Logowww.mari-language.com:ENGLISH | МАРЛА | ПО-РУССКИ
Main page » Corpus Tool » Элнет » 2-2-7

Corpus Tool Demo - Элнет - 2-2-7

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

Сакар колымо нерген увер толмеке, Григорий Петрович, вуйжым кучен, пӧртыштӧ кок могырышко шуко кошто.
Сакар эрыкдыме илышым чытен огыл, колен, а утлаш тӧчен.
Григорий Петровичлан адак ик намыс лие.
Волостной правлений гыч сторож кок пакетым конден пуыш.
Ик кагазшым благочин колтен.
Тиде кагазыште тыге возымо: «Архиерей шӱдымӧ почеш Морко черке гыч Чужган Макарлан пуымо метрик посна серышым налме.
Тудо серышым благочин чынлан шотла...»
Пашаже тыге лийын: благочин Чачи ден Макар венчайымым возымашым метрик книгаште муын огыл, тудо возымо лаштыкым метрик книгаште ала-кӧ кушкедын.
Моло кагаз коклаште Макар ден Чачин шочмо нерген метрик деч посна серыш-влакым муын да Макар кидысе посна серышым ончен, Морко поп Макар ден Чачим венчайыме огыл, тӱсыштымат нигунамат ужын огыл, но тудо, Макар ден Чачи венчаялтын улыт, манын пуымо метрик посна серышыште шке кид пыштымыжым ужын.
Садлан «венчаенам» манын.
Йӱшӧ дьячокым благочин изиш шыгыремдаш тӧченат, тудыжо товатлаш тӱҥалын:
— Мыйын серен налмем годым метрик чыла тӱрыс ыле.
Благочин черке настоятельым метрикым кучыдымылан титаклен возен да пашажым пытымылан шотлен...
Сандене Григорий Петровичлан тыгай кагазым колтен.
Вес кагазше инспектор деч толын.
Тудыжо тыге возен: «Мый декем тыгай увер толын: тый пеленет школышто ик ӱдырамашым ашнет.
Тудо ӱдырамашын венчаялтме марийже уло.
Школысо учитель, самырык икшыве-влакым туныктышо, тыге яжарын илен ок керт.
Тиде кагазым налмекет, тудо ӱдырамаш деч тунамак ойырло, школ погым закон порядок дене законоучительлан ӱшанен пу, шке Арбан волостьышко, Кугупундыштӱр школышко кусно».
Григорий Петрович нимоланат ӧрӧ.
— Когой, могай кагаз толын?
— шыман йодо Чачи.
— Мемнам когыньнам ойырынешт.
Тыйым Макарлан пуынешт...
Ух, ия-влак!
Кернакак, тӱняште чын уке!
Кок кагазыште возымымат Григорий Петрович Чачилан ыҥылтарыш.
Чачи вынер гай ошем кайыш...
— Ынде мо лиеш, Когой?
Григорий Петрович нимомат пелештен ыш шукто — Сидыр поп лыж-лож пурен шогале.
— Григорий Петрович, школетым кунам сдаваяш тӱҥалат?
Мыланем инспектор принимаяш шӱден.
— Мый школым сдаваяш ом шоно.
Мый инспекторлан ончычын сайын возен колтем, ыҥылтарем, вара — мо лиеш...
— Кеч возо, кеч ите, тыланет тиде школымат, еҥ ватымат кудалташет верештеш.
— Тый, бачышка, мыланем еҥ вате нерген ит ойло.
Тый шкендым шинче.
Мый честне, еҥ ончылно тудым марлан налынам.
Тудо еҥ вате огыл.
Тый...
тый шке Корамасышке коштат...
Кузежым-моланжым ме шинчена.
Поп, омсам кроп тӱчын, лектын кайыш.
— Тиде кужу ӱпшат нержым шӱшкаш толаша!
— Григорий Петрович адак пӧрт мучко кошташ тӱҥале.
— Мый тый дечет ом код, — пеҥгыдын пелештыш Чачи.
— Тыйым кушко колтат, мыят тушко каем!
— Эх, Чачи, тый вет чылажым от ыҥыле: мемнан йыр тугай тушман-влак погыненыт, умбаке кузе лийшашымат ом шинче...
Чыте, инспекторлан чыла раш возен колтем...
ала вара иктаж-семын кеч иктаж-вере ласкан илен кертына?
Григорий Петрович возаш шинче.
Вуйышто шонымаш пеш шуко пӧрдеш, но тудым кагазыш нигузеат луктын пышташ ок лий.
Молыгунамсе семын ой кагазеш йытыран, рашкемышын ок воч.
Григорий Петрович возыш — кушкеде, возыш — кушкеде, вара ручкажым шуэн колтыш...
Григорий Петрович ала-могай кӱртньӧ пече коклаш верештын, нигушкат лекташ ок лий.
Кӱртньӧ пече эре туртеш, вашке Григорий Петровичым ишен шында.
Кернак, ик виш уло...
Земский начальник ден становой приставын шӱдымыштым ышташ тӱҥалаш гын, полицийын шолып агентше лияш гын, Григорий Петровичым иктат ок тӱкӧ.
Тӱкымӧ огыл, мокташ веле тӱҥалыт.
Тунам Григорий Петровичын оксат шуко лиеш!
Ала тыгак ыштыман?..
Ала шке кумыл дене сарыш каяш?
Тиде пеш келша вет: «За веру, царя и отечество!» Но Григорий Петрович шукертсек православный верам ок кучо, кугыжа верчынат вуй пышташ ок шоно.
«Отечество» манмыжат Григорий Петровичын кумылжым ок нӧлтӧ...
Земский начальниклан, Сидыр поплан, Панкрат Иванычлан, Чужган кугызалан, нунын гайрак моло еҥланат «отечество» уло, а Григорий Петровичлан — уке...
Григорий Петровичын «отечествыже» уке гынат, тудлан шыжым салтак шинель чияш тӱкна.
Кызыт ожнысыла, учитель улат манын, огыт кодо.
Григорий Петрович салтакыш кая гын, Чачи кузе илаш тӱҥалеш?
Вет тунам Макар толын наҥгайыде ок код.
Григорий Петровичын шонымыжо Макар век савырныш.
Кӱртньӧ пече адак чотрак шыгыреме.
— Ок лий, Чачи!..
Нимогай йӧнымат муаш ок лий!
— йӧсланен кычкырал колтыш Григорий Петрович.
Чачи аптраныш: але марте Чачи Григорий Петровичым чылт тыгай ойганым ужын огыл.
Чачи шке ойгыжым мондыш, Григорий Петровичым эмратылаш тӱҥале.
Григорий Петровичын вуйышкыжо ик шонымаш пурыш: «Мыланем садыгак пыташ логалеш, кеч Чачим утарен кодем».
Тунамак Григорий Петровичын чонжылан лу-уш чучо.
Тиде пеш раш.
Кузе тиде але марте ушыш пурен огыл?
Кӱртньӧ пече кокла гыч лекташ теве кушто виш улмаш!
Тыге ышташ шонен пыштымекше, Григорий Петрович ожнысыж гаяк весела лие, Чачи дек куржын мийыш, ӧндале, шупшал пытарыш.
— Ну, Чачи, ит ойгыро, ончыкыжо чыла сай лиеш!
Тый ынде мыланем ит мешае, мыйын возышаш шуко уло.
— Тугеже, тыйын возымешкет, мый авамыт дек миен толам?
— Кае, миен тол.
Пешак ит вашке, мый вашке возен ом пытаре.
Чачи кайыш.
Григорий Петрович кас марте возен шинчыш.
Семинарийыште пырля тунемме йолташыже-влаклан иктаж кум письмам возыш.
Ик письмам (Иван Максимовичлан) ятыр кугум возыш.
Тудо письмам кумда конвертыш пыштыш.
Тудо конвертышкак изи конвертым пыштыш.
Инспекторлан Григорий Петрович тыге возыш: «Кугупундыштӱр школышко ом кае.
Аркамбал школым тыйын шӱдымет почеш законоучительлан сдатлем.
Июль ден август тылзаш пашадарым Тумеръял учительлан — Иван Максимовичлан — колташ йодам: мый туддеч оксам аренам.
Тудлан мый доверенностьым кодем».
Возен пытарымекше, Григорий Петрович, ишке гыч скрипкажым налын, шокталтен колтыш.
Чачи толын пурыш, Григорий Петровичын скрипкам шоктен шогымыжо Чачим куандарыш.
Кеч-мо гынат, Григорий Петрович сай йӧным муын ала-мо, уке гын тыге веселан ок ончо ыле.
Туге шоналтыш гынат, Чачи кузежым-можым Григорий Петрович деч йодышташ ыш тӱҥал.
«Жапше годым Когой шкат каласа», — шоналтыш Чачи.
Чачи пурымым ужын, Григорий Петрович скрипкажым адак сылнынрак йытмыжалтыктыш:
— Чачи, тиде муретым муралтен колто-ян!
Скрипка почеш Чачи муралтен колтыш:
Йылдырым-йылдырым вӱдет йогале,
Пӱя пӱялашет ышна шу.
Йылдырым-йылдырым колет каяле,
Мурда шындашет ышна шу.
Йылдырым-йылдырым комбет каяле,
Шӱльӧ пуашет ышна шу.
Йылдырым-йылдырым таҥна каяле,
Шогал мутланашет ышна шу.
Тиде касым умбакыжат Григорий Петрович ден Чачи мурен, модын-воштыл эртарышт.
Эрлашыжым эрдене Григорий Петрович попым шке ӱжын кондыш, школым тудлан сдаватлыш.
Инвентарь книгаште ончыктымо ӱзгар чыла лекте.
Каталог почеш кок книжка гына ыш лек.
Школым сурален, поп кидышке сравочым кучыктен, Григорий Петрович ден Чачи Микипыр Яшай дек ошкыльыч.
Ӱзгарыштым Яшай эрденак, кок гана толын, оптен каен.
Йолташыже-влаклан возымо письма-влак ден инспекторлан возымо письмажым Япушлан волостной правленийыш намиен пуаш шӱдыш, Иван Максимовичлан возымо письмажым Григорий Петрович Чачилан кучыктыш:
— Мый кызыт ачиймыт деке миен толам...
Вес гана вашке ужаш ок тӱкнӧ: кайшаш корно кужу, илыме веремат умбалне лиеш.
Кумышто ом тол гын, тиде письмам, Тумеръялыш Иван Максимович дек намиен, кидышкыжак кучыкто.
— Кугупундыштӱржӧ мӱндырнӧ мо?
— Чачи аптраненрак йодо.
— Чак огыл...
Ну, ачий-авий, кызытеш чеверын!
— Григорий Петрович Яшай ден ватыжын кидыштым кучыш.
— Чеверын!
Сай коштын тол, — маньыч Яшай ден ватыже.
— Ну, Япуш, тыят чевер код!
— Григорий Петрович Япушым вуй гыч ниялтыш.
— Чачи, изишак ужате.
Курыктӱрыш шумеш Чачи ужатен мийыш.
Курыктӱреш Григорий Петрович шогале, Чачин кок кидшымат кучыш, шинчашкыже ятыр ончен шогыш, вара чот ӧндале, чот шупшале:
— Сай код, Чачи, — мане, вара курык йымаке волаш тӱҥале, изиш кайыш да савырнен шогале.
— Письматым намиен пуаш ит мондо!
— манын кычкыралят, писынрак ошкедаш тӱҥале, шеҥгекыже тегак ыш ончал.
Григорий Петровичын чодыра тӱрыш шумешкыже, Чачи ончен шогыш, вара ачажмыт деке пӧртыльӧ.
Чачилан кӧргыж гыч шӱмжым луктын налмыла пустан чучеш...
«Эх, ораде, мыят молан пырля ыжым кае», — шона Чачи.
Кече шичшаш годым Григорий Петрович шке шочмо ялышкыже миен шуо.
Тудын толмылан ачаж ден аваже, изи шӱжарже ден шольыжо пеш куаненыт.
Толшыжлак Нужа кевыт гыч Григорий Петрович кампеткым, мӱгиндым налын конден.
Шӱжарже ден аважлан чевер шовычым кучыктыш, шольыжлан йошкар тувырым, ачажлан коло вич теҥге оксам луктын пуыш.
Чылаштланат сай пӧлекым ыштыш.
Аваже Григорий Петровичым вӱчкалтенат, шортынат колтыш.
— Эргым, изиш шогет мо?
— йодо аваже.
— Молан ватетым конден отыл?
— Кызыт кужун шогаш толын омыл.
Школышто ямдылкалышаш уло.
Мыйым вет вес школыш колташ ыштеныт.
Ватем дене коктын Шорыкйоллан толына.
Кочкын-йӱын, мутланен шинчышыштла шижынат огытыл — ятыр йӱд лийынат каен.
Чыланат малаш возыч.
Григорий Петровичым аваже пушкыдо тӧшакеш малаш пыштыш.
Тӧшакыште кийшыжла Григорий Петрович адак уло илышыжым шонен кийыш.
«Тиде йӱдым пытартыш гана тыгай пушкыдо тӧшакыште малем.
Умбакыже мо лиеш, мом ужаш тӱкна — иктат ок шинче», — шона Григорий Петрович.
Эрдене кынелын, кочкын-йӱын теммекыже, Григорий Петрович аважлан каласыш:
— Мый Кудашнурыш Левентей кугыза дек миен толам.
— Тушто шукак от шого дыр?
Кечываллан мый мелнам лугенам.
Эрланак лугем ыле да, тый эрдене пеш кочманак отыл.
— Йӧра, кечывалланже толын шуам.
Григорий Петрович миймылан Левентей кугызат куаныш: шке ойгыжо нерген чыла ойлыш.
Сакар колымо увер толмек, Левентей кугыза пеш чот ойгырен.
Тудын ынде нимогай ӱшанат кодын огыл.
«Ындыже молан илаш?
Орланен илымешке, вашкерак колышаш ыле», — шона Левентей кугыза.
Тудо Григорий Петрович дене ятыр мутланен шинчыш.
Вара, мут савыртыш толмек, Григорий Петрович йодо:
— Кугызай, тыйын пычалет мыняр теҥгем шога?
— Мыйын пычал шергакан огыл.
Вич теҥгелан налынам ыле.
Григорий Петрович, лу теҥгем луктын, Левентей кугыза ончылан пыштыш:
— Пычалетым мый налам.
Левентей кугыза ӧрӧ:
— Тыгай шӱкшӧ пычал тыланет молан кӱлеш?
— Тый тудын дене сонарыш коштат вет?
— Мый гаем шоҥго еҥлан тудо йӧра.
— Пычалетше сай логалта вет?
— Логалташыже сай логалта.
Умаште ятыр урым кученам.
— Сай логалта гын, молыжо мыланем ок кӱл.
Лу теҥге шулдын чучеш гын, тений сату шергырак манат гын, адак ик вич теҥгем ешарем.
— Ой, томаша!
Тунарак ок кӱл!
Лу теҥгежат шергырак лиеш.
Тудланже пычал ӱзгарым пуэм.
— Кугызай, тыйын сузо лӱймӧ ядрат уло мо?
Толшемла мый Эшме корем чашкерыште сузо тӱшкам ужым.
Игыже-влак чыве гае лийыныт.
— Изишак уло чай, лияш кӱлеш ыль-ыс...
— Уло гын, иктаж лу ядрам пу.
— Улыжым нал, пистонжат тевак, — Левентей кугыза Григорий Петровичлан пычал ӱзгарым конден оптыш.
— Кугызай, шӱшкынжат шкак пу.
Мый кугу сузыжымак лӱйынем.
Левентей кугыза пычалым шӱшкӧ.
— Ынде сузым огыл, кеч пирым лӱй, садак илыше ок утло, — мане Левентей кугыза.
— Пеш тау...
Ну, кызытеш чеверын, кугызай, — Григорий Петрович кидшым пуыш.
— Чеверын, эргым.
Юмо тыланет шоныметым лӱяш полшыжо.
Левентей кугыза Григорий Петровичым пакча капка гыч луктын колтыш.
— Эшме коремыш, уна, шоло воктен, йолгорно кая.
Левентей кугызан пакча гыч лектын, Григорий Петрович Эшме коремышкыла огыл, Лопнурышкыла ошкыльо.
Чужган кевытыш Григорий Петровичын миен пурымыжо годым тушто кок еҥ веле ыле.
Сату висыме ӱстелтӧрыштӧ лачак Макар шоген.
Григорий Петровичын толмыжлан Макар пеш ӧрӧ, Шуко шонен шогаш Григорий Петрович эрыкым ыш пу.
— Мыланем пел кремга тар, кремга дробь, коло вич пистон кӱлеш!
— пеҥгыде йӱк дене каласыш Григорий Петрович.
— Пистон — атыште витле.
Коло визытан уке.
Витлан атымак нал, — темла Макар.
— Мыланем витле ок кӱл!
— адак пеҥгыдемдыш Григорий Петрович, — мыланем коло визытым шотлен пу!
Макар ӱстембаке кремган дробь мешакым, пел кремган калай тар атым конден пыштыш, вара, ӱстембак пӱгырнен, пистоным шотлаш тӱҥале.
Кок марий, тамакым пижыктен, кевыт ончык лектыч.
Григорий Петрович, йӱк ыштыде, пычал чывынерым чӱчаштарыш, вара кенета пычалжым нӧлталын, Макар вуйыш тушкалтенак, лӱен колтыш.
Макар, ик йӱк лукде, кӱвар ӱмбак лыдырген волен возо.
Пычал йӱкым колын, марий-влак урем покшек куржын колтышт, Чужган кугыза чаравуйын куржын тольо.
Григорий Петрович пычалжым ӱлкӧ шуыш, вара Чужган кугызалан каласыш:
— Урядник дек колто.
Мый эргычым пуштым...


Admin login:

[Search]

2-2-7-1


Сакар колымо нерген увер толмеке, Григорий Петрович, вуйжым кучен, пӧртыштӧ кок могырышко шуко кошто.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
колымо
колы-мо
коло-мЕ
die-PTCP.PASS
vb2-ad
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
увер
увер
увер
news
no
толмеке,
тол-меке
тол-меке
come-CVB.PRI
vb1-adv
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
вуйжым
вуй-жы-м
вуй-жЕ-м
head-3SG-ACC
no-poss-case
кучен,
куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен,
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv
пӧртыштӧ
пӧрт-ыштӧ
пӧрт-штЕ
house-INE
no-case
пӧртыштӧ
пӧртыш-тӧ
пӧртыш-штЕ
coenurosis-INE
no-case
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
могырышко
могырышко
могырышко
in.the.direction.of
po
могырышко
могыр-ышко
могыр-шкЕ
body-ILL
no-case
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
кошто.
кошто-Ø
кошто-Ø
dry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кошто.
кошт-о
кошт-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кошто.
кошто-Ø
кошто-Ø
dry-CNG
vb2-conn



2-2-7-2


Сакар эрыкдыме илышым чытен огыл, колен, а утлаш тӧчен.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
эрыкдыме
эрыкдыме
эрыкдыме
dependent
ad
илышым
илыш-ым
илыш-м
life-ACC
no-case
илышым
илышы-м
илыше-м
living-ACC
ad/no-case
илышым
илы-ш-ым
иле-ш-ым
live-PST1-1SG
vb2-tense-pers
илышым
илы-шы-м
иле-шЕ-м
live-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
чытен
чытен
чытен
patiently
av
чытен
чыт-ен-Ø
чыте-ен-Ø
tolerate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чытен
чыт-ен
чыте-ен
tolerate-CVB
vb2-adv
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
колен,
кол-ен-Ø
коло-ен-Ø
die-PST2-3SG
vb2-tense-pers
колен,
кол-ен
коло-ен
die-CVB
vb2-adv
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
утлаш
утл-аш
утло-аш
escape-INF
vb2-inf
тӧчен.
тӧч-ен-Ø
тӧчӧ-ен-Ø
try-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӧчен.
тӧч-ен
тӧчӧ-ен
try-CVB
vb2-adv



2-2-7-3


Григорий Петровичлан адак ик намыс лие.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичлан
Петровичлан
Петровичлан
Petrovichlan
na
адак
адак
адак
again
av
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
намыс
намыс
намыс
shame
no
лие.
ли[й]-е
лий-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-4


Волостной правлений гыч сторож кок пакетым конден пуыш.

Волостной
Волостной
волостной
volost
ad
правлений
правлений
правлений
board
no
гыч
гыч
гыч
from
po
сторож
***
***
***
***
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
пакетым
пакет-ым
пакет-м
parcel-ACC
no-case
конден
конд-ен-Ø
кондо-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
конден
конд-ен
кондо-ен
bring-CVB
vb2-adv
пуыш.
пу-ыш
пу-ш
wood-ILL
no-case
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-5


Ик кагазшым благочин колтен.

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
кагазшым
кагаз-шы-м
кагаз-жЕ-м
paper-3SG-ACC
no-poss-case
благочин
***
***
***
***
колтен.
колт-ен-Ø
колто-ен-Ø
send-PST2-3SG
vb2-tense-pers
колтен.
колт-ен
колто-ен
send-CVB
vb2-adv



2-2-7-6


Тиде кагазыште тыге возымо: «Архиерей шӱдымӧ почеш Морко черке гыч Чужган Макарлан пуымо метрик посна серышым налме.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
кагазыште
кагаз-ыште
кагаз-штЕ
paper-INE
no-case
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
возымо:
возымо
возымо
written
ad
возымо:
возы-мо
возо-мЕ
write-PTCP.PASS
vb2-ad
«Архиерей
Архиерей
архиерей
bishop
no
шӱдымӧ
шӱды-мӧ
шӱдӧ-мЕ
order-PTCP.PASS
vb2-ad
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
Морко
Морко
Морко
Morki
pn
черке
черке
черке
church
no
черке
черке
черке
skates
no
гыч
гыч
гыч
from
po
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
Макарлан
Макарлан
Макарлан
Makarlan
na
пуымо
пуымо
пуымо
given
ad
пуымо
пуы-мо
пуо-мЕ
give-PTCP.PASS
vb2-ad
пуымо
пуы-мо
пуо-мЕ
blow-PTCP.PASS
vb2-ad
метрик
***
***
***
***
посна
посна
посна
isolated
ad/av
серышым
серыш-ым
серыш-м
letter-ACC
no-case
серышым
серыш-ым
серыш-м
plot.of.land-ACC
no-case
серышым
серышы-м
серыше-м
writing-ACC
ad/no-case
серышым
серы-ш-ым
сере-ш-ым
write-PST1-1SG
vb2-tense-pers
серышым
серы-шы-м
сере-шЕ-м
write-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
налме.
налме
налме
purchasing
ad
налме.
нал-ме
нал-мЕ
take-PTCP.PASS
vb1-ad



2-2-7-7


Тудо серышым благочин чынлан шотла...»

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
серышым
серыш-ым
серыш-м
letter-ACC
no-case
серышым
серыш-ым
серыш-м
plot.of.land-ACC
no-case
серышым
серышы-м
серыше-м
writing-ACC
ad/no-case
серышым
серы-ш-ым
сере-ш-ым
write-PST1-1SG
vb2-tense-pers
серышым
серы-шы-м
сере-шЕ-м
write-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
благочин
***
***
***
***
чынлан
чынл-ан
чынле-ан
true-with
ad-deriv.ad
чынлан
чын-лан
чын-лан
truth-DAT
ad/av/no-case
чынлан
чын-ла-н
чын-ла-н
truth-PL-GEN
ad/av/no-num-case
шотла...»
шот-ла
шот-ла
use-COMP
no-case
шотла...»
шот-ла
шот-ла
use-PL
no-num
шотла...»
шот-ла
шот-ла
use-STR
no-enc
шотла...»
шотл-а
шотло-а
count-3SG
vb2-pers



2-2-7-8


Пашаже тыге лийын: благочин Чачи ден Макар венчайымым возымашым метрик книгаште муын огыл, тудо возымо лаштыкым метрик книгаште ала-кӧ кушкедын.

Пашаже
Паша-же
паша-жЕ
work-3SG
no-poss
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
лийын:
лийын
лийын
as.a
po
лийын:
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын:
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
благочин
***
***
***
***
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
ден
ден
ден
and
co
Макар
Макар
Макар
Makar
na
венчайымым
венчайымы-м
венчайыме-м
wedding-ACC
ad-case
венчайымым
венчайы-мы-м
венчае-мЕ-м
marry-PTCP.PASS-ACC
vb2-ad-case
возымашым
возымаш-ым
возымаш-м
writing-ACC
no-case
возымашым
возы-маш-ым
возо-маш-м
write-NMLZ-ACC
vb2-deriv.n-case
метрик
***
***
***
***
книгаште
книга-ште
книга-штЕ
book-INE
no-case
муын
му-ын-Ø
му-н-Ø
find-PST2-3SG
vb1-tense-pers
муын
му-ын
му-н
find-CVB
vb1-adv
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
возымо
возымо
возымо
written
ad
возымо
возы-мо
возо-мЕ
write-PTCP.PASS
vb2-ad
лаштыкым
лаштык-ым
лаштык-м
piece-ACC
no-case
метрик
***
***
***
***
книгаште
книга-ште
книга-штЕ
book-INE
no-case
ала-кӧ
ала-кӧ
ала-кӧ
somebody
pr
кушкедын.
кушкед-ын-Ø
кушкед-н-Ø
tear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кушкедын.
кушкед-ын
кушкед-н
tear-CVB
vb1-adv



2-2-7-9


Моло кагаз коклаште Макар ден Чачин шочмо нерген метрик деч посна серыш-влакым муын да Макар кидысе посна серышым ончен, Морко поп Макар ден Чачим венчайыме огыл, тӱсыштымат нигунамат ужын огыл, но тудо, Макар ден Чачи венчаялтын улыт, манын пуымо метрик посна серышыште шке кид пыштымыжым ужын.

Моло
Моло
моло
other
no/pr
кагаз
кагаз
кагаз
paper
no
коклаште
коклаште
коклаште
in
av/po
коклаште
кокла-ште
кокла-штЕ
distance-INE
ad/no-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
cook-PL-INE
no-num-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
two-PL-INE
nm-num-case
Макар
Макар
Макар
Makar
na
ден
ден
ден
and
co
Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
шочмо
шочмо
шочмо
Monday
ad/no
шочмо
шоч-мо
шоч-мЕ
be.born-PTCP.PASS
vb1-ad
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
метрик
***
***
***
***
деч
деч
деч
from
po
посна
посна
посна
isolated
ad/av
серыш-влакым
серыш-влак-ым
серыш-влак-м
letter-PL-ACC
no-num-case
серыш-влакым
серыш-влак-ым
серыш-влак-м
plot.of.land-PL-ACC
no-num-case
муын
му-ын-Ø
му-н-Ø
find-PST2-3SG
vb1-tense-pers
муын
му-ын
му-н
find-CVB
vb1-adv
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
Макар
Макар
Макар
Makar
na
кидысе
кидысе
кидысе
in.one's.hands
ad
кидысе
кид-ысе
кид-сЕ
hand-ADJ
no-deriv.ad
посна
посна
посна
isolated
ad/av
серышым
серыш-ым
серыш-м
letter-ACC
no-case
серышым
серыш-ым
серыш-м
plot.of.land-ACC
no-case
серышым
серышы-м
серыше-м
writing-ACC
ad/no-case
серышым
серы-ш-ым
сере-ш-ым
write-PST1-1SG
vb2-tense-pers
серышым
серы-шы-м
сере-шЕ-м
write-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
ончен,
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен,
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
Морко
Морко
Морко
Morki
pn
поп
поп
поп
priest
no
Макар
Макар
Макар
Makar
na
ден
ден
ден
and
co
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
венчайыме
венчайыме
венчайыме
wedding
ad
венчайыме
венчайы-ме
венчае-мЕ
marry-PTCP.PASS
vb2-ad
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
тӱсыштымат
тӱс-ышт-ым-ат
тӱс-шт-м-ат
color-3PL-ACC-and
no-poss-case-enc
нигунамат
н'игунамат
н'игунамат
in.no.case
av/pr
нигунамат
н'игунам-ат
н'игунам-ат
never-and
av/pr-enc
ужын
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
тудо,
тудо
тудо
3SG
pr
Макар
Макар
Макар
Makar
na
ден
ден
ден
and
co
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
венчаялтын
венчаялт-ын-Ø
венчаялт-н-Ø
marry-PST2-3SG
vb1-tense-pers
венчаялтын
венчаялт-ын
венчаялт-н
marry-CVB
vb1-adv
венчаялтын
венча[й]-[а]лт-ын-Ø
венчае-алт-н-Ø
marry-REF-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
венчаялтын
венча[й]-[а]лт-ын
венчае-алт-н
marry-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv
улыт,
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
пуымо
пуымо
пуымо
given
ad
пуымо
пуы-мо
пуо-мЕ
give-PTCP.PASS
vb2-ad
пуымо
пуы-мо
пуо-мЕ
blow-PTCP.PASS
vb2-ad
метрик
***
***
***
***
посна
посна
посна
isolated
ad/av
серышыште
серыш-ыште
серыш-штЕ
letter-INE
no-case
серышыште
серыш-ыште
серыш-штЕ
plot.of.land-INE
no-case
серышыште
серышы-ште
серыше-штЕ
writing-INE
ad/no-case
серышыште
серы-шы-ште
сере-шЕ-штЕ
write-PTCP.ACT-INE
vb2-ad-case
шке
шке
шке
REFL
pr
кид
кид
кид
hand
no
пыштымыжым
пыштымы-жы-м
пыштыме-жЕ-м
put-3SG-ACC
ad-poss-case
пыштымыжым
пышты-мы-жы-м
пыште-мЕ-жЕ-м
put-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb2-ad-poss-case
ужын.
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын.
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын.
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case



2-2-7-10


Садлан «венчаенам» манын.

Садлан
Садлан
садлан
therefore
co
Садлан
Сад-лан
сад-лан
garden-DAT
no-case
Садлан
Сад-ла-н
сад-ла-н
garden-PL-GEN
no-num-case
«венчаенам»
венча[й]-ен-ам
венчае-ен-ам
marry-PST2-1SG
vb2-tense-pers
манын.
манын
манын
that
co
манын.
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын.
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv



2-2-7-11


Йӱшӧ дьячокым благочин изиш шыгыремдаш тӧченат, тудыжо товатлаш тӱҥалын:

Йӱшӧ
Йӱшӧ
йӱшӧ
drunken
ad/no
Йӱшӧ
Йӱ-шӧ
йӱ-шЕ
drink-PTCP.ACT
vb1-ad
дьячокым
дьячок-ым
дьячок-м
sexton-ACC
no-case
благочин
***
***
***
***
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
шыгыремдаш
шыгыремд-аш
шыгыремде-аш
make.more.cramped-INF
vb2-inf
тӧченат,
тӧч-ен-ат
тӧчӧ-ен-ат
try-PST2-2SG
vb2-tense-pers
тӧченат,
тӧч-ена-т
тӧчӧ-ена-ат
try-1PL-and
vb2-pers-enc
тӧченат,
тӧч-ен-Ø-ат
тӧчӧ-ен-Ø-ат
try-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
тӧченат,
тӧч-ен-ат
тӧчӧ-ен-ат
try-CVB-and
vb2-adv-enc
тудыжо
тудыжо
тудыжо
that.one
pr
тудыжо
тудо-жо
тудо-жЕ
3SG-3SG
pr-poss
товатлаш
товатл-аш
товатле-аш
swear-INF
vb2-inf
товатлаш
товат-ла-ш
товат-ла-ш
upon.my.word-PL-ILL
av/no/pa-num-case
товатлаш
товат-ла-ш
товат-ла-еш
upon.my.word-PL-LAT
av/no/pa-num-case
тӱҥалын:
тӱҥал-ын-Ø
тӱҥал-н-Ø
start-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тӱҥалын:
тӱҥал-ын
тӱҥал-н
start-CVB
vb1-adv



2-2-7-12


— Мыйын серен налмем годым метрик чыла тӱрыс ыле.

Мыйын
Мыйын
мыйын
my
pr
Мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
серен
сер-ен-Ø
сере-ен-Ø
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
серен
сер-ен
сере-ен
write-CVB
vb2-adv
налмем
налм-ем
налме-ем
purchasing-1SG
ad-poss
налмем
нал-м-ем
нал-мЕ-ем
take-PTCP.PASS-1SG
vb1-ad-poss
налмем
налм-ем-Ø
налме-ем-Ø
purchasing-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
налмем
налм-ем-Ø
налме-ем-Ø
purchasing-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
налмем
налм-ем-Ø
налме-ем-Ø
purchasing-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
налмем
нал-м-ем-Ø
нал-мЕ-ем-Ø
take-PTCP.PASS-TRANS-IMP.2SG
vb1-ad-deriv.v-mood.pers
налмем
нал-м-ем-Ø
нал-мЕ-ем-Ø
take-PTCP.PASS-TRANS-CNG
vb1-ad-deriv.v-conn
налмем
нал-м-ем-Ø
нал-мЕ-ем-Ø
take-PTCP.PASS-TRANS-CVB
vb1-ad-deriv.v-adv
годым
годым
годым
during
po
метрик
***
***
***
***
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
тӱрыс
тӱрыс
тӱрыс
complete
ad/av/no
тӱрыс
тӱр-ыс
тӱр-с
edge-STR
no-enc
тӱрыс
тӱр-ыс
тӱр-с
embroidery-STR
no-enc
тӱрыс
тӱр-ыс
тӱр-с
[X]-STR
de-enc
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-13


Благочин черке настоятельым метрикым кучыдымылан титаклен возен да пашажым пытымылан шотлен...

Благочин
Благочин
Благочин
Blagochin
na
черке
черке
черке
church
no
черке
черке
черке
skates
no
настоятельым
настоятель-ым
настоятель-м
prior-ACC
no-case
метрикым
метрикы-м
метрике-м
birth.certificate-ACC
no-case
кучыдымылан
кучы-дымы-лан
кучо-дымЕ-лан
hold-PTCP.NEG-DAT
vb2-ad-case
кучыдымылан
кучы-дымы-лан
кучо-дымЕ-лан
ascarid-without-DAT
no-deriv.ad-case
кучыдымылан
кучы-дымы-ла-н
кучо-дымЕ-ла-н
hold-PTCP.NEG-PL-GEN
vb2-ad-num-case
кучыдымылан
кучы-дымы-ла-н
кучо-дымЕ-ла-н
ascarid-without-PL-GEN
no-deriv.ad-num-case
титаклен
титакл-ен-Ø
титакле-ен-Ø
blame-PST2-3SG
vb2-tense-pers
титаклен
титакл-ен
титакле-ен
blame-CVB
vb2-adv
возен
воз-ен-Ø
возо-ен-Ø
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
возен
воз-ен
возо-ен
write-CVB
vb2-adv
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
пашажым
паша-жы-м
паша-жЕ-м
work-3SG-ACC
no-poss-case
пытымылан
пытымы-лан
пытыме-лан
final-DAT
ad-case
пытымылан
пытымы-ла-н
пытыме-ла-н
final-PL-GEN
ad-num-case
пытымылан
пыты-мы-лан
пыте-мЕ-лан
end-PTCP.PASS-DAT
vb2-ad-case
пытымылан
пыты-мы-ла-н
пыте-мЕ-ла-н
end-PTCP.PASS-PL-GEN
vb2-ad-num-case
шотлен...
шотл-ен-Ø
шотло-ен-Ø
count-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шотлен...
шотл-ен
шотло-ен
count-CVB
vb2-adv



2-2-7-14


Сандене Григорий Петровичлан тыгай кагазым колтен.

Сандене
Сандене
сандене
therefore
co
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичлан
Петровичлан
Петровичлан
Petrovichlan
na
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
кагазым
кагаз-ым
кагаз-м
paper-ACC
no-case
колтен.
колт-ен-Ø
колто-ен-Ø
send-PST2-3SG
vb2-tense-pers
колтен.
колт-ен
колто-ен
send-CVB
vb2-adv



2-2-7-15


Вес кагазше инспектор деч толын.

Вес
Вес
вес
different
ad/pr
кагазше
кагаз-ше
кагаз-жЕ
paper-3SG
no-poss
инспектор
инспектор
инспектор
inspector
no
деч
деч
деч
from
po
толын.
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын.
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv



2-2-7-16


Тудыжо тыге возен: «Мый декем тыгай увер толын: тый пеленет школышто ик ӱдырамашым ашнет.

Тудыжо
Тудыжо
тудыжо
that.one
pr
Тудыжо
тудо-жо
тудо-жЕ
3SG-3SG
pr-poss
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
возен:
воз-ен-Ø
возо-ен-Ø
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
возен:
воз-ен
возо-ен
write-CVB
vb2-adv
«Мый
мый
мый
1SG
pr
декем
дек-ем
дек-ем
to-1SG
po-poss
декем
дек-ем
деке-ем
to-1SG
po-poss
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
увер
увер
увер
news
no
толын:
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын:
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
тый
тый
тый
2SG
pr
пеленет
пелен-ет
пелен-ет
to-2SG
av/po-poss
пеленет
пеле-н-ет
пеле-н-ет
in.half-GEN-2SG
ad/av/no-case-poss
школышто
школ-ышто
школ-штЕ
school-INE
no-case
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
ӱдырамашым
ӱдырамаш-ым
ӱдырамаш-м
woman-ACC
no-case
ашнет.
ашн-ет
ашне-ет
keep-2SG
vb2-pers



2-2-7-17


Тудо ӱдырамашын венчаялтме марийже уло.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
ӱдырамашын
ӱдырамаш-ын
ӱдырамаш-н
woman-GEN
no-case
венчаялтме
венчаялт-ме
венчаялт-мЕ
marry-PTCP.PASS
vb1-ad
венчаялтме
венча[й]-[а]лт-ме
венчае-алт-мЕ
marry-REF-PTCP.PASS
vb2-deriv.v-ad
марийже
марий-же
марий-жЕ
Mari-3SG
no-poss
уло.
уло
уло
is
ad/no/vb



2-2-7-18


Школысо учитель, самырык икшыве-влакым туныктышо, тыге яжарын илен ок керт.

Школысо
Школысо
школысо
school
ad
Школысо
Школ-ысо
школ-сЕ
school-ADJ
no-deriv.ad
учитель,
учитель
учитель
teacher
no
самырык
самырык
самырык
young
ad/no
икшыве-влакым
икшыве-влак-ым
икшыве-влак-м
child-PL-ACC
no-num-case
туныктышо,
туныктышо
туныктышо
teacher
no
туныктышо,
туныкты-шо
туныкто-шЕ
teach-PTCP.ACT
vb2-ad
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
яжарын
яжарын
яжарын
in.a.debauched.manner
av
яжарын
яжар-ын
яжар-н
debauched-GEN
ad/no-case
илен
ил'е-н
ил'е-н
damp-GEN
ad-case
илен
ил-ен-Ø
иле-ен-Ø
live-PST2-3SG
vb2-tense-pers
илен
ил-ен
иле-ен
live-CVB
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



2-2-7-19


Тиде кагазым налмекет, тудо ӱдырамаш деч тунамак ойырло, школ погым закон порядок дене законоучительлан ӱшанен пу, шке Арбан волостьышко, Кугупундыштӱр школышко кусно».

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
кагазым
кагаз-ым
кагаз-м
paper-ACC
no-case
налмекет,
нал-меке-ет
нал-меке-ет
take-CVB.PRI-2SG
vb1-adv-poss
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
ӱдырамаш
ӱдырамаш
ӱдырамаш
woman
no
деч
деч
деч
from
po
тунамак
тунамак
тунамак
immediately
av
тунамак
тунам-ак
тунам-ак
then-STR
av-enc
тунамак
туна-м-ак
туна-м-ак
heifer-ACC-STR
no-case-enc
тунамак
туна-м-ак
туна-ем-ак
heifer-1SG-STR
no-poss-enc
тунамак
туна-м-а-к
туна-ем-а-ак
heifer-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
that-1PL-ACC-STR
pr-poss-case-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
gland-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
banner-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
тунамак
туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
тунамак
туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
тунамак
туна-м--ак
туна-ем-Е-ак
heifer-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
ойырло,
ойырло-Ø
ойырло-Ø
go.apart-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ойырло,
ойырло-Ø
ойырло-Ø
go.apart-CNG
vb2-conn
школ
школ
школ
school
no
погым
погы-м
пого-м
belongings-ACC
no-case
закон
закон
закон
law
no
порядок
***
***
***
***
дене
дене
дене
with
po
законоучительлан
***
***
***
***
ӱшанен
ӱшанен
ӱшанен
trustingly
av
ӱшанен
ӱшан-ен-Ø
ӱшане-ен-Ø
believe-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӱшанен
ӱшан-ен
ӱшане-ен
believe-CVB
vb2-adv
пу,
пу
пу
wood
no
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
шке
шке
шке
REFL
pr
Арбан
Арбан
Арбан
Arban
na
волостьышко,
волость-ышко
волость-шкЕ
volost-ILL
no-case
Кугупундыштӱр
Кугупундыштӱр
Кугупундыштӱр
Kugupundyshtür
na
школышко
школ-ышко
школ-шкЕ
school-ILL
no-case
кусно».
кусно-Ø
кусно-Ø
move-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кусно».
кусно-Ø
кусно-Ø
move-CNG
vb2-conn



2-2-7-20


Григорий Петрович нимоланат ӧрӧ.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
нимоланат
н'имолан-ат
н'имолан-ат
for.no.reason-and
in/pr-enc
нимоланат
н'имо-лан-ат
н'имо-лан-ат
nothing-DAT-and
ad/av/pr-case-enc
нимоланат
н'имо-ла-на-т
н'имо-ла-на-ат
nothing-COMP-1PL-and
ad/av/pr-case-poss-enc
нимоланат
н'имо-ла-на-т
н'имо-ла-на-ат
nothing-PL-1PL-and
ad/av/pr-num-poss-enc
нимоланат
н'имо-ла-н-ат
н'имо-ла-н-ат
nothing-PL-GEN-and
ad/av/pr-num-case-enc
ӧрӧ.
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no
ӧрӧ.
ӧр-ӧ
ӧр-Е
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-21


— Когой, могай кагаз толын?

Когой,
Когой
Когой
Kogoy
na
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
кагаз
кагаз
кагаз
paper
no
толын?
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын?
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv



2-2-7-22


— шыман йодо Чачи.

шыман
шыман
шыман
gently
av
шыман
шыма-н
шыма-ан
gentle-with
ad-deriv.ad
шыман
шым-ан
шым-ан
seven-with
nm-deriv.ad
шыман
шыма-н
шыма-н
gentle-GEN
ad-case
йодо
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Чачи.
Чачи
Чачи
Chachi
na



2-2-7-23


— Мемнам когыньнам ойырынешт.

Мемнам
мем-на-м
ме-на-м
1PL-1PL-ACC
pr-poss-case
когыньнам
когыньна-м
когыньна-м
the.two.of.us-ACC
nm-case
когыньнам
когыньна-м
когыньна-ем
the.two.of.us-1SG
nm-poss
когыньнам
когыньна-м-Ø
когыньна-ем-Ø
the.two.of.us-TRANS-IMP.2SG
nm-deriv.v-mood.pers
когыньнам
когыньна-м-Ø
когыньна-ем-Ø
the.two.of.us-TRANS-CNG
nm-deriv.v-conn
когыньнам
когыньна-м-Ø
когыньна-ем-Ø
the.two.of.us-TRANS-CVB
nm-deriv.v-adv
ойырынешт.
ойыры-не-шт
ойыро-не-шт
separate-DES-3PL
vb2-mood-pers



2-2-7-24


Тыйым Макарлан пуынешт...

Тыйым
Тыйым
тыйым
you
pr
Тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
Макарлан
Макарлан
Макарлан
Makarlan
na
пуынешт...
пуы-не-шт
пуо-не-шт
give-DES-3PL
vb2-mood-pers
пуынешт...
пуы-не-шт
пуо-не-шт
blow-DES-3PL
vb2-mood-pers



2-2-7-25


Ух, ия-влак!

Ух,
Ух
ух
oh
in
ия-влак!
ия-влак
ия-влак
devil-PL
in/no-num



2-2-7-26


Кернакак, тӱняште чын уке!

Кернакак,
Кернакак
кернакак
really
pa
Кернакак,
Кернак-ак
кернак-ак
really-STR
pa-enc
тӱняште
тӱня-ште
тӱня-штЕ
world-INE
no-case
чын
чын
чын
truth
ad/av/no
уке!
уке
уке
no
ad/no/pa



2-2-7-27


Кок кагазыште возымымат Григорий Петрович Чачилан ыҥылтарыш.

Кок
Кок
кок
cook
no
Кок
Кок
кок
two
nm
кагазыште
кагаз-ыште
кагаз-штЕ
paper-INE
no-case
возымымат
возымы-м-ат
возымо-м-ат
written-ACC-and
ad-case-enc
возымымат
возы-мы-м-ат
возо-мЕ-м-ат
write-PTCP.PASS-ACC-and
vb2-ad-case-enc
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
Чачилан
Чачилан
Чачилан
Chachilan
na
ыҥылтарыш.
ыҥылтары-ш-Ø
ыҥылтаре-ш-Ø
explain-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-28


Чачи вынер гай ошем кайыш...

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
вынер
вын'ер
вын'ер
linen
no
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
ошем
ош-ем
ош-ем
white-1SG
ad-poss
ошем
ош-ем
ошо-ем
white-1SG
ad-poss
ошем
ошем-Ø
ошем-Ø
turn.white-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ошем
ошем-Ø
ошем-Ø
turn.white-CNG
vb1-conn
ошем
ошем-Ø
ошем-Ø
turn.white-CVB
vb1-adv
ошем
ош-ем-Ø
ош-ем-Ø
white-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
ошем
ош-ем-Ø
ошо-ем-Ø
white-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
ошем
ош-ем-Ø
ош-ем-Ø
white-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
ошем
ош-ем-Ø
ошо-ем-Ø
white-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
ошем
ош-ем-Ø
ош-ем-Ø
white-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
ошем
ош-ем-Ø
ошо-ем-Ø
white-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
кайыш...
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш...
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-29


— Ынде мо лиеш, Когой?

Ынде
Ынде
ынде
now
av/pa
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
лиеш,
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
Когой?
Когой
Когой
Kogoy
na



2-2-7-30


Григорий Петрович нимомат пелештен ыш шукто — Сидыр поп лыж-лож пурен шогале.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
нимомат
н'имом-ат
н'имом-ат
nothing-and
pr-enc
нимомат
н'имо-м-ат
н'имо-м-ат
nothing-ACC-and
ad/av/pr-case-enc
пелештен
пелешт-ен-Ø
пелеште-ен-Ø
say-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пелештен
пелешт-ен
пелеште-ен
say-CVB
vb2-adv
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
шукто —
шукто-Ø
шукто-Ø
succeed.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шукто —
шукто-Ø
шукто-Ø
succeed.in-CNG
vb2-conn
шукто —
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
reach-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто —
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
ferment-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто —
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
whittle-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто —
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
reach-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
шукто —
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
ferment-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
шукто —
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
whittle-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
Сидыр
Сидыр
Сидыр
Sidyr
na
поп
поп
поп
priest
no
лыж-лож
лыж-лож
лыж-лож
[X]
de
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



2-2-7-31


— Григорий Петрович, школетым кунам сдаваяш тӱҥалат?

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
школетым
школ-ет-ым
школ-ет-м
school-2SG-ACC
no-poss-case
кунам
кунам
кунам
when
av/co/pa/pr
сдаваяш
***
***
***
***
тӱҥалат?
тӱҥал-ат
тӱҥал-ат
start-2SG
vb1-pers
тӱҥалат?
тӱҥал-Ø-ат
тӱҥал-Ø-ат
start-CNG-and
vb1-conn-enc
тӱҥалат?
тӱҥал-Ø-ат
тӱҥал-Ø-ат
start-CVB-and
vb1-adv-enc



2-2-7-32


Мыланем инспектор принимаяш шӱден.

Мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
инспектор
инспектор
инспектор
inspector
no
принимаяш
***
***
***
***
шӱден.
шӱд-ен-Ø
шӱдӧ-ен-Ø
order-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шӱден.
шӱд-ен
шӱдӧ-ен
order-CVB
vb2-adv



2-2-7-33


— Мый школым сдаваяш ом шоно.

Мый
мый
мый
1SG
pr
школым
школ-ым
школ-м
school-ACC
no-case
сдаваяш
***
***
***
***
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
шоно.
шоно-Ø
шоно-Ø
think-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шоно.
шоно-Ø
шоно-Ø
think-CNG
vb2-conn



2-2-7-34


Мый инспекторлан ончычын сайын возен колтем, ыҥылтарем, вара — мо лиеш...

Мый
мый
мый
1SG
pr
инспекторлан
инспектор-лан
инспектор-лан
inspector-DAT
no-case
инспекторлан
инспектор-ла-н
инспектор-ла-н
inspector-PL-GEN
no-num-case
ончычын
ончычын
ончычын
from.in.front.of
av
сайын
сайын
сайын
well
av
сайын
сайын
сайын
each
po
сайын
сай-ын
сай-н
good-GEN
ad/av-case
возен
воз-ен-Ø
возо-ен-Ø
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
возен
воз-ен
возо-ен
write-CVB
vb2-adv
колтем,
колт-ем
колто-ем
send-1SG
vb2-pers
ыҥылтарем,
ыҥылтар-ем
ыҥылтаре-ем
explain-1SG
vb2-pers
вара —
вара
вара
then
av/pa
вара —
вара
вара
pole
no
вара —
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
лиеш...
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш...
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-2-7-35


— Кеч возо, кеч ите, тыланет тиде школымат, еҥ ватымат кудалташет верештеш.

Кеч
Кеч
кеч
even.if
co/pa
возо,
возо-Ø
возо-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
возо,
воз-о
воз-Е
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
возо,
возо-Ø
возо-Ø
write-CNG
vb2-conn
кеч
кеч
кеч
even.if
co/pa
ите,
ите
ите
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
школымат,
школ-ым-ат
школ-м-ат
school-ACC-and
no-case-enc
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
ватымат
ваты-м-ат
вате-м-ат
wife-ACC-and
no-case-enc
ватымат
ваты-м-ат
вате-м-ат
absorbent.cotton-ACC-and
no-case-enc
кудалташет
кудалт-аш-ет
кудалте-аш-ет
throw-INF-2SG
vb2-inf-poss
верештеш.
верешт-еш
верешт-еш
get.into-3SG
vb1-pers



2-2-7-36


— Тый, бачышка, мыланем еҥ вате нерген ит ойло.

Тый,
тый
тый
2SG
pr
бачышка,
бачышка
бачышка
priest
no
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
ойло.
ойло-Ø
ойло-Ø
talk-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ойло.
ойло-Ø
ойло-Ø
talk-CNG
vb2-conn



2-2-7-37


Тый шкендым шинче.

Тый
тый
тый
2SG
pr
шкендым
шкен-д-ым
шке-д-м
REFL-2SG-ACC
pr-poss-case
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn



2-2-7-38


Мый честне, еҥ ончылно тудым марлан налынам.

Мый
мый
мый
1SG
pr
честне,
честне
честне
honestly
av
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
ончылно
ончылно
ончылно
in.front
av/po
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
марлан
марлан
марлан
marrying
av
марлан
марла-н
марла-ан
Mari-with
ad/av-deriv.ad
марлан
марла-н
марла-н
Mari-GEN
ad/av-case
налынам.
нал-ын-ам
нал-н-ам
take-PST2-1SG
vb1-tense-pers
налынам.
нал'ы-на-м
нал'е-на-м
soft.red.clay-1PL-ACC
no-poss-case



2-2-7-39


Тудо еҥ вате огыл.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-7-40


Тый...

Тый...
тый
тый
2SG
pr



2-2-7-41


тый шке Корамасышке коштат...

тый
тый
тый
2SG
pr
шке
шке
шке
REFL
pr
Корамасышке
Корамасышке
Корамасышке
Koramasyshke
na
коштат...
кошт-ат
кошт-ат
[X]-and
de-enc
коштат...
кошт-ат
кошт-ат
go-2SG
vb1-pers
коштат...
кошт-ат
кошто-ат
dry-3PL
vb2-pers
коштат...
кошт-а-т
кошто-а-ат
dry-3SG-and
vb2-pers-enc
коштат...
кошт-Ø-ат
кошт-Ø-ат
go-CNG-and
vb1-conn-enc
коштат...
кошт-Ø-ат
кошт-Ø-ат
go-CVB-and
vb1-adv-enc
коштат...
кошт--ат
кошт-Е-ат
go-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
коштат...
кошт-Ø-ат
кошто-Ø-ат
dry-CNG-and
vb2-conn-enc



2-2-7-42


Кузежым-моланжым ме шинчена.

Кузежым-моланжым
Кузе-жы-м-молан-жы-м
кузе-жЕ-ммолан-жЕ-м
how-3SG-ACCfor.what-3SG-ACC
av/co/no/pa-poss-caseav/pr-poss-case
Кузежым-моланжым
Кузе-жы-м-мол-ан-жы-м
кузе-жЕ-ммоло-ан-жЕ-м
how-3SG-ACCother-with-3SG-ACC
av/co/no/pa-poss-caseno/pr-deriv.ad-poss-case
ме
ме
ме
1PL
pr
шинчена.
шинч-ена
шинче-ена
sit-1PL
vb2-pers
шинчена.
шинч-ена
шинче-ена
know-1PL
vb2-pers



2-2-7-43


Поп, омсам кроп тӱчын, лектын кайыш.

Поп,
Поп
поп
priest
no
омсам
омса-м
омса-м
door-ACC
no-case
омсам
омса-м
омса-ем
door-1SG
no-poss
омсам
омса-м-Ø
омса-ем-Ø
door-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
омсам
омса-м-Ø
омса-ем-Ø
door-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
омсам
омса-м-Ø
омса-ем-Ø
door-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кроп
кроп
кроп
[X]
de
тӱчын,
тӱч-ын-Ø
тӱч-н-Ø
close-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тӱчын,
тӱч-ын
тӱч-н
close-CVB
vb1-adv
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-44


— Тиде кужу ӱпшат нержым шӱшкаш толаша!

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
кужу
кужу
кужу
long
ad
ӱпшат
ӱпш-ат
ӱпш-ат
smell-and
no-enc
ӱпшат
ӱпш-ат
ӱпшӧ-ат
smell-3PL
vb2-pers
ӱпшат
ӱпш-а-т
ӱпшӧ-а-ат
smell-3SG-and
vb2-pers-enc
ӱпшат
ӱп-ш-ат
ӱп-жЕ-ат
hair-3SG-and
no-poss-enc
ӱпшат
ӱпш-Ø-ат
ӱпшӧ-Ø-ат
smell-CNG-and
vb2-conn-enc
нержым
нер-жы-м
нер-жЕ-м
nose-3SG-ACC
no-poss-case
шӱшкаш
шӱшк-аш
шӱшк-аш
shove-INF
vb1-inf
шӱшкаш
шӱшк-аш
шӱшкӧ-аш
whistle-INF
vb2-inf
толаша!
толаш-а
толаше-а
try-3SG
vb2-pers



2-2-7-45


— Григорий Петрович адак пӧрт мучко кошташ тӱҥале.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
адак
адак
адак
again
av
пӧрт
пӧрт
пӧрт
house
no
мучко
мучко
мучко
completely
av/po
кошташ
кошт-аш
кошт-аш
go-INF
vb1-inf
кошташ
кошт-аш
кошто-аш
dry-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-46


— Мый тый дечет ом код, — пеҥгыдын пелештыш Чачи.

Мый
мый
мый
1SG
pr
тый
тый
тый
2SG
pr
дечет
деч-ет
деч-ет
from-2SG
po-poss
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
код, —
код
код
code
no
код, —
код-Ø
код-Ø
stay-IMP.2SG
vb1-mood.pers
код, —
код-Ø
код-Ø
stay-CNG
vb1-conn
код, —
код-Ø
код-Ø
stay-CVB
vb1-adv
пеҥгыдын
пеҥгыдын
пеҥгыдын
hard
av
пеҥгыдын
пеҥгыды-н
пеҥгыде-н
hard-GEN
ad-case
пелештыш
пелешты-ш-Ø
пелеште-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Чачи.
Чачи
Чачи
Chachi
na



2-2-7-47


— Тыйым кушко колтат, мыят тушко каем!

Тыйым
Тыйым
тыйым
you
pr
Тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
кушко
кушко
кушко
where
av/pr
кушко
куш-ко
куш-шкЕ
where-ILL
av/co/pr-case
кушко
кушк-о
кушк-Е
grow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
колтат,
колт-ат
колт-ат
[X]-and
de-enc
колтат,
колт-ат
колто-ат
send-3PL
vb2-pers
колтат,
колт-а-т
колто-а-ат
send-3SG-and
vb2-pers-enc
колтат,
колт-Ø-ат
колто-Ø-ат
send-CNG-and
vb2-conn-enc
мыят
мый-[а]т
мый-ат
1SG-and
pr-enc
тушко
тушко
тушко
[X]
av/pr
тушко
ту-шко
ту-шкЕ
that-ILL
pr-case
тушко
ту-шко
ту-шкЕ
gland-ILL
no-case
тушко
ту-шко
ту-шкЕ
banner-ILL
no-case
тушко
туш-ко
туш-шкЕ
seed-ILL
no-case
тушко
туш-ко
туш-шкЕ
flourish-ILL
no-case
тушко
туш-ко
туш-шкЕ
there-ILL
av/pr-case
тушко
тушко-Ø
тушко-Ø
model-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тушко
тушко-Ø
тушко-Ø
model-CNG
vb2-conn
каем!
ка[й]-ем
кай-ем
aftergrass-1SG
no-poss
каем!
ка[й]-ем
кае-ем
go-1SG
vb2-pers
каем!
ка[й]-ем-Ø
кай-ем-Ø
aftergrass-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
каем!
ка[й]-ем-Ø
кай-ем-Ø
aftergrass-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
каем!
ка[й]-ем-Ø
кай-ем-Ø
aftergrass-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



2-2-7-48


— Эх, Чачи, тый вет чылажым от ыҥыле: мемнан йыр тугай тушман-влак погыненыт, умбаке кузе лийшашымат ом шинче...

Эх,
Эх
эх
eh!
in
Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
тый
тый
тый
2SG
pr
вет
вет
вет
so
co/pa
чылажым
чылажы-м
чылаже-м
everything-ACC
pr-case
чылажым
чыла-жы-м
чыла-жЕ-м
everything-3SG-ACC
ad/pa/pr-poss-case
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
ыҥыле:
***
***
***
***
мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
йыр
йыр
йыр
around
ad/av/no/po
тугай
тугай
тугай
such
ad/av/pr
тушман-влак
тушман-влак
тушман-влак
enemy-PL
no-num
погыненыт,
погын-ен-ыт
погыно-ен-ыт
gather-PST2-3PL
vb2-tense-pers
умбаке
умбаке
умбаке
far
av
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
лийшашымат
лийшаш-ым-ат
лийшаш-м-ат
coming-ACC-and
ad-case-enc
лийшашымат
лий-шаш-ым-ат
лий-шаш-м-ат
be-PTCP.FUT-ACC-and
vb1-ad-case-enc
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
шинче...
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче...
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче...
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче...
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче...
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn



2-2-7-49


Чыте, инспекторлан чыла раш возен колтем...

Чыте,
Чыте-Ø
чыте-Ø
tolerate-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Чыте,
Чыте-Ø
чыте-Ø
tolerate-CNG
vb2-conn
инспекторлан
инспектор-лан
инспектор-лан
inspector-DAT
no-case
инспекторлан
инспектор-ла-н
инспектор-ла-н
inspector-PL-GEN
no-num-case
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
раш
раш
раш
clear
ad/av
возен
воз-ен-Ø
возо-ен-Ø
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
возен
воз-ен
возо-ен
write-CVB
vb2-adv
колтем...
колт-ем
колто-ем
send-1SG
vb2-pers



2-2-7-50


ала вара иктаж-семын кеч иктаж-вере ласкан илен кертына?

ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
иктаж-семын
иктаж-семын
иктаж-семын
somehow
av/pr
кеч
кеч
кеч
even.if
co/pa
иктаж-вере
иктаж-вере
иктаж-вере
somewhere
av/pr
ласкан
ласкан
ласкан
tenderly
av
ласкан
ласка-н
ласка-ан
affectionate-with
ad/no-deriv.ad
ласкан
ласка-н
ласка-н
affectionate-GEN
ad/no-case
илен
ил'е-н
ил'е-н
damp-GEN
ad-case
илен
ил-ен-Ø
иле-ен-Ø
live-PST2-3SG
vb2-tense-pers
илен
ил-ен
иле-ен
live-CVB
vb2-adv
кертына?
керт-ына
керт-на
be.able.to-1PL
vb1-pers
кертына?
керт-ына
керт-на
swaddle-1PL
vb1-pers



2-2-7-51


Григорий Петрович возаш шинче.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
возаш
возаш
возаш
a.cartload
ad
возаш
воз-аш
воз-аш
lie.down-INF
vb1-inf
возаш
воз-аш
возо-аш
write-INF
vb2-inf
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn



2-2-7-52


Вуйышто шонымаш пеш шуко пӧрдеш, но тудым кагазыш нигузеат луктын пышташ ок лий.

Вуйышто
Вуй-ышто
вуй-штЕ
head-INE
no-case
шонымаш
шонымаш
шонымаш
thought
no
шонымаш
шоны-маш
шоно-маш
think-NMLZ
vb2-deriv.n
пеш
пеш
пеш
very
av
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
пӧрдеш,
пӧрд-еш
пӧрд-еш
turn-3SG
vb1-pers
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
кагазыш
кагаз-ыш
кагаз-ш
paper-ILL
no-case
нигузеат
н'игузеат
н'игузеат
in.no.way
av
нигузеат
н'игузе-ат
н'игузе-ат
in.no.way-and
av/pr-enc
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
пышташ
пышт-аш
пыште-аш
put-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



2-2-7-53


Молыгунамсе семын ой кагазеш йытыран, рашкемышын ок воч.

Молыгунамсе
Молыгунамсе
Молыгунамсе
Molygunamse
na
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
ой
ой
ой
opinion
no
ой
ой
ой
oh
in
ой
ой-Ø
ойо-Ø
fast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ой
ой-Ø
ойо-Ø
fear-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ой
ой-Ø
ойо-Ø
fast-CNG
vb2-conn
ой
ой-Ø
ойо-Ø
fear-CNG
vb2-conn
кагазеш
кагаз-еш
кагаз-еш
paper-LAT
no-case
йытыран,
йытыран
йытыран
beautifully
av
йытыран,
йытыран
йытыран
barreled
ad
йытыран,
йытыра-н
йытыра-ан
beautiful-with
ad-deriv.ad
йытыран,
йытыр-ан
йытыр-ан
trunk-with
no-deriv.ad
йытыран,
йытыра-н
йытыра-н
beautiful-GEN
ad-case
рашкемышын
рашкемышын
рашкемышын
clearly
av
рашкемышын
рашкемыш-ын
рашкемыш-н
clear-GEN
ad-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
воч.
воч
воч
lie.down
vb
воч.
воч-Ø
воз-Ø
lie.down-IMP.2SG
vb1-mood.pers
воч.
воч-Ø
воз-Ø
lie.down-CNG
vb1-conn
воч.
воч-Ø
воз-Ø
lie.down-CVB
vb1-adv



2-2-7-54


Григорий Петрович возыш — кушкеде, возыш — кушкеде, вара ручкажым шуэн колтыш...

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
возыш —
возыш
возыш
writing.system
no
возыш —
воз-ыш
воз-ш
cart-ILL
no-case
возыш —
возы-ш-Ø
возо-ш-Ø
write-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кушкеде,
кушкед-е
кушкед-Е
tear-PST1.3SG
vb1-tense.pers
возыш —
возыш
возыш
writing.system
no
возыш —
воз-ыш
воз-ш
cart-ILL
no-case
возыш —
возы-ш-Ø
возо-ш-Ø
write-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кушкеде,
кушкед-е
кушкед-Е
tear-PST1.3SG
vb1-tense.pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
ручкажым
ручка-жы-м
ручка-жЕ-м
pen-3SG-ACC
no-poss-case
шуэн
шуэн
шуэн
sparsely
av
шуэн
шуэ-н
шуэ-н
thin-GEN
ad-case
шуэн
шуэ-н
шуэ-н
anthill-GEN
no-case
шуэн
шу}-эн-Ø
шуо-ен-Ø
throw-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шуэн
шу}-эн
шуо-ен
throw-CVB
vb2-adv
колтыш...
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш...
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-55


Григорий Петрович ала-могай кӱртньӧ пече коклаш верештын, нигушкат лекташ ок лий.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
ала-могай
ала-могай
ала-могай
some
ad/av/pr
кӱртньӧ
кӱртньӧ
кӱртньӧ
iron
no
пече
пече
пече
fence
no
пече
пече
пече
outrunner
no
пече
пече-Ø
пече-Ø
fence.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пече
пече-Ø
пече-Ø
fence.in-CNG
vb2-conn
коклаш
коклаш
коклаш
into
av/po
коклаш
кокла-ш
кокла-ш
distance-ILL
ad/no-case
коклаш
кокла-ш
кокла-еш
distance-LAT
ad/no-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-ш
cook-PL-ILL
no-num-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-ш
two-PL-ILL
nm-num-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-еш
cook-PL-LAT
no-num-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-еш
two-PL-LAT
nm-num-case
верештын,
верешт-ын-Ø
верешт-н-Ø
get.into-PST2-3SG
vb1-tense-pers
верештын,
верешт-ын
верешт-н
get.into-CVB
vb1-adv
нигушкат
н'игушк-ат
н'игушко-ат
[X]-and
av/pr-enc
нигушкат
н'игуш-к-ат
н'игуш-шкЕ-ат
nowhere-ILL-and
av/pr-case-enc
лекташ
лект-аш
лект-аш
go-INF
vb1-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



2-2-7-56


Кӱртньӧ пече эре туртеш, вашке Григорий Петровичым ишен шында.

Кӱртньӧ
Кӱртньӧ
кӱртньӧ
iron
no
пече
пече
пече
fence
no
пече
пече
пече
outrunner
no
пече
пече-Ø
пече-Ø
fence.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пече
пече-Ø
пече-Ø
fence.in-CNG
vb2-conn
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
туртеш,
турт-еш
турт-еш
huddle.up-3SG
vb1-pers
вашке
вашке
вашке
soon
ad/av/no
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-CNG
vb2-conn
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
ишен
иш-ен-Ø
ише-ен-Ø
press-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ишен
иш-ен
ише-ен
press-CVB
vb2-adv
шында.
шынд-а
шынде-а
put-3SG
vb2-pers



2-2-7-57


Кернак, ик виш уло...

Кернак,
Кернак
кернак
really
pa
Кернак,
Кер-на-к
кер-на-ак
pass.through-PST1.1PL-STR
vb1-tense.pers-enc
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
виш
виш
виш
hole
ad/av/no
уло...
уло
уло
is
ad/no/vb



2-2-7-58


Земский начальник ден становой приставын шӱдымыштым ышташ тӱҥалаш гын, полицийын шолып агентше лияш гын, Григорий Петровичым иктат ок тӱкӧ.

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
ден
ден
ден
and
co
становой
становой
становой
district
ad/no
приставын
пристав-ын
пристав-н
police.officer-GEN
no-case
шӱдымыштым
шӱды-мы-шт-ым
шӱдӧ-мЕ-шт-м
order-PTCP.PASS-3PL-ACC
vb2-ad-poss-case
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
тӱҥалаш
тӱҥал-аш
тӱҥал-аш
start-INF
vb1-inf
гын,
гын
гын
if
co/pa
полицийын
полиций-ын
полиций-н
police-GEN
no-case
шолып
шолып
шолып
secret
ad/av/no
агентше
агент-ше
агент-жЕ
agent-3SG
no-poss
лияш
ли[й]-[а]ш
лий-аш
be-INF
vb1-inf
гын,
гын
гын
if
co/pa
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
иктат
иктат
иктат
anybody
nm/pr
иктат
икт-ат
икте-ат
one-and
nm/pr-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
тӱкӧ.
тӱкӧ
тӱкӧ
horn
no
тӱкӧ.
тӱкӧ
тӱкӧ
bolt
no
тӱкӧ.
тӱкӧ
тӱкӧ
yellow
ad
тӱкӧ.
тӱкӧ
тӱкӧ
type
no
тӱкӧ.
тӱкӧ-Ø
тӱкӧ-Ø
touch-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱкӧ.
тӱкӧ-Ø
тӱкӧ-Ø
touch-CNG
vb2-conn



2-2-7-59


Тӱкымӧ огыл, мокташ веле тӱҥалыт.

Тӱкымӧ
Тӱкы-мӧ
тӱкӧ-мЕ
touch-PTCP.PASS
vb2-ad
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
мокташ
мокт-аш
мокто-аш
praise-INF
vb2-inf
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
тӱҥалыт.
тӱҥал-ыт
тӱҥал-ыт
start-3PL
vb1-pers



2-2-7-60


Тунам Григорий Петровичын оксат шуко лиеш!

Тунам
Тунам
тунам
then
av
Тунам
Туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
Тунам
Туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
оксат
окса-т
окса-ет
money-2SG
no-poss
оксат
окса-т
окса-ат
money-and
no-enc
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
лиеш!
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш!
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-2-7-61


Ала тыгак ыштыман?..

Ала
Ала
ала
maybe
co/pa
Ала
Ала
ала
pitch
no
Ала
А-ла
а-ла
and-STR
co-enc
Ала
А-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
Ала
А-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
Ала
Ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
тыгак
тыгак
тыгак
like.this
ad/av/co/pa/pr
ыштыман?..
ыштыман
ыштыман
doable
ad
ыштыман?..
ыштым-ан
ыштыме-ан
done-with
ad-deriv.ad
ыштыман?..
ышты-ман
ыште-ман
do-INF.NEC
vb2-inf
ыштыман?..
ышты-м-ан
ыште-мЕ-ан
do-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad



2-2-7-62


Ала шке кумыл дене сарыш каяш?

Ала
Ала
ала
maybe
co/pa
Ала
Ала
ала
pitch
no
Ала
А-ла
а-ла
and-STR
co-enc
Ала
А-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
Ала
А-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
Ала
Ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
шке
шке
шке
REFL
pr
кумыл
кумыл
кумыл
mood
no
дене
дене
дене
with
po
сарыш
сар-ыш
сар-ш
war-ILL
no-case
сарыш
сар-ыш
сар-ш
yellow-ILL
ad-case
сарыш
сары-ш
саре-ш
yellow-ILL
ad-case
каяш?
ка[й]-[а]ш
кае-аш
go-INF
vb2-inf



2-2-7-63


Тиде пеш келша вет: «За веру, царя и отечество!» Но Григорий Петрович шукертсек православный верам ок кучо, кугыжа верчынат вуй пышташ ок шоно.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
пеш
пеш
пеш
very
av
келша
келш-а
келше-а
appeal.to-3SG
vb2-pers
вет:
вет
вет
so
co/pa
«За
За
За
Za
na
веру,
***
***
***
***
царя
***
***
***
***
и
и
и
and
co
и
и
и
[X]
pa
отечество!»
***
***
***
***
Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
шукертсек
шукертсек
шукертсек
for.a.long.time
av
православный
православный
православный
Orthodoxy
ad
верам
вера-м
вера-м
belief-ACC
no-case
верам
вера-м
вера-ем
belief-1SG
no-poss
верам
вера-м-Ø
вера-ем-Ø
belief-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
верам
вера-м-Ø
вера-ем-Ø
belief-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
верам
вера-м-Ø
вера-ем-Ø
belief-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кучо,
кучо
кучо
ascarid
no
кучо,
кучо-Ø
кучо-Ø
hold-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кучо,
кучо-Ø
кучо-Ø
hold-CNG
vb2-conn
кугыжа
кугыжа
кугыжа
czar
no
верчынат
верчын-ат
верчын-ат
for-and
po-enc
вуй
вуй
вуй
head
no
пышташ
пышт-аш
пыште-аш
put-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шоно.
шоно-Ø
шоно-Ø
think-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шоно.
шоно-Ø
шоно-Ø
think-CNG
vb2-conn



2-2-7-64


«Отечество» манмыжат Григорий Петровичын кумылжым ок нӧлтӧ...

«Отечество»
Отечество
Отечество
Otechestvo
na
манмыжат
ман-мы-ж-ат
ман-мЕ-жЕ-ат
say-PTCP.PASS-3SG-and
vb1-ad-poss-enc
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
кумылжым
кумыл-жы-м
кумыл-жЕ-м
mood-3SG-ACC
no-poss-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
нӧлтӧ...
нӧлтӧ-Ø
нӧлтӧ-Ø
lift-IMP.2SG
vb2-mood.pers
нӧлтӧ...
нӧлт-ӧ
нӧлт-Е
rise-PST1.3SG
vb1-tense.pers
нӧлтӧ...
нӧлтӧ-Ø
нӧлтӧ-Ø
lift-CNG
vb2-conn



2-2-7-65


Земский начальниклан, Сидыр поплан, Панкрат Иванычлан, Чужган кугызалан, нунын гайрак моло еҥланат «отечество» уло, а Григорий Петровичлан — уке...

Земский
Земский
земский
zemstvo
ad/no
начальниклан,
начальник-лан
начальник-лан
head-DAT
no-case
начальниклан,
начальник-ла-н
начальник-ла-н
head-PL-GEN
no-num-case
Сидыр
Сидыр
Сидыр
Sidyr
na
поплан,
поп-лан
поп-лан
priest-DAT
no-case
поплан,
поп-ла-н
поп-ла-н
priest-PL-GEN
no-num-case
Панкрат
Панкрат
Панкрат
Pankrat
na
Иванычлан,
Иванычлан
Иванычлан
Ivanychlan
na
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугызалан,
кугыза-лан
кугыза-лан
old.man-DAT
no-case
кугызалан,
кугыза-ла-н
кугыза-ла-н
old.man-PL-GEN
no-num-case
нунын
нунын
нунын
their
pr
нунын
нуно-н
нуно-н
3PL-GEN
pr-case
гайрак
гай-рак
гай-рак
like-COMP
ad/av/pa/po-deg
моло
моло
моло
other
no/pr
еҥланат
еҥ-лан-ат
еҥ-лан-ат
person-DAT-and
ad/no-case-enc
еҥланат
еҥ-ла-на-т
еҥ-ла-на-ат
person-COMP-1PL-and
ad/no-case-poss-enc
еҥланат
еҥ-ла-на-т
еҥ-ла-на-ат
person-PL-1PL-and
ad/no-num-poss-enc
еҥланат
еҥ-ла-н-ат
еҥ-ла-н-ат
person-PL-GEN-and
ad/no-num-case-enc
«отечество»
***
***
***
***
уло,
уло
уло
is
ad/no/vb
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичлан —
Петровичлан
Петровичлан
Petrovichlan
na
уке...
уке
уке
no
ad/no/pa



2-2-7-66


Григорий Петровичын «отечествыже» уке гынат, тудлан шыжым салтак шинель чияш тӱкна.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
«отечествыже»
отечествы-же
отечестве-жЕ
native.land-3SG
no-poss
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
шыжым
шыжым
шыжым
in.autumn
av
шыжым
шыжы-м
шыже-м
autumn-ACC
no-case
салтак
салтак
салтак
soldier
no
шинель
шинель
шинель
greatcoat
no
чияш
чия-ш
чия-ш
paint-ILL
no-case
чияш
чия-ш
чия-еш
paint-LAT
no-case
чияш
чи[й]-[а]ш
чие-аш
put.on-INF
vb2-inf
тӱкна.
тӱкн-а
тӱкнӧ-а
touch-3SG
vb2-pers



2-2-7-67


Кызыт ожнысыла, учитель улат манын, огыт кодо.

Кызыт
Кызыт
кызыт
now
av
ожнысыла,
ожнысыла
ожнысыла
as.before
av
ожнысыла,
ожнысы-ла
ожнысо-ла
ancient-COMP
ad/no-case
ожнысыла,
ожнысы-ла
ожнысо-ла
ancient-PL
ad/no-num
ожнысыла,
ожнысы-ла
ожнысо-ла
ancient-STR
ad/no-enc
учитель
учитель
учитель
teacher
no
улат
ула-т
ула-ет
cart-2SG
no-poss
улат
ула-т
ула-ат
cart-and
no-enc
улат
ул-ат
уло-ат
is-and
ad/no/vb-enc
улат
ул-ат
ул-ат
be-2SG
vb1-pers
улат
у-ла-т
у-ла-ет
new-COMP-2SG
ad/no-case-poss
улат
у-ла-т
у-ла-ет
new-PL-2SG
ad/no-num-poss
улат
у-ла-т
у-ла-ат
new-COMP-and
ad/no-case-enc
улат
у-ла-т
у-ла-ат
new-PL-and
ad/no-num-enc
улат
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CNG-and
vb1-conn-enc
улат
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc
манын,
манын
манын
that
co
манын,
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын,
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
кодо.
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кодо.
код-о
код-Е
stay-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кодо.
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-CNG
vb2-conn



2-2-7-68


Григорий Петрович салтакыш кая гын, Чачи кузе илаш тӱҥалеш?

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
салтакыш
салтак-ыш
салтак-ш
soldier-ILL
no-case
кая
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
илаш
ил-аш
иле-аш
live-INF
vb2-inf
тӱҥалеш?
тӱҥал-еш
тӱҥал-еш
start-3SG
vb1-pers



2-2-7-69


Вет тунам Макар толын наҥгайыде ок код.

Вет
Вет
вет
so
co/pa
тунам
тунам
тунам
then
av
тунам
туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
тунам
туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
тунам
ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Макар
Макар
Макар
Makar
na
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
наҥгайыде
наҥгайы-де
наҥгае-де
take-CVB.NEG
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
код.
код
код
code
no
код.
код-Ø
код-Ø
stay-IMP.2SG
vb1-mood.pers
код.
код-Ø
код-Ø
stay-CNG
vb1-conn
код.
код-Ø
код-Ø
stay-CVB
vb1-adv



2-2-7-70


Григорий Петровичын шонымыжо Макар век савырныш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
шонымыжо
шонымы-жо
шонымо-жЕ
desired-3SG
ad-poss
шонымыжо
шоны-мы-жо
шоно-мЕ-жЕ
think-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
Макар
Макар
Макар
Makar
na
век
век
век
at.all
av
век
век
век
to
po
савырныш.
савырны-ш-Ø
савырне-ш-Ø
turn-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-71


Кӱртньӧ пече адак чотрак шыгыреме.

Кӱртньӧ
Кӱртньӧ
кӱртньӧ
iron
no
пече
пече
пече
fence
no
пече
пече
пече
outrunner
no
пече
пече-Ø
пече-Ø
fence.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пече
пече-Ø
пече-Ø
fence.in-CNG
vb2-conn
адак
адак
адак
again
av
чотрак
чот-рак
чот-рак
very-COMP
av-deg
чотрак
чот-рак
чот-рак
number-COMP
no-deg
шыгыреме.
шыгырем-е
шыгырем-Е
become.crowded-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шыгыреме.
шыгыр-ем-е
шыгыр-ем-Е
crowded-TRANS-PST1.3SG
ad/no-deriv.v-tense.pers



2-2-7-72


— Ок лий, Чачи!..

Ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
Чачи!..
Чачи
Чачи
Chachi
na



2-2-7-73


Нимогай йӧнымат муаш ок лий!

Нимогай
Нимогай
нимогай
no
ad/pr
йӧнымат
йӧн-ым-ат
йӧн-м-ат
method-ACC-and
no-case-enc
муаш
му-аш
му-аш
find-INF
vb1-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий!
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий!
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий!
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



2-2-7-74


— йӧсланен кычкырал колтыш Григорий Петрович.

йӧсланен
йӧслан-ен-Ø
йӧслане-ен-Ø
suffer-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йӧсланен
йӧслан-ен
йӧслане-ен
suffer-CVB
vb2-adv
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CNG
vb1-conn
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CVB
vb1-adv
колтыш
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович.
Петрович
Петрович
Petrovich
na



2-2-7-75


Чачи аптраныш: але марте Чачи Григорий Петровичым чылт тыгай ойганым ужын огыл.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
аптраныш:
***
***
***
***
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
марте
марте
марте
up.to
po
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
чылт
чылт
чылт
completely
av/pa
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
ойганым
ойган-ым
ойган-м
sad-ACC
ad/av-case
ойганым
ойг-ан-ым
ойго-ан-м
grief-with-ACC
no-deriv.ad-case
ужын
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-7-76


Чачи шке ойгыжым мондыш, Григорий Петровичым эмратылаш тӱҥале.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
шке
шке
шке
REFL
pr
ойгыжым
ойгы-жы-м
ойго-жЕ-м
grief-3SG-ACC
no-poss-case
мондыш,
монды-ш-Ø
мондо-ш-Ø
forget-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
эмратылаш
эмратыл-аш
эмратыл-аш
comfort-INF
vb1-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-77


Григорий Петровичын вуйышкыжо ик шонымаш пурыш: «Мыланем садыгак пыташ логалеш, кеч Чачим утарен кодем».

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
вуйышкыжо
вуй-ышкы-жо
вуй-шкЕ-жЕ
head-ILL-3SG
no-case-poss
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
шонымаш
шонымаш
шонымаш
thought
no
шонымаш
шоны-маш
шоно-маш
think-NMLZ
vb2-deriv.n
пурыш:
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш:
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
«Мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
садыгак
садыгак
садыгак
all.the.same
av/pr
садыгак
садыг-ак
садыге-ак
so-STR
av/in-enc
пыташ
пыт-аш
пыте-аш
end-INF
vb2-inf
логалеш,
логал-еш
логал-еш
touch-3SG
vb1-pers
кеч
кеч
кеч
even.if
co/pa
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
утарен
утар-ен-Ø
утаре-ен-Ø
save-PST2-3SG
vb2-tense-pers
утарен
утар-ен
утаре-ен
save-CVB
vb2-adv
кодем».
код-ем
код-ем
code-1SG
no-poss
кодем».
код-ем
кодо-ем
leave-1SG
vb2-pers
кодем».
код-ем-Ø
код-ем-Ø
code-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кодем».
код-ем-Ø
код-ем-Ø
code-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кодем».
код-ем-Ø
код-ем-Ø
code-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



2-2-7-78


Тунамак Григорий Петровичын чонжылан лу-уш чучо.

Тунамак
Тунамак
тунамак
immediately
av
Тунамак
Тунам-ак
тунам-ак
then-STR
av-enc
Тунамак
Туна-м-ак
туна-м-ак
heifer-ACC-STR
no-case-enc
Тунамак
Туна-м-ак
туна-ем-ак
heifer-1SG-STR
no-poss-enc
Тунамак
Туна-м-а-к
туна-ем-а-ак
heifer-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
Тунамак
Ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
that-1PL-ACC-STR
pr-poss-case-enc
Тунамак
Ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
gland-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
Тунамак
Ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
banner-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
Тунамак
Туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
Тунамак
Туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
Тунамак
Туна-м--ак
туна-ем-Е-ак
heifer-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
чонжылан
чон-жы-лан
чон-жЕ-лан
soul-3SG-DAT
no-poss-case
чонжылан
чон-жы-ла-н
чон-жЕ-ла-н
soul-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
лу-уш
лу-уш
лууш
bonemind
nono
лу-уш
лу-у-ш
луу-ш
bonenew-ILL
noad/no-case
лу-уш
лу-уш
лууш
tenmind
nmno
лу-уш
лу-у-ш
луу-ш
tennew-ILL
nmad/no-case
чучо.
чуч-о
чуч-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-79


Тиде пеш раш.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
пеш
пеш
пеш
very
av
раш.
раш
раш
clear
ad/av



2-2-7-80


Кузе тиде але марте ушыш пурен огыл?

Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
марте
марте
марте
up.to
po
ушыш
уш-ыш
уш-ш
mind-ILL
no-case
ушыш
ушы-ш-Ø
ушо-ш-Ø
join-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ушыш
ушы-ш-Ø
ушо-ш-Ø
order-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
огыл?
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-7-81


Кӱртньӧ пече кокла гыч лекташ теве кушто виш улмаш!

Кӱртньӧ
Кӱртньӧ
кӱртньӧ
iron
no
пече
пече
пече
fence
no
пече
пече
пече
outrunner
no
пече
пече-Ø
пече-Ø
fence.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пече
пече-Ø
пече-Ø
fence.in-CNG
vb2-conn
кокла
кокла
кокла
distance
ad/no
кокла
кок-ла
кок-ла
cook-COMP
no-case
кокла
кок-ла
кок-ла
two-COMP
nm-case
кокла
кок-ла
кок-ла
cook-PL
no-num
кокла
кок-ла
кок-ла
two-PL
nm-num
кокла
кок-ла
кок-ла
cook-STR
no-enc
кокла
кок-ла
кок-ла
two-STR
nm-enc
гыч
гыч
гыч
from
po
лекташ
лект-аш
лект-аш
go-INF
vb1-inf
теве
теве
теве
here
av/co/pa
теве
теве
теве
[X]
pa
кушто
кушто
кушто
where
av/co/pr
кушто
куш-то
куш-штЕ
where-INE
av/co/pr-case
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-CNG
vb2-conn
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-CNG
vb2-conn
виш
виш
виш
hole
ad/av/no
улмаш!
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш!
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n



2-2-7-82


Тыге ышташ шонен пыштымекше, Григорий Петрович ожнысыж гаяк весела лие, Чачи дек куржын мийыш, ӧндале, шупшал пытарыш.

Тыге
Тыге
тыге
so
av/pa/pr
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
пыштымекше,
пышты-мек-ше
пыште-мек-жЕ
put-CVB.PRI-3SG
vb2-adv-poss
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
ожнысыж
ожнысы-ж
ожнысо-жЕ
ancient-3SG
ad/no-poss
гаяк
гаяк
гаяк
almost
po
гаяк
га[й]-[а]к
гай-ак
like-STR
ad/av/pa/po-enc
гаяк
га[й]-[а]к
гае-ак
like-STR
po-enc
весела
весела
весела
merry
ad/no
лие,
ли[й]-е
лий-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
дек
дек
дек
to
po
куржын
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
мийыш,
мийы-ш-Ø
мие-ш-Ø
come-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ӧндале,
ӧндал-'е
ӧндал-Е
embrace-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шупшал
шупшал-Ø
шупшал-Ø
kiss-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шупшал
шупшал-Ø
шупшал-Ø
kiss-CNG
vb1-conn
шупшал
шупшал-Ø
шупшал-Ø
kiss-CVB
vb1-adv
пытарыш.
пытары-ш-Ø
пытаре-ш-Ø
finish-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-83


— Ну, Чачи, ит ойгыро, ончыкыжо чыла сай лиеш!

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
ойгыро,
ойгыро-Ø
ойгыро-Ø
grieve-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ойгыро,
ойгыро-Ø
ойгыро-Ø
grieve-CNG
vb2-conn
ончыкыжо
ончыкыжо
ончыкыжо
in.future
av
ончыкыжо
ончыкы-жо
ончыко-жЕ
forward-3SG
av/po-poss
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
сай
сай
сай
good
ad/av
лиеш!
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш!
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-2-7-84


Тый ынде мыланем ит мешае, мыйын возышаш шуко уло.

Тый
тый
тый
2SG
pr
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
мешае,
мешае-Ø
мешае-Ø
prevent-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мешае,
мешае-Ø
мешае-Ø
prevent-CNG
vb2-conn
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
возышаш
возы-шаш
возо-шаш
write-PTCP.FUT
vb2-ad
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
уло.
уло
уло
is
ad/no/vb



2-2-7-85


— Тугеже, тыйын возымешкет, мый авамыт дек миен толам?

Тугеже,
Тугеже
тугеже
so
av/pa/pr
Тугеже,
Туге-же
туге-жЕ
so-3SG
av/pa-poss
Тугеже,
Ту-ге-же
ту-ге-жЕ
that-COM-3SG
pr-case-poss
Тугеже,
Ту-ге-же
ту-ге-жЕ
gland-COM-3SG
no-case-poss
Тугеже,
Ту-ге-же
ту-ге-жЕ
banner-COM-3SG
no-case-poss
тыйын
тыйын
тыйын
your
pr
тыйын
тый-ын
тый-н
2SG-GEN
pr-case
возымешкет,
возы-мешке-ет
возо-мешке-ет
write-CVB.FUT-2SG
vb2-adv-poss
мый
мый
мый
1SG
pr
авамыт
ава-мыт
ава-мыт
mother-PL.SOC
no-num
авамыт
ава-м-ыт
ава-ем-ыт
mother-TRANS-3PL
no-deriv.v-pers
дек
дек
дек
to
po
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
толам?
тол-ам
тол-ам
come-1SG
vb1-pers



2-2-7-86


— Кае, миен тол.

Кае,
Кае-Ø
кае-Ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Кае,
Кае-Ø
кае-Ø
go-CNG
vb2-conn
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
тол.
тол-Ø
тол-Ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тол.
тол-Ø
тол-Ø
come-CNG
vb1-conn
тол.
тол-Ø
тол-Ø
come-CVB
vb1-adv



2-2-7-87


Пешак ит вашке, мый вашке возен ом пытаре.

Пешак
Пешак
пешак
very
av
Пешак
Пеш-ак
пеш-ак
very-STR
av-enc
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
вашке,
вашке
вашке
soon
ad/av/no
вашке,
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вашке,
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-CNG
vb2-conn
мый
мый
мый
1SG
pr
вашке
вашке
вашке
soon
ad/av/no
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-CNG
vb2-conn
возен
воз-ен-Ø
возо-ен-Ø
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
возен
воз-ен
возо-ен
write-CVB
vb2-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
пытаре.
пытаре-Ø
пытаре-Ø
finish-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пытаре.
пытаре-Ø
пытаре-Ø
finish-CNG
vb2-conn



2-2-7-88


Чачи кайыш.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-89


Григорий Петрович кас марте возен шинчыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
кас
кас
кас
evening
av/no
марте
марте
марте
up.to
po
возен
воз-ен-Ø
возо-ен-Ø
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
возен
воз-ен
возо-ен
write-CVB
vb2-adv
шинчыш.
шинчы-ш-Ø
шинче-ш-Ø
sit-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шинчыш.
шинчы-ш-Ø
шинче-ш-Ø
know-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-90


Семинарийыште пырля тунемме йолташыже-влаклан иктаж кум письмам возыш.

Семинарийыште
Семинарий-ыште
семинарий-штЕ
theological.academy-INE
no-case
пырля
пырля
пырля
together
ad/av
тунемме
тунемме
тунемме
educational
ad
тунемме
тунем-ме
тунем-мЕ
learn-PTCP.PASS
vb1-ad
йолташыже-влаклан
йолташ-ыже-влак-лан
йолташ-жЕ-влак-лан
friend-3SG-PL-DAT
no-poss-num-case
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
письмам
письма-м
письма-м
letter-ACC
no-case
письмам
письма-м
письма-ем
letter-1SG
no-poss
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
возыш.
возыш
возыш
writing.system
no
возыш.
воз-ыш
воз-ш
cart-ILL
no-case
возыш.
возы-ш-Ø
возо-ш-Ø
write-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-91


Ик письмам (Иван Максимовичлан) ятыр кугум возыш.

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
письмам
письма-м
письма-м
letter-ACC
no-case
письмам
письма-м
письма-ем
letter-1SG
no-poss
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
(Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимовичлан)
Максимовичлан
Максимовичлан
Maksimovichlan
na
ятыр
ятыр
ятыр
much
av/no/pr
кугум
кугу-м
кугу-м
big-ACC
ad/no-case
возыш.
возыш
возыш
writing.system
no
возыш.
воз-ыш
воз-ш
cart-ILL
no-case
возыш.
возы-ш-Ø
возо-ш-Ø
write-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-92


Тудо письмам кумда конвертыш пыштыш.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
письмам
письма-м
письма-м
letter-ACC
no-case
письмам
письма-м
письма-ем
letter-1SG
no-poss
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кумда
кумда
кумда
wide
ad
кумда
кум-да
кум-да
godfather.of.one's.child-2PL
no-poss
кумда
кум-да
кум-да
three-2PL
nm-poss
конвертыш
конверт-ыш
конверт-ш
envelope-ILL
no-case
пыштыш.
пышты-ш-Ø
пыште-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-93


Тудо конвертышкак изи конвертым пыштыш.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
конвертышкак
конверт-ышк-ак
конверт-шкЕ-ак
envelope-ILL-STR
no-case-enc
изи
изи
изи
small
ad/no
конвертым
конверт-ым
конверт-м
envelope-ACC
no-case
пыштыш.
пышты-ш-Ø
пыште-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-94


Инспекторлан Григорий Петрович тыге возыш: «Кугупундыштӱр школышко ом кае.

Инспекторлан
Инспектор-лан
инспектор-лан
inspector-DAT
no-case
Инспекторлан
Инспектор-ла-н
инспектор-ла-н
inspector-PL-GEN
no-num-case
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
возыш:
возыш
возыш
writing.system
no
возыш:
воз-ыш
воз-ш
cart-ILL
no-case
возыш:
возы-ш-Ø
возо-ш-Ø
write-PST1-3SG
vb2-tense-pers
«Кугупундыштӱр
Кугупундыштӱр
Кугупундыштӱр
Kugupundyshtür
na
школышко
школ-ышко
школ-шкЕ
school-ILL
no-case
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
кае.
кае-Ø
кае-Ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кае.
кае-Ø
кае-Ø
go-CNG
vb2-conn



2-2-7-95


Аркамбал школым тыйын шӱдымет почеш законоучительлан сдатлем.

Аркамбал
Аркамбал
аркамбал
hill
no
школым
школ-ым
школ-м
school-ACC
no-case
тыйын
тыйын
тыйын
your
pr
тыйын
тый-ын
тый-н
2SG-GEN
pr-case
шӱдымет
шӱды-м-ет
шӱдӧ-мЕ-ет
order-PTCP.PASS-2SG
vb2-ad-poss
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
законоучительлан
***
***
***
***
сдатлем.
сдатл-ем
сдатле-ем
hand.over-1SG
vb2-pers



2-2-7-96


Июль ден август тылзаш пашадарым Тумеръял учительлан — Иван Максимовичлан — колташ йодам: мый туддеч оксам аренам.

Июль
Июль
июль
July
no
ден
ден
ден
and
co
август
август
август
August
no
тылзаш
тылзаш
тылзаш
monthly
ad/no
пашадарым
пашадар-ым
пашадар-м
wages-ACC
no-case
Тумеръял
Тумеръял
Тумеръял
Tumeryal
na
учительлан —
учитель-лан
учитель-лан
teacher-DAT
no-case
учительлан —
учитель-ла-н
учитель-ла-н
teacher-PL-GEN
no-num-case
Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимовичлан —
Максимовичлан
Максимовичлан
Maksimovichlan
na
колташ
колт-аш
колто-аш
send-INF
vb2-inf
йодам:
йод-ам
йод-ам
ask-1SG
vb1-pers
мый
мый
мый
1SG
pr
туддеч
туддеч
туддеч
from.him
pr
оксам
окса-м
окса-м
money-ACC
no-case
оксам
окса-м
окса-ем
money-1SG
no-poss
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
аренам.
ар-ен-ам
аре-ен-ам
borrow-PST2-1SG
vb2-tense-pers



2-2-7-97


Тудлан мый доверенностьым кодем».

Тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
мый
мый
мый
1SG
pr
доверенностьым
доверенность-ым
доверенность-м
warrant-ACC
no-case
кодем».
код-ем
код-ем
code-1SG
no-poss
кодем».
код-ем
кодо-ем
leave-1SG
vb2-pers
кодем».
код-ем-Ø
код-ем-Ø
code-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кодем».
код-ем-Ø
код-ем-Ø
code-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кодем».
код-ем-Ø
код-ем-Ø
code-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



2-2-7-98


Возен пытарымекше, Григорий Петрович, ишке гыч скрипкажым налын, шокталтен колтыш.

Возен
Воз-ен-Ø
возо-ен-Ø
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Возен
Воз-ен
возо-ен
write-CVB
vb2-adv
пытарымекше,
пытары-мек-ше
пытаре-мек-жЕ
finish-CVB.PRI-3SG
vb2-adv-poss
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
ишке
ишке
ишке
hook
no
гыч
гыч
гыч
from
po
скрипкажым
скрипка-жы-м
скрипка-жЕ-м
violin-3SG-ACC
no-poss-case
налын,
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын,
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
шокталтен
шокталт-ен-Ø
шокталте-ен-Ø
be.heard-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шокталтен
шокталт-ен
шокталте-ен
be.heard-CVB
vb2-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-99


Чачи толын пурыш, Григорий Петровичын скрипкам шоктен шогымыжо Чачим куандарыш.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
пурыш,
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш,
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
скрипкам
скрипка-м
скрипка-м
violin-ACC
no-case
скрипкам
скрипка-м
скрипка-ем
violin-1SG
no-poss
скрипкам
скрипка-м-Ø
скрипка-ем-Ø
violin-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
скрипкам
скрипка-м-Ø
скрипка-ем-Ø
violin-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
скрипкам
скрипка-м-Ø
скрипка-ем-Ø
violin-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
шоктен
шокте-н
шокте-н
sieve-GEN
no-case
шоктен
шокт-ен-Ø
шокто-ен-Ø
be.heard-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шоктен
шокт-ен
шокто-ен
be.heard-CVB
vb2-adv
шогымыжо
шогымы-жо
шогымо-жЕ
standing-3SG
ad-poss
шогымыжо
шогы-мы-жо
шого-мЕ-жЕ
stand-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
куандарыш.
куандары-ш-Ø
куандаре-ш-Ø
delight-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-100


Кеч-мо гынат, Григорий Петрович сай йӧным муын ала-мо, уке гын тыге веселан ок ончо ыле.

Кеч-мо
Кеч-мо
кеч-мо
whatever
pr
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
сай
сай
сай
good
ad/av
йӧным
йӧн-ым
йӧн-м
method-ACC
no-case
муын
му-ын-Ø
му-н-Ø
find-PST2-3SG
vb1-tense-pers
муын
му-ын
му-н
find-CVB
vb1-adv
ала-мо,
ала-мо
ала-мо
something
pa/pr
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
гын
гын
гын
if
co/pa
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
веселан
веселан
веселан
merrily
av
веселан
весела-н
весела-ан
merry-with
ad/no-deriv.ad
веселан
весела-н
весела-н
merry-GEN
ad/no-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
ончо
ончо-Ø
ончо-Ø
look-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ончо
ончо-Ø
ончо-Ø
look-CNG
vb2-conn
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-101


Туге шоналтыш гынат, Чачи кузежым-можым Григорий Петрович деч йодышташ ыш тӱҥал.

Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
шоналтыш
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
кузежым-можым
кузе-жы-м-мо-жы-м
кузе-жЕ-ммо-жЕ-м
how-3SG-ACCwhat-3SG-ACC
av/co/no/pa-poss-casead/av/pa/pr-poss-case
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
деч
деч
деч
from
po
йодышташ
йодышт-аш
йодышт-аш
ask-INF
vb1-inf
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
тӱҥал.
тӱҥал-Ø
тӱҥал-Ø
start-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тӱҥал.
тӱҥал-Ø
тӱҥал-Ø
start-CNG
vb1-conn
тӱҥал.
тӱҥал-Ø
тӱҥал-Ø
start-CVB
vb1-adv



2-2-7-102


«Жапше годым Когой шкат каласа», — шоналтыш Чачи.

«Жапше
Жап-ше
жап-жЕ
time-3SG
no-poss
годым
годым
годым
during
po
Когой
Когой
Когой
Kogoy
na
шкат
***
***
***
***
каласа», —
калас-а
каласе-а
say-3SG
vb2-pers
шоналтыш
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Чачи.
Чачи
Чачи
Chachi
na



2-2-7-103


Чачи пурымым ужын, Григорий Петрович скрипкажым адак сылнынрак йытмыжалтыктыш:

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
пурымым
пурымы-м
пурымо-м
entrance-ACC
ad-case
пурымым
пуры-мы-м
пуро-мЕ-м
go.in-PTCP.PASS-ACC
vb2-ad-case
ужын,
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын,
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын,
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
скрипкажым
скрипка-жы-м
скрипка-жЕ-м
violin-3SG-ACC
no-poss-case
адак
адак
адак
again
av
сылнынрак
сылнын-рак
сылнын-рак
beautifully-COMP
av-deg
сылнынрак
сылны-н-рак
сылне-н-рак
beautiful-GEN-COMP
ad-case-deg
йытмыжалтыктыш:
йытмыжалтыкты-ш-Ø
йытмыжалтыкте-ш-Ø
scold-PST1-3SG
vb2-tense-pers
йытмыжалтыктыш:
йытмыжалт-ыкты-ш-Ø
йытмыжалт-ктЕ-ш-Ø
scold-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
йытмыжалтыктыш:
йытмыж-алт-ыкты-ш-Ø
йытмыж-алт-ктЕ-ш-Ø
whine-REF-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-deriv.v-tense-pers



2-2-7-104


— Чачи, тиде муретым муралтен колто-ян!

Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
муретым
мур-ет-ым
муро-ет-м
song-2SG-ACC
no-poss-case
муралтен
муралт-ен-Ø
муралте-ен-Ø
sing-PST2-3SG
vb2-tense-pers
муралтен
муралт-ен
муралте-ен
sing-CVB
vb2-adv
колто-ян!
колто-Ø-ян
колто-Ø-ян
send-IMP.2SG-WEAK
vb2-mood.pers-enc



2-2-7-105


Скрипка почеш Чачи муралтен колтыш:

Скрипка
Скрипка
скрипка
violin
no
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
муралтен
муралт-ен-Ø
муралте-ен-Ø
sing-PST2-3SG
vb2-tense-pers
муралтен
муралт-ен
муралте-ен
sing-CVB
vb2-adv
колтыш:
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш:
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-106


Йылдырым-йылдырым вӱдет йогале,

Йылдырым-йылдырым
Йылдырым-йылдырым
йылдырым-йылдырым
[X]
de
вӱдет
вӱд-ет
вӱд-ет
water-2SG
no-poss
вӱдет
вӱд-ет
вӱдӧ-ет
lead-2SG
vb2-pers
йогале,
йогал-'е
йогал-Е
flow-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-107


Пӱя пӱялашет ышна шу.

Пӱя
Пӱя
пӱя
pond
no
Пӱя
Пӱ[й]-[а]
пӱйӧ-а
dam-3SG
vb2-pers
пӱялашет
пӱял-аш-ет
пӱял-аш-ет
wink-INF-2SG
vb1-inf-poss
пӱялашет
пӱял-аш-ет
пӱяле-аш-ет
dam-INF-2SG
vb2-inf-poss
пӱялашет
пӱя-ла-ш-ет
пӱя-ла-еш-ет
pond-PL-LAT-2SG
no-num-case-poss
ышна
ы-ш-на
ы-ш-на
NEG-PST-1PL
vb-tense-pers
шу.
шу
шу
bran
no
шу.
шу
шу
bristle
no
шу.
шу
шу
eye
no
шу.
шу
шу
spring.water
no
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шуо-Ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шуо-Ø
throw-CNG
vb2-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-CVB
vb1-adv
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CVB
vb1-adv
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CVB
vb1-adv



2-2-7-108


Йылдырым-йылдырым колет каяле,

Йылдырым-йылдырым
Йылдырым-йылдырым
йылдырым-йылдырым
[X]
de
колет
кол-ет
кол-ет
fish-2SG
no-poss
колет
кол-ет
кол-ет
Pisces-2SG
no-poss
колет
кол-ет
коло-ет
twenty-2SG
nm-poss
колет
кол-ет
коло-ет
die-2SG
vb2-pers
каяле,
каял-'е
каял-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-109


Мурда шындашет ышна шу.

Мурда
Мурда
мурда
fish.trap
no
шындашет
шынд-аш-ет
шынде-аш-ет
put-INF-2SG
vb2-inf-poss
ышна
ы-ш-на
ы-ш-на
NEG-PST-1PL
vb-tense-pers
шу.
шу
шу
bran
no
шу.
шу
шу
bristle
no
шу.
шу
шу
eye
no
шу.
шу
шу
spring.water
no
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шуо-Ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шуо-Ø
throw-CNG
vb2-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-CVB
vb1-adv
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CVB
vb1-adv
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CVB
vb1-adv



2-2-7-110


Йылдырым-йылдырым комбет каяле,

Йылдырым-йылдырым
Йылдырым-йылдырым
йылдырым-йылдырым
[X]
de
комбет
комб-ет
комбо-ет
goose-2SG
no-poss
каяле,
каял-'е
каял-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-111


Шӱльӧ пуашет ышна шу.

Шӱльӧ
Шӱльӧ
шӱльӧ
oats
no
пуашет
пу-аш-ет
пуо-аш-ет
give-INF-2SG
vb2-inf-poss
пуашет
пу-аш-ет
пуо-аш-ет
blow-INF-2SG
vb2-inf-poss
ышна
ы-ш-на
ы-ш-на
NEG-PST-1PL
vb-tense-pers
шу.
шу
шу
bran
no
шу.
шу
шу
bristle
no
шу.
шу
шу
eye
no
шу.
шу
шу
spring.water
no
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шуо-Ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шуо-Ø
throw-CNG
vb2-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-CVB
vb1-adv
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CVB
vb1-adv
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CVB
vb1-adv



2-2-7-112


Йылдырым-йылдырым таҥна каяле,

Йылдырым-йылдырым
Йылдырым-йылдырым
йылдырым-йылдырым
[X]
de
таҥна
таҥ-на
таҥ-на
friend-1PL
av/no-poss
каяле,
каял-'е
каял-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-113


Шогал мутланашет ышна шу.

Шогал
Шогал-Ø
шогал-Ø
stand.up-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Шогал
Шогал-Ø
шогал-Ø
stand.up-CNG
vb1-conn
Шогал
Шогал-Ø
шогал-Ø
stand.up-CVB
vb1-adv
мутланашет
мутлан-аш-ет
мутлане-аш-ет
talk-INF-2SG
vb2-inf-poss
ышна
ы-ш-на
ы-ш-на
NEG-PST-1PL
vb-tense-pers
шу.
шу
шу
bran
no
шу.
шу
шу
bristle
no
шу.
шу
шу
eye
no
шу.
шу
шу
spring.water
no
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шу.
шу-Ø
шуо-Ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CNG
vb1-conn
шу.
шу-Ø
шуо-Ø
throw-CNG
vb2-conn
шу.
шу-Ø
шу-Ø
reach-CVB
vb1-adv
шу.
шу-Ø
шу-Ø
ferment-CVB
vb1-adv
шу.
шу-Ø
шу-Ø
whittle-CVB
vb1-adv



2-2-7-114


Тиде касым умбакыжат Григорий Петрович ден Чачи мурен, модын-воштыл эртарышт.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
касым
кас-ым
кас-м
evening-ACC
av/no-case
умбакыжат
умбакыж-ат
умбакыже-ат
onward-and
av-enc
умбакыжат
умбакы-ж-ат
умбаке-жЕ-ат
far-3SG-and
av-poss-enc
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
ден
ден
ден
and
co
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
мурен,
мур-ен-Ø
муро-ен-Ø
sing-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мурен,
мур-ен
муро-ен
sing-CVB
vb2-adv
модын-воштыл
модын-воштыл
модын-воштыл
laughing.and.playing
av
эртарышт.
эртары-шт
эртаре-шт
spend-IMP.3PL
vb2-mood.pers
эртарышт.
эртары-ш-т
эртаре-ш-т
spend-PST1-3PL
vb2-tense-pers



2-2-7-115


Эрлашыжым эрдене Григорий Петрович попым шке ӱжын кондыш, школым тудлан сдаватлыш.

Эрлашыжым
Эрлашыжым
эрлашыжым
on.the.next.day
av
эрдене
эрдене
эрдене
in.the.morning
av
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
попым
поп-ым
поп-м
priest-ACC
no-case
шке
шке
шке
REFL
pr
ӱжын
ӱж-ын-Ø
ӱж-н-Ø
call-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӱжын
ӱж-ын
ӱж-н
call-CVB
vb1-adv
кондыш,
конды-ш-Ø
кондо-ш-Ø
bring-PST1-3SG
vb2-tense-pers
школым
школ-ым
школ-м
school-ACC
no-case
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
сдаватлыш.
сдаватлы-ш-Ø
сдаватле-ш-Ø
hand.over-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-116


Инвентарь книгаште ончыктымо ӱзгар чыла лекте.

Инвентарь
Инвентарь
инвентарь
stock
no
книгаште
книга-ште
книга-штЕ
book-INE
no-case
ончыктымо
ончыктымо
ончыктымо
shown
ad/no
ончыктымо
ончыкты-мо
ончыкто-мЕ
show-PTCP.PASS
vb2-ad
ончыктымо
ончы-кты-мо
ончо-ктЕ-мЕ
look-CAUS-PTCP.PASS
vb2-deriv.v-ad
ӱзгар
ӱзгар
ӱзгар
thing
no
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
лекте.
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-117


Каталог почеш кок книжка гына ыш лек.

Каталог
Каталог
каталог
catalog
no
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
книжка
книжка
книжка
booklet
no
гына
гына
гына
only
pa
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
лек.
лек-Ø
лект-Ø
go-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лек.
лек-Ø
лект-Ø
go-CNG
vb1-conn
лек.
лек-Ø
лект-Ø
go-CVB
vb1-adv



2-2-7-118


Школым сурален, поп кидышке сравочым кучыктен, Григорий Петрович ден Чачи Микипыр Яшай дек ошкыльыч.

Школым
Школ-ым
школ-м
school-ACC
no-case
сурален,
сурал-ен-Ø
сурале-ен-Ø
lock.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сурален,
сурал-ен
сурале-ен
lock.up-CVB
vb2-adv
поп
поп
поп
priest
no
кидышке
кид-ышке
кид-шкЕ
hand-ILL
no-case
сравочым
сравоч-ым
сравоч-м
key-ACC
no-case
кучыктен,
кучыкт-ен-Ø
кучыкто-ен-Ø
hand-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучыктен,
кучыкт-ен
кучыкто-ен
hand-CVB
vb2-adv
кучыктен,
кучы-кт-ен-Ø
кучо-ктЕ-ен-Ø
hold-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
кучыктен,
кучы-кт-ен
кучо-ктЕ-ен
hold-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
ден
ден
ден
and
co
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
Микипыр
Микипыр
Микипыр
Mikipyr
na
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
дек
дек
дек
to
po
ошкыльыч.
ошкыл-ьыч
ошкыл-ыч
step-PST1.2SG
vb1-tense.pers
ошкыльыч.
ошкыл-ьыч
ошкыл-ыч
step-PST1.3PL
vb1-tense.pers



2-2-7-119


Ӱзгарыштым Яшай эрденак, кок гана толын, оптен каен.

Ӱзгарыштым
Ӱзгар-ышт-ым
ӱзгар-шт-м
thing-3PL-ACC
no-poss-case
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
эрденак,
эрден-ак
эрден-ак
in.the.morning-STR
av-enc
эрденак,
эрден-ак
эрдене-ак
in.the.morning-STR
av-enc
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
гана
гана
гана
times
no/po
толын,
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын,
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
оптен
опт-ен-Ø
опто-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
оптен
опт-ен-Ø
опто-ен-Ø
bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
оптен
опт-ен
опто-ен
put-CVB
vb2-adv
оптен
опт-ен
опто-ен
bark-CVB
vb2-adv
каен.
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен.
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv



2-2-7-120


Йолташыже-влаклан возымо письма-влак ден инспекторлан возымо письмажым Япушлан волостной правленийыш намиен пуаш шӱдыш, Иван Максимовичлан возымо письмажым Григорий Петрович Чачилан кучыктыш:

Йолташыже-влаклан
Йолташ-ыже-влак-лан
йолташ-жЕ-влак-лан
friend-3SG-PL-DAT
no-poss-num-case
возымо
возымо
возымо
written
ad
возымо
возы-мо
возо-мЕ
write-PTCP.PASS
vb2-ad
письма-влак
письма-влак
письма-влак
letter-PL
no-num
ден
ден
ден
and
co
инспекторлан
инспектор-лан
инспектор-лан
inspector-DAT
no-case
инспекторлан
инспектор-ла-н
инспектор-ла-н
inspector-PL-GEN
no-num-case
возымо
возымо
возымо
written
ad
возымо
возы-мо
возо-мЕ
write-PTCP.PASS
vb2-ad
письмажым
письма-жы-м
письма-жЕ-м
letter-3SG-ACC
no-poss-case
Япушлан
Япушлан
Япушлан
Yapushlan
na
волостной
волостной
волостной
volost
ad
правленийыш
правлений-ыш
правлений-ш
board-ILL
no-case
намиен
нами[й]-ен-Ø
намие-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
намиен
нами[й]-ен
намие-ен
bring-CVB
vb2-adv
пуаш
пу-аш
пуо-аш
give-INF
vb2-inf
пуаш
пу-аш
пуо-аш
blow-INF
vb2-inf
шӱдыш,
шӱдыш
шӱдыш
hoop
no
шӱдыш,
шӱды-ш
шӱдӧ-ш
hundred-ILL
nm-case
шӱдыш,
шӱды-ш-Ø
шӱдӧ-ш-Ø
order-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимовичлан
Максимовичлан
Максимовичлан
Maksimovichlan
na
возымо
возымо
возымо
written
ad
возымо
возы-мо
возо-мЕ
write-PTCP.PASS
vb2-ad
письмажым
письма-жы-м
письма-жЕ-м
letter-3SG-ACC
no-poss-case
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
Чачилан
Чачилан
Чачилан
Chachilan
na
кучыктыш:
кучыктыш
кучыктыш
fastener
no
кучыктыш:
кучыкты-ш-Ø
кучыкто-ш-Ø
hand-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кучыктыш:
кучы-кты-ш-Ø
кучо-ктЕ-ш-Ø
hold-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers



2-2-7-121


— Мый кызыт ачиймыт деке миен толам...

Мый
мый
мый
1SG
pr
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
ачиймыт
ачий-мыт
ачий-мыт
father-PL.SOC
no-num
деке
деке
деке
to
po
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
толам...
тол-ам
тол-ам
come-1SG
vb1-pers



2-2-7-122


Вес гана вашке ужаш ок тӱкнӧ: кайшаш корно кужу, илыме веремат умбалне лиеш.

Вес
Вес
вес
different
ad/pr
гана
гана
гана
times
no/po
вашке
вашке
вашке
soon
ad/av/no
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-CNG
vb2-conn
ужаш
ужаш
ужаш
part
no
ужаш
уж-аш
уж-аш
see-INF
vb1-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
тӱкнӧ:
тӱкнӧ-Ø
тӱкнӧ-Ø
touch-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱкнӧ:
тӱкнӧ-Ø
тӱкнӧ-Ø
touch-CNG
vb2-conn
кайшаш
***
***
***
***
корно
корно
корно
road
no
кужу,
кужу
кужу
long
ad
илыме
илыме
илыме
living
ad
илыме
илы-ме
иле-мЕ
live-PTCP.PASS
vb2-ad
веремат
верем-ат
верем-ат
location-and
no-enc
веремат
верем-ат
верем-ат
take.a.seat-2SG
vb1-pers
веремат
вер-ем-ат
вер-ем-ат
place-1SG-and
no-poss-enc
веремат
вере-м-ат
вере-ем-ат
in.a.place-1SG-and
po-poss-enc
веремат
верем-Ø-ат
верем-Ø-ат
take.a.seat-CNG-and
vb1-conn-enc
веремат
верем-Ø-ат
верем-Ø-ат
take.a.seat-CVB-and
vb1-adv-enc
веремат
верем--ат
верем-Е-ат
take.a.seat-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
веремат
вер-ем-ат
вер-ем-ат
place-TRANS-2SG
no-deriv.v-pers
веремат
вер-ем-ат
вер-ем-ат
place-TRANS-3PL
no-deriv.v-pers
веремат
вер-ем-а-т
вер-ем-а-ат
place-TRANS-3SG-and
no-deriv.v-pers-enc
веремат
вер-ем-Ø-ат
вер-ем-Ø-ат
place-TRANS-CNG-and
no-deriv.v-conn-enc
веремат
вер-ем-Ø-ат
вер-ем-Ø-ат
place-TRANS-CVB-and
no-deriv.v-adv-enc
веремат
вер-ем--ат
вер-ем-Е-ат
place-TRANS-PST1.3SG-and
no-deriv.v-tense.pers-enc
умбалне
умбалне
умбалне
at.a.distance
av
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-2-7-123


Кумышто ом тол гын, тиде письмам, Тумеръялыш Иван Максимович дек намиен, кидышкыжак кучыкто.

Кумышто
Кумышто
кумышто
day.after.tomorrow
av/no
Кумышто
Кум-ышто
кум-штЕ
godfather.of.one's.child-INE
no-case
Кумышто
Кум-ышто
кум-штЕ
three-INE
nm-case
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
тол
тол-Ø
тол-Ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тол
тол-Ø
тол-Ø
come-CNG
vb1-conn
тол
тол-Ø
тол-Ø
come-CVB
vb1-adv
гын,
гын
гын
if
co/pa
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
письмам,
письма-м
письма-м
letter-ACC
no-case
письмам,
письма-м
письма-ем
letter-1SG
no-poss
письмам,
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
письмам,
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
письмам,
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Тумеръялыш
Тумеръялыш
Тумеръялыш
Tumeryalysh
na
Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимович
Максимович
Максимович
Maksimovich
na
дек
дек
дек
to
po
намиен,
нами[й]-ен-Ø
намие-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
намиен,
нами[й]-ен
намие-ен
bring-CVB
vb2-adv
кидышкыжак
кид-ышкы-ж-ак
кид-шкЕ-жЕ-ак
hand-ILL-3SG-STR
no-case-poss-enc
кучыкто.
кучыкто-Ø
кучыкто-Ø
hand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кучыкто.
кучыкто-Ø
кучыкто-Ø
hand-CNG
vb2-conn
кучыкто.
кучы-кто-Ø
кучо-ктЕ-Ø
hold-CAUS-IMP.2SG
vb2-deriv.v-mood.pers
кучыкто.
кучы-кто-Ø
кучо-ктЕ-Ø
hold-CAUS-CNG
vb2-deriv.v-conn



2-2-7-124


— Кугупундыштӱржӧ мӱндырнӧ мо?

Кугупундыштӱржӧ
Кугупундыштӱржӧ
Кугупундыштӱржӧ
Kugupundyshtürzhö
na
мӱндырнӧ
мӱндырнӧ
мӱндырнӧ
far
av/po
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-2-7-125


— Чачи аптраненрак йодо.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
аптраненрак
***
***
***
***
йодо.
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-126


— Чак огыл...

Чак
Чак
чак
close
ad/av/no
Чак
Чак
чак
barely
av
огыл...
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-7-127


Ну, ачий-авий, кызытеш чеверын!

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
ачий-авий,
ачий-авий
ачийавий
fathermother
nono
кызытеш
кызытеш
кызытеш
for.now
av/in
чеверын!
чеверын
чеверын
beautifully
av/in
чеверын!
чевер-ын
чевер-н
beautiful-GEN
ad/av/no-case



2-2-7-128


— Григорий Петрович Яшай ден ватыжын кидыштым кучыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
ден
ден
ден
and
co
ватыжын
ваты-жы-н
вате-жЕ-н
wife-3SG-GEN
no-poss-case
ватыжын
ваты-жы-н
вате-жЕ-н
absorbent.cotton-3SG-GEN
no-poss-case
кидыштым
кид-ышт-ым
кид-шт-м
hand-3PL-ACC
no-poss-case
кучыш.
кучыш
кучыш
endurance
no
кучыш.
кучы-ш
кучо-ш
ascarid-ILL
no-case
кучыш.
кучы-ш-Ø
кучо-ш-Ø
hold-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-129


— Чеверын!

Чеверын!
Чеверын
чеверын
beautifully
av/in
Чеверын!
Чевер-ын
чевер-н
beautiful-GEN
ad/av/no-case



2-2-7-130


Сай коштын тол, — маньыч Яшай ден ватыже.

Сай
Сай
сай
good
ad/av
коштын
кошт-ын-Ø
кошт-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
коштын
кошт-ын
кошт-н
go-CVB
vb1-adv
тол, —
тол-Ø
тол-Ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тол, —
тол-Ø
тол-Ø
come-CNG
vb1-conn
тол, —
тол-Ø
тол-Ø
come-CVB
vb1-adv
маньыч
ман-ьыч
ман-ыч
say-PST1.2SG
vb1-tense.pers
маньыч
ман-ьыч
ман-ыч
say-PST1.3PL
vb1-tense.pers
Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
ден
ден
ден
and
co
ватыже.
ваты-же
вате-жЕ
wife-3SG
no-poss
ватыже.
ваты-же
вате-жЕ
absorbent.cotton-3SG
no-poss



2-2-7-131


— Ну, Япуш, тыят чевер код!

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
Япуш,
Япуш
Япуш
Yapush
na
тыят
тый-[а]т
тый-ат
2SG-and
pr-enc
чевер
чевер
чевер
beautiful
ad/av/no
код!
код
код
code
no
код!
код-Ø
код-Ø
stay-IMP.2SG
vb1-mood.pers
код!
код-Ø
код-Ø
stay-CNG
vb1-conn
код!
код-Ø
код-Ø
stay-CVB
vb1-adv



2-2-7-132


— Григорий Петрович Япушым вуй гыч ниялтыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
Япушым
Япушым
Япушым
Yapushym
na
вуй
вуй
вуй
head
no
гыч
гыч
гыч
from
po
ниялтыш.
ниялтыш
ниялтыш
gentle.touch
no
ниялтыш.
ниялты-ш-Ø
ниялте-ш-Ø
stroke-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-133


— Чачи, изишак ужате.

Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
изишак
изишак
изишак
a.bit
av
изишак
изиш-ак
изиш-ак
a.bit-STR
av-enc
изишак
изи-ш-ак
изи-ш-ак
small-ILL-STR
ad/no-case-enc
ужате.
ужате-Ø
ужате-Ø
accompany-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ужате.
ужате-Ø
ужате-Ø
accompany-CNG
vb2-conn



2-2-7-134


Курыктӱрыш шумеш Чачи ужатен мийыш.

Курыктӱрыш
Курыктӱрыш
Курыктӱрыш
Kuryktürysh
na
шумеш
шумеш
шумеш
to
po
шумеш
шум-еш
шум-еш
tire-3SG
vb1-pers
шумеш
шу-меш
шу-меш
reach-CVB.FUT
vb1-adv
шумеш
шу-меш
шу-меш
ferment-CVB.FUT
vb1-adv
шумеш
шу-меш
шу-меш
whittle-CVB.FUT
vb1-adv
шумеш
шу-м-еш
шу-мЕ-еш
reach-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
шумеш
шу-м-еш
шу-мЕ-еш
ferment-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
шумеш
шу-м-еш
шу-мЕ-еш
whittle-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
ужатен
ужат-ен-Ø
ужате-ен-Ø
accompany-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ужатен
ужат-ен
ужате-ен
accompany-CVB
vb2-adv
мийыш.
мийы-ш-Ø
мие-ш-Ø
come-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-135


Курыктӱреш Григорий Петрович шогале, Чачин кок кидшымат кучыш, шинчашкыже ятыр ончен шогыш, вара чот ӧндале, чот шупшале:

Курыктӱреш
Курыктӱреш
Курыктӱреш
Kuryktüresh
na
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
шогале,
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале,
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале,
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn
Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
кидшымат
кид-шы-м-ат
кид-жЕ-м-ат
hand-3SG-ACC-and
no-poss-case-enc
кучыш,
кучыш
кучыш
endurance
no
кучыш,
кучы-ш
кучо-ш
ascarid-ILL
no-case
кучыш,
кучы-ш-Ø
кучо-ш-Ø
hold-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шинчашкыже
шинча-шкы-же
шинча-шкЕ-жЕ
eye-ILL-3SG
no-case-poss
ятыр
ятыр
ятыр
much
av/no/pr
ончен
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
шогыш,
шогы-ш
шого-ш
mute-ILL
ad-case
шогыш,
шогы-ш-Ø
шого-ш-Ø
stand-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
ӧндале,
ӧндал-'е
ӧндал-Е
embrace-PST1.3SG
vb1-tense.pers
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
шупшале:
шупшал-'е
шупшал-Е
kiss-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-136


— Сай код, Чачи, — мане, вара курык йымаке волаш тӱҥале, изиш кайыш да савырнен шогале.

Сай
Сай
сай
good
ad/av
код,
код
код
code
no
код,
код-Ø
код-Ø
stay-IMP.2SG
vb1-mood.pers
код,
код-Ø
код-Ø
stay-CNG
vb1-conn
код,
код-Ø
код-Ø
stay-CVB
vb1-adv
Чачи, —
Чачи
Чачи
Chachi
na
мане,
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
курык
курык
курык
mountain
no
йымаке
йымаке
йымаке
down
av/po
волаш
вол-аш
воло-аш
descend-INF
vb2-inf
тӱҥале,
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
кайыш
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
савырнен
савырн-ен-Ø
савырне-ен-Ø
turn-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савырнен
савырн-ен
савырне-ен
turn-CVB
vb2-adv
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



2-2-7-137


— Письматым намиен пуаш ит мондо!

Письматым
Письма-т-ым
письма-ет-м
letter-2SG-ACC
no-poss-case
намиен
нами[й]-ен-Ø
намие-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
намиен
нами[й]-ен
намие-ен
bring-CVB
vb2-adv
пуаш
пу-аш
пуо-аш
give-INF
vb2-inf
пуаш
пу-аш
пуо-аш
blow-INF
vb2-inf
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
мондо!
мондо-Ø
мондо-Ø
forget-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мондо!
мондо-Ø
мондо-Ø
forget-CNG
vb2-conn



2-2-7-138


— манын кычкыралят, писынрак ошкедаш тӱҥале, шеҥгекыже тегак ыш ончал.

манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
кычкыралят,
кычкырал-'е-[а]т
кычкырал-Е-ат
shout-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
писынрак
писын-рак
писын-рак
quickly-COMP
av-deg
писынрак
писы-н-рак
писе-н-рак
quick-GEN-COMP
ad-case-deg
ошкедаш
ошкед-аш
ошкеде-аш
step-INF
vb2-inf
тӱҥале,
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шеҥгекыже
шеҥгекы-же
шеҥгеке-жЕ
back-3SG
av/po-poss
тегак
тегак
тегак
in.future
av/pa
тегак
тег-ак
тег-ак
tag-STR
no-enc
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
ончал.
ончал-Ø
ончал-Ø
look-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ончал.
ончал-Ø
ончал-Ø
look-CNG
vb1-conn
ончал.
ончал-Ø
ончал-Ø
look-CVB
vb1-adv



2-2-7-139


Григорий Петровичын чодыра тӱрыш шумешкыже, Чачи ончен шогыш, вара ачажмыт деке пӧртыльӧ.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
чодыра
чодыра
чодыра
forest
no
чодыра
чодыра
чодыра
coarse
ad
тӱрыш
тӱр-ыш
тӱр-ш
edge-ILL
no-case
тӱрыш
тӱр-ыш
тӱр-ш
embroidery-ILL
no-case
шумешкыже,
шумешкы-же
шумешке-жЕ
to-3SG
po-poss
шумешкыже,
шу-мешкы-же
шу-мешке-жЕ
reach-CVB.FUT-3SG
vb1-adv-poss
шумешкыже,
шу-мешкы-же
шу-мешке-жЕ
ferment-CVB.FUT-3SG
vb1-adv-poss
шумешкыже,
шу-мешкы-же
шу-мешке-жЕ
whittle-CVB.FUT-3SG
vb1-adv-poss
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
ончен
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
шогыш,
шогы-ш
шого-ш
mute-ILL
ad-case
шогыш,
шогы-ш-Ø
шого-ш-Ø
stand-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
ачажмыт
ача-ж-мыт
ача-жЕ-мыт
father-3SG-PL.SOC
no-poss-num
деке
деке
деке
to
po
пӧртыльӧ.
пӧртыл-ьӧ
пӧртыл-Е
return-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-140


Чачилан кӧргыж гыч шӱмжым луктын налмыла пустан чучеш...

Чачилан
Чачилан
Чачилан
Chachilan
na
кӧргыж
кӧргы-ж
кӧргӧ-жЕ
inside-3SG
ad/no-poss
гыч
гыч
гыч
from
po
шӱмжым
шӱм-жы-м
шӱм-жЕ-м
heart-3SG-ACC
no-poss-case
шӱмжым
шӱм-жы-м
шӱм-жЕ-м
feeling-3SG-ACC
no-poss-case
шӱмжым
шӱм-жы-м
шӱм-жЕ-м
bark-3SG-ACC
no-poss-case
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
налмыла
налмы-ла
налме-ла
purchasing-COMP
ad-case
налмыла
налмы-ла
налме-ла
purchasing-PL
ad-num
налмыла
налмы-ла
налме-ла
purchasing-STR
ad-enc
налмыла
нал-мыла
нал-мыла
take-INF.FUT
vb1-inf
налмыла
нал-мы-ла
нал-мЕ-ла
take-PTCP.PASS-COMP
vb1-ad-case
налмыла
нал-мы-ла
нал-мЕ-ла
take-PTCP.PASS-PL
vb1-ad-num
налмыла
нал-мы-ла
нал-мЕ-ла
take-PTCP.PASS-STR
vb1-ad-enc
пустан
пустан
пустан
empty
av
пустан
пуста-н
пуста-ан
empty-with
ad/no-deriv.ad
пустан
пуста-н
пуста-н
empty-GEN
ad/no-case
чучеш...
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



2-2-7-141


«Эх, ораде, мыят молан пырля ыжым кае», — шона Чачи.

«Эх,
Эх
эх
eh!
in
ораде,
ораде
ораде
fool
ad/no
мыят
мый-[а]т
мый-ат
1SG-and
pr-enc
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
пырля
пырля
пырля
together
ad/av
ыжым
***
***
***
***
кае», —
кае-Ø
кае-Ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кае», —
кае-Ø
кае-Ø
go-CNG
vb2-conn
шона
шон-а
шоно-а
think-3SG
vb2-pers
Чачи.
Чачи
Чачи
Chachi
na



2-2-7-142


Кече шичшаш годым Григорий Петрович шке шочмо ялышкыже миен шуо.

Кече
Кече
кече
sun
no
Кече
Кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Кече
Кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
шичшаш
шич-шаш
шинч-шаш
sit.down-PTCP.FUT
vb1-ad
годым
годым
годым
during
po
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
шке
шке
шке
REFL
pr
шочмо
шочмо
шочмо
Monday
ad/no
шочмо
шоч-мо
шоч-мЕ
be.born-PTCP.PASS
vb1-ad
ялышкыже
ял-ышкы-же
ял-шкЕ-жЕ
village-ILL-3SG
no-case-poss
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
шуо.
шу-о
шу-Е
reach-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуо.
шу-о
шу-Е
ferment-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуо.
шу-о
шу-Е
whittle-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-143


Тудын толмылан ачаж ден аваже, изи шӱжарже ден шольыжо пеш куаненыт.

Тудын
Тудын
тудын
his/her
pr
Тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
толмылан
толмы-лан
толмо-лан
arrival-DAT
ad-case
толмылан
толмы-ла-н
толмо-ла-н
arrival-PL-GEN
ad-num-case
толмылан
тол-мы-лан
тол-мЕ-лан
come-PTCP.PASS-DAT
vb1-ad-case
толмылан
тол-мы-ла-н
тол-мЕ-ла-н
come-PTCP.PASS-PL-GEN
vb1-ad-num-case
ачаж
ача-ж
ача-жЕ
father-3SG
no-poss
ден
ден
ден
and
co
аваже,
аваже
аваже
honey
no
аваже,
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже,
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
изи
изи
изи
small
ad/no
шӱжарже
шӱжар-же
шӱжар-жЕ
younger.sister-3SG
no-poss
ден
ден
ден
and
co
шольыжо
шольы-жо
шольо-жЕ
little.brother-3SG
no-poss
шольыжо
шол-ьы-жо
шол-Е-жЕ
boil-PST1.3SG-3SG
vb1-tense.pers-poss
пеш
пеш
пеш
very
av
куаненыт.
куан-ен-ыт
куане-ен-ыт
rejoice-PST2-3PL
vb2-tense-pers



2-2-7-144


Толшыжлак Нужа кевыт гыч Григорий Петрович кампеткым, мӱгиндым налын конден.

Толшыжлак
Тол-шыжла-к
тол-шыжла-ак
come-CVB.SIM.3SG-STR
vb1-adv.pers-enc
Толшыжлак
Толшы-ж-ла-к
толшо-жЕ-ла-ак
coming-3SG-COMP-STR
ad/no-poss-case-enc
Толшыжлак
Толшы-ж-ла-к
толшо-жЕ-ла-ак
coming-3SG-PL-STR
ad/no-poss-num-enc
Толшыжлак
Тол-шы-ж-ла-к
тол-шЕ-жЕ-ла-ак
come-PTCP.ACT-3SG-COMP-STR
vb1-ad-poss-case-enc
Толшыжлак
Тол-шы-ж-ла-к
тол-шЕ-жЕ-ла-ак
come-PTCP.ACT-3SG-PL-STR
vb1-ad-poss-num-enc
Нужа
Нуж-а
нужо-а
wash.clothes-3SG
vb2-pers
кевыт
кевыт
кевыт
shop
no
гыч
гыч
гыч
from
po
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
кампеткым,
кампеткы-м
кампетке-м
sweets-ACC
no-case
мӱгиндым
мӱгинды-м
мӱгинде-м
gingerbread-ACC
no-case
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
конден.
конд-ен-Ø
кондо-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
конден.
конд-ен
кондо-ен
bring-CVB
vb2-adv



2-2-7-145


Шӱжарже ден аважлан чевер шовычым кучыктыш, шольыжлан йошкар тувырым, ачажлан коло вич теҥге оксам луктын пуыш.

Шӱжарже
Шӱжар-же
шӱжар-жЕ
younger.sister-3SG
no-poss
ден
ден
ден
and
co
аважлан
ава-ж-лан
ава-жЕ-лан
mother-3SG-DAT
no-poss-case
аважлан
ава-ж-ла-н
ава-жЕ-ла-н
mother-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
чевер
чевер
чевер
beautiful
ad/av/no
шовычым
шовыч-ым
шовыч-м
kerchief-ACC
no-case
кучыктыш,
кучыктыш
кучыктыш
fastener
no
кучыктыш,
кучыкты-ш-Ø
кучыкто-ш-Ø
hand-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кучыктыш,
кучы-кты-ш-Ø
кучо-ктЕ-ш-Ø
hold-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
шольыжлан
шольы-ж-лан
шольо-жЕ-лан
little.brother-3SG-DAT
no-poss-case
шольыжлан
шольы-ж-ла-н
шольо-жЕ-ла-н
little.brother-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
йошкар
йошкар
йошкар
red
ad
тувырым,
тувыр-ым
тувыр-м
shirt-ACC
no-case
ачажлан
ача-ж-лан
ача-жЕ-лан
father-3SG-DAT
no-poss-case
ачажлан
ача-ж-ла-н
ача-жЕ-ла-н
father-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
коло
коло
коло
twenty
nm
коло
коло-Ø
коло-Ø
die-IMP.2SG
vb2-mood.pers
коло
коло-Ø
коло-Ø
die-CNG
vb2-conn
вич
вич
вич
five
nm
теҥге
теҥге
теҥге
ruble
no
оксам
окса-м
окса-м
money-ACC
no-case
оксам
окса-м
окса-ем
money-1SG
no-poss
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
пуыш.
пу-ыш
пу-ш
wood-ILL
no-case
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-146


Чылаштланат сай пӧлекым ыштыш.

Чылаштланат
Чылашт-лан-ат
чылашт-лан-ат
all.of.them-DAT-and
pr-case-enc
Чылаштланат
Чылашт-ла-на-т
чылашт-ла-на-ат
all.of.them-COMP-1PL-and
pr-case-poss-enc
Чылаштланат
Чылашт-ла-на-т
чылашт-ла-на-ат
all.of.them-PL-1PL-and
pr-num-poss-enc
Чылаштланат
Чылашт-ла-н-ат
чылашт-ла-н-ат
all.of.them-PL-GEN-and
pr-num-case-enc
Чылаштланат
Чыла-шт-лан-ат
чыла-шт-лан-ат
everything-3PL-DAT-and
ad/pa/pr-poss-case-enc
Чылаштланат
Чыла-шт-ла-н-ат
чыла-шт-ла-н-ат
everything-3PL-PL-GEN-and
ad/pa/pr-poss-num-case-enc
сай
сай
сай
good
ad/av
пӧлекым
пӧлек-ым
пӧлек-м
present-ACC
no-case
ыштыш.
ыштыш
ыштыш
work
no
ыштыш.
ышты-ш-Ø
ыште-ш-Ø
do-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-147


Аваже Григорий Петровичым вӱчкалтенат, шортынат колтыш.

Аваже
Аваже
аваже
honey
no
Аваже
Ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
Аваже
Ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
вӱчкалтенат,
вӱчкалт-ен-ат
вӱчкалте-ен-ат
pat.on.the.back-PST2-2SG
vb2-tense-pers
вӱчкалтенат,
вӱчкалт-ена-т
вӱчкалте-ена-ат
pat.on.the.back-1PL-and
vb2-pers-enc
вӱчкалтенат,
вӱчкалт-ен-Ø-ат
вӱчкалте-ен-Ø-ат
pat.on.the.back-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
вӱчкалтенат,
вӱчкалт-ен-ат
вӱчкалте-ен-ат
pat.on.the.back-CVB-and
vb2-adv-enc
шортынат
шорт-ын-ат
шорт-н-ат
cry-PST2-2SG
vb1-tense-pers
шортынат
шорт-ына-т
шорт-на-ат
cry-1PL-and
vb1-pers-enc
шортынат
шорт-ын-ат
шорт-н-ат
shorts-GEN-and
no-case-enc
шортынат
шорт-ын-ат
шорт-н-ат
lamentation-GEN-and
no-case-enc
шортынат
шорт-ын-Ø-ат
шорт-н-Ø-ат
cry-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
шортынат
шорт-ын-ат
шорт-н-ат
cry-CVB-and
vb1-adv-enc
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-148


— Эргым, изиш шогет мо?

Эргым,
Эргым
эргым
my.son
no
Эргым,
Эргы-м
эрге-м
son-ACC
no-case
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
шогет
шог-ет
шого-ет
mute-2SG
ad-poss
шогет
шог-ет
шого-ет
stand-2SG
vb2-pers
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-2-7-149


— йодо аваже.

йодо
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers
аваже.
аваже
аваже
honey
no
аваже.
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже.
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss



2-2-7-150


— Молан ватетым конден отыл?

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
ватетым
ват-ет-ым
вате-ет-м
wife-2SG-ACC
no-poss-case
ватетым
ват-ет-ым
вате-ет-м
absorbent.cotton-2SG-ACC
no-poss-case
конден
конд-ен-Ø
кондо-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
конден
конд-ен
кондо-ен
bring-CVB
vb2-adv
отыл?
о-т-ыл-Ø
о-т-ул-Ø
NEG-2SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
отыл?
отыл
отыл
stubble
no



2-2-7-151


— Кызыт кужун шогаш толын омыл.

Кызыт
Кызыт
кызыт
now
av
кужун
кужун
кужун
long.time
av
кужун
кужу-н
кужу-н
long-GEN
ad-case
шогаш
шога-ш
шога-ш
plough-ILL
no-case
шогаш
шога-ш
шога-еш
plough-LAT
no-case
шогаш
шог-аш
шого-аш
stand-INF
vb2-inf
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
омыл.
о-м-ыл-Ø
о-м-ул-Ø
NEG-1SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-7-152


Школышто ямдылкалышаш уло.

Школышто
Школ-ышто
школ-штЕ
school-INE
no-case
ямдылкалышаш
ямдылкалы-шаш
ямдылкале-шаш
prepare-PTCP.FUT
vb2-ad
уло.
уло
уло
is
ad/no/vb



2-2-7-153


Мыйым вет вес школыш колташ ыштеныт.

Мыйым
Мыйым
мыйым
me
pr
Мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
вет
вет
вет
so
co/pa
вес
вес
вес
different
ad/pr
школыш
школ-ыш
школ-ш
school-ILL
no-case
колташ
колт-аш
колто-аш
send-INF
vb2-inf
ыштеныт.
ышт-ен-ыт
ыште-ен-ыт
do-PST2-3PL
vb2-tense-pers



2-2-7-154


Ватем дене коктын Шорыкйоллан толына.

Ватем
Ватем
ватем
honey
no
Ватем
Ват-ем
вате-ем
wife-1SG
no-poss
Ватем
Ват-ем
вате-ем
absorbent.cotton-1SG
no-poss
Ватем
Ват-ем-Ø
вате-ем-Ø
wife-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Ватем
Ват-ем-Ø
вате-ем-Ø
absorbent.cotton-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Ватем
Ват-ем-Ø
вате-ем-Ø
wife-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Ватем
Ват-ем-Ø
вате-ем-Ø
absorbent.cotton-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Ватем
Ват-ем-Ø
вате-ем-Ø
wife-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Ватем
Ват-ем-Ø
вате-ем-Ø
absorbent.cotton-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
дене
дене
дене
with
po
коктын
коктын
коктын
as.a.pair
av
Шорыкйоллан
Шорыкйол-лан
Шорыкйол-лан
Christmas-DAT
no-case
Шорыкйоллан
Шорыкйол-ла-н
Шорыкйол-ла-н
Christmas-PL-GEN
no-num-case
толына.
тол-ына
тол-на
come-1PL
vb1-pers



2-2-7-155


Кочкын-йӱын, мутланен шинчышыштла шижынат огытыл — ятыр йӱд лийынат каен.

Кочкын-йӱын,
Кочк-ын-Ø-йӱ-ын-Ø
кочк-н-Øйӱ-н-Ø
eat-PST2-3SGdrink-PST2-3SG
vb1-tense-persvb1-tense-pers
Кочкын-йӱын,
Кочк-ын-Ø-йӱ-ын
кочк-н-Øйӱ-н
eat-PST2-3SGdrink-CVB
vb1-tense-persvb1-adv
Кочкын-йӱын,
Кочк-ын-йӱ-ын-Ø
кочк-нйӱ-н-Ø
eat-CVBdrink-PST2-3SG
vb1-advvb1-tense-pers
Кочкын-йӱын,
Кочк-ын-йӱ-ын
кочк-нйӱ-н
eat-CVBdrink-CVB
vb1-advvb1-adv
мутланен
мутлан-ен-Ø
мутлане-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мутланен
мутлан-ен
мутлане-ен
talk-CVB
vb2-adv
шинчышыштла
шинчы-шыштла
шинче-шыштла
sit-CVB.SIM.3PL
vb2-adv.pers
шинчышыштла
шинчы-шыштла
шинче-шыштла
know-CVB.SIM.3PL
vb2-adv.pers
шинчышыштла
шинчышы-шт-ла
шинчыше-шт-ла
stagnant-3PL-COMP
ad-poss-case
шинчышыштла
шинчышы-шт-ла
шинчыше-шт-ла
learned-3PL-COMP
ad/no-poss-case
шинчышыштла
шинчышы-шт-ла
шинчыше-шт-ла
stagnant-3PL-PL
ad-poss-num
шинчышыштла
шинчышы-шт-ла
шинчыше-шт-ла
learned-3PL-PL
ad/no-poss-num
шинчышыштла
шинчышы-шт-ла
шинчыше-шт-ла
stagnant-3PL-STR
ad-poss-enc
шинчышыштла
шинчышы-шт-ла
шинчыше-шт-ла
learned-3PL-STR
ad/no-poss-enc
шинчышыштла
шинчы-шы-шт-ла
шинче-шЕ-шт-ла
sit-PTCP.ACT-3PL-COMP
vb2-ad-poss-case
шинчышыштла
шинчы-шы-шт-ла
шинче-шЕ-шт-ла
know-PTCP.ACT-3PL-COMP
vb2-ad-poss-case
шинчышыштла
шинчы-шы-шт-ла
шинче-шЕ-шт-ла
sit-PTCP.ACT-3PL-PL
vb2-ad-poss-num
шинчышыштла
шинчы-шы-шт-ла
шинче-шЕ-шт-ла
know-PTCP.ACT-3PL-PL
vb2-ad-poss-num
шинчышыштла
шинчы-шы-шт-ла
шинче-шЕ-шт-ла
sit-PTCP.ACT-3PL-STR
vb2-ad-poss-enc
шинчышыштла
шинчы-шы-шт-ла
шинче-шЕ-шт-ла
know-PTCP.ACT-3PL-STR
vb2-ad-poss-enc
шижынат
шиж-ын-ат
шиж-н-ат
feel-PST2-2SG
vb1-tense-pers
шижынат
шиж-ына-т
шиж-на-ат
feel-1PL-and
vb1-pers-enc
шижынат
шиж-ын-Ø-ат
шиж-н-Ø-ат
feel-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
шижынат
шиж-ын-ат
шиж-н-ат
feel-CVB-and
vb1-adv-enc
огытыл —
ог-ыт-ыл-Ø
ог-ыт-ул-Ø
NEG-3PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn
ятыр
ятыр
ятыр
much
av/no/pr
йӱд
йӱд
йӱд
night
no
лийынат
лийын-ат
лийын-ат
as.a-and
po-enc
лийынат
лий-ын-ат
лий-н-ат
be-PST2-2SG
vb1-tense-pers
лийынат
лий-ына-т
лий-на-ат
be-1PL-and
vb1-pers-enc
лийынат
лий-ын-Ø-ат
лий-н-Ø-ат
be-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
лийынат
лий-ын-ат
лий-н-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc
каен.
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен.
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv



2-2-7-156


Чыланат малаш возыч.

Чыланат
Чылан-ат
чылан-ат
all-and
av/pr-enc
Чыланат
Чыла-на-т
чыла-на-ат
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
Чыланат
Чыла-н-ат
чыла-ан-ат
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
Чыланат
Чыл-ан-ат
чыл-ан-ат
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
Чыланат
Чыла-н-ат
чыла-н-ат
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
малаш
мал-аш
мале-аш
sleep-INF
vb2-inf
возыч.
воз-ыч
воз-ыч
lie.down-PST1.2SG
vb1-tense.pers
возыч.
воз-ыч
воз-ыч
lie.down-PST1.3PL
vb1-tense.pers



2-2-7-157


Григорий Петровичым аваже пушкыдо тӧшакеш малаш пыштыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
пушкыдо
пушкыдо
пушкыдо
soft
ad
тӧшакеш
тӧшак-еш
тӧшак-еш
feather.bed-LAT
no-case
малаш
мал-аш
мале-аш
sleep-INF
vb2-inf
пыштыш.
пышты-ш-Ø
пыште-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-158


Тӧшакыште кийшыжла Григорий Петрович адак уло илышыжым шонен кийыш.

Тӧшакыште
Тӧшак-ыште
тӧшак-штЕ
feather.bed-INE
no-case
кийшыжла
***
***
***
***
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
адак
адак
адак
again
av
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
илышыжым
илыш-ыжы-м
илыш-жЕ-м
life-3SG-ACC
no-poss-case
илышыжым
илышы-жы-м
илыше-жЕ-м
living-3SG-ACC
ad/no-poss-case
илышыжым
илы-шы-жы-м
иле-шЕ-жЕ-м
live-PTCP.ACT-3SG-ACC
vb2-ad-poss-case
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
кийыш.
кий-ыш
кий-ш
cue-ILL
no-case
кийыш.
кийы-ш-Ø
кие-ш-Ø
lie-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-159


«Тиде йӱдым пытартыш гана тыгай пушкыдо тӧшакыште малем.

«Тиде
Тиде
тиде
this
pr
«Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
«Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
йӱдым
йӱдым
йӱдым
at.night
av
йӱдым
йӱд-ым
йӱд-м
night-ACC
no-case
пытартыш
пытартыш
пытартыш
last
ad/no
гана
гана
гана
times
no/po
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
пушкыдо
пушкыдо
пушкыдо
soft
ad
тӧшакыште
тӧшак-ыште
тӧшак-штЕ
feather.bed-INE
no-case
малем.
мал-ем
мал-ем
property-1SG
no-poss
малем.
мал-ем
мале-ем
sleep-1SG
vb2-pers
малем.
мал-ем-Ø
мал-ем-Ø
property-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
малем.
мал-ем-Ø
мал-ем-Ø
property-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
малем.
мал-ем-Ø
мал-ем-Ø
property-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



2-2-7-160


Умбакыже мо лиеш, мом ужаш тӱкна — иктат ок шинче», — шона Григорий Петрович.

Умбакыже
Умбакыже
умбакыже
onward
av
Умбакыже
Умбакы-же
умбаке-жЕ
far-3SG
av-poss
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
лиеш,
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ужаш
ужаш
ужаш
part
no
ужаш
уж-аш
уж-аш
see-INF
vb1-inf
тӱкна —
тӱкн-а
тӱкнӧ-а
touch-3SG
vb2-pers
иктат
иктат
иктат
anybody
nm/pr
иктат
икт-ат
икте-ат
one-and
nm/pr-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шинче», —
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче», —
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче», —
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче», —
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче», —
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn
шона
шон-а
шоно-а
think-3SG
vb2-pers
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович.
Петрович
Петрович
Petrovich
na



2-2-7-161


Эрдене кынелын, кочкын-йӱын теммекыже, Григорий Петрович аважлан каласыш:

Эрдене
Эрдене
эрдене
in.the.morning
av
кынелын,
кын'ел-ын-Ø
кын'ел-н-Ø
get.up-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кынелын,
кын'ел-ын
кын'ел-н
get.up-CVB
vb1-adv
кочкын-йӱын
кочк-ын-Ø-йӱ-ын-Ø
кочк-н-Øйӱ-н-Ø
eat-PST2-3SGdrink-PST2-3SG
vb1-tense-persvb1-tense-pers
кочкын-йӱын
кочк-ын-Ø-йӱ-ын
кочк-н-Øйӱ-н
eat-PST2-3SGdrink-CVB
vb1-tense-persvb1-adv
кочкын-йӱын
кочк-ын-йӱ-ын-Ø
кочк-нйӱ-н-Ø
eat-CVBdrink-PST2-3SG
vb1-advvb1-tense-pers
кочкын-йӱын
кочк-ын-йӱ-ын
кочк-нйӱ-н
eat-CVBdrink-CVB
vb1-advvb1-adv
теммекыже,
тем-мекы-же
тем-меке-жЕ
fill.up-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
теммекыже,
те-м-мекы-же
те-ем-меке-жЕ
2PL-TRANS-CVB.PRI-3SG
pr-deriv.v-adv-poss
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
аважлан
ава-ж-лан
ава-жЕ-лан
mother-3SG-DAT
no-poss-case
аважлан
ава-ж-ла-н
ава-жЕ-ла-н
mother-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
каласыш:
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-162


— Мый Кудашнурыш Левентей кугыза дек миен толам.

Мый
мый
мый
1SG
pr
Кудашнурыш
Кудашнурыш
Кудашнурыш
Kudashnurysh
na
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
дек
дек
дек
to
po
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
толам.
тол-ам
тол-ам
come-1SG
vb1-pers



2-2-7-163


— Тушто шукак от шого дыр?

Тушто
Тушто
тушто
there
av/pa/pr
Тушто
Тушто
тушто
riddle
no
Тушто
Ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
Тушто
Ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
Тушто
Ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
Тушто
Туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
Тушто
Туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
Тушто
Туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
Тушто
Тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тушто
Тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
шукак
шук-ак
шуко-ак
a.lot-STR
ad/av/no-enc
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
шого
шого
шого
stop
vb
шого
шого
шого
mute
ad
шого
шого-Ø
шого-Ø
stand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шого
шого-Ø
шого-Ø
stand-CNG
vb2-conn
дыр?
дыр
дыр
probably
pa



2-2-7-164


Кечываллан мый мелнам лугенам.

Кечываллан
Кечывал-лан
кечывал-лан
midday-DAT
no-case
Кечываллан
Кечывал-ла-н
кечывал-ла-н
midday-PL-GEN
no-num-case
мый
мый
мый
1SG
pr
мелнам
мелна-м
мелна-м
pancake-ACC
no-case
мелнам
мелна-м
мелна-ем
pancake-1SG
no-poss
мелнам
мел-на-м
мел-на-м
cut.in.front.of.shirt-1PL-ACC
no-poss-case
мелнам
мелна-м-Ø
мелна-ем-Ø
pancake-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
мелнам
мелна-м-Ø
мелна-ем-Ø
pancake-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
мелнам
мелна-м-Ø
мелна-ем-Ø
pancake-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
лугенам.
луг-ен-ам
луго-ен-ам
mix-PST2-1SG
vb2-tense-pers



2-2-7-165


Эрланак лугем ыле да, тый эрдене пеш кочманак отыл.

Эрланак
Эрлан-ак
эрлан-ак
by.morning-STR
av-enc
Эрланак
Эрла-на-к
эрла-на-ак
tomorrow-1PL-STR
ad/av/no-poss-enc
Эрланак
Эрла-н-ак
эрла-ан-ак
tomorrow-with-STR
ad/av/no-deriv.ad-enc
Эрланак
Эрла-н-ак
эрла-н-ак
tomorrow-GEN-STR
ad/av/no-case-enc
Эрланак
Эр-лан-ак
эр-лан-ак
morning-DAT-STR
ad/av/no-case-enc
Эрланак
Эр-ла-на-к
эр-ла-на-ак
morning-COMP-1PL-STR
ad/av/no-case-poss-enc
Эрланак
Эр-ла-на-к
эр-ла-на-ак
morning-PL-1PL-STR
ad/av/no-num-poss-enc
Эрланак
Эр-ла-н-ак
эр-ла-н-ак
morning-PL-GEN-STR
ad/av/no-num-case-enc
лугем
лугем
лугем
mixture
no
лугем
луг-ем
луго-ем
mix-1SG
vb2-pers
ыле
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
тый
тый
тый
2SG
pr
эрдене
эрдене
эрдене
in.the.morning
av
пеш
пеш
пеш
very
av
кочманак
кочм-ан-ак
кочмо-ан-ак
food-with-STR
ad-deriv.ad-enc
кочманак
коч-ман-ак
кочк-ман-ак
eat-INF.NEC-STR
vb1-inf-enc
кочманак
коч-м-ан-ак
кочк-мЕ-ан-ак
eat-PTCP.PASS-with-STR
vb1-ad-deriv.ad-enc
отыл.
о-т-ыл-Ø
о-т-ул-Ø
NEG-2SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
отыл.
отыл
отыл
stubble
no



2-2-7-166


— Йӧра, кечывалланже толын шуам.

Йӧра,
Йӧра
йӧра
good
pa
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
кечывалланже
кечывал-лан-же
кечывал-лан-жЕ
midday-DAT-3SG
no-case-poss
кечывалланже
кечывал-ла-н-же
кечывал-ла-н-жЕ
midday-PL-GEN-3SG
no-num-case-poss
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
шуам.
шу-ам
шу-ам
reach-1SG
vb1-pers
шуам.
шу-ам
шу-ам
ferment-1SG
vb1-pers
шуам.
шу-ам
шу-ам
whittle-1SG
vb1-pers



2-2-7-167


Григорий Петрович миймылан Левентей кугызат куаныш: шке ойгыжо нерген чыла ойлыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
миймылан
***
***
***
***
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызат
кугыза-т
кугыза-ет
old.man-2SG
no-poss
кугызат
кугыза-т
кугыза-ат
old.man-and
no-enc
куаныш:
куан-ыш
куан-ш
joy-ILL
no-case
куаныш:
куаны-ш-Ø
куане-ш-Ø
rejoice-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шке
шке
шке
REFL
pr
ойгыжо
ойгы-жо
ойго-жЕ
grief-3SG
no-poss
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
ойлыш.
ойлы-ш-Ø
ойло-ш-Ø
talk-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-168


Сакар колымо увер толмек, Левентей кугыза пеш чот ойгырен.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
колымо
колы-мо
коло-мЕ
die-PTCP.PASS
vb2-ad
увер
увер
увер
news
no
толмек,
тол-мек
тол-мек
come-CVB.PRI
vb1-adv
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
пеш
пеш
пеш
very
av
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
ойгырен.
ойгыр-ен-Ø
ойгыро-ен-Ø
grieve-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойгырен.
ойгыр-ен
ойгыро-ен
grieve-CVB
vb2-adv



2-2-7-169


Тудын ынде нимогай ӱшанат кодын огыл.

Тудын
Тудын
тудын
his/her
pr
Тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
нимогай
н'имогай
н'имогай
no
ad/pr
ӱшанат
ӱшан-ат
ӱшан-ат
trust-and
ad/no-enc
ӱшанат
ӱшан-ат
ӱшане-ат
believe-3PL
vb2-pers
ӱшанат
ӱшан-а-т
ӱшане-а-ат
believe-3SG-and
vb2-pers-enc
ӱшанат
ӱш-ан-ат
ӱш-ан-ат
club-with-and
no-deriv.ad-enc
ӱшанат
ӱшан-Ø-ат
ӱшане-Ø-ат
believe-CNG-and
vb2-conn-enc
кодын
кодын
кодын
with.delay
av
кодын
код-ын
код-н
code-GEN
no-case
кодын
код-ын-Ø
код-н-Ø
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кодын
код-ын
код-н
stay-CVB
vb1-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-7-170


«Ындыже молан илаш?

«Ындыже
Ынды-же
ынде-жЕ
now-3SG
av/pa-poss
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
илаш?
ил-аш
иле-аш
live-INF
vb2-inf



2-2-7-171


Орланен илымешке, вашкерак колышаш ыле», — шона Левентей кугыза.

Орланен
Орлан-ен-Ø
орлане-ен-Ø
suffer-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Орланен
Орлан-ен
орлане-ен
suffer-CVB
vb2-adv
илымешке,
илы-мешке
иле-мешке
live-CVB.FUT
vb2-adv
вашкерак
вашкерак
вашкерак
sooner
av
вашкерак
вашке-рак
вашке-рак
soon-COMP
ad/av/no-deg
колышаш
колышаш
колышаш
mortal
ad
колышаш
колы-шаш
коло-шаш
die-PTCP.FUT
vb2-ad
ыле», —
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шона
шон-а
шоно-а
think-3SG
vb2-pers
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза.
кугыза
кугыза
old.man
no



2-2-7-172


Тудо Григорий Петрович дене ятыр мутланен шинчыш.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
дене
дене
дене
with
po
ятыр
ятыр
ятыр
much
av/no/pr
мутланен
мутлан-ен-Ø
мутлане-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мутланен
мутлан-ен
мутлане-ен
talk-CVB
vb2-adv
шинчыш.
шинчы-ш-Ø
шинче-ш-Ø
sit-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шинчыш.
шинчы-ш-Ø
шинче-ш-Ø
know-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-173


Вара, мут савыртыш толмек, Григорий Петрович йодо:

Вара,
Вара
вара
then
av/pa
Вара,
Вара
вара
pole
no
Вара,
Вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
мут
мут
мут
word
no
савыртыш
савыртыш
савыртыш
turn
no
савыртыш
савырты-ш-Ø
савырте-ш-Ø
lead.around.something-PST1-3SG
vb2-tense-pers
толмек,
тол-мек
тол-мек
come-CVB.PRI
vb1-adv
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
йодо:
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-174


— Кугызай, тыйын пычалет мыняр теҥгем шога?

Кугызай,
Кугызай
кугызай
old.man
no
тыйын
тыйын
тыйын
your
pr
тыйын
тый-ын
тый-н
2SG-GEN
pr-case
пычалет
пычал-ет
пычал-ет
gun-2SG
no-poss
мыняр
мыняр
мыняр
how.many
av/co/pr
теҥгем
теҥге-м
теҥге-м
ruble-ACC
no-case
теҥгем
теҥге-м
теҥге-ем
ruble-1SG
no-poss
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
шога?
шога
шога
plough
no
шога?
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



2-2-7-175


— Мыйын пычал шергакан огыл.

Мыйын
Мыйын
мыйын
my
pr
Мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
пычал
пычал
пычал
gun
no
шергакан
шергакан
шергакан
expensive
ad
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-7-176


Вич теҥгелан налынам ыле.

Вич
Вич
вич
five
nm
теҥгелан
теҥге-лан
теҥге-лан
ruble-DAT
no-case
теҥгелан
теҥге-ла-н
теҥге-ла-н
ruble-PL-GEN
no-num-case
налынам
нал-ын-ам
нал-н-ам
take-PST2-1SG
vb1-tense-pers
налынам
нал'ы-на-м
нал'е-на-м
soft.red.clay-1PL-ACC
no-poss-case
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-177


Григорий Петрович, лу теҥгем луктын, Левентей кугыза ончылан пыштыш:

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
лу
лу
лу
bone
no
лу
лу
лу
ten
nm
теҥгем
теҥге-м
теҥге-м
ruble-ACC
no-case
теҥгем
теҥге-м
теҥге-ем
ruble-1SG
no-poss
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
луктын,
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын,
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
ончылан
ончылан
ончылан
in.front.of
av/po
ончылан
ончыл-ан
ончыл-ан
front-with
ad/no-deriv.ad
пыштыш:
пышты-ш-Ø
пыште-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-178


— Пычалетым мый налам.

Пычалетым
Пычал-ет-ым
пычал-ет-м
gun-2SG-ACC
no-poss-case
мый
мый
мый
1SG
pr
налам.
нал-ам
нал-ам
take-1SG
vb1-pers



2-2-7-179


Левентей кугыза ӧрӧ:

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
ӧрӧ:
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no
ӧрӧ:
ӧр-ӧ
ӧр-Е
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-180


— Тыгай шӱкшӧ пычал тыланет молан кӱлеш?

Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
шӱкшӧ
шӱкшӧ
шӱкшӧ
worn.out
ad
шӱкшӧ
шӱк-шӧ
шӱк-жЕ
litter-3SG
no-poss
пычал
пычал
пычал
gun
no
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
кӱлеш?
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш?
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



2-2-7-181


— Тый тудын дене сонарыш коштат вет?

Тый
тый
тый
2SG
pr
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
дене
дене
дене
with
po
сонарыш
сонар-ыш
сонар-ш
hunting-ILL
no-case
коштат
кошт-ат
кошт-ат
[X]-and
de-enc
коштат
кошт-ат
кошт-ат
go-2SG
vb1-pers
коштат
кошт-ат
кошто-ат
dry-3PL
vb2-pers
коштат
кошт-а-т
кошто-а-ат
dry-3SG-and
vb2-pers-enc
коштат
кошт-Ø-ат
кошт-Ø-ат
go-CNG-and
vb1-conn-enc
коштат
кошт-Ø-ат
кошт-Ø-ат
go-CVB-and
vb1-adv-enc
коштат
кошт--ат
кошт-Е-ат
go-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
коштат
кошт-Ø-ат
кошто-Ø-ат
dry-CNG-and
vb2-conn-enc
вет?
вет
вет
so
co/pa



2-2-7-182


— Мый гаем шоҥго еҥлан тудо йӧра.

Мый
мый
мый
1SG
pr
гаем
га[й]-ем
гай-ем
like-1SG
ad/av/pa/po-poss
гаем
га[й]-ем
гае-ем
like-1SG
po-poss
гаем
га[й]-ем-Ø
гай-ем-Ø
like-TRANS-IMP.2SG
ad/av/pa/po-deriv.v-mood.pers
гаем
га[й]-ем-Ø
гай-ем-Ø
like-TRANS-CNG
ad/av/pa/po-deriv.v-conn
гаем
га[й]-ем-Ø
гай-ем-Ø
like-TRANS-CVB
ad/av/pa/po-deriv.v-adv
шоҥго
шоҥго
шоҥго
old
ad/no
еҥлан
еҥ-лан
еҥ-лан
person-DAT
ad/no-case
еҥлан
еҥ-ла-н
еҥ-ла-н
person-PL-GEN
ad/no-num-case
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
йӧра.
йӧра
йӧра
good
pa
йӧра.
йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
йӧра.
йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
йӧра.
йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
йӧра.
йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers



2-2-7-183


— Пычалетше сай логалта вет?

Пычалетше
Пычал-ет-ше
пычал-ет-жЕ
gun-2SG-3SG
no-poss-poss
сай
сай
сай
good
ad/av
логалта
логалт-а
логалте-а
hit-3SG
vb2-pers
вет?
вет
вет
so
co/pa



2-2-7-184


— Логалташыже сай логалта.

Логалташыже
Логалт-аш-ыже
логалте-аш-жЕ
hit-INF-3SG
vb2-inf-poss
сай
сай
сай
good
ad/av
логалта.
логалт-а
логалте-а
hit-3SG
vb2-pers



2-2-7-185


Умаште ятыр урым кученам.

Умаште
Умаште
Умаште
Umashte
na
ятыр
ятыр
ятыр
much
av/no/pr
урым
ур-ым
ур-м
squirrel-ACC
no-case
урым
ур-ым
ур-ым
fall-PST1.1SG
vb1-tense.pers
кученам.
куч-ен-ам
кучо-ен-ам
hold-PST2-1SG
vb2-tense-pers



2-2-7-186


— Сай логалта гын, молыжо мыланем ок кӱл.

Сай
Сай
сай
good
ad/av
логалта
логалт-а
логалте-а
hit-3SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
молыжо
молы-жо
моло-жЕ
other-3SG
no/pr-poss
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл.
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv



2-2-7-187


Лу теҥге шулдын чучеш гын, тений сату шергырак манат гын, адак ик вич теҥгем ешарем.

Лу
Лу
лу
bone
no
Лу
Лу
лу
ten
nm
теҥге
теҥге
теҥге
ruble
no
шулдын
шулдын
шулдын
cheaply
av
шулдын
шулды-н
шулдо-н
cheap-GEN
ad-case
чучеш
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
тений
тений
тений
this.year
av
сату
сату
сату
goods
no
шергырак
шергы-рак
шерге-рак
expensive-COMP
ad-deg
шергырак
шергы-Ø-рак
шерге-Ø-рак
look.over-CNG-COMP
vb2-conn-deg
манат
ман-ат
ман-ат
well.I.never-and
pa-enc
манат
ман-ат
ман-ат
that-and
co-enc
манат
ман-ат
ман-ат
say-2SG
vb1-pers
манат
ман-Ø-ат
ман-Ø-ат
say-CNG-and
vb1-conn-enc
манат
ман-Ø-ат
ман-Ø-ат
say-CVB-and
vb1-adv-enc
гын,
гын
гын
if
co/pa
адак
адак
адак
again
av
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
вич
вич
вич
five
nm
теҥгем
теҥге-м
теҥге-м
ruble-ACC
no-case
теҥгем
теҥге-м
теҥге-ем
ruble-1SG
no-poss
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
теҥгем
теҥге-м-Ø
теҥге-ем-Ø
ruble-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ешарем.
ешар-ем
ешаре-ем
add-1SG
vb2-pers



2-2-7-188


— Ой, томаша!

Ой,
Ой
ой
opinion
no
Ой,
Ой
ой
oh
in
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-CNG
vb2-conn
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-CNG
vb2-conn
томаша!
томаша
томаша
commotion
ad/no
томаша!
томаш-а
томаше-а
make.a.fuss-3SG
vb2-pers



2-2-7-189


Тунарак ок кӱл!

Тунарак
Тунарак
тунарак
not.very.much
av
Тунарак
Туна-рак
туна-рак
heifer-COMP
no-deg
Тунарак
Тунар-ак
тунар-ак
so.much-STR
av-enc
Тунарак
Тунар-ак
тунаре-ак
so.much-STR
av-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӱл!
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл!
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл!
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv



2-2-7-190


Лу теҥгежат шергырак лиеш.

Лу
Лу
лу
bone
no
Лу
Лу
лу
ten
nm
теҥгежат
теҥге-ж-ат
теҥге-жЕ-ат
ruble-3SG-and
no-poss-enc
шергырак
шергы-рак
шерге-рак
expensive-COMP
ad-deg
шергырак
шергы-Ø-рак
шерге-Ø-рак
look.over-CNG-COMP
vb2-conn-deg
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-2-7-191


Тудланже пычал ӱзгарым пуэм.

Тудланже
туд-лан-же
тудо-лан-жЕ
3SG-DAT-3SG
pr-case-poss
пычал
пычал
пычал
gun
no
ӱзгарым
ӱзгар-ым
ӱзгар-м
thing-ACC
no-case
пуэм.
пуэм
пуэм
bagpipe.mouthpiece
no
пуэм.
пу-эм
пу-ем
wood-1SG
no-poss
пуэм.
пу}-эм
пуо-ем
give-1SG
vb2-pers
пуэм.
пу}-эм
пуо-ем
blow-1SG
vb2-pers
пуэм.
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пуэм.
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пуэм.
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



2-2-7-192


— Кугызай, тыйын сузо лӱймӧ ядрат уло мо?

Кугызай,
Кугызай
кугызай
old.man
no
тыйын
тыйын
тыйын
your
pr
тыйын
тый-ын
тый-н
2SG-GEN
pr-case
сузо
сузо
сузо
grouse
no
сузо
сузо
сузо
rotten.tree.core
no
лӱймӧ
***
***
***
***
ядрат
ядра-т
ядра-ет
small.shot-2SG
no-poss
ядрат
ядра-т
ядра-ат
small.shot-and
no-enc
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



2-2-7-193


Толшемла мый Эшме корем чашкерыште сузо тӱшкам ужым.

Толшемла
Тол-шемла
тол-шемла
come-CVB.SIM.1SG
vb1-adv.pers
Толшемла
Толш-ем-ла
толшо-ем-ла
coming-1SG-COMP
ad/no-poss-case
Толшемла
Толш-ем-ла
толшо-ем-ла
coming-1SG-PL
ad/no-poss-num
Толшемла
Толш-ем-ла
толшо-ем-ла
coming-1SG-STR
ad/no-poss-enc
Толшемла
Тол-ш-ем-ла
тол-шЕ-ем-ла
come-PTCP.ACT-1SG-COMP
vb1-ad-poss-case
Толшемла
Тол-ш-ем-ла
тол-шЕ-ем-ла
come-PTCP.ACT-1SG-PL
vb1-ad-poss-num
Толшемла
Тол-ш-ем-ла
тол-шЕ-ем-ла
come-PTCP.ACT-1SG-STR
vb1-ad-poss-enc
Толшемла
Толш-ем-Ø-ла
толшо-ем-Ø-ла
coming-TRANS-CNG-STR
ad/no-deriv.v-conn-enc
Толшемла
Толш-ем-Ø-ла
толшо-ем-Ø-ла
coming-TRANS-CVB-STR
ad/no-deriv.v-adv-enc
Толшемла
Тол-ш-ем-Ø-ла
тол-шЕ-ем-Ø-ла
come-PTCP.ACT-TRANS-CNG-STR
vb1-ad-deriv.v-conn-enc
Толшемла
Тол-ш-ем-Ø-ла
тол-шЕ-ем-Ø-ла
come-PTCP.ACT-TRANS-CVB-STR
vb1-ad-deriv.v-adv-enc
мый
мый
мый
1SG
pr
Эшме
Эшме
Эшме
Eshme
na
корем
корем
корем
ravine
no
корем
кор[ь]-ем
корь-ем
measles-1SG
no-poss
корем
кор-ем
коро-ем
draw-1SG
vb2-pers
корем
кор[ь]-ем-Ø
корь-ем-Ø
measles-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
корем
кор[ь]-ем-Ø
корь-ем-Ø
measles-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
корем
кор[ь]-ем-Ø
корь-ем-Ø
measles-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
чашкерыште
чашкер-ыште
чашкер-штЕ
thicket-INE
no-case
сузо
сузо
сузо
grouse
no
сузо
сузо
сузо
rotten.tree.core
no
тӱшкам
тӱшка-м
тӱшка-м
group-ACC
no-case
тӱшкам
тӱшка-м
тӱшка-ем
group-1SG
no-poss
тӱшкам
тӱшка-м-Ø
тӱшка-ем-Ø
group-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
тӱшкам
тӱшка-м-Ø
тӱшка-ем-Ø
group-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
тӱшкам
тӱшка-м-Ø
тӱшка-ем-Ø
group-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ужым.
уж-ым
уж-ым
see-PST1.1SG
vb1-tense.pers
ужым.
у-жы-м
у-жЕ-м
new-3SG-ACC
ad/no-poss-case



2-2-7-194


Игыже-влак чыве гае лийыныт.

Игыже-влак
Игы-же-влак
иге-жЕ-влак
young-3SG-PL
no-poss-num
чыве
чыве
чыве
chicken
no
чыве
чыве-Ø
чыве-Ø
drip-IMP.2SG
vb2-mood.pers
чыве
чыве-Ø
чыве-Ø
drip-CNG
vb2-conn
гае
гае
гае
like
po
лийыныт.
лий-ын-ыт
лий-н-ыт
be-PST2-3PL
vb1-tense-pers



2-2-7-195


— Изишак уло чай, лияш кӱлеш ыль-ыс...

Изишак
Изишак
изишак
a.bit
av
Изишак
Изиш-ак
изиш-ак
a.bit-STR
av-enc
Изишак
Изи-ш-ак
изи-ш-ак
small-ILL-STR
ad/no-case-enc
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
чай,
чай
чай
tea
no
чай,
чай
чай
probably
pa
лияш
ли[й]-[а]ш
лий-аш
be-INF
vb1-inf
кӱлеш
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
ыль-ыс...
***
***
***
***



2-2-7-196


— Уло гын, иктаж лу ядрам пу.

Уло
Уло
уло
is
ad/no/vb
гын,
гын
гын
if
co/pa
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
лу
лу
лу
bone
no
лу
лу
лу
ten
nm
ядрам
ядра-м
ядра-м
small.shot-ACC
no-case
ядрам
ядра-м
ядра-ем
small.shot-1SG
no-poss
ядрам
ядра-м-Ø
ядра-ем-Ø
small.shot-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ядрам
ядра-м-Ø
ядра-ем-Ø
small.shot-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ядрам
ядра-м-Ø
ядра-ем-Ø
small.shot-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пу.
пу
пу
wood
no
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



2-2-7-197


— Улыжым нал, пистонжат тевак, — Левентей кугыза Григорий Петровичлан пычал ӱзгарым конден оптыш.

Улыжым
Улы-жы-м
уло-жЕ-м
is-3SG-ACC
ad/no/vb-poss-case
нал,
нал-Ø
нал-Ø
take-IMP.2SG
vb1-mood.pers
нал,
нал-Ø
нал-Ø
take-CNG
vb1-conn
нал,
нал-Ø
нал-Ø
take-CVB
vb1-adv
пистонжат
пистон-ж-ат
пистон-жЕ-ат
percussion.cap-3SG-and
no-poss-enc
тевак, —
тевак
тевак
almost
pa
тевак, —
тев-ак
теве-ак
here-STR
av/co/pa-enc
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичлан
Петровичлан
Петровичлан
Petrovichlan
na
пычал
пычал
пычал
gun
no
ӱзгарым
ӱзгар-ым
ӱзгар-м
thing-ACC
no-case
конден
конд-ен-Ø
кондо-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
конден
конд-ен
кондо-ен
bring-CVB
vb2-adv
оптыш.
оптыш
оптыш
noose
no
оптыш.
опты-ш-Ø
опто-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
оптыш.
опты-ш-Ø
опто-ш-Ø
bark-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-198


— Кугызай, шӱшкынжат шкак пу.

Кугызай,
Кугызай
кугызай
old.man
no
шӱшкынжат
шӱшк-ын-Ø-ж-ат
шӱшк-н-Ø-жЕ-ат
shove-PST2-3SG-3SG-and
vb1-tense-pers-poss-enc
шӱшкынжат
шӱшк-ын-ж-ат
шӱшк-н-жЕ-ат
shove-CVB-3SG-and
vb1-adv-poss-enc
шкак
***
***
***
***
пу.
пу
пу
wood
no
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



2-2-7-199


Мый кугу сузыжымак лӱйынем.

Мый
мый
мый
1SG
pr
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
сузыжымак
сузы-жы-м-ак
сузо-жЕ-м-ак
grouse-3SG-ACC-STR
no-poss-case-enc
сузыжымак
сузы-жы-м-ак
сузо-жЕ-м-ак
rotten.tree.core-3SG-ACC-STR
no-poss-case-enc
лӱйынем.
лӱ[й]-не-м
лӱйӧ-не-м
shoot-DES-1SG
vb2-mood-pers



2-2-7-200


Левентей кугыза пычалым шӱшкӧ.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
пычалым
пычал-ым
пычал-м
gun-ACC
no-case
шӱшкӧ.
шӱшкӧ-Ø
шӱшкӧ-Ø
whistle-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шӱшкӧ.
шӱшк-ӧ
шӱшк-Е
shove-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шӱшкӧ.
шӱшкӧ-Ø
шӱшкӧ-Ø
whistle-CNG
vb2-conn



2-2-7-201


— Ынде сузым огыл, кеч пирым лӱй, садак илыше ок утло, — мане Левентей кугыза.

Ынде
Ынде
ынде
now
av/pa
сузым
сузы-м
сузо-м
grouse-ACC
no-case
сузым
сузы-м
сузо-м
rotten.tree.core-ACC
no-case
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
кеч
кеч
кеч
even.if
co/pa
пирым
пиры-м
пире-м
wolf-ACC
no-case
лӱй,
лӱй-Ø
лӱйӧ-Ø
shoot-IMP.2SG
vb2-mood.pers
лӱй,
лӱй-Ø
лӱйӧ-Ø
shoot-CNG
vb2-conn
садак
садак
садак
all.the.same
pa
садак
сад-ак
сад-ак
garden-STR
no-enc
садак
сад-ак
саде-ак
that-STR
pr-enc
садак
са-да-к
са-да-ак
scythe-2PL-STR
no-poss-enc
илыше
илыше
илыше
living
ad/no
илыше
илы-ше
иле-шЕ
live-PTCP.ACT
vb2-ad
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
утло, —
утло-Ø
утло-Ø
escape-IMP.2SG
vb2-mood.pers
утло, —
утло-Ø
утло-Ø
escape-CNG
vb2-conn
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза.
кугыза
кугыза
old.man
no



2-2-7-202


— Пеш тау...

Пеш
Пеш
пеш
very
av
тау...
тау
тау
thanks
in/no



2-2-7-203


Ну, кызытеш чеверын, кугызай, — Григорий Петрович кидшым пуыш.

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
кызытеш
кызытеш
кызытеш
for.now
av/in
чеверын,
чеверын
чеверын
beautifully
av/in
чеверын,
чевер-ын
чевер-н
beautiful-GEN
ad/av/no-case
кугызай, —
кугызай
кугызай
old.man
no
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
кидшым
кид-шы-м
кид-жЕ-м
hand-3SG-ACC
no-poss-case
пуыш.
пу-ыш
пу-ш
wood-ILL
no-case
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
give-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пуыш.
пуы-ш-Ø
пуо-ш-Ø
blow-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-204


— Чеверын, эргым.

Чеверын,
Чеверын
чеверын
beautifully
av/in
Чеверын,
Чевер-ын
чевер-н
beautiful-GEN
ad/av/no-case
эргым.
эргым
эргым
my.son
no
эргым.
эргы-м
эрге-м
son-ACC
no-case



2-2-7-205


Юмо тыланет шоныметым лӱяш полшыжо.

Юмо
Юмо
юмо
god
in/no
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
шоныметым
шоным-ет-ым
шонымо-ет-м
desired-2SG-ACC
ad-poss-case
шоныметым
шоны-м-ет-ым
шоно-мЕ-ет-м
think-PTCP.PASS-2SG-ACC
vb2-ad-poss-case
лӱяш
лӱ[й]-[а]ш
лӱйӧ-аш
shoot-INF
vb2-inf
полшыжо.
полшы-жо
полшо-жЕ
help-IMP.3SG
vb2-mood.pers
полшыжо.
полшы-Ø-жо
полшо-Ø-жЕ
help-CNG-3SG
vb2-conn-poss



2-2-7-206


Левентей кугыза Григорий Петровичым пакча капка гыч луктын колтыш.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичым
Петровичым
Петровичым
Petrovichym
na
пакча
пакча
пакча
garden
no
капка
капка
капка
gate
no
гыч
гыч
гыч
from
po
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-207


— Эшме коремыш, уна, шоло воктен, йолгорно кая.

Эшме
Эшме
Эшме
Eshme
na
коремыш,
корем-ыш
корем-ш
ravine-ILL
no-case
уна,
уна
уна
guest
no
уна,
уна
уна
there
pa
уна,
у-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
шоло
шоло
шоло
gut
no
шоло
шоло
шоло
elm
no
шоло
шоло
шоло
raft
no
шоло
шоло
шоло
slippery.place
no
шоло
шоло
шоло
secret
no
шоло
шоло
шоло
thief
no
шоло
шоло-Ø
шоло-Ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шоло
шоло-Ø
шоло-Ø
throw-CNG
vb2-conn
воктен,
воктен
воктен
beside
av/po
воктен,
вокт-ен-Ø
вокто-ен-Ø
strip.bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
воктен,
вокт-ен
вокто-ен
strip.bark-CVB
vb2-adv
йолгорно
йолгорно
йолгорно
path
no
кая.
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers



2-2-7-208


Левентей кугызан пакча гыч лектын, Григорий Петрович Эшме коремышкыла огыл, Лопнурышкыла ошкыльо.

Левентей
Левентей
Левентей
Leventey
na
кугызан
кугыза-н
кугыза-ан
old.man-with
no-deriv.ad
кугызан
кугыза-н
кугыза-н
old.man-GEN
no-case
пакча
пакча
пакча
garden
no
гыч
гыч
гыч
from
po
лектын,
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын,
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
Эшме
Эшме
Эшме
Eshme
na
коремышкыла
корем-ышкы-ла
корем-шкЕ-ла
ravine-ILL-STR
no-case-enc
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
Лопнурышкыла
Лопнурышкыла
Лопнурышкыла
Lopnuryshkyla
na
ошкыльо.
ошкыл-ьо
ошкыл-Е
step-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-209


Чужган кевытыш Григорий Петровичын миен пурымыжо годым тушто кок еҥ веле ыле.

Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кевытыш
кевыт-ыш
кевыт-ш
shop-ILL
no-case
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
пурымыжо
пурымы-жо
пурымо-жЕ
entrance-3SG
ad-poss
пурымыжо
пуры-мы-жо
пуро-мЕ-жЕ
go.in-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
тушто
тушто
тушто
there
av/pa/pr
тушто
тушто
тушто
riddle
no
тушто
ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-210


Сату висыме ӱстелтӧрыштӧ лачак Макар шоген.

Сату
Сату
сату
goods
no
висыме
висыме
висыме
measuring
ad
висыме
висы-ме
висе-мЕ
weigh-PTCP.PASS
vb2-ad
ӱстелтӧрыштӧ
ӱстелтӧр-ыштӧ
ӱстелтӧр-штЕ
place.at.table-INE
no-case
лачак
лачак
лачак
[X]
av
лачак
лач-ак
лач-ак
just-STR
av/no/pa-enc
лачак
лач-ак
лач-ак
swim.bladder-STR
no-enc
лачак
лач-ак
лаче-ак
basket-STR
no-enc
лачак
лач-ак
лаче-ак
roller-STR
no-enc
Макар
Макар
Макар
Makar
na
шоген.
шог-ен-Ø
шого-ен-Ø
stand-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шоген.
шог-ен
шого-ен
stand-CVB
vb2-adv



2-2-7-211


Григорий Петровичын толмыжлан Макар пеш ӧрӧ, Шуко шонен шогаш Григорий Петрович эрыкым ыш пу.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
толмыжлан
толмы-ж-лан
толмо-жЕ-лан
arrival-3SG-DAT
ad-poss-case
толмыжлан
толмы-ж-ла-н
толмо-жЕ-ла-н
arrival-3SG-PL-GEN
ad-poss-num-case
толмыжлан
тол-мы-ж-лан
тол-мЕ-жЕ-лан
come-PTCP.PASS-3SG-DAT
vb1-ad-poss-case
толмыжлан
тол-мы-ж-ла-н
тол-мЕ-жЕ-ла-н
come-PTCP.PASS-3SG-PL-GEN
vb1-ad-poss-num-case
Макар
Макар
Макар
Makar
na
пеш
пеш
пеш
very
av
ӧрӧ,
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no
ӧрӧ,
ӧр-ӧ
ӧр-Е
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Шуко
Шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
шогаш
шога-ш
шога-ш
plough-ILL
no-case
шогаш
шога-ш
шога-еш
plough-LAT
no-case
шогаш
шог-аш
шого-аш
stand-INF
vb2-inf
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
эрыкым
эрык-ым
эрык-м
freedom-ACC
ad/no-case
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
пу.
пу
пу
wood
no
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



2-2-7-212


— Мыланем пел кремга тар, кремга дробь, коло вич пистон кӱлеш!

Мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
пел
пел
пел
half
no
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CNG
vb1-conn
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CVB
vb1-adv
кремга
кремга
кремга
pound
no
тар,
тар
тар
millet
no
тар,
тар
тар
gunpowder
no
тар,
тар
тар
pay
no
кремга
кремга
кремга
pound
no
дробь,
дробь
дробь
fraction
no
коло
коло
коло
twenty
nm
коло
коло-Ø
коло-Ø
die-IMP.2SG
vb2-mood.pers
коло
коло-Ø
коло-Ø
die-CNG
vb2-conn
вич
вич
вич
five
nm
пистон
пистон
пистон
percussion.cap
no
кӱлеш!
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш!
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



2-2-7-213


— пеҥгыде йӱк дене каласыш Григорий Петрович.

пеҥгыде
пеҥгыде
пеҥгыде
hard
ad
йӱк
йӱк
йӱк
voice
no
дене
дене
дене
with
po
каласыш
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович.
Петрович
Петрович
Petrovich
na



2-2-7-214


— Пистон — атыште витле.

Пистон —
Пистон
пистон
percussion.cap
no
атыште
аты-ште
ате-штЕ
vessel-INE
no-case
витле.
витле
витле
fifty
nm
витле.
витле-Ø
витле-Ø
complain-IMP.2SG
vb2-mood.pers
витле.
витле-Ø
витле-Ø
complain-CNG
vb2-conn



2-2-7-215


Коло визытан уке.

Коло
Коло
коло
twenty
nm
Коло
Коло-Ø
коло-Ø
die-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Коло
Коло-Ø
коло-Ø
die-CNG
vb2-conn
визытан
визытан
визытан
five
ad/no
визытан
визыт-ан
визыт-ан
five-with
nm-deriv.ad
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



2-2-7-216


Витлан атымак нал, — темла Макар.

Витлан
Витл-ан
витле-ан
fifty-with
nm-deriv.ad
атымак
аты-м-ак
ате-м-ак
vessel-ACC-STR
no-case-enc
нал, —
нал-Ø
нал-Ø
take-IMP.2SG
vb1-mood.pers
нал, —
нал-Ø
нал-Ø
take-CNG
vb1-conn
нал, —
нал-Ø
нал-Ø
take-CVB
vb1-adv
темла
темл-а
темле-а
offer-3SG
vb2-pers
темла
те-м-ла
те-ем-ла
2PL-1SG-COMP
pr-poss-case
темла
те-м-ла
те-ем-ла
you-1SG-PL
pr-poss-num
темла
те-м-ла
те-м-ла
you-ACC-STR
pr-case-enc
темла
те-м-ла
те-ем-ла
you-1SG-STR
pr-poss-enc
темла
тем-Ø-ла
тем-Ø-ла
fill.up-CNG-STR
vb1-conn-enc
темла
тем-Ø-ла
тем-Ø-ла
fill.up-CVB-STR
vb1-adv-enc
темла
те-м-Ø-ла
те-ем-Ø-ла
you-TRANS-CNG-STR
pr-deriv.v-conn-enc
темла
те-м-Ø-ла
те-ем-Ø-ла
you-TRANS-CVB-STR
pr-deriv.v-adv-enc
Макар.
Макар
Макар
Makar
na



2-2-7-217


— Мыланем витле ок кӱл!

Мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
витле
витле
витле
fifty
nm
витле
витле-Ø
витле-Ø
complain-IMP.2SG
vb2-mood.pers
витле
витле-Ø
витле-Ø
complain-CNG
vb2-conn
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кӱл!
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱл!
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
кӱл!
кӱл-Ø
кӱл-Ø
be.necessary-CVB
vb1-adv



2-2-7-218


— адак пеҥгыдемдыш Григорий Петрович, — мыланем коло визытым шотлен пу!

адак
адак
адак
again
av
пеҥгыдемдыш
пеҥгыдемдыш
пеҥгыдемдыш
confirmation
no
пеҥгыдемдыш
пеҥгыдемды-ш-Ø
пеҥгыдемде-ш-Ø
compress-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович, —
Петрович
Петрович
Petrovich
na
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
коло
коло
коло
twenty
nm
коло
коло-Ø
коло-Ø
die-IMP.2SG
vb2-mood.pers
коло
коло-Ø
коло-Ø
die-CNG
vb2-conn
визытым
визыт-ым
визыт-м
five-ACC
nm-case
шотлен
шотл-ен-Ø
шотло-ен-Ø
count-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шотлен
шотл-ен
шотло-ен
count-CVB
vb2-adv
пу!
пу
пу
wood
no
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу!
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



2-2-7-219


Макар ӱстембаке кремган дробь мешакым, пел кремган калай тар атым конден пыштыш, вара, ӱстембак пӱгырнен, пистоным шотлаш тӱҥале.

Макар
Макар
Макар
Makar
na
ӱстембаке
ӱстембаке
ӱстембаке
onto.the.table
av
кремган
кремган
кремган
pound
ad
кремган
кремга-н
кремга-ан
pound-with
no-deriv.ad
кремган
кремга-н
кремга-н
pound-GEN
no-case
дробь
дробь
дробь
fraction
no
мешакым,
мешак-ым
мешак-м
bag-ACC
no-case
пел
пел
пел
half
no
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CNG
vb1-conn
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CVB
vb1-adv
кремган
кремган
кремган
pound
ad
кремган
кремга-н
кремга-ан
pound-with
no-deriv.ad
кремган
кремга-н
кремга-н
pound-GEN
no-case
калай
калай
калай
tin
no
тар
тар
тар
millet
no
тар
тар
тар
gunpowder
no
тар
тар
тар
pay
no
атым
аты-м
ате-м
vessel-ACC
no-case
конден
конд-ен-Ø
кондо-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
конден
конд-ен
кондо-ен
bring-CVB
vb2-adv
пыштыш,
пышты-ш-Ø
пыште-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара,
вара
вара
then
av/pa
вара,
вара
вара
pole
no
вара,
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
ӱстембак
ӱстембак
ӱстембак
onto.the.table
av
пӱгырнен,
пӱгырн-ен-Ø
пӱгырнӧ-ен-Ø
bend.down-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пӱгырнен,
пӱгырн-ен
пӱгырнӧ-ен
bend.down-CVB
vb2-adv
пистоным
пистон-ым
пистон-м
percussion.cap-ACC
no-case
шотлаш
шотл-аш
шотло-аш
count-INF
vb2-inf
шотлаш
шот-ла-ш
шот-ла-ш
use-PL-ILL
no-num-case
шотлаш
шот-ла-ш
шот-ла-еш
use-PL-LAT
no-num-case
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-220


Кок марий, тамакым пижыктен, кевыт ончык лектыч.

Кок
Кок
кок
cook
no
Кок
Кок
кок
two
nm
марий,
марий
марий
Mari
no
тамакым
тамак-ым
тамак-м
tobacco.plant-ACC
no-case
пижыктен,
пижыкт-ен-Ø
пижыкте-ен-Ø
hook-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пижыктен,
пижыкт-ен
пижыкте-ен
hook-CVB
vb2-adv
пижыктен,
пиж-ыкт-ен-Ø
пиж-ктЕ-ен-Ø
stick-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
пижыктен,
пиж-ыкт-ен
пиж-ктЕ-ен
stick-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
кевыт
кевыт
кевыт
shop
no
ончык
ончык
ончык
forward
av/po
лектыч.
лект-ыч
лект-ыч
go-PST1.2SG
vb1-tense.pers
лектыч.
лект-ыч
лект-ыч
go-PST1.3PL
vb1-tense.pers



2-2-7-221


Григорий Петрович, йӱк ыштыде, пычал чывынерым чӱчаштарыш, вара кенета пычалжым нӧлталын, Макар вуйыш тушкалтенак, лӱен колтыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович,
Петрович
Петрович
Petrovich
na
йӱк
йӱк
йӱк
voice
no
ыштыде,
ышты-де
ыште-де
do-CVB.NEG
vb2-adv
пычал
пычал
пычал
gun
no
чывынерым
чывынер-ым
чывынер-м
cocking-piece-ACC
no-case
чӱчаштарыш,
чӱчаштары-ш-Ø
чӱчаштаре-ш-Ø
prepare-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
кенета
кенета
кенета
suddenly
av
пычалжым
пычал-жы-м
пычал-жЕ-м
gun-3SG-ACC
no-poss-case
нӧлталын,
нӧлтал-ын-Ø
нӧлтал-н-Ø
raise-PST2-3SG
vb1-tense-pers
нӧлталын,
нӧлтал-ын
нӧлтал-н
raise-CVB
vb1-adv
Макар
Макар
Макар
Makar
na
вуйыш
вуй-ыш
вуй-ш
head-ILL
no-case
тушкалтенак,
тушкалт-ена-к
тушкалте-ена-ак
dip-1PL-STR
vb2-pers-enc
тушкалтенак,
тушкалт-ен-Ø-ак
тушкалте-ен-Ø-ак
dip-PST2-3SG-STR
vb2-tense-pers-enc
тушкалтенак,
тушкалт-ен-ак
тушкалте-ен-ак
dip-CVB-STR
vb2-adv-enc
лӱен
лӱ[й]-ен-Ø
лӱйӧ-ен-Ø
shoot-PST2-3SG
vb2-tense-pers
лӱен
лӱ[й]-ен
лӱйӧ-ен
shoot-CVB
vb2-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-222


Макар, ик йӱк лукде, кӱвар ӱмбак лыдырген волен возо.

Макар,
Макар
Макар
Makar
na
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
йӱк
йӱк
йӱк
voice
no
лукде,
лук-де
лукт-де
lead.out-CVB.NEG
vb1-adv
кӱвар
кӱвар
кӱвар
floor
no
ӱмбак
ӱмбак
ӱмбак
the.top
av/po
лыдырген
лыдырг-ен-Ø
лыдырге-ен-Ø
sag-PST2-3SG
vb2-tense-pers
лыдырген
лыдырг-ен
лыдырге-ен
sag-CVB
vb2-adv
волен
вол-ен-Ø
воло-ен-Ø
descend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
волен
вол-ен
воло-ен
descend-CVB
vb2-adv
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
возо.
воз-о
воз-Е
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-CNG
vb2-conn



2-2-7-223


Пычал йӱкым колын, марий-влак урем покшек куржын колтышт, Чужган кугыза чаравуйын куржын тольо.

Пычал
Пычал
пычал
gun
no
йӱкым
йӱк-ым
йӱк-м
voice-ACC
no-case
колын,
кол-ын
кол-н
fish-GEN
no-case
колын,
кол-ын
кол-н
Pisces-GEN
no-case
колын,
колы-н
коло-н
twenty-GEN
nm-case
колын,
кол-ын-Ø
кол-н-Ø
hear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
колын,
кол-ын
кол-н
hear-CVB
vb1-adv
марий-влак
марий-влак
марий-влак
Mari-PL
no-num
урем
урем
урем
street
no
урем
ур-ем
ур-ем
squirrel-1SG
no-poss
урем
ур-ем
уро-ем
bury-1SG
vb2-pers
урем
ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
урем
ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
урем
ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
покшек
покшек
покшек
into.the.middle
av/po
куржын
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
колтышт,
колты-шт
колто-шт
send-IMP.3PL
vb2-mood.pers
колтышт,
колты-ш-т
колто-ш-т
send-PST1-3PL
vb2-tense-pers
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
чаравуйын
чаравуйын
чаравуйын
bare-headed
av
чаравуйын
чаравуй-ын
чаравуй-н
bald.patch-GEN
no-case
куржын
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
тольо.
тол-ьо
тол-Е
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-7-224


Григорий Петрович пычалжым ӱлкӧ шуыш, вара Чужган кугызалан каласыш:

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
пычалжым
пычал-жы-м
пычал-жЕ-м
gun-3SG-ACC
no-poss-case
ӱлкӧ
***
***
***
***
шуыш,
шу-ыш
шу-ш
bran-ILL
no-case
шуыш,
шу-ыш
шу-ш
bristle-ILL
no-case
шуыш,
шу-ыш
шу-ш
eye-ILL
no-case
шуыш,
шу-ыш
шу-ш
spring.water-ILL
no-case
шуыш,
шуы-ш-Ø
шуо-ш-Ø
throw-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугызалан
кугыза-лан
кугыза-лан
old.man-DAT
no-case
кугызалан
кугыза-ла-н
кугыза-ла-н
old.man-PL-GEN
no-num-case
каласыш:
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-7-225


— Урядник дек колто.

Урядник
Урядник
урядник
village.constable
no
дек
дек
дек
to
po
колто.
колто-Ø
колто-Ø
send-IMP.2SG
vb2-mood.pers
колто.
колто-Ø
колто-Ø
send-CNG
vb2-conn



2-2-7-226


Мый эргычым пуштым...

Мый
мый
мый
1SG
pr
эргычым
эргыч-ым
эргыч-м
your.son-ACC
no-case
пуштым...
пушты-м
пушто-м
oat.flour-ACC
no-case
пуштым...
пушты-м
пушто-м
stomach-ACC
no-case
пуштым...
пушт-ым
пушт-ым
kill-PST1.1SG
vb1-tense.pers
пуштым...
пу-шт-ым
пу-шт-м
wood-3PL-ACC
no-poss-case



The Mari Web Project is primarily based at the Department of Finno-Ugric Studies at the University of Vienna. The second stage of the project is being funded by the Kone Foundation: The Mari Web Project: Phase 2. Some of our work is carried out at the Institute of Finno-Ugric and Uralic Studies at the Ludwig Maximilian University of Munich.
Last update: 10 August 2023