-3-2-34


— Калык киндым кочкын илет, арам логар, пашатым от шинче...

Калык
Калык
калык
people
no
киндым
кинды
кинде
bread-ACC
no-case
кочкын
кочк-ын
кочк
eat-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кочкын
кочк-ын
кочк
eat-CVB
vb1-adv
илет,
ил'е
ил'е-ет
damp-2SG
ad-poss
илет,
ил-ет
иле-ет
live-2SG
vb2-pers
арам
арам
арам
in.vain
ad/av
арам
ара
ара
body-ACC
no-case
арам
ара
ара-ем
body-1SG
no-poss
арам
ара
ара-ем
body-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
арам
ара
ара-ем
body-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
арам
ара
ара-ем
body-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
логар,
логар
логар
throat
no
пашатым
паша-ым
паша-ет
work-2SG-ACC
no-poss-case
от
о
о
NEG-2SG
vb-pers
шинче...
шинче
шинче
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче...
шинче
шинче
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче...
шинч
шинч
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче...
шинче
шинче
sit-CNG
vb2-conn
шинче...
шинче
шинче
know-CNG
vb2-conn




1-3-2-35


Айдеме колышаш гай кия, а тыланет ойгат уке!

Айдеме
Айдеме
айдеме
human
no
колышаш
колышаш
колышаш
mortal
ad
колышаш
колы-шаш
коло-шаш
die-PTCP.FUT
vb2-ad
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
кия,
ки[й]-[а]
кие
lie-3SG
vb2-pers
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
ойгат
ойг-ат
ойго-ат
grief-and
no-enc
уке!
уке
уке
no
ad/no/pa




1-3-2-36


— А тый тыште могай начальник улат?

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
тый
тый
тый
2SG
pr
тыште
тыште
тыште
here
av/pr
тыште
тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
начальник
начальник
начальник
head
no
улат?
ула
ула-ет
cart-2SG
no-poss
улат?
ула
ула-ат
cart-and
no-enc
улат?
ул-ат
уло-ат
is-and
ad/no/vb-enc
улат?
ул-ат
ул-ат
be-2SG
vb1-pers
улат?
у-ла
у-ла-ет
new-COMP-2SG
ad/no-case-poss
улат?
у-ла
у-ла-ет
new-PL-2SG
ad/no-num-poss
улат?
у-ла
у-ла-ат
new-COMP-and
ad/no-case-enc
улат?
у-ла
у-ла-ат
new-PL-and
ad/no-num-enc
улат?
ул-ат
ул-ат
be-CNG-and
vb1-conn-enc
улат?
ул-ат
ул-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc




1-3-2-37


Тыште кычкыраш тыйын могай прават уло?

Тыште
Тыште
тыште
here
av/pr
Тыште
Тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
кычкыраш
кычкыр-аш
кычкыре-аш
shout-INF
vb2-inf
тыйын
тыйын
тыйын
your
pr
тыйын
тый-ын
тый
2SG-GEN
pr-case
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
прават
права
права-ет
law-2SG
no-poss
прават
права
права-ат
law-and
no-enc
уло?
уло
уло
is
ad/no/vb




1-3-2-38


— Григорий Петровичым вуй гычын тӱҥалын, йолышко шумешке нахальнын ончен, сторож пелештыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
вуй
вуй
вуй
head
no
гычын
гычын
гычын
from
po
тӱҥалын,
тӱҥал-ын
тӱҥал
start-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тӱҥалын,
тӱҥал-ын
тӱҥал
start-CVB
vb1-adv
йолышко
йол-ышко
йол-шкЕ
foot-ILL
no-case
шумешке
шумешке
шумешке
to
po
шумешке
шу-мешке
шу-мешке
reach-CVB.FUT
vb1-adv
шумешке
шу-мешке
шу-мешке
ferment-CVB.FUT
vb1-adv
шумешке
шу-мешке
шу-мешке
whittle-CVB.FUT
vb1-adv
нахальнын
***
***
***
***
ончен,
онч-ен
ончо-ен
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен,
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
сторож
***
***
***
***
пелештыш.
пелешты
пелеште
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-3-2-39


— Ах, тый, мерзавец!

Ах,
Ах
ах
oh
in
тый,
тый
тый
2SG
pr
мерзавец!
***
***
***
***




1-3-2-40


Мый тыланет ончыктем!

Мый
мый
мый
1SG
pr
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
ончыктем!
ончыкт-ем
ончыкто-ем
show-1SG
vb2-pers
ончыктем!
ончы-кт-ем
ончо-ктЕ-ем
look-CAUS-1SG
vb2-deriv.v-pers




1-3-2-41


Григорий Петровичын саҥгаже туге куптыргыш — сторожшо омса гыч лектын куржмыжымат ыш шиж...

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
саҥгаже
саҥга-же
саҥга-жЕ
forehead-3SG
no-poss
туге
туге
туге
so
av/pa
туге
ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
туге
ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
туге
ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
куптыргыш —
куптыргы
куптырго
wrinkle-ILL
ad/no-case
куптыргыш —
куптыргы
куптырго
wrinkle-PST1-3SG
vb2-tense-pers
сторожшо
***
***
***
***
омса
омса
омса
door
no
гыч
гыч
гыч
from
po
лектын
лект-ын
лект
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект
go-CVB
vb1-adv
куржмыжымат
курж-мы-жы-ат
курж-мЕ-жЕ-ат
run-PTCP.PASS-3SG-ACC-and
vb1-ad-poss-case-enc
ыш
ы
ы
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
шиж...
шиж
шиж
feel-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шиж...
шиж
шиж
feel-CNG
vb1-conn
шиж...
шиж
шиж
feel-CVB
vb1-adv




1-3-2-42


Григорий Петрович кушто улмыжымат, ученик-влакшымат мондыш, ушыштыжо — угылышто кийше еҥ веле...

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
кушто
кушто
кушто
where
av/co/pr
кушто
куш-то
куш-штЕ
where-INE
av/co/pr-case
кушто
кушто
кушто
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто
кушто
кушто
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто
кушто
кушто
grow-CNG
vb2-conn
кушто
кушто
кушто
dance-CNG
vb2-conn
улмыжымат,
улмы-жы-ат
улмо-жЕ-ат
being-3SG-ACC-and
ad-poss-case-enc
улмыжымат,
ул-мы-жы-ат
ул-мЕ-жЕ-ат
be-PTCP.PASS-3SG-ACC-and
vb1-ad-poss-case-enc
ученик-влакшымат
ученик-влак-шы-ат
ученик-влак-жЕ-ат
pupil-PL-3SG-ACC-and
no-num-poss-case-enc
мондыш,
монды
мондо
forget-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ушыштыжо —
уш-ышты-жо
уш-штЕ-жЕ
mind-INE-3SG
no-case-poss
угылышто
угыл-ышто
угыл-штЕ
corner-INE
no-case
кийше
***
***
***
***
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
веле...
веле
веле
only
pa
веле...
веле
веле
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле...
вел-'е
вел
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле...
веле
веле
spill-CNG
vb2-conn




1-3-2-43


— Пинеринмытлан пояш лийже, а незер калык нунын верч пудыргылеш!

Пинеринмытлан
Пинеринмытлан
Пинеринмытлан
Pinerinmytlan
na
пояш
по[й]-[а]ш
пойо-аш
get.rich-INF
vb2-inf
лийже,
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже,
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже,
лий-же
лий-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже,
лий-же
лий-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
незер
незер
незер
poor.person
ad/av/no
калык
калык
калык
people
no
нунын
нунын
нунын
their
pr
нунын
нуно
нуно
3PL-GEN
pr-case
верч
верч
верч
for
po
пудыргылеш!
пудыргыл-еш
пудыргыл-еш
break-3SG
vb1-pers




1-3-2-44


Таза еҥ нунылан кӱлеш...

Таза
Таза
таза
healthy
ad
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
нунылан
нунылан
нунылан
them
av
нунылан
нуно-лан
нуно-лан
3PL-DAT
pr-case
нунылан
нуны-ла
нуно-ла
they-PL-GEN
pr-num-case
кӱлеш...
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш...
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers




1-3-2-45


Сусыргышо еҥым пийла конден шуат.

Сусыргышо
Сусыргышо
сусыргышо
wounded
ad/no
Сусыргышо
Сусыргы-шо
сусырго-шЕ
be.injured-PTCP.ACT
vb2-ad
еҥым
еҥ-ым
еҥ
person-ACC
ad/no-case
пийла
пий-ла
пий-ла
dog-COMP
no-case
пийла
пий-ла
пий-ла
dog-PL
no-num
пийла
пий-ла
пий-ла
dog-STR
no-enc
конден
конд-ен
кондо-ен
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
конден
конд-ен
кондо-ен
bring-CVB
vb2-adv
шуат.
шу-ат
шу-ат
bran-and
no-enc
шуат.
шу-ат
шу-ат
bristle-and
no-enc
шуат.
шу-ат
шу-ат
eye-and
no-enc
шуат.
шу-ат
шу-ат
spring.water-and
no-enc
шуат.
шу-ат
шу-ат
reach-2SG
vb1-pers
шуат.
шу-ат
шу-ат
ferment-2SG
vb1-pers
шуат.
шу-ат
шу-ат
whittle-2SG
vb1-pers
шуат.
шу-ат
шуо-ат
throw-3PL
vb2-pers
шуат.
шу
шуо-ат
throw-3SG-and
vb2-pers-enc
шуат.
шу-ат
шу-ат
reach-CNG-and
vb1-conn-enc
шуат.
шу-ат
шу-ат
ferment-CNG-and
vb1-conn-enc
шуат.
шу-ат
шу-ат
whittle-CNG-and
vb1-conn-enc
шуат.
шу-ат
шуо-ат
throw-CNG-and
vb2-conn-enc
шуат.
шу-ат
шу-ат
reach-CVB-and
vb1-adv-enc
шуат.
шу-ат
шу-ат
ferment-CVB-and
vb1-adv-enc
шуат.
шу-ат
шу-ат
whittle-CVB-and
vb1-adv-enc
шуат.
шу--ат
шу-ат
reach-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
шуат.
шу--ат
шу-ат
ferment-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
шуат.
шу--ат
шу-ат
whittle-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc




1-3-2-46


Черле ончаш лӱмын шогалтыме еҥ-влакат сусырым кӱвар ӱмбалне кийыктат.

Черле
Черле
черле
sick
ad/no
ончаш
онч-аш
ончо-аш
look-INF
vb2-inf
лӱмын
лӱмын
лӱмын
intentionally
ad/av/po
лӱмын
лӱм-ын
лӱм
name-GEN
no-case
лӱмын
лӱмы
лӱмӧ
sore-GEN
no-case
лӱмын
лӱмы
лӱмӧ
glue-GEN
no-case
шогалтыме
шогалты-ме
шогалте-мЕ
put-PTCP.PASS
vb2-ad
еҥ-влакат
еҥ-влак-ат
еҥ-влак-ат
person-PL-and
ad/no-num-enc
сусырым
сусыр-ым
сусыр
wound-ACC
ad/no-case
кӱвар
кӱвар
кӱвар
floor
no
ӱмбалне
ӱмбалне
ӱмбалне
above
av/po
кийыктат.
кийыкт-ат
кийыкте-ат
keep.something.somewhere-3PL
vb2-pers
кийыктат.
кийыкт
кийыкте-ат
keep.something.somewhere-3SG-and
vb2-pers-enc
кийыктат.
кийыкт-ат
кийыкте-ат
keep.something.somewhere-CNG-and
vb2-conn-enc
кийыктат.
кийы-кт-ат
кийе-ктЕ-ат
lie-CAUS-3PL
vb2-deriv.v-pers
кийыктат.
кийы-кт
кийе-ктЕ-ат
lie-CAUS-3SG-and
vb2-deriv.v-pers-enc
кийыктат.
кийы-кт-ат
кийе-ктЕ-ат
lie-CAUS-CNG-and
vb2-deriv.v-conn-enc




1-3-2-47


Омса почылто, доктор пурыш:

Омса
Омса
омса
door
no
почылто,
почылт
почылт
open-PST1.3SG
vb1-tense.pers
доктор
доктор
доктор
doctor
no
пурыш:
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш:
пуры
пуро
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-3-2-48


— Григорий Петрович, тый мом скандалитлет?

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
тый
тый
тый
2SG
pr
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо
мо
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
скандалитлет?
скандалитл-ет
скандалитле-ет
brawl-2SG
vb2-pers




1-3-2-49


Сторож мый декем вуйым шияш куржын мийыш.

Сторож
Сторож
Сторож
Storozh
na
мый
мый
мый
1SG
pr
декем
дек-ем
дек-ем
to-1SG
po-poss
декем
дек-ем
деке-ем
to-1SG
po-poss
вуйым
вуй-ым
вуй
head-ACC
no-case
шияш
ши[й]-[а]ш
ший-аш
thresh-INF
vb1-inf
шияш
ши[й]-[а]ш
ший-аш
blow-INF
vb1-inf
куржын
курж-ын
курж
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж
run-CVB
vb1-adv
мийыш.
мийы
мие
come-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-3-2-50


— Ужат, уна могай еҥым эр годсек кӱвар ӱмбалне кийыкта!

Ужат,
Ужат
ужат
see
pa
Ужат,
Уж-ат
уж-ат
already-and
av/pa-enc
Ужат,
Уж-ат
уж-ат
see-2SG
vb1-pers
Ужат,
У-ат
у-жЕ-ат
new-3SG-and
ad/no-poss-enc
Ужат,
У-ат
у-жЕ-ат
oh-3SG-and
in-poss-enc
Ужат,
Уж-ат
уж-ат
see-CNG-and
vb1-conn-enc
Ужат,
Уж-ат
уж-ат
see-CVB-and
vb1-adv-enc
Ужат,
Уж--ат
уж-ат
see-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
уна
уна
уна
guest
no
уна
уна
уна
there
pa
уна
у-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
еҥым
еҥ-ым
еҥ
person-ACC
ad/no-case
эр
эр
эр
morning
ad/av/no
годсек
годсек
годсек
since
po
кӱвар
кӱвар
кӱвар
floor
no
ӱмбалне
ӱмбалне
ӱмбалне
above
av/po
кийыкта!
кийыкт
кийыкте
keep.something.somewhere-3SG
vb2-pers
кийыкта!
кийы-кт
кийе-ктЕ
lie-CAUS-3SG
vb2-deriv.v-pers




1-3-2-51


— Григорий Петрович Сакарым ончыктыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
ончыктыш.
ончыктыш
ончыктыш
indicator
no
ончыктыш.
ончыкты
ончыкто
show-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ончыктыш.
ончы-кты
ончо-ктЕ
look-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers




1-3-2-52


— Доктор деч посна мый койкышко пыштен ом керт, — сторож манеш.

Доктор
Доктор
доктор
doctor
no
деч
деч
деч
from
po
посна
посна
посна
isolated
ad/av
мый
мый
мый
1SG
pr
койкышко
койкы-шко
койко-шкЕ
bunk-ILL
no-case
пыштен
пышт-ен
пыште-ен
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пыштен
пышт-ен
пыште-ен
put-CVB
vb2-adv
ом
о
о
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
керт, —
керт
керт
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт, —
керт
керт
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт, —
керт
керт
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт, —
керт
керт
swaddle-CNG
vb1-conn
керт, —
керт
керт
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт, —
керт
керт
swaddle-CVB
vb1-adv
сторож
***
***
***
***
манеш.
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш.
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers




1-3-2-53


— Докторланже молан каласен отыл?

Докторланже
Доктор-лан-же
доктор-лан-жЕ
doctor-DAT-3SG
no-case-poss
Докторланже
Доктор-ла-же
доктор-ла-жЕ
doctor-PL-GEN-3SG
no-num-case-poss
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла
мо-ла
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
каласен
калас-ен
каласе-ен
say-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каласен
калас-ен
каласе-ен
say-CVB
vb2-adv
отыл?
о-ыл
о-ул
NEG-2SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
отыл?
отыл
отыл
stubble
no




1-3-2-54


— Кö тудо тугай?

Кö
Кö
Кö
na
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
тугай?
тугай
тугай
such
ad/av/pr




1-3-2-55


— доктор сторож деч йодо.

доктор
доктор
доктор
doctor
no
сторож
***
***
***
***
деч
деч
деч
from
po
йодо.
йод
йод
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers




1-3-2-56


Сторож йолаш кӱсенже гыч изи кагаз лаштыкым луктын пуыш.

Сторож
Сторож
Сторож
Storozh
na
йолаш
йолаш
йолаш
pants
no
йолаш
йола
йола
fault-ILL
no-case
йолаш
йола
йола-еш
fault-LAT
no-case
кӱсенже
кӱсен-же
кӱсен-жЕ
pocket-3SG
no-poss
кӱсенже
кӱсен-же
кӱсен-жЕ
tendon-3SG
no-poss
кӱсенже
кӱсе-же
кӱсе-жЕ
[X]-GEN-3SG
no-case-poss
гыч
гыч
гыч
from
po
изи
изи
изи
small
ad/no
кагаз
кагаз
кагаз
paper
no
лаштыкым
лаштык-ым
лаштык
piece-ACC
no-case
луктын
лукт-ын
лукт
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт
lead.out-CVB
vb1-adv
пуыш.
пу-ыш
пу
wood-ILL
no-case
пуыш.
пуы
пуо
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш.
пуы
пуо
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-3-2-57


Доктор лудо:

Доктор
Доктор
доктор
doctor
no
лудо:
лудо
лудо
duck
no
лудо:
лудо
лудо
gray
ad
лудо:
луд
луд
read-PST1.3SG
vb1-tense.pers




1-3-2-58


«Аркамбал больницышке...

«Аркамбал
Аркамбал
аркамбал
hill
no
больницышке...
больницы-шке
больнице-шкЕ
hospital-ILL
no-case




1-3-2-59


Тендан деке Кудашнур марийым — Епрем Сакарым колтена.

Тендан
тен-да
те-да
2PL-2PL-GEN
pr-poss-case
Тендан
те-да
те-да
2PL-GEN-2PL-GEN
pr-case-poss-case
деке
деке
деке
to
po
Кудашнур
Кудашнур
Кудашнур
Kudashnur
na
марийым —
марий-ым
марий
Mari-ACC
no-case
Епрем
Епрем
Епрем
Yeprem
na
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
колтена.
колт-ена
колто-ена
send-1PL
vb2-pers




1-3-2-60


Тудым ӧрдыж гычше пырня шуралтен...

Тудым
Тудым
тудым
him/her
pr
Тудым
тудо
тудо
3SG-ACC
pr-case
ӧрдыж
ӧрдыж
ӧрдыж
side
ad/no
ӧрдыж
ӧрды
ӧрдӧ-жЕ
grow.fat-CNG-3SG
vb2-conn-poss
гычше
гыч-ше
гыч-жЕ
from-3SG
po-poss
пырня
пырня
пырня
log
no
шуралтен...
шуралт-ен
шуралте-ен
stick.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шуралтен...
шуралт-ен
шуралте-ен
stick.in-CVB
vb2-adv




1-3-2-61


Н. Пинерин. 1914 ий, апрельын 17-ше».

Н.
Н
Н
N
na
Пинерин.
Пинерин
Пинерин
Pinerin
na
1914
1914
1914
1914
nm
ий,
ий
ий
year
no
ий,
ий
ий
ice
no
ий,
ий
ий
chisel
no
ий,
ий
ий
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ий,
ий
ий
swim-CNG
vb1-conn
ий,
ий
ий
swim-CVB
vb1-adv
апрельын
апрель-ын
апрель
April-GEN
no-case
17-ше».
***
***
***
***




1-3-2-62


Доктор сторожым шинчалык йымачше ончале:

Доктор
Доктор
доктор
doctor
no
сторожым
***
***
***
***
шинчалык
шинчалык
шинчалык
glasses
no
шинчалык
шинча-лык
шинча-лык
eye-for
no-deriv.ad
йымачше
йымач-ше
йымач-жЕ
from.below-3SG
av/po-poss
ончале:
ончал-'е
ончал
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers




1-3-2-63


— Молан мыланем каласен отыл?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла
мо-ла
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
каласен
калас-ен
каласе-ен
say-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каласен
калас-ен
каласе-ен
say-CVB
vb2-adv
отыл?
о-ыл
о-ул
NEG-2SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
отыл?
отыл
отыл
stubble
no




1-3-2-64


— Иона Кондратич, тый шке...

Иона
Иона
Иона
Iona
na
Кондратич,
Кондратич
Кондратич
Kondratich
na
тый
тый
тый
2SG
pr
шке...
шке
шке
REFL
pr




1-3-2-65


— Кызытак фельдшерым кычкырал, кудашын, койкышко пыштыза...

Кызытак
Кызытак
кызытак
at.once
av
Кызытак
Кызыт-ак
кызыт-ак
now-STR
av-enc
фельдшерым
фельдшер-ым
фельдшер
medical.assistant-ACC
no-case
кычкырал,
кычкырал
кычкырал
shout-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кычкырал,
кычкырал
кычкырал
shout-CNG
vb1-conn
кычкырал,
кычкырал
кычкырал
shout-CVB
vb1-adv
кудашын,
кудаш-ын
кудаш
take.off-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кудашын,
кудаш-ын
кудаш
take.off-CVB
vb1-adv
койкышко
койкы-шко
койко-шкЕ
bunk-ILL
no-case
пыштыза...
пышты-за
пыште-за
put-IMP.2PL
vb2-mood.pers




1-3-2-66


— Иона Кондратьевич, тыгай сторожым больницыште кучыман огыл.

Иона
Иона
Иона
Iona
na
Кондратьевич,
Кондратьевич
Кондратьевич
Kondrat'yevich
na
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
сторожым
***
***
***
***
больницыште
больницы-ште
больнице-штЕ
hospital-INE
no-case
кучыман
кучыман
кучыман
used
ad
кучыман
кучым-ан
кучымо-ан
caught-with
ad-deriv.ad
кучыман
кучы-ман
кучо-ман
hold-INF.NEC
vb2-inf
кучыман
кучы-ан
кучо-мЕ-ан
hold-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad
огыл.
ог-ыл
ог-ул
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn




1-3-2-67


Тыйын олмыштет лиям ыле гын, мый тудым тачак шурен луктам ыле.

Тыйын
Тыйын
тыйын
your
pr
Тыйын
тый-ын
тый
2SG-GEN
pr-case
олмыштет
олмы-шт-ет
олмо-штЕ-ет
place-INE-2SG
no-case-poss
лиям
ли[й]-[а]м
лий-ам
be-1SG
vb1-pers
ыле
ыл-'е
ул
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
мый
мый
мый
1SG
pr
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо
тудо
3SG-ACC
pr-case
тачак
тач-ак
таче-ак
today-STR
ad/av-enc
шурен
шур-ен
шуро-ен
pound-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шурен
шур-ен
шуро-ен
pound-CVB
vb2-adv
луктам
лукт-ам
лукт-ам
lead.out-1SG
vb1-pers
ыле.
ыл-'е
ул
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers




1-3-2-68


— Сай сторожым муаш тений саманыште, Григорий Петрович, йӧсӧ.

Сай
Сай
сай
good
ad/av
сторожым
***
***
***
***
муаш
му-аш
му-аш
find-INF
vb1-inf
тений
тений
тений
this.year
av
саманыште,
саман-ыште
саман-штЕ
times-INE
no-case
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
йӧсӧ.
йӧсӧ
йӧсӧ
difficult
ad/no
йӧсӧ.
йӧсӧ
йӧсӧ
regret-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧсӧ.
йӧсӧ
йӧсӧ
regret-CNG
vb2-conn




1-3-2-69


Калык пужлен.

Калык
Калык
калык
people
no
пужлен.
пужл-ен
пужло-ен
break-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пужлен.
пужл-ен
пужло-ен
break-CVB
vb2-adv




1-3-2-70


Акушерка ден фельдшер почела пурышт, почешышт сторож тольо.

Акушерка
Акушерка
Акушерка
Akusherka
na
ден
ден
ден
and
co
фельдшер
фельдшер
фельдшер
medical.assistant
no
почела
почела
почела
one.after.another
ad/av/po
почела
поче-ла
поче-ла
one.after.another-STR
av/po-enc
пурышт,
пурышт
пурышт
bite-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пурышт,
пур-ышт
пур-шт
chew-IMP.3PL
vb1-mood.pers
пурышт,
пуры-шт
пуро-шт
go.in-IMP.3PL
vb2-mood.pers
пурышт,
пуры
пуро
go.in-PST1-3PL
vb2-tense-pers
пурышт,
пурышт
пурышт
bite-CNG
vb1-conn
пурышт,
пурышт
пурышт
bite-CVB
vb1-adv
почешышт
почеш-ышт
почеш-шт
recent-3PL
ad/av/po-poss
почешышт
поч-еш-ышт
поч-еш-шт
tail-LAT-3PL
no-case-poss
сторож
***
***
***
***
тольо.
тол-ьо
тол
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers




1-3-2-71


— Клавдия Федоровна, тиде еҥым кызытак койкышко пыштыза, — доктор ӱлнӧ кийше Сакарым ончыктыш.

Клавдия
Клавдия
Клавдия
Klavdiya
na
Федоровна,
Федоровна
Федоровна
Fedorovna
na
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде
тиде
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде
тиде
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
еҥым
еҥ-ым
еҥ
person-ACC
ad/no-case
кызытак
кызытак
кызытак
at.once
av
кызытак
кызыт-ак
кызыт-ак
now-STR
av-enc
койкышко
койкы-шко
койко-шкЕ
bunk-ILL
no-case
пыштыза, —
пышты-за
пыште-за
put-IMP.2PL
vb2-mood.pers
доктор
доктор
доктор
doctor
no
ӱлнӧ
ӱлнӧ
ӱлнӧ
below
av
кийше
***
***
***
***
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
ончыктыш.
ончыктыш
ончыктыш
indicator
no
ончыктыш.
ончыкты
ончыкто
show-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ончыктыш.
ончы-кты
ончо-ктЕ
look-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers




1-3-2-72


— Яра койкынаже уке-с, Иона Кондратьевич, — фельдшер вашмутым пуыш.

Яра
Яра
яра
empty
ad/av/no
Яра
Яр
яре
catch.someone-3SG
vb2-pers
Яра
Яр
яре
take.up-3SG
vb2-pers
койкынаже
койкы-на-же
койко-на-жЕ
bunk-1PL-3SG
no-poss-poss
уке-с,
***
***
***
***
Иона
Иона
Иона
Iona
na
Кондратьевич, —
Кондратьевич
Кондратьевич
Kondrat'yevich
na
фельдшер
фельдшер
фельдшер
medical.assistant
no
вашмутым
вашмут-ым
вашмут
answer-ACC
no-case
пуыш.
пу-ыш
пу
wood-ILL
no-case
пуыш.
пуы
пуо
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш.
пуы
пуо
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-3-2-73


— Чуланысе койкым пуртыза.

Чуланысе
Чулан-ысе
чулан-сЕ
storeroom-ADJ
no-deriv.ad
койкым
койкы
койко
bunk-ACC
no-case
пуртыза.
пурты-за
пурто-за
bring.in-IMP.2PL
vb2-mood.pers




1-3-2-74


Иван, вашкерак тарваныл.

Иван,
Иван
Иван
Ivan
na
вашкерак
вашкерак
вашкерак
sooner
av
вашкерак
вашке-рак
вашке-рак
soon-COMP
ad/av/no-deg
тарваныл.
тарваныл
тарваныл
move-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тарваныл.
тарваныл
тарваныл
move-CNG
vb1-conn
тарваныл.
тарваныл
тарваныл
move-CVB
vb1-adv




1-3-2-75


Сторож тӱгӧ лектын кайыш.

Сторож
Сторож
Сторож
Storozh
na
тӱгӧ
тӱгӧ
тӱгӧ
outside
av
лектын
лект-ын
лект
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект
go-CVB
vb1-adv
кайыш.
кай-ыш
кай
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы
кае
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-3-2-76


Сакар изиш тарваныш, ӧрдыжшым йымыктарыш, «ой!» манын, кычкырал колтыш...

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи
изи
small-ILL
ad/no-case
тарваныш,
тарваны
тарване
move-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ӧрдыжшым
ӧрдыж-шы
ӧрдыж-жЕ
side-3SG-ACC
ad/no-poss-case
йымыктарыш,
йымыктары
йымыктаре
blind-PST1-3SG
vb2-tense-pers
«ой!»
ой
ой
opinion
no
«ой!»
ой
ой
oh
in
«ой!»
ой
ойо
fast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
«ой!»
ой
ойо
fear-IMP.2SG
vb2-mood.pers
«ой!»
ой
ойо
fast-CNG
vb2-conn
«ой!»
ой
ойо
fear-CNG
vb2-conn
манын,
манын
манын
that
co
манын,
ман-ын
ман
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын,
ман-ын
ман
say-CVB
vb1-adv
кычкырал
кычкырал
кычкырал
shout-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кычкырал
кычкырал
кычкырал
shout-CNG
vb1-conn
кычкырал
кычкырал
кычкырал
shout-CVB
vb1-adv
колтыш...
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш...
колты
колто
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-3-2-77


Фельдшер пӱгырныш, Сакарын саҥгажым ниялтен ончыш:

Фельдшер
Фельдшер
фельдшер
medical.assistant
no
пӱгырныш,
пӱгырны
пӱгырнӧ
bend.down-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
саҥгажым
саҥга-жы
саҥга-жЕ
forehead-3SG-ACC
no-poss-case
ниялтен
ниялт-ен
ниялте-ен
stroke-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ниялтен
ниялт-ен
ниялте-ен
stroke-CVB
vb2-adv
ончыш:
ончы
ончо
look-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-3-2-78


— Иона Кондратьевич, саҥгаже тул гай...

Иона
Иона
Иона
Iona
na
Кондратьевич,
Кондратьевич
Кондратьевич
Kondrat'yevich
na
саҥгаже
саҥга-же
саҥга-жЕ
forehead-3SG
no-poss
тул
тул
тул
fire
ad/no
гай...
гай
гай
like
ad/av/pa/po




1-3-2-79


Жар!

Жар!
Жар
Жар
Zhar
na




1-3-2-80


Акушерка пӧлемышке куржын пурыш, ош халатым чиен лекте.

Акушерка
Акушерка
Акушерка
Akusherka
na
пӧлемышке
пӧлем-ышке
пӧлем-шкЕ
room-ILL
no-case
куржын
курж-ын
курж
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж
run-CVB
vb1-adv
пурыш,
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш,
пуры
пуро
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ош
ош
ош
white
ad
халатым
халат-ым
халат
robe-ACC
no-case
чиен
чие
чие
cherry.tree-GEN
no-case
чиен
чи[й]-ен
чие-ен
put.on-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чиен
чи[й]-ен
чие-ен
put.on-CVB
vb2-adv
лекте.
лект
лект
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers




1-3-2-81


Фельдшерат шкенжым тӱзыш.

Фельдшерат
Фельдшер-ат
фельдшер-ат
medical.assistant-and
no-enc
шкенжым
шкен-жы
шке-жЕ
REFL-3SG-ACC
pr-poss-case
шкенжым
шкен-жы
шкен-жЕ
private-3SG-ACC
ad-poss-case
шкенжым
шке-жы
шке-жЕ
REFL-GEN-3SG-ACC
pr-case-poss-case
тӱзыш.
тӱз-ыш
тӱз
whole.undamaged-ILL
ad-case
тӱзыш.
тӱзы
тӱзӧ
decorate-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-3-2-82


Сторож койкым нумал тольо.

Сторож
Сторож
Сторож
Storozh
na
койкым
койкы
койко
bunk-ACC
no-case
нумал
нумал
нумал
carry-IMP.2SG
vb1-mood.pers
нумал
нумал
нумал
carry-CNG
vb1-conn
нумал
нумал
нумал
carry-CVB
vb1-adv
тольо.
тол-ьо
тол
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers




1-3-2-83


Пел шагат ыш эрте — Сакарым койкышко пыштышт.

Пел
Пел
пел
half
no
Пел
Пел
пел
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Пел
Пел
пел
burn-CNG
vb1-conn
Пел
Пел
пел
burn-CVB
vb1-adv
шагат
шагат
шагат
hour
no
шагат
шаг-ат
шаге-ат
nursery-and
no-enc
ыш
ы
ы
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
эрте —
эрте
эрте
pass-IMP.2SG
vb2-mood.pers
эрте —
эрте
эрте
pass-CNG
vb2-conn
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
койкышко
койкы-шко
койко-шкЕ
bunk-ILL
no-case
пыштышт.
пышты-шт
пыште-шт
put-IMP.3PL
vb2-mood.pers
пыштышт.
пышты
пыште
put-PST1-3PL
vb2-tense-pers




1-3-2-84


Фельдшер температурым висыш: термометр нылле градусым ончыкта.

Фельдшер
Фельдшер
фельдшер
medical.assistant
no
температурым
температур-ым
температур
temperature-ACC
no-case
висыш:
висыш
висыш
dimension
no
висыш:
висы
висе
weigh-PST1-3SG
vb2-tense-pers
термометр
термометр
термометр
thermometer
no
нылле
нылле
нылле
forty
nm
градусым
градус-ым
градус
degree-ACC
no-case
ончыкта.
ончыкт
ончыкто
show-3SG
vb2-pers
ончыкта.
ончы-кт
ончо-ктЕ
look-CAUS-3SG
vb2-deriv.v-pers




1-3-2-85


Доктор пушкыдо кидше дене Сакарым ятырак ниялткалыш:

Доктор
Доктор
доктор
doctor
no
пушкыдо
пушкыдо
пушкыдо
soft
ad
кидше
кид-ше
кид-жЕ
hand-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
ятырак
ятыр-ак
ятыр-ак
much-STR
av/no/pr-enc
ниялткалыш:
ниялткалы
ниялткале
stroke-PST1-3SG
vb2-tense-pers




1-3-2-86


— Кок ӧрдыжлужо айманен...

Кок
Кок
кок
cook
no
Кок
Кок
кок
two
nm
ӧрдыжлужо
ӧрдыжлу-жо
ӧрдыжлу-жЕ
rib-3SG
no-poss
айманен...
айман-ен
аймане-ен
injure.oneself-PST2-3SG
vb2-tense-pers
айманен...
айман-ен
аймане-ен
injure.oneself-CVB
vb2-adv




1-3-2-87


Тиде беда огыл, тудо — рвезе еҥ, иктаж тылзе гыч тӧрлана, пудыргенак огыл.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде
тиде
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде
тиде
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
беда
беда
беда
misfortune
av/no
огыл,
ог-ыл
ог-ул
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
тудо —
тудо
тудо
3SG
pr
рвезе
рвезе
рвезе
young.man
ad/no
еҥ,
еҥ
еҥ
person
ad/no
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
тылзе
тылзе
тылзе
moon
no
гыч
гыч
гыч
from
po
тӧрлана,
тӧрлан
тӧрлане
heal-3SG
vb2-pers
тӧрлана,
тӧр-ла-на
тӧр-ла-на
flat-COMP-1PL
ad/av/no-case-poss
тӧрлана,
тӧр-ла-на
тӧр-ла-на
flat-PL-1PL
ad/av/no-num-poss
пудыргенак
пудырг-ена
пудырго-ена-ак
break-1PL-STR
vb2-pers-enc
пудыргенак
пудырг-ен-ак
пудырго-ен-ак
break-PST2-3SG-STR
vb2-tense-pers-enc
пудыргенак
пудырг-ен-ак
пудырго-ен-ак
break-CVB-STR
vb2-adv-enc
огыл.
ог-ыл
ог-ул
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn




1-3-2-88


Но вес чер — пневмония, рушла манаш гын, «воспаление дегких» тӱҥалеш...

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
вес
вес
вес
different
ad/pr
чер —
чер
чер
disease
no
пневмония,
***
***
***
***
рушла
рушла
рушла
Russian
ad/av
рушла
руш-ла
руш-ла
Russian-COMP
no-case
рушла
руш-ла
руш-ла
Russian-PL
no-num
рушла
руш-ла
руш-ла
Russian-STR
no-enc
рушла
ру-ла
ру-ла
leaven-ILL-STR
no-case-enc
манаш
ман-аш
ман-аш
say-INF
vb1-inf
гын,
гын
гын
if
co/pa
«воспаление
***
***
***
***
дегких»
***
***
***
***
тӱҥалеш...
тӱҥал-еш
тӱҥал-еш
start-3SG
vb1-pers




1-3-2-89


Вӱдеш чот кылмен.

Вӱдеш
Вӱд-еш
вӱд-еш
water-LAT
no-case
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
кылмен.
кылм-ен
кылме-ен
freeze.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кылмен.
кылм-ен
кылме-ен
freeze.up-CVB
vb2-adv




Last update: 10 August 2023