Logowww.mari-language.com:ENGLISH | МАРЛА | ПО-РУССКИ
Main page » Corpus Tool » Элнет » 2-2-6

Corpus Tool Demo - Элнет - 2-2-6

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

Чужган Макар — первый разряд ратник.
Тудлан кум кече гыч Чарлашке каяш кагаз толын.
Макарын сарышке каймыже ок шу.
Чужган кува межнеч эргыжым пеш чаманен.
Ава кумыл тыгае: шыдыже годым вурсен пытара да, шыдыже пушланымеке, икшывыжым адак чамана.
Макарым аваже моло икшывыж дечат чот йӧрата.
Туге огыл гынат, могай аван шке икшывыжым сарышке луктын колтымыжо шуэш: тушечын мӧҥгыжӧ ала толман, ала уке?
— Ачаже, иктаж-семын Макарнам кодаш ок лий мо?
— Чужган кува кугызажлан ойла.
— Доктор дене але Варлам Яковлевич дене сайынрак мутланен ончышаш.
Эрла Моркышко миен толшаш, — кӧныш Чужган кугыза.
— Тыгай пашам эрлалан кодаш огеш йӧрӧ, тачак ышташ кӱлеш.
Алашам кычкышаш да кудалшаш.
Чужган кугызалан кудалаш ыш тӱкнӧ: имне кучаш шӧрмычым налын лекмыже годым Варлам Яковлевич шке кудал тольо.
— Адак могай паша дене коштат, Варлам Яковлевич?
— йодо Чужган кугыза.
Урядник Чужган кугызам ӧрдыжкырак наҥгайыш, вара шыпак каласыш:
— Саде Сакарет куржын.
— Могай Сакар?..
А-а, Кудашнур Сакар?..
Кушко куржын?
— Озаҥ корно гыч, Мӱльмарий курык гыч, конвой деч утлен куржын...
Мӧҥгышкыжӧ толын огыл?
Тый колын отыл?
— Але колалтын огыл...
Кунам куржын?
— Теҥгече эрдене.
— Тугеже але иже толын шуэш.
Толеш гын, Левентей кугыза дек пура докан, шкеж дек пураш суртшо петырыме шинча.
— Тудым кузе-гынат кучаш кӱлеш ыле...
Тудо — пеш важный преступник.
Тый, Осип Кондратьевич, мыланем полшашет возеш.
— Йӧра, Варлам Яковлевич, тудым кучаш мый тыланет полшем, только тыят мыланем Макарым кодаш полшо.
— Макар Осипович кайшаш мо?
— Кумышто Чарлашке кайшаш...
Кагаз толын...
— Тиде паша куштылгак огыл.
Туге гынат, шонен ончена, ала иктаж йӧным муына.
Эн ончыч Сакарым кучаш кӱлеш.
— Левентей кугызам чуриктараш кӱлеш...
Тудын деч моло Сакарым ок шинче.
Тиде жапыште кевытышке Левентей кува тольо.
Сатум пуаш Чужган кугыза шке лекте.
Левентей кува тамакам, керосиным, пел кремга крендылым нале.
— Ала-мо лийынам, нимат логар гыч ок кай, — манеш Левентей кува.
— Ала тидым чаеш нӧртен пурлын кертам гын, шонем да, пеш пешкыдак огыл гын?
— Тудо кызыт пеш кошкен гынат, чаеш нӧртет гын, пеш пушкыдемеш, умшашет шкак шула, — темла Чужган кугыза.
— Теат ынде шоҥгемын улыда.
Иктажым, йӧнанракым, шкендам ончаш суртыш пурташ ок лий мо?
— Кугыза телымак Сакарым пуртынеже ыле да, мый изишак чарышым, але иктаж ий шкенан шот денак илена, маньым.
Ындыже пуртыдеак ок лий ала-мо.
— Шке ойлышыч да, ушешем возо: Сакарын уверже шокта мо?
— шыман гына йодо Чужган кугыза.
— Сакар таче эрдене толын, — мане Левентей кува.
— Туге гын, Сакарым колтеныт?
— Колтеныт...
Вет тудын нимогай титакшат уке.
— Пеш сай, пеш сай...
Левентей кува мӧҥгышкыжӧ соптыртатыш.
Чужган кугыза, пӧртышкыжӧ пурен, урядниклан каласыш:
— Кайыкет толын.
Левентей кува шкак каласыш...
Кернакак, волгыжшаш годым Сакар толын, Левентей кугыза дек пурен.
Кузе толмыжым ойлен огыл.
«Мер приговор колтымо дене Сакар толын», — шонен Левентей кугыза, Сакар деч ойыренжак йодын огыл.
Корнышто чот нӧрымыжӧ, малыде йӱдвошт толмыжо Сакарым чот улныктарен: Левентей кугыза дек толмекыже, Сакар кок муным веле кочкын, тунамак малаш возын, кас марте мален.
Сакарын толмыжым Левентей кугыза тояш кӱлеш манын шонен огыл.
Сандене кас марте Сакар толмо увер ял мучко шарлен...
Сакар мален кынелмашеш Левентей кува шӱльӧ пучымышым шолтен.
Кочмо годым Левентей кугыза Сакарлан Чачи нергенат, эргылыкеш пурташ шонымыжымат ойлыш.
Ваштарешыже Сакар нимомат пелештен ыш шукто — урем окна гыч урядник вуйым ужо.
Сакар совлажым шолт пыштыш да тӱгӧ лектын куржо.
Сакарын тошкалтышым волен шумыжо годым урем капка гыч урядник пурыш.
Сакар — пакчашке.
Тушто — кок стражник...
Сакар ик век ончале, вес век ончале — куржаш нигушкат ок лий.
Левентей кугызан кудвечым йырваш калык авырен.
Авыраш толшо коклаште утларакше Лопнур гыч улыт.
Моло коклаште Чужган Макарымат Сакар ужо.
Сакарын уло шыдыже Макарлан лекте.
Сакар варашла Макар дек миен пиже.
Ожно гын Сакар пел кидше дене Макарым налын шуа ыле, но вич арня тюрьмаште киймыже яра эртен огыл — Макарым икганаште тодыл шуэн ыш керт.
Макар йӧрльӧ гынат, шкеж дене пырля Сакарымат камвозыктыш.
Тиде жапыште стражник-влак Сакарым руалтен кучышт, кидшым шеҥгек пӱтырен, муш кандра дене пидын шындышт.
Урядник, куржын толын, Сакарым вуйжо гыч кугу мушкындыж дене кок гана эҥден пуыш.
Стражник-влак пычал приклад дене Сакарым кок пулыш совла кокла гыч поче-поче шуралтышт.
Сакар кумык пурен кайыш.
Стражник-влак рӱчкален кынелтышт, кырен, чумен наҥгайышт.
Варлам Яковлевич дене пырляк Моркышко Чужган кугызат кайыш.
Кастене Варлам Яковлевич адак йӱшӧ дьячокым ӱжын кондыш, Ятыр йӱын шинчышт.
Варлам Яковлевич тачысе геройло пашаж нерген ойлыш.
Тидлан йӱшӧ дьячок тыге каласыш: fiat justitia, pereat mundus .
Туге, значит, кучышыч?
А вот тый каласе, Варлам Яковлевич, тудым кучымет тыланет могай пайдам пуа?
— Кузе могай пайдам пуа?
— ӧрӧ Варлам Яковлевич.
— Мемнан служба тугае, начальство шӱда.
— Ну, начальство чиным, наградым налеш, а тыланет мом пуа?
Тыланетат наградым пуат?
Лу теҥгем?
Но, коло лийже...
Утыжо тыланет ок тӱкнӧ, тидыжымат кувават омо ужмекше иже каласа...
А тый, пондаш, — дьячок кенета Чужган кугыза век савырныш, — эргычым коден кертшылан мыняр теҥгем пуэт?
— Кумшӱдӧ теҥгем ом чамане!
— Ужат, кунар окса!
— йӱшӧ дьячок Варлам Яковлевичлан шинчам пӱале.
— Конешне, тыланет тиде окса чылаже ок тӱкнӧ, но шӱдӧ теҥгеже тыйын лиеш.
— А молыжо кӧлан?
— Ик шӱдыжӧ мыланем, ушемлан кӧра мый тудым налам, ой пуымемлан...
Вес шӱдыжӧ тыланет — тый тудым пашатлан налат, кумшо шӱдыжӧ полышкалыше-влакетлан кая, ну, стражник-влаклан монь...
Тыланетат, Осип Кондратьевич, тиде йӧн шулдеш возеш.
Конешне, шӱдӧ теҥгем пуэт гын, докторат браковаен кертеш, но ик жаплан веле...
Вес гана тергаш тӱҥалыт гын, адак шӱдӧ але утларак кӱлеш.
Тиде сар кӱчык ок лий, тугай тергымаш шуко лиеш.
А ме икганаште раз и навсегда тудым кодена, то есть салтаклан колтена.
— Салтаклан колташ гын, оксажым молан йодат?
— Ха-ха-ха!
Ит лӱд, эргыч олмеш ме вес еҥым колтена, а шотлашыже — эргыч каймашеш шотлалтеш.
— Туге лиеш мо?
— куаныш Чужган кугыза.
— Лиеш.
Тӱняште ышташ лийдыме нимат уке, уш да окса лийже.
— Вет тений саманыште тарлен колташ огеш лий, — Варлам Яковлевич коклаш пурыш.
— Молан тарлен колташ?
Тый тудым тугак, тарлыде колто.
Арестовайметым кунам Чарлашке наҥгает?
— Эрла наҥгаят.
— Тый шке наҥгае.
— Молан?
— Корнышто арестант куржын кертеш.
Тудо ик гана куржын, значит, вес ганат куржын кертеш...
Куржшо арестантым, конешне, лӱяш кӱлеш.
Колышо арестантым тойыман.
Тойымо деч ончыч актым возыман...
— А-а, ыҥылышым...
— урядник шыргыжале.
— Тудын лӱмжӧ кола, а шкеже Макар Чужганов лиеш.
Тый, конешно, тудым сай ыҥылыктарет.
Присутствийыш тый тудым шке наҥгает, «дезертир» манат.
Тудо иктажым йоҥылыш ойлен колта гын, тудо — марий, манат, рушла ок ыҥыле.
— Рушла тудо нимаят ок мошто, — куаныш Чужган кугыза.
— Тидыже путырак сай.
Аптраныде, пашалан пижаш лиеш.
Только полышкалышым ушанракым нал.
А тый, кугыза, лӱмжылан эргычым Чарлашке наҥгает.
Мӧҥгӧ кондымекет, еҥлан «браковаен улыт» манат.
Ну, на всякий случай, кугу тияклан изиш тушкалтет.
Эргычын лӱмжӧ каймаште лиеш.
Пошкудо-влакетшым шке кучен кертат, шонем.
— Нуныжо уна теве тыште улыт!
— Чужган кугыза, копажым шаралтен, угычын кормыжтале...
Ик арня гыч Чужган Макар Чарла гыч пӧртыльӧ.
Макарым салтаклан налын огытыл, тудо йӧршеш йӧрдымашке лектын...
Ижык арня гыч тыгай увер шарлыш: Роҥго чодыраш стражник-влак Епрем Сакарым лӱен пуштыныт.
Сакар адак куржаш тӧчен, да утлен кертын огыл.


Admin login:

[Search]

2-2-6-1


Чужган Макар — первый разряд ратник.

Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
Макар —
Макар
Макар
Makar
na
первый
первый
первый
first
ad/av/nm
разряд
разряд
разряд
category
no
ратник.
ратник
ратник
warrior
no



2-2-6-2


Тудлан кум кече гыч Чарлашке каяш кагаз толын.

Тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
гыч
гыч
гыч
from
po
Чарлашке
Чарла-шке
Чарла-шкЕ
Tsaryovokokshaysk-ILL
pn-case
Чарлашке
Чар-ла-шке
чар-ла-шкЕ
film-PL-ILL
no-num-case
каяш
ка[й]-[а]ш
кае-аш
go-INF
vb2-inf
кагаз
кагаз
кагаз
paper
no
толын.
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын.
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv



2-2-6-3


Макарын сарышке каймыже ок шу.

Макарын
Макарын
Макарын
Makaryn
na
сарышке
сар-ышке
сар-шкЕ
war-ILL
no-case
сарышке
сар-ышке
сар-шкЕ
yellow-ILL
ad-case
сарышке
сары-шке
саре-шкЕ
yellow-ILL
ad-case
каймыже
***
***
***
***
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шу.
шу
шу
bran
no
шу.
шу
шу
bristle
no
шу.
шу
шу
eye
no
шу.
шу
шу
spring.water
no
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шуо-Ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шуо-Ø
throw-CNG
vb2-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-CVB
vb1-adv
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CVB
vb1-adv
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CVB
vb1-adv



2-2-6-4


Чужган кува межнеч эргыжым пеш чаманен.

Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кува
кува
кува
old.woman
no
кува
кува
кува
reddish-brown
ad
межнеч
межнеч
межнеч
lastborn
ad/no
эргыжым
эргы-жы-м
эрге-жЕ-м
son-3SG-ACC
no-poss-case
пеш
пеш
пеш
very
av
чаманен.
чаманен
чаманен
sympathetically
av
чаманен.
чаман-ен-Ø
чамане-ен-Ø
pity-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чаманен.
чаман-ен
чамане-ен
pity-CVB
vb2-adv



2-2-6-5


Ава кумыл тыгае: шыдыже годым вурсен пытара да, шыдыже пушланымеке, икшывыжым адак чамана.

Ава
Ава
ава
mother
no
Ава
Ав-а
аве-а
cut-3SG
vb2-pers
кумыл
кумыл
кумыл
mood
no
тыгае:
тыгае
тыгае
such
ad/av/no/pr
шыдыже
шыды-же
шыде-жЕ
anger-3SG
ad/no-poss
годым
годым
годым
during
po
вурсен
вурс-ен-Ø
вурсо-ен-Ø
scold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
вурсен
вурс-ен
вурсо-ен
scold-CVB
vb2-adv
пытара
пытар-а
пытаре-а
finish-3SG
vb2-pers
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
шыдыже
шыды-же
шыде-жЕ
anger-3SG
ad/no-poss
пушланымеке,
пушланы-меке
пушлане-меке
evaporate-CVB.PRI
vb2-adv
пушланымеке,
пушланы-меке
пушлане-меке
calm.down-CVB.PRI
vb2-adv
пушланымеке,
пушланы-меке
пушлане-меке
puff-CVB.PRI
vb2-adv
икшывыжым
икшывы-жы-м
икшыве-жЕ-м
child-3SG-ACC
no-poss-case
адак
адак
адак
again
av
чамана.
чама-на
чама-на
measure-1PL
no-poss
чамана.
чаман-а
чамане-а
pity-3SG
vb2-pers



2-2-6-6


Макарым аваже моло икшывыж дечат чот йӧрата.

Макарым
Макарым
Макарым
Makarym
na
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
моло
моло
моло
other
no/pr
икшывыж
икшывы-ж
икшыве-жЕ
child-3SG
no-poss
дечат
деч-ат
деч-ат
from-and
po-enc
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
йӧрата.
йӧрат-а
йӧрате-а
love-3SG
vb2-pers



2-2-6-7


Туге огыл гынат, могай аван шке икшывыжым сарышке луктын колтымыжо шуэш: тушечын мӧҥгыжӧ ала толман, ала уке?

Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
аван
ава-н
ава-ан
mother-with
no-deriv.ad
аван
ава-н
ава-н
mother-GEN
no-case
шке
шке
шке
REFL
pr
икшывыжым
икшывы-жы-м
икшыве-жЕ-м
child-3SG-ACC
no-poss-case
сарышке
сар-ышке
сар-шкЕ
war-ILL
no-case
сарышке
сар-ышке
сар-шкЕ
yellow-ILL
ad-case
сарышке
сары-шке
саре-шкЕ
yellow-ILL
ad-case
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
колтымыжо
колтымы-жо
колтымо-жЕ
sent-3SG
ad-poss
колтымыжо
колты-мы-жо
колто-мЕ-жЕ
send-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
шуэш:
шуэ-ш
шуэ-ш
thin-ILL
ad-case
шуэш:
шуэ-ш
шуэ-ш
anthill-ILL
no-case
шуэш:
шуэ-ш
шуэ-еш
thin-LAT
ad-case
шуэш:
шуэ-ш
шуэ-еш
anthill-LAT
no-case
шуэш:
шу-эш
шу-еш
bran-LAT
no-case
шуэш:
шу-эш
шу-еш
bristle-LAT
no-case
шуэш:
шу-эш
шу-еш
eye-LAT
no-case
шуэш:
шу-эш
шу-еш
spring.water-LAT
no-case
шуэш:
шу-эш
шу-еш
reach-3SG
vb1-pers
шуэш:
шу-эш
шу-еш
ferment-3SG
vb1-pers
шуэш:
шу-эш
шу-еш
whittle-3SG
vb1-pers
тушечын
тушечын
тушечын
from.there
av/pr
тушечын
тушеч-ын
тушеч-н
from.there-GEN
av/pr-case
мӧҥгыжӧ
мӧҥгы-жӧ
мӧҥгӧ-жЕ
home-3SG
av/no/po-poss
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
толман,
толм-ан
толмо-ан
arrival-with
ad-deriv.ad
толман,
тол-ман
тол-ман
come-INF.NEC
vb1-inf
толман,
тол-м-ан
тол-мЕ-ан
come-PTCP.PASS-with
vb1-ad-deriv.ad
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
уке?
уке
уке
no
ad/no/pa



2-2-6-8


— Ачаже, иктаж-семын Макарнам кодаш ок лий мо?

Ачаже,
Ачаже
ачаже
my.dear
no
Ачаже,
Ача-же
ача-жЕ
father-3SG
no-poss
иктаж-семын
иктаж-семын
иктаж-семын
somehow
av/pr
Макарнам
Макарнам
Макарнам
Makarnam
na
кодаш
код-аш
код-аш
stay-INF
vb1-inf
кодаш
код-аш
кодо-аш
leave-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-2-6-9


— Чужган кува кугызажлан ойла.

Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кува
кува
кува
old.woman
no
кува
кува
кува
reddish-brown
ad
кугызажлан
кугыза-ж-лан
кугыза-жЕ-лан
old.man-3SG-DAT
no-poss-case
кугызажлан
кугыза-ж-ла-н
кугыза-жЕ-ла-н
old.man-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
ойла.
ой-ла
ой-ла
opinion-COMP
no-case
ойла.
ой-ла
ой-ла
opinion-PL
no-num
ойла.
ой-ла
ой-ла
opinion-STR
no-enc
ойла.
ой-ла
ой-ла
oh-STR
in-enc
ойла.
ойл-а
ойло-а
talk-3SG
vb2-pers
ойла.
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fast-CNG-STR
vb2-conn-enc
ойла.
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fear-CNG-STR
vb2-conn-enc



2-2-6-10


— Доктор дене але Варлам Яковлевич дене сайынрак мутланен ончышаш.

Доктор
Доктор
доктор
doctor
no
дене
дене
дене
with
po
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
дене
дене
дене
with
po
сайынрак
сайынрак
сайынрак
better
av
сайынрак
сайын-рак
сайын-рак
well-COMP
av-deg
сайынрак
сайын-рак
сайын-рак
each-COMP
po-deg
сайынрак
сай-ын-рак
сай-н-рак
good-GEN-COMP
ad/av-case-deg
мутланен
мутлан-ен-Ø
мутлане-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мутланен
мутлан-ен
мутлане-ен
talk-CVB
vb2-adv
ончышаш.
ончышаш
ончышаш
be.looked.at
ad
ончышаш.
ончы-шаш
ончо-шаш
look-PTCP.FUT
vb2-ad



2-2-6-11


Эрла Моркышко миен толшаш, — кӧныш Чужган кугыза.

Эрла
Эрла
эрла
tomorrow
ad/av/no
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-COMP
ad/av/no-case
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-PL
ad/av/no-num
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-STR
ad/av/no-enc
Моркышко
Моркы-шко
Морко-шкЕ
Morki-ILL
pn-case
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
толшаш, —
толшаш
толшаш
next
ad
толшаш, —
тол-шаш
тол-шаш
come-PTCP.FUT
vb1-ad
кӧныш
кӧн-ыш
кӧн-ш
whose-ILL
pr-case
кӧныш
кӧны-ш-Ø
кӧнӧ-ш-Ø
agree-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кӧныш
кӧ-н-ыш
кӧ-н-ш
who-GEN-ILL
pr-case-case
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза.
кугыза
кугыза
old.man
no



2-2-6-12


— Тыгай пашам эрлалан кодаш огеш йӧрӧ, тачак ышташ кӱлеш.

Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
пашам
паша-м
паша-м
work-ACC
no-case
пашам
паша-м
паша-ем
work-1SG
no-poss
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
эрлалан
эрлалан
эрлалан
by.tomorrow
av
эрлалан
эрла-лан
эрла-лан
tomorrow-DAT
ad/av/no-case
эрлалан
эрла-ла-н
эрла-ла-н
tomorrow-PL-GEN
ad/av/no-num-case
эрлалан
эр-ла-лан
эр-ла-лан
morning-PL-DAT
ad/av/no-num-case
кодаш
код-аш
код-аш
stay-INF
vb1-inf
кодаш
код-аш
кодо-аш
leave-INF
vb2-inf
огеш
ог-еш
ог-еш
NEG-3SG
vb-pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
roll-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
mix-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
go.out-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
be.satisfying-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
roll-CNG
vb2-conn
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
mix-CNG
vb2-conn
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
go.out-CNG
vb2-conn
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
be.satisfying-CNG
vb2-conn
тачак
тач-ак
таче-ак
today-STR
ad/av-enc
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



2-2-6-13


Алашам кычкышаш да кудалшаш.

Алашам
Алаша-м
алаша-м
gelding-ACC
no-case
Алашам
Алаша-м
алаша-ем
gelding-1SG
no-poss
Алашам
Алаша-м-Ø
алаша-ем-Ø
gelding-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Алашам
Алаша-м-Ø
алаша-ем-Ø
gelding-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Алашам
Алаша-м-Ø
алаша-ем-Ø
gelding-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кычкышаш
кычкы-шаш
кычке-шаш
harness-PTCP.FUT
vb2-ad
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
кудалшаш.
кудал-шаш
кудал-шаш
run-PTCP.FUT
vb1-ad



2-2-6-14


Чужган кугызалан кудалаш ыш тӱкнӧ: имне кучаш шӧрмычым налын лекмыже годым Варлам Яковлевич шке кудал тольо.

Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугызалан
кугыза-лан
кугыза-лан
old.man-DAT
no-case
кугызалан
кугыза-ла-н
кугыза-ла-н
old.man-PL-GEN
no-num-case
кудалаш
кудал-аш
кудал-аш
run-INF
vb1-inf
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
тӱкнӧ:
тӱкнӧ-Ø
тӱкнӧ-Ø
touch-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱкнӧ:
тӱкнӧ-Ø
тӱкнӧ-Ø
touch-CNG
vb2-conn
имне
имн'е
имн'е
horse
no
кучаш
куча-ш
куча-ш
residue-ILL
no-case
кучаш
куча-ш
куча-еш
residue-LAT
no-case
кучаш
куч-аш
кучо-аш
hold-INF
vb2-inf
шӧрмычым
шӧрмыч-ым
шӧрмыч-м
bridle-ACC
no-case
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
лекмыже
лекмы-же
лекме-жЕ
out-3SG
ad-poss
лекмыже
лек-мы-же
лект-мЕ-жЕ
go-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
шке
шке
шке
REFL
pr
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CNG
vb1-conn
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CVB
vb1-adv
тольо.
тол-ьо
тол-Е
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-6-15


— Адак могай паша дене коштат, Варлам Яковлевич?

Адак
Адак
адак
again
av
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
паша
паша
паша
work
no
дене
дене
дене
with
po
коштат,
кошт-ат
кошт-ат
[X]-and
de-enc
коштат,
кошт-ат
кошт-ат
go-2SG
vb1-pers
коштат,
кошт-ат
кошто-ат
dry-3PL
vb2-pers
коштат,
кошт-а-т
кошто-а-ат
dry-3SG-and
vb2-pers-enc
коштат,
кошт-Ø-ат
кошт-Ø-ат
go-CNG-and
vb1-conn-enc
коштат,
кошт-Ø-ат
кошт-Ø-ат
go-CVB-and
vb1-adv-enc
коштат,
кошт--ат
кошт-Е-ат
go-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
коштат,
кошт-Ø-ат
кошто-Ø-ат
dry-CNG-and
vb2-conn-enc
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич?
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na



2-2-6-16


— йодо Чужган кугыза.

йодо
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза.
кугыза
кугыза
old.man
no



2-2-6-17


Урядник Чужган кугызам ӧрдыжкырак наҥгайыш, вара шыпак каласыш:

Урядник
Урядник
урядник
village.constable
no
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугызам
кугыза-м
кугыза-м
old.man-ACC
no-case
кугызам
кугыза-м
кугыза-ем
old.man-1SG
no-poss
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ӧрдыжкырак
ӧрдыжкы-рак
ӧрдыжкӧ-рак
the.side-COMP
av/po-deg
наҥгайыш,
наҥгайы-ш-Ø
наҥгае-ш-Ø
take-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
шыпак
шыпак
шыпак
quietly
av
шыпак
шып-ак
шып-ак
quiet-STR
ad/av/no-enc
каласыш:
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-6-18


— Саде Сакарет куржын.

Саде
Саде
саде
that
pr
Сакарет
Сакарет
Сакарет
Sakaret
na
куржын.
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын.
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv



2-2-6-19


— Могай Сакар?..

Могай
Могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
Сакар?..
Сакар
Сакар
Sakar
na



2-2-6-20


А-а, Кудашнур Сакар?..

А-а,
А-а
а-а
[X]
in
Кудашнур
Кудашнур
Кудашнур
Kudashnur
na
Сакар?..
Сакар
Сакар
Sakar
na



2-2-6-21


Кушко куржын?

Кушко
Кушко
кушко
where
av/pr
Кушко
Куш-ко
куш-шкЕ
where-ILL
av/co/pr-case
Кушко
Кушк-о
кушк-Е
grow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
куржын?
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын?
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv



2-2-6-22


— Озаҥ корно гыч, Мӱльмарий курык гыч, конвой деч утлен куржын...

Озаҥ
Озаҥ
Озаҥ
Kazan
pn
Озаҥ
Озаҥ-Ø
озаҥ-Ø
get.an.owner-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Озаҥ
Озаҥ-Ø
озаҥ-Ø
get.an.owner-CNG
vb1-conn
Озаҥ
Озаҥ-Ø
озаҥ-Ø
get.an.owner-CVB
vb1-adv
Озаҥ
Оза-ҥ-Ø
оза-аҥ-Ø
owner-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Озаҥ
Оза-ҥ-Ø
оза-аҥ-Ø
owner-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Озаҥ
Оза-ҥ-Ø
оза-аҥ-Ø
owner-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
корно
корно
корно
road
no
гыч,
гыч
гыч
from
po
Мӱльмарий
Мӱльмарий
Мӱльмарий
Mül'mariy
na
курык
курык
курык
mountain
no
гыч,
гыч
гыч
from
po
конвой
конвой
конвой
convoy
no
деч
деч
деч
from
po
утлен
утл-ен-Ø
утло-ен-Ø
escape-PST2-3SG
vb2-tense-pers
утлен
утл-ен
утло-ен
escape-CVB
vb2-adv
куржын...
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын...
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv



2-2-6-23


Мӧҥгышкыжӧ толын огыл?

Мӧҥгышкыжӧ
Мӧҥгышкы-жӧ
мӧҥгышкӧ-жЕ
home-3SG
av-poss
Мӧҥгышкыжӧ
Мӧҥгы-шкы-жӧ
мӧҥгӧ-шкЕ-жЕ
home-ILL-3SG
av/no/po-case-poss
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
огыл?
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-6-24


Тый колын отыл?

Тый
тый
тый
2SG
pr
колын
кол-ын
кол-н
fish-GEN
no-case
колын
кол-ын
кол-н
Pisces-GEN
no-case
колын
колы-н
коло-н
twenty-GEN
nm-case
колын
кол-ын-Ø
кол-н-Ø
hear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
колын
кол-ын
кол-н
hear-CVB
vb1-adv
отыл?
о-т-ыл-Ø
о-т-ул-Ø
NEG-2SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
отыл?
отыл
отыл
stubble
no



2-2-6-25


— Але колалтын огыл...

Але
Але
але
or
av/co/pa
Але
Але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Але
Але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
колалтын
колалт-ын-Ø
колалт-н-Ø
be.heard-PST2-3SG
vb1-tense-pers
колалтын
колалт-ын
колалт-н
be.heard-CVB
vb1-adv
колалтын
кол-алт-ын-Ø
кол-алт-н-Ø
hear-REF-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
колалтын
кол-алт-ын-Ø
коло-алт-н-Ø
die-REF-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
колалтын
кол-алт-ын
кол-алт-н
hear-REF-CVB
vb1-deriv.v-adv
колалтын
кол-алт-ын
коло-алт-н
die-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv
огыл...
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-6-26


Кунам куржын?

Кунам
Кунам
кунам
when
av/co/pa/pr
куржын?
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын?
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv



2-2-6-27


— Теҥгече эрдене.

Теҥгече
Теҥгече
теҥгече
yesterday
av
эрдене.
эрдене
эрдене
in.the.morning
av



2-2-6-28


— Тугеже але иже толын шуэш.

Тугеже
Тугеже
тугеже
so
av/pa/pr
Тугеже
Туге-же
туге-жЕ
so-3SG
av/pa-poss
Тугеже
Ту-ге-же
ту-ге-жЕ
that-COM-3SG
pr-case-poss
Тугеже
Ту-ге-же
ту-ге-жЕ
gland-COM-3SG
no-case-poss
Тугеже
Ту-ге-же
ту-ге-жЕ
banner-COM-3SG
no-case-poss
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
иже
иже
иже
not.until
av/pa
иже
и-же
и-жЕ
and-3SG
co-poss
иже
и-же
и-жЕ
[X]-3SG
pa-poss
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
шуэш.
шуэ-ш
шуэ-ш
thin-ILL
ad-case
шуэш.
шуэ-ш
шуэ-ш
anthill-ILL
no-case
шуэш.
шуэ-ш
шуэ-еш
thin-LAT
ad-case
шуэш.
шуэ-ш
шуэ-еш
anthill-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
bran-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
bristle-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
eye-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
spring.water-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
reach-3SG
vb1-pers
шуэш.
шу-эш
шу-еш
ferment-3SG
vb1-pers
шуэш.
шу-эш
шу-еш
whittle-3SG
vb1-pers



2-2-6-29


Толеш гын, Левентей кугыза дек пура докан, шкеж дек пураш суртшо петырыме шинча.

Толеш
Тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
Толеш
Тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
дек
дек
дек
to
po
пура
пура
пура
home-made.kvass
no
пура
пура
пура
framework
no
пура
пур-а
пуро-а
go.in-3SG
vb2-pers
докан,
докан
докан
probably
pa
докан,
док-ан
док-ан
dock-with
no-deriv.ad
шкеж
шке-ж
шке-жЕ
REFL-3SG
pr-poss
дек
дек
дек
to
po
пураш
пура-ш
пура-ш
home-made.kvass-ILL
no-case
пураш
пура-ш
пура-ш
framework-ILL
no-case
пураш
пура-ш
пура-еш
home-made.kvass-LAT
no-case
пураш
пура-ш
пура-еш
framework-LAT
no-case
пураш
пур-аш
пур-аш
chew-INF
vb1-inf
пураш
пур-аш
пуро-аш
go.in-INF
vb2-inf
суртшо
сурт-шо
сурт-жЕ
farmstead-3SG
no-poss
петырыме
петырыме
петырыме
closed
ad
петырыме
петыры-ме
петыре-мЕ
close-PTCP.PASS
vb2-ad
шинча.
шинча
шинча
eye
no
шинча.
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча.
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers



2-2-6-30


— Тудым кузе-гынат кучаш кӱлеш ыле...

Тудым
Тудым
тудым
him/her
pr
Тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
кузе-гынат
кузе-гынат
кузе-гынат
anyhow
av/pr
кучаш
куча-ш
куча-ш
residue-ILL
no-case
кучаш
куча-ш
куча-еш
residue-LAT
no-case
кучаш
куч-аш
кучо-аш
hold-INF
vb2-inf
кӱлеш
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
ыле...
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-6-31


Тудо — пеш важный преступник.

Тудо —
тудо
тудо
3SG
pr
пеш
пеш
пеш
very
av
важный
важный
важный
important
ad
преступник.
преступник
преступник
criminal
no



2-2-6-32


Тый, Осип Кондратьевич, мыланем полшашет возеш.

Тый,
тый
тый
2SG
pr
Осип
Осип
Осип
Osip
na
Кондратьевич,
Кондратьевич
Кондратьевич
Kondrat'yevich
na
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
полшашет
полш-аш-ет
полшо-аш-ет
help-INF-2SG
vb2-inf-poss
возеш.
воз-еш
воз-еш
cart-LAT
no-case
возеш.
воз-еш
воз-еш
lie.down-3SG
vb1-pers



2-2-6-33


— Йӧра, Варлам Яковлевич, тудым кучаш мый тыланет полшем, только тыят мыланем Макарым кодаш полшо.

Йӧра,
Йӧра
йӧра
good
pa
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич,
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
кучаш
куча-ш
куча-ш
residue-ILL
no-case
кучаш
куча-ш
куча-еш
residue-LAT
no-case
кучаш
куч-аш
кучо-аш
hold-INF
vb2-inf
мый
мый
мый
1SG
pr
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
полшем,
полш-ем
полшо-ем
help-1SG
vb2-pers
только
только
только
but
co/pa
тыят
тый-[а]т
тый-ат
2SG-and
pr-enc
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
Макарым
Макарым
Макарым
Makarym
na
кодаш
код-аш
код-аш
stay-INF
vb1-inf
кодаш
код-аш
кодо-аш
leave-INF
vb2-inf
полшо.
полшо-Ø
полшо-Ø
help-IMP.2SG
vb2-mood.pers
полшо.
полшо-Ø
полшо-Ø
help-CNG
vb2-conn



2-2-6-34


— Макар Осипович кайшаш мо?

Макар
Макар
Макар
Makar
na
Осипович
Осипович
Осипович
Osipovich
na
кайшаш
***
***
***
***
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-2-6-35


— Кумышто Чарлашке кайшаш...

Кумышто
Кумышто
кумышто
day.after.tomorrow
av/no
Кумышто
Кум-ышто
кум-штЕ
godfather.of.one's.child-INE
no-case
Кумышто
Кум-ышто
кум-штЕ
three-INE
nm-case
Чарлашке
Чарла-шке
Чарла-шкЕ
Tsaryovokokshaysk-ILL
pn-case
Чарлашке
Чар-ла-шке
чар-ла-шкЕ
film-PL-ILL
no-num-case
кайшаш...
***
***
***
***



2-2-6-36


Кагаз толын...

Кагаз
Кагаз
кагаз
paper
no
толын...
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын...
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv



2-2-6-37


— Тиде паша куштылгак огыл.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
паша
паша
паша
work
no
куштылгак
куштылг-ак
куштылго-ак
light-STR
ad/no-enc
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-6-38


Туге гынат, шонен ончена, ала иктаж йӧным муына.

Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
ончена,
онч-ена
ончо-ена
look-1PL
vb2-pers
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
йӧным
йӧн-ым
йӧн-м
method-ACC
no-case
муына.
му-ына
му-на
find-1PL
vb1-pers



2-2-6-39


Эн ончыч Сакарым кучаш кӱлеш.

Эн
эн
эн
SUP
pa
ончыч
ончыч
ончыч
from.in.front.of
av/po
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
кучаш
куча-ш
куча-ш
residue-ILL
no-case
кучаш
куча-ш
куча-еш
residue-LAT
no-case
кучаш
куч-аш
кучо-аш
hold-INF
vb2-inf
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



2-2-6-40


— Левентей кугызам чуриктараш кӱлеш...

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызам
кугыза-м
кугыза-м
old.man-ACC
no-case
кугызам
кугыза-м
кугыза-ем
old.man-1SG
no-poss
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кугызам
кугыза-м-Ø
кугыза-ем-Ø
old.man-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
чуриктараш
чуриктар-аш
чуриктаре-аш
torment-INF
vb2-inf
кӱлеш...
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш...
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



2-2-6-41


Тудын деч моло Сакарым ок шинче.

Тудын
Тудын
тудын
his/her
pr
Тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
деч
деч
деч
from
po
моло
моло
моло
other
no/pr
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn



2-2-6-42


Тиде жапыште кевытышке Левентей кува тольо.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
кевытышке
кевыт-ышке
кевыт-шкЕ
shop-ILL
no-case
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кува
кува
кува
old.woman
no
кува
кува
кува
reddish-brown
ad
тольо.
тол-ьо
тол-Е
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-6-43


Сатум пуаш Чужган кугыза шке лекте.

Сатум
Сату-м
сату-м
goods-ACC
no-case
пуаш
пу-аш
пуо-аш
give-INF
vb2-inf
пуаш
пу-аш
пуо-аш
blow-INF
vb2-inf
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
шке
шке
шке
REFL
pr
лекте.
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-6-44


Левентей кува тамакам, керосиным, пел кремга крендылым нале.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кува
кува
кува
old.woman
no
кува
кува
кува
reddish-brown
ad
тамакам,
***
***
***
***
керосиным,
керосин-ым
керосин-м
kerosene-ACC
no-case
пел
пел
пел
half
no
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CNG
vb1-conn
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CVB
vb1-adv
кремга
кремга
кремга
pound
no
крендылым
крендыл-ым
крендыл-м
pretzel-ACC
no-case
нале.
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале.
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-6-45


— Ала-мо лийынам, нимат логар гыч ок кай, — манеш Левентей кува.

Ала-мо
Ала-мо
ала-мо
something
pa/pr
лийынам,
лий-ын-ам
лий-н-ам
be-PST2-1SG
vb1-tense-pers
нимат
н'имат
н'имат
nothing
pr
логар
логар
логар
throat
no
гыч
гыч
гыч
from
po
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кай, —
кай
кай
[X]
in
кай, —
кай
кай
aftergrass
no
кай, —
кай-Ø
кае-Ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кай, —
кай-Ø
кае-Ø
go-CNG
vb2-conn
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кува.
кува
кува
old.woman
no
кува.
кува
кува
reddish-brown
ad



2-2-6-46


— Ала тидым чаеш нӧртен пурлын кертам гын, шонем да, пеш пешкыдак огыл гын?

Ала
Ала
ала
maybe
co/pa
Ала
Ала
ала
pitch
no
Ала
А-ла
а-ла
and-STR
co-enc
Ала
А-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
Ала
А-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
Ала
Ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
тидым
тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
чаеш
ча[й]-еш
чай-еш
tea-LAT
no-case
нӧртен
нӧрт-ен-Ø
нӧртӧ-ен-Ø
wet-PST2-3SG
vb2-tense-pers
нӧртен
нӧрт-ен
нӧртӧ-ен
wet-CVB
vb2-adv
пурлын
пурлы-н
пурло-н
bay-GEN
ad-case
пурлын
пурл-ын-Ø
пурл-н-Ø
bite-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пурлын
пурл-ын
пурл-н
bite-CVB
vb1-adv
кертам
керт-ам
керт-ам
be.able.to-1SG
vb1-pers
кертам
керт-ам
керт-ам
swaddle-1SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
шонем
шон-ем
шоно-ем
think-1SG
vb2-pers
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
пеш
пеш
пеш
very
av
пешкыдак
пешкыд-ак
пешкыде-ак
hard-STR
ad-enc
пешкыдак
пешкы-да-к
пешке-да-ак
pawn-2PL-STR
no-poss-enc
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
гын?
гын
гын
if
co/pa



2-2-6-47


— Тудо кызыт пеш кошкен гынат, чаеш нӧртет гын, пеш пушкыдемеш, умшашет шкак шула, — темла Чужган кугыза.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
пеш
пеш
пеш
very
av
кошкен
кошк-ен-Ø
кошко-ен-Ø
dry-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кошкен
кошк-ен
кошко-ен
dry-CVB
vb2-adv
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
чаеш
ча[й]-еш
чай-еш
tea-LAT
no-case
нӧртет
нӧрт-ет
нӧртӧ-ет
wet-2SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
пеш
пеш
пеш
very
av
пушкыдемеш,
пушкыдем-еш
пушкыдем-еш
soften-3SG
vb1-pers
пушкыдемеш,
пушкыд-ем-еш
пушкыдо-ем-еш
soft-TRANS-3SG
ad-deriv.v-pers
умшашет
умша-ш-ет
умша-еш-ет
mouth-LAT-2SG
no-case-poss
шкак
***
***
***
***
шула, —
шу-ла
шу-ла
bran-COMP
no-case
шула, —
шу-ла
шу-ла
bristle-COMP
no-case
шула, —
шу-ла
шу-ла
eye-COMP
no-case
шула, —
шу-ла
шу-ла
spring.water-COMP
no-case
шула, —
шу-ла
шу-ла
bran-PL
no-num
шула, —
шу-ла
шу-ла
bristle-PL
no-num
шула, —
шу-ла
шу-ла
eye-PL
no-num
шула, —
шу-ла
шу-ла
spring.water-PL
no-num
шула, —
шу-ла
шу-ла
bran-STR
no-enc
шула, —
шу-ла
шу-ла
bristle-STR
no-enc
шула, —
шу-ла
шу-ла
eye-STR
no-enc
шула, —
шу-ла
шу-ла
spring.water-STR
no-enc
шула, —
шул-а
шуло-а
melt-3SG
vb2-pers
шула, —
шу-Ø-ла
шу-Ø-ла
reach-CNG-STR
vb1-conn-enc
шула, —
шу-Ø-ла
шу-Ø-ла
ferment-CNG-STR
vb1-conn-enc
шула, —
шу-Ø-ла
шу-Ø-ла
whittle-CNG-STR
vb1-conn-enc
шула, —
шу-Ø-ла
шуо-Ø-ла
throw-CNG-STR
vb2-conn-enc
шула, —
шу-Ø-ла
шу-Ø-ла
reach-CVB-STR
vb1-adv-enc
шула, —
шу-Ø-ла
шу-Ø-ла
ferment-CVB-STR
vb1-adv-enc
шула, —
шу-Ø-ла
шу-Ø-ла
whittle-CVB-STR
vb1-adv-enc
темла
темл-а
темле-а
offer-3SG
vb2-pers
темла
те-м-ла
те-ем-ла
2PL-1SG-COMP
pr-poss-case
темла
те-м-ла
те-ем-ла
you-1SG-PL
pr-poss-num
темла
те-м-ла
те-м-ла
you-ACC-STR
pr-case-enc
темла
те-м-ла
те-ем-ла
you-1SG-STR
pr-poss-enc
темла
тем-Ø-ла
тем-Ø-ла
fill.up-CNG-STR
vb1-conn-enc
темла
тем-Ø-ла
тем-Ø-ла
fill.up-CVB-STR
vb1-adv-enc
темла
те-м-Ø-ла
те-ем-Ø-ла
you-TRANS-CNG-STR
pr-deriv.v-conn-enc
темла
те-м-Ø-ла
те-ем-Ø-ла
you-TRANS-CVB-STR
pr-deriv.v-adv-enc
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза.
кугыза
кугыза
old.man
no



2-2-6-48


— Теат ынде шоҥгемын улыда.

Теат
те-ат
те-ат
2PL-and
pr-enc
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
шоҥгемын
шоҥгем-ын-Ø
шоҥгем-н-Ø
age-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шоҥгемын
шоҥгем-ын
шоҥгем-н
age-CVB
vb1-adv
шоҥгемын
шоҥг-ем-ын
шоҥго-ем-н
old-1SG-GEN
ad/no-poss-case
шоҥгемын
шоҥг-ем-ын-Ø
шоҥго-ем-н-Ø
old-TRANS-PST2-3SG
ad/no-deriv.v-tense-pers
шоҥгемын
шоҥг-ем-ын
шоҥго-ем-н
old-TRANS-CVB
ad/no-deriv.v-adv
улыда.
улы-да
уло-да
is-2PL
ad/no/vb-poss
улыда.
ул-ыда
ул-да
be-2PL
vb1-pers



2-2-6-49


Иктажым, йӧнанракым, шкендам ончаш суртыш пурташ ок лий мо?

Иктажым,
Иктаж-ым
иктаж-м
somebody-ACC
av/pr-case
Иктажым,
Иктажы-м
иктаже-м
somebody-ACC
pr-case
йӧнанракым,
йӧнан-рак-ым
йӧнан-рак-м
fitting-COMP-ACC
ad-deg-case
йӧнанракым,
йӧн-ан-рак-ым
йӧн-ан-рак-м
method-with-COMP-ACC
no-deriv.ad-deg-case
шкендам
шкен-да-м
шке-да-м
REFL-2PL-ACC
pr-poss-case
шкендам
шкен-да-м
шкен-да-м
private-2PL-ACC
ad-poss-case
шкендам
шке-н-да-м
шке-н-да-м
REFL-GEN-2PL-ACC
pr-case-poss-case
ончаш
онч-аш
ончо-аш
look-INF
vb2-inf
суртыш
сурт-ыш
сурт-ш
farmstead-ILL
no-case
пурташ
пурташ
пурташ
swelling
no
пурташ
пурт-аш
пурто-аш
bring.in-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-2-6-50


— Кугыза телымак Сакарым пуртынеже ыле да, мый изишак чарышым, але иктаж ий шкенан шот денак илена, маньым.

Кугыза
Кугыза
кугыза
old.man
no
телымак
телым-ак
телым-ак
in.winter-STR
av-enc
телымак
телы-м-ак
теле-м-ак
winter-ACC-STR
no-case-enc
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
пуртынеже
пурты-не-же
пурто-не-же
bring.in-DES-3SG
vb2-mood-pers
ыле
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
мый
мый
мый
1SG
pr
изишак
изишак
изишак
a.bit
av
изишак
изиш-ак
изиш-ак
a.bit-STR
av-enc
изишак
изи-ш-ак
изи-ш-ак
small-ILL-STR
ad/no-case-enc
чарышым,
чарыш-ым
чарыш-м
prohibition-ACC
no-case
чарышым,
чарышы-м
чарыше-м
prohibitive-ACC
ad/no-case
чарышым,
чары-ш-ым
чаре-ш-ым
prohibit-PST1-1SG
vb2-tense-pers
чарышым,
чары-шы-м
чаре-шЕ-м
prohibit-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
ий
ий
ий
year
no
ий
ий
ий
ice
no
ий
ий
ий
chisel
no
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CNG
vb1-conn
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CVB
vb1-adv
шкенан
шке-на-н
шке-на-н
REFL-1PL-GEN
pr-poss-case
шкенан
шкен-ан
шкен-ан
private-with
ad-deriv.ad
шкенан
шке-на-н
шке-на-н
REFL-1PL-GEN
pr-poss-case
шот
шот
шот
use
no
денак
ден-ак
ден-ак
and-STR
co-enc
денак
ден-ак
дене-ак
with-STR
po-enc
илена,
ил'е-на
ил'е-на
damp-1PL
ad-poss
илена,
ил-ена
иле-ена
live-1PL
vb2-pers
маньым.
ман-ьым
ман-ым
say-PST1.1SG
vb1-tense.pers



2-2-6-51


Ындыже пуртыдеак ок лий ала-мо.

Ындыже
Ынды-же
ынде-жЕ
now-3SG
av/pa-poss
пуртыдеак
пурты-де-ак
пурто-де-ак
bring.in-CVB.NEG-STR
vb2-adv-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
ала-мо.
ала-мо
ала-мо
something
pa/pr



2-2-6-52


— Шке ойлышыч да, ушешем возо: Сакарын уверже шокта мо?

Шке
шке
шке
REFL
pr
ойлышыч
ойлы-ш-ыч
ойло-ш-ыч
talk-PST1-2SG
vb2-tense-pers
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
ушешем
уш-еш-ем
уш-еш-ем
mind-LAT-1SG
no-case-poss
возо:
возо-Ø
возо-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
возо:
воз-о
воз-Е
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
возо:
возо-Ø
возо-Ø
write-CNG
vb2-conn
Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
уверже
увер-же
увер-жЕ
news-3SG
no-poss
шокта
шокт-а
шокто-а
be.heard-3SG
vb2-pers
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-2-6-53


— шыман гына йодо Чужган кугыза.

шыман
шыман
шыман
gently
av
шыман
шыма-н
шыма-ан
gentle-with
ad-deriv.ad
шыман
шым-ан
шым-ан
seven-with
nm-deriv.ad
шыман
шыма-н
шыма-н
gentle-GEN
ad-case
гына
гына
гына
only
pa
йодо
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза.
кугыза
кугыза
old.man
no



2-2-6-54


— Сакар таче эрдене толын, — мане Левентей кува.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
таче
таче
таче
today
ad/av
эрдене
эрдене
эрдене
in.the.morning
av
толын, —
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын, —
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кува.
кува
кува
old.woman
no
кува.
кува
кува
reddish-brown
ad



2-2-6-55


— Туге гын, Сакарым колтеныт?

Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
гын,
гын
гын
if
co/pa
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
колтеныт?
колт-ен-ыт
колто-ен-ыт
send-PST2-3PL
vb2-tense-pers



2-2-6-56


— Колтеныт...

Колтеныт...
Колт-ен-ыт
колто-ен-ыт
send-PST2-3PL
vb2-tense-pers



2-2-6-57


Вет тудын нимогай титакшат уке.

Вет
Вет
вет
so
co/pa
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
нимогай
н'имогай
н'имогай
no
ad/pr
титакшат
титак-ш-ат
титак-жЕ-ат
guilt-3SG-and
ad/av/no-poss-enc
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



2-2-6-58


— Пеш сай, пеш сай...

Пеш
Пеш
пеш
very
av
сай,
сай
сай
good
ad/av
пеш
пеш
пеш
very
av
сай...
сай
сай
good
ad/av



2-2-6-59


Левентей кува мӧҥгышкыжӧ соптыртатыш.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кува
кува
кува
old.woman
no
кува
кува
кува
reddish-brown
ad
мӧҥгышкыжӧ
мӧҥгышкы-жӧ
мӧҥгышкӧ-жЕ
home-3SG
av-poss
мӧҥгышкыжӧ
мӧҥгы-шкы-жӧ
мӧҥгӧ-шкЕ-жЕ
home-ILL-3SG
av/no/po-case-poss
соптыртатыш.
соптыртаты-ш-Ø
соптыртате-ш-Ø
totter-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-6-60


Чужган кугыза, пӧртышкыжӧ пурен, урядниклан каласыш:

Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза,
кугыза
кугыза
old.man
no
пӧртышкыжӧ
пӧрт-ышкы-жӧ
пӧрт-шкЕ-жЕ
house-ILL-3SG
no-case-poss
пӧртышкыжӧ
пӧртыш-кы-жӧ
пӧртыш-шкЕ-жЕ
coenurosis-ILL-3SG
no-case-poss
пурен,
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен,
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
урядниклан
урядник-лан
урядник-лан
village.constable-DAT
no-case
урядниклан
урядник-ла-н
урядник-ла-н
village.constable-PL-GEN
no-num-case
каласыш:
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-6-61


— Кайыкет толын.

Кайыкет
Кайык-ет
кайык-ет
bird-2SG
no-poss
толын.
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын.
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv



2-2-6-62


Левентей кува шкак каласыш...

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кува
кува
кува
old.woman
no
кува
кува
кува
reddish-brown
ad
шкак
***
***
***
***
каласыш...
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-6-63


Кернакак, волгыжшаш годым Сакар толын, Левентей кугыза дек пурен.

Кернакак,
Кернакак
кернакак
really
pa
Кернакак,
Кернак-ак
кернак-ак
really-STR
pa-enc
волгыжшаш
волгыж-шаш
волгыж-шаш
break-PTCP.FUT
vb1-ad
годым
годым
годым
during
po
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
толын,
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын,
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
дек
дек
дек
to
po
пурен.
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен.
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv



2-2-6-64


Кузе толмыжым ойлен огыл.

Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
толмыжым
толмы-жы-м
толмо-жЕ-м
arrival-3SG-ACC
ad-poss-case
толмыжым
тол-мы-жы-м
тол-мЕ-жЕ-м
come-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb1-ad-poss-case
ойлен
ойл-ен-Ø
ойло-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойлен
ойл-ен
ойло-ен
talk-CVB
vb2-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-6-65


«Мер приговор колтымо дене Сакар толын», — шонен Левентей кугыза, Сакар деч ойыренжак йодын огыл.

«Мер
Мер
мер
community
no
приговор
приговор
приговор
sentence
no
колтымо
колтымо
колтымо
sent
ad
колтымо
колты-мо
колто-мЕ
send-PTCP.PASS
vb2-ad
дене
дене
дене
with
po
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
толын», —
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын», —
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза,
кугыза
кугыза
old.man
no
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
деч
деч
деч
from
po
ойыренжак
ойыр-ен-Ø-ж-ак
ойыро-ен-Ø-жЕ-ак
separate-PST2-3SG-3SG-STR
vb2-tense-pers-poss-enc
ойыренжак
ойыр-ен-ж-ак
ойыро-ен-жЕ-ак
separate-CVB-3SG-STR
vb2-adv-poss-enc
йодын
йод-ын
йод-н
iodine-GEN
no-case
йодын
йод-ын-Ø
йод-н-Ø
ask-PST2-3SG
vb1-tense-pers
йодын
йод-ын
йод-н
ask-CVB
vb1-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-6-66


Корнышто чот нӧрымыжӧ, малыде йӱдвошт толмыжо Сакарым чот улныктарен: Левентей кугыза дек толмекыже, Сакар кок муным веле кочкын, тунамак малаш возын, кас марте мален.

Корнышто
Корны-што
корно-штЕ
road-INE
no-case
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
нӧрымыжӧ,
нӧры-мы-жӧ
нӧрӧ-мЕ-жЕ
become.wet-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
малыде
малы-де
мале-де
sleep-CVB.NEG
vb2-adv
йӱдвошт
йӱдвошт
йӱдвошт
all.night
av
толмыжо
толмы-жо
толмо-жЕ
arrival-3SG
ad-poss
толмыжо
тол-мы-жо
тол-мЕ-жЕ
come-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
улныктарен:
улныктар-ен-Ø
улныктаре-ен-Ø
tire-PST2-3SG
vb2-tense-pers
улныктарен:
улныктар-ен
улныктаре-ен
tire-CVB
vb2-adv
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
дек
дек
дек
to
po
толмекыже,
тол-мекы-же
тол-меке-жЕ
come-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
муным
муны-м
муно-м
egg-ACC
no-case
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
кочкын,
кочк-ын-Ø
кочк-н-Ø
eat-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кочкын,
кочк-ын
кочк-н
eat-CVB
vb1-adv
тунамак
тунамак
тунамак
immediately
av
тунамак
тунам-ак
тунам-ак
then-STR
av-enc
тунамак
туна-м-ак
туна-м-ак
heifer-ACC-STR
no-case-enc
тунамак
туна-м-ак
туна-ем-ак
heifer-1SG-STR
no-poss-enc
тунамак
туна-м-а-к
туна-ем-а-ак
heifer-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
that-1PL-ACC-STR
pr-poss-case-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
gland-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
banner-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
тунамак
туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
тунамак
туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
тунамак
туна-м--ак
туна-ем-Е-ак
heifer-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
малаш
мал-аш
мале-аш
sleep-INF
vb2-inf
возын,
воз-ын
воз-н
cart-GEN
no-case
возын,
воз-ын-Ø
воз-н-Ø
lie.down-PST2-3SG
vb1-tense-pers
возын,
воз-ын
воз-н
lie.down-CVB
vb1-adv
кас
кас
кас
evening
av/no
марте
марте
марте
up.to
po
мален.
мал-ен-Ø
мале-ен-Ø
sleep-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мален.
мал-ен
мале-ен
sleep-CVB
vb2-adv



2-2-6-67


Сакарын толмыжым Левентей кугыза тояш кӱлеш манын шонен огыл.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
толмыжым
толмы-жы-м
толмо-жЕ-м
arrival-3SG-ACC
ad-poss-case
толмыжым
тол-мы-жы-м
тол-мЕ-жЕ-м
come-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb1-ad-poss-case
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
тояш
тоя-ш
тоя-ш
stick-ILL
no-case
тояш
тоя-ш
тоя-еш
stick-LAT
no-case
тояш
то[й]-[а]ш
тойо-аш
hide-INF
vb2-inf
кӱлеш
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-6-68


Сандене кас марте Сакар толмо увер ял мучко шарлен...

Сандене
Сандене
сандене
therefore
co
кас
кас
кас
evening
av/no
марте
марте
марте
up.to
po
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
толмо
толмо
толмо
arrival
ad
толмо
тол-мо
тол-мЕ
come-PTCP.PASS
vb1-ad
увер
увер
увер
news
no
ял
ял
ял
village
no
мучко
мучко
мучко
completely
av/po
шарлен...
шарл-ен-Ø
шарле-ен-Ø
widen-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шарлен...
шарл-ен
шарле-ен
widen-CVB
vb2-adv



2-2-6-69


Сакар мален кынелмашеш Левентей кува шӱльӧ пучымышым шолтен.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
мален
мал-ен-Ø
мале-ен-Ø
sleep-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мален
мал-ен
мале-ен
sleep-CVB
vb2-adv
кынелмашеш
кын'елмаш-еш
кын'елмаш-еш
getting.up-LAT
no-case
кынелмашеш
кын'ел-маш-еш
кын'ел-маш-еш
get.up-NMLZ-LAT
vb1-deriv.n-case
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кува
кува
кува
old.woman
no
кува
кува
кува
reddish-brown
ad
шӱльӧ
шӱльӧ
шӱльӧ
oats
no
пучымышым
пучымыш-ым
пучымыш-м
porridge-ACC
no-case
шолтен.
шолт-ен-Ø
шолто-ен-Ø
boil-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шолтен.
шолт-ен
шолто-ен
boil-CVB
vb2-adv



2-2-6-70


Кочмо годым Левентей кугыза Сакарлан Чачи нергенат, эргылыкеш пурташ шонымыжымат ойлыш.

Кочмо
Кочмо
кочмо
food
ad
Кочмо
Коч-мо
кочк-мЕ
eat-PTCP.PASS
vb1-ad
годым
годым
годым
during
po
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
Сакарлан
Сакарлан
Сакарлан
Sakarlan
na
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
нергенат,
нерген-ат
нерген-ат
about-and
po-enc
нергенат,
нерге-на-т
нерге-на-ат
cold-1PL-and
no-poss-enc
нергенат,
нерге-на-т
нерге-на-ат
badger-1PL-and
no-poss-enc
нергенат,
нерге-на-т
нерге-на-ат
order-1PL-and
no-poss-enc
нергенат,
нерге-н-ат
нерге-н-ат
cold-GEN-and
no-case-enc
нергенат,
нерге-н-ат
нерге-н-ат
badger-GEN-and
no-case-enc
нергенат,
нерге-н-ат
нерге-н-ат
order-GEN-and
no-case-enc
эргылыкеш
эргылыкеш
эргылыкеш
[X]
av
эргылыкеш
эргы-лык-еш
эрге-лык-еш
son-for-LAT
no-deriv.ad-case
пурташ
пурташ
пурташ
swelling
no
пурташ
пурт-аш
пурто-аш
bring.in-INF
vb2-inf
шонымыжымат
шонымы-жы-м-ат
шонымо-жЕ-м-ат
desired-3SG-ACC-and
ad-poss-case-enc
шонымыжымат
шоны-мы-жы-м-ат
шоно-мЕ-жЕ-м-ат
think-PTCP.PASS-3SG-ACC-and
vb2-ad-poss-case-enc
ойлыш.
ойлы-ш-Ø
ойло-ш-Ø
talk-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-6-71


Ваштарешыже Сакар нимомат пелештен ыш шукто — урем окна гыч урядник вуйым ужо.

Ваштарешыже
Ваштареш-ыже
ваштареш-жЕ
toward-3SG
ad/av/po-poss
Ваштарешыже
Ваштар-еш-ыже
ваштар-еш-жЕ
maple-LAT-3SG
no-case-poss
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
нимомат
н'имом-ат
н'имом-ат
nothing-and
pr-enc
нимомат
н'имо-м-ат
н'имо-м-ат
nothing-ACC-and
ad/av/pr-case-enc
пелештен
пелешт-ен-Ø
пелеште-ен-Ø
say-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пелештен
пелешт-ен
пелеште-ен
say-CVB
vb2-adv
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
шукто —
шукто-Ø
шукто-Ø
succeed.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шукто —
шукто-Ø
шукто-Ø
succeed.in-CNG
vb2-conn
шукто —
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
reach-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто —
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
ferment-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто —
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
whittle-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто —
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
reach-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
шукто —
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
ferment-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
шукто —
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
whittle-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
урем
урем
урем
street
no
урем
ур-ем
ур-ем
squirrel-1SG
no-poss
урем
ур-ем
уро-ем
bury-1SG
vb2-pers
урем
ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
урем
ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
урем
ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
окна
окна
окна
window
no
гыч
гыч
гыч
from
po
урядник
урядник
урядник
village.constable
no
вуйым
вуй-ым
вуй-м
head-ACC
no-case
ужо.
у-жо
у-жЕ
new-3SG
ad/no-poss
ужо.
у-жо
у-жЕ
oh-3SG
in-poss
ужо.
уж-о
уж-Е
see-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ужо.
у-Ø-жо
уо-Ø-жЕ
take.care.of-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ужо.
у-Ø-жо
уо-Ø-жЕ
stroke-CNG-3SG
vb2-conn-poss



2-2-6-72


Сакар совлажым шолт пыштыш да тӱгӧ лектын куржо.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
совлажым
совла-жы-м
совла-жЕ-м
spoon-3SG-ACC
no-poss-case
шолт
шолт
шолт
[X]
de
пыштыш
пышты-ш-Ø
пыште-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
тӱгӧ
тӱгӧ
тӱгӧ
outside
av
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
куржо.
курж-о
курж-Е
run-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-6-73


Сакарын тошкалтышым волен шумыжо годым урем капка гыч урядник пурыш.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
тошкалтышым
тошкалтыш-ым
тошкалтыш-м
stairs-ACC
no-case
волен
вол-ен-Ø
воло-ен-Ø
descend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
волен
вол-ен
воло-ен
descend-CVB
vb2-adv
шумыжо
шумы-жо
шумо-жЕ
sharpen-IMP.3SG
vb2-mood.pers
шумыжо
шу-мы-жо
шу-мЕ-жЕ
reach-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
шумыжо
шу-мы-жо
шу-мЕ-жЕ
ferment-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
шумыжо
шу-мы-жо
шу-мЕ-жЕ
whittle-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
шумыжо
шум-ы-жо
шум-Е-жЕ
tire-PST1.3SG-3SG
vb1-tense.pers-poss
шумыжо
шумы-Ø-жо
шумо-Ø-жЕ
sharpen-CNG-3SG
vb2-conn-poss
годым
годым
годым
during
po
урем
урем
урем
street
no
урем
ур-ем
ур-ем
squirrel-1SG
no-poss
урем
ур-ем
уро-ем
bury-1SG
vb2-pers
урем
ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
урем
ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
урем
ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
капка
капка
капка
gate
no
гыч
гыч
гыч
from
po
урядник
урядник
урядник
village.constable
no
пурыш.
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш.
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-6-74


Сакар — пакчашке.

Сакар —
Сакар
Сакар
Sakar
na
пакчашке.
пакча-шке
пакча-шкЕ
garden-ILL
no-case



2-2-6-75


Тушто — кок стражник...

Тушто —
Тушто
тушто
there
av/pa/pr
Тушто —
Тушто
тушто
riddle
no
Тушто —
Ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
Тушто —
Ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
Тушто —
Ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
Тушто —
Туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
Тушто —
Туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
Тушто —
Туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
Тушто —
Тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тушто —
Тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
стражник...
стражник
стражник
police.constable
no



2-2-6-76


Сакар ик век ончале, вес век ончале — куржаш нигушкат ок лий.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
век
век
век
at.all
av
век
век
век
to
po
ончале,
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
вес
вес
вес
different
ad/pr
век
век
век
at.all
av
век
век
век
to
po
ончале —
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
куржаш
курж-аш
курж-аш
run-INF
vb1-inf
нигушкат
н'игушк-ат
н'игушко-ат
[X]-and
av/pr-enc
нигушкат
н'игуш-к-ат
н'игуш-шкЕ-ат
nowhere-ILL-and
av/pr-case-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



2-2-6-77


Левентей кугызан кудвечым йырваш калык авырен.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызан
кугыза-н
кугыза-ан
old.man-with
no-deriv.ad
кугызан
кугыза-н
кугыза-н
old.man-GEN
no-case
кудвечым
***
***
***
***
йырваш
йырваш
йырваш
around
av
калык
калык
калык
people
no
авырен.
авыр-ен-Ø
авыре-ен-Ø
surround-PST2-3SG
vb2-tense-pers
авырен.
авыр-ен
авыре-ен
surround-CVB
vb2-adv



2-2-6-78


Авыраш толшо коклаште утларакше Лопнур гыч улыт.

Авыраш
Авыр-аш
авыре-аш
surround-INF
vb2-inf
толшо
толшо
толшо
coming
ad/no
толшо
тол-шо
тол-шЕ
come-PTCP.ACT
vb1-ad
коклаште
коклаште
коклаште
in
av/po
коклаште
кокла-ште
кокла-штЕ
distance-INE
ad/no-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
cook-PL-INE
no-num-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
two-PL-INE
nm-num-case
утларакше
утларакше
утларакше
mainly
av
утларакше
утларак-ше
утларак-жЕ
more-3SG
av-poss
утларакше
утла-рак-ше
утла-рак-жЕ
more-COMP-3SG
av/po-deg-poss
утларакше
утл-а-рак-ше
утло-а-рак-жЕ
escape-3SG-COMP-3SG
vb2-pers-deg-poss
Лопнур
Лопнур
Лопнур
Lopnur
na
гыч
гыч
гыч
from
po
улыт.
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers



2-2-6-79


Моло коклаште Чужган Макарымат Сакар ужо.

Моло
Моло
моло
other
no/pr
коклаште
коклаште
коклаште
in
av/po
коклаште
кокла-ште
кокла-штЕ
distance-INE
ad/no-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
cook-PL-INE
no-num-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
two-PL-INE
nm-num-case
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
Макарымат
Макарымат
Макарымат
Makarymat
na
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
ужо.
у-жо
у-жЕ
new-3SG
ad/no-poss
ужо.
у-жо
у-жЕ
oh-3SG
in-poss
ужо.
уж-о
уж-Е
see-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ужо.
у-Ø-жо
уо-Ø-жЕ
take.care.of-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ужо.
у-Ø-жо
уо-Ø-жЕ
stroke-CNG-3SG
vb2-conn-poss



2-2-6-80


Сакарын уло шыдыже Макарлан лекте.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
шыдыже
шыды-же
шыде-жЕ
anger-3SG
ad/no-poss
Макарлан
Макарлан
Макарлан
Makarlan
na
лекте.
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-6-81


Сакар варашла Макар дек миен пиже.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
варашла
вараш-ла
вараш-ла
hawk-COMP
no-case
варашла
вараш-ла
вараш-ла
hawk-PL
no-num
варашла
вараш-ла
вараш-ла
hawk-STR
no-enc
варашла
вараш-ла
вараш-ла
late-STR
av-enc
варашла
вара-ш-ла
вара-ш-ла
pole-ILL-STR
no-case-enc
варашла
вара-ш-ла
вара-еш-ла
pole-LAT-STR
no-case-enc
варашла
вар-аш-ла
варе-аш-ла
mix-INF-STR
vb2-inf-enc
Макар
Макар
Макар
Makar
na
дек
дек
дек
to
po
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
пиже.
пиж-е
пиж-Е
stick-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-6-82


Ожно гын Сакар пел кидше дене Макарым налын шуа ыле, но вич арня тюрьмаште киймыже яра эртен огыл — Макарым икганаште тодыл шуэн ыш керт.

Ожно
Ожно
ожно
once
av/po
гын
гын
гын
if
co/pa
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
пел
пел
пел
half
no
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CNG
vb1-conn
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CVB
vb1-adv
кидше
кид-ше
кид-жЕ
hand-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
Макарым
Макарым
Макарым
Makarym
na
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
шуа
шу-а
шуо-а
throw-3SG
vb2-pers
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
вич
вич
вич
five
nm
арня
арня
арня
week
no
тюрьмаште
тюрьма-ште
тюрьма-штЕ
prison-INE
no-case
киймыже
***
***
***
***
яра
яра
яра
empty
ad/av/no
яра
яр-а
яре-а
catch.someone-3SG
vb2-pers
яра
яр-а
яре-а
take.up-3SG
vb2-pers
эртен
эртен
эртен
very
av
эртен
эрт-ен-Ø
эрте-ен-Ø
pass-PST2-3SG
vb2-tense-pers
эртен
эрт-ен
эрте-ен
pass-CVB
vb2-adv
огыл —
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
Макарым
Макарым
Макарым
Makarym
na
икганаште
***
***
***
***
тодыл
тодыл-Ø
тодыл-Ø
break-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тодыл
тодыл-Ø
тодыл-Ø
break-CNG
vb1-conn
тодыл
тодыл-Ø
тодыл-Ø
break-CVB
vb1-adv
шуэн
шуэн
шуэн
sparsely
av
шуэн
шуэ-н
шуэ-н
thin-GEN
ad-case
шуэн
шуэ-н
шуэ-н
anthill-GEN
no-case
шуэн
шу}-эн-Ø
шуо-ен-Ø
throw-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шуэн
шу}-эн
шуо-ен
throw-CVB
vb2-adv
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



2-2-6-83


Макар йӧрльӧ гынат, шкеж дене пырля Сакарымат камвозыктыш.

Макар
Макар
Макар
Makar
na
йӧрльӧ
йӧрл-ьӧ
йӧрл-Е
fall-PST1.3SG
vb1-tense.pers
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
шкеж
шке-ж
шке-жЕ
REFL-3SG
pr-poss
дене
дене
дене
with
po
пырля
пырля
пырля
together
ad/av
Сакарымат
Сакарымат
Сакарымат
Sakarymat
na
камвозыктыш.
камвозыкты-ш-Ø
камвозыкто-ш-Ø
drop-PST1-3SG
vb2-tense-pers
камвозыктыш.
камвоз-ыкты-ш-Ø
камвоз-ктЕ-ш-Ø
fall-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers



2-2-6-84


Тиде жапыште стражник-влак Сакарым руалтен кучышт, кидшым шеҥгек пӱтырен, муш кандра дене пидын шындышт.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
стражник-влак
стражник-влак
стражник-влак
police.constable-PL
no-num
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
руалтен
руалт-ен-Ø
руалте-ен-Ø
grab-PST2-3SG
vb2-tense-pers
руалтен
руалт-ен
руалте-ен
grab-CVB
vb2-adv
кучышт,
кучы-шт
кучо-шт
ascarid-3PL
no-poss
кучышт,
кучышт-Ø
кучышт-Ø
pat-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кучышт,
кучы-шт
кучо-шт
hold-IMP.3PL
vb2-mood.pers
кучышт,
кучы-ш-т
кучо-ш-т
hold-PST1-3PL
vb2-tense-pers
кучышт,
кучышт-Ø
кучышт-Ø
pat-CNG
vb1-conn
кучышт,
кучышт-Ø
кучышт-Ø
pat-CVB
vb1-adv
кидшым
кид-шы-м
кид-жЕ-м
hand-3SG-ACC
no-poss-case
шеҥгек
шеҥгек
шеҥгек
back
av/po
пӱтырен,
пӱтыр-ен-Ø
пӱтырӧ-ен-Ø
turn-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пӱтырен,
пӱтыр-ен
пӱтырӧ-ен
turn-CVB
vb2-adv
муш
муш
муш
hemp
no
муш
муш-Ø
мушк-Ø
wash-IMP.2SG
vb1-mood.pers
муш
муш-Ø
мушк-Ø
wash-CNG
vb1-conn
муш
муш-Ø
мушк-Ø
wash-CVB
vb1-adv
кандра
***
***
***
***
дене
дене
дене
with
po
пидын
пид-ын-Ø
пид-н-Ø
tie-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пидын
пид-ын
пид-н
tie-CVB
vb1-adv
шындышт.
шынды-шт
шынде-шт
put-IMP.3PL
vb2-mood.pers
шындышт.
шынды-ш-т
шынде-ш-т
put-PST1-3PL
vb2-tense-pers



2-2-6-85


Урядник, куржын толын, Сакарым вуйжо гыч кугу мушкындыж дене кок гана эҥден пуыш.

Урядник,
Урядник
урядник
village.constable
no
куржын
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
толын,
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын,
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
вуйжо
вуй-жо
вуй-жЕ
head-3SG
no-poss
гыч
гыч
гыч
from
po
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
мушкындыж
мушкынды-ж
мушкындо-жЕ
fist-3SG
no-poss
мушкындыж
мушкынды-Ø-ж
мушкындо-Ø-жЕ
hit.with.one's.fist-CNG-3SG
vb2-conn-poss
дене
дене
дене
with
po
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
гана
гана
гана
times
no/po
эҥден
эҥд-ен-Ø
эҥде-ен-Ø
burn-PST2-3SG
vb2-tense-pers
эҥден
эҥд-ен
эҥде-ен
burn-CVB
vb2-adv
пуыш.
пу-ыш
пу-ш
wood-ILL
no-case
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-6-86


Стражник-влак пычал приклад дене Сакарым кок пулыш совла кокла гыч поче-поче шуралтышт.

Стражник-влак
Стражник-влак
стражник-влак
police.constable-PL
no-num
пычал
пычал
пычал
gun
no
приклад
приклад
приклад
butt
no
дене
дене
дене
with
po
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
пулыш
пулыш
пулыш
upper.arm
no
совла
совла
совла
spoon
no
кокла
кокла
кокла
distance
ad/no
кокла
кок-ла
кок-ла
cook-COMP
no-case
кокла
кок-ла
кок-ла
two-COMP
nm-case
кокла
кок-ла
кок-ла
cook-PL
no-num
кокла
кок-ла
кок-ла
two-PL
nm-num
кокла
кок-ла
кок-ла
cook-STR
no-enc
кокла
кок-ла
кок-ла
two-STR
nm-enc
гыч
гыч
гыч
from
po
поче-поче
поче-поче
поче-поче
one.after.another
av
шуралтышт.
шуралт-ышт
шуралт-шт
be.poked-IMP.3PL
vb1-mood.pers
шуралтышт.
шуралты-шт
шуралте-шт
stick.in-IMP.3PL
vb2-mood.pers
шуралтышт.
шуралты-ш-т
шуралте-ш-т
stick.in-PST1-3PL
vb2-tense-pers
шуралтышт.
шур-алт-ышт
шуро-алт-шт
pound-REF-IMP.3PL
vb2-deriv.v-mood.pers



2-2-6-87


Сакар кумык пурен кайыш.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
кумык
кумык
кумык
face-down
ad/av
кумык
кумык
кумык
Kumyk
no
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-6-88


Стражник-влак рӱчкален кынелтышт, кырен, чумен наҥгайышт.

Стражник-влак
Стражник-влак
стражник-влак
police.constable-PL
no-num
рӱчкален
рӱчкал-ен-Ø
рӱчкале-ен-Ø
shake-PST2-3SG
vb2-tense-pers
рӱчкален
рӱчкал-ен
рӱчкале-ен
shake-CVB
vb2-adv
кынелтышт,
кын'елты-шт
кын'елте-шт
wake.up-IMP.3PL
vb2-mood.pers
кынелтышт,
кын'елты-ш-т
кын'елте-ш-т
wake.up-PST1-3PL
vb2-tense-pers
кырен,
кыр-ен-Ø
кыре-ен-Ø
beat-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кырен,
кыр-ен
кыре-ен
beat-CVB
vb2-adv
чумен
чум-ен-Ø
чумо-ен-Ø
kick-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чумен
чум-ен
чумо-ен
kick-CVB
vb2-adv
наҥгайышт.
наҥгайы-шт
наҥгайе-шт
take-IMP.3PL
vb2-mood.pers
наҥгайышт.
наҥгайы-ш-т
наҥгае-ш-т
take-PST1-3PL
vb2-tense-pers



2-2-6-89


Варлам Яковлевич дене пырляк Моркышко Чужган кугызат кайыш.

Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
дене
дене
дене
with
po
пырляк
пырля-к
пырля-ак
together-STR
ad/av-enc
Моркышко
Моркы-шко
Морко-шкЕ
Morki-ILL
pn-case
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугызат
кугыза-т
кугыза-ет
old.man-2SG
no-poss
кугызат
кугыза-т
кугыза-ат
old.man-and
no-enc
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-6-90


Кастене Варлам Яковлевич адак йӱшӧ дьячокым ӱжын кондыш, Ятыр йӱын шинчышт.

Кастене
Кастене
кастене
in.the.evening
ad
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
адак
адак
адак
again
av
йӱшӧ
йӱшӧ
йӱшӧ
drunken
ad/no
йӱшӧ
йӱ-шӧ
йӱ-шЕ
drink-PTCP.ACT
vb1-ad
дьячокым
дьячок-ым
дьячок-м
sexton-ACC
no-case
ӱжын
ӱж-ын-Ø
ӱж-н-Ø
call-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӱжын
ӱж-ын
ӱж-н
call-CVB
vb1-adv
кондыш,
конды-ш-Ø
кондо-ш-Ø
bring-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Ятыр
Ятыр
ятыр
much
av/no/pr
йӱын
йӱ-ын-Ø
йӱ-н-Ø
drink-PST2-3SG
vb1-tense-pers
йӱын
йӱ-ын
йӱ-н
drink-CVB
vb1-adv
шинчышт.
шинчышт-Ø
шинчышт-Ø
sit-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шинчышт.
шинч-ышт
шинч-шт
sit.down-IMP.3PL
vb1-mood.pers
шинчышт.
шинчы-шт
шинче-шт
sit-IMP.3PL
vb2-mood.pers
шинчышт.
шинчы-шт
шинче-шт
know-IMP.3PL
vb2-mood.pers
шинчышт.
шинчы-ш-т
шинче-ш-т
sit-PST1-3PL
vb2-tense-pers
шинчышт.
шинчы-ш-т
шинче-ш-т
know-PST1-3PL
vb2-tense-pers
шинчышт.
шинчышт-Ø
шинчышт-Ø
sit-CNG
vb1-conn
шинчышт.
шинчышт-Ø
шинчышт-Ø
sit-CVB
vb1-adv



2-2-6-91


Варлам Яковлевич тачысе геройло пашаж нерген ойлыш.

Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
тачысе
тачысе
тачысе
today's
ad
тачысе
тачы-се
таче-сЕ
today-ADJ
ad/av-deriv.ad
геройло
геройло
геройло
heroic
ad
пашаж
паша-ж
паша-жЕ
work-3SG
no-poss
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
ойлыш.
ойлы-ш-Ø
ойло-ш-Ø
talk-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-6-92


Тидлан йӱшӧ дьячок тыге каласыш: fiat justitia, pereat mundus .

Тидлан
тид-лан
тиде-лан
this-DAT
pr-case
йӱшӧ
йӱшӧ
йӱшӧ
drunken
ad/no
йӱшӧ
йӱ-шӧ
йӱ-шЕ
drink-PTCP.ACT
vb1-ad
дьячок
дьячок
дьячок
sexton
no
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
каласыш:
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers
fiat
***
***
***
***
justitia,
***
***
***
***
pereat
***
***
***
***
mundus .
***
***
***
***



2-2-6-93


Туге, значит, кучышыч?

Туге,
Туге
туге
so
av/pa
Туге,
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге,
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге,
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
значит,
значит
значит
so
in
кучышыч?
кучы-ш-ыч
кучо-ш-ыч
hold-PST1-2SG
vb2-tense-pers



2-2-6-94


А вот тый каласе, Варлам Яковлевич, тудым кучымет тыланет могай пайдам пуа?

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
вот
вот
вот
there
co/pa
вот
вот
вот
web
no
тый
тый
тый
2SG
pr
каласе,
каласе-Ø
каласе-Ø
say-IMP.2SG
vb2-mood.pers
каласе,
каласе-Ø
каласе-Ø
say-CNG
vb2-conn
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич,
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
кучымет
кучым-ет
кучымо-ет
caught-2SG
ad-poss
кучымет
кучы-м-ет
кучо-мЕ-ет
hold-PTCP.PASS-2SG
vb2-ad-poss
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
пайдам
пайда-м
пайда-м
use-ACC
no-case
пайдам
пайда-м
пайда-ем
use-1SG
no-poss
пайдам
пай-да-м
пай-да-м
share-2PL-ACC
no-poss-case
пайдам
пай-да-м
пай-да-м
fried.meat-2PL-ACC
no-poss-case
пайдам
пайда-м-Ø
пайда-ем-Ø
use-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пайдам
пайда-м-Ø
пайда-ем-Ø
use-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пайдам
пайда-м-Ø
пайда-ем-Ø
use-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пуа?
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа?
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers



2-2-6-95


— Кузе могай пайдам пуа?

Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
пайдам
пайда-м
пайда-м
use-ACC
no-case
пайдам
пайда-м
пайда-ем
use-1SG
no-poss
пайдам
пай-да-м
пай-да-м
share-2PL-ACC
no-poss-case
пайдам
пай-да-м
пай-да-м
fried.meat-2PL-ACC
no-poss-case
пайдам
пайда-м-Ø
пайда-ем-Ø
use-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пайдам
пайда-м-Ø
пайда-ем-Ø
use-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пайдам
пайда-м-Ø
пайда-ем-Ø
use-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пуа?
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа?
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers



2-2-6-96


— ӧрӧ Варлам Яковлевич.

ӧрӧ
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no
ӧрӧ
ӧр-ӧ
ӧр-Е
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич.
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na



2-2-6-97


— Мемнан служба тугае, начальство шӱда.

Мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
служба
***
***
***
***
тугае,
тугае
тугае
such
ad/av/pr
начальство
***
***
***
***
шӱда.
шӱд-а
шӱдӧ-а
order-3SG
vb2-pers



2-2-6-98


— Ну, начальство чиным, наградым налеш, а тыланет мом пуа?

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
начальство
***
***
***
***
чиным,
чин-ым
чин-м
rank-ACC
no-case
наградым
награды-м
награде-м
award-ACC
no-case
налеш,
нал[ь]-еш
нал'е-еш
soft.red.clay-LAT
no-case
налеш,
нал-еш
нал-еш
take-3SG
vb1-pers
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
пуа?
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа?
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers



2-2-6-99


Тыланетат наградым пуат?

Тыланетат
ты-лан-ет-ат
тый-лан-ет-ат
2SG-DAT-2SG-and
pr-case-poss-enc
Тыланетат
Тылан-ет-ат
тылан-ет-ат
wish-2SG-and
no-poss-enc
Тыланетат
Тылан-ет-ат
тылане-ет-ат
wish-2SG-and
vb2-pers-enc
Тыланетат
Тыл-ан-ет-ат
тыл-ан-ет-ат
rear-with-2SG-and
no-deriv.ad-poss-enc
наградым
награды-м
награде-м
award-ACC
no-case
пуат?
пу-ат
пу-ат
wood-and
no-enc
пуат?
пу-ат
пуо-ат
give-3PL
vb2-pers
пуат?
пу-ат
пуо-ат
blow-3PL
vb2-pers
пуат?
пу-а-т
пуо-а-ат
give-3SG-and
vb2-pers-enc
пуат?
пу-а-т
пуо-а-ат
blow-3SG-and
vb2-pers-enc
пуат?
пу-Ø-ат
пуо-Ø-ат
give-CNG-and
vb2-conn-enc
пуат?
пу-Ø-ат
пуо-Ø-ат
blow-CNG-and
vb2-conn-enc



2-2-6-100


Лу теҥгем?

Лу
Лу
лу
bone
no
Лу
Лу
лу
ten
nm
теҥгем?
теҥге-м
теҥге-м
ruble-ACC
no-case
теҥгем?
теҥге-м
теҥге-ем
ruble-1SG
no-poss
теҥгем?
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
теҥгем?
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
теҥгем?
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



2-2-6-101


Но, коло лийже...

Но,
Но
но
but
co/no/pa
Но,
Но
но
gee.up
in
коло
коло
коло
twenty
nm
коло
коло-Ø
коло-Ø
die-IMP.2SG
vb2-mood.pers
коло
коло-Ø
коло-Ø
die-CNG
vb2-conn
лийже...
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже...
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже...
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже...
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss



2-2-6-102


Утыжо тыланет ок тӱкнӧ, тидыжымат кувават омо ужмекше иже каласа...

Утыжо
Уты-жо
уто-жЕ
extra-3SG
ad/no-poss
Утыжо
Уты-жо
уто-жЕ
become.superfluous-IMP.3SG
vb2-mood.pers
Утыжо
Уты-жо
уто-жЕ
hurt-IMP.3SG
vb2-mood.pers
Утыжо
Уты-Ø-жо
уто-Ø-жЕ
become.superfluous-CNG-3SG
vb2-conn-poss
Утыжо
Уты-Ø-жо
уто-Ø-жЕ
hurt-CNG-3SG
vb2-conn-poss
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
тӱкнӧ,
тӱкнӧ-Ø
тӱкнӧ-Ø
touch-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱкнӧ,
тӱкнӧ-Ø
тӱкнӧ-Ø
touch-CNG
vb2-conn
тидыжымат
тиды-жы-м-ат
тиде-жЕ-м-ат
this-3SG-ACC-and
pr-poss-case-enc
кувават
кувава-т
кувава-ет
grandmother-2SG
no-poss
кувават
кувава-т
кувава-ат
grandmother-and
no-enc
омо
омо
омо
sleep
no
ужмекше
уж-мек-ше
уж-мек-жЕ
see-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
иже
иже
иже
not.until
av/pa
иже
и-же
и-жЕ
and-3SG
co-poss
иже
и-же
и-жЕ
[X]-3SG
pa-poss
каласа...
калас-а
каласе-а
say-3SG
vb2-pers



2-2-6-103


А тый, пондаш, — дьячок кенета Чужган кугыза век савырныш, — эргычым коден кертшылан мыняр теҥгем пуэт?

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
тый,
тый
тый
2SG
pr
пондаш, —
пондаш
пондаш
beard
no
дьячок
дьячок
дьячок
sexton
no
кенета
кенета
кенета
suddenly
av
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
век
век
век
at.all
av
век
век
век
to
po
савырныш, —
савырны-ш-Ø
савырне-ш-Ø
turn-PST1-3SG
vb2-tense-pers
эргычым
эргыч-ым
эргыч-м
your.son-ACC
no-case
коден
код-ен-Ø
кодо-ен-Ø
leave-PST2-3SG
vb2-tense-pers
коден
код-ен
кодо-ен
leave-CVB
vb2-adv
кертшылан
кертшы-лан
кертше-лан
capable-DAT
ad-case
кертшылан
кертшы-ла-н
кертше-ла-н
capable-PL-GEN
ad-num-case
кертшылан
керт-шы-лан
керт-шЕ-лан
be.able.to-PTCP.ACT-DAT
vb1-ad-case
кертшылан
керт-шы-лан
керт-шЕ-лан
swaddle-PTCP.ACT-DAT
vb1-ad-case
кертшылан
керт-шы-ла-н
керт-шЕ-ла-н
be.able.to-PTCP.ACT-PL-GEN
vb1-ad-num-case
кертшылан
керт-шы-ла-н
керт-шЕ-ла-н
swaddle-PTCP.ACT-PL-GEN
vb1-ad-num-case
мыняр
мыняр
мыняр
how.many
av/co/pr
теҥгем
теҥге-м
теҥге-м
ruble-ACC
no-case
теҥгем
теҥге-м
теҥге-ем
ruble-1SG
no-poss
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пуэт?
пу-эт
пу-ет
wood-2SG
no-poss
пуэт?
пу}-эт
пуо-ет
give-2SG
vb2-pers
пуэт?
пу}-эт
пуо-ет
blow-2SG
vb2-pers



2-2-6-104


— Кумшӱдӧ теҥгем ом чамане!

Кумшӱдӧ
Кумшӱдӧ
кумшӱдӧ
three.hundred
nm
теҥгем
теҥге-м
теҥге-м
ruble-ACC
no-case
теҥгем
теҥге-м
теҥге-ем
ruble-1SG
no-poss
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
чамане!
чамане-Ø
чамане-Ø
pity-IMP.2SG
vb2-mood.pers
чамане!
чамане-Ø
чамане-Ø
pity-CNG
vb2-conn



2-2-6-105


— Ужат, кунар окса!

Ужат,
Ужат
ужат
see
pa
Ужат,
Уж-ат
уж-ат
already-and
av/pa-enc
Ужат,
Уж-ат
уж-ат
see-2SG
vb1-pers
Ужат,
У-ж-ат
у-жЕ-ат
new-3SG-and
ad/no-poss-enc
Ужат,
У-ж-ат
у-жЕ-ат
oh-3SG-and
in-poss-enc
Ужат,
Уж-Ø-ат
уж-Ø-ат
see-CNG-and
vb1-conn-enc
Ужат,
Уж-Ø-ат
уж-Ø-ат
see-CVB-and
vb1-adv-enc
Ужат,
Уж--ат
уж-Е-ат
see-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
кунар
кунар
кунар
how.many
av/co/pr
окса!
окса
окса
money
no



2-2-6-106


— йӱшӧ дьячок Варлам Яковлевичлан шинчам пӱале.

йӱшӧ
йӱшӧ
йӱшӧ
drunken
ad/no
йӱшӧ
йӱ-шӧ
йӱ-шЕ
drink-PTCP.ACT
vb1-ad
дьячок
дьячок
дьячок
sexton
no
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевичлан
Яковлевичлан
Яковлевичлан
Yakovlevichlan
na
шинчам
шинча-м
шинча-м
eye-ACC
no-case
шинчам
шинча-м
шинча-ем
eye-1SG
no-poss
шинчам
шинч-ам
шинч-ам
sit.down-1SG
vb1-pers
шинчам
шинча-м-Ø
шинча-ем-Ø
eye-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
шинчам
шинча-м-Ø
шинча-ем-Ø
eye-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
шинчам
шинча-м-Ø
шинча-ем-Ø
eye-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пӱале.
***
***
***
***



2-2-6-107


— Конешне, тыланет тиде окса чылаже ок тӱкнӧ, но шӱдӧ теҥгеже тыйын лиеш.

Конешне,
Конешне
конешне
of.course
in/pa
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
окса
окса
окса
money
no
чылаже
чылаже
чылаже
everything
pr
чылаже
чыла-же
чыла-жЕ
everything-3SG
ad/pa/pr-poss
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
тӱкнӧ,
тӱкнӧ-Ø
тӱкнӧ-Ø
touch-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱкнӧ,
тӱкнӧ-Ø
тӱкнӧ-Ø
touch-CNG
vb2-conn
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
шӱдӧ
шӱдӧ
шӱдӧ
hundred
nm
шӱдӧ
шӱдӧ-Ø
шӱдӧ-Ø
order-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шӱдӧ
шӱд-ӧ
шӱд-Е
clear-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шӱдӧ
шӱдӧ-Ø
шӱдӧ-Ø
order-CNG
vb2-conn
теҥгеже
теҥге-же
теҥге-жЕ
ruble-3SG
no-poss
тыйын
тыйын
тыйын
your
pr
тыйын
тый-ын
тый-н
2SG-GEN
pr-case
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-2-6-108


— А молыжо кӧлан?

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
молыжо
молы-жо
моло-жЕ
other-3SG
no/pr-poss
кӧлан?
кӧлан
кӧлан
whom
pr
кӧлан?
кӧ-лан
кӧ-лан
who-DAT
pr-case
кӧлан?
кӧ-ла-н
кӧ-ла-н
who-PL-GEN
pr-num-case



2-2-6-109


— Ик шӱдыжӧ мыланем, ушемлан кӧра мый тудым налам, ой пуымемлан...

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
шӱдыжӧ
шӱды-жӧ
шӱдӧ-жЕ
hundred-3SG
nm-poss
шӱдыжӧ
шӱды-жӧ
шӱдӧ-жЕ
order-IMP.3SG
vb2-mood.pers
шӱдыжӧ
шӱд-ы-жӧ
шӱд-Е-жЕ
clear-PST1.3SG-3SG
vb1-tense.pers-poss
шӱдыжӧ
шӱды-Ø-жӧ
шӱдӧ-Ø-жЕ
order-CNG-3SG
vb2-conn-poss
мыланем,
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
ушемлан
ушем-лан
ушем-лан
union-DAT
no-case
ушемлан
ушем-ла-н
ушем-ла-н
union-PL-GEN
no-num-case
ушемлан
уш-ем-лан
уш-ем-лан
mind-1SG-DAT
no-poss-case
ушемлан
уш-ем-ла-н
уш-ем-ла-н
mind-1SG-PL-GEN
no-poss-num-case
кӧра
кӧра
кӧра
because.of
po
мый
мый
мый
1SG
pr
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
налам,
нал-ам
нал-ам
take-1SG
vb1-pers
ой
ой
ой
opinion
no
ой
ой
ой
oh
in
ой
ой-Ø
ойо-Ø
fast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ой
ой-Ø
ойо-Ø
fear-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ой
ой-Ø
ойо-Ø
fast-CNG
vb2-conn
ой
ой-Ø
ойо-Ø
fear-CNG
vb2-conn
пуымемлан...
пуым-ем-лан
пуымо-ем-лан
given-1SG-DAT
ad-poss-case
пуымемлан...
пуым-ем-ла-н
пуымо-ем-ла-н
given-1SG-PL-GEN
ad-poss-num-case
пуымемлан...
пуы-м-ем-лан
пуо-мЕ-ем-лан
give-PTCP.PASS-1SG-DAT
vb2-ad-poss-case
пуымемлан...
пуы-м-ем-лан
пуо-мЕ-ем-лан
blow-PTCP.PASS-1SG-DAT
vb2-ad-poss-case
пуымемлан...
пуы-м-ем-ла-н
пуо-мЕ-ем-ла-н
give-PTCP.PASS-1SG-PL-GEN
vb2-ad-poss-num-case
пуымемлан...
пуы-м-ем-ла-н
пуо-мЕ-ем-ла-н
blow-PTCP.PASS-1SG-PL-GEN
vb2-ad-poss-num-case



2-2-6-110


Вес шӱдыжӧ тыланет — тый тудым пашатлан налат, кумшо шӱдыжӧ полышкалыше-влакетлан кая, ну, стражник-влаклан монь...

Вес
Вес
вес
different
ad/pr
шӱдыжӧ
шӱды-жӧ
шӱдӧ-жЕ
hundred-3SG
nm-poss
шӱдыжӧ
шӱды-жӧ
шӱдӧ-жЕ
order-IMP.3SG
vb2-mood.pers
шӱдыжӧ
шӱд-ы-жӧ
шӱд-Е-жЕ
clear-PST1.3SG-3SG
vb1-tense.pers-poss
шӱдыжӧ
шӱды-Ø-жӧ
шӱдӧ-Ø-жЕ
order-CNG-3SG
vb2-conn-poss
тыланет —
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет —
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет —
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет —
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
тый
тый
тый
2SG
pr
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
пашатлан
паша-т-лан
паша-ет-лан
work-2SG-DAT
no-poss-case
пашатлан
паша-т-ла-н
паша-ет-ла-н
work-2SG-PL-GEN
no-poss-num-case
налат,
нал-ат
нал-ат
take-2SG
vb1-pers
налат,
нал-Ø-ат
нал-Ø-ат
take-CNG-and
vb1-conn-enc
налат,
нал-Ø-ат
нал-Ø-ат
take-CVB-and
vb1-adv-enc
кумшо
кумшо
кумшо
third
av/nm
шӱдыжӧ
шӱды-жӧ
шӱдӧ-жЕ
hundred-3SG
nm-poss
шӱдыжӧ
шӱды-жӧ
шӱдӧ-жЕ
order-IMP.3SG
vb2-mood.pers
шӱдыжӧ
шӱд-ы-жӧ
шӱд-Е-жЕ
clear-PST1.3SG-3SG
vb1-tense.pers-poss
шӱдыжӧ
шӱды-Ø-жӧ
шӱдӧ-Ø-жЕ
order-CNG-3SG
vb2-conn-poss
полышкалыше-влакетлан
полышкалыше-влак-ет-лан
полышкалыше-влак-ет-лан
assistant-PL-2SG-DAT
no-num-poss-case
полышкалыше-влакетлан
полышкалы-ше-влак-ет-лан
полышкале-шЕ-влак-ет-лан
help-PTCP.ACT-PL-2SG-DAT
vb2-ad-num-poss-case
кая,
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers
ну,
ну
ну
well
in/pa
стражник-влаклан
стражник-влак-лан
стражник-влак-лан
police.constable-PL-DAT
no-num-case
монь...
монь
монь
and.the.like
pa



2-2-6-111


Тыланетат, Осип Кондратьевич, тиде йӧн шулдеш возеш.

Тыланетат,
ты-лан-ет-ат
тый-лан-ет-ат
2SG-DAT-2SG-and
pr-case-poss-enc
Тыланетат,
Тылан-ет-ат
тылан-ет-ат
wish-2SG-and
no-poss-enc
Тыланетат,
Тылан-ет-ат
тылане-ет-ат
wish-2SG-and
vb2-pers-enc
Тыланетат,
Тыл-ан-ет-ат
тыл-ан-ет-ат
rear-with-2SG-and
no-deriv.ad-poss-enc
Осип
Осип
Осип
Osip
na
Кондратьевич,
Кондратьевич
Кондратьевич
Kondrat'yevich
na
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
йӧн
йӧн
йӧн
method
no
шулдеш
шулдеш
шулдеш
cheaply
av
шулдеш
шулд-еш
шулдо-еш
cheap-LAT
ad-case
возеш.
воз-еш
воз-еш
cart-LAT
no-case
возеш.
воз-еш
воз-еш
lie.down-3SG
vb1-pers



2-2-6-112


Конешне, шӱдӧ теҥгем пуэт гын, докторат браковаен кертеш, но ик жаплан веле...

Конешне,
Конешне
конешне
of.course
in/pa
шӱдӧ
шӱдӧ
шӱдӧ
hundred
nm
шӱдӧ
шӱдӧ-Ø
шӱдӧ-Ø
order-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шӱдӧ
шӱд-ӧ
шӱд-Е
clear-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шӱдӧ
шӱдӧ-Ø
шӱдӧ-Ø
order-CNG
vb2-conn
теҥгем
теҥге-м
теҥге-м
ruble-ACC
no-case
теҥгем
теҥге-м
теҥге-ем
ruble-1SG
no-poss
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пуэт
пу-эт
пу-ет
wood-2SG
no-poss
пуэт
пу}-эт
пуо-ет
give-2SG
vb2-pers
пуэт
пу}-эт
пуо-ет
blow-2SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
докторат
доктор-ат
доктор-ат
doctor-and
no-enc
браковаен
***
***
***
***
кертеш,
керт-еш
керт-еш
be.able.to-3SG
vb1-pers
кертеш,
керт-еш
керт-еш
swaddle-3SG
vb1-pers
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
жаплан
жаплан
жаплан
for.a.time
av
жаплан
жап-лан
жап-лан
time-DAT
no-case
жаплан
жап-ла-н
жап-ла-н
time-PL-GEN
no-num-case
веле...
веле
веле
only
pa
веле...
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле...
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле...
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn



2-2-6-113


Вес гана тергаш тӱҥалыт гын, адак шӱдӧ але утларак кӱлеш.

Вес
Вес
вес
different
ad/pr
гана
гана
гана
times
no/po
тергаш
терг-аш
терге-аш
check-INF
vb2-inf
тӱҥалыт
тӱҥал-ыт
тӱҥал-ыт
start-3PL
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
адак
адак
адак
again
av
шӱдӧ
шӱдӧ
шӱдӧ
hundred
nm
шӱдӧ
шӱдӧ-Ø
шӱдӧ-Ø
order-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шӱдӧ
шӱд-ӧ
шӱд-Е
clear-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шӱдӧ
шӱдӧ-Ø
шӱдӧ-Ø
order-CNG
vb2-conn
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
утларак
утларак
утларак
more
av
утларак
утла-рак
утла-рак
more-COMP
av/po-deg
утларак
утл-а-рак
утло-а-рак
escape-3SG-COMP
vb2-pers-deg
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



2-2-6-114


Тиде сар кӱчык ок лий, тугай тергымаш шуко лиеш.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
сар
сар
сар
war
no
сар
сар
сар
yellow
ad
кӱчык
кӱчык
кӱчык
short
ad/no
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
тугай
тугай
тугай
such
ad/av/pr
тергымаш
тергымаш
тергымаш
check
no
тергымаш
тергы-маш
терге-маш
check-NMLZ
vb2-deriv.n
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-2-6-115


А ме икганаште раз и навсегда тудым кодена, то есть салтаклан колтена.

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
ме
ме
ме
1PL
pr
икганаште
***
***
***
***
раз
раз
раз
if
co
и
и
и
and
co
и
и
и
[X]
pa
навсегда
***
***
***
***
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
кодена,
код-ена
кодо-ена
leave-1PL
vb2-pers
то
то
то
then
co
есть
***
***
***
***
салтаклан
салтак-лан
салтак-лан
soldier-DAT
no-case
салтаклан
салтак-ла-н
салтак-ла-н
soldier-PL-GEN
no-num-case
колтена.
колт-ена
колто-ена
send-1PL
vb2-pers



2-2-6-116


— Салтаклан колташ гын, оксажым молан йодат?

Салтаклан
Салтак-лан
салтак-лан
soldier-DAT
no-case
Салтаклан
Салтак-ла-н
салтак-ла-н
soldier-PL-GEN
no-num-case
колташ
колт-аш
колто-аш
send-INF
vb2-inf
гын,
гын
гын
if
co/pa
оксажым
окса-жы-м
окса-жЕ-м
money-3SG-ACC
no-poss-case
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
йодат?
йод-ат
йод-ат
iodine-and
no-enc
йодат?
йод-ат
йод-ат
ask-2SG
vb1-pers
йодат?
йод-Ø-ат
йод-Ø-ат
ask-CNG-and
vb1-conn-enc
йодат?
йод-Ø-ат
йод-Ø-ат
ask-CVB-and
vb1-adv-enc
йодат?
йод--ат
йод-Е-ат
ask-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



2-2-6-117


— Ха-ха-ха!

Ха-ха-ха!
Ха-ха-ха
ха-ха-ха
ha.ha.ha
in



2-2-6-118


Ит лӱд, эргыч олмеш ме вес еҥым колтена, а шотлашыже — эргыч каймашеш шотлалтеш.

Ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
лӱд,
лӱд-Ø
лӱд-Ø
be.afraid.of-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лӱд,
лӱд-Ø
лӱд-Ø
be.afraid.of-CNG
vb1-conn
лӱд,
лӱд-Ø
лӱд-Ø
be.afraid.of-CVB
vb1-adv
эргыч
эргыч
эргыч
your.son
no
олмеш
олмеш
олмеш
instead
po
олмеш
олм-еш
олмо-еш
place-LAT
no-case
ме
ме
ме
1PL
pr
вес
вес
вес
different
ad/pr
еҥым
еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
колтена,
колт-ена
колто-ена
send-1PL
vb2-pers
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
шотлашыже —
шотл-аш-ыже
шотло-аш-жЕ
count-INF-3SG
vb2-inf-poss
шотлашыже —
шот-ла-ш-ыже
шот-ла-еш-жЕ
use-PL-LAT-3SG
no-num-case-poss
шотлашыже —
шот-ла-ш-ыже
шот-ла-ш-жЕ
use-PL-ILL-3SG
no-num-case-poss
эргыч
эргыч
эргыч
your.son
no
каймашеш
***
***
***
***
шотлалтеш.
шотлалт-еш
шотлалт-еш
number-3SG
vb1-pers
шотлалтеш.
шотл-алт-еш
шотло-алт-еш
count-REF-3SG
vb2-deriv.v-pers



2-2-6-119


— Туге лиеш мо?

Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
лиеш
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-2-6-120


— куаныш Чужган кугыза.

куаныш
куан-ыш
куан-ш
joy-ILL
no-case
куаныш
куаны-ш-Ø
куане-ш-Ø
rejoice-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза.
кугыза
кугыза
old.man
no



2-2-6-121


— Лиеш.

Лиеш.
Лиеш
лиеш
soon
pa
Лиеш.
Ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-2-6-122


Тӱняште ышташ лийдыме нимат уке, уш да окса лийже.

Тӱняште
Тӱня-ште
тӱня-штЕ
world-INE
no-case
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
лийдыме
лийдыме
лийдыме
impossible
ad
лийдыме
лий-дыме
лий-дымЕ
be-PTCP.NEG
vb1-ad
нимат
н'имат
н'имат
nothing
pr
уке,
уке
уке
no
ad/no/pa
уш
уш
уш
mind
no
уш
у-ш
у-ш
new-ILL
ad/no-case
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
окса
окса
окса
money
no
лийже.
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже.
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже.
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже.
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss



2-2-6-123


— Вет тений саманыште тарлен колташ огеш лий, — Варлам Яковлевич коклаш пурыш.

Вет
Вет
вет
so
co/pa
тений
тений
тений
this.year
av
саманыште
саман-ыште
саман-штЕ
times-INE
no-case
тарлен
тарл-ен-Ø
тарле-ен-Ø
hire-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тарлен
тарл-ен
тарле-ен
hire-CVB
vb2-adv
колташ
колт-аш
колто-аш
send-INF
vb2-inf
огеш
ог-еш
ог-еш
NEG-3SG
vb-pers
лий, —
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий, —
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий, —
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
pitch-PL-ACC
no-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-м
wild-PL-ACC
ad-num-case
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-COMP-1SG
no-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-COMP-1SG
ad-case-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
pitch-PL-1SG
no-num-poss
Варлам
Вар-ла-м
вар-ла-ем
wild-PL-1SG
ad-num-poss
Яковлевич
Яковлевич
Яковлевич
Yakovlevich
na
коклаш
коклаш
коклаш
into
av/po
коклаш
кокла-ш
кокла-ш
distance-ILL
ad/no-case
коклаш
кокла-ш
кокла-еш
distance-LAT
ad/no-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-ш
cook-PL-ILL
no-num-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-ш
two-PL-ILL
nm-num-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-еш
cook-PL-LAT
no-num-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-еш
two-PL-LAT
nm-num-case
пурыш.
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш.
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-6-124


— Молан тарлен колташ?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
тарлен
тарл-ен-Ø
тарле-ен-Ø
hire-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тарлен
тарл-ен
тарле-ен
hire-CVB
vb2-adv
колташ?
колт-аш
колто-аш
send-INF
vb2-inf



2-2-6-125


Тый тудым тугак, тарлыде колто.

Тый
тый
тый
2SG
pr
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
тугак,
тугак
тугак
so
av/co/pr
тугак,
туг-а-к
туго-а-ак
break-3SG-STR
vb2-pers-enc
тугак,
туг-Ø-ак
туг-Ø-ак
break-CNG-STR
vb1-conn-enc
тугак,
туг-Ø-ак
туг-Ø-ак
break-CVB-STR
vb1-adv-enc
тугак,
туг--ак
туг-Е-ак
break-PST1.3SG-STR
vb1-tense.pers-enc
тугак,
туг-Ø-ак
туго-Ø-ак
break-CNG-STR
vb2-conn-enc
тарлыде
тарлы-де
тарле-де
hire-CVB.NEG
vb2-adv
колто.
колто-Ø
колто-Ø
send-IMP.2SG
vb2-mood.pers
колто.
колто-Ø
колто-Ø
send-CNG
vb2-conn



2-2-6-126


Арестовайметым кунам Чарлашке наҥгает?

Арестовайметым
Арестовайметым
Арестовайметым
Arestovaymetym
na
кунам
кунам
кунам
when
av/co/pa/pr
Чарлашке
Чарла-шке
Чарла-шкЕ
Tsaryovokokshaysk-ILL
pn-case
Чарлашке
Чар-ла-шке
чар-ла-шкЕ
film-PL-ILL
no-num-case
наҥгает?
наҥга[й]-ет
наҥгае-ет
take-2SG
vb2-pers



2-2-6-127


— Эрла наҥгаят.

Эрла
Эрла
эрла
tomorrow
ad/av/no
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-COMP
ad/av/no-case
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-PL
ad/av/no-num
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-STR
ad/av/no-enc
наҥгаят.
наҥга[й]-[а]т
наҥгае-ат
take-3PL
vb2-pers
наҥгаят.
наҥга[й]-[а]-т
наҥгае-а-ат
take-3SG-and
vb2-pers-enc



2-2-6-128


— Тый шке наҥгае.

Тый
тый
тый
2SG
pr
шке
шке
шке
REFL
pr
наҥгае.
наҥгае-Ø
наҥгае-Ø
take-IMP.2SG
vb2-mood.pers
наҥгае.
наҥгае-Ø
наҥгае-Ø
take-CNG
vb2-conn



2-2-6-129


— Молан?

Молан?
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан?
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан?
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан?
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case



2-2-6-130


— Корнышто арестант куржын кертеш.

Корнышто
Корны-што
корно-штЕ
road-INE
no-case
арестант
арестант
арестант
prisoner
no
куржын
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
кертеш.
керт-еш
керт-еш
be.able.to-3SG
vb1-pers
кертеш.
керт-еш
керт-еш
swaddle-3SG
vb1-pers



2-2-6-131


Тудо ик гана куржын, значит, вес ганат куржын кертеш...

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
гана
гана
гана
times
no/po
куржын,
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын,
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
значит,
значит
значит
so
in
вес
вес
вес
different
ad/pr
ганат
гана-т
гана-ет
times-2SG
no/po-poss
ганат
гана-т
гана-ат
times-and
no/po-enc
куржын
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
кертеш...
керт-еш
керт-еш
be.able.to-3SG
vb1-pers
кертеш...
керт-еш
керт-еш
swaddle-3SG
vb1-pers



2-2-6-132


Куржшо арестантым, конешне, лӱяш кӱлеш.

Куржшо
Куржшо
куржшо
escapee
ad/no
Куржшо
Курж-шо
курж-шЕ
run-PTCP.ACT
vb1-ad
Куржшо
Курж-шо
курж-жЕ
run-IMP.3SG
vb1-mood.pers
Куржшо
Курж-Ø-шо
курж-Ø-жЕ
run-CNG-3SG
vb1-conn-poss
Куржшо
Курж-Ø-шо
курж-Ø-жЕ
run-CVB-3SG
vb1-adv-poss
арестантым,
арестант-ым
арестант-м
prisoner-ACC
no-case
конешне,
кон'ешне
кон'ешне
of.course
in/pa
лӱяш
лӱ[й]-[а]ш
лӱйӧ-аш
shoot-INF
vb2-inf
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



2-2-6-133


Колышо арестантым тойыман.

Колышо
Колышо
колышо
dead
ad/no
Колышо
Колы-шо
коло-шЕ
die-PTCP.ACT
vb2-ad
арестантым
арестант-ым
арестант-м
prisoner-ACC
no-case
тойыман.
тойым-ан
тойымо-ан
hidden-with
ad-deriv.ad
тойыман.
то[й]-ман
тойо-ман
hide-INF.NEC
vb2-inf
тойыман.
то[й]-м-ан
тойо-мЕ-ан
hide-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad



2-2-6-134


Тойымо деч ончыч актым возыман...

Тойымо
Тойымо
тойымо
hidden
ad
Тойымо
То[й]-мо
тойо-мЕ
hide-PTCP.PASS
vb2-ad
деч
деч
деч
from
po
ончыч
ончыч
ончыч
from.in.front.of
av/po
актым
акт-ым
акт-м
statement-ACC
no-case
возыман...
возыман
возыман
writable
ad
возыман...
возым-ан
возымо-ан
written-with
ad-deriv.ad
возыман...
возы-ман
возо-ман
write-INF.NEC
vb2-inf
возыман...
возы-м-ан
возо-мЕ-ан
write-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad



2-2-6-135


— А-а, ыҥылышым...

А-а,
А-а
а-а
[X]
in
ыҥылышым...
***
***
***
***



2-2-6-136


— урядник шыргыжале.

урядник
урядник
урядник
village.constable
no
шыргыжале.
шыргыжал-'е
шыргыжал-Е
smile-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-6-137


— Тудын лӱмжӧ кола, а шкеже Макар Чужганов лиеш.

Тудын
Тудын
тудын
his/her
pr
Тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
лӱмжӧ
лӱм-жӧ
лӱм-жЕ
name-3SG
no-poss
кола,
кол-а
коло-а
die-3SG
vb2-pers
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
шкеже
шке-же
шке-жЕ
REFL-3SG
pr-poss
Макар
Макар
Макар
Makar
na
Чужганов
Чужганов
Чужганов
Chuzhganov
na
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-2-6-138


Тый, конешно, тудым сай ыҥылыктарет.

Тый,
тый
тый
2SG
pr
конешно,
***
***
***
***
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
сай
сай
сай
good
ad/av
ыҥылыктарет.
***
***
***
***



2-2-6-139


Присутствийыш тый тудым шке наҥгает, «дезертир» манат.

Присутствийыш
Присутствийыш
Присутствийыш
Prisutstviyysh
na
тый
тый
тый
2SG
pr
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
шке
шке
шке
REFL
pr
наҥгает,
наҥга[й]-ет
наҥгае-ет
take-2SG
vb2-pers
«дезертир»
дезертир
дезертир
deserter
no
манат.
ман-ат
ман-ат
well.I.never-and
pa-enc
манат.
ман-ат
ман-ат
that-and
co-enc
манат.
ман-ат
ман-ат
say-2SG
vb1-pers
манат.
ман-Ø-ат
ман-Ø-ат
say-CNG-and
vb1-conn-enc
манат.
ман-Ø-ат
ман-Ø-ат
say-CVB-and
vb1-adv-enc



2-2-6-140


Тудо иктажым йоҥылыш ойлен колта гын, тудо — марий, манат, рушла ок ыҥыле.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
иктажым
иктаж-ым
иктаж-м
somebody-ACC
av/pr-case
иктажым
иктажы-м
иктаже-м
somebody-ACC
pr-case
йоҥылыш
йоҥылыш
йоҥылыш
mistake
ad/av/no
йоҥылыш
йоҥылы-ш-Ø
йоҥыло-ш-Ø
make.mistakes-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ойлен
ойл-ен-Ø
ойло-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойлен
ойл-ен
ойло-ен
talk-CVB
vb2-adv
колта
колт-а
колто-а
send-3SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
тудо —
тудо
тудо
3SG
pr
марий,
марий
марий
Mari
no
манат,
ман-ат
ман-ат
well.I.never-and
pa-enc
манат,
ман-ат
ман-ат
that-and
co-enc
манат,
ман-ат
ман-ат
say-2SG
vb1-pers
манат,
ман-Ø-ат
ман-Ø-ат
say-CNG-and
vb1-conn-enc
манат,
ман-Ø-ат
ман-Ø-ат
say-CVB-and
vb1-adv-enc
рушла
рушла
рушла
Russian
ad/av
рушла
руш-ла
руш-ла
Russian-COMP
no-case
рушла
руш-ла
руш-ла
Russian-PL
no-num
рушла
руш-ла
руш-ла
Russian-STR
no-enc
рушла
ру-ш-ла
ру-ш-ла
leaven-ILL-STR
no-case-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
ыҥыле.
***
***
***
***



2-2-6-141


— Рушла тудо нимаят ок мошто, — куаныш Чужган кугыза.

Рушла
Рушла
рушла
Russian
ad/av
Рушла
Руш-ла
руш-ла
Russian-COMP
no-case
Рушла
Руш-ла
руш-ла
Russian-PL
no-num
Рушла
Руш-ла
руш-ла
Russian-STR
no-enc
Рушла
Ру-ш-ла
ру-ш-ла
leaven-ILL-STR
no-case-enc
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
нимаят
н'имаят
н'имаят
not.at.all
av
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
мошто, —
мо-што
мо-штЕ
what-INE
ad/av/pa/pr-case
мошто, —
мош-то
мош-штЕ
for.how.much-INE
av/pr-case
мошто, —
мошто-Ø
мошто-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мошто, —
мошто-Ø
мошто-Ø
become.tired-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мошто, —
мошто-Ø
мошто-Ø
be.able.to-CNG
vb2-conn
мошто, —
мошто-Ø
мошто-Ø
become.tired-CNG
vb2-conn
куаныш
куан-ыш
куан-ш
joy-ILL
no-case
куаныш
куаны-ш-Ø
куане-ш-Ø
rejoice-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза.
кугыза
кугыза
old.man
no



2-2-6-142


— Тидыже путырак сай.

Тидыже
Тиды-же
тиде-жЕ
this-3SG
pr-poss
Тидыже
Тиды-же
тиде-жЕ
drop.into.boiling.water-IMP.3SG
vb2-mood.pers
Тидыже
Тиды-Ø-же
тиде-Ø-жЕ
drop.into.boiling.water-CNG-3SG
vb2-conn-poss
путырак
путырак
путырак
very
av
сай.
сай
сай
good
ad/av



2-2-6-143


Аптраныде, пашалан пижаш лиеш.

Аптраныде,
Аптраныде
Аптраныде
Aptranyde
na
пашалан
паша-лан
паша-лан
work-DAT
no-case
пашалан
паша-ла-н
паша-ла-н
work-PL-GEN
no-num-case
пижаш
пиж-аш
пиж-аш
stick-INF
vb1-inf
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-2-6-144


Только полышкалышым ушанракым нал.

Только
Только
только
but
co/pa
полышкалышым
полышкалышы-м
полышкалыше-м
assistant-ACC
no-case
полышкалышым
полышкалы-ш-ым
полышкале-ш-ым
help-PST1-1SG
vb2-tense-pers
полышкалышым
полышкалы-шы-м
полышкале-шЕ-м
help-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
ушанракым
ушан-рак-ым
ушан-рак-м
intelligent-COMP-ACC
ad/no-deg-case
ушанракым
уш-ан-рак-ым
уш-ан-рак-м
mind-with-COMP-ACC
no-deriv.ad-deg-case
нал.
нал-Ø
нал-Ø
take-IMP.2SG
vb1-mood.pers
нал.
нал-Ø
нал-Ø
take-CNG
vb1-conn
нал.
нал-Ø
нал-Ø
take-CVB
vb1-adv



2-2-6-145


А тый, кугыза, лӱмжылан эргычым Чарлашке наҥгает.

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
тый,
тый
тый
2SG
pr
кугыза,
кугыза
кугыза
old.man
no
лӱмжылан
лӱм-жы-лан
лӱм-жЕ-лан
name-3SG-DAT
no-poss-case
лӱмжылан
лӱм-жы-ла-н
лӱм-жЕ-ла-н
name-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
эргычым
эргыч-ым
эргыч-м
your.son-ACC
no-case
Чарлашке
Чарла-шке
Чарла-шкЕ
Tsaryovokokshaysk-ILL
pn-case
Чарлашке
Чар-ла-шке
чар-ла-шкЕ
film-PL-ILL
no-num-case
наҥгает.
наҥга[й]-ет
наҥгае-ет
take-2SG
vb2-pers



2-2-6-146


Мӧҥгӧ кондымекет, еҥлан «браковаен улыт» манат.

Мӧҥгӧ
Мӧҥгӧ
мӧҥгӧ
home
av/no/po
кондымекет,
конды-меке-ет
кондо-меке-ет
bring-CVB.PRI-2SG
vb2-adv-poss
еҥлан
еҥ-лан
еҥ-лан
person-DAT
ad/no-case
еҥлан
еҥ-ла-н
еҥ-ла-н
person-PL-GEN
ad/no-num-case
«браковаен
***
***
***
***
улыт»
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers
манат.
ман-ат
ман-ат
well.I.never-and
pa-enc
манат.
ман-ат
ман-ат
that-and
co-enc
манат.
ман-ат
ман-ат
say-2SG
vb1-pers
манат.
ман-Ø-ат
ман-Ø-ат
say-CNG-and
vb1-conn-enc
манат.
ман-Ø-ат
ман-Ø-ат
say-CVB-and
vb1-adv-enc



2-2-6-147


Ну, на всякий случай, кугу тияклан изиш тушкалтет.

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
на
на
на
here
in/pa
всякий
***
***
***
***
случай,
случай
случай
event
no
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
тияклан
тияк-лан
тияк-лан
literate.person-DAT
no-case
тияклан
тияк-ла-н
тияк-ла-н
literate.person-PL-GEN
no-num-case
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
тушкалтет.
тушкалт-ет
тушкалте-ет
dip-2SG
vb2-pers



2-2-6-148


Эргычын лӱмжӧ каймаште лиеш.

Эргычын
Эргыч-ын
эргыч-н
your.son-GEN
no-case
лӱмжӧ
лӱм-жӧ
лӱм-жЕ
name-3SG
no-poss
каймаште
кайма-ште
кайма-штЕ
edge-INE
no-case
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-2-6-149


Пошкудо-влакетшым шке кучен кертат, шонем.

Пошкудо-влакетшым
Пошкудо-влакетшым
Пошкудо-влакетшым
Poshkudo-vlaketshym
na
шке
шке
шке
REFL
pr
кучен
куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
кертат,
керт-ат
керт-ат
be.able.to-2SG
vb1-pers
кертат,
керт-ат
керт-ат
swaddle-2SG
vb1-pers
кертат,
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
be.able.to-CNG-and
vb1-conn-enc
кертат,
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
swaddle-CNG-and
vb1-conn-enc
кертат,
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
be.able.to-CVB-and
vb1-adv-enc
кертат,
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
swaddle-CVB-and
vb1-adv-enc
кертат,
керт--ат
керт-Е-ат
be.able.to-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
кертат,
керт--ат
керт-Е-ат
swaddle-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
шонем.
шон-ем
шоно-ем
think-1SG
vb2-pers



2-2-6-150


— Нуныжо уна теве тыште улыт!

Нуныжо
нуно-жо
нуно-жЕ
3PL-3SG
pr-poss
уна
уна
уна
guest
no
уна
уна
уна
there
pa
уна
у-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
теве
теве
теве
here
av/co/pa
теве
теве
теве
[X]
pa
тыште
тыште
тыште
here
av/pr
тыште
тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
улыт!
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers



2-2-6-151


— Чужган кугыза, копажым шаралтен, угычын кормыжтале...

Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза,
кугыза
кугыза
old.man
no
копажым
копа-жы-м
копа-жЕ-м
hand-3SG-ACC
no-poss-case
шаралтен,
шаралт-ен-Ø
шаралте-ен-Ø
spread.out-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шаралтен,
шаралт-ен
шаралте-ен
spread.out-CVB
vb2-adv
угычын
угычын
угычын
again
av
кормыжтале...
кормыжтал-'е
кормыжтал-Е
press-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-6-152


Ик арня гыч Чужган Макар Чарла гыч пӧртыльӧ.

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
арня
арня
арня
week
no
гыч
гыч
гыч
from
po
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
Макар
Макар
Макар
Makar
na
Чарла
Чарла
Чарла
Tsaryovokokshaysk
pn
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-COMP
no-case
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-PL
no-num
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-STR
no-enc
гыч
гыч
гыч
from
po
пӧртыльӧ.
пӧртыл-ьӧ
пӧртыл-Е
return-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-6-153


Макарым салтаклан налын огытыл, тудо йӧршеш йӧрдымашке лектын...

Макарым
Макарым
Макарым
Makarym
na
салтаклан
салтак-лан
салтак-лан
soldier-DAT
no-case
салтаклан
салтак-ла-н
салтак-ла-н
soldier-PL-GEN
no-num-case
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
огытыл,
ог-ыт-ыл-Ø
ог-ыт-ул-Ø
NEG-3PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
йӧршеш
йӧршеш
йӧршеш
totally
av
йӧршеш
йӧрш-еш
йӧршӧ-еш
fitting-LAT
ad-case
йӧрдымашке
йӧрдымаш-ке
йӧрдымаш-шкЕ
unfitness-ILL
no-case
лектын...
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын...
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv



2-2-6-154


Ижык арня гыч тыгай увер шарлыш: Роҥго чодыраш стражник-влак Епрем Сакарым лӱен пуштыныт.

Ижык
Ижык
Ижык
Izhyk
na
арня
арня
арня
week
no
гыч
гыч
гыч
from
po
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
увер
увер
увер
news
no
шарлыш:
шарлы-ш-Ø
шарле-ш-Ø
widen-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Роҥго
Роҥго-Ø
роҥго-Ø
knock-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Роҥго
Роҥго-Ø
роҥго-Ø
starve-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Роҥго
Роҥго-Ø
роҥго-Ø
knock-CNG
vb2-conn
Роҥго
Роҥго-Ø
роҥго-Ø
starve-CNG
vb2-conn
чодыраш
чодыра-ш
чодыра-ш
forest-ILL
no-case
чодыраш
чодыра-ш
чодыра-ш
coarse-ILL
ad-case
чодыраш
чодыра-ш
чодыра-еш
forest-LAT
no-case
чодыраш
чодыра-ш
чодыра-еш
coarse-LAT
ad-case
стражник-влак
стражник-влак
стражник-влак
police.constable-PL
no-num
Епрем
Епрем
Епрем
Yeprem
na
Сакарым
Сакарым
Сакарым
Sakarym
na
лӱен
лӱ[й]-ен-Ø
лӱйӧ-ен-Ø
shoot-PST2-3SG
vb2-tense-pers
лӱен
лӱ[й]-ен
лӱйӧ-ен
shoot-CVB
vb2-adv
пуштыныт.
пушт-ын-ыт
пушт-н-ыт
kill-PST2-3PL
vb1-tense-pers



2-2-6-155


Сакар адак куржаш тӧчен, да утлен кертын огыл.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
адак
адак
адак
again
av
куржаш
курж-аш
курж-аш
run-INF
vb1-inf
тӧчен,
тӧч-ен-Ø
тӧчӧ-ен-Ø
try-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӧчен,
тӧч-ен
тӧчӧ-ен
try-CVB
vb2-adv
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
утлен
утл-ен-Ø
утло-ен-Ø
escape-PST2-3SG
vb2-tense-pers
утлен
утл-ен
утло-ен
escape-CVB
vb2-adv
кертын
керт-ын-Ø
керт-н-Ø
be.able.to-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кертын
керт-ын-Ø
керт-н-Ø
swaddle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кертын
керт-ын
керт-н
be.able.to-CVB
vb1-adv
кертын
керт-ын
керт-н
swaddle-CVB
vb1-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



The Mari Web Project is primarily based at the Department of Finno-Ugric Studies at the University of Vienna. The second stage of the project is being funded by the Kone Foundation: The Mari Web Project: Phase 2. Some of our work is carried out at the Institute of Finno-Ugric and Uralic Studies at the Ludwig Maximilian University of Munich.
Last update: 10 August 2023