Logowww.mari-language.com:ENGLISH | МАРЛА | ПО-РУССКИ
Main page » Corpus Tool » Марийско-русский словарь » ю

Corpus Tool Demo - Марийско-русский словарь - ю

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

Юлан ӱшанаш
юм палаш
– Шонем гын, теҥызым пӱем! Но айдемын чонжым сымыстарен ом керт. Тӱняште тыгай ю уке.
Матриархат стройын эн виян улмыж жапыште ӱдырамаш сынлан (культлан) кумалмаш шочеш: шоҥгем колышо кугезе ӱдырамашын чонжым тукымлан полшышо юлан шотлаш тӱҥалыныт.
Юмо ю куснен нунын (Чумай кугыза ден Ӱялче) деке.
Юмо деч ю кугу.
Иям сеҥыман. Садлан ия ваштареш юм шинчаш кӱлеш.
Кажне самырык автор кӧлан-гынат эҥерта, могай-гынат произведений тудлан сылнымутым тӱҥалашыже таратыше юм пуа.
Марий калыкын ю кечыже – кугарня.
Шыже ю
Мален темше мландем помыжалтын, адакат эр ю дене шӱла.
Юл деч порым, асум нигуштат мый ом му: ушен тудо вич теҥызын шӱлымӧ юм.
Ужар юа
кочо юа
Юам поген кондат, эрыктат, пӱчкедат.
Пӱгырнет – шинчаланшудым але юам кӱрлын налат.
Шӱм тургыжланыме годым эр юа дене шӱлалташ ласка.
Галя пачам ончал савырнымыж годым канде юака дене шӱлыкаҥше шем шинчан, вичкыж йолан кажне пача тудым ончен.
Каслан юалгаш
Олык юж юалга.
Шыже. Йӱд юалген, покшым лиеда.
Игече йӱштӧ огыл гынат, шинель деч посна вӱдыжгӧ юж дене могыр сайынак юалга.
Вӱд гыч лекмек, Галя йолташ ӱдыржӧ семынак ӱппунемжым пунчале. Коктынат юалгеныт, пӱйыштат шолтка веле.
Шӱм-чон юалгыш, нӱшкеме ончалтыш.
Пётр Ипатовичын шыраналтше кӧргыжӧ кенета юалга.
юалгыште шинчаш
Телымсе леве игече – кеҥежымсе юалге.
Чодырашке пурышым веле – кап-кылым юалге вӱдылале, шӱлашат куштылго лие.
Юалге эр
юалге кас
Юалге шыже – йӱштӧ телылан.
Юалге мардеж кожерым мурыкта.
Кас велеш юалгемаш
Йӱдым утыр юалгемеш да юалгемеш.
Игече юалгымылан кӧра еҥ-влакат вичкыж вургемым алмаштеныт – кӱжгыракын чият.
Эр юж кабинетыш юалгын пуале.
Чара пасушто лӱп-лӱп, лач Одер серыште гына юалгын чучеш.
– Адак мо ойлышашет уло? – йодеш Окси, йӱкшӧ юалгын, допрос ыштышынла шокта.
Самсонын чонжылан вигак юалгын чучо.
Элыксан тунам эр юалгынак Танюк деке куржын.
Капым юалтараш
Юалге юж могырым юалтара.
Йӱржат шолдыра да йӱштӧ, игечым юалтара.
Пасула гыч хранилищыш вожсаска ночкырак пурен, юалтараш жапшат лийын огыл.
Чодыраште юалгырак, ночко мланде южым юалтарен шога.
Лум юалтарыман юж дене шӱлаш ынде шукак кодын огыл.
Кеҥежым кече волгыдо утларак логалеш, шокшо годым умыр мардеж сайынрак юалта.
Лып шокшо южым юалтен, лишеме эркын тымык йӱд.
Кабин гыч лекмекыже, (Тойбарысовым) вигак шыже йӱштӧ юалтыш.
Юж юап
эҥер юап
Эр юап Сашокым шымата, кечыйол ӱжеш поян садерыш.
Кас юап чодырам, олыкым, пасум, илем-шамычым леведе.
Кече шаҥгак каватӱрыш волен йомын гынат, шокшо юап але шулен пытен огыл.
Але кеҥеж юап йӧршеш шулен огыл.
Эрвелне волгыдо юап койо.
Тулла йӱлышӧ шыде шинчаштыже у вийын юапше койо.
Юапым пуаш
Тынар ий пӧръеҥ дене илымеке, нимат лийын огыл гын, (Полинан) икшыве нерген шонымо юапшат шулен пытен.
Коло минут ончычсо шӱлыкан пӧрт кӧргыш весела юап теме.
(Полина) шӱм йырже ала-могай ласкалыкым, сай юапым шижеш.
Шинчам куандарыше волгыдо юапан сылне сӱрет.
Шордо канде юапан, шӧртньӧ кечыйолан чодыра коклаш эркын ошкыльо.
Кастене юапын чучеш.
Ик пеледышак (писательын) йылмыштыже тӱрлӧ тӱсын веле огыл, тӱрлӧ юапын пеледеш.
Клубышто юарланаш
Тӱредме жапыште уремыш илалшырак-влак огыт лек. Лачак молодёжь гына тошкемыште юарлана.
(Чачийын) моло таҥаш ӱдыр-влакше пайрем кечын погынен мурат, куштат, воштылыт, изи рвезе гай юарланат.
(Катя) кужу жап юарланыш, шинчаже пуалмеш шорто, вара пачер гыч лектын кайыш.
Кастене юарлаш
Тошкемыште ӱдыр-рвезе-влак юарленыт.
– Фу вызныкы, – юарла татар.
Икшывем юарла – йоҥга пуйто ший оҥгыр.
Общежитий калык юарла.
Тыгыдырак йоча-влак пылышым шогалтен колыштыт але семынышт юарлат.
Да шепкаште шке кун ден уныка шып юарла.
Но илыш сусырген... вӱршерже ок юарле.
Шӱшпык еш гына шукертсек юарла.
Модеш кечыйол кажне пӧртын окнаште. Эртет урем дене – чонет юарла.
Лыжга мардеж тарванен – куэрла ден шопкерла ужар вуйышт, нугыдо парчашт дене йыжгыктал юарленыт.
Курык таче чот юарлыш, кас пычкемыш лишеммеш.
Юарле йоча
Авамын ушан поро ойжо юарле ракат илышеш аҥыргыше ушемлан озон гае лие.
Идым велым шоктышо юарлымашым колят, Илюш чарналтен шогале.
Прилуки – йӱк-йӱан да куанен юарлымаш дене тич темше украинский ола.
Уремыште йоча-влакын юарлымыштым кольым.
Матрёна Петровна Вера шӱжаржын куанен юарлымыжым ӧрын онча.
Ме, мӱкшиге тӱшка, кугурак рвезе-влак укеште, ял уремлан юарлыше мурызышко савырненна.
Воктенемак йоча-влакын юарлыше кугыжанышышт верланен.
МарНИИ-н 75 ияш юбилейже
С.Г. Чавайнын юбилейже лӱмеш эртарыме кас мондалтдымашын шарнымашеш кодеш.
Марий областьын вичияш юбилейже.
Юбилейым пайремлаш
Мый тыгай юбилейыш логалам гын, юбилярлан шкемын книгам пӧлеклем ыле.
Юбилейыш тӱрлӧ кумылан еҥ толеш.
Юбилей пайремна мотор кайык семын чоҥештен тольо.
Юбилей пайремыш толынам, саламем эрвел гыч конденам!
Марий Эл Республик – юбиляр.
Купавин, савырнен, ош кофтан, шем юбкан ӱдырамашым ужын.
Кӱчык юбко
Тыгай кумда, ловыкалтше йолаш дене оласе ӱдыр, очыни, кок юбкымат урга ыле.
Юбко полдыш
юбко урвалте
Пеш шуко юванышыч.
Юванаш ок йӧрӧ, (Изергин), имнеш лап возын, кожла могырыш кудалеш.
Ӱмылка шукат ыш юване, мӧҥгеш савырныш.
Ик кеҥеж кастене, лач ту жапын, кунам шошо ага пытен, а шудо тургым але юванен, ӱдыр-рвезе-влак модмо верыш рӱж чумыргаш тӱҥальыч.
– Йӧра, утыжымак юватен огыдал, больницыш кудалда.
Шуко ит ювате, возен колто ваштареш.
– Тидын деч вара мый эре тыйым шоненам, эре вучен иленам, кумылем юватенам.
Калык юваташ толыт.
Иван Степанович юватылаш ыш тӱҥал.
– Юватылаш ок лий, – ойлат пашазе-влак. – Сменыште витле кок мужыр кышкарым ваш ушен шуктышаш улына.
(Капканов:) Чылан улыт? – (Пантелей:) Чыланак огыл. Кандрачий ден Евсей кашта дене юватылыт.
– Ах, кушто юватылеш гын тиде коя чумыркаже?
(Раиса:) Сита! Мом мый тыште юватылам?
– Кушто юватыл коштат? Шаҥгак шӱр кӱын, кинде уке, магазиныш миен тол!
– Тиде тӱняште пеш кужун юватыл тошкыштам докан, такшым ынде илен ситарымемла чучеш.
Юватыл шинчаш Вачийлан намысла чучо. Кидеш товарым налын, Вачий пашашке пиже.
(Епим вате) кечывал марте касалыкыште юватыл шогыш.
Юватылын шогылтат гын, (урлыкаш пырчым) вес озанлыклан пуэн колтен кертыт.
– Ой, каргыме, адак юватыл эртарышым! – пелешталын, (шоҥго парикмахер) суртозалан кидшым шуялтыш.
Пашаште юватылмаш
Шудым жапше годым да сай качестваным ыштымаш – тиде пеш кӱлешан паша. Сандене юватылмашым тиде жап гыч пытараш.
Фермыште кӱчык-кужужат лийын, а тудым кораҥдымаште юватылмашат лиеден.
Ялкановлан ындыже Оньойын юватылмыже ыш келше.
– Варуш, йолетым солалтем! – шеҥгеч толшо ӱдырамаш, юватылмемым ужын, шижтарен каласыш: ончылтен каен ок керт, касалык пужла.
Мый шкеже юватылше еҥым чытен ом керт.
Юватылше Ефимым палашат ок лий. Тудын шинчаже йӱла.
Уста ювелир
Ты бригадым юзо ювелир але юзо хирург дене гына таҥастараш лиеш.
Мейерын ик пациентше кӱм ювелирлан ончыкташ темлен.
Византийский империйын олалаштыже ремесленник-шамыч янда атылам, шергакан тканьым, ювелирный сатум ыштеныт.
Ювелирный паша
ювелирный сату
Тунам иже индешле индеш тӱрлӧ юводыжым, индешле индеш тӱрлӧ киляжым, индешле индеш осалжым ыштен кертше, а тулеч ожно ынже керт.
Теве юво-юво еҥ-влак лекташ тӱҥальыч.
Тӱнӧ илышдыме тымык. Нимо йӱкат ок шокто. Водынек гае еҥат юво-юво ок кошт.
Зрительный зал гыч калык ювыге йоген лекте.
Урем дене еҥ-влак ювыге эртат.
Тушто мыйын эргым, мыйын югем.
Ачаже колымо деч вара Вера ялсовет исполкомыш толын да пӱтынь сурт-оралтым юго семын шке лӱмешыже возыкташ йодын.
Чингисхан тиде мландым ачамлан юго пого семын ӱшанен пуэн.
Тӧшак ӱмбалым, югурганым лавыртен шынден.
– Тендан гай югуричлан веле тунемаш лиеш, мемнан кудышто паша уло, – маныт южышт.
Яндар юж
неле юж
Чодыра – айдемын йолташыже. Южым эрыкта, кислородым пуа, тӱтан мардеж деч пасум арала.
Леве юж шӱргым шыман ниялта, пушеҥге лышташым изиш тарвата.
Йолшӱмжӧ пытен, мландым ок шиж, южышто кечымыла тудлан (Оляналан) чучеш.
Большевизм сеҥа кеч-куштат: мландыштат, вӱдыштат, южыштат.
Пӧрт гыч мланде юж нуным перыш.
Юж пуш
Юж йогын почеш вишкыде тӱтыра вӱд ӱмбачын ийын кая.
Леве шошо юж толкын рвезын ӱпшым ниялткала.
Юж шар
Юж транспорт экономичный да утларак йӧнан у самолёт-влак дене пойдаралтеш.
– Клаусын юж атакыже кӱрылтӧ, – семынже шоналтыш дивизий командир.
Тутло пӱнчӧ кишан, кумыл пуышо южан шуйналт вочшо чодырам мый ужам.
Кабинетым южаҥдаш
Кийыме пӧлемым чӱчкыдын южаҥдаш кӱлеш, пуракым ночко шовыч дене ӱштын налман.
Касвел Европышто южвӱд утларак возеш.
Йӱдйымал велым южга мардеж пуалеш.
Тӱнӧ пеш южга.
Мардеж южган пуалеш.
Уремыште южган чучеш.
Кас южгата
Ой, могай сае Ошла эҥер серын ӱмыл верыште, южгаташте, кияш.
Какшан велым эше эр южгата шижалтеш.
Южгата ӱмыл
южгата йӱд
Шӱкшан эҥер велым коклан южгата мардеж пуалеш.
– Мый декем пуйто южгата чонан улметым ончыктынет.
Тӱнӧ южгата.
Кече пыл шеҥгек пура. Южгатан чучаш тӱҥалеш.
Мардежат южгатан веле пуалеш.
Олым коклаште терыс южгатан шога, юж коштын кертеш.
Уш тӱрлын шона, чон шолеш, южгатан шолеш.
Кече шойышталте. Утларак южгатаҥе.
Пӧлемым южгаташ
Йӱштӧ мардеж южым южгата.
Козлюкын каласымыжат (Строевым) пешыжак ыш южгате.
Ик кечын кас велеш чотак южгатен шындыш.
Лудо-влак гына огыт ярсе, урем мучко южгат, копшаҥге почеш куржталыт.
Омса южга.
Окнам почаш гын, вара йӱдвошт южген шинчаш тӱҥалеш.
Шулышо шӱртӧ южгая.
Мутык йолемат моткоч кылмен. Могыремланат южге веле чучеш.
– Ме ыштен огына ул, ожнак туге лийын, традиций ден кызытат южгодым тугак кая.
Южгойшо семын коштшо тудо пӧрт мучко – куштылгын, шыман, туге, кузе лойга кайшудо.
Южгунам толаш
Южгунам шке порылык верчак пиалдыме лият.
Корныеҥ южгунам шагатшым ончалеш да писынрак ошкылеш.
Метрийын сусыргышо кидше, (конвоир-влакын) шупшкеден толашымыштлан, южгыжеш.
Омсашке южгыкташ
Лач пуреден коштедыме рож гыч гына коля шинча гай волгыдо коеш да мардеж южгыкта.
Мардеж южгыктымаш
омсаште южгыктымаш
Кира олмеш сакалтыме кок пел кермыч южгыра веле ӱлыкыла вола.
Пий пурмо пешак южгыра ыле вет. Кызыт такат коршта йолем.
Юждымо вер
юждымо космос
Икте – плотник, весе – академик, кумшо юждымо каваш коштеш.
Самолёт мӱгырымым чарныш, мардежлан ваштареш юж-ж волен кайыш.
Тамак шупшын шинчышыжла (Токтарын) могыржылан юж-ж чучо.
Корнышто ала-мо тарванылеш. Миклайын могыржо юж-ж чытырналте.
Южиктым ужаш
южиктым пален налаш
Ял калык гыч южиктыже родина верч вуйым пыштен.
Южик вагонышто пеш виян мурат.
Окна воктен ит шич, пеш южитла.
(Кокыртыш) омса почмо годым але вольыкым вӱта гыч лукмо годым южйол логалме дене чот палдырна.
Мланде южлана.
Кугу южлоҥга
Южо еҥ
Южо тӱҥалше прозаик произведенийым воза да тудым тӧрлаташ нянькам кычалеш.
Южо ялже латвич-коло меҥге кутыш.
Мыланна, йӧратыше-влаклан, пуйто южполат кончен.
Сӱретче-апшат шкенжын у пашаж дене палдарыш: чоҥымо пӧртын леведыш ӱмбалныже тудо южпуалым (флюгерым) шогалтен.
Тыгай годым мардежшат ала-кушко йыма, изишат ок южтал.
Кӧргӧ гыч шокшо пич юж южталте, имне-влак лӱдын тарванылаш тӱҥальыч.
Уржа южтаралтеш.
Вӱта южтаралтеш.
Коштымо деч вара кушкылым кукшо, южтаралтше верыште аралат.
Кабинетым южтараш
Илыме пӧлемым, теле але кеҥеж, кеч-могай игече шога гынат, южтараш кӱлеш.
Эмлалтше еҥын пӧлемжым чӱчкыдынрак южтараш, шӱргӱштышым, нершовычым вашталташ кӱлеш.
Южтарыше установко, южым тулен луктын, кум-ныл тӱжем метр марте кӱкшытыш нӧлталтме гаяк условийым ышта.
Коя шӱр огешат пушлане. Южташ мондет гын, тыманмеш умшатым когартет.
(Ӱдыр), нершовычшо дене шӱргыжым южтен, вуйжым пӧрдыктылеш.
Шовыч дене южтымаш
Мардеж дене южтымаштат, мешак кучымаштат перкем пуэнат.
(Ивук) вара адак ночко кашкала пундашке юзге волаш тӱҥале.
(Пӧръеҥ:) Мый ни юмо, ни суксо, ни юзо омыл.
Плотник ден столяр-влак улыт юзо: эх, кузе тӱрлат окна сергам!
«Теве кузе кӱлеш! – ушыжым чолга шонымаш волгенчыла пера. – Саскайын ачажым юзыжо веле арала».
Юзо вий
юзо ӱдырамаш
юзо паша
– Шылтыде каласаш гын, тыште первый гана шӱм тулын юзо вийжым пален налынам.
Эре юзыланаш
Юзыланаш сай огыл.
Шошо еда могай гына сылне семым колаш пернен огыл! Шӱшпык гын шӱшпык концертше дене юзыланен.
Осал еҥым юзылаш
Кумдыкеш ош лум кия ош портыш семын. Юзылыш пӱртӱсым волшебник гае.
Пӱртӱсын юзылыкшо
столярын юзылыкшо
(Мексонын) чыла юзылыкшо еҥ деч шылтен шындыме куштылго пушышто.
Тудым (товатмутым) нимогай осал юзылыкат, шучко ӧрдыж вият огеш керт пудыртен.
Юзылымо еҥ
юзылымо паша
Юм юзылышо эмла.
Юкрий ӱдырамаш
Вара, теве пытартыш гана юкташ черет толын шуэшат, Осадчий полмезын, ойгын ончалеш.
Книгам юкташ
йӱкын юкташ
Кас юл шуэш, рӱмбалга.
Кас юл семын койын возо ужмо ойго шӱм кылеш.
Вурс имне эр юл тӱтыраште рокма.
Юла пыжашым руымо чодыра олмышто опта.
(Шӱвыроҥым) ныл-вич кече шӱльӧ ложаш лапашеш шуктат. Тынар кече эртымек, яндарын мушман да юлан вереш коштыман.
Куэ йымалне ӱмыл, изиш юланрак.
Кече волен. Юлаҥаш тӱҥалше ӱмылан корем мучко Варвуш мӧҥгыжӧ пӧртылеш.
Йӱр вӱд дене шем мланде юлаҥын.
Йӧра эше, коклан вӱд мучко изи мардеж пуалын эрта да кеҥеж гоч пучыдымо Шарэҥер вӱд юлаҥда.
Пошкудо кувайже моткоч тале юзо. Тудымат (Матранамат) юлаш туныктен.
– Юлен мошта, ала мо? ...Семык вашеш мый йӧршын ӧрым, – шке ойжым ешара Мачан.
(Лизан) йывыжа капше, лыжга койышыжо, сылне мурыжо мыйым юленыт.
Юлен шындет – нигӧ ок утло, кӱштет – пелен сукалтена.
Кухньыш шемалге юлгыж шинчан, шемалге вичкыж шинчапунан, мотор неран, вичкыж тӱрван рвезе пурен шогале.
Тул юл-юл-юл юлгыжеш.
(Тойвий) Палагин шинчашкыже керылтын онча, мом каласа манын, чонжо юлгыжеш.
Олянан партизанышт шып, каяш юлгыж шинчат.
Логар тугак юлгыжеш.
Тул юлгыжмо
Шӱм юлгыжмо
(Какшан), тугак кугыргылын лоп воктен, кече дене юлгыктен, шке шотшо ден шып йога.
Тыште юлдий.
Йӱкшеда юлдий кожла деч.
Овий койыш-шоктыш гыч пеш юлдырий.
– Таковский тыланда, кутурушной тӱшка! Юлдырт ышташ кӱлеш. Чыландамат юлдырт, – тужеш (землемер).
Турий, чӱчкен-чӱчкен, ош-кандалге кававундашке кӱза, а вара, юл-л койын, ӱлыкӧ волен кая.
Тыгыде кожер шеҥгеч чевер рывыж юлт гына тӧрштен лекте.
Воктен кудывечыште ӱмылка юлт койо.
Рвезе-влакын йӱштылмыштым ужын, имне ӱмбачак манмыла, (Алик) вӱдыш юлтик тӧрштыш.
Чулым луят, юшт-юшт юлткен, волгенчыла койын кодеш.
Юлымаш кызытсе чыла тӱрлӧ религийыште уло.
(Матрана) качым нимогай юлымаш денат сымыстарен кертын огыл.
Ойлат, пуйто тудо юлымо курык.
Юлымо сомыл утларакше пашам ыштыме дене кылдалтын.
(Нигерийыште) университет вуйлатыше-влак штатыш у должностьым – кишкым юлышым – пуртеныт.
Шочмо ялем воктеныже юл-юл койыт кум пӱя.
– Ой, юмашне, суксо, переге!
– Ой, юмашне-пӱршашне, – манеш ыле ковам.
Юмбел пеш кужу лиеш.
Кичкыже (кавунын) тамле веле огыл, сӧсан, юмбел деч утлаш полша.
Юмбелшудо пешыжак кочо огыл.
«Эй, юмблий», – манын вурсат.
Начальник ончылно юмедаш
Пий юмедеш, маныт.
Кычкалалме имнем юм-йошкарге.
Мланде юмо
сандалык юмо
кугу юмо
изирак юмо
пӱрышӧ юмо
кӱдырчӧ юмо
Юмо кӱшычын ужеш.
Шурным юмо огыл, ме ӱден куштена.
Юмышто шӱдыр пешак шуко.
Кернак, тунам ушкал ала юмыш, ала мландыш пурен каен, нимо пале уке.
Юмо йӱла
юмо лӱм дене леведалташ
– Эй, юмо, юмо, ӱдырынат тоштмашат сита вет.
– Ой, юмыжат, кузе тыгай мотор ӱдырамаш шочынат!
– Юмо аралыже, – шокта Гриша.
– Ачий, юмо да тый лий, упшым налын пу.
– Юмо дене пырля коштса, – шоҥго эркын пелешта.
Неле илышыштат юмо йӧнан.
– Мыйын икшывем уке, юмо налын пытарен.
– Кодам тышан але ом код – юмо пала.
– Ну, саяк лийже, юмо полшыжо!
– Ой, юмо серлаге, ончо, кӧм ужам!
– Тый тидын нерген, мотри, Качырийлан ит ойло. Уке гын юмо серлаге. Миклай тыйым пуштеш.
– Шкеже марлан лекме нерген, юмо серлаге, шоналтынат огыл.
(Елук:) Йӧра, айда, юмо ужеш, мый опкын омыл, от пу гын, ит пу.
Юмо чыкыме кече могай кечын лиеш, тугай кечын саскам шындыман, тунам сайын шочеш.
– Ынде, юмылан тау, Ануш ден Йогырна тунарак изи огытыл.
– Кочмет деч ончыч да теммекетат юмым пелеште.
Олаште, кунам могай юмын кече, шагал еҥ пала.
Юмын книгам (Сопром) эн ушан книгалан шотла.
Пӧртым лач юмончыл гына сӧрастара.
– Тачат якын ден ватыже кредалыныт. Юмончылно, шке шинчам денак ужым, – ик вате ӱшандараш тыршен ойла.
Тошто юмоҥа
Станислав юмоҥам сӱретлымыж дене ойыртемалтеш.
(Потап) пусакыште кечыше изи юмоҥатым нале да, ыреслен-ыреслен, мешакыш пыштыш.
– Тый комсомолец улат гынат, юмо-пӱрышым ит мондо.
Советский еҥ-влакым коммунистически воспитатлымаште юмор ден сатир кугу верым налыт.
Совет литературышто юмор ойлымашым сай серышылан Зощенко шотлалтеш.
«Арлан ден Кестен» журналыште ойлымаш, фельетон, юмореске, стих-шарж ден койдарчык-влак печатлалтыныт.
М. Шкетан моткоч тале юморист лийын.
«Пачемыш» журнал лекташ тӱҥалмек, марий поэзийыште сатирический ден юмористический поэтический произведений-влак утларак ешаралташ тӱҥалыныт.
Юмо-суксо ончыкыжат Пётр Алексейычлан уш-акылым пуыжо.
Юмыдымо еҥ
Тый юмыдымо улат.
Юмызо-влакым шудалынак, куралме аҥашкына уэш ошкылына.
Юмык шӱр
Ушкал презе лийшаш ончылан юмылым колта.
Имне сырымыж дене юмыла.
Юмылан юмылташ
Черкыште марла юмылташ тӱҥальыч.
Юмылташ мийыше-влак черке гыч лектыт.
(Шоҥго ӱдырамаш) шижын-шиждеак коклан юмылтен колта.
(Настя) шке семынже юмылтенат нале.
Юмылтен ситарымек, нуно каяш тарванышт.
Покшым кугыза юмылан ок ӱшане, манаш ок лий, калыкын юмылтымыж годым юмылтылеш.
Черке чаҥ эрдене юмылтымашке ӱжеш.
Кожер юмылтымо ото огыл.
Нигуштыжат локтымо але юмылтымо вер уке гынат, нигӧ пушеҥгым руаш ок тошт.
– Кызыт юмылтымо олмеш ӱдыр тӱшка садыште куштен-мура, – сорокам шындыше кӱжгӧ кува Микыталан полша.
Куштышым ончалаш юмылтышо-влакат лектыч.
Юмылтышын койышыжо мыланна мыскарала веле чучеш.
(Таля кугыза), юмылук велыш савырнен, кум гана ыреслыш.
Тимош окса сондыкшым содор юмылукыш шӱкале.
Шӧрлыкыштӧ кум юмоҥа: покшелне – Юмынава, кок тӱрыштӧ – ала-могай святой-влак.
Юмынавалан сортам чӱктыде отак керт.
Юмынава монастырь
Кумалме сомылым епископ Иоанн державный Юмынава юмоҥа храмыште шуктен.
Ватыгыне, вес семынже эше иргыне, юмынавашудо маныт.
Юмынвундаш шикш дене тумышталтын.
Юмынвундашым ырыктен от шукто.
– Кудывечыш юмынвӱдым шавыме, а тый тудым шомак дене амыртет.
(Сопром), службо эртымек, бачышка деч юмынгиндым налеш.
Юмынгомбо шошым кӱшыч чоҥешта – кужу шыжылан.
(Шинчалтыме годым ковыштам) пызырыкташ эн сайже – яклака ӱмбалан юмынгӱ але гранит.
Кава гыч волен вочшо кӱ шокшо лиеш, тыгай кӱм ожно юмынгӱ маныт ыле.
– Шыч тогдае мо? Юмындар! Черке алтарь гыч.
Марий коклаште юмынпавышкат улмаш.
Олык ӱмбалне юмынтага магырен чоҥештылеш.
Юмынтага кастене пеш магырат, тагала шокта.
Юмынтаҥ рвезыеҥым кумалтыш эртараш туныктен, кӱлеш годым поро каҥашым пуэн.
Пани ден Ладемыр юмынтаҥ родо улыт гынат, Элесам Максилан пуаш лиеш, ик вӱр, ик урлык лийыт гын, тунам шотлан ок тол ыле.
Нинышт ну ракат илат вет – юмынӱдыр гаяк улыт.
Кузе саемын, самырыкемын веле, пуйто юмынӱдыр ончыкем толын шогале.
Вадимлан, очыни, туныктышо але юмынъеҥ лийман ыле.
Икана, лӱмынак вашлийын, лужавуй ден юмынъеҥ шуко кутырен шинчышт.
– Ошкылам ыле, юмынъеҥ, шке корнет дене!
7 апрель – тер кудалтыме кече. Юмынаван шнуй шӱлышлан кӧра Юмынэрге Христос дене нелеммыже нерген архангел Гавриилын поро уверым кондымо кече.
Ирина Павловна юмыпусак могырыш кум гана ыреслышат, пӧртым эрыкташ пиже.
Изи рвезе-влак юмыр дене модыт.
Юмыран рож гай пӧртыштӧ ила.
Поян Сакар эргыжым ужатыме деч ончыч юмышӧрлыкеш сортам чӱктыш, сукен шинчын кумале, эргыжын оҥеш изи юмоҥам сакыш.
Кори кугызан юмышӧрлык йымалныже пӱрӧ печке шинча.
Никифоров ондак юнга-влакым ямдылыме школыш логалын.
Мый тунам юнкер ыльым.
Школышто юнкор-влакын кружокышт уло.
Юннат-влак нунылан ӱчым ышташ нигӧлан эрыкым пуэн огытыл.
Первый июньышто юннат-влакын центральный станцийышкышт миен шуман.
Йол юҥга.
Вуйвичкыж тура коваште пудешталтшаш гай юҥга.
Прокопын (кыралтше) вуйжо адак юҥгаш тӱҥале.
Юҥген толеш, юҥ-юҥ ошкыл толеш.
Шоҥго-влак ойлат ыле: «Лумым ит кучылт, кидым юҥго кочкеш».
(Юрикын) кошарварняшкыже кугун гына юҥго возын.
Юҥгыр кож
Южо тураште юҥгырвуч коеш.
Сакарын шӱмжылан юп чучо.
Ужар, канде чия дене чиялтыме киосклаште морсым, шовым, юпарым ужалкалат.
Алексеев эҥыж почеш эҥыжым юпка.
Уна – шинчалыкан кӱжгӧ пӧръеҥ – кӱмыжеш кӱэшт оптымо когыльым юпка.
Шужен пытенат, мӱшкыржат юпсик веле кодын.
Юптака шудо
(Васлий), шӧрӱмбал вашакан тӱрвыжым нулкален, юпызге тӱгӧ лектеш.
Теве театр гыч калык юпызге лектеш.
Володя шкежат ыш шиж, кузе тер гыч мечыла пыжалт лектын возо. Ош мотор лумыш юпыз-з пурен кайыш.
Эркын еҥым юпызий маныт.
Лизук ала-могай юпызий ӱдырамаш огыл. Тымарте иктыланат вуйым пуэн огыл: кеч пашаште, кеч мурен-куштымаште, кеч вурседалмаште.
– Аркаш чӱчӱ мӧҥгеш пӧртыльӧ. Мыят почешыже юпызтатышым.
Пыртак ушым налмеке, Эльвира пӧртышкӧ пурыш. Шып-тымык, юп-юалге.
Луй, юшт! юшт! тӧрштен, вес кожыш кӱзен кайыш, лумым йоктарен, кож гыч кожыш юргаш тӱҥале.
– Эй, тугеже... мыйын юргий-влакем таче пиалан улыт! – лоткыктен гына воштыл колтыш (ямщик).
Юргылдым-юргылдым кудалаш
Сергей, юргылдым-юргылдым тӧрштылын, омыж лоҥгаш йомо.
Юрдий шканже илаш кӱэран але ошман эҥер пундашым ойырен налеш.
Сергуш шым юрдийым, коло кум пундӱрвым кучен.
Кум-ныл кече гыч (пӧръеҥ) юридический консультацийыш угыч тольо.
Столовыйышто кечыше шагат ик гана перыш. Шӱмлан юрик чучо.
Верушын чонжылан юрик чучо.
Йоча чарныде юриктара.
Вуй йычыме годым вуйвичкыж гыч юрик-юрик шуралтымыла чучын коршта.
Но следователь – яраланак следователь огыл, яраланак юриспруденцийым тунемын огыл.
– Арам огыл ачам юристым ыштынеже ыле.
– Тый, Анатолий Степанович, юрист улат.
Рвезе юрк лийын помыжалте.
Петю корем чоҥга гыч ӱлык ончале гын, шӱмжылан юрк чучын колтыш.
– Мом нерет?! – кенета кычкыралме йӱкеш самырык ӱдыр юрк тӧршталтыш.
Ватыж дек лишемаш тӱҥалше Опанасат юрт тӧршталтыш.
Жучков юрт тарваныш.
(Чачукын) уло капше ырен кайыш, шӱмжылан юрт чучо.
(Петю) кенета тура верышке шуо, йолжо нигушан ыш тӱкнӧ, рвезе вуйге юртик йомо.
Йӧратымаш мут шкетше – кӱпш гай веле, кисала лектын, юртке чоҥешта.
(Джамбул:) Мый юртеш кушкынам.
Слобода тӱрыштӧ изи юрто шога.
Мераҥ юртылдик тӧршталтыш да тушакак йымен возо.
(Киса) укш гыч укшыш юртым-юртым тӧрштылеш.
Юскынус еҥ
Социалистический законностьым да правопорядкым пеҥгыдемдымаште юстиций, суд, прокурор орган-влакын, совет милицийын ответственностьышт кугу.
Аваже, нимом пелештыде, вес пӧлемыш юстырге ошкыл кайыш.
Юто да юто ынде. Жалке веле, ондалчык. Шӧржӧ уке.
Вольыкшым, ютыжым да ужалаш лиймым (эрге ден шешке) чыла оксаш савырышт.
Колхозышто чывым, моло ютымат сайын ончат.
Рвезын шӱмжылан ючик чучо.
(Олянан) чонлан ючик чучын колтыш. Терышке ончале гын, эшеат чот лӱдӧ.
(Ушкал) шӧрым волтыжо манын, презым аваж деке луктын колта. Презет аваж шӧрым ючкаш тӱҥалеш.
Юштышо еҥым ючо маныт.
Иктын-иктын ючыл шогышо завод тӱньык-влак гыч шем шикш чарныде тӱрген шога.
Тыгай (тӧпката) еҥ Усов гай ючылий деч нигунам ок лӱд.
Озакува, коҥга юшкам сайын петырыме але уке, терген нале.
(Николай) пум пуртышат, коҥгаш пуралыш, юшкам почо, тулым пижыктыш.
Тӱр гычак шогышо кӱжгӧ, кужу нулго юшлен лупшалте.
Орина юшлен шортын шоген.
Лёша йоҥгыдо залыш юшт пурен шогале.
Эрпатыр, палыме йӱкым колын, юшт кынел шогале, Данилом палыш.
Еҥым юшташ
Омылан нелырак качыже пече воктен юштке возын кия.
Юштыра лум
юштыра пареҥге
Лум йӱштӧ годым юштырга.
Коридорышто цемент юштырген пытен, лакылаште ночко, лавыран.


Admin login:

[Search]

ю [I] 1


Юлан ӱшанаш

Юлан
Юла-н
юла-ан
woodlark-with
no-deriv.ad
Юлан
Юла-н
юла-ан
top-with
no-deriv.ad
Юлан
Юл-ан
Юл-ан
Volga-with
pn-deriv.ad
Юлан
Юла-н
юла-н
woodlark-GEN
no-case
Юлан
Юла-н
юла-н
top-GEN
no-case
Юлан
Ю-лан
ю-лан
magic-DAT
no-case
Юлан
Ю-лан
ю-лан
cool-DAT
no-case
Юлан
Ю-ла-н
ю-ла-н
magic-PL-GEN
no-num-case
Юлан
Ю-ла-н
ю-ла-н
cool-PL-GEN
no-num-case
ӱшанаш
ӱшан-аш
ӱшане-аш
believe-INF
vb2-inf



ю [I] 2


юм палаш

юм
юм
юм
horsehair.worm
no
юм
ю-м
ю-м
magic-ACC
no-case
юм
ю-м
ю-м
cool-ACC
no-case
палаш
пал-аш
пале-аш
know-INF
vb2-inf



ю [I] 3 (А. Волков)


– Шонем гын, теҥызым пӱем! Но айдемын чонжым сымыстарен ом керт. Тӱняште тыгай ю уке.

Шонем
Шон-ем
шоно-ем
think-1SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
теҥызым
теҥыз-ым
теҥыз-м
sea-ACC
no-case
пӱем!
пӱ[й]-ем
пӱй-ем
tooth-1SG
no-poss
пӱем!
пӱ[й]-ем
пӱйӧ-ем
dam-1SG
vb2-pers
пӱем!
пӱ[й]-ем-Ø
пӱй-ем-Ø
tooth-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пӱем!
пӱ[й]-ем-Ø
пӱй-ем-Ø
tooth-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пӱем!
пӱ[й]-ем-Ø
пӱй-ем-Ø
tooth-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
айдемын
айдемы-н
айдеме-н
human-GEN
no-case
чонжым
чон-жы-м
чон-жЕ-м
soul-3SG-ACC
no-poss-case
сымыстарен
сымыстар-ен-Ø
сымыстаре-ен-Ø
charm-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сымыстарен
сымыстар-ен
сымыстаре-ен
charm-CVB
vb2-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv
Тӱняште
Тӱня-ште
тӱня-штЕ
world-INE
no-case
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
ю
ю
ю
magic
no
ю
ю
ю
cool
no
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



ю [I] 4 («Ончыко»)


Матриархат стройын эн виян улмыж жапыште ӱдырамаш сынлан (культлан) кумалмаш шочеш: шоҥгем колышо кугезе ӱдырамашын чонжым тукымлан полшышо юлан шотлаш тӱҥалыныт.

Матриархат
Матриархат
матриархат
matriarchy
no
стройын
строй-ын
строй-н
system-GEN
no-case
эн
эн
эн
SUP
pa
виян
виян
виян
strong
ad/av
виян
ви[й]-[а]н
вий-ан
power-with
no-deriv.ad
улмыж
улмы-ж
улмо-жЕ
being-3SG
ad-poss
улмыж
ул-мы-ж
ул-мЕ-жЕ
be-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
ӱдырамаш
ӱдырамаш
ӱдырамаш
woman
no
сынлан
сынл-ан
сынле-ан
bright-with
ad-deriv.ad
сынлан
сын-лан
сын-лан
appearance-DAT
no-case
сынлан
сын-ла-н
сын-ла-н
appearance-PL-GEN
no-num-case
(культлан)
культ-лан
культ-лан
cult-DAT
no-case
(культлан)
культ-ла-н
культ-ла-н
cult-PL-GEN
no-num-case
кумалмаш
кумалмаш
кумалмаш
praying
no
кумалмаш
кумал-маш
кумал-маш
pray-NMLZ
vb1-deriv.n
шочеш:
шоч-еш
шоч-еш
[X]-LAT
ad-case
шочеш:
шоч-еш
шоч-еш
be.born-3SG
vb1-pers
шоҥгем
шоҥг-ем
шоҥго-ем
old-1SG
ad/no-poss
шоҥгем
шоҥгем-Ø
шоҥгем-Ø
age-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шоҥгем
шоҥгем-Ø
шоҥгем-Ø
age-CNG
vb1-conn
шоҥгем
шоҥгем-Ø
шоҥгем-Ø
age-CVB
vb1-adv
шоҥгем
шоҥг-ем-Ø
шоҥго-ем-Ø
old-TRANS-IMP.2SG
ad/no-deriv.v-mood.pers
шоҥгем
шоҥг-ем-Ø
шоҥго-ем-Ø
old-TRANS-CNG
ad/no-deriv.v-conn
шоҥгем
шоҥг-ем-Ø
шоҥго-ем-Ø
old-TRANS-CVB
ad/no-deriv.v-adv
колышо
колышо
колышо
dead
ad/no
колышо
колы-шо
коло-шЕ
die-PTCP.ACT
vb2-ad
кугезе
кугезе
кугезе
ancestor
no
ӱдырамашын
ӱдырамаш-ын
ӱдырамаш-н
woman-GEN
no-case
чонжым
чон-жы-м
чон-жЕ-м
soul-3SG-ACC
no-poss-case
тукымлан
тукымл-ан
тукымло-ан
of.noble.origin-with
ad-deriv.ad
тукымлан
тукым-лан
тукым-лан
family-DAT
no-case
тукымлан
тукым-ла-н
тукым-ла-н
family-PL-GEN
no-num-case
полшышо
полшышо
полшышо
assistant
ad/no
полшышо
полшы-шо
полшо-шЕ
help-PTCP.ACT
vb2-ad
юлан
юла-н
юла-ан
woodlark-with
no-deriv.ad
юлан
юла-н
юла-ан
top-with
no-deriv.ad
юлан
юл-ан
юл-ан
Volga-with
pn-deriv.ad
юлан
юла-н
юла-н
woodlark-GEN
no-case
юлан
юла-н
юла-н
top-GEN
no-case
юлан
ю-лан
ю-лан
magic-DAT
no-case
юлан
ю-лан
ю-лан
cool-DAT
no-case
юлан
ю-ла-н
ю-ла-н
magic-PL-GEN
no-num-case
юлан
ю-ла-н
ю-ла-н
cool-PL-GEN
no-num-case
шотлаш
шотл-аш
шотло-аш
count-INF
vb2-inf
шотлаш
шот-ла-ш
шот-ла-ш
use-PL-ILL
no-num-case
шотлаш
шот-ла-ш
шот-ла-еш
use-PL-LAT
no-num-case
тӱҥалыныт.
тӱҥал-ын-ыт
тӱҥал-н-ыт
start-PST2-3PL
vb1-tense-pers



ю [I] 5 (А. Юзыкайн)


Юмо ю куснен нунын (Чумай кугыза ден Ӱялче) деке.

Юмо
Юмо
юмо
god
in/no
ю
ю
ю
magic
no
ю
ю
ю
cool
no
куснен
кусн-ен-Ø
кусно-ен-Ø
move-PST2-3SG
vb2-tense-pers
куснен
кусн-ен
кусно-ен
move-CVB
vb2-adv
нунын
нунын
нунын
their
pr
нунын
нуно-н
нуно-н
3PL-GEN
pr-case
(Чумай
Чумай
Чумай
Chumay
na
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
ден
ден
ден
and
co
Ӱялче)
Ӱялче
Ӱялче
Üyalche
na
деке.
деке
деке
to
po



ю [I] 6 (Ӱпымарий)


Юмо деч ю кугу.

Юмо
Юмо
юмо
god
in/no
деч
деч
деч
from
po
ю
ю
ю
magic
no
ю
ю
ю
cool
no
кугу.
кугу
кугу
big
ad/no



ю [I] 7 (Я. Элексейн)


Иям сеҥыман. Садлан ия ваштареш юм шинчаш кӱлеш.

Иям
Ия-м
ия-м
devil-ACC
in/no-case
Иям
Ия-м
ия-ем
devil-1SG
in/no-poss
Иям
И[й]-[а]м
ий-ам
swim-1SG
vb1-pers
Иям
Ия-м-Ø
ия-ем-Ø
devil-TRANS-IMP.2SG
in/no-deriv.v-mood.pers
Иям
Ия-м-Ø
ия-ем-Ø
devil-TRANS-CNG
in/no-deriv.v-conn
Иям
Ия-м-Ø
ия-ем-Ø
devil-TRANS-CVB
in/no-deriv.v-adv
сеҥыман.
сеҥым-ан
сеҥыме-ан
victory-with
ad-deriv.ad
сеҥыман.
сеҥы-ман
сеҥе-ман
defeat-INF.NEC
vb2-inf
сеҥыман.
сеҥы-м-ан
сеҥе-мЕ-ан
defeat-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad
Садлан
Садлан
садлан
therefore
co
Садлан
Сад-лан
сад-лан
garden-DAT
no-case
Садлан
Сад-ла-н
сад-ла-н
garden-PL-GEN
no-num-case
ия
ия
ия
devil
in/no
ваштареш
ваштареш
ваштареш
toward
ad/av/po
ваштареш
ваштар-еш
ваштар-еш
maple-LAT
no-case
юм
юм
юм
horsehair.worm
no
юм
ю-м
ю-м
magic-ACC
no-case
юм
ю-м
ю-м
cool-ACC
no-case
шинчаш
шинча-ш
шинча-ш
eye-ILL
no-case
шинчаш
шинча-ш
шинча-еш
eye-LAT
no-case
шинчаш
шинч-аш
шинч-аш
sit.down-INF
vb1-inf
шинчаш
шинч-аш
шинче-аш
sit-INF
vb2-inf
шинчаш
шинч-аш
шинче-аш
know-INF
vb2-inf
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



ю [I] 8 (А. Юзыкайн)


Кажне самырык автор кӧлан-гынат эҥерта, могай-гынат произведений тудлан сылнымутым тӱҥалашыже таратыше юм пуа.

Кажне
Кажне
кажне
each
pr
самырык
самырык
самырык
young
ad/no
автор
автор
автор
author
no
кӧлан-гынат
кӧлан-гынат
кӧлан-гынат
whomever
av/pr
эҥерта,
эҥерт-а
эҥерте-а
lean.on-3SG
vb2-pers
могай-гынат
могай-гынат
могай-гынат
some.kind.of
ad/pr
произведений
произведений
произведений
work
no
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
сылнымутым
сылнымут-ым
сылнымут-м
literature-ACC
no-case
тӱҥалашыже
тӱҥал-аш-ыже
тӱҥал-аш-жЕ
start-INF-3SG
vb1-inf-poss
таратыше
таратыше
таратыше
stimulating
ad
таратыше
тараты-ше
тарате-шЕ
incline.to-PTCP.ACT
vb2-ad
юм
юм
юм
horsehair.worm
no
юм
ю-м
ю-м
magic-ACC
no-case
юм
ю-м
ю-м
cool-ACC
no-case
пуа.
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа.
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers



ю [I] 9 («Ончыко»)


Марий калыкын ю кечыже – кугарня.

Марий
Марий
марий
Mari
no
калыкын
калык-ын
калык-н
people-GEN
no-case
ю
ю
ю
magic
no
ю
ю
ю
cool
no
кечыже –
кечы-же
кече-жЕ
sun-3SG
no-poss
кечыже –
кечы-же
кече-жЕ
hang-IMP.3SG
vb2-mood.pers
кечыже –
кечы-Ø-же
кече-Ø-жЕ
hang-CNG-3SG
vb2-conn-poss
кугарня.
кугарня
кугарня
Friday
no



ю [II] 1


Шыже ю

Шыже
Шыже
шыже
autumn
no
Шыже
Шыже-Ø
шыже-Ø
drizzle-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Шыже
Шыже-Ø
шыже-Ø
drizzle-CNG
vb2-conn
ю
ю
ю
magic
no
ю
ю
ю
cool
no



ю [II] 2 (В. Дмитриев)


Мален темше мландем помыжалтын, адакат эр ю дене шӱла.

Мален
Мал-ен-Ø
мале-ен-Ø
sleep-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Мален
Мал-ен
мале-ен
sleep-CVB
vb2-adv
темше
темше
темше
filled
ad
темше
тем-ше
тем-шЕ
fill.up-PTCP.ACT
vb1-ad
темше
те-м-ше
те-ем-шЕ
2PL-TRANS-PTCP.ACT
pr-deriv.v-ad
мландем
мланд-ем
мланде-ем
land-1SG
no-poss
мландем
мланд-ем
мланде-ем
Earth-1SG
pn-poss
мландем
мланд-ем-Ø
мланде-ем-Ø
land-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
мландем
мланд-ем-Ø
мланде-ем-Ø
Earth-TRANS-IMP.2SG
pn-deriv.v-mood.pers
мландем
мланд-ем-Ø
мланде-ем-Ø
land-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
мландем
мланд-ем-Ø
мланде-ем-Ø
Earth-TRANS-CNG
pn-deriv.v-conn
мландем
мланд-ем-Ø
мланде-ем-Ø
land-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
мландем
мланд-ем-Ø
мланде-ем-Ø
Earth-TRANS-CVB
pn-deriv.v-adv
помыжалтын,
помыжалт-ын-Ø
помыжалт-н-Ø
wake.up-PST2-3SG
vb1-tense-pers
помыжалтын,
помыжалт-ын
помыжалт-н
wake.up-CVB
vb1-adv
адакат
адакат
адакат
still
av
адакат
адак-ат
адак-ат
again-and
av-enc
эр
эр
эр
morning
ad/av/no
ю
ю
ю
magic
no
ю
ю
ю
cool
no
дене
дене
дене
with
po
шӱла.
шӱл-а
шӱлӧ-а
breathe-3SG
vb2-pers



ю [II] 3 (М. Казаков)


Юл деч порым, асум нигуштат мый ом му: ушен тудо вич теҥызын шӱлымӧ юм.

Юл
Юл
Юл
Volga
pn
деч
деч
деч
from
po
порым,
пор-ым
пор-м
chalk-ACC
no-case
порым,
поры-м
поро-м
good-ACC
ad-case
асум
асу-м
асу-м
benefit-ACC
ad/no-case
нигуштат
н'игушт-ат
н'игушто-ат
nowhere-and
av/pr-enc
нигуштат
н'игуш-т-ат
н'игуш-штЕ-ат
nowhere-INE-and
av/pr-case-enc
мый
мый
мый
1SG
pr
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
му:
му-Ø
му-Ø
find-IMP.2SG
vb1-mood.pers
му:
му-Ø
му-Ø
find-CNG
vb1-conn
му:
му-Ø
му-Ø
find-CVB
vb1-adv
ушен
уш-ен-Ø
ушо-ен-Ø
join-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ушен
уш-ен-Ø
ушо-ен-Ø
order-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ушен
уш-ен
ушо-ен
join-CVB
vb2-adv
ушен
уш-ен
ушо-ен
order-CVB
vb2-adv
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
вич
вич
вич
five
nm
теҥызын
теҥыз-ын
теҥыз-н
sea-GEN
no-case
шӱлымӧ
шӱлымӧ
шӱлымӧ
breathing
ad
шӱлымӧ
шӱлы-мӧ
шӱлӧ-мЕ
breathe-PTCP.PASS
vb2-ad
юм.
юм
юм
horsehair.worm
no
юм.
ю-м
ю-м
magic-ACC
no-case
юм.
ю-м
ю-м
cool-ACC
no-case



юа [I] 1


Ужар юа

Ужар
Ужар
ужар
green
ad
юа
юа
юа
ramsons
no



юа [I] 2


кочо юа

кочо
кочо
кочо
bitter
ad/no
кочо
кочо-Ø
кочо-Ø
become.bitter-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кочо
кочо-Ø
кочо-Ø
become.bitter-CNG
vb2-conn
юа
юа
юа
ramsons
no



юа [I] 3 (МЭЭ)


Юам поген кондат, эрыктат, пӱчкедат.

Юам
Юа-м
юа-м
ramsons-ACC
no-case
Юам
Юа-м
юа-ем
ramsons-1SG
no-poss
Юам
Юа-м-Ø
юа-ем-Ø
ramsons-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Юам
Юа-м-Ø
юа-ем-Ø
ramsons-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Юам
Юа-м-Ø
юа-ем-Ø
ramsons-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
поген
пог-ен-Ø
пого-ен-Ø
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
поген
пог-ен
пого-ен
gather-CVB
vb2-adv
кондат,
конд-ат
кондо-ат
bring-3PL
vb2-pers
кондат,
кон-да-т
кон-да-ат
kitty-2PL-and
no-poss-enc
кондат,
кон-да-т
кон-да-ат
alkali-2PL-and
no-poss-enc
кондат,
конд-а-т
кондо-а-ат
bring-3SG-and
vb2-pers-enc
кондат,
конд-Ø-ат
кондо-Ø-ат
bring-CNG-and
vb2-conn-enc
эрыктат,
эрыкт-ат
эрыкте-ат
clean-3PL
vb2-pers
эрыктат,
эрыкт-а-т
эрыкте-а-ат
clean-3SG-and
vb2-pers-enc
эрыктат,
эрыкт-Ø-ат
эрыкте-Ø-ат
clean-CNG-and
vb2-conn-enc
пӱчкедат.
пӱчкед-ат
пӱчкеде-ат
cut-3PL
vb2-pers
пӱчкедат.
пӱчкед-а-т
пӱчкеде-а-ат
cut-3SG-and
vb2-pers-enc
пӱчкедат.
пӱчкед-Ø-ат
пӱчкеде-Ø-ат
cut-CNG-and
vb2-conn-enc



юа [I] 4 (А. Асылбаев)


Пӱгырнет – шинчаланшудым але юам кӱрлын налат.

Пӱгырнет –
Пӱгырн-ет
пӱгырнӧ-ет
bend.down-2SG
vb2-pers
шинчаланшудым
шинчаланшуды-м
шинчаланшудо-м
sorrel-ACC
no-case
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
юам
юа-м
юа-м
ramsons-ACC
no-case
юам
юа-м
юа-ем
ramsons-1SG
no-poss
юам
юа-м-Ø
юа-ем-Ø
ramsons-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
юам
юа-м-Ø
юа-ем-Ø
ramsons-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
юам
юа-м-Ø
юа-ем-Ø
ramsons-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
кӱрлын
кӱрлын
кӱрлын
finally
av
кӱрлын
кӱрл-ын-Ø
кӱрл-н-Ø
tear.off-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кӱрлын
кӱрл-ын
кӱрл-н
tear.off-CVB
vb1-adv
налат.
нал-ат
нал-ат
take-2SG
vb1-pers
налат.
нал-Ø-ат
нал-Ø-ат
take-CNG-and
vb1-conn-enc
налат.
нал-Ø-ат
нал-Ø-ат
take-CVB-and
vb1-adv-enc



юа [II] 1 (В. Юксерн)


Шӱм тургыжланыме годым эр юа дене шӱлалташ ласка.

Шӱм
Шӱм
шӱм
heart
no
Шӱм
Шӱм
шӱм
feeling
no
Шӱм
Шӱм
шӱм
bark
no
тургыжланыме
тургыжланы-ме
тургыжлане-мЕ
worry-PTCP.PASS
vb2-ad
годым
годым
годым
during
po
эр
эр
эр
morning
ad/av/no
юа
юа
юа
ramsons
no
дене
дене
дене
with
po
шӱлалташ
шӱлалт-аш
шӱлалте-аш
breathe-INF
vb2-inf
шӱлалташ
шӱл-алт-аш
шӱлӧ-алт-аш
breathe-REF-INF
vb2-deriv.v-inf
ласка.
ласка
ласка
affectionate
ad/no



юака 1 (Й. Осмин)


Галя пачам ончал савырнымыж годым канде юака дене шӱлыкаҥше шем шинчан, вичкыж йолан кажне пача тудым ончен.

Галя
Галя
Галя
Gal'a
na
пачам
пача-м
пача-м
lamb-ACC
no-case
пачам
пача-м
пача-ем
lamb-1SG
no-poss
пачам
пача-м-Ø
пача-ем-Ø
lamb-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пачам
пача-м-Ø
пача-ем-Ø
lamb-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пачам
пача-м-Ø
пача-ем-Ø
lamb-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ончал
ончал-Ø
ончал-Ø
look-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ончал
ончал-Ø
ончал-Ø
look-CNG
vb1-conn
ончал
ончал-Ø
ончал-Ø
look-CVB
vb1-adv
савырнымыж
савырны-мы-ж
савырне-мЕ-жЕ
turn-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
канде
канде
канде
blue
ad
юака
***
***
***
***
дене
дене
дене
with
po
шӱлыкаҥше
шӱлыкаҥше
шӱлыкаҥше
sad
ad
шӱлыкаҥше
шӱлыкаҥ-ше
шӱлыкаҥ-шЕ
grow.sad-PTCP.ACT
vb1-ad
шӱлыкаҥше
шӱлык-аҥ-ше
шӱлык-аҥ-шЕ
sadness-TRANS-PTCP.ACT
ad/no-deriv.v-ad
шем
шем
шем
black
ad
шинчан,
шинчан
шинчан
eyed
ad
шинчан,
шинча-н
шинча-ан
eye-with
no-deriv.ad
шинчан,
шинча-н
шинча-н
eye-GEN
no-case
вичкыж
вичкыж
вичкыж
narrow
ad
йолан
йолан
йолан
footed
ad
йолан
йола-н
йола-ан
fault-with
no-deriv.ad
йолан
йол-ан
йол-ан
foot-with
no-deriv.ad
йолан
йола-н
йола-н
fault-GEN
no-case
кажне
кажне
кажне
each
pr
пача
пача
пача
lamb
no
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
ончен.
онч-ен-Ø
ончо-ен-Ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончен.
онч-ен
ончо-ен
look-CVB
vb2-adv



юалгаш 1


Каслан юалгаш

Каслан
Кас-лан
кас-лан
evening-DAT
av/no-case
Каслан
Кас-ла-н
кас-ла-н
evening-PL-GEN
av/no-num-case
юалгаш
юалг-аш
юалге-аш
cool-INF
vb2-inf



юалгаш 2 (И. Одар)


Олык юж юалга.

Олык
Олык
олык
meadow
no
юж
юж
юж
air
no
юж
ю-ж
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
юж
ю-ж
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
юалга.
юалг-а
юалге-а
cool-3SG
vb2-pers



юалгаш 3 (М.-Азмекей)


Шыже. Йӱд юалген, покшым лиеда.

Шыже.
Шыже
шыже
autumn
no
Шыже.
Шыже-Ø
шыже-Ø
drizzle-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Шыже.
Шыже-Ø
шыже-Ø
drizzle-CNG
vb2-conn
Йӱд
Йӱд
йӱд
night
no
юалген,
юалг-ен-Ø
юалге-ен-Ø
cool-PST2-3SG
vb2-tense-pers
юалген,
юалг-ен
юалге-ен
cool-CVB
vb2-adv
покшым
покшым
покшым
frost
ad/no
лиеда.
лиед-а
лиеде-а
be-3SG
vb2-pers



юалгаш 4 (А. Тимофеев)


Игече йӱштӧ огыл гынат, шинель деч посна вӱдыжгӧ юж дене могыр сайынак юалга.

Игече
Игече
игече
weather
no
йӱштӧ
йӱштӧ
йӱштӧ
cold
ad/no
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
шинель
шинель
шинель
greatcoat
no
деч
деч
деч
from
po
посна
посна
посна
isolated
ad/av
вӱдыжгӧ
вӱдыжгӧ
вӱдыжгӧ
humid
ad
вӱдыжгӧ
вӱдыжгӧ-Ø
вӱдыжгӧ-Ø
get.moist-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вӱдыжгӧ
вӱдыжгӧ-Ø
вӱдыжгӧ-Ø
get.moist-CNG
vb2-conn
юж
юж
юж
air
no
юж
ю-ж
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
юж
ю-ж
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
могыр
могыр
могыр
body
no
сайынак
сайынак
сайынак
very
av
сайынак
сайын-ак
сайын-ак
well-STR
av-enc
сайынак
сайын-ак
сайын-ак
each-STR
po-enc
сайынак
сайы-на-к
сае-на-ак
good-1PL-STR
ad-poss-enc
сайынак
сай-ын-ак
сай-н-ак
good-GEN-STR
ad/av-case-enc
юалга.
юалг-а
юалге-а
cool-3SG
vb2-pers



юалгаш 5 (П. Корнилов)


Вӱд гыч лекмек, Галя йолташ ӱдыржӧ семынак ӱппунемжым пунчале. Коктынат юалгеныт, пӱйыштат шолтка веле.

Вӱд
Вӱд
вӱд
water
no
гыч
гыч
гыч
from
po
лекмек,
лек-мек
лект-мек
go-CVB.PRI
vb1-adv
Галя
Галя
Галя
Gal'a
na
йолташ
йолташ
йолташ
friend
no
ӱдыржӧ
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
daughter-3SG
no-poss
ӱдыржӧ
ӱдыр-жӧ
ӱдыр-жЕ
Virgo-3SG
no-poss
семынак
семын-ак
семын-ак
like-STR
po-enc
семынак
сем-ын-ак
сем-н-ак
melody-GEN-STR
no-case-enc
семынак
сем-ын-ак
сем-н-ак
sense-GEN-STR
no-case-enc
ӱппунемжым
ӱппунем-жы-м
ӱппунем-жЕ-м
braid-3SG-ACC
no-poss-case
пунчале.
пунчал-'е
пунчал-Е
wring.out-PST1.3SG
vb1-tense.pers
пунчале.
пунчал-'е
пунчал-Е
decide-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Коктынат
Коктынат
коктынат
both
av
Коктынат
Коктын-ат
коктын-ат
as.a.pair-and
av-enc
юалгеныт,
юалг-ен-ыт
юалге-ен-ыт
cool-PST2-3PL
vb2-tense-pers
пӱйыштат
пӱй-ышт-ат
пӱй-шт-ат
tooth-3PL-and
no-poss-enc
пӱйыштат
пӱ[й]-ш-т-ат
пӱйӧ-ш-т-ат
dam-PST1-3PL-and
vb2-tense-pers-enc
пӱйыштат
пӱй-ышт-ат
пӱй-штЕ-ат
tooth-INE-and
no-case-enc
шолтка
шолтк-а
шолтко-а
knock-3SG
vb2-pers
веле.
веле
веле
only
pa
веле.
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле.
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле.
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn



юалгаш 6 (С. Есенин)


Шӱм-чон юалгыш, нӱшкеме ончалтыш.

Шӱм-чон
Шӱм-чон
шӱм-чон
heart
ad/no
юалгыш,
юалгы-ш
юалге-ш
cool-ILL
ad/no-case
юалгыш,
юалгы-ш-Ø
юалге-ш-Ø
cool-PST1-3SG
vb2-tense-pers
нӱшкеме
нӱшкем-е
нӱшкем-Е
become.blunt-PST1.3SG
vb1-tense.pers
нӱшкеме
нӱшк-ем-е
нӱшкӧ-ем-Е
blunt-TRANS-PST1.3SG
ad-deriv.v-tense.pers
ончалтыш.
ончалтыш
ончалтыш
look
no



юалгаш 7 (М. Евсеева)


Пётр Ипатовичын шыраналтше кӧргыжӧ кенета юалга.

Пётр
Пётр
Пётр
P'otr
na
Ипатовичын
Ипатовичын
Ипатовичын
Ipatovichyn
na
шыраналтше
шыран-алт-ше
шыране-алт-шЕ
melt-REF-PTCP.ACT
vb2-deriv.v-ad
шыраналтше
шыран-алт-ше
шыране-алт-жЕ
melt-REF-IMP.3SG
vb2-deriv.v-mood.pers
шыраналтше
шыран-алт-Ø-ше
шыране-алт-Ø-жЕ
melt-REF-CNG-3SG
vb2-deriv.v-conn-poss
шыраналтше
шыран-алт-Ø-ше
шыране-алт-Ø-жЕ
melt-REF-CVB-3SG
vb2-deriv.v-adv-poss
кӧргыжӧ
кӧргы-жӧ
кӧргӧ-жЕ
inside-3SG
ad/no-poss
кенета
кенета
кенета
suddenly
av
юалга.
юалг-а
юалге-а
cool-3SG
vb2-pers



юалге 1


юалгыште шинчаш

юалгыште
юалгы-ште
юалге-штЕ
cool-INE
ad/no-case
шинчаш
шинча-ш
шинча-ш
eye-ILL
no-case
шинчаш
шинча-ш
шинча-еш
eye-LAT
no-case
шинчаш
шинч-аш
шинч-аш
sit.down-INF
vb1-inf
шинчаш
шинч-аш
шинче-аш
sit-INF
vb2-inf
шинчаш
шинч-аш
шинче-аш
know-INF
vb2-inf



юалге 2 (Пале)


Телымсе леве игече – кеҥежымсе юалге.

Телымсе
Телымсе
телымсе
winter
ad
леве
леве
леве
warm
ad/no
леве
леве-Ø
леве-Ø
melt-IMP.2SG
vb2-mood.pers
леве
леве-Ø
леве-Ø
melt-CNG
vb2-conn
игече –
игече
игече
weather
no
кеҥежымсе
кеҥежымсе
кеҥежымсе
summer
ad
юалге.
юалге
юалге
cool
ad/no
юалге.
юалге-Ø
юалге-Ø
cool-IMP.2SG
vb2-mood.pers
юалге.
юалге-Ø
юалге-Ø
cool-CNG
vb2-conn



юалге 3 («Ямде лий!»)


Чодырашке пурышым веле – кап-кылым юалге вӱдылале, шӱлашат куштылго лие.

Чодырашке
Чодыра-шке
чодыра-шкЕ
forest-ILL
no-case
Чодырашке
Чодыра-шке
чодыра-шкЕ
coarse-ILL
ad-case
пурышым
пурыш-ым
пурыш-м
nase-ACC
no-case
пурышым
пурышы-м
пурышо-м
entering-ACC
ad-case
пурышым
пуры-ш-ым
пуро-ш-ым
go.in-PST1-1SG
vb2-tense-pers
пурышым
пуры-шы-м
пуро-шЕ-м
go.in-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
веле –
веле
веле
only
pa
веле –
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле –
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле –
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
кап-кылым
кап-кыл-ым
капкыл-м
bodystring-ACC
nono-case
юалге
юалге
юалге
cool
ad/no
юалге
юалге-Ø
юалге-Ø
cool-IMP.2SG
vb2-mood.pers
юалге
юалге-Ø
юалге-Ø
cool-CNG
vb2-conn
вӱдылале,
***
***
***
***
шӱлашат
шӱл-аш-ат
шӱлӧ-аш-ат
breathe-INF-and
vb2-inf-enc
куштылго
куштылго
куштылго
light
ad/no
лие.
ли[й]-е
лий-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юалге 4


Юалге эр

Юалге
Юалге
юалге
cool
ad/no
Юалге
Юалге-Ø
юалге-Ø
cool-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Юалге
Юалге-Ø
юалге-Ø
cool-CNG
vb2-conn
эр
эр
эр
morning
ad/av/no



юалге 5


юалге кас

юалге
юалге
юалге
cool
ad/no
юалге
юалге-Ø
юалге-Ø
cool-IMP.2SG
vb2-mood.pers
юалге
юалге-Ø
юалге-Ø
cool-CNG
vb2-conn
кас
кас
кас
evening
av/no



юалге 6 (Пале)


Юалге шыже – йӱштӧ телылан.

Юалге
Юалге
юалге
cool
ad/no
Юалге
Юалге-Ø
юалге-Ø
cool-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Юалге
Юалге-Ø
юалге-Ø
cool-CNG
vb2-conn
шыже –
шыже
шыже
autumn
no
шыже –
шыже-Ø
шыже-Ø
drizzle-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шыже –
шыже-Ø
шыже-Ø
drizzle-CNG
vb2-conn
йӱштӧ
йӱштӧ
йӱштӧ
cold
ad/no
телылан.
телылан
телылан
for.winter
av
телылан.
телы-лан
теле-лан
winter-DAT
no-case
телылан.
телы-ла-н
теле-ла-н
winter-PL-GEN
no-num-case



юалге 7 (М. Шкетан)


Юалге мардеж кожерым мурыкта.

Юалге
Юалге
юалге
cool
ad/no
Юалге
Юалге-Ø
юалге-Ø
cool-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Юалге
Юалге-Ø
юалге-Ø
cool-CNG
vb2-conn
мардеж
мардеж
мардеж
wind
no
кожерым
кожер-ым
кожер-м
spruce.forest-ACC
no-case
мурыкта.
мурыкт-а
мурыкто-а
make.sing-3SG
vb2-pers
мурыкта.
муры-кт-а
муро-ктЕ-а
sing-CAUS-3SG
vb2-deriv.v-pers



юалгемаш 1


Кас велеш юалгемаш

Кас
Кас
кас
evening
av/no
велеш
велеш
велеш
toward
po
велеш
вел-еш
вел-еш
side-LAT
no-case
велеш
вел-еш
вел-еш
spill-3SG
vb1-pers
юалгемаш
юалгем-аш
юалгем-аш
grow.cold-INF
vb1-inf
юалгемаш
юалг-ем-аш
юалге-ем-аш
cool-TRANS-INF
ad/no-deriv.v-inf



юалгемаш 2 («Мар. ком.»)


Йӱдым утыр юалгемеш да юалгемеш.

Йӱдым
Йӱдым
йӱдым
at.night
av
Йӱдым
Йӱд-ым
йӱд-м
night-ACC
no-case
утыр
утыр
утыр
more.and.more
av
утыр
утыр
утыр
something.excessive
no
юалгемеш
юалгем-еш
юалгем-еш
grow.cold-3SG
vb1-pers
юалгемеш
юалг-ем-еш
юалге-ем-еш
cool-TRANS-3SG
ad/no-deriv.v-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
юалгемеш.
юалгем-еш
юалгем-еш
grow.cold-3SG
vb1-pers
юалгемеш.
юалг-ем-еш
юалге-ем-еш
cool-TRANS-3SG
ad/no-deriv.v-pers



юалгыме 1 (М.-Азмекей)


Игече юалгымылан кӧра еҥ-влакат вичкыж вургемым алмаштеныт – кӱжгыракын чият.

Игече
Игече
игече
weather
no
юалгымылан
юалгы-мы-лан
юалге-мЕ-лан
cool-PTCP.PASS-DAT
vb2-ad-case
юалгымылан
юалгы-мы-ла-н
юалге-мЕ-ла-н
cool-PTCP.PASS-PL-GEN
vb2-ad-num-case
кӧра
кӧра
кӧра
because.of
po
еҥ-влакат
еҥ-влак-ат
еҥ-влак-ат
person-PL-and
ad/no-num-enc
вичкыж
вичкыж
вичкыж
narrow
ad
вургемым
вургем-ым
вургем-м
clothes-ACC
no-case
вургемым
вург-ем-ым
вурго-ем-м
stem-1SG-ACC
no-poss-case
вургемым
вург-ем-ым
вурго-ем-ым
stem-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
алмаштеныт –
алмашт-ен-ыт
алмаште-ен-ыт
replace-PST2-3PL
vb2-tense-pers
кӱжгыракын
кӱжгы-рак-ын
кӱжгӧ-рак-н
thick-COMP-GEN
ad-deg-case
чият.
чия-т
чия-ет
paint-2SG
no-poss
чият.
чия-т
чия-ат
paint-and
no-enc
чият.
чи[й]-[а]т
чий-ат
reason-and
no-enc
чият.
чи[й]-[а]т
чий-ат
defect-and
no-enc
чият.
чи[й]-[а]т
чий-ат
real-and
ad-enc
чият.
чи[й]-[а]т
чий-ат
sense-and
no-enc
чият.
чи[й]-[а]т
чие-ат
put.on-3PL
vb2-pers
чият.
чи[й]-[а]-т
чие-а-ат
put.on-3SG-and
vb2-pers-enc



юалгын 1 (А. Асаев)


Эр юж кабинетыш юалгын пуале.

Эр
Эр
эр
morning
ad/av/no
юж
юж
юж
air
no
юж
ю-ж
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
юж
ю-ж
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
кабинетыш
кабинет-ыш
кабинет-ш
study-ILL
no-case
юалгын
юалгын
юалгын
coolly
av
юалгын
юалгы-н
юалге-н
cool-GEN
ad/no-case
пуале.
пуал-'е
пуал-Е
blow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
пуале.
пуал-'е
пуал-Е
swell-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юалгын 2 (К. Березин)


Чара пасушто лӱп-лӱп, лач Одер серыште гына юалгын чучеш.

Чара
Чара
чара
glade
ad/no
Чара
Чар-а
чаре-а
prohibit-3SG
vb2-pers
пасушто
пасу-што
пасу-штЕ
field-INE
no-case
лӱп-лӱп,
лӱп-лӱп
лӱп-лӱп
very.stuffy
ad
лач
лач
лач
just
av/no/pa
лач
лач
лач
swim.bladder
no
Одер
Одер
Одер
Oder
na
серыште
сер-ыште
сер-штЕ
shore-INE
no-case
серыште
серыш-те
серыш-штЕ
letter-INE
no-case
серыште
серыш-те
серыш-штЕ
plot.of.land-INE
no-case
гына
гына
гына
only
pa
юалгын
юалгын
юалгын
coolly
av
юалгын
юалгы-н
юалге-н
cool-GEN
ad/no-case
чучеш.
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



юалгын 3 (М. Шкетан)


– Адак мо ойлышашет уло? – йодеш Окси, йӱкшӧ юалгын, допрос ыштышынла шокта.

Адак
Адак
адак
again
av
мо
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
ойлышашет
ойлы-шаш-ет
ойло-шаш-ет
talk-PTCP.FUT-2SG
vb2-ad-poss
уло? –
уло
уло
is
ad/no/vb
йодеш
йод-еш
йод-еш
iodine-LAT
no-case
йодеш
йод-еш
йод-еш
ask-3SG
vb1-pers
Окси,
Окси
Окси
Oksi
na
йӱкшӧ
йӱк-шӧ
йӱк-жЕ
voice-3SG
no-poss
йӱкшӧ
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӱкшӧ
йӱкшӧ-Ø
йӱкшӧ-Ø
cool.down-CNG
vb2-conn
юалгын,
юалгын
юалгын
coolly
av
юалгын,
юалгы-н
юалге-н
cool-GEN
ad/no-case
допрос
допрос
допрос
interrogation
no
ыштышынла
ыштыш-ын-ла
ыштыш-н-ла
work-GEN-COMP
no-case-case
ыштышынла
ыштышы-н-ла
ыштыше-н-ла
doer-GEN-COMP
ad/no-case-case
ыштышынла
ыштыш-ын-ла
ыштыш-н-ла
work-GEN-PL
no-case-num
ыштышынла
ыштышы-н-ла
ыштыше-н-ла
doer-GEN-PL
ad/no-case-num
ыштышынла
ыштыш-ын-ла
ыштыш-н-ла
work-GEN-STR
no-case-enc
ыштышынла
ыштышы-н-ла
ыштыше-н-ла
doer-GEN-STR
ad/no-case-enc
ыштышынла
ышты-шы-н-ла
ыште-шЕ-н-ла
do-PTCP.ACT-GEN-COMP
vb2-ad-case-case
ыштышынла
ышты-шы-н-ла
ыште-шЕ-н-ла
do-PTCP.ACT-GEN-PL
vb2-ad-case-num
ыштышынла
ышты-шы-н-ла
ыште-шЕ-н-ла
do-PTCP.ACT-GEN-STR
vb2-ad-case-enc
шокта.
шокт-а
шокто-а
be.heard-3SG
vb2-pers



юалгын 4 (П. Корнилов)


Самсонын чонжылан вигак юалгын чучо.

Самсонын
Самсонын
Самсонын
Samsonyn
na
чонжылан
чон-жы-лан
чон-жЕ-лан
soul-3SG-DAT
no-poss-case
чонжылан
чон-жы-ла-н
чон-жЕ-ла-н
soul-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
вигак
вигак
вигак
immediately
av
юалгын
юалгын
юалгын
coolly
av
юалгын
юалгы-н
юалге-н
cool-GEN
ad/no-case
чучо.
чуч-о
чуч-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юалгын 5 («Ончыко»)


Элыксан тунам эр юалгынак Танюк деке куржын.

Элыксан
Элыксан
Элыксан
Elyksan
na
тунам
тунам
тунам
then
av
тунам
туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
тунам
туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
тунам
ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
эр
эр
эр
morning
ad/av/no
юалгынак
юалгын-ак
юалгын-ак
coolly-STR
av-enc
юалгынак
юалгы-на-к
юалге-на-ак
cool-1PL-STR
ad/no-poss-enc
юалгынак
юалгы-н-ак
юалге-н-ак
cool-GEN-STR
ad/no-case-enc
Танюк
Танюк
Танюк
Tan'uk
na
деке
деке
деке
to
po
куржын.
курж-ын-Ø
курж-н-Ø
run-PST2-3SG
vb1-tense-pers
куржын.
курж-ын
курж-н
run-CVB
vb1-adv



юалтараш 1


Капым юалтараш

Капым
Кап-ым
кап-м
body-ACC
no-case
юалтараш
юалтар-аш
юалтаре-аш
cool-INF
vb2-inf



юалтараш 2 («Ямде лий!»)


Юалге юж могырым юалтара.

Юалге
Юалге
юалге
cool
ad/no
Юалге
Юалге-Ø
юалге-Ø
cool-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Юалге
Юалге-Ø
юалге-Ø
cool-CNG
vb2-conn
юж
юж
юж
air
no
юж
ю-ж
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
юж
ю-ж
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
могырым
могырым
могырым
from.a.side
po
могырым
могыр-ым
могыр-м
body-ACC
no-case
юалтара.
юалтар-а
юалтаре-а
cool-3SG
vb2-pers



юалтараш 3 («Мар. ком.»)


Йӱржат шолдыра да йӱштӧ, игечым юалтара.

Йӱржат
Йӱр-ж-ат
йӱр-жЕ-ат
rain-3SG-and
no-poss-enc
Йӱржат
Йӱр-Ø-ж-ат
йӱр-Ø-жЕ-ат
rain-CNG-3SG-and
vb1-conn-poss-enc
Йӱржат
Йӱр-Ø-ж-ат
йӱр-Ø-жЕ-ат
rain-CVB-3SG-and
vb1-adv-poss-enc
шолдыра
шолдыра
шолдыра
coarse
ad
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
йӱштӧ,
йӱштӧ
йӱштӧ
cold
ad/no
игечым
игечы-м
игече-м
weather-ACC
no-case
юалтара.
юалтар-а
юалтаре-а
cool-3SG
vb2-pers



юалтараш 4 («Мар. ком.»)


Пасула гыч хранилищыш вожсаска ночкырак пурен, юалтараш жапшат лийын огыл.

Пасула
Пасу-ла
пасу-ла
field-COMP
no-case
Пасула
Пасу-ла
пасу-ла
field-PL
no-num
Пасула
Пасу-ла
пасу-ла
field-STR
no-enc
гыч
гыч
гыч
from
po
хранилищыш
хранилищы-ш
хранилище-ш
depository-ILL
no-case
вожсаска
вожсаска
вожсаска
root.crop
no
ночкырак
ночкы-рак
ночко-рак
wet-COMP
ad/no-deg
пурен,
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен,
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
юалтараш
юалтар-аш
юалтаре-аш
cool-INF
vb2-inf
жапшат
жап-ш-ат
жап-жЕ-ат
time-3SG-and
no-poss-enc
лийын
лийын
лийын
as.a
po
лийын
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



юалтараш 5 (М. Шкетан)


Чодыраште юалгырак, ночко мланде южым юалтарен шога.

Чодыраште
Чодыра-ште
чодыра-штЕ
forest-INE
no-case
Чодыраште
Чодыра-ште
чодыра-штЕ
coarse-INE
ad-case
юалгырак,
юалгы-рак
юалге-рак
cool-COMP
ad/no-deg
юалгырак,
юалгы-Ø-рак
юалге-Ø-рак
cool-CNG-COMP
vb2-conn-deg
ночко
ночко
ночко
wet
ad/no
мланде
мланде
мланде
land
no
мланде
мланде
мланде
Earth
pn
южым
юж-ым
юж-м
air-ACC
no-case
южым
южы-м
южо-м
some-ACC
pr-case
южым
ю-жы-м
ю-жЕ-м
magic-3SG-ACC
no-poss-case
южым
ю-жы-м
ю-жЕ-м
cool-3SG-ACC
no-poss-case
юалтарен
юалтар-ен-Ø
юалтаре-ен-Ø
cool-PST2-3SG
vb2-tense-pers
юалтарен
юалтар-ен
юалтаре-ен
cool-CVB
vb2-adv
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



юалтарыман 1 («Мар. ком.»)


Лум юалтарыман юж дене шӱлаш ынде шукак кодын огыл.

Лум
Лум
лум
snow
no
Лум
Лу-м
лу-м
bone-ACC
no-case
Лум
Лу-м
лу-м
ten-ACC
nm-case
Лум
Лум-Ø
лум-Ø
snow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Лум
Лум-Ø
лум-Ø
snow-CNG
vb1-conn
Лум
Лум-Ø
лум-Ø
snow-CVB
vb1-adv
юалтарыман
юалтарыман
юалтарыман
chilled
ad
юалтарыман
юалтары-ман
юалтаре-ман
cool-INF.NEC
vb2-inf
юалтарыман
юалтары-м-ан
юалтаре-мЕ-ан
cool-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad
юж
юж
юж
air
no
юж
ю-ж
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
юж
ю-ж
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
шӱлаш
шӱл-аш
шӱлӧ-аш
breathe-INF
vb2-inf
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
шукак
шук-ак
шуко-ак
a.lot-STR
ad/av/no-enc
кодын
кодын
кодын
with.delay
av
кодын
код-ын
код-н
code-GEN
no-case
кодын
код-ын-Ø
код-н-Ø
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кодын
код-ын
код-н
stay-CVB
vb1-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



юалташ 1 (А. Ягельдин)


Кеҥежым кече волгыдо утларак логалеш, шокшо годым умыр мардеж сайынрак юалта.

Кеҥежым
Кеҥежым
кеҥежым
in.the.summer
av
Кеҥежым
Кеҥеж-ым
кеҥеж-м
summer-ACC
no-case
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
волгыдо
волгыдо
волгыдо
light
ad/no
утларак
утларак
утларак
more
av
утларак
утла-рак
утла-рак
more-COMP
av/po-deg
утларак
утл-а-рак
утло-а-рак
escape-3SG-COMP
vb2-pers-deg
логалеш,
логал-еш
логал-еш
touch-3SG
vb1-pers
шокшо
шокшо
шокшо
heat
ad/no
шокшо
шок-шо
шокт-шЕ
sift-PTCP.ACT
vb1-ad
шокшо
шок-шо
шок-жЕ
shock-3SG
no-poss
шокшо
шок-шо
шокт-жЕ
sift-IMP.3SG
vb1-mood.pers
шокшо
шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CNG-3SG
vb1-conn-poss
шокшо
шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CVB-3SG
vb1-adv-poss
годым
годым
годым
during
po
умыр
умыр
умыр
warm.and.calm
ad
мардеж
мардеж
мардеж
wind
no
сайынрак
сайынрак
сайынрак
better
av
сайынрак
сайын-рак
сайын-рак
well-COMP
av-deg
сайынрак
сайын-рак
сайын-рак
each-COMP
po-deg
сайынрак
сай-ын-рак
сай-н-рак
good-GEN-COMP
ad/av-case-deg
юалта.
юалт-а
юалте-а
cool-3SG
vb2-pers



юалташ 2 (А. Ивук)


Лып шокшо южым юалтен, лишеме эркын тымык йӱд.

Лып
Лып
лып
quietly
av
шокшо
шокшо
шокшо
heat
ad/no
шокшо
шок-шо
шокт-шЕ
sift-PTCP.ACT
vb1-ad
шокшо
шок-шо
шок-жЕ
shock-3SG
no-poss
шокшо
шок-шо
шокт-жЕ
sift-IMP.3SG
vb1-mood.pers
шокшо
шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CNG-3SG
vb1-conn-poss
шокшо
шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CVB-3SG
vb1-adv-poss
южым
юж-ым
юж-м
air-ACC
no-case
южым
южы-м
южо-м
some-ACC
pr-case
южым
ю-жы-м
ю-жЕ-м
magic-3SG-ACC
no-poss-case
южым
ю-жы-м
ю-жЕ-м
cool-3SG-ACC
no-poss-case
юалтен,
юалт-ен-Ø
юалте-ен-Ø
cool-PST2-3SG
vb2-tense-pers
юалтен,
юалт-ен
юалте-ен
cool-CVB
vb2-adv
лишеме
лишем-е
лишем-Е
go.closer.to-PST1.3SG
vb1-tense.pers
эркын
эркын
эркын
softly
ad/av
эркын
эркын
эркын
freedom
av/no
эркын
эркы-н
эрке-н
peace-GEN
no-case
тымык
тымык
тымык
quiet
ad/no
йӱд.
йӱд
йӱд
night
no



юалташ 3 («Мар. ком.»)


Кабин гыч лекмекыже, (Тойбарысовым) вигак шыже йӱштӧ юалтыш.

Кабин
Кабин
Кабин
Kabin
na
гыч
гыч
гыч
from
po
лекмекыже,
лек-мекы-же
лект-меке-жЕ
go-CVB.PRI-3SG
vb1-adv-poss
(Тойбарысовым)
Тойбарысовым
Тойбарысовым
Toybarysovym
na
вигак
вигак
вигак
immediately
av
шыже
шыже
шыже
autumn
no
шыже
шыже-Ø
шыже-Ø
drizzle-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шыже
шыже-Ø
шыже-Ø
drizzle-CNG
vb2-conn
йӱштӧ
йӱштӧ
йӱштӧ
cold
ad/no
юалтыш.
юалты-ш-Ø
юалте-ш-Ø
cool-PST1-3SG
vb2-tense-pers



юап 1


Юж юап

Юж
Юж
юж
air
no
Юж
Ю-ж
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
Юж
Ю-ж
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
юап
юап
юап
cool
no



юап 2


эҥер юап

эҥер
эҥер
эҥер
river
no
эҥер
эҥер
эҥер
saddle
no
юап
юап
юап
cool
no



юап 3 («Мар. Эл»)


Эр юап Сашокым шымата, кечыйол ӱжеш поян садерыш.

Эр
Эр
эр
morning
ad/av/no
юап
юап
юап
cool
no
Сашокым
Сашокым
Сашокым
Sashokym
na
шымата,
шымат-а
шымате-а
comfort-3SG
vb2-pers
шымата,
шымат-а
шымате-а
lay.back-3SG
vb2-pers
кечыйол
кечыйол
кечыйол
sunray
no
ӱжеш
ӱж-еш
ӱж-еш
call-3SG
vb1-pers
поян
поян
поян
rich
ad/av/no
садерыш.
садер-ыш
садер-ш
garden-ILL
no-case



юап 4 (Л. Яндаков)


Кас юап чодырам, олыкым, пасум, илем-шамычым леведе.

Кас
Кас
кас
evening
av/no
юап
юап
юап
cool
no
чодырам,
чодыра-м
чодыра-м
forest-ACC
no-case
чодырам,
чодыра-м
чодыра-м
coarse-ACC
ad-case
чодырам,
чодыра-м
чодыра-ем
forest-1SG
no-poss
чодырам,
чодыра-м
чодыра-ем
coarse-1SG
ad-poss
чодырам,
чодыра-м-Ø
чодыра-ем-Ø
forest-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
чодырам,
чодыра-м-Ø
чодыра-ем-Ø
coarse-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
чодырам,
чодыра-м-Ø
чодыра-ем-Ø
forest-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
чодырам,
чодыра-м-Ø
чодыра-ем-Ø
coarse-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
чодырам,
чодыра-м-Ø
чодыра-ем-Ø
forest-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
чодырам,
чодыра-м-Ø
чодыра-ем-Ø
coarse-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
олыкым,
олык-ым
олык-м
meadow-ACC
no-case
пасум,
пасу-м
пасу-м
field-ACC
no-case
илем-шамычым
илем-шамыч-ым
илем-шамыч-м
farmstead-PL-ACC
no-num-case
илем-шамычым
ил'е-м-шамыч-ым
ил'е-ем-шамыч-м
damp-1SG-PL-ACC
ad-poss-num-case
леведе.
левед-е
левед-Е
cover-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юап 5 (В. Абукаев)


Кече шаҥгак каватӱрыш волен йомын гынат, шокшо юап але шулен пытен огыл.

Кече
Кече
кече
sun
no
Кече
Кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Кече
Кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
шаҥгак
шаҥгак
шаҥгак
some.time.ago
av
шаҥгак
шаҥг-ак
шаҥге-ак
recently-STR
av-enc
каватӱрыш
***
***
***
***
волен
вол-ен-Ø
воло-ен-Ø
descend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
волен
вол-ен
воло-ен
descend-CVB
vb2-adv
йомын
йом-ын-Ø
йом-н-Ø
disappear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
йомын
йом-ын
йом-н
disappear-CVB
vb1-adv
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
шокшо
шокшо
шокшо
heat
ad/no
шокшо
шок-шо
шокт-шЕ
sift-PTCP.ACT
vb1-ad
шокшо
шок-шо
шок-жЕ
shock-3SG
no-poss
шокшо
шок-шо
шокт-жЕ
sift-IMP.3SG
vb1-mood.pers
шокшо
шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CNG-3SG
vb1-conn-poss
шокшо
шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CVB-3SG
vb1-adv-poss
юап
юап
юап
cool
no
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
шулен
шул-ен-Ø
шуло-ен-Ø
melt-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шулен
шул-ен
шуло-ен
melt-CVB
vb2-adv
пытен
пыт-ен-Ø
пыте-ен-Ø
end-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пытен
пыт-ен
пыте-ен
end-CVB
vb2-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



юап 6 (М. Евсеева)


Але кеҥеж юап йӧршеш шулен огыл.

Але
Але
але
or
av/co/pa
Але
Але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Але
Але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
кеҥеж
кеҥеж
кеҥеж
summer
no
юап
юап
юап
cool
no
йӧршеш
йӧршеш
йӧршеш
totally
av
йӧршеш
йӧрш-еш
йӧршӧ-еш
fitting-LAT
ad-case
шулен
шул-ен-Ø
шуло-ен-Ø
melt-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шулен
шул-ен
шуло-ен
melt-CVB
vb2-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



юап 7 (А. Филиппов)


Эрвелне волгыдо юап койо.

Эрвелне
Эрвелне
эрвелне
in.the.east
av
волгыдо
волгыдо
волгыдо
light
ad/no
юап
юап
юап
cool
no
койо.
кой-о
кой-Е
be.visible-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юап 8 (К. Исаков)


Тулла йӱлышӧ шыде шинчаштыже у вийын юапше койо.

Тулла
Тул-ла
тул-ла
fire-COMP
ad/no-case
Тулла
Тул-ла
тул-ла
fire-PL
ad/no-num
Тулла
Тул-ла
тул-ла
fire-STR
ad/no-enc
йӱлышӧ
йӱлышӧ
йӱлышӧ
burning
ad
йӱлышӧ
йӱлы-шӧ
йӱлӧ-шЕ
burn-PTCP.ACT
vb2-ad
шыде
шыде
шыде
anger
ad/no
шинчаштыже
шинча-шты-же
шинча-штЕ-жЕ
eye-INE-3SG
no-case-poss
у
у
у
new
ad/no
у
у
у
oh
in
у
у-Ø
уо-Ø
take.care.of-IMP.2SG
vb2-mood.pers
у
у-Ø
уо-Ø
stroke-IMP.2SG
vb2-mood.pers
у
у-Ø
уо-Ø
take.care.of-CNG
vb2-conn
у
у-Ø
уо-Ø
stroke-CNG
vb2-conn
вийын
вийын
вийын
strongly
av
вийын
вий-ын
вий-н
power-GEN
no-case
юапше
юап-ше
юап-жЕ
cool-3SG
no-poss
койо.
кой-о
кой-Е
be.visible-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юап 9


Юапым пуаш

Юапым
Юап-ым
юап-м
cool-ACC
no-case
пуаш
пу-аш
пуо-аш
give-INF
vb2-inf
пуаш
пу-аш
пуо-аш
blow-INF
vb2-inf



юап 10 (А. Александров)


Тынар ий пӧръеҥ дене илымеке, нимат лийын огыл гын, (Полинан) икшыве нерген шонымо юапшат шулен пытен.

Тынар
Тынар
тынар
that.much
av/pr
ий
ий
ий
year
no
ий
ий
ий
ice
no
ий
ий
ий
chisel
no
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CNG
vb1-conn
ий
ий-Ø
ий-Ø
swim-CVB
vb1-adv
пӧръеҥ
пӧръеҥ
пӧръеҥ
man
no
дене
дене
дене
with
po
илымеке,
илы-меке
иле-меке
live-CVB.PRI
vb2-adv
нимат
н'имат
н'имат
nothing
pr
лийын
лийын
лийын
as.a
po
лийын
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
(Полинан)
Полинан
Полинан
Polinan
na
икшыве
икшыве
икшыве
child
no
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
шонымо
шонымо
шонымо
desired
ad
шонымо
шоны-мо
шоно-мЕ
think-PTCP.PASS
vb2-ad
юапшат
юап-ш-ат
юап-жЕ-ат
cool-3SG-and
no-poss-enc
шулен
шул-ен-Ø
шуло-ен-Ø
melt-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шулен
шул-ен
шуло-ен
melt-CVB
vb2-adv
пытен.
пыт-ен-Ø
пыте-ен-Ø
end-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пытен.
пыт-ен
пыте-ен
end-CVB
vb2-adv



юап 11 (А. Юзыкайн)


Коло минут ончычсо шӱлыкан пӧрт кӧргыш весела юап теме.

Коло
Коло
коло
twenty
nm
Коло
Коло-Ø
коло-Ø
die-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Коло
Коло-Ø
коло-Ø
die-CNG
vb2-conn
минут
минут
минут
minute
no
ончычсо
ончычсо
ончычсо
former
ad
шӱлыкан
шӱлыкан
шӱлыкан
sad
ad
шӱлыкан
шӱлык-ан
шӱлык-ан
sadness-with
ad/no-deriv.ad
пӧрт
пӧрт
пӧрт
house
no
кӧргыш
кӧргыш
кӧргыш
into
av/po
кӧргыш
кӧргы-ш
кӧргӧ-ш
inside-ILL
ad/no-case
весела
весела
весела
merry
ad/no
юап
юап
юап
cool
no
теме.
теме
теме
subject
no
теме.
теме-Ø
теме-Ø
fill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
теме.
тем-е
тем-Е
fill.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
теме.
теме-Ø
теме-Ø
fill-CNG
vb2-conn
теме.
те-м-е
те-ем-Е
2PL-TRANS-PST1.3SG
pr-deriv.v-tense.pers



юап 12 (А. Александров)


(Полина) шӱм йырже ала-могай ласкалыкым, сай юапым шижеш.

(Полина)
Полина
Полина
Polina
na
шӱм
шӱм
шӱм
heart
no
шӱм
шӱм
шӱм
feeling
no
шӱм
шӱм
шӱм
bark
no
йырже
йыр-же
йыр-жЕ
around-3SG
ad/av/no/po-poss
ала-могай
ала-могай
ала-могай
some
ad/av/pr
ласкалыкым,
ласкалык-ым
ласкалык-м
tenderness-ACC
no-case
ласкалыкым,
ласка-лык-ым
ласка-лык-м
affectionate-for-ACC
ad/no-deriv.ad-case
сай
сай
сай
good
ad/av
юапым
юап-ым
юап-м
cool-ACC
no-case
шижеш.
шиж-еш
шиж-еш
feel-3SG
vb1-pers



юапан 1 («Ончыко»)


Шинчам куандарыше волгыдо юапан сылне сӱрет.

Шинчам
Шинча-м
шинча-м
eye-ACC
no-case
Шинчам
Шинча-м
шинча-ем
eye-1SG
no-poss
Шинчам
Шинч-ам
шинч-ам
sit.down-1SG
vb1-pers
Шинчам
Шинча-м-Ø
шинча-ем-Ø
eye-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Шинчам
Шинча-м-Ø
шинча-ем-Ø
eye-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Шинчам
Шинча-м-Ø
шинча-ем-Ø
eye-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
куандарыше
куандарыше
куандарыше
happy
ad
куандарыше
куандары-ше
куандаре-шЕ
delight-PTCP.ACT
vb2-ad
волгыдо
волгыдо
волгыдо
light
ad/no
юапан
юапан
юапан
with.a.glow
ad
юапан
юап-ан
юап-ан
cool-with
no-deriv.ad
сылне
сылне
сылне
beautiful
ad
сӱрет.
сӱрет
сӱрет
painting
no



юапан 2 (Й. Осмин)


Шордо канде юапан, шӧртньӧ кечыйолан чодыра коклаш эркын ошкыльо.

Шордо
Шордо
шордо
moose
no
канде
канде
канде
blue
ad
юапан,
юапан
юапан
with.a.glow
ad
юапан,
юап-ан
юап-ан
cool-with
no-deriv.ad
шӧртньӧ
шӧртньӧ
шӧртньӧ
gold
ad/no
кечыйолан
кечыйол-ан
кечыйол-ан
sunray-with
no-deriv.ad
чодыра
чодыра
чодыра
forest
no
чодыра
чодыра
чодыра
coarse
ad
коклаш
коклаш
коклаш
into
av/po
коклаш
кокла-ш
кокла-ш
distance-ILL
ad/no-case
коклаш
кокла-ш
кокла-еш
distance-LAT
ad/no-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-ш
cook-PL-ILL
no-num-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-ш
two-PL-ILL
nm-num-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-еш
cook-PL-LAT
no-num-case
коклаш
кок-ла-ш
кок-ла-еш
two-PL-LAT
nm-num-case
эркын
эркын
эркын
softly
ad/av
эркын
эркын
эркын
freedom
av/no
эркын
эркы-н
эрке-н
peace-GEN
no-case
ошкыльо.
ошкыл-ьо
ошкыл-Е
step-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юапын 1


Кастене юапын чучеш.

Кастене
Кастене
кастене
in.the.evening
ad
юапын
юапын
юапын
coolly
av
юапын
юап-ын
юап-н
cool-GEN
no-case
чучеш.
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



юапын 2 (Ю. Галютин)


Ик пеледышак (писательын) йылмыштыже тӱрлӧ тӱсын веле огыл, тӱрлӧ юапын пеледеш.

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
пеледышак
пеледыш-ак
пеледыш-ак
flower-STR
no-enc
(писательын)
писатель-ын
писатель-н
writer-GEN
no-case
йылмыштыже
йылмы-шты-же
йылме-штЕ-жЕ
tongue-INE-3SG
no-case-poss
тӱрлӧ
тӱрлӧ
тӱрлӧ
different
ad/no/po
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-CNG
vb2-conn
тӱсын
тӱсын
тӱсын
in.a.color
av
тӱсын
тӱс-ын
тӱс-н
color-GEN
no-case
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
тӱрлӧ
тӱрлӧ
тӱрлӧ
different
ad/no/po
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-CNG
vb2-conn
юапын
юапын
юапын
coolly
av
юапын
юап-ын
юап-н
cool-GEN
no-case
пеледеш.
пелед-еш
пелед-еш
flower-3SG
vb1-pers



юарланаш 1


Клубышто юарланаш

Клубышто
Клуб-ышто
клуб-штЕ
club-INE
no-case
юарланаш
юарлан-аш
юарлане-аш
romp-INF
vb2-inf



юарланаш 2 (М. Евсеева)


Тӱредме жапыште уремыш илалшырак-влак огыт лек. Лачак молодёжь гына тошкемыште юарлана.

Тӱредме
Тӱредме
тӱредме
cut
ad
Тӱредме
Тӱред-ме
тӱред-мЕ
cut-PTCP.PASS
vb1-ad
жапыште
жапыште
жапыште
in.time
av/po
жапыште
жап-ыште
жап-штЕ
time-INE
no-case
уремыш
урем-ыш
урем-ш
street-ILL
no-case
илалшырак-влак
илалшы-рак-влак
илалше-рак-влак
elderly-COMP-PL
ad/no-deg-num
илалшырак-влак
илал-шы-рак-влак
илал-шЕ-рак-влак
eke.out.a.living-PTCP.ACT-COMP-PL
vb1-ad-deg-num
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
лек.
лек-Ø
лект-Ø
go-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лек.
лек-Ø
лект-Ø
go-CNG
vb1-conn
лек.
лек-Ø
лект-Ø
go-CVB
vb1-adv
Лачак
Лачак
лачак
[X]
av
Лачак
Лач-ак
лач-ак
just-STR
av/no/pa-enc
Лачак
Лач-ак
лач-ак
swim.bladder-STR
no-enc
Лачак
Лач-ак
лаче-ак
basket-STR
no-enc
Лачак
Лач-ак
лаче-ак
roller-STR
no-enc
молодёжь
молодёжь
молодёжь
youth
no
гына
гына
гына
only
pa
тошкемыште
тошкем-ыште
тошкем-штЕ
backyard-INE
no-case
юарлана.
юарлан-а
юарлане-а
romp-3SG
vb2-pers



юарланаш 3 («У вий»)


(Чачийын) моло таҥаш ӱдыр-влакше пайрем кечын погынен мурат, куштат, воштылыт, изи рвезе гай юарланат.

(Чачийын)
Чачийын
Чачийын
Chachiyyn
na
моло
моло
моло
other
no/pr
таҥаш
таҥаш
таҥаш
of.the.same.age
no
ӱдыр-влакше
ӱдыр-влак-ше
ӱдыр-влак-жЕ
daughter-PL-3SG
no-num-poss
ӱдыр-влакше
ӱдыр-влак-ше
ӱдыр-влак-жЕ
Virgo-PL-3SG
no-num-poss
пайрем
пайрем
пайрем
holiday
no
кечын
кечын
кечын
daily
av
кечын
кечы-н
кече-н
sun-GEN
no-case
погынен
погын-ен-Ø
погыно-ен-Ø
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
погынен
погын-ен
погыно-ен
gather-CVB
vb2-adv
мурат,
мур-ат
муро-ат
song-and
no-enc
мурат,
мур-ат
муро-ат
sing-3PL
vb2-pers
мурат,
мур-а-т
муро-а-ат
sing-3SG-and
vb2-pers-enc
мурат,
мур-Ø-ат
муро-Ø-ат
sing-CNG-and
vb2-conn-enc
куштат,
кушт-ат
кушто-ат
where-and
av/co/pr-enc
куштат,
кушт-ат
кушто-ат
grow-3PL
vb2-pers
куштат,
кушт-ат
кушто-ат
dance-3PL
vb2-pers
куштат,
кушт-а-т
кушто-а-ат
grow-3SG-and
vb2-pers-enc
куштат,
кушт-а-т
кушто-а-ат
dance-3SG-and
vb2-pers-enc
куштат,
куш-т-ат
куш-штЕ-ат
where-INE-and
av/co/pr-case-enc
куштат,
кушт-Ø-ат
кушто-Ø-ат
grow-CNG-and
vb2-conn-enc
куштат,
кушт-Ø-ат
кушто-Ø-ат
dance-CNG-and
vb2-conn-enc
воштылыт,
воштыл-ыт
воштыл-ыт
laugh-3PL
vb1-pers
изи
изи
изи
small
ad/no
рвезе
рвезе
рвезе
young.man
ad/no
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
юарланат.
юарлан-ат
юарлане-ат
romp-3PL
vb2-pers
юарланат.
юарлан-а-т
юарлане-а-ат
romp-3SG-and
vb2-pers-enc
юарланат.
юарл-ан-ат
юарле-ан-ат
playful-with-and
ad-deriv.ad-enc
юарланат.
юарлан-Ø-ат
юарлане-Ø-ат
romp-CNG-and
vb2-conn-enc



юарланаш 4 («Мар. ком.»)


(Катя) кужу жап юарланыш, шинчаже пуалмеш шорто, вара пачер гыч лектын кайыш.

(Катя)
Катя
Катя
Kat'a
na
кужу
кужу
кужу
long
ad
жап
жап
жап
time
no
юарланыш,
юарланы-ш-Ø
юарлане-ш-Ø
romp-PST1-3SG
vb2-tense-pers
юарланыш,
юарл-ан-ыш
юарле-ан-ш
playful-with-ILL
ad-deriv.ad-case
шинчаже
шинча-же
шинча-жЕ
eye-3SG
no-poss
шинчаже
шинч-а-же
шинче-а-жЕ
sit-3SG-3SG
vb2-pers-poss
шинчаже
шинч-а-же
шинче-а-жЕ
know-3SG-3SG
vb2-pers-poss
пуалмеш
пуал-меш
пуал-меш
blow-CVB.FUT
vb1-adv
пуалмеш
пуал-меш
пуал-меш
swell-CVB.FUT
vb1-adv
пуалмеш
пуал-м-еш
пуал-мЕ-еш
blow-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
пуалмеш
пуал-м-еш
пуал-мЕ-еш
swell-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case
шорто,
шорт-о
шорт-Е
cry-PST1.3SG
vb1-tense.pers
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
пачер
пачер
пачер
flat
no
гыч
гыч
гыч
from
po
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



юарлаш 1


Кастене юарлаш

Кастене
Кастене
кастене
in.the.evening
ad
юарлаш
юарл-аш
юарле-аш
romp-INF
vb2-inf



юарлаш 2 (А. Александров)


Тошкемыште ӱдыр-рвезе-влак юарленыт.

Тошкемыште
Тошкем-ыште
тошкем-штЕ
backyard-INE
no-case
ӱдыр-рвезе-влак
ӱдыр-рвезе-влак
ӱдыр-рвезе-влак
youth-PL
no-num
юарленыт.
юарл-ен-ыт
юарле-ен-ыт
romp-PST2-3PL
vb2-tense-pers



юарлаш 3 (Н. Лекайн)


– Фу вызныкы, – юарла татар.

Фу
Фу
Фу
Fu
na
вызныкы, –
***
***
***
***
юарла
юарл-а
юарле-а
romp-3SG
vb2-pers
татар.
татар
татар
Tatar
no



юарлаш 4 (М. Емельянов)


Икшывем юарла – йоҥга пуйто ший оҥгыр.

Икшывем
Икшыв-ем
икшыве-ем
child-1SG
no-poss
Икшывем
Икшыв-ем-Ø
икшыве-ем-Ø
child-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Икшывем
Икшыв-ем-Ø
икшыве-ем-Ø
child-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Икшывем
Икшыв-ем-Ø
икшыве-ем-Ø
child-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
юарла –
юарл-а
юарле-а
romp-3SG
vb2-pers
йоҥга
йоҥг-а
йоҥго-а
sound-3SG
vb2-pers
пуйто
пуйто
пуйто
as.if
co/pa
ший
ший
ший
silver
ad/no
ший
ший
ший
tree.ring
no
ший
ший-Ø
ший-Ø
thresh-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ший
ший-Ø
ший-Ø
blow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ший
ший-Ø
ший-Ø
thresh-CNG
vb1-conn
ший
ший-Ø
ший-Ø
blow-CNG
vb1-conn
ший
ший-Ø
ший-Ø
thresh-CVB
vb1-adv
ший
ший-Ø
ший-Ø
blow-CVB
vb1-adv
оҥгыр.
оҥгыр
оҥгыр
bell
no



юарлаш 5 (В. Юксерн)


Общежитий калык юарла.

Общежитий
Общежитий
общежитий
hostel
no
калык
калык
калык
people
no
юарла.
юарл-а
юарле-а
romp-3SG
vb2-pers



юарлаш 6 (С. Чавайн)


Тыгыдырак йоча-влак пылышым шогалтен колыштыт але семынышт юарлат.

Тыгыдырак
Тыгыды-рак
тыгыде-рак
fine-COMP
ad/no-deg
йоча-влак
йоча-влак
йоча-влак
child-PL
no-num
пылышым
пылыш-ым
пылыш-м
ear-ACC
no-case
пылышым
пылы-ш-ым
пыле-ш-ым
sink-PST1-1SG
vb2-tense-pers
пылышым
пылы-шы-м
пыле-шЕ-м
sink-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
шогалтен
шогалт-ен-Ø
шогалте-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шогалтен
шогалт-ен
шогалте-ен
put-CVB
vb2-adv
колыштыт
колышт-ыт
колышт-ыт
listen-3PL
vb1-pers
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
семынышт
семын-ышт
семын-шт
like-3PL
po-poss
семынышт
сем-ын-ышт
сем-н-шт
melody-GEN-3PL
no-case-poss
семынышт
сем-ын-ышт
сем-н-шт
sense-GEN-3PL
no-case-poss
юарлат.
юарл-ат
юарле-ат
playful-and
ad-enc
юарлат.
юарл-ат
юарле-ат
romp-3PL
vb2-pers
юарлат.
юарл-а-т
юарле-а-ат
romp-3SG-and
vb2-pers-enc
юарлат.
юарл-Ø-ат
юарле-Ø-ат
romp-CNG-and
vb2-conn-enc



юарлаш 7 (Й. Осмин)


Да шепкаште шке кун ден уныка шып юарла.

Да
Да
да
and
co
Да
Да
да
yes
pa
шепкаште
шепка-ште
шепка-штЕ
cradle-INE
no-case
шке
шке
шке
REFL
pr
кун
кун
кун
skill
no
ден
ден
ден
and
co
уныка
уныка
уныка
grandchild
no
шып
шып
шып
quiet
ad/av/no
юарла.
юарл-а
юарле-а
romp-3SG
vb2-pers



юарлаш 8 (Г. Гадиатов)


Но илыш сусырген... вӱршерже ок юарле.

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
илыш
илыш
илыш
life
no
илыш
илы-ш-Ø
иле-ш-Ø
live-PST1-3SG
vb2-tense-pers
сусырген...
сусырг-ен-Ø
сусырго-ен-Ø
be.injured-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сусырген...
сусырг-ен
сусырго-ен
be.injured-CVB
vb2-adv
вӱршерже
вӱршер-же
вӱршер-жЕ
heartbeat-3SG
no-poss
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
юарле.
юарле
юарле
playful
ad
юарле.
юарле-Ø
юарле-Ø
romp-IMP.2SG
vb2-mood.pers
юарле.
юарле-Ø
юарле-Ø
romp-CNG
vb2-conn



юарлаш 9 (Г. Алексеев)


Шӱшпык еш гына шукертсек юарла.

Шӱшпык
Шӱшпык
шӱшпык
nightingale
no
еш
еш
еш
family
no
гына
гына
гына
only
pa
шукертсек
шукертсек
шукертсек
for.a.long.time
av
юарла.
юарл-а
юарле-а
romp-3SG
vb2-pers



юарлаш 10 (А. Селин)


Модеш кечыйол кажне пӧртын окнаште. Эртет урем дене – чонет юарла.

Модеш
Мод-еш
модо-еш
blueberry-LAT
no-case
Модеш
Мод-еш
модо-еш
fashion-LAT
no-case
Модеш
Мод-еш
мод-еш
play-3SG
vb1-pers
кечыйол
кечыйол
кечыйол
sunray
no
кажне
кажне
кажне
each
pr
пӧртын
пӧрт-ын
пӧрт-н
house-GEN
no-case
окнаште.
окна-ште
окна-штЕ
window-INE
no-case
Эртет
Эрт-ет
эрте-ет
pass-2SG
vb2-pers
урем
урем
урем
street
no
урем
ур-ем
ур-ем
squirrel-1SG
no-poss
урем
ур-ем
уро-ем
bury-1SG
vb2-pers
урем
ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
урем
ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
урем
ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
дене –
дене
дене
with
po
чонет
чон-ет
чон-ет
soul-2SG
no-poss
юарла.
юарл-а
юарле-а
romp-3SG
vb2-pers



юарлаш 11 (В. Юксерн)


Лыжга мардеж тарванен – куэрла ден шопкерла ужар вуйышт, нугыдо парчашт дене йыжгыктал юарленыт.

Лыжга
Лыжга
лыжга
soft
ad
Лыжга
Лыжг-а
лыжге-а
rustle-3SG
vb2-pers
мардеж
мардеж
мардеж
wind
no
тарванен –
тарван-ен-Ø
тарване-ен-Ø
move-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тарванен –
тарван-ен
тарване-ен
move-CVB
vb2-adv
куэрла
куэрла
куэрла
birch.forest
no
куэрла
куэр-ла
куэр-ла
birch.forest-COMP
no-case
куэрла
куэр-ла
куэр-ла
birch.forest-PL
no-num
куэрла
куэр-ла
куэр-ла
birch.forest-STR
no-enc
ден
ден
ден
and
co
шопкерла
шопкер-ла
шопкер-ла
aspen.grove-COMP
no-case
шопкерла
шопкер-ла
шопкер-ла
aspen.grove-PL
no-num
шопкерла
шопкер-ла
шопкер-ла
aspen.grove-STR
no-enc
ужар
ужар
ужар
green
ad
вуйышт,
вуй-ышт
вуй-шт
head-3PL
no-poss
нугыдо
нугыдо
нугыдо
thick
ad/no
парчашт
парча-шт
парча-шт
twig-3PL
no-poss
парчашт
парча-шт
парча-шт
brocade-3PL
no-poss
дене
дене
дене
with
po
йыжгыктал
***
***
***
***
юарленыт.
юарл-ен-ыт
юарле-ен-ыт
romp-PST2-3PL
vb2-tense-pers



юарлаш 12 (Н. Ялкайн)


Курык таче чот юарлыш, кас пычкемыш лишеммеш.

Курык
Курык
курык
mountain
no
таче
таче
таче
today
ad/av
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
юарлыш,
юарлы-ш
юарле-ш
playful-ILL
ad-case
юарлыш,
юарлы-ш-Ø
юарле-ш-Ø
romp-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кас
кас
кас
evening
av/no
пычкемыш
пычкемыш
пычкемыш
darkness
ad/no
лишеммеш.
лишем-меш
лишем-меш
go.closer.to-CVB.FUT
vb1-adv
лишеммеш.
лишем-м-еш
лишем-мЕ-еш
go.closer.to-PTCP.PASS-LAT
vb1-ad-case



юарле 1


Юарле йоча

Юарле
Юарле
юарле
playful
ad
Юарле
Юарле-Ø
юарле-Ø
romp-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Юарле
Юарле-Ø
юарле-Ø
romp-CNG
vb2-conn
йоча
йоча
йоча
child
no



юарле 2 (В. Юксерн)


Авамын ушан поро ойжо юарле ракат илышеш аҥыргыше ушемлан озон гае лие.

Авамын
Ава-м-ын
ава-ем-н
mother-1SG-GEN
no-poss-case
Авамын
Ава-м-ын-Ø
ава-ем-н-Ø
mother-TRANS-PST2-3SG
no-deriv.v-tense-pers
Авамын
Ава-м-ын
ава-ем-н
mother-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ушан
ушан
ушан
intelligent
ad/no
ушан
уш-ан
уш-ан
mind-with
no-deriv.ad
поро
поро
поро
good
ad
ойжо
ой-жо
ой-жЕ
opinion-3SG
no-poss
ойжо
ой-жо
ой-жЕ
oh-3SG
in-poss
ойжо
ой-Ø-жо
ойо-Ø-жЕ
fast-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ойжо
ой-Ø-жо
ойо-Ø-жЕ
fear-CNG-3SG
vb2-conn-poss
юарле
юарле
юарле
playful
ad
юарле
юарле-Ø
юарле-Ø
romp-IMP.2SG
vb2-mood.pers
юарле
юарле-Ø
юарле-Ø
romp-CNG
vb2-conn
ракат
ракат
ракат
happiness
ad/av/no
ракат
рак-ат
рак-ат
crawfish-and
no-enc
ракат
рак-ат
рак-ат
Cancer-and
no-enc
ракат
рак-ат
раке-ат
shrine-and
no-enc
илышеш
илыш-еш
илыш-еш
life-LAT
no-case
илышеш
илыш-еш
илыше-еш
living-LAT
ad/no-case
илышеш
илы-ш-еш
иле-шЕ-еш
live-PTCP.ACT-LAT
vb2-ad-case
аҥыргыше
аҥыргыше
аҥыргыше
poisoned.by.carbon.monoxide
ad
аҥыргыше
аҥыргы-ше
аҥырге-шЕ
breathe.in.carbon.monoxide-PTCP.ACT
vb2-ad
ушемлан
ушем-лан
ушем-лан
union-DAT
no-case
ушемлан
ушем-ла-н
ушем-ла-н
union-PL-GEN
no-num-case
ушемлан
уш-ем-лан
уш-ем-лан
mind-1SG-DAT
no-poss-case
ушемлан
уш-ем-ла-н
уш-ем-ла-н
mind-1SG-PL-GEN
no-poss-num-case
озон
озон
озон
ozone
no
гае
гае
гае
like
po
лие.
ли[й]-е
лий-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юарлымаш 1 (А. Пасет)


Идым велым шоктышо юарлымашым колят, Илюш чарналтен шогале.

Идым
Идым
идым
threshing.floor
no
велым
велым
велым
from.the.side
po
велым
вел-ым
вел-м
side-ACC
no-case
шоктышо
шоктышо
шоктышо
musician
ad
шоктышо
шокты-шо
шокто-шЕ
be.heard-PTCP.ACT
vb2-ad
юарлымашым
юарлымаш-ым
юарлымаш-м
hubbub-ACC
no-case
юарлымашым
юарлы-маш-ым
юарле-маш-м
romp-NMLZ-ACC
vb2-deriv.n-case
колят,
коля-т
коля-ет
mouse-2SG
no-poss
колят,
коля-т
коля-ат
mouse-and
no-enc
колят,
кол-[ь]-[а]т
кол-Е-ат
hear-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
Илюш
Илюш
Илюш
Il'ush
na
чарналтен
чарналт-ен-Ø
чарналте-ен-Ø
stop-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чарналтен
чарналт-ен
чарналте-ен
stop-CVB
vb2-adv
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



юарлымаш 2 (Е. Кошевая)


Прилуки – йӱк-йӱан да куанен юарлымаш дене тич темше украинский ола.

Прилуки –
Прилуки
Прилуки
Priluki
na
йӱк-йӱан
йӱк-йӱан
йӱк-йӱан
noise
no
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
куанен
куанен
куанен
happily
av
куанен
куан-ен-Ø
куане-ен-Ø
rejoice-PST2-3SG
vb2-tense-pers
куанен
куан-ен
куане-ен
rejoice-CVB
vb2-adv
юарлымаш
юарлымаш
юарлымаш
hubbub
no
юарлымаш
юарлы-маш
юарле-маш
romp-NMLZ
vb2-deriv.n
дене
дене
дене
with
po
тич
тич
тич
full
ad/av/po
темше
темше
темше
filled
ad
темше
тем-ше
тем-шЕ
fill.up-PTCP.ACT
vb1-ad
темше
те-м-ше
те-ем-шЕ
2PL-TRANS-PTCP.ACT
pr-deriv.v-ad
украинский
***
***
***
***
ола.
ола
ола
city
no
ола.
ола
ола
motley
ad
ола.
о-ла
о-ла
oh-STR
in-enc



юарлыме 1 (А. Филиппов)


Уремыште йоча-влакын юарлымыштым кольым.

Уремыште
Урем-ыште
урем-штЕ
street-INE
no-case
йоча-влакын
йоча-влак-ын
йоча-влак-н
child-PL-GEN
no-num-case
юарлымыштым
юарлы-мы-шт-ым
юарле-мЕ-шт-м
romp-PTCP.PASS-3PL-ACC
vb2-ad-poss-case
кольым.
кол-ьым
кол-ым
hear-PST1.1SG
vb1-tense.pers



юарлыме 2 (В. Юксерн)


Матрёна Петровна Вера шӱжаржын куанен юарлымыжым ӧрын онча.

Матрёна
Матрёна
Матрёна
Matr'ona
na
Петровна
Петровна
Петровна
Petrovna
na
Вера
Вера
вера
belief
no
шӱжаржын
шӱжар-жы-н
шӱжар-жЕ-н
younger.sister-3SG-GEN
no-poss-case
куанен
куанен
куанен
happily
av
куанен
куан-ен-Ø
куане-ен-Ø
rejoice-PST2-3SG
vb2-tense-pers
куанен
куан-ен
куане-ен
rejoice-CVB
vb2-adv
юарлымыжым
юарлы-мы-жы-м
юарле-мЕ-жЕ-м
romp-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb2-ad-poss-case
ӧрын
ӧрын
ӧрын
timidly
av
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
slope-GEN
no-case
ӧрын
ӧры-н
ӧрӧ-н
groove-GEN
no-case
ӧрын
ӧр-ын-Ø
ӧр-н-Ø
be.surprised-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӧрын
ӧр-ын
ӧр-н
be.surprised-CVB
vb1-adv
онча.
онч-а
ончо-а
look-3SG
vb2-pers



юарлыше 1 (С. Николаев)


Ме, мӱкшиге тӱшка, кугурак рвезе-влак укеште, ял уремлан юарлыше мурызышко савырненна.

Ме,
ме
ме
1PL
pr
мӱкшиге
мӱкшиге
мӱкшиге
swarm.of.bees
no
тӱшка,
тӱшка
тӱшка
group
no
кугурак
кугурак
кугурак
bigger
ad
кугурак
кугу-рак
кугу-рак
big-COMP
ad/no-deg
рвезе-влак
рвезе-влак
рвезе-влак
young.man-PL
ad/no-num
укеште,
укеште
укеште
in.the.absence.of
po
укеште,
уке-ште
уке-штЕ
no-INE
ad/no/pa-case
укеште,
укеште-Ø
укеште-Ø
annul-IMP.2SG
vb2-mood.pers
укеште,
укеште-Ø
укеште-Ø
annul-CNG
vb2-conn
ял
ял
ял
village
no
уремлан
урем-лан
урем-лан
street-DAT
no-case
уремлан
урем-ла-н
урем-ла-н
street-PL-GEN
no-num-case
уремлан
ур-ем-лан
ур-ем-лан
squirrel-1SG-DAT
no-poss-case
уремлан
ур-ем-ла-н
ур-ем-ла-н
squirrel-1SG-PL-GEN
no-poss-num-case
юарлыше
юарлыше
юарлыше
playful
ad
юарлыше
юарлы-ше
юарле-шЕ
romp-PTCP.ACT
vb2-ad
мурызышко
мурызы-шко
мурызо-шкЕ
singer-ILL
no-case
савырненна.
савырн-ен-на
савырне-ен-на
turn-PST2-1PL
vb2-tense-pers



юарлыше 2 (Г. Чемеков)


Воктенемак йоча-влакын юарлыше кугыжанышышт верланен.

Воктенемак
Воктен-ем-ак
воктен-ем-ак
beside-1SG-STR
av/po-poss-enc
Воктенемак
Воктен-ем-ак
воктене-ем-ак
beside-1SG-STR
av/po-poss-enc
йоча-влакын
йоча-влак-ын
йоча-влак-н
child-PL-GEN
no-num-case
юарлыше
юарлыше
юарлыше
playful
ad
юарлыше
юарлы-ше
юарле-шЕ
romp-PTCP.ACT
vb2-ad
кугыжанышышт
кугыжаныш-ышт
кугыжаныш-шт
state-3PL
no-poss
верланен.
верлан-ен-Ø
верлане-ен-Ø
settle-PST2-3SG
vb2-tense-pers
верланен.
верлан-ен
верлане-ен
settle-CVB
vb2-adv



юбилей 1


МарНИИ-н 75 ияш юбилейже

МарНИИ-н
МарНИИ-н
МарНИИ-н
MarNII-n
na
75
75
75
75
nm
ияш
ияш
ияш
annual
ad
ияш
ия-ш
ия-ш
devil-ILL
in/no-case
ияш
ия-ш
ия-еш
devil-LAT
in/no-case
ияш
и[й]-[а]ш
ий-аш
swim-INF
vb1-inf
юбилейже
юбилей-же
юбилей-жЕ
anniversary-3SG
no-poss



юбилей 2 (К. Коряков)


С.Г. Чавайнын юбилейже лӱмеш эртарыме кас мондалтдымашын шарнымашеш кодеш.

С.Г.
С.Г
С.Г
S.G
na
Чавайнын
Чавайнын
Чавайнын
Chavaynyn
na
юбилейже
юбилей-же
юбилей-жЕ
anniversary-3SG
no-poss
лӱмеш
лӱмеш
лӱмеш
in.honor.of
po
лӱмеш
лӱм-еш
лӱм-еш
name-LAT
no-case
лӱмеш
лӱм-еш
лӱмӧ-еш
sore-LAT
no-case
лӱмеш
лӱм-еш
лӱмӧ-еш
glue-LAT
no-case
эртарыме
эртары-ме
эртаре-мЕ
spend-PTCP.PASS
vb2-ad
кас
кас
кас
evening
av/no
мондалтдымашын
мондалтдымашын
мондалтдымашын
eternally
av
мондалтдымашын
мондалтдымаш-ын
мондалтдымаш-н
remembrance-GEN
no-case
мондалтдымашын
мондалт-дымаш-ын
мондалт-дымаш-н
be.forgotten-NMLZ.NEG-GEN
vb1-deriv.n-case
мондалтдымашын
монд-алт-дымаш-ын
мондо-алт-дымаш-н
forget-REF-NMLZ.NEG-GEN
vb2-deriv.v-deriv.n-case
шарнымашеш
шарнымаш-еш
шарнымаш-еш
memory-LAT
no-case
шарнымашеш
шарны-маш-еш
шарне-маш-еш
remember-NMLZ-LAT
vb2-deriv.n-case
кодеш.
код-еш
код-еш
code-LAT
no-case
кодеш.
код-еш
код-еш
stay-3SG
vb1-pers



юбилей 3 (В. Сави)


Марий областьын вичияш юбилейже.

Марий
Марий
марий
Mari
no
областьын
область-ын
область-н
oblast-GEN
no-case
вичияш
вичияш
вичияш
five-year
ad/no
юбилейже.
юбилей-же
юбилей-жЕ
anniversary-3SG
no-poss



юбилей 4


Юбилейым пайремлаш

Юбилейым
Юбилей-ым
юбилей-м
anniversary-ACC
no-case
пайремлаш
пайремл-аш
пайремле-аш
celebrate-INF
vb2-inf
пайремлаш
пайрем-ла-ш
пайрем-ла-ш
holiday-PL-ILL
no-num-case
пайремлаш
пайрем-ла-ш
пайрем-ла-еш
holiday-PL-LAT
no-num-case



юбилей 5 («Мар. ком.»)


Мый тыгай юбилейыш логалам гын, юбилярлан шкемын книгам пӧлеклем ыле.

Мый
мый
мый
1SG
pr
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
юбилейыш
юбилей-ыш
юбилей-ш
anniversary-ILL
no-case
логалам
логал-ам
логал-ам
touch-1SG
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
юбилярлан
юбиляр-лан
юбиляр-лан
person.having.an.anniversary-DAT
no-case
юбилярлан
юбиляр-ла-н
юбиляр-ла-н
person.having.an.anniversary-PL-GEN
no-num-case
шкемын
шкемын
шкемын
my.own
pr
шкемын
шкем-ын
шкем-н
oneself-GEN
pr-case
шкемын
шке-м-ын
шке-ем-н
REFL-1SG-GEN
pr-poss-case
шкемын
шке-м-ын-Ø
шке-ем-н-Ø
oneself-TRANS-PST2-3SG
ad/av/pr-deriv.v-tense-pers
шкемын
шке-м-ын
шке-ем-н
oneself-TRANS-CVB
ad/av/pr-deriv.v-adv
книгам
книга-м
книга-м
book-ACC
no-case
книгам
книга-м
книга-ем
book-1SG
no-poss
книгам
книга-м-Ø
книга-ем-Ø
book-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
книгам
книга-м-Ø
книга-ем-Ø
book-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
книгам
книга-м-Ø
книга-ем-Ø
book-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пӧлеклем
пӧлекл-ем
пӧлекле-ем
give.a.present-1SG
vb2-pers
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юбилей 6 («Мар. ком.»)


Юбилейыш тӱрлӧ кумылан еҥ толеш.

Юбилейыш
Юбилей-ыш
юбилей-ш
anniversary-ILL
no-case
тӱрлӧ
тӱрлӧ
тӱрлӧ
different
ad/no/po
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-CNG
vb2-conn
кумылан
кумылан
кумылан
sincere
ad
кумылан
кумыл-ан
кумыл-ан
mood-with
no-deriv.ad
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
толеш.
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш.
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers



юбилей 7 (В. Иванов)


Юбилей пайремна мотор кайык семын чоҥештен тольо.

Юбилей
Юбилей
юбилей
anniversary
no
пайремна
пайрем-на
пайрем-на
holiday-1PL
no-poss
мотор
мотор
мотор
beautiful
ad/av/no
мотор
мотор
мотор
motor
no
кайык
кайык
кайык
bird
no
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
чоҥештен
чоҥешт-ен-Ø
чоҥеште-ен-Ø
fly-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чоҥештен
чоҥешт-ен
чоҥеште-ен
fly-CVB
vb2-adv
тольо.
тол-ьо
тол-Е
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юбилей 8 (В. Исенеков)


Юбилей пайремыш толынам, саламем эрвел гыч конденам!

Юбилей
Юбилей
юбилей
anniversary
no
пайремыш
пайрем-ыш
пайрем-ш
holiday-ILL
no-case
толынам,
тол-ын-ам
тол-н-ам
come-PST2-1SG
vb1-tense-pers
саламем
салам-ем
салам-ем
greeting-1SG
in/no-poss
саламем
салам-ем-Ø
салам-ем-Ø
greeting-TRANS-IMP.2SG
in/no-deriv.v-mood.pers
саламем
салам-ем-Ø
салам-ем-Ø
greeting-TRANS-CNG
in/no-deriv.v-conn
саламем
салам-ем-Ø
салам-ем-Ø
greeting-TRANS-CVB
in/no-deriv.v-adv
эрвел
эрвел
эрвел
east
no
гыч
гыч
гыч
from
po
конденам!
конд-ен-ам
кондо-ен-ам
bring-PST2-1SG
vb2-tense-pers



юбиляр 1


Марий Эл Республик – юбиляр.

Марий
Марий
марий
Mari
no
Эл
Эл
эл
land
no
Республик –
Республик
республик
republic
no
юбиляр.
юбиляр
юбиляр
person.having.an.anniversary
no



юбкан 1 (П. Корнилов)


Купавин, савырнен, ош кофтан, шем юбкан ӱдырамашым ужын.

Купавин,
Купавин
Купавин
Kupavin
na
савырнен,
савырн-ен-Ø
савырне-ен-Ø
turn-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савырнен,
савырн-ен
савырне-ен
turn-CVB
vb2-adv
ош
ош
ош
white
ad
кофтан,
кофт-ан
кофто-ан
jacket-with
no-deriv.ad
шем
шем
шем
black
ad
юбкан
юбкан
юбкан
with.a.skirt
ad
юбкан
юбк-ан
юбко-ан
skirt-with
no-deriv.ad
ӱдырамашым
ӱдырамаш-ым
ӱдырамаш-м
woman-ACC
no-case
ужын.
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын.
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын.
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case



юбко 1


Кӱчык юбко

Кӱчык
Кӱчык
кӱчык
short
ad/no
юбко
юбко
юбко
skirt
no



юбко 2 (Г. Чемеков)


Тыгай кумда, ловыкалтше йолаш дене оласе ӱдыр, очыни, кок юбкымат урга ыле.

Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
кумда,
кумда
кумда
wide
ad
кумда,
кум-да
кум-да
godfather.of.one's.child-2PL
no-poss
кумда,
кум-да
кум-да
three-2PL
nm-poss
ловыкалтше
ловыкалт-ше
ловыкалт-шЕ
be.choppy-PTCP.ACT
vb1-ad
ловыкалтше
ловыкалт-ше
ловыкалт-жЕ
be.choppy-IMP.3SG
vb1-mood.pers
ловыкалтше
ловыкалт-Ø-ше
ловыкалт-Ø-жЕ
be.choppy-CNG-3SG
vb1-conn-poss
ловыкалтше
ловыкалт-Ø-ше
ловыкалт-Ø-жЕ
be.choppy-CVB-3SG
vb1-adv-poss
йолаш
йолаш
йолаш
pants
no
йолаш
йола-ш
йола-ш
fault-ILL
no-case
йолаш
йола-ш
йола-еш
fault-LAT
no-case
дене
дене
дене
with
po
оласе
оласе
оласе
urban
ad
оласе
ола-се
ола-сЕ
city-ADJ
no-deriv.ad
оласе
ола-се
ола-сЕ
motley-ADJ
ad-deriv.ad
ӱдыр,
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр,
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
очыни,
очын'и
очын'и
probably
pa
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
юбкымат
юбкы-м-ат
юбко-м-ат
skirt-ACC-and
no-case-enc
урга
ург-а
урго-а
sew-3SG
vb2-pers
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юбко 3


Юбко полдыш

Юбко
Юбко
юбко
skirt
no
полдыш
полдыш
полдыш
button
no



юбко 4


юбко урвалте

юбко
юбко
юбко
skirt
no
урвалте
урвалте
урвалте
hem
no



юванаш 1 (Ӱпымарий)


Пеш шуко юванышыч.

Пеш
Пеш
пеш
very
av
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
юванышыч.
юваны-ш-ыч
юване-ш-ыч
dawdle-PST1-2SG
vb2-tense-pers



юванаш 2 (И. Ломберский)


Юванаш ок йӧрӧ, (Изергин), имнеш лап возын, кожла могырыш кудалеш.

Юванаш
Юван-аш
юване-аш
dawdle-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
roll-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
mix-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
go.out-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
be.satisfying-IMP.2SG
vb2-mood.pers
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
roll-CNG
vb2-conn
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
mix-CNG
vb2-conn
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
go.out-CNG
vb2-conn
йӧрӧ,
йӧрӧ-Ø
йӧрӧ-Ø
be.satisfying-CNG
vb2-conn
(Изергин),
Изергин
Изергин
Izergin
na
имнеш
имн[ь]-еш
имн'е-еш
horse-LAT
no-case
лап
лап
лап
lowland
ad/av/no
лап
лап
лап
[X]
de
возын,
воз-ын
воз-н
cart-GEN
no-case
возын,
воз-ын-Ø
воз-н-Ø
lie.down-PST2-3SG
vb1-tense-pers
возын,
воз-ын
воз-н
lie.down-CVB
vb1-adv
кожла
кожла
кожла
forest
no
кожла
кож-ла
кож-ла
spruce-COMP
no-case
кожла
кож-ла
кож-ла
spruce-PL
no-num
кожла
кож-ла
кож-ла
spruce-STR
no-enc
кожла
кожл-а
кожло-а
buzz-3SG
vb2-pers
могырыш
могырыш
могырыш
in.the.direction.of
po
могырыш
могыр-ыш
могыр-ш
body-ILL
no-case
кудалеш.
кудал-еш
кудал-еш
run-3SG
vb1-pers



юванаш 3 (Ю. Байгуза)


Ӱмылка шукат ыш юване, мӧҥгеш савырныш.

Ӱмылка
Ӱмылка
ӱмылка
shadow
no
шукат
шук-ат
шуко-ат
a.lot-and
ad/av/no-enc
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
юване,
юване-Ø
юване-Ø
dawdle-IMP.2SG
vb2-mood.pers
юване,
юване-Ø
юване-Ø
dawdle-CNG
vb2-conn
мӧҥгеш
мӧҥгеш
мӧҥгеш
back
ad/av
мӧҥгеш
мӧҥг-еш
мӧҥгӧ-еш
home-LAT
av/no/po-case
савырныш.
савырны-ш-Ø
савырне-ш-Ø
turn-PST1-3SG
vb2-tense-pers



юванаш 4 (В. Ижболдин)


Ик кеҥеж кастене, лач ту жапын, кунам шошо ага пытен, а шудо тургым але юванен, ӱдыр-рвезе-влак модмо верыш рӱж чумыргаш тӱҥальыч.

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
кеҥеж
кеҥеж
кеҥеж
summer
no
кастене,
кастене
кастене
in.the.evening
ad
лач
лач
лач
just
av/no/pa
лач
лач
лач
swim.bladder
no
ту
ту
ту
that
pr
ту
ту
ту
gland
no
ту
ту
ту
banner
no
ту
ту
ту
[X]
pa
жапын,
жап-ын
жап-н
time-GEN
no-case
кунам
кунам
кунам
when
av/co/pa/pr
шошо
шошо
шошо
spring
no
ага
ага
ага
field.work
no
ага
ага
ага
uh-huh
in/pa
ага
аг-а
аге-а
rob-3SG
vb2-pers
пытен,
пыт-ен-Ø
пыте-ен-Ø
end-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пытен,
пыт-ен
пыте-ен
end-CVB
vb2-adv
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
шудо
шудо
шудо
grass
no
тургым
тургым
тургым
harvest.time
no
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
юванен,
юван-ен-Ø
юване-ен-Ø
dawdle-PST2-3SG
vb2-tense-pers
юванен,
юван-ен
юване-ен
dawdle-CVB
vb2-adv
ӱдыр-рвезе-влак
ӱдыр-рвезе-влак
ӱдыр-рвезе-влак
youth-PL
no-num
модмо
модмо
модмо
playing
ad
модмо
мод-мо
мод-мЕ
play-PTCP.PASS
vb1-ad
верыш
вер-ыш
вер-ш
place-ILL
no-case
рӱж
рӱж
рӱж
at.the.same.time
av
чумыргаш
чумырг-аш
чумырго-аш
gather-INF
vb2-inf
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.3PL
vb1-tense.pers



юваташ [I] 1 (А. Эрыкан)


– Йӧра, утыжымак юватен огыдал, больницыш кудалда.

Йӧра,
Йӧра
йӧра
good
pa
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
утыжымак
утыжым-ак
утыжым-ак
too-STR
av-enc
утыжымак
уты-жы-м-ак
уто-жЕ-м-ак
extra-3SG-ACC-STR
ad/no-poss-case-enc
юватен
***
***
***
***
огыдал,
ог-ыда-л-Ø
ог-ыда-ул-Ø
NEG-2PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn
больницыш
больницы-ш
больнице-ш
hospital-ILL
no-case
кудалда.
кудал-да
кудал-да
run-PST1.2PL
vb1-tense.pers



юваташ [I] 2 (МФЭ)


Шуко ит ювате, возен колто ваштареш.

Шуко
Шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
ювате,
***
***
***
***
возен
воз-ен-Ø
возо-ен-Ø
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
возен
воз-ен
возо-ен
write-CVB
vb2-adv
колто
колто-Ø
колто-Ø
send-IMP.2SG
vb2-mood.pers
колто
колто-Ø
колто-Ø
send-CNG
vb2-conn
ваштареш.
ваштареш
ваштареш
toward
ad/av/po
ваштареш.
ваштар-еш
ваштар-еш
maple-LAT
no-case



юваташ [II] 1 (Т. Батырбаев)


– Тидын деч вара мый эре тыйым шоненам, эре вучен иленам, кумылем юватенам.

Тидын
Тиды-н
тиде-н
this-GEN
pr-case
деч
деч
деч
from
po
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
мый
мый
мый
1SG
pr
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
шоненам,
шон-ен-ам
шоно-ен-ам
think-PST2-1SG
vb2-tense-pers
эре
эре
эре
always
av/po
эре
эре
эре
clean
ad
вучен
вуч-ен-Ø
вучо-ен-Ø
wait-PST2-3SG
vb2-tense-pers
вучен
вуч-ен
вучо-ен
wait-CVB
vb2-adv
иленам,
ил-ен-ам
иле-ен-ам
live-PST2-1SG
vb2-tense-pers
иленам,
ил'е-на-м
ил'е-на-м
damp-1PL-ACC
ad-poss-case
кумылем
кумыл-ем
кумыл-ем
mood-1SG
no-poss
кумылем
кумыл-ем-Ø
кумыл-ем-Ø
mood-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
кумылем
кумыл-ем-Ø
кумыл-ем-Ø
mood-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
кумылем
кумыл-ем-Ø
кумыл-ем-Ø
mood-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
юватенам.
***
***
***
***



юваташ [II] 2 (МДЭ)


Калык юваташ толыт.

Калык
Калык
калык
people
no
юваташ
***
***
***
***
толыт.
тол-ыт
тол-ыт
come-3PL
vb1-pers



юватылаш 1 (К. Исаков)


Иван Степанович юватылаш ыш тӱҥал.

Иван
Иван
Иван
Ivan
na
Степанович
Степанович
Степанович
Stepanovich
na
юватылаш
юватыл-аш
юватыл-аш
dawdle-INF
vb1-inf
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
тӱҥал.
тӱҥал-Ø
тӱҥал-Ø
start-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тӱҥал.
тӱҥал-Ø
тӱҥал-Ø
start-CNG
vb1-conn
тӱҥал.
тӱҥал-Ø
тӱҥал-Ø
start-CVB
vb1-adv



юватылаш 2 («Мар. ком.»)


– Юватылаш ок лий, – ойлат пашазе-влак. – Сменыште витле кок мужыр кышкарым ваш ушен шуктышаш улына.

Юватылаш
Юватыл-аш
юватыл-аш
dawdle-INF
vb1-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий, –
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий, –
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий, –
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
ойлат
ойл-ат
ойло-ат
talk-3PL
vb2-pers
ойлат
ой-ла-т
ой-ла-ет
opinion-COMP-2SG
no-case-poss
ойлат
ой-ла-т
ой-ла-ет
opinion-PL-2SG
no-num-poss
ойлат
ой-ла-т
ой-ла-ат
opinion-COMP-and
no-case-enc
ойлат
ой-ла-т
ой-ла-ат
opinion-PL-and
no-num-enc
ойлат
ойл-а-т
ойло-а-ат
talk-3SG-and
vb2-pers-enc
ойлат
ойл-Ø-ат
ойло-Ø-ат
talk-CNG-and
vb2-conn-enc
пашазе-влак. –
пашазе-влак
пашазе-влак
worker-PL
ad/no-num
Сменыште
Смены-ште
смене-штЕ
shift-INE
no-case
витле
витле
витле
fifty
nm
витле
витле-Ø
витле-Ø
complain-IMP.2SG
vb2-mood.pers
витле
витле-Ø
витле-Ø
complain-CNG
vb2-conn
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
мужыр
мужыр
мужыр
pair
no
кышкарым
кышкар-ым
кышкар-м
cylinder-ACC
no-case
ваш
ваш
ваш
mutually
av
ушен
уш-ен-Ø
ушо-ен-Ø
join-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ушен
уш-ен-Ø
ушо-ен-Ø
order-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ушен
уш-ен
ушо-ен
join-CVB
vb2-adv
ушен
уш-ен
ушо-ен
order-CVB
vb2-adv
шуктышаш
шукты-шаш
шукто-шаш
succeed.in-PTCP.FUT
vb2-ad
шуктышаш
шу-кты-шаш
шу-ктЕ-шаш
reach-CAUS-PTCP.FUT
vb1-deriv.v-ad
шуктышаш
шу-кты-шаш
шу-ктЕ-шаш
ferment-CAUS-PTCP.FUT
vb1-deriv.v-ad
шуктышаш
шу-кты-шаш
шу-ктЕ-шаш
whittle-CAUS-PTCP.FUT
vb1-deriv.v-ad
улына.
улы-на
уло-на
is-1PL
ad/no/vb-poss
улына.
ул-ына
ул-на
be-1PL
vb1-pers



юватылаш 3 (А. Волков)


(Капканов:) Чылан улыт? – (Пантелей:) Чыланак огыл. Кандрачий ден Евсей кашта дене юватылыт.

(Капканов:)
Капканов
Капканов
Kapkanov
na
Чылан
Чылан
чылан
all
av/pr
Чылан
Чыла-н
чыла-ан
everything-with
ad/pa/pr-deriv.ad
Чылан
Чыл-ан
чыл-ан
dim-with
ad/av-deriv.ad
Чылан
Чыла-н
чыла-н
everything-GEN
ad/pa/pr-case
улыт? –
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers
(Пантелей:)
Пантелей
Пантелей
Panteley
na
Чыланак
Чылан-ак
чылан-ак
all-STR
av/pr-enc
Чыланак
Чыла-на-к
чыла-на-ак
everything-1PL-STR
ad/pa/pr-poss-enc
Чыланак
Чыла-н-ак
чыла-ан-ак
everything-with-STR
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
Чыланак
Чыл-ан-ак
чыл-ан-ак
dim-with-STR
ad/av-deriv.ad-enc
Чыланак
Чыла-н-ак
чыла-н-ак
everything-GEN-STR
ad/pa/pr-case-enc
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
Кандрачий
Кандрачий
Кандрачий
Kandrachiy
na
ден
ден
ден
and
co
Евсей
Евсей
Евсей
Yevsey
na
кашта
кашта
кашта
crossbeam
no
дене
дене
дене
with
po
юватылыт.
юватыл-ыт
юватыл-ыт
dawdle-3PL
vb1-pers



юватылаш 4 («Ончыко»)


– Ах, кушто юватылеш гын тиде коя чумыркаже?

Ах,
Ах
ах
oh
in
кушто
кушто
кушто
where
av/co/pr
кушто
куш-то
куш-штЕ
where-INE
av/co/pr-case
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
grow-CNG
vb2-conn
кушто
кушто-Ø
кушто-Ø
dance-CNG
vb2-conn
юватылеш
юватыл-еш
юватыл-еш
dawdle-3SG
vb1-pers
гын
гын
гын
if
co/pa
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
коя
коя
коя
fat
ad/no
чумыркаже?
чумырка-же
чумырка-жЕ
lump-3SG
ad/no-poss



юватылаш 5 (А. Волков)


(Раиса:) Сита! Мом мый тыште юватылам?

(Раиса:)
Раиса
Раиса
Raisa
na
Сита!
Сита
сита
enough
in/vb
Сита!
Сита
сита
sieve
no
Сита!
Сит-а
сите-а
suffice-3SG
vb2-pers
Мом
Мом
мом
what
pr
Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
мый
мый
мый
1SG
pr
тыште
тыште
тыште
here
av/pr
тыште
тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
юватылам?
юватыл-ам
юватыл-ам
dawdle-1SG
vb1-pers



юватылаш 6 (М.-Азмекей)


– Кушто юватыл коштат? Шаҥгак шӱр кӱын, кинде уке, магазиныш миен тол!

Кушто
Кушто
кушто
where
av/co/pr
Кушто
Куш-то
куш-штЕ
where-INE
av/co/pr-case
Кушто
Кушто-Ø
кушто-Ø
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Кушто
Кушто-Ø
кушто-Ø
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Кушто
Кушто-Ø
кушто-Ø
grow-CNG
vb2-conn
Кушто
Кушто-Ø
кушто-Ø
dance-CNG
vb2-conn
юватыл
юватыл-Ø
юватыл-Ø
dawdle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
юватыл
юватыл-Ø
юватыл-Ø
dawdle-CNG
vb1-conn
юватыл
юватыл-Ø
юватыл-Ø
dawdle-CVB
vb1-adv
коштат?
кошт-ат
кошт-ат
[X]-and
de-enc
коштат?
кошт-ат
кошт-ат
go-2SG
vb1-pers
коштат?
кошт-ат
кошто-ат
dry-3PL
vb2-pers
коштат?
кошт-а-т
кошто-а-ат
dry-3SG-and
vb2-pers-enc
коштат?
кошт-Ø-ат
кошт-Ø-ат
go-CNG-and
vb1-conn-enc
коштат?
кошт-Ø-ат
кошт-Ø-ат
go-CVB-and
vb1-adv-enc
коштат?
кошт--ат
кошт-Е-ат
go-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
коштат?
кошт-Ø-ат
кошто-Ø-ат
dry-CNG-and
vb2-conn-enc
Шаҥгак
Шаҥгак
шаҥгак
some.time.ago
av
Шаҥгак
Шаҥг-ак
шаҥге-ак
recently-STR
av-enc
шӱр
шӱр
шӱр
soup
no
кӱын,
кӱ-ын
кӱ-н
stone-GEN
no-case
кӱын,
кӱ-ын-Ø
кӱ-н-Ø
ripen-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кӱын,
кӱ-ын
кӱ-н
ripen-CVB
vb1-adv
кинде
кинде
кинде
bread
no
уке,
уке
уке
no
ad/no/pa
магазиныш
магазин-ыш
магазин-ш
shop-ILL
no-case
магазиныш
магази-н-ыш
магази-н-ш
[X]-GEN-ILL
ad-case-case
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
тол!
тол-Ø
тол-Ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тол!
тол-Ø
тол-Ø
come-CNG
vb1-conn
тол!
тол-Ø
тол-Ø
come-CVB
vb1-adv



юватылаш 7 (В. Косоротов)


– Тиде тӱняште пеш кужун юватыл тошкыштам докан, такшым ынде илен ситарымемла чучеш.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тиде
Тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
тӱняште
тӱня-ште
тӱня-штЕ
world-INE
no-case
пеш
пеш
пеш
very
av
кужун
кужун
кужун
long.time
av
кужун
кужу-н
кужу-н
long-GEN
ad-case
юватыл
юватыл-Ø
юватыл-Ø
dawdle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
юватыл
юватыл-Ø
юватыл-Ø
dawdle-CNG
vb1-conn
юватыл
юватыл-Ø
юватыл-Ø
dawdle-CVB
vb1-adv
тошкыштам
тошкышт-ам
тошкышт-ам
shift.one's.feet-1SG
vb1-pers
докан,
докан
докан
probably
pa
докан,
док-ан
док-ан
dock-with
no-deriv.ad
такшым
такшым
такшым
generally
av
ынде
ынде
ынде
now
av/pa
илен
ил'е-н
ил'е-н
damp-GEN
ad-case
илен
ил-ен-Ø
иле-ен-Ø
live-PST2-3SG
vb2-tense-pers
илен
ил-ен
иле-ен
live-CVB
vb2-adv
ситарымемла
ситары-мемла
ситаре-мемла
gather-INF.FUT.1SG
vb2-inf.pers
ситарымемла
ситары-м-ем-ла
ситаре-мЕ-ем-ла
gather-PTCP.PASS-1SG-COMP
vb2-ad-poss-case
ситарымемла
ситары-м-ем-ла
ситаре-мЕ-ем-ла
gather-PTCP.PASS-1SG-PL
vb2-ad-poss-num
ситарымемла
ситары-м-ем-ла
ситаре-мЕ-ем-ла
gather-PTCP.PASS-1SG-STR
vb2-ad-poss-enc
ситарымемла
ситары-м-ем-Ø-ла
ситаре-мЕ-ем-Ø-ла
gather-PTCP.PASS-TRANS-CNG-STR
vb2-ad-deriv.v-conn-enc
ситарымемла
ситары-м-ем-Ø-ла
ситаре-мЕ-ем-Ø-ла
gather-PTCP.PASS-TRANS-CVB-STR
vb2-ad-deriv.v-adv-enc
чучеш.
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



юватылаш 8 («Мар. ӱдыр.»)


Юватыл шинчаш Вачийлан намысла чучо. Кидеш товарым налын, Вачий пашашке пиже.

Юватыл
Юватыл-Ø
юватыл-Ø
dawdle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Юватыл
Юватыл-Ø
юватыл-Ø
dawdle-CNG
vb1-conn
Юватыл
Юватыл-Ø
юватыл-Ø
dawdle-CVB
vb1-adv
шинчаш
шинча-ш
шинча-ш
eye-ILL
no-case
шинчаш
шинча-ш
шинча-еш
eye-LAT
no-case
шинчаш
шинч-аш
шинч-аш
sit.down-INF
vb1-inf
шинчаш
шинч-аш
шинче-аш
sit-INF
vb2-inf
шинчаш
шинч-аш
шинче-аш
know-INF
vb2-inf
Вачийлан
Вачийлан
Вачийлан
Vachiylan
na
намысла
намыс-ла
намыс-ла
shame-COMP
no-case
намысла
намыс-ла
намыс-ла
shame-PL
no-num
намысла
намыс-ла
намыс-ла
shame-STR
no-enc
намысла
намысл-а
намысле-а
disgrace-3SG
vb2-pers
чучо.
чуч-о
чуч-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Кидеш
Кид-еш
кид-еш
hand-LAT
no-case
товарым
товар-ым
товар-м
ax-ACC
no-case
налын,
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын,
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
Вачий
Вачий
Вачий
Vachiy
na
пашашке
паша-шке
паша-шкЕ
work-ILL
no-case
пиже.
пиж-е
пиж-Е
stick-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юватылаш 9 («Мар. ӱдыр.»)


(Епим вате) кечывал марте касалыкыште юватыл шогыш.

(Епим
Епим
Епим
Yepim
na
вате)
вате
вате
wife
no
вате)
вате
вате
absorbent.cotton
no
кечывал
кечывал
кечывал
midday
no
марте
марте
марте
up.to
po
касалыкыште
касалык-ыште
касалык-штЕ
strip-INE
no-case
касалыкыште
каса-лык-ыште
каса-лык-штЕ
festive.gathering.of.young.people-for-INE
no-deriv.ad-case
касалыкыште
каса-лык-ыште
каса-лык-штЕ
testicles-for-INE
no-deriv.ad-case
касалыкыште
каса-лык-ыште
каса-лык-штЕ
oil.cake-for-INE
no-deriv.ad-case
юватыл
юватыл-Ø
юватыл-Ø
dawdle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
юватыл
юватыл-Ø
юватыл-Ø
dawdle-CNG
vb1-conn
юватыл
юватыл-Ø
юватыл-Ø
dawdle-CVB
vb1-adv
шогыш.
шогы-ш
шого-ш
mute-ILL
ad-case
шогыш.
шогы-ш-Ø
шого-ш-Ø
stand-PST1-3SG
vb2-tense-pers



юватылаш 10 (А. Юзыкайн)


Юватылын шогылтат гын, (урлыкаш пырчым) вес озанлыклан пуэн колтен кертыт.

Юватылын
Юватыл-ын-Ø
юватыл-н-Ø
dawdle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
Юватылын
Юватыл-ын
юватыл-н
dawdle-CVB
vb1-adv
шогылтат
шогылт-ат
шогылт-ат
stand-2SG
vb1-pers
шогылтат
шогылт-Ø-ат
шогылт-Ø-ат
stand-CNG-and
vb1-conn-enc
шогылтат
шогылт-Ø-ат
шогылт-Ø-ат
stand-CVB-and
vb1-adv-enc
шогылтат
шогылт--ат
шогылт-Е-ат
stand-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
гын,
гын
гын
if
co/pa
(урлыкаш
урлыкаш
урлыкаш
seed
ad/no
пырчым)
пырчы-м
пырче-м
grain-ACC
no-case
вес
вес
вес
different
ad/pr
озанлыклан
озанлык-лан
озанлык-лан
economy-DAT
no-case
озанлыклан
озанлык-ла-н
озанлык-ла-н
economy-PL-GEN
no-num-case
озанлыклан
оза-н-лык-лан
оза-ан-лык-лан
owner-with-ABSTR-DAT
no-deriv.ad-deriv.n-case
озанлыклан
оза-н-лык-ла-н
оза-ан-лык-ла-н
owner-with-ABSTR-PL-GEN
no-deriv.ad-deriv.n-num-case
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv
колтен
колт-ен-Ø
колто-ен-Ø
send-PST2-3SG
vb2-tense-pers
колтен
колт-ен
колто-ен
send-CVB
vb2-adv
кертыт.
керт-ыт
керт-ыт
be.able.to-3PL
vb1-pers
кертыт.
керт-ыт
керт-ыт
swaddle-3PL
vb1-pers



юватылаш 11 (В. Юксерн)


– Ой, каргыме, адак юватыл эртарышым! – пелешталын, (шоҥго парикмахер) суртозалан кидшым шуялтыш.

Ой,
Ой
ой
opinion
no
Ой,
Ой
ой
oh
in
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-CNG
vb2-conn
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-CNG
vb2-conn
каргыме,
каргыме
каргыме
damned
ad
каргыме,
каргы-ме
карге-мЕ
curse-PTCP.PASS
vb2-ad
адак
адак
адак
again
av
юватыл
юватыл-Ø
юватыл-Ø
dawdle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
юватыл
юватыл-Ø
юватыл-Ø
dawdle-CNG
vb1-conn
юватыл
юватыл-Ø
юватыл-Ø
dawdle-CVB
vb1-adv
эртарышым! –
эртары-ш-ым
эртаре-ш-ым
spend-PST1-1SG
vb2-tense-pers
эртарышым! –
эртары-шы-м
эртаре-шЕ-м
spend-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
пелешталын,
***
***
***
***
(шоҥго
шоҥго
шоҥго
old
ad/no
парикмахер)
парикмахер
парикмахер
hairdresser
no
суртозалан
суртоза-лан
суртоза-лан
house.owner-DAT
no-case
суртозалан
суртоза-ла-н
суртоза-ла-н
house.owner-PL-GEN
no-num-case
кидшым
кид-шы-м
кид-жЕ-м
hand-3SG-ACC
no-poss-case
шуялтыш.
шуялты-ш-Ø
шуялте-ш-Ø
stretch.out-PST1-3SG
vb2-tense-pers



юватылмаш 1


Пашаште юватылмаш

Пашаште
Паша-ште
паша-штЕ
work-INE
no-case
юватылмаш
юватылмаш
юватылмаш
procrastination
no
юватылмаш
юватыл-маш
юватыл-маш
dawdle-NMLZ
vb1-deriv.n



юватылмаш 2 (Н. Арбан)


Шудым жапше годым да сай качестваным ыштымаш – тиде пеш кӱлешан паша. Сандене юватылмашым тиде жап гыч пытараш.

Шудым
Шуды-м
шудо-м
grass-ACC
no-case
жапше
жап-ше
жап-жЕ
time-3SG
no-poss
годым
годым
годым
during
po
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
сай
сай
сай
good
ad/av
качестваным
качестван-ым
качестван-м
qualitative-ACC
no-case
качестваным
качеств-ан-ым
качестве-ан-м
quality-with-ACC
no-deriv.ad-case
ыштымаш –
ыштымаш
ыштымаш
doing
no
ыштымаш –
ышты-маш
ыште-маш
do-NMLZ
vb2-deriv.n
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
пеш
пеш
пеш
very
av
кӱлешан
кӱлешан
кӱлешан
necessary
ad
кӱлешан
кӱлеш-ан
кӱлеш-ан
need-with
ad/no-deriv.ad
паша.
паша
паша
work
no
Сандене
Сандене
сандене
therefore
co
юватылмашым
юватылмаш-ым
юватылмаш-м
procrastination-ACC
no-case
юватылмашым
юватыл-маш-ым
юватыл-маш-м
dawdle-NMLZ-ACC
vb1-deriv.n-case
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
жап
жап
жап
time
no
гыч
гыч
гыч
from
po
пытараш.
пытар-аш
пытаре-аш
finish-INF
vb2-inf



юватылмаш 3 («Мар. ком.»)


Фермыште кӱчык-кужужат лийын, а тудым кораҥдымаште юватылмашат лиеден.

Фермыште
Фермы-ште
ферме-штЕ
farm-INE
no-case
кӱчык-кужужат
кӱчык-кужу-ж-ат
кӱчык-кужу-жЕ-ат
short.and.long-3SG-and
ad-poss-enc
лийын,
лийын
лийын
as.a
po
лийын,
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын,
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
кораҥдымаште
кораҥдымаш-те
кораҥдымаш-штЕ
removal-INE
no-case
кораҥдымаште
кораҥды-маш-те
кораҥде-маш-штЕ
remove-NMLZ-INE
vb2-deriv.n-case
кораҥдымаште
кораҥ-дымаш-те
кораҥ-дымаш-штЕ
move.away.from-NMLZ.NEG-INE
vb1-deriv.n-case
юватылмашат
юватылмаш-ат
юватылмаш-ат
procrastination-and
no-enc
юватылмашат
юватыл-маш-ат
юватыл-маш-ат
dawdle-NMLZ-and
vb1-deriv.n-enc
лиеден.
лиед-ен-Ø
лиеде-ен-Ø
be-PST2-3SG
vb2-tense-pers
лиеден.
лиед-ен
лиеде-ен
be-CVB
vb2-adv



юватылме 1 (П. Корнилов)


Ялкановлан ындыже Оньойын юватылмыже ыш келше.

Ялкановлан
Ялкановлан
Ялкановлан
Yalkanovlan
na
ындыже
ынды-же
ынде-жЕ
now-3SG
av/pa-poss
Оньойын
Оньойын
Оньойын
On'oyyn
na
юватылмыже
юватыл-мы-же
юватыл-мЕ-жЕ
dawdle-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
келше.
кел-ше
кел-шЕ
step-PTCP.ACT
vb1-ad
келше.
келше-Ø
келше-Ø
appeal.to-IMP.2SG
vb2-mood.pers
келше.
келше-Ø
келше-Ø
appeal.to-CNG
vb2-conn



юватылме 2 (В. Иванов)


– Варуш, йолетым солалтем! – шеҥгеч толшо ӱдырамаш, юватылмемым ужын, шижтарен каласыш: ончылтен каен ок керт, касалык пужла.

Варуш,
Варуш
Варуш
Varush
na
йолетым
йол-ет-ым
йол-ет-м
foot-2SG-ACC
no-poss-case
солалтем! –
солалт-ем
солалте-ем
wave-1SG
vb2-pers
шеҥгеч
шеҥгеч
шеҥгеч
from.behind
av/po
толшо
толшо
толшо
coming
ad/no
толшо
тол-шо
тол-шЕ
come-PTCP.ACT
vb1-ad
ӱдырамаш,
ӱдырамаш
ӱдырамаш
woman
no
юватылмемым
юватыл-м-ем-ым
юватыл-мЕ-ем-м
dawdle-PTCP.PASS-1SG-ACC
vb1-ad-poss-case
юватылмемым
юватыл-м-ем-ым
юватыл-мЕ-ем-ым
dawdle-PTCP.PASS-TRANS-PST1.1SG
vb1-ad-deriv.v-tense.pers
ужын,
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын,
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын,
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
шижтарен
шижтарен
шижтарен
noticeably
av
шижтарен
шижтар-ен-Ø
шижтаре-ен-Ø
give.notice-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шижтарен
шижтар-ен
шижтаре-ен
give.notice-CVB
vb2-adv
каласыш:
каласы-ш-Ø
каласе-ш-Ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ончылтен
ончылтен
ончылтен
preliminarily
av
ончылтен
ончылт-ен-Ø
ончылто-ен-Ø
overtake-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ончылтен
ончылт-ен
ончылто-ен
overtake-CVB
vb2-adv
каен
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт,
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт,
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv
касалык
касалык
касалык
strip
no
касалык
каса-лык
каса-лык
festive.gathering.of.young.people-for
no-deriv.ad
касалык
каса-лык
каса-лык
testicles-for
no-deriv.ad
касалык
каса-лык
каса-лык
oil.cake-for
no-deriv.ad
пужла.
пужл-а
пужло-а
break-3SG
vb2-pers
пужла.
пу-ж-ла
пу-жЕ-ла
wood-3SG-COMP
no-poss-case
пужла.
пу-ж-ла
пу-жЕ-ла
wood-3SG-PL
no-poss-num
пужла.
пу-ж-ла
пу-жЕ-ла
wood-3SG-STR
no-poss-enc
пужла.
пу-Ø-ж-ла
пуо-Ø-жЕ-ла
give-CNG-3SG-STR
vb2-conn-poss-enc
пужла.
пу-Ø-ж-ла
пуо-Ø-жЕ-ла
blow-CNG-3SG-STR
vb2-conn-poss-enc



юватылше 1 (В. Исенеков)


Мый шкеже юватылше еҥым чытен ом керт.

Мый
мый
мый
1SG
pr
шкеже
шке-же
шке-жЕ
REFL-3SG
pr-poss
юватылше
юватылше
юватылше
sluggish
ad
юватылше
юватыл-ше
юватыл-шЕ
dawdle-PTCP.ACT
vb1-ad
еҥым
еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
чытен
чытен
чытен
patiently
av
чытен
чыт-ен-Ø
чыте-ен-Ø
tolerate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
чытен
чыт-ен
чыте-ен
tolerate-CVB
vb2-adv
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



юватылше 2 (С. Антонов)


Юватылше Ефимым палашат ок лий. Тудын шинчаже йӱла.

Юватылше
Юватылше
юватылше
sluggish
ad
Юватылше
Юватыл-ше
юватыл-шЕ
dawdle-PTCP.ACT
vb1-ad
Ефимым
Ефимым
Ефимым
Yefimym
na
палашат
пал-аш-ат
пале-аш-ат
know-INF-and
vb2-inf-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий.
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
Тудын
Тудын
тудын
his/her
pr
Тудын
тудо-н
тудо-н
3SG-GEN
pr-case
шинчаже
шинча-же
шинча-жЕ
eye-3SG
no-poss
шинчаже
шинч-а-же
шинче-а-жЕ
sit-3SG-3SG
vb2-pers-poss
шинчаже
шинч-а-же
шинче-а-жЕ
know-3SG-3SG
vb2-pers-poss
йӱла.
йӱла
йӱла
custom
no
йӱла.
йӱл-а
йӱлӧ-а
burn-3SG
vb2-pers
йӱла.
йӱ-Ø-ла
йӱ-Ø-ла
drink-CNG-STR
vb1-conn-enc
йӱла.
йӱ-Ø-ла
йӱ-Ø-ла
drink-CVB-STR
vb1-adv-enc



ювелир 1


Уста ювелир

Уста
Уста
уста
skilled
ad/no
ювелир
ювелир
ювелир
jeweler
no



ювелир 2 (А. Юзыкайн)


Ты бригадым юзо ювелир але юзо хирург дене гына таҥастараш лиеш.

Ты
Ты
ты
this
pr
Ты
Ты
ты
[X]
pa
бригадым
бригады-м
бригаде-м
team-ACC
no-case
юзо
юзо
юзо
magician
no
ювелир
ювелир
ювелир
jeweler
no
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
юзо
юзо
юзо
magician
no
хирург
хирург
хирург
surgeon
no
дене
дене
дене
with
po
гына
гына
гына
only
pa
таҥастараш
таҥастар-аш
таҥастаре-аш
compare-INF
vb2-inf
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



ювелир 3 («Мар. ком.»)


Мейерын ик пациентше кӱм ювелирлан ончыкташ темлен.

Мейерын
Мейерын
Мейерын
Meyeryn
na
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
пациентше
пациент-ше
пациент-жЕ
patient-3SG
no-poss
кӱм
кӱ-м
кӱ-м
stone-ACC
no-case
ювелирлан
ювелир-лан
ювелир-лан
jeweler-DAT
no-case
ювелирлан
ювелир-ла-н
ювелир-ла-н
jeweler-PL-GEN
no-num-case
ончыкташ
ончыкт-аш
ончыкто-аш
show-INF
vb2-inf
ончыкташ
ончы-кт-аш
ончо-ктЕ-аш
look-CAUS-INF
vb2-deriv.v-inf
темлен.
темл-ен-Ø
темле-ен-Ø
offer-PST2-3SG
vb2-tense-pers
темлен.
темл-ен
темле-ен
offer-CVB
vb2-adv



ювелирный 1 («Кокла курым.»)


Византийский империйын олалаштыже ремесленник-шамыч янда атылам, шергакан тканьым, ювелирный сатум ыштеныт.

Византийский
Византийский
Византийский
Vizantiyskiy
na
империйын
империй-ын
империй-н
empire-GEN
no-case
олалаштыже
ола-ла-шты-же
ола-ла-штЕ-жЕ
city-PL-INE-3SG
no-num-case-poss
олалаштыже
ола-ла-шты-же
ола-ла-штЕ-жЕ
motley-PL-INE-3SG
ad-num-case-poss
ремесленник-шамыч
ремесленник-шамыч
ремесленник-шамыч
artisan-PL
no-num
янда
янда
янда
glass
no
атылам,
аты-ла-м
ате-ла-м
vessel-PL-ACC
no-num-case
атылам,
аты-ла-м
ате-ла-ем
vessel-COMP-1SG
no-case-poss
атылам,
аты-ла-м
ате-ла-ем
vessel-PL-1SG
no-num-poss
шергакан
шергакан
шергакан
expensive
ad
тканьым,
ткань-ым
ткань-м
tissue-ACC
no-case
ювелирный
ювелирный
ювелирный
jewelry
ad
сатум
сату-м
сату-м
goods-ACC
no-case
ыштеныт.
ышт-ен-ыт
ыште-ен-ыт
do-PST2-3PL
vb2-tense-pers



ювелирный 2


Ювелирный паша

Ювелирный
Ювелирный
ювелирный
jewelry
ad
паша
паша
паша
work
no



ювелирный 3


ювелирный сату

ювелирный
ювелирный
ювелирный
jewelry
ad
сату
сату
сату
goods
no



юводыж 1 («Ончыко»)


Тунам иже индешле индеш тӱрлӧ юводыжым, индешле индеш тӱрлӧ киляжым, индешле индеш осалжым ыштен кертше, а тулеч ожно ынже керт.

Тунам
Тунам
тунам
then
av
Тунам
Туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
Тунам
Туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам
Ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Тунам
Туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
иже
иже
иже
not.until
av/pa
иже
и-же
и-жЕ
and-3SG
co-poss
иже
и-же
и-жЕ
[X]-3SG
pa-poss
индешле
индешле
индешле
ninety
nm
индеш
индеш
индеш
nine
nm
тӱрлӧ
тӱрлӧ
тӱрлӧ
different
ad/no/po
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-CNG
vb2-conn
юводыжым,
юводыж-ым
юводыж-м
spells-ACC
no-case
индешле
индешле
индешле
ninety
nm
индеш
индеш
индеш
nine
nm
тӱрлӧ
тӱрлӧ
тӱрлӧ
different
ad/no/po
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-CNG
vb2-conn
киляжым,
***
***
***
***
индешле
индешле
индешле
ninety
nm
индеш
индеш
индеш
nine
nm
осалжым
осал-жы-м
осал-жЕ-м
evil-3SG-ACC
ad/no-poss-case
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
кертше,
кертше
кертше
capable
ad
кертше,
керт-ше
керт-шЕ
be.able.to-PTCP.ACT
vb1-ad
кертше,
керт-ше
керт-шЕ
swaddle-PTCP.ACT
vb1-ad
кертше,
керт-ше
керт-жЕ
be.able.to-IMP.3SG
vb1-mood.pers
кертше,
керт-ше
керт-жЕ
swaddle-IMP.3SG
vb1-mood.pers
кертше,
керт-Ø-ше
керт-Ø-жЕ
be.able.to-CNG-3SG
vb1-conn-poss
кертше,
керт-Ø-ше
керт-Ø-жЕ
swaddle-CNG-3SG
vb1-conn-poss
кертше,
керт-Ø-ше
керт-Ø-жЕ
be.able.to-CVB-3SG
vb1-adv-poss
кертше,
керт-Ø-ше
керт-Ø-жЕ
swaddle-CVB-3SG
vb1-adv-poss
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
тулеч
тулеч
тулеч
from.that
av
ожно
ожно
ожно
once
av/po
ынже
ын-же
ын-жЕ
NEG-IMP.3SG
vb-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



юво-юво 1 («Мар. Эл»)


Теве юво-юво еҥ-влак лекташ тӱҥальыч.

Теве
Теве
теве
here
av/co/pa
Теве
Теве
теве
[X]
pa
юво-юво
юво-юво
юво-юво
[X]
de
еҥ-влак
еҥ-влак
еҥ-влак
person-PL
ad/no-num
лекташ
лект-аш
лект-аш
go-INF
vb1-inf
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.3PL
vb1-tense.pers



юво-юво 2 (Д. Орай)


Тӱнӧ илышдыме тымык. Нимо йӱкат ок шокто. Водынек гае еҥат юво-юво ок кошт.

Тӱнӧ
Тӱнӧ
тӱнӧ
outside
av
Тӱнӧ
Тӱнӧ-Ø
тӱнӧ-Ø
be.in.need-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тӱнӧ
Тӱнӧ-Ø
тӱнӧ-Ø
be.in.need-CNG
vb2-conn
илышдыме
илышдыме
илышдыме
lifeless
ad
илышдыме
илыш-дыме
илыш-дымЕ
life-without
no-deriv.ad
тымык.
тымык
тымык
quiet
ad/no
Нимо
Нимо
нимо
nothing
ad/av/pr
йӱкат
йӱк-ат
йӱк-ат
voice-and
no-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шокто.
шокто-Ø
шокто-Ø
be.heard-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шокто.
шокт-о
шокт-Е
sift-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шокто.
шокто-Ø
шокто-Ø
be.heard-CNG
vb2-conn
Водынек
Водынек
водынек
since.the.evening
av
гае
гае
гае
like
po
еҥат
еҥ-ат
еҥ-ат
person-and
ad/no-enc
юво-юво
юво-юво
юво-юво
[X]
de
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
кошт.
кошт
кошт
[X]
de
кошт.
кошт-Ø
кошт-Ø
go-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кошт.
кошт-Ø
кошт-Ø
go-CNG
vb1-conn
кошт.
кошт-Ø
кошт-Ø
go-CVB
vb1-adv



ювыге 1 (Ю. Артамонов)


Зрительный зал гыч калык ювыге йоген лекте.

Зрительный
Зрительный
зрительный
audience
ad
зал
зал
зал
hall
no
гыч
гыч
гыч
from
po
калык
калык
калык
people
no
ювыге
ювыге
ювыге
all.at.once
av
йоген
йог-ен-Ø
його-ен-Ø
flow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йоген
йог-ен
його-ен
flow-CVB
vb2-adv
лекте.
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ювыге 2 (К. Васин)


Урем дене еҥ-влак ювыге эртат.

Урем
Урем
урем
street
no
Урем
Ур-ем
ур-ем
squirrel-1SG
no-poss
Урем
Ур-ем
уро-ем
bury-1SG
vb2-pers
Урем
Ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Урем
Ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Урем
Ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
дене
дене
дене
with
po
еҥ-влак
еҥ-влак
еҥ-влак
person-PL
ad/no-num
ювыге
ювыге
ювыге
all.at.once
av
эртат.
эрт-ат
эрте-ат
pass-3PL
vb2-pers
эртат.
эрт-а-т
эрте-а-ат
pass-3SG-and
vb2-pers-enc
эртат.
эрт-Ø-ат
эрте-Ø-ат
pass-CNG-and
vb2-conn-enc



юго 1 (Л. Яндаков)


Тушто мыйын эргым, мыйын югем.

Тушто
Тушто
тушто
there
av/pa/pr
Тушто
Тушто
тушто
riddle
no
Тушто
Ту-што
ту-штЕ
that-INE
pr-case
Тушто
Ту-што
ту-штЕ
gland-INE
no-case
Тушто
Ту-што
ту-штЕ
banner-INE
no-case
Тушто
Туш-то
туш-штЕ
seed-INE
no-case
Тушто
Туш-то
туш-штЕ
flourish-INE
no-case
Тушто
Туш-то
туш-штЕ
there-INE
av/pr-case
Тушто
Тушто-Ø
тушто-Ø
ask-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тушто
Тушто-Ø
тушто-Ø
ask-CNG
vb2-conn
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
эргым,
эргым
эргым
my.son
no
эргым,
эргы-м
эрге-м
son-ACC
no-case
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
югем.
юг-ем
юго-ем
heir-1SG
no-poss
югем.
юг-ем-Ø
юго-ем-Ø
heir-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
югем.
юг-ем-Ø
юго-ем-Ø
heir-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
югем.
юг-ем-Ø
юго-ем-Ø
heir-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



юго 2 («Мар. ком.»)


Ачаже колымо деч вара Вера ялсовет исполкомыш толын да пӱтынь сурт-оралтым юго семын шке лӱмешыже возыкташ йодын.

Ачаже
Ачаже
ачаже
my.dear
no
Ачаже
Ача-же
ача-жЕ
father-3SG
no-poss
колымо
колы-мо
коло-мЕ
die-PTCP.PASS
vb2-ad
деч
деч
деч
from
po
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
Вера
Вера
вера
belief
no
ялсовет
ялсовет
ялсовет
village.soviet
no
исполкомыш
исполком-ыш
исполком-ш
executive.committee-ILL
no-case
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
пӱтынь
пӱтынь
пӱтынь
complete
ad/av
сурт-оралтым
сурт-оралты-м
сурт-оралте-м
outbuildings-ACC
no-case
юго
юго
юго
heir
no
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
шке
шке
шке
REFL
pr
лӱмешыже
лӱмеш-ыже
лӱмеш-жЕ
in.honor.of-3SG
po-poss
лӱмешыже
лӱм-еш-ыже
лӱм-еш-жЕ
name-LAT-3SG
no-case-poss
лӱмешыже
лӱм-еш-ыже
лӱмӧ-еш-жЕ
sore-LAT-3SG
no-case-poss
лӱмешыже
лӱм-еш-ыже
лӱмӧ-еш-жЕ
glue-LAT-3SG
no-case-poss
возыкташ
возыкт-аш
возыкто-аш
sign.up-INF
vb2-inf
возыкташ
воз-ыкт-аш
воз-ктЕ-аш
lie.down-CAUS-INF
vb1-deriv.v-inf
возыкташ
возы-кт-аш
возо-ктЕ-аш
write-CAUS-INF
vb2-deriv.v-inf
йодын.
йод-ын
йод-н
iodine-GEN
no-case
йодын.
йод-ын-Ø
йод-н-Ø
ask-PST2-3SG
vb1-tense-pers
йодын.
йод-ын
йод-н
ask-CVB
vb1-adv



юго 3 (Л. Яндаков)


Чингисхан тиде мландым ачамлан юго пого семын ӱшанен пуэн.

Чингисхан
Чингисхан
Чингисхан
Chingiskhan
na
тиде
тиде
тиде
this
pr
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тиде
тиде-Ø
тиде-Ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
мландым
мланды-м
мланде-м
land-ACC
no-case
мландым
мланды-м
мланде-м
Earth-ACC
pn-case
ачамлан
ача-м-лан
ача-ем-лан
father-1SG-DAT
no-poss-case
ачамлан
ача-м-ла-н
ача-ем-ла-н
father-1SG-PL-GEN
no-poss-num-case
юго
юго
юго
heir
no
пого
пого
пого
belongings
no
пого
пого-Ø
пого-Ø
gather-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пого
пого-Ø
пого-Ø
gather-CNG
vb2-conn
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
ӱшанен
ӱшанен
ӱшанен
trustingly
av
ӱшанен
ӱшан-ен-Ø
ӱшане-ен-Ø
believe-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӱшанен
ӱшан-ен
ӱшане-ен
believe-CVB
vb2-adv
пуэн.
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн.
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv



югурган 1 (МДЭ)


Тӧшак ӱмбалым, югурганым лавыртен шынден.

Тӧшак
Тӧшак
тӧшак
feather.bed
no
ӱмбалым,
ӱмбал-ым
ӱмбал-м
top-ACC
ad/no/po-case
югурганым
***
***
***
***
лавыртен
лавырт-ен-Ø
лавырте-ен-Ø
make.muddy-PST2-3SG
vb2-tense-pers
лавыртен
лавырт-ен
лавырте-ен
make.muddy-CVB
vb2-adv
шынден.
шынд-ен-Ø
шынде-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шынден.
шынд-ен
шынде-ен
put-CVB
vb2-adv



югурич 1 (М. Шкетан)


– Тендан гай югуричлан веле тунемаш лиеш, мемнан кудышто паша уло, – маныт южышт.

Тендан
тен-да-н
те-да-н
2PL-2PL-GEN
pr-poss-case
Тендан
те-н-да-н
те-н-да-н
2PL-GEN-2PL-GEN
pr-case-poss-case
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
югуричлан
югурич-лан
югурич-лан
idler-DAT
no-case
югуричлан
югурич-ла-н
югурич-ла-н
idler-PL-GEN
no-num-case
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
тунемаш
тунем-аш
тунем-аш
learn-INF
vb1-inf
лиеш,
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
мемнан
мем-на-н
ме-на-н
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
кудышто
куд-ышто
куд-штЕ
six-INE
nm-case
кудышто
куды-што
кудо-штЕ
which-INE
pr-case
кудышто
куды-што
кудо-штЕ
house-INE
no-case
кудышто
куды-што
кудо-штЕ
placenta-INE
no-case
паша
паша
паша
work
no
уло, –
уло
уло
is
ad/no/vb
маныт
ман-ыт
ман-ыт
say-3PL
vb1-pers
южышт.
южышт
южышт
some
av/pr
южышт.
юж-ышт
юж-шт
air-3PL
no-poss
южышт.
южы-шт
южо-шт
some-3PL
pr-poss



юж 1


Яндар юж

Яндар
Яндар
яндар
clean
ad/av/no
юж
юж
юж
air
no
юж
ю-ж
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
юж
ю-ж
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss



юж 2


неле юж

неле
неле
неле
heavy
ad/no
неле
нел-'е
нел-Е
swallow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
юж
юж
юж
air
no
юж
ю-ж
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
юж
ю-ж
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss



юж 3 (М. Казаков)


Чодыра – айдемын йолташыже. Южым эрыкта, кислородым пуа, тӱтан мардеж деч пасум арала.

Чодыра –
Чодыра
чодыра
forest
no
Чодыра –
Чодыра
чодыра
coarse
ad
айдемын
айдемы-н
айдеме-н
human-GEN
no-case
йолташыже.
йолташ-ыже
йолташ-жЕ
friend-3SG
no-poss
Южым
Юж-ым
юж-м
air-ACC
no-case
Южым
Южы-м
южо-м
some-ACC
pr-case
Южым
Ю-жы-м
ю-жЕ-м
magic-3SG-ACC
no-poss-case
Южым
Ю-жы-м
ю-жЕ-м
cool-3SG-ACC
no-poss-case
эрыкта,
эрыкт-а
эрыкте-а
clean-3SG
vb2-pers
кислородым
кислород-ым
кислород-м
oxygen-ACC
no-case
пуа,
пу-а
пуо-а
give-3SG
vb2-pers
пуа,
пу-а
пуо-а
blow-3SG
vb2-pers
тӱтан
тӱтан
тӱтан
storm
no
мардеж
мардеж
мардеж
wind
no
деч
деч
деч
from
po
пасум
пасу-м
пасу-м
field-ACC
no-case
арала.
ара-ла
ара-ла
body-COMP
no-case
арала.
ара-ла
ара-ла
body-PL
no-num
арала.
ара-ла
ара-ла
body-STR
no-enc
арала.
арал-а
арале-а
defend-3SG
vb2-pers
арала.
ар-а-ла
аре-а-ла
borrow-3SG-STR
vb2-pers-enc



юж 4 (К. Березин)


Леве юж шӱргым шыман ниялта, пушеҥге лышташым изиш тарвата.

Леве
Леве
леве
warm
ad/no
Леве
Леве-Ø
леве-Ø
melt-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Леве
Леве-Ø
леве-Ø
melt-CNG
vb2-conn
юж
юж
юж
air
no
юж
ю-ж
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
юж
ю-ж
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
шӱргым
шӱргы-м
шӱргӧ-м
face-ACC
no-case
шӱргым
шӱргы-м
шӱргӧ-м
forest-ACC
no-case
шыман
шыман
шыман
gently
av
шыман
шыма-н
шыма-ан
gentle-with
ad-deriv.ad
шыман
шым-ан
шым-ан
seven-with
nm-deriv.ad
шыман
шыма-н
шыма-н
gentle-GEN
ad-case
ниялта,
ниялт-а
ниялте-а
stroke-3SG
vb2-pers
пушеҥге
пушеҥге
пушеҥге
tree
no
лышташым
лышташ-ым
лышташ-м
leaf-ACC
no-case
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
тарвата.
тарват-а
тарвате-а
move-3SG
vb2-pers



юж 5 (Д. Орай)


Йолшӱмжӧ пытен, мландым ок шиж, южышто кечымыла тудлан (Оляналан) чучеш.

Йолшӱмжӧ
Йолшӱм-жӧ
йолшӱм-жЕ
sense.of.touch-3SG
no-poss
пытен,
пыт-ен-Ø
пыте-ен-Ø
end-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пытен,
пыт-ен
пыте-ен
end-CVB
vb2-adv
мландым
мланды-м
мланде-м
land-ACC
no-case
мландым
мланды-м
мланде-м
Earth-ACC
pn-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
шиж,
шиж-Ø
шиж-Ø
feel-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шиж,
шиж-Ø
шиж-Ø
feel-CNG
vb1-conn
шиж,
шиж-Ø
шиж-Ø
feel-CVB
vb1-adv
южышто
южышто
южышто
somewhere
av/pr
южышто
юж-ышто
юж-штЕ
air-INE
no-case
южышто
южы-што
южо-штЕ
some-INE
pr-case
кечымыла
кечы-мыла
кече-мыла
hang-INF.FUT
vb2-inf
кечымыла
кечы-мы-ла
кече-мЕ-ла
hang-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
кечымыла
кечы-мы-ла
кече-мЕ-ла
hang-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
кечымыла
кечы-мы-ла
кече-мЕ-ла
hang-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
тудлан
туд-лан
тудо-лан
3SG-DAT
pr-case
(Оляналан)
Оляналан
Оляналан
Ol'analan
na
чучеш.
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



юж 6 (М. Казаков)


Большевизм сеҥа кеч-куштат: мландыштат, вӱдыштат, южыштат.

Большевизм
Большевизм
большевизм
Bolshevism
no
сеҥа
сеҥ-а
сеҥе-а
defeat-3SG
vb2-pers
кеч-куштат:
кеч-кушт-ат
кеч-кушто-ат
wherever-and
av/pr-enc
кеч-куштат:
кеч-куш-т-ат
кеч-куш-штЕ-ат
wherever-INE-and
av/pr-case-enc
мландыштат,
мланды-шт-ат
мланде-шт-ат
land-3PL-and
no-poss-enc
мландыштат,
мланды-шт-ат
мланде-шт-ат
Earth-3PL-and
pn-poss-enc
мландыштат,
мланды-шт-ат
мланде-штЕ-ат
land-INE-and
no-case-enc
мландыштат,
мланды-шт-ат
мланде-штЕ-ат
Earth-INE-and
pn-case-enc
вӱдыштат,
вӱд-ышт-ат
вӱд-шт-ат
water-3PL-and
no-poss-enc
вӱдыштат,
вӱды-ш-т-ат
вӱдӧ-ш-т-ат
lead-PST1-3PL-and
vb2-tense-pers-enc
вӱдыштат,
вӱд-ышт-ат
вӱд-штЕ-ат
water-INE-and
no-case-enc
южыштат.
южышт-ат
южышт-ат
some-and
av/pr-enc
южыштат.
южышт-ат
южышто-ат
somewhere-and
av/pr-enc
южыштат.
юж-ышт-ат
юж-шт-ат
air-3PL-and
no-poss-enc
южыштат.
южы-шт-ат
южо-шт-ат
some-3PL-and
pr-poss-enc
южыштат.
юж-ышт-ат
юж-штЕ-ат
air-INE-and
no-case-enc
южыштат.
южы-шт-ат
южо-штЕ-ат
some-INE-and
pr-case-enc



юж 7 (И. Васильев)


Пӧрт гыч мланде юж нуным перыш.

Пӧрт
Пӧрт
пӧрт
house
no
гыч
гыч
гыч
from
po
мланде
мланде
мланде
land
no
мланде
мланде
мланде
Earth
pn
юж
юж
юж
air
no
юж
ю-ж
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
юж
ю-ж
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
нуным
нуным
нуным
them
pr
нуным
нуно-м
нуно-м
3PL-ACC
pr-case
перыш.
перы-ш
пере-ш
power-ILL
no-case
перыш.
перы-ш-Ø
пере-ш-Ø
hit-PST1-3SG
vb2-tense-pers



юж 8


Юж пуш

Юж
Юж
юж
air
no
Юж
Ю-ж
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
Юж
Ю-ж
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
пуш
пуш
пуш
boat
no
пуш
пуш
пуш
smell
no
пуш
пу-ш
пу-ш
wood-ILL
no-case



юж 9 (М. Шкетан)


Юж йогын почеш вишкыде тӱтыра вӱд ӱмбачын ийын кая.

Юж
Юж
юж
air
no
Юж
Ю-ж
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
Юж
Ю-ж
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
йогын
йогын
йогын
stream
no
йогын
йогын
йогын
lazily
av
йогын
йогы-н
його-н
laziness-GEN
ad/no-case
йогын
йогы-н
його-н
yoga-GEN
no-case
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
вишкыде
вишкыде
вишкыде
fluid
ad/no
тӱтыра
тӱтыра
тӱтыра
fog
no
тӱтыра
тӱтыр-а
тӱтырӧ-а
smoke.out-3SG
vb2-pers
вӱд
вӱд
вӱд
water
no
ӱмбачын
ӱмбачын
ӱмбачын
from.above
av/po
ийын
ийын
ийын
yearly
av/po
ийын
ий-ын
ий-н
year-GEN
no-case
ийын
ий-ын
ий-н
ice-GEN
no-case
ийын
ий-ын
ий-н
chisel-GEN
no-case
ийын
ий-ын-Ø
ий-н-Ø
swim-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ийын
ий-ын
ий-н
swim-CVB
vb1-adv
кая.
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers



юж 10 (В. Любимов)


Леве шошо юж толкын рвезын ӱпшым ниялткала.

Леве
Леве
леве
warm
ad/no
Леве
Леве-Ø
леве-Ø
melt-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Леве
Леве-Ø
леве-Ø
melt-CNG
vb2-conn
шошо
шошо
шошо
spring
no
юж
юж
юж
air
no
юж
ю-ж
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
юж
ю-ж
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
толкын
толкын
толкын
wave
no
толкын
толк-ын
толк-н
sense-GEN
no-case
рвезын
рвезын
рвезын
youthfully
av
рвезын
рвезы-н
рвезе-н
young.man-GEN
ad/no-case
ӱпшым
ӱпш-ым
ӱпш-м
smell-ACC
no-case
ӱпшым
ӱп-шы-м
ӱп-жЕ-м
hair-3SG-ACC
no-poss-case
ниялткала.
ниялткал-а
ниялткале-а
stroke-3SG
vb2-pers



юж 11


Юж шар

Юж
Юж
юж
air
no
Юж
Ю-ж
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
Юж
Ю-ж
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
шар
шар
шар
sphere
no
шар
шар
шар
horsehair
no



юж 12 («Мар. ком.»)


Юж транспорт экономичный да утларак йӧнан у самолёт-влак дене пойдаралтеш.

Юж
Юж
юж
air
no
Юж
Ю-ж
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
Юж
Ю-ж
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
транспорт
транспорт
транспорт
transportation
no
экономичный
экономичный
экономичный
economical
ad
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
утларак
утларак
утларак
more
av
утларак
утла-рак
утла-рак
more-COMP
av/po-deg
утларак
утл-а-рак
утло-а-рак
escape-3SG-COMP
vb2-pers-deg
йӧнан
йӧнан
йӧнан
fitting
ad
йӧнан
йӧн-ан
йӧн-ан
method-with
no-deriv.ad
у
у
у
new
ad/no
у
у
у
oh
in
у
у-Ø
уо-Ø
take.care.of-IMP.2SG
vb2-mood.pers
у
у-Ø
уо-Ø
stroke-IMP.2SG
vb2-mood.pers
у
у-Ø
уо-Ø
take.care.of-CNG
vb2-conn
у
у-Ø
уо-Ø
stroke-CNG
vb2-conn
самолёт-влак
самолёт-влак
самолёт-влак
airplane-PL
no-num
дене
дене
дене
with
po
пойдаралтеш.
пойдаралт-еш
пойдаралт-еш
become.rich-3SG
vb1-pers
пойдаралтеш.
пойдар-алт-еш
пойдаре-алт-еш
enrichen-REF-3SG
vb2-deriv.v-pers



юж 13 (В. Иванов)


– Клаусын юж атакыже кӱрылтӧ, – семынже шоналтыш дивизий командир.

Клаусын
Клаусын
Клаусын
Klausyn
na
юж
юж
юж
air
no
юж
ю-ж
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
юж
ю-ж
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
атакыже
атакы-же
атаке-жЕ
attack-3SG
no-poss
кӱрылтӧ, –
кӱрылт-ӧ
кӱрылт-Е
tear.off-PST1.3SG
vb1-tense.pers
семынже
семын-же
семын-жЕ
like-3SG
po-poss
семынже
сем-ын-же
сем-н-жЕ
melody-GEN-3SG
no-case-poss
семынже
сем-ын-же
сем-н-жЕ
sense-GEN-3SG
no-case-poss
шоналтыш
шоналты-ш-Ø
шоналте-ш-Ø
think-PST1-3SG
vb2-tense-pers
дивизий
дивизий
дивизий
division
no
командир.
командир
командир
commander
no



южан 1 (М. Казаков)


Тутло пӱнчӧ кишан, кумыл пуышо южан шуйналт вочшо чодырам мый ужам.

Тутло
Тутло
тутло
tasty
ad
пӱнчӧ
пӱнчӧ
пӱнчӧ
pine
no
пӱнчӧ
пӱнчӧ-Ø
пӱнчӧ-Ø
notch-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пӱнчӧ
пӱнчӧ-Ø
пӱнчӧ-Ø
notch-CNG
vb2-conn
кишан,
кишан
кишан
resinous
ad
кишан,
киш-ан
киш-ан
resin-with
no-deriv.ad
кумыл
кумыл
кумыл
mood
no
пуышо
пуышо
пуышо
giver
no
пуышо
пуышо
пуышо
blowing
ad/no
пуышо
пуы-шо
пуо-шЕ
give-PTCP.ACT
vb2-ad
пуышо
пуы-шо
пуо-шЕ
blow-PTCP.ACT
vb2-ad
южан
южан
южан
with.air
ad
южан
юж-ан
юж-ан
air-with
no-deriv.ad
южан
юж-ан
южо-ан
some-with
pr-deriv.ad
шуйналт
шуйналт-Ø
шуйналт-Ø
stretch.out-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шуйналт
шуйналт-Ø
шуйналт-Ø
stretch.out-CNG
vb1-conn
шуйналт
шуйналт-Ø
шуйналт-Ø
stretch.out-CVB
vb1-adv
шуйналт
шуйн-алт-Ø
шуйно-алт-Ø
stretch.out-REF-IMP.2SG
vb2-deriv.v-mood.pers
шуйналт
шуйн-алт-Ø
шуйно-алт-Ø
stretch.out-REF-CNG
vb2-deriv.v-conn
шуйналт
шуйн-алт-Ø
шуйно-алт-Ø
stretch.out-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv
вочшо
вочшо
вочшо
dues
no
вочшо
воч-шо
воз-шЕ
lie.down-PTCP.ACT
vb1-ad
вочшо
воч-шо
воч-жЕ
lie.down-3SG
vb-poss
вочшо
воч-шо
воз-жЕ
lie.down-IMP.3SG
vb1-mood.pers
вочшо
воч-Ø-шо
воз-Ø-жЕ
lie.down-CNG-3SG
vb1-conn-poss
вочшо
воч-Ø-шо
воз-Ø-жЕ
lie.down-CVB-3SG
vb1-adv-poss
чодырам
чодыра-м
чодыра-м
forest-ACC
no-case
чодырам
чодыра-м
чодыра-м
coarse-ACC
ad-case
чодырам
чодыра-м
чодыра-ем
forest-1SG
no-poss
чодырам
чодыра-м
чодыра-ем
coarse-1SG
ad-poss
чодырам
чодыра-м-Ø
чодыра-ем-Ø
forest-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
чодырам
чодыра-м-Ø
чодыра-ем-Ø
coarse-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
чодырам
чодыра-м-Ø
чодыра-ем-Ø
forest-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
чодырам
чодыра-м-Ø
чодыра-ем-Ø
coarse-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
чодырам
чодыра-м-Ø
чодыра-ем-Ø
forest-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
чодырам
чодыра-м-Ø
чодыра-ем-Ø
coarse-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
мый
мый
мый
1SG
pr
ужам.
уж-ам
уж-ам
see-1SG
vb1-pers



южаҥдаш 1


Кабинетым южаҥдаш

Кабинетым
Кабинет-ым
кабинет-м
study-ACC
no-case
Кабинетым
Кабин-ет-ым
кабине-ет-м
cabin-2SG-ACC
no-poss-case
южаҥдаш
южаҥд-аш
южаҥде-аш
air.out-INF
vb2-inf



южаҥдаш 2 («Мар. ӱдыр.»)


Кийыме пӧлемым чӱчкыдын южаҥдаш кӱлеш, пуракым ночко шовыч дене ӱштын налман.

Кийыме
Кийыме
кийыме
lying
ad
Кийыме
Кийы-ме
кие-мЕ
lie-PTCP.PASS
vb2-ad
пӧлемым
пӧлем-ым
пӧлем-м
room-ACC
no-case
пӧлемым
пӧле-м-ым
пӧле-ем-м
gender-1SG-ACC
ad/no-poss-case
пӧлемым
пӧле-м-ым
пӧле-ем-ым
gender-TRANS-PST1.1SG
ad/no-deriv.v-tense.pers
чӱчкыдын
чӱчкыдын
чӱчкыдын
often
av
чӱчкыдын
чӱчкыды-н
чӱчкыдӧ-н
frequent-GEN
ad-case
южаҥдаш
южаҥд-аш
южаҥде-аш
air.out-INF
vb2-inf
кӱлеш,
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш,
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
пуракым
пурак-ым
пурак-м
dust-ACC
no-case
пуракым
пурак-ым
пурак-м
birch.bark.container-ACC
no-case
пуракым
пу-рак-ым
пу-рак-м
wood-COMP-ACC
no-deg-case
ночко
ночко
ночко
wet
ad/no
шовыч
шовыч
шовыч
kerchief
no
дене
дене
дене
with
po
ӱштын
ӱшты-н
ӱштӧ-н
belt-GEN
no-case
ӱштын
ӱшт-ын-Ø
ӱшт-н-Ø
sweep-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ӱштын
ӱшт-ын
ӱшт-н
sweep-CVB
vb1-adv
налман.
налм-ан
налме-ан
purchasing-with
ad-deriv.ad
налман.
нал-ман
нал-ман
take-INF.NEC
vb1-inf
налман.
нал-м-ан
нал-мЕ-ан
take-PTCP.PASS-with
vb1-ad-deriv.ad



южвӱд 1 («Географий»)


Касвел Европышто южвӱд утларак возеш.

Касвел
Касвел
касвел
west
no
Европышто
Европы-што
Европо-штЕ
Europe-INE
pn-case
южвӱд
южвӱд
южвӱд
precipitation
no
утларак
утларак
утларак
more
av
утларак
утла-рак
утла-рак
more-COMP
av/po-deg
утларак
утл-а-рак
утло-а-рак
escape-3SG-COMP
vb2-pers-deg
возеш.
воз-еш
воз-еш
cart-LAT
no-case
возеш.
воз-еш
воз-еш
lie.down-3SG
vb1-pers



южга [I] 1 (К. Смирнов)


Йӱдйымал велым южга мардеж пуалеш.

Йӱдйымал
Йӱдйымал
йӱдйымал
north
no
велым
велым
велым
from.the.side
po
велым
вел-ым
вел-м
side-ACC
no-case
южга
южга
южга
cold
ad
южга
южг-а
южго-а
move.hurriedly.to.and.fro-3SG
vb2-pers
мардеж
мардеж
мардеж
wind
no
пуалеш.
пуал-еш
пуал-еш
blow-3SG
vb1-pers
пуалеш.
пуал-еш
пуал-еш
swell-3SG
vb1-pers



южга [I] 2


Тӱнӧ пеш южга.

Тӱнӧ
Тӱнӧ
тӱнӧ
outside
av
Тӱнӧ
Тӱнӧ-Ø
тӱнӧ-Ø
be.in.need-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тӱнӧ
Тӱнӧ-Ø
тӱнӧ-Ø
be.in.need-CNG
vb2-conn
пеш
пеш
пеш
very
av
южга.
южга
южга
cold
ad
южга.
южг-а
южго-а
move.hurriedly.to.and.fro-3SG
vb2-pers



южган 1


Мардеж южган пуалеш.

Мардеж
Мардеж
мардеж
wind
no
южган
южган
южган
coldly
av
южган
южга-н
южга-ан
cold-with
ad-deriv.ad
южган
южга-н
южга-н
cold-GEN
ad-case
пуалеш.
пуал-еш
пуал-еш
blow-3SG
vb1-pers
пуалеш.
пуал-еш
пуал-еш
swell-3SG
vb1-pers



южган 2


Уремыште южган чучеш.

Уремыште
Урем-ыште
урем-штЕ
street-INE
no-case
южган
южган
южган
coldly
av
южган
южга-н
южга-ан
cold-with
ad-deriv.ad
южган
южга-н
южга-н
cold-GEN
ad-case
чучеш.
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



южгата 1


Кас южгата

Кас
Кас
кас
evening
av/no
южгата
южгата
южгата
cool
ad/no
южгата
южгат-а
южгате-а
cool-3SG
vb2-pers



южгата 2 (М. Шкетан)


Ой, могай сае Ошла эҥер серын ӱмыл верыште, южгаташте, кияш.

Ой,
Ой
ой
opinion
no
Ой,
Ой
ой
oh
in
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-CNG
vb2-conn
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-CNG
vb2-conn
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
сае
сае
сае
good
ad
Ошла
Ош-ла
ош-ла
white-COMP
ad-case
Ошла
Ош-ла
ош-ла
white-PL
ad-num
Ошла
Ош-ла
ош-ла
white-STR
ad-enc
эҥер
эҥер
эҥер
river
no
эҥер
эҥер
эҥер
saddle
no
серын
сер-ын
сер-н
shore-GEN
no-case
ӱмыл
ӱмыл
ӱмыл
shade
no
верыште,
верыште
верыште
inessive
no
верыште,
вер-ыште
вер-штЕ
place-INE
no-case
южгаташте,
южгата-ште
южгата-штЕ
cool-INE
ad/no-case
кияш.
ки[й]-[а]ш
кие-аш
lie-INF
vb2-inf



южгата 3 («Мар. ком.»)


Какшан велым эше эр южгата шижалтеш.

Какшан
Какшан
Какшан
Kokshaga
pn
велым
велым
велым
from.the.side
po
велым
вел-ым
вел-м
side-ACC
no-case
эше
эше
эше
yet
av
эше
эше-Ø
эше-Ø
fall.heavily-IMP.2SG
vb2-mood.pers
эше
эше-Ø
эше-Ø
fall.heavily-CNG
vb2-conn
эр
эр
эр
morning
ad/av/no
южгата
южгата
южгата
cool
ad/no
южгата
южгат-а
южгате-а
cool-3SG
vb2-pers
шижалтеш.
шижалт-еш
шижалт-еш
be.felt-3SG
vb1-pers
шижалтеш.
шиж-алт-еш
шиж-алт-еш
feel-REF-3SG
vb1-deriv.v-pers



южгата 4


Южгата ӱмыл

Южгата
Южгата
южгата
cool
ad/no
Южгата
Южгат-а
южгате-а
cool-3SG
vb2-pers
ӱмыл
ӱмыл
ӱмыл
shade
no



южгата 5


южгата йӱд

южгата
южгата
южгата
cool
ad/no
южгата
южгат-а
южгате-а
cool-3SG
vb2-pers
йӱд
йӱд
йӱд
night
no



южгата 6 («Мар. ком.»)


Шӱкшан эҥер велым коклан южгата мардеж пуалеш.

Шӱкшан
Шӱкш-ан
шӱкшӧ-ан
worn.out-with
ad-deriv.ad
эҥер
эҥер
эҥер
river
no
эҥер
эҥер
эҥер
saddle
no
велым
велым
велым
from.the.side
po
велым
вел-ым
вел-м
side-ACC
no-case
коклан
коклан
коклан
sometimes
av
коклан
кокла-н
кокла-ан
distance-with
ad/no-deriv.ad
коклан
кокла-н
кокла-н
distance-GEN
ad/no-case
коклан
кок-лан
кок-лан
cook-DAT
no-case
коклан
кок-лан
кок-лан
two-DAT
nm-case
коклан
кок-ла-н
кок-ла-н
cook-PL-GEN
no-num-case
коклан
кок-ла-н
кок-ла-н
two-PL-GEN
nm-num-case
южгата
южгата
южгата
cool
ad/no
южгата
южгат-а
южгате-а
cool-3SG
vb2-pers
мардеж
мардеж
мардеж
wind
no
пуалеш.
пуал-еш
пуал-еш
blow-3SG
vb1-pers
пуалеш.
пуал-еш
пуал-еш
swell-3SG
vb1-pers



южгата 7 («Ончыко»)


– Мый декем пуйто южгата чонан улметым ончыктынет.

Мый
мый
мый
1SG
pr
декем
дек-ем
дек-ем
to-1SG
po-poss
декем
дек-ем
деке-ем
to-1SG
po-poss
пуйто
пуйто
пуйто
as.if
co/pa
южгата
южгата
южгата
cool
ad/no
южгата
южгат-а
южгате-а
cool-3SG
vb2-pers
чонан
чонан
чонан
alive
ad/no
чонан
чон-ан
чон-ан
soul-with
no-deriv.ad
улметым
улм-ет-ым
улмо-ет-м
being-2SG-ACC
ad-poss-case
улметым
ул-м-ет-ым
ул-мЕ-ет-м
be-PTCP.PASS-2SG-ACC
vb1-ad-poss-case
ончыктынет.
ончыкты-не-т
ончыкто-не-т
show-DES-2SG
vb2-mood-pers
ончыктынет.
ончы-кты-не-т
ончо-ктЕ-не-т
look-CAUS-DES-2SG
vb2-deriv.v-mood-pers



южгата 8 (В. Юксерн)


Тӱнӧ южгата.

Тӱнӧ
Тӱнӧ
тӱнӧ
outside
av
Тӱнӧ
Тӱнӧ-Ø
тӱнӧ-Ø
be.in.need-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Тӱнӧ
Тӱнӧ-Ø
тӱнӧ-Ø
be.in.need-CNG
vb2-conn
южгата.
южгата
южгата
cool
ad/no
южгата.
южгат-а
южгате-а
cool-3SG
vb2-pers



южгатан 1 (Д. Орай)


Кече пыл шеҥгек пура. Южгатан чучаш тӱҥалеш.

Кече
Кече
кече
sun
no
Кече
Кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Кече
Кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
пыл
пыл
пыл
cloud
no
шеҥгек
шеҥгек
шеҥгек
back
av/po
пура.
пура
пура
home-made.kvass
no
пура.
пура
пура
framework
no
пура.
пур-а
пуро-а
go.in-3SG
vb2-pers
Южгатан
Южгатан
южгатан
coolly
av
Южгатан
Южгата-н
южгата-ан
cool-with
ad/no-deriv.ad
Южгатан
Южгата-н
южгата-н
cool-GEN
ad/no-case
чучаш
чуч-аш
чуч-аш
seem-INF
vb1-inf
тӱҥалеш.
тӱҥал-еш
тӱҥал-еш
start-3SG
vb1-pers



южгатан 2 («У илыш»)


Мардежат южгатан веле пуалеш.

Мардежат
Мардеж-ат
мардеж-ат
wind-and
no-enc
южгатан
южгатан
южгатан
coolly
av
южгатан
южгата-н
южгата-ан
cool-with
ad/no-deriv.ad
южгатан
южгата-н
южгата-н
cool-GEN
ad/no-case
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
пуалеш.
пуал-еш
пуал-еш
blow-3SG
vb1-pers
пуалеш.
пуал-еш
пуал-еш
swell-3SG
vb1-pers



южгатан 3 (Ӱпымарий)


Олым коклаште терыс южгатан шога, юж коштын кертеш.

Олым
Олым
олым
straw
no
коклаште
коклаште
коклаште
in
av/po
коклаште
кокла-ште
кокла-штЕ
distance-INE
ad/no-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
cook-PL-INE
no-num-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
two-PL-INE
nm-num-case
терыс
терыс
терыс
manure
no
терыс
тер-ыс
тер-с
sled-STR
no-enc
южгатан
южгатан
южгатан
coolly
av
южгатан
южгата-н
южгата-ан
cool-with
ad/no-deriv.ad
южгатан
южгата-н
южгата-н
cool-GEN
ad/no-case
шога,
шога
шога
plough
no
шога,
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers
юж
юж
юж
air
no
юж
ю-ж
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
юж
ю-ж
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
коштын
кошт-ын-Ø
кошт-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
коштын
кошт-ын
кошт-н
go-CVB
vb1-adv
кертеш.
керт-еш
керт-еш
be.able.to-3SG
vb1-pers
кертеш.
керт-еш
керт-еш
swaddle-3SG
vb1-pers



южгатан 4 (М. Шкетан)


Уш тӱрлын шона, чон шолеш, южгатан шолеш.

Уш
Уш
уш
mind
no
Уш
У-ш
у-ш
new-ILL
ad/no-case
тӱрлын
тӱрлын
тӱрлын
in.different.ways
av/po
тӱрлын
тӱрлы-н
тӱрлӧ-н
different-GEN
ad/no/po-case
шона,
шон-а
шоно-а
think-3SG
vb2-pers
чон
чон
чон
soul
no
шолеш,
шол-еш
шол-еш
bracelet-LAT
no-case
шолеш,
шол-еш
шоло-еш
gut-LAT
no-case
шолеш,
шол-еш
шоло-еш
elm-LAT
no-case
шолеш,
шол-еш
шоло-еш
raft-LAT
no-case
шолеш,
шол-еш
шоло-еш
slippery.place-LAT
no-case
шолеш,
шол-еш
шоло-еш
secret-LAT
no-case
шолеш,
шол-еш
шоло-еш
thief-LAT
no-case
шолеш,
шол[ь]-еш
шольо-еш
little.brother-LAT
no-case
шолеш,
шол-еш
шол-еш
boil-3SG
vb1-pers
южгатан
южгатан
южгатан
coolly
av
южгатан
южгата-н
южгата-ан
cool-with
ad/no-deriv.ad
южгатан
южгата-н
южгата-н
cool-GEN
ad/no-case
шолеш.
шол-еш
шол-еш
bracelet-LAT
no-case
шолеш.
шол-еш
шоло-еш
gut-LAT
no-case
шолеш.
шол-еш
шоло-еш
elm-LAT
no-case
шолеш.
шол-еш
шоло-еш
raft-LAT
no-case
шолеш.
шол-еш
шоло-еш
slippery.place-LAT
no-case
шолеш.
шол-еш
шоло-еш
secret-LAT
no-case
шолеш.
шол-еш
шоло-еш
thief-LAT
no-case
шолеш.
шол[ь]-еш
шольо-еш
little.brother-LAT
no-case
шолеш.
шол-еш
шол-еш
boil-3SG
vb1-pers



южгатаҥаш 1 (Д. Орай)


Кече шойышталте. Утларак южгатаҥе.

Кече
Кече
кече
sun
no
Кече
Кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Кече
Кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
шойышталте.
шойышталт-е
шойышталт-Е
be.shielded-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шойышталте.
шойышт-алт-е
шойышт-алт-Е
lie-REF-PST1.3SG
vb1-deriv.v-tense.pers
шойышталте.
шойышт-алт-е
шойышто-алт-Е
block.out-REF-PST1.3SG
vb2-deriv.v-tense.pers
Утларак
Утларак
утларак
more
av
Утларак
Утла-рак
утла-рак
more-COMP
av/po-deg
Утларак
Утл-а-рак
утло-а-рак
escape-3SG-COMP
vb2-pers-deg
южгатаҥе.
южгатаҥ-е
южгатаҥ-Е
cool.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
южгатаҥе.
южгата-ҥ-е
южгата-аҥ-Е
cool-TRANS-PST1.3SG
ad/no-deriv.v-tense.pers



южгаташ 1


Пӧлемым южгаташ

Пӧлемым
Пӧлем-ым
пӧлем-м
room-ACC
no-case
Пӧлемым
Пӧле-м-ым
пӧле-ем-м
gender-1SG-ACC
ad/no-poss-case
Пӧлемым
Пӧле-м-ым
пӧле-ем-ым
gender-TRANS-PST1.1SG
ad/no-deriv.v-tense.pers
южгаташ
южгата-ш
южгата-ш
cool-ILL
ad/no-case
южгаташ
южгата-ш
южгата-еш
cool-LAT
ad/no-case
южгаташ
южгат-аш
южгате-аш
cool-INF
vb2-inf



южгаташ 2


Йӱштӧ мардеж южым южгата.

Йӱштӧ
Йӱштӧ
йӱштӧ
cold
ad/no
мардеж
мардеж
мардеж
wind
no
южым
юж-ым
юж-м
air-ACC
no-case
южым
южы-м
южо-м
some-ACC
pr-case
южым
ю-жы-м
ю-жЕ-м
magic-3SG-ACC
no-poss-case
южым
ю-жы-м
ю-жЕ-м
cool-3SG-ACC
no-poss-case
южгата.
южгата
южгата
cool
ad/no
южгата.
южгат-а
южгате-а
cool-3SG
vb2-pers



южгаташ 3 (В. Юксерн)


Козлюкын каласымыжат (Строевым) пешыжак ыш южгате.

Козлюкын
Козлюкын
Козлюкын
Kozl'ukyn
na
каласымыжат
каласымы-ж-ат
каласыме-жЕ-ат
spoken-3SG-and
ad-poss-enc
каласымыжат
каласы-мы-ж-ат
каласе-мЕ-жЕ-ат
say-PTCP.PASS-3SG-and
vb2-ad-poss-enc
(Строевым)
Строевым
Строевым
Stroyevym
na
пешыжак
пеш-ыж-ак
пеш-жЕ-ак
very-3SG-STR
av-poss-enc
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
южгате.
южгате-Ø
южгате-Ø
cool-IMP.2SG
vb2-mood.pers
южгате.
южгате-Ø
южгате-Ø
cool-CNG
vb2-conn



южгаташ 4 (В. Сапаев)


Ик кечын кас велеш чотак южгатен шындыш.

Ик
Ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
кечын
кечын
кечын
daily
av
кечын
кечы-н
кече-н
sun-GEN
no-case
кас
кас
кас
evening
av/no
велеш
велеш
велеш
toward
po
велеш
вел-еш
вел-еш
side-LAT
no-case
велеш
вел-еш
вел-еш
spill-3SG
vb1-pers
чотак
чот-ак
чот-ак
very-STR
av-enc
чотак
чот-ак
чот-ак
number-STR
no-enc
южгатен
южгат-ен-Ø
южгате-ен-Ø
cool-PST2-3SG
vb2-tense-pers
южгатен
южгат-ен
южгате-ен
cool-CVB
vb2-adv
шындыш.
шындыш
шындыш
sheaves.in.drying.barn
no
шындыш.
шынды-ш-Ø
шынде-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



южгаш 1 (И. Одар)


Лудо-влак гына огыт ярсе, урем мучко южгат, копшаҥге почеш куржталыт.

Лудо-влак
Лудо-влак
лудо-влак
duck-PL
no-num
Лудо-влак
Лудо-влак
лудо-влак
gray-PL
ad-num
гына
гына
гына
only
pa
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-3PL
vb-pers
огыт
ог-ыт
ог-ыт
NEG-2SG
vb-pers
ярсе,
ярсе-Ø
ярсе-Ø
become.free-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ярсе,
ярсе-Ø
ярсе-Ø
become.free-CNG
vb2-conn
урем
урем
урем
street
no
урем
ур-ем
ур-ем
squirrel-1SG
no-poss
урем
ур-ем
уро-ем
bury-1SG
vb2-pers
урем
ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
урем
ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
урем
ур-ем-Ø
ур-ем-Ø
squirrel-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
мучко
мучко
мучко
completely
av/po
южгат,
южга-т
южга-ет
cold-2SG
ad-poss
южгат,
южга-т
южга-ат
cold-and
ad-enc
южгат,
южг-ат
южго-ат
move.hurriedly.to.and.fro-3PL
vb2-pers
южгат,
южг-а-т
южго-а-ат
move.hurriedly.to.and.fro-3SG-and
vb2-pers-enc
южгат,
южг-Ø-ат
южго-Ø-ат
move.hurriedly.to.and.fro-CNG-and
vb2-conn-enc
копшаҥге
копшаҥге
копшаҥге
beetle
no
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
куржталыт.
куржтал-ыт
куржтал-ыт
run-3PL
vb1-pers



южгаш 2


Омса южга.

Омса
Омса
омса
door
no
южга.
южга
южга
cold
ad
южга.
южг-а
южго-а
move.hurriedly.to.and.fro-3SG
vb2-pers



южгаш 3 (МДЭ)


Окнам почаш гын, вара йӱдвошт южген шинчаш тӱҥалеш.

Окнам
Окна-м
окна-м
window-ACC
no-case
Окнам
Окна-м
окна-ем
window-1SG
no-poss
Окнам
Окна-м-Ø
окна-ем-Ø
window-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Окнам
Окна-м-Ø
окна-ем-Ø
window-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Окнам
Окна-м-Ø
окна-ем-Ø
window-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
почаш
поч-аш
поч-аш
open-INF
vb1-inf
гын,
гын
гын
if
co/pa
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
йӱдвошт
йӱдвошт
йӱдвошт
all.night
av
южген
южг-ен-Ø
южго-ен-Ø
move.hurriedly.to.and.fro-PST2-3SG
vb2-tense-pers
южген
южг-ен
южго-ен
move.hurriedly.to.and.fro-CVB
vb2-adv
шинчаш
шинча-ш
шинча-ш
eye-ILL
no-case
шинчаш
шинча-ш
шинча-еш
eye-LAT
no-case
шинчаш
шинч-аш
шинч-аш
sit.down-INF
vb1-inf
шинчаш
шинч-аш
шинче-аш
sit-INF
vb2-inf
шинчаш
шинч-аш
шинче-аш
know-INF
vb2-inf
тӱҥалеш.
тӱҥал-еш
тӱҥал-еш
start-3SG
vb1-pers



южгаяш 1 (Ӱпымарий)


Шулышо шӱртӧ южгая.

Шулышо
Шулышо
шулышо
melting
ad
Шулышо
Шулы-шо
шуло-шЕ
melt-PTCP.ACT
vb2-ad
шӱртӧ
шӱртӧ
шӱртӧ
thread
no
южгая.
южга[й]-[а]
южгае-а
tear-3SG
vb2-pers



южге 1 («Ончыко»)


Мутык йолемат моткоч кылмен. Могыремланат южге веле чучеш.

Мутык
Мутык
мутык
blunt
ad/no
йолемат
йол-ем-ат
йол-ем-ат
foot-1SG-and
no-poss-enc
йолемат
йол-ем-ат
йол-ем-ат
foot-TRANS-2SG
no-deriv.v-pers
йолемат
йол-ем-ат
йол-ем-ат
foot-TRANS-3PL
no-deriv.v-pers
йолемат
йол-ем-а-т
йол-ем-а-ат
foot-TRANS-3SG-and
no-deriv.v-pers-enc
йолемат
йол-ем-Ø-ат
йол-ем-Ø-ат
foot-TRANS-CNG-and
no-deriv.v-conn-enc
йолемат
йол-ем-Ø-ат
йол-ем-Ø-ат
foot-TRANS-CVB-and
no-deriv.v-adv-enc
йолемат
йол-ем--ат
йол-ем-Е-ат
foot-TRANS-PST1.3SG-and
no-deriv.v-tense.pers-enc
моткоч
моткоч
моткоч
exceedingly
av
кылмен.
кылм-ен-Ø
кылме-ен-Ø
freeze.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кылмен.
кылм-ен
кылме-ен
freeze.up-CVB
vb2-adv
Могыремланат
Могыр-ем-лан-ат
могыр-ем-лан-ат
body-1SG-DAT-and
no-poss-case-enc
Могыремланат
Могыр-ем-ла-н-ат
могыр-ем-ла-н-ат
body-1SG-PL-GEN-and
no-poss-num-case-enc
южге
южге
южге
coolly
av
южге
юж-ге
юж-ге
air-COM
no-case
южге
ю-ж-ге
ю-жЕ-ге
magic-3SG-COM
no-poss-case
южге
ю-ж-ге
ю-жЕ-ге
cool-3SG-COM
no-poss-case
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
чучеш.
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



южгодым 1 (Я. Ялкайн)


– Ме ыштен огына ул, ожнак туге лийын, традиций ден кызытат южгодым тугак кая.

Ме
ме
ме
1PL
pr
ыштен
ышт-ен-Ø
ыште-ен-Ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ыштен
ышт-ен
ыште-ен
do-CVB
vb2-adv
огына
ог-ына
ог-ына
NEG-1PL
vb-pers
ул,
ул-Ø
ул-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ул,
ул-Ø
ул-Ø
be-CNG
vb1-conn
ул,
ул-Ø
ул-Ø
be-CVB
vb1-adv
ожнак
ожн-ак
ожно-ак
once-STR
av/po-enc
туге
туге
туге
so
av/pa
туге
ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
туге
ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
туге
ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
лийын,
лийын
лийын
as.a
po
лийын,
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын,
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
традиций
традиций
традиций
tradition
no
ден
ден
ден
and
co
кызытат
кызыт-ат
кызыт-ат
now-and
av-enc
южгодым
южгодым
южгодым
occasionally
av/pr
тугак
тугак
тугак
so
av/co/pr
тугак
туг-а-к
туго-а-ак
break-3SG-STR
vb2-pers-enc
тугак
туг-Ø-ак
туг-Ø-ак
break-CNG-STR
vb1-conn-enc
тугак
туг-Ø-ак
туг-Ø-ак
break-CVB-STR
vb1-adv-enc
тугак
туг--ак
туг-Е-ак
break-PST1.3SG-STR
vb1-tense.pers-enc
тугак
туг-Ø-ак
туго-Ø-ак
break-CNG-STR
vb2-conn-enc
кая.
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers



южгойшо 1 (Сем. Николаев)


Южгойшо семын коштшо тудо пӧрт мучко – куштылгын, шыман, туге, кузе лойга кайшудо.

Южгойшо
Южгойшо
южгойшо
mirage
ad
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
коштшо
коштшо
коштшо
passerby
ad/no
коштшо
кошт-шо
кошт-шЕ
go-PTCP.ACT
vb1-ad
коштшо
кошт-шо
кошт-жЕ
[X]-3SG
de-poss
коштшо
кошт-шо
кошт-жЕ
go-IMP.3SG
vb1-mood.pers
коштшо
кошт-Ø-шо
кошт-Ø-жЕ
go-CNG-3SG
vb1-conn-poss
коштшо
кошт-Ø-шо
кошт-Ø-жЕ
go-CVB-3SG
vb1-adv-poss
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
пӧрт
пӧрт
пӧрт
house
no
мучко –
мучко
мучко
completely
av/po
куштылгын,
куштылгын
куштылгын
easily
av
куштылгын,
куштылгы-н
куштылго-н
light-GEN
ad/no-case
шыман,
шыман
шыман
gently
av
шыман,
шыма-н
шыма-ан
gentle-with
ad-deriv.ad
шыман,
шым-ан
шым-ан
seven-with
nm-deriv.ad
шыман,
шыма-н
шыма-н
gentle-GEN
ad-case
туге,
туге
туге
so
av/pa
туге,
ту-ге
ту-ге
that-COM
pr-case
туге,
ту-ге
ту-ге
gland-COM
no-case
туге,
ту-ге
ту-ге
banner-COM
no-case
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
лойга
лойга
лойга
fluttering
ad
лойга
лойг-а
лойго-а
sway-3SG
vb2-pers
кайшудо.
кайшудо
кайшудо
aftergrass
no



южгунам 1


Южгунам толаш

Южгунам
Южгунам
южгунам
occasionally
av/pr
толаш
тол-аш
тол-аш
come-INF
vb1-inf
толаш
тол-аш
толо-аш
steal-INF
vb2-inf



южгунам 2 (В. Иванов)


Южгунам шке порылык верчак пиалдыме лият.

Южгунам
Южгунам
южгунам
occasionally
av/pr
шке
шке
шке
REFL
pr
порылык
порылык
порылык
kindness
no
порылык
поры-лык
поро-лык
good-for
ad-deriv.ad
верчак
верч-ак
верч-ак
for-STR
po-enc
пиалдыме
пиалдыме
пиалдыме
unhappy
ad
пиалдыме
пиал-дыме
пиал-дымЕ
happiness-without
no-deriv.ad
лият.
ли[й]-[а]т
лий-ат
be-2SG
vb1-pers
лият.
ли[й]-[]-[а]т
лий-Е-ат
be-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc



южгунам 3 (Н. Ильяков)


Корныеҥ южгунам шагатшым ончалеш да писынрак ошкылеш.

Корныеҥ
Корныеҥ
корныеҥ
traveler
no
южгунам
южгунам
южгунам
occasionally
av/pr
шагатшым
шагат-шы-м
шагат-жЕ-м
hour-3SG-ACC
no-poss-case
ончалеш
ончал-еш
ончал-еш
look-3SG
vb1-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
писынрак
писын-рак
писын-рак
quickly-COMP
av-deg
писынрак
писы-н-рак
писе-н-рак
quick-GEN-COMP
ad-case-deg
ошкылеш.
ошкыл-еш
ошкыл-еш
step-LAT
no-case
ошкылеш.
ошкыл-еш
ошкыл-еш
step-3SG
vb1-pers



южгыжаш 1 (М. Евсеева)


Метрийын сусыргышо кидше, (конвоир-влакын) шупшкеден толашымыштлан, южгыжеш.

Метрийын
Метрийын
Метрийын
Metriyyn
na
сусыргышо
сусыргышо
сусыргышо
wounded
ad/no
сусыргышо
сусыргы-шо
сусырго-шЕ
be.injured-PTCP.ACT
vb2-ad
кидше,
кид-ше
кид-жЕ
hand-3SG
no-poss
(конвоир-влакын)
конвоир-влак-ын
конвоир-влак-н
escort-PL-GEN
no-num-case
шупшкеден
шупшкед-ен-Ø
шупшкеде-ен-Ø
pull-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шупшкеден
шупшкед-ен
шупшкеде-ен
pull-CVB
vb2-adv
толашымыштлан,
толашы-мы-шт-лан
толаше-мЕ-шт-лан
try-PTCP.PASS-3PL-DAT
vb2-ad-poss-case
толашымыштлан,
толашы-мы-шт-ла-н
толаше-мЕ-шт-ла-н
try-PTCP.PASS-3PL-PL-GEN
vb2-ad-poss-num-case
южгыжеш.
южгыж-еш
южгыж-еш
hurt.-3SG
vb1-pers



южгыкташ 1


Омсашке южгыкташ

Омсашке
Омса-шке
омса-шкЕ
door-ILL
no-case
южгыкташ
южгыкт-аш
южгыкто-аш
blow-INF
vb2-inf
южгыкташ
южгы-кт-аш
южго-ктЕ-аш
move.hurriedly.to.and.fro-CAUS-INF
vb2-deriv.v-inf



южгыкташ 2 (Н. Лекайн)


Лач пуреден коштедыме рож гыч гына коля шинча гай волгыдо коеш да мардеж южгыкта.

Лач
Лач
лач
just
av/no/pa
Лач
Лач
лач
swim.bladder
no
пуреден
пуред-ен-Ø
пуреде-ен-Ø
enter-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуреден
пуред-ен
пуреде-ен
enter-CVB
vb2-adv
коштедыме
коштеды-ме
коштеде-мЕ
go-PTCP.PASS
vb2-ad
рож
рож
рож
hole
no
гыч
гыч
гыч
from
po
гына
гына
гына
only
pa
коля
коля
коля
mouse
no
шинча
шинча
шинча
eye
no
шинча
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
волгыдо
волгыдо
волгыдо
light
ad/no
коеш
коеш
коеш
it.seems
pa
коеш
ко[й]-еш
кой-еш
be.visible-3SG
vb1-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
мардеж
мардеж
мардеж
wind
no
южгыкта.
южгыкт-а
южгыкто-а
blow-3SG
vb2-pers
южгыкта.
южгы-кт-а
южго-ктЕ-а
move.hurriedly.to.and.fro-CAUS-3SG
vb2-deriv.v-pers



южгыктымаш 1


Мардеж южгыктымаш

Мардеж
Мардеж
мардеж
wind
no
южгыктымаш
южгыктымаш
южгыктымаш
puff
no
южгыктымаш
южгыкты-маш
южгыкто-маш
blow-NMLZ
vb2-deriv.n
южгыктымаш
южгы-кты-маш
южго-ктЕ-маш
move.hurriedly.to.and.fro-CAUS-NMLZ
vb2-deriv.v-deriv.n



южгыктымаш 2


омсаште южгыктымаш

омсаште
омса-ште
омса-штЕ
door-INE
no-case
южгыктымаш
южгыктымаш
южгыктымаш
puff
no
южгыктымаш
южгыкты-маш
южгыкто-маш
blow-NMLZ
vb2-deriv.n
южгыктымаш
южгы-кты-маш
южго-ктЕ-маш
move.hurriedly.to.and.fro-CAUS-NMLZ
vb2-deriv.v-deriv.n



южгыраш 1 (М.-Ятман)


Кира олмеш сакалтыме кок пел кермыч южгыра веле ӱлыкыла вола.

Кира
Кира
Кира
Kira
na
олмеш
олмеш
олмеш
instead
po
олмеш
олм-еш
олмо-еш
place-LAT
no-case
сакалтыме
сакалтыме
сакалтыме
hanging
ad
сакалтыме
сакалты-ме
сакалте-мЕ
hang.up-PTCP.PASS
vb2-ad
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
пел
пел
пел
half
no
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CNG
vb1-conn
пел
пел-Ø
пел-Ø
burn-CVB
vb1-adv
кермыч
кермыч
кермыч
brick
no
южгыра
***
***
***
***
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
ӱлыкыла
ӱлыкыла
ӱлыкыла
downwards
av
ӱлыкыла
ӱлыкы-ла
ӱлыкӧ-ла
downwards-STR
av-enc
вола.
вол-а
воло-а
descend-3SG
vb2-pers



южгыраш 2 (МДЭ)


Пий пурмо пешак южгыра ыле вет. Кызыт такат коршта йолем.

Пий
Пий
пий
dog
no
пурмо
пурмо
пурмо
chewing
ad
пурмо
пур-мо
пур-мЕ
chew-PTCP.PASS
vb1-ad
пешак
пешак
пешак
very
av
пешак
пеш-ак
пеш-ак
very-STR
av-enc
южгыра
***
***
***
***
ыле
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
вет.
вет
вет
so
co/pa
Кызыт
Кызыт
кызыт
now
av
такат
такат
такат
as.it.is
av
такат
так-ат
так-ат
like.that-and
av/co/pa-enc
коршта
коршт-а
коршто-а
hurt-3SG
vb2-pers
йолем.
йол-ем
йол-ем
foot-1SG
no-poss
йолем.
йол-ем-Ø
йол-ем-Ø
foot-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
йолем.
йол-ем-Ø
йол-ем-Ø
foot-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
йолем.
йол-ем-Ø
йол-ем-Ø
foot-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



юждымо 1


Юждымо вер

Юждымо
Юждымо
юждымо
airless
ad
Юждымо
Юж-дымо
юж-дымЕ
air-without
no-deriv.ad
вер
вер
вер
place
no



юждымо 2


юждымо космос

юждымо
юждымо
юждымо
airless
ad
юждымо
юж-дымо
юж-дымЕ
air-without
no-deriv.ad
космос
космос
космос
cosmos
no



юждымо 3 (А. Селин)


Икте – плотник, весе – академик, кумшо юждымо каваш коштеш.

Икте –
Икте
икте
one
nm/pr
плотник,
плотник
плотник
carpenter
no
весе –
весе
весе
different
ad/no/pr
академик,
академик
академик
academician
no
кумшо
кумшо
кумшо
third
av/nm
юждымо
юждымо
юждымо
airless
ad
юждымо
юж-дымо
юж-дымЕ
air-without
no-deriv.ad
каваш
кава-ш
кава-ш
sky-ILL
no-case
каваш
кава-ш
кава-ш
lower.abdomen-ILL
no-case
каваш
кава-ш
кава-ш
weight-ILL
no-case
каваш
кава-ш
кава-еш
sky-LAT
no-case
каваш
кава-ш
кава-еш
lower.abdomen-LAT
no-case
каваш
кава-ш
кава-еш
weight-LAT
no-case
коштеш.
кошт-еш
кошт-еш
go-3SG
vb1-pers



юж-ж 1 (Д. Орай)


Самолёт мӱгырымым чарныш, мардежлан ваштареш юж-ж волен кайыш.

Самолёт
Самолёт
самолёт
airplane
no
мӱгырымым
мӱгырымы-м
мӱгырымӧ-м
rumbling-ACC
ad-case
мӱгырымым
мӱгыры-мы-м
мӱгырӧ-мЕ-м
roar-PTCP.PASS-ACC
vb2-ad-case
чарныш,
чарныш
чарныш
stop
no
чарныш,
чарны-ш-Ø
чарне-ш-Ø
stop-PST1-3SG
vb2-tense-pers
мардежлан
мардеж-лан
мардеж-лан
wind-DAT
no-case
мардежлан
мардеж-ла-н
мардеж-ла-н
wind-PL-GEN
no-num-case
ваштареш
ваштареш
ваштареш
toward
ad/av/po
ваштареш
ваштар-еш
ваштар-еш
maple-LAT
no-case
юж-ж
юж-ж
юж-ж
[X]
de
волен
вол-ен-Ø
воло-ен-Ø
descend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
волен
вол-ен
воло-ен
descend-CVB
vb2-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



юж-ж 2 (С. Чавайн)


Тамак шупшын шинчышыжла (Токтарын) могыржылан юж-ж чучо.

Тамак
Тамак
тамак
tobacco.plant
no
Тамак
Там-ак
там-ак
taste-STR
no-enc
шупшын
шупш-ын-Ø
шупш-н-Ø
pull-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шупшын
шупш-ын
шупш-н
pull-CVB
vb1-adv
шинчышыжла
шинчы-шыжла
шинче-шыжла
sit-CVB.SIM.3SG
vb2-adv.pers
шинчышыжла
шинчы-шыжла
шинче-шыжла
know-CVB.SIM.3SG
vb2-adv.pers
шинчышыжла
шинчышы-ж-ла
шинчыше-жЕ-ла
stagnant-3SG-COMP
ad-poss-case
шинчышыжла
шинчышы-ж-ла
шинчыше-жЕ-ла
learned-3SG-COMP
ad/no-poss-case
шинчышыжла
шинчышы-ж-ла
шинчыше-жЕ-ла
stagnant-3SG-PL
ad-poss-num
шинчышыжла
шинчышы-ж-ла
шинчыше-жЕ-ла
learned-3SG-PL
ad/no-poss-num
шинчышыжла
шинчышы-ж-ла
шинчыше-жЕ-ла
stagnant-3SG-STR
ad-poss-enc
шинчышыжла
шинчышы-ж-ла
шинчыше-жЕ-ла
learned-3SG-STR
ad/no-poss-enc
шинчышыжла
шинчы-шы-ж-ла
шинче-шЕ-жЕ-ла
sit-PTCP.ACT-3SG-COMP
vb2-ad-poss-case
шинчышыжла
шинчы-шы-ж-ла
шинче-шЕ-жЕ-ла
know-PTCP.ACT-3SG-COMP
vb2-ad-poss-case
шинчышыжла
шинчы-шы-ж-ла
шинче-шЕ-жЕ-ла
sit-PTCP.ACT-3SG-PL
vb2-ad-poss-num
шинчышыжла
шинчы-шы-ж-ла
шинче-шЕ-жЕ-ла
know-PTCP.ACT-3SG-PL
vb2-ad-poss-num
шинчышыжла
шинчы-шы-ж-ла
шинче-шЕ-жЕ-ла
sit-PTCP.ACT-3SG-STR
vb2-ad-poss-enc
шинчышыжла
шинчы-шы-ж-ла
шинче-шЕ-жЕ-ла
know-PTCP.ACT-3SG-STR
vb2-ad-poss-enc
шинчышыжла
шинчы-ш-Ø-ыж-ла
шинче-ш-Ø-жЕ-ла
sit-PST1-3SG-3SG-STR
vb2-tense-pers-poss-enc
шинчышыжла
шинчы-ш-Ø-ыж-ла
шинче-ш-Ø-жЕ-ла
know-PST1-3SG-3SG-STR
vb2-tense-pers-poss-enc
(Токтарын)
Токтар-ын
токтар-н
slow-witted-GEN
ad-case
могыржылан
могыр-жы-лан
могыр-жЕ-лан
body-3SG-DAT
no-poss-case
могыржылан
могыр-жы-ла-н
могыр-жЕ-ла-н
body-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
юж-ж
юж-ж
юж-ж
[X]
de
чучо.
чуч-о
чуч-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юж-ж 3 (М. Айгильдин)


Корнышто ала-мо тарванылеш. Миклайын могыржо юж-ж чытырналте.

Корнышто
Корны-што
корно-штЕ
road-INE
no-case
ала-мо
ала-мо
ала-мо
something
pa/pr
тарванылеш.
тарваныл-еш
тарваныл-еш
move-3SG
vb1-pers
Миклайын
Миклайын
Миклайын
Miklayyn
na
могыржо
могыр-жо
могыр-жЕ
body-3SG
no-poss
юж-ж
юж-ж
юж-ж
[X]
de
чытырналте.
чытырналт-е
чытырналт-Е
shudder-PST1.3SG
vb1-tense.pers
чытырналте.
чытырн-алт-е
чытырне-алт-Е
shake-REF-PST1.3SG
vb2-deriv.v-tense.pers



южик(те) 1


Южиктым ужаш

Южиктым
Южикты-м
южикте-м
someone-ACC
pr-case
ужаш
ужаш
ужаш
part
no
ужаш
уж-аш
уж-аш
see-INF
vb1-inf



южик(те) 2


южиктым пален налаш

южиктым
южикты-м
южикте-м
someone-ACC
pr-case
пален
пал-ен-Ø
пале-ен-Ø
know-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пален
пал-ен
пале-ен
know-CVB
vb2-adv
налаш
нал-аш
нал-аш
take-INF
vb1-inf



южик(те) 3 (А. Эрыкан)


Ял калык гыч южиктыже родина верч вуйым пыштен.

Ял
Ял
ял
village
no
калык
калык
калык
people
no
гыч
гыч
гыч
from
po
южиктыже
южиктыже
южиктыже
one.of.them
pr
южиктыже
южикты-же
южикте-жЕ
someone-3SG
pr-poss
родина
***
***
***
***
верч
верч
верч
for
po
вуйым
вуй-ым
вуй-м
head-ACC
no-case
пыштен.
пышт-ен-Ø
пыште-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пыштен.
пышт-ен
пыште-ен
put-CVB
vb2-adv



южик(те) 4 (И. Васильев)


Южик вагонышто пеш виян мурат.

Южик
Южик
южик
some
pr
вагонышто
вагон-ышто
вагон-штЕ
railroad.car-INE
no-case
пеш
пеш
пеш
very
av
виян
виян
виян
strong
ad/av
виян
ви[й]-[а]н
вий-ан
power-with
no-deriv.ad
мурат.
мур-ат
муро-ат
song-and
no-enc
мурат.
мур-ат
муро-ат
sing-3PL
vb2-pers
мурат.
мур-а-т
муро-а-ат
sing-3SG-and
vb2-pers-enc
мурат.
мур-Ø-ат
муро-Ø-ат
sing-CNG-and
vb2-conn-enc



южитлаш 1 (МДЭ)


Окна воктен ит шич, пеш южитла.

Окна
Окна
окна
window
no
воктен
воктен
воктен
beside
av/po
воктен
вокт-ен-Ø
вокто-ен-Ø
strip.bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
воктен
вокт-ен
вокто-ен
strip.bark-CVB
vb2-adv
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
шич,
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шич,
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-CNG
vb1-conn
шич,
шич-Ø
шинч-Ø
sit.down-CVB
vb1-adv
пеш
пеш
пеш
very
av
южитла.
***
***
***
***



южйол 1 (Ӱпымарий)


(Кокыртыш) омса почмо годым але вольыкым вӱта гыч лукмо годым южйол логалме дене чот палдырна.

(Кокыртыш)
Кокыртыш
кокыртыш
cough
no
омса
омса
омса
door
no
почмо
почмо
почмо
open
ad
почмо
поч-мо
поч-мЕ
open-PTCP.PASS
vb1-ad
годым
годым
годым
during
po
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
вольыкым
вольык-ым
вольык-м
cattle-ACC
no-case
вӱта
вӱта
вӱта
shed
no
гыч
гыч
гыч
from
po
лукмо
лукмо
лукмо
deductible
ad
лукмо
лук-мо
лукт-мЕ
lead.out-PTCP.PASS
vb1-ad
годым
годым
годым
during
po
южйол
южйол
южйол
draft
no
логалме
логал-ме
логал-мЕ
touch-PTCP.PASS
vb1-ad
дене
дене
дене
with
po
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
палдырна.
палдыр-на
палдыр-на
indicator-1PL
no-poss
палдырна.
палдырн-а
палдырне-а
be.seen-3SG
vb2-pers



южланаш 1


Мланде южлана.

Мланде
Мланде
мланде
land
no
Мланде
Мланде
Мланде
Earth
pn
южлана.
южлан-а
южлане-а
become.wet-3SG
vb2-pers
южлана.
юж-ла-на
юж-ла-на
air-COMP-1PL
no-case-poss
южлана.
юж-ла-на
юж-ла-на
air-PL-1PL
no-num-poss



южлоҥга 1


Кугу южлоҥга

Кугу
Кугу
кугу
big
ad/no
южлоҥга
южлоҥга
южлоҥга
air.chamber
no



южо 1


Южо еҥ

Южо
Южо
южо
some
pr
Южо
Ю-жо
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
Южо
Ю-жо
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no



южо 2 (Н. Лекайн)


Южо тӱҥалше прозаик произведенийым воза да тудым тӧрлаташ нянькам кычалеш.

Южо
Южо
южо
some
pr
Южо
Ю-жо
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
Южо
Ю-жо
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
тӱҥалше
тӱҥалше
тӱҥалше
beginning
ad/no
тӱҥалше
тӱҥал-ше
тӱҥал-шЕ
start-PTCP.ACT
vb1-ad
прозаик
прозаик
прозаик
prosaist
no
произведенийым
произведений-ым
произведений-м
work-ACC
no-case
воза
воз-а
возо-а
write-3SG
vb2-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
тӧрлаташ
тӧрлат-аш
тӧрлате-аш
fix-INF
vb2-inf
нянькам
***
***
***
***
кычалеш.
кычал-еш
кычал-еш
search-3SG
vb1-pers



южо 3 («Сылн. пам.»)


Южо ялже латвич-коло меҥге кутыш.

Южо
Южо
южо
some
pr
Южо
Ю-жо
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
Южо
Ю-жо
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
ялже
ял-же
ял-жЕ
village-3SG
no-poss
латвич-коло
латвич-коло
латвичколо
fifteentwenty
nmnm
латвич-коло
латвич-коло-Ø
латвичколо-Ø
fifteendie-IMP.2SG
nmvb2-mood.pers
латвич-коло
латвич-коло-Ø
латвичколо-Ø
fifteendie-CNG
nmvb2-conn
меҥге
меҥге
меҥге
post
no
меҥге
меҥ-ге
меҥ-ге
birthmark-COM
no-case
кутыш.
кутыш
кутыш
length
no/po
кутыш.
кут-ыш
кут-ш
length-ILL
no/po-case
кутыш.
кут-ыш
кут-ш
soul-ILL
no-case



южполат 1 («Ончыко»)


Мыланна, йӧратыше-влаклан, пуйто южполат кончен.

Мыланна,
мы-лан-на
ме-лан-на
1PL-DAT-1PL
pr-case-poss
йӧратыше-влаклан,
йӧратыше-влак-лан
йӧратыше-влак-лан
loving-PL-DAT
ad/no-num-case
йӧратыше-влаклан,
йӧраты-ше-влак-лан
йӧрате-шЕ-влак-лан
love-PTCP.ACT-PL-DAT
vb2-ad-num-case
пуйто
пуйто
пуйто
as.if
co/pa
южполат
южполат
южполат
castle.in.the.sky
no
кончен.
конч-ен-Ø
кончо-ен-Ø
appear-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кончен.
конч-ен
кончо-ен
appear-CVB
vb2-adv



южпуал 1 («Мар. Эл»)


Сӱретче-апшат шкенжын у пашаж дене палдарыш: чоҥымо пӧртын леведыш ӱмбалныже тудо южпуалым (флюгерым) шогалтен.

Сӱретче-апшат
Сӱретче-апшат
сӱретчеапшат
artistblacksmith
nono
шкенжын
шкен-жы-н
шке-жЕ-н
REFL-3SG-GEN
pr-poss-case
шкенжын
шкен-жы-н
шкен-жЕ-н
private-3SG-GEN
ad-poss-case
шкенжын
шке-н-жы-н
шке-н-жЕ-н
REFL-GEN-3SG-GEN
pr-case-poss-case
у
у
у
new
ad/no
у
у
у
oh
in
у
у-Ø
уо-Ø
take.care.of-IMP.2SG
vb2-mood.pers
у
у-Ø
уо-Ø
stroke-IMP.2SG
vb2-mood.pers
у
у-Ø
уо-Ø
take.care.of-CNG
vb2-conn
у
у-Ø
уо-Ø
stroke-CNG
vb2-conn
пашаж
паша-ж
паша-жЕ
work-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
палдарыш:
палдары-ш-Ø
палдаре-ш-Ø
acquaint-PST1-3SG
vb2-tense-pers
чоҥымо
чоҥымо
чоҥымо
construction
ad
чоҥымо
чоҥы-мо
чоҥо-мЕ
build-PTCP.PASS
vb2-ad
пӧртын
пӧрт-ын
пӧрт-н
house-GEN
no-case
леведыш
леведыш
леведыш
blanket
no
ӱмбалныже
ӱмбалны-же
ӱмбалне-жЕ
above-3SG
av/po-poss
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
южпуалым
южпуал-ым
южпуал-м
weathercock-ACC
no-case
(флюгерым)
флюгер-ым
флюгер-м
weathercock-ACC
no-case
шогалтен.
шогалт-ен-Ø
шогалте-ен-Ø
put-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шогалтен.
шогалт-ен
шогалте-ен
put-CVB
vb2-adv



южталаш 1 (П. Луков)


Тыгай годым мардежшат ала-кушко йыма, изишат ок южтал.

Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
годым
годым
годым
during
po
мардежшат
мардеж-ш-ат
мардеж-жЕ-ат
wind-3SG-and
no-poss-enc
ала-кушко
ала-кушко
ала-кушко
somewhere
av/pr
ала-кушко
ала-куш-ко
ала-куш-шкЕ
somewhere-ILL
av/pr-case
йыма,
йым-а
йыме-а
be.blinded-3SG
vb2-pers
изишат
изишат
изишат
not.at.all
av
изишат
изиш-ат
изиш-ат
a.bit-and
av-enc
изишат
изи-ш-ат
изи-ш-ат
small-ILL-and
ad/no-case-enc
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
южтал.
южтал-Ø
южтал-Ø
blow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
южтал.
южтал-Ø
южтал-Ø
blow-CNG
vb1-conn
южтал.
южтал-Ø
южтал-Ø
blow-CVB
vb1-adv



южталташ 1 (П. Луков)


Кӧргӧ гыч шокшо пич юж южталте, имне-влак лӱдын тарванылаш тӱҥальыч.

Кӧргӧ
Кӧргӧ
кӧргӧ
inside
ad/no
гыч
гыч
гыч
from
po
шокшо
шокшо
шокшо
heat
ad/no
шокшо
шок-шо
шокт-шЕ
sift-PTCP.ACT
vb1-ad
шокшо
шок-шо
шок-жЕ
shock-3SG
no-poss
шокшо
шок-шо
шокт-жЕ
sift-IMP.3SG
vb1-mood.pers
шокшо
шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CNG-3SG
vb1-conn-poss
шокшо
шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CVB-3SG
vb1-adv-poss
пич
пич
пич
stuffiness
ad/av/no
юж
юж
юж
air
no
юж
ю-ж
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
юж
ю-ж
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
южталте,
южталт-е
южталт-Е
blow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
южталте,
южт-алт-е
южто-алт-Е
blow-REF-PST1.3SG
vb2-deriv.v-tense.pers
имне-влак
имн'е-влак
имн'е-влак
horse-PL
no-num
лӱдын
лӱдын
лӱдын
timidly
av
лӱдын
лӱд-ын-Ø
лӱд-н-Ø
be.afraid.of-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лӱдын
лӱд-ын
лӱд-н
be.afraid.of-CVB
vb1-adv
тарванылаш
тарваныл-аш
тарваныл-аш
move-INF
vb1-inf
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.3PL
vb1-tense.pers



южтаралташ 1


Уржа южтаралтеш.

Уржа
Уржа
уржа
rye
no
южтаралтеш.
южтаралт-еш
южтаралт-еш
be.aired.out-3SG
vb1-pers
южтаралтеш.
южтар-алт-еш
южтаре-алт-еш
air-REF-3SG
vb2-deriv.v-pers



южтаралташ 2


Вӱта южтаралтеш.

Вӱта
Вӱта
вӱта
shed
no
южтаралтеш.
южтаралт-еш
южтаралт-еш
be.aired.out-3SG
vb1-pers
южтаралтеш.
южтар-алт-еш
южтаре-алт-еш
air-REF-3SG
vb2-deriv.v-pers



южтаралтше 1 («Мар. Эл»)


Коштымо деч вара кушкылым кукшо, южтаралтше верыште аралат.

Коштымо
Коштымо
коштымо
dried
ad
Коштымо
Кошты-мо
кошто-мЕ
dry-PTCP.PASS
vb2-ad
деч
деч
деч
from
po
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
кушкылым
кушкыл-ым
кушкыл-м
plant-ACC
no-case
кукшо,
кукшо
кукшо
dry
ad/no
южтаралтше
южтаралтше
южтаралтше
ventilated
ad
южтаралтше
южтаралт-ше
южтаралт-шЕ
be.aired.out-PTCP.ACT
vb1-ad
южтаралтше
южтаралт-ше
южтаралт-жЕ
be.aired.out-IMP.3SG
vb1-mood.pers
южтаралтше
южтар-алт-ше
южтаре-алт-шЕ
air-REF-PTCP.ACT
vb2-deriv.v-ad
южтаралтше
южтаралт-Ø-ше
южтаралт-Ø-жЕ
be.aired.out-CNG-3SG
vb1-conn-poss
южтаралтше
южтаралт-Ø-ше
южтаралт-Ø-жЕ
be.aired.out-CVB-3SG
vb1-adv-poss
южтаралтше
южтар-алт-ше
южтаре-алт-жЕ
air-REF-IMP.3SG
vb2-deriv.v-mood.pers
южтаралтше
южтар-алт-Ø-ше
южтаре-алт-Ø-жЕ
air-REF-CNG-3SG
vb2-deriv.v-conn-poss
южтаралтше
южтар-алт-Ø-ше
южтаре-алт-Ø-жЕ
air-REF-CVB-3SG
vb2-deriv.v-adv-poss
верыште
верыште
верыште
inessive
no
верыште
вер-ыште
вер-штЕ
place-INE
no-case
аралат.
арал-ат
арале-ат
defend-3PL
vb2-pers
аралат.
ара-ла-т
ара-ла-ет
body-COMP-2SG
no-case-poss
аралат.
ара-ла-т
ара-ла-ет
body-PL-2SG
no-num-poss
аралат.
ара-ла-т
ара-ла-ат
body-COMP-and
no-case-enc
аралат.
ара-ла-т
ара-ла-ат
body-PL-and
no-num-enc
аралат.
арал-а-т
арале-а-ат
defend-3SG-and
vb2-pers-enc
аралат.
арал-Ø-ат
арале-Ø-ат
defend-CNG-and
vb2-conn-enc



южтараш 1


Кабинетым южтараш

Кабинетым
Кабинет-ым
кабинет-м
study-ACC
no-case
Кабинетым
Кабин-ет-ым
кабине-ет-м
cabin-2SG-ACC
no-poss-case
южтараш
южтар-аш
южтаре-аш
air-INF
vb2-inf



южтараш 2 («Мар. Эл»)


Илыме пӧлемым, теле але кеҥеж, кеч-могай игече шога гынат, южтараш кӱлеш.

Илыме
Илыме
илыме
living
ad
Илыме
Илы-ме
иле-мЕ
live-PTCP.PASS
vb2-ad
пӧлемым,
пӧлем-ым
пӧлем-м
room-ACC
no-case
пӧлемым,
пӧле-м-ым
пӧле-ем-м
gender-1SG-ACC
ad/no-poss-case
пӧлемым,
пӧле-м-ым
пӧле-ем-ым
gender-TRANS-PST1.1SG
ad/no-deriv.v-tense.pers
теле
теле
теле
winter
no
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
кеҥеж,
кеҥеж
кеҥеж
summer
no
кеч-могай
кеч-могай
кеч-могай
of.whatever.sort
ad/pr
игече
игече
игече
weather
no
шога
шога
шога
plough
no
шога
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
южтараш
южтар-аш
южтаре-аш
air-INF
vb2-inf
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



южтараш 3 («Мар. ком.»)


Эмлалтше еҥын пӧлемжым чӱчкыдынрак южтараш, шӱргӱштышым, нершовычым вашталташ кӱлеш.

Эмлалтше
Эмлалтше
эмлалтше
sick
ad/no
Эмлалтше
Эмлалт-ше
эмлалт-шЕ
receive.treatment-PTCP.ACT
vb1-ad
Эмлалтше
Эмлалт-ше
эмлалт-жЕ
receive.treatment-IMP.3SG
vb1-mood.pers
Эмлалтше
Эмл-алт-ше
эмле-алт-шЕ
treat-REF-PTCP.ACT
vb2-deriv.v-ad
Эмлалтше
Эмлалт-Ø-ше
эмлалт-Ø-жЕ
receive.treatment-CNG-3SG
vb1-conn-poss
Эмлалтше
Эмлалт-Ø-ше
эмлалт-Ø-жЕ
receive.treatment-CVB-3SG
vb1-adv-poss
Эмлалтше
Эмл-алт-ше
эмле-алт-жЕ
treat-REF-IMP.3SG
vb2-deriv.v-mood.pers
Эмлалтше
Эмл-алт-Ø-ше
эмле-алт-Ø-жЕ
treat-REF-CNG-3SG
vb2-deriv.v-conn-poss
Эмлалтше
Эмл-алт-Ø-ше
эмле-алт-Ø-жЕ
treat-REF-CVB-3SG
vb2-deriv.v-adv-poss
еҥын
еҥ-ын
еҥ-н
person-GEN
ad/no-case
пӧлемжым
пӧлем-жы-м
пӧлем-жЕ-м
room-3SG-ACC
no-poss-case
пӧлемжым
пӧле-м-жы-м
пӧле-ем-жЕ-м
gender-1SG-3SG-ACC
ad/no-poss-poss-case
чӱчкыдынрак
чӱчкыдын-рак
чӱчкыдын-рак
often-COMP
av-deg
чӱчкыдынрак
чӱчкыды-н-рак
чӱчкыдӧ-н-рак
frequent-GEN-COMP
ad-case-deg
южтараш,
южтар-аш
южтаре-аш
air-INF
vb2-inf
шӱргӱштышым,
шӱргӱштыш-ым
шӱргӱштыш-м
towel-ACC
no-case
нершовычым
нершовыч-ым
нершовыч-м
handkerchief-ACC
no-case
вашталташ
вашталт-аш
вашталт-аш
change-INF
vb1-inf
вашталташ
вашталт-аш
вашталте-аш
change-INF
vb2-inf
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers



южтарыше 1 («Мар. ком.»)


Южтарыше установко, южым тулен луктын, кум-ныл тӱжем метр марте кӱкшытыш нӧлталтме гаяк условийым ышта.

Южтарыше
Южтарыше
южтарыше
cooling
ad
Южтарыше
Южтары-ше
южтаре-шЕ
air-PTCP.ACT
vb2-ad
установко,
установко
установко
plant
no
южым
юж-ым
юж-м
air-ACC
no-case
южым
южы-м
южо-м
some-ACC
pr-case
южым
ю-жы-м
ю-жЕ-м
magic-3SG-ACC
no-poss-case
южым
ю-жы-м
ю-жЕ-м
cool-3SG-ACC
no-poss-case
тулен
тул'е-н
тул'е-н
flax.brake-GEN
no-case
тулен
тул-ен-Ø
туло-ен-Ø
bolt-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тулен
тул-ен-Ø
туло-ен-Ø
brake-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тулен
тул-ен
туло-ен
bolt-CVB
vb2-adv
тулен
тул-ен
туло-ен
brake-CVB
vb2-adv
луктын,
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын,
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
кум-ныл
кум-ныл
кум-ныл
three.or.four
nm
тӱжем
тӱжем
тӱжем
thousand
nm
тӱжем
тӱж-ем
тӱж-ем
heavy.with.young-1SG
ad-poss
тӱжем
тӱж-ем
тӱжӧ-ем
heavy.with.young-1SG
ad-poss
тӱжем
тӱж-ем-Ø
тӱж-ем-Ø
heavy.with.young-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
тӱжем
тӱж-ем-Ø
тӱжӧ-ем-Ø
heavy.with.young-TRANS-IMP.2SG
ad-deriv.v-mood.pers
тӱжем
тӱж-ем-Ø
тӱж-ем-Ø
heavy.with.young-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
тӱжем
тӱж-ем-Ø
тӱжӧ-ем-Ø
heavy.with.young-TRANS-CNG
ad-deriv.v-conn
тӱжем
тӱж-ем-Ø
тӱж-ем-Ø
heavy.with.young-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
тӱжем
тӱж-ем-Ø
тӱжӧ-ем-Ø
heavy.with.young-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
метр
метр
метр
meter
no
марте
марте
марте
up.to
po
кӱкшытыш
кӱкшыт-ыш
кӱкшыт-ш
height-ILL
no/po-case
нӧлталтме
нӧлталт-ме
нӧлталт-мЕ
rise-PTCP.PASS
vb1-ad
нӧлталтме
нӧлт-алт-ме
нӧлт-алт-мЕ
rise-REF-PTCP.PASS
vb1-deriv.v-ad
нӧлталтме
нӧлт-алт-ме
нӧлтӧ-алт-мЕ
lift-REF-PTCP.PASS
vb2-deriv.v-ad
гаяк
гаяк
гаяк
almost
po
гаяк
га[й]-[а]к
гай-ак
like-STR
ad/av/pa/po-enc
гаяк
га[й]-[а]к
гае-ак
like-STR
po-enc
условийым
условий-ым
условий-м
conditions-ACC
no-case
ышта.
ышт-а
ыште-а
do-3SG
vb2-pers



южташ 1 (А. Тимофеев)


Коя шӱр огешат пушлане. Южташ мондет гын, тыманмеш умшатым когартет.

Коя
Коя
коя
fat
ad/no
шӱр
шӱр
шӱр
soup
no
огешат
ог-еш-ат
ог-еш-ат
NEG-3SG-and
vb-pers-enc
пушлане.
пушлане-Ø
пушлане-Ø
evaporate-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пушлане.
пушлане-Ø
пушлане-Ø
calm.down-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пушлане.
пушлане-Ø
пушлане-Ø
puff-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пушлане.
пушлане-Ø
пушлане-Ø
evaporate-CNG
vb2-conn
пушлане.
пушлане-Ø
пушлане-Ø
calm.down-CNG
vb2-conn
пушлане.
пушлане-Ø
пушлане-Ø
puff-CNG
vb2-conn
Южташ
Южт-аш
южто-аш
blow-INF
vb2-inf
мондет
монд-ет
мондо-ет
forget-2SG
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
тыманмеш
тыманмеш
тыманмеш
at.once
av
тыманмеш
тыманм-еш
тыманме-еш
[X]-LAT
ad-case
умшатым
умша-т-ым
умша-ет-м
mouth-2SG-ACC
no-poss-case
когартет.
когарт-ет
когарте-ет
burn-2SG
vb2-pers



южташ 2 (Д. Орай)


(Ӱдыр), нершовычшо дене шӱргыжым южтен, вуйжым пӧрдыктылеш.

(Ӱдыр),
Ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
(Ӱдыр),
Ӱдыр
Ӱдыр
Virgo
no
нершовычшо
нершовыч-шо
нершовыч-жЕ
handkerchief-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
шӱргыжым
шӱргы-жы-м
шӱргӧ-жЕ-м
face-3SG-ACC
no-poss-case
шӱргыжым
шӱргы-жы-м
шӱргӧ-жЕ-м
forest-3SG-ACC
no-poss-case
южтен,
южт-ен-Ø
южто-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
южтен,
южт-ен
южто-ен
blow-CVB
vb2-adv
вуйжым
вуй-жы-м
вуй-жЕ-м
head-3SG-ACC
no-poss-case
пӧрдыктылеш.
пӧрдыктыл-еш
пӧрдыктыл-еш
roll-3SG
vb1-pers



южтымаш 1


Шовыч дене южтымаш

Шовыч
Шовыч
шовыч
kerchief
no
дене
дене
дене
with
po
южтымаш
южтымаш
южтымаш
fanning
no
южтымаш
южты-маш
южто-маш
blow-NMLZ
vb2-deriv.n



южтымаш 2 (Кум. мут)


Мардеж дене южтымаштат, мешак кучымаштат перкем пуэнат.

Мардеж
Мардеж
мардеж
wind
no
дене
дене
дене
with
po
южтымаштат,
южтымаш-т-ат
южтымаш-штЕ-ат
fanning-INE-and
no-case-enc
южтымаштат,
южты-маш-т-ат
южто-маш-штЕ-ат
blow-NMLZ-INE-and
vb2-deriv.n-case-enc
мешак
мешак
мешак
bag
no
мешак
ме-ш-ак
ме-ш-ак
1PL-ILL-STR
pr-case-enc
мешак
ме-ш-ак
ме-еш-ак
we-LAT-STR
pr-case-enc
кучымаштат
кучымаш-т-ат
кучымаш-штЕ-ат
holding-INE-and
no-case-enc
кучымаштат
кучы-маш-т-ат
кучо-маш-штЕ-ат
hold-NMLZ-INE-and
vb2-deriv.n-case-enc
перкем
перке-м
перке-м
abundance-ACC
no-case
перкем
перке-м
перке-ем
abundance-1SG
no-poss
перкем
перке-м-Ø
перке-ем-Ø
abundance-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
перкем
перке-м-Ø
перке-ем-Ø
abundance-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
перкем
перке-м-Ø
перке-ем-Ø
abundance-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пуэнат.
пу}-эн-ат
пуо-ен-ат
give-PST2-2SG
vb2-tense-pers
пуэнат.
пу}-эн-ат
пуо-ен-ат
blow-PST2-2SG
vb2-tense-pers
пуэнат.
пу}-эна-т
пуо-ена-ат
give-1PL-and
vb2-pers-enc
пуэнат.
пу}-эна-т
пуо-ена-ат
blow-1PL-and
vb2-pers-enc
пуэнат.
пу}-эн-Ø-ат
пуо-ен-Ø-ат
give-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
пуэнат.
пу}-эн-Ø-ат
пуо-ен-Ø-ат
blow-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
пуэнат.
пу}-эн-ат
пуо-ен-ат
give-CVB-and
vb2-adv-enc
пуэнат.
пу}-эн-ат
пуо-ен-ат
blow-CVB-and
vb2-adv-enc



юзге 1 (М. Казаков)


(Ивук) вара адак ночко кашкала пундашке юзге волаш тӱҥале.

(Ивук)
Ивук
Ивук
Ivuk
na
вара
вара
вара
then
av/pa
вара
вара
вара
pole
no
вара
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
адак
адак
адак
again
av
ночко
ночко
ночко
wet
ad/no
кашкала
кашка-ла
кашка-ла
block-COMP
no-case
кашкала
кашка-ла
кашка-ла
swift-COMP
ad-case
кашкала
кашка-ла
кашка-ла
block-PL
no-num
кашкала
кашка-ла
кашка-ла
swift-PL
ad-num
кашкала
кашка-ла
кашка-ла
block-STR
no-enc
кашкала
кашка-ла
кашка-ла
swift-STR
ad-enc
кашкала
кашк-а-ла
кашке-а-ла
mold-3SG-STR
vb2-pers-enc
пундашке
пундаш-ке
пундаш-шкЕ
bottom-ILL
no-case
юзге
юзге
юзге
slowly
av
волаш
вол-аш
воло-аш
descend-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юзо 1 («Ончыко»)


(Пӧръеҥ:) Мый ни юмо, ни суксо, ни юзо омыл.

(Пӧръеҥ:)
Пӧръеҥ
пӧръеҥ
man
no
Мый
мый
мый
1SG
pr
ни
ни
ни
neither.....nor
co/pa
юмо,
юмо
юмо
god
in/no
ни
ни
ни
neither.....nor
co/pa
суксо,
суксо
суксо
angel
no
ни
ни
ни
neither.....nor
co/pa
юзо
юзо
юзо
magician
no
омыл.
о-м-ыл-Ø
о-м-ул-Ø
NEG-1SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



юзо 2 («Ончыко»)


Плотник ден столяр-влак улыт юзо: эх, кузе тӱрлат окна сергам!

Плотник
Плотник
плотник
carpenter
no
ден
ден
ден
and
co
столяр-влак
столяр-влак
столяр-влак
joiner-PL
no-num
улыт
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers
юзо:
юзо
юзо
magician
no
эх,
эх
эх
eh!
in
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
тӱрлат
тӱрл-ат
тӱрлӧ-ат
different-and
ad/no/po-enc
тӱрлат
тӱрл-ат
тӱрлӧ-ат
embroider-3PL
vb2-pers
тӱрлат
тӱр-ла-т
тӱр-ла-ет
edge-COMP-2SG
no-case-poss
тӱрлат
тӱр-ла-т
тӱр-ла-ет
embroidery-COMP-2SG
no-case-poss
тӱрлат
тӱр-ла-т
тӱр-ла-ет
edge-PL-2SG
no-num-poss
тӱрлат
тӱр-ла-т
тӱр-ла-ет
embroidery-PL-2SG
no-num-poss
тӱрлат
тӱр-ла-т
тӱр-ла-ат
edge-COMP-and
no-case-enc
тӱрлат
тӱр-ла-т
тӱр-ла-ат
embroidery-COMP-and
no-case-enc
тӱрлат
тӱр-ла-т
тӱр-ла-ат
edge-PL-and
no-num-enc
тӱрлат
тӱр-ла-т
тӱр-ла-ат
embroidery-PL-and
no-num-enc
тӱрлат
тӱрл-а-т
тӱрлӧ-а-ат
embroider-3SG-and
vb2-pers-enc
тӱрлат
тӱрл-Ø-ат
тӱрлӧ-Ø-ат
embroider-CNG-and
vb2-conn-enc
окна
окна
окна
window
no
сергам!
серга-м
серга-м
casing-ACC
no-case
сергам!
серга-м
серга-м
earring-ACC
no-case
сергам!
серга-м
серга-ем
casing-1SG
no-poss
сергам!
серга-м
серга-ем
earring-1SG
no-poss
сергам!
серга-м-Ø
серга-ем-Ø
casing-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сергам!
серга-м-Ø
серга-ем-Ø
earring-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сергам!
серга-м-Ø
серга-ем-Ø
casing-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сергам!
серга-м-Ø
серга-ем-Ø
earring-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сергам!
серга-м-Ø
серга-ем-Ø
casing-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
сергам!
серга-м-Ø
серга-ем-Ø
earring-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



юзо 3 (Тошто ой)


«Теве кузе кӱлеш! – ушыжым чолга шонымаш волгенчыла пера. – Саскайын ачажым юзыжо веле арала».

«Теве
Теве
теве
here
av/co/pa
«Теве
Теве
теве
[X]
pa
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
кӱлеш! –
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш! –
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
ушыжым
уш-ыжы-м
уш-жЕ-м
mind-3SG-ACC
no-poss-case
чолга
чолга
чолга
bright
ad/no
чолга
чолг-а
чолго-а
sparkle-3SG
vb2-pers
шонымаш
шонымаш
шонымаш
thought
no
шонымаш
шоны-маш
шоно-маш
think-NMLZ
vb2-deriv.n
волгенчыла
волгенчы-ла
волгенче-ла
lightning-COMP
no-case
волгенчыла
волгенчы-ла
волгенче-ла
lightning-PL
no-num
волгенчыла
волгенчы-ла
волгенче-ла
lightning-STR
no-enc
волгенчыла
волгенчы-Ø-ла
волгенче-Ø-ла
rush.along-CNG-STR
vb2-conn-enc
пера. –
пера
пера
pen
no
пера. –
пер-а
пере-а
hit-3SG
vb2-pers
Саскайын
Саскайын
Саскайын
Saskayyn
na
ачажым
ача-жы-м
ача-жЕ-м
father-3SG-ACC
no-poss-case
юзыжо
юзы-жо
юзо-жЕ
magician-3SG
no-poss
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
арала».
ара-ла
ара-ла
body-COMP
no-case
арала».
ара-ла
ара-ла
body-PL
no-num
арала».
ара-ла
ара-ла
body-STR
no-enc
арала».
арал-а
арале-а
defend-3SG
vb2-pers
арала».
ар-а-ла
аре-а-ла
borrow-3SG-STR
vb2-pers-enc



юзо 4


Юзо вий

Юзо
Юзо
юзо
magician
no
вий
вий
вий
power
no
вий
вий-Ø
вие-Ø
justify.oneself-IMP.2SG
vb2-mood.pers
вий
вий-Ø
вие-Ø
justify.oneself-CNG
vb2-conn



юзо 5


юзо ӱдырамаш

юзо
юзо
юзо
magician
no
ӱдырамаш
ӱдырамаш
ӱдырамаш
woman
no



юзо 6


юзо паша

юзо
юзо
юзо
magician
no
паша
паша
паша
work
no



юзо 7 («Ончыко»)


– Шылтыде каласаш гын, тыште первый гана шӱм тулын юзо вийжым пален налынам.

Шылтыде
Шылты-де
шылте-де
hide-CVB.NEG
vb2-adv
каласаш
калас-аш
каласе-аш
say-INF
vb2-inf
гын,
гын
гын
if
co/pa
тыште
тыште
тыште
here
av/pr
тыште
тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
первый
первый
первый
first
ad/av/nm
гана
гана
гана
times
no/po
шӱм
шӱм
шӱм
heart
no
шӱм
шӱм
шӱм
feeling
no
шӱм
шӱм
шӱм
bark
no
тулын
тулын
тулын
hotly
av
тулын
тул-ын
тул-н
fire-GEN
ad/no-case
тулын
тулы-н
туло-н
watermill-GEN
no-case
тулын
тулы-н
туло-н
stormy-GEN
ad-case
юзо
юзо
юзо
magician
no
вийжым
вий-жы-м
вий-жЕ-м
power-3SG-ACC
no-poss-case
пален
пал-ен-Ø
пале-ен-Ø
know-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пален
пал-ен
пале-ен
know-CVB
vb2-adv
налынам.
нал-ын-ам
нал-н-ам
take-PST2-1SG
vb1-tense-pers
налынам.
нал'ы-на-м
нал'е-на-м
soft.red.clay-1PL-ACC
no-poss-case



юзыланаш 1


Эре юзыланаш

Эре
Эре
эре
always
av/po
Эре
Эре
эре
clean
ad
юзыланаш
юзылан-аш
юзылане-аш
practice.witchcraft-INF
vb2-inf



юзыланаш 2


Юзыланаш сай огыл.

Юзыланаш
Юзылан-аш
юзылане-аш
practice.witchcraft-INF
vb2-inf
сай
сай
сай
good
ad/av
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



юзыланаш 3 (А. Филиппов)


Шошо еда могай гына сылне семым колаш пернен огыл! Шӱшпык гын шӱшпык концертше дене юзыланен.

Шошо
Шошо
шошо
spring
no
еда
еда
еда
each
po
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
гына
гына
гына
only
pa
сылне
сылне
сылне
beautiful
ad
семым
сем-ым
сем-м
melody-ACC
no-case
семым
сем-ым
сем-м
sense-ACC
no-case
колаш
кол-аш
кол-аш
hear-INF
vb1-inf
колаш
кол-аш
коло-аш
die-INF
vb2-inf
пернен
перн-ен-Ø
перне-ен-Ø
strike.against-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пернен
перн-ен
перне-ен
strike.against-CVB
vb2-adv
огыл!
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
Шӱшпык
Шӱшпык
шӱшпык
nightingale
no
гын
гын
гын
if
co/pa
шӱшпык
шӱшпык
шӱшпык
nightingale
no
концертше
концерт-ше
концерт-жЕ
concert-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
юзыланен.
юзылан-ен-Ø
юзылане-ен-Ø
practice.witchcraft-PST2-3SG
vb2-tense-pers
юзыланен.
юзылан-ен
юзылане-ен
practice.witchcraft-CVB
vb2-adv



юзылаш 1


Осал еҥым юзылаш

Осал
Осал
осал
evil
ad/no
еҥым
еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
юзылаш
юзыл-аш
юзыло-аш
bewitch-INF
vb2-inf
юзылаш
юзы-ла-ш
юзо-ла-ш
magician-PL-ILL
no-num-case
юзылаш
юзы-ла-ш
юзо-ла-еш
magician-PL-LAT
no-num-case



юзылаш 2 («Ямде лий!»)


Кумдыкеш ош лум кия ош портыш семын. Юзылыш пӱртӱсым волшебник гае.

Кумдыкеш
Кумдыкеш
кумдыкеш
everywhere
av/po
Кумдыкеш
Кумдык-еш
кумдык-еш
width-LAT
no/po-case
ош
ош
ош
white
ad
лум
лум
лум
snow
no
лум
лу-м
лу-м
bone-ACC
no-case
лум
лу-м
лу-м
ten-ACC
nm-case
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-CNG
vb1-conn
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-CVB
vb1-adv
кия
ки[й]-[а]
кие-а
lie-3SG
vb2-pers
ош
ош
ош
white
ad
портыш
портыш
портыш
felt
no
портыш
порт-ыш
порт-ш
port-ILL
no-case
семын.
семын
семын
like
po
семын.
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын.
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
Юзылыш
Юзылы-ш-Ø
юзыло-ш-Ø
bewitch-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пӱртӱсым
пӱртӱс-ым
пӱртӱс-м
nature-ACC
no-case
волшебник
волшебник
волшебник
magician
no
гае.
гае
гае
like
po



юзылык 1


Пӱртӱсын юзылыкшо

Пӱртӱсын
Пӱртӱс-ын
пӱртӱс-н
nature-GEN
no-case
юзылыкшо
юзылык-шо
юзылык-жЕ
witchcraft-3SG
no-poss
юзылыкшо
юзы-лык-шо
юзо-лык-жЕ
magician-for-3SG
no-deriv.ad-poss



юзылык 2


столярын юзылыкшо

столярын
столяр-ын
столяр-н
joiner-GEN
no-case
юзылыкшо
юзылык-шо
юзылык-жЕ
witchcraft-3SG
no-poss
юзылыкшо
юзы-лык-шо
юзо-лык-жЕ
magician-for-3SG
no-deriv.ad-poss



юзылык 3 (А. Асаев)


(Мексонын) чыла юзылыкшо еҥ деч шылтен шындыме куштылго пушышто.

(Мексонын)
Мексонын
Мексонын
Meksonyn
na
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
юзылыкшо
юзылык-шо
юзылык-жЕ
witchcraft-3SG
no-poss
юзылыкшо
юзы-лык-шо
юзо-лык-жЕ
magician-for-3SG
no-deriv.ad-poss
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
деч
деч
деч
from
po
шылтен
шылт-ен-Ø
шылте-ен-Ø
hide-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шылтен
шылт-ен
шылте-ен
hide-CVB
vb2-adv
шындыме
шындыме
шындыме
installation
ad
шындыме
шынды-ме
шынде-мЕ
put-PTCP.PASS
vb2-ad
куштылго
куштылго
куштылго
light
ad/no
пушышто.
пуш-ышто
пуш-штЕ
boat-INE
no-case
пушышто.
пуш-ышто
пуш-штЕ
smell-INE
no-case



юзылык 4 (А. Юзыкайн)


Тудым (товатмутым) нимогай осал юзылыкат, шучко ӧрдыж вият огеш керт пудыртен.

Тудым
Тудым
тудым
him/her
pr
Тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
(товатмутым)
товатмут-ым
товатмут-м
oath-ACC
no-case
нимогай
н'имогай
н'имогай
no
ad/pr
осал
осал
осал
evil
ad/no
юзылыкат,
юзылык-ат
юзылык-ат
witchcraft-and
no-enc
юзылыкат,
юзы-лык-ат
юзо-лык-ат
magician-for-and
no-deriv.ad-enc
шучко
шучко
шучко
terrifying
ad
ӧрдыж
ӧрдыж
ӧрдыж
side
ad/no
ӧрдыж
ӧрды-Ø-ж
ӧрдӧ-Ø-жЕ
grow.fat-CNG-3SG
vb2-conn-poss
вият
ви[й]-[а]т
вий-ат
power-and
no-enc
вият
ви[й]-[а]т
вие-ат
justify.oneself-3PL
vb2-pers
вият
ви[й]-[а]-т
вие-а-ат
justify.oneself-3SG-and
vb2-pers-enc
огеш
ог-еш
ог-еш
NEG-3SG
vb-pers
керт
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv
пудыртен.
пудырт-ен-Ø
пудырто-ен-Ø
break-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пудыртен.
пудырт-ен
пудырто-ен
break-CVB
vb2-adv



юзылымо 1


Юзылымо еҥ

Юзылымо
Юзылымо
юзылымо
bewitched
ad
Юзылымо
Юзылы-мо
юзыло-мЕ
bewitch-PTCP.PASS
vb2-ad
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no



юзылымо 2


юзылымо паша

юзылымо
юзылымо
юзылымо
bewitched
ad
юзылымо
юзылы-мо
юзыло-мЕ
bewitch-PTCP.PASS
vb2-ad
паша
паша
паша
work
no



юзылышо 1


Юм юзылышо эмла.

Юм
Юм
юм
horsehair.worm
no
Юм
Ю-м
ю-м
magic-ACC
no-case
Юм
Ю-м
ю-м
cool-ACC
no-case
юзылышо
юзылышо
юзылышо
sorcerer
no
юзылышо
юзылы-шо
юзыло-шЕ
bewitch-PTCP.ACT
vb2-ad
эмла.
эм-ла
эм-ла
medicine-COMP
no-case
эмла.
эм-ла
эм-ла
medicine-PL
no-num
эмла.
эм-ла
эм-ла
medicine-STR
no-enc
эмла.
эмл-а
эмле-а
treat-3SG
vb2-pers



юкрий 1


Юкрий ӱдырамаш

Юкрий
Юкрий
Юкрий
Yukriy
na
ӱдырамаш
ӱдырамаш
ӱдырамаш
woman
no



юкташ [I] 1 (А. Куприн)


Вара, теве пытартыш гана юкташ черет толын шуэшат, Осадчий полмезын, ойгын ончалеш.

Вара,
Вара
вара
then
av/pa
Вара,
Вара
вара
pole
no
Вара,
Вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
теве
теве
теве
here
av/co/pa
теве
теве
теве
[X]
pa
пытартыш
пытартыш
пытартыш
last
ad/no
гана
гана
гана
times
no/po
юкташ
юкт-аш
юкто-аш
call-INF
vb2-inf
юкташ
юкт-аш
юкто-аш
read-INF
vb2-inf
черет
черет
черет
line
no
черет
чер-ет
чер-ет
disease-2SG
no-poss
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
шуэшат,
шуэ-ш-ат
шуэ-ш-ат
thin-ILL-and
ad-case-enc
шуэшат,
шуэ-ш-ат
шуэ-ш-ат
anthill-ILL-and
no-case-enc
шуэшат,
шуэ-ш-ат
шуэ-еш-ат
thin-LAT-and
ad-case-enc
шуэшат,
шуэ-ш-ат
шуэ-еш-ат
anthill-LAT-and
no-case-enc
шуэшат,
шу-эш-ат
шу-еш-ат
bran-LAT-and
no-case-enc
шуэшат,
шу-эш-ат
шу-еш-ат
bristle-LAT-and
no-case-enc
шуэшат,
шу-эш-ат
шу-еш-ат
eye-LAT-and
no-case-enc
шуэшат,
шу-эш-ат
шу-еш-ат
spring.water-LAT-and
no-case-enc
шуэшат,
шу-эш-ат
шу-еш-ат
reach-3SG-and
vb1-pers-enc
шуэшат,
шу-эш-ат
шу-еш-ат
ferment-3SG-and
vb1-pers-enc
шуэшат,
шу-эш-ат
шу-еш-ат
whittle-3SG-and
vb1-pers-enc
Осадчий
Осадчий
Осадчий
Osadchiy
na
полмезын,
полмезын
полмезын
boldly
av
полмезын,
полмезы-н
полмезе-н
active-GEN
ad-case
полмезын,
полмезы-н
полмезе-н
poison-GEN
no-case
ойгын
ойгын
ойгын
sadly
av
ойгын
ойгы-н
ойго-н
grief-GEN
no-case
ончалеш.
ончал-еш
ончал-еш
look-3SG
vb1-pers



юкташ [II] 1


Книгам юкташ

Книгам
Книга-м
книга-м
book-ACC
no-case
Книгам
Книга-м
книга-ем
book-1SG
no-poss
Книгам
Книга-м-Ø
книга-ем-Ø
book-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Книгам
Книга-м-Ø
книга-ем-Ø
book-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Книгам
Книга-м-Ø
книга-ем-Ø
book-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
юкташ
юкт-аш
юкто-аш
call-INF
vb2-inf
юкташ
юкт-аш
юкто-аш
read-INF
vb2-inf



юкташ [II] 2


йӱкын юкташ

йӱкын
йӱкын
йӱкын
loudly
av
йӱкын
йӱк-ын
йӱк-н
voice-GEN
no-case
юкташ
юкт-аш
юкто-аш
call-INF
vb2-inf
юкташ
юкт-аш
юкто-аш
read-INF
vb2-inf



юл [I] 1 (С. Чавайн)


Кас юл шуэш, рӱмбалга.

Кас
Кас
кас
evening
av/no
юл
юл
юл
Volga
pn
шуэш,
шуэ-ш
шуэ-ш
thin-ILL
ad-case
шуэш,
шуэ-ш
шуэ-ш
anthill-ILL
no-case
шуэш,
шуэ-ш
шуэ-еш
thin-LAT
ad-case
шуэш,
шуэ-ш
шуэ-еш
anthill-LAT
no-case
шуэш,
шу-эш
шу-еш
bran-LAT
no-case
шуэш,
шу-эш
шу-еш
bristle-LAT
no-case
шуэш,
шу-эш
шу-еш
eye-LAT
no-case
шуэш,
шу-эш
шу-еш
spring.water-LAT
no-case
шуэш,
шу-эш
шу-еш
reach-3SG
vb1-pers
шуэш,
шу-эш
шу-еш
ferment-3SG
vb1-pers
шуэш,
шу-эш
шу-еш
whittle-3SG
vb1-pers
рӱмбалга.
рӱмбалг-а
рӱмбалге-а
grow.dark-3SG
vb2-pers



юл [I] 2 (Й. Кырля)


Кас юл семын койын возо ужмо ойго шӱм кылеш.

Кас
Кас
кас
evening
av/no
юл
юл
юл
Volga
pn
семын
семын
семын
like
po
семын
сем-ын
сем-н
melody-GEN
no-case
семын
сем-ын
сем-н
sense-GEN
no-case
койын
койын
койын
noticeably
av
койын
кой-ын-Ø
кой-н-Ø
be.visible-PST2-3SG
vb1-tense-pers
койын
кой-ын
кой-н
be.visible-CVB
vb1-adv
возо
возо-Ø
возо-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
возо
воз-о
воз-Е
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
возо
возо-Ø
возо-Ø
write-CNG
vb2-conn
ужмо
ужмо
ужмо
seen
ad
ужмо
уж-мо
уж-мЕ
see-PTCP.PASS
vb1-ad
ойго
ойго
ойго
grief
no
шӱм
шӱм
шӱм
heart
no
шӱм
шӱм
шӱм
feeling
no
шӱм
шӱм
шӱм
bark
no
кылеш.
кыл-еш
кыл-еш
string-LAT
no-case



юл [I] 3 (Г. Гадиатов)


Вурс имне эр юл тӱтыраште рокма.

Вурс
Вурс
вурс
steel
ad/no
имне
имн'е
имн'е
horse
no
эр
эр
эр
morning
ad/av/no
юл
юл
юл
Volga
pn
тӱтыраште
тӱтыра-ште
тӱтыра-штЕ
fog-INE
no-case
рокма.
рокм-а
рокмо-а
neigh-3SG
vb2-pers



юла 1 (П. Ефремов)


Юла пыжашым руымо чодыра олмышто опта.

Юла
Юла
юла
woodlark
no
Юла
Юла
юла
top
no
Юла
Ю-ла
ю-ла
magic-COMP
no-case
Юла
Ю-ла
ю-ла
cool-COMP
no-case
Юла
Ю-ла
ю-ла
magic-PL
no-num
Юла
Ю-ла
ю-ла
cool-PL
no-num
Юла
Ю-ла
ю-ла
magic-STR
no-enc
Юла
Ю-ла
ю-ла
cool-STR
no-enc
Юла
Юл-а
юло-а
bewitch-3SG
vb2-pers
пыжашым
пыжаш-ым
пыжаш-м
nest-ACC
no-case
руымо
руымо
руымо
chopped
ad
руымо
руы-мо
руо-мЕ
chop-PTCP.PASS
vb2-ad
чодыра
чодыра
чодыра
forest
no
чодыра
чодыра
чодыра
coarse
ad
олмышто
олмы-што
олмо-штЕ
place-INE
no-case
опта.
опт-а
опто-а
put-3SG
vb2-pers
опта.
опт-а
опто-а
bark-3SG
vb2-pers



юлан 1 («Мар. Эл»)


(Шӱвыроҥым) ныл-вич кече шӱльӧ ложаш лапашеш шуктат. Тынар кече эртымек, яндарын мушман да юлан вереш коштыман.

(Шӱвыроҥым)
Шӱвыроҥ-ым
шӱвыроҥ-м
bubble-ACC
no-case
ныл-вич
ныл-вич
ныл-вич
four.or.five
nm
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
шӱльӧ
шӱльӧ
шӱльӧ
oats
no
ложаш
ложаш
ложаш
flour
no
лапашеш
лапаш-еш
лапаш-еш
flour.broth-LAT
no-case
шуктат.
шукт-ат
шукто-ат
succeed.in-3PL
vb2-pers
шуктат.
шукт-а-т
шукто-а-ат
succeed.in-3SG-and
vb2-pers-enc
шуктат.
шукт-Ø-ат
шукто-Ø-ат
succeed.in-CNG-and
vb2-conn-enc
шуктат.
шу-кт-ат
шу-ктЕ-ат
reach-CAUS-3PL
vb1-deriv.v-pers
шуктат.
шу-кт-ат
шу-ктЕ-ат
ferment-CAUS-3PL
vb1-deriv.v-pers
шуктат.
шу-кт-ат
шу-ктЕ-ат
whittle-CAUS-3PL
vb1-deriv.v-pers
шуктат.
шу-кт-а-т
шу-ктЕ-а-ат
reach-CAUS-3SG-and
vb1-deriv.v-pers-enc
шуктат.
шу-кт-а-т
шу-ктЕ-а-ат
ferment-CAUS-3SG-and
vb1-deriv.v-pers-enc
шуктат.
шу-кт-а-т
шу-ктЕ-а-ат
whittle-CAUS-3SG-and
vb1-deriv.v-pers-enc
шуктат.
шу-кт-Ø-ат
шу-ктЕ-Ø-ат
reach-CAUS-CNG-and
vb1-deriv.v-conn-enc
шуктат.
шу-кт-Ø-ат
шу-ктЕ-Ø-ат
ferment-CAUS-CNG-and
vb1-deriv.v-conn-enc
шуктат.
шу-кт-Ø-ат
шу-ктЕ-Ø-ат
whittle-CAUS-CNG-and
vb1-deriv.v-conn-enc
Тынар
Тынар
тынар
that.much
av/pr
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
эртымек,
эрты-мек
эрте-мек
pass-CVB.PRI
vb2-adv
яндарын
яндарын
яндарын
clean
av
яндарын
яндар-ын
яндар-н
clean-GEN
ad/av/no-case
мушман
мушм-ан
мушмо-ан
washing-with
ad-deriv.ad
мушман
муш-ман
мушк-ман
wash-INF.NEC
vb1-inf
мушман
муш-м-ан
мушк-мЕ-ан
wash-PTCP.PASS-with
vb1-ad-deriv.ad
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
юлан
юла-н
юла-ан
woodlark-with
no-deriv.ad
юлан
юла-н
юла-ан
top-with
no-deriv.ad
юлан
юл-ан
юл-ан
Volga-with
pn-deriv.ad
юлан
юла-н
юла-н
woodlark-GEN
no-case
юлан
юла-н
юла-н
top-GEN
no-case
юлан
ю-лан
ю-лан
magic-DAT
no-case
юлан
ю-лан
ю-лан
cool-DAT
no-case
юлан
ю-ла-н
ю-ла-н
magic-PL-GEN
no-num-case
юлан
ю-ла-н
ю-ла-н
cool-PL-GEN
no-num-case
вереш
вереш
вереш
instead.of
no/po
вереш
вер-еш
вер-еш
place-LAT
no-case
коштыман.
коштым-ан
коштымо-ан
dried-with
ad-deriv.ad
коштыман.
кошты-ман
кошто-ман
dry-INF.NEC
vb2-inf
коштыман.
кошты-м-ан
кошто-мЕ-ан
dry-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad



юлан 2 (О. Шабдар)


Куэ йымалне ӱмыл, изиш юланрак.

Куэ
Куэ
куэ
birch
no
йымалне
йымалне
йымалне
at.the.bottom
av/po
ӱмыл,
ӱмыл
ӱмыл
shade
no
изиш
изиш
изиш
a.bit
av
изиш
изи-ш
изи-ш
small-ILL
ad/no-case
юланрак.
юла-н-рак
юла-ан-рак
woodlark-with-COMP
no-deriv.ad-deg
юланрак.
юла-н-рак
юла-ан-рак
top-with-COMP
no-deriv.ad-deg
юланрак.
юл-ан-рак
юл-ан-рак
Volga-with-COMP
pn-deriv.ad-deg
юланрак.
юла-н-рак
юла-н-рак
woodlark-GEN-COMP
no-case-deg
юланрак.
юла-н-рак
юла-н-рак
top-GEN-COMP
no-case-deg



юлаҥаш 1 (Д. Орай)


Кече волен. Юлаҥаш тӱҥалше ӱмылан корем мучко Варвуш мӧҥгыжӧ пӧртылеш.

Кече
Кече
кече
sun
no
Кече
Кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Кече
Кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
волен.
вол-ен-Ø
воло-ен-Ø
descend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
волен.
вол-ен
воло-ен
descend-CVB
vb2-adv
Юлаҥаш
Юла-ҥ-аш
юла-аҥ-аш
woodlark-TRANS-INF
no-deriv.v-inf
Юлаҥаш
Юла-ҥ-аш
юла-аҥ-аш
top-TRANS-INF
no-deriv.v-inf
Юлаҥаш
Юл-аҥ-аш
Юл-аҥ-аш
Volga-TRANS-INF
pn-deriv.v-inf
тӱҥалше
тӱҥалше
тӱҥалше
beginning
ad/no
тӱҥалше
тӱҥал-ше
тӱҥал-шЕ
start-PTCP.ACT
vb1-ad
ӱмылан
ӱмылан
ӱмылан
shady
ad
ӱмылан
ӱмыл-ан
ӱмыл-ан
shade-with
no-deriv.ad
корем
корем
корем
ravine
no
корем
кор[ь]-ем
корь-ем
measles-1SG
no-poss
корем
кор-ем
коро-ем
draw-1SG
vb2-pers
корем
кор[ь]-ем-Ø
корь-ем-Ø
measles-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
корем
кор[ь]-ем-Ø
корь-ем-Ø
measles-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
корем
кор[ь]-ем-Ø
корь-ем-Ø
measles-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
мучко
мучко
мучко
completely
av/po
Варвуш
Варвуш
Варвуш
Varvush
na
мӧҥгыжӧ
мӧҥгы-жӧ
мӧҥгӧ-жЕ
home-3SG
av/no/po-poss
пӧртылеш.
пӧртыл-еш
пӧртыл-еш
return-3SG
vb1-pers



юлаҥаш 2 (О. Шабдар)


Йӱр вӱд дене шем мланде юлаҥын.

Йӱр
Йӱр
йӱр
rain
no
Йӱр
Йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Йӱр
Йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CNG
vb1-conn
Йӱр
Йӱр-Ø
йӱр-Ø
rain-CVB
vb1-adv
вӱд
вӱд
вӱд
water
no
дене
дене
дене
with
po
шем
шем
шем
black
ad
мланде
мланде
мланде
land
no
мланде
мланде
мланде
Earth
pn
юлаҥын.
юла-ҥ-ын-Ø
юла-аҥ-н-Ø
woodlark-TRANS-PST2-3SG
no-deriv.v-tense-pers
юлаҥын.
юла-ҥ-ын-Ø
юла-аҥ-н-Ø
top-TRANS-PST2-3SG
no-deriv.v-tense-pers
юлаҥын.
юл-аҥ-ын-Ø
юл-аҥ-н-Ø
Volga-TRANS-PST2-3SG
pn-deriv.v-tense-pers
юлаҥын.
юла-ҥ-ын
юла-аҥ-н
woodlark-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
юлаҥын.
юла-ҥ-ын
юла-аҥ-н
top-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
юлаҥын.
юл-аҥ-ын
юл-аҥ-н
Volga-TRANS-CVB
pn-deriv.v-adv



юлаҥдаш 1 (Д. Орай)


Йӧра эше, коклан вӱд мучко изи мардеж пуалын эрта да кеҥеж гоч пучыдымо Шарэҥер вӱд юлаҥда.

Йӧра
Йӧра
йӧра
good
pa
Йӧра
Йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
Йӧра
Йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
Йӧра
Йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
Йӧра
Йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
эше,
эше
эше
yet
av
эше,
эше-Ø
эше-Ø
fall.heavily-IMP.2SG
vb2-mood.pers
эше,
эше-Ø
эше-Ø
fall.heavily-CNG
vb2-conn
коклан
коклан
коклан
sometimes
av
коклан
кокла-н
кокла-ан
distance-with
ad/no-deriv.ad
коклан
кокла-н
кокла-н
distance-GEN
ad/no-case
коклан
кок-лан
кок-лан
cook-DAT
no-case
коклан
кок-лан
кок-лан
two-DAT
nm-case
коклан
кок-ла-н
кок-ла-н
cook-PL-GEN
no-num-case
коклан
кок-ла-н
кок-ла-н
two-PL-GEN
nm-num-case
вӱд
вӱд
вӱд
water
no
мучко
мучко
мучко
completely
av/po
изи
изи
изи
small
ad/no
мардеж
мардеж
мардеж
wind
no
пуалын
пуал-ын-Ø
пуал-н-Ø
blow-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пуалын
пуал-ын-Ø
пуал-н-Ø
swell-PST2-3SG
vb1-tense-pers
пуалын
пуал-ын
пуал-н
blow-CVB
vb1-adv
пуалын
пуал-ын
пуал-н
swell-CVB
vb1-adv
эрта
эрт-а
эрте-а
pass-3SG
vb2-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
кеҥеж
кеҥеж
кеҥеж
summer
no
гоч
гоч
гоч
over
po
пучыдымо
пучы-дымо
пучо-дымЕ
evaporate-PTCP.NEG
vb2-ad
Шарэҥер
Шарэҥер
Шарэҥер
Shareŋer
na
вӱд
вӱд
вӱд
water
no
юлаҥда.
юла-ҥ-да
юла-аҥ-да
woodlark-TRANS-PST1.2PL
no-deriv.v-tense.pers
юлаҥда.
юла-ҥ-да
юла-аҥ-да
top-TRANS-PST1.2PL
no-deriv.v-tense.pers
юлаҥда.
юл-аҥ-да
юл-аҥ-да
Volga-TRANS-PST1.2PL
pn-deriv.v-tense.pers



юлаш 1 (Н. Лекайн)


Пошкудо кувайже моткоч тале юзо. Тудымат (Матранамат) юлаш туныктен.

Пошкудо
Пошкудо
пошкудо
neighbor
no
кувайже
кувай-же
кувай-жЕ
old.woman-3SG
no-poss
моткоч
моткоч
моткоч
exceedingly
av
тале
тале
тале
bold
ad
тале
тал'е
тал'е
glade
no
юзо.
юзо
юзо
magician
no
Тудымат
Тудым-ат
тудым-ат
him/her-and
pr-enc
Тудымат
тудо-м-ат
тудо-м-ат
3SG-ACC-and
pr-case-enc
Тудымат
Ту-дым-ат
ту-дымЕ-ат
that-without-and
pr-deriv.ad-enc
Тудымат
Ту-дым-ат
ту-дымЕ-ат
gland-without-and
no-deriv.ad-enc
Тудымат
Ту-дым-ат
ту-дымЕ-ат
banner-without-and
no-deriv.ad-enc
(Матранамат)
Матранамат
Матранамат
Matranamat
na
юлаш
юла-ш
юла-ш
woodlark-ILL
no-case
юлаш
юла-ш
юла-ш
top-ILL
no-case
юлаш
юла-ш
юла-еш
woodlark-LAT
no-case
юлаш
юла-ш
юла-еш
top-LAT
no-case
юлаш
юл-аш
юло-аш
bewitch-INF
vb2-inf
юлаш
ю-ла-ш
ю-ла-ш
magic-PL-ILL
no-num-case
юлаш
ю-ла-ш
ю-ла-ш
cool-PL-ILL
no-num-case
юлаш
ю-ла-ш
ю-ла-еш
magic-PL-LAT
no-num-case
юлаш
ю-ла-ш
ю-ла-еш
cool-PL-LAT
no-num-case
туныктен.
туныкт-ен-Ø
туныкто-ен-Ø
teach-PST2-3SG
vb2-tense-pers
туныктен.
туныкт-ен
туныкто-ен
teach-CVB
vb2-adv



юлаш 2 (М. Казаков)


– Юлен мошта, ала мо? ...Семык вашеш мый йӧршын ӧрым, – шке ойжым ешара Мачан.

Юлен
Юл-ен-Ø
юло-ен-Ø
bewitch-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Юлен
Юл-ен
юло-ен
bewitch-CVB
vb2-adv
мошта,
мошт-а
мошто-а
be.able.to-3SG
vb2-pers
мошта,
мошт-а
мошто-а
become.tired-3SG
vb2-pers
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
...Семык
Семык
Семык
Semik
no
вашеш
вашеш
вашеш
from.the.opposite.direction
ad/av/po
мый
мый
мый
1SG
pr
йӧршын
йӧршын
йӧршын
totally
av
йӧршын
йӧршы-н
йӧршӧ-н
fitting-GEN
ad-case
ӧрым, –
ӧр-ым
ӧр-м
slope-ACC
no-case
ӧрым, –
ӧры-м
ӧрӧ-м
groove-ACC
no-case
ӧрым, –
ӧр-ым
ӧр-ым
be.surprised-PST1.1SG
vb1-tense.pers
шке
шке
шке
REFL
pr
ойжым
ой-жы-м
ой-жЕ-м
opinion-3SG-ACC
no-poss-case
ешара
ешар-а
ешаре-а
add-3SG
vb2-pers
Мачан.
Мача-н
мача-ан
[X]-with
no-deriv.ad
Мачан.
Мач-ан
маче-ан
cat-with
no-deriv.ad
Мачан.
Мача-н
мача-н
[X]-GEN
no-case



юлаш 3 (Сем. Николаев)


(Лизан) йывыжа капше, лыжга койышыжо, сылне мурыжо мыйым юленыт.

(Лизан)
Лизан
Лизан
Lizan
na
йывыжа
йывыжа
йывыжа
smooth
ad
капше,
кап-ше
кап-жЕ
body-3SG
no-poss
лыжга
лыжга
лыжга
soft
ad
лыжга
лыжг-а
лыжге-а
rustle-3SG
vb2-pers
койышыжо,
койыш-ыжо
койыш-жЕ
nature-3SG
no-poss
сылне
сылне
сылне
beautiful
ad
мурыжо
муры-жо
муро-жЕ
song-3SG
no-poss
мурыжо
муры-жо
муро-жЕ
sing-IMP.3SG
vb2-mood.pers
мурыжо
муры-Ø-жо
муро-Ø-жЕ
sing-CNG-3SG
vb2-conn-poss
мыйым
мыйым
мыйым
me
pr
мыйым
мый-ым
мый-м
1SG-ACC
pr-case
юленыт.
юл-ен-ыт
юло-ен-ыт
bewitch-PST2-3PL
vb2-tense-pers



юлаш 4 (Сем. Николаев)


Юлен шындет – нигӧ ок утло, кӱштет – пелен сукалтена.

Юлен
Юл-ен-Ø
юло-ен-Ø
bewitch-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Юлен
Юл-ен
юло-ен
bewitch-CVB
vb2-adv
шындет –
шынд-ет
шынде-ет
put-2SG
vb2-pers
нигӧ
н'игӧ
н'игӧ
nobody
pr
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
утло,
утло-Ø
утло-Ø
escape-IMP.2SG
vb2-mood.pers
утло,
утло-Ø
утло-Ø
escape-CNG
vb2-conn
кӱштет –
кӱшт-ет
кӱштӧ-ет
order-2SG
vb2-pers
кӱштет –
кӱ-шт-ет
кӱ-штЕ-ет
stone-INE-2SG
no-case-poss
пелен
пелен
пелен
to
av/po
пелен
пеле-н
пеле-н
in.half-GEN
ad/av/no-case
сукалтена.
сукалт-ена
сукалте-ена
kneel.down-1PL
vb2-pers



юлгыж 1 (Й. Осмин)


Кухньыш шемалге юлгыж шинчан, шемалге вичкыж шинчапунан, мотор неран, вичкыж тӱрван рвезе пурен шогале.

Кухньыш
Кухньы-ш
кухньо-ш
kitchen-ILL
no-case
шемалге
шемалге
шемалге
blackish
ad
шемалге
шемалге-Ø
шемалге-Ø
turn.black-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шемалге
шемалге-Ø
шемалге-Ø
turn.black-CNG
vb2-conn
юлгыж
юлгыж
юлгыж
moving
ad
юлгыж
юлгыж-Ø
юлгыж-Ø
twinkle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
юлгыж
юлгыж-Ø
юлгыж-Ø
twinkle-CNG
vb1-conn
юлгыж
юлгыж-Ø
юлгыж-Ø
twinkle-CVB
vb1-adv
шинчан,
шинчан
шинчан
eyed
ad
шинчан,
шинча-н
шинча-ан
eye-with
no-deriv.ad
шинчан,
шинча-н
шинча-н
eye-GEN
no-case
шемалге
шемалге
шемалге
blackish
ad
шемалге
шемалге-Ø
шемалге-Ø
turn.black-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шемалге
шемалге-Ø
шемалге-Ø
turn.black-CNG
vb2-conn
вичкыж
вичкыж
вичкыж
narrow
ad
шинчапунан,
***
***
***
***
мотор
мотор
мотор
beautiful
ad/av/no
мотор
мотор
мотор
motor
no
неран,
неран
неран
with.a.nose
no
неран,
нер-ан
нер-ан
nose-with
no-deriv.ad
вичкыж
вичкыж
вичкыж
narrow
ad
тӱрван
тӱрван
тӱрван
with.lips
ad
тӱрван
тӱрв-ан
тӱрвӧ-ан
lip-with
no-deriv.ad
рвезе
рвезе
рвезе
young.man
ad/no
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



юлгыжаш 1 (Ӱпымарий)


Тул юл-юл-юл юлгыжеш.

Тул
Тул
тул
fire
ad/no
юл-юл-юл
юл-юл-юл
юлюл-юл
Volga[X]
pnde
юлгыжеш.
юлгыж-еш
юлгыж-еш
moving-LAT
ad-case
юлгыжеш.
юлгыж-еш
юлгыж-еш
twinkle-3SG
vb1-pers



юлгыжаш 2 (Д. Орай)


(Тойвий) Палагин шинчашкыже керылтын онча, мом каласа манын, чонжо юлгыжеш.

(Тойвий)
Тойвий
Тойвий
Toyviy
na
Палагин
Палагин
Палагин
Palagin
na
шинчашкыже
шинча-шкы-же
шинча-шкЕ-жЕ
eye-ILL-3SG
no-case-poss
керылтын
керылт-ын-Ø
керылт-н-Ø
stick.into-PST2-3SG
vb1-tense-pers
керылтын
керылт-ын
керылт-н
stick.into-CVB
vb1-adv
онча,
онч-а
ончо-а
look-3SG
vb2-pers
мом
мом
мом
what
pr
мом
мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
каласа
калас-а
каласе-а
say-3SG
vb2-pers
манын,
манын
манын
that
co
манын,
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын,
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
чонжо
чон-жо
чон-жЕ
soul-3SG
no-poss
юлгыжеш.
юлгыж-еш
юлгыж-еш
moving-LAT
ad-case
юлгыжеш.
юлгыж-еш
юлгыж-еш
twinkle-3SG
vb1-pers



юлгыжаш 3 (Д. Орай)


Олянан партизанышт шып, каяш юлгыж шинчат.

Олянан
Олянан
Олянан
Ol'anan
na
партизанышт
партизан-ышт
партизан-шт
partisan-3PL
no-poss
шып,
шып
шып
quiet
ad/av/no
каяш
ка[й]-[а]ш
кае-аш
go-INF
vb2-inf
юлгыж
юлгыж
юлгыж
moving
ad
юлгыж
юлгыж-Ø
юлгыж-Ø
twinkle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
юлгыж
юлгыж-Ø
юлгыж-Ø
twinkle-CNG
vb1-conn
юлгыж
юлгыж-Ø
юлгыж-Ø
twinkle-CVB
vb1-adv
шинчат.
шинча-т
шинча-ет
eye-2SG
no-poss
шинчат.
шинча-т
шинча-ат
eye-and
no-enc
шинчат.
шинч-ат
шинч-ат
sit.down-2SG
vb1-pers
шинчат.
шинч-ат
шинче-ат
sit-3PL
vb2-pers
шинчат.
шинч-ат
шинче-ат
know-3PL
vb2-pers
шинчат.
шинч-а-т
шинче-а-ат
sit-3SG-and
vb2-pers-enc
шинчат.
шинч-а-т
шинче-а-ат
know-3SG-and
vb2-pers-enc
шинчат.
шинч-Ø-ат
шинч-Ø-ат
sit.down-CNG-and
vb1-conn-enc
шинчат.
шинч-Ø-ат
шинч-Ø-ат
sit.down-CVB-and
vb1-adv-enc
шинчат.
шинч--ат
шинч-Е-ат
sit.down-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
шинчат.
шинч-Ø-ат
шинче-Ø-ат
sit-CNG-and
vb2-conn-enc
шинчат.
шинч-Ø-ат
шинче-Ø-ат
know-CNG-and
vb2-conn-enc



юлгыжаш 4 («Мар. ком.»)


Логар тугак юлгыжеш.

Логар
Логар
логар
throat
no
тугак
тугак
тугак
so
av/co/pr
тугак
туг-а-к
туго-а-ак
break-3SG-STR
vb2-pers-enc
тугак
туг-Ø-ак
туг-Ø-ак
break-CNG-STR
vb1-conn-enc
тугак
туг-Ø-ак
туг-Ø-ак
break-CVB-STR
vb1-adv-enc
тугак
туг--ак
туг-Е-ак
break-PST1.3SG-STR
vb1-tense.pers-enc
тугак
туг-Ø-ак
туго-Ø-ак
break-CNG-STR
vb2-conn-enc
юлгыжеш.
юлгыж-еш
юлгыж-еш
moving-LAT
ad-case
юлгыжеш.
юлгыж-еш
юлгыж-еш
twinkle-3SG
vb1-pers



юлгыжмо 1


Тул юлгыжмо

Тул
Тул
тул
fire
ad/no
юлгыжмо
юлгыжмо
юлгыжмо
twinkle
ad/no
юлгыжмо
юлгыж-мо
юлгыж-мЕ
twinkle-PTCP.PASS
vb1-ad



юлгыжмо 2


Шӱм юлгыжмо

Шӱм
Шӱм
шӱм
heart
no
Шӱм
Шӱм
шӱм
feeling
no
Шӱм
Шӱм
шӱм
bark
no
юлгыжмо
юлгыжмо
юлгыжмо
twinkle
ad/no
юлгыжмо
юлгыж-мо
юлгыж-мЕ
twinkle-PTCP.PASS
vb1-ad



юлгыкташ 1 (Н. Мухин)


(Какшан), тугак кугыргылын лоп воктен, кече дене юлгыктен, шке шотшо ден шып йога.

(Какшан),
Какшан
Какшан
Kokshaga
pn
тугак
тугак
тугак
so
av/co/pr
тугак
туг-а-к
туго-а-ак
break-3SG-STR
vb2-pers-enc
тугак
туг-Ø-ак
туг-Ø-ак
break-CNG-STR
vb1-conn-enc
тугак
туг-Ø-ак
туг-Ø-ак
break-CVB-STR
vb1-adv-enc
тугак
туг--ак
туг-Е-ак
break-PST1.3SG-STR
vb1-tense.pers-enc
тугак
туг-Ø-ак
туго-Ø-ак
break-CNG-STR
vb2-conn-enc
кугыргылын
кугыргыл-ын-Ø
кугыргыл-н-Ø
wriggle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кугыргылын
кугыргыл-ын
кугыргыл-н
wriggle-CVB
vb1-adv
лоп
лоп
лоп
lowland
no
лоп
лоп
лоп
[X]
de
лоп
лоп
лоп
spreading.out
av
воктен,
воктен
воктен
beside
av/po
воктен,
вокт-ен-Ø
вокто-ен-Ø
strip.bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
воктен,
вокт-ен
вокто-ен
strip.bark-CVB
vb2-adv
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
дене
дене
дене
with
po
юлгыктен,
юлгыкт-ен-Ø
юлгыкто-ен-Ø
shine-PST2-3SG
vb2-tense-pers
юлгыктен,
юлгыкт-ен
юлгыкто-ен
shine-CVB
vb2-adv
шке
шке
шке
REFL
pr
шотшо
шот-шо
шот-жЕ
use-3SG
no-poss
ден
ден
ден
and
co
шып
шып
шып
quiet
ad/av/no
йога.
йог-а
його-а
flow-3SG
vb2-pers



юлдий 1


Тыште юлдий.

Тыште
Тыште
тыште
here
av/pr
Тыште
Тыш-те
тыш-штЕ
here-INE
av/pr-case
юлдий.
***
***
***
***



юлдий 2 («Ончыко»)


Йӱкшеда юлдий кожла деч.

Йӱкшеда
Йӱкш-еда
йӱкшӧ-еда
cool.down-2PL
vb2-pers
юлдий
***
***
***
***
кожла
кожла
кожла
forest
no
кожла
кож-ла
кож-ла
spruce-COMP
no-case
кожла
кож-ла
кож-ла
spruce-PL
no-num
кожла
кож-ла
кож-ла
spruce-STR
no-enc
кожла
кожл-а
кожло-а
buzz-3SG
vb2-pers
деч.
деч
деч
from
po



юлдырий 1 (Д. Орай)


Овий койыш-шоктыш гыч пеш юлдырий.

Овий
Овий
Овий
Oviy
na
койыш-шоктыш
койыш-шоктыш
койыш-шоктыш
nature
no
гыч
гыч
гыч
from
po
пеш
пеш
пеш
very
av
юлдырий.
юлдырий
юлдырий
light-minded
ad



юлдырт 1 (Н. Лекайн)


– Таковский тыланда, кутурушной тӱшка! Юлдырт ышташ кӱлеш. Чыландамат юлдырт, – тужеш (землемер).

Таковский
Таковский
Таковский
Takovskiy
na
тыланда,
ты-лан-да
те-лан-да
2PL-DAT-2PL
pr-case-poss
тыланда,
тылан-да
тылан-да
wish-2PL
no-poss
тыланда,
тыл-ан-да
тыл-ан-да
rear-with-2PL
no-deriv.ad-poss
кутурушной
***
***
***
***
тӱшка!
тӱшка
тӱшка
group
no
Юлдырт
Юлдырт
юлдырт
[X]
de
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
кӱлеш.
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш.
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
Чыландамат
Чылан-да-м-ат
чылан-да-м-ат
all-2PL-ACC-and
av/pr-poss-case-enc
Чыландамат
Чыла-н-да-м-ат
чыла-ан-да-м-ат
everything-with-2PL-ACC-and
ad/pa/pr-deriv.ad-poss-case-enc
Чыландамат
Чыл-ан-да-м-ат
чыл-ан-да-м-ат
dim-with-2PL-ACC-and
ad/av-deriv.ad-poss-case-enc
Чыландамат
Чыла-н-да-м-ат
чыла-н-да-м-ат
everything-GEN-2PL-ACC-and
ad/pa/pr-case-poss-case-enc
юлдырт, –
юлдырт
юлдырт
[X]
de
тужеш
туж-еш
туж-еш
scream-3SG
vb1-pers
(землемер).
землемер
землемер
surveyor
no



юл-л 1 (Н. Лекайн)


Турий, чӱчкен-чӱчкен, ош-кандалге кававундашке кӱза, а вара, юл-л койын, ӱлыкӧ волен кая.

Турий,
Турий
турий
lark
no
чӱчкен-чӱчкен,
чӱчк-ен-Ø-чӱчк-ен-Ø
чӱчкӧ-ен-Øчӱчкӧ-ен-Ø
dance-PST2-3SGdance-PST2-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
чӱчкен-чӱчкен,
чӱчк-ен-Ø-чӱчк-ен
чӱчкӧ-ен-Øчӱчкӧ-ен
dance-PST2-3SGdance-CVB
vb2-tense-persvb2-adv
чӱчкен-чӱчкен,
чӱчк-ен-чӱчк-ен-Ø
чӱчкӧ-енчӱчкӧ-ен-Ø
dance-CVBdance-PST2-3SG
vb2-advvb2-tense-pers
чӱчкен-чӱчкен,
чӱчк-ен-чӱчк-ен
чӱчкӧ-енчӱчкӧ-ен
dance-CVBdance-CVB
vb2-advvb2-adv
ош-кандалге
ош-кандалге
ош-кандалге
light.blue
av
кававундашке
кававундаш-ке
кававундаш-шкЕ
firmament-ILL
no-case
кӱза,
кӱз-а
кӱзӧ-а
go.up-3SG
vb2-pers
кӱза,
кӱ-за
кӱ-за
ripen-IMP.2PL
vb1-mood.pers
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
вара,
вара
вара
then
av/pa
вара,
вара
вара
pole
no
вара,
вар-а
варе-а
mix-3SG
vb2-pers
юл-л
юл-л
юл-л
swoosh
de
койын,
койын
койын
noticeably
av
койын,
кой-ын-Ø
кой-н-Ø
be.visible-PST2-3SG
vb1-tense-pers
койын,
кой-ын
кой-н
be.visible-CVB
vb1-adv
ӱлыкӧ
ӱлыкӧ
ӱлыкӧ
downwards
av
волен
вол-ен-Ø
воло-ен-Ø
descend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
волен
вол-ен
воло-ен
descend-CVB
vb2-adv
кая.
ка[й]-[а]
кае-а
go-3SG
vb2-pers



юлт 1 (А. Филиппов)


Тыгыде кожер шеҥгеч чевер рывыж юлт гына тӧрштен лекте.

Тыгыде
Тыгыде
тыгыде
fine
ad/no
кожер
кожер
кожер
spruce.forest
no
шеҥгеч
шеҥгеч
шеҥгеч
from.behind
av/po
чевер
чевер
чевер
beautiful
ad/av/no
рывыж
рывыж
рывыж
fox
no
юлт
юлт
юлт
[X]
de
гына
гына
гына
only
pa
тӧрштен
тӧршт-ен-Ø
тӧрштӧ-ен-Ø
jump-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӧрштен
тӧршт-ен
тӧрштӧ-ен
jump-CVB
vb2-adv
лекте.
лект-е
лект-Е
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юлт 2 (К. Васин)


Воктен кудывечыште ӱмылка юлт койо.

Воктен
Воктен
воктен
beside
av/po
Воктен
Вокт-ен-Ø
вокто-ен-Ø
strip.bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Воктен
Вокт-ен
вокто-ен
strip.bark-CVB
vb2-adv
кудывечыште
кудывечы-ште
кудывече-штЕ
court-INE
no-case
ӱмылка
ӱмылка
ӱмылка
shadow
no
юлт
юлт
юлт
[X]
de
койо.
кой-о
кой-Е
be.visible-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юлтик 1 (В. Сапаев)


Рвезе-влакын йӱштылмыштым ужын, имне ӱмбачак манмыла, (Алик) вӱдыш юлтик тӧрштыш.

Рвезе-влакын
Рвезе-влак-ын
рвезе-влак-н
young.man-PL-GEN
ad/no-num-case
йӱштылмыштым
йӱштылмы-шт-ым
йӱштылмӧ-шт-м
bathing-3PL-ACC
ad-poss-case
йӱштылмыштым
йӱштыл-мы-шт-ым
йӱштыл-мЕ-шт-м
bathe-PTCP.PASS-3PL-ACC
vb1-ad-poss-case
ужын,
уж-ын-Ø
уж-н-Ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ужын,
уж-ын
уж-н
see-CVB
vb1-adv
ужын,
у-жы-н
у-жЕ-н
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
имне
имн'е
имн'е
horse
no
ӱмбачак
ӱмбач-ак
ӱмбач-ак
from.above-STR
av/po-enc
манмыла,
ман-мыла
ман-мыла
say-INF.FUT
vb1-inf
манмыла,
ман-мы-ла
ман-мЕ-ла
say-PTCP.PASS-COMP
vb1-ad-case
манмыла,
ман-мы-ла
ман-мЕ-ла
say-PTCP.PASS-PL
vb1-ad-num
манмыла,
ман-мы-ла
ман-мЕ-ла
say-PTCP.PASS-STR
vb1-ad-enc
(Алик)
Алик
Алик
Alik
na
вӱдыш
вӱд-ыш
вӱд-ш
water-ILL
no-case
вӱдыш
вӱды-ш-Ø
вӱдӧ-ш-Ø
lead-PST1-3SG
vb2-tense-pers
юлтик
юлтик
юлтик
[X]
av
тӧрштыш.
тӧршты-ш-Ø
тӧрштӧ-ш-Ø
jump-PST1-3SG
vb2-tense-pers



юлткаш 1 (В. Сапаев)


Чулым луят, юшт-юшт юлткен, волгенчыла койын кодеш.

Чулым
Чулым
чулым
quick
ad/av/no
луят,
лу[й]-[а]т
луй-ат
marten-and
no-enc
юшт-юшт
юшт-юшт
юштюшт
[X][X]
dede
юшт-юшт
юшт-ю-шт
юштю-шт
[X]magic-3PL
deno-poss
юшт-юшт
юшт-ю-шт
юштю-шт
[X]cool-3PL
deno-poss
юшт-юшт
ю-шт-юшт
ю-штюшт
magic-3PL[X]
no-possde
юшт-юшт
ю-шт-ю-шт
ю-штю-шт
magic-3PLmagic-3PL
no-possno-poss
юшт-юшт
ю-шт-ю-шт
ю-штю-шт
magic-3PLcool-3PL
no-possno-poss
юшт-юшт
ю-шт-юшт
ю-штюшт
cool-3PL[X]
no-possde
юшт-юшт
ю-шт-ю-шт
ю-штю-шт
cool-3PLmagic-3PL
no-possno-poss
юшт-юшт
ю-шт-ю-шт
ю-штю-шт
cool-3PLcool-3PL
no-possno-poss
юлткен,
юлтк-ен-Ø
юлтко-ен-Ø
rush-PST2-3SG
vb2-tense-pers
юлткен,
юлтк-ен
юлтко-ен
rush-CVB
vb2-adv
волгенчыла
волгенчы-ла
волгенче-ла
lightning-COMP
no-case
волгенчыла
волгенчы-ла
волгенче-ла
lightning-PL
no-num
волгенчыла
волгенчы-ла
волгенче-ла
lightning-STR
no-enc
волгенчыла
волгенчы-Ø-ла
волгенче-Ø-ла
rush.along-CNG-STR
vb2-conn-enc
койын
койын
койын
noticeably
av
койын
кой-ын-Ø
кой-н-Ø
be.visible-PST2-3SG
vb1-tense-pers
койын
кой-ын
кой-н
be.visible-CVB
vb1-adv
кодеш.
код-еш
код-еш
code-LAT
no-case
кодеш.
код-еш
код-еш
stay-3SG
vb1-pers



юлымаш 1 (А. Краснов)


Юлымаш кызытсе чыла тӱрлӧ религийыште уло.

Юлымаш
Юлымаш
юлымаш
magic
no
Юлымаш
Юлы-маш
юло-маш
bewitch-NMLZ
vb2-deriv.n
кызытсе
кызытсе
кызытсе
present
ad
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
тӱрлӧ
тӱрлӧ
тӱрлӧ
different
ad/no/po
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱрлӧ
тӱрлӧ-Ø
тӱрлӧ-Ø
embroider-CNG
vb2-conn
религийыште
религий-ыште
религий-штЕ
religion-INE
no-case
уло.
уло
уло
is
ad/no/vb



юлымаш 2 (Н. Лекайн)


(Матрана) качым нимогай юлымаш денат сымыстарен кертын огыл.

(Матрана)
Матрана
Матрана
Matrana
na
качым
качы-м
каче-м
bridegroom-ACC
no-case
качым
качы-м
каче-м
scissors-ACC
no-case
качым
качы-м
каче-м
rafter-ACC
no-case
нимогай
н'имогай
н'имогай
no
ad/pr
юлымаш
юлымаш
юлымаш
magic
no
юлымаш
юлы-маш
юло-маш
bewitch-NMLZ
vb2-deriv.n
денат
ден-ат
ден-ат
and-and
co-enc
денат
ден-ат
дене-ат
with-and
po-enc
сымыстарен
сымыстар-ен-Ø
сымыстаре-ен-Ø
charm-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сымыстарен
сымыстар-ен
сымыстаре-ен
charm-CVB
vb2-adv
кертын
керт-ын-Ø
керт-н-Ø
be.able.to-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кертын
керт-ын-Ø
керт-н-Ø
swaddle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кертын
керт-ын
керт-н
be.able.to-CVB
vb1-adv
кертын
керт-ын
керт-н
swaddle-CVB
vb1-adv
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



юлымо 1 (В. Юксерн)


Ойлат, пуйто тудо юлымо курык.

Ойлат,
Ойл-ат
ойло-ат
talk-3PL
vb2-pers
Ойлат,
Ой-ла-т
ой-ла-ет
opinion-COMP-2SG
no-case-poss
Ойлат,
Ой-ла-т
ой-ла-ет
opinion-PL-2SG
no-num-poss
Ойлат,
Ой-ла-т
ой-ла-ат
opinion-COMP-and
no-case-enc
Ойлат,
Ой-ла-т
ой-ла-ат
opinion-PL-and
no-num-enc
Ойлат,
Ойл-а-т
ойло-а-ат
talk-3SG-and
vb2-pers-enc
Ойлат,
Ойл-Ø-ат
ойло-Ø-ат
talk-CNG-and
vb2-conn-enc
пуйто
пуйто
пуйто
as.if
co/pa
тудо
тудо
тудо
3SG
pr
юлымо
юлымо
юлымо
bewitched
ad
юлымо
юлы-мо
юло-мЕ
bewitch-PTCP.PASS
vb2-ad
курык.
курык
курык
mountain
no



юлымо 2 (А. Краснов)


Юлымо сомыл утларакше пашам ыштыме дене кылдалтын.

Юлымо
Юлымо
юлымо
bewitched
ad
Юлымо
Юлы-мо
юло-мЕ
bewitch-PTCP.PASS
vb2-ad
сомыл
сомыл
сомыл
work
no
утларакше
утларакше
утларакше
mainly
av
утларакше
утларак-ше
утларак-жЕ
more-3SG
av-poss
утларакше
утла-рак-ше
утла-рак-жЕ
more-COMP-3SG
av/po-deg-poss
утларакше
утл-а-рак-ше
утло-а-рак-жЕ
escape-3SG-COMP-3SG
vb2-pers-deg-poss
пашам
паша-м
паша-м
work-ACC
no-case
пашам
паша-м
паша-ем
work-1SG
no-poss
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
пашам
паша-м-Ø
паша-ем-Ø
work-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ыштыме
ыштыме
ыштыме
done
ad
ыштыме
ышты-ме
ыште-мЕ
do-PTCP.PASS
vb2-ad
дене
дене
дене
with
po
кылдалтын.
кылдалт-ын-Ø
кылдалт-н-Ø
be.tied.up-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кылдалтын.
кылдалт-ын
кылдалт-н
be.tied.up-CVB
vb1-adv
кылдалтын.
кылд-алт-ын-Ø
кылде-алт-н-Ø
tie.up-REF-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
кылдалтын.
кылд-алт-ын
кылде-алт-н
tie.up-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv



юлышо 1 («Мар. ком.»)


(Нигерийыште) университет вуйлатыше-влак штатыш у должностьым – кишкым юлышым – пуртеныт.

(Нигерийыште)
Нигерийыште
Нигерийыште
Nigeriyyshte
na
университет
университет
университет
university
no
вуйлатыше-влак
вуйлатыше-влак
вуйлатыше-влак
leading-PL
ad/no-num
вуйлатыше-влак
вуйлаты-ше-влак
вуйлате-шЕ-влак
lead-PTCP.ACT-PL
vb2-ad-num
штатыш
штат-ыш
штат-ш
staff-ILL
no-case
штатыш
штат-ыш
штат-ш
state-ILL
no-case
у
у
у
new
ad/no
у
у
у
oh
in
у
у-Ø
уо-Ø
take.care.of-IMP.2SG
vb2-mood.pers
у
у-Ø
уо-Ø
stroke-IMP.2SG
vb2-mood.pers
у
у-Ø
уо-Ø
take.care.of-CNG
vb2-conn
у
у-Ø
уо-Ø
stroke-CNG
vb2-conn
должностьым –
должность-ым
должность-м
post-ACC
no-case
кишкым
кишкы-м
кишке-м
snake-ACC
no-case
юлышым –
юлышы-м
юлышо-м
sorcerer-ACC
ad-case
юлышым –
юлы-ш-ым
юло-ш-ым
bewitch-PST1-1SG
vb2-tense-pers
юлышым –
юлы-шы-м
юло-шЕ-м
bewitch-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
пуртеныт.
пурт-ен-ыт
пурто-ен-ыт
bring.in-PST2-3PL
vb2-tense-pers



юл-юл 1 (Н. Мухин)


Шочмо ялем воктеныже юл-юл койыт кум пӱя.

Шочмо
Шочмо
шочмо
Monday
ad/no
Шочмо
Шоч-мо
шоч-мЕ
be.born-PTCP.PASS
vb1-ad
ялем
ял-ем
ял-ем
village-1SG
no-poss
ялем
ял-ем-Ø
ял-ем-Ø
village-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ялем
ял-ем-Ø
ял-ем-Ø
village-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ялем
ял-ем-Ø
ял-ем-Ø
village-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
воктеныже
воктены-же
воктене-жЕ
beside-3SG
av/po-poss
юл-юл
юл-юл
юл-юл
[X]
de
койыт
кой-ыт
кой-ыт
be.visible-3PL
vb1-pers
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
пӱя.
пӱя
пӱя
pond
no
пӱя.
пӱ[й]-[а]
пӱйӧ-а
dam-3SG
vb2-pers



юмашне 1 («Ончыко»)


– Ой, юмашне, суксо, переге!

Ой,
Ой
ой
opinion
no
Ой,
Ой
ой
oh
in
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-CNG
vb2-conn
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-CNG
vb2-conn
юмашне,
юмашне
юмашне
god.forbid
in
суксо,
суксо
суксо
angel
no
переге!
переге-Ø
переге-Ø
preserve-IMP.2SG
vb2-mood.pers
переге!
переге-Ø
переге-Ø
preserve-CNG
vb2-conn



юмашне-пӱршашне 1 (В. Юксерн)


– Ой, юмашне-пӱршашне, – манеш ыле ковам.

Ой,
Ой
ой
opinion
no
Ой,
Ой
ой
oh
in
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-CNG
vb2-conn
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-CNG
vb2-conn
юмашне-пӱршашне, –
юмашне-пӱршашне
юмашне-пӱршашне
god.forbid
in
манеш
манеш
манеш
it.is.said
av
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
ыле
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ковам.
кова-м
кова-м
grandmother-ACC
no-case
ковам.
кова-м
кова-ем
grandmother-1SG
no-poss
ковам.
кова-м-Ø
кова-ем-Ø
grandmother-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ковам.
кова-м-Ø
кова-ем-Ø
grandmother-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ковам.
кова-м-Ø
кова-ем-Ø
grandmother-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



юмбел 1 (Ӱпымарий)


Юмбел пеш кужу лиеш.

Юмбел
Юмбел
юмбел
tapeworm
no
пеш
пеш
пеш
very
av
кужу
кужу
кужу
long
ad
лиеш.
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers



юмбел 2 («Мар. Эл»)


Кичкыже (кавунын) тамле веле огыл, сӧсан, юмбел деч утлаш полша.

Кичкыже
Кичкы-же
кичке-жЕ
seed-3SG
no-poss
(кавунын)
кавун-ын
кавун-н
pumpkin-GEN
no-case
тамле
тамле
тамле
tasty
ad
тамле
тамле-Ø
тамле-Ø
taste-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тамле
тамле-Ø
тамле-Ø
taste-CNG
vb2-conn
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
сӧсан,
сӧсан
сӧсан
parasitic.worm
no
сӧсан,
сӧса-н
сӧса-ан
tassel-with
no-deriv.ad
сӧсан,
сӧс-ан
сӧс-ан
[X]-with
ad-deriv.ad
сӧсан,
сӧса-н
сӧса-н
tassel-GEN
no-case
юмбел
юмбел
юмбел
tapeworm
no
деч
деч
деч
from
po
утлаш
утл-аш
утло-аш
escape-INF
vb2-inf
полша.
полш-а
полшо-а
help-3SG
vb2-pers



юмбелшудо 1


Юмбелшудо пешыжак кочо огыл.

Юмбелшудо
Юмбелшудо
юмбелшудо
wormseed
no
пешыжак
пеш-ыж-ак
пеш-жЕ-ак
very-3SG-STR
av-poss-enc
кочо
кочо
кочо
bitter
ad/no
кочо
кочо-Ø
кочо-Ø
become.bitter-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кочо
кочо-Ø
кочо-Ø
become.bitter-CNG
vb2-conn
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



юмблий 1 (Ӱпымарий)


«Эй, юмблий», – манын вурсат.

«Эй,
Эй
эй
hey
in/pa
юмблий», –
юмблий
юмблий
tall
ad/no
манын
манын
манын
that
co
манын
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
вурсат.
вурс-ат
вурс-ат
steel-and
ad/no-enc
вурсат.
вурс-ат
вурсо-ат
battle-and
no-enc
вурсат.
вурс-ат
вурсо-ат
scold-3PL
vb2-pers
вурсат.
вурс-а-т
вурсо-а-ат
scold-3SG-and
vb2-pers-enc
вурсат.
вурс-Ø-ат
вурсо-Ø-ат
scold-CNG-and
vb2-conn-enc



юмедаш 1


Начальник ончылно юмедаш

Начальник
Начальник
начальник
head
no
ончылно
ончылно
ончылно
in.front
av/po
юмедаш
юмед-аш
юмед-аш
flatter-INF
vb1-inf



юмедаш 2 (Ӱпымарий)


Пий юмедеш, маныт.

Пий
Пий
пий
dog
no
юмедеш,
юмед-еш
юмед-еш
flatter-3SG
vb1-pers
маныт.
ман-ыт
ман-ыт
say-3PL
vb1-pers



юм-йошкарге 1 (МДЭ)


Кычкалалме имнем юм-йошкарге.

Кычкалалме
Кычкалалме
Кычкалалме
Kychkalalme
na
имнем
имн[ь]-ем
имн'е-ем
horse-1SG
no-poss
имнем
имн[ь]-ем-Ø
имн'е-ем-Ø
horse-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
имнем
имн[ь]-ем-Ø
имн'е-ем-Ø
horse-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
имнем
имн[ь]-ем-Ø
имн'е-ем-Ø
horse-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
юм-йошкарге.
юм-йошкарге
юмйошкарге
horsehair.wormred
noad/no
юм-йошкарге.
юм-йошкар-ге
юмйошкар-ге
horsehair.wormred-COM
noad-case
юм-йошкарге.
юм-йошкарге-Ø
юмйошкарге-Ø
horsehair.wormredden-IMP.2SG
novb2-mood.pers
юм-йошкарге.
юм-йошкарге-Ø
юмйошкарге-Ø
horsehair.wormredden-CNG
novb2-conn
юм-йошкарге.
ю-м-йошкарге
ю-мйошкарге
magic-ACCred
no-casead/no
юм-йошкарге.
ю-м-йошкар-ге
ю-мйошкар-ге
magic-ACCred-COM
no-casead-case
юм-йошкарге.
ю-м-йошкарге-Ø
ю-мйошкарге-Ø
magic-ACCredden-IMP.2SG
no-casevb2-mood.pers
юм-йошкарге.
ю-м-йошкарге-Ø
ю-мйошкарге-Ø
magic-ACCredden-CNG
no-casevb2-conn
юм-йошкарге.
ю-м-йошкарге
ю-мйошкарге
cool-ACCred
no-casead/no
юм-йошкарге.
ю-м-йошкар-ге
ю-мйошкар-ге
cool-ACCred-COM
no-casead-case
юм-йошкарге.
ю-м-йошкарге-Ø
ю-мйошкарге-Ø
cool-ACCredden-IMP.2SG
no-casevb2-mood.pers
юм-йошкарге.
ю-м-йошкарге-Ø
ю-мйошкарге-Ø
cool-ACCredden-CNG
no-casevb2-conn



юмо 1


Мланде юмо

Мланде
Мланде
мланде
land
no
Мланде
Мланде
Мланде
Earth
pn
юмо
юмо
юмо
god
in/no



юмо 2


сандалык юмо

сандалык
сандалык
сандалык
world
no
сандалык
санда-лык
санда-лык
rare-for
ad/av-deriv.ad
юмо
юмо
юмо
god
in/no



юмо 3


кугу юмо

кугу
кугу
кугу
big
ad/no
юмо
юмо
юмо
god
in/no



юмо 4


изирак юмо

изирак
изирак
изирак
smaller
ad
изирак
изи-рак
изи-рак
small-COMP
ad/no-deg
юмо
юмо
юмо
god
in/no



юмо 5


пӱрышӧ юмо

пӱрышӧ
пӱрышӧ
пӱрышӧ
bestower
no
пӱрышӧ
пӱры-шӧ
пӱрӧ-шЕ
be.destined-PTCP.ACT
vb2-ad
пӱрышӧ
пӱры-шӧ
пӱрӧ-шЕ
wrinkle-PTCP.ACT
vb2-ad
юмо
юмо
юмо
god
in/no



юмо 6


кӱдырчӧ юмо

кӱдырчӧ
кӱдырчӧ
кӱдырчӧ
thunder
no
юмо
юмо
юмо
god
in/no



юмо 7 (В. Юксерн)


Юмо кӱшычын ужеш.

Юмо
Юмо
юмо
god
in/no
кӱшычын
кӱшычын
кӱшычын
from.above
av
ужеш.
уж-еш
уж-еш
see-3SG
vb1-pers



юмо 8 (Калыкмут)


Шурным юмо огыл, ме ӱден куштена.

Шурным
Шурны-м
шурно-м
crops-ACC
no-case
юмо
юмо
юмо
god
in/no
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
ме
ме
ме
1PL
pr
ӱден
ӱд-ен-Ø
ӱдӧ-ен-Ø
sow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ӱден
ӱд-ен
ӱдӧ-ен
sow-CVB
vb2-adv
куштена.
кушт-ена
кушто-ена
grow-1PL
vb2-pers
куштена.
кушт-ена
кушто-ена
dance-1PL
vb2-pers



юмо 9 (МФЭ)


Юмышто шӱдыр пешак шуко.

Юмышто
Юм-ышто
юм-штЕ
horsehair.worm-INE
no-case
Юмышто
Юмы-што
юмо-штЕ
god-INE
in/no-case
шӱдыр
шӱдыр
шӱдыр
star
no
шӱдыр
шӱдыр
шӱдыр
axle
no
шӱдыр
шӱдыр
шӱдыр
stem
no
пешак
пешак
пешак
very
av
пешак
пеш-ак
пеш-ак
very-STR
av-enc
шуко.
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no



юмо 10 (С. Чавайн)


Кернак, тунам ушкал ала юмыш, ала мландыш пурен каен, нимо пале уке.

Кернак,
Кернак
кернак
really
pa
Кернак,
Кер-на-к
кер-на-ак
pass.through-PST1.1PL-STR
vb1-tense.pers-enc
тунам
тунам
тунам
then
av
тунам
туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
тунам
туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
тунам
ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ушкал
ушкал
ушкал
cow
no
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
юмыш,
юм-ыш
юм-ш
horsehair.worm-ILL
no-case
юмыш,
юмы-ш
юмо-ш
god-ILL
in/no-case
ала
ала
ала
maybe
co/pa
ала
ала
ала
pitch
no
ала
а-ла
а-ла
and-STR
co-enc
ала
а-ла
а-ла
so-STR
pa-enc
ала
а-ла
а-ла
oh-STR
in-enc
ала
ал-а
але-а
soften.bast-3SG
vb2-pers
мландыш
мланды-ш
мланде-ш
land-ILL
no-case
мландыш
мланды-ш
мланде-ш
Earth-ILL
pn-case
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
каен,
ка[й]-ен-Ø
кае-ен-Ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
каен,
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
нимо
н'имо
н'имо
nothing
ad/av/pr
пале
пале
пале
marking
ad/no
пале
пале-Ø
пале-Ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пале
пале-Ø
пале-Ø
know-CNG
vb2-conn
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



юмо 11


Юмо йӱла

Юмо
Юмо
юмо
god
in/no
йӱла
йӱла
йӱла
custom
no
йӱла
йӱл-а
йӱлӧ-а
burn-3SG
vb2-pers
йӱла
йӱ-Ø-ла
йӱ-Ø-ла
drink-CNG-STR
vb1-conn-enc
йӱла
йӱ-Ø-ла
йӱ-Ø-ла
drink-CVB-STR
vb1-adv-enc



юмо 12


юмо лӱм дене леведалташ

юмо
юмо
юмо
god
in/no
лӱм
лӱм
лӱм
name
no
дене
дене
дене
with
po
леведалташ
леведалт-аш
леведалт-аш
cover.oneself-INF
vb1-inf
леведалташ
левед-алт-аш
левед-алт-аш
cover-REF-INF
vb1-deriv.v-inf



юмо 13 (С. Чавайн)


– Эй, юмо, юмо, ӱдырынат тоштмашат сита вет.

Эй,
Эй
эй
hey
in/pa
юмо,
юмо
юмо
god
in/no
юмо,
юмо
юмо
god
in/no
ӱдырынат
ӱдыр-ын-ат
ӱдыр-н-ат
daughter-GEN-and
no-case-enc
ӱдырынат
ӱдыр-ын-ат
ӱдыр-н-ат
Virgo-GEN-and
no-case-enc
тоштмашат
тоштмаш-ат
тоштмаш-ат
decisiveness-and
no-enc
тоштмашат
тошт-маш-ат
тошт-маш-ат
dare-NMLZ-and
vb1-deriv.n-enc
сита
сита
сита
enough
in/vb
сита
сита
сита
sieve
no
сита
сит-а
сите-а
suffice-3SG
vb2-pers
вет.
вет
вет
so
co/pa



юмо 14 (И. Одар)


– Ой, юмыжат, кузе тыгай мотор ӱдырамаш шочынат!

Ой,
Ой
ой
opinion
no
Ой,
Ой
ой
oh
in
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-CNG
vb2-conn
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-CNG
vb2-conn
юмыжат,
юмы-ж-ат
юмо-жЕ-ат
god-3SG-and
in/no-poss-enc
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
мотор
мотор
мотор
beautiful
ad/av/no
мотор
мотор
мотор
motor
no
ӱдырамаш
ӱдырамаш
ӱдырамаш
woman
no
шочынат!
шочын-ат
шочын-ат
from.one's.birth-and
av-enc
шочынат!
шоч-ын-ат
шоч-н-ат
be.born-PST2-2SG
vb1-tense-pers
шочынат!
шоч-ына-т
шоч-на-ат
be.born-1PL-and
vb1-pers-enc
шочынат!
шоч-ын-ат
шоч-н-ат
[X]-GEN-and
ad-case-enc
шочынат!
шоч-ын-Ø-ат
шоч-н-Ø-ат
be.born-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
шочынат!
шоч-ын-ат
шоч-н-ат
be.born-CVB-and
vb1-adv-enc



юмо 15 (Н. Лекайн)


– Юмо аралыже, – шокта Гриша.

Юмо
Юмо
юмо
god
in/no
аралыже, –
аралы-же
арале-жЕ
defend-IMP.3SG
vb2-mood.pers
аралыже, –
аралы-Ø-же
арале-Ø-жЕ
defend-CNG-3SG
vb2-conn-poss
шокта
шокт-а
шокто-а
be.heard-3SG
vb2-pers
Гриша.
Гриша
Гриша
Grisha
na



юмо 16 (М. Шкетан)


– Ачий, юмо да тый лий, упшым налын пу.

Ачий,
Ачий
ачий
father
no
юмо
юмо
юмо
god
in/no
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
тый
тый
тый
2SG
pr
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
упшым
упшым
упшым
wigeon
no
упшым
упш-ым
упш-м
hat-ACC
no-case
упшым
упшы-м
упшо-м
hat-ACC
no-case
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
пу.
пу
пу
wood
no
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



юмо 17 (В. Чалай)


– Юмо дене пырля коштса, – шоҥго эркын пелешта.

Юмо
Юмо
юмо
god
in/no
дене
дене
дене
with
po
пырля
пырля
пырля
together
ad/av
коштса, –
кошт-са
кошт-за
go-IMP.2PL
vb1-mood.pers
шоҥго
шоҥго
шоҥго
old
ad/no
эркын
эркын
эркын
softly
ad/av
эркын
эркын
эркын
freedom
av/no
эркын
эркы-н
эрке-н
peace-GEN
no-case
пелешта.
пелешт-а
пелеште-а
say-3SG
vb2-pers



юмо 18


Неле илышыштат юмо йӧнан.

Неле
Неле
неле
heavy
ad/no
Неле
Нел-'е
нел-Е
swallow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
илышыштат
илыш-ышт-ат
илыш-шт-ат
life-3PL-and
no-poss-enc
илышыштат
илышы-шт-ат
илыше-шт-ат
living-3PL-and
ad/no-poss-enc
илышыштат
илыш-ышт-ат
илыш-штЕ-ат
life-INE-and
no-case-enc
илышыштат
илышы-шт-ат
илыше-штЕ-ат
living-INE-and
ad/no-case-enc
илышыштат
илы-шы-шт-ат
иле-шЕ-шт-ат
live-PTCP.ACT-3PL-and
vb2-ad-poss-enc
илышыштат
илы-шы-шт-ат
иле-шЕ-штЕ-ат
live-PTCP.ACT-INE-and
vb2-ad-case-enc
юмо
юмо
юмо
god
in/no
йӧнан.
йӧнан
йӧнан
fitting
ad
йӧнан.
йӧн-ан
йӧн-ан
method-with
no-deriv.ad



юмо 19 (С. Чавайн)


– Мыйын икшывем уке, юмо налын пытарен.

Мыйын
Мыйын
мыйын
my
pr
Мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
икшывем
икшыв-ем
икшыве-ем
child-1SG
no-poss
икшывем
икшыв-ем-Ø
икшыве-ем-Ø
child-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
икшывем
икшыв-ем-Ø
икшыве-ем-Ø
child-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
икшывем
икшыв-ем-Ø
икшыве-ем-Ø
child-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
уке,
уке
уке
no
ad/no/pa
юмо
юмо
юмо
god
in/no
налын
нал-ын-Ø
нал-н-Ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
налын
нал-ын
нал-н
take-CVB
vb1-adv
пытарен.
пытар-ен-Ø
пытаре-ен-Ø
finish-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пытарен.
пытар-ен
пытаре-ен
finish-CVB
vb2-adv



юмо 20 (В. Юксерн)


– Кодам тышан але ом код – юмо пала.

Кодам
Код-ам
код-ам
stay-1SG
vb1-pers
тышан
тышан
тышан
here
av/pr
тышан
тыш-ан
тыш-ан
here-with
av/pr-deriv.ad
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
ом
о-м
о-м
NEG-1SG
vb-pers
ом
ом
ом
ohm
no
код –
код
код
code
no
код –
код-Ø
код-Ø
stay-IMP.2SG
vb1-mood.pers
код –
код-Ø
код-Ø
stay-CNG
vb1-conn
код –
код-Ø
код-Ø
stay-CVB
vb1-adv
юмо
юмо
юмо
god
in/no
пала.
пал-а
пале-а
know-3SG
vb2-pers



юмо 21 (И. Васильев)


– Ну, саяк лийже, юмо полшыжо!

Ну,
Ну
ну
well
in/pa
саяк
са[й]-[а]к
сай-ак
good-STR
ad/av-enc
саяк
са[й]-[а]к
сае-ак
good-STR
ad-enc
лийже,
лийже
лийже
let's.imagine
pa
лийже,
лий-же
лий-жЕ
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
лийже,
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
лийже,
лий-Ø-же
лий-Ø-жЕ
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss
юмо
юмо
юмо
god
in/no
полшыжо!
полшы-жо
полшо-жЕ
help-IMP.3SG
vb2-mood.pers
полшыжо!
полшы-Ø-жо
полшо-Ø-жЕ
help-CNG-3SG
vb2-conn-poss



юмо 22 (К. Коршунов)


– Ой, юмо серлаге, ончо, кӧм ужам!

Ой,
Ой
ой
opinion
no
Ой,
Ой
ой
oh
in
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fast-CNG
vb2-conn
Ой,
Ой-Ø
ойо-Ø
fear-CNG
vb2-conn
юмо
юмо
юмо
god
in/no
серлаге,
серлаге-Ø
серлаге-Ø
content.oneself.with.something-IMP.2SG
vb2-mood.pers
серлаге,
серлаге-Ø
серлаге-Ø
content.oneself.with.something-CNG
vb2-conn
серлаге,
сер-ла-ге
сер-ла-ге
shore-PL-COM
no-num-case
ончо,
ончо-Ø
ончо-Ø
look-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ончо,
ончо-Ø
ончо-Ø
look-CNG
vb2-conn
кӧм
кӧм
кӧм
whom
pr
кӧм
кӧ-м
кӧ-м
who-ACC
pr-case
ужам!
уж-ам
уж-ам
see-1SG
vb1-pers



юмо 23 (З. Каткова)


– Тый тидын нерген, мотри, Качырийлан ит ойло. Уке гын юмо серлаге. Миклай тыйым пуштеш.

Тый
тый
тый
2SG
pr
тидын
тиды-н
тиде-н
this-GEN
pr-case
нерген,
нерген
нерген
about
po
нерген,
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген,
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген,
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
мотри,
мотри
мотри
look
pa
Качырийлан
Качырийлан
Качырийлан
Kachyriylan
na
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
ойло.
ойло-Ø
ойло-Ø
talk-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ойло.
ойло-Ø
ойло-Ø
talk-CNG
vb2-conn
Уке
Уке
уке
no
ad/no/pa
гын
гын
гын
if
co/pa
юмо
юмо
юмо
god
in/no
серлаге.
серлаге-Ø
серлаге-Ø
content.oneself.with.something-IMP.2SG
vb2-mood.pers
серлаге.
серлаге-Ø
серлаге-Ø
content.oneself.with.something-CNG
vb2-conn
серлаге.
сер-ла-ге
сер-ла-ге
shore-PL-COM
no-num-case
Миклай
Миклай
Миклай
Miklay
na
тыйым
тыйым
тыйым
you
pr
тыйым
тый-ым
тый-м
2SG-ACC
pr-case
пуштеш.
пушт-еш
пушто-еш
oat.flour-LAT
no-case
пуштеш.
пушт-еш
пушто-еш
stomach-LAT
no-case
пуштеш.
пушт-еш
пушт-еш
kill-3SG
vb1-pers



юмо 24 (А. Асаев)


– Шкеже марлан лекме нерген, юмо серлаге, шоналтынат огыл.

Шкеже
шке-же
шке-жЕ
REFL-3SG
pr-poss
марлан
марлан
марлан
marrying
av
марлан
марла-н
марла-ан
Mari-with
ad/av-deriv.ad
марлан
марла-н
марла-н
Mari-GEN
ad/av-case
лекме
лекме
лекме
out
ad
лекме
лек-ме
лект-мЕ
go-PTCP.PASS
vb1-ad
нерген,
нерген
нерген
about
po
нерген,
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген,
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген,
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
юмо
юмо
юмо
god
in/no
серлаге,
серлаге-Ø
серлаге-Ø
content.oneself.with.something-IMP.2SG
vb2-mood.pers
серлаге,
серлаге-Ø
серлаге-Ø
content.oneself.with.something-CNG
vb2-conn
серлаге,
сер-ла-ге
сер-ла-ге
shore-PL-COM
no-num-case
шоналтынат
шоналт-ын-ат
шоналт-н-ат
seem-PST2-2SG
vb1-tense-pers
шоналтынат
шоналт-ына-т
шоналт-на-ат
seem-1PL-and
vb1-pers-enc
шоналтынат
шоналт-ын-Ø-ат
шоналт-н-Ø-ат
seem-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
шоналтынат
шоналт-ын-ат
шоналт-н-ат
seem-CVB-and
vb1-adv-enc
шоналтынат
шон-алт-ын-ат
шоно-алт-н-ат
think-REF-PST2-2SG
vb2-deriv.v-tense-pers
шоналтынат
шон-алт-ына-т
шоно-алт-на-ат
think-REF-1PL-and
vb2-deriv.v-pers-enc
шоналтынат
шон-алт-ын-Ø-ат
шоно-алт-н-Ø-ат
think-REF-PST2-3SG-and
vb2-deriv.v-tense-pers-enc
шоналтынат
шон-алт-ын-ат
шоно-алт-н-ат
think-REF-CVB-and
vb2-deriv.v-adv-enc
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



юмо 25 (М. Рыбаков)


(Елук:) Йӧра, айда, юмо ужеш, мый опкын омыл, от пу гын, ит пу.

(Елук:)
Елук
Елук
Yeluk
na
Йӧра,
Йӧра
йӧра
good
pa
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
roll-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
mix-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
go.out-3SG
vb2-pers
Йӧра,
Йӧр-а
йӧрӧ-а
be.satisfying-3SG
vb2-pers
айда,
айда
айда
let's.go
pa
юмо
юмо
юмо
god
in/no
ужеш,
уж-еш
уж-еш
see-3SG
vb1-pers
мый
мый
мый
1SG
pr
опкын
опкын
опкын
greedy.person
ad/no
омыл,
о-м-ыл-Ø
о-м-ул-Ø
NEG-1SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
пу
пу
пу
wood
no
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn
гын,
гын
гын
if
co/pa
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
пу.
пу
пу
wood
no
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
give-CNG
vb2-conn
пу.
пу-Ø
пуо-Ø
blow-CNG
vb2-conn



юмо 26 (МФЭ)


Юмо чыкыме кече могай кечын лиеш, тугай кечын саскам шындыман, тунам сайын шочеш.

Юмо
Юмо
юмо
god
in/no
чыкыме
чыкы-ме
чыке-мЕ
shove-PTCP.PASS
vb2-ad
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
кечын
кечын
кечын
daily
av
кечын
кечы-н
кече-н
sun-GEN
no-case
лиеш,
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
тугай
тугай
тугай
such
ad/av/pr
кечын
кечын
кечын
daily
av
кечын
кечы-н
кече-н
sun-GEN
no-case
саскам
саска-м
саска-м
berries-ACC
no-case
саскам
саска-м
саска-ем
berries-1SG
no-poss
саскам
саска-м-Ø
саска-ем-Ø
berries-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
саскам
саска-м-Ø
саска-ем-Ø
berries-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
саскам
саска-м-Ø
саска-ем-Ø
berries-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
шындыман,
шындым-ан
шындыме-ан
installation-with
ad-deriv.ad
шындыман,
шынды-ман
шынде-ман
put-INF.NEC
vb2-inf
шындыман,
шынды-м-ан
шынде-мЕ-ан
put-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad
тунам
тунам
тунам
then
av
тунам
туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
тунам
туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
тунам
ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
сайын
сайын
сайын
well
av
сайын
сайын
сайын
each
po
сайын
сай-ын
сай-н
good-GEN
ad/av-case
шочеш.
шоч-еш
шоч-еш
[X]-LAT
ad-case
шочеш.
шоч-еш
шоч-еш
be.born-3SG
vb1-pers



юмо 27 (О. Тыныш)


– Ынде, юмылан тау, Ануш ден Йогырна тунарак изи огытыл.

Ынде,
Ынде
ынде
now
av/pa
юмылан
юмыл-ан
юмыл-ан
mucus-with
no-deriv.ad
юмылан
юмы-лан
юмо-лан
god-DAT
in/no-case
юмылан
юмы-ла-н
юмо-ла-н
god-PL-GEN
in/no-num-case
тау,
тау
тау
thanks
in/no
Ануш
Ануш
Ануш
Anush
na
ден
ден
ден
and
co
Йогырна
Йогырна
Йогырна
Yogyrna
na
тунарак
тунарак
тунарак
not.very.much
av
тунарак
туна-рак
туна-рак
heifer-COMP
no-deg
тунарак
тунар-ак
тунар-ак
so.much-STR
av-enc
тунарак
тунар-ак
тунаре-ак
so.much-STR
av-enc
изи
изи
изи
small
ad/no
огытыл.
ог-ыт-ыл-Ø
ог-ыт-ул-Ø
NEG-3PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn



юмо 28 (В. Любимов)


– Кочмет деч ончыч да теммекетат юмым пелеште.

Кочмет
Кочм-ет
кочмо-ет
food-2SG
ad-poss
Кочмет
Коч-м-ет
кочк-мЕ-ет
eat-PTCP.PASS-2SG
vb1-ad-poss
деч
деч
деч
from
po
ончыч
ончыч
ончыч
from.in.front.of
av/po
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
теммекетат
тем-меке-ет-ат
тем-меке-ет-ат
fill.up-CVB.PRI-2SG-and
vb1-adv-poss-enc
теммекетат
те-м-меке-ет-ат
те-ем-меке-ет-ат
2PL-TRANS-CVB.PRI-2SG-and
pr-deriv.v-adv-poss-enc
юмым
юм-ым
юм-м
horsehair.worm-ACC
no-case
юмым
юмы-м
юмо-м
god-ACC
in/no-case
пелеште.
пеле-ште
пеле-штЕ
in.half-INE
ad/av/no-case
пелеште.
пелеште-Ø
пелеште-Ø
say-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пелеште.
пелеште-Ø
пелеште-Ø
say-CNG
vb2-conn



юмо 29 (В. Косоротов)


Олаште, кунам могай юмын кече, шагал еҥ пала.

Олаште,
Ола-ште
ола-штЕ
city-INE
no-case
Олаште,
Ола-ште
ола-штЕ
motley-INE
ad-case
кунам
кунам
кунам
when
av/co/pa/pr
могай
могай
могай
what.sort.of
ad/pa/pr
юмын
юм-ын
юм-н
horsehair.worm-GEN
no-case
юмын
юмы-н
юмо-н
god-GEN
in/no-case
кече,
кече
кече
sun
no
кече,
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече,
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
шагал
шагал
шагал
little
ad/av/no
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
пала.
пал-а
пале-а
know-3SG
vb2-pers



юмо 30 (А. Эрыкан)


Юмын книгам (Сопром) эн ушан книгалан шотла.

Юмын
Юм-ын
юм-н
horsehair.worm-GEN
no-case
Юмын
Юмы-н
юмо-н
god-GEN
in/no-case
книгам
книга-м
книга-м
book-ACC
no-case
книгам
книга-м
книга-ем
book-1SG
no-poss
книгам
книга-м-Ø
книга-ем-Ø
book-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
книгам
книга-м-Ø
книга-ем-Ø
book-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
книгам
книга-м-Ø
книга-ем-Ø
book-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
(Сопром)
Сопром
Сопром
Soprom
na
эн
эн
эн
SUP
pa
ушан
ушан
ушан
intelligent
ad/no
ушан
уш-ан
уш-ан
mind-with
no-deriv.ad
книгалан
книга-лан
книга-лан
book-DAT
no-case
книгалан
книга-ла-н
книга-ла-н
book-PL-GEN
no-num-case
шотла.
шот-ла
шот-ла
use-COMP
no-case
шотла.
шот-ла
шот-ла
use-PL
no-num
шотла.
шот-ла
шот-ла
use-STR
no-enc
шотла.
шотл-а
шотло-а
count-3SG
vb2-pers



юмончыл 1 (М. Рыбаков)


Пӧртым лач юмончыл гына сӧрастара.

Пӧртым
Пӧрт-ым
пӧрт-м
house-ACC
no-case
лач
лач
лач
just
av/no/pa
лач
лач
лач
swim.bladder
no
юмончыл
юмончыл
юмончыл
icon.corner
no
гына
гына
гына
only
pa
сӧрастара.
сӧрастар-а
сӧрастаре-а
decorate-3SG
vb2-pers



юмончылно 1 (М.-Азмекей)


– Тачат якын ден ватыже кредалыныт. Юмончылно, шке шинчам денак ужым, – ик вате ӱшандараш тыршен ойла.

Тачат
Тач-ат
таче-ат
today-and
ad/av-enc
якын
як-ын
як-н
yak-GEN
no-case
ден
ден
ден
and
co
ватыже
ваты-же
вате-жЕ
wife-3SG
no-poss
ватыже
ваты-же
вате-жЕ
absorbent.cotton-3SG
no-poss
кредалыныт.
кредал-ын-ыт
кредал-н-ыт
fight-PST2-3PL
vb1-tense-pers
Юмончылно,
Юмончылно
юмончылно
really!
av/in
шке
шке
шке
REFL
pr
шинчам
шинча-м
шинча-м
eye-ACC
no-case
шинчам
шинча-м
шинча-ем
eye-1SG
no-poss
шинчам
шинч-ам
шинч-ам
sit.down-1SG
vb1-pers
шинчам
шинча-м-Ø
шинча-ем-Ø
eye-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
шинчам
шинча-м-Ø
шинча-ем-Ø
eye-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
шинчам
шинча-м-Ø
шинча-ем-Ø
eye-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
денак
ден-ак
ден-ак
and-STR
co-enc
денак
ден-ак
дене-ак
with-STR
po-enc
ужым, –
уж-ым
уж-ым
see-PST1.1SG
vb1-tense.pers
ужым, –
у-жы-м
у-жЕ-м
new-3SG-ACC
ad/no-poss-case
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
вате
вате
вате
wife
no
вате
вате
вате
absorbent.cotton
no
ӱшандараш
ӱшандар-аш
ӱшандаре-аш
assure-INF
vb2-inf
тыршен
тыршен
тыршен
diligently
av
тыршен
тырш-ен-Ø
тырше-ен-Ø
try-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тыршен
тырш-ен
тырше-ен
try-CVB
vb2-adv
ойла.
ой-ла
ой-ла
opinion-COMP
no-case
ойла.
ой-ла
ой-ла
opinion-PL
no-num
ойла.
ой-ла
ой-ла
opinion-STR
no-enc
ойла.
ой-ла
ой-ла
oh-STR
in-enc
ойла.
ойл-а
ойло-а
talk-3SG
vb2-pers
ойла.
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fast-CNG-STR
vb2-conn-enc
ойла.
ой-Ø-ла
ойо-Ø-ла
fear-CNG-STR
vb2-conn-enc



юмоҥа 1


Тошто юмоҥа

Тошто
Тошто
тошто
old
ad/no
Тошто
Тош-то
тош-штЕ
butt-INE
no-case
Тошто
Тошт-о
тошт-Е
dare-PST1.3SG
vb1-tense.pers
юмоҥа
юмоҥа
юмоҥа
icon
no



юмоҥа 2 («Мар. Эл»)


Станислав юмоҥам сӱретлымыж дене ойыртемалтеш.

Станислав
Станислав
Станислав
Stanislav
na
юмоҥам
юмоҥа-м
юмоҥа-м
icon-ACC
no-case
юмоҥам
юмоҥа-м
юмоҥа-ем
icon-1SG
no-poss
юмоҥам
юмоҥа-м-Ø
юмоҥа-ем-Ø
icon-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
юмоҥам
юмоҥа-м-Ø
юмоҥа-ем-Ø
icon-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
юмоҥам
юмоҥа-м-Ø
юмоҥа-ем-Ø
icon-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
сӱретлымыж
сӱретлымы-ж
сӱретлыме-жЕ
drawn.over-3SG
ad-poss
сӱретлымыж
сӱретлы-мы-ж
сӱретле-мЕ-жЕ
paint-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
дене
дене
дене
with
po
ойыртемалтеш.
ойыртемалт-еш
ойыртемалт-еш
differ-3SG
vb1-pers



юмоҥа 3 (В. Юксерн)


(Потап) пусакыште кечыше изи юмоҥатым нале да, ыреслен-ыреслен, мешакыш пыштыш.

(Потап)
Потап
Потап
Potap
na
пусакыште
пусак-ыште
пусак-штЕ
corner-INE
no-case
кечыше
кечыше
кечыше
hanging
ad
кечыше
кечы-ше
кече-шЕ
hang-PTCP.ACT
vb2-ad
изи
изи
изи
small
ad/no
юмоҥатым
юмоҥа-т-ым
юмоҥа-ет-м
icon-2SG-ACC
no-poss-case
нале
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers
да,
да
да
and
co
да,
да
да
yes
pa
ыреслен-ыреслен,
ыресл-ен-Ø-ыресл-ен-Ø
ыресле-ен-Øыресле-ен-Ø
make.the.sign.of.the.cross.over.something-PST2-3SGmake.the.sign.of.the.cross.over.something-PST2-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
ыреслен-ыреслен,
ыресл-ен-Ø-ыресл-ен
ыресле-ен-Øыресле-ен
make.the.sign.of.the.cross.over.something-PST2-3SGmake.the.sign.of.the.cross.over.something-CVB
vb2-tense-persvb2-adv
ыреслен-ыреслен,
ыресл-ен-ыресл-ен-Ø
ыресле-еныресле-ен-Ø
make.the.sign.of.the.cross.over.something-CVBmake.the.sign.of.the.cross.over.something-PST2-3SG
vb2-advvb2-tense-pers
ыреслен-ыреслен,
ыресл-ен-ыресл-ен
ыресле-еныресле-ен
make.the.sign.of.the.cross.over.something-CVBmake.the.sign.of.the.cross.over.something-CVB
vb2-advvb2-adv
мешакыш
мешак-ыш
мешак-ш
bag-ILL
no-case
пыштыш.
пышты-ш-Ø
пыште-ш-Ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers



юмо-пӱрышӧ 1 (Г. Пирогов)


– Тый комсомолец улат гынат, юмо-пӱрышым ит мондо.

Тый
тый
тый
2SG
pr
комсомолец
комсомолец
комсомолец
Komsomol.member
no
улат
ула-т
ула-ет
cart-2SG
no-poss
улат
ула-т
ула-ат
cart-and
no-enc
улат
ул-ат
уло-ат
is-and
ad/no/vb-enc
улат
ул-ат
ул-ат
be-2SG
vb1-pers
улат
у-ла-т
у-ла-ет
new-COMP-2SG
ad/no-case-poss
улат
у-ла-т
у-ла-ет
new-PL-2SG
ad/no-num-poss
улат
у-ла-т
у-ла-ат
new-COMP-and
ad/no-case-enc
улат
у-ла-т
у-ла-ат
new-PL-and
ad/no-num-enc
улат
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CNG-and
vb1-conn-enc
улат
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
юмо-пӱрышым
юмо-пӱрышы-м
юмо-пӱрышӧ-м
god.of.destiny-ACC
no-case
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
мондо.
мондо-Ø
мондо-Ø
forget-IMP.2SG
vb2-mood.pers
мондо.
мондо-Ø
мондо-Ø
forget-CNG
vb2-conn



юмор 1 («Ончыко»)


Советский еҥ-влакым коммунистически воспитатлымаште юмор ден сатир кугу верым налыт.

Советский
Советский
советский
Soviet
ad
еҥ-влакым
еҥ-влак-ым
еҥ-влак-м
person-PL-ACC
ad/no-num-case
коммунистически
***
***
***
***
воспитатлымаште
воспитатлымаш-те
воспитатлымаш-штЕ
upbringing-INE
no-case
воспитатлымаште
воспитатлы-маш-те
воспитатле-маш-штЕ
bring.up-NMLZ-INE
vb2-deriv.n-case
юмор
юмор
юмор
humor
no
ден
ден
ден
and
co
сатир
сатир
сатир
satire
no
кугу
кугу
кугу
big
ad/no
верым
вер-ым
вер-м
place-ACC
no-case
налыт.
нал-ыт
нал-ыт
take-3PL
vb1-pers



юмор 2 («Тӱҥалт. ошк.»)


Совет литературышто юмор ойлымашым сай серышылан Зощенко шотлалтеш.

Совет
Совет
совет
council
no
Совет
Сов-ет
сово-ет
palm-2SG
no-poss
Совет
Сов-ет
сово-ет
slap-2SG
vb2-pers
литературышто
литератур-ышто
литератур-штЕ
literature-INE
no-case
юмор
юмор
юмор
humor
no
ойлымашым
ойлымаш-ым
ойлымаш-м
story-ACC
no-case
ойлымашым
ойлы-маш-ым
ойло-маш-м
talk-NMLZ-ACC
vb2-deriv.n-case
сай
сай
сай
good
ad/av
серышылан
серышы-лан
серыше-лан
writing-DAT
ad/no-case
серышылан
серышы-ла-н
серыше-ла-н
writing-PL-GEN
ad/no-num-case
серышылан
серы-шы-лан
сере-шЕ-лан
write-PTCP.ACT-DAT
vb2-ad-case
серышылан
серы-шы-ла-н
сере-шЕ-ла-н
write-PTCP.ACT-PL-GEN
vb2-ad-num-case
Зощенко
Зощенко
Зощенко
Zoshchenko
na
шотлалтеш.
шотлалт-еш
шотлалт-еш
number-3SG
vb1-pers
шотлалтеш.
шотл-алт-еш
шотло-алт-еш
count-REF-3SG
vb2-deriv.v-pers



юмореске 1 (А. Асылбаев)


«Арлан ден Кестен» журналыште ойлымаш, фельетон, юмореске, стих-шарж ден койдарчык-влак печатлалтыныт.

«Арлан
Арлан
арлан
hamster
no
«Арлан
Ар-лан
ар-лан
conscience-DAT
no-case
«Арлан
Ар-лан
ар-лан
are-DAT
no-case
«Арлан
Ар-ла-н
ар-ла-н
conscience-PL-GEN
no-num-case
«Арлан
Ар-ла-н
ар-ла-н
are-PL-GEN
no-num-case
ден
ден
ден
and
co
Кестен»
Кестен
кестен
bludgeon
no
журналыште
журнал-ыште
журнал-штЕ
magazine-INE
no-case
ойлымаш,
ойлымаш
ойлымаш
story
no
ойлымаш,
ойлы-маш
ойло-маш
talk-NMLZ
vb2-deriv.n
фельетон,
фельетон
фельетон
satirical.article
no
юмореске,
юмореске
юмореске
humoresque
no
стих-шарж
стих-шарж
стихшарж
versecaricature
nono
ден
ден
ден
and
co
койдарчык-влак
койдарчык-влак
койдарчык-влак
ridicule-PL
ad/no-num
печатлалтыныт.
печатлалт-ын-ыт
печатлалт-н-ыт
be.published-PST2-3PL
vb1-tense-pers
печатлалтыныт.
печатл-алт-ын-ыт
печатле-алт-н-ыт
print-REF-PST2-3PL
vb2-deriv.v-tense-pers



юморист 1 (К. Васин)


М. Шкетан моткоч тале юморист лийын.

М.
М
М
M
na
Шкетан
Шкет-ан
шкет-ан
alone-with
ad/av/pa-deriv.ad
моткоч
моткоч
моткоч
exceedingly
av
тале
тале
тале
bold
ad
тале
тал'е
тал'е
glade
no
юморист
юморист
юморист
humorist
no
лийын.
лийын
лийын
as.a
po
лийын.
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын.
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv



юмористический 1 («Мар. ком.»)


«Пачемыш» журнал лекташ тӱҥалмек, марий поэзийыште сатирический ден юмористический поэтический произведений-влак утларак ешаралташ тӱҥалыныт.

«Пачемыш»
Пачемыш
пачемыш
wasp
no
журнал
журнал
журнал
magazine
no
лекташ
лект-аш
лект-аш
go-INF
vb1-inf
тӱҥалмек,
тӱҥал-мек
тӱҥал-мек
start-CVB.PRI
vb1-adv
марий
марий
марий
Mari
no
поэзийыште
поэзий-ыште
поэзий-штЕ
poetry-INE
no-case
сатирический
сатирический
сатирический
satirical
ad
ден
ден
ден
and
co
юмористический
юмористический
юмористический
humorous
ad
поэтический
поэтический
поэтический
poetic
ad
произведений-влак
произведений-влак
произведений-влак
work-PL
no-num
утларак
утларак
утларак
more
av
утларак
утла-рак
утла-рак
more-COMP
av/po-deg
утларак
утл-а-рак
утло-а-рак
escape-3SG-COMP
vb2-pers-deg
ешаралташ
ешаралт-аш
ешаралт-аш
be.added.to-INF
vb1-inf
ешаралташ
ешаралт-аш
ешаралте-аш
add-INF
vb2-inf
ешаралташ
ешар-алт-аш
ешаре-алт-аш
add-REF-INF
vb2-deriv.v-inf
тӱҥалыныт.
тӱҥал-ын-ыт
тӱҥал-н-ыт
start-PST2-3PL
vb1-tense-pers



юмо-суксо 1 (И. Иванов)


Юмо-суксо ончыкыжат Пётр Алексейычлан уш-акылым пуыжо.

Юмо-суксо
Юмо-суксо
юмо-суксо
heavenly.angel
no
ончыкыжат
ончыкыж-ат
ончыкыжо-ат
in.future-and
av-enc
ончыкыжат
ончыкы-ж-ат
ончыко-жЕ-ат
forward-3SG-and
av/po-poss-enc
Пётр
Пётр
Пётр
P'otr
na
Алексейычлан
Алексейычлан
Алексейычлан
Alekseyychlan
na
уш-акылым
уш-акыл-ым
уш-акыл-м
mind-ACC
no-case
пуыжо.
пуы-жо
пуо-жЕ
give-IMP.3SG
vb2-mood.pers
пуыжо.
пуы-жо
пуо-жЕ
blow-IMP.3SG
vb2-mood.pers



юмыдымо 1


Юмыдымо еҥ

Юмыдымо
Юмыдымо
юмыдымо
godless
ad/no
Юмыдымо
Юмы-дымо
юмо-дымЕ
god-without
in/no-deriv.ad
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no



юмыдымо 2


Тый юмыдымо улат.

Тый
тый
тый
2SG
pr
юмыдымо
юмыдымо
юмыдымо
godless
ad/no
юмыдымо
юмы-дымо
юмо-дымЕ
god-without
in/no-deriv.ad
улат.
ула-т
ула-ет
cart-2SG
no-poss
улат.
ула-т
ула-ат
cart-and
no-enc
улат.
ул-ат
уло-ат
is-and
ad/no/vb-enc
улат.
ул-ат
ул-ат
be-2SG
vb1-pers
улат.
у-ла-т
у-ла-ет
new-COMP-2SG
ad/no-case-poss
улат.
у-ла-т
у-ла-ет
new-PL-2SG
ad/no-num-poss
улат.
у-ла-т
у-ла-ат
new-COMP-and
ad/no-case-enc
улат.
у-ла-т
у-ла-ат
new-PL-and
ad/no-num-enc
улат.
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CNG-and
vb1-conn-enc
улат.
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc



юмызо 1 (А. Юзыкайн)


Юмызо-влакым шудалынак, куралме аҥашкына уэш ошкылына.

Юмызо-влакым
Юмызо-влак-ым
юмызо-влак-м
priest-PL-ACC
no-num-case
шудалынак,
шудал-ына-к
шудал-на-ак
scold-1PL-STR
vb1-pers-enc
шудалынак,
шудал-ын-Ø-ак
шудал-н-Ø-ак
scold-PST2-3SG-STR
vb1-tense-pers-enc
шудалынак,
шудал-ын-ак
шудал-н-ак
scold-CVB-STR
vb1-adv-enc
куралме
куралме
куралме
ploughed
ad
куралме
курал-ме
курал-мЕ
plough-PTCP.PASS
vb1-ad
аҥашкына
аҥа-шкы-на
аҥа-шкЕ-на
strip.of.land-ILL-1PL
no-case-poss
уэш
уэш
уэш
again
av
уэш
у-эш
у-еш
new-LAT
ad/no-case
ошкылына.
ошкыл-ына
ошкыл-на
step-1PL
vb1-pers



юмык 1


Юмык шӱр

Юмык
Юмык
Юмык
Yumyk
na
шӱр
шӱр
шӱр
soup
no



юмыл 1 (Ӱпымарий)


Ушкал презе лийшаш ончылан юмылым колта.

Ушкал
Ушкал
ушкал
cow
no
презе
презе
презе
calf
no
презе
презе
презе
Taurus
no
лийшаш
лийшаш
лийшаш
coming
ad
лийшаш
лий-шаш
лий-шаш
be-PTCP.FUT
vb1-ad
ончылан
ончылан
ончылан
in.front.of
av/po
ончылан
ончыл-ан
ончыл-ан
front-with
ad/no-deriv.ad
юмылым
юмыл-ым
юмыл-м
mucus-ACC
no-case
колта.
колт-а
колто-а
send-3SG
vb2-pers



юмылаш 1


Имне сырымыж дене юмыла.

Имне
Имне
имне
horse
no
сырымыж
сыры-мы-ж
сыре-мЕ-жЕ
get.angry-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
дене
дене
дене
with
po
юмыла.
юмы-ла
юмо-ла
god-COMP
in/no-case
юмыла.
юмы-ла
юмо-ла
god-PL
in/no-num
юмыла.
юмы-ла
юмо-ла
god-STR
in/no-enc



юмылташ 1


Юмылан юмылташ

Юмылан
Юмыл-ан
юмыл-ан
mucus-with
no-deriv.ad
Юмылан
Юмы-лан
юмо-лан
god-DAT
in/no-case
Юмылан
Юмы-ла-н
юмо-ла-н
god-PL-GEN
in/no-num-case
юмылташ
юмылт-аш
юмылто-аш
pray-INF
vb2-inf



юмылташ 2 (М. Шкетан)


Черкыште марла юмылташ тӱҥальыч.

Черкыште
Черкы-ште
черке-штЕ
church-INE
no-case
Черкыште
Черкы-ште
черке-штЕ
skates-INE
no-case
марла
марла
марла
Mari
ad/av
юмылташ
юмылт-аш
юмылто-аш
pray-INF
vb2-inf
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.2SG
vb1-tense.pers
тӱҥальыч.
тӱҥал-ьыч
тӱҥал-ыч
start-PST1.3PL
vb1-tense.pers



юмылташ 3 (О. Тыныш)


Юмылташ мийыше-влак черке гыч лектыт.

Юмылташ
Юмылт-аш
юмылто-аш
pray-INF
vb2-inf
мийыше-влак
мийы-ше-влак
мие-шЕ-влак
come-PTCP.ACT-PL
vb2-ad-num
черке
черке
черке
church
no
черке
черке
черке
skates
no
гыч
гыч
гыч
from
po
лектыт.
лект-ыт
лект-ыт
go-3PL
vb1-pers



юмылташ 4 (Ю. Артамонов)


(Шоҥго ӱдырамаш) шижын-шиждеак коклан юмылтен колта.

(Шоҥго
Шоҥго
шоҥго
old
ad/no
ӱдырамаш)
ӱдырамаш
ӱдырамаш
woman
no
шижын-шиждеак
шижын-шижде-ак
шижын-шижде-ак
imperceptibly-STR
av-enc
коклан
коклан
коклан
sometimes
av
коклан
кокла-н
кокла-ан
distance-with
ad/no-deriv.ad
коклан
кокла-н
кокла-н
distance-GEN
ad/no-case
коклан
кок-лан
кок-лан
cook-DAT
no-case
коклан
кок-лан
кок-лан
two-DAT
nm-case
коклан
кок-ла-н
кок-ла-н
cook-PL-GEN
no-num-case
коклан
кок-ла-н
кок-ла-н
two-PL-GEN
nm-num-case
юмылтен
юмылт-ен-Ø
юмылто-ен-Ø
pray-PST2-3SG
vb2-tense-pers
юмылтен
юмылт-ен
юмылто-ен
pray-CVB
vb2-adv
колта.
колт-а
колто-а
send-3SG
vb2-pers



юмылташ 5 («Мар. ком.»)


(Настя) шке семынже юмылтенат нале.

(Настя)
Настя
Настя
Nast'a
na
шке
шке
шке
REFL
pr
семынже
семын-же
семын-жЕ
like-3SG
po-poss
семынже
сем-ын-же
сем-н-жЕ
melody-GEN-3SG
no-case-poss
семынже
сем-ын-же
сем-н-жЕ
sense-GEN-3SG
no-case-poss
юмылтенат
юмылт-ен-ат
юмылто-ен-ат
pray-PST2-2SG
vb2-tense-pers
юмылтенат
юмылт-ена-т
юмылто-ена-ат
pray-1PL-and
vb2-pers-enc
юмылтенат
юмылт-ен-Ø-ат
юмылто-ен-Ø-ат
pray-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
юмылтенат
юмылт-ен-ат
юмылто-ен-ат
pray-CVB-and
vb2-adv-enc
нале.
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале.
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юмылташ 6 (В. Юксерн)


Юмылтен ситарымек, нуно каяш тарванышт.

Юмылтен
Юмылт-ен-Ø
юмылто-ен-Ø
pray-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Юмылтен
Юмылт-ен
юмылто-ен
pray-CVB
vb2-adv
ситарымек,
ситары-мек
ситаре-мек
gather-CVB.PRI
vb2-adv
нуно
нуно
нуно
3PL
pr
каяш
ка[й]-[а]ш
кае-аш
go-INF
vb2-inf
тарванышт.
тарваны-шт
тарване-шт
move-IMP.3PL
vb2-mood.pers
тарванышт.
тарваны-ш-т
тарване-ш-т
move-PST1-3PL
vb2-tense-pers



юмылтылаш 1 (Д. Орай)


Покшым кугыза юмылан ок ӱшане, манаш ок лий, калыкын юмылтымыж годым юмылтылеш.

Покшым
Покшым
покшым
frost
ad/no
кугыза
кугыза
кугыза
old.man
no
юмылан
юмыл-ан
юмыл-ан
mucus-with
no-deriv.ad
юмылан
юмы-лан
юмо-лан
god-DAT
in/no-case
юмылан
юмы-ла-н
юмо-ла-н
god-PL-GEN
in/no-num-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
ӱшане,
ӱшане-Ø
ӱшане-Ø
believe-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ӱшане,
ӱшане-Ø
ӱшане-Ø
believe-CNG
vb2-conn
манаш
ман-аш
ман-аш
say-INF
vb1-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CNG
vb1-conn
лий,
лий-Ø
лий-Ø
be-CVB
vb1-adv
калыкын
калык-ын
калык-н
people-GEN
no-case
юмылтымыж
юмылтымы-ж
юмылтымо-жЕ
for.praying-3SG
ad/no-poss
юмылтымыж
юмылты-мы-ж
юмылто-мЕ-жЕ
pray-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
годым
годым
годым
during
po
юмылтылеш.
юмылтыл-еш
юмылтыл-еш
pray-3SG
vb1-pers



юмылтымаш 1 («Мар. Эл»)


Черке чаҥ эрдене юмылтымашке ӱжеш.

Черке
Черке
черке
church
no
Черке
Черке
черке
skates
no
чаҥ
чаҥ
чаҥ
bell
no
эрдене
эрдене
эрдене
in.the.morning
av
юмылтымашке
юмылтымаш-ке
юмылтымаш-шкЕ
praying-ILL
no-case
юмылтымашке
юмылты-маш-ке
юмылто-маш-шкЕ
pray-NMLZ-ILL
vb2-deriv.n-case
ӱжеш.
ӱж-еш
ӱж-еш
call-3SG
vb1-pers



юмылтымо 1 (Ф. Майоров)


Кожер юмылтымо ото огыл.

Кожер
Кожер
кожер
spruce.forest
no
юмылтымо
юмылтымо
юмылтымо
for.praying
ad/no
юмылтымо
юмылты-мо
юмылто-мЕ
pray-PTCP.PASS
vb2-ad
ото
ото
ото
grove
no
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



юмылтымо 2 (Ю. Артамонов)


Нигуштыжат локтымо але юмылтымо вер уке гынат, нигӧ пушеҥгым руаш ок тошт.

Нигуштыжат
Нигушты-ж-ат
нигушто-жЕ-ат
nowhere-3SG-and
av/pr-poss-enc
Нигуштыжат
Нигуш-ты-ж-ат
нигуш-штЕ-жЕ-ат
nowhere-INE-3SG-and
av/pr-case-poss-enc
локтымо
локтымо
локтымо
cursed
ad
локтымо
локты-мо
локто-мЕ
hex-PTCP.PASS
vb2-ad
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
юмылтымо
юмылтымо
юмылтымо
for.praying
ad/no
юмылтымо
юмылты-мо
юмылто-мЕ
pray-PTCP.PASS
vb2-ad
вер
вер
вер
place
no
уке
уке
уке
no
ad/no/pa
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
нигӧ
н'игӧ
н'игӧ
nobody
pr
пушеҥгым
пушеҥгы-м
пушеҥге-м
tree-ACC
no-case
руаш
руаш
руаш
dough
no
руаш
ру-аш
руо-аш
chop-INF
vb2-inf
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
тошт.
тошт-Ø
тошт-Ø
dare-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тошт.
тошт-Ø
тошт-Ø
dare-CNG
vb1-conn
тошт.
тошт-Ø
тошт-Ø
dare-CVB
vb1-adv



юмылтымо 3 (Ф. Майоров)


– Кызыт юмылтымо олмеш ӱдыр тӱшка садыште куштен-мура, – сорокам шындыше кӱжгӧ кува Микыталан полша.

Кызыт
Кызыт
кызыт
now
av
юмылтымо
юмылтымо
юмылтымо
for.praying
ad/no
юмылтымо
юмылты-мо
юмылто-мЕ
pray-PTCP.PASS
vb2-ad
олмеш
олмеш
олмеш
instead
po
олмеш
олм-еш
олмо-еш
place-LAT
no-case
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
тӱшка
тӱшка
тӱшка
group
no
садыште –
сад-ыште
сад-штЕ
garden-INE
no-case
садыште –
сады-ште
саде-штЕ
that-INE
pr-case
куштен-мура, –
кушт-ен-Ø-мур-а
кушто-ен-Øмуро-а
grow-PST2-3SGsing-3SG
vb2-tense-persvb2-pers
куштен-мура, –
кушт-ен-Ø-мур-а
кушто-ен-Øмуро-а
dance-PST2-3SGsing-3SG
vb2-tense-persvb2-pers
куштен-мура, –
кушт-ен-мур-а
кушто-енмуро-а
grow-CVBsing-3SG
vb2-advvb2-pers
куштен-мура, –
кушт-ен-мур-а
кушто-енмуро-а
dance-CVBsing-3SG
vb2-advvb2-pers
сорокам
сорока-м
сорока-м
[X]-ACC
no-case
сорокам
сорока-м
сорока-ем
[X]-1SG
no-poss
сорокам
сорока-м-Ø
сорока-ем-Ø
[X]-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сорокам
сорока-м-Ø
сорока-ем-Ø
[X]-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сорокам
сорока-м-Ø
сорока-ем-Ø
[X]-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
шындыше
шындыше
шындыше
director
no
шындыше
шынды-ше
шынде-шЕ
put-PTCP.ACT
vb2-ad
кӱжгӧ
кӱжгӧ
кӱжгӧ
thick
ad
кува
кува
кува
old.woman
no
кува
кува
кува
reddish-brown
ad
Микыталан
Микыталан
Микыталан
Mikytalan
na
полша.
полш-а
полшо-а
help-3SG
vb2-pers



юмылтышо 1 (Ф. Майоров)


Куштышым ончалаш юмылтышо-влакат лектыч.

Куштышым
Куштышы-м
куштышо-м
dancer-ACC
ad/no-case
Куштышым
Кушты-ш-ым
кушто-ш-ым
grow-PST1-1SG
vb2-tense-pers
Куштышым
Кушты-ш-ым
кушто-ш-ым
dance-PST1-1SG
vb2-tense-pers
Куштышым
Кушты-шы-м
кушто-шЕ-м
grow-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
Куштышым
Кушты-шы-м
кушто-шЕ-м
dance-PTCP.ACT-ACC
vb2-ad-case
ончалаш
ончал-аш
ончал-аш
look-INF
vb1-inf
юмылтышо-влакат
юмылтышо-влак-ат
юмылтышо-влак-ат
praying.person-PL-and
no-num-enc
юмылтышо-влакат
юмылты-шо-влак-ат
юмылто-шЕ-влак-ат
pray-PTCP.ACT-PL-and
vb2-ad-num-enc
лектыч.
лект-ыч
лект-ыч
go-PST1.2SG
vb1-tense.pers
лектыч.
лект-ыч
лект-ыч
go-PST1.3PL
vb1-tense.pers



юмылтышо 2 (Ю. Артамонов)


Юмылтышын койышыжо мыланна мыскарала веле чучеш.

Юмылтышын
Юмылтышы-н
юмылтышо-н
praying.person-GEN
no-case
Юмылтышын
Юмылты-шы-н
юмылто-шЕ-н
pray-PTCP.ACT-GEN
vb2-ad-case
койышыжо
койыш-ыжо
койыш-жЕ
nature-3SG
no-poss
мыланна
мы-лан-на
ме-лан-на
1PL-DAT-1PL
pr-case-poss
мыскарала
мыскара-ла
мыскара-ла
joke-COMP
no-case
мыскарала
мыскара-ла
мыскара-ла
joke-PL
no-num
мыскарала
мыскара-ла
мыскара-ла
joke-STR
no-enc
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
чучеш.
чуч-еш
чуч-еш
seem-3SG
vb1-pers



юмылук 1 («Мар. Эл»)


(Таля кугыза), юмылук велыш савырнен, кум гана ыреслыш.

(Таля
Таля
Таля
Tal'a
na
кугыза),
кугыза
кугыза
old.man
no
юмылук
юмылук
юмылук
icon.corner
no
велыш
велыш
велыш
the.side
po
велыш
вел-ыш
вел-ш
side-ILL
no-case
велыш
велы-ш-Ø
веле-ш-Ø
spill-PST1-3SG
vb2-tense-pers
савырнен,
савырн-ен-Ø
савырне-ен-Ø
turn-PST2-3SG
vb2-tense-pers
савырнен,
савырн-ен
савырне-ен
turn-CVB
vb2-adv
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
гана
гана
гана
times
no/po
ыреслыш.
ыреслы-ш-Ø
ыресле-ш-Ø
make.the.sign.of.the.cross.over.something-PST1-3SG
vb2-tense-pers



юмылук 2 (В. Любимов)


Тимош окса сондыкшым содор юмылукыш шӱкале.

Тимош
Тимош
Тимош
Timosh
na
окса
окса
окса
money
no
сондыкшым
сондык-шы-м
сондык-жЕ-м
trunk-3SG-ACC
no-poss-case
содор
содор
содор
quickly
ad/av
юмылукыш
юмылук-ыш
юмылук-ш
icon.corner-ILL
no-case
шӱкале.
шӱкал-'е
шӱкал-Е
push-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юмынава 1 (З. Каткова)


Шӧрлыкыштӧ кум юмоҥа: покшелне – Юмынава, кок тӱрыштӧ – ала-могай святой-влак.

Шӧрлыкыштӧ
Шӧрлык-ыштӧ
шӧрлык-штЕ
wardrobe-INE
no-case
Шӧрлыкыштӧ
Шӧр-лык-ыштӧ
шӧр-лык-штЕ
milk-for-INE
no-deriv.ad-case
Шӧрлыкыштӧ
Шӧр-лык-ыштӧ
шӧр-лык-штЕ
edge-for-INE
no-deriv.ad-case
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
юмоҥа:
юмоҥа
юмоҥа
icon
no
покшелне –
покшелне
покшелне
in.the.middle
av/po
Юмынава,
Юмынава
юмынава
mother.of.god
no
кок
кок
кок
cook
no
кок
кок
кок
two
nm
тӱрыштӧ –
тӱр-ыштӧ
тӱр-штЕ
edge-INE
no-case
тӱрыштӧ –
тӱр-ыштӧ
тӱр-штЕ
embroidery-INE
no-case
ала-могай
ала-могай
ала-могай
some
ad/av/pr
святой-влак.
святой-влак
святой-влак
holy-PL
ad-num



юмынава 2 (В. Дмитриев)


Юмынавалан сортам чӱктыде отак керт.

Юмынавалан
Юмынава-лан
юмынава-лан
mother.of.god-DAT
no-case
Юмынавалан
Юмынава-ла-н
юмынава-ла-н
mother.of.god-PL-GEN
no-num-case
сортам
сорта-м
сорта-м
candle-ACC
no-case
сортам
сорта-м
сорта-ем
candle-1SG
no-poss
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
чӱктыде
чӱкты-де
чӱктӧ-де
light-CVB.NEG
vb2-adv
отак
ота-к
ота-ак
scrotum-STR
no-enc
отак
о-т-ак
о-т-ак
NEG-2SG-STR
vb-pers-enc
отак
от-ак
ото-ак
grove-STR
no-enc
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CNG
vb1-conn
керт.
керт-Ø
керт-Ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
керт.
керт-Ø
керт-Ø
swaddle-CVB
vb1-adv



юмынава 3


Юмынава монастырь

Юмынава
Юмынава
юмынава
mother.of.god
no
монастырь
монастырь
монастырь
monastery
no



юмынава 4 («Мар. Эл»)


Кумалме сомылым епископ Иоанн державный Юмынава юмоҥа храмыште шуктен.

Кумалме
Кумалме
кумалме
prayer
ad
Кумалме
Кумал-ме
кумал-мЕ
pray-PTCP.PASS
vb1-ad
сомылым
сомыл-ым
сомыл-м
work-ACC
no-case
епископ
епископ
епископ
bishop
no
Иоанн
Иоанн
Иоанн
Ioann
na
державный
***
***
***
***
Юмынава
Юмынава
юмынава
mother.of.god
no
юмоҥа
юмоҥа
юмоҥа
icon
no
храмыште
храм-ыште
храм-штЕ
church-INE
no-case
шуктен.
шукт-ен-Ø
шукто-ен-Ø
succeed.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шуктен.
шукт-ен
шукто-ен
succeed.in-CVB
vb2-adv
шуктен.
шу-кт-ен-Ø
шу-ктЕ-ен-Ø
reach-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктен.
шу-кт-ен-Ø
шу-ктЕ-ен-Ø
ferment-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктен.
шу-кт-ен-Ø
шу-ктЕ-ен-Ø
whittle-CAUS-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
шуктен.
шу-кт-ен
шу-ктЕ-ен
reach-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
шуктен.
шу-кт-ен
шу-ктЕ-ен
ferment-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
шуктен.
шу-кт-ен
шу-ктЕ-ен
whittle-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv



юмынавашудо 1 («Мар. ком.»)


Ватыгыне, вес семынже эше иргыне, юмынавашудо маныт.

Ватыгыне,
Ватыгыне
ватыгыне
spurge
no
вес
вес
вес
different
ad/pr
семынже
семын-же
семын-жЕ
like-3SG
po-poss
семынже
сем-ын-же
сем-н-жЕ
melody-GEN-3SG
no-case-poss
семынже
сем-ын-же
сем-н-жЕ
sense-GEN-3SG
no-case-poss
эше
эше
эше
yet
av
эше
эше-Ø
эше-Ø
fall.heavily-IMP.2SG
vb2-mood.pers
эше
эше-Ø
эше-Ø
fall.heavily-CNG
vb2-conn
иргыне,
иргын'е
иргын'е
spurge
no
юмынавашудо
юмынавашудо
юмынавашудо
spurge
no
маныт.
ман-ыт
ман-ыт
say-3PL
vb1-pers



юмынвундаш 1 (М. Шкетан)


Юмынвундаш шикш дене тумышталтын.

Юмынвундаш
Юмынвундаш
юмынвундаш
sky
no
шикш
шикш
шикш
smoke
no
шикш
шикш-Ø
шикш-Ø
give.off.smoke-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шикш
шикш-Ø
шикш-Ø
give.off.smoke-CNG
vb1-conn
шикш
шикш-Ø
шикш-Ø
give.off.smoke-CVB
vb1-adv
дене
дене
дене
with
po
тумышталтын.
тумышталт-ын-Ø
тумышталт-н-Ø
be.patched-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тумышталтын.
тумышталт-ын
тумышталт-н
be.patched-CVB
vb1-adv
тумышталтын.
тумышт-алт-ын-Ø
тумышто-алт-н-Ø
patch-REF-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
тумышталтын.
тумышт-алт-ын
тумышто-алт-н
patch-REF-CVB
vb2-deriv.v-adv



юмынвундаш 2 (Ӱпымарий)


Юмынвундашым ырыктен от шукто.

Юмынвундашым
Юмынвундаш-ым
юмынвундаш-м
sky-ACC
no-case
ырыктен
ырыкт-ен-Ø
ырыкте-ен-Ø
warm-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ырыктен
ырыкт-ен
ырыкте-ен
warm-CVB
vb2-adv
ырыктен
ыры-кт-ен-Ø
ыре-ктЕ-ен-Ø
warm.up-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
ырыктен
ыры-кт-ен
ыре-ктЕ-ен
warm.up-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
от
о-т
о-т
NEG-2SG
vb-pers
шукто.
шукто-Ø
шукто-Ø
succeed.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шукто.
шукто-Ø
шукто-Ø
succeed.in-CNG
vb2-conn
шукто.
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
reach-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто.
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
ferment-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто.
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
whittle-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
шукто.
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
reach-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
шукто.
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
ferment-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
шукто.
шу-кто-Ø
шу-ктЕ-Ø
whittle-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn



юмынвӱд 1 (Ф. Майоров)


– Кудывечыш юмынвӱдым шавыме, а тый тудым шомак дене амыртет.

Кудывечыш
Кудывечы-ш
кудывече-ш
court-ILL
no-case
юмынвӱдым
юмынвӱд-ым
юмынвӱд-м
holy.water-ACC
no-case
шавыме,
шавыме
шавыме
strewing
ad
шавыме,
шавы-ме
шаве-мЕ
strew-PTCP.PASS
vb2-ad
а
а
а
and
co
а
а
а
so
pa
а
а
а
oh
in
тый
тый
тый
2SG
pr
тудым
тудым
тудым
him/her
pr
тудым
тудо-м
тудо-м
3SG-ACC
pr-case
шомак
шомак
шомак
word
no
дене
дене
дене
with
po
амыртет.
амырт-ет
амырт-ет
kite-2SG
no-poss
амыртет.
амырт-ет
амырте-ет
dirty-2SG
vb2-pers



юмынгинде 1 (А. Эрыкан)


(Сопром), службо эртымек, бачышка деч юмынгиндым налеш.

(Сопром),
Сопром
Сопром
Soprom
na
службо
службо
службо
service
no
эртымек,
эрты-мек
эрте-мек
pass-CVB.PRI
vb2-adv
бачышка
бачышка
бачышка
priest
no
деч
деч
деч
from
po
юмынгиндым
юмынгинды-м
юмынгинде-м
communion.bread-ACC
no-case
налеш.
нал[ь]-еш
нал'е-еш
soft.red.clay-LAT
no-case
налеш.
нал-еш
нал-еш
take-3SG
vb1-pers



юмынгомбо 1 (Пале)


Юмынгомбо шошым кӱшыч чоҥешта – кужу шыжылан.

Юмынгомбо
Юмынгомбо
юмынгомбо
wild.goose
no
шошым
шошым
шошым
in.spring
av
шошым
шошы-м
шошо-м
spring-ACC
no-case
кӱшыч
кӱшыч
кӱшыч
from.above
av
чоҥешта –
чоҥешт-а
чоҥеште-а
fly-3SG
vb2-pers
кужу
кужу
кужу
long
ad
шыжылан.
шыжылан
шыжылан
for.autumn
av
шыжылан.
шыжы-лан
шыже-лан
autumn-DAT
no-case
шыжылан.
шыжы-ла-н
шыже-ла-н
autumn-PL-GEN
no-num-case



юмынгӱ 1 («Мар. Эл»)


(Шинчалтыме годым ковыштам) пызырыкташ эн сайже – яклака ӱмбалан юмынгӱ але гранит.

(Шинчалтыме
Шинчалтыме
шинчалтыме
salted
no
(Шинчалтыме
Шинчалты-ме
шинчалте-мЕ
salt-PTCP.PASS
vb2-ad
(Шинчалтыме
Шинчалты-ме
шинчалте-мЕ
sit-PTCP.PASS
vb2-ad
годым
годым
годым
during
po
ковыштам)
ковышта-м
ковышта-м
cabbage-ACC
no-case
ковыштам)
ковышта-м
ковышта-ем
cabbage-1SG
no-poss
ковыштам)
ковышта-м-Ø
ковышта-ем-Ø
cabbage-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ковыштам)
ковышта-м-Ø
ковышта-ем-Ø
cabbage-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ковыштам)
ковышта-м-Ø
ковышта-ем-Ø
cabbage-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
пызырыкташ
пызырыкт-аш
пызырыкте-аш
press-INF
vb2-inf
пызырыкташ
пызыры-кт-аш
пызыре-ктЕ-аш
push-CAUS-INF
vb2-deriv.v-inf
эн
эн
эн
SUP
pa
сайже –
сай-же
сай-жЕ
good-3SG
ad/av-poss
яклака
яклака
яклака
smooth
ad
ӱмбалан
ӱмбалан
ӱмбалан
up
av/po
ӱмбалан
ӱмбалан
ӱмбалан
with.a.surface
ad
ӱмбалан
ӱмбала-н
ӱмбала-ан
one.on.another-with
ad/av-deriv.ad
ӱмбалан
ӱмбал-ан
ӱмбал-ан
top-with
ad/no/po-deriv.ad
ӱмбалан
ӱмбала-н
ӱмбала-н
one.on.another-GEN
ad/av-case
юмынгӱ
юмынгӱ
юмынгӱ
pebble
no
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
гранит.
гранит
гранит
granite
no



юмынгӱ 2 (Ӱпымарий)


Кава гыч волен вочшо кӱ шокшо лиеш, тыгай кӱм ожно юмынгӱ маныт ыле.

Кава
Кава
кава
sky
no
Кава
Кава
кава
lower.abdomen
no
Кава
Кава
кава
weight
no
гыч
гыч
гыч
from
po
волен
вол-ен-Ø
воло-ен-Ø
descend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
волен
вол-ен
воло-ен
descend-CVB
vb2-adv
вочшо
вочшо
вочшо
dues
no
вочшо
воч-шо
воз-шЕ
lie.down-PTCP.ACT
vb1-ad
вочшо
воч-шо
воч-жЕ
lie.down-3SG
vb-poss
вочшо
воч-шо
воз-жЕ
lie.down-IMP.3SG
vb1-mood.pers
вочшо
воч-Ø-шо
воз-Ø-жЕ
lie.down-CNG-3SG
vb1-conn-poss
вочшо
воч-Ø-шо
воз-Ø-жЕ
lie.down-CVB-3SG
vb1-adv-poss
кӱ
кӱ
кӱ
stone
no
кӱ
кӱ-Ø
кӱ-Ø
ripen-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱ
кӱ-Ø
кӱ-Ø
ripen-CNG
vb1-conn
кӱ
кӱ-Ø
кӱ-Ø
ripen-CVB
vb1-adv
шокшо
шокшо
шокшо
heat
ad/no
шокшо
шок-шо
шокт-шЕ
sift-PTCP.ACT
vb1-ad
шокшо
шок-шо
шок-жЕ
shock-3SG
no-poss
шокшо
шок-шо
шокт-жЕ
sift-IMP.3SG
vb1-mood.pers
шокшо
шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CNG-3SG
vb1-conn-poss
шокшо
шок-Ø-шо
шокт-Ø-жЕ
sift-CVB-3SG
vb1-adv-poss
лиеш,
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
тыгай
тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
кӱм
кӱ-м
кӱ-м
stone-ACC
no-case
ожно
ожно
ожно
once
av/po
юмынгӱ
юмынгӱ
юмынгӱ
pebble
no
маныт
ман-ыт
ман-ыт
say-3PL
vb1-pers
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юмындар 1 (В. Юксерн)


– Шыч тогдае мо? Юмындар! Черке алтарь гыч.

Шыч
Ø-ш-ыч
ы-ш-ыч
NEG-PST-2SG
vb-tense-pers
тогдае
тогдае-Ø
тогдае-Ø
guess-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тогдае
тогдае-Ø
тогдае-Ø
guess-CNG
vb2-conn
мо?
мо
мо
what
ad/av/pa/pr
Юмындар!
Юмындар
Юмындар
Yumyndar
na
Черке
Черке
черке
church
no
Черке
Черке
черке
skates
no
алтарь
алтарь
алтарь
altar
no
гыч.
гыч
гыч
from
po



юмынпавышка 1 (М. Шкетан)


Марий коклаште юмынпавышкат улмаш.

Марий
Марий
марий
Mari
no
коклаште
коклаште
коклаште
in
av/po
коклаште
кокла-ште
кокла-штЕ
distance-INE
ad/no-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
cook-PL-INE
no-num-case
коклаште
кок-ла-ште
кок-ла-штЕ
two-PL-INE
nm-num-case
юмынпавышкат
***
***
***
***
улмаш.
улмаш
улмаш
being
no/pa/vb
улмаш.
ул-маш
ул-маш
be-NMLZ
vb1-deriv.n



юмынтага 1 (Ф. Майоров)


Олык ӱмбалне юмынтага магырен чоҥештылеш.

Олык
Олык
олык
meadow
no
ӱмбалне
ӱмбалне
ӱмбалне
above
av/po
юмынтага
***
***
***
***
магырен
магыр-ен-Ø
магыре-ен-Ø
make.sounds-PST2-3SG
vb2-tense-pers
магырен
магыр-ен
магыре-ен
make.sounds-CVB
vb2-adv
чоҥештылеш.
чоҥештыл-еш
чоҥештыл-еш
fly-3SG
vb1-pers



юмынтага 2 (МДЭ)


Юмынтага кастене пеш магырат, тагала шокта.

Юмынтага
Юмынтага
Юмынтага
Yumyntaga
na
кастене
кастене
кастене
in.the.evening
ad
пеш
пеш
пеш
very
av
магырат,
магыр-ат
магыре-ат
make.sounds-3PL
vb2-pers
магырат,
магыр-а-т
магыре-а-ат
make.sounds-3SG-and
vb2-pers-enc
магырат,
магыр-Ø-ат
магыре-Ø-ат
make.sounds-CNG-and
vb2-conn-enc
тагала
тага-ла
тага-ла
ram-COMP
no-case
тагала
тага-ла
тага-ла
ram-PL
no-num
тагала
тага-ла
тага-ла
ram-STR
no-enc
шокта.
шокт-а
шокто-а
be.heard-3SG
vb2-pers



юмынтаҥ [I] 1 (Н. Попов)


Юмынтаҥ рвезыеҥым кумалтыш эртараш туныктен, кӱлеш годым поро каҥашым пуэн.

Юмынтаҥ
Юмынтаҥ
Юмынтаҥ
Yumyntaŋ
na
рвезыеҥым
рвезыеҥ-ым
рвезыеҥ-м
young.person-ACC
no-case
кумалтыш
кумалтыш
кумалтыш
praying
no
кумалтыш
кумалты-ш-Ø
кумалте-ш-Ø
close.one's.eyes.briefly-PST1-3SG
vb2-tense-pers
эртараш
эртар-аш
эртаре-аш
spend-INF
vb2-inf
туныктен,
туныкт-ен-Ø
туныкто-ен-Ø
teach-PST2-3SG
vb2-tense-pers
туныктен,
туныкт-ен
туныкто-ен
teach-CVB
vb2-adv
кӱлеш
кӱлеш
кӱлеш
need
ad/no
кӱлеш
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
годым
годым
годым
during
po
поро
поро
поро
good
ad
каҥашым
каҥаш-ым
каҥаш-м
advice-ACC
no-case
пуэн.
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн.
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн.
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv



юмынтаҥ [II] 1 (Д. Орай)


Пани ден Ладемыр юмынтаҥ родо улыт гынат, Элесам Максилан пуаш лиеш, ик вӱр, ик урлык лийыт гын, тунам шотлан ок тол ыле.

Пани
Пани
Пани
Pani
na
ден
ден
ден
and
co
Ладемыр
Ладемыр
Ладемыр
Lademyr
na
юмынтаҥ
***
***
***
***
родо
родо
родо
relative
no
улыт
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers
гынат,
гынат
гынат
even.though
co/pa
гынат,
гына-т
гына-ат
only-and
pa-enc
гынат,
гын-ат
гын-ат
if-and
co/pa-enc
Элесам
Элесам
Элесам
Elesam
na
Максилан
Максилан
Максилан
Maksilan
na
пуаш
пу-аш
пуо-аш
give-INF
vb2-inf
пуаш
пу-аш
пуо-аш
blow-INF
vb2-inf
лиеш,
лиеш
лиеш
soon
pa
лиеш,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
вӱр,
вӱр
вӱр
blood
no
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
урлык
урлык
урлык
family
no
урлык
ур-лык
ур-лык
squirrel-for
no-deriv.ad
лийыт
лий-ыт
лий-ыт
be-3PL
vb1-pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
тунам
тунам
тунам
then
av
тунам
туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
тунам
туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
тунам
ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
шотлан
шотлан
шотлан
for.form's.sake
av/po
шотлан
шот-лан
шот-лан
use-DAT
no-case
шотлан
шот-ла-н
шот-ла-н
use-PL-GEN
no-num-case
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
тол
тол-Ø
тол-Ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
тол
тол-Ø
тол-Ø
come-CNG
vb1-conn
тол
тол-Ø
тол-Ø
come-CVB
vb1-adv
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юмынӱдыр 1 (Г. Алексеев)


Нинышт ну ракат илат вет – юмынӱдыр гаяк улыт.

Нинышт
Нины-шт
нине-шт
these-3PL
pr-poss
ну
ну
ну
well
in/pa
ракат
ракат
ракат
happiness
ad/av/no
ракат
рак-ат
рак-ат
crawfish-and
no-enc
ракат
рак-ат
рак-ат
Cancer-and
no-enc
ракат
рак-ат
раке-ат
shrine-and
no-enc
илат
ил-ат
иле-ат
live-3PL
vb2-pers
илат
ил-а-т
иле-а-ат
live-3SG-and
vb2-pers-enc
илат
ил-Ø-ат
иле-Ø-ат
live-CNG-and
vb2-conn-enc
вет –
вет
вет
so
co/pa
юмынӱдыр
юмынӱдыр
юмынӱдыр
daughter.of.god
no
гаяк
гаяк
гаяк
almost
po
гаяк
га[й]-[а]к
гай-ак
like-STR
ad/av/pa/po-enc
гаяк
га[й]-[а]к
гае-ак
like-STR
po-enc
улыт.
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers



юмынӱдыр 2 («Ончыко»)


Кузе саемын, самырыкемын веле, пуйто юмынӱдыр ончыкем толын шогале.

Кузе
Кузе
кузе
how
av/co/no/pa
саемын,
саем-ын-Ø
саем-н-Ø
get.better-PST2-3SG
vb1-tense-pers
саемын,
саем-ын
саем-н
get.better-CVB
vb1-adv
саемын,
са[й]-ем-ын
сай-ем-н
good-1SG-GEN
ad/av-poss-case
саемын,
са[й]-ем-ын
сае-ем-н
good-1SG-GEN
ad-poss-case
саемын,
са[й]-ем-ын-Ø
сай-ем-н-Ø
good-TRANS-PST2-3SG
ad/av-deriv.v-tense-pers
саемын,
са[й]-ем-ын-Ø
сае-ем-н-Ø
good-TRANS-PST2-3SG
ad-deriv.v-tense-pers
саемын,
са[й]-ем-ын
сай-ем-н
good-TRANS-CVB
ad/av-deriv.v-adv
саемын,
са[й]-ем-ын
сае-ем-н
good-TRANS-CVB
ad-deriv.v-adv
самырыкемын
самырыкем-ын-Ø
самырыкем-н-Ø
grow.younger-PST2-3SG
vb1-tense-pers
самырыкемын
самырыкем-ын
самырыкем-н
grow.younger-CVB
vb1-adv
самырыкемын
самырык-ем-ын
самырык-ем-н
young-1SG-GEN
ad/no-poss-case
самырыкемын
самырык-ем-ын-Ø
самырык-ем-н-Ø
young-TRANS-PST2-3SG
ad/no-deriv.v-tense-pers
самырыкемын
самырык-ем-ын
самырык-ем-н
young-TRANS-CVB
ad/no-deriv.v-adv
веле,
веле
веле
only
pa
веле,
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле,
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле,
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
пуйто
пуйто
пуйто
as.if
co/pa
юмынӱдыр
юмынӱдыр
юмынӱдыр
daughter.of.god
no
ончыкем
ончык-ем
ончык-ем
forward-1SG
av/po-poss
ончыкем
ончык-ем
ончыко-ем
forward-1SG
av/po-poss
ончыкем
ончыкем-Ø
ончыкем-Ø
attack-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ончыкем
ончыкем-Ø
ончыкем-Ø
attack-CNG
vb1-conn
ончыкем
ончыкем-Ø
ончыкем-Ø
attack-CVB
vb1-adv
толын
тол-ын-Ø
тол-н-Ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
толын
тол-ын
тол-н
come-CVB
vb1-adv
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



юмынъеҥ 1 («Кугарня»)


Вадимлан, очыни, туныктышо але юмынъеҥ лийман ыле.

Вадимлан,
Вадимлан
Вадимлан
Vadimlan
na
очыни,
очын'и
очын'и
probably
pa
туныктышо
туныктышо
туныктышо
teacher
no
туныктышо
туныкты-шо
туныкто-шЕ
teach-PTCP.ACT
vb2-ad
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
юмынъеҥ
юмынъеҥ
юмынъеҥ
priest
no
лийман
лийман
лийман
able
ad
лийман
лийм-ан
лийме-ан
happening-with
ad-deriv.ad
лийман
лий-ман
лий-ман
be-INF.NEC
vb1-inf
лийман
лий-м-ан
лий-мЕ-ан
be-PTCP.PASS-with
vb1-ad-deriv.ad
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юмынъеҥ 2 («Ончыко»)


Икана, лӱмынак вашлийын, лужавуй ден юмынъеҥ шуко кутырен шинчышт.

Икана,
Икана
икана
once
av
лӱмынак
лӱмын-ак
лӱмын-ак
intentionally-STR
ad/av/po-enc
лӱмынак
лӱмы-на-к
лӱмӧ-на-ак
sore-1PL-STR
no-poss-enc
лӱмынак
лӱмы-на-к
лӱмӧ-на-ак
glue-1PL-STR
no-poss-enc
лӱмынак
лӱм-ын-ак
лӱм-н-ак
name-GEN-STR
no-case-enc
лӱмынак
лӱмы-н-ак
лӱмӧ-н-ак
sore-GEN-STR
no-case-enc
лӱмынак
лӱмы-н-ак
лӱмӧ-н-ак
glue-GEN-STR
no-case-enc
вашлийын,
вашлий-ын-Ø
вашлий-н-Ø
meet-PST2-3SG
vb1-tense-pers
вашлийын,
вашлий-ын
вашлий-н
meet-CVB
vb1-adv
лужавуй
лужавуй
лужавуй
leader
no
ден
ден
ден
and
co
юмынъеҥ
юмынъеҥ
юмынъеҥ
priest
no
шуко
шуко
шуко
a.lot
ad/av/no
кутырен
кутыр-ен-Ø
кутыро-ен-Ø
talk-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кутырен
кутыр-ен
кутыро-ен
talk-CVB
vb2-adv
шинчышт.
шинчышт-Ø
шинчышт-Ø
sit-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шинчышт.
шинч-ышт
шинч-шт
sit.down-IMP.3PL
vb1-mood.pers
шинчышт.
шинчы-шт
шинче-шт
sit-IMP.3PL
vb2-mood.pers
шинчышт.
шинчы-шт
шинче-шт
know-IMP.3PL
vb2-mood.pers
шинчышт.
шинчы-ш-т
шинче-ш-т
sit-PST1-3PL
vb2-tense-pers
шинчышт.
шинчы-ш-т
шинче-ш-т
know-PST1-3PL
vb2-tense-pers
шинчышт.
шинчышт-Ø
шинчышт-Ø
sit-CNG
vb1-conn
шинчышт.
шинчышт-Ø
шинчышт-Ø
sit-CVB
vb1-adv



юмынъеҥ 3 («Ончыко»)


– Ошкылам ыле, юмынъеҥ, шке корнет дене!

Ошкылам
Ошкыл-ам
ошкыл-ам
step-1SG
vb1-pers
Ошкылам
Ошкы-ла-м
ошко-ла-м
black.poplar-PL-ACC
no-num-case
Ошкылам
Ошкы-ла-м
ошко-ла-ем
black.poplar-COMP-1SG
no-case-poss
Ошкылам
Ошкы-ла-м
ошко-ла-ем
black.poplar-PL-1SG
no-num-poss
ыле,
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
юмынъеҥ,
юмынъеҥ
юмынъеҥ
priest
no
шке
шке
шке
REFL
pr
корнет
корнет
корнет
cornet
no
корнет
корнет
корнет
cornet
no
корнет
корн-ет
корно-ет
road-2SG
no-poss
дене!
дене
дене
with
po



юмынэрге 1 («Мар. Эл»)


7 апрель – тер кудалтыме кече. Юмынаван шнуй шӱлышлан кӧра Юмынэрге Христос дене нелеммыже нерген архангел Гавриилын поро уверым кондымо кече.

7
7
7
7
nm
апрель –
апрель
апрель
April
no
тер
тер
тер
sled
no
кудалтыме
кудалтыме
кудалтыме
baked
ad/no
кудалтыме
кудалты-ме
кудалте-мЕ
throw-PTCP.PASS
vb2-ad
кече.
кече
кече
sun
no
кече.
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече.
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
Юмынаван
Юмынава-н
юмынава-ан
mother.of.god-with
no-deriv.ad
Юмынаван
Юмынава-н
юмынава-н
mother.of.god-GEN
no-case
шнуй
шнуй
шнуй
saint
ad/no
шӱлышлан
шӱлыш-лан
шӱлыш-лан
breathing-DAT
no-case
шӱлышлан
шӱлыш-ла-н
шӱлыш-ла-н
breathing-PL-GEN
no-num-case
кӧра
кӧра
кӧра
because.of
po
Юмынэрге
Юмынэрге
юмынэрге
son.of.god
no
Христос
Христос
Христос
Khristos
na
дене
дене
дене
with
po
нелеммыже
нелем-мы-же
нелем-мЕ-жЕ
become.heavy-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
нелеммыже
нел-ем-мы-же
неле-ем-мЕ-жЕ
heavy-TRANS-PTCP.PASS-3SG
ad/no-deriv.v-ad-poss
нерген
нерген
нерген
about
po
нерген
нерге-н
нерге-н
cold-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
badger-GEN
no-case
нерген
нерге-н
нерге-н
order-GEN
no-case
архангел
архангел
архангел
archangel
no
Гавриилын
Гавриилын
Гавриилын
Gavriilyn
na
поро
поро
поро
good
ad
уверым
увер-ым
увер-м
news-ACC
no-case
кондымо
кондымо
кондымо
delivery
ad
кондымо
конды-мо
кондо-мЕ
bring-PTCP.PASS
vb2-ad
кондымо
кон-дымо
кон-дымЕ
kitty-without
no-deriv.ad
кондымо
кон-дымо
кон-дымЕ
alkali-without
no-deriv.ad
кече.
кече
кече
sun
no
кече.
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече.
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn



юмыпусак 1 (Н. Лекайн)


Ирина Павловна юмыпусак могырыш кум гана ыреслышат, пӧртым эрыкташ пиже.

Ирина
Ирина
Ирина
Irina
na
Павловна
Павловна
Павловна
Pavlovna
na
юмыпусак
***
***
***
***
могырыш
могырыш
могырыш
in.the.direction.of
po
могырыш
могыр-ыш
могыр-ш
body-ILL
no-case
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
гана
гана
гана
times
no/po
ыреслышат,
ыреслы-ш-Ø-ат
ыресле-ш-Ø-ат
make.the.sign.of.the.cross.over.something-PST1-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
ыреслышат,
ыреслы-ш-ат
ыресле-шЕ-ат
make.the.sign.of.the.cross.over.something-PTCP.ACT-and
vb2-ad-enc
пӧртым
пӧрт-ым
пӧрт-м
house-ACC
no-case
эрыкташ
эрыкт-аш
эрыкте-аш
clean-INF
vb2-inf
пиже.
пиж-е
пиж-Е
stick-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юмыр 1 (Ӱпымарий)


Изи рвезе-влак юмыр дене модыт.

Изи
Изи
изи
small
ad/no
рвезе-влак
рвезе-влак
рвезе-влак
young.man-PL
ad/no-num
юмыр
***
***
***
***
дене
дене
дене
with
po
модыт.
мод-ыт
мод-ыт
play-3PL
vb1-pers



юмыран 1 (МФЭ)


Юмыран рож гай пӧртыштӧ ила.

Юмыран
Юмыран
юмыран
suslik
ad
рож
рож
рож
hole
no
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
пӧртыштӧ
пӧрт-ыштӧ
пӧрт-штЕ
house-INE
no-case
пӧртыштӧ
пӧртыш-тӧ
пӧртыш-штЕ
coenurosis-INE
no-case
ила.
и-ла
и-ла
and-STR
co-enc
ила.
и-ла
и-ла
[X]-STR
pa-enc
ила.
ил-а
иле-а
live-3SG
vb2-pers



юмышӧрлык 1 (С. Чавайн)


Поян Сакар эргыжым ужатыме деч ончыч юмышӧрлыкеш сортам чӱктыш, сукен шинчын кумале, эргыжын оҥеш изи юмоҥам сакыш.

Поян
Поян
поян
rich
ad/av/no
Сакар
Сакар
Сакар
Sakar
na
эргыжым
эргы-жы-м
эрге-жЕ-м
son-3SG-ACC
no-poss-case
ужатыме
ужатыме
ужатыме
parting
ad
ужатыме
ужаты-ме
ужате-мЕ
accompany-PTCP.PASS
vb2-ad
деч
деч
деч
from
po
ончыч
ончыч
ончыч
from.in.front.of
av/po
юмышӧрлыкеш
юмышӧрлык-еш
юмышӧрлык-еш
icon.shelf-LAT
no-case
сортам
сорта-м
сорта-м
candle-ACC
no-case
сортам
сорта-м
сорта-ем
candle-1SG
no-poss
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
сортам
сорта-м-Ø
сорта-ем-Ø
candle-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
чӱктыш,
чӱктыш
чӱктыш
switch
no
чӱктыш,
чӱкты-ш-Ø
чӱктӧ-ш-Ø
light-PST1-3SG
vb2-tense-pers
сукен
сук-ен-Ø
суко-ен-Ø
kneel.down-PST2-3SG
vb2-tense-pers
сукен
сук-ен
суко-ен
kneel.down-CVB
vb2-adv
шинчын
шинч-ын-Ø
шинч-н-Ø
sit.down-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шинчын
шинч-ын
шинч-н
sit.down-CVB
vb1-adv
кумале,
кумал-'е
кумал-Е
pray-PST1.3SG
vb1-tense.pers
эргыжын
эргы-жы-н
эрге-жЕ-н
son-3SG-GEN
no-poss-case
оҥеш
оҥ-еш
оҥ-еш
chest-LAT
no-case
изи
изи
изи
small
ad/no
юмоҥам
юмоҥа-м
юмоҥа-м
icon-ACC
no-case
юмоҥам
юмоҥа-м
юмоҥа-ем
icon-1SG
no-poss
юмоҥам
юмоҥа-м-Ø
юмоҥа-ем-Ø
icon-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
юмоҥам
юмоҥа-м-Ø
юмоҥа-ем-Ø
icon-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
юмоҥам
юмоҥа-м-Ø
юмоҥа-ем-Ø
icon-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
сакыш.
сакыш
сакыш
curtain
no
сакыш.
сак-ыш
сак-ш
keen-ILL
ad/av-case
сакыш.
сакы-ш-Ø
саке-ш-Ø
hang.up-PST1-3SG
vb2-tense-pers



юмышӧрлык 2 (Д. Орай)


Кори кугызан юмышӧрлык йымалныже пӱрӧ печке шинча.

Кори
Кори
Кори
Kori
na
кугызан
кугыза-н
кугыза-ан
old.man-with
no-deriv.ad
кугызан
кугыза-н
кугыза-н
old.man-GEN
no-case
юмышӧрлык
юмышӧрлык
юмышӧрлык
icon.shelf
no
йымалныже
йымалны-же
йымалне-жЕ
at.the.bottom-3SG
av/po-poss
пӱрӧ
пӱрӧ
пӱрӧ
home-brewed.beer
no
пӱрӧ
пӱрӧ
пӱрӧ
Birsk
pn
пӱрӧ
пӱрӧ-Ø
пӱрӧ-Ø
be.destined-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пӱрӧ
пӱрӧ-Ø
пӱрӧ-Ø
wrinkle-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пӱрӧ
пӱрӧ-Ø
пӱрӧ-Ø
be.destined-CNG
vb2-conn
пӱрӧ
пӱрӧ-Ø
пӱрӧ-Ø
wrinkle-CNG
vb2-conn
печке
печке
печке
barrel
no
печке
печке
печке
whetstone
no
печке
печке-Ø
печке-Ø
cut.down-IMP.2SG
vb2-mood.pers
печке
печке-Ø
печке-Ø
cut.down-CNG
vb2-conn
шинча.
шинча
шинча
eye
no
шинча.
шинч-а
шинче-а
sit-3SG
vb2-pers
шинча.
шинч-а
шинче-а
know-3SG
vb2-pers



юнга 1 (М. Сергеев)


Никифоров ондак юнга-влакым ямдылыме школыш логалын.

Никифоров
Никифоров
Никифоров
Nikiforov
na
ондак
ондак
ондак
at.first
av
ондак
он-да-к
он-да-ак
leader-2PL-STR
no-poss-enc
юнга-влакым
***
***
***
***
ямдылыме
ямдылыме
ямдылыме
ready
ad
ямдылыме
ямдылы-ме
ямдыле-мЕ
prepare-PTCP.PASS
vb2-ad
школыш
школ-ыш
школ-ш
school-ILL
no-case
логалын.
логал-ын-Ø
логал-н-Ø
touch-PST2-3SG
vb1-tense-pers
логалын.
логал-ын
логал-н
touch-CVB
vb1-adv



юнкер 1 (А. Куприн)


Мый тунам юнкер ыльым.

Мый
мый
мый
1SG
pr
тунам
тунам
тунам
then
av
тунам
туна-м
туна-м
heifer-ACC
no-case
тунам
туна-м
туна-ем
heifer-1SG
no-poss
тунам
ту-на-м
ту-на-м
that-1PL-ACC
pr-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
gland-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
ту-на-м
ту-на-м
banner-1PL-ACC
no-poss-case
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
тунам
туна-м-Ø
туна-ем-Ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
юнкер
юнкер
юнкер
yunker
no
ыльым.
ыл-ьым
ул-ым
be-PST1.1SG
vb1-tense.pers



юнкор 1


Школышто юнкор-влакын кружокышт уло.

Школышто
Школ-ышто
школ-штЕ
school-INE
no-case
юнкор-влакын
юнкор-влак-ын
юнкор-влак-н
young.correspondent-PL-GEN
no-num-case
кружокышт
кружок-ышт
кружок-шт
club-3PL
no-poss
уло.
уло
уло
is
ad/no/vb



юннат 1 («Мар. ком.»)


Юннат-влак нунылан ӱчым ышташ нигӧлан эрыкым пуэн огытыл.

Юннат-влак
Юннат-влак
юннат-влак
young.natural.scientist-PL
no-num
нунылан
нунылан
нунылан
them
av
нунылан
нуно-лан
нуно-лан
3PL-DAT
pr-case
нунылан
нуны-ла-н
нуно-ла-н
they-PL-GEN
pr-num-case
ӱчым
ӱчы-м
ӱчӧ-м
vengeance-ACC
ad/no-case
ышташ
ышт-аш
ыште-аш
do-INF
vb2-inf
нигӧлан
н'игӧлан
н'игӧлан
nobody
pr
нигӧлан
н'игӧ-лан
н'игӧ-лан
nobody-DAT
pr-case
нигӧлан
н'игӧ-ла-н
н'игӧ-ла-н
nobody-PL-GEN
pr-num-case
эрыкым
эрык-ым
эрык-м
freedom-ACC
ad/no-case
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv
огытыл.
ог-ыт-ыл-Ø
ог-ыт-ул-Ø
NEG-3PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn



юннат 2 (В. Сапаев)


Первый июньышто юннат-влакын центральный станцийышкышт миен шуман.

Первый
Первый
первый
first
ad/av/nm
июньышто
июнь-ышто
июнь-штЕ
June-INE
no-case
юннат-влакын
юннат-влак-ын
юннат-влак-н
young.natural.scientist-PL-GEN
no-num-case
центральный
центральный
центральный
central
ad
станцийышкышт
станций-ышкы-шт
станций-шкЕ-шт
station-ILL-3PL
no-case-poss
миен
ми[й]-ен-Ø
мие-ен-Ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers
миен
ми[й]-ен
мие-ен
come-CVB
vb2-adv
шуман.
шу-ман
шу-ман
reach-INF.NEC
vb1-inf
шуман.
шу-ман
шу-ман
ferment-INF.NEC
vb1-inf
шуман.
шу-ман
шу-ман
whittle-INF.NEC
vb1-inf
шуман.
шу-м-ан
шу-мЕ-ан
reach-PTCP.PASS-with
vb1-ad-deriv.ad
шуман.
шу-м-ан
шу-мЕ-ан
ferment-PTCP.PASS-with
vb1-ad-deriv.ad
шуман.
шу-м-ан
шу-мЕ-ан
whittle-PTCP.PASS-with
vb1-ad-deriv.ad



юҥгаш [I] 1


Йол юҥга.

Йол
Йол
йол
foot
no
юҥга.
юҥг-а
юҥго-а
ache-3SG
vb2-pers
юҥга.
юҥг-а
юҥго-а
pace-3SG
vb2-pers
юҥга.
юҥг-а
юҥго-а
whine-3SG
vb2-pers



юҥгаш [I] 2 («Мар. Эл»)


Вуйвичкыж тура коваште пудешталтшаш гай юҥга.

Вуйвичкыж
Вуйвичкыж
вуйвичкыж
temple
no
тура
тура
тура
steep
ad/av/no/po
тура
тура
тура
rook
po
коваште
коваште
коваште
skin
no
коваште
кова-ште
кова-штЕ
grandmother-INE
no-case
пудешталтшаш
пудешталт-шаш
пудешталт-шаш
burst-PTCP.FUT
vb1-ad
пудешталтшаш
пудешт-алт-шаш
пудешт-алт-шаш
burst-REF-PTCP.FUT
vb1-deriv.v-ad
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
юҥга.
юҥг-а
юҥго-а
ache-3SG
vb2-pers
юҥга.
юҥг-а
юҥго-а
pace-3SG
vb2-pers
юҥга.
юҥг-а
юҥго-а
whine-3SG
vb2-pers



юҥгаш [I] 3 («Ончыко»)


Прокопын (кыралтше) вуйжо адак юҥгаш тӱҥале.

Прокопын
Прокопын
Прокопын
Prokopyn
na
(кыралтше)
кыралтше
кыралтше
beaten
ad
(кыралтше)
кыралт-ше
кыралт-шЕ
be.beaten-PTCP.ACT
vb1-ad
(кыралтше)
кыралт-ше
кыралт-жЕ
be.beaten-IMP.3SG
vb1-mood.pers
(кыралтше)
кыр-алт-ше
кыре-алт-шЕ
beat-REF-PTCP.ACT
vb2-deriv.v-ad
(кыралтше)
кыралт-Ø-ше
кыралт-Ø-жЕ
be.beaten-CNG-3SG
vb1-conn-poss
(кыралтше)
кыралт-Ø-ше
кыралт-Ø-жЕ
be.beaten-CVB-3SG
vb1-adv-poss
(кыралтше)
кыр-алт-ше
кыре-алт-жЕ
beat-REF-IMP.3SG
vb2-deriv.v-mood.pers
(кыралтше)
кыр-алт-Ø-ше
кыре-алт-Ø-жЕ
beat-REF-CNG-3SG
vb2-deriv.v-conn-poss
(кыралтше)
кыр-алт-Ø-ше
кыре-алт-Ø-жЕ
beat-REF-CVB-3SG
vb2-deriv.v-adv-poss
вуйжо
вуй-жо
вуй-жЕ
head-3SG
no-poss
адак
адак
адак
again
av
юҥгаш
юҥг-аш
юҥго-аш
ache-INF
vb2-inf
юҥгаш
юҥг-аш
юҥго-аш
pace-INF
vb2-inf
юҥгаш
юҥг-аш
юҥго-аш
whine-INF
vb2-inf
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юҥгаш [II] 1 (Ӱпымарий)


Юҥген толеш, юҥ-юҥ ошкыл толеш.

Юҥген
Юҥген
юҥген
whining
av
Юҥген
Юҥг-ен-Ø
юҥго-ен-Ø
ache-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Юҥген
Юҥг-ен-Ø
юҥго-ен-Ø
pace-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Юҥген
Юҥг-ен-Ø
юҥго-ен-Ø
whine-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Юҥген
Юҥг-ен
юҥго-ен
ache-CVB
vb2-adv
Юҥген
Юҥг-ен
юҥго-ен
pace-CVB
vb2-adv
Юҥген
Юҥг-ен
юҥго-ен
whine-CVB
vb2-adv
толеш,
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш,
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers
юҥ-юҥ
***
***
***
***
ошкыл
ошкыл
ошкыл
step
no
ошкыл
ошкыл-Ø
ошкыл-Ø
step-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ошкыл
ошкыл-Ø
ошкыл-Ø
step-CNG
vb1-conn
ошкыл
ошкыл-Ø
ошкыл-Ø
step-CVB
vb1-adv
толеш.
тол[ь]-еш
толь-еш
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
толеш.
тол-еш
тол-еш
come-3SG
vb1-pers



юҥго 1 (МДЭ)


Шоҥго-влак ойлат ыле: «Лумым ит кучылт, кидым юҥго кочкеш».

Шоҥго-влак
Шоҥго-влак
шоҥго-влак
old-PL
ad/no-num
ойлат
ойл-ат
ойло-ат
talk-3PL
vb2-pers
ойлат
ой-ла-т
ой-ла-ет
opinion-COMP-2SG
no-case-poss
ойлат
ой-ла-т
ой-ла-ет
opinion-PL-2SG
no-num-poss
ойлат
ой-ла-т
ой-ла-ат
opinion-COMP-and
no-case-enc
ойлат
ой-ла-т
ой-ла-ат
opinion-PL-and
no-num-enc
ойлат
ойл-а-т
ойло-а-ат
talk-3SG-and
vb2-pers-enc
ойлат
ойл-Ø-ат
ойло-Ø-ат
talk-CNG-and
vb2-conn-enc
ыле:
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
«Лумым
Лум-ым
лум-м
snow-ACC
no-case
«Лумым
Лум-ым
лум-ым
snow-PST1.1SG
vb1-tense.pers
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
кучылт,
кучылт-Ø
кучылт-Ø
hold-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кучылт,
кучылт-Ø
кучылт-Ø
hold-CNG
vb1-conn
кучылт,
кучылт-Ø
кучылт-Ø
hold-CVB
vb1-adv
кидым
кид-ым
кид-м
hand-ACC
no-case
юҥго
юҥго
юҥго
abscess
no
юҥго
юҥго-Ø
юҥго-Ø
ache-IMP.2SG
vb2-mood.pers
юҥго
юҥго-Ø
юҥго-Ø
pace-IMP.2SG
vb2-mood.pers
юҥго
юҥго-Ø
юҥго-Ø
whine-IMP.2SG
vb2-mood.pers
юҥго
юҥго-Ø
юҥго-Ø
ache-CNG
vb2-conn
юҥго
юҥго-Ø
юҥго-Ø
pace-CNG
vb2-conn
юҥго
юҥго-Ø
юҥго-Ø
whine-CNG
vb2-conn
кочкеш».
кочк-еш
кочк-еш
eat-3SG
vb1-pers



юҥго 2 (В. Косоротов)


(Юрикын) кошарварняшкыже кугун гына юҥго возын.

(Юрикын)
Юрикын
Юрикын
Yurikyn
na
кошарварняшкыже
кошарварня-шкы-же
кошарварня-шкЕ-жЕ
index.finger-ILL-3SG
no-case-poss
кугун
кугун
кугун
a.lot
av
кугун
кугу-н
кугу-н
big-GEN
ad/no-case
гына
гына
гына
only
pa
юҥго
юҥго
юҥго
abscess
no
юҥго
юҥго-Ø
юҥго-Ø
ache-IMP.2SG
vb2-mood.pers
юҥго
юҥго-Ø
юҥго-Ø
pace-IMP.2SG
vb2-mood.pers
юҥго
юҥго-Ø
юҥго-Ø
whine-IMP.2SG
vb2-mood.pers
юҥго
юҥго-Ø
юҥго-Ø
ache-CNG
vb2-conn
юҥго
юҥго-Ø
юҥго-Ø
pace-CNG
vb2-conn
юҥго
юҥго-Ø
юҥго-Ø
whine-CNG
vb2-conn
возын.
воз-ын
воз-н
cart-GEN
no-case
возын.
воз-ын-Ø
воз-н-Ø
lie.down-PST2-3SG
vb1-tense-pers
возын.
воз-ын
воз-н
lie.down-CVB
vb1-adv



юҥгыр 1


Юҥгыр кож

Юҥгыр
Юҥгыр
Юҥгыр
Yuŋgyr
na
кож
кож
кож
spruce
no



юҥгырвуч 1 (А. Филиппов)


Южо тураште юҥгырвуч коеш.

Южо
Южо
южо
some
pr
Южо
Ю-жо
ю-жЕ
magic-3SG
no-poss
Южо
Ю-жо
ю-жЕ
cool-3SG
no-poss
тураште
тураште
тураште
right.away
av/po
тураште
тура-ште
тура-штЕ
steep-INE
ad/av/no/po-case
тураште
тураште-Ø
тураште-Ø
direct-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тураште
тураште-Ø
тураште-Ø
direct-CNG
vb2-conn
юҥгырвуч
юҥгырвуч
юҥгырвуч
cowbane
no
коеш.
коеш
коеш
it.seems
pa
коеш.
ко[й]-еш
кой-еш
be.visible-3SG
vb1-pers



юп 1 (В. Исенеков)


Сакарын шӱмжылан юп чучо.

Сакарын
Сакарын
Сакарын
Sakaryn
na
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
heart-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
feeling-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
bark-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
heart-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
feeling-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
bark-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
юп
юп
юп
[X]
de
чучо.
чуч-о
чуч-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юпар 1 (А. Эрыкан)


Ужар, канде чия дене чиялтыме киосклаште морсым, шовым, юпарым ужалкалат.

Ужар,
Ужар
ужар
green
ad
канде
канде
канде
blue
ad
чия
чия
чия
paint
no
чия
чи[й]-[а]
чие-а
put.on-3SG
vb2-pers
дене
дене
дене
with
po
чиялтыме
чиялтыме
чиялтыме
painted
ad
чиялтыме
чиялты-ме
чиялте-мЕ
paint-PTCP.PASS
vb2-ad
киосклаште
киоск-ла-ште
киоск-ла-штЕ
kiosk-PL-INE
no-num-case
морсым,
морс-ым
морс-м
fruit.drink-ACC
no-case
шовым,
***
***
***
***
юпарым
***
***
***
***
ужалкалат.
ужалкал-ат
ужалкале-ат
sell-3PL
vb2-pers
ужалкалат.
ужалкал-а-т
ужалкале-а-ат
sell-3SG-and
vb2-pers-enc
ужалкалат.
ужалкал-Ø-ат
ужалкале-Ø-ат
sell-CNG-and
vb2-conn-enc



юпкаш 1 (Н. Лекайн)


Алексеев эҥыж почеш эҥыжым юпка.

Алексеев
Алексеев
Алексеев
Alekseyev
na
эҥыж
эҥыж
эҥыж
raspberry.bush
no
эҥыж
эҥ-ы-ж
эҥ-Е-жЕ
smolder-PST1.3SG-3SG
vb1-tense.pers-poss
почеш
почеш
почеш
recent
ad/av/po
почеш
поч-еш
поч-еш
tail-LAT
no-case
почеш
поч-еш
поч-еш
open-3SG
vb1-pers
эҥыжым
эҥыж-ым
эҥыж-м
raspberry.bush-ACC
no-case
юпка.
***
***
***
***



юпкаш 2 («Мар. ком.»)


Уна – шинчалыкан кӱжгӧ пӧръеҥ – кӱмыжеш кӱэшт оптымо когыльым юпка.

Уна –
Уна
уна
guest
no
Уна –
Уна
уна
there
pa
Уна –
У-на
у-на
new-1PL
ad/no-poss
шинчалыкан
шинчалыкан
шинчалыкан
with.glasses
ad
шинчалыкан
шинчалык-ан
шинчалык-ан
glasses-with
no-deriv.ad
шинчалыкан
шинча-лык-ан
шинча-лык-ан
eye-for-with
no-deriv.ad-deriv.ad
кӱжгӧ
кӱжгӧ
кӱжгӧ
thick
ad
пӧръеҥ –
пӧръеҥ
пӧръеҥ
man
no
кӱмыжеш
кӱмыж-еш
кӱмыж-еш
dish-LAT
no-case
кӱэшт
кӱэшт-Ø
кӱэшт-Ø
bake-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кӱэшт
кӱэшт-Ø
кӱэшт-Ø
bake-CNG
vb1-conn
кӱэшт
кӱэшт-Ø
кӱэшт-Ø
bake-CVB
vb1-adv
оптымо
опты-мо
опто-мЕ
put-PTCP.PASS
vb2-ad
оптымо
опты-мо
опто-мЕ
bark-PTCP.PASS
vb2-ad
когыльым
когыльы-м
когыльо-м
pie-ACC
no-case
юпка.
***
***
***
***



юпсик 1 (Ӱпымарий)


Шужен пытенат, мӱшкыржат юпсик веле кодын.

Шужен
Шуж-ен-Ø
шужо-ен-Ø
get.hungry-PST2-3SG
vb2-tense-pers
Шужен
Шуж-ен
шужо-ен
get.hungry-CVB
vb2-adv
пытенат,
пыт-ен-ат
пыте-ен-ат
end-PST2-2SG
vb2-tense-pers
пытенат,
пыт-ена-т
пыте-ена-ат
end-1PL-and
vb2-pers-enc
пытенат,
пыт-ен-Ø-ат
пыте-ен-Ø-ат
end-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
пытенат,
пыт-ен-ат
пыте-ен-ат
end-CVB-and
vb2-adv-enc
мӱшкыржат
мӱшкыр-ж-ат
мӱшкыр-жЕ-ат
stomach-3SG-and
no-poss-enc
юпсик
***
***
***
***
веле
веле
веле
only
pa
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
кодын.
кодын
кодын
with.delay
av
кодын.
код-ын
код-н
code-GEN
no-case
кодын.
код-ын-Ø
код-н-Ø
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
кодын.
код-ын
код-н
stay-CVB
vb1-adv



юптака 1


Юптака шудо

Юптака
Юптака
юптака
withered
ad
шудо
шудо
шудо
grass
no



юпызге 1 («Ончыко»)


(Васлий), шӧрӱмбал вашакан тӱрвыжым нулкален, юпызге тӱгӧ лектеш.

(Васлий),
Васлий
Васлий
Vasliy
na
шӧрӱмбал
шӧрӱмбал
шӧрӱмбал
cream
no
вашакан
вашакан
вашакан
with.remains
ad
вашакан
вашак-ан
вашак-ан
remains-with
no-deriv.ad
тӱрвыжым
тӱрвы-жы-м
тӱрвӧ-жЕ-м
lip-3SG-ACC
no-poss-case
нулкален,
нулкал-ен-Ø
нулкале-ен-Ø
lick-PST2-3SG
vb2-tense-pers
нулкален,
нулкал-ен
нулкале-ен
lick-CVB
vb2-adv
юпызге
юпызге
юпызге
slowly
ad
тӱгӧ
тӱгӧ
тӱгӧ
outside
av
лектеш.
лект-еш
лект-еш
go-3SG
vb1-pers



юпызге 2 («Ончыко»)


Теве театр гыч калык юпызге лектеш.

Теве
Теве
теве
here
av/co/pa
Теве
Теве
теве
[X]
pa
театр
театр
театр
theater
no
гыч
гыч
гыч
from
po
калык
калык
калык
people
no
юпызге
юпызге
юпызге
slowly
ad
лектеш.
лект-еш
лект-еш
go-3SG
vb1-pers



юпыз-з 1 («Ончыко»)


Володя шкежат ыш шиж, кузе тер гыч мечыла пыжалт лектын возо. Ош мотор лумыш юпыз-з пурен кайыш.

Володя
Володя
Володя
Volod'a
na
шкежат
шке-ж-ат
шке-жЕ-ат
REFL-3SG-and
pr-poss-enc
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
шиж,
шиж-Ø
шиж-Ø
feel-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шиж,
шиж-Ø
шиж-Ø
feel-CNG
vb1-conn
шиж,
шиж-Ø
шиж-Ø
feel-CVB
vb1-adv
кузе
кузе
кузе
how
av/co/no/pa
тер
тер
тер
sled
no
гыч
гыч
гыч
from
po
мечыла
мечы-ла
мече-ла
ball-COMP
no-case
мечыла
мечы-ла
мече-ла
ball-PL
no-num
мечыла
мечы-ла
мече-ла
ball-STR
no-enc
пыжалт
пыжалт-Ø
пыжалт-Ø
fall-IMP.2SG
vb1-mood.pers
пыжалт
пыжалт-Ø
пыжалт-Ø
fall-CNG
vb1-conn
пыжалт
пыжалт-Ø
пыжалт-Ø
fall-CVB
vb1-adv
лектын
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
возо.
воз-о
воз-Е
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-CNG
vb2-conn
Ош
Ош
ош
white
ad
мотор
мотор
мотор
beautiful
ad/av/no
мотор
мотор
мотор
motor
no
лумыш
лум-ыш
лум-ш
snow-ILL
no-case
лумыш
лумы-ш-Ø
лумо-ш-Ø
bewitch-PST1-3SG
vb2-tense-pers
лумыш
лумы-ш-Ø
лумо-ш-Ø
avert.one's.eyes-PST1-3SG
vb2-tense-pers
юпыз-з
юпыз-з
юпыз-з
[X]
de
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



юпызий 1 (Ӱпымарий)


Эркын еҥым юпызий маныт.

Эркын
Эркын
эркын
softly
ad/av
Эркын
Эркын
эркын
freedom
av/no
Эркын
Эркы-н
эрке-н
peace-GEN
no-case
еҥым
еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
юпызий
***
***
***
***
маныт.
ман-ыт
ман-ыт
say-3PL
vb1-pers



юпызий 2 (Г. Алексеев)


Лизук ала-могай юпызий ӱдырамаш огыл. Тымарте иктыланат вуйым пуэн огыл: кеч пашаште, кеч мурен-куштымаште, кеч вурседалмаште.

Лизук
Лизук
Лизук
Lizuk
na
ала-могай
ала-могай
ала-могай
some
ad/av/pr
юпызий
***
***
***
***
ӱдырамаш
ӱдырамаш
ӱдырамаш
woman
no
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
Тымарте
Тымарте
тымарте
till.that.time
av/pr
иктыланат
икты-лан-ат
икте-лан-ат
one-DAT-and
nm/pr-case-enc
иктыланат
икты-ла-на-т
икте-ла-на-ат
one-COMP-1PL-and
nm/pr-case-poss-enc
иктыланат
икты-ла-на-т
икте-ла-на-ат
one-PL-1PL-and
nm/pr-num-poss-enc
иктыланат
икты-ла-н-ат
икте-ла-н-ат
one-PL-GEN-and
nm/pr-num-case-enc
вуйым
вуй-ым
вуй-м
head-ACC
no-case
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
give-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн-Ø
пуо-ен-Ø
blow-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
give-CVB
vb2-adv
пуэн
пу}-эн
пуо-ен
blow-CVB
vb2-adv
огыл:
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
кеч
кеч
кеч
even.if
co/pa
пашаште,
паша-ште
паша-штЕ
work-INE
no-case
кеч
кеч
кеч
even.if
co/pa
мурен-куштымаште,
мур-ен-Ø-куштымаш-те
муро-ен-Øкуштымаш-штЕ
sing-PST2-3SGgrowing-INE
vb2-tense-persno-case
мурен-куштымаште,
мур-ен-Ø-куштымаш-те
муро-ен-Øкуштымаш-штЕ
sing-PST2-3SGdancing-INE
vb2-tense-persno-case
мурен-куштымаште,
мур-ен-Ø-кушты-маш-те
муро-ен-Øкушто-маш-штЕ
sing-PST2-3SGgrow-NMLZ-INE
vb2-tense-persvb2-deriv.n-case
мурен-куштымаште,
мур-ен-Ø-кушты-маш-те
муро-ен-Øкушто-маш-штЕ
sing-PST2-3SGdance-NMLZ-INE
vb2-tense-persvb2-deriv.n-case
мурен-куштымаште,
мур-ен-куштымаш-те
муро-енкуштымаш-штЕ
sing-CVBgrowing-INE
vb2-advno-case
мурен-куштымаште,
мур-ен-куштымаш-те
муро-енкуштымаш-штЕ
sing-CVBdancing-INE
vb2-advno-case
мурен-куштымаште,
мур-ен-кушты-маш-те
муро-енкушто-маш-штЕ
sing-CVBgrow-NMLZ-INE
vb2-advvb2-deriv.n-case
мурен-куштымаште,
мур-ен-кушты-маш-те
муро-енкушто-маш-штЕ
sing-CVBdance-NMLZ-INE
vb2-advvb2-deriv.n-case
кеч
кеч
кеч
even.if
co/pa
вурседалмаште.
***
***
***
***



юпызтаташ 1 («Ямде лий!»)


– Аркаш чӱчӱ мӧҥгеш пӧртыльӧ. Мыят почешыже юпызтатышым.

Аркаш
Арка-ш
арка-ш
hill-ILL
no-case
Аркаш
Арка-ш
арка-еш
hill-LAT
no-case
чӱчӱ
чӱчӱ
чӱчӱ
uncle
no
мӧҥгеш
мӧҥгеш
мӧҥгеш
back
ad/av
мӧҥгеш
мӧҥг-еш
мӧҥгӧ-еш
home-LAT
av/no/po-case
пӧртыльӧ.
пӧртыл-ьӧ
пӧртыл-Е
return-PST1.3SG
vb1-tense.pers
Мыят
мый-[а]т
мый-ат
1SG-and
pr-enc
почешыже
почеш-ыже
почеш-жЕ
recent-3SG
ad/av/po-poss
почешыже
поч-еш-ыже
поч-еш-жЕ
tail-LAT-3SG
no-case-poss
почешыже
поч-еш-ыже
поч-еш-жЕ
open-3SG-3SG
vb1-pers-poss
юпызтатышым.
***
***
***
***



юп-юалге 1 (Г. Алексеев)


Пыртак ушым налмеке, Эльвира пӧртышкӧ пурыш. Шып-тымык, юп-юалге.

Пыртак
Пыртак
пыртак
a.little
av
Пыртак
Пырт-ак
пырт-ак
a.little-STR
av-enc
ушым
уш-ым
уш-м
mind-ACC
no-case
налмеке,
нал-меке
нал-меке
take-CVB.PRI
vb1-adv
Эльвира
Эльвира
Эльвира
El'vira
na
пӧртышкӧ
пӧрт-ышкӧ
пӧрт-шкЕ
house-ILL
no-case
пӧртышкӧ
пӧртыш-кӧ
пӧртыш-шкЕ
coenurosis-ILL
no-case
пурыш.
пурыш
пурыш
nase
no
пурыш.
пуры-ш-Ø
пуро-ш-Ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Шып-тымык,
Шып-тымык
шып-тымык
quiet
ad
юп-юалге.
юп-юалге
юпюалге
[X]cool
dead/no
юп-юалге.
юп-юалге-Ø
юпюалге-Ø
[X]cool-IMP.2SG
devb2-mood.pers
юп-юалге.
юп-юалге-Ø
юпюалге-Ø
[X]cool-CNG
devb2-conn



юргаш 1 (С. Чавайн)


Луй, юшт! юшт! тӧрштен, вес кожыш кӱзен кайыш, лумым йоктарен, кож гыч кожыш юргаш тӱҥале.

Луй,
Луй
луй
marten
no
юшт!
юшт
юшт
[X]
de
юшт!
ю-шт
ю-шт
magic-3PL
no-poss
юшт!
ю-шт
ю-шт
cool-3PL
no-poss
юшт!
юшт
юшт
[X]
de
юшт!
ю-шт
ю-шт
magic-3PL
no-poss
юшт!
ю-шт
ю-шт
cool-3PL
no-poss
тӧрштен,
тӧршт-ен-Ø
тӧрштӧ-ен-Ø
jump-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӧрштен,
тӧршт-ен
тӧрштӧ-ен
jump-CVB
vb2-adv
вес
вес
вес
different
ad/pr
кожыш
кож-ыш
кож-ш
spruce-ILL
no-case
кожыш
кожы-ш-Ø
кожо-ш-Ø
drive-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кӱзен
кӱз-ен-Ø
кӱзӧ-ен-Ø
go.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кӱзен
кӱз-ен
кӱзӧ-ен
go.up-CVB
vb2-adv
кайыш,
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш,
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
лумым
лум-ым
лум-м
snow-ACC
no-case
лумым
лум-ым
лум-ым
snow-PST1.1SG
vb1-tense.pers
йоктарен,
йоктар-ен-Ø
йоктаре-ен-Ø
pour-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йоктарен,
йоктар-ен
йоктаре-ен
pour-CVB
vb2-adv
кож
кож
кож
spruce
no
гыч
гыч
гыч
from
po
кожыш
кож-ыш
кож-ш
spruce-ILL
no-case
кожыш
кожы-ш-Ø
кожо-ш-Ø
drive-PST1-3SG
vb2-tense-pers
юргаш
***
***
***
***
тӱҥале.
тӱҥал-'е
тӱҥал-Е
start-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юргий 1 («Ончыко»)


– Эй, тугеже... мыйын юргий-влакем таче пиалан улыт! – лоткыктен гына воштыл колтыш (ямщик).

Эй,
Эй
эй
hey
in/pa
тугеже...
тугеже
тугеже
so
av/pa/pr
тугеже...
туге-же
туге-жЕ
so-3SG
av/pa-poss
тугеже...
ту-ге-же
ту-ге-жЕ
that-COM-3SG
pr-case-poss
тугеже...
ту-ге-же
ту-ге-жЕ
gland-COM-3SG
no-case-poss
тугеже...
ту-ге-же
ту-ге-жЕ
banner-COM-3SG
no-case-poss
мыйын
мыйын
мыйын
my
pr
мыйын
мый-ын
мый-н
1SG-GEN
pr-case
юргий-влакем
***
***
***
***
таче
таче
таче
today
ad/av
пиалан
пиалан
пиалан
happy
ad
пиалан
пиал-ан
пиал-ан
happiness-with
no-deriv.ad
улыт! –
ул-ыт
ул-ыт
be-3PL
vb1-pers
лоткыктен
лоткыкт-ен-Ø
лоткыкто-ен-Ø
burst.out.in.laughter-PST2-3SG
vb2-tense-pers
лоткыктен
лоткыкт-ен
лоткыкто-ен
burst.out.in.laughter-CVB
vb2-adv
гына
гына
гына
only
pa
воштыл
воштыл-Ø
воштыл-Ø
laugh-IMP.2SG
vb1-mood.pers
воштыл
воштыл-Ø
воштыл-Ø
laugh-CNG
vb1-conn
воштыл
воштыл-Ø
воштыл-Ø
laugh-CVB
vb1-adv
колтыш
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers
(ямщик).
ямщик
ямщик
coachman
no



юргылдым-юргылдым 1


Юргылдым-юргылдым кудалаш

Юргылдым-юргылдым
Юргылдым-юргылдым
юргылдым-юргылдым
[X]
de
кудалаш
кудал-аш
кудал-аш
run-INF
vb1-inf



юргылдым-юргылдым 2 (Н. Лекайн)


Сергей, юргылдым-юргылдым тӧрштылын, омыж лоҥгаш йомо.

Сергей,
Сергей
Сергей
Sergey
na
юргылдым-юргылдым
юргылдым-юргылдым
юргылдым-юргылдым
[X]
de
тӧрштылын,
тӧрштыл-ын-Ø
тӧрштыл-н-Ø
jump-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тӧрштылын,
тӧрштыл-ын
тӧрштыл-н
jump-CVB
vb1-adv
омыж
омыж
омыж
deergrass
no
омыж
омы-ж
омо-жЕ
sleep-3SG
no-poss
лоҥгаш
лоҥгаш
лоҥгаш
into
po
лоҥгаш
лоҥга-ш
лоҥга-ш
thicket-ILL
no-case
лоҥгаш
лоҥга-ш
лоҥга-еш
thicket-LAT
no-case
йомо.
йом-о
йом-Е
disappear-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юрдий 1 («Мар. Эл»)


Юрдий шканже илаш кӱэран але ошман эҥер пундашым ойырен налеш.

Юрдий
Юрдий
юрдий
gudgeon
no
шканже
шк-ан-же
шке-лан-же
REFL-DAT-3SG
pr-case-poss
шканже
шкан-же
шкан-жЕ
for.oneself-3SG
pr-poss
илаш
ил-аш
иле-аш
live-INF
vb2-inf
кӱэран
кӱэран
кӱэран
stony
ad
кӱэран
кӱэр-ан
кӱэр-ан
stones-with
no-deriv.ad
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
ошман
ошман
ошман
sandy
ad
ошман
ошма-н
ошма-ан
sand-with
no-deriv.ad
ошман
ошма-н
ошма-н
sand-GEN
no-case
эҥер
эҥер
эҥер
river
no
эҥер
эҥер
эҥер
saddle
no
пундашым
пундаш-ым
пундаш-м
bottom-ACC
no-case
ойырен
ойыр-ен-Ø
ойыро-ен-Ø
separate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ойырен
ойыр-ен
ойыро-ен
separate-CVB
vb2-adv
налеш.
нал[ь]-еш
нал'е-еш
soft.red.clay-LAT
no-case
налеш.
нал-еш
нал-еш
take-3SG
vb1-pers



юрдий 2 (В. Иванов)


Сергуш шым юрдийым, коло кум пундӱрвым кучен.

Сергуш
Сергуш
Сергуш
Sergush
na
шым
Ø-ш-ым
ы-ш-ым
NEG-PST-1SG
vb-tense-pers
шым
шым
шым
seven
nm
юрдийым,
юрдий-ым
юрдий-м
gudgeon-ACC
no-case
коло
коло
коло
twenty
nm
коло
коло-Ø
коло-Ø
die-IMP.2SG
vb2-mood.pers
коло
коло-Ø
коло-Ø
die-CNG
vb2-conn
кум
кум
кум
godfather.of.one's.child
no
кум
кум
кум
three
nm
пундӱрвым
пундӱрвы-м
пундӱрвӧ-м
char-ACC
no-case
кучен.
куч-ен-Ø
кучо-ен-Ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
кучен.
куч-ен
кучо-ен
hold-CVB
vb2-adv



юридический 1 (С. Музуров)


Кум-ныл кече гыч (пӧръеҥ) юридический консультацийыш угыч тольо.

Кум-ныл
Кум-ныл
кум-ныл
three.or.four
nm
кече
кече
кече
sun
no
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
кече
кече-Ø
кече-Ø
hang-CNG
vb2-conn
гыч
гыч
гыч
from
po
(пӧръеҥ)
пӧръеҥ
пӧръеҥ
man
no
юридический
юридический
юридический
juridical
ad
консультацийыш
консультаций-ыш
консультаций-ш
consultation-ILL
no-case
угыч
угыч
угыч
again
av
тольо.
тол-ьо
тол-Е
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юрик 1 (З. Воскресенская)


Столовыйышто кечыше шагат ик гана перыш. Шӱмлан юрик чучо.

Столовыйышто
Столовый-ышто
столовый-штЕ
dining.room-INE
no-case
кечыше
кечыше
кечыше
hanging
ad
кечыше
кечы-ше
кече-шЕ
hang-PTCP.ACT
vb2-ad
шагат
шагат
шагат
hour
no
шагат
шаг-ат
шаге-ат
nursery-and
no-enc
ик
ик
ик
one
ad/nm/pa/pr
гана
гана
гана
times
no/po
перыш.
перы-ш
пере-ш
power-ILL
no-case
перыш.
перы-ш-Ø
пере-ш-Ø
hit-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Шӱмлан
Шӱмл-ан
шӱмлӧ-ан
cordial-with
ad-deriv.ad
Шӱмлан
Шӱм-лан
шӱм-лан
heart-DAT
no-case
Шӱмлан
Шӱм-лан
шӱм-лан
feeling-DAT
no-case
Шӱмлан
Шӱм-лан
шӱм-лан
bark-DAT
no-case
Шӱмлан
Шӱм-ла-н
шӱм-ла-н
heart-PL-GEN
no-num-case
Шӱмлан
Шӱм-ла-н
шӱм-ла-н
feeling-PL-GEN
no-num-case
Шӱмлан
Шӱм-ла-н
шӱм-ла-н
bark-PL-GEN
no-num-case
юрик
юрик
юрик
[X]
de
чучо.
чуч-о
чуч-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юрик 2 (Н. Лекайн)


Верушын чонжылан юрик чучо.

Верушын
Верушын
Верушын
Verushyn
na
чонжылан
чон-жы-лан
чон-жЕ-лан
soul-3SG-DAT
no-poss-case
чонжылан
чон-жы-ла-н
чон-жЕ-ла-н
soul-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
юрик
юрик
юрик
[X]
de
чучо.
чуч-о
чуч-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юриктараш 1


Йоча чарныде юриктара.

Йоча
Йоча
йоча
child
no
чарныде
чарныде
чарныде
continually
av
чарныде
чарны-де
чарне-де
stop-CVB.NEG
vb2-adv
юриктара.
***
***
***
***



юрик-юрик 1 (Ӱпымарий)


Вуй йычыме годым вуйвичкыж гыч юрик-юрик шуралтымыла чучын коршта.

Вуй
Вуй
вуй
head
no
йычыме
йычы-ме
йыче-мЕ
ache-PTCP.PASS
vb2-ad
годым
годым
годым
during
po
вуйвичкыж
вуйвичкыж
вуйвичкыж
temple
no
гыч
гыч
гыч
from
po
юрик-юрик
юрик-юрик
юрик-юрик
[X]
de
шуралтымыла
шуралты-мыла
шуралте-мыла
stick.in-INF.FUT
vb2-inf
шуралтымыла
шуралты-мы-ла
шуралте-мЕ-ла
stick.in-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
шуралтымыла
шуралты-мы-ла
шуралте-мЕ-ла
stick.in-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
шуралтымыла
шуралты-мы-ла
шуралте-мЕ-ла
stick.in-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
чучын
чучын
чучын
perceptibly
av
чучын
чуч-ын-Ø
чуч-н-Ø
seem-PST2-3SG
vb1-tense-pers
чучын
чуч-ын
чуч-н
seem-CVB
vb1-adv
коршта.
коршт-а
коршто-а
hurt-3SG
vb2-pers



юриспруденций 1 (С. Чавайн)


Но следователь – яраланак следователь огыл, яраланак юриспруденцийым тунемын огыл.

Но
Но
но
but
co/no/pa
Но
Но
но
gee.up
in
следователь –
следователь
следователь
investigator
no
яраланак
яралан-ак
яралан-ак
unnecessarily-STR
av-enc
яраланак
яралан-а-к
яралане-а-ак
empty-3SG-STR
vb2-pers-enc
яраланак
яра-лан-ак
яра-лан-ак
empty-DAT-STR
ad/av/no-case-enc
яраланак
яралан-Ø-ак
яралане-Ø-ак
empty-CNG-STR
vb2-conn-enc
яраланак
яра-ла-на-к
яра-ла-на-ак
empty-COMP-1PL-STR
ad/av/no-case-poss-enc
яраланак
яра-ла-на-к
яра-ла-на-ак
empty-PL-1PL-STR
ad/av/no-num-poss-enc
яраланак
яра-ла-н-ак
яра-ла-н-ак
empty-PL-GEN-STR
ad/av/no-num-case-enc
следователь
следователь
следователь
investigator
no
огыл,
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
яраланак
яралан-ак
яралан-ак
unnecessarily-STR
av-enc
яраланак
яралан-а-к
яралане-а-ак
empty-3SG-STR
vb2-pers-enc
яраланак
яра-лан-ак
яра-лан-ак
empty-DAT-STR
ad/av/no-case-enc
яраланак
яралан-Ø-ак
яралане-Ø-ак
empty-CNG-STR
vb2-conn-enc
яраланак
яра-ла-на-к
яра-ла-на-ак
empty-COMP-1PL-STR
ad/av/no-case-poss-enc
яраланак
яра-ла-на-к
яра-ла-на-ак
empty-PL-1PL-STR
ad/av/no-num-poss-enc
яраланак
яра-ла-н-ак
яра-ла-н-ак
empty-PL-GEN-STR
ad/av/no-num-case-enc
юриспруденцийым
юриспруденций-ым
юриспруденций-м
jurisprudence-ACC
no-case
тунемын
тунем-ын-Ø
тунем-н-Ø
learn-PST2-3SG
vb1-tense-pers
тунемын
тунем-ын
тунем-н
learn-CVB
vb1-adv
тунемын
ту-н-ем-ын
ту-н-ем-н
that-GEN-1SG-GEN
pr-case-poss-case
тунемын
ту-н-ем-ын
ту-н-ем-н
gland-GEN-1SG-GEN
no-case-poss-case
тунемын
ту-н-ем-ын
ту-н-ем-н
banner-GEN-1SG-GEN
no-case-poss-case
огыл.
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



юрист 1 (В. Иванов)


– Арам огыл ачам юристым ыштынеже ыле.

Арам
Арам
арам
in.vain
ad/av
Арам
Ара-м
ара-м
body-ACC
no-case
Арам
Ара-м
ара-ем
body-1SG
no-poss
Арам
Ара-м-Ø
ара-ем-Ø
body-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Арам
Ара-м-Ø
ара-ем-Ø
body-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Арам
Ара-м-Ø
ара-ем-Ø
body-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
огыл
ог-Ø-ыл-Ø
ог-Ø-ул-Ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
ачам
ача-м
ача-м
father-ACC
no-case
ачам
ача-м
ача-ем
father-1SG
no-poss
ачам
ача-м-Ø
ача-ем-Ø
father-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ачам
ача-м-Ø
ача-ем-Ø
father-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ачам
ача-м-Ø
ача-ем-Ø
father-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
юристым
юрист-ым
юрист-м
lawyer-ACC
no-case
ыштынеже
ышты-не-же
ыште-не-же
do-DES-3SG
vb2-mood-pers
ыле.
ыл-'е
ул-Е
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юрист 2 (С. Чавайн)


– Тый, Анатолий Степанович, юрист улат.

Тый,
тый
тый
2SG
pr
Анатолий
Анатолий
Анатолий
Anatoliy
na
Степанович,
Степанович
Степанович
Stepanovich
na
юрист
юрист
юрист
lawyer
no
улат.
ула-т
ула-ет
cart-2SG
no-poss
улат.
ула-т
ула-ат
cart-and
no-enc
улат.
ул-ат
уло-ат
is-and
ad/no/vb-enc
улат.
ул-ат
ул-ат
be-2SG
vb1-pers
улат.
у-ла-т
у-ла-ет
new-COMP-2SG
ad/no-case-poss
улат.
у-ла-т
у-ла-ет
new-PL-2SG
ad/no-num-poss
улат.
у-ла-т
у-ла-ат
new-COMP-and
ad/no-case-enc
улат.
у-ла-т
у-ла-ат
new-PL-and
ad/no-num-enc
улат.
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CNG-and
vb1-conn-enc
улат.
ул-Ø-ат
ул-Ø-ат
be-CVB-and
vb1-adv-enc



юрк 1 (Н. Александров)


Рвезе юрк лийын помыжалте.

Рвезе
Рвезе
рвезе
young.man
ad/no
юрк
юрк
юрк
[X]
de
лийын
лийын
лийын
as.a
po
лийын
лий-ын-Ø
лий-н-Ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лийын
лий-ын
лий-н
be-CVB
vb1-adv
помыжалте.
помыжалте-Ø
помыжалте-Ø
wake.up-IMP.2SG
vb2-mood.pers
помыжалте.
помыжалт-е
помыжалт-Е
wake.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
помыжалте.
помыжалте-Ø
помыжалте-Ø
wake.up-CNG
vb2-conn



юрк 2 (Б. Данилов)


Петю корем чоҥга гыч ӱлык ончале гын, шӱмжылан юрк чучын колтыш.

Петю
Петю
Петю
Pet'u
na
корем
корем
корем
ravine
no
корем
кор[ь]-ем
корь-ем
measles-1SG
no-poss
корем
кор-ем
коро-ем
draw-1SG
vb2-pers
корем
кор[ь]-ем-Ø
корь-ем-Ø
measles-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
корем
кор[ь]-ем-Ø
корь-ем-Ø
measles-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
корем
кор[ь]-ем-Ø
корь-ем-Ø
measles-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
чоҥга
чоҥга
чоҥга
hill
no
чоҥга
чоҥга
чоҥга
meatballs
no
чоҥга
чоҥга
чоҥга
wader
no
чоҥга
чоҥга
чоҥга
oilcake
no
чоҥга
чоҥг-а
чоҥго-а
walk-3SG
vb2-pers
гыч
гыч
гыч
from
po
ӱлык
ӱлык
ӱлык
downwards
av
ончале
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
heart-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
feeling-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
bark-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
heart-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
feeling-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
bark-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
юрк
юрк
юрк
[X]
de
чучын
чучын
чучын
perceptibly
av
чучын
чуч-ын-Ø
чуч-н-Ø
seem-PST2-3SG
vb1-tense-pers
чучын
чуч-ын
чуч-н
seem-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers



юрк 3 (М. Евсеева)


– Мом нерет?! – кенета кычкыралме йӱкеш самырык ӱдыр юрк тӧршталтыш.

Мом
Мом
мом
what
pr
Мом
Мо-м
мо-м
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
нерет?! –
нер-ет
нер-ет
nose-2SG
no-poss
нерет?! –
нер-ет
нере-ет
doze-2SG
vb2-pers
кенета
кенета
кенета
suddenly
av
кычкыралме
кычкыралме
кычкыралме
scream
ad
кычкыралме
кычкырал-ме
кычкырал-мЕ
shout-PTCP.PASS
vb1-ad
йӱкеш
йӱк-еш
йӱк-еш
voice-LAT
no-case
самырык
самырык
самырык
young
ad/no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
daughter
no
ӱдыр
ӱдыр
ӱдыр
Virgo
no
юрк
юрк
юрк
[X]
de
тӧршталтыш.
тӧршталты-ш-Ø
тӧршталте-ш-Ø
jump-PST1-3SG
vb2-tense-pers



юрт 1 («Ончыко»)


Ватыж дек лишемаш тӱҥалше Опанасат юрт тӧршталтыш.

Ватыж
Ваты-ж
вате-жЕ
wife-3SG
no-poss
Ватыж
Ваты-ж
вате-жЕ
absorbent.cotton-3SG
no-poss
дек
дек
дек
to
po
лишемаш
лишем-аш
лишем-аш
go.closer.to-INF
vb1-inf
тӱҥалше
тӱҥалше
тӱҥалше
beginning
ad/no
тӱҥалше
тӱҥал-ше
тӱҥал-шЕ
start-PTCP.ACT
vb1-ad
Опанасат
Опанасат
Опанасат
Opanasat
na
юрт
юрт
юрт
[X]
de
тӧршталтыш.
тӧршталты-ш-Ø
тӧршталте-ш-Ø
jump-PST1-3SG
vb2-tense-pers



юрт 2 (К. Васин)


Жучков юрт тарваныш.

Жучков
Жучков
Жучков
Zhuchkov
na
юрт
юрт
юрт
[X]
de
тарваныш.
тарваны-ш-Ø
тарване-ш-Ø
move-PST1-3SG
vb2-tense-pers



юрт 3 («Мар. Эл»)


(Чачукын) уло капше ырен кайыш, шӱмжылан юрт чучо.

(Чачукын)
Чачукын
Чачукын
Chachukyn
na
уло
уло
уло
is
ad/no/vb
капше
кап-ше
кап-жЕ
body-3SG
no-poss
ырен
ыр-ен-Ø
ыре-ен-Ø
warm.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ырен
ыр-ен
ыре-ен
warm.up-CVB
vb2-adv
кайыш,
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш,
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
heart-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
feeling-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
bark-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
heart-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
feeling-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
bark-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
юрт
юрт
юрт
[X]
de
чучо.
чуч-о
чуч-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юртик 1 (Ю. Артамонов)


(Петю) кенета тура верышке шуо, йолжо нигушан ыш тӱкнӧ, рвезе вуйге юртик йомо.

(Петю)
Петю
Петю
Pet'u
na
кенета
кенета
кенета
suddenly
av
тура
тура
тура
steep
ad/av/no/po
тура
тура
тура
rook
po
верышке
верышке
верышке
illative
no
верышке
вер-ышке
вер-шкЕ
place-ILL
no-case
шуо,
шу-о
шу-Е
reach-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуо,
шу-о
шу-Е
ferment-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шуо,
шу-о
шу-Е
whittle-PST1.3SG
vb1-tense.pers
йолжо
йол-жо
йол-жЕ
foot-3SG
no-poss
нигушан
н'игушан
н'игушан
nowhere
av/pr
нигушан
н'игуш-ан
н'игуш-ан
nowhere-with
av/pr-deriv.ad
ыш
ы-ш-Ø
ы-ш-Ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
тӱкнӧ,
тӱкнӧ-Ø
тӱкнӧ-Ø
touch-IMP.2SG
vb2-mood.pers
тӱкнӧ,
тӱкнӧ-Ø
тӱкнӧ-Ø
touch-CNG
vb2-conn
рвезе
рвезе
рвезе
young.man
ad/no
вуйге
вуйге
вуйге
totally
av
вуйге
вуй-ге
вуй-ге
head-COM
no-case
юртик
юртик
юртик
[X]
de
йомо.
йом-о
йом-Е
disappear-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юртке 1 (И. Стрельников)


Йӧратымаш мут шкетше – кӱпш гай веле, кисала лектын, юртке чоҥешта.

Йӧратымаш
Йӧратымаш
йӧратымаш
love
no
Йӧратымаш
Йӧраты-маш
йӧрате-маш
love-NMLZ
vb2-deriv.n
мут
мут
мут
word
no
шкетше –
шкет-ше
шкет-жЕ
alone-3SG
ad/av/pa-poss
шкетше –
шке-т-ше
шке-ет-жЕ
REFL-2SG-3SG
pr-poss-poss
кӱпш
кӱпш
кӱпш
nap
no
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
веле,
веле
веле
only
pa
веле,
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле,
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле,
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
кисала
киса-ла
киса-ла
titmouse-COMP
no-case
кисала
киса-ла
киса-ла
[X]-COMP
no-case
кисала
киса-ла
киса-ла
bread.bag-COMP
no-case
кисала
киса-ла
киса-ла
titmouse-PL
no-num
кисала
киса-ла
киса-ла
[X]-PL
no-num
кисала
киса-ла
киса-ла
bread.bag-PL
no-num
кисала
киса-ла
киса-ла
titmouse-STR
no-enc
кисала
киса-ла
киса-ла
[X]-STR
no-enc
кисала
киса-ла
киса-ла
bread.bag-STR
no-enc
лектын,
лект-ын-Ø
лект-н-Ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
лектын,
лект-ын
лект-н
go-CVB
vb1-adv
юртке
юртке
юртке
suddenly
av
чоҥешта.
чоҥешт-а
чоҥеште-а
fly-3SG
vb2-pers



юрто 1 («Лудш. кн.»)


(Джамбул:) Мый юртеш кушкынам.

(Джамбул:)
Джамбул
Джамбул
Dzhambul
na
Мый
мый
мый
1SG
pr
юртеш
юрт-еш
юрто-еш
yurt-LAT
no-case
кушкынам.
кушк-ын-ам
кушк-н-ам
grow-PST2-1SG
vb1-tense-pers
кушкынам.
кушкы-на-м
кушко-на-м
where-1PL-ACC
av/pr-poss-case



юрто 2 (В. Короленко)


Слобода тӱрыштӧ изи юрто шога.

Слобода
Слобода
слобода
sloboda
no
тӱрыштӧ
тӱр-ыштӧ
тӱр-штЕ
edge-INE
no-case
тӱрыштӧ
тӱр-ыштӧ
тӱр-штЕ
embroidery-INE
no-case
изи
изи
изи
small
ad/no
юрто
юрто
юрто
yurt
no
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



юртылдик 1 (С. Чавайн)


Мераҥ юртылдик тӧршталтыш да тушакак йымен возо.

Мераҥ
Мераҥ
мераҥ
hare
no
Мераҥ
Мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Мераҥ
Мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Мераҥ
Мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Мераҥ
Мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Мераҥ
Мера-ҥ-Ø
мера-аҥ-Ø
measure-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
Мераҥ
Мер-аҥ-Ø
мер-аҥ-Ø
community-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
юртылдик
юртылдик
юртылдик
[X]
de
тӧршталтыш
тӧршталты-ш-Ø
тӧршталте-ш-Ø
jump-PST1-3SG
vb2-tense-pers
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
тушакак
тушакак
тушакак
immediately
av/pr
тушакак
тушак-ак
тушак-ак
there-STR
av/pr-enc
йымен
йым-ен-Ø
йыме-ен-Ø
be.blinded-PST2-3SG
vb2-tense-pers
йымен
йым-ен
йыме-ен
be.blinded-CVB
vb2-adv
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-IMP.2SG
vb2-mood.pers
возо.
воз-о
воз-Е
lie.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
возо.
возо-Ø
возо-Ø
write-CNG
vb2-conn



юртым-юртым 1 (И. Стрельников)


(Киса) укш гыч укшыш юртым-юртым тӧрштылеш.

(Киса)
Киса
киса
titmouse
no
(Киса)
Киса
киса
[X]
no
(Киса)
Киса
киса
bread.bag
no
укш
укш
укш
branch
no
гыч
гыч
гыч
from
po
укшыш
укш-ыш
укш-ш
branch-ILL
no-case
юртым-юртым
юртым-юртым
юртым-юртым
[X]
de
тӧрштылеш.
тӧрштыл-еш
тӧрштыл-еш
jump-3SG
vb1-pers



юскынус 1


Юскынус еҥ

Юскынус
Юскынус
Юскынус
Yuskynus
na
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no



юстиций 1 («Мар. ком.»)


Социалистический законностьым да правопорядкым пеҥгыдемдымаште юстиций, суд, прокурор орган-влакын, совет милицийын ответственностьышт кугу.

Социалистический
Социалистический
социалистический
socialist
ad
законностьым
законность-ым
законность-м
lawfulness-ACC
no-case
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
правопорядкым
***
***
***
***
пеҥгыдемдымаште
пеҥгыдемдымаш-те
пеҥгыдемдымаш-штЕ
strengthening-INE
no-case
пеҥгыдемдымаште
пеҥгыдемды-маш-те
пеҥгыдемде-маш-штЕ
compress-NMLZ-INE
vb2-deriv.n-case
пеҥгыдемдымаште
пеҥгыдем-дымаш-те
пеҥгыдем-дымаш-штЕ
harden-NMLZ.NEG-INE
vb1-deriv.n-case
пеҥгыдемдымаште
пеҥгыд-ем-дымаш-те
пеҥгыде-ем-дымаш-штЕ
hard-TRANS-NMLZ.NEG-INE
ad-deriv.v-deriv.n-case
юстиций,
юстиций
юстиций
justice
no
суд,
суд
суд
court
no
прокурор
прокурор
прокурор
public.prosecutor
no
орган-влакын,
орган-влак-ын
орган-влак-н
organ-PL-GEN
no-num-case
орган-влакын,
орган-влак-ын
орган-влак-н
organ-PL-GEN
no-num-case
совет
совет
совет
council
no
совет
сов-ет
сово-ет
palm-2SG
no-poss
совет
сов-ет
сово-ет
slap-2SG
vb2-pers
милицийын
милиций-ын
милиций-н
police-GEN
no-case
ответственностьышт
ответственность-ышт
ответственность-шт
responsibility-3PL
no-poss
кугу.
кугу
кугу
big
ad/no



юстырге 1 («Ончыко»)


Аваже, нимом пелештыде, вес пӧлемыш юстырге ошкыл кайыш.

Аваже,
Аваже
аваже
honey
no
Аваже,
Ава-же
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
Аваже,
Ав-а-же
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
нимом
н'имом
н'имом
nothing
pr
нимом
н'имо-м
н'имо-м
nothing-ACC
ad/av/pr-case
пелештыде,
пелештыде
пелештыде
silently
av
пелештыде,
пелешты-де
пелеште-де
say-CVB.NEG
vb2-adv
вес
вес
вес
different
ad/pr
пӧлемыш
пӧлем-ыш
пӧлем-ш
room-ILL
no-case
юстырге
юстырге
юстырге
slowly
av
ошкыл
ошкыл
ошкыл
step
no
ошкыл
ошкыл-Ø
ошкыл-Ø
step-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ошкыл
ошкыл-Ø
ошкыл-Ø
step-CNG
vb1-conn
ошкыл
ошкыл-Ø
ошкыл-Ø
step-CVB
vb1-adv
кайыш.
кай-ыш
кай-ш
aftergrass-ILL
no-case
кайыш.
кайы-ш-Ø
кае-ш-Ø
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers



юташ 1 (Ю. Галютин)


Юто да юто ынде. Жалке веле, ондалчык. Шӧржӧ уке.

Юто
Юто
юто
fowl
no
Юто
Юто-Ø
юто-Ø
suck-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Юто
Юто-Ø
юто-Ø
suck-CNG
vb2-conn
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
юто
юто
юто
fowl
no
юто
юто-Ø
юто-Ø
suck-IMP.2SG
vb2-mood.pers
юто
юто-Ø
юто-Ø
suck-CNG
vb2-conn
ынде.
ынде
ынде
now
av/pa
Жалке
Жалке
жалке
pity
av
веле,
веле
веле
only
pa
веле,
веле-Ø
веле-Ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
веле,
вел-'е
вел-Е
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
веле,
веле-Ø
веле-Ø
spill-CNG
vb2-conn
ондалчык.
ондалчык
ондалчык
fraud
ad/no
Шӧржӧ
Шӧр-жӧ
шӧр-жЕ
milk-3SG
no-poss
Шӧржӧ
Шӧр-жӧ
шӧр-жЕ
edge-3SG
no-poss
уке.
уке
уке
no
ad/no/pa



юто 1 («Мар. Эл»)


Вольыкшым, ютыжым да ужалаш лиймым (эрге ден шешке) чыла оксаш савырышт.

Вольыкшым,
Вольык-шы-м
вольык-жЕ-м
cattle-3SG-ACC
no-poss-case
ютыжым
юты-жы-м
юто-жЕ-м
fowl-3SG-ACC
no-poss-case
да
да
да
and
co
да
да
да
yes
pa
ужалаш
ужал-аш
ужале-аш
sell-INF
vb2-inf
лиймым
лиймы-м
лийме-м
happening-ACC
ad-case
лиймым
лий-мы-м
лий-мЕ-м
be-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
(эрге
эрге
эрге
son
no
(эрге
эр-ге
эр-ге
morning-COM
ad/av/no-case
(эрге
эрге-Ø
эрге-Ø
warp-IMP.2SG
vb2-mood.pers
(эрге
эрге-Ø
эрге-Ø
reap-IMP.2SG
vb2-mood.pers
(эрге
эрге-Ø
эрге-Ø
warp-CNG
vb2-conn
(эрге
эрге-Ø
эрге-Ø
reap-CNG
vb2-conn
ден
ден
ден
and
co
шешке)
шешке
шешке
daughter-in-law
no
чыла
чыла
чыла
everything
ad/pa/pr
оксаш
окса-ш
окса-ш
money-ILL
no-case
оксаш
окса-ш
окса-еш
money-LAT
no-case
савырышт.
савыр-ышт
савыр-шт
good.behavior-3PL
no-poss
савырышт.
савырышт-Ø
савырышт-Ø
turn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
савырышт.
савыры-шт
савыре-шт
make-IMP.3PL
vb2-mood.pers
савырышт.
савыры-ш-т
савыре-ш-т
make-PST1-3PL
vb2-tense-pers
савырышт.
савырышт-Ø
савырышт-Ø
turn-CNG
vb1-conn
савырышт.
савырышт-Ø
савырышт-Ø
turn-CVB
vb1-adv



юто 2 («Мар. Эл»)


Колхозышто чывым, моло ютымат сайын ончат.

Колхозышто
Колхоз-ышто
колхоз-штЕ
kolkhoz-INE
no-case
чывым,
чывы-м
чыве-м
chicken-ACC
no-case
моло
моло
моло
other
no/pr
ютымат
юты-м-ат
юто-м-ат
fowl-ACC-and
no-case-enc
ютымат
юты-м-ат
юто-мЕ-ат
suck-PTCP.PASS-and
vb2-ad-enc
сайын
сайын
сайын
well
av
сайын
сайын
сайын
each
po
сайын
сай-ын
сай-н
good-GEN
ad/av-case
ончат.
онч-ат
ончо-ат
look-3PL
vb2-pers
ончат.
онч-а-т
ончо-а-ат
look-3SG-and
vb2-pers-enc
ончат.
онч-Ø-ат
ончо-Ø-ат
look-CNG-and
vb2-conn-enc



ючик 1 (М. Иванов)


Рвезын шӱмжылан ючик чучо.

Рвезын
Рвезын
рвезын
youthfully
av
Рвезын
Рвезы-н
рвезе-н
young.man-GEN
ad/no-case
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
heart-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
feeling-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-лан
шӱм-жЕ-лан
bark-3SG-DAT
no-poss-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
heart-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
feeling-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
шӱмжылан
шӱм-жы-ла-н
шӱм-жЕ-ла-н
bark-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
ючик
ючик
ючик
[X]
de
чучо.
чуч-о
чуч-Е
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ючик 2 («Мар. Эл»)


(Олянан) чонлан ючик чучын колтыш. Терышке ончале гын, эшеат чот лӱдӧ.

(Олянан)
Олянан
Олянан
Ol'anan
na
чонлан
чонл-ан
чонло-ан
sincere-with
ad-deriv.ad
чонлан
чон-лан
чон-лан
soul-DAT
no-case
чонлан
чон-ла-н
чон-ла-н
soul-PL-GEN
no-num-case
ючик
ючик
ючик
[X]
de
чучын
чучын
чучын
perceptibly
av
чучын
чуч-ын-Ø
чуч-н-Ø
seem-PST2-3SG
vb1-tense-pers
чучын
чуч-ын
чуч-н
seem-CVB
vb1-adv
колтыш.
колтыш
колтыш
conductivity
no
колтыш.
колты-ш-Ø
колто-ш-Ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Терышке
Тер-ышке
тер-шкЕ
sled-ILL
no-case
ончале
ончал-'е
ончал-Е
look-PST1.3SG
vb1-tense.pers
гын,
гын
гын
if
co/pa
эшеат
эше-ат
эше-ат
yet-and
av-enc
чот
чот
чот
very
av
чот
чот
чот
number
no
лӱдӧ.
лӱд-ӧ
лӱд-Е
be.afraid.of-PST1.3SG
vb1-tense.pers



ючкаш 1 («Мар. ӱдыр.»)


(Ушкал) шӧрым волтыжо манын, презым аваж деке луктын колта. Презет аваж шӧрым ючкаш тӱҥалеш.

(Ушкал)
Ушкал
ушкал
cow
no
шӧрым
шӧр-ым
шӧр-м
milk-ACC
no-case
шӧрым
шӧр-ым
шӧр-м
edge-ACC
no-case
волтыжо
волты-жо
волто-жЕ
lower-IMP.3SG
vb2-mood.pers
волтыжо
волты-Ø-жо
волто-Ø-жЕ
lower-CNG-3SG
vb2-conn-poss
манын,
манын
манын
that
co
манын,
ман-ын-Ø
ман-н-Ø
say-PST2-3SG
vb1-tense-pers
манын,
ман-ын
ман-н
say-CVB
vb1-adv
презым
презы-м
презе-м
calf-ACC
no-case
презым
презы-м
презе-м
Taurus-ACC
no-case
аваж
ава-ж
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваж
ав-а-ж
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
деке
деке
деке
to
po
луктын
лукт-ын-Ø
лукт-н-Ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
луктын
лукт-ын
лукт-н
lead.out-CVB
vb1-adv
колта.
колт-а
колто-а
send-3SG
vb2-pers
Презет
През-ет
презе-ет
calf-2SG
no-poss
Презет
През-ет
Презе-ет
Taurus-2SG
no-poss
аваж
ава-ж
ава-жЕ
mother-3SG
no-poss
аваж
ав-а-ж
аве-а-жЕ
cut-3SG-3SG
vb2-pers-poss
шӧрым
шӧр-ым
шӧр-м
milk-ACC
no-case
шӧрым
шӧр-ым
шӧр-м
edge-ACC
no-case
ючкаш
***
***
***
***
тӱҥалеш.
тӱҥал-еш
тӱҥал-еш
start-3SG
vb1-pers



ючо 1


Юштышо еҥым ючо маныт.

Юштышо
Юштышо
Юштышо
Yushtysho
na
еҥым
еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
ючо
***
***
***
***
маныт.
ман-ыт
ман-ыт
say-3PL
vb1-pers



ючыл 1 («Ончыко»)


Иктын-иктын ючыл шогышо завод тӱньык-влак гыч шем шикш чарныде тӱрген шога.

Иктын-иктын
Иктын-иктын
иктын-иктын
one.by.one
av
ючыл
ючыл
ючыл
[X]
de
шогышо
шогышо
шогышо
standing
no
шогышо
шогы-шо
шого-шЕ
stand-PTCP.ACT
vb2-ad
завод
завод
завод
factory
no
тӱньык-влак
тӱньык-влак
тӱньык-влак
chimney-PL
no-num
гыч
гыч
гыч
from
po
шем
шем
шем
black
ad
шикш
шикш
шикш
smoke
no
шикш
шикш-Ø
шикш-Ø
give.off.smoke-IMP.2SG
vb1-mood.pers
шикш
шикш-Ø
шикш-Ø
give.off.smoke-CNG
vb1-conn
шикш
шикш-Ø
шикш-Ø
give.off.smoke-CVB
vb1-adv
чарныде
чарныде
чарныде
continually
av
чарныде
чарны-де
чарне-де
stop-CVB.NEG
vb2-adv
тӱрген
тӱрг-ен-Ø
тӱргӧ-ен-Ø
rise-PST2-3SG
vb2-tense-pers
тӱрген
тӱрг-ен
тӱргӧ-ен
rise-CVB
vb2-adv
шога.
шога
шога
plough
no
шога.
шог-а
шого-а
stand-3SG
vb2-pers



ючылий 1 («Ончыко»)


Тыгай (тӧпката) еҥ Усов гай ючылий деч нигунам ок лӱд.

Тыгай
Тыгай
тыгай
such
ad/av/no/pr
(тӧпката)
***
***
***
***
еҥ
еҥ
еҥ
person
ad/no
Усов
Усов
Усов
Usov
na
гай
гай
гай
like
ad/av/pa/po
ючылий
ючылий
ючылий
tall
ad
деч
деч
деч
from
po
нигунам
н'игунам
н'игунам
never
av/pr
ок
ок-Ø
ок-Ø
NEG-3SG
vb-pers
лӱд.
лӱд-Ø
лӱд-Ø
be.afraid.of-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лӱд.
лӱд-Ø
лӱд-Ø
be.afraid.of-CNG
vb1-conn
лӱд.
лӱд-Ø
лӱд-Ø
be.afraid.of-CVB
vb1-adv



юшка 1 (З. Воскресенская)


Озакува, коҥга юшкам сайын петырыме але уке, терген нале.

Озакува,
Озакува
озакува
owner
no
коҥга
коҥга
коҥга
stove
no
юшкам
юшка-м
юшка-м
damper-ACC
no-case
юшкам
юшка-м
юшка-ем
damper-1SG
no-poss
юшкам
юшка-м-Ø
юшка-ем-Ø
damper-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
юшкам
юшка-м-Ø
юшка-ем-Ø
damper-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
юшкам
юшка-м-Ø
юшка-ем-Ø
damper-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
сайын
сайын
сайын
well
av
сайын
сайын
сайын
each
po
сайын
сай-ын
сай-н
good-GEN
ad/av-case
петырыме
петырыме
петырыме
closed
ad
петырыме
петыры-ме
петыре-мЕ
close-PTCP.PASS
vb2-ad
але
ал'е
ал'е
or
av/co/pa
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
але
але-Ø
але-Ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
уке,
уке
уке
no
ad/no/pa
терген
терген
терген
searchingly
av
терген
терг-ен-Ø
терге-ен-Ø
check-PST2-3SG
vb2-tense-pers
терген
терг-ен
терге-ен
check-CVB
vb2-adv
нале.
нал'е
нал'е
soft.red.clay
no
нале.
нал-'е
нал-Е
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers



юшка 2 (Ю. Артамонов)


(Николай) пум пуртышат, коҥгаш пуралыш, юшкам почо, тулым пижыктыш.

(Николай)
Николай
Николай
Nikolay
na
пум
пу-м
пу-м
wood-ACC
no-case
пуртышат,
пуртыш-ат
пуртышо-ат
person.letting.people.in-and
ad/no-enc
пуртышат,
пурты-ш-Ø-ат
пурто-ш-Ø-ат
bring.in-PST1-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
пуртышат,
пурты-ш-ат
пурто-шЕ-ат
bring.in-PTCP.ACT-and
vb2-ad-enc
коҥгаш
коҥга-ш
коҥга-ш
stove-ILL
no-case
коҥгаш
коҥга-ш
коҥга-еш
stove-LAT
no-case
пуралыш,
пуралы-ш-Ø
пурале-ш-Ø
build.a.framework-PST1-3SG
vb2-tense-pers
юшкам
юшка-м
юшка-м
damper-ACC
no-case
юшкам
юшка-м
юшка-ем
damper-1SG
no-poss
юшкам
юшка-м-Ø
юшка-ем-Ø
damper-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
юшкам
юшка-м-Ø
юшка-ем-Ø
damper-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
юшкам
юшка-м-Ø
юшка-ем-Ø
damper-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
почо,
поч-о
поч-Е
open-PST1.3SG
vb1-tense.pers
тулым
тул-ым
тул-м
fire-ACC
ad/no-case
тулым
тулы-м
туло-м
watermill-ACC
no-case
тулым
тулы-м
туло-м
stormy-ACC
ad-case
пижыктыш.
пижыктыш
пижыктыш
stapler
no
пижыктыш.
пижыкты-ш-Ø
пижыкте-ш-Ø
hook-PST1-3SG
vb2-tense-pers
пижыктыш.
пиж-ыкты-ш-Ø
пиж-ктЕ-ш-Ø
stick-CAUS-PST1-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers



юшлаш [I] 1 («У вий»)


Тӱр гычак шогышо кӱжгӧ, кужу нулго юшлен лупшалте.

Тӱр
Тӱр
тӱр
edge
no
Тӱр
Тӱр
тӱр
embroidery
no
Тӱр
Тӱр
тӱр
[X]
de
гычак
гыч-ак
гыч-ак
from-STR
po-enc
шогышо
шогышо
шогышо
standing
no
шогышо
шогы-шо
шого-шЕ
stand-PTCP.ACT
vb2-ad
кӱжгӧ,
кӱжгӧ
кӱжгӧ
thick
ad
кужу
кужу
кужу
long
ad
нулго
нулго
нулго
fir
no
юшлен
юшл-ен-Ø
юшло-ен-Ø
make.a.whistling.sound-PST2-3SG
vb2-tense-pers
юшлен
юшл-ен
юшло-ен
make.a.whistling.sound-CVB
vb2-adv
лупшалте.
лупшалт-е
лупшалт-Е
be.whipped-PST1.3SG
vb1-tense.pers
лупшалте.
лупш-алт-е
лупшо-алт-Е
whip-REF-PST1.3SG
vb2-deriv.v-tense.pers



юшлаш [II] 1 (Ӱпымарий)


Орина юшлен шортын шоген.

Орина
Орина
Орина
Orina
na
юшлен
юшл-ен-Ø
юшло-ен-Ø
make.a.whistling.sound-PST2-3SG
vb2-tense-pers
юшлен
юшл-ен
юшло-ен
make.a.whistling.sound-CVB
vb2-adv
шортын
шорт-ын
шорт-н
shorts-GEN
no-case
шортын
шорт-ын
шорт-н
lamentation-GEN
no-case
шортын
шорт-ын-Ø
шорт-н-Ø
cry-PST2-3SG
vb1-tense-pers
шортын
шорт-ын
шорт-н
cry-CVB
vb1-adv
шоген.
шог-ен-Ø
шого-ен-Ø
stand-PST2-3SG
vb2-tense-pers
шоген.
шог-ен
шого-ен
stand-CVB
vb2-adv



юшт 1 («Ончыко»)


Лёша йоҥгыдо залыш юшт пурен шогале.

Лёша
Лёша
Лёша
L'osha
na
йоҥгыдо
йоҥгыдо
йоҥгыдо
spacious
ad/no
залыш
зал-ыш
зал-ш
hall-ILL
no-case
юшт
юшт
юшт
[X]
de
юшт
ю-шт
ю-шт
magic-3PL
no-poss
юшт
ю-шт
ю-шт
cool-3PL
no-poss
пурен
пур-ен-Ø
пуро-ен-Ø
go.in-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пурен
пур-ен
пуро-ен
go.in-CVB
vb2-adv
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале.
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале.
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn



юшт 2 (К. Васин)


Эрпатыр, палыме йӱкым колын, юшт кынел шогале, Данилом палыш.

Эрпатыр,
Эрпатыр
Эрпатыр
Erpatyr
na
палыме
палыме
палыме
known
ad
палыме
палы-ме
пале-мЕ
know-PTCP.PASS
vb2-ad
йӱкым
йӱк-ым
йӱк-м
voice-ACC
no-case
колын,
кол-ын
кол-н
fish-GEN
no-case
колын,
кол-ын
кол-н
Pisces-GEN
no-case
колын,
колы-н
коло-н
twenty-GEN
nm-case
колын,
кол-ын-Ø
кол-н-Ø
hear-PST2-3SG
vb1-tense-pers
колын,
кол-ын
кол-н
hear-CVB
vb1-adv
юшт
юшт
юшт
[X]
de
юшт
ю-шт
ю-шт
magic-3PL
no-poss
юшт
ю-шт
ю-шт
cool-3PL
no-poss
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-IMP.2SG
vb1-mood.pers
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-CNG
vb1-conn
кынел
кын'ел-Ø
кын'ел-Ø
get.up-CVB
vb1-adv
шогале,
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
шогале,
шогал-'е
шогал-Е
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
шогале,
шогале-Ø
шогале-Ø
plough-CNG
vb2-conn
Данилом
Данилом
Данилом
Danilom
na
палыш.
палыш
палыш
[X]
no
палыш.
палыш
палыш
literacy
no
палыш.
палы-ш
пале-ш
marking-ILL
ad/no-case
палыш.
палы-ш-Ø
пале-ш-Ø
know-PST1-3SG
vb2-tense-pers



юшташ 1


Еҥым юшташ

Еҥым
Еҥ-ым
еҥ-м
person-ACC
ad/no-case
юшташ
***
***
***
***



юштке 1 (Н. Лекайн)


Омылан нелырак качыже пече воктен юштке возын кия.

Омылан
Омы-лан
омо-лан
sleep-DAT
no-case
Омылан
Омы-ла-н
омо-ла-н
sleep-PL-GEN
no-num-case
нелырак
нелы-рак
неле-рак
heavy-COMP
ad/no-deg
нелырак
нел-'е-рак
нел-Е-рак
swallow-PST1.3SG-COMP
vb1-tense.pers-deg
качыже
качы-же
каче-жЕ
bridegroom-3SG
no-poss
качыже
качы-же
каче-жЕ
scissors-3SG
no-poss
качыже
качы-же
каче-жЕ
rafter-3SG
no-poss
пече
пече
пече
fence
no
пече
пече
пече
outrunner
no
пече
пече-Ø
пече-Ø
fence.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
пече
пече-Ø
пече-Ø
fence.in-CNG
vb2-conn
воктен
воктен
воктен
beside
av/po
воктен
вокт-ен-Ø
вокто-ен-Ø
strip.bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
воктен
вокт-ен
вокто-ен
strip.bark-CVB
vb2-adv
юштке
юштке
юштке
stretched.out
av
возын
воз-ын
воз-н
cart-GEN
no-case
возын
воз-ын-Ø
воз-н-Ø
lie.down-PST2-3SG
vb1-tense-pers
возын
воз-ын
воз-н
lie.down-CVB
vb1-adv
кия.
ки[й]-[а]
кие-а
lie-3SG
vb2-pers



юштыра 1


Юштыра лум

Юштыра
Юштыра
Юштыра
Yushtyra
na
лум
лум
лум
snow
no
лум
лу-м
лу-м
bone-ACC
no-case
лум
лу-м
лу-м
ten-ACC
nm-case
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-CNG
vb1-conn
лум
лум-Ø
лум-Ø
snow-CVB
vb1-adv



юштыра 2


юштыра пареҥге

юштыра
***
***
***
***
пареҥге
пареҥге
пареҥге
potato
no



юштыргаш 1 (Ӱпымарий)


Лум йӱштӧ годым юштырга.

Лум
Лум
лум
snow
no
Лум
Лу-м
лу-м
bone-ACC
no-case
Лум
Лу-м
лу-м
ten-ACC
nm-case
Лум
Лум-Ø
лум-Ø
snow-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Лум
Лум-Ø
лум-Ø
snow-CNG
vb1-conn
Лум
Лум-Ø
лум-Ø
snow-CVB
vb1-adv
йӱштӧ
йӱштӧ
йӱштӧ
cold
ad/no
годым
годым
годым
during
po
юштырга.
***
***
***
***



юштыргаш 2 (Й. Осмин)


Коридорышто цемент юштырген пытен, лакылаште ночко, лавыран.

Коридорышто
Коридор-ышто
коридор-штЕ
corridor-INE
no-case
цемент
цемент
цемент
cement
no
юштырген
***
***
***
***
пытен,
пыт-ен-Ø
пыте-ен-Ø
end-PST2-3SG
vb2-tense-pers
пытен,
пыт-ен
пыте-ен
end-CVB
vb2-adv
лакылаште
лакыла-ште
лакыла-штЕ
potholes-INE
no-case
лакылаште
лакы-ла-ште
лаке-ла-штЕ
hole-PL-INE
no-num-case
ночко,
ночко
ночко
wet
ad/no
лавыран.
лавыран
лавыран
muddy
ad
лавыран.
лавыра-н
лавыра-ан
mud-with
no-deriv.ad
лавыран.
лавыра-н
лавыра-н
mud-GEN
no-case



The Mari Web Project is primarily based at the Department of Finno-Ugric Studies at the University of Vienna. The second stage of the project is being funded by the Kone Foundation: The Mari Web Project: Phase 2. Some of our work is carried out at the Institute of Finno-Ugric and Uralic Studies at the Ludwig Maximilian University of Munich.
Last update: 10 August 2023