	www.mari-language.com:	ENGLISH \| МАРЛА \| ПО-РУССКИ
Main page » Corpus Tool » Элнет » 2-3-4

Corpus Tool Demo - Элнет - 2-3-4

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

Илыш эре ончык каен.
1914 ий 8 августышто Государственный Думышто заседаний годым большевик депутат-влак империалист сар ваштареш чот ойленыт.
Садлан Думысо большевик фракцийым вашке арестоватленыт.
1915 ийыште февраль тылзыште большевик депутат-влакым судитленыт.
Судышто нуно революционный тистым кӱшкӧ нӧлтен шогеныт.
Лачак Каменев гына судышто тыге каласен:
— Мый Ленин дене, партий линий дене ом кӧнӧ.
Судышто шкенжым тыге кучымыжлан, «тиде — позор!» манын, Каменевым Ленин пеш чот шылтален.
1915 ийын июль тылзыште руш войска-влак пеш чот чакнаш тӱҥалыныт.
Фронтышто винтовка, патрон, снаряд монь ситен огыл.
Герман армий чыла Польшым налын.
Тиде жапыште Государственный Думышто прогрессивный блок лийын.
Россий мучко Военно-промышленный комитет-влак ышталтыныт.
Прогрессивный блок шочмо элым арален, властьым реформа дене молемден, революций деч утлаш шонен.
Военно-промышленный комитетше тыге шочын: фронтышто кугыжан армийже чот кыралтын, шеҥгелне озанлык пужлаш тӱҥалын, кӱртньӧ корно лунчырген шоген.
Тидым ужын, руш капиталист-влак промышленностьым кугун мобилизоватлаш кӱлеш манын, 1915 ий май тылзыште торгово-промышленный съездым погеныт.
Тиде съезд саде Военно-промышленный комитетым ышташ пунчалын.
Тиде комитетын пашаже сарлан кӱлеш ӱзгар ышташлан заказым фабрикант-заводчик-влак коклаште пайлымаш лийын...
Промышленность мобилизацийым уло буржуазий куанен вашлийын...
Сар годым, Касвел Европысо буржуазийын мом ыштымыжым ончен, руш буржуазият «эл аралымаш пашаш» пашазе-влакым ушаш тӧчен.
Пашазе-влакым Военно-промышленный комитетыш пурташ Гучков пеш темлен.
Буржуазий тыге шонен: пашазе представитель-влакым комитетыш пуртен, нунын гоч пашазе-влакын революционный шӱлышыштым йомдараш лиеш дыр, манын.
Капиталист кашакын пашазе-влакым Военно-промышленный комитетыш пурташ тӧчымыштлан меньшевик-влакат кӧнен улыт.
Нуно пашазе-влакым империалист сарлан полшыктымым шкеныштын шӱм памашыштлан шотленыт.
Большевик-влак йӧршеш вес семын ойленыт.
Ленин тыге возен: «Реакциян империалист сарлан полшышо Военно-промышленный комитетыште пашазе калыклан лияш ок йӧрӧ.
Ме сайлыме кампанийын тӱҥалтыш стадийыштыже гына, агитаций ышташлан, организационно шотышто шканна кӱлешым налаш гына, ушнен кертына».
Большевик-влакын ӱжмышт яра лийын огыл: Петербургышто, Москваште, Донбассыште, моло вереат пашазе стачка кумдан шарлен.
Вараш кодынрак гынат, пеш йӧсын гынат, тыгай увер-влак тюрьмашкат пурат.
Тыгай уверым утларакше этап гыч толшо-влак кондат.
Вологод ола гыч Орел олаш шумешке Григорий Петровичат ятыр уверым кольо.
Циммервальд конференций нергенат изишак пылышышкыже солныш.
Этапыште Григорий Петровичлан илышын яндар шӱлышыжӧ оҥышкыжо ятырак пурымыла чучо.
Но Орел централеш чыла тӱнчыгыш...
Григорий Петровичмыт Орел олаш миен шумо годым кече пеш мотор ыле.
Изирак йӱштӧ шӱргым чеверта, оҥ келгын шӱла, «эрык» южым утларак погаш тӧча.
Кечыйол ош лум ӱмбалне куржталыштеш.
Капка деке миен шогалмышт годым Григорий Петрович ден моло арестант ваштареш надзиратель-влак тӱшкан лектыч.
Нуно воштылыт, мыскарам ыштат, иктышт-весыштлан лумым кышкылтыт.
Надзиратель-влакым ончен, Григорий Петровичлан ласкан веле чучо, шкенжынат тыге модмыжо шуо.
Но капка почылто, арестант-влакым тюрьмашке пуртен колтышт, вигак мончашке наҥгайышт.
Монча ончыко пуртымеке, надзиратель кычкырале:
— Чыла кудашаш!
Писын!
Арестант-влак ӱмбал вургемыштым кудашаш тӱҥальыч.
Ала-могай арестант кудашме вургемым ик торешан оптыш, а кугурак надзиратель посна кнагаш возыш...
Йырваш чыла кычал пытарымеке, арестант-влакым камерышке наҥгайышт.
Григорий Петровичым шкет камерыш петырышт.
Шукак ыш лий — омса почылто, ала-кӧ кычкырале:
— Смирно!
Камерышке надзиратель Богданов пурыш.
Григорий Петрович лукышко каен шогале.
Богданов, ик мут пелештыде, арестантым сога гыч кучен, камера покшеке, кӱртньӧ ӱстел деке конден шогалтыш.
Вара, Григорий Петровичын йолжым чумалын, йыгыре ыштыш да каласыш:
— Теве тыште, кеч-кӧ пура гынат, тыге шогаш тӱҥалат.
Кидет ургыш воктен лийже!
Эр проверка годымат, кас проверка годымат тыгак шогыман.
Надзиратель глазок гыч ончалеш гынат, тыгак шогалат.
Проверка эртымек, шкетын кодмекет гына тышеч каен кертат.
Ыҥылышыч?
Кунам тый декет мый пурем але кугурак надзиратель, тыгак помощник але начальник пурат, тый денет злоровитлалтыт гын, ваштарешышт яндарын каласышаш улат: «Здравия желаю, господин отделенный».
Але тыге: «Господин старшина».
Вес гана: «Ваше высокоблагородие».
Только мутым ит шуйкале, а писын ойло, теве тыге: «здражав, господин длен».
Але: «Здражав, вашскброд!..» Ит мондо!
Пырдыж, кӱвар — чыла воштончышла йылгыжше.
Вӱргене ате-шӧр тулла йӱлыжӧ.
Нигуштат ик пурак пырчат ынже лий.
Парашыште, параша йымалнат яндар, ару лийже.
Уке гын, так твою мать, мый тыланет ончыктем!
Леведышетым теве тыге опто.
Ончо!
Кеч-мо нерген йодмылан вашмутым тый тыге пуышаш улат: «Так точно».
«Никак нет».
«Слушаюсь».
«Чего изволите?» Нимогай «да» але «нет» лийман огыл.
Ит мондо!
Богданов изишлан шып лие, вара ешарыш:
— Первый тылзе тыланет нимогай книга лудашат, письма возашат — нимат ышташ ок лий.
А вара ончена.
Шкендым кучен от мошто гын, розгат логалеш...
Богданов лектын кайыш.
Рушарня кечылан лийын проверкат ондак эртыш.
Григорий Петрович эр марте шкет кодо.
Аҥышыр койкеш шуйналт возо.
Корнышто ноен толын, таче эр годсек йол ӱмбалне шоген гынат, Григорий Петрович вашке мален колтен ыш керт.
Тӱрлӧ шонымаш вуйышко пура: «Таче кече эртыш, ончыкыжо мом ужаш тӱкна гын?»
Эрлашыжым эрдене, ныл шагатат пелыште, чаҥым ныл гана шуэн перыме шоктыш.
Тиде кынелаш сигнал улмаш.
Григорий Петрович койка гыч кынелын ыш шукто — надзиратель, омса глазок гыч ончалын, кычкырале:
— Эй, сво-о-лочь, мом шуйныл киет?
Звонокым от кол мо?
Кызытак кынел, так твою!..
Холера!
Эр проверка эртыш.
Шукак ыш лий — омса почылто.
Богданов шке кычкырале:
— Ле-ек!
Григорий Петрович, парашым солалтен, коридорыш лектын шогале.
Тушто иктаж вич еҥ шога.
— Шаго-ом марш!
Ну!
— кычкырале Богданов.
Арестант-влак тич темше парашым, велме деч тӧр кучаш тыршен, вий шутымо семын писынрак ошкедат, клозетыш вашкерак миен шуаш тӧчат.
— Тыйым первый луктыт гын...
— ала-мом ойлаш тӱҥале Григорий Петровичын шеҥгечше ошкедыше отделенный.
Сайрак колаш шонен, Григорий Петрович вуйжым шеҥгекыла изиш тайыш, тунамак Богданов сравоч тӱшка дене Григорий Петровичым перен-перен колтыш.
— Молан шеҥгелан кодат!
— Богданов адак сравоч тӱшка дене Григорий Петровичым туп гыч шуралтыш.
— Тый соҥра улат мо?
Тиде кече вурсалтын, кыралтынак эртыш.
Григорий Петрович нимоланат ӧрӧ: «Эре тыге гын, кузе илыман?»
Эрлашыжым, кечывал кочкышым кочмеке, омса почылто, надзиратель кычкырале:
— Сми-и-ир-р-но!
Омса гыч Богданов пурыш.
Григорий Петрович камера покшеке шогале.
Богданов камерым йыр ончале да пелештыш:
— Здорово!
— Здравия желаю, господин отделенный!
— чот каласыш Григорий Петрович.
Богданов камерым сайрак шымлаш пиже: парашым почын ончале, пырдыжым парняж дене ниялтыш, оҥамбалне ончыш — нигуштат ик пурак пырчат уке.
Койкым шупшыльо, леведыш «кузе кӱлеш» пыштыме.
Григорий Петрович ӱмбалне бушлатым тергышат (тудым теҥгече гына цейхгауз гыч пуэныт), согам ончыктен каласыш:
— Тыште руалтыш-полдыш лийман...
Тыланет име ден шӱртым пуат, шке ургет...
Кидышкыже вӱргене чайникым, кувшиным, кружкам налын ончыш — чыла сайын эрыктыме.
Богданов койка деке мийыш.
Шаҥге ончымыжым шарналтен, саҥгажым куптыртыш — нимо шот денат Григорий Петрович дек пижедылаш ок лий.
Но, арестантлан чылт нимом каласыде, кузе лектын кает?
Садлан Богданов йодшын койо:
— Тыйым молан тышке колтеныт?
— Ом шинче, шкат ом шинче, — мане Григорий Петрович.
Тунамак пылышыжлан йоҥ шоктыш, шинчажлан первый тул койо, вара пычкемышалте.
Григорий Петрович кӱвар ӱмбак йӧрльӧ.
— Тиде мо тыгай: «ом шинче»!
«Шинчен ом керт, господин отделенный!» — теве кузе ойлыман!
Кынел шогал, кай верышкет!
— манын, Богданов адак ик гана перыш да лектын кайыш.
Григорий Петрович вуйым сакен шинче...

[Search]

2-3-4-1

Илыш эре ончык каен.

Илыш
Илыш
илыш
life
no

Илыш
Илы	-ш	-Ø
иле	-ш	-Ø
live	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

эре
эре
эре
always
av/po

эре
эре
эре
clean
ad

ончык
ончык
ончык
forward
av/po

каен.
ка[й]	-ен	-Ø
кае	-ен	-Ø
go	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

каен.
ка[й]	-ен
кае	-ен
go	-CVB
vb2	-adv

2-3-4-2

1914 ий 8 августышто Государственный Думышто заседаний годым большевик депутат-влак империалист сар ваштареш чот ойленыт.

1914

ий
ий
ий
year
no

ий
ий
ий
ice
no

ий
ий
ий
chisel
no

ий
ий	-Ø
ий	-Ø
swim	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ий
ий	-Ø
ий	-Ø
swim	-CNG
vb1	-conn

ий
ий	-Ø
ий	-Ø
swim	-CVB
vb1	-adv

августышто
август	-ышто
август	-штЕ
August	-INE
no	-case

Государственный
Государственный
государственный
state
ad

Думышто
Думы	-што
думо	-штЕ
duma	-INE
no	-case

заседаний
заседаний
заседаний
meeting
no

годым
годым
годым
during
po

большевик
большевик
большевик
Bolshevik
no

депутат-влак
депутат	-влак
депутат	-влак
deputy	-PL
no	-num

империалист
империалист
империалист
imperialist
no

сар
сар
сар
war
no

сар
сар
сар
yellow
ad

ваштареш
ваштареш
ваштареш
toward
ad/av/po

ваштареш
ваштар	-еш
ваштар	-еш
maple	-LAT
no	-case

чот
чот
чот
very
av

чот
чот
чот
number
no

ойленыт.
ойл	-ен	-ыт
ойло	-ен	-ыт
talk	-PST2	-3PL
vb2	-tense	-pers

2-3-4-3

Садлан Думысо большевик фракцийым вашке арестоватленыт.

Садлан
Садлан
садлан
therefore
co

Садлан
Сад	-лан
сад	-лан
garden	-DAT
no	-case

Садлан
Сад	-ла	-н
сад	-ла	-н
garden	-PL	-GEN
no	-num	-case

Думысо
Думысо
думысо
duma
ad

Думысо
Думы	-со
думо	-сЕ
duma	-ADJ
no	-deriv.ad

большевик
большевик
большевик
Bolshevik
no

фракцийым
фракций	-ым
фракций	-м
faction	-ACC
no	-case

вашке
вашке
вашке
soon
ad/av/no

вашке
вашке	-Ø
вашке	-Ø
hurry	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

вашке
вашке	-Ø
вашке	-Ø
hurry	-CNG
vb2	-conn

арестоватленыт.
арестоватл	-ен	-ыт
арестоватле	-ен	-ыт
arrest	-PST2	-3PL
vb2	-tense	-pers

2-3-4-4

1915 ийыште февраль тылзыште большевик депутат-влакым судитленыт.

1915

ийыште
ий	-ыште
ий	-штЕ
year	-INE
no	-case

ийыште
ий	-ыште
ий	-штЕ
ice	-INE
no	-case

ийыште
ий	-ыште
ий	-штЕ
chisel	-INE
no	-case

февраль
февраль
февраль
February
no

тылзыште
тылзы	-ште
тылзе	-штЕ
moon	-INE
no	-case

большевик
большевик
большевик
Bolshevik
no

депутат-влакым
депутат	-влак	-ым
депутат	-влак	-м
deputy	-PL	-ACC
no	-num	-case

судитленыт.
судитл	-ен	-ыт
судитле	-ен	-ыт
try	-PST2	-3PL
vb2	-tense	-pers

2-3-4-5

Судышто нуно революционный тистым кӱшкӧ нӧлтен шогеныт.

Судышто
Суд	-ышто
суд	-штЕ
court	-INE
no	-case

нуно
нуно
нуно
3PL
pr

революционный
революционный
революционный
revolutionary
ad

тистым
тисты	-м
тисте	-м
flag	-ACC
ad/no	-case

кӱшкӧ
кӱшкӧ
кӱшкӧ
[X]
av

кӱшкӧ
кӱ	-шкӧ
кӱ	-шкЕ
stone	-ILL
no	-case

нӧлтен
нӧлт	-ен	-Ø
нӧлтӧ	-ен	-Ø
lift	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

нӧлтен
нӧлт	-ен
нӧлтӧ	-ен
lift	-CVB
vb2	-adv

шогеныт.
шог	-ен	-ыт
шого	-ен	-ыт
stand	-PST2	-3PL
vb2	-tense	-pers

2-3-4-6

Лачак Каменев гына судышто тыге каласен:

Лачак
Лачак
лачак
[X]
av

Лачак
Лач	-ак
лач	-ак
just	-STR
av/no/pa	-enc

Лачак
Лач	-ак
лач	-ак
swim.bladder	-STR
no	-enc

Лачак
Лач	-ак
лаче	-ак
basket	-STR
no	-enc

Лачак
Лач	-ак
лаче	-ак
roller	-STR
no	-enc

Каменев

Kamenev

гына
гына
гына
only
pa

судышто
суд	-ышто
суд	-штЕ
court	-INE
no	-case

тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr

каласен:
калас	-ен	-Ø
каласе	-ен	-Ø
say	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

каласен:
калас	-ен
каласе	-ен
say	-CVB
vb2	-adv

2-3-4-7

— Мый Ленин дене, партий линий дене ом кӧнӧ.

Мый
мый
мый
1SG
pr

Ленин

Lenin

дене,
дене
дене
with
po

партий
партий
партий
party
no

линий
линий
линий
line
no

дене
дене
дене
with
po

ом
о	-м
о	-м
NEG	-1SG
vb	-pers

ом
ом
ом
ohm
no

кӧнӧ.
кӧнӧ	-Ø
кӧнӧ	-Ø
agree	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

кӧнӧ.
кӧнӧ	-Ø
кӧнӧ	-Ø
agree	-CNG
vb2	-conn

2-3-4-8

Судышто шкенжым тыге кучымыжлан, «тиде — позор!» манын, Каменевым Ленин пеш чот шылтален.

Судышто
Суд	-ышто
суд	-штЕ
court	-INE
no	-case

шкенжым
шкен	-жы	-м
шке	-жЕ	-м
REFL	-3SG	-ACC
pr	-poss	-case

шкенжым
шкен	-жы	-м
шкен	-жЕ	-м
private	-3SG	-ACC
ad	-poss	-case

шкенжым
шке	-н	-жы	-м
шке	-н	-жЕ	-м
REFL	-GEN	-3SG	-ACC
pr	-case	-poss	-case

тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr

кучымыжлан,
кучымы	-ж	-лан
кучымо	-жЕ	-лан
caught	-3SG	-DAT
ad	-poss	-case

кучымыжлан,
кучымы	-ж	-ла	-н
кучымо	-жЕ	-ла	-н
caught	-3SG	-PL	-GEN
ad	-poss	-num	-case

кучымыжлан,
кучы	-мы	-ж	-лан
кучо	-мЕ	-жЕ	-лан
hold	-PTCP.PASS	-3SG	-DAT
vb2	-ad	-poss	-case

кучымыжлан,
кучы	-мы	-ж	-ла	-н
кучо	-мЕ	-жЕ	-ла	-н
hold	-PTCP.PASS	-3SG	-PL	-GEN
vb2	-ad	-poss	-num	-case

«тиде —
тиде
тиде
this
pr

«тиде —
тиде	-Ø
тиде	-Ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

«тиде —
тиде	-Ø
тиде	-Ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

позор!»
позор
позор
shame
no

манын,
манын
манын
that
co

манын,
ман	-ын	-Ø
ман	-н	-Ø
say	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

манын,
ман	-ын
ман	-н
say	-CVB
vb1	-adv

Каменевым

Kamenevym

Ленин

Lenin

пеш
пеш
пеш
very
av

чот
чот
чот
very
av

чот
чот
чот
number
no

шылтален.
шылтален
шылтален
reproachfully
av

шылтален.
шылтал	-ен	-Ø
шылтале	-ен	-Ø
reproach	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

шылтален.
шылтал	-ен
шылтале	-ен
reproach	-CVB
vb2	-adv

2-3-4-9

1915 ийын июль тылзыште руш войска-влак пеш чот чакнаш тӱҥалыныт.

1915

ийын
ийын
ийын
yearly
av/po

ийын
ий	-ын
ий	-н
year	-GEN
no	-case

ийын
ий	-ын
ий	-н
ice	-GEN
no	-case

ийын
ий	-ын
ий	-н
chisel	-GEN
no	-case

ийын
ий	-ын	-Ø
ий	-н	-Ø
swim	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

ийын
ий	-ын
ий	-н
swim	-CVB
vb1	-adv

июль
июль
июль
July
no

тылзыште
тылзы	-ште
тылзе	-штЕ
moon	-INE
no	-case

руш
руш
руш
Russian
no

руш
ру	-ш
ру	-ш
leaven	-ILL
no	-case

войска-влак
войска	-влак
войска	-влак
troops	-PL
no	-num

пеш
пеш
пеш
very
av

чот
чот
чот
very
av

чот
чот
чот
number
no

чакнаш
чакн	-аш
чакне	-аш
move.back	-INF
vb2	-inf

тӱҥалыныт.
тӱҥал	-ын	-ыт
тӱҥал	-н	-ыт
start	-PST2	-3PL
vb1	-tense	-pers

2-3-4-10

Фронтышто винтовка, патрон, снаряд монь ситен огыл.

Фронтышто
Фронт	-ышто
фронт	-штЕ
front	-INE
no	-case

винтовка,

***

патрон,
патрон
патрон
cartridge
no

снаряд
снаряд
снаряд
projectile
no

монь
монь
монь
and.the.like
pa

ситен
сит	-ен	-Ø
сите	-ен	-Ø
suffice	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ситен
сит	-ен
сите	-ен
suffice	-CVB
vb2	-adv

огыл.
ог	-Ø	-ыл	-Ø
ог	-Ø	-ул	-Ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

2-3-4-11

Герман армий чыла Польшым налын.

Герман
Герман
герман
Teuton
no

армий
армий
армий
army
no

чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr

Польшым

Pol'shym

налын.
нал	-ын	-Ø
нал	-н	-Ø
take	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

налын.
нал	-ын
нал	-н
take	-CVB
vb1	-adv

2-3-4-12

Тиде жапыште Государственный Думышто прогрессивный блок лийын.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr

Тиде
Тиде	-Ø
тиде	-Ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

Тиде
Тиде	-Ø
тиде	-Ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po

жапыште
жап	-ыште
жап	-штЕ
time	-INE
no	-case

Государственный
Государственный
государственный
state
ad

Думышто
Думы	-што
думо	-штЕ
duma	-INE
no	-case

прогрессивный
прогрессивный
прогрессивный
progressive
ad

блок
блок
блок
bloc
no

блок
блок
блок
pulley
no

лийын.
лийын
лийын
as.a
po

лийын.
лий	-ын	-Ø
лий	-н	-Ø
be	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

лийын.
лий	-ын
лий	-н
be	-CVB
vb1	-adv

2-3-4-13

Россий мучко Военно-промышленный комитет-влак ышталтыныт.

Россий
Россий
Россий
Russia
pn

мучко
мучко
мучко
completely
av/po

Военно-промышленный
Военно-	промышленный
Военно	промышленный
Voyenno	industrial
na	ad

комитет-влак
комитет	-влак
комитет	-влак
committee	-PL
no	-num

ышталтыныт.
ышталт	-ын	-ыт
ышталт	-н	-ыт
be.done	-PST2	-3PL
vb1	-tense	-pers

ышталтыныт.
ышт	-алт	-ын	-ыт
ыште	-алт	-н	-ыт
do	-REF	-PST2	-3PL
vb2	-deriv.v	-tense	-pers

2-3-4-14

Прогрессивный блок шочмо элым арален, властьым реформа дене молемден, революций деч утлаш шонен.

Прогрессивный
Прогрессивный
прогрессивный
progressive
ad

блок
блок
блок
bloc
no

блок
блок
блок
pulley
no

шочмо
шочмо
шочмо
Monday
ad/no

шочмо
шоч	-мо
шоч	-мЕ
be.born	-PTCP.PASS
vb1	-ad

элым
эл	-ым
эл	-м
land	-ACC
no	-case

арален,
арал	-ен	-Ø
арале	-ен	-Ø
defend	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

арален,
арал	-ен
арале	-ен
defend	-CVB
vb2	-adv

властьым
власть	-ым
власть	-м
authority	-ACC
no	-case

реформа

***

дене
дене
дене
with
po

молемден,
молемд	-ен	-Ø
молемде	-ен	-Ø
change	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

молемден,
молемд	-ен
молемде	-ен
change	-CVB
vb2	-adv

революций
революций
революций
revolution
no

деч
деч
деч
from
po

утлаш
утл	-аш
утло	-аш
escape	-INF
vb2	-inf

шонен.
шонен
шонен
deliberately
av

шонен.
шон	-ен	-Ø
шоно	-ен	-Ø
think	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

шонен.
шон	-ен
шоно	-ен
think	-CVB
vb2	-adv

2-3-4-15

Военно-промышленный комитетше тыге шочын: фронтышто кугыжан армийже чот кыралтын, шеҥгелне озанлык пужлаш тӱҥалын, кӱртньӧ корно лунчырген шоген.

Военно-промышленный
Военно-	промышленный
Военно	промышленный
Voyenno	industrial
na	ad

комитетше
комитет	-ше
комитет	-жЕ
committee	-3SG
no	-poss

тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr

шочын:
шочын
шочын
from.one's.birth
av

шочын:
шоч	-ын
шоч	-н
[X]	-GEN
ad	-case

шочын:
шоч	-ын	-Ø
шоч	-н	-Ø
be.born	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

шочын:
шоч	-ын
шоч	-н
be.born	-CVB
vb1	-adv

фронтышто
фронт	-ышто
фронт	-штЕ
front	-INE
no	-case

кугыжан
кугыжа	-н
кугыжа	-ан
czar	-with
no	-deriv.ad

кугыжан
кугыжа	-н
кугыжа	-н
czar	-GEN
no	-case

армийже
армий	-же
армий	-жЕ
army	-3SG
no	-poss

чот
чот
чот
very
av

чот
чот
чот
number
no

кыралтын,
кыралт	-ын	-Ø
кыралт	-н	-Ø
be.beaten	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

кыралтын,
кыралт	-ын
кыралт	-н
be.beaten	-CVB
vb1	-adv

кыралтын,
кыр	-алт	-ын	-Ø
кыре	-алт	-н	-Ø
beat	-REF	-PST2	-3SG
vb2	-deriv.v	-tense	-pers

кыралтын,
кыр	-алт	-ын
кыре	-алт	-н
beat	-REF	-CVB
vb2	-deriv.v	-adv

шеҥгелне
шеҥгелне
шеҥгелне
behind
av/po

озанлык
озанлык
озанлык
economy
no

озанлык
оза	-н	-лык
оза	-ан	-лык
owner	-with	-for
no	-deriv.ad	-deriv.ad

пужлаш
пужл	-аш
пужло	-аш
break	-INF
vb2	-inf

тӱҥалын,
тӱҥал	-ын	-Ø
тӱҥал	-н	-Ø
start	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

тӱҥалын,
тӱҥал	-ын
тӱҥал	-н
start	-CVB
vb1	-adv

кӱртньӧ
кӱртньӧ
кӱртньӧ
iron
no

корно
корно
корно
road
no

лунчырген
лунчырг	-ен	-Ø
лунчырго	-ен	-Ø
be.exhausted	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

лунчырген
лунчырг	-ен
лунчырго	-ен
be.exhausted	-CVB
vb2	-adv

шоген.
шог	-ен	-Ø
шого	-ен	-Ø
stand	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

шоген.
шог	-ен
шого	-ен
stand	-CVB
vb2	-adv

2-3-4-16

Тидым ужын, руш капиталист-влак промышленностьым кугун мобилизоватлаш кӱлеш манын, 1915 ий май тылзыште торгово-промышленный съездым погеныт.

Тидым
Тиды	-м
тиде	-м
this	-ACC
pr	-case

ужын,
уж	-ын	-Ø
уж	-н	-Ø
see	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

ужын,
уж	-ын
уж	-н
see	-CVB
vb1	-adv

ужын,
у	-жы	-н
у	-жЕ	-н
new	-3SG	-GEN
ad/no	-poss	-case

руш
руш
руш
Russian
no

руш
ру	-ш
ру	-ш
leaven	-ILL
no	-case

капиталист-влак
капиталист	-влак
капиталист	-влак
capitalist	-PL
no	-num

промышленностьым
промышленность	-ым
промышленность	-м
industry	-ACC
no	-case

кугун
кугун
кугун
a.lot
av

кугун
кугу	-н
кугу	-н
big	-GEN
ad/no	-case

мобилизоватлаш
мобилизоватл	-аш
мобилизоватле	-аш
mobilize	-INF
vb2	-inf

кӱлеш
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no

кӱлеш
кӱл	-еш
кӱл	-еш
be.necessary	-3SG
vb1	-pers

манын,
манын
манын
that
co

манын,
ман	-ын	-Ø
ман	-н	-Ø
say	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

манын,
ман	-ын
ман	-н
say	-CVB
vb1	-adv

1915

ий
ий
ий
year
no

ий
ий
ий
ice
no

ий
ий
ий
chisel
no

ий
ий	-Ø
ий	-Ø
swim	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ий
ий	-Ø
ий	-Ø
swim	-CNG
vb1	-conn

ий
ий	-Ø
ий	-Ø
swim	-CVB
vb1	-adv

май
май
май
May
no

тылзыште
тылзы	-ште
тылзе	-штЕ
moon	-INE
no	-case

торгово-промышленный

***

съездым
съезд	-ым
съезд	-м
congress	-ACC
no	-case

погеныт.
пог	-ен	-ыт
пого	-ен	-ыт
gather	-PST2	-3PL
vb2	-tense	-pers

2-3-4-17

Тиде съезд саде Военно-промышленный комитетым ышташ пунчалын.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr

Тиде
Тиде	-Ø
тиде	-Ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

Тиде
Тиде	-Ø
тиде	-Ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

съезд
съезд
съезд
congress
no

саде
саде
саде
that
pr

Военно-промышленный
Военно-	промышленный
Военно	промышленный
Voyenno	industrial
na	ad

комитетым
комитет	-ым
комитет	-м
committee	-ACC
no	-case

ышташ
ышт	-аш
ыште	-аш
do	-INF
vb2	-inf

пунчалын.
пунчал	-ын
пунчал	-н
decision	-GEN
no	-case

пунчалын.
пунчал	-ын	-Ø
пунчал	-н	-Ø
wring.out	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

пунчалын.
пунчал	-ын	-Ø
пунчал	-н	-Ø
decide	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

пунчалын.
пунчал	-ын
пунчал	-н
wring.out	-CVB
vb1	-adv

пунчалын.
пунчал	-ын
пунчал	-н
decide	-CVB
vb1	-adv

2-3-4-18

Тиде комитетын пашаже сарлан кӱлеш ӱзгар ышташлан заказым фабрикант-заводчик-влак коклаште пайлымаш лийын...

Тиде
Тиде
тиде
this
pr

Тиде
Тиде	-Ø
тиде	-Ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

Тиде
Тиде	-Ø
тиде	-Ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

комитетын
комитет	-ын
комитет	-н
committee	-GEN
no	-case

пашаже
паша	-же
паша	-жЕ
work	-3SG
no	-poss

сарлан
сар	-лан
сар	-лан
war	-DAT
no	-case

сарлан
сар	-лан
сар	-лан
yellow	-DAT
ad	-case

сарлан
сар	-ла	-н
сар	-ла	-н
war	-PL	-GEN
no	-num	-case

сарлан
сар	-ла	-н
сар	-ла	-н
yellow	-PL	-GEN
ad	-num	-case

кӱлеш
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no

кӱлеш
кӱл	-еш
кӱл	-еш
be.necessary	-3SG
vb1	-pers

ӱзгар
ӱзгар
ӱзгар
thing
no

ышташлан
ышт	-аш	-лан
ыште	-аш	-лан
do	-INF	-DAT
vb2	-inf	-case

заказым
заказ	-ым
заказ	-м
order	-ACC
no	-case

фабрикант-заводчик-влак
фабрикант-	заводчик	-влак
фабрикант	заводчик	-влак
manufacturer	factory.owner	-PL
no	no	-num

коклаште
коклаште
коклаште
in
av/po

коклаште
кокла	-ште
кокла	-штЕ
distance	-INE
ad/no	-case

коклаште
кок	-ла	-ште
кок	-ла	-штЕ
cook	-PL	-INE
no	-num	-case

коклаште
кок	-ла	-ште
кок	-ла	-штЕ
two	-PL	-INE
nm	-num	-case

пайлымаш
пайлымаш
пайлымаш
division
no

пайлымаш
пайлы	-маш
пайле	-маш
divide	-NMLZ
vb2	-deriv.n

лийын...
лийын
лийын
as.a
po

лийын...
лий	-ын	-Ø
лий	-н	-Ø
be	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

лийын...
лий	-ын
лий	-н
be	-CVB
vb1	-adv

2-3-4-19

Промышленность мобилизацийым уло буржуазий куанен вашлийын...

Промышленность
Промышленность
промышленность
industry
no

мобилизацийым
мобилизаций	-ым
мобилизаций	-м
mobilization	-ACC
no	-case

уло
уло
уло
is
ad/no/vb

буржуазий
буржуазий
буржуазий
bourgeoisie
no

куанен
куанен
куанен
happily
av

куанен
куан	-ен	-Ø
куане	-ен	-Ø
rejoice	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

куанен
куан	-ен
куане	-ен
rejoice	-CVB
vb2	-adv

вашлийын...
вашлий	-ын	-Ø
вашлий	-н	-Ø
meet	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

вашлийын...
вашлий	-ын
вашлий	-н
meet	-CVB
vb1	-adv

2-3-4-20

Сар годым, Касвел Европысо буржуазийын мом ыштымыжым ончен, руш буржуазият «эл аралымаш пашаш» пашазе-влакым ушаш тӧчен.

Сар
Сар
сар
war
no

Сар
Сар
сар
yellow
ad

годым,
годым
годым
during
po

Касвел
Касвел
касвел
west
no

Европысо
Европысо
европысо
European
ad

Европысо
Европы	-со
Европо	-сЕ
Europe	-ADJ
pn	-deriv.ad

буржуазийын
буржуазий	-ын
буржуазий	-н
bourgeoisie	-GEN
no	-case

мом
мом
мом
what
pr

мом
мо	-м
мо	-м
what	-ACC
ad/av/pa/pr	-case

ыштымыжым
ыштымы	-жы	-м
ыштыме	-жЕ	-м
done	-3SG	-ACC
ad	-poss	-case

ыштымыжым
ышты	-мы	-жы	-м
ыште	-мЕ	-жЕ	-м
do	-PTCP.PASS	-3SG	-ACC
vb2	-ad	-poss	-case

ончен,
онч	-ен	-Ø
ончо	-ен	-Ø
look	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ончен,
онч	-ен
ончо	-ен
look	-CVB
vb2	-adv

руш
руш
руш
Russian
no

руш
ру	-ш
ру	-ш
leaven	-ILL
no	-case

буржуазият
буржуази[й]	-[а]т
буржуазий	-ат
bourgeoisie	-and
no	-enc

«эл
эл
эл
land
no

аралымаш
аралымаш
аралымаш
defense
no

аралымаш
аралы	-маш
арале	-маш
defend	-NMLZ
vb2	-deriv.n

пашаш»
паша	-ш
паша	-ш
work	-ILL
no	-case

пашаш»
паша	-ш
паша	-еш
work	-LAT
no	-case

пашазе-влакым
пашазе	-влак	-ым
пашазе	-влак	-м
worker	-PL	-ACC
ad/no	-num	-case

ушаш
уш	-аш
ушо	-аш
join	-INF
vb2	-inf

ушаш
уш	-аш
ушо	-аш
order	-INF
vb2	-inf

тӧчен.
тӧч	-ен	-Ø
тӧчӧ	-ен	-Ø
try	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

тӧчен.
тӧч	-ен
тӧчӧ	-ен
try	-CVB
vb2	-adv

2-3-4-21

Пашазе-влакым Военно-промышленный комитетыш пурташ Гучков пеш темлен.

Пашазе-влакым
Пашазе	-влак	-ым
пашазе	-влак	-м
worker	-PL	-ACC
ad/no	-num	-case

Военно-промышленный
Военно-	промышленный
Военно	промышленный
Voyenno	industrial
na	ad

комитетыш
комитет	-ыш
комитет	-ш
committee	-ILL
no	-case

пурташ
пурташ
пурташ
swelling
no

пурташ
пурт	-аш
пурто	-аш
bring.in	-INF
vb2	-inf

Гучков

Guchkov

пеш
пеш
пеш
very
av

темлен.
темл	-ен	-Ø
темле	-ен	-Ø
offer	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

темлен.
темл	-ен
темле	-ен
offer	-CVB
vb2	-adv

2-3-4-22

Буржуазий тыге шонен: пашазе представитель-влакым комитетыш пуртен, нунын гоч пашазе-влакын революционный шӱлышыштым йомдараш лиеш дыр, манын.

Буржуазий
Буржуазий
буржуазий
bourgeoisie
no

тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr

шонен:
шонен
шонен
deliberately
av

шонен:
шон	-ен	-Ø
шоно	-ен	-Ø
think	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

шонен:
шон	-ен
шоно	-ен
think	-CVB
vb2	-adv

пашазе
пашазе
пашазе
worker
ad/no

представитель-влакым
представитель	-влак	-ым
представитель	-влак	-м
representative	-PL	-ACC
no	-num	-case

комитетыш
комитет	-ыш
комитет	-ш
committee	-ILL
no	-case

пуртен,
пурт	-ен	-Ø
пурто	-ен	-Ø
bring.in	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

пуртен,
пурт	-ен
пурто	-ен
bring.in	-CVB
vb2	-adv

нунын
нунын
нунын
their
pr

нунын
нуно	-н
нуно	-н
3PL	-GEN
pr	-case

гоч
гоч
гоч
over
po

пашазе-влакын
пашазе	-влак	-ын
пашазе	-влак	-н
worker	-PL	-GEN
ad/no	-num	-case

революционный
революционный
революционный
revolutionary
ad

шӱлышыштым
шӱлыш	-ышт	-ым
шӱлыш	-шт	-м
breathing	-3PL	-ACC
no	-poss	-case

шӱлышыштым
шӱлышы	-шт	-ым
шӱлышӧ	-шт	-м
breathing	-3PL	-ACC
ad	-poss	-case

шӱлышыштым
шӱлы	-шы	-шт	-ым
шӱлӧ	-шЕ	-шт	-м
breathe	-PTCP.ACT	-3PL	-ACC
vb2	-ad	-poss	-case

йомдараш
йомдар	-аш
йомдаре	-аш
misplace	-INF
vb2	-inf

лиеш
лиеш
лиеш
soon
pa

лиеш
ли[й]	-еш
лий	-еш
be	-3SG
vb1	-pers

дыр,
дыр
дыр
probably
pa

манын.
манын
манын
that
co

манын.
ман	-ын	-Ø
ман	-н	-Ø
say	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

манын.
ман	-ын
ман	-н
say	-CVB
vb1	-adv

2-3-4-23

Капиталист кашакын пашазе-влакым Военно-промышленный комитетыш пурташ тӧчымыштлан меньшевик-влакат кӧнен улыт.

Капиталист
Капиталист
капиталист
capitalist
no

кашакын
кашакын
кашакын
in.groups
av

кашакын
кашакын
кашакын
at.times
av

кашакын
кашак	-ын
кашак	-н
heap	-GEN
no	-case

кашакын
кашак	-ын
кашак	-н
times	-GEN
no/po	-case

пашазе-влакым
пашазе	-влак	-ым
пашазе	-влак	-м
worker	-PL	-ACC
ad/no	-num	-case

Военно-промышленный
Военно-	промышленный
Военно	промышленный
Voyenno	industrial
na	ad

комитетыш
комитет	-ыш
комитет	-ш
committee	-ILL
no	-case

пурташ
пурташ
пурташ
swelling
no

пурташ
пурт	-аш
пурто	-аш
bring.in	-INF
vb2	-inf

тӧчымыштлан
тӧчы	-мы	-шт	-лан
тӧчӧ	-мЕ	-шт	-лан
try	-PTCP.PASS	-3PL	-DAT
vb2	-ad	-poss	-case

тӧчымыштлан
тӧчы	-мы	-шт	-ла	-н
тӧчӧ	-мЕ	-шт	-ла	-н
try	-PTCP.PASS	-3PL	-PL	-GEN
vb2	-ad	-poss	-num	-case

меньшевик-влакат
меньшевик	-влак	-ат
меньшевик	-влак	-ат
Menshevik	-PL	-and
no	-num	-enc

кӧнен
кӧнен
кӧнен
voluntarily
av

кӧнен
кӧн	-ен	-Ø
кӧнӧ	-ен	-Ø
agree	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

кӧнен
кӧн	-ен
кӧнӧ	-ен
agree	-CVB
vb2	-adv

улыт.
ул	-ыт
ул	-ыт
be	-3PL
vb1	-pers

2-3-4-24

Нуно пашазе-влакым империалист сарлан полшыктымым шкеныштын шӱм памашыштлан шотленыт.

Нуно
нуно
нуно
3PL
pr

пашазе-влакым
пашазе	-влак	-ым
пашазе	-влак	-м
worker	-PL	-ACC
ad/no	-num	-case

империалист
империалист
империалист
imperialist
no

сарлан
сар	-лан
сар	-лан
war	-DAT
no	-case

сарлан
сар	-лан
сар	-лан
yellow	-DAT
ad	-case

сарлан
сар	-ла	-н
сар	-ла	-н
war	-PL	-GEN
no	-num	-case

сарлан
сар	-ла	-н
сар	-ла	-н
yellow	-PL	-GEN
ad	-num	-case

полшыктымым
полшыкты	-мы	-м
полшыкто	-мЕ	-м
make.someone.help	-PTCP.PASS	-ACC
vb2	-ad	-case

полшыктымым
полшы	-кты	-мы	-м
полшо	-ктЕ	-мЕ	-м
help	-CAUS	-PTCP.PASS	-ACC
vb2	-deriv.v	-ad	-case

шкеныштын
шкен	-ышт	-ын
шке	-ышт	-ын
REFL	-3PL	-GEN
pr	-poss	-case

шкеныштын
шкен	-ышт	-ын
шкен	-шт	-н
private	-3PL	-GEN
ad	-poss	-case

шкеныштын
шке	-н	-ышт	-ын
шке	-н	-шт	-н
REFL	-GEN	-3PL	-GEN
pr	-case	-poss	-case

шӱм
шӱм
шӱм
heart
no

шӱм
шӱм
шӱм
feeling
no

шӱм
шӱм
шӱм
bark
no

памашыштлан
памаш	-ышт	-лан
памаш	-шт	-лан
spring	-3PL	-DAT
no	-poss	-case

памашыштлан
памаш	-ышт	-ла	-н
памаш	-шт	-ла	-н
spring	-3PL	-PL	-GEN
no	-poss	-num	-case

шотленыт.
шотл	-ен	-ыт
шотло	-ен	-ыт
count	-PST2	-3PL
vb2	-tense	-pers

2-3-4-25

Большевик-влак йӧршеш вес семын ойленыт.

Большевик-влак
Большевик	-влак
большевик	-влак
Bolshevik	-PL
no	-num

йӧршеш
йӧршеш
йӧршеш
totally
av

йӧршеш
йӧрш	-еш
йӧршӧ	-еш
fitting	-LAT
ad	-case

вес
вес
вес
different
ad/pr

семын
семын
семын
like
po

семын
сем	-ын
сем	-н
melody	-GEN
no	-case

семын
сем	-ын
сем	-н
sense	-GEN
no	-case

ойленыт.
ойл	-ен	-ыт
ойло	-ен	-ыт
talk	-PST2	-3PL
vb2	-tense	-pers

2-3-4-26

Ленин тыге возен: «Реакциян империалист сарлан полшышо Военно-промышленный комитетыште пашазе калыклан лияш ок йӧрӧ.

Ленин

Lenin

тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr

возен:
воз	-ен	-Ø
возо	-ен	-Ø
write	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

возен:
воз	-ен
возо	-ен
write	-CVB
vb2	-adv

«Реакциян
Реакци[й]	-[а]н
реакций	-ан
reaction	-with
no	-deriv.ad

империалист
империалист
империалист
imperialist
no

сарлан
сар	-лан
сар	-лан
war	-DAT
no	-case

сарлан
сар	-лан
сар	-лан
yellow	-DAT
ad	-case

сарлан
сар	-ла	-н
сар	-ла	-н
war	-PL	-GEN
no	-num	-case

сарлан
сар	-ла	-н
сар	-ла	-н
yellow	-PL	-GEN
ad	-num	-case

полшышо
полшышо
полшышо
assistant
ad/no

полшышо
полшы	-шо
полшо	-шЕ
help	-PTCP.ACT
vb2	-ad

Военно-промышленный
Военно-	промышленный
Военно	промышленный
Voyenno	industrial
na	ad

комитетыште
комитет	-ыште
комитет	-штЕ
committee	-INE
no	-case

пашазе
пашазе
пашазе
worker
ad/no

калыклан
калыкл	-ан
калыкле	-ан
national	-with
ad	-deriv.ad

калыклан
калык	-лан
калык	-лан
people	-DAT
no	-case

калыклан
калык	-ла	-н
калык	-ла	-н
people	-PL	-GEN
no	-num	-case

лияш
ли[й]	-[а]ш
лий	-аш
be	-INF
vb1	-inf

ок
ок	-Ø
ок	-Ø
NEG	-3SG
vb	-pers

йӧрӧ.
йӧрӧ	-Ø
йӧрӧ	-Ø
roll	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

йӧрӧ.
йӧрӧ	-Ø
йӧрӧ	-Ø
mix	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

йӧрӧ.
йӧрӧ	-Ø
йӧрӧ	-Ø
go.out	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

йӧрӧ.
йӧрӧ	-Ø
йӧрӧ	-Ø
be.satisfying	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

йӧрӧ.
йӧрӧ	-Ø
йӧрӧ	-Ø
roll	-CNG
vb2	-conn

йӧрӧ.
йӧрӧ	-Ø
йӧрӧ	-Ø
mix	-CNG
vb2	-conn

йӧрӧ.
йӧрӧ	-Ø
йӧрӧ	-Ø
go.out	-CNG
vb2	-conn

йӧрӧ.
йӧрӧ	-Ø
йӧрӧ	-Ø
be.satisfying	-CNG
vb2	-conn

2-3-4-27

Ме сайлыме кампанийын тӱҥалтыш стадийыштыже гына, агитаций ышташлан, организационно шотышто шканна кӱлешым налаш гына, ушнен кертына».

Ме
ме
ме
1PL
pr

сайлыме
сайлыме
сайлыме
electoral
ad

сайлыме
сайлы	-ме
сайле	-мЕ
elect	-PTCP.PASS
vb2	-ad

кампанийын
кампаний	-ын
кампаний	-н
campaign	-GEN
no	-case

тӱҥалтыш
тӱҥалтыш
тӱҥалтыш
beginning
ad/no

стадийыштыже
стадий	-ышты	-же
стадий	-штЕ	-жЕ
stage	-INE	-3SG
no	-case	-poss

стадийыштыже
стадий	-ышты	-же
стадий	-штЕ	-жЕ
stadion	-INE	-3SG
no	-case	-poss

гына,
гына
гына
only
pa

агитаций
агитаций
агитаций
agitation
no

ышташлан,
ышт	-аш	-лан
ыште	-аш	-лан
do	-INF	-DAT
vb2	-inf	-case

организационно

***

шотышто
шотышто
шотышто
regarding
po

шотышто
шот	-ышто
шот	-штЕ
use	-INE
no	-case

шканна
шк	-ан	-на
шке	-лан	-на
REFL	-DAT	-1PL
pr	-case	-poss

шканна
шкан	-на
шкан	-на
for.oneself	-1PL
pr	-poss

кӱлешым
кӱлеш	-ым
кӱлеш	-м
need	-ACC
ad/no	-case

налаш
нал	-аш
нал	-аш
take	-INF
vb1	-inf

гына,
гына
гына
only
pa

ушнен
ушн	-ен	-Ø
ушно	-ен	-Ø
join	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ушнен
ушн	-ен
ушно	-ен
join	-CVB
vb2	-adv

кертына».
керт	-ына
керт	-на
be.able.to	-1PL
vb1	-pers

кертына».
керт	-ына
керт	-на
swaddle	-1PL
vb1	-pers

2-3-4-28

Большевик-влакын ӱжмышт яра лийын огыл: Петербургышто, Москваште, Донбассыште, моло вереат пашазе стачка кумдан шарлен.

Большевик-влакын
Большевик	-влак	-ын
большевик	-влак	-н
Bolshevik	-PL	-GEN
no	-num	-case

ӱжмышт
ӱжмы	-шт
ӱжмӧ	-шт
invited	-3PL
ad	-poss

ӱжмышт
ӱж	-мы	-шт
ӱж	-мЕ	-шт
call	-PTCP.PASS	-3PL
vb1	-ad	-poss

яра
яра
яра
empty
ad/av/no

яра
яр	-а
яре	-а
catch.someone	-3SG
vb2	-pers

яра
яр	-а
яре	-а
take.up	-3SG
vb2	-pers

лийын
лийын
лийын
as.a
po

лийын
лий	-ын	-Ø
лий	-н	-Ø
be	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

лийын
лий	-ын
лий	-н
be	-CVB
vb1	-adv

огыл:
ог	-Ø	-ыл	-Ø
ог	-Ø	-ул	-Ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

Петербургышто,
Петербург	-ышто
Петербург	-штЕ
Saint.Petersburg	-INE
pn	-case

Москваште,
Москва	-ште
Москва	-штЕ
Moscow	-INE
pn	-case

Донбассыште,

Донбассыште

Donbassyshte

моло
моло
моло
other
no/pr

вереат
вере	-ат
вере	-ат
in.a.place	-and
po	-enc

пашазе
пашазе
пашазе
worker
ad/no

стачка

***

кумдан
кумдан
кумдан
widely
av

кумдан
кумда	-н
кумда	-ан
wide	-with
ad	-deriv.ad

кумдан
кумда	-н
кумда	-н
wide	-GEN
ad	-case

кумдан
кум	-да	-н
кум	-да	-н
godfather.of.one's.child	-2PL	-GEN
no	-poss	-case

кумдан
кум	-да	-н
кум	-да	-н
three	-2PL	-GEN
nm	-poss	-case

шарлен.
шарл	-ен	-Ø
шарле	-ен	-Ø
widen	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

шарлен.
шарл	-ен
шарле	-ен
widen	-CVB
vb2	-adv

2-3-4-29

Вараш кодынрак гынат, пеш йӧсын гынат, тыгай увер-влак тюрьмашкат пурат.

Вараш
Вараш
вараш
hawk
no

Вараш
Вараш
вараш
late
av

Вараш
Вара	-ш
вара	-ш
pole	-ILL
no	-case

Вараш
Вара	-ш
вара	-еш
pole	-LAT
no	-case

Вараш
Вар	-аш
варе	-аш
mix	-INF
vb2	-inf

кодынрак
кодын	-рак
кодын	-рак
with.delay	-COMP
av	-deg

кодынрак
код	-ын	-рак
код	-н	-рак
code	-GEN	-COMP
no	-case	-deg

кодынрак
код	-ын	-Ø	-рак
код	-н	-Ø	-рак
stay	-PST2	-3SG	-COMP
vb1	-tense	-pers	-deg

кодынрак
код	-ын	-рак
код	-н	-рак
stay	-CVB	-COMP
vb1	-adv	-deg

гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa

гынат,
гына	-т
гына	-ат
only	-and
pa	-enc

гынат,
гын	-ат
гын	-ат
if	-and
co/pa	-enc

пеш
пеш
пеш
very
av

йӧсын
йӧсын
йӧсын
difficultly
av

йӧсын
йӧсы	-н
йӧсӧ	-н
difficult	-GEN
ad/no	-case

гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa

гынат,
гына	-т
гына	-ат
only	-and
pa	-enc

гынат,
гын	-ат
гын	-ат
if	-and
co/pa	-enc

тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr

увер-влак
увер	-влак
увер	-влак
news	-PL
no	-num

тюрьмашкат
тюрьма	-шк	-ат
тюрьма	-шкЕ	-ат
prison	-ILL	-and
no	-case	-enc

пурат.
пура	-т
пура	-ет
home-made.kvass	-2SG
no	-poss

пурат.
пура	-т
пура	-ет
framework	-2SG
no	-poss

пурат.
пура	-т
пура	-ат
home-made.kvass	-and
no	-enc

пурат.
пура	-т
пура	-ат
framework	-and
no	-enc

пурат.
пур	-ат
пур	-ат
chew	-2SG
vb1	-pers

пурат.
пур	-ат
пуро	-ат
go.in	-3PL
vb2	-pers

пурат.
пур	-а	-т
пуро	-а	-ат
go.in	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

пурат.
пур	-Ø	-ат
пур	-Ø	-ат
chew	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

пурат.
пур	-Ø	-ат
пур	-Ø	-ат
chew	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

пурат.
пур	-	-ат
пур	-Е	-ат
chew	-PST1.3SG	-and
vb1	-tense.pers	-enc

пурат.
пур	-Ø	-ат
пуро	-Ø	-ат
go.in	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

2-3-4-30

Тыгай уверым утларакше этап гыч толшо-влак кондат.

Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr

уверым
увер	-ым
увер	-м
news	-ACC
no	-case

утларакше
утларакше
утларакше
mainly
av

утларакше
утларак	-ше
утларак	-жЕ
more	-3SG
av	-poss

утларакше
утла	-рак	-ше
утла	-рак	-жЕ
more	-COMP	-3SG
av/po	-deg	-poss

утларакше
утл	-а	-рак	-ше
утло	-а	-рак	-жЕ
escape	-3SG	-COMP	-3SG
vb2	-pers	-deg	-poss

этап
этап
этап
stage
no

гыч
гыч
гыч
from
po

толшо-влак
толшо	-влак
толшо	-влак
coming	-PL
ad/no	-num

толшо-влак
тол	-шо	-влак
тол	-шЕ	-влак
come	-PTCP.ACT	-PL
vb1	-ad	-num

кондат.
конд	-ат
кондо	-ат
bring	-3PL
vb2	-pers

кондат.
кон	-да	-т
кон	-да	-ат
kitty	-2PL	-and
no	-poss	-enc

кондат.
кон	-да	-т
кон	-да	-ат
alkali	-2PL	-and
no	-poss	-enc

кондат.
конд	-а	-т
кондо	-а	-ат
bring	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

кондат.
конд	-Ø	-ат
кондо	-Ø	-ат
bring	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

2-3-4-31

Вологод ола гыч Орел олаш шумешке Григорий Петровичат ятыр уверым кольо.

Вологод

Vologod

ола
ола
ола
city
no

ола
ола
ола
motley
ad

ола
о	-ла
о	-ла
oh	-STR
in	-enc

гыч
гыч
гыч
from
po

Орел
Орел
орел
eagle
no

олаш
ола	-ш
ола	-ш
city	-ILL
no	-case

олаш
ола	-ш
ола	-ш
motley	-ILL
ad	-case

олаш
ола	-ш
ола	-еш
city	-LAT
no	-case

олаш
ола	-ш
ола	-еш
motley	-LAT
ad	-case

шумешке
шумешке
шумешке
to
po

шумешке
шу	-мешке
шу	-мешке
reach	-CVB.FUT
vb1	-adv

шумешке
шу	-мешке
шу	-мешке
ferment	-CVB.FUT
vb1	-adv

шумешке
шу	-мешке
шу	-мешке
whittle	-CVB.FUT
vb1	-adv

Григорий

Grigoriy

Петровичат

Petrovichat

ятыр
ятыр
ятыр
much
av/no/pr

уверым
увер	-ым
увер	-м
news	-ACC
no	-case

кольо.
кол	-ьо
кол	-Е
hear	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

2-3-4-32

Циммервальд конференций нергенат изишак пылышышкыже солныш.

Циммервальд

Cimmerval'd

конференций
конференций
конференций
conference
no

нергенат
нерген	-ат
нерген	-ат
about	-and
po	-enc

нергенат
нерге	-на	-т
нерге	-на	-ат
cold	-1PL	-and
no	-poss	-enc

нергенат
нерге	-на	-т
нерге	-на	-ат
badger	-1PL	-and
no	-poss	-enc

нергенат
нерге	-на	-т
нерге	-на	-ат
order	-1PL	-and
no	-poss	-enc

нергенат
нерге	-н	-ат
нерге	-н	-ат
cold	-GEN	-and
no	-case	-enc

нергенат
нерге	-н	-ат
нерге	-н	-ат
badger	-GEN	-and
no	-case	-enc

нергенат
нерге	-н	-ат
нерге	-н	-ат
order	-GEN	-and
no	-case	-enc

изишак
изишак
изишак
a.bit
av

изишак
изиш	-ак
изиш	-ак
a.bit	-STR
av	-enc

изишак
изи	-ш	-ак
изи	-ш	-ак
small	-ILL	-STR
ad/no	-case	-enc

пылышышкыже
пылыш	-ышкы	-же
пылыш	-шкЕ	-жЕ
ear	-ILL	-3SG
no	-case	-poss

пылышышкыже
пылы	-шы	-шкы	-же
пыле	-шЕ	-шкЕ	-жЕ
sink	-PTCP.ACT	-ILL	-3SG
vb2	-ad	-case	-poss

солныш.
солны	-ш	-Ø
солно	-ш	-Ø
reach	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-3-4-33

Этапыште Григорий Петровичлан илышын яндар шӱлышыжӧ оҥышкыжо ятырак пурымыла чучо.

Этапыште
Этап	-ыште
этап	-штЕ
stage	-INE
no	-case

Григорий

Grigoriy

Петровичлан

Petrovichlan

илышын
илыш	-ын
илыш	-н
life	-GEN
no	-case

илышын
илышы	-н
илыше	-н
living	-GEN
ad/no	-case

илышын
илы	-шы	-н
иле	-шЕ	-н
live	-PTCP.ACT	-GEN
vb2	-ad	-case

яндар
яндар
яндар
clean
ad/av/no

шӱлышыжӧ
шӱлыш	-ыжӧ
шӱлыш	-жЕ
breathing	-3SG
no	-poss

шӱлышыжӧ
шӱлышы	-жӧ
шӱлышӧ	-жЕ
breathing	-3SG
ad	-poss

шӱлышыжӧ
шӱлы	-шы	-жӧ
шӱлӧ	-шЕ	-жЕ
breathe	-PTCP.ACT	-3SG
vb2	-ad	-poss

шӱлышыжӧ
шӱлы	-ш	-ыжӧ
шӱлӧ	-ш	-жЕ
fathom	-ILL	-3SG
no	-case	-poss

шӱлышыжӧ
шӱлы	-ш	-Ø	-ыжӧ
шӱлӧ	-ш	-Ø	-жЕ
breathe	-PST1	-3SG	-3SG
vb2	-tense	-pers	-poss

оҥышкыжо
оҥ	-ышкы	-жо
оҥ	-шкЕ	-жЕ
chest	-ILL	-3SG
no	-case	-poss

ятырак
ятыр	-ак
ятыр	-ак
much	-STR
av/no/pr	-enc

пурымыла
пурымы	-ла
пурымо	-ла
entrance	-COMP
ad	-case

пурымыла
пурымы	-ла
пурымо	-ла
entrance	-PL
ad	-num

пурымыла
пурымы	-ла
пурымо	-ла
entrance	-STR
ad	-enc

пурымыла
пуры	-мыла
пуро	-мыла
go.in	-INF.FUT
vb2	-inf

пурымыла
пуры	-мы	-ла
пуро	-мЕ	-ла
go.in	-PTCP.PASS	-COMP
vb2	-ad	-case

пурымыла
пуры	-мы	-ла
пуро	-мЕ	-ла
go.in	-PTCP.PASS	-PL
vb2	-ad	-num

пурымыла
пуры	-мы	-ла
пуро	-мЕ	-ла
go.in	-PTCP.PASS	-STR
vb2	-ad	-enc

чучо.
чуч	-о
чуч	-Е
seem	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

2-3-4-34

Но Орел централеш чыла тӱнчыгыш...

Но
Но
но
but
co/no/pa

Но
Но
но
gee.up
in

Орел
Орел
орел
eagle
no

централеш

***

чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr

тӱнчыгыш...
тӱнчыгы	-ш	-Ø
тӱнчыгӧ	-ш	-Ø
grow.weak	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-3-4-35

Григорий Петровичмыт Орел олаш миен шумо годым кече пеш мотор ыле.

Григорий

Grigoriy

Петровичмыт

Petrovichmyt

Орел
Орел
орел
eagle
no

олаш
ола	-ш
ола	-ш
city	-ILL
no	-case

олаш
ола	-ш
ола	-ш
motley	-ILL
ad	-case

олаш
ола	-ш
ола	-еш
city	-LAT
no	-case

олаш
ола	-ш
ола	-еш
motley	-LAT
ad	-case

миен
ми[й]	-ен	-Ø
мие	-ен	-Ø
come	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

миен
ми[й]	-ен
мие	-ен
come	-CVB
vb2	-adv

шумо
шу	-мо
шу	-мЕ
reach	-PTCP.PASS
vb1	-ad

шумо
шу	-мо
шу	-мЕ
ferment	-PTCP.PASS
vb1	-ad

шумо
шу	-мо
шу	-мЕ
whittle	-PTCP.PASS
vb1	-ad

шумо
шумо	-Ø
шумо	-Ø
sharpen	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

шумо
шум	-о
шум	-Е
tire	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

шумо
шумо	-Ø
шумо	-Ø
sharpen	-CNG
vb2	-conn

годым
годым
годым
during
po

кече
кече
кече
sun
no

кече
кече	-Ø
кече	-Ø
hang	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

кече
кече	-Ø
кече	-Ø
hang	-CNG
vb2	-conn

пеш
пеш
пеш
very
av

мотор
мотор
мотор
beautiful
ad/av/no

мотор
мотор
мотор
motor
no

ыле.
ыл	-'е
ул	-Е
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

2-3-4-36

Изирак йӱштӧ шӱргым чеверта, оҥ келгын шӱла, «эрык» южым утларак погаш тӧча.

Изирак
Изирак
изирак
smaller
ad

Изирак
Изи	-рак
изи	-рак
small	-COMP
ad/no	-deg

йӱштӧ
йӱштӧ
йӱштӧ
cold
ad/no

шӱргым
шӱргы	-м
шӱргӧ	-м
face	-ACC
no	-case

шӱргым
шӱргы	-м
шӱргӧ	-м
forest	-ACC
no	-case

чеверта,
чеверт	-а
чеверте	-а
make.red	-3SG
vb2	-pers

оҥ
оҥ
оҥ
chest
no

келгын
келгын
келгын
deeply
av

келгын
келгы	-н
келге	-н
deep	-GEN
ad/no	-case

шӱла,
шӱл	-а
шӱлӧ	-а
breathe	-3SG
vb2	-pers

«эрык»
эрык
эрык
freedom
ad/no

южым
юж	-ым
юж	-м
air	-ACC
no	-case

южым
южы	-м
южо	-м
some	-ACC
pr	-case

южым
ю	-жы	-м
ю	-жЕ	-м
magic	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

южым
ю	-жы	-м
ю	-жЕ	-м
cool	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

утларак
утларак
утларак
more
av

утларак
утла	-рак
утла	-рак
more	-COMP
av/po	-deg

утларак
утл	-а	-рак
утло	-а	-рак
escape	-3SG	-COMP
vb2	-pers	-deg

погаш
пог	-аш
пого	-аш
gather	-INF
vb2	-inf

тӧча.
тӧч	-а
тӧчӧ	-а
try	-3SG
vb2	-pers

2-3-4-37

Кечыйол ош лум ӱмбалне куржталыштеш.

Кечыйол
Кечыйол
кечыйол
sunray
no

ош
ош
ош
white
ad

лум
лум
лум
snow
no

лум
лу	-м
лу	-м
bone	-ACC
no	-case

лум
лу	-м
лу	-м
ten	-ACC
nm	-case

лум
лум	-Ø
лум	-Ø
snow	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

лум
лум	-Ø
лум	-Ø
snow	-CNG
vb1	-conn

лум
лум	-Ø
лум	-Ø
snow	-CVB
vb1	-adv

ӱмбалне
ӱмбалне
ӱмбалне
above
av/po

куржталыштеш.
куржталышт	-еш
куржталышт	-еш
run	-3SG
vb1	-pers

2-3-4-38

Капка деке миен шогалмышт годым Григорий Петрович ден моло арестант ваштареш надзиратель-влак тӱшкан лектыч.

Капка
Капка
капка
gate
no

деке
деке
деке
to
po

миен
ми[й]	-ен	-Ø
мие	-ен	-Ø
come	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

миен
ми[й]	-ен
мие	-ен
come	-CVB
vb2	-adv

шогалмышт
шогалмы	-шт
шогалме	-шт
stopping	-3PL
ad	-poss

шогалмышт
шогал	-мы	-шт
шогал	-мЕ	-шт
stand.up	-PTCP.PASS	-3PL
vb1	-ad	-poss

годым
годым
годым
during
po

Григорий

Grigoriy

Петрович

Petrovich

ден
ден
ден
and
co

моло
моло
моло
other
no/pr

арестант
арестант
арестант
prisoner
no

ваштареш
ваштареш
ваштареш
toward
ad/av/po

ваштареш
ваштар	-еш
ваштар	-еш
maple	-LAT
no	-case

надзиратель-влак
надзиратель	-влак
надзиратель	-влак
overseer	-PL
no	-num

тӱшкан
тӱшкан
тӱшкан
together
av

тӱшкан
тӱшка	-н
тӱшка	-ан
group	-with
no	-deriv.ad

тӱшкан
тӱшка	-н
тӱшка	-н
group	-GEN
no	-case

лектыч.
лект	-ыч
лект	-ыч
go	-PST1.2SG
vb1	-tense.pers

лектыч.
лект	-ыч
лект	-ыч
go	-PST1.3PL
vb1	-tense.pers

2-3-4-39

Нуно воштылыт, мыскарам ыштат, иктышт-весыштлан лумым кышкылтыт.

Нуно
нуно
нуно
3PL
pr

воштылыт,
воштыл	-ыт
воштыл	-ыт
laugh	-3PL
vb1	-pers

мыскарам
мыскара	-м
мыскара	-м
joke	-ACC
no	-case

мыскарам
мыскара	-м
мыскара	-ем
joke	-1SG
no	-poss

мыскарам
мыскара	-м	-Ø
мыскара	-ем	-Ø
joke	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

мыскарам
мыскара	-м	-Ø
мыскара	-ем	-Ø
joke	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

мыскарам
мыскара	-м	-Ø
мыскара	-ем	-Ø
joke	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

ыштат,
ы	-ш	-т	-ат
ы	-ш	-т	-ат
NEG	-PST	-3PL	-and
vb	-tense	-pers	-enc

ыштат,
ышт	-ат
ыште	-ат
do	-3PL
vb2	-pers

ыштат,
ышт	-а	-т
ыште	-а	-ат
do	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

ыштат,
ышт	-Ø	-ат
ыште	-Ø	-ат
do	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

иктышт-весыштлан
икты	-шт-	вес	-ышт	-лан
икте	-шт	вес	-шт	-лан
one	-3PL	different	-3PL	-DAT
nm/pr	-poss	ad/pr	-poss	-case

иктышт-весыштлан
икты	-шт-	весы	-шт	-лан
икте	-шт	весе	-шт	-лан
one	-3PL	different	-3PL	-DAT
nm/pr	-poss	ad/no/pr	-poss	-case

иктышт-весыштлан
икты	-шт-	вес	-ышт	-ла	-н
икте	-шт	вес	-шт	-ла	-н
one	-3PL	different	-3PL	-PL	-GEN
nm/pr	-poss	ad/pr	-poss	-num	-case

иктышт-весыштлан
икты	-шт-	весы	-шт	-ла	-н
икте	-шт	весе	-шт	-ла	-н
one	-3PL	different	-3PL	-PL	-GEN
nm/pr	-poss	ad/no/pr	-poss	-num	-case

лумым
лум	-ым
лум	-м
snow	-ACC
no	-case

лумым
лум	-ым
лум	-ым
snow	-PST1.1SG
vb1	-tense.pers

кышкылтыт.
кышкылт	-ыт
кышкылт	-ыт
throw	-3PL
vb1	-pers

2-3-4-40

Надзиратель-влакым ончен, Григорий Петровичлан ласкан веле чучо, шкенжынат тыге модмыжо шуо.

Надзиратель-влакым
Надзиратель	-влак	-ым
надзиратель	-влак	-м
overseer	-PL	-ACC
no	-num	-case

ончен,
онч	-ен	-Ø
ончо	-ен	-Ø
look	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ончен,
онч	-ен
ончо	-ен
look	-CVB
vb2	-adv

Григорий

Grigoriy

Петровичлан

Petrovichlan

ласкан
ласкан
ласкан
tenderly
av

ласкан
ласка	-н
ласка	-ан
affectionate	-with
ad/no	-deriv.ad

ласкан
ласка	-н
ласка	-н
affectionate	-GEN
ad/no	-case

веле
веле
веле
only
pa

веле
веле	-Ø
веле	-Ø
spill	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

веле
вел	-'е
вел	-Е
spill	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

веле
веле	-Ø
веле	-Ø
spill	-CNG
vb2	-conn

чучо,
чуч	-о
чуч	-Е
seem	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

шкенжынат
шкен	-жы	-н	-ат
шке	-жЕ	-н	-ат
REFL	-3SG	-GEN	-and
pr	-poss	-case	-enc

шкенжынат
шкен	-жы	-н	-ат
шкен	-жЕ	-н	-ат
private	-3SG	-GEN	-and
ad	-poss	-case	-enc

шкенжынат
шке	-н	-жы	-н	-ат
шке	-н	-жЕ	-н	-ат
REFL	-GEN	-3SG	-GEN	-and
pr	-case	-poss	-case	-enc

тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr

модмыжо
модмы	-жо
модмо	-жЕ
playing	-3SG
ad	-poss

модмыжо
мод	-мы	-жо
мод	-мЕ	-жЕ
play	-PTCP.PASS	-3SG
vb1	-ad	-poss

шуо.
шу	-о
шу	-Е
reach	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

шуо.
шу	-о
шу	-Е
ferment	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

шуо.
шу	-о
шу	-Е
whittle	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

2-3-4-41

Но капка почылто, арестант-влакым тюрьмашке пуртен колтышт, вигак мончашке наҥгайышт.

Но
Но
но
but
co/no/pa

Но
Но
но
gee.up
in

капка
капка
капка
gate
no

почылто,
почылт	-о
почылт	-Е
open	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

арестант-влакым
арестант	-влак	-ым
арестант	-влак	-м
prisoner	-PL	-ACC
no	-num	-case

тюрьмашке
тюрьма	-шке
тюрьма	-шкЕ
prison	-ILL
no	-case

пуртен
пурт	-ен	-Ø
пурто	-ен	-Ø
bring.in	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

пуртен
пурт	-ен
пурто	-ен
bring.in	-CVB
vb2	-adv

колтышт,
колты	-шт
колто	-шт
send	-IMP.3PL
vb2	-mood.pers

колтышт,
колты	-ш	-т
колто	-ш	-т
send	-PST1	-3PL
vb2	-tense	-pers

вигак
вигак
вигак
immediately
av

мончашке
монча	-шке
монча	-шкЕ
bathhouse	-ILL
no	-case

наҥгайышт.
наҥгайы	-шт
наҥгайе	-шт
take	-IMP.3PL
vb2	-mood.pers

наҥгайышт.
наҥгайы	-ш	-т
наҥгае	-ш	-т
take	-PST1	-3PL
vb2	-tense	-pers

2-3-4-42

Монча ончыко пуртымеке, надзиратель кычкырале:

Монча
Монча
монча
bathhouse
no

ончыко
ончыко
ончыко
forward
av/po

пуртымеке,
пурты	-меке
пурто	-меке
bring.in	-CVB.PRI
vb2	-adv

надзиратель
надзиратель
надзиратель
overseer
no

кычкырале:
кычкырал	-'е
кычкырал	-Е
shout	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

2-3-4-43

— Чыла кудашаш!

Чыла
Чыла
чыла
everything
ad/pa/pr

кудашаш!
кудаш	-аш
кудаш	-аш
take.off	-INF
vb1	-inf

2-3-4-44

Писын!

Писын!
Писын
писын
quickly
av

Писын!
Писы	-н
писе	-н
quick	-GEN
ad	-case

2-3-4-45

Арестант-влак ӱмбал вургемыштым кудашаш тӱҥальыч.

Арестант-влак
Арестант	-влак
арестант	-влак
prisoner	-PL
no	-num

ӱмбал
ӱмбал
ӱмбал
top
ad/no/po

вургемыштым
вургем	-ышт	-ым
вургем	-шт	-м
clothes	-3PL	-ACC
no	-poss	-case

кудашаш
кудаш	-аш
кудаш	-аш
take.off	-INF
vb1	-inf

тӱҥальыч.
тӱҥал	-ьыч
тӱҥал	-ыч
start	-PST1.2SG
vb1	-tense.pers

тӱҥальыч.
тӱҥал	-ьыч
тӱҥал	-ыч
start	-PST1.3PL
vb1	-tense.pers

2-3-4-46

Ала-могай арестант кудашме вургемым ик торешан оптыш, а кугурак надзиратель посна кнагаш возыш...

Ала-могай
Ала-могай
ала-могай
some
ad/av/pr

арестант
арестант
арестант
prisoner
no

кудашме
кудаш	-ме
кудаш	-мЕ
take.off	-PTCP.PASS
vb1	-ad

вургемым
вургем	-ым
вургем	-м
clothes	-ACC
no	-case

вургемым
вург	-ем	-ым
вурго	-ем	-м
stem	-1SG	-ACC
no	-poss	-case

вургемым
вург	-ем	-ым
вурго	-ем	-ым
stem	-TRANS	-PST1.1SG
no	-deriv.v	-tense.pers

ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr

торешан
торешан
торешан
having.a.certain.width
ad

торешан
торешан
торешан
beside
po

торешан
тореш	-ан
тореш	-ан
crosspiece	-with
ad/av/no/po	-deriv.ad

оптыш,
оптыш
оптыш
noose
no

оптыш,
опты	-ш	-Ø
опто	-ш	-Ø
put	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

оптыш,
опты	-ш	-Ø
опто	-ш	-Ø
bark	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

а
а
а
and
co

а
а
а
so
pa

а
а
а
oh
in

кугурак
кугурак
кугурак
bigger
ad

кугурак
кугу	-рак
кугу	-рак
big	-COMP
ad/no	-deg

надзиратель
надзиратель
надзиратель
overseer
no

посна
посна
посна
isolated
ad/av

кнагаш
кнага	-ш
кнага	-ш
book	-ILL
no	-case

кнагаш
кнага	-ш
кнага	-еш
book	-LAT
no	-case

возыш...
возыш
возыш
writing.system
no

возыш...
воз	-ыш
воз	-ш
cart	-ILL
no	-case

возыш...
возы	-ш	-Ø
возо	-ш	-Ø
write	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-3-4-47

Йырваш чыла кычал пытарымеке, арестант-влакым камерышке наҥгайышт.

Йырваш
Йырваш
йырваш
around
av

чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr

кычал
кычал	-Ø
кычал	-Ø
search	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

кычал
кычал	-Ø
кычал	-Ø
search	-CNG
vb1	-conn

кычал
кычал	-Ø
кычал	-Ø
search	-CVB
vb1	-adv

пытарымеке,
пытары	-меке
пытаре	-меке
finish	-CVB.PRI
vb2	-adv

арестант-влакым
арестант	-влак	-ым
арестант	-влак	-м
prisoner	-PL	-ACC
no	-num	-case

камерышке
камер	-ышке
камер	-шкЕ
chamber	-ILL
no	-case

наҥгайышт.
наҥгайы	-шт
наҥгайе	-шт
take	-IMP.3PL
vb2	-mood.pers

наҥгайышт.
наҥгайы	-ш	-т
наҥгае	-ш	-т
take	-PST1	-3PL
vb2	-tense	-pers

2-3-4-48

Григорий Петровичым шкет камерыш петырышт.

Григорий

Grigoriy

Петровичым

Petrovichym

шкет
шкет
шкет
alone
ad/av/pa

шкет
шке	-т
шке	-ет
REFL	-2SG
pr	-poss

камерыш
камер	-ыш
камер	-ш
chamber	-ILL
no	-case

петырышт.
петыры	-шт
петыре	-шт
close	-IMP.3PL
vb2	-mood.pers

петырышт.
петыры	-ш	-т
петыре	-ш	-т
close	-PST1	-3PL
vb2	-tense	-pers

2-3-4-49

Шукак ыш лий — омса почылто, ала-кӧ кычкырале:

Шукак
Шук	-ак
шуко	-ак
a.lot	-STR
ad/av/no	-enc

ыш
ы	-ш	-Ø
ы	-ш	-Ø
NEG	-PST	-3SG
vb	-tense	-pers

лий —
лий	-Ø
лий	-Ø
be	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

лий —
лий	-Ø
лий	-Ø
be	-CNG
vb1	-conn

лий —
лий	-Ø
лий	-Ø
be	-CVB
vb1	-adv

омса
омса
омса
door
no

почылто,
почылт	-о
почылт	-Е
open	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

ала-кӧ
ала-кӧ
ала-кӧ
somebody
pr

кычкырале:
кычкырал	-'е
кычкырал	-Е
shout	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

2-3-4-50

— Смирно!

Смирно!

Смирно

Smirno

2-3-4-51

Камерышке надзиратель Богданов пурыш.

Камерышке
Камер	-ышке
камер	-шкЕ
chamber	-ILL
no	-case

надзиратель
надзиратель
надзиратель
overseer
no

Богданов

Bogdanov

пурыш.
пурыш
пурыш
nase
no

пурыш.
пуры	-ш	-Ø
пуро	-ш	-Ø
go.in	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-3-4-52

Григорий Петрович лукышко каен шогале.

Григорий

Grigoriy

Петрович

Petrovich

лукышко
лук	-ышко
лук	-шкЕ
corner	-ILL
no	-case

лукышко
лук	-ышко
лук	-шкЕ
[X]	-ILL
no	-case

лукышко
лук	-ышко
лук	-шкЕ
[X]	-ILL
no	-case

каен
ка[й]	-ен	-Ø
кае	-ен	-Ø
go	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

каен
ка[й]	-ен
кае	-ен
go	-CVB
vb2	-adv

шогале.
шогале	-Ø
шогале	-Ø
plough	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

шогале.
шогал	-'е
шогал	-Е
stand.up	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

шогале.
шогале	-Ø
шогале	-Ø
plough	-CNG
vb2	-conn

2-3-4-53

Богданов, ик мут пелештыде, арестантым сога гыч кучен, камера покшеке, кӱртньӧ ӱстел деке конден шогалтыш.

Богданов,

Богданов

Bogdanov

ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr

мут
мут
мут
word
no

пелештыде,
пелештыде
пелештыде
silently
av

пелештыде,
пелешты	-де
пелеште	-де
say	-CVB.NEG
vb2	-adv

арестантым
арестант	-ым
арестант	-м
prisoner	-ACC
no	-case

сога
сога
сога
collar
no

гыч
гыч
гыч
from
po

кучен,
куч	-ен	-Ø
кучо	-ен	-Ø
hold	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

кучен,
куч	-ен
кучо	-ен
hold	-CVB
vb2	-adv

камера

***

покшеке,
покшеке
покшеке
into.the.middle
av/po

кӱртньӧ
кӱртньӧ
кӱртньӧ
iron
no

ӱстел
ӱстел
ӱстел
table
no

деке
деке
деке
to
po

конден
конд	-ен	-Ø
кондо	-ен	-Ø
bring	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

конден
конд	-ен
кондо	-ен
bring	-CVB
vb2	-adv

шогалтыш.
шогалтыш
шогалтыш
[X]
no

шогалтыш.
шогалты	-ш	-Ø
шогалте	-ш	-Ø
put	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-3-4-54

Вара, Григорий Петровичын йолжым чумалын, йыгыре ыштыш да каласыш:

Вара,
Вара
вара
then
av/pa

Вара,
Вара
вара
pole
no

Вара,
Вар	-а
варе	-а
mix	-3SG
vb2	-pers

Григорий

Grigoriy

Петровичын

Petrovichyn

йолжым
йол	-жы	-м
йол	-жЕ	-м
foot	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

чумалын,
чумал	-ын	-Ø
чумал	-н	-Ø
kick	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

чумалын,
чумал	-ын
чумал	-н
kick	-CVB
vb1	-adv

йыгыре
йыгыре
йыгыре
next.to.one.another
ad/av

ыштыш
ыштыш
ыштыш
work
no

ыштыш
ышты	-ш	-Ø
ыште	-ш	-Ø
do	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

да
да
да
and
co

да
да
да
yes
pa

каласыш:
каласы	-ш	-Ø
каласе	-ш	-Ø
say	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-3-4-55

— Теве тыште, кеч-кӧ пура гынат, тыге шогаш тӱҥалат.

Теве
Теве
теве
here
av/co/pa

Теве
Теве
теве
[X]
pa

тыште,
тыште
тыште
here
av/pr

тыште,
тыш	-те
тыш	-штЕ
here	-INE
av/pr	-case

кеч-кӧ
кеч-кӧ
кеч-кӧ
whoever
pr

пура
пура
пура
home-made.kvass
no

пура
пура
пура
framework
no

пура
пур	-а
пуро	-а
go.in	-3SG
vb2	-pers

гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa

гынат,
гына	-т
гына	-ат
only	-and
pa	-enc

гынат,
гын	-ат
гын	-ат
if	-and
co/pa	-enc

тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr

шогаш
шога	-ш
шога	-ш
plough	-ILL
no	-case

шогаш
шога	-ш
шога	-еш
plough	-LAT
no	-case

шогаш
шог	-аш
шого	-аш
stand	-INF
vb2	-inf

тӱҥалат.
тӱҥал	-ат
тӱҥал	-ат
start	-2SG
vb1	-pers

тӱҥалат.
тӱҥал	-Ø	-ат
тӱҥал	-Ø	-ат
start	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

тӱҥалат.
тӱҥал	-Ø	-ат
тӱҥал	-Ø	-ат
start	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

2-3-4-56

Кидет ургыш воктен лийже!

Кидет
Кид	-ет
кид	-ет
hand	-2SG
no	-poss

ургыш
ургыш
ургыш
seam
no

ургыш
ургы	-ш	-Ø
урго	-ш	-Ø
sew	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

воктен
воктен
воктен
beside
av/po

воктен
вокт	-ен	-Ø
вокто	-ен	-Ø
strip.bark	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

воктен
вокт	-ен
вокто	-ен
strip.bark	-CVB
vb2	-adv

лийже!
лийже
лийже
let's.imagine
pa

лийже!
лий	-же
лий	-жЕ
be	-IMP.3SG
vb1	-mood.pers

лийже!
лий	-Ø	-же
лий	-Ø	-жЕ
be	-CNG	-3SG
vb1	-conn	-poss

лийже!
лий	-Ø	-же
лий	-Ø	-жЕ
be	-CVB	-3SG
vb1	-adv	-poss

2-3-4-57

Эр проверка годымат, кас проверка годымат тыгак шогыман.

Эр
Эр
эр
morning
ad/av/no

проверка

***

годымат,
годым	-ат
годым	-ат
during	-and
po	-enc

кас
кас
кас
evening
av/no

проверка

***

годымат
годым	-ат
годым	-ат
during	-and
po	-enc

тыгак
тыгак
тыгак
like.this
ad/av/co/pa/pr

шогыман.
шогым	-ан
шогымо	-ан
standing	-with
ad	-deriv.ad

шогыман.
шогы	-ман
шого	-ман
stand	-INF.NEC
vb2	-inf

шогыман.
шогы	-м	-ан
шого	-мЕ	-ан
stand	-PTCP.PASS	-with
vb2	-ad	-deriv.ad

2-3-4-58

Надзиратель глазок гыч ончалеш гынат, тыгак шогалат.

Надзиратель
Надзиратель
надзиратель
overseer
no

глазок
глазок
глазок
peephole
no

гыч
гыч
гыч
from
po

ончалеш
ончал	-еш
ончал	-еш
look	-3SG
vb1	-pers

гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa

гынат,
гына	-т
гына	-ат
only	-and
pa	-enc

гынат,
гын	-ат
гын	-ат
if	-and
co/pa	-enc

тыгак
тыгак
тыгак
like.this
ad/av/co/pa/pr

шогалат.
шогал	-ат
шогал	-ат
stand.up	-2SG
vb1	-pers

шогалат.
шогал	-ат
шогале	-ат
plough	-3PL
vb2	-pers

шогалат.
шога	-ла	-т
шога	-ла	-ет
plough	-COMP	-2SG
no	-case	-poss

шогалат.
шога	-ла	-т
шога	-ла	-ет
plough	-PL	-2SG
no	-num	-poss

шогалат.
шога	-ла	-т
шога	-ла	-ат
plough	-COMP	-and
no	-case	-enc

шогалат.
шога	-ла	-т
шога	-ла	-ат
plough	-PL	-and
no	-num	-enc

шогалат.
шогал	-а	-т
шогале	-а	-ат
plough	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

шогалат.
шогал	-Ø	-ат
шогал	-Ø	-ат
stand.up	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

шогалат.
шогал	-Ø	-ат
шогал	-Ø	-ат
stand.up	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

шогалат.
шогал	-Ø	-ат
шогале	-Ø	-ат
plough	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

2-3-4-59

Проверка эртымек, шкетын кодмекет гына тышеч каен кертат.

Проверка

Proverka

эртымек,
эрты	-мек
эрте	-мек
pass	-CVB.PRI
vb2	-adv

шкетын
шкетын
шкетын
alone
av

шкетын
шкет	-ын
шкет	-н
alone	-GEN
ad/av/pa	-case

шкетын
шке	-т	-ын
шке	-ет	-н
REFL	-2SG	-GEN
pr	-poss	-case

кодмекет
код	-меке	-ет
код	-меке	-ет
stay	-CVB.PRI	-2SG
vb1	-adv	-poss

гына
гына
гына
only
pa

тышеч
тышеч
тышеч
from.here
av/pr

каен
ка[й]	-ен	-Ø
кае	-ен	-Ø
go	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

каен
ка[й]	-ен
кае	-ен
go	-CVB
vb2	-adv

кертат.
керт	-ат
керт	-ат
be.able.to	-2SG
vb1	-pers

кертат.
керт	-ат
керт	-ат
swaddle	-2SG
vb1	-pers

кертат.
керт	-Ø	-ат
керт	-Ø	-ат
be.able.to	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

кертат.
керт	-Ø	-ат
керт	-Ø	-ат
swaddle	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

кертат.
керт	-Ø	-ат
керт	-Ø	-ат
be.able.to	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

кертат.
керт	-Ø	-ат
керт	-Ø	-ат
swaddle	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

кертат.
керт	-	-ат
керт	-Е	-ат
be.able.to	-PST1.3SG	-and
vb1	-tense.pers	-enc

кертат.
керт	-	-ат
керт	-Е	-ат
swaddle	-PST1.3SG	-and
vb1	-tense.pers	-enc

2-3-4-60

Ыҥылышыч?

Ыҥылышыч

Yŋylyshych

2-3-4-61

Кунам тый декет мый пурем але кугурак надзиратель, тыгак помощник але начальник пурат, тый денет злоровитлалтыт гын, ваштарешышт яндарын каласышаш улат: «Здравия желаю, господин отделенный».

Кунам
Кунам
кунам
when
av/co/pa/pr

тый
тый
тый
2SG
pr

декет
дек	-ет
дек	-ет
to	-2SG
po	-poss

декет
дек	-ет
деке	-ет
to	-2SG
po	-poss

мый
мый
мый
1SG
pr

пурем
пур	-ем
пуро	-ем
go.in	-1SG
vb2	-pers

але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa

але
але	-Ø
але	-Ø
soften.bast	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

але
але	-Ø
але	-Ø
soften.bast	-CNG
vb2	-conn

кугурак
кугурак
кугурак
bigger
ad

кугурак
кугу	-рак
кугу	-рак
big	-COMP
ad/no	-deg

надзиратель,
надзиратель
надзиратель
overseer
no

тыгак
тыгак
тыгак
like.this
ad/av/co/pa/pr

помощник
помощник
помощник
helper
no

але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa

але
але	-Ø
але	-Ø
soften.bast	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

але
але	-Ø
але	-Ø
soften.bast	-CNG
vb2	-conn

начальник
начальник
начальник
head
no

пурат,
пура	-т
пура	-ет
home-made.kvass	-2SG
no	-poss

пурат,
пура	-т
пура	-ет
framework	-2SG
no	-poss

пурат,
пура	-т
пура	-ат
home-made.kvass	-and
no	-enc

пурат,
пура	-т
пура	-ат
framework	-and
no	-enc

пурат,
пур	-ат
пур	-ат
chew	-2SG
vb1	-pers

пурат,
пур	-ат
пуро	-ат
go.in	-3PL
vb2	-pers

пурат,
пур	-а	-т
пуро	-а	-ат
go.in	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

пурат,
пур	-Ø	-ат
пур	-Ø	-ат
chew	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

пурат,
пур	-Ø	-ат
пур	-Ø	-ат
chew	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

пурат,
пур	-	-ат
пур	-Е	-ат
chew	-PST1.3SG	-and
vb1	-tense.pers	-enc

пурат,
пур	-Ø	-ат
пуро	-Ø	-ат
go.in	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

тый
тый
тый
2SG
pr

денет
ден	-ет
дене	-ет
with	-2SG
po	-poss

злоровитлалтыт

***

гын,
гын
гын
if
co/pa

ваштарешышт
ваштареш	-ышт
ваштареш	-шт
toward	-3PL
ad/av/po	-poss

ваштарешышт
ваштар	-еш	-ышт
ваштар	-еш	-шт
maple	-LAT	-3PL
no	-case	-poss

яндарын
яндарын
яндарын
clean
av

яндарын
яндар	-ын
яндар	-н
clean	-GEN
ad/av/no	-case

каласышаш
каласы	-шаш
каласе	-шаш
say	-PTCP.FUT
vb2	-ad

улат:
ула	-т
ула	-ет
cart	-2SG
no	-poss

улат:
ула	-т
ула	-ат
cart	-and
no	-enc

улат:
ул	-ат
уло	-ат
is	-and
ad/no/vb	-enc

улат:
ул	-ат
ул	-ат
be	-2SG
vb1	-pers

улат:
у	-ла	-т
у	-ла	-ет
new	-COMP	-2SG
ad/no	-case	-poss

улат:
у	-ла	-т
у	-ла	-ет
new	-PL	-2SG
ad/no	-num	-poss

улат:
у	-ла	-т
у	-ла	-ат
new	-COMP	-and
ad/no	-case	-enc

улат:
у	-ла	-т
у	-ла	-ат
new	-PL	-and
ad/no	-num	-enc

улат:
ул	-Ø	-ат
ул	-Ø	-ат
be	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

улат:
ул	-Ø	-ат
ул	-Ø	-ат
be	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

«Здравия

Здравия

Zdraviya

желаю,

***

господин
господин
господин
Mr.
no

отделенный».

***

2-3-4-62

Але тыге: «Господин старшина».

Але
Але
але
or
av/co/pa

Але
Але	-Ø
але	-Ø
soften.bast	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

Але
Але	-Ø
але	-Ø
soften.bast	-CNG
vb2	-conn

тыге:
тыге
тыге
so
av/pa/pr

«Господин
Господин
господин
Mr.
no

старшина».
старшина
старшина
sergeant.major
no

2-3-4-63

Вес гана: «Ваше высокоблагородие».

Вес
Вес
вес
different
ad/pr

гана:
гана
гана
times
no/po

«Ваше

Ваше

Vashe

высокоблагородие».

***

2-3-4-64

Только мутым ит шуйкале, а писын ойло, теве тыге: «здражав, господин длен».

Только
Только
только
but
co/pa

мутым
мут	-ым
мут	-м
word	-ACC
no	-case

ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers

шуйкале,
шуйкале	-Ø
шуйкале	-Ø
extend	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

шуйкале,
шуйкале	-Ø
шуйкале	-Ø
extend	-CNG
vb2	-conn

а
а
а
and
co

а
а
а
so
pa

а
а
а
oh
in

писын
писын
писын
quickly
av

писын
писы	-н
писе	-н
quick	-GEN
ad	-case

ойло,
ойло	-Ø
ойло	-Ø
talk	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ойло,
ойло	-Ø
ойло	-Ø
talk	-CNG
vb2	-conn

теве
теве
теве
here
av/co/pa

теве
теве
теве
[X]
pa

тыге:
тыге
тыге
so
av/pa/pr

«здражав,

***

господин
господин
господин
Mr.
no

длен».

***

2-3-4-65

Але: «Здражав, вашскброд!..» Ит мондо!

Але:
Але
але
or
av/co/pa

Але:
Але	-Ø
але	-Ø
soften.bast	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

Але:
Але	-Ø
але	-Ø
soften.bast	-CNG
vb2	-conn

«Здражав,

Здражав

Zdrazhav

вашскброд!..»

***

Ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers

мондо!
мондо	-Ø
мондо	-Ø
forget	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

мондо!
мондо	-Ø
мондо	-Ø
forget	-CNG
vb2	-conn

2-3-4-66

Пырдыж, кӱвар — чыла воштончышла йылгыжше.

Пырдыж,
Пырдыж
пырдыж
wall
no

кӱвар —
кӱвар
кӱвар
floor
no

чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr

воштончышла
воштончыш	-ла
воштончыш	-ла
mirror	-COMP
no	-case

воштончышла
воштончыш	-ла
воштончыш	-ла
mirror	-PL
no	-num

воштончышла
воштончыш	-ла
воштончыш	-ла
mirror	-STR
no	-enc

йылгыжше.
йылгыжше
йылгыжше
shiny
ad/no

йылгыжше.
йылгыж	-ше
йылгыж	-шЕ
shine	-PTCP.ACT
vb1	-ad

йылгыжше.
йылгыж	-ше
йылгыж	-жЕ
shine	-IMP.3SG
vb1	-mood.pers

йылгыжше.
йылгы	-ж	-ше
йылге	-жЕ	-жЕ
sparkling	-3SG	-3SG
ad	-poss	-poss

йылгыжше.
йылгыж	-Ø	-ше
йылгыж	-Ø	-жЕ
shine	-CNG	-3SG
vb1	-conn	-poss

йылгыжше.
йылгыж	-Ø	-ше
йылгыж	-Ø	-жЕ
shine	-CVB	-3SG
vb1	-adv	-poss

2-3-4-67

Вӱргене ате-шӧр тулла йӱлыжӧ.

Вӱргене
Вӱргене
вӱргене
copper
no

ате-шӧр
ате-	шӧр
ате	шӧр
vessel	milk
no	no

ате-шӧр
ате-	шӧр
ате	шӧр
vessel	edge
no	no

тулла
тул	-ла
тул	-ла
fire	-COMP
ad/no	-case

тулла
тул	-ла
тул	-ла
fire	-PL
ad/no	-num

тулла
тул	-ла
тул	-ла
fire	-STR
ad/no	-enc

йӱлыжӧ.
йӱлы	-жӧ
йӱлӧ	-жЕ
burn	-IMP.3SG
vb2	-mood.pers

йӱлыжӧ.
йӱлы	-Ø	-жӧ
йӱлӧ	-Ø	-жЕ
burn	-CNG	-3SG
vb2	-conn	-poss

2-3-4-68

Нигуштат ик пурак пырчат ынже лий.

Нигуштат
Нигушт	-ат
нигушто	-ат
nowhere	-and
av/pr	-enc

Нигуштат
Нигуш	-т	-ат
нигуш	-штЕ	-ат
nowhere	-INE	-and
av/pr	-case	-enc

ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr

пурак
пурак
пурак
dust
no

пурак
пурак
пурак
birch.bark.container
no

пурак
пу	-рак
пу	-рак
wood	-COMP
no	-deg

пурак
пура	-к
пура	-ак
home-made.kvass	-STR
no	-enc

пурак
пура	-к
пура	-ак
framework	-STR
no	-enc

пурак
пу	-Ø	-рак
пуо	-Ø	-рак
give	-CNG	-COMP
vb2	-conn	-deg

пурак
пу	-Ø	-рак
пуо	-Ø	-рак
blow	-CNG	-COMP
vb2	-conn	-deg

пурак
пур	-а	-к
пуро	-а	-ак
go.in	-3SG	-STR
vb2	-pers	-enc

пурак
пур	-Ø	-ак
пур	-Ø	-ак
chew	-CNG	-STR
vb1	-conn	-enc

пурак
пур	-Ø	-ак
пур	-Ø	-ак
chew	-CVB	-STR
vb1	-adv	-enc

пурак
пур	-	-ак
пур	-Е	-ак
chew	-PST1.3SG	-STR
vb1	-tense.pers	-enc

пурак
пур	-Ø	-ак
пуро	-Ø	-ак
go.in	-CNG	-STR
vb2	-conn	-enc

пырчат
пырчат
пырчат
not.at.all
av

пырчат
пырч	-ат
пырче	-ат
grain	-and
no	-enc

ынже
ын	-же
ын	-жЕ
NEG	-IMP.3SG
vb	-mood.pers

лий.
лий	-Ø
лий	-Ø
be	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

лий.
лий	-Ø
лий	-Ø
be	-CNG
vb1	-conn

лий.
лий	-Ø
лий	-Ø
be	-CVB
vb1	-adv

2-3-4-69

Парашыште, параша йымалнат яндар, ару лийже.

Парашыште,
Парашы	-ште
параше	-штЕ
chamber.pot	-INE
no	-case

параша

***

йымалнат
йымалн	-ат
йымалне	-ат
at.the.bottom	-and
av/po	-enc

йымалнат
йымал	-на	-т
йымал	-на	-ат
bottom	-1PL	-and
ad/no	-poss	-enc

яндар,
яндар
яндар
clean
ad/av/no

ару
ару
ару
clean
ad

лийже.
лийже
лийже
let's.imagine
pa

лийже.
лий	-же
лий	-жЕ
be	-IMP.3SG
vb1	-mood.pers

лийже.
лий	-Ø	-же
лий	-Ø	-жЕ
be	-CNG	-3SG
vb1	-conn	-poss

лийже.
лий	-Ø	-же
лий	-Ø	-жЕ
be	-CVB	-3SG
vb1	-adv	-poss

2-3-4-70

Уке гын, так твою мать, мый тыланет ончыктем!

Уке
Уке
уке
no
ad/no/pa

гын,
гын
гын
if
co/pa

так
так
так
like.that
av/co/pa

твою

***

мать,

***

мый
мый
мый
1SG
pr

тыланет
ты	-лан	-ет
тый	-лан	-ет
2SG	-DAT	-2SG
pr	-case	-poss

тыланет
тылан	-ет
тылан	-ет
wish	-2SG
no	-poss

тыланет
тылан	-ет
тылане	-ет
wish	-2SG
vb2	-pers

тыланет
тыл	-ан	-ет
тыл	-ан	-ет
rear	-with	-2SG
no	-deriv.ad	-poss

ончыктем!
ончыкт	-ем
ончыкто	-ем
show	-1SG
vb2	-pers

ончыктем!
ончы	-кт	-ем
ончо	-ктЕ	-ем
look	-CAUS	-1SG
vb2	-deriv.v	-pers

2-3-4-71

Леведышетым теве тыге опто.

Леведышетым
Леведыш	-ет	-ым
леведыш	-ет	-м
blanket	-2SG	-ACC
no	-poss	-case

теве
теве
теве
here
av/co/pa

теве
теве
теве
[X]
pa

тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr

опто.
опто	-Ø
опто	-Ø
put	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

опто.
опто	-Ø
опто	-Ø
bark	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

опто.
опто	-Ø
опто	-Ø
put	-CNG
vb2	-conn

опто.
опто	-Ø
опто	-Ø
bark	-CNG
vb2	-conn

2-3-4-72

Ончо!

Ончо!
Ончо	-Ø
ончо	-Ø
look	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

Ончо!
Ончо	-Ø
ончо	-Ø
look	-CNG
vb2	-conn

2-3-4-73

Кеч-мо нерген йодмылан вашмутым тый тыге пуышаш улат: «Так точно».

Кеч-мо
Кеч-мо
кеч-мо
whatever
pr

нерген
нерген
нерген
about
po

нерген
нерге	-н
нерге	-н
cold	-GEN
no	-case

нерген
нерге	-н
нерге	-н
badger	-GEN
no	-case

нерген
нерге	-н
нерге	-н
order	-GEN
no	-case

йодмылан
йодмы	-лан
йодмо	-лан
interrogative	-DAT
ad	-case

йодмылан
йодмы	-ла	-н
йодмо	-ла	-н
interrogative	-PL	-GEN
ad	-num	-case

йодмылан
йод	-мы	-лан
йод	-мЕ	-лан
ask	-PTCP.PASS	-DAT
vb1	-ad	-case

йодмылан
йод	-мы	-ла	-н
йод	-мЕ	-ла	-н
ask	-PTCP.PASS	-PL	-GEN
vb1	-ad	-num	-case

вашмутым
вашмут	-ым
вашмут	-м
answer	-ACC
no	-case

тый
тый
тый
2SG
pr

тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr

пуышаш
пуышаш
пуышаш
having.to.give
no

пуышаш
пуы	-шаш
пуо	-шаш
give	-PTCP.FUT
vb2	-ad

пуышаш
пуы	-шаш
пуо	-шаш
blow	-PTCP.FUT
vb2	-ad

улат:
ула	-т
ула	-ет
cart	-2SG
no	-poss

улат:
ула	-т
ула	-ат
cart	-and
no	-enc

улат:
ул	-ат
уло	-ат
is	-and
ad/no/vb	-enc

улат:
ул	-ат
ул	-ат
be	-2SG
vb1	-pers

улат:
у	-ла	-т
у	-ла	-ет
new	-COMP	-2SG
ad/no	-case	-poss

улат:
у	-ла	-т
у	-ла	-ет
new	-PL	-2SG
ad/no	-num	-poss

улат:
у	-ла	-т
у	-ла	-ат
new	-COMP	-and
ad/no	-case	-enc

улат:
у	-ла	-т
у	-ла	-ат
new	-PL	-and
ad/no	-num	-enc

улат:
ул	-Ø	-ат
ул	-Ø	-ат
be	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

улат:
ул	-Ø	-ат
ул	-Ø	-ат
be	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

«Так
Так
так
like.that
av/co/pa

точно».
точно
точно
exactly
av/pa

2-3-4-74

«Никак нет».

«Никак

Никак

Nikak

нет».

***

2-3-4-75

«Слушаюсь».

Слушаюсь

Slushayus'

2-3-4-76

«Чего изволите?» Нимогай «да» але «нет» лийман огыл.

«Чего

Чего

Chego

изволите?»

***

Нимогай
Нимогай
нимогай
no
ad/pr

«да»
да
да
and
co

«да»
да
да
yes
pa

але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa

але
але	-Ø
але	-Ø
soften.bast	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

але
але	-Ø
але	-Ø
soften.bast	-CNG
vb2	-conn

«нет»

***

лийман
лийман
лийман
able
ad

лийман
лийм	-ан
лийме	-ан
happening	-with
ad	-deriv.ad

лийман
лий	-ман
лий	-ман
be	-INF.NEC
vb1	-inf

лийман
лий	-м	-ан
лий	-мЕ	-ан
be	-PTCP.PASS	-with
vb1	-ad	-deriv.ad

огыл.
ог	-Ø	-ыл	-Ø
ог	-Ø	-ул	-Ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

2-3-4-77

Ит мондо!

Ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers

мондо!
мондо	-Ø
мондо	-Ø
forget	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

мондо!
мондо	-Ø
мондо	-Ø
forget	-CNG
vb2	-conn

2-3-4-78

Богданов изишлан шып лие, вара ешарыш:

Богданов

Bogdanov

изишлан
изишлан
изишлан
for.a.little.while
av

шып
шып
шып
quiet
ad/av/no

лие,
ли[й]	-е
лий	-Е
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

вара
вара
вара
then
av/pa

вара
вара
вара
pole
no

вара
вар	-а
варе	-а
mix	-3SG
vb2	-pers

ешарыш:
ешары	-ш	-Ø
ешаре	-ш	-Ø
add	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-3-4-79

— Первый тылзе тыланет нимогай книга лудашат, письма возашат — нимат ышташ ок лий.

Первый
Первый
первый
first
ad/av/nm

тылзе
тылзе
тылзе
moon
no

тыланет
ты	-лан	-ет
тый	-лан	-ет
2SG	-DAT	-2SG
pr	-case	-poss

тыланет
тылан	-ет
тылан	-ет
wish	-2SG
no	-poss

тыланет
тылан	-ет
тылане	-ет
wish	-2SG
vb2	-pers

тыланет
тыл	-ан	-ет
тыл	-ан	-ет
rear	-with	-2SG
no	-deriv.ad	-poss

нимогай
н'имогай
н'имогай
no
ad/pr

книга
книга
книга
book
no

лудашат,
луд	-аш	-ат
луд	-аш	-ат
read	-INF	-and
vb1	-inf	-enc

письма
письма
письма
letter
no

возашат —
возаш	-ат
возаш	-ат
a.cartload	-and
ad	-enc

возашат —
воз	-аш	-ат
воз	-аш	-ат
lie.down	-INF	-and
vb1	-inf	-enc

возашат —
воз	-аш	-ат
возо	-аш	-ат
write	-INF	-and
vb2	-inf	-enc

нимат
н'имат
н'имат
nothing
pr

ышташ
ышт	-аш
ыште	-аш
do	-INF
vb2	-inf

ок
ок	-Ø
ок	-Ø
NEG	-3SG
vb	-pers

лий.
лий	-Ø
лий	-Ø
be	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

лий.
лий	-Ø
лий	-Ø
be	-CNG
vb1	-conn

лий.
лий	-Ø
лий	-Ø
be	-CVB
vb1	-adv

2-3-4-80

А вара ончена.

А
А
а
and
co

А
А
а
so
pa

А
А
а
oh
in

вара
вара
вара
then
av/pa

вара
вара
вара
pole
no

вара
вар	-а
варе	-а
mix	-3SG
vb2	-pers

ончена.
онч	-ена
ончо	-ена
look	-1PL
vb2	-pers

2-3-4-81

Шкендым кучен от мошто гын, розгат логалеш...

Шкендым
шкен	-д	-ым
шке	-д	-м
REFL	-2SG	-ACC
pr	-poss	-case

кучен
куч	-ен	-Ø
кучо	-ен	-Ø
hold	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

кучен
куч	-ен
кучо	-ен
hold	-CVB
vb2	-adv

от
о	-т
о	-т
NEG	-2SG
vb	-pers

мошто
мо	-што
мо	-штЕ
what	-INE
ad/av/pa/pr	-case

мошто
мош	-то
мош	-штЕ
for.how.much	-INE
av/pr	-case

мошто
мошто	-Ø
мошто	-Ø
be.able.to	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

мошто
мошто	-Ø
мошто	-Ø
become.tired	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

мошто
мошто	-Ø
мошто	-Ø
be.able.to	-CNG
vb2	-conn

мошто
мошто	-Ø
мошто	-Ø
become.tired	-CNG
vb2	-conn

гын,
гын
гын
if
co/pa

розгат
розг	-ат
розго	-ат
birch	-and
no	-enc

логалеш...
логал	-еш
логал	-еш
touch	-3SG
vb1	-pers

2-3-4-82

Богданов лектын кайыш.

Богданов

Bogdanov

лектын
лект	-ын	-Ø
лект	-н	-Ø
go	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

лектын
лект	-ын
лект	-н
go	-CVB
vb1	-adv

кайыш.
кай	-ыш
кай	-ш
aftergrass	-ILL
no	-case

кайыш.
кайы	-ш	-Ø
кае	-ш	-Ø
go	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-3-4-83

Рушарня кечылан лийын проверкат ондак эртыш.

Рушарня
Рушарня
рушарня
Sunday
no

кечылан
кечы	-лан
кече	-лан
sun	-DAT
no	-case

кечылан
кечы	-ла	-н
кече	-ла	-н
sun	-PL	-GEN
no	-num	-case

лийын
лийын
лийын
as.a
po

лийын
лий	-ын	-Ø
лий	-н	-Ø
be	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

лийын
лий	-ын
лий	-н
be	-CVB
vb1	-adv

проверкат
проверк	-ат
проверке	-ат
inspection	-and
no	-enc

ондак
ондак
ондак
at.first
av

ондак
он	-да	-к
он	-да	-ак
leader	-2PL	-STR
no	-poss	-enc

эртыш.
эртыш
эртыш
history
no

эртыш.
эрты	-ш	-Ø
эрте	-ш	-Ø
pass	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-3-4-84

Григорий Петрович эр марте шкет кодо.

Григорий

Grigoriy

Петрович

Petrovich

эр
эр
эр
morning
ad/av/no

марте
марте
марте
up.to
po

шкет
шкет
шкет
alone
ad/av/pa

шкет
шке	-т
шке	-ет
REFL	-2SG
pr	-poss

кодо.
кодо	-Ø
кодо	-Ø
leave	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

кодо.
код	-о
код	-Е
stay	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

кодо.
кодо	-Ø
кодо	-Ø
leave	-CNG
vb2	-conn

2-3-4-85

Аҥышыр койкеш шуйналт возо.

Аҥышыр

Aŋyshyr

койкеш
койк	-еш
койко	-еш
bunk	-LAT
no	-case

шуйналт
шуйналт	-Ø
шуйналт	-Ø
stretch.out	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

шуйналт
шуйналт	-Ø
шуйналт	-Ø
stretch.out	-CNG
vb1	-conn

шуйналт
шуйналт	-Ø
шуйналт	-Ø
stretch.out	-CVB
vb1	-adv

шуйналт
шуйн	-алт	-Ø
шуйно	-алт	-Ø
stretch.out	-REF	-IMP.2SG
vb2	-deriv.v	-mood.pers

шуйналт
шуйн	-алт	-Ø
шуйно	-алт	-Ø
stretch.out	-REF	-CNG
vb2	-deriv.v	-conn

шуйналт
шуйн	-алт	-Ø
шуйно	-алт	-Ø
stretch.out	-REF	-CVB
vb2	-deriv.v	-adv

возо.
возо	-Ø
возо	-Ø
write	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

возо.
воз	-о
воз	-Е
lie.down	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

возо.
возо	-Ø
возо	-Ø
write	-CNG
vb2	-conn

2-3-4-86

Корнышто ноен толын, таче эр годсек йол ӱмбалне шоген гынат, Григорий Петрович вашке мален колтен ыш керт.

Корнышто
Корны	-што
корно	-штЕ
road	-INE
no	-case

ноен
но[й]	-ен	-Ø
нойо	-ен	-Ø
become.tired	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ноен
но[й]	-ен
нойо	-ен
become.tired	-CVB
vb2	-adv

толын,
тол	-ын	-Ø
тол	-н	-Ø
come	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

толын,
тол	-ын
тол	-н
come	-CVB
vb1	-adv

таче
таче
таче
today
ad/av

эр
эр
эр
morning
ad/av/no

годсек
годсек
годсек
since
po

йол
йол
йол
foot
no

ӱмбалне
ӱмбалне
ӱмбалне
above
av/po

шоген
шог	-ен	-Ø
шого	-ен	-Ø
stand	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

шоген
шог	-ен
шого	-ен
stand	-CVB
vb2	-adv

гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa

гынат,
гына	-т
гына	-ат
only	-and
pa	-enc

гынат,
гын	-ат
гын	-ат
if	-and
co/pa	-enc

Григорий

Grigoriy

Петрович

Petrovich

вашке
вашке
вашке
soon
ad/av/no

вашке
вашке	-Ø
вашке	-Ø
hurry	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

вашке
вашке	-Ø
вашке	-Ø
hurry	-CNG
vb2	-conn

мален
мал	-ен	-Ø
мале	-ен	-Ø
sleep	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

мален
мал	-ен
мале	-ен
sleep	-CVB
vb2	-adv

колтен
колт	-ен	-Ø
колто	-ен	-Ø
send	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

колтен
колт	-ен
колто	-ен
send	-CVB
vb2	-adv

ыш
ы	-ш	-Ø
ы	-ш	-Ø
NEG	-PST	-3SG
vb	-tense	-pers

керт.
керт	-Ø
керт	-Ø
be.able.to	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

керт.
керт	-Ø
керт	-Ø
swaddle	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

керт.
керт	-Ø
керт	-Ø
be.able.to	-CNG
vb1	-conn

керт.
керт	-Ø
керт	-Ø
swaddle	-CNG
vb1	-conn

керт.
керт	-Ø
керт	-Ø
be.able.to	-CVB
vb1	-adv

керт.
керт	-Ø
керт	-Ø
swaddle	-CVB
vb1	-adv

2-3-4-87

Тӱрлӧ шонымаш вуйышко пура: «Таче кече эртыш, ончыкыжо мом ужаш тӱкна гын?»

Тӱрлӧ
Тӱрлӧ
тӱрлӧ
different
ad/no/po

Тӱрлӧ
Тӱрлӧ	-Ø
тӱрлӧ	-Ø
embroider	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

Тӱрлӧ
Тӱрлӧ	-Ø
тӱрлӧ	-Ø
embroider	-CNG
vb2	-conn

шонымаш
шонымаш
шонымаш
thought
no

шонымаш
шоны	-маш
шоно	-маш
think	-NMLZ
vb2	-deriv.n

вуйышко
вуй	-ышко
вуй	-шкЕ
head	-ILL
no	-case

пура:
пура
пура
home-made.kvass
no

пура:
пура
пура
framework
no

пура:
пур	-а
пуро	-а
go.in	-3SG
vb2	-pers

«Таче
Таче
таче
today
ad/av

кече
кече
кече
sun
no

кече
кече	-Ø
кече	-Ø
hang	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

кече
кече	-Ø
кече	-Ø
hang	-CNG
vb2	-conn

эртыш,
эртыш
эртыш
history
no

эртыш,
эрты	-ш	-Ø
эрте	-ш	-Ø
pass	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

ончыкыжо
ончыкыжо
ончыкыжо
in.future
av

ончыкыжо
ончыкы	-жо
ончыко	-жЕ
forward	-3SG
av/po	-poss

мом
мом
мом
what
pr

мом
мо	-м
мо	-м
what	-ACC
ad/av/pa/pr	-case

ужаш
ужаш
ужаш
part
no

ужаш
уж	-аш
уж	-аш
see	-INF
vb1	-inf

тӱкна
тӱкн	-а
тӱкнӧ	-а
touch	-3SG
vb2	-pers

гын?»
гын
гын
if
co/pa

2-3-4-88

Эрлашыжым эрдене, ныл шагатат пелыште, чаҥым ныл гана шуэн перыме шоктыш.

Эрлашыжым
Эрлашыжым
эрлашыжым
on.the.next.day
av

эрдене,
эрдене
эрдене
in.the.morning
av

ныл
ныл
ныл
four
nm

шагатат
шагат	-ат
шагат	-ат
hour	-and
no	-enc

пелыште,
пел	-ыште
пел	-штЕ
half	-INE
no	-case

пелыште,
пелы	-ште
пеле	-штЕ
half	-INE
ad/av/no	-case

чаҥым
чаҥ	-ым
чаҥ	-м
bell	-ACC
no	-case

ныл
ныл
ныл
four
nm

гана
гана
гана
times
no/po

шуэн
шуэн
шуэн
sparsely
av

шуэн
шуэ	-н
шуэ	-н
thin	-GEN
ad	-case

шуэн
шуэ	-н
шуэ	-н
anthill	-GEN
no	-case

шуэн
шу}	-эн	-Ø
шуо	-ен	-Ø
throw	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

шуэн
шу}	-эн
шуо	-ен
throw	-CVB
vb2	-adv

перыме
перыме
перыме
beat
ad

перыме
перы	-ме
пере	-мЕ
hit	-PTCP.PASS
vb2	-ad

шоктыш.
шоктыш
шоктыш
bran
no

шоктыш.
шокты	-ш	-Ø
шокто	-ш	-Ø
be.heard	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-3-4-89

Тиде кынелаш сигнал улмаш.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr

Тиде
Тиде	-Ø
тиде	-Ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

Тиде
Тиде	-Ø
тиде	-Ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

кынелаш
кын'ел	-аш
кын'ел	-аш
get.up	-INF
vb1	-inf

кынелаш
кын'е	-ла	-ш
кын'е	-ла	-ш
hemp	-PL	-ILL
no	-num	-case

кынелаш
кын'е	-ла	-ш
кын'е	-ла	-еш
hemp	-PL	-LAT
no	-num	-case

сигнал
сигнал
сигнал
signal
no

улмаш.
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb

улмаш.
ул	-маш
ул	-маш
be	-NMLZ
vb1	-deriv.n

2-3-4-90

Григорий Петрович койка гыч кынелын ыш шукто — надзиратель, омса глазок гыч ончалын, кычкырале:

Григорий

Grigoriy

Петрович

Petrovich

койка

***

гыч
гыч
гыч
from
po

кынелын
кын'ел	-ын	-Ø
кын'ел	-н	-Ø
get.up	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

кынелын
кын'ел	-ын
кын'ел	-н
get.up	-CVB
vb1	-adv

ыш
ы	-ш	-Ø
ы	-ш	-Ø
NEG	-PST	-3SG
vb	-tense	-pers

шукто —
шукто	-Ø
шукто	-Ø
succeed.in	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

шукто —
шукто	-Ø
шукто	-Ø
succeed.in	-CNG
vb2	-conn

шукто —
шу	-кто	-Ø
шу	-ктЕ	-Ø
reach	-CAUS	-IMP.2SG
vb1	-deriv.v	-mood.pers

шукто —
шу	-кто	-Ø
шу	-ктЕ	-Ø
ferment	-CAUS	-IMP.2SG
vb1	-deriv.v	-mood.pers

шукто —
шу	-кто	-Ø
шу	-ктЕ	-Ø
whittle	-CAUS	-IMP.2SG
vb1	-deriv.v	-mood.pers

шукто —
шу	-кто	-Ø
шу	-ктЕ	-Ø
reach	-CAUS	-CNG
vb1	-deriv.v	-conn

шукто —
шу	-кто	-Ø
шу	-ктЕ	-Ø
ferment	-CAUS	-CNG
vb1	-deriv.v	-conn

шукто —
шу	-кто	-Ø
шу	-ктЕ	-Ø
whittle	-CAUS	-CNG
vb1	-deriv.v	-conn

надзиратель,
надзиратель
надзиратель
overseer
no

омса
омса
омса
door
no

глазок
глазок
глазок
peephole
no

гыч
гыч
гыч
from
po

ончалын,
ончал	-ын	-Ø
ончал	-н	-Ø
look	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

ончалын,
ончал	-ын
ончал	-н
look	-CVB
vb1	-adv

кычкырале:
кычкырал	-'е
кычкырал	-Е
shout	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

2-3-4-91

— Эй, сво-о-лочь, мом шуйныл киет?

Эй,
Эй
эй
hey
in/pa

сво-о-лочь,

***

мом
мом
мом
what
pr

мом
мо	-м
мо	-м
what	-ACC
ad/av/pa/pr	-case

шуйныл
шуйныл	-Ø
шуйныл	-Ø
be.stretched	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

шуйныл
шуйныл	-Ø
шуйныл	-Ø
be.stretched	-CNG
vb1	-conn

шуйныл
шуйныл	-Ø
шуйныл	-Ø
be.stretched	-CVB
vb1	-adv

киет?
ки[й]	-ет
кий	-ет
cue	-2SG
no	-poss

киет?
кие	-т
кие	-ет
moth	-2SG
no	-poss

киет?
ки[й]	-ет
кие	-ет
lie	-2SG
vb2	-pers

2-3-4-92

Звонокым от кол мо?

Звонокым
Звонок	-ым
звонок	-м
bell	-ACC
no	-case

от
о	-т
о	-т
NEG	-2SG
vb	-pers

кол
кол
кол
fish
no

кол
кол
кол
Pisces
no

кол
кол	-Ø
кол	-Ø
hear	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

кол
кол	-Ø
кол	-Ø
hear	-CNG
vb1	-conn

кол
кол	-Ø
кол	-Ø
hear	-CVB
vb1	-adv

мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr

2-3-4-93

Кызытак кынел, так твою!..

Кызытак
Кызытак
кызытак
at.once
av

Кызытак
Кызыт	-ак
кызыт	-ак
now	-STR
av	-enc

кынел,
кын'ел	-Ø
кын'ел	-Ø
get.up	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

кынел,
кын'ел	-Ø
кын'ел	-Ø
get.up	-CNG
vb1	-conn

кынел,
кын'ел	-Ø
кын'ел	-Ø
get.up	-CVB
vb1	-adv

так
так
так
like.that
av/co/pa

твою!..

***

2-3-4-94

Холера!

Холера

Kholera

2-3-4-95

Эр проверка эртыш.

Эр
Эр
эр
morning
ad/av/no

проверка

***

эртыш.
эртыш
эртыш
history
no

эртыш.
эрты	-ш	-Ø
эрте	-ш	-Ø
pass	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-3-4-96

Шукак ыш лий — омса почылто.

Шукак
Шук	-ак
шуко	-ак
a.lot	-STR
ad/av/no	-enc

ыш
ы	-ш	-Ø
ы	-ш	-Ø
NEG	-PST	-3SG
vb	-tense	-pers

лий —
лий	-Ø
лий	-Ø
be	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

лий —
лий	-Ø
лий	-Ø
be	-CNG
vb1	-conn

лий —
лий	-Ø
лий	-Ø
be	-CVB
vb1	-adv

омса
омса
омса
door
no

почылто.
почылт	-о
почылт	-Е
open	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

2-3-4-97

Богданов шке кычкырале:

Богданов

Bogdanov

шке
шке
шке
REFL
pr

кычкырале:
кычкырал	-'е
кычкырал	-Е
shout	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

2-3-4-98

— Ле-ек!

Ле-ек!
Ле-	ек
Ле	ек
Le	something.useless
na	no

2-3-4-99

Григорий Петрович, парашым солалтен, коридорыш лектын шогале.

Григорий

Grigoriy

Петрович,

Петрович

Petrovich

парашым
парашы	-м
параше	-м
chamber.pot	-ACC
no	-case

солалтен,
солалт	-ен	-Ø
солалте	-ен	-Ø
wave	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

солалтен,
солалт	-ен
солалте	-ен
wave	-CVB
vb2	-adv

коридорыш
коридор	-ыш
коридор	-ш
corridor	-ILL
no	-case

лектын
лект	-ын	-Ø
лект	-н	-Ø
go	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

лектын
лект	-ын
лект	-н
go	-CVB
vb1	-adv

шогале.
шогале	-Ø
шогале	-Ø
plough	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

шогале.
шогал	-'е
шогал	-Е
stand.up	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

шогале.
шогале	-Ø
шогале	-Ø
plough	-CNG
vb2	-conn

2-3-4-100

Тушто иктаж вич еҥ шога.

Тушто
Тушто
тушто
there
av/pa/pr

Тушто
Тушто
тушто
riddle
no

Тушто
Ту	-што
ту	-штЕ
that	-INE
pr	-case

Тушто
Ту	-што
ту	-штЕ
gland	-INE
no	-case

Тушто
Ту	-што
ту	-штЕ
banner	-INE
no	-case

Тушто
Туш	-то
туш	-штЕ
seed	-INE
no	-case

Тушто
Туш	-то
туш	-штЕ
flourish	-INE
no	-case

Тушто
Туш	-то
туш	-штЕ
there	-INE
av/pr	-case

Тушто
Тушто	-Ø
тушто	-Ø
ask	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

Тушто
Тушто	-Ø
тушто	-Ø
ask	-CNG
vb2	-conn

иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr

вич
вич
вич
five
nm

еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no

шога.
шога
шога
plough
no

шога.
шог	-а
шого	-а
stand	-3SG
vb2	-pers

2-3-4-101

— Шаго-ом марш!

Шаго-ом
Шаго-	о	-м
Шаго	о	-м
Shago	NEG	-1SG
na	vb	-pers

Шаго-ом
Шаго-	ом
Шаго	ом
Shago	ohm
na	no

марш!
марш
марш
marching
in/no

2-3-4-102

Ну!

Ну!
Ну
ну
well
in/pa

2-3-4-103

— кычкырале Богданов.

кычкырале
кычкырал	-'е
кычкырал	-Е
shout	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

Богданов.

Богданов

Bogdanov

2-3-4-104

Арестант-влак тич темше парашым, велме деч тӧр кучаш тыршен, вий шутымо семын писынрак ошкедат, клозетыш вашкерак миен шуаш тӧчат.

Арестант-влак
Арестант	-влак
арестант	-влак
prisoner	-PL
no	-num

тич
тич
тич
full
ad/av/po

темше
темше
темше
filled
ad

темше
тем	-ше
тем	-шЕ
fill.up	-PTCP.ACT
vb1	-ad

темше
те	-м	-ше
те	-ем	-шЕ
2PL	-TRANS	-PTCP.ACT
pr	-deriv.v	-ad

парашым,
парашы	-м
параше	-м
chamber.pot	-ACC
no	-case

велме
вел	-ме
вел	-мЕ
spill	-PTCP.PASS
vb1	-ad

деч
деч
деч
from
po

тӧр
тӧр
тӧр
flat
ad/av/no

кучаш
куча	-ш
куча	-ш
residue	-ILL
no	-case

кучаш
куча	-ш
куча	-еш
residue	-LAT
no	-case

кучаш
куч	-аш
кучо	-аш
hold	-INF
vb2	-inf

тыршен,
тыршен
тыршен
diligently
av

тыршен,
тырш	-ен	-Ø
тырше	-ен	-Ø
try	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

тыршен,
тырш	-ен
тырше	-ен
try	-CVB
vb2	-adv

вий
вий
вий
power
no

вий
вий	-Ø
вие	-Ø
justify.oneself	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

вий
вий	-Ø
вие	-Ø
justify.oneself	-CNG
vb2	-conn

шутымо
шутымо
шутымо
corresponding
ad

шутымо
шуты	-мо
шуто	-мЕ
suffice	-PTCP.PASS
vb2	-ad

семын
семын
семын
like
po

семын
сем	-ын
сем	-н
melody	-GEN
no	-case

семын
сем	-ын
сем	-н
sense	-GEN
no	-case

писынрак
писын	-рак
писын	-рак
quickly	-COMP
av	-deg

писынрак
писы	-н	-рак
писе	-н	-рак
quick	-GEN	-COMP
ad	-case	-deg

ошкедат,
ошкед	-ат
ошкеде	-ат
step	-3PL
vb2	-pers

ошкедат,
ошкед	-а	-т
ошкеде	-а	-ат
step	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

ошкедат,
ошкед	-Ø	-ат
ошкеде	-Ø	-ат
step	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

клозетыш

***

вашкерак
вашкерак
вашкерак
sooner
av

вашкерак
вашке	-рак
вашке	-рак
soon	-COMP
ad/av/no	-deg

миен
ми[й]	-ен	-Ø
мие	-ен	-Ø
come	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

миен
ми[й]	-ен
мие	-ен
come	-CVB
vb2	-adv

шуаш
шуаш
шуаш
instead.of
po

шуаш
шу	-аш
шу	-аш
reach	-INF
vb1	-inf

шуаш
шу	-аш
шу	-аш
ferment	-INF
vb1	-inf

шуаш
шу	-аш
шу	-аш
whittle	-INF
vb1	-inf

шуаш
шу	-аш
шуо	-аш
throw	-INF
vb2	-inf

тӧчат.
тӧч	-ат
тӧчӧ	-ат
try	-3PL
vb2	-pers

тӧчат.
тӧч	-а	-т
тӧчӧ	-а	-ат
try	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

тӧчат.
тӧч	-Ø	-ат
тӧчӧ	-Ø	-ат
try	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

2-3-4-105

— Тыйым первый луктыт гын...

Тыйым
Тыйым
тыйым
you
pr

Тыйым
тый	-ым
тый	-м
2SG	-ACC
pr	-case

первый
первый
первый
first
ad/av/nm

луктыт
лукт	-ыт
лукт	-ыт
lead.out	-3PL
vb1	-pers

гын...
гын
гын
if
co/pa

2-3-4-106

— ала-мом ойлаш тӱҥале Григорий Петровичын шеҥгечше ошкедыше отделенный.

ала-мом
ала-мо	-м
ала-мо	-м
something	-ACC
pa/pr	-case

ойлаш
ойл	-аш
ойло	-аш
talk	-INF
vb2	-inf

ойлаш
ой	-ла	-ш
ой	-ла	-ш
opinion	-PL	-ILL
no	-num	-case

ойлаш
ой	-ла	-ш
ой	-ла	-еш
opinion	-PL	-LAT
no	-num	-case

тӱҥале
тӱҥал	-'е
тӱҥал	-Е
start	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

Григорий

Grigoriy

Петровичын

Petrovichyn

шеҥгечше
шеҥгеч	-ше
шеҥгеч	-жЕ
from.behind	-3SG
av/po	-poss

ошкедыше
ошкеды	-ше
ошкеде	-шЕ
step	-PTCP.ACT
vb2	-ad

отделенный.

***

2-3-4-107

Сайрак колаш шонен, Григорий Петрович вуйжым шеҥгекыла изиш тайыш, тунамак Богданов сравоч тӱшка дене Григорий Петровичым перен-перен колтыш.

Сайрак
Сайрак
сайрак
better
ad

Сайрак
Сай	-рак
сай	-рак
good	-COMP
ad/av	-deg

колаш
кол	-аш
кол	-аш
hear	-INF
vb1	-inf

колаш
кол	-аш
коло	-аш
die	-INF
vb2	-inf

шонен,
шонен
шонен
deliberately
av

шонен,
шон	-ен	-Ø
шоно	-ен	-Ø
think	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

шонен,
шон	-ен
шоно	-ен
think	-CVB
vb2	-adv

Григорий

Grigoriy

Петрович

Petrovich

вуйжым
вуй	-жы	-м
вуй	-жЕ	-м
head	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

шеҥгекыла
шеҥгекыла
шеҥгекыла
back
av/po

шеҥгекыла
шеҥгекы	-ла
шеҥгеке	-ла
back	-STR
av/po	-enc

изиш
изиш
изиш
a.bit
av

изиш
изи	-ш
изи	-ш
small	-ILL
ad/no	-case

тайыш,
тай	-ыш
тай	-ш
Thai	-ILL
no	-case

тайыш,
тайы	-ш	-Ø
тае	-ш	-Ø
bend	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

тунамак
тунамак
тунамак
immediately
av

тунамак
тунам	-ак
тунам	-ак
then	-STR
av	-enc

тунамак
туна	-м	-ак
туна	-м	-ак
heifer	-ACC	-STR
no	-case	-enc

тунамак
туна	-м	-ак
туна	-ем	-ак
heifer	-1SG	-STR
no	-poss	-enc

тунамак
туна	-м	-а	-к
туна	-ем	-а	-ак
heifer	-TRANS	-3SG	-STR
no	-deriv.v	-pers	-enc

тунамак
ту	-на	-м	-ак
ту	-на	-м	-ак
that	-1PL	-ACC	-STR
pr	-poss	-case	-enc

тунамак
ту	-на	-м	-ак
ту	-на	-м	-ак
gland	-1PL	-ACC	-STR
no	-poss	-case	-enc

тунамак
ту	-на	-м	-ак
ту	-на	-м	-ак
banner	-1PL	-ACC	-STR
no	-poss	-case	-enc

тунамак
туна	-м	-Ø	-ак
туна	-ем	-Ø	-ак
heifer	-TRANS	-CNG	-STR
no	-deriv.v	-conn	-enc

тунамак
туна	-м	-Ø	-ак
туна	-ем	-Ø	-ак
heifer	-TRANS	-CVB	-STR
no	-deriv.v	-adv	-enc

тунамак
туна	-м	-	-ак
туна	-ем	-Е	-ак
heifer	-TRANS	-PST1.3SG	-STR
no	-deriv.v	-tense.pers	-enc

Богданов

Bogdanov

сравоч
сравоч
сравоч
key
no

тӱшка
тӱшка
тӱшка
group
no

дене
дене
дене
with
po

Григорий

Grigoriy

Петровичым

Petrovichym

перен-перен
пер	-ен	-Ø-	пер	-ен	-Ø
пере	-ен	-Ø	пере	-ен	-Ø
hit	-PST2	-3SG	hit	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers	vb2	-tense	-pers

перен-перен
пер	-ен	-Ø-	пер	-ен
пере	-ен	-Ø	пере	-ен
hit	-PST2	-3SG	hit	-CVB
vb2	-tense	-pers	vb2	-adv

перен-перен
пер	-ен-	пер	-ен	-Ø
пере	-ен	пере	-ен	-Ø
hit	-CVB	hit	-PST2	-3SG
vb2	-adv	vb2	-tense	-pers

перен-перен
пер	-ен-	пер	-ен
пере	-ен	пере	-ен
hit	-CVB	hit	-CVB
vb2	-adv	vb2	-adv

колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no

колтыш.
колты	-ш	-Ø
колто	-ш	-Ø
send	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-3-4-108

— Молан шеҥгелан кодат!

Молан
Молан
молан
for.what
av/pr

Молан
Мол	-ан
моло	-ан
other	-with
no/pr	-deriv.ad

Молан
Мо	-лан
мо	-лан
what	-DAT
ad/av/pa/pr	-case

Молан
Мо	-ла	-н
мо	-ла	-н
what	-PL	-GEN
ad/av/pa/pr	-num	-case

шеҥгелан
шеҥгелан
шеҥгелан
behind
av/po

шеҥгелан
шеҥгел	-ан
шеҥгел	-ан
back	-with
ad/no	-deriv.ad

кодат!
код	-ат
код	-ат
code	-and
no	-enc

кодат!
код	-ат
код	-ат
stay	-2SG
vb1	-pers

кодат!
код	-ат
кодо	-ат
leave	-3PL
vb2	-pers

кодат!
код	-а	-т
кодо	-а	-ат
leave	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

кодат!
код	-Ø	-ат
код	-Ø	-ат
stay	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

кодат!
код	-Ø	-ат
код	-Ø	-ат
stay	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

кодат!
код	-	-ат
код	-Е	-ат
stay	-PST1.3SG	-and
vb1	-tense.pers	-enc

кодат!
код	-Ø	-ат
кодо	-Ø	-ат
leave	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

2-3-4-109

— Богданов адак сравоч тӱшка дене Григорий Петровичым туп гыч шуралтыш.

Богданов

Bogdanov

адак
адак
адак
again
av

сравоч
сравоч
сравоч
key
no

тӱшка
тӱшка
тӱшка
group
no

дене
дене
дене
with
po

Григорий

Grigoriy

Петровичым

Petrovichym

туп
туп
туп
back
no

гыч
гыч
гыч
from
po

шуралтыш.
шуралтыш
шуралтыш
injection
no

шуралтыш.
шуралты	-ш	-Ø
шуралте	-ш	-Ø
stick.in	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-3-4-110

— Тый соҥра улат мо?

Тый
тый
тый
2SG
pr

соҥра

***

улат
ула	-т
ула	-ет
cart	-2SG
no	-poss

улат
ула	-т
ула	-ат
cart	-and
no	-enc

улат
ул	-ат
уло	-ат
is	-and
ad/no/vb	-enc

улат
ул	-ат
ул	-ат
be	-2SG
vb1	-pers

улат
у	-ла	-т
у	-ла	-ет
new	-COMP	-2SG
ad/no	-case	-poss

улат
у	-ла	-т
у	-ла	-ет
new	-PL	-2SG
ad/no	-num	-poss

улат
у	-ла	-т
у	-ла	-ат
new	-COMP	-and
ad/no	-case	-enc

улат
у	-ла	-т
у	-ла	-ат
new	-PL	-and
ad/no	-num	-enc

улат
ул	-Ø	-ат
ул	-Ø	-ат
be	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

улат
ул	-Ø	-ат
ул	-Ø	-ат
be	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr

2-3-4-111

Тиде кече вурсалтын, кыралтынак эртыш.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr

Тиде
Тиде	-Ø
тиде	-Ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

Тиде
Тиде	-Ø
тиде	-Ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

кече
кече
кече
sun
no

кече
кече	-Ø
кече	-Ø
hang	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

кече
кече	-Ø
кече	-Ø
hang	-CNG
vb2	-conn

вурсалтын,
вурсалт	-ын	-Ø
вурсалт	-н	-Ø
be.scolded	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

вурсалтын,
вурсалт	-ын
вурсалт	-н
be.scolded	-CVB
vb1	-adv

вурсалтын,
вурс	-алт	-ын	-Ø
вурсо	-алт	-н	-Ø
scold	-REF	-PST2	-3SG
vb2	-deriv.v	-tense	-pers

вурсалтын,
вурс	-алт	-ын
вурсо	-алт	-н
scold	-REF	-CVB
vb2	-deriv.v	-adv

кыралтынак
кыралт	-ына	-к
кыралт	-на	-ак
be.beaten	-1PL	-STR
vb1	-pers	-enc

кыралтынак
кыралт	-ын	-Ø	-ак
кыралт	-н	-Ø	-ак
be.beaten	-PST2	-3SG	-STR
vb1	-tense	-pers	-enc

кыралтынак
кыралт	-ын	-ак
кыралт	-н	-ак
be.beaten	-CVB	-STR
vb1	-adv	-enc

кыралтынак
кыр	-алт	-ына	-к
кыре	-алт	-на	-ак
beat	-REF	-1PL	-STR
vb2	-deriv.v	-pers	-enc

кыралтынак
кыр	-алт	-ын	-Ø	-ак
кыре	-алт	-н	-Ø	-ак
beat	-REF	-PST2	-3SG	-STR
vb2	-deriv.v	-tense	-pers	-enc

кыралтынак
кыр	-алт	-ын	-ак
кыре	-алт	-н	-ак
beat	-REF	-CVB	-STR
vb2	-deriv.v	-adv	-enc

эртыш.
эртыш
эртыш
history
no

эртыш.
эрты	-ш	-Ø
эрте	-ш	-Ø
pass	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-3-4-112

Григорий Петрович нимоланат ӧрӧ: «Эре тыге гын, кузе илыман?»

Григорий

Grigoriy

Петрович

Petrovich

нимоланат
н'имолан	-ат
н'имолан	-ат
for.no.reason	-and
in/pr	-enc

нимоланат
н'имо	-лан	-ат
н'имо	-лан	-ат
nothing	-DAT	-and
ad/av/pr	-case	-enc

нимоланат
н'имо	-ла	-на	-т
н'имо	-ла	-на	-ат
nothing	-COMP	-1PL	-and
ad/av/pr	-case	-poss	-enc

нимоланат
н'имо	-ла	-на	-т
н'имо	-ла	-на	-ат
nothing	-PL	-1PL	-and
ad/av/pr	-num	-poss	-enc

нимоланат
н'имо	-ла	-н	-ат
н'имо	-ла	-н	-ат
nothing	-PL	-GEN	-and
ad/av/pr	-num	-case	-enc

ӧрӧ:
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no

ӧрӧ:
ӧр	-ӧ
ӧр	-Е
be.surprised	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

«Эре
Эре
эре
always
av/po

«Эре
Эре
эре
clean
ad

тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr

гын,
гын
гын
if
co/pa

кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa

илыман?»
илыман
илыман
habitable
ad

илыман?»
илым	-ан
илыме	-ан
living	-with
ad	-deriv.ad

илыман?»
илы	-ман
иле	-ман
live	-INF.NEC
vb2	-inf

илыман?»
илы	-м	-ан
иле	-мЕ	-ан
live	-PTCP.PASS	-with
vb2	-ad	-deriv.ad

2-3-4-113

Эрлашыжым, кечывал кочкышым кочмеке, омса почылто, надзиратель кычкырале:

Эрлашыжым,
Эрлашыжым
эрлашыжым
on.the.next.day
av

кечывал
кечывал
кечывал
midday
no

кочкышым
кочкыш	-ым
кочкыш	-м
food	-ACC
no	-case

кочмеке,
коч	-меке
кочк	-меке
eat	-CVB.PRI
vb1	-adv

омса
омса
омса
door
no

почылто,
почылт	-о
почылт	-Е
open	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

надзиратель
надзиратель
надзиратель
overseer
no

кычкырале:
кычкырал	-'е
кычкырал	-Е
shout	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

2-3-4-114

— Сми-и-ир-р-но!

Сми-и-ир-р-но!

Сми-и-ир-р-но

Smi-i-ir-r-no

2-3-4-115

Омса гыч Богданов пурыш.

Омса
Омса
омса
door
no

гыч
гыч
гыч
from
po

Богданов

Bogdanov

пурыш.
пурыш
пурыш
nase
no

пурыш.
пуры	-ш	-Ø
пуро	-ш	-Ø
go.in	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-3-4-116

Григорий Петрович камера покшеке шогале.

Григорий

Grigoriy

Петрович

Petrovich

камера

***

покшеке
покшеке
покшеке
into.the.middle
av/po

шогале.
шогале	-Ø
шогале	-Ø
plough	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

шогале.
шогал	-'е
шогал	-Е
stand.up	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

шогале.
шогале	-Ø
шогале	-Ø
plough	-CNG
vb2	-conn

2-3-4-117

Богданов камерым йыр ончале да пелештыш:

Богданов

Bogdanov

камерым
камер	-ым
камер	-м
chamber	-ACC
no	-case

йыр
йыр
йыр
around
ad/av/no/po

ончале
ончал	-'е
ончал	-Е
look	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

да
да
да
and
co

да
да
да
yes
pa

пелештыш:
пелешты	-ш	-Ø
пелеште	-ш	-Ø
say	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-3-4-118

— Здорово!

Здорово!
Здорово
здорово
hello
in

2-3-4-119

— Здравия желаю, господин отделенный!

Здравия

Zdraviya

желаю,

***

господин
господин
господин
Mr.
no

отделенный!

***

2-3-4-120

— чот каласыш Григорий Петрович.

чот
чот
чот
very
av

чот
чот
чот
number
no

каласыш
каласы	-ш	-Ø
каласе	-ш	-Ø
say	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

Григорий

Grigoriy

Петрович.

Петрович

Petrovich

2-3-4-121

Богданов камерым сайрак шымлаш пиже: парашым почын ончале, пырдыжым парняж дене ниялтыш, оҥамбалне ончыш — нигуштат ик пурак пырчат уке.

Богданов

Bogdanov

камерым
камер	-ым
камер	-м
chamber	-ACC
no	-case

сайрак
сайрак
сайрак
better
ad

сайрак
сай	-рак
сай	-рак
good	-COMP
ad/av	-deg

шымлаш
шымл	-аш
шымле	-аш
research	-INF
vb2	-inf

шымлаш
шым	-ла	-ш
шым	-ла	-ш
seven	-PL	-ILL
nm	-num	-case

шымлаш
шым	-ла	-ш
шым	-ла	-еш
seven	-PL	-LAT
nm	-num	-case

пиже:
пиж	-е
пиж	-Е
stick	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

парашым
парашы	-м
параше	-м
chamber.pot	-ACC
no	-case

почын
почын
почын
agape
av

почын
поч	-ын
поч	-н
tail	-GEN
no	-case

почын
поч	-ын	-Ø
поч	-н	-Ø
open	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

почын
поч	-ын
поч	-н
open	-CVB
vb1	-adv

ончале,
ончал	-'е
ончал	-Е
look	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

пырдыжым
пырдыж	-ым
пырдыж	-м
wall	-ACC
no	-case

парняж
парня	-ж
парня	-жЕ
finger	-3SG
no	-poss

дене
дене
дене
with
po

ниялтыш,
ниялтыш
ниялтыш
gentle.touch
no

ниялтыш,
ниялты	-ш	-Ø
ниялте	-ш	-Ø
stroke	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

оҥамбалне
оҥамбалне
оҥамбалне
on.a.shelf
av

ончыш —
ончы	-ш	-Ø
ончо	-ш	-Ø
look	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

нигуштат
н'игушт	-ат
н'игушто	-ат
nowhere	-and
av/pr	-enc

нигуштат
н'игуш	-т	-ат
н'игуш	-штЕ	-ат
nowhere	-INE	-and
av/pr	-case	-enc

ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr

пурак
пурак
пурак
dust
no

пурак
пурак
пурак
birch.bark.container
no

пурак
пу	-рак
пу	-рак
wood	-COMP
no	-deg

пурак
пура	-к
пура	-ак
home-made.kvass	-STR
no	-enc

пурак
пура	-к
пура	-ак
framework	-STR
no	-enc

пурак
пу	-Ø	-рак
пуо	-Ø	-рак
give	-CNG	-COMP
vb2	-conn	-deg

пурак
пу	-Ø	-рак
пуо	-Ø	-рак
blow	-CNG	-COMP
vb2	-conn	-deg

пурак
пур	-а	-к
пуро	-а	-ак
go.in	-3SG	-STR
vb2	-pers	-enc

пурак
пур	-Ø	-ак
пур	-Ø	-ак
chew	-CNG	-STR
vb1	-conn	-enc

пурак
пур	-Ø	-ак
пур	-Ø	-ак
chew	-CVB	-STR
vb1	-adv	-enc

пурак
пур	-	-ак
пур	-Е	-ак
chew	-PST1.3SG	-STR
vb1	-tense.pers	-enc

пурак
пур	-Ø	-ак
пуро	-Ø	-ак
go.in	-CNG	-STR
vb2	-conn	-enc

пырчат
пырчат
пырчат
not.at.all
av

пырчат
пырч	-ат
пырче	-ат
grain	-and
no	-enc

уке.
уке
уке
no
ad/no/pa

2-3-4-122

Койкым шупшыльо, леведыш «кузе кӱлеш» пыштыме.

Койкым
Койкы	-м
койко	-м
bunk	-ACC
no	-case

шупшыльо,
шупшыл	-ьо
шупшыл	-Е
pull	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

леведыш
леведыш
леведыш
blanket
no

«кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa

кӱлеш»
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no

кӱлеш»
кӱл	-еш
кӱл	-еш
be.necessary	-3SG
vb1	-pers

пыштыме.
пыштыме
пыштыме
put
ad

пыштыме.
пышты	-ме
пыште	-мЕ
put	-PTCP.PASS
vb2	-ad

2-3-4-123

Григорий Петрович ӱмбалне бушлатым тергышат (тудым теҥгече гына цейхгауз гыч пуэныт), согам ончыктен каласыш:

Григорий

Grigoriy

Петрович

Petrovich

ӱмбалне
ӱмбалне
ӱмбалне
above
av/po

бушлатым
бушлат	-ым
бушлат	-м
pea.coat	-ACC
no	-case

тергышат
тергыш	-ат
тергыш	-ат
inspection	-and
no	-enc

тергышат
тергыш	-ат
тергыше	-ат
checking	-and
ad/no	-enc

тергышат
тергы	-ш	-Ø	-ат
терге	-ш	-Ø	-ат
check	-PST1	-3SG	-and
vb2	-tense	-pers	-enc

тергышат
тергы	-ш	-ат
терге	-шЕ	-ат
check	-PTCP.ACT	-and
vb2	-ad	-enc

(тудым
тудым
тудым
him/her
pr

(тудым
тудо	-м
тудо	-м
3SG	-ACC
pr	-case

теҥгече
теҥгече
теҥгече
yesterday
av

гына
гына
гына
only
pa

цейхгауз

***

гыч
гыч
гыч
from
po

пуэныт),
пу}	-эн	-ыт
пуо	-ен	-ыт
give	-PST2	-3PL
vb2	-tense	-pers

пуэныт),
пу}	-эн	-ыт
пуо	-ен	-ыт
blow	-PST2	-3PL
vb2	-tense	-pers

согам
сога	-м
сога	-м
collar	-ACC
no	-case

согам
сога	-м
сога	-ем
collar	-1SG
no	-poss

согам
сога	-м	-Ø
сога	-ем	-Ø
collar	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

согам
сога	-м	-Ø
сога	-ем	-Ø
collar	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

согам
сога	-м	-Ø
сога	-ем	-Ø
collar	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

ончыктен
ончыкт	-ен	-Ø
ончыкто	-ен	-Ø
show	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ончыктен
ончыкт	-ен
ончыкто	-ен
show	-CVB
vb2	-adv

ончыктен
ончы	-кт	-ен	-Ø
ончо	-ктЕ	-ен	-Ø
look	-CAUS	-PST2	-3SG
vb2	-deriv.v	-tense	-pers

ончыктен
ончы	-кт	-ен
ончо	-ктЕ	-ен
look	-CAUS	-CVB
vb2	-deriv.v	-adv

каласыш:
каласы	-ш	-Ø
каласе	-ш	-Ø
say	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-3-4-124

— Тыште руалтыш-полдыш лийман...

Тыште
Тыште
тыште
here
av/pr

Тыште
Тыш	-те
тыш	-штЕ
here	-INE
av/pr	-case

руалтыш-полдыш
руалтыш-	полдыш
руалтыш	полдыш
hook	button
no	no

руалтыш-полдыш
руалты	-ш	-Ø-	полдыш
руалте	-ш	-Ø	полдыш
grab	-PST1	-3SG	button
vb2	-tense	-pers	no

лийман...
лийман
лийман
able
ad

лийман...
лийм	-ан
лийме	-ан
happening	-with
ad	-deriv.ad

лийман...
лий	-ман
лий	-ман
be	-INF.NEC
vb1	-inf

лийман...
лий	-м	-ан
лий	-мЕ	-ан
be	-PTCP.PASS	-with
vb1	-ad	-deriv.ad

2-3-4-125

Тыланет име ден шӱртым пуат, шке ургет...

Тыланет
ты	-лан	-ет
тый	-лан	-ет
2SG	-DAT	-2SG
pr	-case	-poss

Тыланет
Тылан	-ет
тылан	-ет
wish	-2SG
no	-poss

Тыланет
Тылан	-ет
тылане	-ет
wish	-2SG
vb2	-pers

Тыланет
Тыл	-ан	-ет
тыл	-ан	-ет
rear	-with	-2SG
no	-deriv.ad	-poss

име
име
име
needle
no

ден
ден
ден
and
co

шӱртым
шӱрты	-м
шӱртӧ	-м
thread	-ACC
no	-case

пуат,
пу	-ат
пу	-ат
wood	-and
no	-enc

пуат,
пу	-ат
пуо	-ат
give	-3PL
vb2	-pers

пуат,
пу	-ат
пуо	-ат
blow	-3PL
vb2	-pers

пуат,
пу	-а	-т
пуо	-а	-ат
give	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

пуат,
пу	-а	-т
пуо	-а	-ат
blow	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

пуат,
пу	-Ø	-ат
пуо	-Ø	-ат
give	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

пуат,
пу	-Ø	-ат
пуо	-Ø	-ат
blow	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

шке
шке
шке
REFL
pr

ургет...
ург	-ет
урго	-ет
sew	-2SG
vb2	-pers

2-3-4-126

Кидышкыже вӱргене чайникым, кувшиным, кружкам налын ончыш — чыла сайын эрыктыме.

Кидышкыже
Кид	-ышкы	-же
кид	-шкЕ	-жЕ
hand	-ILL	-3SG
no	-case	-poss

вӱргене
вӱрген'е
вӱрген'е
copper
no

чайникым,
чайник	-ым
чайник	-м
kettle	-ACC
no	-case

кувшиным,
кувшин	-ым
кувшин	-м
jug	-ACC
no	-case

кружкам
кружка	-м
кружка	-м
mug	-ACC
no	-case

кружкам
кружка	-м
кружка	-ем
mug	-1SG
no	-poss

кружкам
кружка	-м	-Ø
кружка	-ем	-Ø
mug	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

кружкам
кружка	-м	-Ø
кружка	-ем	-Ø
mug	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

кружкам
кружка	-м	-Ø
кружка	-ем	-Ø
mug	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

налын
нал	-ын	-Ø
нал	-н	-Ø
take	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

налын
нал	-ын
нал	-н
take	-CVB
vb1	-adv

ончыш —
ончы	-ш	-Ø
ончо	-ш	-Ø
look	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr

сайын
сайын
сайын
well
av

сайын
сайын
сайын
each
po

сайын
сай	-ын
сай	-н
good	-GEN
ad/av	-case

эрыктыме.
эрыктыме
эрыктыме
cleaned
ad

эрыктыме.
эрыкты	-ме
эрыкте	-мЕ
clean	-PTCP.PASS
vb2	-ad

2-3-4-127

Богданов койка деке мийыш.

Богданов

Bogdanov

койка

***

деке
деке
деке
to
po

мийыш.
мийы	-ш	-Ø
мие	-ш	-Ø
come	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-3-4-128

Шаҥге ончымыжым шарналтен, саҥгажым куптыртыш — нимо шот денат Григорий Петрович дек пижедылаш ок лий.

Шаҥге
Шаҥге
шаҥге
recently
av

ончымыжым
ончымы	-жы	-м
ончымо	-жЕ	-м
view	-3SG	-ACC
ad	-poss	-case

ончымыжым
ончы	-мы	-жы	-м
ончо	-мЕ	-жЕ	-м
look	-PTCP.PASS	-3SG	-ACC
vb2	-ad	-poss	-case

шарналтен,
шарналт	-ен	-Ø
шарналте	-ен	-Ø
remember	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

шарналтен,
шарналт	-ен
шарналте	-ен
remember	-CVB
vb2	-adv

саҥгажым
саҥга	-жы	-м
саҥга	-жЕ	-м
forehead	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

куптыртыш —
куптыртыш
куптыртыш
wrinkle
no

куптыртыш —
куптырты	-ш	-Ø
куптырто	-ш	-Ø
wrinkle	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

нимо
н'имо
н'имо
nothing
ad/av/pr

шот
шот
шот
use
no

денат
ден	-ат
ден	-ат
and	-and
co	-enc

денат
ден	-ат
дене	-ат
with	-and
po	-enc

Григорий

Grigoriy

Петрович

Petrovich

дек
дек
дек
to
po

пижедылаш
пижедыл	-аш
пижедыл	-аш
catch	-INF
vb1	-inf

ок
ок	-Ø
ок	-Ø
NEG	-3SG
vb	-pers

лий.
лий	-Ø
лий	-Ø
be	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

лий.
лий	-Ø
лий	-Ø
be	-CNG
vb1	-conn

лий.
лий	-Ø
лий	-Ø
be	-CVB
vb1	-adv

2-3-4-129

Но, арестантлан чылт нимом каласыде, кузе лектын кает?

Но,
Но
но
but
co/no/pa

Но,
Но
но
gee.up
in

арестантлан
арестант	-лан
арестант	-лан
prisoner	-DAT
no	-case

арестантлан
арестант	-ла	-н
арестант	-ла	-н
prisoner	-PL	-GEN
no	-num	-case

чылт
чылт
чылт
completely
av/pa

нимом
н'имом
н'имом
nothing
pr

нимом
н'имо	-м
н'имо	-м
nothing	-ACC
ad/av/pr	-case

каласыде,
каласы	-де
каласе	-де
say	-CVB.NEG
vb2	-adv

кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa

лектын
лект	-ын	-Ø
лект	-н	-Ø
go	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

лектын
лект	-ын
лект	-н
go	-CVB
vb1	-adv

кает?
ка[й]	-ет
кай	-ет
aftergrass	-2SG
no	-poss

кает?
ка[й]	-ет
кае	-ет
go	-2SG
vb2	-pers

2-3-4-130

Садлан Богданов йодшын койо:

Садлан
Садлан
садлан
therefore
co

Садлан
Сад	-лан
сад	-лан
garden	-DAT
no	-case

Садлан
Сад	-ла	-н
сад	-ла	-н
garden	-PL	-GEN
no	-num	-case

Богданов

Bogdanov

йодшын
йодшы	-н
йодшо	-н
applicant	-GEN
ad	-case

йодшын
йод	-шы	-н
йод	-шЕ	-н
ask	-PTCP.ACT	-GEN
vb1	-ad	-case

йодшын
йод	-шы	-н
йод	-жЕ	-н
iodine	-3SG	-GEN
no	-poss	-case

койо:
кой	-о
кой	-Е
be.visible	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

2-3-4-131

— Тыйым молан тышке колтеныт?

Тыйым
Тыйым
тыйым
you
pr

Тыйым
тый	-ым
тый	-м
2SG	-ACC
pr	-case

молан
молан
молан
for.what
av/pr

молан
мол	-ан
моло	-ан
other	-with
no/pr	-deriv.ad

молан
мо	-лан
мо	-лан
what	-DAT
ad/av/pa/pr	-case

молан
мо	-ла	-н
мо	-ла	-н
what	-PL	-GEN
ad/av/pa/pr	-num	-case

тышке
тышке
тышке
here
av/pr

тышке
тыш	-ке
тыш	-шкЕ
here	-ILL
av/pr	-case

колтеныт?
колт	-ен	-ыт
колто	-ен	-ыт
send	-PST2	-3PL
vb2	-tense	-pers

2-3-4-132

— Ом шинче, шкат ом шинче, — мане Григорий Петрович.

Ом
о	-м
о	-м
NEG	-1SG
vb	-pers

Ом
Ом
ом
ohm
no

шинче,
шинче	-Ø
шинче	-Ø
sit	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

шинче,
шинче	-Ø
шинче	-Ø
know	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

шинче,
шинч	-е
шинч	-Е
sit.down	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

шинче,
шинче	-Ø
шинче	-Ø
sit	-CNG
vb2	-conn

шинче,
шинче	-Ø
шинче	-Ø
know	-CNG
vb2	-conn

шкат

***

ом
о	-м
о	-м
NEG	-1SG
vb	-pers

ом
ом
ом
ohm
no

шинче, —
шинче	-Ø
шинче	-Ø
sit	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

шинче, —
шинче	-Ø
шинче	-Ø
know	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

шинче, —
шинч	-е
шинч	-Е
sit.down	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

шинче, —
шинче	-Ø
шинче	-Ø
sit	-CNG
vb2	-conn

шинче, —
шинче	-Ø
шинче	-Ø
know	-CNG
vb2	-conn

мане
ман	-'е
ман	-Е
say	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

Григорий

Grigoriy

Петрович.

Петрович

Petrovich

2-3-4-133

Тунамак пылышыжлан йоҥ шоктыш, шинчажлан первый тул койо, вара пычкемышалте.

Тунамак
Тунамак
тунамак
immediately
av

Тунамак
Тунам	-ак
тунам	-ак
then	-STR
av	-enc

Тунамак
Туна	-м	-ак
туна	-м	-ак
heifer	-ACC	-STR
no	-case	-enc

Тунамак
Туна	-м	-ак
туна	-ем	-ак
heifer	-1SG	-STR
no	-poss	-enc

Тунамак
Туна	-м	-а	-к
туна	-ем	-а	-ак
heifer	-TRANS	-3SG	-STR
no	-deriv.v	-pers	-enc

Тунамак
Ту	-на	-м	-ак
ту	-на	-м	-ак
that	-1PL	-ACC	-STR
pr	-poss	-case	-enc

Тунамак
Ту	-на	-м	-ак
ту	-на	-м	-ак
gland	-1PL	-ACC	-STR
no	-poss	-case	-enc

Тунамак
Ту	-на	-м	-ак
ту	-на	-м	-ак
banner	-1PL	-ACC	-STR
no	-poss	-case	-enc

Тунамак
Туна	-м	-Ø	-ак
туна	-ем	-Ø	-ак
heifer	-TRANS	-CNG	-STR
no	-deriv.v	-conn	-enc

Тунамак
Туна	-м	-Ø	-ак
туна	-ем	-Ø	-ак
heifer	-TRANS	-CVB	-STR
no	-deriv.v	-adv	-enc

Тунамак
Туна	-м	-	-ак
туна	-ем	-Е	-ак
heifer	-TRANS	-PST1.3SG	-STR
no	-deriv.v	-tense.pers	-enc

пылышыжлан
пылыш	-ыж	-лан
пылыш	-жЕ	-лан
ear	-3SG	-DAT
no	-poss	-case

пылышыжлан
пылыш	-ыж	-ла	-н
пылыш	-жЕ	-ла	-н
ear	-3SG	-PL	-GEN
no	-poss	-num	-case

пылышыжлан
пылы	-шы	-ж	-лан
пыле	-шЕ	-жЕ	-лан
sink	-PTCP.ACT	-3SG	-DAT
vb2	-ad	-poss	-case

пылышыжлан
пылы	-шы	-ж	-ла	-н
пыле	-шЕ	-жЕ	-ла	-н
sink	-PTCP.ACT	-3SG	-PL	-GEN
vb2	-ad	-poss	-num	-case

йоҥ
йоҥ
йоҥ
completely
av/de

шоктыш,
шоктыш
шоктыш
bran
no

шоктыш,
шокты	-ш	-Ø
шокто	-ш	-Ø
be.heard	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

шинчажлан
шинча	-ж	-лан
шинча	-жЕ	-лан
eye	-3SG	-DAT
no	-poss	-case

шинчажлан
шинча	-ж	-ла	-н
шинча	-жЕ	-ла	-н
eye	-3SG	-PL	-GEN
no	-poss	-num	-case

первый
первый
первый
first
ad/av/nm

тул
тул
тул
fire
ad/no

койо,
кой	-о
кой	-Е
be.visible	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

вара
вара
вара
then
av/pa

вара
вара
вара
pole
no

вара
вар	-а
варе	-а
mix	-3SG
vb2	-pers

пычкемышалте.
пычкемышалт	-е
пычкемышалт	-Е
grow.dark	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

2-3-4-134

Григорий Петрович кӱвар ӱмбак йӧрльӧ.

Григорий

Grigoriy

Петрович

Petrovich

кӱвар
кӱвар
кӱвар
floor
no

ӱмбак
ӱмбак
ӱмбак
the.top
av/po

йӧрльӧ.
йӧрл	-ьӧ
йӧрл	-Е
fall	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

2-3-4-135

— Тиде мо тыгай: «ом шинче»!

Тиде
Тиде
тиде
this
pr

Тиде
Тиде	-Ø
тиде	-Ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

Тиде
Тиде	-Ø
тиде	-Ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr

тыгай:
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr

«ом
о	-м
о	-м
NEG	-1SG
vb	-pers

«ом
ом
ом
ohm
no

шинче»!
шинче	-Ø
шинче	-Ø
sit	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

шинче»!
шинче	-Ø
шинче	-Ø
know	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

шинче»!
шинч	-е
шинч	-Е
sit.down	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

шинче»!
шинче	-Ø
шинче	-Ø
sit	-CNG
vb2	-conn

шинче»!
шинче	-Ø
шинче	-Ø
know	-CNG
vb2	-conn

2-3-4-136

«Шинчен ом керт, господин отделенный!» — теве кузе ойлыман!

«Шинчен
Шинч	-ен	-Ø
шинче	-ен	-Ø
sit	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

«Шинчен
Шинч	-ен	-Ø
шинче	-ен	-Ø
know	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

«Шинчен
Шинч	-ен
шинче	-ен
sit	-CVB
vb2	-adv

«Шинчен
Шинч	-ен
шинче	-ен
know	-CVB
vb2	-adv

ом
о	-м
о	-м
NEG	-1SG
vb	-pers

ом
ом
ом
ohm
no

керт,
керт	-Ø
керт	-Ø
be.able.to	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

керт,
керт	-Ø
керт	-Ø
swaddle	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

керт,
керт	-Ø
керт	-Ø
be.able.to	-CNG
vb1	-conn

керт,
керт	-Ø
керт	-Ø
swaddle	-CNG
vb1	-conn

керт,
керт	-Ø
керт	-Ø
be.able.to	-CVB
vb1	-adv

керт,
керт	-Ø
керт	-Ø
swaddle	-CVB
vb1	-adv

господин
господин
господин
Mr.
no

отделенный!» —

***

теве
теве
теве
here
av/co/pa

теве
теве
теве
[X]
pa

кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa

ойлыман!
ойлым	-ан
ойлымо	-ан
speech	-with
ad	-deriv.ad

ойлыман!
ойлы	-ман
ойло	-ман
talk	-INF.NEC
vb2	-inf

ойлыман!
ойлы	-м	-ан
ойло	-мЕ	-ан
talk	-PTCP.PASS	-with
vb2	-ad	-deriv.ad

2-3-4-137

Кынел шогал, кай верышкет!

Кынел
Кынел	-Ø
кынел	-Ø
get.up	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

Кынел
Кынел	-Ø
кынел	-Ø
get.up	-CNG
vb1	-conn

Кынел
Кынел	-Ø
кынел	-Ø
get.up	-CVB
vb1	-adv

шогал,
шогал	-Ø
шогал	-Ø
stand.up	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

шогал,
шогал	-Ø
шогал	-Ø
stand.up	-CNG
vb1	-conn

шогал,
шогал	-Ø
шогал	-Ø
stand.up	-CVB
vb1	-adv

кай
кай
кай
[X]
in

кай
кай
кай
aftergrass
no

кай
кай	-Ø
кае	-Ø
go	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

кай
кай	-Ø
кае	-Ø
go	-CNG
vb2	-conn

верышкет!
верышк	-ет
верышке	-ет
illative	-2SG
no	-poss

верышкет!
вер	-ышк	-ет
вер	-шкЕ	-ет
place	-ILL	-2SG
no	-case	-poss

2-3-4-138

— манын, Богданов адак ик гана перыш да лектын кайыш.

манын,
манын
манын
that
co

манын,
ман	-ын	-Ø
ман	-н	-Ø
say	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

манын,
ман	-ын
ман	-н
say	-CVB
vb1	-adv

Богданов

Bogdanov

адак
адак
адак
again
av

ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr

гана
гана
гана
times
no/po

перыш
перы	-ш
пере	-ш
power	-ILL
no	-case

перыш
перы	-ш	-Ø
пере	-ш	-Ø
hit	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

да
да
да
and
co

да
да
да
yes
pa

лектын
лект	-ын	-Ø
лект	-н	-Ø
go	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

лектын
лект	-ын
лект	-н
go	-CVB
vb1	-adv

кайыш.
кай	-ыш
кай	-ш
aftergrass	-ILL
no	-case

кайыш.
кайы	-ш	-Ø
кае	-ш	-Ø
go	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-3-4-139

Григорий Петрович вуйым сакен шинче...

Григорий

Grigoriy

Петрович

Petrovich

вуйым
вуй	-ым
вуй	-м
head	-ACC
no	-case

сакен
сак	-ен	-Ø
саке	-ен	-Ø
hang.up	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

сакен
сак	-ен
саке	-ен
hang.up	-CVB
vb2	-adv

шинче...
шинче	-Ø
шинче	-Ø
sit	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

шинче...
шинче	-Ø
шинче	-Ø
know	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

шинче...
шинч	-е
шинч	-Е
sit.down	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

шинче...
шинче	-Ø
шинче	-Ø
sit	-CNG
vb2	-conn

шинче...
шинче	-Ø
шинче	-Ø
know	-CNG
vb2	-conn


The Mari Web Project is primarily based at the Department of Finno-Ugric Studies at the University of Vienna. The second stage of the project is being funded by the Kone Foundation: The Mari Web Project: Phase 2. Some of our work is carried out at the Institute of Finno-Ugric and Uralic Studies at the Ludwig Maximilian University of Munich.
Last update: 10 August 2023