Logowww.mari-language.com:ENGLISH | МАРЛА | ПО-РУССКИ
Main page » Corpus Tool » Элнет » 2-2-5

Corpus Tool Demo - Элнет - 2-2-5

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

Валерий Викторович Тагановский Элнет олыкысо пашалан статья-влакым келыштарен.
Нине статья почеш Сакармытым Озаҥысе Судебный Палата судитлаш тӱҥалшаш.
Конвой салтак-влакын Василий Александровичым, Йогор ден Сакарым, адак Курыктӱр марий ден Мӱшылтӱр марийым тюрьма капка гыч лукмышт годым Чарла уремыште ик еҥат уке ыле.
Сакармытым мужырын-мужырын йыгыре шогалтышт, кок салтак нунын ончылан шогальыч, кокыто — шеҥгелан, а молышт кок велым авырышт...
— Шаго-о-ом марш!
— кычкырале унтер-офицер.
Кече, шыр-шыр койын, аваж помыш гыч ончале.
Август эр ятырак юалге.
Шуко марте тӱгӧ лекде илыше-влакын могырышт шергылтеш.
Чыланат вуйыштым кумык сакен ошкылыт.
Ончылно нуным мо вуча?
Ончыкыжо мом ужаш тӱкна?
Чарла ола гыч лектат да, чодыра тӱҥалеш веле.
Мушмарийышке шумеш кудло меҥге коклам корно эре чодыра покшеч кая.
Чарла воктенракше лышташан пушеҥгат уло, умбакыже эртак пӱнчер кая.
Вич арня Чарла тюрьмаште шинчымыже Сакарлан пошырныман омо ужмыжла чучеш...
Ынде Сакар чодыра корно дене ошкылеш, чодыра юж дене шӱла.
Кажне шӱлалтымыже еда Сакарлан вийже ешаралтмыла чучеш.
Чодыра деч сай тӱняште мо уло!
Корто вӱд вончымек, корно гоч мераҥ кудале.
Сакарын чонжылан изин-кугун чучын колтыш: «Эх, пычалет лийже ыле!» Но Сакарын кидыштыже пычал уке.
Пычал — салтак-влак кидыште.
Нуно пычалышт дене мераҥым огыт лӱ.
Нуно пычалыштым Сакарым лӱяш ямдыленыт — Сакар куржаш але ваштареш пижаш тӱҥалеш гын...
Изиш каймеке, пӱнчышкӧ ур кудал кӱзыш.
Сакарын шӱмжӧ лектын вочшашла кыраш тӱҥале: «Эх, тиде чашкерышке пурен каяш гын, салтак-влак лӱен огыт шукто вет?» Сакар, вуйжым савырал, Василий Александрович ден Йогорым ончале.
Салтак кычкырал колтыш:
— Не оглядываться!
Сакар ужын шуктыш Василий Александрович ден Йогор, вуйыштым кумык сакен, ала-мом шонен ошкылыт...
Ала нунат куржшашым шонат?..
Но кузе куржат?
Йырым-йырак салтак-влак ошкылыт, штык мучаштышт кечыйол сортала йӱла...
Куржаш шонымат ок кӱл, очыни...
Первый кечыште Кундышыш шумеш наҥгайышт.
Кундыш этап пӧртеш Сакармыт ты йӱдым малышт.
Сакар ден Йогор шер теммешке мутланышт.
Курыктӱр марий ден Мӱшылтӱр марий ешышт нерген ызгат:
— Кузе кеҥеж пашам ыштен кертыт гын?
Кӧ ӱден пуа гын ынде?
Василий Александрович ден Йогор сар нерген, революций нерген, шуышаш суд нерген кутырышт.
— Иктаж кум ийлык крепость дене утлаш лиеш гын, йӧра ыле, — мане Василий Александрович.
— Чылт сар жап годсо закон почешак судитлаш огыт тӱҥал дыр?
— Мыланем куштылгынак утлаш ок логал, мый вет тошто судитлалтше улам.
Мемнан гайым пешак огыт чамане.
— Эн чотшо Сакарлан логалеш: вет тудо следовательым пуштнеже улмаш!
Тагановский тудым тыге титакла.
Конешне, Сакар — ир еҥ: шкенжым кучен моштен огыл, но тӧра-влак тидым политика шотышко савырат, тиде шот дене титаклаш тӱҥалыт.
Нуно шканышт кӱлеш семын савыркален моштат...
— Ала иктаж-семын тудым йӧн дене куржыкташ лиеш?
— мане Йогор.
— Шыгыррак чодырашке пуртен колташ гын, Сакар утла: тудо чодыраште мераҥ семынак каен колта.
— Тиде — йӧсӧ паша...
Ну, куржын утла, вараже мо лиеш?
— Иктаж-семын чодыраште монь илен коштеш.
Вет, уке гын, так арам йомеш.
Сар жап закон почеш тудым лӱенат кертыт.
— Тӧчен ончаш уто огыл.
Только тидым ончычын пеш сайын шонаш кӱлеш.
— Кугун шонаш жап шуко огыл.
Пӧртъял нурыш лектын шумешке куржыкташ кӱлеш.
Тиде мутыштым Василий Александрович ден Йогор пеш эркын ойлышт гынат, Сакар кольо.
Тылеч вара Сакар эртак куржшаш нерген веле шонаш тӱҥале.
Вес йӱдым Кугу Шигак-Солаште малтышт.
Эрдене, Кугу Шигак-Сола гыч лекмышт годым, йӱр шӱведаш тӱҥале.
Элнетеш сайынак витарыш.
Мӱльмарий курыкышто йӱр леҥежынак опташ тӱҥале.
Йӱр йӱдйымал гыч кечывал век савен йӱреш.
Сакар чоян ончале, воктенже кайше салтак изиш шеҥгелан кодын, шӱргыжым, йӱр деч шылтен, пурла век таен.
«Утлаш але пыташ!» — шоналтыш Сакар, илаш шонымо уло вийжым поген, мераҥла шола век тӧрштыш.
Тыманмеш чашкер тӱрыш миен шуо.
Почешыже ала-мыняр пычал поче-поче пудеште, ик пуля Сакарын пылыш воктенжак шӱшкалтен каен колтыш.
Ты жапыште Сакар чашкер лоҥгаш пурен кайыш.
Кум салтак Сакарым поктен куржыт, только Сакарым, изиж годсек чодыраште коштын тунемшым, кушто поктен шуат!
Сакар келге коремыш тӧрштен пурен кайыш.
Мӱльмарий курык ден Элнет коклаште йӱдйымал велныла пеш кугу, пеш чашкеран корем-влак шуко уло.
Салтак-влак Сакарым йомдарышт.
Пытартышлан, нимо ужде, чодырашке так кум гана лӱен колтышт да мӧҥгеш корнышко лектыч.
Сакар почеш куржталше салтак-влакын шӱртӧ пырчыштат кукшо кодын огыл, туге нӧреныт.
Кодшо ныл еҥыштым Мӱльмарий курыкысо стрелок мончаш петырымек, унтер-офицер салтак-влаклан сай оролаш шӱдыш, шкеже, Пимъялыш пӧртылын, Чарлашке телеграммым колтыш...
Элнет серыш миен шумешкыже, Сакар эре куржо.
Шеҥгелныже шукертсек нимогай йӱк-йӱанат ок шокто, а Сакарлан эре поктен толмылак чучеш.
Сакар Элнет сереш шогале.
Кузе вончаш?
— Ну, мом тушто шонаш!
— мане Сакар шканже шке.
— Нӧршашем кодын огыл, вигак келын лекшаш...
Вӱдшат тиде тураште келгак огыл.
Сакар, вӱдыш шӱй таҥыт пурен, вес веке лекте.
«Ынде иктаж-семын шкемым ырыкташ кӱлеш», — шоналтыш Сакар, вара писын ошкедаш тӱҥале.
Каен-каен, Сакар смола завод деке миен лекте.
Могай пиал!
Завод омаш гыч шикш лектеш.
«Только тушко пурашыже йӧра гын?
— Сакар ӧрын шогале.
— Тул уло гын, еҥат уло.
Мом ышташ?
Пураш але пураш огыл?
От пуро гын, тыгай ночко вургем дене кылмен колет, пурет гын, кӧ шинча, тушто могай еҥ уло?
Ала шкетын, ала шукын улыт?
Ырыктыме олмеш кучалтат гын, тунамже вара мом ышташ?
От пуро гын, кушто тулым муат?
Вургем кукшо лиеш гын, йӱр ок лий гын, иктаж-семын чыташ лиеш ыле...
Мо лиеш, лиеш — пурышаш!» — шоналтыш Сакар, омаш омсашке ошкыльо.
Сакар омсам почын гына шуктыш — олымбал йымач изи ола пий кудал лекте, Сакар ваштареш пӱйжым шырен шогале.
Олымбалне тамакым шупшын шинчыше лапкатарак капан кугыза, шинчажым каралтен, Сакарым изиш ончыш да пийжылан кычкырале:
— Шарка, воч!
Пий олымбал йымак пурен возо...
Сакар омашышке пурыш, вигак тул деке керылте.
Пий олымбал йымалне эркынрак ырлен кия, палыдыме еҥым пуртымыжлан озаж дене ок кӧнӧ...
Шоҥго кугыза Сакарым тӱткын ончале да каласыш:
— Ӱмбачет чыла кудаш...
Уна, тидым чий!..
Кугыза, ӱмбал тувыржым кудашын, Сакарлан пуыш, шкеже тӱгӧ лектын кайыш.
Сакар ночко вургемжым кудаше, кугызан ӱмбал тувыржым чийыш, шке вургемжым тул ваштареш кошташ сакалыш.
Кугыза, ала-кушто муын, ик нумалтыш кукшо пум нумал пуртыш.
Шукак ыш лий, тул, омаш кӧргым волгалтарен, ырыктен йӱлаш тӱҥале.
Сакарын уло могыржо куаныш.
— Тыланет кызыт чай пеш кӱлеш ыле да, шолташ ате уке, — мане кугыза.
— Мый поҥго погаш толынамат, йӱр авырыш.
Тый, эргаш, кушко тыге коштынат?
Сакар ӧрӧ...
Мом ойлаш?
Шойышт ойлаш гын, тиде кугызалан кузе шойыштат?
Вигак чыла ойлаш гын, палыдыме еҥлан викше кузе ойлен кертат?
— Мый мӱндыр еҥ улам...
Сӱндырыш миенам...
Кожла-Сола гыч вигак янда заводыш кайнем ыле да, корным йомдаренам, — чара йолжым ончен, Сакар ойлыш.
Кугыза Сакарым тура онча.
Сакарын вожылмыжла чучо, кӧргыштыжӧ шоналтыш: «Молан мый тудлан шойышт шинчем?
Вет тудо садыгак мыйым кучен ок керт, а сайжым тудо мыланем ыштыш, ӱмбачше тувыржым кудаш чиктыш.
Ончыкыжат ала полша...»
Сакар кугызам ончале; кугызан шинчаже пеш порын коеш.
Умбакыже Сакар ыш чыте, кугызалан чыла раш ойлыш: кузе шкеж деч лектын каен, кузе Элнет олыкыш верештын, кузе тюрьмаште шинчен, кузе салтак-влак деч куржын — нимомат ыш тойо.
Кугызалан чыла ойлен пытарымекше, Сакарын чонжылан луш чучо.
Кеч-могай ойгыштат, кеч-могай нелыштат иктаже тыйым сайын колыштеш гын, пел ойгыжо пытымыла чучеш...
Кугыза Сакарым пеш сайын колышто, вара йодо:
— Ынде тый кушко кает, эргым?
— Мӧҥгем каем...
Янда завод корныш кузе лекташ гын, кугызай?
— Вургемет кошкымеке, ончыктем...
Йӱр чарнымек, кает...
Только ынде тыланет мӧҥгыштет илаш ок тӱкнӧ, очыни...
Тӧра-влак кычалаш тӱҥалыт дыр...
Сакар ончыкылыкым ок шоно.
Кызыт тудо вольнаште, кызыт тудо чодыраште!
Молыжо тудлан кызыт ок кӱл.
Ончыкыжат илаш лиеш, пычал гына лийже!..
Пычал нерген шоналтымекше, Сакарын чонжылан кочын чучо: вет тудын пычалжым стражник-влак шупшын налыныт.
Сакарын ынде ниможат уке: пычалжат, имньыжат...
Ынде тыгай йорлылан Микипыр Яшай ӱдыржымат ок пу докан...
А вет ужатен колтымыжо годым кузе шортын кодо...
«Уке, уке, тыге огыл...
Ик ий гыч Сакарын адак чыла лиеш!
Пычал налаш Сакарлан оксам Чужган кугыза пуа.
Иктаж кок луйым пуштеш гын, Сакар адак чапле чомам налеш.
Уке, ынде талгыдымак налаш кӱлеш: вашкерак кычкаш шуэш...»
Тыге шонкален, Сакар ала-мыняр шинча ыле — шоҥго кугыза каласыш:
— Эргым, вургемет ынде кошкен.
Сакар помыжалте.
Йӱр чарнен.
Кечыйол тӱньык аҥ гыч омашыш пурыш, лукысо эҥыремышвотым волгалтарыш.
Сакар шке вургемжым чийыш.
— На, эргым, изиш пурл, — мане кугыза, Сакарлан кинде курикам шуялтыш.
Сакар пелыжым катен нале.
— Чыла нал.
Кызыт тынарым от коч гын, корнышто пурлат.
Мыйын корнем кужу огыл, мыланем тегак, кудышкем миен шумешкем, кинде ок кӱл.
Андрий обеде жапыште кугыза Сакарым янда завод корныш луктын колтыш.


Admin login:

[Search]

2-2-5-1


Валерий Викторович Тагановский Элнет олыкысо пашалан статья-влакым келыштарен.

Валерий
Валерий
Валерий
Valeriy
na
Викторович
Викторович
Викторович
Viktorovich
na
Тагановский
Тагановский
Тагановский
Taganovskiy
na
Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
олыкысо
олыкысо
олыкысо
meadow
ad
олыкысо
олык-ысо
олык-сЕ
meadow-ADJ
no-deriv.ad
пашалан
паша-лан
паша-лан
work-DAT
no-case
пашалан
паша-ла-н
паша-ла-н
work-PL-GEN
no-num-case
статья-влакым
статья-влак-ым
статья-влак-м
article-PL-ACC
no-num-case
келыштарен.
келыштарен
келыштарен
harmoniously
av
келыштарен.
келыштар-ен-Ø
келыштаре-ен-Ø
coordinate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
келыштарен.
келыштар-ен
келыштаре-ен
coordinate-CVB
vb2-adv



2-2-5-2


Нине статья почеш Сакармытым Озаҥысе Судебный Палата судитлаш тӱҥалшаш.

Нине
Нине
нине
these
pr
статья
статья
статья
article
no
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
Сакармытым
Сакармытым
Сакармытым
Sakarmytym
na
Озаҥысе
Озаҥ-ысе
Озаҥ-сЕ
Kazan-ADJ
pn-deriv.ad
Судебный
Судебный
судебный
judicial
ad
Палата
Палата
Палата
Palata
na
судитлаш
судитл-аш
судитле-аш
try-INF
vb2-inf
тӱҥалшаш.
тӱҥалшаш
тӱҥалшаш
incipient
ad
тӱҥалшаш.
тӱҥал-шаш
тӱҥал-шаш
start-PTCP.FUT
vb1-ad



2-2-5-3


Конвой салтак-влакын Василий Александровичым, Йогор ден Сакарым, адак Курыктӱр марий ден Мӱшылтӱр марийым тюрьма капка гыч лукмышт годым Чарла уремыште ик еҥат уке ыле.

Конвой
Конвой
конвой
convoy
no
салтак-влакын
салтак-влак-ын
салтак-влак-н
soldier-PL-GEN
no-num-case
Василий
Василий
Василий
Vasiliy
na
Александровичым,
Александровичым
Александровичым
Aleksandrovichym
na
Йогор
Йогор
Йогор
Yogor
na
ден
ден
ден
and
co
Сакарым,
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
адак
адак
адак
again
av
Курыктӱр
Курыктӱр
Курыктӱр
Kuryktür
na
марий
марий
марий
Mari
no
ден
ден
ден
and
co
Мӱшылтӱр
Мӱшылтӱр
Мӱшылтӱр
Müshyltür
na
марийым
марий-ым
марий-м
Mari-ACC
no-case
тюрьма
тюрьма
тюрьма
prison
no
капка
капка
капка
gate
no
гыч
гыч
гыч
from
po
лукмышт
лукмы-шт
лукмо-шт
deductible-3PL
ad-poss
лукмышт
лук-мы-шт
лукт-мЕ-шт
lead.out-PTCP.PASS-3PL
vb1-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
Чарла
Чарла
Чарла
Tsaryovokokshaysk
pn
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-COMP
no-case
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-PL
no-num
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-STR
no-enc
уремыште
урем-ыште
урем-штЕ
street-INE
no-case
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
еҥат
еҥ-ат
еҥ-ат
person-and
ad/no-enc
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-4


Сакармытым мужырын-мужырын йыгыре шогалтышт, кок салтак нунын ончылан шогальыч, кокыто — шеҥгелан, а молышт кок велым авырышт...

Сакармытым
Сакармытым
Сакармытым
Sakarmytym
na
мужырын-мужырын
мужырын-мужырын
мужырын-мужырын
in.pairs
av
йыгыре
йыгыре
йыгыре
next.to.one.another
ad/av
шогалтышт,
шогалты-шт
шогалте-шт
put-IMP.3PL
vb2-mood.pers
шогалтышт,
шогалты-ш-т
шогалте-ш-т
put-PST1-3PL
vb2-tense-pers
шогалтышт,
шог-алт-ышт
шого-алт-шт
stand-REF-IMP.3PL
vb2-deriv.v-mood.pers
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
салтак
салтак
салтак
soldier
no
нунын
нунын
нунын
their
pr
нунын
нуно-н
нуно-н
3PL-GEN
pr-case
ончылан
ончылан
ончылан
in.front.of
av/po
ончылан
ончыл-ан
ончыл-ан
front-with
ad/no-deriv.ad
шогальыч,
шогал-ьыч
шогал-ыч
stand.up-PST1.2SG
vb1-tense.pers
шогальыч,
шогал-ьыч
шогал-ыч
stand.up-PST1.3PL
vb1-tense.pers
кокыто —
***
***
***
***
шеҥгелан,
шеҥгелан
шеҥгелан
behind
av/po
шеҥгелан,
шеҥгел-ан
шеҥгел-ан
back-with
ad/no-deriv.ad
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
молышт
молы-шт
моло-шт
other-3PL
no/pr-poss
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
велым
велым
велым
from.the.side
po
велым
вел-ым
вел-м
side-ACC
no-case
авырышт...
авыры-шт
авыре-шт
surround-IMP.3PL
vb2-mood.pers
авырышт...
авыры-ш-т
авыре-ш-т
surround-PST1-3PL
vb2-tense-pers



2-2-5-5


— Шаго-о-ом марш!

Шаго-о-ом
Шаго-о-о-м
Шагооо-м
ShagoohNEG-1SG
nainvb-pers
Шаго-о-ом
Шаго-о-ом
Шагооом
Shagoohohm
nainno
марш!
марш
марш
marching
in/no



2-2-5-6


— кычкырале унтер-офицер.

кычкырале
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers
унтер-офицер.
унтер-офицер
унтер-офицер
non-commissioned.officer
no



2-2-5-7


Кече, шыр-шыр койын, аваж помыш гыч ончале.

Кече,
Кече
кече
sun
no
Кече,
Кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Кече,
Кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
шыр-шыр
шыр-шыр
шыр-шыр
[X]
de
койын,
койын
койын
noticeably
av
койын,
кой-ын-Ø
кой-н-Ø
be.visible-PST2-3SG
vb1-tense-pers
койын,
кой-ын
кой-н
be.visible-CVB
vb1-adv
аваж
ава-ж
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваж
ав-а-ж
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
помыш
помыш
помыш
bosom
no
гыч
гыч
гыч
from
po
ончале.
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-8


Август эр ятырак юалге.

Август
Август
август
August
no
эр
эр
эр
morning
ad/av/no
ятырак
ятыр-ак
ятыр-ак
much-STR
av/no/pr-enc
юалге.
юалге
юалге
cool
ad/no
юалге.
юалге-Ø
юалге-Ø
cool-IMP.2SG
vb2-mood.pers
юалге.
юалге-Ø
юалге-Ø
cool-CNG
vb2-conn



2-2-5-9


Шуко марте тӱгӧ лекде илыше-влакын могырышт шергылтеш.

Шуко
Шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
марте
марте
марте
up.to
po
тӱгӧ
тӱгӧ
тӱгӧ
outside
av
лекде
лек-де
лект-де
go-CVB.NEG
vb1-adv
илыше-влакын
илыше-влак-ын
илыше-влак-н
living-PL-GEN
ad/no-num-case
илыше-влакын
илы-ше-влак-ын
иле-шЕ-влак-н
live-PTCP.ACT-PL-GEN
vb2-ad-num-case
могырышт
могыр-ышт
могыр-шт
body-3PL
no-poss
шергылтеш.
шергылт-еш
шергылт-еш
come.undone-3SG
vb1-pers



2-2-5-10


Чыланат вуйыштым кумык сакен ошкылыт.

Чыланат
Чылан-ат
чылан-ат
all-and
av/pr-enc
Чыланат
Чыла-на-т
чыла-на-ат
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
Чыланат
Чыла-н-ат
чыла-ан-ат
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
Чыланат
Чыл-ан-ат
чыл-ан-ат
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
Чыланат
Чыла-н-ат
чыла-н-ат
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
вуйыштым
вуй-ышт-ым
вуй-шт-м
head-3PL-ACC
no-poss-case
кумык
кумык
кумык
face-down
ad/av
кумык
кумык
кумык
Kumyk
no
сакен
сак-ен-Ø
саке-ен-Ø
hang.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сакен
сак-ен
саке-ен
hang.up-CVB
vb2-adv
ошкылыт.
ошкыл-ыт
ошкыл-ыт
step-3PL
vb1-pers



2-2-5-11


Ончылно нуным мо вуча?

Ончылно
Ончылно
ончылно
in.front
av/po
нуным
нуным
нуным
them
pr
нуным
нуно-м
нуно-м
3PL-ACC
pr-case
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
вуча?
вуч-а
вучо-а
wait-3SG
vb2-pers



2-2-5-12


Ончыкыжо мом ужаш тӱкна?

Ончыкыжо
Ончыкыжо
ончыкыжо
in.future
av
Ончыкыжо
Ончыкы-жо
ончыко-жЕ
forward-3SG
av/po-poss
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ужаш
ужаш
ужаш
part
no
ужаш
уж-аш
уж-аш
see-INF
vb1-inf
тӱкна?
тӱкн-а
тӱкнӧ-а
touch-3SG
vb2-pers



2-2-5-13


Чарла ола гыч лектат да, чодыра тӱҥалеш веле.

Чарла
Чарла
Чарла
Tsaryovokokshaysk
pn
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-COMP
no-case
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-PL
no-num
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-STR
no-enc
ола
ола
ола
city
no
ола
ола
ола
motley
ad
ола
о-ла
о-ла
oh-STR
in-enc
гыч
гыч
гыч
from
po
лектат
лект-ат
лект-ат
go-2SG
vb1-pers
лектат
лект-Ø-ат
лект-Ø-ат
go-CNG-and
vb1-conn-enc
лектат
лект-Ø-ат
лект-Ø-ат
go-CVB-and
vb1-adv-enc
лектат
лект--ат
лект-Е-ат
go-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
чодыра
чодыра
чодыра
forest
no
чодыра
чодыра
чодыра
coarse
ad
тӱҥалеш
тӱҥал-еш
тӱҥал-еш
start-3SG
vb1-pers
веле.
веле
веле
only
pa
веле.
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле.
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле.
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn



2-2-5-14


Мушмарийышке шумеш кудло меҥге коклам корно эре чодыра покшеч кая.

Мушмарийышке
Мушмарийышке
Мушмарийышке
Mushmariyyshke
na
шумеш
шумеш
шумеш
to
po
шумеш
шум-еш
шум-еш
tire-3SG
vb1-pers
шумеш
шу-меш
шу-меш
reach-CVB.FUT
vb1-adv
шумеш
шу-меш
шу-меш
ferment-CVB.FUT
vb1-adv
шумеш
шу-меш
шу-меш
whittle-CVB.FUT
vb1-adv
шумеш
шу-м-еш
шу-мЕ-еш
reach-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
шумеш
шу-м-еш
шу-мЕ-еш
ferment-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
шумеш
шу-м-еш
шу-мЕ-еш
whittle-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
кудло
кудло
кудло
sixty
nm
меҥге
меҥге
меҥге
post
no
меҥге
меҥ-ге
меҥ-ге
birthmark-COM
no-case
коклам
кокла-м
кокла-м
distance-ACC
ad/no-case
коклам
кокла-м
кокла-ем
distance-1SG
ad/no-poss
коклам
кок-ла-м
кок-ла-м
cook-PL-ACC
no-num-case
коклам
кок-ла-м
кок-ла-м
two-PL-ACC
nm-num-case
коклам
кок-ла-м
кок-ла-ем
cook-COMP-1SG
no-case-poss
коклам
кок-ла-м
кок-ла-ем
two-COMP-1SG
nm-case-poss
коклам
кок-ла-м
кок-ла-ем
cook-PL-1SG
no-num-poss
коклам
кок-ла-м
кок-ла-ем
two-PL-1SG
nm-num-poss
коклам
кокла-м-Ø
кокла-ем-Ø
distance-TRANS-IMP.2SG
ad/no-deriv.v-mood.pers
коклам
кокла-м-Ø
кокла-ем-Ø
distance-TRANS-CNG
ad/no-deriv.v-conn
коклам
кокла-м-Ø
кокла-ем-Ø
distance-TRANS-CVB
ad/no-deriv.v-adv
корно
корно
корно
road
no
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
чодыра
чодыра
чодыра
forest
no
чодыра
чодыра
чодыра
coarse
ad
покшеч
покшеч
покшеч
from.the.middle
av/po
кая.
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers



2-2-5-15


Чарла воктенракше лышташан пушеҥгат уло, умбакыже эртак пӱнчер кая.

Чарла
Чарла
Чарла
Tsaryovokokshaysk
pn
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-COMP
no-case
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-PL
no-num
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-STR
no-enc
воктенракше
воктен-рак-ше
воктен-рак-жЕ
beside-COMP-3SG
av/po-deg-poss
воктенракше
вокт-ен-Ø-рак-ше
вокто-ен-Ø-рак-жЕ
strip.bark-PST2-3SG-COMP-3SG
vb2-tense-pers-deg-poss
воктенракше
вокт-ен-рак-ше
вокто-ен-рак-жЕ
strip.bark-CVB-COMP-3SG
vb2-adv-deg-poss
лышташан
лышташан
лышташан
leaved
ad
лышташан
лышташ-ан
лышташ-ан
leaf-with
no-deriv.ad
пушеҥгат
пушеҥг-ат
пушеҥге-ат
tree-and
no-enc
уло,
уло
уло
is
ad/no/vb
умбакыже
умбакыже
умбакыже
onward
av
умбакыже
умбакы-же
умбаке-жЕ
far-3SG
av-poss
эртак
эртак
эртак
always
av
эртак
эрт-а-к
эрте-а-ак
pass-3SG-STR
vb2-pers-enc
эртак
эрт-Ø-ак
эрте-Ø-ак
pass-CNG-STR
vb2-conn-enc
пӱнчер
пӱнчер
пӱнчер
pine.forest
no
пӱнчер
пӱнчер
пӱнчер
Sosnovka
pn
кая.
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers



2-2-5-16


Вич арня Чарла тюрьмаште шинчымыже Сакарлан пошырныман омо ужмыжла чучеш...

Вич
Вич
вич
five
nm
арня
арня
арня
week
no
Чарла
Чарла
Чарла
Tsaryovokokshaysk
pn
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-COMP
no-case
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-PL
no-num
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-STR
no-enc
тюрьмаште
тюрьма-ште
тюрьма-штЕ
prison-INE
no-case
шинчымыже
шинчымы-же
шинчыме-жЕ
sitting-3SG
ad-poss
шинчымыже
шинчы-мы-же
шинче-мЕ-жЕ
sit-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
шинчымыже
шинчы-мы-же
шинче-мЕ-жЕ
know-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
пошырныман
пошырныман
пошырныман
nightmarish
ad
пошырныман
пошырным-ан
пошырнымо-ан
nightmarish-with
ad-deriv.ad
пошырныман
пошырны-ман
пошырно-ман
have.nightmares-INF.NEC
vb2-inf
пошырныман
пошырны-ман
пошырно-ман
be.compressed-INF.NEC
vb2-inf
пошырныман
пошырны-м-ан
пошырно-мЕ-ан
have.nightmares-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad
пошырныман
пошырны-м-ан
пошырно-мЕ-ан
be.compressed-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad
омо
омо
омо
sleep
no
ужмыжла
уж-мыжла
уж-мыжла
see-INF.FUT.3SG
vb1-inf.pers
ужмыжла
ужмы-ж-ла
ужмо-жЕ-ла
seen-3SG-COMP
ad-poss-case
ужмыжла
ужмы-ж-ла
ужмо-жЕ-ла
seen-3SG-PL
ad-poss-num
ужмыжла
ужмы-ж-ла
ужмо-жЕ-ла
seen-3SG-STR
ad-poss-enc
ужмыжла
уж-мы-ж-ла
уж-мЕ-жЕ-ла
see-PTCP.PASS-3SG-COMP
vb1-ad-poss-case
ужмыжла
уж-мы-ж-ла
уж-мЕ-жЕ-ла
see-PTCP.PASS-3SG-PL
vb1-ad-poss-num
ужмыжла
уж-мы-ж-ла
уж-мЕ-жЕ-ла
see-PTCP.PASS-3SG-STR
vb1-ad-poss-enc
чучеш...
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



2-2-5-17


Ынде Сакар чодыра корно дене ошкылеш, чодыра юж дене шӱла.

Ынде
Ынде
ынде
now
av/pa
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
чодыра
чодыра
чодыра
forest
no
чодыра
чодыра
чодыра
coarse
ad
корно
корно
корно
road
no
дене
дене
дене
with
po
ошкылеш,
ошкыл-еш
ошкыл-еш
step-LAT
no-case
ошкылеш,
ошкыл-еш
ошкыл-еш
step-3SG
vb1-pers
чодыра
чодыра
чодыра
forest
no
чодыра
чодыра
чодыра
coarse
ad
юж
юж
юж
air
no
юж
ю-ж
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
юж
ю-ж
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
шӱла.
шӱл-а
шӱлӧ-а
breathe-3SG
vb2-pers



2-2-5-18


Кажне шӱлалтымыже еда Сакарлан вийже ешаралтмыла чучеш.

Кажне
Кажне
кажне
each
pr
шӱлалтымыже
шӱлалты-мы-же
шӱлалте-мЕ-жЕ
breathe-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
еда
еда
еда
each
po
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
вийже
вий-же
вий-жЕ
power-3SG
no-poss
вийже
вий-Ø-же
вие-Ø-жЕ
justify.oneself-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ешаралтмыла
ешаралт-мыла
ешаралт-мыла
be.added.to-INF.FUT
vb1-inf
ешаралтмыла
ешаралт-мы-ла
ешаралт-мЕ-ла
be.added.to-PTCP.PASS-COMP
vb1-ad-case
ешаралтмыла
ешаралт-мы-ла
ешаралт-мЕ-ла
be.added.to-PTCP.PASS-PL
vb1-ad-num
ешаралтмыла
ешаралт-мы-ла
ешаралт-мЕ-ла
be.added.to-PTCP.PASS-STR
vb1-ad-enc
ешаралтмыла
ешар-алт-мыла
ешаре-алт-мыла
add-REF-INF.FUT
vb2-deriv.v-inf
ешаралтмыла
ешар-алт-мы-ла
ешаре-алт-мЕ-ла
add-REF-PTCP.PASS-COMP
vb2-deriv.v-ad-case
ешаралтмыла
ешар-алт-мы-ла
ешаре-алт-мЕ-ла
add-REF-PTCP.PASS-PL
vb2-deriv.v-ad-num
ешаралтмыла
ешар-алт-мы-ла
ешаре-алт-мЕ-ла
add-REF-PTCP.PASS-STR
vb2-deriv.v-ad-enc
чучеш.
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



2-2-5-19


Чодыра деч сай тӱняште мо уло!

Чодыра
Чодыра
чодыра
forest
no
Чодыра
Чодыра
чодыра
coarse
ad
деч
деч
деч
from
po
сай
сай
сай
good
ad/av
тӱняште
тӱня-ште
тӱня-штЕ
world-INE
no-case
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
уло!
уло
уло
is
ad/no/vb



2-2-5-20


Корто вӱд вончымек, корно гоч мераҥ кудале.

Корто
Корто
Корто
Korto
na
вӱд
вӱд
вӱд
water
no
вончымек,
вончы-мек
вончо-мек
cross-CVB.PRI
vb2-adv
корно
корно
корно
road
no
гоч
гоч
гоч
over
po
мераҥ
мераҥ
мераҥ
hare
no
мераҥ
мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
мераҥ
мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
мераҥ
мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
мераҥ
мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
мераҥ
мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
мераҥ
мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кудале.
кудал-'е
кудал-Е
run-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-21


Сакарын чонжылан изин-кугун чучын колтыш: «Эх, пычалет лийже ыле!» Но Сакарын кидыштыже пычал уке.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
чонжылан
чон-жы-лан
чон-жЕ-лан
soul-3SG-DAT
no-poss-case
чонжылан
чон-жы-ла-н
чон-жЕ-ла-н
soul-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
изин-кугун
изин-кугун
изин-кугун
strongly
av
чучын
чучын
чучын
perceptibly
av
чучын
чуч-ын-Ø
чуч-н-Ø
seem-PST2-3SG
vb1-tense-pers
чучын
чуч-ын
чуч-н
seem-CVB
vb1-adv
колтыш:
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш:
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers
«Эх,
Эх
эх
eh!
in
пычалет
пычал-ет
пычал-ет
gun-2SG
no-poss
лийже
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss
ыле!»
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
кидыштыже
кид-ышты-же
кид-штЕ-жЕ
hand-INE-3SG
no-case-poss
пычал
пычал
пычал
gun
no
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



2-2-5-22


Пычал — салтак-влак кидыште.

Пычал —
Пычал
пычал
gun
no
салтак-влак
салтак-влак
салтак-влак
soldier-PL
no-num
кидыште.
кид-ыште
кид-штЕ
hand-INE
no-case



2-2-5-23


Нуно пычалышт дене мераҥым огыт лӱ.

Нуно
нуно
нуно
3PL
pr
пычалышт
пычал-ышт
пычал-шт
gun-3PL
no-poss
дене
дене
дене
with
po
мераҥым
мераҥ-ым
мераҥ-м
hare-ACC
no-case
мераҥым
мера-ҥ-ым
мера-аҥ-ым
measure-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
мераҥым
мер-аҥ-ым
мер-аҥ-ым
community-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
лӱ.
***
***
***
***



2-2-5-24


Нуно пычалыштым Сакарым лӱяш ямдыленыт — Сакар куржаш але ваштареш пижаш тӱҥалеш гын...

Нуно
нуно
нуно
3PL
pr
пычалыштым
пычал-ышт-ым
пычал-шт-м
gun-3PL-ACC
no-poss-case
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
лӱяш
лӱ[й]-[а]ш
лӱйӧ-аш
shoot-INF
vb2-inf
ямдыленыт —
ямдыл-ен-ыт
ямдыле-ен-ыт
prepare-PST2-3PL
vb2-tense-pers
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
куржаш
курж-аш
курж-аш
run-INF
vb1-inf
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
ваштареш
ваштареш
ваштареш
toward
ad/av/po
ваштареш
ваштар-еш
ваштар-еш
maple-LAT
no-case
пижаш
пиж-аш
пиж-аш
stick-INF
vb1-inf
тӱҥалеш
тӱҥал-еш
тӱҥал-еш
start-3SG
vb1-pers
гын...
гын
гын
if
co/pa



2-2-5-25


Изиш каймеке, пӱнчышкӧ ур кудал кӱзыш.

Изиш
Изиш
изиш
a.bit
av
Изиш
Изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
каймеке,
***
***
***
***
пӱнчышкӧ
пӱнчы-шкӧ
пӱнчӧ-шкЕ
pine-ILL
no-case
ур
ур
ур
squirrel
no
ур
ур-Ø
ур-Ø
fall-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ур
ур-Ø
ур-Ø
fall-CNG
vb1-conn
ур
ур-Ø
ур-Ø
fall-CVB
vb1-adv
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CNG
vb1-conn
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CVB
vb1-adv
кӱзыш.
кӱзыш
кӱзыш
climbing
no
кӱзыш.
кӱзы-ш
кӱзӧ-ш
knife-ILL
no-case
кӱзыш.
кӱзы-ш-Ø
кӱзӧ-ш-Ø
go.up-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-5-26


Сакарын шӱмжӧ лектын вочшашла кыраш тӱҥале: «Эх, тиде чашкерышке пурен каяш гын, салтак-влак лӱен огыт шукто вет?» Сакар, вуйжым савырал, Василий Александрович ден Йогорым ончале.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
шӱмжӧ
шӱм-жӧ
шӱм-жЕ
heart-3SG
no-poss
шӱмжӧ
шӱм-жӧ
шӱм-жЕ
feeling-3SG
no-poss
шӱмжӧ
шӱм-жӧ
шӱм-жЕ
bark-3SG
no-poss
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
вочшашла
воч-шаш-ла
воз-шаш-ла
lie.down-PTCP.FUT-COMP
vb1-ad-case
вочшашла
воч-шаш-ла
воз-шаш-ла
lie.down-PTCP.FUT-PL
vb1-ad-num
вочшашла
воч-шаш-ла
воз-шаш-ла
lie.down-PTCP.FUT-STR
vb1-ad-enc
кыраш
кыр-аш
кыре-аш
beat-INF
vb2-inf
тӱҥале:
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers
«Эх,
Эх
эх
eh!
in
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
чашкерышке
чашкер-ышке
чашкер-шкЕ
thicket-ILL
no-case
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
каяш
ка[й]-[а]ш
кае-аш
go-INF
vb2-inf
гын,
гын
гын
if
co/pa
салтак-влак
салтак-влак
салтак-влак
soldier-PL
no-num
лӱен
лӱ[й]-ен-Ø
лӱйӧ-ен-Ø
shoot-PST2-3SG
vb2-tense-pers
лӱен
лӱ[й]-ен
лӱйӧ-ен
shoot-CVB
vb2-adv
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
шукто
шукто-Ø
шукто-Ø
succeed.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шукто
шукто-Ø
шукто-Ø
succeed.in-CNG
vb2-conn
шукто
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
reach-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
ferment-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
whittle-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
reach-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
шукто
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
ferment-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
шукто
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
whittle-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
вет?»
вет
вет
so
co/pa
Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
вуйжым
вуй-жы-м
вуй-жЕ-м
head-3SG-ACC
no-poss-case
савырал,
савырал-Ø
савырал-Ø
turn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
савырал,
савырал-Ø
савырал-Ø
turn-CNG
vb1-conn
савырал,
савырал-Ø
савырал-Ø
turn-CVB
vb1-adv
Василий
Василий
Василий
Vasiliy
na
Александрович
Александрович
Александрович
Aleksandrovich
na
ден
ден
ден
and
co
Йогорым
Йогорым
Йогорым
Yogorym
na
ончале.
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-27


Салтак кычкырал колтыш:

Салтак
Салтак
салтак
soldier
no
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CNG
vb1-conn
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CVB
vb1-adv
колтыш:
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш:
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-5-28


— Не оглядываться!

Не
Не
не
[X]
pa
оглядываться!
***
***
***
***



2-2-5-29


Сакар ужын шуктыш Василий Александрович ден Йогор, вуйыштым кумык сакен, ала-мом шонен ошкылыт...

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ужын
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
шуктыш
шуктыш
шуктыш
execution
no
шуктыш
шукты-ш-Ø
шукто-ш-Ø
succeed.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шуктыш
шу-кты-ш-Ø
шу-ктЕ-ш-Ø
reach-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктыш
шу-кты-ш-Ø
шу-ктЕ-ш-Ø
ferment-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктыш
шу-кты-ш-Ø
шу-ктЕ-ш-Ø
whittle-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
Василий
Василий
Василий
Vasiliy
na
Александрович
Александрович
Александрович
Aleksandrovich
na
ден
ден
ден
and
co
Йогор,
Йогор
Йогор
Yogor
na
вуйыштым
вуй-ышт-ым
вуй-шт-м
head-3PL-ACC
no-poss-case
кумык
кумык
кумык
face-down
ad/av
кумык
кумык
кумык
Kumyk
no
сакен,
сак-ен-Ø
саке-ен-Ø
hang.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сакен,
сак-ен
саке-ен
hang.up-CVB
vb2-adv
ала-мом
ала-мо-м
ала-мо-м
something-ACC
pa/pr-case
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
ошкылыт...
ошкыл-ыт
ошкыл-ыт
step-3PL
vb1-pers



2-2-5-30


Ала нунат куржшашым шонат?..

Ала
Ала
ала
maybe
co/pa
Ала
Ала
ала
pitch
no
Ала
А-ла
а-ла
and-STR
co-enc
Ала
А-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
Ала
А-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
Ала
Ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
нунат
нуно-ат
нуно-ат
3PL-and
pr-enc
куржшашым
куржшаш-ым
куржшаш-м
escape-ACC
no-case
куржшашым
курж-шаш-ым
курж-шаш-м
run-PTCP.FUT-ACC
vb1-ad-case
шонат?..
шон-ат
шоно-ат
think-3PL
vb2-pers
шонат?..
шон-а-т
шоно-а-ат
think-3SG-and
vb2-pers-enc
шонат?..
шон-Ø-ат
шоно-Ø-ат
think-CNG-and
vb2-conn-enc



2-2-5-31


Но кузе куржат?

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
куржат?
курж-ат
курж-ат
run-2SG
vb1-pers
куржат?
курж-Ø-ат
курж-Ø-ат
run-CNG-and
vb1-conn-enc
куржат?
курж-Ø-ат
курж-Ø-ат
run-CVB-and
vb1-adv-enc
куржат?
курж--ат
курж-Е-ат
run-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



2-2-5-32


Йырым-йырак салтак-влак ошкылыт, штык мучаштышт кечыйол сортала йӱла...

Йырым-йырак
Йырым-йыр-ак
йырым-йыр-ак
around-STR
av-enc
салтак-влак
салтак-влак
салтак-влак
soldier-PL
no-num
ошкылыт,
ошкыл-ыт
ошкыл-ыт
step-3PL
vb1-pers
штык
штык
штык
bayonet
no
мучаштышт
мучашты-шт
мучаште-шт
at.the.end-3PL
po-poss
мучаштышт
муча-шты-шт
муча-штЕ-шт
reed-INE-3PL
no-case-poss
мучаштышт
мучаш-ты-шт
мучаш-штЕ-шт
end-INE-3PL
no-case-poss
кечыйол
кечыйол
кечыйол
sunray
no
сортала
сорта-ла
сорта-ла
candle-COMP
no-case
сортала
сорта-ла
сорта-ла
candle-PL
no-num
сортала
сорта-ла
сорта-ла
candle-STR
no-enc
йӱла...
йӱла
йӱла
custom
no
йӱла...
йӱл-а
йӱлӧ-а
burn-3SG
vb2-pers
йӱла...
йӱ-Ø-ла
йӱ-Ø-ла
drink-CNG-STR
vb1-conn-enc
йӱла...
йӱ-Ø-ла
йӱ-Ø-ла
drink-CVB-STR
vb1-adv-enc



2-2-5-33


Куржаш шонымат ок кӱл, очыни...

Куржаш
Курж-аш
курж-аш
run-INF
vb1-inf
шонымат
шоным-ат
шонымо-ат
desired-and
ad-enc
шонымат
шоны-м-ат
шоно-мЕ-ат
think-PTCP.PASS-and
vb2-ad-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӱл,
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл,
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл,
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv
очыни...
очын'и
очын'и
probably
pa



2-2-5-34


Первый кечыште Кундышыш шумеш наҥгайышт.

Первый
Первый
первый
first
ad/av/nm
кечыште
кечы-ште
кече-штЕ
sun-INE
no-case
Кундышыш
Кундыш-ыш
кундыш-ш
beaver-ILL
no-case
Кундышыш
Кундыш-ыш
Кундыш-ш
Kundysh-ILL
pn-case
шумеш
шумеш
шумеш
to
po
шумеш
шум-еш
шум-еш
tire-3SG
vb1-pers
шумеш
шу-меш
шу-меш
reach-CVB.FUT
vb1-adv
шумеш
шу-меш
шу-меш
ferment-CVB.FUT
vb1-adv
шумеш
шу-меш
шу-меш
whittle-CVB.FUT
vb1-adv
шумеш
шу-м-еш
шу-мЕ-еш
reach-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
шумеш
шу-м-еш
шу-мЕ-еш
ferment-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
шумеш
шу-м-еш
шу-мЕ-еш
whittle-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
наҥгайышт.
наҥгайы-шт
наҥгайе-шт
take-IMP.3PL
vb2-mood.pers
наҥгайышт.
наҥгайы-ш-т
наҥгае-ш-т
take-PST1-3PL
vb2-tense-pers



2-2-5-35


Кундыш этап пӧртеш Сакармыт ты йӱдым малышт.

Кундыш
Кундыш
кундыш
beaver
no
Кундыш
Кундыш
Кундыш
Kundysh
pn
этап
этап
этап
stage
no
пӧртеш
пӧрт-еш
пӧрт-еш
house-LAT
no-case
Сакармыт
Сакармыт
Сакармыт
Sakarmyt
na
ты
ты
ты
this
pr
ты
ты
ты
[X]
pa
йӱдым
йӱдым
йӱдым
at.night
av
йӱдым
йӱд-ым
йӱд-м
night-ACC
no-case
малышт.
мал-ышт
мал-шт
property-3PL
no-poss
малышт.
малы-шт
мале-шт
sleep-IMP.3PL
vb2-mood.pers
малышт.
малы-ш-т
мале-ш-т
sleep-PST1-3PL
vb2-tense-pers



2-2-5-36


Сакар ден Йогор шер теммешке мутланышт.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ден
ден
ден
and
co
Йогор
Йогор
Йогор
Yogor
na
шер
шер
шер
bead
no
шер
шер
шер
pulse
no
шер
шер
шер
need
no
шер
шер-Ø
шер-Ø
comb-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шер
шер-Ø
шер-Ø
comb-CNG
vb1-conn
шер
шер-Ø
шер-Ø
comb-CVB
vb1-adv
теммешке
теммешке
теммешке
one's.fill
av
теммешке
теммеш-ке
теммеш-шкЕ
one's.fill-ILL
ad-case
теммешке
тем-мешке
тем-мешке
fill.up-CVB.FUT
vb1-adv
теммешке
те-м-мешке
те-ем-мешке
2PL-TRANS-CVB.FUT
pr-deriv.v-adv
мутланышт.
мутланышт-Ø
мутланышт-Ø
talk-IMP.2SG
vb1-mood.pers
мутланышт.
мутланы-шт
мутлане-шт
talk-IMP.3PL
vb2-mood.pers
мутланышт.
мутланы-ш-т
мутлане-ш-т
talk-PST1-3PL
vb2-tense-pers
мутланышт.
мутланышт-Ø
мутланышт-Ø
talk-CNG
vb1-conn
мутланышт.
мутланышт-Ø
мутланышт-Ø
talk-CVB
vb1-adv
мутланышт.
мут-лан-ышт
мут-лан-шт
word-DAT-3PL
no-case-poss



2-2-5-37


Курыктӱр марий ден Мӱшылтӱр марий ешышт нерген ызгат:

Курыктӱр
Курыктӱр
Курыктӱр
Kuryktür
na
марий
марий
марий
Mari
no
ден
ден
ден
and
co
Мӱшылтӱр
Мӱшылтӱр
Мӱшылтӱр
Müshyltür
na
марий
марий
марий
Mari
no
ешышт
еш-ышт
еш-шт
family-3PL
no-poss
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
ызгат:
ызг-ат
ызге-ат
buzzing-and
av-enc
ызгат:
ызг-ат
ызге-ат
buzz-3PL
vb2-pers
ызгат:
ызг-а-т
ызге-а-ат
buzz-3SG-and
vb2-pers-enc
ызгат:
ызг-Ø-ат
ызге-Ø-ат
buzz-CNG-and
vb2-conn-enc



2-2-5-38


— Кузе кеҥеж пашам ыштен кертыт гын?

Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
кеҥеж
кеҥеж
кеҥеж
summer
no
пашам
паша-м
паша-м
work-ACC
no-case
пашам
паша-м
паша-ем
work-1SG
no-poss
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
кертыт
керт-ыт
керт-ыт
be.able.to-3PL
vb1-pers
кертыт
керт-ыт
керт-ыт
swaddle-3PL
vb1-pers
гын?
гын
гын
if
co/pa



2-2-5-39


Кӧ ӱден пуа гын ынде?

Кӧ
Кӧ
кӧ
who
pr
ӱден
ӱд-ен-Ø
ӱдӧ-ен-Ø
sow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӱден
ӱд-ен
ӱдӧ-ен
sow-CVB
vb2-adv
пуа
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers
гын
гын
гын
if
co/pa
ынде?
ынде
ынде
now
av/pa



2-2-5-40


Василий Александрович ден Йогор сар нерген, революций нерген, шуышаш суд нерген кутырышт.

Василий
Василий
Василий
Vasiliy
na
Александрович
Александрович
Александрович
Aleksandrovich
na
ден
ден
ден
and
co
Йогор
Йогор
Йогор
Yogor
na
сар
сар
сар
war
no
сар
сар
сар
yellow
ad
нерген,
нерген
нерген
about
po
нерген,
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген,
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген,
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
революций
революций
революций
revolution
no
нерген,
нерген
нерген
about
po
нерген,
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген,
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген,
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
шуышаш
шуы-шаш
шуо-шаш
throw-PTCP.FUT
vb2-ad
суд
суд
суд
court
no
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
кутырышт.
кутыр-ышт
кутыр-шт
talkative-3PL
no-poss
кутырышт.
кутыры-шт
кутыро-шт
talk-IMP.3PL
vb2-mood.pers
кутырышт.
кутыры-ш-т
кутыро-ш-т
talk-PST1-3PL
vb2-tense-pers



2-2-5-41


— Иктаж кум ийлык крепость дене утлаш лиеш гын, йӧра ыле, — мане Василий Александрович.

Иктаж
Иктаж
иктаж
somebody
av/pr
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
ийлык
ий-лык
ий-лык
year-for
no-deriv.ad
ийлык
ий-лык
ий-лык
ice-for
no-deriv.ad
ийлык
ий-лык
ий-лык
chisel-for
no-deriv.ad
крепость
крепость
крепость
fortress
no
дене
дене
дене
with
po
утлаш
утл-аш
утло-аш
escape-INF
vb2-inf
лиеш
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
йӧра
йӧра
йӧра
good
pa
йӧра
йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
йӧра
йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
йӧра
йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
йӧра
йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
ыле, —
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Василий
Василий
Василий
Vasiliy
na
Александрович.
Александрович
Александрович
Aleksandrovich
na



2-2-5-42


— Чылт сар жап годсо закон почешак судитлаш огыт тӱҥал дыр?

Чылт
Чылт
чылт
completely
av/pa
сар
сар
сар
war
no
сар
сар
сар
yellow
ad
жап
жап
жап
time
no
годсо
годсо
годсо
of.the.time
ad/no
закон
закон
закон
law
no
почешак
почеш-ак
почеш-ак
recent-STR
ad/av/po-enc
почешак
поч-еш-ак
поч-еш-ак
tail-LAT-STR
no-case-enc
почешак
поч-еш-ак
поч-еш-ак
open-3SG-STR
vb1-pers-enc
судитлаш
судитл-аш
судитле-аш
try-INF
vb2-inf
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
тӱҥал
тӱҥал-Ø
тӱҥал-Ø
start-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тӱҥал
тӱҥал-Ø
тӱҥал-Ø
start-CNG
vb1-conn
тӱҥал
тӱҥал-Ø
тӱҥал-Ø
start-CVB
vb1-adv
дыр?
дыр
дыр
probably
pa



2-2-5-43


— Мыланем куштылгынак утлаш ок логал, мый вет тошто судитлалтше улам.

Мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
куштылгынак
куштылгын-ак
куштылгын-ак
easily-STR
av-enc
куштылгынак
куштылгы-на-к
куштылго-на-ак
light-1PL-STR
ad/no-poss-enc
куштылгынак
куштылгы-н-ак
куштылго-н-ак
light-GEN-STR
ad/no-case-enc
утлаш
утл-аш
утло-аш
escape-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
логал,
логал-Ø
логал-Ø
touch-IMP.2SG
vb1-mood.pers
логал,
логал-Ø
логал-Ø
touch-CNG
vb1-conn
логал,
логал-Ø
логал-Ø
touch-CVB
vb1-adv
мый
мый
мый
1SG
pr
вет
вет
вет
so
co/pa
тошто
тошто
тошто
old
ad/no
тошто
тош-то
тош-штЕ
butt-INE
no-case
тошто
тошт-о
тошт-Е
dare-PST1.3SG
vb1-tense.pers
судитлалтше
судитлалтше
судитлалтше
accused
ad/no
судитлалтше
судитлалт-ше
судитлалт-шЕ
be.convicted-PTCP.ACT
vb1-ad
судитлалтше
судитлалт-ше
судитлалт-жЕ
be.convicted-IMP.3SG
vb1-mood.pers
судитлалтше
судитл-алт-ше
судитле-алт-шЕ
try-REF-PTCP.ACT
vb2-deriv.v-ad
судитлалтше
судитлалт-Ø-ше
судитлалт-Ø-жЕ
be.convicted-CNG-3SG
vb1-conn-poss
судитлалтше
судитлалт-Ø-ше
судитлалт-Ø-жЕ
be.convicted-CVB-3SG
vb1-adv-poss
судитлалтше
судитл-алт-ше
судитле-алт-жЕ
try-REF-IMP.3SG
vb2-deriv.v-mood.pers
судитлалтше
судитл-алт-Ø-ше
судитле-алт-Ø-жЕ
try-REF-CNG-3SG
vb2-deriv.v-conn-poss
судитлалтше
судитл-алт-Ø-ше
судитле-алт-Ø-жЕ
try-REF-CVB-3SG
vb2-deriv.v-adv-poss
улам.
ула-м
ула-м
cart-ACC
no-case
улам.
ула-м
ула-ем
cart-1SG
no-poss
улам.
ул-ам
ул-ам
be-1SG
vb1-pers
улам.
у-ла-м
у-ла-м
new-PL-ACC
ad/no-num-case
улам.
у-ла-м
у-ла-ем
new-COMP-1SG
ad/no-case-poss
улам.
у-ла-м
у-ла-ем
new-PL-1SG
ad/no-num-poss
улам.
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
улам.
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
улам.
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



2-2-5-44


Мемнан гайым пешак огыт чамане.

Мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
гайым
гай-ым
гай-м
like-ACC
ad/av/pa/po-case
пешак
пешак
пешак
very
av
пешак
пеш-ак
пеш-ак
very-STR
av-enc
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
чамане.
чамане-Ø
чамане-Ø
pity-IMP.2SG
vb2-mood.pers
чамане.
чамане-Ø
чамане-Ø
pity-CNG
vb2-conn



2-2-5-45


— Эн чотшо Сакарлан логалеш: вет тудо следовательым пуштнеже улмаш!

Эн
эн
эн
SUP
pa
чотшо
чот-шо
чот-жЕ
number-3SG
no-poss
чотшо
чот-шо
чот-жЕ
very-3SG
av-poss
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
логалеш:
логал-еш
логал-еш
touch-3SG
vb1-pers
вет
вет
вет
so
co/pa
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
следовательым
следователь-ым
следователь-м
investigator-ACC
no-case
пуштнеже
пушт-не-же
пушт-не-же
kill-DES-3SG
vb1-mood-pers
улмаш!
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш!
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n



2-2-5-46


Тагановский тудым тыге титакла.

Тагановский
Тагановский
Тагановский
Taganovskiy
na
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
титакла.
титак-ла
титак-ла
guilt-COMP
ad/av/no-case
титакла.
титак-ла
титак-ла
guilt-PL
ad/av/no-num
титакла.
титак-ла
титак-ла
guilt-STR
ad/av/no-enc
титакла.
титакл-а
титакле-а
blame-3SG
vb2-pers



2-2-5-47


Конешне, Сакар — ир еҥ: шкенжым кучен моштен огыл, но тӧра-влак тидым политика шотышко савырат, тиде шот дене титаклаш тӱҥалыт.

Конешне,
Конешне
конешне
of.course
in/pa
Сакар —
Сакар
Сакар
Sakar
na
ир
ир
ир
wild
ad
еҥ:
еҥ
еҥ
person
ad/no
шкенжым
шкен-жы-м
шке-жЕ-м
REFL-3SG-ACC
pr-poss-case
шкенжым
шкен-жы-м
шкен-жЕ-м
private-3SG-ACC
ad-poss-case
шкенжым
шке-н-жы-м
шке-н-жЕ-м
REFL-GEN-3SG-ACC
pr-case-poss-case
кучен
куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
моштен
моштен
моштен
capably
av
моштен
мошт-ен-Ø
мошто-ен-Ø
be.able.to-PST2-3SG
vb2-tense-pers
моштен
мошт-ен-Ø
мошто-ен-Ø
become.tired-PST2-3SG
vb2-tense-pers
моштен
мошт-ен
мошто-ен
be.able.to-CVB
vb2-adv
моштен
мошт-ен
мошто-ен
become.tired-CVB
vb2-adv
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
тӧра-влак
тӧра-влак
тӧра-влак
lord-PL
no-num
тидым
тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
политика
***
***
***
***
шотышко
шот-ышко
шот-шкЕ
use-ILL
no-case
савырат,
савыр-ат
савыр-ат
good.behavior-and
no-enc
савырат,
савыр-ат
савыре-ат
make-3PL
vb2-pers
савырат,
савыр-а-т
савыре-а-ат
make-3SG-and
vb2-pers-enc
савырат,
савыр-Ø-ат
савыре-Ø-ат
make-CNG-and
vb2-conn-enc
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
шот
шот
шот
use
no
дене
дене
дене
with
po
титаклаш
титакл-аш
титакле-аш
blame-INF
vb2-inf
титаклаш
титак-ла-ш
титак-ла-ш
guilt-PL-ILL
ad/av/no-num-case
титаклаш
титак-ла-ш
титак-ла-еш
guilt-PL-LAT
ad/av/no-num-case
тӱҥалыт.
тӱҥал-ыт
тӱҥал-ыт
start-3PL
vb1-pers



2-2-5-48


Нуно шканышт кӱлеш семын савыркален моштат...

Нуно
нуно
нуно
3PL
pr
шканышт
шк-ан-ышт
шке-лан-шт
REFL-DAT-3PL
pr-case-poss
шканышт
шкан-ышт
шкан-шт
for.oneself-3PL
pr-poss
кӱлеш
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
савыркален
савыркал-ен-Ø
савыркале-ен-Ø
turn-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савыркален
савыркал-ен
савыркале-ен
turn-CVB
vb2-adv
моштат...
мошт-ат
мошто-ат
be.able.to-3PL
vb2-pers
моштат...
мошт-ат
мошто-ат
become.tired-3PL
vb2-pers
моштат...
мошт-а-т
мошто-а-ат
be.able.to-3SG-and
vb2-pers-enc
моштат...
мошт-а-т
мошто-а-ат
become.tired-3SG-and
vb2-pers-enc
моштат...
мо-шт-ат
мо-шт-ат
what-3PL-and
ad/av/pa/pr-poss-enc
моштат...
мо-шт-ат
мо-штЕ-ат
what-INE-and
ad/av/pa/pr-case-enc
моштат...
мош-т-ат
мош-штЕ-ат
for.how.much-INE-and
av/pr-case-enc
моштат...
мошт-Ø-ат
мошто-Ø-ат
be.able.to-CNG-and
vb2-conn-enc
моштат...
мошт-Ø-ат
мошто-Ø-ат
become.tired-CNG-and
vb2-conn-enc



2-2-5-49


— Ала иктаж-семын тудым йӧн дене куржыкташ лиеш?

Ала
Ала
ала
maybe
co/pa
Ала
Ала
ала
pitch
no
Ала
А-ла
а-ла
and-STR
co-enc
Ала
А-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
Ала
А-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
Ала
Ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
иктаж-семын
иктаж-семын
иктаж-семын
somehow
av/pr
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
йӧн
йӧн
йӧн
method
no
дене
дене
дене
with
po
куржыкташ
куржыкт-аш
куржыкто-аш
drive-INF
vb2-inf
куржыкташ
курж-ыкт-аш
курж-ктЕ-аш
run-CAUS-INF
vb1-deriv.v-inf
лиеш?
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш?
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-2-5-50


— мане Йогор.

мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Йогор.
Йогор
Йогор
Yogor
na



2-2-5-51


— Шыгыррак чодырашке пуртен колташ гын, Сакар утла: тудо чодыраште мераҥ семынак каен колта.

Шыгыррак
Шыгыр-рак
шыгыр-рак
crowded-COMP
ad/no-deg
чодырашке
чодыра-шке
чодыра-шкЕ
forest-ILL
no-case
чодырашке
чодыра-шке
чодыра-шкЕ
coarse-ILL
ad-case
пуртен
пурт-ен-Ø
пурто-ен-Ø
bring.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуртен
пурт-ен
пурто-ен
bring.in-CVB
vb2-adv
колташ
колт-аш
колто-аш
send-INF
vb2-inf
гын,
гын
гын
if
co/pa
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
утла:
утла
утла
more
av/po
утла:
утл-а
утло-а
escape-3SG
vb2-pers
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
чодыраште
чодыра-ште
чодыра-штЕ
forest-INE
no-case
чодыраште
чодыра-ште
чодыра-штЕ
coarse-INE
ad-case
мераҥ
мераҥ
мераҥ
hare
no
мераҥ
мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
мераҥ
мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
мераҥ
мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
мераҥ
мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
мераҥ
мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
мераҥ
мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
семынак
семын-ак
семын-ак
like-STR
po-enc
семынак
сем-ын-ак
сем-н-ак
melody-GEN-STR
no-case-enc
семынак
сем-ын-ак
сем-н-ак
sense-GEN-STR
no-case-enc
каен
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
колта.
колт-а
колто-а
send-3SG
vb2-pers



2-2-5-52


— Тиде — йӧсӧ паша...

Тиде —
Тиде
тиде
this
pr
Тиде —
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде —
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
йӧсӧ
йӧсӧ
йӧсӧ
difficult
ad/no
йӧсӧ
йӧсӧ-Ø
йӧсӧ-Ø
regret-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧсӧ
йӧсӧ-Ø
йӧсӧ-Ø
regret-CNG
vb2-conn
паша...
паша
паша
work
no



2-2-5-53


Ну, куржын утла, вараже мо лиеш?

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
куржын
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
утла,
утла
утла
more
av/po
утла,
утл-а
утло-а
escape-3SG
vb2-pers
вараже
вараже
вараже
then
av
вараже
вара-же
вара-жЕ
pole-3SG
no-poss
вараже
вара-же
вара-жЕ
then-3SG
av/pa-poss
вараже
вар-а-же
варе-а-жЕ
mix-3SG-3SG
vb2-pers-poss
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
лиеш?
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш?
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-2-5-54


— Иктаж-семын чодыраште монь илен коштеш.

Иктаж-семын
Иктаж-семын
иктаж-семын
somehow
av/pr
чодыраште
чодыра-ште
чодыра-штЕ
forest-INE
no-case
чодыраште
чодыра-ште
чодыра-штЕ
coarse-INE
ad-case
монь
монь
монь
and.the.like
pa
илен
ил'е-н
ил'е-н
damp-GEN
ad-case
илен
ил-ен-Ø
иле-ен-Ø
live-PST2-3SG
vb2-tense-pers
илен
ил-ен
иле-ен
live-CVB
vb2-adv
коштеш.
кошт-еш
кошт-еш
go-3SG
vb1-pers



2-2-5-55


Вет, уке гын, так арам йомеш.

Вет,
Вет
вет
so
co/pa
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
гын,
гын
гын
if
co/pa
так
так
так
like.that
av/co/pa
арам
арам
арам
in.vain
ad/av
арам
ара-м
ара-м
body-ACC
no-case
арам
ара-м
ара-ем
body-1SG
no-poss
арам
ара-м-Ø
ара-ем-Ø
body-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
арам
ара-м-Ø
ара-ем-Ø
body-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
арам
ара-м-Ø
ара-ем-Ø
body-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
йомеш.
йом-еш
йом-еш
disappear-3SG
vb1-pers



2-2-5-56


Сар жап закон почеш тудым лӱенат кертыт.

Сар
Сар
сар
war
no
Сар
Сар
сар
yellow
ad
жап
жап
жап
time
no
закон
закон
закон
law
no
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
лӱенат
лӱ[й]-ен-ат
лӱйӧ-ен-ат
shoot-PST2-2SG
vb2-tense-pers
лӱенат
лӱ[й]-ена-т
лӱйӧ-ена-ат
shoot-1PL-and
vb2-pers-enc
лӱенат
лӱ[й]-ен-Ø-ат
лӱйӧ-ен-Ø-ат
shoot-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
лӱенат
лӱ[й]-ен-ат
лӱйӧ-ен-ат
shoot-CVB-and
vb2-adv-enc
кертыт.
керт-ыт
керт-ыт
be.able.to-3PL
vb1-pers
кертыт.
керт-ыт
керт-ыт
swaddle-3PL
vb1-pers



2-2-5-57


— Тӧчен ончаш уто огыл.

Тӧчен
Тӧч-ен-Ø
тӧчӧ-ен-Ø
try-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Тӧчен
Тӧч-ен
тӧчӧ-ен
try-CVB
vb2-adv
ончаш
онч-аш
ончо-аш
look-INF
vb2-inf
уто
уто
уто
extra
ad/no
уто
уто-Ø
уто-Ø
become.superfluous-IMP.2SG
vb2-mood.pers
уто
уто-Ø
уто-Ø
hurt-IMP.2SG
vb2-mood.pers
уто
уто-Ø
уто-Ø
become.superfluous-CNG
vb2-conn
уто
уто-Ø
уто-Ø
hurt-CNG
vb2-conn
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-5-58


Только тидым ончычын пеш сайын шонаш кӱлеш.

Только
Только
только
but
co/pa
тидым
тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
ончычын
ончычын
ончычын
from.in.front.of
av
пеш
пеш
пеш
very
av
сайын
сайын
сайын
well
av
сайын
сайын
сайын
each
po
сайын
сай-ын
сай-н
good-GEN
ad/av-case
шонаш
шон-аш
шоно-аш
think-INF
vb2-inf
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



2-2-5-59


— Кугун шонаш жап шуко огыл.

Кугун
Кугун
кугун
a.lot
av
Кугун
Кугу-н
кугу-н
big-GEN
ad/no-case
шонаш
шон-аш
шоно-аш
think-INF
vb2-inf
жап
жап
жап
time
no
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-5-60


Пӧртъял нурыш лектын шумешке куржыкташ кӱлеш.

Пӧртъял
Пӧртъял
Пӧртъял
Pörtyal
na
нурыш
нур-ыш
нур-ш
field-ILL
no-case
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
шумешке
шумешке
шумешке
to
po
шумешке
шу-мешке
шу-мешке
reach-CVB.FUT
vb1-adv
шумешке
шу-мешке
шу-мешке
ferment-CVB.FUT
vb1-adv
шумешке
шу-мешке
шу-мешке
whittle-CVB.FUT
vb1-adv
куржыкташ
куржыкт-аш
куржыкто-аш
drive-INF
vb2-inf
куржыкташ
курж-ыкт-аш
курж-ктЕ-аш
run-CAUS-INF
vb1-deriv.v-inf
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



2-2-5-61


Тиде мутыштым Василий Александрович ден Йогор пеш эркын ойлышт гынат, Сакар кольо.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
мутыштым
мут-ышт-ым
мут-шт-м
word-3PL-ACC
no-poss-case
Василий
Василий
Василий
Vasiliy
na
Александрович
Александрович
Александрович
Aleksandrovich
na
ден
ден
ден
and
co
Йогор
Йогор
Йогор
Yogor
na
пеш
пеш
пеш
very
av
эркын
эркын
эркын
softly
ad/av
эркын
эркын
эркын
freedom
av/no
эркын
эркы-н
эрке-н
peace-GEN
no-case
ойлышт
ойлышт-Ø
ойлышт-Ø
babble-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ойлышт
ойлы-шт
ойло-шт
talk-IMP.3PL
vb2-mood.pers
ойлышт
ойлы-ш-т
ойло-ш-т
talk-PST1-3PL
vb2-tense-pers
ойлышт
ойлышт-Ø
ойлышт-Ø
babble-CNG
vb1-conn
ойлышт
ойлышт-Ø
ойлышт-Ø
babble-CVB
vb1-adv
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
кольо.
кол-ьо
кол-Е
hear-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-62


Тылеч вара Сакар эртак куржшаш нерген веле шонаш тӱҥале.

Тылеч
Тылеч
тылеч
from.this
av/pr
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
эртак
эртак
эртак
always
av
эртак
эрт-а-к
эрте-а-ак
pass-3SG-STR
vb2-pers-enc
эртак
эрт-Ø-ак
эрте-Ø-ак
pass-CNG-STR
vb2-conn-enc
куржшаш
куржшаш
куржшаш
escape
no
куржшаш
курж-шаш
курж-шаш
run-PTCP.FUT
vb1-ad
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
шонаш
шон-аш
шоно-аш
think-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-63


Вес йӱдым Кугу Шигак-Солаште малтышт.

Вес
Вес
вес
different
ad/pr
йӱдым
йӱдым
йӱдым
at.night
av
йӱдым
йӱд-ым
йӱд-м
night-ACC
no-case
Кугу
Кугу
кугу
big
ad/no
Шигак-Солаште
Шигак-Сола-ште
Шигаксола-штЕ
Shigakwhip-INE
nano-case
Шигак-Солаште
Шигак-Сола-ште
Шигаксола-штЕ
Shigakvillage-INE
nano-case
малтышт.
малты-шт
малте-шт
lull.to.sleep-IMP.3PL
vb2-mood.pers
малтышт.
малты-ш-т
малте-ш-т
lull.to.sleep-PST1-3PL
vb2-tense-pers



2-2-5-64


Эрдене, Кугу Шигак-Сола гыч лекмышт годым, йӱр шӱведаш тӱҥале.

Эрдене,
Эрдене
эрдене
in.the.morning
av
Кугу
Кугу
кугу
big
ad/no
Шигак-Сола
Шигак-Сола
Шигаксола
Shigakwhip
nano
Шигак-Сола
Шигак-Сола
Шигаксола
Shigakvillage
nano
Шигак-Сола
Шигак-Сол-а
Шигаксоло-а
Shigakmow-3SG
navb2-pers
гыч
гыч
гыч
from
po
лекмышт
лекмы-шт
лекме-шт
out-3PL
ad-poss
лекмышт
лек-мы-шт
лект-мЕ-шт
go-PTCP.PASS-3PL
vb1-ad-poss
годым,
годым
годым
during
po
йӱр
йӱр
йӱр
rain
no
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-IMP.2SG
vb1-mood.pers
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CNG
vb1-conn
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CVB
vb1-adv
шӱведаш
шӱвед-аш
шӱведе-аш
spit-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-65


Элнетеш сайынак витарыш.

Элнетеш
Элнет-еш
Элнет-еш
Ilet-LAT
pn-case
сайынак
сайынак
сайынак
very
av
сайынак
сайын-ак
сайын-ак
well-STR
av-enc
сайынак
сайын-ак
сайын-ак
each-STR
po-enc
сайынак
сайы-на-к
сае-на-ак
good-1PL-STR
ad-poss-enc
сайынак
сай-ын-ак
сай-н-ак
good-GEN-STR
ad/av-case-enc
витарыш.
витары-ш-Ø
витаре-ш-Ø
penetrate-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-5-66


Мӱльмарий курыкышто йӱр леҥежынак опташ тӱҥале.

Мӱльмарий
Мӱльмарий
Мӱльмарий
Mül'mariy
na
курыкышто
курык-ышто
курык-штЕ
mountain-INE
no-case
йӱр
йӱр
йӱр
rain
no
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-IMP.2SG
vb1-mood.pers
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CNG
vb1-conn
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CVB
vb1-adv
леҥежынак
леҥеж-ын-ак
леҥеж-н-ак
tub-GEN-STR
no-case-enc
опташ
опт-аш
опто-аш
put-INF
vb2-inf
опташ
опт-аш
опто-аш
bark-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-67


Йӱр йӱдйымал гыч кечывал век савен йӱреш.

Йӱр
Йӱр
йӱр
rain
no
Йӱр
Йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Йӱр
Йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CNG
vb1-conn
Йӱр
Йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CVB
vb1-adv
йӱдйымал
йӱдйымал
йӱдйымал
north
no
гыч
гыч
гыч
from
po
кечывал
кечывал
кечывал
midday
no
век
век
век
at.all
av
век
век
век
to
po
савен
сав-ен-Ø
саве-ен-Ø
bend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савен
сав-ен
саве-ен
bend-CVB
vb2-adv
йӱреш.
йӱр-еш
йӱр-еш
rain-LAT
no-case
йӱреш.
йӱр-еш
йӱр-еш
rain-3SG
vb1-pers



2-2-5-68


Сакар чоян ончале, воктенже кайше салтак изиш шеҥгелан кодын, шӱргыжым, йӱр деч шылтен, пурла век таен.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
чоян
чоян
чоян
slyly
av
чоян
чоя-н
чоя-ан
cunning-with
ad/no-deriv.ad
чоян
чоя-н
чоя-н
cunning-GEN
ad/no-case
ончале,
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
воктенже
воктен-же
воктен-жЕ
beside-3SG
av/po-poss
воктенже
вокт-ен-Ø-же
вокто-ен-Ø-жЕ
strip.bark-PST2-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
воктенже
вокт-ен-же
вокто-ен-жЕ
strip.bark-CVB-3SG
vb2-adv-poss
кайше
***
***
***
***
салтак
салтак
салтак
soldier
no
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
шеҥгелан
шеҥгелан
шеҥгелан
behind
av/po
шеҥгелан
шеҥгел-ан
шеҥгел-ан
back-with
ad/no-deriv.ad
кодын,
кодын
кодын
with.delay
av
кодын,
код-ын
код-н
code-GEN
no-case
кодын,
код-ын-Ø
код-н-Ø
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кодын,
код-ын
код-н
stay-CVB
vb1-adv
шӱргыжым,
шӱргы-жы-м
шӱргӧ-жЕ-м
face-3SG-ACC
no-poss-case
шӱргыжым,
шӱргы-жы-м
шӱргӧ-жЕ-м
forest-3SG-ACC
no-poss-case
йӱр
йӱр
йӱр
rain
no
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-IMP.2SG
vb1-mood.pers
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CNG
vb1-conn
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CVB
vb1-adv
деч
деч
деч
from
po
шылтен,
шылт-ен-Ø
шылте-ен-Ø
hide-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шылтен,
шылт-ен
шылте-ен
hide-CVB
vb2-adv
пурла
пурла
пурла
right
ad/no
пурла
пур-Ø-ла
пур-Ø-ла
chew-CNG-STR
vb1-conn-enc
пурла
пур-Ø-ла
пур-Ø-ла
chew-CVB-STR
vb1-adv-enc
век
век
век
at.all
av
век
век
век
to
po
таен.
та[й]-ен-Ø
тае-ен-Ø
bend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
таен.
та[й]-ен
тае-ен
bend-CVB
vb2-adv



2-2-5-69


«Утлаш але пыташ!» — шоналтыш Сакар, илаш шонымо уло вийжым поген, мераҥла шола век тӧрштыш.

«Утлаш
Утл-аш
утло-аш
escape-INF
vb2-inf
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
пыташ!» —
пыт-аш
пыте-аш
end-INF
vb2-inf
шоналтыш
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
илаш
ил-аш
иле-аш
live-INF
vb2-inf
шонымо
шонымо
шонымо
desired
ad
шонымо
шоны-мо
шоно-мЕ
think-PTCP.PASS
vb2-ad
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
вийжым
вий-жы-м
вий-жЕ-м
power-3SG-ACC
no-poss-case
поген,
пог-ен-Ø
пого-ен-Ø
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
поген,
пог-ен
пого-ен
gather-CVB
vb2-adv
мераҥла
мераҥ-ла
мераҥ-ла
hare-COMP
no-case
мераҥла
мераҥ-ла
мераҥ-ла
hare-PL
no-num
мераҥла
мераҥ-ла
мераҥ-ла
hare-STR
no-enc
мераҥла
мера-ҥ-Ø-ла
мера-аҥ-Ø-ла
measure-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
мераҥла
мер-аҥ-Ø-ла
мер-аҥ-Ø-ла
community-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
мераҥла
мера-ҥ-Ø-ла
мера-аҥ-Ø-ла
measure-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
мераҥла
мер-аҥ-Ø-ла
мер-аҥ-Ø-ла
community-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
шола
шола
шола
left
ad/no
шола
шол-а
шоло-а
throw-3SG
vb2-pers
век
век
век
at.all
av
век
век
век
to
po
тӧрштыш.
тӧршты-ш-Ø
тӧрштӧ-ш-Ø
jump-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-5-70


Тыманмеш чашкер тӱрыш миен шуо.

Тыманмеш
Тыманмеш
тыманмеш
at.once
av
Тыманмеш
Тыманм-еш
тыманме-еш
[X]-LAT
ad-case
чашкер
чашкер
чашкер
thicket
no
тӱрыш
тӱр-ыш
тӱр-ш
edge-ILL
no-case
тӱрыш
тӱр-ыш
тӱр-ш
embroidery-ILL
no-case
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
шуо.
шу-о
шу-Е
reach-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуо.
шу-о
шу-Е
ferment-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуо.
шу-о
шу-Е
whittle-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-71


Почешыже ала-мыняр пычал поче-поче пудеште, ик пуля Сакарын пылыш воктенжак шӱшкалтен каен колтыш.

Почешыже
Почеш-ыже
почеш-жЕ
recent-3SG
ad/av/po-poss
Почешыже
Поч-еш-ыже
поч-еш-жЕ
tail-LAT-3SG
no-case-poss
Почешыже
Поч-еш-ыже
поч-еш-жЕ
open-3SG-3SG
vb1-pers-poss
ала-мыняр
ала-мыняр
ала-мыняр
some
av/pr
пычал
пычал
пычал
gun
no
поче-поче
поче-поче
поче-поче
one.after.another
av
пудеште,
пудешт-е
пудешт-Е
burst-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
пуля
пуля
пуля
bullet
no
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
пылыш
пылыш
пылыш
ear
no
пылыш
пыл-ыш
пыл-ш
cloud-ILL
no-case
пылыш
пылы-ш-Ø
пыле-ш-Ø
sink-PST1-3SG
vb2-tense-pers
воктенжак
воктен-ж-ак
воктен-жЕ-ак
beside-3SG-STR
av/po-poss-enc
воктенжак
вокт-ен-Ø-ж-ак
вокто-ен-Ø-жЕ-ак
strip.bark-PST2-3SG-3SG-STR
vb2-tense-pers-poss-enc
воктенжак
вокт-ен-ж-ак
вокто-ен-жЕ-ак
strip.bark-CVB-3SG-STR
vb2-adv-poss-enc
шӱшкалтен
шӱшкалт-ен-Ø
шӱшкалте-ен-Ø
whistle-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шӱшкалтен
шӱшкалт-ен
шӱшкалте-ен
whistle-CVB
vb2-adv
каен
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-5-72


Ты жапыште Сакар чашкер лоҥгаш пурен кайыш.

Ты
Ты
ты
this
pr
Ты
Ты
ты
[X]
pa
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
чашкер
чашкер
чашкер
thicket
no
лоҥгаш
лоҥгаш
лоҥгаш
into
po
лоҥгаш
лоҥга-ш
лоҥга-ш
thicket-ILL
no-case
лоҥгаш
лоҥга-ш
лоҥга-еш
thicket-LAT
no-case
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-5-73


Кум салтак Сакарым поктен куржыт, только Сакарым, изиж годсек чодыраште коштын тунемшым, кушто поктен шуат!

Кум
Кум
кум
godfather.of.one's.child
no
Кум
Кум
кум
three
nm
салтак
салтак
салтак
soldier
no
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
поктен
покт-ен-Ø
покто-ен-Ø
drive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
поктен
покт-ен
покто-ен
drive-CVB
vb2-adv
куржыт,
курж-ыт
курж-ыт
run-3PL
vb1-pers
только
только
только
but
co/pa
Сакарым,
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
изиж
изи-ж
изи-жЕ
small-3SG
ad/no-poss
годсек
годсек
годсек
since
po
чодыраште
чодыра-ште
чодыра-штЕ
forest-INE
no-case
чодыраште
чодыра-ште
чодыра-штЕ
coarse-INE
ad-case
коштын
кошт-ын-Ø
кошт-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
коштын
кошт-ын
кошт-н
go-CVB
vb1-adv
тунемшым,
тунемшы-м
тунемше-м
educated-ACC
ad/no-case
тунемшым,
тунем-шы-м
тунем-шЕ-м
learn-PTCP.ACT-ACC
vb1-ad-case
кушто
кушто
кушто
where
av/co/pr
кушто
куш-то
куш-штЕ
where-INE
av/co/pr-case
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-CNG
vb2-conn
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-CNG
vb2-conn
поктен
покт-ен-Ø
покто-ен-Ø
drive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
поктен
покт-ен
покто-ен
drive-CVB
vb2-adv
шуат!
шу-ат
шу-ат
bran-and
no-enc
шуат!
шу-ат
шу-ат
bristle-and
no-enc
шуат!
шу-ат
шу-ат
eye-and
no-enc
шуат!
шу-ат
шу-ат
spring.water-and
no-enc
шуат!
шу-ат
шу-ат
reach-2SG
vb1-pers
шуат!
шу-ат
шу-ат
ferment-2SG
vb1-pers
шуат!
шу-ат
шу-ат
whittle-2SG
vb1-pers
шуат!
шу-ат
шуо-ат
throw-3PL
vb2-pers
шуат!
шу-а-т
шуо-а-ат
throw-3SG-and
vb2-pers-enc
шуат!
шу-Ø-ат
шу-Ø-ат
reach-CNG-and
vb1-conn-enc
шуат!
шу-Ø-ат
шу-Ø-ат
ferment-CNG-and
vb1-conn-enc
шуат!
шу-Ø-ат
шу-Ø-ат
whittle-CNG-and
vb1-conn-enc
шуат!
шу-Ø-ат
шуо-Ø-ат
throw-CNG-and
vb2-conn-enc
шуат!
шу-Ø-ат
шу-Ø-ат
reach-CVB-and
vb1-adv-enc
шуат!
шу-Ø-ат
шу-Ø-ат
ferment-CVB-and
vb1-adv-enc
шуат!
шу-Ø-ат
шу-Ø-ат
whittle-CVB-and
vb1-adv-enc
шуат!
шу--ат
шу-Е-ат
reach-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
шуат!
шу--ат
шу-Е-ат
ferment-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
шуат!
шу--ат
шу-Е-ат
whittle-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



2-2-5-74


Сакар келге коремыш тӧрштен пурен кайыш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
келге
келге
келге
deep
ad/no
коремыш
корем-ыш
корем-ш
ravine-ILL
no-case
тӧрштен
тӧршт-ен-Ø
тӧрштӧ-ен-Ø
jump-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӧрштен
тӧршт-ен
тӧрштӧ-ен
jump-CVB
vb2-adv
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-5-75


Мӱльмарий курык ден Элнет коклаште йӱдйымал велныла пеш кугу, пеш чашкеран корем-влак шуко уло.

Мӱльмарий
Мӱльмарий
Мӱльмарий
Mül'mariy
na
курык
курык
курык
mountain
no
ден
ден
ден
and
co
Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
коклаште
коклаште
коклаште
in
av/po
коклаште
кокла-ште
кокла-штЕ
distance-INE
ad/no-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
cook-PL-INE
no-num-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
two-PL-INE
nm-num-case
йӱдйымал
йӱдйымал
йӱдйымал
north
no
велныла
велны-ла
велне-ла
on.the.side-STR
po-enc
пеш
пеш
пеш
very
av
кугу,
кугу
кугу
big
ad/no
пеш
пеш
пеш
very
av
чашкеран
чашкеран
чашкеран
with.a.thicket
ad
чашкеран
чашкер-ан
чашкер-ан
thicket-with
no-deriv.ad
корем-влак
корем-влак
корем-влак
ravine-PL
no-num
корем-влак
кор[ь]-ем-влак
корь-ем-влак
measles-1SG-PL
no-poss-num
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
уло.
уло
уло
is
ad/no/vb



2-2-5-76


Салтак-влак Сакарым йомдарышт.

Салтак-влак
Салтак-влак
салтак-влак
soldier-PL
no-num
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
йомдарышт.
йомдары-шт
йомдаре-шт
misplace-IMP.3PL
vb2-mood.pers
йомдарышт.
йомдары-ш-т
йомдаре-ш-т
misplace-PST1-3PL
vb2-tense-pers



2-2-5-77


Пытартышлан, нимо ужде, чодырашке так кум гана лӱен колтышт да мӧҥгеш корнышко лектыч.

Пытартышлан,
Пытартышлан
пытартышлан
at.last
av
Пытартышлан,
Пытартыш-лан
пытартыш-лан
last-DAT
ad/no-case
Пытартышлан,
Пытартыш-ла-н
пытартыш-ла-н
last-PL-GEN
ad/no-num-case
нимо
н'имо
н'имо
nothing
ad/av/pr
ужде,
уж-де
уж-де
see-CVB.NEG
vb1-adv
чодырашке
чодыра-шке
чодыра-шкЕ
forest-ILL
no-case
чодырашке
чодыра-шке
чодыра-шкЕ
coarse-ILL
ad-case
так
так
так
like.that
av/co/pa
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
гана
гана
гана
times
no/po
лӱен
лӱ[й]-ен-Ø
лӱйӧ-ен-Ø
shoot-PST2-3SG
vb2-tense-pers
лӱен
лӱ[й]-ен
лӱйӧ-ен
shoot-CVB
vb2-adv
колтышт
колты-шт
колто-шт
send-IMP.3PL
vb2-mood.pers
колтышт
колты-ш-т
колто-ш-т
send-PST1-3PL
vb2-tense-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
мӧҥгеш
мӧҥгеш
мӧҥгеш
back
ad/av
мӧҥгеш
мӧҥг-еш
мӧҥгӧ-еш
home-LAT
av/no/po-case
корнышко
корны-шко
корно-шкЕ
road-ILL
no-case
лектыч.
лект-ыч
лект-ыч
go-PST1.2SG
vb1-tense.pers
лектыч.
лект-ыч
лект-ыч
go-PST1.3PL
vb1-tense.pers



2-2-5-78


Сакар почеш куржталше салтак-влакын шӱртӧ пырчыштат кукшо кодын огыл, туге нӧреныт.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
куржталше
куржталше
куржталше
running
ad
куржталше
куржтал-ше
куржтал-шЕ
run-PTCP.ACT
vb1-ad
салтак-влакын
салтак-влак-ын
салтак-влак-н
soldier-PL-GEN
no-num-case
шӱртӧ
шӱртӧ
шӱртӧ
thread
no
пырчыштат
пырчы-шт-ат
пырче-шт-ат
grain-3PL-and
no-poss-enc
пырчыштат
пырчы-шт-ат
пырче-штЕ-ат
grain-INE-and
no-case-enc
кукшо
кукшо
кукшо
dry
ad/no
кодын
кодын
кодын
with.delay
av
кодын
код-ын
код-н
code-GEN
no-case
кодын
код-ын-Ø
код-н-Ø
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кодын
код-ын
код-н
stay-CVB
vb1-adv
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
туге
туге
туге
so
av/pa
туге
ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
туге
ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
туге
ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
нӧреныт.
нӧр-ен-ыт
нӧрӧ-ен-ыт
become.wet-PST2-3PL
vb2-tense-pers



2-2-5-79


Кодшо ныл еҥыштым Мӱльмарий курыкысо стрелок мончаш петырымек, унтер-офицер салтак-влаклан сай оролаш шӱдыш, шкеже, Пимъялыш пӧртылын, Чарлашке телеграммым колтыш...

Кодшо
Кодшо
кодшо
last
ad/no
Кодшо
Код-шо
код-шЕ
stay-PTCP.ACT
vb1-ad
Кодшо
Код-шо
код-жЕ
code-3SG
no-poss
Кодшо
Код-шо
код-жЕ
stay-IMP.3SG
vb1-mood.pers
Кодшо
Код-Ø-шо
код-Ø-жЕ
stay-CNG-3SG
vb1-conn-poss
Кодшо
Код-Ø-шо
код-Ø-жЕ
stay-CVB-3SG
vb1-adv-poss
ныл
ныл
ныл
four
nm
еҥыштым
еҥ-ышт-ым
еҥ-шт-м
person-3PL-ACC
ad/no-poss-case
Мӱльмарий
Мӱльмарий
Мӱльмарий
Mül'mariy
na
курыкысо
курыкысо
курыкысо
mountain
ad
курыкысо
курык-ысо
курык-сЕ
mountain-ADJ
no-deriv.ad
стрелок
стрелок
стрелок
shot
no
мончаш
монча-ш
монча-ш
bathhouse-ILL
no-case
мончаш
монча-ш
монча-еш
bathhouse-LAT
no-case
петырымек,
петыры-мек
петыре-мек
close-CVB.PRI
vb2-adv
унтер-офицер
унтер-офицер
унтер-офицер
non-commissioned.officer
no
салтак-влаклан
салтак-влак-лан
салтак-влак-лан
soldier-PL-DAT
no-num-case
сай
сай
сай
good
ad/av
оролаш
орол-аш
ороло-аш
guard-INF
vb2-inf
шӱдыш,
шӱдыш
шӱдыш
hoop
no
шӱдыш,
шӱды-ш
шӱдӧ-ш
hundred-ILL
nm-case
шӱдыш,
шӱды-ш-Ø
шӱдӧ-ш-Ø
order-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шкеже,
шке-же
шке-жЕ
REFL-3SG
pr-poss
Пимъялыш
Пимъялыш
Пимъялыш
Pimyalysh
na
пӧртылын,
пӧртыл-ын-Ø
пӧртыл-н-Ø
return-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пӧртылын,
пӧртыл-ын
пӧртыл-н
return-CVB
vb1-adv
Чарлашке
Чарла-шке
Чарла-шкЕ
Tsaryovokokshaysk-ILL
pn-case
Чарлашке
Чар-ла-шке
чар-ла-шкЕ
film-PL-ILL
no-num-case
телеграммым
телеграммы-м
телеграмме-м
telegram-ACC
no-case
колтыш...
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш...
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-5-80


Элнет серыш миен шумешкыже, Сакар эре куржо.

Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
серыш
серыш
серыш
letter
no
серыш
серыш
серыш
plot.of.land
no
серыш
сер-ыш
сер-ш
shore-ILL
no-case
серыш
серы-ш-Ø
сере-ш-Ø
write-PST1-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
шумешкыже,
шумешкы-же
шумешке-жЕ
to-3SG
po-poss
шумешкыже,
шу-мешкы-же
шу-мешке-жЕ
reach-CVB.FUT-3SG
vb1-adv-poss
шумешкыже,
шу-мешкы-же
шу-мешке-жЕ
ferment-CVB.FUT-3SG
vb1-adv-poss
шумешкыже,
шу-мешкы-же
шу-мешке-жЕ
whittle-CVB.FUT-3SG
vb1-adv-poss
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
куржо.
курж-о
курж-Е
run-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-81


Шеҥгелныже шукертсек нимогай йӱк-йӱанат ок шокто, а Сакарлан эре поктен толмылак чучеш.

Шеҥгелныже
Шеҥгелны-же
шеҥгелне-жЕ
behind-3SG
av/po-poss
шукертсек
шукертсек
шукертсек
for.a.long.time
av
нимогай
н'имогай
н'имогай
no
ad/pr
йӱк-йӱанат
йӱк-йӱан-ат
йӱк-йӱан-ат
noise-and
no-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шокто,
шокто-Ø
шокто-Ø
be.heard-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шокто,
шокт-о
шокт-Е
sift-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шокто,
шокто-Ø
шокто-Ø
be.heard-CNG
vb2-conn
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
поктен
покт-ен-Ø
покто-ен-Ø
drive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
поктен
покт-ен
покто-ен
drive-CVB
vb2-adv
толмылак
толмы-ла-к
толмо-ла-ак
arrival-COMP-STR
ad-case-enc
толмылак
толмы-ла-к
толмо-ла-ак
arrival-PL-STR
ad-num-enc
толмылак
тол-мыла-к
тол-мыла-ак
come-INF.FUT-STR
vb1-inf-enc
толмылак
тол-мы-ла-к
тол-мЕ-ла-ак
come-PTCP.PASS-COMP-STR
vb1-ad-case-enc
толмылак
тол-мы-ла-к
тол-мЕ-ла-ак
come-PTCP.PASS-PL-STR
vb1-ad-num-enc
чучеш.
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



2-2-5-82


Сакар Элнет сереш шогале.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
сереш
сер-еш
сер-еш
shore-LAT
no-case
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



2-2-5-83


Кузе вончаш?

Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
вончаш?
вонч-аш
вончо-аш
cross-INF
vb2-inf



2-2-5-84


— Ну, мом тушто шонаш!

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
тушто
тушто
тушто
there
av/pa/pr
тушто
тушто
тушто
riddle
no
тушто
ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
шонаш!
шон-аш
шоно-аш
think-INF
vb2-inf



2-2-5-85


— мане Сакар шканже шке.

мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
шканже
шк-ан-же
шке-лан-же
REFL-DAT-3SG
pr-case-poss
шканже
шкан-же
шкан-жЕ
for.oneself-3SG
pr-poss
шке.
шке
шке
REFL
pr



2-2-5-86


— Нӧршашем кодын огыл, вигак келын лекшаш...

Нӧршашем
Нӧршашем
Нӧршашем
Nörshashem
na
кодын
кодын
кодын
with.delay
av
кодын
код-ын
код-н
code-GEN
no-case
кодын
код-ын-Ø
код-н-Ø
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кодын
код-ын
код-н
stay-CVB
vb1-adv
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
вигак
вигак
вигак
immediately
av
келын
кел-ын-Ø
кел-н-Ø
step-PST2-3SG
vb1-tense-pers
келын
кел-ын
кел-н
step-CVB
vb1-adv
лекшаш...
лек-шаш
лект-шаш
go-PTCP.FUT
vb1-ad



2-2-5-87


Вӱдшат тиде тураште келгак огыл.

Вӱдшат
Вӱд-ш-ат
вӱд-жЕ-ат
water-3SG-and
no-poss-enc
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
тураште
тураште
тураште
right.away
av/po
тураште
тура-ште
тура-штЕ
steep-INE
ad/av/no/po-case
тураште
тураште-Ø
тураште-Ø
direct-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тураште
тураште-Ø
тураште-Ø
direct-CNG
vb2-conn
келгак
келг-ак
келге-ак
deep-STR
ad/no-enc
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-5-88


Сакар, вӱдыш шӱй таҥыт пурен, вес веке лекте.

Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
вӱдыш
вӱд-ыш
вӱд-ш
water-ILL
no-case
вӱдыш
вӱды-ш-Ø
вӱдӧ-ш-Ø
lead-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шӱй
шӱй
шӱй
neck
no
шӱй
шӱй
шӱй
piece.of.coal
no
шӱй
шӱй
шӱй
pus
no
шӱй
шӱй-Ø
шӱй-Ø
rot-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шӱй
шӱй-Ø
шӱйӧ-Ø
become.firmer-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шӱй
шӱй-Ø
шӱй-Ø
rot-CNG
vb1-conn
шӱй
шӱй-Ø
шӱйӧ-Ø
become.firmer-CNG
vb2-conn
шӱй
шӱй-Ø
шӱй-Ø
rot-CVB
vb1-adv
таҥыт
***
***
***
***
пурен,
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен,
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
вес
вес
вес
different
ad/pr
веке
веке
веке
to
po
лекте.
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-89


«Ынде иктаж-семын шкемым ырыкташ кӱлеш», — шоналтыш Сакар, вара писын ошкедаш тӱҥале.

«Ынде
Ынде
ынде
now
av/pa
иктаж-семын
иктаж-семын
иктаж-семын
somehow
av/pr
шкемым
шкемым
шкемым
myself
pr
шкемым
шкем-ым
шкем-м
oneself-ACC
pr-case
шкемым
шке-м-ым
шке-ем-м
REFL-1SG-ACC
pr-poss-case
шкемым
шке-м-ым
шке-ем-ым
oneself-TRANS-PST1.1SG
ad/av/pr-deriv.v-tense.pers
ырыкташ
ырыкт-аш
ырыкте-аш
warm-INF
vb2-inf
ырыкташ
ыры-кт-аш
ыре-ктЕ-аш
warm.up-CAUS-INF
vb2-deriv.v-inf
кӱлеш», —
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш», —
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
шоналтыш
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
писын
писын
писын
quickly
av
писын
писы-н
писе-н
quick-GEN
ad-case
ошкедаш
ошкед-аш
ошкеде-аш
step-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-90


Каен-каен, Сакар смола завод деке миен лекте.

Каен-каен,
Ка[й]-ен-Ø-ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Øкае-ен-Ø
go-PST2-3SGgo-PST2-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
Каен-каен,
Ка[й]-ен-Ø-ка[й]-ен
кае-ен-Øкае-ен
go-PST2-3SGgo-CVB
vb2-tense-persvb2-adv
Каен-каен,
Ка[й]-ен-ка[й]-ен-Ø
кае-енкае-ен-Ø
go-CVBgo-PST2-3SG
vb2-advvb2-tense-pers
Каен-каен,
Ка[й]-ен-ка[й]-ен
кае-енкае-ен
go-CVBgo-CVB
vb2-advvb2-adv
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
смола
смола
смола
pitch
no
завод
завод
завод
factory
no
деке
деке
деке
to
po
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
лекте.
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-91


Могай пиал!

Могай
Могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
пиал!
пиал
пиал
happiness
no



2-2-5-92


Завод омаш гыч шикш лектеш.

Завод
Завод
завод
factory
no
омаш
омаш
омаш
brushwood.shelter
no
гыч
гыч
гыч
from
po
шикш
шикш
шикш
smoke
no
шикш
шикш-Ø
шикш-Ø
give.off.smoke-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шикш
шикш-Ø
шикш-Ø
give.off.smoke-CNG
vb1-conn
шикш
шикш-Ø
шикш-Ø
give.off.smoke-CVB
vb1-adv
лектеш.
лект-еш
лект-еш
go-3SG
vb1-pers



2-2-5-93


«Только тушко пурашыже йӧра гын?

«Только
Только
только
but
co/pa
тушко
тушко
тушко
[X]
av/pr
тушко
ту-шко
ту-шкЕ
that-ILL
pr-case
тушко
ту-шко
ту-шкЕ
gland-ILL
no-case
тушко
ту-шко
ту-шкЕ
banner-ILL
no-case
тушко
туш-ко
туш-шкЕ
seed-ILL
no-case
тушко
туш-ко
туш-шкЕ
flourish-ILL
no-case
тушко
туш-ко
туш-шкЕ
there-ILL
av/pr-case
тушко
тушко-Ø
тушко-Ø
model-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тушко
тушко-Ø
тушко-Ø
model-CNG
vb2-conn
пурашыже
пура-ш-ыже
пура-еш-жЕ
home-made.kvass-LAT-3SG
no-case-poss
пурашыже
пура-ш-ыже
пура-еш-жЕ
framework-LAT-3SG
no-case-poss
пурашыже
пур-аш-ыже
пур-аш-жЕ
chew-INF-3SG
vb1-inf-poss
пурашыже
пур-аш-ыже
пуро-аш-жЕ
go.in-INF-3SG
vb2-inf-poss
пурашыже
пура-ш-ыже
пура-ш-жЕ
home-made.kvass-ILL-3SG
no-case-poss
пурашыже
пура-ш-ыже
пура-ш-жЕ
framework-ILL-3SG
no-case-poss
йӧра
йӧра
йӧра
good
pa
йӧра
йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
йӧра
йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
йӧра
йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
йӧра
йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
гын?
гын
гын
if
co/pa



2-2-5-94


— Сакар ӧрын шогале.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



2-2-5-95


— Тул уло гын, еҥат уло.

Тул
Тул
тул
fire
ad/no
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
гын,
гын
гын
if
co/pa
еҥат
еҥ-ат
еҥ-ат
person-and
ad/no-enc
уло.
уло
уло
is
ad/no/vb



2-2-5-96


Мом ышташ?

Мом
Мом
мом
what
pr
Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ышташ?
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf



2-2-5-97


Пураш але пураш огыл?

Пураш
Пура-ш
пура-ш
home-made.kvass-ILL
no-case
Пураш
Пура-ш
пура-ш
framework-ILL
no-case
Пураш
Пура-ш
пура-еш
home-made.kvass-LAT
no-case
Пураш
Пура-ш
пура-еш
framework-LAT
no-case
Пураш
Пур-аш
пур-аш
chew-INF
vb1-inf
Пураш
Пур-аш
пуро-аш
go.in-INF
vb2-inf
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
пураш
пура-ш
пура-ш
home-made.kvass-ILL
no-case
пураш
пура-ш
пура-ш
framework-ILL
no-case
пураш
пура-ш
пура-еш
home-made.kvass-LAT
no-case
пураш
пура-ш
пура-еш
framework-LAT
no-case
пураш
пур-аш
пур-аш
chew-INF
vb1-inf
пураш
пур-аш
пуро-аш
go.in-INF
vb2-inf
огыл?
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-5-98


От пуро гын, тыгай ночко вургем дене кылмен колет, пурет гын, кӧ шинча, тушто могай еҥ уло?

От
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
пуро
пуро-Ø
пуро-Ø
go.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пуро
пур-о
пур-Е
chew-PST1.3SG
vb1-tense.pers
пуро
пуро-Ø
пуро-Ø
go.in-CNG
vb2-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
ночко
ночко
ночко
wet
ad/no
вургем
вургем
вургем
clothes
no
вургем
вург-ем
вурго-ем
stem-1SG
no-poss
вургем
вург-ем
вурго-ем
be.worried-1SG
vb2-pers
вургем
вург-ем-Ø
вурго-ем-Ø
stem-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
вургем
вург-ем-Ø
вурго-ем-Ø
stem-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
вургем
вург-ем-Ø
вурго-ем-Ø
stem-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
дене
дене
дене
with
po
кылмен
кылм-ен-Ø
кылме-ен-Ø
freeze.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кылмен
кылм-ен
кылме-ен
freeze.up-CVB
vb2-adv
колет,
кол-ет
кол-ет
fish-2SG
no-poss
колет,
кол-ет
кол-ет
Pisces-2SG
no-poss
колет,
кол-ет
коло-ет
twenty-2SG
nm-poss
колет,
кол-ет
коло-ет
die-2SG
vb2-pers
пурет
пур-ет
пуро-ет
go.in-2SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
кӧ
кӧ
кӧ
who
pr
шинча,
шинча
шинча
eye
no
шинча,
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча,
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers
тушто
тушто
тушто
there
av/pa/pr
тушто
тушто
тушто
riddle
no
тушто
ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
уло?
уло
уло
is
ad/no/vb



2-2-5-99


Ала шкетын, ала шукын улыт?

Ала
Ала
ала
maybe
co/pa
Ала
Ала
ала
pitch
no
Ала
А-ла
а-ла
and-STR
co-enc
Ала
А-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
Ала
А-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
Ала
Ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
шкетын,
шкетын
шкетын
alone
av
шкетын,
шкет-ын
шкет-н
alone-GEN
ad/av/pa-case
шкетын,
шке-т-ын
шке-ет-н
REFL-2SG-GEN
pr-poss-case
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
шукын
шукын
шукын
a.lot
av
шукын
шукы-н
шуко-н
a.lot-GEN
ad/av/no-case
улыт?
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers



2-2-5-100


Ырыктыме олмеш кучалтат гын, тунамже вара мом ышташ?

Ырыктыме
Ырыкты-ме
ырыкте-мЕ
warm-PTCP.PASS
vb2-ad
Ырыктыме
Ыры-кты-ме
ыре-ктЕ-мЕ
warm.up-CAUS-PTCP.PASS
vb2-deriv.v-ad
олмеш
олмеш
олмеш
instead
po
олмеш
олм-еш
олмо-еш
place-LAT
no-case
кучалтат
кучалт-ат
кучалт-ат
get.caught-2SG
vb1-pers
кучалтат
кучалт-ат
кучалте-ат
hold-3PL
vb2-pers
кучалтат
кучалт-а-т
кучалте-а-ат
hold-3SG-and
vb2-pers-enc
кучалтат
кучалт-Ø-ат
кучалт-Ø-ат
get.caught-CNG-and
vb1-conn-enc
кучалтат
кучалт-Ø-ат
кучалт-Ø-ат
get.caught-CVB-and
vb1-adv-enc
кучалтат
кучалт--ат
кучалт-Е-ат
get.caught-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
кучалтат
кучалт-Ø-ат
кучалте-Ø-ат
hold-CNG-and
vb2-conn-enc
кучалтат
куч-алт-ат
кучо-алт-ат
hold-REF-2SG
vb2-deriv.v-pers
кучалтат
куч-алт-Ø-ат
кучо-алт-Ø-ат
hold-REF-CNG-and
vb2-deriv.v-conn-enc
кучалтат
куч-алт-Ø-ат
кучо-алт-Ø-ат
hold-REF-CVB-and
vb2-deriv.v-adv-enc
кучалтат
куч-алт--ат
кучо-алт-Е-ат
hold-REF-PST1.3SG-and
vb2-deriv.v-tense.pers-enc
гын,
гын
гын
if
co/pa
тунамже
тунам-же
тунам-жЕ
then-3SG
av-poss
тунамже
туна-м-же
туна-м-жЕ
heifer-ACC-3SG
no-case-poss
тунамже
туна-м-же
туна-ем-жЕ
heifer-1SG-3SG
no-poss-poss
тунамже
туна-м-же
туна-ем-жЕ
heifer-TRANS-IMP.3SG
no-deriv.v-mood.pers
тунамже
ту-на-м-же
ту-на-м-жЕ
that-1PL-ACC-3SG
pr-poss-case-poss
тунамже
ту-на-м-же
ту-на-м-жЕ
gland-1PL-ACC-3SG
no-poss-case-poss
тунамже
ту-на-м-же
ту-на-м-жЕ
banner-1PL-ACC-3SG
no-poss-case-poss
тунамже
туна-м-Ø-же
туна-ем-Ø-жЕ
heifer-TRANS-CNG-3SG
no-deriv.v-conn-poss
тунамже
туна-м-Ø-же
туна-ем-Ø-жЕ
heifer-TRANS-CVB-3SG
no-deriv.v-adv-poss
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ышташ?
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf



2-2-5-101


От пуро гын, кушто тулым муат?

От
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
пуро
пуро-Ø
пуро-Ø
go.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пуро
пур-о
пур-Е
chew-PST1.3SG
vb1-tense.pers
пуро
пуро-Ø
пуро-Ø
go.in-CNG
vb2-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
кушто
кушто
кушто
where
av/co/pr
кушто
куш-то
куш-штЕ
where-INE
av/co/pr-case
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-CNG
vb2-conn
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-CNG
vb2-conn
тулым
тул-ым
тул-м
fire-ACC
ad/no-case
тулым
тулы-м
туло-м
watermill-ACC
no-case
тулым
тулы-м
туло-м
stormy-ACC
ad-case
муат?
му-ат
му-ат
find-2SG
vb1-pers
муат?
му-Ø-ат
му-Ø-ат
find-CNG-and
vb1-conn-enc
муат?
му-Ø-ат
му-Ø-ат
find-CVB-and
vb1-adv-enc
муат?
му--ат
му-Е-ат
find-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



2-2-5-102


Вургем кукшо лиеш гын, йӱр ок лий гын, иктаж-семын чыташ лиеш ыле...

Вургем
Вургем
вургем
clothes
no
Вургем
Вург-ем
вурго-ем
stem-1SG
no-poss
Вургем
Вург-ем
вурго-ем
be.worried-1SG
vb2-pers
Вургем
Вург-ем-Ø
вурго-ем-Ø
stem-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Вургем
Вург-ем-Ø
вурго-ем-Ø
stem-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Вургем
Вург-ем-Ø
вурго-ем-Ø
stem-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кукшо
кукшо
кукшо
dry
ad/no
лиеш
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
йӱр
йӱр
йӱр
rain
no
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-IMP.2SG
vb1-mood.pers
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CNG
vb1-conn
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CVB
vb1-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
гын,
гын
гын
if
co/pa
иктаж-семын
иктаж-семын
иктаж-семын
somehow
av/pr
чыташ
чыт-аш
чыте-аш
tolerate-INF
vb2-inf
лиеш
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
ыле...
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-103


Мо лиеш, лиеш — пурышаш!» — шоналтыш Сакар, омаш омсашке ошкыльо.

Мо
Мо
мо
what
ad/av/pa/pr
лиеш,
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
лиеш —
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш —
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
пурышаш!» —
пуры-шаш
пуро-шаш
go.in-PTCP.FUT
vb2-ad
шоналтыш
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Сакар,
Сакар
Сакар
Sakar
na
омаш
омаш
омаш
brushwood.shelter
no
омсашке
омса-шке
омса-шкЕ
door-ILL
no-case
ошкыльо.
ошкыл-ьо
ошкыл-Е
step-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-104


Сакар омсам почын гына шуктыш — олымбал йымач изи ола пий кудал лекте, Сакар ваштареш пӱйжым шырен шогале.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
омсам
омса-м
омса-м
door-ACC
no-case
омсам
омса-м
омса-ем
door-1SG
no-poss
омсам
омса-м-Ø
омса-ем-Ø
door-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
омсам
омса-м-Ø
омса-ем-Ø
door-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
омсам
омса-м-Ø
омса-ем-Ø
door-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
почын
почын
почын
agape
av
почын
поч-ын
поч-н
tail-GEN
no-case
почын
поч-ын-Ø
поч-н-Ø
open-PST2-3SG
vb1-tense-pers
почын
поч-ын
поч-н
open-CVB
vb1-adv
гына
гына
гына
only
pa
шуктыш —
шуктыш
шуктыш
execution
no
шуктыш —
шукты-ш-Ø
шукто-ш-Ø
succeed.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шуктыш —
шу-кты-ш-Ø
шу-ктЕ-ш-Ø
reach-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктыш —
шу-кты-ш-Ø
шу-ктЕ-ш-Ø
ferment-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктыш —
шу-кты-ш-Ø
шу-ктЕ-ш-Ø
whittle-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
олымбал
олымбал
олымбал
bench
no
йымач
йымач
йымач
from.below
av/po
изи
изи
изи
small
ad/no
ола
ола
ола
city
no
ола
ола
ола
motley
ad
ола
о-ла
о-ла
oh-STR
in-enc
пий
пий
пий
dog
no
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CNG
vb1-conn
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CVB
vb1-adv
лекте,
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ваштареш
ваштареш
ваштареш
toward
ad/av/po
ваштареш
ваштар-еш
ваштар-еш
maple-LAT
no-case
пӱйжым
пӱй-жы-м
пӱй-жЕ-м
tooth-3SG-ACC
no-poss-case
шырен
шырен
шырен
frequently
av
шырен
шыре-н
шыре-н
thick-GEN
ad-case
шырен
шыр-ен-Ø
шыре-ен-Ø
[X]-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шырен
шыр-ен
шыре-ен
[X]-CVB
vb2-adv
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



2-2-5-105


Олымбалне тамакым шупшын шинчыше лапкатарак капан кугыза, шинчажым каралтен, Сакарым изиш ончыш да пийжылан кычкырале:

Олымбалне
Олымбалне
олымбалне
on.the.bench
av
тамакым
тамак-ым
тамак-м
tobacco.plant-ACC
no-case
шупшын
шупш-ын-Ø
шупш-н-Ø
pull-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шупшын
шупш-ын
шупш-н
pull-CVB
vb1-adv
шинчыше
шинчыше
шинчыше
stagnant
ad
шинчыше
шинчыше
шинчыше
learned
ad/no
шинчыше
шинчы-ше
шинче-шЕ
sit-PTCP.ACT
vb2-ad
шинчыше
шинчы-ше
шинче-шЕ
know-PTCP.ACT
vb2-ad
лапкатарак
лапката-рак
лапката-рак
shortish-COMP
ad-deg
капан
капан
капан
with.a.body
ad
капан
кап-ан
кап-ан
body-with
no-deriv.ad
кугыза,
кугыза
кугыза
old.man
no
шинчажым
шинча-жы-м
шинча-жЕ-м
eye-3SG-ACC
no-poss-case
каралтен,
каралт-ен-Ø
каралте-ен-Ø
open.wide-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каралтен,
каралт-ен
каралте-ен
open.wide-CVB
vb2-adv
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
ончыш
ончы-ш-Ø
ончо-ш-Ø
look-PST1-3SG
vb2-tense-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
пийжылан
пий-жы-лан
пий-жЕ-лан
dog-3SG-DAT
no-poss-case
пийжылан
пий-жы-ла-н
пий-жЕ-ла-н
dog-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
кычкырале:
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-106


— Шарка, воч!

Шарка,
Шарка
Шарка
Sharka
na
воч!
воч
воч
lie.down
vb
воч!
воч-Ø
воз-Ø
lie.down-IMP.2SG
vb1-mood.pers
воч!
воч-Ø
воз-Ø
lie.down-CNG
vb1-conn
воч!
воч-Ø
воз-Ø
lie.down-CVB
vb1-adv



2-2-5-107


Пий олымбал йымак пурен возо...

Пий
Пий
пий
dog
no
олымбал
олымбал
олымбал
bench
no
йымак
йымак
йымак
down
av/po
йымак
йым-а-к
йыме-а-ак
be.blinded-3SG-STR
vb2-pers-enc
йымак
йым-Ø-ак
йыме-Ø-ак
be.blinded-CNG-STR
vb2-conn-enc
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
возо...
возо-Ø
возо-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
возо...
воз-о
воз-Е
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
возо...
возо-Ø
возо-Ø
write-CNG
vb2-conn



2-2-5-108


Сакар омашышке пурыш, вигак тул деке керылте.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
омашышке
омаш-ышке
омаш-шкЕ
brushwood.shelter-ILL
no-case
пурыш,
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш,
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вигак
вигак
вигак
immediately
av
тул
тул
тул
fire
ad/no
деке
деке
деке
to
po
керылте.
керылт-е
керылт-Е
stick.into-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-109


Пий олымбал йымалне эркынрак ырлен кия, палыдыме еҥым пуртымыжлан озаж дене ок кӧнӧ...

Пий
Пий
пий
dog
no
олымбал
олымбал
олымбал
bench
no
йымалне
йымалне
йымалне
at.the.bottom
av/po
эркынрак
эркын-рак
эркын-рак
softly-COMP
ad/av-deg
эркынрак
эркын-рак
эркын-рак
freedom-COMP
av/no-deg
эркынрак
эркы-н-рак
эрке-н-рак
peace-GEN-COMP
no-case-deg
ырлен
ырл-ен-Ø
ырле-ен-Ø
growl-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ырлен
ырл-ен
ырле-ен
growl-CVB
vb2-adv
кия,
ки[й]-[а]
кие-а
lie-3SG
vb2-pers
палыдыме
палыдыме
палыдыме
unknown
ad/no
палыдыме
палы-дыме
пале-дымЕ
know-PTCP.NEG
vb2-ad
палыдыме
палы-дыме
пале-дымЕ
marking-without
ad/no-deriv.ad
еҥым
еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
пуртымыжлан
пуртымы-ж-лан
пуртымо-жЕ-лан
adoptive-3SG-DAT
ad-poss-case
пуртымыжлан
пуртымы-ж-ла-н
пуртымо-жЕ-ла-н
adoptive-3SG-PL-GEN
ad-poss-num-case
пуртымыжлан
пурты-мы-ж-лан
пурто-мЕ-жЕ-лан
bring.in-PTCP.PASS-3SG-DAT
vb2-ad-poss-case
пуртымыжлан
пурты-мы-ж-ла-н
пурто-мЕ-жЕ-ла-н
bring.in-PTCP.PASS-3SG-PL-GEN
vb2-ad-poss-num-case
озаж
оза-ж
оза-жЕ
owner-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӧнӧ...
кӧнӧ-Ø
кӧнӧ-Ø
agree-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кӧнӧ...
кӧнӧ-Ø
кӧнӧ-Ø
agree-CNG
vb2-conn



2-2-5-110


Шоҥго кугыза Сакарым тӱткын ончале да каласыш:

Шоҥго
Шоҥго
шоҥго
old
ad/no
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
тӱткын
тӱткын
тӱткын
intently
av
тӱткын
тӱткы-н
тӱткӧ-н
fixed-GEN
ad/no-case
ончале
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
каласыш:
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-5-111


— Ӱмбачет чыла кудаш...

Ӱмбачет
Ӱмбач-ет
ӱмбач-ет
from.above-2SG
av/po-poss
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
кудаш...
кудаш-Ø
кудаш-Ø
take.off-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кудаш...
кудаш-Ø
кудаш-Ø
take.off-CNG
vb1-conn
кудаш...
кудаш-Ø
кудаш-Ø
take.off-CVB
vb1-adv



2-2-5-112


Уна, тидым чий!..

Уна,
Уна
уна
guest
no
Уна,
Уна
уна
there
pa
Уна,
У-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
тидым
тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
чий!..
чий
чий
reason
no
чий!..
чий
чий
defect
no
чий!..
чий
чий
real
ad
чий!..
чий
чий
sense
no
чий!..
чий-Ø
чие-Ø
put.on-IMP.2SG
vb2-mood.pers
чий!..
чий-Ø
чие-Ø
put.on-CNG
vb2-conn



2-2-5-113


Кугыза, ӱмбал тувыржым кудашын, Сакарлан пуыш, шкеже тӱгӧ лектын кайыш.

Кугыза,
Кугыза
кугыза
old.man
no
ӱмбал
ӱмбал
ӱмбал
top
ad/no/po
тувыржым
тувыр-жы-м
тувыр-жЕ-м
shirt-3SG-ACC
no-poss-case
кудашын,
кудаш-ын-Ø
кудаш-н-Ø
take.off-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кудашын,
кудаш-ын
кудаш-н
take.off-CVB
vb1-adv
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
пуыш,
пу-ыш
пу-ш
wood-ILL
no-case
пуыш,
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш,
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шкеже
шке-же
шке-жЕ
REFL-3SG
pr-poss
тӱгӧ
тӱгӧ
тӱгӧ
outside
av
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-5-114


Сакар ночко вургемжым кудаше, кугызан ӱмбал тувыржым чийыш, шке вургемжым тул ваштареш кошташ сакалыш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ночко
ночко
ночко
wet
ad/no
вургемжым
вургем-жы-м
вургем-жЕ-м
clothes-3SG-ACC
no-poss-case
вургемжым
вург-ем-жы-м
вурго-ем-жЕ-м
stem-1SG-3SG-ACC
no-poss-poss-case
кудаше,
кудаш-е
кудаш-Е
take.off-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кугызан
кугыза-н
кугыза-ан
old.man-with
no-deriv.ad
кугызан
кугыза-н
кугыза-н
old.man-GEN
no-case
ӱмбал
ӱмбал
ӱмбал
top
ad/no/po
тувыржым
тувыр-жы-м
тувыр-жЕ-м
shirt-3SG-ACC
no-poss-case
чийыш,
чийыш
чийыш
clothes
no
чийыш,
чий-ыш
чий-ш
reason-ILL
no-case
чийыш,
чий-ыш
чий-ш
defect-ILL
no-case
чийыш,
чий-ыш
чий-ш
real-ILL
ad-case
чийыш,
чий-ыш
чий-ш
sense-ILL
no-case
чийыш,
чийы-ш-Ø
чие-ш-Ø
put.on-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шке
шке
шке
REFL
pr
вургемжым
вургем-жы-м
вургем-жЕ-м
clothes-3SG-ACC
no-poss-case
вургемжым
вург-ем-жы-м
вурго-ем-жЕ-м
stem-1SG-3SG-ACC
no-poss-poss-case
тул
тул
тул
fire
ad/no
ваштареш
ваштареш
ваштареш
toward
ad/av/po
ваштареш
ваштар-еш
ваштар-еш
maple-LAT
no-case
кошташ
кошт-аш
кошт-аш
go-INF
vb1-inf
кошташ
кошт-аш
кошто-аш
dry-INF
vb2-inf
сакалыш.
сакалы-ш-Ø
сакале-ш-Ø
hang.up-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-5-115


Кугыза, ала-кушто муын, ик нумалтыш кукшо пум нумал пуртыш.

Кугыза,
Кугыза
кугыза
old.man
no
ала-кушто
ала-кушто
ала-кушто
somewhere
av/pr
ала-кушто
ала-куш-то
ала-куш-штЕ
somewhere-INE
av/pr-case
муын,
му-ын-Ø
му-н-Ø
find-PST2-3SG
vb1-tense-pers
муын,
му-ын
му-н
find-CVB
vb1-adv
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
нумалтыш
нумалтыш
нумалтыш
load
no
нумалтыш
нумалты-ш-Ø
нумалте-ш-Ø
make.carry-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кукшо
кукшо
кукшо
dry
ad/no
пум
пу-м
пу-м
wood-ACC
no-case
нумал
нумал-Ø
нумал-Ø
carry-IMP.2SG
vb1-mood.pers
нумал
нумал-Ø
нумал-Ø
carry-CNG
vb1-conn
нумал
нумал-Ø
нумал-Ø
carry-CVB
vb1-adv
пуртыш.
пурты-ш-Ø
пурто-ш-Ø
bring.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-5-116


Шукак ыш лий, тул, омаш кӧргым волгалтарен, ырыктен йӱлаш тӱҥале.

Шукак
Шук-ак
шуко-ак
a.lot-STR
ad/av/no-enc
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
тул,
тул
тул
fire
ad/no
омаш
омаш
омаш
brushwood.shelter
no
кӧргым
кӧргы-м
кӧргӧ-м
inside-ACC
ad/no-case
волгалтарен,
волгалтар-ен-Ø
волгалтаре-ен-Ø
illuminate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
волгалтарен,
волгалтар-ен
волгалтаре-ен
illuminate-CVB
vb2-adv
ырыктен
ырыкт-ен-Ø
ырыкте-ен-Ø
warm-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ырыктен
ырыкт-ен
ырыкте-ен
warm-CVB
vb2-adv
ырыктен
ыры-кт-ен-Ø
ыре-ктЕ-ен-Ø
warm.up-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
ырыктен
ыры-кт-ен
ыре-ктЕ-ен
warm.up-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
йӱлаш
йӱла-ш
йӱла-ш
custom-ILL
no-case
йӱлаш
йӱла-ш
йӱла-еш
custom-LAT
no-case
йӱлаш
йӱл-аш
йӱлӧ-аш
burn-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-117


Сакарын уло могыржо куаныш.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
могыржо
могыр-жо
могыр-жЕ
body-3SG
no-poss
куаныш.
куан-ыш
куан-ш
joy-ILL
no-case
куаныш.
куаны-ш-Ø
куане-ш-Ø
rejoice-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-5-118


— Тыланет кызыт чай пеш кӱлеш ыле да, шолташ ате уке, — мане кугыза.

Тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
Тыланет
Тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
Тыланет
Тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
Тыланет
Тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
чай
чай
чай
tea
no
чай
чай
чай
probably
pa
пеш
пеш
пеш
very
av
кӱлеш
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
ыле
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
шолташ
шолт-аш
шолто-аш
boil-INF
vb2-inf
ате
ате
ате
vessel
no
уке, —
уке
уке
no
ad/no/pa
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кугыза.
кугыза
кугыза
old.man
no



2-2-5-119


— Мый поҥго погаш толынамат, йӱр авырыш.

Мый
мый
мый
1SG
pr
поҥго
поҥго
поҥго
mushroom
no
поҥго
поҥго-Ø
поҥго-Ø
frighten-IMP.2SG
vb2-mood.pers
поҥго
поҥго-Ø
поҥго-Ø
frighten-CNG
vb2-conn
погаш
пог-аш
пого-аш
gather-INF
vb2-inf
толынамат,
тол-ын-ам-ат
тол-н-ам-ат
come-PST2-1SG-and
vb1-tense-pers-enc
йӱр
йӱр
йӱр
rain
no
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-IMP.2SG
vb1-mood.pers
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CNG
vb1-conn
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CVB
vb1-adv
авырыш.
авыры-ш-Ø
авыре-ш-Ø
surround-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-5-120


Тый, эргаш, кушко тыге коштынат?

Тый,
тый
тый
2SG
pr
эргаш,
эргаш
эргаш
boy
no
эргаш,
эрг-аш
эрге-аш
warp-INF
vb2-inf
эргаш,
эрг-аш
эрге-аш
reap-INF
vb2-inf
кушко
кушко
кушко
where
av/pr
кушко
куш-ко
куш-шкЕ
where-ILL
av/co/pr-case
кушко
кушк-о
кушк-Е
grow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
коштынат?
кошт-ын-ат
кошт-н-ат
go-PST2-2SG
vb1-tense-pers
коштынат?
кошт-ына-т
кошт-на-ат
go-1PL-and
vb1-pers-enc
коштынат?
кошт-ын-Ø-ат
кошт-н-Ø-ат
go-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
коштынат?
кошт-ын-ат
кошт-н-ат
go-CVB-and
vb1-adv-enc



2-2-5-121


Сакар ӧрӧ...

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ӧрӧ...
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no
ӧрӧ...
ӧр-ӧ
ӧр-Е
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-122


Мом ойлаш?

Мом
Мом
мом
what
pr
Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ойлаш?
ойл-аш
ойло-аш
talk-INF
vb2-inf
ойлаш?
ой-ла-ш
ой-ла-ш
opinion-PL-ILL
no-num-case
ойлаш?
ой-ла-ш
ой-ла-еш
opinion-PL-LAT
no-num-case



2-2-5-123


Шойышт ойлаш гын, тиде кугызалан кузе шойыштат?

Шойышт
Шой-ышт
шой-шт
birch.bark.shoe.edging-3PL
no-poss
Шойышт
Шойышт-Ø
шойышт-Ø
lie-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Шойышт
Шойышт-Ø
шойышт-Ø
lie-CNG
vb1-conn
Шойышт
Шойышт-Ø
шойышт-Ø
lie-CVB
vb1-adv
ойлаш
ойл-аш
ойло-аш
talk-INF
vb2-inf
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-ш
opinion-PL-ILL
no-num-case
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-еш
opinion-PL-LAT
no-num-case
гын,
гын
гын
if
co/pa
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
кугызалан
кугыза-лан
кугыза-лан
old.man-DAT
no-case
кугызалан
кугыза-ла-н
кугыза-ла-н
old.man-PL-GEN
no-num-case
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
шойыштат?
шойышт-ат
шойышт-ат
lie-2SG
vb1-pers
шойыштат?
шойышт-ат
шойышто-ат
block.out-3PL
vb2-pers
шойыштат?
шойышт-а-т
шойышто-а-ат
block.out-3SG-and
vb2-pers-enc
шойыштат?
шой-ышт-ат
шой-шт-ат
birch.bark.shoe.edging-3PL-and
no-poss-enc
шойыштат?
шойышт-Ø-ат
шойышт-Ø-ат
lie-CNG-and
vb1-conn-enc
шойыштат?
шойышт-Ø-ат
шойышт-Ø-ат
lie-CVB-and
vb1-adv-enc
шойыштат?
шой-ышт-ат
шой-штЕ-ат
birch.bark.shoe.edging-INE-and
no-case-enc
шойыштат?
шойыш-т-ат
шойыш-штЕ-ат
cover-INE-and
no-case-enc
шойыштат?
шойышт--ат
шойышт-Е-ат
lie-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
шойыштат?
шойышт-Ø-ат
шойышто-Ø-ат
block.out-CNG-and
vb2-conn-enc



2-2-5-124


Вигак чыла ойлаш гын, палыдыме еҥлан викше кузе ойлен кертат?

Вигак
Вигак
вигак
immediately
av
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
ойлаш
ойл-аш
ойло-аш
talk-INF
vb2-inf
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-ш
opinion-PL-ILL
no-num-case
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-еш
opinion-PL-LAT
no-num-case
гын,
гын
гын
if
co/pa
палыдыме
палыдыме
палыдыме
unknown
ad/no
палыдыме
палы-дыме
пале-дымЕ
know-PTCP.NEG
vb2-ad
палыдыме
палы-дыме
пале-дымЕ
marking-without
ad/no-deriv.ad
еҥлан
еҥ-лан
еҥ-лан
person-DAT
ad/no-case
еҥлан
еҥ-ла-н
еҥ-ла-н
person-PL-GEN
ad/no-num-case
викше
вик-ше
вик-жЕ
immediately-3SG
ad/av-poss
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
ойлен
ойл-ен-Ø
ойло-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойлен
ойл-ен
ойло-ен
talk-CVB
vb2-adv
кертат?
керт-ат
керт-ат
be.able.to-2SG
vb1-pers
кертат?
керт-ат
керт-ат
swaddle-2SG
vb1-pers
кертат?
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
be.able.to-CNG-and
vb1-conn-enc
кертат?
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
swaddle-CNG-and
vb1-conn-enc
кертат?
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
be.able.to-CVB-and
vb1-adv-enc
кертат?
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
swaddle-CVB-and
vb1-adv-enc
кертат?
керт--ат
керт-Е-ат
be.able.to-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
кертат?
керт--ат
керт-Е-ат
swaddle-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



2-2-5-125


— Мый мӱндыр еҥ улам...

Мый
мый
мый
1SG
pr
мӱндыр
мӱндыр
мӱндыр
distant
ad/av
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
улам...
ула-м
ула-м
cart-ACC
no-case
улам...
ула-м
ула-ем
cart-1SG
no-poss
улам...
ул-ам
ул-ам
be-1SG
vb1-pers
улам...
у-ла-м
у-ла-м
new-PL-ACC
ad/no-num-case
улам...
у-ла-м
у-ла-ем
new-COMP-1SG
ad/no-case-poss
улам...
у-ла-м
у-ла-ем
new-PL-1SG
ad/no-num-poss
улам...
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
улам...
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
улам...
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



2-2-5-126


Сӱндырыш миенам...

Сӱндырыш
Сӱндырыш
Сӱндырыш
Sündyrysh
na
миенам...
ми[й]-ен-ам
мие-ен-ам
come-PST2-1SG
vb2-tense-pers



2-2-5-127


Кожла-Сола гыч вигак янда заводыш кайнем ыле да, корным йомдаренам, — чара йолжым ончен, Сакар ойлыш.

Кожла-Сола
Кожла-Сола
кожласола
forestwhip
nono
Кожла-Сола
Кожла-Сола
кожласола
forestvillage
nono
Кожла-Сола
Кожла-Сол-а
кожласоло-а
forestmow-3SG
novb2-pers
Кожла-Сола
Кож-ла-Сола
кож-ласола
spruce-COMPwhip
no-caseno
Кожла-Сола
Кож-ла-Сола
кож-ласола
spruce-COMPvillage
no-caseno
Кожла-Сола
Кож-ла-Сол-а
кож-ласоло-а
spruce-COMPmow-3SG
no-casevb2-pers
Кожла-Сола
Кож-ла-Сола
кож-ласола
spruce-PLwhip
no-numno
Кожла-Сола
Кож-ла-Сола
кож-ласола
spruce-PLvillage
no-numno
Кожла-Сола
Кож-ла-Сол-а
кож-ласоло-а
spruce-PLmow-3SG
no-numvb2-pers
Кожла-Сола
Кож-ла-Сола
кож-ласола
spruce-STRwhip
no-encno
Кожла-Сола
Кож-ла-Сола
кож-ласола
spruce-STRvillage
no-encno
Кожла-Сола
Кож-ла-Сол-а
кож-ласоло-а
spruce-STRmow-3SG
no-encvb2-pers
Кожла-Сола
Кожл-а-Сола
кожло-асола
buzz-3SGwhip
vb2-persno
Кожла-Сола
Кожл-а-Сола
кожло-асола
buzz-3SGvillage
vb2-persno
Кожла-Сола
Кожл-а-Сол-а
кожло-асоло-а
buzz-3SGmow-3SG
vb2-persvb2-pers
гыч
гыч
гыч
from
po
вигак
вигак
вигак
immediately
av
янда
янда
янда
glass
no
заводыш
завод-ыш
завод-ш
factory-ILL
no-case
кайнем
***
***
***
***
ыле
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
корным
корны-м
корно-м
road-ACC
no-case
йомдаренам, —
йомдар-ен-ам
йомдаре-ен-ам
misplace-PST2-1SG
vb2-tense-pers
чара
чара
чара
glade
ad/no
чара
чар-а
чаре-а
prohibit-3SG
vb2-pers
йолжым
йол-жы-м
йол-жЕ-м
foot-3SG-ACC
no-poss-case
ончен,
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен,
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ойлыш.
ойлы-ш-Ø
ойло-ш-Ø
talk-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-5-128


Кугыза Сакарым тура онча.

Кугыза
Кугыза
кугыза
old.man
no
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
тура
тура
тура
steep
ad/av/no/po
тура
тура
тура
rook
po
онча.
онч-а
ончо-а
look-3SG
vb2-pers



2-2-5-129


Сакарын вожылмыжла чучо, кӧргыштыжӧ шоналтыш: «Молан мый тудлан шойышт шинчем?

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
вожылмыжла
вожыл-мыжла
вожыл-мыжла
be.ashamed-INF.FUT.3SG
vb1-inf.pers
вожылмыжла
вожылмы-ж-ла
вожылмо-жЕ-ла
shy-3SG-COMP
ad-poss-case
вожылмыжла
вожылмы-ж-ла
вожылмо-жЕ-ла
shy-3SG-PL
ad-poss-num
вожылмыжла
вожылмы-ж-ла
вожылмо-жЕ-ла
shy-3SG-STR
ad-poss-enc
вожылмыжла
вожыл-мы-ж-ла
вожыл-мЕ-жЕ-ла
be.ashamed-PTCP.PASS-3SG-COMP
vb1-ad-poss-case
вожылмыжла
вожыл-мы-ж-ла
вожыл-мЕ-жЕ-ла
be.ashamed-PTCP.PASS-3SG-PL
vb1-ad-poss-num
вожылмыжла
вожыл-мы-ж-ла
вожыл-мЕ-жЕ-ла
be.ashamed-PTCP.PASS-3SG-STR
vb1-ad-poss-enc
чучо,
чуч-о
чуч-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кӧргыштыжӧ
кӧргышты-жӧ
кӧргыштӧ-жЕ
inside-3SG
av/po-poss
кӧргыштыжӧ
кӧргы-шты-жӧ
кӧргӧ-штЕ-жЕ
inside-INE-3SG
ad/no-case-poss
шоналтыш:
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
«Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
«Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
«Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
«Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
мый
мый
мый
1SG
pr
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
шойышт
шой-ышт
шой-шт
birch.bark.shoe.edging-3PL
no-poss
шойышт
шойышт-Ø
шойышт-Ø
lie-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шойышт
шойышт-Ø
шойышт-Ø
lie-CNG
vb1-conn
шойышт
шойышт-Ø
шойышт-Ø
lie-CVB
vb1-adv
шинчем?
шинчем
шинчем
seat
no
шинчем?
шинч-ем
шинче-ем
sit-1SG
vb2-pers
шинчем?
шинч-ем
шинче-ем
know-1SG
vb2-pers



2-2-5-130


Вет тудо садыгак мыйым кучен ок керт, а сайжым тудо мыланем ыштыш, ӱмбачше тувыржым кудаш чиктыш.

Вет
Вет
вет
so
co/pa
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
садыгак
садыгак
садыгак
all.the.same
av/pr
садыгак
садыг-ак
садыге-ак
so-STR
av/in-enc
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
кучен
куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
сайжым
сай-жы-м
сай-жЕ-м
good-3SG-ACC
ad/av-poss-case
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
ыштыш,
ыштыш
ыштыш
work
no
ыштыш,
ышты-ш-Ø
ыште-ш-Ø
do-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ӱмбачше
ӱмбач-ше
ӱмбач-жЕ
from.above-3SG
av/po-poss
тувыржым
тувыр-жы-м
тувыр-жЕ-м
shirt-3SG-ACC
no-poss-case
кудаш
кудаш-Ø
кудаш-Ø
take.off-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кудаш
кудаш-Ø
кудаш-Ø
take.off-CNG
vb1-conn
кудаш
кудаш-Ø
кудаш-Ø
take.off-CVB
vb1-adv
чиктыш.
чикты-ш-Ø
чикте-ш-Ø
dress-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-5-131


Ончыкыжат ала полша...»

Ончыкыжат
Ончыкыж-ат
ончыкыжо-ат
in.future-and
av-enc
Ончыкыжат
Ончыкы-ж-ат
ончыко-жЕ-ат
forward-3SG-and
av/po-poss-enc
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
полша...»
полш-а
полшо-а
help-3SG
vb2-pers



2-2-5-132


Сакар кугызам ончале; кугызан шинчаже пеш порын коеш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
кугызам
кугыза-м
кугыза-м
old.man-ACC
no-case
кугызам
кугыза-м
кугыза-ем
old.man-1SG
no-poss
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ончале;
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кугызан
кугыза-н
кугыза-ан
old.man-with
no-deriv.ad
кугызан
кугыза-н
кугыза-н
old.man-GEN
no-case
шинчаже
шинча-же
шинча-жЕ
eye-3SG
no-poss
шинчаже
шинч-а-же
шинче-а-жЕ
sit-3SG-3SG
vb2-pers-poss
шинчаже
шинч-а-же
шинче-а-жЕ
know-3SG-3SG
vb2-pers-poss
пеш
пеш
пеш
very
av
порын
порын
порын
nicely
av
порын
пор-ын
пор-н
chalk-GEN
no-case
порын
поры-н
поро-н
good-GEN
ad-case
коеш.
коеш
коеш
it.seems
pa
коеш.
ко[й]-еш
кой-еш
be.visible-3SG
vb1-pers



2-2-5-133


Умбакыже Сакар ыш чыте, кугызалан чыла раш ойлыш: кузе шкеж деч лектын каен, кузе Элнет олыкыш верештын, кузе тюрьмаште шинчен, кузе салтак-влак деч куржын — нимомат ыш тойо.

Умбакыже
Умбакыже
умбакыже
onward
av
Умбакыже
Умбакы-же
умбаке-жЕ
far-3SG
av-poss
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
чыте,
чыте-Ø
чыте-Ø
tolerate-IMP.2SG
vb2-mood.pers
чыте,
чыте-Ø
чыте-Ø
tolerate-CNG
vb2-conn
кугызалан
кугыза-лан
кугыза-лан
old.man-DAT
no-case
кугызалан
кугыза-ла-н
кугыза-ла-н
old.man-PL-GEN
no-num-case
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
раш
раш
раш
clear
ad/av
ойлыш:
ойлы-ш-Ø
ойло-ш-Ø
talk-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
шкеж
шке-ж
шке-жЕ
REFL-3SG
pr-poss
деч
деч
деч
from
po
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
каен,
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен,
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
Элнет
Элнет
Элнет
Ilet
pn
Элнет
Элн-ет
элне-ет
tire-2SG
vb2-pers
Элнет
Элн-ет
элне-ет
run-2SG
vb2-pers
олыкыш
олык-ыш
олык-ш
meadow-ILL
no-case
верештын,
верешт-ын-Ø
верешт-н-Ø
get.into-PST2-3SG
vb1-tense-pers
верештын,
верешт-ын
верешт-н
get.into-CVB
vb1-adv
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
тюрьмаште
тюрьма-ште
тюрьма-штЕ
prison-INE
no-case
шинчен,
шинч-ен-Ø
шинче-ен-Ø
sit-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шинчен,
шинч-ен-Ø
шинче-ен-Ø
know-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шинчен,
шинч-ен
шинче-ен
sit-CVB
vb2-adv
шинчен,
шинч-ен
шинче-ен
know-CVB
vb2-adv
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
салтак-влак
салтак-влак
салтак-влак
soldier-PL
no-num
деч
деч
деч
from
po
куржын —
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын —
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
нимомат
н'имом-ат
н'имом-ат
nothing-and
pr-enc
нимомат
н'имо-м-ат
н'имо-м-ат
nothing-ACC-and
ad/av/pr-case-enc
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
тойо.
тойо-Ø
тойо-Ø
hide-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тойо.
тойо-Ø
тойо-Ø
hide-CNG
vb2-conn



2-2-5-134


Кугызалан чыла ойлен пытарымекше, Сакарын чонжылан луш чучо.

Кугызалан
Кугыза-лан
кугыза-лан
old.man-DAT
no-case
Кугызалан
Кугыза-ла-н
кугыза-ла-н
old.man-PL-GEN
no-num-case
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
ойлен
ойл-ен-Ø
ойло-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойлен
ойл-ен
ойло-ен
talk-CVB
vb2-adv
пытарымекше,
пытары-мек-ше
пытаре-мек-жЕ
finish-CVB.PRI-3SG
vb2-adv-poss
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
чонжылан
чон-жы-лан
чон-жЕ-лан
soul-3SG-DAT
no-poss-case
чонжылан
чон-жы-ла-н
чон-жЕ-ла-н
soul-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
луш
луш
луш
weak
ad/av
луш
лу-ш
лу-ш
bone-ILL
no-case
луш
лу-ш
лу-ш
ten-ILL
nm-case
чучо.
чуч-о
чуч-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-135


Кеч-могай ойгыштат, кеч-могай нелыштат иктаже тыйым сайын колыштеш гын, пел ойгыжо пытымыла чучеш...

Кеч-могай
Кеч-могай
кеч-могай
of.whatever.sort
ad/pr
ойгыштат,
ойгы-шт-ат
ойго-шт-ат
grief-3PL-and
no-poss-enc
ойгыштат,
ойгы-шт-ат
ойго-штЕ-ат
grief-INE-and
no-case-enc
кеч-могай
кеч-могай
кеч-могай
of.whatever.sort
ad/pr
нелыштат
нелы-шт-ат
неле-шт-ат
heavy-3PL-and
ad/no-poss-enc
нелыштат
нелы-шт-ат
неле-штЕ-ат
heavy-INE-and
ad/no-case-enc
нелыштат
нелыш-т-ат
нелыш-штЕ-ат
cud-INE-and
no-case-enc
иктаже
иктаже
иктаже
somebody
pr
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
сайын
сайын
сайын
well
av
сайын
сайын
сайын
each
po
сайын
сай-ын
сай-н
good-GEN
ad/av-case
колыштеш
колышт-еш
колышт-еш
listen-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
пел
пел
пел
half
no
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CNG
vb1-conn
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CVB
vb1-adv
ойгыжо
ойгы-жо
ойго-жЕ
grief-3SG
no-poss
пытымыла
пытымы-ла
пытыме-ла
final-COMP
ad-case
пытымыла
пытымы-ла
пытыме-ла
final-PL
ad-num
пытымыла
пытымы-ла
пытыме-ла
final-STR
ad-enc
пытымыла
пыты-мыла
пыте-мыла
end-INF.FUT
vb2-inf
пытымыла
пыты-мы-ла
пыте-мЕ-ла
end-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
пытымыла
пыты-мы-ла
пыте-мЕ-ла
end-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
пытымыла
пыты-мы-ла
пыте-мЕ-ла
end-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
чучеш...
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



2-2-5-136


Кугыза Сакарым пеш сайын колышто, вара йодо:

Кугыза
Кугыза
кугыза
old.man
no
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
пеш
пеш
пеш
very
av
сайын
сайын
сайын
well
av
сайын
сайын
сайын
each
po
сайын
сай-ын
сай-н
good-GEN
ad/av-case
колышто,
кол-ышто
кол-штЕ
fish-INE
no-case
колышто,
кол-ышто
кол-штЕ
Pisces-INE
no-case
колышто,
колы-што
коло-штЕ
twenty-INE
nm-case
колышто,
колышт-о
колышт-Е
listen-PST1.3SG
vb1-tense.pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
йодо:
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-137


— Ынде тый кушко кает, эргым?

Ынде
Ынде
ынде
now
av/pa
тый
тый
тый
2SG
pr
кушко
кушко
кушко
where
av/pr
кушко
куш-ко
куш-шкЕ
where-ILL
av/co/pr-case
кушко
кушк-о
кушк-Е
grow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кает,
ка[й]-ет
кай-ет
aftergrass-2SG
no-poss
кает,
ка[й]-ет
кае-ет
go-2SG
vb2-pers
эргым?
эргым
эргым
my.son
no
эргым?
эргы-м
эрге-м
son-ACC
no-case



2-2-5-138


— Мӧҥгем каем...

Мӧҥгем
Мӧҥг-ем
мӧҥгӧ-ем
home-1SG
av/no/po-poss
Мӧҥгем
Мӧҥг-ем-Ø
мӧҥгӧ-ем-Ø
home-TRANS-IMP.2SG
av/no/po-deriv.v-mood.pers
Мӧҥгем
Мӧҥг-ем-Ø
мӧҥгӧ-ем-Ø
home-TRANS-CNG
av/no/po-deriv.v-conn
Мӧҥгем
Мӧҥг-ем-Ø
мӧҥгӧ-ем-Ø
home-TRANS-CVB
av/no/po-deriv.v-adv
каем...
ка[й]-ем
кай-ем
aftergrass-1SG
no-poss
каем...
ка[й]-ем
кае-ем
go-1SG
vb2-pers
каем...
ка[й]-ем-Ø
кай-ем-Ø
aftergrass-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
каем...
ка[й]-ем-Ø
кай-ем-Ø
aftergrass-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
каем...
ка[й]-ем-Ø
кай-ем-Ø
aftergrass-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



2-2-5-139


Янда завод корныш кузе лекташ гын, кугызай?

Янда
Янда
янда
glass
no
завод
завод
завод
factory
no
корныш
корны-ш
корно-ш
road-ILL
no-case
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
лекташ
лект-аш
лект-аш
go-INF
vb1-inf
гын,
гын
гын
if
co/pa
кугызай?
кугызай
кугызай
old.man
no



2-2-5-140


— Вургемет кошкымеке, ончыктем...

Вургемет
Вургем-ет
вургем-ет
clothes-2SG
no-poss
Вургемет
Вург-ем-ет
вурго-ем-ет
stem-TRANS-2SG
no-deriv.v-pers
кошкымеке,
кошкы-меке
кошко-меке
dry-CVB.PRI
vb2-adv
ончыктем...
ончыкт-ем
ончыкто-ем
show-1SG
vb2-pers
ончыктем...
ончы-кт-ем
ончо-ктЕ-ем
look-CAUS-1SG
vb2-deriv.v-pers



2-2-5-141


Йӱр чарнымек, кает...

Йӱр
Йӱр
йӱр
rain
no
Йӱр
Йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Йӱр
Йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CNG
vb1-conn
Йӱр
Йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CVB
vb1-adv
чарнымек,
чарны-мек
чарне-мек
stop-CVB.PRI
vb2-adv
кает...
ка[й]-ет
кай-ет
aftergrass-2SG
no-poss
кает...
ка[й]-ет
кае-ет
go-2SG
vb2-pers



2-2-5-142


Только ынде тыланет мӧҥгыштет илаш ок тӱкнӧ, очыни...

Только
Только
только
but
co/pa
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
мӧҥгыштет
мӧҥгы-шт-ет
мӧҥгӧ-штЕ-ет
home-INE-2SG
av/no/po-case-poss
илаш
ил-аш
иле-аш
live-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
тӱкнӧ,
тӱкнӧ-Ø
тӱкнӧ-Ø
touch-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱкнӧ,
тӱкнӧ-Ø
тӱкнӧ-Ø
touch-CNG
vb2-conn
очыни...
очын'и
очын'и
probably
pa



2-2-5-143


Тӧра-влак кычалаш тӱҥалыт дыр...

Тӧра-влак
Тӧра-влак
тӧра-влак
lord-PL
no-num
кычалаш
кычал-аш
кычал-аш
search-INF
vb1-inf
тӱҥалыт
тӱҥал-ыт
тӱҥал-ыт
start-3PL
vb1-pers
дыр...
дыр
дыр
probably
pa



2-2-5-144


Сакар ончыкылыкым ок шоно.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ончыкылыкым
ончыкылык-ым
ончыкылык-м
future-ACC
ad/no-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шоно.
шоно-Ø
шоно-Ø
think-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шоно.
шоно-Ø
шоно-Ø
think-CNG
vb2-conn



2-2-5-145


Кызыт тудо вольнаште, кызыт тудо чодыраште!

Кызыт
Кызыт
кызыт
now
av
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
вольнаште,
вольна-ште
вольна-штЕ
freedom-INE
ad/no-case
вольнаште,
вольнашт-е
вольнашт-Е
grow.bolder-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
чодыраште!
чодыра-ште
чодыра-штЕ
forest-INE
no-case
чодыраште!
чодыра-ште
чодыра-штЕ
coarse-INE
ad-case



2-2-5-146


Молыжо тудлан кызыт ок кӱл.

Молыжо
Молы-жо
моло-жЕ
other-3SG
no/pr-poss
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv



2-2-5-147


Ончыкыжат илаш лиеш, пычал гына лийже!..

Ончыкыжат
Ончыкыж-ат
ончыкыжо-ат
in.future-and
av-enc
Ончыкыжат
Ончыкы-ж-ат
ончыко-жЕ-ат
forward-3SG-and
av/po-poss-enc
илаш
ил-аш
иле-аш
live-INF
vb2-inf
лиеш,
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
пычал
пычал
пычал
gun
no
гына
гына
гына
only
pa
лийже!..
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже!..
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже!..
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже!..
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss



2-2-5-148


Пычал нерген шоналтымекше, Сакарын чонжылан кочын чучо: вет тудын пычалжым стражник-влак шупшын налыныт.

Пычал
Пычал
пычал
gun
no
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
шоналтымекше,
шоналты-мек-ше
шоналте-мек-жЕ
think-CVB.PRI-3SG
vb2-adv-poss
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
чонжылан
чон-жы-лан
чон-жЕ-лан
soul-3SG-DAT
no-poss-case
чонжылан
чон-жы-ла-н
чон-жЕ-ла-н
soul-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
кочын
кочын
кочын
bitter
av
кочын
кочы-н
кочо-н
bitter-GEN
ad/no-case
чучо:
чуч-о
чуч-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers
вет
вет
вет
so
co/pa
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
пычалжым
пычал-жы-м
пычал-жЕ-м
gun-3SG-ACC
no-poss-case
стражник-влак
стражник-влак
стражник-влак
police.constable-PL
no-num
шупшын
шупш-ын-Ø
шупш-н-Ø
pull-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шупшын
шупш-ын
шупш-н
pull-CVB
vb1-adv
налыныт.
нал-ын-ыт
нал-н-ыт
take-PST2-3PL
vb1-tense-pers



2-2-5-149


Сакарын ынде ниможат уке: пычалжат, имньыжат...

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
ниможат
н'имо-ж-ат
н'имо-жЕ-ат
nothing-3SG-and
ad/av/pr-poss-enc
уке:
уке
уке
no
ad/no/pa
пычалжат,
пычал-ж-ат
пычал-жЕ-ат
gun-3SG-and
no-poss-enc
имньыжат...
имн'ьы-ж-ат
имн'е-жЕ-ат
horse-3SG-and
no-poss-enc



2-2-5-150


Ынде тыгай йорлылан Микипыр Яшай ӱдыржымат ок пу докан...

Ынде
Ынде
ынде
now
av/pa
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
йорлылан
йорлы-лан
йорло-лан
poor-DAT
ad/no-case
йорлылан
йорлы-ла-н
йорло-ла-н
poor-PL-GEN
ad/no-num-case
Микипыр
Микипыр
Микипыр
Mikipyr
na
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
ӱдыржымат
ӱдыр-жы-м-ат
ӱдыр-жЕ-м-ат
daughter-3SG-ACC-and
no-poss-case-enc
ӱдыржымат
ӱдыр-жы-м-ат
ӱдыр-жЕ-м-ат
Virgo-3SG-ACC-and
no-poss-case-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
пу
пу
пу
wood
no
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
докан...
докан
докан
probably
pa
докан...
док-ан
док-ан
dock-with
no-deriv.ad



2-2-5-151


А вет ужатен колтымыжо годым кузе шортын кодо...

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
вет
вет
вет
so
co/pa
ужатен
ужат-ен-Ø
ужате-ен-Ø
accompany-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ужатен
ужат-ен
ужате-ен
accompany-CVB
vb2-adv
колтымыжо
колтымы-жо
колтымо-жЕ
sent-3SG
ad-poss
колтымыжо
колты-мы-жо
колто-мЕ-жЕ
send-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
шортын
шорт-ын
шорт-н
shorts-GEN
no-case
шортын
шорт-ын
шорт-н
lamentation-GEN
no-case
шортын
шорт-ын-Ø
шорт-н-Ø
cry-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шортын
шорт-ын
шорт-н
cry-CVB
vb1-adv
кодо...
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кодо...
код-о
код-Е
stay-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кодо...
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-CNG
vb2-conn



2-2-5-152


«Уке, уке, тыге огыл...

«Уке,
Уке
уке
no
ad/no/pa
уке,
уке
уке
no
ad/no/pa
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
огыл...
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-5-153


Ик ий гыч Сакарын адак чыла лиеш!

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
ий
ий
ий
year
no
ий
ий
ий
ice
no
ий
ий
ий
chisel
no
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CNG
vb1-conn
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CVB
vb1-adv
гыч
гыч
гыч
from
po
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
адак
адак
адак
again
av
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
лиеш!
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш!
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-2-5-154


Пычал налаш Сакарлан оксам Чужган кугыза пуа.

Пычал
Пычал
пычал
gun
no
налаш
нал-аш
нал-аш
take-INF
vb1-inf
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
оксам
окса-м
окса-м
money-ACC
no-case
оксам
окса-м
окса-ем
money-1SG
no-poss
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
пуа.
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа.
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers



2-2-5-155


Иктаж кок луйым пуштеш гын, Сакар адак чапле чомам налеш.

Иктаж
Иктаж
иктаж
somebody
av/pr
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
луйым
луй-ым
луй-м
marten-ACC
no-case
пуштеш
пушт-еш
пушто-еш
oat.flour-LAT
no-case
пуштеш
пушт-еш
пушто-еш
stomach-LAT
no-case
пуштеш
пушт-еш
пушт-еш
kill-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
адак
адак
адак
again
av
чапле
чапле
чапле
glorious
ad
чапле
чапле-Ø
чапле-Ø
glorify-IMP.2SG
vb2-mood.pers
чапле
чапле-Ø
чапле-Ø
glorify-CNG
vb2-conn
чомам
чома-м
чома-м
foal-ACC
no-case
чомам
чома-м
чома-ем
foal-1SG
no-poss
чомам
чома-м-Ø
чома-ем-Ø
foal-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
чомам
чома-м-Ø
чома-ем-Ø
foal-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
чомам
чома-м-Ø
чома-ем-Ø
foal-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
налеш.
нал[ь]-еш
нал'е-еш
soft.red.clay-LAT
no-case
налеш.
нал-еш
нал-еш
take-3SG
vb1-pers



2-2-5-156


Уке, ынде талгыдымак налаш кӱлеш: вашкерак кычкаш шуэш...»

Уке,
Уке
уке
no
ad/no/pa
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
талгыдымак
талгыды-м-ак
талгыде-м-ак
yearling-ACC-STR
no-case-enc
талгыдымак
талгы-дым-ак
талге-дымЕ-ак
be.agitated-PTCP.NEG-STR
vb2-ad-enc
талгыдымак
талгы-дым-ак
талге-дымЕ-ак
mediocre-without-STR
ad-deriv.ad-enc
налаш
нал-аш
нал-аш
take-INF
vb1-inf
кӱлеш:
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш:
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
вашкерак
вашкерак
вашкерак
sooner
av
вашкерак
вашке-рак
вашке-рак
soon-COMP
ad/av/no-deg
кычкаш
кычк-аш
кычке-аш
harness-INF
vb2-inf
шуэш...»
шуэ-ш
шуэ-ш
thin-ILL
ad-case
шуэш...»
шуэ-ш
шуэ-ш
anthill-ILL
no-case
шуэш...»
шуэ-ш
шуэ-еш
thin-LAT
ad-case
шуэш...»
шуэ-ш
шуэ-еш
anthill-LAT
no-case
шуэш...»
шу-эш
шу-еш
bran-LAT
no-case
шуэш...»
шу-эш
шу-еш
bristle-LAT
no-case
шуэш...»
шу-эш
шу-еш
eye-LAT
no-case
шуэш...»
шу-эш
шу-еш
spring.water-LAT
no-case
шуэш...»
шу-эш
шу-еш
reach-3SG
vb1-pers
шуэш...»
шу-эш
шу-еш
ferment-3SG
vb1-pers
шуэш...»
шу-эш
шу-еш
whittle-3SG
vb1-pers



2-2-5-157


Тыге шонкален, Сакар ала-мыняр шинча ыле — шоҥго кугыза каласыш:

Тыге
Тыге
тыге
so
av/pa/pr
шонкален,
шонкал-ен-Ø
шонкале-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонкален,
шонкал-ен
шонкале-ен
think-CVB
vb2-adv
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ала-мыняр
ала-мыняр
ала-мыняр
some
av/pr
шинча
шинча
шинча
eye
no
шинча
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers
ыле —
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шоҥго
шоҥго
шоҥго
old
ad/no
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
каласыш:
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-5-158


— Эргым, вургемет ынде кошкен.

Эргым,
Эргым
эргым
my.son
no
Эргым,
Эргы-м
эрге-м
son-ACC
no-case
вургемет
вургем-ет
вургем-ет
clothes-2SG
no-poss
вургемет
вург-ем-ет
вурго-ем-ет
stem-TRANS-2SG
no-deriv.v-pers
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
кошкен.
кошк-ен-Ø
кошко-ен-Ø
dry-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кошкен.
кошк-ен
кошко-ен
dry-CVB
vb2-adv



2-2-5-159


Сакар помыжалте.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
помыжалте.
помыжалте-Ø
помыжалте-Ø
wake.up-IMP.2SG
vb2-mood.pers
помыжалте.
помыжалт-е
помыжалт-Е
wake.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
помыжалте.
помыжалте-Ø
помыжалте-Ø
wake.up-CNG
vb2-conn



2-2-5-160


Йӱр чарнен.

Йӱр
Йӱр
йӱр
rain
no
Йӱр
Йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Йӱр
Йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CNG
vb1-conn
Йӱр
Йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CVB
vb1-adv
чарнен.
чарн-ен-Ø
чарне-ен-Ø
stop-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чарнен.
чарн-ен
чарне-ен
stop-CVB
vb2-adv



2-2-5-161


Кечыйол тӱньык аҥ гыч омашыш пурыш, лукысо эҥыремышвотым волгалтарыш.

Кечыйол
Кечыйол
кечыйол
sunray
no
тӱньык
тӱньык
тӱньык
chimney
no
аҥ
аҥ
аҥ
hole
no
аҥ
аҥ
аҥ
width
no
гыч
гыч
гыч
from
po
омашыш
омаш-ыш
омаш-ш
brushwood.shelter-ILL
no-case
пурыш,
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш,
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
лукысо
лукысо
лукысо
corner
ad
лукысо
лук-ысо
лук-сЕ
corner-ADJ
no-deriv.ad
лукысо
лук-ысо
лук-сЕ
[X]-ADJ
no-deriv.ad
лукысо
лук-ысо
лук-сЕ
[X]-ADJ
no-deriv.ad
эҥыремышвотым
эҥыремышвот-ым
эҥыремышвот-м
cobweb-ACC
no-case
волгалтарыш.
волгалтары-ш-Ø
волгалтаре-ш-Ø
illuminate-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-5-162


Сакар шке вургемжым чийыш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
шке
шке
шке
REFL
pr
вургемжым
вургем-жы-м
вургем-жЕ-м
clothes-3SG-ACC
no-poss-case
вургемжым
вург-ем-жы-м
вурго-ем-жЕ-м
stem-1SG-3SG-ACC
no-poss-poss-case
чийыш.
чийыш
чийыш
clothes
no
чийыш.
чий-ыш
чий-ш
reason-ILL
no-case
чийыш.
чий-ыш
чий-ш
defect-ILL
no-case
чийыш.
чий-ыш
чий-ш
real-ILL
ad-case
чийыш.
чий-ыш
чий-ш
sense-ILL
no-case
чийыш.
чийы-ш-Ø
чие-ш-Ø
put.on-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-5-163


— На, эргым, изиш пурл, — мане кугыза, Сакарлан кинде курикам шуялтыш.

На,
На
на
here
in/pa
эргым,
эргым
эргым
my.son
no
эргым,
эргы-м
эрге-м
son-ACC
no-case
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
пурл, —
пурл-Ø
пурл-Ø
bite-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пурл, —
пурл-Ø
пурл-Ø
bite-CNG
vb1-conn
пурл, —
пурл-Ø
пурл-Ø
bite-CVB
vb1-adv
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кугыза,
кугыза
кугыза
old.man
no
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
кинде
кинде
кинде
bread
no
курикам
курика-м
курика-м
heel.of.a.loaf-ACC
no-case
курикам
курика-м
курика-ем
heel.of.a.loaf-1SG
no-poss
курикам
курика-м-Ø
курика-ем-Ø
heel.of.a.loaf-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
курикам
курика-м-Ø
курика-ем-Ø
heel.of.a.loaf-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
курикам
курика-м-Ø
курика-ем-Ø
heel.of.a.loaf-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
шуялтыш.
шуялты-ш-Ø
шуялте-ш-Ø
stretch.out-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-5-164


Сакар пелыжым катен нале.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
пелыжым
пелы-жы-м
пеле-жЕ-м
half-3SG-ACC
ad/av/no-poss-case
катен
кат-ен-Ø
кате-ен-Ø
break.off-PST2-3SG
vb2-tense-pers
катен
кат-ен
кате-ен
break.off-CVB
vb2-adv
нале.
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале.
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-5-165


— Чыла нал.

Чыла
Чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
нал.
нал-Ø
нал-Ø
take-IMP.2SG
vb1-mood.pers
нал.
нал-Ø
нал-Ø
take-CNG
vb1-conn
нал.
нал-Ø
нал-Ø
take-CVB
vb1-adv



2-2-5-166


Кызыт тынарым от коч гын, корнышто пурлат.

Кызыт
Кызыт
кызыт
now
av
тынарым
тынар-ым
тынар-м
that.much-ACC
av/pr-case
тынарым
тынары-м
тынаре-м
that.much-ACC
av/pr-case
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
коч
коч-Ø
кочк-Ø
eat-IMP.2SG
vb1-mood.pers
коч
коч-Ø
кочк-Ø
eat-CNG
vb1-conn
коч
коч-Ø
кочк-Ø
eat-CVB
vb1-adv
гын,
гын
гын
if
co/pa
корнышто
корны-што
корно-штЕ
road-INE
no-case
пурлат.
пурла-т
пурла-ет
right-2SG
ad/no-poss
пурлат.
пурла-т
пурла-ат
right-and
ad/no-enc
пурлат.
пурл-ат
пурло-ат
bay-and
ad-enc
пурлат.
пурл-ат
пурл-ат
bite-2SG
vb1-pers
пурлат.
пурл-Ø-ат
пурл-Ø-ат
bite-CNG-and
vb1-conn-enc
пурлат.
пурл-Ø-ат
пурл-Ø-ат
bite-CVB-and
vb1-adv-enc



2-2-5-167


Мыйын корнем кужу огыл, мыланем тегак, кудышкем миен шумешкем, кинде ок кӱл.

Мыйын
Мыйын
мыйын
my
pr
Мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
корнем
корн-ем
корно-ем
road-1SG
no-poss
корнем
корн-ем-Ø
корно-ем-Ø
road-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
корнем
корн-ем-Ø
корно-ем-Ø
road-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
корнем
корн-ем-Ø
корно-ем-Ø
road-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кужу
кужу
кужу
long
ad
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
тегак,
тегак
тегак
in.future
av/pa
тегак,
тег-ак
тег-ак
tag-STR
no-enc
кудышкем
куд-ышк-ем
куд-шкЕ-ем
six-ILL-1SG
nm-case-poss
кудышкем
куды-шк-ем
кудо-шкЕ-ем
which-ILL-1SG
pr-case-poss
кудышкем
куды-шк-ем
кудо-шкЕ-ем
house-ILL-1SG
no-case-poss
кудышкем
куды-шк-ем
кудо-шкЕ-ем
placenta-ILL-1SG
no-case-poss
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
шумешкем,
шумешк-ем
шумешке-ем
to-1SG
po-poss
шумешкем,
шу-мешке-ем
шу-мешке-ем
reach-CVB.FUT-1SG
vb1-adv-poss
шумешкем,
шу-мешке-ем
шу-мешке-ем
ferment-CVB.FUT-1SG
vb1-adv-poss
шумешкем,
шу-мешке-ем
шу-мешке-ем
whittle-CVB.FUT-1SG
vb1-adv-poss
кинде
кинде
кинде
bread
no
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv



2-2-5-168


Андрий обеде жапыште кугыза Сакарым янда завод корныш луктын колтыш.

Андрий
Андрий
Андрий
Andriy
na
обеде
***
***
***
***
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
янда
янда
янда
glass
no
завод
завод
завод
factory
no
корныш
корны-ш
корно-ш
road-ILL
no-case
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



The Mari Web Project is primarily based at the Department of Finno-Ugric Studies at the University of Vienna. The second stage of the project is being funded by the Kone Foundation: The Mari Web Project: Phase 2. Some of our work is carried out at the Institute of Finno-Ugric and Uralic Studies at the Ludwig Maximilian University of Munich.
Last update: 10 August 2023