Logowww.mari-language.com:ENGLISH | МАРЛА | ПО-РУССКИ
Main page » Corpus Tool » Элнет » 2-2-8

Corpus Tool Demo - Элнет - 2-2-8

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

Кум кече эртыш — Григорий Петрович ыш пӧртыл.
Чачин чон йӱлаш тӱҥале.
Мо шуко шога?
Григорий Петровичын письма нерген каласен кодымыжо ушышкыжо пурен кайыш.
Чачи конвертым савыркален ончыш.
Но печатлыме письма — «вес тӱня» гаяк палаш лийдыме.
Почын ончаш гын, тушто мом возымо гын?
Еҥлан возымым почаш сай огыл.
Григорий Петрович еҥ письма почмым эн уда пашалан шотла.
Лучо вашкерак Тумеръялыш куржшаш.
Иван Максимович почын лудеш гын, чыла раш лиеш...
Чачи миен пурымо годым Иван Максимович ден Зинаида Васильевна, газетым лудын, йыгыре шинчат ыле.
Газетыштыже пеш интересан увер возымо ала-мо — Иван Максимович ден Зинаида Васильевна Чачи пурен шогалмым ышт кол, а шинчаштым газет дене шойыштеныт.
Иван Максимович йӱкын лудаш тӱҥале: «В болотистом лесном районе восточнее города Танненберга главные силы генерала Самсонова ведут упорные бои с немецкими войсками под командованием генерала Гинденбурга, который пытается окружить наши геройские части.
В одном из боев смертью храбрых пал генерал Самсонов...»
— Мо тиде тыгай, Ваня?
— йодо Зинаида Васильевна.
— Тиде — настоящее поражение христолюбивого победоносного воинства.
Немыч, брат, турко огыл.
Чынжымак ойлаш гын, туркыжымат ме шуко калыкым пытарен гына сеҥен улына.
Николай Николаевич гай тептердымылан огыл Гинденбургым сеҥаш!...
Мазур ер руш войскалан полный разгром лийде ок код...
Тиде жапыште Зинаида Васильевна газет тӱр гоч Чачим ужо.
— Уна толын улмаш-ыс...
Ме газетыш кержалтын улынат, нимомат огына уж.
Шич.
Григорий Петрович кушто?
— Тудо мӧҥгӧ велышкыже каен.
Теве тиде письмам Иван Максимовичлан возен коден, — Чачи письмам шуялтыш.
Иван Максимович письмам почо, конверт гыч кагазым лукшыжла, изи конвертым ончыкшо камвозыктыш, только тудым ыш шиж.
Чачи, ужо гынат, ыш каласе, вожыльо.
«Иван Максимович шке налеш», — шке семынже шоналтыш.
Иван Максимович письмам ончен лекте, пеш чот ӧршӧ еҥла лийын, Чачим ончале, вара йӱкын лудаш тӱҥале:
«Пеш пагалыме Иван Максимович!
Мыйын илышыштем тугай кылдыш лийын, тудым моло семын нигузеат рудаш ок лий.
Александр Македонский семын, руалаш верештеш .
Тый икече мыланем тыге ойлышыч: «Тыште «тыйым арестоваен улыт» манме увер кошто».
Чын, тунам мыйым арестовайнешт улмаш, арестоваят гын, сайрак лиеш ыле, но земский начальник ден становой пристав мыйым провокаторым, полицийын шолып агентшым ышташ шонен улыт.
Мыйын самырыкем, ыҥылен шуктыдымем нуно шканышт асушко савырен, мый дечем подпискым налыныт, Но мый провокаторат, полицейский агентат лийын ом керт.
Подпискым пуэнам гынат, але марте мый нунын шӱдымыштым ыштен омыл.
Садлан таче огыл гын, эрла мыйым арестоваят.
Тиде икте.
Весыже — Чачи.
Мыйым арестоваят гын, тудым Чужган-влак, наҥгаен, индыраш тӱҥалыт.
Мый тидым нигузеат чытен ом керт.
Кумшыжо — мыйым инспектор Чарла вес веке Арбан могырыш ала-кушко кусара, адакше тудат Чачи деч ойырлаш шӱда.
Нылымше — мыйын еш илышем пужгалаш Сидыр поп толаша.
Инспектор дек тудын деч моло нигӧат возен огыл.
Теве тиде кылдышым мый нигузе руден ом мошто, руалаш шонем.
Тидын дене Чачим утарем.
Тиде письма лудмет годым мый еҥ пуштшо лиям: Чужган Макарлан вес тӱняшке корным ончыктем.
Макар ок лий гын, Чачим иктат тӱкен ок керт.
Тиде возымемат, мом шонымемат Чачи ок шинче.
Мый тудым ончылгоч ойгырыкташ чаманенам.
Иван Максимович!
Чачин ачаже — нужна еҥ.
Кеч-кузе гынат, Чачи ачаж дене тегак илен ок керт...
Мый Чачилан кок тылзаш пашадарем кодем.
Тый тудым Чачилан налын пуэт.
Тыланет доверенностьым возенам.
Но вет кок тылзаш пашадарем дене Чачи пел ий наре веле илен кертеш, вараже кузе?
Садлан мый тыйым, Иван Максимович, Зинаида Васильевнам сӧрвалем: кузе-гынат те Чачилан полшыза.
Мый дечем посна тудлан йӧсӧ лиеш.
Тудо тыланда сурт кокласе пашаланда полшаш тӱҥалеш, школысо сторож олмешат ыштен кертеш...
Чеверын, Иван Максимович!
Чеверын, Зинаида Васильевна!
Мый тыланда кугу колянымашым ыштем да, ида ӧпкеле, ида вурсо: вес семын нигузеат ыштен ом керт.
Чачилан мыйын тыге ыштымем ыҥылашыже полшыза.
Тендам пагалыше Г.
Ветканов.
Тиде письмаш пыштыме изи письмам Чачилан шканже пуза».
Иван Максимович лудмым колыштын, Чачи меҥге гае лийын шогале.
«Мо тиде тыгай?
Григорий Петрович мом тыгайым ыштен?»
Иван Максимович ӧрын ончыштеш:
— Доверенностьшо уло...
Письмаже кушто?..
Зинаида Васильевна, окна воктен эҥертенат, ала-кушко умбаке онча, шӱргышкыжӧ шинчавӱд чыпча.
Иван Максимович изи письмам кӱвар ӱмбалне ужо.
Пӱгырнен нале да Чачилан кучыктыш.
Конверт ӱмбалне печатлыме буква дене шолдран возымо:
«Йӧратыме Чачиэмлан»
Чачи письмам кидышкыже нале, савыркален ончыш, пӱкеныш волен шинче...
Чылт тӱҥшӧ гай шинча.
Кӧргыштыжӧ тӱрлӧ шонымаш ала-кузе пӧрдеш, тудым Чачи тӱжвак луктын каласен ок керт.
Письмаште возымымат палынеже, кузе тудым палаш — ыҥылен ок керт.
Зинаида Васильевна Чачи деке мийыш, ӧндале, шыман гына каласыш:
— Чачи, луд.
Чачи пошырнышо еҥ помыжалт кайме гае тарваныш, пӧрт йыр ончале да ушыжо пурыш.
Чачи письмам почо.
Письма кӧргыштыжат тугаяк шолдыран возымо.
Чачи эркын лудаш тӱҥале:
«Йӧратыме Чачиэм!
Мемнан илыш корнына шижде иктыш ушныш.
Тидым тыят, мыят ончычшо вучен онал.
Туге гынат, мемнан илышна туге ваш тодалте — нигузеат кок век ойыраш ок лий.
Но осал еҥ-влак мемнам ойырынешт.
Тый ик гана кылдышым руал лектынат.
Осал еҥ-влак адак угыч чот, пеҥгыдынрак кылдаш шонат.
Нуно тыйым адак Макарлан пуаш тӧчат.
Тидым мый нигузеат чытен ом керт.
Орлыкетын амалже пыта гын, эрыкыште лият.
Тыйын илышашет верч Макар колыде ок.
керт.
Илыш тугае, Чачи: ме огына пушт гын, мемнам пуштыт.
Чужган кугызан суртыш верештмаш тыланет колымо деч кум гана шучкырак.
Тиде письма лудмет годым мый кӱртньӧ решётка коклаште лиям.
Мыйын верчем ит коляне, ит ойгыро.
Иван Максимович ден Зинаида Васильевна тыланет полышым пуат.
Ик йӧсӧ жапет годым мыланем кузе ӱшаненат, тугак тиде йӧсӧ пагытыштат нунылан ӱшане.
Чеверын, Чачиэм, чеверын, шӱмем!
Когоет».
Лудмыжо годым Чачин вачыже тарванылаш тӱҥале.
Зинаида Васильевна миен ӧндале...
Иван Максимовичше тыге каласыш:
— Ит мешае, шортшо...


Admin login:

[Search]

2-2-8-1


Кум кече эртыш — Григорий Петрович ыш пӧртыл.

Кум
Кум
кум
godfather.of.one's.child
no
Кум
Кум
кум
three
nm
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
эртыш —
эртыш
эртыш
history
no
эртыш —
эрты-ш-Ø
эрте-ш-Ø
pass-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
пӧртыл.
пӧртыл-Ø
пӧртыл-Ø
return-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пӧртыл.
пӧртыл-Ø
пӧртыл-Ø
return-CNG
vb1-conn
пӧртыл.
пӧртыл-Ø
пӧртыл-Ø
return-CVB
vb1-adv



2-2-8-2


Чачин чон йӱлаш тӱҥале.

Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
чон
чон
чон
soul
no
йӱлаш
йӱла-ш
йӱла-ш
custom-ILL
no-case
йӱлаш
йӱла-ш
йӱла-еш
custom-LAT
no-case
йӱлаш
йӱл-аш
йӱлӧ-аш
burn-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-8-3


Мо шуко шога?

Мо
Мо
мо
what
ad/av/pa/pr
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
шога?
шога
шога
plough
no
шога?
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



2-2-8-4


Григорий Петровичын письма нерген каласен кодымыжо ушышкыжо пурен кайыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
письма
письма
письма
letter
no
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
каласен
калас-ен-Ø
каласе-ен-Ø
say-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каласен
калас-ен
каласе-ен
say-CVB
vb2-adv
кодымыжо
кодымы-жо
кодымо-жЕ
left.behind-3SG
ad-poss
кодымыжо
коды-мы-жо
кодо-мЕ-жЕ
leave-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
ушышкыжо
уш-ышкы-жо
уш-шкЕ-жЕ
mind-ILL-3SG
no-case-poss
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-8-5


Чачи конвертым савыркален ончыш.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
конвертым
конверт-ым
конверт-м
envelope-ACC
no-case
савыркален
савыркал-ен-Ø
савыркале-ен-Ø
turn-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савыркален
савыркал-ен
савыркале-ен
turn-CVB
vb2-adv
ончыш.
ончы-ш-Ø
ончо-ш-Ø
look-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-8-6


Но печатлыме письма — «вес тӱня» гаяк палаш лийдыме.

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
печатлыме
печатлыме
печатлыме
printing
ad
печатлыме
печатлы-ме
печатле-мЕ
print-PTCP.PASS
vb2-ad
письма —
письма
письма
letter
no
«вес
вес
вес
different
ad/pr
тӱня»
тӱня
тӱня
world
no
гаяк
гаяк
гаяк
almost
po
гаяк
га[й]-[а]к
гай-ак
like-STR
ad/av/pa/po-enc
гаяк
га[й]-[а]к
гае-ак
like-STR
po-enc
палаш
пал-аш
пале-аш
know-INF
vb2-inf
лийдыме.
лийдыме
лийдыме
impossible
ad
лийдыме.
лий-дыме
лий-дымЕ
be-PTCP.NEG
vb1-ad



2-2-8-7


Почын ончаш гын, тушто мом возымо гын?

Почын
Почын
почын
agape
av
Почын
Поч-ын
поч-н
tail-GEN
no-case
Почын
Поч-ын-Ø
поч-н-Ø
open-PST2-3SG
vb1-tense-pers
Почын
Поч-ын
поч-н
open-CVB
vb1-adv
ончаш
онч-аш
ончо-аш
look-INF
vb2-inf
гын,
гын
гын
if
co/pa
тушто
тушто
тушто
there
av/pa/pr
тушто
тушто
тушто
riddle
no
тушто
ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
возымо
возымо
возымо
written
ad
возымо
возы-мо
возо-мЕ
write-PTCP.PASS
vb2-ad
гын?
гын
гын
if
co/pa



2-2-8-8


Еҥлан возымым почаш сай огыл.

Еҥлан
Еҥ-лан
еҥ-лан
person-DAT
ad/no-case
Еҥлан
Еҥ-ла-н
еҥ-ла-н
person-PL-GEN
ad/no-num-case
возымым
возымы-м
возымо-м
written-ACC
ad-case
возымым
возы-мы-м
возо-мЕ-м
write-PTCP.PASS-ACC
vb2-ad-case
почаш
поч-аш
поч-аш
open-INF
vb1-inf
сай
сай
сай
good
ad/av
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-8-9


Григорий Петрович еҥ письма почмым эн уда пашалан шотла.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
письма
письма
письма
letter
no
почмым
почмы-м
почмо-м
open-ACC
ad-case
почмым
поч-мы-м
поч-мЕ-м
open-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
эн
эн
эн
SUP
pa
уда
уда
уда
bad
ad
уда
у-да
у-да
new-2PL
ad/no-poss
пашалан
паша-лан
паша-лан
work-DAT
no-case
пашалан
паша-ла-н
паша-ла-н
work-PL-GEN
no-num-case
шотла.
шот-ла
шот-ла
use-COMP
no-case
шотла.
шот-ла
шот-ла
use-PL
no-num
шотла.
шот-ла
шот-ла
use-STR
no-enc
шотла.
шотл-а
шотло-а
count-3SG
vb2-pers



2-2-8-10


Лучо вашкерак Тумеръялыш куржшаш.

Лучо
Лучо
лучо
rather
ad/av/no
вашкерак
вашкерак
вашкерак
sooner
av
вашкерак
вашке-рак
вашке-рак
soon-COMP
ad/av/no-deg
Тумеръялыш
Тумеръялыш
Тумеръялыш
Tumeryalysh
na
куржшаш.
куржшаш
куржшаш
escape
no
куржшаш.
курж-шаш
курж-шаш
run-PTCP.FUT
vb1-ad



2-2-8-11


Иван Максимович почын лудеш гын, чыла раш лиеш...

Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимович
Максимович
Максимович
Maksimovich
na
почын
почын
почын
agape
av
почын
поч-ын
поч-н
tail-GEN
no-case
почын
поч-ын-Ø
поч-н-Ø
open-PST2-3SG
vb1-tense-pers
почын
поч-ын
поч-н
open-CVB
vb1-adv
лудеш
луд-еш
лудо-еш
duck-LAT
no-case
лудеш
луд-еш
лудо-еш
gray-LAT
ad-case
лудеш
луд-еш
луд-еш
read-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
раш
раш
раш
clear
ad/av
лиеш...
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш...
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-2-8-12


Чачи миен пурымо годым Иван Максимович ден Зинаида Васильевна, газетым лудын, йыгыре шинчат ыле.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
пурымо
пурымо
пурымо
entrance
ad
пурымо
пуры-мо
пуро-мЕ
go.in-PTCP.PASS
vb2-ad
годым
годым
годым
during
po
Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимович
Максимович
Максимович
Maksimovich
na
ден
ден
ден
and
co
Зинаида
Зинаида
Зинаида
Zinaida
na
Васильевна,
Васильевна
Васильевна
Vasil'yevna
na
газетым
газет-ым
газет-м
newspaper-ACC
no-case
газетым
газ-ет-ым
газ-ет-м
gas-2SG-ACC
no-poss-case
газетым
газ-ет-ым
газ-ет-м
gauze-2SG-ACC
no-poss-case
лудын,
луды-н
лудо-н
duck-GEN
no-case
лудын,
луды-н
лудо-н
gray-GEN
ad-case
лудын,
луд-ын-Ø
луд-н-Ø
read-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лудын,
луд-ын
луд-н
read-CVB
vb1-adv
йыгыре
йыгыре
йыгыре
next.to.one.another
ad/av
шинчат
шинча-т
шинча-ет
eye-2SG
no-poss
шинчат
шинча-т
шинча-ат
eye-and
no-enc
шинчат
шинч-ат
шинч-ат
sit.down-2SG
vb1-pers
шинчат
шинч-ат
шинче-ат
sit-3PL
vb2-pers
шинчат
шинч-ат
шинче-ат
know-3PL
vb2-pers
шинчат
шинч-а-т
шинче-а-ат
sit-3SG-and
vb2-pers-enc
шинчат
шинч-а-т
шинче-а-ат
know-3SG-and
vb2-pers-enc
шинчат
шинч-Ø-ат
шинч-Ø-ат
sit.down-CNG-and
vb1-conn-enc
шинчат
шинч-Ø-ат
шинч-Ø-ат
sit.down-CVB-and
vb1-adv-enc
шинчат
шинч--ат
шинч-Е-ат
sit.down-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
шинчат
шинч-Ø-ат
шинче-Ø-ат
sit-CNG-and
vb2-conn-enc
шинчат
шинч-Ø-ат
шинче-Ø-ат
know-CNG-and
vb2-conn-enc
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-8-13


Газетыштыже пеш интересан увер возымо ала-мо — Иван Максимович ден Зинаида Васильевна Чачи пурен шогалмым ышт кол, а шинчаштым газет дене шойыштеныт.

Газетыштыже
Газет-ышты-же
газет-штЕ-жЕ
newspaper-INE-3SG
no-case-poss
пеш
пеш
пеш
very
av
интересан
интересан
интересан
interested
ad
интересан
интерес-ан
интерес-ан
interest-with
no-deriv.ad
увер
увер
увер
news
no
возымо
возымо
возымо
written
ad
возымо
возы-мо
возо-мЕ
write-PTCP.PASS
vb2-ad
ала-мо —
ала-мо
ала-мо
something
pa/pr
Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимович
Максимович
Максимович
Maksimovich
na
ден
ден
ден
and
co
Зинаида
Зинаида
Зинаида
Zinaida
na
Васильевна
Васильевна
Васильевна
Vasil'yevna
na
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
шогалмым
шогалмы-м
шогалме-м
stopping-ACC
ad-case
шогалмым
шогал-мы-м
шогал-мЕ-м
stand.up-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
ышт
ы-ш-т
ы-ш-т
NEG-PST-3PL
vb-tense-pers
кол,
кол
кол
fish
no
кол,
кол
кол
Pisces
no
кол,
кол-Ø
кол-Ø
hear-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кол,
кол-Ø
кол-Ø
hear-CNG
vb1-conn
кол,
кол-Ø
кол-Ø
hear-CVB
vb1-adv
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
шинчаштым
шинча-шт-ым
шинча-шт-м
eye-3PL-ACC
no-poss-case
газет
газет
газет
newspaper
no
газет
газ-ет
газ-ет
gas-2SG
no-poss
газет
газ-ет
газ-ет
gauze-2SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
шойыштеныт.
шойышт-ен-ыт
шойышто-ен-ыт
block.out-PST2-3PL
vb2-tense-pers



2-2-8-14


Иван Максимович йӱкын лудаш тӱҥале: «В болотистом лесном районе восточнее города Танненберга главные силы генерала Самсонова ведут упорные бои с немецкими войсками под командованием генерала Гинденбурга, который пытается окружить наши геройские части.

Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимович
Максимович
Максимович
Maksimovich
na
йӱкын
йӱкын
йӱкын
loudly
av
йӱкын
йӱк-ын
йӱк-н
voice-GEN
no-case
лудаш
луд-аш
луд-аш
read-INF
vb1-inf
тӱҥале:
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers
«В
В
В
V
na
болотистом
***
***
***
***
лесном
***
***
***
***
районе
***
***
***
***
восточнее
***
***
***
***
города
***
***
***
***
Танненберга
Танненберга
Танненберга
Tannenberga
na
главные
***
***
***
***
силы
***
***
***
***
генерала
***
***
***
***
Самсонова
Самсонова
Самсонова
Samsonova
na
ведут
***
***
***
***
упорные
***
***
***
***
бои
***
***
***
***
с
***
***
***
***
немецкими
***
***
***
***
войсками
***
***
***
***
под
под
под
pot
no
командованием
командовани[й]-ем
командований-ем
commanding-1SG
no-poss
командованием
командовани[й]-ем-Ø
командований-ем-Ø
commanding-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
командованием
командовани[й]-ем-Ø
командований-ем-Ø
commanding-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
командованием
командовани[й]-ем-Ø
командований-ем-Ø
commanding-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
генерала
***
***
***
***
Гинденбурга,
Гинденбурга
Гинденбурга
Gindenburga
na
который
***
***
***
***
пытается
***
***
***
***
окружить
***
***
***
***
наши
***
***
***
***
геройские
***
***
***
***
части.
***
***
***
***



2-2-8-15


В одном из боев смертью храбрых пал генерал Самсонов...»

В
В
В
V
na
одном
***
***
***
***
из
***
***
***
***
боев
***
***
***
***
смертью
***
***
***
***
храбрых
***
***
***
***
пал
***
***
***
***
генерал
генерал
генерал
general
no
Самсонов...»
Самсонов
Самсонов
Samsonov
na



2-2-8-16


— Мо тиде тыгай, Ваня?

Мо
Мо
мо
what
ad/av/pa/pr
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
тыгай,
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
Ваня?
Ваня
Ваня
Van'a
na



2-2-8-17


— йодо Зинаида Васильевна.

йодо
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Зинаида
Зинаида
Зинаида
Zinaida
na
Васильевна.
Васильевна
Васильевна
Vasil'yevna
na



2-2-8-18


— Тиде — настоящее поражение христолюбивого победоносного воинства.

Тиде —
Тиде
тиде
this
pr
Тиде —
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде —
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
настоящее
***
***
***
***
поражение
***
***
***
***
христолюбивого
***
***
***
***
победоносного
***
***
***
***
воинства.
***
***
***
***



2-2-8-19


Немыч, брат, турко огыл.

Немыч,
Немыч
немыч
German
no
брат,
брат
брат
old.boy
no
брат,
бра-т
бра-ет
sconce-2SG
no-poss
брат,
бра-т
бра-ет
bra-2SG
no-poss
брат,
бра-т
бра-ат
sconce-and
no-enc
брат,
бра-т
бра-ат
bra-and
no-enc
турко
турко
турко
Turk
no
турко
турко
турко
cezve
no
турко
турко-Ø
турко-Ø
endure-IMP.2SG
vb2-mood.pers
турко
турко-Ø
турко-Ø
endure-CNG
vb2-conn
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-8-20


Чынжымак ойлаш гын, туркыжымат ме шуко калыкым пытарен гына сеҥен улына.

Чынжымак
Чынжымак
чынжымак
indeed
av
Чынжымак
Чынжым-ак
чынжым-ак
indeed-STR
pa-enc
Чынжымак
Чын-жы-м-ак
чын-жЕ-м-ак
truth-3SG-ACC-STR
ad/av/no-poss-case-enc
ойлаш
ойл-аш
ойло-аш
talk-INF
vb2-inf
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-ш
opinion-PL-ILL
no-num-case
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-еш
opinion-PL-LAT
no-num-case
гын,
гын
гын
if
co/pa
туркыжымат
туркы-жы-м-ат
турко-жЕ-м-ат
Turk-3SG-ACC-and
no-poss-case-enc
туркыжымат
туркы-жы-м-ат
турко-жЕ-м-ат
cezve-3SG-ACC-and
no-poss-case-enc
ме
ме
ме
1PL
pr
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
калыкым
калык-ым
калык-м
people-ACC
no-case
пытарен
пытар-ен-Ø
пытаре-ен-Ø
finish-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пытарен
пытар-ен
пытаре-ен
finish-CVB
vb2-adv
гына
гына
гына
only
pa
сеҥен
сеҥен
сеҥен
by.force
av
сеҥен
сеҥ-ен-Ø
сеҥе-ен-Ø
defeat-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сеҥен
сеҥ-ен
сеҥе-ен
defeat-CVB
vb2-adv
улына.
улы-на
уло-на
is-1PL
ad/no/vb-poss
улына.
ул-ына
ул-на
be-1PL
vb1-pers



2-2-8-21


Николай Николаевич гай тептердымылан огыл Гинденбургым сеҥаш!...

Николай
Николай
Николай
Nikolay
na
Николаевич
Николаевич
Николаевич
Nikolayevich
na
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
тептердымылан
тептердымы-лан
тептердыме-лан
unskilled-DAT
ad-case
тептердымылан
тептердымы-ла-н
тептердыме-ла-н
unskilled-PL-GEN
ad-num-case
тептердымылан
тептер-дымы-лан
тептер-дымЕ-лан
ability-without-DAT
no-deriv.ad-case
тептердымылан
тептер-дымы-ла-н
тептер-дымЕ-ла-н
ability-without-PL-GEN
no-deriv.ad-num-case
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
Гинденбургым
Гинденбургым
Гинденбургым
Gindenburgym
na
сеҥаш!...
сеҥ-аш
сеҥе-аш
defeat-INF
vb2-inf



2-2-8-22


Мазур ер руш войскалан полный разгром лийде ок код...

Мазур
Мазур
Мазур
Mazur
na
ер
ер
ер
lake
no
руш
руш
руш
Russian
no
руш
ру-ш
ру-ш
leaven-ILL
no-case
войскалан
войска-лан
войска-лан
troops-DAT
no-case
войскалан
войска-ла-н
войска-ла-н
troops-PL-GEN
no-num-case
полный
***
***
***
***
разгром
***
***
***
***
лийде
лий-де
лий-де
be-CVB.NEG
vb1-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
код...
код
код
code
no
код...
код-Ø
код-Ø
stay-IMP.2SG
vb1-mood.pers
код...
код-Ø
код-Ø
stay-CNG
vb1-conn
код...
код-Ø
код-Ø
stay-CVB
vb1-adv



2-2-8-23


Тиде жапыште Зинаида Васильевна газет тӱр гоч Чачим ужо.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
Зинаида
Зинаида
Зинаида
Zinaida
na
Васильевна
Васильевна
Васильевна
Vasil'yevna
na
газет
газет
газет
newspaper
no
газет
газ-ет
газ-ет
gas-2SG
no-poss
газет
газ-ет
газ-ет
gauze-2SG
no-poss
тӱр
тӱр
тӱр
edge
no
тӱр
тӱр
тӱр
embroidery
no
тӱр
тӱр
тӱр
[X]
de
гоч
гоч
гоч
over
po
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
ужо.
у-жо
у-жЕ
new-3SG
ad/no-poss
ужо.
у-жо
у-жЕ
oh-3SG
in-poss
ужо.
уж-о
уж-Е
see-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ужо.
у-Ø-жо
уо-Ø-жЕ
take.care.of-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ужо.
у-Ø-жо
уо-Ø-жЕ
stroke-CNG-3SG
vb2-conn-poss



2-2-8-24


— Уна толын улмаш-ыс...

Уна
Уна
уна
guest
no
Уна
Уна
уна
there
pa
Уна
У-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
улмаш-ыс...
улмаш-ыс
улмаш-с
being-STR
no/pa/vb-enc
улмаш-ыс...
ул-маш-ыс
ул-маш-с
be-NMLZ-STR
vb1-deriv.n-enc



2-2-8-25


Ме газетыш кержалтын улынат, нимомат огына уж.

Ме
ме
ме
1PL
pr
газетыш
газет-ыш
газет-ш
newspaper-ILL
no-case
кержалтын
кержалт-ын-Ø
кержалт-н-Ø
grasp-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кержалтын
кержалт-ын
кержалт-н
grasp-CVB
vb1-adv
улынат,
ул-ын-ат
ул-н-ат
be-PST2-2SG
vb1-tense-pers
улынат,
улы-на-т
уло-на-ат
is-1PL-and
ad/no/vb-poss-enc
улынат,
ул-ына-т
ул-на-ат
be-1PL-and
vb1-pers-enc
улынат,
улы-н-ат
уло-н-ат
is-GEN-and
ad/no/vb-case-enc
улынат,
ул-ын-Ø-ат
ул-н-Ø-ат
be-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
улынат,
ул-ын-ат
ул-н-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc
нимомат
н'имом-ат
н'имом-ат
nothing-and
pr-enc
нимомат
н'имо-м-ат
н'имо-м-ат
nothing-ACC-and
ad/av/pr-case-enc
огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
уж.
уж
уж
already
av/pa
уж.
у-ж
у-жЕ
new-3SG
ad/no-poss
уж.
у-ж
у-жЕ
oh-3SG
in-poss
уж.
уж-Ø
уж-Ø
see-IMP.2SG
vb1-mood.pers
уж.
уж-Ø
уж-Ø
see-CNG
vb1-conn
уж.
уж-Ø
уж-Ø
see-CVB
vb1-adv
уж.
у-Ø-ж
уо-Ø-жЕ
take.care.of-CNG-3SG
vb2-conn-poss
уж.
у-Ø-ж
уо-Ø-жЕ
stroke-CNG-3SG
vb2-conn-poss



2-2-8-26


Шич.

Шич.
Шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Шич.
Шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-CNG
vb1-conn
Шич.
Шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-CVB
vb1-adv



2-2-8-27


Григорий Петрович кушто?

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
кушто?
кушто
кушто
where
av/co/pr
кушто?
куш-то
куш-штЕ
where-INE
av/co/pr-case
кушто?
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто?
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто?
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-CNG
vb2-conn
кушто?
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-CNG
vb2-conn



2-2-8-28


— Тудо мӧҥгӧ велышкыже каен.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
мӧҥгӧ
мӧҥгӧ
мӧҥгӧ
home
av/no/po
велышкыже
велышкы-же
велышке-жЕ
the.side-3SG
po-poss
велышкыже
вел-ышкы-же
вел-шкЕ-жЕ
side-ILL-3SG
no-case-poss
каен.
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен.
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv



2-2-8-29


Теве тиде письмам Иван Максимовичлан возен коден, — Чачи письмам шуялтыш.

Теве
Теве
теве
here
av/co/pa
Теве
Теве
теве
[X]
pa
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
письмам
письма-м
письма-м
letter-ACC
no-case
письмам
письма-м
письма-ем
letter-1SG
no-poss
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимовичлан
Максимовичлан
Максимовичлан
Maksimovichlan
na
возен
воз-ен-Ø
возо-ен-Ø
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
возен
воз-ен
возо-ен
write-CVB
vb2-adv
коден, —
код-ен-Ø
кодо-ен-Ø
leave-PST2-3SG
vb2-tense-pers
коден, —
код-ен
кодо-ен
leave-CVB
vb2-adv
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
письмам
письма-м
письма-м
letter-ACC
no-case
письмам
письма-м
письма-ем
letter-1SG
no-poss
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
шуялтыш.
шуялты-ш-Ø
шуялте-ш-Ø
stretch.out-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-8-30


Иван Максимович письмам почо, конверт гыч кагазым лукшыжла, изи конвертым ончыкшо камвозыктыш, только тудым ыш шиж.

Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимович
Максимович
Максимович
Maksimovich
na
письмам
письма-м
письма-м
letter-ACC
no-case
письмам
письма-м
письма-ем
letter-1SG
no-poss
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
почо,
поч-о
поч-Е
open-PST1.3SG
vb1-tense.pers
конверт
конверт
конверт
envelope
no
гыч
гыч
гыч
from
po
кагазым
кагаз-ым
кагаз-м
paper-ACC
no-case
лукшыжла,
лук-шыжла
лукт-шыжла
lead.out-CVB.SIM.3SG
vb1-adv.pers
лукшыжла,
лукшы-ж-ла
лукшо-жЕ-ла
mining-3SG-COMP
ad/no-poss-case
лукшыжла,
лукшы-ж-ла
лукшо-жЕ-ла
mining-3SG-PL
ad/no-poss-num
лукшыжла,
лукшы-ж-ла
лукшо-жЕ-ла
mining-3SG-STR
ad/no-poss-enc
лукшыжла,
лук-шы-ж-ла
лукт-шЕ-жЕ-ла
lead.out-PTCP.ACT-3SG-COMP
vb1-ad-poss-case
лукшыжла,
лук-шы-ж-ла
лук-жЕ-жЕ-ла
corner-3SG-3SG-COMP
no-poss-poss-case
лукшыжла,
лук-шы-ж-ла
лук-жЕ-жЕ-ла
[X]-3SG-3SG-COMP
no-poss-poss-case
лукшыжла,
лук-шы-ж-ла
лук-жЕ-жЕ-ла
[X]-3SG-3SG-COMP
no-poss-poss-case
лукшыжла,
лук-шы-ж-ла
лукт-шЕ-жЕ-ла
lead.out-PTCP.ACT-3SG-PL
vb1-ad-poss-num
лукшыжла,
лук-шы-ж-ла
лук-жЕ-жЕ-ла
corner-3SG-3SG-PL
no-poss-poss-num
лукшыжла,
лук-шы-ж-ла
лук-жЕ-жЕ-ла
[X]-3SG-3SG-PL
no-poss-poss-num
лукшыжла,
лук-шы-ж-ла
лук-жЕ-жЕ-ла
[X]-3SG-3SG-PL
no-poss-poss-num
лукшыжла,
лук-шы-ж-ла
лукт-шЕ-жЕ-ла
lead.out-PTCP.ACT-3SG-STR
vb1-ad-poss-enc
лукшыжла,
лук-шы-ж-ла
лук-жЕ-жЕ-ла
corner-3SG-3SG-STR
no-poss-poss-enc
лукшыжла,
лук-шы-ж-ла
лук-жЕ-жЕ-ла
[X]-3SG-3SG-STR
no-poss-poss-enc
лукшыжла,
лук-шы-ж-ла
лук-жЕ-жЕ-ла
[X]-3SG-3SG-STR
no-poss-poss-enc
изи
изи
изи
small
ad/no
конвертым
конверт-ым
конверт-м
envelope-ACC
no-case
ончыкшо
ончык-шо
ончык-жЕ
forward-3SG
av/po-poss
камвозыктыш,
камвозыкты-ш-Ø
камвозыкто-ш-Ø
drop-PST1-3SG
vb2-tense-pers
камвозыктыш,
камвоз-ыкты-ш-Ø
камвоз-ктЕ-ш-Ø
fall-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
только
только
только
but
co/pa
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
шиж.
шиж-Ø
шиж-Ø
feel-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шиж.
шиж-Ø
шиж-Ø
feel-CNG
vb1-conn
шиж.
шиж-Ø
шиж-Ø
feel-CVB
vb1-adv



2-2-8-31


Чачи, ужо гынат, ыш каласе, вожыльо.

Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
ужо
у-жо
у-жЕ
new-3SG
ad/no-poss
ужо
у-жо
у-жЕ
oh-3SG
in-poss
ужо
уж-о
уж-Е
see-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ужо
у-Ø-жо
уо-Ø-жЕ
take.care.of-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ужо
у-Ø-жо
уо-Ø-жЕ
stroke-CNG-3SG
vb2-conn-poss
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
каласе,
каласе-Ø
каласе-Ø
say-IMP.2SG
vb2-mood.pers
каласе,
каласе-Ø
каласе-Ø
say-CNG
vb2-conn
вожыльо.
вожыл-ьо
вожыл-Е
be.ashamed-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-8-32


«Иван Максимович шке налеш», — шке семынже шоналтыш.

«Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимович
Максимович
Максимович
Maksimovich
na
шке
шке
шке
REFL
pr
налеш», —
нал[ь]-еш
нал'е-еш
soft.red.clay-LAT
no-case
налеш», —
нал-еш
нал-еш
take-3SG
vb1-pers
шке
шке
шке
REFL
pr
семынже
семын-же
семын-жЕ
like-3SG
po-poss
семынже
сем-ын-же
сем-н-жЕ
melody-GEN-3SG
no-case-poss
семынже
сем-ын-же
сем-н-жЕ
sense-GEN-3SG
no-case-poss
шоналтыш.
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-8-33


Иван Максимович письмам ончен лекте, пеш чот ӧршӧ еҥла лийын, Чачим ончале, вара йӱкын лудаш тӱҥале:

Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимович
Максимович
Максимович
Maksimovich
na
письмам
письма-м
письма-м
letter-ACC
no-case
письмам
письма-м
письма-ем
letter-1SG
no-poss
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ончен
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
лекте,
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers
пеш
пеш
пеш
very
av
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
ӧршӧ
ӧршӧ
ӧршӧ
surprised
ad
ӧршӧ
ӧр-шӧ
ӧр-шЕ
be.surprised-PTCP.ACT
vb1-ad
еҥла
еҥ-ла
еҥ-ла
person-COMP
ad/no-case
еҥла
еҥ-ла
еҥ-ла
person-PL
ad/no-num
еҥла
еҥ-ла
еҥ-ла
person-STR
ad/no-enc
лийын,
лийын
лийын
as.a
po
лийын,
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын,
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
ончале,
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
йӱкын
йӱкын
йӱкын
loudly
av
йӱкын
йӱк-ын
йӱк-н
voice-GEN
no-case
лудаш
луд-аш
луд-аш
read-INF
vb1-inf
тӱҥале:
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-8-34


«Пеш пагалыме Иван Максимович!

«Пеш
Пеш
пеш
very
av
пагалыме
пагалыме
пагалыме
respected
ad
пагалыме
пагалы-ме
пагале-мЕ
respect-PTCP.PASS
vb2-ad
Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимович!
Максимович
Максимович
Maksimovich
na



2-2-8-35


Мыйын илышыштем тугай кылдыш лийын, тудым моло семын нигузеат рудаш ок лий.

Мыйын
Мыйын
мыйын
my
pr
Мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
илышыштем
илыш-ышт-ем
илыш-штЕ-ем
life-INE-1SG
no-case-poss
илышыштем
илышы-шт-ем
илыше-штЕ-ем
living-INE-1SG
ad/no-case-poss
илышыштем
илы-шы-шт-ем
иле-шЕ-штЕ-ем
live-PTCP.ACT-INE-1SG
vb2-ad-case-poss
тугай
тугай
тугай
such
ad/av/pr
кылдыш
кылдыш
кылдыш
lace
no
кылдыш
кылды-ш-Ø
кылде-ш-Ø
tie.up-PST1-3SG
vb2-tense-pers
лийын,
лийын
лийын
as.a
po
лийын,
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын,
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
моло
моло
моло
other
no/pr
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
нигузеат
н'игузеат
н'игузеат
in.no.way
av
нигузеат
н'игузе-ат
н'игузе-ат
in.no.way-and
av/pr-enc
рудаш
руда-ш
руда-ш
ore-ILL
no-case
рудаш
руда-ш
руда-еш
ore-LAT
no-case
рудаш
руд-аш
рудо-аш
untie-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



2-2-8-36


Александр Македонский семын, руалаш верештеш .

Александр
Александр
Александр
Aleksandr
na
Македонский
Македонский
Македонский
Makedonskiy
na
семын,
семын
семын
like
po
семын,
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын,
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
руалаш
руал-аш
руал-аш
chop-INF
vb1-inf
верештеш .
верешт-еш
верешт-еш
get.into-3SG
vb1-pers



2-2-8-37


Тый икече мыланем тыге ойлышыч: «Тыште «тыйым арестоваен улыт» манме увер кошто».

Тый
тый
тый
2SG
pr
икече
икече
икече
recently
av
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
ойлышыч:
ойлы-ш-ыч
ойло-ш-ыч
talk-PST1-2SG
vb2-tense-pers
«Тыште
Тыште
тыште
here
av/pr
«Тыште
Тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
«тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
«тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
арестоваен
***
***
***
***
улыт»
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers
манме
ман-ме
ман-мЕ
say-PTCP.PASS
vb1-ad
увер
увер
увер
news
no
кошто».
кошто-Ø
кошто-Ø
dry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кошто».
кошт-о
кошт-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кошто».
кошто-Ø
кошто-Ø
dry-CNG
vb2-conn



2-2-8-38


Чын, тунам мыйым арестовайнешт улмаш, арестоваят гын, сайрак лиеш ыле, но земский начальник ден становой пристав мыйым провокаторым, полицийын шолып агентшым ышташ шонен улыт.

Чын,
Чын
чын
truth
ad/av/no
тунам
тунам
тунам
then
av
тунам
туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
тунам
туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
тунам
ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
арестовайнешт
***
***
***
***
улмаш,
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш,
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n
арестоваят
***
***
***
***
гын,
гын
гын
if
co/pa
сайрак
сайрак
сайрак
better
ad
сайрак
сай-рак
сай-рак
good-COMP
ad/av-deg
лиеш
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
земский
земский
земский
zemstvo
ad/no
начальник
начальник
начальник
head
no
ден
ден
ден
and
co
становой
становой
становой
district
ad/no
пристав
пристав
пристав
police.officer
no
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
провокаторым,
провокатор-ым
провокатор-м
agent.provocateur-ACC
no-case
полицийын
полиций-ын
полиций-н
police-GEN
no-case
шолып
шолып
шолып
secret
ad/av/no
агентшым
агент-шы-м
агент-жЕ-м
agent-3SG-ACC
no-poss-case
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
шонен
шонен
шонен
deliberately
av
шонен
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv
улыт.
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers



2-2-8-39


Мыйын самырыкем, ыҥылен шуктыдымем нуно шканышт асушко савырен, мый дечем подпискым налыныт, Но мый провокаторат, полицейский агентат лийын ом керт.

Мыйын
Мыйын
мыйын
my
pr
Мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
самырыкем,
самырык-ем
самырык-ем
young-1SG
ad/no-poss
самырыкем,
самырыкем-Ø
самырыкем-Ø
grow.younger-IMP.2SG
vb1-mood.pers
самырыкем,
самырыкем-Ø
самырыкем-Ø
grow.younger-CNG
vb1-conn
самырыкем,
самырыкем-Ø
самырыкем-Ø
grow.younger-CVB
vb1-adv
самырыкем,
самырык-ем-Ø
самырык-ем-Ø
young-TRANS-IMP.2SG
ad/no-deriv.v-mood.pers
самырыкем,
самырык-ем-Ø
самырык-ем-Ø
young-TRANS-CNG
ad/no-deriv.v-conn
самырыкем,
самырык-ем-Ø
самырык-ем-Ø
young-TRANS-CVB
ad/no-deriv.v-adv
ыҥылен
***
***
***
***
шуктыдымем
шуктыдым-ем
шуктыдымо-ем
imperfective-1SG
ad-poss
шуктыдымем
шукты-дым-ем
шукто-дымЕ-ем
succeed.in-PTCP.NEG-1SG
vb2-ad-poss
шуктыдымем
шуктыдым-ем-Ø
шуктыдымо-ем-Ø
imperfective-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
шуктыдымем
шуктыдым-ем-Ø
шуктыдымо-ем-Ø
imperfective-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
шуктыдымем
шуктыдым-ем-Ø
шуктыдымо-ем-Ø
imperfective-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
шуктыдымем
шу-кты-дым-ем
шу-ктЕ-дымЕ-ем
reach-CAUS-PTCP.NEG-1SG
vb1-deriv.v-ad-poss
шуктыдымем
шу-кты-дым-ем
шу-ктЕ-дымЕ-ем
ferment-CAUS-PTCP.NEG-1SG
vb1-deriv.v-ad-poss
шуктыдымем
шу-кты-дым-ем
шу-ктЕ-дымЕ-ем
whittle-CAUS-PTCP.NEG-1SG
vb1-deriv.v-ad-poss
шуктыдымем
шукты-дым-ем-Ø
шукто-дымЕ-ем-Ø
succeed.in-PTCP.NEG-TRANS-IMP.2SG
vb2-ad-deriv.v-mood.pers
шуктыдымем
шукты-дым-ем-Ø
шукто-дымЕ-ем-Ø
succeed.in-PTCP.NEG-TRANS-CNG
vb2-ad-deriv.v-conn
шуктыдымем
шукты-дым-ем-Ø
шукто-дымЕ-ем-Ø
succeed.in-PTCP.NEG-TRANS-CVB
vb2-ad-deriv.v-adv
шуктыдымем
шу-кты-дым-ем-Ø
шу-ктЕ-дымЕ-ем-Ø
reach-CAUS-PTCP.NEG-TRANS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-ad-deriv.v-mood.pers
шуктыдымем
шу-кты-дым-ем-Ø
шу-ктЕ-дымЕ-ем-Ø
ferment-CAUS-PTCP.NEG-TRANS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-ad-deriv.v-mood.pers
шуктыдымем
шу-кты-дым-ем-Ø
шу-ктЕ-дымЕ-ем-Ø
whittle-CAUS-PTCP.NEG-TRANS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-ad-deriv.v-mood.pers
шуктыдымем
шу-кты-дым-ем-Ø
шу-ктЕ-дымЕ-ем-Ø
reach-CAUS-PTCP.NEG-TRANS-CNG
vb1-deriv.v-ad-deriv.v-conn
шуктыдымем
шу-кты-дым-ем-Ø
шу-ктЕ-дымЕ-ем-Ø
ferment-CAUS-PTCP.NEG-TRANS-CNG
vb1-deriv.v-ad-deriv.v-conn
шуктыдымем
шу-кты-дым-ем-Ø
шу-ктЕ-дымЕ-ем-Ø
whittle-CAUS-PTCP.NEG-TRANS-CNG
vb1-deriv.v-ad-deriv.v-conn
шуктыдымем
шу-кты-дым-ем-Ø
шу-ктЕ-дымЕ-ем-Ø
reach-CAUS-PTCP.NEG-TRANS-CVB
vb1-deriv.v-ad-deriv.v-adv
шуктыдымем
шу-кты-дым-ем-Ø
шу-ктЕ-дымЕ-ем-Ø
ferment-CAUS-PTCP.NEG-TRANS-CVB
vb1-deriv.v-ad-deriv.v-adv
шуктыдымем
шу-кты-дым-ем-Ø
шу-ктЕ-дымЕ-ем-Ø
whittle-CAUS-PTCP.NEG-TRANS-CVB
vb1-deriv.v-ad-deriv.v-adv
нуно
нуно
нуно
3PL
pr
шканышт
шк-ан-ышт
шке-лан-шт
REFL-DAT-3PL
pr-case-poss
шканышт
шкан-ышт
шкан-шт
for.oneself-3PL
pr-poss
асушко
асу-шко
асу-шкЕ
benefit-ILL
ad/no-case
савырен,
савыр-ен-Ø
савыре-ен-Ø
make-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савырен,
савыр-ен
савыре-ен
make-CVB
vb2-adv
мый
мый
мый
1SG
pr
дечем
деч-ем
деч-ем
from-1SG
po-poss
подпискым
подпискы-м
подписке-м
subscription-ACC
no-case
налыныт,
нал-ын-ыт
нал-н-ыт
take-PST2-3PL
vb1-tense-pers
Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
мый
мый
мый
1SG
pr
провокаторат,
провокатор-ат
провокатор-ат
agent.provocateur-and
no-enc
полицейский
полицейский
полицейский
police
ad/no
агентат
агент-ат
агент-ат
agent-and
no-enc
лийын
лийын
лийын
as.a
po
лийын
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



2-2-8-40


Подпискым пуэнам гынат, але марте мый нунын шӱдымыштым ыштен омыл.

Подпискым
Подпискы-м
подписке-м
subscription-ACC
no-case
пуэнам
пу}-эн-ам
пуо-ен-ам
give-PST2-1SG
vb2-tense-pers
пуэнам
пу}-эн-ам
пуо-ен-ам
blow-PST2-1SG
vb2-tense-pers
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
марте
марте
марте
up.to
po
мый
мый
мый
1SG
pr
нунын
нунын
нунын
their
pr
нунын
нуно-н
нуно-н
3PL-GEN
pr-case
шӱдымыштым
шӱды-мы-шт-ым
шӱдӧ-мЕ-шт-м
order-PTCP.PASS-3PL-ACC
vb2-ad-poss-case
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
омыл.
о-м-ыл-Ø
о-м-ул-Ø
NEG-1SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-8-41


Садлан таче огыл гын, эрла мыйым арестоваят.

Садлан
Садлан
садлан
therefore
co
Садлан
Сад-лан
сад-лан
garden-DAT
no-case
Садлан
Сад-ла-н
сад-ла-н
garden-PL-GEN
no-num-case
таче
таче
таче
today
ad/av
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
эрла
эрла
эрла
tomorrow
ad/av/no
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-COMP
ad/av/no-case
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-PL
ad/av/no-num
эрла
эр-ла
эр-ла
morning-STR
ad/av/no-enc
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
арестоваят.
***
***
***
***



2-2-8-42


Тиде икте.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
икте.
икте
икте
one
nm/pr



2-2-8-43


Весыже — Чачи.

Весыже —
Весы-же
весе-жЕ
different-3SG
ad/no/pr-poss
Чачи.
Чачи
Чачи
Chachi
na



2-2-8-44


Мыйым арестоваят гын, тудым Чужган-влак, наҥгаен, индыраш тӱҥалыт.

Мыйым
Мыйым
мыйым
me
pr
Мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
арестоваят
***
***
***
***
гын,
гын
гын
if
co/pa
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
Чужган-влак,
Чужга-н-влак
чужга-ан-влак
coarse-with-PL
ad-deriv.ad-num
Чужган-влак,
Чужга-н-влак
чужга-н-влак
coarse-GEN-PL
ad-case-num
наҥгаен,
наҥга[й]-ен-Ø
наҥгае-ен-Ø
take-PST2-3SG
vb2-tense-pers
наҥгаен,
наҥга[й]-ен
наҥгае-ен
take-CVB
vb2-adv
индыраш
индыр-аш
индыре-аш
torment-INF
vb2-inf
тӱҥалыт.
тӱҥал-ыт
тӱҥал-ыт
start-3PL
vb1-pers



2-2-8-45


Мый тидым нигузеат чытен ом керт.

Мый
мый
мый
1SG
pr
тидым
тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
нигузеат
н'игузеат
н'игузеат
in.no.way
av
нигузеат
н'игузе-ат
н'игузе-ат
in.no.way-and
av/pr-enc
чытен
чытен
чытен
patiently
av
чытен
чыт-ен-Ø
чыте-ен-Ø
tolerate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чытен
чыт-ен
чыте-ен
tolerate-CVB
vb2-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



2-2-8-46


Кумшыжо — мыйым инспектор Чарла вес веке Арбан могырыш ала-кушко кусара, адакше тудат Чачи деч ойырлаш шӱда.

Кумшыжо —
Кумшы-жо
кумшо-жЕ
third-3SG
av/nm-poss
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
инспектор
инспектор
инспектор
inspector
no
Чарла
Чарла
Чарла
Tsaryovokokshaysk
pn
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-COMP
no-case
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-PL
no-num
Чарла
Чар-ла
чар-ла
film-STR
no-enc
вес
вес
вес
different
ad/pr
веке
веке
веке
to
po
Арбан
Арбан
Арбан
Arban
na
могырыш
могырыш
могырыш
in.the.direction.of
po
могырыш
могыр-ыш
могыр-ш
body-ILL
no-case
ала-кушко
ала-кушко
ала-кушко
somewhere
av/pr
ала-кушко
ала-куш-ко
ала-куш-шкЕ
somewhere-ILL
av/pr-case
кусара,
кусар-а
кусаре-а
move-3SG
vb2-pers
адакше
адакше
адакше
again
av
адакше
адак-ше
адак-жЕ
again-3SG
av-poss
тудат
тудо-ат
тудо-ат
3SG-and
pr-enc
тудат
ту-да-т
ту-да-ат
that-2PL-and
pr-poss-enc
тудат
ту-да-т
ту-да-ат
gland-2PL-and
no-poss-enc
тудат
ту-да-т
ту-да-ат
banner-2PL-and
no-poss-enc
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
деч
деч
деч
from
po
ойырлаш
ойырл-аш
ойырло-аш
go.apart-INF
vb2-inf
шӱда.
шӱд-а
шӱдӧ-а
order-3SG
vb2-pers



2-2-8-47


Нылымше — мыйын еш илышем пужгалаш Сидыр поп толаша.

Нылымше —
Нылымше
нылымше
fourth
av/nm
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
еш
еш
еш
family
no
илышем
илыш-ем
илыш-ем
life-1SG
no-poss
илышем
илыш-ем
илыше-ем
living-1SG
ad/no-poss
илышем
илы-ш-ем
иле-шЕ-ем
live-PTCP.ACT-1SG
vb2-ad-poss
илышем
илыш-ем-Ø
илыш-ем-Ø
life-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
илышем
илыш-ем-Ø
илыше-ем-Ø
living-TRANS-IMP.2SG
ad/no-deriv.v-mood.pers
илышем
илыш-ем-Ø
илыш-ем-Ø
life-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
илышем
илыш-ем-Ø
илыше-ем-Ø
living-TRANS-CNG
ad/no-deriv.v-conn
илышем
илыш-ем-Ø
илыш-ем-Ø
life-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
илышем
илыш-ем-Ø
илыше-ем-Ø
living-TRANS-CVB
ad/no-deriv.v-adv
илышем
илы-ш-ем-Ø
иле-шЕ-ем-Ø
live-PTCP.ACT-TRANS-IMP.2SG
vb2-ad-deriv.v-mood.pers
илышем
илы-ш-ем-Ø
иле-шЕ-ем-Ø
live-PTCP.ACT-TRANS-CNG
vb2-ad-deriv.v-conn
илышем
илы-ш-ем-Ø
иле-шЕ-ем-Ø
live-PTCP.ACT-TRANS-CVB
vb2-ad-deriv.v-adv
пужгалаш
***
***
***
***
Сидыр
Сидыр
Сидыр
Sidyr
na
поп
поп
поп
priest
no
толаша.
толаш-а
толаше-а
try-3SG
vb2-pers



2-2-8-48


Инспектор дек тудын деч моло нигӧат возен огыл.

Инспектор
Инспектор
инспектор
inspector
no
дек
дек
дек
to
po
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
деч
деч
деч
from
po
моло
моло
моло
other
no/pr
нигӧат
н'игӧат
н'игӧат
nobody.at.all
pr
нигӧат
н'игӧ-ат
н'игӧ-ат
nobody-and
pr-enc
возен
воз-ен-Ø
возо-ен-Ø
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
возен
воз-ен
возо-ен
write-CVB
vb2-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-8-49


Теве тиде кылдышым мый нигузе руден ом мошто, руалаш шонем.

Теве
Теве
теве
here
av/co/pa
Теве
Теве
теве
[X]
pa
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
кылдышым
кылдыш-ым
кылдыш-м
lace-ACC
no-case
кылдышым
кылдышы-м
кылдыше-м
relative-ACC
ad-case
кылдышым
кылды-ш-ым
кылде-ш-ым
tie.up-PST1-1SG
vb2-tense-pers
кылдышым
кылды-шы-м
кылде-шЕ-м
tie.up-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
мый
мый
мый
1SG
pr
нигузе
н'игузе
н'игузе
in.no.way
av/pr
руден
руд-ен-Ø
рудо-ен-Ø
untie-PST2-3SG
vb2-tense-pers
руден
руд-ен
рудо-ен
untie-CVB
vb2-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
мошто,
мо-што
мо-штЕ
what-INE
ad/av/pa/pr-case
мошто,
мош-то
мош-штЕ
for.how.much-INE
av/pr-case
мошто,
мошто-Ø
мошто-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мошто,
мошто-Ø
мошто-Ø
become.tired-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мошто,
мошто-Ø
мошто-Ø
be.able.to-CNG
vb2-conn
мошто,
мошто-Ø
мошто-Ø
become.tired-CNG
vb2-conn
руалаш
руал-аш
руал-аш
chop-INF
vb1-inf
шонем.
шон-ем
шоно-ем
think-1SG
vb2-pers



2-2-8-50


Тидын дене Чачим утарем.

Тидын
Тиды-н
тиде-н
this-GEN
pr-case
дене
дене
дене
with
po
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
утарем.
утар-ем
утаре-ем
save-1SG
vb2-pers



2-2-8-51


Тиде письма лудмет годым мый еҥ пуштшо лиям: Чужган Макарлан вес тӱняшке корным ончыктем.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
письма
письма
письма
letter
no
лудмет
лудм-ет
лудмо-ет
reading-2SG
ad/no-poss
лудмет
луд-м-ет
луд-мЕ-ет
read-PTCP.PASS-2SG
vb1-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
мый
мый
мый
1SG
pr
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
пуштшо
пуштшо
пуштшо
killer
no
пуштшо
пушт-шо
пушт-шЕ
kill-PTCP.ACT
vb1-ad
пуштшо
пушт-шо
пушт-жЕ
kill-IMP.3SG
vb1-mood.pers
пуштшо
пу-шт-шо
пу-шт-жЕ
wood-3PL-3SG
no-poss-poss
пуштшо
пушт-Ø-шо
пушт-Ø-жЕ
kill-CNG-3SG
vb1-conn-poss
пуштшо
пушт-Ø-шо
пушт-Ø-жЕ
kill-CVB-3SG
vb1-adv-poss
лиям:
ли[й]-[а]м
лий-ам
be-1SG
vb1-pers
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
Макарлан
Макарлан
Макарлан
Makarlan
na
вес
вес
вес
different
ad/pr
тӱняшке
тӱня-шке
тӱня-шкЕ
world-ILL
no-case
корным
корны-м
корно-м
road-ACC
no-case
ончыктем.
ончыкт-ем
ончыкто-ем
show-1SG
vb2-pers
ончыктем.
ончы-кт-ем
ончо-ктЕ-ем
look-CAUS-1SG
vb2-deriv.v-pers



2-2-8-52


Макар ок лий гын, Чачим иктат тӱкен ок керт.

Макар
Макар
Макар
Makar
na
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
гын,
гын
гын
if
co/pa
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
иктат
иктат
иктат
anybody
nm/pr
иктат
икт-ат
икте-ат
one-and
nm/pr-enc
тӱкен
тӱкен
тӱкен
frankly
av
тӱкен
тӱк-ен-Ø
тӱкӧ-ен-Ø
touch-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӱкен
тӱк-ен
тӱкӧ-ен
touch-CVB
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



2-2-8-53


Тиде возымемат, мом шонымемат Чачи ок шинче.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
возымемат,
возым-ем-ат
возымо-ем-ат
written-1SG-and
ad-poss-enc
возымемат,
возым-ем-ат
возымо-ем-ат
written-TRANS-2SG
ad-deriv.v-pers
возымемат,
возым-ем-ат
возымо-ем-ат
written-TRANS-3PL
ad-deriv.v-pers
возымемат,
возым-ем-а-т
возымо-ем-а-ат
written-TRANS-3SG-and
ad-deriv.v-pers-enc
возымемат,
возы-м-ем-ат
возо-мЕ-ем-ат
write-PTCP.PASS-1SG-and
vb2-ad-poss-enc
возымемат,
возым-ем-Ø-ат
возымо-ем-Ø-ат
written-TRANS-CNG-and
ad-deriv.v-conn-enc
возымемат,
возым-ем-Ø-ат
возымо-ем-Ø-ат
written-TRANS-CVB-and
ad-deriv.v-adv-enc
возымемат,
возым-ем--ат
возымо-ем-Е-ат
written-TRANS-PST1.3SG-and
ad-deriv.v-tense.pers-enc
возымемат,
возы-м-ем-ат
возо-мЕ-ем-ат
write-PTCP.PASS-TRANS-2SG
vb2-ad-deriv.v-pers
возымемат,
возы-м-ем-ат
возо-мЕ-ем-ат
write-PTCP.PASS-TRANS-3PL
vb2-ad-deriv.v-pers
возымемат,
возы-м-ем-а-т
возо-мЕ-ем-а-ат
write-PTCP.PASS-TRANS-3SG-and
vb2-ad-deriv.v-pers-enc
возымемат,
возы-м-ем-Ø-ат
возо-мЕ-ем-Ø-ат
write-PTCP.PASS-TRANS-CNG-and
vb2-ad-deriv.v-conn-enc
возымемат,
возы-м-ем-Ø-ат
возо-мЕ-ем-Ø-ат
write-PTCP.PASS-TRANS-CVB-and
vb2-ad-deriv.v-adv-enc
возымемат,
возы-м-ем--ат
возо-мЕ-ем-Е-ат
write-PTCP.PASS-TRANS-PST1.3SG-and
vb2-ad-deriv.v-tense.pers-enc
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
шонымемат
шоным-ем-ат
шонымо-ем-ат
desired-1SG-and
ad-poss-enc
шонымемат
шоным-ем-ат
шонымо-ем-ат
desired-TRANS-2SG
ad-deriv.v-pers
шонымемат
шоным-ем-ат
шонымо-ем-ат
desired-TRANS-3PL
ad-deriv.v-pers
шонымемат
шоным-ем-а-т
шонымо-ем-а-ат
desired-TRANS-3SG-and
ad-deriv.v-pers-enc
шонымемат
шоны-м-ем-ат
шоно-мЕ-ем-ат
think-PTCP.PASS-1SG-and
vb2-ad-poss-enc
шонымемат
шоным-ем-Ø-ат
шонымо-ем-Ø-ат
desired-TRANS-CNG-and
ad-deriv.v-conn-enc
шонымемат
шоным-ем-Ø-ат
шонымо-ем-Ø-ат
desired-TRANS-CVB-and
ad-deriv.v-adv-enc
шонымемат
шоным-ем--ат
шонымо-ем-Е-ат
desired-TRANS-PST1.3SG-and
ad-deriv.v-tense.pers-enc
шонымемат
шоны-м-ем-ат
шоно-мЕ-ем-ат
think-PTCP.PASS-TRANS-2SG
vb2-ad-deriv.v-pers
шонымемат
шоны-м-ем-ат
шоно-мЕ-ем-ат
think-PTCP.PASS-TRANS-3PL
vb2-ad-deriv.v-pers
шонымемат
шоны-м-ем-а-т
шоно-мЕ-ем-а-ат
think-PTCP.PASS-TRANS-3SG-and
vb2-ad-deriv.v-pers-enc
шонымемат
шоны-м-ем-Ø-ат
шоно-мЕ-ем-Ø-ат
think-PTCP.PASS-TRANS-CNG-and
vb2-ad-deriv.v-conn-enc
шонымемат
шоны-м-ем-Ø-ат
шоно-мЕ-ем-Ø-ат
think-PTCP.PASS-TRANS-CVB-and
vb2-ad-deriv.v-adv-enc
шонымемат
шоны-м-ем--ат
шоно-мЕ-ем-Е-ат
think-PTCP.PASS-TRANS-PST1.3SG-and
vb2-ad-deriv.v-tense.pers-enc
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче.
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче.
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn



2-2-8-54


Мый тудым ончылгоч ойгырыкташ чаманенам.

Мый
мый
мый
1SG
pr
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
ончылгоч
ончылгоч
ончылгоч
beforehand
av
ойгырыкташ
ойгырыкт-аш
ойгырыкто-аш
grieve-INF
vb2-inf
ойгырыкташ
ойгыры-кт-аш
ойгыро-ктЕ-аш
grieve-CAUS-INF
vb2-deriv.v-inf
чаманенам.
чаман-ен-ам
чамане-ен-ам
pity-PST2-1SG
vb2-tense-pers



2-2-8-55


Иван Максимович!

Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимович!
Максимович
Максимович
Maksimovich
na



2-2-8-56


Чачин ачаже — нужна еҥ.

Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
ачаже —
ачаже
ачаже
my.dear
no
ачаже —
ача-же
ача-жЕ
father-3SG
no-poss
нужна
нужна
нужна
poor
ad/no
нужна
нуж-на
нуж-на
nettle-1PL
no-poss
нужна
нуж-на
нуж-на
pike-1PL
no-poss
еҥ.
еҥ
еҥ
person
ad/no



2-2-8-57


Кеч-кузе гынат, Чачи ачаж дене тегак илен ок керт...

Кеч-кузе
Кеч-кузе
кеч-кузе
however
av/pr
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
ачаж
ача-ж
ача-жЕ
father-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
тегак
тегак
тегак
in.future
av/pa
тегак
тег-ак
тег-ак
tag-STR
no-enc
илен
ил'е-н
ил'е-н
damp-GEN
ad-case
илен
ил-ен-Ø
иле-ен-Ø
live-PST2-3SG
vb2-tense-pers
илен
ил-ен
иле-ен
live-CVB
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
керт...
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт...
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт...
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт...
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт...
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт...
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



2-2-8-58


Мый Чачилан кок тылзаш пашадарем кодем.

Мый
мый
мый
1SG
pr
Чачилан
Чачилан
Чачилан
Chachilan
na
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
тылзаш
тылзаш
тылзаш
monthly
ad/no
пашадарем
пашадар-ем
пашадар-ем
wages-1SG
no-poss
пашадарем
пашадар-ем-Ø
пашадар-ем-Ø
wages-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пашадарем
пашадар-ем-Ø
пашадар-ем-Ø
wages-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пашадарем
пашадар-ем-Ø
пашадар-ем-Ø
wages-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кодем.
код-ем
код-ем
code-1SG
no-poss
кодем.
код-ем
кодо-ем
leave-1SG
vb2-pers
кодем.
код-ем-Ø
код-ем-Ø
code-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кодем.
код-ем-Ø
код-ем-Ø
code-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кодем.
код-ем-Ø
код-ем-Ø
code-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



2-2-8-59


Тый тудым Чачилан налын пуэт.

Тый
тый
тый
2SG
pr
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
Чачилан
Чачилан
Чачилан
Chachilan
na
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
пуэт.
пу-эт
пу-ет
wood-2SG
no-poss
пуэт.
пу}-эт
пуо-ет
give-2SG
vb2-pers
пуэт.
пу}-эт
пуо-ет
blow-2SG
vb2-pers



2-2-8-60


Тыланет доверенностьым возенам.

Тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
Тыланет
Тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
Тыланет
Тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
Тыланет
Тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
доверенностьым
доверенность-ым
доверенность-м
warrant-ACC
no-case
возенам.
воз-ен-ам
возо-ен-ам
write-PST2-1SG
vb2-tense-pers



2-2-8-61


Но вет кок тылзаш пашадарем дене Чачи пел ий наре веле илен кертеш, вараже кузе?

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
вет
вет
вет
so
co/pa
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
тылзаш
тылзаш
тылзаш
monthly
ad/no
пашадарем
пашадар-ем
пашадар-ем
wages-1SG
no-poss
пашадарем
пашадар-ем-Ø
пашадар-ем-Ø
wages-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пашадарем
пашадар-ем-Ø
пашадар-ем-Ø
wages-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пашадарем
пашадар-ем-Ø
пашадар-ем-Ø
wages-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
дене
дене
дене
with
po
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
пел
пел
пел
half
no
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CNG
vb1-conn
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CVB
vb1-adv
ий
ий
ий
year
no
ий
ий
ий
ice
no
ий
ий
ий
chisel
no
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CNG
vb1-conn
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CVB
vb1-adv
наре
наре
наре
about
po
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
илен
ил'е-н
ил'е-н
damp-GEN
ad-case
илен
ил-ен-Ø
иле-ен-Ø
live-PST2-3SG
vb2-tense-pers
илен
ил-ен
иле-ен
live-CVB
vb2-adv
кертеш,
керт-еш
керт-еш
be.able.to-3SG
vb1-pers
кертеш,
керт-еш
керт-еш
swaddle-3SG
vb1-pers
вараже
вараже
вараже
then
av
вараже
вара-же
вара-жЕ
pole-3SG
no-poss
вараже
вара-же
вара-жЕ
then-3SG
av/pa-poss
вараже
вар-а-же
варе-а-жЕ
mix-3SG-3SG
vb2-pers-poss
кузе?
кузе
кузе
how
av/co/no/pa



2-2-8-62


Садлан мый тыйым, Иван Максимович, Зинаида Васильевнам сӧрвалем: кузе-гынат те Чачилан полшыза.

Садлан
Садлан
садлан
therefore
co
Садлан
Сад-лан
сад-лан
garden-DAT
no-case
Садлан
Сад-ла-н
сад-ла-н
garden-PL-GEN
no-num-case
мый
мый
мый
1SG
pr
тыйым,
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым,
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимович,
Максимович
Максимович
Maksimovich
na
Зинаида
Зинаида
Зинаида
Zinaida
na
Васильевнам
Васильевнам
Васильевнам
Vasil'yevnam
na
сӧрвалем:
сӧрвал-ем
сӧрвале-ем
ask.for.something-1SG
vb2-pers
кузе-гынат
кузе-гынат
кузе-гынат
anyhow
av/pr
те
те
те
2PL
pr
Чачилан
Чачилан
Чачилан
Chachilan
na
полшыза.
полшы-за
полшо-за
help-IMP.2PL
vb2-mood.pers



2-2-8-63


Мый дечем посна тудлан йӧсӧ лиеш.

Мый
мый
мый
1SG
pr
дечем
деч-ем
деч-ем
from-1SG
po-poss
посна
посна
посна
isolated
ad/av
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
йӧсӧ
йӧсӧ
йӧсӧ
difficult
ad/no
йӧсӧ
йӧсӧ-Ø
йӧсӧ-Ø
regret-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧсӧ
йӧсӧ-Ø
йӧсӧ-Ø
regret-CNG
vb2-conn
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



2-2-8-64


Тудо тыланда сурт кокласе пашаланда полшаш тӱҥалеш, школысо сторож олмешат ыштен кертеш...

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
тыланда
ты-лан-да
те-лан-да
2PL-DAT-2PL
pr-case-poss
тыланда
тылан-да
тылан-да
wish-2PL
no-poss
тыланда
тыл-ан-да
тыл-ан-да
rear-with-2PL
no-deriv.ad-poss
сурт
сурт
сурт
farmstead
no
кокласе
кокласе
кокласе
between
ad
кокласе
кокла-се
кокла-сЕ
distance-ADJ
ad/no-deriv.ad
пашаланда
паша-лан-да
паша-лан-да
work-DAT-2PL
no-case-poss
полшаш
полш-аш
полшо-аш
help-INF
vb2-inf
тӱҥалеш,
тӱҥал-еш
тӱҥал-еш
start-3SG
vb1-pers
школысо
школысо
школысо
school
ad
школысо
школ-ысо
школ-сЕ
school-ADJ
no-deriv.ad
сторож
***
***
***
***
олмешат
олмеш-ат
олмеш-ат
instead-and
po-enc
олмешат
олм-еш-ат
олмо-еш-ат
place-LAT-and
no-case-enc
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
кертеш...
керт-еш
керт-еш
be.able.to-3SG
vb1-pers
кертеш...
керт-еш
керт-еш
swaddle-3SG
vb1-pers



2-2-8-65


Чеверын, Иван Максимович!

Чеверын,
Чеверын
чеверын
beautifully
av/in
Чеверын,
Чевер-ын
чевер-н
beautiful-GEN
ad/av/no-case
Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимович!
Максимович
Максимович
Maksimovich
na



2-2-8-66


Чеверын, Зинаида Васильевна!

Чеверын,
Чеверын
чеверын
beautifully
av/in
Чеверын,
Чевер-ын
чевер-н
beautiful-GEN
ad/av/no-case
Зинаида
Зинаида
Зинаида
Zinaida
na
Васильевна!
Васильевна
Васильевна
Vasil'yevna
na



2-2-8-67


Мый тыланда кугу колянымашым ыштем да, ида ӧпкеле, ида вурсо: вес семын нигузеат ыштен ом керт.

Мый
мый
мый
1SG
pr
тыланда
ты-лан-да
те-лан-да
2PL-DAT-2PL
pr-case-poss
тыланда
тылан-да
тылан-да
wish-2PL
no-poss
тыланда
тыл-ан-да
тыл-ан-да
rear-with-2PL
no-deriv.ad-poss
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
колянымашым
колянымаш-ым
колянымаш-м
restlessness-ACC
no-case
колянымашым
коляны-маш-ым
коляне-маш-м
worry-NMLZ-ACC
vb2-deriv.n-case
ыштем
ышт-ем
ыште-ем
do-1SG
vb2-pers
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
ида
ида
ида
NEG.IMP.2PL
vb.mood.pers
ӧпкеле,
ӧпкеле-Ø
ӧпкеле-Ø
repent-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧпкеле,
ӧпкеле-Ø
ӧпкеле-Ø
repent-CNG
vb2-conn
ида
ида
ида
NEG.IMP.2PL
vb.mood.pers
вурсо:
вурсо
вурсо
battle
no
вурсо:
вурсо-Ø
вурсо-Ø
scold-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вурсо:
вурсо-Ø
вурсо-Ø
scold-CNG
vb2-conn
вес
вес
вес
different
ad/pr
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
нигузеат
н'игузеат
н'игузеат
in.no.way
av
нигузеат
н'игузе-ат
н'игузе-ат
in.no.way-and
av/pr-enc
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



2-2-8-68


Чачилан мыйын тыге ыштымем ыҥылашыже полшыза.

Чачилан
Чачилан
Чачилан
Chachilan
na
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
ыштымем
ыштым-ем
ыштыме-ем
done-1SG
ad-poss
ыштымем
ышты-м-ем
ыште-мЕ-ем
do-PTCP.PASS-1SG
vb2-ad-poss
ыштымем
ыштым-ем-Ø
ыштыме-ем-Ø
done-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
ыштымем
ыштым-ем-Ø
ыштыме-ем-Ø
done-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
ыштымем
ыштым-ем-Ø
ыштыме-ем-Ø
done-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
ыштымем
ышты-м-ем-Ø
ыште-мЕ-ем-Ø
do-PTCP.PASS-TRANS-IMP.2SG
vb2-ad-deriv.v-mood.pers
ыштымем
ышты-м-ем-Ø
ыште-мЕ-ем-Ø
do-PTCP.PASS-TRANS-CNG
vb2-ad-deriv.v-conn
ыштымем
ышты-м-ем-Ø
ыште-мЕ-ем-Ø
do-PTCP.PASS-TRANS-CVB
vb2-ad-deriv.v-adv
ыҥылашыже
***
***
***
***
полшыза.
полшы-за
полшо-за
help-IMP.2PL
vb2-mood.pers



2-2-8-69


Тендам пагалыше Г.

Тендам
тен-да-м
те-да-м
2PL-2PL-ACC
pr-poss-case
Тендам
те-н-да-м
те-н-да-м
2PL-GEN-2PL-ACC
pr-case-poss-case
пагалыше
пагалыше
пагалыше
respectful
ad
пагалыше
пагалы-ше
пагале-шЕ
respect-PTCP.ACT
vb2-ad
Г.
Г
Г
G
na



2-2-8-70


Ветканов.

Ветканов.
Ветканов
Ветканов
Vetkanov
na



2-2-8-71


Тиде письмаш пыштыме изи письмам Чачилан шканже пуза».

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
письмаш
письма-ш
письма-ш
letter-ILL
no-case
письмаш
письма-ш
письма-еш
letter-LAT
no-case
пыштыме
пыштыме
пыштыме
put
ad
пыштыме
пышты-ме
пыште-мЕ
put-PTCP.PASS
vb2-ad
изи
изи
изи
small
ad/no
письмам
письма-м
письма-м
letter-ACC
no-case
письмам
письма-м
письма-ем
letter-1SG
no-poss
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Чачилан
Чачилан
Чачилан
Chachilan
na
шканже
шк-ан-же
шке-лан-же
REFL-DAT-3SG
pr-case-poss
шканже
шкан-же
шкан-жЕ
for.oneself-3SG
pr-poss
пуза».
***
***
***
***



2-2-8-72


Иван Максимович лудмым колыштын, Чачи меҥге гае лийын шогале.

Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимович
Максимович
Максимович
Maksimovich
na
лудмым
лудмы-м
лудмо-м
reading-ACC
ad/no-case
лудмым
луд-мы-м
луд-мЕ-м
read-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
колыштын,
колышт-ын-Ø
колышт-н-Ø
listen-PST2-3SG
vb1-tense-pers
колыштын,
колышт-ын
колышт-н
listen-CVB
vb1-adv
колыштын,
кол-ышт-ын
кол-шт-н
fish-3PL-GEN
no-poss-case
колыштын,
кол-ышт-ын
кол-шт-н
Pisces-3PL-GEN
no-poss-case
колыштын,
колы-шт-ын
коло-шт-н
twenty-3PL-GEN
nm-poss-case
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
меҥге
меҥге
меҥге
post
no
меҥге
меҥ-ге
меҥ-ге
birthmark-COM
no-case
гае
гае
гае
like
po
лийын
лийын
лийын
as.a
po
лийын
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



2-2-8-73


«Мо тиде тыгай?

«Мо
Мо
мо
what
ad/av/pa/pr
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
тыгай?
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr



2-2-8-74


Григорий Петрович мом тыгайым ыштен?»

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
тыгайым
тыгай-ым
тыгай-м
such-ACC
ad/av/no/pr-case
ыштен?»
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен?»
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv



2-2-8-75


Иван Максимович ӧрын ончыштеш:

Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимович
Максимович
Максимович
Maksimovich
na
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
ончыштеш:
ончышт-еш
ончышт-еш
look-3SG
vb1-pers



2-2-8-76


— Доверенностьшо уло...

Доверенностьшо
Доверенность-шо
доверенность-жЕ
warrant-3SG
no-poss
уло...
уло
уло
is
ad/no/vb



2-2-8-77


Письмаже кушто?..

Письмаже
Письма-же
письма-жЕ
letter-3SG
no-poss
кушто?..
кушто
кушто
where
av/co/pr
кушто?..
куш-то
куш-штЕ
where-INE
av/co/pr-case
кушто?..
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто?..
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто?..
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-CNG
vb2-conn
кушто?..
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-CNG
vb2-conn



2-2-8-78


Зинаида Васильевна, окна воктен эҥертенат, ала-кушко умбаке онча, шӱргышкыжӧ шинчавӱд чыпча.

Зинаида
Зинаида
Зинаида
Zinaida
na
Васильевна,
Васильевна
Васильевна
Vasil'yevna
na
окна
окна
окна
window
no
воктен
воктен
воктен
beside
av/po
воктен
вокт-ен-Ø
вокто-ен-Ø
strip.bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
воктен
вокт-ен
вокто-ен
strip.bark-CVB
vb2-adv
эҥертенат,
эҥерт-ен-ат
эҥерте-ен-ат
lean.on-PST2-2SG
vb2-tense-pers
эҥертенат,
эҥерт-ена-т
эҥерте-ена-ат
lean.on-1PL-and
vb2-pers-enc
эҥертенат,
эҥерт-ен-Ø-ат
эҥерте-ен-Ø-ат
lean.on-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
эҥертенат,
эҥерт-ен-ат
эҥерте-ен-ат
lean.on-CVB-and
vb2-adv-enc
ала-кушко
ала-кушко
ала-кушко
somewhere
av/pr
ала-кушко
ала-куш-ко
ала-куш-шкЕ
somewhere-ILL
av/pr-case
умбаке
умбаке
умбаке
far
av
онча,
онч-а
ончо-а
look-3SG
vb2-pers
шӱргышкыжӧ
шӱргы-шкы-жӧ
шӱргӧ-шкЕ-жЕ
face-ILL-3SG
no-case-poss
шӱргышкыжӧ
шӱргы-шкы-жӧ
шӱргӧ-шкЕ-жЕ
forest-ILL-3SG
no-case-poss
шинчавӱд
шинчавӱд
шинчавӱд
tear
no
чыпча.
чыпч-а
чыпче-а
drip-3SG
vb2-pers



2-2-8-79


Иван Максимович изи письмам кӱвар ӱмбалне ужо.

Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимович
Максимович
Максимович
Maksimovich
na
изи
изи
изи
small
ad/no
письмам
письма-м
письма-м
letter-ACC
no-case
письмам
письма-м
письма-ем
letter-1SG
no-poss
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кӱвар
кӱвар
кӱвар
floor
no
ӱмбалне
ӱмбалне
ӱмбалне
above
av/po
ужо.
у-жо
у-жЕ
new-3SG
ad/no-poss
ужо.
у-жо
у-жЕ
oh-3SG
in-poss
ужо.
уж-о
уж-Е
see-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ужо.
у-Ø-жо
уо-Ø-жЕ
take.care.of-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ужо.
у-Ø-жо
уо-Ø-жЕ
stroke-CNG-3SG
vb2-conn-poss



2-2-8-80


Пӱгырнен нале да Чачилан кучыктыш.

Пӱгырнен
Пӱгырн-ен-Ø
пӱгырнӧ-ен-Ø
bend.down-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Пӱгырнен
Пӱгырн-ен
пӱгырнӧ-ен
bend.down-CVB
vb2-adv
нале
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
Чачилан
Чачилан
Чачилан
Chachilan
na
кучыктыш.
кучыктыш
кучыктыш
fastener
no
кучыктыш.
кучыкты-ш-Ø
кучыкто-ш-Ø
hand-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кучыктыш.
кучы-кты-ш-Ø
кучо-ктЕ-ш-Ø
hold-CAUS-PST1-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers



2-2-8-81


Конверт ӱмбалне печатлыме буква дене шолдран возымо:

Конверт
Конверт
конверт
envelope
no
ӱмбалне
ӱмбалне
ӱмбалне
above
av/po
печатлыме
печатлыме
печатлыме
printing
ad
печатлыме
печатлы-ме
печатле-мЕ
print-PTCP.PASS
vb2-ad
буква
буква
буква
letter
no
дене
дене
дене
with
po
шолдран
***
***
***
***
возымо:
возымо
возымо
written
ad
возымо:
возы-мо
возо-мЕ
write-PTCP.PASS
vb2-ad



2-2-8-82


«Йӧратыме Чачиэмлан»

«Йӧратыме
Йӧратыме
йӧратыме
dear
ad
«Йӧратыме
Йӧраты-ме
йӧрате-мЕ
love-PTCP.PASS
vb2-ad
Чачиэмлан»
Чачиэмлан
Чачиэмлан
Chachiemlan
na



2-2-8-83


Чачи письмам кидышкыже нале, савыркален ончыш, пӱкеныш волен шинче...

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
письмам
письма-м
письма-м
letter-ACC
no-case
письмам
письма-м
письма-ем
letter-1SG
no-poss
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кидышкыже
кид-ышкы-же
кид-шкЕ-жЕ
hand-ILL-3SG
no-case-poss
нале,
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале,
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers
савыркален
савыркал-ен-Ø
савыркале-ен-Ø
turn-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савыркален
савыркал-ен
савыркале-ен
turn-CVB
vb2-adv
ончыш,
ончы-ш-Ø
ончо-ш-Ø
look-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пӱкеныш
пӱкен-ыш
пӱкен-ш
chair-ILL
no-case
волен
вол-ен-Ø
воло-ен-Ø
descend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
волен
вол-ен
воло-ен
descend-CVB
vb2-adv
шинче...
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче...
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче...
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче...
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче...
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn



2-2-8-84


Чылт тӱҥшӧ гай шинча.

Чылт
Чылт
чылт
completely
av/pa
тӱҥшӧ
тӱҥшӧ
тӱҥшӧ
numb
ad
тӱҥшӧ
тӱҥ-шӧ
тӱҥ-шЕ
freeze-PTCP.ACT
vb1-ad
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
шинча.
шинча
шинча
eye
no
шинча.
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча.
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers



2-2-8-85


Кӧргыштыжӧ тӱрлӧ шонымаш ала-кузе пӧрдеш, тудым Чачи тӱжвак луктын каласен ок керт.

Кӧргыштыжӧ
Кӧргышты-жӧ
кӧргыштӧ-жЕ
inside-3SG
av/po-poss
Кӧргыштыжӧ
Кӧргы-шты-жӧ
кӧргӧ-штЕ-жЕ
inside-INE-3SG
ad/no-case-poss
тӱрлӧ
тӱрлӧ
тӱрлӧ
different
ad/no/po
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-CNG
vb2-conn
шонымаш
шонымаш
шонымаш
thought
no
шонымаш
шоны-маш
шоно-маш
think-NMLZ
vb2-deriv.n
ала-кузе
ала-кузе
ала-кузе
somehow
av/pr
пӧрдеш,
пӧрд-еш
пӧрд-еш
turn-3SG
vb1-pers
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
тӱжвак
тӱжвак
тӱжвак
outside
av
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
каласен
калас-ен-Ø
каласе-ен-Ø
say-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каласен
калас-ен
каласе-ен
say-CVB
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



2-2-8-86


Письмаште возымымат палынеже, кузе тудым палаш — ыҥылен ок керт.

Письмаште
Письма-ште
письма-штЕ
letter-INE
no-case
возымымат
возымы-м-ат
возымо-м-ат
written-ACC-and
ad-case-enc
возымымат
возы-мы-м-ат
возо-мЕ-м-ат
write-PTCP.PASS-ACC-and
vb2-ad-case-enc
палынеже,
палы-не-же
пале-не-же
know-DES-3SG
vb2-mood-pers
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
палаш —
пал-аш
пале-аш
know-INF
vb2-inf
ыҥылен
***
***
***
***
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



2-2-8-87


Зинаида Васильевна Чачи деке мийыш, ӧндале, шыман гына каласыш:

Зинаида
Зинаида
Зинаида
Zinaida
na
Васильевна
Васильевна
Васильевна
Vasil'yevna
na
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
деке
деке
деке
to
po
мийыш,
мийы-ш-Ø
мие-ш-Ø
come-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ӧндале,
ӧндал-'е
ӧндал-Е
embrace-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шыман
шыман
шыман
gently
av
шыман
шыма-н
шыма-ан
gentle-with
ad-deriv.ad
шыман
шым-ан
шым-ан
seven-with
nm-deriv.ad
шыман
шыма-н
шыма-н
gentle-GEN
ad-case
гына
гына
гына
only
pa
каласыш:
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-8-88


— Чачи, луд.

Чачи,
Чачи
Чачи
Chachi
na
луд.
луд-Ø
луд-Ø
read-IMP.2SG
vb1-mood.pers
луд.
луд-Ø
луд-Ø
read-CNG
vb1-conn
луд.
луд-Ø
луд-Ø
read-CVB
vb1-adv



2-2-8-89


Чачи пошырнышо еҥ помыжалт кайме гае тарваныш, пӧрт йыр ончале да ушыжо пурыш.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
пошырнышо
пошырны-шо
пошырно-шЕ
have.nightmares-PTCP.ACT
vb2-ad
пошырнышо
пошырны-шо
пошырно-шЕ
be.compressed-PTCP.ACT
vb2-ad
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
помыжалт
помыжалт-Ø
помыжалт-Ø
wake.up-IMP.2SG
vb1-mood.pers
помыжалт
помыжалт-Ø
помыжалт-Ø
wake.up-CNG
vb1-conn
помыжалт
помыжалт-Ø
помыжалт-Ø
wake.up-CVB
vb1-adv
кайме
***
***
***
***
гае
гае
гае
like
po
тарваныш,
тарваны-ш-Ø
тарване-ш-Ø
move-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пӧрт
пӧрт
пӧрт
house
no
йыр
йыр
йыр
around
ad/av/no/po
ончале
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
ушыжо
уш-ыжо
уш-жЕ
mind-3SG
no-poss
ушыжо
ушы-жо
ушо-жЕ
join-IMP.3SG
vb2-mood.pers
ушыжо
ушы-жо
ушо-жЕ
order-IMP.3SG
vb2-mood.pers
ушыжо
у-ш-ыжо
у-ш-жЕ
new-ILL-3SG
ad/no-case-poss
ушыжо
ушы-Ø-жо
ушо-Ø-жЕ
join-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ушыжо
ушы-Ø-жо
ушо-Ø-жЕ
order-CNG-3SG
vb2-conn-poss
пурыш.
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш.
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-8-90


Чачи письмам почо.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
письмам
письма-м
письма-м
letter-ACC
no-case
письмам
письма-м
письма-ем
letter-1SG
no-poss
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
письмам
письма-м-Ø
письма-ем-Ø
letter-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
почо.
поч-о
поч-Е
open-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-8-91


Письма кӧргыштыжат тугаяк шолдыран возымо.

Письма
Письма
письма
letter
no
кӧргыштыжат
кӧргышты-ж-ат
кӧргыштӧ-жЕ-ат
inside-3SG-and
av/po-poss-enc
кӧргыштыжат
кӧргы-шты-ж-ат
кӧргӧ-штЕ-жЕ-ат
inside-INE-3SG-and
ad/no-case-poss-enc
тугаяк
тугаяк
тугаяк
just.that.kind
ad
тугаяк
туга[й]-[а]к
тугай-ак
such-STR
ad/av/pr-enc
тугаяк
туга[й]-[а]к
тугае-ак
such-STR
ad/av/pr-enc
шолдыран
шолдыран
шолдыран
coarsely
av
шолдыран
шолдыра-н
шолдыра-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
шолдыран
шолдыра-н
шолдыра-н
coarse-GEN
ad-case
возымо.
возымо
возымо
written
ad
возымо.
возы-мо
возо-мЕ
write-PTCP.PASS
vb2-ad



2-2-8-92


Чачи эркын лудаш тӱҥале:

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
эркын
эркын
эркын
softly
ad/av
эркын
эркын
эркын
freedom
av/no
эркын
эркы-н
эрке-н
peace-GEN
no-case
лудаш
луд-аш
луд-аш
read-INF
vb1-inf
тӱҥале:
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-8-93


«Йӧратыме Чачиэм!

«Йӧратыме
Йӧратыме
йӧратыме
dear
ad
«Йӧратыме
Йӧраты-ме
йӧрате-мЕ
love-PTCP.PASS
vb2-ad
Чачиэм!
Чачиэм
Чачиэм
Chachiem
na



2-2-8-94


Мемнан илыш корнына шижде иктыш ушныш.

Мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
илыш
илыш
илыш
life
no
илыш
илы-ш-Ø
иле-ш-Ø
live-PST1-3SG
vb2-tense-pers
корнына
корны-на
корно-на
road-1PL
no-poss
шижде
шижде
шижде
imperceptibly
av
шижде
шиж-де
шиж-де
feel-CVB.NEG
vb1-adv
иктыш
иктыш
иктыш
together
av
иктыш
икты-ш
икте-ш
one-ILL
nm/pr-case
ушныш.
ушны-ш-Ø
ушно-ш-Ø
join-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-8-95


Тидым тыят, мыят ончычшо вучен онал.

Тидым
Тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
тыят,
тый-[а]т
тый-ат
2SG-and
pr-enc
мыят
мый-[а]т
мый-ат
1SG-and
pr-enc
ончычшо
ончычшо
ончычшо
earlier.in.the.beginning
av
ончычшо
ончыч-шо
ончыч-жЕ
from.in.front.of-3SG
av/po-poss
вучен
вуч-ен-Ø
вучо-ен-Ø
wait-PST2-3SG
vb2-tense-pers
вучен
вуч-ен
вучо-ен
wait-CVB
vb2-adv
онал.
о-на-л-Ø
о-на-ул-Ø
NEG-1PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn



2-2-8-96


Туге гынат, мемнан илышна туге ваш тодалте — нигузеат кок век ойыраш ок лий.

Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
илышна
илыш-на
илыш-на
life-1PL
no-poss
илышна
илы-ш-на
иле-ш-на
live-PST1-1PL
vb2-tense-pers
туге
туге
туге
so
av/pa
туге
ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
туге
ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
туге
ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
ваш
ваш
ваш
mutually
av
тодалте —
тодалт-е
тодалт-Е
be.woven-PST1.3SG
vb1-tense.pers
тодалте —
тод-алт-е
тод-алт-Е
weave-REF-PST1.3SG
vb1-deriv.v-tense.pers
нигузеат
н'игузеат
н'игузеат
in.no.way
av
нигузеат
н'игузе-ат
н'игузе-ат
in.no.way-and
av/pr-enc
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
век
век
век
at.all
av
век
век
век
to
po
ойыраш
ойыр-аш
ойыро-аш
separate-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



2-2-8-97


Но осал еҥ-влак мемнам ойырынешт.

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
осал
осал
осал
evil
ad/no
еҥ-влак
еҥ-влак
еҥ-влак
person-PL
ad/no-num
мемнам
мем-на-м
ме-на-м
1PL-1PL-ACC
pr-poss-case
ойырынешт.
ойыры-не-шт
ойыро-не-шт
separate-DES-3PL
vb2-mood-pers



2-2-8-98


Тый ик гана кылдышым руал лектынат.

Тый
тый
тый
2SG
pr
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
гана
гана
гана
times
no/po
кылдышым
кылдыш-ым
кылдыш-м
lace-ACC
no-case
кылдышым
кылдышы-м
кылдыше-м
relative-ACC
ad-case
кылдышым
кылды-ш-ым
кылде-ш-ым
tie.up-PST1-1SG
vb2-tense-pers
кылдышым
кылды-шы-м
кылде-шЕ-м
tie.up-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
руал
руал-Ø
руал-Ø
chop-IMP.2SG
vb1-mood.pers
руал
руал-Ø
руал-Ø
chop-CNG
vb1-conn
руал
руал-Ø
руал-Ø
chop-CVB
vb1-adv
лектынат.
лект-ын-ат
лект-н-ат
go-PST2-2SG
vb1-tense-pers
лектынат.
лект-ына-т
лект-на-ат
go-1PL-and
vb1-pers-enc
лектынат.
лект-ын-Ø-ат
лект-н-Ø-ат
go-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
лектынат.
лект-ын-ат
лект-н-ат
go-CVB-and
vb1-adv-enc



2-2-8-99


Осал еҥ-влак адак угыч чот, пеҥгыдынрак кылдаш шонат.

Осал
Осал
осал
evil
ad/no
еҥ-влак
еҥ-влак
еҥ-влак
person-PL
ad/no-num
адак
адак
адак
again
av
угыч
угыч
угыч
again
av
чот,
чот
чот
very
av
чот,
чот
чот
number
no
пеҥгыдынрак
пеҥгыдын-рак
пеҥгыдын-рак
hard-COMP
av-deg
пеҥгыдынрак
пеҥгыды-н-рак
пеҥгыде-н-рак
hard-GEN-COMP
ad-case-deg
кылдаш
кылд-аш
кылде-аш
tie.up-INF
vb2-inf
шонат.
шон-ат
шоно-ат
think-3PL
vb2-pers
шонат.
шон-а-т
шоно-а-ат
think-3SG-and
vb2-pers-enc
шонат.
шон-Ø-ат
шоно-Ø-ат
think-CNG-and
vb2-conn-enc



2-2-8-100


Нуно тыйым адак Макарлан пуаш тӧчат.

Нуно
нуно
нуно
3PL
pr
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
адак
адак
адак
again
av
Макарлан
Макарлан
Макарлан
Makarlan
na
пуаш
пу-аш
пуо-аш
give-INF
vb2-inf
пуаш
пу-аш
пуо-аш
blow-INF
vb2-inf
тӧчат.
тӧч-ат
тӧчӧ-ат
try-3PL
vb2-pers
тӧчат.
тӧч-а-т
тӧчӧ-а-ат
try-3SG-and
vb2-pers-enc
тӧчат.
тӧч-Ø-ат
тӧчӧ-Ø-ат
try-CNG-and
vb2-conn-enc



2-2-8-101


Тидым мый нигузеат чытен ом керт.

Тидым
Тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
мый
мый
мый
1SG
pr
нигузеат
н'игузеат
н'игузеат
in.no.way
av
нигузеат
н'игузе-ат
н'игузе-ат
in.no.way-and
av/pr-enc
чытен
чытен
чытен
patiently
av
чытен
чыт-ен-Ø
чыте-ен-Ø
tolerate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чытен
чыт-ен
чыте-ен
tolerate-CVB
vb2-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



2-2-8-102


Орлыкетын амалже пыта гын, эрыкыште лият.

Орлыкетын
Орлык-ет-ын
орлык-ет-н
torment-2SG-GEN
no-poss-case
Орлыкетын
Ор-лык-ет-ын
ор-лык-ет-н
fortress-for-2SG-GEN
ad/no-deriv.ad-poss-case
амалже
амал-же
амал-жЕ
cause-3SG
no-poss
пыта
пыт-а
пыте-а
end-3SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
эрыкыште
эрык-ыште
эрык-штЕ
freedom-INE
ad/no-case
лият.
ли[й]-[а]т
лий-ат
be-2SG
vb1-pers
лият.
ли[й]-[]-[а]т
лий-Е-ат
be-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



2-2-8-103


Тыйын илышашет верч Макар колыде ок.

Тыйын
Тыйын
тыйын
your
pr
Тыйын
тый-ын
тый-н
2SG-GEN
pr-case
илышашет
илы-шаш-ет
иле-шаш-ет
live-PTCP.FUT-2SG
vb2-ad-poss
верч
верч
верч
for
po
Макар
Макар
Макар
Makar
na
колыде
колы-де
коло-де
die-CVB.NEG
vb2-adv
ок.
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers



2-2-8-104


керт.

керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



2-2-8-105


Илыш тугае, Чачи: ме огына пушт гын, мемнам пуштыт.

Илыш
Илыш
илыш
life
no
Илыш
Илы-ш-Ø
иле-ш-Ø
live-PST1-3SG
vb2-tense-pers
тугае,
тугае
тугае
such
ad/av/pr
Чачи:
Чачи
Чачи
Chachi
na
ме
ме
ме
1PL
pr
огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
пушт
пу-шт
пу-шт
wood-3PL
no-poss
пушт
пушт-Ø
пушт-Ø
kill-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пушт
пушт-Ø
пушт-Ø
kill-CNG
vb1-conn
пушт
пушт-Ø
пушт-Ø
kill-CVB
vb1-adv
гын,
гын
гын
if
co/pa
мемнам
мем-на-м
ме-на-м
1PL-1PL-ACC
pr-poss-case
пуштыт.
пушт-ыт
пушт-ыт
kill-3PL
vb1-pers



2-2-8-106


Чужган кугызан суртыш верештмаш тыланет колымо деч кум гана шучкырак.

Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугызан
кугыза-н
кугыза-ан
old.man-with
no-deriv.ad
кугызан
кугыза-н
кугыза-н
old.man-GEN
no-case
суртыш
сурт-ыш
сурт-ш
farmstead-ILL
no-case
верештмаш
верештмаш
верештмаш
finding
no
верештмаш
верешт-маш
верешт-маш
get.into-NMLZ
vb1-deriv.n
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
колымо
колы-мо
коло-мЕ
die-PTCP.PASS
vb2-ad
деч
деч
деч
from
po
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
гана
гана
гана
times
no/po
шучкырак.
шучкы-рак
шучко-рак
terrifying-COMP
ad-deg



2-2-8-107


Тиде письма лудмет годым мый кӱртньӧ решётка коклаште лиям.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
письма
письма
письма
letter
no
лудмет
лудм-ет
лудмо-ет
reading-2SG
ad/no-poss
лудмет
луд-м-ет
луд-мЕ-ет
read-PTCP.PASS-2SG
vb1-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
мый
мый
мый
1SG
pr
кӱртньӧ
кӱртньӧ
кӱртньӧ
iron
no
решётка
***
***
***
***
коклаште
коклаште
коклаште
in
av/po
коклаште
кокла-ште
кокла-штЕ
distance-INE
ad/no-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
cook-PL-INE
no-num-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
two-PL-INE
nm-num-case
лиям.
ли[й]-[а]м
лий-ам
be-1SG
vb1-pers



2-2-8-108


Мыйын верчем ит коляне, ит ойгыро.

Мыйын
Мыйын
мыйын
my
pr
Мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
верчем
верч-ем
верч-ем
for-1SG
po-poss
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
коляне,
коляне-Ø
коляне-Ø
worry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
коляне,
коляне-Ø
коляне-Ø
worry-CNG
vb2-conn
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
ойгыро.
ойгыро-Ø
ойгыро-Ø
grieve-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ойгыро.
ойгыро-Ø
ойгыро-Ø
grieve-CNG
vb2-conn



2-2-8-109


Иван Максимович ден Зинаида Васильевна тыланет полышым пуат.

Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимович
Максимович
Максимович
Maksimovich
na
ден
ден
ден
and
co
Зинаида
Зинаида
Зинаида
Zinaida
na
Васильевна
Васильевна
Васильевна
Vasil'yevna
na
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
полышым
полыш-ым
полыш-м
help-ACC
no-case
пуат.
пу-ат
пу-ат
wood-and
no-enc
пуат.
пу-ат
пуо-ат
give-3PL
vb2-pers
пуат.
пу-ат
пуо-ат
blow-3PL
vb2-pers
пуат.
пу-а-т
пуо-а-ат
give-3SG-and
vb2-pers-enc
пуат.
пу-а-т
пуо-а-ат
blow-3SG-and
vb2-pers-enc
пуат.
пу-Ø-ат
пуо-Ø-ат
give-CNG-and
vb2-conn-enc
пуат.
пу-Ø-ат
пуо-Ø-ат
blow-CNG-and
vb2-conn-enc



2-2-8-110


Ик йӧсӧ жапет годым мыланем кузе ӱшаненат, тугак тиде йӧсӧ пагытыштат нунылан ӱшане.

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
йӧсӧ
йӧсӧ
йӧсӧ
difficult
ad/no
йӧсӧ
йӧсӧ-Ø
йӧсӧ-Ø
regret-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧсӧ
йӧсӧ-Ø
йӧсӧ-Ø
regret-CNG
vb2-conn
жапет
жап-ет
жап-ет
time-2SG
no-poss
годым
годым
годым
during
po
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
ӱшаненат,
ӱшанен-ат
ӱшанен-ат
trustingly-and
av-enc
ӱшаненат,
ӱшан-ен-ат
ӱшане-ен-ат
believe-PST2-2SG
vb2-tense-pers
ӱшаненат,
ӱшан-ена-т
ӱшане-ена-ат
believe-1PL-and
vb2-pers-enc
ӱшаненат,
ӱшан-ен-Ø-ат
ӱшане-ен-Ø-ат
believe-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
ӱшаненат,
ӱшан-ен-ат
ӱшане-ен-ат
believe-CVB-and
vb2-adv-enc
тугак
тугак
тугак
so
av/co/pr
тугак
туг-а-к
туго-а-ак
break-3SG-STR
vb2-pers-enc
тугак
туг-Ø-ак
туг-Ø-ак
break-CNG-STR
vb1-conn-enc
тугак
туг-Ø-ак
туг-Ø-ак
break-CVB-STR
vb1-adv-enc
тугак
туг--ак
туг-Е-ак
break-PST1.3SG-STR
vb1-tense.pers-enc
тугак
туг-Ø-ак
туго-Ø-ак
break-CNG-STR
vb2-conn-enc
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
йӧсӧ
йӧсӧ
йӧсӧ
difficult
ad/no
йӧсӧ
йӧсӧ-Ø
йӧсӧ-Ø
regret-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧсӧ
йӧсӧ-Ø
йӧсӧ-Ø
regret-CNG
vb2-conn
пагытыштат
пагыт-ышт-ат
пагыт-шт-ат
time-3PL-and
no-poss-enc
пагытыштат
пагыт-ышт-ат
пагыт-штЕ-ат
time-INE-and
no-case-enc
нунылан
нунылан
нунылан
them
av
нунылан
нуно-лан
нуно-лан
3PL-DAT
pr-case
нунылан
нуны-ла-н
нуно-ла-н
they-PL-GEN
pr-num-case
ӱшане.
ӱшане-Ø
ӱшане-Ø
believe-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӱшане.
ӱшане-Ø
ӱшане-Ø
believe-CNG
vb2-conn



2-2-8-111


Чеверын, Чачиэм, чеверын, шӱмем!

Чеверын,
Чеверын
чеверын
beautifully
av/in
Чеверын,
Чевер-ын
чевер-н
beautiful-GEN
ad/av/no-case
Чачиэм,
Чачиэм
Чачиэм
Chachiem
na
чеверын,
чеверын
чеверын
beautifully
av/in
чеверын,
чевер-ын
чевер-н
beautiful-GEN
ad/av/no-case
шӱмем!
шӱмем
шӱмем
my.dear
no
шӱмем!
шӱм-ем
шӱм-ем
heart-1SG
no-poss
шӱмем!
шӱм-ем
шӱм-ем
feeling-1SG
no-poss
шӱмем!
шӱм-ем
шӱм-ем
bark-1SG
no-poss
шӱмем!
шӱм-ем-Ø
шӱм-ем-Ø
heart-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
шӱмем!
шӱм-ем-Ø
шӱм-ем-Ø
feeling-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
шӱмем!
шӱм-ем-Ø
шӱм-ем-Ø
bark-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
шӱмем!
шӱм-ем-Ø
шӱм-ем-Ø
heart-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
шӱмем!
шӱм-ем-Ø
шӱм-ем-Ø
feeling-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
шӱмем!
шӱм-ем-Ø
шӱм-ем-Ø
bark-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
шӱмем!
шӱм-ем-Ø
шӱм-ем-Ø
heart-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
шӱмем!
шӱм-ем-Ø
шӱм-ем-Ø
feeling-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
шӱмем!
шӱм-ем-Ø
шӱм-ем-Ø
bark-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



2-2-8-112


Когоет».

Когоет».
Когоет
Когоет
Kogoyet
na



2-2-8-113


Лудмыжо годым Чачин вачыже тарванылаш тӱҥале.

Лудмыжо
Лудмы-жо
лудмо-жЕ
reading-3SG
ad/no-poss
Лудмыжо
Луд-мы-жо
луд-мЕ-жЕ
read-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
вачыже
вачы-же
ваче-жЕ
shoulder-3SG
no-poss
тарванылаш
тарваныл-аш
тарваныл-аш
move-INF
vb1-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-8-114


Зинаида Васильевна миен ӧндале...

Зинаида
Зинаида
Зинаида
Zinaida
na
Васильевна
Васильевна
Васильевна
Vasil'yevna
na
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
ӧндале...
ӧндал-'е
ӧндал-Е
embrace-PST1.3SG
vb1-tense.pers



2-2-8-115


Иван Максимовичше тыге каласыш:

Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Максимовичше
Максимовичше
Максимовичше
Maksimovichshe
na
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
каласыш:
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



2-2-8-116


— Ит мешае, шортшо...

Ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
мешае,
мешае-Ø
мешае-Ø
prevent-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мешае,
мешае-Ø
мешае-Ø
prevent-CNG
vb2-conn
шортшо...
шортшо
шортшо
crying
ad
шортшо...
шорт-шо
шорт-шЕ
cry-PTCP.ACT
vb1-ad
шортшо...
шорт-шо
шорт-жЕ
shorts-3SG
no-poss
шортшо...
шорт-шо
шорт-жЕ
lamentation-3SG
no-poss
шортшо...
шорт-шо
шорт-жЕ
[X]-3SG
de-poss
шортшо...
шорт-шо
шорт-жЕ
cry-IMP.3SG
vb1-mood.pers
шортшо...
шорт-Ø-шо
шорт-Ø-жЕ
cry-CNG-3SG
vb1-conn-poss
шортшо...
шорт-Ø-шо
шорт-Ø-жЕ
cry-CVB-3SG
vb1-adv-poss



The Mari Web Project is primarily based at the Department of Finno-Ugric Studies at the University of Vienna. The second stage of the project is being funded by the Kone Foundation: The Mari Web Project: Phase 2. Some of our work is carried out at the Institute of Finno-Ugric and Uralic Studies at the Ludwig Maximilian University of Munich.
Last update: 10 August 2023