Logowww.mari-language.com:ENGLISH | МАРЛА | ПО-РУССКИ
Main page » Corpus Tool » Элнет » 1-3-5

Corpus Tool Demo - Элнет - 1-3-5

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

Эмлыме вер гыч Сакарын лекмыж годым Семыкат эртен, яра кеҥеж тӱҥалын ыле.
Сакарым Кудашнурыш Чачи намиен кодыш.
Сакарын тӧрланымашеш аваже чот черланен.
Тудо Сакар верч пеш ойгырен да ойгыж денат чот пызырген.
Сакар укеште Левентей кугыза ден куваже Епрем кувам онченыт.
Сакарын тӧрланен толмыжлан аваже пеш куанен:
— Тидыже кӧ тугай, эргым?
— Чачим ончыктен йодо.
— Тиде Аркамбал Яшайын ӱдыржӧ, авий.
Нуно мыйым чот ончышт.
Мунет, шӧрет нумал пукшышт.
— Меже мом пукшена, эргым?
Шкеже теве тыгай шӱкшӧ улам.
Левентей изай ден Левентей вате акайлан тау, нуно огыт ончо гын, ала шужен, ала кошкен колем ыле.
Сакар шоҥго аважым онча, путырак чамана.
Епрем кувам илыш чаманен огыл.
Тудо ачаж деч кок ияш тулыкеш кодын.
Ӱдыр еҥ пӧръеҥ пашам ыштен кушкын, вара марлан толын.
Марлан толмекыже, латкок ий сайын илен.
Латкок ий гыч адак тулыкеш кодын.
Тулык вуйжо дене Сакарым ончен куштен.
Тумыштымо тувырйолашым чиктен гынат, нигунамат лавраным коштыктен огыл.
Чачиат Сакарын аважым ик гана ончалмаштак йӧратен.
Ончымаштак пале: пеш сай кува.
— Авай, ынде вашке тӧрланет, мый тыйым тӧрлатыде ом кодо, — манеш Сакар.
Мо дене тӧрлата — Сакар тидым шкат ок шинче.
Но тыгай чапле кечыште, Сакарын тыгай пиалан улмыж годым, аваже колен кертеш мо?
— Илышаш кечем уло гын, тӧрланем, — манеш аваже.
Левентей кугызат, куанен, Сакар ден Чачим онча: коктынат чапле улыт, пеш сай мужыр лийыт.
Левентей кугыза муным, торыкым, туарам конден, Сакарын коштымо ур шылжым пуртен, Сакарге, Чачиге унала онча.
Кас велеш Чачи ден Сакар Лопнурыш Чужган кугыза дек кайышт.
Чачин ачаже, Яшай, икече шошым, скипидар шотлыкташ толмыж годым, товаржым монден коден, Чачилан налын мияш шӱден.
Сакарже окса нерген палаш каен.
Чужган кугыза шыже мартелан адак арымеш ок пу гын?
Ындыже Сакар иктаж коло теҥгемак йоднеже.
Кеч-кузе гынат, ӱдырым налат гын, роскот лиеш...
Григорий Петрович, Аркамбал учитель, Сакарлан Пинерин оза-влакым судыш пуаш кагазым возен пуыш, иктаж витле теҥгем нунын деч кӱрын налаш кӱлеш, мане, да кӧ шинча, тугеже судшо ала судитла?
Григорий Петрович — пеш сай еҥ...
Сакарын эмлыме верыште киймыже годым эре мия ыле.
Тӱрлым йодыштеш, тӱрлым каласкала.
Чачи ойла: муно налашат тудак оксам пуэн.
Сакарат тудлан телым асум ыштен: маска деч да адак вожылмаш деч утарен.
Сакарын сонар шинчаже ик ончалмаштак пален: Григорий Петрович лӱен ок мошто — сонарзе нигунамат пычалым туге ок викте.
Григорий Петрович тидым монден огыл.
Чужган кугыза Сакарын толмыжлан куанышыла койо:
— Юмылан таум ышташ кӱлеш, Сакар, юмо тыйым тӧрлатен...
Оксам йодмыланат Чужган ыш сыре:
— Пуаш лиеш, только Озаҥ гыч кондымешке чыташет возеш...
Але скипидар намиен кодымылан налалтын огыл.
Чачи денат Чужган кугыза шыман мутланыш:
— Тунам ачат изиш подылын ыле, садлан мый денем товаржым монден коден...
Нимо сатуат тыланет ок кӱл мо, ӱдырем?
Киндыда кузе?
Шкенданак сита мо?
Кӱлеш гын, ачат толжо.
Ӧрмыланда иктаж пудым пуэн колтем.
Каван садыгак послымо.
Кевыт гыч Сакар ден Чачин лекмышт годым уремыште, капка воктен, Чужган Макар шога ыле.
Воктечше Чачи эртен кайме годым Макарын шӱмжылан кӱзӧ дене шуралтымыла чучо.
Макар ӱмасе кеҥежым шарналтыш...
Чачи тудлан нимогай ӱдыр дечат чаплыла чучо.
Тыгай мотор ӱдыр йорло Сакар дене йыгыре ошкылеш.
Молан Макар дене йыгыре огыл?
Вет Чачим сайын чикташ гын, уло ялыштат ик ватат тыгай мотор ок лий?
Могай ялыште — Макарын ватыж гайже волостьыштат ок лий.
Макар шукак ыш шоно, аваж дек куржынат пурыш.
Сакар ден Чачи шке семынышт мутланен-мутланен Кудашнурыш ошкедат, а тидын годым Макар ден аваже тыге мутланышт:
— Пеш нужна вет?
— аваже йодеш.
— Нужнаже нужна, но пеш мотор, ялыште огыл, ну, нигуштат тугай чапле уке, — Макар умылтара.
— Мемнан родо-тукымышто нужна уке...
Нужна еҥ дене кузе ваш кочкат, йӱат?
— Мыланем тукымжо ок кӱл, ӱдыржӧ кӱлеш.
Авий, мыланем тудо ӱдырым налын огыда пу гын, мый вӱдышкӧ тӧрштем, пикталт колем.
— Эй, ораде, тугайым ит ойло, сай огыл.
— Колем гын, языкше вара тыланет лиеш.
— Ну, йӧра, йӧра.
Ачат дене ойлен ончо.
— Уке-е, ачайым тый шке кӧндаре...
Тыгеракын Сакар ден Чачин илыш корнышкышт Макар шеҥын пурыш.
Сакар ден Чачи, тидым шинчыде, шке коклаштышт тыге келшышт: сӱанмарий монь ок кӱл, уто роскот веле лиеш.
Сӱрем годым Сакар ден Левентей кугыза мият, вара Сакар ден Чачи вигак черкышке венчаялташ каят...
Кудашнурышто кугу погынымаш лийын.
Иктаж вич ял гыч калык погынен толын.
Карт-влак сӱрем кумалтыш нерген каҥашаш калыкым погеныт.
Карт-влак тыге ойленыт:
— Сӱремыш кок арня веле кодын, ямдылаш тӱҥалаш кӱлеш.
Тений кумалде кодаш ок йӧрӧ, ӱмаштат вучыктен веле кодымо, санденак дыр тений уржа кинде вичкыжрак...
Тӱрлӧ могырымат келыштарен ойлымекышт, калык сӱрем кумалтышым ышташ келшыш.
Вольык кычалаш Ужанур Стапаным, адак кок еҥым ойырышт.
Тӱлегартлан Лопнур Роман кугызам колтышт.
Роман кугыза моло годымат чоклен, тудын деч уста еҥым муаш ок лий.
Тудо ийгот шотыштат келша, маньыч.
Кум кече гыч Стапан ден йолташыже-влак, мончаш пурен, ош тувыр-йолашым чиен, вольык кычалаш лектыч.
Вич ялыште сурт еда гаяк ончен коштыч.
Сакар декат пурышт.
Нунын почешак Сакармыт дек Левентей кугызат тольо.
Капка гыч еҥ пурымым ужын, Сакар пӧрт гыч лекте.
Талгыдыже кудвечыште коштеш ыле.
Сакар лекмым колын, талгыде рокмалтен колтыш.
Вольык кычалше-влак ваш ончальыч.
— Йӱкым пуыш.
Сӱрем кугу юмылан келша, — мане ик марий.
— Вулным левыктен ончышаш, — мане Стапан.
Чыланат пӧртышкӧ пурышт, Сакарлан комака ончылан тулым олташ шӱдышт.
Тулым Левентей кугыза олтыш.
Стапан, вӱдкоркаш вулно моклакам пыштен, ик марийлан тулеш кучаш пуыш.
— Изишак ӱй кӱлеш ыле, — шижтарыш Стапан.
Сакарын ӱйжӧ уке.
Левентей кугыза шке дечше налын тольо.
Ӱйым салмаш пыштен левыктышт.
Стапан шӧрлыкеш сортам чӱктыш.
Ала-мом ойлен-ойлен кумале, вара каласыш:
— Ынде пыште.
Вӱдкоркаш левыктыме вулныжым марла салмашке пыштышт.
Салмасе ӱй чож-ж шоктен шолаш тӱҥале.
Изиш лиймеке, тыпланыш.
Стапан ден йолташыже-влак салма ӱмбак пӱгырнышт.
— Тӱсыжым пуыш!
— куанен пелештыш Стапан.
— Теве вуйжо, теве оржаже, почшо, чыла уло...
Салмашке Левентей кугызат ончале.
Сакарат Левентей кугыза воктене вуйжым пӱгыртыш, но только тошто вулно окса гай деч молым нимомат ыш уж.
Сакар ӧрын: Ужанур Стапан ден йолташыже-влак мом толашат?
Стапан ала-мом Левентей кугызалан шыпак каласыш.
Левентей кугыза Сакарлан виктарыш:
— Эргым, талгыдетым сӱрем кугу юмо шканже келшышылан шотла.
Тудым пуашет возеш.
— Кузе пуаш?
— ыш умыло Сакар.
— Мер калык верч пуэт.
Мер калык тыланет надырым пуа.
Сӱрем кугу юмо тыланетат пиалым пуа.
Сакар иже умылыш: тудын азала ончен куштымо талгыдыжым сӱрем отыш наҥгаен шӱшкылнешт, Сакарым адак йолешкеш кодынешт.
Надырым пуат!..
Надырет кеч-мыняр лийже, тыгай талгыдым кушто муат?
Ом пу!
Пытартыш мутшым йӱкынак кычкырал колтыш.
— Мом ойлет, эргым!
— ӧрын кайыш Левентей кугыза.
— Юмо йӧратен, тый юмо деч кугу лийнет мо?
Стапан шыпак гына Сакарлан умылтара:
— Толмына годым рокмалтыш, вулнешат тӱсыжӧ лектын.
Юмо тыйын ончымо вольыкетым йӧратен, тыланет пиалым колта.
Аваже Сакарым сӧрвала:
— Сакар, ит торешлане, Левентей кугызат тыланет тушманым ок шоно.
Юмо пиалым пуа гын, вольык лектеш.
— Лопнур Чужган кугыза кугу ракш алашажым пунеже ыле, тӱсыжӧ ок лек.
Юмо ок йӧрате...
— Сакарым кӧндараш толаша вес марий.
Сакар нимоланат ӧрын.
Ик велым, талгыдыжым чамана, вес велым, юмо сырыме дечат лӱдеш.
— Кугызай, имне деч посна пеш йӧсӧ, — Сакар шортшаш гай пелештыш.
Тудын ойго йӱкшым колын, чыланат Сакарын кумылжым савыраш пижыч:
— Юмо тыланет йӧным пуа, ончыл илышет пиалан лиеш.
От пу гын, юмо тыйым карга, тый нигунамат порым от уж.
Сӱрем отыш лектын кумалына гын, аватат тӧрлана.
Куд еҥ ваштареш Сакар шоген ыш сеҥе.
Утларакше аважын шыма йӱкшӧ Сакарын чонешыже логале.
Сакар талгыдыжым кумалаш пуаш кӧныш.
Сакар деч лекмыж годым Стапан тыге шоныш: «Тыйым земский начальник ыш судитле гын, мый шке чоялыкем дене судитлышым.
Ондален кертым...
Йӧра, ӱчӧ савыраш йӧн тольо.
Пеш тале улат гын, йолешкеш код...» * * *
Сӱрем кумалтышым Петро деч кум кече ончыч, шочмын ыштышт.
Сӱрем ото кок могырым курык тайыл гыч кок памаш йоген вола.
Отыш кайме корно курыкышко кадыргыл кӱза.
Отышто тумо, писте, пӱкшерме кушкыт.
Тӱр воктенже кож, нулго, изишак пӱнчат уло...
Сакарын талгыдыжым, вӱден, онапу дек намиен шогалтыме годым лач кече лектеш ыле.
Онапу йымалне шагым ыштыме, леҥеж дене вӱдым кондымо, тулым олтымо.
Талгыдым йолышташ меҥгым кырыме.
Шагыште кӧрага шога.
Кӧрагаште мӱйурва уло, кӧрага тӱреш шыште сортам пижыктыме, тугаяк сортам лӱмын ыштыме писте меҥгеш пижыктыме.
Онапу йыр ушкалаш презым, ӱшкыжашым, пачам меҥгеш йолыштымо, мешакыште лудо кия.
Сакарын толмекыже, Роман кугыза сортам чӱктыш, чоклаш тӱҥале.
Ужанур Стапан талгыде ӱмбаке йӱштӧ вӱдым оптал колтыш.
Талгыде, вӱд пырчым мӱндыркӧ шыжыктен, рӱзале.
Уло погынышо калык чыланат икганаште кычкырал колтышт:
— Ой, кугу юмо-влак, ой, тау, тау, тау!..
Йӧратен почкалтарен, еҥ кид йола-вала вашак-ашакажым эрыктен, товыл ыштен, алал налын улыда!..
Тыгак моло, вольык-влакымат рӱзалыктышт.
Вара шӱшкылаш тӱҥальыч.
Сакарын талгыдыжым Ужанур Стапан шӱшкыльӧ.
Талгыдым йӧрыктен шумеке, Сакар тупуй савырныш...
Ик шот дене, Сакарлан, чодырасе семынак, Стапаным шоягорем гыч кучен, коремышке чумал колтымыжо шуо, вес шотшо дене, тыште туге ышташ ок лий, тыште чодыра огыл, тыште юмын ото...
Шӱр кӱмеке, шылым кугу теркышке луктын оптышт, карт талгыдын шӱмжӧ гыч, мокшыж гыч, шодыж гыч, йылмыж гыч, тӱрвыж гыч, пылышыж гыч, шинчапушкыдыж гыч, йолжо гыч изи падраш-влакым пӱчкеден, посна кӱмыжыш оптыш.
Ямдылен пыштыме кинде-влак гычат изин катен, тушкак пыштыш, тушкак мӱйурвамат пычырик оптале.
Чыланат рад дене шогальыч.
Карт чоклаш тӱҥале.
Картын вуйыштыжо — теркупш, моло-влак упшыштым нальыч.
Карт шуко чоклыш.
Мӱкш перкемат йодо, шийвундо перкемат йодо, сонарыштат йӧн лийже манын, кумале.
Сакар ӧрын колышт шога.
Тиде йодмаште ик ужашыжым юмо пуа гын, Сакар ракш талгыдыжым пырчат ок чамане ыле.
Кызыт Сакарын шортмыжо шуэш...
Сакар картын чоклымыжым колыштеш, а чокжо ик семын йӱла: «Ынде имньым налаш кузе йӧным муам?
Адак Чужган кугыза дечын араш тӱкна, очыни...» Надырым погымо годым карт чоклен шогыш, надыр пыштышын, лӱмжым ойлен, пиалым, перкем йодо.
Кажне чоклымо савыртышеш Арпик Йыван тӧтретпучым пуалтен-пуалтен колта.
Надырым поген пытарымеке, кочкаш тӱҥальыч.
Карт покшелан шинче.
Левентей кугызам ик веланже, Сакарым вес веланже шындышт.
Сакар, шке талгыде шылжым кочкаш тӱҥалмекше, чытен ыш керт, логарышкыже комля тольо.
Ик изи моклакам пыкше кочко.
Тудыжат шке шылжым пӱчкын кочмыжла чучо.
Тыге шонаш кумалме годым сай огыл, но Сакарын вуйышко ала-кузе тыгай шонымаш шкак шеҥын пура: «Молан сӱрем юмылан Сакарын талгыдыже кӱлеш лийын?
Юмын пылпомышто вольыкшат, моло погыжат пеш шуко, маныт.
Юмо чыла кертеш, нужна еҥымат пояным ышта, поянымат нужнам ыштен кертеш.
Сакарын пытартыш талгыдыжым юмо нале, олмешыже тудо мом пуа?»
Сакарын йодмыжлан вашмутым пуымыла, тудын ончыкыжо учо-влак надыр оксам конден оптальыч:
— Кеч шотло, кеч ите — лучко теҥге да шӱдывичыр!
Сакарын кумыллан кочын чучо.
Сакар чомаланак лучко теҥгем пуэн; ик талук ончен-куштен, вес ий тырмаш кычкаш йӧршӧ лиеш ыле.
Талгыдыже могай ыле!
Чужган кугызан лу имньыж денат ок вашталте ыле.
Сакар йӧршеш ок умыло: молан тудым сӱрем юмо йолешкеш кодыш.


Admin login:

[Search]

1-3-5-1


Эмлыме вер гыч Сакарын лекмыж годым Семыкат эртен, яра кеҥеж тӱҥалын ыле.

Эмлыме
Эмлы-ме
эмле-мЕ
treat-PTCP.PASS
vb2-ad
вер
вер
вер
place
no
гыч
гыч
гыч
from
po
Сакарын
Сакар -ын
Сакарын -н
Sakar -GEN
na -case
лекмыж
лекмы-ж
лекме-жЕ
out-3SG
ad-poss
лекмыж
лек-мы-ж
лект-мЕ-жЕ
go-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
Семыкат
Семык-ат
Семык-ат
Semik-and
no-enc
эртен,
эртен
эртен
very
av
эртен,
эрт-ен-Ø
эрте-ен-Ø
pass-PST2-3SG
vb2-tense-pers
эртен,
эрт-ен
эрте-ен
pass-CVB
vb2-adv
яра
яра
яра
empty
ad/av/no
яра
яр-а
яре-а
catch.someone-3SG
vb2-pers
яра
яр-а
яре-а
take.up-3SG
vb2-pers
кеҥеж
кеҥеж
кеҥеж
summer
no
тӱҥалын
тӱҥал-ын-Ø
тӱҥал-н-Ø
start-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тӱҥалын
тӱҥал-ын
тӱҥал-н
start-CVB
vb1-adv
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-2


Сакарым Кудашнурыш Чачи намиен кодыш.

Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
Кудашнурыш
Кудашнурыш
Кудашнурыш
Kudashnurysh
na
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
намиен
нами[й]-ен-Ø
намие-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
намиен
нами[й]-ен
намие-ен
bring-CVB
vb2-adv
кодыш.
код-ыш
код-ш
code-ILL
no-case
кодыш.
коды-ш-Ø
кодо-ш-Ø
leave-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-3


Сакарын тӧрланымашеш аваже чот черланен.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
тӧрланымашеш
тӧрланымаш-еш
тӧрланымаш-еш
healing-LAT
no-case
тӧрланымашеш
тӧрланы-маш-еш
тӧрлане-маш-еш
heal-NMLZ-LAT
vb2-deriv.n-case
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
черланен.
черлан-ен-Ø
черлане-ен-Ø
fall.ill-PST2-3SG
vb2-tense-pers
черланен.
черлан-ен
черлане-ен
fall.ill-CVB
vb2-adv



1-3-5-4


Тудо Сакар верч пеш ойгырен да ойгыж денат чот пызырген.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
верч
верч
верч
for
po
пеш
пеш
пеш
very
av
ойгырен
ойгыр-ен-Ø
ойгыро-ен-Ø
grieve-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойгырен
ойгыр-ен
ойгыро-ен
grieve-CVB
vb2-adv
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
ойгыж
ойгы-ж
ойго-жЕ
grief-3SG
no-poss
денат
ден-ат
ден-ат
and-and
co-enc
денат
ден-ат
дене-ат
with-and
po-enc
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
пызырген.
пызырг-ен-Ø
пызырге-ен-Ø
be.pressed-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пызырген.
пызырг-ен
пызырге-ен
be.pressed-CVB
vb2-adv



1-3-5-5


Сакар укеште Левентей кугыза ден куваже Епрем кувам онченыт.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
укеште
укеште
укеште
in.the.absence.of
po
укеште
уке-ште
уке-штЕ
no-INE
ad/no/pa-case
укеште
укеште-Ø
укеште-Ø
annul-IMP.2SG
vb2-mood.pers
укеште
укеште-Ø
укеште-Ø
annul-CNG
vb2-conn
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
ден
ден
ден
and
co
куваже
кува-же
кува-жЕ
old.woman-3SG
no-poss
куваже
кува-же
кува-жЕ
reddish-brown-3SG
ad-poss
Епрем
Епрем
Епрем
Yeprem
na
кувам
кува-м
кува-м
old.woman-ACC
no-case
кувам
кува-м
кува-м
reddish-brown-ACC
ad-case
кувам
кува-м
кува-ем
old.woman-1SG
no-poss
кувам
кува-м
кува-ем
reddish-brown-1SG
ad-poss
кувам
кува-м-Ø
кува-ем-Ø
old.woman-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кувам
кува-м-Ø
кува-ем-Ø
reddish-brown-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
кувам
кува-м-Ø
кува-ем-Ø
old.woman-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кувам
кува-м-Ø
кува-ем-Ø
reddish-brown-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
кувам
кува-м-Ø
кува-ем-Ø
old.woman-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кувам
кува-м-Ø
кува-ем-Ø
reddish-brown-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
онченыт.
онч-ен-ыт
ончо-ен-ыт
look-PST2-3PL
vb2-tense-pers



1-3-5-6


Сакарын тӧрланен толмыжлан аваже пеш куанен:

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
тӧрланен
тӧрлан-ен-Ø
тӧрлане-ен-Ø
heal-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӧрланен
тӧрлан-ен
тӧрлане-ен
heal-CVB
vb2-adv
толмыжлан
толмы-ж-лан
толмо-жЕ-лан
arrival-3SG-DAT
ad-poss-case
толмыжлан
толмы-ж-ла-н
толмо-жЕ-ла-н
arrival-3SG-PL-GEN
ad-poss-num-case
толмыжлан
тол-мы-ж-лан
тол-мЕ-жЕ-лан
come-PTCP.PASS-3SG-DAT
vb1-ad-poss-case
толмыжлан
тол-мы-ж-ла-н
тол-мЕ-жЕ-ла-н
come-PTCP.PASS-3SG-PL-GEN
vb1-ad-poss-num-case
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
пеш
пеш
пеш
very
av
куанен:
куанен
куанен
happily
av
куанен:
куан-ен-Ø
куане-ен-Ø
rejoice-PST2-3SG
vb2-tense-pers
куанен:
куан-ен
куане-ен
rejoice-CVB
vb2-adv



1-3-5-7


— Тидыже кӧ тугай, эргым?

Тидыже
Тиды-же
тиде-жЕ
this-3SG
pr-poss
Тидыже
Тиды-же
тиде-жЕ
drop.into.boiling.water-IMP.3SG
vb2-mood.pers
Тидыже
Тиды-Ø-же
тиде-Ø-жЕ
drop.into.boiling.water-CNG-3SG
vb2-conn-poss
кӧ
кӧ
кӧ
who
pr
тугай,
тугай
тугай
such
ad/av/pr
эргым?
эргым
эргым
my.son
no
эргым?
эргы-м
эрге-м
son-ACC
no-case



1-3-5-8


— Чачим ончыктен йодо.

Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
ончыктен
ончыкт-ен-Ø
ончыкто-ен-Ø
show-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончыктен
ончыкт-ен
ончыкто-ен
show-CVB
vb2-adv
ончыктен
ончы-кт-ен-Ø
ончо-ктЕ-ен-Ø
look-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
ончыктен
ончы-кт-ен
ончо-ктЕ-ен
look-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
йодо.
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-9


— Тиде Аркамбал Яшайын ӱдыржӧ, авий.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
Аркамбал
Аркамбал
аркамбал
hill
no
Яшайын
Яшайын
Яшайын
Yashayyn
na
ӱдыржӧ,
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
daughter-3SG
no-poss
ӱдыржӧ,
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
Virgo-3SG
no-poss
авий.
авий
авий
mother
no



1-3-5-10


Нуно мыйым чот ончышт.

Нуно
нуно
нуно
3PL
pr
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
ончышт.
ончышт-Ø
ончышт-Ø
look-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ончышт.
ончы-шт
ончо-шт
look-IMP.3PL
vb2-mood.pers
ончышт.
ончы-ш-т
ончо-ш-т
look-PST1-3PL
vb2-tense-pers
ончышт.
ончышт-Ø
ончышт-Ø
look-CNG
vb1-conn
ончышт.
ончышт-Ø
ончышт-Ø
look-CVB
vb1-adv



1-3-5-11


Мунет, шӧрет нумал пукшышт.

Мунет,
Мун-ет
муно-ет
egg-2SG
no-poss
Мунет,
Му-не-т
му-не-т
find-DES-2SG
vb1-mood-pers
шӧрет
шӧр-ет
шӧр-ет
milk-2SG
no-poss
шӧрет
шӧр-ет
шӧр-ет
edge-2SG
no-poss
шӧрет
шӧр-ет
шӧрӧ-ет
unwind-2SG
vb2-pers
нумал
нумал-Ø
нумал-Ø
carry-IMP.2SG
vb1-mood.pers
нумал
нумал-Ø
нумал-Ø
carry-CNG
vb1-conn
нумал
нумал-Ø
нумал-Ø
carry-CVB
vb1-adv
пукшышт.
пукш-ышт
пукш-шт
allowance-3PL
no-poss
пукшышт.
пукшы-шт
пукшо-шт
feed-IMP.3PL
vb2-mood.pers
пукшышт.
пукшы-ш-т
пукшо-ш-т
feed-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-5-12


— Меже мом пукшена, эргым?

Меже
ме-же
ме-жЕ
1PL-3SG
pr-poss
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
пукшена,
пукш-ена
пукшо-ена
feed-1PL
vb2-pers
эргым?
эргым
эргым
my.son
no
эргым?
эргы-м
эрге-м
son-ACC
no-case



1-3-5-13


Шкеже теве тыгай шӱкшӧ улам.

Шкеже
шке-же
шке-жЕ
REFL-3SG
pr-poss
теве
теве
теве
here
av/co/pa
теве
теве
теве
[X]
pa
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
шӱкшӧ
шӱкшӧ
шӱкшӧ
worn.out
ad
шӱкшӧ
шӱк-шӧ
шӱк-жЕ
litter-3SG
no-poss
улам.
ула-м
ула-м
cart-ACC
no-case
улам.
ула-м
ула-ем
cart-1SG
no-poss
улам.
ул-ам
ул-ам
be-1SG
vb1-pers
улам.
у-ла-м
у-ла-м
new-PL-ACC
ad/no-num-case
улам.
у-ла-м
у-ла-ем
new-COMP-1SG
ad/no-case-poss
улам.
у-ла-м
у-ла-ем
new-PL-1SG
ad/no-num-poss
улам.
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
улам.
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
улам.
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



1-3-5-14


Левентей изай ден Левентей вате акайлан тау, нуно огыт ончо гын, ала шужен, ала кошкен колем ыле.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
изай
изай
изай
older.brother
no
ден
ден
ден
and
co
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
акайлан
акай-лан
акай-лан
older.sister-DAT
no-case
акайлан
акай-ла-н
акай-ла-н
older.sister-PL-GEN
no-num-case
тау,
тау
тау
thanks
in/no
нуно
нуно
нуно
3PL
pr
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
ончо
ончо-Ø
ончо-Ø
look-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ончо
ончо-Ø
ончо-Ø
look-CNG
vb2-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
шужен,
шуж-ен-Ø
шужо-ен-Ø
get.hungry-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шужен,
шуж-ен
шужо-ен
get.hungry-CVB
vb2-adv
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
кошкен
кошк-ен-Ø
кошко-ен-Ø
dry-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кошкен
кошк-ен
кошко-ен
dry-CVB
vb2-adv
колем
кол-ем
кол-ем
fish-1SG
no-poss
колем
кол-ем
кол-ем
Pisces-1SG
no-poss
колем
кол-ем
коло-ем
twenty-1SG
nm-poss
колем
кол-ем
коло-ем
die-1SG
vb2-pers
колем
кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
fish-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
колем
кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
Pisces-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
колем
кол-ем-Ø
коло-ем-Ø
twenty-TRANS-IMP.2SG
nm-deriv.v-mood.pers
колем
кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
fish-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
колем
кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
Pisces-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
колем
кол-ем-Ø
коло-ем-Ø
twenty-TRANS-CNG
nm-deriv.v-conn
колем
кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
fish-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
колем
кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
Pisces-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
колем
кол-ем-Ø
коло-ем-Ø
twenty-TRANS-CVB
nm-deriv.v-adv
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-15


Сакар шоҥго аважым онча, путырак чамана.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
шоҥго
шоҥго
шоҥго
old
ad/no
аважым
ава-жы-м
ава-жЕ-м
mother-3SG-ACC
no-poss-case
онча,
онч-а
ончо-а
look-3SG
vb2-pers
путырак
путырак
путырак
very
av
чамана.
чама-на
чама-на
measure-1PL
no-poss
чамана.
чаман-а
чамане-а
pity-3SG
vb2-pers



1-3-5-16


Епрем кувам илыш чаманен огыл.

Епрем
Епрем
Епрем
Yeprem
na
кувам
кува-м
кува-м
old.woman-ACC
no-case
кувам
кува-м
кува-м
reddish-brown-ACC
ad-case
кувам
кува-м
кува-ем
old.woman-1SG
no-poss
кувам
кува-м
кува-ем
reddish-brown-1SG
ad-poss
кувам
кува-м-Ø
кува-ем-Ø
old.woman-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кувам
кува-м-Ø
кува-ем-Ø
reddish-brown-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
кувам
кува-м-Ø
кува-ем-Ø
old.woman-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кувам
кува-м-Ø
кува-ем-Ø
reddish-brown-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
кувам
кува-м-Ø
кува-ем-Ø
old.woman-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кувам
кува-м-Ø
кува-ем-Ø
reddish-brown-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
илыш
илыш
илыш
life
no
илыш
илы-ш-Ø
иле-ш-Ø
live-PST1-3SG
vb2-tense-pers
чаманен
чаманен
чаманен
sympathetically
av
чаманен
чаман-ен-Ø
чамане-ен-Ø
pity-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чаманен
чаман-ен
чамане-ен
pity-CVB
vb2-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-3-5-17


Тудо ачаж деч кок ияш тулыкеш кодын.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
ачаж
ача-ж
ача-жЕ
father-3SG
no-poss
деч
деч
деч
from
po
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
ияш
ияш
ияш
annual
ad
ияш
ия-ш
ия-ш
devil-ILL
in/no-case
ияш
ия-ш
ия-еш
devil-LAT
in/no-case
ияш
и[й]-[а]ш
ий-аш
swim-INF
vb1-inf
тулыкеш
тулык-еш
тулык-еш
orphan-LAT
ad/no-case
тулыкеш
ту-лык-еш
ту-лык-еш
that-for-LAT
pr-deriv.ad-case
тулыкеш
ту-лык-еш
ту-лык-еш
gland-for-LAT
no-deriv.ad-case
тулыкеш
ту-лык-еш
ту-лык-еш
banner-for-LAT
no-deriv.ad-case
кодын.
кодын
кодын
with.delay
av
кодын.
код-ын
код-н
code-GEN
no-case
кодын.
код-ын-Ø
код-н-Ø
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кодын.
код-ын
код-н
stay-CVB
vb1-adv



1-3-5-18


Ӱдыр еҥ пӧръеҥ пашам ыштен кушкын, вара марлан толын.

Ӱдыр
Ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
Ӱдыр
Ӱдыр
Ӱдыр
Virgo
no
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
пӧръеҥ
пӧръеҥ
пӧръеҥ
man
no
пашам
паша-м
паша-м
work-ACC
no-case
пашам
паша-м
паша-ем
work-1SG
no-poss
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
кушкын,
кушкы-н
кушко-н
where-GEN
av/pr-case
кушкын,
кушк-ын-Ø
кушк-н-Ø
grow-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кушкын,
кушк-ын
кушк-н
grow-CVB
vb1-adv
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
марлан
марлан
марлан
marrying
av
марлан
марла-н
марла-ан
Mari-with
ad/av-deriv.ad
марлан
марла-н
марла-н
Mari-GEN
ad/av-case
толын.
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын.
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv



1-3-5-19


Марлан толмекыже, латкок ий сайын илен.

Марлан
Марлан
марлан
marrying
av
Марлан
Марла-н
марла-ан
Mari-with
ad/av-deriv.ad
Марлан
Марла-н
марла-н
Mari-GEN
ad/av-case
толмекыже,
тол-мекы-же
тол-меке-жЕ
come-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
латкок
латкок
латкок
twelve
nm
ий
ий
ий
year
no
ий
ий
ий
ice
no
ий
ий
ий
chisel
no
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CNG
vb1-conn
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CVB
vb1-adv
сайын
сайын
сайын
well
av
сайын
сайын
сайын
each
po
сайын
сай-ын
сай-н
good-GEN
ad/av-case
илен.
ил'е-н
ил'е-н
damp-GEN
ad-case
илен.
ил-ен-Ø
иле-ен-Ø
live-PST2-3SG
vb2-tense-pers
илен.
ил-ен
иле-ен
live-CVB
vb2-adv



1-3-5-20


Латкок ий гыч адак тулыкеш кодын.

Латкок
Латкок
латкок
twelve
nm
ий
ий
ий
year
no
ий
ий
ий
ice
no
ий
ий
ий
chisel
no
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CNG
vb1-conn
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CVB
vb1-adv
гыч
гыч
гыч
from
po
адак
адак
адак
again
av
тулыкеш
тулык-еш
тулык-еш
orphan-LAT
ad/no-case
тулыкеш
ту-лык-еш
ту-лык-еш
that-for-LAT
pr-deriv.ad-case
тулыкеш
ту-лык-еш
ту-лык-еш
gland-for-LAT
no-deriv.ad-case
тулыкеш
ту-лык-еш
ту-лык-еш
banner-for-LAT
no-deriv.ad-case
кодын.
кодын
кодын
with.delay
av
кодын.
код-ын
код-н
code-GEN
no-case
кодын.
код-ын-Ø
код-н-Ø
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кодын.
код-ын
код-н
stay-CVB
vb1-adv



1-3-5-21


Тулык вуйжо дене Сакарым ончен куштен.

Тулык
Тулык
тулык
orphan
ad/no
Тулык
Ту-лык
ту-лык
that-for
pr-deriv.ad
Тулык
Ту-лык
ту-лык
gland-for
no-deriv.ad
Тулык
Ту-лык
ту-лык
banner-for
no-deriv.ad
вуйжо
вуй-жо
вуй-жЕ
head-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
ончен
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
куштен.
кушт-ен-Ø
кушто-ен-Ø
grow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
куштен.
кушт-ен-Ø
кушто-ен-Ø
dance-PST2-3SG
vb2-tense-pers
куштен.
кушт-ен
кушто-ен
grow-CVB
vb2-adv
куштен.
кушт-ен
кушто-ен
dance-CVB
vb2-adv



1-3-5-22


Тумыштымо тувырйолашым чиктен гынат, нигунамат лавраным коштыктен огыл.

Тумыштымо
Тумыштымо
тумыштымо
patching
ad
Тумыштымо
Тумышты-мо
тумышто-мЕ
patch-PTCP.PASS
vb2-ad
тувырйолашым
***
***
***
***
чиктен
чикт-ен-Ø
чикте-ен-Ø
dress-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чиктен
чикт-ен
чикте-ен
dress-CVB
vb2-adv
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
нигунамат
н'игунамат
н'игунамат
in.no.case
av/pr
нигунамат
н'игунам-ат
н'игунам-ат
never-and
av/pr-enc
лавраным
лавр-ан-ым
лавр-ан-м
laurel-with-ACC
no-deriv.ad-case
лавраным
лавр-ан-ым
лавр-ан-м
lavra-with-ACC
no-deriv.ad-case
коштыктен
коштыкт-ен-Ø
коштыкто-ен-Ø
drive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
коштыктен
коштыкт-ен
коштыкто-ен
drive-CVB
vb2-adv
коштыктен
кошт-ыкт-ен-Ø
кошт-ктЕ-ен-Ø
go-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
коштыктен
кошты-кт-ен-Ø
кошто-ктЕ-ен-Ø
dry-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
коштыктен
кошт-ыкт-ен
кошт-ктЕ-ен
go-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
коштыктен
кошты-кт-ен
кошто-ктЕ-ен
dry-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-3-5-23


Чачиат Сакарын аважым ик гана ончалмаштак йӧратен.

Чачиат
Чачиат
Чачиат
Chachiat
na
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
аважым
ава-жы-м
ава-жЕ-м
mother-3SG-ACC
no-poss-case
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
гана
гана
гана
times
no/po
ончалмаштак
ончалмаш-т-ак
ончалмаш-штЕ-ак
look-INE-STR
no-case-enc
ончалмаштак
ончал-маш-т-ак
ончал-маш-штЕ-ак
look-NMLZ-INE-STR
vb1-deriv.n-case-enc
йӧратен.
йӧратен
йӧратен
[X]
av
йӧратен.
йӧрат-ен-Ø
йӧрате-ен-Ø
love-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йӧратен.
йӧрат-ен
йӧрате-ен
love-CVB
vb2-adv



1-3-5-24


Ончымаштак пале: пеш сай кува.

Ончымаштак
Ончымаш-т-ак
ончымаш-штЕ-ак
look-INE-STR
no-case-enc
Ончымаштак
Ончы-маш-т-ак
ончо-маш-штЕ-ак
look-NMLZ-INE-STR
vb2-deriv.n-case-enc
пале:
пале
пале
marking
ad/no
пале:
пале-Ø
пале-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пале:
пале-Ø
пале-Ø
know-CNG
vb2-conn
пеш
пеш
пеш
very
av
сай
сай
сай
good
ad/av
кува.
кува
кува
old.woman
no
кува.
кува
кува
reddish-brown
ad



1-3-5-25


— Авай, ынде вашке тӧрланет, мый тыйым тӧрлатыде ом кодо, — манеш Сакар.

Авай,
Авай
авай
mother
no
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
вашке
вашке
вашке
soon
ad/av/no
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-CNG
vb2-conn
тӧрланет,
тӧрлан-ет
тӧрлане-ет
heal-2SG
vb2-pers
тӧрланет,
тӧр-лан-ет
тӧр-лан-ет
flat-DAT-2SG
ad/av/no-case-poss
мый
мый
мый
1SG
pr
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
тӧрлатыде
тӧрлаты-де
тӧрлате-де
fix-CVB.NEG
vb2-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
кодо, —
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кодо, —
код-о
код-Е
stay-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кодо, —
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-CNG
vb2-conn
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
Сакар.
Сакар
Сакар
Sakar
na



1-3-5-26


Мо дене тӧрлата — Сакар тидым шкат ок шинче.

Мо
Мо
мо
what
ad/av/pa/pr
дене
дене
дене
with
po
тӧрлата —
тӧрлат-а
тӧрлате-а
fix-3SG
vb2-pers
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
тидым
тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
шкат
***
***
***
***
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn



1-3-5-27


Но тыгай чапле кечыште, Сакарын тыгай пиалан улмыж годым, аваже колен кертеш мо?

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
чапле
чапле
чапле
glorious
ad
чапле
чапле-Ø
чапле-Ø
glorify-IMP.2SG
vb2-mood.pers
чапле
чапле-Ø
чапле-Ø
glorify-CNG
vb2-conn
кечыште,
кечы-ште
кече-штЕ
sun-INE
no-case
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
пиалан
пиалан
пиалан
happy
ad
пиалан
пиал-ан
пиал-ан
happiness-with
no-deriv.ad
улмыж
улмы-ж
улмо-жЕ
being-3SG
ad-poss
улмыж
ул-мы-ж
ул-мЕ-жЕ
be-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
годым,
годым
годым
during
po
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
колен
кол-ен-Ø
коло-ен-Ø
die-PST2-3SG
vb2-tense-pers
колен
кол-ен
коло-ен
die-CVB
vb2-adv
кертеш
керт-еш
керт-еш
be.able.to-3SG
vb1-pers
кертеш
керт-еш
керт-еш
swaddle-3SG
vb1-pers
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



1-3-5-28


— Илышаш кечем уло гын, тӧрланем, — манеш аваже.

Илышаш
Илы-шаш
иле-шаш
live-PTCP.FUT
vb2-ad
кечем
кеч-ем
кече-ем
sun-1SG
no-poss
кечем
кеч-ем
кече-ем
hang-1SG
vb2-pers
кечем
кеч-ем-Ø
кече-ем-Ø
sun-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кечем
кеч-ем-Ø
кече-ем-Ø
sun-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кечем
кеч-ем-Ø
кече-ем-Ø
sun-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
гын,
гын
гын
if
co/pa
тӧрланем, —
тӧрлан-ем
тӧрлане-ем
heal-1SG
vb2-pers
тӧрланем, —
тӧр-лан-ем
тӧр-лан-ем
flat-DAT-1SG
ad/av/no-case-poss
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
аваже.
аваже
аваже
honey
no
аваже.
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже.
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss



1-3-5-29


Левентей кугызат, куанен, Сакар ден Чачим онча: коктынат чапле улыт, пеш сай мужыр лийыт.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызат,
кугыза-т
кугыза-ет
old.man-2SG
no-poss
кугызат,
кугыза-т
кугыза-ат
old.man-and
no-enc
куанен,
куанен
куанен
happily
av
куанен,
куан-ен-Ø
куане-ен-Ø
rejoice-PST2-3SG
vb2-tense-pers
куанен,
куан-ен
куане-ен
rejoice-CVB
vb2-adv
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ден
ден
ден
and
co
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
онча:
онч-а
ончо-а
look-3SG
vb2-pers
коктынат
коктынат
коктынат
both
av
коктынат
коктын-ат
коктын-ат
as.a.pair-and
av-enc
чапле
чапле
чапле
glorious
ad
чапле
чапле-Ø
чапле-Ø
glorify-IMP.2SG
vb2-mood.pers
чапле
чапле-Ø
чапле-Ø
glorify-CNG
vb2-conn
улыт,
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers
пеш
пеш
пеш
very
av
сай
сай
сай
good
ad/av
мужыр
мужыр
мужыр
pair
no
лийыт.
лий-ыт
лий-ыт
be-3PL
vb1-pers



1-3-5-30


Левентей кугыза муным, торыкым, туарам конден, Сакарын коштымо ур шылжым пуртен, Сакарге, Чачиге унала онча.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
муным,
муны-м
муно-м
egg-ACC
no-case
торыкым,
торык-ым
торык-м
curds-ACC
no-case
туарам
туара-м
туара-м
curd.cake-ACC
no-case
туарам
туара-м
туара-ем
curd.cake-1SG
no-poss
туарам
туара-м-Ø
туара-ем-Ø
curd.cake-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
туарам
туара-м-Ø
туара-ем-Ø
curd.cake-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
туарам
туара-м-Ø
туара-ем-Ø
curd.cake-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
конден,
конд-ен-Ø
кондо-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
конден,
конд-ен
кондо-ен
bring-CVB
vb2-adv
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
коштымо
коштымо
коштымо
dried
ad
коштымо
кошты-мо
кошто-мЕ
dry-PTCP.PASS
vb2-ad
ур
ур
ур
squirrel
no
ур
ур-Ø
ур-Ø
fall-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ур
ур-Ø
ур-Ø
fall-CNG
vb1-conn
ур
ур-Ø
ур-Ø
fall-CVB
vb1-adv
шылжым
шыл-жы-м
шыл-жЕ-м
meat-3SG-ACC
no-poss-case
пуртен,
пурт-ен-Ø
пурто-ен-Ø
bring.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуртен,
пурт-ен
пурто-ен
bring.in-CVB
vb2-adv
Сакарге,
Сакарге
Сакарге
Sakarge
na
Чачиге
Чачиге
Чачиге
Chachige
na
унала
унала
унала
on.a.visit
av
унала
уна-ла
уна-ла
guest-COMP
no-case
унала
уна-ла
уна-ла
guest-PL
no-num
унала
уна-ла
уна-ла
guest-STR
no-enc
унала
уна-ла
уна-ла
there-STR
pa-enc
унала
у-на-ла
у-на-ла
new-1PL-COMP
ad/no-poss-case
унала
у-на-ла
у-на-ла
new-1PL-PL
ad/no-poss-num
унала
у-на-ла
у-на-ла
new-1PL-STR
ad/no-poss-enc
онча.
онч-а
ончо-а
look-3SG
vb2-pers



1-3-5-31


Кас велеш Чачи ден Сакар Лопнурыш Чужган кугыза дек кайышт.

Кас
Кас
кас
evening
av/no
велеш
велеш
велеш
toward
po
велеш
вел-еш
вел-еш
side-LAT
no-case
велеш
вел-еш
вел-еш
spill-3SG
vb1-pers
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
ден
ден
ден
and
co
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
Лопнурыш
Лопнурыш
Лопнурыш
Lopnurysh
na
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
дек
дек
дек
to
po
кайышт.
кай-ышт
кай-шт
aftergrass-3PL
no-poss
кайышт.
кайы-шт
кайе-шт
go-IMP.3PL
vb2-mood.pers
кайышт.
кайы-ш-т
кае-ш-т
go-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-5-32


Чачин ачаже, Яшай, икече шошым, скипидар шотлыкташ толмыж годым, товаржым монден коден, Чачилан налын мияш шӱден.

Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
ачаже,
ачаже
ачаже
my.dear
no
ачаже,
ача-же
ача-жЕ
father-3SG
no-poss
Яшай,
Яшай
Яшай
Yashay
na
икече
икече
икече
recently
av
шошым,
шошым
шошым
in.spring
av
шошым,
шошы-м
шошо-м
spring-ACC
no-case
скипидар
скипидар
скипидар
turpentine
no
шотлыкташ
шотлы-кт-аш
шотло-ктЕ-аш
count-CAUS-INF
vb2-deriv.v-inf
толмыж
толмы-ж
толмо-жЕ
arrival-3SG
ad-poss
толмыж
тол-мы-ж
тол-мЕ-жЕ
come-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
годым,
годым
годым
during
po
товаржым
товар-жы-м
товар-жЕ-м
ax-3SG-ACC
no-poss-case
монден
монд-ен-Ø
мондо-ен-Ø
forget-PST2-3SG
vb2-tense-pers
монден
монд-ен
мондо-ен
forget-CVB
vb2-adv
коден,
код-ен-Ø
кодо-ен-Ø
leave-PST2-3SG
vb2-tense-pers
коден,
код-ен
кодо-ен
leave-CVB
vb2-adv
Чачилан
Чачилан
Чачилан
Chachilan
na
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
мияш
ми[й]-[а]ш
мие-аш
come-INF
vb2-inf
шӱден.
шӱд-ен-Ø
шӱдӧ-ен-Ø
order-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шӱден.
шӱд-ен
шӱдӧ-ен
order-CVB
vb2-adv



1-3-5-33


Сакарже окса нерген палаш каен.

Сакарже
Сакарже
Сакарже
Sakarzhe
na
окса
окса
окса
money
no
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
палаш
пал-аш
пале-аш
know-INF
vb2-inf
каен.
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен.
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv



1-3-5-34


Чужган кугыза шыже мартелан адак арымеш ок пу гын?

Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
шыже
шыже
шыже
autumn
no
шыже
шыже-Ø
шыже-Ø
drizzle-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шыже
шыже-Ø
шыже-Ø
drizzle-CNG
vb2-conn
мартелан
***
***
***
***
адак
адак
адак
again
av
арымеш
арымеш
арымеш
on.loan
av
арымеш
арым-еш
арым-еш
wormwood-LAT
no-case
арымеш
арым-еш
арым-еш
loan-LAT
no-case
арымеш
ары-меш
аре-меш
borrow-CVB.FUT
vb2-adv
арымеш
ары-м-еш
аре-мЕ-еш
borrow-PTCP.PASS-LAT
vb2-ad-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
пу
пу
пу
wood
no
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
гын?
гын
гын
if
co/pa



1-3-5-35


Ындыже Сакар иктаж коло теҥгемак йоднеже.

Ындыже
Ынды-же
ынде-жЕ
now-3SG
av/pa-poss
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
коло
коло
коло
twenty
nm
коло
коло-Ø
коло-Ø
die-IMP.2SG
vb2-mood.pers
коло
коло-Ø
коло-Ø
die-CNG
vb2-conn
теҥгемак
теҥге-м-ак
теҥге-м-ак
ruble-ACC-STR
no-case-enc
теҥгемак
теҥге-м-ак
теҥге-ем-ак
ruble-1SG-STR
no-poss-enc
теҥгемак
теҥге-м-а-к
теҥге-ем-а-ак
ruble-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
теҥгемак
теҥге-м-Ø-ак
теҥге-ем-Ø-ак
ruble-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
теҥгемак
теҥге-м-Ø-ак
теҥге-ем-Ø-ак
ruble-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
теҥгемак
теҥге-м--ак
теҥге-ем-Е-ак
ruble-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
йоднеже.
йод-не-же
йод-не-же
ask-DES-3SG
vb1-mood-pers



1-3-5-36


Кеч-кузе гынат, ӱдырым налат гын, роскот лиеш...

Кеч-кузе
Кеч-кузе
кеч-кузе
however
av/pr
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
daughter-ACC
no-case
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
Virgo-ACC
no-case
налат
нал-ат
нал-ат
take-2SG
vb1-pers
налат
нал-Ø-ат
нал-Ø-ат
take-CNG-and
vb1-conn-enc
налат
нал-Ø-ат
нал-Ø-ат
take-CVB-and
vb1-adv-enc
гын,
гын
гын
if
co/pa
роскот
роскот
роскот
expenses
no
лиеш...
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш...
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



1-3-5-37


Григорий Петрович, Аркамбал учитель, Сакарлан Пинерин оза-влакым судыш пуаш кагазым возен пуыш, иктаж витле теҥгем нунын деч кӱрын налаш кӱлеш, мане, да кӧ шинча, тугеже судшо ала судитла?

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
Аркамбал
Аркамбал
аркамбал
hill
no
учитель,
учитель
учитель
teacher
no
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
Пинерин
Пинерин
Пинерин
Pinerin
na
оза-влакым
оза-влак-ым
оза-влак-м
owner-PL-ACC
no-num-case
судыш
суд-ыш
суд-ш
court-ILL
no-case
пуаш
пу-аш
пуо-аш
give-INF
vb2-inf
пуаш
пу-аш
пуо-аш
blow-INF
vb2-inf
кагазым
кагаз-ым
кагаз-м
paper-ACC
no-case
возен
воз-ен-Ø
возо-ен-Ø
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
возен
воз-ен
возо-ен
write-CVB
vb2-adv
пуыш,
пу-ыш
пу-ш
wood-ILL
no-case
пуыш,
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш,
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
витле
витле
витле
fifty
nm
витле
витле-Ø
витле-Ø
complain-IMP.2SG
vb2-mood.pers
витле
витле-Ø
витле-Ø
complain-CNG
vb2-conn
теҥгем
теҥге-м
теҥге-м
ruble-ACC
no-case
теҥгем
теҥге-м
теҥге-ем
ruble-1SG
no-poss
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
нунын
нунын
нунын
their
pr
нунын
нуно-н
нуно-н
3PL-GEN
pr-case
деч
деч
деч
from
po
кӱрын
кӱр-ын
кӱр-н
bast-GEN
no-case
кӱрын
кӱр-ын-Ø
кӱр-н-Ø
pick-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кӱрын
кӱр-ын
кӱр-н
pick-CVB
vb1-adv
налаш
нал-аш
нал-аш
take-INF
vb1-inf
кӱлеш,
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш,
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
мане,
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
кӧ
кӧ
кӧ
who
pr
шинча,
шинча
шинча
eye
no
шинча,
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча,
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers
тугеже
тугеже
тугеже
so
av/pa/pr
тугеже
туге-же
туге-жЕ
so-3SG
av/pa-poss
тугеже
ту-ге-же
ту-ге-жЕ
that-COM-3SG
pr-case-poss
тугеже
ту-ге-же
ту-ге-жЕ
gland-COM-3SG
no-case-poss
тугеже
ту-ге-же
ту-ге-жЕ
banner-COM-3SG
no-case-poss
судшо
суд-шо
суд-жЕ
court-3SG
no-poss
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
судитла?
судитл-а
судитле-а
try-3SG
vb2-pers



1-3-5-38


Григорий Петрович — пеш сай еҥ...

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович —
Петрович
Петрович
Petrovich
na
пеш
пеш
пеш
very
av
сай
сай
сай
good
ad/av
еҥ...
еҥ
еҥ
person
ad/no



1-3-5-39


Сакарын эмлыме верыште киймыже годым эре мия ыле.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
эмлыме
эмлыме
эмлыме
curative
ad
эмлыме
эмлы-ме
эмле-мЕ
treat-PTCP.PASS
vb2-ad
верыште
верыште
верыште
inessive
no
верыште
вер-ыште
вер-штЕ
place-INE
no-case
киймыже
***
***
***
***
годым
годым
годым
during
po
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
мия
ми[й]-[а]
мие-а
come-3SG
vb2-pers
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-40


Тӱрлым йодыштеш, тӱрлым каласкала.

Тӱрлым
Тӱрлы-м
тӱрлӧ-м
different-ACC
ad/no/po-case
йодыштеш,
йодышт-еш
йодышт-еш
ask-3SG
vb1-pers
тӱрлым
тӱрлы-м
тӱрлӧ-м
different-ACC
ad/no/po-case
каласкала.
каласкал-а
каласкале-а
talk-3SG
vb2-pers



1-3-5-41


Чачи ойла: муно налашат тудак оксам пуэн.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
ойла:
ой-ла
ой-ла
opinion-COMP
no-case
ойла:
ой-ла
ой-ла
opinion-PL
no-num
ойла:
ой-ла
ой-ла
opinion-STR
no-enc
ойла:
ой-ла
ой-ла
oh-STR
in-enc
ойла:
ойл-а
ойло-а
talk-3SG
vb2-pers
ойла:
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fast-CNG-STR
vb2-conn-enc
ойла:
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fear-CNG-STR
vb2-conn-enc
муно
муно
муно
egg
no
налашат
нал-аш-ат
нал-аш-ат
take-INF-and
vb1-inf-enc
тудак
тудо-ак
тудо-ак
3SG-STR
pr-enc
тудак
ту-да-к
ту-да-ак
that-2PL-STR
pr-poss-enc
тудак
ту-да-к
ту-да-ак
gland-2PL-STR
no-poss-enc
тудак
ту-да-к
ту-да-ак
banner-2PL-STR
no-poss-enc
оксам
окса-м
окса-м
money-ACC
no-case
оксам
окса-м
окса-ем
money-1SG
no-poss
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пуэн.
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн.
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv



1-3-5-42


Сакарат тудлан телым асум ыштен: маска деч да адак вожылмаш деч утарен.

Сакарат
Сакарат
Сакарат
Sakarat
na
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
телым
телым
телым
in.winter
av
телым
телы-м
теле-м
winter-ACC
no-case
асум
асу-м
асу-м
benefit-ACC
ad/no-case
ыштен:
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен:
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
маска
маска
маска
bear
no
деч
деч
деч
from
po
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
адак
адак
адак
again
av
вожылмаш
вожылмаш
вожылмаш
shame
no
вожылмаш
вожыл-маш
вожыл-маш
be.ashamed-NMLZ
vb1-deriv.n
деч
деч
деч
from
po
утарен.
утар-ен-Ø
утаре-ен-Ø
save-PST2-3SG
vb2-tense-pers
утарен.
утар-ен
утаре-ен
save-CVB
vb2-adv



1-3-5-43


Сакарын сонар шинчаже ик ончалмаштак пален: Григорий Петрович лӱен ок мошто — сонарзе нигунамат пычалым туге ок викте.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
сонар
сонар
сонар
hunting
no
шинчаже
шинча-же
шинча-жЕ
eye-3SG
no-poss
шинчаже
шинч-а-же
шинче-а-жЕ
sit-3SG-3SG
vb2-pers-poss
шинчаже
шинч-а-же
шинче-а-жЕ
know-3SG-3SG
vb2-pers-poss
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
ончалмаштак
ончалмаш-т-ак
ончалмаш-штЕ-ак
look-INE-STR
no-case-enc
ончалмаштак
ончал-маш-т-ак
ончал-маш-штЕ-ак
look-NMLZ-INE-STR
vb1-deriv.n-case-enc
пален:
пал-ен-Ø
пале-ен-Ø
know-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пален:
пал-ен
пале-ен
know-CVB
vb2-adv
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
лӱен
лӱ[й]-ен-Ø
лӱйӧ-ен-Ø
shoot-PST2-3SG
vb2-tense-pers
лӱен
лӱ[й]-ен
лӱйӧ-ен
shoot-CVB
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
мошто —
мо-што
мо-штЕ
what-INE
ad/av/pa/pr-case
мошто —
мош-то
мош-штЕ
for.how.much-INE
av/pr-case
мошто —
мошто-Ø
мошто-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мошто —
мошто-Ø
мошто-Ø
become.tired-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мошто —
мошто-Ø
мошто-Ø
be.able.to-CNG
vb2-conn
мошто —
мошто-Ø
мошто-Ø
become.tired-CNG
vb2-conn
сонарзе
сонарзе
сонарзе
hunter
no
нигунамат
н'игунамат
н'игунамат
in.no.case
av/pr
нигунамат
н'игунам-ат
н'игунам-ат
never-and
av/pr-enc
пычалым
пычал-ым
пычал-м
gun-ACC
no-case
туге
туге
туге
so
av/pa
туге
ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
туге
ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
туге
ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
викте.
викте-Ø
викте-Ø
aim.at-IMP.2SG
vb2-mood.pers
викте.
викте-Ø
викте-Ø
aim.at-CNG
vb2-conn



1-3-5-44


Григорий Петрович тидым монден огыл.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
тидым
тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
монден
монд-ен-Ø
мондо-ен-Ø
forget-PST2-3SG
vb2-tense-pers
монден
монд-ен
мондо-ен
forget-CVB
vb2-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-3-5-45


Чужган кугыза Сакарын толмыжлан куанышыла койо:

Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
толмыжлан
толмы-ж-лан
толмо-жЕ-лан
arrival-3SG-DAT
ad-poss-case
толмыжлан
толмы-ж-ла-н
толмо-жЕ-ла-н
arrival-3SG-PL-GEN
ad-poss-num-case
толмыжлан
тол-мы-ж-лан
тол-мЕ-жЕ-лан
come-PTCP.PASS-3SG-DAT
vb1-ad-poss-case
толмыжлан
тол-мы-ж-ла-н
тол-мЕ-жЕ-ла-н
come-PTCP.PASS-3SG-PL-GEN
vb1-ad-poss-num-case
куанышыла
куанышы-ла
куаныше-ла
merry-COMP
ad-case
куанышыла
куанышы-ла
куаныше-ла
merry-PL
ad-num
куанышыла
куанышы-ла
куаныше-ла
merry-STR
ad-enc
куанышыла
куаны-шыла
куане-шыла
rejoice-CVB.SIM
vb2-adv
куанышыла
куаны-шы-ла
куане-шЕ-ла
rejoice-PTCP.ACT-COMP
vb2-ad-case
куанышыла
куаны-шы-ла
куане-шЕ-ла
rejoice-PTCP.ACT-PL
vb2-ad-num
куанышыла
куаны-шы-ла
куане-шЕ-ла
rejoice-PTCP.ACT-STR
vb2-ad-enc
койо:
кой-о
кой-Е
be.visible-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-46


— Юмылан таум ышташ кӱлеш, Сакар, юмо тыйым тӧрлатен...

Юмылан
Юмыл-ан
юмыл-ан
mucus-with
no-deriv.ad
Юмылан
Юмы-лан
юмо-лан
god-DAT
in/no-case
Юмылан
Юмы-ла-н
юмо-ла-н
god-PL-GEN
in/no-num-case
таум
тау-м
тау-м
thanks-ACC
in/no-case
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
кӱлеш,
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш,
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
юмо
юмо
юмо
god
in/no
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
тӧрлатен...
тӧрлат-ен-Ø
тӧрлате-ен-Ø
fix-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӧрлатен...
тӧрлат-ен
тӧрлате-ен
fix-CVB
vb2-adv



1-3-5-47


Оксам йодмыланат Чужган ыш сыре:

Оксам
Окса-м
окса-м
money-ACC
no-case
Оксам
Окса-м
окса-ем
money-1SG
no-poss
Оксам
Окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Оксам
Окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Оксам
Окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
йодмыланат
йодмы-лан-ат
йодмо-лан-ат
interrogative-DAT-and
ad-case-enc
йодмыланат
йодмы-ла-на-т
йодмо-ла-на-ат
interrogative-COMP-1PL-and
ad-case-poss-enc
йодмыланат
йодмы-ла-на-т
йодмо-ла-на-ат
interrogative-PL-1PL-and
ad-num-poss-enc
йодмыланат
йодмы-ла-н-ат
йодмо-ла-н-ат
interrogative-PL-GEN-and
ad-num-case-enc
йодмыланат
йод-мы-лан-ат
йод-мЕ-лан-ат
ask-PTCP.PASS-DAT-and
vb1-ad-case-enc
йодмыланат
йод-мы-ла-на-т
йод-мЕ-ла-на-ат
ask-PTCP.PASS-COMP-1PL-and
vb1-ad-case-poss-enc
йодмыланат
йод-мы-ла-на-т
йод-мЕ-ла-на-ат
ask-PTCP.PASS-PL-1PL-and
vb1-ad-num-poss-enc
йодмыланат
йод-мы-ла-н-ат
йод-мЕ-ла-н-ат
ask-PTCP.PASS-PL-GEN-and
vb1-ad-num-case-enc
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
сыре:
сыре-Ø
сыре-Ø
get.angry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
сыре:
сыре-Ø
сыре-Ø
get.angry-CNG
vb2-conn



1-3-5-48


— Пуаш лиеш, только Озаҥ гыч кондымешке чыташет возеш...

Пуаш
Пу-аш
пуо-аш
give-INF
vb2-inf
Пуаш
Пу-аш
пуо-аш
blow-INF
vb2-inf
лиеш,
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
только
только
только
but
co/pa
Озаҥ
Озаҥ
Озаҥ
Kazan
pn
Озаҥ
Озаҥ-Ø
озаҥ-Ø
get.an.owner-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Озаҥ
Озаҥ-Ø
озаҥ-Ø
get.an.owner-CNG
vb1-conn
Озаҥ
Озаҥ-Ø
озаҥ-Ø
get.an.owner-CVB
vb1-adv
Озаҥ
Оза-ҥ-Ø
оза-аҥ-Ø
owner-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Озаҥ
Оза-ҥ-Ø
оза-аҥ-Ø
owner-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Озаҥ
Оза-ҥ-Ø
оза-аҥ-Ø
owner-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
гыч
гыч
гыч
from
po
кондымешке
конды-мешке
кондо-мешке
bring-CVB.FUT
vb2-adv
чыташет
чыт-аш-ет
чыте-аш-ет
tolerate-INF-2SG
vb2-inf-poss
возеш...
воз-еш
воз-еш
cart-LAT
no-case
возеш...
воз-еш
воз-еш
lie.down-3SG
vb1-pers



1-3-5-49


Але скипидар намиен кодымылан налалтын огыл.

Але
Але
але
or
av/co/pa
Але
Але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Але
Але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
скипидар
скипидар
скипидар
turpentine
no
намиен
нами[й]-ен-Ø
намие-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
намиен
нами[й]-ен
намие-ен
bring-CVB
vb2-adv
кодымылан
кодымы-лан
кодымо-лан
left.behind-DAT
ad-case
кодымылан
кодымы-ла-н
кодымо-ла-н
left.behind-PL-GEN
ad-num-case
кодымылан
коды-мы-лан
кодо-мЕ-лан
leave-PTCP.PASS-DAT
vb2-ad-case
кодымылан
коды-мы-ла-н
кодо-мЕ-ла-н
leave-PTCP.PASS-PL-GEN
vb2-ad-num-case
налалтын
налалт-ын-Ø
налалт-н-Ø
be.taken-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налалтын
налалт-ын
налалт-н
be.taken-CVB
vb1-adv
налалтын
нал-алт-ын-Ø
нал-алт-н-Ø
take-REF-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
налалтын
нал-алт-ын
нал-алт-н
take-REF-CVB
vb1-deriv.v-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-3-5-50


Чачи денат Чужган кугыза шыман мутланыш:

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
денат
ден-ат
ден-ат
and-and
co-enc
денат
ден-ат
дене-ат
with-and
po-enc
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
шыман
шыман
шыман
gently
av
шыман
шыма-н
шыма-ан
gentle-with
ad-deriv.ad
шыман
шым-ан
шым-ан
seven-with
nm-deriv.ad
шыман
шыма-н
шыма-н
gentle-GEN
ad-case
мутланыш:
мутланы-ш-Ø
мутлане-ш-Ø
talk-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-51


— Тунам ачат изиш подылын ыле, садлан мый денем товаржым монден коден...

Тунам
Тунам
тунам
then
av
Тунам
Туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
Тунам
Туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ачат
ача-т
ача-ет
father-2SG
no-poss
ачат
ача-т
ача-ат
father-and
no-enc
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
подылын
подыл-ын-Ø
подыл-н-Ø
sip-PST2-3SG
vb1-tense-pers
подылын
подыл-ын
подыл-н
sip-CVB
vb1-adv
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
садлан
садлан
садлан
therefore
co
садлан
сад-лан
сад-лан
garden-DAT
no-case
садлан
сад-ла-н
сад-ла-н
garden-PL-GEN
no-num-case
мый
мый
мый
1SG
pr
денем
ден-ем
дене-ем
with-1SG
po-poss
товаржым
товар-жы-м
товар-жЕ-м
ax-3SG-ACC
no-poss-case
монден
монд-ен-Ø
мондо-ен-Ø
forget-PST2-3SG
vb2-tense-pers
монден
монд-ен
мондо-ен
forget-CVB
vb2-adv
коден...
код-ен-Ø
кодо-ен-Ø
leave-PST2-3SG
vb2-tense-pers
коден...
код-ен
кодо-ен
leave-CVB
vb2-adv



1-3-5-52


Нимо сатуат тыланет ок кӱл мо, ӱдырем?

Нимо
Нимо
нимо
nothing
ad/av/pr
сатуат
сату-ат
сату-ат
goods-and
no-enc
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӱл
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv
мо,
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
ӱдырем?
ӱдырем
ӱдырем
[X]
no
ӱдырем?
ӱдыр-ем
ӱдыр-ем
daughter-1SG
no-poss
ӱдырем?
ӱдыр-ем
ӱдыр-ем
Virgo-1SG
no-poss
ӱдырем?
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
daughter-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ӱдырем?
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
Virgo-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ӱдырем?
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
daughter-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ӱдырем?
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
Virgo-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ӱдырем?
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
daughter-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ӱдырем?
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
Virgo-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



1-3-5-53


Киндыда кузе?

Киндыда
Кинды-да
кинде-да
bread-2PL
no-poss
кузе?
кузе
кузе
how
av/co/no/pa



1-3-5-54


Шкенданак сита мо?

Шкенданак
шкен-да-н-ак
шке-да-н-ак
REFL-2PL-GEN-STR
pr-poss-case-enc
Шкенданак
Шкен-да-н-ак
шкен-да-н-ак
private-2PL-GEN-STR
ad-poss-case-enc
Шкенданак
шке-н-да-н-ак
шке-н-да-н-ак
REFL-GEN-2PL-GEN-STR
pr-case-poss-case-enc
сита
сита
сита
enough
in/vb
сита
сита
сита
sieve
no
сита
сит-а
сите-а
suffice-3SG
vb2-pers
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



1-3-5-55


Кӱлеш гын, ачат толжо.

Кӱлеш
Кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
Кӱлеш
Кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
ачат
ача-т
ача-ет
father-2SG
no-poss
ачат
ача-т
ача-ат
father-and
no-enc
толжо.
тол-жо
тол-жЕ
come-IMP.3SG
vb1-mood.pers
толжо.
тол-Ø-жо
тол-Ø-жЕ
come-CNG-3SG
vb1-conn-poss
толжо.
тол-Ø-жо
тол-Ø-жЕ
come-CVB-3SG
vb1-adv-poss



1-3-5-56


Ӧрмыланда иктаж пудым пуэн колтем.

Ӧрмыланда
Ӧрмы-лан-да
ӧрмӧ-лан-да
surprised-DAT-2PL
ad-case-poss
Ӧрмыланда
Ӧр-мы-лан-да
ӧр-мЕ-лан-да
be.surprised-PTCP.PASS-DAT-2PL
vb1-ad-case-poss
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
пудым
пуд-ым
пуд-м
pood-ACC
no-case
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv
колтем.
колт-ем
колто-ем
send-1SG
vb2-pers



1-3-5-57


Каван садыгак послымо.

Каван
Каван
каван
stack
no
Каван
Кава-н
кава-ан
sky-with
no-deriv.ad
Каван
Кава-н
кава-ан
lower.abdomen-with
no-deriv.ad
Каван
Кава-н
кава-ан
weight-with
no-deriv.ad
Каван
Кава-н
кава-н
sky-GEN
no-case
Каван
Кава-н
кава-н
lower.abdomen-GEN
no-case
Каван
Кава-н
кава-н
weight-GEN
no-case
садыгак
садыгак
садыгак
all.the.same
av/pr
садыгак
садыг-ак
садыге-ак
so-STR
av/in-enc
послымо.
послымо
послымо
not.whole
ad
послымо.
послы-мо
посло-мЕ
start-PTCP.PASS
vb2-ad



1-3-5-58


Кевыт гыч Сакар ден Чачин лекмышт годым уремыште, капка воктен, Чужган Макар шога ыле.

Кевыт
Кевыт
кевыт
shop
no
гыч
гыч
гыч
from
po
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ден
ден
ден
and
co
Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
лекмышт
лекмы-шт
лекме-шт
out-3PL
ad-poss
лекмышт
лек-мы-шт
лект-мЕ-шт
go-PTCP.PASS-3PL
vb1-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
уремыште,
урем-ыште
урем-штЕ
street-INE
no-case
капка
капка
капка
gate
no
воктен,
воктен
воктен
beside
av/po
воктен,
вокт-ен-Ø
вокто-ен-Ø
strip.bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
воктен,
вокт-ен
вокто-ен
strip.bark-CVB
vb2-adv
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
Макар
Макар
Макар
Makar
na
шога
шога
шога
plough
no
шога
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-59


Воктечше Чачи эртен кайме годым Макарын шӱмжылан кӱзӧ дене шуралтымыла чучо.

Воктечше
Воктеч-ше
воктеч-жЕ
through-3SG
av/po-poss
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
эртен
эртен
эртен
very
av
эртен
эрт-ен-Ø
эрте-ен-Ø
pass-PST2-3SG
vb2-tense-pers
эртен
эрт-ен
эрте-ен
pass-CVB
vb2-adv
кайме
***
***
***
***
годым
годым
годым
during
po
Макарын
Макарын
Макарын
Makaryn
na
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
heart-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
feeling-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
bark-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
heart-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
feeling-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
bark-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
кӱзӧ
кӱзӧ
кӱзӧ
knife
no
кӱзӧ
кӱзӧ-Ø
кӱзӧ-Ø
go.up-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кӱзӧ
кӱзӧ-Ø
кӱзӧ-Ø
go.up-CNG
vb2-conn
дене
дене
дене
with
po
шуралтымыла
шуралты-мыла
шуралте-мыла
stick.in-INF.FUT
vb2-inf
шуралтымыла
шуралты-мы-ла
шуралте-мЕ-ла
stick.in-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
шуралтымыла
шуралты-мы-ла
шуралте-мЕ-ла
stick.in-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
шуралтымыла
шуралты-мы-ла
шуралте-мЕ-ла
stick.in-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
чучо.
чуч-о
чуч-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-60


Макар ӱмасе кеҥежым шарналтыш...

Макар
Макар
Макар
Makar
na
ӱмасе
ӱма-се
ӱма-сЕ
kiss-ADJ
no-deriv.ad
кеҥежым
кеҥежым
кеҥежым
in.the.summer
av
кеҥежым
кеҥеж-ым
кеҥеж-м
summer-ACC
no-case
шарналтыш...
шарналтыш
шарналтыш
reminder
no
шарналтыш...
шарналты-ш-Ø
шарналте-ш-Ø
remember-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-61


Чачи тудлан нимогай ӱдыр дечат чаплыла чучо.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
нимогай
н'имогай
н'имогай
no
ad/pr
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
дечат
деч-ат
деч-ат
from-and
po-enc
чаплыла
чаплы-ла
чапле-ла
glorious-COMP
ad-case
чаплыла
чаплы-ла
чапле-ла
glorious-PL
ad-num
чаплыла
чаплы-ла
чапле-ла
glorious-STR
ad-enc
чаплыла
чаплы-Ø-ла
чапле-Ø-ла
glorify-CNG-STR
vb2-conn-enc
чучо.
чуч-о
чуч-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-62


Тыгай мотор ӱдыр йорло Сакар дене йыгыре ошкылеш.

Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
мотор
мотор
мотор
beautiful
ad/av/no
мотор
мотор
мотор
motor
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
йорло
йорло
йорло
poor
ad/no
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
дене
дене
дене
with
po
йыгыре
йыгыре
йыгыре
next.to.one.another
ad/av
ошкылеш.
ошкыл-еш
ошкыл-еш
step-LAT
no-case
ошкылеш.
ошкыл-еш
ошкыл-еш
step-3SG
vb1-pers



1-3-5-63


Молан Макар дене йыгыре огыл?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
Макар
Макар
Макар
Makar
na
дене
дене
дене
with
po
йыгыре
йыгыре
йыгыре
next.to.one.another
ad/av
огыл?
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-3-5-64


Вет Чачим сайын чикташ гын, уло ялыштат ик ватат тыгай мотор ок лий?

Вет
Вет
вет
so
co/pa
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
сайын
сайын
сайын
well
av
сайын
сайын
сайын
each
po
сайын
сай-ын
сай-н
good-GEN
ad/av-case
чикташ
чикт-аш
чикте-аш
dress-INF
vb2-inf
гын,
гын
гын
if
co/pa
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
ялыштат
ял-ышт-ат
ял-шт-ат
village-3PL-and
no-poss-enc
ялыштат
ял-ышт-ат
ял-штЕ-ат
village-INE-and
no-case-enc
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
ватат
ват-ат
вате-ат
wife-and
no-enc
ватат
ват-ат
вате-ат
absorbent.cotton-and
no-enc
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
мотор
мотор
мотор
beautiful
ad/av/no
мотор
мотор
мотор
motor
no
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий?
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий?
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий?
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



1-3-5-65


Могай ялыште — Макарын ватыж гайже волостьыштат ок лий.

Могай
Могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
ялыште —
ял-ыште
ял-штЕ
village-INE
no-case
Макарын
Макарын
Макарын
Makaryn
na
ватыж
ваты-ж
вате-жЕ
wife-3SG
no-poss
ватыж
ваты-ж
вате-жЕ
absorbent.cotton-3SG
no-poss
гайже
гай-же
гай-жЕ
like-3SG
ad/av/pa/po-poss
волостьыштат
волость-ышт-ат
волость-шт-ат
volost-3PL-and
no-poss-enc
волостьыштат
волость-ышт-ат
волость-штЕ-ат
volost-INE-and
no-case-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



1-3-5-66


Макар шукак ыш шоно, аваж дек куржынат пурыш.

Макар
Макар
Макар
Makar
na
шукак
шук-ак
шуко-ак
a.lot-STR
ad/av/no-enc
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
шоно,
шоно-Ø
шоно-Ø
think-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шоно,
шоно-Ø
шоно-Ø
think-CNG
vb2-conn
аваж
ава-ж
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваж
ав-а-ж
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
дек
дек
дек
to
po
куржынат
курж-ын-ат
курж-н-ат
run-PST2-2SG
vb1-tense-pers
куржынат
курж-ына-т
курж-на-ат
run-1PL-and
vb1-pers-enc
куржынат
курж-ын-Ø-ат
курж-н-Ø-ат
run-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
куржынат
курж-ын-ат
курж-н-ат
run-CVB-and
vb1-adv-enc
пурыш.
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш.
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-67


Сакар ден Чачи шке семынышт мутланен-мутланен Кудашнурыш ошкедат, а тидын годым Макар ден аваже тыге мутланышт:

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ден
ден
ден
and
co
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
шке
шке
шке
REFL
pr
семынышт
семын-ышт
семын-шт
like-3PL
po-poss
семынышт
сем-ын-ышт
сем-н-шт
melody-GEN-3PL
no-case-poss
семынышт
сем-ын-ышт
сем-н-шт
sense-GEN-3PL
no-case-poss
мутланен-мутланен
мутлан-ен-Ø-мутлан-ен-Ø
мутлане-ен-Øмутлане-ен-Ø
talk-PST2-3SGtalk-PST2-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
мутланен-мутланен
мутлан-ен-Ø-мутлан-ен
мутлане-ен-Øмутлане-ен
talk-PST2-3SGtalk-CVB
vb2-tense-persvb2-adv
мутланен-мутланен
мутлан-ен-мутлан-ен-Ø
мутлане-енмутлане-ен-Ø
talk-CVBtalk-PST2-3SG
vb2-advvb2-tense-pers
мутланен-мутланен
мутлан-ен-мутлан-ен
мутлане-енмутлане-ен
talk-CVBtalk-CVB
vb2-advvb2-adv
Кудашнурыш
Кудашнурыш
Кудашнурыш
Kudashnurysh
na
ошкедат,
ошкед-ат
ошкеде-ат
step-3PL
vb2-pers
ошкедат,
ошкед-а-т
ошкеде-а-ат
step-3SG-and
vb2-pers-enc
ошкедат,
ошкед-Ø-ат
ошкеде-Ø-ат
step-CNG-and
vb2-conn-enc
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
тидын
тиды-н
тиде-н
this-GEN
pr-case
годым
годым
годым
during
po
Макар
Макар
Макар
Makar
na
ден
ден
ден
and
co
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
мутланышт:
мутланышт-Ø
мутланышт-Ø
talk-IMP.2SG
vb1-mood.pers
мутланышт:
мутланы-шт
мутлане-шт
talk-IMP.3PL
vb2-mood.pers
мутланышт:
мутланы-ш-т
мутлане-ш-т
talk-PST1-3PL
vb2-tense-pers
мутланышт:
мутланышт-Ø
мутланышт-Ø
talk-CNG
vb1-conn
мутланышт:
мутланышт-Ø
мутланышт-Ø
talk-CVB
vb1-adv
мутланышт:
мут-лан-ышт
мут-лан-шт
word-DAT-3PL
no-case-poss



1-3-5-68


— Пеш нужна вет?

Пеш
Пеш
пеш
very
av
нужна
нужна
нужна
poor
ad/no
нужна
нуж-на
нуж-на
nettle-1PL
no-poss
нужна
нуж-на
нуж-на
pike-1PL
no-poss
вет?
вет
вет
so
co/pa



1-3-5-69


— аваже йодеш.

аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
йодеш.
йод-еш
йод-еш
iodine-LAT
no-case
йодеш.
йод-еш
йод-еш
ask-3SG
vb1-pers



1-3-5-70


— Нужнаже нужна, но пеш мотор, ялыште огыл, ну, нигуштат тугай чапле уке, — Макар умылтара.

Нужнаже
Нужна-же
нужна-жЕ
poor-3SG
ad/no-poss
Нужнаже
Нуж-на-же
нуж-на-жЕ
nettle-1PL-3SG
no-poss-poss
Нужнаже
Нуж-на-же
нуж-на-жЕ
pike-1PL-3SG
no-poss-poss
нужна,
нужна
нужна
poor
ad/no
нужна,
нуж-на
нуж-на
nettle-1PL
no-poss
нужна,
нуж-на
нуж-на
pike-1PL
no-poss
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
пеш
пеш
пеш
very
av
мотор,
мотор
мотор
beautiful
ad/av/no
мотор,
мотор
мотор
motor
no
ялыште
ял-ыште
ял-штЕ
village-INE
no-case
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
ну,
ну
ну
well
in/pa
нигуштат
н'игушт-ат
н'игушто-ат
nowhere-and
av/pr-enc
нигуштат
н'игуш-т-ат
н'игуш-штЕ-ат
nowhere-INE-and
av/pr-case-enc
тугай
тугай
тугай
such
ad/av/pr
чапле
чапле
чапле
glorious
ad
чапле
чапле-Ø
чапле-Ø
glorify-IMP.2SG
vb2-mood.pers
чапле
чапле-Ø
чапле-Ø
glorify-CNG
vb2-conn
уке, —
уке
уке
no
ad/no/pa
Макар
Макар
Макар
Makar
na
умылтара.
умылтар-а
умылтаре-а
explain-3SG
vb2-pers



1-3-5-71


— Мемнан родо-тукымышто нужна уке...

Мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
родо-тукымышто
родо-тукым-ышто
родо-тукым-штЕ
relative-INE
no-case
нужна
нужна
нужна
poor
ad/no
нужна
нуж-на
нуж-на
nettle-1PL
no-poss
нужна
нуж-на
нуж-на
pike-1PL
no-poss
уке...
уке
уке
no
ad/no/pa



1-3-5-72


Нужна еҥ дене кузе ваш кочкат, йӱат?

Нужна
Нужна
нужна
poor
ad/no
Нужна
Нуж-на
нуж-на
nettle-1PL
no-poss
Нужна
Нуж-на
нуж-на
pike-1PL
no-poss
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
дене
дене
дене
with
po
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
ваш
ваш
ваш
mutually
av
кочкат,
кочк-ат
кочк-ат
eat-2SG
vb1-pers
кочкат,
кочк--ат
кочк-Е-ат
eat-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
йӱат?
йӱ-ат
йӱ-ат
drink-2SG
vb1-pers
йӱат?
йӱ-Ø-ат
йӱ-Ø-ат
drink-CNG-and
vb1-conn-enc
йӱат?
йӱ-Ø-ат
йӱ-Ø-ат
drink-CVB-and
vb1-adv-enc
йӱат?
йӱ--ат
йӱ-Е-ат
drink-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



1-3-5-73


— Мыланем тукымжо ок кӱл, ӱдыржӧ кӱлеш.

Мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
тукымжо
тукым-жо
тукым-жЕ
family-3SG
no-poss
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӱл,
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл,
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл,
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv
ӱдыржӧ
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
daughter-3SG
no-poss
ӱдыржӧ
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
Virgo-3SG
no-poss
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



1-3-5-74


Авий, мыланем тудо ӱдырым налын огыда пу гын, мый вӱдышкӧ тӧрштем, пикталт колем.

Авий,
Авий
авий
mother
no
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
daughter-ACC
no-case
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
Virgo-ACC
no-case
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
огыда
ог-ыда
ог-ыда
NEG-2PL
vb-pers
пу
пу
пу
wood
no
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
мый
мый
мый
1SG
pr
вӱдышкӧ
вӱд-ышкӧ
вӱд-шкЕ
water-ILL
no-case
тӧрштем,
тӧршт-ем
тӧрштӧ-ем
jump-1SG
vb2-pers
пикталт
пикталт-Ø
пикталт-Ø
hang.oneself-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пикталт
пикталт-Ø
пикталт-Ø
hang.oneself-CNG
vb1-conn
пикталт
пикталт-Ø
пикталт-Ø
hang.oneself-CVB
vb1-adv
пикталт
пикт-алт-Ø
пикте-алт-Ø
strangle-REF-IMP.2SG
vb2-deriv.v-mood.pers
пикталт
пикт-алт-Ø
пикте-алт-Ø
strangle-REF-CNG
vb2-deriv.v-conn
пикталт
пикт-алт-Ø
пикте-алт-Ø
strangle-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv
колем.
кол-ем
кол-ем
fish-1SG
no-poss
колем.
кол-ем
кол-ем
Pisces-1SG
no-poss
колем.
кол-ем
коло-ем
twenty-1SG
nm-poss
колем.
кол-ем
коло-ем
die-1SG
vb2-pers
колем.
кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
fish-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
колем.
кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
Pisces-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
колем.
кол-ем-Ø
коло-ем-Ø
twenty-TRANS-IMP.2SG
nm-deriv.v-mood.pers
колем.
кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
fish-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
колем.
кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
Pisces-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
колем.
кол-ем-Ø
коло-ем-Ø
twenty-TRANS-CNG
nm-deriv.v-conn
колем.
кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
fish-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
колем.
кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
Pisces-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
колем.
кол-ем-Ø
коло-ем-Ø
twenty-TRANS-CVB
nm-deriv.v-adv



1-3-5-75


— Эй, ораде, тугайым ит ойло, сай огыл.

Эй,
Эй
эй
hey
in/pa
ораде,
ораде
ораде
fool
ad/no
тугайым
тугай-ым
тугай-м
such-ACC
ad/av/pr-case
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
ойло,
ойло-Ø
ойло-Ø
talk-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ойло,
ойло-Ø
ойло-Ø
talk-CNG
vb2-conn
сай
сай
сай
good
ad/av
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-3-5-76


— Колем гын, языкше вара тыланет лиеш.

Колем
Кол-ем
кол-ем
fish-1SG
no-poss
Колем
Кол-ем
Кол-ем
Pisces-1SG
no-poss
Колем
Кол-ем
коло-ем
twenty-1SG
nm-poss
Колем
Кол-ем
коло-ем
die-1SG
vb2-pers
Колем
Кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
fish-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Колем
Кол-ем-Ø
Кол-ем-Ø
Pisces-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Колем
Кол-ем-Ø
коло-ем-Ø
twenty-TRANS-IMP.2SG
nm-deriv.v-mood.pers
Колем
Кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
fish-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Колем
Кол-ем-Ø
Кол-ем-Ø
Pisces-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Колем
Кол-ем-Ø
коло-ем-Ø
twenty-TRANS-CNG
nm-deriv.v-conn
Колем
Кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
fish-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Колем
Кол-ем-Ø
Кол-ем-Ø
Pisces-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Колем
Кол-ем-Ø
коло-ем-Ø
twenty-TRANS-CVB
nm-deriv.v-adv
гын,
гын
гын
if
co/pa
языкше
язык-ше
язык-жЕ
sin-3SG
ad/no-poss
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



1-3-5-77


— Ну, йӧра, йӧра.

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
йӧра,
йӧра
йӧра
good
pa
йӧра,
йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
йӧра,
йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
йӧра,
йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
йӧра,
йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
йӧра.
йӧра
йӧра
good
pa
йӧра.
йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
йӧра.
йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
йӧра.
йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
йӧра.
йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers



1-3-5-78


Ачат дене ойлен ончо.

Ачат
Ача-т
ача-ет
father-2SG
no-poss
Ачат
Ача-т
ача-ат
father-and
no-enc
дене
дене
дене
with
po
ойлен
ойл-ен-Ø
ойло-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойлен
ойл-ен
ойло-ен
talk-CVB
vb2-adv
ончо.
ончо-Ø
ончо-Ø
look-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ончо.
ончо-Ø
ончо-Ø
look-CNG
vb2-conn



1-3-5-79


— Уке-е, ачайым тый шке кӧндаре...

Уке-е,
Уке-е
Уке-е
Uke-ye
na
ачайым
ачай-ым
ачай-м
father-ACC
no-case
тый
тый
тый
2SG
pr
шке
шке
шке
REFL
pr
кӧндаре...
кӧндаре-Ø
кӧндаре-Ø
persuade-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кӧндаре...
кӧндаре-Ø
кӧндаре-Ø
persuade-CNG
vb2-conn



1-3-5-80


Тыгеракын Сакар ден Чачин илыш корнышкышт Макар шеҥын пурыш.

Тыгеракын
Тыгеракын
тыгеракын
so
av/pr
Тыгеракын
Тыге-рак-ын
тыге-рак-н
so-COMP-GEN
av/pa/pr-deg-case
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ден
ден
ден
and
co
Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
илыш
илыш
илыш
life
no
илыш
илы-ш-Ø
иле-ш-Ø
live-PST1-3SG
vb2-tense-pers
корнышкышт
корны-шкы-шт
корно-шкЕ-шт
road-ILL-3PL
no-case-poss
Макар
Макар
Макар
Makar
na
шеҥын
шеҥ-ын-Ø
шеҥ-н-Ø
rummage-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шеҥын
шеҥ-ын
шеҥ-н
rummage-CVB
vb1-adv
пурыш.
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш.
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-81


Сакар ден Чачи, тидым шинчыде, шке коклаштышт тыге келшышт: сӱанмарий монь ок кӱл, уто роскот веле лиеш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ден
ден
ден
and
co
Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
тидым
тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
шинчыде,
шинчыде
шинчыде
without.sitting
av
шинчыде,
шинчы-де
шинче-де
sit-CVB.NEG
vb2-adv
шинчыде,
шинчы-де
шинче-де
know-CVB.NEG
vb2-adv
шке
шке
шке
REFL
pr
коклаштышт
коклашты-шт
коклаште-шт
in-3PL
av/po-poss
коклаштышт
кокла-шты-шт
кокла-штЕ-шт
distance-INE-3PL
ad/no-case-poss
коклаштышт
кок-ла-шты-шт
кок-ла-штЕ-шт
cook-PL-INE-3PL
no-num-case-poss
коклаштышт
кок-ла-шты-шт
кок-ла-штЕ-шт
two-PL-INE-3PL
nm-num-case-poss
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
келшышт:
келшы-шт
келше-шт
appeal.to-IMP.3PL
vb2-mood.pers
келшышт:
келшы-ш-т
келше-ш-т
appeal.to-PST1-3PL
vb2-tense-pers
келшышт:
кел-шы-шт
кел-шЕ-шт
step-PTCP.ACT-3PL
vb1-ad-poss
сӱанмарий
сӱанмарий
сӱанмарий
wedding.guest
no
монь
монь
монь
and.the.like
pa
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӱл,
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл,
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл,
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv
уто
уто
уто
extra
ad/no
уто
уто-Ø
уто-Ø
become.superfluous-IMP.2SG
vb2-mood.pers
уто
уто-Ø
уто-Ø
hurt-IMP.2SG
vb2-mood.pers
уто
уто-Ø
уто-Ø
become.superfluous-CNG
vb2-conn
уто
уто-Ø
уто-Ø
hurt-CNG
vb2-conn
роскот
роскот
роскот
expenses
no
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



1-3-5-82


Сӱрем годым Сакар ден Левентей кугыза мият, вара Сакар ден Чачи вигак черкышке венчаялташ каят...

Сӱрем
Сӱрем
Сӱрем
[X]
no
годым
годым
годым
during
po
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ден
ден
ден
and
co
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
мият,
ми[й]-[а]т
мие-ат
come-3PL
vb2-pers
мият,
ми[й]-[а]-т
мие-а-ат
come-3SG-and
vb2-pers-enc
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ден
ден
ден
and
co
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
вигак
вигак
вигак
immediately
av
черкышке
черкы-шке
черке-шкЕ
church-ILL
no-case
черкышке
черкы-шке
черке-шкЕ
skates-ILL
no-case
венчаялташ
венчаялт-аш
венчаялт-аш
marry-INF
vb1-inf
венчаялташ
венча[й]-[а]лт-аш
венчае-алт-аш
marry-REF-INF
vb2-deriv.v-inf
каят...
ка[й]-[а]т
кай-ат
[X]-and
in-enc
каят...
ка[й]-[а]т
кай-ат
aftergrass-and
no-enc
каят...
ка[й]-[а]т
кае-ат
go-3PL
vb2-pers
каят...
ка[й]-[а]-т
кае-а-ат
go-3SG-and
vb2-pers-enc



1-3-5-83


Кудашнурышто кугу погынымаш лийын.

Кудашнурышто
Кудашнурышто
Кудашнурышто
Kudashnuryshto
na
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
погынымаш
погынымаш
погынымаш
assembly
no
погынымаш
погыны-маш
погыно-маш
gather-NMLZ
vb2-deriv.n
лийын.
лийын
лийын
as.a
po
лийын.
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын.
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv



1-3-5-84


Иктаж вич ял гыч калык погынен толын.

Иктаж
Иктаж
иктаж
somebody
av/pr
вич
вич
вич
five
nm
ял
ял
ял
village
no
гыч
гыч
гыч
from
po
калык
калык
калык
people
no
погынен
погын-ен-Ø
погыно-ен-Ø
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
погынен
погын-ен
погыно-ен
gather-CVB
vb2-adv
толын.
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын.
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv



1-3-5-85


Карт-влак сӱрем кумалтыш нерген каҥашаш калыкым погеныт.

Карт-влак
Карт-влак
карт-влак
priest-PL
no-num
Карт-влак
Карт-влак
карт-влак
map-PL
no-num
сӱрем
сӱрем
сӱрем
[X]
no
кумалтыш
кумалтыш
кумалтыш
praying
no
кумалтыш
кумалты-ш-Ø
кумалте-ш-Ø
close.one's.eyes.briefly-PST1-3SG
vb2-tense-pers
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
каҥашаш
каҥаш-аш
каҥаше-аш
advise-INF
vb2-inf
калыкым
калык-ым
калык-м
people-ACC
no-case
погеныт.
пог-ен-ыт
пого-ен-ыт
gather-PST2-3PL
vb2-tense-pers



1-3-5-86


Карт-влак тыге ойленыт:

Карт-влак
Карт-влак
карт-влак
priest-PL
no-num
Карт-влак
Карт-влак
карт-влак
map-PL
no-num
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
ойленыт:
ойл-ен-ыт
ойло-ен-ыт
talk-PST2-3PL
vb2-tense-pers



1-3-5-87


— Сӱремыш кок арня веле кодын, ямдылаш тӱҥалаш кӱлеш.

Сӱремыш
Сӱрем-ыш
Сӱрем-ш
[X]-ILL
no-case
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
арня
арня
арня
week
no
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
кодын,
кодын
кодын
with.delay
av
кодын,
код-ын
код-н
code-GEN
no-case
кодын,
код-ын-Ø
код-н-Ø
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кодын,
код-ын
код-н
stay-CVB
vb1-adv
ямдылаш
ямдыл-аш
ямдыле-аш
prepare-INF
vb2-inf
ямдылаш
ямды-ла-ш
ямде-ла-ш
ready-PL-ILL
ad-num-case
ямдылаш
ямды-ла-ш
ямде-ла-еш
ready-PL-LAT
ad-num-case
тӱҥалаш
тӱҥал-аш
тӱҥал-аш
start-INF
vb1-inf
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



1-3-5-88


Тений кумалде кодаш ок йӧрӧ, ӱмаштат вучыктен веле кодымо, санденак дыр тений уржа кинде вичкыжрак...

Тений
Тений
тений
this.year
av
кумалде
кумал-де
кумал-де
pray-CVB.NEG
vb1-adv
кодаш
код-аш
код-аш
stay-INF
vb1-inf
кодаш
код-аш
кодо-аш
leave-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
roll-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
mix-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
go.out-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
be.satisfying-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
roll-CNG
vb2-conn
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
mix-CNG
vb2-conn
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
go.out-CNG
vb2-conn
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
be.satisfying-CNG
vb2-conn
ӱмаштат
ӱмашт-ат
ӱмаште-ат
last.year-and
av-enc
ӱмаштат
ӱма-шт-ат
ӱма-шт-ат
kiss-3PL-and
no-poss-enc
ӱмаштат
ӱма-шт-ат
ӱма-штЕ-ат
kiss-INE-and
no-case-enc
вучыктен
вучыкт-ен-Ø
вучыкто-ен-Ø
make.someone.wait-PST2-3SG
vb2-tense-pers
вучыктен
вучыкт-ен
вучыкто-ен
make.someone.wait-CVB
vb2-adv
вучыктен
вучы-кт-ен-Ø
вучо-ктЕ-ен-Ø
wait-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
вучыктен
вучы-кт-ен
вучо-ктЕ-ен
wait-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
кодымо,
кодымо
кодымо
left.behind
ad
кодымо,
коды-мо
кодо-мЕ
leave-PTCP.PASS
vb2-ad
санденак
санден-ак
санден-ак
therefore-STR
co-enc
санденак
санден-ак
сандене-ак
therefore-STR
co-enc
дыр
дыр
дыр
probably
pa
тений
тений
тений
this.year
av
уржа
уржа
уржа
rye
no
кинде
кинде
кинде
bread
no
вичкыжрак...
вичкыж-рак
вичкыж-рак
narrow-COMP
ad-deg



1-3-5-89


Тӱрлӧ могырымат келыштарен ойлымекышт, калык сӱрем кумалтышым ышташ келшыш.

Тӱрлӧ
Тӱрлӧ
тӱрлӧ
different
ad/no/po
Тӱрлӧ
Тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тӱрлӧ
Тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-CNG
vb2-conn
могырымат
могырым-ат
могырым-ат
from.a.side-and
po-enc
могырымат
могыр-ым-ат
могыр-м-ат
body-ACC-and
no-case-enc
келыштарен
келыштарен
келыштарен
harmoniously
av
келыштарен
келыштар-ен-Ø
келыштаре-ен-Ø
coordinate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
келыштарен
келыштар-ен
келыштаре-ен
coordinate-CVB
vb2-adv
ойлымекышт,
ойлы-мекы-шт
ойло-меке-шт
talk-CVB.PRI-3PL
vb2-adv-poss
калык
калык
калык
people
no
сӱрем
сӱрем
сӱрем
[X]
no
кумалтышым
кумалтыш-ым
кумалтыш-м
praying-ACC
no-case
кумалтышым
кумалты-ш-ым
кумалте-ш-ым
close.one's.eyes.briefly-PST1-1SG
vb2-tense-pers
кумалтышым
кумалты-шы-м
кумалте-шЕ-м
close.one's.eyes.briefly-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
келшыш.
келшы-ш-Ø
келше-ш-Ø
appeal.to-PST1-3SG
vb2-tense-pers
келшыш.
кел-шы-ш
кел-шЕ-ш
step-PTCP.ACT-ILL
vb1-ad-case



1-3-5-90


Вольык кычалаш Ужанур Стапаным, адак кок еҥым ойырышт.

Вольык
Вольык
вольык
cattle
no
кычалаш
кычал-аш
кычал-аш
search-INF
vb1-inf
Ужанур
Ужанур
Ужанур
Uzhanur
na
Стапаным,
Стапаным
Стапаным
Stapanym
na
адак
адак
адак
again
av
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
еҥым
еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
ойырышт.
ойыры-шт
ойыро-шт
separate-IMP.3PL
vb2-mood.pers
ойырышт.
ойыры-ш-т
ойыро-ш-т
separate-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-5-91


Тӱлегартлан Лопнур Роман кугызам колтышт.

Тӱлегартлан
Тӱлегарт-лан
тӱлегарт-лан
priest-DAT
no-case
Тӱлегартлан
Тӱлегарт-ла-н
тӱлегарт-ла-н
priest-PL-GEN
no-num-case
Лопнур
Лопнур
Лопнур
Lopnur
na
Роман
Роман
роман
novel
no
Роман
Роман
роман
Romance
ad
Роман
Ром-ан
ром-ан
rum-with
no-deriv.ad
кугызам
кугыза-м
кугыза-м
old.man-ACC
no-case
кугызам
кугыза-м
кугыза-ем
old.man-1SG
no-poss
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
колтышт.
колты-шт
колто-шт
send-IMP.3PL
vb2-mood.pers
колтышт.
колты-ш-т
колто-ш-т
send-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-5-92


Роман кугыза моло годымат чоклен, тудын деч уста еҥым муаш ок лий.

Роман
Роман
роман
novel
no
Роман
Роман
роман
Romance
ad
Роман
Ром-ан
ром-ан
rum-with
no-deriv.ad
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
моло
моло
моло
other
no/pr
годымат
годым-ат
годым-ат
during-and
po-enc
чоклен,
чокл-ен-Ø
чокло-ен-Ø
pray-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чоклен,
чокл-ен
чокло-ен
pray-CVB
vb2-adv
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
деч
деч
деч
from
po
уста
уста
уста
skilled
ad/no
еҥым
еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
муаш
му-аш
му-аш
find-INF
vb1-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



1-3-5-93


Тудо ийгот шотыштат келша, маньыч.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
ийгот
ийгот
ийгот
age
no
шотыштат
шотышт-ат
шотышто-ат
regarding-and
po-enc
шотыштат
шот-ышт-ат
шот-шт-ат
use-3PL-and
no-poss-enc
шотыштат
шот-ышт-ат
шот-штЕ-ат
use-INE-and
no-case-enc
келша,
келш-а
келше-а
appeal.to-3SG
vb2-pers
маньыч.
ман-ьыч
ман-ыч
say-PST1.2SG
vb1-tense.pers
маньыч.
ман-ьыч
ман-ыч
say-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-5-94


Кум кече гыч Стапан ден йолташыже-влак, мончаш пурен, ош тувыр-йолашым чиен, вольык кычалаш лектыч.

Кум
Кум
кум
godfather.of.one's.child
no
Кум
Кум
кум
three
nm
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
гыч
гыч
гыч
from
po
Стапан
Стапан
Стапан
Stapan
na
ден
ден
ден
and
co
йолташыже-влак,
йолташ-ыже-влак
йолташ-жЕ-влак
friend-3SG-PL
no-poss-num
мончаш
монча-ш
монча-ш
bathhouse-ILL
no-case
мончаш
монча-ш
монча-еш
bathhouse-LAT
no-case
пурен,
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен,
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
ош
ош
ош
white
ad
тувыр-йолашым
тувыр-йолаш-ым
тувыр-йолаш-м
underwear-ACC
no-case
чиен,
чие-н
чие-н
cherry.tree-GEN
no-case
чиен,
чи[й]-ен-Ø
чие-ен-Ø
put.on-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чиен,
чи[й]-ен
чие-ен
put.on-CVB
vb2-adv
вольык
вольык
вольык
cattle
no
кычалаш
кычал-аш
кычал-аш
search-INF
vb1-inf
лектыч.
лект-ыч
лект-ыч
go-PST1.2SG
vb1-tense.pers
лектыч.
лект-ыч
лект-ыч
go-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-5-95


Вич ялыште сурт еда гаяк ончен коштыч.

Вич
Вич
вич
five
nm
ялыште
ял-ыште
ял-штЕ
village-INE
no-case
сурт
сурт
сурт
farmstead
no
еда
еда
еда
each
po
гаяк
гаяк
гаяк
almost
po
гаяк
га[й]-[а]к
гай-ак
like-STR
ad/av/pa/po-enc
гаяк
га[й]-[а]к
гае-ак
like-STR
po-enc
ончен
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
коштыч.
кошт-ыч
кошт-ыч
go-PST1.2SG
vb1-tense.pers
коштыч.
кошт-ыч
кошт-ыч
go-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-5-96


Сакар декат пурышт.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
декат
дек-ат
дек-ат
to-and
po-enc
декат
дек-ат
деке-ат
to-and
po-enc
пурышт.
пурышт-Ø
пурышт-Ø
bite-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пурышт.
пур-ышт
пур-шт
chew-IMP.3PL
vb1-mood.pers
пурышт.
пуры-шт
пуро-шт
go.in-IMP.3PL
vb2-mood.pers
пурышт.
пуры-ш-т
пуро-ш-т
go.in-PST1-3PL
vb2-tense-pers
пурышт.
пурышт-Ø
пурышт-Ø
bite-CNG
vb1-conn
пурышт.
пурышт-Ø
пурышт-Ø
bite-CVB
vb1-adv



1-3-5-97


Нунын почешак Сакармыт дек Левентей кугызат тольо.

Нунын
Нунын
нунын
their
pr
Нунын
нуно-н
нуно-н
3PL-GEN
pr-case
почешак
почеш-ак
почеш-ак
recent-STR
ad/av/po-enc
почешак
поч-еш-ак
поч-еш-ак
tail-LAT-STR
no-case-enc
почешак
поч-еш-ак
поч-еш-ак
open-3SG-STR
vb1-pers-enc
Сакармыт
Сакармыт
Сакармыт
Sakarmyt
na
дек
дек
дек
to
po
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызат
кугыза-т
кугыза-ет
old.man-2SG
no-poss
кугызат
кугыза-т
кугыза-ат
old.man-and
no-enc
тольо.
тол-ьо
тол-Е
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-98


Капка гыч еҥ пурымым ужын, Сакар пӧрт гыч лекте.

Капка
Капка
капка
gate
no
гыч
гыч
гыч
from
po
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
пурымым
пурымы-м
пурымо-м
entrance-ACC
ad-case
пурымым
пуры-мы-м
пуро-мЕ-м
go.in-PTCP.PASS-ACC
vb2-ad-case
ужын,
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын,
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын,
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
пӧрт
пӧрт
пӧрт
house
no
гыч
гыч
гыч
from
po
лекте.
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-99


Талгыдыже кудвечыште коштеш ыле.

Талгыдыже
Талгыды-же
талгыде-жЕ
yearling-3SG
no-poss
кудвечыште
***
***
***
***
коштеш
кошт-еш
кошт-еш
go-3SG
vb1-pers
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-100


Сакар лекмым колын, талгыде рокмалтен колтыш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
лекмым
лекмы-м
лекме-м
out-ACC
ad-case
лекмым
лек-мы-м
лект-мЕ-м
go-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
колын,
кол-ын
кол-н
fish-GEN
no-case
колын,
кол-ын
кол-н
Pisces-GEN
no-case
колын,
колы-н
коло-н
twenty-GEN
nm-case
колын,
кол-ын-Ø
кол-н-Ø
hear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
колын,
кол-ын
кол-н
hear-CVB
vb1-adv
талгыде
талгыде
талгыде
yearling
no
талгыде
талгы-де
талге-де
be.agitated-CVB.NEG
vb2-adv
рокмалтен
рокмалт-ен-Ø
рокмалте-ен-Ø
neigh-PST2-3SG
vb2-tense-pers
рокмалтен
рокмалт-ен
рокмалте-ен
neigh-CVB
vb2-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-101


Вольык кычалше-влак ваш ончальыч.

Вольык
Вольык
вольык
cattle
no
кычалше-влак
кычалше-влак
кычалше-влак
searching-PL
ad/no-num
кычалше-влак
кычал-ше-влак
кычал-шЕ-влак
search-PTCP.ACT-PL
vb1-ad-num
ваш
ваш
ваш
mutually
av
ончальыч.
ончал-ьыч
ончал-ыч
look-PST1.2SG
vb1-tense.pers
ончальыч.
ончал-ьыч
ончал-ыч
look-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-5-102


— Йӱкым пуыш.

Йӱкым
Йӱк-ым
йӱк-м
voice-ACC
no-case
пуыш.
пу-ыш
пу-ш
wood-ILL
no-case
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-103


Сӱрем кугу юмылан келша, — мане ик марий.

Сӱрем
Сӱрем
Сӱрем
[X]
no
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
юмылан
юмыл-ан
юмыл-ан
mucus-with
no-deriv.ad
юмылан
юмы-лан
юмо-лан
god-DAT
in/no-case
юмылан
юмы-ла-н
юмо-ла-н
god-PL-GEN
in/no-num-case
келша, —
келш-а
келше-а
appeal.to-3SG
vb2-pers
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
марий.
марий
марий
Mari
no



1-3-5-104


— Вулным левыктен ончышаш, — мане Стапан.

Вулным
Вулны-м
вулно-м
tin-ACC
no-case
левыктен
левыкт-ен-Ø
левыкте-ен-Ø
melt-PST2-3SG
vb2-tense-pers
левыктен
левыкт-ен
левыкте-ен
melt-CVB
vb2-adv
левыктен
левы-кт-ен-Ø
леве-ктЕ-ен-Ø
melt-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
левыктен
левы-кт-ен
леве-ктЕ-ен
melt-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
ончышаш, —
ончышаш
ончышаш
be.looked.at
ad
ончышаш, —
ончы-шаш
ончо-шаш
look-PTCP.FUT
vb2-ad
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Стапан.
Стапан
Стапан
Stapan
na



1-3-5-105


Чыланат пӧртышкӧ пурышт, Сакарлан комака ончылан тулым олташ шӱдышт.

Чыланат
Чылан-ат
чылан-ат
all-and
av/pr-enc
Чыланат
Чыла-на-т
чыла-на-ат
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
Чыланат
Чыла-н-ат
чыла-ан-ат
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
Чыланат
Чыл-ан-ат
чыл-ан-ат
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
Чыланат
Чыла-н-ат
чыла-н-ат
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
пӧртышкӧ
пӧрт-ышкӧ
пӧрт-шкЕ
house-ILL
no-case
пӧртышкӧ
пӧртыш-кӧ
пӧртыш-шкЕ
coenurosis-ILL
no-case
пурышт,
пурышт-Ø
пурышт-Ø
bite-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пурышт,
пур-ышт
пур-шт
chew-IMP.3PL
vb1-mood.pers
пурышт,
пуры-шт
пуро-шт
go.in-IMP.3PL
vb2-mood.pers
пурышт,
пуры-ш-т
пуро-ш-т
go.in-PST1-3PL
vb2-tense-pers
пурышт,
пурышт-Ø
пурышт-Ø
bite-CNG
vb1-conn
пурышт,
пурышт-Ø
пурышт-Ø
bite-CVB
vb1-adv
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
комака
комака
комака
oven
no
ончылан
ончылан
ончылан
in.front.of
av/po
ончылан
ончыл-ан
ончыл-ан
front-with
ad/no-deriv.ad
тулым
тул-ым
тул-м
fire-ACC
ad/no-case
тулым
тулы-м
туло-м
watermill-ACC
no-case
тулым
тулы-м
туло-м
stormy-ACC
ad-case
олташ
олт-аш
олто-аш
light-INF
vb2-inf
шӱдышт.
шӱды-шт
шӱдӧ-шт
hundred-3PL
nm-poss
шӱдышт.
шӱд-ышт
шӱд-шт
clear-IMP.3PL
vb1-mood.pers
шӱдышт.
шӱды-шт
шӱдӧ-шт
order-IMP.3PL
vb2-mood.pers
шӱдышт.
шӱды-ш-т
шӱдӧ-ш-т
order-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-5-106


Тулым Левентей кугыза олтыш.

Тулым
Тул-ым
тул-м
fire-ACC
ad/no-case
Тулым
Тулы-м
туло-м
watermill-ACC
no-case
Тулым
Тулы-м
туло-м
stormy-ACC
ad-case
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
олтыш.
олтыш
олтыш
fuel
no
олтыш.
олты-ш
олто-ш
gusset-ILL
no-case
олтыш.
олты-ш-Ø
олто-ш-Ø
light-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-107


Стапан, вӱдкоркаш вулно моклакам пыштен, ик марийлан тулеш кучаш пуыш.

Стапан,
Стапан
Стапан
Stapan
na
вӱдкоркаш
вӱдкорка-ш
вӱдкорка-ш
scoop-ILL
no-case
вӱдкоркаш
вӱдкорка-ш
вӱдкорка-еш
scoop-LAT
no-case
вулно
вулно
вулно
tin
no
моклакам
моклака-м
моклака-м
lump-ACC
no-case
моклакам
моклака-м
моклака-ем
lump-1SG
no-poss
моклакам
моклака-м-Ø
моклака-ем-Ø
lump-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
моклакам
моклака-м-Ø
моклака-ем-Ø
lump-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
моклакам
моклака-м-Ø
моклака-ем-Ø
lump-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пыштен,
пышт-ен-Ø
пыште-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пыштен,
пышт-ен
пыште-ен
put-CVB
vb2-adv
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
марийлан
марий-лан
марий-лан
Mari-DAT
no-case
марийлан
марий-ла-н
марий-ла-н
Mari-PL-GEN
no-num-case
тулеш
тул'е-ш
тул'е-ш
flax.brake-ILL
no-case
тулеш
тул-еш
тул-еш
fire-LAT
ad/no-case
тулеш
тул-еш
туло-еш
watermill-LAT
no-case
тулеш
тул-еш
туло-еш
stormy-LAT
ad-case
тулеш
тул'е-ш
тул'е-еш
flax.brake-LAT
no-case
кучаш
куча-ш
куча-ш
residue-ILL
no-case
кучаш
куча-ш
куча-еш
residue-LAT
no-case
кучаш
куч-аш
кучо-аш
hold-INF
vb2-inf
пуыш.
пу-ыш
пу-ш
wood-ILL
no-case
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-108


— Изишак ӱй кӱлеш ыле, — шижтарыш Стапан.

Изишак
Изишак
изишак
a.bit
av
Изишак
Изиш-ак
изиш-ак
a.bit-STR
av-enc
Изишак
Изи-ш-ак
изи-ш-ак
small-ILL-STR
ad/no-case-enc
ӱй
ӱй
ӱй
butter
ad/no
кӱлеш
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
ыле, —
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шижтарыш
шижтары-ш-Ø
шижтаре-ш-Ø
give.notice-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Стапан.
Стапан
Стапан
Stapan
na



1-3-5-109


Сакарын ӱйжӧ уке.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
ӱйжӧ
ӱй-жӧ
ӱй-жЕ
butter-3SG
ad/no-poss
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



1-3-5-110


Левентей кугыза шке дечше налын тольо.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
шке
шке
шке
REFL
pr
дечше
деч-ше
деч-жЕ
from-3SG
po-poss
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
тольо.
тол-ьо
тол-Е
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-111


Ӱйым салмаш пыштен левыктышт.

Ӱйым
Ӱй-ым
ӱй-м
butter-ACC
ad/no-case
салмаш
салма-ш
салма-ш
frying.pan-ILL
no-case
салмаш
салма-ш
салма-еш
frying.pan-LAT
no-case
пыштен
пышт-ен-Ø
пыште-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пыштен
пышт-ен
пыште-ен
put-CVB
vb2-adv
левыктышт.
левыкты-шт
левыкте-шт
melt-IMP.3PL
vb2-mood.pers
левыктышт.
левыкты-ш-т
левыкте-ш-т
melt-PST1-3PL
vb2-tense-pers
левыктышт.
левы-кты-шт
леве-ктЕ-шт
melt-CAUS-IMP.3PL
vb2-deriv.v-mood.pers
левыктышт.
левы-кты-ш-т
леве-ктЕ-ш-т
melt-CAUS-PST1-3PL
vb2-deriv.v-tense-pers



1-3-5-112


Стапан шӧрлыкеш сортам чӱктыш.

Стапан
Стапан
Стапан
Stapan
na
шӧрлыкеш
шӧрлык-еш
шӧрлык-еш
wardrobe-LAT
no-case
шӧрлыкеш
шӧр-лык-еш
шӧр-лык-еш
milk-for-LAT
no-deriv.ad-case
шӧрлыкеш
шӧр-лык-еш
шӧр-лык-еш
edge-for-LAT
no-deriv.ad-case
сортам
сорта-м
сорта-м
candle-ACC
no-case
сортам
сорта-м
сорта-ем
candle-1SG
no-poss
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
чӱктыш.
чӱктыш
чӱктыш
switch
no
чӱктыш.
чӱкты-ш-Ø
чӱктӧ-ш-Ø
light-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-113


Ала-мом ойлен-ойлен кумале, вара каласыш:

Ала-мом
Ала-мо-м
ала-мо-м
something-ACC
pa/pr-case
ойлен-ойлен
ойл-ен-Ø-ойл-ен-Ø
ойло-ен-Øойло-ен-Ø
talk-PST2-3SGtalk-PST2-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
ойлен-ойлен
ойл-ен-Ø-ойл-ен
ойло-ен-Øойло-ен
talk-PST2-3SGtalk-CVB
vb2-tense-persvb2-adv
ойлен-ойлен
ойл-ен-ойл-ен-Ø
ойло-енойло-ен-Ø
talk-CVBtalk-PST2-3SG
vb2-advvb2-tense-pers
ойлен-ойлен
ойл-ен-ойл-ен
ойло-енойло-ен
talk-CVBtalk-CVB
vb2-advvb2-adv
кумале,
кумал-'е
кумал-Е
pray-PST1.3SG
vb1-tense.pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
каласыш:
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-114


— Ынде пыште.

Ынде
Ынде
ынде
now
av/pa
пыште.
пыште-Ø
пыште-Ø
put-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пыште.
пыште-Ø
пыште-Ø
put-CNG
vb2-conn



1-3-5-115


Вӱдкоркаш левыктыме вулныжым марла салмашке пыштышт.

Вӱдкоркаш
Вӱдкорка-ш
вӱдкорка-ш
scoop-ILL
no-case
Вӱдкоркаш
Вӱдкорка-ш
вӱдкорка-еш
scoop-LAT
no-case
левыктыме
левыктыме
левыктыме
melting
ad
левыктыме
левыкты-ме
левыкте-мЕ
melt-PTCP.PASS
vb2-ad
левыктыме
левы-кты-ме
леве-ктЕ-мЕ
melt-CAUS-PTCP.PASS
vb2-deriv.v-ad
вулныжым
вулны-жы-м
вулно-жЕ-м
tin-3SG-ACC
no-poss-case
марла
марла
марла
Mari
ad/av
салмашке
салма-шке
салма-шкЕ
frying.pan-ILL
no-case
пыштышт.
пышты-шт
пыште-шт
put-IMP.3PL
vb2-mood.pers
пыштышт.
пышты-ш-т
пыште-ш-т
put-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-5-116


Салмасе ӱй чож-ж шоктен шолаш тӱҥале.

Салмасе
Салмасе
салмасе
frying.pan
ad
Салмасе
Салма-се
салма-сЕ
frying.pan-ADJ
no-deriv.ad
ӱй
ӱй
ӱй
butter
ad/no
чож-ж
***
***
***
***
шоктен
шокте-н
шокте-н
sieve-GEN
no-case
шоктен
шокт-ен-Ø
шокто-ен-Ø
be.heard-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шоктен
шокт-ен
шокто-ен
be.heard-CVB
vb2-adv
шолаш
шолаш
шолаш
the.left
av
шолаш
шола-ш
шола-ш
left-ILL
ad/no-case
шолаш
шола-ш
шола-еш
left-LAT
ad/no-case
шолаш
шол-аш
шол-аш
boil-INF
vb1-inf
шолаш
шол-аш
шоло-аш
throw-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-117


Изиш лиймеке, тыпланыш.

Изиш
Изиш
изиш
a.bit
av
Изиш
Изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
лиймеке,
лиймеке
лиймеке
after
av
лиймеке,
лий-меке
лий-меке
be-CVB.PRI
vb1-adv
тыпланыш.
тыпланы-ш-Ø
тыплане-ш-Ø
grow.silent-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-118


Стапан ден йолташыже-влак салма ӱмбак пӱгырнышт.

Стапан
Стапан
Стапан
Stapan
na
ден
ден
ден
and
co
йолташыже-влак
йолташ-ыже-влак
йолташ-жЕ-влак
friend-3SG-PL
no-poss-num
салма
салма
салма
frying.pan
no
ӱмбак
ӱмбак
ӱмбак
the.top
av/po
пӱгырнышт.
пӱгырны-шт
пӱгырнӧ-шт
bend.down-IMP.3PL
vb2-mood.pers
пӱгырнышт.
пӱгырны-ш-т
пӱгырнӧ-ш-т
bend.down-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-5-119


— Тӱсыжым пуыш!

Тӱсыжым
Тӱсыжым
Тӱсыжым
Tüsyzhym
na
пуыш!
пу-ыш
пу-ш
wood-ILL
no-case
пуыш!
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш!
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-120


— куанен пелештыш Стапан.

куанен
куанен
куанен
happily
av
куанен
куан-ен-Ø
куане-ен-Ø
rejoice-PST2-3SG
vb2-tense-pers
куанен
куан-ен
куане-ен
rejoice-CVB
vb2-adv
пелештыш
пелешты-ш-Ø
пелеште-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Стапан.
Стапан
Стапан
Stapan
na



1-3-5-121


— Теве вуйжо, теве оржаже, почшо, чыла уло...

Теве
Теве
теве
here
av/co/pa
Теве
Теве
теве
[X]
pa
вуйжо,
вуй-жо
вуй-жЕ
head-3SG
no-poss
теве
теве
теве
here
av/co/pa
теве
теве
теве
[X]
pa
оржаже,
оржа-же
оржа-жЕ
mane-3SG
no-poss
оржаже,
оржа-же
оржа-жЕ
spit-3SG
no-poss
оржаже,
оржа-же
оржа-жЕ
intense.heat-3SG
no-poss
почшо,
почшо
почшо
opening
ad
почшо,
поч-шо
поч-шЕ
open-PTCP.ACT
vb1-ad
почшо,
поч-шо
поч-жЕ
tail-3SG
no-poss
почшо,
поч-шо
поч-жЕ
open-IMP.3SG
vb1-mood.pers
почшо,
поч-Ø-шо
поч-Ø-жЕ
open-CNG-3SG
vb1-conn-poss
почшо,
поч-Ø-шо
поч-Ø-жЕ
open-CVB-3SG
vb1-adv-poss
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
уло...
уло
уло
is
ad/no/vb



1-3-5-122


Салмашке Левентей кугызат ончале.

Салмашке
Салма-шке
салма-шкЕ
frying.pan-ILL
no-case
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызат
кугыза-т
кугыза-ет
old.man-2SG
no-poss
кугызат
кугыза-т
кугыза-ат
old.man-and
no-enc
ончале.
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-123


Сакарат Левентей кугыза воктене вуйжым пӱгыртыш, но только тошто вулно окса гай деч молым нимомат ыш уж.

Сакарат
Сакарат
Сакарат
Sakarat
na
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
воктене
воктене
воктене
beside
av/po
вуйжым
вуй-жы-м
вуй-жЕ-м
head-3SG-ACC
no-poss-case
пӱгыртыш,
пӱгырты-ш-Ø
пӱгыртӧ-ш-Ø
bend-PST1-3SG
vb2-tense-pers
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
только
только
только
but
co/pa
тошто
тошто
тошто
old
ad/no
тошто
тош-то
тош-штЕ
butt-INE
no-case
тошто
тошт-о
тошт-Е
dare-PST1.3SG
vb1-tense.pers
вулно
вулно
вулно
tin
no
окса
окса
окса
money
no
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
деч
деч
деч
from
po
молым
молы-м
моло-м
other-ACC
no/pr-case
нимомат
н'имом-ат
н'имом-ат
nothing-and
pr-enc
нимомат
н'имо-м-ат
н'имо-м-ат
nothing-ACC-and
ad/av/pr-case-enc
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
уж.
уж
уж
already
av/pa
уж.
у-ж
у-жЕ
new-3SG
ad/no-poss
уж.
у-ж
у-жЕ
oh-3SG
in-poss
уж.
уж-Ø
уж-Ø
see-IMP.2SG
vb1-mood.pers
уж.
уж-Ø
уж-Ø
see-CNG
vb1-conn
уж.
уж-Ø
уж-Ø
see-CVB
vb1-adv
уж.
у-Ø-ж
уо-Ø-жЕ
take.care.of-CNG-3SG
vb2-conn-poss
уж.
у-Ø-ж
уо-Ø-жЕ
stroke-CNG-3SG
vb2-conn-poss



1-3-5-124


Сакар ӧрын: Ужанур Стапан ден йолташыже-влак мом толашат?

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ӧрын:
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын:
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын:
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын:
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын:
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
Ужанур
Ужанур
Ужанур
Uzhanur
na
Стапан
Стапан
Стапан
Stapan
na
ден
ден
ден
and
co
йолташыже-влак
йолташ-ыже-влак
йолташ-жЕ-влак
friend-3SG-PL
no-poss-num
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
толашат?
толаш-ат
толаше-ат
try-3PL
vb2-pers
толашат?
толаш-а-т
толаше-а-ат
try-3SG-and
vb2-pers-enc
толашат?
тол-аш-ат
тол-аш-ат
come-INF-and
vb1-inf-enc
толашат?
тол-аш-ат
толо-аш-ат
steal-INF-and
vb2-inf-enc
толашат?
толаш-Ø-ат
толаше-Ø-ат
try-CNG-and
vb2-conn-enc



1-3-5-125


Стапан ала-мом Левентей кугызалан шыпак каласыш.

Стапан
Стапан
Стапан
Stapan
na
ала-мом
ала-мо-м
ала-мо-м
something-ACC
pa/pr-case
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызалан
кугыза-лан
кугыза-лан
old.man-DAT
no-case
кугызалан
кугыза-ла-н
кугыза-ла-н
old.man-PL-GEN
no-num-case
шыпак
шыпак
шыпак
quietly
av
шыпак
шып-ак
шып-ак
quiet-STR
ad/av/no-enc
каласыш.
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-126


Левентей кугыза Сакарлан виктарыш:

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
виктарыш:
виктары-ш-Ø
виктаре-ш-Ø
stretch.out-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-127


— Эргым, талгыдетым сӱрем кугу юмо шканже келшышылан шотла.

Эргым,
Эргым
эргым
my.son
no
Эргым,
Эргы-м
эрге-м
son-ACC
no-case
талгыдетым
талгыд-ет-ым
талгыде-ет-м
yearling-2SG-ACC
no-poss-case
сӱрем
сӱрем
сӱрем
[X]
no
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
юмо
юмо
юмо
god
in/no
шканже
шк-ан-же
шке-лан-же
REFL-DAT-3SG
pr-case-poss
шканже
шкан-же
шкан-жЕ
for.oneself-3SG
pr-poss
келшышылан
келшышы-лан
келшыше-лан
fitting-DAT
ad-case
келшышылан
келшышы-ла-н
келшыше-ла-н
fitting-PL-GEN
ad-num-case
келшышылан
келшы-шы-лан
келше-шЕ-лан
appeal.to-PTCP.ACT-DAT
vb2-ad-case
келшышылан
келшы-шы-ла-н
келше-шЕ-ла-н
appeal.to-PTCP.ACT-PL-GEN
vb2-ad-num-case
шотла.
шот-ла
шот-ла
use-COMP
no-case
шотла.
шот-ла
шот-ла
use-PL
no-num
шотла.
шот-ла
шот-ла
use-STR
no-enc
шотла.
шотл-а
шотло-а
count-3SG
vb2-pers



1-3-5-128


Тудым пуашет возеш.

Тудым
Тудым
тудым
him/her
pr
Тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
пуашет
пу-аш-ет
пуо-аш-ет
give-INF-2SG
vb2-inf-poss
пуашет
пу-аш-ет
пуо-аш-ет
blow-INF-2SG
vb2-inf-poss
возеш.
воз-еш
воз-еш
cart-LAT
no-case
возеш.
воз-еш
воз-еш
lie.down-3SG
vb1-pers



1-3-5-129


— Кузе пуаш?

Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
пуаш?
пу-аш
пуо-аш
give-INF
vb2-inf
пуаш?
пу-аш
пуо-аш
blow-INF
vb2-inf



1-3-5-130


— ыш умыло Сакар.

ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
умыло
умыло-Ø
умыло-Ø
understand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
умыло
умыло-Ø
умыло-Ø
understand-CNG
vb2-conn
Сакар.
Сакар
Сакар
Sakar
na



1-3-5-131


— Мер калык верч пуэт.

Мер
Мер
мер
community
no
калык
калык
калык
people
no
верч
верч
верч
for
po
пуэт.
пу-эт
пу-ет
wood-2SG
no-poss
пуэт.
пу}-эт
пуо-ет
give-2SG
vb2-pers
пуэт.
пу}-эт
пуо-ет
blow-2SG
vb2-pers



1-3-5-132


Мер калык тыланет надырым пуа.

Мер
Мер
мер
community
no
калык
калык
калык
people
no
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
надырым
надыр-ым
надыр-м
money.donated.during.prayer-ACC
no-case
пуа.
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа.
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers



1-3-5-133


Сӱрем кугу юмо тыланетат пиалым пуа.

Сӱрем
Сӱрем
Сӱрем
[X]
no
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
юмо
юмо
юмо
god
in/no
тыланетат
ты-лан-ет-ат
тый-лан-ет-ат
2SG-DAT-2SG-and
pr-case-poss-enc
тыланетат
тылан-ет-ат
тылан-ет-ат
wish-2SG-and
no-poss-enc
тыланетат
тылан-ет-ат
тылане-ет-ат
wish-2SG-and
vb2-pers-enc
тыланетат
тыл-ан-ет-ат
тыл-ан-ет-ат
rear-with-2SG-and
no-deriv.ad-poss-enc
пиалым
пиал-ым
пиал-м
happiness-ACC
no-case
пуа.
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа.
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers



1-3-5-134


Сакар иже умылыш: тудын азала ончен куштымо талгыдыжым сӱрем отыш наҥгаен шӱшкылнешт, Сакарым адак йолешкеш кодынешт.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
иже
иже
иже
not.until
av/pa
иже
и-же
и-жЕ
and-3SG
co-poss
иже
и-же
и-жЕ
[X]-3SG
pa-poss
умылыш:
умыл-ыш
умыл-ш
understanding-ILL
no-case
умылыш:
умылы-ш-Ø
умыло-ш-Ø
understand-PST1-3SG
vb2-tense-pers
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
азала
аза-ла
аза-ла
baby-COMP
no-case
азала
аза-ла
аза-ла
baby-PL
no-num
азала
аза-ла
аза-ла
baby-STR
no-enc
азала
аз-а-ла
азе-а-ла
spread-3SG-STR
vb2-pers-enc
ончен
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
куштымо
кушты-мо
кушто-мЕ
grow-PTCP.PASS
vb2-ad
куштымо
кушты-мо
кушто-мЕ
dance-PTCP.PASS
vb2-ad
талгыдыжым
талгыды-жы-м
талгыде-жЕ-м
yearling-3SG-ACC
no-poss-case
сӱрем
сӱрем
сӱрем
[X]
no
отыш
оты-ш
ото-ш
grove-ILL
no-case
наҥгаен
наҥга[й]-ен-Ø
наҥгае-ен-Ø
take-PST2-3SG
vb2-tense-pers
наҥгаен
наҥга[й]-ен
наҥгае-ен
take-CVB
vb2-adv
шӱшкылнешт,
шӱшкыл-не-шт
шӱшкыл-не-шт
slaughter-DES-3PL
vb1-mood-pers
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
адак
адак
адак
again
av
йолешкеш
йолешк-еш
йолешке-еш
pedestrian-LAT
ad/av/no-case
кодынешт.
коды-не-шт
кодо-не-шт
leave-DES-3PL
vb2-mood-pers



1-3-5-135


Надырым пуат!..

Надырым
Надыр-ым
надыр-м
money.donated.during.prayer-ACC
no-case
пуат!..
пу-ат
пу-ат
wood-and
no-enc
пуат!..
пу-ат
пуо-ат
give-3PL
vb2-pers
пуат!..
пу-ат
пуо-ат
blow-3PL
vb2-pers
пуат!..
пу-а-т
пуо-а-ат
give-3SG-and
vb2-pers-enc
пуат!..
пу-а-т
пуо-а-ат
blow-3SG-and
vb2-pers-enc
пуат!..
пу-Ø-ат
пуо-Ø-ат
give-CNG-and
vb2-conn-enc
пуат!..
пу-Ø-ат
пуо-Ø-ат
blow-CNG-and
vb2-conn-enc



1-3-5-136


Надырет кеч-мыняр лийже, тыгай талгыдым кушто муат?

Надырет
Надыр-ет
надыр-ет
money.donated.during.prayer-2SG
no-poss
кеч-мыняр
кеч-мыняр
кеч-мыняр
however.many
av/pr
лийже,
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже,
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже,
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже,
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
талгыдым
талгыды-м
талгыде-м
yearling-ACC
no-case
кушто
кушто
кушто
where
av/co/pr
кушто
куш-то
куш-штЕ
where-INE
av/co/pr-case
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-CNG
vb2-conn
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-CNG
vb2-conn
муат?
му-ат
му-ат
find-2SG
vb1-pers
муат?
му-Ø-ат
му-Ø-ат
find-CNG-and
vb1-conn-enc
муат?
му-Ø-ат
му-Ø-ат
find-CVB-and
vb1-adv-enc
муат?
му--ат
му-Е-ат
find-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



1-3-5-137


Ом пу!

Ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
Ом
Ом
ом
ohm
no
пу!
пу
пу
wood
no
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



1-3-5-138


Пытартыш мутшым йӱкынак кычкырал колтыш.

Пытартыш
Пытартыш
пытартыш
last
ad/no
мутшым
мут-шы-м
мут-жЕ-м
word-3SG-ACC
no-poss-case
йӱкынак
йӱкын-ак
йӱкын-ак
loudly-STR
av-enc
йӱкынак
йӱк-ын-ак
йӱк-н-ак
voice-GEN-STR
no-case-enc
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CNG
vb1-conn
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-139


— Мом ойлет, эргым!

Мом
Мом
мом
what
pr
Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ойлет,
ойл-ет
ойло-ет
talk-2SG
vb2-pers
эргым!
эргым
эргым
my.son
no
эргым!
эргы-м
эрге-м
son-ACC
no-case



1-3-5-140


— ӧрын кайыш Левентей кугыза.

ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
кайыш
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза.
кугыза
кугыза
old.man
no



1-3-5-141


— Юмо йӧратен, тый юмо деч кугу лийнет мо?

Юмо
Юмо
юмо
god
in/no
йӧратен,
йӧратен
йӧратен
[X]
av
йӧратен,
йӧрат-ен-Ø
йӧрате-ен-Ø
love-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йӧратен,
йӧрат-ен
йӧрате-ен
love-CVB
vb2-adv
тый
тый
тый
2SG
pr
юмо
юмо
юмо
god
in/no
деч
деч
деч
from
po
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
лийнет
лий-не-т
лий-не-т
be-DES-2SG
vb1-mood-pers
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



1-3-5-142


Стапан шыпак гына Сакарлан умылтара:

Стапан
Стапан
Стапан
Stapan
na
шыпак
шыпак
шыпак
quietly
av
шыпак
шып-ак
шып-ак
quiet-STR
ad/av/no-enc
гына
гына
гына
only
pa
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
умылтара:
умылтар-а
умылтаре-а
explain-3SG
vb2-pers



1-3-5-143


— Толмына годым рокмалтыш, вулнешат тӱсыжӧ лектын.

Толмына
Толмы-на
толмо-на
arrival-1PL
ad-poss
Толмына
Тол-мы-на
тол-мЕ-на
come-PTCP.PASS-1PL
vb1-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
рокмалтыш,
рокмалты-ш-Ø
рокмалте-ш-Ø
neigh-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вулнешат
вулн-еш-ат
вулно-еш-ат
tin-LAT-and
no-case-enc
тӱсыжӧ
тӱсы-жӧ
тӱсӧ-жЕ
endure-IMP.3SG
vb2-mood.pers
тӱсыжӧ
тӱсы-жӧ
тӱсӧ-жЕ
suit-IMP.3SG
vb2-mood.pers
тӱсыжӧ
тӱсы-Ø-жӧ
тӱсӧ-Ø-жЕ
endure-CNG-3SG
vb2-conn-poss
тӱсыжӧ
тӱсы-Ø-жӧ
тӱсӧ-Ø-жЕ
suit-CNG-3SG
vb2-conn-poss
лектын.
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын.
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv



1-3-5-144


Юмо тыйын ончымо вольыкетым йӧратен, тыланет пиалым колта.

Юмо
Юмо
юмо
god
in/no
тыйын
тыйын
тыйын
your
pr
тыйын
тый-ын
тый-н
2SG-GEN
pr-case
ончымо
ончымо
ончымо
view
ad
ончымо
ончы-мо
ончо-мЕ
look-PTCP.PASS
vb2-ad
вольыкетым
вольык-ет-ым
вольык-ет-м
cattle-2SG-ACC
no-poss-case
йӧратен,
йӧратен
йӧратен
[X]
av
йӧратен,
йӧрат-ен-Ø
йӧрате-ен-Ø
love-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йӧратен,
йӧрат-ен
йӧрате-ен
love-CVB
vb2-adv
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
пиалым
пиал-ым
пиал-м
happiness-ACC
no-case
колта.
колт-а
колто-а
send-3SG
vb2-pers



1-3-5-145


Аваже Сакарым сӧрвала:

Аваже
Аваже
аваже
honey
no
Аваже
Ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
Аваже
Ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
сӧрвала:
сӧрвал-а
сӧрвале-а
ask.for.something-3SG
vb2-pers



1-3-5-146


— Сакар, ит торешлане, Левентей кугызат тыланет тушманым ок шоно.

Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
торешлане,
торешлане-Ø
торешлане-Ø
refuse-IMP.2SG
vb2-mood.pers
торешлане,
торешлане-Ø
торешлане-Ø
refuse-CNG
vb2-conn
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызат
кугыза-т
кугыза-ет
old.man-2SG
no-poss
кугызат
кугыза-т
кугыза-ат
old.man-and
no-enc
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
тушманым
тушман-ым
тушман-м
enemy-ACC
no-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шоно.
шоно-Ø
шоно-Ø
think-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шоно.
шоно-Ø
шоно-Ø
think-CNG
vb2-conn



1-3-5-147


Юмо пиалым пуа гын, вольык лектеш.

Юмо
Юмо
юмо
god
in/no
пиалым
пиал-ым
пиал-м
happiness-ACC
no-case
пуа
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
вольык
вольык
вольык
cattle
no
лектеш.
лект-еш
лект-еш
go-3SG
vb1-pers



1-3-5-148


— Лопнур Чужган кугыза кугу ракш алашажым пунеже ыле, тӱсыжӧ ок лек.

Лопнур
Лопнур
Лопнур
Lopnur
na
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
ракш
ракш
ракш
light.brown
ad
алашажым
алаша-жы-м
алаша-жЕ-м
gelding-3SG-ACC
no-poss-case
пунеже
***
***
***
***
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
тӱсыжӧ
тӱсы-жӧ
тӱсӧ-жЕ
endure-IMP.3SG
vb2-mood.pers
тӱсыжӧ
тӱсы-жӧ
тӱсӧ-жЕ
suit-IMP.3SG
vb2-mood.pers
тӱсыжӧ
тӱсы-Ø-жӧ
тӱсӧ-Ø-жЕ
endure-CNG-3SG
vb2-conn-poss
тӱсыжӧ
тӱсы-Ø-жӧ
тӱсӧ-Ø-жЕ
suit-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лек.
лек-Ø
лект-Ø
go-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лек.
лек-Ø
лект-Ø
go-CNG
vb1-conn
лек.
лек-Ø
лект-Ø
go-CVB
vb1-adv



1-3-5-149


Юмо ок йӧрате...

Юмо
Юмо
юмо
god
in/no
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
йӧрате...
йӧрате-Ø
йӧрате-Ø
love-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрате...
йӧрате-Ø
йӧрате-Ø
love-CNG
vb2-conn



1-3-5-150


— Сакарым кӧндараш толаша вес марий.

Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
кӧндараш
кӧндар-аш
кӧндаре-аш
persuade-INF
vb2-inf
толаша
толаш-а
толаше-а
try-3SG
vb2-pers
вес
вес
вес
different
ad/pr
марий.
марий
марий
Mari
no



1-3-5-151


Сакар нимоланат ӧрын.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
нимоланат
н'имолан-ат
н'имолан-ат
for.no.reason-and
in/pr-enc
нимоланат
н'имо-лан-ат
н'имо-лан-ат
nothing-DAT-and
ad/av/pr-case-enc
нимоланат
н'имо-ла-на-т
н'имо-ла-на-ат
nothing-COMP-1PL-and
ad/av/pr-case-poss-enc
нимоланат
н'имо-ла-на-т
н'имо-ла-на-ат
nothing-PL-1PL-and
ad/av/pr-num-poss-enc
нимоланат
н'имо-ла-н-ат
н'имо-ла-н-ат
nothing-PL-GEN-and
ad/av/pr-num-case-enc
ӧрын.
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын.
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын.
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын.
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын.
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv



1-3-5-152


Ик велым, талгыдыжым чамана, вес велым, юмо сырыме дечат лӱдеш.

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
велым,
велым
велым
from.the.side
po
велым,
вел-ым
вел-м
side-ACC
no-case
талгыдыжым
талгыды-жы-м
талгыде-жЕ-м
yearling-3SG-ACC
no-poss-case
чамана,
чама-на
чама-на
measure-1PL
no-poss
чамана,
чаман-а
чамане-а
pity-3SG
vb2-pers
вес
вес
вес
different
ad/pr
велым,
велым
велым
from.the.side
po
велым,
вел-ым
вел-м
side-ACC
no-case
юмо
юмо
юмо
god
in/no
сырыме
сыры-ме
сыре-мЕ
get.angry-PTCP.PASS
vb2-ad
дечат
деч-ат
деч-ат
from-and
po-enc
лӱдеш.
лӱд-еш
лӱд-еш
be.afraid.of-3SG
vb1-pers



1-3-5-153


— Кугызай, имне деч посна пеш йӧсӧ, — Сакар шортшаш гай пелештыш.

Кугызай,
Кугызай
кугызай
old.man
no
имне
имн'е
имн'е
horse
no
деч
деч
деч
from
po
посна
посна
посна
isolated
ad/av
пеш
пеш
пеш
very
av
йӧсӧ, —
йӧсӧ
йӧсӧ
difficult
ad/no
йӧсӧ, —
йӧсӧ-Ø
йӧсӧ-Ø
regret-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧсӧ, —
йӧсӧ-Ø
йӧсӧ-Ø
regret-CNG
vb2-conn
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
шортшаш
шортшаш
шортшаш
having.to.cry
ad
шортшаш
шорт-шаш
шорт-шаш
cry-PTCP.FUT
vb1-ad
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
пелештыш.
пелешты-ш-Ø
пелеште-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-154


Тудын ойго йӱкшым колын, чыланат Сакарын кумылжым савыраш пижыч:

Тудын
Тудын
тудын
his/her
pr
Тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
ойго
ойго
ойго
grief
no
йӱкшым
йӱк-шы-м
йӱк-жЕ-м
voice-3SG-ACC
no-poss-case
колын,
кол-ын
кол-н
fish-GEN
no-case
колын,
кол-ын
кол-н
Pisces-GEN
no-case
колын,
колы-н
коло-н
twenty-GEN
nm-case
колын,
кол-ын-Ø
кол-н-Ø
hear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
колын,
кол-ын
кол-н
hear-CVB
vb1-adv
чыланат
чылан-ат
чылан-ат
all-and
av/pr-enc
чыланат
чыла-на-т
чыла-на-ат
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
чыланат
чыла-н-ат
чыла-ан-ат
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
чыланат
чыл-ан-ат
чыл-ан-ат
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
чыланат
чыла-н-ат
чыла-н-ат
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
кумылжым
кумыл-жы-м
кумыл-жЕ-м
mood-3SG-ACC
no-poss-case
савыраш
савыр-аш
савыре-аш
make-INF
vb2-inf
пижыч:
пиж-ыч
пиж-ыч
stick-PST1.2SG
vb1-tense.pers
пижыч:
пиж-ыч
пиж-ыч
stick-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-5-155


— Юмо тыланет йӧным пуа, ончыл илышет пиалан лиеш.

Юмо
Юмо
юмо
god
in/no
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
йӧным
йӧн-ым
йӧн-м
method-ACC
no-case
пуа,
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа,
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers
ончыл
ончыл
ончыл
front
ad/no
илышет
илыш-ет
илыш-ет
life-2SG
no-poss
илышет
илыш-ет
илыше-ет
living-2SG
ad/no-poss
илышет
илы-ш-ет
иле-шЕ-ет
live-PTCP.ACT-2SG
vb2-ad-poss
пиалан
пиалан
пиалан
happy
ad
пиалан
пиал-ан
пиал-ан
happiness-with
no-deriv.ad
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



1-3-5-156


От пу гын, юмо тыйым карга, тый нигунамат порым от уж.

От
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
пу
пу
пу
wood
no
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
юмо
юмо
юмо
god
in/no
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
карга,
карга
карга
[X]
no
карга,
карг-а
карге-а
curse-3SG
vb2-pers
тый
тый
тый
2SG
pr
нигунамат
н'игунамат
н'игунамат
in.no.case
av/pr
нигунамат
н'игунам-ат
н'игунам-ат
never-and
av/pr-enc
порым
пор-ым
пор-м
chalk-ACC
no-case
порым
поры-м
поро-м
good-ACC
ad-case
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
уж.
уж
уж
already
av/pa
уж.
у-ж
у-жЕ
new-3SG
ad/no-poss
уж.
у-ж
у-жЕ
oh-3SG
in-poss
уж.
уж-Ø
уж-Ø
see-IMP.2SG
vb1-mood.pers
уж.
уж-Ø
уж-Ø
see-CNG
vb1-conn
уж.
уж-Ø
уж-Ø
see-CVB
vb1-adv
уж.
у-Ø-ж
уо-Ø-жЕ
take.care.of-CNG-3SG
vb2-conn-poss
уж.
у-Ø-ж
уо-Ø-жЕ
stroke-CNG-3SG
vb2-conn-poss



1-3-5-157


Сӱрем отыш лектын кумалына гын, аватат тӧрлана.

Сӱрем
Сӱрем
Сӱрем
[X]
no
отыш
оты-ш
ото-ш
grove-ILL
no-case
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
кумалына
кумал-ына
кумал-на
pray-1PL
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
аватат
ава-т-ат
ава-ет-ат
mother-2SG-and
no-poss-enc
аватат
ав-ат-ат
аве-ат-ат
cut-3PL-and
vb2-pers-enc
тӧрлана.
тӧрлан-а
тӧрлане-а
heal-3SG
vb2-pers
тӧрлана.
тӧр-ла-на
тӧр-ла-на
flat-COMP-1PL
ad/av/no-case-poss
тӧрлана.
тӧр-ла-на
тӧр-ла-на
flat-PL-1PL
ad/av/no-num-poss



1-3-5-158


Куд еҥ ваштареш Сакар шоген ыш сеҥе.

Куд
Куд
куд
six
nm
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
ваштареш
ваштареш
ваштареш
toward
ad/av/po
ваштареш
ваштар-еш
ваштар-еш
maple-LAT
no-case
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
шоген
шог-ен-Ø
шого-ен-Ø
stand-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шоген
шог-ен
шого-ен
stand-CVB
vb2-adv
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
сеҥе.
сеҥе-Ø
сеҥе-Ø
defeat-IMP.2SG
vb2-mood.pers
сеҥе.
сеҥе-Ø
сеҥе-Ø
defeat-CNG
vb2-conn



1-3-5-159


Утларакше аважын шыма йӱкшӧ Сакарын чонешыже логале.

Утларакше
Утларакше
утларакше
mainly
av
Утларакше
Утларак-ше
утларак-жЕ
more-3SG
av-poss
Утларакше
Утла-рак-ше
утла-рак-жЕ
more-COMP-3SG
av/po-deg-poss
Утларакше
Утл-а-рак-ше
утло-а-рак-жЕ
escape-3SG-COMP-3SG
vb2-pers-deg-poss
аважын
ава-жы-н
ава-жЕ-н
mother-3SG-GEN
no-poss-case
шыма
шыма
шыма
gentle
ad
йӱкшӧ
йӱк-шӧ
йӱк-жЕ
voice-3SG
no-poss
йӱкшӧ
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӱкшӧ
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-CNG
vb2-conn
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
чонешыже
чон-еш-ыже
чон-еш-жЕ
soul-LAT-3SG
no-case-poss
логале.
логал-'е
логал-Е
touch-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-160


Сакар талгыдыжым кумалаш пуаш кӧныш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
талгыдыжым
талгыды-жы-м
талгыде-жЕ-м
yearling-3SG-ACC
no-poss-case
кумалаш
кумала-ш
кумала-ш
lock-ILL
no-case
кумалаш
кумала-ш
кумала-еш
lock-LAT
no-case
кумалаш
кумал-аш
кумал-аш
pray-INF
vb1-inf
кумалаш
кума-ла-ш
кума-ла-ш
godmother.of.one's.child-PL-ILL
no-num-case
кумалаш
кума-ла-ш
кума-ла-еш
godmother.of.one's.child-PL-LAT
no-num-case
пуаш
пу-аш
пуо-аш
give-INF
vb2-inf
пуаш
пу-аш
пуо-аш
blow-INF
vb2-inf
кӧныш.
кӧн-ыш
кӧн-ш
whose-ILL
pr-case
кӧныш.
кӧны-ш-Ø
кӧнӧ-ш-Ø
agree-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кӧныш.
кӧ-н-ыш
кӧ-н-ш
who-GEN-ILL
pr-case-case



1-3-5-161


Сакар деч лекмыж годым Стапан тыге шоныш: «Тыйым земский начальник ыш судитле гын, мый шке чоялыкем дене судитлышым.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
деч
деч
деч
from
po
лекмыж
лекмы-ж
лекме-жЕ
out-3SG
ad-poss
лекмыж
лек-мы-ж
лект-мЕ-жЕ
go-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
Стапан
Стапан
Стапан
Stapan
na
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
шоныш:
шоныш
шоныш
thought
no
шоныш:
шоны-ш-Ø
шоно-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
«Тыйым
Тыйым
тыйым
you
pr
«Тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
судитле
судитле-Ø
судитле-Ø
try-IMP.2SG
vb2-mood.pers
судитле
судитле-Ø
судитле-Ø
try-CNG
vb2-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
мый
мый
мый
1SG
pr
шке
шке
шке
REFL
pr
чоялыкем
чоялык-ем
чоялык-ем
cunning-1SG
no-poss
чоялыкем
чоя-лык-ем
чоя-лык-ем
cunning-for-1SG
ad/no-deriv.ad-poss
чоялыкем
чоялык-ем-Ø
чоялык-ем-Ø
cunning-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
чоялыкем
чоялык-ем-Ø
чоялык-ем-Ø
cunning-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
чоялыкем
чоялык-ем-Ø
чоялык-ем-Ø
cunning-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
чоялыкем
чоя-лык-ем-Ø
чоя-лык-ем-Ø
cunning-for-TRANS-IMP.2SG
ad/no-deriv.ad-deriv.v-mood.pers
чоялыкем
чоя-лык-ем-Ø
чоя-лык-ем-Ø
cunning-for-TRANS-CNG
ad/no-deriv.ad-deriv.v-conn
чоялыкем
чоя-лык-ем-Ø
чоя-лык-ем-Ø
cunning-for-TRANS-CVB
ad/no-deriv.ad-deriv.v-adv
дене
дене
дене
with
po
судитлышым.
судитлы-ш-ым
судитле-ш-ым
try-PST1-1SG
vb2-tense-pers
судитлышым.
судитлы-шы-м
судитле-шЕ-м
try-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case



1-3-5-162


Ондален кертым...

Ондален
Ондал-ен-Ø
ондале-ен-Ø
deceive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Ондален
Ондал-ен
ондале-ен
deceive-CVB
vb2-adv
кертым...
керт-ым
керт-ым
be.able.to-PST1.1SG
vb1-tense.pers
кертым...
керт-ым
керт-ым
swaddle-PST1.1SG
vb1-tense.pers



1-3-5-163


Йӧра, ӱчӧ савыраш йӧн тольо.

Йӧра,
Йӧра
йӧра
good
pa
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
ӱчӧ
ӱчӧ
ӱчӧ
vengeance
ad/no
савыраш
савыр-аш
савыре-аш
make-INF
vb2-inf
йӧн
йӧн
йӧн
method
no
тольо.
тол-ьо
тол-Е
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-164


Пеш тале улат гын, йолешкеш код...» * * *

Пеш
Пеш
пеш
very
av
тале
тале
тале
bold
ad
тале
тал'е
тал'е
glade
no
улат
ула-т
ула-ет
cart-2SG
no-poss
улат
ула-т
ула-ат
cart-and
no-enc
улат
ул-ат
уло-ат
is-and
ad/no/vb-enc
улат
ул-ат
ул-ат
be-2SG
vb1-pers
улат
у-ла-т
у-ла-ет
new-COMP-2SG
ad/no-case-poss
улат
у-ла-т
у-ла-ет
new-PL-2SG
ad/no-num-poss
улат
у-ла-т
у-ла-ат
new-COMP-and
ad/no-case-enc
улат
у-ла-т
у-ла-ат
new-PL-and
ad/no-num-enc
улат
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CNG-and
vb1-conn-enc
улат
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc
гын,
гын
гын
if
co/pa
йолешкеш
йолешк-еш
йолешке-еш
pedestrian-LAT
ad/av/no-case
код...» * * *
код
код
code
no
код...» * * *
код-Ø
код-Ø
stay-IMP.2SG
vb1-mood.pers
код...» * * *
код-Ø
код-Ø
stay-CNG
vb1-conn
код...» * * *
код-Ø
код-Ø
stay-CVB
vb1-adv



1-3-5-165


Сӱрем кумалтышым Петро деч кум кече ончыч, шочмын ыштышт.

Сӱрем
Сӱрем
Сӱрем
[X]
no
кумалтышым
кумалтыш-ым
кумалтыш-м
praying-ACC
no-case
кумалтышым
кумалты-ш-ым
кумалте-ш-ым
close.one's.eyes.briefly-PST1-1SG
vb2-tense-pers
кумалтышым
кумалты-шы-м
кумалте-шЕ-м
close.one's.eyes.briefly-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
Петро
Петро
петро
Feast.of.Saints.Peter.and.Paul
no
деч
деч
деч
from
po
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
ончыч,
ончыч
ончыч
from.in.front.of
av/po
шочмын
шочмын
шочмын
on.Monday
av
шочмын
шочмы-н
шочмо-н
Monday-GEN
ad/no-case
шочмын
шоч-мы-н
шоч-мЕ-н
be.born-PTCP.PASS-GEN
vb1-ad-case
ыштышт.
ышты-шт
ыште-шт
do-IMP.3PL
vb2-mood.pers
ыштышт.
ышты-ш-т
ыште-ш-т
do-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-5-166


Сӱрем ото кок могырым курык тайыл гыч кок памаш йоген вола.

Сӱрем
Сӱрем
Сӱрем
[X]
no
ото
ото
ото
grove
no
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
могырым
могырым
могырым
from.a.side
po
могырым
могыр-ым
могыр-м
body-ACC
no-case
курык
курык
курык
mountain
no
тайыл
тайыл
тайыл
slope
no
гыч
гыч
гыч
from
po
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
памаш
памаш
памаш
spring
no
йоген
йог-ен-Ø
його-ен-Ø
flow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йоген
йог-ен
його-ен
flow-CVB
vb2-adv
вола.
вол-а
воло-а
descend-3SG
vb2-pers



1-3-5-167


Отыш кайме корно курыкышко кадыргыл кӱза.

Отыш
Оты-ш
ото-ш
grove-ILL
no-case
кайме
***
***
***
***
корно
корно
корно
road
no
курыкышко
курык-ышко
курык-шкЕ
mountain-ILL
no-case
кадыргыл
кадыргыл-Ø
кадыргыл-Ø
bend-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кадыргыл
кадыргыл-Ø
кадыргыл-Ø
bend-CNG
vb1-conn
кадыргыл
кадыргыл-Ø
кадыргыл-Ø
bend-CVB
vb1-adv
кӱза.
кӱз-а
кӱзӧ-а
go.up-3SG
vb2-pers
кӱза.
кӱ-за
кӱ-за
ripen-IMP.2PL
vb1-mood.pers



1-3-5-168


Отышто тумо, писте, пӱкшерме кушкыт.

Отышто
Оты-што
ото-штЕ
grove-INE
no-case
тумо,
тумо
тумо
oak
no
писте,
писте
писте
linden
no
пӱкшерме
пӱкшерме
пӱкшерме
hazel.tree
no
кушкыт.
кушк-ыт
кушк-ыт
grow-3PL
vb1-pers



1-3-5-169


Тӱр воктенже кож, нулго, изишак пӱнчат уло...

Тӱр
Тӱр
тӱр
edge
no
Тӱр
Тӱр
тӱр
embroidery
no
Тӱр
Тӱр
тӱр
[X]
de
воктенже
воктен-же
воктен-жЕ
beside-3SG
av/po-poss
воктенже
вокт-ен-Ø-же
вокто-ен-Ø-жЕ
strip.bark-PST2-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
воктенже
вокт-ен-же
вокто-ен-жЕ
strip.bark-CVB-3SG
vb2-adv-poss
кож,
кож
кож
spruce
no
нулго,
нулго
нулго
fir
no
изишак
изишак
изишак
a.bit
av
изишак
изиш-ак
изиш-ак
a.bit-STR
av-enc
изишак
изи-ш-ак
изи-ш-ак
small-ILL-STR
ad/no-case-enc
пӱнчат
пӱнч-ат
пӱнчӧ-ат
pine-and
no-enc
пӱнчат
пӱнч-ат
пӱнчӧ-ат
notch-3PL
vb2-pers
пӱнчат
пӱнч-а-т
пӱнчӧ-а-ат
notch-3SG-and
vb2-pers-enc
пӱнчат
пӱнч-Ø-ат
пӱнчӧ-Ø-ат
notch-CNG-and
vb2-conn-enc
уло...
уло
уло
is
ad/no/vb



1-3-5-170


Сакарын талгыдыжым, вӱден, онапу дек намиен шогалтыме годым лач кече лектеш ыле.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
талгыдыжым,
талгыды-жы-м
талгыде-жЕ-м
yearling-3SG-ACC
no-poss-case
вӱден,
вӱд-ен-Ø
вӱдӧ-ен-Ø
lead-PST2-3SG
vb2-tense-pers
вӱден,
вӱд-ен
вӱдӧ-ен
lead-CVB
vb2-adv
онапу
онапу
онапу
sacrificial.tree
no
дек
дек
дек
to
po
намиен
нами[й]-ен-Ø
намие-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
намиен
нами[й]-ен
намие-ен
bring-CVB
vb2-adv
шогалтыме
шогалты-ме
шогалте-мЕ
put-PTCP.PASS
vb2-ad
годым
годым
годым
during
po
лач
лач
лач
just
av/no/pa
лач
лач
лач
swim.bladder
no
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
лектеш
лект-еш
лект-еш
go-3SG
vb1-pers
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-171


Онапу йымалне шагым ыштыме, леҥеж дене вӱдым кондымо, тулым олтымо.

Онапу
Онапу
онапу
sacrificial.tree
no
йымалне
йымалне
йымалне
at.the.bottom
av/po
шагым
шагы-м
шаге-м
nursery-ACC
no-case
ыштыме,
ыштыме
ыштыме
done
ad
ыштыме,
ышты-ме
ыште-мЕ
do-PTCP.PASS
vb2-ad
леҥеж
леҥеж
леҥеж
tub
no
дене
дене
дене
with
po
вӱдым
вӱд-ым
вӱд-м
water-ACC
no-case
кондымо,
кондымо
кондымо
delivery
ad
кондымо,
конды-мо
кондо-мЕ
bring-PTCP.PASS
vb2-ad
кондымо,
кон-дымо
кон-дымЕ
kitty-without
no-deriv.ad
кондымо,
кон-дымо
кон-дымЕ
alkali-without
no-deriv.ad
тулым
тул-ым
тул-м
fire-ACC
ad/no-case
тулым
тулы-м
туло-м
watermill-ACC
no-case
тулым
тулы-м
туло-м
stormy-ACC
ad-case
олтымо.
олты-мо
олто-мЕ
light-PTCP.PASS
vb2-ad



1-3-5-172


Талгыдым йолышташ меҥгым кырыме.

Талгыдым
Талгыды-м
талгыде-м
yearling-ACC
no-case
йолышташ
йолышт-аш
йолышто-аш
tie.up-INF
vb2-inf
меҥгым
меҥгы-м
меҥге-м
post-ACC
no-case
кырыме.
кыры-ме
кыре-мЕ
beat-PTCP.PASS
vb2-ad



1-3-5-173


Шагыште кӧрага шога.

Шагыште
Шагы-ште
шаге-штЕ
nursery-INE
no-case
кӧрага
кӧрага
кӧрага
thicket
no
кӧрага
кӧрага
кӧрага
[X]
no
кӧрага
кӧрага
кӧрага
guest.of.honor
no
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



1-3-5-174


Кӧрагаште мӱйурва уло, кӧрага тӱреш шыште сортам пижыктыме, тугаяк сортам лӱмын ыштыме писте меҥгеш пижыктыме.

Кӧрагаште
Кӧрага-ште
кӧрага-штЕ
thicket-INE
no-case
Кӧрагаште
Кӧрага-ште
кӧрага-штЕ
[X]-INE
no-case
Кӧрагаште
Кӧрага-ште
кӧрага-штЕ
guest.of.honor-INE
no-case
мӱйурва
мӱйурва
мӱйурва
honey.water
no
уло,
уло
уло
is
ad/no/vb
кӧрага
кӧрага
кӧрага
thicket
no
кӧрага
кӧрага
кӧрага
[X]
no
кӧрага
кӧрага
кӧрага
guest.of.honor
no
тӱреш
тӱр-еш
тӱр-еш
edge-LAT
no-case
тӱреш
тӱр-еш
тӱр-еш
embroidery-LAT
no-case
шыште
шыште
шыште
wax
ad/no
сортам
сорта-м
сорта-м
candle-ACC
no-case
сортам
сорта-м
сорта-ем
candle-1SG
no-poss
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пижыктыме,
пижыкты-ме
пижыкте-мЕ
hook-PTCP.PASS
vb2-ad
пижыктыме,
пиж-ыкты-ме
пиж-ктЕ-мЕ
stick-CAUS-PTCP.PASS
vb1-deriv.v-ad
тугаяк
тугаяк
тугаяк
just.that.kind
ad
тугаяк
туга[й]-[а]к
тугай-ак
such-STR
ad/av/pr-enc
тугаяк
туга[й]-[а]к
тугае-ак
such-STR
ad/av/pr-enc
сортам
сорта-м
сорта-м
candle-ACC
no-case
сортам
сорта-м
сорта-ем
candle-1SG
no-poss
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
лӱмын
лӱмын
лӱмын
intentionally
ad/av/po
лӱмын
лӱм-ын
лӱм-н
name-GEN
no-case
лӱмын
лӱмы-н
лӱмӧ-н
sore-GEN
no-case
лӱмын
лӱмы-н
лӱмӧ-н
glue-GEN
no-case
ыштыме
ыштыме
ыштыме
done
ad
ыштыме
ышты-ме
ыште-мЕ
do-PTCP.PASS
vb2-ad
писте
писте
писте
linden
no
меҥгеш
меҥг-еш
меҥге-еш
post-LAT
no-case
пижыктыме.
пижыкты-ме
пижыкте-мЕ
hook-PTCP.PASS
vb2-ad
пижыктыме.
пиж-ыкты-ме
пиж-ктЕ-мЕ
stick-CAUS-PTCP.PASS
vb1-deriv.v-ad



1-3-5-175


Онапу йыр ушкалаш презым, ӱшкыжашым, пачам меҥгеш йолыштымо, мешакыште лудо кия.

Онапу
Онапу
онапу
sacrificial.tree
no
йыр
йыр
йыр
around
ad/av/no/po
ушкалаш
ушкалаш
ушкалаш
heifer
no
ушкалаш
ушкал-аш
ушкале-аш
be.jealous-INF
vb2-inf
ушкалаш
ушкал-аш
ушкале-аш
join-INF
vb2-inf
презым,
презы-м
презе-м
calf-ACC
no-case
презым,
презы-м
презе-м
Taurus-ACC
no-case
ӱшкыжашым,
ӱшкыжаш-ым
ӱшкыжаш-м
bull.calf-ACC
no-case
пачам
пача-м
пача-м
lamb-ACC
no-case
пачам
пача-м
пача-ем
lamb-1SG
no-poss
пачам
пача-м-Ø
пача-ем-Ø
lamb-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пачам
пача-м-Ø
пача-ем-Ø
lamb-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пачам
пача-м-Ø
пача-ем-Ø
lamb-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
меҥгеш
меҥг-еш
меҥге-еш
post-LAT
no-case
йолыштымо,
йолыштымо
йолыштымо
chained.up
ad
йолыштымо,
йолышты-мо
йолышто-мЕ
tie.up-PTCP.PASS
vb2-ad
мешакыште
мешак-ыште
мешак-штЕ
bag-INE
no-case
лудо
лудо
лудо
duck
no
лудо
лудо
лудо
gray
ad
лудо
луд-о
луд-Е
read-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кия.
ки[й]-[а]
кие-а
lie-3SG
vb2-pers



1-3-5-176


Сакарын толмекыже, Роман кугыза сортам чӱктыш, чоклаш тӱҥале.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
толмекыже,
тол-мекы-же
тол-меке-жЕ
come-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
Роман
Роман
роман
novel
no
Роман
Роман
роман
Romance
ad
Роман
Ром-ан
ром-ан
rum-with
no-deriv.ad
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
сортам
сорта-м
сорта-м
candle-ACC
no-case
сортам
сорта-м
сорта-ем
candle-1SG
no-poss
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
чӱктыш,
чӱктыш
чӱктыш
switch
no
чӱктыш,
чӱкты-ш-Ø
чӱктӧ-ш-Ø
light-PST1-3SG
vb2-tense-pers
чоклаш
чокл-аш
чокло-аш
pray-INF
vb2-inf
чоклаш
чок-ла-ш
чок-ла-ш
sacrifice-PL-ILL
no-num-case
чоклаш
чок-ла-ш
чок-ла-ш
occasion-PL-ILL
no-num-case
чоклаш
чок-ла-ш
чок-ла-еш
sacrifice-PL-LAT
no-num-case
чоклаш
чок-ла-ш
чок-ла-еш
occasion-PL-LAT
no-num-case
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-177


Ужанур Стапан талгыде ӱмбаке йӱштӧ вӱдым оптал колтыш.

Ужанур
Ужанур
Ужанур
Uzhanur
na
Стапан
Стапан
Стапан
Stapan
na
талгыде
талгыде
талгыде
yearling
no
талгыде
талгы-де
талге-де
be.agitated-CVB.NEG
vb2-adv
ӱмбаке
ӱмбаке
ӱмбаке
the.top
av/po
йӱштӧ
йӱштӧ
йӱштӧ
cold
ad/no
вӱдым
вӱд-ым
вӱд-м
water-ACC
no-case
оптал
оптал-Ø
оптал-Ø
pour-IMP.2SG
vb1-mood.pers
оптал
оптал-Ø
оптал-Ø
bark-IMP.2SG
vb1-mood.pers
оптал
оптал-Ø
оптал-Ø
pour-CNG
vb1-conn
оптал
оптал-Ø
оптал-Ø
bark-CNG
vb1-conn
оптал
оптал-Ø
оптал-Ø
pour-CVB
vb1-adv
оптал
оптал-Ø
оптал-Ø
bark-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-178


Талгыде, вӱд пырчым мӱндыркӧ шыжыктен, рӱзале.

Талгыде,
Талгыде
талгыде
yearling
no
Талгыде,
Талгы-де
талге-де
be.agitated-CVB.NEG
vb2-adv
вӱд
вӱд
вӱд
water
no
пырчым
пырчы-м
пырче-м
grain-ACC
no-case
мӱндыркӧ
мӱндыркӧ
мӱндыркӧ
far
av/po
шыжыктен,
шыжыкт-ен-Ø
шыжыкте-ен-Ø
splash-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шыжыктен,
шыжыкт-ен
шыжыкте-ен
splash-CVB
vb2-adv
шыжыктен,
шыжы-кт-ен-Ø
шыже-ктЕ-ен-Ø
drizzle-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
шыжыктен,
шыжы-кт-ен
шыже-ктЕ-ен
drizzle-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
рӱзале.
рӱзал-'е
рӱзал-Е
wave-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-179


Уло погынышо калык чыланат икганаште кычкырал колтышт:

Уло
Уло
уло
is
ad/no/vb
погынышо
погыны-шо
погыно-шЕ
gather-PTCP.ACT
vb2-ad
калык
калык
калык
people
no
чыланат
чылан-ат
чылан-ат
all-and
av/pr-enc
чыланат
чыла-на-т
чыла-на-ат
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
чыланат
чыла-н-ат
чыла-ан-ат
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
чыланат
чыл-ан-ат
чыл-ан-ат
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
чыланат
чыла-н-ат
чыла-н-ат
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
икганаште
***
***
***
***
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CNG
vb1-conn
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CVB
vb1-adv
колтышт:
колты-шт
колто-шт
send-IMP.3PL
vb2-mood.pers
колтышт:
колты-ш-т
колто-ш-т
send-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-5-180


— Ой, кугу юмо-влак, ой, тау, тау, тау!..

Ой,
Ой
ой
opinion
no
Ой,
Ой
ой
oh
in
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-CNG
vb2-conn
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-CNG
vb2-conn
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
юмо-влак,
юмо-влак
юмо-влак
god-PL
in/no-num
ой,
ой
ой
opinion
no
ой,
ой
ой
oh
in
ой,
ой-Ø
ойо-Ø
fast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ой,
ой-Ø
ойо-Ø
fear-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ой,
ой-Ø
ойо-Ø
fast-CNG
vb2-conn
ой,
ой-Ø
ойо-Ø
fear-CNG
vb2-conn
тау,
тау
тау
thanks
in/no
тау,
тау
тау
thanks
in/no
тау!..
тау
тау
thanks
in/no



1-3-5-181


Йӧратен почкалтарен, еҥ кид йола-вала вашак-ашакажым эрыктен, товыл ыштен, алал налын улыда!..

Йӧратен
Йӧратен
йӧратен
[X]
av
Йӧратен
Йӧрат-ен-Ø
йӧрате-ен-Ø
love-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Йӧратен
Йӧрат-ен
йӧрате-ен
love-CVB
vb2-adv
почкалтарен,
почкалтар-ен-Ø
почкалтаре-ен-Ø
sting-PST2-3SG
vb2-tense-pers
почкалтарен,
почкалтар-ен
почкалтаре-ен
sting-CVB
vb2-adv
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
кид
кид
кид
hand
no
йола-вала
йола-вала
йола-вала
trouble
no
вашак-ашакажым
вашак-ашака-жы-м
вашакашака-жЕ-м
remainsnasty-3SG-ACC
noad-poss-case
вашак-ашакажым
ваш-ак-ашака-жы-м
ваш-акашака-жЕ-м
mutually-STRnasty-3SG-ACC
av-encad-poss-case
эрыктен,
эрыкт-ен-Ø
эрыкте-ен-Ø
clean-PST2-3SG
vb2-tense-pers
эрыктен,
эрыкт-ен
эрыкте-ен
clean-CVB
vb2-adv
товыл
товыл
товыл
grace
no
ыштен,
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен,
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
алал
алал
алал
beloved
ad/av/no
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
улыда!..
улы-да
уло-да
is-2PL
ad/no/vb-poss
улыда!..
ул-ыда
ул-да
be-2PL
vb1-pers



1-3-5-182


Тыгак моло, вольык-влакымат рӱзалыктышт.

Тыгак
Тыгак
тыгак
like.this
ad/av/co/pa/pr
моло,
моло
моло
other
no/pr
вольык-влакымат
вольык-влак-ым-ат
вольык-влак-м-ат
cattle-PL-ACC-and
no-num-case-enc
рӱзалыктышт.
рӱзал-ыкты-шт
рӱзал-ктЕ-шт
wave-CAUS-IMP.3PL
vb1-deriv.v-mood.pers
рӱзалыктышт.
рӱзал-ыкты-ш-т
рӱзал-ктЕ-ш-т
wave-CAUS-PST1-3PL
vb1-deriv.v-tense-pers



1-3-5-183


Вара шӱшкылаш тӱҥальыч.

Вара
Вара
вара
then
av/pa
Вара
Вара
вара
pole
no
Вара
Вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
шӱшкылаш
шӱшкыл-аш
шӱшкыл-аш
slaughter-INF
vb1-inf
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-5-184


Сакарын талгыдыжым Ужанур Стапан шӱшкыльӧ.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
талгыдыжым
талгыды-жы-м
талгыде-жЕ-м
yearling-3SG-ACC
no-poss-case
Ужанур
Ужанур
Ужанур
Uzhanur
na
Стапан
Стапан
Стапан
Stapan
na
шӱшкыльӧ.
шӱшкыл-ьӧ
шӱшкыл-Е
slaughter-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-185


Талгыдым йӧрыктен шумеке, Сакар тупуй савырныш...

Талгыдым
Талгыды-м
талгыде-м
yearling-ACC
no-case
йӧрыктен
йӧрыкт-ен-Ø
йӧрыктӧ-ен-Ø
bring.down-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йӧрыктен
йӧрыкт-ен-Ø
йӧрыктӧ-ен-Ø
extinguish-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йӧрыктен
йӧрыкт-ен-Ø
йӧрыктӧ-ен-Ø
felt-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йӧрыктен
йӧрыкт-ен
йӧрыктӧ-ен
bring.down-CVB
vb2-adv
йӧрыктен
йӧрыкт-ен
йӧрыктӧ-ен
extinguish-CVB
vb2-adv
йӧрыктен
йӧрыкт-ен
йӧрыктӧ-ен
felt-CVB
vb2-adv
йӧрыктен
йӧры-кт-ен-Ø
йӧрӧ-ктЕ-ен-Ø
roll-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
йӧрыктен
йӧры-кт-ен-Ø
йӧрӧ-ктЕ-ен-Ø
mix-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
йӧрыктен
йӧры-кт-ен-Ø
йӧрӧ-ктЕ-ен-Ø
go.out-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
йӧрыктен
йӧры-кт-ен-Ø
йӧрӧ-ктЕ-ен-Ø
be.satisfying-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
йӧрыктен
йӧры-кт-ен
йӧрӧ-ктЕ-ен
roll-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
йӧрыктен
йӧры-кт-ен
йӧрӧ-ктЕ-ен
mix-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
йӧрыктен
йӧры-кт-ен
йӧрӧ-ктЕ-ен
go.out-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
йӧрыктен
йӧры-кт-ен
йӧрӧ-ктЕ-ен
be.satisfying-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
шумеке,
шу-меке
шу-меке
reach-CVB.PRI
vb1-adv
шумеке,
шу-меке
шу-меке
ferment-CVB.PRI
vb1-adv
шумеке,
шу-меке
шу-меке
whittle-CVB.PRI
vb1-adv
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
тупуй
тупуй
тупуй
stubborn
ad/av/no
савырныш...
савырны-ш-Ø
савырне-ш-Ø
turn-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-186


Ик шот дене, Сакарлан, чодырасе семынак, Стапаным шоягорем гыч кучен, коремышке чумал колтымыжо шуо, вес шотшо дене, тыште туге ышташ ок лий, тыште чодыра огыл, тыште юмын ото...

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
шот
шот
шот
use
no
дене,
дене
дене
with
po
Сакарлан,
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
чодырасе
чодырасе
чодырасе
forest
ad
чодырасе
чодыра-се
чодыра-сЕ
forest-ADJ
no-deriv.ad
чодырасе
чодыра-се
чодыра-сЕ
coarse-ADJ
ad-deriv.ad
семынак,
семын-ак
семын-ак
like-STR
po-enc
семынак,
сем-ын-ак
сем-н-ак
melody-GEN-STR
no-case-enc
семынак,
сем-ын-ак
сем-н-ак
sense-GEN-STR
no-case-enc
Стапаным
Стапаным
Стапаным
Stapanym
na
шоягорем
шоягорем
шоягорем
back.of.the.head
no
гыч
гыч
гыч
from
po
кучен,
куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен,
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
коремышке
корем-ышке
корем-шкЕ
ravine-ILL
no-case
чумал
чумал-Ø
чумал-Ø
kick-IMP.2SG
vb1-mood.pers
чумал
чумал-Ø
чумал-Ø
kick-CNG
vb1-conn
чумал
чумал-Ø
чумал-Ø
kick-CVB
vb1-adv
колтымыжо
колтымы-жо
колтымо-жЕ
sent-3SG
ad-poss
колтымыжо
колты-мы-жо
колто-мЕ-жЕ
send-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
шуо,
шу-о
шу-Е
reach-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуо,
шу-о
шу-Е
ferment-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуо,
шу-о
шу-Е
whittle-PST1.3SG
vb1-tense.pers
вес
вес
вес
different
ad/pr
шотшо
шот-шо
шот-жЕ
use-3SG
no-poss
дене,
дене
дене
with
po
тыште
тыште
тыште
here
av/pr
тыште
тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
туге
туге
туге
so
av/pa
туге
ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
туге
ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
туге
ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
тыште
тыште
тыште
here
av/pr
тыште
тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
чодыра
чодыра
чодыра
forest
no
чодыра
чодыра
чодыра
coarse
ad
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
тыште
тыште
тыште
here
av/pr
тыште
тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
юмын
юм-ын
юм-н
horsehair.worm-GEN
no-case
юмын
юмы-н
юмо-н
god-GEN
in/no-case
ото...
ото
ото
grove
no



1-3-5-187


Шӱр кӱмеке, шылым кугу теркышке луктын оптышт, карт талгыдын шӱмжӧ гыч, мокшыж гыч, шодыж гыч, йылмыж гыч, тӱрвыж гыч, пылышыж гыч, шинчапушкыдыж гыч, йолжо гыч изи падраш-влакым пӱчкеден, посна кӱмыжыш оптыш.

Шӱр
Шӱр
шӱр
soup
no
кӱмеке,
кӱ-меке
кӱ-меке
ripen-CVB.PRI
vb1-adv
шылым
шыл-ым
шыл-м
meat-ACC
no-case
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
теркышке
***
***
***
***
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
оптышт,
оптышт-Ø
оптышт-Ø
move-IMP.2SG
vb1-mood.pers
оптышт,
опты-шт
опто-шт
put-IMP.3PL
vb2-mood.pers
оптышт,
опты-шт
опто-шт
bark-IMP.3PL
vb2-mood.pers
оптышт,
опты-ш-т
опто-ш-т
put-PST1-3PL
vb2-tense-pers
оптышт,
опты-ш-т
опто-ш-т
bark-PST1-3PL
vb2-tense-pers
оптышт,
оптышт-Ø
оптышт-Ø
move-CNG
vb1-conn
оптышт,
оптышт-Ø
оптышт-Ø
move-CVB
vb1-adv
карт
карт
карт
priest
no
карт
карт
карт
map
no
талгыдын
талгыды-н
талгыде-н
yearling-GEN
no-case
шӱмжӧ
шӱм-жӧ
шӱм-жЕ
heart-3SG
no-poss
шӱмжӧ
шӱм-жӧ
шӱм-жЕ
feeling-3SG
no-poss
шӱмжӧ
шӱм-жӧ
шӱм-жЕ
bark-3SG
no-poss
гыч,
гыч
гыч
from
po
мокшыж
мокш-ыж
мокш-жЕ
liver-3SG
no-poss
мокшыж
мокшы-ж
мокшо-жЕ
furrier-3SG
no-poss
гыч,
гыч
гыч
from
po
шодыж
шоды-ж
шодо-жЕ
lung-3SG
no-poss
гыч,
гыч
гыч
from
po
йылмыж
йылмы-ж
йылме-жЕ
tongue-3SG
no-poss
гыч,
гыч
гыч
from
po
тӱрвыж
тӱрвы-ж
тӱрвӧ-жЕ
lip-3SG
no-poss
гыч,
гыч
гыч
from
po
пылышыж
пылыш-ыж
пылыш-жЕ
ear-3SG
no-poss
пылышыж
пылы-шы-ж
пыле-шЕ-жЕ
sink-PTCP.ACT-3SG
vb2-ad-poss
пылышыж
пыл-ыш-ыж
пыл-ш-жЕ
cloud-ILL-3SG
no-case-poss
пылышыж
пылы-ш-Ø-ыж
пыле-ш-Ø-жЕ
sink-PST1-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
гыч,
гыч
гыч
from
po
шинчапушкыдыж
***
***
***
***
гыч,
гыч
гыч
from
po
йолжо
йол-жо
йол-жЕ
foot-3SG
no-poss
гыч
гыч
гыч
from
po
изи
изи
изи
small
ad/no
падраш-влакым
***
***
***
***
пӱчкеден,
пӱчкед-ен-Ø
пӱчкеде-ен-Ø
cut-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пӱчкеден,
пӱчкед-ен
пӱчкеде-ен
cut-CVB
vb2-adv
посна
посна
посна
isolated
ad/av
кӱмыжыш
кӱмыж-ыш
кӱмыж-ш
dish-ILL
no-case
оптыш.
оптыш
оптыш
noose
no
оптыш.
опты-ш-Ø
опто-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
оптыш.
опты-ш-Ø
опто-ш-Ø
bark-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-188


Ямдылен пыштыме кинде-влак гычат изин катен, тушкак пыштыш, тушкак мӱйурвамат пычырик оптале.

Ямдылен
Ямдыл-ен-Ø
ямдыле-ен-Ø
prepare-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Ямдылен
Ямдыл-ен
ямдыле-ен
prepare-CVB
vb2-adv
пыштыме
пыштыме
пыштыме
put
ad
пыштыме
пышты-ме
пыште-мЕ
put-PTCP.PASS
vb2-ad
кинде-влак
кинде-влак
кинде-влак
bread-PL
no-num
гычат
гыч-ат
гыч-ат
from-and
po-enc
изин
изин
изин
little.by.little
av
изин
изи-н
изи-н
small-GEN
ad/no-case
катен,
кат-ен-Ø
кате-ен-Ø
break.off-PST2-3SG
vb2-tense-pers
катен,
кат-ен
кате-ен
break.off-CVB
vb2-adv
тушкак
тушк-ак
тушко-ак
[X]-STR
av/pr-enc
тушкак
тушк-а-к
тушко-а-ак
model-3SG-STR
vb2-pers-enc
тушкак
ту-шк-ак
ту-шкЕ-ак
that-ILL-STR
pr-case-enc
тушкак
ту-шк-ак
ту-шкЕ-ак
gland-ILL-STR
no-case-enc
тушкак
ту-шк-ак
ту-шкЕ-ак
banner-ILL-STR
no-case-enc
тушкак
туш-к-ак
туш-шкЕ-ак
seed-ILL-STR
no-case-enc
тушкак
туш-к-ак
туш-шкЕ-ак
flourish-ILL-STR
no-case-enc
тушкак
туш-к-ак
туш-шкЕ-ак
there-ILL-STR
av/pr-case-enc
тушкак
тушк-Ø-ак
тушко-Ø-ак
model-CNG-STR
vb2-conn-enc
пыштыш,
пышты-ш-Ø
пыште-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
тушкак
тушк-ак
тушко-ак
[X]-STR
av/pr-enc
тушкак
тушк-а-к
тушко-а-ак
model-3SG-STR
vb2-pers-enc
тушкак
ту-шк-ак
ту-шкЕ-ак
that-ILL-STR
pr-case-enc
тушкак
ту-шк-ак
ту-шкЕ-ак
gland-ILL-STR
no-case-enc
тушкак
ту-шк-ак
ту-шкЕ-ак
banner-ILL-STR
no-case-enc
тушкак
туш-к-ак
туш-шкЕ-ак
seed-ILL-STR
no-case-enc
тушкак
туш-к-ак
туш-шкЕ-ак
flourish-ILL-STR
no-case-enc
тушкак
туш-к-ак
туш-шкЕ-ак
there-ILL-STR
av/pr-case-enc
тушкак
тушк-Ø-ак
тушко-Ø-ак
model-CNG-STR
vb2-conn-enc
мӱйурвамат
мӱйурва-м-ат
мӱйурва-м-ат
honey.water-ACC-and
no-case-enc
мӱйурвамат
мӱйурва-м-ат
мӱйурва-ем-ат
honey.water-1SG-and
no-poss-enc
мӱйурвамат
мӱйурва-м-ат
мӱйурва-ем-ат
honey.water-TRANS-2SG
no-deriv.v-pers
мӱйурвамат
мӱйурва-м-ат
мӱйурва-ем-ат
honey.water-TRANS-3PL
no-deriv.v-pers
мӱйурвамат
мӱйурва-м-а-т
мӱйурва-ем-а-ат
honey.water-TRANS-3SG-and
no-deriv.v-pers-enc
мӱйурвамат
мӱйурва-м-Ø-ат
мӱйурва-ем-Ø-ат
honey.water-TRANS-CNG-and
no-deriv.v-conn-enc
мӱйурвамат
мӱйурва-м-Ø-ат
мӱйурва-ем-Ø-ат
honey.water-TRANS-CVB-and
no-deriv.v-adv-enc
мӱйурвамат
мӱйурва-м--ат
мӱйурва-ем-Е-ат
honey.water-TRANS-PST1.3SG-and
no-deriv.v-tense.pers-enc
пычырик
пычырик
пычырик
a.bit
ad/av/no
оптале.
оптал-'е
оптал-Е
pour-PST1.3SG
vb1-tense.pers
оптале.
оптал-'е
оптал-Е
bark-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-189


Чыланат рад дене шогальыч.

Чыланат
Чылан-ат
чылан-ат
all-and
av/pr-enc
Чыланат
Чыла-на-т
чыла-на-ат
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
Чыланат
Чыла-н-ат
чыла-ан-ат
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
Чыланат
Чыл-ан-ат
чыл-ан-ат
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
Чыланат
Чыла-н-ат
чыла-н-ат
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
рад
***
***
***
***
дене
дене
дене
with
po
шогальыч.
шогал-ьыч
шогал-ыч
stand.up-PST1.2SG
vb1-tense.pers
шогальыч.
шогал-ьыч
шогал-ыч
stand.up-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-5-190


Карт чоклаш тӱҥале.

Карт
Карт
карт
priest
no
Карт
Карт
карт
map
no
чоклаш
чокл-аш
чокло-аш
pray-INF
vb2-inf
чоклаш
чок-ла-ш
чок-ла-ш
sacrifice-PL-ILL
no-num-case
чоклаш
чок-ла-ш
чок-ла-ш
occasion-PL-ILL
no-num-case
чоклаш
чок-ла-ш
чок-ла-еш
sacrifice-PL-LAT
no-num-case
чоклаш
чок-ла-ш
чок-ла-еш
occasion-PL-LAT
no-num-case
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-191


Картын вуйыштыжо — теркупш, моло-влак упшыштым нальыч.

Картын
Карт-ын
карт-н
priest-GEN
no-case
Картын
Карт-ын
карт-н
map-GEN
no-case
вуйыштыжо —
вуй-ышты-жо
вуй-штЕ-жЕ
head-INE-3SG
no-case-poss
теркупш,
теркупш
теркупш
hat
no
моло-влак
моло-влак
моло-влак
other-PL
no/pr-num
упшыштым
упш-ышт-ым
упш-шт-м
hat-3PL-ACC
no-poss-case
упшыштым
упшы-шт-ым
упшо-шт-м
hat-3PL-ACC
no-poss-case
нальыч.
нал-ьыч
нал-ыч
take-PST1.2SG
vb1-tense.pers
нальыч.
нал-ьыч
нал-ыч
take-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-5-192


Карт шуко чоклыш.

Карт
Карт
карт
priest
no
Карт
Карт
карт
map
no
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
чоклыш.
чоклы-ш-Ø
чокло-ш-Ø
pray-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-5-193


Мӱкш перкемат йодо, шийвундо перкемат йодо, сонарыштат йӧн лийже манын, кумале.

Мӱкш
Мӱкш
мӱкш
bee
no
перкемат
перке-м-ат
перке-м-ат
abundance-ACC-and
no-case-enc
перкемат
перке-м-ат
перке-ем-ат
abundance-1SG-and
no-poss-enc
перкемат
перке-м-ат
перке-ем-ат
abundance-TRANS-2SG
no-deriv.v-pers
перкемат
перке-м-ат
перке-ем-ат
abundance-TRANS-3PL
no-deriv.v-pers
перкемат
перке-м-а-т
перке-ем-а-ат
abundance-TRANS-3SG-and
no-deriv.v-pers-enc
перкемат
перке-м-Ø-ат
перке-ем-Ø-ат
abundance-TRANS-CNG-and
no-deriv.v-conn-enc
перкемат
перке-м-Ø-ат
перке-ем-Ø-ат
abundance-TRANS-CVB-and
no-deriv.v-adv-enc
перкемат
перке-м--ат
перке-ем-Е-ат
abundance-TRANS-PST1.3SG-and
no-deriv.v-tense.pers-enc
йодо,
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шийвундо
шийвундо
шийвундо
money
no
перкемат
перке-м-ат
перке-м-ат
abundance-ACC-and
no-case-enc
перкемат
перке-м-ат
перке-ем-ат
abundance-1SG-and
no-poss-enc
перкемат
перке-м-ат
перке-ем-ат
abundance-TRANS-2SG
no-deriv.v-pers
перкемат
перке-м-ат
перке-ем-ат
abundance-TRANS-3PL
no-deriv.v-pers
перкемат
перке-м-а-т
перке-ем-а-ат
abundance-TRANS-3SG-and
no-deriv.v-pers-enc
перкемат
перке-м-Ø-ат
перке-ем-Ø-ат
abundance-TRANS-CNG-and
no-deriv.v-conn-enc
перкемат
перке-м-Ø-ат
перке-ем-Ø-ат
abundance-TRANS-CVB-and
no-deriv.v-adv-enc
перкемат
перке-м--ат
перке-ем-Е-ат
abundance-TRANS-PST1.3SG-and
no-deriv.v-tense.pers-enc
йодо,
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers
сонарыштат
сонар-ышт-ат
сонар-шт-ат
hunting-3PL-and
no-poss-enc
сонарыштат
сонар-ышт-ат
сонар-штЕ-ат
hunting-INE-and
no-case-enc
йӧн
йӧн
йӧн
method
no
лийже
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss
манын,
манын
манын
that
co
манын,
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын,
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
кумале.
кумал-'е
кумал-Е
pray-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-194


Сакар ӧрын колышт шога.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
колышт
кол-ышт
кол-шт
fish-3PL
no-poss
колышт
кол-ышт
кол-шт
Pisces-3PL
no-poss
колышт
колы-шт
коло-шт
twenty-3PL
nm-poss
колышт
колышт-Ø
колышт-Ø
listen-IMP.2SG
vb1-mood.pers
колышт
кол-ышт
кол-шт
hear-IMP.3PL
vb1-mood.pers
колышт
колы-шт
коло-шт
die-IMP.3PL
vb2-mood.pers
колышт
колы-ш-т
коло-ш-т
die-PST1-3PL
vb2-tense-pers
колышт
колышт-Ø
колышт-Ø
listen-CNG
vb1-conn
колышт
колышт-Ø
колышт-Ø
listen-CVB
vb1-adv
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



1-3-5-195


Тиде йодмаште ик ужашыжым юмо пуа гын, Сакар ракш талгыдыжым пырчат ок чамане ыле.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
йодмаште
йодмаш-те
йодмаш-штЕ
question-INE
no-case
йодмаште
йод-маш-те
йод-маш-штЕ
ask-NMLZ-INE
vb1-deriv.n-case
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
ужашыжым
ужаш-ыжы-м
ужаш-жЕ-м
part-3SG-ACC
no-poss-case
юмо
юмо
юмо
god
in/no
пуа
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ракш
ракш
ракш
light.brown
ad
талгыдыжым
талгыды-жы-м
талгыде-жЕ-м
yearling-3SG-ACC
no-poss-case
пырчат
пырчат
пырчат
not.at.all
av
пырчат
пырч-ат
пырче-ат
grain-and
no-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
чамане
чамане-Ø
чамане-Ø
pity-IMP.2SG
vb2-mood.pers
чамане
чамане-Ø
чамане-Ø
pity-CNG
vb2-conn
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-196


Кызыт Сакарын шортмыжо шуэш...

Кызыт
Кызыт
кызыт
now
av
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
шортмыжо
шортмы-жо
шортмо-жЕ
crying-3SG
ad-poss
шортмыжо
шорт-мы-жо
шорт-мЕ-жЕ
cry-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
шуэш...
шуэ-ш
шуэ-ш
thin-ILL
ad-case
шуэш...
шуэ-ш
шуэ-ш
anthill-ILL
no-case
шуэш...
шуэ-ш
шуэ-еш
thin-LAT
ad-case
шуэш...
шуэ-ш
шуэ-еш
anthill-LAT
no-case
шуэш...
шу-эш
шу-еш
bran-LAT
no-case
шуэш...
шу-эш
шу-еш
bristle-LAT
no-case
шуэш...
шу-эш
шу-еш
eye-LAT
no-case
шуэш...
шу-эш
шу-еш
spring.water-LAT
no-case
шуэш...
шу-эш
шу-еш
reach-3SG
vb1-pers
шуэш...
шу-эш
шу-еш
ferment-3SG
vb1-pers
шуэш...
шу-эш
шу-еш
whittle-3SG
vb1-pers



1-3-5-197


Сакар картын чоклымыжым колыштеш, а чокжо ик семын йӱла: «Ынде имньым налаш кузе йӧным муам?

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
картын
карт-ын
карт-н
priest-GEN
no-case
картын
карт-ын
карт-н
map-GEN
no-case
чоклымыжым
чоклымы-жы-м
чоклымо-жЕ-м
prayer-3SG-ACC
ad-poss-case
чоклымыжым
чоклы-мы-жы-м
чокло-мЕ-жЕ-м
pray-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb2-ad-poss-case
колыштеш,
колышт-еш
колышт-еш
listen-3SG
vb1-pers
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
чокжо
***
***
***
***
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
йӱла:
йӱла
йӱла
custom
no
йӱла:
йӱл-а
йӱлӧ-а
burn-3SG
vb2-pers
йӱла:
йӱ-Ø-ла
йӱ-Ø-ла
drink-CNG-STR
vb1-conn-enc
йӱла:
йӱ-Ø-ла
йӱ-Ø-ла
drink-CVB-STR
vb1-adv-enc
«Ынде
Ынде
ынде
now
av/pa
имньым
имн'ьы-м
имн'е-м
horse-ACC
no-case
налаш
нал-аш
нал-аш
take-INF
vb1-inf
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
йӧным
йӧн-ым
йӧн-м
method-ACC
no-case
муам?
му-ам
му-ам
find-1SG
vb1-pers



1-3-5-198


Адак Чужган кугыза дечын араш тӱкна, очыни...» Надырым погымо годым карт чоклен шогыш, надыр пыштышын, лӱмжым ойлен, пиалым, перкем йодо.

Адак
Адак
адак
again
av
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
дечын
дечын
дечын
from
po
араш
ара-ш
ара-ш
body-ILL
no-case
араш
ара-ш
ара-еш
body-LAT
no-case
араш
ар-аш
аре-аш
borrow-INF
vb2-inf
тӱкна,
тӱкн-а
тӱкнӧ-а
touch-3SG
vb2-pers
очыни...»
очын'и
очын'и
probably
pa
Надырым
Надыр-ым
надыр-м
money.donated.during.prayer-ACC
no-case
погымо
погымо
погымо
storage
ad
погымо
погы-мо
пого-мЕ
gather-PTCP.PASS
vb2-ad
годым
годым
годым
during
po
карт
карт
карт
priest
no
карт
карт
карт
map
no
чоклен
чокл-ен-Ø
чокло-ен-Ø
pray-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чоклен
чокл-ен
чокло-ен
pray-CVB
vb2-adv
шогыш,
шогы-ш
шого-ш
mute-ILL
ad-case
шогыш,
шогы-ш-Ø
шого-ш-Ø
stand-PST1-3SG
vb2-tense-pers
надыр
надыр
надыр
money.donated.during.prayer
no
пыштышын,
пыштышы-н
пыштыше-н
investor-GEN
no-case
пыштышын,
пышты-шы-н
пыште-шЕ-н
put-PTCP.ACT-GEN
vb2-ad-case
лӱмжым
лӱм-жы-м
лӱм-жЕ-м
name-3SG-ACC
no-poss-case
ойлен,
ойл-ен-Ø
ойло-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойлен,
ойл-ен
ойло-ен
talk-CVB
vb2-adv
пиалым,
пиал-ым
пиал-м
happiness-ACC
no-case
перкем
перке-м
перке-м
abundance-ACC
no-case
перкем
перке-м
перке-ем
abundance-1SG
no-poss
перкем
перке-м-Ø
перке-ем-Ø
abundance-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
перкем
перке-м-Ø
перке-ем-Ø
abundance-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
перкем
перке-м-Ø
перке-ем-Ø
abundance-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
йодо.
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-199


Кажне чоклымо савыртышеш Арпик Йыван тӧтретпучым пуалтен-пуалтен колта.

Кажне
Кажне
кажне
each
pr
чоклымо
чоклымо
чоклымо
prayer
ad
чоклымо
чоклы-мо
чокло-мЕ
pray-PTCP.PASS
vb2-ad
савыртышеш
савыртыш-еш
савыртыш-еш
turn-LAT
no-case
савыртышеш
савырты-ш-еш
савырте-шЕ-еш
lead.around.something-PTCP.ACT-LAT
vb2-ad-case
Арпик
Арпик
Арпик
Arpik
na
Йыван
Йыван
Йыван
Yyvan
na
тӧтретпучым
***
***
***
***
пуалтен-пуалтен
пуалт-ен-Ø-пуалт-ен-Ø
пуалте-ен-Øпуалте-ен-Ø
winnow-PST2-3SGwinnow-PST2-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
пуалтен-пуалтен
пуалт-ен-Ø-пуалт-ен
пуалте-ен-Øпуалте-ен
winnow-PST2-3SGwinnow-CVB
vb2-tense-persvb2-adv
пуалтен-пуалтен
пуалт-ен-пуалт-ен-Ø
пуалте-енпуалте-ен-Ø
winnow-CVBwinnow-PST2-3SG
vb2-advvb2-tense-pers
пуалтен-пуалтен
пуалт-ен-пуалт-ен
пуалте-енпуалте-ен
winnow-CVBwinnow-CVB
vb2-advvb2-adv
колта.
колт-а
колто-а
send-3SG
vb2-pers



1-3-5-200


Надырым поген пытарымеке, кочкаш тӱҥальыч.

Надырым
Надыр-ым
надыр-м
money.donated.during.prayer-ACC
no-case
поген
пог-ен-Ø
пого-ен-Ø
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
поген
пог-ен
пого-ен
gather-CVB
vb2-adv
пытарымеке,
пытары-меке
пытаре-меке
finish-CVB.PRI
vb2-adv
кочкаш
кочк-аш
кочк-аш
eat-INF
vb1-inf
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-5-201


Карт покшелан шинче.

Карт
Карт
карт
priest
no
Карт
Карт
карт
map
no
покшелан
покшелан
покшелан
in.the.middle
av/po
покшелан
покшел-ан
покшел-ан
middle-with
ad/no-deriv.ad
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn



1-3-5-202


Левентей кугызам ик веланже, Сакарым вес веланже шындышт.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызам
кугыза-м
кугыза-м
old.man-ACC
no-case
кугызам
кугыза-м
кугыза-ем
old.man-1SG
no-poss
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
веланже,
велан-же
велан-жЕ
on.the.side-3SG
po-poss
веланже,
вел-ан-же
вел-ан-жЕ
side-with-3SG
no-deriv.ad-poss
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
вес
вес
вес
different
ad/pr
веланже
велан-же
велан-жЕ
on.the.side-3SG
po-poss
веланже
вел-ан-же
вел-ан-жЕ
side-with-3SG
no-deriv.ad-poss
шындышт.
шынды-шт
шынде-шт
put-IMP.3PL
vb2-mood.pers
шындышт.
шынды-ш-т
шынде-ш-т
put-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-5-203


Сакар, шке талгыде шылжым кочкаш тӱҥалмекше, чытен ыш керт, логарышкыже комля тольо.

Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
шке
шке
шке
REFL
pr
талгыде
талгыде
талгыде
yearling
no
талгыде
талгы-де
талге-де
be.agitated-CVB.NEG
vb2-adv
шылжым
шыл-жы-м
шыл-жЕ-м
meat-3SG-ACC
no-poss-case
кочкаш
кочк-аш
кочк-аш
eat-INF
vb1-inf
тӱҥалмекше,
тӱҥал-мек-ше
тӱҥал-мек-жЕ
start-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
чытен
чытен
чытен
patiently
av
чытен
чыт-ен-Ø
чыте-ен-Ø
tolerate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чытен
чыт-ен
чыте-ен
tolerate-CVB
vb2-adv
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv
логарышкыже
логар-ышкы-же
логар-шкЕ-жЕ
throat-ILL-3SG
no-case-poss
комля
***
***
***
***
тольо.
тол-ьо
тол-Е
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-204


Ик изи моклакам пыкше кочко.

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
изи
изи
изи
small
ad/no
моклакам
моклака-м
моклака-м
lump-ACC
no-case
моклакам
моклака-м
моклака-ем
lump-1SG
no-poss
моклакам
моклака-м-Ø
моклака-ем-Ø
lump-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
моклакам
моклака-м-Ø
моклака-ем-Ø
lump-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
моклакам
моклака-м-Ø
моклака-ем-Ø
lump-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пыкше
пыкше
пыкше
barely
av
кочко.
кочк-о
кочк-Е
eat-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-205


Тудыжат шке шылжым пӱчкын кочмыжла чучо.

Тудыжат
Тудыж-ат
тудыжо-ат
that.one-and
pr-enc
Тудыжат
тудо-ж-ат
тудо-жЕ-ат
3SG-3SG-and
pr-poss-enc
шке
шке
шке
REFL
pr
шылжым
шыл-жы-м
шыл-жЕ-м
meat-3SG-ACC
no-poss-case
пӱчкын
пӱчк-ын-Ø
пӱчк-н-Ø
cut-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пӱчкын
пӱчк-ын-Ø
пӱчк-н-Ø
sharpen-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пӱчкын
пӱчк-ын
пӱчк-н
cut-CVB
vb1-adv
пӱчкын
пӱчк-ын
пӱчк-н
sharpen-CVB
vb1-adv
кочмыжла
коч-мыжла
кочк-мыжла
eat-INF.FUT.3SG
vb1-inf.pers
кочмыжла
кочмы-ж-ла
кочмо-жЕ-ла
food-3SG-COMP
ad-poss-case
кочмыжла
кочмы-ж-ла
кочмо-жЕ-ла
food-3SG-PL
ad-poss-num
кочмыжла
кочмы-ж-ла
кочмо-жЕ-ла
food-3SG-STR
ad-poss-enc
кочмыжла
коч-мы-ж-ла
кочк-мЕ-жЕ-ла
eat-PTCP.PASS-3SG-COMP
vb1-ad-poss-case
кочмыжла
коч-мы-ж-ла
кочк-мЕ-жЕ-ла
eat-PTCP.PASS-3SG-PL
vb1-ad-poss-num
кочмыжла
коч-мы-ж-ла
кочк-мЕ-жЕ-ла
eat-PTCP.PASS-3SG-STR
vb1-ad-poss-enc
чучо.
чуч-о
чуч-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-206


Тыге шонаш кумалме годым сай огыл, но Сакарын вуйышко ала-кузе тыгай шонымаш шкак шеҥын пура: «Молан сӱрем юмылан Сакарын талгыдыже кӱлеш лийын?

Тыге
Тыге
тыге
so
av/pa/pr
шонаш
шон-аш
шоно-аш
think-INF
vb2-inf
кумалме
кумалме
кумалме
prayer
ad
кумалме
кумал-ме
кумал-мЕ
pray-PTCP.PASS
vb1-ad
годым
годым
годым
during
po
сай
сай
сай
good
ad/av
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
вуйышко
вуй-ышко
вуй-шкЕ
head-ILL
no-case
ала-кузе
ала-кузе
ала-кузе
somehow
av/pr
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
шонымаш
шонымаш
шонымаш
thought
no
шонымаш
шоны-маш
шоно-маш
think-NMLZ
vb2-deriv.n
шкак
***
***
***
***
шеҥын
шеҥ-ын-Ø
шеҥ-н-Ø
rummage-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шеҥын
шеҥ-ын
шеҥ-н
rummage-CVB
vb1-adv
пура:
пура
пура
home-made.kvass
no
пура:
пура
пура
framework
no
пура:
пур-а
пуро-а
go.in-3SG
vb2-pers
«Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
«Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
«Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
«Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
сӱрем
сӱрем
сӱрем
[X]
no
юмылан
юмыл-ан
юмыл-ан
mucus-with
no-deriv.ad
юмылан
юмы-лан
юмо-лан
god-DAT
in/no-case
юмылан
юмы-ла-н
юмо-ла-н
god-PL-GEN
in/no-num-case
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
талгыдыже
талгыды-же
талгыде-жЕ
yearling-3SG
no-poss
кӱлеш
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
лийын?
лийын
лийын
as.a
po
лийын?
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын?
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv



1-3-5-207


Юмын пылпомышто вольыкшат, моло погыжат пеш шуко, маныт.

Юмын
Юм-ын
юм-н
horsehair.worm-GEN
no-case
Юмын
Юмы-н
юмо-н
god-GEN
in/no-case
пылпомышто
***
***
***
***
вольыкшат,
вольык-ш-ат
вольык-жЕ-ат
cattle-3SG-and
no-poss-enc
моло
моло
моло
other
no/pr
погыжат
погы-ж-ат
пого-жЕ-ат
belongings-3SG-and
no-poss-enc
погыжат
погы-Ø-ж-ат
пого-Ø-жЕ-ат
gather-CNG-3SG-and
vb2-conn-poss-enc
пеш
пеш
пеш
very
av
шуко,
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
маныт.
ман-ыт
ман-ыт
say-3PL
vb1-pers



1-3-5-208


Юмо чыла кертеш, нужна еҥымат пояным ышта, поянымат нужнам ыштен кертеш.

Юмо
Юмо
юмо
god
in/no
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
кертеш,
керт-еш
керт-еш
be.able.to-3SG
vb1-pers
кертеш,
керт-еш
керт-еш
swaddle-3SG
vb1-pers
нужна
нужна
нужна
poor
ad/no
нужна
нуж-на
нуж-на
nettle-1PL
no-poss
нужна
нуж-на
нуж-на
pike-1PL
no-poss
еҥымат
еҥ-ым-ат
еҥ-м-ат
person-ACC-and
ad/no-case-enc
пояным
поян-ым
поян-м
rich-ACC
ad/av/no-case
ышта,
ышт-а
ыште-а
do-3SG
vb2-pers
поянымат
поян-ым-ат
поян-м-ат
rich-ACC-and
ad/av/no-case-enc
нужнам
нужна-м
нужна-м
poor-ACC
ad/no-case
нужнам
нужна-м
нужна-ем
poor-1SG
ad/no-poss
нужнам
нуж-на-м
нуж-на-м
nettle-1PL-ACC
no-poss-case
нужнам
нуж-на-м
нуж-на-м
pike-1PL-ACC
no-poss-case
нужнам
нужна-м-Ø
нужна-ем-Ø
poor-TRANS-IMP.2SG
ad/no-deriv.v-mood.pers
нужнам
нужна-м-Ø
нужна-ем-Ø
poor-TRANS-CNG
ad/no-deriv.v-conn
нужнам
нужна-м-Ø
нужна-ем-Ø
poor-TRANS-CVB
ad/no-deriv.v-adv
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
кертеш.
керт-еш
керт-еш
be.able.to-3SG
vb1-pers
кертеш.
керт-еш
керт-еш
swaddle-3SG
vb1-pers



1-3-5-209


Сакарын пытартыш талгыдыжым юмо нале, олмешыже тудо мом пуа?»

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
пытартыш
пытартыш
пытартыш
last
ad/no
талгыдыжым
талгыды-жы-м
талгыде-жЕ-м
yearling-3SG-ACC
no-poss-case
юмо
юмо
юмо
god
in/no
нале,
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале,
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers
олмешыже
олмеш-ыже
олмеш-жЕ
instead-3SG
po-poss
олмешыже
олм-еш-ыже
олмо-еш-жЕ
place-LAT-3SG
no-case-poss
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
пуа?»
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа?»
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers



1-3-5-210


Сакарын йодмыжлан вашмутым пуымыла, тудын ончыкыжо учо-влак надыр оксам конден оптальыч:

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
йодмыжлан
йодмы-ж-лан
йодмо-жЕ-лан
interrogative-3SG-DAT
ad-poss-case
йодмыжлан
йодмы-ж-ла-н
йодмо-жЕ-ла-н
interrogative-3SG-PL-GEN
ad-poss-num-case
йодмыжлан
йод-мы-ж-лан
йод-мЕ-жЕ-лан
ask-PTCP.PASS-3SG-DAT
vb1-ad-poss-case
йодмыжлан
йод-мы-ж-ла-н
йод-мЕ-жЕ-ла-н
ask-PTCP.PASS-3SG-PL-GEN
vb1-ad-poss-num-case
вашмутым
вашмут-ым
вашмут-м
answer-ACC
no-case
пуымыла,
пуымы-ла
пуымо-ла
given-COMP
ad-case
пуымыла,
пуымы-ла
пуымо-ла
given-PL
ad-num
пуымыла,
пуымы-ла
пуымо-ла
given-STR
ad-enc
пуымыла,
пуы-мыла
пуо-мыла
give-INF.FUT
vb2-inf
пуымыла,
пуы-мыла
пуо-мыла
blow-INF.FUT
vb2-inf
пуымыла,
пуы-мы-ла
пуо-мЕ-ла
give-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
пуымыла,
пуы-мы-ла
пуо-мЕ-ла
blow-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
пуымыла,
пуы-мы-ла
пуо-мЕ-ла
give-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
пуымыла,
пуы-мы-ла
пуо-мЕ-ла
blow-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
пуымыла,
пуы-мы-ла
пуо-мЕ-ла
give-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
пуымыла,
пуы-мы-ла
пуо-мЕ-ла
blow-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
ончыкыжо
ончыкыжо
ончыкыжо
in.future
av
ончыкыжо
ончыкы-жо
ончыко-жЕ
forward-3SG
av/po-poss
учо-влак
учо-влак
учо-влак
priest's.assistant-PL
no-num
учо-влак
учо-влак
учо-влак
stuffed.animal-PL
no-num
надыр
надыр
надыр
money.donated.during.prayer
no
оксам
окса-м
окса-м
money-ACC
no-case
оксам
окса-м
окса-ем
money-1SG
no-poss
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
конден
конд-ен-Ø
кондо-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
конден
конд-ен
кондо-ен
bring-CVB
vb2-adv
оптальыч:
оптал-ьыч
оптал-ыч
pour-PST1.2SG
vb1-tense.pers
оптальыч:
оптал-ьыч
оптал-ыч
bark-PST1.2SG
vb1-tense.pers
оптальыч:
оптал-ьыч
оптал-ыч
pour-PST1.3PL
vb1-tense.pers
оптальыч:
оптал-ьыч
оптал-ыч
bark-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-5-211


— Кеч шотло, кеч ите — лучко теҥге да шӱдывичыр!

Кеч
Кеч
кеч
even.if
co/pa
шотло,
шотло-Ø
шотло-Ø
count-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шотло,
шотло-Ø
шотло-Ø
count-CNG
vb2-conn
кеч
кеч
кеч
even.if
co/pa
ите —
ите
ите
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
лучко
лучко
лучко
fifteen
nm
теҥге
теҥге
теҥге
ruble
no
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
шӱдывичыр!
шӱдывичыр
шӱдывичыр
thirty.kopecks
no



1-3-5-212


Сакарын кумыллан кочын чучо.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
кумыллан
кумылл-ан
кумылло-ан
pleasant-with
ad-deriv.ad
кумыллан
кумыл-лан
кумыл-лан
mood-DAT
no-case
кумыллан
кумыл-ла-н
кумыл-ла-н
mood-PL-GEN
no-num-case
кочын
кочын
кочын
bitter
av
кочын
кочы-н
кочо-н
bitter-GEN
ad/no-case
чучо.
чуч-о
чуч-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-213


Сакар чомаланак лучко теҥгем пуэн; ик талук ончен-куштен, вес ий тырмаш кычкаш йӧршӧ лиеш ыле.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
чомаланак
чома-лан-ак
чома-лан-ак
foal-DAT-STR
no-case-enc
чомаланак
чома-ла-на-к
чома-ла-на-ак
foal-COMP-1PL-STR
no-case-poss-enc
чомаланак
чома-ла-на-к
чома-ла-на-ак
foal-PL-1PL-STR
no-num-poss-enc
чомаланак
чома-ла-н-ак
чома-ла-н-ак
foal-PL-GEN-STR
no-num-case-enc
лучко
лучко
лучко
fifteen
nm
теҥгем
теҥге-м
теҥге-м
ruble-ACC
no-case
теҥгем
теҥге-м
теҥге-ем
ruble-1SG
no-poss
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пуэн;
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн;
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн;
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн;
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
талук
талук
талук
year
no
ончен-куштен,
онч-ен-Ø-кушт-ен-Ø
ончо-ен-Øкушто-ен-Ø
look-PST2-3SGgrow-PST2-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
ончен-куштен,
онч-ен-Ø-кушт-ен-Ø
ончо-ен-Øкушто-ен-Ø
look-PST2-3SGdance-PST2-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
ончен-куштен,
онч-ен-Ø-кушт-ен
ончо-ен-Øкушто-ен
look-PST2-3SGgrow-CVB
vb2-tense-persvb2-adv
ончен-куштен,
онч-ен-Ø-кушт-ен
ончо-ен-Øкушто-ен
look-PST2-3SGdance-CVB
vb2-tense-persvb2-adv
ончен-куштен,
онч-ен-кушт-ен-Ø
ончо-енкушто-ен-Ø
look-CVBgrow-PST2-3SG
vb2-advvb2-tense-pers
ончен-куштен,
онч-ен-кушт-ен-Ø
ончо-енкушто-ен-Ø
look-CVBdance-PST2-3SG
vb2-advvb2-tense-pers
ончен-куштен,
онч-ен-кушт-ен
ончо-енкушто-ен
look-CVBgrow-CVB
vb2-advvb2-adv
ончен-куштен,
онч-ен-кушт-ен
ончо-енкушто-ен
look-CVBdance-CVB
vb2-advvb2-adv
вес
вес
вес
different
ad/pr
ий
ий
ий
year
no
ий
ий
ий
ice
no
ий
ий
ий
chisel
no
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CNG
vb1-conn
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CVB
vb1-adv
тырмаш
тырма-ш
тырма-ш
harrow-ILL
no-case
тырмаш
тырма-ш
тырма-еш
harrow-LAT
no-case
кычкаш
кычк-аш
кычке-аш
harness-INF
vb2-inf
йӧршӧ
йӧршӧ
йӧршӧ
fitting
ad
лиеш
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-214


Талгыдыже могай ыле!

Талгыдыже
Талгыды-же
талгыде-жЕ
yearling-3SG
no-poss
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
ыле!
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-215


Чужган кугызан лу имньыж денат ок вашталте ыле.

Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугызан
кугыза-н
кугыза-ан
old.man-with
no-deriv.ad
кугызан
кугыза-н
кугыза-н
old.man-GEN
no-case
лу
лу
лу
bone
no
лу
лу
лу
ten
nm
имньыж
имн'ьы-ж
имн'е-жЕ
horse-3SG
no-poss
денат
ден-ат
ден-ат
and-and
co-enc
денат
ден-ат
дене-ат
with-and
po-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
вашталте
вашталте-Ø
вашталте-Ø
change-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вашталте
вашталт-е
вашталт-Е
change-PST1.3SG
vb1-tense.pers
вашталте
вашталте-Ø
вашталте-Ø
change-CNG
vb2-conn
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-5-216


Сакар йӧршеш ок умыло: молан тудым сӱрем юмо йолешкеш кодыш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
йӧршеш
йӧршеш
йӧршеш
totally
av
йӧршеш
йӧрш-еш
йӧршӧ-еш
fitting-LAT
ad-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
умыло:
умыло-Ø
умыло-Ø
understand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
умыло:
умыло-Ø
умыло-Ø
understand-CNG
vb2-conn
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
сӱрем
сӱрем
сӱрем
[X]
no
юмо
юмо
юмо
god
in/no
йолешкеш
йолешк-еш
йолешке-еш
pedestrian-LAT
ad/av/no-case
кодыш.
код-ыш
код-ш
code-ILL
no-case
кодыш.
коды-ш-Ø
кодо-ш-Ø
leave-PST1-3SG
vb2-tense-pers



The Mari Web Project is primarily based at the Department of Finno-Ugric Studies at the University of Vienna. The second stage of the project is being funded by the Kone Foundation: The Mari Web Project: Phase 2. Some of our work is carried out at the Institute of Finno-Ugric and Uralic Studies at the Ludwig Maximilian University of Munich.
Last update: 10 August 2023