Logowww.mari-language.com:ENGLISH | МАРЛА | ПО-РУССКИ
Main page » Corpus Tool » Марийско-русский словарь » ӧ

Corpus Tool Demo - Марийско-русский словарь - ӧ

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

Ӧгай ава
ӧгай ача
ӧгай икшыве
ӧгай эрге (вес аван эрге)
ӧгай ӱдыр (вес аван ӱдыр)
Вечун ачаже товар шумаш ӧгӧм кычалеш.
Ӧгӧ дене кӱртньым йыгаш тӱҥальыч.
Кӱзымеке, ик кугураклан коллегий нерген ойлаш гына тӱҥалынам ыле, мыйым ӧгытлаш тӱҥале.
Кочашт экскурсоводла нуным перроныш лукто ӧгытлен: – Ида мондал те кушто улмым, ида кай пелке воктечем.
Туныктышо-влак тудым (Юрийым) шуэн йодыныт: ӧзӧр капан рвезым шыгыр парт кокла гыч тарватылаш чаманеныт.
Прогал вошт пӱнчӧ укшышто шинчыше сузым кенета ужым. Вондер шеҥгелан шылынамат, муралтымыжым пеш вучем. Ӧкат ыш ман.
Но южышт шкеныштым ынешт палдаре, ӧкым шыргыжалаш тӧчат, пуйто утыжо нимат лийын огыл.
(Сима:) Мыйым ӧкым марлан пуынешт.
Институтышто тунемме годым сводный лекцийыш пеш ӧкым коштат ыле.
– Коридорышто вучалтыза, – секретарь ӧкымрак кынел шогалят, Светланам ӱжаш кайыш.
«Мӱйым шолыштынат» манын ышт судитле, а халатностьлан кум тылзылан ӧкым пашам пуышт.
– Яшай ӱдыржым молан тыге ӧкымеш пуа? – манеш иктыже.
Лышташ ора гыч олмам луктедат, Петюм ӧкымеш пукшат.
– Школешыже кызытрак олтымат огыл, йоча-влакым канаш колтымо, – ӧкымлана Митрич.
Штабыште ӧкымланышт, варажым Апаевын ятыр ойжо дене келшен ойлышт.
– Яку, шкендым пеш ит ӧкымлӧ, тазалыкетым пытарет.
(Йогор:) Тый аракам сийлаш тӱҥалат гын, ончылгочак каласем, мыйым ит ӧкымлӧ, ом йӱ.
(Империалист круг-влак) международный проблемым решатлымаште кызытат ӧкымлӧ методым кучылташ шонат.
Салтак-влакын чурийыштышт лӱдмылык, ӧкымлык раш тамгалалтын.
(Шем он:) Мый вием дене чыла ӧкымлен кертам. Но ӧкымлымашын тамже кочо да шинчалан.
Тыгай пуламыр жапыште ӧкымлышӧ-влакат лектыт.
Капрал Пугачёв ончыко ӧкымсыр лектын шогале.
Тудо (Телек Денисов) ончылныжо, ӱстембалне, кийыше пакет ӱмбак ӧкымсырын онча.
Ӧкымтӱлышым налаш
Микита ӧкымын вуйжым кумык-кумык сака.
Тыштат-туштат, укш гыч ойырлен, нарынче-ал лышташ-влак выр-выр пӧрдын волат, ӧкымын мландӱмбак возыт.
Мый пеш кугу ӧкын дене сулыкем касараш толынам тый декет, Семекей шольо.
Микита шомак лукмыжланат ӧкыналтыш.
Макарова молан толмыжлан ӧкыналтенат колтыш.
– Эрмак! Тачысе пашалан мыйым кугураклан шогалтыметлан от ӧкынӧ, тиде паша чаплын ышталтеш.
Ушым налмекше, авайым оккӱллан кырымыжлан ачай кеч-кунамат ӧкынен.
Шкат палет: йӱр деч вара чодыраш пижын шинчат гын, лекметланат ӧкынет.
(Кузьма) шкенжын койышыжланат ӧкына: «Ала-могай вийдыме улам, ӱшандарен ом мошто».
Эр кынелмылан ит ӧкынӧ, ӱдырым эр налметлан ӧкынӧ.
Тыге шоналтыде, Москваш лектын толмыжлан Ксеня ӧкыненат колтен.
Тудо (Анай) мутланаш чарнымыжланат ӧкынен кудалта.
Ӧкынымыж дене авайлан могай пайдаже?
Садеш кодо ӧкынысем.
Кӱтӱ гыч, пирым шижын, ӱшкыж ӧкырале.
Ӧлканча мутетым каласе.
Ӧлтӧ дене
Кушто нӧлпӧ, тушто шудо ӧлтӧ.
Паймет, ик ӧлтӧ оргажым нумалын, тул деке каяш савырна.
Миша ӱдырым ӧлтышкыжӧ поген нале.
Пычкемыш ӧлтеш канен шем мланде.
Микалын чолга шинчаончалтышыже кенета вудакаҥме гай лие, пуйто тудым пеш кугу ойго шем ӧлтышкыжӧ авалтен нале.
Ӱдырамаш олымым ӧлтын-ӧлтын налеш да йытын ӱмбаке иктӧр вичкыжын шалата.
Тарантас воктен ава ден ӱдыр пытартыш гана ӧндалалтыч.
Нуно (пыл-влак), икте-весыштлан куанен, ваш ӧндалалтыт, чотрак пызнен, ик чумыркаш ушнат.
Поездыш шичме деч ончыч пытартыш ӧндалалтмаш, пытартыш шупшалалтмаш.
Григорий Петрович Чачим вачыж гыч ӧндале, шке воктенже, курык серыш, шындыш.
– Куку мурымо куэм ӧндалат гын, мыняр гана муралта, тунар ий илет, – ойла Иванов.
Пулвуйжым кок копаж дене ӧндалын, шинчам кумалтен, Андрей Петрович мура.
(Опанас кугыза) мераҥ упшыжым коҥлайымакше ӧндалят, ик ӱстел деке миен эҥертыш.
Ончат, оҥешыже (Мексон) кугу сазаным ӧндал лукто.
Чиен шогалмеке, рвезе чытен огыл, когыньыштымат ӧндал колтен, шупшалын.
Чачи чыла мондыш, Григорий Петровичын шӱйжым изи кидше дене ӧндал кучыш.
Володя ӱстел кокла гыч тӧрштен лекте да (Оксим) ӧндал шындыш, шупшале.
(Бусыгин дене пырля ыштыше йолташыже) ала-могай начальник деке миенат, ончыкыжо сукалтен шинчын, тудын кемжым ӧндалкален, шупшалаш тӧчен.
Шокшо ӧндалкалымаш
Тиде касым Анай ок мондо. Тыгай кас, тыгай шыман ӧндалмаш, уло кӧргӧ куатым пыштен, чыла мондыктарыше шупшалмаш уш гыч нигунамат ок йом.
Марпуш приказчикын ӧндалмашкыже кузе логалмыжымат огеш шиж.
Осып шона: «Мутлан манаш, ӱдырамаш чот ӧндалмым йӧрата. Саван толкыжо уло мо?»
Пеледыш аршаш, шокшо ӧндалтыш, чевер кече пайрем кумылым луктеш.
Кеч-мом ойлыза, Тоня мыйым йӧрата. Тудо мыйын, тудо мыйын ӧндалтыштем.
Кок ӧндалтыш розгым нумал кондышт.
Эчан пеш шуко руыш, ора-влакым ӧндалтыш дене аҥаж воктек, корем серыш, нумал оптыш.
Ӧпке йӧре
ӧпке дене
тыйым ӧпкелан ом пу
Кузе-гынат чыташ кӱлеш, ӧпкемат, шыдымат, шинчавӱдымат нуно ынышт уж.
– Мыйын ойлымем ӧпке огыл, шешке, – ӧрын мане Серги, – чонем корштымо дене тыге ойлем.
«Ала-мынярак сайын илаш ок тӱҥал гынат, ача-авалан, тунемаш ышда колто манын, ӧпкеже ок лий», – шоналтыш (Микайла).
Могай гына йодышым ышна пу, могай шонымашым ышна тарвате – эре ӧпке вашмут.
Тыште марий писатель-влаклан, утларакшым критик-влаклан, ӧпке мутым каласыде ок лий.
Арамак мылам тый ӧпке мутым ойлыштат да лӱмдыл сотарет.
– Епрем изай, айда уке гын шывагам кучена. Иктыланат ӧпке огеш лий, – ойым пуа Эчан.
Але марте илышна, ӧпке уке ыле, тудо чыла керте!
– Могай ӧпкезе лийынат!
– Тыйын, ужамат, чытышет йӧршынак уке, шоляш, – Матвуй ӧпкелалте.
– Ит кычкыре тый, – Чимка ӧпкелалте, яра котелокшым мӱгырыктен, омаш аҥыш шуэн колтыш.
Шке шочшылан ӧпкелалтмаш
Кажныже ӧпкелалтше ватылан полшынеже, шала койышан марийжым сорлыклаш темла.
– Каменщик лиймемлан ом ӧпкеле, специальностьым йӧратем да кӱлешлан шотлем.
(Шумелёв:) Иктаж вич минут гыч ода шалане гын, ӧпкелаш тӱҥалыда.
Вашлиймаш пырт кӱчымын лекте, туге гынат (Елук) нимончат ок ӧпкеле.
Ит ӧпкеле тыге ойлымемлан, улыт эше тугай еҥ-влак.
Кызыт кайык гай улам: куан уло гын, муралтем, уке гынат, нигӧлан ом ӧпкеле.
– Нылымше автобусым вучем, нигузе шинчын ом керт, – ӧпкела шеҥгелне шогышо шоҥго еҥ.
Туге гынат, манам, тазалыклан ӧпкелымаш уке.
(Проска:) Виешак наҥгаяш пижыда гын, манам, вара шканда шке ӧпкелыза.
Почеш ӱдем гын, тый ӧпкелен кертат ыле.
Тудын (Тачанан) илышыже кок тӱрлӧ семын возыман граммофонный пластинке гай: ик велныже – куан, весела куштымаш, вес велныже – ӧпкелымаш, ойго, шинчавӱд.
– (Комелин), ялыште кресаньык-влак кузе илат, могай ӧпкелымашышт уло – пален налаш тырше.
(Ольга:) Тыгай ӧпкелымашым колышт илаш...
Рвезын мутыштыжо ӧпкелымашым шижын, Вӧдыр тудым пушкыдемдаш лиеш.
– Парча погаш каена, – ӧпкелыме йӱк дене пелештыш Саню.
– Ӧпкелымет йӧршеш арам, тораште омыл тый денет.
Миклай пеш ӧпкелышан айдеме.
Ӧпкелышын кояш
– Ах, тый ныл-вич ий ожнысым ойлет, – Каврий ӧпкелышын пелешта.
Галямов, савырналтен, шке командиржым ӧпкелышын ончалеш.
Мый адак тыланет ӧпке-сапка ынже лий манын тыге ыштышым.
Туге гынат (Йыван) йыдал вуйымат жапыштыже шуктыш, кандырам чыкашлан шойым кодыш, варажым ӧпчам савырыш.
Кӱза ик имне курык ӧрыш, шупшеш пу терым, вий пыштен.
Овдачи кумыж пурак гыч шун пулашкаш ӱй ӧраным опталеш.
Кӱвар ӱмбалне ӧранвочко, лукышто кум шуарвондо шога.
Изиш лиймеке, орва ӧрача гыч кидшым шуен, Пайзет кӱртньӧ шаньыкым налын, воктекше пыштыш.
Коклан-коклан, мардеж пуалме дене орва ӧрачаш логалын, йӱр орва йымакат сайынак шыжыкта.
Но мый шижам: ӱдыр Вася дек утларак лишыл. Да молан ӧраш: вет Вася мый дечем ятырлан самырык.
Эчан аҥажым ончал колтышат, чылтак ӧрӧ, изиш гына волен ыш шич. Вӱд тудын аҥажым шуко сирлен, кызытат сирлен шога.
Чачим ачаже Чужган кугыза дек намиен пуртыш гын, Чачи чылт ӧрӧ.
Рвезын виян, таза улмыжым ужын, пошкудо-влак ӧрыт.
Шоктыметым колыштын, шуко еҥже чылт ӧрын.
Мый миен шуымат, ӧрым: ни воштылаш, ни сыраш.
– Тау, – ыштальыч ӱдыр-влак. – Тау дене утлынеда? – ыш ӧр рвезе.
– Материал, манат? Материаллан ӧрман огыл. Мый кызытак пуртен пуэм.
– Пачер нергеште ида ӧр. Ме авам дене коктын веле илена.
– А те муныжым кочса, ида ӧр, – эше утларак сийлаш пиже (Наталья).
Тудын дечше мый ом ӧр: мыйын гаяк алди-вулди рвезе.
Эргыже ӧрын: молан тыге ачаже тупуй шога?
– Мо лийын, шкат ӧрам, но шорвондыжо кудалтымым чарныш.
Шушаш ийлан оксам утларак ойыраш сӧрат, кӧ мемнан дек толнеже гын, ынже ӧр.
Григорий Петрович адакат чот ӧрӧ. Мом ышташ, пураш але пураш огыл?
Ориш йӧршын ӧрын: эрге дене мом ышташ, кузе лияш, кушко чыкаш?
Тиде мыскараче журнал лукташ тӱҥалме годым ме чыланат ӧрын улына: кузе журналым лӱмдаш?
Мо огеш келше гын, очыни, ваштареш шогалашат нуно огыт ӧр.
Пайрем осыгече шаршудан уремым туге йытыран ӱштын шынденыт, тошкалашат ӧрат.
Нуно, Аням ужын, ӧрын кайышт.
Иван шке таҥжым ужат, ӧрын кайыш.
– Мо лийын вара? – ӧрын колтыш Йогор.
Йогор, вуйым сакен, ӧрын коштын огыл: ватыж дене коктын пашалан чот пижыныт.
– Кызытат ӧрын коштам. Нӧлталашыже вием кузе ситен?
Ынде мый ялтак ӧрын кудалтышым: Овдачин илыш уэмын, шкежат чулымын коеш.
– Э, шинчылтым вет. Ынде каяшат жап. Мӧҥгыштӧ эргым ден шешкым ӧрын пытеныт дыр.
Тыгай енже пеш ӧрын ок шинче, йӧным муэш.
– Да, чесна ала-можак огыл да, вуеш ит нал. Ӧрын ит шинче, кочкай…
Рвезе ӧрын шогалеш: кузе тыге, кӱдырчӧ ден волгенче кызыт лийман мо?
– Уполномоченный? – ӧрын шогале Васлий.
Керек-мо лийже, ӧрын шогаш жап уке, рельс ӱмбак шогалын, ошкылаш пижым.
«Пионер ӧрын шогышаш огыл», – манын шоналтен, вӱдыш тӧрштышым.
– Чак ида мие, ӧргалеш, – каласыш вольык ончышо ӱдыр.
(Катя:) Мый чыла палем. Тыйым ушкал ӧргалын.
(Тага) мыйым ужеш да, вигак кудал миен, кадыр тӱкыж дене ӧргал колта.
Таче ӱшкыжаш презе туге ӧргал шындыш.
Ӧрген пушташ
Ӱскырт еҥым ӱшкыж ӧрга.
Пӱчат Онтосьым шуко гана ӧргаш тӧчен.
Кӱтӱштӧ шорык-влак ӧргедылыт гын, шокшо кечылан.
А Марка кугызан капка ончыланже ош тага ден шем тага тӱкыштым ваш тушкалтен шогалынытат, пеш ӧргедылыт.
Тыге вет: кӱтӱшкӧ ӧргедылше ушкалым пуртен колтет гын, пӱтынь кӱтӱм локтылеш.
Ӧргедылше ӱшкыжын тӱкыжӧ тӱкеш сусырга.
Тудо (Али-Ахрам) самырык гынат, сӧсна гай ӧрден.
Пий ӧрда гын, озажым монда.
Опойын аваже ӧрден пытенат, верже гычат ок тарване.
Ӱдыр мыйын ӧрдыжем гыч шӱкале, мый шпал ӱмбак тӧршталтышым.
Чынак, маска толын, ушкал ӧрдыжым кушкедын, пычалзе-влакым чытырыктен.
Утыр йӱштӧ, йӱштӧ ӧрдыж гыч, йымачын, йырваш вагоныш пура.
Кӱртньӧ коҥган кок ӧрдыжшымат тул йошкартен шынден.
«Адакат йӱр толеш мо, – шоналта тудо. – Очыни, ӧрдыж гыч кая».
– Тышкырак тол, шич, – газетым ӧрдыжкӧ пыштен, Матвей ӱжын пелешта.
Мый шонымаштем, ӧрдыж гын ончен шогет гын, еҥ паша веле куштылгын чучеш.
(Андрей:) Коло ияш рвезылан, шочмо вержым кудалтен, ӧрдыжыш каяш – куштылгак огыл.
Ӧрдыжыштӧ шуарвондымат «чӱчӱ» маныт, шуарымат «кокай» маныт.
Тыште ала-кӧ ӧрдыж уло, ала-мом эркынрак мутланат.
Портышкем йӧраш ӧрдыж-влак коштыт.
Южо кушкылын тӱҥ вожшо чот шуйнен кушкеш да тидын денак ӧрдыж вожла деч ойыртемалтын шога.
Пайгаз кужу деч кужу бульварын ӧрдыж изи корныж дене, еҥ шагал вер дене ошкыльо.
Пӧртыштӧ ӧрдыж еҥ уке гынат, кугу йӱк дене мутланаш огыт тошт.
Вет ӧрдыж еҥлан кеч-можат вигак шинчалан перна.
Йоча-влакат шыпланышт. Пуйто нунат авашт семынак ӧрдыж верыште осал лиймым шижыныт.
Кугу помещик Шереметев Юриныш пеш шуэн толын кая, тӱрлӧ ӧрдыж эллаште илен коштеш.
Ӧрдыж ялыш тудо (Сергей) коштын тунемын огыл.
Окса Тоймаксола марий-влакым тӱрлӧ ӧрдыж пашаш поктен.
Ӧрдыжан шогалаш
Алексей чемоданым корно деч ӧрдыжан шындыш.
Асхат ден аваже ӧрдыжеш верланышт.
Молышт ӧрдыжеш ыштыме блиндажыште шинчат, канат.
Шофёр машинажым корно ӧрдыжеш шогалтен кодыш.
Первый снарядше корно деч ӧрдыжеш пудешталте.
Йыван Кырля художественный самодеятельностьын ик эн тале участникше лийын, мыят тиде паша деч ӧрдыжеш кодын омыл.
Адакат Аптылман кугыза шотыштак мутым лукмо шуэш. Нигузе тудым ӧрдыжеш коден огына керт.
Ӧрдыжкӧ тӧршташ
ӧрдыжкӧ пышташ
Кырля кольмыжым ӧрдыжкӧ шогалтыш да куржын колтыш.
Коктынат ӧрдыжкӧ кораҥына.
Роза, мый декем тупынь савырнен, корно ӧрдыжкӧ онча.
Вӱта пужымо, шеҥгел капка ӧрдыжкӧ налын шындыме.
Вольык ӧрдыжлу
Сакар мераҥым нӧлтал ончале – пычалысе уло ядра мераҥын ӧрдыжлу коклашкыже пурен каен.
Пире ӧрдыжлу вошт кече коеш.
– Но тый каҥга лийынат, ӧрдыжлуэтым шотлаш лиеш.
Ӧрдыжъеҥ ӧрдыжлуэтымат шотла.
Тый гына подыш пурыдымо ӧрдыжлу гай торешланет.
Кориш Пётр кугызан ешыштыже подыш пурыдымо ӧрдыжлу гай ила: тудым огыт йӧрате, огыт чамане.
Ӧрдыжсӧ кӱсен
Помидорын ӧрдыжсӧ укшлажым кӱрышт кышкыман.
Шинчам ӧрдыжтараш
– Имнетым умбакырак ӧрдыжтаре.
Конкурсный комиссий председатель, райисполком председательын заместительже, партий райкомын секретарьже дене келыштарен, мыйын кандидатурем ӧрдыжтареныт.
Фугасов шинчажым мый дечем ӧрдыжта, вигак палаш лиеш: тыпландарен кертеш гынат, тудо тыпландараш ок шоно.
Ӧрдыжтӧ ала-могай олым каван йӱла.
Кож йымалне Епи кия, ӧрдыжтӧ – пычалже.
(Ондре:) Ӧрдыжтӧ иктаж-могай лектышан пашам муам, ешемат шке декем налам.
Тек кызыт мый ӧрдыжтӧ коштам, тек мый орланем, но тыйым нигунамат ом мондо.
Ял ӧрдыжтӧ
Исаев корно ӧрдыжтӧ улшо лакыш писын тӧрштыш да тушан йымен возо.
Ял деч ӧрдыжтӧ
Шочмо эл деч ӧрдыжтӧ, тораште, кок ий наре веле иленам.
Пӧрт деч ӧрдыжтырак тыгыде чашкер, умбалнырак шошымсо чодыра гӱжлен шога.
Ялысе интеллигенцият ӧрдыжтӧ ок шого: туныктышо-влак культур пӧртеш шукерте огыл выставкым почыныт.
Ӧрдыжын возаш
Ильян Йыван тудын (Васька) дек ӧрдыжын савырнен шогалеш.
Пӧтыр, ӧрдыжын лийын, вуйжым нӧлталын, Зыковлан чот кычкырал каласен.
Вольыкым ӧрдыктараш
Эрла гычак кумло вич сӧснам ӧрдыктараш шогалташ лиеш.
– От пале мо, пийым пукшен ӧрдыктарет гын, озажым пураш тӱҥалеш.
Кызыт пукшен ӧрдыктарымаште индешле сӧсна шога.
Сӧснам ӧрдыктарымаште «Ветлужский» совхозышто тений вашталтыш уло.
Воктенжак озанлыкын вольыкым ӧрдыктарыме фермыже верланен.
А мом ойлашыже: погынымаште утларакшым ӱдымӧ, тӱредме, ушкалым лӱштымӧ, сӧснам ӧрдыктарыме нерген мутланеныт.
Пукшен ӧрдыкташ
Ик марий сӧснам чот ӧрдыктен да шӱшкылын.
Тӱкан шолдыра вольыкым ӧрдыктымаш
Ӧрдыктымӧ ӱшкыж
Канен шогышо да ӧрдышӧ алаша верже гыч писын тарваныш.
Ӧрза – шурно опташ кӱр дене ыштыме ныл пусакан яшлык.
Юринын ик сайрак урем лукыштыжо ӧрза наличникан, олача-вулача вывескан пӧрт сӧралын койын шинча.
Оринан кече дене шораҥше сӧрал чурийже, ӧрза шинчажын чолгыжыктен ончымыжо, пӱйым волгалтарен воштылмыжо Пӧтырлан пеш оҥайын чучын.
(Элыксанын) шинчапун ӱмбалныже ӧрза – бокс титакан.
– Саскам йӧратет гын, тудым кушташ ит ӧркане, манеш калык.
Шӱлаш нигунамат от ӧркане.
А Юрик пеш ӧрканен кудалтен.
Ӧрканен тунемаш
Икмыняр ӱдыр гына гармонь почеш ӧрканен мурен шинчылтеш.
Коклан шоҥго озан тугаяк шоҥго пийже оралгыше йӱкым пуа, ӧрканен опталта.
Лоптыра лум кава гыч ӧрканен йоген.
Корнеш нойышо Мексон верже гыч ӧрканенрак кынелят, омсам почаш ошкыльо.
Тыште творческий член-влак кугу тыршымашым, ӧрканыдымашым ончыктат.
(Чымбылат) нимогай ӧрканымашым палыде, пашалан пиже.
– Тыге-туге ондален, ӧрканымашетым шарен, паша ыштымым монден, илен от керт куанен.
Тудо (Лука) шкенжын ӧрканымыжым ок шылте, «тыгак кӱлеш» веле манеш.
Эсай гын пеш ӧрканышан.
Икте марлан шинчын кудалеш, весе пашалан ӧрканыше логалеш.
Йоча-влак тунемаш тыршат, ӧрканышыже кок-кум еҥ гына.
Ӧрканышын кынел шогалаш
– Тракторын шеҥгел валке гыч ӱй йогаш тӱҥалын, – шуэн да ӧрканышын вашештыш рвезе.
Пеле-пуле нӧрышӧ мланде вӱдыжгын тамжым налын ыш шукто. Тидлан ӧпкелышыла, йырым-йыр чылажат эркын, ӧрканышын тарванылеш.
– Тый мо? Тыгай талкаште колым кучынет? – ӧрмалгыш Мику.
Шке велныже тыгай кугу ялым ужын огылат, Пагул путырак чот ӧрмалгыш.
Тыгай вучыдымо йодышлан ончычшо мый ӧрмалгышымат.
Сакар изиш ӧрмалгыш: тиде окса ага-шога ышташат ок сите.
Эше нигӧмат мый ом пале, садлан изишак ӧрмалгем.
– Мый, – мане Саня, – тендан деке ужаш тольымат, пураш ӧрмалгышым.
Туныктышо кенеташте ӧрмалгенат каен. Тудын ончылныжо кок самырык ӱдыр шога.
– Сита калыкым ондален илаш! – иктат-весат кычкыральыч. Тидым колын, Яналов ӧрмалген колтыш, кузе лияш, мом ышташ – ок пале.
Демонстрант-влак коклаште ӧрмалгымашым да пудыранымашым ужын, имнешке полицай нунын ӱмбак керылте.
Туныктышо Микалын шинчыме парт воктене ятыр жап шогыш. Тудын шинчаштыже икмыняр ӧрмалгымашым ужаш лиеш ыле.
Кажнын шинчаончалтышым ужын, нунын ӧрмалгымыштым умылаш лиеш.
«Ну, тидын деч кугунак йодышташ огыт тӱҥал», – ӧрмалгыше рвезым ончен, шоналтыш Миша.
А ваштарешем Йоргий лектын шогале. Ӧрмалгыше, лывыжгыше.
Владимир ден когыньнам ойырышт. Лачак тудын ӧрмалгыше йӱкшым колын кодым.
– Кӧ? Могай уна? Мом кычал коштеш? – верже гыч кынел шогалын, ӧрмалгышын койын, кугызаже йодеш.
(Галян) яндар шинчаже изиш ӧрмалгышын коеш.
Чыла, ойлат, ӧрмаш гыч тӱҥалеш.
Антонида Сергеевна директорын шинчашкыже кугу ӧрмаш дене ончалеш.
Стапан Йыванын имньыже ок коло гын, тыгай ӧрмашыш ок пуро ыле.
Логална вет икана пеш кугу ӧрмашке.
– Тыге... Ӧрмаш паша... – шинчажым пашкартен, Кавриш манеш.
Тыгай ӧрмаш чон ден Йынаш окнам почеш, шинча шонен.
– Ӧрмаш! – маньым мый. – Мыланем, изи айдемылан, кок чоным утараш логалеш.
Ӧрмаш, но чын: южо трактористна, ӱмырышт мучко мланде пашам ыштышын эргышт, курал огыт мошто.
Ӧрмашан паша
Меже ятыр тергышна ӧрмашан шыҥшальым.
А илем ончыко Муро апшатым вашлияш лекше пӧръеҥжат, ӱдырамашыжат тудлан вес ӧрмашан уверым ойлаш вашкат.
– Мо тый, ажгынышыч мо? – Вӧдыр Иваныч ӧрмӧ йӱк дене кычкырале.
– Ой, четвертакымак пуэн? – ӧрмӧ тӱсым лукто Епрем вате.
– Мом вара каласынеда? – Аксывай йодде ыш турко. Кумытын пурымыштлан ӧрмылдык лийын.
– Кӧм вурсат? – Алаев ӧрмылдык лийын, шинчажым каралтыш.
Регенчым ӧрӧ мучко оптат.
(Кугыза:) Только мый дечем ок утло. Шкенжым огыл гын, ӧртшым кондем.
«Пӧрт ӧртетым ит наҥгае, кодо, йокрок ынже код», – колышылан тыге ойлат.
Тӧра, кычкырен, лӱдыктылын, ӧртым пытарыш: калык пел чонан гае лие.
Алят ок пӧртыл ӱдыръеҥын ӧртшӧ, алят покта ялт юлымо шинча.
Молгунам чодыраште тыгай кугу янлыкым вашлиеш гын, ӧрт кайымыж дене верешыжак волен шинчеш ыле.
Мом тыге кычкырет, азан ӧртшым колтет.
Кызыт иктаж еҥ «Шого!» манын кычкыралеш гын, очыни, тунамак ӧртем лектеш. Шучко!
Ойганыше, ӧрт лекше Марпушын куржаш йыжыҥжат пытен.
Рвезе-влакын изин-изин ӧртышт пураш тӱҥале.
Метрийынат вуйжо пӧрдмыла чучаш тӱҥале. Тудат ӧртка, вургемжым кычалын, ик пырдыжыш, весыш тӱкнедылеш.
Мыят ялт ӧрткенам, иканаште пеледышла кид лывыжген.
Корийым чоян ончалын, староста, орол пӧрт гыч лекташ манын, омса деке лишемынат ыле, кенета тудо ӧрткен шогале.
Сумкам йол йымакем шынденам ыле, ӧрткымем дене мый тудым тушанак монден коденам.
Лозневой ӧрткымыж дене верже гычат тарванен ыш керт.
Пагул пӧрт гыч лекмыжымат сайын ок шарне, тунар ӧрткынен.
Шояк мут озаланыш, МТС-ым вучышо, тудлан оксам ончылгоч пуышо колхозник-влак ӧрткынаш тӱҥальыч.
Пеш чот ӧрткынен кайышым, кенета пелештенат ом керт – йылмем тӱҥын шинчын.
Сапан вате ӧрткынен кая, вара пӧртӧнчыл деке миен тототла.
– Тыге ойыртемын ойлаш ок лий, – манеш счетовод. – Кузе ок лий? Чай, мый шке ужынам-колынам. Тӱвыт ӧрткынен пытенам ыле.
«Корий, каласе, мом ышташ? Молан от пелеште? Тӱҥынат мо?» – шортын-шортын ойлен Настуш, ӧрткынышӧ таҥжым пулыш гыч рӱзен.
Пожар годым кулак поч нулышо-влакын таратымышт почеш ӧрткынышӧ калык колхозник ӱмбак керылте.
Ӧрткыш деч посна
Йолташетше пеш ӧрткышан.
Ӧрткышӧ ӱдыр кӱжгӧ одеялым нале да окнаш сакыш, вара омсам петыраш куржо.
Ӧрткышӧ мераҥым ала-мо поктен лукто.
Кумшо, кынервуй дене шӱкедылын, ӧрткышын, еҥ вуйыш кӱзышашла толаша.
Эртак яндар южышто коштмыж дене ала-мо, Еренте ӧртланен веле – таза лийын.
Каплан изиак огыл, но вичкыж, ӧртланен шудымо рвезе гай, шӱргыжӧ аҥысыр, вичкыж, вияш неран.
Кидшӱм денак ниялтыл муо тӱкым. Руал-тыш, почо... Ӧртла, ава-ай!
Шӧрмычкылетым чотырак гына кучо, ато ӧртньӧр гычет лектын возат.
Урядник-влак, капыштым лапрак ыштен, ӧртньӧр ӱмбалне чӱчкен толыт.
Тушто – ӧртньӧран ожем.
Ӧртньӧран имньым вӱден луктын, кӱзен шинчат, палыме йолгорныж дене Наташа йошкарге-влак деке кудале.
– Вер-шӧр мотор! – каласыш ӧртньӧрдымӧ имне ӱмбалне шинчыше стрелецкий голова.
Имньым ӧртньӧрлӧ да корныш лек веле!
– Тау, тау, рвезыеҥ. Тугеже кок имньым ӧртньӧрлат.
– Эн ондак, – манеш орол, – Арслангайык ӧрчаш тӱҥалын: ий еда аваже кум-ныл игым луктеш.
Тунам улыжат нылле вич умдыр лийын. Кызыт тудо чот ӧрчен.
Сар деч ончыч Юл воктенсе чодыраште шордым ӧрчыктараш тӱҥальыч.
Адак тиде пӱя кӧргешак зеркальный карпым ӧрчыктараш палемден улына.
Умдырым ӧрчыктарыме эллан моткоч пайдале – коваштыжым шергын аклат.
Ирсӧсна-влак ӧрчымаш
Мемнан пырысна пеш ӧрчышан.
Шопке парчаште ӧрш-влак чевер олмала койын кечат.
Ӧрш шӱшка – теле вашке толеш.
Йогорка тудым ӧршака дене шуралтен колта, кол огешат тарване, ӧршакашкет ок пиж.
Ӧршакавотым луштарен, ий рожым кугемдаш логале.
Ӧршашлык муро шочеш поэтын шӱмыштӧ.
Ӧршма мланде
– Могай кол вара тыште ила? – ӧршӧ йӱк дене рвезе-влак йодыштыт.
Чачин шортмо нигӧмат ыш ӧрыктаре: марлан кайыше ӱдыр шортман.
Уке, пӧрт кӧргыжак мыйым ӧрыктарыш. Пӧрт кӧргӧ ялтак оласе гай.
(Сӱанвате:) Мемнан ӱдырым ӧрыктарен ода керт, окна ден омсажым пала.
Миклай кенета черланен вочмыж дене ачаж-аважым пеш ӧрыктарен.
Севастопольын героизмже путынь тӱням ӧрыктарыш.
(Семон) йолташыже-влакым лӱддымылыкшӧ дене ӧрыктарен.
Мыйым тудо (ече) йӧршеш ӧрыктарен пытарыш. Ӧрыктарен пытарыш да иктаж лу гана шортарыш.
Илышыште первый гана тыгай ӧрыктарыше паша лийын. Ӱдыр деч письма!
Шулдыран ший кайык талын, ӧрыктарышын пӧрдеш.
Пӧрьеҥ, чынак, ӧрыктарышын кочкеш.
Почтальонка кайымеке, Маша кока ӧрын-ӧрын конвертым почо.
Миша ончык ӧрын-ӧрын ошкылеш.
Саню, ӧрынчакым пыштен, шем вӱльым торта коклашке пуртен шогалтыш.
Имне тупыш ончалатат, вожылат. Ала ӧрынчак, ала корак пыжаш.
Коля поч гай вичкыж ӧрышыжым пӱтыра Семон.
Акнаш – йытыра рвезе: шара шинчан, ош ӱпан, изи ӧрышан, пондашыже уке.
Чодыраште кушшо снегын ӧрышыжӧ шӱеш, а вожым колтышо розеткыже-влак посна кушкыл семын кушкаш тӱҥалыт.
Пуш гыч шем ӧрышан еҥ тӧрштен лекте.
Ончена: ала-могай кугу кол кия, ӧрышан.
– А тидыже кӧ? – ӧрышанже дек ончыктен, Йыван деч шолып йодо ик рвезе.
Ӧрышдымӧ тӧраже каласылаш тӱҥале.
Поэт кеч-мыняр ияш лийже – керек чал пондашан, але йӧршын ӧрышдымӧ, но тудын чонжо эре самырык лийман.
– Тый денет ӧрышдымӧ рвезылан гына ӱчашыман.
Катя ӧрмалгымыла лие гын, ынде шкежат койын ӧткырешташ тӱҥале.
– Йӧра, йӱмет шуэш гын, ӧткырлыклан изишак подыл, – мыят шып гына вашештышым.
Ӧткырын кучедалаш
Пашазе ятыр. Туге гынат вуйлатышын ӧткырын ончышо нугыдо ужар шинчаже изишат ок вашталт.
– Тувыретым ӧтыкленат мо?
Брюкым туге чот ӧтыклен шындыме, чыте гына.
Чемоданов ӧтыклымӧ брюкым, пеледышан тувырым чиен.
Ӧшан ӱшан ок лий.
Имньыже пеш ӧшан, огеш кае.
Кумыньыштынат ӧшлӧкышт шӧртньылымӧ, ош пыстыл ора изи мардежеш лойгалтеш.
Теркупш – ӧшлӧкым, сарзе кӱртньӧ тувырым – вынер алмаштыш, йорло, но ару.
Калык йогынлан корным шем вургеман, вурс ӧшлӧкан салтак радам авырен шогалын, но колонна утыр чакемеш, чакемеш.


Admin login:

[Search]

ӧгай 1


Ӧгай ава

Ӧгай
Ӧгай
ӧгай
step
ad
ава
ава
ава
mother
no
ава
ав-а
аве-а
cut-3SG
vb2-pers



ӧгай 2


ӧгай ача

ӧгай
ӧгай
ӧгай
step
ad
ача
ача
ача
father
no



ӧгай 3


ӧгай икшыве

ӧгай
ӧгай
ӧгай
step
ad
икшыве
икшыве
икшыве
child
no



ӧгай 4


ӧгай эрге (вес аван эрге)

ӧгай
ӧгай
ӧгай
step
ad
эрге
эрге
эрге
son
no
эрге
эр-ге
эр-ге
morning-COM
ad/av/no-case
эрге
эрге-Ø
эрге-Ø
warp-IMP.2SG
vb2-mood.pers
эрге
эрге-Ø
эрге-Ø
reap-IMP.2SG
vb2-mood.pers
эрге
эрге-Ø
эрге-Ø
warp-CNG
vb2-conn
эрге
эрге-Ø
эрге-Ø
reap-CNG
vb2-conn
(вес
вес
вес
different
ad/pr
аван
ава-н
ава-ан
mother-with
no-deriv.ad
аван
ава-н
ава-н
mother-GEN
no-case
эрге)
эрге
эрге
son
no
эрге)
эр-ге
эр-ге
morning-COM
ad/av/no-case
эрге)
эрге-Ø
эрге-Ø
warp-IMP.2SG
vb2-mood.pers
эрге)
эрге-Ø
эрге-Ø
reap-IMP.2SG
vb2-mood.pers
эрге)
эрге-Ø
эрге-Ø
warp-CNG
vb2-conn
эрге)
эрге-Ø
эрге-Ø
reap-CNG
vb2-conn



ӧгай 5


ӧгай ӱдыр (вес аван ӱдыр)

ӧгай
ӧгай
ӧгай
step
ad
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
(вес
вес
вес
different
ad/pr
аван
ава-н
ава-ан
mother-with
no-deriv.ad
аван
ава-н
ава-н
mother-GEN
no-case
ӱдыр)
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр)
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no



ӧгӧ 1 («У вий»)


Вечун ачаже товар шумаш ӧгӧм кычалеш.

Вечун
Вечун
Вечун
Vechun
na
ачаже
ачаже
ачаже
my.dear
no
ачаже
ача-же
ача-жЕ
father-3SG
no-poss
товар
товар
товар
ax
no
шумаш
шумаш
шумаш
arrival
no
шумаш
шумаш
шумаш
fermentation
no
шумаш
шумаш
шумаш
sharpening
no
шумаш
шу-маш
шу-маш
reach-NMLZ
vb1-deriv.n
шумаш
шу-маш
шу-маш
ferment-NMLZ
vb1-deriv.n
шумаш
шу-маш
шу-маш
whittle-NMLZ
vb1-deriv.n
шумаш
шум-аш
шум-аш
tire-INF
vb1-inf
шумаш
шум-аш
шумо-аш
sharpen-INF
vb2-inf
ӧгӧм
***
***
***
***
кычалеш.
кычал-еш
кычал-еш
search-3SG
vb1-pers



ӧгӧ 2 (А. Филиппов)


Ӧгӧ дене кӱртньым йыгаш тӱҥальыч.

Ӧгӧ
Ӧгӧ
ӧгӧ
file
no
дене
дене
дене
with
po
кӱртньым
кӱртньы-м
кӱртньӧ-м
iron-ACC
no-case
йыгаш
йыг-аш
йыге-аш
rub-INF
vb2-inf
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.3PL
vb1-tense.pers



ӧгытлаш 1 («Ончыко»)


Кӱзымеке, ик кугураклан коллегий нерген ойлаш гына тӱҥалынам ыле, мыйым ӧгытлаш тӱҥале.

Кӱзымеке,
Кӱзы-меке
кӱзӧ-меке
go.up-CVB.PRI
vb2-adv
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
кугураклан
кугурак-лан
кугурак-лан
bigger-DAT
ad-case
кугураклан
кугурак-ла-н
кугурак-ла-н
bigger-PL-GEN
ad-num-case
кугураклан
кугу-рак-лан
кугу-рак-лан
big-COMP-DAT
ad/no-deg-case
кугураклан
кугу-рак-ла-н
кугу-рак-ла-н
big-COMP-PL-GEN
ad/no-deg-num-case
коллегий
коллегий
коллегий
board
no
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
ойлаш
ойл-аш
ойло-аш
talk-INF
vb2-inf
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-ш
opinion-PL-ILL
no-num-case
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-еш
opinion-PL-LAT
no-num-case
гына
гына
гына
only
pa
тӱҥалынам
тӱҥал-ын-ам
тӱҥал-н-ам
start-PST2-1SG
vb1-tense-pers
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
ӧгытлаш
ӧгытл-аш
ӧгытлӧ-аш
admonish-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧгытлаш 2 (А. Зайникаев)


Кочашт экскурсоводла нуным перроныш лукто ӧгытлен: – Ида мондал те кушто улмым, ида кай пелке воктечем.

Кочашт
Коча-шт
коча-шт
grandfather-3PL
no-poss
экскурсоводла
экскурсовод-ла
экскурсовод-ла
guide-COMP
no-case
экскурсоводла
экскурсовод-ла
экскурсовод-ла
guide-PL
no-num
экскурсоводла
экскурсовод-ла
экскурсовод-ла
guide-STR
no-enc
нуным
нуным
нуным
them
pr
нуным
нуно-м
нуно-м
3PL-ACC
pr-case
перроныш
перрон-ыш
перрон-ш
platform-ILL
no-case
лукто
лукт-о
лукт-Е
lead.out-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ӧгытлен: –
ӧгытл-ен-Ø
ӧгытлӧ-ен-Ø
admonish-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧгытлен: –
ӧгытл-ен
ӧгытлӧ-ен
admonish-CVB
vb2-adv
Ида
ида
ида
NEG.IMP.2PL
vb.mood.pers
мондал
***
***
***
***
те
те
те
2PL
pr
кушто
кушто
кушто
where
av/co/pr
кушто
куш-то
куш-штЕ
where-INE
av/co/pr-case
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-CNG
vb2-conn
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-CNG
vb2-conn
улмым,
улмы-м
улмо-м
being-ACC
ad-case
улмым,
ул-мы-м
ул-мЕ-м
be-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
ида
ида
ида
NEG.IMP.2PL
vb.mood.pers
кай
кай
кай
[X]
in
кай
кай
кай
aftergrass
no
кай
кай-Ø
кае-Ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кай
кай-Ø
кае-Ø
go-CNG
vb2-conn
пелке
пелке
пелке
the.side
av
воктечем.
воктеч-ем
воктеч-ем
through-1SG
av/po-poss



ӧзӧр 1 (В. Косоротов)


Туныктышо-влак тудым (Юрийым) шуэн йодыныт: ӧзӧр капан рвезым шыгыр парт кокла гыч тарватылаш чаманеныт.

Туныктышо-влак
Туныктышо-влак
туныктышо-влак
teacher-PL
no-num
Туныктышо-влак
Туныкты-шо-влак
туныкто-шЕ-влак
teach-PTCP.ACT-PL
vb2-ad-num
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
(Юрийым)
Юрийым
Юрийым
Yuriyym
na
шуэн
шуэн
шуэн
sparsely
av
шуэн
шуэ-н
шуэ-н
thin-GEN
ad-case
шуэн
шуэ-н
шуэ-н
anthill-GEN
no-case
шуэн
шу}-эн-Ø
шуо-ен-Ø
throw-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шуэн
шу}-эн
шуо-ен
throw-CVB
vb2-adv
йодыныт:
йод-ын-ыт
йод-н-ыт
ask-PST2-3PL
vb1-tense-pers
ӧзӧр
ӧзӧр
ӧзӧр
tall
ad
капан
капан
капан
with.a.body
ad
капан
кап-ан
кап-ан
body-with
no-deriv.ad
рвезым
рвезы-м
рвезе-м
young.man-ACC
ad/no-case
шыгыр
шыгыр
шыгыр
crowded
ad/no
парт
парт
парт
desk
no
кокла
кокла
кокла
distance
ad/no
кокла
кок-ла
кок-ла
cook-COMP
no-case
кокла
кок-ла
кок-ла
two-COMP
nm-case
кокла
кок-ла
кок-ла
cook-PL
no-num
кокла
кок-ла
кок-ла
two-PL
nm-num
кокла
кок-ла
кок-ла
cook-STR
no-enc
кокла
кок-ла
кок-ла
two-STR
nm-enc
гыч
гыч
гыч
from
po
тарватылаш
тарватыл-аш
тарватыл-аш
move-INF
vb1-inf
чаманеныт.
чаман-ен-ыт
чамане-ен-ыт
pity-PST2-3PL
vb2-tense-pers



ӧк 1 (А. Филиппов)


Прогал вошт пӱнчӧ укшышто шинчыше сузым кенета ужым. Вондер шеҥгелан шылынамат, муралтымыжым пеш вучем. Ӧкат ыш ман.

Прогал
Прогал
прогал
glade
no
вошт
вошт
вошт
over
av/po
пӱнчӧ
пӱнчӧ
пӱнчӧ
pine
no
пӱнчӧ
пӱнчӧ-Ø
пӱнчӧ-Ø
notch-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пӱнчӧ
пӱнчӧ-Ø
пӱнчӧ-Ø
notch-CNG
vb2-conn
укшышто
укш-ышто
укш-штЕ
branch-INE
no-case
шинчыше
шинчыше
шинчыше
stagnant
ad
шинчыше
шинчыше
шинчыше
learned
ad/no
шинчыше
шинчы-ше
шинче-шЕ
sit-PTCP.ACT
vb2-ad
шинчыше
шинчы-ше
шинче-шЕ
know-PTCP.ACT
vb2-ad
сузым
сузы-м
сузо-м
grouse-ACC
no-case
сузым
сузы-м
сузо-м
rotten.tree.core-ACC
no-case
кенета
кенета
кенета
suddenly
av
ужым.
уж-ым
уж-ым
see-PST1.1SG
vb1-tense.pers
ужым.
у-жы-м
у-жЕ-м
new-3SG-ACC
ad/no-poss-case
Вондер
Вондер
вондер
bushes
no
шеҥгелан
шеҥгелан
шеҥгелан
behind
av/po
шеҥгелан
шеҥгел-ан
шеҥгел-ан
back-with
ad/no-deriv.ad
шылынамат,
шыл-ын-ам-ат
шыл-н-ам-ат
hide-PST2-1SG-and
vb1-tense-pers-enc
муралтымыжым
муралты-мы-жы-м
муралте-мЕ-жЕ-м
sing-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb2-ad-poss-case
пеш
пеш
пеш
very
av
вучем.
вуч-ем
вучо-ем
wait-1SG
vb2-pers
Ӧкат
Ӧк-ат
ӧк-ат
[X]-and
no-enc
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
ман.
ман
ман
well.I.never
pa
ман.
ман
ман
that
co
ман.
ман-Ø
ман-Ø
say-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ман.
ман-Ø
ман-Ø
say-CNG
vb1-conn
ман.
ман-Ø
ман-Ø
say-CVB
vb1-adv



ӧкым 1 (Н. Лекайн)


Но южышт шкеныштым ынешт палдаре, ӧкым шыргыжалаш тӧчат, пуйто утыжо нимат лийын огыл.

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
южышт
южышт
южышт
some
av/pr
южышт
юж-ышт
юж-шт
air-3PL
no-poss
южышт
южы-шт
южо-шт
some-3PL
pr-poss
шкеныштым
шкеныштым
шкеныштым
themselves
pr
шкеныштым
шкен-ышт-ым
шкен-шт-м
private-3PL-ACC
ad-poss-case
шкеныштым
шке-н-ышт-ым
шке-н-шт-м
REFL-GEN-3PL-ACC
pr-case-poss-case
ынешт
ы-не-шт
ы-не-шт
NEG-DES-3PL
vb-mood-pers
палдаре,
палдаре-Ø
палдаре-Ø
acquaint-IMP.2SG
vb2-mood.pers
палдаре,
палдаре-Ø
палдаре-Ø
acquaint-CNG
vb2-conn
ӧкым
ӧкым
ӧкым
by.force
ad/av
ӧкым
ӧк-ым
ӧк-м
[X]-ACC
no-case
шыргыжалаш
шыргыжал-аш
шыргыжал-аш
smile-INF
vb1-inf
тӧчат,
тӧч-ат
тӧчӧ-ат
try-3PL
vb2-pers
тӧчат,
тӧч-а-т
тӧчӧ-а-ат
try-3SG-and
vb2-pers-enc
тӧчат,
тӧч-Ø-ат
тӧчӧ-Ø-ат
try-CNG-and
vb2-conn-enc
пуйто
пуйто
пуйто
as.if
co/pa
утыжо
уты-жо
уто-жЕ
extra-3SG
ad/no-poss
утыжо
уты-жо
уто-жЕ
become.superfluous-IMP.3SG
vb2-mood.pers
утыжо
уты-жо
уто-жЕ
hurt-IMP.3SG
vb2-mood.pers
утыжо
уты-Ø-жо
уто-Ø-жЕ
become.superfluous-CNG-3SG
vb2-conn-poss
утыжо
уты-Ø-жо
уто-Ø-жЕ
hurt-CNG-3SG
vb2-conn-poss
нимат
н'имат
н'имат
nothing
pr
лийын
лийын
лийын
as.a
po
лийын
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



ӧкым 2 (П. Эсеней)


(Сима:) Мыйым ӧкым марлан пуынешт.

(Сима:)
Сима
Сима
Sima
na
Мыйым
Мыйым
мыйым
me
pr
Мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
ӧкым
ӧкым
ӧкым
by.force
ad/av
ӧкым
ӧк-ым
ӧк-м
[X]-ACC
no-case
марлан
марлан
марлан
marrying
av
марлан
марла-н
марла-ан
Mari-with
ad/av-deriv.ad
марлан
марла-н
марла-н
Mari-GEN
ad/av-case
пуынешт.
пуы-не-шт
пуо-не-шт
give-DES-3PL
vb2-mood-pers
пуынешт.
пуы-не-шт
пуо-не-шт
blow-DES-3PL
vb2-mood-pers



ӧкым 3 (В. Косоротов)


Институтышто тунемме годым сводный лекцийыш пеш ӧкым коштат ыле.

Институтышто
Институт-ышто
институт-штЕ
institute-INE
no-case
тунемме
тунемме
тунемме
educational
ad
тунемме
тунем-ме
тунем-мЕ
learn-PTCP.PASS
vb1-ad
годым
годым
годым
during
po
сводный
***
***
***
***
лекцийыш
лекций-ыш
лекций-ш
lecture-ILL
no-case
пеш
пеш
пеш
very
av
ӧкым
ӧкым
ӧкым
by.force
ad/av
ӧкым
ӧк-ым
ӧк-м
[X]-ACC
no-case
коштат
кошт-ат
кошт-ат
[X]-and
de-enc
коштат
кошт-ат
кошт-ат
go-2SG
vb1-pers
коштат
кошт-ат
кошто-ат
dry-3PL
vb2-pers
коштат
кошт-а-т
кошто-а-ат
dry-3SG-and
vb2-pers-enc
коштат
кошт-Ø-ат
кошт-Ø-ат
go-CNG-and
vb1-conn-enc
коштат
кошт-Ø-ат
кошт-Ø-ат
go-CVB-and
vb1-adv-enc
коштат
кошт--ат
кошт-Е-ат
go-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
коштат
кошт-Ø-ат
кошто-Ø-ат
dry-CNG-and
vb2-conn-enc
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧкым 4 (В. Иванов)


– Коридорышто вучалтыза, – секретарь ӧкымрак кынел шогалят, Светланам ӱжаш кайыш.

Коридорышто
Коридор-ышто
коридор-штЕ
corridor-INE
no-case
вучалтыза, –
вучалты-за
вучалте-за
wait-IMP.2PL
vb2-mood.pers
секретарь
секретарь
секретарь
secretary
no
ӧкымрак
ӧкымрак
ӧкымрак
reluctantly
ad/av
ӧкымрак
ӧкым-рак
ӧкым-рак
by.force-COMP
ad/av-deg
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-CNG
vb1-conn
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-CVB
vb1-adv
шогалят,
шогал-'е-[а]т
шогал-Е-ат
stand.up-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
Светланам
Светланам
Светланам
Svetlanam
na
ӱжаш
ӱж-аш
ӱж-аш
call-INF
vb1-inf
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧкым 5 (М. Шкетан)


«Мӱйым шолыштынат» манын ышт судитле, а халатностьлан кум тылзылан ӧкым пашам пуышт.

«Мӱйым
Мӱй-ым
мӱй-м
honey-ACC
no-case
шолыштынат»
шолышт-ын-ат
шолышт-н-ат
steal-PST2-2SG
vb1-tense-pers
шолыштынат»
шолышт-ына-т
шолышт-на-ат
steal-1PL-and
vb1-pers-enc
шолыштынат»
шолышт-ын-Ø-ат
шолышт-н-Ø-ат
steal-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
шолыштынат»
шолышт-ын-ат
шолышт-н-ат
steal-CVB-and
vb1-adv-enc
шолыштынат»
шол-ышты-на-т
шол-штЕ-на-ат
bracelet-INE-1PL-and
no-case-poss-enc
шолыштынат»
шолы-шты-на-т
шоло-штЕ-на-ат
gut-INE-1PL-and
no-case-poss-enc
шолыштынат»
шолы-шты-на-т
шоло-штЕ-на-ат
elm-INE-1PL-and
no-case-poss-enc
шолыштынат»
шолы-шты-на-т
шоло-штЕ-на-ат
raft-INE-1PL-and
no-case-poss-enc
шолыштынат»
шолы-шты-на-т
шоло-штЕ-на-ат
slippery.place-INE-1PL-and
no-case-poss-enc
шолыштынат»
шолы-шты-на-т
шоло-штЕ-на-ат
secret-INE-1PL-and
no-case-poss-enc
шолыштынат»
шолы-шты-на-т
шоло-штЕ-на-ат
thief-INE-1PL-and
no-case-poss-enc
шолыштынат»
шол-ышт-ын-ат
шол-шт-н-ат
bracelet-3PL-GEN-and
no-poss-case-enc
шолыштынат»
шолы-шт-ын-ат
шоло-шт-н-ат
gut-3PL-GEN-and
no-poss-case-enc
шолыштынат»
шолы-шт-ын-ат
шоло-шт-н-ат
elm-3PL-GEN-and
no-poss-case-enc
шолыштынат»
шолы-шт-ын-ат
шоло-шт-н-ат
raft-3PL-GEN-and
no-poss-case-enc
шолыштынат»
шолы-шт-ын-ат
шоло-шт-н-ат
slippery.place-3PL-GEN-and
no-poss-case-enc
шолыштынат»
шолы-шт-ын-ат
шоло-шт-н-ат
secret-3PL-GEN-and
no-poss-case-enc
шолыштынат»
шолы-шт-ын-ат
шоло-шт-н-ат
thief-3PL-GEN-and
no-poss-case-enc
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
ышт
ы-ш-т
ы-ш-т
NEG-PST-3PL
vb-tense-pers
судитле,
судитле-Ø
судитле-Ø
try-IMP.2SG
vb2-mood.pers
судитле,
судитле-Ø
судитле-Ø
try-CNG
vb2-conn
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
халатностьлан
халатность-лан
халатность-лан
carelessness-DAT
no-case
халатностьлан
халатность-ла-н
халатность-ла-н
carelessness-PL-GEN
no-num-case
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
тылзылан
тылзы-лан
тылзе-лан
moon-DAT
no-case
тылзылан
тылзы-ла-н
тылзе-ла-н
moon-PL-GEN
no-num-case
ӧкым
ӧкым
ӧкым
by.force
ad/av
ӧкым
ӧк-ым
ӧк-м
[X]-ACC
no-case
пашам
паша-м
паша-м
work-ACC
no-case
пашам
паша-м
паша-ем
work-1SG
no-poss
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пуышт.
пу-ышт
пу-шт
wood-3PL
no-poss
пуышт.
пуы-шт
пуо-шт
give-IMP.3PL
vb2-mood.pers
пуышт.
пуы-шт
пуо-шт
blow-IMP.3PL
vb2-mood.pers
пуышт.
пуы-ш-т
пуо-ш-т
give-PST1-3PL
vb2-tense-pers
пуышт.
пуы-ш-т
пуо-ш-т
blow-PST1-3PL
vb2-tense-pers



ӧкымеш 1 (С. Чавайн)


– Яшай ӱдыржым молан тыге ӧкымеш пуа? – манеш иктыже.

Яшай
Яшай
Яшай
Yashay
na
ӱдыржым
ӱдыр-жы-м
ӱдыр-жЕ-м
daughter-3SG-ACC
no-poss-case
ӱдыржым
ӱдыр-жы-м
ӱдыр-жЕ-м
Virgo-3SG-ACC
no-poss-case
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
ӧкымеш
ӧкымеш
ӧкымеш
by.force
av
ӧкымеш
ӧкым-еш
ӧкым-еш
by.force-LAT
ad/av-case
пуа? –
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа? –
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
иктыже.
иктыже
иктыже
one.of.them
pr
иктыже.
икты-же
икте-жЕ
one-3SG
nm/pr-poss



ӧкымеш 2 (Ю. Артамонов)


Лышташ ора гыч олмам луктедат, Петюм ӧкымеш пукшат.

Лышташ
Лышташ
лышташ
leaf
no
ора
ора
ора
heap
no
ора
ора
ора
canine
no
ора
ор-а
оро-а
rage-3SG
vb2-pers
гыч
гыч
гыч
from
po
олмам
олма-м
олма-м
apple-ACC
ad/no-case
олмам
олма-м
олма-ем
apple-1SG
ad/no-poss
олмам
олма-м-Ø
олма-ем-Ø
apple-TRANS-IMP.2SG
ad/no-deriv.v-mood.pers
олмам
олма-м-Ø
олма-ем-Ø
apple-TRANS-CNG
ad/no-deriv.v-conn
олмам
олма-м-Ø
олма-ем-Ø
apple-TRANS-CVB
ad/no-deriv.v-adv
луктедат,
луктед-ат
луктеде-ат
take.out-3PL
vb2-pers
луктедат,
луктед-а-т
луктеде-а-ат
take.out-3SG-and
vb2-pers-enc
луктедат,
луктед-Ø-ат
луктеде-Ø-ат
take.out-CNG-and
vb2-conn-enc
Петюм
Петюм
Петюм
Pet'um
na
ӧкымеш
ӧкымеш
ӧкымеш
by.force
av
ӧкымеш
ӧкым-еш
ӧкым-еш
by.force-LAT
ad/av-case
пукшат.
пукш-ат
пукш-ат
allowance-and
no-enc
пукшат.
пукш-ат
пукшо-ат
feed-3PL
vb2-pers
пукшат.
пукш-а-т
пукшо-а-ат
feed-3SG-and
vb2-pers-enc
пукшат.
пук-ш-ат
пук-жЕ-ат
[X]-3SG-and
de-poss-enc
пукшат.
пукш-Ø-ат
пукшо-Ø-ат
feed-CNG-and
vb2-conn-enc



ӧкымланаш 1 (М.-Азмекей)


– Школешыже кызытрак олтымат огыл, йоча-влакым канаш колтымо, – ӧкымлана Митрич.

Школешыже
Школ-еш-ыже
школ-еш-жЕ
school-LAT-3SG
no-case-poss
кызытрак
кызыт-рак
кызыт-рак
now-COMP
av-deg
олтымат
олты-м-ат
олто-м-ат
gusset-ACC-and
no-case-enc
олтымат
олты-м-ат
олто-мЕ-ат
light-PTCP.PASS-and
vb2-ad-enc
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
йоча-влакым
йоча-влак-ым
йоча-влак-м
child-PL-ACC
no-num-case
канаш
кан-аш
кане-аш
rest-INF
vb2-inf
колтымо, –
колтымо
колтымо
sent
ad
колтымо, –
колты-мо
колто-мЕ
send-PTCP.PASS
vb2-ad
ӧкымлана
ӧкымлан-а
ӧкымлане-а
resist-3SG
vb2-pers
ӧкымлана
ӧкым-ла-на
ӧкым-ла-на
by.force-COMP-1PL
ad/av-case-poss
ӧкымлана
ӧкым-ла-на
ӧкым-ла-на
by.force-PL-1PL
ad/av-num-poss
Митрич.
Митрич
Митрич
Mitrich
na



ӧкымланаш 2 (П. Корнилов)


Штабыште ӧкымланышт, варажым Апаевын ятыр ойжо дене келшен ойлышт.

Штабыште
Штаб-ыште
штаб-штЕ
staff-INE
no-case
ӧкымланышт,
ӧкымланы-шт
ӧкымлане-шт
resist-IMP.3PL
vb2-mood.pers
ӧкымланышт,
ӧкымланы-ш-т
ӧкымлане-ш-т
resist-PST1-3PL
vb2-tense-pers
ӧкымланышт,
ӧкымл-ан-ышт
ӧкымлӧ-ан-шт
compulsory-with-3PL
ad-deriv.ad-poss
ӧкымланышт,
ӧкым-лан-ышт
ӧкым-лан-шт
by.force-DAT-3PL
ad/av-case-poss
варажым
варажым
варажым
then
av
варажым
вара-жы-м
вара-жЕ-м
pole-3SG-ACC
no-poss-case
Апаевын
Апаевын
Апаевын
Apayevyn
na
ятыр
ятыр
ятыр
much
av/no/pr
ойжо
ой-жо
ой-жЕ
opinion-3SG
no-poss
ойжо
ой-жо
ой-жЕ
oh-3SG
in-poss
ойжо
ой-Ø-жо
ойо-Ø-жЕ
fast-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ойжо
ой-Ø-жо
ойо-Ø-жЕ
fear-CNG-3SG
vb2-conn-poss
дене
дене
дене
with
po
келшен
келшен
келшен
agreeably
av
келшен
келш-ен-Ø
келше-ен-Ø
appeal.to-PST2-3SG
vb2-tense-pers
келшен
келш-ен
келше-ен
appeal.to-CVB
vb2-adv
ойлышт.
ойлышт-Ø
ойлышт-Ø
babble-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ойлышт.
ойлы-шт
ойло-шт
talk-IMP.3PL
vb2-mood.pers
ойлышт.
ойлы-ш-т
ойло-ш-т
talk-PST1-3PL
vb2-tense-pers
ойлышт.
ойлышт-Ø
ойлышт-Ø
babble-CNG
vb1-conn
ойлышт.
ойлышт-Ø
ойлышт-Ø
babble-CVB
vb1-adv



ӧкымлаш 1 (М. Шкетан)


– Яку, шкендым пеш ит ӧкымлӧ, тазалыкетым пытарет.

Яку,
Яку
Яку
Yaku
na
шкендым
шкен-д-ым
шке-д-м
REFL-2SG-ACC
pr-poss-case
пеш
пеш
пеш
very
av
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
ӧкымлӧ,
ӧкымлӧ
ӧкымлӧ
compulsory
ad
ӧкымлӧ,
ӧкымлӧ-Ø
ӧкымлӧ-Ø
force-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧкымлӧ,
ӧкымлӧ-Ø
ӧкымлӧ-Ø
force-CNG
vb2-conn
тазалыкетым
тазалык-ет-ым
тазалык-ет-м
health-2SG-ACC
no-poss-case
тазалыкетым
таза-лык-ет-ым
таза-лык-ет-м
healthy-for-2SG-ACC
ad-deriv.ad-poss-case
пытарет.
пытар-ет
пытаре-ет
finish-2SG
vb2-pers



ӧкымлаш 2 (П. Эсеней)


(Йогор:) Тый аракам сийлаш тӱҥалат гын, ончылгочак каласем, мыйым ит ӧкымлӧ, ом йӱ.

(Йогор:)
Йогор
Йогор
Yogor
na
Тый
тый
тый
2SG
pr
аракам
арака-м
арака-м
vodka-ACC
no-case
аракам
арака-м
арака-ем
vodka-1SG
no-poss
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
аракам
арака-м-Ø
арака-ем-Ø
vodka-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
сийлаш
сийл-аш
сийле-аш
treat-INF
vb2-inf
сийлаш
сий-ла-ш
сий-ла-ш
food.and.drink-PL-ILL
no-num-case
сийлаш
сий-ла-ш
сий-ла-еш
food.and.drink-PL-LAT
no-num-case
тӱҥалат
тӱҥал-ат
тӱҥал-ат
start-2SG
vb1-pers
тӱҥалат
тӱҥал-Ø-ат
тӱҥал-Ø-ат
start-CNG-and
vb1-conn-enc
тӱҥалат
тӱҥал-Ø-ат
тӱҥал-Ø-ат
start-CVB-and
vb1-adv-enc
гын,
гын
гын
if
co/pa
ончылгочак
ончылгоч-ак
ончылгоч-ак
beforehand-STR
av-enc
каласем,
калас-ем
каласе-ем
say-1SG
vb2-pers
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
ӧкымлӧ,
ӧкымлӧ
ӧкымлӧ
compulsory
ad
ӧкымлӧ,
ӧкымлӧ-Ø
ӧкымлӧ-Ø
force-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧкымлӧ,
ӧкымлӧ-Ø
ӧкымлӧ-Ø
force-CNG
vb2-conn
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
йӱ.
йӱ-Ø
йӱ-Ø
drink-IMP.2SG
vb1-mood.pers
йӱ.
йӱ-Ø
йӱ-Ø
drink-CNG
vb1-conn
йӱ.
йӱ-Ø
йӱ-Ø
drink-CVB
vb1-adv



ӧкымлӧ 1 («Мар. ком.»)


(Империалист круг-влак) международный проблемым решатлымаште кызытат ӧкымлӧ методым кучылташ шонат.

(Империалист
Империалист
империалист
imperialist
no
круг-влак)
круг-влак
круг-влак
circle-PL
no-num
международный
международный
международный
international
ad
проблемым
проблемы-м
проблеме-м
problem-ACC
no-case
решатлымаште
решатлымаш-те
решатлымаш-штЕ
solution-INE
no-case
решатлымаште
решатлы-маш-те
решатле-маш-штЕ
solve-NMLZ-INE
vb2-deriv.n-case
кызытат
кызыт-ат
кызыт-ат
now-and
av-enc
ӧкымлӧ
ӧкымлӧ
ӧкымлӧ
compulsory
ad
ӧкымлӧ
ӧкымлӧ-Ø
ӧкымлӧ-Ø
force-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧкымлӧ
ӧкымлӧ-Ø
ӧкымлӧ-Ø
force-CNG
vb2-conn
методым
метод-ым
метод-м
method-ACC
no-case
кучылташ
кучылт-аш
кучылт-аш
hold-INF
vb1-inf
шонат.
шон-ат
шоно-ат
think-3PL
vb2-pers
шонат.
шон-а-т
шоно-а-ат
think-3SG-and
vb2-pers-enc
шонат.
шон-Ø-ат
шоно-Ø-ат
think-CNG-and
vb2-conn-enc



ӧкымлык 1 (Д. Орай)


Салтак-влакын чурийыштышт лӱдмылык, ӧкымлык раш тамгалалтын.

Салтак-влакын
Салтак-влак-ын
салтак-влак-н
soldier-PL-GEN
no-num-case
чурийыштышт
чурий-ышты-шт
чурий-штЕ-шт
face-INE-3PL
no-case-poss
лӱдмылык,
лӱдмы-лык
лӱдмӧ-лык
shy-for
ad-deriv.ad
лӱдмылык,
лӱд-мы-лык
лӱд-мЕ-лык
be.afraid.of-PTCP.PASS-for
vb1-ad-deriv.ad
ӧкымлык
ӧкымлык
ӧкымлык
obedience
no
ӧкымлык
ӧкым-лык
ӧкым-лык
by.force-for
ad/av-deriv.ad
раш
раш
раш
clear
ad/av
тамгалалтын.
тамгалалт-ын-Ø
тамгалалт-н-Ø
be.stained-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тамгалалтын.
тамгалалт-ын
тамгалалт-н
be.stained-CVB
vb1-adv
тамгалалтын.
тамгал-алт-ын-Ø
тамгале-алт-н-Ø
brand-REF-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
тамгалалтын.
тамгал-алт-ын
тамгале-алт-н
brand-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv



ӧкымлымаш 1 (А. Волков)


(Шем он:) Мый вием дене чыла ӧкымлен кертам. Но ӧкымлымашын тамже кочо да шинчалан.

(Шем
Шем
шем
black
ad
он:)
он
он
leader
no
Мый
мый
мый
1SG
pr
вием
ви[й]-ем
вий-ем
power-1SG
no-poss
вием
ви[й]-ем
вие-ем
justify.oneself-1SG
vb2-pers
вием
ви[й]-ем-Ø
вий-ем-Ø
power-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
вием
ви[й]-ем-Ø
вий-ем-Ø
power-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
вием
ви[й]-ем-Ø
вий-ем-Ø
power-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
дене
дене
дене
with
po
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
ӧкымлен
ӧкымл-ен-Ø
ӧкымлӧ-ен-Ø
force-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧкымлен
ӧкымл-ен
ӧкымлӧ-ен
force-CVB
vb2-adv
кертам.
керт-ам
керт-ам
be.able.to-1SG
vb1-pers
кертам.
керт-ам
керт-ам
swaddle-1SG
vb1-pers
Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
ӧкымлымашын
ӧкымлымаш-ын
ӧкымлымаш-н
compulsion-GEN
no-case
ӧкымлымашын
ӧкымлы-маш-ын
ӧкымлӧ-маш-н
force-NMLZ-GEN
vb2-deriv.n-case
тамже
там-же
там-жЕ
taste-3SG
no-poss
кочо
кочо
кочо
bitter
ad/no
кочо
кочо-Ø
кочо-Ø
become.bitter-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кочо
кочо-Ø
кочо-Ø
become.bitter-CNG
vb2-conn
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
шинчалан.
шинчалан
шинчалан
salty
ad
шинчалан.
шинчала-н
шинчала-ан
[X]-with
no-deriv.ad
шинчалан.
шинчал-ан
шинчал-ан
salt-with
no-deriv.ad
шинчалан.
шинчала-н
шинчала-н
[X]-GEN
no-case
шинчалан.
шинча-лан
шинча-лан
eye-DAT
no-case
шинчалан.
шинча-ла-н
шинча-ла-н
eye-PL-GEN
no-num-case



ӧкымлышӧ 1


Тыгай пуламыр жапыште ӧкымлышӧ-влакат лектыт.

Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
пуламыр
пуламыр
пуламыр
agitation
no
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
ӧкымлышӧ-влакат
ӧкымлышӧ-влак-ат
ӧкымлышӧ-влак-ат
tyrant-PL-and
ad-num-enc
ӧкымлышӧ-влакат
ӧкымлы-шӧ-влак-ат
ӧкымлӧ-шЕ-влак-ат
force-PTCP.ACT-PL-and
vb2-ad-num-enc
лектыт.
лект-ыт
лект-ыт
go-3PL
vb1-pers



ӧкымсыр 1 (К. Васин)


Капрал Пугачёв ончыко ӧкымсыр лектын шогале.

Капрал
Капрал
капрал
corporal
no
Пугачёв
Пугачёв
Пугачёв
Pugachov
na
ончыко
ончыко
ончыко
forward
av/po
ӧкымсыр
ӧкымсыр
ӧкымсыр
reluctant
ad
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



ӧкымсырын 1 (К. Васин)


Тудо (Телек Денисов) ончылныжо, ӱстембалне, кийыше пакет ӱмбак ӧкымсырын онча.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
(Телек
Телек
Телек
Telek
na
Денисов)
Денисов
Денисов
Denisov
na
ончылныжо,
ончылны-жо
ончылно-жЕ
in.front-3SG
av/po-poss
ӱстембалне,
ӱстембалне
ӱстембалне
on.the.table
av
кийыше
кийыше
кийыше
lying
no
кийыше
кийы-ше
кие-шЕ
lie-PTCP.ACT
vb2-ad
пакет
пакет
пакет
parcel
no
ӱмбак
ӱмбак
ӱмбак
the.top
av/po
ӧкымсырын
ӧкымсырын
ӧкымсырын
reluctantly
av
ӧкымсырын
ӧкымсыр-ын
ӧкымсыр-н
reluctant-GEN
ad-case
онча.
онч-а
ончо-а
look-3SG
vb2-pers



ӧкымтӱлыш 1


Ӧкымтӱлышым налаш

Ӧкымтӱлышым
Ӧкымтӱлыш-ым
ӧкымтӱлыш-м
alimony-ACC
no-case
налаш
нал-аш
нал-аш
take-INF
vb1-inf



ӧкымын 1 (А. Лебедев)


Микита ӧкымын вуйжым кумык-кумык сака.

Микита
Микита
Микита
Mikita
na
ӧкымын
ӧкымын
ӧкымын
reluctantly
av
ӧкымын
ӧкым-ын
ӧкым-н
by.force-GEN
ad/av-case
вуйжым
вуй-жы-м
вуй-жЕ-м
head-3SG-ACC
no-poss-case
кумык-кумык
кумык-кумык
кумыккумык
face-downface-down
ad/avad/av
кумык-кумык
кумык-кумык
кумыккумык
face-downKumyk
ad/avno
кумык-кумык
кумык-кумык
кумыккумык
Kumykface-down
noad/av
кумык-кумык
кумык-кумык
кумыккумык
KumykKumyk
nono
сака.
сака
сака
osprey
no
сака.
сак-а
саке-а
hang.up-3SG
vb2-pers



ӧкымын 2 (А. Краснопёров)


Тыштат-туштат, укш гыч ойырлен, нарынче-ал лышташ-влак выр-выр пӧрдын волат, ӧкымын мландӱмбак возыт.

Тыштат-туштат,
Тыштат-туштат
тыштат-туштат
here.and.there
av/pr
укш
укш
укш
branch
no
гыч
гыч
гыч
from
po
ойырлен,
ойырл-ен-Ø
ойырло-ен-Ø
go.apart-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойырлен,
ойырл-ен
ойырло-ен
go.apart-CVB
vb2-adv
нарынче-ал
нарынче-ал
нарынче-ал
yellow-red
ad
лышташ-влак
лышташ-влак
лышташ-влак
leaf-PL
no-num
выр-выр
выр-выр
выр-выр
top
de/no
пӧрдын
пӧрд-ын-Ø
пӧрд-н-Ø
turn-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пӧрдын
пӧрд-ын
пӧрд-н
turn-CVB
vb1-adv
волат,
вол-ат
вол-ат
trough-and
no-enc
волат,
вол-ат
воло-ат
descend-3PL
vb2-pers
волат,
вол-а-т
воло-а-ат
descend-3SG-and
vb2-pers-enc
волат,
вол-Ø-ат
воло-Ø-ат
descend-CNG-and
vb2-conn-enc
ӧкымын
ӧкымын
ӧкымын
reluctantly
av
ӧкымын
ӧкым-ын
ӧкым-н
by.force-GEN
ad/av-case
мландӱмбак
***
***
***
***
возыт.
воз-ыт
воз-ыт
lie.down-3PL
vb1-pers



ӧкын 1 (А. Юзыкайн)


Мый пеш кугу ӧкын дене сулыкем касараш толынам тый декет, Семекей шольо.

Мый
мый
мый
1SG
pr
пеш
пеш
пеш
very
av
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
ӧкын
ӧкын
ӧкын
repentance
no
ӧкын
ӧк-ын
ӧк-н
[X]-GEN
no-case
дене
дене
дене
with
po
сулыкем
сулык-ем
сулык-ем
sin-1SG
no-poss
сулыкем
сулык-ем-Ø
сулык-ем-Ø
sin-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сулыкем
сулык-ем-Ø
сулык-ем-Ø
sin-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сулыкем
сулык-ем-Ø
сулык-ем-Ø
sin-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
касараш
касар-аш
касаре-аш
atone-INF
vb2-inf
толынам
тол-ын-ам
тол-н-ам
come-PST2-1SG
vb1-tense-pers
тый
тый
тый
2SG
pr
декет,
дек-ет
дек-ет
to-2SG
po-poss
декет,
дек-ет
деке-ет
to-2SG
po-poss
Семекей
Семекей
Семекей
Semekey
na
шольо.
шольо
шольо
little.brother
no
шольо.
шол-ьо
шол-Е
boil-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧкыналташ 1 (А. Лебедев)


Микита шомак лукмыжланат ӧкыналтыш.

Микита
Микита
Микита
Mikita
na
шомак
шомак
шомак
word
no
лукмыжланат
лукмы-ж-лан-ат
лукмо-жЕ-лан-ат
deductible-3SG-DAT-and
ad-poss-case-enc
лукмыжланат
лукмы-ж-ла-н-ат
лукмо-жЕ-ла-н-ат
deductible-3SG-PL-GEN-and
ad-poss-num-case-enc
лукмыжланат
лук-мы-ж-лан-ат
лукт-мЕ-жЕ-лан-ат
lead.out-PTCP.PASS-3SG-DAT-and
vb1-ad-poss-case-enc
лукмыжланат
лук-мы-ж-ла-н-ат
лукт-мЕ-жЕ-ла-н-ат
lead.out-PTCP.PASS-3SG-PL-GEN-and
vb1-ad-poss-num-case-enc
ӧкыналтыш.
ӧкыналты-ш-Ø
ӧкыналте-ш-Ø
repent-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧкыналташ 2 (П. Корнилов)


Макарова молан толмыжлан ӧкыналтенат колтыш.

Макарова
Макарова
Макарова
Makarova
na
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
толмыжлан
толмы-ж-лан
толмо-жЕ-лан
arrival-3SG-DAT
ad-poss-case
толмыжлан
толмы-ж-ла-н
толмо-жЕ-ла-н
arrival-3SG-PL-GEN
ad-poss-num-case
толмыжлан
тол-мы-ж-лан
тол-мЕ-жЕ-лан
come-PTCP.PASS-3SG-DAT
vb1-ad-poss-case
толмыжлан
тол-мы-ж-ла-н
тол-мЕ-жЕ-ла-н
come-PTCP.PASS-3SG-PL-GEN
vb1-ad-poss-num-case
ӧкыналтенат
ӧкыналт-ен-ат
ӧкыналте-ен-ат
repent-PST2-2SG
vb2-tense-pers
ӧкыналтенат
ӧкыналт-ена-т
ӧкыналте-ена-ат
repent-1PL-and
vb2-pers-enc
ӧкыналтенат
ӧкыналт-ен-Ø-ат
ӧкыналте-ен-Ø-ат
repent-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
ӧкыналтенат
ӧкыналт-ен-ат
ӧкыналте-ен-ат
repent-CVB-and
vb2-adv-enc
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧкынаш 1 (С. Чавайн)


– Эрмак! Тачысе пашалан мыйым кугураклан шогалтыметлан от ӧкынӧ, тиде паша чаплын ышталтеш.

Эрмак!
Эрмак
эрмак
pleasure
no
Эрмак!
Эрма-к
эрма-ак
extraordinary-STR
ad-enc
Тачысе
Тачысе
тачысе
today's
ad
Тачысе
Тачы-се
таче-сЕ
today-ADJ
ad/av-deriv.ad
пашалан
паша-лан
паша-лан
work-DAT
no-case
пашалан
паша-ла-н
паша-ла-н
work-PL-GEN
no-num-case
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
кугураклан
кугурак-лан
кугурак-лан
bigger-DAT
ad-case
кугураклан
кугурак-ла-н
кугурак-ла-н
bigger-PL-GEN
ad-num-case
кугураклан
кугу-рак-лан
кугу-рак-лан
big-COMP-DAT
ad/no-deg-case
кугураклан
кугу-рак-ла-н
кугу-рак-ла-н
big-COMP-PL-GEN
ad/no-deg-num-case
шогалтыметлан
шогалты-м-ет-лан
шогалте-мЕ-ет-лан
put-PTCP.PASS-2SG-DAT
vb2-ad-poss-case
шогалтыметлан
шогалты-м-ет-ла-н
шогалте-мЕ-ет-ла-н
put-PTCP.PASS-2SG-PL-GEN
vb2-ad-poss-num-case
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
ӧкынӧ,
ӧкынӧ-Ø
ӧкынӧ-Ø
repent-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧкынӧ,
ӧкынӧ-Ø
ӧкынӧ-Ø
repent-CNG
vb2-conn
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
паша
паша
паша
work
no
чаплын
чаплын
чаплын
excellently
av
чаплын
чаплы-н
чапле-н
glorious-GEN
ad-case
ышталтеш.
ышталт-еш
ышталт-еш
be.done-3SG
vb1-pers
ышталтеш.
ышт-алт-еш
ыште-алт-еш
do-REF-3SG
vb2-deriv.v-pers



ӧкынаш 2 (О. Тыныш)


Ушым налмекше, авайым оккӱллан кырымыжлан ачай кеч-кунамат ӧкынен.

Ушым
Уш-ым
уш-м
mind-ACC
no-case
налмекше,
нал-мек-ше
нал-мек-жЕ
take-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
авайым
авай-ым
авай-м
mother-ACC
no-case
оккӱллан
оккӱл-лан
оккӱл-лан
nonsense-DAT
ad/no-case
оккӱллан
оккӱл-ла-н
оккӱл-ла-н
nonsense-PL-GEN
ad/no-num-case
кырымыжлан
кыры-мы-ж-лан
кыре-мЕ-жЕ-лан
beat-PTCP.PASS-3SG-DAT
vb2-ad-poss-case
кырымыжлан
кыры-мы-ж-ла-н
кыре-мЕ-жЕ-ла-н
beat-PTCP.PASS-3SG-PL-GEN
vb2-ad-poss-num-case
ачай
ачай
ачай
father
no
кеч-кунамат
кеч-кунам-ат
кеч-кунам-ат
whenever-and
av/pr-enc
ӧкынен.
ӧкын-ен-Ø
ӧкынӧ-ен-Ø
repent-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧкынен.
ӧкын-ен
ӧкынӧ-ен
repent-CVB
vb2-adv



ӧкынаш 3 (В. Дмитриев)


Шкат палет: йӱр деч вара чодыраш пижын шинчат гын, лекметланат ӧкынет.

Шкат
Шкат
Шкат
Shkat
na
палет:
пал-ет
пале-ет
marking-2SG
ad/no-poss
палет:
пал-ет
пале-ет
know-2SG
vb2-pers
йӱр
йӱр
йӱр
rain
no
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-IMP.2SG
vb1-mood.pers
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CNG
vb1-conn
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CVB
vb1-adv
деч
деч
деч
from
po
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
чодыраш
чодыра-ш
чодыра-ш
forest-ILL
no-case
чодыраш
чодыра-ш
чодыра-ш
coarse-ILL
ad-case
чодыраш
чодыра-ш
чодыра-еш
forest-LAT
no-case
чодыраш
чодыра-ш
чодыра-еш
coarse-LAT
ad-case
пижын
пиж-ын
пиж-н
mitten-GEN
no-case
пижын
пиж-ын-Ø
пиж-н-Ø
stick-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пижын
пиж-ын
пиж-н
stick-CVB
vb1-adv
шинчат
шинча-т
шинча-ет
eye-2SG
no-poss
шинчат
шинча-т
шинча-ат
eye-and
no-enc
шинчат
шинч-ат
шинч-ат
sit.down-2SG
vb1-pers
шинчат
шинч-ат
шинче-ат
sit-3PL
vb2-pers
шинчат
шинч-ат
шинче-ат
know-3PL
vb2-pers
шинчат
шинч-а-т
шинче-а-ат
sit-3SG-and
vb2-pers-enc
шинчат
шинч-а-т
шинче-а-ат
know-3SG-and
vb2-pers-enc
шинчат
шинч-Ø-ат
шинч-Ø-ат
sit.down-CNG-and
vb1-conn-enc
шинчат
шинч-Ø-ат
шинч-Ø-ат
sit.down-CVB-and
vb1-adv-enc
шинчат
шинч--ат
шинч-Е-ат
sit.down-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
шинчат
шинч-Ø-ат
шинче-Ø-ат
sit-CNG-and
vb2-conn-enc
шинчат
шинч-Ø-ат
шинче-Ø-ат
know-CNG-and
vb2-conn-enc
гын,
гын
гын
if
co/pa
лекметланат
лекм-ет-лан-ат
лекме-ет-лан-ат
out-2SG-DAT-and
ad-poss-case-enc
лекметланат
лекм-ет-ла-н-ат
лекме-ет-ла-н-ат
out-2SG-PL-GEN-and
ad-poss-num-case-enc
лекметланат
лек-м-ет-лан-ат
лект-мЕ-ет-лан-ат
go-PTCP.PASS-2SG-DAT-and
vb1-ad-poss-case-enc
лекметланат
лек-м-ет-ла-н-ат
лект-мЕ-ет-ла-н-ат
go-PTCP.PASS-2SG-PL-GEN-and
vb1-ad-poss-num-case-enc
ӧкынет.
ӧкын-ет
ӧкын-ет
repentance-2SG
no-poss
ӧкынет.
ӧкын-ет
ӧкынӧ-ет
repent-2SG
vb2-pers
ӧкынет.
ӧк-ын-ет
ӧк-н-ет
[X]-GEN-2SG
no-case-poss



ӧкынаш 4 (А. Эрыкан)


(Кузьма) шкенжын койышыжланат ӧкына: «Ала-могай вийдыме улам, ӱшандарен ом мошто».

(Кузьма)
Кузьма
Кузьма
Kuz'ma
na
шкенжын
шкен-жы-н
шке-жЕ-н
REFL-3SG-GEN
pr-poss-case
шкенжын
шкен-жы-н
шкен-жЕ-н
private-3SG-GEN
ad-poss-case
шкенжын
шке-н-жы-н
шке-н-жЕ-н
REFL-GEN-3SG-GEN
pr-case-poss-case
койышыжланат
койыш-ыж-лан-ат
койыш-жЕ-лан-ат
nature-3SG-DAT-and
no-poss-case-enc
койышыжланат
койыш-ыж-ла-н-ат
койыш-жЕ-ла-н-ат
nature-3SG-PL-GEN-and
no-poss-num-case-enc
ӧкына:
ӧкын-а
ӧкынӧ-а
repent-3SG
vb2-pers
«Ала-могай
Ала-могай
ала-могай
some
ad/av/pr
вийдыме
вийдыме
вийдыме
powerless
ad
вийдыме
вий-дыме
вий-дымЕ
power-without
no-deriv.ad
улам,
ула-м
ула-м
cart-ACC
no-case
улам,
ула-м
ула-ем
cart-1SG
no-poss
улам,
ул-ам
ул-ам
be-1SG
vb1-pers
улам,
у-ла-м
у-ла-м
new-PL-ACC
ad/no-num-case
улам,
у-ла-м
у-ла-ем
new-COMP-1SG
ad/no-case-poss
улам,
у-ла-м
у-ла-ем
new-PL-1SG
ad/no-num-poss
улам,
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
улам,
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
улам,
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ӱшандарен
ӱшандарен
ӱшандарен
convincingly
av
ӱшандарен
ӱшандар-ен-Ø
ӱшандаре-ен-Ø
assure-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӱшандарен
ӱшандар-ен
ӱшандаре-ен
assure-CVB
vb2-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
мошто».
мо-што
мо-штЕ
what-INE
ad/av/pa/pr-case
мошто».
мош-то
мош-штЕ
for.how.much-INE
av/pr-case
мошто».
мошто-Ø
мошто-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мошто».
мошто-Ø
мошто-Ø
become.tired-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мошто».
мошто-Ø
мошто-Ø
be.able.to-CNG
vb2-conn
мошто».
мошто-Ø
мошто-Ø
become.tired-CNG
vb2-conn



ӧкынаш 5 (Калыкмут)


Эр кынелмылан ит ӧкынӧ, ӱдырым эр налметлан ӧкынӧ.

Эр
Эр
эр
morning
ad/av/no
кынелмылан
кын'ел-мы-лан
кын'ел-мЕ-лан
get.up-PTCP.PASS-DAT
vb1-ad-case
кынелмылан
кын'ел-мы-ла-н
кын'ел-мЕ-ла-н
get.up-PTCP.PASS-PL-GEN
vb1-ad-num-case
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
ӧкынӧ,
ӧкынӧ-Ø
ӧкынӧ-Ø
repent-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧкынӧ,
ӧкынӧ-Ø
ӧкынӧ-Ø
repent-CNG
vb2-conn
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
daughter-ACC
no-case
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
Virgo-ACC
no-case
эр
эр
эр
morning
ad/av/no
налметлан
налм-ет-лан
налме-ет-лан
purchasing-2SG-DAT
ad-poss-case
налметлан
налм-ет-ла-н
налме-ет-ла-н
purchasing-2SG-PL-GEN
ad-poss-num-case
налметлан
нал-м-ет-лан
нал-мЕ-ет-лан
take-PTCP.PASS-2SG-DAT
vb1-ad-poss-case
налметлан
нал-м-ет-ла-н
нал-мЕ-ет-ла-н
take-PTCP.PASS-2SG-PL-GEN
vb1-ad-poss-num-case
ӧкынӧ.
ӧкынӧ-Ø
ӧкынӧ-Ø
repent-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧкынӧ.
ӧкынӧ-Ø
ӧкынӧ-Ø
repent-CNG
vb2-conn



ӧкынаш 6 (М. Рыбаков)


Тыге шоналтыде, Москваш лектын толмыжлан Ксеня ӧкыненат колтен.

Тыге
Тыге
тыге
so
av/pa/pr
шоналтыде,
шоналтыде
шоналтыде
thoughtlessly
av
шоналтыде,
шоналты-де
шоналте-де
think-CVB.NEG
vb2-adv
Москваш
Москва-ш
Москва-ш
Moscow-ILL
pn-case
Москваш
Москва-ш
Москва-еш
Moscow-LAT
pn-case
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
толмыжлан
толмы-ж-лан
толмо-жЕ-лан
arrival-3SG-DAT
ad-poss-case
толмыжлан
толмы-ж-ла-н
толмо-жЕ-ла-н
arrival-3SG-PL-GEN
ad-poss-num-case
толмыжлан
тол-мы-ж-лан
тол-мЕ-жЕ-лан
come-PTCP.PASS-3SG-DAT
vb1-ad-poss-case
толмыжлан
тол-мы-ж-ла-н
тол-мЕ-жЕ-ла-н
come-PTCP.PASS-3SG-PL-GEN
vb1-ad-poss-num-case
Ксеня
Ксеня
Ксеня
Ksen'a
na
ӧкыненат
ӧкын-ен-ат
ӧкынӧ-ен-ат
repent-PST2-2SG
vb2-tense-pers
ӧкыненат
ӧкын-ена-т
ӧкынӧ-ена-ат
repent-1PL-and
vb2-pers-enc
ӧкыненат
ӧкын-ен-Ø-ат
ӧкынӧ-ен-Ø-ат
repent-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
ӧкыненат
ӧкын-ен-ат
ӧкынӧ-ен-ат
repent-CVB-and
vb2-adv-enc
колтен.
колт-ен-Ø
колто-ен-Ø
send-PST2-3SG
vb2-tense-pers
колтен.
колт-ен
колто-ен
send-CVB
vb2-adv



ӧкынаш 7 (А. Эрыкан)


Тудо (Анай) мутланаш чарнымыжланат ӧкынен кудалта.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
(Анай)
Анай
Анай
Anay
na
мутланаш
мутлан-аш
мутлане-аш
talk-INF
vb2-inf
чарнымыжланат
чарнымы-ж-лан-ат
чарныме-жЕ-лан-ат
stop-3SG-DAT-and
ad-poss-case-enc
чарнымыжланат
чарнымы-ж-ла-н-ат
чарныме-жЕ-ла-н-ат
stop-3SG-PL-GEN-and
ad-poss-num-case-enc
чарнымыжланат
чарны-мы-ж-лан-ат
чарне-мЕ-жЕ-лан-ат
stop-PTCP.PASS-3SG-DAT-and
vb2-ad-poss-case-enc
чарнымыжланат
чарны-мы-ж-ла-н-ат
чарне-мЕ-жЕ-ла-н-ат
stop-PTCP.PASS-3SG-PL-GEN-and
vb2-ad-poss-num-case-enc
ӧкынен
ӧкын-ен-Ø
ӧкынӧ-ен-Ø
repent-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧкынен
ӧкын-ен
ӧкынӧ-ен
repent-CVB
vb2-adv
кудалта.
кудалт-а
кудалте-а
throw-3SG
vb2-pers



ӧкынымӧ 1 (О. Тыныш)


Ӧкынымыж дене авайлан могай пайдаже?

Ӧкынымыж
Ӧкыны-мы-ж
ӧкынӧ-мЕ-жЕ
repent-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
дене
дене
дене
with
po
авайлан
авай-лан
авай-лан
mother-DAT
no-case
авайлан
авай-ла-н
авай-ла-н
mother-PL-GEN
no-num-case
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
пайдаже?
пайда-же
пайда-жЕ
use-3SG
no-poss
пайдаже?
пай-да-же
пай-да-жЕ
share-2PL-3SG
no-poss-poss
пайдаже?
пай-да-же
пай-да-жЕ
fried.meat-2PL-3SG
no-poss-poss



ӧкыныс 1


Садеш кодо ӧкынысем.

Садеш
Сад-еш
сад-еш
garden-LAT
no-case
Садеш
Сад-еш
саде-еш
that-LAT
pr-case
кодо
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кодо
код-о
код-Е
stay-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кодо
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-CNG
vb2-conn
ӧкынысем.
ӧкыныс-ем
ӧкыныс-ем
regret-1SG
no-poss
ӧкынысем.
ӧкын-ыс-ем
ӧкын-сЕ-ем
repentance-ADJ-1SG
no-deriv.ad-poss
ӧкынысем.
ӧкыныс-ем-Ø
ӧкыныс-ем-Ø
regret-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ӧкынысем.
ӧкыныс-ем-Ø
ӧкыныс-ем-Ø
regret-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ӧкынысем.
ӧкыныс-ем-Ø
ӧкыныс-ем-Ø
regret-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ӧкынысем.
ӧкын-ыс-ем-Ø
ӧкын-сЕ-ем-Ø
repentance-ADJ-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.ad-deriv.v-mood.pers
ӧкынысем.
ӧкын-ыс-ем-Ø
ӧкын-сЕ-ем-Ø
repentance-ADJ-TRANS-CNG
no-deriv.ad-deriv.v-conn
ӧкынысем.
ӧкын-ыс-ем-Ø
ӧкын-сЕ-ем-Ø
repentance-ADJ-TRANS-CVB
no-deriv.ad-deriv.v-adv



ӧкыралаш 1 (Сем. Николаев)


Кӱтӱ гыч, пирым шижын, ӱшкыж ӧкырале.

Кӱтӱ
Кӱтӱ
кӱтӱ
herd
no
гыч,
гыч
гыч
from
po
пирым
пиры-м
пире-м
wolf-ACC
no-case
шижын,
шиж-ын-Ø
шиж-н-Ø
feel-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шижын,
шиж-ын
шиж-н
feel-CVB
vb1-adv
ӱшкыж
ӱшкыж
ӱшкыж
bull
no
ӱшкыж
ӱш-кы-ж
ӱш-шкЕ-жЕ
club-ILL-3SG
no-case-poss
ӧкырале.
ӧкырал-'е
ӧкырал-Е
roar-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧлканча 1


Ӧлканча мутетым каласе.

Ӧлканча
Ӧлканча
ӧлканча
affectionate
ad
мутетым
мут-ет-ым
мут-ет-м
word-2SG-ACC
no-poss-case
каласе.
каласе-Ø
каласе-Ø
say-IMP.2SG
vb2-mood.pers
каласе.
каласе-Ø
каласе-Ø
say-CNG
vb2-conn



ӧлтӧ 1


Ӧлтӧ дене

Ӧлтӧ
Ӧлтӧ
ӧлтӧ
armful
no
дене
дене
дене
with
po



ӧлтӧ 2 (Пале)


Кушто нӧлпӧ, тушто шудо ӧлтӧ.

Кушто
Кушто
кушто
where
av/co/pr
Кушто
Куш-то
куш-штЕ
where-INE
av/co/pr-case
Кушто
Кушто-Ø
кушто-Ø
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Кушто
Кушто-Ø
кушто-Ø
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Кушто
Кушто-Ø
кушто-Ø
grow-CNG
vb2-conn
Кушто
Кушто-Ø
кушто-Ø
dance-CNG
vb2-conn
нӧлпӧ,
нӧлпӧ
нӧлпӧ
alder
no
тушто
тушто
тушто
there
av/pa/pr
тушто
тушто
тушто
riddle
no
тушто
ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
тушто
ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
тушто
туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тушто
тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
шудо
шудо
шудо
grass
no
ӧлтӧ.
ӧлтӧ
ӧлтӧ
armful
no



ӧлтӧ 3 (К. Васин)


Паймет, ик ӧлтӧ оргажым нумалын, тул деке каяш савырна.

Паймет,
Паймет
Паймет
Paymet
na
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
ӧлтӧ
ӧлтӧ
ӧлтӧ
armful
no
оргажым
оргаж-ым
оргаж-м
bundle.of.twigs-ACC
no-case
нумалын,
нумал-ын-Ø
нумал-н-Ø
carry-PST2-3SG
vb1-tense-pers
нумалын,
нумал-ын
нумал-н
carry-CVB
vb1-adv
тул
тул
тул
fire
ad/no
деке
деке
деке
to
po
каяш
ка[й]-[а]ш
кае-аш
go-INF
vb2-inf
савырна.
савыр-на
савыр-на
good.behavior-1PL
no-poss
савырна.
савырн-а
савырне-а
turn-3SG
vb2-pers



ӧлтӧ 4 (А. Мурзашев)


Миша ӱдырым ӧлтышкыжӧ поген нале.

Миша
Миша
Миша
Misha
na
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
daughter-ACC
no-case
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
Virgo-ACC
no-case
ӧлтышкыжӧ
ӧлты-шкы-жӧ
ӧлтӧ-шкЕ-жЕ
armful-ILL-3SG
no-case-poss
поген
пог-ен-Ø
пого-ен-Ø
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
поген
пог-ен
пого-ен
gather-CVB
vb2-adv
нале.
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале.
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧлтӧ 5 (М. Емельянов)


Пычкемыш ӧлтеш канен шем мланде.

Пычкемыш
Пычкемыш
пычкемыш
darkness
ad/no
ӧлтеш
ӧлт-еш
ӧлтӧ-еш
armful-LAT
no-case
канен
кан-ен-Ø
кане-ен-Ø
rest-PST2-3SG
vb2-tense-pers
канен
кан-ен
кане-ен
rest-CVB
vb2-adv
шем
шем
шем
black
ad
мланде.
мланде
мланде
land
no
мланде.
мланде
мланде
Earth
pn



ӧлтӧ 6 (М.-Азмекей)


Микалын чолга шинчаончалтышыже кенета вудакаҥме гай лие, пуйто тудым пеш кугу ойго шем ӧлтышкыжӧ авалтен нале.

Микалын
Микалын
Микалын
Mikalyn
na
чолга
чолга
чолга
bright
ad/no
чолга
чолг-а
чолго-а
sparkle-3SG
vb2-pers
шинчаончалтышыже
шинчаончалтыш-ыже
шинчаончалтыш-жЕ
look-3SG
no-poss
кенета
кенета
кенета
suddenly
av
вудакаҥме
вудакаҥ-ме
вудакаҥ-мЕ
grow.misty-PTCP.PASS
vb1-ad
вудакаҥме
вудака-ҥ-ме
вудака-аҥ-мЕ
misty-TRANS-PTCP.PASS
ad/no-deriv.v-ad
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
лие,
ли[й]-е
лий-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
пуйто
пуйто
пуйто
as.if
co/pa
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
пеш
пеш
пеш
very
av
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
ойго
ойго
ойго
grief
no
шем
шем
шем
black
ad
ӧлтышкыжӧ
ӧлты-шкы-жӧ
ӧлтӧ-шкЕ-жЕ
armful-ILL-3SG
no-case-poss
авалтен
авалт-ен-Ø
авалте-ен-Ø
grasp-PST2-3SG
vb2-tense-pers
авалтен
авалт-ен
авалте-ен
grasp-CVB
vb2-adv
нале.
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале.
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧлтын-ӧлтын 1 (Д. Орай)


Ӱдырамаш олымым ӧлтын-ӧлтын налеш да йытын ӱмбаке иктӧр вичкыжын шалата.

Ӱдырамаш
Ӱдырамаш
ӱдырамаш
woman
no
олымым
олым-ым
олым-м
straw-ACC
no-case
ӧлтын-ӧлтын
ӧлтын-ӧлтын
ӧлтын-ӧлтын
in.armfuls
av
налеш
нал[ь]-еш
нал'е-еш
soft.red.clay-LAT
no-case
налеш
нал-еш
нал-еш
take-3SG
vb1-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
йытын
йытын
йытын
flax
no
ӱмбаке
ӱмбаке
ӱмбаке
the.top
av/po
иктӧр
иктӧр
иктӧр
equal
ad/av
вичкыжын
вичкыжын
вичкыжын
thinly
av
вичкыжын
вичкыж-ын
вичкыж-н
narrow-GEN
ad-case
шалата.
шалат-а
шалате-а
scatter-3SG
vb2-pers



ӧндалалташ 1 (В. Иванов)


Тарантас воктен ава ден ӱдыр пытартыш гана ӧндалалтыч.

Тарантас
Тарантас
тарантас
springless.carriage
no
воктен
воктен
воктен
beside
av/po
воктен
вокт-ен-Ø
вокто-ен-Ø
strip.bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
воктен
вокт-ен
вокто-ен
strip.bark-CVB
vb2-adv
ава
ава
ава
mother
no
ава
ав-а
аве-а
cut-3SG
vb2-pers
ден
ден
ден
and
co
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
пытартыш
пытартыш
пытартыш
last
ad/no
гана
гана
гана
times
no/po
ӧндалалтыч.
ӧндалалт-ыч
ӧндалалт-ыч
embrace-PST1.2SG
vb1-tense.pers
ӧндалалтыч.
ӧндалалт-ыч
ӧндалалт-ыч
embrace-PST1.3PL
vb1-tense.pers
ӧндалалтыч.
ӧндал-алт-ыч
ӧндал-алт-ыч
embrace-REF-PST1.2SG
vb1-deriv.v-tense.pers
ӧндалалтыч.
ӧндал-алт-ыч
ӧндал-алт-ыч
embrace-REF-PST1.3PL
vb1-deriv.v-tense.pers



ӧндалалташ 2 (А. Эрыкан)


Нуно (пыл-влак), икте-весыштлан куанен, ваш ӧндалалтыт, чотрак пызнен, ик чумыркаш ушнат.

Нуно
нуно
нуно
3PL
pr
(пыл-влак),
пыл-влак
пыл-влак
cloud-PL
no-num
икте-весыштлан
икте-весы-шт-лан
икте-весе-шт-лан
each.other-3PL-DAT
pr-poss-case
икте-весыштлан
икте-весы-шт-ла-н
икте-весе-шт-ла-н
each.other-3PL-PL-GEN
pr-poss-num-case
куанен,
куанен
куанен
happily
av
куанен,
куан-ен-Ø
куане-ен-Ø
rejoice-PST2-3SG
vb2-tense-pers
куанен,
куан-ен
куане-ен
rejoice-CVB
vb2-adv
ваш
ваш
ваш
mutually
av
ӧндалалтыт,
ӧндалалт-ыт
ӧндалалт-ыт
embrace-3PL
vb1-pers
ӧндалалтыт,
ӧндал-алт-ыт
ӧндал-алт-ыт
embrace-REF-3PL
vb1-deriv.v-pers
чотрак
чот-рак
чот-рак
very-COMP
av-deg
чотрак
чот-рак
чот-рак
number-COMP
no-deg
пызнен,
пызн-ен-Ø
пызне-ен-Ø
huddle-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пызнен,
пызн-ен
пызне-ен
huddle-CVB
vb2-adv
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
чумыркаш
чумырка-ш
чумырка-ш
lump-ILL
ad/no-case
чумыркаш
чумырка-ш
чумырка-еш
lump-LAT
ad/no-case
ушнат.
ушн-ат
ушно-ат
join-3PL
vb2-pers
ушнат.
уш-на-т
уш-на-ат
mind-1PL-and
no-poss-enc
ушнат.
ушн-а-т
ушно-а-ат
join-3SG-and
vb2-pers-enc
ушнат.
ушн-Ø-ат
ушно-Ø-ат
join-CNG-and
vb2-conn-enc



ӧндалалтмаш 1


Поездыш шичме деч ончыч пытартыш ӧндалалтмаш, пытартыш шупшалалтмаш.

Поездыш
Поезд-ыш
поезд-ш
train-ILL
no-case
шичме
шичме
шичме
sitting
ad
шичме
шич-ме
шинч-мЕ
sit.down-PTCP.PASS
vb1-ad
деч
деч
деч
from
po
ончыч
ончыч
ончыч
from.in.front.of
av/po
пытартыш
пытартыш
пытартыш
last
ad/no
ӧндалалтмаш,
ӧндалалтмаш
ӧндалалтмаш
embrace
no
ӧндалалтмаш,
ӧндалалт-маш
ӧндалалт-маш
embrace-NMLZ
vb1-deriv.n
ӧндалалтмаш,
ӧндал-алт-маш
ӧндал-алт-маш
embrace-REF-NMLZ
vb1-deriv.v-deriv.n
пытартыш
пытартыш
пытартыш
last
ad/no
шупшалалтмаш.
шупшалалтмаш
шупшалалтмаш
kiss
no
шупшалалтмаш.
шупшалалт-маш
шупшалалт-маш
kiss-NMLZ
vb1-deriv.n
шупшалалтмаш.
шупшал-алт-маш
шупшал-алт-маш
kiss-REF-NMLZ
vb1-deriv.v-deriv.n



ӧндалаш 1 (С. Чавайн)


Григорий Петрович Чачим вачыж гыч ӧндале, шке воктенже, курык серыш, шындыш.

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
вачыж
вачы-ж
ваче-жЕ
shoulder-3SG
no-poss
гыч
гыч
гыч
from
po
ӧндале,
ӧндал-'е
ӧндал-Е
embrace-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шке
шке
шке
REFL
pr
воктенже,
воктен-же
воктен-жЕ
beside-3SG
av/po-poss
воктенже,
вокт-ен-Ø-же
вокто-ен-Ø-жЕ
strip.bark-PST2-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
воктенже,
вокт-ен-же
вокто-ен-жЕ
strip.bark-CVB-3SG
vb2-adv-poss
курык
курык
курык
mountain
no
серыш,
серыш
серыш
letter
no
серыш,
серыш
серыш
plot.of.land
no
серыш,
сер-ыш
сер-ш
shore-ILL
no-case
серыш,
серы-ш-Ø
сере-ш-Ø
write-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шындыш.
шындыш
шындыш
sheaves.in.drying.barn
no
шындыш.
шынды-ш-Ø
шынде-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧндалаш 2 (И. Ломберский)


– Куку мурымо куэм ӧндалат гын, мыняр гана муралта, тунар ий илет, – ойла Иванов.

Куку
Куку
куку
cuckoo
no
мурымо
муры-мо
муро-мЕ
sing-PTCP.PASS
vb2-ad
куэм
куэм
куэм
fabric
no
куэм
куэ-м
куэ-м
birch-ACC
no-case
куэм
куэ-м
куэ-ем
birch-1SG
no-poss
куэм
ку}-эм
куо-ем
weave-1SG
vb2-pers
куэм
ку}-эм
куо-ем
row-1SG
vb2-pers
куэм
куэ-м-Ø
куэ-ем-Ø
birch-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
куэм
куэ-м-Ø
куэ-ем-Ø
birch-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
куэм
куэ-м-Ø
куэ-ем-Ø
birch-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ӧндалат
ӧндал-ат
ӧндал-ат
embrace-2SG
vb1-pers
ӧндалат
ӧндал-Ø-ат
ӧндал-Ø-ат
embrace-CNG-and
vb1-conn-enc
ӧндалат
ӧндал-Ø-ат
ӧндал-Ø-ат
embrace-CVB-and
vb1-adv-enc
гын,
гын
гын
if
co/pa
мыняр
мыняр
мыняр
how.many
av/co/pr
гана
гана
гана
times
no/po
муралта,
муралт-а
муралте-а
sing-3SG
vb2-pers
тунар
тунар
тунар
so.much
av
ий
ий
ий
year
no
ий
ий
ий
ice
no
ий
ий
ий
chisel
no
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CNG
vb1-conn
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CVB
vb1-adv
илет, –
ил'е-т
ил'е-ет
damp-2SG
ad-poss
илет, –
ил-ет
иле-ет
live-2SG
vb2-pers
ойла
ой-ла
ой-ла
opinion-COMP
no-case
ойла
ой-ла
ой-ла
opinion-PL
no-num
ойла
ой-ла
ой-ла
opinion-STR
no-enc
ойла
ой-ла
ой-ла
oh-STR
in-enc
ойла
ойл-а
ойло-а
talk-3SG
vb2-pers
ойла
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fast-CNG-STR
vb2-conn-enc
ойла
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fear-CNG-STR
vb2-conn-enc
Иванов.
Иванов
Иванов
Ivanov
na



ӧндалаш 3 (А. Эрыкан)


Пулвуйжым кок копаж дене ӧндалын, шинчам кумалтен, Андрей Петрович мура.

Пулвуйжым
Пулвуй-жы-м
пулвуй-жЕ-м
knee-3SG-ACC
no-poss-case
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
копаж
копа-ж
копа-жЕ
hand-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
ӧндалын,
ӧндалын
ӧндалын
with.open.arms
av
ӧндалын,
ӧндал-ын-Ø
ӧндал-н-Ø
embrace-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧндалын,
ӧндал-ын
ӧндал-н
embrace-CVB
vb1-adv
шинчам
шинча-м
шинча-м
eye-ACC
no-case
шинчам
шинча-м
шинча-ем
eye-1SG
no-poss
шинчам
шинч-ам
шинч-ам
sit.down-1SG
vb1-pers
шинчам
шинча-м-Ø
шинча-ем-Ø
eye-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
шинчам
шинча-м-Ø
шинча-ем-Ø
eye-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
шинчам
шинча-м-Ø
шинча-ем-Ø
eye-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кумалтен,
кумалт-ен-Ø
кумалте-ен-Ø
close.one's.eyes.briefly-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кумалтен,
кумалт-ен
кумалте-ен
close.one's.eyes.briefly-CVB
vb2-adv
Андрей
Андрей
Андрей
Andrey
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
мура.
мур-а
муро-а
sing-3SG
vb2-pers



ӧндалаш 4 (Д. Орай)


(Опанас кугыза) мераҥ упшыжым коҥлайымакше ӧндалят, ик ӱстел деке миен эҥертыш.

(Опанас
Опанас
Опанас
Opanas
na
кугыза)
кугыза
кугыза
old.man
no
мераҥ
мераҥ
мераҥ
hare
no
мераҥ
мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
мераҥ
мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
мераҥ
мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
мераҥ
мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
мераҥ
мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
мераҥ
мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
упшыжым
упш-ыжы-м
упш-жЕ-м
hat-3SG-ACC
no-poss-case
упшыжым
упшы-жы-м
упшо-жЕ-м
hat-3SG-ACC
no-poss-case
коҥлайымакше
коҥлайымак-ше
коҥлайымак-жЕ
under.one's.arm-3SG
av-poss
ӧндалят,
ӧндал-'е-[а]т
ӧндал-Е-ат
embrace-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
ӱстел
ӱстел
ӱстел
table
no
деке
деке
деке
to
po
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
эҥертыш.
эҥертыш
эҥертыш
support
no
эҥертыш.
эҥерты-ш-Ø
эҥерте-ш-Ø
lean.on-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧндалаш 5 (А. Асаев)


Ончат, оҥешыже (Мексон) кугу сазаным ӧндал лукто.

Ончат,
Онч-ат
ончо-ат
look-3PL
vb2-pers
Ончат,
Онч-а-т
ончо-а-ат
look-3SG-and
vb2-pers-enc
Ончат,
Онч-Ø-ат
ончо-Ø-ат
look-CNG-and
vb2-conn-enc
оҥешыже
оҥ-еш-ыже
оҥ-еш-жЕ
chest-LAT-3SG
no-case-poss
(Мексон)
Мексон
Мексон
Mekson
na
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
сазаным
сазан-ым
сазан-м
carp-ACC
no-case
ӧндал
ӧндал-Ø
ӧндал-Ø
embrace-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ӧндал
ӧндал-Ø
ӧндал-Ø
embrace-CNG
vb1-conn
ӧндал
ӧндал-Ø
ӧндал-Ø
embrace-CVB
vb1-adv
лукто.
лукт-о
лукт-Е
lead.out-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧндалаш 6 (В. Юксерн)


Чиен шогалмеке, рвезе чытен огыл, когыньыштымат ӧндал колтен, шупшалын.

Чиен
Чие-н
чие-н
cherry.tree-GEN
no-case
Чиен
Чи[й]-ен-Ø
чие-ен-Ø
put.on-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Чиен
Чи[й]-ен
чие-ен
put.on-CVB
vb2-adv
шогалмеке,
шогал-меке
шогал-меке
stand.up-CVB.PRI
vb1-adv
рвезе
рвезе
рвезе
young.man
ad/no
чытен
чытен
чытен
patiently
av
чытен
чыт-ен-Ø
чыте-ен-Ø
tolerate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чытен
чыт-ен
чыте-ен
tolerate-CVB
vb2-adv
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
когыньыштымат
когыньышт-ым-ат
когыньышт-м-ат
the.two.of.them-ACC-and
nm-case-enc
ӧндал
ӧндал-Ø
ӧндал-Ø
embrace-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ӧндал
ӧндал-Ø
ӧндал-Ø
embrace-CNG
vb1-conn
ӧндал
ӧндал-Ø
ӧндал-Ø
embrace-CVB
vb1-adv
колтен,
колт-ен-Ø
колто-ен-Ø
send-PST2-3SG
vb2-tense-pers
колтен,
колт-ен
колто-ен
send-CVB
vb2-adv
шупшалын.
шупшал-ын-Ø
шупшал-н-Ø
kiss-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шупшалын.
шупшал-ын
шупшал-н
kiss-CVB
vb1-adv



ӧндалаш 7 (С. Чавайн)


Чачи чыла мондыш, Григорий Петровичын шӱйжым изи кидше дене ӧндал кучыш.

Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
мондыш,
монды-ш-Ø
мондо-ш-Ø
forget-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петровичын
Петровичын
Петровичын
Petrovichyn
na
шӱйжым
шӱй-жы-м
шӱй-жЕ-м
neck-3SG-ACC
no-poss-case
шӱйжым
шӱй-жы-м
шӱй-жЕ-м
piece.of.coal-3SG-ACC
no-poss-case
шӱйжым
шӱй-жы-м
шӱй-жЕ-м
pus-3SG-ACC
no-poss-case
изи
изи
изи
small
ad/no
кидше
кид-ше
кид-жЕ
hand-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
ӧндал
ӧндал-Ø
ӧндал-Ø
embrace-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ӧндал
ӧндал-Ø
ӧндал-Ø
embrace-CNG
vb1-conn
ӧндал
ӧндал-Ø
ӧндал-Ø
embrace-CVB
vb1-adv
кучыш.
кучыш
кучыш
endurance
no
кучыш.
кучы-ш
кучо-ш
ascarid-ILL
no-case
кучыш.
кучы-ш-Ø
кучо-ш-Ø
hold-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧндалаш 8 (А. Асаев)


Володя ӱстел кокла гыч тӧрштен лекте да (Оксим) ӧндал шындыш, шупшале.

Володя
Володя
Володя
Volod'a
na
ӱстел
ӱстел
ӱстел
table
no
кокла
кокла
кокла
distance
ad/no
кокла
кок-ла
кок-ла
cook-COMP
no-case
кокла
кок-ла
кок-ла
two-COMP
nm-case
кокла
кок-ла
кок-ла
cook-PL
no-num
кокла
кок-ла
кок-ла
two-PL
nm-num
кокла
кок-ла
кок-ла
cook-STR
no-enc
кокла
кок-ла
кок-ла
two-STR
nm-enc
гыч
гыч
гыч
from
po
тӧрштен
тӧршт-ен-Ø
тӧрштӧ-ен-Ø
jump-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӧрштен
тӧршт-ен
тӧрштӧ-ен
jump-CVB
vb2-adv
лекте
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
(Оксим)
Оксим
Оксим
Oksim
na
ӧндал
ӧндал-Ø
ӧндал-Ø
embrace-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ӧндал
ӧндал-Ø
ӧндал-Ø
embrace-CNG
vb1-conn
ӧндал
ӧндал-Ø
ӧндал-Ø
embrace-CVB
vb1-adv
шындыш,
шындыш
шындыш
sheaves.in.drying.barn
no
шындыш,
шынды-ш-Ø
шынде-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шупшале.
шупшал-'е
шупшал-Е
kiss-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧндалкалаш 1 (В. Косоротов)


(Бусыгин дене пырля ыштыше йолташыже) ала-могай начальник деке миенат, ончыкыжо сукалтен шинчын, тудын кемжым ӧндалкален, шупшалаш тӧчен.

(Бусыгин
Бусыгин
Бусыгин
Busygin
na
дене
дене
дене
with
po
пырля
пырля
пырля
together
ad/av
ыштыше
ыштыше
ыштыше
doer
ad/no
ыштыше
ышты-ше
ыште-шЕ
do-PTCP.ACT
vb2-ad
йолташыже)
йолташ-ыже
йолташ-жЕ
friend-3SG
no-poss
ала-могай
ала-могай
ала-могай
some
ad/av/pr
начальник
начальник
начальник
head
no
деке
деке
деке
to
po
миенат,
ми[й]-ен-ат
мие-ен-ат
come-PST2-2SG
vb2-tense-pers
миенат,
ми[й]-ена-т
мие-ена-ат
come-1PL-and
vb2-pers-enc
миенат,
ми[й]-ен-Ø-ат
мие-ен-Ø-ат
come-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
миенат,
ми[й]-ен-ат
мие-ен-ат
come-CVB-and
vb2-adv-enc
ончыкыжо
ончыкыжо
ончыкыжо
in.future
av
ончыкыжо
ончыкы-жо
ончыко-жЕ
forward-3SG
av/po-poss
сукалтен
сукалт-ен-Ø
сукалте-ен-Ø
kneel.down-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сукалтен
сукалт-ен
сукалте-ен
kneel.down-CVB
vb2-adv
шинчын,
шинч-ын-Ø
шинч-н-Ø
sit.down-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шинчын,
шинч-ын
шинч-н
sit.down-CVB
vb1-adv
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
кемжым
кем-жы-м
кем-жЕ-м
boot-3SG-ACC
no-poss-case
ӧндалкален,
ӧндалкал-ен-Ø
ӧндалкале-ен-Ø
hug-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧндалкален,
ӧндалкал-ен
ӧндалкале-ен
hug-CVB
vb2-adv
шупшалаш
шупшал-аш
шупшал-аш
kiss-INF
vb1-inf
тӧчен.
тӧч-ен-Ø
тӧчӧ-ен-Ø
try-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӧчен.
тӧч-ен
тӧчӧ-ен
try-CVB
vb2-adv



ӧндалкалымаш 1


Шокшо ӧндалкалымаш

Шокшо
Шокшо
шокшо
heat
ad/no
Шокшо
Шок-шо
шокт-шЕ
sift-PTCP.ACT
vb1-ad
Шокшо
Шок-шо
шок-жЕ
shock-3SG
no-poss
Шокшо
Шок-шо
шокт-жЕ
sift-IMP.3SG
vb1-mood.pers
Шокшо
Шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CNG-3SG
vb1-conn-poss
Шокшо
Шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CVB-3SG
vb1-adv-poss
ӧндалкалымаш
ӧндалкалымаш
ӧндалкалымаш
hugs
no
ӧндалкалымаш
ӧндалкалы-маш
ӧндалкале-маш
hug-NMLZ
vb2-deriv.n



ӧндалмаш 1 (А. Эрыкан)


Тиде касым Анай ок мондо. Тыгай кас, тыгай шыман ӧндалмаш, уло кӧргӧ куатым пыштен, чыла мондыктарыше шупшалмаш уш гыч нигунамат ок йом.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
касым
кас-ым
кас-м
evening-ACC
av/no-case
Анай
Анай
Анай
Anay
na
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
мондо.
мондо-Ø
мондо-Ø
forget-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мондо.
мондо-Ø
мондо-Ø
forget-CNG
vb2-conn
Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
кас,
кас
кас
evening
av/no
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
шыман
шыман
шыман
gently
av
шыман
шыма-н
шыма-ан
gentle-with
ad-deriv.ad
шыман
шым-ан
шым-ан
seven-with
nm-deriv.ad
шыман
шыма-н
шыма-н
gentle-GEN
ad-case
ӧндалмаш,
ӧндалмаш
ӧндалмаш
embrace
no
ӧндалмаш,
ӧндал-маш
ӧндал-маш
embrace-NMLZ
vb1-deriv.n
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
кӧргӧ
кӧргӧ
кӧргӧ
inside
ad/no
куатым
куат-ым
куат-м
strength-ACC
no-case
пыштен,
пышт-ен-Ø
пыште-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пыштен,
пышт-ен
пыште-ен
put-CVB
vb2-adv
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
мондыктарыше
мондыктары-ше
мондыктаре-шЕ
break.somebody.of.a.habit-PTCP.ACT
vb2-ad
шупшалмаш
шупшалмаш
шупшалмаш
kiss
no
шупшалмаш
шупшал-маш
шупшал-маш
kiss-NMLZ
vb1-deriv.n
уш
уш
уш
mind
no
уш
у-ш
у-ш
new-ILL
ad/no-case
гыч
гыч
гыч
from
po
нигунамат
н'игунамат
н'игунамат
in.no.case
av/pr
нигунамат
н'игунам-ат
н'игунам-ат
never-and
av/pr-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
йом.
йом-Ø
йом-Ø
disappear-IMP.2SG
vb1-mood.pers
йом.
йом-Ø
йом-Ø
disappear-CNG
vb1-conn
йом.
йом-Ø
йом-Ø
disappear-CVB
vb1-adv



ӧндалмаш 2 (М. Евсеева)


Марпуш приказчикын ӧндалмашкыже кузе логалмыжымат огеш шиж.

Марпуш
Марпуш
Марпуш
Marpush
na
приказчикын
приказчик-ын
приказчик-н
salesman-GEN
no-case
ӧндалмашкыже
ӧндалмаш-кы-же
ӧндалмаш-шкЕ-жЕ
embrace-ILL-3SG
no-case-poss
ӧндалмашкыже
ӧндал-маш-кы-же
ӧндал-маш-шкЕ-жЕ
embrace-NMLZ-ILL-3SG
vb1-deriv.n-case-poss
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
логалмыжымат
логал-мы-жы-м-ат
логал-мЕ-жЕ-м-ат
touch-PTCP.PASS-3SG-ACC-and
vb1-ad-poss-case-enc
огеш
ог-еш
ог-еш
NEG-3SG
vb-pers
шиж.
шиж-Ø
шиж-Ø
feel-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шиж.
шиж-Ø
шиж-Ø
feel-CNG
vb1-conn
шиж.
шиж-Ø
шиж-Ø
feel-CVB
vb1-adv



ӧндалме 1 (А. Березин)


Осып шона: «Мутлан манаш, ӱдырамаш чот ӧндалмым йӧрата. Саван толкыжо уло мо?»

Осып
Осып
Осып
Osyp
na
шона:
шон-а
шоно-а
think-3SG
vb2-pers
«Мутлан
Мутлан
мутлан
for.example
pa
«Мутлан
Мут-лан
мут-лан
word-DAT
no-case
«Мутлан
Мут-ла-н
мут-ла-н
word-PL-GEN
no-num-case
манаш,
ман-аш
ман-аш
say-INF
vb1-inf
ӱдырамаш
ӱдырамаш
ӱдырамаш
woman
no
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
ӧндалмым
ӧндал-мы-м
ӧндал-мЕ-м
embrace-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
йӧрата.
йӧрат-а
йӧрате-а
love-3SG
vb2-pers
Саван
Саван
саван
sawhorse
no
Саван
Сава-н
сава-ан
scythe-with
no-deriv.ad
Саван
Сав-ан
саве-ан
twig-with
no-deriv.ad
Саван
Сав-ан
саве-ан
wattle.fencing-with
no-deriv.ad
Саван
Сав-ан
саве-ан
bonfire-with
no-deriv.ad
Саван
Сава-н
сава-н
scythe-GEN
no-case
толкыжо
***
***
***
***
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
мо?»
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



ӧндалтыш 1 (И. Иванов)


Пеледыш аршаш, шокшо ӧндалтыш, чевер кече пайрем кумылым луктеш.

Пеледыш
Пеледыш
пеледыш
flower
no
аршаш,
аршаш
аршаш
bouquet
no
шокшо
шокшо
шокшо
heat
ad/no
шокшо
шок-шо
шокт-шЕ
sift-PTCP.ACT
vb1-ad
шокшо
шок-шо
шок-жЕ
shock-3SG
no-poss
шокшо
шок-шо
шокт-жЕ
sift-IMP.3SG
vb1-mood.pers
шокшо
шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CNG-3SG
vb1-conn-poss
шокшо
шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CVB-3SG
vb1-adv-poss
ӧндалтыш,
ӧндалтыш
ӧндалтыш
embrace
no
чевер
чевер
чевер
beautiful
ad/av/no
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
пайрем
пайрем
пайрем
holiday
no
кумылым
кумыл-ым
кумыл-м
mood-ACC
no-case
луктеш.
лукт-еш
лукт-еш
lead.out-3SG
vb1-pers



ӧндалтыш 2 (В. Иванов)


Кеч-мом ойлыза, Тоня мыйым йӧрата. Тудо мыйын, тудо мыйын ӧндалтыштем.

Кеч-мом
Кеч-мо-м
кеч-мо-м
whatever-ACC
pr-case
ойлыза,
ойлы-за
ойло-за
talk-IMP.2PL
vb2-mood.pers
Тоня
Тоня
Тоня
Ton'a
na
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
йӧрата.
йӧрат-а
йӧрате-а
love-3SG
vb2-pers
Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
мыйын,
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын,
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
ӧндалтыштем.
ӧндалтыш-т-ем
ӧндалтыш-штЕ-ем
embrace-INE-1SG
no-case-poss



ӧндалтыш 3 (С. Чавайн)


Кок ӧндалтыш розгым нумал кондышт.

Кок
Кок
кок
cook
no
Кок
Кок
кок
two
nm
ӧндалтыш
ӧндалтыш
ӧндалтыш
embrace
no
розгым
розгы-м
розго-м
birch-ACC
no-case
нумал
нумал-Ø
нумал-Ø
carry-IMP.2SG
vb1-mood.pers
нумал
нумал-Ø
нумал-Ø
carry-CNG
vb1-conn
нумал
нумал-Ø
нумал-Ø
carry-CVB
vb1-adv
кондышт.
кондышт-Ø
кондышт-Ø
drive-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кондышт.
конды-шт
кондо-шт
bring-IMP.3PL
vb2-mood.pers
кондышт.
конды-ш-т
кондо-ш-т
bring-PST1-3PL
vb2-tense-pers
кондышт.
кондышт-Ø
кондышт-Ø
drive-CNG
vb1-conn
кондышт.
кондышт-Ø
кондышт-Ø
drive-CVB
vb1-adv



ӧндалтыш 4 (Н. Лекайн)


Эчан пеш шуко руыш, ора-влакым ӧндалтыш дене аҥаж воктек, корем серыш, нумал оптыш.

Эчан
Эчан
Эчан
Echan
na
пеш
пеш
пеш
very
av
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
руыш,
ру-ыш
ру-ш
leaven-ILL
no-case
руыш,
руы-ш-Ø
руо-ш-Ø
chop-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ора-влакым
ора-влак-ым
ора-влак-м
heap-PL-ACC
no-num-case
ора-влакым
ора-влак-ым
ора-влак-м
canine-PL-ACC
no-num-case
ӧндалтыш
ӧндалтыш
ӧндалтыш
embrace
no
дене
дене
дене
with
po
аҥаж
аҥа-ж
аҥа-жЕ
strip.of.land-3SG
no-poss
воктек,
воктек
воктек
closer
av/po
корем
корем
корем
ravine
no
корем
кор[ь]-ем
корь-ем
measles-1SG
no-poss
корем
кор-ем
коро-ем
draw-1SG
vb2-pers
корем
кор[ь]-ем-Ø
корь-ем-Ø
measles-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
корем
кор[ь]-ем-Ø
корь-ем-Ø
measles-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
корем
кор[ь]-ем-Ø
корь-ем-Ø
measles-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
серыш,
серыш
серыш
letter
no
серыш,
серыш
серыш
plot.of.land
no
серыш,
сер-ыш
сер-ш
shore-ILL
no-case
серыш,
серы-ш-Ø
сере-ш-Ø
write-PST1-3SG
vb2-tense-pers
нумал
нумал-Ø
нумал-Ø
carry-IMP.2SG
vb1-mood.pers
нумал
нумал-Ø
нумал-Ø
carry-CNG
vb1-conn
нумал
нумал-Ø
нумал-Ø
carry-CVB
vb1-adv
оптыш.
оптыш
оптыш
noose
no
оптыш.
опты-ш-Ø
опто-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
оптыш.
опты-ш-Ø
опто-ш-Ø
bark-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧпке 1


Ӧпке йӧре

Ӧпке
Ӧпке
ӧпке
insult
no
йӧре
йӧре
йӧре
together
ad/av/po



ӧпке 2


ӧпке дене

ӧпке
ӧпке
ӧпке
insult
no
дене
дене
дене
with
po



ӧпке 3


тыйым ӧпкелан ом пу

тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
ӧпкелан
ӧпке-лан
ӧпке-лан
insult-DAT
no-case
ӧпкелан
ӧпке-ла-н
ӧпке-ла-н
insult-PL-GEN
no-num-case
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
пу
пу
пу
wood
no
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



ӧпке 4 (В. Бояринова)


Кузе-гынат чыташ кӱлеш, ӧпкемат, шыдымат, шинчавӱдымат нуно ынышт уж.

Кузе-гынат
Кузе-гынат
кузе-гынат
anyhow
av/pr
чыташ
чыт-аш
чыте-аш
tolerate-INF
vb2-inf
кӱлеш,
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш,
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
ӧпкемат,
ӧпке-м-ат
ӧпке-м-ат
insult-ACC-and
no-case-enc
ӧпкемат,
ӧпке-м-ат
ӧпке-ем-ат
insult-1SG-and
no-poss-enc
ӧпкемат,
ӧпке-м-ат
ӧпке-ем-ат
insult-TRANS-2SG
no-deriv.v-pers
ӧпкемат,
ӧпке-м-ат
ӧпке-ем-ат
insult-TRANS-3PL
no-deriv.v-pers
ӧпкемат,
ӧпке-м-а-т
ӧпке-ем-а-ат
insult-TRANS-3SG-and
no-deriv.v-pers-enc
ӧпкемат,
ӧпке-м-Ø-ат
ӧпке-ем-Ø-ат
insult-TRANS-CNG-and
no-deriv.v-conn-enc
ӧпкемат,
ӧпке-м-Ø-ат
ӧпке-ем-Ø-ат
insult-TRANS-CVB-and
no-deriv.v-adv-enc
ӧпкемат,
ӧпке-м--ат
ӧпке-ем-Е-ат
insult-TRANS-PST1.3SG-and
no-deriv.v-tense.pers-enc
шыдымат,
шыды-м-ат
шыде-м-ат
anger-ACC-and
ad/no-case-enc
шинчавӱдымат
шинчавӱд-ым-ат
шинчавӱд-м-ат
tear-ACC-and
no-case-enc
нуно
нуно
нуно
3PL
pr
ынышт
ын-ышт
ын-ышт
NEG-IMP.3PL
vb-mood.pers
уж.
уж
уж
already
av/pa
уж.
у-ж
у-жЕ
new-3SG
ad/no-poss
уж.
у-ж
у-жЕ
oh-3SG
in-poss
уж.
уж-Ø
уж-Ø
see-IMP.2SG
vb1-mood.pers
уж.
уж-Ø
уж-Ø
see-CNG
vb1-conn
уж.
уж-Ø
уж-Ø
see-CVB
vb1-adv
уж.
у-Ø-ж
уо-Ø-жЕ
take.care.of-CNG-3SG
vb2-conn-poss
уж.
у-Ø-ж
уо-Ø-жЕ
stroke-CNG-3SG
vb2-conn-poss



ӧпке 5 (К. Васин)


– Мыйын ойлымем ӧпке огыл, шешке, – ӧрын мане Серги, – чонем корштымо дене тыге ойлем.

Мыйын
Мыйын
мыйын
my
pr
Мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
ойлымем
ойлым-ем
ойлымо-ем
speech-1SG
ad-poss
ойлымем
ойлы-м-ем
ойло-мЕ-ем
talk-PTCP.PASS-1SG
vb2-ad-poss
ойлымем
ойлым-ем-Ø
ойлымо-ем-Ø
speech-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
ойлымем
ойлым-ем-Ø
ойлымо-ем-Ø
speech-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
ойлымем
ойлым-ем-Ø
ойлымо-ем-Ø
speech-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
ойлымем
ойлы-м-ем-Ø
ойло-мЕ-ем-Ø
talk-PTCP.PASS-TRANS-IMP.2SG
vb2-ad-deriv.v-mood.pers
ойлымем
ойлы-м-ем-Ø
ойло-мЕ-ем-Ø
talk-PTCP.PASS-TRANS-CNG
vb2-ad-deriv.v-conn
ойлымем
ойлы-м-ем-Ø
ойло-мЕ-ем-Ø
talk-PTCP.PASS-TRANS-CVB
vb2-ad-deriv.v-adv
ӧпке
ӧпке
ӧпке
insult
no
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
шешке, –
шешке
шешке
daughter-in-law
no
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Серги, –
Серги
Серги
Sergi
na
чонем
чонем
чонем
darling
no
чонем
чон-ем
чон-ем
soul-1SG
no-poss
чонем
чон-ем-Ø
чон-ем-Ø
soul-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
чонем
чон-ем-Ø
чон-ем-Ø
soul-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
чонем
чон-ем-Ø
чон-ем-Ø
soul-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
корштымо
коршты-мо
коршто-мЕ
hurt-PTCP.PASS
vb2-ad
дене
дене
дене
with
po
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
ойлем.
ойл-ем
ойло-ем
talk-1SG
vb2-pers



ӧпке 6 (А. Эрыкан)


«Ала-мынярак сайын илаш ок тӱҥал гынат, ача-авалан, тунемаш ышда колто манын, ӧпкеже ок лий», – шоналтыш (Микайла).

«Ала-мынярак
Ала-мыняр-ак
ала-мыняр-ак
some-STR
av/pr-enc
«Ала-мынярак
Ала-мыняр-ак
ала-мыняре-ак
some-STR
av/pr-enc
сайын
сайын
сайын
well
av
сайын
сайын
сайын
each
po
сайын
сай-ын
сай-н
good-GEN
ad/av-case
илаш
ил-аш
иле-аш
live-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
тӱҥал
тӱҥал-Ø
тӱҥал-Ø
start-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тӱҥал
тӱҥал-Ø
тӱҥал-Ø
start-CNG
vb1-conn
тӱҥал
тӱҥал-Ø
тӱҥал-Ø
start-CVB
vb1-adv
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
ача-авалан,
ача-ава-лан
ача-ава-лан
parents-DAT
no-case
ача-авалан,
ача-ава-ла-н
ача-ава-ла-н
parents-PL-GEN
no-num-case
тунемаш
тунем-аш
тунем-аш
learn-INF
vb1-inf
ышда
ы-ш-да
ы-ш-да
NEG-PST-2PL
vb-tense-pers
колто
колто-Ø
колто-Ø
send-IMP.2SG
vb2-mood.pers
колто
колто-Ø
колто-Ø
send-CNG
vb2-conn
манын,
манын
манын
that
co
манын,
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын,
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
ӧпкеже
ӧпке-же
ӧпке-жЕ
insult-3SG
no-poss
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий», –
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий», –
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий», –
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
шоналтыш
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
(Микайла).
Микайла
Микайла
Mikayla
na



ӧпке 7 (М. Делянов)


Могай гына йодышым ышна пу, могай шонымашым ышна тарвате – эре ӧпке вашмут.

Могай
Могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
гына
гына
гына
only
pa
йодышым
йодыш-ым
йодыш-м
question-ACC
no-case
ышна
ы-ш-на
ы-ш-на
NEG-PST-1PL
vb-tense-pers
пу,
пу
пу
wood
no
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу,
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
шонымашым
шонымаш-ым
шонымаш-м
thought-ACC
no-case
шонымашым
шоны-маш-ым
шоно-маш-м
think-NMLZ-ACC
vb2-deriv.n-case
ышна
ы-ш-на
ы-ш-на
NEG-PST-1PL
vb-tense-pers
тарвате –
тарвате-Ø
тарвате-Ø
move-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тарвате –
тарвате-Ø
тарвате-Ø
move-CNG
vb2-conn
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
ӧпке
ӧпке
ӧпке
insult
no
вашмут.
вашмут
вашмут
answer
no



ӧпке 8 (О. Шабдар)


Тыште марий писатель-влаклан, утларакшым критик-влаклан, ӧпке мутым каласыде ок лий.

Тыште
Тыште
тыште
here
av/pr
Тыште
Тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
марий
марий
марий
Mari
no
писатель-влаклан,
писатель-влак-лан
писатель-влак-лан
writer-PL-DAT
no-num-case
утларакшым
утларакшым
утларакшым
chiefly
av
критик-влаклан,
критик-влак-лан
критик-влак-лан
critic-PL-DAT
no-num-case
ӧпке
ӧпке
ӧпке
insult
no
мутым
мут-ым
мут-м
word-ACC
no-case
каласыде
каласы-де
каласе-де
say-CVB.NEG
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



ӧпке 9 (А. Бик)


Арамак мылам тый ӧпке мутым ойлыштат да лӱмдыл сотарет.

Арамак
Арама-к
арама-ак
long-leaved.violet.willow-STR
no-enc
Арамак
Арам-ак
арам-ак
in.vain-STR
ad/av-enc
Арамак
Ара-м-ак
ара-м-ак
body-ACC-STR
no-case-enc
Арамак
Ара-м-ак
ара-ем-ак
body-1SG-STR
no-poss-enc
Арамак
Ара-м-а-к
ара-ем-а-ак
body-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
Арамак
Ара-м-Ø-ак
ара-ем-Ø-ак
body-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
Арамак
Ара-м-Ø-ак
ара-ем-Ø-ак
body-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
Арамак
Ара-м--ак
ара-ем-Е-ак
body-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
мылам
мы-ла-м
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
тый
тый
тый
2SG
pr
ӧпке
ӧпке
ӧпке
insult
no
мутым
мут-ым
мут-м
word-ACC
no-case
ойлыштат
ойлышт-ат
ойлышт-ат
babble-2SG
vb1-pers
ойлыштат
ойлы-ш-т-ат
ойло-ш-т-ат
talk-PST1-3PL-and
vb2-tense-pers-enc
ойлыштат
ойлышт-Ø-ат
ойлышт-Ø-ат
babble-CNG-and
vb1-conn-enc
ойлыштат
ойлышт-Ø-ат
ойлышт-Ø-ат
babble-CVB-and
vb1-adv-enc
ойлыштат
ойлышт--ат
ойлышт-Е-ат
babble-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
лӱмдыл
лӱмдыл-Ø
лӱмдыл-Ø
call.names-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лӱмдыл
лӱмдыл-Ø
лӱмдыл-Ø
call.names-CNG
vb1-conn
лӱмдыл
лӱмдыл-Ø
лӱмдыл-Ø
call.names-CVB
vb1-adv
сотарет.
сотар-ет
сотар-ет
irony-2SG
no-poss
сотарет.
сотар-ет
сотаре-ет
mock-2SG
vb2-pers



ӧпке 10 (Н. Лекайн)


– Епрем изай, айда уке гын шывагам кучена. Иктыланат ӧпке огеш лий, – ойым пуа Эчан.

Епрем
Епрем
Епрем
Yeprem
na
изай,
изай
изай
older.brother
no
айда
айда
айда
let's.go
pa
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
гын
гын
гын
if
co/pa
шывагам
шывага-м
шывага-м
lot-ACC
no-case
шывагам
шывага-м
шывага-ем
lot-1SG
no-poss
шывагам
шывага-м-Ø
шывага-ем-Ø
lot-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
шывагам
шывага-м-Ø
шывага-ем-Ø
lot-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
шывагам
шывага-м-Ø
шывага-ем-Ø
lot-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кучена.
куч-ена
кучо-ена
hold-1PL
vb2-pers
Иктыланат
Икты-лан-ат
икте-лан-ат
one-DAT-and
nm/pr-case-enc
Иктыланат
Икты-ла-на-т
икте-ла-на-ат
one-COMP-1PL-and
nm/pr-case-poss-enc
Иктыланат
Икты-ла-на-т
икте-ла-на-ат
one-PL-1PL-and
nm/pr-num-poss-enc
Иктыланат
Икты-ла-н-ат
икте-ла-н-ат
one-PL-GEN-and
nm/pr-num-case-enc
ӧпке
ӧпке
ӧпке
insult
no
огеш
ог-еш
ог-еш
NEG-3SG
vb-pers
лий, –
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий, –
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий, –
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
ойым
ойым
ойым
off
ad
ойым
ой-ым
ой-м
opinion-ACC
no-case
пуа
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers
Эчан.
Эчан
Эчан
Echan
na



ӧпке 11 (М. Шкетан)


Але марте илышна, ӧпке уке ыле, тудо чыла керте!

Але
Але
але
or
av/co/pa
Але
Але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Але
Але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
марте
марте
марте
up.to
po
илышна,
илыш-на
илыш-на
life-1PL
no-poss
илышна,
илы-ш-на
иле-ш-на
live-PST1-1PL
vb2-tense-pers
ӧпке
ӧпке
ӧпке
insult
no
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
керте!
керт-е
керт-Е
be.able.to-PST1.3SG
vb1-tense.pers
керте!
керт-е
керт-Е
swaddle-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧпкезе 1 (А. Мурзашев)


– Могай ӧпкезе лийынат!

Могай
Могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
ӧпкезе
ӧпкезе
ӧпкезе
touchy.person
no
лийынат!
лийын-ат
лийын-ат
as.a-and
po-enc
лийынат!
лий-ын-ат
лий-н-ат
be-PST2-2SG
vb1-tense-pers
лийынат!
лий-ына-т
лий-на-ат
be-1PL-and
vb1-pers-enc
лийынат!
лий-ын-Ø-ат
лий-н-Ø-ат
be-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
лийынат!
лий-ын-ат
лий-н-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc



ӧпкелалташ 1 (В. Юксерн)


– Тыйын, ужамат, чытышет йӧршынак уке, шоляш, – Матвуй ӧпкелалте.

Тыйын,
Тыйын
тыйын
your
pr
Тыйын,
тый-ын
тый-н
2SG-GEN
pr-case
ужамат,
ужамат
ужамат
as.I.see
pa
ужамат,
уж-ам-ат
уж-ам-ат
see-1SG-and
vb1-pers-enc
чытышет
чытыш-ет
чытыш-ет
endurance-2SG
no-poss
чытышет
чытыш-ет
чытыше-ет
of.great.endurance-2SG
ad/no-poss
чытышет
чыты-ш-ет
чыте-шЕ-ет
tolerate-PTCP.ACT-2SG
vb2-ad-poss
йӧршынак
йӧршын-ак
йӧршын-ак
totally-STR
av-enc
йӧршынак
йӧршы-на-к
йӧршӧ-на-ак
fitting-1PL-STR
ad-poss-enc
йӧршынак
йӧршы-н-ак
йӧршӧ-н-ак
fitting-GEN-STR
ad-case-enc
уке,
уке
уке
no
ad/no/pa
шоляш, –
шоляш
шоляш
[X]
no
Матвуй
Матвуй
Матвуй
Matvuy
na
ӧпкелалте.
ӧпкелалт-е
ӧпкелалт-Е
be.insulted-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ӧпкелалте.
ӧпкел-алт-е
ӧпкеле-алт-Е
repent-REF-PST1.3SG
vb2-deriv.v-tense.pers



ӧпкелалташ 2 (И. Васильев, П. Корнилов)


– Ит кычкыре тый, – Чимка ӧпкелалте, яра котелокшым мӱгырыктен, омаш аҥыш шуэн колтыш.

Ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
кычкыре
кычкыре-Ø
кычкыре-Ø
shout-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кычкыре
кычкыре-Ø
кычкыре-Ø
shout-CNG
vb2-conn
тый, –
тый
тый
2SG
pr
Чимка
Чимка
Чимка
Chimka
na
ӧпкелалте,
ӧпкелалт-е
ӧпкелалт-Е
be.insulted-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ӧпкелалте,
ӧпкел-алт-е
ӧпкеле-алт-Е
repent-REF-PST1.3SG
vb2-deriv.v-tense.pers
яра
яра
яра
empty
ad/av/no
яра
яр-а
яре-а
catch.someone-3SG
vb2-pers
яра
яр-а
яре-а
take.up-3SG
vb2-pers
котелокшым
котелок-шы-м
котелок-жЕ-м
mess-tin-3SG-ACC
no-poss-case
мӱгырыктен,
мӱгырыкт-ен-Ø
мӱгырыктӧ-ен-Ø
rattle-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мӱгырыктен,
мӱгырыкт-ен
мӱгырыктӧ-ен
rattle-CVB
vb2-adv
мӱгырыктен,
мӱгыры-кт-ен-Ø
мӱгырӧ-ктЕ-ен-Ø
roar-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
мӱгырыктен,
мӱгыры-кт-ен
мӱгырӧ-ктЕ-ен
roar-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
омаш
омаш
омаш
brushwood.shelter
no
аҥыш
аҥ-ыш
аҥ-ш
hole-ILL
no-case
аҥыш
аҥ-ыш
аҥ-ш
width-ILL
no-case
шуэн
шуэн
шуэн
sparsely
av
шуэн
шуэ-н
шуэ-н
thin-GEN
ad-case
шуэн
шуэ-н
шуэ-н
anthill-GEN
no-case
шуэн
шу}-эн-Ø
шуо-ен-Ø
throw-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шуэн
шу}-эн
шуо-ен
throw-CVB
vb2-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧпкелалтмаш 1


Шке шочшылан ӧпкелалтмаш

Шке
шке
шке
REFL
pr
шочшылан
шочшы-лан
шочшо-лан
child-DAT
no-case
шочшылан
шочшы-ла-н
шочшо-ла-н
child-PL-GEN
no-num-case
шочшылан
шоч-шы-лан
шоч-шЕ-лан
be.born-PTCP.ACT-DAT
vb1-ad-case
шочшылан
шоч-шы-лан
шоч-жЕ-лан
[X]-3SG-DAT
ad-poss-case
шочшылан
шоч-шы-ла-н
шоч-шЕ-ла-н
be.born-PTCP.ACT-PL-GEN
vb1-ad-num-case
шочшылан
шоч-шы-ла-н
шоч-жЕ-ла-н
[X]-3SG-PL-GEN
ad-poss-num-case
ӧпкелалтмаш
ӧпкелалтмаш
ӧпкелалтмаш
insult
no
ӧпкелалтмаш
ӧпкелалт-маш
ӧпкелалт-маш
be.insulted-NMLZ
vb1-deriv.n
ӧпкелалтмаш
ӧпкел-алт-маш
ӧпкеле-алт-маш
repent-REF-NMLZ
vb2-deriv.v-deriv.n



ӧпкелалтше 1 (А. Александров)


Кажныже ӧпкелалтше ватылан полшынеже, шала койышан марийжым сорлыклаш темла.

Кажныже
Кажны-же
кажне-жЕ
each-3SG
pr-poss
ӧпкелалтше
ӧпкелалтше
ӧпкелалтше
offended
ad
ӧпкелалтше
ӧпкелалт-ше
ӧпкелалт-шЕ
be.insulted-PTCP.ACT
vb1-ad
ӧпкелалтше
ӧпкелалт-ше
ӧпкелалт-жЕ
be.insulted-IMP.3SG
vb1-mood.pers
ӧпкелалтше
ӧпкел-алт-ше
ӧпкеле-алт-шЕ
repent-REF-PTCP.ACT
vb2-deriv.v-ad
ӧпкелалтше
ӧпкелалт-Ø-ше
ӧпкелалт-Ø-жЕ
be.insulted-CNG-3SG
vb1-conn-poss
ӧпкелалтше
ӧпкелалт-Ø-ше
ӧпкелалт-Ø-жЕ
be.insulted-CVB-3SG
vb1-adv-poss
ӧпкелалтше
ӧпкел-алт-ше
ӧпкеле-алт-жЕ
repent-REF-IMP.3SG
vb2-deriv.v-mood.pers
ӧпкелалтше
ӧпкел-алт-Ø-ше
ӧпкеле-алт-Ø-жЕ
repent-REF-CNG-3SG
vb2-deriv.v-conn-poss
ӧпкелалтше
ӧпкел-алт-Ø-ше
ӧпкеле-алт-Ø-жЕ
repent-REF-CVB-3SG
vb2-deriv.v-adv-poss
ватылан
ваты-лан
вате-лан
wife-DAT
no-case
ватылан
ваты-лан
вате-лан
absorbent.cotton-DAT
no-case
ватылан
ваты-ла-н
вате-ла-н
wife-PL-GEN
no-num-case
ватылан
ваты-ла-н
вате-ла-н
absorbent.cotton-PL-GEN
no-num-case
полшынеже,
полшы-не-же
полшо-не-же
help-DES-3SG
vb2-mood-pers
шала
шала
шала
shaggy
ad/av
койышан
койышан
койышан
with.a.character
ad
койышан
койыш-ан
койыш-ан
nature-with
no-deriv.ad
марийжым
марий-жы-м
марий-жЕ-м
Mari-3SG-ACC
no-poss-case
сорлыклаш
сорлыкл-аш
сорлыкло-аш
bridle-INF
vb2-inf
сорлыклаш
сорлык-ла-ш
сорлык-ла-ш
bit-PL-ILL
no-num-case
сорлыклаш
сорлык-ла-ш
сорлык-ла-еш
bit-PL-LAT
no-num-case
сорлыклаш
сор-лык-ла-ш
сор-лык-ла-ш
many-for-PL-ILL
ad/av-deriv.ad-num-case
сорлыклаш
сор-лык-ла-ш
сор-лык-ла-еш
many-for-PL-LAT
ad/av-deriv.ad-num-case
темла.
темл-а
темле-а
offer-3SG
vb2-pers
темла.
те-м-ла
те-ем-ла
2PL-1SG-COMP
pr-poss-case
темла.
те-м-ла
те-ем-ла
you-1SG-PL
pr-poss-num
темла.
те-м-ла
те-м-ла
you-ACC-STR
pr-case-enc
темла.
те-м-ла
те-ем-ла
you-1SG-STR
pr-poss-enc
темла.
тем-Ø-ла
тем-Ø-ла
fill.up-CNG-STR
vb1-conn-enc
темла.
тем-Ø-ла
тем-Ø-ла
fill.up-CVB-STR
vb1-adv-enc
темла.
те-м-Ø-ла
те-ем-Ø-ла
you-TRANS-CNG-STR
pr-deriv.v-conn-enc
темла.
те-м-Ø-ла
те-ем-Ø-ла
you-TRANS-CVB-STR
pr-deriv.v-adv-enc



ӧпкелаш 1 (Г. Чемеков)


– Каменщик лиймемлан ом ӧпкеле, специальностьым йӧратем да кӱлешлан шотлем.

Каменщик
Каменщик
каменщик
bricklayer
no
лиймемлан
лийм-ем-лан
лийме-ем-лан
happening-1SG-DAT
ad-poss-case
лиймемлан
лийм-ем-ла-н
лийме-ем-ла-н
happening-1SG-PL-GEN
ad-poss-num-case
лиймемлан
лий-м-ем-лан
лий-мЕ-ем-лан
be-PTCP.PASS-1SG-DAT
vb1-ad-poss-case
лиймемлан
лий-м-ем-ла-н
лий-мЕ-ем-ла-н
be-PTCP.PASS-1SG-PL-GEN
vb1-ad-poss-num-case
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
ӧпкеле,
ӧпкеле-Ø
ӧпкеле-Ø
repent-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧпкеле,
ӧпкеле-Ø
ӧпкеле-Ø
repent-CNG
vb2-conn
специальностьым
специальность-ым
специальность-м
specialty-ACC
no-case
йӧратем
йӧрат-ем
йӧрате-ем
love-1SG
vb2-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
кӱлешлан
кӱлеш-лан
кӱлеш-лан
need-DAT
ad/no-case
кӱлешлан
кӱлеш-ла-н
кӱлеш-ла-н
need-PL-GEN
ad/no-num-case
шотлем.
шотлем
шотлем
counting-out.game
no
шотлем.
шотл-ем
шотло-ем
count-1SG
vb2-pers



ӧпкелаш 2 (Н. Арбан)


(Шумелёв:) Иктаж вич минут гыч ода шалане гын, ӧпкелаш тӱҥалыда.

(Шумелёв:)
Шумелёв
Шумелёв
Shumel'ov
na
Иктаж
Иктаж
иктаж
somebody
av/pr
вич
вич
вич
five
nm
минут
минут
минут
minute
no
гыч
гыч
гыч
from
po
ода
о-да
о-да
NEG-2PL
vb-pers
шалане
шалане-Ø
шалане-Ø
be.scattered-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шалане
шалане-Ø
шалане-Ø
be.scattered-CNG
vb2-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
ӧпкелаш
ӧпкел-аш
ӧпкеле-аш
repent-INF
vb2-inf
ӧпкелаш
ӧпке-ла-ш
ӧпке-ла-ш
insult-PL-ILL
no-num-case
ӧпкелаш
ӧпке-ла-ш
ӧпке-ла-еш
insult-PL-LAT
no-num-case
тӱҥалыда.
тӱҥал-ыда
тӱҥал-да
start-2PL
vb1-pers



ӧпкелаш 3 (Ю. Артамонов)


Вашлиймаш пырт кӱчымын лекте, туге гынат (Елук) нимончат ок ӧпкеле.

Вашлиймаш
Вашлиймаш
вашлиймаш
meeting
no
Вашлиймаш
Вашлий-маш
вашлий-маш
meet-NMLZ
vb1-deriv.n
пырт
пырт
пырт
a.little
av
кӱчымын
кӱчымын
кӱчымын
raw
av
кӱчымын
кӱчымы-н
кӱчымӧ-н
raw-GEN
ad-case
кӱчымын
кӱчы-мы-н
кӱчӧ-мЕ-н
request-PTCP.PASS-GEN
vb2-ad-case
лекте,
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers
туге
туге
туге
so
av/pa
туге
ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
туге
ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
туге
ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
гынат
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
(Елук)
Елук
Елук
Yeluk
na
нимончат
***
***
***
***
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
ӧпкеле.
ӧпкеле-Ø
ӧпкеле-Ø
repent-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧпкеле.
ӧпкеле-Ø
ӧпкеле-Ø
repent-CNG
vb2-conn



ӧпкелаш 4 (А. Мурзашев)


Ит ӧпкеле тыге ойлымемлан, улыт эше тугай еҥ-влак.

Ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
ӧпкеле
ӧпкеле-Ø
ӧпкеле-Ø
repent-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧпкеле
ӧпкеле-Ø
ӧпкеле-Ø
repent-CNG
vb2-conn
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
ойлымемлан,
ойлым-ем-лан
ойлымо-ем-лан
speech-1SG-DAT
ad-poss-case
ойлымемлан,
ойлым-ем-ла-н
ойлымо-ем-ла-н
speech-1SG-PL-GEN
ad-poss-num-case
ойлымемлан,
ойлы-м-ем-лан
ойло-мЕ-ем-лан
talk-PTCP.PASS-1SG-DAT
vb2-ad-poss-case
ойлымемлан,
ойлы-м-ем-ла-н
ойло-мЕ-ем-ла-н
talk-PTCP.PASS-1SG-PL-GEN
vb2-ad-poss-num-case
улыт
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers
эше
эше
эше
yet
av
эше
эше-Ø
эше-Ø
fall.heavily-IMP.2SG
vb2-mood.pers
эше
эше-Ø
эше-Ø
fall.heavily-CNG
vb2-conn
тугай
тугай
тугай
such
ad/av/pr
еҥ-влак.
еҥ-влак
еҥ-влак
person-PL
ad/no-num



ӧпкелаш 5 (М. Шкетан)


Кызыт кайык гай улам: куан уло гын, муралтем, уке гынат, нигӧлан ом ӧпкеле.

Кызыт
Кызыт
кызыт
now
av
кайык
кайык
кайык
bird
no
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
улам:
ула-м
ула-м
cart-ACC
no-case
улам:
ула-м
ула-ем
cart-1SG
no-poss
улам:
ул-ам
ул-ам
be-1SG
vb1-pers
улам:
у-ла-м
у-ла-м
new-PL-ACC
ad/no-num-case
улам:
у-ла-м
у-ла-ем
new-COMP-1SG
ad/no-case-poss
улам:
у-ла-м
у-ла-ем
new-PL-1SG
ad/no-num-poss
улам:
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
улам:
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
улам:
ула-м-Ø
ула-ем-Ø
cart-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
куан
куан
куан
joy
no
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
гын,
гын
гын
if
co/pa
муралтем,
муралт-ем
муралте-ем
sing-1SG
vb2-pers
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
нигӧлан
н'игӧлан
н'игӧлан
nobody
pr
нигӧлан
н'игӧ-лан
н'игӧ-лан
nobody-DAT
pr-case
нигӧлан
н'игӧ-ла-н
н'игӧ-ла-н
nobody-PL-GEN
pr-num-case
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
ӧпкеле.
ӧпкеле-Ø
ӧпкеле-Ø
repent-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧпкеле.
ӧпкеле-Ø
ӧпкеле-Ø
repent-CNG
vb2-conn



ӧпкелаш 6 («Мар. ком.»)


– Нылымше автобусым вучем, нигузе шинчын ом керт, – ӧпкела шеҥгелне шогышо шоҥго еҥ.

Нылымше
Нылымше
нылымше
fourth
av/nm
автобусым
автобус-ым
автобус-м
bus-ACC
no-case
вучем,
вуч-ем
вучо-ем
wait-1SG
vb2-pers
нигузе
н'игузе
н'игузе
in.no.way
av/pr
шинчын
шинч-ын-Ø
шинч-н-Ø
sit.down-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шинчын
шинч-ын
шинч-н
sit.down-CVB
vb1-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
керт, –
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт, –
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт, –
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт, –
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт, –
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт, –
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv
ӧпкела
ӧпке-ла
ӧпке-ла
insult-COMP
no-case
ӧпкела
ӧпке-ла
ӧпке-ла
insult-PL
no-num
ӧпкела
ӧпке-ла
ӧпке-ла
insult-STR
no-enc
ӧпкела
ӧпкел-а
ӧпкеле-а
repent-3SG
vb2-pers
шеҥгелне
шеҥгелне
шеҥгелне
behind
av/po
шогышо
шогышо
шогышо
standing
no
шогышо
шогы-шо
шого-шЕ
stand-PTCP.ACT
vb2-ad
шоҥго
шоҥго
шоҥго
old
ad/no
еҥ.
еҥ
еҥ
person
ad/no



ӧпкелаш 7 (М. Шкетан)


Туге гынат, манам, тазалыклан ӧпкелымаш уке.

Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
манам,
ман-ам
ман-ам
say-1SG
vb1-pers
тазалыклан
тазалык-лан
тазалык-лан
health-DAT
no-case
тазалыклан
тазалык-ла-н
тазалык-ла-н
health-PL-GEN
no-num-case
тазалыклан
таза-лык-лан
таза-лык-лан
healthy-for-DAT
ad-deriv.ad-case
тазалыклан
таза-лык-ла-н
таза-лык-ла-н
healthy-for-PL-GEN
ad-deriv.ad-num-case
ӧпкелымаш
ӧпкелымаш
ӧпкелымаш
remorse
no
ӧпкелымаш
ӧпкелы-маш
ӧпкеле-маш
repent-NMLZ
vb2-deriv.n
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



ӧпкелаш 8 (К. Коршунов)


(Проска:) Виешак наҥгаяш пижыда гын, манам, вара шканда шке ӧпкелыза.

(Проска:)
Проска
Проска
Proska
na
Виешак
Виешак
виешак
by.force
av
Виешак
Виеш-ак
виеш-ак
by.force-STR
av-enc
Виешак
Ви[й]-еш-ак
вий-еш-ак
power-LAT-STR
no-case-enc
Виешак
Вие-ш-Ø-ак
вие-ш-Ø-ак
justify.oneself-PST1-3SG-STR
vb2-tense-pers-enc
Виешак
Вие-ш-ак
вие-шЕ-ак
justify.oneself-PTCP.ACT-STR
vb2-ad-enc
наҥгаяш
наҥга[й]-[а]ш
наҥгае-аш
take-INF
vb2-inf
пижыда
пиж-ыда
пиж-да
stick-2PL
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
манам,
ман-ам
ман-ам
say-1SG
vb1-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
шканда
шк-ан-да
шке-лан-да
REFL-DAT-2PL
pr-case-poss
шканда
шкан-да
шкан-да
for.oneself-2PL
pr-poss
шке
шке
шке
REFL
pr
ӧпкелыза.
ӧпкелы-за
ӧпкеле-за
repent-IMP.2PL
vb2-mood.pers



ӧпкелаш 9 (Н. Лекайн)


Почеш ӱдем гын, тый ӧпкелен кертат ыле.

Почеш
Почеш
почеш
recent
ad/av/po
Почеш
Поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
Почеш
Поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
ӱдем
ӱд-ем
ӱдӧ-ем
sow-1SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
тый
тый
тый
2SG
pr
ӧпкелен
ӧпкел-ен-Ø
ӧпкеле-ен-Ø
repent-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧпкелен
ӧпкел-ен
ӧпкеле-ен
repent-CVB
vb2-adv
кертат
керт-ат
керт-ат
be.able.to-2SG
vb1-pers
кертат
керт-ат
керт-ат
swaddle-2SG
vb1-pers
кертат
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
be.able.to-CNG-and
vb1-conn-enc
кертат
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
swaddle-CNG-and
vb1-conn-enc
кертат
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
be.able.to-CVB-and
vb1-adv-enc
кертат
керт-Ø-ат
керт-Ø-ат
swaddle-CVB-and
vb1-adv-enc
кертат
керт--ат
керт-Е-ат
be.able.to-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
кертат
керт--ат
керт-Е-ат
swaddle-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧпкелымаш 1 (Ю. Артамонов)


Тудын (Тачанан) илышыже кок тӱрлӧ семын возыман граммофонный пластинке гай: ик велныже – куан, весела куштымаш, вес велныже – ӧпкелымаш, ойго, шинчавӱд.

Тудын
Тудын
тудын
his/her
pr
Тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
(Тачанан)
Тач-ан-ан
таче-ан-ан
today-with-with
ad/av-deriv.ad-deriv.ad
илышыже
илыш-ыже
илыш-жЕ
life-3SG
no-poss
илышыже
илышы-же
илыше-жЕ
living-3SG
ad/no-poss
илышыже
илы-шы-же
иле-шЕ-жЕ
live-PTCP.ACT-3SG
vb2-ad-poss
илышыже
илы-ш-Ø-ыже
иле-ш-Ø-жЕ
live-PST1-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
тӱрлӧ
тӱрлӧ
тӱрлӧ
different
ad/no/po
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-CNG
vb2-conn
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
возыман
возыман
возыман
writable
ad
возыман
возым-ан
возымо-ан
written-with
ad-deriv.ad
возыман
возы-ман
возо-ман
write-INF.NEC
vb2-inf
возыман
возы-м-ан
возо-мЕ-ан
write-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad
граммофонный
***
***
***
***
пластинке
пластинке
пластинке
record
no
гай:
гай
гай
like
ad/av/pa/po
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
велныже –
велны-же
велне-жЕ
on.the.side-3SG
po-poss
куан,
куан
куан
joy
no
весела
весела
весела
merry
ad/no
куштымаш,
куштымаш
куштымаш
growing
no
куштымаш,
куштымаш
куштымаш
dancing
no
куштымаш,
кушты-маш
кушто-маш
grow-NMLZ
vb2-deriv.n
куштымаш,
кушты-маш
кушто-маш
dance-NMLZ
vb2-deriv.n
вес
вес
вес
different
ad/pr
велныже –
велны-же
велне-жЕ
on.the.side-3SG
po-poss
ӧпкелымаш,
ӧпкелымаш
ӧпкелымаш
remorse
no
ӧпкелымаш,
ӧпкелы-маш
ӧпкеле-маш
repent-NMLZ
vb2-deriv.n
ойго,
ойго
ойго
grief
no
шинчавӱд.
шинчавӱд
шинчавӱд
tear
no



ӧпкелымаш 2 (Н. Лекайн)


– (Комелин), ялыште кресаньык-влак кузе илат, могай ӧпкелымашышт уло – пален налаш тырше.

(Комелин),
Комелин
Комелин
Komelin
na
ялыште
ял-ыште
ял-штЕ
village-INE
no-case
кресаньык-влак
кресаньык-влак
кресаньык-влак
peasant-PL
no-num
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
илат,
ил-ат
иле-ат
live-3PL
vb2-pers
илат,
ил-а-т
иле-а-ат
live-3SG-and
vb2-pers-enc
илат,
ил-Ø-ат
иле-Ø-ат
live-CNG-and
vb2-conn-enc
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
ӧпкелымашышт
ӧпкелымаш-ышт
ӧпкелымаш-шт
remorse-3PL
no-poss
ӧпкелымашышт
ӧпкелы-маш-ышт
ӧпкеле-маш-шт
repent-NMLZ-3PL
vb2-deriv.n-poss
уло –
уло
уло
is
ad/no/vb
пален
пал-ен-Ø
пале-ен-Ø
know-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пален
пал-ен
пале-ен
know-CVB
vb2-adv
налаш
нал-аш
нал-аш
take-INF
vb1-inf
тырше.
тырше-Ø
тырше-Ø
try-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тырше.
тырше-Ø
тырше-Ø
try-CNG
vb2-conn



ӧпкелымаш 3 (Н. Арбан)


(Ольга:) Тыгай ӧпкелымашым колышт илаш...

(Ольга:)
Ольга
Ольга
Ol'ga
na
Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
ӧпкелымашым
ӧпкелымаш-ым
ӧпкелымаш-м
remorse-ACC
no-case
ӧпкелымашым
ӧпкелы-маш-ым
ӧпкеле-маш-м
repent-NMLZ-ACC
vb2-deriv.n-case
колышт
кол-ышт
кол-шт
fish-3PL
no-poss
колышт
кол-ышт
кол-шт
Pisces-3PL
no-poss
колышт
колы-шт
коло-шт
twenty-3PL
nm-poss
колышт
колышт-Ø
колышт-Ø
listen-IMP.2SG
vb1-mood.pers
колышт
кол-ышт
кол-шт
hear-IMP.3PL
vb1-mood.pers
колышт
колы-шт
коло-шт
die-IMP.3PL
vb2-mood.pers
колышт
колы-ш-т
коло-ш-т
die-PST1-3PL
vb2-tense-pers
колышт
колышт-Ø
колышт-Ø
listen-CNG
vb1-conn
колышт
колышт-Ø
колышт-Ø
listen-CVB
vb1-adv
илаш...
ил-аш
иле-аш
live-INF
vb2-inf



ӧпкелымаш 4 (А. Эрыкан)


Рвезын мутыштыжо ӧпкелымашым шижын, Вӧдыр тудым пушкыдемдаш лиеш.

Рвезын
Рвезын
рвезын
youthfully
av
Рвезын
Рвезы-н
рвезе-н
young.man-GEN
ad/no-case
мутыштыжо
мут-ышты-жо
мут-штЕ-жЕ
word-INE-3SG
no-case-poss
ӧпкелымашым
ӧпкелымаш-ым
ӧпкелымаш-м
remorse-ACC
no-case
ӧпкелымашым
ӧпкелы-маш-ым
ӧпкеле-маш-м
repent-NMLZ-ACC
vb2-deriv.n-case
шижын,
шиж-ын-Ø
шиж-н-Ø
feel-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шижын,
шиж-ын
шиж-н
feel-CVB
vb1-adv
Вӧдыр
Вӧдыр
Вӧдыр
Vödyr
na
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
пушкыдемдаш
пушкыдемд-аш
пушкыдемде-аш
soften-INF
vb2-inf
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



ӧпкелыме 1 (Е. Янгильдин)


– Парча погаш каена, – ӧпкелыме йӱк дене пелештыш Саню.

Парча
Парча
парча
twig
no
Парча
Парча
парча
brocade
no
погаш
пог-аш
пого-аш
gather-INF
vb2-inf
каена, –
ка[й]-ена
кае-ена
go-1PL
vb2-pers
ӧпкелыме
ӧпкелыме
ӧпкелыме
offended
ad
ӧпкелыме
ӧпкелы-ме
ӧпкеле-мЕ
repent-PTCP.PASS
vb2-ad
йӱк
йӱк
йӱк
voice
no
дене
дене
дене
with
po
пелештыш
пелешты-ш-Ø
пелеште-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Саню.
Саню
Саню
San'u
na



ӧпкелыме 2 (В. Чалай)


– Ӧпкелымет йӧршеш арам, тораште омыл тый денет.

Ӧпкелымет
Ӧпкелым-ет
ӧпкелыме-ет
offended-2SG
ad-poss
Ӧпкелымет
Ӧпкелы-м-ет
ӧпкеле-мЕ-ет
repent-PTCP.PASS-2SG
vb2-ad-poss
йӧршеш
йӧршеш
йӧршеш
totally
av
йӧршеш
йӧрш-еш
йӧршӧ-еш
fitting-LAT
ad-case
арам,
арам
арам
in.vain
ad/av
арам,
ара-м
ара-м
body-ACC
no-case
арам,
ара-м
ара-ем
body-1SG
no-poss
арам,
ара-м-Ø
ара-ем-Ø
body-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
арам,
ара-м-Ø
ара-ем-Ø
body-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
арам,
ара-м-Ø
ара-ем-Ø
body-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
тораште
тораште
тораште
afar
av/po
тораште
тора-ште
тора-штЕ
gap-INE
ad/av/no-case
омыл
о-м-ыл-Ø
о-м-ул-Ø
NEG-1SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
тый
тый
тый
2SG
pr
денет.
ден-ет
дене-ет
with-2SG
po-poss



ӧпкелышан 1


Миклай пеш ӧпкелышан айдеме.

Миклай
Миклай
Миклай
Miklay
na
пеш
пеш
пеш
very
av
ӧпкелышан
ӧпкелышан
ӧпкелышан
touchy
ad
ӧпкелышан
ӧпкелыш-ан
ӧпкелыше-ан
offending-with
ad-deriv.ad
ӧпкелышан
ӧпкелы-ш-ан
ӧпкеле-шЕ-ан
repent-PTCP.ACT-with
vb2-ad-deriv.ad
айдеме.
айдеме
айдеме
human
no



ӧпкелышын 1


Ӧпкелышын кояш

Ӧпкелышын
Ӧпкелышын
ӧпкелышын
touchily
av
Ӧпкелышын
Ӧпкелышы-н
ӧпкелыше-н
offending-GEN
ad-case
Ӧпкелышын
Ӧпкелы-шы-н
ӧпкеле-шЕ-н
repent-PTCP.ACT-GEN
vb2-ad-case
кояш
коя-ш
коя-ш
fat-ILL
ad/no-case
кояш
коя-ш
коя-еш
fat-LAT
ad/no-case
кояш
ко[й]-[а]ш
кой-аш
be.visible-INF
vb1-inf



ӧпкелышын 2 (К. Васин)


– Ах, тый ныл-вич ий ожнысым ойлет, – Каврий ӧпкелышын пелешта.

Ах,
Ах
ах
oh
in
тый
тый
тый
2SG
pr
ныл-вич
ныл-вич
ныл-вич
four.or.five
nm
ий
ий
ий
year
no
ий
ий
ий
ice
no
ий
ий
ий
chisel
no
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CNG
vb1-conn
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CVB
vb1-adv
ожнысым
ожнысы-м
ожнысо-м
ancient-ACC
ad/no-case
ойлет, –
ойл-ет
ойло-ет
talk-2SG
vb2-pers
Каврий
Каврий
Каврий
Kavriy
na
ӧпкелышын
ӧпкелышын
ӧпкелышын
touchily
av
ӧпкелышын
ӧпкелышы-н
ӧпкелыше-н
offending-GEN
ad-case
ӧпкелышын
ӧпкелы-шы-н
ӧпкеле-шЕ-н
repent-PTCP.ACT-GEN
vb2-ad-case
пелешта.
пелешт-а
пелеште-а
say-3SG
vb2-pers



ӧпкелышын 3 (В. Юксерн)


Галямов, савырналтен, шке командиржым ӧпкелышын ончалеш.

Галямов,
Галямов
Галямов
Gal'amov
na
савырналтен,
савырналт-ен-Ø
савырналте-ен-Ø
turn-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савырналтен,
савырналт-ен
савырналте-ен
turn-CVB
vb2-adv
шке
шке
шке
REFL
pr
командиржым
командир-жы-м
командир-жЕ-м
commander-3SG-ACC
no-poss-case
ӧпкелышын
ӧпкелышын
ӧпкелышын
touchily
av
ӧпкелышын
ӧпкелышы-н
ӧпкелыше-н
offending-GEN
ad-case
ӧпкелышын
ӧпкелы-шы-н
ӧпкеле-шЕ-н
repent-PTCP.ACT-GEN
vb2-ad-case
ончалеш.
ончал-еш
ончал-еш
look-3SG
vb1-pers



ӧпке-сапка 1 (Н. Лекайн)


Мый адак тыланет ӧпке-сапка ынже лий манын тыге ыштышым.

Мый
мый
мый
1SG
pr
адак
адак
адак
again
av
тыланет
ты-лан-ет
тый-лан-ет
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
тыланет
тылан-ет
тылан-ет
wish-2SG
no-poss
тыланет
тылан-ет
тылане-ет
wish-2SG
vb2-pers
тыланет
тыл-ан-ет
тыл-ан-ет
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
ӧпке-сапка
ӧпке-сапка
ӧпке-сапка
occasion.for.offense
no
ынже
ын-же
ын-жЕ
NEG-IMP.3SG
vb-mood.pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
ыштышым.
ыштыш-ым
ыштыш-м
work-ACC
no-case
ыштышым.
ыштышы-м
ыштыше-м
doer-ACC
ad/no-case
ыштышым.
ышты-ш-ым
ыште-ш-ым
do-PST1-1SG
vb2-tense-pers
ыштышым.
ышты-шы-м
ыште-шЕ-м
do-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case



ӧпча 1 (А. Юзыкайн)


Туге гынат (Йыван) йыдал вуйымат жапыштыже шуктыш, кандырам чыкашлан шойым кодыш, варажым ӧпчам савырыш.

Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
гынат
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
(Йыван)
Йыван
Йыван
Yyvan
na
йыдал
йыдал
йыдал
bast.shoe
no
вуйымат
вуй-ым-ат
вуй-м-ат
head-ACC-and
no-case-enc
жапыштыже
жапыштыже
жапыштыже
in.good.time
av
жапыштыже
жапышты-же
жапыште-жЕ
in.time-3SG
av/po-poss
жапыштыже
жап-ышты-же
жап-штЕ-жЕ
time-INE-3SG
no-case-poss
шуктыш,
шуктыш
шуктыш
execution
no
шуктыш,
шукты-ш-Ø
шукто-ш-Ø
succeed.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шуктыш,
шу-кты-ш-Ø
шу-ктЕ-ш-Ø
reach-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктыш,
шу-кты-ш-Ø
шу-ктЕ-ш-Ø
ferment-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктыш,
шу-кты-ш-Ø
шу-ктЕ-ш-Ø
whittle-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
кандырам
кандыра-м
кандыра-м
rope-ACC
no-case
кандырам
кандыра-м
кандыра-ем
rope-1SG
no-poss
кандырам
кандыра-м-Ø
кандыра-ем-Ø
rope-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кандырам
кандыра-м-Ø
кандыра-ем-Ø
rope-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кандырам
кандыра-м-Ø
кандыра-ем-Ø
rope-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
чыкашлан
чык-аш-лан
чыке-аш-лан
shove-INF-DAT
vb2-inf-case
шойым
шой-ым
шой-м
birch.bark.shoe.edging-ACC
no-case
кодыш,
код-ыш
код-ш
code-ILL
no-case
кодыш,
коды-ш-Ø
кодо-ш-Ø
leave-PST1-3SG
vb2-tense-pers
варажым
варажым
варажым
then
av
варажым
вара-жы-м
вара-жЕ-м
pole-3SG-ACC
no-poss-case
ӧпчам
ӧпча-м
ӧпча-м
heel-ACC
no-case
ӧпчам
ӧпча-м
ӧпча-ем
heel-1SG
no-poss
ӧпчам
ӧпча-м-Ø
ӧпча-ем-Ø
heel-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ӧпчам
ӧпча-м-Ø
ӧпча-ем-Ø
heel-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ӧпчам
ӧпча-м-Ø
ӧпча-ем-Ø
heel-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
савырыш.
савыр-ыш
савыр-ш
good.behavior-ILL
no-case
савырыш.
савыры-ш-Ø
савыре-ш-Ø
make-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧр 1 (Г. Гадиатов)


Кӱза ик имне курык ӧрыш, шупшеш пу терым, вий пыштен.

Кӱза
Кӱз-а
кӱзӧ-а
go.up-3SG
vb2-pers
Кӱза
Кӱ-за
кӱ-за
ripen-IMP.2PL
vb1-mood.pers
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
имне
имн'е
имн'е
horse
no
курык
курык
курык
mountain
no
ӧрыш,
ӧрыш
ӧрыш
mustache
no
ӧрыш,
ӧр-ыш
ӧр-ш
slope-ILL
no-case
ӧрыш,
ӧры-ш
ӧрӧ-ш
groove-ILL
no-case
шупшеш
шупш-еш
шупш-еш
pull-3SG
vb1-pers
пу
пу
пу
wood
no
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
терым,
тер-ым
тер-м
sled-ACC
no-case
вий
вий
вий
power
no
вий
вий-Ø
вие-Ø
justify.oneself-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вий
вий-Ø
вие-Ø
justify.oneself-CNG
vb2-conn
пыштен.
пышт-ен-Ø
пыште-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пыштен.
пышт-ен
пыште-ен
put-CVB
vb2-adv



ӧран 1 (Ф. Майоров)


Овдачи кумыж пурак гыч шун пулашкаш ӱй ӧраным опталеш.

Овдачи
Овдачи
Овдачи
Ovdachi
na
кумыж
кумыж
кумыж
birch.bark
no
кумыж
кумы-Ø-ж
кумо-Ø-жЕ
close.one's.eyes-CNG-3SG
vb2-conn-poss
пурак
пурак
пурак
dust
no
пурак
пурак
пурак
birch.bark.container
no
пурак
пу-рак
пу-рак
wood-COMP
no-deg
пурак
пура-к
пура-ак
home-made.kvass-STR
no-enc
пурак
пура-к
пура-ак
framework-STR
no-enc
пурак
пу-Ø-рак
пуо-Ø-рак
give-CNG-COMP
vb2-conn-deg
пурак
пу-Ø-рак
пуо-Ø-рак
blow-CNG-COMP
vb2-conn-deg
пурак
пур-а-к
пуро-а-ак
go.in-3SG-STR
vb2-pers-enc
пурак
пур-Ø-ак
пур-Ø-ак
chew-CNG-STR
vb1-conn-enc
пурак
пур-Ø-ак
пур-Ø-ак
chew-CVB-STR
vb1-adv-enc
пурак
пур--ак
пур-Е-ак
chew-PST1.3SG-STR
vb1-tense.pers-enc
пурак
пур-Ø-ак
пуро-Ø-ак
go.in-CNG-STR
vb2-conn-enc
гыч
гыч
гыч
from
po
шун
шун
шун
clay
no
шун
шу-н
шу-н
bran-GEN
no-case
шун
шу-н
шу-н
bristle-GEN
no-case
шун
шу-н
шу-н
eye-GEN
no-case
шун
шу-н
шу-н
spring.water-GEN
no-case
шун
шу-н-Ø
шу-н-Ø
reach-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шун
шу-н-Ø
шу-н-Ø
ferment-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шун
шу-н-Ø
шу-н-Ø
whittle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шун
шу-н
шу-н
reach-CVB
vb1-adv
шун
шу-н
шу-н
ferment-CVB
vb1-adv
шун
шу-н
шу-н
whittle-CVB
vb1-adv
пулашкаш
пулашка-ш
пулашка-ш
saucer-ILL
no-case
пулашкаш
пулашка-ш
пулашка-еш
saucer-LAT
no-case
ӱй
ӱй
ӱй
butter
ad/no
ӧраным
ӧран-ым
ӧран-м
buttermilk-ACC
no-case
ӧраным
ӧр-ан-ым
ӧр-ан-м
slope-with-ACC
no-deriv.ad-case
ӧраным
ӧр-ан-ым
ӧрӧ-ан-м
groove-with-ACC
no-deriv.ad-case
опталеш.
оптал-еш
оптал-еш
pour-3SG
vb1-pers
опталеш.
оптал-еш
оптал-еш
bark-3SG
vb1-pers



ӧранвочко 1 (В. Бояринова)


Кӱвар ӱмбалне ӧранвочко, лукышто кум шуарвондо шога.

Кӱвар
Кӱвар
кӱвар
floor
no
ӱмбалне
ӱмбалне
ӱмбалне
above
av/po
ӧранвочко,
ӧранвочко
ӧранвочко
churn
no
лукышто
лук-ышто
лук-штЕ
corner-INE
no-case
лукышто
лук-ышто
лук-штЕ
[X]-INE
no-case
лукышто
лук-ышто
лук-штЕ
[X]-INE
no-case
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
шуарвондо
шуарвондо
шуарвондо
pestle
no
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



ӧрача 1 («У вий»)


Изиш лиймеке, орва ӧрача гыч кидшым шуен, Пайзет кӱртньӧ шаньыкым налын, воктекше пыштыш.

Изиш
Изиш
изиш
a.bit
av
Изиш
Изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
лиймеке,
лиймеке
лиймеке
after
av
лиймеке,
лий-меке
лий-меке
be-CVB.PRI
vb1-adv
орва
орва
орва
cart
no
ӧрача
ӧрача
ӧрача
crossbeam
no
гыч
гыч
гыч
from
po
кидшым
кид-шы-м
кид-жЕ-м
hand-3SG-ACC
no-poss-case
шуен,
шу[й]-ен-Ø
шуйо-ен-Ø
stretch.out-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шуен,
шу[й]-ен
шуйо-ен
stretch.out-CVB
vb2-adv
Пайзет
Пайз-ет
пайзе-ет
shareholder-2SG
no-poss
кӱртньӧ
кӱртньӧ
кӱртньӧ
iron
no
шаньыкым
шаньык-ым
шаньык-м
pitchfork-ACC
no-case
налын,
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын,
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
воктекше
воктек-ше
воктек-жЕ
closer-3SG
av/po-poss
пыштыш.
пышты-ш-Ø
пыште-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧрача 2 («У вий»)


Коклан-коклан, мардеж пуалме дене орва ӧрачаш логалын, йӱр орва йымакат сайынак шыжыкта.

Коклан-коклан,
Коклан-коклан
коклан-коклан
sometimes
av
мардеж
мардеж
мардеж
wind
no
пуалме
пуал-ме
пуал-мЕ
blow-PTCP.PASS
vb1-ad
пуалме
пуал-ме
пуал-мЕ
swell-PTCP.PASS
vb1-ad
дене
дене
дене
with
po
орва
орва
орва
cart
no
ӧрачаш
ӧрача-ш
ӧрача-ш
crossbeam-ILL
no-case
ӧрачаш
ӧрача-ш
ӧрача-еш
crossbeam-LAT
no-case
логалын,
логал-ын-Ø
логал-н-Ø
touch-PST2-3SG
vb1-tense-pers
логалын,
логал-ын
логал-н
touch-CVB
vb1-adv
йӱр
йӱр
йӱр
rain
no
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-IMP.2SG
vb1-mood.pers
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CNG
vb1-conn
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CVB
vb1-adv
орва
орва
орва
cart
no
йымакат
йымак-ат
йымак-ат
down-and
av/po-enc
йымакат
йымак-ат
йымаке-ат
down-and
av/po-enc
сайынак
сайынак
сайынак
very
av
сайынак
сайын-ак
сайын-ак
well-STR
av-enc
сайынак
сайын-ак
сайын-ак
each-STR
po-enc
сайынак
сайы-на-к
сае-на-ак
good-1PL-STR
ad-poss-enc
сайынак
сай-ын-ак
сай-н-ак
good-GEN-STR
ad/av-case-enc
шыжыкта.
шыжыкт-а
шыжыкте-а
splash-3SG
vb2-pers
шыжыкта.
шыжы-кт-а
шыже-ктЕ-а
drizzle-CAUS-3SG
vb2-deriv.v-pers



ӧраш 1 (М. Казаков)


Но мый шижам: ӱдыр Вася дек утларак лишыл. Да молан ӧраш: вет Вася мый дечем ятырлан самырык.

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
мый
мый
мый
1SG
pr
шижам:
шиж-ам
шиж-ам
feel-1SG
vb1-pers
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
Вася
Вася
Вася
Vas'a
na
дек
дек
дек
to
po
утларак
утларак
утларак
more
av
утларак
утла-рак
утла-рак
more-COMP
av/po-deg
утларак
утл-а-рак
утло-а-рак
escape-3SG-COMP
vb2-pers-deg
лишыл.
лишыл
лишыл
close
ad/no
Да
Да
да
and
co
Да
Да
да
yes
pa
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
ӧраш:
ӧр-аш
ӧр-аш
be.surprised-INF
vb1-inf
вет
вет
вет
so
co/pa
Вася
Вася
Вася
Vas'a
na
мый
мый
мый
1SG
pr
дечем
деч-ем
деч-ем
from-1SG
po-poss
ятырлан
ятырлан
ятырлан
much
av
ятырлан
ятыр-лан
ятыр-лан
much-DAT
av/no/pr-case
ятырлан
ятыр-ла-н
ятыр-ла-н
much-PL-GEN
av/no/pr-num-case
самырык.
самырык
самырык
young
ad/no



ӧраш 2 (Н. Лекайн)


Эчан аҥажым ончал колтышат, чылтак ӧрӧ, изиш гына волен ыш шич. Вӱд тудын аҥажым шуко сирлен, кызытат сирлен шога.

Эчан
Эчан
Эчан
Echan
na
аҥажым
аҥа-жы-м
аҥа-жЕ-м
strip.of.land-3SG-ACC
no-poss-case
ончал
ончал-Ø
ончал-Ø
look-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ончал
ончал-Ø
ончал-Ø
look-CNG
vb1-conn
ончал
ончал-Ø
ончал-Ø
look-CVB
vb1-adv
колтышат,
колтыш-ат
колтыш-ат
conductivity-and
no-enc
колтышат,
колтыш-ат
колтышо-ат
sender-and
ad/no-enc
колтышат,
колты-ш-Ø-ат
колто-ш-Ø-ат
send-PST1-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
колтышат,
колты-ш-ат
колто-шЕ-ат
send-PTCP.ACT-and
vb2-ad-enc
чылтак
чылт-ак
чылт-ак
completely-STR
av/pa-enc
ӧрӧ,
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no
ӧрӧ,
ӧр-ӧ
ӧр-Е
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
гына
гына
гына
only
pa
волен
вол-ен-Ø
воло-ен-Ø
descend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
волен
вол-ен
воло-ен
descend-CVB
vb2-adv
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
шич.
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шич.
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-CNG
vb1-conn
шич.
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-CVB
vb1-adv
Вӱд
Вӱд
вӱд
water
no
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
аҥажым
аҥа-жы-м
аҥа-жЕ-м
strip.of.land-3SG-ACC
no-poss-case
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
сирлен,
сирл-ен-Ø
сирле-ен-Ø
fall-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сирлен,
сирл-ен
сирле-ен
fall-CVB
vb2-adv
кызытат
кызыт-ат
кызыт-ат
now-and
av-enc
сирлен
сирл-ен-Ø
сирле-ен-Ø
fall-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сирлен
сирл-ен
сирле-ен
fall-CVB
vb2-adv
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



ӧраш 3 (С. Чавайн)


Чачим ачаже Чужган кугыза дек намиен пуртыш гын, Чачи чылт ӧрӧ.

Чачим
Чачим
Чачим
Chachim
na
ачаже
ачаже
ачаже
my.dear
no
ачаже
ача-же
ача-жЕ
father-3SG
no-poss
Чужган
Чужган
чужган
firmly
av
Чужган
Чужга-н
чужга-ан
coarse-with
ad-deriv.ad
Чужган
Чужга-н
чужга-н
coarse-GEN
ad-case
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
дек
дек
дек
to
po
намиен
нами[й]-ен-Ø
намие-ен-Ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
намиен
нами[й]-ен
намие-ен
bring-CVB
vb2-adv
пуртыш
пурты-ш-Ø
пурто-ш-Ø
bring.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
Чачи
Чачи
Чачи
Chachi
na
чылт
чылт
чылт
completely
av/pa
ӧрӧ.
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no
ӧрӧ.
ӧр-ӧ
ӧр-Е
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧраш 4 (К. Васин)


Рвезын виян, таза улмыжым ужын, пошкудо-влак ӧрыт.

Рвезын
Рвезын
рвезын
youthfully
av
Рвезын
Рвезы-н
рвезе-н
young.man-GEN
ad/no-case
виян,
виян
виян
strong
ad/av
виян,
ви[й]-[а]н
вий-ан
power-with
no-deriv.ad
таза
таза
таза
healthy
ad
улмыжым
улмы-жы-м
улмо-жЕ-м
being-3SG-ACC
ad-poss-case
улмыжым
ул-мы-жы-м
ул-мЕ-жЕ-м
be-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb1-ad-poss-case
ужын,
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын,
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын,
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
пошкудо-влак
пошкудо-влак
пошкудо-влак
neighbor-PL
no-num
ӧрыт.
ӧр-ыт
ӧр-ыт
be.surprised-3PL
vb1-pers



ӧраш 5 (Н. Мухин)


Шоктыметым колыштын, шуко еҥже чылт ӧрын.

Шоктыметым
Шоктым-ет-ым
шоктымо-ет-м
musical-2SG-ACC
ad-poss-case
Шоктыметым
Шокты-м-ет-ым
шокто-мЕ-ет-м
be.heard-PTCP.PASS-2SG-ACC
vb2-ad-poss-case
колыштын,
колышт-ын-Ø
колышт-н-Ø
listen-PST2-3SG
vb1-tense-pers
колыштын,
колышт-ын
колышт-н
listen-CVB
vb1-adv
колыштын,
кол-ышт-ын
кол-шт-н
fish-3PL-GEN
no-poss-case
колыштын,
кол-ышт-ын
кол-шт-н
Pisces-3PL-GEN
no-poss-case
колыштын,
колы-шт-ын
коло-шт-н
twenty-3PL-GEN
nm-poss-case
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
еҥже
еҥ-же
еҥ-жЕ
person-3SG
ad/no-poss
чылт
чылт
чылт
completely
av/pa
ӧрын.
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын.
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын.
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын.
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын.
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv



ӧраш 6 (М. Шкетан)


Мый миен шуымат, ӧрым: ни воштылаш, ни сыраш.

Мый
мый
мый
1SG
pr
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
шуымат,
шу-ым-ат
шу-м-ат
bran-ACC-and
no-case-enc
шуымат,
шу-ым-ат
шу-м-ат
bristle-ACC-and
no-case-enc
шуымат,
шу-ым-ат
шу-м-ат
eye-ACC-and
no-case-enc
шуымат,
шу-ым-ат
шу-м-ат
spring.water-ACC-and
no-case-enc
шуымат,
шу-ым-ат
шу-ым-ат
reach-PST1.1SG-and
vb1-tense.pers-enc
шуымат,
шу-ым-ат
шу-ым-ат
ferment-PST1.1SG-and
vb1-tense.pers-enc
шуымат,
шу-ым-ат
шу-ым-ат
whittle-PST1.1SG-and
vb1-tense.pers-enc
шуымат,
шуы-м-ат
шуо-мЕ-ат
throw-PTCP.PASS-and
vb2-ad-enc
ӧрым:
ӧр-ым
ӧр-м
slope-ACC
no-case
ӧрым:
ӧры-м
ӧрӧ-м
groove-ACC
no-case
ӧрым:
ӧр-ым
ӧр-ым
be.surprised-PST1.1SG
vb1-tense.pers
ни
ни
ни
neither.....nor
co/pa
воштылаш,
воштыл-аш
воштыл-аш
laugh-INF
vb1-inf
ни
ни
ни
neither.....nor
co/pa
сыраш.
сыра-ш
сыра-ш
beer-ILL
no-case
сыраш.
сыра-ш
сыра-еш
beer-LAT
no-case
сыраш.
сыр-аш
сыре-аш
get.angry-INF
vb2-inf



ӧраш 7 (П. Корнилов)


– Тау, – ыштальыч ӱдыр-влак. – Тау дене утлынеда? – ыш ӧр рвезе.

Тау, –
Тау
тау
thanks
in/no
ыштальыч
ыштал-ьыч
ыштал-ыч
do-PST1.2SG
vb1-tense.pers
ыштальыч
ыштал-ьыч
ыштал-ыч
do-PST1.3PL
vb1-tense.pers
ӱдыр-влак. –
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
daughter-PL
no-num
ӱдыр-влак. –
ӱдыр-влак
ӱдыр-влак
Virgo-PL
no-num
Тау
Тау
тау
thanks
in/no
дене
дене
дене
with
po
утлынеда? –
утлы-не-да
утло-не-да
escape-DES-2PL
vb2-mood-pers
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
ӧр
ӧр
ӧр
slope
no
ӧр
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ӧр
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-CNG
vb1-conn
ӧр
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-CVB
vb1-adv
рвезе.
рвезе
рвезе
young.man
ad/no



ӧраш 8 (Н. Лекайн)


– Материал, манат? Материаллан ӧрман огыл. Мый кызытак пуртен пуэм.

Материал,
Материал
материал
material
no
манат?
ман-ат
ман-ат
well.I.never-and
pa-enc
манат?
ман-ат
ман-ат
that-and
co-enc
манат?
ман-ат
ман-ат
say-2SG
vb1-pers
манат?
ман-Ø-ат
ман-Ø-ат
say-CNG-and
vb1-conn-enc
манат?
ман-Ø-ат
ман-Ø-ат
say-CVB-and
vb1-adv-enc
Материаллан
Материал-лан
материал-лан
material-DAT
no-case
Материаллан
Материал-ла-н
материал-ла-н
material-PL-GEN
no-num-case
ӧрман
ӧрма-н
ӧрма-ан
confusion-with
no-deriv.ad
ӧрман
ӧрм-ан
ӧрмӧ-ан
surprised-with
ad-deriv.ad
ӧрман
ӧрма-н
ӧрма-н
confusion-GEN
no-case
ӧрман
ӧр-ман
ӧр-ман
be.surprised-INF.NEC
vb1-inf
ӧрман
ӧр-м-ан
ӧр-мЕ-ан
be.surprised-PTCP.PASS-with
vb1-ad-deriv.ad
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
Мый
мый
мый
1SG
pr
кызытак
кызытак
кызытак
at.once
av
кызытак
кызыт-ак
кызыт-ак
now-STR
av-enc
пуртен
пурт-ен-Ø
пурто-ен-Ø
bring.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуртен
пурт-ен
пурто-ен
bring.in-CVB
vb2-adv
пуэм.
пуэм
пуэм
bagpipe.mouthpiece
no
пуэм.
пу-эм
пу-ем
wood-1SG
no-poss
пуэм.
пу}-эм
пуо-ем
give-1SG
vb2-pers
пуэм.
пу}-эм
пуо-ем
blow-1SG
vb2-pers
пуэм.
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пуэм.
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пуэм.
пу-эм-Ø
пу-ем-Ø
wood-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



ӧраш 9 (П. Корнилов)


– Пачер нергеште ида ӧр. Ме авам дене коктын веле илена.

Пачер
Пачер
пачер
flat
no
нергеште
нергеште
нергеште
about
po
нергеште
нерге-ште
нерге-штЕ
cold-INE
no-case
нергеште
нерге-ште
нерге-штЕ
badger-INE
no-case
нергеште
нерге-ште
нерге-штЕ
order-INE
no-case
ида
ида
ида
NEG.IMP.2PL
vb.mood.pers
ӧр.
ӧр
ӧр
slope
no
ӧр.
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ӧр.
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-CNG
vb1-conn
ӧр.
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-CVB
vb1-adv
Ме
ме
ме
1PL
pr
авам
ава-м
ава-м
mother-ACC
no-case
авам
ава-м
ава-ем
mother-1SG
no-poss
авам
ава-м-Ø
ава-ем-Ø
mother-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
авам
ава-м-Ø
ава-ем-Ø
mother-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
авам
ава-м-Ø
ава-ем-Ø
mother-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
дене
дене
дене
with
po
коктын
коктын
коктын
as.a.pair
av
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
илена.
ил'е-на
ил'е-на
damp-1PL
ad-poss
илена.
ил-ена
иле-ена
live-1PL
vb2-pers



ӧраш 10 (М. Иванов)


– А те муныжым кочса, ида ӧр, – эше утларак сийлаш пиже (Наталья).

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
те
те
те
2PL
pr
муныжым
муны-жы-м
муно-жЕ-м
egg-3SG-ACC
no-poss-case
кочса,
коч-са
кочк-за
eat-IMP.2PL
vb1-mood.pers
ида
ида
ида
NEG.IMP.2PL
vb.mood.pers
ӧр, –
ӧр
ӧр
slope
no
ӧр, –
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ӧр, –
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-CNG
vb1-conn
ӧр, –
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-CVB
vb1-adv
эше
эше
эше
yet
av
эше
эше-Ø
эше-Ø
fall.heavily-IMP.2SG
vb2-mood.pers
эше
эше-Ø
эше-Ø
fall.heavily-CNG
vb2-conn
утларак
утларак
утларак
more
av
утларак
утла-рак
утла-рак
more-COMP
av/po-deg
утларак
утл-а-рак
утло-а-рак
escape-3SG-COMP
vb2-pers-deg
сийлаш
сийл-аш
сийле-аш
treat-INF
vb2-inf
сийлаш
сий-ла-ш
сий-ла-ш
food.and.drink-PL-ILL
no-num-case
сийлаш
сий-ла-ш
сий-ла-еш
food.and.drink-PL-LAT
no-num-case
пиже
пиж-е
пиж-Е
stick-PST1.3SG
vb1-tense.pers
(Наталья).
Наталья
Наталья
Natal'ya
na



ӧраш 11 (Г. Чемеков)


Тудын дечше мый ом ӧр: мыйын гаяк алди-вулди рвезе.

Тудын
Тудын
тудын
his/her
pr
Тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
дечше
деч-ше
деч-жЕ
from-3SG
po-poss
мый
мый
мый
1SG
pr
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
ӧр:
ӧр
ӧр
slope
no
ӧр:
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ӧр:
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-CNG
vb1-conn
ӧр:
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-CVB
vb1-adv
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
гаяк
гаяк
гаяк
almost
po
гаяк
га[й]-[а]к
гай-ак
like-STR
ad/av/pa/po-enc
гаяк
га[й]-[а]к
гае-ак
like-STR
po-enc
алди-вулди
***
***
***
***
рвезе.
рвезе
рвезе
young.man
ad/no



ӧраш 12 (Н. Лекайн)


Эргыже ӧрын: молан тыге ачаже тупуй шога?

Эргыже
Эргы-же
эрге-жЕ
son-3SG
no-poss
Эргыже
Эргы-же
эрге-жЕ
warp-IMP.3SG
vb2-mood.pers
Эргыже
Эргы-же
эрге-жЕ
reap-IMP.3SG
vb2-mood.pers
Эргыже
Эргы-Ø-же
эрге-Ø-жЕ
warp-CNG-3SG
vb2-conn-poss
Эргыже
Эргы-Ø-же
эрге-Ø-жЕ
reap-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ӧрын:
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын:
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын:
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын:
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын:
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
молан
молан
молан
for.what
av/pr
молан
мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
молан
мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
молан
мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
ачаже
ачаже
ачаже
my.dear
no
ачаже
ача-же
ача-жЕ
father-3SG
no-poss
тупуй
тупуй
тупуй
stubborn
ad/av/no
шога?
шога
шога
plough
no
шога?
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



ӧраш 13 (Т. Батырбаев)


– Мо лийын, шкат ӧрам, но шорвондыжо кудалтымым чарныш.

Мо
Мо
мо
what
ad/av/pa/pr
лийын,
лийын
лийын
as.a
po
лийын,
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын,
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
шкат
***
***
***
***
ӧрам,
ӧр-ам
ӧр-ам
be.surprised-1SG
vb1-pers
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
шорвондыжо
шорвонды-жо
шорвондо-жЕ
rake-3SG
no-poss
кудалтымым
кудалтымы-м
кудалтыме-м
baked-ACC
ad/no-case
кудалтымым
кудалты-мы-м
кудалте-мЕ-м
throw-PTCP.PASS-ACC
vb2-ad-case
чарныш.
чарныш
чарныш
stop
no
чарныш.
чарны-ш-Ø
чарне-ш-Ø
stop-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧраш 14 (П. Корнилов)


Шушаш ийлан оксам утларак ойыраш сӧрат, кӧ мемнан дек толнеже гын, ынже ӧр.

Шушаш
Шушаш
шушаш
next
ad
Шушаш
Шу-шаш
шу-шаш
reach-PTCP.FUT
vb1-ad
Шушаш
Шу-шаш
шу-шаш
ferment-PTCP.FUT
vb1-ad
Шушаш
Шу-шаш
шу-шаш
whittle-PTCP.FUT
vb1-ad
Шушаш
Шуша-ш
шуша-ш
shuttle-ILL
no-case
Шушаш
Шуша-ш
шуша-еш
shuttle-LAT
no-case
ийлан
ий-лан
ий-лан
year-DAT
no-case
ийлан
ий-лан
ий-лан
ice-DAT
no-case
ийлан
ий-лан
ий-лан
chisel-DAT
no-case
ийлан
ий-ла-н
ий-ла-н
year-PL-GEN
no-num-case
ийлан
ий-ла-н
ий-ла-н
ice-PL-GEN
no-num-case
ийлан
ий-ла-н
ий-ла-н
chisel-PL-GEN
no-num-case
оксам
окса-м
окса-м
money-ACC
no-case
оксам
окса-м
окса-ем
money-1SG
no-poss
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
утларак
утларак
утларак
more
av
утларак
утла-рак
утла-рак
more-COMP
av/po-deg
утларак
утл-а-рак
утло-а-рак
escape-3SG-COMP
vb2-pers-deg
ойыраш
ойыр-аш
ойыро-аш
separate-INF
vb2-inf
сӧрат,
сӧр-ат
сӧрӧ-ат
promise-3PL
vb2-pers
сӧрат,
сӧр-а-т
сӧрӧ-а-ат
promise-3SG-and
vb2-pers-enc
сӧрат,
сӧр-Ø-ат
сӧрӧ-Ø-ат
promise-CNG-and
vb2-conn-enc
кӧ
кӧ
кӧ
who
pr
мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
дек
дек
дек
to
po
толнеже
тол-не-же
тол-не-же
come-DES-3SG
vb1-mood-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
ынже
ын-же
ын-жЕ
NEG-IMP.3SG
vb-mood.pers
ӧр.
ӧр
ӧр
slope
no
ӧр.
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ӧр.
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-CNG
vb1-conn
ӧр.
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-CVB
vb1-adv



ӧраш 15 (С. Чавайн)


Григорий Петрович адакат чот ӧрӧ. Мом ышташ, пураш але пураш огыл?

Григорий
Григорий
Григорий
Grigoriy
na
Петрович
Петрович
Петрович
Petrovich
na
адакат
адакат
адакат
still
av
адакат
адак-ат
адак-ат
again-and
av-enc
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
ӧрӧ.
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no
ӧрӧ.
ӧр-ӧ
ӧр-Е
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Мом
Мом
мом
what
pr
Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ышташ,
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
пураш
пура-ш
пура-ш
home-made.kvass-ILL
no-case
пураш
пура-ш
пура-ш
framework-ILL
no-case
пураш
пура-ш
пура-еш
home-made.kvass-LAT
no-case
пураш
пура-ш
пура-еш
framework-LAT
no-case
пураш
пур-аш
пур-аш
chew-INF
vb1-inf
пураш
пур-аш
пуро-аш
go.in-INF
vb2-inf
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
пураш
пура-ш
пура-ш
home-made.kvass-ILL
no-case
пураш
пура-ш
пура-ш
framework-ILL
no-case
пураш
пура-ш
пура-еш
home-made.kvass-LAT
no-case
пураш
пура-ш
пура-еш
framework-LAT
no-case
пураш
пур-аш
пур-аш
chew-INF
vb1-inf
пураш
пур-аш
пуро-аш
go.in-INF
vb2-inf
огыл?
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



ӧраш 16 (Ю. Артамонов)


Ориш йӧршын ӧрын: эрге дене мом ышташ, кузе лияш, кушко чыкаш?

Ориш
Ориш
Ориш
Orish
na
йӧршын
йӧршын
йӧршын
totally
av
йӧршын
йӧршы-н
йӧршӧ-н
fitting-GEN
ad-case
ӧрын:
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын:
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын:
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын:
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын:
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
эрге
эрге
эрге
son
no
эрге
эр-ге
эр-ге
morning-COM
ad/av/no-case
эрге
эрге-Ø
эрге-Ø
warp-IMP.2SG
vb2-mood.pers
эрге
эрге-Ø
эрге-Ø
reap-IMP.2SG
vb2-mood.pers
эрге
эрге-Ø
эрге-Ø
warp-CNG
vb2-conn
эрге
эрге-Ø
эрге-Ø
reap-CNG
vb2-conn
дене
дене
дене
with
po
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ышташ,
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
лияш,
ли[й]-[а]ш
лий-аш
be-INF
vb1-inf
кушко
кушко
кушко
where
av/pr
кушко
куш-ко
куш-шкЕ
where-ILL
av/co/pr-case
кушко
кушк-о
кушк-Е
grow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
чыкаш?
чык-аш
чыке-аш
shove-INF
vb2-inf



ӧраш 17 (М. Шкетан)


Тиде мыскараче журнал лукташ тӱҥалме годым ме чыланат ӧрын улына: кузе журналым лӱмдаш?

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
мыскараче
мыскараче
мыскараче
joker
ad/no
журнал
журнал
журнал
magazine
no
лукташ
лукт-аш
лукт-аш
lead.out-INF
vb1-inf
тӱҥалме
тӱҥалме
тӱҥалме
started
ad
тӱҥалме
тӱҥал-ме
тӱҥал-мЕ
start-PTCP.PASS
vb1-ad
годым
годым
годым
during
po
ме
ме
ме
1PL
pr
чыланат
чылан-ат
чылан-ат
all-and
av/pr-enc
чыланат
чыла-на-т
чыла-на-ат
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
чыланат
чыла-н-ат
чыла-ан-ат
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
чыланат
чыл-ан-ат
чыл-ан-ат
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
чыланат
чыла-н-ат
чыла-н-ат
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
улына:
улы-на
уло-на
is-1PL
ad/no/vb-poss
улына:
ул-ына
ул-на
be-1PL
vb1-pers
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
журналым
журнал-ым
журнал-м
magazine-ACC
no-case
лӱмдаш?
лӱмд-аш
лӱмдӧ-аш
name-INF
vb2-inf



ӧраш 18 (М. Иванов)


Мо огеш келше гын, очыни, ваштареш шогалашат нуно огыт ӧр.

Мо
Мо
мо
what
ad/av/pa/pr
огеш
ог-еш
ог-еш
NEG-3SG
vb-pers
келше
кел-ше
кел-шЕ
step-PTCP.ACT
vb1-ad
келше
келше-Ø
келше-Ø
appeal.to-IMP.2SG
vb2-mood.pers
келше
келше-Ø
келше-Ø
appeal.to-CNG
vb2-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
очыни,
очын'и
очын'и
probably
pa
ваштареш
ваштареш
ваштареш
toward
ad/av/po
ваштареш
ваштар-еш
ваштар-еш
maple-LAT
no-case
шогалашат
шогал-аш-ат
шогал-аш-ат
stand.up-INF-and
vb1-inf-enc
шогалашат
шогал-аш-ат
шогале-аш-ат
plough-INF-and
vb2-inf-enc
шогалашат
шога-ла-ш-ат
шога-ла-ш-ат
plough-PL-ILL-and
no-num-case-enc
шогалашат
шога-ла-ш-ат
шога-ла-еш-ат
plough-PL-LAT-and
no-num-case-enc
нуно
нуно
нуно
3PL
pr
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
ӧр.
ӧр
ӧр
slope
no
ӧр.
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ӧр.
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-CNG
vb1-conn
ӧр.
ӧр-Ø
ӧр-Ø
be.surprised-CVB
vb1-adv



ӧраш 19 (В. Сапаев)


Пайрем осыгече шаршудан уремым туге йытыран ӱштын шынденыт, тошкалашат ӧрат.

Пайрем
Пайрем
пайрем
holiday
no
осыгече
осыгече
осыгече
day.before
av
шаршудан
шаршуд-ан
шаршудо-ан
knotgrass-with
no-deriv.ad
уремым
урем-ым
урем-м
street-ACC
no-case
уремым
ур-ем-ым
ур-ем-м
squirrel-1SG-ACC
no-poss-case
уремым
ур-ем-ым
ур-ем-ым
squirrel-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
туге
туге
туге
so
av/pa
туге
ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
туге
ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
туге
ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
йытыран
йытыран
йытыран
beautifully
av
йытыран
йытыран
йытыран
barreled
ad
йытыран
йытыра-н
йытыра-ан
beautiful-with
ad-deriv.ad
йытыран
йытыр-ан
йытыр-ан
trunk-with
no-deriv.ad
йытыран
йытыра-н
йытыра-н
beautiful-GEN
ad-case
ӱштын
ӱшты-н
ӱштӧ-н
belt-GEN
no-case
ӱштын
ӱшт-ын-Ø
ӱшт-н-Ø
sweep-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӱштын
ӱшт-ын
ӱшт-н
sweep-CVB
vb1-adv
шынденыт,
шынд-ен-ыт
шынде-ен-ыт
put-PST2-3PL
vb2-tense-pers
тошкалашат
тошкал-аш-ат
тошкал-аш-ат
step-INF-and
vb1-inf-enc
ӧрат.
ӧр-ат
ӧр-ат
slope-and
no-enc
ӧрат.
ӧр-ат
ӧрӧ-ат
groove-and
no-enc
ӧрат.
ӧр-ат
ӧр-ат
be.surprised-2SG
vb1-pers
ӧрат.
ӧр-Ø-ат
ӧр-Ø-ат
be.surprised-CNG-and
vb1-conn-enc
ӧрат.
ӧр-Ø-ат
ӧр-Ø-ат
be.surprised-CVB-and
vb1-adv-enc
ӧрат.
ӧр--ат
ӧр-Е-ат
be.surprised-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



ӧраш 20 (Н. Лекайн)


Нуно, Аням ужын, ӧрын кайышт.

Нуно,
нуно
нуно
3PL
pr
Аням
Аням
Аням
An'am
na
ужын,
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын,
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын,
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
кайышт.
кай-ышт
кай-шт
aftergrass-3PL
no-poss
кайышт.
кайы-шт
кайе-шт
go-IMP.3PL
vb2-mood.pers
кайышт.
кайы-ш-т
кае-ш-т
go-PST1-3PL
vb2-tense-pers



ӧраш 21 (Н. Лекайн)


Иван шке таҥжым ужат, ӧрын кайыш.

Иван
Иван
Иван
Ivan
na
шке
шке
шке
REFL
pr
таҥжым
таҥ-жы-м
таҥ-жЕ-м
friend-3SG-ACC
av/no-poss-case
ужат,
ужат
ужат
see
pa
ужат,
уж-ат
уж-ат
already-and
av/pa-enc
ужат,
уж-ат
уж-ат
see-2SG
vb1-pers
ужат,
у-ж-ат
у-жЕ-ат
new-3SG-and
ad/no-poss-enc
ужат,
у-ж-ат
у-жЕ-ат
oh-3SG-and
in-poss-enc
ужат,
уж-Ø-ат
уж-Ø-ат
see-CNG-and
vb1-conn-enc
ужат,
уж-Ø-ат
уж-Ø-ат
see-CVB-and
vb1-adv-enc
ужат,
уж--ат
уж-Е-ат
see-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
ужат,
у-Ø-ж-ат
уо-Ø-жЕ-ат
take.care.of-CNG-3SG-and
vb2-conn-poss-enc
ужат,
у-Ø-ж-ат
уо-Ø-жЕ-ат
stroke-CNG-3SG-and
vb2-conn-poss-enc
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧраш 22 (И. Васильев)


– Мо лийын вара? – ӧрын колтыш Йогор.

Мо
Мо
мо
what
ad/av/pa/pr
лийын
лийын
лийын
as.a
po
лийын
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
вара? –
вара
вара
then
av/pa
вара? –
вара
вара
pole
no
вара? –
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
колтыш
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Йогор.
Йогор
Йогор
Yogor
na



ӧраш 23 (О. Шабдар)


Йогор, вуйым сакен, ӧрын коштын огыл: ватыж дене коктын пашалан чот пижыныт.

Йогор,
Йогор
Йогор
Yogor
na
вуйым
вуй-ым
вуй-м
head-ACC
no-case
сакен,
сак-ен-Ø
саке-ен-Ø
hang.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сакен,
сак-ен
саке-ен
hang.up-CVB
vb2-adv
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
коштын
кошт-ын-Ø
кошт-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
коштын
кошт-ын
кошт-н
go-CVB
vb1-adv
огыл:
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
ватыж
ваты-ж
вате-жЕ
wife-3SG
no-poss
ватыж
ваты-ж
вате-жЕ
absorbent.cotton-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
коктын
коктын
коктын
as.a.pair
av
пашалан
паша-лан
паша-лан
work-DAT
no-case
пашалан
паша-ла-н
паша-ла-н
work-PL-GEN
no-num-case
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
пижыныт.
пиж-ын-ыт
пиж-н-ыт
stick-PST2-3PL
vb1-tense-pers



ӧраш 24 (Ю. Артамонов)


– Кызытат ӧрын коштам. Нӧлталашыже вием кузе ситен?

Кызытат
Кызыт-ат
кызыт-ат
now-and
av-enc
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
коштам.
кошт-ам
кошт-ам
go-1SG
vb1-pers
Нӧлталашыже
Нӧлтал-аш-ыже
нӧлтал-аш-жЕ
raise-INF-3SG
vb1-inf-poss
вием
ви[й]-ем
вий-ем
power-1SG
no-poss
вием
ви[й]-ем
вие-ем
justify.oneself-1SG
vb2-pers
вием
ви[й]-ем-Ø
вий-ем-Ø
power-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
вием
ви[й]-ем-Ø
вий-ем-Ø
power-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
вием
ви[й]-ем-Ø
вий-ем-Ø
power-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
ситен?
сит-ен-Ø
сите-ен-Ø
suffice-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ситен?
сит-ен
сите-ен
suffice-CVB
vb2-adv



ӧраш 25 (М. Шкетан)


Ынде мый ялтак ӧрын кудалтышым: Овдачин илыш уэмын, шкежат чулымын коеш.

Ынде
Ынде
ынде
now
av/pa
мый
мый
мый
1SG
pr
ялтак
ялтак
ялтак
completely
av
ялтак
ялт-ак
ялт-ак
completely-STR
av/pa-enc
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
кудалтышым:
кудалтышы-м
кудалтыше-м
unfaithful.spouse-ACC
no-case
кудалтышым:
кудалты-ш-ым
кудалте-ш-ым
throw-PST1-1SG
vb2-tense-pers
кудалтышым:
кудалты-шы-м
кудалте-шЕ-м
throw-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
Овдачин
Овдачин
Овдачин
Ovdachin
na
илыш
илыш
илыш
life
no
илыш
илы-ш-Ø
иле-ш-Ø
live-PST1-3SG
vb2-tense-pers
уэмын,
уэм-ын-Ø
уэм-н-Ø
be.renewed-PST2-3SG
vb1-tense-pers
уэмын,
уэм-ын
уэм-н
be.renewed-CVB
vb1-adv
уэмын,
у-эм-ын
у-ем-н
new-1SG-GEN
ad/no-poss-case
уэмын,
у-эм-ын-Ø
у-ем-н-Ø
new-TRANS-PST2-3SG
ad/no-deriv.v-tense-pers
уэмын,
у-эм-ын
у-ем-н
new-TRANS-CVB
ad/no-deriv.v-adv
шкежат
шке-ж-ат
шке-жЕ-ат
REFL-3SG-and
pr-poss-enc
чулымын
чулымын
чулымын
briskly
av
чулымын
чулым-ын
чулым-н
quick-GEN
ad/av/no-case
коеш.
коеш
коеш
it.seems
pa
коеш.
ко[й]-еш
кой-еш
be.visible-3SG
vb1-pers



ӧраш 26 (П. Корнилов)


– Э, шинчылтым вет. Ынде каяшат жап. Мӧҥгыштӧ эргым ден шешкым ӧрын пытеныт дыр.

Э,
Э
э
oh
in/pa
шинчылтым
шинчылт-ым
шинчылт-ым
sit-PST1.1SG
vb1-tense.pers
вет.
вет
вет
so
co/pa
Ынде
Ынде
ынде
now
av/pa
каяшат
ка[й]-[а]ш-ат
кае-аш-ат
go-INF-and
vb2-inf-enc
жап.
жап
жап
time
no
Мӧҥгыштӧ
Мӧҥгыштӧ
мӧҥгыштӧ
at.home
av
Мӧҥгыштӧ
Мӧҥгы-штӧ
мӧҥгӧ-штЕ
home-INE
av/no/po-case
эргым
эргым
эргым
my.son
no
эргым
эргы-м
эрге-м
son-ACC
no-case
ден
ден
ден
and
co
шешкым
шешкым
шешкым
my.daughter-in-law
no
шешкым
шешкы-м
шешке-м
daughter-in-law-ACC
no-case
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
пытеныт
пыт-ен-ыт
пыте-ен-ыт
end-PST2-3PL
vb2-tense-pers
дыр.
дыр
дыр
probably
pa



ӧраш 27 (М. Шкетан)


Тыгай енже пеш ӧрын ок шинче, йӧным муэш.

Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
енже
***
***
***
***
пеш
пеш
пеш
very
av
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn
йӧным
йӧн-ым
йӧн-м
method-ACC
no-case
муэш.
му-эш
му-еш
find-3SG
vb1-pers



ӧраш 28 (К. Васин)


– Да, чесна ала-можак огыл да, вуеш ит нал. Ӧрын ит шинче, кочкай…

Да,
Да
да
and
co
Да,
Да
да
yes
pa
чесна
чес-на
чес-на
refreshments-1PL
no-poss
чесна
чес-на
чес-на
honor-1PL
no-poss
ала-можак
ала-мо-ж-ак
ала-мо-жЕ-ак
something-3SG-STR
pa/pr-poss-enc
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
вуеш
вуеш
вуеш
into.one's.head
av/po
вуеш
ву[й]-еш
вуй-еш
head-LAT
no-case
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
нал.
нал-Ø
нал-Ø
take-IMP.2SG
vb1-mood.pers
нал.
нал-Ø
нал-Ø
take-CNG
vb1-conn
нал.
нал-Ø
нал-Ø
take-CVB
vb1-adv
Ӧрын
Ӧрын
ӧрын
timidly
av
Ӧрын
Ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
Ӧрын
Ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
Ӧрын
Ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
Ӧрын
Ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шинче,
шинч-е
шинч-Е
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
sit-CNG
vb2-conn
шинче,
шинче-Ø
шинче-Ø
know-CNG
vb2-conn
кочкай…
***
***
***
***



ӧраш 29 (А. Асаев)


Рвезе ӧрын шогалеш: кузе тыге, кӱдырчӧ ден волгенче кызыт лийман мо?

Рвезе
Рвезе
рвезе
young.man
ad/no
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
шогалеш:
шогал-еш
шогал-еш
stand.up-3SG
vb1-pers
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
тыге,
тыге
тыге
so
av/pa/pr
кӱдырчӧ
кӱдырчӧ
кӱдырчӧ
thunder
no
ден
ден
ден
and
co
волгенче
волгенче
волгенче
lightning
no
волгенче
волгенче-Ø
волгенче-Ø
rush.along-IMP.2SG
vb2-mood.pers
волгенче
волгенче-Ø
волгенче-Ø
rush.along-CNG
vb2-conn
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
лийман
лийман
лийман
able
ad
лийман
лийм-ан
лийме-ан
happening-with
ad-deriv.ad
лийман
лий-ман
лий-ман
be-INF.NEC
vb1-inf
лийман
лий-м-ан
лий-мЕ-ан
be-PTCP.PASS-with
vb1-ad-deriv.ad
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



ӧраш 30 (А. Юзыкайн)


– Уполномоченный? – ӧрын шогале Васлий.

Уполномоченный? –
Уполномоченный
уполномоченный
authorized.representative
ad
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
шогале
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn
Васлий.
Васлий
Васлий
Vasliy
na



ӧраш 31 (Г. Чемеков)


Керек-мо лийже, ӧрын шогаш жап уке, рельс ӱмбак шогалын, ошкылаш пижым.

Керек-мо
Керек-мо
керек-мо
anything
pr
лийже,
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже,
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже,
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже,
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
шогаш
шога-ш
шога-ш
plough-ILL
no-case
шогаш
шога-ш
шога-еш
plough-LAT
no-case
шогаш
шог-аш
шого-аш
stand-INF
vb2-inf
жап
жап
жап
time
no
уке,
уке
уке
no
ad/no/pa
рельс
рельс
рельс
rail
no
ӱмбак
ӱмбак
ӱмбак
the.top
av/po
шогалын,
шогал-ын-Ø
шогал-н-Ø
stand.up-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шогалын,
шогал-ын
шогал-н
stand.up-CVB
vb1-adv
ошкылаш
ошкыл-аш
ошкыл-аш
step-INF
vb1-inf
ошкылаш
ошкы-ла-ш
ошко-ла-ш
black.poplar-PL-ILL
no-num-case
ошкылаш
ошкы-ла-ш
ошко-ла-еш
black.poplar-PL-LAT
no-num-case
пижым.
пижым
пижым
Pizhma
pn
пижым.
пиж-ым
пиж-м
mitten-ACC
no-case
пижым.
пиж-ым
пиж-ым
stick-PST1.1SG
vb1-tense.pers



ӧраш 32 (М. Шкетан)


«Пионер ӧрын шогышаш огыл», – манын шоналтен, вӱдыш тӧрштышым.

«Пионер
Пионер
пионер
pioneer
no
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
шогышаш
шогы-шаш
шого-шаш
stand-PTCP.FUT
vb2-ad
огыл», –
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
шоналтен,
шоналтен
шоналтен
deliberately
av
шоналтен,
шоналт-ен-Ø
шоналте-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шоналтен,
шоналт-ен
шоналте-ен
think-CVB
vb2-adv
вӱдыш
вӱд-ыш
вӱд-ш
water-ILL
no-case
вӱдыш
вӱды-ш-Ø
вӱдӧ-ш-Ø
lead-PST1-3SG
vb2-tense-pers
тӧрштышым.
тӧрштышы-м
тӧрштышӧ-м
jumper-ACC
no-case
тӧрштышым.
тӧршты-ш-ым
тӧрштӧ-ш-ым
jump-PST1-1SG
vb2-tense-pers
тӧрштышым.
тӧршты-шы-м
тӧрштӧ-шЕ-м
jump-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case



ӧргалаш 1 (С. Чавайн)


– Чак ида мие, ӧргалеш, – каласыш вольык ончышо ӱдыр.

Чак
Чак
чак
close
ad/av/no
Чак
Чак
чак
barely
av
ида
ида
ида
NEG.IMP.2PL
vb.mood.pers
мие,
мие-Ø
мие-Ø
come-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мие,
мие-Ø
мие-Ø
come-CNG
vb2-conn
ӧргалеш, –
ӧргал-еш
ӧргал-еш
butt-3SG
vb1-pers
каласыш
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вольык
вольык
вольык
cattle
no
ончышо
ончышо
ончышо
viewer
no
ончышо
ончы-шо
ончо-шЕ
look-PTCP.ACT
vb2-ad
ӱдыр.
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр.
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no



ӧргалаш 2 (Н. Арбан)


(Катя:) Мый чыла палем. Тыйым ушкал ӧргалын.

(Катя:)
Катя
Катя
Kat'a
na
Мый
мый
мый
1SG
pr
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
палем.
пал-ем
пале-ем
marking-1SG
ad/no-poss
палем.
пал-ем
пале-ем
know-1SG
vb2-pers
палем.
палем-Ø
палем-Ø
become.noticeable-IMP.2SG
vb1-mood.pers
палем.
палем-Ø
палем-Ø
become.noticeable-CNG
vb1-conn
палем.
палем-Ø
палем-Ø
become.noticeable-CVB
vb1-adv
палем.
пал-ем-Ø
пале-ем-Ø
marking-TRANS-IMP.2SG
ad/no-deriv.v-mood.pers
палем.
пал-ем-Ø
пале-ем-Ø
marking-TRANS-CNG
ad/no-deriv.v-conn
палем.
пал-ем-Ø
пале-ем-Ø
marking-TRANS-CVB
ad/no-deriv.v-adv
Тыйым
Тыйым
тыйым
you
pr
Тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
ушкал
ушкал
ушкал
cow
no
ӧргалын.
ӧргал-ын-Ø
ӧргал-н-Ø
butt-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧргалын.
ӧргал-ын
ӧргал-н
butt-CVB
vb1-adv



ӧргалаш 3 (М. Казаков)


(Тага) мыйым ужеш да, вигак кудал миен, кадыр тӱкыж дене ӧргал колта.

(Тага)
Тага
тага
ram
no
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
ужеш
уж-еш
уж-еш
see-3SG
vb1-pers
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
вигак
вигак
вигак
immediately
av
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CNG
vb1-conn
кудал
кудал-Ø
кудал-Ø
run-CVB
vb1-adv
миен,
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен,
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
кадыр
кадыр
кадыр
crooked
ad/no
тӱкыж
тӱкы-ж
тӱкӧ-жЕ
horn-3SG
no-poss
тӱкыж
тӱкы-ж
тӱкӧ-жЕ
bolt-3SG
no-poss
тӱкыж
тӱкы-ж
тӱкӧ-жЕ
yellow-3SG
ad-poss
тӱкыж
тӱкы-ж
тӱкӧ-жЕ
type-3SG
no-poss
тӱкыж
тӱкы-Ø-ж
тӱкӧ-Ø-жЕ
touch-CNG-3SG
vb2-conn-poss
дене
дене
дене
with
po
ӧргал
ӧргал-Ø
ӧргал-Ø
butt-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ӧргал
ӧргал-Ø
ӧргал-Ø
butt-CNG
vb1-conn
ӧргал
ӧргал-Ø
ӧргал-Ø
butt-CVB
vb1-adv
колта.
колт-а
колто-а
send-3SG
vb2-pers



ӧргалаш 4


Таче ӱшкыжаш презе туге ӧргал шындыш.

Таче
Таче
таче
today
ad/av
ӱшкыжаш
ӱшкыжаш
ӱшкыжаш
bull.calf
no
презе
презе
презе
calf
no
презе
презе
презе
Taurus
no
туге
туге
туге
so
av/pa
туге
ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
туге
ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
туге
ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
ӧргал
ӧргал-Ø
ӧргал-Ø
butt-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ӧргал
ӧргал-Ø
ӧргал-Ø
butt-CNG
vb1-conn
ӧргал
ӧргал-Ø
ӧргал-Ø
butt-CVB
vb1-adv
шындыш.
шындыш
шындыш
sheaves.in.drying.barn
no
шындыш.
шынды-ш-Ø
шынде-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧргаш 1


Ӧрген пушташ

Ӧрген
Ӧрг-ен-Ø
ӧргӧ-ен-Ø
butt-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Ӧрген
Ӧрг-ен
ӧргӧ-ен
butt-CVB
vb2-adv
пушташ
пушт-аш
пушт-аш
kill-INF
vb1-inf



ӧргаш 2 (Калыкмут)


Ӱскырт еҥым ӱшкыж ӧрга.

Ӱскырт
Ӱскырт
ӱскырт
stubborn
ad/no
еҥым
еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
ӱшкыж
ӱшкыж
ӱшкыж
bull
no
ӱшкыж
ӱш-кы-ж
ӱш-шкЕ-жЕ
club-ILL-3SG
no-case-poss
ӧрга.
ӧрг-а
ӧргӧ-а
butt-3SG
vb2-pers



ӧргаш 3 (М.-Ятман)


Пӱчат Онтосьым шуко гана ӧргаш тӧчен.

Пӱчат
Пӱч-ат
пӱчӧ-ат
deer-and
no-enc
Пӱчат
Пӱч-Ø-ат
пӱчк-Ø-ат
cut-CNG-and
vb1-conn-enc
Пӱчат
Пӱч-Ø-ат
пӱчк-Ø-ат
sharpen-CNG-and
vb1-conn-enc
Пӱчат
Пӱч-Ø-ат
пӱчк-Ø-ат
cut-CVB-and
vb1-adv-enc
Пӱчат
Пӱч-Ø-ат
пӱчк-Ø-ат
sharpen-CVB-and
vb1-adv-enc
Онтосьым
Онтосьым
Онтосьым
Ontos'ym
na
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
гана
гана
гана
times
no/po
ӧргаш
ӧрг-аш
ӧргӧ-аш
butt-INF
vb2-inf
тӧчен.
тӧч-ен-Ø
тӧчӧ-ен-Ø
try-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӧчен.
тӧч-ен
тӧчӧ-ен
try-CVB
vb2-adv



ӧргедылаш 1 (Пале)


Кӱтӱштӧ шорык-влак ӧргедылыт гын, шокшо кечылан.

Кӱтӱштӧ
Кӱтӱ-штӧ
кӱтӱ-штЕ
herd-INE
no-case
шорык-влак
шорык-влак
шорык-влак
sheep-PL
no-num
шорык-влак
шорык-влак
шорык-влак
Aries-PL
no-num
ӧргедылыт
ӧргедыл-ыт
ӧргедыл-ыт
butt-3PL
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
шокшо
шокшо
шокшо
heat
ad/no
шокшо
шок-шо
шокт-шЕ
sift-PTCP.ACT
vb1-ad
шокшо
шок-шо
шок-жЕ
shock-3SG
no-poss
шокшо
шок-шо
шокт-жЕ
sift-IMP.3SG
vb1-mood.pers
шокшо
шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CNG-3SG
vb1-conn-poss
шокшо
шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CVB-3SG
vb1-adv-poss
кечылан.
кечы-лан
кече-лан
sun-DAT
no-case
кечылан.
кечы-ла-н
кече-ла-н
sun-PL-GEN
no-num-case



ӧргедылаш 2 (В. Косоротов)


А Марка кугызан капка ончыланже ош тага ден шем тага тӱкыштым ваш тушкалтен шогалынытат, пеш ӧргедылыт.

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
Марка
Марка
Марка
Marka
na
кугызан
кугыза-н
кугыза-ан
old.man-with
no-deriv.ad
кугызан
кугыза-н
кугыза-н
old.man-GEN
no-case
капка
капка
капка
gate
no
ончыланже
ончылан-же
ончылан-жЕ
in.front.of-3SG
av/po-poss
ончыланже
ончыл-ан-же
ончыл-ан-жЕ
front-with-3SG
ad/no-deriv.ad-poss
ош
ош
ош
white
ad
тага
тага
тага
ram
no
ден
ден
ден
and
co
шем
шем
шем
black
ad
тага
тага
тага
ram
no
тӱкыштым
тӱкы-шт-ым
тӱкӧ-шт-м
horn-3PL-ACC
no-poss-case
тӱкыштым
тӱкы-шт-ым
тӱкӧ-шт-м
bolt-3PL-ACC
no-poss-case
тӱкыштым
тӱкы-шт-ым
тӱкӧ-шт-м
yellow-3PL-ACC
ad-poss-case
тӱкыштым
тӱкы-шт-ым
тӱкӧ-шт-м
type-3PL-ACC
no-poss-case
ваш
ваш
ваш
mutually
av
тушкалтен
тушкалт-ен-Ø
тушкалте-ен-Ø
dip-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тушкалтен
тушкалт-ен
тушкалте-ен
dip-CVB
vb2-adv
шогалынытат,
шогал-ын-ыт-ат
шогал-н-ыт-ат
stand.up-PST2-3PL-and
vb1-tense-pers-enc
пеш
пеш
пеш
very
av
ӧргедылыт.
ӧргедыл-ыт
ӧргедыл-ыт
butt-3PL
vb1-pers



ӧргедылше 1 (А. Березин)


Тыге вет: кӱтӱшкӧ ӧргедылше ушкалым пуртен колтет гын, пӱтынь кӱтӱм локтылеш.

Тыге
Тыге
тыге
so
av/pa/pr
вет:
вет
вет
so
co/pa
кӱтӱшкӧ
кӱтӱ-шкӧ
кӱтӱ-шкЕ
herd-ILL
no-case
ӧргедылше
ӧргедылше
ӧргедылше
given.to.butting
ad
ӧргедылше
ӧргедыл-ше
ӧргедыл-шЕ
butt-PTCP.ACT
vb1-ad
ушкалым
ушкал-ым
ушкал-м
cow-ACC
no-case
пуртен
пурт-ен-Ø
пурто-ен-Ø
bring.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуртен
пурт-ен
пурто-ен
bring.in-CVB
vb2-adv
колтет
колт-ет
колто-ет
send-2SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
пӱтынь
пӱтынь
пӱтынь
complete
ad/av
кӱтӱм
кӱтӱ-м
кӱтӱ-м
herd-ACC
no-case
локтылеш.
локтыл-еш
локтыл-еш
spoil-3SG
vb1-pers



ӧргедылше 2 (Калыкмут)


Ӧргедылше ӱшкыжын тӱкыжӧ тӱкеш сусырга.

Ӧргедылше
Ӧргедылше
ӧргедылше
given.to.butting
ad
Ӧргедылше
Ӧргедыл-ше
ӧргедыл-шЕ
butt-PTCP.ACT
vb1-ad
ӱшкыжын
ӱшкыж-ын
ӱшкыж-н
bull-GEN
no-case
тӱкыжӧ
тӱкы-жӧ
тӱкӧ-жЕ
horn-3SG
no-poss
тӱкыжӧ
тӱкы-жӧ
тӱкӧ-жЕ
bolt-3SG
no-poss
тӱкыжӧ
тӱкы-жӧ
тӱкӧ-жЕ
yellow-3SG
ad-poss
тӱкыжӧ
тӱкы-жӧ
тӱкӧ-жЕ
type-3SG
no-poss
тӱкыжӧ
тӱкы-жӧ
тӱкӧ-жЕ
touch-IMP.3SG
vb2-mood.pers
тӱкыжӧ
тӱкы-Ø-жӧ
тӱкӧ-Ø-жЕ
touch-CNG-3SG
vb2-conn-poss
тӱкеш
тӱк-еш
тӱкӧ-еш
horn-LAT
no-case
тӱкеш
тӱк-еш
тӱкӧ-еш
bolt-LAT
no-case
тӱкеш
тӱк-еш
тӱкӧ-еш
yellow-LAT
ad-case
тӱкеш
тӱк-еш
тӱкӧ-еш
type-LAT
no-case
сусырга.
сусырг-а
сусырго-а
be.injured-3SG
vb2-pers



ӧрдаш 1 (К. Васин)


Тудо (Али-Ахрам) самырык гынат, сӧсна гай ӧрден.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
(Али-Ахрам)
Али- Ахрам
али Ахрам
maybe Akhram
av na
самырык
самырык
самырык
young
ad/no
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
сӧсна
сӧсна
сӧсна
pig
no
сӧсна
сӧсна
сӧсна
shock.of.sheaves
no
сӧсна
сӧс-на
сӧс-на
[X]-1PL
ad-poss
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
ӧрден.
ӧрд-ен-Ø
ӧрдӧ-ен-Ø
grow.fat-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧрден.
ӧрд-ен
ӧрдӧ-ен
grow.fat-CVB
vb2-adv



ӧрдаш 2 (Калыкмут)


Пий ӧрда гын, озажым монда.

Пий
Пий
пий
dog
no
ӧрда
ӧр-да
ӧр-да
slope-2PL
no-poss
ӧрда
ӧрд-а
ӧрдӧ-а
grow.fat-3SG
vb2-pers
ӧрда
ӧр-да
ӧр-да
be.surprised-PST1.2PL
vb1-tense.pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
озажым
оза-жы-м
оза-жЕ-м
owner-3SG-ACC
no-poss-case
монда.
мон-да
мон-да
of.what-2PL
pr-poss
монда.
монд-а
мондо-а
forget-3SG
vb2-pers
монда.
мо-н-да
мо-н-да
what-GEN-2PL
ad/av/pa/pr-case-poss



ӧрдаш 3 (Д. Орай)


Опойын аваже ӧрден пытенат, верже гычат ок тарване.

Опойын
Опойын
Опойын
Opoyyn
na
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
ӧрден
ӧрд-ен-Ø
ӧрдӧ-ен-Ø
grow.fat-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧрден
ӧрд-ен
ӧрдӧ-ен
grow.fat-CVB
vb2-adv
пытенат,
пыт-ен-ат
пыте-ен-ат
end-PST2-2SG
vb2-tense-pers
пытенат,
пыт-ена-т
пыте-ена-ат
end-1PL-and
vb2-pers-enc
пытенат,
пыт-ен-Ø-ат
пыте-ен-Ø-ат
end-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
пытенат,
пыт-ен-ат
пыте-ен-ат
end-CVB-and
vb2-adv-enc
верже
вер-же
вер-жЕ
place-3SG
no-poss
гычат
гыч-ат
гыч-ат
from-and
po-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
тарване.
тарване-Ø
тарване-Ø
move-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тарване.
тарване-Ø
тарване-Ø
move-CNG
vb2-conn



ӧрдыж 1 (Г. Чемеков)


Ӱдыр мыйын ӧрдыжем гыч шӱкале, мый шпал ӱмбак тӧршталтышым.

Ӱдыр
Ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
Ӱдыр
Ӱдыр
Ӱдыр
Virgo
no
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
ӧрдыжем
ӧрдыж-ем
ӧрдыж-ем
side-1SG
ad/no-poss
ӧрдыжем
ӧрдыж-ем-Ø
ӧрдыж-ем-Ø
side-TRANS-IMP.2SG
ad/no-deriv.v-mood.pers
ӧрдыжем
ӧрдыж-ем-Ø
ӧрдыж-ем-Ø
side-TRANS-CNG
ad/no-deriv.v-conn
ӧрдыжем
ӧрдыж-ем-Ø
ӧрдыж-ем-Ø
side-TRANS-CVB
ad/no-deriv.v-adv
гыч
гыч
гыч
from
po
шӱкале,
шӱкал-'е
шӱкал-Е
push-PST1.3SG
vb1-tense.pers
мый
мый
мый
1SG
pr
шпал
шпал
шпал
cross.tie
no
ӱмбак
ӱмбак
ӱмбак
the.top
av/po
тӧршталтышым.
тӧршталты-ш-ым
тӧршталте-ш-ым
jump-PST1-1SG
vb2-tense-pers
тӧршталтышым.
тӧршталты-шы-м
тӧршталте-шЕ-м
jump-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case



ӧрдыж 2 (М. Шкетан)


Чынак, маска толын, ушкал ӧрдыжым кушкедын, пычалзе-влакым чытырыктен.

Чынак,
Чынак
чынак
really
av/pa
Чынак,
Чын-ак
чын-ак
truth-STR
ad/av/no-enc
маска
маска
маска
bear
no
толын,
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын,
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
ушкал
ушкал
ушкал
cow
no
ӧрдыжым
ӧрдыж-ым
ӧрдыж-м
side-ACC
ad/no-case
кушкедын,
кушкед-ын-Ø
кушкед-н-Ø
tear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кушкедын,
кушкед-ын
кушкед-н
tear-CVB
vb1-adv
пычалзе-влакым
пычалзе-влак-ым
пычалзе-влак-м
hunter-PL-ACC
no-num-case
чытырыктен.
чытырыкт-ен-Ø
чытырыкте-ен-Ø
shake-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чытырыктен.
чытырыкт-ен
чытырыкте-ен
shake-CVB
vb2-adv
чытырыктен.
чытыры-кт-ен-Ø
чытыре-ктЕ-ен-Ø
shudder-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
чытырыктен.
чытыры-кт-ен
чытыре-ктЕ-ен
shudder-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv



ӧрдыж 3 (Д. Орай)


Утыр йӱштӧ, йӱштӧ ӧрдыж гыч, йымачын, йырваш вагоныш пура.

Утыр
Утыр
утыр
more.and.more
av
Утыр
Утыр
утыр
something.excessive
no
йӱштӧ,
йӱштӧ
йӱштӧ
cold
ad/no
йӱштӧ
йӱштӧ
йӱштӧ
cold
ad/no
ӧрдыж
ӧрдыж
ӧрдыж
side
ad/no
ӧрдыж
ӧрды-Ø-ж
ӧрдӧ-Ø-жЕ
grow.fat-CNG-3SG
vb2-conn-poss
гыч,
гыч
гыч
from
po
йымачын,
йымачын
йымачын
from.below
av/po
йырваш
йырваш
йырваш
around
av
вагоныш
вагон-ыш
вагон-ш
railroad.car-ILL
no-case
пура.
пура
пура
home-made.kvass
no
пура.
пура
пура
framework
no
пура.
пур-а
пуро-а
go.in-3SG
vb2-pers



ӧрдыж 4 (Е. Янгильдин)


Кӱртньӧ коҥган кок ӧрдыжшымат тул йошкартен шынден.

Кӱртньӧ
Кӱртньӧ
кӱртньӧ
iron
no
коҥган
коҥган
коҥган
with.a.stove
ad
коҥган
коҥга-н
коҥга-ан
stove-with
no-deriv.ad
коҥган
коҥга-н
коҥга-н
stove-GEN
no-case
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
ӧрдыжшымат
ӧрдыж-шы-м-ат
ӧрдыж-жЕ-м-ат
side-3SG-ACC-and
ad/no-poss-case-enc
тул
тул
тул
fire
ad/no
йошкартен
йошкарт-ен-Ø
йошкарте-ен-Ø
redden-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йошкартен
йошкарт-ен
йошкарте-ен
redden-CVB
vb2-adv
шынден.
шынд-ен-Ø
шынде-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шынден.
шынд-ен
шынде-ен
put-CVB
vb2-adv



ӧрдыж 5 (Н. Лекайн)


«Адакат йӱр толеш мо, – шоналта тудо. – Очыни, ӧрдыж гыч кая».

«Адакат
Адакат
адакат
still
av
«Адакат
Адак-ат
адак-ат
again-and
av-enc
йӱр
йӱр
йӱр
rain
no
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-IMP.2SG
vb1-mood.pers
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CNG
vb1-conn
йӱр
йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CVB
vb1-adv
толеш
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers
мо, –
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
шоналта
шоналт-а
шоналте-а
think-3SG
vb2-pers
тудо. –
тудо
тудо
3SG
pr
Очыни,
Очыни
очыни
probably
pa
ӧрдыж
ӧрдыж
ӧрдыж
side
ad/no
ӧрдыж
ӧрды-Ø-ж
ӧрдӧ-Ø-жЕ
grow.fat-CNG-3SG
vb2-conn-poss
гыч
гыч
гыч
from
po
кая».
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers



ӧрдыж 6 (А. Эрыкан)


– Тышкырак тол, шич, – газетым ӧрдыжкӧ пыштен, Матвей ӱжын пелешта.

Тышкырак
Тышкырак
тышкырак
closer
av/pr
Тышкырак
Тышкы-рак
тышке-рак
here-COMP
av/pr-deg
тол,
тол-Ø
тол-Ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тол,
тол-Ø
тол-Ø
come-CNG
vb1-conn
тол,
тол-Ø
тол-Ø
come-CVB
vb1-adv
шич, –
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шич, –
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-CNG
vb1-conn
шич, –
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-CVB
vb1-adv
газетым
газет-ым
газет-м
newspaper-ACC
no-case
газетым
газ-ет-ым
газ-ет-м
gas-2SG-ACC
no-poss-case
газетым
газ-ет-ым
газ-ет-м
gauze-2SG-ACC
no-poss-case
ӧрдыжкӧ
ӧрдыжкӧ
ӧрдыжкӧ
the.side
av/po
пыштен,
пышт-ен-Ø
пыште-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пыштен,
пышт-ен
пыште-ен
put-CVB
vb2-adv
Матвей
Матвей
Матвей
Matvey
na
ӱжын
ӱж-ын-Ø
ӱж-н-Ø
call-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӱжын
ӱж-ын
ӱж-н
call-CVB
vb1-adv
пелешта.
пелешт-а
пелеште-а
say-3SG
vb2-pers



ӧрдыж 7 (С. Чавайн)


Мый шонымаштем, ӧрдыж гын ончен шогет гын, еҥ паша веле куштылгын чучеш.

Мый
мый
мый
1SG
pr
шонымаштем,
шонымаш-т-ем
шонымаш-штЕ-ем
thought-INE-1SG
no-case-poss
шонымаштем,
шоны-маш-т-ем
шоно-маш-штЕ-ем
think-NMLZ-INE-1SG
vb2-deriv.n-case-poss
ӧрдыж
ӧрдыж
ӧрдыж
side
ad/no
ӧрдыж
ӧрды-Ø-ж
ӧрдӧ-Ø-жЕ
grow.fat-CNG-3SG
vb2-conn-poss
гын
гын
гын
if
co/pa
ончен
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
шогет
шог-ет
шого-ет
mute-2SG
ad-poss
шогет
шог-ет
шого-ет
stand-2SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
паша
паша
паша
work
no
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
куштылгын
куштылгын
куштылгын
easily
av
куштылгын
куштылгы-н
куштылго-н
light-GEN
ad/no-case
чучеш.
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



ӧрдыж 8 (Г. Ефруш)


(Андрей:) Коло ияш рвезылан, шочмо вержым кудалтен, ӧрдыжыш каяш – куштылгак огыл.

(Андрей:)
Андрей
Андрей
Andrey
na
Коло
Коло
коло
twenty
nm
Коло
Коло-Ø
коло-Ø
die-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Коло
Коло-Ø
коло-Ø
die-CNG
vb2-conn
ияш
ияш
ияш
annual
ad
ияш
ия-ш
ия-ш
devil-ILL
in/no-case
ияш
ия-ш
ия-еш
devil-LAT
in/no-case
ияш
и[й]-[а]ш
ий-аш
swim-INF
vb1-inf
рвезылан,
рвезы-лан
рвезе-лан
young.man-DAT
ad/no-case
рвезылан,
рвезы-ла-н
рвезе-ла-н
young.man-PL-GEN
ad/no-num-case
шочмо
шочмо
шочмо
Monday
ad/no
шочмо
шоч-мо
шоч-мЕ
be.born-PTCP.PASS
vb1-ad
вержым
вер-жы-м
вер-жЕ-м
place-3SG-ACC
no-poss-case
кудалтен,
кудалт-ен-Ø
кудалте-ен-Ø
throw-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кудалтен,
кудалт-ен
кудалте-ен
throw-CVB
vb2-adv
ӧрдыжыш
ӧрдыжыш
ӧрдыжыш
away
av
ӧрдыжыш
ӧрдыж-ыш
ӧрдыж-ш
side-ILL
ad/no-case
каяш –
ка[й]-[а]ш
кае-аш
go-INF
vb2-inf
куштылгак
куштылг-ак
куштылго-ак
light-STR
ad/no-enc
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



ӧрдыж 9 (Калыкмут)


Ӧрдыжыштӧ шуарвондымат «чӱчӱ» маныт, шуарымат «кокай» маныт.

Ӧрдыжыштӧ
Ӧрдыж-ыштӧ
ӧрдыж-штЕ
side-INE
ad/no-case
шуарвондымат
шуарвонды-м-ат
шуарвондо-м-ат
pestle-ACC-and
no-case-enc
«чӱчӱ»
чӱчӱ
чӱчӱ
uncle
no
маныт,
ман-ыт
ман-ыт
say-3PL
vb1-pers
шуарымат
шуарым-ат
шуарыме-ат
tempered-and
ad-enc
шуарымат
шуар-ым-ат
шуар-м-ат
mortar-ACC-and
no-case-enc
шуарымат
шуары-м-ат
шуаре-мЕ-ат
temper-PTCP.PASS-and
vb2-ad-enc
«кокай»
кокай
кокай
aunt
no
маныт.
ман-ыт
ман-ыт
say-3PL
vb1-pers



ӧрдыж 10 (Н. Лекайн)


Тыште ала-кӧ ӧрдыж уло, ала-мом эркынрак мутланат.

Тыште
Тыште
тыште
here
av/pr
Тыште
Тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
ала-кӧ
ала-кӧ
ала-кӧ
somebody
pr
ӧрдыж
ӧрдыж
ӧрдыж
side
ad/no
ӧрдыж
ӧрды-Ø-ж
ӧрдӧ-Ø-жЕ
grow.fat-CNG-3SG
vb2-conn-poss
уло,
уло
уло
is
ad/no/vb
ала-мом
ала-мо-м
ала-мо-м
something-ACC
pa/pr-case
эркынрак
эркын-рак
эркын-рак
softly-COMP
ad/av-deg
эркынрак
эркын-рак
эркын-рак
freedom-COMP
av/no-deg
эркынрак
эркы-н-рак
эрке-н-рак
peace-GEN-COMP
no-case-deg
мутланат.
мутлан-ат
мутлан-ат
for.example-and
pa-enc
мутланат.
мутлан-ат
мутлане-ат
talk-3PL
vb2-pers
мутланат.
мутлан-а-т
мутлане-а-ат
talk-3SG-and
vb2-pers-enc
мутланат.
мут-лан-ат
мут-лан-ат
word-DAT-and
no-case-enc
мутланат.
мутлан-Ø-ат
мутлане-Ø-ат
talk-CNG-and
vb2-conn-enc
мутланат.
мут-ла-на-т
мут-ла-на-ат
word-COMP-1PL-and
no-case-poss-enc
мутланат.
мут-ла-на-т
мут-ла-на-ат
word-PL-1PL-and
no-num-poss-enc
мутланат.
мут-ла-н-ат
мут-ла-н-ат
word-PL-GEN-and
no-num-case-enc



ӧрдыж 11


Портышкем йӧраш ӧрдыж-влак коштыт.

Портышкем
Портышкем
портышкем
felt.boots
no
Портышкем
Порт-ышк-ем
порт-шкЕ-ем
port-ILL-1SG
no-case-poss
Портышкем
Портыш-к-ем
портыш-шкЕ-ем
felt-ILL-1SG
no-case-poss
йӧраш
йӧр-аш
йӧрӧ-аш
roll-INF
vb2-inf
йӧраш
йӧр-аш
йӧрӧ-аш
mix-INF
vb2-inf
йӧраш
йӧр-аш
йӧрӧ-аш
go.out-INF
vb2-inf
йӧраш
йӧр-аш
йӧрӧ-аш
be.satisfying-INF
vb2-inf
ӧрдыж-влак
ӧрдыж-влак
ӧрдыж-влак
side-PL
ad/no-num
коштыт.
кошт-ыт
кошт-ыт
go-3PL
vb1-pers



ӧрдыж 12 («Ботаника»)


Южо кушкылын тӱҥ вожшо чот шуйнен кушкеш да тидын денак ӧрдыж вожла деч ойыртемалтын шога.

Южо
Южо
южо
some
pr
Южо
Ю-жо
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
Южо
Ю-жо
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
кушкылын
кушкыл-ын
кушкыл-н
plant-GEN
no-case
тӱҥ
тӱҥ
тӱҥ
foundation
ad/no
тӱҥ
тӱҥ-Ø
тӱҥ-Ø
freeze-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тӱҥ
тӱҥ-Ø
тӱҥ-Ø
freeze-CNG
vb1-conn
тӱҥ
тӱҥ-Ø
тӱҥ-Ø
freeze-CVB
vb1-adv
вожшо
вож-шо
вож-жЕ
root-3SG
no-poss
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
шуйнен
шуйн-ен-Ø
шуйно-ен-Ø
stretch.out-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шуйнен
шуйн-ен
шуйно-ен
stretch.out-CVB
vb2-adv
кушкеш
кушк-еш
кушко-еш
where-LAT
av/pr-case
кушкеш
кушк-еш
кушк-еш
grow-3SG
vb1-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
тидын
тиды-н
тиде-н
this-GEN
pr-case
денак
ден-ак
ден-ак
and-STR
co-enc
денак
ден-ак
дене-ак
with-STR
po-enc
ӧрдыж
ӧрдыж
ӧрдыж
side
ad/no
ӧрдыж
ӧрды-Ø-ж
ӧрдӧ-Ø-жЕ
grow.fat-CNG-3SG
vb2-conn-poss
вожла
вож-ла
вож-ла
root-COMP
no-case
вожла
вож-ла
вож-ла
root-PL
no-num
вожла
вож-ла
вож-ла
root-STR
no-enc
вожла
вожл-а
вожло-а
divide.a.root-3SG
vb2-pers
деч
деч
деч
from
po
ойыртемалтын
ойыртемалт-ын-Ø
ойыртемалт-н-Ø
differ-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ойыртемалтын
ойыртемалт-ын
ойыртемалт-н
differ-CVB
vb1-adv
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



ӧрдыж 13 (Я. Ялкайн)


Пайгаз кужу деч кужу бульварын ӧрдыж изи корныж дене, еҥ шагал вер дене ошкыльо.

Пайгаз
Пайгаз
Пайгаз
Paygaz
na
кужу
кужу
кужу
long
ad
деч
деч
деч
from
po
кужу
кужу
кужу
long
ad
бульварын
бульвар-ын
бульвар-н
boulevard-GEN
no-case
ӧрдыж
ӧрдыж
ӧрдыж
side
ad/no
ӧрдыж
ӧрды-Ø-ж
ӧрдӧ-Ø-жЕ
grow.fat-CNG-3SG
vb2-conn-poss
изи
изи
изи
small
ad/no
корныж
корны-ж
корно-жЕ
road-3SG
no-poss
дене,
дене
дене
with
po
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
шагал
шагал
шагал
little
ad/av/no
вер
вер
вер
place
no
дене
дене
дене
with
po
ошкыльо.
ошкыл-ьо
ошкыл-Е
step-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧрдыж 14 (Н. Лекайн)


Пӧртыштӧ ӧрдыж еҥ уке гынат, кугу йӱк дене мутланаш огыт тошт.

Пӧртыштӧ
Пӧрт-ыштӧ
пӧрт-штЕ
house-INE
no-case
Пӧртыштӧ
Пӧртыш-тӧ
пӧртыш-штЕ
coenurosis-INE
no-case
ӧрдыж
ӧрдыж
ӧрдыж
side
ad/no
ӧрдыж
ӧрды-Ø-ж
ӧрдӧ-Ø-жЕ
grow.fat-CNG-3SG
vb2-conn-poss
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
йӱк
йӱк
йӱк
voice
no
дене
дене
дене
with
po
мутланаш
мутлан-аш
мутлане-аш
talk-INF
vb2-inf
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
тошт.
тошт-Ø
тошт-Ø
dare-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тошт.
тошт-Ø
тошт-Ø
dare-CNG
vb1-conn
тошт.
тошт-Ø
тошт-Ø
dare-CVB
vb1-adv



ӧрдыж 15 (М. Евсеева)


Вет ӧрдыж еҥлан кеч-можат вигак шинчалан перна.

Вет
Вет
вет
so
co/pa
ӧрдыж
ӧрдыж
ӧрдыж
side
ad/no
ӧрдыж
ӧрды-Ø-ж
ӧрдӧ-Ø-жЕ
grow.fat-CNG-3SG
vb2-conn-poss
еҥлан
еҥ-лан
еҥ-лан
person-DAT
ad/no-case
еҥлан
еҥ-ла-н
еҥ-ла-н
person-PL-GEN
ad/no-num-case
кеч-можат
кеч-мо-ж-ат
кеч-мо-жЕ-ат
whatever-3SG-and
pr-poss-enc
вигак
вигак
вигак
immediately
av
шинчалан
шинчалан
шинчалан
salty
ad
шинчалан
шинчала-н
шинчала-ан
[X]-with
no-deriv.ad
шинчалан
шинчал-ан
шинчал-ан
salt-with
no-deriv.ad
шинчалан
шинчала-н
шинчала-н
[X]-GEN
no-case
шинчалан
шинча-лан
шинча-лан
eye-DAT
no-case
шинчалан
шинча-ла-н
шинча-ла-н
eye-PL-GEN
no-num-case
перна.
перн-а
перне-а
strike.against-3SG
vb2-pers



ӧрдыж 16 (А. Юзыкайн)


Йоча-влакат шыпланышт. Пуйто нунат авашт семынак ӧрдыж верыште осал лиймым шижыныт.

Йоча-влакат
Йоча-влак-ат
йоча-влак-ат
child-PL-and
no-num-enc
шыпланышт.
шыпланы-шт
шыплане-шт
fall.silent-IMP.3PL
vb2-mood.pers
шыпланышт.
шыпланы-ш-т
шыплане-ш-т
fall.silent-PST1-3PL
vb2-tense-pers
шыпланышт.
шып-лан-ышт
шып-лан-шт
quiet-DAT-3PL
ad/av/no-case-poss
Пуйто
Пуйто
пуйто
as.if
co/pa
нунат
нуно-ат
нуно-ат
3PL-and
pr-enc
авашт
ава-шт
ава-шт
mother-3PL
no-poss
семынак
семын-ак
семын-ак
like-STR
po-enc
семынак
сем-ын-ак
сем-н-ак
melody-GEN-STR
no-case-enc
семынак
сем-ын-ак
сем-н-ак
sense-GEN-STR
no-case-enc
ӧрдыж
ӧрдыж
ӧрдыж
side
ad/no
ӧрдыж
ӧрды-Ø-ж
ӧрдӧ-Ø-жЕ
grow.fat-CNG-3SG
vb2-conn-poss
верыште
верыште
верыште
inessive
no
верыште
вер-ыште
вер-штЕ
place-INE
no-case
осал
осал
осал
evil
ad/no
лиймым
лиймы-м
лийме-м
happening-ACC
ad-case
лиймым
лий-мы-м
лий-мЕ-м
be-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
шижыныт.
шиж-ын-ыт
шиж-н-ыт
feel-PST2-3PL
vb1-tense-pers



ӧрдыж 17 (К. Васин)


Кугу помещик Шереметев Юриныш пеш шуэн толын кая, тӱрлӧ ӧрдыж эллаште илен коштеш.

Кугу
Кугу
кугу
big
ad/no
помещик
помещик
помещик
landowner
no
Шереметев
Шереметев
Шереметев
Sheremetev
na
Юриныш
Юриныш
Юриныш
Yurinysh
na
пеш
пеш
пеш
very
av
шуэн
шуэн
шуэн
sparsely
av
шуэн
шуэ-н
шуэ-н
thin-GEN
ad-case
шуэн
шуэ-н
шуэ-н
anthill-GEN
no-case
шуэн
шу}-эн-Ø
шуо-ен-Ø
throw-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шуэн
шу}-эн
шуо-ен
throw-CVB
vb2-adv
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
кая,
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers
тӱрлӧ
тӱрлӧ
тӱрлӧ
different
ad/no/po
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-CNG
vb2-conn
ӧрдыж
ӧрдыж
ӧрдыж
side
ad/no
ӧрдыж
ӧрды-Ø-ж
ӧрдӧ-Ø-жЕ
grow.fat-CNG-3SG
vb2-conn-poss
эллаште
эл-ла-ште
эл-ла-штЕ
land-PL-INE
no-num-case
илен
ил'е-н
ил'е-н
damp-GEN
ad-case
илен
ил-ен-Ø
иле-ен-Ø
live-PST2-3SG
vb2-tense-pers
илен
ил-ен
иле-ен
live-CVB
vb2-adv
коштеш.
кошт-еш
кошт-еш
go-3SG
vb1-pers



ӧрдыж 18 (Н. Лекайн)


Ӧрдыж ялыш тудо (Сергей) коштын тунемын огыл.

Ӧрдыж
Ӧрдыж
ӧрдыж
side
ad/no
Ӧрдыж
Ӧрды-Ø-ж
ӧрдӧ-Ø-жЕ
grow.fat-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ялыш
ял-ыш
ял-ш
village-ILL
no-case
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
(Сергей)
Сергей
Сергей
Sergey
na
коштын
кошт-ын-Ø
кошт-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
коштын
кошт-ын
кошт-н
go-CVB
vb1-adv
тунемын
тунем-ын-Ø
тунем-н-Ø
learn-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тунемын
тунем-ын
тунем-н
learn-CVB
vb1-adv
тунемын
ту-н-ем-ын
ту-н-ем-н
that-GEN-1SG-GEN
pr-case-poss-case
тунемын
ту-н-ем-ын
ту-н-ем-н
gland-GEN-1SG-GEN
no-case-poss-case
тунемын
ту-н-ем-ын
ту-н-ем-н
banner-GEN-1SG-GEN
no-case-poss-case
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



ӧрдыж 19 (Я. Элексейн)


Окса Тоймаксола марий-влакым тӱрлӧ ӧрдыж пашаш поктен.

Окса
Окса
окса
money
no
Тоймаксола
Тоймаксола
Тоймаксола
Toymaksola
na
марий-влакым
марий-влак-ым
марий-влак-м
Mari-PL-ACC
no-num-case
тӱрлӧ
тӱрлӧ
тӱрлӧ
different
ad/no/po
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-CNG
vb2-conn
ӧрдыж
ӧрдыж
ӧрдыж
side
ad/no
ӧрдыж
ӧрды-Ø-ж
ӧрдӧ-Ø-жЕ
grow.fat-CNG-3SG
vb2-conn-poss
пашаш
паша-ш
паша-ш
work-ILL
no-case
пашаш
паша-ш
паша-еш
work-LAT
no-case
поктен.
покт-ен-Ø
покто-ен-Ø
drive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
поктен.
покт-ен
покто-ен
drive-CVB
vb2-adv



ӧрдыжан 1


Ӧрдыжан шогалаш

Ӧрдыжан
Ӧрдыжан
ӧрдыжан
at.the.side
av/po
Ӧрдыжан
Ӧрдыж-ан
ӧрдыж-ан
side-with
ad/no-deriv.ad
шогалаш
шогал-аш
шогал-аш
stand.up-INF
vb1-inf
шогалаш
шогал-аш
шогале-аш
plough-INF
vb2-inf
шогалаш
шога-ла-ш
шога-ла-ш
plough-PL-ILL
no-num-case
шогалаш
шога-ла-ш
шога-ла-еш
plough-PL-LAT
no-num-case



ӧрдыжан 2 (А. Тимофеев)


Алексей чемоданым корно деч ӧрдыжан шындыш.

Алексей
Алексей
Алексей
Aleksey
na
чемоданым
чемодан-ым
чемодан-м
suitcase-ACC
no-case
корно
корно
корно
road
no
деч
деч
деч
from
po
ӧрдыжан
ӧрдыжан
ӧрдыжан
at.the.side
av/po
ӧрдыжан
ӧрдыж-ан
ӧрдыж-ан
side-with
ad/no-deriv.ad
шындыш.
шындыш
шындыш
sheaves.in.drying.barn
no
шындыш.
шынды-ш-Ø
шынде-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧрдыжеш 1 (М. Казаков)


Асхат ден аваже ӧрдыжеш верланышт.

Асхат
Асхат
Асхат
Askhat
na
ден
ден
ден
and
co
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
ӧрдыжеш
ӧрдыжеш
ӧрдыжеш
at.the.side
av/po
ӧрдыжеш
ӧрдыж-еш
ӧрдыж-еш
side-LAT
ad/no-case
верланышт.
верланы-шт
верлане-шт
settle-IMP.3PL
vb2-mood.pers
верланышт.
верланы-ш-т
верлане-ш-т
settle-PST1-3PL
vb2-tense-pers
верланышт.
вер-лан-ышт
вер-лан-шт
place-DAT-3PL
no-case-poss



ӧрдыжеш 2 (А. Ягельдин)


Молышт ӧрдыжеш ыштыме блиндажыште шинчат, канат.

Молышт
Молы-шт
моло-шт
other-3PL
no/pr-poss
ӧрдыжеш
ӧрдыжеш
ӧрдыжеш
at.the.side
av/po
ӧрдыжеш
ӧрдыж-еш
ӧрдыж-еш
side-LAT
ad/no-case
ыштыме
ыштыме
ыштыме
done
ad
ыштыме
ышты-ме
ыште-мЕ
do-PTCP.PASS
vb2-ad
блиндажыште
блиндаж-ыште
блиндаж-штЕ
shelter-INE
no-case
шинчат,
шинча-т
шинча-ет
eye-2SG
no-poss
шинчат,
шинча-т
шинча-ат
eye-and
no-enc
шинчат,
шинч-ат
шинч-ат
sit.down-2SG
vb1-pers
шинчат,
шинч-ат
шинче-ат
sit-3PL
vb2-pers
шинчат,
шинч-ат
шинче-ат
know-3PL
vb2-pers
шинчат,
шинч-а-т
шинче-а-ат
sit-3SG-and
vb2-pers-enc
шинчат,
шинч-а-т
шинче-а-ат
know-3SG-and
vb2-pers-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинч-Ø-ат
sit.down-CNG-and
vb1-conn-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинч-Ø-ат
sit.down-CVB-and
vb1-adv-enc
шинчат,
шинч--ат
шинч-Е-ат
sit.down-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинче-Ø-ат
sit-CNG-and
vb2-conn-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинче-Ø-ат
know-CNG-and
vb2-conn-enc
канат.
канат
канат
rope
no
канат.
кан-ат
кане-ат
rest-3PL
vb2-pers
канат.
кан-а-т
кане-а-ат
rest-3SG-and
vb2-pers-enc
канат.
кан-Ø-ат
кане-Ø-ат
rest-CNG-and
vb2-conn-enc



ӧрдыжеш 3


Шофёр машинажым корно ӧрдыжеш шогалтен кодыш.

Шофёр
Шофёр
шофёр
driver
no
машинажым
машина-жы-м
машина-жЕ-м
machine-3SG-ACC
no-poss-case
корно
корно
корно
road
no
ӧрдыжеш
ӧрдыжеш
ӧрдыжеш
at.the.side
av/po
ӧрдыжеш
ӧрдыж-еш
ӧрдыж-еш
side-LAT
ad/no-case
шогалтен
шогалт-ен-Ø
шогалте-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шогалтен
шогалт-ен
шогалте-ен
put-CVB
vb2-adv
кодыш.
код-ыш
код-ш
code-ILL
no-case
кодыш.
коды-ш-Ø
кодо-ш-Ø
leave-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧрдыжеш 4 (К. Коряков)


Первый снарядше корно деч ӧрдыжеш пудешталте.

Первый
Первый
первый
first
ad/av/nm
снарядше
снаряд-ше
снаряд-жЕ
projectile-3SG
no-poss
корно
корно
корно
road
no
деч
деч
деч
from
po
ӧрдыжеш
ӧрдыжеш
ӧрдыжеш
at.the.side
av/po
ӧрдыжеш
ӧрдыж-еш
ӧрдыж-еш
side-LAT
ad/no-case
пудешталте.
пудешталт-е
пудешталт-Е
burst-PST1.3SG
vb1-tense.pers
пудешталте.
пудешт-алт-е
пудешт-алт-Е
burst-REF-PST1.3SG
vb1-deriv.v-tense.pers



ӧрдыжеш 5 («Ончыко»)


Йыван Кырля художественный самодеятельностьын ик эн тале участникше лийын, мыят тиде паша деч ӧрдыжеш кодын омыл.

Йыван
Йыван
Йыван
Yyvan
na
Кырля
Кырля
Кырля
Kyrl'a
na
художественный
художественный
художественный
artistic
ad
самодеятельностьын
самодеятельность-ын
самодеятельность-н
amateur.activities-GEN
no-case
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
эн
эн
эн
SUP
pa
тале
тале
тале
bold
ad
тале
тал'е
тал'е
glade
no
участникше
участник-ше
участник-жЕ
participant-3SG
no-poss
лийын,
лийын
лийын
as.a
po
лийын,
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын,
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
мыят
мый-[а]т
мый-ат
1SG-and
pr-enc
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
паша
паша
паша
work
no
деч
деч
деч
from
po
ӧрдыжеш
ӧрдыжеш
ӧрдыжеш
at.the.side
av/po
ӧрдыжеш
ӧрдыж-еш
ӧрдыж-еш
side-LAT
ad/no-case
кодын
кодын
кодын
with.delay
av
кодын
код-ын
код-н
code-GEN
no-case
кодын
код-ын-Ø
код-н-Ø
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кодын
код-ын
код-н
stay-CVB
vb1-adv
омыл.
о-м-ыл-Ø
о-м-ул-Ø
NEG-1SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



ӧрдыжеш 6 (А. Юзыкайн)


Адакат Аптылман кугыза шотыштак мутым лукмо шуэш. Нигузе тудым ӧрдыжеш коден огына керт.

Адакат
Адакат
адакат
still
av
Адакат
Адак-ат
адак-ат
again-and
av-enc
Аптылман
Аптылман
Аптылман
Aptylman
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
шотыштак
шотышт-ак
шотышто-ак
regarding-STR
po-enc
шотыштак
шот-ышт-ак
шот-шт-ак
use-3PL-STR
no-poss-enc
шотыштак
шот-ышт-ак
шот-штЕ-ак
use-INE-STR
no-case-enc
мутым
мут-ым
мут-м
word-ACC
no-case
лукмо
лукмо
лукмо
deductible
ad
лукмо
лук-мо
лукт-мЕ
lead.out-PTCP.PASS
vb1-ad
шуэш.
шуэ-ш
шуэ-ш
thin-ILL
ad-case
шуэш.
шуэ-ш
шуэ-ш
anthill-ILL
no-case
шуэш.
шуэ-ш
шуэ-еш
thin-LAT
ad-case
шуэш.
шуэ-ш
шуэ-еш
anthill-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
bran-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
bristle-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
eye-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
spring.water-LAT
no-case
шуэш.
шу-эш
шу-еш
reach-3SG
vb1-pers
шуэш.
шу-эш
шу-еш
ferment-3SG
vb1-pers
шуэш.
шу-эш
шу-еш
whittle-3SG
vb1-pers
Нигузе
Нигузе
нигузе
in.no.way
av/pr
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
ӧрдыжеш
ӧрдыжеш
ӧрдыжеш
at.the.side
av/po
ӧрдыжеш
ӧрдыж-еш
ӧрдыж-еш
side-LAT
ad/no-case
коден
код-ен-Ø
кодо-ен-Ø
leave-PST2-3SG
vb2-tense-pers
коден
код-ен
кодо-ен
leave-CVB
vb2-adv
огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



ӧрдыжкӧ 1


Ӧрдыжкӧ тӧршташ

Ӧрдыжкӧ
Ӧрдыжкӧ
ӧрдыжкӧ
the.side
av/po
тӧршташ
тӧршт-аш
тӧрштӧ-аш
jump-INF
vb2-inf



ӧрдыжкӧ 2


ӧрдыжкӧ пышташ

ӧрдыжкӧ
ӧрдыжкӧ
ӧрдыжкӧ
the.side
av/po
пышташ
пышт-аш
пыште-аш
put-INF
vb2-inf



ӧрдыжкӧ 3 (А. Мурзашев)


Кырля кольмыжым ӧрдыжкӧ шогалтыш да куржын колтыш.

Кырля
Кырля
Кырля
Kyrl'a
na
кольмыжым
кольмы-жы-м
кольмо-жЕ-м
shovel-3SG-ACC
no-poss-case
ӧрдыжкӧ
ӧрдыжкӧ
ӧрдыжкӧ
the.side
av/po
шогалтыш
шогалтыш
шогалтыш
[X]
no
шогалтыш
шогалты-ш-Ø
шогалте-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
куржын
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧрдыжкӧ 4 (В. Исенеков)


Коктынат ӧрдыжкӧ кораҥына.

Коктынат
Коктынат
коктынат
both
av
Коктынат
Коктын-ат
коктын-ат
as.a.pair-and
av-enc
ӧрдыжкӧ
ӧрдыжкӧ
ӧрдыжкӧ
the.side
av/po
кораҥына.
кораҥ-ына
кораҥ-на
move.away.from-1PL
vb1-pers



ӧрдыжкӧ 5 (М. Рыбаков)


Роза, мый декем тупынь савырнен, корно ӧрдыжкӧ онча.

Роза,
Роза
роза
rose
no
мый
мый
мый
1SG
pr
декем
дек-ем
дек-ем
to-1SG
po-poss
декем
дек-ем
деке-ем
to-1SG
po-poss
тупынь
тупынь
тупынь
reverse
ad/av
савырнен,
савырн-ен-Ø
савырне-ен-Ø
turn-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савырнен,
савырн-ен
савырне-ен
turn-CVB
vb2-adv
корно
корно
корно
road
no
ӧрдыжкӧ
ӧрдыжкӧ
ӧрдыжкӧ
the.side
av/po
онча.
онч-а
ончо-а
look-3SG
vb2-pers



ӧрдыжкӧ 6 (М. Шкетан)


Вӱта пужымо, шеҥгел капка ӧрдыжкӧ налын шындыме.

Вӱта
Вӱта
вӱта
shed
no
пужымо,
пужымо
пужымо
dismantled
ad
пужымо,
пужы-мо
пужо-мЕ
ruin-PTCP.PASS
vb2-ad
шеҥгел
шеҥгел
шеҥгел
back
ad/no
капка
капка
капка
gate
no
ӧрдыжкӧ
ӧрдыжкӧ
ӧрдыжкӧ
the.side
av/po
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
шындыме.
шындыме
шындыме
installation
ad
шындыме.
шынды-ме
шынде-мЕ
put-PTCP.PASS
vb2-ad



ӧрдыжлу 1


Вольык ӧрдыжлу

Вольык
Вольык
вольык
cattle
no
ӧрдыжлу
ӧрдыжлу
ӧрдыжлу
rib
no



ӧрдыжлу 2 (С. Чавайн)


Сакар мераҥым нӧлтал ончале – пычалысе уло ядра мераҥын ӧрдыжлу коклашкыже пурен каен.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
мераҥым
мераҥ-ым
мераҥ-м
hare-ACC
no-case
мераҥым
мера-ҥ-ым
мера-аҥ-ым
measure-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
мераҥым
мер-аҥ-ым
мер-аҥ-ым
community-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
нӧлтал
нӧлтал-Ø
нӧлтал-Ø
raise-IMP.2SG
vb1-mood.pers
нӧлтал
нӧлтал-Ø
нӧлтал-Ø
raise-CNG
vb1-conn
нӧлтал
нӧлтал-Ø
нӧлтал-Ø
raise-CVB
vb1-adv
ончале –
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
пычалысе
пычал-ысе
пычал-сЕ
gun-ADJ
no-deriv.ad
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
ядра
ядра
ядра
small.shot
no
мераҥын
мераҥ-ын
мераҥ-н
hare-GEN
no-case
мераҥын
мера-ҥ-ын-Ø
мера-аҥ-н-Ø
measure-TRANS-PST2-3SG
no-deriv.v-tense-pers
мераҥын
мер-аҥ-ын-Ø
мер-аҥ-н-Ø
community-TRANS-PST2-3SG
no-deriv.v-tense-pers
мераҥын
мера-ҥ-ын
мера-аҥ-н
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
мераҥын
мер-аҥ-ын
мер-аҥ-н
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ӧрдыжлу
ӧрдыжлу
ӧрдыжлу
rib
no
коклашкыже
коклашкы-же
коклашке-жЕ
into-3SG
av/po-poss
коклашкыже
кокла-шкы-же
кокла-шкЕ-жЕ
distance-ILL-3SG
ad/no-case-poss
коклашкыже
кок-ла-шкы-же
кок-ла-шкЕ-жЕ
cook-PL-ILL-3SG
no-num-case-poss
коклашкыже
кок-ла-шкы-же
кок-ла-шкЕ-жЕ
two-PL-ILL-3SG
nm-num-case-poss
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
каен.
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен.
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv



ӧрдыжлу 3 (Тушто)


Пире ӧрдыжлу вошт кече коеш.

Пире
Пире
пире
wolf
no
ӧрдыжлу
ӧрдыжлу
ӧрдыжлу
rib
no
вошт
вошт
вошт
over
av/po
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
коеш.
коеш
коеш
it.seems
pa
коеш.
ко[й]-еш
кой-еш
be.visible-3SG
vb1-pers



ӧрдыжлу 4 («Ончыко»)


– Но тый каҥга лийынат, ӧрдыжлуэтым шотлаш лиеш.

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
тый
тый
тый
2SG
pr
каҥга
каҥга
каҥга
skinny
ad
лийынат,
лийын-ат
лийын-ат
as.a-and
po-enc
лийынат,
лий-ын-ат
лий-н-ат
be-PST2-2SG
vb1-tense-pers
лийынат,
лий-ына-т
лий-на-ат
be-1PL-and
vb1-pers-enc
лийынат,
лий-ын-Ø-ат
лий-н-Ø-ат
be-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
лийынат,
лий-ын-ат
лий-н-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc
ӧрдыжлуэтым
ӧрдыжлу-эт-ым
ӧрдыжлу-ет-м
rib-2SG-ACC
no-poss-case
шотлаш
шотл-аш
шотло-аш
count-INF
vb2-inf
шотлаш
шот-ла-ш
шот-ла-ш
use-PL-ILL
no-num-case
шотлаш
шот-ла-ш
шот-ла-еш
use-PL-LAT
no-num-case
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



ӧрдыжлу 5 (Г. Ефруш)


Ӧрдыжъеҥ ӧрдыжлуэтымат шотла.

Ӧрдыжъеҥ
Ӧрдыжъеҥ
ӧрдыжъеҥ
stranger
no
ӧрдыжлуэтымат
ӧрдыжлу-эт-ым-ат
ӧрдыжлу-ет-м-ат
rib-2SG-ACC-and
no-poss-case-enc
шотла.
шот-ла
шот-ла
use-COMP
no-case
шотла.
шот-ла
шот-ла
use-PL
no-num
шотла.
шот-ла
шот-ла
use-STR
no-enc
шотла.
шотл-а
шотло-а
count-3SG
vb2-pers



ӧрдыжлу 6 (Н. Лекайн)


Тый гына подыш пурыдымо ӧрдыжлу гай торешланет.

Тый
тый
тый
2SG
pr
гына
гына
гына
only
pa
подыш
под-ыш
под-ш
pot-ILL
no-case
пурыдымо
пурыдымо
пурыдымо
not.entering
ad
пурыдымо
пуры-дымо
пуро-дымЕ
go.in-PTCP.NEG
vb2-ad
ӧрдыжлу
ӧрдыжлу
ӧрдыжлу
rib
no
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
торешланет.
торешлан-ет
торешлане-ет
refuse-2SG
vb2-pers
торешланет.
торешла-н-ет
торешла-ан-ет
across-with-2SG
ad/av-deriv.ad-poss
торешланет.
торешла-н-ет
торешла-н-ет
across-GEN-2SG
ad/av-case-poss
торешланет.
тореш-лан-ет
тореш-лан-ет
crosspiece-DAT-2SG
ad/av/no/po-case-poss



ӧрдыжлу 7 (О. Шабдар)


Кориш Пётр кугызан ешыштыже подыш пурыдымо ӧрдыжлу гай ила: тудым огыт йӧрате, огыт чамане.

Кориш
Кориш
Кориш
Korish
na
Пётр
Пётр
Пётр
P'otr
na
кугызан
кугыза-н
кугыза-ан
old.man-with
no-deriv.ad
кугызан
кугыза-н
кугыза-н
old.man-GEN
no-case
ешыштыже
еш-ышты-же
еш-штЕ-жЕ
family-INE-3SG
no-case-poss
подыш
под-ыш
под-ш
pot-ILL
no-case
пурыдымо
пурыдымо
пурыдымо
not.entering
ad
пурыдымо
пуры-дымо
пуро-дымЕ
go.in-PTCP.NEG
vb2-ad
ӧрдыжлу
ӧрдыжлу
ӧрдыжлу
rib
no
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
ила:
и-ла
и-ла
and-STR
co-enc
ила:
и-ла
и-ла
[X]-STR
pa-enc
ила:
ил-а
иле-а
live-3SG
vb2-pers
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
йӧрате,
йӧрате-Ø
йӧрате-Ø
love-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрате,
йӧрате-Ø
йӧрате-Ø
love-CNG
vb2-conn
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
чамане.
чамане-Ø
чамане-Ø
pity-IMP.2SG
vb2-mood.pers
чамане.
чамане-Ø
чамане-Ø
pity-CNG
vb2-conn



ӧрдыжсӧ 1


Ӧрдыжсӧ кӱсен

Ӧрдыжсӧ
Ӧрдыжсӧ
Ӧрдыжсӧ
Ördyzhsö
na
кӱсен
кӱсен
кӱсен
pocket
no
кӱсен
кӱсен
кӱсен
tendon
no
кӱсен
кӱсе-н
кӱсе-н
[X]-GEN
no-case



ӧрдыжсӧ 2


Помидорын ӧрдыжсӧ укшлажым кӱрышт кышкыман.

Помидорын
Помидор-ын
помидор-н
tomato-GEN
no-case
ӧрдыжсӧ
***
***
***
***
укшлажым
укш-ла-жы-м
укш-ла-жЕ-м
branch-PL-3SG-ACC
no-num-poss-case
кӱрышт
кӱр-ышт
кӱр-шт
bast-3PL
no-poss
кӱрышт
кӱрышт-Ø
кӱрышт-Ø
pick-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱрышт
кӱр-ышт
кӱр-шт
pick-IMP.3PL
vb1-mood.pers
кӱрышт
кӱрышт-Ø
кӱрышт-Ø
pick-CNG
vb1-conn
кӱрышт
кӱрышт-Ø
кӱрышт-Ø
pick-CVB
vb1-adv
кышкыман.
кышкы-ман
кышке-ман
throw-INF.NEC
vb2-inf
кышкыман.
кышкы-м-ан
кышке-мЕ-ан
throw-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad



ӧрдыжтараш 1


Шинчам ӧрдыжтараш

Шинчам
Шинча-м
шинча-м
eye-ACC
no-case
Шинчам
Шинча-м
шинча-ем
eye-1SG
no-poss
Шинчам
Шинч-ам
шинч-ам
sit.down-1SG
vb1-pers
Шинчам
Шинча-м-Ø
шинча-ем-Ø
eye-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Шинчам
Шинча-м-Ø
шинча-ем-Ø
eye-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Шинчам
Шинча-м-Ø
шинча-ем-Ø
eye-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ӧрдыжтараш
ӧрдыжтар-аш
ӧрдыжтаре-аш
take.aside-INF
vb2-inf



ӧрдыжтараш 2


– Имнетым умбакырак ӧрдыжтаре.

Имнетым
Имн[ь]-ет-ым
имн'е-ет-м
horse-2SG-ACC
no-poss-case
умбакырак
умбакырак
умбакырак
further
av
умбакырак
умбакы-рак
умбаке-рак
far-COMP
av-deg
ӧрдыжтаре.
ӧрдыжтаре-Ø
ӧрдыжтаре-Ø
take.aside-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧрдыжтаре.
ӧрдыжтаре-Ø
ӧрдыжтаре-Ø
take.aside-CNG
vb2-conn



ӧрдыжтараш 3 («Мар. ком.»)


Конкурсный комиссий председатель, райисполком председательын заместительже, партий райкомын секретарьже дене келыштарен, мыйын кандидатурем ӧрдыжтареныт.

Конкурсный
Конкурсный
конкурсный
competitive
ad
комиссий
комиссий
комиссий
committee
no
председатель,
председатель
председатель
president
no
райисполком
райисполком
райисполком
district.executive.committee
no
председательын
председатель-ын
председатель-н
president-GEN
no-case
заместительже,
заместитель-же
заместитель-жЕ
deputy-3SG
no-poss
партий
партий
партий
party
no
райкомын
райком-ын
райком-н
district.committee-GEN
no-case
секретарьже
секретарь-же
секретарь-жЕ
secretary-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
келыштарен,
келыштарен
келыштарен
harmoniously
av
келыштарен,
келыштар-ен-Ø
келыштаре-ен-Ø
coordinate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
келыштарен,
келыштар-ен
келыштаре-ен
coordinate-CVB
vb2-adv
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
кандидатурем
кандидатур-ем
кандидатур-ем
candidacy-1SG
no-poss
кандидатурем
кандидатур-ем-Ø
кандидатур-ем-Ø
candidacy-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кандидатурем
кандидатур-ем-Ø
кандидатур-ем-Ø
candidacy-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кандидатурем
кандидатур-ем-Ø
кандидатур-ем-Ø
candidacy-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ӧрдыжтареныт.
ӧрдыжтар-ен-ыт
ӧрдыжтаре-ен-ыт
take.aside-PST2-3PL
vb2-tense-pers



ӧрдыжташ 1 (М. Шкетан)


Фугасов шинчажым мый дечем ӧрдыжта, вигак палаш лиеш: тыпландарен кертеш гынат, тудо тыпландараш ок шоно.

Фугасов
Фугасов
Фугасов
Fugasov
na
шинчажым
шинча-жы-м
шинча-жЕ-м
eye-3SG-ACC
no-poss-case
мый
мый
мый
1SG
pr
дечем
деч-ем
деч-ем
from-1SG
po-poss
ӧрдыжта,
ӧрдыжт-а
ӧрдыжтӧ-а
heel-3SG
vb2-pers
вигак
вигак
вигак
immediately
av
палаш
пал-аш
пале-аш
know-INF
vb2-inf
лиеш:
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш:
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
тыпландарен
тыпландар-ен-Ø
тыпландаре-ен-Ø
pacify-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тыпландарен
тыпландар-ен
тыпландаре-ен
pacify-CVB
vb2-adv
кертеш
керт-еш
керт-еш
be.able.to-3SG
vb1-pers
кертеш
керт-еш
керт-еш
swaddle-3SG
vb1-pers
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
тыпландараш
тыпландар-аш
тыпландаре-аш
pacify-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шоно.
шоно-Ø
шоно-Ø
think-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шоно.
шоно-Ø
шоно-Ø
think-CNG
vb2-conn



ӧрдыжтӧ 1


Ӧрдыжтӧ ала-могай олым каван йӱла.

Ӧрдыжтӧ
Ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ
at.the.side
av/po
Ӧрдыжтӧ
Ӧрдыжтӧ-Ø
ӧрдыжтӧ-Ø
heel-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ӧрдыжтӧ
Ӧрдыжтӧ-Ø
ӧрдыжтӧ-Ø
heel-CNG
vb2-conn
ала-могай
ала-могай
ала-могай
some
ad/av/pr
олым
олым
олым
straw
no
каван
каван
каван
stack
no
каван
кава-н
кава-ан
sky-with
no-deriv.ad
каван
кава-н
кава-ан
lower.abdomen-with
no-deriv.ad
каван
кава-н
кава-ан
weight-with
no-deriv.ad
каван
кава-н
кава-н
sky-GEN
no-case
каван
кава-н
кава-н
lower.abdomen-GEN
no-case
каван
кава-н
кава-н
weight-GEN
no-case
йӱла.
йӱла
йӱла
custom
no
йӱла.
йӱл-а
йӱлӧ-а
burn-3SG
vb2-pers
йӱла.
йӱ-Ø-ла
йӱ-Ø-ла
drink-CNG-STR
vb1-conn-enc
йӱла.
йӱ-Ø-ла
йӱ-Ø-ла
drink-CVB-STR
vb1-adv-enc



ӧрдыжтӧ 2 (М.-Азмекей)


Кож йымалне Епи кия, ӧрдыжтӧ – пычалже.

Кож
Кож
кож
spruce
no
йымалне
йымалне
йымалне
at.the.bottom
av/po
Епи
Епи
Епи
Yepi
na
кия,
ки[й]-[а]
кие-а
lie-3SG
vb2-pers
ӧрдыжтӧ –
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ
at.the.side
av/po
ӧрдыжтӧ –
ӧрдыжтӧ-Ø
ӧрдыжтӧ-Ø
heel-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧрдыжтӧ –
ӧрдыжтӧ-Ø
ӧрдыжтӧ-Ø
heel-CNG
vb2-conn
пычалже.
пычал-же
пычал-жЕ
gun-3SG
no-poss



ӧрдыжтӧ 3 (М. Рыбаков)


(Ондре:) Ӧрдыжтӧ иктаж-могай лектышан пашам муам, ешемат шке декем налам.

(Ондре:)
Ондре
Ондре
Ondre
na
Ӧрдыжтӧ
Ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ
at.the.side
av/po
Ӧрдыжтӧ
Ӧрдыжтӧ-Ø
ӧрдыжтӧ-Ø
heel-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ӧрдыжтӧ
Ӧрдыжтӧ-Ø
ӧрдыжтӧ-Ø
heel-CNG
vb2-conn
иктаж-могай
иктаж-могай
иктаж-могай
some
ad/pr
лектышан
лектышан
лектышан
yielding
ad
лектышан
лектыш-ан
лектыш-ан
harvest-with
no-deriv.ad
пашам
паша-м
паша-м
work-ACC
no-case
пашам
паша-м
паша-ем
work-1SG
no-poss
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
муам,
му-ам
му-ам
find-1SG
vb1-pers
ешемат
еш-ем-ат
еш-ем-ат
family-1SG-and
no-poss-enc
ешемат
еш-ем-ат
еш-ем-ат
family-TRANS-2SG
no-deriv.v-pers
ешемат
еш-ем-ат
еш-ем-ат
family-TRANS-3PL
no-deriv.v-pers
ешемат
еш-ем-а-т
еш-ем-а-ат
family-TRANS-3SG-and
no-deriv.v-pers-enc
ешемат
еш-ем-Ø-ат
еш-ем-Ø-ат
family-TRANS-CNG-and
no-deriv.v-conn-enc
ешемат
еш-ем-Ø-ат
еш-ем-Ø-ат
family-TRANS-CVB-and
no-deriv.v-adv-enc
ешемат
еш-ем--ат
еш-ем-Е-ат
family-TRANS-PST1.3SG-and
no-deriv.v-tense.pers-enc
шке
шке
шке
REFL
pr
декем
дек-ем
дек-ем
to-1SG
po-poss
декем
дек-ем
деке-ем
to-1SG
po-poss
налам.
нал-ам
нал-ам
take-1SG
vb1-pers



ӧрдыжтӧ 4 (Н. Лекайн)


Тек кызыт мый ӧрдыжтӧ коштам, тек мый орланем, но тыйым нигунамат ом мондо.

Тек
Тек
тек
let
av/co/pa
кызыт
кызыт
кызыт
now
av
мый
мый
мый
1SG
pr
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ
at.the.side
av/po
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ-Ø
ӧрдыжтӧ-Ø
heel-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ-Ø
ӧрдыжтӧ-Ø
heel-CNG
vb2-conn
коштам,
кошт-ам
кошт-ам
go-1SG
vb1-pers
тек
тек
тек
let
av/co/pa
мый
мый
мый
1SG
pr
орланем,
орлан-ем
орлан-ем
eagle-1SG
no-poss
орланем,
орлан-ем
орлане-ем
suffer-1SG
vb2-pers
орланем,
ор-лан-ем
ор-лан-ем
fortress-DAT-1SG
ad/no-case-poss
орланем,
орлан-ем-Ø
орлан-ем-Ø
eagle-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
орланем,
орлан-ем-Ø
орлан-ем-Ø
eagle-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
орланем,
орлан-ем-Ø
орлан-ем-Ø
eagle-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
нигунамат
н'игунамат
н'игунамат
in.no.case
av/pr
нигунамат
н'игунам-ат
н'игунам-ат
never-and
av/pr-enc
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
мондо.
мондо-Ø
мондо-Ø
forget-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мондо.
мондо-Ø
мондо-Ø
forget-CNG
vb2-conn



ӧрдыжтӧ 5


Ял ӧрдыжтӧ

Ял
Ял
ял
village
no
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ
at.the.side
av/po
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ-Ø
ӧрдыжтӧ-Ø
heel-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ-Ø
ӧрдыжтӧ-Ø
heel-CNG
vb2-conn



ӧрдыжтӧ 6 (В. Сапаев)


Исаев корно ӧрдыжтӧ улшо лакыш писын тӧрштыш да тушан йымен возо.

Исаев
Исаев
Исаев
Isayev
na
корно
корно
корно
road
no
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ
at.the.side
av/po
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ-Ø
ӧрдыжтӧ-Ø
heel-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ-Ø
ӧрдыжтӧ-Ø
heel-CNG
vb2-conn
улшо
улшо
улшо
existing
ad
улшо
ул-шо
ул-шЕ
be-PTCP.ACT
vb1-ad
лакыш
лак-ыш
лак-ш
varnish-ILL
no-case
лакыш
лакы-ш
лаке-ш
hole-ILL
no-case
лакыш
лакы-ш-Ø
лаке-ш-Ø
get.stuck-PST1-3SG
vb2-tense-pers
писын
писын
писын
quickly
av
писын
писы-н
писе-н
quick-GEN
ad-case
тӧрштыш
тӧршты-ш-Ø
тӧрштӧ-ш-Ø
jump-PST1-3SG
vb2-tense-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
тушан
тушан
тушан
there
av/pr
тушан
тушан
тушан
with.seeds
ad
тушан
туш-ан
туш-ан
seed-with
no-deriv.ad
тушан
туш-ан
туш-ан
flourish-with
no-deriv.ad
тушан
туш-ан
туш-ан
there-with
av/pr-deriv.ad
йымен
йым-ен-Ø
йыме-ен-Ø
be.blinded-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йымен
йым-ен
йыме-ен
be.blinded-CVB
vb2-adv
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
возо.
воз-о
воз-Е
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-CNG
vb2-conn



ӧрдыжтӧ 7


Ял деч ӧрдыжтӧ

Ял
Ял
ял
village
no
деч
деч
деч
from
po
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ
at.the.side
av/po
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ-Ø
ӧрдыжтӧ-Ø
heel-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ-Ø
ӧрдыжтӧ-Ø
heel-CNG
vb2-conn



ӧрдыжтӧ 8 (Г. Иванов)


Шочмо эл деч ӧрдыжтӧ, тораште, кок ий наре веле иленам.

Шочмо
Шочмо
шочмо
Monday
ad/no
Шочмо
Шоч-мо
шоч-мЕ
be.born-PTCP.PASS
vb1-ad
эл
эл
эл
land
no
деч
деч
деч
from
po
ӧрдыжтӧ,
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ
at.the.side
av/po
ӧрдыжтӧ,
ӧрдыжтӧ-Ø
ӧрдыжтӧ-Ø
heel-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧрдыжтӧ,
ӧрдыжтӧ-Ø
ӧрдыжтӧ-Ø
heel-CNG
vb2-conn
тораште,
тораште
тораште
afar
av/po
тораште,
тора-ште
тора-штЕ
gap-INE
ad/av/no-case
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
ий
ий
ий
year
no
ий
ий
ий
ice
no
ий
ий
ий
chisel
no
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CNG
vb1-conn
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CVB
vb1-adv
наре
наре
наре
about
po
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
иленам.
ил-ен-ам
иле-ен-ам
live-PST2-1SG
vb2-tense-pers
иленам.
ил'е-на-м
ил'е-на-м
damp-1PL-ACC
ad-poss-case



ӧрдыжтӧ 9 (З. Каткова)


Пӧрт деч ӧрдыжтырак тыгыде чашкер, умбалнырак шошымсо чодыра гӱжлен шога.

Пӧрт
Пӧрт
пӧрт
house
no
деч
деч
деч
from
po
ӧрдыжтырак
ӧрдыжты-рак
ӧрдыжтӧ-рак
at.the.side-COMP
av/po-deg
ӧрдыжтырак
ӧрдыжты-Ø-рак
ӧрдыжтӧ-Ø-рак
heel-CNG-COMP
vb2-conn-deg
тыгыде
тыгыде
тыгыде
fine
ad/no
чашкер,
чашкер
чашкер
thicket
no
умбалнырак
умбалнырак
умбалнырак
a.bit.further.away
av
умбалнырак
умбалны-рак
умбалне-рак
at.a.distance-COMP
av-deg
шошымсо
шошымсо
шошымсо
spring
ad
чодыра
чодыра
чодыра
forest
no
чодыра
чодыра
чодыра
coarse
ad
гӱжлен
гӱжл-ен-Ø
гӱжлӧ-ен-Ø
rustle-PST2-3SG
vb2-tense-pers
гӱжлен
гӱжл-ен
гӱжлӧ-ен
rustle-CVB
vb2-adv
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



ӧрдыжтӧ 10 («Мар. ком.»)


Ялысе интеллигенцият ӧрдыжтӧ ок шого: туныктышо-влак культур пӧртеш шукерте огыл выставкым почыныт.

Ялысе
Ялысе
ялысе
village
ad/no
Ялысе
Ял-ысе
ял-сЕ
village-ADJ
no-deriv.ad
интеллигенцият
интеллигенци[й]-[а]т
интеллигенций-ат
intelligentsia-and
no-enc
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ
at.the.side
av/po
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ-Ø
ӧрдыжтӧ-Ø
heel-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧрдыжтӧ
ӧрдыжтӧ-Ø
ӧрдыжтӧ-Ø
heel-CNG
vb2-conn
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шого:
шого
шого
stop
vb
шого:
шого
шого
mute
ad
шого:
шого-Ø
шого-Ø
stand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шого:
шого-Ø
шого-Ø
stand-CNG
vb2-conn
туныктышо-влак
туныктышо-влак
туныктышо-влак
teacher-PL
no-num
туныктышо-влак
туныкты-шо-влак
туныкто-шЕ-влак
teach-PTCP.ACT-PL
vb2-ad-num
культур
культур
культур
culture
no
пӧртеш
пӧрт-еш
пӧрт-еш
house-LAT
no-case
шукерте
шукерте
шукерте
long.ago
av
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
выставкым
выставкы-м
выставке-м
exhibition-ACC
no-case
почыныт.
поч-ын-ыт
поч-н-ыт
open-PST2-3PL
vb1-tense-pers



ӧрдыжын 1


Ӧрдыжын возаш

Ӧрдыжын
Ӧрдыжын
ӧрдыжын
on.one's.side
av
Ӧрдыжын
Ӧрдыж-ын
ӧрдыж-н
side-GEN
ad/no-case
возаш
возаш
возаш
a.cartload
ad
возаш
воз-аш
воз-аш
lie.down-INF
vb1-inf
возаш
воз-аш
возо-аш
write-INF
vb2-inf



ӧрдыжын 2 (И. Васильев)


Ильян Йыван тудын (Васька) дек ӧрдыжын савырнен шогалеш.

Ильян
Ильян
Ильян
Il'yan
na
Йыван
Йыван
Йыван
Yyvan
na
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
(Васька)
Васька
Васька
Vas'ka
na
дек
дек
дек
to
po
ӧрдыжын
ӧрдыжын
ӧрдыжын
on.one's.side
av
ӧрдыжын
ӧрдыж-ын
ӧрдыж-н
side-GEN
ad/no-case
савырнен
савырн-ен-Ø
савырне-ен-Ø
turn-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савырнен
савырн-ен
савырне-ен
turn-CVB
vb2-adv
шогалеш.
шогал-еш
шогал-еш
stand.up-3SG
vb1-pers



ӧрдыжын 3 (М. Шкетан)


Пӧтыр, ӧрдыжын лийын, вуйжым нӧлталын, Зыковлан чот кычкырал каласен.

Пӧтыр,
Пӧтыр
Пӧтыр
Pötyr
na
ӧрдыжын
ӧрдыжын
ӧрдыжын
on.one's.side
av
ӧрдыжын
ӧрдыж-ын
ӧрдыж-н
side-GEN
ad/no-case
лийын,
лийын
лийын
as.a
po
лийын,
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын,
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
вуйжым
вуй-жы-м
вуй-жЕ-м
head-3SG-ACC
no-poss-case
нӧлталын,
нӧлтал-ын-Ø
нӧлтал-н-Ø
raise-PST2-3SG
vb1-tense-pers
нӧлталын,
нӧлтал-ын
нӧлтал-н
raise-CVB
vb1-adv
Зыковлан
Зыковлан
Зыковлан
Zykovlan
na
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CNG
vb1-conn
кычкырал
кычкырал-Ø
кычкырал-Ø
shout-CVB
vb1-adv
каласен.
калас-ен-Ø
каласе-ен-Ø
say-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каласен.
калас-ен
каласе-ен
say-CVB
vb2-adv



ӧрдыктараш 1


Вольыкым ӧрдыктараш

Вольыкым
Вольык-ым
вольык-м
cattle-ACC
no-case
ӧрдыктараш
ӧрдыктар-аш
ӧрдыктаре-аш
fatten-INF
vb2-inf



ӧрдыктараш 2 (М. Иванов)


Эрла гычак кумло вич сӧснам ӧрдыктараш шогалташ лиеш.

Эрла
Эрла
эрла
tomorrow
ad/av/no
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-COMP
ad/av/no-case
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-PL
ad/av/no-num
Эрла
Эр-ла
эр-ла
morning-STR
ad/av/no-enc
гычак
гыч-ак
гыч-ак
from-STR
po-enc
кумло
кумло
кумло
thirty
nm
вич
вич
вич
five
nm
сӧснам
сӧсна-м
сӧсна-м
pig-ACC
no-case
сӧснам
сӧсна-м
сӧсна-м
shock.of.sheaves-ACC
no-case
сӧснам
сӧсна-м
сӧсна-ем
pig-1SG
no-poss
сӧснам
сӧсна-м
сӧсна-ем
shock.of.sheaves-1SG
no-poss
сӧснам
сӧс-на-м
сӧс-на-м
[X]-1PL-ACC
ad-poss-case
сӧснам
сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
pig-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сӧснам
сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
shock.of.sheaves-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сӧснам
сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
pig-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сӧснам
сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
shock.of.sheaves-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сӧснам
сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
pig-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
сӧснам
сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
shock.of.sheaves-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ӧрдыктараш
ӧрдыктар-аш
ӧрдыктаре-аш
fatten-INF
vb2-inf
шогалташ
шогалт-аш
шогалте-аш
put-INF
vb2-inf
шогалташ
шог-алт-аш
шого-алт-аш
stand-REF-INF
vb2-deriv.v-inf
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



ӧрдыктараш 3 (В. Иванов)


– От пале мо, пийым пукшен ӧрдыктарет гын, озажым пураш тӱҥалеш.

От
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
пале
пале
пале
marking
ad/no
пале
пале-Ø
пале-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пале
пале-Ø
пале-Ø
know-CNG
vb2-conn
мо,
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
пийым
пий-ым
пий-м
dog-ACC
no-case
пукшен
пукш-ен-Ø
пукшо-ен-Ø
feed-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пукшен
пукш-ен
пукшо-ен
feed-CVB
vb2-adv
ӧрдыктарет
ӧрдыктар-ет
ӧрдыктаре-ет
fatten-2SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
озажым
оза-жы-м
оза-жЕ-м
owner-3SG-ACC
no-poss-case
пураш
пура-ш
пура-ш
home-made.kvass-ILL
no-case
пураш
пура-ш
пура-ш
framework-ILL
no-case
пураш
пура-ш
пура-еш
home-made.kvass-LAT
no-case
пураш
пура-ш
пура-еш
framework-LAT
no-case
пураш
пур-аш
пур-аш
chew-INF
vb1-inf
пураш
пур-аш
пуро-аш
go.in-INF
vb2-inf
тӱҥалеш.
тӱҥал-еш
тӱҥал-еш
start-3SG
vb1-pers



ӧрдыктарымаш 1 («Мар. ком.»)


Кызыт пукшен ӧрдыктарымаште индешле сӧсна шога.

Кызыт
Кызыт
кызыт
now
av
пукшен
пукш-ен-Ø
пукшо-ен-Ø
feed-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пукшен
пукш-ен
пукшо-ен
feed-CVB
vb2-adv
ӧрдыктарымаште
ӧрдыктарымаш-те
ӧрдыктарымаш-штЕ
fattening-INE
no-case
ӧрдыктарымаште
ӧрдыктары-маш-те
ӧрдыктаре-маш-штЕ
fatten-NMLZ-INE
vb2-deriv.n-case
индешле
индешле
индешле
ninety
nm
сӧсна
сӧсна
сӧсна
pig
no
сӧсна
сӧсна
сӧсна
shock.of.sheaves
no
сӧсна
сӧс-на
сӧс-на
[X]-1PL
ad-poss
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



ӧрдыктарымаш 2 («Мар. ком.»)


Сӧснам ӧрдыктарымаште «Ветлужский» совхозышто тений вашталтыш уло.

Сӧснам
Сӧсна-м
сӧсна-м
pig-ACC
no-case
Сӧснам
Сӧсна-м
сӧсна-м
shock.of.sheaves-ACC
no-case
Сӧснам
Сӧсна-м
сӧсна-ем
pig-1SG
no-poss
Сӧснам
Сӧсна-м
сӧсна-ем
shock.of.sheaves-1SG
no-poss
Сӧснам
Сӧс-на-м
сӧс-на-м
[X]-1PL-ACC
ad-poss-case
Сӧснам
Сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
pig-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Сӧснам
Сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
shock.of.sheaves-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Сӧснам
Сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
pig-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Сӧснам
Сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
shock.of.sheaves-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Сӧснам
Сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
pig-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Сӧснам
Сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
shock.of.sheaves-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ӧрдыктарымаште
ӧрдыктарымаш-те
ӧрдыктарымаш-штЕ
fattening-INE
no-case
ӧрдыктарымаште
ӧрдыктары-маш-те
ӧрдыктаре-маш-штЕ
fatten-NMLZ-INE
vb2-deriv.n-case
«Ветлужский»
Ветлужский
Ветлужский
Vetluzhskiy
na
совхозышто
совхоз-ышто
совхоз-штЕ
state.farm-INE
no-case
тений
тений
тений
this.year
av
вашталтыш
вашталтыш
вашталтыш
change
no
вашталтыш
вашталты-ш-Ø
вашталте-ш-Ø
change-PST1-3SG
vb2-tense-pers
уло.
уло
уло
is
ad/no/vb



ӧрдыктарыме 1 (М. Делянов)


Воктенжак озанлыкын вольыкым ӧрдыктарыме фермыже верланен.

Воктенжак
Воктен-ж-ак
воктен-жЕ-ак
beside-3SG-STR
av/po-poss-enc
Воктенжак
Вокт-ен-Ø-ж-ак
вокто-ен-Ø-жЕ-ак
strip.bark-PST2-3SG-3SG-STR
vb2-tense-pers-poss-enc
Воктенжак
Вокт-ен-ж-ак
вокто-ен-жЕ-ак
strip.bark-CVB-3SG-STR
vb2-adv-poss-enc
озанлыкын
озанлык-ын
озанлык-н
economy-GEN
no-case
озанлыкын
оза-н-лык-ын
оза-ан-лык-н
owner-with-for-GEN
no-deriv.ad-deriv.ad-case
вольыкым
вольык-ым
вольык-м
cattle-ACC
no-case
ӧрдыктарыме
ӧрдыктарыме
ӧрдыктарыме
fattening
ad
ӧрдыктарыме
ӧрдыктары-ме
ӧрдыктаре-мЕ
fatten-PTCP.PASS
vb2-ad
фермыже
фермы-же
ферме-жЕ
farm-3SG
no-poss
верланен.
верлан-ен-Ø
верлане-ен-Ø
settle-PST2-3SG
vb2-tense-pers
верланен.
верлан-ен
верлане-ен
settle-CVB
vb2-adv



ӧрдыктарыме 2 (В. Косоротов)


А мом ойлашыже: погынымаште утларакшым ӱдымӧ, тӱредме, ушкалым лӱштымӧ, сӧснам ӧрдыктарыме нерген мутланеныт.

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ойлашыже:
ойл-аш-ыже
ойло-аш-жЕ
talk-INF-3SG
vb2-inf-poss
ойлашыже:
ой-ла-ш-ыже
ой-ла-еш-жЕ
opinion-PL-LAT-3SG
no-num-case-poss
ойлашыже:
ой-ла-ш-ыже
ой-ла-ш-жЕ
opinion-PL-ILL-3SG
no-num-case-poss
погынымаште
погынымаш-те
погынымаш-штЕ
assembly-INE
no-case
погынымаште
погыны-маш-те
погыно-маш-штЕ
gather-NMLZ-INE
vb2-deriv.n-case
утларакшым
утларакшым
утларакшым
chiefly
av
ӱдымӧ,
ӱдымӧ
ӱдымӧ
sown
ad
ӱдымӧ,
ӱды-мӧ
ӱдӧ-мЕ
sow-PTCP.PASS
vb2-ad
тӱредме,
тӱредме
тӱредме
cut
ad
тӱредме,
тӱред-ме
тӱред-мЕ
cut-PTCP.PASS
vb1-ad
ушкалым
ушкал-ым
ушкал-м
cow-ACC
no-case
лӱштымӧ,
лӱштымӧ
лӱштымӧ
milking
ad
лӱштымӧ,
лӱшты-мӧ
лӱштӧ-мЕ
milk-PTCP.PASS
vb2-ad
сӧснам
сӧсна-м
сӧсна-м
pig-ACC
no-case
сӧснам
сӧсна-м
сӧсна-м
shock.of.sheaves-ACC
no-case
сӧснам
сӧсна-м
сӧсна-ем
pig-1SG
no-poss
сӧснам
сӧсна-м
сӧсна-ем
shock.of.sheaves-1SG
no-poss
сӧснам
сӧс-на-м
сӧс-на-м
[X]-1PL-ACC
ad-poss-case
сӧснам
сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
pig-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сӧснам
сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
shock.of.sheaves-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сӧснам
сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
pig-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сӧснам
сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
shock.of.sheaves-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сӧснам
сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
pig-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
сӧснам
сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
shock.of.sheaves-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ӧрдыктарыме
ӧрдыктарыме
ӧрдыктарыме
fattening
ad
ӧрдыктарыме
ӧрдыктары-ме
ӧрдыктаре-мЕ
fatten-PTCP.PASS
vb2-ad
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
мутланеныт.
мутлан-ен-ыт
мутлане-ен-ыт
talk-PST2-3PL
vb2-tense-pers



ӧрдыкташ 1


Пукшен ӧрдыкташ

Пукшен
Пукш-ен-Ø
пукшо-ен-Ø
feed-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Пукшен
Пукш-ен
пукшо-ен
feed-CVB
vb2-adv
ӧрдыкташ
ӧрдыкт-аш
ӧрдыктӧ-аш
fatten-INF
vb2-inf
ӧрдыкташ
ӧрды-кт-аш
ӧрдӧ-ктЕ-аш
grow.fat-CAUS-INF
vb2-deriv.v-inf



ӧрдыкташ 2


Ик марий сӧснам чот ӧрдыктен да шӱшкылын.

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
марий
марий
марий
Mari
no
сӧснам
сӧсна-м
сӧсна-м
pig-ACC
no-case
сӧснам
сӧсна-м
сӧсна-м
shock.of.sheaves-ACC
no-case
сӧснам
сӧсна-м
сӧсна-ем
pig-1SG
no-poss
сӧснам
сӧсна-м
сӧсна-ем
shock.of.sheaves-1SG
no-poss
сӧснам
сӧс-на-м
сӧс-на-м
[X]-1PL-ACC
ad-poss-case
сӧснам
сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
pig-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сӧснам
сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
shock.of.sheaves-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сӧснам
сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
pig-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сӧснам
сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
shock.of.sheaves-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сӧснам
сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
pig-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
сӧснам
сӧсна-м-Ø
сӧсна-ем-Ø
shock.of.sheaves-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
ӧрдыктен
ӧрдыкт-ен-Ø
ӧрдыктӧ-ен-Ø
fatten-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧрдыктен
ӧрдыкт-ен
ӧрдыктӧ-ен
fatten-CVB
vb2-adv
ӧрдыктен
ӧрды-кт-ен-Ø
ӧрдӧ-ктЕ-ен-Ø
grow.fat-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
ӧрдыктен
ӧрды-кт-ен
ӧрдӧ-ктЕ-ен
grow.fat-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
шӱшкылын.
шӱшкыл-ын-Ø
шӱшкыл-н-Ø
slaughter-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шӱшкылын.
шӱшкыл-ын
шӱшкыл-н
slaughter-CVB
vb1-adv



ӧрдыктымаш 1


Тӱкан шолдыра вольыкым ӧрдыктымаш

Тӱкан
Тӱкан
тӱкан
horned
no
Тӱкан
Тӱк-ан
тӱкӧ-ан
horn-with
no-deriv.ad
Тӱкан
Тӱк-ан
тӱкӧ-ан
bolt-with
no-deriv.ad
Тӱкан
Тӱк-ан
тӱкӧ-ан
yellow-with
ad-deriv.ad
Тӱкан
Тӱк-ан
тӱкӧ-ан
type-with
no-deriv.ad
шолдыра
шолдыра
шолдыра
coarse
ad
вольыкым
вольык-ым
вольык-м
cattle-ACC
no-case
ӧрдыктымаш
ӧрдыктымаш
ӧрдыктымаш
fattening
no
ӧрдыктымаш
ӧрдыкты-маш
ӧрдыктӧ-маш
fatten-NMLZ
vb2-deriv.n
ӧрдыктымаш
ӧрды-кты-маш
ӧрдӧ-ктЕ-маш
grow.fat-CAUS-NMLZ
vb2-deriv.v-deriv.n



ӧрдыктымӧ 1


Ӧрдыктымӧ ӱшкыж

Ӧрдыктымӧ
Ӧрдыктымӧ
ӧрдыктымӧ
fattened
ad
Ӧрдыктымӧ
Ӧрдыкты-мӧ
ӧрдыктӧ-мЕ
fatten-PTCP.PASS
vb2-ad
Ӧрдыктымӧ
Ӧрды-кты-мӧ
ӧрдӧ-ктЕ-мЕ
grow.fat-CAUS-PTCP.PASS
vb2-deriv.v-ad
ӱшкыж
ӱшкыж
ӱшкыж
bull
no
ӱшкыж
ӱш-кы-ж
ӱш-шкЕ-жЕ
club-ILL-3SG
no-case-poss



ӧрдышӧ 1 (А. Березин)


Канен шогышо да ӧрдышӧ алаша верже гыч писын тарваныш.

Канен
Кан-ен-Ø
кане-ен-Ø
rest-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Канен
Кан-ен
кане-ен
rest-CVB
vb2-adv
шогышо
шогышо
шогышо
standing
no
шогышо
шогы-шо
шого-шЕ
stand-PTCP.ACT
vb2-ad
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
ӧрдышӧ
ӧрдышӧ
ӧрдышӧ
stout
ad
ӧрдышӧ
ӧрды-шӧ
ӧрдӧ-шЕ
grow.fat-PTCP.ACT
vb2-ad
алаша
алаша
алаша
gelding
no
верже
вер-же
вер-жЕ
place-3SG
no-poss
гыч
гыч
гыч
from
po
писын
писын
писын
quickly
av
писын
писы-н
писе-н
quick-GEN
ad-case
тарваныш.
тарваны-ш-Ø
тарване-ш-Ø
move-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧрза [I] 1 (Ӱпымарий)


Ӧрза – шурно опташ кӱр дене ыштыме ныл пусакан яшлык.

Ӧрза –
Ӧрза
ӧрза
azure
ad
Ӧрза –
Ӧрза
ӧрза
basket
no
Ӧрза –
Ӧр-за
ӧр-за
be.surprised-IMP.2PL
vb1-mood.pers
шурно
шурно
шурно
crops
no
опташ
опт-аш
опто-аш
put-INF
vb2-inf
опташ
опт-аш
опто-аш
bark-INF
vb2-inf
кӱр
кӱр
кӱр
bast
no
кӱр
кӱр-Ø
кӱр-Ø
pick-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱр
кӱр-Ø
кӱр-Ø
pick-CNG
vb1-conn
кӱр
кӱр-Ø
кӱр-Ø
pick-CVB
vb1-adv
дене
дене
дене
with
po
ыштыме
ыштыме
ыштыме
done
ad
ыштыме
ышты-ме
ыште-мЕ
do-PTCP.PASS
vb2-ad
ныл
ныл
ныл
four
nm
пусакан
пусакан
пусакан
with.a.corner
ad
пусакан
пусак-ан
пусак-ан
corner-with
no-deriv.ad
яшлык.
яшлык
яшлык
box
no



ӧрза [II] 1 (К. Васин)


Юринын ик сайрак урем лукыштыжо ӧрза наличникан, олача-вулача вывескан пӧрт сӧралын койын шинча.

Юринын
Юринын
Юринын
Yurinyn
na
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
сайрак
сайрак
сайрак
better
ad
сайрак
сай-рак
сай-рак
good-COMP
ad/av-deg
урем
урем
урем
street
no
урем
ур-ем
ур-ем
squirrel-1SG
no-poss
урем
ур-ем
уро-ем
bury-1SG
vb2-pers
урем
ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
урем
ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
урем
ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
лукыштыжо
лук-ышты-жо
лук-штЕ-жЕ
corner-INE-3SG
no-case-poss
лукыштыжо
лук-ышты-жо
лук-штЕ-жЕ
[X]-INE-3SG
no-case-poss
лукыштыжо
лук-ышты-жо
лук-штЕ-жЕ
[X]-INE-3SG
no-case-poss
ӧрза
ӧрза
ӧрза
azure
ad
ӧрза
ӧрза
ӧрза
basket
no
ӧрза
ӧр-за
ӧр-за
be.surprised-IMP.2PL
vb1-mood.pers
наличникан,
наличникан
наличникан
with.a.casing
ad
наличникан,
наличник-ан
наличник-ан
casing-with
no-deriv.ad
олача-вулача
олача-вулача
олача-вулача
motley
ad
вывескан
вывеск-ан
вывеске-ан
sign-with
no-deriv.ad
пӧрт
пӧрт
пӧрт
house
no
сӧралын
сӧралын
сӧралын
beautifully
av
сӧралын
сӧрал-ын
сӧрал-н
beautiful-GEN
ad/av/no-case
сӧралын
сӧралы-н
сӧрале-н
beautiful-GEN
ad-case
койын
койын
койын
noticeably
av
койын
кой-ын-Ø
кой-н-Ø
be.visible-PST2-3SG
vb1-tense-pers
койын
кой-ын
кой-н
be.visible-CVB
vb1-adv
шинча.
шинча
шинча
eye
no
шинча.
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча.
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers



ӧрза [II] 2 (М. Шкетан)


Оринан кече дене шораҥше сӧрал чурийже, ӧрза шинчажын чолгыжыктен ончымыжо, пӱйым волгалтарен воштылмыжо Пӧтырлан пеш оҥайын чучын.

Оринан
Оринан
Оринан
Orinan
na
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
дене
дене
дене
with
po
шораҥше
шораҥше
шораҥше
dirty
ad
шораҥше
шораҥ-ше
шораҥ-шЕ
become.dirty-PTCP.ACT
vb1-ad
шораҥше
шора-ҥ-ше
шора-аҥ-шЕ
strangles-TRANS-PTCP.ACT
no-deriv.v-ad
шораҥше
шор-аҥ-ше
шор-аҥ-шЕ
swampy.place-TRANS-PTCP.ACT
ad/no-deriv.v-ad
сӧрал
сӧрал
сӧрал
beautiful
ad/av/no
чурийже,
чурий-же
чурий-жЕ
face-3SG
no-poss
чурийже,
чурий-Ø-же
чурие-Ø-жЕ
be.tormented-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ӧрза
ӧрза
ӧрза
azure
ad
ӧрза
ӧрза
ӧрза
basket
no
ӧрза
ӧр-за
ӧр-за
be.surprised-IMP.2PL
vb1-mood.pers
шинчажын
шинча-жы-н
шинча-жЕ-н
eye-3SG-GEN
no-poss-case
чолгыжыктен
чолгыжыкт-ен-Ø
чолгыжыкто-ен-Ø
sparkle-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чолгыжыктен
чолгыжыкт-ен
чолгыжыкто-ен
sparkle-CVB
vb2-adv
чолгыжыктен
чолгыж-ыкт-ен-Ø
чолгыж-ктЕ-ен-Ø
shine-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
чолгыжыктен
чолгыж-ыкт-ен
чолгыж-ктЕ-ен
shine-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
ончымыжо,
ончымы-жо
ончымо-жЕ
view-3SG
ad-poss
ончымыжо,
ончы-мы-жо
ончо-мЕ-жЕ
look-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
пӱйым
пӱй-ым
пӱй-м
tooth-ACC
no-case
волгалтарен
волгалтар-ен-Ø
волгалтаре-ен-Ø
illuminate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
волгалтарен
волгалтар-ен
волгалтаре-ен
illuminate-CVB
vb2-adv
воштылмыжо
воштыл-мы-жо
воштыл-мЕ-жЕ
laugh-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
Пӧтырлан
Пӧтырлан
Пӧтырлан
Pötyrlan
na
пеш
пеш
пеш
very
av
оҥайын
оҥайын
оҥайын
interestingly
av
оҥайын
оҥай-ын
оҥай-н
interesting-GEN
ad/av-case
чучын.
чучын
чучын
perceptibly
av
чучын.
чуч-ын-Ø
чуч-н-Ø
seem-PST2-3SG
vb1-tense-pers
чучын.
чуч-ын
чуч-н
seem-CVB
vb1-adv



ӧрза [II] 3 («Ончыко»)


(Элыксанын) шинчапун ӱмбалныже ӧрза – бокс титакан.

(Элыксанын)
Элыксанын
Элыксанын
Elyksanyn
na
шинчапун
***
***
***
***
ӱмбалныже
ӱмбалны-же
ӱмбалне-жЕ
above-3SG
av/po-poss
ӧрза –
ӧрза
ӧрза
azure
ad
ӧрза –
ӧрза
ӧрза
basket
no
ӧрза –
ӧр-за
ӧр-за
be.surprised-IMP.2PL
vb1-mood.pers
бокс
бокс
бокс
boxing
no
титакан.
титакан
титакан
guilty
ad/no
титакан.
титак-ан
титак-ан
guilt-with
ad/av/no-deriv.ad



ӧрканаш 1 (В. Сапаев)


– Саскам йӧратет гын, тудым кушташ ит ӧркане, манеш калык.

Саскам
Саска-м
саска-м
berries-ACC
no-case
Саскам
Саска-м
саска-ем
berries-1SG
no-poss
Саскам
Саска-м-Ø
саска-ем-Ø
berries-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Саскам
Саска-м-Ø
саска-ем-Ø
berries-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Саскам
Саска-м-Ø
саска-ем-Ø
berries-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
йӧратет
йӧрат-ет
йӧрате-ет
love-2SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
кушташ
кушт-аш
кушто-аш
grow-INF
vb2-inf
кушташ
кушт-аш
кушто-аш
dance-INF
vb2-inf
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
ӧркане,
ӧркане-Ø
ӧркане-Ø
be.lazy-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧркане,
ӧркане-Ø
ӧркане-Ø
be.lazy-CNG
vb2-conn
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
калык.
калык
калык
people
no



ӧрканаш 2 (Калыкмут)


Шӱлаш нигунамат от ӧркане.

Шӱлаш
Шӱл-аш
шӱлӧ-аш
breathe-INF
vb2-inf
нигунамат
н'игунамат
н'игунамат
in.no.case
av/pr
нигунамат
н'игунам-ат
н'игунам-ат
never-and
av/pr-enc
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
ӧркане.
ӧркане-Ø
ӧркане-Ø
be.lazy-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧркане.
ӧркане-Ø
ӧркане-Ø
be.lazy-CNG
vb2-conn



ӧрканаш 3 (В. Косоротов)


А Юрик пеш ӧрканен кудалтен.

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
Юрик
Юрик
юрик
[X]
de
пеш
пеш
пеш
very
av
ӧрканен
ӧрканен
ӧрканен
lazily
av
ӧрканен
ӧркан-ен-Ø
ӧркане-ен-Ø
be.lazy-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧрканен
ӧркан-ен
ӧркане-ен
be.lazy-CVB
vb2-adv
кудалтен.
кудалт-ен-Ø
кудалте-ен-Ø
throw-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кудалтен.
кудалт-ен
кудалте-ен
throw-CVB
vb2-adv



ӧрканен 1


Ӧрканен тунемаш

Ӧрканен
Ӧрканен
ӧрканен
lazily
av
Ӧрканен
Ӧркан-ен-Ø
ӧркане-ен-Ø
be.lazy-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Ӧрканен
Ӧркан-ен
ӧркане-ен
be.lazy-CVB
vb2-adv
тунемаш
тунем-аш
тунем-аш
learn-INF
vb1-inf



ӧрканен 2 (А. Александров)


Икмыняр ӱдыр гына гармонь почеш ӧрканен мурен шинчылтеш.

Икмыняр
Икмыняр
икмыняр
some
ad/av/nm/pr
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
гына
гына
гына
only
pa
гармонь
гармонь
гармонь
accordion
no
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
ӧрканен
ӧрканен
ӧрканен
lazily
av
ӧрканен
ӧркан-ен-Ø
ӧркане-ен-Ø
be.lazy-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧрканен
ӧркан-ен
ӧркане-ен
be.lazy-CVB
vb2-adv
мурен
мур-ен-Ø
муро-ен-Ø
sing-PST2-3SG
vb2-tense-pers
мурен
мур-ен
муро-ен
sing-CVB
vb2-adv
шинчылтеш.
шинчылт-еш
шинчылт-еш
sit-3SG
vb1-pers



ӧрканен 3 (Ю. Артамонов)


Коклан шоҥго озан тугаяк шоҥго пийже оралгыше йӱкым пуа, ӧрканен опталта.

Коклан
Коклан
коклан
sometimes
av
Коклан
Кокла-н
кокла-ан
distance-with
ad/no-deriv.ad
Коклан
Кокла-н
кокла-н
distance-GEN
ad/no-case
Коклан
Кок-лан
кок-лан
cook-DAT
no-case
Коклан
Кок-лан
кок-лан
two-DAT
nm-case
Коклан
Кок-ла-н
кок-ла-н
cook-PL-GEN
no-num-case
Коклан
Кок-ла-н
кок-ла-н
two-PL-GEN
nm-num-case
шоҥго
шоҥго
шоҥго
old
ad/no
озан
оза-н
оза-ан
owner-with
no-deriv.ad
озан
оза-н
оза-н
owner-GEN
no-case
тугаяк
тугаяк
тугаяк
just.that.kind
ad
тугаяк
туга[й]-[а]к
тугай-ак
such-STR
ad/av/pr-enc
тугаяк
туга[й]-[а]к
тугае-ак
such-STR
ad/av/pr-enc
шоҥго
шоҥго
шоҥго
old
ad/no
пийже
пий-же
пий-жЕ
dog-3SG
no-poss
оралгыше
оралгыше
оралгыше
husky
ad
оралгыше
оралгы-ше
оралге-шЕ
become.hoarse-PTCP.ACT
vb2-ad
йӱкым
йӱк-ым
йӱк-м
voice-ACC
no-case
пуа,
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа,
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers
ӧрканен
ӧрканен
ӧрканен
lazily
av
ӧрканен
ӧркан-ен-Ø
ӧркане-ен-Ø
be.lazy-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧрканен
ӧркан-ен
ӧркане-ен
be.lazy-CVB
vb2-adv
опталта.
опталт-а
опталте-а
bark-3SG
vb2-pers



ӧрканен 4 («Ончыко»)


Лоптыра лум кава гыч ӧрканен йоген.

Лоптыра
Лоптыра
лоптыра
low.and.broad
ad
лум
лум
лум
snow
no
лум
лу-м
лу-м
bone-ACC
no-case
лум
лу-м
лу-м
ten-ACC
nm-case
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-CNG
vb1-conn
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-CVB
vb1-adv
кава
кава
кава
sky
no
кава
кава
кава
lower.abdomen
no
кава
кава
кава
weight
no
гыч
гыч
гыч
from
po
ӧрканен
ӧрканен
ӧрканен
lazily
av
ӧрканен
ӧркан-ен-Ø
ӧркане-ен-Ø
be.lazy-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧрканен
ӧркан-ен
ӧркане-ен
be.lazy-CVB
vb2-adv
йоген.
йог-ен-Ø
його-ен-Ø
flow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йоген.
йог-ен
його-ен
flow-CVB
vb2-adv



ӧрканен 5 (А. Асаев)


Корнеш нойышо Мексон верже гыч ӧрканенрак кынелят, омсам почаш ошкыльо.

Корнеш
Корн-еш
корно-еш
road-LAT
no-case
нойышо
нойышо
нойышо
tired
ad
нойышо
но[й]-шо
нойо-шЕ
become.tired-PTCP.ACT
vb2-ad
Мексон
Мексон
Мексон
Mekson
na
верже
вер-же
вер-жЕ
place-3SG
no-poss
гыч
гыч
гыч
from
po
ӧрканенрак
ӧрканен-рак
ӧрканен-рак
lazily-COMP
av-deg
ӧрканенрак
ӧркан-ен-Ø-рак
ӧркане-ен-Ø-рак
be.lazy-PST2-3SG-COMP
vb2-tense-pers-deg
ӧрканенрак
ӧркан-ен-рак
ӧркане-ен-рак
be.lazy-CVB-COMP
vb2-adv-deg
кынелят,
кын'ел-'е-[а]т
кын'ел-Е-ат
get.up-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
омсам
омса-м
омса-м
door-ACC
no-case
омсам
омса-м
омса-ем
door-1SG
no-poss
омсам
омса-м-Ø
омса-ем-Ø
door-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
омсам
омса-м-Ø
омса-ем-Ø
door-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
омсам
омса-м-Ø
омса-ем-Ø
door-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
почаш
поч-аш
поч-аш
open-INF
vb1-inf
ошкыльо.
ошкыл-ьо
ошкыл-Е
step-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧрканыдымаш 1 («Ончыко»)


Тыште творческий член-влак кугу тыршымашым, ӧрканыдымашым ончыктат.

Тыште
Тыште
тыште
here
av/pr
Тыште
Тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
творческий
творческий
творческий
creative
ad
член-влак
член-влак
член-влак
part-PL
no-num
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
тыршымашым,
тыршымаш-ым
тыршымаш-м
diligence-ACC
no-case
тыршымашым,
тыршы-маш-ым
тырше-маш-м
try-NMLZ-ACC
vb2-deriv.n-case
ӧрканыдымашым
ӧрканыдымаш-ым
ӧрканыдымаш-м
tirelessness-ACC
no-case
ӧрканыдымашым
ӧрканы-дымаш-ым
ӧркане-дымаш-м
be.lazy-NMLZ.NEG-ACC
vb2-deriv.n-case
ончыктат.
ончыкт-ат
ончыкто-ат
show-3PL
vb2-pers
ончыктат.
ончыкт-а-т
ончыкто-а-ат
show-3SG-and
vb2-pers-enc
ончыктат.
ончыкт-Ø-ат
ончыкто-Ø-ат
show-CNG-and
vb2-conn-enc
ончыктат.
ончы-кт-ат
ончо-ктЕ-ат
look-CAUS-3PL
vb2-deriv.v-pers
ончыктат.
ончы-кт-а-т
ончо-ктЕ-а-ат
look-CAUS-3SG-and
vb2-deriv.v-pers-enc
ончыктат.
ончы-кт-Ø-ат
ончо-ктЕ-Ø-ат
look-CAUS-CNG-and
vb2-deriv.v-conn-enc



ӧрканымаш 1 (К. Васин)


(Чымбылат) нимогай ӧрканымашым палыде, пашалан пиже.

(Чымбылат)
Чымбылат
Чымбылат
Chymbylat
na
нимогай
н'имогай
н'имогай
no
ad/pr
ӧрканымашым
ӧрканымаш-ым
ӧрканымаш-м
laziness-ACC
no-case
ӧрканымашым
ӧрканы-маш-ым
ӧркане-маш-м
be.lazy-NMLZ-ACC
vb2-deriv.n-case
палыде,
палыде
палыде
unknowingly
av
палыде,
палы-де
пале-де
know-CVB.NEG
vb2-adv
пашалан
паша-лан
паша-лан
work-DAT
no-case
пашалан
паша-ла-н
паша-ла-н
work-PL-GEN
no-num-case
пиже.
пиж-е
пиж-Е
stick-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧрканымаш 2 (Г. Микай)


– Тыге-туге ондален, ӧрканымашетым шарен, паша ыштымым монден, илен от керт куанен.

Тыге-туге
Тыге-туге
тыге-туге
in.different.ways
av/pr
ондален,
ондал-ен-Ø
ондале-ен-Ø
deceive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ондален,
ондал-ен
ондале-ен
deceive-CVB
vb2-adv
ӧрканымашетым
ӧрканымаш-ет-ым
ӧрканымаш-ет-м
laziness-2SG-ACC
no-poss-case
ӧрканымашетым
ӧрканы-маш-ет-ым
ӧркане-маш-ет-м
be.lazy-NMLZ-2SG-ACC
vb2-deriv.n-poss-case
шарен,
шар-ен-Ø
шаре-ен-Ø
spread.out-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шарен,
шар-ен
шаре-ен
spread.out-CVB
vb2-adv
паша
паша
паша
work
no
ыштымым
ыштымы-м
ыштыме-м
done-ACC
ad-case
ыштымым
ышты-мы-м
ыште-мЕ-м
do-PTCP.PASS-ACC
vb2-ad-case
монден,
монд-ен-Ø
мондо-ен-Ø
forget-PST2-3SG
vb2-tense-pers
монден,
монд-ен
мондо-ен
forget-CVB
vb2-adv
илен
ил'е-н
ил'е-н
damp-GEN
ad-case
илен
ил-ен-Ø
иле-ен-Ø
live-PST2-3SG
vb2-tense-pers
илен
ил-ен
иле-ен
live-CVB
vb2-adv
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
керт
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv
куанен.
куанен
куанен
happily
av
куанен.
куан-ен-Ø
куане-ен-Ø
rejoice-PST2-3SG
vb2-tense-pers
куанен.
куан-ен
куане-ен
rejoice-CVB
vb2-adv



ӧрканыме 1 (Д. Орай)


Тудо (Лука) шкенжын ӧрканымыжым ок шылте, «тыгак кӱлеш» веле манеш.

Тудо
тудо
тудо
3SG
pr
(Лука)
Лука
Лука
Luka
na
шкенжын
шкен-жы-н
шке-жЕ-н
REFL-3SG-GEN
pr-poss-case
шкенжын
шкен-жы-н
шкен-жЕ-н
private-3SG-GEN
ad-poss-case
шкенжын
шке-н-жы-н
шке-н-жЕ-н
REFL-GEN-3SG-GEN
pr-case-poss-case
ӧрканымыжым
ӧрканы-мы-жы-м
ӧркане-мЕ-жЕ-м
be.lazy-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb2-ad-poss-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шылте,
шылте-Ø
шылте-Ø
hide-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шылте,
шылте-Ø
шылте-Ø
hide-CNG
vb2-conn
«тыгак
тыгак
тыгак
like.this
ad/av/co/pa/pr
кӱлеш»
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш»
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
манеш.
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш.
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers



ӧрканышан 1 («Мар. ӱдыр.»)


Эсай гын пеш ӧрканышан.

Эсай
Эсай
Эсай
Esay
na
гын
гын
гын
if
co/pa
пеш
пеш
пеш
very
av
ӧрканышан.
ӧрканышан
ӧрканышан
lazy
ad
ӧрканышан.
ӧрканыш-ан
ӧрканыше-ан
lazy-with
ad/no-deriv.ad
ӧрканышан.
ӧрканы-ш-ан
ӧркане-шЕ-ан
be.lazy-PTCP.ACT-with
vb2-ad-deriv.ad



ӧрканыше 1 (Й. Ялмарий)


Икте марлан шинчын кудалеш, весе пашалан ӧрканыше логалеш.

Икте
Икте
икте
one
nm/pr
марлан
марлан
марлан
marrying
av
марлан
марла-н
марла-ан
Mari-with
ad/av-deriv.ad
марлан
марла-н
марла-н
Mari-GEN
ad/av-case
шинчын
шинч-ын-Ø
шинч-н-Ø
sit.down-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шинчын
шинч-ын
шинч-н
sit.down-CVB
vb1-adv
кудалеш,
кудал-еш
кудал-еш
run-3SG
vb1-pers
весе
весе
весе
different
ad/no/pr
пашалан
паша-лан
паша-лан
work-DAT
no-case
пашалан
паша-ла-н
паша-ла-н
work-PL-GEN
no-num-case
ӧрканыше
ӧрканыше
ӧрканыше
lazy
ad/no
ӧрканыше
ӧрканы-ше
ӧркане-шЕ
be.lazy-PTCP.ACT
vb2-ad
логалеш.
логал-еш
логал-еш
touch-3SG
vb1-pers



ӧрканыше 2 (В. Иванов)


Йоча-влак тунемаш тыршат, ӧрканышыже кок-кум еҥ гына.

Йоча-влак
Йоча-влак
йоча-влак
child-PL
no-num
тунемаш
тунем-аш
тунем-аш
learn-INF
vb1-inf
тыршат,
тырш-ат
тырше-ат
try-3PL
vb2-pers
тыршат,
тырш-а-т
тырше-а-ат
try-3SG-and
vb2-pers-enc
тыршат,
тырш-Ø-ат
тырше-Ø-ат
try-CNG-and
vb2-conn-enc
ӧрканышыже
ӧрканышы-же
ӧрканыше-жЕ
lazy-3SG
ad/no-poss
ӧрканышыже
ӧрканы-шы-же
ӧркане-шЕ-жЕ
be.lazy-PTCP.ACT-3SG
vb2-ad-poss
ӧрканышыже
ӧрканы-ш-Ø-ыже
ӧркане-ш-Ø-жЕ
be.lazy-PST1-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
ӧрканышыже
ӧрк-ан-ыш-ыже
ӧркӧ-ан-ш-жЕ
lazy-with-ILL-3SG
ad-deriv.ad-case-poss
кок-кум
кок-кум
кок-кум
two.or.three
nm
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
гына.
гына
гына
only
pa



ӧрканышын 1


Ӧрканышын кынел шогалаш

Ӧрканышын
Ӧрканышын
ӧрканышын
lazily
av
Ӧрканышын
Ӧрканышы-н
ӧрканыше-н
lazy-GEN
ad/no-case
Ӧрканышын
Ӧрканы-шы-н
ӧркане-шЕ-н
be.lazy-PTCP.ACT-GEN
vb2-ad-case
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-CNG
vb1-conn
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-CVB
vb1-adv
шогалаш
шогал-аш
шогал-аш
stand.up-INF
vb1-inf
шогалаш
шогал-аш
шогале-аш
plough-INF
vb2-inf
шогалаш
шога-ла-ш
шога-ла-ш
plough-PL-ILL
no-num-case
шогалаш
шога-ла-ш
шога-ла-еш
plough-PL-LAT
no-num-case



ӧрканышын 2 (Н. Лекайн)


– Тракторын шеҥгел валке гыч ӱй йогаш тӱҥалын, – шуэн да ӧрканышын вашештыш рвезе.

Тракторын
Трактор-ын
трактор-н
tractor-GEN
no-case
шеҥгел
шеҥгел
шеҥгел
back
ad/no
валке
***
***
***
***
гыч
гыч
гыч
from
po
ӱй
ӱй
ӱй
butter
ad/no
йогаш
йог-аш
його-аш
flow-INF
vb2-inf
тӱҥалын, –
тӱҥал-ын-Ø
тӱҥал-н-Ø
start-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тӱҥалын, –
тӱҥал-ын
тӱҥал-н
start-CVB
vb1-adv
шуэн
шуэн
шуэн
sparsely
av
шуэн
шуэ-н
шуэ-н
thin-GEN
ad-case
шуэн
шуэ-н
шуэ-н
anthill-GEN
no-case
шуэн
шу}-эн-Ø
шуо-ен-Ø
throw-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шуэн
шу}-эн
шуо-ен
throw-CVB
vb2-adv
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
ӧрканышын
ӧрканышын
ӧрканышын
lazily
av
ӧрканышын
ӧрканышы-н
ӧрканыше-н
lazy-GEN
ad/no-case
ӧрканышын
ӧрканы-шы-н
ӧркане-шЕ-н
be.lazy-PTCP.ACT-GEN
vb2-ad-case
вашештыш
вашештыш
вашештыш
answer
no
вашештыш
вашешты-ш-Ø
вашеште-ш-Ø
answer-PST1-3SG
vb2-tense-pers
рвезе.
рвезе
рвезе
young.man
ad/no



ӧрканышын 3 (П. Корнилов)


Пеле-пуле нӧрышӧ мланде вӱдыжгын тамжым налын ыш шукто. Тидлан ӧпкелышыла, йырым-йыр чылажат эркын, ӧрканышын тарванылеш.

Пеле-пуле
Пеле-пул'е
пелепул'е
halfcurved
ad/av/noad
Пеле-пуле
Пеле-пул'е
пелепул'е
in.halfcurved
ad/av/noad
Пеле-пуле
Пел-'е-пул'е
пел-Епул'е
burn-PST1.3SGcurved
vb1-tense.persad
нӧрышӧ
нӧрышӧ
нӧрышӧ
soaked
ad
нӧрышӧ
нӧры-шӧ
нӧрӧ-шЕ
become.wet-PTCP.ACT
vb2-ad
мланде
мланде
мланде
land
no
мланде
мланде
мланде
Earth
pn
вӱдыжгын
вӱдыжгын
вӱдыжгын
humidly
av
вӱдыжгын
вӱдыжгы-н
вӱдыжгӧ-н
humid-GEN
ad-case
тамжым
там-жы-м
там-жЕ-м
taste-3SG-ACC
no-poss-case
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
шукто.
шукто-Ø
шукто-Ø
succeed.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шукто.
шукто-Ø
шукто-Ø
succeed.in-CNG
vb2-conn
шукто.
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
reach-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто.
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
ferment-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто.
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
whittle-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто.
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
reach-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
шукто.
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
ferment-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
шукто.
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
whittle-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
Тидлан
тид-лан
тиде-лан
this-DAT
pr-case
ӧпкелышыла,
ӧпкелышы-ла
ӧпкелыше-ла
offending-COMP
ad-case
ӧпкелышыла,
ӧпкелышы-ла
ӧпкелыше-ла
offending-PL
ad-num
ӧпкелышыла,
ӧпкелышы-ла
ӧпкелыше-ла
offending-STR
ad-enc
ӧпкелышыла,
ӧпкелы-шыла
ӧпкеле-шыла
repent-CVB.SIM
vb2-adv
ӧпкелышыла,
ӧпкелы-шы-ла
ӧпкеле-шЕ-ла
repent-PTCP.ACT-COMP
vb2-ad-case
ӧпкелышыла,
ӧпкелы-шы-ла
ӧпкеле-шЕ-ла
repent-PTCP.ACT-PL
vb2-ad-num
ӧпкелышыла,
ӧпкелы-шы-ла
ӧпкеле-шЕ-ла
repent-PTCP.ACT-STR
vb2-ad-enc
йырым-йыр
йырым-йыр
йырым-йыр
around
av
чылажат
чылажат
чылажат
in.total
pr
чылажат
чылаж-ат
чылаже-ат
everything-and
pr-enc
чылажат
чыла-ж-ат
чыла-жЕ-ат
everything-3SG-and
ad/pa/pr-poss-enc
эркын,
эркын
эркын
softly
ad/av
эркын,
эркын
эркын
freedom
av/no
эркын,
эркы-н
эрке-н
peace-GEN
no-case
ӧрканышын
ӧрканышын
ӧрканышын
lazily
av
ӧрканышын
ӧрканышы-н
ӧрканыше-н
lazy-GEN
ad/no-case
ӧрканышын
ӧрканы-шы-н
ӧркане-шЕ-н
be.lazy-PTCP.ACT-GEN
vb2-ad-case
тарванылеш.
тарваныл-еш
тарваныл-еш
move-3SG
vb1-pers



ӧрмалгаш 1 (В. Иванов)


– Тый мо? Тыгай талкаште колым кучынет? – ӧрмалгыш Мику.

Тый
тый
тый
2SG
pr
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
талкаште
***
***
***
***
колым
кол-ым
кол-м
fish-ACC
no-case
колым
кол-ым
кол-м
Pisces-ACC
no-case
колым
колы-м
коло-м
twenty-ACC
nm-case
кучынет? –
кучы-не-т
кучо-не-т
hold-DES-2SG
vb2-mood-pers
кучынет? –
кучы-н-ет
кучо-н-ет
ascarid-GEN-2SG
no-case-poss
ӧрмалгыш
ӧрмалгы-ш-Ø
ӧрмалге-ш-Ø
be.astonished-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Мику.
Мику
Мику
Miku
na



ӧрмалгаш 2 (Ю. Артамонов)


Шке велныже тыгай кугу ялым ужын огылат, Пагул путырак чот ӧрмалгыш.

Шке
шке
шке
REFL
pr
велныже
велны-же
велне-жЕ
on.the.side-3SG
po-poss
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
ялым
ял-ым
ял-м
village-ACC
no-case
ужын
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
огылат,
огыла-т
огыла-ат
it's.just.as.well-and
pa-enc
огылат,
ог-Ø-ыл-Ø-ат
ог-Ø-ул-Ø-ат
NEG-3SG-be-CNG-and
vb-pers-vb-conn-enc
Пагул
Пагул
Пагул
Pagul
na
путырак
путырак
путырак
very
av
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
ӧрмалгыш.
ӧрмалгы-ш-Ø
ӧрмалге-ш-Ø
be.astonished-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧрмалгаш 3 (М. Рыбаков)


Тыгай вучыдымо йодышлан ончычшо мый ӧрмалгышымат.

Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
вучыдымо
вучыдымо
вучыдымо
unexpected
ad
вучыдымо
вучы-дымо
вучо-дымЕ
wait-PTCP.NEG
vb2-ad
йодышлан
йодыш-лан
йодыш-лан
question-DAT
no-case
йодышлан
йодыш-ла-н
йодыш-ла-н
question-PL-GEN
no-num-case
ончычшо
ончычшо
ончычшо
earlier.in.the.beginning
av
ончычшо
ончыч-шо
ончыч-жЕ
from.in.front.of-3SG
av/po-poss
мый
мый
мый
1SG
pr
ӧрмалгышымат.
ӧрмалгышы-м-ат
ӧрмалгыше-м-ат
confused-ACC-and
ad-case-enc
ӧрмалгышымат.
ӧрмалгы-ш-ым-ат
ӧрмалге-ш-ым-ат
be.astonished-PST1-1SG-and
vb2-tense-pers-enc
ӧрмалгышымат.
ӧрмалгы-шы-м-ат
ӧрмалге-шЕ-м-ат
be.astonished-PTCP.ACT-ACC-and
vb2-ad-case-enc



ӧрмалгаш 4 (С. Чавайн)


Сакар изиш ӧрмалгыш: тиде окса ага-шога ышташат ок сите.

Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
ӧрмалгыш:
ӧрмалгы-ш-Ø
ӧрмалге-ш-Ø
be.astonished-PST1-3SG
vb2-tense-pers
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
окса
окса
окса
money
no
ага-шога
ага-шога
агашога
field.workplough
nono
ага-шога
ага-шог-а
агашого-а
field.workstand-3SG
novb2-pers
ага-шога
ага-шога
агашога
uh-huhplough
in/pano
ага-шога
ага-шог-а
агашого-а
uh-huhstand-3SG
in/pavb2-pers
ага-шога
аг-а-шога
аге-ашога
rob-3SGplough
vb2-persno
ага-шога
аг-а-шог-а
аге-ашого-а
rob-3SGstand-3SG
vb2-persvb2-pers
ышташат
ышт-аш-ат
ыште-аш-ат
do-INF-and
vb2-inf-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
сите.
сите-Ø
сите-Ø
suffice-IMP.2SG
vb2-mood.pers
сите.
сите-Ø
сите-Ø
suffice-CNG
vb2-conn



ӧрмалгаш 5 (В. Исенеков)


Эше нигӧмат мый ом пале, садлан изишак ӧрмалгем.

Эше
Эше
эше
yet
av
Эше
Эше-Ø
эше-Ø
fall.heavily-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Эше
Эше-Ø
эше-Ø
fall.heavily-CNG
vb2-conn
нигӧмат
н'игӧм-ат
н'игӧм-ат
nobody-and
pr-enc
нигӧмат
н'игӧ-м-ат
н'игӧ-м-ат
nobody-ACC-and
pr-case-enc
мый
мый
мый
1SG
pr
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
пале,
пале
пале
marking
ad/no
пале,
пале-Ø
пале-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пале,
пале-Ø
пале-Ø
know-CNG
vb2-conn
садлан
садлан
садлан
therefore
co
садлан
сад-лан
сад-лан
garden-DAT
no-case
садлан
сад-ла-н
сад-ла-н
garden-PL-GEN
no-num-case
изишак
изишак
изишак
a.bit
av
изишак
изиш-ак
изиш-ак
a.bit-STR
av-enc
изишак
изи-ш-ак
изи-ш-ак
small-ILL-STR
ad/no-case-enc
ӧрмалгем.
ӧрмалг-ем
ӧрмалге-ем
be.astonished-1SG
vb2-pers



ӧрмалгаш 6 (М. Евсеева)


– Мый, – мане Саня, – тендан деке ужаш тольымат, пураш ӧрмалгышым.

Мый, –
мый
мый
1SG
pr
мане
ман-'е
ман-Е
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Саня, –
Саня
Саня
San'a
na
тендан
тен-да-н
те-да-н
2PL-2PL-GEN
pr-poss-case
тендан
те-н-да-н
те-н-да-н
2PL-GEN-2PL-GEN
pr-case-poss-case
деке
деке
деке
to
po
ужаш
ужаш
ужаш
part
no
ужаш
уж-аш
уж-аш
see-INF
vb1-inf
тольымат,
толь-ым-ат
толь-м-ат
tarred.roofing.paper-ACC-and
no-case-enc
тольымат,
тол-ьым-ат
тол-ым-ат
come-PST1.1SG-and
vb1-tense.pers-enc
пураш
пура-ш
пура-ш
home-made.kvass-ILL
no-case
пураш
пура-ш
пура-ш
framework-ILL
no-case
пураш
пура-ш
пура-еш
home-made.kvass-LAT
no-case
пураш
пура-ш
пура-еш
framework-LAT
no-case
пураш
пур-аш
пур-аш
chew-INF
vb1-inf
пураш
пур-аш
пуро-аш
go.in-INF
vb2-inf
ӧрмалгышым.
ӧрмалгышы-м
ӧрмалгыше-м
confused-ACC
ad-case
ӧрмалгышым.
ӧрмалгы-ш-ым
ӧрмалге-ш-ым
be.astonished-PST1-1SG
vb2-tense-pers
ӧрмалгышым.
ӧрмалгы-шы-м
ӧрмалге-шЕ-м
be.astonished-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case



ӧрмалгаш 7 (Г. Чемеков)


Туныктышо кенеташте ӧрмалгенат каен. Тудын ончылныжо кок самырык ӱдыр шога.

Туныктышо
Туныктышо
туныктышо
teacher
no
Туныктышо
Туныкты-шо
туныкто-шЕ
teach-PTCP.ACT
vb2-ad
кенеташте
кенеташте
кенеташте
instantly
av
ӧрмалгенат
ӧрмалг-ен-ат
ӧрмалге-ен-ат
be.astonished-PST2-2SG
vb2-tense-pers
ӧрмалгенат
ӧрмалг-ена-т
ӧрмалге-ена-ат
be.astonished-1PL-and
vb2-pers-enc
ӧрмалгенат
ӧрмалг-ен-Ø-ат
ӧрмалге-ен-Ø-ат
be.astonished-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
ӧрмалгенат
ӧрмалг-ен-ат
ӧрмалге-ен-ат
be.astonished-CVB-and
vb2-adv-enc
каен.
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен.
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
Тудын
Тудын
тудын
his/her
pr
Тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
ончылныжо
ончылны-жо
ончылно-жЕ
in.front-3SG
av/po-poss
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
самырык
самырык
самырык
young
ad/no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



ӧрмалгаш 8 (А. Мурзашев)


– Сита калыкым ондален илаш! – иктат-весат кычкыральыч. Тидым колын, Яналов ӧрмалген колтыш, кузе лияш, мом ышташ – ок пале.

Сита
Сита
сита
enough
in/vb
Сита
Сита
сита
sieve
no
Сита
Сит-а
сите-а
suffice-3SG
vb2-pers
калыкым
калык-ым
калык-м
people-ACC
no-case
ондален
ондал-ен-Ø
ондале-ен-Ø
deceive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ондален
ондал-ен
ондале-ен
deceive-CVB
vb2-adv
илаш! –
ил-аш
иле-аш
live-INF
vb2-inf
иктат-весат
иктат-вес-ат
иктатвес-ат
anybodydifferent-and
nm/prad/pr-enc
иктат-весат
иктат-вес-ат
иктатвесе-ат
anybodydifferent-and
nm/prad/no/pr-enc
иктат-весат
икт-ат-вес-ат
икте-атвес-ат
one-anddifferent-and
nm/pr-encad/pr-enc
иктат-весат
икт-ат-вес-ат
икте-атвесе-ат
one-anddifferent-and
nm/pr-encad/no/pr-enc
кычкыральыч.
кычкырал-ьыч
кычкырал-ыч
shout-PST1.2SG
vb1-tense.pers
кычкыральыч.
кычкырал-ьыч
кычкырал-ыч
shout-PST1.3PL
vb1-tense.pers
Тидым
Тиды-м
тиде-м
this-ACC
pr-case
колын,
кол-ын
кол-н
fish-GEN
no-case
колын,
кол-ын
кол-н
Pisces-GEN
no-case
колын,
колы-н
коло-н
twenty-GEN
nm-case
колын,
кол-ын-Ø
кол-н-Ø
hear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
колын,
кол-ын
кол-н
hear-CVB
vb1-adv
Яналов
Яналов
Яналов
Yanalov
na
ӧрмалген
ӧрмалг-ен-Ø
ӧрмалге-ен-Ø
be.astonished-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧрмалген
ӧрмалг-ен
ӧрмалге-ен
be.astonished-CVB
vb2-adv
колтыш,
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш,
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
лияш,
ли[й]-[а]ш
лий-аш
be-INF
vb1-inf
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ышташ –
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
пале.
пале
пале
marking
ad/no
пале.
пале-Ø
пале-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пале.
пале-Ø
пале-Ø
know-CNG
vb2-conn



ӧрмалгымаш 1 (К. Исаков)


Демонстрант-влак коклаште ӧрмалгымашым да пудыранымашым ужын, имнешке полицай нунын ӱмбак керылте.

Демонстрант-влак
Демонстрант-влак
демонстрант-влак
demonstrator-PL
no-num
коклаште
коклаште
коклаште
in
av/po
коклаште
кокла-ште
кокла-штЕ
distance-INE
ad/no-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
cook-PL-INE
no-num-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
two-PL-INE
nm-num-case
ӧрмалгымашым
ӧрмалгымаш-ым
ӧрмалгымаш-м
embarrassment-ACC
no-case
ӧрмалгымашым
ӧрмалгы-маш-ым
ӧрмалге-маш-м
be.astonished-NMLZ-ACC
vb2-deriv.n-case
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
пудыранымашым
пудыранымаш-ым
пудыранымаш-м
turbidity-ACC
no-case
пудыранымашым
пудыраны-маш-ым
пудыране-маш-м
mix-NMLZ-ACC
vb2-deriv.n-case
ужын,
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын,
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын,
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
имнешке
имн'ешке
имн'ешке
rider
no
полицай
полицай
полицай
policeman
no
нунын
нунын
нунын
their
pr
нунын
нуно-н
нуно-н
3PL-GEN
pr-case
ӱмбак
ӱмбак
ӱмбак
the.top
av/po
керылте.
керылт-е
керылт-Е
stick.into-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧрмалгымаш 2 (Е. Янгильдин)


Туныктышо Микалын шинчыме парт воктене ятыр жап шогыш. Тудын шинчаштыже икмыняр ӧрмалгымашым ужаш лиеш ыле.

Туныктышо
Туныктышо
туныктышо
teacher
no
Туныктышо
Туныкты-шо
туныкто-шЕ
teach-PTCP.ACT
vb2-ad
Микалын
Микалын
Микалын
Mikalyn
na
шинчыме
шинчыме
шинчыме
sitting
ad
шинчыме
шинчы-ме
шинче-мЕ
sit-PTCP.PASS
vb2-ad
шинчыме
шинчы-ме
шинче-мЕ
know-PTCP.PASS
vb2-ad
парт
парт
парт
desk
no
воктене
воктене
воктене
beside
av/po
ятыр
ятыр
ятыр
much
av/no/pr
жап
жап
жап
time
no
шогыш.
шогы-ш
шого-ш
mute-ILL
ad-case
шогыш.
шогы-ш-Ø
шого-ш-Ø
stand-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Тудын
Тудын
тудын
his/her
pr
Тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
шинчаштыже
шинча-шты-же
шинча-штЕ-жЕ
eye-INE-3SG
no-case-poss
икмыняр
икмыняр
икмыняр
some
ad/av/nm/pr
ӧрмалгымашым
ӧрмалгымаш-ым
ӧрмалгымаш-м
embarrassment-ACC
no-case
ӧрмалгымашым
ӧрмалгы-маш-ым
ӧрмалге-маш-м
be.astonished-NMLZ-ACC
vb2-deriv.n-case
ужаш
ужаш
ужаш
part
no
ужаш
уж-аш
уж-аш
see-INF
vb1-inf
лиеш
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧрмалгыме 1 (М. Евсеева)


Кажнын шинчаончалтышым ужын, нунын ӧрмалгымыштым умылаш лиеш.

Кажнын
Кажны-н
кажне-н
each-GEN
pr-case
шинчаончалтышым
шинчаончалтыш-ым
шинчаончалтыш-м
look-ACC
no-case
ужын,
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын,
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын,
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
нунын
нунын
нунын
their
pr
нунын
нуно-н
нуно-н
3PL-GEN
pr-case
ӧрмалгымыштым
ӧрмалгы-мы-шт-ым
ӧрмалге-мЕ-шт-м
be.astonished-PTCP.PASS-3PL-ACC
vb2-ad-poss-case
умылаш
умыл-аш
умыло-аш
understand-INF
vb2-inf
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



ӧрмалгыше 1 (Б. Данилов)


«Ну, тидын деч кугунак йодышташ огыт тӱҥал», – ӧрмалгыше рвезым ончен, шоналтыш Миша.

«Ну,
Ну
ну
well
in/pa
тидын
тиды-н
тиде-н
this-GEN
pr-case
деч
деч
деч
from
po
кугунак
кугун-ак
кугун-ак
a.lot-STR
av-enc
кугунак
кугу-на-к
кугу-на-ак
big-1PL-STR
ad/no-poss-enc
кугунак
кугу-н-ак
кугу-н-ак
big-GEN-STR
ad/no-case-enc
йодышташ
йодышт-аш
йодышт-аш
ask-INF
vb1-inf
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
тӱҥал», –
тӱҥал-Ø
тӱҥал-Ø
start-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тӱҥал», –
тӱҥал-Ø
тӱҥал-Ø
start-CNG
vb1-conn
тӱҥал», –
тӱҥал-Ø
тӱҥал-Ø
start-CVB
vb1-adv
ӧрмалгыше
ӧрмалгыше
ӧрмалгыше
confused
ad
ӧрмалгыше
ӧрмалгы-ше
ӧрмалге-шЕ
be.astonished-PTCP.ACT
vb2-ad
рвезым
рвезы-м
рвезе-м
young.man-ACC
ad/no-case
ончен,
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен,
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv
шоналтыш
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Миша.
Миша
Миша
Misha
na



ӧрмалгыше 2 («Мар. ком.»)


А ваштарешем Йоргий лектын шогале. Ӧрмалгыше, лывыжгыше.

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
ваштарешем
ваштареш-ем
ваштареш-ем
toward-1SG
ad/av/po-poss
ваштарешем
ваштар-еш-ем
ваштар-еш-ем
maple-LAT-1SG
no-case-poss
ваштарешем
ваштареш-ем-Ø
ваштареш-ем-Ø
toward-TRANS-IMP.2SG
ad/av/po-deriv.v-mood.pers
ваштарешем
ваштареш-ем-Ø
ваштареш-ем-Ø
toward-TRANS-CNG
ad/av/po-deriv.v-conn
ваштарешем
ваштареш-ем-Ø
ваштареш-ем-Ø
toward-TRANS-CVB
ad/av/po-deriv.v-adv
Йоргий
Йоргий
Йоргий
Yorgiy
na
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn
Ӧрмалгыше,
Ӧрмалгыше
ӧрмалгыше
confused
ad
Ӧрмалгыше,
Ӧрмалгы-ше
ӧрмалге-шЕ
be.astonished-PTCP.ACT
vb2-ad
лывыжгыше.
лывыжгыше
лывыжгыше
wilted
ad
лывыжгыше.
лывыжгы-ше
лывыжге-шЕ
wither-PTCP.ACT
vb2-ad



ӧрмалгыше 3 (Н. Алексеев)


Владимир ден когыньнам ойырышт. Лачак тудын ӧрмалгыше йӱкшым колын кодым.

Владимир
Владимир
Владимир
Vladimir
na
ден
ден
ден
and
co
когыньнам
когыньна-м
когыньна-м
the.two.of.us-ACC
nm-case
когыньнам
когыньна-м
когыньна-ем
the.two.of.us-1SG
nm-poss
когыньнам
когыньна-м-Ø
когыньна-ем-Ø
the.two.of.us-TRANS-IMP.2SG
nm-deriv.v-mood.pers
когыньнам
когыньна-м-Ø
когыньна-ем-Ø
the.two.of.us-TRANS-CNG
nm-deriv.v-conn
когыньнам
когыньна-м-Ø
когыньна-ем-Ø
the.two.of.us-TRANS-CVB
nm-deriv.v-adv
ойырышт.
ойыры-шт
ойыро-шт
separate-IMP.3PL
vb2-mood.pers
ойырышт.
ойыры-ш-т
ойыро-ш-т
separate-PST1-3PL
vb2-tense-pers
Лачак
Лачак
лачак
[X]
av
Лачак
Лач-ак
лач-ак
just-STR
av/no/pa-enc
Лачак
Лач-ак
лач-ак
swim.bladder-STR
no-enc
Лачак
Лач-ак
лаче-ак
basket-STR
no-enc
Лачак
Лач-ак
лаче-ак
roller-STR
no-enc
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
ӧрмалгыше
ӧрмалгыше
ӧрмалгыше
confused
ad
ӧрмалгыше
ӧрмалгы-ше
ӧрмалге-шЕ
be.astonished-PTCP.ACT
vb2-ad
йӱкшым
йӱк-шы-м
йӱк-жЕ-м
voice-3SG-ACC
no-poss-case
колын
кол-ын
кол-н
fish-GEN
no-case
колын
кол-ын
кол-н
Pisces-GEN
no-case
колын
колы-н
коло-н
twenty-GEN
nm-case
колын
кол-ын-Ø
кол-н-Ø
hear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
колын
кол-ын
кол-н
hear-CVB
vb1-adv
кодым.
код-ым
код-м
code-ACC
no-case
кодым.
код-ым
код-ым
stay-PST1.1SG
vb1-tense.pers



ӧрмалгышын 1 (О. Тыныш)


– Кӧ? Могай уна? Мом кычал коштеш? – верже гыч кынел шогалын, ӧрмалгышын койын, кугызаже йодеш.

Кӧ?
Кӧ
кӧ
who
pr
Могай
Могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
уна?
уна
уна
guest
no
уна?
уна
уна
there
pa
уна?
у-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
Мом
Мом
мом
what
pr
Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
кычал
кычал-Ø
кычал-Ø
search-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кычал
кычал-Ø
кычал-Ø
search-CNG
vb1-conn
кычал
кычал-Ø
кычал-Ø
search-CVB
vb1-adv
коштеш? –
кошт-еш
кошт-еш
go-3SG
vb1-pers
верже
вер-же
вер-жЕ
place-3SG
no-poss
гыч
гыч
гыч
from
po
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-CNG
vb1-conn
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-CVB
vb1-adv
шогалын,
шогал-ын-Ø
шогал-н-Ø
stand.up-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шогалын,
шогал-ын
шогал-н
stand.up-CVB
vb1-adv
ӧрмалгышын
ӧрмалгышын
ӧрмалгышын
confusedly
av
ӧрмалгышын
ӧрмалгышы-н
ӧрмалгыше-н
confused-GEN
ad-case
ӧрмалгышын
ӧрмалгы-шы-н
ӧрмалге-шЕ-н
be.astonished-PTCP.ACT-GEN
vb2-ad-case
койын,
койын
койын
noticeably
av
койын,
кой-ын-Ø
кой-н-Ø
be.visible-PST2-3SG
vb1-tense-pers
койын,
кой-ын
кой-н
be.visible-CVB
vb1-adv
кугызаже
кугыза-же
кугыза-жЕ
old.man-3SG
no-poss
йодеш.
йод-еш
йод-еш
iodine-LAT
no-case
йодеш.
йод-еш
йод-еш
ask-3SG
vb1-pers



ӧрмалгышын 2 (П. Корнилов)


(Галян) яндар шинчаже изиш ӧрмалгышын коеш.

(Галян)
Галян
Галян
Gal'an
na
яндар
яндар
яндар
clean
ad/av/no
шинчаже
шинча-же
шинча-жЕ
eye-3SG
no-poss
шинчаже
шинч-а-же
шинче-а-жЕ
sit-3SG-3SG
vb2-pers-poss
шинчаже
шинч-а-же
шинче-а-жЕ
know-3SG-3SG
vb2-pers-poss
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
ӧрмалгышын
ӧрмалгышын
ӧрмалгышын
confusedly
av
ӧрмалгышын
ӧрмалгышы-н
ӧрмалгыше-н
confused-GEN
ad-case
ӧрмалгышын
ӧрмалгы-шы-н
ӧрмалге-шЕ-н
be.astonished-PTCP.ACT-GEN
vb2-ad-case
коеш.
коеш
коеш
it.seems
pa
коеш.
ко[й]-еш
кой-еш
be.visible-3SG
vb1-pers



ӧрмаш 1 (А. Мокеев)


Чыла, ойлат, ӧрмаш гыч тӱҥалеш.

Чыла,
Чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
ойлат,
ойл-ат
ойло-ат
talk-3PL
vb2-pers
ойлат,
ой-ла-т
ой-ла-ет
opinion-COMP-2SG
no-case-poss
ойлат,
ой-ла-т
ой-ла-ет
opinion-PL-2SG
no-num-poss
ойлат,
ой-ла-т
ой-ла-ат
opinion-COMP-and
no-case-enc
ойлат,
ой-ла-т
ой-ла-ат
opinion-PL-and
no-num-enc
ойлат,
ойл-а-т
ойло-а-ат
talk-3SG-and
vb2-pers-enc
ойлат,
ойл-Ø-ат
ойло-Ø-ат
talk-CNG-and
vb2-conn-enc
ӧрмаш
ӧрмаш
ӧрмаш
astonishment
no
ӧрмаш
ӧр-маш
ӧр-маш
be.surprised-NMLZ
vb1-deriv.n
ӧрмаш
ӧрма-ш
ӧрма-ш
confusion-ILL
no-case
ӧрмаш
ӧрма-ш
ӧрма-еш
confusion-LAT
no-case
гыч
гыч
гыч
from
po
тӱҥалеш.
тӱҥал-еш
тӱҥал-еш
start-3SG
vb1-pers



ӧрмаш 2 (М. Евсеева)


Антонида Сергеевна директорын шинчашкыже кугу ӧрмаш дене ончалеш.

Антонида
Антонида
Антонида
Antonida
na
Сергеевна
Сергеевна
Сергеевна
Sergeyevna
na
директорын
директор-ын
директор-н
director-GEN
no-case
шинчашкыже
шинча-шкы-же
шинча-шкЕ-жЕ
eye-ILL-3SG
no-case-poss
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
ӧрмаш
ӧрмаш
ӧрмаш
astonishment
no
ӧрмаш
ӧр-маш
ӧр-маш
be.surprised-NMLZ
vb1-deriv.n
ӧрмаш
ӧрма-ш
ӧрма-ш
confusion-ILL
no-case
ӧрмаш
ӧрма-ш
ӧрма-еш
confusion-LAT
no-case
дене
дене
дене
with
po
ончалеш.
ончал-еш
ончал-еш
look-3SG
vb1-pers



ӧрмаш 3 (Н. Лекайн)


Стапан Йыванын имньыже ок коло гын, тыгай ӧрмашыш ок пуро ыле.

Стапан
Стапан
Стапан
Stapan
na
Йыванын
Йыванын
Йыванын
Yyvanyn
na
имньыже
имн'ьы-же
имн'е-жЕ
horse-3SG
no-poss
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
коло
коло
коло
twenty
nm
коло
коло-Ø
коло-Ø
die-IMP.2SG
vb2-mood.pers
коло
коло-Ø
коло-Ø
die-CNG
vb2-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
ӧрмашыш
ӧрмаш-ыш
ӧрмаш-ш
astonishment-ILL
no-case
ӧрмашыш
ӧр-маш-ыш
ӧр-маш-ш
be.surprised-NMLZ-ILL
vb1-deriv.n-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
пуро
пуро-Ø
пуро-Ø
go.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пуро
пур-о
пур-Е
chew-PST1.3SG
vb1-tense.pers
пуро
пуро-Ø
пуро-Ø
go.in-CNG
vb2-conn
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧрмаш 4 (М. Байков)


Логална вет икана пеш кугу ӧрмашке.

Логална
Логал-на
логал-на
touch-PST1.1PL
vb1-tense.pers
вет
вет
вет
so
co/pa
икана
икана
икана
once
av
пеш
пеш
пеш
very
av
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
ӧрмашке.
ӧрма-шке
ӧрма-шкЕ
confusion-ILL
no-case
ӧрмашке.
ӧрмаш-ке
ӧрмаш-шкЕ
astonishment-ILL
no-case
ӧрмашке.
ӧр-маш-ке
ӧр-маш-шкЕ
be.surprised-NMLZ-ILL
vb1-deriv.n-case



ӧрмаш 5 («Ончыко»)


– Тыге... Ӧрмаш паша... – шинчажым пашкартен, Кавриш манеш.

Тыге...
Тыге
тыге
so
av/pa/pr
Ӧрмаш
Ӧрмаш
ӧрмаш
astonishment
no
Ӧрмаш
Ӧр-маш
ӧр-маш
be.surprised-NMLZ
vb1-deriv.n
Ӧрмаш
Ӧрма-ш
ӧрма-ш
confusion-ILL
no-case
Ӧрмаш
Ӧрма-ш
ӧрма-еш
confusion-LAT
no-case
паша... –
паша
паша
work
no
шинчажым
шинча-жы-м
шинча-жЕ-м
eye-3SG-ACC
no-poss-case
пашкартен,
пашкарт-ен-Ø
пашкарте-ен-Ø
raise.with.a.stick-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пашкартен,
пашкарт-ен
пашкарте-ен
raise.with.a.stick-CVB
vb2-adv
Кавриш
Кавриш
Кавриш
Kavrish
na
манеш.
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш.
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers



ӧрмаш 6 (О. Ипай)


Тыгай ӧрмаш чон ден Йынаш окнам почеш, шинча шонен.

Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
ӧрмаш
ӧрмаш
ӧрмаш
astonishment
no
ӧрмаш
ӧр-маш
ӧр-маш
be.surprised-NMLZ
vb1-deriv.n
ӧрмаш
ӧрма-ш
ӧрма-ш
confusion-ILL
no-case
ӧрмаш
ӧрма-ш
ӧрма-еш
confusion-LAT
no-case
чон
чон
чон
soul
no
ден
ден
ден
and
co
Йынаш
Йынаш
Йынаш
Yynash
na
окнам
окна-м
окна-м
window-ACC
no-case
окнам
окна-м
окна-ем
window-1SG
no-poss
окнам
окна-м-Ø
окна-ем-Ø
window-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
окнам
окна-м-Ø
окна-ем-Ø
window-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
окнам
окна-м-Ø
окна-ем-Ø
window-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
почеш,
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш,
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш,
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
шинча
шинча
шинча
eye
no
шинча
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers
шонен.
шонен
шонен
deliberately
av
шонен.
шон-ен-Ø
шоно-ен-Ø
think-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шонен.
шон-ен
шоно-ен
think-CVB
vb2-adv



ӧрмаш 7 (М. Шкетан)


– Ӧрмаш! – маньым мый. – Мыланем, изи айдемылан, кок чоным утараш логалеш.

Ӧрмаш! –
Ӧрмаш
ӧрмаш
astonishment
no
Ӧрмаш! –
Ӧр-маш
ӧр-маш
be.surprised-NMLZ
vb1-deriv.n
Ӧрмаш! –
Ӧрма-ш
ӧрма-ш
confusion-ILL
no-case
Ӧрмаш! –
Ӧрма-ш
ӧрма-еш
confusion-LAT
no-case
маньым
ман-ьым
ман-ым
say-PST1.1SG
vb1-tense.pers
мый. –
мый
мый
1SG
pr
Мыланем,
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
изи
изи
изи
small
ad/no
айдемылан,
айдемы-лан
айдеме-лан
human-DAT
no-case
айдемылан,
айдемы-ла-н
айдеме-ла-н
human-PL-GEN
no-num-case
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
чоным
чон-ым
чон-м
soul-ACC
no-case
утараш
утар-аш
утаре-аш
save-INF
vb2-inf
логалеш.
логал-еш
логал-еш
touch-3SG
vb1-pers



ӧрмаш 8 (А. Мурзашев)


Ӧрмаш, но чын: южо трактористна, ӱмырышт мучко мланде пашам ыштышын эргышт, курал огыт мошто.

Ӧрмаш,
Ӧрмаш
ӧрмаш
astonishment
no
Ӧрмаш,
Ӧр-маш
ӧр-маш
be.surprised-NMLZ
vb1-deriv.n
Ӧрмаш,
Ӧрма-ш
ӧрма-ш
confusion-ILL
no-case
Ӧрмаш,
Ӧрма-ш
ӧрма-еш
confusion-LAT
no-case
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
чын:
чын
чын
truth
ad/av/no
южо
южо
южо
some
pr
южо
ю-жо
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
южо
ю-жо
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
трактористна,
тракторист-на
тракторист-на
tractor.driver-1PL
no-poss
ӱмырышт
ӱмыр-ышт
ӱмыр-шт
life-3PL
no-poss
мучко
мучко
мучко
completely
av/po
мланде
мланде
мланде
land
no
мланде
мланде
мланде
Earth
pn
пашам
паша-м
паша-м
work-ACC
no-case
пашам
паша-м
паша-ем
work-1SG
no-poss
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ыштышын
ыштыш-ын
ыштыш-н
work-GEN
no-case
ыштышын
ыштышы-н
ыштыше-н
doer-GEN
ad/no-case
ыштышын
ышты-шы-н
ыште-шЕ-н
do-PTCP.ACT-GEN
vb2-ad-case
эргышт,
эргы-шт
эрге-шт
son-3PL
no-poss
эргышт,
эргы-шт
эрге-шт
warp-IMP.3PL
vb2-mood.pers
эргышт,
эргы-шт
эрге-шт
reap-IMP.3PL
vb2-mood.pers
эргышт,
эргы-ш-т
эрге-ш-т
warp-PST1-3PL
vb2-tense-pers
эргышт,
эргы-ш-т
эрге-ш-т
reap-PST1-3PL
vb2-tense-pers
курал
курал
курал
weapon
no
курал
курал-Ø
курал-Ø
plough-IMP.2SG
vb1-mood.pers
курал
курал-Ø
курал-Ø
plough-CNG
vb1-conn
курал
курал-Ø
курал-Ø
plough-CVB
vb1-adv
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
мошто.
мо-што
мо-штЕ
what-INE
ad/av/pa/pr-case
мошто.
мош-то
мош-штЕ
for.how.much-INE
av/pr-case
мошто.
мошто-Ø
мошто-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мошто.
мошто-Ø
мошто-Ø
become.tired-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мошто.
мошто-Ø
мошто-Ø
be.able.to-CNG
vb2-conn
мошто.
мошто-Ø
мошто-Ø
become.tired-CNG
vb2-conn



ӧрмашан 1


Ӧрмашан паша

Ӧрмашан
Ӧрмашан
ӧрмашан
astonishing
ad
Ӧрмашан
Ӧрмаш-ан
ӧрмаш-ан
astonishment-with
no-deriv.ad
Ӧрмашан
Ӧр-маш-ан
ӧр-маш-ан
be.surprised-NMLZ-with
vb1-deriv.n-deriv.ad
паша
паша
паша
work
no



ӧрмашан 2 (М. Байков)


Меже ятыр тергышна ӧрмашан шыҥшальым.

Меже
ме-же
ме-жЕ
1PL-3SG
pr-poss
ятыр
ятыр
ятыр
much
av/no/pr
тергышна
тергыш-на
тергыш-на
inspection-1PL
no-poss
тергышна
тергы-ш-на
терге-ш-на
check-PST1-1PL
vb2-tense-pers
ӧрмашан
ӧрмашан
ӧрмашан
astonishing
ad
ӧрмашан
ӧрмаш-ан
ӧрмаш-ан
astonishment-with
no-deriv.ad
ӧрмашан
ӧр-маш-ан
ӧр-маш-ан
be.surprised-NMLZ-with
vb1-deriv.n-deriv.ad
шыҥшальым.
шыҥшал'ьы-м
шыҥшал'е-м
lizard-ACC
no-case



ӧрмашан 3 (К. Васин)


А илем ончыко Муро апшатым вашлияш лекше пӧръеҥжат, ӱдырамашыжат тудлан вес ӧрмашан уверым ойлаш вашкат.

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
илем
илем
илем
farmstead
no
илем
ил'е-м
ил'е-м
damp-ACC
ad-case
илем
ил'е-м
ил'е-ем
damp-1SG
ad-poss
илем
ил-ем
иле-ем
live-1SG
vb2-pers
илем
илем-Ø
илем-Ø
come.back.to.life-IMP.2SG
vb1-mood.pers
илем
илем-Ø
илем-Ø
come.back.to.life-CNG
vb1-conn
илем
илем-Ø
илем-Ø
come.back.to.life-CVB
vb1-adv
илем
ил'е-м-Ø
ил'е-ем-Ø
damp-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
илем
ил'е-м-Ø
ил'е-ем-Ø
damp-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
илем
ил'е-м-Ø
ил'е-ем-Ø
damp-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
ончыко
ончыко
ончыко
forward
av/po
Муро
Муро
муро
song
no
Муро
Муро-Ø
муро-Ø
sing-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Муро
Муро-Ø
муро-Ø
sing-CNG
vb2-conn
апшатым
апшат-ым
апшат-м
blacksmith-ACC
no-case
вашлияш
вашли[й]-[а]ш
вашлий-аш
meet-INF
vb1-inf
лекше
лекше
лекше
coming.from
ad
лекше
лек-ше
лект-шЕ
go-PTCP.ACT
vb1-ad
лекше
лек-ше
лект-жЕ
go-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лекше
лек-Ø-ше
лект-Ø-жЕ
go-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лекше
лек-Ø-ше
лект-Ø-жЕ
go-CVB-3SG
vb1-adv-poss
пӧръеҥжат,
пӧръеҥ-ж-ат
пӧръеҥ-жЕ-ат
man-3SG-and
no-poss-enc
ӱдырамашыжат
ӱдырамаш-ыж-ат
ӱдырамаш-жЕ-ат
woman-3SG-and
no-poss-enc
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
вес
вес
вес
different
ad/pr
ӧрмашан
ӧрмашан
ӧрмашан
astonishing
ad
ӧрмашан
ӧрмаш-ан
ӧрмаш-ан
astonishment-with
no-deriv.ad
ӧрмашан
ӧр-маш-ан
ӧр-маш-ан
be.surprised-NMLZ-with
vb1-deriv.n-deriv.ad
уверым
увер-ым
увер-м
news-ACC
no-case
ойлаш
ойл-аш
ойло-аш
talk-INF
vb2-inf
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-ш
opinion-PL-ILL
no-num-case
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-еш
opinion-PL-LAT
no-num-case
вашкат.
вашк-ат
вашке-ат
hurry-3PL
vb2-pers
вашкат.
вашк-а-т
вашке-а-ат
hurry-3SG-and
vb2-pers-enc
вашкат.
вашк-Ø-ат
вашке-Ø-ат
hurry-CNG-and
vb2-conn-enc



ӧрмӧ 1 (А. Айзенворт)


– Мо тый, ажгынышыч мо? – Вӧдыр Иваныч ӧрмӧ йӱк дене кычкырале.

Мо
Мо
мо
what
ad/av/pa/pr
тый,
тый
тый
2SG
pr
ажгынышыч
ажгыны-ш-ыч
ажгыне-ш-ыч
get.furious-PST1-2SG
vb2-tense-pers
мо? –
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
Вӧдыр
Вӧдыр
Вӧдыр
Vödyr
na
Иваныч
Иваныч
Иваныч
Ivanych
na
ӧрмӧ
ӧрмӧ
ӧрмӧ
surprised
ad
ӧрмӧ
ӧр-мӧ
ӧр-мЕ
be.surprised-PTCP.PASS
vb1-ad
йӱк
йӱк
йӱк
voice
no
дене
дене
дене
with
po
кычкырале.
кычкырал-'е
кычкырал-Е
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧрмӧ 2 (Н. Лекайн)


– Ой, четвертакымак пуэн? – ӧрмӧ тӱсым лукто Епрем вате.

Ой,
Ой
ой
opinion
no
Ой,
Ой
ой
oh
in
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-CNG
vb2-conn
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-CNG
vb2-conn
четвертакымак
***
***
***
***
пуэн? –
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн? –
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн? –
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн? –
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv
ӧрмӧ
ӧрмӧ
ӧрмӧ
surprised
ad
ӧрмӧ
ӧр-мӧ
ӧр-мЕ
be.surprised-PTCP.PASS
vb1-ad
тӱсым
тӱс-ым
тӱс-м
color-ACC
no-case
лукто
лукт-о
лукт-Е
lead.out-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Епрем
Епрем
Епрем
Yeprem
na
вате.
вате
вате
wife
no
вате.
вате
вате
absorbent.cotton
no



ӧрмылдык 1 (П. Луков)


– Мом вара каласынеда? – Аксывай йодде ыш турко. Кумытын пурымыштлан ӧрмылдык лийын.

Мом
Мом
мом
what
pr
Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
каласынеда? –
каласы-не-да
каласе-не-да
say-DES-2PL
vb2-mood-pers
Аксывай
Аксывай
Аксывай
Aksyvay
na
йодде
йод-де
йод-де
ask-CVB.NEG
vb1-adv
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
турко.
турко
турко
Turk
no
турко.
турко
турко
cezve
no
турко.
турко-Ø
турко-Ø
endure-IMP.2SG
vb2-mood.pers
турко.
турко-Ø
турко-Ø
endure-CNG
vb2-conn
Кумытын
Кумытын
кумытын
as.three
av
Кумытын
Кумыт-ын
кумыт-н
three-GEN
nm-case
пурымыштлан
пурымы-шт-лан
пурымо-шт-лан
entrance-3PL-DAT
ad-poss-case
пурымыштлан
пурымы-шт-ла-н
пурымо-шт-ла-н
entrance-3PL-PL-GEN
ad-poss-num-case
пурымыштлан
пуры-мы-шт-лан
пуро-мЕ-шт-лан
go.in-PTCP.PASS-3PL-DAT
vb2-ad-poss-case
пурымыштлан
пуры-мы-шт-ла-н
пуро-мЕ-шт-ла-н
go.in-PTCP.PASS-3PL-PL-GEN
vb2-ad-poss-num-case
ӧрмылдык
ӧрмылдык
ӧрмылдык
[X]
av
лийын.
лийын
лийын
as.a
po
лийын.
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын.
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv



ӧрмылдык 2 (Д. Орай)


– Кӧм вурсат? – Алаев ӧрмылдык лийын, шинчажым каралтыш.

Кӧм
Кӧм
кӧм
whom
pr
Кӧм
Кӧ-м
кӧ-м
who-ACC
pr-case
вурсат? –
вурс-ат
вурс-ат
steel-and
ad/no-enc
вурсат? –
вурс-ат
вурсо-ат
battle-and
no-enc
вурсат? –
вурс-ат
вурсо-ат
scold-3PL
vb2-pers
вурсат? –
вурс-а-т
вурсо-а-ат
scold-3SG-and
vb2-pers-enc
вурсат? –
вурс-Ø-ат
вурсо-Ø-ат
scold-CNG-and
vb2-conn-enc
Алаев
Алаев
Алаев
Alayev
na
ӧрмылдык
ӧрмылдык
ӧрмылдык
[X]
av
лийын,
лийын
лийын
as.a
po
лийын,
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын,
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
шинчажым
шинча-жы-м
шинча-жЕ-м
eye-3SG-ACC
no-poss-case
каралтыш.
каралты-ш-Ø
каралте-ш-Ø
open.wide-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧрӧ 1


Регенчым ӧрӧ мучко оптат.

Регенчым
Регенчы-м
регенче-м
moss-ACC
no-case
ӧрӧ
ӧрӧ
ӧрӧ
groove
no
ӧрӧ
ӧр-ӧ
ӧр-Е
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers
мучко
мучко
мучко
completely
av/po
оптат.
опт-ат
опто-ат
put-3PL
vb2-pers
оптат.
опт-ат
опто-ат
bark-3PL
vb2-pers
оптат.
опт-а-т
опто-а-ат
put-3SG-and
vb2-pers-enc
оптат.
опт-а-т
опто-а-ат
bark-3SG-and
vb2-pers-enc
оптат.
опт-Ø-ат
опто-Ø-ат
put-CNG-and
vb2-conn-enc
оптат.
опт-Ø-ат
опто-Ø-ат
bark-CNG-and
vb2-conn-enc



ӧрт 1 (С. Чавайн)


(Кугыза:) Только мый дечем ок утло. Шкенжым огыл гын, ӧртшым кондем.

(Кугыза:)
Кугыза
кугыза
old.man
no
Только
Только
только
but
co/pa
мый
мый
мый
1SG
pr
дечем
деч-ем
деч-ем
from-1SG
po-poss
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
утло.
утло-Ø
утло-Ø
escape-IMP.2SG
vb2-mood.pers
утло.
утло-Ø
утло-Ø
escape-CNG
vb2-conn
Шкенжым
шкен-жы-м
шке-жЕ-м
REFL-3SG-ACC
pr-poss-case
Шкенжым
Шкен-жы-м
шкен-жЕ-м
private-3SG-ACC
ad-poss-case
Шкенжым
шке-н-жы-м
шке-н-жЕ-м
REFL-GEN-3SG-ACC
pr-case-poss-case
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
ӧртшым
ӧрт-шы-м
ӧрт-жЕ-м
spirit-3SG-ACC
no-poss-case
кондем.
конд-ем
кондо-ем
bring-1SG
vb2-pers



ӧрт 2


«Пӧрт ӧртетым ит наҥгае, кодо, йокрок ынже код», – колышылан тыге ойлат.

«Пӧрт
Пӧрт
пӧрт
house
no
ӧртетым
ӧрт-ет-ым
ӧрт-ет-м
spirit-2SG-ACC
no-poss-case
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
наҥгае,
наҥгае-Ø
наҥгае-Ø
take-IMP.2SG
vb2-mood.pers
наҥгае,
наҥгае-Ø
наҥгае-Ø
take-CNG
vb2-conn
кодо,
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кодо,
код-о
код-Е
stay-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кодо,
кодо-Ø
кодо-Ø
leave-CNG
vb2-conn
йокрок
йокрок
йокрок
boring
ad/no
ынже
ын-же
ын-жЕ
NEG-IMP.3SG
vb-mood.pers
код», –
код
код
code
no
код», –
код-Ø
код-Ø
stay-IMP.2SG
vb1-mood.pers
код», –
код-Ø
код-Ø
stay-CNG
vb1-conn
код», –
код-Ø
код-Ø
stay-CVB
vb1-adv
колышылан
колышы-лан
колышо-лан
dead-DAT
ad/no-case
колышылан
колышы-ла-н
колышо-ла-н
dead-PL-GEN
ad/no-num-case
колышылан
колы-шы-лан
коло-шЕ-лан
die-PTCP.ACT-DAT
vb2-ad-case
колышылан
колы-шы-ла-н
коло-шЕ-ла-н
die-PTCP.ACT-PL-GEN
vb2-ad-num-case
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
ойлат.
ойл-ат
ойло-ат
talk-3PL
vb2-pers
ойлат.
ой-ла-т
ой-ла-ет
opinion-COMP-2SG
no-case-poss
ойлат.
ой-ла-т
ой-ла-ет
opinion-PL-2SG
no-num-poss
ойлат.
ой-ла-т
ой-ла-ат
opinion-COMP-and
no-case-enc
ойлат.
ой-ла-т
ой-ла-ат
opinion-PL-and
no-num-enc
ойлат.
ойл-а-т
ойло-а-ат
talk-3SG-and
vb2-pers-enc
ойлат.
ойл-Ø-ат
ойло-Ø-ат
talk-CNG-and
vb2-conn-enc



ӧрт 3 («Ӱжара»)


Тӧра, кычкырен, лӱдыктылын, ӧртым пытарыш: калык пел чонан гае лие.

Тӧра,
Тӧра
тӧра
lord
no
кычкырен,
кычкыр-ен-Ø
кычкыре-ен-Ø
shout-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кычкырен,
кычкыр-ен
кычкыре-ен
shout-CVB
vb2-adv
лӱдыктылын,
лӱдыктыл-ын-Ø
лӱдыктыл-н-Ø
frighten-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лӱдыктылын,
лӱдыктыл-ын
лӱдыктыл-н
frighten-CVB
vb1-adv
ӧртым
ӧрт-ым
ӧрт-м
spirit-ACC
no-case
пытарыш:
пытары-ш-Ø
пытаре-ш-Ø
finish-PST1-3SG
vb2-tense-pers
калык
калык
калык
people
no
пел
пел
пел
half
no
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CNG
vb1-conn
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CVB
vb1-adv
чонан
чонан
чонан
alive
ad/no
чонан
чон-ан
чон-ан
soul-with
no-deriv.ad
гае
гае
гае
like
po
лие.
ли[й]-е
лий-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧрт 4 (Сем. Николаев)


Алят ок пӧртыл ӱдыръеҥын ӧртшӧ, алят покта ялт юлымо шинча.

Алят
Алят
алят
still
pa
Алят
Ал[ь]-[а]т
ал'е-ат
or-and
av/co/pa-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
пӧртыл
пӧртыл-Ø
пӧртыл-Ø
return-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пӧртыл
пӧртыл-Ø
пӧртыл-Ø
return-CNG
vb1-conn
пӧртыл
пӧртыл-Ø
пӧртыл-Ø
return-CVB
vb1-adv
ӱдыръеҥын
ӱдыръеҥ-ын
ӱдыръеҥ-н
girl-GEN
no-case
ӧртшӧ,
ӧрт-шӧ
ӧрт-жЕ
spirit-3SG
no-poss
алят
алят
алят
still
pa
алят
ал[ь]-[а]т
ал'е-ат
or-and
av/co/pa-enc
покта
покт-а
покто-а
drive-3SG
vb2-pers
ялт
ялт
ялт
completely
av/pa
юлымо
юлымо
юлымо
bewitched
ad
юлымо
юлы-мо
юло-мЕ
bewitch-PTCP.PASS
vb2-ad
шинча.
шинча
шинча
eye
no
шинча.
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча.
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers



ӧрт 5 (А. Юзыкайн)


Молгунам чодыраште тыгай кугу янлыкым вашлиеш гын, ӧрт кайымыж дене верешыжак волен шинчеш ыле.

Молгунам
Молгунам
молгунам
before
av/pr
чодыраште
чодыра-ште
чодыра-штЕ
forest-INE
no-case
чодыраште
чодыра-ште
чодыра-штЕ
coarse-INE
ad-case
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
янлыкым
янлык-ым
янлык-м
animal-ACC
no-case
вашлиеш
вашли[й]-еш
вашлий-еш
meet-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
ӧрт
ӧрт
ӧрт
spirit
no
кайымыж
кайымы-ж
кайыме-жЕ
walking-3SG
ad-poss
кайымыж
кайы-мы-ж
кае-мЕ-жЕ
go-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
дене
дене
дене
with
po
верешыжак
вереш-ыж-ак
вереш-жЕ-ак
instead.of-3SG-STR
no/po-poss-enc
верешыжак
вер-еш-ыж-ак
вер-еш-жЕ-ак
place-LAT-3SG-STR
no-case-poss-enc
волен
вол-ен-Ø
воло-ен-Ø
descend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
волен
вол-ен
воло-ен
descend-CVB
vb2-adv
шинчеш
шинч-еш
шинч-еш
sit.down-3SG
vb1-pers
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧрт 6


Мом тыге кычкырет, азан ӧртшым колтет.

Мом
Мом
мом
what
pr
Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
тыге
тыге
тыге
so
av/pa/pr
кычкырет,
кычкыр-ет
кычкыре-ет
shout-2SG
vb2-pers
азан
азан
азан
with.a.baby
ad
азан
аза-н
аза-ан
baby-with
no-deriv.ad
азан
аза-н
аза-н
baby-GEN
no-case
ӧртшым
ӧрт-шы-м
ӧрт-жЕ-м
spirit-3SG-ACC
no-poss-case
колтет.
колт-ет
колто-ет
send-2SG
vb2-pers



ӧрт 7 (В. Сапаев)


Кызыт иктаж еҥ «Шого!» манын кычкыралеш гын, очыни, тунамак ӧртем лектеш. Шучко!

Кызыт
Кызыт
кызыт
now
av
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
«Шого!»
Шого
шого
stop
vb
«Шого!»
Шого
шого
mute
ad
«Шого!»
Шого-Ø
шого-Ø
stand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
«Шого!»
Шого-Ø
шого-Ø
stand-CNG
vb2-conn
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
кычкыралеш
кычкырал-еш
кычкырал-еш
shout-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
очыни,
очын'и
очын'и
probably
pa
тунамак
тунамак
тунамак
immediately
av
тунамак
тунам-ак
тунам-ак
then-STR
av-enc
тунамак
туна-м-ак
туна-м-ак
heifer-ACC-STR
no-case-enc
тунамак
туна-м-ак
туна-ем-ак
heifer-1SG-STR
no-poss-enc
тунамак
туна-м-а-к
туна-ем-а-ак
heifer-TRANS-3SG-STR
no-deriv.v-pers-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
that-1PL-ACC-STR
pr-poss-case-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
gland-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
тунамак
ту-на-м-ак
ту-на-м-ак
banner-1PL-ACC-STR
no-poss-case-enc
тунамак
туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CNG-STR
no-deriv.v-conn-enc
тунамак
туна-м-Ø-ак
туна-ем-Ø-ак
heifer-TRANS-CVB-STR
no-deriv.v-adv-enc
тунамак
туна-м--ак
туна-ем-Е-ак
heifer-TRANS-PST1.3SG-STR
no-deriv.v-tense.pers-enc
ӧртем
ӧрт-ем
ӧрт-ем
spirit-1SG
no-poss
ӧртем
ӧрт-ем-Ø
ӧрт-ем-Ø
spirit-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ӧртем
ӧрт-ем-Ø
ӧрт-ем-Ø
spirit-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ӧртем
ӧрт-ем-Ø
ӧрт-ем-Ø
spirit-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
лектеш.
лект-еш
лект-еш
go-3SG
vb1-pers
Шучко!
Шучко
шучко
terrifying
ad



ӧрт 8 (М. Евсеева)


Ойганыше, ӧрт лекше Марпушын куржаш йыжыҥжат пытен.

Ойганыше,
Ойганыше
ойганыше
sad
ad
Ойганыше,
Ойганы-ше
ойгане-шЕ
be.sad-PTCP.ACT
vb2-ad
ӧрт
ӧрт
ӧрт
spirit
no
лекше
лекше
лекше
coming.from
ad
лекше
лек-ше
лект-шЕ
go-PTCP.ACT
vb1-ad
лекше
лек-ше
лект-жЕ
go-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лекше
лек-Ø-ше
лект-Ø-жЕ
go-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лекше
лек-Ø-ше
лект-Ø-жЕ
go-CVB-3SG
vb1-adv-poss
Марпушын
Марпушын
Марпушын
Marpushyn
na
куржаш
курж-аш
курж-аш
run-INF
vb1-inf
йыжыҥжат
йыжыҥ-ж-ат
йыжыҥ-жЕ-ат
joint-3SG-and
no-poss-enc
пытен.
пыт-ен-Ø
пыте-ен-Ø
end-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пытен.
пыт-ен
пыте-ен
end-CVB
vb2-adv



ӧрт 9 (А. Айзенворт)


Рвезе-влакын изин-изин ӧртышт пураш тӱҥале.

Рвезе-влакын
Рвезе-влак-ын
рвезе-влак-н
young.man-PL-GEN
ad/no-num-case
изин-изин
изин-изин
изин-изин
little.by.little
av
ӧртышт
ӧрт-ышт
ӧрт-шт
spirit-3PL
no-poss
пураш
пура-ш
пура-ш
home-made.kvass-ILL
no-case
пураш
пура-ш
пура-ш
framework-ILL
no-case
пураш
пура-ш
пура-еш
home-made.kvass-LAT
no-case
пураш
пура-ш
пура-еш
framework-LAT
no-case
пураш
пур-аш
пур-аш
chew-INF
vb1-inf
пураш
пур-аш
пуро-аш
go.in-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧрткаш 1 (А. Тимофеев)


Метрийынат вуйжо пӧрдмыла чучаш тӱҥале. Тудат ӧртка, вургемжым кычалын, ик пырдыжыш, весыш тӱкнедылеш.

Метрийынат
Метрийынат
Метрийынат
Metriyynat
na
вуйжо
вуй-жо
вуй-жЕ
head-3SG
no-poss
пӧрдмыла
пӧрд-мыла
пӧрд-мыла
turn-INF.FUT
vb1-inf
пӧрдмыла
пӧрд-мы-ла
пӧрд-мЕ-ла
turn-PTCP.PASS-COMP
vb1-ad-case
пӧрдмыла
пӧрд-мы-ла
пӧрд-мЕ-ла
turn-PTCP.PASS-PL
vb1-ad-num
пӧрдмыла
пӧрд-мы-ла
пӧрд-мЕ-ла
turn-PTCP.PASS-STR
vb1-ad-enc
чучаш
чуч-аш
чуч-аш
seem-INF
vb1-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Тудат
тудо-ат
тудо-ат
3SG-and
pr-enc
Тудат
Ту-да-т
ту-да-ат
that-2PL-and
pr-poss-enc
Тудат
Ту-да-т
ту-да-ат
gland-2PL-and
no-poss-enc
Тудат
Ту-да-т
ту-да-ат
banner-2PL-and
no-poss-enc
ӧртка,
ӧртк-а
ӧрткӧ-а
be.scared-3SG
vb2-pers
вургемжым
вургем-жы-м
вургем-жЕ-м
clothes-3SG-ACC
no-poss-case
вургемжым
вург-ем-жы-м
вурго-ем-жЕ-м
stem-1SG-3SG-ACC
no-poss-poss-case
кычалын,
кычал-ын-Ø
кычал-н-Ø
search-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кычалын,
кычал-ын
кычал-н
search-CVB
vb1-adv
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
пырдыжыш,
пырдыж-ыш
пырдыж-ш
wall-ILL
no-case
весыш
вес-ыш
вес-ш
different-ILL
ad/pr-case
весыш
весы-ш
весе-ш
different-ILL
ad/no/pr-case
тӱкнедылеш.
тӱкнедыл-еш
тӱкнедыл-еш
knock-3SG
vb1-pers



ӧрткаш 2 (Ю. Галютин)


Мыят ялт ӧрткенам, иканаште пеледышла кид лывыжген.

Мыят
мый-[а]т
мый-ат
1SG-and
pr-enc
ялт
ялт
ялт
completely
av/pa
ӧрткенам,
ӧртк-ен-ам
ӧрткӧ-ен-ам
be.scared-PST2-1SG
vb2-tense-pers
иканаште
иканаште
иканаште
immediately
av
пеледышла
пеледыш-ла
пеледыш-ла
flower-COMP
no-case
пеледышла
пеледыш-ла
пеледыш-ла
flower-PL
no-num
пеледышла
пеледыш-ла
пеледыш-ла
flower-STR
no-enc
кид
кид
кид
hand
no
лывыжген.
лывыжг-ен-Ø
лывыжге-ен-Ø
wither-PST2-3SG
vb2-tense-pers
лывыжген.
лывыжг-ен
лывыжге-ен
wither-CVB
vb2-adv



ӧрткаш 3 (А. Березин)


Корийым чоян ончалын, староста, орол пӧрт гыч лекташ манын, омса деке лишемынат ыле, кенета тудо ӧрткен шогале.

Корийым
Корийым
Корийым
Koriyym
na
чоян
чоян
чоян
slyly
av
чоян
чоя-н
чоя-ан
cunning-with
ad/no-deriv.ad
чоян
чоя-н
чоя-н
cunning-GEN
ad/no-case
ончалын,
ончал-ын-Ø
ончал-н-Ø
look-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ончалын,
ончал-ын
ончал-н
look-CVB
vb1-adv
староста,
***
***
***
***
орол
орол
орол
watchman
no
пӧрт
пӧрт
пӧрт
house
no
гыч
гыч
гыч
from
po
лекташ
лект-аш
лект-аш
go-INF
vb1-inf
манын,
манын
манын
that
co
манын,
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын,
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
омса
омса
омса
door
no
деке
деке
деке
to
po
лишемынат
лишем-ын-ат
лишем-н-ат
go.closer.to-PST2-2SG
vb1-tense-pers
лишемынат
лишем-ына-т
лишем-на-ат
go.closer.to-1PL-and
vb1-pers-enc
лишемынат
лишем-ын-Ø-ат
лишем-н-Ø-ат
go.closer.to-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
лишемынат
лишем-ын-ат
лишем-н-ат
go.closer.to-CVB-and
vb1-adv-enc
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
кенета
кенета
кенета
suddenly
av
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
ӧрткен
ӧртк-ен-Ø
ӧрткӧ-ен-Ø
be.scared-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧрткен
ӧртк-ен
ӧрткӧ-ен
be.scared-CVB
vb2-adv
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



ӧрткымӧ 1 (М.-Азмекей)


Сумкам йол йымакем шынденам ыле, ӧрткымем дене мый тудым тушанак монден коденам.

Сумкам
Сумка-м
сумка-м
bag-ACC
no-case
Сумкам
Сумка-м
сумка-ем
bag-1SG
no-poss
Сумкам
Сумка-м-Ø
сумка-ем-Ø
bag-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Сумкам
Сумка-м-Ø
сумка-ем-Ø
bag-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Сумкам
Сумка-м-Ø
сумка-ем-Ø
bag-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
йол
йол
йол
foot
no
йымакем
йымак-ем
йымак-ем
down-1SG
av/po-poss
йымакем
йымак-ем
йымаке-ем
down-1SG
av/po-poss
шынденам
шынд-ен-ам
шынде-ен-ам
put-PST2-1SG
vb2-tense-pers
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ӧрткымем
ӧрткы-м-ем
ӧрткӧ-мЕ-ем
be.scared-PTCP.PASS-1SG
vb2-ad-poss
ӧрткымем
ӧрткы-м-ем-Ø
ӧрткӧ-мЕ-ем-Ø
be.scared-PTCP.PASS-TRANS-IMP.2SG
vb2-ad-deriv.v-mood.pers
ӧрткымем
ӧрткы-м-ем-Ø
ӧрткӧ-мЕ-ем-Ø
be.scared-PTCP.PASS-TRANS-CNG
vb2-ad-deriv.v-conn
ӧрткымем
ӧрткы-м-ем-Ø
ӧрткӧ-мЕ-ем-Ø
be.scared-PTCP.PASS-TRANS-CVB
vb2-ad-deriv.v-adv
дене
дене
дене
with
po
мый
мый
мый
1SG
pr
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
тушанак
тушан-ак
тушан-ак
there-STR
av/pr-enc
тушанак
тушан-ак
тушан-ак
with.seeds-STR
ad-enc
тушанак
туш-ан-ак
туш-ан-ак
seed-with-STR
no-deriv.ad-enc
тушанак
туш-ан-ак
туш-ан-ак
flourish-with-STR
no-deriv.ad-enc
тушанак
туш-ан-ак
туш-ан-ак
there-with-STR
av/pr-deriv.ad-enc
монден
монд-ен-Ø
мондо-ен-Ø
forget-PST2-3SG
vb2-tense-pers
монден
монд-ен
мондо-ен
forget-CVB
vb2-adv
коденам.
код-ен-ам
кодо-ен-ам
leave-PST2-1SG
vb2-tense-pers



ӧрткымӧ 2 (М. Бубеннов)


Лозневой ӧрткымыж дене верже гычат тарванен ыш керт.

Лозневой
Лозневой
Лозневой
Loznevoy
na
ӧрткымыж
ӧрткы-мы-ж
ӧрткӧ-мЕ-жЕ
be.scared-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
дене
дене
дене
with
po
верже
вер-же
вер-жЕ
place-3SG
no-poss
гычат
гыч-ат
гыч-ат
from-and
po-enc
тарванен
тарван-ен-Ø
тарване-ен-Ø
move-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тарванен
тарван-ен
тарване-ен
move-CVB
vb2-adv
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



ӧрткынаш 1 (М. Шкетан)


Пагул пӧрт гыч лекмыжымат сайын ок шарне, тунар ӧрткынен.

Пагул
Пагул
Пагул
Pagul
na
пӧрт
пӧрт
пӧрт
house
no
гыч
гыч
гыч
from
po
лекмыжымат
лекмы-жы-м-ат
лекме-жЕ-м-ат
out-3SG-ACC-and
ad-poss-case-enc
лекмыжымат
лек-мы-жы-м-ат
лект-мЕ-жЕ-м-ат
go-PTCP.PASS-3SG-ACC-and
vb1-ad-poss-case-enc
сайын
сайын
сайын
well
av
сайын
сайын
сайын
each
po
сайын
сай-ын
сай-н
good-GEN
ad/av-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шарне,
шарне-Ø
шарне-Ø
remember-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шарне,
шарне-Ø
шарне-Ø
remember-CNG
vb2-conn
тунар
тунар
тунар
so.much
av
ӧрткынен.
ӧрткын-ен-Ø
ӧрткынӧ-ен-Ø
freeze.from.fear-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧрткынен.
ӧрткын-ен
ӧрткынӧ-ен
freeze.from.fear-CVB
vb2-adv



ӧрткынаш 2 (М. Шкетан)


Шояк мут озаланыш, МТС-ым вучышо, тудлан оксам ончылгоч пуышо колхозник-влак ӧрткынаш тӱҥальыч.

Шояк
Шояк
шояк
lie
ad/no
Шояк
Шоя-к
шоя-ак
lie-STR
ad/no-enc
Шояк
Шо[й]-[а]к
шой-ак
birch.bark.shoe.edging-STR
no-enc
Шояк
Шо[й]-[а]к
шой-ак
[X]-STR
de-enc
мут
мут
мут
word
no
озаланыш,
озаланы-ш-Ø
озалане-ш-Ø
manage-PST1-3SG
vb2-tense-pers
МТС-ым
МТС-ым
МТС-ым
MTS-ym
na
вучышо,
вучышо
вучышо
waiting
ad
вучышо,
вучы-шо
вучо-шЕ
wait-PTCP.ACT
vb2-ad
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
оксам
окса-м
окса-м
money-ACC
no-case
оксам
окса-м
окса-ем
money-1SG
no-poss
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
оксам
окса-м-Ø
окса-ем-Ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ончылгоч
ончылгоч
ончылгоч
beforehand
av
пуышо
пуышо
пуышо
giver
no
пуышо
пуышо
пуышо
blowing
ad/no
пуышо
пуы-шо
пуо-шЕ
give-PTCP.ACT
vb2-ad
пуышо
пуы-шо
пуо-шЕ
blow-PTCP.ACT
vb2-ad
колхозник-влак
колхозник-влак
колхозник-влак
collective.farmer-PL
no-num
ӧрткынаш
ӧрткын-аш
ӧрткынӧ-аш
freeze.from.fear-INF
vb2-inf
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.3PL
vb1-tense.pers



ӧрткынаш 3 (М. Шкетан)


Пеш чот ӧрткынен кайышым, кенета пелештенат ом керт – йылмем тӱҥын шинчын.

Пеш
Пеш
пеш
very
av
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
ӧрткынен
ӧрткын-ен-Ø
ӧрткынӧ-ен-Ø
freeze.from.fear-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧрткынен
ӧрткын-ен
ӧрткынӧ-ен
freeze.from.fear-CVB
vb2-adv
кайышым,
кайышы-м
кайыше-м
scrolling-ACC
ad-case
кайышым,
кайы-ш-ым
кае-ш-ым
go-PST1-1SG
vb2-tense-pers
кайышым,
кайы-шы-м
кае-шЕ-м
go-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
кенета
кенета
кенета
suddenly
av
пелештенат
пелешт-ен-ат
пелеште-ен-ат
say-PST2-2SG
vb2-tense-pers
пелештенат
пелешт-ена-т
пелеште-ена-ат
say-1PL-and
vb2-pers-enc
пелештенат
пелешт-ен-Ø-ат
пелеште-ен-Ø-ат
say-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
пелештенат
пелешт-ен-ат
пелеште-ен-ат
say-CVB-and
vb2-adv-enc
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
керт –
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт –
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт –
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт –
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт –
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт –
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv
йылмем
йылм-ем
йылме-ем
tongue-1SG
no-poss
йылмем
йылм-ем-Ø
йылме-ем-Ø
tongue-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
йылмем
йылм-ем-Ø
йылме-ем-Ø
tongue-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
йылмем
йылм-ем-Ø
йылме-ем-Ø
tongue-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
тӱҥын
тӱҥ-ын
тӱҥ-н
foundation-GEN
ad/no-case
тӱҥын
тӱҥ-ын-Ø
тӱҥ-н-Ø
freeze-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тӱҥын
тӱҥ-ын
тӱҥ-н
freeze-CVB
vb1-adv
шинчын.
шинч-ын-Ø
шинч-н-Ø
sit.down-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шинчын.
шинч-ын
шинч-н
sit.down-CVB
vb1-adv



ӧрткынаш 4 (А. Волков)


Сапан вате ӧрткынен кая, вара пӧртӧнчыл деке миен тототла.

Сапан
Сапан
сапан
with.reins
ad
Сапан
Сапан
сапан
caftan
no
Сапан
Сап-ан
сап-ан
reins-with
no-deriv.ad
Сапан
Сап-ан
сап-ан
[X]-with
no-deriv.ad
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
ӧрткынен
ӧрткын-ен-Ø
ӧрткынӧ-ен-Ø
freeze.from.fear-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧрткынен
ӧрткын-ен
ӧрткынӧ-ен
freeze.from.fear-CVB
vb2-adv
кая,
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
пӧртӧнчыл
пӧртӧнчыл
пӧртӧнчыл
entrance.hall
no
деке
деке
деке
to
po
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
тототла.
тототл-а
тототло-а
jabber-3SG
vb2-pers



ӧрткынаш 5 (М. Шкетан)


– Тыге ойыртемын ойлаш ок лий, – манеш счетовод. – Кузе ок лий? Чай, мый шке ужынам-колынам. Тӱвыт ӧрткынен пытенам ыле.

Тыге
Тыге
тыге
so
av/pa/pr
ойыртемын
ойыртемын
ойыртемын
especially
av
ойыртемын
ойыртем-ын
ойыртем-н
difference-GEN
no-case
ойлаш
ойл-аш
ойло-аш
talk-INF
vb2-inf
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-ш
opinion-PL-ILL
no-num-case
ойлаш
ой-ла-ш
ой-ла-еш
opinion-PL-LAT
no-num-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий, –
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий, –
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий, –
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
счетовод. –
счетовод
счетовод
accountant
no
Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий?
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий?
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий?
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
Чай,
Чай
чай
tea
no
Чай,
Чай
чай
probably
pa
мый
мый
мый
1SG
pr
шке
шке
шке
REFL
pr
ужынам-колынам.
уж-ын-ам-кол-ын-ам
уж-н-амкол-н-ам
see-PST2-1SGhear-PST2-1SG
vb1-tense-persvb1-tense-pers
ужынам-колынам.
уж-ын-ам-колы-на-м
уж-н-амколо-на-м
see-PST2-1SGtwenty-1PL-ACC
vb1-tense-persnm-poss-case
Тӱвыт
Тӱвыт
тӱвыт
completely
av
ӧрткынен
ӧрткын-ен-Ø
ӧрткынӧ-ен-Ø
freeze.from.fear-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧрткынен
ӧрткын-ен
ӧрткынӧ-ен
freeze.from.fear-CVB
vb2-adv
пытенам
пыт-ен-ам
пыте-ен-ам
end-PST2-1SG
vb2-tense-pers
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧрткынышӧ 1 (А. Березин)


«Корий, каласе, мом ышташ? Молан от пелеште? Тӱҥынат мо?» – шортын-шортын ойлен Настуш, ӧрткынышӧ таҥжым пулыш гыч рӱзен.

«Корий,
Корий
Корий
Koriy
na
каласе,
каласе-Ø
каласе-Ø
say-IMP.2SG
vb2-mood.pers
каласе,
каласе-Ø
каласе-Ø
say-CNG
vb2-conn
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
ышташ?
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
Молан
Молан
молан
for.what
av/pr
Молан
Мол-ан
моло-ан
other-with
no/pr-deriv.ad
Молан
Мо-лан
мо-лан
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
Молан
Мо-ла-н
мо-ла-н
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
пелеште?
пеле-ште
пеле-штЕ
in.half-INE
ad/av/no-case
пелеште?
пелеште-Ø
пелеште-Ø
say-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пелеште?
пелеште-Ø
пелеште-Ø
say-CNG
vb2-conn
Тӱҥынат
Тӱҥ-ын-ат
тӱҥ-н-ат
freeze-PST2-2SG
vb1-tense-pers
Тӱҥынат
Тӱҥ-ына-т
тӱҥ-на-ат
freeze-1PL-and
vb1-pers-enc
Тӱҥынат
Тӱҥ-ын-ат
тӱҥ-н-ат
foundation-GEN-and
ad/no-case-enc
Тӱҥынат
Тӱҥ-ын-Ø-ат
тӱҥ-н-Ø-ат
freeze-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
Тӱҥынат
Тӱҥ-ын-ат
тӱҥ-н-ат
freeze-CVB-and
vb1-adv-enc
мо?» –
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
шортын-шортын
шортын-шортын
шортын-шортын
in.tears
av
ойлен
ойл-ен-Ø
ойло-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойлен
ойл-ен
ойло-ен
talk-CVB
vb2-adv
Настуш,
Настуш
Настуш
Nastush
na
ӧрткынышӧ
ӧрткынышӧ
ӧрткынышӧ
panicking
ad
ӧрткынышӧ
ӧрткыны-шӧ
ӧрткынӧ-шЕ
freeze.from.fear-PTCP.ACT
vb2-ad
таҥжым
таҥ-жы-м
таҥ-жЕ-м
friend-3SG-ACC
av/no-poss-case
пулыш
пулыш
пулыш
upper.arm
no
гыч
гыч
гыч
from
po
рӱзен.
рӱзе-н
рӱзе-н
[X]-GEN
no-case
рӱзен.
рӱз-ен-Ø
рӱзӧ-ен-Ø
shake-PST2-3SG
vb2-tense-pers
рӱзен.
рӱз-ен
рӱзӧ-ен
shake-CVB
vb2-adv



ӧрткынышӧ 2 (М. Шкетан)


Пожар годым кулак поч нулышо-влакын таратымышт почеш ӧрткынышӧ калык колхозник ӱмбак керылте.

Пожар
Пожар
пожар
fire
no
годым
годым
годым
during
po
кулак
кулак
кулак
kulak
no
кулак
кула-к
кула-ак
bay-STR
ad-enc
кулак
кул-ак
кул-ак
slave-STR
no-enc
поч
поч
поч
tail
no
поч
поч-Ø
поч-Ø
open-IMP.2SG
vb1-mood.pers
поч
поч-Ø
поч-Ø
open-CNG
vb1-conn
поч
поч-Ø
поч-Ø
open-CVB
vb1-adv
нулышо-влакын
нулышо-влак-ын
нулышо-влак-н
toady-PL-GEN
no-num-case
нулышо-влакын
нулы-шо-влак-ын
нуло-шЕ-влак-н
lick-PTCP.ACT-PL-GEN
vb2-ad-num-case
нулышо-влакын
нулы-шо-влак-ын
нуло-шЕ-влак-н
urge-PTCP.ACT-PL-GEN
vb2-ad-num-case
таратымышт
тараты-мы-шт
тарате-мЕ-шт
incline.to-PTCP.PASS-3PL
vb2-ad-poss
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
ӧрткынышӧ
ӧрткынышӧ
ӧрткынышӧ
panicking
ad
ӧрткынышӧ
ӧрткыны-шӧ
ӧрткынӧ-шЕ
freeze.from.fear-PTCP.ACT
vb2-ad
калык
калык
калык
people
no
колхозник
колхозник
колхозник
collective.farmer
no
ӱмбак
ӱмбак
ӱмбак
the.top
av/po
керылте.
керылт-е
керылт-Е
stick.into-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧрткыш 1


Ӧрткыш деч посна

Ӧрткыш
Ӧрткыш
ӧрткыш
fear
no
Ӧрткыш
Ӧрткы-ш-Ø
ӧрткӧ-ш-Ø
be.scared-PST1-3SG
vb2-tense-pers
деч
деч
деч
from
po
посна
посна
посна
isolated
ad/av



ӧрткышан 1


Йолташетше пеш ӧрткышан.

Йолташетше
Йолташ-ет-ше
йолташ-ет-жЕ
friend-2SG-3SG
no-poss-poss
пеш
пеш
пеш
very
av
ӧрткышан.
ӧрткышан
ӧрткышан
fearful
ad
ӧрткышан.
ӧрткыш-ан
ӧрткыш-ан
fear-with
no-deriv.ad
ӧрткышан.
ӧрткыш-ан
ӧрткышӧ-ан
frightened-with
ad-deriv.ad
ӧрткышан.
ӧрткы-ш-ан
ӧрткӧ-шЕ-ан
be.scared-PTCP.ACT-with
vb2-ad-deriv.ad



ӧрткышӧ 1 (Н. Лекайн)


Ӧрткышӧ ӱдыр кӱжгӧ одеялым нале да окнаш сакыш, вара омсам петыраш куржо.

Ӧрткышӧ
Ӧрткышӧ
ӧрткышӧ
frightened
ad
Ӧрткышӧ
Ӧрткы-шӧ
ӧрткӧ-шЕ
be.scared-PTCP.ACT
vb2-ad
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
кӱжгӧ
кӱжгӧ
кӱжгӧ
thick
ad
одеялым
одеял-ым
одеял-м
blanket-ACC
no-case
нале
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
окнаш
окна-ш
окна-ш
window-ILL
no-case
окнаш
окна-ш
окна-еш
window-LAT
no-case
сакыш,
сакыш
сакыш
curtain
no
сакыш,
сак-ыш
сак-ш
keen-ILL
ad/av-case
сакыш,
сакы-ш-Ø
саке-ш-Ø
hang.up-PST1-3SG
vb2-tense-pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
омсам
омса-м
омса-м
door-ACC
no-case
омсам
омса-м
омса-ем
door-1SG
no-poss
омсам
омса-м-Ø
омса-ем-Ø
door-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
омсам
омса-м-Ø
омса-ем-Ø
door-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
омсам
омса-м-Ø
омса-ем-Ø
door-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
петыраш
петыр-аш
петыре-аш
close-INF
vb2-inf
куржо.
курж-о
курж-Е
run-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧрткышӧ 2 (А. Филиппов)


Ӧрткышӧ мераҥым ала-мо поктен лукто.

Ӧрткышӧ
Ӧрткышӧ
ӧрткышӧ
frightened
ad
Ӧрткышӧ
Ӧрткы-шӧ
ӧрткӧ-шЕ
be.scared-PTCP.ACT
vb2-ad
мераҥым
мераҥ-ым
мераҥ-м
hare-ACC
no-case
мераҥым
мера-ҥ-ым
мера-аҥ-ым
measure-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
мераҥым
мер-аҥ-ым
мер-аҥ-ым
community-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
ала-мо
ала-мо
ала-мо
something
pa/pr
поктен
покт-ен-Ø
покто-ен-Ø
drive-PST2-3SG
vb2-tense-pers
поктен
покт-ен
покто-ен
drive-CVB
vb2-adv
лукто.
лукт-о
лукт-Е
lead.out-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧрткышын 1 (П. Корнилов)


Кумшо, кынервуй дене шӱкедылын, ӧрткышын, еҥ вуйыш кӱзышашла толаша.

Кумшо,
Кумшо
кумшо
third
av/nm
кынервуй
кын'ервуй
кын'ервуй
elbow
no
дене
дене
дене
with
po
шӱкедылын,
шӱкедыл-ын-Ø
шӱкедыл-н-Ø
push-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шӱкедылын,
шӱкедыл-ын
шӱкедыл-н
push-CVB
vb1-adv
ӧрткышын,
ӧрткышын
ӧрткышын
in.a.frightened.manner
av
ӧрткышын,
ӧрткыш-ын
ӧрткыш-н
fear-GEN
no-case
ӧрткышын,
ӧрткышы-н
ӧрткышӧ-н
frightened-GEN
ad-case
ӧрткышын,
ӧрткы-шы-н
ӧрткӧ-шЕ-н
be.scared-PTCP.ACT-GEN
vb2-ad-case
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
вуйыш
вуй-ыш
вуй-ш
head-ILL
no-case
кӱзышашла
кӱзы-шаш-ла
кӱзӧ-шаш-ла
go.up-PTCP.FUT-COMP
vb2-ad-case
кӱзышашла
кӱзы-шаш-ла
кӱзӧ-шаш-ла
go.up-PTCP.FUT-PL
vb2-ad-num
кӱзышашла
кӱзы-шаш-ла
кӱзӧ-шаш-ла
go.up-PTCP.FUT-STR
vb2-ad-enc
толаша.
толаш-а
толаше-а
try-3SG
vb2-pers



ӧртланаш 1 (М. Шкетан)


Эртак яндар южышто коштмыж дене ала-мо, Еренте ӧртланен веле – таза лийын.

Эртак
Эртак
эртак
always
av
Эртак
Эрт-а-к
эрте-а-ак
pass-3SG-STR
vb2-pers-enc
Эртак
Эрт-Ø-ак
эрте-Ø-ак
pass-CNG-STR
vb2-conn-enc
яндар
яндар
яндар
clean
ad/av/no
южышто
южышто
южышто
somewhere
av/pr
южышто
юж-ышто
юж-штЕ
air-INE
no-case
южышто
южы-што
южо-штЕ
some-INE
pr-case
коштмыж
коштмы-ж
коштмо-жЕ
movement-3SG
ad-poss
коштмыж
кошт-мы-ж
кошт-мЕ-жЕ
go-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
дене
дене
дене
with
po
ала-мо,
ала-мо
ала-мо
something
pa/pr
Еренте
Еренте
Еренте
Yerente
na
ӧртланен
ӧртлан-ен-Ø
ӧртлане-ен-Ø
get.well-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧртланен
ӧртлан-ен-Ø
ӧртлане-ен-Ø
be.frightened-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧртланен
ӧртлан-ен
ӧртлане-ен
get.well-CVB
vb2-adv
ӧртланен
ӧртлан-ен
ӧртлане-ен
be.frightened-CVB
vb2-adv
веле –
веле
веле
only
pa
веле –
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле –
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле –
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
таза
таза
таза
healthy
ad
лийын.
лийын
лийын
as.a
po
лийын.
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын.
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv



ӧртланаш 2 (Д. Орай)


Каплан изиак огыл, но вичкыж, ӧртланен шудымо рвезе гай, шӱргыжӧ аҥысыр, вичкыж, вияш неран.

Каплан
Кап-лан
кап-лан
body-DAT
no-case
Каплан
Кап-ла-н
кап-ла-н
body-PL-GEN
no-num-case
изиак
изи-ак
изи-ак
small-STR
ad/no-enc
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
вичкыж,
вичкыж
вичкыж
narrow
ad
ӧртланен
ӧртлан-ен-Ø
ӧртлане-ен-Ø
get.well-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧртланен
ӧртлан-ен-Ø
ӧртлане-ен-Ø
be.frightened-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧртланен
ӧртлан-ен
ӧртлане-ен
get.well-CVB
vb2-adv
ӧртланен
ӧртлан-ен
ӧртлане-ен
be.frightened-CVB
vb2-adv
шудымо
шудымо
шудымо
unattainable
ad
шудымо
шу-дымо
шу-дымЕ
reach-PTCP.NEG
vb1-ad
шудымо
шу-дымо
шу-дымЕ
ferment-PTCP.NEG
vb1-ad
шудымо
шу-дымо
шу-дымЕ
whittle-PTCP.NEG
vb1-ad
шудымо
шу-дымо
шу-дымЕ
bran-without
no-deriv.ad
шудымо
шу-дымо
шу-дымЕ
bristle-without
no-deriv.ad
шудымо
шу-дымо
шу-дымЕ
eye-without
no-deriv.ad
шудымо
шу-дымо
шу-дымЕ
spring.water-without
no-deriv.ad
рвезе
рвезе
рвезе
young.man
ad/no
гай,
гай
гай
like
ad/av/pa/po
шӱргыжӧ
шӱргы-жӧ
шӱргӧ-жЕ
face-3SG
no-poss
шӱргыжӧ
шӱргы-жӧ
шӱргӧ-жЕ
forest-3SG
no-poss
аҥысыр,
аҥысыр
аҥысыр
narrow
ad/no
вичкыж,
вичкыж
вичкыж
narrow
ad
вияш
вияш
вияш
straight
ad/no
вияш
ви[й]-[а]ш
вие-аш
justify.oneself-INF
vb2-inf
неран.
неран
неран
with.a.nose
no
неран.
нер-ан
нер-ан
nose-with
no-deriv.ad



ӧртлаш 1 (Сем. Николаев)


Кидшӱм денак ниялтыл муо тӱкым. Руал-тыш, почо... Ӧртла, ава-ай!

Кидшӱм
Кидшӱм
кидшӱм
touch
no
денак
ден-ак
ден-ак
and-STR
co-enc
денак
ден-ак
дене-ак
with-STR
po-enc
ниялтыл
ниялтыл-Ø
ниялтыл-Ø
pat-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ниялтыл
ниялтыл-Ø
ниялтыл-Ø
pat-CNG
vb1-conn
ниялтыл
ниялтыл-Ø
ниялтыл-Ø
pat-CVB
vb1-adv
муо
му-о
му-Е
find-PST1.3SG
vb1-tense.pers
тӱкым.
тӱкы-м
тӱкӧ-м
horn-ACC
no-case
тӱкым.
тӱкы-м
тӱкӧ-м
bolt-ACC
no-case
тӱкым.
тӱкы-м
тӱкӧ-м
yellow-ACC
ad-case
тӱкым.
тӱкы-м
тӱкӧ-м
type-ACC
no-case
Руал-тыш,
Руал-Ø-тыш
руал-Øтыш
chop-IMP.2SGhere
vb1-mood.persav/pr
Руал-тыш,
Руал-Ø-тыш
руал-Øтыш
chop-CNGhere
vb1-connav/pr
Руал-тыш,
Руал-Ø-тыш
руал-Øтыш
chop-CVBhere
vb1-advav/pr
почо...
поч-о
поч-Е
open-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Ӧртла,
Ӧрт-ла
ӧрт-ла
spirit-COMP
no-case
Ӧртла,
Ӧрт-ла
ӧрт-ла
spirit-PL
no-num
Ӧртла,
Ӧрт-ла
ӧрт-ла
spirit-STR
no-enc
Ӧртла,
Ӧртл-а
ӧртлӧ-а
be.frightened-3SG
vb2-pers
ава-ай!
ава-ай
аваай
motheroh
noin/pa
ава-ай!
ава-ай-Ø
аваае-Ø
motherpart-IMP.2SG
novb2-mood.pers
ава-ай!
ава-ай-Ø
аваае-Ø
motherhem-IMP.2SG
novb2-mood.pers
ава-ай!
ава-ай-Ø
аваае-Ø
motherpart-CNG
novb2-conn
ава-ай!
ава-ай-Ø
аваае-Ø
motherhem-CNG
novb2-conn
ава-ай!
ав-а-ай
аве-аай
cut-3SGoh
vb2-persin/pa
ава-ай!
ав-а-ай-Ø
аве-аае-Ø
cut-3SGpart-IMP.2SG
vb2-persvb2-mood.pers
ава-ай!
ав-а-ай-Ø
аве-аае-Ø
cut-3SGhem-IMP.2SG
vb2-persvb2-mood.pers
ава-ай!
ав-а-ай-Ø
аве-аае-Ø
cut-3SGpart-CNG
vb2-persvb2-conn
ава-ай!
ав-а-ай-Ø
аве-аае-Ø
cut-3SGhem-CNG
vb2-persvb2-conn



ӧртньӧр 1 (К. Васин)


Шӧрмычкылетым чотырак гына кучо, ато ӧртньӧр гычет лектын возат.

Шӧрмычкылетым
Шӧрмычкыл-ет-ым
шӧрмычкыл-ет-м
rein-2SG-ACC
no-poss-case
чотырак
чотыр-ак
чотыр-ак
brunette-STR
no-enc
гына
гына
гына
only
pa
кучо,
кучо
кучо
ascarid
no
кучо,
кучо-Ø
кучо-Ø
hold-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кучо,
кучо-Ø
кучо-Ø
hold-CNG
vb2-conn
ато
ато
ато
otherwise
co
ӧртньӧр
ӧртньӧр
ӧртньӧр
saddle
no
гычет
гыч-ет
гыч-ет
from-2SG
po-poss
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
возат.
воз-ат
воз-ат
cart-and
no-enc
возат.
воз-ат
воз-ат
lie.down-2SG
vb1-pers
возат.
воз-ат
возо-ат
write-3PL
vb2-pers
возат.
воз-а-т
возо-а-ат
write-3SG-and
vb2-pers-enc
возат.
воз-Ø-ат
воз-Ø-ат
lie.down-CNG-and
vb1-conn-enc
возат.
воз-Ø-ат
воз-Ø-ат
lie.down-CVB-and
vb1-adv-enc
возат.
воз--ат
воз-Е-ат
lie.down-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
возат.
воз-Ø-ат
возо-Ø-ат
write-CNG-and
vb2-conn-enc



ӧртньӧр 2 (Н. Лекайн)


Урядник-влак, капыштым лапрак ыштен, ӧртньӧр ӱмбалне чӱчкен толыт.

Урядник-влак,
Урядник-влак
урядник-влак
village.constable-PL
no-num
капыштым
кап-ышт-ым
кап-шт-м
body-3PL-ACC
no-poss-case
лапрак
лап-рак
лап-рак
lowland-COMP
ad/av/no-deg
лапрак
лап-рак
лап-рак
[X]-COMP
de-deg
ыштен,
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен,
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
ӧртньӧр
ӧртньӧр
ӧртньӧр
saddle
no
ӱмбалне
ӱмбалне
ӱмбалне
above
av/po
чӱчкен
чӱчк-ен-Ø
чӱчкӧ-ен-Ø
dance-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чӱчкен
чӱчк-ен
чӱчкӧ-ен
dance-CVB
vb2-adv
толыт.
тол-ыт
тол-ыт
come-3PL
vb1-pers



ӧртньӧран 1 (М. Емельянов)


Тушто – ӧртньӧран ожем.

Тушто –
Тушто
тушто
there
av/pa/pr
Тушто –
Тушто
тушто
riddle
no
Тушто –
Ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
Тушто –
Ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
Тушто –
Ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
Тушто –
Туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
Тушто –
Туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
Тушто –
Туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
Тушто –
Тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тушто –
Тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
ӧртньӧран
ӧртньӧран
ӧртньӧран
saddled
ad
ӧртньӧран
ӧртньӧр-ан
ӧртньӧр-ан
saddle-with
no-deriv.ad
ожем.
ож-ем
ожо-ем
stallion-1SG
no-poss
ожем.
ож-ем-Ø
ожо-ем-Ø
stallion-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ожем.
ож-ем-Ø
ожо-ем-Ø
stallion-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ожем.
ож-ем-Ø
ожо-ем-Ø
stallion-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



ӧртньӧран 2 («Мар. ӱдыр.»)


Ӧртньӧран имньым вӱден луктын, кӱзен шинчат, палыме йолгорныж дене Наташа йошкарге-влак деке кудале.

Ӧртньӧран
Ӧртньӧран
ӧртньӧран
saddled
ad
Ӧртньӧран
Ӧртньӧр-ан
ӧртньӧр-ан
saddle-with
no-deriv.ad
имньым
имн'ьы-м
имн'е-м
horse-ACC
no-case
вӱден
вӱд-ен-Ø
вӱдӧ-ен-Ø
lead-PST2-3SG
vb2-tense-pers
вӱден
вӱд-ен
вӱдӧ-ен
lead-CVB
vb2-adv
луктын,
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын,
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
кӱзен
кӱз-ен-Ø
кӱзӧ-ен-Ø
go.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кӱзен
кӱз-ен
кӱзӧ-ен
go.up-CVB
vb2-adv
шинчат,
шинча-т
шинча-ет
eye-2SG
no-poss
шинчат,
шинча-т
шинча-ат
eye-and
no-enc
шинчат,
шинч-ат
шинч-ат
sit.down-2SG
vb1-pers
шинчат,
шинч-ат
шинче-ат
sit-3PL
vb2-pers
шинчат,
шинч-ат
шинче-ат
know-3PL
vb2-pers
шинчат,
шинч-а-т
шинче-а-ат
sit-3SG-and
vb2-pers-enc
шинчат,
шинч-а-т
шинче-а-ат
know-3SG-and
vb2-pers-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинч-Ø-ат
sit.down-CNG-and
vb1-conn-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинч-Ø-ат
sit.down-CVB-and
vb1-adv-enc
шинчат,
шинч--ат
шинч-Е-ат
sit.down-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинче-Ø-ат
sit-CNG-and
vb2-conn-enc
шинчат,
шинч-Ø-ат
шинче-Ø-ат
know-CNG-and
vb2-conn-enc
палыме
палыме
палыме
known
ad
палыме
палы-ме
пале-мЕ
know-PTCP.PASS
vb2-ad
йолгорныж
йолгорны-ж
йолгорно-жЕ
path-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
Наташа
Наташа
Наташа
Natasha
na
йошкарге-влак
йошкарге-влак
йошкарге-влак
red-PL
ad/no-num
деке
деке
деке
to
po
кудале.
кудал-'е
кудал-Е
run-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧртньӧрдымӧ 1 (К. Васин)


– Вер-шӧр мотор! – каласыш ӧртньӧрдымӧ имне ӱмбалне шинчыше стрелецкий голова.

Вер-шӧр
Вер-шӧр
вершӧр
placemilk
nono
Вер-шӧр
Вер-шӧр
вершӧр
placeedge
nono
мотор! –
мотор
мотор
beautiful
ad/av/no
мотор! –
мотор
мотор
motor
no
каласыш
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ӧртньӧрдымӧ
ӧртньӧрдымӧ
ӧртньӧрдымӧ
without.a.saddle
ad
ӧртньӧрдымӧ
ӧртньӧр-дымӧ
ӧртньӧр-дымЕ
saddle-without
no-deriv.ad
имне
имн'е
имн'е
horse
no
ӱмбалне
ӱмбалне
ӱмбалне
above
av/po
шинчыше
шинчыше
шинчыше
stagnant
ad
шинчыше
шинчыше
шинчыше
learned
ad/no
шинчыше
шинчы-ше
шинче-шЕ
sit-PTCP.ACT
vb2-ad
шинчыше
шинчы-ше
шинче-шЕ
know-PTCP.ACT
vb2-ad
стрелецкий
***
***
***
***
голова.
***
***
***
***



ӧртньӧрлаш 1 (В. Сапаев)


Имньым ӧртньӧрлӧ да корныш лек веле!

Имньым
Имньы-м
имн'е-м
horse-ACC
no-case
ӧртньӧрлӧ
ӧртньӧрлӧ-Ø
ӧртньӧрлӧ-Ø
saddle-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧртньӧрлӧ
ӧртньӧрлӧ-Ø
ӧртньӧрлӧ-Ø
saddle-CNG
vb2-conn
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
корныш
корны-ш
корно-ш
road-ILL
no-case
лек
лек-Ø
лект-Ø
go-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лек
лек-Ø
лект-Ø
go-CNG
vb1-conn
лек
лек-Ø
лект-Ø
go-CVB
vb1-adv
веле!
веле
веле
only
pa
веле!
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле!
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле!
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn



ӧртньӧрлаш 2 (К. Исаков)


– Тау, тау, рвезыеҥ. Тугеже кок имньым ӧртньӧрлат.

Тау,
Тау
тау
thanks
in/no
тау,
тау
тау
thanks
in/no
рвезыеҥ.
рвезыеҥ
рвезыеҥ
young.person
no
Тугеже
Тугеже
тугеже
so
av/pa/pr
Тугеже
Туге-же
туге-жЕ
so-3SG
av/pa-poss
Тугеже
Ту-ге-же
ту-ге-жЕ
that-COM-3SG
pr-case-poss
Тугеже
Ту-ге-же
ту-ге-жЕ
gland-COM-3SG
no-case-poss
Тугеже
Ту-ге-же
ту-ге-жЕ
banner-COM-3SG
no-case-poss
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
имньым
имн'ьы-м
имн'е-м
horse-ACC
no-case
ӧртньӧрлат.
ӧртньӧрл-ат
ӧртньӧрлӧ-ат
saddle-3PL
vb2-pers
ӧртньӧрлат.
ӧртньӧр-ла-т
ӧртньӧр-ла-ет
saddle-COMP-2SG
no-case-poss
ӧртньӧрлат.
ӧртньӧр-ла-т
ӧртньӧр-ла-ет
saddle-PL-2SG
no-num-poss
ӧртньӧрлат.
ӧртньӧр-ла-т
ӧртньӧр-ла-ат
saddle-COMP-and
no-case-enc
ӧртньӧрлат.
ӧртньӧр-ла-т
ӧртньӧр-ла-ат
saddle-PL-and
no-num-enc
ӧртньӧрлат.
ӧртньӧрл-а-т
ӧртньӧрлӧ-а-ат
saddle-3SG-and
vb2-pers-enc
ӧртньӧрлат.
ӧртньӧрл-Ø-ат
ӧртньӧрлӧ-Ø-ат
saddle-CNG-and
vb2-conn-enc



ӧрчаш 1 (С. Эман)


– Эн ондак, – манеш орол, – Арслангайык ӧрчаш тӱҥалын: ий еда аваже кум-ныл игым луктеш.

Эн
эн
эн
SUP
pa
ондак, –
ондак
ондак
at.first
av
ондак, –
он-да-к
он-да-ак
leader-2PL-STR
no-poss-enc
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
орол, –
орол
орол
watchman
no
Арслангайык
Арслангайык
Арслангайык
Arslangayyk
na
ӧрчаш
ӧрч-аш
ӧрчӧ-аш
breed-INF
vb2-inf
тӱҥалын:
тӱҥал-ын-Ø
тӱҥал-н-Ø
start-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тӱҥалын:
тӱҥал-ын
тӱҥал-н
start-CVB
vb1-adv
ий
ий
ий
year
no
ий
ий
ий
ice
no
ий
ий
ий
chisel
no
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CNG
vb1-conn
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CVB
vb1-adv
еда
еда
еда
each
po
аваже
аваже
аваже
honey
no
аваже
ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваже
ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
кум-ныл
кум-ныл
кум-ныл
three.or.four
nm
игым
игы-м
иге-м
young-ACC
no-case
луктеш.
лукт-еш
лукт-еш
lead.out-3SG
vb1-pers



ӧрчаш 2 (Ю. Русов)


Тунам улыжат нылле вич умдыр лийын. Кызыт тудо чот ӧрчен.

Тунам
Тунам
тунам
then
av
Тунам
Туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
Тунам
Туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
улыжат
улыжат
улыжат
only
pa
улыжат
улыж-ат
улыжо-ат
all.there.is-and
av-enc
улыжат
улы-ж-ат
уло-жЕ-ат
is-3SG-and
ad/no/vb-poss-enc
нылле
нылле
нылле
forty
nm
вич
вич
вич
five
nm
умдыр
умдыр
умдыр
beaver
no
лийын.
лийын
лийын
as.a
po
лийын.
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын.
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
Кызыт
Кызыт
кызыт
now
av
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
ӧрчен.
ӧрч-ен-Ø
ӧрчӧ-ен-Ø
breed-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧрчен.
ӧрч-ен
ӧрчӧ-ен
breed-CVB
vb2-adv



ӧрчыктараш 1 («Мар. ком.»)


Сар деч ончыч Юл воктенсе чодыраште шордым ӧрчыктараш тӱҥальыч.

Сар
Сар
сар
war
no
Сар
Сар
сар
yellow
ad
деч
деч
деч
from
po
ончыч
ончыч
ончыч
from.in.front.of
av/po
Юл
Юл
Юл
Volga
pn
воктенсе
***
***
***
***
чодыраште
чодыра-ште
чодыра-штЕ
forest-INE
no-case
чодыраште
чодыра-ште
чодыра-штЕ
coarse-INE
ad-case
шордым
шорды-м
шордо-м
moose-ACC
no-case
ӧрчыктараш
ӧрчыктар-аш
ӧрчыктаре-аш
breed-INF
vb2-inf
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.3PL
vb1-tense.pers



ӧрчыктараш 2 (Н. Грахов)


Адак тиде пӱя кӧргешак зеркальный карпым ӧрчыктараш палемден улына.

Адак
Адак
адак
again
av
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
пӱя
пӱя
пӱя
pond
no
пӱя
пӱ[й]-[а]
пӱйӧ-а
dam-3SG
vb2-pers
кӧргешак
кӧргеш-ак
кӧргеш-ак
inside-STR
av/po-enc
кӧргешак
кӧрг-еш-ак
кӧргӧ-еш-ак
inside-LAT-STR
ad/no-case-enc
зеркальный
зеркальный
зеркальный
[X]
ad
карпым
карп-ым
карп-м
carp-ACC
no-case
ӧрчыктараш
ӧрчыктар-аш
ӧрчыктаре-аш
breed-INF
vb2-inf
палемден
палемд-ен-Ø
палемде-ен-Ø
mark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
палемден
палемд-ен
палемде-ен
mark-CVB
vb2-adv
улына.
улы-на
уло-на
is-1PL
ad/no/vb-poss
улына.
ул-ына
ул-на
be-1PL
vb1-pers



ӧрчыктарыме 1 («Ончыко»)


Умдырым ӧрчыктарыме эллан моткоч пайдале – коваштыжым шергын аклат.

Умдырым
Умдыр-ым
умдыр-м
beaver-ACC
no-case
ӧрчыктарыме
ӧрчыктары-ме
ӧрчыктаре-мЕ
breed-PTCP.PASS
vb2-ad
эллан
эл-лан
эл-лан
land-DAT
no-case
эллан
эл-ла-н
эл-ла-н
land-PL-GEN
no-num-case
моткоч
моткоч
моткоч
exceedingly
av
пайдале –
пайдале
пайдале
useful
ad
коваштыжым
ковашты-жы-м
коваште-жЕ-м
skin-3SG-ACC
no-poss-case
шергын
шергын
шергын
expensively
av
шергын
шергы-н
шерге-н
expensive-GEN
ad-case
аклат.
акл-ат
акле-ат
assess-3PL
vb2-pers
аклат.
ак-ла-т
ак-ла-ет
price-COMP-2SG
no-case-poss
аклат.
ак-ла-т
ак-ла-ет
price-PL-2SG
no-num-poss
аклат.
ак-ла-т
ак-ла-ат
price-COMP-and
no-case-enc
аклат.
ак-ла-т
ак-ла-ат
price-PL-and
no-num-enc
аклат.
акл-а-т
акле-а-ат
assess-3SG-and
vb2-pers-enc
аклат.
акл-Ø-ат
акле-Ø-ат
assess-CNG-and
vb2-conn-enc



ӧрчымаш 1


Ирсӧсна-влак ӧрчымаш

Ирсӧсна-влак
Ирсӧсна-влак
ирсӧсна-влак
wild.boar-PL
no-num
ӧрчымаш
ӧрчымаш
ӧрчымаш
reproduction
no
ӧрчымаш
ӧрчы-маш
ӧрчӧ-маш
breed-NMLZ
vb2-deriv.n



ӧрчышан 1


Мемнан пырысна пеш ӧрчышан.

Мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
пырысна
пырыс-на
пырыс-на
cat-1PL
in/no-poss
пеш
пеш
пеш
very
av
ӧрчышан.
ӧрчышан
ӧрчышан
prolific
ad
ӧрчышан.
ӧрчыш-ан
ӧрчышӧ-ан
breeding-with
ad-deriv.ad
ӧрчышан.
ӧрчы-ш-ан
ӧрчӧ-шЕ-ан
breed-PTCP.ACT-with
vb2-ad-deriv.ad



ӧрш 1 (Ю. Чавайн)


Шопке парчаште ӧрш-влак чевер олмала койын кечат.

Шопке
Шопке
шопке
aspen
no
парчаште
парча-ште
парча-штЕ
twig-INE
no-case
парчаште
парча-ште
парча-штЕ
brocade-INE
no-case
ӧрш-влак
ӧрш-влак
ӧрш-влак
bullfinch-PL
no-num
чевер
чевер
чевер
beautiful
ad/av/no
олмала
олма-ла
олма-ла
apple-COMP
ad/no-case
олмала
олма-ла
олма-ла
apple-PL
ad/no-num
олмала
олма-ла
олма-ла
apple-STR
ad/no-enc
койын
койын
койын
noticeably
av
койын
кой-ын-Ø
кой-н-Ø
be.visible-PST2-3SG
vb1-tense-pers
койын
кой-ын
кой-н
be.visible-CVB
vb1-adv
кечат.
кеч-ат
кеч-ат
even.if-and
co/pa-enc
кечат.
кеч-ат
кече-ат
sun-and
no-enc
кечат.
кеч-ат
кече-ат
hang-3PL
vb2-pers
кечат.
кеч-а-т
кече-а-ат
hang-3SG-and
vb2-pers-enc
кечат.
кеч-Ø-ат
кече-Ø-ат
hang-CNG-and
vb2-conn-enc



ӧрш 2 (Пале)


Ӧрш шӱшка – теле вашке толеш.

Ӧрш
Ӧрш
ӧрш
bullfinch
no
шӱшка –
шӱшк-а
шӱшкӧ-а
whistle-3SG
vb2-pers
теле
теле
теле
winter
no
вашке
вашке
вашке
soon
ad/av/no
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вашке
вашке-Ø
вашке-Ø
hurry-CNG
vb2-conn
толеш.
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш.
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers



ӧршака 1 (И. Одар)


Йогорка тудым ӧршака дене шуралтен колта, кол огешат тарване, ӧршакашкет ок пиж.

Йогорка
Йогорка
Йогорка
Yogorka
na
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
ӧршака
ӧршака
ӧршака
fishing.tackle
no
дене
дене
дене
with
po
шуралтен
шуралт-ен-Ø
шуралте-ен-Ø
stick.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шуралтен
шуралт-ен
шуралте-ен
stick.in-CVB
vb2-adv
колта,
колт-а
колто-а
send-3SG
vb2-pers
кол
кол
кол
fish
no
кол
кол
кол
Pisces
no
кол
кол-Ø
кол-Ø
hear-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кол
кол-Ø
кол-Ø
hear-CNG
vb1-conn
кол
кол-Ø
кол-Ø
hear-CVB
vb1-adv
огешат
ог-еш-ат
ог-еш-ат
NEG-3SG-and
vb-pers-enc
тарване,
тарване-Ø
тарване-Ø
move-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тарване,
тарване-Ø
тарване-Ø
move-CNG
vb2-conn
ӧршакашкет
ӧршака-шк-ет
ӧршака-шкЕ-ет
fishing.tackle-ILL-2SG
no-case-poss
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
пиж.
пиж
пиж
mitten
no
пиж.
пиж-Ø
пиж-Ø
stick-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пиж.
пиж-Ø
пиж-Ø
stick-CNG
vb1-conn
пиж.
пиж-Ø
пиж-Ø
stick-CVB
vb1-adv



ӧршакавот 1 («Мар. ком.»)


Ӧршакавотым луштарен, ий рожым кугемдаш логале.

Ӧршакавотым
Ӧршакавот-ым
ӧршакавот-м
fishing.line-ACC
no-case
луштарен,
луштар-ен-Ø
луштаре-ен-Ø
loosen-PST2-3SG
vb2-tense-pers
луштарен,
луштар-ен
луштаре-ен
loosen-CVB
vb2-adv
ий
ий
ий
year
no
ий
ий
ий
ice
no
ий
ий
ий
chisel
no
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CNG
vb1-conn
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CVB
vb1-adv
рожым
рож-ым
рож-м
hole-ACC
no-case
кугемдаш
кугемд-аш
кугемде-аш
increase-INF
vb2-inf
логале.
логал-'е
логал-Е
touch-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧршашлык 1


Ӧршашлык муро шочеш поэтын шӱмыштӧ.

Ӧршашлык
Ӧршашлык
ӧршашлык
delightful
ad
Ӧршашлык
Ӧр-шаш-лык
ӧр-шаш-лык
be.surprised-PTCP.FUT-for
vb1-ad-deriv.ad
муро
муро
муро
song
no
муро
муро-Ø
муро-Ø
sing-IMP.2SG
vb2-mood.pers
муро
муро-Ø
муро-Ø
sing-CNG
vb2-conn
шочеш
шоч-еш
шоч-еш
[X]-LAT
ad-case
шочеш
шоч-еш
шоч-еш
be.born-3SG
vb1-pers
поэтын
поэт-ын
поэт-н
poet-GEN
no-case
шӱмыштӧ.
шӱм-ыштӧ
шӱм-штЕ
heart-INE
no-case
шӱмыштӧ.
шӱм-ыштӧ
шӱм-штЕ
feeling-INE
no-case
шӱмыштӧ.
шӱм-ыштӧ
шӱм-штЕ
bark-INE
no-case
шӱмыштӧ.
шӱмыш-тӧ
шӱмыш-штЕ
[X]-INE
no-case



ӧршма 1


Ӧршма мланде

Ӧршма
Ӧршма
ӧршма
keeper
no
мланде
мланде
мланде
land
no
мланде
мланде
мланде
Earth
pn



ӧршӧ 1 (А. Айзенворт)


– Могай кол вара тыште ила? – ӧршӧ йӱк дене рвезе-влак йодыштыт.

Могай
Могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
кол
кол
кол
fish
no
кол
кол
кол
Pisces
no
кол
кол-Ø
кол-Ø
hear-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кол
кол-Ø
кол-Ø
hear-CNG
vb1-conn
кол
кол-Ø
кол-Ø
hear-CVB
vb1-adv
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
тыште
тыште
тыште
here
av/pr
тыште
тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
ила? –
и-ла
и-ла
and-STR
co-enc
ила? –
и-ла
и-ла
[X]-STR
pa-enc
ила? –
ил-а
иле-а
live-3SG
vb2-pers
ӧршӧ
ӧршӧ
ӧршӧ
surprised
ad
ӧршӧ
ӧр-шӧ
ӧр-шЕ
be.surprised-PTCP.ACT
vb1-ad
йӱк
йӱк
йӱк
voice
no
дене
дене
дене
with
po
рвезе-влак
рвезе-влак
рвезе-влак
young.man-PL
ad/no-num
йодыштыт.
йодышт-ыт
йодышт-ыт
ask-3PL
vb1-pers



ӧрыктараш 1 (С. Чавайн)


Чачин шортмо нигӧмат ыш ӧрыктаре: марлан кайыше ӱдыр шортман.

Чачин
Чачин
Чачин
Chachin
na
шортмо
шортмо
шортмо
crying
ad
шортмо
шорт-мо
шорт-мЕ
cry-PTCP.PASS
vb1-ad
нигӧмат
н'игӧм-ат
н'игӧм-ат
nobody-and
pr-enc
нигӧмат
н'игӧ-м-ат
н'игӧ-м-ат
nobody-ACC-and
pr-case-enc
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
ӧрыктаре:
ӧрыктаре-Ø
ӧрыктаре-Ø
surprise-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӧрыктаре:
ӧрыктаре-Ø
ӧрыктаре-Ø
surprise-CNG
vb2-conn
марлан
марлан
марлан
marrying
av
марлан
марла-н
марла-ан
Mari-with
ad/av-deriv.ad
марлан
марла-н
марла-н
Mari-GEN
ad/av-case
кайыше
кайыше
кайыше
scrolling
ad
кайыше
кайы-ше
кае-шЕ
go-PTCP.ACT
vb2-ad
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
шортман.
шортм-ан
шортмо-ан
crying-with
ad-deriv.ad
шортман.
шорт-ман
шорт-ман
cry-INF.NEC
vb1-inf
шортман.
шорт-м-ан
шорт-мЕ-ан
cry-PTCP.PASS-with
vb1-ad-deriv.ad



ӧрыктараш 2 (М. Шкетан)


Уке, пӧрт кӧргыжак мыйым ӧрыктарыш. Пӧрт кӧргӧ ялтак оласе гай.

Уке,
Уке
уке
no
ad/no/pa
пӧрт
пӧрт
пӧрт
house
no
кӧргыжак
кӧргы-ж-ак
кӧргӧ-жЕ-ак
inside-3SG-STR
ad/no-poss-enc
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
ӧрыктарыш.
ӧрыктары-ш-Ø
ӧрыктаре-ш-Ø
surprise-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Пӧрт
Пӧрт
пӧрт
house
no
кӧргӧ
кӧргӧ
кӧргӧ
inside
ad/no
ялтак
ялтак
ялтак
completely
av
ялтак
ялт-ак
ялт-ак
completely-STR
av/pa-enc
оласе
оласе
оласе
urban
ad
оласе
ола-се
ола-сЕ
city-ADJ
no-deriv.ad
оласе
ола-се
ола-сЕ
motley-ADJ
ad-deriv.ad
гай.
гай
гай
like
ad/av/pa/po



ӧрыктараш 3 (А. Волков)


(Сӱанвате:) Мемнан ӱдырым ӧрыктарен ода керт, окна ден омсажым пала.

(Сӱанвате:)
Сӱанвате
сӱанвате
wedding.guest
no
Мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
daughter-ACC
no-case
ӱдырым
ӱдыр-ым
ӱдыр-м
Virgo-ACC
no-case
ӧрыктарен
ӧрыктар-ен-Ø
ӧрыктаре-ен-Ø
surprise-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧрыктарен
ӧрыктар-ен
ӧрыктаре-ен
surprise-CVB
vb2-adv
ода
о-да
о-да
NEG-2PL
vb-pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv
окна
окна
окна
window
no
ден
ден
ден
and
co
омсажым
омса-жы-м
омса-жЕ-м
door-3SG-ACC
no-poss-case
пала.
пал-а
пале-а
know-3SG
vb2-pers



ӧрыктараш 4 (Д. Орай)


Миклай кенета черланен вочмыж дене ачаж-аважым пеш ӧрыктарен.

Миклай
Миклай
Миклай
Miklay
na
кенета
кенета
кенета
suddenly
av
черланен
черлан-ен-Ø
черлане-ен-Ø
fall.ill-PST2-3SG
vb2-tense-pers
черланен
черлан-ен
черлане-ен
fall.ill-CVB
vb2-adv
вочмыж
вочмы-ж
вочмо-жЕ
about-3SG
po-poss
вочмыж
воч-мы-ж
воз-мЕ-жЕ
lie.down-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
дене
дене
дене
with
po
ачаж-аважым
ача-ж-ава-жы-м
ача-жЕава-жЕ-м
father-3SGmother-3SG-ACC
no-possno-poss-case
пеш
пеш
пеш
very
av
ӧрыктарен.
ӧрыктар-ен-Ø
ӧрыктаре-ен-Ø
surprise-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧрыктарен.
ӧрыктар-ен
ӧрыктаре-ен
surprise-CVB
vb2-adv



ӧрыктараш 5 (И. Ятманов)


Севастопольын героизмже путынь тӱням ӧрыктарыш.

Севастопольын
Севастопольын
Севастопольын
Sevastopol'yn
na
героизмже
героизм-же
героизм-жЕ
heroism-3SG
no-poss
путынь
***
***
***
***
тӱням
тӱня-м
тӱня-м
world-ACC
no-case
тӱням
тӱня-м
тӱня-ем
world-1SG
no-poss
тӱням
тӱня-м-Ø
тӱня-ем-Ø
world-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
тӱням
тӱня-м-Ø
тӱня-ем-Ø
world-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
тӱням
тӱня-м-Ø
тӱня-ем-Ø
world-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ӧрыктарыш.
ӧрыктары-ш-Ø
ӧрыктаре-ш-Ø
surprise-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧрыктараш 6 (Ю. Артамонов)


(Семон) йолташыже-влакым лӱддымылыкшӧ дене ӧрыктарен.

(Семон)
Семон
Семон
Semon
na
йолташыже-влакым
йолташ-ыже-влак-ым
йолташ-жЕ-влак-м
friend-3SG-PL-ACC
no-poss-num-case
лӱддымылыкшӧ
лӱддымылык-шӧ
лӱддымылык-жЕ
boldness-3SG
no-poss
лӱддымылыкшӧ
лӱддымы-лык-шӧ
лӱддымӧ-лык-жЕ
fearless-for-3SG
ad/no-deriv.ad-poss
лӱддымылыкшӧ
лӱд-дымы-лык-шӧ
лӱд-дымЕ-лык-жЕ
be.afraid.of-PTCP.NEG-for-3SG
vb1-ad-deriv.ad-poss
дене
дене
дене
with
po
ӧрыктарен.
ӧрыктар-ен-Ø
ӧрыктаре-ен-Ø
surprise-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧрыктарен.
ӧрыктар-ен
ӧрыктаре-ен
surprise-CVB
vb2-adv



ӧрыктараш 7 (М. Шкетан)


Мыйым тудо (ече) йӧршеш ӧрыктарен пытарыш. Ӧрыктарен пытарыш да иктаж лу гана шортарыш.

Мыйым
Мыйым
мыйым
me
pr
Мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
(ече)
ече
ече
ski
no
йӧршеш
йӧршеш
йӧршеш
totally
av
йӧршеш
йӧрш-еш
йӧршӧ-еш
fitting-LAT
ad-case
ӧрыктарен
ӧрыктар-ен-Ø
ӧрыктаре-ен-Ø
surprise-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧрыктарен
ӧрыктар-ен
ӧрыктаре-ен
surprise-CVB
vb2-adv
пытарыш.
пытары-ш-Ø
пытаре-ш-Ø
finish-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Ӧрыктарен
Ӧрыктар-ен-Ø
ӧрыктаре-ен-Ø
surprise-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Ӧрыктарен
Ӧрыктар-ен
ӧрыктаре-ен
surprise-CVB
vb2-adv
пытарыш
пытары-ш-Ø
пытаре-ш-Ø
finish-PST1-3SG
vb2-tense-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
иктаж
иктаж
иктаж
somebody
av/pr
лу
лу
лу
bone
no
лу
лу
лу
ten
nm
гана
гана
гана
times
no/po
шортарыш.
шортары-ш-Ø
шортаре-ш-Ø
drive.someone.to.tears-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧрыктарыше 1 (Г. Чемеков)


Илышыште первый гана тыгай ӧрыктарыше паша лийын. Ӱдыр деч письма!

Илышыште
Илыш-ыште
илыш-штЕ
life-INE
no-case
Илышыште
Илышы-ште
илыше-штЕ
living-INE
ad/no-case
Илышыште
Илы-шы-ште
иле-шЕ-штЕ
live-PTCP.ACT-INE
vb2-ad-case
первый
первый
первый
first
ad/av/nm
гана
гана
гана
times
no/po
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
ӧрыктарыше
ӧрыктарыше
ӧрыктарыше
amazing
ad
ӧрыктарыше
ӧрыктары-ше
ӧрыктаре-шЕ
surprise-PTCP.ACT
vb2-ad
паша
паша
паша
work
no
лийын.
лийын
лийын
as.a
po
лийын.
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын.
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
Ӱдыр
Ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
Ӱдыр
Ӱдыр
Ӱдыр
Virgo
no
деч
деч
деч
from
po
письма!
письма
письма
letter
no



ӧрыктарышын 1 (А. Январёв)


Шулдыран ший кайык талын, ӧрыктарышын пӧрдеш.

Шулдыран
Шулдыран
шулдыран
winged
ad/no
Шулдыран
Шулдыр-ан
шулдыр-ан
wing-with
no-deriv.ad
ший
ший
ший
silver
ad/no
ший
ший
ший
tree.ring
no
ший
ший-Ø
ший-Ø
thresh-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ший
ший-Ø
ший-Ø
blow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ший
ший-Ø
ший-Ø
thresh-CNG
vb1-conn
ший
ший-Ø
ший-Ø
blow-CNG
vb1-conn
ший
ший-Ø
ший-Ø
thresh-CVB
vb1-adv
ший
ший-Ø
ший-Ø
blow-CVB
vb1-adv
кайык
кайык
кайык
bird
no
талын,
талын
талын
strongly
av
талын,
талы-н
тале-н
bold-GEN
ad-case
ӧрыктарышын
ӧрыктарышын
ӧрыктарышын
amazingly
av
ӧрыктарышын
ӧрыктарышы-н
ӧрыктарыше-н
amazing-GEN
ad-case
ӧрыктарышын
ӧрыктары-шы-н
ӧрыктаре-шЕ-н
surprise-PTCP.ACT-GEN
vb2-ad-case
пӧрдеш.
пӧрд-еш
пӧрд-еш
turn-3SG
vb1-pers



ӧрыктарышын 2 (Г. Чемеков)


Пӧрьеҥ, чынак, ӧрыктарышын кочкеш.

Пӧрьеҥ,
Пӧрьеҥ
Пӧрьеҥ
Pör'yeŋ
na
чынак,
чынак
чынак
really
av/pa
чынак,
чын-ак
чын-ак
truth-STR
ad/av/no-enc
ӧрыктарышын
ӧрыктарышын
ӧрыктарышын
amazingly
av
ӧрыктарышын
ӧрыктарышы-н
ӧрыктарыше-н
amazing-GEN
ad-case
ӧрыктарышын
ӧрыктары-шы-н
ӧрыктаре-шЕ-н
surprise-PTCP.ACT-GEN
vb2-ad-case
кочкеш.
кочк-еш
кочк-еш
eat-3SG
vb1-pers



ӧрын-ӧрын 1 (П. Корнилов)


Почтальонка кайымеке, Маша кока ӧрын-ӧрын конвертым почо.

Почтальонка
Почтальонка
Почтальонка
Pochtal'onka
na
кайымеке,
кайы-меке
кае-меке
go-CVB.PRI
vb2-adv
Маша
Маша
Маша
Masha
na
кока
кока
кока
aunt
no
ӧрын-ӧрын
ӧрын-ӧрын
ӧрын-ӧрын
irresolutely
av
конвертым
конверт-ым
конверт-м
envelope-ACC
no-case
почо.
поч-о
поч-Е
open-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧрын-ӧрын 2 (Й. Осмин)


Миша ончык ӧрын-ӧрын ошкылеш.

Миша
Миша
Миша
Misha
na
ончык
ончык
ончык
forward
av/po
ӧрын-ӧрын
ӧрын-ӧрын
ӧрын-ӧрын
irresolutely
av
ошкылеш.
ошкыл-еш
ошкыл-еш
step-LAT
no-case
ошкылеш.
ошкыл-еш
ошкыл-еш
step-3SG
vb1-pers



ӧрынчак 1 (В. Косоротов)


Саню, ӧрынчакым пыштен, шем вӱльым торта коклашке пуртен шогалтыш.

Саню,
Саню
Саню
San'u
na
ӧрынчакым
ӧрынчак-ым
ӧрынчак-м
pad-ACC
no-case
пыштен,
пышт-ен-Ø
пыште-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пыштен,
пышт-ен
пыште-ен
put-CVB
vb2-adv
шем
шем
шем
black
ad
вӱльым
вӱльы-м
вӱльӧ-м
mare-ACC
no-case
торта
торта
торта
harnessing.shaft
no
торта
торт-а
торто-а
separate-3SG
vb2-pers
коклашке
коклашке
коклашке
into
av/po
коклашке
кокла-шке
кокла-шкЕ
distance-ILL
ad/no-case
коклашке
кок-ла-шке
кок-ла-шкЕ
cook-PL-ILL
no-num-case
коклашке
кок-ла-шке
кок-ла-шкЕ
two-PL-ILL
nm-num-case
пуртен
пурт-ен-Ø
пурто-ен-Ø
bring.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуртен
пурт-ен
пурто-ен
bring.in-CVB
vb2-adv
шогалтыш.
шогалтыш
шогалтыш
[X]
no
шогалтыш.
шогалты-ш-Ø
шогалте-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



ӧрынчак 2 (С. Элнет)


Имне тупыш ончалатат, вожылат. Ала ӧрынчак, ала корак пыжаш.

Имне
Имне
имне
horse
no
тупыш
туп-ыш
туп-ш
back-ILL
no-case
ончалатат,
ончал-ат-ат
ончал-ат-ат
look-2SG-and
vb1-pers-enc
вожылат.
вожыл-ат
вожыл-ат
be.ashamed-2SG
vb1-pers
вожылат.
вожыл-Ø-ат
вожыл-Ø-ат
be.ashamed-CNG-and
vb1-conn-enc
вожылат.
вожыл-Ø-ат
вожыл-Ø-ат
be.ashamed-CVB-and
vb1-adv-enc
Ала
Ала
ала
maybe
co/pa
Ала
Ала
ала
pitch
no
Ала
А-ла
а-ла
and-STR
co-enc
Ала
А-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
Ала
А-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
Ала
Ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
ӧрынчак,
ӧрынчак
ӧрынчак
pad
no
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
корак
корак
корак
crow
no
корак
корак
корак
blue
ad
корак
кор-а-к
коро-а-ак
draw-3SG-STR
vb2-pers-enc
корак
кор-Ø-ак
коро-Ø-ак
draw-CNG-STR
vb2-conn-enc
пыжаш.
пыжаш
пыжаш
nest
no



ӧрыш 1 (В. Сапаев)


Коля поч гай вичкыж ӧрышыжым пӱтыра Семон.

Коля
Коля
коля
mouse
no
поч
поч
поч
tail
no
поч
поч-Ø
поч-Ø
open-IMP.2SG
vb1-mood.pers
поч
поч-Ø
поч-Ø
open-CNG
vb1-conn
поч
поч-Ø
поч-Ø
open-CVB
vb1-adv
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
вичкыж
вичкыж
вичкыж
narrow
ad
ӧрышыжым
ӧрыш-ыжы-м
ӧрыш-жЕ-м
mustache-3SG-ACC
no-poss-case
пӱтыра
пӱтыр-а
пӱтырӧ-а
turn-3SG
vb2-pers
Семон.
Семон
Семон
Semon
na



ӧрыш 2 (С. Чавайн)


Акнаш – йытыра рвезе: шара шинчан, ош ӱпан, изи ӧрышан, пондашыже уке.

Акнаш –
Акнаш
Акнаш
Aknash
na
йытыра
йытыра
йытыра
beautiful
ad
рвезе:
рвезе
рвезе
young.man
ad/no
шара
шара
шара
bright
ad
шара
шара
шара
extensive
ad
шара
шара
шара
[X]
ad
шара
шара
шара
glanders
no
шара
шар-а
шаре-а
spread.out-3SG
vb2-pers
шинчан,
шинчан
шинчан
eyed
ad
шинчан,
шинча-н
шинча-ан
eye-with
no-deriv.ad
шинчан,
шинча-н
шинча-н
eye-GEN
no-case
ош
ош
ош
white
ad
ӱпан,
ӱпан
ӱпан
haired
ad
ӱпан,
ӱп-ан
ӱп-ан
hair-with
no-deriv.ad
ӱпан,
ӱп-ан
ӱпӧ-ан
herd-with
no-deriv.ad
ӱпан,
ӱп-ан
ӱпӧ-ан
Ufa-with
pn-deriv.ad
изи
изи
изи
small
ad/no
ӧрышан,
ӧрышан
ӧрышан
mustached
no
ӧрышан,
ӧрыш-ан
ӧрыш-ан
mustache-with
no-deriv.ad
пондашыже
пондаш-ыже
пондаш-жЕ
beard-3SG
no-poss
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



ӧрыш 3 («Ботаника»)


Чодыраште кушшо снегын ӧрышыжӧ шӱеш, а вожым колтышо розеткыже-влак посна кушкыл семын кушкаш тӱҥалыт.

Чодыраште
Чодыра-ште
чодыра-штЕ
forest-INE
no-case
Чодыраште
Чодыра-ште
чодыра-штЕ
coarse-INE
ad-case
кушшо
кушшо
кушшо
growing
ad
кушшо
куш-шо
кушк-шЕ
grow-PTCP.ACT
vb1-ad
кушшо
куш-шо
куш-жЕ
where-3SG
av/co/pr-poss
кушшо
куш-шо
кушк-жЕ
grow-IMP.3SG
vb1-mood.pers
кушшо
куш-Ø-шо
кушк-Ø-жЕ
grow-CNG-3SG
vb1-conn-poss
кушшо
куш-Ø-шо
кушк-Ø-жЕ
grow-CVB-3SG
vb1-adv-poss
снегын
сн'егы-н
сн'еге-н
wild.strawberry-GEN
no-case
ӧрышыжӧ
ӧрыш-ыжӧ
ӧрыш-жЕ
mustache-3SG
no-poss
ӧрышыжӧ
ӧр-ыш-ыжӧ
ӧр-ш-жЕ
slope-ILL-3SG
no-case-poss
ӧрышыжӧ
ӧры-ш-ыжӧ
ӧрӧ-ш-жЕ
groove-ILL-3SG
no-case-poss
шӱеш,
шӱ[й]-еш
шӱй-еш
neck-LAT
no-case
шӱеш,
шӱ[й]-еш
шӱй-еш
piece.of.coal-LAT
no-case
шӱеш,
шӱ[й]-еш
шӱй-еш
pus-LAT
no-case
шӱеш,
шӱ[й]-еш
шӱй-еш
rot-3SG
vb1-pers
шӱеш,
шӱе-ш-Ø
шӱе-ш-Ø
become.firmer-PST1-3SG
vb2-tense-pers
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
вожым
вож-ым
вож-м
root-ACC
no-case
колтышо
колтышо
колтышо
sender
ad/no
колтышо
колты-шо
колто-шЕ
send-PTCP.ACT
vb2-ad
розеткыже-влак
розеткы-же-влак
розетке-жЕ-влак
socket-3SG-PL
no-poss-num
посна
посна
посна
isolated
ad/av
кушкыл
кушкыл
кушкыл
plant
no
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
кушкаш
кушк-аш
кушк-аш
grow-INF
vb1-inf
тӱҥалыт.
тӱҥал-ыт
тӱҥал-ыт
start-3PL
vb1-pers



ӧрышан 1 (А. Айзенворт)


Пуш гыч шем ӧрышан еҥ тӧрштен лекте.

Пуш
Пуш
пуш
boat
no
Пуш
Пуш
пуш
smell
no
Пуш
Пу-ш
пу-ш
wood-ILL
no-case
гыч
гыч
гыч
from
po
шем
шем
шем
black
ad
ӧрышан
ӧрышан
ӧрышан
mustached
no
ӧрышан
ӧрыш-ан
ӧрыш-ан
mustache-with
no-deriv.ad
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
тӧрштен
тӧршт-ен-Ø
тӧрштӧ-ен-Ø
jump-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӧрштен
тӧршт-ен
тӧрштӧ-ен
jump-CVB
vb2-adv
лекте.
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧрышан 2 (В. Орлов)


Ончена: ала-могай кугу кол кия, ӧрышан.

Ончена:
Онч-ена
ончо-ена
look-1PL
vb2-pers
ала-могай
ала-могай
ала-могай
some
ad/av/pr
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
кол
кол
кол
fish
no
кол
кол
кол
Pisces
no
кол
кол-Ø
кол-Ø
hear-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кол
кол-Ø
кол-Ø
hear-CNG
vb1-conn
кол
кол-Ø
кол-Ø
hear-CVB
vb1-adv
кия,
ки[й]-[а]
кие-а
lie-3SG
vb2-pers
ӧрышан.
ӧрышан
ӧрышан
mustached
no
ӧрышан.
ӧрыш-ан
ӧрыш-ан
mustache-with
no-deriv.ad



ӧрышан 3 (А. Юзыкайн)


– А тидыже кӧ? – ӧрышанже дек ончыктен, Йыван деч шолып йодо ик рвезе.

А
А
а
and
co
А
А
а
so
pa
А
А
а
oh
in
тидыже
тиды-же
тиде-жЕ
this-3SG
pr-poss
тидыже
тиды-же
тиде-жЕ
drop.into.boiling.water-IMP.3SG
vb2-mood.pers
тидыже
тиды-Ø-же
тиде-Ø-жЕ
drop.into.boiling.water-CNG-3SG
vb2-conn-poss
кӧ? –
кӧ
кӧ
who
pr
ӧрышанже
ӧрышан-же
ӧрышан-жЕ
mustached-3SG
no-poss
ӧрышанже
ӧрыш-ан-же
ӧрыш-ан-жЕ
mustache-with-3SG
no-deriv.ad-poss
дек
дек
дек
to
po
ончыктен,
ончыкт-ен-Ø
ончыкто-ен-Ø
show-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончыктен,
ончыкт-ен
ончыкто-ен
show-CVB
vb2-adv
ончыктен,
ончы-кт-ен-Ø
ончо-ктЕ-ен-Ø
look-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
ончыктен,
ончы-кт-ен
ончо-ктЕ-ен
look-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
Йыван
Йыван
Йыван
Yyvan
na
деч
деч
деч
from
po
шолып
шолып
шолып
secret
ad/av/no
йодо
йод-о
йод-Е
ask-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
рвезе.
рвезе
рвезе
young.man
ad/no



ӧрышдымӧ 1 (Д. Орай)


Ӧрышдымӧ тӧраже каласылаш тӱҥале.

Ӧрышдымӧ
Ӧрышдымӧ
ӧрышдымӧ
without.a.mustache
ad
Ӧрышдымӧ
Ӧрыш-дымӧ
ӧрыш-дымЕ
mustache-without
no-deriv.ad
тӧраже
тӧра-же
тӧра-жЕ
lord-3SG
no-poss
каласылаш
каласыл-аш
каласыл-аш
tell-INF
vb1-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧрышдымӧ 2 (М. Казаков)


Поэт кеч-мыняр ияш лийже – керек чал пондашан, але йӧршын ӧрышдымӧ, но тудын чонжо эре самырык лийман.

Поэт
Поэт
поэт
poet
no
кеч-мыняр
кеч-мыняр
кеч-мыняр
however.many
av/pr
ияш
ияш
ияш
annual
ad
ияш
ия-ш
ия-ш
devil-ILL
in/no-case
ияш
ия-ш
ия-еш
devil-LAT
in/no-case
ияш
и[й]-[а]ш
ий-аш
swim-INF
vb1-inf
лийже –
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже –
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже –
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже –
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss
керек
керек
керек
even.if
co/pa
чал
чал
чал
gray
ad
пондашан,
пондашан
пондашан
bearded
ad/no
пондашан,
пондаш-ан
пондаш-ан
beard-with
no-deriv.ad
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
йӧршын
йӧршын
йӧршын
totally
av
йӧршын
йӧршы-н
йӧршӧ-н
fitting-GEN
ad-case
ӧрышдымӧ,
ӧрышдымӧ
ӧрышдымӧ
without.a.mustache
ad
ӧрышдымӧ,
ӧрыш-дымӧ
ӧрыш-дымЕ
mustache-without
no-deriv.ad
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
тудын
тудын
тудын
his/her
pr
тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
чонжо
чон-жо
чон-жЕ
soul-3SG
no-poss
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
самырык
самырык
самырык
young
ad/no
лийман.
лийман
лийман
able
ad
лийман.
лийм-ан
лийме-ан
happening-with
ad-deriv.ad
лийман.
лий-ман
лий-ман
be-INF.NEC
vb1-inf
лийман.
лий-м-ан
лий-мЕ-ан
be-PTCP.PASS-with
vb1-ad-deriv.ad



ӧрышдымӧ 3 (К. Васин)


– Тый денет ӧрышдымӧ рвезылан гына ӱчашыман.

Тый
тый
тый
2SG
pr
денет
ден-ет
дене-ет
with-2SG
po-poss
ӧрышдымӧ
ӧрышдымӧ
ӧрышдымӧ
without.a.mustache
ad
ӧрышдымӧ
ӧрыш-дымӧ
ӧрыш-дымЕ
mustache-without
no-deriv.ad
рвезылан
рвезы-лан
рвезе-лан
young.man-DAT
ad/no-case
рвезылан
рвезы-ла-н
рвезе-ла-н
young.man-PL-GEN
ad/no-num-case
гына
гына
гына
only
pa
ӱчашыман.
ӱчашыман
ӱчашыман
debatable
ad
ӱчашыман.
ӱчашым-ан
ӱчашыме-ан
debatable-with
ad-deriv.ad
ӱчашыман.
ӱчашы-ман
ӱчаше-ман
compete-INF.NEC
vb2-inf
ӱчашыман.
ӱчашы-м-ан
ӱчаше-мЕ-ан
compete-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad



ӧткырешташ 1 (А. Асылбаев)


Катя ӧрмалгымыла лие гын, ынде шкежат койын ӧткырешташ тӱҥале.

Катя
Катя
Катя
Kat'a
na
ӧрмалгымыла
ӧрмалгы-мыла
ӧрмалге-мыла
be.astonished-INF.FUT
vb2-inf
ӧрмалгымыла
ӧрмалгы-мы-ла
ӧрмалге-мЕ-ла
be.astonished-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
ӧрмалгымыла
ӧрмалгы-мы-ла
ӧрмалге-мЕ-ла
be.astonished-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
ӧрмалгымыла
ӧрмалгы-мы-ла
ӧрмалге-мЕ-ла
be.astonished-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
лие
ли[й]-е
лий-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
шкежат
шке-ж-ат
шке-жЕ-ат
REFL-3SG-and
pr-poss-enc
койын
койын
койын
noticeably
av
койын
кой-ын-Ø
кой-н-Ø
be.visible-PST2-3SG
vb1-tense-pers
койын
кой-ын
кой-н
be.visible-CVB
vb1-adv
ӧткырешташ
ӧткырешт-аш
ӧткырешт-аш
grow.bolder-INF
vb1-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ӧткырлык 1 («Ончыко»)


– Йӧра, йӱмет шуэш гын, ӧткырлыклан изишак подыл, – мыят шып гына вашештышым.

Йӧра,
Йӧра
йӧра
good
pa
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
йӱмет
йӱм-ет
йӱмӧ-ет
drinking-2SG
ad-poss
йӱмет
йӱ-м-ет
йӱ-мЕ-ет
drink-PTCP.PASS-2SG
vb1-ad-poss
шуэш
шуэ-ш
шуэ-ш
thin-ILL
ad-case
шуэш
шуэ-ш
шуэ-ш
anthill-ILL
no-case
шуэш
шуэ-ш
шуэ-еш
thin-LAT
ad-case
шуэш
шуэ-ш
шуэ-еш
anthill-LAT
no-case
шуэш
шу-эш
шу-еш
bran-LAT
no-case
шуэш
шу-эш
шу-еш
bristle-LAT
no-case
шуэш
шу-эш
шу-еш
eye-LAT
no-case
шуэш
шу-эш
шу-еш
spring.water-LAT
no-case
шуэш
шу-эш
шу-еш
reach-3SG
vb1-pers
шуэш
шу-эш
шу-еш
ferment-3SG
vb1-pers
шуэш
шу-эш
шу-еш
whittle-3SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
ӧткырлыклан
ӧткырлык-лан
ӧткырлык-лан
boldness-DAT
no-case
ӧткырлыклан
ӧткырлык-ла-н
ӧткырлык-ла-н
boldness-PL-GEN
no-num-case
ӧткырлыклан
ӧткыр-лык-лан
ӧткыр-лык-лан
bold-ABSTR-DAT
ad-deriv.n-case
ӧткырлыклан
ӧткыр-лык-ла-н
ӧткыр-лык-ла-н
bold-ABSTR-PL-GEN
ad-deriv.n-num-case
изишак
изишак
изишак
a.bit
av
изишак
изиш-ак
изиш-ак
a.bit-STR
av-enc
изишак
изи-ш-ак
изи-ш-ак
small-ILL-STR
ad/no-case-enc
подыл, –
подыл-Ø
подыл-Ø
sip-IMP.2SG
vb1-mood.pers
подыл, –
подыл-Ø
подыл-Ø
sip-CNG
vb1-conn
подыл, –
подыл-Ø
подыл-Ø
sip-CVB
vb1-adv
мыят
мый-[а]т
мый-ат
1SG-and
pr-enc
шып
шып
шып
quiet
ad/av/no
гына
гына
гына
only
pa
вашештышым.
вашештыш-ым
вашештыш-м
answer-ACC
no-case
вашештышым.
вашешты-ш-ым
вашеште-ш-ым
answer-PST1-1SG
vb2-tense-pers
вашештышым.
вашешты-шы-м
вашеште-шЕ-м
answer-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case



ӧткырын 1


Ӧткырын кучедалаш

Ӧткырын
Ӧткырын
ӧткырын
boldly
av
Ӧткырын
Ӧткыр-ын
ӧткыр-н
bold-GEN
ad-case
кучедалаш
кучедал-аш
кучедал-аш
fight-INF
vb1-inf



ӧткырын 2 («У вий»)


Пашазе ятыр. Туге гынат вуйлатышын ӧткырын ончышо нугыдо ужар шинчаже изишат ок вашталт.

Пашазе
Пашазе
пашазе
worker
ad/no
ятыр.
ятыр
ятыр
much
av/no/pr
Туге
Туге
туге
so
av/pa
Туге
Ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
Туге
Ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
гынат
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
вуйлатышын
вуйлатышы-н
вуйлатыше-н
leading-GEN
ad/no-case
вуйлатышын
вуйлаты-шы-н
вуйлате-шЕ-н
lead-PTCP.ACT-GEN
vb2-ad-case
ӧткырын
ӧткырын
ӧткырын
boldly
av
ӧткырын
ӧткыр-ын
ӧткыр-н
bold-GEN
ad-case
ончышо
ончышо
ончышо
viewer
no
ончышо
ончы-шо
ончо-шЕ
look-PTCP.ACT
vb2-ad
нугыдо
нугыдо
нугыдо
thick
ad/no
ужар
ужар
ужар
green
ad
шинчаже
шинча-же
шинча-жЕ
eye-3SG
no-poss
шинчаже
шинч-а-же
шинче-а-жЕ
sit-3SG-3SG
vb2-pers-poss
шинчаже
шинч-а-же
шинче-а-жЕ
know-3SG-3SG
vb2-pers-poss
изишат
изишат
изишат
not.at.all
av
изишат
изиш-ат
изиш-ат
a.bit-and
av-enc
изишат
изи-ш-ат
изи-ш-ат
small-ILL-and
ad/no-case-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
вашталт.
вашталт-Ø
вашталт-Ø
change-IMP.2SG
vb1-mood.pers
вашталт.
вашталт-Ø
вашталт-Ø
change-CNG
vb1-conn
вашталт.
вашталт-Ø
вашталт-Ø
change-CVB
vb1-adv



ӧтыклаш 1


– Тувыретым ӧтыкленат мо?

Тувыретым
Тувыр-ет-ым
тувыр-ет-м
shirt-2SG-ACC
no-poss-case
ӧтыкленат
ӧтыкл-ен-ат
ӧтыклӧ-ен-ат
iron-PST2-2SG
vb2-tense-pers
ӧтыкленат
ӧтыкл-ена-т
ӧтыклӧ-ена-ат
iron-1PL-and
vb2-pers-enc
ӧтыкленат
ӧтыкл-ен-Ø-ат
ӧтыклӧ-ен-Ø-ат
iron-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
ӧтыкленат
ӧтыкл-ен-ат
ӧтыклӧ-ен-ат
iron-CVB-and
vb2-adv-enc
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr



ӧтыклаш 2 (Ю. Галютин)


Брюкым туге чот ӧтыклен шындыме, чыте гына.

Брюкым
Брюкы-м
брюко-м
pants-ACC
no-case
туге
туге
туге
so
av/pa
туге
ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
туге
ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
туге
ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
ӧтыклен
ӧтыкл-ен-Ø
ӧтыклӧ-ен-Ø
iron-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӧтыклен
ӧтыкл-ен
ӧтыклӧ-ен
iron-CVB
vb2-adv
шындыме,
шындыме
шындыме
installation
ad
шындыме,
шынды-ме
шынде-мЕ
put-PTCP.PASS
vb2-ad
чыте
чыте-Ø
чыте-Ø
tolerate-IMP.2SG
vb2-mood.pers
чыте
чыте-Ø
чыте-Ø
tolerate-CNG
vb2-conn
гына.
гына
гына
only
pa



ӧтыклымӧ 1 (Г. Пирогов)


Чемоданов ӧтыклымӧ брюкым, пеледышан тувырым чиен.

Чемоданов
Чемоданов
Чемоданов
Chemodanov
na
ӧтыклымӧ
ӧтыклымӧ
ӧтыклымӧ
ironed
ad
ӧтыклымӧ
ӧтыклы-мӧ
ӧтыклӧ-мЕ
iron-PTCP.PASS
vb2-ad
брюкым,
брюкы-м
брюко-м
pants-ACC
no-case
пеледышан
пеледышан
пеледышан
with.flowers
ad
пеледышан
пеледыш-ан
пеледыш-ан
flower-with
no-deriv.ad
тувырым
тувыр-ым
тувыр-м
shirt-ACC
no-case
чиен.
чие-н
чие-н
cherry.tree-GEN
no-case
чиен.
чи[й]-ен-Ø
чие-ен-Ø
put.on-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чиен.
чи[й]-ен
чие-ен
put.on-CVB
vb2-adv



ӧшан 1 (Калыкмут)


Ӧшан ӱшан ок лий.

Ӧшан
Ӧшан
ӧшан
sluggish
ad
ӱшан
ӱшан
ӱшан
trust
ad/no
ӱшан
ӱш-ан
ӱш-ан
club-with
no-deriv.ad
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv



ӧшан 2


Имньыже пеш ӧшан, огеш кае.

Имньыже
Имньы-же
имн'е-жЕ
horse-3SG
no-poss
пеш
пеш
пеш
very
av
ӧшан,
ӧшан
ӧшан
sluggish
ad
огеш
ог-еш
ог-еш
NEG-3SG
vb-pers
кае.
кае-Ø
кае-Ø
go-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кае.
кае-Ø
кае-Ø
go-CNG
vb2-conn



ӧшлӧк 1 (К. Васин)


Кумыньыштынат ӧшлӧкышт шӧртньылымӧ, ош пыстыл ора изи мардежеш лойгалтеш.

Кумыньыштынат
Кумыньышт-ын-ат
кумыньышт-н-ат
the.three.of.them-GEN-and
nm-case-enc
ӧшлӧкышт
ӧшлӧк-ышт
ӧшлӧк-шт
helmet-3PL
no-poss
шӧртньылымӧ,
шӧртньылымӧ
шӧртньылымӧ
gilded
ad
шӧртньылымӧ,
шӧртньылы-мӧ
шӧртньылӧ-мЕ
gild-PTCP.PASS
vb2-ad
ош
ош
ош
white
ad
пыстыл
пыстыл
пыстыл
feather
no
ора
ора
ора
heap
no
ора
ора
ора
canine
no
ора
ор-а
оро-а
rage-3SG
vb2-pers
изи
изи
изи
small
ad/no
мардежеш
мардеж-еш
мардеж-еш
wind-LAT
no-case
лойгалтеш.
лойгалт-еш
лойгалт-еш
sway-3SG
vb1-pers
лойгалтеш.
лойг-алт-еш
лойго-алт-еш
sway-REF-3SG
vb2-deriv.v-pers



ӧшлӧк 2 (В. Колумб)


Теркупш – ӧшлӧкым, сарзе кӱртньӧ тувырым – вынер алмаштыш, йорло, но ару.

Теркупш –
Теркупш
теркупш
hat
no
ӧшлӧкым,
ӧшлӧк-ым
ӧшлӧк-м
helmet-ACC
no-case
сарзе
сарзе
сарзе
warrior
no
кӱртньӧ
кӱртньӧ
кӱртньӧ
iron
no
тувырым –
тувыр-ым
тувыр-м
shirt-ACC
no-case
вынер
вын'ер
вын'ер
linen
no
алмаштыш,
алмаштыш
алмаштыш
replacement
no
алмаштыш,
алмашты-ш-Ø
алмаште-ш-Ø
replace-PST1-3SG
vb2-tense-pers
йорло,
йорло
йорло
poor
ad/no
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
ару.
ару
ару
clean
ad



ӧшлӧкан 1 («Мар. ком.»)


Калык йогынлан корным шем вургеман, вурс ӧшлӧкан салтак радам авырен шогалын, но колонна утыр чакемеш, чакемеш.

Калык
Калык
калык
people
no
йогынлан
йогын-лан
йогын-лан
stream-DAT
no-case
йогынлан
йогын-ла-н
йогын-ла-н
stream-PL-GEN
no-num-case
йогынлан
йогы-н-лан
його-н-лан
laziness-GEN-DAT
ad/no-case-case
йогынлан
йогы-н-лан
його-н-лан
yoga-GEN-DAT
no-case-case
йогынлан
йогы-н-ла-н
його-н-ла-н
laziness-GEN-PL-GEN
ad/no-case-num-case
йогынлан
йогы-н-ла-н
його-н-ла-н
yoga-GEN-PL-GEN
no-case-num-case
корным
корны-м
корно-м
road-ACC
no-case
шем
шем
шем
black
ad
вургеман,
вургеман
вургеман
clothed
ad
вургеман,
вургем-ан
вургем-ан
clothes-with
no-deriv.ad
вурс
вурс
вурс
steel
ad/no
ӧшлӧкан
ӧшлӧкан
ӧшлӧкан
with.a.helmet
ad
ӧшлӧкан
ӧшлӧк-ан
ӧшлӧк-ан
helmet-with
no-deriv.ad
салтак
салтак
салтак
soldier
no
радам
радам
радам
row
no
авырен
авыр-ен-Ø
авыре-ен-Ø
surround-PST2-3SG
vb2-tense-pers
авырен
авыр-ен
авыре-ен
surround-CVB
vb2-adv
шогалын,
шогал-ын-Ø
шогал-н-Ø
stand.up-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шогалын,
шогал-ын
шогал-н
stand.up-CVB
vb1-adv
но
но
но
but
co/no/pa
но
но
но
gee.up
in
колонна
***
***
***
***
утыр
утыр
утыр
more.and.more
av
утыр
утыр
утыр
something.excessive
no
чакемеш,
чакем-еш
чакем-еш
approach-3SG
vb1-pers
чакемеш,
чак-ем-еш
чак-ем-еш
close-TRANS-3SG
ad/av/no-deriv.v-pers
чакемеш.
чакем-еш
чакем-еш
approach-3SG
vb1-pers
чакемеш.
чак-ем-еш
чак-ем-еш
close-TRANS-3SG
ad/av/no-deriv.v-pers



The Mari Web Project is primarily based at the Department of Finno-Ugric Studies at the University of Vienna. The second stage of the project is being funded by the Kone Foundation: The Mari Web Project: Phase 2. Some of our work is carried out at the Institute of Finno-Ugric and Uralic Studies at the Ludwig Maximilian University of Munich.
Last update: 10 August 2023