Logowww.mari-language.com:
Main page » Corpus Tool » Кече шочеш йӱдвелыште » 3. КОРНО ӰЖЕШ / THE JOURNEY BECKONS

Corpus Tool Demo - Кече шочеш йӱдвелыште - 3. КОРНО ӰЖЕШ / THE JOURNEY BECKONS

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]


Ик арня эрта, весе...
Увер уке.
Мый паша гычат лектынам.
Геннадий икымше августышто радио гыч кайыш.
Увер эше уке.
— Юра, Аплетинет кушко йомо?
— Геннадий кечын мый декем йыҥгырта.
— Сита тетла тыге Йошкар-Олаште яра кияш.
Кайыман ве-ет.
Ындыжым уремышкат лекташ вожылмаш.
Кажныже «Эшеат каен огыдал?» манын яҥыша.
Пуйто поктат веле.
Мом каласашат ом пале.
Ала саде директорлан ыжна келше?
— Чыте, — манам, — Геннадий.
Чыте да вучо.
Такшым пеш сайын чеверласышнас.
Ме директорлан келшышна гойо.
Ит ойгыро, увер садак лиеш.
Чынак, ик кечын мыланем почто гыч заказной серыш толмо нерген увертарымаш кагазым кондышт.
Конвертыште когыляннат ӱжмаш кия.
Тиде кагазак пограничный зоныш пураш правам пуа.
Вет Певек олаже лачак погранзонышто.
А ик кастене электронный почто тольо.
Тудыжо чылт ӧрыктарыш: «Ямдылалтса.
Те корныш 12 августышто лекшаш улыда.
Но билетым шке оксада дене налаш верештеш.
Тыште тиде йодышым ворандарен колташ йӧн ыш лек.
Мийымекыда, чыла оксам пӧртылтена...»
— Вот тиде да-а!
Вигак икымше проблеме лекте.
Мыйын оксам уке, — манеш Геннадий.
— Мыланемат амалкалыман.
Оксалан верчын шӧрлаш ок лий.
Икте-весе дечын арен, кӱлеш оксам чумыркалаш пижна, тунамак Йошкар-Оласе авиабилетым ужалыме кассыш кайышна.
— У-у, — манеш кассир, — Певекыш билет уке.
Шымше октябрьлан веле.
— Уке, мыланна латкокымшо августлан кӱлеш, — манына.
— Тугеже тыланда Москош кайыман да тушто налман, — темлыш кассир.
— Тушто те кокымшо сентябрьлан налын кертыда докан.
Компьютерем кок билет улмо нерген ончыкта.
Но мый саде авиакомпанийын билетшым ужален ом керт.
Тиде уверымак Анадырьыш шуктышна.
— Уке, — манеш мемнан ончыклык директорна, — те латкокымшо августышто чоҥештышаш улыда.
Мый Чукоткын Москосо представительствыж дене кутырен келшем.
Латкокытан август марте арня наре кодо.
Кече кечым шотла, а увер тетла — нимогай.
Теве латиктан числат толын шуо.
Куд шагат эр.
Анадырь гыч йыҥгыртат: «Те таче Москош лекшаш, эрла Певекыш чоҥештышаш улыда».
Ушна кайыш!
Геннадий кӱлеш оксамат чумырен шуктен огыл.
Но мом ыштет: тӧчыман, толашыман.
Пелашыже, провор ӱдырамаш, пеш вашке кӱлеш наре оксам муо.
Ик жап гыч Моско гыч, Чукоткын представительствыж гыч, йыҥгыртат: «Латкокытан августлан кызытеш ик билет гына уло.
Но те садак толза, садак коктынат чоҥештеда».
Представительстве гычак йыҥгыртат гын, ӱшаныман тудо.
Вует-почет... давай вашкерак сумкам погаш, Моско поездыш палыме гоч билетым налаш.
Алевтина пелашем мом гына сумкаш ок шӱш!..
— Тынарже ит опто, — манам.
— Неле лиеш вет.
— Ничево-о, — шинчавӱдшым ӱштылалын манеш пелашем, — утыжым нимат ом пыште.
Чылажат кӱлешан, ӧрдыж велыште чылажат пешакак кӱлеш лиеш дыр.
Кок кугу сумка погыныш.
Нӧлталын ончышым, «Ничево, нумалаш лиеш», маньым.
А шкеже кевытыште пуд шинчалым налше ик марий нерген йомакым шарналтышым.
Йӧра эше ик сумкажым вачӱмбак сакалташ лиеш, весыже — тыртышан, шӱдырен наҥгаяш пеш йӧнан.



Admin login:

[Search]


3 — 1


Ик арня эрта, весе...

Ик
Ик
ик
one
nm
арня
арня
арня
week
no
эрта,
эрт
эрте
pass-3SG
vb2-pers
весе...
весе
весе
different
ad

One week, passes, another one ...


3 — 2


Увер уке.

Увер
Увер
увер
news
no
уке.
уке
уке
no
pa

No news.


3 — 3


Мый паша гычат лектынам.

Мый
мый
мый
1SG
pr
паша
паша
паша
work
no
гычат
гыч-ат
гыч-ат
from-and
po-enc
лектынам.
лект-ын-ам
лект-ам
go-PST2-1SG
vb1-tense-pers

I even left my job.


3 — 4


Геннадий икымше августышто радио гыч кайыш.

Геннадий
Геннадий
Геннадий
Gennadiy
na
икымше
икымше
икымше
first
nm
августышто
август-ышто
август-штЕ
August-INE
no-case
радио
радио
радио
radio
no
гыч
гыч
гыч
from
po
кайыш.
кайы
кае
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers

Gennady left the radio station on 1 August.


3 — 5


Увер эше уке.

Увер
Увер
увер
news
no
эше
эше
эше
yet
av
уке.
уке
уке
no
pa

Still no news.


3 — 6


— Юра, Аплетинет кушко йомо?

Юра,
Юра
Юра
Yura
na
Аплетинет
Аплетин -ет
Аплетин -ет
Apletin -2SG
na -poss
кушко
кушко
кушко
where
av
йомо?
йом
йом
disappear-PST1.3SG
vb1-tense.pers

'- Yura, where did that Apletin disappear to?


3 — 7


— Геннадий кечын мый декем йыҥгырта.

Геннадий
Геннадий
Геннадий
Gennadiy
na
кечын
кечы
кече
sun-GEN
no-case
мый
мый
мый
1SG
pr
декем
дек-ем
дек-ем
to-1SG
po-poss
йыҥгырта.
йыҥгырт
йыҥгырте
call-3SG
vb2-pers

'- Gennady phoned me one day.


3 — 8


— Сита тетла тыге Йошкар-Олаште яра кияш.

Сита
Сит
сите
suffice-3SG
vb2-pers
тетла
тетла
тетла
any.more
av
тыге
тыге
тыге
so
av
Йошкар-Олаште
Йошкар-Ола-ште
Йошкар-Ола-штЕ
Yoshkar-Ola-INE
pn-case
яра
яра
яра
freely
av
кияш.
ки[й]-[а]ш
кие-аш
lie-INF
vb2-inf

'- Enough sitting around in Yoshkar-Ola twiddling our thumbs.


3 — 9


Кайыман ве-ет.

Кайыман
Кайы-ман
кае-ман
go-INF.NEC
vb2-inf
ве-ет.
ве-ет
вет
so
pa

Time to gooooo.


3 — 10


Ындыжым уремышкат лекташ вожылмаш.

Ындыжым
Ындыжым
ындыжым
now
av
уремышкат
урем-ышк-ат
урем-шкЕ-ат
street-ILL-and
no-case-enc
лекташ
лект-аш
лект-аш
go-INF
vb1-inf
вожылмаш.
вожыл-маш
вожыл-маш
be.ashamed-NMLZ
vb1-deriv.n

Now it's shameful to even go outside.


3 — 11


Кажныже «Эшеат каен огыдал?» манын яҥыша.

Кажныже
Кажны-же
кажне-жЕ
each-3SG
pr-poss
«Эшеат
Эше-ат
эше-ат
yet-and
av-enc
каен
ка[й]-ен
кае-ен
go-CVB
vb2-adv
огыдал?»
ог-ыда
ог-ыда-ул
NEG-2PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn
манын
ман-ын
ман
say-CVB
vb1-adv
яҥыша.
яҥыш
яҥыше
pester-3SG
vb2-pers

They're all bugging me with their "You still haven't left?"


3 — 12


Пуйто поктат веле.

Пуйто
Пуйто
пуйто
as.if
co
поктат
покт-ат
покто-ат
drive-3PL
vb2-pers
веле.
веле
веле
only
pa

As if they'd drive us away.


3 — 13


Мом каласашат ом пале.

Мом
Мо
мо
what -ACC
pr -case
каласашат
калас-аш-ат
каласе-аш-ат
say-INF-and
vb2-inf-enc
ом
о
о
NEG-1SG
vb-pers
пале.
пале
пале
know-CNG
vb2-conn

I don't even know what do say.


3 — 14


Ала саде директорлан ыжна келше?

Ала
Ала
ала
maybe
pa
саде
саде
саде
that
pr
директорлан
директор-лан
директор-лан
director-DAT
no-case
ыжна
ы -на
ы -на
NEG -PST-1PL
vb -tense-pers
келше?
келше
келше
appeal.to-CNG
vb2-conn

Maybe that director didn't like us then?


3 — 15


— Чыте, — манам, — Геннадий.

Чыте, —
Чыте
чыте
tolerate-IMP.2SG
vb2-mood.pers
манам, —
ман-ам
ман-ам
say-1SG
vb1-pers
Геннадий.
Геннадий
Геннадий
Gennadiy
na

'- Be patient - I say, -Gennady.


3 — 16


Чыте да вучо.

Чыте
Чыте
чыте
tolerate-IMP.2SG
vb2-mood.pers
да
да
да
and
co
вучо.
вучо
вучо
wait-IMP.2SG
vb2-mood.pers

Be patient and wait.


3 — 17


Такшым пеш сайын чеверласышнас.

Такшым
Такшым
такшым
generally
av
пеш
пеш
пеш
very
av
сайын
сай -ын
сай
good -GEN
ad -case
чеверласышнас.
чеверласы-на
чеверласе-на
say.goodbye-PST1-1PL-STR
vb2-tense-pers-enc

We did say goodbye on very good terms actually.


3 — 18


Ме директорлан келшышна гойо.

Ме
ме
ме
1PL
pr
директорлан
директор-лан
директор-лан
director-DAT
no-case
келшышна
келшы-на
келше-на
appeal.to-PST1-1PL
vb2-tense-pers
гойо.
?
?
?
?

I'm sure the director liked us.


3 — 19


Ит ойгыро, увер садак лиеш.

Ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
ойгыро,
ойгыро
ойгыро
grieve-CNG
vb2-conn
увер
увер
увер
news
no
садак
садак
садак
all.the.same
pa
лиеш.
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers

Don't worry, there'll be news after all.


3 — 20


Чынак, ик кечын мыланем почто гыч заказной серыш толмо нерген увертарымаш кагазым кондышт.

Чынак,
Чын -ак
чын -ак
true -STR
av -enc
ик
ик
ик
one
nm
кечын
кечы
кече
sun-GEN
no-case
мыланем
мы-лан-ем
мый-лан-ем
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
почто
почто
почто
post.office
no
гыч
гыч
гыч
from
po
заказной
заказной
заказной
registered
ad
серыш
серыш
серыш
letter
no
толмо
тол-мо
тол-мЕ
come-PTCP.PASS
vb1-ad
нерген
нерген
нерген
about
po
увертарымаш
увертары-маш
увертаре-маш
announce-NMLZ
vb2-deriv.n
кагазым
кагаз-ым
кагаз
paper-ACC
no-case
кондышт.
конды
кондо
bring-PST1-3PL
vb2-tense-pers

And indeed, one day I got a notice about a registered letter in the mail.


3 — 21


Конвертыште когыляннат ӱжмаш кия.

Конвертыште
Конверт-ыште
конверт-штЕ
envelope-INE
no-case
когыляннат
когылянна
когылянна-ат
the.two.of.us-and
av-enc
ӱжмаш
ӱж-маш
ӱж-маш
call-NMLZ
vb1-deriv.n
кия.
ки[й]-[а]
кие
lie-3SG
vb2-pers

In the envelope there were invitations for both of us in in the envelope.


3 — 22


Тиде кагазак пограничный зоныш пураш правам пуа.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
кагазак
кагаз-ак
кагаз-ак
paper-STR
no-enc
пограничный
пограничный
пограничный
border
ad
зоныш
зоны
зоно
zone-ILL
no-case
пураш
пур-аш
пуро-аш
go.in-INF
vb2-inf
правам
права
права
law-ACC
no-case
пуа.
пу
пуо
give-3SG
vb2-pers

This letter gives permission to enter the border zone.


3 — 23


Вет Певек олаже лачак погранзонышто.

Вет
Вет
вет
so
pa
Певек
Певек
Певек
Pevek
na
олаже
ола-же
ола-жЕ
city-3SG
no-poss
лачак
лач -ак
лач -ак
just -STR
pa -enc
погранзонышто.
погранзоны -што
погранзона -штЕ
border.zone -INE
no -case

Because the city of Pevek is right in the border zone.


3 — 24


А ик кастене электронный почто тольо.

А
А
а
and
co
ик
ик
ик
one
nm
кастене
кастене
кастене
in.the.evening
ad
электронный
электронный
электронный
electron
ad
почто
почто
почто
post.office
no
тольо.
тол-ьо
тол
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers

And one evening an e-mail came.


3 — 25


Тудыжо чылт ӧрыктарыш: «Ямдылалтса.

Тудыжо
тудо-жо
тудо-жЕ
3SG-3SG
pr-poss
чылт
чылт
чылт
completely
av
ӧрыктарыш:
ӧрыктары
ӧрыктаре
surprise-PST1-3SG
vb2-tense-pers
«Ямдылалтса.
Ямдыл-алт-са
ямдыле-алт-за
prepare-REF-IMP.2PL
vb2-deriv.v-mood.pers

And that one was quite surprising: "Get yourselves ready.


3 — 26


Те корныш 12 августышто лекшаш улыда.

Те
те
те
2PL
pr
корныш
корны
корно
road-ILL
no-case
12
12
12
12
nm
августышто
август-ышто
август-штЕ
August-INE
no-case
лекшаш
лек-шаш
лект-шаш
go-PTCP.FUT
vb1-ad
улыда.
ул-ыда
ул-да
be-2PL
vb1-pers

You have to leave on the 12th of August.


3 — 27


Но билетым шке оксада дене налаш верештеш.

Но
Но
но
but
co
билетым
билет-ым
билет
ticket-ACC
no-case
шке
шке
шке
REFL
pr
оксада
окса-да
окса-да
money-2PL
no-poss
дене
дене
дене
with
po
налаш
нал-аш
нал-аш
take-INF
vb1-inf
верештеш.
верешт-еш
верешт-еш
get.into-3SG
vb1-pers

But you'll have to buy the tickets with your own money.


3 — 28


Тыште тиде йодышым ворандарен колташ йӧн ыш лек.

Тыште
Тыште
тыште
here
av
тиде
тиде
тиде
this
pr
йодышым
йодыш-ым
йодыш
question-ACC
no-case
ворандарен
ворандар-ен
ворандаре-ен
do.successfully-CVB
vb2-adv
колташ
колт-аш
колто-аш
send-INF
vb2-inf
йӧн
йӧн
йӧн
method
no
ыш
ы
ы
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
лек.
лек
лект
go-CNG
vb1-conn

We don't have the means to organize that here.


3 — 29


Мийымекыда, чыла оксам пӧртылтена...»

Мийымекыда,
Мийы-мекы-да
мие-меке-да
come-CVB.PRI-2PL
vb2-adv-poss
чыла
чыла
чыла
everything
pr
оксам
окса
окса
money-ACC
no-case
пӧртылтена...»
пӧртылт-ена
пӧртылтӧ-ена
return-1PL
vb2-pers

After you get here all the money will be reimbursed..."


3 — 30


— Вот тиде да-а!

Вот
Вот
вот
there
pa
тиде
тиде
тиде
this
pr
да-а!
да-а
да
yes
pa

'- Oh yeah!


3 — 31


Вигак икымше проблеме лекте.

Вигак
Вигак
вигак
immediately
av
икымше
икымше
икымше
first
nm
проблеме
проблеме
проблеме
problem
no
лекте.
лект
лект
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers

So already the problem has appeared.


3 — 32


Мыйын оксам уке, — манеш Геннадий.

Мыйын
мый-ын
мый
1SG-GEN
pr-case
оксам
окса
окса-ем
money-1SG
no-poss
уке, —
уке
уке
is.not
pa
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
Геннадий.
Геннадий
Геннадий
Gennadiy
na

I don't have the money - says Gennady.


3 — 33


— Мыланемат амалкалыман.

Мыланемат
мы-лан-ем-ат
мый-лан-ем-ат
1SG-DAT-1SG-and
pr-case-poss-enc
амалкалыман.
амалкалы-ман
амалкале-ман
deal.with-INF.NEC
vb2-inf

'- I'll also have to make ends meet.


3 — 34


Оксалан верчын шӧрлаш ок лий.

Оксалан
Окса-лан
окса-лан
money-DAT
no-case
верчын
верчын
верчын
for
po
шӧрлаш
шӧрл-аш
шӧрлӧ-аш
come.unscrewed-INF
vb2-inf
ок
ок
ок
NEG-3SG
vb-pers
лий.
лий
лий
be-CNG
vb1-conn

we shouldn't change our minds because of the money.


3 — 35


Икте-весе дечын арен, кӱлеш оксам чумыркалаш пижна, тунамак Йошкар-Оласе авиабилетым ужалыме кассыш кайышна.

Икте-весе
Икте-весе
икте-весе
each.other
pr
дечын
дечын
дечын
from
po
арен,
ар-ен
аре-ен
borrow-CVB
vb2-adv
кӱлеш
кӱлеш
кӱлеш
necessary
ad
оксам
окса
окса
money-ACC
no-case
чумыркалаш
чумыркал-аш
чумыркале-аш
gather-INF
vb2-inf
пижна,
пиж-на
пиж-на
stick-PST1.1PL
vb1-tense.pers
тунамак
тунам-ак
тунам-ак
then-STR
av-enc
Йошкар-Оласе
Йошкар-Ола-се
Йошкар-Ола-сЕ
Yoshkar-Ola-ADJ
pn-deriv.ad
авиабилетым
авиабилет -ым
авиабилет
plane-ticket -ACC
no -case
ужалыме
ужалы-ме
ужале-мЕ
sell-PTCP.PASS
vb2-ad
кассыш
кассы
кассе
savings.bank-ILL
no-case
кайышна.
кайы-на
кае-на
go-PST1-1PL
vb2-tense-pers

Having borrowed from here and there, we gathered the necessary money, then we went to the plane ticket desk in Yoshkar-Ola.


3 — 36


— У-у, — манеш кассир, — Певекыш билет уке.

У-у,
У-y
у-у
ooh
in
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
кассир, —
кассир
кассир
cashier
no
Певекыш
Певек -ыш
Певек -шкЕ
Pevek -ILL
na -case
билет
билет
билет
ticket
no
уке.
уке
уке
no
pa

'- Ooh! - says the cashier - We don't have tickets to Pevek.


3 — 37


Шымше октябрьлан веле.

Шымше
Шымше
шымше
seventh
nm
октябрьлан
октябрь-лан
октябрь-лан
October-DAT
no-case
веле.
веле
веле
only
pa

Only for the seventh of October.


3 — 38


— Уке, мыланна латкокымшо августлан кӱлеш, — манына.

Уке,
Уке
уке
no
pa
мыланна
мы-лан-на
ме-лан-на
1PL-DAT-1PL
pr-case-poss
латкокымшо
латкокымшо
латкокымшо
twelfth
nm
августлан
август-лан
август-лан
August-DAT
no-case
кӱлеш, —
кӱл-еш
кӱл-еш
be.necessary-3SG
vb1-pers
манына.
ман-ына
ман-на
say-1PL
vb1-pers

'- No, we need it for the 12th of August - we say.


3 — 39


— Тугеже тыланда Москош кайыман да тушто налман, — темлыш кассир.

Тугеже
Туге -же
туге -жЕ
so -3SG
av -poss
тыланда
ты-лан-да
те-лан-да
2PL-DAT-2PL
pr-case-poss
Москош
Моско
Моско
Moscow-ILL
pn-case
кайыман
кайы-ман
кае-ман
go-INF.NEC
vb2-inf
да
да
да
and
co
тушто
тушто
тушто
there
av
налман, —
нал-ман
нал-ман
take-INF.NEC
vb1-inf
темлыш
темлы
темле
offer-PST1-3SG
vb2-tense-pers
кассир.
кассир
кассир
cashier
no

'- Then you need to go to Moscow and buy them there - the cashier suggested.


3 — 40


— Тушто те кокымшо сентябрьлан налын кертыда докан.

Тушто
Тушто
тушто
there
av
те
те
те
2PL
pr
кокымшо
кокымшо
кокымшо
second
nm
сентябрьлан
сентябрь-лан
сентябрь-лан
September-DAT
no-case
налын
нал-ын
нал
take-CVB
vb1-adv
кертыда
керт-ыда
керт-да
be.able.to-2PL
vb1-pers
докан.
докан
докан
probably
pa

There you may be able to buy them for the second of September.


3 — 41


Компьютерем кок билет улмо нерген ончыкта.

Компьютерем
Компьютер-ем
компьютер-ем
computer-1SG
no-poss
кок
кок
кок
two
nm
билет
билет
билет
ticket
no
улмо
ул-мо
ул-мЕ
be-PTCP.PASS
vb1-ad
нерген
нерген
нерген
about
po
ончыкта.
ончы-кт
ончо-ктЕ
look-CAUS-3SG
vb2-deriv.v-pers

My computer shows that there are two tickets.


3 — 42


Но мый саде авиакомпанийын билетшым ужален ом керт.

Но
Но
но
but
co
мый
мый
мый
1SG
pr
саде
саде
саде
that
pr
авиакомпанийын
авиакомпаний-ын
авиакомпаний
airline-GEN
no-case
билетшым
билет-шы
билет-жЕ
ticket-3SG-ACC
no-poss-case
ужален
ужал-ен
ужале-ен
sell-CVB
vb2-adv
ом
о
о
NEG-1SG
vb-pers
керт.
керт
керт
be.able.to-CNG
vb1-conn

But I cannot sell tickets of this airline.


3 — 43


Тиде уверымак Анадырьыш шуктышна.

Тиде
Тиде
тиде
this
pr
уверымак
увер-ым-ак
увер-ак
news-ACC-STR
no-case-enc
Анадырьыш
Анадырь -ыш
Анадырь -шкЕ
Anadyŕ -ILL
na -case
шуктышна.
шу-кты-на
шу-ктЕ-на
reach-CAUS-PST1-1PL
vb1-deriv.v-tense-pers

We forwarded this news to Anadyr.


3 — 44


— Уке, — манеш мемнан ончыклык директорна, — те латкокымшо августышто чоҥештышаш улыда.

Уке, —
Уке
уке
no
pa
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
мемнан
мем-на
ме-на
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
ончыклык
ончыклык
ончыкылык
future
ad
директорна, —
директор-на
директор-на
director-1PL
no-poss
те
те
те
2PL
pr
латкокымшо
латкокымшо
латкокымшо
twelfth
nm
августышто
август-ышто
август-штЕ
August-INE
no-case
чоҥештышаш
чоҥешты-шаш
чоҥеште-шаш
fly-PTCP.FUT
vb2-ad
улыда.
ул-ыда
ул-да
be-2PL
vb1-pers

'- No, - says our future director - you need to fly on the 12th of August.


3 — 45


Мый Чукоткын Москосо представительствыж дене кутырен келшем.

Мый
мый
мый
1SG
pr
Чукоткын
Чукоткы
Чукотка
Chukotka -GEN
na -case
Москосо
Моско-со
Моско-сЕ
Moscow-ADJ
pn-deriv.ad
представительствыж
представительствы
представительстве-жЕ
representation-3SG
no-poss
дене
дене
дене
with
po
кутырен
кутыр-ен
кутыро-ен
talk-CVB
vb2-adv
келшем.
келш-ем
келше-ем
appeal.to-1SG
vb2-pers

I'll work something out with the representation of Chukotka in Moscow.


3 — 46


Латкокытан август марте арня наре кодо.

Латкокытан
Латкокыт-ан
латкокыт-ан
twelve-with
nm-deriv.ad
август
август
август
August
no
марте
марте
марте
up.to
po
арня
арня
арня
week
no
наре
наре
наре
about
po
кодо.
код
код
stay-PST1.3SG
vb1-tense.pers

About a week remained until 12 August.


3 — 47


Кече кечым шотла, а увер тетла — нимогай.

Кече
Кече
кече
sun
no
кечым
кечы
кече
sun-ACC
no-case
шотла,
шотл
шотло
count-3SG
vb2-pers
а
а
а
and
co
увер
увер
увер
news
no
тетла —
тетла
тетла
any.more
av
нимогай.
н'имогай
н'имогай
no
ad

Day after day went by, and still no news at all.


3 — 48


Теве латиктан числат толын шуо.

Теве
Теве
теве
here
pa
латиктан
латикт-ан
латикте-ан
eleven-with
nm-deriv.ad
числат
числа
числа-ат
number-and
no-enc
толын
тол-ын
тол
come-CVB
vb1-adv
шуо.
шу
шу
reach-PST1.3SG
vb1-tense.pers

And then the 11th arrived.


3 — 49


Куд шагат эр.

Куд
Куд
куд
six
nm
шагат
шагат
шагат
hour
no
эр.
эр
эр
morning
av

Six o'clock in the morning.


3 — 50


Анадырь гыч йыҥгыртат: «Те таче Москош лекшаш, эрла Певекыш чоҥештышаш улыда».

Анадырь
Анадырь
Анадырь
Anadyŕ
na
гыч
гыч
гыч
from
po
йыҥгыртат:
йыҥгырт-ат
йыҥгырте-ат
call-3PL
vb2-pers
«Те
те
те
2PL
pr
таче
таче
таче
today
av
Москош
Моско
Моско
Moscow-ILL
pn-case
лекшаш,
лек-шаш
лект-шаш
go-PTCP.FUT
vb1-ad
эрла
эрла
эрла
tomorrow
av
Певекыш
Певек -ыш
Певек -шкЕ
Pevek -ILL
na -case
чоҥештышаш
чоҥешты-шаш
чоҥеште-шаш
fly-PTCP.FUT
vb2-ad
улыда».
ул-ыда
ул-да
be-2PL
vb1-pers

They call us from Anadyr: "You have to go Moscow today, you have to fly Pevek tomorrow."


3 — 51


Ушна кайыш!

Ушна
Уш-на
уш-на
mind-1PL
no-poss
кайыш!
кайы
кае
go-PST1-3SG
vb2-tense-pers

We lost our minds.


3 — 52


Геннадий кӱлеш оксамат чумырен шуктен огыл.

Геннадий
Геннадий
Геннадий
Gennadiy
na
кӱлеш
кӱлеш
кӱлеш
necessary
ad
оксамат
окса-ат
окса-ат
money-ACC-and
no-case-enc
чумырен
чумыр-ен
чумыро-ен
gather.in.a.pile-CVB
vb2-adv
шуктен
шу-кт-ен
шу-ктЕ-ен
reach-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
огыл.
ог-ыл
ог-ул
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn

Gennady had not collected the needed money.


3 — 53


Но мом ыштет: тӧчыман, толашыман.

Но
Но
но
but
co
мом
мо
мо
what -ACC
pr -case
ыштет:
ышт-ет
ыште-ет
do-2SG
vb2-pers
тӧчыман,
тӧчы-ман
тӧчӧ-ман
try-INF.NEC
vb2-inf
толашыман.
толашы-ман
толаше-ман
try-INF.NEC
vb2-inf

But what can you do: you have to try, you have to do what you can do.


3 — 54


Пелашыже, провор ӱдырамаш, пеш вашке кӱлеш наре оксам муо.

Пелашыже,
Пелаш -ыже
пелаш -жЕ
spouse -3SG
no -poss
провор
провор
провор
quick
ad
ӱдырамаш,
ӱдырамаш
ӱдырамаш
woman
no
пеш
пеш
пеш
very
av
вашке
вашке
вашке
soon
av
кӱлеш
кӱлеш
кӱлеш
necessity
no
наре
наре
наре
about
po
оксам
окса
окса
money-ACC
no-case
муо.
му
му
find-PST1.3SG
vb1-tense.pers

His wife, a very smart woman, quickly found about as much money as needed.


3 — 55


Ик жап гыч Моско гыч, Чукоткын представительствыж гыч, йыҥгыртат: «Латкокытан августлан кызытеш ик билет гына уло.

Ик
Ик
ик
one
nm
жап
жап
жап
time
no
гыч
гыч
гыч
from
po
Моско
Моско
Моско
Moscow
pn
гыч,
гыч
гыч
from
po
Чукоткын
Чукоткы
Чукотка
Chukotka -GEN
na -case
представительствыж
представительствы
представительстве-жЕ
representation-3SG
no-poss
гыч,
гыч
гыч
from
po
йыҥгыртат:
йыҥгырт-ат
йыҥгырте-ат
call-3PL
vb2-pers
«Латкокытан
Латкокыт-ан
латкокыт-ан
twelve-with
nm-deriv.ad
августлан
август-лан
август-лан
August-DAT
no-case
кызытеш
кызытеш
кызытеш
for.now
av
ик
ик
ик
one
nm
билет
билет
билет
ticket
no
гына
гына
гына
only
pa
уло.
уло
уло
is
vb

After a while we got a call from Moscow, from the representation of Chukotka: "There's only one ticket left for the 12th now.


3 — 56


Но те садак толза, садак коктынат чоҥештеда».

Но
Но
но
but
co
те
те
те
2PL
pr
садак
садак
садак
all.the.same
pa
толза,
тол-за
тол-за
come-IMP.2PL
vb1-mood.pers
садак
садак
садак
all.the.same
pa
коктынат
коктын-ат
коктын-ат
as.a.pair-and
av-enc
чоҥештеда».
чоҥешт-еда
чоҥеште-еда
fly-2PL
vb2-pers

But come anyway, you'll still both fly.


3 — 57


Представительстве гычак йыҥгыртат гын, ӱшаныман тудо.

Представительстве
Представительстве
представительстве
representation
no
гычак
гыч-ак
гыч-ак
from-STR
po-enc
йыҥгыртат
йыҥгырт-ат
йыҥгырте-ат
call-3PL
vb2-pers
гын,
гын
гын
if
co
ӱшаныман
ӱшаны-ман
ӱшане-ман
believe-INF.NEC
vb2-inf
тудо.
тудо
тудо
3SG
pr

If they call you from the representation, you've got to believe it.


3 — 58


Вует-почет... давай вашкерак сумкам погаш, Моско поездыш палыме гоч билетым налаш.

Вует-почет...
Ву[й]-ет-поч-ет
вуй-етпоч-ет
head-2SGtail-2SG
no-possno-poss
давай
давай
давай
let's
pa
вашкерак
вашке -рак
вашке -рак
soon -COMP
av -deg
сумкам
сумка
сумка
bag-ACC
no-case
погаш,
пог-аш
пого-аш
gather-INF
vb2-inf
Моско
Моско
Моско
Moscow
pn
поездыш
поезд-ыш
поезд
train-ILL
no-case
палыме
палы-ме
пале-мЕ
know-PTCP.PASS
vb2-ad
гоч
гоч
гоч
over
po
билетым
билет-ым
билет
ticket-ACC
no-case
налаш.
нал-аш
нал-аш
take-INF
vb1-inf

Get your things ... pack your bag quickly, get tickets for the train to Moscow through an aquaintance.


3 — 59


Алевтина пелашем мом гына сумкаш ок шӱш!..

Алевтина
Алевтина
Алевтина
Alevtina
na
пелашем
пелаш -ем
пелаш -ем
spouse -1SG
no -poss
мом
мо
мо
what -ACC
pr -case
гына
гына
гына
only
pa
сумкаш
сумка
сумка
bag-ILL
no-case
ок
ок
ок
NEG-3SG
vb-pers
шӱш!..
шӱш
шӱшк
shove-CNG
vb1-conn

What my Alevtina didn't cram into my bag!


3 — 60


— Тынарже ит опто, — манам.

Тынарже
Тынар -же
тынар -жЕ
that.much -3SG
av -poss
ит
ит
ит
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
опто, —
опто
опто
put-CNG
vb2-conn
манам.
ман-ам
ман-ам
say-1SG
vb1-pers

'- Don't put so much in in, - I say.


3 — 61


— Неле лиеш вет.

Неле
Неле
неле
heavy
ad
лиеш
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
вет.
вет
вет
so
pa

'- It's going to get heavy.


3 — 62


— Ничево-о, — шинчавӱдшым ӱштылалын манеш пелашем, — утыжым нимат ом пыште.

Ничево-о,
Ничево-о
Ничево
nothing(RUS)
pa
шинчавӱдшым
шинчавӱд-шы
шинчавӱд-жЕ
tear-3SG-ACC
no-poss-case
ӱштылалын
ӱштылал -ын
ӱштылал
wipe -CVB
vb1 -adv
манеш
ман-еш
ман-еш
say-3SG
vb1-pers
пелашем, —
пелаш -ем
пелаш -ем
spouse -1SG
no -poss
утыжым
уты -жы
уто -жЕ
surplus -3SG-ACC
no -poss-case
нимат
н'имат
н'имат
nothing
pr
ом
о
о
NEG-1SG
vb-pers
пыште.
пыште
пыште
put-CNG
vb2-conn

'- Oh nonnsense - says my wife wiping away tears - I'm not putting in anything unnecessary.


3 — 63


Чылажат кӱлешан, ӧрдыж велыште чылажат пешакак кӱлеш лиеш дыр.

Чылажат
Чыла -ат
чыла -жЕ -ат
everything -3SG-and
pr -poss-enc
кӱлешан,
кӱлеш -ан
кӱлеш -ан
need -with
no -deriv.ad
ӧрдыж
ӧрдыж
ӧрдыж
side
ad
велыште
вел-ыште
вел-штЕ
side-INE
no-case
чылажат
чыла -ат
чыла -жЕ -ат
everything -3SG-and
pr -poss-enc
пешакак
пешак-ак
пешак-ак
very-STR
av-enc
кӱлеш
кӱлеш
кӱлеш
necessary
ad
лиеш
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
дыр.
дыр
дыр
probably
pa

You'll need everything, in a faraway land everything may be very important.


3 — 64


Кок кугу сумка погыныш.

Кок
Кок
кок
two
nm
кугу
кугу
кугу
big
ad
сумка
сумка
сумка
bag
no
погыныш.
погыны
погыно
gather-PST1-3SG
vb2-tense-pers

Two large bags filled up.


3 — 65


Нӧлталын ончышым, «Ничево, нумалаш лиеш», маньым.

Нӧлталын
Нӧлтал-ын
нӧлтал
raise-CVB
vb1-adv
ончышым,
ончы-ым
ончо-ым
look-PST1-1SG
vb2-tense-pers
«Ничево,
Ничево
Ничево
nothing(RUS)
pa
нумалаш
нумал-аш
нумал-аш
carry-INF
vb1-inf
лиеш»,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
маньым.
ман-ьым
ман-ым
say-PST1.1SG
vb1-tense.pers

I tried to pick them up, "Not to bad, I can carry them", I say.


3 — 66


А шкеже кевытыште пуд шинчалым налше ик марий нерген йомакым шарналтышым.

А
А
а
and
co
шкеже
шке-же
шке-жЕ
REFL-3SG
pr-poss
кевытыште
кевыт-ыште
кевыт-штЕ
shop-INE
no-case
пуд
пуд
пуд
pood
no
шинчалым
шинчал-ым
шинчал
salt-ACC
no-case
налше
нал-ше
нал-шЕ
take-PTCP.ACT
vb1-ad
ик
ик
ик
one
nm
марий
марий
марий
Mari
no
нерген
нерген
нерген
about
po
йомакым
йомак-ым
йомак
tale-ACC
no-case
шарналтышым.
шарналты-ым
шарналте-ым
remember-PST1-1SG
vb2-tense-pers

But I remembered the fairy tale of the man who had bought 16 kilos of salt in a store.


3 — 67


Йӧра эше ик сумкажым вачӱмбак сакалташ лиеш, весыже — тыртышан, шӱдырен наҥгаяш пеш йӧнан.

Йӧра
Йӧр
йӧрӧ
be.satisfying-3SG
vb2-pers
эше
эше
эше
yet
av
ик
ик
ик
one
nm
сумкажым
сумка-жы
сумка-жЕ
bag-3SG-ACC
no-poss-case
вачӱмбак
вачӱмбак
вачӱмбак
onto.one's.shoulders
av
сакалташ
сакалт-аш
сакалте-аш
hang.up-INF
vb2-inf
лиеш,
ли[й]-еш
лий-еш
be-3SG
vb1-pers
весыже —
весы -же
весе -жЕ
different -3SG
no -poss
тыртышан,
тыртыш -ан
тыртыш -ан
wheel -with
no -deriv.ad
шӱдырен
шӱдыр-ен
шӱдырӧ-ен
drag-CVB
vb2-adv
наҥгаяш
наҥга[й]-[а]ш
наҥгае-аш
take-INF
vb2-inf
пеш
пеш
пеш
very
av
йӧнан.
йӧн-ан
йӧн-ан
method-with
no-deriv.ad

But okay, one bag can go over my shoulder, and the other one has wheels so it's quite convenient to pull it.


Last update: 10 August 2023