Logowww.mari-language.com:ENGLISH | МАРЛА | ПО-РУССКИ
Main page » Corpus Tool » Элнет » 2-1-7

Corpus Tool Demo - Элнет - 2-1-7

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

Яшайым вурсен луктын колтымекше, Чужган куван чонжо иктаж кечылан лушкыш, вара, Чачин ачаж деке миймым колмекше, утыр шыдешкаш тӱҥале.
Ачажым вурсымо — тудо мо?
— ӱдыржым шкенжым почкалтараш кӱлеш!
Чужган кува Чачи нерген кунар шона, тунар сыра...
«Кузе тугай чара коля (Чужган кува нужна-влакым эре туге манеш) тыге ышташ тоштын?
Чачим Макар кырен колта але шке Чужган кува чумен луктеш гын, тидым ыҥылаш лиеш ыле, а оръеҥ вате шке марийжым шӱкал шуэн, сусыртен коден, куржын гын, тиде — оньыш лийдымаш!..
Поян Чужган тукым тыгай намысым чытен кертеш мо?!
Ӧрат, тудлан можо йӧрен огыл?
Тылеч сай вержым кушак муэш?
Качыжат уда огыл.
Ӧрмаш, чылт ӧрмаш!
Элнетӱмбал ӱдыр-влак яжарак улыт.
Тудо мыскылен каяшак шонен толын...» — шона Чужган кува.
Макар шке семынже сырен.
Кузе ок сыре, вет йошкар ӱйым самой нелшаш годым умша гыч шупшын налыныт...
Чынжым каласаш гын, йошкар ӱй шке утлен, чылт йомакысе ӱяча семын лийын.
Тудо ойыртышыжо веле уло: ӱяча рывыжым мурыж дене ондален, а Чачи Макарым шӱкал шуэн коден...
Клатыш петырыма гыч оръеҥ ватыже тыге куржмыжлан Макар алят ынеж ӱшане: «Тиде омеш койын дыр», — шона.
Ӱдырамашын ушыжлан йӧршеш ӧрат: тугай незер Сакарым поян эрге деч сайлан шотлен...
Но Сакар казаматыште шинча...
Сакар дек Чачи каен ок керт.
Ачаж декат каен огыл.
«Ну, вуй корштымым чарна гын, шке кычалаш тӱҥалам.
Ала шкенжым иктажым ыштен, ала вӱдыш пурен каен?
Уке, ӱдыр туге ок ыште...
— тыге шонен кия Макар.
— Кучен кондем гын, туныктем ыле, оръеҥ вате манын ом шотло ыле...»
Чужган кугыза адак шке семынже шыдешкен.
Ончычшым тудо, Чачи шкенжым иктаж-мом ыштен, манын лӱдын...
Кеч-кузе гынат, Чачи тудын суртшо гыч лектын каен йомын.
Пикталтын але вӱдыш пурен каен гын, шуко клопот лиеш...
Но ик кече эрта, весе эрта, кумшо эрта, Яшаят, нигӧат Чужганмыт дек Чачим йодын толшо уке.
Вара иже шоктыш: Левентей кугыза Аркамбаке миен толын, Чужган кугызан «шешкыже» ачаж деке миен, ила, манеш.
Тыгай уверым колмекше, Чужган кугызан шӱмжылан кочын чучаш тӱҥале.
Могай намысдыме ӱдыр: поян Чужган Осыпын лӱмжым кум волостьлан мыскылтышыш лукто вет!
Ну тылзе гыч, пеш уке гын, арня гыч ойырлен кайже ыле.
Вет первый кечак клатыш петырыма гыч лектын куржын.
Чужган Осып тӱняште кудло кок ийым ила гынат, тыгайым але колын огыл ыле.
Но иктаж тугай незер деч куржеш гын, йӧра ыле, а тыгай улан вер гыч куржын!
Теве тидым Чужган кугыза нигузеат ыҥылен огеш керт...
Чужганын ӱдыржӧ ден шешкыже-влак тӱредмаште шке семынышт куктаеныт.
Чужган кува ден кугызаже, адак эргыже-влак тӱредаш огыт кошт, ӱдыржӧ ден кок шешкыже тарзыж дене тӧрак тӱредыт.
Кум ӱдырамаш ден ик пӧръеҥ кеч-мыняр тӱредыт гынат, Чужган кугызан пасужо пеш кугунак ок вишкодалт.
Пасу вишкодаш Чужган кугыза икганаште витле, кудло еҥым луктын шогалта.
Тунам эргыж-влак чылт бурмистрлак койын коштыт.
Морко велыште тӱредаш утларакше кугарня ден рушарнян тарлат...
Таче кугарнят огыл, рушарнят огыл, сандене Чужган кугызан аҥаштыже ныл еҥ веле пӧрдеш.
Кум ӱдырамашлан шке коклаштышт кутыркалаш пеш йӧн.
Тарзе деч нуно огыт вожыл: тарзе — пӧръеҥ мо?
Ни узо, ни ава, так, алаша!
Ӱдырамаш-влак, тӱрлым кутырыктен, мутыштым Чачи ӱмбак шуктышт:
— Эй, юмо, юмо-о...
— ызга Роман вате, — ӱдырынат тоштмашат сита вет...
Оръеҥ вате марийым шӱкал шуэн кертман вет!
— Элнетӱмбал ӱдыр-влак пеш чолга улыт, — ыҥылтара Элександр вате.
— Кодшо кеҥежым Эҥер-Солашке Шайра сӱан толын.
Тӱмырзыжӧ — иктаж коло ияшрак ӱдыр, манеш.
— Кай, ала-мом ойлет!
— Тӱмыр кырашыже пеш тале, манеш.
Шайра велын тӱмырышт пеш кугу.
Саде ӱдырет кугу тӱмыретым дӱҥ-дӱҥ-дӱҥ, дӱҥ-дӱҥ-дӱҥ веле пералта, манеш.
«Шым Шайралан ик Майра улам!» манын муралта, манеш.
Кемым веле чиен, манеш.
— Ӱмаште ӱярня годым Корамасыште ик Шайра ӱдырлан мыйын чылт ушем каен ыле, — шке паешыже ешарыш Чужган Оляна.
— Кушташ шупшын лукмыда монь ок кӱл, шкак шогал кушта, пӧръеҥ йоча декат шкак миен-миен пижеш, орышыла веле коеш.
— Яшай ӱдырат тугай улмаш, ужат...
— ала йодо, ала шке шонымыжым каласыш Роман вате.
— Кеч-кузе гынат, Макар чот куклалт кодо, — шке мутшым каласаш кӱлешлан шотлыш тарзыштат.
— Мый гынат тудын олмышто ынем лий...
Элександр вате игылтеш:
— Макар чылт ораде.
Чачи теле гоч смола заводышто Кудашнур Сакар дене пырля мален иленыт, манеш.
— Очыни, тудо ик Сакар дене веле коштын огыл, вес таҥжат улмаш дыр?
Сакаржым солык пуымыж деч ончычак кучен каеныт, — шке шонымыжым ойла Оляна. * * *
Тиде жапыште Кудашнур гыч Лопнурыш урядник Варлам Яковлевич кудал тольо, чай йӱаш Чужган кугыза дек пурыш.
Кудашнурышто урядниклан чай йӱаш пураш йӧршӧ ик пӧртат уке — тиде ял пеш нужна.
— Поро кече лийже, Осип Кондратьевич!
Кузе илымаш-кутырымаш?
— урядник Осып кугызам саламла.
— Изин-изин почаҥына, Варлам Яковлевич.
Тый шкеже тыге кушко коштат?
— Кудашнурыш толын коштым.
Тушто ала-могай тугай Епрем Сакар улмаш.
Тудо кызыт тюрьмашке верештын.
Тудын нерген йодышташ тольым....
— Вара тый кузе шонет, Варлам Яковлевич, Сакарым вашке луктыт мо?
— А тидым юмо ден начальство гына шинчат, ме тудым огына шинче...
Такше тысе калык тудын нерген ик осал мутымат огеш ойло.
Лач ик оҥайым гына ойлышт: тудо тендан сӱрем годым карт-влакым сургыктыл луктын манеш...
Ха, ха, ха!
Карт-влаклан тугак кӱлеш.
Рвезе — молодец!..
Урядник Варлам Яковлевич православный вера деч моло верам «поганыйлан» шотла.
Марий карт-влакымат иян кулжо-влакеш ужеш.
Туге гынат, Сакар карт-влакым сургыктылмым протоколешыже чыла возен.
Кӧ шинча, начальствылан ала тудат кӱлеш.
Шагал возымешке, лучо утыжо лийже...
Чай йӱмӧ годым Чужган кува ден кугызаже Варлам Яковлевичлан Чачи нерген ойлышт.
— Кузе ойлет, Варлам Яковлевич, ме тудым мӧҥгеш кондынена?
Тый шкат шинчет, тудо мемнан лӱмнам чот шӱктен...
Клопотетым ме яра огына ыште, — Осып кугыза эмратыл ойла.
— Молан мыланем те ондакак ойлен огыдал, мый тудым тендалан ала-кунамак конден пуэм ыле: ватылан марий деч туге куржталаш ок лий, тугай закон уке.
— Тудыжо туге, Варлам Яковлевич, только ме шкежат йоҥылыш ыштен улына, тудым венчаен огынал.
— А-а, туге гын, мӧҥгеш кондаш ок лий: венчайме огыл — вате огыл.
Мемнан закон венчайдымым ватылан ок шотло.
— Ала-молан толшыштлак черкыш савырнен огытыл, — коклаш пурыш Чужган кува.
— Бачышкаланат ончылгочак оксам пуымо ыле.
Ӱдырынат письмаже шондыкыштак улмаш.
— Аваже, кызыт письмаже кушто?
— Мый шке шондыкышкем поген пыштышым.
— Нигузеат ок лий мо, Варлам Яковлевич?
Ме вет шуко роскотым ыштен улына...
— Роскот деч коч лӱм шӱктымыжым кудалтыме ок шу, — ешарыш Чужган кува.
Варлам Яковлевич шижеш — Чужган-влак деч тиде пашалан кӱраш лиеш.
Но кушеч кержалташ лиеш — Варлам Яковлевич шонен ок шу.
Кенета ушышкыжо ик еҥ пурен кайыш...
Теве тудо ойым ышта, тудо йӧным муэш.
— Осип Кондратьевич, тый лучо эрла мый декем мий.
Тушто мыйын ик еҥ уло, теве тудо мыланна ойым пуа.
Тудо вакат дечат тале...
Эрлашыжым Чужган кугыза Варлам Яковлевич дек кечывал шушашлан миен шуо.
Чужган кугызалан ик черпыт аракам налын кондаш шӱдышат, Варлам Яковлевич «вакат» ӱжаш каен колтыш.
Изиш лиймеке, Чужган кугыза аракам кондыш, урядникын ватыже самоварым шуктыш, урядник «вакатым» вӱден пуртыш.
«Вакатым» ужмекше, Чужган кугыза нимоланат ӧрӧ.
«Вакат» олмеш шӱкшӧ дьячок пура.
Чужган кугызан ӧрын ончымыжым ужын, Варлам Яковлевич каласыш:
— Осип Кондратьевич, теве тиде еҥ тыланет полшен кертеш.
Тыге шӱкшын чиймыжлан тый ит ӧр, тудын вуйжо шӧртньым шога, тудо ожно пеш тале юрист улмаш.
Тудым теве тиде тынарыш шуктен, — урядник арака атым пералтен ончыктыш.
— Варлам Яковлевич, — мане дьячок, — тудым ойлымо ок кӱл.
Homo sum, humani nihil, a me alienum puto .
Но тидым мый тыланда молан ойлем, те тидым ыҥыледа мо?
Лучо вашкерак иктым темен пу, йӱын колтем, иезуит-влак манмыла, ad majorem dei gloriam .
— Йӧра, темем.
Ӱстелтӧрыш шичса.
Осип Кондратьевич, тыш шич, — Варлам Яковлевич кум стаканым темыш.
— Ну, таза лийза!
— Варлам Яковлевич шалт йӱын колтыш.
Дьячок аракам нале да оҥжым ыреслыш:
— Во исцеление души и тела!
— стакан гыч арака дьячок логарыш шке шотшо денак йоген пурыш.
— Варлам Яковлевич, repetitio est mater studiorum манеш ыле мемнан шоҥго учитель-латинист.
Икте гыч адак теме, вара паша нерген мутланаш тӱҥалаш лиеш, француз манмыла en famille .
Урядник адакат икте гыч темыш.
— Ну, кугыза, ынде чыла ойло: мо кузе лийын, мо тыланет кӱлеш.
Чужган кугыза ойлыш.
Дьячок ятыр шонен шинчыш, вара пелештыш:
— Ну, брат, тыште per fas et nefas, чын денат, чын деч поснат нимомат ышташ ок лий.
— Тый, Aпполинарий Федулович.
сайрак шоналте, ала иктаж йӧным муат, — урядник адак темыш.
Дьячок аракам йоктарен колтыш, вара адак шонаш тӱҥале.
Шонен шинчыш-шинчыш да кычкырал колтыш:
— Эврика!
Мый муынам!..
Только тиде оксам шога.
— Оксалан ме огына шого, — мане Чужган, — мыняр шога, тӱлена, паша гына лийже.
— Паша лиеш, кызыт задаток шотлан лу теҥгем пуэт, вара паша лиймеке, адак кок лу теҥгем пуэт.
Чужган кугыза лу теҥгем луктын пыштыш.
— Ну, ынде шешкычын метрикшым пу, эрла эргычын метрикшым налын кондо.
Шкендан поп, «молан кӱлеш?» манеш гын, паспорт налаш кӱлеш, ман.
Мый шӱденам, манын ит ойло.
Эрла тол, паша лиеш.
Ну, Варлам Яковлевич, теме...
Йӱшӧ дьячокын вуйжо шӧртньымак шога улмаш.
Тудо пеш просто ыштыш.
Метрик гыч посна серыш ышташ ямдылыме бланкым нале, тушакын, Макар ден Чачи тугай числаште венчаялтыныт, тугай-тугай свидетель лийыныт, манын возыш.
Метрик кнага гыч тугай числа годсо листажым кушкед лукто, тудым у ий эртымеш тергыше ок лий, тунам вара кум поп, кум дьячок, ик якын улмаште пале — кӧ кушкедын, тушто мо возымо улмаш!
Макар ден Чачин метрикыштым делашке урга, вара, кагаз тӱшкам поген, поҥ деке наҥгая.
Поп кагаз лудаш пеш ӧркана, адак тунам лачак унаже лиеш, поп луддеак кидым, печатьым пышта... * * *
Тыге Макар ден Чачи венчаялтыч.
Ынде Варлам Яковлевич пижын кертеш, ынде закон полша!..
Тагановскийын кагазше толмеке, Аркамбалне тума адак чот тӱҥале.
Курыктӱрышкат шарлыш.
Япар адак почетыш лекте.
Земский начальник ден становой пристав тудым кучыр дене йыгыре шынден кудалыштыктат.
Япар — тӱҥ свидетель.
Япар ончыктымо почеш иктаж лу еҥым петыреныт.
Волостной правленийын кудвечыштыже шогышо решёткан пӧрт темын.
Аркамбал урядникын, марий-влакым йодышт-йодышт, мушкындыжат пуалаш тӱҥалын.
Арня гыч Чарлашке адак кок еҥым наҥгайышт, иктыжым — Курыктӱр гыч, весыжым — Мӱшылтӱр гыч.
Кеч-кузе кырышт, кеч-кузе лӱдыктыльыч гынат, молыштым арестоваяш йӧршым ышт му.
Молыжо урядник мушкындым авызлен, решёткан пӧртеш умдылам пукшен утлышт.
Микипыр Яшаят кум сутка киен лекте.
Кок еҥым Чарлашке наҥгаймеке, чыла тыпланыш.
Только нур паша вараш кодо.
Уржа велаш тӱҥале.
Микипыр Яшайын тӱредше еҥ шагал.
Садлан Чачиат аважлан тӱредаш полшен.
Григорий Петрович первыйже Чачим тӱредаш ынеж колто улмаш, тӱредаш тарлаш оксам пуэм, манын, Но Чачи ден аваже кӧнен огытыл.
— Але марте тарлен тӱредыктен онал.
Чачинат первый тӱредмыже огыл.
Тарлен шогалтена гын, еҥ мыскылаш тӱҥалеш.
Тарлыме шоҥыш оксаж дене чияшыже ыштен пуэт гын, асурак лиеш, — манын Яшай вате.
Григорий Петрович тудлан тореш лийын огыл.
Адак Григорий Петровичым земский начальник ден становой пристав шупшкедаш тӱҥалыныт.
Ындыже нуно йӧнанрак ыштеныт, Григорий Петровичым свидетель шотлан йодыштыныт.
Григорий Петрович тиде маневрым ыҥылен налын.
Земский начальник ден становой пристав шканышт кӱлешым Григорий Петрович деч налын кертын огытыл.
Григорий Петровичын «ӱскыртлыкшӧ» нуным чот сырыктен гынат, нуно Григорий Петровичым тиде ганат тӱкен огытыл.
Только Григорий Петровичым йодышт луктын колтымыжо годым гына становой пристав каласыш:
— Григорий Петрович, тый тул дене модат!..
Григорий Петрович ыҥылыш: тиде — пытартыш шижтарымаш! * * *
Аҥа тӱред пытарымеке, Яшай тыге каласыш:
— Вес аҥана тораште, айста лучо, шкенан деке каен, чайым йӱына, вара иже тушко каена.
Кечывалжат ынде торак огыл.
Аваже, тый ончыч кай.
Ме Чачи дене коктын кылтам нумалын кодена.
Копнажым кызыт огына опто, уржа пеш кукшо.
— Ала кылтажат кас марте нумалде чыта, нумалшылат велеш вет, — ойым ышта Яшай вате.
— Тугеже лучо эр марте кийже.
Йӱдым изиш вӱдыжга, эрдене эрак толын, нумалына, — мане Яшай,
Тидлан чыланат келшышт.
Нылытынат мӧҥгышкӧ кайышт.
Яшай ден ешыже капкам пурымо годым ала-кушеч Япар эртен кайыш.
Чачим тура ончыш.
Но Чачи тудым ыш шеклане.
Сандене ачажмыт дек чай йӱаш пурыш: «Григорий Петрович кол кучаш каен, але толын огыл дыр», — шоналтыш.
Самоварым шуктен, ӱстел йыр шинчыныт ыле — капка почылтмо йӱк шоктыш.
Чачи окнашке ончале, йол йыжыҥжат каен колтыш: кудвечыш Чужган Макар пура.
Почешыже урядник, стражник толыт.
Чачи тыш-туш ончале, омсашке руалтыш.
Тиде жапыште пулдыр омса чолдырок шоктен почылто.
Чачи шеҥгек чакналтыш, коҥга шеҥгек пурен кайыш, коҥга ӱмбак кӱзен, мурня ден коҥга шулдыр лукеш чӱчырнен, пызнен шинче, ончыланже портышкем-влакым шогалтыш.
Пӧртышкӧ Макар почеш Варлам Яковлевич ден Аркамбал урядник, Япар, сотник лувуй, адак Ведат ден ватыже пурышт.
Кок стражник тӱан кодыч: иктыже — уремеш, весыже — кудвечеш.
— Кинде шинчалда перкан лийже, ачий, авий, — мане Макар.
— Туге лийже...
Макар...
— мане Яшай.
«Макар» почеш «веҥе» маннеже ыле да, йылмыже ыш савырне.
— Тол, кинде кочкаш шич.
— Кызыт шинчын шогаш толын омыл.
Мый Чачи дек толынам, кеч-кузе гынат, венчаялтын улына.
«Мом шойыштеш, кунам венчаялтын улына?» — Чачин шӱм мераҥла пыртка.
— Чачи клатыште мо?
— Ала, ме тудым огына шинче, ала-кушко каен.
— Вот мо!
— кычкырале Варлам Яковлевич.
— Мемнан тый денет шуко кутырен шогаш врема уке.
Тый ӱдыретым марийжылан пу.
Ватылан марий деч посна илаш закон уке.
— Мый тудлан еҥ шот дене, орваш шынден, ӱдырем пуэн колтенам.
Тудо шке ватыжым кучен моштен огыл гын, мыйын титакем уке.
— Кычалаш!
— кычкырал колтыш Варлам Яковлевич.
Япар пӧртйымаке пурен кайыш, шырпым удырен-удырен ончыш.
— Пӧртйымалне уке!
— Чыла вере кычалаш!
Чачи ни илыше, ни колышо чытырен шинча.
Япар коҥга лукыш мийыш, кокыралтыш.
Чачин эрде воктенже шокшын чучо...
«Ынде кучалтым» шоналтыш, вара шинчажланат пычкемышын койо...
Но Япар Чачим ыш уж.
Изи окнан пычкемыш пӧрт Чачим утарыш.
Коҥга ӱмбаке волгыдо шагал логалеш.
— Клатыш шылын дыр, — шоктыш Макарын йӱкшӧ.
Клатым почыктен, кычал пытарышт — Чачи нигуштат уке.
Сарайыште шудым чылт вужгыктен пытареныт, пакчаште пареҥге шудым тайыштылыт, ынде чылт ияла веле койыт.
Тургым лугыч Япуш Григорий Петрович дек куржын колтыш.
Григорий Петрович кол кучаш каен огыл, кечываллан Чачи толмым вучен.
Япуш Григорий Петровичлан нунын дене могай паша лиймым ыҥылтарыш.
Григорий Петрович тунамак Яшай дек куржо.
Тудын Яшай деке миен пурымыж годым кок урядник кудвече покшелне шогат ыле.
Макар ден Япар пакча гыч тольыч.
— Нигуштат уке, — каласыш Япар.
— Кӧм кычалыда?
— йодо Григорий Петрович.
— Чачим кычалыт, — шоктыш Яшай вате.
— Чачи еҥыным ала-можым шолыштын?
Яшай ден ватыже пӧртончылно шогат.
— Господин урядник, кычалмыда ок кӱл, тудын ӱдыржӧ мый денем.
Мый тудым марлан налынам.
— Кузе?
Кӧ венчаен?
— Ме венчайде илена.
— Кузе?
Тый еҥ вате дене кузе илет?
Теве тудо — Чачин венчайме марийже.
— Тиде — шоя!
Тудо ӱдыр тиде марий дене венчаялтын огыл.
— Мый манам: венчаялтын!
Вот мо, господин учитель, без спору, тый тудлан ватыжым пу, тыланет теве образованный барышня уло.
Пычкемыш марий ӱдыр тыланет паре огыл.
— Тиде тыйын пашат огыл, господин урядник.
— Тый шке эрыкет дене от пу гын, ме вий дене налына!
— Тӧчен ончыза.
— Понетей-влак!
Кычалме ок кӱл.
Кычалме еҥда уна тиде еҥ дене.
«Кычалме ок кӱл» манмым колмекше, Яшай ватылан луш чучын колтыш.
Чачи тугак, пелеколышо гай лийын, коҥга ӱмбалне шинча.
— Ну, господин учитель, ит ӱскыртлане, закон ваштареш ит кае.
— Еҥым виеш наҥгаяш закон уке.
— Ӱдырым наҥгаяш ок лий, а шке ватым лиеш.
Мом тый денет кутырен шогем, понетей-влак, кайышна учитель дек!
— Мый школым тӱкылен коденам, господин урядник.
Тӱкылымӧ ок лий гынат, мый тыйым кычалаш ом пурто.
Тыйын мый денем кычалаш ордерет уло?
Варлам Яковлевич тул гай ырен кайыш.
Тыглай кресаньык лиеш гын, Варлам Яковлевич шуко мутланен ок шого ыле, лочкен кышка ыле, но Григорий Петрович — учитель.
Кернак, учитель кугу чинан огыл, но тудым зря тӱкаш ок лий, кӱлеш верыш вуйым шийын кертеш.
Чёрт шинча, мом тушто ышташ кӱлеш.
Варлам Яковлевич вуйжо дене саварыш миен пернымыла лие.
Иван Ивановичат ок полшо, так веле ончен шога.
«Становой пристав деч полышым йодаш возеш», — шоналтыш Варлам Яковлевич.
— Ну, господин учитель, кызытеш чеверын, ме тый денет коктын вашке вашлийына.
Варлам Яковлевич лектын кайыш.
Почешыже Иван Иванович, стражник-влак, Япар ошкыльыч.
Паша тыге савырнымылан Макар йӧршеш ӧрӧ.
Вет тудо адак чот мыскылалте.
Тунам кеч клатыште иктат уке ыле, а кызыт кунар еҥ погынен...
Кернакак, капка ончылнат, кудвечыштат — еҥ лыҥ.
Шукыжын кидыштышт, вачыштышт сорла уло.
Ӱдырамаш-влак вӱд ведрам, жваным нумалыныт.
Макарлан нуно лӱмын воштылаш толмыла чучеш...
Кернак, шукыжо воштылыт.
Григорий Петрович, кидшым оҥешыже кучен, кудвече покшелне ончен шога, тӱрвӧ лукшо дене воштылеш.
Макар чытен ыш керт, лектын кайыш.
Макар почеш Ведат ден ватыже тарванышт.
— Касат вашке лиеш, иктаж кылтам ыштет гынат, асу, — ӱдырамаш-влак йӱк шоктыш.
Ӱдырамаш-влак каяш тарванышт, почешышт пӧръеҥ-влакат кайышт.
Григорий Петрович йодо: — Чачи кушто?
— Пӧртыштӧ, коҥга ӱмбалне туртын шинча.
Григорий Петрович кок-кум гана тошкалмыж денак пӧртыш пурен кайыш.
Чачим коҥга ӱмбач нумал волтыш.
Чачи, Григорий Петрович шӱеш кержалтын, чытен кертде, мӱгырен шортеш.
— Ит шорт, Чачи, ынде нуно огыт тол.
Ит лӱд, мый тыйым нунылан ом пу!
— Григорий Петрович Чачим эмратылаш тӱҥале.
Эркын-эркын Чачи лыпланыш.
Яшай вате йӱкшышӧ самоварым ырыктыш.
Чыланат ӱстел йыр шинчын веле шуктеныт ыле — омса почылт кайыш, стражник пурен шогале, Чачи вынер гай ошем кайыш.
— Григорий Петрович, тыйым становой пристав шӱда.
— Йӧра.
— Кызытак мияш шӱдыш.
— Мый кызытак тарванем.
Григорий Петрович картузшым упшале.
Стражник пӧрт гыч лекте.
— Кеч-кӧ толеш гынат, мый дечем посна Чачим ида пу, клатыш сурален шындеда гын, сайрак лиеш.
— Кызытак суралышаш.
Чачи, лек, тушто Япушын вакшышше уло, киет.
Чачим клатыш суралышт, Григорий Петрович становой пристав деке кайыш.
Становой пристав Григорий Петровичлан пӱкеным пуыш.
— Григорий Петрович, тый мом ыштылат?
Молан еҥ ватым шке денет ашнет?
— Константин Ильич, тудо — тудын ватыже огыл.
— Кузе огыл?
Теве венчаялтме нерген метрик кнага гыч — посна серыш.
Григорий Петрович, черке печатян кагазым ужмекше, йӧршеш ӧрӧ.
Кагаз полный форма дене возымо, даже гербовый маркат пыштыме.
Григорий Петрович адак савыркален ончыш, вара кычкырал колтыш:
— Тиде кагаз — подлог!
Тиде кагаз Морко гыч пуымо, нунын приходышт — Арыныште.
— Мый тудым ом шинче, шойышт возеныт гын, нуно вуйын шогаш тӱҥалыт.
Мый кызыт закон почеш Макар Чужгановлан ватыжым наҥгаяш полышым пуыде ом керт.
Тый, конешне, вуйым шийын кертат, но мо верчын, вет тыйын тудлан нимогай праватат уке.
— Ме коктын ваш-ваш йӧратена!
Тудо Макарым ок йӧрате.
— Законлан тиде шагал.
Венчаялтме деч ончыч тудо «ом кае» манын кертеш ыле.
— Вет тудо венчаялтын огыл!
— Извините, Григорий Петрович, мый документлан утларак ӱшанем.
Адак Аркамбалне чылан шинчат, Яков Никифоровын ӱдыржӧ Макар Чужгановлан марлан каен...
Григорий Петрович, будьте благоразумны, шканет уто скандалым ит ыште.
Тый изи отыл, шкат ыҥылет, закон пешкыде.
Законым шуктыде ок лий.
Григорий Петрович нимоланат ӧрӧ: «Мом ышташ?
Чачим вара пуэн колташ мо?
Уке, ок лий, Чачи вара ала-мо лиеш!»
Минут чоло Григорий Петрович шонен шинчыш, вуйыштыжо тӱрлӧ шонымаш, тӱрлӧ сӱрет пӧрдын савырныш.
«Теве Чачим, пидын пыштен, Макар наҥгая, Чачи уло кертмыжым кычкыра...
Григорий Петрович шкетын кодеш.
Йӧршеш шкетын!
Тиде кечылаште Григорий Петрович Чачим воктенже ужын тунемын.
Эрла Чачи ок лий...
Уке, уке, тыге лийын ок керт!
Мо лиеш, лиеш, лучо...» Умбакыже Григорий Петрович шонымым чарныш.
— Константин Ильич, мом шӱдет, тудым ыштем, Чачим мый дечем ит нал...
Становой пристав шыргыжале: «Теве тыйым кушеч кучаш кӱлеш улмаш, — шоналтыш, — ынде тый мыйын кидыште лият».
— Тидым ышташ лиеш, Григорий Петрович, но услуга за услугу, мый тыланет полшем.
Ме тый денет коктын договорым шкенан коклаште ыштена: тый мыйын шӱдымем ыштет, а мый тыланет Чачим кодем.
Официально, конешне, мый тидым ыштен ом керт.
Но мый тыге ыштен кертам.
Вес стан полиций мыйын станыштем мый дечем посна нимомат кычалын ок керт.
Тушеч кычалаш толыт гын, мый тыйым шижтарем.
Шкемын подчиненный-влаклан каласем: тыгай-тугай лиеш гын, адак кычалаш толыт гын, муаш огыл, манам.
Тиде договор тувешке пудыртыдымылан шотлатеш, кувешке тый мыйын йодмем шуктен шогаш тӱҥалат...
Ну, йӧра мо?
— Йӧра, — Григорий Петровичын тӱрвыжӧ тарваныш.
— Ну, тиде кечылаште мый Ивановын характеристикыжым вучем. * * *
Григорий Петрович лектын каймеке, становой пристав деке Варлам Яковлевич пурыш.
— Кузе ышташ шӱдет, ваше высокоблагородие?
— Учитель дек миен кычалаш мый разрешенийым пуэн ом керт.
Чарла гыч исправник деч йодаш кӱлеш.
Варлам Яковлевич ыҥылыш: учитель деч ӱдырамашым налман огыл...
Тыге паша савырнымылан Варлам Яковлевич Аркамбал становой приставлан вуеш налын кайыш.
Эн чотшо Макарлан вожылмаш лие.
Кузе мӧҥгышкыжӧ шкетын миен пура?
Аркамбаке Варлам Яковлевич дене толмыжо годым тудо ончылгочак шонен толын: кузе Чачим авырен куча, кузе пидын пышта, кузе, игылтын, шкеж дек конда, кузе тудым туныкта!
А кызыт тарантасыште урядник гына тӧҥге шинча.
«Эх, тиде иям пуракыш налын шуашет!»
Варлам Яковлевич чоя, Черке-Солаш волен кодо, «тушто паша уло» мане.
Мом «паша уло», ончет гын, Чужган кугыза ден кува ончык толаш намыс лиеш...
Нуно пеш чот шыдешкат...
Мӧҥгышкыжӧ толмеке, Макарлан чот шыгыр лие.
Макарын шкетын толын пурымыжым ужын, Чужган кува чаргыжаш тӱҥале:
— Муньыри, муньыри, муньыри!
Тыгай лийшаш гын, пӧръеҥжат ом лий...
Ватым кучен кертшаш огыл гын, иялан нальыч мо?..
«Пеш чапле, пеш мотор!» — Чужган кува Макарым оҥара.
— «Ялыште огыл, нигуштат тыгай чапле уке!
Мыланем тудо ӱдырым налын огыда пу гын, вӱдышкӧ тӧрштем, пиКталт колем!..» Тунам огыл, кызыт пикталташ кӱлеш!
У-у, ия тӱшка, кидышкем верештеш гын, пурын пытарем ыле!
Аважлан ваштареш Макар нимомат пелешташ ок тошт.


Admin login:

[Search]

2-1-7-1


Яшайым вурсен луктын колтымекше, Чужган куван чонжо иктаж кечылан лушкыш, вара, Чачин ачаж деке миймым колмекше, утыр шыдешкаш тӱҥале.

Яшайым
Яшайым
Яшайым
Yashayym
na
вурсен
вурс-ен-Ø
вурсо-ен-Ø
scold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
вурсен
вурс-ен
вурсо-ен
scold-CVB
vb2-adv
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
колтымекше,
колты-мек-ше
колто-мек-жЕ
send-CVB.PRI-3SG
vb2-adv-poss
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
куван
кува-н
кува-ан
old.woman-with
no-deriv.ad
куван
кува-н
кува-ан
reddish-brown-with
ad-deriv.ad
куван
кув-ан
куво-ан
bran-with
no-deriv.ad
куван
кува-н
кува-н
old.woman-GEN
no-case
куван
кува-н
кува-н
reddish-brown-GEN
ad-case
чонжо
чон-жо
чон-жЕ
soul-3SG
no-poss
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
кечылан
кечы-лан
кече-лан
sun-DAT
no-case
кечылан
кечы-ла-н
кече-ла-н
sun-PL-GEN
no-num-case
лушкыш,
лушкы-ш-Ø
лушко-ш-Ø
weaken-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара,
вара
вара
then
av/pa
вара,
вара
вара
pole
no
вара,
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
ачаж
ача-ж
ача-жЕ
father-3SG
no-poss
деке
деке
деке
to
po
миймым
***
***
***
***
колмекше,
кол-мек-ше
кол-мек-жЕ
hear-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
утыр
утыр
утыр
more.and.more
av
утыр
утыр
утыр
something.excessive
no
шыдешкаш
шыдешк-аш
шыдешке-аш
be.angry-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-2


Ачажым вурсымо — тудо мо?

Ачажым
Ача-жы-м
ача-жЕ-м
father-3SG-ACC
no-poss-case
вурсымо —
вурсымо
вурсымо
abusive
ad
вурсымо —
вурсы-мо
вурсо-мЕ
scold-PTCP.PASS
vb2-ad
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-1-7-3


— ӱдыржым шкенжым почкалтараш кӱлеш!

ӱдыржым
ӱдыр-жы-м
ӱдыр-жЕ-м
daughter-3SG-ACC
no-poss-case
ӱдыржым
ӱдыр-жы-м
ӱдыр-жЕ-м
Virgo-3SG-ACC
no-poss-case
шкенжым
шкен-жы-м
шке-жЕ-м
REFL-3SG-ACC
pr-poss-case
шкенжым
шкен-жы-м
шкен-жЕ-м
private-3SG-ACC
ad-poss-case
шкенжым
шке-н-жы-м
шке-н-жЕ-м
REFL-GEN-3SG-ACC
pr-case-poss-case
почкалтараш
почкалтар-аш
почкалтаре-аш
sting-INF
vb2-inf
кӱлеш!
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш!
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



2-1-7-4


Чужган кува Чачи нерген кунар шона, тунар сыра...

Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кува
кува
кува
old.woman
no
кува
кува
кува
reddish-brown
ad
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
кунар
кунар
кунар
how.many
av/co/pr
шона,
шон-а
шоно-а
think-3SG
vb2-pers
тунар
тунар
тунар
so.much
av
сыра...
сыра
сыра
beer
no
сыра...
сыр-а
сыре-а
get.angry-3SG
vb2-pers



2-1-7-5


«Кузе тугай чара коля (Чужган кува нужна-влакым эре туге манеш) тыге ышташ тоштын?

«Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
тугай
тугай
тугай
such
ad/av/pr
чара
чара
чара
glade
ad/no
чара
чар-а
чаре-а
prohibit-3SG
vb2-pers
коля
коля
коля
mouse
no
(Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
(Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
(Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кува
кува
кува
old.woman
no
кува
кува
кува
reddish-brown
ad
нужна-влакым
нужна-влак-ым
нужна-влак-м
poor-PL-ACC
ad/no-num-case
нужна-влакым
нуж-на-влак-ым
нуж-на-влак-м
nettle-1PL-PL-ACC
no-poss-num-case
нужна-влакым
нуж-на-влак-ым
нуж-на-влак-м
pike-1PL-PL-ACC
no-poss-num-case
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
туге
туге
туге
so
av/pa
туге
ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
туге
ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
туге
ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
манеш)
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш)
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
тоштын?
тоштын
тоштын
as.before
av
тоштын?
тоштын
тоштын
resolutely
av
тоштын?
тошты-н
тошто-н
old-GEN
ad/no-case
тоштын?
тошт-ын-Ø
тошт-н-Ø
dare-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тоштын?
тошт-ын
тошт-н
dare-CVB
vb1-adv



2-1-7-6


Чачим Макар кырен колта але шке Чужган кува чумен луктеш гын, тидым ыҥылаш лиеш ыле, а оръеҥ вате шке марийжым шӱкал шуэн, сусыртен коден, куржын гын, тиде — оньыш лийдымаш!..

Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
Макар
Макар
Макар
Makar
na
кырен
кыр-ен-Ø
кыре-ен-Ø
beat-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кырен
кыр-ен
кыре-ен
beat-CVB
vb2-adv
колта
колт-а
колто-а
send-3SG
vb2-pers
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
шке
шке
шке
REFL
pr
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кува
кува
кува
old.woman
no
кува
кува
кува
reddish-brown
ad
чумен
чум-ен-Ø
чумо-ен-Ø
kick-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чумен
чум-ен
чумо-ен
kick-CVB
vb2-adv
луктеш
лукт-еш
лукт-еш
lead.out-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
тидым
тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
ыҥылаш
***
***
***
***
лиеш
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
оръеҥ
оръеҥ
оръеҥ
fiancée
no
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
шке
шке
шке
REFL
pr
марийжым
марий-жы-м
марий-жЕ-м
Mari-3SG-ACC
no-poss-case
шӱкал
шӱкал-Ø
шӱкал-Ø
push-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шӱкал
шӱкал-Ø
шӱкал-Ø
push-CNG
vb1-conn
шӱкал
шӱкал-Ø
шӱкал-Ø
push-CVB
vb1-adv
шуэн,
шуэн
шуэн
sparsely
av
шуэн,
шуэ-н
шуэ-н
thin-GEN
ad-case
шуэн,
шуэ-н
шуэ-н
anthill-GEN
no-case
шуэн,
шу}-эн-Ø
шуо-ен-Ø
throw-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шуэн,
шу}-эн
шуо-ен
throw-CVB
vb2-adv
сусыртен
сусырт-ен-Ø
сусырто-ен-Ø
wound-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сусыртен
сусырт-ен
сусырто-ен
wound-CVB
vb2-adv
коден,
код-ен-Ø
кодо-ен-Ø
leave-PST2-3SG
vb2-tense-pers
коден,
код-ен
кодо-ен
leave-CVB
vb2-adv
куржын
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
гын,
гын
гын
if
co/pa
тиде —
тиде
тиде
this
pr
тиде —
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде —
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
оньыш
оньыш
оньыш
farther
av
оньыш
оньыш
оньыш
tall.tale
no
оньыш
оньы-ш
оньо-ш
father-in-law-ILL
no-case
лийдымаш!..
лийдымаш
лийдымаш
impossibility
no
лийдымаш!..
лий-дымаш
лий-дымаш
be-NMLZ.NEG
vb1-deriv.n



2-1-7-7


Поян Чужган тукым тыгай намысым чытен кертеш мо?!

Поян
Поян
поян
rich
ad/av/no
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
тукым
тукым
тукым
family
no
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
намысым
намыс-ым
намыс-м
shame-ACC
no-case
чытен
чытен
чытен
patiently
av
чытен
чыт-ен-Ø
чыте-ен-Ø
tolerate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чытен
чыт-ен
чыте-ен
tolerate-CVB
vb2-adv
кертеш
керт-еш
керт-еш
be.able.to-3SG
vb1-pers
кертеш
керт-еш
керт-еш
swaddle-3SG
vb1-pers
мо?!
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-1-7-8


Ӧрат, тудлан можо йӧрен огыл?

Ӧрат,
Ӧр-ат
ӧр-ат
slope-and
no-enc
Ӧрат,
Ӧр-ат
ӧрӧ-ат
groove-and
no-enc
Ӧрат,
Ӧр-ат
ӧр-ат
be.surprised-2SG
vb1-pers
Ӧрат,
Ӧр-Ø-ат
ӧр-Ø-ат
be.surprised-CNG-and
vb1-conn-enc
Ӧрат,
Ӧр-Ø-ат
ӧр-Ø-ат
be.surprised-CVB-and
vb1-adv-enc
Ӧрат,
Ӧр--ат
ӧр-Е-ат
be.surprised-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
можо
мо-жо
мо-жЕ
what-3SG
ad/av/pa/pr-poss
йӧрен
йӧре-н
йӧре-н
together-GEN
ad/av/po-case
йӧрен
йӧр-ен-Ø
йӧрӧ-ен-Ø
roll-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йӧрен
йӧр-ен-Ø
йӧрӧ-ен-Ø
mix-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йӧрен
йӧр-ен-Ø
йӧрӧ-ен-Ø
go.out-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йӧрен
йӧр-ен-Ø
йӧрӧ-ен-Ø
be.satisfying-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йӧрен
йӧр-ен
йӧрӧ-ен
roll-CVB
vb2-adv
йӧрен
йӧр-ен
йӧрӧ-ен
mix-CVB
vb2-adv
йӧрен
йӧр-ен
йӧрӧ-ен
go.out-CVB
vb2-adv
йӧрен
йӧр-ен
йӧрӧ-ен
be.satisfying-CVB
vb2-adv
огыл?
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-7-9


Тылеч сай вержым кушак муэш?

Тылеч
Тылеч
тылеч
from.this
av/pr
сай
сай
сай
good
ad/av
вержым
вер-жы-м
вер-жЕ-м
place-3SG-ACC
no-poss-case
кушак
кушак
кушак
sash
no
кушак
кушак
кушак
where
av/co/pr
кушак
куш-ак
куш-ак
where-STR
av/co/pr-enc
кушак
куш-Ø-ак
кушк-Ø-ак
grow-CNG-STR
vb1-conn-enc
кушак
куш-Ø-ак
кушк-Ø-ак
grow-CVB-STR
vb1-adv-enc
муэш?
му-эш
му-еш
find-3SG
vb1-pers



2-1-7-10


Качыжат уда огыл.

Качыжат
Качы-ж-ат
каче-жЕ-ат
bridegroom-3SG-and
no-poss-enc
Качыжат
Качы-ж-ат
каче-жЕ-ат
scissors-3SG-and
no-poss-enc
Качыжат
Качы-ж-ат
каче-жЕ-ат
rafter-3SG-and
no-poss-enc
уда
уда
уда
bad
ad
уда
у-да
у-да
new-2PL
ad/no-poss
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-7-11


Ӧрмаш, чылт ӧрмаш!

Ӧрмаш,
Ӧрмаш
ӧрмаш
astonishment
no
Ӧрмаш,
Ӧр-маш
ӧр-маш
be.surprised-NMLZ
vb1-deriv.n
Ӧрмаш,
Ӧрма-ш
ӧрма-ш
confusion-ILL
no-case
Ӧрмаш,
Ӧрма-ш
ӧрма-еш
confusion-LAT
no-case
чылт
чылт
чылт
completely
av/pa
ӧрмаш!
ӧрмаш
ӧрмаш
astonishment
no
ӧрмаш!
ӧр-маш
ӧр-маш
be.surprised-NMLZ
vb1-deriv.n
ӧрмаш!
ӧрма-ш
ӧрма-ш
confusion-ILL
no-case
ӧрмаш!
ӧрма-ш
ӧрма-еш
confusion-LAT
no-case



2-1-7-12


Элнетӱмбал ӱдыр-влак яжарак улыт.

Элнетӱмбал
Элнетӱмбал
Элнетӱмбал
Elnetümbal
na
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
daughter-PL
no-num
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
Virgo-PL
no-num
яжарак
яжар-ак
яжар-ак
debauched-STR
ad/no-enc
улыт.
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers



2-1-7-13


Тудо мыскылен каяшак шонен толын...» — шона Чужган кува.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
мыскылен
мыскыл-ен-Ø
мыскыле-ен-Ø
laugh.at-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мыскылен
мыскыл-ен
мыскыле-ен
laugh.at-CVB
vb2-adv
каяшак
ка[й]-[а]ш-ак
кае-аш-ак
go-INF-STR
vb2-inf-enc
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
толын...» —
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын...» —
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
шона
шон-а
шоно-а
think-3SG
vb2-pers
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кува.
кува
кува
old.woman
no
кува.
кува
кува
reddish-brown
ad



2-1-7-14


Макар шке семынже сырен.

Макар
Макар
Макар
Makar
na
шке
шке
шке
REFL
pr
семынже
семын-же
семын-жЕ
like-3SG
po-poss
семынже
сем-ын-же
сем-н-жЕ
melody-GEN-3SG
no-case-poss
семынже
сем-ын-же
сем-н-жЕ
sense-GEN-3SG
no-case-poss
сырен.
сырен
сырен
angrily
av
сырен.
сыр-ен-Ø
сыре-ен-Ø
get.angry-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сырен.
сыр-ен
сыре-ен
get.angry-CVB
vb2-adv



2-1-7-15


Кузе ок сыре, вет йошкар ӱйым самой нелшаш годым умша гыч шупшын налыныт...

Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
сыре,
сыре-Ø
сыре-Ø
get.angry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
сыре,
сыре-Ø
сыре-Ø
get.angry-CNG
vb2-conn
вет
вет
вет
so
co/pa
йошкар
йошкар
йошкар
red
ad
ӱйым
ӱй-ым
ӱй-м
butter-ACC
ad/no-case
самой
***
***
***
***
нелшаш
нел-шаш
нел-шаш
swallow-PTCP.FUT
vb1-ad
годым
годым
годым
during
po
умша
умша
умша
mouth
no
гыч
гыч
гыч
from
po
шупшын
шупш-ын-Ø
шупш-н-Ø
pull-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шупшын
шупш-ын
шупш-н
pull-CVB
vb1-adv
налыныт...
нал-ын-ыт
нал-н-ыт
take-PST2-3PL
vb1-tense-pers



2-1-7-16


Чынжым каласаш гын, йошкар ӱй шке утлен, чылт йомакысе ӱяча семын лийын.

Чынжым
Чынжым
чынжым
indeed
pa
Чынжым
Чын-жы-м
чын-жЕ-м
truth-3SG-ACC
ad/av/no-poss-case
каласаш
калас-аш
каласе-аш
say-INF
vb2-inf
гын,
гын
гын
if
co/pa
йошкар
йошкар
йошкар
red
ad
ӱй
ӱй
ӱй
butter
ad/no
шке
шке
шке
REFL
pr
утлен,
утл-ен-Ø
утло-ен-Ø
escape-PST2-3SG
vb2-tense-pers
утлен,
утл-ен
утло-ен
escape-CVB
vb2-adv
чылт
чылт
чылт
completely
av/pa
йомакысе
йомакысе
йомакысе
faily.tale
ad
йомакысе
йомак-ысе
йомак-сЕ
tale-ADJ
no-deriv.ad
ӱяча
ӱяча
ӱяча
small.round.loaf
no
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
лийын.
лийын
лийын
as.a
po
лийын.
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын.
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv



2-1-7-17


Тудо ойыртышыжо веле уло: ӱяча рывыжым мурыж дене ондален, а Чачи Макарым шӱкал шуэн коден...

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
ойыртышыжо
ойыртыш-ыжо
ойыртыш-жЕ
difference-3SG
no-poss
ойыртышыжо
ойырты-шы-жо
ойырто-шЕ-жЕ
part-PTCP.ACT-3SG
vb2-ad-poss
ойыртышыжо
ойырты-ш-Ø-ыжо
ойырто-ш-Ø-жЕ
part-PST1-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
уло:
уло
уло
is
ad/no/vb
ӱяча
ӱяча
ӱяча
small.round.loaf
no
рывыжым
рывыж-ым
рывыж-м
fox-ACC
no-case
мурыж
муры-ж
муро-жЕ
song-3SG
no-poss
мурыж
муры-Ø-ж
муро-Ø-жЕ
sing-CNG-3SG
vb2-conn-poss
дене
дене
дене
with
po
ондален,
ондал-ен-Ø
ондале-ен-Ø
deceive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ондален,
ондал-ен
ондале-ен
deceive-CVB
vb2-adv
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
Макарым
Макарым
Макарым
Makarym
na
шӱкал
шӱкал-Ø
шӱкал-Ø
push-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шӱкал
шӱкал-Ø
шӱкал-Ø
push-CNG
vb1-conn
шӱкал
шӱкал-Ø
шӱкал-Ø
push-CVB
vb1-adv
шуэн
шуэн
шуэн
sparsely
av
шуэн
шуэ-н
шуэ-н
thin-GEN
ad-case
шуэн
шуэ-н
шуэ-н
anthill-GEN
no-case
шуэн
шу}-эн-Ø
шуо-ен-Ø
throw-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шуэн
шу}-эн
шуо-ен
throw-CVB
vb2-adv
коден...
код-ен-Ø
кодо-ен-Ø
leave-PST2-3SG
vb2-tense-pers
коден...
код-ен
кодо-ен
leave-CVB
vb2-adv



2-1-7-18


Клатыш петырыма гыч оръеҥ ватыже тыге куржмыжлан Макар алят ынеж ӱшане: «Тиде омеш койын дыр», — шона.

Клатыш
Клат-ыш
клат-ш
storage-ILL
no-case
петырыма
***
***
***
***
гыч
гыч
гыч
from
po
оръеҥ
оръеҥ
оръеҥ
fiancée
no
ватыже
ваты-же
вате-жЕ
wife-3SG
no-poss
ватыже
ваты-же
вате-жЕ
absorbent.cotton-3SG
no-poss
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
куржмыжлан
курж-мы-ж-лан
курж-мЕ-жЕ-лан
run-PTCP.PASS-3SG-DAT
vb1-ad-poss-case
куржмыжлан
курж-мы-ж-ла-н
курж-мЕ-жЕ-ла-н
run-PTCP.PASS-3SG-PL-GEN
vb1-ad-poss-num-case
Макар
Макар
Макар
Makar
na
алят
алят
алят
still
pa
алят
ал[ь]-[а]т
ал'е-ат
or-and
av/co/pa-enc
ынеж
ы-не-ж
ы-не-жЕ
NEG-DES-3SG
vb-mood-pers
ӱшане:
ӱшане-Ø
ӱшане-Ø
believe-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӱшане:
ӱшане-Ø
ӱшане-Ø
believe-CNG
vb2-conn
«Тиде
Тиде
тиде
this
pr
«Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
«Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
омеш
ом-еш
ом-еш
ohm-LAT
no-case
омеш
ом-еш
омо-еш
sleep-LAT
no-case
койын
койын
койын
noticeably
av
койын
кой-ын-Ø
кой-н-Ø
be.visible-PST2-3SG
vb1-tense-pers
койын
кой-ын
кой-н
be.visible-CVB
vb1-adv
дыр», —
дыр
дыр
probably
pa
шона.
шон-а
шоно-а
think-3SG
vb2-pers



2-1-7-19


Ӱдырамашын ушыжлан йӧршеш ӧрат: тугай незер Сакарым поян эрге деч сайлан шотлен...

Ӱдырамашын
Ӱдырамаш-ын
ӱдырамаш-н
woman-GEN
no-case
ушыжлан
уш-ыж-лан
уш-жЕ-лан
mind-3SG-DAT
no-poss-case
ушыжлан
уш-ыж-ла-н
уш-жЕ-ла-н
mind-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
йӧршеш
йӧршеш
йӧршеш
totally
av
йӧршеш
йӧрш-еш
йӧршӧ-еш
fitting-LAT
ad-case
ӧрат:
ӧр-ат
ӧр-ат
slope-and
no-enc
ӧрат:
ӧр-ат
ӧрӧ-ат
groove-and
no-enc
ӧрат:
ӧр-ат
ӧр-ат
be.surprised-2SG
vb1-pers
ӧрат:
ӧр-Ø-ат
ӧр-Ø-ат
be.surprised-CNG-and
vb1-conn-enc
ӧрат:
ӧр-Ø-ат
ӧр-Ø-ат
be.surprised-CVB-and
vb1-adv-enc
ӧрат:
ӧр--ат
ӧр-Е-ат
be.surprised-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
тугай
тугай
тугай
such
ad/av/pr
незер
незер
незер
poor.person
ad/av/no
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
поян
поян
поян
rich
ad/av/no
эрге
эрге
эрге
son
no
эрге
эр-ге
эр-ге
morning-COM
ad/av/no-case
эрге
эрге-Ø
эрге-Ø
warp-IMP.2SG
vb2-mood.pers
эрге
эрге-Ø
эрге-Ø
reap-IMP.2SG
vb2-mood.pers
эрге
эрге-Ø
эрге-Ø
warp-CNG
vb2-conn
эрге
эрге-Ø
эрге-Ø
reap-CNG
vb2-conn
деч
деч
деч
from
po
сайлан
сайл-ан
сайле-ан
positive-with
no-deriv.ad
сайлан
сай-лан
сай-лан
good-DAT
ad/av-case
сайлан
сай-ла-н
сай-ла-н
good-PL-GEN
ad/av-num-case
шотлен...
шотл-ен-Ø
шотло-ен-Ø
count-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шотлен...
шотл-ен
шотло-ен
count-CVB
vb2-adv



2-1-7-20


Но Сакар казаматыште шинча...

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
казаматыште
казамат-ыште
казамат-штЕ
casemate-INE
no-case
шинча...
шинча
шинча
eye
no
шинча...
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча...
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers



2-1-7-21


Сакар дек Чачи каен ок керт.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
дек
дек
дек
to
po
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
каен
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



2-1-7-22


Ачаж декат каен огыл.

Ачаж
Ача-ж
ача-жЕ
father-3SG
no-poss
декат
дек-ат
дек-ат
to-and
po-enc
декат
дек-ат
деке-ат
to-and
po-enc
каен
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-7-23


«Ну, вуй корштымым чарна гын, шке кычалаш тӱҥалам.

«Ну,
Ну
ну
well
in/pa
вуй
вуй
вуй
head
no
корштымым
коршты-мы-м
коршто-мЕ-м
hurt-PTCP.PASS-ACC
vb2-ad-case
чарна
чар-на
чар-на
film-1PL
no-poss
чарна
чарн-а
чарне-а
stop-3SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
шке
шке
шке
REFL
pr
кычалаш
кычал-аш
кычал-аш
search-INF
vb1-inf
тӱҥалам.
тӱҥал-ам
тӱҥал-ам
start-1SG
vb1-pers



2-1-7-24


Ала шкенжым иктажым ыштен, ала вӱдыш пурен каен?

Ала
Ала
ала
maybe
co/pa
Ала
Ала
ала
pitch
no
Ала
А-ла
а-ла
and-STR
co-enc
Ала
А-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
Ала
А-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
Ала
Ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
шкенжым
шкен-жы-м
шке-жЕ-м
REFL-3SG-ACC
pr-poss-case
шкенжым
шкен-жы-м
шкен-жЕ-м
private-3SG-ACC
ad-poss-case
шкенжым
шке-н-жы-м
шке-н-жЕ-м
REFL-GEN-3SG-ACC
pr-case-poss-case
иктажым
иктаж-ым
иктаж-м
somebody-ACC
av/pr-case
иктажым
иктажы-м
иктаже-м
somebody-ACC
pr-case
ыштен,
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен,
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
вӱдыш
вӱд-ыш
вӱд-ш
water-ILL
no-case
вӱдыш
вӱды-ш-Ø
вӱдӧ-ш-Ø
lead-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
каен?
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен?
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv



2-1-7-25


Уке, ӱдыр туге ок ыште...

Уке,
Уке
уке
no
ad/no/pa
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
туге
туге
туге
so
av/pa
туге
ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
туге
ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
туге
ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
ыште...
ыште-Ø
ыште-Ø
do-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ыште...
ыште-Ø
ыште-Ø
do-CNG
vb2-conn



2-1-7-26


— тыге шонен кия Макар.

тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
кия
ки[й]-[а]
кие-а
lie-3SG
vb2-pers
Макар.
Макар
Макар
Makar
na



2-1-7-27


— Кучен кондем гын, туныктем ыле, оръеҥ вате манын ом шотло ыле...»

Кучен
Куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Кучен
Куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
кондем
конд-ем
кондо-ем
bring-1SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
туныктем
туныкт-ем
туныкто-ем
teach-1SG
vb2-pers
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
оръеҥ
оръеҥ
оръеҥ
fiancée
no
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
шотло
шотло-Ø
шотло-Ø
count-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шотло
шотло-Ø
шотло-Ø
count-CNG
vb2-conn
ыле...»
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-28


Чужган кугыза адак шке семынже шыдешкен.

Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
адак
адак
адак
again
av
шке
шке
шке
REFL
pr
семынже
семын-же
семын-жЕ
like-3SG
po-poss
семынже
сем-ын-же
сем-н-жЕ
melody-GEN-3SG
no-case-poss
семынже
сем-ын-же
сем-н-жЕ
sense-GEN-3SG
no-case-poss
шыдешкен.
шыдешкен
шыдешкен
angrily
av
шыдешкен.
шыдешк-ен-Ø
шыдешке-ен-Ø
be.angry-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шыдешкен.
шыдешк-ен
шыдешке-ен
be.angry-CVB
vb2-adv



2-1-7-29


Ончычшым тудо, Чачи шкенжым иктаж-мом ыштен, манын лӱдын...

Ончычшым
Ончычшым
ончычшым
earlier.in.the.beginning
av
тудо,
тудо
тудо
3SG
pr
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
шкенжым
шкен-жы-м
шке-жЕ-м
REFL-3SG-ACC
pr-poss-case
шкенжым
шкен-жы-м
шкен-жЕ-м
private-3SG-ACC
ad-poss-case
шкенжым
шке-н-жы-м
шке-н-жЕ-м
REFL-GEN-3SG-ACC
pr-case-poss-case
иктаж-мом
иктаж-мо-м
иктаж-мо-м
anything-ACC
ad/pr-case
ыштен,
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен,
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
лӱдын...
лӱдын
лӱдын
timidly
av
лӱдын...
лӱд-ын-Ø
лӱд-н-Ø
be.afraid.of-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лӱдын...
лӱд-ын
лӱд-н
be.afraid.of-CVB
vb1-adv



2-1-7-30


Кеч-кузе гынат, Чачи тудын суртшо гыч лектын каен йомын.

Кеч-кузе
Кеч-кузе
кеч-кузе
however
av/pr
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
суртшо
сурт-шо
сурт-жЕ
farmstead-3SG
no-poss
гыч
гыч
гыч
from
po
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
каен
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
йомын.
йом-ын-Ø
йом-н-Ø
disappear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
йомын.
йом-ын
йом-н
disappear-CVB
vb1-adv



2-1-7-31


Пикталтын але вӱдыш пурен каен гын, шуко клопот лиеш...

Пикталтын
Пикталт-ын-Ø
пикталт-н-Ø
hang.oneself-PST2-3SG
vb1-tense-pers
Пикталтын
Пикталт-ын
пикталт-н
hang.oneself-CVB
vb1-adv
Пикталтын
Пикт-алт-ын-Ø
пикте-алт-н-Ø
strangle-REF-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
Пикталтын
Пикт-алт-ын
пикте-алт-н
strangle-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
вӱдыш
вӱд-ыш
вӱд-ш
water-ILL
no-case
вӱдыш
вӱды-ш-Ø
вӱдӧ-ш-Ø
lead-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
каен
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
гын,
гын
гын
if
co/pa
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
клопот
***
***
***
***
лиеш...
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш...
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-1-7-32


Но ик кече эрта, весе эрта, кумшо эрта, Яшаят, нигӧат Чужганмыт дек Чачим йодын толшо уке.

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
эрта,
эрт-а
эрте-а
pass-3SG
vb2-pers
весе
весе
весе
different
ad/no/pr
эрта,
эрт-а
эрте-а
pass-3SG
vb2-pers
кумшо
кумшо
кумшо
third
av/nm
эрта,
эрт-а
эрте-а
pass-3SG
vb2-pers
Яшаят,
Яшаят
Яшаят
Yashayat
na
нигӧат
н'игӧат
н'игӧат
nobody.at.all
pr
нигӧат
н'игӧ-ат
н'игӧ-ат
nobody-and
pr-enc
Чужганмыт
Чужга-н-мыт
чужга-ан-мыт
coarse-with-PL.SOC
ad-deriv.ad-num
Чужганмыт
Чужга-н-мыт
чужга-н-мыт
coarse-GEN-PL.SOC
ad-case-num
дек
дек
дек
to
po
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
йодын
йод-ын
йод-н
iodine-GEN
no-case
йодын
йод-ын-Ø
йод-н-Ø
ask-PST2-3SG
vb1-tense-pers
йодын
йод-ын
йод-н
ask-CVB
vb1-adv
толшо
толшо
толшо
coming
ad/no
толшо
тол-шо
тол-шЕ
come-PTCP.ACT
vb1-ad
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



2-1-7-33


Вара иже шоктыш: Левентей кугыза Аркамбаке миен толын, Чужган кугызан «шешкыже» ачаж деке миен, ила, манеш.

Вара
Вара
вара
then
av/pa
Вара
Вара
вара
pole
no
Вара
Вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
иже
иже
иже
not.until
av/pa
иже
и-же
и-жЕ
and-3SG
co-poss
иже
и-же
и-жЕ
[X]-3SG
pa-poss
шоктыш:
шоктыш
шоктыш
bran
no
шоктыш:
шокты-ш-Ø
шокто-ш-Ø
be.heard-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
Аркамбаке
Аркамбаке
аркамбаке
up.the.hill
av
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
толын,
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын,
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугызан
кугыза-н
кугыза-ан
old.man-with
no-deriv.ad
кугызан
кугыза-н
кугыза-н
old.man-GEN
no-case
«шешкыже»
шешкы-же
шешке-жЕ
daughter-in-law-3SG
no-poss
ачаж
ача-ж
ача-жЕ
father-3SG
no-poss
деке
деке
деке
to
po
миен,
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен,
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
ила,
и-ла
и-ла
and-STR
co-enc
ила,
и-ла
и-ла
[X]-STR
pa-enc
ила,
ил-а
иле-а
live-3SG
vb2-pers
манеш.
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш.
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers



2-1-7-34


Тыгай уверым колмекше, Чужган кугызан шӱмжылан кочын чучаш тӱҥале.

Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
уверым
увер-ым
увер-м
news-ACC
no-case
колмекше,
кол-мек-ше
кол-мек-жЕ
hear-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугызан
кугыза-н
кугыза-ан
old.man-with
no-deriv.ad
кугызан
кугыза-н
кугыза-н
old.man-GEN
no-case
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
heart-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
feeling-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
bark-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
heart-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
feeling-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
bark-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
кочын
кочын
кочын
bitter
av
кочын
кочы-н
кочо-н
bitter-GEN
ad/no-case
чучаш
чуч-аш
чуч-аш
seem-INF
vb1-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-35


Могай намысдыме ӱдыр: поян Чужган Осыпын лӱмжым кум волостьлан мыскылтышыш лукто вет!

Могай
Могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
намысдыме
намысдыме
намысдыме
shameless
ad
намысдыме
намыс-дыме
намыс-дымЕ
shame-without
no-deriv.ad
ӱдыр:
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр:
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
поян
поян
поян
rich
ad/av/no
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
Осыпын
Осыпын
Осыпын
Osypyn
na
лӱмжым
лӱм-жы-м
лӱм-жЕ-м
name-3SG-ACC
no-poss-case
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
волостьлан
волость-лан
волость-лан
volost-DAT
no-case
волостьлан
волость-ла-н
волость-ла-н
volost-PL-GEN
no-num-case
мыскылтышыш
мыскылтыш-ыш
мыскылтыш-ш
mockery-ILL
no-case
лукто
лукт-о
лукт-Е
lead.out-PST1.3SG
vb1-tense.pers
вет!
вет
вет
so
co/pa



2-1-7-36


Ну тылзе гыч, пеш уке гын, арня гыч ойырлен кайже ыле.

Ну
Ну
ну
well
in/pa
тылзе
тылзе
тылзе
moon
no
гыч,
гыч
гыч
from
po
пеш
пеш
пеш
very
av
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
гын,
гын
гын
if
co/pa
арня
арня
арня
week
no
гыч
гыч
гыч
from
po
ойырлен
ойырл-ен-Ø
ойырло-ен-Ø
go.apart-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойырлен
ойырл-ен
ойырло-ен
go.apart-CVB
vb2-adv
кайже
кай-же
кай-жЕ
aftergrass-3SG
no-poss
кайже
кай-же
кай-жЕ
[X]-3SG
in-poss
кайже
кай-Ø-же
кае-Ø-жЕ
go-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-37


Вет первый кечак клатыш петырыма гыч лектын куржын.

Вет
Вет
вет
so
co/pa
первый
первый
первый
first
ad/av/nm
кечак
кеч-ак
кеч-ак
even.if-STR
co/pa-enc
кечак
кеч-ак
кече-ак
sun-STR
no-enc
кечак
кеч-а-к
кече-а-ак
hang-3SG-STR
vb2-pers-enc
кечак
кеч-Ø-ак
кече-Ø-ак
hang-CNG-STR
vb2-conn-enc
клатыш
клат-ыш
клат-ш
storage-ILL
no-case
петырыма
***
***
***
***
гыч
гыч
гыч
from
po
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
куржын.
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын.
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv



2-1-7-38


Чужган Осып тӱняште кудло кок ийым ила гынат, тыгайым але колын огыл ыле.

Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
Осып
Осып
Осып
Osyp
na
тӱняште
тӱня-ште
тӱня-штЕ
world-INE
no-case
кудло
кудло
кудло
sixty
nm
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
ийым
ий-ым
ий-м
year-ACC
no-case
ийым
ий-ым
ий-м
ice-ACC
no-case
ийым
ий-ым
ий-м
chisel-ACC
no-case
ийым
ий-ым
ий-ым
swim-PST1.1SG
vb1-tense.pers
ила
и-ла
и-ла
and-STR
co-enc
ила
и-ла
и-ла
[X]-STR
pa-enc
ила
ил-а
иле-а
live-3SG
vb2-pers
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
тыгайым
тыгай-ым
тыгай-м
such-ACC
ad/av/no/pr-case
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
колын
кол-ын
кол-н
fish-GEN
no-case
колын
кол-ын
кол-н
Pisces-GEN
no-case
колын
колы-н
коло-н
twenty-GEN
nm-case
колын
кол-ын-Ø
кол-н-Ø
hear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
колын
кол-ын
кол-н
hear-CVB
vb1-adv
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-39


Но иктаж тугай незер деч куржеш гын, йӧра ыле, а тыгай улан вер гыч куржын!

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
тугай
тугай
тугай
such
ad/av/pr
незер
незер
незер
poor.person
ad/av/no
деч
деч
деч
from
po
куржеш
курж-еш
курж-еш
run-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
йӧра
йӧра
йӧра
good
pa
йӧра
йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
йӧра
йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
йӧра
йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
йӧра
йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
улан
улан
улан
well-to-do
ad/av
улан
ула-н
ула-ан
cart-with
no-deriv.ad
улан
ул-ан
уло-ан
is-with
ad/no/vb-deriv.ad
улан
ула-н
ула-н
cart-GEN
no-case
улан
у-лан
у-лан
new-DAT
ad/no-case
улан
у-ла-н
у-ла-н
new-PL-GEN
ad/no-num-case
вер
вер
вер
place
no
гыч
гыч
гыч
from
po
куржын!
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын!
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv



2-1-7-40


Теве тидым Чужган кугыза нигузеат ыҥылен огеш керт...

Теве
Теве
теве
here
av/co/pa
Теве
Теве
теве
[X]
pa
тидым
тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
нигузеат
н'игузеат
н'игузеат
in.no.way
av
нигузеат
н'игузе-ат
н'игузе-ат
in.no.way-and
av/pr-enc
ыҥылен
***
***
***
***
огеш
ог-еш
ог-еш
NEG-3SG
vb-pers
керт...
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт...
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт...
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт...
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт...
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт...
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



2-1-7-41


Чужганын ӱдыржӧ ден шешкыже-влак тӱредмаште шке семынышт куктаеныт.

Чужганын
Чужга-н-ын
чужга-ан-н
coarse-with-GEN
ad-deriv.ad-case
Чужганын
Чужга-н-ын
чужга-н-н
coarse-GEN-GEN
ad-case-case
ӱдыржӧ
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
daughter-3SG
no-poss
ӱдыржӧ
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
Virgo-3SG
no-poss
ден
ден
ден
and
co
шешкыже-влак
шешкы-же-влак
шешке-жЕ-влак
daughter-in-law-3SG-PL
no-poss-num
тӱредмаште
тӱредмаш-те
тӱредмаш-штЕ
cutting-INE
no-case
тӱредмаште
тӱред-маш-те
тӱред-маш-штЕ
cut-NMLZ-INE
vb1-deriv.n-case
шке
шке
шке
REFL
pr
семынышт
семын-ышт
семын-шт
like-3PL
po-poss
семынышт
сем-ын-ышт
сем-н-шт
melody-GEN-3PL
no-case-poss
семынышт
сем-ын-ышт
сем-н-шт
sense-GEN-3PL
no-case-poss
куктаеныт.
кукта[й]-ен-ыт
куктае-ен-ыт
chatter-PST2-3PL
vb2-tense-pers



2-1-7-42


Чужган кува ден кугызаже, адак эргыже-влак тӱредаш огыт кошт, ӱдыржӧ ден кок шешкыже тарзыж дене тӧрак тӱредыт.

Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кува
кува
кува
old.woman
no
кува
кува
кува
reddish-brown
ad
ден
ден
ден
and
co
кугызаже,
кугыза-же
кугыза-жЕ
old.man-3SG
no-poss
адак
адак
адак
again
av
эргыже-влак
эргы-же-влак
эрге-жЕ-влак
son-3SG-PL
no-poss-num
тӱредаш
тӱред-аш
тӱред-аш
cut-INF
vb1-inf
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
кошт,
кошт
кошт
[X]
de
кошт,
кошт-Ø
кошт-Ø
go-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кошт,
кошт-Ø
кошт-Ø
go-CNG
vb1-conn
кошт,
кошт-Ø
кошт-Ø
go-CVB
vb1-adv
ӱдыржӧ
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
daughter-3SG
no-poss
ӱдыржӧ
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
Virgo-3SG
no-poss
ден
ден
ден
and
co
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
шешкыже
шешкы-же
шешке-жЕ
daughter-in-law-3SG
no-poss
тарзыж
тарзы-ж
тарзе-жЕ
farm.hand-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
тӧрак
тӧра-к
тӧра-ак
lord-STR
no-enc
тӧрак
тӧр-ак
тӧр-ак
flat-STR
ad/av/no-enc
тӱредыт.
тӱред-ыт
тӱред-ыт
cut-3PL
vb1-pers



2-1-7-43


Кум ӱдырамаш ден ик пӧръеҥ кеч-мыняр тӱредыт гынат, Чужган кугызан пасужо пеш кугунак ок вишкодалт.

Кум
Кум
кум
godfather.of.one's.child
no
Кум
Кум
кум
three
nm
ӱдырамаш
ӱдырамаш
ӱдырамаш
woman
no
ден
ден
ден
and
co
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
пӧръеҥ
пӧръеҥ
пӧръеҥ
man
no
кеч-мыняр
кеч-мыняр
кеч-мыняр
however.many
av/pr
тӱредыт
тӱред-ыт
тӱред-ыт
cut-3PL
vb1-pers
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугызан
кугыза-н
кугыза-ан
old.man-with
no-deriv.ad
кугызан
кугыза-н
кугыза-н
old.man-GEN
no-case
пасужо
пасу-жо
пасу-жЕ
field-3SG
no-poss
пеш
пеш
пеш
very
av
кугунак
кугун-ак
кугун-ак
a.lot-STR
av-enc
кугунак
кугу-на-к
кугу-на-ак
big-1PL-STR
ad/no-poss-enc
кугунак
кугу-н-ак
кугу-н-ак
big-GEN-STR
ad/no-case-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
вишкодалт.
вишкодалт-Ø
вишкодалт-Ø
open-IMP.2SG
vb1-mood.pers
вишкодалт.
вишкодалт-Ø
вишкодалт-Ø
open-CNG
vb1-conn
вишкодалт.
вишкодалт-Ø
вишкодалт-Ø
open-CVB
vb1-adv
вишкодалт.
вишкод-алт-Ø
вишкод-алт-Ø
stay.open-REF-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
вишкодалт.
вишкод-алт-Ø
вишкодо-алт-Ø
keep.open-REF-IMP.2SG
vb2-deriv.v-mood.pers
вишкодалт.
вишкод-алт-Ø
вишкод-алт-Ø
stay.open-REF-CNG
vb1-deriv.v-conn
вишкодалт.
вишкод-алт-Ø
вишкодо-алт-Ø
keep.open-REF-CNG
vb2-deriv.v-conn
вишкодалт.
вишкод-алт-Ø
вишкод-алт-Ø
stay.open-REF-CVB
vb1-deriv.v-adv
вишкодалт.
вишкод-алт-Ø
вишкодо-алт-Ø
keep.open-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv



2-1-7-44


Пасу вишкодаш Чужган кугыза икганаште витле, кудло еҥым луктын шогалта.

Пасу
Пасу
пасу
field
no
вишкодаш
вишкод-аш
вишкод-аш
stay.open-INF
vb1-inf
вишкодаш
вишкод-аш
вишкодо-аш
keep.open-INF
vb2-inf
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
икганаште
***
***
***
***
витле,
витле
витле
fifty
nm
витле,
витле-Ø
витле-Ø
complain-IMP.2SG
vb2-mood.pers
витле,
витле-Ø
витле-Ø
complain-CNG
vb2-conn
кудло
кудло
кудло
sixty
nm
еҥым
еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
шогалта.
шогалт-а
шогалте-а
put-3SG
vb2-pers



2-1-7-45


Тунам эргыж-влак чылт бурмистрлак койын коштыт.

Тунам
Тунам
тунам
then
av
Тунам
Туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
Тунам
Туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
эргыж-влак
эргы-ж-влак
эрге-жЕ-влак
son-3SG-PL
no-poss-num
чылт
чылт
чылт
completely
av/pa
бурмистрлак
бурмистр-ла-к
бурмистр-ла-ак
bailiff-COMP-STR
no-case-enc
бурмистрлак
бурмистр-ла-к
бурмистр-ла-ак
bailiff-PL-STR
no-num-enc
койын
койын
койын
noticeably
av
койын
кой-ын-Ø
кой-н-Ø
be.visible-PST2-3SG
vb1-tense-pers
койын
кой-ын
кой-н
be.visible-CVB
vb1-adv
коштыт.
кошт-ыт
кошт-ыт
go-3PL
vb1-pers



2-1-7-46


Морко велыште тӱредаш утларакше кугарня ден рушарнян тарлат...

Морко
Морко
Морко
Morki
pn
велыште
велыште
велыште
on.the.side
po
велыште
вел-ыште
вел-штЕ
side-INE
no-case
тӱредаш
тӱред-аш
тӱред-аш
cut-INF
vb1-inf
утларакше
утларакше
утларакше
mainly
av
утларакше
утларак-ше
утларак-жЕ
more-3SG
av-poss
утларакше
утла-рак-ше
утла-рак-жЕ
more-COMP-3SG
av/po-deg-poss
утларакше
утл-а-рак-ше
утло-а-рак-жЕ
escape-3SG-COMP-3SG
vb2-pers-deg-poss
кугарня
кугарня
кугарня
Friday
no
ден
ден
ден
and
co
рушарнян
рушарнян
рушарнян
Sunday
av
рушарнян
рушарня-н
рушарня-ан
Sunday-with
no-deriv.ad
рушарнян
рушарня-н
рушарня-н
Sunday-GEN
no-case
тарлат...
тарла-т
тарла-ет
glade-2SG
no-poss
тарлат...
тарла-т
тарла-ат
glade-and
no-enc
тарлат...
тарл-ат
тарле-ат
hire-3PL
vb2-pers
тарлат...
тар-ла-т
тар-ла-ет
millet-COMP-2SG
no-case-poss
тарлат...
тар-ла-т
тар-ла-ет
gunpowder-COMP-2SG
no-case-poss
тарлат...
тар-ла-т
тар-ла-ет
pay-COMP-2SG
no-case-poss
тарлат...
тар-ла-т
тар-ла-ет
millet-PL-2SG
no-num-poss
тарлат...
тар-ла-т
тар-ла-ет
gunpowder-PL-2SG
no-num-poss
тарлат...
тар-ла-т
тар-ла-ет
pay-PL-2SG
no-num-poss
тарлат...
тар-ла-т
тар-ла-ат
millet-COMP-and
no-case-enc
тарлат...
тар-ла-т
тар-ла-ат
gunpowder-COMP-and
no-case-enc
тарлат...
тар-ла-т
тар-ла-ат
pay-COMP-and
no-case-enc
тарлат...
тар-ла-т
тар-ла-ат
millet-PL-and
no-num-enc
тарлат...
тар-ла-т
тар-ла-ат
gunpowder-PL-and
no-num-enc
тарлат...
тар-ла-т
тар-ла-ат
pay-PL-and
no-num-enc
тарлат...
тарл-а-т
тарле-а-ат
hire-3SG-and
vb2-pers-enc
тарлат...
тарл-Ø-ат
тарле-Ø-ат
hire-CNG-and
vb2-conn-enc



2-1-7-47


Таче кугарнят огыл, рушарнят огыл, сандене Чужган кугызан аҥаштыже ныл еҥ веле пӧрдеш.

Таче
Таче
таче
today
ad/av
кугарнят
кугарня-т
кугарня-ет
Friday-2SG
no-poss
кугарнят
кугарня-т
кугарня-ат
Friday-and
no-enc
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
рушарнят
рушарня-т
рушарня-ет
Sunday-2SG
no-poss
рушарнят
рушарня-т
рушарня-ат
Sunday-and
no-enc
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
сандене
сандене
сандене
therefore
co
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугызан
кугыза-н
кугыза-ан
old.man-with
no-deriv.ad
кугызан
кугыза-н
кугыза-н
old.man-GEN
no-case
аҥаштыже
аҥа-шты-же
аҥа-штЕ-жЕ
strip.of.land-INE-3SG
no-case-poss
ныл
ныл
ныл
four
nm
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
пӧрдеш.
пӧрд-еш
пӧрд-еш
turn-3SG
vb1-pers



2-1-7-48


Кум ӱдырамашлан шке коклаштышт кутыркалаш пеш йӧн.

Кум
Кум
кум
godfather.of.one's.child
no
Кум
Кум
кум
three
nm
ӱдырамашлан
ӱдырамаш-лан
ӱдырамаш-лан
woman-DAT
no-case
ӱдырамашлан
ӱдырамаш-ла-н
ӱдырамаш-ла-н
woman-PL-GEN
no-num-case
шке
шке
шке
REFL
pr
коклаштышт
коклашты-шт
коклаште-шт
in-3PL
av/po-poss
коклаштышт
кокла-шты-шт
кокла-штЕ-шт
distance-INE-3PL
ad/no-case-poss
коклаштышт
кок-ла-шты-шт
кок-ла-штЕ-шт
cook-PL-INE-3PL
no-num-case-poss
коклаштышт
кок-ла-шты-шт
кок-ла-штЕ-шт
two-PL-INE-3PL
nm-num-case-poss
кутыркалаш
кутыркал-аш
кутыркале-аш
talk-INF
vb2-inf
пеш
пеш
пеш
very
av
йӧн.
йӧн
йӧн
method
no



2-1-7-49


Тарзе деч нуно огыт вожыл: тарзе — пӧръеҥ мо?

Тарзе
Тарзе
тарзе
farm.hand
no
деч
деч
деч
from
po
нуно
нуно
нуно
3PL
pr
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
вожыл:
вожыл-Ø
вожыл-Ø
be.ashamed-IMP.2SG
vb1-mood.pers
вожыл:
вожыл-Ø
вожыл-Ø
be.ashamed-CNG
vb1-conn
вожыл:
вожыл-Ø
вожыл-Ø
be.ashamed-CVB
vb1-adv
тарзе —
тарзе
тарзе
farm.hand
no
пӧръеҥ
пӧръеҥ
пӧръеҥ
man
no
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-1-7-50


Ни узо, ни ава, так, алаша!

Ни
Ни
ни
neither.....nor
co/pa
узо,
узо
узо
male
ad/no
ни
ни
ни
neither.....nor
co/pa
ава,
ава
ава
mother
no
ава,
ав-а
аве-а
cut-3SG
vb2-pers
так,
так
так
like.that
av/co/pa
алаша!
алаша
алаша
gelding
no



2-1-7-51


Ӱдырамаш-влак, тӱрлым кутырыктен, мутыштым Чачи ӱмбак шуктышт:

Ӱдырамаш-влак,
Ӱдырамаш-влак
ӱдырамаш-влак
woman-PL
no-num
тӱрлым
тӱрлы-м
тӱрлӧ-м
different-ACC
ad/no/po-case
кутырыктен,
кутырыкт-ен-Ø
кутырыкто-ен-Ø
make.talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кутырыктен,
кутырыкт-ен
кутырыкто-ен
make.talk-CVB
vb2-adv
кутырыктен,
кутыры-кт-ен-Ø
кутыро-ктЕ-ен-Ø
talk-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
кутырыктен,
кутыры-кт-ен
кутыро-ктЕ-ен
talk-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
мутыштым
мут-ышт-ым
мут-шт-м
word-3PL-ACC
no-poss-case
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
ӱмбак
ӱмбак
ӱмбак
the.top
av/po
шуктышт:
шукты-шт
шукто-шт
succeed.in-IMP.3PL
vb2-mood.pers
шуктышт:
шукты-ш-т
шукто-ш-т
succeed.in-PST1-3PL
vb2-tense-pers
шуктышт:
шу-кты-шт
шу-ктЕ-шт
reach-CAUS-IMP.3PL
vb1-deriv.v-mood.pers
шуктышт:
шу-кты-шт
шу-ктЕ-шт
ferment-CAUS-IMP.3PL
vb1-deriv.v-mood.pers
шуктышт:
шу-кты-шт
шу-ктЕ-шт
whittle-CAUS-IMP.3PL
vb1-deriv.v-mood.pers
шуктышт:
шу-кты-ш-т
шу-ктЕ-ш-т
reach-CAUS-PST1-3PL
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктышт:
шу-кты-ш-т
шу-ктЕ-ш-т
ferment-CAUS-PST1-3PL
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктышт:
шу-кты-ш-т
шу-ктЕ-ш-т
whittle-CAUS-PST1-3PL
vb1-deriv.v-tense-pers



2-1-7-52


— Эй, юмо, юмо-о...

Эй,
Эй
эй
hey
in/pa
юмо,
юмо
юмо
god
in/no
юмо-о...
юмо-о
юмоо
godoh
in/noin



2-1-7-53


— ызга Роман вате, — ӱдырынат тоштмашат сита вет...

ызга
ызг-а
ызге-а
buzz-3SG
vb2-pers
Роман
Роман
роман
novel
no
Роман
Роман
роман
Romance
ad
Роман
Ром-ан
ром-ан
rum-with
no-deriv.ad
вате, —
вате
вате
wife
no
вате, —
вате
вате
absorbent.cotton
no
ӱдырынат
ӱдыр-ын-ат
ӱдыр-н-ат
daughter-GEN-and
no-case-enc
ӱдырынат
ӱдыр-ын-ат
ӱдыр-н-ат
Virgo-GEN-and
no-case-enc
тоштмашат
тоштмаш-ат
тоштмаш-ат
decisiveness-and
no-enc
тоштмашат
тошт-маш-ат
тошт-маш-ат
dare-NMLZ-and
vb1-deriv.n-enc
сита
сита
сита
enough
in/vb
сита
сита
сита
sieve
no
сита
сит-а
сите-а
suffice-3SG
vb2-pers
вет...
вет
вет
so
co/pa



2-1-7-54


Оръеҥ вате марийым шӱкал шуэн кертман вет!

Оръеҥ
Оръеҥ
оръеҥ
fiancée
no
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
марийым
марий-ым
марий-м
Mari-ACC
no-case
шӱкал
шӱкал-Ø
шӱкал-Ø
push-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шӱкал
шӱкал-Ø
шӱкал-Ø
push-CNG
vb1-conn
шӱкал
шӱкал-Ø
шӱкал-Ø
push-CVB
vb1-adv
шуэн
шуэн
шуэн
sparsely
av
шуэн
шуэ-н
шуэ-н
thin-GEN
ad-case
шуэн
шуэ-н
шуэ-н
anthill-GEN
no-case
шуэн
шу}-эн-Ø
шуо-ен-Ø
throw-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шуэн
шу}-эн
шуо-ен
throw-CVB
vb2-adv
кертман
керт-ман
керт-ман
be.able.to-INF.NEC
vb1-inf
кертман
керт-ман
керт-ман
swaddle-INF.NEC
vb1-inf
кертман
керт-м-ан
керт-мЕ-ан
be.able.to-PTCP.PASS-with
vb1-ad-deriv.ad
кертман
керт-м-ан
керт-мЕ-ан
swaddle-PTCP.PASS-with
vb1-ad-deriv.ad
вет!
вет
вет
so
co/pa



2-1-7-55


— Элнетӱмбал ӱдыр-влак пеш чолга улыт, — ыҥылтара Элександр вате.

Элнетӱмбал
Элнетӱмбал
Элнетӱмбал
Elnetümbal
na
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
daughter-PL
no-num
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
Virgo-PL
no-num
пеш
пеш
пеш
very
av
чолга
чолга
чолга
bright
ad/no
чолга
чолг-а
чолго-а
sparkle-3SG
vb2-pers
улыт, —
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers
ыҥылтара
ыҥылтар-а
ыҥылтаре-а
explain-3SG
vb2-pers
Элександр
Элександр
Элександр
Eleksandr
na
вате.
вате
вате
wife
no
вате.
вате
вате
absorbent.cotton
no



2-1-7-56


— Кодшо кеҥежым Эҥер-Солашке Шайра сӱан толын.

Кодшо
Кодшо
кодшо
last
ad/no
Кодшо
Код-шо
код-шЕ
stay-PTCP.ACT
vb1-ad
Кодшо
Код-шо
код-жЕ
code-3SG
no-poss
Кодшо
Код-шо
код-жЕ
stay-IMP.3SG
vb1-mood.pers
Кодшо
Код-Ø-шо
код-Ø-жЕ
stay-CNG-3SG
vb1-conn-poss
Кодшо
Код-Ø-шо
код-Ø-жЕ
stay-CVB-3SG
vb1-adv-poss
кеҥежым
кеҥежым
кеҥежым
in.the.summer
av
кеҥежым
кеҥеж-ым
кеҥеж-м
summer-ACC
no-case
Эҥер-Солашке
Эҥер-Сола-шке
эҥерсола-шкЕ
riverwhip-ILL
nono-case
Эҥер-Солашке
Эҥер-Сола-шке
эҥерсола-шкЕ
rivervillage-ILL
nono-case
Эҥер-Солашке
Эҥер-Сола-шке
эҥерсола-шкЕ
saddlewhip-ILL
nono-case
Эҥер-Солашке
Эҥер-Сола-шке
эҥерсола-шкЕ
saddlevillage-ILL
nono-case
Шайра
Шайра
Шайра
Shayra
na
сӱан
сӱан
сӱан
wedding
no
толын.
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын.
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv



2-1-7-57


Тӱмырзыжӧ — иктаж коло ияшрак ӱдыр, манеш.

Тӱмырзыжӧ —
Тӱмырзы-жӧ
тӱмырзӧ-жЕ
drummer-3SG
no-poss
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
коло
коло
коло
twenty
nm
коло
коло-Ø
коло-Ø
die-IMP.2SG
vb2-mood.pers
коло
коло-Ø
коло-Ø
die-CNG
vb2-conn
ияшрак
ияш-рак
ияш-рак
annual-COMP
ad-deg
ияшрак
и[й]-[а]ш-рак
ий-аш-рак
swim-INF-COMP
vb1-inf-deg
ӱдыр,
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр,
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
манеш.
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш.
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers



2-1-7-58


— Кай, ала-мом ойлет!

Кай,
Кай
кай
[X]
in
Кай,
Кай
кай
aftergrass
no
Кай,
Кай-Ø
кае-Ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Кай,
Кай-Ø
кае-Ø
go-CNG
vb2-conn
ала-мом
ала-мо-м
ала-мо-м
something-ACC
pa/pr-case
ойлет!
ойл-ет
ойло-ет
talk-2SG
vb2-pers



2-1-7-59


— Тӱмыр кырашыже пеш тале, манеш.

Тӱмыр
Тӱмыр
тӱмыр
drum
no
кырашыже
кыр-аш-ыже
кыре-аш-жЕ
beat-INF-3SG
vb2-inf-poss
пеш
пеш
пеш
very
av
тале,
тале
тале
bold
ad
тале,
тал'е
тал'е
glade
no
манеш.
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш.
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers



2-1-7-60


Шайра велын тӱмырышт пеш кугу.

Шайра
Шайра
Шайра
Shayra
na
велын
вел-ын
вел-н
side-GEN
no-case
велын
вел-ын-Ø
вел-н-Ø
spill-PST2-3SG
vb1-tense-pers
велын
вел-ын
вел-н
spill-CVB
vb1-adv
тӱмырышт
тӱмыр-ышт
тӱмыр-шт
drum-3PL
no-poss
пеш
пеш
пеш
very
av
кугу.
кугу
кугу
big
ad/no



2-1-7-61


Саде ӱдырет кугу тӱмыретым дӱҥ-дӱҥ-дӱҥ, дӱҥ-дӱҥ-дӱҥ веле пералта, манеш.

Саде
Саде
саде
that
pr
ӱдырет
ӱдыр-ет
ӱдыр-ет
daughter-2SG
no-poss
ӱдырет
ӱдыр-ет
ӱдыр-ет
Virgo-2SG
no-poss
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
тӱмыретым
тӱмыр-ет-ым
тӱмыр-ет-м
drum-2SG-ACC
no-poss-case
дӱҥ-дӱҥ-дӱҥ,
дӱҥ-дӱҥ-дӱҥ
дӱҥдӱҥдӱҥ
[X][X][X]
dedede
дӱҥ-дӱҥ-дӱҥ
дӱҥ-дӱҥ-дӱҥ
дӱҥдӱҥдӱҥ
[X][X][X]
dedede
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
пералта,
пералт-а
пералте-а
knock.on-3SG
vb2-pers
манеш.
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш.
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers



2-1-7-62


«Шым Шайралан ик Майра улам!» манын муралта, манеш.

«Шым
Ø-ш-ым
ы-ш-ым
NEG-PST-1SG
vb-tense-pers
«Шым
Шым
шым
seven
nm
Шайралан
Шайралан
Шайралан
Shayralan
na
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
Майра
Майра
Майра
Mayra
na
улам!»
ула-м
ула-м
cart-ACC
no-case
улам!»
ула-м
ула-ем
cart-1SG
no-poss
улам!»
ул-ам
ул-ам
be-1SG
vb1-pers
улам!»
у-ла-м
у-ла-м
new-PL-ACC
ad/no-num-case
улам!»
у-ла-м
у-ла-ем
new-COMP-1SG
ad/no-case-poss
улам!»
у-ла-м
у-ла-ем
new-PL-1SG
ad/no-num-poss
улам!»
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
улам!»
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
улам!»
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
муралта,
муралт-а
муралте-а
sing-3SG
vb2-pers
манеш.
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш.
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers



2-1-7-63


Кемым веле чиен, манеш.

Кемым
Кем-ым
кем-м
boot-ACC
no-case
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
чиен,
чие-н
чие-н
cherry.tree-GEN
no-case
чиен,
чи[й]-ен-Ø
чие-ен-Ø
put.on-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чиен,
чи[й]-ен
чие-ен
put.on-CVB
vb2-adv
манеш.
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш.
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers



2-1-7-64


— Ӱмаште ӱярня годым Корамасыште ик Шайра ӱдырлан мыйын чылт ушем каен ыле, — шке паешыже ешарыш Чужган Оляна.

Ӱмаште
Ӱмаште
ӱмаште
last.year
av
Ӱмаште
Ӱма-ште
ӱма-штЕ
kiss-INE
no-case
ӱярня
ӱярня
ӱярня
Butter.Week
no
годым
годым
годым
during
po
Корамасыште
Корамасыште
Корамасыште
Koramasyshte
na
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
Шайра
Шайра
Шайра
Shayra
na
ӱдырлан
ӱдыр-лан
ӱдыр-лан
daughter-DAT
no-case
ӱдырлан
ӱдыр-лан
ӱдыр-лан
Virgo-DAT
no-case
ӱдырлан
ӱдыр-ла-н
ӱдыр-ла-н
daughter-PL-GEN
no-num-case
ӱдырлан
ӱдыр-ла-н
ӱдыр-ла-н
Virgo-PL-GEN
no-num-case
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
чылт
чылт
чылт
completely
av/pa
ушем
ушем
ушем
union
no
ушем
уш-ем
уш-ем
mind-1SG
no-poss
ушем
уш-ем
ушо-ем
join-1SG
vb2-pers
ушем
уш-ем
ушо-ем
order-1SG
vb2-pers
ушем
уш-ем-Ø
уш-ем-Ø
mind-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ушем
уш-ем-Ø
уш-ем-Ø
mind-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ушем
уш-ем-Ø
уш-ем-Ø
mind-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
каен
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
ыле, —
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шке
шке
шке
REFL
pr
паешыже
па[й]-еш-ыже
пай-еш-жЕ
share-LAT-3SG
no-case-poss
паешыже
па[й]-еш-ыже
пай-еш-жЕ
fried.meat-LAT-3SG
no-case-poss
ешарыш
ешары-ш-Ø
ешаре-ш-Ø
add-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
Оляна.
Оляна
Оляна
Ol'ana
na



2-1-7-65


— Кушташ шупшын лукмыда монь ок кӱл, шкак шогал кушта, пӧръеҥ йоча декат шкак миен-миен пижеш, орышыла веле коеш.

Кушташ
Кушт-аш
кушто-аш
grow-INF
vb2-inf
Кушташ
Кушт-аш
кушто-аш
dance-INF
vb2-inf
шупшын
шупш-ын-Ø
шупш-н-Ø
pull-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шупшын
шупш-ын
шупш-н
pull-CVB
vb1-adv
лукмыда
лукмы-да
лукмо-да
deductible-2PL
ad-poss
лукмыда
лук-мы-да
лукт-мЕ-да
lead.out-PTCP.PASS-2PL
vb1-ad-poss
монь
монь
монь
and.the.like
pa
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӱл,
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл,
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл,
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv
шкак
***
***
***
***
шогал
шогал-Ø
шогал-Ø
stand.up-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шогал
шогал-Ø
шогал-Ø
stand.up-CNG
vb1-conn
шогал
шогал-Ø
шогал-Ø
stand.up-CVB
vb1-adv
кушта,
кушт-а
кушто-а
grow-3SG
vb2-pers
кушта,
кушт-а
кушто-а
dance-3SG
vb2-pers
пӧръеҥ
пӧръеҥ
пӧръеҥ
man
no
йоча
йоча
йоча
child
no
декат
дек-ат
дек-ат
to-and
po-enc
декат
дек-ат
деке-ат
to-and
po-enc
шкак
***
***
***
***
миен-миен
ми[й]-ен-Ø-ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Øмие-ен-Ø
come-PST2-3SGcome-PST2-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
миен-миен
ми[й]-ен-Ø-ми[й]-ен
мие-ен-Øмие-ен
come-PST2-3SGcome-CVB
vb2-tense-persvb2-adv
миен-миен
ми[й]-ен-ми[й]-ен-Ø
мие-енмие-ен-Ø
come-CVBcome-PST2-3SG
vb2-advvb2-tense-pers
миен-миен
ми[й]-ен-ми[й]-ен
мие-енмие-ен
come-CVBcome-CVB
vb2-advvb2-adv
пижеш,
пиж-еш
пиж-еш
mitten-LAT
no-case
пижеш,
пиж-еш
пиж-еш
stick-3SG
vb1-pers
орышыла
орышы-ла
орышо-ла
rabid-COMP
ad-case
орышыла
орышы-ла
орышо-ла
rabid-PL
ad-num
орышыла
орышы-ла
орышо-ла
rabid-STR
ad-enc
орышыла
оры-шыла
оро-шыла
rage-CVB.SIM
vb2-adv
орышыла
оры-шы-ла
оро-шЕ-ла
rage-PTCP.ACT-COMP
vb2-ad-case
орышыла
оры-шы-ла
оро-шЕ-ла
rage-PTCP.ACT-PL
vb2-ad-num
орышыла
оры-шы-ла
оро-шЕ-ла
rage-PTCP.ACT-STR
vb2-ad-enc
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
коеш.
коеш
коеш
it.seems
pa
коеш.
ко[й]-еш
кой-еш
be.visible-3SG
vb1-pers



2-1-7-66


— Яшай ӱдырат тугай улмаш, ужат...

Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
ӱдырат
ӱдыр-ат
ӱдыр-ат
daughter-and
no-enc
ӱдырат
ӱдыр-ат
ӱдыр-ат
Virgo-and
no-enc
тугай
тугай
тугай
such
ad/av/pr
улмаш,
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш,
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n
ужат...
ужат
ужат
see
pa
ужат...
уж-ат
уж-ат
already-and
av/pa-enc
ужат...
уж-ат
уж-ат
see-2SG
vb1-pers
ужат...
у-ж-ат
у-жЕ-ат
new-3SG-and
ad/no-poss-enc
ужат...
у-ж-ат
у-жЕ-ат
oh-3SG-and
in-poss-enc
ужат...
уж-Ø-ат
уж-Ø-ат
see-CNG-and
vb1-conn-enc
ужат...
уж-Ø-ат
уж-Ø-ат
see-CVB-and
vb1-adv-enc
ужат...
уж--ат
уж-Е-ат
see-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
ужат...
у-Ø-ж-ат
уо-Ø-жЕ-ат
take.care.of-CNG-3SG-and
vb2-conn-poss-enc
ужат...
у-Ø-ж-ат
уо-Ø-жЕ-ат
stroke-CNG-3SG-and
vb2-conn-poss-enc



2-1-7-67


— ала йодо, ала шке шонымыжым каласыш Роман вате.

ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
йодо,
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
шке
шке
шке
REFL
pr
шонымыжым
шонымы-жы-м
шонымо-жЕ-м
desired-3SG-ACC
ad-poss-case
шонымыжым
шоны-мы-жы-м
шоно-мЕ-жЕ-м
think-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb2-ad-poss-case
каласыш
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Роман
Роман
роман
novel
no
Роман
Роман
роман
Romance
ad
Роман
Ром-ан
ром-ан
rum-with
no-deriv.ad
вате.
вате
вате
wife
no
вате.
вате
вате
absorbent.cotton
no



2-1-7-68


— Кеч-кузе гынат, Макар чот куклалт кодо, — шке мутшым каласаш кӱлешлан шотлыш тарзыштат.

Кеч-кузе
Кеч-кузе
кеч-кузе
however
av/pr
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
Макар
Макар
Макар
Makar
na
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
куклалт
куклалт-Ø
куклалт-Ø
be.cleared-IMP.2SG
vb1-mood.pers
куклалт
куклалт-Ø
куклалт-Ø
be.cleared-CNG
vb1-conn
куклалт
куклалт-Ø
куклалт-Ø
be.cleared-CVB
vb1-adv
куклалт
кукл-алт-Ø
кукло-алт-Ø
uproot-REF-IMP.2SG
vb2-deriv.v-mood.pers
куклалт
кукл-алт-Ø
кукло-алт-Ø
uproot-REF-CNG
vb2-deriv.v-conn
куклалт
кукл-алт-Ø
кукло-алт-Ø
uproot-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv
кодо, —
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кодо, —
код-о
код-Е
stay-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кодо, —
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-CNG
vb2-conn
шке
шке
шке
REFL
pr
мутшым
мут-шы-м
мут-жЕ-м
word-3SG-ACC
no-poss-case
каласаш
калас-аш
каласе-аш
say-INF
vb2-inf
кӱлешлан
кӱлеш-лан
кӱлеш-лан
need-DAT
ad/no-case
кӱлешлан
кӱлеш-ла-н
кӱлеш-ла-н
need-PL-GEN
ad/no-num-case
шотлыш
шотлы-ш-Ø
шотло-ш-Ø
count-PST1-3SG
vb2-tense-pers
тарзыштат.
тарзы-шт-ат
тарзе-шт-ат
farm.hand-3PL-and
no-poss-enc
тарзыштат.
тарзы-шт-ат
тарзе-штЕ-ат
farm.hand-INE-and
no-case-enc



2-1-7-69


— Мый гынат тудын олмышто ынем лий...

Мый
мый
мый
1SG
pr
гынат
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
олмышто
олмы-што
олмо-штЕ
place-INE
no-case
ынем
ы-не-м
ы-не-м
NEG-DES-1SG
vb-mood-pers
лий...
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий...
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий...
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



2-1-7-70


Элександр вате игылтеш:

Элександр
Элександр
Элександр
Eleksandr
na
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
игылтеш:
игылт-еш
игылт-еш
mock-3SG
vb1-pers



2-1-7-71


— Макар чылт ораде.

Макар
Макар
Макар
Makar
na
чылт
чылт
чылт
completely
av/pa
ораде.
ораде
ораде
fool
ad/no



2-1-7-72


Чачи теле гоч смола заводышто Кудашнур Сакар дене пырля мален иленыт, манеш.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
теле
теле
теле
winter
no
гоч
гоч
гоч
over
po
смола
смола
смола
pitch
no
заводышто
завод-ышто
завод-штЕ
factory-INE
no-case
Кудашнур
Кудашнур
Кудашнур
Kudashnur
na
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
дене
дене
дене
with
po
пырля
пырля
пырля
together
ad/av
мален
мал-ен-Ø
мале-ен-Ø
sleep-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мален
мал-ен
мале-ен
sleep-CVB
vb2-adv
иленыт,
ил-ен-ыт
иле-ен-ыт
live-PST2-3PL
vb2-tense-pers
манеш.
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш.
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers



2-1-7-73


— Очыни, тудо ик Сакар дене веле коштын огыл, вес таҥжат улмаш дыр?

Очыни,
Очыни
очыни
probably
pa
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
дене
дене
дене
with
po
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
коштын
кошт-ын-Ø
кошт-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
коштын
кошт-ын
кошт-н
go-CVB
vb1-adv
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
вес
вес
вес
different
ad/pr
таҥжат
таҥ-ж-ат
таҥ-жЕ-ат
friend-3SG-and
av/no-poss-enc
улмаш
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n
дыр?
дыр
дыр
probably
pa



2-1-7-74


Сакаржым солык пуымыж деч ончычак кучен каеныт, — шке шонымыжым ойла Оляна. * * *

Сакаржым
Сакаржым
Сакаржым
Sakarzhym
na
солык
солык
солык
kerchief
no
пуымыж
пуымы-ж
пуымо-жЕ
given-3SG
ad-poss
пуымыж
пуы-мы-ж
пуо-мЕ-жЕ
give-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
пуымыж
пуы-мы-ж
пуо-мЕ-жЕ
blow-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
деч
деч
деч
from
po
ончычак
ончычак
ончычак
in.advance
av
ончычак
ончыч-ак
ончыч-ак
from.in.front.of-STR
av/po-enc
кучен
куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
каеныт, —
ка[й]-ен-ыт
кае-ен-ыт
go-PST2-3PL
vb2-tense-pers
шке
шке
шке
REFL
pr
шонымыжым
шонымы-жы-м
шонымо-жЕ-м
desired-3SG-ACC
ad-poss-case
шонымыжым
шоны-мы-жы-м
шоно-мЕ-жЕ-м
think-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb2-ad-poss-case
ойла
ой-ла
ой-ла
opinion-COMP
no-case
ойла
ой-ла
ой-ла
opinion-PL
no-num
ойла
ой-ла
ой-ла
opinion-STR
no-enc
ойла
ой-ла
ой-ла
oh-STR
in-enc
ойла
ойл-а
ойло-а
talk-3SG
vb2-pers
ойла
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fast-CNG-STR
vb2-conn-enc
ойла
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fear-CNG-STR
vb2-conn-enc
Оляна. * * *
Оляна
Оляна
Ol'ana
na



2-1-7-75


Тиде жапыште Кудашнур гыч Лопнурыш урядник Варлам Яковлевич кудал тольо, чай йӱаш Чужган кугыза дек пурыш.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
Кудашнур
Кудашнур
Кудашнур
Kudashnur
na
гыч
гыч
гыч
from
po
Лопнурыш
Лопнурыш
Лопнурыш
Lopnurysh
na
урядник
урядник
урядник
village.constable
no
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CNG
vb1-conn
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CVB
vb1-adv
тольо,
тол-ьо
тол-Е
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers
чай
чай
чай
tea
no
чай
чай
чай
probably
pa
йӱаш
йӱ-аш
йӱ-аш
drink-INF
vb1-inf
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
дек
дек
дек
to
po
пурыш.
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш.
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-76


Кудашнурышто урядниклан чай йӱаш пураш йӧршӧ ик пӧртат уке — тиде ял пеш нужна.

Кудашнурышто
Кудашнурышто
Кудашнурышто
Kudashnuryshto
na
урядниклан
урядник-лан
урядник-лан
village.constable-DAT
no-case
урядниклан
урядник-ла-н
урядник-ла-н
village.constable-PL-GEN
no-num-case
чай
чай
чай
tea
no
чай
чай
чай
probably
pa
йӱаш
йӱ-аш
йӱ-аш
drink-INF
vb1-inf
пураш
пура-ш
пура-ш
home-made.kvass-ILL
no-case
пураш
пура-ш
пура-ш
framework-ILL
no-case
пураш
пура-ш
пура-еш
home-made.kvass-LAT
no-case
пураш
пура-ш
пура-еш
framework-LAT
no-case
пураш
пур-аш
пур-аш
chew-INF
vb1-inf
пураш
пур-аш
пуро-аш
go.in-INF
vb2-inf
йӧршӧ
йӧршӧ
йӧршӧ
fitting
ad
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
пӧртат
пӧрт-ат
пӧрт-ат
house-and
no-enc
уке —
уке
уке
no
ad/no/pa
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
ял
ял
ял
village
no
пеш
пеш
пеш
very
av
нужна.
нужна
нужна
poor
ad/no
нужна.
нуж-на
нуж-на
nettle-1PL
no-poss
нужна.
нуж-на
нуж-на
pike-1PL
no-poss



2-1-7-77


— Поро кече лийже, Осип Кондратьевич!

Поро
Поро
поро
good
ad
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
лийже,
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже,
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже,
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже,
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss
Осип
Осип
Осип
Osip
na
Кондратьевич!
Кондратьевич
Кондратьевич
Kondrat'yevich
na



2-1-7-78


Кузе илымаш-кутырымаш?

Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
илымаш-кутырымаш?
илымаш-кутырымаш
илымаш-кутырымаш
life
no



2-1-7-79


— урядник Осып кугызам саламла.

урядник
урядник
урядник
village.constable
no
Осып
Осып
Осып
Osyp
na
кугызам
кугыза-м
кугыза-м
old.man-ACC
no-case
кугызам
кугыза-м
кугыза-ем
old.man-1SG
no-poss
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
саламла.
салам-ла
салам-ла
greeting-COMP
in/no-case
саламла.
салам-ла
салам-ла
greeting-PL
in/no-num
саламла.
салам-ла
салам-ла
greeting-STR
in/no-enc
саламла.
саламл-а
саламле-а
greet-3SG
vb2-pers
саламла.
са-ла-м-ла
са-ла-ем-ла
scythe-PL-1SG-COMP
no-num-poss-case
саламла.
са-ла-м-ла
са-ла-м-ла
scythe-PL-ACC-STR
no-num-case-enc
саламла.
са-ла-м-ла
са-ла-ем-ла
scythe-COMP-1SG-STR
no-case-poss-enc
саламла.
са-ла-м-ла
са-ла-ем-ла
scythe-PL-1SG-STR
no-num-poss-enc



2-1-7-80


— Изин-изин почаҥына, Варлам Яковлевич.

Изин-изин
Изин-изин
изин-изин
little.by.little
av
почаҥына,
почаҥ-ына
почаҥ-на
stir-1PL
vb1-pers
почаҥына,
поч-аҥ-ына
поч-аҥ-на
tail-TRANS-1PL
no-deriv.v-pers
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич.
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na



2-1-7-81


Тый шкеже тыге кушко коштат?

Тый
тый
тый
2SG
pr
шкеже
шке-же
шке-жЕ
REFL-3SG
pr-poss
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
кушко
кушко
кушко
where
av/pr
кушко
куш-ко
куш-шкЕ
where-ILL
av/co/pr-case
кушко
кушк-о
кушк-Е
grow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
коштат?
кошт-ат
кошт-ат
[X]-and
de-enc
коштат?
кошт-ат
кошт-ат
go-2SG
vb1-pers
коштат?
кошт-ат
кошто-ат
dry-3PL
vb2-pers
коштат?
кошт-а-т
кошто-а-ат
dry-3SG-and
vb2-pers-enc
коштат?
кошт-Ø-ат
кошт-Ø-ат
go-CNG-and
vb1-conn-enc
коштат?
кошт-Ø-ат
кошт-Ø-ат
go-CVB-and
vb1-adv-enc
коштат?
кошт--ат
кошт-Е-ат
go-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
коштат?
кошт-Ø-ат
кошто-Ø-ат
dry-CNG-and
vb2-conn-enc



2-1-7-82


— Кудашнурыш толын коштым.

Кудашнурыш
Кудашнурыш
Кудашнурыш
Kudashnurysh
na
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
коштым.
кошт-ым
кошт-ым
go-PST1.1SG
vb1-tense.pers



2-1-7-83


Тушто ала-могай тугай Епрем Сакар улмаш.

Тушто
Тушто
тушто
there
av/pa/pr
Тушто
Тушто
тушто
riddle
no
Тушто
Ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
Тушто
Ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
Тушто
Ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
Тушто
Туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
Тушто
Туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
Тушто
Туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
Тушто
Тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тушто
Тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
ала-могай
ала-могай
ала-могай
some
ad/av/pr
тугай
тугай
тугай
such
ad/av/pr
Епрем
Епрем
Епрем
Yeprem
na
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
улмаш.
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш.
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n



2-1-7-84


Тудо кызыт тюрьмашке верештын.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
тюрьмашке
тюрьма-шке
тюрьма-шкЕ
prison-ILL
no-case
верештын.
верешт-ын-Ø
верешт-н-Ø
get.into-PST2-3SG
vb1-tense-pers
верештын.
верешт-ын
верешт-н
get.into-CVB
vb1-adv



2-1-7-85


Тудын нерген йодышташ тольым....

Тудын
Тудын
тудын
his/her
pr
Тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
йодышташ
йодышт-аш
йодышт-аш
ask-INF
vb1-inf
тольым....
толь-ым
толь-м
tarred.roofing.paper-ACC
no-case
тольым....
тол-ьым
тол-ым
come-PST1.1SG
vb1-tense.pers



2-1-7-86


— Вара тый кузе шонет, Варлам Яковлевич, Сакарым вашке луктыт мо?

Вара
Вара
вара
then
av/pa
Вара
Вара
вара
pole
no
Вара
Вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
тый
тый
тый
2SG
pr
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
шонет,
шонет
шонет
it.seems
pa
шонет,
шон-ет
шоно-ет
think-2SG
vb2-pers
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич,
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
вашке
вашке
вашке
soon
ad/av/no
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-CNG
vb2-conn
луктыт
лукт-ыт
лукт-ыт
lead.out-3PL
vb1-pers
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-1-7-87


— А тидым юмо ден начальство гына шинчат, ме тудым огына шинче...

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
тидым
тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
юмо
юмо
юмо
god
in/no
ден
ден
ден
and
co
начальство
***
***
***
***
гына
гына
гына
only
pa
шинчат,
шинча-т
шинча-ет
eye-2SG
no-poss
шинчат,
шинча-т
шинча-ат
eye-and
no-enc
шинчат,
шинч-ат
шинч-ат
sit.down-2SG
vb1-pers
шинчат,
шинч-ат
шинче-ат
sit-3PL
vb2-pers
шинчат,
шинч-ат
шинче-ат
know-3PL
vb2-pers
шинчат,
шинч-а-т
шинче-а-ат
sit-3SG-and
vb2-pers-enc
шинчат,
шинч-а-т
шинче-а-ат
know-3SG-and
vb2-pers-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинч-Ø-ат
sit.down-CNG-and
vb1-conn-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинч-Ø-ат
sit.down-CVB-and
vb1-adv-enc
шинчат,
шинч--ат
шинч-Е-ат
sit.down-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинче-Ø-ат
sit-CNG-and
vb2-conn-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинче-Ø-ат
know-CNG-and
vb2-conn-enc
ме
ме
ме
1PL
pr
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
шинче...
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче...
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче...
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче...
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче...
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn



2-1-7-88


Такше тысе калык тудын нерген ик осал мутымат огеш ойло.

Такше
Такше
такше
generally
av
Такше
Так-ше
так-жЕ
like.that-3SG
av/co/pa-poss
тысе
тысе
тысе
local
ad/no/pr
калык
калык
калык
people
no
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
осал
осал
осал
evil
ad/no
мутымат
мут-ым-ат
мут-м-ат
word-ACC-and
no-case-enc
огеш
ог-еш
ог-еш
NEG-3SG
vb-pers
ойло.
ойло-Ø
ойло-Ø
talk-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ойло.
ойло-Ø
ойло-Ø
talk-CNG
vb2-conn



2-1-7-89


Лач ик оҥайым гына ойлышт: тудо тендан сӱрем годым карт-влакым сургыктыл луктын манеш...

Лач
Лач
лач
just
av/no/pa
Лач
Лач
лач
swim.bladder
no
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
оҥайым
оҥай-ым
оҥай-м
interesting-ACC
ad/av-case
гына
гына
гына
only
pa
ойлышт:
ойлышт-Ø
ойлышт-Ø
babble-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ойлышт:
ойлы-шт
ойло-шт
talk-IMP.3PL
vb2-mood.pers
ойлышт:
ойлы-ш-т
ойло-ш-т
talk-PST1-3PL
vb2-tense-pers
ойлышт:
ойлышт-Ø
ойлышт-Ø
babble-CNG
vb1-conn
ойлышт:
ойлышт-Ø
ойлышт-Ø
babble-CVB
vb1-adv
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
тендан
тен-да-н
те-да-н
2PL-2PL-GEN
pr-poss-case
тендан
те-н-да-н
те-н-да-н
2PL-GEN-2PL-GEN
pr-case-poss-case
сӱрем
сӱрем
сӱрем
[X]
no
годым
годым
годым
during
po
карт-влакым
карт-влак-ым
карт-влак-м
priest-PL-ACC
no-num-case
карт-влакым
карт-влак-ым
карт-влак-м
map-PL-ACC
no-num-case
сургыктыл
сургыктыл-Ø
сургыктыл-Ø
shake-IMP.2SG
vb1-mood.pers
сургыктыл
сургыктыл-Ø
сургыктыл-Ø
shake-CNG
vb1-conn
сургыктыл
сургыктыл-Ø
сургыктыл-Ø
shake-CVB
vb1-adv
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
манеш...
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш...
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers



2-1-7-90


Ха, ха, ха!

Ха,
Ха
Ха
Kha
na
ха,
***
***
***
***
ха!
***
***
***
***



2-1-7-91


Карт-влаклан тугак кӱлеш.

Карт-влаклан
Карт-влак-лан
карт-влак-лан
priest-PL-DAT
no-num-case
Карт-влаклан
Карт-влак-лан
карт-влак-лан
map-PL-DAT
no-num-case
тугак
тугак
тугак
so
av/co/pr
тугак
туг-а-к
туго-а-ак
break-3SG-STR
vb2-pers-enc
тугак
туг-Ø-ак
туг-Ø-ак
break-CNG-STR
vb1-conn-enc
тугак
туг-Ø-ак
туг-Ø-ак
break-CVB-STR
vb1-adv-enc
тугак
туг--ак
туг-Е-ак
break-PST1.3SG-STR
vb1-tense.pers-enc
тугак
туг-Ø-ак
туго-Ø-ак
break-CNG-STR
vb2-conn-enc
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



2-1-7-92


Рвезе — молодец!..

Рвезе —
Рвезе
рвезе
young.man
ad/no
молодец!..
молодец
молодец
fine.fellow
in/no



2-1-7-93


Урядник Варлам Яковлевич православный вера деч моло верам «поганыйлан» шотла.

Урядник
Урядник
урядник
village.constable
no
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
православный
православный
православный
Orthodoxy
ad
вера
вера
вера
belief
no
деч
деч
деч
from
po
моло
моло
моло
other
no/pr
верам
вера-м
вера-м
belief-ACC
no-case
верам
вера-м
вера-ем
belief-1SG
no-poss
верам
вера-м-Ø
вера-ем-Ø
belief-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
верам
вера-м-Ø
вера-ем-Ø
belief-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
верам
вера-м-Ø
вера-ем-Ø
belief-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
«поганыйлан»
***
***
***
***
шотла.
шот-ла
шот-ла
use-COMP
no-case
шотла.
шот-ла
шот-ла
use-PL
no-num
шотла.
шот-ла
шот-ла
use-STR
no-enc
шотла.
шотл-а
шотло-а
count-3SG
vb2-pers



2-1-7-94


Марий карт-влакымат иян кулжо-влакеш ужеш.

Марий
Марий
марий
Mari
no
карт-влакымат
карт-влак-ым-ат
карт-влак-м-ат
priest-PL-ACC-and
no-num-case-enc
карт-влакымат
карт-влак-ым-ат
карт-влак-м-ат
map-PL-ACC-and
no-num-case-enc
иян
иян
иян
icy
ad
иян
ия-н
ия-ан
devil-with
in/no-deriv.ad
иян
и[й]-[а]н
ий-ан
year-with
no-deriv.ad
иян
и[й]-[а]н
ий-ан
ice-with
no-deriv.ad
иян
и[й]-[а]н
ий-ан
chisel-with
no-deriv.ad
иян
ия-н
ия-н
devil-GEN
in/no-case
кулжо-влакеш
***
***
***
***
ужеш.
уж-еш
уж-еш
see-3SG
vb1-pers



2-1-7-95


Туге гынат, Сакар карт-влакым сургыктылмым протоколешыже чыла возен.

Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
карт-влакым
карт-влак-ым
карт-влак-м
priest-PL-ACC
no-num-case
карт-влакым
карт-влак-ым
карт-влак-м
map-PL-ACC
no-num-case
сургыктылмым
сургыктыл-мы-м
сургыктыл-мЕ-м
shake-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
протоколешыже
протокол-еш-ыже
протокол-еш-жЕ
minutes-LAT-3SG
no-case-poss
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
возен.
воз-ен-Ø
возо-ен-Ø
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
возен.
воз-ен
возо-ен
write-CVB
vb2-adv



2-1-7-96


Кӧ шинча, начальствылан ала тудат кӱлеш.

Кӧ
Кӧ
кӧ
who
pr
шинча,
шинча
шинча
eye
no
шинча,
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча,
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers
начальствылан
начальствы-лан
начальстве-лан
authorities-DAT
no-case
начальствылан
начальствы-ла-н
начальстве-ла-н
authorities-PL-GEN
no-num-case
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
тудат
тудо-ат
тудо-ат
3SG-and
pr-enc
тудат
ту-да-т
ту-да-ат
that-2PL-and
pr-poss-enc
тудат
ту-да-т
ту-да-ат
gland-2PL-and
no-poss-enc
тудат
ту-да-т
ту-да-ат
banner-2PL-and
no-poss-enc
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



2-1-7-97


Шагал возымешке, лучо утыжо лийже...

Шагал
Шагал
шагал
little
ad/av/no
возымешке,
возы-мешке
возо-мешке
write-CVB.FUT
vb2-adv
лучо
лучо
лучо
rather
ad/av/no
утыжо
уты-жо
уто-жЕ
extra-3SG
ad/no-poss
утыжо
уты-жо
уто-жЕ
become.superfluous-IMP.3SG
vb2-mood.pers
утыжо
уты-жо
уто-жЕ
hurt-IMP.3SG
vb2-mood.pers
утыжо
уты-Ø-жо
уто-Ø-жЕ
become.superfluous-CNG-3SG
vb2-conn-poss
утыжо
уты-Ø-жо
уто-Ø-жЕ
hurt-CNG-3SG
vb2-conn-poss
лийже...
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже...
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже...
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже...
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss



2-1-7-98


Чай йӱмӧ годым Чужган кува ден кугызаже Варлам Яковлевичлан Чачи нерген ойлышт.

Чай
Чай
чай
tea
no
Чай
Чай
чай
probably
pa
йӱмӧ
йӱмӧ
йӱмӧ
drinking
ad
йӱмӧ
йӱ-мӧ
йӱ-мЕ
drink-PTCP.PASS
vb1-ad
годым
годым
годым
during
po
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кува
кува
кува
old.woman
no
кува
кува
кува
reddish-brown
ad
ден
ден
ден
and
co
кугызаже
кугыза-же
кугыза-жЕ
old.man-3SG
no-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевичлан
Яковлевичлан
Яковлевичлан
Yakovlevichlan
na
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
ойлышт.
ойлышт-Ø
ойлышт-Ø
babble-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ойлышт.
ойлы-шт
ойло-шт
talk-IMP.3PL
vb2-mood.pers
ойлышт.
ойлы-ш-т
ойло-ш-т
talk-PST1-3PL
vb2-tense-pers
ойлышт.
ойлышт-Ø
ойлышт-Ø
babble-CNG
vb1-conn
ойлышт.
ойлышт-Ø
ойлышт-Ø
babble-CVB
vb1-adv



2-1-7-99


— Кузе ойлет, Варлам Яковлевич, ме тудым мӧҥгеш кондынена?

Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
ойлет,
ойл-ет
ойло-ет
talk-2SG
vb2-pers
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич,
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
ме
ме
ме
1PL
pr
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
мӧҥгеш
мӧҥгеш
мӧҥгеш
back
ad/av
мӧҥгеш
мӧҥг-еш
мӧҥгӧ-еш
home-LAT
av/no/po-case
кондынена?
конды-не-на
кондо-не-на
bring-DES-1PL
vb2-mood-pers



2-1-7-100


Тый шкат шинчет, тудо мемнан лӱмнам чот шӱктен...

Тый
тый
тый
2SG
pr
шкат
***
***
***
***
шинчет,
шинч-ет
шинче-ет
sit-2SG
vb2-pers
шинчет,
шинч-ет
шинче-ет
know-2SG
vb2-pers
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
лӱмнам
лӱм-на-м
лӱм-на-м
name-1PL-ACC
no-poss-case
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
шӱктен...
шӱкт-ен-Ø
шӱктӧ-ен-Ø
let.rot-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шӱктен...
шӱкт-ен
шӱктӧ-ен
let.rot-CVB
vb2-adv



2-1-7-101


Клопотетым ме яра огына ыште, — Осып кугыза эмратыл ойла.

Клопотетым
Клопотетым
Клопотетым
Klopotetym
na
ме
ме
ме
1PL
pr
яра
яра
яра
empty
ad/av/no
яра
яр-а
яре-а
catch.someone-3SG
vb2-pers
яра
яр-а
яре-а
take.up-3SG
vb2-pers
огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
ыште, —
ыште-Ø
ыште-Ø
do-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ыште, —
ыште-Ø
ыште-Ø
do-CNG
vb2-conn
Осып
Осып
Осып
Osyp
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
эмратыл
эмратыл-Ø
эмратыл-Ø
comfort-IMP.2SG
vb1-mood.pers
эмратыл
эмратыл-Ø
эмратыл-Ø
comfort-CNG
vb1-conn
эмратыл
эмратыл-Ø
эмратыл-Ø
comfort-CVB
vb1-adv
ойла.
ой-ла
ой-ла
opinion-COMP
no-case
ойла.
ой-ла
ой-ла
opinion-PL
no-num
ойла.
ой-ла
ой-ла
opinion-STR
no-enc
ойла.
ой-ла
ой-ла
oh-STR
in-enc
ойла.
ойл-а
ойло-а
talk-3SG
vb2-pers
ойла.
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fast-CNG-STR
vb2-conn-enc
ойла.
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fear-CNG-STR
vb2-conn-enc



2-1-7-102


— Молан мыланем те ондакак ойлен огыдал, мый тудым тендалан ала-кунамак конден пуэм ыле: ватылан марий деч туге куржталаш ок лий, тугай закон уке.

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
те
те
те
2PL
pr
ондакак
ондак-ак
ондак-ак
at.first-STR
av-enc
ойлен
ойл-ен-Ø
ойло-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойлен
ойл-ен
ойло-ен
talk-CVB
vb2-adv
огыдал,
ог-ыда-л-Ø
ог-ыда-ул-Ø
NEG-2PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn
мый
мый
мый
1SG
pr
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
тендалан
тендалан
тендалан
you
pr
тендалан
те-н-да-лан
те-н-да-лан
2PL-GEN-2PL-DAT
pr-case-poss-case
тендалан
те-н-да-ла-н
те-н-да-ла-н
you-GEN-2PL-PL-GEN
pr-case-poss-num-case
ала-кунамак
ала-кунамак
ала-кунамак
already.long.ago
av/pr
ала-кунамак
ала-кунам-ак
ала-кунам-ак
sometime-STR
av/pr-enc
конден
конд-ен-Ø
кондо-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
конден
конд-ен
кондо-ен
bring-CVB
vb2-adv
пуэм
пуэм
пуэм
bagpipe.mouthpiece
no
пуэм
пу-эм
пу-ем
wood-1SG
no-poss
пуэм
пу}-эм
пуо-ем
give-1SG
vb2-pers
пуэм
пу}-эм
пуо-ем
blow-1SG
vb2-pers
пуэм
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пуэм
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пуэм
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ыле:
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ватылан
ваты-лан
вате-лан
wife-DAT
no-case
ватылан
ваты-лан
вате-лан
absorbent.cotton-DAT
no-case
ватылан
ваты-ла-н
вате-ла-н
wife-PL-GEN
no-num-case
ватылан
ваты-ла-н
вате-ла-н
absorbent.cotton-PL-GEN
no-num-case
марий
марий
марий
Mari
no
деч
деч
деч
from
po
туге
туге
туге
so
av/pa
туге
ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
туге
ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
туге
ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
куржталаш
куржтал-аш
куржтал-аш
run-INF
vb1-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
тугай
тугай
тугай
such
ad/av/pr
закон
закон
закон
law
no
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



2-1-7-103


— Тудыжо туге, Варлам Яковлевич, только ме шкежат йоҥылыш ыштен улына, тудым венчаен огынал.

Тудыжо
Тудыжо
тудыжо
that.one
pr
Тудыжо
тудо-жо
тудо-жЕ
3SG-3SG
pr-poss
туге,
туге
туге
so
av/pa
туге,
ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
туге,
ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
туге,
ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич,
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
только
только
только
but
co/pa
ме
ме
ме
1PL
pr
шкежат
шке-ж-ат
шке-жЕ-ат
REFL-3SG-and
pr-poss-enc
йоҥылыш
йоҥылыш
йоҥылыш
mistake
ad/av/no
йоҥылыш
йоҥылы-ш-Ø
йоҥыло-ш-Ø
make.mistakes-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
улына,
улы-на
уло-на
is-1PL
ad/no/vb-poss
улына,
ул-ына
ул-на
be-1PL
vb1-pers
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
венчаен
венча[й]-ен-Ø
венчае-ен-Ø
marry-PST2-3SG
vb2-tense-pers
венчаен
венча[й]-ен
венчае-ен
marry-CVB
vb2-adv
огынал.
ог-ына-л-Ø
ог-ына-ул-Ø
NEG-1PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-7-104


— А-а, туге гын, мӧҥгеш кондаш ок лий: венчайме огыл — вате огыл.

А-а,
А-а
а-а
[X]
in
туге
туге
туге
so
av/pa
туге
ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
туге
ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
туге
ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
гын,
гын
гын
if
co/pa
мӧҥгеш
мӧҥгеш
мӧҥгеш
back
ad/av
мӧҥгеш
мӧҥг-еш
мӧҥгӧ-еш
home-LAT
av/no/po-case
кондаш
конд-аш
кондо-аш
bring-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий:
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий:
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий:
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
венчайме
***
***
***
***
огыл —
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-7-105


Мемнан закон венчайдымым ватылан ок шотло.

Мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
закон
закон
закон
law
no
венчайдымым
***
***
***
***
ватылан
ваты-лан
вате-лан
wife-DAT
no-case
ватылан
ваты-лан
вате-лан
absorbent.cotton-DAT
no-case
ватылан
ваты-ла-н
вате-ла-н
wife-PL-GEN
no-num-case
ватылан
ваты-ла-н
вате-ла-н
absorbent.cotton-PL-GEN
no-num-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шотло.
шотло-Ø
шотло-Ø
count-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шотло.
шотло-Ø
шотло-Ø
count-CNG
vb2-conn



2-1-7-106


— Ала-молан толшыштлак черкыш савырнен огытыл, — коклаш пурыш Чужган кува.

Ала-молан
Ала-молан
ала-молан
for.some.reason
av/pr
Ала-молан
Ала-мо-лан
ала-мо-лан
something-DAT
pa/pr-case
Ала-молан
Ала-мо-ла-н
ала-мо-ла-н
something-PL-GEN
pa/pr-num-case
толшыштлак
тол-шыштла-к
тол-шыштла-ак
come-CVB.SIM.3PL-STR
vb1-adv.pers-enc
толшыштлак
толшы-шт-ла-к
толшо-шт-ла-ак
coming-3PL-COMP-STR
ad/no-poss-case-enc
толшыштлак
толшы-шт-ла-к
толшо-шт-ла-ак
coming-3PL-PL-STR
ad/no-poss-num-enc
толшыштлак
тол-шы-шт-ла-к
тол-шЕ-шт-ла-ак
come-PTCP.ACT-3PL-COMP-STR
vb1-ad-poss-case-enc
толшыштлак
тол-шы-шт-ла-к
тол-шЕ-шт-ла-ак
come-PTCP.ACT-3PL-PL-STR
vb1-ad-poss-num-enc
черкыш
черкы-ш
черке-ш
church-ILL
no-case
черкыш
черкы-ш
черке-ш
skates-ILL
no-case
савырнен
савырн-ен-Ø
савырне-ен-Ø
turn-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савырнен
савырн-ен
савырне-ен
turn-CVB
vb2-adv
огытыл, —
ог-ыт-ыл-Ø
ог-ыт-ул-Ø
NEG-3PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn
коклаш
коклаш
коклаш
into
av/po
коклаш
кокла-ш
кокла-ш
distance-ILL
ad/no-case
коклаш
кокла-ш
кокла-еш
distance-LAT
ad/no-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-ш
cook-PL-ILL
no-num-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-ш
two-PL-ILL
nm-num-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-еш
cook-PL-LAT
no-num-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-еш
two-PL-LAT
nm-num-case
пурыш
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кува.
кува
кува
old.woman
no
кува.
кува
кува
reddish-brown
ad



2-1-7-107


— Бачышкаланат ончылгочак оксам пуымо ыле.

Бачышкаланат
Бачышка-лан-ат
бачышка-лан-ат
priest-DAT-and
no-case-enc
Бачышкаланат
Бачышка-ла-на-т
бачышка-ла-на-ат
priest-COMP-1PL-and
no-case-poss-enc
Бачышкаланат
Бачышка-ла-на-т
бачышка-ла-на-ат
priest-PL-1PL-and
no-num-poss-enc
Бачышкаланат
Бачышка-ла-н-ат
бачышка-ла-н-ат
priest-PL-GEN-and
no-num-case-enc
ончылгочак
ончылгоч-ак
ончылгоч-ак
beforehand-STR
av-enc
оксам
окса-м
окса-м
money-ACC
no-case
оксам
окса-м
окса-ем
money-1SG
no-poss
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пуымо
пуымо
пуымо
given
ad
пуымо
пуы-мо
пуо-мЕ
give-PTCP.PASS
vb2-ad
пуымо
пуы-мо
пуо-мЕ
blow-PTCP.PASS
vb2-ad
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-108


Ӱдырынат письмаже шондыкыштак улмаш.

Ӱдырынат
Ӱдыр-ын-ат
ӱдыр-н-ат
daughter-GEN-and
no-case-enc
Ӱдырынат
Ӱдыр-ын-ат
Ӱдыр-н-ат
Virgo-GEN-and
no-case-enc
письмаже
письма-же
письма-жЕ
letter-3SG
no-poss
шондыкыштак
шондык-ышт-ак
шондык-шт-ак
chest-3PL-STR
no-poss-enc
шондыкыштак
шондык-ышт-ак
шондык-штЕ-ак
chest-INE-STR
no-case-enc
улмаш.
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш.
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n



2-1-7-109


— Аваже, кызыт письмаже кушто?

Аваже,
Аваже
аваже
honey
no
Аваже,
Ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
Аваже,
Ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
письмаже
письма-же
письма-жЕ
letter-3SG
no-poss
кушто?
кушто
кушто
where
av/co/pr
кушто?
куш-то
куш-штЕ
where-INE
av/co/pr-case
кушто?
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто?
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто?
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-CNG
vb2-conn
кушто?
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-CNG
vb2-conn



2-1-7-110


— Мый шке шондыкышкем поген пыштышым.

Мый
мый
мый
1SG
pr
шке
шке
шке
REFL
pr
шондыкышкем
шондык-ышк-ем
шондык-шкЕ-ем
chest-ILL-1SG
no-case-poss
поген
пог-ен-Ø
пого-ен-Ø
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
поген
пог-ен
пого-ен
gather-CVB
vb2-adv
пыштышым.
пыштышы-м
пыштыше-м
investor-ACC
no-case
пыштышым.
пышты-ш-ым
пыште-ш-ым
put-PST1-1SG
vb2-tense-pers
пыштышым.
пышты-шы-м
пыште-шЕ-м
put-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case



2-1-7-111


— Нигузеат ок лий мо, Варлам Яковлевич?

Нигузеат
Нигузеат
нигузеат
in.no.way
av
Нигузеат
Нигузе-ат
нигузе-ат
in.no.way-and
av/pr-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
мо,
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич?
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na



2-1-7-112


Ме вет шуко роскотым ыштен улына...

Ме
ме
ме
1PL
pr
вет
вет
вет
so
co/pa
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
роскотым
роскот-ым
роскот-м
expenses-ACC
no-case
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
улына...
улы-на
уло-на
is-1PL
ad/no/vb-poss
улына...
ул-ына
ул-на
be-1PL
vb1-pers



2-1-7-113


— Роскот деч коч лӱм шӱктымыжым кудалтыме ок шу, — ешарыш Чужган кува.

Роскот
Роскот
роскот
expenses
no
деч
деч
деч
from
po
коч
коч-Ø
кочк-Ø
eat-IMP.2SG
vb1-mood.pers
коч
коч-Ø
кочк-Ø
eat-CNG
vb1-conn
коч
коч-Ø
кочк-Ø
eat-CVB
vb1-adv
лӱм
лӱм
лӱм
name
no
шӱктымыжым
шӱкты-мы-жы-м
шӱктӧ-мЕ-жЕ-м
let.rot-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb2-ad-poss-case
кудалтыме
кудалтыме
кудалтыме
baked
ad/no
кудалтыме
кудалты-ме
кудалте-мЕ
throw-PTCP.PASS
vb2-ad
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шу, —
шу
шу
bran
no
шу, —
шу
шу
bristle
no
шу, —
шу
шу
eye
no
шу, —
шу
шу
spring.water
no
шу, —
шу-Ø
шу-Ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу, —
шу-Ø
шу-Ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу, —
шу-Ø
шу-Ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу, —
шу-Ø
шуо-Ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шу, —
шу-Ø
шу-Ø
reach-CNG
vb1-conn
шу, —
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CNG
vb1-conn
шу, —
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CNG
vb1-conn
шу, —
шу-Ø
шуо-Ø
throw-CNG
vb2-conn
шу, —
шу-Ø
шу-Ø
reach-CVB
vb1-adv
шу, —
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CVB
vb1-adv
шу, —
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CVB
vb1-adv
ешарыш
ешары-ш-Ø
ешаре-ш-Ø
add-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кува.
кува
кува
old.woman
no
кува.
кува
кува
reddish-brown
ad



2-1-7-114


Варлам Яковлевич шижеш — Чужган-влак деч тиде пашалан кӱраш лиеш.

Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
шижеш —
шиж-еш
шиж-еш
feel-3SG
vb1-pers
Чужган-влак
Чужга-н-влак
чужга-ан-влак
coarse-with-PL
ad-deriv.ad-num
Чужган-влак
Чужга-н-влак
чужга-н-влак
coarse-GEN-PL
ad-case-num
деч
деч
деч
from
po
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
пашалан
паша-лан
паша-лан
work-DAT
no-case
пашалан
паша-ла-н
паша-ла-н
work-PL-GEN
no-num-case
кӱраш
кӱр-аш
кӱр-аш
pick-INF
vb1-inf
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-1-7-115


Но кушеч кержалташ лиеш — Варлам Яковлевич шонен ок шу.

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
кушеч
кушеч
кушеч
from.where
av/pr
кержалташ
кержалт-аш
кержалт-аш
grasp-INF
vb1-inf
лиеш —
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш —
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шу.
шу
шу
bran
no
шу.
шу
шу
bristle
no
шу.
шу
шу
eye
no
шу.
шу
шу
spring.water
no
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шуо-Ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шуо-Ø
throw-CNG
vb2-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-CVB
vb1-adv
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CVB
vb1-adv
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CVB
vb1-adv



2-1-7-116


Кенета ушышкыжо ик еҥ пурен кайыш...

Кенета
Кенета
кенета
suddenly
av
ушышкыжо
уш-ышкы-жо
уш-шкЕ-жЕ
mind-ILL-3SG
no-case-poss
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
кайыш...
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш...
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-117


Теве тудо ойым ышта, тудо йӧным муэш.

Теве
Теве
теве
here
av/co/pa
Теве
Теве
теве
[X]
pa
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
ойым
ойым
ойым
off
ad
ойым
ой-ым
ой-м
opinion-ACC
no-case
ышта,
ышт-а
ыште-а
do-3SG
vb2-pers
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
йӧным
йӧн-ым
йӧн-м
method-ACC
no-case
муэш.
му-эш
му-еш
find-3SG
vb1-pers



2-1-7-118


— Осип Кондратьевич, тый лучо эрла мый декем мий.

Осип
Осип
Осип
Osip
na
Кондратьевич,
Кондратьевич
Кондратьевич
Kondrat'yevich
na
тый
тый
тый
2SG
pr
лучо
лучо
лучо
rather
ad/av/no
эрла
эрла
эрла
tomorrow
ad/av/no
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-COMP
ad/av/no-case
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-PL
ad/av/no-num
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-STR
ad/av/no-enc
мый
мый
мый
1SG
pr
декем
дек-ем
дек-ем
to-1SG
po-poss
декем
дек-ем
деке-ем
to-1SG
po-poss
мий.
мий-Ø
мие-Ø
come-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мий.
мий-Ø
мие-Ø
come-CNG
vb2-conn



2-1-7-119


Тушто мыйын ик еҥ уло, теве тудо мыланна ойым пуа.

Тушто
Тушто
тушто
there
av/pa/pr
Тушто
Тушто
тушто
riddle
no
Тушто
Ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
Тушто
Ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
Тушто
Ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
Тушто
Туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
Тушто
Туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
Тушто
Туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
Тушто
Тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тушто
Тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
уло,
уло
уло
is
ad/no/vb
теве
теве
теве
here
av/co/pa
теве
теве
теве
[X]
pa
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
мыланна
мы-лан-на
ме-лан-на
1PL-DAT-1PL
pr-case-poss
ойым
ойым
ойым
off
ad
ойым
ой-ым
ой-м
opinion-ACC
no-case
пуа.
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа.
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers



2-1-7-120


Тудо вакат дечат тале...

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
вакат
вакат
вакат
lawyer
no
вакат
вак-ат
ваке-ат
ice.hole-and
no-enc
вакат
вак-ат
ваке-ат
strain.oneself-3PL
vb2-pers
вакат
вак-а-т
ваке-а-ат
strain.oneself-3SG-and
vb2-pers-enc
вакат
вак-Ø-ат
ваке-Ø-ат
strain.oneself-CNG-and
vb2-conn-enc
дечат
деч-ат
деч-ат
from-and
po-enc
тале...
тале
тале
bold
ad
тале...
тал'е
тал'е
glade
no



2-1-7-121


Эрлашыжым Чужган кугыза Варлам Яковлевич дек кечывал шушашлан миен шуо.

Эрлашыжым
Эрлашыжым
эрлашыжым
on.the.next.day
av
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
дек
дек
дек
to
po
кечывал
кечывал
кечывал
midday
no
шушашлан
шушаш-лан
шушаш-лан
next-DAT
ad-case
шушашлан
шушаш-ла-н
шушаш-ла-н
next-PL-GEN
ad-num-case
шушашлан
шу-шаш-лан
шу-шаш-лан
reach-PTCP.FUT-DAT
vb1-ad-case
шушашлан
шу-шаш-лан
шу-шаш-лан
ferment-PTCP.FUT-DAT
vb1-ad-case
шушашлан
шу-шаш-лан
шу-шаш-лан
whittle-PTCP.FUT-DAT
vb1-ad-case
шушашлан
шу-шаш-ла-н
шу-шаш-ла-н
reach-PTCP.FUT-PL-GEN
vb1-ad-num-case
шушашлан
шу-шаш-ла-н
шу-шаш-ла-н
ferment-PTCP.FUT-PL-GEN
vb1-ad-num-case
шушашлан
шу-шаш-ла-н
шу-шаш-ла-н
whittle-PTCP.FUT-PL-GEN
vb1-ad-num-case
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
шуо.
шу-о
шу-Е
reach-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуо.
шу-о
шу-Е
ferment-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуо.
шу-о
шу-Е
whittle-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-122


Чужган кугызалан ик черпыт аракам налын кондаш шӱдышат, Варлам Яковлевич «вакат» ӱжаш каен колтыш.

Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугызалан
кугыза-лан
кугыза-лан
old.man-DAT
no-case
кугызалан
кугыза-ла-н
кугыза-ла-н
old.man-PL-GEN
no-num-case
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
черпыт
черпыт
черпыт
quarter.cup
no
аракам
арака-м
арака-м
vodka-ACC
no-case
аракам
арака-м
арака-ем
vodka-1SG
no-poss
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
кондаш
конд-аш
кондо-аш
bring-INF
vb2-inf
шӱдышат,
шӱдыш-ат
шӱдыш-ат
hoop-and
no-enc
шӱдышат,
шӱды-ш-ат
шӱдӧ-ш-ат
hundred-ILL-and
nm-case-enc
шӱдышат,
шӱды-ш-Ø-ат
шӱдӧ-ш-Ø-ат
order-PST1-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
шӱдышат,
шӱды-ш-ат
шӱдӧ-шЕ-ат
order-PTCP.ACT-and
vb2-ad-enc
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
«вакат»
вакат
вакат
lawyer
no
«вакат»
вак-ат
ваке-ат
ice.hole-and
no-enc
«вакат»
вак-ат
ваке-ат
strain.oneself-3PL
vb2-pers
«вакат»
вак-а-т
ваке-а-ат
strain.oneself-3SG-and
vb2-pers-enc
«вакат»
вак-Ø-ат
ваке-Ø-ат
strain.oneself-CNG-and
vb2-conn-enc
ӱжаш
ӱж-аш
ӱж-аш
call-INF
vb1-inf
каен
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-123


Изиш лиймеке, Чужган кугыза аракам кондыш, урядникын ватыже самоварым шуктыш, урядник «вакатым» вӱден пуртыш.

Изиш
Изиш
изиш
a.bit
av
Изиш
Изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
лиймеке,
лиймеке
лиймеке
after
av
лиймеке,
лий-меке
лий-меке
be-CVB.PRI
vb1-adv
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
аракам
арака-м
арака-м
vodka-ACC
no-case
аракам
арака-м
арака-ем
vodka-1SG
no-poss
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кондыш,
конды-ш-Ø
кондо-ш-Ø
bring-PST1-3SG
vb2-tense-pers
урядникын
урядник-ын
урядник-н
village.constable-GEN
no-case
ватыже
ваты-же
вате-жЕ
wife-3SG
no-poss
ватыже
ваты-же
вате-жЕ
absorbent.cotton-3SG
no-poss
самоварым
самовар-ым
самовар-м
samovar-ACC
no-case
шуктыш,
шуктыш
шуктыш
execution
no
шуктыш,
шукты-ш-Ø
шукто-ш-Ø
succeed.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шуктыш,
шу-кты-ш-Ø
шу-ктЕ-ш-Ø
reach-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктыш,
шу-кты-ш-Ø
шу-ктЕ-ш-Ø
ferment-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктыш,
шу-кты-ш-Ø
шу-ктЕ-ш-Ø
whittle-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
урядник
урядник
урядник
village.constable
no
«вакатым»
вакат-ым
вакат-м
lawyer-ACC
no-case
вӱден
вӱд-ен-Ø
вӱдӧ-ен-Ø
lead-PST2-3SG
vb2-tense-pers
вӱден
вӱд-ен
вӱдӧ-ен
lead-CVB
vb2-adv
пуртыш.
пурты-ш-Ø
пурто-ш-Ø
bring.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-124


«Вакатым» ужмекше, Чужган кугыза нимоланат ӧрӧ.

«Вакатым»
Вакат-ым
вакат-м
lawyer-ACC
no-case
ужмекше,
уж-мек-ше
уж-мек-жЕ
see-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
нимоланат
н'имолан-ат
н'имолан-ат
for.no.reason-and
in/pr-enc
нимоланат
н'имо-лан-ат
н'имо-лан-ат
nothing-DAT-and
ad/av/pr-case-enc
нимоланат
н'имо-ла-на-т
н'имо-ла-на-ат
nothing-COMP-1PL-and
ad/av/pr-case-poss-enc
нимоланат
н'имо-ла-на-т
н'имо-ла-на-ат
nothing-PL-1PL-and
ad/av/pr-num-poss-enc
нимоланат
н'имо-ла-н-ат
н'имо-ла-н-ат
nothing-PL-GEN-and
ad/av/pr-num-case-enc
ӧрӧ.
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no
ӧрӧ.
ӧр-ӧ
ӧр-Е
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-125


«Вакат» олмеш шӱкшӧ дьячок пура.

«Вакат»
Вакат
вакат
lawyer
no
«Вакат»
Вак-ат
ваке-ат
ice.hole-and
no-enc
«Вакат»
Вак-ат
ваке-ат
strain.oneself-3PL
vb2-pers
«Вакат»
Вак-а-т
ваке-а-ат
strain.oneself-3SG-and
vb2-pers-enc
«Вакат»
Вак-Ø-ат
ваке-Ø-ат
strain.oneself-CNG-and
vb2-conn-enc
олмеш
олмеш
олмеш
instead
po
олмеш
олм-еш
олмо-еш
place-LAT
no-case
шӱкшӧ
шӱкшӧ
шӱкшӧ
worn.out
ad
шӱкшӧ
шӱк-шӧ
шӱк-жЕ
litter-3SG
no-poss
дьячок
дьячок
дьячок
sexton
no
пура.
пура
пура
home-made.kvass
no
пура.
пура
пура
framework
no
пура.
пур-а
пуро-а
go.in-3SG
vb2-pers



2-1-7-126


Чужган кугызан ӧрын ончымыжым ужын, Варлам Яковлевич каласыш:

Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугызан
кугыза-н
кугыза-ан
old.man-with
no-deriv.ad
кугызан
кугыза-н
кугыза-н
old.man-GEN
no-case
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
ончымыжым
ончымы-жы-м
ончымо-жЕ-м
view-3SG-ACC
ad-poss-case
ончымыжым
ончы-мы-жы-м
ончо-мЕ-жЕ-м
look-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb2-ad-poss-case
ужын,
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын,
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын,
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
каласыш:
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-127


— Осип Кондратьевич, теве тиде еҥ тыланет полшен кертеш.

Осип
Осип
Осип
Osip
na
Кондратьевич,
Кондратьевич
Кондратьевич
Kondrat'yevich
na
теве
теве
теве
here
av/co/pa
теве
теве
теве
[X]
pa
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
полшен
полш-ен-Ø
полшо-ен-Ø
help-PST2-3SG
vb2-tense-pers
полшен
полш-ен
полшо-ен
help-CVB
vb2-adv
кертеш.
керт-еш
керт-еш
be.able.to-3SG
vb1-pers
кертеш.
керт-еш
керт-еш
swaddle-3SG
vb1-pers



2-1-7-128


Тыге шӱкшын чиймыжлан тый ит ӧр, тудын вуйжо шӧртньым шога, тудо ожно пеш тале юрист улмаш.

Тыге
Тыге
тыге
so
av/pa/pr
шӱкшын
шӱкшын
шӱкшын
poorly
av
шӱкшын
шӱкшы-н
шӱкшӧ-н
worn.out-GEN
ad-case
шӱкшын
шӱк-шы-н
шӱк-жЕ-н
litter-3SG-GEN
no-poss-case
чиймыжлан
***
***
***
***
тый
тый
тый
2SG
pr
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
ӧр,
ӧр
ӧр
slope
no
ӧр,
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ӧр,
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-CNG
vb1-conn
ӧр,
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-CVB
vb1-adv
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
вуйжо
вуй-жо
вуй-жЕ
head-3SG
no-poss
шӧртньым
шӧртньы-м
шӧртньӧ-м
gold-ACC
ad/no-case
шога,
шога
шога
plough
no
шога,
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
ожно
ожно
ожно
once
av/po
пеш
пеш
пеш
very
av
тале
тале
тале
bold
ad
тале
тал'е
тал'е
glade
no
юрист
юрист
юрист
lawyer
no
улмаш.
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш.
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n



2-1-7-129


Тудым теве тиде тынарыш шуктен, — урядник арака атым пералтен ончыктыш.

Тудым
Тудым
тудым
him/her
pr
Тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
теве
теве
теве
here
av/co/pa
теве
теве
теве
[X]
pa
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
тынарыш
тынарыш
тынарыш
up.to.this.sum
av
тынарыш
тынар-ыш
тынар-ш
that.much-ILL
av/pr-case
тынарыш
тынары-ш
тынаре-ш
that.much-ILL
av/pr-case
шуктен, —
шукт-ен-Ø
шукто-ен-Ø
succeed.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шуктен, —
шукт-ен
шукто-ен
succeed.in-CVB
vb2-adv
шуктен, —
шу-кт-ен-Ø
шу-ктЕ-ен-Ø
reach-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктен, —
шу-кт-ен-Ø
шу-ктЕ-ен-Ø
ferment-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктен, —
шу-кт-ен-Ø
шу-ктЕ-ен-Ø
whittle-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктен, —
шу-кт-ен
шу-ктЕ-ен
reach-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
шуктен, —
шу-кт-ен
шу-ктЕ-ен
ferment-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
шуктен, —
шу-кт-ен
шу-ктЕ-ен
whittle-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
урядник
урядник
урядник
village.constable
no
арака
арака
арака
vodka
no
атым
аты-м
ате-м
vessel-ACC
no-case
пералтен
пералт-ен-Ø
пералте-ен-Ø
knock.on-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пералтен
пералт-ен
пералте-ен
knock.on-CVB
vb2-adv
ончыктыш.
ончыктыш
ончыктыш
indicator
no
ончыктыш.
ончыкты-ш-Ø
ончыкто-ш-Ø
show-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ончыктыш.
ончы-кты-ш-Ø
ончо-ктЕ-ш-Ø
look-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers



2-1-7-130


— Варлам Яковлевич, — мане дьячок, — тудым ойлымо ок кӱл.

Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич, —
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
дьячок, —
дьячок
дьячок
sexton
no
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
ойлымо
ойлымо
ойлымо
speech
ad
ойлымо
ойлы-мо
ойло-мЕ
talk-PTCP.PASS
vb2-ad
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv



2-1-7-131


Homo sum, humani nihil, a me alienum puto .

Homo
Homo
Homo
Homo
na
sum,
***
***
***
***
humani
***
***
***
***
nihil,
***
***
***
***
a
***
***
***
***
me
***
***
***
***
alienum
***
***
***
***
puto .
***
***
***
***



2-1-7-132


Но тидым мый тыланда молан ойлем, те тидым ыҥыледа мо?

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
тидым
тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
мый
мый
мый
1SG
pr
тыланда
ты-лан-да
те-лан-да
2PL-DAT-2PL
pr-case-poss
тыланда
тылан-да
тылан-да
wish-2PL
no-poss
тыланда
тыл-ан-да
тыл-ан-да
rear-with-2PL
no-deriv.ad-poss
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
ойлем,
ойл-ем
ойло-ем
talk-1SG
vb2-pers
те
те
те
2PL
pr
тидым
тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
ыҥыледа
***
***
***
***
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-1-7-133


Лучо вашкерак иктым темен пу, йӱын колтем, иезуит-влак манмыла, ad majorem dei gloriam .

Лучо
Лучо
лучо
rather
ad/av/no
вашкерак
вашкерак
вашкерак
sooner
av
вашкерак
вашке-рак
вашке-рак
soon-COMP
ad/av/no-deg
иктым
икты-м
икте-м
one-ACC
nm/pr-case
темен
тем-ен-Ø
теме-ен-Ø
fill-PST2-3SG
vb2-tense-pers
темен
тем-ен
теме-ен
fill-CVB
vb2-adv
темен
те-м-ен-Ø
те-ем-ен-Ø
2PL-TRANS-PST2-3SG
pr-deriv.v-tense-pers
темен
те-м-ен
те-ем-ен
you-TRANS-CVB
pr-deriv.v-adv
пу,
пу
пу
wood
no
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
йӱын
йӱ-ын-Ø
йӱ-н-Ø
drink-PST2-3SG
vb1-tense-pers
йӱын
йӱ-ын
йӱ-н
drink-CVB
vb1-adv
колтем,
колт-ем
колто-ем
send-1SG
vb2-pers
иезуит-влак
***
***
***
***
манмыла,
ман-мыла
ман-мыла
say-INF.FUT
vb1-inf
манмыла,
ман-мы-ла
ман-мЕ-ла
say-PTCP.PASS-COMP
vb1-ad-case
манмыла,
ман-мы-ла
ман-мЕ-ла
say-PTCP.PASS-PL
vb1-ad-num
манмыла,
ман-мы-ла
ман-мЕ-ла
say-PTCP.PASS-STR
vb1-ad-enc
ad
***
***
***
***
majorem
***
***
***
***
dei
***
***
***
***
gloriam .
***
***
***
***



2-1-7-134


— Йӧра, темем.

Йӧра,
Йӧра
йӧра
good
pa
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
темем.
тем-ем
теме-ем
subject-1SG
no-poss
темем.
тем-ем
теме-ем
fill-1SG
vb2-pers
темем.
те-м-ем
те-ем-ем
2PL-TRANS-1SG
pr-deriv.v-pers
темем.
тем-ем-Ø
теме-ем-Ø
subject-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
темем.
тем-ем-Ø
теме-ем-Ø
subject-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
темем.
тем-ем-Ø
теме-ем-Ø
subject-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
темем.
те-м-ем-Ø[0
те-мЕ-ем-Ø
you-PTCP.PASS-TRANS-IMP.2SG
pr-ad-deriv.v-mood.pers
темем.
те-м-ем-Ø[0
те-мЕ-ем-Ø
you-PTCP.PASS-TRANS-CNG
pr-ad-deriv.v-conn
темем.
те-м-ем-Ø[0
те-мЕ-ем-Ø
you-PTCP.PASS-TRANS-CVB
pr-ad-deriv.v-adv



2-1-7-135


Ӱстелтӧрыш шичса.

Ӱстелтӧрыш
Ӱстелтӧр-ыш
ӱстелтӧр-ш
place.at.table-ILL
no-case
шичса.
шич-са
шинч-за
sit.down-IMP.2PL
vb1-mood.pers



2-1-7-136


Осип Кондратьевич, тыш шич, — Варлам Яковлевич кум стаканым темыш.

Осип
Осип
Осип
Osip
na
Кондратьевич,
Кондратьевич
Кондратьевич
Kondrat'yevich
na
тыш
тыш
тыш
here
av/pr
шич, —
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шич, —
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-CNG
vb1-conn
шич, —
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-CVB
vb1-adv
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
стаканым
стакан-ым
стакан-м
glass-ACC
no-case
темыш.
темыш
темыш
[X]
no
темыш.
темыш
темыш
sense.of.sufficiency
no
темыш.
темы-ш
теме-ш
subject-ILL
no-case
темыш.
темы-ш-Ø
теме-ш-Ø
fill-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-137


— Ну, таза лийза!

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
таза
таза
таза
healthy
ad
лийза!
лий-за
лий-за
be-IMP.2PL
vb1-mood.pers



2-1-7-138


— Варлам Яковлевич шалт йӱын колтыш.

Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
шалт
шалт
шалт
all.at.once
av
йӱын
йӱ-ын-Ø
йӱ-н-Ø
drink-PST2-3SG
vb1-tense-pers
йӱын
йӱ-ын
йӱ-н
drink-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-139


Дьячок аракам нале да оҥжым ыреслыш:

Дьячок
Дьячок
дьячок
sexton
no
аракам
арака-м
арака-м
vodka-ACC
no-case
аракам
арака-м
арака-ем
vodka-1SG
no-poss
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
нале
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
оҥжым
оҥ-жы-м
оҥ-жЕ-м
chest-3SG-ACC
no-poss-case
ыреслыш:
ыреслы-ш-Ø
ыресле-ш-Ø
make.the.sign.of.the.cross.over.something-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-140


— Во исцеление души и тела!

Во
Во
во
see.just
pa
исцеление
***
***
***
***
души
***
***
***
***
и
и
и
and
co
и
и
и
[X]
pa
тела!
тела
тела
body
no
тела!
те-ла
те-ла
2PL-COMP
pr-case
тела!
те-ла
те-ла
you-PL
pr-num
тела!
те-ла
те-ла
you-STR
pr-enc



2-1-7-141


— стакан гыч арака дьячок логарыш шке шотшо денак йоген пурыш.

стакан
стакан
стакан
glass
no
гыч
гыч
гыч
from
po
арака
арака
арака
vodka
no
дьячок
дьячок
дьячок
sexton
no
логарыш
логар-ыш
логар-ш
throat-ILL
no-case
шке
шке
шке
REFL
pr
шотшо
шот-шо
шот-жЕ
use-3SG
no-poss
денак
ден-ак
ден-ак
and-STR
co-enc
денак
ден-ак
дене-ак
with-STR
po-enc
йоген
йог-ен-Ø
його-ен-Ø
flow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йоген
йог-ен
його-ен
flow-CVB
vb2-adv
пурыш.
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш.
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-142


— Варлам Яковлевич, repetitio est mater studiorum манеш ыле мемнан шоҥго учитель-латинист.

Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич,
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
repetitio
***
***
***
***
est
***
***
***
***
mater
***
***
***
***
studiorum
***
***
***
***
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
ыле
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
шоҥго
шоҥго
шоҥго
old
ad/no
учитель-латинист.
***
***
***
***



2-1-7-143


Икте гыч адак теме, вара паша нерген мутланаш тӱҥалаш лиеш, француз манмыла en famille .

Икте
Икте
икте
one
nm/pr
гыч
гыч
гыч
from
po
адак
адак
адак
again
av
теме,
теме
теме
subject
no
теме,
теме-Ø
теме-Ø
fill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
теме,
тем-е
тем-Е
fill.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
теме,
теме-Ø
теме-Ø
fill-CNG
vb2-conn
теме,
те-м-е
те-ем-Е
2PL-TRANS-PST1.3SG
pr-deriv.v-tense.pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
паша
паша
паша
work
no
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
мутланаш
мутлан-аш
мутлане-аш
talk-INF
vb2-inf
тӱҥалаш
тӱҥал-аш
тӱҥал-аш
start-INF
vb1-inf
лиеш,
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
француз
француз
француз
French
no
манмыла
ман-мыла
ман-мыла
say-INF.FUT
vb1-inf
манмыла
ман-мы-ла
ман-мЕ-ла
say-PTCP.PASS-COMP
vb1-ad-case
манмыла
ман-мы-ла
ман-мЕ-ла
say-PTCP.PASS-PL
vb1-ad-num
манмыла
ман-мы-ла
ман-мЕ-ла
say-PTCP.PASS-STR
vb1-ad-enc
en
***
***
***
***
famille .
***
***
***
***



2-1-7-144


Урядник адакат икте гыч темыш.

Урядник
Урядник
урядник
village.constable
no
адакат
адакат
адакат
still
av
адакат
адак-ат
адак-ат
again-and
av-enc
икте
икте
икте
one
nm/pr
гыч
гыч
гыч
from
po
темыш.
темыш
темыш
[X]
no
темыш.
темыш
темыш
sense.of.sufficiency
no
темыш.
темы-ш
теме-ш
subject-ILL
no-case
темыш.
темы-ш-Ø
теме-ш-Ø
fill-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-145


— Ну, кугыза, ынде чыла ойло: мо кузе лийын, мо тыланет кӱлеш.

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
кугыза,
кугыза
кугыза
old.man
no
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
ойло:
ойло-Ø
ойло-Ø
talk-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ойло:
ойло-Ø
ойло-Ø
talk-CNG
vb2-conn
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
лийын,
лийын
лийын
as.a
po
лийын,
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын,
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



2-1-7-146


Чужган кугыза ойлыш.

Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
ойлыш.
ойлы-ш-Ø
ойло-ш-Ø
talk-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-147


Дьячок ятыр шонен шинчыш, вара пелештыш:

Дьячок
Дьячок
дьячок
sexton
no
ятыр
ятыр
ятыр
much
av/no/pr
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
шинчыш,
шинчы-ш-Ø
шинче-ш-Ø
sit-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шинчыш,
шинчы-ш-Ø
шинче-ш-Ø
know-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
пелештыш:
пелешты-ш-Ø
пелеште-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-148


— Ну, брат, тыште per fas et nefas, чын денат, чын деч поснат нимомат ышташ ок лий.

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
брат,
брат
брат
old.boy
no
брат,
бра-т
бра-ет
sconce-2SG
no-poss
брат,
бра-т
бра-ет
bra-2SG
no-poss
брат,
бра-т
бра-ат
sconce-and
no-enc
брат,
бра-т
бра-ат
bra-and
no-enc
тыште
тыште
тыште
here
av/pr
тыште
тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
per
***
***
***
***
fas
***
***
***
***
et
***
***
***
***
nefas,
***
***
***
***
чын
чын
чын
truth
ad/av/no
денат,
ден-ат
ден-ат
and-and
co-enc
денат,
ден-ат
дене-ат
with-and
po-enc
чын
чын
чын
truth
ad/av/no
деч
деч
деч
from
po
поснат
посна-т
посна-ет
isolated-2SG
ad/av-poss
поснат
посна-т
посна-ат
isolated-and
ad/av-enc
нимомат
н'имом-ат
н'имом-ат
nothing-and
pr-enc
нимомат
н'имо-м-ат
н'имо-м-ат
nothing-ACC-and
ad/av/pr-case-enc
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



2-1-7-149


— Тый, Aпполинарий Федулович.

Тый,
тый
тый
2SG
pr
Aпполинарий
Aпполинарий
Aпполинарий
Appolinariy
na
Федулович.
Федулович
Федулович
Fedulovich
na



2-1-7-150


сайрак шоналте, ала иктаж йӧным муат, — урядник адак темыш.

сайрак
сайрак
сайрак
better
ad
сайрак
сай-рак
сай-рак
good-COMP
ad/av-deg
шоналте,
шоналте-Ø
шоналте-Ø
think-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шоналте,
шоналт-е
шоналт-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шоналте,
шоналте-Ø
шоналте-Ø
think-CNG
vb2-conn
шоналте,
шон-алт-е
шоно-алт-Е
think-REF-PST1.3SG
vb2-deriv.v-tense.pers
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
йӧным
йӧн-ым
йӧн-м
method-ACC
no-case
муат, —
му-ат
му-ат
find-2SG
vb1-pers
муат, —
му-Ø-ат
му-Ø-ат
find-CNG-and
vb1-conn-enc
муат, —
му-Ø-ат
му-Ø-ат
find-CVB-and
vb1-adv-enc
муат, —
му--ат
му-Е-ат
find-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
урядник
урядник
урядник
village.constable
no
адак
адак
адак
again
av
темыш.
темыш
темыш
[X]
no
темыш.
темыш
темыш
sense.of.sufficiency
no
темыш.
темы-ш
теме-ш
subject-ILL
no-case
темыш.
темы-ш-Ø
теме-ш-Ø
fill-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-151


Дьячок аракам йоктарен колтыш, вара адак шонаш тӱҥале.

Дьячок
Дьячок
дьячок
sexton
no
аракам
арака-м
арака-м
vodka-ACC
no-case
аракам
арака-м
арака-ем
vodka-1SG
no-poss
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
йоктарен
йоктар-ен-Ø
йоктаре-ен-Ø
pour-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йоктарен
йоктар-ен
йоктаре-ен
pour-CVB
vb2-adv
колтыш,
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш,
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
адак
адак
адак
again
av
шонаш
шон-аш
шоно-аш
think-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-152


Шонен шинчыш-шинчыш да кычкырал колтыш:

Шонен
Шонен
шонен
deliberately
av
Шонен
Шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Шонен
Шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
шинчыш-шинчыш
шинчы-ш-Ø-шинчы-ш-Ø
шинче-ш-Øшинче-ш-Ø
sit-PST1-3SGsit-PST1-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
шинчыш-шинчыш
шинчы-ш-Ø-шинчы-ш-Ø
шинче-ш-Øшинче-ш-Ø
sit-PST1-3SGknow-PST1-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
шинчыш-шинчыш
шинчы-ш-Ø-шинчы-ш-Ø
шинче-ш-Øшинче-ш-Ø
know-PST1-3SGsit-PST1-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
шинчыш-шинчыш
шинчы-ш-Ø-шинчы-ш-Ø
шинче-ш-Øшинче-ш-Ø
know-PST1-3SGknow-PST1-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CNG
vb1-conn
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CVB
vb1-adv
колтыш:
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш:
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-153


— Эврика!

Эврика!
Эврика
Эврика
Evrika
na



2-1-7-154


Мый муынам!..

Мый
мый
мый
1SG
pr
муынам!..
му-ын-ам
му-н-ам
find-PST2-1SG
vb1-tense-pers



2-1-7-155


Только тиде оксам шога.

Только
Только
только
but
co/pa
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
оксам
окса-м
окса-м
money-ACC
no-case
оксам
окса-м
окса-ем
money-1SG
no-poss
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



2-1-7-156


— Оксалан ме огына шого, — мане Чужган, — мыняр шога, тӱлена, паша гына лийже.

Оксалан
Окса-лан
окса-лан
money-DAT
no-case
Оксалан
Окса-ла-н
окса-ла-н
money-PL-GEN
no-num-case
ме
ме
ме
1PL
pr
огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
шого, —
шого
шого
stop
vb
шого, —
шого
шого
mute
ad
шого, —
шого-Ø
шого-Ø
stand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шого, —
шого-Ø
шого-Ø
stand-CNG
vb2-conn
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Чужган, —
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган, —
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган, —
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
мыняр
мыняр
мыняр
how.many
av/co/pr
шога,
шога
шога
plough
no
шога,
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers
тӱлена,
тӱл'е-на
тӱл'е-на
heat-1PL
no-poss
тӱлена,
тӱл-ена
тӱлӧ-ена
pay-1PL
vb2-pers
тӱлена,
тӱл-ена
тӱлӧ-ена
reproduce-1PL
vb2-pers
паша
паша
паша
work
no
гына
гына
гына
only
pa
лийже.
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже.
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже.
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже.
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss



2-1-7-157


— Паша лиеш, кызыт задаток шотлан лу теҥгем пуэт, вара паша лиймеке, адак кок лу теҥгем пуэт.

Паша
Паша
паша
work
no
лиеш,
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
задаток
***
***
***
***
шотлан
шотлан
шотлан
for.form's.sake
av/po
шотлан
шот-лан
шот-лан
use-DAT
no-case
шотлан
шот-ла-н
шот-ла-н
use-PL-GEN
no-num-case
лу
лу
лу
bone
no
лу
лу
лу
ten
nm
теҥгем
теҥге-м
теҥге-м
ruble-ACC
no-case
теҥгем
теҥге-м
теҥге-ем
ruble-1SG
no-poss
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пуэт,
пу-эт
пу-ет
wood-2SG
no-poss
пуэт,
пу}-эт
пуо-ет
give-2SG
vb2-pers
пуэт,
пу}-эт
пуо-ет
blow-2SG
vb2-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
паша
паша
паша
work
no
лиймеке,
лиймеке
лиймеке
after
av
лиймеке,
лий-меке
лий-меке
be-CVB.PRI
vb1-adv
адак
адак
адак
again
av
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
лу
лу
лу
bone
no
лу
лу
лу
ten
nm
теҥгем
теҥге-м
теҥге-м
ruble-ACC
no-case
теҥгем
теҥге-м
теҥге-ем
ruble-1SG
no-poss
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пуэт.
пу-эт
пу-ет
wood-2SG
no-poss
пуэт.
пу}-эт
пуо-ет
give-2SG
vb2-pers
пуэт.
пу}-эт
пуо-ет
blow-2SG
vb2-pers



2-1-7-158


Чужган кугыза лу теҥгем луктын пыштыш.

Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
лу
лу
лу
bone
no
лу
лу
лу
ten
nm
теҥгем
теҥге-м
теҥге-м
ruble-ACC
no-case
теҥгем
теҥге-м
теҥге-ем
ruble-1SG
no-poss
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
пыштыш.
пышты-ш-Ø
пыште-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-159


— Ну, ынде шешкычын метрикшым пу, эрла эргычын метрикшым налын кондо.

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
шешкычын
шешкыч-ын
шешкыч-н
your.daughter-in-law-GEN
no-case
метрикшым
***
***
***
***
пу,
пу
пу
wood
no
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
эрла
эрла
эрла
tomorrow
ad/av/no
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-COMP
ad/av/no-case
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-PL
ad/av/no-num
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-STR
ad/av/no-enc
эргычын
эргыч-ын
эргыч-н
your.son-GEN
no-case
метрикшым
***
***
***
***
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
кондо.
кондо-Ø
кондо-Ø
bring-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кондо.
кондо-Ø
кондо-Ø
bring-CNG
vb2-conn



2-1-7-160


Шкендан поп, «молан кӱлеш?» манеш гын, паспорт налаш кӱлеш, ман.

Шкендан
шкен-да-н
шке-да-н
REFL-2PL-GEN
pr-poss-case
Шкендан
Шкен-да-н
шкен-да-н
private-2PL-GEN
ad-poss-case
Шкендан
шке-н-да-н
шке-н-да-н
REFL-GEN-2PL-GEN
pr-case-poss-case
поп,
поп
поп
priest
no
«молан
молан
молан
for.what
av/pr
«молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
«молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
«молан
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
кӱлеш?»
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш?»
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
паспорт
паспорт
паспорт
passport
no
налаш
нал-аш
нал-аш
take-INF
vb1-inf
кӱлеш,
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш,
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
ман.
ман
ман
well.I.never
pa
ман.
ман
ман
that
co
ман.
ман-Ø
ман-Ø
say-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ман.
ман-Ø
ман-Ø
say-CNG
vb1-conn
ман.
ман-Ø
ман-Ø
say-CVB
vb1-adv



2-1-7-161


Мый шӱденам, манын ит ойло.

Мый
мый
мый
1SG
pr
шӱденам,
шӱд-ен-ам
шӱдӧ-ен-ам
order-PST2-1SG
vb2-tense-pers
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
ойло.
ойло-Ø
ойло-Ø
talk-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ойло.
ойло-Ø
ойло-Ø
talk-CNG
vb2-conn



2-1-7-162


Эрла тол, паша лиеш.

Эрла
Эрла
эрла
tomorrow
ad/av/no
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-COMP
ad/av/no-case
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-PL
ad/av/no-num
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-STR
ad/av/no-enc
тол,
тол-Ø
тол-Ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тол,
тол-Ø
тол-Ø
come-CNG
vb1-conn
тол,
тол-Ø
тол-Ø
come-CVB
vb1-adv
паша
паша
паша
work
no
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-1-7-163


Ну, Варлам Яковлевич, теме...

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич,
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
теме...
теме
теме
subject
no
теме...
теме-Ø
теме-Ø
fill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
теме...
тем-е
тем-Е
fill.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
теме...
теме-Ø
теме-Ø
fill-CNG
vb2-conn
теме...
те-м-е
те-ем-Е
2PL-TRANS-PST1.3SG
pr-deriv.v-tense.pers



2-1-7-164


Йӱшӧ дьячокын вуйжо шӧртньымак шога улмаш.

Йӱшӧ
Йӱшӧ
йӱшӧ
drunken
ad/no
Йӱшӧ
Йӱ-шӧ
йӱ-шЕ
drink-PTCP.ACT
vb1-ad
дьячокын
дьячок-ын
дьячок-н
sexton-GEN
no-case
вуйжо
вуй-жо
вуй-жЕ
head-3SG
no-poss
шӧртньымак
шӧртньы-м-ак
шӧртньӧ-м-ак
gold-ACC-STR
ad/no-case-enc
шога
шога
шога
plough
no
шога
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers
улмаш.
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш.
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n



2-1-7-165


Тудо пеш просто ыштыш.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
пеш
пеш
пеш
very
av
просто
просто
просто
simply
av/pa
ыштыш.
ыштыш
ыштыш
work
no
ыштыш.
ышты-ш-Ø
ыште-ш-Ø
do-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-166


Метрик гыч посна серыш ышташ ямдылыме бланкым нале, тушакын, Макар ден Чачи тугай числаште венчаялтыныт, тугай-тугай свидетель лийыныт, манын возыш.

Метрик
Метрик
Метрик
Metrik
na
гыч
гыч
гыч
from
po
посна
посна
посна
isolated
ad/av
серыш
серыш
серыш
letter
no
серыш
серыш
серыш
plot.of.land
no
серыш
сер-ыш
сер-ш
shore-ILL
no-case
серыш
серы-ш-Ø
сере-ш-Ø
write-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
ямдылыме
ямдылыме
ямдылыме
ready
ad
ямдылыме
ямдылы-ме
ямдыле-мЕ
prepare-PTCP.PASS
vb2-ad
бланкым
бланк-ым
бланк-м
form-ACC
no-case
нале,
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале,
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers
тушакын,
тушакын
тушакын
there
av/pr
тушакын,
тушак-ын
тушак-н
there-GEN
av/pr-case
Макар
Макар
Макар
Makar
na
ден
ден
ден
and
co
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
тугай
тугай
тугай
such
ad/av/pr
числаште
числа-ште
числа-штЕ
number-INE
no-case
венчаялтыныт,
венчаялт-ын-ыт
венчаялт-н-ыт
marry-PST2-3PL
vb1-tense-pers
венчаялтыныт,
венча[й]-[а]лт-ын-ыт
венчае-алт-н-ыт
marry-REF-PST2-3PL
vb2-deriv.v-tense-pers
тугай-тугай
тугай-тугай
тугай-тугай
such-and-such
ad/av/pr
свидетель
свидетель
свидетель
witness
no
лийыныт,
лий-ын-ыт
лий-н-ыт
be-PST2-3PL
vb1-tense-pers
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
возыш.
возыш
возыш
writing.system
no
возыш.
воз-ыш
воз-ш
cart-ILL
no-case
возыш.
возы-ш-Ø
возо-ш-Ø
write-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-167


Метрик кнага гыч тугай числа годсо листажым кушкед лукто, тудым у ий эртымеш тергыше ок лий, тунам вара кум поп, кум дьячок, ик якын улмаште пале — кӧ кушкедын, тушто мо возымо улмаш!

Метрик
Метрик
Метрик
Metrik
na
кнага
кнага
кнага
book
no
гыч
гыч
гыч
from
po
тугай
тугай
тугай
such
ad/av/pr
числа
числа
числа
number
no
годсо
годсо
годсо
of.the.time
ad/no
листажым
листа-жы-м
листа-жЕ-м
page-3SG-ACC
no-poss-case
кушкед
кушкед-Ø
кушкед-Ø
tear-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кушкед
кушкед-Ø
кушкед-Ø
tear-CNG
vb1-conn
кушкед
кушкед-Ø
кушкед-Ø
tear-CVB
vb1-adv
лукто,
лукт-о
лукт-Е
lead.out-PST1.3SG
vb1-tense.pers
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
у
у
у
new
ad/no
у
у
у
oh
in
у
у-Ø
уо-Ø
take.care.of-IMP.2SG
vb2-mood.pers
у
у-Ø
уо-Ø
stroke-IMP.2SG
vb2-mood.pers
у
у-Ø
уо-Ø
take.care.of-CNG
vb2-conn
у
у-Ø
уо-Ø
stroke-CNG
vb2-conn
ий
ий
ий
year
no
ий
ий
ий
ice
no
ий
ий
ий
chisel
no
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CNG
vb1-conn
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CVB
vb1-adv
эртымеш
эртым-еш
эртыме-еш
past-LAT
ad-case
эртымеш
эрты-меш
эрте-меш
pass-CVB.FUT
vb2-adv
эртымеш
эрты-м-еш
эрте-мЕ-еш
pass-PTCP.PASS-LAT
vb2-ad-case
тергыше
тергыше
тергыше
checking
ad/no
тергыше
тергы-ше
терге-шЕ
check-PTCP.ACT
vb2-ad
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
тунам
тунам
тунам
then
av
тунам
туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
тунам
туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
тунам
ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
поп,
поп
поп
priest
no
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
дьячок,
дьячок
дьячок
sexton
no
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
якын
як-ын
як-н
yak-GEN
no-case
улмаште
улмаште
улмаште
in.presence.of
po
улмаште
улмаш-те
улмаш-штЕ
being-INE
no/pa/vb-case
улмаште
ул-маш-те
ул-маш-штЕ
be-NMLZ-INE
vb1-deriv.n-case
пале —
пале
пале
marking
ad/no
пале —
пале-Ø
пале-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пале —
пале-Ø
пале-Ø
know-CNG
vb2-conn
кӧ
кӧ
кӧ
who
pr
кушкедын,
кушкед-ын-Ø
кушкед-н-Ø
tear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кушкедын,
кушкед-ын
кушкед-н
tear-CVB
vb1-adv
тушто
тушто
тушто
there
av/pa/pr
тушто
тушто
тушто
riddle
no
тушто
ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
возымо
возымо
возымо
written
ad
возымо
возы-мо
возо-мЕ
write-PTCP.PASS
vb2-ad
улмаш!
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш!
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n



2-1-7-168


Макар ден Чачин метрикыштым делашке урга, вара, кагаз тӱшкам поген, поҥ деке наҥгая.

Макар
Макар
Макар
Makar
na
ден
ден
ден
and
co
Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
метрикыштым
метрикы-шт-ым
метрике-шт-м
birth.certificate-3PL-ACC
no-poss-case
делашке
дела-шке
дела-шкЕ
file-ILL
no-case
урга,
ург-а
урго-а
sew-3SG
vb2-pers
вара,
вара
вара
then
av/pa
вара,
вара
вара
pole
no
вара,
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
кагаз
кагаз
кагаз
paper
no
тӱшкам
тӱшка-м
тӱшка-м
group-ACC
no-case
тӱшкам
тӱшка-м
тӱшка-ем
group-1SG
no-poss
тӱшкам
тӱшка-м-Ø
тӱшка-ем-Ø
group-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
тӱшкам
тӱшка-м-Ø
тӱшка-ем-Ø
group-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
тӱшкам
тӱшка-м-Ø
тӱшка-ем-Ø
group-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
поген,
пог-ен-Ø
пого-ен-Ø
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
поген,
пог-ен
пого-ен
gather-CVB
vb2-adv
поҥ
***
***
***
***
деке
деке
деке
to
po
наҥгая.
наҥга[й]-[а]
наҥгае-а
take-3SG
vb2-pers



2-1-7-169


Поп кагаз лудаш пеш ӧркана, адак тунам лачак унаже лиеш, поп луддеак кидым, печатьым пышта... * * *

Поп
Поп
поп
priest
no
кагаз
кагаз
кагаз
paper
no
лудаш
луд-аш
луд-аш
read-INF
vb1-inf
пеш
пеш
пеш
very
av
ӧркана,
ӧркан-а
ӧркане-а
be.lazy-3SG
vb2-pers
адак
адак
адак
again
av
тунам
тунам
тунам
then
av
тунам
туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
тунам
туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
тунам
ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
лачак
лачак
лачак
[X]
av
лачак
лач-ак
лач-ак
just-STR
av/no/pa-enc
лачак
лач-ак
лач-ак
swim.bladder-STR
no-enc
лачак
лач-ак
лаче-ак
basket-STR
no-enc
лачак
лач-ак
лаче-ак
roller-STR
no-enc
унаже
уна-же
уна-жЕ
guest-3SG
no-poss
унаже
уна-же
уна-жЕ
there-3SG
pa-poss
унаже
у-на-же
у-на-жЕ
new-1PL-3SG
ad/no-poss-poss
лиеш,
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
поп
поп
поп
priest
no
луддеак
луд-де-ак
луд-де-ак
read-CVB.NEG-STR
vb1-adv-enc
кидым,
кид-ым
кид-м
hand-ACC
no-case
печатьым
печать-ым
печать-м
seal-ACC
no-case
пышта... * * *
пышт-а
пыште-а
put-3SG
vb2-pers



2-1-7-170


Тыге Макар ден Чачи венчаялтыч.

Тыге
Тыге
тыге
so
av/pa/pr
Макар
Макар
Макар
Makar
na
ден
ден
ден
and
co
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
венчаялтыч.
венчаялт-ыч
венчаялт-ыч
marry-PST1.2SG
vb1-tense.pers
венчаялтыч.
венчаялт-ыч
венчаялт-ыч
marry-PST1.3PL
vb1-tense.pers
венчаялтыч.
венча[й]-[а]лт-ыч
венчае-алт-ыч
marry-REF-PST1.2SG
vb2-deriv.v-tense.pers
венчаялтыч.
венча[й]-[а]лт-ыч
венчае-алт-ыч
marry-REF-PST1.3PL
vb2-deriv.v-tense.pers



2-1-7-171


Ынде Варлам Яковлевич пижын кертеш, ынде закон полша!..

Ынде
Ынде
ынде
now
av/pa
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
пижын
пиж-ын
пиж-н
mitten-GEN
no-case
пижын
пиж-ын-Ø
пиж-н-Ø
stick-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пижын
пиж-ын
пиж-н
stick-CVB
vb1-adv
кертеш,
керт-еш
керт-еш
be.able.to-3SG
vb1-pers
кертеш,
керт-еш
керт-еш
swaddle-3SG
vb1-pers
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
закон
закон
закон
law
no
полша!..
полш-а
полшо-а
help-3SG
vb2-pers



2-1-7-172


Тагановскийын кагазше толмеке, Аркамбалне тума адак чот тӱҥале.

Тагановскийын
Тагановскийын
Тагановскийын
Taganovskiyyn
na
кагазше
кагаз-ше
кагаз-жЕ
paper-3SG
no-poss
толмеке,
тол-меке
тол-меке
come-CVB.PRI
vb1-adv
Аркамбалне
Аркамбалне
аркамбалне
on.the.hill
av
тума
тума
тума
quarrel
no
адак
адак
адак
again
av
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-173


Курыктӱрышкат шарлыш.

Курыктӱрышкат
Курыктӱрышкат
Курыктӱрышкат
Kuryktüryshkat
na
шарлыш.
шарлы-ш-Ø
шарле-ш-Ø
widen-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-174


Япар адак почетыш лекте.

Япар
Япар
Япар
Yapar
na
адак
адак
адак
again
av
почетыш
почет-ыш
почет-ш
honor-ILL
no-case
лекте.
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-175


Земский начальник ден становой пристав тудым кучыр дене йыгыре шынден кудалыштыктат.

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
ден
ден
ден
and
co
становой
становой
становой
district
ad/no
пристав
пристав
пристав
police.officer
no
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
кучыр
***
***
***
***
дене
дене
дене
with
po
йыгыре
йыгыре
йыгыре
next.to.one.another
ad/av
шынден
шынд-ен-Ø
шынде-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шынден
шынд-ен
шынде-ен
put-CVB
vb2-adv
кудалыштыктат.
кудалыштыкт-ат
кудалыштыкте-ат
drive.around-3PL
vb2-pers
кудалыштыктат.
кудалыштыкт-а-т
кудалыштыкте-а-ат
drive.around-3SG-and
vb2-pers-enc
кудалыштыктат.
кудалыштыкт-Ø-ат
кудалыштыкте-Ø-ат
drive.around-CNG-and
vb2-conn-enc
кудалыштыктат.
кудалышт-ыкт-ат
кудалышт-ктЕ-ат
run.around-CAUS-3PL
vb1-deriv.v-pers
кудалыштыктат.
кудалышт-ыкт-а-т
кудалышт-ктЕ-а-ат
run.around-CAUS-3SG-and
vb1-deriv.v-pers-enc
кудалыштыктат.
кудалышт-ыкт-Ø-ат
кудалышт-ктЕ-Ø-ат
run.around-CAUS-CNG-and
vb1-deriv.v-conn-enc



2-1-7-176


Япар — тӱҥ свидетель.

Япар —
Япар
Япар
Yapar
na
тӱҥ
тӱҥ
тӱҥ
foundation
ad/no
тӱҥ
тӱҥ-Ø
тӱҥ-Ø
freeze-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тӱҥ
тӱҥ-Ø
тӱҥ-Ø
freeze-CNG
vb1-conn
тӱҥ
тӱҥ-Ø
тӱҥ-Ø
freeze-CVB
vb1-adv
свидетель.
свидетель
свидетель
witness
no



2-1-7-177


Япар ончыктымо почеш иктаж лу еҥым петыреныт.

Япар
Япар
Япар
Yapar
na
ончыктымо
ончыктымо
ончыктымо
shown
ad/no
ончыктымо
ончыкты-мо
ончыкто-мЕ
show-PTCP.PASS
vb2-ad
ончыктымо
ончы-кты-мо
ончо-ктЕ-мЕ
look-CAUS-PTCP.PASS
vb2-deriv.v-ad
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
лу
лу
лу
bone
no
лу
лу
лу
ten
nm
еҥым
еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
петыреныт.
петыр-ен-ыт
петыре-ен-ыт
close-PST2-3PL
vb2-tense-pers



2-1-7-178


Волостной правленийын кудвечыштыже шогышо решёткан пӧрт темын.

Волостной
Волостной
волостной
volost
ad
правленийын
правлений-ын
правлений-н
board-GEN
no-case
кудвечыштыже
***
***
***
***
шогышо
шогышо
шогышо
standing
no
шогышо
шогы-шо
шого-шЕ
stand-PTCP.ACT
vb2-ad
решёткан
***
***
***
***
пӧрт
пӧрт
пӧрт
house
no
темын.
темын
темын
filling.everything
av
темын.
темы-н
теме-н
subject-GEN
no-case
темын.
тем-ын-Ø
тем-н-Ø
fill.up-PST2-3SG
vb1-tense-pers
темын.
тем-ын
тем-н
fill.up-CVB
vb1-adv
темын.
те-м-ын
те-ем-н
2PL-1SG-GEN
pr-poss-case
темын.
те-м-ын-Ø
те-ем-н-Ø
you-TRANS-PST2-3SG
pr-deriv.v-tense-pers
темын.
те-м-ын
те-ем-н
you-TRANS-CVB
pr-deriv.v-adv



2-1-7-179


Аркамбал урядникын, марий-влакым йодышт-йодышт, мушкындыжат пуалаш тӱҥалын.

Аркамбал
Аркамбал
аркамбал
hill
no
урядникын,
урядник-ын
урядник-н
village.constable-GEN
no-case
марий-влакым
марий-влак-ым
марий-влак-м
Mari-PL-ACC
no-num-case
йодышт-йодышт,
йод-ышт-йод-ышт
йод-штйод-шт
iodine-3PLiodine-3PL
no-possno-poss
йодышт-йодышт,
йод-ышт-йодышт-Ø
йод-штйодышт-Ø
iodine-3PLask-IMP.2SG
no-possvb1-mood.pers
йодышт-йодышт,
йод-ышт-йод-ышт
йод-штйод-шт
iodine-3PLask-IMP.3PL
no-possvb1-mood.pers
йодышт-йодышт,
йод-ышт-йодышт-Ø
йод-штйодышт-Ø
iodine-3PLask-CNG
no-possvb1-conn
йодышт-йодышт,
йод-ышт-йодышт-Ø
йод-штйодышт-Ø
iodine-3PLask-CVB
no-possvb1-adv
йодышт-йодышт,
йодышт-Ø-йод-ышт
йодышт-Øйод-шт
ask-IMP.2SGiodine-3PL
vb1-mood.persno-poss
йодышт-йодышт,
йодышт-Ø-йодышт-Ø
йодышт-Øйодышт-Ø
ask-IMP.2SGask-IMP.2SG
vb1-mood.persvb1-mood.pers
йодышт-йодышт,
йодышт-Ø-йод-ышт
йодышт-Øйод-шт
ask-IMP.2SGask-IMP.3PL
vb1-mood.persvb1-mood.pers
йодышт-йодышт,
йодышт-Ø-йодышт-Ø
йодышт-Øйодышт-Ø
ask-IMP.2SGask-CNG
vb1-mood.persvb1-conn
йодышт-йодышт,
йодышт-Ø-йодышт-Ø
йодышт-Øйодышт-Ø
ask-IMP.2SGask-CVB
vb1-mood.persvb1-adv
йодышт-йодышт,
йод-ышт-йод-ышт
йод-штйод-шт
ask-IMP.3PLiodine-3PL
vb1-mood.persno-poss
йодышт-йодышт,
йод-ышт-йодышт-Ø
йод-штйодышт-Ø
ask-IMP.3PLask-IMP.2SG
vb1-mood.persvb1-mood.pers
йодышт-йодышт,
йод-ышт-йод-ышт
йод-штйод-шт
ask-IMP.3PLask-IMP.3PL
vb1-mood.persvb1-mood.pers
йодышт-йодышт,
йод-ышт-йодышт-Ø
йод-штйодышт-Ø
ask-IMP.3PLask-CNG
vb1-mood.persvb1-conn
йодышт-йодышт,
йод-ышт-йодышт-Ø
йод-штйодышт-Ø
ask-IMP.3PLask-CVB
vb1-mood.persvb1-adv
йодышт-йодышт,
йодышт-Ø-йод-ышт
йодышт-Øйод-шт
ask-CNGiodine-3PL
vb1-connno-poss
йодышт-йодышт,
йодышт-Ø-йодышт-Ø
йодышт-Øйодышт-Ø
ask-CNGask-IMP.2SG
vb1-connvb1-mood.pers
йодышт-йодышт,
йодышт-Ø-йод-ышт
йодышт-Øйод-шт
ask-CNGask-IMP.3PL
vb1-connvb1-mood.pers
йодышт-йодышт,
йодышт-Ø-йодышт-Ø
йодышт-Øйодышт-Ø
ask-CNGask-CNG
vb1-connvb1-conn
йодышт-йодышт,
йодышт-Ø-йодышт-Ø
йодышт-Øйодышт-Ø
ask-CNGask-CVB
vb1-connvb1-adv
йодышт-йодышт,
йодышт-Ø-йод-ышт
йодышт-Øйод-шт
ask-CVBiodine-3PL
vb1-advno-poss
йодышт-йодышт,
йодышт-Ø-йодышт-Ø
йодышт-Øйодышт-Ø
ask-CVBask-IMP.2SG
vb1-advvb1-mood.pers
йодышт-йодышт,
йодышт-Ø-йод-ышт
йодышт-Øйод-шт
ask-CVBask-IMP.3PL
vb1-advvb1-mood.pers
йодышт-йодышт,
йодышт-Ø-йодышт-Ø
йодышт-Øйодышт-Ø
ask-CVBask-CNG
vb1-advvb1-conn
йодышт-йодышт,
йодышт-Ø-йодышт-Ø
йодышт-Øйодышт-Ø
ask-CVBask-CVB
vb1-advvb1-adv
мушкындыжат
мушкынды-ж-ат
мушкындо-жЕ-ат
fist-3SG-and
no-poss-enc
мушкындыжат
мушкынды-Ø-ж-ат
мушкындо-Ø-жЕ-ат
hit.with.one's.fist-CNG-3SG-and
vb2-conn-poss-enc
пуалаш
пуал-аш
пуал-аш
blow-INF
vb1-inf
пуалаш
пуал-аш
пуал-аш
swell-INF
vb1-inf
тӱҥалын.
тӱҥал-ын-Ø
тӱҥал-н-Ø
start-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тӱҥалын.
тӱҥал-ын
тӱҥал-н
start-CVB
vb1-adv



2-1-7-180


Арня гыч Чарлашке адак кок еҥым наҥгайышт, иктыжым — Курыктӱр гыч, весыжым — Мӱшылтӱр гыч.

Арня
Арня
арня
week
no
гыч
гыч
гыч
from
po
Чарлашке
Чарла-шке
Чарла-шкЕ
Tsaryovokokshaysk-ILL
pn-case
Чарлашке
Чар-ла-шке
чар-ла-шкЕ
film-PL-ILL
no-num-case
адак
адак
адак
again
av
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
еҥым
еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
наҥгайышт,
наҥгайы-шт
наҥгайе-шт
take-IMP.3PL
vb2-mood.pers
наҥгайышт,
наҥгайы-ш-т
наҥгае-ш-т
take-PST1-3PL
vb2-tense-pers
иктыжым —
иктыжы-м
иктыже-м
one.of.them-ACC
pr-case
иктыжым —
икты-жы-м
икте-жЕ-м
one-3SG-ACC
nm/pr-poss-case
Курыктӱр
Курыктӱр
Курыктӱр
Kuryktür
na
гыч,
гыч
гыч
from
po
весыжым —
весы-жы-м
весе-жЕ-м
different-3SG-ACC
ad/no/pr-poss-case
Мӱшылтӱр
Мӱшылтӱр
Мӱшылтӱр
Müshyltür
na
гыч.
гыч
гыч
from
po



2-1-7-181


Кеч-кузе кырышт, кеч-кузе лӱдыктыльыч гынат, молыштым арестоваяш йӧршым ышт му.

Кеч-кузе
Кеч-кузе
кеч-кузе
however
av/pr
кырышт,
кыры-шт
кыре-шт
beat-IMP.3PL
vb2-mood.pers
кырышт,
кыры-ш-т
кыре-ш-т
beat-PST1-3PL
vb2-tense-pers
кеч-кузе
кеч-кузе
кеч-кузе
however
av/pr
лӱдыктыльыч
лӱдыктыл-ьыч
лӱдыктыл-ыч
frighten-PST1.2SG
vb1-tense.pers
лӱдыктыльыч
лӱдыктыл-ьыч
лӱдыктыл-ыч
frighten-PST1.3PL
vb1-tense.pers
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
молыштым
молы-шт-ым
моло-шт-м
other-3PL-ACC
no/pr-poss-case
арестоваяш
***
***
***
***
йӧршым
йӧршы-м
йӧршӧ-м
fitting-ACC
ad-case
ышт
ы-ш-т
ы-ш-т
NEG-PST-3PL
vb-tense-pers
му.
му-Ø
му-Ø
find-IMP.2SG
vb1-mood.pers
му.
му-Ø
му-Ø
find-CNG
vb1-conn
му.
му-Ø
му-Ø
find-CVB
vb1-adv



2-1-7-182


Молыжо урядник мушкындым авызлен, решёткан пӧртеш умдылам пукшен утлышт.

Молыжо
Молы-жо
моло-жЕ
other-3SG
no/pr-poss
урядник
урядник
урядник
village.constable
no
мушкындым
мушкынды-м
мушкындо-м
fist-ACC
no-case
авызлен,
авызл-ен-Ø
авызле-ен-Ø
taste-PST2-3SG
vb2-tense-pers
авызлен,
авызл-ен
авызле-ен
taste-CVB
vb2-adv
решёткан
***
***
***
***
пӧртеш
пӧрт-еш
пӧрт-еш
house-LAT
no-case
умдылам
умдыла-м
умдыла-м
bedbug-ACC
no-case
умдылам
умдыла-м
умдыла-ем
bedbug-1SG
no-poss
умдылам
умды-ла-м
умдо-ла-м
spear-PL-ACC
no-num-case
умдылам
умды-ла-м
умдо-ла-ем
spear-COMP-1SG
no-case-poss
умдылам
умды-ла-м
умдо-ла-ем
spear-PL-1SG
no-num-poss
умдылам
умдыла-м-Ø
умдыла-ем-Ø
bedbug-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
умдылам
умдыла-м-Ø
умдыла-ем-Ø
bedbug-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
умдылам
умдыла-м-Ø
умдыла-ем-Ø
bedbug-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пукшен
пукш-ен-Ø
пукшо-ен-Ø
feed-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пукшен
пукш-ен
пукшо-ен
feed-CVB
vb2-adv
утлышт.
утлы-шт
утло-шт
escape-IMP.3PL
vb2-mood.pers
утлышт.
утлы-ш-т
утло-ш-т
escape-PST1-3PL
vb2-tense-pers



2-1-7-183


Микипыр Яшаят кум сутка киен лекте.

Микипыр
Микипыр
Микипыр
Mikipyr
na
Яшаят
Яшаят
Яшаят
Yashayat
na
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
сутка
сутка
сутка
twenty-four-hour.period
no
киен
кие-н
кие-н
moth-GEN
no-case
киен
ки[й]-ен-Ø
кие-ен-Ø
lie-PST2-3SG
vb2-tense-pers
киен
ки[й]-ен
кие-ен
lie-CVB
vb2-adv
лекте.
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-184


Кок еҥым Чарлашке наҥгаймеке, чыла тыпланыш.

Кок
Кок
кок
cook
no
Кок
Кок
кок
two
nm
еҥым
еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
Чарлашке
Чарла-шке
Чарла-шкЕ
Tsaryovokokshaysk-ILL
pn-case
Чарлашке
Чар-ла-шке
чар-ла-шкЕ
film-PL-ILL
no-num-case
наҥгаймеке,
***
***
***
***
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
тыпланыш.
тыпланы-ш-Ø
тыплане-ш-Ø
grow.silent-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-185


Только нур паша вараш кодо.

Только
Только
только
but
co/pa
нур
нур
нур
field
no
паша
паша
паша
work
no
вараш
вараш
вараш
hawk
no
вараш
вараш
вараш
late
av
вараш
вара-ш
вара-ш
pole-ILL
no-case
вараш
вара-ш
вара-еш
pole-LAT
no-case
вараш
вар-аш
варе-аш
mix-INF
vb2-inf
кодо.
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кодо.
код-о
код-Е
stay-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кодо.
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-CNG
vb2-conn



2-1-7-186


Уржа велаш тӱҥале.

Уржа
Уржа
уржа
rye
no
велаш
вел-аш
вел-аш
spill-INF
vb1-inf
велаш
вел-аш
веле-аш
spill-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-187


Микипыр Яшайын тӱредше еҥ шагал.

Микипыр
Микипыр
Микипыр
Mikipyr
na
Яшайын
Яшайын
Яшайын
Yashayyn
na
тӱредше
тӱредше
тӱредше
reaper
no
тӱредше
тӱред-ше
тӱред-шЕ
cut-PTCP.ACT
vb1-ad
тӱредше
тӱред-ше
тӱред-жЕ
cut-IMP.3SG
vb1-mood.pers
тӱредше
тӱред-Ø-ше
тӱред-Ø-жЕ
cut-CNG-3SG
vb1-conn-poss
тӱредше
тӱред-Ø-ше
тӱред-Ø-жЕ
cut-CVB-3SG
vb1-adv-poss
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
шагал.
шагал
шагал
little
ad/av/no



2-1-7-188


Садлан Чачиат аважлан тӱредаш полшен.

Садлан
Садлан
садлан
therefore
co
Садлан
Сад-лан
сад-лан
garden-DAT
no-case
Садлан
Сад-ла-н
сад-ла-н
garden-PL-GEN
no-num-case
Чачиат
Чачиат
Чачиат
Chachiat
na
аважлан
ава-ж-лан
ава-жЕ-лан
mother-3SG-DAT
no-poss-case
аважлан
ава-ж-ла-н
ава-жЕ-ла-н
mother-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
тӱредаш
тӱред-аш
тӱред-аш
cut-INF
vb1-inf
полшен.
полш-ен-Ø
полшо-ен-Ø
help-PST2-3SG
vb2-tense-pers
полшен.
полш-ен
полшо-ен
help-CVB
vb2-adv



2-1-7-189


Григорий Петрович первыйже Чачим тӱредаш ынеж колто улмаш, тӱредаш тарлаш оксам пуэм, манын, Но Чачи ден аваже кӧнен огытыл.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
первыйже
первый-же
первый-жЕ
first-3SG
ad/av/nm-poss
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
тӱредаш
тӱред-аш
тӱред-аш
cut-INF
vb1-inf
ынеж
ы-не-ж
ы-не-жЕ
NEG-DES-3SG
vb-mood-pers
колто
колто-Ø
колто-Ø
send-IMP.2SG
vb2-mood.pers
колто
колто-Ø
колто-Ø
send-CNG
vb2-conn
улмаш,
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш,
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n
тӱредаш
тӱред-аш
тӱред-аш
cut-INF
vb1-inf
тарлаш
тарла-ш
тарла-ш
glade-ILL
no-case
тарлаш
тарла-ш
тарла-еш
glade-LAT
no-case
тарлаш
тарл-аш
тарле-аш
hire-INF
vb2-inf
тарлаш
тар-ла-ш
тар-ла-ш
millet-PL-ILL
no-num-case
тарлаш
тар-ла-ш
тар-ла-ш
gunpowder-PL-ILL
no-num-case
тарлаш
тар-ла-ш
тар-ла-ш
pay-PL-ILL
no-num-case
тарлаш
тар-ла-ш
тар-ла-еш
millet-PL-LAT
no-num-case
тарлаш
тар-ла-ш
тар-ла-еш
gunpowder-PL-LAT
no-num-case
тарлаш
тар-ла-ш
тар-ла-еш
pay-PL-LAT
no-num-case
оксам
окса-м
окса-м
money-ACC
no-case
оксам
окса-м
окса-ем
money-1SG
no-poss
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пуэм,
пуэм
пуэм
bagpipe.mouthpiece
no
пуэм,
пу-эм
пу-ем
wood-1SG
no-poss
пуэм,
пу}-эм
пуо-ем
give-1SG
vb2-pers
пуэм,
пу}-эм
пуо-ем
blow-1SG
vb2-pers
пуэм,
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пуэм,
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пуэм,
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
манын,
манын
манын
that
co
манын,
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын,
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
ден
ден
ден
and
co
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
кӧнен
кӧнен
кӧнен
voluntarily
av
кӧнен
кӧн-ен-Ø
кӧнӧ-ен-Ø
agree-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кӧнен
кӧн-ен
кӧнӧ-ен
agree-CVB
vb2-adv
огытыл.
ог-ыт-ыл-Ø
ог-ыт-ул-Ø
NEG-3PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-7-190


— Але марте тарлен тӱредыктен онал.

Але
Але
але
or
av/co/pa
Але
Але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Але
Але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
марте
марте
марте
up.to
po
тарлен
тарл-ен-Ø
тарле-ен-Ø
hire-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тарлен
тарл-ен
тарле-ен
hire-CVB
vb2-adv
тӱредыктен
тӱредыкт-ен-Ø
тӱредыкте-ен-Ø
get.a.haircut-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӱредыктен
тӱредыкт-ен
тӱредыкте-ен
get.a.haircut-CVB
vb2-adv
тӱредыктен
тӱред-ыкт-ен-Ø
тӱред-ктЕ-ен-Ø
cut-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
тӱредыктен
тӱред-ыкт-ен
тӱред-ктЕ-ен
cut-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
онал.
о-на-л-Ø
о-на-ул-Ø
NEG-1PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-7-191


Чачинат первый тӱредмыже огыл.

Чачинат
Чачинат
Чачинат
Chachinat
na
первый
первый
первый
first
ad/av/nm
тӱредмыже
тӱредмы-же
тӱредме-жЕ
cut-3SG
ad-poss
тӱредмыже
тӱред-мы-же
тӱред-мЕ-жЕ
cut-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-7-192


Тарлен шогалтена гын, еҥ мыскылаш тӱҥалеш.

Тарлен
Тарл-ен-Ø
тарле-ен-Ø
hire-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Тарлен
Тарл-ен
тарле-ен
hire-CVB
vb2-adv
шогалтена
шогалт-ена
шогалте-ена
put-1PL
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
мыскылаш
мыскыл-аш
мыскыле-аш
laugh.at-INF
vb2-inf
тӱҥалеш.
тӱҥал-еш
тӱҥал-еш
start-3SG
vb1-pers



2-1-7-193


Тарлыме шоҥыш оксаж дене чияшыже ыштен пуэт гын, асурак лиеш, — манын Яшай вате.

Тарлыме
Тарлыме
тарлыме
hired
ad
Тарлыме
Тарлы-ме
тарле-мЕ
hire-PTCP.PASS
vb2-ad
шоҥыш
шоҥыш
шоҥыш
instead
po
шоҥыш
шоҥ-ыш
шоҥ-ш
foam-ILL
no-case
оксаж
окса-ж
окса-жЕ
money-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
чияшыже
чия-ш-ыже
чия-еш-жЕ
paint-LAT-3SG
no-case-poss
чияшыже
чи[й]-[а]ш-ыже
чие-аш-жЕ
put.on-INF-3SG
vb2-inf-poss
чияшыже
чия-ш-ыже
чия-ш-жЕ
paint-ILL-3SG
no-case-poss
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
пуэт
пу-эт
пу-ет
wood-2SG
no-poss
пуэт
пу}-эт
пуо-ет
give-2SG
vb2-pers
пуэт
пу}-эт
пуо-ет
blow-2SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
асурак
асу-рак
асу-рак
benefit-COMP
ad/no-deg
лиеш, —
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш, —
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
вате.
вате
вате
wife
no
вате.
вате
вате
absorbent.cotton
no



2-1-7-194


Григорий Петрович тудлан тореш лийын огыл.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
тореш
тореш
тореш
crosspiece
ad/av/no/po
тореш
тор-еш
тор-еш
trash-LAT
ad/no-case
тореш
тор-еш
тор-еш
bay-LAT
ad-case
тореш
тор-еш
тор-еш
forest-LAT
no-case
тореш
тор-еш
тор-еш
demand-LAT
no-case
лийын
лийын
лийын
as.a
po
лийын
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-7-195


Адак Григорий Петровичым земский начальник ден становой пристав шупшкедаш тӱҥалыныт.

Адак
Адак
адак
again
av
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
ден
ден
ден
and
co
становой
становой
становой
district
ad/no
пристав
пристав
пристав
police.officer
no
шупшкедаш
шупшкед-аш
шупшкеде-аш
pull-INF
vb2-inf
тӱҥалыныт.
тӱҥал-ын-ыт
тӱҥал-н-ыт
start-PST2-3PL
vb1-tense-pers



2-1-7-196


Ындыже нуно йӧнанрак ыштеныт, Григорий Петровичым свидетель шотлан йодыштыныт.

Ындыже
Ынды-же
ынде-жЕ
now-3SG
av/pa-poss
нуно
нуно
нуно
3PL
pr
йӧнанрак
йӧнан-рак
йӧнан-рак
fitting-COMP
ad-deg
йӧнанрак
йӧн-ан-рак
йӧн-ан-рак
method-with-COMP
no-deriv.ad-deg
ыштеныт,
ышт-ен-ыт
ыште-ен-ыт
do-PST2-3PL
vb2-tense-pers
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
свидетель
свидетель
свидетель
witness
no
шотлан
шотлан
шотлан
for.form's.sake
av/po
шотлан
шот-лан
шот-лан
use-DAT
no-case
шотлан
шот-ла-н
шот-ла-н
use-PL-GEN
no-num-case
йодыштыныт.
йодышт-ын-ыт
йодышт-н-ыт
ask-PST2-3PL
vb1-tense-pers



2-1-7-197


Григорий Петрович тиде маневрым ыҥылен налын.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
маневрым
маневр-ым
маневр-м
maneuver-ACC
no-case
ыҥылен
***
***
***
***
налын.
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын.
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv



2-1-7-198


Земский начальник ден становой пристав шканышт кӱлешым Григорий Петрович деч налын кертын огытыл.

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
ден
ден
ден
and
co
становой
становой
становой
district
ad/no
пристав
пристав
пристав
police.officer
no
шканышт
шк-ан-ышт
шке-лан-шт
REFL-DAT-3PL
pr-case-poss
шканышт
шкан-ышт
шкан-шт
for.oneself-3PL
pr-poss
кӱлешым
кӱлеш-ым
кӱлеш-м
need-ACC
ad/no-case
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
деч
деч
деч
from
po
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
кертын
керт-ын-Ø
керт-н-Ø
be.able.to-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кертын
керт-ын-Ø
керт-н-Ø
swaddle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кертын
керт-ын
керт-н
be.able.to-CVB
vb1-adv
кертын
керт-ын
керт-н
swaddle-CVB
vb1-adv
огытыл.
ог-ыт-ыл-Ø
ог-ыт-ул-Ø
NEG-3PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-7-199


Григорий Петровичын «ӱскыртлыкшӧ» нуным чот сырыктен гынат, нуно Григорий Петровичым тиде ганат тӱкен огытыл.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
«ӱскыртлыкшӧ»
ӱскыртлык-шӧ
ӱскыртлык-жЕ
stubbornness-3SG
no-poss
«ӱскыртлыкшӧ»
ӱскырт-лык-шӧ
ӱскырт-лык-жЕ
stubborn-for-3SG
ad/no-deriv.ad-poss
нуным
нуным
нуным
them
pr
нуным
нуно-м
нуно-м
3PL-ACC
pr-case
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
сырыктен
сырыкт-ен-Ø
сырыкте-ен-Ø
anger-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сырыктен
сырыкт-ен
сырыкте-ен
anger-CVB
vb2-adv
сырыктен
сыры-кт-ен-Ø
сыре-ктЕ-ен-Ø
get.angry-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
сырыктен
сыры-кт-ен
сыре-ктЕ-ен
get.angry-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
нуно
нуно
нуно
3PL
pr
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
ганат
гана-т
гана-ет
times-2SG
no/po-poss
ганат
гана-т
гана-ат
times-and
no/po-enc
тӱкен
тӱкен
тӱкен
frankly
av
тӱкен
тӱк-ен-Ø
тӱкӧ-ен-Ø
touch-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӱкен
тӱк-ен
тӱкӧ-ен
touch-CVB
vb2-adv
огытыл.
ог-ыт-ыл-Ø
ог-ыт-ул-Ø
NEG-3PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-7-200


Только Григорий Петровичым йодышт луктын колтымыжо годым гына становой пристав каласыш:

Только
Только
только
but
co/pa
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
йодышт
йод-ышт
йод-шт
iodine-3PL
no-poss
йодышт
йодышт-Ø
йодышт-Ø
ask-IMP.2SG
vb1-mood.pers
йодышт
йод-ышт
йод-шт
ask-IMP.3PL
vb1-mood.pers
йодышт
йодышт-Ø
йодышт-Ø
ask-CNG
vb1-conn
йодышт
йодышт-Ø
йодышт-Ø
ask-CVB
vb1-adv
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
колтымыжо
колтымы-жо
колтымо-жЕ
sent-3SG
ad-poss
колтымыжо
колты-мы-жо
колто-мЕ-жЕ
send-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
гына
гына
гына
only
pa
становой
становой
становой
district
ad/no
пристав
пристав
пристав
police.officer
no
каласыш:
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-201


— Григорий Петрович, тый тул дене модат!..

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
тый
тый
тый
2SG
pr
тул
тул
тул
fire
ad/no
дене
дене
дене
with
po
модат!..
мод-ат
модо-ат
blueberry-and
no-enc
модат!..
мод-ат
модо-ат
fashion-and
no-enc
модат!..
мод-ат
мод-ат
play-2SG
vb1-pers
модат!..
мо-да-т
мо-да-ат
what-2PL-and
ad/av/pa/pr-poss-enc
модат!..
мод-Ø-ат
мод-Ø-ат
play-CNG-and
vb1-conn-enc
модат!..
мод-Ø-ат
мод-Ø-ат
play-CVB-and
vb1-adv-enc
модат!..
мод--ат
мод-Е-ат
play-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



2-1-7-202


Григорий Петрович ыҥылыш: тиде — пытартыш шижтарымаш! * * *

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
ыҥылыш:
***
***
***
***
тиде —
тиде
тиде
this
pr
тиде —
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде —
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
пытартыш
пытартыш
пытартыш
last
ad/no
шижтарымаш! * * *
шижтарымаш
шижтарымаш
notice
no
шижтарымаш! * * *
шижтары-маш
шижтаре-маш
give.notice-NMLZ
vb2-deriv.n



2-1-7-203


Аҥа тӱред пытарымеке, Яшай тыге каласыш:

Аҥа
Аҥа
аҥа
strip.of.land
no
тӱред
тӱред-Ø
тӱред-Ø
cut-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тӱред
тӱред-Ø
тӱред-Ø
cut-CNG
vb1-conn
тӱред
тӱред-Ø
тӱред-Ø
cut-CVB
vb1-adv
пытарымеке,
пытары-меке
пытаре-меке
finish-CVB.PRI
vb2-adv
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
каласыш:
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-204


— Вес аҥана тораште, айста лучо, шкенан деке каен, чайым йӱына, вара иже тушко каена.

Вес
Вес
вес
different
ad/pr
аҥана
аҥа-на
аҥа-на
strip.of.land-1PL
no-poss
тораште,
тораште
тораште
afar
av/po
тораште,
тора-ште
тора-штЕ
gap-INE
ad/av/no-case
айста
айста
айста
let's.go
in/pa
лучо,
лучо
лучо
rather
ad/av/no
шкенан
шке-на-н
шке-на-н
REFL-1PL-GEN
pr-poss-case
шкенан
шкен-ан
шкен-ан
private-with
ad-deriv.ad
шкенан
шке-на-н
шке-на-н
REFL-1PL-GEN
pr-poss-case
деке
деке
деке
to
po
каен,
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен,
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
чайым
чай-ым
чай-м
tea-ACC
no-case
йӱына,
йӱ-ына
йӱ-на
drink-1PL
vb1-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
иже
иже
иже
not.until
av/pa
иже
и-же
и-жЕ
and-3SG
co-poss
иже
и-же
и-жЕ
[X]-3SG
pa-poss
тушко
тушко
тушко
[X]
av/pr
тушко
ту-шко
ту-шкЕ
that-ILL
pr-case
тушко
ту-шко
ту-шкЕ
gland-ILL
no-case
тушко
ту-шко
ту-шкЕ
banner-ILL
no-case
тушко
туш-ко
туш-шкЕ
seed-ILL
no-case
тушко
туш-ко
туш-шкЕ
flourish-ILL
no-case
тушко
туш-ко
туш-шкЕ
there-ILL
av/pr-case
тушко
тушко-Ø
тушко-Ø
model-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тушко
тушко-Ø
тушко-Ø
model-CNG
vb2-conn
каена.
ка[й]-ена
кае-ена
go-1PL
vb2-pers



2-1-7-205


Кечывалжат ынде торак огыл.

Кечывалжат
Кечывал-ж-ат
кечывал-жЕ-ат
midday-3SG-and
no-poss-enc
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
торак
тора-к
тора-ак
gap-STR
ad/av/no-enc
торак
тор-ак
тор-ак
trash-STR
ad/no-enc
торак
тор-ак
тор-ак
bay-STR
ad-enc
торак
тор-ак
тор-ак
uncomfortably-STR
av-enc
торак
тор-ак
тор-ак
forest-STR
no-enc
торак
тор-ак
тор-ак
demand-STR
no-enc
торак
тор-а-к
торо-а-ак
move.apart-3SG-STR
vb2-pers-enc
торак
тор-Ø-ак
торо-Ø-ак
move.apart-CNG-STR
vb2-conn-enc
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-7-206


Аваже, тый ончыч кай.

Аваже,
Аваже
аваже
honey
no
Аваже,
Ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
Аваже,
Ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
тый
тый
тый
2SG
pr
ончыч
ончыч
ончыч
from.in.front.of
av/po
кай.
кай
кай
[X]
in
кай.
кай
кай
aftergrass
no
кай.
кай-Ø
кае-Ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кай.
кай-Ø
кае-Ø
go-CNG
vb2-conn



2-1-7-207


Ме Чачи дене коктын кылтам нумалын кодена.

Ме
ме
ме
1PL
pr
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
дене
дене
дене
with
po
коктын
коктын
коктын
as.a.pair
av
кылтам
кылта-м
кылта-м
sheaf-ACC
no-case
кылтам
кылта-м
кылта-ем
sheaf-1SG
no-poss
кылтам
кылта-м-Ø
кылта-ем-Ø
sheaf-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кылтам
кылта-м-Ø
кылта-ем-Ø
sheaf-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кылтам
кылта-м-Ø
кылта-ем-Ø
sheaf-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
нумалын
нумал-ын-Ø
нумал-н-Ø
carry-PST2-3SG
vb1-tense-pers
нумалын
нумал-ын
нумал-н
carry-CVB
vb1-adv
кодена.
код-ена
кодо-ена
leave-1PL
vb2-pers



2-1-7-208


Копнажым кызыт огына опто, уржа пеш кукшо.

Копнажым
Копна-жы-м
копна-жЕ-м
stack-3SG-ACC
no-poss-case
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
опто,
опто-Ø
опто-Ø
put-IMP.2SG
vb2-mood.pers
опто,
опто-Ø
опто-Ø
bark-IMP.2SG
vb2-mood.pers
опто,
опто-Ø
опто-Ø
put-CNG
vb2-conn
опто,
опто-Ø
опто-Ø
bark-CNG
vb2-conn
уржа
уржа
уржа
rye
no
пеш
пеш
пеш
very
av
кукшо.
кукшо
кукшо
dry
ad/no



2-1-7-209


— Ала кылтажат кас марте нумалде чыта, нумалшылат велеш вет, — ойым ышта Яшай вате.

Ала
Ала
ала
maybe
co/pa
Ала
Ала
ала
pitch
no
Ала
А-ла
а-ла
and-STR
co-enc
Ала
А-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
Ала
А-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
Ала
Ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
кылтажат
кылта-ж-ат
кылта-жЕ-ат
sheaf-3SG-and
no-poss-enc
кас
кас
кас
evening
av/no
марте
марте
марте
up.to
po
нумалде
нумал-де
нумал-де
carry-CVB.NEG
vb1-adv
чыта,
чыт-а
чыте-а
tolerate-3SG
vb2-pers
нумалшылат
нумалшы-ла-т
нумалше-ла-ет
porter-COMP-2SG
no-case-poss
нумалшылат
нумалшы-ла-т
нумалше-ла-ет
porter-PL-2SG
no-num-poss
нумалшылат
нумалшы-ла-т
нумалше-ла-ат
porter-COMP-and
no-case-enc
нумалшылат
нумалшы-ла-т
нумалше-ла-ат
porter-PL-and
no-num-enc
нумалшылат
нумал-шыла-т
нумал-шыла-ат
carry-CVB.SIM-and
vb1-adv-enc
нумалшылат
нумал-шы-ла-т
нумал-шЕ-ла-ет
carry-PTCP.ACT-COMP-2SG
vb1-ad-case-poss
нумалшылат
нумал-шы-ла-т
нумал-шЕ-ла-ет
carry-PTCP.ACT-PL-2SG
vb1-ad-num-poss
нумалшылат
нумал-шы-ла-т
нумал-шЕ-ла-ат
carry-PTCP.ACT-COMP-and
vb1-ad-case-enc
нумалшылат
нумал-шы-ла-т
нумал-шЕ-ла-ат
carry-PTCP.ACT-PL-and
vb1-ad-num-enc
велеш
велеш
велеш
toward
po
велеш
вел-еш
вел-еш
side-LAT
no-case
велеш
вел-еш
вел-еш
spill-3SG
vb1-pers
вет, —
вет
вет
so
co/pa
ойым
ойым
ойым
off
ad
ойым
ой-ым
ой-м
opinion-ACC
no-case
ышта
ышт-а
ыште-а
do-3SG
vb2-pers
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
вате.
вате
вате
wife
no
вате.
вате
вате
absorbent.cotton
no



2-1-7-210


— Тугеже лучо эр марте кийже.

Тугеже
Тугеже
тугеже
so
av/pa/pr
Тугеже
Туге-же
туге-жЕ
so-3SG
av/pa-poss
Тугеже
Ту-ге-же
ту-ге-жЕ
that-COM-3SG
pr-case-poss
Тугеже
Ту-ге-же
ту-ге-жЕ
gland-COM-3SG
no-case-poss
Тугеже
Ту-ге-же
ту-ге-жЕ
banner-COM-3SG
no-case-poss
лучо
лучо
лучо
rather
ad/av/no
эр
эр
эр
morning
ad/av/no
марте
марте
марте
up.to
po
кийже.
кий-же
кий-жЕ
cue-3SG
no-poss
кийже.
кий-Ø-же
кие-Ø-жЕ
lie-CNG-3SG
vb2-conn-poss



2-1-7-211


Йӱдым изиш вӱдыжга, эрдене эрак толын, нумалына, — мане Яшай,

Йӱдым
Йӱдым
йӱдым
at.night
av
Йӱдым
Йӱд-ым
йӱд-м
night-ACC
no-case
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
вӱдыжга,
вӱдыжг-а
вӱдыжгӧ-а
get.moist-3SG
vb2-pers
эрдене
эрдене
эрдене
in.the.morning
av
эрак
эрак
эрак
early
av
эрак
э-рак
э-рак
oh-COMP
in/pa-deg
эрак
эра-к
эра-ак
era-STR
no-enc
эрак
эра-к
эра-ак
[X]-STR
no-enc
эрак
эр-ак
эр-ак
morning-STR
ad/av/no-enc
эрак
эр-ак
эре-ак
clean-STR
ad-enc
толын,
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын,
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
нумалына, —
нумал-ына
нумал-на
carry-1PL
vb1-pers
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Яшай,
Яшай
Яшай
Yashay
na



2-1-7-212


Тидлан чыланат келшышт.

Тидлан
тид-лан
тиде-лан
this-DAT
pr-case
чыланат
чылан-ат
чылан-ат
all-and
av/pr-enc
чыланат
чыла-на-т
чыла-на-ат
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
чыланат
чыла-н-ат
чыла-ан-ат
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
чыланат
чыл-ан-ат
чыл-ан-ат
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
чыланат
чыла-н-ат
чыла-н-ат
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
келшышт.
келшы-шт
келше-шт
appeal.to-IMP.3PL
vb2-mood.pers
келшышт.
келшы-ш-т
келше-ш-т
appeal.to-PST1-3PL
vb2-tense-pers
келшышт.
кел-шы-шт
кел-шЕ-шт
step-PTCP.ACT-3PL
vb1-ad-poss



2-1-7-213


Нылытынат мӧҥгышкӧ кайышт.

Нылытынат
Нылытын-ат
нылытын-ат
as.four-and
av-enc
Нылытынат
Нылыт-ын-ат
нылыт-н-ат
four-GEN-and
nm-case-enc
мӧҥгышкӧ
мӧҥгышкӧ
мӧҥгышкӧ
home
av
мӧҥгышкӧ
мӧҥгы-шкӧ
мӧҥгӧ-шкЕ
home-ILL
av/no/po-case
кайышт.
кай-ышт
кай-шт
aftergrass-3PL
no-poss
кайышт.
кайы-шт
кайе-шт
go-IMP.3PL
vb2-mood.pers
кайышт.
кайы-ш-т
кае-ш-т
go-PST1-3PL
vb2-tense-pers



2-1-7-214


Яшай ден ешыже капкам пурымо годым ала-кушеч Япар эртен кайыш.

Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
ден
ден
ден
and
co
ешыже
еш-ыже
еш-жЕ
family-3SG
no-poss
капкам
капка-м
капка-м
gate-ACC
no-case
капкам
капка-м
капка-ем
gate-1SG
no-poss
капкам
капка-м-Ø
капка-ем-Ø
gate-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
капкам
капка-м-Ø
капка-ем-Ø
gate-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
капкам
капка-м-Ø
капка-ем-Ø
gate-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пурымо
пурымо
пурымо
entrance
ad
пурымо
пуры-мо
пуро-мЕ
go.in-PTCP.PASS
vb2-ad
годым
годым
годым
during
po
ала-кушеч
ала-кушеч
ала-кушеч
from.somewhere
av/pr
Япар
Япар
Япар
Yapar
na
эртен
эртен
эртен
very
av
эртен
эрт-ен-Ø
эрте-ен-Ø
pass-PST2-3SG
vb2-tense-pers
эртен
эрт-ен
эрте-ен
pass-CVB
vb2-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-215


Чачим тура ончыш.

Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
тура
тура
тура
steep
ad/av/no/po
тура
тура
тура
rook
po
ончыш.
ончы-ш-Ø
ончо-ш-Ø
look-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-216


Но Чачи тудым ыш шеклане.

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
шеклане.
шеклане-Ø
шеклане-Ø
look.after-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шеклане.
шеклане-Ø
шеклане-Ø
look.after-CNG
vb2-conn



2-1-7-217


Сандене ачажмыт дек чай йӱаш пурыш: «Григорий Петрович кол кучаш каен, але толын огыл дыр», — шоналтыш.

Сандене
Сандене
сандене
therefore
co
ачажмыт
ача-ж-мыт
ача-жЕ-мыт
father-3SG-PL.SOC
no-poss-num
дек
дек
дек
to
po
чай
чай
чай
tea
no
чай
чай
чай
probably
pa
йӱаш
йӱ-аш
йӱ-аш
drink-INF
vb1-inf
пурыш:
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш:
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
«Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
кол
кол
кол
fish
no
кол
кол
кол
Pisces
no
кол
кол-Ø
кол-Ø
hear-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кол
кол-Ø
кол-Ø
hear-CNG
vb1-conn
кол
кол-Ø
кол-Ø
hear-CVB
vb1-adv
кучаш
куча-ш
куча-ш
residue-ILL
no-case
кучаш
куча-ш
куча-еш
residue-LAT
no-case
кучаш
куч-аш
кучо-аш
hold-INF
vb2-inf
каен,
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен,
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
дыр», —
дыр
дыр
probably
pa
шоналтыш.
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-218


Самоварым шуктен, ӱстел йыр шинчыныт ыле — капка почылтмо йӱк шоктыш.

Самоварым
Самовар-ым
самовар-м
samovar-ACC
no-case
шуктен,
шукт-ен-Ø
шукто-ен-Ø
succeed.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шуктен,
шукт-ен
шукто-ен
succeed.in-CVB
vb2-adv
шуктен,
шу-кт-ен-Ø
шу-ктЕ-ен-Ø
reach-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктен,
шу-кт-ен-Ø
шу-ктЕ-ен-Ø
ferment-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктен,
шу-кт-ен-Ø
шу-ктЕ-ен-Ø
whittle-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктен,
шу-кт-ен
шу-ктЕ-ен
reach-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
шуктен,
шу-кт-ен
шу-ктЕ-ен
ferment-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
шуктен,
шу-кт-ен
шу-ктЕ-ен
whittle-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
ӱстел
ӱстел
ӱстел
table
no
йыр
йыр
йыр
around
ad/av/no/po
шинчыныт
шинч-ын-ыт
шинч-н-ыт
sit.down-PST2-3PL
vb1-tense-pers
ыле —
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
капка
капка
капка
gate
no
почылтмо
почылт-мо
почылт-мЕ
open-PTCP.PASS
vb1-ad
йӱк
йӱк
йӱк
voice
no
шоктыш.
шоктыш
шоктыш
bran
no
шоктыш.
шокты-ш-Ø
шокто-ш-Ø
be.heard-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-219


Чачи окнашке ончале, йол йыжыҥжат каен колтыш: кудвечыш Чужган Макар пура.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
окнашке
окна-шке
окна-шкЕ
window-ILL
no-case
ончале,
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
йол
йол
йол
foot
no
йыжыҥжат
йыжыҥ-ж-ат
йыжыҥ-жЕ-ат
joint-3SG-and
no-poss-enc
каен
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
колтыш:
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш:
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кудвечыш
***
***
***
***
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
Макар
Макар
Макар
Makar
na
пура.
пура
пура
home-made.kvass
no
пура.
пура
пура
framework
no
пура.
пур-а
пуро-а
go.in-3SG
vb2-pers



2-1-7-220


Почешыже урядник, стражник толыт.

Почешыже
Почеш-ыже
почеш-жЕ
recent-3SG
ad/av/po-poss
Почешыже
Поч-еш-ыже
поч-еш-жЕ
tail-LAT-3SG
no-case-poss
Почешыже
Поч-еш-ыже
поч-еш-жЕ
open-3SG-3SG
vb1-pers-poss
урядник,
урядник
урядник
village.constable
no
стражник
стражник
стражник
police.constable
no
толыт.
тол-ыт
тол-ыт
come-3PL
vb1-pers



2-1-7-221


Чачи тыш-туш ончале, омсашке руалтыш.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
тыш-туш
тыш-туш
тыш-туш
back.and.forth
av/pr
ончале,
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
омсашке
омса-шке
омса-шкЕ
door-ILL
no-case
руалтыш.
руалтыш
руалтыш
hook
no
руалтыш.
руалты-ш-Ø
руалте-ш-Ø
grab-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-222


Тиде жапыште пулдыр омса чолдырок шоктен почылто.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
пулдыр
пулдыр
пулдыр
storeroom
no
омса
омса
омса
door
no
чолдырок
чолдырок
чолдырок
[X]
de
шоктен
шокте-н
шокте-н
sieve-GEN
no-case
шоктен
шокт-ен-Ø
шокто-ен-Ø
be.heard-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шоктен
шокт-ен
шокто-ен
be.heard-CVB
vb2-adv
почылто.
почылт-о
почылт-Е
open-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-223


Чачи шеҥгек чакналтыш, коҥга шеҥгек пурен кайыш, коҥга ӱмбак кӱзен, мурня ден коҥга шулдыр лукеш чӱчырнен, пызнен шинче, ончыланже портышкем-влакым шогалтыш.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
шеҥгек
шеҥгек
шеҥгек
back
av/po
чакналтыш,
чакналтыш
чакналтыш
deviation
no
чакналтыш,
чакналты-ш-Ø
чакналте-ш-Ø
move.back-PST1-3SG
vb2-tense-pers
коҥга
коҥга
коҥга
stove
no
шеҥгек
шеҥгек
шеҥгек
back
av/po
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
кайыш,
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш,
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
коҥга
коҥга
коҥга
stove
no
ӱмбак
ӱмбак
ӱмбак
the.top
av/po
кӱзен,
кӱз-ен-Ø
кӱзӧ-ен-Ø
go.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кӱзен,
кӱз-ен
кӱзӧ-ен
go.up-CVB
vb2-adv
мурня
мурня
мурня
chimney
no
ден
ден
ден
and
co
коҥга
коҥга
коҥга
stove
no
шулдыр
шулдыр
шулдыр
wing
no
лукеш
лук-еш
лук-еш
corner-LAT
no-case
лукеш
лук-еш
лук-еш
[X]-LAT
no-case
лукеш
лук-еш
лук-еш
[X]-LAT
no-case
чӱчырнен,
чӱчырн-ен-Ø
чӱчырнӧ-ен-Ø
squat-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чӱчырнен,
чӱчырн-ен
чӱчырнӧ-ен
squat-CVB
vb2-adv
пызнен
пызн-ен-Ø
пызне-ен-Ø
huddle-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пызнен
пызн-ен
пызне-ен
huddle-CVB
vb2-adv
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn
ончыланже
ончылан-же
ончылан-жЕ
in.front.of-3SG
av/po-poss
ончыланже
ончыл-ан-же
ончыл-ан-жЕ
front-with-3SG
ad/no-deriv.ad-poss
портышкем-влакым
портышкем-влак-ым
портышкем-влак-м
felt.boots-PL-ACC
no-num-case
шогалтыш.
шогалтыш
шогалтыш
[X]
no
шогалтыш.
шогалты-ш-Ø
шогалте-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-224


Пӧртышкӧ Макар почеш Варлам Яковлевич ден Аркамбал урядник, Япар, сотник лувуй, адак Ведат ден ватыже пурышт.

Пӧртышкӧ
Пӧрт-ышкӧ
пӧрт-шкЕ
house-ILL
no-case
Пӧртышкӧ
Пӧртыш-кӧ
пӧртыш-шкЕ
coenurosis-ILL
no-case
Макар
Макар
Макар
Makar
na
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
ден
ден
ден
and
co
Аркамбал
Аркамбал
аркамбал
hill
no
урядник,
урядник
урядник
village.constable
no
Япар,
Япар
Япар
Yapar
na
сотник
сотник
сотник
sotnik
no
лувуй,
лувуй
лувуй
elected.village.constable.in.pre-revolutionary.Russia
no
адак
адак
адак
again
av
Ведат
Ведат
Ведат
Vedat
na
ден
ден
ден
and
co
ватыже
ваты-же
вате-жЕ
wife-3SG
no-poss
ватыже
ваты-же
вате-жЕ
absorbent.cotton-3SG
no-poss
пурышт.
пурышт-Ø
пурышт-Ø
bite-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пурышт.
пур-ышт
пур-шт
chew-IMP.3PL
vb1-mood.pers
пурышт.
пуры-шт
пуро-шт
go.in-IMP.3PL
vb2-mood.pers
пурышт.
пуры-ш-т
пуро-ш-т
go.in-PST1-3PL
vb2-tense-pers
пурышт.
пурышт-Ø
пурышт-Ø
bite-CNG
vb1-conn
пурышт.
пурышт-Ø
пурышт-Ø
bite-CVB
vb1-adv



2-1-7-225


Кок стражник тӱан кодыч: иктыже — уремеш, весыже — кудвечеш.

Кок
Кок
кок
cook
no
Кок
Кок
кок
two
nm
стражник
стражник
стражник
police.constable
no
тӱан
тӱан
тӱан
outside
av
кодыч:
код-ыч
код-ыч
stay-PST1.2SG
vb1-tense.pers
кодыч:
код-ыч
код-ыч
stay-PST1.3PL
vb1-tense.pers
иктыже —
иктыже
иктыже
one.of.them
pr
иктыже —
икты-же
икте-жЕ
one-3SG
nm/pr-poss
уремеш,
урем-еш
урем-еш
street-LAT
no-case
уремеш,
ур-ем-еш
ур-ем-еш
squirrel-TRANS-3SG
no-deriv.v-pers
весыже —
весы-же
весе-жЕ
different-3SG
ad/no/pr-poss
кудвечеш.
***
***
***
***



2-1-7-226


— Кинде шинчалда перкан лийже, ачий, авий, — мане Макар.

Кинде
Кинде
кинде
bread
no
шинчалда
шинчал-да
шинчал-да
salt-2PL
no-poss
шинчалда
шинчал-да
шинчал-да
neigh-PST1.2PL
vb1-tense.pers
шинчалда
шинчал-да
шинчал-да
sit-PST1.2PL
vb1-tense.pers
шинчалда
шинчал-да
шинчал-да
know-PST1.2PL
vb1-tense.pers
перкан
перкан
перкан
ample
ad/av
лийже,
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже,
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже,
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже,
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss
ачий,
ачий
ачий
father
no
авий, —
авий
авий
mother
no
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Макар.
Макар
Макар
Makar
na



2-1-7-227


— Туге лийже...

Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
лийже...
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже...
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже...
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже...
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss



2-1-7-228


Макар...

Макар...
Макар
Макар
Makar
na



2-1-7-229


— мане Яшай.

мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Яшай.
Яшай
Яшай
Yashay
na



2-1-7-230


«Макар» почеш «веҥе» маннеже ыле да, йылмыже ыш савырне.

«Макар»
Макар
Макар
Makar
na
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
«веҥе»
веҥе
веҥе
son-in-law
no
маннеже
ман-не-же
ман-не-же
say-DES-3SG
vb1-mood-pers
ыле
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
йылмыже
йылмы-же
йылме-жЕ
tongue-3SG
no-poss
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
савырне.
савырне-Ø
савырне-Ø
turn-IMP.2SG
vb2-mood.pers
савырне.
савырне-Ø
савырне-Ø
turn-CNG
vb2-conn



2-1-7-231


— Тол, кинде кочкаш шич.

Тол,
Тол-Ø
тол-Ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Тол,
Тол-Ø
тол-Ø
come-CNG
vb1-conn
Тол,
Тол-Ø
тол-Ø
come-CVB
vb1-adv
кинде
кинде
кинде
bread
no
кочкаш
кочк-аш
кочк-аш
eat-INF
vb1-inf
шич.
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шич.
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-CNG
vb1-conn
шич.
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-CVB
vb1-adv



2-1-7-232


— Кызыт шинчын шогаш толын омыл.

Кызыт
Кызыт
кызыт
now
av
шинчын
шинч-ын-Ø
шинч-н-Ø
sit.down-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шинчын
шинч-ын
шинч-н
sit.down-CVB
vb1-adv
шогаш
шога-ш
шога-ш
plough-ILL
no-case
шогаш
шога-ш
шога-еш
plough-LAT
no-case
шогаш
шог-аш
шого-аш
stand-INF
vb2-inf
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
омыл.
о-м-ыл-Ø
о-м-ул-Ø
NEG-1SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-7-233


Мый Чачи дек толынам, кеч-кузе гынат, венчаялтын улына.

Мый
мый
мый
1SG
pr
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
дек
дек
дек
to
po
толынам,
тол-ын-ам
тол-н-ам
come-PST2-1SG
vb1-tense-pers
кеч-кузе
кеч-кузе
кеч-кузе
however
av/pr
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
венчаялтын
венчаялт-ын-Ø
венчаялт-н-Ø
marry-PST2-3SG
vb1-tense-pers
венчаялтын
венчаялт-ын
венчаялт-н
marry-CVB
vb1-adv
венчаялтын
венча[й]-[а]лт-ын-Ø
венчае-алт-н-Ø
marry-REF-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
венчаялтын
венча[й]-[а]лт-ын
венчае-алт-н
marry-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv
улына.
улы-на
уло-на
is-1PL
ad/no/vb-poss
улына.
ул-ына
ул-на
be-1PL
vb1-pers



2-1-7-234


«Мом шойыштеш, кунам венчаялтын улына?» — Чачин шӱм мераҥла пыртка.

«Мом
Мом
мом
what
pr
«Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
шойыштеш,
шойышт-еш
шойышт-еш
lie-3SG
vb1-pers
кунам
кунам
кунам
when
av/co/pa/pr
венчаялтын
венчаялт-ын-Ø
венчаялт-н-Ø
marry-PST2-3SG
vb1-tense-pers
венчаялтын
венчаялт-ын
венчаялт-н
marry-CVB
vb1-adv
венчаялтын
венча[й]-[а]лт-ын-Ø
венчае-алт-н-Ø
marry-REF-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
венчаялтын
венча[й]-[а]лт-ын
венчае-алт-н
marry-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv
улына?» —
улы-на
уло-на
is-1PL
ad/no/vb-poss
улына?» —
ул-ына
ул-на
be-1PL
vb1-pers
Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
шӱм
шӱм
шӱм
heart
no
шӱм
шӱм
шӱм
feeling
no
шӱм
шӱм
шӱм
bark
no
мераҥла
мераҥ-ла
мераҥ-ла
hare-COMP
no-case
мераҥла
мераҥ-ла
мераҥ-ла
hare-PL
no-num
мераҥла
мераҥ-ла
мераҥ-ла
hare-STR
no-enc
мераҥла
мера-ҥ-Ø-ла
мера-аҥ-Ø-ла
measure-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
мераҥла
мер-аҥ-Ø-ла
мер-аҥ-Ø-ла
community-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
мераҥла
мера-ҥ-Ø-ла
мера-аҥ-Ø-ла
measure-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
мераҥла
мер-аҥ-Ø-ла
мер-аҥ-Ø-ла
community-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
пыртка.
пыртк-а
пыртке-а
beat-3SG
vb2-pers



2-1-7-235


— Чачи клатыште мо?

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
клатыште
клат-ыште
клат-штЕ
storage-INE
no-case
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-1-7-236


— Ала, ме тудым огына шинче, ала-кушко каен.

Ала,
Ала
ала
maybe
co/pa
Ала,
Ала
ала
pitch
no
Ала,
А-ла
а-ла
and-STR
co-enc
Ала,
А-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
Ала,
А-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
Ала,
Ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
ме
ме
ме
1PL
pr
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn
ала-кушко
ала-кушко
ала-кушко
somewhere
av/pr
ала-кушко
ала-куш-ко
ала-куш-шкЕ
somewhere-ILL
av/pr-case
каен.
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен.
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv



2-1-7-237


— Вот мо!

Вот
Вот
вот
there
co/pa
Вот
Вот
вот
web
no
мо!
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-1-7-238


— кычкырале Варлам Яковлевич.

кычкырале
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич.
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na



2-1-7-239


— Мемнан тый денет шуко кутырен шогаш врема уке.

Мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
тый
тый
тый
2SG
pr
денет
ден-ет
дене-ет
with-2SG
po-poss
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
кутырен
кутыр-ен-Ø
кутыро-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кутырен
кутыр-ен
кутыро-ен
talk-CVB
vb2-adv
шогаш
шога-ш
шога-ш
plough-ILL
no-case
шогаш
шога-ш
шога-еш
plough-LAT
no-case
шогаш
шог-аш
шого-аш
stand-INF
vb2-inf
врема
врема
врема
time
no
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



2-1-7-240


Тый ӱдыретым марийжылан пу.

Тый
тый
тый
2SG
pr
ӱдыретым
ӱдыр-ет-ым
ӱдыр-ет-м
daughter-2SG-ACC
no-poss-case
ӱдыретым
ӱдыр-ет-ым
ӱдыр-ет-м
Virgo-2SG-ACC
no-poss-case
марийжылан
марий-жы-лан
марий-жЕ-лан
Mari-3SG-DAT
no-poss-case
марийжылан
марий-жы-ла-н
марий-жЕ-ла-н
Mari-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
пу.
пу
пу
wood
no
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



2-1-7-241


Ватылан марий деч посна илаш закон уке.

Ватылан
Ваты-лан
вате-лан
wife-DAT
no-case
Ватылан
Ваты-лан
вате-лан
absorbent.cotton-DAT
no-case
Ватылан
Ваты-ла-н
вате-ла-н
wife-PL-GEN
no-num-case
Ватылан
Ваты-ла-н
вате-ла-н
absorbent.cotton-PL-GEN
no-num-case
марий
марий
марий
Mari
no
деч
деч
деч
from
po
посна
посна
посна
isolated
ad/av
илаш
ил-аш
иле-аш
live-INF
vb2-inf
закон
закон
закон
law
no
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



2-1-7-242


— Мый тудлан еҥ шот дене, орваш шынден, ӱдырем пуэн колтенам.

Мый
мый
мый
1SG
pr
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
шот
шот
шот
use
no
дене,
дене
дене
with
po
орваш
орва-ш
орва-ш
cart-ILL
no-case
орваш
орва-ш
орва-еш
cart-LAT
no-case
шынден,
шынд-ен-Ø
шынде-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шынден,
шынд-ен
шынде-ен
put-CVB
vb2-adv
ӱдырем
ӱдырем
ӱдырем
[X]
no
ӱдырем
ӱдыр-ем
ӱдыр-ем
daughter-1SG
no-poss
ӱдырем
ӱдыр-ем
ӱдыр-ем
Virgo-1SG
no-poss
ӱдырем
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
daughter-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ӱдырем
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
Virgo-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ӱдырем
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
daughter-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ӱдырем
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
Virgo-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ӱдырем
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
daughter-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ӱдырем
ӱдыр-ем-Ø
ӱдыр-ем-Ø
Virgo-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv
колтенам.
колт-ен-ам
колто-ен-ам
send-PST2-1SG
vb2-tense-pers



2-1-7-243


Тудо шке ватыжым кучен моштен огыл гын, мыйын титакем уке.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
шке
шке
шке
REFL
pr
ватыжым
ваты-жы-м
вате-жЕ-м
wife-3SG-ACC
no-poss-case
ватыжым
ваты-жы-м
вате-жЕ-м
absorbent.cotton-3SG-ACC
no-poss-case
кучен
куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
моштен
моштен
моштен
capably
av
моштен
мошт-ен-Ø
мошто-ен-Ø
be.able.to-PST2-3SG
vb2-tense-pers
моштен
мошт-ен-Ø
мошто-ен-Ø
become.tired-PST2-3SG
vb2-tense-pers
моштен
мошт-ен
мошто-ен
be.able.to-CVB
vb2-adv
моштен
мошт-ен
мошто-ен
become.tired-CVB
vb2-adv
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
титакем
титак-ем
титак-ем
guilt-1SG
ad/av/no-poss
титакем
титак-ем-Ø
титак-ем-Ø
guilt-TRANS-IMP.2SG
ad/av/no-deriv.v-mood.pers
титакем
титак-ем-Ø
титак-ем-Ø
guilt-TRANS-CNG
ad/av/no-deriv.v-conn
титакем
титак-ем-Ø
титак-ем-Ø
guilt-TRANS-CVB
ad/av/no-deriv.v-adv
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



2-1-7-244


— Кычалаш!

Кычалаш!
Кычал-аш
кычал-аш
search-INF
vb1-inf



2-1-7-245


— кычкырал колтыш Варлам Яковлевич.

кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CNG
vb1-conn
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CVB
vb1-adv
колтыш
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич.
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na



2-1-7-246


Япар пӧртйымаке пурен кайыш, шырпым удырен-удырен ончыш.

Япар
Япар
Япар
Yapar
na
пӧртйымаке
пӧртйымаке
пӧртйымаке
into.the.cellar
av
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
кайыш,
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш,
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шырпым
шырпы-м
шырпе-м
match-ACC
no-case
удырен-удырен
удыр-ен-Ø-удыр-ен-Ø
удыро-ен-Øудыро-ен-Ø
strike-PST2-3SGstrike-PST2-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
удырен-удырен
удыр-ен-Ø-удыр-ен
удыро-ен-Øудыро-ен
strike-PST2-3SGstrike-CVB
vb2-tense-persvb2-adv
удырен-удырен
удыр-ен-удыр-ен-Ø
удыро-енудыро-ен-Ø
strike-CVBstrike-PST2-3SG
vb2-advvb2-tense-pers
удырен-удырен
удыр-ен-удыр-ен
удыро-енудыро-ен
strike-CVBstrike-CVB
vb2-advvb2-adv
ончыш.
ончы-ш-Ø
ончо-ш-Ø
look-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-247


— Пӧртйымалне уке!

Пӧртйымалне
Пӧртйымалне
пӧртйымалне
in.the.cellar
av
уке!
уке
уке
no
ad/no/pa



2-1-7-248


— Чыла вере кычалаш!

Чыла
Чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
вере
вере
вере
in.a.place
po
кычалаш!
кычал-аш
кычал-аш
search-INF
vb1-inf



2-1-7-249


Чачи ни илыше, ни колышо чытырен шинча.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
ни
ни
ни
neither.....nor
co/pa
илыше,
илыше
илыше
living
ad/no
илыше,
илы-ше
иле-шЕ
live-PTCP.ACT
vb2-ad
ни
ни
ни
neither.....nor
co/pa
колышо
колышо
колышо
dead
ad/no
колышо
колы-шо
коло-шЕ
die-PTCP.ACT
vb2-ad
чытырен
чытыр-ен-Ø
чытыре-ен-Ø
shudder-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чытырен
чытыр-ен
чытыре-ен
shudder-CVB
vb2-adv
шинча.
шинча
шинча
eye
no
шинча.
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча.
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers



2-1-7-250


Япар коҥга лукыш мийыш, кокыралтыш.

Япар
Япар
Япар
Yapar
na
коҥга
коҥга
коҥга
stove
no
лукыш
лук-ыш
лук-ш
corner-ILL
no-case
лукыш
лук-ыш
лук-ш
[X]-ILL
no-case
лукыш
лук-ыш
лук-ш
[X]-ILL
no-case
мийыш,
мийы-ш-Ø
мие-ш-Ø
come-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кокыралтыш.
кокыралты-ш-Ø
кокыралте-ш-Ø
cough-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-251


Чачин эрде воктенже шокшын чучо...

Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
эрде
эрде
эрде
thigh
no
воктенже
воктен-же
воктен-жЕ
beside-3SG
av/po-poss
воктенже
вокт-ен-Ø-же
вокто-ен-Ø-жЕ
strip.bark-PST2-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
воктенже
вокт-ен-же
вокто-ен-жЕ
strip.bark-CVB-3SG
vb2-adv-poss
шокшын
шокшын
шокшын
hot
av
шокшын
шокш-ын
шокш-н
sleeve-GEN
no-case
шокшын
шокшы-н
шокшо-н
heat-GEN
ad/no-case
шокшын
шок-шы-н
шокт-шЕ-н
sift-PTCP.ACT-GEN
vb1-ad-case
шокшын
шок-шы-н
шок-жЕ-н
shock-3SG-GEN
no-poss-case
чучо...
чуч-о
чуч-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-252


«Ынде кучалтым» шоналтыш, вара шинчажланат пычкемышын койо...

«Ынде
Ынде
ынде
now
av/pa
кучалтым»
кучалт-ым
кучалт-ым
get.caught-PST1.1SG
vb1-tense.pers
кучалтым»
куч-алт-ым
кучо-алт-ым
hold-REF-PST1.1SG
vb2-deriv.v-tense.pers
шоналтыш,
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
шинчажланат
шинча-ж-лан-ат
шинча-жЕ-лан-ат
eye-3SG-DAT-and
no-poss-case-enc
шинчажланат
шинча-ж-ла-н-ат
шинча-жЕ-ла-н-ат
eye-3SG-PL-GEN-and
no-poss-num-case-enc
пычкемышын
пычкемышын
пычкемышын
before.dawn
av
пычкемышын
пычкемыш-ын
пычкемыш-н
darkness-GEN
ad/no-case
койо...
кой-о
кой-Е
be.visible-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-253


Но Япар Чачим ыш уж.

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
Япар
Япар
Япар
Yapar
na
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
уж.
уж
уж
already
av/pa
уж.
у-ж
у-жЕ
new-3SG
ad/no-poss
уж.
у-ж
у-жЕ
oh-3SG
in-poss
уж.
уж-Ø
уж-Ø
see-IMP.2SG
vb1-mood.pers
уж.
уж-Ø
уж-Ø
see-CNG
vb1-conn
уж.
уж-Ø
уж-Ø
see-CVB
vb1-adv
уж.
у-Ø-ж
уо-Ø-жЕ
take.care.of-CNG-3SG
vb2-conn-poss
уж.
у-Ø-ж
уо-Ø-жЕ
stroke-CNG-3SG
vb2-conn-poss



2-1-7-254


Изи окнан пычкемыш пӧрт Чачим утарыш.

Изи
Изи
изи
small
ad/no
окнан
окнан
окнан
with.windows
ad
окнан
окна-н
окна-ан
window-with
no-deriv.ad
окнан
окна-н
окна-н
window-GEN
no-case
пычкемыш
пычкемыш
пычкемыш
darkness
ad/no
пӧрт
пӧрт
пӧрт
house
no
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
утарыш.
утары-ш-Ø
утаре-ш-Ø
save-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-255


Коҥга ӱмбаке волгыдо шагал логалеш.

Коҥга
Коҥга
коҥга
stove
no
ӱмбаке
ӱмбаке
ӱмбаке
the.top
av/po
волгыдо
волгыдо
волгыдо
light
ad/no
шагал
шагал
шагал
little
ad/av/no
логалеш.
логал-еш
логал-еш
touch-3SG
vb1-pers



2-1-7-256


— Клатыш шылын дыр, — шоктыш Макарын йӱкшӧ.

Клатыш
Клат-ыш
клат-ш
storage-ILL
no-case
шылын
шыл-ын
шыл-н
meat-GEN
no-case
шылын
шыл-ын-Ø
шыл-н-Ø
hide-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шылын
шыл-ын
шыл-н
hide-CVB
vb1-adv
дыр, —
дыр
дыр
probably
pa
шоктыш
шоктыш
шоктыш
bran
no
шоктыш
шокты-ш-Ø
шокто-ш-Ø
be.heard-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Макарын
Макарын
Макарын
Makaryn
na
йӱкшӧ.
йӱк-шӧ
йӱк-жЕ
voice-3SG
no-poss
йӱкшӧ.
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӱкшӧ.
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-CNG
vb2-conn



2-1-7-257


Клатым почыктен, кычал пытарышт — Чачи нигуштат уке.

Клатым
Клат-ым
клат-м
storage-ACC
no-case
почыктен,
почыкт-ен-Ø
почыкто-ен-Ø
have.someone.open.something-PST2-3SG
vb2-tense-pers
почыктен,
почыкт-ен
почыкто-ен
have.someone.open.something-CVB
vb2-adv
почыктен,
поч-ыкт-ен-Ø
поч-ктЕ-ен-Ø
open-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
почыктен,
поч-ыкт-ен
поч-ктЕ-ен
open-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
кычал
кычал-Ø
кычал-Ø
search-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кычал
кычал-Ø
кычал-Ø
search-CNG
vb1-conn
кычал
кычал-Ø
кычал-Ø
search-CVB
vb1-adv
пытарышт —
пытары-шт
пытаре-шт
finish-IMP.3PL
vb2-mood.pers
пытарышт —
пытары-ш-т
пытаре-ш-т
finish-PST1-3PL
vb2-tense-pers
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
нигуштат
н'игушт-ат
н'игушто-ат
nowhere-and
av/pr-enc
нигуштат
н'игуш-т-ат
н'игуш-штЕ-ат
nowhere-INE-and
av/pr-case-enc
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



2-1-7-258


Сарайыште шудым чылт вужгыктен пытареныт, пакчаште пареҥге шудым тайыштылыт, ынде чылт ияла веле койыт.

Сарайыште
Сарай-ыште
сарай-штЕ
shed-INE
no-case
шудым
шуды-м
шудо-м
grass-ACC
no-case
чылт
чылт
чылт
completely
av/pa
вужгыктен
вужгыкт-ен-Ø
вужгыкто-ен-Ø
stir-PST2-3SG
vb2-tense-pers
вужгыктен
вужгыкт-ен
вужгыкто-ен
stir-CVB
vb2-adv
вужгыктен
вужгы-кт-ен-Ø
вужго-ктЕ-ен-Ø
crawl.about-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
вужгыктен
вужгы-кт-ен
вужго-ктЕ-ен
crawl.about-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
пытареныт,
пытар-ен-ыт
пытаре-ен-ыт
finish-PST2-3PL
vb2-tense-pers
пакчаште
пакча-ште
пакча-штЕ
garden-INE
no-case
пареҥге
пареҥге
пареҥге
potato
no
шудым
шуды-м
шудо-м
grass-ACC
no-case
тайыштылыт,
тайыштыл-ыт
тайыштыл-ыт
move.apart-3PL
vb1-pers
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
чылт
чылт
чылт
completely
av/pa
ияла
ия-ла
ия-ла
devil-COMP
in/no-case
ияла
ия-ла
ия-ла
devil-PL
in/no-num
ияла
ия-ла
ия-ла
devil-STR
in/no-enc
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
койыт.
кой-ыт
кой-ыт
be.visible-3PL
vb1-pers



2-1-7-259


Тургым лугыч Япуш Григорий Петрович дек куржын колтыш.

Тургым
Тургым
тургым
harvest.time
no
лугыч
лугыч
лугыч
uninterruptedly
av/po
Япуш
Япуш
Япуш
Yapush
na
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
дек
дек
дек
to
po
куржын
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-260


Григорий Петрович кол кучаш каен огыл, кечываллан Чачи толмым вучен.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
кол
кол
кол
fish
no
кол
кол
кол
Pisces
no
кол
кол-Ø
кол-Ø
hear-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кол
кол-Ø
кол-Ø
hear-CNG
vb1-conn
кол
кол-Ø
кол-Ø
hear-CVB
vb1-adv
кучаш
куча-ш
куча-ш
residue-ILL
no-case
кучаш
куча-ш
куча-еш
residue-LAT
no-case
кучаш
куч-аш
кучо-аш
hold-INF
vb2-inf
каен
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
кечываллан
кечывал-лан
кечывал-лан
midday-DAT
no-case
кечываллан
кечывал-ла-н
кечывал-ла-н
midday-PL-GEN
no-num-case
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
толмым
толмы-м
толмо-м
arrival-ACC
ad-case
толмым
тол-мы-м
тол-мЕ-м
come-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
вучен.
вуч-ен-Ø
вучо-ен-Ø
wait-PST2-3SG
vb2-tense-pers
вучен.
вуч-ен
вучо-ен
wait-CVB
vb2-adv



2-1-7-261


Япуш Григорий Петровичлан нунын дене могай паша лиймым ыҥылтарыш.

Япуш
Япуш
Япуш
Yapush
na
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичлан
Петровичлан
Петровичлан
Petrovichlan
na
нунын
нунын
нунын
their
pr
нунын
нуно-н
нуно-н
3PL-GEN
pr-case
дене
дене
дене
with
po
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
паша
паша
паша
work
no
лиймым
лиймы-м
лийме-м
happening-ACC
ad-case
лиймым
лий-мы-м
лий-мЕ-м
be-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
ыҥылтарыш.
ыҥылтары-ш-Ø
ыҥылтаре-ш-Ø
explain-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-262


Григорий Петрович тунамак Яшай дек куржо.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
тунамак
тунамак
тунамак
immediately
av
тунамак
тунам-ак
тунам-ак
then-STR
av-enc
тунамак
туна-м-ак
туна-м-ак
heifer-ACC-STR
no-case-enc
тунамак
туна-м-ак
туна-ем-ак
heifer-1SG-STR
no-poss-enc
тунамак
туна-м-а-к
туна-ем-а-ак
heifer-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
that-1PL-ACC-STR
pr-poss-case-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
gland-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
banner-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
тунамак
туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
тунамак
туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
тунамак
туна-м--ак
туна-ем-Е-ак
heifer-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
дек
дек
дек
to
po
куржо.
курж-о
курж-Е
run-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-263


Тудын Яшай деке миен пурымыж годым кок урядник кудвече покшелне шогат ыле.

Тудын
Тудын
тудын
his/her
pr
Тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
деке
деке
деке
to
po
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
пурымыж
пурымы-ж
пурымо-жЕ
entrance-3SG
ad-poss
пурымыж
пуры-мы-ж
пуро-мЕ-жЕ
go.in-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
урядник
урядник
урядник
village.constable
no
кудвече
***
***
***
***
покшелне
покшелне
покшелне
in.the.middle
av/po
шогат
шога-т
шога-ет
plough-2SG
no-poss
шогат
шога-т
шога-ат
plough-and
no-enc
шогат
шог-ат
шого-ат
stop-and
vb-enc
шогат
шог-ат
шого-ат
mute-and
ad-enc
шогат
шог-ат
шого-ат
stand-3PL
vb2-pers
шогат
шог-а-т
шого-а-ат
stand-3SG-and
vb2-pers-enc
шогат
шог-Ø-ат
шого-Ø-ат
stand-CNG-and
vb2-conn-enc
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-264


Макар ден Япар пакча гыч тольыч.

Макар
Макар
Макар
Makar
na
ден
ден
ден
and
co
Япар
Япар
Япар
Yapar
na
пакча
пакча
пакча
garden
no
гыч
гыч
гыч
from
po
тольыч.
тол-ьыч
тол-ыч
come-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тольыч.
тол-ьыч
тол-ыч
come-PST1.3PL
vb1-tense.pers



2-1-7-265


— Нигуштат уке, — каласыш Япар.

Нигуштат
Нигушт-ат
нигушто-ат
nowhere-and
av/pr-enc
Нигуштат
Нигуш-т-ат
нигуш-штЕ-ат
nowhere-INE-and
av/pr-case-enc
уке, —
уке
уке
no
ad/no/pa
каласыш
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Япар.
Япар
Япар
Yapar
na



2-1-7-266


— Кӧм кычалыда?

Кӧм
Кӧм
кӧм
whom
pr
Кӧм
Кӧ-м
кӧ-м
who-ACC
pr-case
кычалыда?
кычал-ыда
кычал-да
search-2PL
vb1-pers



2-1-7-267


— йодо Григорий Петрович.

йодо
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович.
Петрович
Петрович
Petrovich
na



2-1-7-268


— Чачим кычалыт, — шоктыш Яшай вате.

Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
кычалыт, —
кычал-ыт
кычал-ыт
search-3PL
vb1-pers
шоктыш
шоктыш
шоктыш
bran
no
шоктыш
шокты-ш-Ø
шокто-ш-Ø
be.heard-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
вате.
вате
вате
wife
no
вате.
вате
вате
absorbent.cotton
no



2-1-7-269


— Чачи еҥыным ала-можым шолыштын?

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
еҥыным
еҥ-ын-ым
еҥ-н-м
person-GEN-ACC
ad/no-case-case
ала-можым
ала-мо-жы-м
ала-мо-жЕ-м
something-3SG-ACC
pa/pr-poss-case
шолыштын?
шолышт-ын-Ø
шолышт-н-Ø
steal-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шолыштын?
шолышт-ын
шолышт-н
steal-CVB
vb1-adv
шолыштын?
шол-ышт-ын
шол-шт-н
bracelet-3PL-GEN
no-poss-case
шолыштын?
шолы-шт-ын
шоло-шт-н
gut-3PL-GEN
no-poss-case
шолыштын?
шолы-шт-ын
шоло-шт-н
elm-3PL-GEN
no-poss-case
шолыштын?
шолы-шт-ын
шоло-шт-н
raft-3PL-GEN
no-poss-case
шолыштын?
шолы-шт-ын
шоло-шт-н
slippery.place-3PL-GEN
no-poss-case
шолыштын?
шолы-шт-ын
шоло-шт-н
secret-3PL-GEN
no-poss-case
шолыштын?
шолы-шт-ын
шоло-шт-н
thief-3PL-GEN
no-poss-case



2-1-7-270


Яшай ден ватыже пӧртончылно шогат.

Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
ден
ден
ден
and
co
ватыже
ваты-же
вате-жЕ
wife-3SG
no-poss
ватыже
ваты-же
вате-жЕ
absorbent.cotton-3SG
no-poss
пӧртончылно
***
***
***
***
шогат.
шога-т
шога-ет
plough-2SG
no-poss
шогат.
шога-т
шога-ат
plough-and
no-enc
шогат.
шог-ат
шого-ат
stop-and
vb-enc
шогат.
шог-ат
шого-ат
mute-and
ad-enc
шогат.
шог-ат
шого-ат
stand-3PL
vb2-pers
шогат.
шог-а-т
шого-а-ат
stand-3SG-and
vb2-pers-enc
шогат.
шог-Ø-ат
шого-Ø-ат
stand-CNG-and
vb2-conn-enc



2-1-7-271


— Господин урядник, кычалмыда ок кӱл, тудын ӱдыржӧ мый денем.

Господин
Господин
господин
Mr.
no
урядник,
урядник
урядник
village.constable
no
кычалмыда
кычалмы-да
кычалме-да
sought-for-2PL
ad/no-poss
кычалмыда
кычал-мы-да
кычал-мЕ-да
search-PTCP.PASS-2PL
vb1-ad-poss
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӱл,
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл,
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл,
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
ӱдыржӧ
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
daughter-3SG
no-poss
ӱдыржӧ
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
Virgo-3SG
no-poss
мый
мый
мый
1SG
pr
денем.
ден-ем
дене-ем
with-1SG
po-poss



2-1-7-272


Мый тудым марлан налынам.

Мый
мый
мый
1SG
pr
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
марлан
марлан
марлан
marrying
av
марлан
марла-н
марла-ан
Mari-with
ad/av-deriv.ad
марлан
марла-н
марла-н
Mari-GEN
ad/av-case
налынам.
нал-ын-ам
нал-н-ам
take-PST2-1SG
vb1-tense-pers
налынам.
нал'ы-на-м
нал'е-на-м
soft.red.clay-1PL-ACC
no-poss-case



2-1-7-273


— Кузе?

Кузе?
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa



2-1-7-274


Кӧ венчаен?

Кӧ
Кӧ
кӧ
who
pr
венчаен?
венча[й]-ен-Ø
венчае-ен-Ø
marry-PST2-3SG
vb2-tense-pers
венчаен?
венча[й]-ен
венчае-ен
marry-CVB
vb2-adv



2-1-7-275


— Ме венчайде илена.

Ме
ме
ме
1PL
pr
венчайде
***
***
***
***
илена.
ил'е-на
ил'е-на
damp-1PL
ad-poss
илена.
ил-ена
иле-ена
live-1PL
vb2-pers



2-1-7-276


— Кузе?

Кузе?
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa



2-1-7-277


Тый еҥ вате дене кузе илет?

Тый
тый
тый
2SG
pr
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
дене
дене
дене
with
po
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
илет?
ил'е-т
ил'е-ет
damp-2SG
ad-poss
илет?
ил-ет
иле-ет
live-2SG
vb2-pers



2-1-7-278


Теве тудо — Чачин венчайме марийже.

Теве
Теве
теве
here
av/co/pa
Теве
Теве
теве
[X]
pa
тудо —
тудо
тудо
3SG
pr
Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
венчайме
***
***
***
***
марийже.
марий-же
марий-жЕ
Mari-3SG
no-poss



2-1-7-279


— Тиде — шоя!

Тиде —
Тиде
тиде
this
pr
Тиде —
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде —
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
шоя!
шоя
шоя
lie
ad/no



2-1-7-280


Тудо ӱдыр тиде марий дене венчаялтын огыл.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
марий
марий
марий
Mari
no
дене
дене
дене
with
po
венчаялтын
венчаялт-ын-Ø
венчаялт-н-Ø
marry-PST2-3SG
vb1-tense-pers
венчаялтын
венчаялт-ын
венчаялт-н
marry-CVB
vb1-adv
венчаялтын
венча[й]-[а]лт-ын-Ø
венчае-алт-н-Ø
marry-REF-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
венчаялтын
венча[й]-[а]лт-ын
венчае-алт-н
marry-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-7-281


— Мый манам: венчаялтын!

Мый
мый
мый
1SG
pr
манам:
ман-ам
ман-ам
say-1SG
vb1-pers
венчаялтын!
венчаялт-ын-Ø
венчаялт-н-Ø
marry-PST2-3SG
vb1-tense-pers
венчаялтын!
венчаялт-ын
венчаялт-н
marry-CVB
vb1-adv
венчаялтын!
венча[й]-[а]лт-ын-Ø
венчае-алт-н-Ø
marry-REF-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
венчаялтын!
венча[й]-[а]лт-ын
венчае-алт-н
marry-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv



2-1-7-282


Вот мо, господин учитель, без спору, тый тудлан ватыжым пу, тыланет теве образованный барышня уло.

Вот
Вот
вот
there
co/pa
Вот
Вот
вот
web
no
мо,
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
господин
господин
господин
Mr.
no
учитель,
учитель
учитель
teacher
no
без
***
***
***
***
спору,
***
***
***
***
тый
тый
тый
2SG
pr
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
ватыжым
ваты-жы-м
вате-жЕ-м
wife-3SG-ACC
no-poss-case
ватыжым
ваты-жы-м
вате-жЕ-м
absorbent.cotton-3SG-ACC
no-poss-case
пу,
пу
пу
wood
no
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
теве
теве
теве
here
av/co/pa
теве
теве
теве
[X]
pa
образованный
образованный
образованный
educated
ad
барышня
***
***
***
***
уло.
уло
уло
is
ad/no/vb



2-1-7-283


Пычкемыш марий ӱдыр тыланет паре огыл.

Пычкемыш
Пычкемыш
пычкемыш
darkness
ad/no
марий
марий
марий
Mari
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
паре
***
***
***
***
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-7-284


— Тиде тыйын пашат огыл, господин урядник.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
тыйын
тыйын
тыйын
your
pr
тыйын
тый-ын
тый-н
2SG-GEN
pr-case
пашат
паша-т
паша-ет
work-2SG
no-poss
пашат
паша-т
паша-ат
work-and
no-enc
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
господин
господин
господин
Mr.
no
урядник.
урядник
урядник
village.constable
no



2-1-7-285


— Тый шке эрыкет дене от пу гын, ме вий дене налына!

Тый
тый
тый
2SG
pr
шке
шке
шке
REFL
pr
эрыкет
эрык-ет
эрык-ет
freedom-2SG
ad/no-poss
дене
дене
дене
with
po
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
пу
пу
пу
wood
no
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
ме
ме
ме
1PL
pr
вий
вий
вий
power
no
вий
вий-Ø
вие-Ø
justify.oneself-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вий
вий-Ø
вие-Ø
justify.oneself-CNG
vb2-conn
дене
дене
дене
with
po
налына!
нал'ы-на
нал'е-на
soft.red.clay-1PL
no-poss
налына!
нал-ына
нал-на
take-1PL
vb1-pers



2-1-7-286


— Тӧчен ончыза.

Тӧчен
Тӧч-ен-Ø
тӧчӧ-ен-Ø
try-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Тӧчен
Тӧч-ен
тӧчӧ-ен
try-CVB
vb2-adv
ончыза.
ончы-за
ончо-за
look-IMP.2PL
vb2-mood.pers



2-1-7-287


— Понетей-влак!

Понетей-влак!
Понетей-влак
Понетей-влак
Ponetey-vlak
na



2-1-7-288


Кычалме ок кӱл.

Кычалме
Кычалме
кычалме
sought-for
ad/no
Кычалме
Кычал-ме
кычал-мЕ
search-PTCP.PASS
vb1-ad
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv



2-1-7-289


Кычалме еҥда уна тиде еҥ дене.

Кычалме
Кычалме
кычалме
sought-for
ad/no
Кычалме
Кычал-ме
кычал-мЕ
search-PTCP.PASS
vb1-ad
еҥда
еҥ-да
еҥ-да
person-2PL
ad/no-poss
уна
уна
уна
guest
no
уна
уна
уна
there
pa
уна
у-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
дене.
дене
дене
with
po



2-1-7-290


«Кычалме ок кӱл» манмым колмекше, Яшай ватылан луш чучын колтыш.

«Кычалме
Кычалме
кычалме
sought-for
ad/no
«Кычалме
Кычал-ме
кычал-мЕ
search-PTCP.PASS
vb1-ad
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӱл»
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл»
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл»
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv
манмым
ман-мы-м
ман-мЕ-м
say-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
колмекше,
кол-мек-ше
кол-мек-жЕ
hear-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
ватылан
ваты-лан
вате-лан
wife-DAT
no-case
ватылан
ваты-лан
вате-лан
absorbent.cotton-DAT
no-case
ватылан
ваты-ла-н
вате-ла-н
wife-PL-GEN
no-num-case
ватылан
ваты-ла-н
вате-ла-н
absorbent.cotton-PL-GEN
no-num-case
луш
луш
луш
weak
ad/av
луш
лу-ш
лу-ш
bone-ILL
no-case
луш
лу-ш
лу-ш
ten-ILL
nm-case
чучын
чучын
чучын
perceptibly
av
чучын
чуч-ын-Ø
чуч-н-Ø
seem-PST2-3SG
vb1-tense-pers
чучын
чуч-ын
чуч-н
seem-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-291


Чачи тугак, пелеколышо гай лийын, коҥга ӱмбалне шинча.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
тугак,
тугак
тугак
so
av/co/pr
тугак,
туг-а-к
туго-а-ак
break-3SG-STR
vb2-pers-enc
тугак,
туг-Ø-ак
туг-Ø-ак
break-CNG-STR
vb1-conn-enc
тугак,
туг-Ø-ак
туг-Ø-ак
break-CVB-STR
vb1-adv-enc
тугак,
туг--ак
туг-Е-ак
break-PST1.3SG-STR
vb1-tense.pers-enc
тугак,
туг-Ø-ак
туго-Ø-ак
break-CNG-STR
vb2-conn-enc
пелеколышо
***
***
***
***
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
лийын,
лийын
лийын
as.a
po
лийын,
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын,
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
коҥга
коҥга
коҥга
stove
no
ӱмбалне
ӱмбалне
ӱмбалне
above
av/po
шинча.
шинча
шинча
eye
no
шинча.
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча.
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers



2-1-7-292


— Ну, господин учитель, ит ӱскыртлане, закон ваштареш ит кае.

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
господин
господин
господин
Mr.
no
учитель,
учитель
учитель
teacher
no
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
ӱскыртлане,
ӱскыртлане-Ø
ӱскыртлане-Ø
be.stubborn-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӱскыртлане,
ӱскыртлане-Ø
ӱскыртлане-Ø
be.stubborn-CNG
vb2-conn
закон
закон
закон
law
no
ваштареш
ваштареш
ваштареш
toward
ad/av/po
ваштареш
ваштар-еш
ваштар-еш
maple-LAT
no-case
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
кае.
кае-Ø
кае-Ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кае.
кае-Ø
кае-Ø
go-CNG
vb2-conn



2-1-7-293


— Еҥым виеш наҥгаяш закон уке.

Еҥым
Еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
виеш
виеш
виеш
by.force
av
виеш
ви[й]-еш
вий-еш
power-LAT
no-case
виеш
вие-ш-Ø
вие-ш-Ø
justify.oneself-PST1-3SG
vb2-tense-pers
наҥгаяш
наҥга[й]-[а]ш
наҥгае-аш
take-INF
vb2-inf
закон
закон
закон
law
no
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



2-1-7-294


— Ӱдырым наҥгаяш ок лий, а шке ватым лиеш.

Ӱдырым
Ӱдыр-ым
ӱдыр-м
daughter-ACC
no-case
Ӱдырым
Ӱдыр-ым
Ӱдыр-м
Virgo-ACC
no-case
наҥгаяш
наҥга[й]-[а]ш
наҥгае-аш
take-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
шке
шке
шке
REFL
pr
ватым
ваты-м
вате-м
wife-ACC
no-case
ватым
ваты-м
вате-м
absorbent.cotton-ACC
no-case
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-1-7-295


Мом тый денет кутырен шогем, понетей-влак, кайышна учитель дек!

Мом
Мом
мом
what
pr
Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
тый
тый
тый
2SG
pr
денет
ден-ет
дене-ет
with-2SG
po-poss
кутырен
кутыр-ен-Ø
кутыро-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кутырен
кутыр-ен
кутыро-ен
talk-CVB
vb2-adv
шогем,
шог-ем
шого-ем
mute-1SG
ad-poss
шогем,
шог-ем
шого-ем
stand-1SG
vb2-pers
шогем,
шог-ем-Ø
шого-ем-Ø
mute-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
шогем,
шог-ем-Ø
шого-ем-Ø
mute-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
шогем,
шог-ем-Ø
шого-ем-Ø
mute-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
понетей-влак,
***
***
***
***
кайышна
кайы-ш-на
кае-ш-на
go-PST1-1PL
vb2-tense-pers
учитель
учитель
учитель
teacher
no
дек!
дек
дек
to
po



2-1-7-296


— Мый школым тӱкылен коденам, господин урядник.

Мый
мый
мый
1SG
pr
школым
школ-ым
школ-м
school-ACC
no-case
тӱкылен
тӱкыл-ен-Ø
тӱкылӧ-ен-Ø
lock-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӱкылен
тӱкыл-ен
тӱкылӧ-ен
lock-CVB
vb2-adv
коденам,
код-ен-ам
кодо-ен-ам
leave-PST2-1SG
vb2-tense-pers
господин
господин
господин
Mr.
no
урядник.
урядник
урядник
village.constable
no



2-1-7-297


Тӱкылымӧ ок лий гынат, мый тыйым кычалаш ом пурто.

Тӱкылымӧ
Тӱкылымӧ
тӱкылымӧ
locked
ad
Тӱкылымӧ
Тӱкылы-мӧ
тӱкылӧ-мЕ
lock-PTCP.PASS
vb2-ad
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
мый
мый
мый
1SG
pr
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
кычалаш
кычал-аш
кычал-аш
search-INF
vb1-inf
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
пурто.
пурто-Ø
пурто-Ø
bring.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пурто.
пурто-Ø
пурто-Ø
bring.in-CNG
vb2-conn



2-1-7-298


Тыйын мый денем кычалаш ордерет уло?

Тыйын
Тыйын
тыйын
your
pr
Тыйын
тый-ын
тый-н
2SG-GEN
pr-case
мый
мый
мый
1SG
pr
денем
ден-ем
дене-ем
with-1SG
po-poss
кычалаш
кычал-аш
кычал-аш
search-INF
vb1-inf
ордерет
ордер-ет
ордер-ет
order-2SG
no-poss
уло?
уло
уло
is
ad/no/vb



2-1-7-299


Варлам Яковлевич тул гай ырен кайыш.

Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
тул
тул
тул
fire
ad/no
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
ырен
ыр-ен-Ø
ыре-ен-Ø
warm.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ырен
ыр-ен
ыре-ен
warm.up-CVB
vb2-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-300


Тыглай кресаньык лиеш гын, Варлам Яковлевич шуко мутланен ок шого ыле, лочкен кышка ыле, но Григорий Петрович — учитель.

Тыглай
Тыглай
тыглай
ordinary
ad/av/pr
кресаньык
кресаньык
кресаньык
peasant
no
лиеш
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
мутланен
мутлан-ен-Ø
мутлане-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мутланен
мутлан-ен
мутлане-ен
talk-CVB
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шого
шого
шого
stop
vb
шого
шого
шого
mute
ad
шого
шого-Ø
шого-Ø
stand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шого
шого-Ø
шого-Ø
stand-CNG
vb2-conn
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
лочкен
лочк-ен-Ø
лочко-ен-Ø
whip-PST2-3SG
vb2-tense-pers
лочкен
лочк-ен
лочко-ен
whip-CVB
vb2-adv
кышка
кышк-а
кышке-а
throw-3SG
vb2-pers
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович —
Петрович
Петрович
Petrovich
na
учитель.
учитель
учитель
teacher
no



2-1-7-301


Кернак, учитель кугу чинан огыл, но тудым зря тӱкаш ок лий, кӱлеш верыш вуйым шийын кертеш.

Кернак,
Кернак
кернак
really
pa
Кернак,
Кер-на-к
кер-на-ак
pass.through-PST1.1PL-STR
vb1-tense.pers-enc
учитель
учитель
учитель
teacher
no
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
чинан
чинан
чинан
with.a.rank
ad
чинан
чин-ан
чин-ан
rank-with
no-deriv.ad
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
зря
зря
зря
in.vain
av
тӱкаш
тӱк-аш
тӱкӧ-аш
touch-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
кӱлеш
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
верыш
вер-ыш
вер-ш
place-ILL
no-case
вуйым
вуй-ым
вуй-м
head-ACC
no-case
шийын
шийын
шийын
silver
av
шийын
ший-ын
ший-н
silver-GEN
ad/no-case
шийын
ший-ын
ший-н
tree.ring-GEN
no-case
шийын
ший-ын-Ø
ший-н-Ø
thresh-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шийын
ший-ын-Ø
ший-н-Ø
blow-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шийын
ший-ын
ший-н
thresh-CVB
vb1-adv
шийын
ший-ын
ший-н
blow-CVB
vb1-adv
кертеш.
керт-еш
керт-еш
be.able.to-3SG
vb1-pers
кертеш.
керт-еш
керт-еш
swaddle-3SG
vb1-pers



2-1-7-302


Чёрт шинча, мом тушто ышташ кӱлеш.

Чёрт
Чёрт
чёрт
devil
no
шинча,
шинча
шинча
eye
no
шинча,
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча,
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
тушто
тушто
тушто
there
av/pa/pr
тушто
тушто
тушто
riddle
no
тушто
ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



2-1-7-303


Варлам Яковлевич вуйжо дене саварыш миен пернымыла лие.

Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
вуйжо
вуй-жо
вуй-жЕ
head-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
саварыш
савар-ыш
савар-ш
fence-ILL
no-case
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
пернымыла
перны-мыла
перне-мыла
strike.against-INF.FUT
vb2-inf
пернымыла
перны-мы-ла
перне-мЕ-ла
strike.against-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
пернымыла
перны-мы-ла
перне-мЕ-ла
strike.against-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
пернымыла
перны-мы-ла
перне-мЕ-ла
strike.against-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
лие.
ли[й]-е
лий-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-304


Иван Ивановичат ок полшо, так веле ончен шога.

Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Ивановичат
Ивановичат
Ивановичат
Ivanovichat
na
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
полшо,
полшо-Ø
полшо-Ø
help-IMP.2SG
vb2-mood.pers
полшо,
полшо-Ø
полшо-Ø
help-CNG
vb2-conn
так
так
так
like.that
av/co/pa
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
ончен
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



2-1-7-305


«Становой пристав деч полышым йодаш возеш», — шоналтыш Варлам Яковлевич.

«Становой
Становой
становой
district
ad/no
пристав
пристав
пристав
police.officer
no
деч
деч
деч
from
po
полышым
полыш-ым
полыш-м
help-ACC
no-case
йодаш
йод-аш
йод-аш
ask-INF
vb1-inf
возеш», —
воз-еш
воз-еш
cart-LAT
no-case
возеш», —
воз-еш
воз-еш
lie.down-3SG
vb1-pers
шоналтыш
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич.
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na



2-1-7-306


— Ну, господин учитель, кызытеш чеверын, ме тый денет коктын вашке вашлийына.

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
господин
господин
господин
Mr.
no
учитель,
учитель
учитель
teacher
no
кызытеш
кызытеш
кызытеш
for.now
av/in
чеверын,
чеверын
чеверын
beautifully
av/in
чеверын,
чевер-ын
чевер-н
beautiful-GEN
ad/av/no-case
ме
ме
ме
1PL
pr
тый
тый
тый
2SG
pr
денет
ден-ет
дене-ет
with-2SG
po-poss
коктын
коктын
коктын
as.a.pair
av
вашке
вашке
вашке
soon
ad/av/no
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-CNG
vb2-conn
вашлийына.
вашлий-ына
вашлий-на
meet-1PL
vb1-pers



2-1-7-307


Варлам Яковлевич лектын кайыш.

Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-308


Почешыже Иван Иванович, стражник-влак, Япар ошкыльыч.

Почешыже
Почеш-ыже
почеш-жЕ
recent-3SG
ad/av/po-poss
Почешыже
Поч-еш-ыже
поч-еш-жЕ
tail-LAT-3SG
no-case-poss
Почешыже
Поч-еш-ыже
поч-еш-жЕ
open-3SG-3SG
vb1-pers-poss
Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Иванович,
Иванович
Иванович
Ivanovich
na
стражник-влак,
стражник-влак
стражник-влак
police.constable-PL
no-num
Япар
Япар
Япар
Yapar
na
ошкыльыч.
ошкыл-ьыч
ошкыл-ыч
step-PST1.2SG
vb1-tense.pers
ошкыльыч.
ошкыл-ьыч
ошкыл-ыч
step-PST1.3PL
vb1-tense.pers



2-1-7-309


Паша тыге савырнымылан Макар йӧршеш ӧрӧ.

Паша
Паша
паша
work
no
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
савырнымылан
савырны-мы-лан
савырне-мЕ-лан
turn-PTCP.PASS-DAT
vb2-ad-case
савырнымылан
савырны-мы-ла-н
савырне-мЕ-ла-н
turn-PTCP.PASS-PL-GEN
vb2-ad-num-case
Макар
Макар
Макар
Makar
na
йӧршеш
йӧршеш
йӧршеш
totally
av
йӧршеш
йӧрш-еш
йӧршӧ-еш
fitting-LAT
ad-case
ӧрӧ.
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no
ӧрӧ.
ӧр-ӧ
ӧр-Е
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-310


Вет тудо адак чот мыскылалте.

Вет
Вет
вет
so
co/pa
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
адак
адак
адак
again
av
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
мыскылалте.
мыскылалт-е
мыскылалт-Е
disgrace.oneself-PST1.3SG
vb1-tense.pers
мыскылалте.
мыскыл-алт-е
мыскыле-алт-Е
laugh.at-REF-PST1.3SG
vb2-deriv.v-tense.pers



2-1-7-311


Тунам кеч клатыште иктат уке ыле, а кызыт кунар еҥ погынен...

Тунам
Тунам
тунам
then
av
Тунам
Туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
Тунам
Туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кеч
кеч
кеч
even.if
co/pa
клатыште
клат-ыште
клат-штЕ
storage-INE
no-case
иктат
иктат
иктат
anybody
nm/pr
иктат
икт-ат
икте-ат
one-and
nm/pr-enc
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
кунар
кунар
кунар
how.many
av/co/pr
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
погынен...
погын-ен-Ø
погыно-ен-Ø
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
погынен...
погын-ен
погыно-ен
gather-CVB
vb2-adv



2-1-7-312


Кернакак, капка ончылнат, кудвечыштат — еҥ лыҥ.

Кернакак,
Кернакак
кернакак
really
pa
Кернакак,
Кернак-ак
кернак-ак
really-STR
pa-enc
капка
капка
капка
gate
no
ончылнат,
ончылн-ат
ончылно-ат
in.front-and
av/po-enc
ончылнат,
ончыл-на-т
ончыл-на-ат
front-1PL-and
ad/no-poss-enc
кудвечыштат —
***
***
***
***
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
лыҥ.
лыҥ
лыҥ
a.lot
av



2-1-7-313


Шукыжын кидыштышт, вачыштышт сорла уло.

Шукыжын
Шукыжы-н
шукыжо-н
many.people-GEN
no-case
Шукыжын
Шукы-жы-н
шуко-жЕ-н
a.lot-3SG-GEN
ad/av/no-poss-case
кидыштышт,
кид-ышты-шт
кид-штЕ-шт
hand-INE-3PL
no-case-poss
вачыштышт
вачы-шты-шт
ваче-штЕ-шт
shoulder-INE-3PL
no-case-poss
сорла
сорла
сорла
sickle
no
сорла
сор-ла
сор-ла
many-COMP
ad/av-case
сорла
сор-ла
сор-ла
many-PL
ad/av-num
сорла
сор-ла
сор-ла
[X]-STR
de-enc
сорла
сор-ла
сор-ла
many-STR
ad/av-enc
уло.
уло
уло
is
ad/no/vb



2-1-7-314


Ӱдырамаш-влак вӱд ведрам, жваным нумалыныт.

Ӱдырамаш-влак
Ӱдырамаш-влак
ӱдырамаш-влак
woman-PL
no-num
вӱд
вӱд
вӱд
water
no
ведрам,
ведра-м
ведра-м
bucket-ACC
no-case
ведрам,
ведра-м
ведра-ем
bucket-1SG
no-poss
ведрам,
ведра-м-Ø
ведра-ем-Ø
bucket-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ведрам,
ведра-м-Ø
ведра-ем-Ø
bucket-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ведрам,
ведра-м-Ø
ведра-ем-Ø
bucket-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
жваным
жван-ым
жван-м
jug-ACC
no-case
нумалыныт.
нумал-ын-ыт
нумал-н-ыт
carry-PST2-3PL
vb1-tense-pers



2-1-7-315


Макарлан нуно лӱмын воштылаш толмыла чучеш...

Макарлан
Макарлан
Макарлан
Makarlan
na
нуно
нуно
нуно
3PL
pr
лӱмын
лӱмын
лӱмын
intentionally
ad/av/po
лӱмын
лӱм-ын
лӱм-н
name-GEN
no-case
лӱмын
лӱмы-н
лӱмӧ-н
sore-GEN
no-case
лӱмын
лӱмы-н
лӱмӧ-н
glue-GEN
no-case
воштылаш
воштыл-аш
воштыл-аш
laugh-INF
vb1-inf
толмыла
толмы-ла
толмо-ла
arrival-COMP
ad-case
толмыла
толмы-ла
толмо-ла
arrival-PL
ad-num
толмыла
толмы-ла
толмо-ла
arrival-STR
ad-enc
толмыла
тол-мыла
тол-мыла
come-INF.FUT
vb1-inf
толмыла
тол-мы-ла
тол-мЕ-ла
come-PTCP.PASS-COMP
vb1-ad-case
толмыла
тол-мы-ла
тол-мЕ-ла
come-PTCP.PASS-PL
vb1-ad-num
толмыла
тол-мы-ла
тол-мЕ-ла
come-PTCP.PASS-STR
vb1-ad-enc
чучеш...
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



2-1-7-316


Кернак, шукыжо воштылыт.

Кернак,
Кернак
кернак
really
pa
Кернак,
Кер-на-к
кер-на-ак
pass.through-PST1.1PL-STR
vb1-tense.pers-enc
шукыжо
шукыжо
шукыжо
many.people
no
шукыжо
шукы-жо
шуко-жЕ
a.lot-3SG
ad/av/no-poss
воштылыт.
воштыл-ыт
воштыл-ыт
laugh-3PL
vb1-pers



2-1-7-317


Григорий Петрович, кидшым оҥешыже кучен, кудвече покшелне ончен шога, тӱрвӧ лукшо дене воштылеш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
кидшым
кид-шы-м
кид-жЕ-м
hand-3SG-ACC
no-poss-case
оҥешыже
оҥ-еш-ыже
оҥ-еш-жЕ
chest-LAT-3SG
no-case-poss
кучен,
куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен,
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
кудвече
***
***
***
***
покшелне
покшелне
покшелне
in.the.middle
av/po
ончен
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
шога,
шога
шога
plough
no
шога,
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers
тӱрвӧ
тӱрвӧ
тӱрвӧ
lip
no
лукшо
лукшо
лукшо
mining
ad/no
лукшо
лук-шо
лукт-шЕ
lead.out-PTCP.ACT
vb1-ad
лукшо
лук-шо
лук-жЕ
corner-3SG
no-poss
лукшо
лук-шо
лук-жЕ
[X]-3SG
no-poss
лукшо
лук-шо
лук-жЕ
[X]-3SG
no-poss
лукшо
лук-шо
лукт-жЕ
lead.out-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лукшо
лук-Ø-шо
лукт-Ø-жЕ
lead.out-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лукшо
лук-Ø-шо
лукт-Ø-жЕ
lead.out-CVB-3SG
vb1-adv-poss
дене
дене
дене
with
po
воштылеш.
воштыл-еш
воштыл-еш
laugh-3SG
vb1-pers



2-1-7-318


Макар чытен ыш керт, лектын кайыш.

Макар
Макар
Макар
Makar
na
чытен
чытен
чытен
patiently
av
чытен
чыт-ен-Ø
чыте-ен-Ø
tolerate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чытен
чыт-ен
чыте-ен
tolerate-CVB
vb2-adv
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-319


Макар почеш Ведат ден ватыже тарванышт.

Макар
Макар
Макар
Makar
na
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
Ведат
Ведат
Ведат
Vedat
na
ден
ден
ден
and
co
ватыже
ваты-же
вате-жЕ
wife-3SG
no-poss
ватыже
ваты-же
вате-жЕ
absorbent.cotton-3SG
no-poss
тарванышт.
тарваны-шт
тарване-шт
move-IMP.3PL
vb2-mood.pers
тарванышт.
тарваны-ш-т
тарване-ш-т
move-PST1-3PL
vb2-tense-pers



2-1-7-320


— Касат вашке лиеш, иктаж кылтам ыштет гынат, асу, — ӱдырамаш-влак йӱк шоктыш.

Касат
Каса-т
каса-ет
festive.gathering.of.young.people-2SG
no-poss
Касат
Каса-т
каса-ет
testicles-2SG
no-poss
Касат
Каса-т
каса-ет
oil.cake-2SG
no-poss
Касат
Каса-т
каса-ат
festive.gathering.of.young.people-and
no-enc
Касат
Каса-т
каса-ат
testicles-and
no-enc
Касат
Каса-т
каса-ат
oil.cake-and
no-enc
Касат
Кас-ат
кас-ат
evening-and
av/no-enc
вашке
вашке
вашке
soon
ad/av/no
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-CNG
vb2-conn
лиеш,
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
кылтам
кылта-м
кылта-м
sheaf-ACC
no-case
кылтам
кылта-м
кылта-ем
sheaf-1SG
no-poss
кылтам
кылта-м-Ø
кылта-ем-Ø
sheaf-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кылтам
кылта-м-Ø
кылта-ем-Ø
sheaf-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кылтам
кылта-м-Ø
кылта-ем-Ø
sheaf-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ыштет
ышт-ет
ыште-ет
do-2SG
vb2-pers
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
асу, —
асу
асу
benefit
ad/no
ӱдырамаш-влак
ӱдырамаш-влак
ӱдырамаш-влак
woman-PL
no-num
йӱк
йӱк
йӱк
voice
no
шоктыш.
шоктыш
шоктыш
bran
no
шоктыш.
шокты-ш-Ø
шокто-ш-Ø
be.heard-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-321


Ӱдырамаш-влак каяш тарванышт, почешышт пӧръеҥ-влакат кайышт.

Ӱдырамаш-влак
Ӱдырамаш-влак
ӱдырамаш-влак
woman-PL
no-num
каяш
ка[й]-[а]ш
кае-аш
go-INF
vb2-inf
тарванышт,
тарваны-шт
тарване-шт
move-IMP.3PL
vb2-mood.pers
тарванышт,
тарваны-ш-т
тарване-ш-т
move-PST1-3PL
vb2-tense-pers
почешышт
почеш-ышт
почеш-шт
recent-3PL
ad/av/po-poss
почешышт
поч-еш-ышт
поч-еш-шт
tail-LAT-3PL
no-case-poss
пӧръеҥ-влакат
пӧръеҥ-влак-ат
пӧръеҥ-влак-ат
man-PL-and
no-num-enc
кайышт.
кай-ышт
кай-шт
aftergrass-3PL
no-poss
кайышт.
кайы-шт
кайе-шт
go-IMP.3PL
vb2-mood.pers
кайышт.
кайы-ш-т
кае-ш-т
go-PST1-3PL
vb2-tense-pers



2-1-7-322


Григорий Петрович йодо: — Чачи кушто?

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
йодо: —
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
кушто?
кушто
кушто
where
av/co/pr
кушто?
куш-то
куш-штЕ
where-INE
av/co/pr-case
кушто?
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто?
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто?
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-CNG
vb2-conn
кушто?
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-CNG
vb2-conn



2-1-7-323


— Пӧртыштӧ, коҥга ӱмбалне туртын шинча.

Пӧртыштӧ,
Пӧрт-ыштӧ
пӧрт-штЕ
house-INE
no-case
Пӧртыштӧ,
Пӧртыш-тӧ
пӧртыш-штЕ
coenurosis-INE
no-case
коҥга
коҥга
коҥга
stove
no
ӱмбалне
ӱмбалне
ӱмбалне
above
av/po
туртын
турт-ын-Ø
турт-н-Ø
huddle.up-PST2-3SG
vb1-tense-pers
туртын
турт-ын
турт-н
huddle.up-CVB
vb1-adv
шинча.
шинча
шинча
eye
no
шинча.
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча.
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers



2-1-7-324


Григорий Петрович кок-кум гана тошкалмыж денак пӧртыш пурен кайыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
кок-кум
кок-кум
кок-кум
two.or.three
nm
гана
гана
гана
times
no/po
тошкалмыж
тошкал-мы-ж
тошкал-мЕ-жЕ
step-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
денак
ден-ак
ден-ак
and-STR
co-enc
денак
ден-ак
дене-ак
with-STR
po-enc
пӧртыш
пӧртыш
пӧртыш
coenurosis
no
пӧртыш
пӧрт-ыш
пӧрт-ш
house-ILL
no-case
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-325


Чачим коҥга ӱмбач нумал волтыш.

Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
коҥга
коҥга
коҥга
stove
no
ӱмбач
ӱмбач
ӱмбач
from.above
av/po
нумал
нумал-Ø
нумал-Ø
carry-IMP.2SG
vb1-mood.pers
нумал
нумал-Ø
нумал-Ø
carry-CNG
vb1-conn
нумал
нумал-Ø
нумал-Ø
carry-CVB
vb1-adv
волтыш.
волты-ш-Ø
волто-ш-Ø
lower-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-326


Чачи, Григорий Петрович шӱеш кержалтын, чытен кертде, мӱгырен шортеш.

Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
шӱеш
шӱ[й]-еш
шӱй-еш
neck-LAT
no-case
шӱеш
шӱ[й]-еш
шӱй-еш
piece.of.coal-LAT
no-case
шӱеш
шӱ[й]-еш
шӱй-еш
pus-LAT
no-case
шӱеш
шӱ[й]-еш
шӱй-еш
rot-3SG
vb1-pers
шӱеш
шӱе-ш-Ø
шӱе-ш-Ø
become.firmer-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кержалтын,
кержалт-ын-Ø
кержалт-н-Ø
grasp-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кержалтын,
кержалт-ын
кержалт-н
grasp-CVB
vb1-adv
чытен
чытен
чытен
patiently
av
чытен
чыт-ен-Ø
чыте-ен-Ø
tolerate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чытен
чыт-ен
чыте-ен
tolerate-CVB
vb2-adv
кертде,
керт-де
керт-де
be.able.to-CVB.NEG
vb1-adv
кертде,
керт-де
керт-де
swaddle-CVB.NEG
vb1-adv
мӱгырен
мӱгыр-ен-Ø
мӱгырӧ-ен-Ø
roar-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мӱгырен
мӱгыр-ен
мӱгырӧ-ен
roar-CVB
vb2-adv
шортеш.
шорт-еш
шорт-еш
shorts-LAT
no-case
шортеш.
шорт-еш
шорт-еш
lamentation-LAT
no-case
шортеш.
шорт-еш
шорт-еш
cry-3SG
vb1-pers



2-1-7-327


— Ит шорт, Чачи, ынде нуно огыт тол.

Ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
шорт,
шорт
шорт
shorts
no
шорт,
шорт
шорт
[X]
de
шорт,
шорт
шорт
lamentation
no
шорт,
шорт-Ø
шорт-Ø
cry-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шорт,
шорт-Ø
шорт-Ø
cry-CNG
vb1-conn
шорт,
шорт-Ø
шорт-Ø
cry-CVB
vb1-adv
Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
нуно
нуно
нуно
3PL
pr
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
тол.
тол-Ø
тол-Ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тол.
тол-Ø
тол-Ø
come-CNG
vb1-conn
тол.
тол-Ø
тол-Ø
come-CVB
vb1-adv



2-1-7-328


Ит лӱд, мый тыйым нунылан ом пу!

Ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
лӱд,
лӱд-Ø
лӱд-Ø
be.afraid.of-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лӱд,
лӱд-Ø
лӱд-Ø
be.afraid.of-CNG
vb1-conn
лӱд,
лӱд-Ø
лӱд-Ø
be.afraid.of-CVB
vb1-adv
мый
мый
мый
1SG
pr
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
нунылан
нунылан
нунылан
them
av
нунылан
нуно-лан
нуно-лан
3PL-DAT
pr-case
нунылан
нуны-ла-н
нуно-ла-н
they-PL-GEN
pr-num-case
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
пу!
пу
пу
wood
no
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



2-1-7-329


— Григорий Петрович Чачим эмратылаш тӱҥале.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
эмратылаш
эмратыл-аш
эмратыл-аш
comfort-INF
vb1-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-330


Эркын-эркын Чачи лыпланыш.

Эркын-эркын
Эркын-эркын
эркын-эркын
gradually
av
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
лыпланыш.
лыпланы-ш-Ø
лыплане-ш-Ø
calm.down-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-331


Яшай вате йӱкшышӧ самоварым ырыктыш.

Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
йӱкшышӧ
йӱкшышӧ
йӱкшышӧ
cool
ad
йӱкшышӧ
йӱкшы-шӧ
йӱкшӧ-шЕ
cool.down-PTCP.ACT
vb2-ad
самоварым
самовар-ым
самовар-м
samovar-ACC
no-case
ырыктыш.
ырыктыш
ырыктыш
hot-water.bottle
no
ырыктыш.
ырыкты-ш-Ø
ырыкте-ш-Ø
warm-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ырыктыш.
ыры-кты-ш-Ø
ыре-ктЕ-ш-Ø
warm.up-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers



2-1-7-332


Чыланат ӱстел йыр шинчын веле шуктеныт ыле — омса почылт кайыш, стражник пурен шогале, Чачи вынер гай ошем кайыш.

Чыланат
Чылан-ат
чылан-ат
all-and
av/pr-enc
Чыланат
Чыла-на-т
чыла-на-ат
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
Чыланат
Чыла-н-ат
чыла-ан-ат
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
Чыланат
Чыл-ан-ат
чыл-ан-ат
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
Чыланат
Чыла-н-ат
чыла-н-ат
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
ӱстел
ӱстел
ӱстел
table
no
йыр
йыр
йыр
around
ad/av/no/po
шинчын
шинч-ын-Ø
шинч-н-Ø
sit.down-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шинчын
шинч-ын
шинч-н
sit.down-CVB
vb1-adv
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
шуктеныт
шукт-ен-ыт
шукто-ен-ыт
succeed.in-PST2-3PL
vb2-tense-pers
шуктеныт
шу-кт-ен-ыт
шу-ктЕ-ен-ыт
reach-CAUS-PST2-3PL
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктеныт
шу-кт-ен-ыт
шу-ктЕ-ен-ыт
ferment-CAUS-PST2-3PL
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктеныт
шу-кт-ен-ыт
шу-ктЕ-ен-ыт
whittle-CAUS-PST2-3PL
vb1-deriv.v-tense-pers
ыле —
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
омса
омса
омса
door
no
почылт
почылт-Ø
почылт-Ø
open-IMP.2SG
vb1-mood.pers
почылт
почылт-Ø
почылт-Ø
open-CNG
vb1-conn
почылт
почылт-Ø
почылт-Ø
open-CVB
vb1-adv
кайыш,
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш,
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
стражник
стражник
стражник
police.constable
no
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
шогале,
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале,
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале,
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
вынер
вын'ер
вын'ер
linen
no
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
ошем
ош-ем
ош-ем
white-1SG
ad-poss
ошем
ош-ем
ошо-ем
white-1SG
ad-poss
ошем
ошем-Ø
ошем-Ø
turn.white-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ошем
ошем-Ø
ошем-Ø
turn.white-CNG
vb1-conn
ошем
ошем-Ø
ошем-Ø
turn.white-CVB
vb1-adv
ошем
ош-ем-Ø
ош-ем-Ø
white-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
ошем
ош-ем-Ø
ошо-ем-Ø
white-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
ошем
ош-ем-Ø
ош-ем-Ø
white-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
ошем
ош-ем-Ø
ошо-ем-Ø
white-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
ошем
ош-ем-Ø
ош-ем-Ø
white-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
ошем
ош-ем-Ø
ошо-ем-Ø
white-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-333


— Григорий Петрович, тыйым становой пристав шӱда.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
становой
становой
становой
district
ad/no
пристав
пристав
пристав
police.officer
no
шӱда.
шӱд-а
шӱдӧ-а
order-3SG
vb2-pers



2-1-7-334


— Йӧра.

Йӧра.
Йӧра
йӧра
good
pa
Йӧра.
Йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
Йӧра.
Йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
Йӧра.
Йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
Йӧра.
Йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers



2-1-7-335


— Кызытак мияш шӱдыш.

Кызытак
Кызытак
кызытак
at.once
av
Кызытак
Кызыт-ак
кызыт-ак
now-STR
av-enc
мияш
ми[й]-[а]ш
мие-аш
come-INF
vb2-inf
шӱдыш.
шӱдыш
шӱдыш
hoop
no
шӱдыш.
шӱды-ш
шӱдӧ-ш
hundred-ILL
nm-case
шӱдыш.
шӱды-ш-Ø
шӱдӧ-ш-Ø
order-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-336


— Мый кызытак тарванем.

Мый
мый
мый
1SG
pr
кызытак
кызытак
кызытак
at.once
av
кызытак
кызыт-ак
кызыт-ак
now-STR
av-enc
тарванем.
тарван-ем
тарване-ем
move-1SG
vb2-pers



2-1-7-337


Григорий Петрович картузшым упшале.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
картузшым
картуз-шы-м
картуз-жЕ-м
peaked.cap-3SG-ACC
no-poss-case
упшале.
упшал-'е
упшал-Е
put.on-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-338


Стражник пӧрт гыч лекте.

Стражник
Стражник
стражник
police.constable
no
пӧрт
пӧрт
пӧрт
house
no
гыч
гыч
гыч
from
po
лекте.
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-339


— Кеч-кӧ толеш гынат, мый дечем посна Чачим ида пу, клатыш сурален шындеда гын, сайрак лиеш.

Кеч-кӧ
Кеч-кӧ
кеч-кӧ
whoever
pr
толеш
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
мый
мый
мый
1SG
pr
дечем
деч-ем
деч-ем
from-1SG
po-poss
посна
посна
посна
isolated
ad/av
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
ида
ида
ида
NEG.IMP.2PL
vb.mood.pers
пу,
пу
пу
wood
no
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
клатыш
клат-ыш
клат-ш
storage-ILL
no-case
сурален
сурал-ен-Ø
сурале-ен-Ø
lock.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сурален
сурал-ен
сурале-ен
lock.up-CVB
vb2-adv
шындеда
шынд-еда
шынде-еда
put-2PL
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
сайрак
сайрак
сайрак
better
ad
сайрак
сай-рак
сай-рак
good-COMP
ad/av-deg
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-1-7-340


— Кызытак суралышаш.

Кызытак
Кызытак
кызытак
at.once
av
Кызытак
Кызыт-ак
кызыт-ак
now-STR
av-enc
суралышаш.
суралы-шаш
сурале-шаш
lock.up-PTCP.FUT
vb2-ad



2-1-7-341


Чачи, лек, тушто Япушын вакшышше уло, киет.

Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
лек,
лек-Ø
лект-Ø
go-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лек,
лек-Ø
лект-Ø
go-CNG
vb1-conn
лек,
лек-Ø
лект-Ø
go-CVB
vb1-adv
тушто
тушто
тушто
there
av/pa/pr
тушто
тушто
тушто
riddle
no
тушто
ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
Япушын
Япушын
Япушын
Yapushyn
na
вакшышше
вакшыш-ше
вакшыш-жЕ
bed-3SG
no-poss
вакшышше
вакш-ыш-ше
вакш-ш-жЕ
mill-ILL-3SG
no-case-poss
вакшышше
вакш-ыш-ше
вакш-ш-жЕ
bed-ILL-3SG
no-case-poss
уло,
уло
уло
is
ad/no/vb
киет.
ки[й]-ет
кий-ет
cue-2SG
no-poss
киет.
кие-т
кие-ет
moth-2SG
no-poss
киет.
ки[й]-ет
кие-ет
lie-2SG
vb2-pers



2-1-7-342


Чачим клатыш суралышт, Григорий Петрович становой пристав деке кайыш.

Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
клатыш
клат-ыш
клат-ш
storage-ILL
no-case
суралышт,
суралы-шт
сурале-шт
lock.up-IMP.3PL
vb2-mood.pers
суралышт,
суралы-ш-т
сурале-ш-т
lock.up-PST1-3PL
vb2-tense-pers
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
становой
становой
становой
district
ad/no
пристав
пристав
пристав
police.officer
no
деке
деке
деке
to
po
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-343


Становой пристав Григорий Петровичлан пӱкеным пуыш.

Становой
Становой
становой
district
ad/no
пристав
пристав
пристав
police.officer
no
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичлан
Петровичлан
Петровичлан
Petrovichlan
na
пӱкеным
пӱкен-ым
пӱкен-м
chair-ACC
no-case
пуыш.
пу-ыш
пу-ш
wood-ILL
no-case
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-344


— Григорий Петрович, тый мом ыштылат?

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
тый
тый
тый
2SG
pr
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ыштылат?
ыштыл-ат
ыштыл-ат
do-2SG
vb1-pers
ыштылат?
ыштыл-Ø-ат
ыштыл-Ø-ат
do-CNG-and
vb1-conn-enc
ыштылат?
ыштыл-Ø-ат
ыштыл-Ø-ат
do-CVB-and
vb1-adv-enc



2-1-7-345


Молан еҥ ватым шке денет ашнет?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
ватым
ваты-м
вате-м
wife-ACC
no-case
ватым
ваты-м
вате-м
absorbent.cotton-ACC
no-case
шке
шке
шке
REFL
pr
денет
ден-ет
дене-ет
with-2SG
po-poss
ашнет?
ашн-ет
ашне-ет
keep-2SG
vb2-pers



2-1-7-346


— Константин Ильич, тудо — тудын ватыже огыл.

Константин
Константин
Константин
Konstantin
na
Ильич,
Ильич
Ильич
Il'ich
na
тудо —
тудо
тудо
3SG
pr
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
ватыже
ваты-же
вате-жЕ
wife-3SG
no-poss
ватыже
ваты-же
вате-жЕ
absorbent.cotton-3SG
no-poss
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-7-347


— Кузе огыл?

Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
огыл?
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-7-348


Теве венчаялтме нерген метрик кнага гыч — посна серыш.

Теве
Теве
теве
here
av/co/pa
Теве
Теве
теве
[X]
pa
венчаялтме
венчаялт-ме
венчаялт-мЕ
marry-PTCP.PASS
vb1-ad
венчаялтме
венча[й]-[а]лт-ме
венчае-алт-мЕ
marry-REF-PTCP.PASS
vb2-deriv.v-ad
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
метрик
***
***
***
***
кнага
кнага
кнага
book
no
гыч —
гыч
гыч
from
po
посна
посна
посна
isolated
ad/av
серыш.
серыш
серыш
letter
no
серыш.
серыш
серыш
plot.of.land
no
серыш.
сер-ыш
сер-ш
shore-ILL
no-case
серыш.
серы-ш-Ø
сере-ш-Ø
write-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-349


Григорий Петрович, черке печатян кагазым ужмекше, йӧршеш ӧрӧ.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
черке
черке
черке
church
no
черке
черке
черке
skates
no
печатян
печатян
печатян
sealed
ad
печатян
печат[ь]-[а]н
печать-ан
seal-with
no-deriv.ad
кагазым
кагаз-ым
кагаз-м
paper-ACC
no-case
ужмекше,
уж-мек-ше
уж-мек-жЕ
see-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
йӧршеш
йӧршеш
йӧршеш
totally
av
йӧршеш
йӧрш-еш
йӧршӧ-еш
fitting-LAT
ad-case
ӧрӧ.
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no
ӧрӧ.
ӧр-ӧ
ӧр-Е
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-350


Кагаз полный форма дене возымо, даже гербовый маркат пыштыме.

Кагаз
Кагаз
кагаз
paper
no
полный
***
***
***
***
форма
***
***
***
***
дене
дене
дене
with
po
возымо,
возымо
возымо
written
ad
возымо,
возы-мо
возо-мЕ
write-PTCP.PASS
vb2-ad
даже
даже
даже
even
co/pa
даже
да-же
да-жЕ
and-3SG
co-poss
даже
да-же
да-жЕ
yes-3SG
pa-poss
гербовый
гербовый
гербовый
bearing.a.coat.of.arms
ad
маркат
марк-ат
марке-ат
stamp-and
no-enc
маркат
марк-ат
марке-ат
up.to-and
po-enc
пыштыме.
пыштыме
пыштыме
put
ad
пыштыме.
пышты-ме
пыште-мЕ
put-PTCP.PASS
vb2-ad



2-1-7-351


Григорий Петрович адак савыркален ончыш, вара кычкырал колтыш:

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
адак
адак
адак
again
av
савыркален
савыркал-ен-Ø
савыркале-ен-Ø
turn-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савыркален
савыркал-ен
савыркале-ен
turn-CVB
vb2-adv
ончыш,
ончы-ш-Ø
ончо-ш-Ø
look-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CNG
vb1-conn
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CVB
vb1-adv
колтыш:
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш:
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-352


— Тиде кагаз — подлог!

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
кагаз —
кагаз
кагаз
paper
no
подлог!
***
***
***
***



2-1-7-353


Тиде кагаз Морко гыч пуымо, нунын приходышт — Арыныште.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
кагаз
кагаз
кагаз
paper
no
Морко
Морко
Морко
Morki
pn
гыч
гыч
гыч
from
po
пуымо,
пуымо
пуымо
given
ad
пуымо,
пуы-мо
пуо-мЕ
give-PTCP.PASS
vb2-ad
пуымо,
пуы-мо
пуо-мЕ
blow-PTCP.PASS
vb2-ad
нунын
нунын
нунын
their
pr
нунын
нуно-н
нуно-н
3PL-GEN
pr-case
приходышт —
приход-ышт
приход-шт
receipts-3PL
no-poss
Арыныште.
Ар-ын-ыште
ар-н-штЕ
conscience-GEN-INE
no-case-case
Арыныште.
Ар-ын-ыште
ар-н-штЕ
are-GEN-INE
no-case-case



2-1-7-354


— Мый тудым ом шинче, шойышт возеныт гын, нуно вуйын шогаш тӱҥалыт.

Мый
мый
мый
1SG
pr
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn
шойышт
шой-ышт
шой-шт
birch.bark.shoe.edging-3PL
no-poss
шойышт
шойышт-Ø
шойышт-Ø
lie-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шойышт
шойышт-Ø
шойышт-Ø
lie-CNG
vb1-conn
шойышт
шойышт-Ø
шойышт-Ø
lie-CVB
vb1-adv
возеныт
воз-ен-ыт
возо-ен-ыт
write-PST2-3PL
vb2-tense-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
нуно
нуно
нуно
3PL
pr
вуйын
вуйын
вуйын
[X]
av
вуйын
вуй-ын
вуй-н
head-GEN
no-case
шогаш
шога-ш
шога-ш
plough-ILL
no-case
шогаш
шога-ш
шога-еш
plough-LAT
no-case
шогаш
шог-аш
шого-аш
stand-INF
vb2-inf
тӱҥалыт.
тӱҥал-ыт
тӱҥал-ыт
start-3PL
vb1-pers



2-1-7-355


Мый кызыт закон почеш Макар Чужгановлан ватыжым наҥгаяш полышым пуыде ом керт.

Мый
мый
мый
1SG
pr
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
закон
закон
закон
law
no
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
Макар
Макар
Макар
Makar
na
Чужгановлан
Чужгановлан
Чужгановлан
Chuzhganovlan
na
ватыжым
ваты-жы-м
вате-жЕ-м
wife-3SG-ACC
no-poss-case
ватыжым
ваты-жы-м
вате-жЕ-м
absorbent.cotton-3SG-ACC
no-poss-case
наҥгаяш
наҥга[й]-[а]ш
наҥгае-аш
take-INF
vb2-inf
полышым
полыш-ым
полыш-м
help-ACC
no-case
пуыде
пуы-де
пуо-де
give-CVB.NEG
vb2-adv
пуыде
пуы-де
пуо-де
blow-CVB.NEG
vb2-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



2-1-7-356


Тый, конешне, вуйым шийын кертат, но мо верчын, вет тыйын тудлан нимогай праватат уке.

Тый,
тый
тый
2SG
pr
конешне,
кон'ешне
кон'ешне
of.course
in/pa
вуйым
вуй-ым
вуй-м
head-ACC
no-case
шийын
шийын
шийын
silver
av
шийын
ший-ын
ший-н
silver-GEN
ad/no-case
шийын
ший-ын
ший-н
tree.ring-GEN
no-case
шийын
ший-ын-Ø
ший-н-Ø
thresh-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шийын
ший-ын-Ø
ший-н-Ø
blow-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шийын
ший-ын
ший-н
thresh-CVB
vb1-adv
шийын
ший-ын
ший-н
blow-CVB
vb1-adv
кертат,
керт-ат
керт-ат
be.able.to-2SG
vb1-pers
кертат,
керт-ат
керт-ат
swaddle-2SG
vb1-pers
кертат,
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
be.able.to-CNG-and
vb1-conn-enc
кертат,
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
swaddle-CNG-and
vb1-conn-enc
кертат,
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
be.able.to-CVB-and
vb1-adv-enc
кертат,
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
swaddle-CVB-and
vb1-adv-enc
кертат,
керт--ат
керт-Е-ат
be.able.to-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
кертат,
керт--ат
керт-Е-ат
swaddle-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
верчын,
верчын
верчын
for
po
вет
вет
вет
so
co/pa
тыйын
тыйын
тыйын
your
pr
тыйын
тый-ын
тый-н
2SG-GEN
pr-case
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
нимогай
н'имогай
н'имогай
no
ad/pr
праватат
права-т-ат
права-ет-ат
law-2SG-and
no-poss-enc
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



2-1-7-357


— Ме коктын ваш-ваш йӧратена!

Ме
ме
ме
1PL
pr
коктын
коктын
коктын
as.a.pair
av
ваш-ваш
ваш-ваш
ваш-ваш
mutually
av
йӧратена!
йӧрат-ена
йӧрате-ена
love-1PL
vb2-pers



2-1-7-358


Тудо Макарым ок йӧрате.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
Макарым
Макарым
Макарым
Makarym
na
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
йӧрате.
йӧрате-Ø
йӧрате-Ø
love-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрате.
йӧрате-Ø
йӧрате-Ø
love-CNG
vb2-conn



2-1-7-359


— Законлан тиде шагал.

Законлан
Законл-ан
законло-ан
lawful-with
ad-deriv.ad
Законлан
Закон-лан
закон-лан
law-DAT
no-case
Законлан
Закон-ла-н
закон-ла-н
law-PL-GEN
no-num-case
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
шагал.
шагал
шагал
little
ad/av/no



2-1-7-360


Венчаялтме деч ончыч тудо «ом кае» манын кертеш ыле.

Венчаялтме
Венчаялт-ме
венчаялт-мЕ
marry-PTCP.PASS
vb1-ad
Венчаялтме
Венча[й]-[а]лт-ме
венчае-алт-мЕ
marry-REF-PTCP.PASS
vb2-deriv.v-ad
деч
деч
деч
from
po
ончыч
ончыч
ончыч
from.in.front.of
av/po
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
«ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
«ом
ом
ом
ohm
no
кае»
кае-Ø
кае-Ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кае»
кае-Ø
кае-Ø
go-CNG
vb2-conn
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
кертеш
керт-еш
керт-еш
be.able.to-3SG
vb1-pers
кертеш
керт-еш
керт-еш
swaddle-3SG
vb1-pers
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-361


— Вет тудо венчаялтын огыл!

Вет
Вет
вет
so
co/pa
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
венчаялтын
венчаялт-ын-Ø
венчаялт-н-Ø
marry-PST2-3SG
vb1-tense-pers
венчаялтын
венчаялт-ын
венчаялт-н
marry-CVB
vb1-adv
венчаялтын
венча[й]-[а]лт-ын-Ø
венчае-алт-н-Ø
marry-REF-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
венчаялтын
венча[й]-[а]лт-ын
венчае-алт-н
marry-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv
огыл!
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-7-362


— Извините, Григорий Петрович, мый документлан утларак ӱшанем.

Извините,
Извините
Извините
Izvinite
na
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
мый
мый
мый
1SG
pr
документлан
документ-лан
документ-лан
document-DAT
no-case
документлан
документ-ла-н
документ-ла-н
document-PL-GEN
no-num-case
утларак
утларак
утларак
more
av
утларак
утла-рак
утла-рак
more-COMP
av/po-deg
утларак
утл-а-рак
утло-а-рак
escape-3SG-COMP
vb2-pers-deg
ӱшанем.
ӱшан-ем
ӱшан-ем
trust-1SG
ad/no-poss
ӱшанем.
ӱшан-ем
ӱшане-ем
believe-1SG
vb2-pers
ӱшанем.
ӱш-ан-ем
ӱш-ан-ем
club-with-1SG
no-deriv.ad-poss
ӱшанем.
ӱшан-ем-Ø
ӱшан-ем-Ø
trust-TRANS-IMP.2SG
ad/no-deriv.v-mood.pers
ӱшанем.
ӱшан-ем-Ø
ӱшан-ем-Ø
trust-TRANS-CNG
ad/no-deriv.v-conn
ӱшанем.
ӱшан-ем-Ø
ӱшан-ем-Ø
trust-TRANS-CVB
ad/no-deriv.v-adv
ӱшанем.
ӱш-ан-ем-Ø
ӱш-ан-ем-Ø
club-with-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.ad-deriv.v-mood.pers
ӱшанем.
ӱш-ан-ем-Ø
ӱш-ан-ем-Ø
club-with-TRANS-CNG
no-deriv.ad-deriv.v-conn
ӱшанем.
ӱш-ан-ем-Ø
ӱш-ан-ем-Ø
club-with-TRANS-CVB
no-deriv.ad-deriv.v-adv



2-1-7-363


Адак Аркамбалне чылан шинчат, Яков Никифоровын ӱдыржӧ Макар Чужгановлан марлан каен...

Адак
Адак
адак
again
av
Аркамбалне
Аркамбалне
аркамбалне
on.the.hill
av
чылан
чылан
чылан
all
av/pr
чылан
чыла-н
чыла-ан
everything-with
ad/pa/pr-deriv.ad
чылан
чыл-ан
чыл-ан
dim-with
ad/av-deriv.ad
чылан
чыла-н
чыла-н
everything-GEN
ad/pa/pr-case
шинчат,
шинча-т
шинча-ет
eye-2SG
no-poss
шинчат,
шинча-т
шинча-ат
eye-and
no-enc
шинчат,
шинч-ат
шинч-ат
sit.down-2SG
vb1-pers
шинчат,
шинч-ат
шинче-ат
sit-3PL
vb2-pers
шинчат,
шинч-ат
шинче-ат
know-3PL
vb2-pers
шинчат,
шинч-а-т
шинче-а-ат
sit-3SG-and
vb2-pers-enc
шинчат,
шинч-а-т
шинче-а-ат
know-3SG-and
vb2-pers-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинч-Ø-ат
sit.down-CNG-and
vb1-conn-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинч-Ø-ат
sit.down-CVB-and
vb1-adv-enc
шинчат,
шинч--ат
шинч-Е-ат
sit.down-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинче-Ø-ат
sit-CNG-and
vb2-conn-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинче-Ø-ат
know-CNG-and
vb2-conn-enc
Яков
Яков
Яков
Yakov
na
Никифоровын
Никифоровын
Никифоровын
Nikiforovyn
na
ӱдыржӧ
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
daughter-3SG
no-poss
ӱдыржӧ
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
Virgo-3SG
no-poss
Макар
Макар
Макар
Makar
na
Чужгановлан
Чужгановлан
Чужгановлан
Chuzhganovlan
na
марлан
марлан
марлан
marrying
av
марлан
марла-н
марла-ан
Mari-with
ad/av-deriv.ad
марлан
марла-н
марла-н
Mari-GEN
ad/av-case
каен...
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен...
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv



2-1-7-364


Григорий Петрович, будьте благоразумны, шканет уто скандалым ит ыште.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
будьте
***
***
***
***
благоразумны,
***
***
***
***
шканет
шк-ан-ет
шке-лан-ет
REFL-DAT-2SG
pr-case-poss
шканет
шкан-ет
шкан-ет
for.oneself-2SG
pr-poss
уто
уто
уто
extra
ad/no
уто
уто-Ø
уто-Ø
become.superfluous-IMP.2SG
vb2-mood.pers
уто
уто-Ø
уто-Ø
hurt-IMP.2SG
vb2-mood.pers
уто
уто-Ø
уто-Ø
become.superfluous-CNG
vb2-conn
уто
уто-Ø
уто-Ø
hurt-CNG
vb2-conn
скандалым
скандал-ым
скандал-м
scandal-ACC
no-case
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
ыште.
ыште-Ø
ыште-Ø
do-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ыште.
ыште-Ø
ыште-Ø
do-CNG
vb2-conn



2-1-7-365


Тый изи отыл, шкат ыҥылет, закон пешкыде.

Тый
тый
тый
2SG
pr
изи
изи
изи
small
ad/no
отыл,
о-т-ыл-Ø
о-т-ул-Ø
NEG-2SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
отыл,
отыл
отыл
stubble
no
шкат
***
***
***
***
ыҥылет,
***
***
***
***
закон
закон
закон
law
no
пешкыде.
пешкыде
пешкыде
hard
ad



2-1-7-366


Законым шуктыде ок лий.

Законым
Закон-ым
закон-м
law-ACC
no-case
шуктыде
шукты-де
шукто-де
succeed.in-CVB.NEG
vb2-adv
шуктыде
шу-кты-де
шу-ктЕ-де
reach-CAUS-CVB.NEG
vb1-deriv.v-adv
шуктыде
шу-кты-де
шу-ктЕ-де
ferment-CAUS-CVB.NEG
vb1-deriv.v-adv
шуктыде
шу-кты-де
шу-ктЕ-де
whittle-CAUS-CVB.NEG
vb1-deriv.v-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



2-1-7-367


Григорий Петрович нимоланат ӧрӧ: «Мом ышташ?

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
нимоланат
н'имолан-ат
н'имолан-ат
for.no.reason-and
in/pr-enc
нимоланат
н'имо-лан-ат
н'имо-лан-ат
nothing-DAT-and
ad/av/pr-case-enc
нимоланат
н'имо-ла-на-т
н'имо-ла-на-ат
nothing-COMP-1PL-and
ad/av/pr-case-poss-enc
нимоланат
н'имо-ла-на-т
н'имо-ла-на-ат
nothing-PL-1PL-and
ad/av/pr-num-poss-enc
нимоланат
н'имо-ла-н-ат
н'имо-ла-н-ат
nothing-PL-GEN-and
ad/av/pr-num-case-enc
ӧрӧ:
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no
ӧрӧ:
ӧр-ӧ
ӧр-Е
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers
«Мом
Мом
мом
what
pr
«Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ышташ?
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf



2-1-7-368


Чачим вара пуэн колташ мо?

Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv
колташ
колт-аш
колто-аш
send-INF
vb2-inf
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-1-7-369


Уке, ок лий, Чачи вара ала-мо лиеш!»

Уке,
Уке
уке
no
ad/no/pa
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
ала-мо
ала-мо
ала-мо
something
pa/pr
лиеш!»
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш!»
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-1-7-370


Минут чоло Григорий Петрович шонен шинчыш, вуйыштыжо тӱрлӧ шонымаш, тӱрлӧ сӱрет пӧрдын савырныш.

Минут
Минут
минут
minute
no
чоло
чоло
чоло
about
po
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
шинчыш,
шинчы-ш-Ø
шинче-ш-Ø
sit-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шинчыш,
шинчы-ш-Ø
шинче-ш-Ø
know-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вуйыштыжо
вуй-ышты-жо
вуй-штЕ-жЕ
head-INE-3SG
no-case-poss
тӱрлӧ
тӱрлӧ
тӱрлӧ
different
ad/no/po
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-CNG
vb2-conn
шонымаш,
шонымаш
шонымаш
thought
no
шонымаш,
шоны-маш
шоно-маш
think-NMLZ
vb2-deriv.n
тӱрлӧ
тӱрлӧ
тӱрлӧ
different
ad/no/po
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-CNG
vb2-conn
сӱрет
сӱрет
сӱрет
painting
no
пӧрдын
пӧрд-ын-Ø
пӧрд-н-Ø
turn-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пӧрдын
пӧрд-ын
пӧрд-н
turn-CVB
vb1-adv
савырныш.
савырны-ш-Ø
савырне-ш-Ø
turn-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-371


«Теве Чачим, пидын пыштен, Макар наҥгая, Чачи уло кертмыжым кычкыра...

«Теве
Теве
теве
here
av/co/pa
«Теве
Теве
теве
[X]
pa
Чачим,
Чачим
Чачим
Chachim
na
пидын
пид-ын-Ø
пид-н-Ø
tie-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пидын
пид-ын
пид-н
tie-CVB
vb1-adv
пыштен,
пышт-ен-Ø
пыште-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пыштен,
пышт-ен
пыште-ен
put-CVB
vb2-adv
Макар
Макар
Макар
Makar
na
наҥгая,
наҥга[й]-[а]
наҥгае-а
take-3SG
vb2-pers
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
кертмыжым
керт-мы-жы-м
керт-мЕ-жЕ-м
be.able.to-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb1-ad-poss-case
кертмыжым
керт-мы-жы-м
керт-мЕ-жЕ-м
swaddle-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb1-ad-poss-case
кычкыра...
кычкыр-а
кычкыре-а
shout-3SG
vb2-pers



2-1-7-372


Григорий Петрович шкетын кодеш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
шкетын
шкетын
шкетын
alone
av
шкетын
шкет-ын
шкет-н
alone-GEN
ad/av/pa-case
шкетын
шке-т-ын
шке-ет-н
REFL-2SG-GEN
pr-poss-case
кодеш.
код-еш
код-еш
code-LAT
no-case
кодеш.
код-еш
код-еш
stay-3SG
vb1-pers



2-1-7-373


Йӧршеш шкетын!

Йӧршеш
Йӧршеш
йӧршеш
totally
av
Йӧршеш
Йӧрш-еш
йӧршӧ-еш
fitting-LAT
ad-case
шкетын!
шкетын
шкетын
alone
av
шкетын!
шкет-ын
шкет-н
alone-GEN
ad/av/pa-case
шкетын!
шке-т-ын
шке-ет-н
REFL-2SG-GEN
pr-poss-case



2-1-7-374


Тиде кечылаште Григорий Петрович Чачим воктенже ужын тунемын.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
кечылаште
кечы-ла-ште
кече-ла-штЕ
sun-PL-INE
no-num-case
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
воктенже
воктен-же
воктен-жЕ
beside-3SG
av/po-poss
воктенже
вокт-ен-Ø-же
вокто-ен-Ø-жЕ
strip.bark-PST2-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
воктенже
вокт-ен-же
вокто-ен-жЕ
strip.bark-CVB-3SG
vb2-adv-poss
ужын
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
тунемын.
тунем-ын-Ø
тунем-н-Ø
learn-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тунемын.
тунем-ын
тунем-н
learn-CVB
vb1-adv
тунемын.
ту-н-ем-ын
ту-н-ем-н
that-GEN-1SG-GEN
pr-case-poss-case
тунемын.
ту-н-ем-ын
ту-н-ем-н
gland-GEN-1SG-GEN
no-case-poss-case
тунемын.
ту-н-ем-ын
ту-н-ем-н
banner-GEN-1SG-GEN
no-case-poss-case



2-1-7-375


Эрла Чачи ок лий...

Эрла
Эрла
эрла
tomorrow
ad/av/no
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-COMP
ad/av/no-case
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-PL
ad/av/no-num
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-STR
ad/av/no-enc
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий...
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий...
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий...
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



2-1-7-376


Уке, уке, тыге лийын ок керт!

Уке,
Уке
уке
no
ad/no/pa
уке,
уке
уке
no
ad/no/pa
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
лийын
лийын
лийын
as.a
po
лийын
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
керт!
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт!
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт!
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт!
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт!
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт!
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



2-1-7-377


Мо лиеш, лиеш, лучо...» Умбакыже Григорий Петрович шонымым чарныш.

Мо
Мо
мо
what
ad/av/pa/pr
лиеш,
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
лиеш,
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
лучо...»
лучо
лучо
rather
ad/av/no
Умбакыже
Умбакыже
умбакыже
onward
av
Умбакыже
Умбакы-же
умбаке-жЕ
far-3SG
av-poss
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
шонымым
шонымы-м
шонымо-м
desired-ACC
ad-case
шонымым
шоны-мы-м
шоно-мЕ-м
think-PTCP.PASS-ACC
vb2-ad-case
чарныш.
чарныш
чарныш
stop
no
чарныш.
чарны-ш-Ø
чарне-ш-Ø
stop-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-378


— Константин Ильич, мом шӱдет, тудым ыштем, Чачим мый дечем ит нал...

Константин
Константин
Константин
Konstantin
na
Ильич,
Ильич
Ильич
Il'ich
na
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
шӱдет,
шӱд-ет
шӱдӧ-ет
hundred-2SG
nm-poss
шӱдет,
шӱд-ет
шӱдӧ-ет
order-2SG
vb2-pers
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
ыштем,
ышт-ем
ыште-ем
do-1SG
vb2-pers
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
мый
мый
мый
1SG
pr
дечем
деч-ем
деч-ем
from-1SG
po-poss
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
нал...
нал-Ø
нал-Ø
take-IMP.2SG
vb1-mood.pers
нал...
нал-Ø
нал-Ø
take-CNG
vb1-conn
нал...
нал-Ø
нал-Ø
take-CVB
vb1-adv



2-1-7-379


Становой пристав шыргыжале: «Теве тыйым кушеч кучаш кӱлеш улмаш, — шоналтыш, — ынде тый мыйын кидыште лият».

Становой
Становой
становой
district
ad/no
пристав
пристав
пристав
police.officer
no
шыргыжале:
шыргыжал-'е
шыргыжал-Е
smile-PST1.3SG
vb1-tense.pers
«Теве
Теве
теве
here
av/co/pa
«Теве
Теве
теве
[X]
pa
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
кушеч
кушеч
кушеч
from.where
av/pr
кучаш
куча-ш
куча-ш
residue-ILL
no-case
кучаш
куча-ш
куча-еш
residue-LAT
no-case
кучаш
куч-аш
кучо-аш
hold-INF
vb2-inf
кӱлеш
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
улмаш, —
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш, —
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n
шоналтыш, —
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
тый
тый
тый
2SG
pr
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
кидыште
кид-ыште
кид-штЕ
hand-INE
no-case
лият».
ли[й]-[а]т
лий-ат
be-2SG
vb1-pers
лият».
ли[й]-[]-[а]т
лий-Е-ат
be-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



2-1-7-380


— Тидым ышташ лиеш, Григорий Петрович, но услуга за услугу, мый тыланет полшем.

Тидым
Тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
лиеш,
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
услуга
***
***
***
***
за
***
***
***
***
услугу,
***
***
***
***
мый
мый
мый
1SG
pr
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
полшем.
полш-ем
полшо-ем
help-1SG
vb2-pers



2-1-7-381


Ме тый денет коктын договорым шкенан коклаште ыштена: тый мыйын шӱдымем ыштет, а мый тыланет Чачим кодем.

Ме
ме
ме
1PL
pr
тый
тый
тый
2SG
pr
денет
ден-ет
дене-ет
with-2SG
po-poss
коктын
коктын
коктын
as.a.pair
av
договорым
договор-ым
договор-м
contract-ACC
no-case
шкенан
шке-на-н
шке-на-н
REFL-1PL-GEN
pr-poss-case
шкенан
шкен-ан
шкен-ан
private-with
ad-deriv.ad
шкенан
шке-на-н
шке-на-н
REFL-1PL-GEN
pr-poss-case
коклаште
коклаште
коклаште
in
av/po
коклаште
кокла-ште
кокла-штЕ
distance-INE
ad/no-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
cook-PL-INE
no-num-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
two-PL-INE
nm-num-case
ыштена:
ышт-ена
ыште-ена
do-1PL
vb2-pers
тый
тый
тый
2SG
pr
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
шӱдымем
шӱды-м-ем
шӱдӧ-мЕ-ем
order-PTCP.PASS-1SG
vb2-ad-poss
шӱдымем
шӱды-м-ем-Ø
шӱдӧ-мЕ-ем-Ø
order-PTCP.PASS-TRANS-IMP.2SG
vb2-ad-deriv.v-mood.pers
шӱдымем
шӱды-м-ем-Ø
шӱдӧ-мЕ-ем-Ø
order-PTCP.PASS-TRANS-CNG
vb2-ad-deriv.v-conn
шӱдымем
шӱды-м-ем-Ø
шӱдӧ-мЕ-ем-Ø
order-PTCP.PASS-TRANS-CVB
vb2-ad-deriv.v-adv
ыштет,
ышт-ет
ыште-ет
do-2SG
vb2-pers
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
мый
мый
мый
1SG
pr
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
кодем.
код-ем
код-ем
code-1SG
no-poss
кодем.
код-ем
кодо-ем
leave-1SG
vb2-pers
кодем.
код-ем-Ø
код-ем-Ø
code-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кодем.
код-ем-Ø
код-ем-Ø
code-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кодем.
код-ем-Ø
код-ем-Ø
code-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



2-1-7-382


Официально, конешне, мый тидым ыштен ом керт.

Официально,
Официально
Официально
Oficial'no
na
конешне,
кон'ешне
кон'ешне
of.course
in/pa
мый
мый
мый
1SG
pr
тидым
тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



2-1-7-383


Но мый тыге ыштен кертам.

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
мый
мый
мый
1SG
pr
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
кертам.
керт-ам
керт-ам
be.able.to-1SG
vb1-pers
кертам.
керт-ам
керт-ам
swaddle-1SG
vb1-pers



2-1-7-384


Вес стан полиций мыйын станыштем мый дечем посна нимомат кычалын ок керт.

Вес
Вес
вес
different
ad/pr
стан
стан
стан
mill
no
полиций
полиций
полиций
police
no
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
станыштем
стан-ышт-ем
стан-штЕ-ем
mill-INE-1SG
no-case-poss
мый
мый
мый
1SG
pr
дечем
деч-ем
деч-ем
from-1SG
po-poss
посна
посна
посна
isolated
ad/av
нимомат
н'имом-ат
н'имом-ат
nothing-and
pr-enc
нимомат
н'имо-м-ат
н'имо-м-ат
nothing-ACC-and
ad/av/pr-case-enc
кычалын
кычал-ын-Ø
кычал-н-Ø
search-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кычалын
кычал-ын
кычал-н
search-CVB
vb1-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



2-1-7-385


Тушеч кычалаш толыт гын, мый тыйым шижтарем.

Тушеч
Тушеч
тушеч
from.there
av/pr
кычалаш
кычал-аш
кычал-аш
search-INF
vb1-inf
толыт
тол-ыт
тол-ыт
come-3PL
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
мый
мый
мый
1SG
pr
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
шижтарем.
шижтар-ем
шижтаре-ем
give.notice-1SG
vb2-pers



2-1-7-386


Шкемын подчиненный-влаклан каласем: тыгай-тугай лиеш гын, адак кычалаш толыт гын, муаш огыл, манам.

Шкемын
Шкемын
шкемын
my.own
pr
Шкемын
Шкем-ын
шкем-н
oneself-GEN
pr-case
Шкемын
шке-м-ын
шке-ем-н
REFL-1SG-GEN
pr-poss-case
Шкемын
Шке-м-ын-Ø
шке-ем-н-Ø
oneself-TRANS-PST2-3SG
ad/av/pr-deriv.v-tense-pers
Шкемын
Шке-м-ын
шке-ем-н
oneself-TRANS-CVB
ad/av/pr-deriv.v-adv
подчиненный-влаклан
подчиненный-влак-лан
подчиненный-влак-лан
subordinate-PL-DAT
ad/no-num-case
каласем:
калас-ем
каласе-ем
say-1SG
vb2-pers
тыгай-тугай
тыгай-тугай
тыгай-тугай
so-and-so
ad/pr
лиеш
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
адак
адак
адак
again
av
кычалаш
кычал-аш
кычал-аш
search-INF
vb1-inf
толыт
тол-ыт
тол-ыт
come-3PL
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
муаш
му-аш
му-аш
find-INF
vb1-inf
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
манам.
ман-ам
ман-ам
say-1SG
vb1-pers



2-1-7-387


Тиде договор тувешке пудыртыдымылан шотлатеш, кувешке тый мыйын йодмем шуктен шогаш тӱҥалат...

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
договор
договор
договор
contract
no
тувешке
тувешке
тувешке
up.to.that.moment
av
пудыртыдымылан
пудырты-дымы-лан
пудырто-дымЕ-лан
break-PTCP.NEG-DAT
vb2-ad-case
пудыртыдымылан
пудырты-дымы-ла-н
пудырто-дымЕ-ла-н
break-PTCP.NEG-PL-GEN
vb2-ad-num-case
шотлатеш,
***
***
***
***
кувешке
***
***
***
***
тый
тый
тый
2SG
pr
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
йодмем
йодм-ем
йодмо-ем
interrogative-1SG
ad-poss
йодмем
йод-м-ем
йод-мЕ-ем
ask-PTCP.PASS-1SG
vb1-ad-poss
йодмем
йодм-ем-Ø
йодмо-ем-Ø
interrogative-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
йодмем
йодм-ем-Ø
йодмо-ем-Ø
interrogative-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
йодмем
йодм-ем-Ø
йодмо-ем-Ø
interrogative-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
йодмем
йод-м-ем-Ø
йод-мЕ-ем-Ø
ask-PTCP.PASS-TRANS-IMP.2SG
vb1-ad-deriv.v-mood.pers
йодмем
йод-м-ем-Ø
йод-мЕ-ем-Ø
ask-PTCP.PASS-TRANS-CNG
vb1-ad-deriv.v-conn
йодмем
йод-м-ем-Ø
йод-мЕ-ем-Ø
ask-PTCP.PASS-TRANS-CVB
vb1-ad-deriv.v-adv
шуктен
шукт-ен-Ø
шукто-ен-Ø
succeed.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шуктен
шукт-ен
шукто-ен
succeed.in-CVB
vb2-adv
шуктен
шу-кт-ен-Ø
шу-ктЕ-ен-Ø
reach-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктен
шу-кт-ен-Ø
шу-ктЕ-ен-Ø
ferment-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктен
шу-кт-ен-Ø
шу-ктЕ-ен-Ø
whittle-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктен
шу-кт-ен
шу-ктЕ-ен
reach-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
шуктен
шу-кт-ен
шу-ктЕ-ен
ferment-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
шуктен
шу-кт-ен
шу-ктЕ-ен
whittle-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
шогаш
шога-ш
шога-ш
plough-ILL
no-case
шогаш
шога-ш
шога-еш
plough-LAT
no-case
шогаш
шог-аш
шого-аш
stand-INF
vb2-inf
тӱҥалат...
тӱҥал-ат
тӱҥал-ат
start-2SG
vb1-pers
тӱҥалат...
тӱҥал-Ø-ат
тӱҥал-Ø-ат
start-CNG-and
vb1-conn-enc
тӱҥалат...
тӱҥал-Ø-ат
тӱҥал-Ø-ат
start-CVB-and
vb1-adv-enc



2-1-7-388


Ну, йӧра мо?

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
йӧра
йӧра
йӧра
good
pa
йӧра
йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
йӧра
йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
йӧра
йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
йӧра
йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-1-7-389


— Йӧра, — Григорий Петровичын тӱрвыжӧ тарваныш.

Йӧра, —
Йӧра
йӧра
good
pa
Йӧра, —
Йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
Йӧра, —
Йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
Йӧра, —
Йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
Йӧра, —
Йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
тӱрвыжӧ
тӱрвы-жӧ
тӱрвӧ-жЕ
lip-3SG
no-poss
тарваныш.
тарваны-ш-Ø
тарване-ш-Ø
move-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-390


— Ну, тиде кечылаште мый Ивановын характеристикыжым вучем. * * *

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
кечылаште
кечы-ла-ште
кече-ла-штЕ
sun-PL-INE
no-num-case
мый
мый
мый
1SG
pr
Ивановын
Ивановын
Ивановын
Ivanovyn
na
характеристикыжым
характеристикы-жы-м
характеристике-жЕ-м
description-3SG-ACC
no-poss-case
вучем. * * *
вуч-ем
вучо-ем
wait-1SG
vb2-pers



2-1-7-391


Григорий Петрович лектын каймеке, становой пристав деке Варлам Яковлевич пурыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
каймеке,
***
***
***
***
становой
становой
становой
district
ad/no
пристав
пристав
пристав
police.officer
no
деке
деке
деке
to
po
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
пурыш.
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш.
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-392


— Кузе ышташ шӱдет, ваше высокоблагородие?

Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
шӱдет,
шӱд-ет
шӱдӧ-ет
hundred-2SG
nm-poss
шӱдет,
шӱд-ет
шӱдӧ-ет
order-2SG
vb2-pers
ваше
***
***
***
***
высокоблагородие?
***
***
***
***



2-1-7-393


— Учитель дек миен кычалаш мый разрешенийым пуэн ом керт.

Учитель
Учитель
учитель
teacher
no
дек
дек
дек
to
po
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
кычалаш
кычал-аш
кычал-аш
search-INF
vb1-inf
мый
мый
мый
1SG
pr
разрешенийым
разрешений-ым
разрешений-м
permission-ACC
no-case
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



2-1-7-394


Чарла гыч исправник деч йодаш кӱлеш.

Чарла
Чарла
Чарла
Tsaryovokokshaysk
pn
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-COMP
no-case
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-PL
no-num
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-STR
no-enc
гыч
гыч
гыч
from
po
исправник
исправник
исправник
district.police.officer
no
деч
деч
деч
from
po
йодаш
йод-аш
йод-аш
ask-INF
vb1-inf
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



2-1-7-395


Варлам Яковлевич ыҥылыш: учитель деч ӱдырамашым налман огыл...

Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
ыҥылыш:
***
***
***
***
учитель
учитель
учитель
teacher
no
деч
деч
деч
from
po
ӱдырамашым
ӱдырамаш-ым
ӱдырамаш-м
woman-ACC
no-case
налман
налм-ан
налме-ан
purchasing-with
ad-deriv.ad
налман
нал-ман
нал-ман
take-INF.NEC
vb1-inf
налман
нал-м-ан
нал-мЕ-ан
take-PTCP.PASS-with
vb1-ad-deriv.ad
огыл...
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-1-7-396


Тыге паша савырнымылан Варлам Яковлевич Аркамбал становой приставлан вуеш налын кайыш.

Тыге
Тыге
тыге
so
av/pa/pr
паша
паша
паша
work
no
савырнымылан
савырны-мы-лан
савырне-мЕ-лан
turn-PTCP.PASS-DAT
vb2-ad-case
савырнымылан
савырны-мы-ла-н
савырне-мЕ-ла-н
turn-PTCP.PASS-PL-GEN
vb2-ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
Аркамбал
Аркамбал
аркамбал
hill
no
становой
становой
становой
district
ad/no
приставлан
пристав-лан
пристав-лан
police.officer-DAT
no-case
приставлан
пристав-ла-н
пристав-ла-н
police.officer-PL-GEN
no-num-case
вуеш
вуеш
вуеш
into.one's.head
av/po
вуеш
ву[й]-еш
вуй-еш
head-LAT
no-case
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-1-7-397


Эн чотшо Макарлан вожылмаш лие.

Эн
эн
эн
SUP
pa
чотшо
чот-шо
чот-жЕ
number-3SG
no-poss
чотшо
чот-шо
чот-жЕ
very-3SG
av-poss
Макарлан
Макарлан
Макарлан
Makarlan
na
вожылмаш
вожылмаш
вожылмаш
shame
no
вожылмаш
вожыл-маш
вожыл-маш
be.ashamed-NMLZ
vb1-deriv.n
лие.
ли[й]-е
лий-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-398


Кузе мӧҥгышкыжӧ шкетын миен пура?

Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
мӧҥгышкыжӧ
мӧҥгышкы-жӧ
мӧҥгышкӧ-жЕ
home-3SG
av-poss
мӧҥгышкыжӧ
мӧҥгы-шкы-жӧ
мӧҥгӧ-шкЕ-жЕ
home-ILL-3SG
av/no/po-case-poss
шкетын
шкетын
шкетын
alone
av
шкетын
шкет-ын
шкет-н
alone-GEN
ad/av/pa-case
шкетын
шке-т-ын
шке-ет-н
REFL-2SG-GEN
pr-poss-case
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
пура?
пура
пура
home-made.kvass
no
пура?
пура
пура
framework
no
пура?
пур-а
пуро-а
go.in-3SG
vb2-pers



2-1-7-399


Аркамбаке Варлам Яковлевич дене толмыжо годым тудо ончылгочак шонен толын: кузе Чачим авырен куча, кузе пидын пышта, кузе, игылтын, шкеж дек конда, кузе тудым туныкта!

Аркамбаке
Аркамбаке
аркамбаке
up.the.hill
av
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
дене
дене
дене
with
po
толмыжо
толмы-жо
толмо-жЕ
arrival-3SG
ad-poss
толмыжо
тол-мы-жо
тол-мЕ-жЕ
come-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
ончылгочак
ончылгоч-ак
ончылгоч-ак
beforehand-STR
av-enc
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
толын:
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын:
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
авырен
авыр-ен-Ø
авыре-ен-Ø
surround-PST2-3SG
vb2-tense-pers
авырен
авыр-ен
авыре-ен
surround-CVB
vb2-adv
куча,
куча
куча
residue
no
куча,
куч-а
кучо-а
hold-3SG
vb2-pers
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
пидын
пид-ын-Ø
пид-н-Ø
tie-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пидын
пид-ын
пид-н
tie-CVB
vb1-adv
пышта,
пышт-а
пыште-а
put-3SG
vb2-pers
кузе,
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
игылтын,
игылт-ын-Ø
игылт-н-Ø
mock-PST2-3SG
vb1-tense-pers
игылтын,
игылт-ын
игылт-н
mock-CVB
vb1-adv
шкеж
шке-ж
шке-жЕ
REFL-3SG
pr-poss
дек
дек
дек
to
po
конда,
кон-да
кон-да
kitty-2PL
no-poss
конда,
кон-да
кон-да
alkali-2PL
no-poss
конда,
конд-а
кондо-а
bring-3SG
vb2-pers
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
туныкта!
туныкт-а
туныкто-а
teach-3SG
vb2-pers



2-1-7-400


А кызыт тарантасыште урядник гына тӧҥге шинча.

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
тарантасыште
тарантас-ыште
тарантас-штЕ
springless.carriage-INE
no-case
урядник
урядник
урядник
village.constable
no
гына
гына
гына
only
pa
тӧҥге
***
***
***
***
шинча.
шинча
шинча
eye
no
шинча.
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча.
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers



2-1-7-401


«Эх, тиде иям пуракыш налын шуашет!»

«Эх,
Эх
эх
eh!
in
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
иям
ия-м
ия-м
devil-ACC
in/no-case
иям
ия-м
ия-ем
devil-1SG
in/no-poss
иям
и[й]-[а]м
ий-ам
swim-1SG
vb1-pers
иям
ия-м-Ø
ия-ем-Ø
devil-TRANS-IMP.2SG
in/no-deriv.v-mood.pers
иям
ия-м-Ø
ия-ем-Ø
devil-TRANS-CNG
in/no-deriv.v-conn
иям
ия-м-Ø
ия-ем-Ø
devil-TRANS-CVB
in/no-deriv.v-adv
пуракыш
пурак-ыш
пурак-ш
dust-ILL
no-case
пуракыш
пурак-ыш
пурак-ш
birch.bark.container-ILL
no-case
пуракыш
пу-рак-ыш
пу-рак-ш
wood-COMP-ILL
no-deg-case
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
шуашет!»
шуаш-ет
шуаш-ет
instead.of-2SG
po-poss
шуашет!»
шу-аш-ет
шу-аш-ет
reach-INF-2SG
vb1-inf-poss
шуашет!»
шу-аш-ет
шу-аш-ет
ferment-INF-2SG
vb1-inf-poss
шуашет!»
шу-аш-ет
шу-аш-ет
whittle-INF-2SG
vb1-inf-poss
шуашет!»
шу-аш-ет
шуо-аш-ет
throw-INF-2SG
vb2-inf-poss



2-1-7-402


Варлам Яковлевич чоя, Черке-Солаш волен кодо, «тушто паша уло» мане.

Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
чоя,
чоя
чоя
cunning
ad/no
Черке-Солаш
Черке-Сола-ш
черкесола-ш
churchwhip-ILL
nono-case
Черке-Солаш
Черке-Сола-ш
черкесола-ш
churchvillage-ILL
nono-case
Черке-Солаш
Черке-Сола-ш
черкесола-еш
churchwhip-LAT
nono-case
Черке-Солаш
Черке-Сола-ш
черкесола-еш
churchvillage-LAT
nono-case
Черке-Солаш
Черке-Сол-аш
черкесоло-аш
churchmow-INF
novb2-inf
Черке-Солаш
Черке-Сола-ш
черкесола-ш
skateswhip-ILL
nono-case
Черке-Солаш
Черке-Сола-ш
черкесола-ш
skatesvillage-ILL
nono-case
Черке-Солаш
Черке-Сола-ш
черкесола-еш
skateswhip-LAT
nono-case
Черке-Солаш
Черке-Сола-ш
черкесола-еш
skatesvillage-LAT
nono-case
Черке-Солаш
Черке-Сол-аш
черкесоло-аш
skatesmow-INF
novb2-inf
волен
вол-ен-Ø
воло-ен-Ø
descend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
волен
вол-ен
воло-ен
descend-CVB
vb2-adv
кодо,
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кодо,
код-о
код-Е
stay-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кодо,
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-CNG
vb2-conn
«тушто
тушто
тушто
there
av/pa/pr
«тушто
тушто
тушто
riddle
no
«тушто
ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
«тушто
ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
«тушто
ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
«тушто
туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
«тушто
туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
«тушто
туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
«тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
«тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
паша
паша
паша
work
no
уло»
уло
уло
is
ad/no/vb
мане.
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-403


Мом «паша уло», ончет гын, Чужган кугыза ден кува ончык толаш намыс лиеш...

Мом
Мом
мом
what
pr
Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
«паша
паша
паша
work
no
уло»,
уло
уло
is
ad/no/vb
ончет
онч-ет
ончо-ет
look-2SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
ден
ден
ден
and
co
кува
кува
кува
old.woman
no
кува
кува
кува
reddish-brown
ad
ончык
ончык
ончык
forward
av/po
толаш
тол-аш
тол-аш
come-INF
vb1-inf
толаш
тол-аш
толо-аш
steal-INF
vb2-inf
намыс
намыс
намыс
shame
no
лиеш...
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш...
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-1-7-404


Нуно пеш чот шыдешкат...

Нуно
нуно
нуно
3PL
pr
пеш
пеш
пеш
very
av
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
шыдешкат...
шыдешк-ат
шыдешке-ат
be.angry-3PL
vb2-pers
шыдешкат...
шыдешк-а-т
шыдешке-а-ат
be.angry-3SG-and
vb2-pers-enc
шыдешкат...
шыдешк-Ø-ат
шыдешке-Ø-ат
be.angry-CNG-and
vb2-conn-enc



2-1-7-405


Мӧҥгышкыжӧ толмеке, Макарлан чот шыгыр лие.

Мӧҥгышкыжӧ
Мӧҥгышкы-жӧ
мӧҥгышкӧ-жЕ
home-3SG
av-poss
Мӧҥгышкыжӧ
Мӧҥгы-шкы-жӧ
мӧҥгӧ-шкЕ-жЕ
home-ILL-3SG
av/no/po-case-poss
толмеке,
тол-меке
тол-меке
come-CVB.PRI
vb1-adv
Макарлан
Макарлан
Макарлан
Makarlan
na
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
шыгыр
шыгыр
шыгыр
crowded
ad/no
лие.
ли[й]-е
лий-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-406


Макарын шкетын толын пурымыжым ужын, Чужган кува чаргыжаш тӱҥале:

Макарын
Макарын
Макарын
Makaryn
na
шкетын
шкетын
шкетын
alone
av
шкетын
шкет-ын
шкет-н
alone-GEN
ad/av/pa-case
шкетын
шке-т-ын
шке-ет-н
REFL-2SG-GEN
pr-poss-case
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
пурымыжым
пурымы-жы-м
пурымо-жЕ-м
entrance-3SG-ACC
ad-poss-case
пурымыжым
пуры-мы-жы-м
пуро-мЕ-жЕ-м
go.in-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb2-ad-poss-case
ужын,
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын,
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын,
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кува
кува
кува
old.woman
no
кува
кува
кува
reddish-brown
ad
чаргыжаш
чаргыж-аш
чаргыж-аш
squeal-INF
vb1-inf
тӱҥале:
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-407


— Муньыри, муньыри, муньыри!

Муньыри,
Муньыри
Муньыри
Mun'yri
na
муньыри,
***
***
***
***
муньыри!
***
***
***
***



2-1-7-408


Тыгай лийшаш гын, пӧръеҥжат ом лий...

Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
лийшаш
лийшаш
лийшаш
coming
ad
лийшаш
лий-шаш
лий-шаш
be-PTCP.FUT
vb1-ad
гын,
гын
гын
if
co/pa
пӧръеҥжат
пӧръеҥ-ж-ат
пӧръеҥ-жЕ-ат
man-3SG-and
no-poss-enc
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
лий...
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий...
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий...
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



2-1-7-409


Ватым кучен кертшаш огыл гын, иялан нальыч мо?..

Ватым
Ваты-м
вате-м
wife-ACC
no-case
Ватым
Ваты-м
вате-м
absorbent.cotton-ACC
no-case
кучен
куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
кертшаш
керт-шаш
керт-шаш
be.able.to-PTCP.FUT
vb1-ad
кертшаш
керт-шаш
керт-шаш
swaddle-PTCP.FUT
vb1-ad
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
иялан
ия-лан
ия-лан
devil-DAT
in/no-case
иялан
ия-ла-н
ия-ла-н
devil-PL-GEN
in/no-num-case
нальыч
нал-ьыч
нал-ыч
take-PST1.2SG
vb1-tense.pers
нальыч
нал-ьыч
нал-ыч
take-PST1.3PL
vb1-tense.pers
мо?..
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-1-7-410


«Пеш чапле, пеш мотор!» — Чужган кува Макарым оҥара.

«Пеш
Пеш
пеш
very
av
чапле,
чапле
чапле
glorious
ad
чапле,
чапле-Ø
чапле-Ø
glorify-IMP.2SG
vb2-mood.pers
чапле,
чапле-Ø
чапле-Ø
glorify-CNG
vb2-conn
пеш
пеш
пеш
very
av
мотор!» —
мотор
мотор
beautiful
ad/av/no
мотор!» —
мотор
мотор
motor
no
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кува
кува
кува
old.woman
no
кува
кува
кува
reddish-brown
ad
Макарым
Макарым
Макарым
Makarym
na
оҥара.
оҥар-а
оҥаре-а
tune-3SG
vb2-pers



2-1-7-411


— «Ялыште огыл, нигуштат тыгай чапле уке!

«Ялыште
Ял-ыште
ял-штЕ
village-INE
no-case
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
нигуштат
н'игушт-ат
н'игушто-ат
nowhere-and
av/pr-enc
нигуштат
н'игуш-т-ат
н'игуш-штЕ-ат
nowhere-INE-and
av/pr-case-enc
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
чапле
чапле
чапле
glorious
ad
чапле
чапле-Ø
чапле-Ø
glorify-IMP.2SG
vb2-mood.pers
чапле
чапле-Ø
чапле-Ø
glorify-CNG
vb2-conn
уке!
уке
уке
no
ad/no/pa



2-1-7-412


Мыланем тудо ӱдырым налын огыда пу гын, вӱдышкӧ тӧрштем, пиКталт колем!..» Тунам огыл, кызыт пикталташ кӱлеш!

Мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
daughter-ACC
no-case
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
Virgo-ACC
no-case
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
огыда
ог-ыда
ог-ыда
NEG-2PL
vb-pers
пу
пу
пу
wood
no
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
вӱдышкӧ
вӱд-ышкӧ
вӱд-шкЕ
water-ILL
no-case
тӧрштем,
тӧршт-ем
тӧрштӧ-ем
jump-1SG
vb2-pers
пиКталт
пиКталт-Ø
пикталт-Ø
hang.oneself-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пиКталт
пиКталт-Ø
пикталт-Ø
hang.oneself-CNG
vb1-conn
пиКталт
пиКталт-Ø
пикталт-Ø
hang.oneself-CVB
vb1-adv
пиКталт
пиКт-алт-Ø
пикте-алт-Ø
strangle-REF-IMP.2SG
vb2-deriv.v-mood.pers
пиКталт
пиКт-алт-Ø
пикте-алт-Ø
strangle-REF-CNG
vb2-deriv.v-conn
пиКталт
пиКт-алт-Ø
пикте-алт-Ø
strangle-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv
колем!..»
кол-ем
кол-ем
fish-1SG
no-poss
колем!..»
кол-ем
кол-ем
Pisces-1SG
no-poss
колем!..»
кол-ем
коло-ем
twenty-1SG
nm-poss
колем!..»
кол-ем
коло-ем
die-1SG
vb2-pers
колем!..»
кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
fish-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
колем!..»
кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
Pisces-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
колем!..»
кол-ем-Ø
коло-ем-Ø
twenty-TRANS-IMP.2SG
nm-deriv.v-mood.pers
колем!..»
кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
fish-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
колем!..»
кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
Pisces-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
колем!..»
кол-ем-Ø
коло-ем-Ø
twenty-TRANS-CNG
nm-deriv.v-conn
колем!..»
кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
fish-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
колем!..»
кол-ем-Ø
кол-ем-Ø
Pisces-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
колем!..»
кол-ем-Ø
коло-ем-Ø
twenty-TRANS-CVB
nm-deriv.v-adv
Тунам
Тунам
тунам
then
av
Тунам
Туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
Тунам
Туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
пикталташ
пикталт-аш
пикталт-аш
hang.oneself-INF
vb1-inf
пикталташ
пикт-алт-аш
пикте-алт-аш
strangle-REF-INF
vb2-deriv.v-inf
кӱлеш!
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш!
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



2-1-7-413


У-у, ия тӱшка, кидышкем верештеш гын, пурын пытарем ыле!

У-у,
У-у
уу
newnew
ad/noad/no
У-у,
У-у
уу
newoh
ad/noin
У-у,
У-у-Ø
ууо-Ø
newtake.care.of-IMP.2SG
ad/novb2-mood.pers
У-у,
У-у-Ø
ууо-Ø
newstroke-IMP.2SG
ad/novb2-mood.pers
У-у,
У-у-Ø
ууо-Ø
newtake.care.of-CNG
ad/novb2-conn
У-у,
У-у-Ø
ууо-Ø
newstroke-CNG
ad/novb2-conn
У-у,
У-у
уу
ohnew
inad/no
У-у,
У-у
уу
ohoh
inin
У-у,
У-у-Ø
ууо-Ø
ohtake.care.of-IMP.2SG
invb2-mood.pers
У-у,
У-у-Ø
ууо-Ø
ohstroke-IMP.2SG
invb2-mood.pers
У-у,
У-у-Ø
ууо-Ø
ohtake.care.of-CNG
invb2-conn
У-у,
У-у-Ø
ууо-Ø
ohstroke-CNG
invb2-conn
ия
ия
ия
devil
in/no
тӱшка,
тӱшка
тӱшка
group
no
кидышкем
кид-ышк-ем
кид-шкЕ-ем
hand-ILL-1SG
no-case-poss
верештеш
верешт-еш
верешт-еш
get.into-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
пурын
пур-ын-Ø
пур-н-Ø
chew-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пурын
пур-ын
пур-н
chew-CVB
vb1-adv
пытарем
пытар-ем
пытаре-ем
finish-1SG
vb2-pers
ыле!
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-1-7-414


Аважлан ваштареш Макар нимомат пелешташ ок тошт.

Аважлан
Ава-ж-лан
ава-жЕ-лан
mother-3SG-DAT
no-poss-case
Аважлан
Ава-ж-ла-н
ава-жЕ-ла-н
mother-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
ваштареш
ваштареш
ваштареш
toward
ad/av/po
ваштареш
ваштар-еш
ваштар-еш
maple-LAT
no-case
Макар
Макар
Макар
Makar
na
нимомат
н'имом-ат
н'имом-ат
nothing-and
pr-enc
нимомат
н'имо-м-ат
н'имо-м-ат
nothing-ACC-and
ad/av/pr-case-enc
пелешташ
пелешт-аш
пелеште-аш
say-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
тошт.
тошт-Ø
тошт-Ø
dare-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тошт.
тошт-Ø
тошт-Ø
dare-CNG
vb1-conn
тошт.
тошт-Ø
тошт-Ø
dare-CVB
vb1-adv



The Mari Web Project is primarily based at the Department of Finno-Ugric Studies at the University of Vienna. The second stage of the project is being funded by the Kone Foundation: The Mari Web Project: Phase 2. Some of our work is carried out at the Institute of Finno-Ugric and Uralic Studies at the Ludwig Maximilian University of Munich.
Last update: 10 August 2023