Logowww.mari-language.com:ENGLISH | МАРЛА | ПО-РУССКИ
Main page » Corpus Tool » Элнет » 2-1-4

Corpus Tool Demo - Элнет - 2-1-4

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

Григорий Петровичын Яшай кудвечыш миен пурымыж годым Чачи пӧртончылно Япуш дене мутланен шога ыле...
— Ну, Чачи, мый Морко велыш миен толам!
— Григорий Петрович кычкырале.
Чачи Григорий Петровичым ӧрынрак ончале.
— Арын поп деч, тый тушак венчаялтын отыл манын, кагазым налын толам.
Сидыр поп пуымо кагазет кушто?
— Могай кагаз?
— Вет марлан каймет годым тыланет Сидыр поп метрик гыч посна серышым пуэн.
— Могай серышым?
— Ну, кузе манаш?..
Ну, марий-влак тудым «письма» маныт.
— Письма?!
Тудо, — Чачи аптраныш, — шондыкеш кодын.
— Могай шондыкеш?
— Ну, тушакын...
вургем шондыкеш.
Григорий Петрович вуйжым сакыш.
Чужган клатеш кодшо шондык гыч метрик кагазым налаш куштылго огыл.
Кеч-кузе гынат, вашке налаш ок лий...
Япуш акаж ден Григорий Петровичым ӧрын онча: «Нунын коклаште могай тыгай келшымаш уло?
Чачи акай кызыт гына чодыра гыч толын...» Япуш тыге шона: «Чачи акаже Чужган Макар деч ойырлен куржын да але марте чодыраште шылын коштын».
Чачи, аптранен, Григорий Петровичым онча.
Григорий Петрович кудвечыш толын лурымыж годым пеш веселан койо, а кызыт кенета шӱлыкаҥе.
Григорий Петрович тидым шижме гай вуйжым рӱзалтыш, Чачим кид гыч кучыш, уло кумылын каласыш:
— Ну, мо?!.
Граждан брак дене илена!
«Граждан брак» манме мутым Чачи ыш умыло гынат, Григорий Петровичын шинча чолгыжмыжо тудым куандарыш.
Григорий Петрович шканже каласыш: «Пӱтынь тӱня ваштарешем лийже — шонымем ыштыде ом код!» Чачим кид гыч вӱден, пӧртыш пуртыш.
Япуш адакат чот ӧрӧ, кудышко аваж дек куржын колтыш.
Аваже тушто кочкаш шолта.
— Авай, мемнан дек Григорий Петрович толын, Чачим кид гыч кучен, пӧртыш шупшын пуртыш.
— Мо томаша?!
— ӧрӧ Яшай вате.
— Мо тиде учитель...
Чачим ойырлен толмыжлан вурсаш толын мо?
Яшай вате изиш шонен шинчыш да тарваныш:
— Япуш, тый подым ороло, мый пӧртыш миен толам.
Овараш тӱҥалеш гын, тиде марла совла дене пудрате.
Яшай вате кудо гыч лектын кайыш.
Япушынат кудышто шинчымыже ок шу.
Пӧртыштӧ Григорий Петрович пеш интересан ойым ойлаш тӱҥалеш дыр.
Япуш тыгак шоналтыш: «Интересан!» Япуш тыге шонен мошта, вет тудо кодшо шошым школышто курсым пытарен.
Япуш шуко интересан книжкам лудын.
Книжкажым тудлан Григорий Петрович пуэн...
Тиде жапыште под, чож-ж шоктен, овараш тӱҥале.
Япуш марла совлам руалтыш.
Япушын кидше подым пудрата, ушыжо семынже шона: «Тошто учитель Григорий Петрович гай огыл ыле.
Туныктымо шотшат уке ыле.
Классыш толеш, задачым пуа да, «решайза!» манын, лектын кая.
Шагат пытышашлан иже толеш Задачым решаен отыл гын але решаен моштен отыл гын, аспид доскатым налеш да вуй гычет доска оратаж дене шолт веле пуа.
Тошто учитель пелыже утла йӱшӧ коштеш ыле.
Марла ик мутымат сайын пелештен ок мошто.
Йӧра, тудым луктын колтеныт, уке гын Япушлан интересан книжкам лудаш ок тӱкнӧ ыле.
Уке гын, тудым луктын огыт колто ыле — тудо Сидыр поп дене ӱчашаш тӧчен.
Вигак ойлаш гын, винаматанже поп улмаш, но илыш тугае, шукыж годым сайышке винаматан еҥ лектеш, а титакдымыже винаматан лиеш.
Ийгот шотышто Япушланат тыгайым шинчыман огыл ыле, да ялыште латкум ияш йочам чыла шотыштат тӧр праванлан шотлат, кугурак-влак, шекланыде, йоча ончылно чыла ойлыштыт.
Сандене ялысе йоча-влак ончылгоч тӱрлӧ кӱлдымашым шинчаш тӱҥалыт.
Сидыр поп ден йӱшӧ учитель нерген Япуш имне пукшымашеш колын...
Имне пукшымаш!..
Тиде мут кызытат мыйын шӱмем кӱлткыкта!..
Мемнан ял чодыра лоҥгаште шинча.
Садлан мемнан ялын кинде шагал шочеш.
Имньылан пукшаш огыл, шкалан кочкашат лум каймешкырак веле сита.
Мемнан ял-влак, эр шошым тӱҥалын, лум толмешке чодырашке, олыклашке имне пукшаш коштыт.
Ты пашашке утларакше йоча ден самырык-влак каят.
Имне пукшымашын эн сай жапше — яра кеҥеж!
Йӱд тунам кужу огыл, шокшо, волгыдо...
Туге гынат, олык тӱрыштӧ тул йӱла, сескем-влакше, шӧртньӧ семын йылгыжалтен, кӱшкӧ кӱзат.
Кугу тумо ден кугу пӱнчыжӧ йомакысе онарла койын шогат.
Пушеҥге укшласе лышташ-влакше, шке коклаштышт лыжгыктен, ала-мо нерген мутланат.
Олык мучко теве тыште, теве тушто уала коклаште оргаж шырт да шорт пудыргылеш, имне пӱргалме шокта, оҥгыр ден колдырма йӱк пашымлат...
Шоҥгырак-влак тул воктене тамакым шупшын шинчат, тошто йомакым ойлат.
Тыгыдырак йоча-влак, пылышыштым шогалтен, колыштыт але шке семынышт юарлат.
Капеш шушо, шкеныштым каче ден ӱдырлан шотлышо-влакше, тул деч ӧрдыжтырак семынышт йомаклат.
Шукыж годым мемнан вел каче ден ӱдыр-влак имне пукшымашеш таҥым ыштат ыле...
Южо ӱдыржӧ имньыжым пидымлен колта да, чачавуйым поген, аршашым, ошпум ыштен чия, вара йӱдвошт лымже ок лий, эртак сӱан ватыла лоҥеш, Тыгай ик ӱдырым, Почукым, кызытат монден ом керт.
Кастене тӱҥалеш да эр марте лым ок лий ыле: эре мура, эре кушта...
Капше кугу огыл гынат, шонымо гай ару, йӱкшӧ оҥгыр гай яндар...
Могай мурым ок шинче ыле гын Почук!
Южгунамже шоҥго кувала муралтен колта, южгунамже ковра ватыла йытмыжалта, южгунамже сӱан ватыла койышлана.
Коклан мыскара мурымат шонен луктеш...
Корно кая яклакан,
Тылзе нӧлтеш волгалтен,
Серге пурсам вет ӱден,
Айста кочкаш каена.
Кугу пурса пешак тутло,
Ме сӱвызена, те кочса;
Кожланурын качыжым дыр
Ме таратена, те модса!..
Почук йыр каче-влак шыҥала пӱтырнат ыле.
Только Почукым чара кид дене от кучо, йылмыж дене ала-кузе савыркала, но пеленже кидым ок тӱкыктӧ...
Тыгай чонеш пижше ӱдыр арам йомо.
Телым тувыр мушмашеш кылмен пужлен да, аваже нигузеат тӧрлатен кертын огыл.
Мыняр мужаҥче дек Чопай кува коштын, мыняр мераҥым отеш чоклыктен, черкыш миен, мыняр сортам чӱктен — нимат полшен огыл, Почук сорталак шулен...
Почукым тойымо эрлашыжым мый ола гыч тольым.
Почук колымо нерген уверым колын, аваж дек мийшым.
Аваже, шортын-шортын, Почук колымым мыланем ойлыш...
— Молан докторлан ончыктен огыдал?
— маньым.
Аваже тидлан ызгаш тӱҥале:
— Ой, юмо, юмо, доктор дек каяш ушешат возын огыл-ыс.
Доктор дек каяш ӧрдыж гычат иктат ойым ыш пу-ыс.
Эй, пи, пи, пи, ӱдырем ӱмыржӧ лугычак колыш...
Лудшо-влакем, ида вурсо, мый изиш ӧрдыжкырак кораҥым, ынде Япуш деке пӧртылына.
Йӱшӧ учитель ден Сидыр поп нерген имне пукшымаште Кандрачи Сергей ойлен: тудын изаже волостной правленийыште сторожлан шога, чыла шинча.
Сидыр попын ватыже уке, тудын экономкыжо веле.
Лӱмжӧ Анна Федоровна.
Вигак ойлаш гын, Анна Федоровна — сай еҥ, поп деке толшо марий-влак дене порын мутлана.
Тудым вурсышо уке.
Только тудо Сидыр поп деке толеш, иктаж пел ий утларак ила да олашке кая.
Иктаж кок тылзе олаште илат, адак поп деке толеш.
Тидым чылан шинчат, но иктат нимомат ойлышо уке...
Икана ала-кузе йӱшӧ учитель ден Сидыр поп сыреныт.
Сидыр поп, учитель ӱмбак вуйым шийын, инспекторлан возен колтен.
Учитель тидым шижын да архиерейлан возен колтен: «Сидыр поп экономкыж дене ила.
Экономкыжо кызыт Озаҥышке аборт ыштыкташ каен».
Лач тиде жапыште Анна Федоровна олаште улмаш.
Архиерей кагазым благочин дек колтен.
Благочинже тергаш тӱҥалын...
Шуко еҥын ончыктымышт гыч попын экономкыжын мӱшкыран лиймыже пале лийын.
Сидыр поп монастырьыш кайме деч ок утло ыле — тудым дьячокшо утарен.
Тудо дьячок пеш оҥай еҥ: оксаже лиеш гын, ик кечыште ик черпыт аракам йӱэш, а руштын коштмыжым от уж.
Адак карт дене модаш пеш йӧрата.
Карт дене модмаште икана тыгай оҥай лийын: поп тудлан нылле индеш теҥгем модын колтен, Дьячок оксам йодаш тӱҥалын — поп ок пу.
— Ну, бачышка, тый мыланем оксам от пу гын, от пу, мый тыланет шке пуэм, на, тӱрыс витле теҥге лийже!
— манеш дьячок, поп ончыко теҥге оксам луктын пышта.
— Ӱмбачше процентым ешарем!
— попым кок гана мушкынден колта да лектын кая.
Тиде паша шуматкечын кастене лийын.
Рушарнян эрдене Сидыр поп, вуйжо коршта гынат, черкышке утреням служитлаш каен.
Поп папертьышке кӱза — черке омса воктен саде дьячок вуйым сакен шога.
Изиш ӧрдыжтырак черке староста ден орол шогат.
Попын черкыш пурышашыже годым дьячокет поп ончылан сукалтен шинчеш:
— Бачышка, Христос верч кудалте!
Поп тыш-туш ончалеш, нимоланат ӧреш: дьячок тудым адак куклыш.
Теҥгече мушкындымылан поп тудым судыш пуаш шонен пыштен улмаш, еҥ ончылно кудалтет гын, кузе судышко пуэт?
Кудалтыдежак ок лий — тудо еҥ ончылно сӧрвала.
Черке закон почеш поп, сӧрвалыше еҥын титакшым кудалтыде, черкыш пурен, служитлен ок керт...
Садлан дьячок еҥ ончылан сукалтен.
Дьячок чоя, пе-эш чоя!
Поп шыдыж дене дьячокым пурын кышкымыже шуын гынат, еҥ ончылно поплак койын, пӱйжым пурлын, пеҥыжалтен:
— Юмо кудалта!
Теве тиде дьячокым пытартышлан благочин йодышташ тӱҥалын.
Дьячок колыштын шинчен, шинчен да каласен:
— Благочин ача, тиде пашам кудалташ кӱлеш.
— Кузе кудалташ?
Вет Анна Федоровнаже мӱшкыран?
— А вара мо?
Кӧн дене мӱшкыранжым кӧ шинча?
— Вет Анна Федоровна Сидыр поп дене экономкылан шоген.
— Шоген гын, мо вара?
— Вет Анна Федоровна пӧръеҥ деч посна мӱшкыраҥ кертын огыл?
— Знаме, пӧръеҥ деч посна огыл.
Только молан именно Сидыр ача тушто виноват?
— Уке гын кӧ?
— Ала мый!
Благочин воштыл колта:
— Кернак вет, Сидыр ачам иктат кучен огыл.
Дьячокын ойжо благочинлан пеш келша.
Молан шке еҥым обижаяш?
Вет Сидыр поп винаматыш лектеш гын, благочинат титакан лиеш: титакан поп тудын округыштыжо лиеш-ыс...
Молан куштырам пӧрт гыч чарашке лукташ?
Благочин архиерейлан попым арален возен колта.
Поп титакдыме лиеш, учитель верже гыч лектын возеш.
Теве тыге ойлен имне пукшымаште Кандрачи Сергей...
Япуш под йымаке пум тушкалтыш да кудо гыч лектын кайыш.
— Ындыже шӱр ок оваре...


Admin login:

[Search]

2-1-4-1


Григорий Петровичын Яшай кудвечыш миен пурымыж годым Чачи пӧртончылно Япуш дене мутланен шога ыле...

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
кудвечыш
***
***
***
***
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
пурымыж
пурымы-ж
пурымо-жЕ
entrance-3SG
ad-poss
пурымыж
пуры-мы-ж
пуро-мЕ-жЕ
go.in-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
пӧртончылно
***
***
***
***
Япуш
Япуш
Япуш
Yapush
na
дене
дене
дене
with
po
мутланен
мутлан-ен-Ø
мутлане-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мутланен
мутлан-ен
мутлане-ен
talk-CVB
vb2-adv
шога
шога
шога
plough
no
шога
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers
ыле...
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-4-2


— Ну, Чачи, мый Морко велыш миен толам!

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
мый
мый
мый
1SG
pr
Морко
Морко
Морко
Morki
pn
велыш
велыш
велыш
the.side
po
велыш
вел-ыш
вел-ш
side-ILL
no-case
велыш
велы-ш-Ø
веле-ш-Ø
spill-PST1-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
толам!
тол-ам
тол-ам
come-1SG
vb1-pers



2-1-4-3


— Григорий Петрович кычкырале.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
кычкырале.
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-4-4


Чачи Григорий Петровичым ӧрынрак ончале.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
ӧрынрак
ӧрын-рак
ӧрын-рак
timidly-COMP
av-deg
ӧрынрак
ӧр-ын-рак
ӧр-н-рак
slope-GEN-COMP
no-case-deg
ӧрынрак
ӧры-н-рак
ӧрӧ-н-рак
groove-GEN-COMP
no-case-deg
ӧрынрак
ӧр-ын-Ø-рак
ӧр-н-Ø-рак
be.surprised-PST2-3SG-COMP
vb1-tense-pers-deg
ӧрынрак
ӧр-ын-рак
ӧр-н-рак
be.surprised-CVB-COMP
vb1-adv-deg
ончале.
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-4-5


— Арын поп деч, тый тушак венчаялтын отыл манын, кагазым налын толам.

Арын
Ар-ын
ар-н
conscience-GEN
no-case
Арын
Ар-ын
ар-н
are-GEN
no-case
поп
поп
поп
priest
no
деч,
деч
деч
from
po
тый
тый
тый
2SG
pr
тушак
тушак
тушак
there
av/pr
тушак
туш-ак
туш-ак
seed-STR
no-enc
тушак
туш-ак
туш-ак
flourish-STR
no-enc
тушак
туш-ак
туш-ак
there-STR
av/pr-enc
тушак
ту-ш-ак
ту-ш-ак
that-ILL-STR
pr-case-enc
тушак
ту-ш-ак
ту-ш-ак
gland-ILL-STR
no-case-enc
тушак
ту-ш-ак
ту-ш-ак
banner-ILL-STR
no-case-enc
венчаялтын
венчаялт-ын-Ø
венчаялт-н-Ø
marry-PST2-3SG
vb1-tense-pers
венчаялтын
венчаялт-ын
венчаялт-н
marry-CVB
vb1-adv
венчаялтын
венча[й]-[а]лт-ын-Ø
венчае-алт-н-Ø
marry-REF-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
венчаялтын
венча[й]-[а]лт-ын
венчае-алт-н
marry-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv
отыл
о-т-ыл-Ø
о-т-ул-Ø
NEG-2SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
отыл
отыл
отыл
stubble
no
манын,
манын
манын
that
co
манын,
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын,
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
кагазым
кагаз-ым
кагаз-м
paper-ACC
no-case
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
толам.
тол-ам
тол-ам
come-1SG
vb1-pers



2-1-4-6


Сидыр поп пуымо кагазет кушто?

Сидыр
Сидыр
Сидыр
Sidyr
na
поп
поп
поп
priest
no
пуымо
пуымо
пуымо
given
ad
пуымо
пуы-мо
пуо-мЕ
give-PTCP.PASS
vb2-ad
пуымо
пуы-мо
пуо-мЕ
blow-PTCP.PASS
vb2-ad
кагазет
кагаз-ет
кагаз-ет
paper-2SG
no-poss
кушто?
кушто
кушто
where
av/co/pr
кушто?
куш-то
куш-штЕ
where-INE
av/co/pr-case
кушто?
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто?
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто?
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-CNG
vb2-conn
кушто?
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-CNG
vb2-conn



2-1-4-7


— Могай кагаз?

Могай
Могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
кагаз?
кагаз
кагаз
paper
no



2-1-4-8


— Вет марлан каймет годым тыланет Сидыр поп метрик гыч посна серышым пуэн.

Вет
Вет
вет
so
co/pa
марлан
марлан
марлан
marrying
av
марлан
марла-н
марла-ан
Mari-with
ad/av-deriv.ad
марлан
марла-н
марла-н
Mari-GEN
ad/av-case
каймет
***
***
***
***
годым
годым
годым
during
po
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
Сидыр
Сидыр
Сидыр
Sidyr
na
поп
поп
поп
priest
no
метрик
***
***
***
***
гыч
гыч
гыч
from
po
посна
посна
посна
isolated
ad/av
серышым
серыш-ым
серыш-м
letter-ACC
no-case
серышым
серыш-ым
серыш-м
plot.of.land-ACC
no-case
серышым
серышы-м
серыше-м
writing-ACC
ad/no-case
серышым
серы-ш-ым
сере-ш-ым
write-PST1-1SG
vb2-tense-pers
серышым
серы-шы-м
сере-шЕ-м
write-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
пуэн.
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн.
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv



2-1-4-9


— Могай серышым?

Могай
Могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
серышым?
серыш-ым
серыш-м
letter-ACC
no-case
серышым?
серыш-ым
серыш-м
plot.of.land-ACC
no-case
серышым?
серышы-м
серыше-м
writing-ACC
ad/no-case
серышым?
серы-ш-ым
сере-ш-ым
write-PST1-1SG
vb2-tense-pers
серышым?
серы-шы-м
сере-шЕ-м
write-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case



2-1-4-10


— Ну, кузе манаш?..

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
манаш?..
ман-аш
ман-аш
say-INF
vb1-inf



2-1-4-11


Ну, марий-влак тудым «письма» маныт.

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
марий-влак
марий-влак
марий-влак
Mari-PL
no-num
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
«письма»
письма
письма
letter
no
маныт.
ман-ыт
ман-ыт
say-3PL
vb1-pers



2-1-4-12


— Письма?!

Письма?!
Письма
письма
letter
no



2-1-4-13


Тудо, — Чачи аптраныш, — шондыкеш кодын.

Тудо, —
тудо
тудо
3SG
pr
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
аптраныш, —
***
***
***
***
шондыкеш
шондык-еш
шондык-еш
chest-LAT
no-case
кодын.
кодын
кодын
with.delay
av
кодын.
код-ын
код-н
code-GEN
no-case
кодын.
код-ын-Ø
код-н-Ø
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кодын.
код-ын
код-н
stay-CVB
vb1-adv



2-1-4-14


— Могай шондыкеш?

Могай
Могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
шондыкеш?
шондык-еш
шондык-еш
chest-LAT
no-case



2-1-4-15


— Ну, тушакын...

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
тушакын...
тушакын
тушакын
there
av/pr
тушакын...
тушак-ын
тушак-н
there-GEN
av/pr-case



2-1-4-16


вургем шондыкеш.

вургем
вургем
вургем
clothes
no
вургем
вург-ем
вурго-ем
stem-1SG
no-poss
вургем
вург-ем
вурго-ем
be.worried-1SG
vb2-pers
вургем
вург-ем-Ø
вурго-ем-Ø
stem-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
вургем
вург-ем-Ø
вурго-ем-Ø
stem-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
вургем
вург-ем-Ø
вурго-ем-Ø
stem-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
шондыкеш.
шондык-еш
шондык-еш
chest-LAT
no-case



2-1-4-17


Григорий Петрович вуйжым сакыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
вуйжым
вуй-жы-м
вуй-жЕ-м
head-3SG-ACC
no-poss-case
сакыш.
сакыш
сакыш
curtain
no
сакыш.
сак-ыш
сак-ш
keen-ILL
ad/av-case
сакыш.
сакы-ш-Ø
саке-ш-Ø
hang.up-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-4-18


Чужган клатеш кодшо шондык гыч метрик кагазым налаш куштылго огыл.

Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
клатеш
клат-еш
клат-еш
storage-LAT
no-case
кодшо
кодшо
кодшо
last
ad/no
кодшо
код-шо
код-шЕ
stay-PTCP.ACT
vb1-ad
кодшо
код-шо
код-жЕ
code-3SG
no-poss
кодшо
код-шо
код-жЕ
stay-IMP.3SG
vb1-mood.pers
кодшо
код-Ø-шо
код-Ø-жЕ
stay-CNG-3SG
vb1-conn-poss
кодшо
код-Ø-шо
код-Ø-жЕ
stay-CVB-3SG
vb1-adv-poss
шондык
шондык
шондык
chest
no
гыч
гыч
гыч
from
po
метрик
***
***
***
***
кагазым
кагаз-ым
кагаз-м
paper-ACC
no-case
налаш
нал-аш
нал-аш
take-INF
vb1-inf
куштылго
куштылго
куштылго
light
ad/no
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-4-19


Кеч-кузе гынат, вашке налаш ок лий...

Кеч-кузе
Кеч-кузе
кеч-кузе
however
av/pr
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
вашке
вашке
вашке
soon
ad/av/no
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-CNG
vb2-conn
налаш
нал-аш
нал-аш
take-INF
vb1-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий...
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий...
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий...
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



2-1-4-20


Япуш акаж ден Григорий Петровичым ӧрын онча: «Нунын коклаште могай тыгай келшымаш уло?

Япуш
Япуш
Япуш
Yapush
na
акаж
ака-ж
ака-жЕ
older.sister-3SG
no-poss
ден
ден
ден
and
co
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
онча:
онч-а
ончо-а
look-3SG
vb2-pers
«Нунын
Нунын
нунын
their
pr
«Нунын
нуно-н
нуно-н
3PL-GEN
pr-case
коклаште
коклаште
коклаште
in
av/po
коклаште
кокла-ште
кокла-штЕ
distance-INE
ad/no-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
cook-PL-INE
no-num-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
two-PL-INE
nm-num-case
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
келшымаш
келшымаш
келшымаш
harmony
no
келшымаш
келшы-маш
келше-маш
appeal.to-NMLZ
vb2-deriv.n
уло?
уло
уло
is
ad/no/vb



2-1-4-21


Чачи акай кызыт гына чодыра гыч толын...» Япуш тыге шона: «Чачи акаже Чужган Макар деч ойырлен куржын да але марте чодыраште шылын коштын».

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
акай
акай
акай
older.sister
no
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
гына
гына
гына
only
pa
чодыра
чодыра
чодыра
forest
no
чодыра
чодыра
чодыра
coarse
ad
гыч
гыч
гыч
from
po
толын...»
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын...»
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
Япуш
Япуш
Япуш
Yapush
na
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
шона:
шон-а
шоно-а
think-3SG
vb2-pers
«Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
акаже
ака-же
ака-жЕ
older.sister-3SG
no-poss
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
Макар
Макар
Макар
Makar
na
деч
деч
деч
from
po
ойырлен
ойырл-ен-Ø
ойырло-ен-Ø
go.apart-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойырлен
ойырл-ен
ойырло-ен
go.apart-CVB
vb2-adv
куржын
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
марте
марте
марте
up.to
po
чодыраште
чодыра-ште
чодыра-штЕ
forest-INE
no-case
чодыраште
чодыра-ште
чодыра-штЕ
coarse-INE
ad-case
шылын
шыл-ын
шыл-н
meat-GEN
no-case
шылын
шыл-ын-Ø
шыл-н-Ø
hide-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шылын
шыл-ын
шыл-н
hide-CVB
vb1-adv
коштын».
кошт-ын-Ø
кошт-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
коштын».
кошт-ын
кошт-н
go-CVB
vb1-adv



2-1-4-22


Чачи, аптранен, Григорий Петровичым онча.

Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
аптранен,
***
***
***
***
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
онча.
онч-а
ончо-а
look-3SG
vb2-pers



2-1-4-23


Григорий Петрович кудвечыш толын лурымыж годым пеш веселан койо, а кызыт кенета шӱлыкаҥе.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
кудвечыш
***
***
***
***
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
лурымыж
***
***
***
***
годым
годым
годым
during
po
пеш
пеш
пеш
very
av
веселан
веселан
веселан
merrily
av
веселан
весела-н
весела-ан
merry-with
ad/no-deriv.ad
веселан
весела-н
весела-н
merry-GEN
ad/no-case
койо,
кой-о
кой-Е
be.visible-PST1.3SG
vb1-tense.pers
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
кенета
кенета
кенета
suddenly
av
шӱлыкаҥе.
шӱлыкаҥ-е
шӱлыкаҥ-Е
grow.sad-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шӱлыкаҥе.
шӱлык-аҥ-е
шӱлык-аҥ-Е
sadness-TRANS-PST1.3SG
ad/no-deriv.v-tense.pers



2-1-4-24


Григорий Петрович тидым шижме гай вуйжым рӱзалтыш, Чачим кид гыч кучыш, уло кумылын каласыш:

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
тидым
тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
шижме
шижме
шижме
sense
ad
шижме
шиж-ме
шиж-мЕ
feel-PTCP.PASS
vb1-ad
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
вуйжым
вуй-жы-м
вуй-жЕ-м
head-3SG-ACC
no-poss-case
рӱзалтыш,
рӱзалты-ш-Ø
рӱзалте-ш-Ø
shake-PST1-3SG
vb2-tense-pers
рӱзалтыш,
рӱзалты-ш-Ø
рӱзалте-ш-Ø
rinse-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
кид
кид
кид
hand
no
гыч
гыч
гыч
from
po
кучыш,
кучыш
кучыш
endurance
no
кучыш,
кучы-ш
кучо-ш
ascarid-ILL
no-case
кучыш,
кучы-ш-Ø
кучо-ш-Ø
hold-PST1-3SG
vb2-tense-pers
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
кумылын
кумылын
кумылын
willingly
av
кумылын
кумыл-ын
кумыл-н
mood-GEN
no-case
каласыш:
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-4-25


— Ну, мо?!.

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
мо?!.
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-1-4-26


Граждан брак дене илена!

Граждан
Граждан
граждан
citizen
ad/no
брак
брак
брак
defective.goods
no
брак
брак
брак
marriage
no
брак
бра-к
бра-ак
sconce-STR
no-enc
брак
бра-к
бра-ак
bra-STR
no-enc
дене
дене
дене
with
po
илена!
ил'е-на
ил'е-на
damp-1PL
ad-poss
илена!
ил-ена
иле-ена
live-1PL
vb2-pers



2-1-4-27


«Граждан брак» манме мутым Чачи ыш умыло гынат, Григорий Петровичын шинча чолгыжмыжо тудым куандарыш.

«Граждан
Граждан
граждан
citizen
ad/no
брак»
брак
брак
defective.goods
no
брак»
брак
брак
marriage
no
брак»
бра-к
бра-ак
sconce-STR
no-enc
брак»
бра-к
бра-ак
bra-STR
no-enc
манме
ман-ме
ман-мЕ
say-PTCP.PASS
vb1-ad
мутым
мут-ым
мут-м
word-ACC
no-case
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
умыло
умыло-Ø
умыло-Ø
understand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
умыло
умыло-Ø
умыло-Ø
understand-CNG
vb2-conn
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
шинча
шинча
шинча
eye
no
шинча
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers
чолгыжмыжо
чолгыж-мы-жо
чолгыж-мЕ-жЕ
shine-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
куандарыш.
куандары-ш-Ø
куандаре-ш-Ø
delight-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-4-28


Григорий Петрович шканже каласыш: «Пӱтынь тӱня ваштарешем лийже — шонымем ыштыде ом код!» Чачим кид гыч вӱден, пӧртыш пуртыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
шканже
шк-ан-же
шке-лан-же
REFL-DAT-3SG
pr-case-poss
шканже
шкан-же
шкан-жЕ
for.oneself-3SG
pr-poss
каласыш:
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers
«Пӱтынь
Пӱтынь
пӱтынь
complete
ad/av
тӱня
тӱня
тӱня
world
no
ваштарешем
ваштареш-ем
ваштареш-ем
toward-1SG
ad/av/po-poss
ваштарешем
ваштар-еш-ем
ваштар-еш-ем
maple-LAT-1SG
no-case-poss
ваштарешем
ваштареш-ем-Ø
ваштареш-ем-Ø
toward-TRANS-IMP.2SG
ad/av/po-deriv.v-mood.pers
ваштарешем
ваштареш-ем-Ø
ваштареш-ем-Ø
toward-TRANS-CNG
ad/av/po-deriv.v-conn
ваштарешем
ваштареш-ем-Ø
ваштареш-ем-Ø
toward-TRANS-CVB
ad/av/po-deriv.v-adv
лийже —
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже —
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже —
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже —
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss
шонымем
шоным-ем
шонымо-ем
desired-1SG
ad-poss
шонымем
шоны-м-ем
шоно-мЕ-ем
think-PTCP.PASS-1SG
vb2-ad-poss
шонымем
шоным-ем-Ø
шонымо-ем-Ø
desired-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
шонымем
шоным-ем-Ø
шонымо-ем-Ø
desired-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
шонымем
шоным-ем-Ø
шонымо-ем-Ø
desired-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
шонымем
шоны-м-ем-Ø
шоно-мЕ-ем-Ø
think-PTCP.PASS-TRANS-IMP.2SG
vb2-ad-deriv.v-mood.pers
шонымем
шоны-м-ем-Ø
шоно-мЕ-ем-Ø
think-PTCP.PASS-TRANS-CNG
vb2-ad-deriv.v-conn
шонымем
шоны-м-ем-Ø
шоно-мЕ-ем-Ø
think-PTCP.PASS-TRANS-CVB
vb2-ad-deriv.v-adv
ыштыде
ышты-де
ыште-де
do-CVB.NEG
vb2-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
код!»
код
код
code
no
код!»
код-Ø
код-Ø
stay-IMP.2SG
vb1-mood.pers
код!»
код-Ø
код-Ø
stay-CNG
vb1-conn
код!»
код-Ø
код-Ø
stay-CVB
vb1-adv
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
кид
кид
кид
hand
no
гыч
гыч
гыч
from
po
вӱден,
вӱд-ен-Ø
вӱдӧ-ен-Ø
lead-PST2-3SG
vb2-tense-pers
вӱден,
вӱд-ен
вӱдӧ-ен
lead-CVB
vb2-adv
пӧртыш
пӧртыш
пӧртыш
coenurosis
no
пӧртыш
пӧрт-ыш
пӧрт-ш
house-ILL
no-case
пуртыш.
пурты-ш-Ø
пурто-ш-Ø
bring.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-4-29


Япуш адакат чот ӧрӧ, кудышко аваж дек куржын колтыш.

Япуш
Япуш
Япуш
Yapush
na
адакат
адакат
адакат
still
av
адакат
адак-ат
адак-ат
again-and
av-enc
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
ӧрӧ,
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no
ӧрӧ,
ӧр-ӧ
ӧр-Е
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кудышко
куд-ышко
куд-шкЕ
six-ILL
nm-case
кудышко
куды-шко
кудо-шкЕ
which-ILL
pr-case
кудышко
куды-шко
кудо-шкЕ
house-ILL
no-case
кудышко
куды-шко
кудо-шкЕ
placenta-ILL
no-case
аваж
ава-ж
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваж
ав-а-ж
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
дек
дек
дек
to
po
куржын
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-4-30


Аваже тушто кочкаш шолта.

Аваже
Аваже
аваже
honey
no
Аваже
Ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
Аваже
Ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
тушто
тушто
тушто
there
av/pa/pr
тушто
тушто
тушто
riddle
no
тушто
ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
кочкаш
кочк-аш
кочк-аш
eat-INF
vb1-inf
шолта.
шолт-а
шолто-а
boil-3SG
vb2-pers



2-1-4-31


— Авай, мемнан дек Григорий Петрович толын, Чачим кид гыч кучен, пӧртыш шупшын пуртыш.

Авай,
Авай
авай
mother
no
мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
дек
дек
дек
to
po
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
толын,
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын,
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
кид
кид
кид
hand
no
гыч
гыч
гыч
from
po
кучен,
куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен,
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
пӧртыш
пӧртыш
пӧртыш
coenurosis
no
пӧртыш
пӧрт-ыш
пӧрт-ш
house-ILL
no-case
шупшын
шупш-ын-Ø
шупш-н-Ø
pull-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шупшын
шупш-ын
шупш-н
pull-CVB
vb1-adv
пуртыш.
пурты-ш-Ø
пурто-ш-Ø
bring.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-4-32


— Мо томаша?!

Мо
Мо
мо
what
ad/av/pa/pr
томаша?!
томаша
томаша
commotion
ad/no
томаша?!
томаш-а
томаше-а
make.a.fuss-3SG
vb2-pers



2-1-4-33


— ӧрӧ Яшай вате.

ӧрӧ
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no
ӧрӧ
ӧр-ӧ
ӧр-Е
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
вате.
вате
вате
wife
no
вате.
вате
вате
absorbent.cotton
no



2-1-4-34


— Мо тиде учитель...

Мо
Мо
мо
what
ad/av/pa/pr
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
учитель...
учитель
учитель
teacher
no



2-1-4-35


Чачим ойырлен толмыжлан вурсаш толын мо?

Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
ойырлен
ойырл-ен-Ø
ойырло-ен-Ø
go.apart-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойырлен
ойырл-ен
ойырло-ен
go.apart-CVB
vb2-adv
толмыжлан
толмы-ж-лан
толмо-жЕ-лан
arrival-3SG-DAT
ad-poss-case
толмыжлан
толмы-ж-ла-н
толмо-жЕ-ла-н
arrival-3SG-PL-GEN
ad-poss-num-case
толмыжлан
тол-мы-ж-лан
тол-мЕ-жЕ-лан
come-PTCP.PASS-3SG-DAT
vb1-ad-poss-case
толмыжлан
тол-мы-ж-ла-н
тол-мЕ-жЕ-ла-н
come-PTCP.PASS-3SG-PL-GEN
vb1-ad-poss-num-case
вурсаш
вурс-аш
вурсо-аш
scold-INF
vb2-inf
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-1-4-36


Яшай вате изиш шонен шинчыш да тарваныш:

Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
шинчыш
шинчы-ш-Ø
шинче-ш-Ø
sit-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шинчыш
шинчы-ш-Ø
шинче-ш-Ø
know-PST1-3SG
vb2-tense-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
тарваныш:
тарваны-ш-Ø
тарване-ш-Ø
move-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-4-37


— Япуш, тый подым ороло, мый пӧртыш миен толам.

Япуш,
Япуш
Япуш
Yapush
na
тый
тый
тый
2SG
pr
подым
под-ым
под-м
pot-ACC
no-case
ороло,
ороло-Ø
ороло-Ø
guard-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ороло,
ороло-Ø
ороло-Ø
guard-CNG
vb2-conn
мый
мый
мый
1SG
pr
пӧртыш
пӧртыш
пӧртыш
coenurosis
no
пӧртыш
пӧрт-ыш
пӧрт-ш
house-ILL
no-case
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
толам.
тол-ам
тол-ам
come-1SG
vb1-pers



2-1-4-38


Овараш тӱҥалеш гын, тиде марла совла дене пудрате.

Овараш
Овар-аш
оваре-аш
rise-INF
vb2-inf
тӱҥалеш
тӱҥал-еш
тӱҥал-еш
start-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
марла
марла
марла
Mari
ad/av
совла
совла
совла
spoon
no
дене
дене
дене
with
po
пудрате.
***
***
***
***



2-1-4-39


Яшай вате кудо гыч лектын кайыш.

Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
кудо
кудо
кудо
which
pr
кудо
кудо
кудо
house
no
кудо
кудо
кудо
placenta
no
гыч
гыч
гыч
from
po
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-4-40


Япушынат кудышто шинчымыже ок шу.

Япушынат
Япушынат
Япушынат
Yapushynat
na
кудышто
куд-ышто
куд-штЕ
six-INE
nm-case
кудышто
куды-што
кудо-штЕ
which-INE
pr-case
кудышто
куды-што
кудо-штЕ
house-INE
no-case
кудышто
куды-што
кудо-штЕ
placenta-INE
no-case
шинчымыже
шинчымы-же
шинчыме-жЕ
sitting-3SG
ad-poss
шинчымыже
шинчы-мы-же
шинче-мЕ-жЕ
sit-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
шинчымыже
шинчы-мы-же
шинче-мЕ-жЕ
know-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шу.
шу
шу
bran
no
шу.
шу
шу
bristle
no
шу.
шу
шу
eye
no
шу.
шу
шу
spring.water
no
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шуо-Ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шуо-Ø
throw-CNG
vb2-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-CVB
vb1-adv
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CVB
vb1-adv
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CVB
vb1-adv



2-1-4-41


Пӧртыштӧ Григорий Петрович пеш интересан ойым ойлаш тӱҥалеш дыр.

Пӧртыштӧ
Пӧрт-ыштӧ
пӧрт-штЕ
house-INE
no-case
Пӧртыштӧ
Пӧртыш-тӧ
пӧртыш-штЕ
coenurosis-INE
no-case
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
пеш
пеш
пеш
very
av
интересан
интересан
интересан
interested
ad
интересан
интерес-ан
интерес-ан
interest-with
no-deriv.ad
ойым
ойым
ойым
off
ad
ойым
ой-ым
ой-м
opinion-ACC
no-case
ойлаш
ойл-аш
ойло-аш
talk-INF
vb2-inf
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-ш
opinion-PL-ILL
no-num-case
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-еш
opinion-PL-LAT
no-num-case
тӱҥалеш
тӱҥал-еш
тӱҥал-еш
start-3SG
vb1-pers
дыр.
дыр
дыр
probably
pa



2-1-4-42


Япуш тыгак шоналтыш: «Интересан!» Япуш тыге шонен мошта, вет тудо кодшо шошым школышто курсым пытарен.

Япуш
Япуш
Япуш
Yapush
na
тыгак
тыгак
тыгак
like.this
ad/av/co/pa/pr
шоналтыш:
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
«Интересан!»
Интересан
интересан
interested
ad
«Интересан!»
Интерес-ан
интерес-ан
interest-with
no-deriv.ad
Япуш
Япуш
Япуш
Yapush
na
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
мошта,
мошт-а
мошто-а
be.able.to-3SG
vb2-pers
мошта,
мошт-а
мошто-а
become.tired-3SG
vb2-pers
вет
вет
вет
so
co/pa
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
кодшо
кодшо
кодшо
last
ad/no
кодшо
код-шо
код-шЕ
stay-PTCP.ACT
vb1-ad
кодшо
код-шо
код-жЕ
code-3SG
no-poss
кодшо
код-шо
код-жЕ
stay-IMP.3SG
vb1-mood.pers
кодшо
код-Ø-шо
код-Ø-жЕ
stay-CNG-3SG
vb1-conn-poss
кодшо
код-Ø-шо
код-Ø-жЕ
stay-CVB-3SG
vb1-adv-poss
шошым
шошым
шошым
in.spring
av
шошым
шошы-м
шошо-м
spring-ACC
no-case
школышто
школ-ышто
школ-штЕ
school-INE
no-case
курсым
курс-ым
курс-м
course-ACC
no-case
пытарен.
пытар-ен-Ø
пытаре-ен-Ø
finish-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пытарен.
пытар-ен
пытаре-ен
finish-CVB
vb2-adv



2-1-4-43


Япуш шуко интересан книжкам лудын.

Япуш
Япуш
Япуш
Yapush
na
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
интересан
интересан
интересан
interested
ad
интересан
интерес-ан
интерес-ан
interest-with
no-deriv.ad
книжкам
книжка-м
книжка-м
booklet-ACC
no-case
книжкам
книжка-м
книжка-ем
booklet-1SG
no-poss
книжкам
книжка-м-Ø
книжка-ем-Ø
booklet-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
книжкам
книжка-м-Ø
книжка-ем-Ø
booklet-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
книжкам
книжка-м-Ø
книжка-ем-Ø
booklet-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
лудын.
луды-н
лудо-н
duck-GEN
no-case
лудын.
луды-н
лудо-н
gray-GEN
ad-case
лудын.
луд-ын-Ø
луд-н-Ø
read-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лудын.
луд-ын
луд-н
read-CVB
vb1-adv



2-1-4-44


Книжкажым тудлан Григорий Петрович пуэн...

Книжкажым
Книжка-жы-м
книжка-жЕ-м
booklet-3SG-ACC
no-poss-case
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
пуэн...
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн...
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн...
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн...
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv



2-1-4-45


Тиде жапыште под, чож-ж шоктен, овараш тӱҥале.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
под,
под
под
pot
no
чож-ж
***
***
***
***
шоктен,
шокте-н
шокте-н
sieve-GEN
no-case
шоктен,
шокт-ен-Ø
шокто-ен-Ø
be.heard-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шоктен,
шокт-ен
шокто-ен
be.heard-CVB
vb2-adv
овараш
овар-аш
оваре-аш
rise-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-4-46


Япуш марла совлам руалтыш.

Япуш
Япуш
Япуш
Yapush
na
марла
марла
марла
Mari
ad/av
совлам
совла-м
совла-м
spoon-ACC
no-case
совлам
совла-м
совла-ем
spoon-1SG
no-poss
совлам
совла-м-Ø
совла-ем-Ø
spoon-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
совлам
совла-м-Ø
совла-ем-Ø
spoon-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
совлам
совла-м-Ø
совла-ем-Ø
spoon-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
руалтыш.
руалтыш
руалтыш
hook
no
руалтыш.
руалты-ш-Ø
руалте-ш-Ø
grab-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-4-47


Япушын кидше подым пудрата, ушыжо семынже шона: «Тошто учитель Григорий Петрович гай огыл ыле.

Япушын
Япушын
Япушын
Yapushyn
na
кидше
кид-ше
кид-жЕ
hand-3SG
no-poss
подым
под-ым
под-м
pot-ACC
no-case
пудрата,
***
***
***
***
ушыжо
уш-ыжо
уш-жЕ
mind-3SG
no-poss
ушыжо
ушы-жо
ушо-жЕ
join-IMP.3SG
vb2-mood.pers
ушыжо
ушы-жо
ушо-жЕ
order-IMP.3SG
vb2-mood.pers
ушыжо
у-ш-ыжо
у-ш-жЕ
new-ILL-3SG
ad/no-case-poss
ушыжо
ушы-Ø-жо
ушо-Ø-жЕ
join-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ушыжо
ушы-Ø-жо
ушо-Ø-жЕ
order-CNG-3SG
vb2-conn-poss
семынже
семын-же
семын-жЕ
like-3SG
po-poss
семынже
сем-ын-же
сем-н-жЕ
melody-GEN-3SG
no-case-poss
семынже
сем-ын-же
сем-н-жЕ
sense-GEN-3SG
no-case-poss
шона:
шон-а
шоно-а
think-3SG
vb2-pers
«Тошто
Тошто
тошто
old
ad/no
«Тошто
Тош-то
тош-штЕ
butt-INE
no-case
«Тошто
Тошт-о
тошт-Е
dare-PST1.3SG
vb1-tense.pers
учитель
учитель
учитель
teacher
no
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-4-48


Туныктымо шотшат уке ыле.

Туныктымо
Туныктымо
туныктымо
educated
ad
Туныктымо
Туныкты-мо
туныкто-мЕ
teach-PTCP.PASS
vb2-ad
шотшат
шот-ш-ат
шот-жЕ-ат
use-3SG-and
no-poss-enc
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-4-49


Классыш толеш, задачым пуа да, «решайза!» манын, лектын кая.

Классыш
Класс-ыш
класс-ш
class-ILL
no-case
толеш,
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш,
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers
задачым
задачы-м
задаче-м
assignment-ACC
no-case
пуа
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
«решайза!»
***
***
***
***
манын,
манын
манын
that
co
манын,
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын,
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
кая.
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers



2-1-4-50


Шагат пытышашлан иже толеш Задачым решаен отыл гын але решаен моштен отыл гын, аспид доскатым налеш да вуй гычет доска оратаж дене шолт веле пуа.

Шагат
Шагат
шагат
hour
no
Шагат
Шаг-ат
шаге-ат
nursery-and
no-enc
пытышашлан
пыты-шаш-лан
пыте-шаш-лан
end-PTCP.FUT-DAT
vb2-ad-case
пытышашлан
пыты-шаш-ла-н
пыте-шаш-ла-н
end-PTCP.FUT-PL-GEN
vb2-ad-num-case
иже
иже
иже
not.until
av/pa
иже
и-же
и-жЕ
and-3SG
co-poss
иже
и-же
и-жЕ
[X]-3SG
pa-poss
толеш
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers
Задачым
Задачы-м
задаче-м
assignment-ACC
no-case
решаен
реша[й]-ен-Ø
решае-ен-Ø
solve-PST2-3SG
vb2-tense-pers
решаен
реша[й]-ен
решае-ен
solve-CVB
vb2-adv
отыл
о-т-ыл-Ø
о-т-ул-Ø
NEG-2SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
отыл
отыл
отыл
stubble
no
гын
гын
гын
if
co/pa
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
решаен
реша[й]-ен-Ø
решае-ен-Ø
solve-PST2-3SG
vb2-tense-pers
решаен
реша[й]-ен
решае-ен
solve-CVB
vb2-adv
моштен
моштен
моштен
capably
av
моштен
мошт-ен-Ø
мошто-ен-Ø
be.able.to-PST2-3SG
vb2-tense-pers
моштен
мошт-ен-Ø
мошто-ен-Ø
become.tired-PST2-3SG
vb2-tense-pers
моштен
мошт-ен
мошто-ен
be.able.to-CVB
vb2-adv
моштен
мошт-ен
мошто-ен
become.tired-CVB
vb2-adv
отыл
о-т-ыл-Ø
о-т-ул-Ø
NEG-2SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
отыл
отыл
отыл
stubble
no
гын,
гын
гын
if
co/pa
аспид
***
***
***
***
доскатым
доска-т-ым
доска-ет-м
board-2SG-ACC
no-poss-case
налеш
нал[ь]-еш
нал'е-еш
soft.red.clay-LAT
no-case
налеш
нал-еш
нал-еш
take-3SG
vb1-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
вуй
вуй
вуй
head
no
гычет
гыч-ет
гыч-ет
from-2SG
po-poss
доска
доска
доска
board
no
оратаж
ората-ж
ората-жЕ
crossbeam-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
шолт
шолт
шолт
[X]
de
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
пуа.
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа.
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers



2-1-4-51


Тошто учитель пелыже утла йӱшӧ коштеш ыле.

Тошто
Тошто
тошто
old
ad/no
Тошто
Тош-то
тош-штЕ
butt-INE
no-case
Тошто
Тошт-о
тошт-Е
dare-PST1.3SG
vb1-tense.pers
учитель
учитель
учитель
teacher
no
пелыже
пелы-же
пеле-жЕ
half-3SG
ad/av/no-poss
пелыже
пел-'е-же
пел-Е-жЕ
burn-PST1.3SG-3SG
vb1-tense.pers-poss
утла
утла
утла
more
av/po
утла
утл-а
утло-а
escape-3SG
vb2-pers
йӱшӧ
йӱшӧ
йӱшӧ
drunken
ad/no
йӱшӧ
йӱ-шӧ
йӱ-шЕ
drink-PTCP.ACT
vb1-ad
коштеш
кошт-еш
кошт-еш
go-3SG
vb1-pers
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-4-52


Марла ик мутымат сайын пелештен ок мошто.

Марла
Марла
марла
Mari
ad/av
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
мутымат
мут-ым-ат
мут-м-ат
word-ACC-and
no-case-enc
сайын
сайын
сайын
well
av
сайын
сайын
сайын
each
po
сайын
сай-ын
сай-н
good-GEN
ad/av-case
пелештен
пелешт-ен-Ø
пелеште-ен-Ø
say-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пелештен
пелешт-ен
пелеште-ен
say-CVB
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
мошто.
мо-што
мо-штЕ
what-INE
ad/av/pa/pr-case
мошто.
мош-то
мош-штЕ
for.how.much-INE
av/pr-case
мошто.
мошто-Ø
мошто-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мошто.
мошто-Ø
мошто-Ø
become.tired-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мошто.
мошто-Ø
мошто-Ø
be.able.to-CNG
vb2-conn
мошто.
мошто-Ø
мошто-Ø
become.tired-CNG
vb2-conn



2-1-4-53


Йӧра, тудым луктын колтеныт, уке гын Япушлан интересан книжкам лудаш ок тӱкнӧ ыле.

Йӧра,
Йӧра
йӧра
good
pa
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
колтеныт,
колт-ен-ыт
колто-ен-ыт
send-PST2-3PL
vb2-tense-pers
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
гын
гын
гын
if
co/pa
Япушлан
Япушлан
Япушлан
Yapushlan
na
интересан
интересан
интересан
interested
ad
интересан
интерес-ан
интерес-ан
interest-with
no-deriv.ad
книжкам
книжка-м
книжка-м
booklet-ACC
no-case
книжкам
книжка-м
книжка-ем
booklet-1SG
no-poss
книжкам
книжка-м-Ø
книжка-ем-Ø
booklet-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
книжкам
книжка-м-Ø
книжка-ем-Ø
booklet-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
книжкам
книжка-м-Ø
книжка-ем-Ø
booklet-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
лудаш
луд-аш
луд-аш
read-INF
vb1-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
тӱкнӧ
тӱкнӧ-Ø
тӱкнӧ-Ø
touch-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱкнӧ
тӱкнӧ-Ø
тӱкнӧ-Ø
touch-CNG
vb2-conn
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-4-54


Уке гын, тудым луктын огыт колто ыле — тудо Сидыр поп дене ӱчашаш тӧчен.

Уке
Уке
уке
no
ad/no/pa
гын,
гын
гын
if
co/pa
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
колто
колто-Ø
колто-Ø
send-IMP.2SG
vb2-mood.pers
колто
колто-Ø
колто-Ø
send-CNG
vb2-conn
ыле —
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
Сидыр
Сидыр
Сидыр
Sidyr
na
поп
поп
поп
priest
no
дене
дене
дене
with
po
ӱчашаш
ӱчаш-аш
ӱчаше-аш
compete-INF
vb2-inf
тӧчен.
тӧч-ен-Ø
тӧчӧ-ен-Ø
try-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӧчен.
тӧч-ен
тӧчӧ-ен
try-CVB
vb2-adv



2-1-4-55


Вигак ойлаш гын, винаматанже поп улмаш, но илыш тугае, шукыж годым сайышке винаматан еҥ лектеш, а титакдымыже винаматан лиеш.

Вигак
Вигак
вигак
immediately
av
ойлаш
ойл-аш
ойло-аш
talk-INF
vb2-inf
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-ш
opinion-PL-ILL
no-num-case
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-еш
opinion-PL-LAT
no-num-case
гын,
гын
гын
if
co/pa
винаматанже
винаматан-же
винаматан-жЕ
guilty-3SG
ad-poss
винаматанже
винамат-ан-же
винамат-ан-жЕ
guilty-with-3SG
ad/no-deriv.ad-poss
поп
поп
поп
priest
no
улмаш,
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш,
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
илыш
илыш
илыш
life
no
илыш
илы-ш-Ø
иле-ш-Ø
live-PST1-3SG
vb2-tense-pers
тугае,
тугае
тугае
such
ad/av/pr
шукыж
шукы-ж
шуко-жЕ
a.lot-3SG
ad/av/no-poss
годым
годым
годым
during
po
сайышке
сай-ышке
сай-шкЕ
good-ILL
ad/av-case
винаматан
винаматан
винаматан
guilty
ad
винаматан
винамат-ан
винамат-ан
guilty-with
ad/no-deriv.ad
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
лектеш,
лект-еш
лект-еш
go-3SG
vb1-pers
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
титакдымыже
титакдымы-же
титакдыме-жЕ
not.guilty-3SG
ad-poss
винаматан
винаматан
винаматан
guilty
ad
винаматан
винамат-ан
винамат-ан
guilty-with
ad/no-deriv.ad
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-1-4-56


Ийгот шотышто Япушланат тыгайым шинчыман огыл ыле, да ялыште латкум ияш йочам чыла шотыштат тӧр праванлан шотлат, кугурак-влак, шекланыде, йоча ончылно чыла ойлыштыт.

Ийгот
Ийгот
ийгот
age
no
шотышто
шотышто
шотышто
regarding
po
шотышто
шот-ышто
шот-штЕ
use-INE
no-case
Япушланат
Япушланат
Япушланат
Yapushlanat
na
тыгайым
тыгай-ым
тыгай-м
such-ACC
ad/av/no/pr-case
шинчыман
шинчым-ан
шинчыме-ан
sitting-with
ad-deriv.ad
шинчыман
шинчы-ман
шинче-ман
sit-INF.NEC
vb2-inf
шинчыман
шинчы-ман
шинче-ман
know-INF.NEC
vb2-inf
шинчыман
шинчы-м-ан
шинче-мЕ-ан
sit-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad
шинчыман
шинчы-м-ан
шинче-мЕ-ан
know-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
ялыште
ял-ыште
ял-штЕ
village-INE
no-case
латкум
латкум
латкум
thirteen
nm
ияш
ияш
ияш
annual
ad
ияш
ия-ш
ия-ш
devil-ILL
in/no-case
ияш
ия-ш
ия-еш
devil-LAT
in/no-case
ияш
и[й]-[а]ш
ий-аш
swim-INF
vb1-inf
йочам
йоча-м
йоча-м
child-ACC
no-case
йочам
йоча-м
йоча-ем
child-1SG
no-poss
йочам
йоча-м-Ø
йоча-ем-Ø
child-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
йочам
йоча-м-Ø
йоча-ем-Ø
child-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
йочам
йоча-м-Ø
йоча-ем-Ø
child-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
шотыштат
шотышт-ат
шотышто-ат
regarding-and
po-enc
шотыштат
шот-ышт-ат
шот-шт-ат
use-3PL-and
no-poss-enc
шотыштат
шот-ышт-ат
шот-штЕ-ат
use-INE-and
no-case-enc
тӧр
тӧр
тӧр
flat
ad/av/no
праванлан
праван-лан
праван-лан
with.rights-DAT
ad-case
праванлан
праван-ла-н
праван-ла-н
with.rights-PL-GEN
ad-num-case
праванлан
права-н-лан
права-ан-лан
law-with-DAT
no-deriv.ad-case
праванлан
права-н-лан
права-н-лан
law-GEN-DAT
no-case-case
праванлан
права-н-ла-н
права-ан-ла-н
law-with-PL-GEN
no-deriv.ad-num-case
праванлан
права-н-ла-н
права-н-ла-н
law-GEN-PL-GEN
no-case-num-case
шотлат,
шотл-ат
шотло-ат
count-3PL
vb2-pers
шотлат,
шот-ла-т
шот-ла-ет
use-COMP-2SG
no-case-poss
шотлат,
шот-ла-т
шот-ла-ет
use-PL-2SG
no-num-poss
шотлат,
шот-ла-т
шот-ла-ат
use-COMP-and
no-case-enc
шотлат,
шот-ла-т
шот-ла-ат
use-PL-and
no-num-enc
шотлат,
шотл-а-т
шотло-а-ат
count-3SG-and
vb2-pers-enc
шотлат,
шотл-Ø-ат
шотло-Ø-ат
count-CNG-and
vb2-conn-enc
кугурак-влак,
кугурак-влак
кугурак-влак
bigger-PL
ad-num
кугурак-влак,
кугу-рак-влак
кугу-рак-влак
big-COMP-PL
ad/no-deg-num
шекланыде,
шекланыде
шекланыде
imprudently
av
шекланыде,
шекланы-де
шеклане-де
look.after-CVB.NEG
vb2-adv
йоча
йоча
йоча
child
no
ончылно
ончылно
ончылно
in.front
av/po
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
ойлыштыт.
ойлышт-ыт
ойлышт-ыт
babble-3PL
vb1-pers



2-1-4-57


Сандене ялысе йоча-влак ончылгоч тӱрлӧ кӱлдымашым шинчаш тӱҥалыт.

Сандене
Сандене
сандене
therefore
co
ялысе
ялысе
ялысе
village
ad/no
ялысе
ял-ысе
ял-сЕ
village-ADJ
no-deriv.ad
йоча-влак
йоча-влак
йоча-влак
child-PL
no-num
ончылгоч
ончылгоч
ончылгоч
beforehand
av
тӱрлӧ
тӱрлӧ
тӱрлӧ
different
ad/no/po
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-CNG
vb2-conn
кӱлдымашым
кӱлдымаш-ым
кӱлдымаш-м
nonsense-ACC
ad/no-case
кӱлдымашым
кӱл-дымаш-ым
кӱл-дымаш-м
be.necessary-NMLZ.NEG-ACC
vb1-deriv.n-case
шинчаш
шинча-ш
шинча-ш
eye-ILL
no-case
шинчаш
шинча-ш
шинча-еш
eye-LAT
no-case
шинчаш
шинч-аш
шинч-аш
sit.down-INF
vb1-inf
шинчаш
шинч-аш
шинче-аш
sit-INF
vb2-inf
шинчаш
шинч-аш
шинче-аш
know-INF
vb2-inf
тӱҥалыт.
тӱҥал-ыт
тӱҥал-ыт
start-3PL
vb1-pers



2-1-4-58


Сидыр поп ден йӱшӧ учитель нерген Япуш имне пукшымашеш колын...

Сидыр
Сидыр
Сидыр
Sidyr
na
поп
поп
поп
priest
no
ден
ден
ден
and
co
йӱшӧ
йӱшӧ
йӱшӧ
drunken
ad/no
йӱшӧ
йӱ-шӧ
йӱ-шЕ
drink-PTCP.ACT
vb1-ad
учитель
учитель
учитель
teacher
no
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
Япуш
Япуш
Япуш
Yapush
na
имне
имн'е
имн'е
horse
no
пукшымашеш
пукшымаш-еш
пукшымаш-еш
feeding-LAT
no-case
пукшымашеш
пукшы-маш-еш
пукшо-маш-еш
feed-NMLZ-LAT
vb2-deriv.n-case
колын...
кол-ын
кол-н
fish-GEN
no-case
колын...
кол-ын
кол-н
Pisces-GEN
no-case
колын...
колы-н
коло-н
twenty-GEN
nm-case
колын...
кол-ын-Ø
кол-н-Ø
hear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
колын...
кол-ын
кол-н
hear-CVB
vb1-adv



2-1-4-59


Имне пукшымаш!..

Имне
Имне
имне
horse
no
пукшымаш!..
пукшымаш
пукшымаш
feeding
no
пукшымаш!..
пукшы-маш
пукшо-маш
feed-NMLZ
vb2-deriv.n



2-1-4-60


Тиде мут кызытат мыйын шӱмем кӱлткыкта!..

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
мут
мут
мут
word
no
кызытат
кызыт-ат
кызыт-ат
now-and
av-enc
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
шӱмем
шӱмем
шӱмем
my.dear
no
шӱмем
шӱм-ем
шӱм-ем
heart-1SG
no-poss
шӱмем
шӱм-ем
шӱм-ем
feeling-1SG
no-poss
шӱмем
шӱм-ем
шӱм-ем
bark-1SG
no-poss
шӱмем
шӱм-ем-Ø
шӱм-ем-Ø
heart-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
шӱмем
шӱм-ем-Ø
шӱм-ем-Ø
feeling-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
шӱмем
шӱм-ем-Ø
шӱм-ем-Ø
bark-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
шӱмем
шӱм-ем-Ø
шӱм-ем-Ø
heart-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
шӱмем
шӱм-ем-Ø
шӱм-ем-Ø
feeling-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
шӱмем
шӱм-ем-Ø
шӱм-ем-Ø
bark-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
шӱмем
шӱм-ем-Ø
шӱм-ем-Ø
heart-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
шӱмем
шӱм-ем-Ø
шӱм-ем-Ø
feeling-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
шӱмем
шӱм-ем-Ø
шӱм-ем-Ø
bark-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кӱлткыкта!..
кӱлткы-кт-а
кӱлткӧ-ктЕ-а
beat-CAUS-3SG
vb2-deriv.v-pers



2-1-4-61


Мемнан ял чодыра лоҥгаште шинча.

Мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
ял
ял
ял
village
no
чодыра
чодыра
чодыра
forest
no
чодыра
чодыра
чодыра
coarse
ad
лоҥгаште
лоҥгаште
лоҥгаште
amidst
po
лоҥгаште
лоҥга-ште
лоҥга-штЕ
thicket-INE
no-case
шинча.
шинча
шинча
eye
no
шинча.
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча.
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers



2-1-4-62


Садлан мемнан ялын кинде шагал шочеш.

Садлан
Садлан
садлан
therefore
co
Садлан
Сад-лан
сад-лан
garden-DAT
no-case
Садлан
Сад-ла-н
сад-ла-н
garden-PL-GEN
no-num-case
мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
ялын
ял-ын
ял-н
village-GEN
no-case
кинде
кинде
кинде
bread
no
шагал
шагал
шагал
little
ad/av/no
шочеш.
шоч-еш
шоч-еш
[X]-LAT
ad-case
шочеш.
шоч-еш
шоч-еш
be.born-3SG
vb1-pers



2-1-4-63


Имньылан пукшаш огыл, шкалан кочкашат лум каймешкырак веле сита.

Имньылан
Имньы-лан
имн'е-лан
horse-DAT
no-case
Имньылан
Имньы-ла-н
имн'е-ла-н
horse-PL-GEN
no-num-case
пукшаш
пукш-аш
пукшо-аш
feed-INF
vb2-inf
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
шкалан
шкалан
шкалан
oneself
pr
шкалан
шкала-н
шкала-ан
scale-with
no-deriv.ad
шкалан
шкала-н
шкала-н
scale-GEN
no-case
кочкашат
кочк-аш-ат
кочк-аш-ат
eat-INF-and
vb1-inf-enc
лум
лум
лум
snow
no
лум
лу-м
лу-м
bone-ACC
no-case
лум
лу-м
лу-м
ten-ACC
nm-case
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-CNG
vb1-conn
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-CVB
vb1-adv
каймешкырак
***
***
***
***
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
сита.
сита
сита
enough
in/vb
сита.
сита
сита
sieve
no
сита.
сит-а
сите-а
suffice-3SG
vb2-pers



2-1-4-64


Мемнан ял-влак, эр шошым тӱҥалын, лум толмешке чодырашке, олыклашке имне пукшаш коштыт.

Мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
ял-влак,
ял-влак
ял-влак
village-PL
no-num
эр
эр
эр
morning
ad/av/no
шошым
шошым
шошым
in.spring
av
шошым
шошы-м
шошо-м
spring-ACC
no-case
тӱҥалын,
тӱҥал-ын-Ø
тӱҥал-н-Ø
start-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тӱҥалын,
тӱҥал-ын
тӱҥал-н
start-CVB
vb1-adv
лум
лум
лум
snow
no
лум
лу-м
лу-м
bone-ACC
no-case
лум
лу-м
лу-м
ten-ACC
nm-case
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-CNG
vb1-conn
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-CVB
vb1-adv
толмешке
тол-мешке
тол-мешке
come-CVB.FUT
vb1-adv
чодырашке,
чодыра-шке
чодыра-шкЕ
forest-ILL
no-case
чодырашке,
чодыра-шке
чодыра-шкЕ
coarse-ILL
ad-case
олыклашке
олык-ла-шке
олык-ла-шкЕ
meadow-PL-ILL
no-num-case
имне
имн'е
имн'е
horse
no
пукшаш
пукш-аш
пукшо-аш
feed-INF
vb2-inf
коштыт.
кошт-ыт
кошт-ыт
go-3PL
vb1-pers



2-1-4-65


Ты пашашке утларакше йоча ден самырык-влак каят.

Ты
Ты
ты
this
pr
Ты
Ты
ты
[X]
pa
пашашке
паша-шке
паша-шкЕ
work-ILL
no-case
утларакше
утларакше
утларакше
mainly
av
утларакше
утларак-ше
утларак-жЕ
more-3SG
av-poss
утларакше
утла-рак-ше
утла-рак-жЕ
more-COMP-3SG
av/po-deg-poss
утларакше
утл-а-рак-ше
утло-а-рак-жЕ
escape-3SG-COMP-3SG
vb2-pers-deg-poss
йоча
йоча
йоча
child
no
ден
ден
ден
and
co
самырык-влак
самырык-влак
самырык-влак
young-PL
ad/no-num
каят.
ка[й]-[а]т
кай-ат
[X]-and
in-enc
каят.
ка[й]-[а]т
кай-ат
aftergrass-and
no-enc
каят.
ка[й]-[а]т
кае-ат
go-3PL
vb2-pers
каят.
ка[й]-[а]-т
кае-а-ат
go-3SG-and
vb2-pers-enc



2-1-4-66


Имне пукшымашын эн сай жапше — яра кеҥеж!

Имне
Имне
имне
horse
no
пукшымашын
пукшымаш-ын
пукшымаш-н
feeding-GEN
no-case
пукшымашын
пукшы-маш-ын
пукшо-маш-н
feed-NMLZ-GEN
vb2-deriv.n-case
эн
эн
эн
SUP
pa
сай
сай
сай
good
ad/av
жапше —
жап-ше
жап-жЕ
time-3SG
no-poss
яра
яра
яра
empty
ad/av/no
яра
яр-а
яре-а
catch.someone-3SG
vb2-pers
яра
яр-а
яре-а
take.up-3SG
vb2-pers
кеҥеж!
кеҥеж
кеҥеж
summer
no



2-1-4-67


Йӱд тунам кужу огыл, шокшо, волгыдо...

Йӱд
Йӱд
йӱд
night
no
тунам
тунам
тунам
then
av
тунам
туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
тунам
туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
тунам
ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кужу
кужу
кужу
long
ad
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
шокшо,
шокшо
шокшо
heat
ad/no
шокшо,
шок-шо
шокт-шЕ
sift-PTCP.ACT
vb1-ad
шокшо,
шок-шо
шок-жЕ
shock-3SG
no-poss
шокшо,
шок-шо
шокт-жЕ
sift-IMP.3SG
vb1-mood.pers
шокшо,
шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CNG-3SG
vb1-conn-poss
шокшо,
шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CVB-3SG
vb1-adv-poss
волгыдо...
волгыдо
волгыдо
light
ad/no



2-1-4-68


Туге гынат, олык тӱрыштӧ тул йӱла, сескем-влакше, шӧртньӧ семын йылгыжалтен, кӱшкӧ кӱзат.

Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
олык
олык
олык
meadow
no
тӱрыштӧ
тӱр-ыштӧ
тӱр-штЕ
edge-INE
no-case
тӱрыштӧ
тӱр-ыштӧ
тӱр-штЕ
embroidery-INE
no-case
тул
тул
тул
fire
ad/no
йӱла,
йӱла
йӱла
custom
no
йӱла,
йӱл-а
йӱлӧ-а
burn-3SG
vb2-pers
йӱла,
йӱ-Ø-ла
йӱ-Ø-ла
drink-CNG-STR
vb1-conn-enc
йӱла,
йӱ-Ø-ла
йӱ-Ø-ла
drink-CVB-STR
vb1-adv-enc
сескем-влакше,
сескем-влак-ше
сескем-влак-жЕ
spark-PL-3SG
no-num-poss
шӧртньӧ
шӧртньӧ
шӧртньӧ
gold
ad/no
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
йылгыжалтен,
йылгыжалт-ен-Ø
йылгыжалте-ен-Ø
shine-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йылгыжалтен,
йылгыжалт-ен
йылгыжалте-ен
shine-CVB
vb2-adv
кӱшкӧ
кӱшкӧ
кӱшкӧ
[X]
av
кӱшкӧ
кӱ-шкӧ
кӱ-шкЕ
stone-ILL
no-case
кӱзат.
кӱз-ат
кӱзӧ-ат
knife-and
no-enc
кӱзат.
кӱз-ат
кӱзӧ-ат
go.up-3PL
vb2-pers
кӱзат.
кӱз-а-т
кӱзӧ-а-ат
go.up-3SG-and
vb2-pers-enc
кӱзат.
кӱз-Ø-ат
кӱзӧ-Ø-ат
go.up-CNG-and
vb2-conn-enc



2-1-4-69


Кугу тумо ден кугу пӱнчыжӧ йомакысе онарла койын шогат.

Кугу
Кугу
кугу
big
ad/no
тумо
тумо
тумо
oak
no
ден
ден
ден
and
co
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
пӱнчыжӧ
пӱнчы-жӧ
пӱнчӧ-жЕ
pine-3SG
no-poss
пӱнчыжӧ
пӱнчы-жӧ
пӱнчӧ-жЕ
notch-IMP.3SG
vb2-mood.pers
пӱнчыжӧ
пӱнчы-Ø-жӧ
пӱнчӧ-Ø-жЕ
notch-CNG-3SG
vb2-conn-poss
йомакысе
йомакысе
йомакысе
faily.tale
ad
йомакысе
йомак-ысе
йомак-сЕ
tale-ADJ
no-deriv.ad
онарла
онар-ла
онар-ла
hero-COMP
no-case
онарла
онар-ла
онар-ла
hero-PL
no-num
онарла
онар-ла
онар-ла
hero-STR
no-enc
онарла
онарл-а
онарле-а
act.heroically-3SG
vb2-pers
койын
койын
койын
noticeably
av
койын
кой-ын-Ø
кой-н-Ø
be.visible-PST2-3SG
vb1-tense-pers
койын
кой-ын
кой-н
be.visible-CVB
vb1-adv
шогат.
шога-т
шога-ет
plough-2SG
no-poss
шогат.
шога-т
шога-ат
plough-and
no-enc
шогат.
шог-ат
шого-ат
stop-and
vb-enc
шогат.
шог-ат
шого-ат
mute-and
ad-enc
шогат.
шог-ат
шого-ат
stand-3PL
vb2-pers
шогат.
шог-а-т
шого-а-ат
stand-3SG-and
vb2-pers-enc
шогат.
шог-Ø-ат
шого-Ø-ат
stand-CNG-and
vb2-conn-enc



2-1-4-70


Пушеҥге укшласе лышташ-влакше, шке коклаштышт лыжгыктен, ала-мо нерген мутланат.

Пушеҥге
Пушеҥге
пушеҥге
tree
no
укшласе
укш-ла-се
укш-ла-се
branch-PL-ADJ
no-num-deriv.ad
лышташ-влакше,
лышташ-влак-ше
лышташ-влак-жЕ
leaf-PL-3SG
no-num-poss
шке
шке
шке
REFL
pr
коклаштышт
коклашты-шт
коклаште-шт
in-3PL
av/po-poss
коклаштышт
кокла-шты-шт
кокла-штЕ-шт
distance-INE-3PL
ad/no-case-poss
коклаштышт
кок-ла-шты-шт
кок-ла-штЕ-шт
cook-PL-INE-3PL
no-num-case-poss
коклаштышт
кок-ла-шты-шт
кок-ла-штЕ-шт
two-PL-INE-3PL
nm-num-case-poss
лыжгыктен,
лыжгыкт-ен-Ø
лыжгыкте-ен-Ø
rustle-PST2-3SG
vb2-tense-pers
лыжгыктен,
лыжгыкт-ен
лыжгыкте-ен
rustle-CVB
vb2-adv
лыжгыктен,
лыжгы-кт-ен-Ø
лыжге-ктЕ-ен-Ø
rustle-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
лыжгыктен,
лыжгы-кт-ен
лыжге-ктЕ-ен
rustle-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
ала-мо
ала-мо
ала-мо
something
pa/pr
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
мутланат.
мутлан-ат
мутлан-ат
for.example-and
pa-enc
мутланат.
мутлан-ат
мутлане-ат
talk-3PL
vb2-pers
мутланат.
мутлан-а-т
мутлане-а-ат
talk-3SG-and
vb2-pers-enc
мутланат.
мут-лан-ат
мут-лан-ат
word-DAT-and
no-case-enc
мутланат.
мутлан-Ø-ат
мутлане-Ø-ат
talk-CNG-and
vb2-conn-enc
мутланат.
мут-ла-на-т
мут-ла-на-ат
word-COMP-1PL-and
no-case-poss-enc
мутланат.
мут-ла-на-т
мут-ла-на-ат
word-PL-1PL-and
no-num-poss-enc
мутланат.
мут-ла-н-ат
мут-ла-н-ат
word-PL-GEN-and
no-num-case-enc



2-1-4-71


Олык мучко теве тыште, теве тушто уала коклаште оргаж шырт да шорт пудыргылеш, имне пӱргалме шокта, оҥгыр ден колдырма йӱк пашымлат...

Олык
Олык
олык
meadow
no
мучко
мучко
мучко
completely
av/po
теве
теве
теве
here
av/co/pa
теве
теве
теве
[X]
pa
тыште,
тыште
тыште
here
av/pr
тыште,
тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
теве
теве
теве
here
av/co/pa
теве
теве
теве
[X]
pa
тушто
тушто
тушто
there
av/pa/pr
тушто
тушто
тушто
riddle
no
тушто
ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
уала
уала
уала
willow.bush
no
уала
уа-ла
уа-ла
willow-COMP
no-case
уала
уа-ла
уа-ла
willow-PL
no-num
уала
уа-ла
уа-ла
willow-STR
no-enc
коклаште
коклаште
коклаште
in
av/po
коклаште
кокла-ште
кокла-штЕ
distance-INE
ad/no-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
cook-PL-INE
no-num-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
two-PL-INE
nm-num-case
оргаж
оргаж
оргаж
bundle.of.twigs
no
шырт
шырт
шырт
evil.spirit
no
шырт
шырт
шырт
ploughshare
no
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
шорт
шорт
шорт
shorts
no
шорт
шорт
шорт
[X]
de
шорт
шорт
шорт
lamentation
no
шорт
шорт-Ø
шорт-Ø
cry-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шорт
шорт-Ø
шорт-Ø
cry-CNG
vb1-conn
шорт
шорт-Ø
шорт-Ø
cry-CVB
vb1-adv
пудыргылеш,
пудыргыл-еш
пудыргыл-еш
break-3SG
vb1-pers
имне
имн'е
имн'е
horse
no
пӱргалме
пӱргал-ме
пӱргал-мЕ
spurt-PTCP.PASS
vb1-ad
шокта,
шокт-а
шокто-а
be.heard-3SG
vb2-pers
оҥгыр
оҥгыр
оҥгыр
bell
no
ден
ден
ден
and
co
колдырма
колдырма
колдырма
little.bell
no
йӱк
йӱк
йӱк
voice
no
пашымлат...
пашымл-ат
пашымле-ат
speak-3PL
vb2-pers
пашымлат...
пашымл-а-т
пашымле-а-ат
speak-3SG-and
vb2-pers-enc
пашымлат...
пашымл-Ø-ат
пашымле-Ø-ат
speak-CNG-and
vb2-conn-enc



2-1-4-72


Шоҥгырак-влак тул воктене тамакым шупшын шинчат, тошто йомакым ойлат.

Шоҥгырак-влак
Шоҥгы-рак-влак
шоҥго-рак-влак
old-COMP-PL
ad/no-deg-num
тул
тул
тул
fire
ad/no
воктене
воктене
воктене
beside
av/po
тамакым
тамак-ым
тамак-м
tobacco.plant-ACC
no-case
шупшын
шупш-ын-Ø
шупш-н-Ø
pull-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шупшын
шупш-ын
шупш-н
pull-CVB
vb1-adv
шинчат,
шинча-т
шинча-ет
eye-2SG
no-poss
шинчат,
шинча-т
шинча-ат
eye-and
no-enc
шинчат,
шинч-ат
шинч-ат
sit.down-2SG
vb1-pers
шинчат,
шинч-ат
шинче-ат
sit-3PL
vb2-pers
шинчат,
шинч-ат
шинче-ат
know-3PL
vb2-pers
шинчат,
шинч-а-т
шинче-а-ат
sit-3SG-and
vb2-pers-enc
шинчат,
шинч-а-т
шинче-а-ат
know-3SG-and
vb2-pers-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинч-Ø-ат
sit.down-CNG-and
vb1-conn-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинч-Ø-ат
sit.down-CVB-and
vb1-adv-enc
шинчат,
шинч--ат
шинч-Е-ат
sit.down-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинче-Ø-ат
sit-CNG-and
vb2-conn-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинче-Ø-ат
know-CNG-and
vb2-conn-enc
тошто
тошто
тошто
old
ad/no
тошто
тош-то
тош-штЕ
butt-INE
no-case
тошто
тошт-о
тошт-Е
dare-PST1.3SG
vb1-tense.pers
йомакым
йомак-ым
йомак-м
tale-ACC
no-case
ойлат.
ойл-ат
ойло-ат
talk-3PL
vb2-pers
ойлат.
ой-ла-т
ой-ла-ет
opinion-COMP-2SG
no-case-poss
ойлат.
ой-ла-т
ой-ла-ет
opinion-PL-2SG
no-num-poss
ойлат.
ой-ла-т
ой-ла-ат
opinion-COMP-and
no-case-enc
ойлат.
ой-ла-т
ой-ла-ат
opinion-PL-and
no-num-enc
ойлат.
ойл-а-т
ойло-а-ат
talk-3SG-and
vb2-pers-enc
ойлат.
ойл-Ø-ат
ойло-Ø-ат
talk-CNG-and
vb2-conn-enc



2-1-4-73


Тыгыдырак йоча-влак, пылышыштым шогалтен, колыштыт але шке семынышт юарлат.

Тыгыдырак
Тыгыды-рак
тыгыде-рак
fine-COMP
ad/no-deg
йоча-влак,
йоча-влак
йоча-влак
child-PL
no-num
пылышыштым
пылыш-ышт-ым
пылыш-шт-м
ear-3PL-ACC
no-poss-case
пылышыштым
пылы-шы-шт-ым
пыле-шЕ-шт-м
sink-PTCP.ACT-3PL-ACC
vb2-ad-poss-case
шогалтен,
шогалт-ен-Ø
шогалте-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шогалтен,
шогалт-ен
шогалте-ен
put-CVB
vb2-adv
колыштыт
колышт-ыт
колышт-ыт
listen-3PL
vb1-pers
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
шке
шке
шке
REFL
pr
семынышт
семын-ышт
семын-шт
like-3PL
po-poss
семынышт
сем-ын-ышт
сем-н-шт
melody-GEN-3PL
no-case-poss
семынышт
сем-ын-ышт
сем-н-шт
sense-GEN-3PL
no-case-poss
юарлат.
юарл-ат
юарле-ат
playful-and
ad-enc
юарлат.
юарл-ат
юарле-ат
romp-3PL
vb2-pers
юарлат.
юарл-а-т
юарле-а-ат
romp-3SG-and
vb2-pers-enc
юарлат.
юарл-Ø-ат
юарле-Ø-ат
romp-CNG-and
vb2-conn-enc



2-1-4-74


Капеш шушо, шкеныштым каче ден ӱдырлан шотлышо-влакше, тул деч ӧрдыжтырак семынышт йомаклат.

Капеш
Кап-еш
кап-еш
body-LAT
no-case
шушо,
шушо
шушо
ripe
ad
шушо,
шушо
шушо
fermented
ad
шушо,
шу-шо
шу-шЕ
reach-PTCP.ACT
vb1-ad
шушо,
шу-шо
шу-шЕ
ferment-PTCP.ACT
vb1-ad
шушо,
шу-шо
шу-шЕ
whittle-PTCP.ACT
vb1-ad
шкеныштым
шкеныштым
шкеныштым
themselves
pr
шкеныштым
шкен-ышт-ым
шкен-шт-м
private-3PL-ACC
ad-poss-case
шкеныштым
шке-н-ышт-ым
шке-н-шт-м
REFL-GEN-3PL-ACC
pr-case-poss-case
каче
каче
каче
bridegroom
no
каче
каче
каче
scissors
no
каче
каче
каче
rafter
no
ден
ден
ден
and
co
ӱдырлан
ӱдыр-лан
ӱдыр-лан
daughter-DAT
no-case
ӱдырлан
ӱдыр-лан
ӱдыр-лан
Virgo-DAT
no-case
ӱдырлан
ӱдыр-ла-н
ӱдыр-ла-н
daughter-PL-GEN
no-num-case
ӱдырлан
ӱдыр-ла-н
ӱдыр-ла-н
Virgo-PL-GEN
no-num-case
шотлышо-влакше,
шотлышо-влак-ше
шотлышо-влак-жЕ
calculating-PL-3SG
ad-num-poss
шотлышо-влакше,
шотлы-шо-влак-ше
шотло-шЕ-влак-жЕ
count-PTCP.ACT-PL-3SG
vb2-ad-num-poss
тул
тул
тул
fire
ad/no
деч
деч
деч
from
po
ӧрдыжтырак
ӧрдыжты-рак
ӧрдыжтӧ-рак
at.the.side-COMP
av/po-deg
ӧрдыжтырак
ӧрдыжты-Ø-рак
ӧрдыжтӧ-Ø-рак
heel-CNG-COMP
vb2-conn-deg
семынышт
семын-ышт
семын-шт
like-3PL
po-poss
семынышт
сем-ын-ышт
сем-н-шт
melody-GEN-3PL
no-case-poss
семынышт
сем-ын-ышт
сем-н-шт
sense-GEN-3PL
no-case-poss
йомаклат.
йомакл-ат
йомакле-ат
fairy.fale-and
ad-enc
йомаклат.
йомакл-ат
йомакле-ат
tell.stories-3PL
vb2-pers
йомаклат.
йомак-ла-т
йомак-ла-ет
tale-COMP-2SG
no-case-poss
йомаклат.
йомак-ла-т
йомак-ла-ет
tale-PL-2SG
no-num-poss
йомаклат.
йомак-ла-т
йомак-ла-ат
tale-COMP-and
no-case-enc
йомаклат.
йомак-ла-т
йомак-ла-ат
tale-PL-and
no-num-enc
йомаклат.
йомакл-а-т
йомакле-а-ат
tell.stories-3SG-and
vb2-pers-enc
йомаклат.
йомакл-Ø-ат
йомакле-Ø-ат
tell.stories-CNG-and
vb2-conn-enc



2-1-4-75


Шукыж годым мемнан вел каче ден ӱдыр-влак имне пукшымашеш таҥым ыштат ыле...

Шукыж
Шукы-ж
шуко-жЕ
a.lot-3SG
ad/av/no-poss
годым
годым
годым
during
po
мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
вел
вел
вел
side
no
вел
вел-Ø
вел-Ø
spill-IMP.2SG
vb1-mood.pers
вел
вел-Ø
вел-Ø
spill-CNG
vb1-conn
вел
вел-Ø
вел-Ø
spill-CVB
vb1-adv
каче
каче
каче
bridegroom
no
каче
каче
каче
scissors
no
каче
каче
каче
rafter
no
ден
ден
ден
and
co
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
daughter-PL
no-num
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
Virgo-PL
no-num
имне
имн'е
имн'е
horse
no
пукшымашеш
пукшымаш-еш
пукшымаш-еш
feeding-LAT
no-case
пукшымашеш
пукшы-маш-еш
пукшо-маш-еш
feed-NMLZ-LAT
vb2-deriv.n-case
таҥым
таҥ-ым
таҥ-м
friend-ACC
av/no-case
ыштат
ы-ш-т-ат
ы-ш-т-ат
NEG-PST-3PL-and
vb-tense-pers-enc
ыштат
ышт-ат
ыште-ат
do-3PL
vb2-pers
ыштат
ышт-а-т
ыште-а-ат
do-3SG-and
vb2-pers-enc
ыштат
ышт-Ø-ат
ыште-Ø-ат
do-CNG-and
vb2-conn-enc
ыле...
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-4-76


Южо ӱдыржӧ имньыжым пидымлен колта да, чачавуйым поген, аршашым, ошпум ыштен чия, вара йӱдвошт лымже ок лий, эртак сӱан ватыла лоҥеш, Тыгай ик ӱдырым, Почукым, кызытат монден ом керт.

Южо
Южо
южо
some
pr
Южо
Ю-жо
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
Южо
Ю-жо
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
ӱдыржӧ
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
daughter-3SG
no-poss
ӱдыржӧ
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
Virgo-3SG
no-poss
имньыжым
имн'ьы-жы-м
имн'е-жЕ-м
horse-3SG-ACC
no-poss-case
пидымлен
пидымл-ен-Ø
пидымле-ен-Ø
hobble-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пидымлен
пидымл-ен
пидымле-ен
hobble-CVB
vb2-adv
колта
колт-а
колто-а
send-3SG
vb2-pers
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
чачавуйым
чачавуй-ым
чачавуй-м
marigold-ACC
no-case
поген,
пог-ен-Ø
пого-ен-Ø
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
поген,
пог-ен
пого-ен
gather-CVB
vb2-adv
аршашым,
аршаш-ым
аршаш-м
bouquet-ACC
no-case
ошпум
ошпу-м
ошпу-м
[X]-ACC
no-case
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
чия,
чия
чия
paint
no
чия,
чи[й]-[а]
чие-а
put.on-3SG
vb2-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
йӱдвошт
йӱдвошт
йӱдвошт
all.night
av
лымже
лым-же
лым-жЕ
break-3SG
ad/av/no-poss
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
эртак
эртак
эртак
always
av
эртак
эрт-а-к
эрте-а-ак
pass-3SG-STR
vb2-pers-enc
эртак
эрт-Ø-ак
эрте-Ø-ак
pass-CNG-STR
vb2-conn-enc
сӱан
сӱан
сӱан
wedding
no
ватыла
ваты-ла
вате-ла
wife-COMP
no-case
ватыла
ваты-ла
вате-ла
absorbent.cotton-COMP
no-case
ватыла
ваты-ла
вате-ла
wife-PL
no-num
ватыла
ваты-ла
вате-ла
absorbent.cotton-PL
no-num
ватыла
ваты-ла
вате-ла
wife-STR
no-enc
ватыла
ваты-ла
вате-ла
absorbent.cotton-STR
no-enc
лоҥеш,
лоҥ-еш
лоҥ-еш
thicket-LAT
no-case
лоҥеш,
лоҥ-еш
лоҥ-еш
winnow-3SG
vb1-pers
Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
ӱдырым,
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
daughter-ACC
no-case
ӱдырым,
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
Virgo-ACC
no-case
Почукым,
Почукым
Почукым
Pochukym
na
кызытат
кызыт-ат
кызыт-ат
now-and
av-enc
монден
монд-ен-Ø
мондо-ен-Ø
forget-PST2-3SG
vb2-tense-pers
монден
монд-ен
мондо-ен
forget-CVB
vb2-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



2-1-4-77


Кастене тӱҥалеш да эр марте лым ок лий ыле: эре мура, эре кушта...

Кастене
Кастене
кастене
in.the.evening
ad
тӱҥалеш
тӱҥал-еш
тӱҥал-еш
start-3SG
vb1-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
эр
эр
эр
morning
ad/av/no
марте
марте
марте
up.to
po
лым
лым
лым
break
ad/av/no
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
ыле:
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
мура,
мур-а
муро-а
sing-3SG
vb2-pers
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
кушта...
кушт-а
кушто-а
grow-3SG
vb2-pers
кушта...
кушт-а
кушто-а
dance-3SG
vb2-pers



2-1-4-78


Капше кугу огыл гынат, шонымо гай ару, йӱкшӧ оҥгыр гай яндар...

Капше
Кап-ше
кап-жЕ
body-3SG
no-poss
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
шонымо
шонымо
шонымо
desired
ad
шонымо
шоны-мо
шоно-мЕ
think-PTCP.PASS
vb2-ad
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
ару,
ару
ару
clean
ad
йӱкшӧ
йӱк-шӧ
йӱк-жЕ
voice-3SG
no-poss
йӱкшӧ
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӱкшӧ
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-CNG
vb2-conn
оҥгыр
оҥгыр
оҥгыр
bell
no
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
яндар...
яндар
яндар
clean
ad/av/no



2-1-4-79


Могай мурым ок шинче ыле гын Почук!

Могай
Могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
мурым
муры-м
муро-м
song-ACC
no-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шинче
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn
ыле
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
гын
гын
гын
if
co/pa
Почук!
Почук
Почук
Pochuk
na



2-1-4-80


Южгунамже шоҥго кувала муралтен колта, южгунамже ковра ватыла йытмыжалта, южгунамже сӱан ватыла койышлана.

Южгунамже
Южгунамже
южгунамже
only.sometimes
av/pr
Южгунамже
Южгунам-же
южгунам-жЕ
occasionally-3SG
av/pr-poss
шоҥго
шоҥго
шоҥго
old
ad/no
кувала
кува-ла
кува-ла
old.woman-COMP
no-case
кувала
кува-ла
кува-ла
reddish-brown-COMP
ad-case
кувала
кува-ла
кува-ла
old.woman-PL
no-num
кувала
кува-ла
кува-ла
reddish-brown-PL
ad-num
кувала
кува-ла
кува-ла
old.woman-STR
no-enc
кувала
кува-ла
кува-ла
reddish-brown-STR
ad-enc
муралтен
муралт-ен-Ø
муралте-ен-Ø
sing-PST2-3SG
vb2-tense-pers
муралтен
муралт-ен
муралте-ен
sing-CVB
vb2-adv
колта,
колт-а
колто-а
send-3SG
vb2-pers
южгунамже
южгунамже
южгунамже
only.sometimes
av/pr
южгунамже
южгунам-же
южгунам-жЕ
occasionally-3SG
av/pr-poss
ковра
***
***
***
***
ватыла
ваты-ла
вате-ла
wife-COMP
no-case
ватыла
ваты-ла
вате-ла
absorbent.cotton-COMP
no-case
ватыла
ваты-ла
вате-ла
wife-PL
no-num
ватыла
ваты-ла
вате-ла
absorbent.cotton-PL
no-num
ватыла
ваты-ла
вате-ла
wife-STR
no-enc
ватыла
ваты-ла
вате-ла
absorbent.cotton-STR
no-enc
йытмыжалта,
***
***
***
***
южгунамже
южгунамже
южгунамже
only.sometimes
av/pr
южгунамже
южгунам-же
южгунам-жЕ
occasionally-3SG
av/pr-poss
сӱан
сӱан
сӱан
wedding
no
ватыла
ваты-ла
вате-ла
wife-COMP
no-case
ватыла
ваты-ла
вате-ла
absorbent.cotton-COMP
no-case
ватыла
ваты-ла
вате-ла
wife-PL
no-num
ватыла
ваты-ла
вате-ла
absorbent.cotton-PL
no-num
ватыла
ваты-ла
вате-ла
wife-STR
no-enc
ватыла
ваты-ла
вате-ла
absorbent.cotton-STR
no-enc
койышлана.
койышлан-а
койышлане-а
pose-3SG
vb2-pers
койышлана.
койыш-ла-на
койыш-ла-на
nature-COMP-1PL
no-case-poss
койышлана.
койыш-ла-на
койыш-ла-на
nature-PL-1PL
no-num-poss



2-1-4-81


Коклан мыскара мурымат шонен луктеш...

Коклан
Коклан
коклан
sometimes
av
Коклан
Кокла-н
кокла-ан
distance-with
ad/no-deriv.ad
Коклан
Кокла-н
кокла-н
distance-GEN
ad/no-case
Коклан
Кок-лан
кок-лан
cook-DAT
no-case
Коклан
Кок-лан
кок-лан
two-DAT
nm-case
Коклан
Кок-ла-н
кок-ла-н
cook-PL-GEN
no-num-case
Коклан
Кок-ла-н
кок-ла-н
two-PL-GEN
nm-num-case
мыскара
мыскара
мыскара
joke
no
мурымат
муры-м-ат
муро-м-ат
song-ACC-and
no-case-enc
мурымат
муры-м-ат
муро-мЕ-ат
sing-PTCP.PASS-and
vb2-ad-enc
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
луктеш...
лукт-еш
лукт-еш
lead.out-3SG
vb1-pers



2-1-4-82


Корно кая яклакан,

Корно
Корно
корно
road
no
кая
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers
яклакан,
яклакан
яклакан
smoothly
av
яклакан,
яклака-н
яклака-ан
smooth-with
ad-deriv.ad
яклакан,
яклака-н
яклака-н
smooth-GEN
ad-case



2-1-4-83


Тылзе нӧлтеш волгалтен,

Тылзе
Тылзе
тылзе
moon
no
нӧлтеш
нӧлт-еш
нӧлт-еш
rise-3SG
vb1-pers
волгалтен,
волгалт-ен-Ø
волгалте-ен-Ø
light.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
волгалтен,
волгалт-ен
волгалте-ен
light.up-CVB
vb2-adv



2-1-4-84


Серге пурсам вет ӱден,

Серге
Сер-ге
сер-ге
shore-COM
no-case
пурсам
пурса-м
пурса-м
pea-ACC
no-case
пурсам
пурса-м
пурса-ем
pea-1SG
no-poss
пурсам
пурса-м-Ø
пурса-ем-Ø
pea-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пурсам
пурса-м-Ø
пурса-ем-Ø
pea-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пурсам
пурса-м-Ø
пурса-ем-Ø
pea-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
вет
вет
вет
so
co/pa
ӱден,
ӱд-ен-Ø
ӱдӧ-ен-Ø
sow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӱден,
ӱд-ен
ӱдӧ-ен
sow-CVB
vb2-adv



2-1-4-85


Айста кочкаш каена.

Айста
Айста
айста
let's.go
in/pa
кочкаш
кочк-аш
кочк-аш
eat-INF
vb1-inf
каена.
ка[й]-ена
кае-ена
go-1PL
vb2-pers



2-1-4-86


Кугу пурса пешак тутло,

Кугу
Кугу
кугу
big
ad/no
пурса
пурса
пурса
pea
no
пешак
пешак
пешак
very
av
пешак
пеш-ак
пеш-ак
very-STR
av-enc
тутло,
тутло
тутло
tasty
ad



2-1-4-87


Ме сӱвызена, те кочса;

Ме
ме
ме
1PL
pr
сӱвызена,
сӱвыз-ена
сӱвызӧ-ена
shell-1PL
vb2-pers
те
те
те
2PL
pr
кочса;
коч-са
кочк-за
eat-IMP.2PL
vb1-mood.pers



2-1-4-88


Кожланурын качыжым дыр

Кожланурын
Кожланурын
Кожланурын
Kozhlanuryn
na
качыжым
качы-жы-м
каче-жЕ-м
bridegroom-3SG-ACC
no-poss-case
качыжым
качы-жы-м
каче-жЕ-м
scissors-3SG-ACC
no-poss-case
качыжым
качы-жы-м
каче-жЕ-м
rafter-3SG-ACC
no-poss-case
дыр
дыр
дыр
probably
pa



2-1-4-89


Ме таратена, те модса!..

Ме
ме
ме
1PL
pr
таратена,
тарат-ена
тарате-ена
incline.to-1PL
vb2-pers
те
те
те
2PL
pr
модса!..
мод-са
мод-за
play-IMP.2PL
vb1-mood.pers



2-1-4-90


Почук йыр каче-влак шыҥала пӱтырнат ыле.

Почук
Почук
Почук
Pochuk
na
йыр
йыр
йыр
around
ad/av/no/po
каче-влак
каче-влак
каче-влак
bridegroom-PL
no-num
каче-влак
каче-влак
каче-влак
scissors-PL
no-num
каче-влак
каче-влак
каче-влак
rafter-PL
no-num
шыҥала
шыҥа-ла
шыҥа-ла
mosquito-COMP
no-case
шыҥала
шыҥа-ла
шыҥа-ла
mosquito-PL
no-num
шыҥала
шыҥа-ла
шыҥа-ла
mosquito-STR
no-enc
шыҥала
шыҥ-а-ла
шыҥе-а-ла
fit-3SG-STR
vb2-pers-enc
пӱтырнат
пӱтырн-ат
пӱтырнӧ-ат
curl-3PL
vb2-pers
пӱтырнат
пӱтырн-а-т
пӱтырнӧ-а-ат
curl-3SG-and
vb2-pers-enc
пӱтырнат
пӱтырн-Ø-ат
пӱтырнӧ-Ø-ат
curl-CNG-and
vb2-conn-enc
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-4-91


Только Почукым чара кид дене от кучо, йылмыж дене ала-кузе савыркала, но пеленже кидым ок тӱкыктӧ...

Только
Только
только
but
co/pa
Почукым
Почукым
Почукым
Pochukym
na
чара
чара
чара
glade
ad/no
чара
чар-а
чаре-а
prohibit-3SG
vb2-pers
кид
кид
кид
hand
no
дене
дене
дене
with
po
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
кучо,
кучо
кучо
ascarid
no
кучо,
кучо-Ø
кучо-Ø
hold-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кучо,
кучо-Ø
кучо-Ø
hold-CNG
vb2-conn
йылмыж
йылмы-ж
йылме-жЕ
tongue-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
ала-кузе
ала-кузе
ала-кузе
somehow
av/pr
савыркала,
савыркал-а
савыркале-а
turn-3SG
vb2-pers
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
пеленже
пелен-же
пелен-жЕ
to-3SG
av/po-poss
пеленже
пеле-н-же
пеле-н-жЕ
in.half-GEN-3SG
ad/av/no-case-poss
кидым
кид-ым
кид-м
hand-ACC
no-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
тӱкыктӧ...
тӱкы-ктӧ-Ø
тӱкӧ-ктЕ-Ø
touch-CAUS-IMP.2SG
vb2-deriv.v-mood.pers
тӱкыктӧ...
тӱкы-ктӧ-Ø
тӱкӧ-ктЕ-Ø
touch-CAUS-CNG
vb2-deriv.v-conn



2-1-4-92


Тыгай чонеш пижше ӱдыр арам йомо.

Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
чонеш
чон-еш
чон-еш
soul-LAT
no-case
пижше
пижше
пижше
sticky
ad
пижше
пиж-ше
пиж-шЕ
stick-PTCP.ACT
vb1-ad
пижше
пиж-ше
пиж-жЕ
mitten-3SG
no-poss
пижше
пиж-ше
пиж-жЕ
stick-IMP.3SG
vb1-mood.pers
пижше
пиж-Ø-ше
пиж-Ø-жЕ
stick-CNG-3SG
vb1-conn-poss
пижше
пиж-Ø-ше
пиж-Ø-жЕ
stick-CVB-3SG
vb1-adv-poss
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
арам
арам
арам
in.vain
ad/av
арам
ара-м
ара-м
body-ACC
no-case
арам
ара-м
ара-ем
body-1SG
no-poss
арам
ара-м-Ø
ара-ем-Ø
body-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
арам
ара-м-Ø
ара-ем-Ø
body-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
арам
ара-м-Ø
ара-ем-Ø
body-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
йомо.
йом-о
йом-Е
disappear-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-4-93


Телым тувыр мушмашеш кылмен пужлен да, аваже нигузеат тӧрлатен кертын огыл.

Телым
Телым
телым
in.winter
av
Телым
Телы-м
теле-м
winter-ACC
no-case
тувыр
тувыр
тувыр
shirt
no
мушмашеш
мушмаш-еш
мушмаш-еш
washing-LAT
no-case
мушмашеш
муш-маш-еш
мушк-маш-еш
wash-NMLZ-LAT
vb1-deriv.n-case
кылмен
кылм-ен-Ø
кылме-ен-Ø
freeze.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кылмен
кылм-ен
кылме-ен
freeze.up-CVB
vb2-adv
пужлен
пужл-ен-Ø
пужло-ен-Ø
break-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пужлен
пужл-ен
пужло-ен
break-CVB
vb2-adv
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
нигузеат
н'игузеат
н'игузеат
in.no.way
av
нигузеат
н'игузе-ат
н'игузе-ат
in.no.way-and
av/pr-enc
тӧрлатен
тӧрлат-ен-Ø
тӧрлате-ен-Ø
fix-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӧрлатен
тӧрлат-ен
тӧрлате-ен
fix-CVB
vb2-adv
кертын
керт-ын-Ø
керт-н-Ø
be.able.to-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кертын
керт-ын-Ø
керт-н-Ø
swaddle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кертын
керт-ын
керт-н
be.able.to-CVB
vb1-adv
кертын
керт-ын
керт-н
swaddle-CVB
vb1-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-4-94


Мыняр мужаҥче дек Чопай кува коштын, мыняр мераҥым отеш чоклыктен, черкыш миен, мыняр сортам чӱктен — нимат полшен огыл, Почук сорталак шулен...

Мыняр
Мыняр
мыняр
how.many
av/co/pr
мужаҥче
мужаҥче
мужаҥче
fortune.teller
no
дек
дек
дек
to
po
Чопай
Чопай
Чопай
Chopay
na
кува
кува
кува
old.woman
no
кува
кува
кува
reddish-brown
ad
коштын,
кошт-ын-Ø
кошт-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
коштын,
кошт-ын
кошт-н
go-CVB
vb1-adv
мыняр
мыняр
мыняр
how.many
av/co/pr
мераҥым
мераҥ-ым
мераҥ-м
hare-ACC
no-case
мераҥым
мера-ҥ-ым
мера-аҥ-ым
measure-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
мераҥым
мер-аҥ-ым
мер-аҥ-ым
community-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
отеш
от-еш
ото-еш
grove-LAT
no-case
чоклыктен,
чоклы-кт-ен-Ø
чокло-ктЕ-ен-Ø
pray-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
чоклыктен,
чоклы-кт-ен
чокло-ктЕ-ен
pray-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
черкыш
черкы-ш
черке-ш
church-ILL
no-case
черкыш
черкы-ш
черке-ш
skates-ILL
no-case
миен,
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен,
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
мыняр
мыняр
мыняр
how.many
av/co/pr
сортам
сорта-м
сорта-м
candle-ACC
no-case
сортам
сорта-м
сорта-ем
candle-1SG
no-poss
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
чӱктен —
чӱкт-ен-Ø
чӱктӧ-ен-Ø
light-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чӱктен —
чӱкт-ен
чӱктӧ-ен
light-CVB
vb2-adv
нимат
н'имат
н'имат
nothing
pr
полшен
полш-ен-Ø
полшо-ен-Ø
help-PST2-3SG
vb2-tense-pers
полшен
полш-ен
полшо-ен
help-CVB
vb2-adv
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
Почук
Почук
Почук
Pochuk
na
сорталак
сорта-ла-к
сорта-ла-ак
candle-COMP-STR
no-case-enc
сорталак
сорта-ла-к
сорта-ла-ак
candle-PL-STR
no-num-enc
шулен...
шул-ен-Ø
шуло-ен-Ø
melt-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шулен...
шул-ен
шуло-ен
melt-CVB
vb2-adv



2-1-4-95


Почукым тойымо эрлашыжым мый ола гыч тольым.

Почукым
Почукым
Почукым
Pochukym
na
тойымо
тойымо
тойымо
hidden
ad
тойымо
то[й]-мо
тойо-мЕ
hide-PTCP.PASS
vb2-ad
эрлашыжым
эрлашыжым
эрлашыжым
on.the.next.day
av
мый
мый
мый
1SG
pr
ола
ола
ола
city
no
ола
ола
ола
motley
ad
ола
о-ла
о-ла
oh-STR
in-enc
гыч
гыч
гыч
from
po
тольым.
толь-ым
толь-м
tarred.roofing.paper-ACC
no-case
тольым.
тол-ьым
тол-ым
come-PST1.1SG
vb1-tense.pers



2-1-4-96


Почук колымо нерген уверым колын, аваж дек мийшым.

Почук
Почук
Почук
Pochuk
na
колымо
колы-мо
коло-мЕ
die-PTCP.PASS
vb2-ad
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
уверым
увер-ым
увер-м
news-ACC
no-case
колын,
кол-ын
кол-н
fish-GEN
no-case
колын,
кол-ын
кол-н
Pisces-GEN
no-case
колын,
колы-н
коло-н
twenty-GEN
nm-case
колын,
кол-ын-Ø
кол-н-Ø
hear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
колын,
кол-ын
кол-н
hear-CVB
vb1-adv
аваж
ава-ж
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваж
ав-а-ж
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
дек
дек
дек
to
po
мийшым.
***
***
***
***



2-1-4-97


Аваже, шортын-шортын, Почук колымым мыланем ойлыш...

Аваже,
Аваже
аваже
honey
no
Аваже,
Ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
Аваже,
Ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
шортын-шортын,
шортын-шортын
шортын-шортын
in.tears
av
Почук
Почук
Почук
Pochuk
na
колымым
колы-мы-м
коло-мЕ-м
die-PTCP.PASS-ACC
vb2-ad-case
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
ойлыш...
ойлы-ш-Ø
ойло-ш-Ø
talk-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-4-98


— Молан докторлан ончыктен огыдал?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
докторлан
доктор-лан
доктор-лан
doctor-DAT
no-case
докторлан
доктор-ла-н
доктор-ла-н
doctor-PL-GEN
no-num-case
ончыктен
ончыкт-ен-Ø
ончыкто-ен-Ø
show-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончыктен
ончыкт-ен
ончыкто-ен
show-CVB
vb2-adv
ончыктен
ончы-кт-ен-Ø
ончо-ктЕ-ен-Ø
look-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
ончыктен
ончы-кт-ен
ончо-ктЕ-ен
look-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
огыдал?
ог-ыда-л-Ø
ог-ыда-ул-Ø
NEG-2PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-4-99


— маньым.

маньым.
ман-ьым
ман-ым
say-PST1.1SG
vb1-tense.pers



2-1-4-100


Аваже тидлан ызгаш тӱҥале:

Аваже
Аваже
аваже
honey
no
Аваже
Ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
Аваже
Ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
тидлан
тид-лан
тиде-лан
this-DAT
pr-case
ызгаш
ызг-аш
ызге-аш
buzz-INF
vb2-inf
тӱҥале:
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-4-101


— Ой, юмо, юмо, доктор дек каяш ушешат возын огыл-ыс.

Ой,
Ой
ой
opinion
no
Ой,
Ой
ой
oh
in
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-CNG
vb2-conn
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-CNG
vb2-conn
юмо,
юмо
юмо
god
in/no
юмо,
юмо
юмо
god
in/no
доктор
доктор
доктор
doctor
no
дек
дек
дек
to
po
каяш
ка[й]-[а]ш
кае-аш
go-INF
vb2-inf
ушешат
уш-еш-ат
уш-еш-ат
mind-LAT-and
no-case-enc
возын
воз-ын
воз-н
cart-GEN
no-case
возын
воз-ын-Ø
воз-н-Ø
lie.down-PST2-3SG
vb1-tense-pers
возын
воз-ын
воз-н
lie.down-CVB
vb1-adv
огыл-ыс.
ог-Ø-ыл-Ø-ыс
ог-Ø-ул-Ø-с
NEG-3SG-be-CNG-STR
vb-pers-vb-conn-enc



2-1-4-102


Доктор дек каяш ӧрдыж гычат иктат ойым ыш пу-ыс.

Доктор
Доктор
доктор
doctor
no
дек
дек
дек
to
po
каяш
ка[й]-[а]ш
кае-аш
go-INF
vb2-inf
ӧрдыж
ӧрдыж
ӧрдыж
side
ad/no
ӧрдыж
ӧрды-Ø-ж
ӧрдӧ-Ø-жЕ
grow.fat-CNG-3SG
vb2-conn-poss
гычат
гыч-ат
гыч-ат
from-and
po-enc
иктат
иктат
иктат
anybody
nm/pr
иктат
икт-ат
икте-ат
one-and
nm/pr-enc
ойым
ойым
ойым
off
ad
ойым
ой-ым
ой-м
opinion-ACC
no-case
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
пу-ыс.
пу-ыс
пу-с
wood-STR
no-enc
пу-ыс.
пу-Ø-ыс
пуо-Ø-с
give-CNG-STR
vb2-conn-enc
пу-ыс.
пу-Ø-ыс
пуо-Ø-с
blow-CNG-STR
vb2-conn-enc



2-1-4-103


Эй, пи, пи, пи, ӱдырем ӱмыржӧ лугычак колыш...

Эй,
Эй
эй
hey
in/pa
пи,
***
***
***
***
пи,
***
***
***
***
пи,
***
***
***
***
ӱдырем
ӱдырем
ӱдырем
[X]
no
ӱдырем
ӱдыр-ем
ӱдыр-ем
daughter-1SG
no-poss
ӱдырем
ӱдыр-ем
ӱдыр-ем
Virgo-1SG
no-poss
ӱдырем
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
daughter-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ӱдырем
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
Virgo-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ӱдырем
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
daughter-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ӱдырем
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
Virgo-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ӱдырем
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
daughter-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ӱдырем
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
Virgo-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ӱмыржӧ
ӱмыр-жӧ
ӱмыр-жЕ
life-3SG
no-poss
лугычак
лугыч-ак
лугыч-ак
uninterruptedly-STR
av/po-enc
колыш...
кол-ыш
кол-ш
fish-ILL
no-case
колыш...
кол-ыш
кол-ш
Pisces-ILL
no-case
колыш...
колы-ш
коло-ш
twenty-ILL
nm-case
колыш...
колы-ш-Ø
коло-ш-Ø
die-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-4-104


Лудшо-влакем, ида вурсо, мый изиш ӧрдыжкырак кораҥым, ынде Япуш деке пӧртылына.

Лудшо-влакем,
Лудшо-влак-ем
лудшо-влак-ем
reader-PL-1SG
ad/no-num-poss
Лудшо-влакем,
Луд-шо-влак-ем
луд-шЕ-влак-ем
read-PTCP.ACT-PL-1SG
vb1-ad-num-poss
ида
ида
ида
NEG.IMP.2PL
vb.mood.pers
вурсо,
вурсо
вурсо
battle
no
вурсо,
вурсо-Ø
вурсо-Ø
scold-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вурсо,
вурсо-Ø
вурсо-Ø
scold-CNG
vb2-conn
мый
мый
мый
1SG
pr
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
ӧрдыжкырак
ӧрдыжкы-рак
ӧрдыжкӧ-рак
the.side-COMP
av/po-deg
кораҥым,
кораҥ-ым
кораҥ-ым
move.away.from-PST1.1SG
vb1-tense.pers
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
Япуш
Япуш
Япуш
Yapush
na
деке
деке
деке
to
po
пӧртылына.
пӧртыл-ына
пӧртыл-на
return-1PL
vb1-pers



2-1-4-105


Йӱшӧ учитель ден Сидыр поп нерген имне пукшымаште Кандрачи Сергей ойлен: тудын изаже волостной правленийыште сторожлан шога, чыла шинча.

Йӱшӧ
Йӱшӧ
йӱшӧ
drunken
ad/no
Йӱшӧ
Йӱ-шӧ
йӱ-шЕ
drink-PTCP.ACT
vb1-ad
учитель
учитель
учитель
teacher
no
ден
ден
ден
and
co
Сидыр
Сидыр
Сидыр
Sidyr
na
поп
поп
поп
priest
no
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
имне
имн'е
имн'е
horse
no
пукшымаште
пукшымаш-те
пукшымаш-штЕ
feeding-INE
no-case
пукшымаште
пукшы-маш-те
пукшо-маш-штЕ
feed-NMLZ-INE
vb2-deriv.n-case
Кандрачи
Кандрачи
Кандрачи
Kandrachi
na
Сергей
Сергей
Сергей
Sergey
na
ойлен:
ойл-ен-Ø
ойло-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойлен:
ойл-ен
ойло-ен
talk-CVB
vb2-adv
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
изаже
иза-же
иза-жЕ
older.brother-3SG
no-poss
волостной
волостной
волостной
volost
ad
правленийыште
правлений-ыште
правлений-штЕ
board-INE
no-case
сторожлан
***
***
***
***
шога,
шога
шога
plough
no
шога,
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
шинча.
шинча
шинча
eye
no
шинча.
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча.
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers



2-1-4-106


Сидыр попын ватыже уке, тудын экономкыжо веле.

Сидыр
Сидыр
Сидыр
Sidyr
na
попын
поп-ын
поп-н
priest-GEN
no-case
ватыже
ваты-же
вате-жЕ
wife-3SG
no-poss
ватыже
ваты-же
вате-жЕ
absorbent.cotton-3SG
no-poss
уке,
уке
уке
no
ad/no/pa
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
экономкыжо
***
***
***
***
веле.
веле
веле
only
pa
веле.
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле.
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле.
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn



2-1-4-107


Лӱмжӧ Анна Федоровна.

Лӱмжӧ
Лӱм-жӧ
лӱм-жЕ
name-3SG
no-poss
Анна
Анна
Анна
Anna
na
Федоровна.
Федоровна
Федоровна
Fedorovna
na



2-1-4-108


Вигак ойлаш гын, Анна Федоровна — сай еҥ, поп деке толшо марий-влак дене порын мутлана.

Вигак
Вигак
вигак
immediately
av
ойлаш
ойл-аш
ойло-аш
talk-INF
vb2-inf
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-ш
opinion-PL-ILL
no-num-case
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-еш
opinion-PL-LAT
no-num-case
гын,
гын
гын
if
co/pa
Анна
Анна
Анна
Anna
na
Федоровна —
Федоровна
Федоровна
Fedorovna
na
сай
сай
сай
good
ad/av
еҥ,
еҥ
еҥ
person
ad/no
поп
поп
поп
priest
no
деке
деке
деке
to
po
толшо
толшо
толшо
coming
ad/no
толшо
тол-шо
тол-шЕ
come-PTCP.ACT
vb1-ad
марий-влак
марий-влак
марий-влак
Mari-PL
no-num
дене
дене
дене
with
po
порын
порын
порын
nicely
av
порын
пор-ын
пор-н
chalk-GEN
no-case
порын
поры-н
поро-н
good-GEN
ad-case
мутлана.
мутлан-а
мутлане-а
talk-3SG
vb2-pers
мутлана.
мут-ла-на
мут-ла-на
word-COMP-1PL
no-case-poss
мутлана.
мут-ла-на
мут-ла-на
word-PL-1PL
no-num-poss



2-1-4-109


Тудым вурсышо уке.

Тудым
Тудым
тудым
him/her
pr
Тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
вурсышо
вурсышо
вурсышо
user.of.bad.language
no
вурсышо
вурсы-шо
вурсо-шЕ
scold-PTCP.ACT
vb2-ad
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



2-1-4-110


Только тудо Сидыр поп деке толеш, иктаж пел ий утларак ила да олашке кая.

Только
Только
только
but
co/pa
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
Сидыр
Сидыр
Сидыр
Sidyr
na
поп
поп
поп
priest
no
деке
деке
деке
to
po
толеш,
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш,
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
пел
пел
пел
half
no
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CNG
vb1-conn
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CVB
vb1-adv
ий
ий
ий
year
no
ий
ий
ий
ice
no
ий
ий
ий
chisel
no
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CNG
vb1-conn
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CVB
vb1-adv
утларак
утларак
утларак
more
av
утларак
утла-рак
утла-рак
more-COMP
av/po-deg
утларак
утл-а-рак
утло-а-рак
escape-3SG-COMP
vb2-pers-deg
ила
и-ла
и-ла
and-STR
co-enc
ила
и-ла
и-ла
[X]-STR
pa-enc
ила
ил-а
иле-а
live-3SG
vb2-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
олашке
ола-шке
ола-шкЕ
city-ILL
no-case
олашке
ола-шке
ола-шкЕ
motley-ILL
ad-case
кая.
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers



2-1-4-111


Иктаж кок тылзе олаште илат, адак поп деке толеш.

Иктаж
Иктаж
иктаж
somebody
av/pr
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
тылзе
тылзе
тылзе
moon
no
олаште
ола-ште
ола-штЕ
city-INE
no-case
олаште
ола-ште
ола-штЕ
motley-INE
ad-case
илат,
ил-ат
иле-ат
live-3PL
vb2-pers
илат,
ил-а-т
иле-а-ат
live-3SG-and
vb2-pers-enc
илат,
ил-Ø-ат
иле-Ø-ат
live-CNG-and
vb2-conn-enc
адак
адак
адак
again
av
поп
поп
поп
priest
no
деке
деке
деке
to
po
толеш.
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш.
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers



2-1-4-112


Тидым чылан шинчат, но иктат нимомат ойлышо уке...

Тидым
Тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
чылан
чылан
чылан
all
av/pr
чылан
чыла-н
чыла-ан
everything-with
ad/pa/pr-deriv.ad
чылан
чыл-ан
чыл-ан
dim-with
ad/av-deriv.ad
чылан
чыла-н
чыла-н
everything-GEN
ad/pa/pr-case
шинчат,
шинча-т
шинча-ет
eye-2SG
no-poss
шинчат,
шинча-т
шинча-ат
eye-and
no-enc
шинчат,
шинч-ат
шинч-ат
sit.down-2SG
vb1-pers
шинчат,
шинч-ат
шинче-ат
sit-3PL
vb2-pers
шинчат,
шинч-ат
шинче-ат
know-3PL
vb2-pers
шинчат,
шинч-а-т
шинче-а-ат
sit-3SG-and
vb2-pers-enc
шинчат,
шинч-а-т
шинче-а-ат
know-3SG-and
vb2-pers-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинч-Ø-ат
sit.down-CNG-and
vb1-conn-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинч-Ø-ат
sit.down-CVB-and
vb1-adv-enc
шинчат,
шинч--ат
шинч-Е-ат
sit.down-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинче-Ø-ат
sit-CNG-and
vb2-conn-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинче-Ø-ат
know-CNG-and
vb2-conn-enc
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
иктат
иктат
иктат
anybody
nm/pr
иктат
икт-ат
икте-ат
one-and
nm/pr-enc
нимомат
н'имом-ат
н'имом-ат
nothing-and
pr-enc
нимомат
н'имо-м-ат
н'имо-м-ат
nothing-ACC-and
ad/av/pr-case-enc
ойлышо
ойлышо
ойлышо
storyteller
no
ойлышо
ойлы-шо
ойло-шЕ
talk-PTCP.ACT
vb2-ad
уке...
уке
уке
no
ad/no/pa



2-1-4-113


Икана ала-кузе йӱшӧ учитель ден Сидыр поп сыреныт.

Икана
Икана
икана
once
av
ала-кузе
ала-кузе
ала-кузе
somehow
av/pr
йӱшӧ
йӱшӧ
йӱшӧ
drunken
ad/no
йӱшӧ
йӱ-шӧ
йӱ-шЕ
drink-PTCP.ACT
vb1-ad
учитель
учитель
учитель
teacher
no
ден
ден
ден
and
co
Сидыр
Сидыр
Сидыр
Sidyr
na
поп
поп
поп
priest
no
сыреныт.
сыр-ен-ыт
сыре-ен-ыт
get.angry-PST2-3PL
vb2-tense-pers



2-1-4-114


Сидыр поп, учитель ӱмбак вуйым шийын, инспекторлан возен колтен.

Сидыр
Сидыр
Сидыр
Sidyr
na
поп,
поп
поп
priest
no
учитель
учитель
учитель
teacher
no
ӱмбак
ӱмбак
ӱмбак
the.top
av/po
вуйым
вуй-ым
вуй-м
head-ACC
no-case
шийын,
шийын
шийын
silver
av
шийын,
ший-ын
ший-н
silver-GEN
ad/no-case
шийын,
ший-ын
ший-н
tree.ring-GEN
no-case
шийын,
ший-ын-Ø
ший-н-Ø
thresh-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шийын,
ший-ын-Ø
ший-н-Ø
blow-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шийын,
ший-ын
ший-н
thresh-CVB
vb1-adv
шийын,
ший-ын
ший-н
blow-CVB
vb1-adv
инспекторлан
инспектор-лан
инспектор-лан
inspector-DAT
no-case
инспекторлан
инспектор-ла-н
инспектор-ла-н
inspector-PL-GEN
no-num-case
возен
воз-ен-Ø
возо-ен-Ø
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
возен
воз-ен
возо-ен
write-CVB
vb2-adv
колтен.
колт-ен-Ø
колто-ен-Ø
send-PST2-3SG
vb2-tense-pers
колтен.
колт-ен
колто-ен
send-CVB
vb2-adv



2-1-4-115


Учитель тидым шижын да архиерейлан возен колтен: «Сидыр поп экономкыж дене ила.

Учитель
Учитель
учитель
teacher
no
тидым
тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
шижын
шиж-ын-Ø
шиж-н-Ø
feel-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шижын
шиж-ын
шиж-н
feel-CVB
vb1-adv
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
архиерейлан
архиерей-лан
архиерей-лан
bishop-DAT
no-case
архиерейлан
архиерей-ла-н
архиерей-ла-н
bishop-PL-GEN
no-num-case
возен
воз-ен-Ø
возо-ен-Ø
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
возен
воз-ен
возо-ен
write-CVB
vb2-adv
колтен:
колт-ен-Ø
колто-ен-Ø
send-PST2-3SG
vb2-tense-pers
колтен:
колт-ен
колто-ен
send-CVB
vb2-adv
«Сидыр
Сидыр
Сидыр
Sidyr
na
поп
поп
поп
priest
no
экономкыж
***
***
***
***
дене
дене
дене
with
po
ила.
и-ла
и-ла
and-STR
co-enc
ила.
и-ла
и-ла
[X]-STR
pa-enc
ила.
ил-а
иле-а
live-3SG
vb2-pers



2-1-4-116


Экономкыжо кызыт Озаҥышке аборт ыштыкташ каен».

Экономкыжо
Экономкыжо
Экономкыжо
Ekonomkyzho
na
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
Озаҥышке
Озаҥ-ышке
Озаҥ-шкЕ
Kazan-ILL
pn-case
аборт
аборт
аборт
abortion
no
ыштыкташ
ыштыкт-аш
ыштыкте-аш
make.somebody.do.something-INF
vb2-inf
ыштыкташ
ышты-кт-аш
ыште-ктЕ-аш
do-CAUS-INF
vb2-deriv.v-inf
каен».
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен».
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv



2-1-4-117


Лач тиде жапыште Анна Федоровна олаште улмаш.

Лач
Лач
лач
just
av/no/pa
Лач
Лач
лач
swim.bladder
no
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
Анна
Анна
Анна
Anna
na
Федоровна
Федоровна
Федоровна
Fedorovna
na
олаште
ола-ште
ола-штЕ
city-INE
no-case
олаште
ола-ште
ола-штЕ
motley-INE
ad-case
улмаш.
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш.
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n



2-1-4-118


Архиерей кагазым благочин дек колтен.

Архиерей
Архиерей
архиерей
bishop
no
кагазым
кагаз-ым
кагаз-м
paper-ACC
no-case
благочин
***
***
***
***
дек
дек
дек
to
po
колтен.
колт-ен-Ø
колто-ен-Ø
send-PST2-3SG
vb2-tense-pers
колтен.
колт-ен
колто-ен
send-CVB
vb2-adv



2-1-4-119


Благочинже тергаш тӱҥалын...

Благочинже
Благочинже
Благочинже
Blagochinzhe
na
тергаш
терг-аш
терге-аш
check-INF
vb2-inf
тӱҥалын...
тӱҥал-ын-Ø
тӱҥал-н-Ø
start-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тӱҥалын...
тӱҥал-ын
тӱҥал-н
start-CVB
vb1-adv



2-1-4-120


Шуко еҥын ончыктымышт гыч попын экономкыжын мӱшкыран лиймыже пале лийын.

Шуко
Шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
еҥын
еҥ-ын
еҥ-н
person-GEN
ad/no-case
ончыктымышт
ончыктымы-шт
ончыктымо-шт
shown-3PL
ad/no-poss
ончыктымышт
ончыкты-мы-шт
ончыкто-мЕ-шт
show-PTCP.PASS-3PL
vb2-ad-poss
ончыктымышт
ончы-кты-мы-шт
ончо-ктЕ-мЕ-шт
look-CAUS-PTCP.PASS-3PL
vb2-deriv.v-ad-poss
гыч
гыч
гыч
from
po
попын
поп-ын
поп-н
priest-GEN
no-case
экономкыжын
***
***
***
***
мӱшкыран
мӱшкыран
мӱшкыран
pregnant
ad
мӱшкыран
мӱшкыр-ан
мӱшкыр-ан
stomach-with
no-deriv.ad
лиймыже
лиймы-же
лийме-жЕ
happening-3SG
ad-poss
лиймыже
лий-мы-же
лий-мЕ-жЕ
be-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
пале
пале
пале
marking
ad/no
пале
пале-Ø
пале-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пале
пале-Ø
пале-Ø
know-CNG
vb2-conn
лийын.
лийын
лийын
as.a
po
лийын.
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын.
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv



2-1-4-121


Сидыр поп монастырьыш кайме деч ок утло ыле — тудым дьячокшо утарен.

Сидыр
Сидыр
Сидыр
Sidyr
na
поп
поп
поп
priest
no
монастырьыш
монастырь-ыш
монастырь-ш
monastery-ILL
no-case
кайме
***
***
***
***
деч
деч
деч
from
po
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
утло
утло-Ø
утло-Ø
escape-IMP.2SG
vb2-mood.pers
утло
утло-Ø
утло-Ø
escape-CNG
vb2-conn
ыле —
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
дьячокшо
дьячок-шо
дьячок-жЕ
sexton-3SG
no-poss
утарен.
утар-ен-Ø
утаре-ен-Ø
save-PST2-3SG
vb2-tense-pers
утарен.
утар-ен
утаре-ен
save-CVB
vb2-adv



2-1-4-122


Тудо дьячок пеш оҥай еҥ: оксаже лиеш гын, ик кечыште ик черпыт аракам йӱэш, а руштын коштмыжым от уж.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
дьячок
дьячок
дьячок
sexton
no
пеш
пеш
пеш
very
av
оҥай
оҥай
оҥай
interesting
ad/av
еҥ:
еҥ
еҥ
person
ad/no
оксаже
окса-же
окса-жЕ
money-3SG
no-poss
лиеш
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
кечыште
кечы-ште
кече-штЕ
sun-INE
no-case
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
черпыт
черпыт
черпыт
quarter.cup
no
аракам
арака-м
арака-м
vodka-ACC
no-case
аракам
арака-м
арака-ем
vodka-1SG
no-poss
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
йӱэш,
йӱ-эш
йӱ-еш
drink-3SG
vb1-pers
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
руштын
рушт-ын-Ø
рушт-н-Ø
get.drunk-PST2-3SG
vb1-tense-pers
руштын
рушт-ын
рушт-н
get.drunk-CVB
vb1-adv
руштын
ру-шт-ын
ру-шт-н
leaven-3PL-GEN
no-poss-case
коштмыжым
коштмы-жы-м
коштмо-жЕ-м
movement-3SG-ACC
ad-poss-case
коштмыжым
кошт-мы-жы-м
кошт-мЕ-жЕ-м
go-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb1-ad-poss-case
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
уж.
уж
уж
already
av/pa
уж.
у-ж
у-жЕ
new-3SG
ad/no-poss
уж.
у-ж
у-жЕ
oh-3SG
in-poss
уж.
уж-Ø
уж-Ø
see-IMP.2SG
vb1-mood.pers
уж.
уж-Ø
уж-Ø
see-CNG
vb1-conn
уж.
уж-Ø
уж-Ø
see-CVB
vb1-adv
уж.
у-Ø-ж
уо-Ø-жЕ
take.care.of-CNG-3SG
vb2-conn-poss
уж.
у-Ø-ж
уо-Ø-жЕ
stroke-CNG-3SG
vb2-conn-poss



2-1-4-123


Адак карт дене модаш пеш йӧрата.

Адак
Адак
адак
again
av
карт
карт
карт
priest
no
карт
карт
карт
map
no
дене
дене
дене
with
po
модаш
мод-аш
мод-аш
play-INF
vb1-inf
пеш
пеш
пеш
very
av
йӧрата.
йӧрат-а
йӧрате-а
love-3SG
vb2-pers



2-1-4-124


Карт дене модмаште икана тыгай оҥай лийын: поп тудлан нылле индеш теҥгем модын колтен, Дьячок оксам йодаш тӱҥалын — поп ок пу.

Карт
Карт
карт
priest
no
Карт
Карт
карт
map
no
дене
дене
дене
with
po
модмаште
модмаш-те
модмаш-штЕ
playing-INE
no-case
модмаште
мод-маш-те
мод-маш-штЕ
play-NMLZ-INE
vb1-deriv.n-case
икана
икана
икана
once
av
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
оҥай
оҥай
оҥай
interesting
ad/av
лийын:
лийын
лийын
as.a
po
лийын:
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын:
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
поп
поп
поп
priest
no
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
нылле
нылле
нылле
forty
nm
индеш
индеш
индеш
nine
nm
теҥгем
теҥге-м
теҥге-м
ruble-ACC
no-case
теҥгем
теҥге-м
теҥге-ем
ruble-1SG
no-poss
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
модын
моды-н
модо-н
blueberry-GEN
no-case
модын
моды-н
модо-н
fashion-GEN
no-case
модын
мод-ын-Ø
мод-н-Ø
play-PST2-3SG
vb1-tense-pers
модын
мод-ын
мод-н
play-CVB
vb1-adv
колтен,
колт-ен-Ø
колто-ен-Ø
send-PST2-3SG
vb2-tense-pers
колтен,
колт-ен
колто-ен
send-CVB
vb2-adv
Дьячок
Дьячок
дьячок
sexton
no
оксам
окса-м
окса-м
money-ACC
no-case
оксам
окса-м
окса-ем
money-1SG
no-poss
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
йодаш
йод-аш
йод-аш
ask-INF
vb1-inf
тӱҥалын —
тӱҥал-ын-Ø
тӱҥал-н-Ø
start-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тӱҥалын —
тӱҥал-ын
тӱҥал-н
start-CVB
vb1-adv
поп
поп
поп
priest
no
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
пу.
пу
пу
wood
no
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



2-1-4-125


— Ну, бачышка, тый мыланем оксам от пу гын, от пу, мый тыланет шке пуэм, на, тӱрыс витле теҥге лийже!

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
бачышка,
бачышка
бачышка
priest
no
тый
тый
тый
2SG
pr
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
оксам
окса-м
окса-м
money-ACC
no-case
оксам
окса-м
окса-ем
money-1SG
no-poss
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
пу
пу
пу
wood
no
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
пу,
пу
пу
wood
no
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
мый
мый
мый
1SG
pr
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
шке
шке
шке
REFL
pr
пуэм,
пуэм
пуэм
bagpipe.mouthpiece
no
пуэм,
пу-эм
пу-ем
wood-1SG
no-poss
пуэм,
пу}-эм
пуо-ем
give-1SG
vb2-pers
пуэм,
пу}-эм
пуо-ем
blow-1SG
vb2-pers
пуэм,
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пуэм,
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пуэм,
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
на,
на
на
here
in/pa
тӱрыс
тӱрыс
тӱрыс
complete
ad/av/no
тӱрыс
тӱр-ыс
тӱр-с
edge-STR
no-enc
тӱрыс
тӱр-ыс
тӱр-с
embroidery-STR
no-enc
тӱрыс
тӱр-ыс
тӱр-с
[X]-STR
de-enc
витле
витле
витле
fifty
nm
витле
витле-Ø
витле-Ø
complain-IMP.2SG
vb2-mood.pers
витле
витле-Ø
витле-Ø
complain-CNG
vb2-conn
теҥге
теҥге
теҥге
ruble
no
лийже!
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже!
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже!
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже!
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss



2-1-4-126


— манеш дьячок, поп ончыко теҥге оксам луктын пышта.

манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
дьячок,
дьячок
дьячок
sexton
no
поп
поп
поп
priest
no
ончыко
ончыко
ончыко
forward
av/po
теҥге
теҥге
теҥге
ruble
no
оксам
окса-м
окса-м
money-ACC
no-case
оксам
окса-м
окса-ем
money-1SG
no-poss
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
пышта.
пышт-а
пыште-а
put-3SG
vb2-pers



2-1-4-127


— Ӱмбачше процентым ешарем!

Ӱмбачше
Ӱмбач-ше
ӱмбач-жЕ
from.above-3SG
av/po-poss
процентым
процент-ым
процент-м
percent-ACC
no-case
ешарем!
ешар-ем
ешаре-ем
add-1SG
vb2-pers



2-1-4-128


— попым кок гана мушкынден колта да лектын кая.

попым
поп-ым
поп-м
priest-ACC
no-case
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
гана
гана
гана
times
no/po
мушкынден
мушкынд-ен-Ø
мушкындо-ен-Ø
hit.with.one's.fist-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мушкынден
мушкынд-ен
мушкындо-ен
hit.with.one's.fist-CVB
vb2-adv
колта
колт-а
колто-а
send-3SG
vb2-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
кая.
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers



2-1-4-129


Тиде паша шуматкечын кастене лийын.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
паша
паша
паша
work
no
шуматкечын
шуматкечын
шуматкечын
on.Saturday
av
шуматкечын
шуматкечы-н
шуматкече-н
Saturday-GEN
no-case
кастене
кастене
кастене
in.the.evening
ad
лийын.
лийын
лийын
as.a
po
лийын.
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын.
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv



2-1-4-130


Рушарнян эрдене Сидыр поп, вуйжо коршта гынат, черкышке утреням служитлаш каен.

Рушарнян
Рушарнян
рушарнян
Sunday
av
Рушарнян
Рушарня-н
рушарня-ан
Sunday-with
no-deriv.ad
Рушарнян
Рушарня-н
рушарня-н
Sunday-GEN
no-case
эрдене
эрдене
эрдене
in.the.morning
av
Сидыр
Сидыр
Сидыр
Sidyr
na
поп,
поп
поп
priest
no
вуйжо
вуй-жо
вуй-жЕ
head-3SG
no-poss
коршта
коршт-а
коршто-а
hurt-3SG
vb2-pers
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
черкышке
черкы-шке
черке-шкЕ
church-ILL
no-case
черкышке
черкы-шке
черке-шкЕ
skates-ILL
no-case
утреням
***
***
***
***
служитлаш
служитл-аш
служитле-аш
serve-INF
vb2-inf
каен.
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен.
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv



2-1-4-131


Поп папертьышке кӱза — черке омса воктен саде дьячок вуйым сакен шога.

Поп
Поп
поп
priest
no
папертьышке
***
***
***
***
кӱза —
кӱз-а
кӱзӧ-а
go.up-3SG
vb2-pers
кӱза —
кӱ-за
кӱ-за
ripen-IMP.2PL
vb1-mood.pers
черке
черке
черке
church
no
черке
черке
черке
skates
no
омса
омса
омса
door
no
воктен
воктен
воктен
beside
av/po
воктен
вокт-ен-Ø
вокто-ен-Ø
strip.bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
воктен
вокт-ен
вокто-ен
strip.bark-CVB
vb2-adv
саде
саде
саде
that
pr
дьячок
дьячок
дьячок
sexton
no
вуйым
вуй-ым
вуй-м
head-ACC
no-case
сакен
сак-ен-Ø
саке-ен-Ø
hang.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сакен
сак-ен
саке-ен
hang.up-CVB
vb2-adv
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



2-1-4-132


Изиш ӧрдыжтырак черке староста ден орол шогат.

Изиш
Изиш
изиш
a.bit
av
Изиш
Изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
ӧрдыжтырак
ӧрдыжты-рак
ӧрдыжтӧ-рак
at.the.side-COMP
av/po-deg
ӧрдыжтырак
ӧрдыжты-Ø-рак
ӧрдыжтӧ-Ø-рак
heel-CNG-COMP
vb2-conn-deg
черке
черке
черке
church
no
черке
черке
черке
skates
no
староста
***
***
***
***
ден
ден
ден
and
co
орол
орол
орол
watchman
no
шогат.
шога-т
шога-ет
plough-2SG
no-poss
шогат.
шога-т
шога-ат
plough-and
no-enc
шогат.
шог-ат
шого-ат
stop-and
vb-enc
шогат.
шог-ат
шого-ат
mute-and
ad-enc
шогат.
шог-ат
шого-ат
stand-3PL
vb2-pers
шогат.
шог-а-т
шого-а-ат
stand-3SG-and
vb2-pers-enc
шогат.
шог-Ø-ат
шого-Ø-ат
stand-CNG-and
vb2-conn-enc



2-1-4-133


Попын черкыш пурышашыже годым дьячокет поп ончылан сукалтен шинчеш:

Попын
Поп-ын
поп-н
priest-GEN
no-case
черкыш
черкы-ш
черке-ш
church-ILL
no-case
черкыш
черкы-ш
черке-ш
skates-ILL
no-case
пурышашыже
пуры-шаш-ыже
пуро-шаш-жЕ
go.in-PTCP.FUT-3SG
vb2-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
дьячокет
дьячок-ет
дьячок-ет
sexton-2SG
no-poss
поп
поп
поп
priest
no
ончылан
ончылан
ончылан
in.front.of
av/po
ончылан
ончыл-ан
ончыл-ан
front-with
ad/no-deriv.ad
сукалтен
сукалт-ен-Ø
сукалте-ен-Ø
kneel.down-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сукалтен
сукалт-ен
сукалте-ен
kneel.down-CVB
vb2-adv
шинчеш:
шинч-еш
шинч-еш
sit.down-3SG
vb1-pers



2-1-4-134


— Бачышка, Христос верч кудалте!

Бачышка,
Бачышка
бачышка
priest
no
Христос
Христос
Христос
Khristos
na
верч
верч
верч
for
po
кудалте!
кудалте-Ø
кудалте-Ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кудалте!
кудалте-Ø
кудалте-Ø
throw-CNG
vb2-conn



2-1-4-135


Поп тыш-туш ончалеш, нимоланат ӧреш: дьячок тудым адак куклыш.

Поп
Поп
поп
priest
no
тыш-туш
тыш-туш
тыш-туш
back.and.forth
av/pr
ончалеш,
ончал-еш
ончал-еш
look-3SG
vb1-pers
нимоланат
н'имолан-ат
н'имолан-ат
for.no.reason-and
in/pr-enc
нимоланат
н'имо-лан-ат
н'имо-лан-ат
nothing-DAT-and
ad/av/pr-case-enc
нимоланат
н'имо-ла-на-т
н'имо-ла-на-ат
nothing-COMP-1PL-and
ad/av/pr-case-poss-enc
нимоланат
н'имо-ла-на-т
н'имо-ла-на-ат
nothing-PL-1PL-and
ad/av/pr-num-poss-enc
нимоланат
н'имо-ла-н-ат
н'имо-ла-н-ат
nothing-PL-GEN-and
ad/av/pr-num-case-enc
ӧреш:
ӧр-еш
ӧр-еш
slope-LAT
no-case
ӧреш:
ӧр-еш
ӧрӧ-еш
groove-LAT
no-case
ӧреш:
ӧр-еш
ӧр-еш
be.surprised-3SG
vb1-pers
дьячок
дьячок
дьячок
sexton
no
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
адак
адак
адак
again
av
куклыш.
куклы-ш-Ø
кукло-ш-Ø
uproot-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-4-136


Теҥгече мушкындымылан поп тудым судыш пуаш шонен пыштен улмаш, еҥ ончылно кудалтет гын, кузе судышко пуэт?

Теҥгече
Теҥгече
теҥгече
yesterday
av
мушкындымылан
мушкынды-мы-лан
мушкындо-мЕ-лан
hit.with.one's.fist-PTCP.PASS-DAT
vb2-ad-case
мушкындымылан
мушкынды-мы-ла-н
мушкындо-мЕ-ла-н
hit.with.one's.fist-PTCP.PASS-PL-GEN
vb2-ad-num-case
поп
поп
поп
priest
no
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
судыш
суд-ыш
суд-ш
court-ILL
no-case
пуаш
пу-аш
пуо-аш
give-INF
vb2-inf
пуаш
пу-аш
пуо-аш
blow-INF
vb2-inf
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
пыштен
пышт-ен-Ø
пыште-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пыштен
пышт-ен
пыште-ен
put-CVB
vb2-adv
улмаш,
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш,
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
ончылно
ончылно
ончылно
in.front
av/po
кудалтет
кудалт-ет
кудалте-ет
throw-2SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
судышко
суд-ышко
суд-шкЕ
court-ILL
no-case
пуэт?
пу-эт
пу-ет
wood-2SG
no-poss
пуэт?
пу}-эт
пуо-ет
give-2SG
vb2-pers
пуэт?
пу}-эт
пуо-ет
blow-2SG
vb2-pers



2-1-4-137


Кудалтыдежак ок лий — тудо еҥ ончылно сӧрвала.

Кудалтыдежак
Кудалты-де-ж-ак
кудалте-де-жЕ-ак
throw-CVB.NEG-3SG-STR
vb2-adv-poss-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий —
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий —
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий —
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
ончылно
ончылно
ончылно
in.front
av/po
сӧрвала.
сӧрвал-а
сӧрвале-а
ask.for.something-3SG
vb2-pers



2-1-4-138


Черке закон почеш поп, сӧрвалыше еҥын титакшым кудалтыде, черкыш пурен, служитлен ок керт...

Черке
Черке
черке
church
no
Черке
Черке
черке
skates
no
закон
закон
закон
law
no
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
поп,
поп
поп
priest
no
сӧрвалыше
сӧрвалыше
сӧрвалыше
begging
ad
сӧрвалыше
сӧрвалы-ше
сӧрвале-шЕ
ask.for.something-PTCP.ACT
vb2-ad
еҥын
еҥ-ын
еҥ-н
person-GEN
ad/no-case
титакшым
титак-шы-м
титак-жЕ-м
guilt-3SG-ACC
ad/av/no-poss-case
кудалтыде,
кудалты-де
кудалте-де
throw-CVB.NEG
vb2-adv
черкыш
черкы-ш
черке-ш
church-ILL
no-case
черкыш
черкы-ш
черке-ш
skates-ILL
no-case
пурен,
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен,
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
служитлен
служитл-ен-Ø
служитле-ен-Ø
serve-PST2-3SG
vb2-tense-pers
служитлен
служитл-ен
служитле-ен
serve-CVB
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
керт...
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт...
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт...
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт...
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт...
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт...
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



2-1-4-139


Садлан дьячок еҥ ончылан сукалтен.

Садлан
Садлан
садлан
therefore
co
Садлан
Сад-лан
сад-лан
garden-DAT
no-case
Садлан
Сад-ла-н
сад-ла-н
garden-PL-GEN
no-num-case
дьячок
дьячок
дьячок
sexton
no
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
ончылан
ончылан
ончылан
in.front.of
av/po
ончылан
ончыл-ан
ончыл-ан
front-with
ad/no-deriv.ad
сукалтен.
сукалт-ен-Ø
сукалте-ен-Ø
kneel.down-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сукалтен.
сукалт-ен
сукалте-ен
kneel.down-CVB
vb2-adv



2-1-4-140


Дьячок чоя, пе-эш чоя!

Дьячок
Дьячок
дьячок
sexton
no
чоя,
чоя
чоя
cunning
ad/no
пе-эш
***
***
***
***
чоя!
чоя
чоя
cunning
ad/no



2-1-4-141


Поп шыдыж дене дьячокым пурын кышкымыже шуын гынат, еҥ ончылно поплак койын, пӱйжым пурлын, пеҥыжалтен:

Поп
Поп
поп
priest
no
шыдыж
шыды-ж
шыде-жЕ
anger-3SG
ad/no-poss
дене
дене
дене
with
po
дьячокым
дьячок-ым
дьячок-м
sexton-ACC
no-case
пурын
пур-ын-Ø
пур-н-Ø
chew-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пурын
пур-ын
пур-н
chew-CVB
vb1-adv
кышкымыже
кышкы-мы-же
кышке-мЕ-жЕ
throw-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
шуын
шуын
шуын
no.matter
pa
шуын
шу-ын
шу-н
bran-GEN
no-case
шуын
шу-ын
шу-н
bristle-GEN
no-case
шуын
шу-ын
шу-н
eye-GEN
no-case
шуын
шу-ын
шу-н
spring.water-GEN
no-case
шуын
шу-ын-Ø
шу-н-Ø
reach-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шуын
шу-ын-Ø
шу-н-Ø
ferment-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шуын
шу-ын-Ø
шу-н-Ø
whittle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шуын
шу-ын
шу-н
reach-CVB
vb1-adv
шуын
шу-ын
шу-н
ferment-CVB
vb1-adv
шуын
шу-ын
шу-н
whittle-CVB
vb1-adv
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
ончылно
ончылно
ончылно
in.front
av/po
поплак
поп-ла-к
поп-ла-ак
priest-COMP-STR
no-case-enc
поплак
поп-ла-к
поп-ла-ак
priest-PL-STR
no-num-enc
койын,
койын
койын
noticeably
av
койын,
кой-ын-Ø
кой-н-Ø
be.visible-PST2-3SG
vb1-tense-pers
койын,
кой-ын
кой-н
be.visible-CVB
vb1-adv
пӱйжым
пӱй-жы-м
пӱй-жЕ-м
tooth-3SG-ACC
no-poss-case
пурлын,
пурлы-н
пурло-н
bay-GEN
ad-case
пурлын,
пурл-ын-Ø
пурл-н-Ø
bite-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пурлын,
пурл-ын
пурл-н
bite-CVB
vb1-adv
пеҥыжалтен:
пеҥыжалт-ен-Ø
пеҥыжалте-ен-Ø
groan-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пеҥыжалтен:
пеҥыжалт-ен
пеҥыжалте-ен
groan-CVB
vb2-adv



2-1-4-142


— Юмо кудалта!

Юмо
Юмо
юмо
god
in/no
кудалта!
кудалт-а
кудалте-а
throw-3SG
vb2-pers



2-1-4-143


Теве тиде дьячокым пытартышлан благочин йодышташ тӱҥалын.

Теве
Теве
теве
here
av/co/pa
Теве
Теве
теве
[X]
pa
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
дьячокым
дьячок-ым
дьячок-м
sexton-ACC
no-case
пытартышлан
пытартышлан
пытартышлан
at.last
av
пытартышлан
пытартыш-лан
пытартыш-лан
last-DAT
ad/no-case
пытартышлан
пытартыш-ла-н
пытартыш-ла-н
last-PL-GEN
ad/no-num-case
благочин
***
***
***
***
йодышташ
йодышт-аш
йодышт-аш
ask-INF
vb1-inf
тӱҥалын.
тӱҥал-ын-Ø
тӱҥал-н-Ø
start-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тӱҥалын.
тӱҥал-ын
тӱҥал-н
start-CVB
vb1-adv



2-1-4-144


Дьячок колыштын шинчен, шинчен да каласен:

Дьячок
Дьячок
дьячок
sexton
no
колыштын
колышт-ын-Ø
колышт-н-Ø
listen-PST2-3SG
vb1-tense-pers
колыштын
колышт-ын
колышт-н
listen-CVB
vb1-adv
колыштын
кол-ышт-ын
кол-шт-н
fish-3PL-GEN
no-poss-case
колыштын
кол-ышт-ын
кол-шт-н
Pisces-3PL-GEN
no-poss-case
колыштын
колы-шт-ын
коло-шт-н
twenty-3PL-GEN
nm-poss-case
шинчен,
шинч-ен-Ø
шинче-ен-Ø
sit-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шинчен,
шинч-ен-Ø
шинче-ен-Ø
know-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шинчен,
шинч-ен
шинче-ен
sit-CVB
vb2-adv
шинчен,
шинч-ен
шинче-ен
know-CVB
vb2-adv
шинчен
шинч-ен-Ø
шинче-ен-Ø
sit-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шинчен
шинч-ен-Ø
шинче-ен-Ø
know-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шинчен
шинч-ен
шинче-ен
sit-CVB
vb2-adv
шинчен
шинч-ен
шинче-ен
know-CVB
vb2-adv
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
каласен:
калас-ен-Ø
каласе-ен-Ø
say-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каласен:
калас-ен
каласе-ен
say-CVB
vb2-adv



2-1-4-145


— Благочин ача, тиде пашам кудалташ кӱлеш.

Благочин
Благочин
Благочин
Blagochin
na
ача,
ача
ача
father
no
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
пашам
паша-м
паша-м
work-ACC
no-case
пашам
паша-м
паша-ем
work-1SG
no-poss
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кудалташ
кудалт-аш
кудалте-аш
throw-INF
vb2-inf
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



2-1-4-146


— Кузе кудалташ?

Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
кудалташ?
кудалт-аш
кудалте-аш
throw-INF
vb2-inf



2-1-4-147


Вет Анна Федоровнаже мӱшкыран?

Вет
Вет
вет
so
co/pa
Анна
Анна
Анна
Anna
na
Федоровнаже
Федоровнаже
Федоровнаже
Fedorovnazhe
na
мӱшкыран?
мӱшкыран
мӱшкыран
pregnant
ad
мӱшкыран?
мӱшкыр-ан
мӱшкыр-ан
stomach-with
no-deriv.ad



2-1-4-148


— А вара мо?

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-1-4-149


Кӧн дене мӱшкыранжым кӧ шинча?

Кӧн
Кӧн
кӧн
whose
pr
Кӧн
Кӧ-н
кӧ-н
who-GEN
pr-case
дене
дене
дене
with
po
мӱшкыранжым
мӱшкыран-жы-м
мӱшкыран-жЕ-м
pregnant-3SG-ACC
ad-poss-case
мӱшкыранжым
мӱшкыр-ан-жы-м
мӱшкыр-ан-жЕ-м
stomach-with-3SG-ACC
no-deriv.ad-poss-case
кӧ
кӧ
кӧ
who
pr
шинча?
шинча
шинча
eye
no
шинча?
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча?
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers



2-1-4-150


— Вет Анна Федоровна Сидыр поп дене экономкылан шоген.

Вет
Вет
вет
so
co/pa
Анна
Анна
Анна
Anna
na
Федоровна
Федоровна
Федоровна
Fedorovna
na
Сидыр
Сидыр
Сидыр
Sidyr
na
поп
поп
поп
priest
no
дене
дене
дене
with
po
экономкылан
***
***
***
***
шоген.
шог-ен-Ø
шого-ен-Ø
stand-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шоген.
шог-ен
шого-ен
stand-CVB
vb2-adv



2-1-4-151


— Шоген гын, мо вара?

Шоген
Шог-ен-Ø
шого-ен-Ø
stand-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Шоген
Шог-ен
шого-ен
stand-CVB
vb2-adv
гын,
гын
гын
if
co/pa
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
вара?
вара
вара
then
av/pa
вара?
вара
вара
pole
no
вара?
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers



2-1-4-152


— Вет Анна Федоровна пӧръеҥ деч посна мӱшкыраҥ кертын огыл?

Вет
Вет
вет
so
co/pa
Анна
Анна
Анна
Anna
na
Федоровна
Федоровна
Федоровна
Fedorovna
na
пӧръеҥ
пӧръеҥ
пӧръеҥ
man
no
деч
деч
деч
from
po
посна
посна
посна
isolated
ad/av
мӱшкыраҥ
мӱшкыраҥ-Ø
мӱшкыраҥ-Ø
become.pregnant-IMP.2SG
vb1-mood.pers
мӱшкыраҥ
мӱшкыраҥ-Ø
мӱшкыраҥ-Ø
become.pregnant-CNG
vb1-conn
мӱшкыраҥ
мӱшкыраҥ-Ø
мӱшкыраҥ-Ø
become.pregnant-CVB
vb1-adv
мӱшкыраҥ
мӱшкыр-аҥ-Ø
мӱшкыр-аҥ-Ø
stomach-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
мӱшкыраҥ
мӱшкыр-аҥ-Ø
мӱшкыр-аҥ-Ø
stomach-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
мӱшкыраҥ
мӱшкыр-аҥ-Ø
мӱшкыр-аҥ-Ø
stomach-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кертын
керт-ын-Ø
керт-н-Ø
be.able.to-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кертын
керт-ын-Ø
керт-н-Ø
swaddle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кертын
керт-ын
керт-н
be.able.to-CVB
vb1-adv
кертын
керт-ын
керт-н
swaddle-CVB
vb1-adv
огыл?
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-4-153


— Знаме, пӧръеҥ деч посна огыл.

Знаме,
Знаме
знаме
clearly
av
пӧръеҥ
пӧръеҥ
пӧръеҥ
man
no
деч
деч
деч
from
po
посна
посна
посна
isolated
ad/av
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-4-154


Только молан именно Сидыр ача тушто виноват?

Только
Только
только
but
co/pa
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
именно
***
***
***
***
Сидыр
Сидыр
Сидыр
Sidyr
na
ача
ача
ача
father
no
тушто
тушто
тушто
there
av/pa/pr
тушто
тушто
тушто
riddle
no
тушто
ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
виноват?
***
***
***
***



2-1-4-155


— Уке гын кӧ?

Уке
Уке
уке
no
ad/no/pa
гын
гын
гын
if
co/pa
кӧ?
кӧ
кӧ
who
pr



2-1-4-156


— Ала мый!

Ала
Ала
ала
maybe
co/pa
Ала
Ала
ала
pitch
no
Ала
А-ла
а-ла
and-STR
co-enc
Ала
А-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
Ала
А-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
Ала
Ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
мый!
мый
мый
1SG
pr



2-1-4-157


Благочин воштыл колта:

Благочин
Благочин
Благочин
Blagochin
na
воштыл
воштыл-Ø
воштыл-Ø
laugh-IMP.2SG
vb1-mood.pers
воштыл
воштыл-Ø
воштыл-Ø
laugh-CNG
vb1-conn
воштыл
воштыл-Ø
воштыл-Ø
laugh-CVB
vb1-adv
колта:
колт-а
колто-а
send-3SG
vb2-pers



2-1-4-158


— Кернак вет, Сидыр ачам иктат кучен огыл.

Кернак
Кернак
кернак
really
pa
Кернак
Кер-на-к
кер-на-ак
pass.through-PST1.1PL-STR
vb1-tense.pers-enc
вет,
вет
вет
so
co/pa
Сидыр
Сидыр
Сидыр
Sidyr
na
ачам
ача-м
ача-м
father-ACC
no-case
ачам
ача-м
ача-ем
father-1SG
no-poss
ачам
ача-м-Ø
ача-ем-Ø
father-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ачам
ача-м-Ø
ача-ем-Ø
father-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ачам
ача-м-Ø
ача-ем-Ø
father-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
иктат
иктат
иктат
anybody
nm/pr
иктат
икт-ат
икте-ат
one-and
nm/pr-enc
кучен
куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-4-159


Дьячокын ойжо благочинлан пеш келша.

Дьячокын
Дьячок-ын
дьячок-н
sexton-GEN
no-case
ойжо
ой-жо
ой-жЕ
opinion-3SG
no-poss
ойжо
ой-жо
ой-жЕ
oh-3SG
in-poss
ойжо
ой-Ø-жо
ойо-Ø-жЕ
fast-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ойжо
ой-Ø-жо
ойо-Ø-жЕ
fear-CNG-3SG
vb2-conn-poss
благочинлан
***
***
***
***
пеш
пеш
пеш
very
av
келша.
келш-а
келше-а
appeal.to-3SG
vb2-pers



2-1-4-160


Молан шке еҥым обижаяш?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
шке
шке
шке
REFL
pr
еҥым
еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
обижаяш?
обижа[й]-[а]ш
обижае-аш
insult-INF
vb2-inf



2-1-4-161


Вет Сидыр поп винаматыш лектеш гын, благочинат титакан лиеш: титакан поп тудын округыштыжо лиеш-ыс...

Вет
Вет
вет
so
co/pa
Сидыр
Сидыр
Сидыр
Sidyr
na
поп
поп
поп
priest
no
винаматыш
винамат-ыш
винамат-ш
guilty-ILL
ad/no-case
лектеш
лект-еш
лект-еш
go-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
благочинат
***
***
***
***
титакан
титакан
титакан
guilty
ad/no
титакан
титак-ан
титак-ан
guilt-with
ad/av/no-deriv.ad
лиеш:
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш:
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
титакан
титакан
титакан
guilty
ad/no
титакан
титак-ан
титак-ан
guilt-with
ad/av/no-deriv.ad
поп
поп
поп
priest
no
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
округыштыжо
округ-ышты-жо
округ-штЕ-жЕ
okrug-INE-3SG
no-case-poss
лиеш-ыс...
лиеш-ыс
лиеш-с
soon-STR
pa-enc
лиеш-ыс...
ли[й]-еш-ыс
лий-еш-с
be-3SG-STR
vb1-pers-enc



2-1-4-162


Молан куштырам пӧрт гыч чарашке лукташ?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
куштырам
куштыра-м
куштыра-м
litter-ACC
no-case
куштырам
куштыра-м
куштыра-ем
litter-1SG
no-poss
куштырам
куштыра-м-Ø
куштыра-ем-Ø
litter-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
куштырам
куштыра-м-Ø
куштыра-ем-Ø
litter-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
куштырам
куштыра-м-Ø
куштыра-ем-Ø
litter-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пӧрт
пӧрт
пӧрт
house
no
гыч
гыч
гыч
from
po
чарашке
чарашке
чарашке
out
av
чарашке
чара-шке
чара-шкЕ
glade-ILL
ad/no-case
лукташ?
лукт-аш
лукт-аш
lead.out-INF
vb1-inf



2-1-4-163


Благочин архиерейлан попым арален возен колта.

Благочин
Благочин
Благочин
Blagochin
na
архиерейлан
архиерей-лан
архиерей-лан
bishop-DAT
no-case
архиерейлан
архиерей-ла-н
архиерей-ла-н
bishop-PL-GEN
no-num-case
попым
поп-ым
поп-м
priest-ACC
no-case
арален
арал-ен-Ø
арале-ен-Ø
defend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
арален
арал-ен
арале-ен
defend-CVB
vb2-adv
возен
воз-ен-Ø
возо-ен-Ø
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
возен
воз-ен
возо-ен
write-CVB
vb2-adv
колта.
колт-а
колто-а
send-3SG
vb2-pers



2-1-4-164


Поп титакдыме лиеш, учитель верже гыч лектын возеш.

Поп
Поп
поп
priest
no
титакдыме
титакдыме
титакдыме
not.guilty
ad
лиеш,
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
учитель
учитель
учитель
teacher
no
верже
вер-же
вер-жЕ
place-3SG
no-poss
гыч
гыч
гыч
from
po
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
возеш.
воз-еш
воз-еш
cart-LAT
no-case
возеш.
воз-еш
воз-еш
lie.down-3SG
vb1-pers



2-1-4-165


Теве тыге ойлен имне пукшымаште Кандрачи Сергей...

Теве
Теве
теве
here
av/co/pa
Теве
Теве
теве
[X]
pa
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
ойлен
ойл-ен-Ø
ойло-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойлен
ойл-ен
ойло-ен
talk-CVB
vb2-adv
имне
имн'е
имн'е
horse
no
пукшымаште
пукшымаш-те
пукшымаш-штЕ
feeding-INE
no-case
пукшымаште
пукшы-маш-те
пукшо-маш-штЕ
feed-NMLZ-INE
vb2-deriv.n-case
Кандрачи
Кандрачи
Кандрачи
Kandrachi
na
Сергей...
Сергей
Сергей
Sergey
na



2-1-4-166


Япуш под йымаке пум тушкалтыш да кудо гыч лектын кайыш.

Япуш
Япуш
Япуш
Yapush
na
под
под
под
pot
no
йымаке
йымаке
йымаке
down
av/po
пум
пу-м
пу-м
wood-ACC
no-case
тушкалтыш
тушкалты-ш-Ø
тушкалте-ш-Ø
dip-PST1-3SG
vb2-tense-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
кудо
кудо
кудо
which
pr
кудо
кудо
кудо
house
no
кудо
кудо
кудо
placenta
no
гыч
гыч
гыч
from
po
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-4-167


— Ындыже шӱр ок оваре...

Ындыже
Ынды-же
ынде-жЕ
now-3SG
av/pa-poss
шӱр
шӱр
шӱр
soup
no
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
оваре...
оваре-Ø
оваре-Ø
rise-IMP.2SG
vb2-mood.pers
оваре...
оваре-Ø
оваре-Ø
rise-CNG
vb2-conn



The Mari Web Project is primarily based at the Department of Finno-Ugric Studies at the University of Vienna. The second stage of the project is being funded by the Kone Foundation: The Mari Web Project: Phase 2. Some of our work is carried out at the Institute of Finno-Ugric and Uralic Studies at the Ludwig Maximilian University of Munich.
Last update: 10 August 2023