Logowww.mari-language.com:ENGLISH | МАРЛА | ПО-РУССКИ
Main page » Corpus Tool » Элнет » 1-3-7

Corpus Tool Demo - Элнет - 1-3-7

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

Сӱрем изарнян кас велеш карт-влак Сакар дек «лышташ» дене толын пурышт.
Сакарын аваже сӱрем кумалме деч вара чотрак веле начареме, кынелын шинчынат ок керт.
Сакарын чонжо чытыдымын чот йӱла.
«Чомамат кумалаш пуышым, авай садак ок тӧрлане, утларак веле пызыргыш.
Карт-влакын кумалмышт нимоланат ок йӧрӧ.
Тидым шинчем ыле гын, талгыдем нимаят ом пу ыле».
Карт-влаклан Сакар сыраш тӱҥале.
Туге гынат, «лышташ» дене толшо-влаклан уто мутым ыш ойло, шотшо дене вашлие.
Сакарын пӧрт кӧргыжым Левентей кува тӱзатен: мелнамат кӱэштын, шӧрвалымат шолтен, шоваш дене сырамат конден шынден.
Ужанур Стапан «лышташым» юмо лукыш пуртен шогалтыш.
Тиде «лышташ» манмет онапу гыч руал налме укш лиеш.
Тудым карт-влак «святой лышташ» маныт.
«Лышташым» пуч кудалтыме годым пуч дене пырля изи сӱрем отеш, куэ вуеш, сакат.
Левентей кугыза шӧрлыкешат, шоваш тӱрешат сортам чӱктыш.
Роман кугыза ӱстелтӧрыш пурен шогале, Сакарлан пиалым, тӱрлӧ перкем йодын, чоклаш тӱҥале.
Чоклен чарнымекше, шинче, ӱстембалне мо уло — авызлаш пиже.
Воктенже моло-влакат шинчыч.
Левентей кугыза оза олмеш онча.
Сакар аваж деч ок ойырло: аваже пеш йӧсын шӱла.
Кудвечыште Арпик Йыван, кӱдырчыла рашкалтарен, сӱрем пучым пуалтен колтыш.
Сакарын аваже юрт лие, вара шинчажым почо:
— Сакар, йӱр толеш мо?
— Уке, авай, кече пеш ояр.
— Пылышемлан кӱдырчӧ мӱгырымыла шоктыш.
— Уке, авай, кӱдырчӧ огыл...
Мемнан дек сӱрем шӧрвал чоклаш толыныт.
Авай, ала шӧрвалым кочкат?
— Огым, — эркын гына пелештыш Сакарын аваже, шинчажым кумалтыш.
Карт-влак шуко ышт коч, эн чока шӧрвалжым веле ӱмбач ниялтышт.
Кочмекыже, Роман кугыза Сакарлан сугыньым пуыш.
Картын вольык верч кумалмыже Сакарлан мыскылымыла чучеш.
Пытыше вольык деч могай перке лиеш?
Талгыдыжым шоналта да Сакарын шортмыжо шуэш.
Эх, ниным кожен луктын колташет!
Тиде жапыште Сакарын аваже кидшым, йолжым кок гана йыч-йыч тарватыш, умшажым кугун карен, шӱлалтыш, вара тыпланыш.
— Авай, авай!
— Сакар аважын кидшым шупшыльо.
Аваже нимом ок пелеште, кидшым Сакар колтыш да умылыш: тудын аважлан ынде нимогай перкеат ок кӱл.
Сакар йырже ончале: чыланат Сакар ден аважым ончат.
— Колыш мо, эргым?
— Левентей кугыза Сакарын аваж дек чакрак мийыш.
Сакар картым, моло еҥ-влакым онча.
Молан нуно тышке тынарын погыненыт?
Э-э, вет нуно Сакарлан перкем, пиалым, кужу ӱмырым, ешыжлан тыныслыкым кугу юмо деч йодаш толыныт.
Онапу гыч лышташым конденыт...
Ынде Сакар пиалан.
Ончен шуктымо талгыдыжым юмылан пуыктышт, ават тӧрлана, маньыч.
Аваже колыш.
Юмо Сакарлан пиалым тыгайым пуыш.
Умбакыже Сакар шкат ок шинче, кузе тыге лийын кайыш: Сакар пычалжым руалтен нале, картлан виктыш:
— Лек тышечын, тыйын чоклымет — шояк.
Лекса, чыланат тышеч лекса...
Лӱем, пуштам!
— орышыла кычкырале Сакар.
Картет, Ужанур Стапанет, моло кумалше-влакет — чыланат, шорыкла шыгырнен, пӧрт гыч лектын куржыч.
Юмо лукеш «лышташ» гына шоген кодо.
Тудыжымат Сакар, кудвечыш луктын, пече гоч уремышке шуыш.
Лачак шорык кӱтӱ толеш улмаш.
Шорык-влак, «святой лышташ» йыр погынен, ужар укшым шырве-шорво веле шӱдыркалаш тӱҥальыч.
Тидым ужын, Роман кугыза ден Стапан укш деке пеш писын куржын мийышт, да изишак вараш кодыныт.
Шорык-влак онапу укшым авызленат налыныт, «святой лышташын» воштыржо веле кодын...
Сакар пӧртышкӧ пурыш.
Пӧрт кӧргӧ чылт тӱсдымын чучеш.
Сакар аваже воктен шинче, вуйжым кумык сакыш.
Изиш лиймеке, Левентей кугыза ден куваже э-эркын омсам почыч, пӧртышкӧ пурышт.
Кече шыратара.
Солымо шудо пеш тамлын ӱпшалтеш.
Ик лукышто пӧръеҥ-влак шудым солен пытарен шуктеныт.
Вес лукышто ӱдырамаш-влак удырат.
Первый каштам ыштен каят, вара пулачым ыштат.
Шудо солыдымо пӧръеҥ-влак, утларакше самырык-влак, пулач-влакым копнашке чумырат.
Вич пулач — ик копна лиеш.
Ӱдыр-влак мурат:
Элнет олыкет — мо олыкет?
Ошыт олыклан ок шулдал.
Ошыт вӱдет — мо вӱдет?
Элнет вӱдлан ок шулдал,
Шереҥге колет — мо колет?
Олаҥге коллан ок шулдал.
Шайрамбал ӱдырет — мо ӱдырет?
Аркамбал ӱдырлан ок шулдал.
Тиде мурылан вашмутым пуымыла ик ковра вате тыге муралтыш:
Элнет вӱдет йогалеш,
Лукын-лукын йогалеш.
Лукшо еда — мӧдывуй,
Мӧдывуй еда — ломбер,
Ломбер еда — укш-парча,
Укш-парча еда — пеледыш.
Пелед ок шу, еҥ ужеш,
Тенийсе ӱдыр — йорга ӱдыр —
Кушкын ок шу, марлан кая.
Тенийсе каче — йорга каче —
Кушкын ок шу, ватан лиеш.
— Еҥгай, мый ик мурым муралтем гын, чылт ӧрат, тугай сае, — воштылеш ик самырык пӧръеҥ.
— Муралте, колыштына, — манеш ковра вате.
— От сыре?
— Мурылан молан сырем?
— Ӱдыр-влак те колыда вет, еҥгай ом сыре мане.
— Колына, колына!
— кычкырат ӱдыр-влак.
— Муро, Микале, муро, только мемнам ит тӱкале...
— Тендам тӱкалыдымаш те юмылан ниялтыме улыда мо?
Ну, колыштса!
Микале мураш тӱҥале, семжым оҥай кадыртылеш:
Коркаял ӱдырет — пидме йолет,
Яранур ӱдырет — кугу чапат.
Чыланат ковра ватым воштыл ончал колтышт.
Ковра вате — Яранур ӱдыр.
Элнет велне Яранур ӱдырым «кугу чапа» маныт, но тиде манме чын огыл: Яранурышто изи чапанат, кугу йоланат уледат.
Вигак каласаш гын, Яранур ӱдыр-влак, моло ял дене таҥастарымаште, поснак ару улыт, ну, мутат уке, изиш пыльдырирак койышымат кучат...
Ковра вате Микалылан ыш сыре, шинчажым пӱалын, воштылале.
Микале умбаке мура:
Нӧлпӧял ӱдырет — воронка логарет,
Кожланур ӱдырет — кӱчык тореш мӱшкырет,
Нурмур ӱдырет — шӱшмӧ шувышет,
Паранбел ӱдырет — лукде кодшо ушменет...
Микалын кажне мур савыртышыжлан ӱдыр-влак утен каен воштылыт.
Микале умбакыже ала-кӧм ойлен мура ыле, лач умбал олык гыч Куруктӱр марий шӱлешт-шӱлешт куржын тольо:
— Межомщик...
Икса лукышто!..
Панкратлан пӱчкеш!..
Тыге каласыш да адак умбак куржо.
Олыкышто калык кожганыш, рӱжгаш тӱҥале.
Кӧн кидыштыже мо улмаш, тудым нумалын, чыланат икса лукышко куржыч.
Икса лукышто, межа меҥге ӱмбалан, теодолитым шогалтен, землемер угылым виса.
Умбал тӱрыштӧ Панкратын тарзыже-влак, Япар да хуторыш лекшаш моло марий-влак погыненыт: нуно у межа меҥгым шогалтылыт...
Шудо солышо марий-влак, лӱшкен, кычкырен, куржын тольыч.
Япар ден йолташыже-влакым поктен колтышт.
Межа меҥгым луктын шуышт.
Землемер теодолитшымат коден куржо.
Ик марий, товартош дене теодолитым пераш манын, товарым нӧлтал колтыш.
Паймет Йогор тудым руалтен кучыш:
— Ӱзгарым пудыртылаш ок йӧрӧ!
— Мо ок йӧрӧ, тукымсыр пытараш кӱлеш!
— Пытараш!
Пытараш!..
Калык теҥыз вӱдоҥла лӱшка.
Кузе ок лӱшкӧ?
Вет курымла дене кучымо мландыжым тудын деч шупшын налнешт.
Чон таза годым тыгайым кузе чытет! * * *
Землемер, олык гыч утлен толмекыже, вигак земский начальник дек кайыш.
Земский начальник лачак кас велеш чайым йӱаш шинчын ыле.
Тудо землемерым ӧрын ончале: землемерын тӱсшӧ какаргыше, ойлышыжла тӱрвыжӧ чытыра.
Элнет олыкышто мо лиймым колмекыже, земский начальник шкежат чытыраш тӱҥале: путырак чот шыдешкыш...
Чай йӱмет, мочет, вигак телефон дек куржо.
Волостной правлений гыч чылаштымат поктен лукто...
Окнам, омсам петырыш...
Вара губернатор дек звонитлаш пиже.
«Мом ышташ?!» * * *
А тиде жапыште Григорий Петрович ден Василий Александрович, адак Йогор ден Пашай, шке коклаштышт каҥашеныт: мом ышташ?..
Земский начальник калык ваштареш лиеш да карательный отряд толеш гын, ятыр еҥ орлыкыш верештеш.
Вес велымже эн сай мландым Столыпинский закон почеш поян-влаклан укрепитлаш пуаш тоже нигузеат ок лий.
— Ме кеч-кузе шонена гынат, калык Элнет олыкым поро кумыл дене ок пу...
Олыкышто кызыт тугай пудранчык, калык тунар шыдешкен, тудым изиш тарваташ гын, земский начальникет, Панкрат Иванычет — чыла пытарен кертыт, — умылтара Йогор.
— Эх, кызыт тышке ик воз оружийым кондаш гын, пайрем лиеш ыле, — мане Григорий Петрович.
— Ик Аркамбал общество дене революцийым ышташ ОК лий, Гриш.
Кресаньык калык Российыште пеш шуко гынат, чумыр кресаньыкат кугыжан властьым пытарен ок керт.
Степан Разин ден Пугачев жаплан кугу верым сеҥен налын улыт, но йӧршынак сеҥен кертын огытыл.
Кугыжан властьым пашазе класс вуйлатыме дене веле пытараш лиеш, — Василий Александрович ойла.
— Пашазе партий чыла тиде пашам виктарышаш...
— Ме кызыт кугыжан властьым пытарыме нерген огыл, Элнет олык нерген мутланена.
Вот эрла мом ышташ?
Элнет олыкым Панкратлан пуаш, але пуаш огыл?
— Григорий Петрович йодышым конкретно шындыш.
Тиде мутлан Василий Александрович вашмутым пуэн ыш шукто.
Уремыште ала-кӧ кычкырале:
— Пожа-а-р!
Тунамак чаҥ йӱк мӱгыраш тӱҥале.
Тунамак Григорий Петрович, Василий Александрович, Йогор, Пашай уремыш куржын лектыч: Панкрат Иванычын оралте коклаж гыч шикш кынелеш...
Земский начальник телефон дене губернаторлан кычкырале:
— Бунт!
Ик вич минут гыч Озаҥ гыч Чарлашке, Моркышко приказ чоҥештыш: Аркамбаллан полшаш!.. * * *
Аважым тоен толмеке, Сакар чытен ыш керт, пӧртешыже шинчын, чот шорто, вара, пычалжым налын, пӧртшым тӱкылыдеак, лектын кайыш.
Кудвече гыч пакчашке, пакча гыч чодыра корныш, умбаке, кожлашке, ошкыльо...
Кушко, молан кая?
Сакар каласен ок мошто.
Ойго тугай кугу, Сакарын чон туге йӱла, каласен мошташат ок лий.
Сакар Элнет ден Кудашнур кокласе чодырам шке пакчаже семынак пала, корно деч посна кая гынат, шонымо верышкыже турак миен лектын кертеш.
Кызыт Сакар кушеч, кушко кайшашым ок шоно.
Только тышечын умбакырак каяш!
Тыште ойго, тыште йӧсӧ!
Сакар изи межа дене Элнет век кая.
Йол йымачше мызе кынел кайыш, вес вере мераҥ лӱдын кудале, Сакар тидым ыш шиж.
Сонарзе, сонарзе, тый мо лийынат? * * *
Панкратын суртшо йӱлымылан кок кече эртыш.
Становой ден урядник пеш чот кычальыч гынат, винаматан еҥ ыш лек...
Кумшо кечылан Аркамбаке уло стан кӧргысӧ урядник ден стражник-влак погынышт.
Иктаж коло стражник Морко гыч янда заводыш толын возыныт.
Элнет олыкышто шудым солен пытареныт, каваным оптат.
Шудо пеш чот лектын.
Яшайын паешат ик каван тӱкныш.
Яшай пеш куанен:
— Ну, Чачи, тений алашана курган лиеш.
Шӱльӧ изиш шочеш гын, смола заводым ыштен кертына.
— Ачай, адак заводым ыштынет?
— Моло пашаланже нимо йӧнат уке.
Теният, завод огыл гын, киндым кӱсын налаш тӱкна ыле.
Умбалне оҥгыр йӱк шокташ тӱҥале.
Шукак ыш лий — кум пар имне дене Икса лукыш земский начальник, становой, землемер толын шогальыч.
Почешышт Япар ден йолташыже-влак тала орва дене кудал тольыч.
Урядник имньым кушкыж кудал тольо.
Шудылыкысо калыкат погына.
Становой ден земский начальник папиросым шупшыт, мутланен шогат:
— Константин Ильич, вет сонар сезон шуын.
Кунам каена?
— Иктаж-семын каяш кӱлеш ыле, Матвей Николаевич.
Землемер адак теодолитшым келыштарыш.
(Тудым Йогор шалаташ пуэн огыл).
Япар вешкым нале.
Кок марий шинчырым шупшын каят.
Шудылыкысо марий-влак сӱрлаш тӱҥальыч.
Ик марий чытен ыш керт, Япарын кидше гыч вешкым шупшын нале...
— Элнет олыкым тыланда пӱчкаш огына пу!
— Огына пу!
Огына пу!
— йырваш шергылт кайыш.
Земский начальник саҥгажым куптыртыш.
Становой револьвер кобурыжым ниялтыш.
Урядник имне ӱмбачше чодырашкыла ончале.
— Калык-влак!
Тышеч кайза.
Землемерлан пашам ышташыже ида мешае, — земский начальник кычкырале.
— Ме Элнет олыкым Панкратлан огына пу!
— кычкырат калык-влак.
— Мо тыланда кӱлеш?
— земский йодеш.
— Икте ойлыжо.
Ончыко Йогор лекте:
— Ваше высокородие, мыланна нимат ок кӱл, ме тый дечет нимомат огына йод...
Только тиде олыкым Панкратлан огына пу.
— Вет тудлан мландым пуаш приговоржым шкак пуэн улыда.
— Приговор Элнет олыкым пуашлан ыштыме огыл, обществыш пурташ веле пунчалме.
Тудыжымат Панкрат Иваныч аракам йӱктен ондален налын.
— Кузе налын — ом шинче.
Но Аркамбал общество тудлан приговорым пуэн.
Значит, пӱтынь мландым уэш пайлыме годым тудо шке пайжым укрепитлен кертеш.
— Вес вере укрепитлыже, а тыште огына пу!
— Пашай кычкырале.
— Огына пу!..
Огына пу!..
— калык ик еҥла кычкырале.
Земский начальник ала-мом становойлан каласыш.
Становой кычкырале:
— Разойдись!..
Кайза тышеч!
Ида мешае!
— Тышакын уполномоченный-влак веле кодыт, — земский начальник кугу йӱкшӧ дене ешарыш.
— Те шке тышеч кайза, ме огына кае!
— Огына кае, огына!
— Пытартыш гана каласем: кайза тышеч!
— становой кычкырале.
— Те шке кайза!
Ме огына кай!
— Огына, огына!.. * * *
Сакар Элнет вес могырышто улмыж годым лӱшкымӧ йӱкым кольо.
«Мом тушто лӱшкат?» манын, Элнет серышке мийыш, лачак кол пӱя тура лекте.
Кол пӱя ӱмбач, кидшым кок веке шаркален, Элнет вес могырыш вончыш, калык лӱшкымашке кайыш.
Элнет деч пеш торашкак каен огыл ыле — ала-кӧ, шӱл-лт шоктыктен, лӱен колтыш.
Сакар, пычалжым коҥлайымаланже кучен, еҥ тӱшкашке миен шогале.
— Молан тынар лӱшкеда?
— мане.
Йодмо еҥже нимат пелештен ыш шукто, ала-кӧ кычкырале:
— Стражник-влак!
Кернакак, умбал олык велым стражник-влак, винтовкым кидеш налын, толыт.
Калыкым йыр авыраш тӱҥальыч.
Тидым ужын, ӱдырамаш-влак пӧръеҥыштым ӱжыт:
— Каена...
Айда кеч-мом ыштышт, тыйын мо пашат?
Каяш ыш тӱкнӧ.
Стражник-влак Икса лукым авырен нальыч.
Земский начальник кычкырале:
— Тыге ышташ тендам кӧ таратен?
Таратыше еҥым мыланна пуыза, шкеже пашашкыда кайза,
— Таратыше еҥ мемнан коклаште уке.
— Уке, уке!
Япар земский начальник дек мийыш, Йогорым ончыктен пелештыш:
— Калыкым таратыше — тиде!
— Взять!
— кычкырал колтыш земский начальник.
Стражник-влак Йогорым руалтен кучышт.
Пашай стражник дек миен пиже.
Вес стражник Пашайым винтовка приклад дене шуралтыш.
Пашай кумык пурен кайыш.
Ала-кӧ шеҥгечын кӱм шуэн колтыш.
Кӱ земский начальникын вуйжо воктен каен колтыш.
Земский начальник ошем кайыш.
Оралгыше йӱк дене становойлан кычкырале:
— Усмирите!
Становой лӱяш командым пуыш.
Залп мӱгыралте.
Ӱдырамаш-влак, ушдымыла магырен, Элнет серыште куржталыштыт.
Пӧръеҥ-влак южыжо, шӱй таҥыт вӱдым келын, Элнет гоч вес веке лектыт, южыжо оргаж лоҥгаш шылыт.
Олык покшелан Йогор ден Пашай веле кодыч, адак, нимом умылыде, Сакар шоген кодо.
Пашай вӱр йоген кия, Йогор ден Сакарым стражник-влак тунамак авырен кучышт.
Сакарын кидше гыч пычалым шупшын нальыч:
— Сволочь, пычал дене толын!
Земский начальник тарантасыш кӱзен шинче, Йогор ден Сакарым ышат ончал, становойлан гына каласыш:
— Чот тергаш!..
Урядник землемерым оролыжо.
Сусыргышым больницыш наҥгаяш.
Земский начальник ден становой почела кудальыч.
Вич стражник Йогор ден Сакарым Аркамбаке наҥгайышт.
Землемер теодолитшым келыштарыш, Япар вешкым нале, кок марий шинчырым нальыч.
Столыпинский закон Элнет сереш тӱсшым рашак ончыкташ тӱҥале. * * *
Пелйӱд деч вара Григорий Петрович денат, Василий Александрович денат обыск лие.
Григорий Петровичын нимомат муын огытыл.
Шке возымо почеламут тетрадьше ученик-влакын тетрадьышт коклаште лийын.
Ученик-влакын тетрадьыштым урядник лончылен ончен огыл.
Василий Александрович дене становой шке кычалын.
Становой вес кугыжанышеш печатлыме «Что такое друзья народа?» книгам муын.
Василий Александровичым тунамак Чарлашке колтеныт.
Сакар ден Йогорым кас велеш наҥгайышт.
Кастене земский начальник шке декше Григорий Петровичым ӱжыктен.
Григорий Петровичын миен пурымыж годым земский начальник дене становой пристав шинча ыле.
Григорий Петровичын шӱмжылан йӧсын чучо...
Ӱстембалне самовар шолын шинча, ик бутылка коньяк коеш, графиныште — зубровка, воктеныштак — кум чарка.
Ик чаркаже кугу.
Григорий Петрович пурымеке, столовой комнатыш, йытыран чиен, Маша пурыш.
— Теме, — мане Матвей Николаевич.
Маша кум стаканешат темыш.
— Ынде кай, кӱлеш лият гын, кычкыралам.
Мӱндыркӧ ит кай.
Маша йол йӱкым ыштыде лектын кайыш.
— Григорий Петрович, Константин Ильич, ӱстел дек шичса.
Константин Ильич, теме.
Мый тыглайым йӱам, — мане земский начальник.
Становой пристав шканже коньякым темыш, вара — Григорий Петровичлан.
— Ну, таза лийза!
— Матвей Николаевич кугу чаркажым ко-олт йӱын колтыш.
Григорий Петровичат подыл колтыш.
Матвей Николаевич кампеткым ончыктыш:
— Лимонный.
Коньяк почеш пеш келша.
Григорий Петрович, ӱйым шӱрӧ.
Сакыржым кок моклакам пыште...
Константин Ильич, первый ден второй коклаште огыт шӱлалте.
Становой адак кок чаркам темыш.
— Матвей Николаевич, тыйже от теме мо?
— Мыйын объемжо кугу, иктат сита.
— Мемнан градусшо кӱшнӧ.
— Ну, мом ӱчашеда, йӱза.
Григорий Петрович, тый рвезе еҥ улат, подыл колто.
Григорий Петрович подыл колтыш.
Кӧргыж дене шона: «Молан ӱжыктен?
Молан йӱкта?
Кодшо йӱдым кычальыч...
Василий Александровичым Чарлашке наҥгайышт.
Мыйым кузе кодышт?
Сакарже Элнет олыкышко кузе верештын?»
— Константин Ильич, — шоктыш земский начальникын йӱкшӧ, — шке пашатым ит мондо.
Кум чарка коньякым йӱмеке, Григорий Петровичлан сайын чучаш тӱҥале.
Становоят сай еҥла коеш.
Матвей Николаевичым ойлыманат огыл, тудо пеш сай.
Ольга Павловна ден Тамара кушто улыт?
Молан нуно столовыйыш огыт лек?
— Григорий Петрович, тый шинчет, ме тыйым шкенан икшыве гаяк йӧратена.
Тый але самырык улат, тыйын илышет ончылно...
Ме шинчена, тый йоҥылыш корнышко логалынат.
Тыйым вес еҥ ондален.
Садлан тыйым ме пеш чаманена.
Тый шинчет, Григорий Петрович, ме тыйым, кызытак арестоваен, Чарлашке колтен кертына ыле, но ме тыйым туге огына ыште.
Константин Ильич, адак икте гыч теме.
Становой адак темыш...
Матвей Николаевич умбакыже ойла:
— Тый мыланна каласе, кондуктор деч моло адак кӧ-кӧ тендан кашакыште лийын?
Кондуктор деке кӧ-кӧ коштын?
Ну, тый лийынат, Кугунерова, Пайметов, Пашай, адак кӧ лийын?
— Моло иктат лийын огыл.
— А заводышто кӧ уло?
— Мый заводышко коштын омыл.
— Василий Александрович коштын?
— Мый ом шинче.
— Константин Ильич, адак теме.
— Матвей Николаевич, тегак мый ом йӱ, кызытат вуйлан сай огыл, — Григорий Петрович кынел шогале.
Земский начальникын йӱкшат, мутшат вашталте.
— Григорий Петрович, шич!..
Сайын колышт...
Мый ик гана тыланет кудалтенам, вес гана ом кудалте.
Кеч шке эргым революционер лийже, садыгак тудым ом чамане.
Тый ончык илышаш еҥ улат.
Сайрак шоналте: ончылнет кок корно — арест, тюрьма, Сибирь...
але тышак кодат, тошто гаяк ласкан илаш тӱҥалат.
Кудыжым ойырен налат — шке палет.
Тышак коднет гын, мыланна подпискым пуэт: тиде ял воктенсе учитель-влак нерген мом шинчет, ончыкыжо мом палет, чыла мыланна ойлаш тӱҥалат.
Мемнам увертарыде, нигушкат от кошт.
— Мый нигушкат коштмаш уке, учитель-влак кузе илат — ом шинче.
— Напрасно от кошт, кошташ кӱлеш.
Ончыкыжо кошташ тӱҥалат.
Ямшык тарлаш монь окса кӱлеш гын, ме изиш пуэн кертына.
— Те тыгеже мыйым шпионым ыштынеда?
Мый нигунамат тугай ом лий!
— Тый, Григорий Петрович, мыйым йӧршеш тупуй умылет...
— земский начальникын йӱкшӧ адак ныжылгеме.
— Ме тыйым марий калыклан аралынена.
Тый марий калыкын илышыжым саемдаш шонет.
Тидым тый школ гоч веле ыштен кертат.
Школышто лият гын, тый шуко пайдам ыштен кертат.
Шонашет тыланет, Григорий Петрович, лу минут...
Константин Ильич, каена мыйын кабинетышкем...
Земский начальник ден становой столовый гыч лектын кайышт.
Григорий Петрович шкетын кодо.
Ушышкыжо тӱрлыжат пура.
Теве Григорий Петрович — йоча.
Йолташыже-влак тудым Когой маныт.
Когой вес ялышке, кок меҥге коклашке, школышко коштеш.
Йӱштӧ годым школ пӧртешак мала.
Сторожлан пум нумалаш, комакам олташ полша.
Йоча-влаклан тунемаш пеш йӧсӧ.
Учитель — руш.
Марла изиш чокая гынат, туныкташыже эртак рушла туныкта.
Когоят рушла начар мошта, лудмыжым чылажым ок умыло, садлан шукыжым наизусть тунемаш тӱкна.
Эн чотшо ять буква чоныш шукта...
Вес ял школым тунем пытарымекше, Когой Арын школышко кайыш.
Тушко тудым шоҥго поп наҥгаен.
Экзаменыш толмыж годым тудлан Когойын йӱкшӧ пеш келшен.
Кернакак, Когой Арын школышто тунеммыж годым клиросышто эре мурен, садлан Когойлан шоҥго поп стипендийым — тылзылан кум теҥгем — хлопотаен пуэн.
Тиде кум теҥге стипендий ок лий гын, Когой кок классан Арын школышто тунем ок керт ыле.
Ачаже нужна, пачерлан тӱлаш тылзылан теҥге оксам кушто ситара?
Григорий Петровичын вачышкыже пушкыдо кид возо.
Григорий Петрович ончале: воктенже Тамара шога...
— Гриша, чонем, молан тыйым тынар йӧратем!
— Тамара кок кидше дене Григорий Петровичым ӧндале.
— Каена, Гриша, Петербургышко.
Тушто мыйын кокам уло.
Тудо мыйым йӧрата.
Тыланет консерваторийышке тунемаш пураш кӱлеш.
Тый вара знаменитый музыкант лият.
Григорий Петровичын вуйыштыжо икте пӧрдеш: арест, тюрьма, Сибирь...
Молан тюрьма?
Молан Сибирь?
Григорий Петрович кӧлан осалым ыштен?
— Гриша, тый мо лийынат?
Молан тыгай улат?..
Григорий Петрович Тамаран кидшым кораҥдыш, кынел шогале:
— Тый, Тамара, от умыло.
Тиде жапыште земский начальник ден становой тольыч.
Становойын кидыштыже пел листа кагаз.
— Григорий Петрович, ме тыйын оетым вучена.
— Становой кагазым ӱстембаке пыштыш.
— Кокытыштыжо иктыже — арест или подписка — кудыжо тыланет келша?
Григорий Петрович становойым ончале, земский начальникым ончале...
Земский начальник ден становой пурлаш ямдылалтше пийла ваҥен шогат, Григорий Петровичын тарванымыжым веле вучат...
Григорий Петрович шинчажым Тамара ӱмбак кусарыш.
Тамаран шинчаже Григорий Петровичым сӧрвален ончымыла коеш.
Григорий Петрович нимоланат ӧрын.
Мом ышташ?


Admin login:

[Search]

1-3-7-1


Сӱрем изарнян кас велеш карт-влак Сакар дек «лышташ» дене толын пурышт.

Сӱрем
Сӱрем
Сӱрем
[X]
no
изарнян
изарнян
изарнян
on.Thursday
av
изарнян
изарня-н
изарня-ан
Thursday-with
no-deriv.ad
изарнян
изарня-н
изарня-н
Thursday-GEN
no-case
кас
кас
кас
evening
av/no
велеш
велеш
велеш
toward
po
велеш
вел-еш
вел-еш
side-LAT
no-case
велеш
вел-еш
вел-еш
spill-3SG
vb1-pers
карт-влак
карт-влак
карт-влак
priest-PL
no-num
карт-влак
карт-влак
карт-влак
map-PL
no-num
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
дек
дек
дек
to
po
«лышташ»
лышташ
лышташ
leaf
no
дене
дене
дене
with
po
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
пурышт.
пурышт-Ø
пурышт-Ø
bite-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пурышт.
пур-ышт
пур-шт
chew-IMP.3PL
vb1-mood.pers
пурышт.
пуры-шт
пуро-шт
go.in-IMP.3PL
vb2-mood.pers
пурышт.
пуры-ш-т
пуро-ш-т
go.in-PST1-3PL
vb2-tense-pers
пурышт.
пурышт-Ø
пурышт-Ø
bite-CNG
vb1-conn
пурышт.
пурышт-Ø
пурышт-Ø
bite-CVB
vb1-adv



1-3-7-2


Сакарын аваже сӱрем кумалме деч вара чотрак веле начареме, кынелын шинчынат ок керт.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
сӱрем
сӱрем
сӱрем
[X]
no
кумалме
кумалме
кумалме
prayer
ad
кумалме
кумал-ме
кумал-мЕ
pray-PTCP.PASS
vb1-ad
деч
деч
деч
from
po
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
чотрак
чот-рак
чот-рак
very-COMP
av-deg
чотрак
чот-рак
чот-рак
number-COMP
no-deg
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
начареме,
начарем-е
начарем-Е
become.worse-PST1.3SG
vb1-tense.pers
начареме,
начар-ем-е
начар-ем-Е
weak-TRANS-PST1.3SG
ad/av-deriv.v-tense.pers
кынелын
кын'ел-ын-Ø
кын'ел-н-Ø
get.up-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кынелын
кын'ел-ын
кын'ел-н
get.up-CVB
vb1-adv
шинчынат
шинч-ын-ат
шинч-н-ат
sit.down-PST2-2SG
vb1-tense-pers
шинчынат
шинч-ына-т
шинч-на-ат
sit.down-1PL-and
vb1-pers-enc
шинчынат
шинч-ын-Ø-ат
шинч-н-Ø-ат
sit.down-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
шинчынат
шинч-ын-ат
шинч-н-ат
sit.down-CVB-and
vb1-adv-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



1-3-7-3


Сакарын чонжо чытыдымын чот йӱла.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
чонжо
чон-жо
чон-жЕ
soul-3SG
no-poss
чытыдымын
чытыдымын
чытыдымын
intolerably
av
чытыдымын
чытыдымы-н
чытыдыме-н
intolerable-GEN
ad-case
чытыдымын
чыты-дымы-н
чыте-дымЕ-н
tolerate-PTCP.NEG-GEN
vb2-ad-case
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
йӱла.
йӱла
йӱла
custom
no
йӱла.
йӱл-а
йӱлӧ-а
burn-3SG
vb2-pers
йӱла.
йӱ-Ø-ла
йӱ-Ø-ла
drink-CNG-STR
vb1-conn-enc
йӱла.
йӱ-Ø-ла
йӱ-Ø-ла
drink-CVB-STR
vb1-adv-enc



1-3-7-4


«Чомамат кумалаш пуышым, авай садак ок тӧрлане, утларак веле пызыргыш.

«Чомамат
Чома-м-ат
чома-м-ат
foal-ACC-and
no-case-enc
«Чомамат
Чома-м-ат
чома-ем-ат
foal-1SG-and
no-poss-enc
«Чомамат
Чома-м-ат
чома-ем-ат
foal-TRANS-2SG
no-deriv.v-pers
«Чомамат
Чома-м-ат
чома-ем-ат
foal-TRANS-3PL
no-deriv.v-pers
«Чомамат
Чома-м-а-т
чома-ем-а-ат
foal-TRANS-3SG-and
no-deriv.v-pers-enc
«Чомамат
Чома-м-Ø-ат
чома-ем-Ø-ат
foal-TRANS-CNG-and
no-deriv.v-conn-enc
«Чомамат
Чома-м-Ø-ат
чома-ем-Ø-ат
foal-TRANS-CVB-and
no-deriv.v-adv-enc
«Чомамат
Чома-м--ат
чома-ем-Е-ат
foal-TRANS-PST1.3SG-and
no-deriv.v-tense.pers-enc
кумалаш
кумала-ш
кумала-ш
lock-ILL
no-case
кумалаш
кумала-ш
кумала-еш
lock-LAT
no-case
кумалаш
кумал-аш
кумал-аш
pray-INF
vb1-inf
кумалаш
кума-ла-ш
кума-ла-ш
godmother.of.one's.child-PL-ILL
no-num-case
кумалаш
кума-ла-ш
кума-ла-еш
godmother.of.one's.child-PL-LAT
no-num-case
пуышым,
пуышы-м
пуышо-м
giver-ACC
no-case
пуышым,
пуышы-м
пуышо-м
blowing-ACC
ad/no-case
пуышым,
пуы-ш-ым
пуо-ш-ым
give-PST1-1SG
vb2-tense-pers
пуышым,
пуы-ш-ым
пуо-ш-ым
blow-PST1-1SG
vb2-tense-pers
пуышым,
пуы-шы-м
пуо-шЕ-м
give-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
пуышым,
пуы-шы-м
пуо-шЕ-м
blow-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
авай
авай
авай
mother
no
садак
садак
садак
all.the.same
pa
садак
сад-ак
сад-ак
garden-STR
no-enc
садак
сад-ак
саде-ак
that-STR
pr-enc
садак
са-да-к
са-да-ак
scythe-2PL-STR
no-poss-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
тӧрлане,
тӧрлане-Ø
тӧрлане-Ø
heal-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӧрлане,
тӧрлане-Ø
тӧрлане-Ø
heal-CNG
vb2-conn
утларак
утларак
утларак
more
av
утларак
утла-рак
утла-рак
more-COMP
av/po-deg
утларак
утл-а-рак
утло-а-рак
escape-3SG-COMP
vb2-pers-deg
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
пызыргыш.
пызыргы-ш
пызырге-ш
oppressive-ILL
ad-case
пызыргыш.
пызыргы-ш-Ø
пызырге-ш-Ø
be.pressed-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-5


Карт-влакын кумалмышт нимоланат ок йӧрӧ.

Карт-влакын
Карт-влак-ын
карт-влак-н
priest-PL-GEN
no-num-case
Карт-влакын
Карт-влак-ын
карт-влак-н
map-PL-GEN
no-num-case
кумалмышт
кумалмы-шт
кумалме-шт
prayer-3PL
ad-poss
кумалмышт
кумал-мы-шт
кумал-мЕ-шт
pray-PTCP.PASS-3PL
vb1-ad-poss
нимоланат
н'имолан-ат
н'имолан-ат
for.no.reason-and
in/pr-enc
нимоланат
н'имо-лан-ат
н'имо-лан-ат
nothing-DAT-and
ad/av/pr-case-enc
нимоланат
н'имо-ла-на-т
н'имо-ла-на-ат
nothing-COMP-1PL-and
ad/av/pr-case-poss-enc
нимоланат
н'имо-ла-на-т
н'имо-ла-на-ат
nothing-PL-1PL-and
ad/av/pr-num-poss-enc
нимоланат
н'имо-ла-н-ат
н'имо-ла-н-ат
nothing-PL-GEN-and
ad/av/pr-num-case-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
roll-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
mix-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
go.out-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
be.satisfying-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
roll-CNG
vb2-conn
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
mix-CNG
vb2-conn
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
go.out-CNG
vb2-conn
йӧрӧ.
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
be.satisfying-CNG
vb2-conn



1-3-7-6


Тидым шинчем ыле гын, талгыдем нимаят ом пу ыле».

Тидым
Тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
шинчем
шинчем
шинчем
seat
no
шинчем
шинч-ем
шинче-ем
sit-1SG
vb2-pers
шинчем
шинч-ем
шинче-ем
know-1SG
vb2-pers
ыле
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
талгыдем
талгыд-ем
талгыде-ем
yearling-1SG
no-poss
талгыдем
талгыд-ем-Ø
талгыде-ем-Ø
yearling-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
талгыдем
талгыд-ем-Ø
талгыде-ем-Ø
yearling-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
талгыдем
талгыд-ем-Ø
талгыде-ем-Ø
yearling-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
нимаят
н'имаят
н'имаят
not.at.all
av
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
пу
пу
пу
wood
no
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
ыле».
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-7


Карт-влаклан Сакар сыраш тӱҥале.

Карт-влаклан
Карт-влак-лан
карт-влак-лан
priest-PL-DAT
no-num-case
Карт-влаклан
Карт-влак-лан
карт-влак-лан
map-PL-DAT
no-num-case
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
сыраш
сыра-ш
сыра-ш
beer-ILL
no-case
сыраш
сыра-ш
сыра-еш
beer-LAT
no-case
сыраш
сыр-аш
сыре-аш
get.angry-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-8


Туге гынат, «лышташ» дене толшо-влаклан уто мутым ыш ойло, шотшо дене вашлие.

Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
«лышташ»
лышташ
лышташ
leaf
no
дене
дене
дене
with
po
толшо-влаклан
толшо-влак-лан
толшо-влак-лан
coming-PL-DAT
ad/no-num-case
толшо-влаклан
тол-шо-влак-лан
тол-шЕ-влак-лан
come-PTCP.ACT-PL-DAT
vb1-ad-num-case
уто
уто
уто
extra
ad/no
уто
уто-Ø
уто-Ø
become.superfluous-IMP.2SG
vb2-mood.pers
уто
уто-Ø
уто-Ø
hurt-IMP.2SG
vb2-mood.pers
уто
уто-Ø
уто-Ø
become.superfluous-CNG
vb2-conn
уто
уто-Ø
уто-Ø
hurt-CNG
vb2-conn
мутым
мут-ым
мут-м
word-ACC
no-case
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
ойло,
ойло-Ø
ойло-Ø
talk-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ойло,
ойло-Ø
ойло-Ø
talk-CNG
vb2-conn
шотшо
шот-шо
шот-жЕ
use-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
вашлие.
вашли[й]-е
вашлий-Е
meet-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-9


Сакарын пӧрт кӧргыжым Левентей кува тӱзатен: мелнамат кӱэштын, шӧрвалымат шолтен, шоваш дене сырамат конден шынден.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
пӧрт
пӧрт
пӧрт
house
no
кӧргыжым
кӧргы-жы-м
кӧргӧ-жЕ-м
inside-3SG-ACC
ad/no-poss-case
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кува
кува
кува
old.woman
no
кува
кува
кува
reddish-brown
ad
тӱзатен:
тӱзат-ен-Ø
тӱзате-ен-Ø
decorate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӱзатен:
тӱзат-ен
тӱзате-ен
decorate-CVB
vb2-adv
мелнамат
мелна-м-ат
мелна-м-ат
pancake-ACC-and
no-case-enc
мелнамат
мелна-м-ат
мелна-ем-ат
pancake-1SG-and
no-poss-enc
мелнамат
мелна-м-ат
мелна-ем-ат
pancake-TRANS-2SG
no-deriv.v-pers
мелнамат
мелна-м-ат
мелна-ем-ат
pancake-TRANS-3PL
no-deriv.v-pers
мелнамат
мелна-м-а-т
мелна-ем-а-ат
pancake-TRANS-3SG-and
no-deriv.v-pers-enc
мелнамат
мел-на-м-ат
мел-на-м-ат
cut.in.front.of.shirt-1PL-ACC-and
no-poss-case-enc
мелнамат
мелна-м-Ø-ат
мелна-ем-Ø-ат
pancake-TRANS-CNG-and
no-deriv.v-conn-enc
мелнамат
мелна-м-Ø-ат
мелна-ем-Ø-ат
pancake-TRANS-CVB-and
no-deriv.v-adv-enc
мелнамат
мелна-м--ат
мелна-ем-Е-ат
pancake-TRANS-PST1.3SG-and
no-deriv.v-tense.pers-enc
кӱэштын,
кӱэшт-ын-Ø
кӱэшт-н-Ø
bake-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кӱэштын,
кӱэшт-ын
кӱэшт-н
bake-CVB
vb1-adv
шӧрвалымат
шӧрвал-ым-ат
шӧрвал-м-ат
cream-ACC-and
no-case-enc
шолтен,
шолт-ен-Ø
шолто-ен-Ø
boil-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шолтен,
шолт-ен
шолто-ен
boil-CVB
vb2-adv
шоваш
шоваш
шоваш
tub
no
дене
дене
дене
with
po
сырамат
сыра-м-ат
сыра-м-ат
beer-ACC-and
no-case-enc
сырамат
сыра-м-ат
сыра-ем-ат
beer-1SG-and
no-poss-enc
сырамат
сыра-м-ат
сыра-ем-ат
beer-TRANS-2SG
no-deriv.v-pers
сырамат
сыра-м-ат
сыра-ем-ат
beer-TRANS-3PL
no-deriv.v-pers
сырамат
сыра-м-а-т
сыра-ем-а-ат
beer-TRANS-3SG-and
no-deriv.v-pers-enc
сырамат
сыра-м-Ø-ат
сыра-ем-Ø-ат
beer-TRANS-CNG-and
no-deriv.v-conn-enc
сырамат
сыра-м-Ø-ат
сыра-ем-Ø-ат
beer-TRANS-CVB-and
no-deriv.v-adv-enc
сырамат
сыра-м--ат
сыра-ем-Е-ат
beer-TRANS-PST1.3SG-and
no-deriv.v-tense.pers-enc
конден
конд-ен-Ø
кондо-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
конден
конд-ен
кондо-ен
bring-CVB
vb2-adv
шынден.
шынд-ен-Ø
шынде-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шынден.
шынд-ен
шынде-ен
put-CVB
vb2-adv



1-3-7-10


Ужанур Стапан «лышташым» юмо лукыш пуртен шогалтыш.

Ужанур
Ужанур
Ужанур
Uzhanur
na
Стапан
Стапан
Стапан
Stapan
na
«лышташым»
лышташ-ым
лышташ-м
leaf-ACC
no-case
юмо
юмо
юмо
god
in/no
лукыш
лук-ыш
лук-ш
corner-ILL
no-case
лукыш
лук-ыш
лук-ш
[X]-ILL
no-case
лукыш
лук-ыш
лук-ш
[X]-ILL
no-case
пуртен
пурт-ен-Ø
пурто-ен-Ø
bring.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуртен
пурт-ен
пурто-ен
bring.in-CVB
vb2-adv
шогалтыш.
шогалтыш
шогалтыш
[X]
no
шогалтыш.
шогалты-ш-Ø
шогалте-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-11


Тиде «лышташ» манмет онапу гыч руал налме укш лиеш.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
«лышташ»
лышташ
лышташ
leaf
no
манмет
ман-м-ет
ман-мЕ-ет
say-PTCP.PASS-2SG
vb1-ad-poss
онапу
онапу
онапу
sacrificial.tree
no
гыч
гыч
гыч
from
po
руал
руал-Ø
руал-Ø
chop-IMP.2SG
vb1-mood.pers
руал
руал-Ø
руал-Ø
chop-CNG
vb1-conn
руал
руал-Ø
руал-Ø
chop-CVB
vb1-adv
налме
налме
налме
purchasing
ad
налме
нал-ме
нал-мЕ
take-PTCP.PASS
vb1-ad
укш
укш
укш
branch
no
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



1-3-7-12


Тудым карт-влак «святой лышташ» маныт.

Тудым
Тудым
тудым
him/her
pr
Тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
карт-влак
карт-влак
карт-влак
priest-PL
no-num
карт-влак
карт-влак
карт-влак
map-PL
no-num
«святой
святой
святой
holy
ad
лышташ»
лышташ
лышташ
leaf
no
маныт.
ман-ыт
ман-ыт
say-3PL
vb1-pers



1-3-7-13


«Лышташым» пуч кудалтыме годым пуч дене пырля изи сӱрем отеш, куэ вуеш, сакат.

«Лышташым»
Лышташ-ым
лышташ-м
leaf-ACC
no-case
пуч
пуч
пуч
stem
no
кудалтыме
кудалтыме
кудалтыме
baked
ad/no
кудалтыме
кудалты-ме
кудалте-мЕ
throw-PTCP.PASS
vb2-ad
годым
годым
годым
during
po
пуч
пуч
пуч
stem
no
дене
дене
дене
with
po
пырля
пырля
пырля
together
ad/av
изи
изи
изи
small
ad/no
сӱрем
сӱрем
сӱрем
[X]
no
отеш,
от-еш
ото-еш
grove-LAT
no-case
куэ
куэ
куэ
birch
no
вуеш,
вуеш
вуеш
into.one's.head
av/po
вуеш,
ву[й]-еш
вуй-еш
head-LAT
no-case
сакат.
сака-т
сака-ет
osprey-2SG
no-poss
сакат.
сака-т
сака-ат
osprey-and
no-enc
сакат.
сак-ат
сак-ат
keen-and
ad/av-enc
сакат.
сак-ат
саке-ат
hang.up-3PL
vb2-pers
сакат.
сак-а-т
саке-а-ат
hang.up-3SG-and
vb2-pers-enc
сакат.
сак-Ø-ат
саке-Ø-ат
hang.up-CNG-and
vb2-conn-enc



1-3-7-14


Левентей кугыза шӧрлыкешат, шоваш тӱрешат сортам чӱктыш.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
шӧрлыкешат,
шӧрлык-еш-ат
шӧрлык-еш-ат
wardrobe-LAT-and
no-case-enc
шӧрлыкешат,
шӧр-лык-еш-ат
шӧр-лык-еш-ат
milk-for-LAT-and
no-deriv.ad-case-enc
шӧрлыкешат,
шӧр-лык-еш-ат
шӧр-лык-еш-ат
edge-for-LAT-and
no-deriv.ad-case-enc
шоваш
шоваш
шоваш
tub
no
тӱрешат
тӱр-еш-ат
тӱр-еш-ат
edge-LAT-and
no-case-enc
тӱрешат
тӱр-еш-ат
тӱр-еш-ат
embroidery-LAT-and
no-case-enc
сортам
сорта-м
сорта-м
candle-ACC
no-case
сортам
сорта-м
сорта-ем
candle-1SG
no-poss
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
чӱктыш.
чӱктыш
чӱктыш
switch
no
чӱктыш.
чӱкты-ш-Ø
чӱктӧ-ш-Ø
light-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-15


Роман кугыза ӱстелтӧрыш пурен шогале, Сакарлан пиалым, тӱрлӧ перкем йодын, чоклаш тӱҥале.

Роман
Роман
роман
novel
no
Роман
Роман
роман
Romance
ad
Роман
Ром-ан
ром-ан
rum-with
no-deriv.ad
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
ӱстелтӧрыш
ӱстелтӧр-ыш
ӱстелтӧр-ш
place.at.table-ILL
no-case
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
шогале,
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале,
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале,
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
пиалым,
пиал-ым
пиал-м
happiness-ACC
no-case
тӱрлӧ
тӱрлӧ
тӱрлӧ
different
ad/no/po
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-CNG
vb2-conn
перкем
перке-м
перке-м
abundance-ACC
no-case
перкем
перке-м
перке-ем
abundance-1SG
no-poss
перкем
перке-м-Ø
перке-ем-Ø
abundance-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
перкем
перке-м-Ø
перке-ем-Ø
abundance-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
перкем
перке-м-Ø
перке-ем-Ø
abundance-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
йодын,
йод-ын
йод-н
iodine-GEN
no-case
йодын,
йод-ын-Ø
йод-н-Ø
ask-PST2-3SG
vb1-tense-pers
йодын,
йод-ын
йод-н
ask-CVB
vb1-adv
чоклаш
чокл-аш
чокло-аш
pray-INF
vb2-inf
чоклаш
чок-ла-ш
чок-ла-ш
sacrifice-PL-ILL
no-num-case
чоклаш
чок-ла-ш
чок-ла-ш
occasion-PL-ILL
no-num-case
чоклаш
чок-ла-ш
чок-ла-еш
sacrifice-PL-LAT
no-num-case
чоклаш
чок-ла-ш
чок-ла-еш
occasion-PL-LAT
no-num-case
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-16


Чоклен чарнымекше, шинче, ӱстембалне мо уло — авызлаш пиже.

Чоклен
Чокл-ен-Ø
чокло-ен-Ø
pray-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Чоклен
Чокл-ен
чокло-ен
pray-CVB
vb2-adv
чарнымекше,
чарны-мек-ше
чарне-мек-жЕ
stop-CVB.PRI-3SG
vb2-adv-poss
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn
ӱстембалне
ӱстембалне
ӱстембалне
on.the.table
av
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
уло —
уло
уло
is
ad/no/vb
авызлаш
авызл-аш
авызле-аш
taste-INF
vb2-inf
авызлаш
авыз-ла-ш
авыз-ла-ш
tasting-PL-ILL
no-num-case
авызлаш
авыз-ла-ш
авыз-ла-еш
tasting-PL-LAT
no-num-case
пиже.
пиж-е
пиж-Е
stick-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-17


Воктенже моло-влакат шинчыч.

Воктенже
Воктен-же
воктен-жЕ
beside-3SG
av/po-poss
Воктенже
Вокт-ен-Ø-же
вокто-ен-Ø-жЕ
strip.bark-PST2-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
Воктенже
Вокт-ен-же
вокто-ен-жЕ
strip.bark-CVB-3SG
vb2-adv-poss
моло-влакат
моло-влак-ат
моло-влак-ат
other-PL-and
no/pr-num-enc
шинчыч.
шинч-ыч
шинч-ыч
sit.down-PST1.2SG
vb1-tense.pers
шинчыч.
шинч-ыч
шинч-ыч
sit.down-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-7-18


Левентей кугыза оза олмеш онча.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
оза
оза
оза
owner
no
олмеш
олмеш
олмеш
instead
po
олмеш
олм-еш
олмо-еш
place-LAT
no-case
онча.
онч-а
ончо-а
look-3SG
vb2-pers



1-3-7-19


Сакар аваж деч ок ойырло: аваже пеш йӧсын шӱла.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
аваж
ава-ж
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваж
ав-а-ж
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
деч
деч
деч
from
po
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
ойырло:
ойырло-Ø
ойырло-Ø
go.apart-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ойырло:
ойырло-Ø
ойырло-Ø
go.apart-CNG
vb2-conn
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
пеш
пеш
пеш
very
av
йӧсын
йӧсын
йӧсын
difficultly
av
йӧсын
йӧсы-н
йӧсӧ-н
difficult-GEN
ad/no-case
шӱла.
шӱл-а
шӱлӧ-а
breathe-3SG
vb2-pers



1-3-7-20


Кудвечыште Арпик Йыван, кӱдырчыла рашкалтарен, сӱрем пучым пуалтен колтыш.

Кудвечыште
Кудвечыште
Кудвечыште
Kudvechyshte
na
Арпик
Арпик
Арпик
Arpik
na
Йыван,
Йыван
Йыван
Yyvan
na
кӱдырчыла
кӱдырчы-ла
кӱдырчӧ-ла
thunder-COMP
no-case
кӱдырчыла
кӱдырчы-ла
кӱдырчӧ-ла
thunder-PL
no-num
кӱдырчыла
кӱдырчы-ла
кӱдырчӧ-ла
thunder-STR
no-enc
рашкалтарен,
рашкалтар-ен-Ø
рашкалтаре-ен-Ø
be.loud-PST2-3SG
vb2-tense-pers
рашкалтарен,
рашкалтар-ен
рашкалтаре-ен
be.loud-CVB
vb2-adv
сӱрем
сӱрем
сӱрем
[X]
no
пучым
пуч-ым
пуч-м
stem-ACC
no-case
пуалтен
пуалт-ен-Ø
пуалте-ен-Ø
winnow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуалтен
пуалт-ен
пуалте-ен
winnow-CVB
vb2-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-21


Сакарын аваже юрт лие, вара шинчажым почо:

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
юрт
юрт
юрт
[X]
de
лие,
ли[й]-е
лий-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
шинчажым
шинча-жы-м
шинча-жЕ-м
eye-3SG-ACC
no-poss-case
почо:
поч-о
поч-Е
open-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-22


— Сакар, йӱр толеш мо?

Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
йӱр
йӱр
йӱр
rain
no
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-IMP.2SG
vb1-mood.pers
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CNG
vb1-conn
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CVB
vb1-adv
толеш
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



1-3-7-23


— Уке, авай, кече пеш ояр.

Уке,
Уке
уке
no
ad/no/pa
авай,
авай
авай
mother
no
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
пеш
пеш
пеш
very
av
ояр.
ояр
ояр
fine.weather
ad/no



1-3-7-24


— Пылышемлан кӱдырчӧ мӱгырымыла шоктыш.

Пылышемлан
Пылыш-ем-лан
пылыш-ем-лан
ear-1SG-DAT
no-poss-case
Пылышемлан
Пылыш-ем-ла-н
пылыш-ем-ла-н
ear-1SG-PL-GEN
no-poss-num-case
Пылышемлан
Пылы-ш-ем-лан
пыле-шЕ-ем-лан
sink-PTCP.ACT-1SG-DAT
vb2-ad-poss-case
Пылышемлан
Пылы-ш-ем-ла-н
пыле-шЕ-ем-ла-н
sink-PTCP.ACT-1SG-PL-GEN
vb2-ad-poss-num-case
кӱдырчӧ
кӱдырчӧ
кӱдырчӧ
thunder
no
мӱгырымыла
мӱгырымы-ла
мӱгырымӧ-ла
rumbling-COMP
ad-case
мӱгырымыла
мӱгырымы-ла
мӱгырымӧ-ла
rumbling-PL
ad-num
мӱгырымыла
мӱгырымы-ла
мӱгырымӧ-ла
rumbling-STR
ad-enc
мӱгырымыла
мӱгыры-мыла
мӱгырӧ-мыла
roar-INF.FUT
vb2-inf
мӱгырымыла
мӱгыры-мы-ла
мӱгырӧ-мЕ-ла
roar-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
мӱгырымыла
мӱгыры-мы-ла
мӱгырӧ-мЕ-ла
roar-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
мӱгырымыла
мӱгыры-мы-ла
мӱгырӧ-мЕ-ла
roar-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
шоктыш.
шоктыш
шоктыш
bran
no
шоктыш.
шокты-ш-Ø
шокто-ш-Ø
be.heard-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-25


— Уке, авай, кӱдырчӧ огыл...

Уке,
Уке
уке
no
ad/no/pa
авай,
авай
авай
mother
no
кӱдырчӧ
кӱдырчӧ
кӱдырчӧ
thunder
no
огыл...
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-3-7-26


Мемнан дек сӱрем шӧрвал чоклаш толыныт.

Мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
дек
дек
дек
to
po
сӱрем
сӱрем
сӱрем
[X]
no
шӧрвал
шӧрвал
шӧрвал
cream
no
чоклаш
чокл-аш
чокло-аш
pray-INF
vb2-inf
чоклаш
чок-ла-ш
чок-ла-ш
sacrifice-PL-ILL
no-num-case
чоклаш
чок-ла-ш
чок-ла-ш
occasion-PL-ILL
no-num-case
чоклаш
чок-ла-ш
чок-ла-еш
sacrifice-PL-LAT
no-num-case
чоклаш
чок-ла-ш
чок-ла-еш
occasion-PL-LAT
no-num-case
толыныт.
тол-ын-ыт
тол-н-ыт
come-PST2-3PL
vb1-tense-pers



1-3-7-27


Авай, ала шӧрвалым кочкат?

Авай,
Авай
авай
mother
no
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
шӧрвалым
шӧрвал-ым
шӧрвал-м
cream-ACC
no-case
кочкат?
кочк-ат
кочк-ат
eat-2SG
vb1-pers
кочкат?
кочк--ат
кочк-Е-ат
eat-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



1-3-7-28


— Огым, — эркын гына пелештыш Сакарын аваже, шинчажым кумалтыш.

Огым, —
ог-ым
ог-ым
NEG-1SG
vb-pers
эркын
эркын
эркын
softly
ad/av
эркын
эркын
эркын
freedom
av/no
эркын
эркы-н
эрке-н
peace-GEN
no-case
гына
гына
гына
only
pa
пелештыш
пелешты-ш-Ø
пелеште-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
аваже,
аваже
аваже
honey
no
аваже,
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже,
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
шинчажым
шинча-жы-м
шинча-жЕ-м
eye-3SG-ACC
no-poss-case
кумалтыш.
кумалтыш
кумалтыш
praying
no
кумалтыш.
кумалты-ш-Ø
кумалте-ш-Ø
close.one's.eyes.briefly-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-29


Карт-влак шуко ышт коч, эн чока шӧрвалжым веле ӱмбач ниялтышт.

Карт-влак
Карт-влак
карт-влак
priest-PL
no-num
Карт-влак
Карт-влак
карт-влак
map-PL
no-num
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
ышт
ы-ш-т
ы-ш-т
NEG-PST-3PL
vb-tense-pers
коч,
коч-Ø
кочк-Ø
eat-IMP.2SG
vb1-mood.pers
коч,
коч-Ø
кочк-Ø
eat-CNG
vb1-conn
коч,
коч-Ø
кочк-Ø
eat-CVB
vb1-adv
эн
эн
эн
SUP
pa
чока
чока
чока
thick
ad
чока
чока
чока
mute
ad
чока
чока
чока
tassel
no
шӧрвалжым
шӧрвал-жы-м
шӧрвал-жЕ-м
cream-3SG-ACC
no-poss-case
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
ӱмбач
ӱмбач
ӱмбач
from.above
av/po
ниялтышт.
ниялты-шт
ниялте-шт
stroke-IMP.3PL
vb2-mood.pers
ниялтышт.
ниялты-ш-т
ниялте-ш-т
stroke-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-7-30


Кочмекыже, Роман кугыза Сакарлан сугыньым пуыш.

Кочмекыже,
Коч-мекы-же
кочк-меке-жЕ
eat-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
Роман
Роман
роман
novel
no
Роман
Роман
роман
Romance
ad
Роман
Ром-ан
ром-ан
rum-with
no-deriv.ad
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
сугыньым
сугынь-ым
сугынь-м
blessing-ACC
no-case
пуыш.
пу-ыш
пу-ш
wood-ILL
no-case
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-31


Картын вольык верч кумалмыже Сакарлан мыскылымыла чучеш.

Картын
Карт-ын
карт-н
priest-GEN
no-case
Картын
Карт-ын
карт-н
map-GEN
no-case
вольык
вольык
вольык
cattle
no
верч
верч
верч
for
po
кумалмыже
кумалмы-же
кумалме-жЕ
prayer-3SG
ad-poss
кумалмыже
кумал-мы-же
кумал-мЕ-жЕ
pray-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
мыскылымыла
мыскылы-мыла
мыскыле-мыла
laugh.at-INF.FUT
vb2-inf
мыскылымыла
мыскылы-мы-ла
мыскыле-мЕ-ла
laugh.at-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
мыскылымыла
мыскылы-мы-ла
мыскыле-мЕ-ла
laugh.at-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
мыскылымыла
мыскылы-мы-ла
мыскыле-мЕ-ла
laugh.at-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
чучеш.
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



1-3-7-32


Пытыше вольык деч могай перке лиеш?

Пытыше
Пытыше
пытыше
dead
ad
Пытыше
Пыты-ше
пыте-шЕ
end-PTCP.ACT
vb2-ad
вольык
вольык
вольык
cattle
no
деч
деч
деч
from
po
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
перке
перке
перке
abundance
no
лиеш?
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш?
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



1-3-7-33


Талгыдыжым шоналта да Сакарын шортмыжо шуэш.

Талгыдыжым
Талгыды-жы-м
талгыде-жЕ-м
yearling-3SG-ACC
no-poss-case
шоналта
шоналт-а
шоналте-а
think-3SG
vb2-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
шортмыжо
шортмы-жо
шортмо-жЕ
crying-3SG
ad-poss
шортмыжо
шорт-мы-жо
шорт-мЕ-жЕ
cry-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
шуэш.
шуэ-ш
шуэ-ш
thin-ILL
ad-case
шуэш.
шуэ-ш
шуэ-ш
anthill-ILL
no-case
шуэш.
шуэ-ш
шуэ-еш
thin-LAT
ad-case
шуэш.
шуэ-ш
шуэ-еш
anthill-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
bran-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
bristle-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
eye-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
spring.water-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
reach-3SG
vb1-pers
шуэш.
шу-эш
шу-еш
ferment-3SG
vb1-pers
шуэш.
шу-эш
шу-еш
whittle-3SG
vb1-pers



1-3-7-34


Эх, ниным кожен луктын колташет!

Эх,
Эх
эх
eh!
in
ниным
нины-м
нине-м
these-ACC
pr-case
кожен
кож-ен-Ø
кожо-ен-Ø
drive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кожен
кож-ен
кожо-ен
drive-CVB
vb2-adv
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
колташет!
колт-аш-ет
колто-аш-ет
send-INF-2SG
vb2-inf-poss



1-3-7-35


Тиде жапыште Сакарын аваже кидшым, йолжым кок гана йыч-йыч тарватыш, умшажым кугун карен, шӱлалтыш, вара тыпланыш.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
кидшым,
кид-шы-м
кид-жЕ-м
hand-3SG-ACC
no-poss-case
йолжым
йол-жы-м
йол-жЕ-м
foot-3SG-ACC
no-poss-case
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
гана
гана
гана
times
no/po
йыч-йыч
йыч-йыч
йыч-йыч
[X]
de
тарватыш,
тарваты-ш-Ø
тарвате-ш-Ø
move-PST1-3SG
vb2-tense-pers
умшажым
умша-жы-м
умша-жЕ-м
mouth-3SG-ACC
no-poss-case
кугун
кугун
кугун
a.lot
av
кугун
кугу-н
кугу-н
big-GEN
ad/no-case
карен,
кар-ен-Ø
каре-ен-Ø
open.wide-PST2-3SG
vb2-tense-pers
карен,
кар-ен
каре-ен
open.wide-CVB
vb2-adv
шӱлалтыш,
шӱлалтыш
шӱлалтыш
breathing
no
шӱлалтыш,
шӱлалты-ш-Ø
шӱлалте-ш-Ø
breathe-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
тыпланыш.
тыпланы-ш-Ø
тыплане-ш-Ø
grow.silent-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-36


— Авай, авай!

Авай,
Авай
авай
mother
no
авай!
авай
авай
mother
no



1-3-7-37


— Сакар аважын кидшым шупшыльо.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
аважын
ава-жы-н
ава-жЕ-н
mother-3SG-GEN
no-poss-case
кидшым
кид-шы-м
кид-жЕ-м
hand-3SG-ACC
no-poss-case
шупшыльо.
шупшыл-ьо
шупшыл-Е
pull-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-38


Аваже нимом ок пелеште, кидшым Сакар колтыш да умылыш: тудын аважлан ынде нимогай перкеат ок кӱл.

Аваже
Аваже
аваже
honey
no
Аваже
Ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
Аваже
Ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
нимом
н'имом
н'имом
nothing
pr
нимом
н'имо-м
н'имо-м
nothing-ACC
ad/av/pr-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
пелеште,
пеле-ште
пеле-штЕ
in.half-INE
ad/av/no-case
пелеште,
пелеште-Ø
пелеште-Ø
say-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пелеште,
пелеште-Ø
пелеште-Ø
say-CNG
vb2-conn
кидшым
кид-шы-м
кид-жЕ-м
hand-3SG-ACC
no-poss-case
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
колтыш
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
умылыш:
умыл-ыш
умыл-ш
understanding-ILL
no-case
умылыш:
умылы-ш-Ø
умыло-ш-Ø
understand-PST1-3SG
vb2-tense-pers
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
аважлан
ава-ж-лан
ава-жЕ-лан
mother-3SG-DAT
no-poss-case
аважлан
ава-ж-ла-н
ава-жЕ-ла-н
mother-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
нимогай
н'имогай
н'имогай
no
ad/pr
перкеат
перке-ат
перке-ат
abundance-and
no-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv



1-3-7-39


Сакар йырже ончале: чыланат Сакар ден аважым ончат.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
йырже
йыр-же
йыр-жЕ
around-3SG
ad/av/no/po-poss
ончале:
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
чыланат
чылан-ат
чылан-ат
all-and
av/pr-enc
чыланат
чыла-на-т
чыла-на-ат
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
чыланат
чыла-н-ат
чыла-ан-ат
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
чыланат
чыл-ан-ат
чыл-ан-ат
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
чыланат
чыла-н-ат
чыла-н-ат
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ден
ден
ден
and
co
аважым
ава-жы-м
ава-жЕ-м
mother-3SG-ACC
no-poss-case
ончат.
онч-ат
ончо-ат
look-3PL
vb2-pers
ончат.
онч-а-т
ончо-а-ат
look-3SG-and
vb2-pers-enc
ончат.
онч-Ø-ат
ончо-Ø-ат
look-CNG-and
vb2-conn-enc



1-3-7-40


— Колыш мо, эргым?

Колыш
Кол-ыш
кол-ш
fish-ILL
no-case
Колыш
Кол-ыш
Кол-ш
Pisces-ILL
no-case
Колыш
Колы-ш
коло-ш
twenty-ILL
nm-case
Колыш
Колы-ш-Ø
коло-ш-Ø
die-PST1-3SG
vb2-tense-pers
мо,
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
эргым?
эргым
эргым
my.son
no
эргым?
эргы-м
эрге-м
son-ACC
no-case



1-3-7-41


— Левентей кугыза Сакарын аваж дек чакрак мийыш.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
аваж
ава-ж
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваж
ав-а-ж
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
дек
дек
дек
to
po
чакрак
чакрак
чакрак
closer
av
чакрак
чак-рак
чак-рак
close-COMP
ad/av/no-deg
чакрак
чак-рак
чак-рак
barely-COMP
av-deg
мийыш.
мийы-ш-Ø
мие-ш-Ø
come-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-42


Сакар картым, моло еҥ-влакым онча.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
картым,
карт-ым
карт-м
priest-ACC
no-case
картым,
карт-ым
карт-м
map-ACC
no-case
моло
моло
моло
other
no/pr
еҥ-влакым
еҥ-влак-ым
еҥ-влак-м
person-PL-ACC
ad/no-num-case
онча.
онч-а
ончо-а
look-3SG
vb2-pers



1-3-7-43


Молан нуно тышке тынарын погыненыт?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
нуно
нуно
нуно
3PL
pr
тышке
тышке
тышке
here
av/pr
тышке
тыш-ке
тыш-шкЕ
here-ILL
av/pr-case
тынарын
тынарын
тынарын
in.such.a.quantity
av/pr
тынарын
тынар-ын
тынар-н
that.much-GEN
av/pr-case
тынарын
тынары-н
тынаре-н
that.much-GEN
av/pr-case
погыненыт?
погын-ен-ыт
погыно-ен-ыт
gather-PST2-3PL
vb2-tense-pers



1-3-7-44


Э-э, вет нуно Сакарлан перкем, пиалым, кужу ӱмырым, ешыжлан тыныслыкым кугу юмо деч йодаш толыныт.

Э-э,
Э-э
ээ
ohoh
in/pain/pa
вет
вет
вет
so
co/pa
нуно
нуно
нуно
3PL
pr
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
перкем,
перке-м
перке-м
abundance-ACC
no-case
перкем,
перке-м
перке-ем
abundance-1SG
no-poss
перкем,
перке-м-Ø
перке-ем-Ø
abundance-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
перкем,
перке-м-Ø
перке-ем-Ø
abundance-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
перкем,
перке-м-Ø
перке-ем-Ø
abundance-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пиалым,
пиал-ым
пиал-м
happiness-ACC
no-case
кужу
кужу
кужу
long
ad
ӱмырым,
ӱмыр-ым
ӱмыр-м
life-ACC
no-case
ешыжлан
еш-ыж-лан
еш-жЕ-лан
family-3SG-DAT
no-poss-case
ешыжлан
еш-ыж-ла-н
еш-жЕ-ла-н
family-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
тыныслыкым
тыныслык-ым
тыныслык-м
peace-ACC
no-case
тыныслыкым
тыныс-лык-ым
тыныс-лык-м
peace-for-ACC
ad/av/no-deriv.ad-case
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
юмо
юмо
юмо
god
in/no
деч
деч
деч
from
po
йодаш
йод-аш
йод-аш
ask-INF
vb1-inf
толыныт.
тол-ын-ыт
тол-н-ыт
come-PST2-3PL
vb1-tense-pers



1-3-7-45


Онапу гыч лышташым конденыт...

Онапу
Онапу
онапу
sacrificial.tree
no
гыч
гыч
гыч
from
po
лышташым
лышташ-ым
лышташ-м
leaf-ACC
no-case
конденыт...
конд-ен-ыт
кондо-ен-ыт
bring-PST2-3PL
vb2-tense-pers



1-3-7-46


Ынде Сакар пиалан.

Ынде
Ынде
ынде
now
av/pa
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
пиалан.
пиалан
пиалан
happy
ad
пиалан.
пиал-ан
пиал-ан
happiness-with
no-deriv.ad



1-3-7-47


Ончен шуктымо талгыдыжым юмылан пуыктышт, ават тӧрлана, маньыч.

Ончен
Онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Ончен
Онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
шуктымо
шуктымо
шуктымо
perfective
ad
шуктымо
шукты-мо
шукто-мЕ
succeed.in-PTCP.PASS
vb2-ad
шуктымо
шу-кты-мо
шу-ктЕ-мЕ
reach-CAUS-PTCP.PASS
vb1-deriv.v-ad
шуктымо
шу-кты-мо
шу-ктЕ-мЕ
ferment-CAUS-PTCP.PASS
vb1-deriv.v-ad
шуктымо
шу-кты-мо
шу-ктЕ-мЕ
whittle-CAUS-PTCP.PASS
vb1-deriv.v-ad
талгыдыжым
талгыды-жы-м
талгыде-жЕ-м
yearling-3SG-ACC
no-poss-case
юмылан
юмыл-ан
юмыл-ан
mucus-with
no-deriv.ad
юмылан
юмы-лан
юмо-лан
god-DAT
in/no-case
юмылан
юмы-ла-н
юмо-ла-н
god-PL-GEN
in/no-num-case
пуыктышт,
пуыкты-шт
пуыкто-шт
make.somebody.give.something-IMP.3PL
vb2-mood.pers
пуыктышт,
пуыкты-ш-т
пуыкто-ш-т
make.somebody.give.something-PST1-3PL
vb2-tense-pers
пуыктышт,
пуы-кты-шт
пуо-ктЕ-шт
give-CAUS-IMP.3PL
vb2-deriv.v-mood.pers
пуыктышт,
пуы-кты-шт
пуо-ктЕ-шт
blow-CAUS-IMP.3PL
vb2-deriv.v-mood.pers
пуыктышт,
пуы-кты-ш-т
пуо-ктЕ-ш-т
give-CAUS-PST1-3PL
vb2-deriv.v-tense-pers
пуыктышт,
пуы-кты-ш-т
пуо-ктЕ-ш-т
blow-CAUS-PST1-3PL
vb2-deriv.v-tense-pers
ават
ава-т
ава-ет
mother-2SG
no-poss
ават
ава-т
ава-ат
mother-and
no-enc
ават
ав-ат
аве-ат
cut-3PL
vb2-pers
ават
ав-а-т
аве-а-ат
cut-3SG-and
vb2-pers-enc
ават
ав-Ø-ат
аве-Ø-ат
cut-CNG-and
vb2-conn-enc
тӧрлана,
тӧрлан-а
тӧрлане-а
heal-3SG
vb2-pers
тӧрлана,
тӧр-ла-на
тӧр-ла-на
flat-COMP-1PL
ad/av/no-case-poss
тӧрлана,
тӧр-ла-на
тӧр-ла-на
flat-PL-1PL
ad/av/no-num-poss
маньыч.
ман-ьыч
ман-ыч
say-PST1.2SG
vb1-tense.pers
маньыч.
ман-ьыч
ман-ыч
say-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-7-48


Аваже колыш.

Аваже
Аваже
аваже
honey
no
Аваже
Ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
Аваже
Ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
колыш.
кол-ыш
кол-ш
fish-ILL
no-case
колыш.
кол-ыш
кол-ш
Pisces-ILL
no-case
колыш.
колы-ш
коло-ш
twenty-ILL
nm-case
колыш.
колы-ш-Ø
коло-ш-Ø
die-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-49


Юмо Сакарлан пиалым тыгайым пуыш.

Юмо
Юмо
юмо
god
in/no
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
пиалым
пиал-ым
пиал-м
happiness-ACC
no-case
тыгайым
тыгай-ым
тыгай-м
such-ACC
ad/av/no/pr-case
пуыш.
пу-ыш
пу-ш
wood-ILL
no-case
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-50


Умбакыже Сакар шкат ок шинче, кузе тыге лийын кайыш: Сакар пычалжым руалтен нале, картлан виктыш:

Умбакыже
Умбакыже
умбакыже
onward
av
Умбакыже
Умбакы-же
умбаке-жЕ
far-3SG
av-poss
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
шкат
***
***
***
***
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
лийын
лийын
лийын
as.a
po
лийын
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
кайыш:
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш:
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
пычалжым
пычал-жы-м
пычал-жЕ-м
gun-3SG-ACC
no-poss-case
руалтен
руалт-ен-Ø
руалте-ен-Ø
grab-PST2-3SG
vb2-tense-pers
руалтен
руалт-ен
руалте-ен
grab-CVB
vb2-adv
нале,
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале,
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers
картлан
карт-лан
карт-лан
priest-DAT
no-case
картлан
карт-лан
карт-лан
map-DAT
no-case
картлан
карт-ла-н
карт-ла-н
priest-PL-GEN
no-num-case
картлан
карт-ла-н
карт-ла-н
map-PL-GEN
no-num-case
виктыш:
виктыш
виктыш
length.of.linen.roll
no
виктыш:
викты-ш-Ø
викте-ш-Ø
aim.at-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-51


— Лек тышечын, тыйын чоклымет — шояк.

Лек
Лек-Ø
лект-Ø
go-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Лек
Лек-Ø
лект-Ø
go-CNG
vb1-conn
Лек
Лек-Ø
лект-Ø
go-CVB
vb1-adv
тышечын,
тышечын
тышечын
from.here
av/pr
тышечын,
тышеч-ын
тышеч-н
from.here-GEN
av/pr-case
тыйын
тыйын
тыйын
your
pr
тыйын
тый-ын
тый-н
2SG-GEN
pr-case
чоклымет —
чоклым-ет
чоклымо-ет
prayer-2SG
ad-poss
чоклымет —
чоклы-м-ет
чокло-мЕ-ет
pray-PTCP.PASS-2SG
vb2-ad-poss
шояк.
шояк
шояк
lie
ad/no
шояк.
шоя-к
шоя-ак
lie-STR
ad/no-enc
шояк.
шо[й]-[а]к
шой-ак
birch.bark.shoe.edging-STR
no-enc
шояк.
шо[й]-[а]к
шой-ак
[X]-STR
de-enc



1-3-7-52


Лекса, чыланат тышеч лекса...

Лекса,
Лек-са
лект-за
go-IMP.2PL
vb1-mood.pers
чыланат
чылан-ат
чылан-ат
all-and
av/pr-enc
чыланат
чыла-на-т
чыла-на-ат
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
чыланат
чыла-н-ат
чыла-ан-ат
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
чыланат
чыл-ан-ат
чыл-ан-ат
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
чыланат
чыла-н-ат
чыла-н-ат
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
тышеч
тышеч
тышеч
from.here
av/pr
лекса...
лек-са
лект-за
go-IMP.2PL
vb1-mood.pers



1-3-7-53


Лӱем, пуштам!

Лӱем,
Лӱ[й]-ем
лӱйӧ-ем
shoot-1SG
vb2-pers
пуштам!
пушт-ам
пушт-ам
kill-1SG
vb1-pers



1-3-7-54


— орышыла кычкырале Сакар.

орышыла
орышы-ла
орышо-ла
rabid-COMP
ad-case
орышыла
орышы-ла
орышо-ла
rabid-PL
ad-num
орышыла
орышы-ла
орышо-ла
rabid-STR
ad-enc
орышыла
оры-шыла
оро-шыла
rage-CVB.SIM
vb2-adv
орышыла
оры-шы-ла
оро-шЕ-ла
rage-PTCP.ACT-COMP
vb2-ad-case
орышыла
оры-шы-ла
оро-шЕ-ла
rage-PTCP.ACT-PL
vb2-ad-num
орышыла
оры-шы-ла
оро-шЕ-ла
rage-PTCP.ACT-STR
vb2-ad-enc
кычкырале
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Сакар.
Сакар
Сакар
Sakar
na



1-3-7-55


Картет, Ужанур Стапанет, моло кумалше-влакет — чыланат, шорыкла шыгырнен, пӧрт гыч лектын куржыч.

Картет,
Карт-ет
карт-ет
priest-2SG
no-poss
Картет,
Карт-ет
карт-ет
map-2SG
no-poss
Ужанур
Ужанур
Ужанур
Uzhanur
na
Стапанет,
Стапанет
Стапанет
Stapanet
na
моло
моло
моло
other
no/pr
кумалше-влакет —
кумалше-влак-ет
кумалше-влак-ет
person.praying-PL-2SG
ad-num-poss
кумалше-влакет —
кумал-ше-влак-ет
кумал-шЕ-влак-ет
pray-PTCP.ACT-PL-2SG
vb1-ad-num-poss
чыланат,
чылан-ат
чылан-ат
all-and
av/pr-enc
чыланат,
чыла-на-т
чыла-на-ат
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
чыланат,
чыла-н-ат
чыла-ан-ат
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
чыланат,
чыл-ан-ат
чыл-ан-ат
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
чыланат,
чыла-н-ат
чыла-н-ат
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
шорыкла
шорык-ла
шорык-ла
sheep-COMP
no-case
шорыкла
шорык-ла
шорык-ла
Aries-COMP
no-case
шорыкла
шорык-ла
шорык-ла
sheep-PL
no-num
шорыкла
шорык-ла
шорык-ла
Aries-PL
no-num
шорыкла
шорык-ла
шорык-ла
sheep-STR
no-enc
шорыкла
шорык-ла
шорык-ла
Aries-STR
no-enc
шыгырнен,
шыгырн-ен-Ø
шыгырне-ен-Ø
crowd-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шыгырнен,
шыгырн-ен
шыгырне-ен
crowd-CVB
vb2-adv
пӧрт
пӧрт
пӧрт
house
no
гыч
гыч
гыч
from
po
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
куржыч.
курж-ыч
курж-ыч
run-PST1.2SG
vb1-tense.pers
куржыч.
курж-ыч
курж-ыч
run-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-7-56


Юмо лукеш «лышташ» гына шоген кодо.

Юмо
Юмо
юмо
god
in/no
лукеш
лук-еш
лук-еш
corner-LAT
no-case
лукеш
лук-еш
лук-еш
[X]-LAT
no-case
лукеш
лук-еш
лук-еш
[X]-LAT
no-case
«лышташ»
лышташ
лышташ
leaf
no
гына
гына
гына
only
pa
шоген
шог-ен-Ø
шого-ен-Ø
stand-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шоген
шог-ен
шого-ен
stand-CVB
vb2-adv
кодо.
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кодо.
код-о
код-Е
stay-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кодо.
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-CNG
vb2-conn



1-3-7-57


Тудыжымат Сакар, кудвечыш луктын, пече гоч уремышке шуыш.

Тудыжымат
Тудыжы-м-ат
тудыжо-м-ат
that.one-ACC-and
pr-case-enc
Тудыжымат
тудо-жы-м-ат
тудо-жЕ-м-ат
3SG-3SG-ACC-and
pr-poss-case-enc
Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
кудвечыш
***
***
***
***
луктын,
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын,
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
пече
пече
пече
fence
no
пече
пече
пече
outrunner
no
пече
пече-Ø
пече-Ø
fence.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пече
пече-Ø
пече-Ø
fence.in-CNG
vb2-conn
гоч
гоч
гоч
over
po
уремышке
урем-ышке
урем-шкЕ
street-ILL
no-case
шуыш.
шу-ыш
шу-ш
bran-ILL
no-case
шуыш.
шу-ыш
шу-ш
bristle-ILL
no-case
шуыш.
шу-ыш
шу-ш
eye-ILL
no-case
шуыш.
шу-ыш
шу-ш
spring.water-ILL
no-case
шуыш.
шуы-ш-Ø
шуо-ш-Ø
throw-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-58


Лачак шорык кӱтӱ толеш улмаш.

Лачак
Лачак
лачак
[X]
av
Лачак
Лач-ак
лач-ак
just-STR
av/no/pa-enc
Лачак
Лач-ак
лач-ак
swim.bladder-STR
no-enc
Лачак
Лач-ак
лаче-ак
basket-STR
no-enc
Лачак
Лач-ак
лаче-ак
roller-STR
no-enc
шорык
шорык
шорык
sheep
no
шорык
шорык
шорык
Aries
no
кӱтӱ
кӱтӱ
кӱтӱ
herd
no
толеш
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers
улмаш.
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш.
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n



1-3-7-59


Шорык-влак, «святой лышташ» йыр погынен, ужар укшым шырве-шорво веле шӱдыркалаш тӱҥальыч.

Шорык-влак,
Шорык-влак
шорык-влак
sheep-PL
no-num
Шорык-влак,
Шорык-влак
Шорык-влак
Aries-PL
no-num
«святой
святой
святой
holy
ad
лышташ»
лышташ
лышташ
leaf
no
йыр
йыр
йыр
around
ad/av/no/po
погынен,
погын-ен-Ø
погыно-ен-Ø
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
погынен,
погын-ен
погыно-ен
gather-CVB
vb2-adv
ужар
ужар
ужар
green
ad
укшым
укш-ым
укш-м
branch-ACC
no-case
шырве-шорво
***
***
***
***
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
шӱдыркалаш
шӱдыркал-аш
шӱдыркале-аш
drag-INF
vb2-inf
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-7-60


Тидым ужын, Роман кугыза ден Стапан укш деке пеш писын куржын мийышт, да изишак вараш кодыныт.

Тидым
Тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
ужын,
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын,
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын,
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
Роман
Роман
роман
novel
no
Роман
Роман
роман
Romance
ad
Роман
Ром-ан
ром-ан
rum-with
no-deriv.ad
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
ден
ден
ден
and
co
Стапан
Стапан
Стапан
Stapan
na
укш
укш
укш
branch
no
деке
деке
деке
to
po
пеш
пеш
пеш
very
av
писын
писын
писын
quickly
av
писын
писы-н
писе-н
quick-GEN
ad-case
куржын
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
мийышт,
мийы-шт
мийе-шт
come-IMP.3PL
vb2-mood.pers
мийышт,
мийы-ш-т
мие-ш-т
come-PST1-3PL
vb2-tense-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
изишак
изишак
изишак
a.bit
av
изишак
изиш-ак
изиш-ак
a.bit-STR
av-enc
изишак
изи-ш-ак
изи-ш-ак
small-ILL-STR
ad/no-case-enc
вараш
вараш
вараш
hawk
no
вараш
вараш
вараш
late
av
вараш
вара-ш
вара-ш
pole-ILL
no-case
вараш
вара-ш
вара-еш
pole-LAT
no-case
вараш
вар-аш
варе-аш
mix-INF
vb2-inf
кодыныт.
код-ын-ыт
код-н-ыт
stay-PST2-3PL
vb1-tense-pers



1-3-7-61


Шорык-влак онапу укшым авызленат налыныт, «святой лышташын» воштыржо веле кодын...

Шорык-влак
Шорык-влак
шорык-влак
sheep-PL
no-num
Шорык-влак
Шорык-влак
Шорык-влак
Aries-PL
no-num
онапу
онапу
онапу
sacrificial.tree
no
укшым
укш-ым
укш-м
branch-ACC
no-case
авызленат
авызл-ен-ат
авызле-ен-ат
taste-PST2-2SG
vb2-tense-pers
авызленат
авызл-ена-т
авызле-ена-ат
taste-1PL-and
vb2-pers-enc
авызленат
авызл-ен-Ø-ат
авызле-ен-Ø-ат
taste-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
авызленат
авызл-ен-ат
авызле-ен-ат
taste-CVB-and
vb2-adv-enc
налыныт,
нал-ын-ыт
нал-н-ыт
take-PST2-3PL
vb1-tense-pers
«святой
святой
святой
holy
ad
лышташын»
лышташын
лышташын
by.page
av
лышташын»
лышташ-ын
лышташ-н
leaf-GEN
no-case
воштыржо
воштыр-жо
воштыр-жЕ
twig-3SG
no-poss
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
кодын...
кодын
кодын
with.delay
av
кодын...
код-ын
код-н
code-GEN
no-case
кодын...
код-ын-Ø
код-н-Ø
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кодын...
код-ын
код-н
stay-CVB
vb1-adv



1-3-7-62


Сакар пӧртышкӧ пурыш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
пӧртышкӧ
пӧрт-ышкӧ
пӧрт-шкЕ
house-ILL
no-case
пӧртышкӧ
пӧртыш-кӧ
пӧртыш-шкЕ
coenurosis-ILL
no-case
пурыш.
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш.
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-63


Пӧрт кӧргӧ чылт тӱсдымын чучеш.

Пӧрт
Пӧрт
пӧрт
house
no
кӧргӧ
кӧргӧ
кӧргӧ
inside
ad/no
чылт
чылт
чылт
completely
av/pa
тӱсдымын
тӱсдымын
тӱсдымын
colourless
av
тӱсдымын
тӱсдымы-н
тӱсдымӧ-н
colourless-GEN
ad-case
тӱсдымын
тӱс-дымы-н
тӱс-дымЕ-н
color-without-GEN
no-deriv.ad-case
чучеш.
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



1-3-7-64


Сакар аваже воктен шинче, вуйжым кумык сакыш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
воктен
воктен
воктен
beside
av/po
воктен
вокт-ен-Ø
вокто-ен-Ø
strip.bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
воктен
вокт-ен
вокто-ен
strip.bark-CVB
vb2-adv
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn
вуйжым
вуй-жы-м
вуй-жЕ-м
head-3SG-ACC
no-poss-case
кумык
кумык
кумык
face-down
ad/av
кумык
кумык
кумык
Kumyk
no
сакыш.
сакыш
сакыш
curtain
no
сакыш.
сак-ыш
сак-ш
keen-ILL
ad/av-case
сакыш.
сакы-ш-Ø
саке-ш-Ø
hang.up-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-65


Изиш лиймеке, Левентей кугыза ден куваже э-эркын омсам почыч, пӧртышкӧ пурышт.

Изиш
Изиш
изиш
a.bit
av
Изиш
Изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
лиймеке,
лиймеке
лиймеке
after
av
лиймеке,
лий-меке
лий-меке
be-CVB.PRI
vb1-adv
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
ден
ден
ден
and
co
куваже
кува-же
кува-жЕ
old.woman-3SG
no-poss
куваже
кува-же
кува-жЕ
reddish-brown-3SG
ad-poss
э-эркын
э-эркын
ээркын
ohsoftly
in/paad/av
э-эркын
э-эркын
ээркын
ohfreedom
in/paav/no
э-эркын
э-эркы-н
ээрке-н
ohpeace-GEN
in/pano-case
омсам
омса-м
омса-м
door-ACC
no-case
омсам
омса-м
омса-ем
door-1SG
no-poss
омсам
омса-м-Ø
омса-ем-Ø
door-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
омсам
омса-м-Ø
омса-ем-Ø
door-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
омсам
омса-м-Ø
омса-ем-Ø
door-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
почыч,
поч-ыч
поч-ыч
open-PST1.2SG
vb1-tense.pers
почыч,
поч-ыч
поч-ыч
open-PST1.3PL
vb1-tense.pers
пӧртышкӧ
пӧрт-ышкӧ
пӧрт-шкЕ
house-ILL
no-case
пӧртышкӧ
пӧртыш-кӧ
пӧртыш-шкЕ
coenurosis-ILL
no-case
пурышт.
пурышт-Ø
пурышт-Ø
bite-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пурышт.
пур-ышт
пур-шт
chew-IMP.3PL
vb1-mood.pers
пурышт.
пуры-шт
пуро-шт
go.in-IMP.3PL
vb2-mood.pers
пурышт.
пуры-ш-т
пуро-ш-т
go.in-PST1-3PL
vb2-tense-pers
пурышт.
пурышт-Ø
пурышт-Ø
bite-CNG
vb1-conn
пурышт.
пурышт-Ø
пурышт-Ø
bite-CVB
vb1-adv



1-3-7-66


Кече шыратара.

Кече
Кече
кече
sun
no
Кече
Кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Кече
Кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
шыратара.
шыратар-а
шыратаре-а
burn-3SG
vb2-pers



1-3-7-67


Солымо шудо пеш тамлын ӱпшалтеш.

Солымо
Солымо
солымо
mowing
ad
Солымо
Солы-мо
соло-мЕ
mow-PTCP.PASS
vb2-ad
шудо
шудо
шудо
grass
no
пеш
пеш
пеш
very
av
тамлын
тамлын
тамлын
delicious
av
тамлын
тамлы-н
тамле-н
tasty-GEN
ad-case
ӱпшалтеш.
ӱпшалт-еш
ӱпшалт-еш
smell-3SG
vb1-pers
ӱпшалтеш.
ӱпш-алт-еш
ӱпшӧ-алт-еш
smell-REF-3SG
vb2-deriv.v-pers



1-3-7-68


Ик лукышто пӧръеҥ-влак шудым солен пытарен шуктеныт.

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
лукышто
лук-ышто
лук-штЕ
corner-INE
no-case
лукышто
лук-ышто
лук-штЕ
[X]-INE
no-case
лукышто
лук-ышто
лук-штЕ
[X]-INE
no-case
пӧръеҥ-влак
пӧръеҥ-влак
пӧръеҥ-влак
man-PL
no-num
шудым
шуды-м
шудо-м
grass-ACC
no-case
солен
сол-ен-Ø
соло-ен-Ø
mow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
солен
сол-ен
соло-ен
mow-CVB
vb2-adv
пытарен
пытар-ен-Ø
пытаре-ен-Ø
finish-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пытарен
пытар-ен
пытаре-ен
finish-CVB
vb2-adv
шуктеныт.
шукт-ен-ыт
шукто-ен-ыт
succeed.in-PST2-3PL
vb2-tense-pers
шуктеныт.
шу-кт-ен-ыт
шу-ктЕ-ен-ыт
reach-CAUS-PST2-3PL
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктеныт.
шу-кт-ен-ыт
шу-ктЕ-ен-ыт
ferment-CAUS-PST2-3PL
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктеныт.
шу-кт-ен-ыт
шу-ктЕ-ен-ыт
whittle-CAUS-PST2-3PL
vb1-deriv.v-tense-pers



1-3-7-69


Вес лукышто ӱдырамаш-влак удырат.

Вес
Вес
вес
different
ad/pr
лукышто
лук-ышто
лук-штЕ
corner-INE
no-case
лукышто
лук-ышто
лук-штЕ
[X]-INE
no-case
лукышто
лук-ышто
лук-штЕ
[X]-INE
no-case
ӱдырамаш-влак
ӱдырамаш-влак
ӱдырамаш-влак
woman-PL
no-num
удырат.
удыр-ат
удыр-ат
mole-and
no-enc
удырат.
удыр-ат
удыро-ат
strike-3PL
vb2-pers
удырат.
удыр-а-т
удыро-а-ат
strike-3SG-and
vb2-pers-enc
удырат.
удыр-Ø-ат
удыро-Ø-ат
strike-CNG-and
vb2-conn-enc



1-3-7-70


Первый каштам ыштен каят, вара пулачым ыштат.

Первый
Первый
первый
first
ad/av/nm
каштам
кашта-м
кашта-м
crossbeam-ACC
no-case
каштам
кашта-м
кашта-ем
crossbeam-1SG
no-poss
каштам
кашта-м-Ø
кашта-ем-Ø
crossbeam-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
каштам
кашта-м-Ø
кашта-ем-Ø
crossbeam-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
каштам
кашта-м-Ø
кашта-ем-Ø
crossbeam-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
каят,
ка[й]-[а]т
кай-ат
[X]-and
in-enc
каят,
ка[й]-[а]т
кай-ат
aftergrass-and
no-enc
каят,
ка[й]-[а]т
кае-ат
go-3PL
vb2-pers
каят,
ка[й]-[а]-т
кае-а-ат
go-3SG-and
vb2-pers-enc
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
пулачым
пулач-ым
пулач-м
small.haystack-ACC
no-case
пулачым
пулач-ым
пулач-м
saber-ACC
no-case
ыштат.
ы-ш-т-ат
ы-ш-т-ат
NEG-PST-3PL-and
vb-tense-pers-enc
ыштат.
ышт-ат
ыште-ат
do-3PL
vb2-pers
ыштат.
ышт-а-т
ыште-а-ат
do-3SG-and
vb2-pers-enc
ыштат.
ышт-Ø-ат
ыште-Ø-ат
do-CNG-and
vb2-conn-enc



1-3-7-71


Шудо солыдымо пӧръеҥ-влак, утларакше самырык-влак, пулач-влакым копнашке чумырат.

Шудо
Шудо
шудо
grass
no
солыдымо
солы-дымо
соло-дымЕ
mow-PTCP.NEG
vb2-ad
солыдымо
солы-дымо
соло-дымЕ
leaf-without
no-deriv.ad
солыдымо
солы-дымо
соло-дымЕ
coolness-without
no-deriv.ad
солыдымо
солы-дымо
соло-дымЕ
[X]-without
ad-deriv.ad
пӧръеҥ-влак,
пӧръеҥ-влак
пӧръеҥ-влак
man-PL
no-num
утларакше
утларакше
утларакше
mainly
av
утларакше
утларак-ше
утларак-жЕ
more-3SG
av-poss
утларакше
утла-рак-ше
утла-рак-жЕ
more-COMP-3SG
av/po-deg-poss
утларакше
утл-а-рак-ше
утло-а-рак-жЕ
escape-3SG-COMP-3SG
vb2-pers-deg-poss
самырык-влак,
самырык-влак
самырык-влак
young-PL
ad/no-num
пулач-влакым
пулач-влак-ым
пулач-влак-м
small.haystack-PL-ACC
no-num-case
пулач-влакым
пулач-влак-ым
пулач-влак-м
saber-PL-ACC
no-num-case
копнашке
копна-шке
копна-шкЕ
stack-ILL
no-case
чумырат.
чумыр-ат
чумыр-ат
all-and
ad/av/no/pr-enc
чумырат.
чумыр-ат
чумыро-ат
gather.in.a.pile-3PL
vb2-pers
чумырат.
чумыр-а-т
чумыро-а-ат
gather.in.a.pile-3SG-and
vb2-pers-enc
чумырат.
чумыр-Ø-ат
чумыро-Ø-ат
gather.in.a.pile-CNG-and
vb2-conn-enc



1-3-7-72


Вич пулач — ик копна лиеш.

Вич
Вич
вич
five
nm
пулач —
пулач
пулач
small.haystack
no
пулач —
пулач
пулач
saber
no
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
копна
копна
копна
stack
no
копна
копн-а
копно-а
come.off-3SG
vb2-pers
копна
копн-а
копно-а
gather.in.a.large.mass-3SG
vb2-pers
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



1-3-7-73


Ӱдыр-влак мурат:

Ӱдыр-влак
Ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
daughter-PL
no-num
Ӱдыр-влак
Ӱдыр-влак
Ӱдыр-влак
Virgo-PL
no-num
мурат:
мур-ат
муро-ат
song-and
no-enc
мурат:
мур-ат
муро-ат
sing-3PL
vb2-pers
мурат:
мур-а-т
муро-а-ат
sing-3SG-and
vb2-pers-enc
мурат:
мур-Ø-ат
муро-Ø-ат
sing-CNG-and
vb2-conn-enc



1-3-7-74


Элнет олыкет — мо олыкет?

Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
олыкет —
олык-ет
олык-ет
meadow-2SG
no-poss
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
олыкет?
олык-ет
олык-ет
meadow-2SG
no-poss



1-3-7-75


Ошыт олыклан ок шулдал.

Ошыт
Ошыт
Ошыт
Oshyt
na
олыклан
олык-лан
олык-лан
meadow-DAT
no-case
олыклан
олык-ла-н
олык-ла-н
meadow-PL-GEN
no-num-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шулдал.
***
***
***
***



1-3-7-76


Ошыт вӱдет — мо вӱдет?

Ошыт
Ошыт
Ошыт
Oshyt
na
вӱдет —
вӱд-ет
вӱд-ет
water-2SG
no-poss
вӱдет —
вӱд-ет
вӱдӧ-ет
lead-2SG
vb2-pers
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
вӱдет?
вӱд-ет
вӱд-ет
water-2SG
no-poss
вӱдет?
вӱд-ет
вӱдӧ-ет
lead-2SG
vb2-pers



1-3-7-77


Элнет вӱдлан ок шулдал,

Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
вӱдлан
вӱд-лан
вӱд-лан
water-DAT
no-case
вӱдлан
вӱд-ла-н
вӱд-ла-н
water-PL-GEN
no-num-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шулдал,
***
***
***
***



1-3-7-78


Шереҥге колет — мо колет?

Шереҥге
Шереҥге
шереҥге
roach
no
колет —
кол-ет
кол-ет
fish-2SG
no-poss
колет —
кол-ет
кол-ет
Pisces-2SG
no-poss
колет —
кол-ет
коло-ет
twenty-2SG
nm-poss
колет —
кол-ет
коло-ет
die-2SG
vb2-pers
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
колет?
кол-ет
кол-ет
fish-2SG
no-poss
колет?
кол-ет
кол-ет
Pisces-2SG
no-poss
колет?
кол-ет
коло-ет
twenty-2SG
nm-poss
колет?
кол-ет
коло-ет
die-2SG
vb2-pers



1-3-7-79


Олаҥге коллан ок шулдал.

Олаҥге
Олаҥге
олаҥге
perch
no
коллан
кол-лан
кол-лан
fish-DAT
no-case
коллан
кол-лан
кол-лан
Pisces-DAT
no-case
коллан
кол-ла-н
кол-ла-н
fish-PL-GEN
no-num-case
коллан
кол-ла-н
кол-ла-н
Pisces-PL-GEN
no-num-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шулдал.
***
***
***
***



1-3-7-80


Шайрамбал ӱдырет — мо ӱдырет?

Шайрамбал
Шайрамбал
Шайрамбал
Shayrambal
na
ӱдырет —
ӱдыр-ет
ӱдыр-ет
daughter-2SG
no-poss
ӱдырет —
ӱдыр-ет
ӱдыр-ет
Virgo-2SG
no-poss
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
ӱдырет?
ӱдыр-ет
ӱдыр-ет
daughter-2SG
no-poss
ӱдырет?
ӱдыр-ет
ӱдыр-ет
Virgo-2SG
no-poss



1-3-7-81


Аркамбал ӱдырлан ок шулдал.

Аркамбал
Аркамбал
аркамбал
hill
no
ӱдырлан
ӱдыр-лан
ӱдыр-лан
daughter-DAT
no-case
ӱдырлан
ӱдыр-лан
ӱдыр-лан
Virgo-DAT
no-case
ӱдырлан
ӱдыр-ла-н
ӱдыр-ла-н
daughter-PL-GEN
no-num-case
ӱдырлан
ӱдыр-ла-н
ӱдыр-ла-н
Virgo-PL-GEN
no-num-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шулдал.
***
***
***
***



1-3-7-82


Тиде мурылан вашмутым пуымыла ик ковра вате тыге муралтыш:

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
мурылан
муры-лан
муро-лан
song-DAT
no-case
мурылан
муры-ла-н
муро-ла-н
song-PL-GEN
no-num-case
вашмутым
вашмут-ым
вашмут-м
answer-ACC
no-case
пуымыла
пуымы-ла
пуымо-ла
given-COMP
ad-case
пуымыла
пуымы-ла
пуымо-ла
given-PL
ad-num
пуымыла
пуымы-ла
пуымо-ла
given-STR
ad-enc
пуымыла
пуы-мыла
пуо-мыла
give-INF.FUT
vb2-inf
пуымыла
пуы-мыла
пуо-мыла
blow-INF.FUT
vb2-inf
пуымыла
пуы-мы-ла
пуо-мЕ-ла
give-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
пуымыла
пуы-мы-ла
пуо-мЕ-ла
blow-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
пуымыла
пуы-мы-ла
пуо-мЕ-ла
give-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
пуымыла
пуы-мы-ла
пуо-мЕ-ла
blow-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
пуымыла
пуы-мы-ла
пуо-мЕ-ла
give-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
пуымыла
пуы-мы-ла
пуо-мЕ-ла
blow-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
ковра
***
***
***
***
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
муралтыш:
муралты-ш-Ø
муралте-ш-Ø
sing-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-83


Элнет вӱдет йогалеш,

Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
вӱдет
вӱд-ет
вӱд-ет
water-2SG
no-poss
вӱдет
вӱд-ет
вӱдӧ-ет
lead-2SG
vb2-pers
йогалеш,
йогал-еш
йогал-еш
flow-3SG
vb1-pers



1-3-7-84


Лукын-лукын йогалеш.

Лукын-лукын
Лукын-лукын
лукын-лукын
twisting
av
йогалеш.
йогал-еш
йогал-еш
flow-3SG
vb1-pers



1-3-7-85


Лукшо еда — мӧдывуй,

Лукшо
Лукшо
лукшо
mining
ad/no
Лукшо
Лук-шо
лукт-шЕ
lead.out-PTCP.ACT
vb1-ad
Лукшо
Лук-шо
лук-жЕ
corner-3SG
no-poss
Лукшо
Лук-шо
лук-жЕ
[X]-3SG
no-poss
Лукшо
Лук-шо
лук-жЕ
[X]-3SG
no-poss
Лукшо
Лук-шо
лукт-жЕ
lead.out-IMP.3SG
vb1-mood.pers
Лукшо
Лук-Ø-шо
лукт-Ø-жЕ
lead.out-CNG-3SG
vb1-conn-poss
Лукшо
Лук-Ø-шо
лукт-Ø-жЕ
lead.out-CVB-3SG
vb1-adv-poss
еда —
еда
еда
each
po
мӧдывуй,
мӧдывуй
мӧдывуй
hummock
no



1-3-7-86


Мӧдывуй еда — ломбер,

Мӧдывуй
Мӧдывуй
мӧдывуй
hummock
no
еда —
еда
еда
each
po
ломбер,
ломбер
ломбер
bird.cherry.forest
no



1-3-7-87


Ломбер еда — укш-парча,

Ломбер
Ломбер
ломбер
bird.cherry.forest
no
еда —
еда
еда
each
po
укш-парча,
укш-парча
укш-парча
twig
no



1-3-7-88


Укш-парча еда — пеледыш.

Укш-парча
Укш-парча
укш-парча
twig
no
еда —
еда
еда
each
po
пеледыш.
пеледыш
пеледыш
flower
no



1-3-7-89


Пелед ок шу, еҥ ужеш,

Пелед
Пелед-Ø
пелед-Ø
flower-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Пелед
Пелед-Ø
пелед-Ø
flower-CNG
vb1-conn
Пелед
Пелед-Ø
пелед-Ø
flower-CVB
vb1-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шу,
шу
шу
bran
no
шу,
шу
шу
bristle
no
шу,
шу
шу
eye
no
шу,
шу
шу
spring.water
no
шу,
шу-Ø
шу-Ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу,
шу-Ø
шу-Ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу,
шу-Ø
шу-Ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу,
шу-Ø
шуо-Ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шу,
шу-Ø
шу-Ø
reach-CNG
vb1-conn
шу,
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CNG
vb1-conn
шу,
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CNG
vb1-conn
шу,
шу-Ø
шуо-Ø
throw-CNG
vb2-conn
шу,
шу-Ø
шу-Ø
reach-CVB
vb1-adv
шу,
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CVB
vb1-adv
шу,
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CVB
vb1-adv
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
ужеш,
уж-еш
уж-еш
see-3SG
vb1-pers



1-3-7-90


Тенийсе ӱдыр — йорга ӱдыр —

Тенийсе
Тенийсе
Тенийсе
Teniyse
na
ӱдыр —
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр —
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
йорга
йорга
йорга
coquettish
ad/no
йорга
йорг-а
йорго-а
flow.loudly-3SG
vb2-pers
ӱдыр —
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр —
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no



1-3-7-91


Кушкын ок шу, марлан кая.

Кушкын
Кушкы-н
кушко-н
where-GEN
av/pr-case
Кушкын
Кушк-ын-Ø
кушк-н-Ø
grow-PST2-3SG
vb1-tense-pers
Кушкын
Кушк-ын
кушк-н
grow-CVB
vb1-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шу,
шу
шу
bran
no
шу,
шу
шу
bristle
no
шу,
шу
шу
eye
no
шу,
шу
шу
spring.water
no
шу,
шу-Ø
шу-Ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу,
шу-Ø
шу-Ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу,
шу-Ø
шу-Ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу,
шу-Ø
шуо-Ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шу,
шу-Ø
шу-Ø
reach-CNG
vb1-conn
шу,
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CNG
vb1-conn
шу,
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CNG
vb1-conn
шу,
шу-Ø
шуо-Ø
throw-CNG
vb2-conn
шу,
шу-Ø
шу-Ø
reach-CVB
vb1-adv
шу,
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CVB
vb1-adv
шу,
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CVB
vb1-adv
марлан
марлан
марлан
marrying
av
марлан
марла-н
марла-ан
Mari-with
ad/av-deriv.ad
марлан
марла-н
марла-н
Mari-GEN
ad/av-case
кая.
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers



1-3-7-92


Тенийсе каче — йорга каче —

Тенийсе
Тенийсе
Тенийсе
Teniyse
na
каче —
каче
каче
bridegroom
no
каче —
каче
каче
scissors
no
каче —
каче
каче
rafter
no
йорга
йорга
йорга
coquettish
ad/no
йорга
йорг-а
йорго-а
flow.loudly-3SG
vb2-pers
каче —
каче
каче
bridegroom
no
каче —
каче
каче
scissors
no
каче —
каче
каче
rafter
no



1-3-7-93


Кушкын ок шу, ватан лиеш.

Кушкын
Кушкы-н
кушко-н
where-GEN
av/pr-case
Кушкын
Кушк-ын-Ø
кушк-н-Ø
grow-PST2-3SG
vb1-tense-pers
Кушкын
Кушк-ын
кушк-н
grow-CVB
vb1-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шу,
шу
шу
bran
no
шу,
шу
шу
bristle
no
шу,
шу
шу
eye
no
шу,
шу
шу
spring.water
no
шу,
шу-Ø
шу-Ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу,
шу-Ø
шу-Ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу,
шу-Ø
шу-Ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу,
шу-Ø
шуо-Ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шу,
шу-Ø
шу-Ø
reach-CNG
vb1-conn
шу,
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CNG
vb1-conn
шу,
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CNG
vb1-conn
шу,
шу-Ø
шуо-Ø
throw-CNG
vb2-conn
шу,
шу-Ø
шу-Ø
reach-CVB
vb1-adv
шу,
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CVB
vb1-adv
шу,
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CVB
vb1-adv
ватан
ватан
ватан
married
ad
ватан
ват-ан
вате-ан
wife-with
no-deriv.ad
ватан
ват-ан
вате-ан
absorbent.cotton-with
no-deriv.ad
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



1-3-7-94


— Еҥгай, мый ик мурым муралтем гын, чылт ӧрат, тугай сае, — воштылеш ик самырык пӧръеҥ.

Еҥгай,
Еҥгай
еҥгай
elder.brother's.wife.or.elder.cousin's.wife
no
мый
мый
мый
1SG
pr
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
мурым
муры-м
муро-м
song-ACC
no-case
муралтем
муралт-ем
муралте-ем
sing-1SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
чылт
чылт
чылт
completely
av/pa
ӧрат,
ӧр-ат
ӧр-ат
slope-and
no-enc
ӧрат,
ӧр-ат
ӧрӧ-ат
groove-and
no-enc
ӧрат,
ӧр-ат
ӧр-ат
be.surprised-2SG
vb1-pers
ӧрат,
ӧр-Ø-ат
ӧр-Ø-ат
be.surprised-CNG-and
vb1-conn-enc
ӧрат,
ӧр-Ø-ат
ӧр-Ø-ат
be.surprised-CVB-and
vb1-adv-enc
ӧрат,
ӧр--ат
ӧр-Е-ат
be.surprised-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
тугай
тугай
тугай
such
ad/av/pr
сае, —
сае
сае
good
ad
воштылеш
воштыл-еш
воштыл-еш
laugh-3SG
vb1-pers
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
самырык
самырык
самырык
young
ad/no
пӧръеҥ.
пӧръеҥ
пӧръеҥ
man
no



1-3-7-95


— Муралте, колыштына, — манеш ковра вате.

Муралте,
Муралте-Ø
муралте-Ø
sing-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Муралте,
Муралт-е
муралт-Е
be.sung-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Муралте,
Муралте-Ø
муралте-Ø
sing-CNG
vb2-conn
Муралте,
Мур-алт-е
муро-алт-Е
sing-REF-PST1.3SG
vb2-deriv.v-tense.pers
колыштына, —
колышт-ына
колышт-на
listen-1PL
vb1-pers
колыштына, —
кол-ышты-на
кол-штЕ-на
fish-INE-1PL
no-case-poss
колыштына, —
кол-ышты-на
кол-штЕ-на
Pisces-INE-1PL
no-case-poss
колыштына, —
колы-шты-на
коло-штЕ-на
twenty-INE-1PL
nm-case-poss
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
ковра
***
***
***
***
вате.
вате
вате
wife
no
вате.
вате
вате
absorbent.cotton
no



1-3-7-96


— От сыре?

От
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
сыре?
сыре-Ø
сыре-Ø
get.angry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
сыре?
сыре-Ø
сыре-Ø
get.angry-CNG
vb2-conn



1-3-7-97


— Мурылан молан сырем?

Мурылан
Муры-лан
муро-лан
song-DAT
no-case
Мурылан
Муры-ла-н
муро-ла-н
song-PL-GEN
no-num-case
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
сырем?
сыр-ем
сыр-ем
cheese-1SG
no-poss
сырем?
сыр-ем
сыр-ем
[X]-1SG
no-poss
сырем?
сыр-ем
сыре-ем
get.angry-1SG
vb2-pers
сырем?
сыр-ем-Ø
сыр-ем-Ø
cheese-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сырем?
сыр-ем-Ø
сыр-ем-Ø
[X]-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сырем?
сыр-ем-Ø
сыр-ем-Ø
cheese-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сырем?
сыр-ем-Ø
сыр-ем-Ø
[X]-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сырем?
сыр-ем-Ø
сыр-ем-Ø
cheese-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
сырем?
сыр-ем-Ø
сыр-ем-Ø
[X]-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



1-3-7-98


— Ӱдыр-влак те колыда вет, еҥгай ом сыре мане.

Ӱдыр-влак
Ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
daughter-PL
no-num
Ӱдыр-влак
Ӱдыр-влак
Ӱдыр-влак
Virgo-PL
no-num
те
те
те
2PL
pr
колыда
колы-да
коло-да
twenty-2PL
nm-poss
колыда
кол-ыда
кол-да
hear-2PL
vb1-pers
вет,
вет
вет
so
co/pa
еҥгай
еҥгай
еҥгай
elder.brother's.wife.or.elder.cousin's.wife
no
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
сыре
сыре-Ø
сыре-Ø
get.angry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
сыре
сыре-Ø
сыре-Ø
get.angry-CNG
vb2-conn
мане.
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-99


— Колына, колына!

Колына,
Колы-на
коло-на
twenty-1PL
nm-poss
Колына,
Кол-ына
кол-на
hear-1PL
vb1-pers
колына!
колы-на
коло-на
twenty-1PL
nm-poss
колына!
кол-ына
кол-на
hear-1PL
vb1-pers



1-3-7-100


— кычкырат ӱдыр-влак.

кычкырат
кычкыр-ат
кычкыре-ат
shout-3PL
vb2-pers
кычкырат
кычкыр-а-т
кычкыре-а-ат
shout-3SG-and
vb2-pers-enc
кычкырат
кычкыр-Ø-ат
кычкыре-Ø-ат
shout-CNG-and
vb2-conn-enc
ӱдыр-влак.
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
daughter-PL
no-num
ӱдыр-влак.
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
Virgo-PL
no-num



1-3-7-101


— Муро, Микале, муро, только мемнам ит тӱкале...

Муро,
Муро
муро
song
no
Муро,
Муро-Ø
муро-Ø
sing-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Муро,
Муро-Ø
муро-Ø
sing-CNG
vb2-conn
Микале,
Микале
Микале
Mikale
na
муро,
муро
муро
song
no
муро,
муро-Ø
муро-Ø
sing-IMP.2SG
vb2-mood.pers
муро,
муро-Ø
муро-Ø
sing-CNG
vb2-conn
только
только
только
but
co/pa
мемнам
мем-на-м
ме-на-м
1PL-1PL-ACC
pr-poss-case
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
тӱкале...
тӱкале-Ø
тӱкале-Ø
touch-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱкале...
тӱкале-Ø
тӱкале-Ø
touch-CNG
vb2-conn



1-3-7-102


— Тендам тӱкалыдымаш те юмылан ниялтыме улыда мо?

Тендам
тен-да-м
те-да-м
2PL-2PL-ACC
pr-poss-case
Тендам
те-н-да-м
те-н-да-м
2PL-GEN-2PL-ACC
pr-case-poss-case
тӱкалыдымаш
тӱкалы-дымаш
тӱкале-дымаш
touch-NMLZ.NEG
vb2-deriv.n
те
те
те
2PL
pr
юмылан
юмыл-ан
юмыл-ан
mucus-with
no-deriv.ad
юмылан
юмы-лан
юмо-лан
god-DAT
in/no-case
юмылан
юмы-ла-н
юмо-ла-н
god-PL-GEN
in/no-num-case
ниялтыме
ниялтыме
ниялтыме
patted
ad
ниялтыме
ниялты-ме
ниялте-мЕ
stroke-PTCP.PASS
vb2-ad
улыда
улы-да
уло-да
is-2PL
ad/no/vb-poss
улыда
ул-ыда
ул-да
be-2PL
vb1-pers
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



1-3-7-103


Ну, колыштса!

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
колыштса!
колышт-са
колышт-за
listen-IMP.2PL
vb1-mood.pers



1-3-7-104


Микале мураш тӱҥале, семжым оҥай кадыртылеш:

Микале
Микале
Микале
Mikale
na
мураш
мур-аш
муро-аш
sing-INF
vb2-inf
тӱҥале,
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers
семжым
сем-жы-м
сем-жЕ-м
melody-3SG-ACC
no-poss-case
семжым
сем-жы-м
сем-жЕ-м
sense-3SG-ACC
no-poss-case
оҥай
оҥай
оҥай
interesting
ad/av
кадыртылеш:
кадыртыл-еш
кадыртыл-еш
bend-3SG
vb1-pers



1-3-7-105


Коркаял ӱдырет — пидме йолет,

Коркаял
Коркаял
Коркаял
Korkayal
na
ӱдырет —
ӱдыр-ет
ӱдыр-ет
daughter-2SG
no-poss
ӱдырет —
ӱдыр-ет
ӱдыр-ет
Virgo-2SG
no-poss
пидме
пидме
пидме
bound
ad
пидме
пид-ме
пид-мЕ
tie-PTCP.PASS
vb1-ad
йолет,
йол-ет
йол-ет
foot-2SG
no-poss



1-3-7-106


Яранур ӱдырет — кугу чапат.

Яранур
Яранур
Яранур
Yaranur
na
ӱдырет —
ӱдыр-ет
ӱдыр-ет
daughter-2SG
no-poss
ӱдырет —
ӱдыр-ет
ӱдыр-ет
Virgo-2SG
no-poss
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
чапат.
чапа-т
чапа-ет
foot-2SG
no-poss
чапат.
чапа-т
чапа-ат
foot-and
no-enc
чапат.
чап-ат
чап-ат
glory-and
no-enc
чапат.
чап-ат
чап-ат
[X]-and
de-enc



1-3-7-107


Чыланат ковра ватым воштыл ончал колтышт.

Чыланат
Чылан-ат
чылан-ат
all-and
av/pr-enc
Чыланат
Чыла-на-т
чыла-на-ат
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
Чыланат
Чыла-н-ат
чыла-ан-ат
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
Чыланат
Чыл-ан-ат
чыл-ан-ат
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
Чыланат
Чыла-н-ат
чыла-н-ат
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
ковра
***
***
***
***
ватым
ваты-м
вате-м
wife-ACC
no-case
ватым
ваты-м
вате-м
absorbent.cotton-ACC
no-case
воштыл
воштыл-Ø
воштыл-Ø
laugh-IMP.2SG
vb1-mood.pers
воштыл
воштыл-Ø
воштыл-Ø
laugh-CNG
vb1-conn
воштыл
воштыл-Ø
воштыл-Ø
laugh-CVB
vb1-adv
ончал
ончал-Ø
ончал-Ø
look-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ончал
ончал-Ø
ончал-Ø
look-CNG
vb1-conn
ончал
ончал-Ø
ончал-Ø
look-CVB
vb1-adv
колтышт.
колты-шт
колто-шт
send-IMP.3PL
vb2-mood.pers
колтышт.
колты-ш-т
колто-ш-т
send-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-7-108


Ковра вате — Яранур ӱдыр.

Ковра
Ковра
Ковра
Kovra
na
вате —
вате
вате
wife
no
вате —
вате
вате
absorbent.cotton
no
Яранур
Яранур
Яранур
Yaranur
na
ӱдыр.
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр.
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no



1-3-7-109


Элнет велне Яранур ӱдырым «кугу чапа» маныт, но тиде манме чын огыл: Яранурышто изи чапанат, кугу йоланат уледат.

Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
велне
велне
велне
on.the.side
po
Яранур
Яранур
Яранур
Yaranur
na
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
daughter-ACC
no-case
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
Virgo-ACC
no-case
«кугу
кугу
кугу
big
ad/no
чапа»
чапа
чапа
foot
no
маныт,
ман-ыт
ман-ыт
say-3PL
vb1-pers
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
манме
ман-ме
ман-мЕ
say-PTCP.PASS
vb1-ad
чын
чын
чын
truth
ad/av/no
огыл:
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
Яранурышто
Яранурышто
Яранурышто
Yaranuryshto
na
изи
изи
изи
small
ad/no
чапанат,
чапан-ат
чапан-ат
chapan-and
no-enc
чапанат,
чапан-ат
чапан-ат
renowned-and
ad-enc
чапанат,
чапа-на-т
чапа-на-ат
foot-1PL-and
no-poss-enc
чапанат,
чапа-н-ат
чапа-ан-ат
foot-with-and
no-deriv.ad-enc
чапанат,
чап-ан-ат
чап-ан-ат
glory-with-and
no-deriv.ad-enc
чапанат,
чапа-н-ат
чапа-н-ат
foot-GEN-and
no-case-enc
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
йоланат
йолан-ат
йолан-ат
footed-and
ad-enc
йоланат
йола-на-т
йола-на-ат
fault-1PL-and
no-poss-enc
йоланат
йола-н-ат
йола-ан-ат
fault-with-and
no-deriv.ad-enc
йоланат
йол-ан-ат
йол-ан-ат
foot-with-and
no-deriv.ad-enc
йоланат
йола-н-ат
йола-н-ат
fault-GEN-and
no-case-enc
уледат.
улед-ат
уледе-ат
be-3PL
vb2-pers
уледат.
улед-а-т
уледе-а-ат
be-3SG-and
vb2-pers-enc
уледат.
улед-Ø-ат
уледе-Ø-ат
be-CNG-and
vb2-conn-enc



1-3-7-110


Вигак каласаш гын, Яранур ӱдыр-влак, моло ял дене таҥастарымаште, поснак ару улыт, ну, мутат уке, изиш пыльдырирак койышымат кучат...

Вигак
Вигак
вигак
immediately
av
каласаш
калас-аш
каласе-аш
say-INF
vb2-inf
гын,
гын
гын
if
co/pa
Яранур
Яранур
Яранур
Yaranur
na
ӱдыр-влак,
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
daughter-PL
no-num
ӱдыр-влак,
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
Virgo-PL
no-num
моло
моло
моло
other
no/pr
ял
ял
ял
village
no
дене
дене
дене
with
po
таҥастарымаште,
таҥастарымаште
таҥастарымаште
compared.to
av
таҥастарымаште,
таҥастарымаш-те
таҥастарымаш-штЕ
comparison-INE
no-case
таҥастарымаште,
таҥастары-маш-те
таҥастаре-маш-штЕ
compare-NMLZ-INE
vb2-deriv.n-case
поснак
поснак
поснак
especially
av
поснак
посна-к
посна-ак
isolated-STR
ad/av-enc
ару
ару
ару
clean
ad
улыт,
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers
ну,
ну
ну
well
in/pa
мутат
мут-ат
мут-ат
word-and
no-enc
уке,
уке
уке
no
ad/no/pa
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
пыльдырирак
***
***
***
***
койышымат
койыш-ым-ат
койыш-м-ат
nature-ACC-and
no-case-enc
кучат...
куча-т
куча-ет
residue-2SG
no-poss
кучат...
куча-т
куча-ат
residue-and
no-enc
кучат...
куч-ат
кучо-ат
ascarid-and
no-enc
кучат...
куч-ат
кучо-ат
hold-3PL
vb2-pers
кучат...
куч-а-т
кучо-а-ат
hold-3SG-and
vb2-pers-enc
кучат...
куч-Ø-ат
кучо-Ø-ат
hold-CNG-and
vb2-conn-enc



1-3-7-111


Ковра вате Микалылан ыш сыре, шинчажым пӱалын, воштылале.

Ковра
Ковра
Ковра
Kovra
na
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
Микалылан
Микалылан
Микалылан
Mikalylan
na
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
сыре,
сыре-Ø
сыре-Ø
get.angry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
сыре,
сыре-Ø
сыре-Ø
get.angry-CNG
vb2-conn
шинчажым
шинча-жы-м
шинча-жЕ-м
eye-3SG-ACC
no-poss-case
пӱалын,
***
***
***
***
воштылале.
воштылал-'е
воштылал-Е
smile-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-112


Микале умбаке мура:

Микале
Микале
Микале
Mikale
na
умбаке
умбаке
умбаке
far
av
мура:
мур-а
муро-а
sing-3SG
vb2-pers



1-3-7-113


Нӧлпӧял ӱдырет — воронка логарет,

Нӧлпӧял
Нӧлпӧял
Нӧлпӧял
Nölpöyal
na
ӱдырет —
ӱдыр-ет
ӱдыр-ет
daughter-2SG
no-poss
ӱдырет —
ӱдыр-ет
ӱдыр-ет
Virgo-2SG
no-poss
воронка
***
***
***
***
логарет,
логар-ет
логар-ет
throat-2SG
no-poss



1-3-7-114


Кожланур ӱдырет — кӱчык тореш мӱшкырет,

Кожланур
Кожланур
Кожланур
Kozhlanur
na
ӱдырет —
ӱдыр-ет
ӱдыр-ет
daughter-2SG
no-poss
ӱдырет —
ӱдыр-ет
ӱдыр-ет
Virgo-2SG
no-poss
кӱчык
кӱчык
кӱчык
short
ad/no
тореш
тореш
тореш
crosspiece
ad/av/no/po
тореш
тор-еш
тор-еш
trash-LAT
ad/no-case
тореш
тор-еш
тор-еш
bay-LAT
ad-case
тореш
тор-еш
тор-еш
forest-LAT
no-case
тореш
тор-еш
тор-еш
demand-LAT
no-case
мӱшкырет,
мӱшкыр-ет
мӱшкыр-ет
stomach-2SG
no-poss



1-3-7-115


Нурмур ӱдырет — шӱшмӧ шувышет,

Нурмур
Нурмур
Нурмур
Nurmur
na
ӱдырет —
ӱдыр-ет
ӱдыр-ет
daughter-2SG
no-poss
ӱдырет —
ӱдыр-ет
ӱдыр-ет
Virgo-2SG
no-poss
шӱшмӧ
шӱшмӧ
шӱшмӧ
loaded
ad
шӱшмӧ
шӱш-мӧ
шӱшк-мЕ
shove-PTCP.PASS
vb1-ad
шувышет,
шувыш-ет
шувыш-ет
bag-2SG
no-poss
шувышет,
шувы-ш-ет
шуво-шЕ-ет
build-PTCP.ACT-2SG
vb2-ad-poss



1-3-7-116


Паранбел ӱдырет — лукде кодшо ушменет...

Паранбел
Паранбел
Паранбел
Paranbel
na
ӱдырет —
ӱдыр-ет
ӱдыр-ет
daughter-2SG
no-poss
ӱдырет —
ӱдыр-ет
ӱдыр-ет
Virgo-2SG
no-poss
лукде
лук-де
лукт-де
lead.out-CVB.NEG
vb1-adv
кодшо
кодшо
кодшо
last
ad/no
кодшо
код-шо
код-шЕ
stay-PTCP.ACT
vb1-ad
кодшо
код-шо
код-жЕ
code-3SG
no-poss
кодшо
код-шо
код-жЕ
stay-IMP.3SG
vb1-mood.pers
кодшо
код-Ø-шо
код-Ø-жЕ
stay-CNG-3SG
vb1-conn-poss
кодшо
код-Ø-шо
код-Ø-жЕ
stay-CVB-3SG
vb1-adv-poss
ушменет...
ушмен-ет
ушмен-ет
rutabaga-2SG
no-poss



1-3-7-117


Микалын кажне мур савыртышыжлан ӱдыр-влак утен каен воштылыт.

Микалын
Микалын
Микалын
Mikalyn
na
кажне
кажне
кажне
each
pr
мур
***
***
***
***
савыртышыжлан
савыртыш-ыж-лан
савыртыш-жЕ-лан
turn-3SG-DAT
no-poss-case
савыртышыжлан
савыртыш-ыж-ла-н
савыртыш-жЕ-ла-н
turn-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
савыртышыжлан
савырты-шы-ж-лан
савырте-шЕ-жЕ-лан
lead.around.something-PTCP.ACT-3SG-DAT
vb2-ad-poss-case
савыртышыжлан
савырты-шы-ж-ла-н
савырте-шЕ-жЕ-ла-н
lead.around.something-PTCP.ACT-3SG-PL-GEN
vb2-ad-poss-num-case
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
daughter-PL
no-num
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
Virgo-PL
no-num
утен
утен
утен
very
av
утен
ут-ен-Ø
уто-ен-Ø
become.superfluous-PST2-3SG
vb2-tense-pers
утен
ут-ен-Ø
уто-ен-Ø
hurt-PST2-3SG
vb2-tense-pers
утен
ут-ен
уто-ен
become.superfluous-CVB
vb2-adv
утен
ут-ен
уто-ен
hurt-CVB
vb2-adv
каен
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
воштылыт.
воштыл-ыт
воштыл-ыт
laugh-3PL
vb1-pers



1-3-7-118


Микале умбакыже ала-кӧм ойлен мура ыле, лач умбал олык гыч Куруктӱр марий шӱлешт-шӱлешт куржын тольо:

Микале
Микале
Микале
Mikale
na
умбакыже
умбакыже
умбакыже
onward
av
умбакыже
умбакы-же
умбаке-жЕ
far-3SG
av-poss
ала-кӧм
ала-кӧ-м
ала-кӧ-м
somebody-ACC
pr-case
ойлен
ойл-ен-Ø
ойло-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойлен
ойл-ен
ойло-ен
talk-CVB
vb2-adv
мура
мур-а
муро-а
sing-3SG
vb2-pers
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
лач
лач
лач
just
av/no/pa
лач
лач
лач
swim.bladder
no
умбал
умбал
умбал
distant
ad
олык
олык
олык
meadow
no
гыч
гыч
гыч
from
po
Куруктӱр
Куруктӱр
Куруктӱр
Kuruktür
na
марий
марий
марий
Mari
no
шӱлешт-шӱлешт
шӱлешт-шӱлешт
шӱлешт-шӱлешт
gasping
av
куржын
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
тольо:
тол-ьо
тол-Е
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-119


— Межомщик...

Межомщик...
Межомщик
Межомщик
Mezhomshchik
na



1-3-7-120


Икса лукышто!..

Икса
Икса
икса
bay
no
лукышто!..
лук-ышто
лук-штЕ
corner-INE
no-case
лукышто!..
лук-ышто
лук-штЕ
[X]-INE
no-case
лукышто!..
лук-ышто
лук-штЕ
[X]-INE
no-case



1-3-7-121


Панкратлан пӱчкеш!..

Панкратлан
Панкратлан
Панкратлан
Pankratlan
na
пӱчкеш!..
пӱчк-еш
пӱчк-еш
cut-3SG
vb1-pers
пӱчкеш!..
пӱчк-еш
пӱчк-еш
sharpen-3SG
vb1-pers



1-3-7-122


Тыге каласыш да адак умбак куржо.

Тыге
Тыге
тыге
so
av/pa/pr
каласыш
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
адак
адак
адак
again
av
умбак
умбак
умбак
far
av
куржо.
курж-о
курж-Е
run-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-123


Олыкышто калык кожганыш, рӱжгаш тӱҥале.

Олыкышто
Олык-ышто
олык-штЕ
meadow-INE
no-case
калык
калык
калык
people
no
кожганыш,
кожганы-ш-Ø
кожгане-ш-Ø
rustle-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кожганыш,
кожга-н-ыш
кожга-ан-ш
fierce-with-ILL
ad-deriv.ad-case
кожганыш,
кожга-н-ыш
кожга-ан-ш
straw.mattress-with-ILL
no-deriv.ad-case
кожганыш,
кожга-н-ыш
кожга-н-ш
fierce-GEN-ILL
ad-case-case
кожганыш,
кожга-н-ыш
кожга-н-ш
straw.mattress-GEN-ILL
no-case-case
рӱжгаш
рӱжг-аш
рӱжгӧ-аш
make.noise-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-124


Кӧн кидыштыже мо улмаш, тудым нумалын, чыланат икса лукышко куржыч.

Кӧн
Кӧн
кӧн
whose
pr
Кӧн
Кӧ-н
кӧ-н
who-GEN
pr-case
кидыштыже
кид-ышты-же
кид-штЕ-жЕ
hand-INE-3SG
no-case-poss
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
улмаш,
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш,
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
нумалын,
нумал-ын-Ø
нумал-н-Ø
carry-PST2-3SG
vb1-tense-pers
нумалын,
нумал-ын
нумал-н
carry-CVB
vb1-adv
чыланат
чылан-ат
чылан-ат
all-and
av/pr-enc
чыланат
чыла-на-т
чыла-на-ат
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
чыланат
чыла-н-ат
чыла-ан-ат
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
чыланат
чыл-ан-ат
чыл-ан-ат
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
чыланат
чыла-н-ат
чыла-н-ат
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
икса
икса
икса
bay
no
лукышко
лук-ышко
лук-шкЕ
corner-ILL
no-case
лукышко
лук-ышко
лук-шкЕ
[X]-ILL
no-case
лукышко
лук-ышко
лук-шкЕ
[X]-ILL
no-case
куржыч.
курж-ыч
курж-ыч
run-PST1.2SG
vb1-tense.pers
куржыч.
курж-ыч
курж-ыч
run-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-7-125


Икса лукышто, межа меҥге ӱмбалан, теодолитым шогалтен, землемер угылым виса.

Икса
Икса
икса
bay
no
лукышто,
лук-ышто
лук-штЕ
corner-INE
no-case
лукышто,
лук-ышто
лук-штЕ
[X]-INE
no-case
лукышто,
лук-ышто
лук-штЕ
[X]-INE
no-case
межа
межа
межа
boundary
no
меҥге
меҥге
меҥге
post
no
меҥге
меҥ-ге
меҥ-ге
birthmark-COM
no-case
ӱмбалан,
ӱмбалан
ӱмбалан
up
av/po
ӱмбалан,
ӱмбалан
ӱмбалан
with.a.surface
ad
ӱмбалан,
ӱмбала-н
ӱмбала-ан
one.on.another-with
ad/av-deriv.ad
ӱмбалан,
ӱмбал-ан
ӱмбал-ан
top-with
ad/no/po-deriv.ad
ӱмбалан,
ӱмбала-н
ӱмбала-н
one.on.another-GEN
ad/av-case
теодолитым
теодолит-ым
теодолит-м
theodolite-ACC
no-case
шогалтен,
шогалт-ен-Ø
шогалте-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шогалтен,
шогалт-ен
шогалте-ен
put-CVB
vb2-adv
землемер
землемер
землемер
surveyor
no
угылым
угыл-ым
угыл-м
corner-ACC
no-case
виса.
виса
виса
scale
no
виса.
виса
виса
Libra
no
виса.
виса
виса
about
po
виса.
вис-а
висе-а
weigh-3SG
vb2-pers



1-3-7-126


Умбал тӱрыштӧ Панкратын тарзыже-влак, Япар да хуторыш лекшаш моло марий-влак погыненыт: нуно у межа меҥгым шогалтылыт...

Умбал
Умбал
умбал
distant
ad
тӱрыштӧ
тӱр-ыштӧ
тӱр-штЕ
edge-INE
no-case
тӱрыштӧ
тӱр-ыштӧ
тӱр-штЕ
embroidery-INE
no-case
Панкратын
Панкратын
Панкратын
Pankratyn
na
тарзыже-влак,
тарзы-же-влак
тарзе-жЕ-влак
farm.hand-3SG-PL
no-poss-num
Япар
Япар
Япар
Yapar
na
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
хуторыш
хутор-ыш
хутор-ш
isolated.farmstead-ILL
no-case
лекшаш
лек-шаш
лект-шаш
go-PTCP.FUT
vb1-ad
моло
моло
моло
other
no/pr
марий-влак
марий-влак
марий-влак
Mari-PL
no-num
погыненыт:
погын-ен-ыт
погыно-ен-ыт
gather-PST2-3PL
vb2-tense-pers
нуно
нуно
нуно
3PL
pr
у
у
у
new
ad/no
у
у
у
oh
in
у
у-Ø
уо-Ø
take.care.of-IMP.2SG
vb2-mood.pers
у
у-Ø
уо-Ø
stroke-IMP.2SG
vb2-mood.pers
у
у-Ø
уо-Ø
take.care.of-CNG
vb2-conn
у
у-Ø
уо-Ø
stroke-CNG
vb2-conn
межа
межа
межа
boundary
no
меҥгым
меҥгы-м
меҥге-м
post-ACC
no-case
шогалтылыт...
шогалтыл-ыт
шогалтыл-ыт
put-3PL
vb1-pers



1-3-7-127


Шудо солышо марий-влак, лӱшкен, кычкырен, куржын тольыч.

Шудо
Шудо
шудо
grass
no
солышо
солышо
солышо
mower
no
солышо
солы-шо
соло-шЕ
mow-PTCP.ACT
vb2-ad
марий-влак,
марий-влак
марий-влак
Mari-PL
no-num
лӱшкен,
лӱшке-н
лӱшке-н
cradle-GEN
no-case
лӱшкен,
лӱшк-ен-Ø
лӱшкӧ-ен-Ø
make.noise-PST2-3SG
vb2-tense-pers
лӱшкен,
лӱшк-ен
лӱшкӧ-ен
make.noise-CVB
vb2-adv
кычкырен,
кычкыр-ен-Ø
кычкыре-ен-Ø
shout-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кычкырен,
кычкыр-ен
кычкыре-ен
shout-CVB
vb2-adv
куржын
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
тольыч.
тол-ьыч
тол-ыч
come-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тольыч.
тол-ьыч
тол-ыч
come-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-7-128


Япар ден йолташыже-влакым поктен колтышт.

Япар
Япар
Япар
Yapar
na
ден
ден
ден
and
co
йолташыже-влакым
йолташ-ыже-влак-ым
йолташ-жЕ-влак-м
friend-3SG-PL-ACC
no-poss-num-case
поктен
покт-ен-Ø
покто-ен-Ø
drive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
поктен
покт-ен
покто-ен
drive-CVB
vb2-adv
колтышт.
колты-шт
колто-шт
send-IMP.3PL
vb2-mood.pers
колтышт.
колты-ш-т
колто-ш-т
send-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-7-129


Межа меҥгым луктын шуышт.

Межа
Межа
межа
boundary
no
меҥгым
меҥгы-м
меҥге-м
post-ACC
no-case
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
шуышт.
шу-ышт
шу-шт
bran-3PL
no-poss
шуышт.
шу-ышт
шу-шт
bristle-3PL
no-poss
шуышт.
шу-ышт
шу-шт
eye-3PL
no-poss
шуышт.
шу-ышт
шу-шт
spring.water-3PL
no-poss
шуышт.
шуышт-Ø
шуышт-Ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шуышт.
шу-ышт
шу-шт
reach-IMP.3PL
vb1-mood.pers
шуышт.
шу-ышт
шу-шт
ferment-IMP.3PL
vb1-mood.pers
шуышт.
шу-ышт
шу-шт
whittle-IMP.3PL
vb1-mood.pers
шуышт.
шуы-шт
шуо-шт
throw-IMP.3PL
vb2-mood.pers
шуышт.
шуы-ш-т
шуо-ш-т
throw-PST1-3PL
vb2-tense-pers
шуышт.
шуышт-Ø
шуышт-Ø
whittle-CNG
vb1-conn
шуышт.
шуышт-Ø
шуышт-Ø
whittle-CVB
vb1-adv



1-3-7-130


Землемер теодолитшымат коден куржо.

Землемер
Землемер
землемер
surveyor
no
теодолитшымат
теодолит-шы-м-ат
теодолит-жЕ-м-ат
theodolite-3SG-ACC-and
no-poss-case-enc
коден
код-ен-Ø
кодо-ен-Ø
leave-PST2-3SG
vb2-tense-pers
коден
код-ен
кодо-ен
leave-CVB
vb2-adv
куржо.
курж-о
курж-Е
run-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-131


Ик марий, товартош дене теодолитым пераш манын, товарым нӧлтал колтыш.

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
марий,
марий
марий
Mari
no
товартош
***
***
***
***
дене
дене
дене
with
po
теодолитым
теодолит-ым
теодолит-м
theodolite-ACC
no-case
пераш
пера-ш
пера-ш
pen-ILL
no-case
пераш
пера-ш
пера-еш
pen-LAT
no-case
пераш
пер-аш
пере-аш
hit-INF
vb2-inf
манын,
манын
манын
that
co
манын,
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын,
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
товарым
товар-ым
товар-м
ax-ACC
no-case
нӧлтал
нӧлтал-Ø
нӧлтал-Ø
raise-IMP.2SG
vb1-mood.pers
нӧлтал
нӧлтал-Ø
нӧлтал-Ø
raise-CNG
vb1-conn
нӧлтал
нӧлтал-Ø
нӧлтал-Ø
raise-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-132


Паймет Йогор тудым руалтен кучыш:

Паймет
Паймет
Паймет
Paymet
na
Йогор
Йогор
Йогор
Yogor
na
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
руалтен
руалт-ен-Ø
руалте-ен-Ø
grab-PST2-3SG
vb2-tense-pers
руалтен
руалт-ен
руалте-ен
grab-CVB
vb2-adv
кучыш:
кучыш
кучыш
endurance
no
кучыш:
кучы-ш
кучо-ш
ascarid-ILL
no-case
кучыш:
кучы-ш-Ø
кучо-ш-Ø
hold-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-133


— Ӱзгарым пудыртылаш ок йӧрӧ!

Ӱзгарым
Ӱзгар-ым
ӱзгар-м
thing-ACC
no-case
пудыртылаш
пудыртыл-аш
пудыртыл-аш
break-INF
vb1-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
йӧрӧ!
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
roll-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ!
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
mix-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ!
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
go.out-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ!
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
be.satisfying-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ!
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
roll-CNG
vb2-conn
йӧрӧ!
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
mix-CNG
vb2-conn
йӧрӧ!
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
go.out-CNG
vb2-conn
йӧрӧ!
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
be.satisfying-CNG
vb2-conn



1-3-7-134


— Мо ок йӧрӧ, тукымсыр пытараш кӱлеш!

Мо
Мо
мо
what
ad/av/pa/pr
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
roll-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
mix-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
go.out-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
be.satisfying-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
roll-CNG
vb2-conn
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
mix-CNG
vb2-conn
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
go.out-CNG
vb2-conn
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
be.satisfying-CNG
vb2-conn
тукымсыр
***
***
***
***
пытараш
пытар-аш
пытаре-аш
finish-INF
vb2-inf
кӱлеш!
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш!
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



1-3-7-135


— Пытараш!

Пытараш!
Пытар-аш
пытаре-аш
finish-INF
vb2-inf



1-3-7-136


Пытараш!..

Пытараш!..
Пытар-аш
пытаре-аш
finish-INF
vb2-inf



1-3-7-137


Калык теҥыз вӱдоҥла лӱшка.

Калык
Калык
калык
people
no
теҥыз
теҥыз
теҥыз
sea
no
вӱдоҥла
вӱдоҥ-ла
вӱдоҥ-ла
wave-COMP
no-case
вӱдоҥла
вӱдоҥ-ла
вӱдоҥ-ла
wave-PL
no-num
вӱдоҥла
вӱдоҥ-ла
вӱдоҥ-ла
wave-STR
no-enc
лӱшка.
лӱшк-а
лӱшкӧ-а
make.noise-3SG
vb2-pers



1-3-7-138


Кузе ок лӱшкӧ?

Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лӱшкӧ?
лӱш-кӧ
лӱш-шкЕ
noise-ILL
no-case
лӱшкӧ?
лӱшкӧ-Ø
лӱшкӧ-Ø
make.noise-IMP.2SG
vb2-mood.pers
лӱшкӧ?
лӱшкӧ-Ø
лӱшкӧ-Ø
make.noise-CNG
vb2-conn



1-3-7-139


Вет курымла дене кучымо мландыжым тудын деч шупшын налнешт.

Вет
Вет
вет
so
co/pa
курымла
курым-ла
курым-ла
century-COMP
no-case
курымла
курым-ла
курым-ла
century-PL
no-num
курымла
курым-ла
курым-ла
century-STR
no-enc
курымла
курымл-а
курымло-а
live-3SG
vb2-pers
дене
дене
дене
with
po
кучымо
кучымо
кучымо
caught
ad
кучымо
кучы-мо
кучо-мЕ
hold-PTCP.PASS
vb2-ad
мландыжым
мланды-жы-м
мланде-жЕ-м
land-3SG-ACC
no-poss-case
мландыжым
мланды-жы-м
мланде-жЕ-м
Earth-3SG-ACC
pn-poss-case
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
деч
деч
деч
from
po
шупшын
шупш-ын-Ø
шупш-н-Ø
pull-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шупшын
шупш-ын
шупш-н
pull-CVB
vb1-adv
налнешт.
нал-не-шт
нал-не-шт
take-DES-3PL
vb1-mood-pers



1-3-7-140


Чон таза годым тыгайым кузе чытет! * * *

Чон
Чон
чон
soul
no
таза
таза
таза
healthy
ad
годым
годым
годым
during
po
тыгайым
тыгай-ым
тыгай-м
such-ACC
ad/av/no/pr-case
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
чытет! * * *
чыт-ет
чыте-ет
tolerate-2SG
vb2-pers



1-3-7-141


Землемер, олык гыч утлен толмекыже, вигак земский начальник дек кайыш.

Землемер,
Землемер
землемер
surveyor
no
олык
олык
олык
meadow
no
гыч
гыч
гыч
from
po
утлен
утл-ен-Ø
утло-ен-Ø
escape-PST2-3SG
vb2-tense-pers
утлен
утл-ен
утло-ен
escape-CVB
vb2-adv
толмекыже,
тол-мекы-же
тол-меке-жЕ
come-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
вигак
вигак
вигак
immediately
av
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
дек
дек
дек
to
po
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-142


Земский начальник лачак кас велеш чайым йӱаш шинчын ыле.

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
лачак
лачак
лачак
[X]
av
лачак
лач-ак
лач-ак
just-STR
av/no/pa-enc
лачак
лач-ак
лач-ак
swim.bladder-STR
no-enc
лачак
лач-ак
лаче-ак
basket-STR
no-enc
лачак
лач-ак
лаче-ак
roller-STR
no-enc
кас
кас
кас
evening
av/no
велеш
велеш
велеш
toward
po
велеш
вел-еш
вел-еш
side-LAT
no-case
велеш
вел-еш
вел-еш
spill-3SG
vb1-pers
чайым
чай-ым
чай-м
tea-ACC
no-case
йӱаш
йӱ-аш
йӱ-аш
drink-INF
vb1-inf
шинчын
шинч-ын-Ø
шинч-н-Ø
sit.down-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шинчын
шинч-ын
шинч-н
sit.down-CVB
vb1-adv
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-143


Тудо землемерым ӧрын ончале: землемерын тӱсшӧ какаргыше, ойлышыжла тӱрвыжӧ чытыра.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
землемерым
землемер-ым
землемер-м
surveyor-ACC
no-case
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
ончале:
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
землемерын
землемер-ын
землемер-н
surveyor-GEN
no-case
тӱсшӧ
тӱс-шӧ
тӱс-жЕ
color-3SG
no-poss
какаргыше,
какаргыше
какаргыше
blue
ad
какаргыше,
какаргы-ше
какарге-шЕ
go.blue-PTCP.ACT
vb2-ad
ойлышыжла
ойлы-шыжла
ойло-шыжла
talk-CVB.SIM.3SG
vb2-adv.pers
ойлышыжла
ойлышы-ж-ла
ойлышо-жЕ-ла
storyteller-3SG-COMP
no-poss-case
ойлышыжла
ойлышы-ж-ла
ойлышо-жЕ-ла
storyteller-3SG-PL
no-poss-num
ойлышыжла
ойлышы-ж-ла
ойлышо-жЕ-ла
storyteller-3SG-STR
no-poss-enc
ойлышыжла
ойлы-шы-ж-ла
ойло-шЕ-жЕ-ла
talk-PTCP.ACT-3SG-COMP
vb2-ad-poss-case
ойлышыжла
ойлы-шы-ж-ла
ойло-шЕ-жЕ-ла
talk-PTCP.ACT-3SG-PL
vb2-ad-poss-num
ойлышыжла
ойлы-шы-ж-ла
ойло-шЕ-жЕ-ла
talk-PTCP.ACT-3SG-STR
vb2-ad-poss-enc
ойлышыжла
ойлы-ш-Ø-ыж-ла
ойло-ш-Ø-жЕ-ла
talk-PST1-3SG-3SG-STR
vb2-tense-pers-poss-enc
тӱрвыжӧ
тӱрвы-жӧ
тӱрвӧ-жЕ
lip-3SG
no-poss
чытыра.
чытыр-а
чытыре-а
shudder-3SG
vb2-pers



1-3-7-144


Элнет олыкышто мо лиймым колмекыже, земский начальник шкежат чытыраш тӱҥале: путырак чот шыдешкыш...

Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
олыкышто
олык-ышто
олык-штЕ
meadow-INE
no-case
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
лиймым
лиймы-м
лийме-м
happening-ACC
ad-case
лиймым
лий-мы-м
лий-мЕ-м
be-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
колмекыже,
кол-мекы-же
кол-меке-жЕ
hear-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
шкежат
шке-ж-ат
шке-жЕ-ат
REFL-3SG-and
pr-poss-enc
чытыраш
чытыр-аш
чытыре-аш
shudder-INF
vb2-inf
тӱҥале:
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers
путырак
путырак
путырак
very
av
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
шыдешкыш...
шыдешкы-ш-Ø
шыдешке-ш-Ø
be.angry-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-145


Чай йӱмет, мочет, вигак телефон дек куржо.

Чай
Чай
чай
tea
no
Чай
Чай
чай
probably
pa
йӱмет,
йӱм-ет
йӱмӧ-ет
drinking-2SG
ad-poss
йӱмет,
йӱ-м-ет
йӱ-мЕ-ет
drink-PTCP.PASS-2SG
vb1-ad-poss
мочет,
моч-ет
моч-ет
your.what-2SG
pr-poss
вигак
вигак
вигак
immediately
av
телефон
телефон
телефон
telephone
no
дек
дек
дек
to
po
куржо.
курж-о
курж-Е
run-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-146


Волостной правлений гыч чылаштымат поктен лукто...

Волостной
Волостной
волостной
volost
ad
правлений
правлений
правлений
board
no
гыч
гыч
гыч
from
po
чылаштымат
чылашт-ым-ат
чылашт-м-ат
all.of.them-ACC-and
pr-case-enc
чылаштымат
чыла-шт-ым-ат
чыла-шт-м-ат
everything-3PL-ACC-and
ad/pa/pr-poss-case-enc
поктен
покт-ен-Ø
покто-ен-Ø
drive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
поктен
покт-ен
покто-ен
drive-CVB
vb2-adv
лукто...
лукт-о
лукт-Е
lead.out-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-147


Окнам, омсам петырыш...

Окнам,
Окна-м
окна-м
window-ACC
no-case
Окнам,
Окна-м
окна-ем
window-1SG
no-poss
Окнам,
Окна-м-Ø
окна-ем-Ø
window-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Окнам,
Окна-м-Ø
окна-ем-Ø
window-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Окнам,
Окна-м-Ø
окна-ем-Ø
window-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
омсам
омса-м
омса-м
door-ACC
no-case
омсам
омса-м
омса-ем
door-1SG
no-poss
омсам
омса-м-Ø
омса-ем-Ø
door-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
омсам
омса-м-Ø
омса-ем-Ø
door-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
омсам
омса-м-Ø
омса-ем-Ø
door-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
петырыш...
петыры-ш-Ø
петыре-ш-Ø
close-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-148


Вара губернатор дек звонитлаш пиже.

Вара
Вара
вара
then
av/pa
Вара
Вара
вара
pole
no
Вара
Вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
губернатор
губернатор
губернатор
governor
no
дек
дек
дек
to
po
звонитлаш
звонитл-аш
звонитле-аш
ring-INF
vb2-inf
пиже.
пиж-е
пиж-Е
stick-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-149


«Мом ышташ?!» * * *

«Мом
Мом
мом
what
pr
«Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ышташ?!» * * *
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf



1-3-7-150


А тиде жапыште Григорий Петрович ден Василий Александрович, адак Йогор ден Пашай, шке коклаштышт каҥашеныт: мом ышташ?..

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
ден
ден
ден
and
co
Василий
Василий
Василий
Vasiliy
na
Александрович,
Александрович
Александрович
Aleksandrovich
na
адак
адак
адак
again
av
Йогор
Йогор
Йогор
Yogor
na
ден
ден
ден
and
co
Пашай,
Пашай
Пашай
Pashay
na
шке
шке
шке
REFL
pr
коклаштышт
коклашты-шт
коклаште-шт
in-3PL
av/po-poss
коклаштышт
кокла-шты-шт
кокла-штЕ-шт
distance-INE-3PL
ad/no-case-poss
коклаштышт
кок-ла-шты-шт
кок-ла-штЕ-шт
cook-PL-INE-3PL
no-num-case-poss
коклаштышт
кок-ла-шты-шт
кок-ла-штЕ-шт
two-PL-INE-3PL
nm-num-case-poss
каҥашеныт:
каҥаш-ен-ыт
каҥаше-ен-ыт
advise-PST2-3PL
vb2-tense-pers
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ышташ?..
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf



1-3-7-151


Земский начальник калык ваштареш лиеш да карательный отряд толеш гын, ятыр еҥ орлыкыш верештеш.

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
калык
калык
калык
people
no
ваштареш
ваштареш
ваштареш
toward
ad/av/po
ваштареш
ваштар-еш
ваштар-еш
maple-LAT
no-case
лиеш
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
карательный
карательный
карательный
punitive
ad
отряд
отряд
отряд
detachment
no
толеш
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
ятыр
ятыр
ятыр
much
av/no/pr
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
орлыкыш
орлык-ыш
орлык-ш
torment-ILL
no-case
орлыкыш
ор-лык-ыш
ор-лык-ш
fortress-for-ILL
ad/no-deriv.ad-case
верештеш.
верешт-еш
верешт-еш
get.into-3SG
vb1-pers



1-3-7-152


Вес велымже эн сай мландым Столыпинский закон почеш поян-влаклан укрепитлаш пуаш тоже нигузеат ок лий.

Вес
Вес
вес
different
ad/pr
велымже
велым-же
велым-жЕ
from.the.side-3SG
po-poss
велымже
вел-ым-же
вел-м-жЕ
side-ACC-3SG
no-case-poss
эн
эн
эн
SUP
pa
сай
сай
сай
good
ad/av
мландым
мланды-м
мланде-м
land-ACC
no-case
мландым
мланды-м
мланде-м
Earth-ACC
pn-case
Столыпинский
Столыпинский
Столыпинский
Stolypinskiy
na
закон
закон
закон
law
no
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
поян-влаклан
поян-влак-лан
поян-влак-лан
rich-PL-DAT
ad/av/no-num-case
укрепитлаш
***
***
***
***
пуаш
пу-аш
пуо-аш
give-INF
vb2-inf
пуаш
пу-аш
пуо-аш
blow-INF
vb2-inf
тоже
***
***
***
***
нигузеат
н'игузеат
н'игузеат
in.no.way
av
нигузеат
н'игузе-ат
н'игузе-ат
in.no.way-and
av/pr-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



1-3-7-153


— Ме кеч-кузе шонена гынат, калык Элнет олыкым поро кумыл дене ок пу...

Ме
ме
ме
1PL
pr
кеч-кузе
кеч-кузе
кеч-кузе
however
av/pr
шонена
шон-ена
шоно-ена
think-1PL
vb2-pers
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
калык
калык
калык
people
no
Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
олыкым
олык-ым
олык-м
meadow-ACC
no-case
поро
поро
поро
good
ad
кумыл
кумыл
кумыл
mood
no
дене
дене
дене
with
po
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
пу...
пу
пу
wood
no
пу...
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу...
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу...
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу...
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



1-3-7-154


Олыкышто кызыт тугай пудранчык, калык тунар шыдешкен, тудым изиш тарваташ гын, земский начальникет, Панкрат Иванычет — чыла пытарен кертыт, — умылтара Йогор.

Олыкышто
Олык-ышто
олык-штЕ
meadow-INE
no-case
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
тугай
тугай
тугай
such
ad/av/pr
пудранчык,
***
***
***
***
калык
калык
калык
people
no
тунар
тунар
тунар
so.much
av
шыдешкен,
шыдешкен
шыдешкен
angrily
av
шыдешкен,
шыдешк-ен-Ø
шыдешке-ен-Ø
be.angry-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шыдешкен,
шыдешк-ен
шыдешке-ен
be.angry-CVB
vb2-adv
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
тарваташ
тарват-аш
тарвате-аш
move-INF
vb2-inf
гын,
гын
гын
if
co/pa
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальникет,
начальник-ет
начальник-ет
head-2SG
no-poss
Панкрат
Панкрат
Панкрат
Pankrat
na
Иванычет —
Иванычет
Иванычет
Ivanychet
na
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
пытарен
пытар-ен-Ø
пытаре-ен-Ø
finish-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пытарен
пытар-ен
пытаре-ен
finish-CVB
vb2-adv
кертыт, —
керт-ыт
керт-ыт
be.able.to-3PL
vb1-pers
кертыт, —
керт-ыт
керт-ыт
swaddle-3PL
vb1-pers
умылтара
умылтар-а
умылтаре-а
explain-3SG
vb2-pers
Йогор.
Йогор
Йогор
Yogor
na



1-3-7-155


— Эх, кызыт тышке ик воз оружийым кондаш гын, пайрем лиеш ыле, — мане Григорий Петрович.

Эх,
Эх
эх
eh!
in
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
тышке
тышке
тышке
here
av/pr
тышке
тыш-ке
тыш-шкЕ
here-ILL
av/pr-case
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
воз
воз
воз
cart
no
воз
воз-Ø
воз-Ø
lie.down-IMP.2SG
vb1-mood.pers
воз
воз-Ø
воз-Ø
lie.down-CNG
vb1-conn
воз
воз-Ø
воз-Ø
lie.down-CVB
vb1-adv
оружийым
оружий-ым
оружий-м
weapons-ACC
no-case
кондаш
конд-аш
кондо-аш
bring-INF
vb2-inf
гын,
гын
гын
if
co/pa
пайрем
пайрем
пайрем
holiday
no
лиеш
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
ыле, —
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович.
Петрович
Петрович
Petrovich
na



1-3-7-156


— Ик Аркамбал общество дене революцийым ышташ ОК лий, Гриш.

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
Аркамбал
Аркамбал
аркамбал
hill
no
общество
***
***
***
***
дене
дене
дене
with
po
революцийым
революций-ым
революций-м
revolution-ACC
no-case
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
ОК
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
Гриш.
Гриш
Гриш
Grish
na



1-3-7-157


Кресаньык калык Российыште пеш шуко гынат, чумыр кресаньыкат кугыжан властьым пытарен ок керт.

Кресаньык
Кресаньык
кресаньык
peasant
no
калык
калык
калык
people
no
Российыште
Россий-ыште
Россий-штЕ
Russia-INE
pn-case
пеш
пеш
пеш
very
av
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
чумыр
чумыр
чумыр
all
ad/av/no/pr
кресаньыкат
кресаньык-ат
кресаньык-ат
peasant-and
no-enc
кугыжан
кугыжа-н
кугыжа-ан
czar-with
no-deriv.ad
кугыжан
кугыжа-н
кугыжа-н
czar-GEN
no-case
властьым
власть-ым
власть-м
authority-ACC
no-case
пытарен
пытар-ен-Ø
пытаре-ен-Ø
finish-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пытарен
пытар-ен
пытаре-ен
finish-CVB
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



1-3-7-158


Степан Разин ден Пугачев жаплан кугу верым сеҥен налын улыт, но йӧршынак сеҥен кертын огытыл.

Степан
Степан
Степан
Stepan
na
Разин
Разин
Разин
Razin
na
ден
ден
ден
and
co
Пугачев
Пугачев
Пугачев
Pugachev
na
жаплан
жаплан
жаплан
for.a.time
av
жаплан
жап-лан
жап-лан
time-DAT
no-case
жаплан
жап-ла-н
жап-ла-н
time-PL-GEN
no-num-case
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
верым
вер-ым
вер-м
place-ACC
no-case
сеҥен
сеҥен
сеҥен
by.force
av
сеҥен
сеҥ-ен-Ø
сеҥе-ен-Ø
defeat-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сеҥен
сеҥ-ен
сеҥе-ен
defeat-CVB
vb2-adv
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
улыт,
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
йӧршынак
йӧршын-ак
йӧршын-ак
totally-STR
av-enc
йӧршынак
йӧршы-на-к
йӧршӧ-на-ак
fitting-1PL-STR
ad-poss-enc
йӧршынак
йӧршы-н-ак
йӧршӧ-н-ак
fitting-GEN-STR
ad-case-enc
сеҥен
сеҥен
сеҥен
by.force
av
сеҥен
сеҥ-ен-Ø
сеҥе-ен-Ø
defeat-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сеҥен
сеҥ-ен
сеҥе-ен
defeat-CVB
vb2-adv
кертын
керт-ын-Ø
керт-н-Ø
be.able.to-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кертын
керт-ын-Ø
керт-н-Ø
swaddle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кертын
керт-ын
керт-н
be.able.to-CVB
vb1-adv
кертын
керт-ын
керт-н
swaddle-CVB
vb1-adv
огытыл.
ог-ыт-ыл-Ø
ог-ыт-ул-Ø
NEG-3PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-3-7-159


Кугыжан властьым пашазе класс вуйлатыме дене веле пытараш лиеш, — Василий Александрович ойла.

Кугыжан
Кугыжа-н
кугыжа-ан
czar-with
no-deriv.ad
Кугыжан
Кугыжа-н
кугыжа-н
czar-GEN
no-case
властьым
власть-ым
власть-м
authority-ACC
no-case
пашазе
пашазе
пашазе
worker
ad/no
класс
класс
класс
class
no
вуйлатыме
вуйлатыме
вуйлатыме
government
ad
вуйлатыме
вуйлаты-ме
вуйлате-мЕ
lead-PTCP.PASS
vb2-ad
дене
дене
дене
with
po
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
пытараш
пытар-аш
пытаре-аш
finish-INF
vb2-inf
лиеш, —
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш, —
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
Василий
Василий
Василий
Vasiliy
na
Александрович
Александрович
Александрович
Aleksandrovich
na
ойла.
ой-ла
ой-ла
opinion-COMP
no-case
ойла.
ой-ла
ой-ла
opinion-PL
no-num
ойла.
ой-ла
ой-ла
opinion-STR
no-enc
ойла.
ой-ла
ой-ла
oh-STR
in-enc
ойла.
ойл-а
ойло-а
talk-3SG
vb2-pers
ойла.
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fast-CNG-STR
vb2-conn-enc
ойла.
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fear-CNG-STR
vb2-conn-enc



1-3-7-160


— Пашазе партий чыла тиде пашам виктарышаш...

Пашазе
Пашазе
пашазе
worker
ad/no
партий
партий
партий
party
no
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
пашам
паша-м
паша-м
work-ACC
no-case
пашам
паша-м
паша-ем
work-1SG
no-poss
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
виктарышаш...
виктары-шаш
виктаре-шаш
stretch.out-PTCP.FUT
vb2-ad



1-3-7-161


— Ме кызыт кугыжан властьым пытарыме нерген огыл, Элнет олык нерген мутланена.

Ме
ме
ме
1PL
pr
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
кугыжан
кугыжа-н
кугыжа-ан
czar-with
no-deriv.ad
кугыжан
кугыжа-н
кугыжа-н
czar-GEN
no-case
властьым
власть-ым
власть-м
authority-ACC
no-case
пытарыме
пытары-ме
пытаре-мЕ
finish-PTCP.PASS
vb2-ad
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
олык
олык
олык
meadow
no
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
мутланена.
мутлан-ена
мутлане-ена
talk-1PL
vb2-pers



1-3-7-162


Вот эрла мом ышташ?

Вот
Вот
вот
there
co/pa
Вот
Вот
вот
web
no
эрла
эрла
эрла
tomorrow
ad/av/no
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-COMP
ad/av/no-case
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-PL
ad/av/no-num
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-STR
ad/av/no-enc
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ышташ?
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf



1-3-7-163


Элнет олыкым Панкратлан пуаш, але пуаш огыл?

Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
олыкым
олык-ым
олык-м
meadow-ACC
no-case
Панкратлан
Панкратлан
Панкратлан
Pankratlan
na
пуаш,
пу-аш
пуо-аш
give-INF
vb2-inf
пуаш,
пу-аш
пуо-аш
blow-INF
vb2-inf
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
пуаш
пу-аш
пуо-аш
give-INF
vb2-inf
пуаш
пу-аш
пуо-аш
blow-INF
vb2-inf
огыл?
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-3-7-164


— Григорий Петрович йодышым конкретно шындыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
йодышым
йодыш-ым
йодыш-м
question-ACC
no-case
конкретно
***
***
***
***
шындыш.
шындыш
шындыш
sheaves.in.drying.barn
no
шындыш.
шынды-ш-Ø
шынде-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-165


Тиде мутлан Василий Александрович вашмутым пуэн ыш шукто.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
мутлан
мутлан
мутлан
for.example
pa
мутлан
мут-лан
мут-лан
word-DAT
no-case
мутлан
мут-ла-н
мут-ла-н
word-PL-GEN
no-num-case
Василий
Василий
Василий
Vasiliy
na
Александрович
Александрович
Александрович
Aleksandrovich
na
вашмутым
вашмут-ым
вашмут-м
answer-ACC
no-case
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
шукто.
шукто-Ø
шукто-Ø
succeed.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шукто.
шукто-Ø
шукто-Ø
succeed.in-CNG
vb2-conn
шукто.
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
reach-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто.
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
ferment-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто.
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
whittle-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто.
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
reach-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
шукто.
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
ferment-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
шукто.
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
whittle-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn



1-3-7-166


Уремыште ала-кӧ кычкырале:

Уремыште
Урем-ыште
урем-штЕ
street-INE
no-case
ала-кӧ
ала-кӧ
ала-кӧ
somebody
pr
кычкырале:
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-167


— Пожа-а-р!

Пожа-а-р!
Пожа-а-р
Пожа-а-р
Pozha-a-r
na



1-3-7-168


Тунамак чаҥ йӱк мӱгыраш тӱҥале.

Тунамак
Тунамак
тунамак
immediately
av
Тунамак
Тунам-ак
тунам-ак
then-STR
av-enc
Тунамак
Туна-м-ак
туна-м-ак
heifer-ACC-STR
no-case-enc
Тунамак
Туна-м-ак
туна-ем-ак
heifer-1SG-STR
no-poss-enc
Тунамак
Туна-м-а-к
туна-ем-а-ак
heifer-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
Тунамак
Ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
that-1PL-ACC-STR
pr-poss-case-enc
Тунамак
Ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
gland-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
Тунамак
Ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
banner-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
Тунамак
Туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
Тунамак
Туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
Тунамак
Туна-м--ак
туна-ем-Е-ак
heifer-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
чаҥ
чаҥ
чаҥ
bell
no
йӱк
йӱк
йӱк
voice
no
мӱгыраш
мӱгыр-аш
мӱгырӧ-аш
roar-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-169


Тунамак Григорий Петрович, Василий Александрович, Йогор, Пашай уремыш куржын лектыч: Панкрат Иванычын оралте коклаж гыч шикш кынелеш...

Тунамак
Тунамак
тунамак
immediately
av
Тунамак
Тунам-ак
тунам-ак
then-STR
av-enc
Тунамак
Туна-м-ак
туна-м-ак
heifer-ACC-STR
no-case-enc
Тунамак
Туна-м-ак
туна-ем-ак
heifer-1SG-STR
no-poss-enc
Тунамак
Туна-м-а-к
туна-ем-а-ак
heifer-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
Тунамак
Ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
that-1PL-ACC-STR
pr-poss-case-enc
Тунамак
Ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
gland-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
Тунамак
Ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
banner-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
Тунамак
Туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
Тунамак
Туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
Тунамак
Туна-м--ак
туна-ем-Е-ак
heifer-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
Василий
Василий
Василий
Vasiliy
na
Александрович,
Александрович
Александрович
Aleksandrovich
na
Йогор,
Йогор
Йогор
Yogor
na
Пашай
Пашай
Пашай
Pashay
na
уремыш
урем-ыш
урем-ш
street-ILL
no-case
куржын
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
лектыч:
лект-ыч
лект-ыч
go-PST1.2SG
vb1-tense.pers
лектыч:
лект-ыч
лект-ыч
go-PST1.3PL
vb1-tense.pers
Панкрат
Панкрат
Панкрат
Pankrat
na
Иванычын
Иванычын
Иванычын
Ivanychyn
na
оралте
оралте
оралте
outbuildings
no
оралте
ор-алт-е
оро-алт-Е
rage-REF-PST1.3SG
vb2-deriv.v-tense.pers
коклаж
кокла-ж
кокла-жЕ
distance-3SG
ad/no-poss
коклаж
кок-ла-ж
кок-ла-жЕ
cook-COMP-3SG
no-case-poss
коклаж
кок-ла-ж
кок-ла-жЕ
two-COMP-3SG
nm-case-poss
коклаж
кок-ла-ж
кок-ла-жЕ
cook-PL-3SG
no-num-poss
коклаж
кок-ла-ж
кок-ла-жЕ
two-PL-3SG
nm-num-poss
гыч
гыч
гыч
from
po
шикш
шикш
шикш
smoke
no
шикш
шикш-Ø
шикш-Ø
give.off.smoke-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шикш
шикш-Ø
шикш-Ø
give.off.smoke-CNG
vb1-conn
шикш
шикш-Ø
шикш-Ø
give.off.smoke-CVB
vb1-adv
кынелеш...
кын'ел-еш
кын'ел-еш
get.up-3SG
vb1-pers



1-3-7-170


Земский начальник телефон дене губернаторлан кычкырале:

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
телефон
телефон
телефон
telephone
no
дене
дене
дене
with
po
губернаторлан
губернатор-лан
губернатор-лан
governor-DAT
no-case
губернаторлан
губернатор-ла-н
губернатор-ла-н
governor-PL-GEN
no-num-case
кычкырале:
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-171


— Бунт!

Бунт!
Бунт
бунт
uprising
no



1-3-7-172


Ик вич минут гыч Озаҥ гыч Чарлашке, Моркышко приказ чоҥештыш: Аркамбаллан полшаш!.. * * *

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
вич
вич
вич
five
nm
минут
минут
минут
minute
no
гыч
гыч
гыч
from
po
Озаҥ
Озаҥ
Озаҥ
Kazan
pn
Озаҥ
Озаҥ-Ø
озаҥ-Ø
get.an.owner-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Озаҥ
Озаҥ-Ø
озаҥ-Ø
get.an.owner-CNG
vb1-conn
Озаҥ
Озаҥ-Ø
озаҥ-Ø
get.an.owner-CVB
vb1-adv
Озаҥ
Оза-ҥ-Ø
оза-аҥ-Ø
owner-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Озаҥ
Оза-ҥ-Ø
оза-аҥ-Ø
owner-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Озаҥ
Оза-ҥ-Ø
оза-аҥ-Ø
owner-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
гыч
гыч
гыч
from
po
Чарлашке,
Чарла-шке
Чарла-шкЕ
Tsaryovokokshaysk-ILL
pn-case
Чарлашке,
Чар-ла-шке
чар-ла-шкЕ
film-PL-ILL
no-num-case
Моркышко
Моркы-шко
Морко-шкЕ
Morki-ILL
pn-case
приказ
приказ
приказ
order
no
чоҥештыш:
чоҥешты-ш-Ø
чоҥеште-ш-Ø
fly-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Аркамбаллан
Аркамбал-лан
аркамбал-лан
hill-DAT
no-case
Аркамбаллан
Аркамбал-ла-н
аркамбал-ла-н
hill-PL-GEN
no-num-case
полшаш!.. * * *
полш-аш
полшо-аш
help-INF
vb2-inf



1-3-7-173


Аважым тоен толмеке, Сакар чытен ыш керт, пӧртешыже шинчын, чот шорто, вара, пычалжым налын, пӧртшым тӱкылыдеак, лектын кайыш.

Аважым
Ава-жы-м
ава-жЕ-м
mother-3SG-ACC
no-poss-case
тоен
то[й]-ен-Ø
тойо-ен-Ø
hide-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тоен
то[й]-ен
тойо-ен
hide-CVB
vb2-adv
толмеке,
тол-меке
тол-меке
come-CVB.PRI
vb1-adv
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
чытен
чытен
чытен
patiently
av
чытен
чыт-ен-Ø
чыте-ен-Ø
tolerate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чытен
чыт-ен
чыте-ен
tolerate-CVB
vb2-adv
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv
пӧртешыже
пӧрт-еш-ыже
пӧрт-еш-жЕ
house-LAT-3SG
no-case-poss
шинчын,
шинч-ын-Ø
шинч-н-Ø
sit.down-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шинчын,
шинч-ын
шинч-н
sit.down-CVB
vb1-adv
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
шорто,
шорт-о
шорт-Е
cry-PST1.3SG
vb1-tense.pers
вара,
вара
вара
then
av/pa
вара,
вара
вара
pole
no
вара,
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
пычалжым
пычал-жы-м
пычал-жЕ-м
gun-3SG-ACC
no-poss-case
налын,
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын,
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
пӧртшым
пӧрт-шы-м
пӧрт-жЕ-м
house-3SG-ACC
no-poss-case
тӱкылыдеак,
тӱкылы-де-ак
тӱкылӧ-де-ак
lock-CVB.NEG-STR
vb2-adv-enc
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-174


Кудвече гыч пакчашке, пакча гыч чодыра корныш, умбаке, кожлашке, ошкыльо...

Кудвече
Кудвече
Кудвече
Kudveche
na
гыч
гыч
гыч
from
po
пакчашке,
пакча-шке
пакча-шкЕ
garden-ILL
no-case
пакча
пакча
пакча
garden
no
гыч
гыч
гыч
from
po
чодыра
чодыра
чодыра
forest
no
чодыра
чодыра
чодыра
coarse
ad
корныш,
корны-ш
корно-ш
road-ILL
no-case
умбаке,
умбаке
умбаке
far
av
кожлашке,
кожла-шке
кожла-шкЕ
forest-ILL
no-case
кожлашке,
кож-ла-шке
кож-ла-шкЕ
spruce-PL-ILL
no-num-case
ошкыльо...
ошкыл-ьо
ошкыл-Е
step-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-175


Кушко, молан кая?

Кушко,
Кушко
кушко
where
av/pr
Кушко,
Куш-ко
куш-шкЕ
where-ILL
av/co/pr-case
Кушко,
Кушк-о
кушк-Е
grow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
кая?
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers



1-3-7-176


Сакар каласен ок мошто.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
каласен
калас-ен-Ø
каласе-ен-Ø
say-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каласен
калас-ен
каласе-ен
say-CVB
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
мошто.
мо-што
мо-штЕ
what-INE
ad/av/pa/pr-case
мошто.
мош-то
мош-штЕ
for.how.much-INE
av/pr-case
мошто.
мошто-Ø
мошто-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мошто.
мошто-Ø
мошто-Ø
become.tired-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мошто.
мошто-Ø
мошто-Ø
be.able.to-CNG
vb2-conn
мошто.
мошто-Ø
мошто-Ø
become.tired-CNG
vb2-conn



1-3-7-177


Ойго тугай кугу, Сакарын чон туге йӱла, каласен мошташат ок лий.

Ойго
Ойго
ойго
grief
no
тугай
тугай
тугай
such
ad/av/pr
кугу,
кугу
кугу
big
ad/no
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
чон
чон
чон
soul
no
туге
туге
туге
so
av/pa
туге
ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
туге
ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
туге
ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
йӱла,
йӱла
йӱла
custom
no
йӱла,
йӱл-а
йӱлӧ-а
burn-3SG
vb2-pers
йӱла,
йӱ-Ø-ла
йӱ-Ø-ла
drink-CNG-STR
vb1-conn-enc
йӱла,
йӱ-Ø-ла
йӱ-Ø-ла
drink-CVB-STR
vb1-adv-enc
каласен
калас-ен-Ø
каласе-ен-Ø
say-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каласен
калас-ен
каласе-ен
say-CVB
vb2-adv
мошташат
мошт-аш-ат
мошто-аш-ат
be.able.to-INF-and
vb2-inf-enc
мошташат
мошт-аш-ат
мошто-аш-ат
become.tired-INF-and
vb2-inf-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



1-3-7-178


Сакар Элнет ден Кудашнур кокласе чодырам шке пакчаже семынак пала, корно деч посна кая гынат, шонымо верышкыже турак миен лектын кертеш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
ден
ден
ден
and
co
Кудашнур
Кудашнур
Кудашнур
Kudashnur
na
кокласе
кокласе
кокласе
between
ad
кокласе
кокла-се
кокла-сЕ
distance-ADJ
ad/no-deriv.ad
чодырам
чодыра-м
чодыра-м
forest-ACC
no-case
чодырам
чодыра-м
чодыра-м
coarse-ACC
ad-case
чодырам
чодыра-м
чодыра-ем
forest-1SG
no-poss
чодырам
чодыра-м
чодыра-ем
coarse-1SG
ad-poss
чодырам
чодыра-м-Ø
чодыра-ем-Ø
forest-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
чодырам
чодыра-м-Ø
чодыра-ем-Ø
coarse-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
чодырам
чодыра-м-Ø
чодыра-ем-Ø
forest-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
чодырам
чодыра-м-Ø
чодыра-ем-Ø
coarse-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
чодырам
чодыра-м-Ø
чодыра-ем-Ø
forest-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
чодырам
чодыра-м-Ø
чодыра-ем-Ø
coarse-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
шке
шке
шке
REFL
pr
пакчаже
пакча-же
пакча-жЕ
garden-3SG
no-poss
семынак
семын-ак
семын-ак
like-STR
po-enc
семынак
сем-ын-ак
сем-н-ак
melody-GEN-STR
no-case-enc
семынак
сем-ын-ак
сем-н-ак
sense-GEN-STR
no-case-enc
пала,
пал-а
пале-а
know-3SG
vb2-pers
корно
корно
корно
road
no
деч
деч
деч
from
po
посна
посна
посна
isolated
ad/av
кая
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
шонымо
шонымо
шонымо
desired
ad
шонымо
шоны-мо
шоно-мЕ
think-PTCP.PASS
vb2-ad
верышкыже
верышкы-же
верышке-жЕ
illative-3SG
no-poss
верышкыже
вер-ышкы-же
вер-шкЕ-жЕ
place-ILL-3SG
no-case-poss
турак
ту-рак
ту-рак
that-COMP
pr-deg
турак
ту-рак
ту-рак
gland-COMP
no-deg
турак
ту-рак
ту-рак
banner-COMP
no-deg
турак
ту-рак
ту-рак
[X]-COMP
pa-deg
турак
тура-к
тура-ак
steep-STR
ad/av/no/po-enc
турак
тура-к
тура-ак
rook-STR
po-enc
турак
тур-ак
тур-ак
block-STR
no-enc
турак
тур-ак
тур-ак
round-STR
no-enc
турак
тур-ак
тур-ак
quiet-STR
ad/no-enc
турак
тур-ак
тур-ак
aurochs-STR
no-enc
турак
тур-ак
тур-ак
[X]-STR
av-enc
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
кертеш.
керт-еш
керт-еш
be.able.to-3SG
vb1-pers
кертеш.
керт-еш
керт-еш
swaddle-3SG
vb1-pers



1-3-7-179


Кызыт Сакар кушеч, кушко кайшашым ок шоно.

Кызыт
Кызыт
кызыт
now
av
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
кушеч,
кушеч
кушеч
from.where
av/pr
кушко
кушко
кушко
where
av/pr
кушко
куш-ко
куш-шкЕ
where-ILL
av/co/pr-case
кушко
кушк-о
кушк-Е
grow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кайшашым
***
***
***
***
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шоно.
шоно-Ø
шоно-Ø
think-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шоно.
шоно-Ø
шоно-Ø
think-CNG
vb2-conn



1-3-7-180


Только тышечын умбакырак каяш!

Только
Только
только
but
co/pa
тышечын
тышечын
тышечын
from.here
av/pr
тышечын
тышеч-ын
тышеч-н
from.here-GEN
av/pr-case
умбакырак
умбакырак
умбакырак
further
av
умбакырак
умбакы-рак
умбаке-рак
far-COMP
av-deg
каяш!
ка[й]-[а]ш
кае-аш
go-INF
vb2-inf



1-3-7-181


Тыште ойго, тыште йӧсӧ!

Тыште
Тыште
тыште
here
av/pr
Тыште
Тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
ойго,
ойго
ойго
grief
no
тыште
тыште
тыште
here
av/pr
тыште
тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
йӧсӧ!
йӧсӧ
йӧсӧ
difficult
ad/no
йӧсӧ!
йӧсӧ-Ø
йӧсӧ-Ø
regret-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧсӧ!
йӧсӧ-Ø
йӧсӧ-Ø
regret-CNG
vb2-conn



1-3-7-182


Сакар изи межа дене Элнет век кая.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
изи
изи
изи
small
ad/no
межа
межа
межа
boundary
no
дене
дене
дене
with
po
Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
век
век
век
at.all
av
век
век
век
to
po
кая.
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers



1-3-7-183


Йол йымачше мызе кынел кайыш, вес вере мераҥ лӱдын кудале, Сакар тидым ыш шиж.

Йол
Йол
йол
foot
no
йымачше
йымач-ше
йымач-жЕ
from.below-3SG
av/po-poss
мызе
мызе
мызе
partridge
no
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-CNG
vb1-conn
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-CVB
vb1-adv
кайыш,
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш,
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вес
вес
вес
different
ad/pr
вере
вере
вере
in.a.place
po
мераҥ
мераҥ
мераҥ
hare
no
мераҥ
мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
мераҥ
мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
мераҥ
мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
мераҥ
мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
мераҥ
мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
мераҥ
мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
лӱдын
лӱдын
лӱдын
timidly
av
лӱдын
лӱд-ын-Ø
лӱд-н-Ø
be.afraid.of-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лӱдын
лӱд-ын
лӱд-н
be.afraid.of-CVB
vb1-adv
кудале,
кудал-'е
кудал-Е
run-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
тидым
тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
шиж.
шиж-Ø
шиж-Ø
feel-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шиж.
шиж-Ø
шиж-Ø
feel-CNG
vb1-conn
шиж.
шиж-Ø
шиж-Ø
feel-CVB
vb1-adv



1-3-7-184


Сонарзе, сонарзе, тый мо лийынат? * * *

Сонарзе,
Сонарзе
сонарзе
hunter
no
сонарзе,
сонарзе
сонарзе
hunter
no
тый
тый
тый
2SG
pr
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
лийынат? * * *
лийын-ат
лийын-ат
as.a-and
po-enc
лийынат? * * *
лий-ын-ат
лий-н-ат
be-PST2-2SG
vb1-tense-pers
лийынат? * * *
лий-ына-т
лий-на-ат
be-1PL-and
vb1-pers-enc
лийынат? * * *
лий-ын-Ø-ат
лий-н-Ø-ат
be-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
лийынат? * * *
лий-ын-ат
лий-н-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc



1-3-7-185


Панкратын суртшо йӱлымылан кок кече эртыш.

Панкратын
Панкратын
Панкратын
Pankratyn
na
суртшо
сурт-шо
сурт-жЕ
farmstead-3SG
no-poss
йӱлымылан
йӱлы-мы-лан
йӱлӧ-мЕ-лан
burn-PTCP.PASS-DAT
vb2-ad-case
йӱлымылан
йӱлы-мы-ла-н
йӱлӧ-мЕ-ла-н
burn-PTCP.PASS-PL-GEN
vb2-ad-num-case
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
эртыш.
эртыш
эртыш
history
no
эртыш.
эрты-ш-Ø
эрте-ш-Ø
pass-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-186


Становой ден урядник пеш чот кычальыч гынат, винаматан еҥ ыш лек...

Становой
Становой
становой
district
ad/no
ден
ден
ден
and
co
урядник
урядник
урядник
village.constable
no
пеш
пеш
пеш
very
av
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
кычальыч
кычал-ьыч
кычал-ыч
search-PST1.2SG
vb1-tense.pers
кычальыч
кычал-ьыч
кычал-ыч
search-PST1.3PL
vb1-tense.pers
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
винаматан
винаматан
винаматан
guilty
ad
винаматан
винамат-ан
винамат-ан
guilty-with
ad/no-deriv.ad
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
лек...
лек-Ø
лект-Ø
go-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лек...
лек-Ø
лект-Ø
go-CNG
vb1-conn
лек...
лек-Ø
лект-Ø
go-CVB
vb1-adv



1-3-7-187


Кумшо кечылан Аркамбаке уло стан кӧргысӧ урядник ден стражник-влак погынышт.

Кумшо
Кумшо
кумшо
third
av/nm
кечылан
кечы-лан
кече-лан
sun-DAT
no-case
кечылан
кечы-ла-н
кече-ла-н
sun-PL-GEN
no-num-case
Аркамбаке
Аркамбаке
аркамбаке
up.the.hill
av
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
стан
стан
стан
mill
no
кӧргысӧ
кӧргысӧ
кӧргысӧ
inside
ad/no
кӧргысӧ
кӧргы-сӧ
кӧргӧ-сЕ
inside-ADJ
ad/no-deriv.ad
урядник
урядник
урядник
village.constable
no
ден
ден
ден
and
co
стражник-влак
стражник-влак
стражник-влак
police.constable-PL
no-num
погынышт.
погын-ышт
погын-шт
congress-3PL
no-poss
погынышт.
погыны-шт
погыно-шт
gather-IMP.3PL
vb2-mood.pers
погынышт.
погыны-ш-т
погыно-ш-т
gather-PST1-3PL
vb2-tense-pers
погынышт.
погы-н-ышт
пого-н-шт
belongings-GEN-3PL
no-case-poss



1-3-7-188


Иктаж коло стражник Морко гыч янда заводыш толын возыныт.

Иктаж
Иктаж
иктаж
somebody
av/pr
коло
коло
коло
twenty
nm
коло
коло-Ø
коло-Ø
die-IMP.2SG
vb2-mood.pers
коло
коло-Ø
коло-Ø
die-CNG
vb2-conn
стражник
стражник
стражник
police.constable
no
Морко
Морко
Морко
Morki
pn
гыч
гыч
гыч
from
po
янда
янда
янда
glass
no
заводыш
завод-ыш
завод-ш
factory-ILL
no-case
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
возыныт.
воз-ын-ыт
воз-н-ыт
lie.down-PST2-3PL
vb1-tense-pers



1-3-7-189


Элнет олыкышто шудым солен пытареныт, каваным оптат.

Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
олыкышто
олык-ышто
олык-штЕ
meadow-INE
no-case
шудым
шуды-м
шудо-м
grass-ACC
no-case
солен
сол-ен-Ø
соло-ен-Ø
mow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
солен
сол-ен
соло-ен
mow-CVB
vb2-adv
пытареныт,
пытар-ен-ыт
пытаре-ен-ыт
finish-PST2-3PL
vb2-tense-pers
каваным
каван-ым
каван-м
stack-ACC
no-case
каваным
кава-н-ым
кава-ан-м
sky-with-ACC
no-deriv.ad-case
каваным
кава-н-ым
кава-ан-м
lower.abdomen-with-ACC
no-deriv.ad-case
каваным
кава-н-ым
кава-ан-м
weight-with-ACC
no-deriv.ad-case
каваным
кава-н-ым
кава-н-м
sky-GEN-ACC
no-case-case
каваным
кава-н-ым
кава-н-м
lower.abdomen-GEN-ACC
no-case-case
каваным
кава-н-ым
кава-н-м
weight-GEN-ACC
no-case-case
оптат.
опт-ат
опто-ат
put-3PL
vb2-pers
оптат.
опт-ат
опто-ат
bark-3PL
vb2-pers
оптат.
опт-а-т
опто-а-ат
put-3SG-and
vb2-pers-enc
оптат.
опт-а-т
опто-а-ат
bark-3SG-and
vb2-pers-enc
оптат.
опт-Ø-ат
опто-Ø-ат
put-CNG-and
vb2-conn-enc
оптат.
опт-Ø-ат
опто-Ø-ат
bark-CNG-and
vb2-conn-enc



1-3-7-190


Шудо пеш чот лектын.

Шудо
Шудо
шудо
grass
no
пеш
пеш
пеш
very
av
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
лектын.
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын.
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv



1-3-7-191


Яшайын паешат ик каван тӱкныш.

Яшайын
Яшайын
Яшайын
Yashayyn
na
паешат
па[й]-еш-ат
пай-еш-ат
share-LAT-and
no-case-enc
паешат
па[й]-еш-ат
пай-еш-ат
fried.meat-LAT-and
no-case-enc
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
каван
каван
каван
stack
no
каван
кава-н
кава-ан
sky-with
no-deriv.ad
каван
кава-н
кава-ан
lower.abdomen-with
no-deriv.ad
каван
кава-н
кава-ан
weight-with
no-deriv.ad
каван
кава-н
кава-н
sky-GEN
no-case
каван
кава-н
кава-н
lower.abdomen-GEN
no-case
каван
кава-н
кава-н
weight-GEN
no-case
тӱкныш.
тӱкныш
тӱкныш
collision
no
тӱкныш.
тӱкны-ш-Ø
тӱкнӧ-ш-Ø
touch-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-192


Яшай пеш куанен:

Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
пеш
пеш
пеш
very
av
куанен:
куанен
куанен
happily
av
куанен:
куан-ен-Ø
куане-ен-Ø
rejoice-PST2-3SG
vb2-tense-pers
куанен:
куан-ен
куане-ен
rejoice-CVB
vb2-adv



1-3-7-193


— Ну, Чачи, тений алашана курган лиеш.

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
тений
тений
тений
this.year
av
алашана
алаша-на
алаша-на
gelding-1PL
no-poss
курган
курган
курган
kurgan
no
курган
курган
курган
having.feed
ad
курган
курган
курган
mug
no
курган
кург-ан
курго-ан
fodder-with
no-deriv.ad
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



1-3-7-194


Шӱльӧ изиш шочеш гын, смола заводым ыштен кертына.

Шӱльӧ
Шӱльӧ
шӱльӧ
oats
no
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
шочеш
шоч-еш
шоч-еш
[X]-LAT
ad-case
шочеш
шоч-еш
шоч-еш
be.born-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
смола
смола
смола
pitch
no
заводым
завод-ым
завод-м
factory-ACC
no-case
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
кертына.
керт-ына
керт-на
be.able.to-1PL
vb1-pers
кертына.
керт-ына
керт-на
swaddle-1PL
vb1-pers



1-3-7-195


— Ачай, адак заводым ыштынет?

Ачай,
Ачай
ачай
father
no
адак
адак
адак
again
av
заводым
завод-ым
завод-м
factory-ACC
no-case
ыштынет?
ышты-не-т
ыште-не-т
do-DES-2SG
vb2-mood-pers



1-3-7-196


— Моло пашаланже нимо йӧнат уке.

Моло
Моло
моло
other
no/pr
пашаланже
паша-лан-же
паша-лан-жЕ
work-DAT-3SG
no-case-poss
пашаланже
паша-ла-н-же
паша-ла-н-жЕ
work-PL-GEN-3SG
no-num-case-poss
нимо
н'имо
н'имо
nothing
ad/av/pr
йӧнат
йӧн-ат
йӧн-ат
method-and
no-enc
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



1-3-7-197


Теният, завод огыл гын, киндым кӱсын налаш тӱкна ыле.

Теният,
Тени[й]-[а]т
тений-ат
this.year-and
av-enc
завод
завод
завод
factory
no
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
киндым
кинды-м
кинде-м
bread-ACC
no-case
кӱсын
кӱсын
кӱсын
on.loan
av/no
кӱсын
кӱсы-н
кӱсӧ-н
debt-GEN
no-case
кӱсын
кӱсы-н
кӱсӧ-н
[X]-GEN
no-case
кӱсын
кӱ-сы-н
кӱ-сЕ-н
stone-ADJ-GEN
no-deriv.ad-case
налаш
нал-аш
нал-аш
take-INF
vb1-inf
тӱкна
тӱкн-а
тӱкнӧ-а
touch-3SG
vb2-pers
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-198


Умбалне оҥгыр йӱк шокташ тӱҥале.

Умбалне
Умбалне
умбалне
at.a.distance
av
оҥгыр
оҥгыр
оҥгыр
bell
no
йӱк
йӱк
йӱк
voice
no
шокташ
шокт-аш
шокт-аш
sift-INF
vb1-inf
шокташ
шокт-аш
шокто-аш
be.heard-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-199


Шукак ыш лий — кум пар имне дене Икса лукыш земский начальник, становой, землемер толын шогальыч.

Шукак
Шук-ак
шуко-ак
a.lot-STR
ad/av/no-enc
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
лий —
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий —
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий —
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
пар
пар
пар
fallow
no
пар
пар
пар
steam
no
пар
пар
пар
pair
no
пар
пар
пар
gust
no
имне
имн'е
имн'е
horse
no
дене
дене
дене
with
po
Икса
Икса
икса
bay
no
лукыш
лук-ыш
лук-ш
corner-ILL
no-case
лукыш
лук-ыш
лук-ш
[X]-ILL
no-case
лукыш
лук-ыш
лук-ш
[X]-ILL
no-case
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник,
начальник
начальник
head
no
становой,
становой
становой
district
ad/no
землемер
землемер
землемер
surveyor
no
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
шогальыч.
шогал-ьыч
шогал-ыч
stand.up-PST1.2SG
vb1-tense.pers
шогальыч.
шогал-ьыч
шогал-ыч
stand.up-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-7-200


Почешышт Япар ден йолташыже-влак тала орва дене кудал тольыч.

Почешышт
Почеш-ышт
почеш-шт
recent-3PL
ad/av/po-poss
Почешышт
Поч-еш-ышт
поч-еш-шт
tail-LAT-3PL
no-case-poss
Япар
Япар
Япар
Yapar
na
ден
ден
ден
and
co
йолташыже-влак
йолташ-ыже-влак
йолташ-жЕ-влак
friend-3SG-PL
no-poss-num
тала
тала
тала
body
no
орва
орва
орва
cart
no
дене
дене
дене
with
po
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CNG
vb1-conn
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CVB
vb1-adv
тольыч.
тол-ьыч
тол-ыч
come-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тольыч.
тол-ьыч
тол-ыч
come-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-7-201


Урядник имньым кушкыж кудал тольо.

Урядник
Урядник
урядник
village.constable
no
имньым
имн'ьы-м
имн'е-м
horse-ACC
no-case
кушкыж
кушкыж
кушкыж
on.horseback
av
кушкыж
кушкы-ж
кушко-жЕ
where-3SG
av/pr-poss
кушкыж
кушкыж-Ø
кушкыж-Ø
saddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кушкыж
кушкыж-Ø
кушкыж-Ø
saddle-CNG
vb1-conn
кушкыж
кушкыж-Ø
кушкыж-Ø
saddle-CVB
vb1-adv
кушкыж
куш-кы-ж
куш-шкЕ-жЕ
where-ILL-3SG
av/co/pr-case-poss
кушкыж
кушк-ы-ж
кушк-Е-жЕ
grow-PST1.3SG-3SG
vb1-tense.pers-poss
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CNG
vb1-conn
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CVB
vb1-adv
тольо.
тол-ьо
тол-Е
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-202


Шудылыкысо калыкат погына.

Шудылыкысо
Шудылык-ысо
шудылык-сЕ
hayland-ADJ
ad/no-deriv.ad
Шудылыкысо
Шуды-лык-ысо
шудо-лык-сЕ
grass-for-ADJ
no-deriv.ad-deriv.ad
калыкат
калык-ат
калык-ат
people-and
no-enc
погына.
погы-на
пого-на
belongings-1PL
no-poss
погына.
погын-а
погыно-а
gather-3SG
vb2-pers



1-3-7-203


Становой ден земский начальник папиросым шупшыт, мутланен шогат:

Становой
Становой
становой
district
ad/no
ден
ден
ден
and
co
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
папиросым
папирос-ым
папирос-м
cigarette-ACC
no-case
шупшыт,
шупш-ыт
шупш-ыт
pull-3PL
vb1-pers
мутланен
мутлан-ен-Ø
мутлане-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мутланен
мутлан-ен
мутлане-ен
talk-CVB
vb2-adv
шогат:
шога-т
шога-ет
plough-2SG
no-poss
шогат:
шога-т
шога-ат
plough-and
no-enc
шогат:
шог-ат
шого-ат
stop-and
vb-enc
шогат:
шог-ат
шого-ат
mute-and
ad-enc
шогат:
шог-ат
шого-ат
stand-3PL
vb2-pers
шогат:
шог-а-т
шого-а-ат
stand-3SG-and
vb2-pers-enc
шогат:
шог-Ø-ат
шого-Ø-ат
stand-CNG-and
vb2-conn-enc



1-3-7-204


— Константин Ильич, вет сонар сезон шуын.

Константин
Константин
Константин
Konstantin
na
Ильич,
Ильич
Ильич
Il'ich
na
вет
вет
вет
so
co/pa
сонар
сонар
сонар
hunting
no
сезон
сезон
сезон
season
no
шуын.
шуын
шуын
no.matter
pa
шуын.
шу-ын
шу-н
bran-GEN
no-case
шуын.
шу-ын
шу-н
bristle-GEN
no-case
шуын.
шу-ын
шу-н
eye-GEN
no-case
шуын.
шу-ын
шу-н
spring.water-GEN
no-case
шуын.
шу-ын-Ø
шу-н-Ø
reach-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шуын.
шу-ын-Ø
шу-н-Ø
ferment-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шуын.
шу-ын-Ø
шу-н-Ø
whittle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шуын.
шу-ын
шу-н
reach-CVB
vb1-adv
шуын.
шу-ын
шу-н
ferment-CVB
vb1-adv
шуын.
шу-ын
шу-н
whittle-CVB
vb1-adv



1-3-7-205


Кунам каена?

Кунам
Кунам
кунам
when
av/co/pa/pr
каена?
ка[й]-ена
кае-ена
go-1PL
vb2-pers



1-3-7-206


— Иктаж-семын каяш кӱлеш ыле, Матвей Николаевич.

Иктаж-семын
Иктаж-семын
иктаж-семын
somehow
av/pr
каяш
ка[й]-[а]ш
кае-аш
go-INF
vb2-inf
кӱлеш
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Матвей
Матвей
Матвей
Matvey
na
Николаевич.
Николаевич
Николаевич
Nikolayevich
na



1-3-7-207


Землемер адак теодолитшым келыштарыш.

Землемер
Землемер
землемер
surveyor
no
адак
адак
адак
again
av
теодолитшым
теодолит-шы-м
теодолит-жЕ-м
theodolite-3SG-ACC
no-poss-case
келыштарыш.
келыштарыш
келыштарыш
preference
no
келыштарыш.
келыштары-ш-Ø
келыштаре-ш-Ø
coordinate-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-208


(Тудым Йогор шалаташ пуэн огыл).

(Тудым
Тудым
тудым
him/her
pr
(Тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
Йогор
Йогор
Йогор
Yogor
na
шалаташ
шалат-аш
шалате-аш
scatter-INF
vb2-inf
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv
огыл).
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-3-7-209


Япар вешкым нале.

Япар
Япар
Япар
Yapar
na
вешкым
вешкы-м
вешке-м
stake-ACC
no-case
нале.
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале.
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-210


Кок марий шинчырым шупшын каят.

Кок
Кок
кок
cook
no
Кок
Кок
кок
two
nm
марий
марий
марий
Mari
no
шинчырым
шинчыр-ым
шинчыр-м
chain-ACC
no-case
шупшын
шупш-ын-Ø
шупш-н-Ø
pull-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шупшын
шупш-ын
шупш-н
pull-CVB
vb1-adv
каят.
ка[й]-[а]т
кай-ат
[X]-and
in-enc
каят.
ка[й]-[а]т
кай-ат
aftergrass-and
no-enc
каят.
ка[й]-[а]т
кае-ат
go-3PL
vb2-pers
каят.
ка[й]-[а]-т
кае-а-ат
go-3SG-and
vb2-pers-enc



1-3-7-211


Шудылыкысо марий-влак сӱрлаш тӱҥальыч.

Шудылыкысо
Шудылык-ысо
шудылык-сЕ
hayland-ADJ
ad/no-deriv.ad
Шудылыкысо
Шуды-лык-ысо
шудо-лык-сЕ
grass-for-ADJ
no-deriv.ad-deriv.ad
марий-влак
марий-влак
марий-влак
Mari-PL
no-num
сӱрлаш
сӱрл-аш
сӱрлӧ-аш
quarrel-INF
vb2-inf
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-7-212


Ик марий чытен ыш керт, Япарын кидше гыч вешкым шупшын нале...

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
марий
марий
марий
Mari
no
чытен
чытен
чытен
patiently
av
чытен
чыт-ен-Ø
чыте-ен-Ø
tolerate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чытен
чыт-ен
чыте-ен
tolerate-CVB
vb2-adv
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv
Япарын
Япарын
Япарын
Yaparyn
na
кидше
кид-ше
кид-жЕ
hand-3SG
no-poss
гыч
гыч
гыч
from
po
вешкым
вешкы-м
вешке-м
stake-ACC
no-case
шупшын
шупш-ын-Ø
шупш-н-Ø
pull-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шупшын
шупш-ын
шупш-н
pull-CVB
vb1-adv
нале...
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале...
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-213


— Элнет олыкым тыланда пӱчкаш огына пу!

Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
олыкым
олык-ым
олык-м
meadow-ACC
no-case
тыланда
ты-лан-да
те-лан-да
2PL-DAT-2PL
pr-case-poss
тыланда
тылан-да
тылан-да
wish-2PL
no-poss
тыланда
тыл-ан-да
тыл-ан-да
rear-with-2PL
no-deriv.ad-poss
пӱчкаш
пӱчк-аш
пӱчк-аш
cut-INF
vb1-inf
пӱчкаш
пӱчк-аш
пӱчк-аш
sharpen-INF
vb1-inf
огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
пу!
пу
пу
wood
no
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



1-3-7-214


— Огына пу!

Огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
пу!
пу
пу
wood
no
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



1-3-7-215


Огына пу!

Огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
пу!
пу
пу
wood
no
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



1-3-7-216


— йырваш шергылт кайыш.

йырваш
йырваш
йырваш
around
av
шергылт
шергылт-Ø
шергылт-Ø
come.undone-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шергылт
шергылт-Ø
шергылт-Ø
come.undone-CNG
vb1-conn
шергылт
шергылт-Ø
шергылт-Ø
come.undone-CVB
vb1-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-217


Земский начальник саҥгажым куптыртыш.

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
саҥгажым
саҥга-жы-м
саҥга-жЕ-м
forehead-3SG-ACC
no-poss-case
куптыртыш.
куптыртыш
куптыртыш
wrinkle
no
куптыртыш.
куптырты-ш-Ø
куптырто-ш-Ø
wrinkle-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-218


Становой револьвер кобурыжым ниялтыш.

Становой
Становой
становой
district
ad/no
револьвер
револьвер
револьвер
revolver
no
кобурыжым
***
***
***
***
ниялтыш.
ниялтыш
ниялтыш
gentle.touch
no
ниялтыш.
ниялты-ш-Ø
ниялте-ш-Ø
stroke-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-219


Урядник имне ӱмбачше чодырашкыла ончале.

Урядник
Урядник
урядник
village.constable
no
имне
имн'е
имн'е
horse
no
ӱмбачше
ӱмбач-ше
ӱмбач-жЕ
from.above-3SG
av/po-poss
чодырашкыла
чодыра-шкы-ла
чодыра-шкЕ-ла
forest-ILL-STR
no-case-enc
чодырашкыла
чодыра-шкы-ла
чодыра-шкЕ-ла
coarse-ILL-STR
ad-case-enc
ончале.
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-220


— Калык-влак!

Калык-влак!
Калык-влак
калык-влак
people-PL
no-num



1-3-7-221


Тышеч кайза.

Тышеч
Тышеч
тышеч
from.here
av/pr
кайза.
***
***
***
***



1-3-7-222


Землемерлан пашам ышташыже ида мешае, — земский начальник кычкырале.

Землемерлан
Землемер-лан
землемер-лан
surveyor-DAT
no-case
Землемерлан
Землемер-ла-н
землемер-ла-н
surveyor-PL-GEN
no-num-case
пашам
паша-м
паша-м
work-ACC
no-case
пашам
паша-м
паша-ем
work-1SG
no-poss
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ышташыже
ышт-аш-ыже
ыште-аш-жЕ
do-INF-3SG
vb2-inf-poss
ида
ида
ида
NEG.IMP.2PL
vb.mood.pers
мешае, —
мешае-Ø
мешае-Ø
prevent-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мешае, —
мешае-Ø
мешае-Ø
prevent-CNG
vb2-conn
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
кычкырале.
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-223


— Ме Элнет олыкым Панкратлан огына пу!

Ме
ме
ме
1PL
pr
Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
олыкым
олык-ым
олык-м
meadow-ACC
no-case
Панкратлан
Панкратлан
Панкратлан
Pankratlan
na
огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
пу!
пу
пу
wood
no
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



1-3-7-224


— кычкырат калык-влак.

кычкырат
кычкыр-ат
кычкыре-ат
shout-3PL
vb2-pers
кычкырат
кычкыр-а-т
кычкыре-а-ат
shout-3SG-and
vb2-pers-enc
кычкырат
кычкыр-Ø-ат
кычкыре-Ø-ат
shout-CNG-and
vb2-conn-enc
калык-влак.
калык-влак
калык-влак
people-PL
no-num



1-3-7-225


— Мо тыланда кӱлеш?

Мо
Мо
мо
what
ad/av/pa/pr
тыланда
ты-лан-да
те-лан-да
2PL-DAT-2PL
pr-case-poss
тыланда
тылан-да
тылан-да
wish-2PL
no-poss
тыланда
тыл-ан-да
тыл-ан-да
rear-with-2PL
no-deriv.ad-poss
кӱлеш?
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш?
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



1-3-7-226


— земский йодеш.

земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
йодеш.
йод-еш
йод-еш
iodine-LAT
no-case
йодеш.
йод-еш
йод-еш
ask-3SG
vb1-pers



1-3-7-227


— Икте ойлыжо.

Икте
Икте
икте
one
nm/pr
ойлыжо.
ойлы-жо
ойло-жЕ
talk-IMP.3SG
vb2-mood.pers
ойлыжо.
ойлы-Ø-жо
ойло-Ø-жЕ
talk-CNG-3SG
vb2-conn-poss



1-3-7-228


Ончыко Йогор лекте:

Ончыко
Ончыко
ончыко
forward
av/po
Йогор
Йогор
Йогор
Yogor
na
лекте:
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-229


— Ваше высокородие, мыланна нимат ок кӱл, ме тый дечет нимомат огына йод...

Ваше
Ваше
Ваше
Vashe
na
высокородие,
***
***
***
***
мыланна
мы-лан-на
ме-лан-на
1PL-DAT-1PL
pr-case-poss
нимат
н'имат
н'имат
nothing
pr
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӱл,
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл,
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл,
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv
ме
ме
ме
1PL
pr
тый
тый
тый
2SG
pr
дечет
деч-ет
деч-ет
from-2SG
po-poss
нимомат
н'имом-ат
н'имом-ат
nothing-and
pr-enc
нимомат
н'имо-м-ат
н'имо-м-ат
nothing-ACC-and
ad/av/pr-case-enc
огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
йод...
йод
йод
iodine
no
йод...
йод-Ø
йод-Ø
ask-IMP.2SG
vb1-mood.pers
йод...
йод-Ø
йод-Ø
ask-CNG
vb1-conn
йод...
йод-Ø
йод-Ø
ask-CVB
vb1-adv



1-3-7-230


Только тиде олыкым Панкратлан огына пу.

Только
Только
только
but
co/pa
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
олыкым
олык-ым
олык-м
meadow-ACC
no-case
Панкратлан
Панкратлан
Панкратлан
Pankratlan
na
огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
пу.
пу
пу
wood
no
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



1-3-7-231


— Вет тудлан мландым пуаш приговоржым шкак пуэн улыда.

Вет
Вет
вет
so
co/pa
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
мландым
мланды-м
мланде-м
land-ACC
no-case
мландым
мланды-м
мланде-м
Earth-ACC
pn-case
пуаш
пу-аш
пуо-аш
give-INF
vb2-inf
пуаш
пу-аш
пуо-аш
blow-INF
vb2-inf
приговоржым
приговор-жы-м
приговор-жЕ-м
sentence-3SG-ACC
no-poss-case
шкак
***
***
***
***
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv
улыда.
улы-да
уло-да
is-2PL
ad/no/vb-poss
улыда.
ул-ыда
ул-да
be-2PL
vb1-pers



1-3-7-232


— Приговор Элнет олыкым пуашлан ыштыме огыл, обществыш пурташ веле пунчалме.

Приговор
Приговор
приговор
sentence
no
Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
олыкым
олык-ым
олык-м
meadow-ACC
no-case
пуашлан
пу-аш-лан
пуо-аш-лан
give-INF-DAT
vb2-inf-case
пуашлан
пу-аш-лан
пуо-аш-лан
blow-INF-DAT
vb2-inf-case
ыштыме
ыштыме
ыштыме
done
ad
ыштыме
ышты-ме
ыште-мЕ
do-PTCP.PASS
vb2-ad
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
обществыш
обществы-ш
обществе-ш
society-ILL
no-case
пурташ
пурташ
пурташ
swelling
no
пурташ
пурт-аш
пурто-аш
bring.in-INF
vb2-inf
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
пунчалме.
пунчалме
пунчалме
wrung.out
ad
пунчалме.
пунчал-ме
пунчал-мЕ
wring.out-PTCP.PASS
vb1-ad
пунчалме.
пунчал-ме
пунчал-мЕ
decide-PTCP.PASS
vb1-ad



1-3-7-233


Тудыжымат Панкрат Иваныч аракам йӱктен ондален налын.

Тудыжымат
Тудыжы-м-ат
тудыжо-м-ат
that.one-ACC-and
pr-case-enc
Тудыжымат
тудо-жы-м-ат
тудо-жЕ-м-ат
3SG-3SG-ACC-and
pr-poss-case-enc
Панкрат
Панкрат
Панкрат
Pankrat
na
Иваныч
Иваныч
Иваныч
Ivanych
na
аракам
арака-м
арака-м
vodka-ACC
no-case
аракам
арака-м
арака-ем
vodka-1SG
no-poss
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
йӱктен
йӱкт-ен-Ø
йӱктӧ-ен-Ø
give.to.drink-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йӱктен
йӱкт-ен-Ø
йӱктӧ-ен-Ø
read.out.loud-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йӱктен
йӱкт-ен
йӱктӧ-ен
give.to.drink-CVB
vb2-adv
йӱктен
йӱкт-ен
йӱктӧ-ен
read.out.loud-CVB
vb2-adv
йӱктен
йӱ-кт-ен-Ø
йӱ-ктЕ-ен-Ø
drink-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
йӱктен
йӱ-кт-ен
йӱ-ктЕ-ен
drink-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
ондален
ондал-ен-Ø
ондале-ен-Ø
deceive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ондален
ондал-ен
ондале-ен
deceive-CVB
vb2-adv
налын.
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын.
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv



1-3-7-234


— Кузе налын — ом шинче.

Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
налын —
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын —
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn



1-3-7-235


Но Аркамбал общество тудлан приговорым пуэн.

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
Аркамбал
Аркамбал
аркамбал
hill
no
общество
***
***
***
***
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
приговорым
приговор-ым
приговор-м
sentence-ACC
no-case
пуэн.
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн.
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv



1-3-7-236


Значит, пӱтынь мландым уэш пайлыме годым тудо шке пайжым укрепитлен кертеш.

Значит,
Значит
значит
so
in
пӱтынь
пӱтынь
пӱтынь
complete
ad/av
мландым
мланды-м
мланде-м
land-ACC
no-case
мландым
мланды-м
мланде-м
Earth-ACC
pn-case
уэш
уэш
уэш
again
av
уэш
у-эш
у-еш
new-LAT
ad/no-case
пайлыме
пайлыме
пайлыме
dividend
ad/no
пайлыме
пайлы-ме
пайле-мЕ
divide-PTCP.PASS
vb2-ad
годым
годым
годым
during
po
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
шке
шке
шке
REFL
pr
пайжым
пай-жы-м
пай-жЕ-м
share-3SG-ACC
no-poss-case
пайжым
пай-жы-м
пай-жЕ-м
fried.meat-3SG-ACC
no-poss-case
укрепитлен
***
***
***
***
кертеш.
керт-еш
керт-еш
be.able.to-3SG
vb1-pers
кертеш.
керт-еш
керт-еш
swaddle-3SG
vb1-pers



1-3-7-237


— Вес вере укрепитлыже, а тыште огына пу!

Вес
Вес
вес
different
ad/pr
вере
вере
вере
in.a.place
po
укрепитлыже,
***
***
***
***
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
тыште
тыште
тыште
here
av/pr
тыште
тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
пу!
пу
пу
wood
no
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



1-3-7-238


— Пашай кычкырале.

Пашай
Пашай
Пашай
Pashay
na
кычкырале.
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-239


— Огына пу!..

Огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
пу!..
пу
пу
wood
no
пу!..
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!..
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!..
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу!..
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



1-3-7-240


Огына пу!..

Огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
пу!..
пу
пу
wood
no
пу!..
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!..
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!..
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу!..
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



1-3-7-241


— калык ик еҥла кычкырале.

калык
калык
калык
people
no
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
еҥла
еҥ-ла
еҥ-ла
person-COMP
ad/no-case
еҥла
еҥ-ла
еҥ-ла
person-PL
ad/no-num
еҥла
еҥ-ла
еҥ-ла
person-STR
ad/no-enc
кычкырале.
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-242


Земский начальник ала-мом становойлан каласыш.

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
ала-мом
ала-мо-м
ала-мо-м
something-ACC
pa/pr-case
становойлан
становой-лан
становой-лан
district-DAT
ad/no-case
становойлан
становой-ла-н
становой-ла-н
district-PL-GEN
ad/no-num-case
каласыш.
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-243


Становой кычкырале:

Становой
Становой
становой
district
ad/no
кычкырале:
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-244


— Разойдись!..

Разойдись!..
Разойдись
Разойдись
Razoydis'
na



1-3-7-245


Кайза тышеч!

Кайза
Кайза
Кайза
Kayza
na
тышеч!
тышеч
тышеч
from.here
av/pr



1-3-7-246


Ида мешае!

Ида
ида
ида
NEG.IMP.2PL
vb.mood.pers
мешае!
мешае-Ø
мешае-Ø
prevent-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мешае!
мешае-Ø
мешае-Ø
prevent-CNG
vb2-conn



1-3-7-247


— Тышакын уполномоченный-влак веле кодыт, — земский начальник кугу йӱкшӧ дене ешарыш.

Тышакын
Тышакын
тышакын
here
av/pr
Тышакын
Тышак-ын
тышак-н
here-GEN
av/pr-case
уполномоченный-влак
уполномоченный-влак
уполномоченный-влак
authorized.representative-PL
ad-num
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
кодыт, —
код-ыт
код-ыт
stay-3PL
vb1-pers
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
йӱкшӧ
йӱк-шӧ
йӱк-жЕ
voice-3SG
no-poss
йӱкшӧ
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӱкшӧ
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-CNG
vb2-conn
дене
дене
дене
with
po
ешарыш.
ешары-ш-Ø
ешаре-ш-Ø
add-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-248


— Те шке тышеч кайза, ме огына кае!

Те
те
те
2PL
pr
шке
шке
шке
REFL
pr
тышеч
тышеч
тышеч
from.here
av/pr
кайза,
***
***
***
***
ме
ме
ме
1PL
pr
огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
кае!
кае-Ø
кае-Ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кае!
кае-Ø
кае-Ø
go-CNG
vb2-conn



1-3-7-249


— Огына кае, огына!

Огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
кае,
кае-Ø
кае-Ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кае,
кае-Ø
кае-Ø
go-CNG
vb2-conn
огына!
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers



1-3-7-250


— Пытартыш гана каласем: кайза тышеч!

Пытартыш
Пытартыш
пытартыш
last
ad/no
гана
гана
гана
times
no/po
каласем:
калас-ем
каласе-ем
say-1SG
vb2-pers
кайза
***
***
***
***
тышеч!
тышеч
тышеч
from.here
av/pr



1-3-7-251


— становой кычкырале.

становой
становой
становой
district
ad/no
кычкырале.
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-252


— Те шке кайза!

Те
те
те
2PL
pr
шке
шке
шке
REFL
pr
кайза!
***
***
***
***



1-3-7-253


Ме огына кай!

Ме
ме
ме
1PL
pr
огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
кай!
кай
кай
[X]
in
кай!
кай
кай
aftergrass
no
кай!
кай-Ø
кае-Ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кай!
кай-Ø
кае-Ø
go-CNG
vb2-conn



1-3-7-254


— Огына, огына!.. * * *

Огына,
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
огына!.. * * *
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers



1-3-7-255


Сакар Элнет вес могырышто улмыж годым лӱшкымӧ йӱкым кольо.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
вес
вес
вес
different
ad/pr
могырышто
могырышто
могырышто
on.the.side
po
могырышто
могыр-ышто
могыр-штЕ
body-INE
no-case
улмыж
улмы-ж
улмо-жЕ
being-3SG
ad-poss
улмыж
ул-мы-ж
ул-мЕ-жЕ
be-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
лӱшкымӧ
лӱшкымӧ
лӱшкымӧ
noisy
ad
лӱшкымӧ
лӱшкы-мӧ
лӱшкӧ-мЕ
make.noise-PTCP.PASS
vb2-ad
йӱкым
йӱк-ым
йӱк-м
voice-ACC
no-case
кольо.
кол-ьо
кол-Е
hear-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-256


«Мом тушто лӱшкат?» манын, Элнет серышке мийыш, лачак кол пӱя тура лекте.

«Мом
Мом
мом
what
pr
«Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
тушто
тушто
тушто
there
av/pa/pr
тушто
тушто
тушто
riddle
no
тушто
ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
лӱшкат?»
лӱшк-ат
лӱшкӧ-ат
make.noise-3PL
vb2-pers
лӱшкат?»
лӱшк-а-т
лӱшкӧ-а-ат
make.noise-3SG-and
vb2-pers-enc
лӱшкат?»
лӱш-к-ат
лӱш-шкЕ-ат
noise-ILL-and
no-case-enc
лӱшкат?»
лӱшк-Ø-ат
лӱшкӧ-Ø-ат
make.noise-CNG-and
vb2-conn-enc
манын,
манын
манын
that
co
манын,
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын,
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
серышке
сер-ышке
сер-шкЕ
shore-ILL
no-case
серышке
серыш-ке
серыш-шкЕ
letter-ILL
no-case
серышке
серыш-ке
серыш-шкЕ
plot.of.land-ILL
no-case
мийыш,
мийы-ш-Ø
мие-ш-Ø
come-PST1-3SG
vb2-tense-pers
лачак
лачак
лачак
[X]
av
лачак
лач-ак
лач-ак
just-STR
av/no/pa-enc
лачак
лач-ак
лач-ак
swim.bladder-STR
no-enc
лачак
лач-ак
лаче-ак
basket-STR
no-enc
лачак
лач-ак
лаче-ак
roller-STR
no-enc
кол
кол
кол
fish
no
кол
кол
кол
Pisces
no
кол
кол-Ø
кол-Ø
hear-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кол
кол-Ø
кол-Ø
hear-CNG
vb1-conn
кол
кол-Ø
кол-Ø
hear-CVB
vb1-adv
пӱя
пӱя
пӱя
pond
no
пӱя
пӱ[й]-[а]
пӱйӧ-а
dam-3SG
vb2-pers
тура
тура
тура
steep
ad/av/no/po
тура
тура
тура
rook
po
лекте.
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-257


Кол пӱя ӱмбач, кидшым кок веке шаркален, Элнет вес могырыш вончыш, калык лӱшкымашке кайыш.

Кол
Кол
кол
fish
no
Кол
Кол
Кол
Pisces
no
Кол
Кол-Ø
кол-Ø
hear-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Кол
Кол-Ø
кол-Ø
hear-CNG
vb1-conn
Кол
Кол-Ø
кол-Ø
hear-CVB
vb1-adv
пӱя
пӱя
пӱя
pond
no
пӱя
пӱ[й]-[а]
пӱйӧ-а
dam-3SG
vb2-pers
ӱмбач,
ӱмбач
ӱмбач
from.above
av/po
кидшым
кид-шы-м
кид-жЕ-м
hand-3SG-ACC
no-poss-case
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
веке
веке
веке
to
po
шаркален,
шаркал-ен-Ø
шаркале-ен-Ø
spread.out-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шаркален,
шаркал-ен
шаркале-ен
spread.out-CVB
vb2-adv
Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
вес
вес
вес
different
ad/pr
могырыш
могырыш
могырыш
in.the.direction.of
po
могырыш
могыр-ыш
могыр-ш
body-ILL
no-case
вончыш,
вончыш
вончыш
crossing
no
вончыш,
вончы-ш-Ø
вончо-ш-Ø
cross-PST1-3SG
vb2-tense-pers
калык
калык
калык
people
no
лӱшкымашке
лӱшкымаш-ке
лӱшкымаш-шкЕ
noise-ILL
no-case
лӱшкымашке
лӱшкы-маш-ке
лӱшкӧ-маш-шкЕ
make.noise-NMLZ-ILL
vb2-deriv.n-case
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-258


Элнет деч пеш торашкак каен огыл ыле — ала-кӧ, шӱл-лт шоктыктен, лӱен колтыш.

Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
деч
деч
деч
from
po
пеш
пеш
пеш
very
av
торашкак
торашк-ак
торашке-ак
into.the.distance-STR
av-enc
торашкак
тора-шк-ак
тора-шкЕ-ак
gap-ILL-STR
ad/av/no-case-enc
каен
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
ыле —
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ала-кӧ,
ала-кӧ
ала-кӧ
somebody
pr
шӱл-лт
***
***
***
***
шоктыктен,
шоктыкт-ен-Ø
шоктыкто-ен-Ø
make.noise-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шоктыктен,
шоктыкт-ен
шоктыкто-ен
make.noise-CVB
vb2-adv
шоктыктен,
шокт-ыкт-ен-Ø
шокт-ктЕ-ен-Ø
sift-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шоктыктен,
шокты-кт-ен-Ø
шокто-ктЕ-ен-Ø
be.heard-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
шоктыктен,
шокт-ыкт-ен
шокт-ктЕ-ен
sift-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
шоктыктен,
шокты-кт-ен
шокто-ктЕ-ен
be.heard-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
лӱен
лӱ[й]-ен-Ø
лӱйӧ-ен-Ø
shoot-PST2-3SG
vb2-tense-pers
лӱен
лӱ[й]-ен
лӱйӧ-ен
shoot-CVB
vb2-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-259


Сакар, пычалжым коҥлайымаланже кучен, еҥ тӱшкашке миен шогале.

Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
пычалжым
пычал-жы-м
пычал-жЕ-м
gun-3SG-ACC
no-poss-case
коҥлайымаланже
коҥлайымалан-же
коҥлайымалан-жЕ
under.one's.arm-3SG
av-poss
коҥлайымаланже
коҥлайымал-ан-же
коҥлайымал-ан-жЕ
armpit-with-3SG
no-deriv.ad-poss
кучен,
куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен,
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
тӱшкашке
тӱшка-шке
тӱшка-шкЕ
group-ILL
no-case
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



1-3-7-260


— Молан тынар лӱшкеда?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
тынар
тынар
тынар
that.much
av/pr
лӱшкеда?
лӱшке-да
лӱшке-да
cradle-2PL
no-poss
лӱшкеда?
лӱшк-еда
лӱшкӧ-еда
make.noise-2PL
vb2-pers



1-3-7-261


— мане.

мане.
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-262


Йодмо еҥже нимат пелештен ыш шукто, ала-кӧ кычкырале:

Йодмо
Йодмо
йодмо
interrogative
ad
Йодмо
Йод-мо
йод-мЕ
ask-PTCP.PASS
vb1-ad
еҥже
еҥ-же
еҥ-жЕ
person-3SG
ad/no-poss
нимат
н'имат
н'имат
nothing
pr
пелештен
пелешт-ен-Ø
пелеште-ен-Ø
say-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пелештен
пелешт-ен
пелеште-ен
say-CVB
vb2-adv
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
шукто,
шукто-Ø
шукто-Ø
succeed.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шукто,
шукто-Ø
шукто-Ø
succeed.in-CNG
vb2-conn
шукто,
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
reach-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто,
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
ferment-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто,
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
whittle-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто,
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
reach-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
шукто,
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
ferment-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
шукто,
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
whittle-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
ала-кӧ
ала-кӧ
ала-кӧ
somebody
pr
кычкырале:
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-263


— Стражник-влак!

Стражник-влак!
Стражник-влак
стражник-влак
police.constable-PL
no-num



1-3-7-264


Кернакак, умбал олык велым стражник-влак, винтовкым кидеш налын, толыт.

Кернакак,
Кернакак
кернакак
really
pa
Кернакак,
Кернак-ак
кернак-ак
really-STR
pa-enc
умбал
умбал
умбал
distant
ad
олык
олык
олык
meadow
no
велым
велым
велым
from.the.side
po
велым
вел-ым
вел-м
side-ACC
no-case
стражник-влак,
стражник-влак
стражник-влак
police.constable-PL
no-num
винтовкым
винтовкы-м
винтовко-м
rifle-ACC
no-case
кидеш
кид-еш
кид-еш
hand-LAT
no-case
налын,
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын,
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
толыт.
тол-ыт
тол-ыт
come-3PL
vb1-pers



1-3-7-265


Калыкым йыр авыраш тӱҥальыч.

Калыкым
Калык-ым
калык-м
people-ACC
no-case
йыр
йыр
йыр
around
ad/av/no/po
авыраш
авыр-аш
авыре-аш
surround-INF
vb2-inf
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-7-266


Тидым ужын, ӱдырамаш-влак пӧръеҥыштым ӱжыт:

Тидым
Тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
ужын,
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын,
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын,
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
ӱдырамаш-влак
ӱдырамаш-влак
ӱдырамаш-влак
woman-PL
no-num
пӧръеҥыштым
пӧръеҥ-ышт-ым
пӧръеҥ-шт-м
man-3PL-ACC
no-poss-case
ӱжыт:
ӱж-ыт
ӱж-ыт
call-3PL
vb1-pers



1-3-7-267


— Каена...

Каена...
Ка[й]-ена
кае-ена
go-1PL
vb2-pers



1-3-7-268


Айда кеч-мом ыштышт, тыйын мо пашат?

Айда
Айда
айда
let's.go
pa
кеч-мом
кеч-мо-м
кеч-мо-м
whatever-ACC
pr-case
ыштышт,
ышты-шт
ыште-шт
do-IMP.3PL
vb2-mood.pers
ыштышт,
ышты-ш-т
ыште-ш-т
do-PST1-3PL
vb2-tense-pers
тыйын
тыйын
тыйын
your
pr
тыйын
тый-ын
тый-н
2SG-GEN
pr-case
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
пашат?
паша-т
паша-ет
work-2SG
no-poss
пашат?
паша-т
паша-ат
work-and
no-enc



1-3-7-269


Каяш ыш тӱкнӧ.

Каяш
Ка[й]-[а]ш
кае-аш
go-INF
vb2-inf
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
тӱкнӧ.
тӱкнӧ-Ø
тӱкнӧ-Ø
touch-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱкнӧ.
тӱкнӧ-Ø
тӱкнӧ-Ø
touch-CNG
vb2-conn



1-3-7-270


Стражник-влак Икса лукым авырен нальыч.

Стражник-влак
Стражник-влак
стражник-влак
police.constable-PL
no-num
Икса
Икса
икса
bay
no
лукым
лук-ым
лук-м
corner-ACC
no-case
лукым
лук-ым
лук-м
[X]-ACC
no-case
лукым
лук-ым
лук-м
[X]-ACC
no-case
авырен
авыр-ен-Ø
авыре-ен-Ø
surround-PST2-3SG
vb2-tense-pers
авырен
авыр-ен
авыре-ен
surround-CVB
vb2-adv
нальыч.
нал-ьыч
нал-ыч
take-PST1.2SG
vb1-tense.pers
нальыч.
нал-ьыч
нал-ыч
take-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-7-271


Земский начальник кычкырале:

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
кычкырале:
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-272


— Тыге ышташ тендам кӧ таратен?

Тыге
Тыге
тыге
so
av/pa/pr
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
тендам
тен-да-м
те-да-м
2PL-2PL-ACC
pr-poss-case
тендам
те-н-да-м
те-н-да-м
2PL-GEN-2PL-ACC
pr-case-poss-case
кӧ
кӧ
кӧ
who
pr
таратен?
тарат-ен-Ø
тарате-ен-Ø
incline.to-PST2-3SG
vb2-tense-pers
таратен?
тарат-ен
тарате-ен
incline.to-CVB
vb2-adv



1-3-7-273


Таратыше еҥым мыланна пуыза, шкеже пашашкыда кайза,

Таратыше
Таратыше
таратыше
stimulating
ad
Таратыше
Тараты-ше
тарате-шЕ
incline.to-PTCP.ACT
vb2-ad
еҥым
еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
мыланна
мы-лан-на
ме-лан-на
1PL-DAT-1PL
pr-case-poss
пуыза,
пуы-за
пуо-за
give-IMP.2PL
vb2-mood.pers
пуыза,
пуы-за
пуо-за
blow-IMP.2PL
vb2-mood.pers
шкеже
шке-же
шке-жЕ
REFL-3SG
pr-poss
пашашкыда
паша-шкы-да
паша-шкЕ-да
work-ILL-2PL
no-case-poss
кайза,
***
***
***
***



1-3-7-274


— Таратыше еҥ мемнан коклаште уке.

Таратыше
Таратыше
таратыше
stimulating
ad
Таратыше
Тараты-ше
тарате-шЕ
incline.to-PTCP.ACT
vb2-ad
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
коклаште
коклаште
коклаште
in
av/po
коклаште
кокла-ште
кокла-штЕ
distance-INE
ad/no-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
cook-PL-INE
no-num-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
two-PL-INE
nm-num-case
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



1-3-7-275


— Уке, уке!

Уке,
Уке
уке
no
ad/no/pa
уке!
уке
уке
no
ad/no/pa



1-3-7-276


Япар земский начальник дек мийыш, Йогорым ончыктен пелештыш:

Япар
Япар
Япар
Yapar
na
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
дек
дек
дек
to
po
мийыш,
мийы-ш-Ø
мие-ш-Ø
come-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Йогорым
Йогорым
Йогорым
Yogorym
na
ончыктен
ончыкт-ен-Ø
ончыкто-ен-Ø
show-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончыктен
ончыкт-ен
ончыкто-ен
show-CVB
vb2-adv
ончыктен
ончы-кт-ен-Ø
ончо-ктЕ-ен-Ø
look-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
ончыктен
ончы-кт-ен
ончо-ктЕ-ен
look-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
пелештыш:
пелешты-ш-Ø
пелеште-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-277


— Калыкым таратыше — тиде!

Калыкым
Калык-ым
калык-м
people-ACC
no-case
таратыше —
таратыше
таратыше
stimulating
ad
таратыше —
тараты-ше
тарате-шЕ
incline.to-PTCP.ACT
vb2-ad
тиде!
тиде
тиде
this
pr
тиде!
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде!
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn



1-3-7-278


— Взять!

Взять!
Взять
Взять
Vz'at'
na



1-3-7-279


— кычкырал колтыш земский начальник.

кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CNG
vb1-conn
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CVB
vb1-adv
колтыш
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник.
начальник
начальник
head
no



1-3-7-280


Стражник-влак Йогорым руалтен кучышт.

Стражник-влак
Стражник-влак
стражник-влак
police.constable-PL
no-num
Йогорым
Йогорым
Йогорым
Yogorym
na
руалтен
руалт-ен-Ø
руалте-ен-Ø
grab-PST2-3SG
vb2-tense-pers
руалтен
руалт-ен
руалте-ен
grab-CVB
vb2-adv
кучышт.
кучы-шт
кучо-шт
ascarid-3PL
no-poss
кучышт.
кучышт-Ø
кучышт-Ø
pat-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кучышт.
кучы-шт
кучо-шт
hold-IMP.3PL
vb2-mood.pers
кучышт.
кучы-ш-т
кучо-ш-т
hold-PST1-3PL
vb2-tense-pers
кучышт.
кучышт-Ø
кучышт-Ø
pat-CNG
vb1-conn
кучышт.
кучышт-Ø
кучышт-Ø
pat-CVB
vb1-adv



1-3-7-281


Пашай стражник дек миен пиже.

Пашай
Пашай
Пашай
Pashay
na
стражник
стражник
стражник
police.constable
no
дек
дек
дек
to
po
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
пиже.
пиж-е
пиж-Е
stick-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-282


Вес стражник Пашайым винтовка приклад дене шуралтыш.

Вес
Вес
вес
different
ad/pr
стражник
стражник
стражник
police.constable
no
Пашайым
Пашайым
Пашайым
Pashayym
na
винтовка
***
***
***
***
приклад
приклад
приклад
butt
no
дене
дене
дене
with
po
шуралтыш.
шуралтыш
шуралтыш
injection
no
шуралтыш.
шуралты-ш-Ø
шуралте-ш-Ø
stick.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-283


Пашай кумык пурен кайыш.

Пашай
Пашай
Пашай
Pashay
na
кумык
кумык
кумык
face-down
ad/av
кумык
кумык
кумык
Kumyk
no
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-284


Ала-кӧ шеҥгечын кӱм шуэн колтыш.

Ала-кӧ
Ала-кӧ
ала-кӧ
somebody
pr
шеҥгечын
шеҥгечын
шеҥгечын
from.behind
av/po
кӱм
кӱ-м
кӱ-м
stone-ACC
no-case
шуэн
шуэн
шуэн
sparsely
av
шуэн
шуэ-н
шуэ-н
thin-GEN
ad-case
шуэн
шуэ-н
шуэ-н
anthill-GEN
no-case
шуэн
шу}-эн-Ø
шуо-ен-Ø
throw-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шуэн
шу}-эн
шуо-ен
throw-CVB
vb2-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-285


Кӱ земский начальникын вуйжо воктен каен колтыш.

Кӱ
Кӱ
кӱ
stone
no
Кӱ
Кӱ-Ø
кӱ-Ø
ripen-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Кӱ
Кӱ-Ø
кӱ-Ø
ripen-CNG
vb1-conn
Кӱ
Кӱ-Ø
кӱ-Ø
ripen-CVB
vb1-adv
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальникын
начальник-ын
начальник-н
head-GEN
no-case
вуйжо
вуй-жо
вуй-жЕ
head-3SG
no-poss
воктен
воктен
воктен
beside
av/po
воктен
вокт-ен-Ø
вокто-ен-Ø
strip.bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
воктен
вокт-ен
вокто-ен
strip.bark-CVB
vb2-adv
каен
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-286


Земский начальник ошем кайыш.

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
ошем
ош-ем
ош-ем
white-1SG
ad-poss
ошем
ош-ем
ошо-ем
white-1SG
ad-poss
ошем
ошем-Ø
ошем-Ø
turn.white-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ошем
ошем-Ø
ошем-Ø
turn.white-CNG
vb1-conn
ошем
ошем-Ø
ошем-Ø
turn.white-CVB
vb1-adv
ошем
ош-ем-Ø
ош-ем-Ø
white-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
ошем
ош-ем-Ø
ошо-ем-Ø
white-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
ошем
ош-ем-Ø
ош-ем-Ø
white-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
ошем
ош-ем-Ø
ошо-ем-Ø
white-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
ошем
ош-ем-Ø
ош-ем-Ø
white-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
ошем
ош-ем-Ø
ошо-ем-Ø
white-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-287


Оралгыше йӱк дене становойлан кычкырале:

Оралгыше
Оралгыше
оралгыше
husky
ad
Оралгыше
Оралгы-ше
оралге-шЕ
become.hoarse-PTCP.ACT
vb2-ad
йӱк
йӱк
йӱк
voice
no
дене
дене
дене
with
po
становойлан
становой-лан
становой-лан
district-DAT
ad/no-case
становойлан
становой-ла-н
становой-ла-н
district-PL-GEN
ad/no-num-case
кычкырале:
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-288


— Усмирите!

Усмирите!
Усмирите
Усмирите
Usmirite
na



1-3-7-289


Становой лӱяш командым пуыш.

Становой
Становой
становой
district
ad/no
лӱяш
лӱ[й]-[а]ш
лӱйӧ-аш
shoot-INF
vb2-inf
командым
команды-м
команде-м
command-ACC
no-case
пуыш.
пу-ыш
пу-ш
wood-ILL
no-case
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-290


Залп мӱгыралте.

Залп
Залп
залп
volley
no
мӱгыралте.
мӱгыралте-Ø
мӱгыралте-Ø
roar-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мӱгыралте.
мӱгыралт-е
мӱгыралт-Е
roar-PST1.3SG
vb1-tense.pers
мӱгыралте.
мӱгыралте-Ø
мӱгыралте-Ø
roar-CNG
vb2-conn
мӱгыралте.
мӱгыр-алт-е
мӱгырӧ-алт-Е
roar-REF-PST1.3SG
vb2-deriv.v-tense.pers



1-3-7-291


Ӱдырамаш-влак, ушдымыла магырен, Элнет серыште куржталыштыт.

Ӱдырамаш-влак,
Ӱдырамаш-влак
ӱдырамаш-влак
woman-PL
no-num
ушдымыла
ушдымыла
ушдымыла
stupidly
av
ушдымыла
ушдымы-ла
ушдымо-ла
insane-COMP
ad/no-case
ушдымыла
ушдымы-ла
ушдымо-ла
insane-PL
ad/no-num
ушдымыла
ушдымы-ла
ушдымо-ла
insane-STR
ad/no-enc
ушдымыла
уш-дымы-ла
уш-дымЕ-ла
mind-without-COMP
no-deriv.ad-case
ушдымыла
уш-дымы-ла
уш-дымЕ-ла
mind-without-PL
no-deriv.ad-num
ушдымыла
уш-дымы-ла
уш-дымЕ-ла
mind-without-STR
no-deriv.ad-enc
магырен,
магыр-ен-Ø
магыре-ен-Ø
make.sounds-PST2-3SG
vb2-tense-pers
магырен,
магыр-ен
магыре-ен
make.sounds-CVB
vb2-adv
Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
серыште
сер-ыште
сер-штЕ
shore-INE
no-case
серыште
серыш-те
серыш-штЕ
letter-INE
no-case
серыште
серыш-те
серыш-штЕ
plot.of.land-INE
no-case
куржталыштыт.
куржталышт-ыт
куржталышт-ыт
run-3PL
vb1-pers



1-3-7-292


Пӧръеҥ-влак южыжо, шӱй таҥыт вӱдым келын, Элнет гоч вес веке лектыт, южыжо оргаж лоҥгаш шылыт.

Пӧръеҥ-влак
Пӧръеҥ-влак
пӧръеҥ-влак
man-PL
no-num
южыжо,
южыжо
южыжо
some
pr
южыжо,
южы-жо
южо-жЕ
some-3SG
pr-poss
южыжо,
ю-жы-жо
ю-жЕ-жЕ
magic-3SG-3SG
no-poss-poss
южыжо,
ю-жы-жо
ю-жЕ-жЕ
cool-3SG-3SG
no-poss-poss
шӱй
шӱй
шӱй
neck
no
шӱй
шӱй
шӱй
piece.of.coal
no
шӱй
шӱй
шӱй
pus
no
шӱй
шӱй-Ø
шӱй-Ø
rot-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шӱй
шӱй-Ø
шӱйӧ-Ø
become.firmer-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шӱй
шӱй-Ø
шӱй-Ø
rot-CNG
vb1-conn
шӱй
шӱй-Ø
шӱйӧ-Ø
become.firmer-CNG
vb2-conn
шӱй
шӱй-Ø
шӱй-Ø
rot-CVB
vb1-adv
таҥыт
***
***
***
***
вӱдым
вӱд-ым
вӱд-м
water-ACC
no-case
келын,
кел-ын-Ø
кел-н-Ø
step-PST2-3SG
vb1-tense-pers
келын,
кел-ын
кел-н
step-CVB
vb1-adv
Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
гоч
гоч
гоч
over
po
вес
вес
вес
different
ad/pr
веке
веке
веке
to
po
лектыт,
лект-ыт
лект-ыт
go-3PL
vb1-pers
южыжо
южыжо
южыжо
some
pr
южыжо
южы-жо
южо-жЕ
some-3SG
pr-poss
южыжо
ю-жы-жо
ю-жЕ-жЕ
magic-3SG-3SG
no-poss-poss
южыжо
ю-жы-жо
ю-жЕ-жЕ
cool-3SG-3SG
no-poss-poss
оргаж
оргаж
оргаж
bundle.of.twigs
no
лоҥгаш
лоҥгаш
лоҥгаш
into
po
лоҥгаш
лоҥга-ш
лоҥга-ш
thicket-ILL
no-case
лоҥгаш
лоҥга-ш
лоҥга-еш
thicket-LAT
no-case
шылыт.
шыл-ыт
шыл-ыт
hide-3PL
vb1-pers



1-3-7-293


Олык покшелан Йогор ден Пашай веле кодыч, адак, нимом умылыде, Сакар шоген кодо.

Олык
Олык
олык
meadow
no
покшелан
покшелан
покшелан
in.the.middle
av/po
покшелан
покшел-ан
покшел-ан
middle-with
ad/no-deriv.ad
Йогор
Йогор
Йогор
Yogor
na
ден
ден
ден
and
co
Пашай
Пашай
Пашай
Pashay
na
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
кодыч,
код-ыч
код-ыч
stay-PST1.2SG
vb1-tense.pers
кодыч,
код-ыч
код-ыч
stay-PST1.3PL
vb1-tense.pers
адак,
адак
адак
again
av
нимом
н'имом
н'имом
nothing
pr
нимом
н'имо-м
н'имо-м
nothing-ACC
ad/av/pr-case
умылыде,
умылы-де
умыло-де
understand-CVB.NEG
vb2-adv
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
шоген
шог-ен-Ø
шого-ен-Ø
stand-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шоген
шог-ен
шого-ен
stand-CVB
vb2-adv
кодо.
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кодо.
код-о
код-Е
stay-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кодо.
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-CNG
vb2-conn



1-3-7-294


Пашай вӱр йоген кия, Йогор ден Сакарым стражник-влак тунамак авырен кучышт.

Пашай
Пашай
Пашай
Pashay
na
вӱр
вӱр
вӱр
blood
no
йоген
йог-ен-Ø
його-ен-Ø
flow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йоген
йог-ен
його-ен
flow-CVB
vb2-adv
кия,
ки[й]-[а]
кие-а
lie-3SG
vb2-pers
Йогор
Йогор
Йогор
Yogor
na
ден
ден
ден
and
co
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
стражник-влак
стражник-влак
стражник-влак
police.constable-PL
no-num
тунамак
тунамак
тунамак
immediately
av
тунамак
тунам-ак
тунам-ак
then-STR
av-enc
тунамак
туна-м-ак
туна-м-ак
heifer-ACC-STR
no-case-enc
тунамак
туна-м-ак
туна-ем-ак
heifer-1SG-STR
no-poss-enc
тунамак
туна-м-а-к
туна-ем-а-ак
heifer-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
that-1PL-ACC-STR
pr-poss-case-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
gland-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
banner-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
тунамак
туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
тунамак
туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
тунамак
туна-м--ак
туна-ем-Е-ак
heifer-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
авырен
авыр-ен-Ø
авыре-ен-Ø
surround-PST2-3SG
vb2-tense-pers
авырен
авыр-ен
авыре-ен
surround-CVB
vb2-adv
кучышт.
кучы-шт
кучо-шт
ascarid-3PL
no-poss
кучышт.
кучышт-Ø
кучышт-Ø
pat-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кучышт.
кучы-шт
кучо-шт
hold-IMP.3PL
vb2-mood.pers
кучышт.
кучы-ш-т
кучо-ш-т
hold-PST1-3PL
vb2-tense-pers
кучышт.
кучышт-Ø
кучышт-Ø
pat-CNG
vb1-conn
кучышт.
кучышт-Ø
кучышт-Ø
pat-CVB
vb1-adv



1-3-7-295


Сакарын кидше гыч пычалым шупшын нальыч:

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
кидше
кид-ше
кид-жЕ
hand-3SG
no-poss
гыч
гыч
гыч
from
po
пычалым
пычал-ым
пычал-м
gun-ACC
no-case
шупшын
шупш-ын-Ø
шупш-н-Ø
pull-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шупшын
шупш-ын
шупш-н
pull-CVB
vb1-adv
нальыч:
нал-ьыч
нал-ыч
take-PST1.2SG
vb1-tense.pers
нальыч:
нал-ьыч
нал-ыч
take-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-7-296


— Сволочь, пычал дене толын!

Сволочь,
Сволочь
сволочь
riff-raff
no
пычал
пычал
пычал
gun
no
дене
дене
дене
with
po
толын!
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын!
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv



1-3-7-297


Земский начальник тарантасыш кӱзен шинче, Йогор ден Сакарым ышат ончал, становойлан гына каласыш:

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
тарантасыш
тарантас-ыш
тарантас-ш
springless.carriage-ILL
no-case
кӱзен
кӱз-ен-Ø
кӱзӧ-ен-Ø
go.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кӱзен
кӱз-ен
кӱзӧ-ен
go.up-CVB
vb2-adv
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn
Йогор
Йогор
Йогор
Yogor
na
ден
ден
ден
and
co
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
ышат
ы-ш-Ø-ат
ы-ш-Ø-ат
NEG-PST-3SG-and
vb-tense-pers-enc
ончал,
ончал-Ø
ончал-Ø
look-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ончал,
ончал-Ø
ончал-Ø
look-CNG
vb1-conn
ончал,
ончал-Ø
ончал-Ø
look-CVB
vb1-adv
становойлан
становой-лан
становой-лан
district-DAT
ad/no-case
становойлан
становой-ла-н
становой-ла-н
district-PL-GEN
ad/no-num-case
гына
гына
гына
only
pa
каласыш:
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-298


— Чот тергаш!..

Чот
Чот
чот
very
av
Чот
Чот
чот
number
no
тергаш!..
терг-аш
терге-аш
check-INF
vb2-inf



1-3-7-299


Урядник землемерым оролыжо.

Урядник
Урядник
урядник
village.constable
no
землемерым
землемер-ым
землемер-м
surveyor-ACC
no-case
оролыжо.
оролы-жо
ороло-жЕ
guard-IMP.3SG
vb2-mood.pers
оролыжо.
оролы-Ø-жо
ороло-Ø-жЕ
guard-CNG-3SG
vb2-conn-poss



1-3-7-300


Сусыргышым больницыш наҥгаяш.

Сусыргышым
Сусыргышы-м
сусыргышо-м
wounded-ACC
ad/no-case
Сусыргышым
Сусыргы-ш-ым
сусырго-ш-ым
be.injured-PST1-1SG
vb2-tense-pers
Сусыргышым
Сусыргы-шы-м
сусырго-шЕ-м
be.injured-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
больницыш
больницы-ш
больнице-ш
hospital-ILL
no-case
наҥгаяш.
наҥга[й]-[а]ш
наҥгае-аш
take-INF
vb2-inf



1-3-7-301


Земский начальник ден становой почела кудальыч.

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
ден
ден
ден
and
co
становой
становой
становой
district
ad/no
почела
почела
почела
one.after.another
ad/av/po
почела
поче-ла
поче-ла
one.after.another-STR
av/po-enc
кудальыч.
кудал-ьыч
кудал-ыч
run-PST1.2SG
vb1-tense.pers
кудальыч.
кудал-ьыч
кудал-ыч
run-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-7-302


Вич стражник Йогор ден Сакарым Аркамбаке наҥгайышт.

Вич
Вич
вич
five
nm
стражник
стражник
стражник
police.constable
no
Йогор
Йогор
Йогор
Yogor
na
ден
ден
ден
and
co
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
Аркамбаке
Аркамбаке
аркамбаке
up.the.hill
av
наҥгайышт.
наҥгайы-шт
наҥгайе-шт
take-IMP.3PL
vb2-mood.pers
наҥгайышт.
наҥгайы-ш-т
наҥгае-ш-т
take-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-7-303


Землемер теодолитшым келыштарыш, Япар вешкым нале, кок марий шинчырым нальыч.

Землемер
Землемер
землемер
surveyor
no
теодолитшым
теодолит-шы-м
теодолит-жЕ-м
theodolite-3SG-ACC
no-poss-case
келыштарыш,
келыштарыш
келыштарыш
preference
no
келыштарыш,
келыштары-ш-Ø
келыштаре-ш-Ø
coordinate-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Япар
Япар
Япар
Yapar
na
вешкым
вешкы-м
вешке-м
stake-ACC
no-case
нале,
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале,
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
марий
марий
марий
Mari
no
шинчырым
шинчыр-ым
шинчыр-м
chain-ACC
no-case
нальыч.
нал-ьыч
нал-ыч
take-PST1.2SG
vb1-tense.pers
нальыч.
нал-ьыч
нал-ыч
take-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-7-304


Столыпинский закон Элнет сереш тӱсшым рашак ончыкташ тӱҥале. * * *

Столыпинский
Столыпинский
Столыпинский
Stolypinskiy
na
закон
закон
закон
law
no
Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
сереш
сер-еш
сер-еш
shore-LAT
no-case
тӱсшым
тӱс-шы-м
тӱс-жЕ-м
color-3SG-ACC
no-poss-case
рашак
раш-ак
раш-ак
clear-STR
ad/av-enc
ончыкташ
ончыкт-аш
ончыкто-аш
show-INF
vb2-inf
ончыкташ
ончы-кт-аш
ончо-ктЕ-аш
look-CAUS-INF
vb2-deriv.v-inf
тӱҥале. * * *
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-305


Пелйӱд деч вара Григорий Петрович денат, Василий Александрович денат обыск лие.

Пелйӱд
Пелйӱд
пелйӱд
midnight
no
деч
деч
деч
from
po
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
денат,
ден-ат
ден-ат
and-and
co-enc
денат,
ден-ат
дене-ат
with-and
po-enc
Василий
Василий
Василий
Vasiliy
na
Александрович
Александрович
Александрович
Aleksandrovich
na
денат
ден-ат
ден-ат
and-and
co-enc
денат
ден-ат
дене-ат
with-and
po-enc
обыск
обыск
обыск
search
no
лие.
ли[й]-е
лий-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-306


Григорий Петровичын нимомат муын огытыл.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
нимомат
н'имом-ат
н'имом-ат
nothing-and
pr-enc
нимомат
н'имо-м-ат
н'имо-м-ат
nothing-ACC-and
ad/av/pr-case-enc
муын
му-ын-Ø
му-н-Ø
find-PST2-3SG
vb1-tense-pers
муын
му-ын
му-н
find-CVB
vb1-adv
огытыл.
ог-ыт-ыл-Ø
ог-ыт-ул-Ø
NEG-3PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-3-7-307


Шке возымо почеламут тетрадьше ученик-влакын тетрадьышт коклаште лийын.

Шке
шке
шке
REFL
pr
возымо
возымо
возымо
written
ad
возымо
возы-мо
возо-мЕ
write-PTCP.PASS
vb2-ad
почеламут
почеламут
почеламут
poem
no
тетрадьше
тетрадь-ше
тетрадь-жЕ
notebook-3SG
no-poss
ученик-влакын
ученик-влак-ын
ученик-влак-н
pupil-PL-GEN
no-num-case
тетрадьышт
тетрадь-ышт
тетрадь-шт
notebook-3PL
no-poss
коклаште
коклаште
коклаште
in
av/po
коклаште
кокла-ште
кокла-штЕ
distance-INE
ad/no-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
cook-PL-INE
no-num-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
two-PL-INE
nm-num-case
лийын.
лийын
лийын
as.a
po
лийын.
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын.
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv



1-3-7-308


Ученик-влакын тетрадьыштым урядник лончылен ончен огыл.

Ученик-влакын
Ученик-влак-ын
ученик-влак-н
pupil-PL-GEN
no-num-case
тетрадьыштым
тетрадь-ышт-ым
тетрадь-шт-м
notebook-3PL-ACC
no-poss-case
урядник
урядник
урядник
village.constable
no
лончылен
лончыл-ен-Ø
лончыло-ен-Ø
divide.into.layers-PST2-3SG
vb2-tense-pers
лончылен
лончыл-ен
лончыло-ен
divide.into.layers-CVB
vb2-adv
ончен
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-3-7-309


Василий Александрович дене становой шке кычалын.

Василий
Василий
Василий
Vasiliy
na
Александрович
Александрович
Александрович
Aleksandrovich
na
дене
дене
дене
with
po
становой
становой
становой
district
ad/no
шке
шке
шке
REFL
pr
кычалын.
кычал-ын-Ø
кычал-н-Ø
search-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кычалын.
кычал-ын
кычал-н
search-CVB
vb1-adv



1-3-7-310


Становой вес кугыжанышеш печатлыме «Что такое друзья народа?» книгам муын.

Становой
Становой
становой
district
ad/no
вес
вес
вес
different
ad/pr
кугыжанышеш
кугыжаныш-еш
кугыжаныш-еш
state-LAT
no-case
печатлыме
печатлыме
печатлыме
printing
ad
печатлыме
печатлы-ме
печатле-мЕ
print-PTCP.PASS
vb2-ad
«Что
Что
Что
Chto
na
такое
***
***
***
***
друзья
***
***
***
***
народа?»
***
***
***
***
книгам
книга-м
книга-м
book-ACC
no-case
книгам
книга-м
книга-ем
book-1SG
no-poss
книгам
книга-м-Ø
книга-ем-Ø
book-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
книгам
книга-м-Ø
книга-ем-Ø
book-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
книгам
книга-м-Ø
книга-ем-Ø
book-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
муын.
му-ын-Ø
му-н-Ø
find-PST2-3SG
vb1-tense-pers
муын.
му-ын
му-н
find-CVB
vb1-adv



1-3-7-311


Василий Александровичым тунамак Чарлашке колтеныт.

Василий
Василий
Василий
Vasiliy
na
Александровичым
Александровичым
Александровичым
Aleksandrovichym
na
тунамак
тунамак
тунамак
immediately
av
тунамак
тунам-ак
тунам-ак
then-STR
av-enc
тунамак
туна-м-ак
туна-м-ак
heifer-ACC-STR
no-case-enc
тунамак
туна-м-ак
туна-ем-ак
heifer-1SG-STR
no-poss-enc
тунамак
туна-м-а-к
туна-ем-а-ак
heifer-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
that-1PL-ACC-STR
pr-poss-case-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
gland-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
banner-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
тунамак
туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
тунамак
туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
тунамак
туна-м--ак
туна-ем-Е-ак
heifer-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
Чарлашке
Чарла-шке
Чарла-шкЕ
Tsaryovokokshaysk-ILL
pn-case
Чарлашке
Чар-ла-шке
чар-ла-шкЕ
film-PL-ILL
no-num-case
колтеныт.
колт-ен-ыт
колто-ен-ыт
send-PST2-3PL
vb2-tense-pers



1-3-7-312


Сакар ден Йогорым кас велеш наҥгайышт.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ден
ден
ден
and
co
Йогорым
Йогорым
Йогорым
Yogorym
na
кас
кас
кас
evening
av/no
велеш
велеш
велеш
toward
po
велеш
вел-еш
вел-еш
side-LAT
no-case
велеш
вел-еш
вел-еш
spill-3SG
vb1-pers
наҥгайышт.
наҥгайы-шт
наҥгайе-шт
take-IMP.3PL
vb2-mood.pers
наҥгайышт.
наҥгайы-ш-т
наҥгае-ш-т
take-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-7-313


Кастене земский начальник шке декше Григорий Петровичым ӱжыктен.

Кастене
Кастене
кастене
in.the.evening
ad
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
шке
шке
шке
REFL
pr
декше
дек-ше
дек-жЕ
to-3SG
po-poss
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
ӱжыктен.
ӱжыкт-ен-Ø
ӱжыктӧ-ен-Ø
summon-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӱжыктен.
ӱжыкт-ен
ӱжыктӧ-ен
summon-CVB
vb2-adv
ӱжыктен.
ӱж-ыкт-ен-Ø
ӱж-ктЕ-ен-Ø
call-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
ӱжыктен.
ӱж-ыкт-ен
ӱж-ктЕ-ен
call-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv



1-3-7-314


Григорий Петровичын миен пурымыж годым земский начальник дене становой пристав шинча ыле.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
пурымыж
пурымы-ж
пурымо-жЕ
entrance-3SG
ad-poss
пурымыж
пуры-мы-ж
пуро-мЕ-жЕ
go.in-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
дене
дене
дене
with
po
становой
становой
становой
district
ad/no
пристав
пристав
пристав
police.officer
no
шинча
шинча
шинча
eye
no
шинча
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-315


Григорий Петровичын шӱмжылан йӧсын чучо...

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
heart-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
feeling-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
bark-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
heart-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
feeling-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
bark-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
йӧсын
йӧсын
йӧсын
difficultly
av
йӧсын
йӧсы-н
йӧсӧ-н
difficult-GEN
ad/no-case
чучо...
чуч-о
чуч-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-316


Ӱстембалне самовар шолын шинча, ик бутылка коньяк коеш, графиныште — зубровка, воктеныштак — кум чарка.

Ӱстембалне
Ӱстембалне
ӱстембалне
on.the.table
av
самовар
самовар
самовар
samovar
no
шолын
шол-ын
шол-н
bracelet-GEN
no-case
шолын
шолы-н
шоло-н
gut-GEN
no-case
шолын
шолы-н
шоло-н
elm-GEN
no-case
шолын
шолы-н
шоло-н
raft-GEN
no-case
шолын
шолы-н
шоло-н
slippery.place-GEN
no-case
шолын
шолы-н
шоло-н
secret-GEN
no-case
шолын
шолы-н
шоло-н
thief-GEN
no-case
шолын
шол-ын-Ø
шол-н-Ø
boil-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шолын
шол-ын
шол-н
boil-CVB
vb1-adv
шинча,
шинча
шинча
eye
no
шинча,
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча,
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
бутылка
бутылка
бутылка
bottle
no
коньяк
коньяк
коньяк
cognac
no
коеш,
коеш
коеш
it.seems
pa
коеш,
ко[й]-еш
кой-еш
be.visible-3SG
vb1-pers
графиныште —
графин-ыште
графин-штЕ
decanter-INE
no-case
зубровка,
***
***
***
***
воктеныштак —
воктен-ышт-ак
воктен-шт-ак
beside-3PL-STR
av/po-poss-enc
воктеныштак —
воктены-шт-ак
воктене-шт-ак
beside-3PL-STR
av/po-poss-enc
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
чарка.
чарка
чарка
glass
no



1-3-7-317


Ик чаркаже кугу.

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
чаркаже
чарка-же
чарка-жЕ
glass-3SG
no-poss
кугу.
кугу
кугу
big
ad/no



1-3-7-318


Григорий Петрович пурымеке, столовой комнатыш, йытыран чиен, Маша пурыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
пурымеке,
пуры-меке
пуро-меке
go.in-CVB.PRI
vb2-adv
столовой
***
***
***
***
комнатыш,
комнат-ыш
комнат-ш
room-ILL
no-case
йытыран
йытыран
йытыран
beautifully
av
йытыран
йытыран
йытыран
barreled
ad
йытыран
йытыра-н
йытыра-ан
beautiful-with
ad-deriv.ad
йытыран
йытыр-ан
йытыр-ан
trunk-with
no-deriv.ad
йытыран
йытыра-н
йытыра-н
beautiful-GEN
ad-case
чиен,
чие-н
чие-н
cherry.tree-GEN
no-case
чиен,
чи[й]-ен-Ø
чие-ен-Ø
put.on-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чиен,
чи[й]-ен
чие-ен
put.on-CVB
vb2-adv
Маша
Маша
Маша
Masha
na
пурыш.
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш.
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-319


— Теме, — мане Матвей Николаевич.

Теме, —
Теме
теме
subject
no
Теме, —
Теме-Ø
теме-Ø
fill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Теме, —
Тем-е
тем-Е
fill.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Теме, —
Теме-Ø
теме-Ø
fill-CNG
vb2-conn
Теме, —
те-м-е
те-ем-Е
2PL-TRANS-PST1.3SG
pr-deriv.v-tense.pers
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Матвей
Матвей
Матвей
Matvey
na
Николаевич.
Николаевич
Николаевич
Nikolayevich
na



1-3-7-320


Маша кум стаканешат темыш.

Маша
Маша
Маша
Masha
na
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
стаканешат
стакан-еш-ат
стакан-еш-ат
glass-LAT-and
no-case-enc
темыш.
темыш
темыш
[X]
no
темыш.
темыш
темыш
sense.of.sufficiency
no
темыш.
темы-ш
теме-ш
subject-ILL
no-case
темыш.
темы-ш-Ø
теме-ш-Ø
fill-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-321


— Ынде кай, кӱлеш лият гын, кычкыралам.

Ынде
Ынде
ынде
now
av/pa
кай,
кай
кай
[X]
in
кай,
кай
кай
aftergrass
no
кай,
кай-Ø
кае-Ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кай,
кай-Ø
кае-Ø
go-CNG
vb2-conn
кӱлеш
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
лият
ли[й]-[а]т
лий-ат
be-2SG
vb1-pers
лият
ли[й]-[]-[а]т
лий-Е-ат
be-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
гын,
гын
гын
if
co/pa
кычкыралам.
кычкырал-ам
кычкырал-ам
shout-1SG
vb1-pers



1-3-7-322


Мӱндыркӧ ит кай.

Мӱндыркӧ
Мӱндыркӧ
мӱндыркӧ
far
av/po
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
кай.
кай
кай
[X]
in
кай.
кай
кай
aftergrass
no
кай.
кай-Ø
кае-Ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кай.
кай-Ø
кае-Ø
go-CNG
vb2-conn



1-3-7-323


Маша йол йӱкым ыштыде лектын кайыш.

Маша
Маша
Маша
Masha
na
йол
йол
йол
foot
no
йӱкым
йӱк-ым
йӱк-м
voice-ACC
no-case
ыштыде
ышты-де
ыште-де
do-CVB.NEG
vb2-adv
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-324


— Григорий Петрович, Константин Ильич, ӱстел дек шичса.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
Константин
Константин
Константин
Konstantin
na
Ильич,
Ильич
Ильич
Il'ich
na
ӱстел
ӱстел
ӱстел
table
no
дек
дек
дек
to
po
шичса.
шич-са
шинч-за
sit.down-IMP.2PL
vb1-mood.pers



1-3-7-325


Константин Ильич, теме.

Константин
Константин
Константин
Konstantin
na
Ильич,
Ильич
Ильич
Il'ich
na
теме.
теме
теме
subject
no
теме.
теме-Ø
теме-Ø
fill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
теме.
тем-е
тем-Е
fill.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
теме.
теме-Ø
теме-Ø
fill-CNG
vb2-conn
теме.
те-м-е
те-ем-Е
2PL-TRANS-PST1.3SG
pr-deriv.v-tense.pers



1-3-7-326


Мый тыглайым йӱам, — мане земский начальник.

Мый
мый
мый
1SG
pr
тыглайым
тыглай-ым
тыглай-м
ordinary-ACC
ad/av/pr-case
йӱам, —
йӱ-ам
йӱ-ам
drink-1SG
vb1-pers
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник.
начальник
начальник
head
no



1-3-7-327


Становой пристав шканже коньякым темыш, вара — Григорий Петровичлан.

Становой
Становой
становой
district
ad/no
пристав
пристав
пристав
police.officer
no
шканже
шк-ан-же
шке-лан-же
REFL-DAT-3SG
pr-case-poss
шканже
шкан-же
шкан-жЕ
for.oneself-3SG
pr-poss
коньякым
коньяк-ым
коньяк-м
cognac-ACC
no-case
темыш,
темыш
темыш
[X]
no
темыш,
темыш
темыш
sense.of.sufficiency
no
темыш,
темы-ш
теме-ш
subject-ILL
no-case
темыш,
темы-ш-Ø
теме-ш-Ø
fill-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара —
вара
вара
then
av/pa
вара —
вара
вара
pole
no
вара —
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичлан.
Петровичлан
Петровичлан
Petrovichlan
na



1-3-7-328


— Ну, таза лийза!

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
таза
таза
таза
healthy
ad
лийза!
лий-за
лий-за
be-IMP.2PL
vb1-mood.pers



1-3-7-329


— Матвей Николаевич кугу чаркажым ко-олт йӱын колтыш.

Матвей
Матвей
Матвей
Matvey
na
Николаевич
Николаевич
Николаевич
Nikolayevich
na
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
чаркажым
чарка-жы-м
чарка-жЕ-м
glass-3SG-ACC
no-poss-case
ко-олт
***
***
***
***
йӱын
йӱ-ын-Ø
йӱ-н-Ø
drink-PST2-3SG
vb1-tense-pers
йӱын
йӱ-ын
йӱ-н
drink-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-330


Григорий Петровичат подыл колтыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичат
Петровичат
Петровичат
Petrovichat
na
подыл
подыл-Ø
подыл-Ø
sip-IMP.2SG
vb1-mood.pers
подыл
подыл-Ø
подыл-Ø
sip-CNG
vb1-conn
подыл
подыл-Ø
подыл-Ø
sip-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-331


Матвей Николаевич кампеткым ончыктыш:

Матвей
Матвей
Матвей
Matvey
na
Николаевич
Николаевич
Николаевич
Nikolayevich
na
кампеткым
кампеткы-м
кампетке-м
sweets-ACC
no-case
ончыктыш:
ончыктыш
ончыктыш
indicator
no
ончыктыш:
ончыкты-ш-Ø
ончыкто-ш-Ø
show-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ончыктыш:
ончы-кты-ш-Ø
ончо-ктЕ-ш-Ø
look-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers



1-3-7-332


— Лимонный.

Лимонный.
Лимонный
Лимонный
Limonnyy
na



1-3-7-333


Коньяк почеш пеш келша.

Коньяк
Коньяк
коньяк
cognac
no
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
пеш
пеш
пеш
very
av
келша.
келш-а
келше-а
appeal.to-3SG
vb2-pers



1-3-7-334


Григорий Петрович, ӱйым шӱрӧ.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
ӱйым
ӱй-ым
ӱй-м
butter-ACC
ad/no-case
шӱрӧ.
шӱрӧ-Ø
шӱрӧ-Ø
spread-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шӱрӧ.
шӱрӧ-Ø
шӱрӧ-Ø
strain-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шӱрӧ.
шӱрӧ-Ø
шӱрӧ-Ø
fish-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шӱрӧ.
шӱрӧ-Ø
шӱрӧ-Ø
harrow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шӱрӧ.
шӱрӧ-Ø
шӱрӧ-Ø
spread-CNG
vb2-conn
шӱрӧ.
шӱрӧ-Ø
шӱрӧ-Ø
strain-CNG
vb2-conn
шӱрӧ.
шӱрӧ-Ø
шӱрӧ-Ø
fish-CNG
vb2-conn
шӱрӧ.
шӱрӧ-Ø
шӱрӧ-Ø
harrow-CNG
vb2-conn



1-3-7-335


Сакыржым кок моклакам пыште...

Сакыржым
Сакыр-жы-м
сакыр-жЕ-м
sugar-3SG-ACC
ad/no-poss-case
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
моклакам
моклака-м
моклака-м
lump-ACC
no-case
моклакам
моклака-м
моклака-ем
lump-1SG
no-poss
моклакам
моклака-м-Ø
моклака-ем-Ø
lump-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
моклакам
моклака-м-Ø
моклака-ем-Ø
lump-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
моклакам
моклака-м-Ø
моклака-ем-Ø
lump-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пыште...
пыште-Ø
пыште-Ø
put-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пыште...
пыште-Ø
пыште-Ø
put-CNG
vb2-conn



1-3-7-336


Константин Ильич, первый ден второй коклаште огыт шӱлалте.

Константин
Константин
Константин
Konstantin
na
Ильич,
Ильич
Ильич
Il'ich
na
первый
первый
первый
first
ad/av/nm
ден
ден
ден
and
co
второй
***
***
***
***
коклаште
коклаште
коклаште
in
av/po
коклаште
кокла-ште
кокла-штЕ
distance-INE
ad/no-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
cook-PL-INE
no-num-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
two-PL-INE
nm-num-case
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
шӱлалте.
шӱлалте-Ø
шӱлалте-Ø
breathe-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шӱлалте.
шӱлалте-Ø
шӱлалте-Ø
breathe-CNG
vb2-conn
шӱлалте.
шӱл-алт-е
шӱлӧ-алт-Е
breathe-REF-PST1.3SG
vb2-deriv.v-tense.pers



1-3-7-337


Становой адак кок чаркам темыш.

Становой
Становой
становой
district
ad/no
адак
адак
адак
again
av
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
чаркам
чарка-м
чарка-м
glass-ACC
no-case
чаркам
чарка-м
чарка-ем
glass-1SG
no-poss
чаркам
чарка-м-Ø
чарка-ем-Ø
glass-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
чаркам
чарка-м-Ø
чарка-ем-Ø
glass-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
чаркам
чарка-м-Ø
чарка-ем-Ø
glass-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
темыш.
темыш
темыш
[X]
no
темыш.
темыш
темыш
sense.of.sufficiency
no
темыш.
темы-ш
теме-ш
subject-ILL
no-case
темыш.
темы-ш-Ø
теме-ш-Ø
fill-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-338


— Матвей Николаевич, тыйже от теме мо?

Матвей
Матвей
Матвей
Matvey
na
Николаевич,
Николаевич
Николаевич
Nikolayevich
na
тыйже
тый-же
тый-жЕ
2SG-3SG
pr-poss
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
теме
теме
теме
subject
no
теме
теме-Ø
теме-Ø
fill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
теме
тем-е
тем-Е
fill.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
теме
теме-Ø
теме-Ø
fill-CNG
vb2-conn
теме
те-м-е
те-ем-Е
2PL-TRANS-PST1.3SG
pr-deriv.v-tense.pers
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



1-3-7-339


— Мыйын объемжо кугу, иктат сита.

Мыйын
Мыйын
мыйын
my
pr
Мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
объемжо
***
***
***
***
кугу,
кугу
кугу
big
ad/no
иктат
иктат
иктат
anybody
nm/pr
иктат
икт-ат
икте-ат
one-and
nm/pr-enc
сита.
сита
сита
enough
in/vb
сита.
сита
сита
sieve
no
сита.
сит-а
сите-а
suffice-3SG
vb2-pers



1-3-7-340


— Мемнан градусшо кӱшнӧ.

Мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
градусшо
градус-шо
градус-жЕ
degree-3SG
no-poss
кӱшнӧ.
кӱшнӧ
кӱшнӧ
above
av



1-3-7-341


— Ну, мом ӱчашеда, йӱза.

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ӱчашеда,
ӱчаш-еда
ӱчаше-еда
compete-2PL
vb2-pers
йӱза.
йӱ-за
йӱ-за
drink-IMP.2PL
vb1-mood.pers



1-3-7-342


Григорий Петрович, тый рвезе еҥ улат, подыл колто.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
тый
тый
тый
2SG
pr
рвезе
рвезе
рвезе
young.man
ad/no
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
улат,
ула-т
ула-ет
cart-2SG
no-poss
улат,
ула-т
ула-ат
cart-and
no-enc
улат,
ул-ат
уло-ат
is-and
ad/no/vb-enc
улат,
ул-ат
ул-ат
be-2SG
vb1-pers
улат,
у-ла-т
у-ла-ет
new-COMP-2SG
ad/no-case-poss
улат,
у-ла-т
у-ла-ет
new-PL-2SG
ad/no-num-poss
улат,
у-ла-т
у-ла-ат
new-COMP-and
ad/no-case-enc
улат,
у-ла-т
у-ла-ат
new-PL-and
ad/no-num-enc
улат,
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CNG-and
vb1-conn-enc
улат,
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc
подыл
подыл-Ø
подыл-Ø
sip-IMP.2SG
vb1-mood.pers
подыл
подыл-Ø
подыл-Ø
sip-CNG
vb1-conn
подыл
подыл-Ø
подыл-Ø
sip-CVB
vb1-adv
колто.
колто-Ø
колто-Ø
send-IMP.2SG
vb2-mood.pers
колто.
колто-Ø
колто-Ø
send-CNG
vb2-conn



1-3-7-343


Григорий Петрович подыл колтыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
подыл
подыл-Ø
подыл-Ø
sip-IMP.2SG
vb1-mood.pers
подыл
подыл-Ø
подыл-Ø
sip-CNG
vb1-conn
подыл
подыл-Ø
подыл-Ø
sip-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-344


Кӧргыж дене шона: «Молан ӱжыктен?

Кӧргыж
Кӧргы-ж
кӧргӧ-жЕ
inside-3SG
ad/no-poss
дене
дене
дене
with
po
шона:
шон-а
шоно-а
think-3SG
vb2-pers
«Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
«Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
«Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
«Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
ӱжыктен?
ӱжыкт-ен-Ø
ӱжыктӧ-ен-Ø
summon-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӱжыктен?
ӱжыкт-ен
ӱжыктӧ-ен
summon-CVB
vb2-adv
ӱжыктен?
ӱж-ыкт-ен-Ø
ӱж-ктЕ-ен-Ø
call-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
ӱжыктен?
ӱж-ыкт-ен
ӱж-ктЕ-ен
call-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv



1-3-7-345


Молан йӱкта?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
йӱкта?
йӱкт-а
йӱктӧ-а
give.to.drink-3SG
vb2-pers
йӱкта?
йӱкт-а
йӱктӧ-а
read.out.loud-3SG
vb2-pers
йӱкта?
йӱ-кт-а
йӱ-ктЕ-а
drink-CAUS-3SG
vb1-deriv.v-pers



1-3-7-346


Кодшо йӱдым кычальыч...

Кодшо
Кодшо
кодшо
last
ad/no
Кодшо
Код-шо
код-шЕ
stay-PTCP.ACT
vb1-ad
Кодшо
Код-шо
код-жЕ
code-3SG
no-poss
Кодшо
Код-шо
код-жЕ
stay-IMP.3SG
vb1-mood.pers
Кодшо
Код-Ø-шо
код-Ø-жЕ
stay-CNG-3SG
vb1-conn-poss
Кодшо
Код-Ø-шо
код-Ø-жЕ
stay-CVB-3SG
vb1-adv-poss
йӱдым
йӱдым
йӱдым
at.night
av
йӱдым
йӱд-ым
йӱд-м
night-ACC
no-case
кычальыч...
кычал-ьыч
кычал-ыч
search-PST1.2SG
vb1-tense.pers
кычальыч...
кычал-ьыч
кычал-ыч
search-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-7-347


Василий Александровичым Чарлашке наҥгайышт.

Василий
Василий
Василий
Vasiliy
na
Александровичым
Александровичым
Александровичым
Aleksandrovichym
na
Чарлашке
Чарла-шке
Чарла-шкЕ
Tsaryovokokshaysk-ILL
pn-case
Чарлашке
Чар-ла-шке
чар-ла-шкЕ
film-PL-ILL
no-num-case
наҥгайышт.
наҥгайы-шт
наҥгайе-шт
take-IMP.3PL
vb2-mood.pers
наҥгайышт.
наҥгайы-ш-т
наҥгае-ш-т
take-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-7-348


Мыйым кузе кодышт?

Мыйым
Мыйым
мыйым
me
pr
Мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
кодышт?
код-ышт
код-шт
code-3PL
no-poss
кодышт?
код-ышт
код-шт
stay-IMP.3PL
vb1-mood.pers
кодышт?
коды-шт
кодо-шт
leave-IMP.3PL
vb2-mood.pers
кодышт?
коды-ш-т
кодо-ш-т
leave-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-7-349


Сакарже Элнет олыкышко кузе верештын?»

Сакарже
Сакарже
Сакарже
Sakarzhe
na
Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
олыкышко
олык-ышко
олык-шкЕ
meadow-ILL
no-case
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
верештын?»
верешт-ын-Ø
верешт-н-Ø
get.into-PST2-3SG
vb1-tense-pers
верештын?»
верешт-ын
верешт-н
get.into-CVB
vb1-adv



1-3-7-350


— Константин Ильич, — шоктыш земский начальникын йӱкшӧ, — шке пашатым ит мондо.

Константин
Константин
Константин
Konstantin
na
Ильич, —
Ильич
Ильич
Il'ich
na
шоктыш
шоктыш
шоктыш
bran
no
шоктыш
шокты-ш-Ø
шокто-ш-Ø
be.heard-PST1-3SG
vb2-tense-pers
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальникын
начальник-ын
начальник-н
head-GEN
no-case
йӱкшӧ, —
йӱк-шӧ
йӱк-жЕ
voice-3SG
no-poss
йӱкшӧ, —
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӱкшӧ, —
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-CNG
vb2-conn
шке
шке
шке
REFL
pr
пашатым
паша-т-ым
паша-ет-м
work-2SG-ACC
no-poss-case
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
мондо.
мондо-Ø
мондо-Ø
forget-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мондо.
мондо-Ø
мондо-Ø
forget-CNG
vb2-conn



1-3-7-351


Кум чарка коньякым йӱмеке, Григорий Петровичлан сайын чучаш тӱҥале.

Кум
Кум
кум
godfather.of.one's.child
no
Кум
Кум
кум
three
nm
чарка
чарка
чарка
glass
no
коньякым
коньяк-ым
коньяк-м
cognac-ACC
no-case
йӱмеке,
йӱ-меке
йӱ-меке
drink-CVB.PRI
vb1-adv
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичлан
Петровичлан
Петровичлан
Petrovichlan
na
сайын
сайын
сайын
well
av
сайын
сайын
сайын
each
po
сайын
сай-ын
сай-н
good-GEN
ad/av-case
чучаш
чуч-аш
чуч-аш
seem-INF
vb1-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-352


Становоят сай еҥла коеш.

Становоят
Станово[й]-[а]т
становой-ат
district-and
ad/no-enc
сай
сай
сай
good
ad/av
еҥла
еҥ-ла
еҥ-ла
person-COMP
ad/no-case
еҥла
еҥ-ла
еҥ-ла
person-PL
ad/no-num
еҥла
еҥ-ла
еҥ-ла
person-STR
ad/no-enc
коеш.
коеш
коеш
it.seems
pa
коеш.
ко[й]-еш
кой-еш
be.visible-3SG
vb1-pers



1-3-7-353


Матвей Николаевичым ойлыманат огыл, тудо пеш сай.

Матвей
Матвей
Матвей
Matvey
na
Николаевичым
Николаевичым
Николаевичым
Nikolayevichym
na
ойлыманат
ойлым-ан-ат
ойлымо-ан-ат
speech-with-and
ad-deriv.ad-enc
ойлыманат
ойлы-ман-ат
ойло-ман-ат
talk-INF.NEC-and
vb2-inf-enc
ойлыманат
ойлы-м-ан-ат
ойло-мЕ-ан-ат
talk-PTCP.PASS-with-and
vb2-ad-deriv.ad-enc
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
пеш
пеш
пеш
very
av
сай.
сай
сай
good
ad/av



1-3-7-354


Ольга Павловна ден Тамара кушто улыт?

Ольга
Ольга
Ольга
Ol'ga
na
Павловна
Павловна
Павловна
Pavlovna
na
ден
ден
ден
and
co
Тамара
Тамара
Тамара
Tamara
na
кушто
кушто
кушто
where
av/co/pr
кушто
куш-то
куш-штЕ
where-INE
av/co/pr-case
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-CNG
vb2-conn
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-CNG
vb2-conn
улыт?
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers



1-3-7-355


Молан нуно столовыйыш огыт лек?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
нуно
нуно
нуно
3PL
pr
столовыйыш
столовый-ыш
столовый-ш
dining.room-ILL
no-case
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
лек?
лек-Ø
лект-Ø
go-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лек?
лек-Ø
лект-Ø
go-CNG
vb1-conn
лек?
лек-Ø
лект-Ø
go-CVB
vb1-adv



1-3-7-356


— Григорий Петрович, тый шинчет, ме тыйым шкенан икшыве гаяк йӧратена.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
тый
тый
тый
2SG
pr
шинчет,
шинч-ет
шинче-ет
sit-2SG
vb2-pers
шинчет,
шинч-ет
шинче-ет
know-2SG
vb2-pers
ме
ме
ме
1PL
pr
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
шкенан
шке-на-н
шке-на-н
REFL-1PL-GEN
pr-poss-case
шкенан
шкен-ан
шкен-ан
private-with
ad-deriv.ad
шкенан
шке-на-н
шке-на-н
REFL-1PL-GEN
pr-poss-case
икшыве
икшыве
икшыве
child
no
гаяк
гаяк
гаяк
almost
po
гаяк
га[й]-[а]к
гай-ак
like-STR
ad/av/pa/po-enc
гаяк
га[й]-[а]к
гае-ак
like-STR
po-enc
йӧратена.
йӧрат-ена
йӧрате-ена
love-1PL
vb2-pers



1-3-7-357


Тый але самырык улат, тыйын илышет ончылно...

Тый
тый
тый
2SG
pr
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
самырык
самырык
самырык
young
ad/no
улат,
ула-т
ула-ет
cart-2SG
no-poss
улат,
ула-т
ула-ат
cart-and
no-enc
улат,
ул-ат
уло-ат
is-and
ad/no/vb-enc
улат,
ул-ат
ул-ат
be-2SG
vb1-pers
улат,
у-ла-т
у-ла-ет
new-COMP-2SG
ad/no-case-poss
улат,
у-ла-т
у-ла-ет
new-PL-2SG
ad/no-num-poss
улат,
у-ла-т
у-ла-ат
new-COMP-and
ad/no-case-enc
улат,
у-ла-т
у-ла-ат
new-PL-and
ad/no-num-enc
улат,
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CNG-and
vb1-conn-enc
улат,
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc
тыйын
тыйын
тыйын
your
pr
тыйын
тый-ын
тый-н
2SG-GEN
pr-case
илышет
илыш-ет
илыш-ет
life-2SG
no-poss
илышет
илыш-ет
илыше-ет
living-2SG
ad/no-poss
илышет
илы-ш-ет
иле-шЕ-ет
live-PTCP.ACT-2SG
vb2-ad-poss
ончылно...
ончылно
ончылно
in.front
av/po



1-3-7-358


Ме шинчена, тый йоҥылыш корнышко логалынат.

Ме
ме
ме
1PL
pr
шинчена,
шинч-ена
шинче-ена
sit-1PL
vb2-pers
шинчена,
шинч-ена
шинче-ена
know-1PL
vb2-pers
тый
тый
тый
2SG
pr
йоҥылыш
йоҥылыш
йоҥылыш
mistake
ad/av/no
йоҥылыш
йоҥылы-ш-Ø
йоҥыло-ш-Ø
make.mistakes-PST1-3SG
vb2-tense-pers
корнышко
корны-шко
корно-шкЕ
road-ILL
no-case
логалынат.
логал-ын-ат
логал-н-ат
touch-PST2-2SG
vb1-tense-pers
логалынат.
логал-ына-т
логал-на-ат
touch-1PL-and
vb1-pers-enc
логалынат.
логал-ын-Ø-ат
логал-н-Ø-ат
touch-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
логалынат.
логал-ын-ат
логал-н-ат
touch-CVB-and
vb1-adv-enc



1-3-7-359


Тыйым вес еҥ ондален.

Тыйым
Тыйым
тыйым
you
pr
Тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
вес
вес
вес
different
ad/pr
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
ондален.
ондал-ен-Ø
ондале-ен-Ø
deceive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ондален.
ондал-ен
ондале-ен
deceive-CVB
vb2-adv



1-3-7-360


Садлан тыйым ме пеш чаманена.

Садлан
Садлан
садлан
therefore
co
Садлан
Сад-лан
сад-лан
garden-DAT
no-case
Садлан
Сад-ла-н
сад-ла-н
garden-PL-GEN
no-num-case
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
ме
ме
ме
1PL
pr
пеш
пеш
пеш
very
av
чаманена.
чаман-ена
чамане-ена
pity-1PL
vb2-pers



1-3-7-361


Тый шинчет, Григорий Петрович, ме тыйым, кызытак арестоваен, Чарлашке колтен кертына ыле, но ме тыйым туге огына ыште.

Тый
тый
тый
2SG
pr
шинчет,
шинч-ет
шинче-ет
sit-2SG
vb2-pers
шинчет,
шинч-ет
шинче-ет
know-2SG
vb2-pers
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
ме
ме
ме
1PL
pr
тыйым,
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым,
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
кызытак
кызытак
кызытак
at.once
av
кызытак
кызыт-ак
кызыт-ак
now-STR
av-enc
арестоваен,
***
***
***
***
Чарлашке
Чарла-шке
Чарла-шкЕ
Tsaryovokokshaysk-ILL
pn-case
Чарлашке
Чар-ла-шке
чар-ла-шкЕ
film-PL-ILL
no-num-case
колтен
колт-ен-Ø
колто-ен-Ø
send-PST2-3SG
vb2-tense-pers
колтен
колт-ен
колто-ен
send-CVB
vb2-adv
кертына
керт-ына
керт-на
be.able.to-1PL
vb1-pers
кертына
керт-ына
керт-на
swaddle-1PL
vb1-pers
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
ме
ме
ме
1PL
pr
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
туге
туге
туге
so
av/pa
туге
ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
туге
ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
туге
ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
ыште.
ыште-Ø
ыште-Ø
do-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ыште.
ыште-Ø
ыште-Ø
do-CNG
vb2-conn



1-3-7-362


Константин Ильич, адак икте гыч теме.

Константин
Константин
Константин
Konstantin
na
Ильич,
Ильич
Ильич
Il'ich
na
адак
адак
адак
again
av
икте
икте
икте
one
nm/pr
гыч
гыч
гыч
from
po
теме.
теме
теме
subject
no
теме.
теме-Ø
теме-Ø
fill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
теме.
тем-е
тем-Е
fill.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
теме.
теме-Ø
теме-Ø
fill-CNG
vb2-conn
теме.
те-м-е
те-ем-Е
2PL-TRANS-PST1.3SG
pr-deriv.v-tense.pers



1-3-7-363


Становой адак темыш...

Становой
Становой
становой
district
ad/no
адак
адак
адак
again
av
темыш...
темыш
темыш
[X]
no
темыш...
темыш
темыш
sense.of.sufficiency
no
темыш...
темы-ш
теме-ш
subject-ILL
no-case
темыш...
темы-ш-Ø
теме-ш-Ø
fill-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-364


Матвей Николаевич умбакыже ойла:

Матвей
Матвей
Матвей
Matvey
na
Николаевич
Николаевич
Николаевич
Nikolayevich
na
умбакыже
умбакыже
умбакыже
onward
av
умбакыже
умбакы-же
умбаке-жЕ
far-3SG
av-poss
ойла:
ой-ла
ой-ла
opinion-COMP
no-case
ойла:
ой-ла
ой-ла
opinion-PL
no-num
ойла:
ой-ла
ой-ла
opinion-STR
no-enc
ойла:
ой-ла
ой-ла
oh-STR
in-enc
ойла:
ойл-а
ойло-а
talk-3SG
vb2-pers
ойла:
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fast-CNG-STR
vb2-conn-enc
ойла:
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fear-CNG-STR
vb2-conn-enc



1-3-7-365


— Тый мыланна каласе, кондуктор деч моло адак кӧ-кӧ тендан кашакыште лийын?

Тый
тый
тый
2SG
pr
мыланна
мы-лан-на
ме-лан-на
1PL-DAT-1PL
pr-case-poss
каласе,
каласе-Ø
каласе-Ø
say-IMP.2SG
vb2-mood.pers
каласе,
каласе-Ø
каласе-Ø
say-CNG
vb2-conn
кондуктор
кондуктор
кондуктор
conductor
no
деч
деч
деч
from
po
моло
моло
моло
other
no/pr
адак
адак
адак
again
av
кӧ-кӧ
кӧ-кӧ
кӧ-кӧ
who.exactly
pr
тендан
тен-да-н
те-да-н
2PL-2PL-GEN
pr-poss-case
тендан
те-н-да-н
те-н-да-н
2PL-GEN-2PL-GEN
pr-case-poss-case
кашакыште
кашак-ыште
кашак-штЕ
heap-INE
no-case
кашакыште
кашак-ыште
кашак-штЕ
times-INE
no/po-case
лийын?
лийын
лийын
as.a
po
лийын?
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын?
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv



1-3-7-366


Кондуктор деке кӧ-кӧ коштын?

Кондуктор
Кондуктор
кондуктор
conductor
no
деке
деке
деке
to
po
кӧ-кӧ
кӧ-кӧ
кӧ-кӧ
who.exactly
pr
коштын?
кошт-ын-Ø
кошт-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
коштын?
кошт-ын
кошт-н
go-CVB
vb1-adv



1-3-7-367


Ну, тый лийынат, Кугунерова, Пайметов, Пашай, адак кӧ лийын?

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
тый
тый
тый
2SG
pr
лийынат,
лийын-ат
лийын-ат
as.a-and
po-enc
лийынат,
лий-ын-ат
лий-н-ат
be-PST2-2SG
vb1-tense-pers
лийынат,
лий-ына-т
лий-на-ат
be-1PL-and
vb1-pers-enc
лийынат,
лий-ын-Ø-ат
лий-н-Ø-ат
be-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
лийынат,
лий-ын-ат
лий-н-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc
Кугунерова,
Кугунерова
Кугунерова
Kugunerova
na
Пайметов,
Пайметов
Пайметов
Paymetov
na
Пашай,
Пашай
Пашай
Pashay
na
адак
адак
адак
again
av
кӧ
кӧ
кӧ
who
pr
лийын?
лийын
лийын
as.a
po
лийын?
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын?
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv



1-3-7-368


— Моло иктат лийын огыл.

Моло
Моло
моло
other
no/pr
иктат
иктат
иктат
anybody
nm/pr
иктат
икт-ат
икте-ат
one-and
nm/pr-enc
лийын
лийын
лийын
as.a
po
лийын
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-3-7-369


— А заводышто кӧ уло?

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
заводышто
завод-ышто
завод-штЕ
factory-INE
no-case
кӧ
кӧ
кӧ
who
pr
уло?
уло
уло
is
ad/no/vb



1-3-7-370


— Мый заводышко коштын омыл.

Мый
мый
мый
1SG
pr
заводышко
завод-ышко
завод-шкЕ
factory-ILL
no-case
коштын
кошт-ын-Ø
кошт-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
коштын
кошт-ын
кошт-н
go-CVB
vb1-adv
омыл.
о-м-ыл-Ø
о-м-ул-Ø
NEG-1SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-3-7-371


— Василий Александрович коштын?

Василий
Василий
Василий
Vasiliy
na
Александрович
Александрович
Александрович
Aleksandrovich
na
коштын?
кошт-ын-Ø
кошт-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
коштын?
кошт-ын
кошт-н
go-CVB
vb1-adv



1-3-7-372


— Мый ом шинче.

Мый
мый
мый
1SG
pr
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn



1-3-7-373


— Константин Ильич, адак теме.

Константин
Константин
Константин
Konstantin
na
Ильич,
Ильич
Ильич
Il'ich
na
адак
адак
адак
again
av
теме.
теме
теме
subject
no
теме.
теме-Ø
теме-Ø
fill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
теме.
тем-е
тем-Е
fill.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
теме.
теме-Ø
теме-Ø
fill-CNG
vb2-conn
теме.
те-м-е
те-ем-Е
2PL-TRANS-PST1.3SG
pr-deriv.v-tense.pers



1-3-7-374


— Матвей Николаевич, тегак мый ом йӱ, кызытат вуйлан сай огыл, — Григорий Петрович кынел шогале.

Матвей
Матвей
Матвей
Matvey
na
Николаевич,
Николаевич
Николаевич
Nikolayevich
na
тегак
тегак
тегак
in.future
av/pa
тегак
тег-ак
тег-ак
tag-STR
no-enc
мый
мый
мый
1SG
pr
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
йӱ,
йӱ-Ø
йӱ-Ø
drink-IMP.2SG
vb1-mood.pers
йӱ,
йӱ-Ø
йӱ-Ø
drink-CNG
vb1-conn
йӱ,
йӱ-Ø
йӱ-Ø
drink-CVB
vb1-adv
кызытат
кызыт-ат
кызыт-ат
now-and
av-enc
вуйлан
вуйл-ан
вуйло-ан
main-with
ad-deriv.ad
вуйлан
вуй-лан
вуй-лан
head-DAT
no-case
вуйлан
вуй-ла-н
вуй-ла-н
head-PL-GEN
no-num-case
сай
сай
сай
good
ad/av
огыл, —
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-CNG
vb1-conn
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-CVB
vb1-adv
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



1-3-7-375


Земский начальникын йӱкшат, мутшат вашталте.

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальникын
начальник-ын
начальник-н
head-GEN
no-case
йӱкшат,
йӱкш-ат
йӱкшӧ-ат
cool.down-3PL
vb2-pers
йӱкшат,
йӱкш-а-т
йӱкшӧ-а-ат
cool.down-3SG-and
vb2-pers-enc
йӱкшат,
йӱк-ш-ат
йӱк-жЕ-ат
voice-3SG-and
no-poss-enc
йӱкшат,
йӱкш-Ø-ат
йӱкшӧ-Ø-ат
cool.down-CNG-and
vb2-conn-enc
мутшат
мут-ш-ат
мут-жЕ-ат
word-3SG-and
no-poss-enc
вашталте.
вашталте-Ø
вашталте-Ø
change-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вашталте.
вашталт-е
вашталт-Е
change-PST1.3SG
vb1-tense.pers
вашталте.
вашталте-Ø
вашталте-Ø
change-CNG
vb2-conn



1-3-7-376


— Григорий Петрович, шич!..

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
шич!..
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шич!..
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-CNG
vb1-conn
шич!..
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-CVB
vb1-adv



1-3-7-377


Сайын колышт...

Сайын
Сайын
сайын
well
av
Сайын
Сайын
сайын
each
po
Сайын
Сай-ын
сай-н
good-GEN
ad/av-case
колышт...
кол-ышт
кол-шт
fish-3PL
no-poss
колышт...
кол-ышт
кол-шт
Pisces-3PL
no-poss
колышт...
колы-шт
коло-шт
twenty-3PL
nm-poss
колышт...
колышт-Ø
колышт-Ø
listen-IMP.2SG
vb1-mood.pers
колышт...
кол-ышт
кол-шт
hear-IMP.3PL
vb1-mood.pers
колышт...
колы-шт
коло-шт
die-IMP.3PL
vb2-mood.pers
колышт...
колы-ш-т
коло-ш-т
die-PST1-3PL
vb2-tense-pers
колышт...
колышт-Ø
колышт-Ø
listen-CNG
vb1-conn
колышт...
колышт-Ø
колышт-Ø
listen-CVB
vb1-adv



1-3-7-378


Мый ик гана тыланет кудалтенам, вес гана ом кудалте.

Мый
мый
мый
1SG
pr
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
гана
гана
гана
times
no/po
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
кудалтенам,
кудалт-ен-ам
кудалте-ен-ам
throw-PST2-1SG
vb2-tense-pers
вес
вес
вес
different
ad/pr
гана
гана
гана
times
no/po
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
кудалте.
кудалте-Ø
кудалте-Ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кудалте.
кудалте-Ø
кудалте-Ø
throw-CNG
vb2-conn



1-3-7-379


Кеч шке эргым революционер лийже, садыгак тудым ом чамане.

Кеч
Кеч
кеч
even.if
co/pa
шке
шке
шке
REFL
pr
эргым
эргым
эргым
my.son
no
эргым
эргы-м
эрге-м
son-ACC
no-case
революционер
революционер
революционер
revolutionary
no
лийже,
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже,
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже,
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже,
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss
садыгак
садыгак
садыгак
all.the.same
av/pr
садыгак
садыг-ак
садыге-ак
so-STR
av/in-enc
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
чамане.
чамане-Ø
чамане-Ø
pity-IMP.2SG
vb2-mood.pers
чамане.
чамане-Ø
чамане-Ø
pity-CNG
vb2-conn



1-3-7-380


Тый ончык илышаш еҥ улат.

Тый
тый
тый
2SG
pr
ончык
ончык
ончык
forward
av/po
илышаш
илы-шаш
иле-шаш
live-PTCP.FUT
vb2-ad
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
улат.
ула-т
ула-ет
cart-2SG
no-poss
улат.
ула-т
ула-ат
cart-and
no-enc
улат.
ул-ат
уло-ат
is-and
ad/no/vb-enc
улат.
ул-ат
ул-ат
be-2SG
vb1-pers
улат.
у-ла-т
у-ла-ет
new-COMP-2SG
ad/no-case-poss
улат.
у-ла-т
у-ла-ет
new-PL-2SG
ad/no-num-poss
улат.
у-ла-т
у-ла-ат
new-COMP-and
ad/no-case-enc
улат.
у-ла-т
у-ла-ат
new-PL-and
ad/no-num-enc
улат.
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CNG-and
vb1-conn-enc
улат.
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc



1-3-7-381


Сайрак шоналте: ончылнет кок корно — арест, тюрьма, Сибирь...

Сайрак
Сайрак
сайрак
better
ad
Сайрак
Сай-рак
сай-рак
good-COMP
ad/av-deg
шоналте:
шоналте-Ø
шоналте-Ø
think-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шоналте:
шоналт-е
шоналт-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шоналте:
шоналте-Ø
шоналте-Ø
think-CNG
vb2-conn
шоналте:
шон-алт-е
шоно-алт-Е
think-REF-PST1.3SG
vb2-deriv.v-tense.pers
ончылнет
ончылн-ет
ончылно-ет
in.front-2SG
av/po-poss
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
корно —
корно
корно
road
no
арест,
арест
арест
arrest
no
тюрьма,
тюрьма
тюрьма
prison
no
Сибирь...
Сибирь
Сибирь
Siberia
pn



1-3-7-382


але тышак кодат, тошто гаяк ласкан илаш тӱҥалат.

але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
тышак
тышак
тышак
here
av/pr
тышак
тыш-ак
тыш-ак
here-STR
av/pr-enc
кодат,
код-ат
код-ат
code-and
no-enc
кодат,
код-ат
код-ат
stay-2SG
vb1-pers
кодат,
код-ат
кодо-ат
leave-3PL
vb2-pers
кодат,
код-а-т
кодо-а-ат
leave-3SG-and
vb2-pers-enc
кодат,
код-Ø-ат
код-Ø-ат
stay-CNG-and
vb1-conn-enc
кодат,
код-Ø-ат
код-Ø-ат
stay-CVB-and
vb1-adv-enc
кодат,
код--ат
код-Е-ат
stay-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
кодат,
код-Ø-ат
кодо-Ø-ат
leave-CNG-and
vb2-conn-enc
тошто
тошто
тошто
old
ad/no
тошто
тош-то
тош-штЕ
butt-INE
no-case
тошто
тошт-о
тошт-Е
dare-PST1.3SG
vb1-tense.pers
гаяк
гаяк
гаяк
almost
po
гаяк
га[й]-[а]к
гай-ак
like-STR
ad/av/pa/po-enc
гаяк
га[й]-[а]к
гае-ак
like-STR
po-enc
ласкан
ласкан
ласкан
tenderly
av
ласкан
ласка-н
ласка-ан
affectionate-with
ad/no-deriv.ad
ласкан
ласка-н
ласка-н
affectionate-GEN
ad/no-case
илаш
ил-аш
иле-аш
live-INF
vb2-inf
тӱҥалат.
тӱҥал-ат
тӱҥал-ат
start-2SG
vb1-pers
тӱҥалат.
тӱҥал-Ø-ат
тӱҥал-Ø-ат
start-CNG-and
vb1-conn-enc
тӱҥалат.
тӱҥал-Ø-ат
тӱҥал-Ø-ат
start-CVB-and
vb1-adv-enc



1-3-7-383


Кудыжым ойырен налат — шке палет.

Кудыжым
Куды-жы-м
кудо-жЕ-м
which-3SG-ACC
pr-poss-case
Кудыжым
Куды-жы-м
кудо-жЕ-м
house-3SG-ACC
no-poss-case
Кудыжым
Куды-жы-м
кудо-жЕ-м
placenta-3SG-ACC
no-poss-case
ойырен
ойыр-ен-Ø
ойыро-ен-Ø
separate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойырен
ойыр-ен
ойыро-ен
separate-CVB
vb2-adv
налат —
нал-ат
нал-ат
take-2SG
vb1-pers
налат —
нал-Ø-ат
нал-Ø-ат
take-CNG-and
vb1-conn-enc
налат —
нал-Ø-ат
нал-Ø-ат
take-CVB-and
vb1-adv-enc
шке
шке
шке
REFL
pr
палет.
пал-ет
пале-ет
marking-2SG
ad/no-poss
палет.
пал-ет
пале-ет
know-2SG
vb2-pers



1-3-7-384


Тышак коднет гын, мыланна подпискым пуэт: тиде ял воктенсе учитель-влак нерген мом шинчет, ончыкыжо мом палет, чыла мыланна ойлаш тӱҥалат.

Тышак
Тышак
тышак
here
av/pr
Тышак
Тыш-ак
тыш-ак
here-STR
av/pr-enc
коднет
код-не-т
код-не-т
stay-DES-2SG
vb1-mood-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
мыланна
мы-лан-на
ме-лан-на
1PL-DAT-1PL
pr-case-poss
подпискым
подпискы-м
подписке-м
subscription-ACC
no-case
пуэт:
пу-эт
пу-ет
wood-2SG
no-poss
пуэт:
пу}-эт
пуо-ет
give-2SG
vb2-pers
пуэт:
пу}-эт
пуо-ет
blow-2SG
vb2-pers
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
ял
ял
ял
village
no
воктенсе
***
***
***
***
учитель-влак
учитель-влак
учитель-влак
teacher-PL
no-num
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
шинчет,
шинч-ет
шинче-ет
sit-2SG
vb2-pers
шинчет,
шинч-ет
шинче-ет
know-2SG
vb2-pers
ончыкыжо
ончыкыжо
ончыкыжо
in.future
av
ончыкыжо
ончыкы-жо
ончыко-жЕ
forward-3SG
av/po-poss
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
палет,
пал-ет
пале-ет
marking-2SG
ad/no-poss
палет,
пал-ет
пале-ет
know-2SG
vb2-pers
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
мыланна
мы-лан-на
ме-лан-на
1PL-DAT-1PL
pr-case-poss
ойлаш
ойл-аш
ойло-аш
talk-INF
vb2-inf
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-ш
opinion-PL-ILL
no-num-case
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-еш
opinion-PL-LAT
no-num-case
тӱҥалат.
тӱҥал-ат
тӱҥал-ат
start-2SG
vb1-pers
тӱҥалат.
тӱҥал-Ø-ат
тӱҥал-Ø-ат
start-CNG-and
vb1-conn-enc
тӱҥалат.
тӱҥал-Ø-ат
тӱҥал-Ø-ат
start-CVB-and
vb1-adv-enc



1-3-7-385


Мемнам увертарыде, нигушкат от кошт.

Мемнам
мем-на-м
ме-на-м
1PL-1PL-ACC
pr-poss-case
увертарыде,
увертарыде
увертарыде
without.declaring.something
av
увертарыде,
увертары-де
увертаре-де
announce-CVB.NEG
vb2-adv
нигушкат
н'игушк-ат
н'игушко-ат
[X]-and
av/pr-enc
нигушкат
н'игуш-к-ат
н'игуш-шкЕ-ат
nowhere-ILL-and
av/pr-case-enc
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
кошт.
кошт
кошт
[X]
de
кошт.
кошт-Ø
кошт-Ø
go-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кошт.
кошт-Ø
кошт-Ø
go-CNG
vb1-conn
кошт.
кошт-Ø
кошт-Ø
go-CVB
vb1-adv



1-3-7-386


— Мый нигушкат коштмаш уке, учитель-влак кузе илат — ом шинче.

Мый
мый
мый
1SG
pr
нигушкат
н'игушк-ат
н'игушко-ат
[X]-and
av/pr-enc
нигушкат
н'игуш-к-ат
н'игуш-шкЕ-ат
nowhere-ILL-and
av/pr-case-enc
коштмаш
коштмаш
коштмаш
going
no
коштмаш
кошт-маш
кошт-маш
go-NMLZ
vb1-deriv.n
уке,
уке
уке
no
ad/no/pa
учитель-влак
учитель-влак
учитель-влак
teacher-PL
no-num
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
илат —
ил-ат
иле-ат
live-3PL
vb2-pers
илат —
ил-а-т
иле-а-ат
live-3SG-and
vb2-pers-enc
илат —
ил-Ø-ат
иле-Ø-ат
live-CNG-and
vb2-conn-enc
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn



1-3-7-387


— Напрасно от кошт, кошташ кӱлеш.

Напрасно
Напрасно
Напрасно
Naprasno
na
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
кошт,
кошт
кошт
[X]
de
кошт,
кошт-Ø
кошт-Ø
go-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кошт,
кошт-Ø
кошт-Ø
go-CNG
vb1-conn
кошт,
кошт-Ø
кошт-Ø
go-CVB
vb1-adv
кошташ
кошт-аш
кошт-аш
go-INF
vb1-inf
кошташ
кошт-аш
кошто-аш
dry-INF
vb2-inf
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



1-3-7-388


Ончыкыжо кошташ тӱҥалат.

Ончыкыжо
Ончыкыжо
ончыкыжо
in.future
av
Ончыкыжо
Ончыкы-жо
ончыко-жЕ
forward-3SG
av/po-poss
кошташ
кошт-аш
кошт-аш
go-INF
vb1-inf
кошташ
кошт-аш
кошто-аш
dry-INF
vb2-inf
тӱҥалат.
тӱҥал-ат
тӱҥал-ат
start-2SG
vb1-pers
тӱҥалат.
тӱҥал-Ø-ат
тӱҥал-Ø-ат
start-CNG-and
vb1-conn-enc
тӱҥалат.
тӱҥал-Ø-ат
тӱҥал-Ø-ат
start-CVB-and
vb1-adv-enc



1-3-7-389


Ямшык тарлаш монь окса кӱлеш гын, ме изиш пуэн кертына.

Ямшык
Ямшык
Ямшык
Yamshyk
na
тарлаш
тарла-ш
тарла-ш
glade-ILL
no-case
тарлаш
тарла-ш
тарла-еш
glade-LAT
no-case
тарлаш
тарл-аш
тарле-аш
hire-INF
vb2-inf
тарлаш
тар-ла-ш
тар-ла-ш
millet-PL-ILL
no-num-case
тарлаш
тар-ла-ш
тар-ла-ш
gunpowder-PL-ILL
no-num-case
тарлаш
тар-ла-ш
тар-ла-ш
pay-PL-ILL
no-num-case
тарлаш
тар-ла-ш
тар-ла-еш
millet-PL-LAT
no-num-case
тарлаш
тар-ла-ш
тар-ла-еш
gunpowder-PL-LAT
no-num-case
тарлаш
тар-ла-ш
тар-ла-еш
pay-PL-LAT
no-num-case
монь
монь
монь
and.the.like
pa
окса
окса
окса
money
no
кӱлеш
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
ме
ме
ме
1PL
pr
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv
кертына.
керт-ына
керт-на
be.able.to-1PL
vb1-pers
кертына.
керт-ына
керт-на
swaddle-1PL
vb1-pers



1-3-7-390


— Те тыгеже мыйым шпионым ыштынеда?

Те
те
те
2PL
pr
тыгеже
тыгеже
тыгеже
so
av
тыгеже
тыге-же
тыге-жЕ
so-3SG
av/pa/pr-poss
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
шпионым
шпион-ым
шпион-м
spy-ACC
no-case
ыштынеда?
ышты-не-да
ыште-не-да
do-DES-2PL
vb2-mood-pers



1-3-7-391


Мый нигунамат тугай ом лий!

Мый
мый
мый
1SG
pr
нигунамат
н'игунамат
н'игунамат
in.no.case
av/pr
нигунамат
н'игунам-ат
н'игунам-ат
never-and
av/pr-enc
тугай
тугай
тугай
such
ad/av/pr
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
лий!
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий!
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий!
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



1-3-7-392


— Тый, Григорий Петрович, мыйым йӧршеш тупуй умылет...

Тый,
тый
тый
2SG
pr
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
йӧршеш
йӧршеш
йӧршеш
totally
av
йӧршеш
йӧрш-еш
йӧршӧ-еш
fitting-LAT
ad-case
тупуй
тупуй
тупуй
stubborn
ad/av/no
умылет...
умыл-ет
умыл-ет
understanding-2SG
no-poss
умылет...
умыл-ет
умыло-ет
understand-2SG
vb2-pers



1-3-7-393


— земский начальникын йӱкшӧ адак ныжылгеме.

земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальникын
начальник-ын
начальник-н
head-GEN
no-case
йӱкшӧ
йӱк-шӧ
йӱк-жЕ
voice-3SG
no-poss
йӱкшӧ
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӱкшӧ
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-CNG
vb2-conn
адак
адак
адак
again
av
ныжылгеме.
ныжылгем-е
ныжылгем-Е
become.gentle-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ныжылгеме.
ныжылг-ем-е
ныжылге-ем-Е
affectionate-TRANS-PST1.3SG
ad-deriv.v-tense.pers



1-3-7-394


— Ме тыйым марий калыклан аралынена.

Ме
ме
ме
1PL
pr
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
марий
марий
марий
Mari
no
калыклан
калыкл-ан
калыкле-ан
national-with
ad-deriv.ad
калыклан
калык-лан
калык-лан
people-DAT
no-case
калыклан
калык-ла-н
калык-ла-н
people-PL-GEN
no-num-case
аралынена.
аралы-не-на
арале-не-на
defend-DES-1PL
vb2-mood-pers



1-3-7-395


Тый марий калыкын илышыжым саемдаш шонет.

Тый
тый
тый
2SG
pr
марий
марий
марий
Mari
no
калыкын
калык-ын
калык-н
people-GEN
no-case
илышыжым
илыш-ыжы-м
илыш-жЕ-м
life-3SG-ACC
no-poss-case
илышыжым
илышы-жы-м
илыше-жЕ-м
living-3SG-ACC
ad/no-poss-case
илышыжым
илы-шы-жы-м
иле-шЕ-жЕ-м
live-PTCP.ACT-3SG-ACC
vb2-ad-poss-case
саемдаш
саемд-аш
саемде-аш
make.better-INF
vb2-inf
шонет.
шонет
шонет
it.seems
pa
шонет.
шон-ет
шоно-ет
think-2SG
vb2-pers



1-3-7-396


Тидым тый школ гоч веле ыштен кертат.

Тидым
Тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
тый
тый
тый
2SG
pr
школ
школ
школ
school
no
гоч
гоч
гоч
over
po
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
кертат.
керт-ат
керт-ат
be.able.to-2SG
vb1-pers
кертат.
керт-ат
керт-ат
swaddle-2SG
vb1-pers
кертат.
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
be.able.to-CNG-and
vb1-conn-enc
кертат.
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
swaddle-CNG-and
vb1-conn-enc
кертат.
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
be.able.to-CVB-and
vb1-adv-enc
кертат.
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
swaddle-CVB-and
vb1-adv-enc
кертат.
керт--ат
керт-Е-ат
be.able.to-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
кертат.
керт--ат
керт-Е-ат
swaddle-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



1-3-7-397


Школышто лият гын, тый шуко пайдам ыштен кертат.

Школышто
Школ-ышто
школ-штЕ
school-INE
no-case
лият
ли[й]-[а]т
лий-ат
be-2SG
vb1-pers
лият
ли[й]-[]-[а]т
лий-Е-ат
be-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
гын,
гын
гын
if
co/pa
тый
тый
тый
2SG
pr
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
пайдам
пайда-м
пайда-м
use-ACC
no-case
пайдам
пайда-м
пайда-ем
use-1SG
no-poss
пайдам
пай-да-м
пай-да-м
share-2PL-ACC
no-poss-case
пайдам
пай-да-м
пай-да-м
fried.meat-2PL-ACC
no-poss-case
пайдам
пайда-м-Ø
пайда-ем-Ø
use-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пайдам
пайда-м-Ø
пайда-ем-Ø
use-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пайдам
пайда-м-Ø
пайда-ем-Ø
use-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
кертат.
керт-ат
керт-ат
be.able.to-2SG
vb1-pers
кертат.
керт-ат
керт-ат
swaddle-2SG
vb1-pers
кертат.
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
be.able.to-CNG-and
vb1-conn-enc
кертат.
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
swaddle-CNG-and
vb1-conn-enc
кертат.
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
be.able.to-CVB-and
vb1-adv-enc
кертат.
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
swaddle-CVB-and
vb1-adv-enc
кертат.
керт--ат
керт-Е-ат
be.able.to-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
кертат.
керт--ат
керт-Е-ат
swaddle-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



1-3-7-398


Шонашет тыланет, Григорий Петрович, лу минут...

Шонашет
Шон-аш-ет
шоно-аш-ет
think-INF-2SG
vb2-inf-poss
тыланет,
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет,
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет,
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет,
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
лу
лу
лу
bone
no
лу
лу
лу
ten
nm
минут...
минут
минут
minute
no



1-3-7-399


Константин Ильич, каена мыйын кабинетышкем...

Константин
Константин
Константин
Konstantin
na
Ильич,
Ильич
Ильич
Il'ich
na
каена
ка[й]-ена
кае-ена
go-1PL
vb2-pers
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
кабинетышкем...
кабинет-ышк-ем
кабинет-шкЕ-ем
study-ILL-1SG
no-case-poss



1-3-7-400


Земский начальник ден становой столовый гыч лектын кайышт.

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
ден
ден
ден
and
co
становой
становой
становой
district
ad/no
столовый
столовый
столовый
dining.room
no
гыч
гыч
гыч
from
po
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
кайышт.
кай-ышт
кай-шт
aftergrass-3PL
no-poss
кайышт.
кайы-шт
кайе-шт
go-IMP.3PL
vb2-mood.pers
кайышт.
кайы-ш-т
кае-ш-т
go-PST1-3PL
vb2-tense-pers



1-3-7-401


Григорий Петрович шкетын кодо.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
шкетын
шкетын
шкетын
alone
av
шкетын
шкет-ын
шкет-н
alone-GEN
ad/av/pa-case
шкетын
шке-т-ын
шке-ет-н
REFL-2SG-GEN
pr-poss-case
кодо.
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кодо.
код-о
код-Е
stay-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кодо.
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-CNG
vb2-conn



1-3-7-402


Ушышкыжо тӱрлыжат пура.

Ушышкыжо
Уш-ышкы-жо
уш-шкЕ-жЕ
mind-ILL-3SG
no-case-poss
тӱрлыжат
тӱрлы-ж-ат
тӱрлӧ-жЕ-ат
different-3SG-and
ad/no/po-poss-enc
тӱрлыжат
тӱрлы-Ø-ж-ат
тӱрлӧ-Ø-жЕ-ат
embroider-CNG-3SG-and
vb2-conn-poss-enc
пура.
пура
пура
home-made.kvass
no
пура.
пура
пура
framework
no
пура.
пур-а
пуро-а
go.in-3SG
vb2-pers



1-3-7-403


Теве Григорий Петрович — йоча.

Теве
Теве
теве
here
av/co/pa
Теве
Теве
теве
[X]
pa
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович —
Петрович
Петрович
Petrovich
na
йоча.
йоча
йоча
child
no



1-3-7-404


Йолташыже-влак тудым Когой маныт.

Йолташыже-влак
Йолташ-ыже-влак
йолташ-жЕ-влак
friend-3SG-PL
no-poss-num
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
Когой
Когой
Когой
Kogoy
na
маныт.
ман-ыт
ман-ыт
say-3PL
vb1-pers



1-3-7-405


Когой вес ялышке, кок меҥге коклашке, школышко коштеш.

Когой
Когой
Когой
Kogoy
na
вес
вес
вес
different
ad/pr
ялышке,
ял-ышке
ял-шкЕ
village-ILL
no-case
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
меҥге
меҥге
меҥге
post
no
меҥге
меҥ-ге
меҥ-ге
birthmark-COM
no-case
коклашке,
коклашке
коклашке
into
av/po
коклашке,
кокла-шке
кокла-шкЕ
distance-ILL
ad/no-case
коклашке,
кок-ла-шке
кок-ла-шкЕ
cook-PL-ILL
no-num-case
коклашке,
кок-ла-шке
кок-ла-шкЕ
two-PL-ILL
nm-num-case
школышко
школ-ышко
школ-шкЕ
school-ILL
no-case
коштеш.
кошт-еш
кошт-еш
go-3SG
vb1-pers



1-3-7-406


Йӱштӧ годым школ пӧртешак мала.

Йӱштӧ
Йӱштӧ
йӱштӧ
cold
ad/no
годым
годым
годым
during
po
школ
школ
школ
school
no
пӧртешак
пӧрт-еш-ак
пӧрт-еш-ак
house-LAT-STR
no-case-enc
мала.
ма-ла
ма-ла
whether-STR
co/pa-enc
мала.
мал-а
мале-а
sleep-3SG
vb2-pers



1-3-7-407


Сторожлан пум нумалаш, комакам олташ полша.

Сторожлан
Сторожлан
Сторожлан
Storozhlan
na
пум
пу-м
пу-м
wood-ACC
no-case
нумалаш,
нумал-аш
нумал-аш
carry-INF
vb1-inf
комакам
комака-м
комака-м
oven-ACC
no-case
комакам
комака-м
комака-ем
oven-1SG
no-poss
комакам
комака-м-Ø
комака-ем-Ø
oven-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
комакам
комака-м-Ø
комака-ем-Ø
oven-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
комакам
комака-м-Ø
комака-ем-Ø
oven-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
олташ
олт-аш
олто-аш
light-INF
vb2-inf
полша.
полш-а
полшо-а
help-3SG
vb2-pers



1-3-7-408


Йоча-влаклан тунемаш пеш йӧсӧ.

Йоча-влаклан
Йоча-влак-лан
йоча-влак-лан
child-PL-DAT
no-num-case
тунемаш
тунем-аш
тунем-аш
learn-INF
vb1-inf
пеш
пеш
пеш
very
av
йӧсӧ.
йӧсӧ
йӧсӧ
difficult
ad/no
йӧсӧ.
йӧсӧ-Ø
йӧсӧ-Ø
regret-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧсӧ.
йӧсӧ-Ø
йӧсӧ-Ø
regret-CNG
vb2-conn



1-3-7-409


Учитель — руш.

Учитель —
Учитель
учитель
teacher
no
руш.
руш
руш
Russian
no
руш.
ру-ш
ру-ш
leaven-ILL
no-case



1-3-7-410


Марла изиш чокая гынат, туныкташыже эртак рушла туныкта.

Марла
Марла
марла
Mari
ad/av
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
чокая
чока[й]-[а]
чокае-а
mutter-3SG
vb2-pers
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
туныкташыже
туныкт-аш-ыже
туныкто-аш-жЕ
teach-INF-3SG
vb2-inf-poss
эртак
эртак
эртак
always
av
эртак
эрт-а-к
эрте-а-ак
pass-3SG-STR
vb2-pers-enc
эртак
эрт-Ø-ак
эрте-Ø-ак
pass-CNG-STR
vb2-conn-enc
рушла
рушла
рушла
Russian
ad/av
рушла
руш-ла
руш-ла
Russian-COMP
no-case
рушла
руш-ла
руш-ла
Russian-PL
no-num
рушла
руш-ла
руш-ла
Russian-STR
no-enc
рушла
ру-ш-ла
ру-ш-ла
leaven-ILL-STR
no-case-enc
туныкта.
туныкт-а
туныкто-а
teach-3SG
vb2-pers



1-3-7-411


Когоят рушла начар мошта, лудмыжым чылажым ок умыло, садлан шукыжым наизусть тунемаш тӱкна.

Когоят
Когоят
Когоят
Kogoyat
na
рушла
рушла
рушла
Russian
ad/av
рушла
руш-ла
руш-ла
Russian-COMP
no-case
рушла
руш-ла
руш-ла
Russian-PL
no-num
рушла
руш-ла
руш-ла
Russian-STR
no-enc
рушла
ру-ш-ла
ру-ш-ла
leaven-ILL-STR
no-case-enc
начар
начар
начар
weak
ad/av
мошта,
мошт-а
мошто-а
be.able.to-3SG
vb2-pers
мошта,
мошт-а
мошто-а
become.tired-3SG
vb2-pers
лудмыжым
лудмы-жы-м
лудмо-жЕ-м
reading-3SG-ACC
ad/no-poss-case
лудмыжым
луд-мы-жы-м
луд-мЕ-жЕ-м
read-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb1-ad-poss-case
чылажым
чылажы-м
чылаже-м
everything-ACC
pr-case
чылажым
чыла-жы-м
чыла-жЕ-м
everything-3SG-ACC
ad/pa/pr-poss-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
умыло,
умыло-Ø
умыло-Ø
understand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
умыло,
умыло-Ø
умыло-Ø
understand-CNG
vb2-conn
садлан
садлан
садлан
therefore
co
садлан
сад-лан
сад-лан
garden-DAT
no-case
садлан
сад-ла-н
сад-ла-н
garden-PL-GEN
no-num-case
шукыжым
шукыжы-м
шукыжо-м
many.people-ACC
no-case
шукыжым
шукы-жы-м
шуко-жЕ-м
a.lot-3SG-ACC
ad/av/no-poss-case
наизусть
наизусть
наизусть
by.heart
av
тунемаш
тунем-аш
тунем-аш
learn-INF
vb1-inf
тӱкна.
тӱкн-а
тӱкнӧ-а
touch-3SG
vb2-pers



1-3-7-412


Эн чотшо ять буква чоныш шукта...

Эн
эн
эн
SUP
pa
чотшо
чот-шо
чот-жЕ
number-3SG
no-poss
чотшо
чот-шо
чот-жЕ
very-3SG
av-poss
ять
***
***
***
***
буква
буква
буква
letter
no
чоныш
чон-ыш
чон-ш
soul-ILL
no-case
шукта...
шукт-а
шукто-а
succeed.in-3SG
vb2-pers
шукта...
шу-кт-а
шу-ктЕ-а
reach-CAUS-3SG
vb1-deriv.v-pers
шукта...
шу-кт-а
шу-ктЕ-а
ferment-CAUS-3SG
vb1-deriv.v-pers
шукта...
шу-кт-а
шу-ктЕ-а
whittle-CAUS-3SG
vb1-deriv.v-pers



1-3-7-413


Вес ял школым тунем пытарымекше, Когой Арын школышко кайыш.

Вес
Вес
вес
different
ad/pr
ял
ял
ял
village
no
школым
школ-ым
школ-м
school-ACC
no-case
тунем
тунем-Ø
тунем-Ø
learn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тунем
тунем-Ø
тунем-Ø
learn-CNG
vb1-conn
тунем
тунем-Ø
тунем-Ø
learn-CVB
vb1-adv
тунем
ту-н-ем
ту-н-ем
that-GEN-1SG
pr-case-poss
тунем
ту-н-ем
ту-н-ем
gland-GEN-1SG
no-case-poss
тунем
ту-н-ем
ту-н-ем
banner-GEN-1SG
no-case-poss
пытарымекше,
пытары-мек-ше
пытаре-мек-жЕ
finish-CVB.PRI-3SG
vb2-adv-poss
Когой
Когой
Когой
Kogoy
na
Арын
Ар-ын
ар-н
conscience-GEN
no-case
Арын
Ар-ын
ар-н
are-GEN
no-case
школышко
школ-ышко
школ-шкЕ
school-ILL
no-case
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-414


Тушко тудым шоҥго поп наҥгаен.

Тушко
Тушко
тушко
[X]
av/pr
Тушко
Ту-шко
ту-шкЕ
that-ILL
pr-case
Тушко
Ту-шко
ту-шкЕ
gland-ILL
no-case
Тушко
Ту-шко
ту-шкЕ
banner-ILL
no-case
Тушко
Туш-ко
туш-шкЕ
seed-ILL
no-case
Тушко
Туш-ко
туш-шкЕ
flourish-ILL
no-case
Тушко
Туш-ко
туш-шкЕ
there-ILL
av/pr-case
Тушко
Тушко-Ø
тушко-Ø
model-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тушко
Тушко-Ø
тушко-Ø
model-CNG
vb2-conn
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
шоҥго
шоҥго
шоҥго
old
ad/no
поп
поп
поп
priest
no
наҥгаен.
наҥга[й]-ен-Ø
наҥгае-ен-Ø
take-PST2-3SG
vb2-tense-pers
наҥгаен.
наҥга[й]-ен
наҥгае-ен
take-CVB
vb2-adv



1-3-7-415


Экзаменыш толмыж годым тудлан Когойын йӱкшӧ пеш келшен.

Экзаменыш
Экзамен-ыш
экзамен-ш
examination-ILL
no-case
толмыж
толмы-ж
толмо-жЕ
arrival-3SG
ad-poss
толмыж
тол-мы-ж
тол-мЕ-жЕ
come-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
Когойын
Когойын
Когойын
Kogoyyn
na
йӱкшӧ
йӱк-шӧ
йӱк-жЕ
voice-3SG
no-poss
йӱкшӧ
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӱкшӧ
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-CNG
vb2-conn
пеш
пеш
пеш
very
av
келшен.
келшен
келшен
agreeably
av
келшен.
келш-ен-Ø
келше-ен-Ø
appeal.to-PST2-3SG
vb2-tense-pers
келшен.
келш-ен
келше-ен
appeal.to-CVB
vb2-adv



1-3-7-416


Кернакак, Когой Арын школышто тунеммыж годым клиросышто эре мурен, садлан Когойлан шоҥго поп стипендийым — тылзылан кум теҥгем — хлопотаен пуэн.

Кернакак,
Кернакак
кернакак
really
pa
Кернакак,
Кернак-ак
кернак-ак
really-STR
pa-enc
Когой
Когой
Когой
Kogoy
na
Арын
Ар-ын
ар-н
conscience-GEN
no-case
Арын
Ар-ын
ар-н
are-GEN
no-case
школышто
школ-ышто
школ-штЕ
school-INE
no-case
тунеммыж
тунеммы-ж
тунемме-жЕ
educational-3SG
ad-poss
тунеммыж
тунем-мы-ж
тунем-мЕ-жЕ
learn-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
клиросышто
клирос-ышто
клирос-штЕ
choir-INE
no-case
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
мурен,
мур-ен-Ø
муро-ен-Ø
sing-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мурен,
мур-ен
муро-ен
sing-CVB
vb2-adv
садлан
садлан
садлан
therefore
co
садлан
сад-лан
сад-лан
garden-DAT
no-case
садлан
сад-ла-н
сад-ла-н
garden-PL-GEN
no-num-case
Когойлан
Когойлан
Когойлан
Kogoylan
na
шоҥго
шоҥго
шоҥго
old
ad/no
поп
поп
поп
priest
no
стипендийым —
стипендий-ым
стипендий-м
scholarship-ACC
no-case
тылзылан
тылзы-лан
тылзе-лан
moon-DAT
no-case
тылзылан
тылзы-ла-н
тылзе-ла-н
moon-PL-GEN
no-num-case
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
теҥгем —
теҥге-м
теҥге-м
ruble-ACC
no-case
теҥгем —
теҥге-м
теҥге-ем
ruble-1SG
no-poss
теҥгем —
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
теҥгем —
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
теҥгем —
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
хлопотаен
***
***
***
***
пуэн.
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн.
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv



1-3-7-417


Тиде кум теҥге стипендий ок лий гын, Когой кок классан Арын школышто тунем ок керт ыле.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
теҥге
теҥге
теҥге
ruble
no
стипендий
стипендий
стипендий
scholarship
no
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
гын,
гын
гын
if
co/pa
Когой
Когой
Когой
Kogoy
na
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
классан
классан
классан
having.a.class
ad
классан
класс-ан
класс-ан
class-with
no-deriv.ad
Арын
Ар-ын
ар-н
conscience-GEN
no-case
Арын
Ар-ын
ар-н
are-GEN
no-case
школышто
школ-ышто
школ-штЕ
school-INE
no-case
тунем
тунем-Ø
тунем-Ø
learn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тунем
тунем-Ø
тунем-Ø
learn-CNG
vb1-conn
тунем
тунем-Ø
тунем-Ø
learn-CVB
vb1-adv
тунем
ту-н-ем
ту-н-ем
that-GEN-1SG
pr-case-poss
тунем
ту-н-ем
ту-н-ем
gland-GEN-1SG
no-case-poss
тунем
ту-н-ем
ту-н-ем
banner-GEN-1SG
no-case-poss
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
керт
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-418


Ачаже нужна, пачерлан тӱлаш тылзылан теҥге оксам кушто ситара?

Ачаже
Ачаже
ачаже
my.dear
no
Ачаже
Ача-же
ача-жЕ
father-3SG
no-poss
нужна,
нужна
нужна
poor
ad/no
нужна,
нуж-на
нуж-на
nettle-1PL
no-poss
нужна,
нуж-на
нуж-на
pike-1PL
no-poss
пачерлан
пачер-лан
пачер-лан
flat-DAT
no-case
пачерлан
пачер-ла-н
пачер-ла-н
flat-PL-GEN
no-num-case
тӱлаш
тӱл-аш
тӱлӧ-аш
pay-INF
vb2-inf
тӱлаш
тӱл-аш
тӱлӧ-аш
reproduce-INF
vb2-inf
тылзылан
тылзы-лан
тылзе-лан
moon-DAT
no-case
тылзылан
тылзы-ла-н
тылзе-ла-н
moon-PL-GEN
no-num-case
теҥге
теҥге
теҥге
ruble
no
оксам
окса-м
окса-м
money-ACC
no-case
оксам
окса-м
окса-ем
money-1SG
no-poss
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кушто
кушто
кушто
where
av/co/pr
кушто
куш-то
куш-штЕ
where-INE
av/co/pr-case
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-CNG
vb2-conn
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-CNG
vb2-conn
ситара?
ситар-а
ситаре-а
gather-3SG
vb2-pers



1-3-7-419


Григорий Петровичын вачышкыже пушкыдо кид возо.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
вачышкыже
вачы-шкы-же
ваче-шкЕ-жЕ
shoulder-ILL-3SG
no-case-poss
пушкыдо
пушкыдо
пушкыдо
soft
ad
кид
кид
кид
hand
no
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
возо.
воз-о
воз-Е
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-CNG
vb2-conn



1-3-7-420


Григорий Петрович ончале: воктенже Тамара шога...

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
ончале:
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
воктенже
воктен-же
воктен-жЕ
beside-3SG
av/po-poss
воктенже
вокт-ен-Ø-же
вокто-ен-Ø-жЕ
strip.bark-PST2-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
воктенже
вокт-ен-же
вокто-ен-жЕ
strip.bark-CVB-3SG
vb2-adv-poss
Тамара
Тамара
Тамара
Tamara
na
шога...
шога
шога
plough
no
шога...
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



1-3-7-421


— Гриша, чонем, молан тыйым тынар йӧратем!

Гриша,
Гриша
Гриша
Grisha
na
чонем,
чонем
чонем
darling
no
чонем,
чон-ем
чон-ем
soul-1SG
no-poss
чонем,
чон-ем-Ø
чон-ем-Ø
soul-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
чонем,
чон-ем-Ø
чон-ем-Ø
soul-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
чонем,
чон-ем-Ø
чон-ем-Ø
soul-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
тынар
тынар
тынар
that.much
av/pr
йӧратем!
йӧрат-ем
йӧрате-ем
love-1SG
vb2-pers



1-3-7-422


— Тамара кок кидше дене Григорий Петровичым ӧндале.

Тамара
Тамара
Тамара
Tamara
na
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
кидше
кид-ше
кид-жЕ
hand-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
ӧндале.
ӧндал-'е
ӧндал-Е
embrace-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-423


— Каена, Гриша, Петербургышко.

Каена,
Ка[й]-ена
кае-ена
go-1PL
vb2-pers
Гриша,
Гриша
Гриша
Grisha
na
Петербургышко.
Петербург-ышко
Петербург-шкЕ
Saint.Petersburg-ILL
pn-case



1-3-7-424


Тушто мыйын кокам уло.

Тушто
Тушто
тушто
there
av/pa/pr
Тушто
Тушто
тушто
riddle
no
Тушто
Ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
Тушто
Ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
Тушто
Ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
Тушто
Туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
Тушто
Туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
Тушто
Туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
Тушто
Тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тушто
Тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
кокам
кока-м
кока-м
aunt-ACC
no-case
кокам
кока-м
кока-ем
aunt-1SG
no-poss
кокам
кока-м-Ø
кока-ем-Ø
aunt-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кокам
кока-м-Ø
кока-ем-Ø
aunt-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кокам
кока-м-Ø
кока-ем-Ø
aunt-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
уло.
уло
уло
is
ad/no/vb



1-3-7-425


Тудо мыйым йӧрата.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
йӧрата.
йӧрат-а
йӧрате-а
love-3SG
vb2-pers



1-3-7-426


Тыланет консерваторийышке тунемаш пураш кӱлеш.

Тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
Тыланет
Тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
Тыланет
Тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
Тыланет
Тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
консерваторийышке
консерваторий-ышке
консерваторий-шкЕ
academy.of.music-ILL
no-case
тунемаш
тунем-аш
тунем-аш
learn-INF
vb1-inf
пураш
пура-ш
пура-ш
home-made.kvass-ILL
no-case
пураш
пура-ш
пура-ш
framework-ILL
no-case
пураш
пура-ш
пура-еш
home-made.kvass-LAT
no-case
пураш
пура-ш
пура-еш
framework-LAT
no-case
пураш
пур-аш
пур-аш
chew-INF
vb1-inf
пураш
пур-аш
пуро-аш
go.in-INF
vb2-inf
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



1-3-7-427


Тый вара знаменитый музыкант лият.

Тый
тый
тый
2SG
pr
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
знаменитый
знаменитый
знаменитый
famous
ad
музыкант
музыкант
музыкант
musician
no
лият.
ли[й]-[а]т
лий-ат
be-2SG
vb1-pers
лият.
ли[й]-[]-[а]т
лий-Е-ат
be-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



1-3-7-428


Григорий Петровичын вуйыштыжо икте пӧрдеш: арест, тюрьма, Сибирь...

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
вуйыштыжо
вуй-ышты-жо
вуй-штЕ-жЕ
head-INE-3SG
no-case-poss
икте
икте
икте
one
nm/pr
пӧрдеш:
пӧрд-еш
пӧрд-еш
turn-3SG
vb1-pers
арест,
арест
арест
arrest
no
тюрьма,
тюрьма
тюрьма
prison
no
Сибирь...
Сибирь
Сибирь
Siberia
pn



1-3-7-429


Молан тюрьма?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
тюрьма?
тюрьма
тюрьма
prison
no



1-3-7-430


Молан Сибирь?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
Сибирь?
Сибирь
Сибирь
Siberia
pn



1-3-7-431


Григорий Петрович кӧлан осалым ыштен?

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
кӧлан
кӧлан
кӧлан
whom
pr
кӧлан
кӧ-лан
кӧ-лан
who-DAT
pr-case
кӧлан
кӧ-ла-н
кӧ-ла-н
who-PL-GEN
pr-num-case
осалым
осал-ым
осал-м
evil-ACC
ad/no-case
ыштен?
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен?
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv



1-3-7-432


— Гриша, тый мо лийынат?

Гриша,
Гриша
Гриша
Grisha
na
тый
тый
тый
2SG
pr
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
лийынат?
лийын-ат
лийын-ат
as.a-and
po-enc
лийынат?
лий-ын-ат
лий-н-ат
be-PST2-2SG
vb1-tense-pers
лийынат?
лий-ына-т
лий-на-ат
be-1PL-and
vb1-pers-enc
лийынат?
лий-ын-Ø-ат
лий-н-Ø-ат
be-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
лийынат?
лий-ын-ат
лий-н-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc



1-3-7-433


Молан тыгай улат?..

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
улат?..
ула-т
ула-ет
cart-2SG
no-poss
улат?..
ула-т
ула-ат
cart-and
no-enc
улат?..
ул-ат
уло-ат
is-and
ad/no/vb-enc
улат?..
ул-ат
ул-ат
be-2SG
vb1-pers
улат?..
у-ла-т
у-ла-ет
new-COMP-2SG
ad/no-case-poss
улат?..
у-ла-т
у-ла-ет
new-PL-2SG
ad/no-num-poss
улат?..
у-ла-т
у-ла-ат
new-COMP-and
ad/no-case-enc
улат?..
у-ла-т
у-ла-ат
new-PL-and
ad/no-num-enc
улат?..
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CNG-and
vb1-conn-enc
улат?..
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc



1-3-7-434


Григорий Петрович Тамаран кидшым кораҥдыш, кынел шогале:

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
Тамаран
Тамаран
Тамаран
Tamaran
na
кидшым
кид-шы-м
кид-жЕ-м
hand-3SG-ACC
no-poss-case
кораҥдыш,
кораҥды-ш-Ø
кораҥде-ш-Ø
remove-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-CNG
vb1-conn
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-CVB
vb1-adv
шогале:
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале:
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале:
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



1-3-7-435


— Тый, Тамара, от умыло.

Тый,
тый
тый
2SG
pr
Тамара,
Тамара
Тамара
Tamara
na
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
умыло.
умыло-Ø
умыло-Ø
understand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
умыло.
умыло-Ø
умыло-Ø
understand-CNG
vb2-conn



1-3-7-436


Тиде жапыште земский начальник ден становой тольыч.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
ден
ден
ден
and
co
становой
становой
становой
district
ad/no
тольыч.
тол-ьыч
тол-ыч
come-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тольыч.
тол-ьыч
тол-ыч
come-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-3-7-437


Становойын кидыштыже пел листа кагаз.

Становойын
Становой-ын
становой-н
district-GEN
ad/no-case
кидыштыже
кид-ышты-же
кид-штЕ-жЕ
hand-INE-3SG
no-case-poss
пел
пел
пел
half
no
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CNG
vb1-conn
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CVB
vb1-adv
листа
листа
листа
page
no
кагаз.
кагаз
кагаз
paper
no



1-3-7-438


— Григорий Петрович, ме тыйын оетым вучена.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
ме
ме
ме
1PL
pr
тыйын
тыйын
тыйын
your
pr
тыйын
тый-ын
тый-н
2SG-GEN
pr-case
оетым
о[й]-ет-ым
ой-ет-м
opinion-2SG-ACC
no-poss-case
вучена.
вуч-ена
вучо-ена
wait-1PL
vb2-pers



1-3-7-439


— Становой кагазым ӱстембаке пыштыш.

Становой
Становой
становой
district
ad/no
кагазым
кагаз-ым
кагаз-м
paper-ACC
no-case
ӱстембаке
ӱстембаке
ӱстембаке
onto.the.table
av
пыштыш.
пышты-ш-Ø
пыште-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-440


— Кокытыштыжо иктыже — арест или подписка — кудыжо тыланет келша?

Кокытыштыжо
Кокыт-ышты-жо
кокыт-штЕ-жЕ
two-INE-3SG
nm-case-poss
иктыже —
иктыже
иктыже
one.of.them
pr
иктыже —
икты-же
икте-жЕ
one-3SG
nm/pr-poss
арест
арест
арест
arrest
no
или
***
***
***
***
подписка —
***
***
***
***
кудыжо
куды-жо
кудо-жЕ
which-3SG
pr-poss
кудыжо
куды-жо
кудо-жЕ
house-3SG
no-poss
кудыжо
куды-жо
кудо-жЕ
placenta-3SG
no-poss
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
келша?
келш-а
келше-а
appeal.to-3SG
vb2-pers



1-3-7-441


Григорий Петрович становойым ончале, земский начальникым ончале...

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
становойым
становой-ым
становой-м
district-ACC
ad/no-case
ончале,
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальникым
начальник-ым
начальник-м
head-ACC
no-case
ончале...
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-3-7-442


Земский начальник ден становой пурлаш ямдылалтше пийла ваҥен шогат, Григорий Петровичын тарванымыжым веле вучат...

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
ден
ден
ден
and
co
становой
становой
становой
district
ad/no
пурлаш
пурлаш
пурлаш
right
av
пурлаш
пурла-ш
пурла-ш
right-ILL
ad/no-case
пурлаш
пурла-ш
пурла-еш
right-LAT
ad/no-case
пурлаш
пурл-аш
пурл-аш
bite-INF
vb1-inf
ямдылалтше
ямдылалт-ше
ямдылалт-шЕ
prepare-PTCP.ACT
vb1-ad
ямдылалтше
ямдылалт-ше
ямдылалт-жЕ
prepare-IMP.3SG
vb1-mood.pers
ямдылалтше
ямдыл-алт-ше
ямдыле-алт-шЕ
prepare-REF-PTCP.ACT
vb2-deriv.v-ad
ямдылалтше
ямдылалт-Ø-ше
ямдылалт-Ø-жЕ
prepare-CNG-3SG
vb1-conn-poss
ямдылалтше
ямдылалт-Ø-ше
ямдылалт-Ø-жЕ
prepare-CVB-3SG
vb1-adv-poss
ямдылалтше
ямдыл-алт-ше
ямдыле-алт-жЕ
prepare-REF-IMP.3SG
vb2-deriv.v-mood.pers
ямдылалтше
ямдыл-алт-Ø-ше
ямдыле-алт-Ø-жЕ
prepare-REF-CNG-3SG
vb2-deriv.v-conn-poss
ямдылалтше
ямдыл-алт-Ø-ше
ямдыле-алт-Ø-жЕ
prepare-REF-CVB-3SG
vb2-deriv.v-adv-poss
пийла
пий-ла
пий-ла
dog-COMP
no-case
пийла
пий-ла
пий-ла
dog-PL
no-num
пийла
пий-ла
пий-ла
dog-STR
no-enc
ваҥен
ваҥ-ен-Ø
ваҥе-ен-Ø
guard-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ваҥен
ваҥ-ен
ваҥе-ен
guard-CVB
vb2-adv
шогат,
шога-т
шога-ет
plough-2SG
no-poss
шогат,
шога-т
шога-ат
plough-and
no-enc
шогат,
шог-ат
шого-ат
stop-and
vb-enc
шогат,
шог-ат
шого-ат
mute-and
ad-enc
шогат,
шог-ат
шого-ат
stand-3PL
vb2-pers
шогат,
шог-а-т
шого-а-ат
stand-3SG-and
vb2-pers-enc
шогат,
шог-Ø-ат
шого-Ø-ат
stand-CNG-and
vb2-conn-enc
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
тарванымыжым
тарванымы-жы-м
тарваныме-жЕ-м
departure-3SG-ACC
ad-poss-case
тарванымыжым
тарваны-мы-жы-м
тарване-мЕ-жЕ-м
move-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb2-ad-poss-case
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
вучат...
вуч-ат
вучо-ат
wait-3PL
vb2-pers
вучат...
вуч-а-т
вучо-а-ат
wait-3SG-and
vb2-pers-enc
вучат...
вуч-Ø-ат
вучо-Ø-ат
wait-CNG-and
vb2-conn-enc



1-3-7-443


Григорий Петрович шинчажым Тамара ӱмбак кусарыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
шинчажым
шинча-жы-м
шинча-жЕ-м
eye-3SG-ACC
no-poss-case
Тамара
Тамара
Тамара
Tamara
na
ӱмбак
ӱмбак
ӱмбак
the.top
av/po
кусарыш.
кусары-ш-Ø
кусаре-ш-Ø
move-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-3-7-444


Тамаран шинчаже Григорий Петровичым сӧрвален ончымыла коеш.

Тамаран
Тамаран
Тамаран
Tamaran
na
шинчаже
шинча-же
шинча-жЕ
eye-3SG
no-poss
шинчаже
шинч-а-же
шинче-а-жЕ
sit-3SG-3SG
vb2-pers-poss
шинчаже
шинч-а-же
шинче-а-жЕ
know-3SG-3SG
vb2-pers-poss
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
сӧрвален
сӧрвален
сӧрвален
pleadingly
av
сӧрвален
сӧрвал-ен-Ø
сӧрвале-ен-Ø
ask.for.something-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сӧрвален
сӧрвал-ен
сӧрвале-ен
ask.for.something-CVB
vb2-adv
ончымыла
ончымы-ла
ончымо-ла
view-COMP
ad-case
ончымыла
ончымы-ла
ончымо-ла
view-PL
ad-num
ончымыла
ончымы-ла
ончымо-ла
view-STR
ad-enc
ончымыла
ончы-мыла
ончо-мыла
look-INF.FUT
vb2-inf
ончымыла
ончы-мы-ла
ончо-мЕ-ла
look-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
ончымыла
ончы-мы-ла
ончо-мЕ-ла
look-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
ончымыла
ончы-мы-ла
ончо-мЕ-ла
look-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
коеш.
коеш
коеш
it.seems
pa
коеш.
ко[й]-еш
кой-еш
be.visible-3SG
vb1-pers



1-3-7-445


Григорий Петрович нимоланат ӧрын.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
нимоланат
н'имолан-ат
н'имолан-ат
for.no.reason-and
in/pr-enc
нимоланат
н'имо-лан-ат
н'имо-лан-ат
nothing-DAT-and
ad/av/pr-case-enc
нимоланат
н'имо-ла-на-т
н'имо-ла-на-ат
nothing-COMP-1PL-and
ad/av/pr-case-poss-enc
нимоланат
н'имо-ла-на-т
н'имо-ла-на-ат
nothing-PL-1PL-and
ad/av/pr-num-poss-enc
нимоланат
н'имо-ла-н-ат
н'имо-ла-н-ат
nothing-PL-GEN-and
ad/av/pr-num-case-enc
ӧрын.
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын.
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын.
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын.
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын.
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv



1-3-7-446


Мом ышташ?

Мом
Мом
мом
what
pr
Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ышташ?
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf



The Mari Web Project is primarily based at the Department of Finno-Ugric Studies at the University of Vienna. The second stage of the project is being funded by the Kone Foundation: The Mari Web Project: Phase 2. Some of our work is carried out at the Institute of Finno-Ugric and Uralic Studies at the Ludwig Maximilian University of Munich.
Last update: 10 August 2023