Logowww.mari-language.com:
Main page » Corpus Tool » Marijsko-russkij sloβaŕ » χ

Corpus Tool Demo - Marijsko-russkij sloβaŕ - χ

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]


Χakas-βlakə̑n ilemə̑št
Porsə̑n χalat
Ozaβate pisə̑n tapə̑č́kə̑m č́ijə̑š, ümbakše χalatə̑m šoŋale.
Uškal lüštə̑šö-βlak, oš χalatə̑m č́ijen, kudə̑βeč́ə̑ške lektə̑č́.
Χalat üštö
(Fel'dšer) püžaltše saŋgažə̑m kande χalat šokš dene üštə̑l'ö.
Oš χalatan razβedč́ik-βlak
Joč́a-βlak χalβam peš jöratat.
– Vot, mogaj χameleon! Tüžβal tüsšə̑m βaštalten, ondala βet jöršə̑n.
Χameleon-βlak, kužu jə̑lmə̑št dene kuč́en, nasekomə̑j-βlakə̑m koč́kə̑n ilat.
Teŋgeč́e Miša predsedatel' βaštareš ojlə̑š, tač́e gə̑n tudlan predsedatel' deč́ saj jeŋ uke. Jöršə̑n χameleon.
Ozaŋ χan
χanə̑n sarzə̑že-βlak
Lač́ak tide žapə̑šte olə̑kmarij koklašte χan βaštareš pudə̑ranč́ə̑k-βlak ə̑lə̑žə̑nə̑t.
Χan polat
Kalə̑k, χan kidə̑šte ilə̑šə̑žla, ške körgešə̑že peš kugu šə̑də̑m pogen sitaren.
Ruš kugə̑žan Ozaŋ χanstβə̑m seŋen nalmeškə̑že, marij-βlak škeβuja ilenə̑t.
Χant-βlakə̑n murə̑št
Χant jə̑lme
χant jüla
Vujə̑što χaos
Teβe nunə̑lan molan erə̑k küleš: mlandə̑ške anarχijə̑m, χaosə̑m kondaš.
Peŋgə̑de χarakter
puškə̑do χarakter
Vera Aleksejeβnan χarakteržə̑m βaške č́ə̑lanat palen nal'ə̑č́.
Kuβan č́onžə̑m, χarakteržə̑m spektakl'ə̑šte poč́ə̑n puaš küleš.
Č́erə̑n χarakterže
Student-βlak muzə̑kal'nə̑j proizβedenijə̑n razmeržə̑m, χarakteržə̑m palaš tunemə̑t.
(Seḿon Seḿonə̑č́:) Χarakterem ə̑š site, rajonə̑š koštšemla ik-kok gana «umla pakč́aš» βereštə̑nam.
Peŋgə̑de χarakteran
χarakteran rβeze
Mə̑j tudə̑m iziš palem. Χarakteran üdə̑r.
(Miloβidoβ:) A te, Č́ižoβa joltaš, χarakteran ulə̑da.
Poč́βə̑lan χarakteristike
V.A. Bogorodickij marij jə̑lmə̑n jük sistemə̑žlan χarakteristikə̑m pua.
Saj χarakteristike
χarakteristikə̑m βozaš
– Vot mo, Grigorij Petroβič́, mə̑lanem Iβanoβə̑n χarakteristikə̑že küleš. Tə̑j βozen pu.
– Χa-χa-χa! – pölemə̑šte rüž βoštə̑l koltə̑št.
Kə̑lmə̑ktə̑me χek
Keβə̑tə̑ške χekə̑m kondenə̑t.
Jal ozanlə̑k χimizacij
χimijə̑m tunemaš
Sergej Smirnoβ χimij dene laboratornə̑j pašam ə̑štaš jörata.
Χimijə̑m kuč́ə̑ltaš
Šükšudo βijan, nimogaj χimij dene ot pə̑tare.
Χimij urok pə̑tə̑š.
Χimij kabinetə̑š tunemše-βlak pogə̑nə̑št.
Χimikə̑n šə̑mlə̑mašə̑že
(Roza:) Mə̑j ala pianistke ogə̑l, a iktaž-mogaj χimik lijnem.
Χimikatə̑m šaβaš
(Zina) skladə̑šte pursalan da moń podkormkə̑m ə̑štaš χimikatə̑m jamdə̑len.
χimič́eskij promə̑šlennost'
Šükšudə̑m pə̑taraš tə̑gak χimič́eskij jönat č́ot polša.
Aleksandr Seḿonoβič́ χimič́eskij karandašə̑m šüβə̑lžö dene nörtə̑š da βozaš piže.
Χinə̑m kuč́ə̑ltaš
(Kokand olašte) jüštə̑mužo ozalana. Ə̑nde χine deč́ posna ilenat om kert.
Χirurgə̑n instrumentše
Χirurg-βlaklan keč́-kunamat paša sitə̑še liješ.
Kə̑zə̑tse χirurgij
χirurgijə̑n seŋə̑mašə̑že
Tə̑gaj χirurgijə̑šte onč́ə̑kə̑žə̑m teχnika kugu βerə̑m nalaš tüŋaleš.
Χirurgič́eskij operacij
– Tə̑lanet ere χi-χi-χi da χa-χa-χa, – Cβetkoβ peŋgə̑də̑n kalasə̑š.
Memnan kundemə̑šte en kugu χiš́š́niklan pire šotlalteš.
Χiš́š́nə̑j janlə̑k-βlak
Varaš – χiš́š́nə̑j kajə̑k.
Χlopokə̑m pogaš
Kolχozə̑n χlopokə̑m üdə̑mö motkoč́ kumda pasužo šarlen kija.
Put'oβkə̑m χlopotatlaš
joč́a-βlak βerč́ə̑n χlopotatlaš
(Tańa:) Školə̑što tide lu keč́e žapə̑šte mo külešə̑m č́ə̑la remontiroβatlenam, pu nergen χlopotatlaš βele kodə̑n.
(Andrej:) Kuze mom? Pensijə̑m χlopotatlen luknem.
Χlopč́atnikə̑m onč́en kuštaš
Χlopč́atnik βužgalanen šarla, ajdemə̑n kə̑dalže deč́at küškö kuškeš da peled šogaleš.
Χlor dene erə̑ktaš
Χlor üpš tə̑gak pörtə̑sö južə̑štat βirusə̑m pušteš.
Užar χlorofill
Χlorofill ulmə̑lanak köra lə̑štaš užar tüsan liješ. Kuškə̑l körgə̑štö χlorofill keč́e βolgə̑də̑što gə̑na lijə̑n kerteš.
Χlorofill pə̑rč́e
Χloroform dene maltaš
Ajdeme semə̑nak mimozə̑m χloroform dene malə̑še gajə̑m ə̑štat.
Χlorofosə̑m šaβaš
Χl'astikə̑m urgen šə̑ndaš
Kürlə̑n sakaltše χl'astikšə̑m törlaten šogə̑šo ik saltakše kə̑č́kə̑rale.
Üpə̑m χna dene č́ijaltaš
Poč́to markə̑m pogə̑maš – mə̑jə̑n χobbiem.
Slonə̑n χobotšo
Χobotšo dene slon küžgö pə̑rńamat numaleš, pušeŋgə̑mat βožge lukteš, adak mlande gə̑č́ peš tə̑gə̑de üzgarə̑mat nalə̑n kerteš.
Dojarke-βlakə̑n χodatajstβə̑št
χodatajstβə̑m βozaš
– Adβokatə̑n χodatajstβə̑žə̑m koraŋdaš jodam, – kukšə̑n košartə̑š (prokuror).
Mlande uč́astkə̑m ojə̑rə̑mo nergen χodatajstβoβatlaš
Χodatajstβoβatlə̑mašə̑m umbakə̑že šujaš
Χozrasč́otə̑m šə̑ŋdaraš
Kukuškinan brigadə̑že predprijatijə̑šte ik en onč́ə̑č́ brigadnə̑j χozrasč́otə̑š kusnen.
Χokkeist-βlakə̑n treniroβkə̑št
Izeŋer ij ümbalne χokkeist-βlak rüžgat, kok tüškalan šelaltə̑n, šajbə̑m poktə̑lə̑t.
Χokkej dene modaš
šajban χokkej
Šoŋgo-βlak kasə̑m teleβizor onč́ə̑lno ertarat, boksə̑m, χokkejə̑m, futbolə̑m onč́at.
Χokkej pasu
(Ira:) Χokkej šajbe poč́eš kuržtalaš lijže (joč́a-βlaklan).
Χoler dene č́erlanaš
Ik keŋežə̑m jalə̑š χoler tolə̑n. Jeŋ-βlak kolaš tüŋalə̑nə̑t.
Möŋgə̑sö χolodil'nik
χolodil'nikə̑m č́üktaš
Vüta deč́ lu βažə̑k daŋə̑t torašte šör-torə̑k šə̑ndə̑lme χolodil'nik.
Χorə̑m pogaš
– Joč́apörtə̑n χoržo mura! – uβertarə̑š izi konferanśje.
Marij student-βlakə̑n škenan χorna ə̑le.
Χorə̑m βozaš
χorə̑m kolə̑štaš
Χor – tide tüškan pogə̑nen murə̑maš gə̑na ogə̑l, a iskusstβo, ustalə̑k!
Šüšpə̑k χor
Nugə̑do oš peledə̑š tüškašte šinč́alan kojdə̑mo χor šokta. Tide pašač́e mükš-βlak müjə̑m muren-muren pogat.
Χor kružok
Ümašte Viktor bajanist da χor βujlatə̑še ə̑le.
(Jə̑βan Kə̑rl'an) poč́elamutšo-βlak χorej dene seraltə̑nə̑t.
Χoreografə̑n šə̑ndə̑me kuštə̑mašə̑že
Tə̑šte professional muzə̑kant-βlakat, χoreograf-βlakat iskusstβo negə̑zə̑m tašlama denak koštal kertə̑t.
Marij χoreografij
Χoreografijə̑n jönžö dene mogaj gə̑na tematikə̑m poč́ə̑n puə̑mo ogə̑l!
Χorist-βlakə̑n βə̑stuplenijə̑št
Χorist-βlak onč́ə̑lno diriž'or Filipp Ignat'jeβič́ šoga.
Χormejsterə̑n ojžo
(Šalagin:) Χorə̑m ə̑štə̑nem, manam, βet χormejster mə̑j ulam.
Χorr-χorr ə̑štaš
Teβe mə̑lam palə̑me jük χorr, χorr šoktə̑š. Tide – kurmə̑zak.
Tošto χram
χramə̑m č́oŋaš
Tide χram tüńašte ik en sə̑lne arχitekturnə̑j paḿatniklan šotlalteš.
Jumə̑n χramžə̑m šukertak olmə̑ktaš küleš ə̑le.
Literatur dene χrestomatij
Χrizantemə̑m pöleklaš
Kə̑zə̑t gladiolus, χrizanteme, roza da molo tə̑gə̑de peledə̑š-βlak söralgen šogat.
Χristian-βlakə̑n βerašt
Χristian-βlak šij-šörtńö dene sə̑lneštarə̑me, tamle pušan ladan šikšə̑m tütə̑rə̑man č́erkə̑šte jumə̑lan kə̑zə̑tat keč́ə̑gut, južgunamže jüdβošt kumalə̑t.
Χristian č́erke
Totemizmə̑n kosaže χristian βeraštat kodə̑n.
Χristianizacij Jul βoktene ilə̑še kalə̑k-βlakə̑m aβalten.
Χristianstβə̑n šarlə̑mə̑že
χristianstβə̑m kuč́aš
Χristianstβe ogə̑l gə̑n, mo βara Ruśə̑m Vladimir godə̑m iktə̑š č́umə̑ren kertə̑n?
Lukmo ruda gə̑č́ komponentə̑m utlarak ojə̑raš, koncentratlašte kürtńə̑n, marganecə̑n da χromə̑n užašə̑štə̑m kugemdaš.
Χrom gə̑č́ urgaš
(Eč́ukə̑n) joleš č́ijə̑me kemže šem χrom, keč́eš jə̑l-jol kojə̑n č́olgə̑žeš.
Χrom perč́atke
χrom kepke
– Χrom kemetə̑m kudaš, jə̑dalə̑m pid.
Χromkə̑m šoktaš
(Stapan č́üč́ü) surtšo, ješə̑že deč́ ertak ördə̑žtö, no tošto χromkə̑žo ere pelenže.
Χromko oza
(Ač́am) šöldə̑ra gə̑č́ χromko garmońžə̑m nalə̑n, kapka onč́ə̑k lektə̑n šinč́eš ə̑le.
Ješ χronika
Gazet bojeβoj χronika dene pə̑rl'a poetič́eskij tβorč́estβə̑lanat βerə̑m ojə̑ren.
Ruš istorijə̑n χronologijže
sobə̑tij-βlakə̑n χronologijə̑št
Χronologij šot denat dejstβij ik žapə̑štak erta.
Χrustal'ə̑m nalaš
(Vödə̑r:) It ojgə̑ro. Χrustal'ə̑m naŋgajə̑mə̑la naŋgajem. Č́ə̑la türə̑s liješ.
Χrustal' ate
χrustal' βaze
Χudožestβennə̑j studij
χudožestβennə̑j tβorč́estβe
Marij pisatel'-βlakə̑n χudožestβennə̑j mastarlə̑kə̑št utlarak kugemə̑n.
Χudožestβennə̑j obraz
Keč́-mogaj aβtorat, en saj palə̑me faktə̑m, ilə̑šə̑šte lijše jaβlenijə̑m ojə̑ren nalə̑n, χudožestβennə̑j proizβedenijə̑m βoza.
(Agnija Petroβna:) Mə̑j tə̑marte kost'um šotə̑što en saj χudožniklan šotlaltam.
Iskusstβə̑m pagalə̑maš, jöratə̑maš χudožnik ümbak ške kalə̑kše onč́ə̑lno peš kugu otβetstβennost'ə̑m pə̑štat.
Χudožnik βaraže memnam ške masterskojə̑škə̑žo üžö, žiβopisnə̑j süretše-βlakə̑m onč́ə̑ktə̑l'o.
Sud χuliganə̑m titaklə̑me prigoβorə̑m lukto.
Vorlan, χuliganlan memnan koklašte βer uke.
Χuligan paša
Χuligan kojə̑šə̑m peš č́üč́kə̑də̑n jüšö-βlak onč́ə̑kten šogat.
Saj ajdeme ni jüdə̑m, ni keč́ə̑βalə̑m βesə̑m ok šə̑gə̑remde, ogeš χuliganitle.
– Tendam pogen ot šukto. Telə̑m te ertak χuliganitlen gə̑na koštə̑da, užamat.
Izi χuliganstβə̑lan nakazatlaš
Χuliganstβe βaštareš peŋgə̑də̑rak punč́alə̑m lukmo deč́ βara rajonə̑so pośolko muč́ko jüə̑n lüŋgedə̑l koštšo-βlak jə̑menə̑t.
Χutorə̑š lektaš
– Puš ulo gə̑n, tə̑šte jal ale χutor lijšaš, – ojla Iβan.
Tə̑se marij-šamə̑č́ Stolə̑pin χutorə̑š lektaš ogə̑t könö.
Χutor mlande
Jumə̑n šüdə̑mə̑žö poč́eš obš́š́ine šalana. Χutor ozanlə̑k βijaŋeš.
Šem pə̑rə̑s χə̑r-χə̑r muralten kijaleš, pə̑lə̑šə̑ž dene č́ə̑lam šižaleš.



Admin login:

[Search]


χakas 1


Χakas-βlakə̑n ilemə̑št

Χakas-βlakə̑n
Χakas-βlak-ə̑n
χakas-βlak-n
Khakas-PL-GEN
no-num-case
ilemə̑št
ilem-ə̑št
ilem-št
farmstead-3PL
no-poss
ilemə̑št
ilem-ə̑št
ilem-št
come.back.to.life-IMP.3PL
vb1-mood.pers
ilemə̑št
il'e-m-ə̑št
il'e-em-št
damp-TRANS-IMP.3PL
ad-deriv.v-mood.pers




χalat 1


Porsə̑n χalat

Porsə̑n
Porsə̑n
porsə̑n
silk
no
χalat
χalat
χalat
robe
no




χalat 2 (M. Kazakoβ)


Ozaβate pisə̑n tapə̑č́kə̑m č́ijə̑š, ümbakše χalatə̑m šoŋale.

Ozaβate
Ozaβate
ozaβate
owner
no
pisə̑n
pisə̑n
pisə̑n
quickly
av
pisə̑n
pisə̑-n
pise-n
quick-GEN
ad-case
tapə̑č́kə̑m
tapə̑č́kə̑-m
tapə̑č́ke-m
slipper-ACC
no-case
č́ijə̑š,
č́ijə̑š
č́ijə̑š
clothes
no
č́ijə̑š,
č́ij-ə̑š
č́ij
reason-ILL
no-case
č́ijə̑š,
č́ij-ə̑š
č́ij
defect-ILL
no-case
č́ijə̑š,
č́ij-ə̑š
č́ij
real-ILL
ad-case
č́ijə̑š,
č́ij-ə̑š
č́ij
sense-ILL
no-case
č́ijə̑š,
č́ijə̑
č́ije
put.on-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ümbakše
ümbak-še
ümbak-že
the.top-3SG
av/po-poss
χalatə̑m
χalat-ə̑m
χalat-m
robe-ACC
no-case
šoŋale.
šoŋal-'e
šoŋal-Je
throw.on-PST1.3SG
vb1-tense.pers




χalat 3 («Mar. kom.»)


Uškal lüštə̑šö-βlak, oš χalatə̑m č́ijen, kudə̑βeč́ə̑ške lektə̑č́.

Uškal
Uškal
uškal
cow
no
lüštə̑šö-βlak,
lüštə̑šö-βlak
lüštə̑šö-βlak
milker-PL
ad-num
lüštə̑šö-βlak,
lüštə̑-šö-βlak
lüštö-še-βlak
milk-PTCP.ACT-PL
vb2-ad-num
white
ad
χalatə̑m
χalat-ə̑m
χalat-m
robe-ACC
no-case
č́ijen,
č́ije-n
č́ije-n
cherry.tree-GEN
no-case
č́ijen,
č́ij-en
č́ije-en
put.on-PST2-3SG
vb2-tense-pers
č́ijen,
č́ij-en
č́ije-en
put.on-CVB
vb2-adv
kudə̑βeč́ə̑ške
kudə̑βeč́ə̑-ške
kudə̑βeč́e-ške
court-ILL
no-case
lektə̑č́.
lekt-ə̑č́
lekt-ə̑č́
go-PST1.2SG
vb1-tense.pers
lektə̑č́.
lekt-ə̑č́
lekt-ə̑č́
go-PST1.3PL
vb1-tense.pers




χalat 4


Χalat üštö

Χalat
Χalat
χalat
robe
no
üštö
üštö
üštö
belt
no
üštö
üš-tö
üš-šte
club-INE
no-case
üštö
üšt
üšt-Je
sweep-PST1.3SG
vb1-tense.pers




χalat 5 (M. Iβanoβ)


(Fel'dšer) püžaltše saŋgažə̑m kande χalat šokš dene üštə̑l'ö.

(Fel'dšer)
Fel'dšer
fel'dšer
medical.assistant
no
püžaltše
püžaltše
püžaltše
sweaty
ad
püžaltše
püžalt-še
püžalt-še
sweat-PTCP.ACT
vb1-ad
püžaltše
püžalt-še
püžalt-že
sweat-IMP.3SG
vb1-mood.pers
püžaltše
püžalt-še
püžalt-že
sweat-CNG-3SG
vb1-conn-poss
püžaltše
püžalt-še
püžalt-že
sweat-CVB-3SG
vb1-adv-poss
saŋgažə̑m
saŋga-žə̑-m
saŋga-že-m
forehead-3SG-ACC
no-poss-case
kande
kande
kande
blue
ad
χalat
χalat
χalat
robe
no
šokš
šokš
šokš
sleeve
no
dene
dene
dene
with
po
üštə̑l'ö.
üštə̑l-'ö
üštə̑l-Je
sweep-PST1.3SG
vb1-tense.pers




χalatan 1


Oš χalatan razβedč́ik-βlak

white
ad
χalatan
χalat-an
χalat-an
robe-with
no-deriv.ad
razβedč́ik-βlak
razβedč́ik-βlak
razβedč́ik-βlak
scout-PL
no-num




χalβa 1


Joč́a-βlak χalβam peš jöratat.

Joč́a-βlak
Joč́a-βlak
joč́a-βlak
child-PL
no-num
χalβam
χalβa-m
χalβa-m
halva-ACC
no-case
χalβam
χalβa-m
χalβa-em
halva-1SG
no-poss
χalβam
χalβa-m
χalβa-em
halva-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
χalβam
χalβa-m
χalβa-em
halva-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
χalβam
χalβa-m
χalβa-em
halva-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
peš
peš
peš
very
av
jöratat.
jörat-at
jörate-at
love-3PL
vb2-pers
jöratat.
jörat-a-t
jörate-a-at
love-3SG-and
vb2-pers-enc
jöratat.
jör-at-at
jörö-at-at
roll-3PL-and
vb2-pers-enc
jöratat.
jör-at-at
jörö-at-at
mix-3PL-and
vb2-pers-enc
jöratat.
jör-at-at
jörö-at-at
go.out-3PL-and
vb2-pers-enc
jöratat.
jör-at-at
jörö-at-at
be.satisfying-3PL-and
vb2-pers-enc
jöratat.
jörat-at
jörate-at
love-CNG-and
vb2-conn-enc




χameleon 1 («Onč́ə̑ko»)


– Vot, mogaj χameleon! Tüžβal tüsšə̑m βaštalten, ondala βet jöršə̑n.

Vot,
Vot
βot
there
co/pa
Vot,
Vot
βot
web
no
mogaj
mogaj
mogaj
what.sort.of
ad/pa/pr
χameleon!
χameleon
χameleon
chameleon
no
Tüžβal
Tüžβal
tüžβal
outer.part
ad/no
tüsšə̑m
tüs-šə̑-m
tüs-že-m
color-3SG-ACC
no-poss-case
βaštalten,
βaštalt-en
βaštalte-en
change-PST2-3SG
vb2-tense-pers
βaštalten,
βaštalt-en
βaštalte-en
change-CVB
vb2-adv
ondala
ondal-a
ondale-a
deceive-3SG
vb2-pers
ondala
on-da-la
on-da-la
leader-2PL-COMP
no-poss-case
ondala
on-da-la
on-da-la
leader-2PL-PL
no-poss-num
ondala
on-da-la
on-da-la
leader-2PL-STR
no-poss-enc
βet
βet
βet
so
co/pa
jöršə̑n.
jöršə̑n
jöršə̑n
totally
av
jöršə̑n.
jöršə̑-n
jöršö-n
fitting-GEN
ad-case




χameleon 2


Χameleon-βlak, kužu jə̑lmə̑št dene kuč́en, nasekomə̑j-βlakə̑m koč́kə̑n ilat.

Χameleon-βlak,
Χameleon-βlak
χameleon-βlak
chameleon-PL
no-num
kužu
kužu
kužu
long
ad
jə̑lmə̑št
jə̑lmə̑-št
jə̑lme-št
tongue-3PL
no-poss
dene
dene
dene
with
po
kuč́en,
kuč́-en
kuč́o-en
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kuč́en,
kuč́-en
kuč́o-en
hold-CVB
vb2-adv
nasekomə̑j-βlakə̑m
nasekomə̑j-βlak-ə̑m
nasekomə̑j-βlak-m
insect-PL-ACC
no-num-case
koč́kə̑n
koč́k-ə̑n
koč́k-n
eat-PST2-3SG
vb1-tense-pers
koč́kə̑n
koč́k-ə̑n
koč́k-n
eat-CVB
vb1-adv
ilat.
il-at
ile-at
live-3PL
vb2-pers
ilat.
il-a-t
ile-a-at
live-3SG-and
vb2-pers-enc
ilat.
il-at
ile-at
live-CNG-and
vb2-conn-enc




χameleon 3 («Mar. kom.»)


Teŋgeč́e Miša predsedatel' βaštareš ojlə̑š, tač́e gə̑n tudlan predsedatel' deč́ saj jeŋ uke. Jöršə̑n χameleon.

Teŋgeč́e
Teŋgeč́e
teŋgeč́e
yesterday
av
Miša
Miša
Miša
Misha
na
predsedatel'
predsedatel'
predsedatel'
president
no
βaštareš
βaštareš
βaštareš
toward
ad/av/po
βaštareš
βaštar-eš
βaštar-eš
maple-LAT
no-case
ojlə̑š,
ojlə̑
ojlo
talk-PST1-3SG
vb2-tense-pers
tač́e
tač́e
tač́e
today
ad/av
gə̑n
gə̑n
gə̑n
if
co/pa
tudlan
tud-lan
tudo-lan
3SG-DAT
pr-case
predsedatel'
predsedatel'
predsedatel'
president
no
deč́
deč́
deč́
from
po
saj
saj
saj
good
ad/av
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
uke.
uke
uke
no
ad/no/pa
Jöršə̑n
Jöršə̑n
jöršə̑n
totally
av
Jöršə̑n
Jöršə̑-n
jöršö-n
fitting-GEN
ad-case
χameleon.
χameleon
χameleon
chameleon
no




χan 1


Ozaŋ χan

Ozaŋ
Ozaŋ
Ozaŋ
Kazan
pn
Ozaŋ
Ozaŋ
ozaŋ
get.an.owner-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Ozaŋ
Ozaŋ
ozaŋ
get.an.owner-CNG
vb1-conn
Ozaŋ
Ozaŋ
ozaŋ
get.an.owner-CVB
vb1-adv
Ozaŋ
Oza
oza-aŋ
owner-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Ozaŋ
Oza
oza-aŋ
owner-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Ozaŋ
Oza
oza-aŋ
owner-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
χan
χan
χan
khan
no




χan 2


χanə̑n sarzə̑že-βlak

χanə̑n
χan-ə̑n
χan-n
khan-GEN
no-case
sarzə̑že-βlak
sarzə̑-že-βlak
sarze-že-βlak
warrior-3SG-PL
no-poss-num




χan 3 (K. Vasin)


Lač́ak tide žapə̑šte olə̑kmarij koklašte χan βaštareš pudə̑ranč́ə̑k-βlak ə̑lə̑žə̑nə̑t.

Lač́ak
Lač́ak
lač́ak
X
av
Lač́ak
Lač́-ak
lač́-ak
just-STR
av/no/pa-enc
Lač́ak
Lač́-ak
lač́-ak
swim.bladder-STR
no-enc
Lač́ak
Lač́-ak
lač́e-ak
basket-STR
no-enc
Lač́ak
Lač́-ak
lač́e-ak
roller-STR
no-enc
tide
tide
tide
this
pr
tide
tide
tide
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
tide
tide
tide
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
žapə̑šte
žapə̑šte
žapə̑šte
in.time
av/po
žapə̑šte
žap-ə̑šte
žap-šte
time-INE
no-case
olə̑kmarij
olə̑kmarij
olə̑kmarij
Meadow.Mari
no
koklašte
koklašte
koklašte
in
av/po
koklašte
kokla-šte
kokla-šte
distance-INE
ad/no-case
koklašte
kok-la-šte
kok-la-šte
cook-PL-INE
no-num-case
koklašte
kok-la-šte
kok-la-šte
two-PL-INE
nm-num-case
χan
χan
χan
khan
no
βaštareš
βaštareš
βaštareš
toward
ad/av/po
βaštareš
βaštar-eš
βaštar-eš
maple-LAT
no-case
pudə̑ranč́ə̑k-βlak
pudə̑ranč́ə̑k-βlak
pudə̑ranč́ə̑k-βlak
sediment-PL
no-num
ə̑lə̑žə̑nə̑t.
ə̑lə̑ž-ə̑n-ə̑t
ə̑lə̑ž-n-ə̑t
flare.up-PST2-3PL
vb1-tense-pers




χan 4


Χan polat

Χan
Χan
χan
khan
no
polat
polat
polat
palace
no
polat
pol-at
polo-at
polo-and
no-enc




χan 5 (K. Vasin)


Kalə̑k, χan kidə̑šte ilə̑šə̑žla, ške körgešə̑že peš kugu šə̑də̑m pogen sitaren.

Kalə̑k,
Kalə̑k
kalə̑k
people
no
χan
χan
χan
khan
no
kidə̑šte
kid-ə̑šte
kid-šte
hand-INE
no-case
ilə̑šə̑žla,
ilə̑-šə̑žla
ile-šə̑žla
live-CVB.SIM.3SG
vb2-adv.pers
ilə̑šə̑žla,
ilə̑š-ə̑ž-la
ilə̑š-že-la
life-3SG-COMP
no-poss-case
ilə̑šə̑žla,
ilə̑šə̑-la
ilə̑še-že-la
living-3SG-COMP
ad/no-poss-case
ilə̑šə̑žla,
ilə̑š-ə̑ž-la
ilə̑š-že-la
life-3SG-PL
no-poss-num
ilə̑šə̑žla,
ilə̑šə̑-la
ilə̑še-že-la
living-3SG-PL
ad/no-poss-num
ilə̑šə̑žla,
ilə̑š-ə̑ž-la
ilə̑š-že-la
life-3SG-STR
no-poss-enc
ilə̑šə̑žla,
ilə̑šə̑-la
ilə̑še-že-la
living-3SG-STR
ad/no-poss-enc
ilə̑šə̑žla,
ilə̑-šə̑-la
ile-še-že-la
live-PTCP.ACT-3SG-COMP
vb2-ad-poss-case
ilə̑šə̑žla,
ilə̑-šə̑-la
ile-še-že-la
live-PTCP.ACT-3SG-PL
vb2-ad-poss-num
ilə̑šə̑žla,
ilə̑-šə̑-la
ile-še-že-la
live-PTCP.ACT-3SG-STR
vb2-ad-poss-enc
ilə̑šə̑žla,
ilə̑-ə̑ž-la
ile-že-la
live-PST1-3SG-3SG-STR
vb2-tense-pers-poss-enc
ške
ške
ške
REFL
pr
körgešə̑že
körgeš-ə̑že
körgeš-že
inside-3SG
av/po-poss
körgešə̑že
körg-eš-ə̑že
körgö-eš-že
inside-LAT-3SG
ad/no-case-poss
peš
peš
peš
very
av
kugu
kugu
kugu
big
ad/no
šə̑də̑m
šə̑də̑-m
šə̑de-m
anger-ACC
ad/no-case
pogen
pog-en
pogo-en
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
pogen
pog-en
pogo-en
gather-CVB
vb2-adv
sitaren.
sitaren
sitaren
a.sufficient.extent
av
sitaren.
sitar-en
sitare-en
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
sitaren.
sitar-en
sitare-en
gather-CVB
vb2-adv




χanstβe 1 («Mar. El»)


Ruš kugə̑žan Ozaŋ χanstβə̑m seŋen nalmeškə̑že, marij-βlak škeβuja ilenə̑t.

Ruš
Ruš
ruš
Russian
no
Ruš
Ru
ru
leaven-ILL
no-case
kugə̑žan
kugə̑ža-n
kugə̑ža-an
czar-with
no-deriv.ad
kugə̑žan
kugə̑ža-n
kugə̑ža-n
czar-GEN
no-case
Ozaŋ
Ozaŋ
Ozaŋ
Kazan
pn
Ozaŋ
Ozaŋ
ozaŋ
get.an.owner-IMP.2SG
vb1-mood.pers
Ozaŋ
Ozaŋ
ozaŋ
get.an.owner-CNG
vb1-conn
Ozaŋ
Ozaŋ
ozaŋ
get.an.owner-CVB
vb1-adv
Ozaŋ
Oza
oza-aŋ
owner-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Ozaŋ
Oza
oza-aŋ
owner-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Ozaŋ
Oza
oza-aŋ
owner-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
χanstβə̑m
χanstβə̑-m
χanstβe-m
khanate-ACC
no-case
seŋen
seŋen
seŋen
by.force
av
seŋen
seŋ-en
seŋe-en
defeat-PST2-3SG
vb2-tense-pers
seŋen
seŋ-en
seŋe-en
defeat-CVB
vb2-adv
nalmeškə̑že,
nal-meškə̑-že
nal-meške-že
take-CVB.FUT-3SG
vb1-adv-poss
marij-βlak
marij-βlak
marij-βlak
Mari-PL
no-num
škeβuja
škeβuja
škeβuja
oneself
av
ilenə̑t.
il-en-ə̑t
ile-en-ə̑t
live-PST2-3PL
vb2-tense-pers




χant 1


Χant-βlakə̑n murə̑št

Χant-βlakə̑n
Χant-βlak-ə̑n
χant-βlak-n
Khanty-PL-GEN
no-num-case
murə̑št
murə̑-št
muro-št
song-3PL
no-poss
murə̑št
murə̑-št
muro-št
sing-IMP.3PL
vb2-mood.pers
murə̑št
murə̑-t
muro-t
sing-PST1-3PL
vb2-tense-pers




χant 2


Χant jə̑lme

Χant
Χant
χant
Khanty
no
jə̑lme
jə̑lme
jə̑lme
tongue
no




χant 3


χant jüla

χant
χant
χant
Khanty
no
jüla
jüla
jüla
custom
no
jüla
jül-a
jülö-a
burn-3SG
vb2-pers
jüla
-la
-la
drink-CNG-STR
vb1-conn-enc
jüla
-la
-la
drink-CVB-STR
vb1-adv-enc




χaos 1


Vujə̑što χaos

Vujə̑što
Vuj-ə̑što
βuj-šte
head-INE
no-case
χaos
χaos
χaos
chaos
no




χaos 2 (A. Bik)


Teβe nunə̑lan molan erə̑k küleš: mlandə̑ške anarχijə̑m, χaosə̑m kondaš.

Teβe
Teβe
teβe
here
av/co/pa
Teβe
Teβe
teβe
X
pa
nunə̑lan
nunə̑lan
nunə̑lan
them
av
nunə̑lan
nuno-lan
nuno-lan
3PL-DAT
pr-case
nunə̑lan
nunə̑-la-n
nuno-la-n
they-PL-GEN
pr-num-case
molan
molan
molan
for.what
av/pr
molan
mol-an
molo-an
other-with
no/pr-deriv.ad
molan
mo-lan
mo-lan
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
molan
mo-la-n
mo-la-n
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
erə̑k
erə̑k
erə̑k
freedom
ad/no
küleš:
küleš
küleš
need
ad/no
küleš:
kül-eš
kül-eš
be.necessary-3SG
vb1-pers
mlandə̑ške
mlandə̑-ške
mlande-ške
land-ILL
no-case
mlandə̑ške
mlandə̑-ške
mlande-ške
Earth-ILL
pn-case
anarχijə̑m,
anarχij-ə̑m
anarχij-m
anarchy-ACC
no-case
χaosə̑m
χaos-ə̑m
χaos-m
chaos-ACC
no-case
kondaš.
kond-aš
kondo-aš
bring-INF
vb2-inf




χarakter 1


Peŋgə̑de χarakter

Peŋgə̑de
Peŋgə̑de
peŋgə̑de
hard
ad
χarakter
χarakter
χarakter
character
no




χarakter 2


puškə̑do χarakter

puškə̑do
puškə̑do
puškə̑do
soft
ad
χarakter
χarakter
χarakter
character
no




χarakter 3 (P. Korniloβ)


Vera Aleksejeβnan χarakteržə̑m βaške č́ə̑lanat palen nal'ə̑č́.

Vera
Vera
βera
belief
no
Aleksejeβnan
Aleksejeβnan
Aleksejeβnan
Alekseyevnan
na
χarakteržə̑m
χarakter-žə̑-m
χarakter-že-m
character-3SG-ACC
no-poss-case
βaške
βaške
βaške
soon
ad/av/no
βaške
βaške
βaške
hurry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βaške
βaške
βaške
hurry-CNG
vb2-conn
č́ə̑lanat
č́ə̑lan-at
č́ə̑lan-at
all-and
av/pr-enc
č́ə̑lanat
č́ə̑la-na-t
č́ə̑la-na-at
everything-1PL-and
ad/pa/pr-poss-enc
č́ə̑lanat
č́ə̑la-n-at
č́ə̑la-an-at
everything-with-and
ad/pa/pr-deriv.ad-enc
č́ə̑lanat
č́ə̑l-an-at
č́ə̑l-an-at
dim-with-and
ad/av-deriv.ad-enc
č́ə̑lanat
č́ə̑la-n-at
č́ə̑la-n-at
everything-GEN-and
ad/pa/pr-case-enc
palen
pal-en
pale-en
know-PST2-3SG
vb2-tense-pers
palen
pal-en
pale-en
know-CVB
vb2-adv
nal'ə̑č́.
nal-'ə̑č́
nal-ə̑č́
take-PST1.2SG
vb1-tense.pers
nal'ə̑č́.
nal-'ə̑č́
nal-ə̑č́
take-PST1.3PL
vb1-tense.pers




χarakter 4 (A. Volkoβ)


Kuβan č́onžə̑m, χarakteržə̑m spektakl'ə̑šte poč́ə̑n puaš küleš.

Kuβan
Kuβa-n
kuβa-an
old.woman-with
no-deriv.ad
Kuβan
Kuβa-n
kuβa-an
reddish-brown-with
ad-deriv.ad
Kuβan
Kuβ-an
kuβo-an
bran-with
no-deriv.ad
Kuβan
Kuβa-n
kuβa-n
old.woman-GEN
no-case
Kuβan
Kuβa-n
kuβa-n
reddish-brown-GEN
ad-case
č́onžə̑m,
č́on-žə̑-m
č́on-že-m
soul-3SG-ACC
no-poss-case
χarakteržə̑m
χarakter-žə̑-m
χarakter-že-m
character-3SG-ACC
no-poss-case
spektakl'ə̑šte
spektakl'-ə̑šte
spektakl'-šte
performance-INE
no-case
poč́ə̑n
poč́ə̑n
poč́ə̑n
agape
av
poč́ə̑n
poč́-ə̑n
poč́-n
tail-GEN
no-case
poč́ə̑n
poč́-ə̑n
poč́-n
open-PST2-3SG
vb1-tense-pers
poč́ə̑n
poč́-ə̑n
poč́-n
open-CVB
vb1-adv
puaš
pu-aš
puo-aš
give-INF
vb2-inf
puaš
pu-aš
puo-aš
blow-INF
vb2-inf
küleš.
küleš
küleš
need
ad/no
küleš.
kül-eš
kül-eš
be.necessary-3SG
vb1-pers




χarakter 5


Č́erə̑n χarakterže

Č́erə̑n
Č́er-ə̑n
č́er-n
disease-GEN
no-case
χarakterže
χarakter-že
χarakter-že
character-3SG
no-poss




χarakter 6 («Mar. kom.»)


Student-βlak muzə̑kal'nə̑j proizβedenijə̑n razmeržə̑m, χarakteržə̑m palaš tunemə̑t.

Student-βlak
Student-βlak
student-βlak
student-PL
no-num
muzə̑kal'nə̑j
muzə̑kal'nə̑j
muzə̑kal'nə̑j
music
ad
proizβedenijə̑n
proizβedenij-ə̑n
proizβedenij-n
work-GEN
no-case
razmeržə̑m,
razmer-žə̑-m
razmer-že-m
rhythm-3SG-ACC
no-poss-case
χarakteržə̑m
χarakter-žə̑-m
χarakter-že-m
character-3SG-ACC
no-poss-case
palaš
pal-aš
pale-aš
know-INF
vb2-inf
tunemə̑t.
tunem-ə̑t
tunem-ə̑t
learn-3PL
vb1-pers




χarakter 7 (A. Asajeβ)


(Seḿon Seḿonə̑č́:) Χarakterem ə̑š site, rajonə̑š koštšemla ik-kok gana «umla pakč́aš» βereštə̑nam.

(Seḿon
Seḿon
Seḿon
Seḿon
na
Seḿonə̑č́:)
Seḿonə̑č́
Seḿonə̑č́
Seḿonych
na
Χarakterem
Χarakter-em
χarakter-em
character-1SG
no-poss
Χarakterem
Χarakter-em
χarakter-em
character-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
Χarakterem
Χarakter-em
χarakter-em
character-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
Χarakterem
Χarakter-em
χarakter-em
character-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ə̑š
ə̑
ə̑
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
site,
site
site
suffice-IMP.2SG
vb2-mood.pers
site,
site
site
suffice-CNG
vb2-conn
rajonə̑š
rajon-ə̑š
rajon
district-ILL
no-case
koštšemla
košt-šemla
košt-šemla
go-CVB.SIM.1SG
vb1-adv.pers
koštšemla
koštš-em-la
koštšo-em-la
passerby-1SG-COMP
ad/no-poss-case
koštšemla
koštš-em-la
koštšo-em-la
passerby-1SG-PL
ad/no-poss-num
koštšemla
koštš-em-la
koštšo-em-la
passerby-1SG-STR
ad/no-poss-enc
koštšemla
košt-em-la
košt-še-em-la
go-PTCP.ACT-1SG-COMP
vb1-ad-poss-case
koštšemla
košt-em-la
košt-še-em-la
go-PTCP.ACT-1SG-PL
vb1-ad-poss-num
koštšemla
košt-em-la
košt-še-em-la
go-PTCP.ACT-1SG-STR
vb1-ad-poss-enc
koštšemla
koštš-em-la
koštšo-em-la
passerby-TRANS-CNG-STR
ad/no-deriv.v-conn-enc
koštšemla
koštš-em-la
koštšo-em-la
passerby-TRANS-CVB-STR
ad/no-deriv.v-adv-enc
koštšemla
košt-em-la
košt-še-em-la
go-PTCP.ACT-TRANS-CNG-STR
vb1-ad-deriv.v-conn-enc
koštšemla
košt-em-la
košt-še-em-la
go-PTCP.ACT-TRANS-CVB-STR
vb1-ad-deriv.v-adv-enc
ik-kok
ik-kok
ik-kok
one.or.two
nm
gana
gana
gana
times
no/po
«umla
umla
umla
hops
no
«umla
u-m-la
u-m-la
new-ACC-STR
ad/no-case-enc
pakč́aš»
pakč́a
pakč́a
garden-ILL
no-case
pakč́aš»
pakč́a
pakč́a-eš
garden-LAT
no-case
βereštə̑nam.
βerešt-ə̑n-am
βerešt-n-am
get.into-PST2-1SG
vb1-tense-pers




χarakteran 1


Peŋgə̑de χarakteran

Peŋgə̑de
Peŋgə̑de
peŋgə̑de
hard
ad
χarakteran
χarakteran
χarakteran
with.a.disposition
ad
χarakteran
χarakter-an
χarakter-an
character-with
no-deriv.ad




χarakteran 2


χarakteran rβeze

χarakteran
χarakteran
χarakteran
with.a.disposition
ad
χarakteran
χarakter-an
χarakter-an
character-with
no-deriv.ad
rβeze
rβeze
rβeze
young.man
ad/no




χarakteran 3 (P. Korniloβ)


Mə̑j tudə̑m iziš palem. Χarakteran üdə̑r.

Mə̑j
mə̑j
mə̑j
1SG
pr
tudə̑m
tudə̑m
tudə̑m
him/her
pr
tudə̑m
tudo-m
tudo-m
3SG-ACC
pr-case
iziš
iziš
iziš
a.bit
av
iziš
izi
izi
small-ILL
ad/no-case
palem.
pal-em
pale-em
marking-1SG
ad/no-poss
palem.
pal-em
pale-em
know-1SG
vb2-pers
palem.
palem
palem
become.noticeable-IMP.2SG
vb1-mood.pers
palem.
palem
palem
become.noticeable-CNG
vb1-conn
palem.
palem
palem
become.noticeable-CVB
vb1-adv
palem.
pal-em
pale-em
marking-TRANS-IMP.2SG
ad/no-deriv.v-mood.pers
palem.
pal-em
pale-em
marking-TRANS-CNG
ad/no-deriv.v-conn
palem.
pal-em
pale-em
marking-TRANS-CVB
ad/no-deriv.v-adv
Χarakteran
Χarakteran
χarakteran
with.a.disposition
ad
Χarakteran
Χarakter-an
χarakter-an
character-with
no-deriv.ad
üdə̑r.
üdə̑r
üdə̑r
daughter
no
üdə̑r.
üdə̑r
üdə̑r
Virgo
no




χarakteran 4 (S. Nikolajeβ)


(Miloβidoβ:) A te, Č́ižoβa joltaš, χarakteran ulə̑da.

(Miloβidoβ:)
Miloβidoβ
Miloβidoβ
Milovidov
na
A
A
a
and
co
A
A
a
so
pa
A
A
a
oh
in
te,
te
te
2PL
pr
Č́ižoβa
Č́ižoβa
Č́ižoβa
Chizhova
na
joltaš,
joltaš
joltaš
friend
no
χarakteran
χarakteran
χarakteran
with.a.disposition
ad
χarakteran
χarakter-an
χarakter-an
character-with
no-deriv.ad
ulə̑da.
ulə̑-da
ulo-da
is-2PL
ad/no/vb-poss
ulə̑da.
ul-ə̑da
ul-da
be-2PL
vb1-pers




χarakteristike 1


Poč́βə̑lan χarakteristike

Poč́βə̑lan
Poč́βə̑-lan
poč́βo-lan
soil-DAT
no-case
Poč́βə̑lan
Poč́βə̑-la-n
poč́βo-la-n
soil-PL-GEN
no-num-case
χarakteristike
χarakteristike
χarakteristike
description
no




χarakteristike 2 (Z. Uč́ajeβ)


V.A. Bogorodickij marij jə̑lmə̑n jük sistemə̑žlan χarakteristikə̑m pua.

V.A.
V.A
V.A
V.A
na
Bogorodickij
Bogorodickij
Bogorodickij
Bogorodickiy
na
marij
marij
marij
Mari
no
jə̑lmə̑n
jə̑lmə̑-n
jə̑lme-n
tongue-GEN
no-case
jük
jük
jük
voice
no
sistemə̑žlan
sistemə̑-lan
sisteme-že-lan
system-3SG-DAT
no-poss-case
sistemə̑žlan
sistemə̑-la-n
sisteme-že-la-n
system-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
χarakteristikə̑m
χarakteristikə̑-m
χarakteristike-m
description-ACC
no-case
pua.
pu-a
puo-a
give-3SG
vb2-pers
pua.
pu-a
puo-a
blow-3SG
vb2-pers




χarakteristike 3


Saj χarakteristike

Saj
Saj
saj
good
ad/av
χarakteristike
χarakteristike
χarakteristike
description
no




χarakteristike 4


χarakteristikə̑m βozaš

χarakteristikə̑m
χarakteristikə̑-m
χarakteristike-m
description-ACC
no-case
βozaš
βozaš
βozaš
a.cartload
ad
βozaš
βoz-aš
βoz-aš
lie.down-INF
vb1-inf
βozaš
βoz-aš
βozo-aš
write-INF
vb2-inf




χarakteristike 5 (S. Č́aβajn)


– Vot mo, Grigorij Petroβič́, mə̑lanem Iβanoβə̑n χarakteristikə̑že küleš. Tə̑j βozen pu.

Vot
Vot
βot
there
co/pa
Vot
Vot
βot
web
no
mo,
mo
mo
what
ad/av/pa/pr
Grigorij
Grigorij
Grigorij
Grigoriy
na
Petroβič́,
Petroβič́
Petroβič́
Petrovich
na
mə̑lanem
mə̑-lan-em
mə̑j-lan-em
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
Iβanoβə̑n
Iβanoβə̑n
Iβanoβə̑n
Ivanovyn
na
χarakteristikə̑že
χarakteristikə̑-že
χarakteristike-že
description-3SG
no-poss
küleš.
küleš
küleš
need
ad/no
küleš.
kül-eš
kül-eš
be.necessary-3SG
vb1-pers
Tə̑j
tə̑j
tə̑j
2SG
pr
βozen
βoz-en
βozo-en
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
βozen
βoz-en
βozo-en
write-CVB
vb2-adv
pu.
pu
pu
wood
no
pu.
pu
puo
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pu.
pu
puo
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pu.
pu
puo
give-CNG
vb2-conn
pu.
pu
puo
blow-CNG
vb2-conn




χa-χa-χa 1 (Ja. Jalkajn)


– Χa-χa-χa! – pölemə̑šte rüž βoštə̑l koltə̑št.

Χa-χa-χa! –
Χa-χa-χa
χa-χa-χa
ha.ha.ha
in
pölemə̑šte
pölem-ə̑šte
pölem-šte
room-INE
no-case
rüž
rüž
rüž
at.the.same.time
av
βoštə̑l
βoštə̑l
βoštə̑l
laugh-IMP.2SG
vb1-mood.pers
βoštə̑l
βoštə̑l
βoštə̑l
laugh-CNG
vb1-conn
βoštə̑l
βoštə̑l
βoštə̑l
laugh-CVB
vb1-adv
koltə̑št.
koltə̑-št
kolto-št
send-IMP.3PL
vb2-mood.pers
koltə̑št.
koltə̑-t
kolto-t
send-PST1-3PL
vb2-tense-pers




χek 1


Kə̑lmə̑ktə̑me χek

Kə̑lmə̑ktə̑me
Kə̑lmə̑ktə̑me
kə̑lmə̑ktə̑me
frozen
ad
Kə̑lmə̑ktə̑me
Kə̑lmə̑ktə̑-me
kə̑lmə̑kte-me
freeze-PTCP.PASS
vb2-ad
Kə̑lmə̑ktə̑me
Kə̑lmə̑-ktə̑-me
kə̑lme-kte-me
freeze.up-CAUS-PTCP.PASS
vb2-deriv.v-ad
χek
χek
χek
hake
no




χek 2


Keβə̑tə̑ške χekə̑m kondenə̑t.

Keβə̑tə̑ške
Keβə̑t-ə̑ške
keβə̑t-ške
shop-ILL
no-case
χekə̑m
χek-ə̑m
χek-m
hake-ACC
no-case
kondenə̑t.
kond-en-ə̑t
kondo-en-ə̑t
bring-PST2-3PL
vb2-tense-pers




χimizacij 1


Jal ozanlə̑k χimizacij

Jal
Jal
jal
village
no
ozanlə̑k
ozanlə̑k
ozanlə̑k
economy
no
ozanlə̑k
oza-n-lə̑k
oza-an-lə̑k
owner-with-for
no-deriv.ad-deriv.ad
χimizacij
χimizacij
χimizacij
chemicalization
no




χimij 1


χimijə̑m tunemaš

χimijə̑m
χimij-ə̑m
χimij-m
chemistry-ACC
no-case
tunemaš
tunem-aš
tunem-aš
learn-INF
vb1-inf




χimij 2 («Jamde lij!»)


Sergej Smirnoβ χimij dene laboratornə̑j pašam ə̑štaš jörata.

Sergej
Sergej
Sergej
Sergey
na
Smirnoβ
Smirnoβ
Smirnoβ
Smirnov
na
χimij
χimij
χimij
chemistry
no
dene
dene
dene
with
po
laboratornə̑j
laboratornə̑j
laboratornə̑j
laboratory
ad
pašam
paša-m
paša-m
work-ACC
no-case
pašam
paša-m
paša-em
work-1SG
no-poss
pašam
paša-m
paša-em
work-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
pašam
paša-m
paša-em
work-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
pašam
paša-m
paša-em
work-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ə̑štaš
ə̑št-aš
ə̑šte-aš
do-INF
vb2-inf
jörata.
jörat-a
jörate-a
love-3SG
vb2-pers




χimij 3


Χimijə̑m kuč́ə̑ltaš

Χimijə̑m
Χimij-ə̑m
χimij-m
chemistry-ACC
no-case
kuč́ə̑ltaš
kuč́ə̑lt-aš
kuč́ə̑lt-aš
hold-INF
vb1-inf




χimij 4 (Ja. Leβant)


Šükšudo βijan, nimogaj χimij dene ot pə̑tare.

Šükšudo
Šükšudo
šükšudo
weed
no
βijan,
βijan
βijan
strong
ad/av
βijan,
βij-an
βij-an
power-with
no-deriv.ad
nimogaj
ńimogaj
ńimogaj
no
ad/pr
χimij
χimij
χimij
chemistry
no
dene
dene
dene
with
po
ot
o-t
o-t
NEG-2SG
vb-pers
pə̑tare.
pə̑tare
pə̑tare
finish-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pə̑tare.
pə̑tare
pə̑tare
finish-CNG
vb2-conn




χimij 5


Χimij urok pə̑tə̑š.

Χimij
Χimij
χimij
chemistry
no
urok
urok
urok
lesson
no
pə̑tə̑š.
pə̑tə̑
pə̑te
end-PST1-3SG
vb2-tense-pers




χimij 6


Χimij kabinetə̑š tunemše-βlak pogə̑nə̑št.

Χimij
Χimij
χimij
chemistry
no
kabinetə̑š
kabinet-ə̑š
kabinet
study-ILL
no-case
tunemše-βlak
tunemše-βlak
tunemše-βlak
educated-PL
ad/no-num
tunemše-βlak
tunem-še-βlak
tunem-še-βlak
learn-PTCP.ACT-PL
vb1-ad-num
pogə̑nə̑št.
pogə̑n-ə̑št
pogə̑n-št
congress-3PL
no-poss
pogə̑nə̑št.
pogə̑nə̑-št
pogə̑no-št
gather-IMP.3PL
vb2-mood.pers
pogə̑nə̑št.
pogə̑nə̑-t
pogə̑no-t
gather-PST1-3PL
vb2-tense-pers
pogə̑nə̑št.
pogə̑-n-ə̑št
pogo-n-št
belongings-GEN-3PL
no-case-poss




χimik 1


Χimikə̑n šə̑mlə̑mašə̑že

Χimikə̑n
Χimik-ə̑n
χimik-n
chemist-GEN
no-case
šə̑mlə̑mašə̑že
šə̑mlə̑maš-ə̑že
šə̑mlə̑maš-že
research-3SG
no-poss
šə̑mlə̑mašə̑že
šə̑mlə̑-maš-ə̑že
šə̑mle-maš-že
research-NMLZ-3SG
vb2-deriv.n-poss




χimik 2 (M. Rə̑bakoβ)


(Roza:) Mə̑j ala pianistke ogə̑l, a iktaž-mogaj χimik lijnem.

(Roza:)
Roza
roza
rose
no
Mə̑j
mə̑j
mə̑j
1SG
pr
ala
ala
ala
maybe
co/pa
ala
ala
ala
pitch
no
ala
a-la
a-la
and-STR
co-enc
ala
a-la
a-la
so-STR
pa-enc
ala
a-la
a-la
oh-STR
in-enc
ala
al-a
ale-a
soften.bast-3SG
vb2-pers
pianistke
pianistke
pianistke
pianist
no
ogə̑l,
og-ə̑l
og-ul
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
a
a
a
and
co
a
a
a
so
pa
a
a
a
oh
in
iktaž-mogaj
iktaž-mogaj
iktaž-mogaj
some
ad/pr
χimik
χimik
χimik
chemist
no
lijnem.
lij-ne-m
lij-ne-m
be-DES-1SG
vb1-mood-pers




χimikat 1


Χimikatə̑m šaβaš

Χimikatə̑m
Χimikat-ə̑m
χimikat-m
chemical-ACC
no-case
šaβaš
šaβ-aš
šaβe-aš
strew-INF
vb2-inf




χimikat 2 (I. Strel'nikoβ)


(Zina) skladə̑šte pursalan da moń podkormkə̑m ə̑štaš χimikatə̑m jamdə̑len.

(Zina)
Zina
Zina
Zina
na
skladə̑šte
sklad-ə̑šte
sklad-šte
storehouse-INE
no-case
pursalan
pursa-lan
pursa-lan
pea-DAT
no-case
pursalan
pursa-la-n
pursa-la-n
pea-PL-GEN
no-num-case
da
da
da
and
co
da
da
da
yes
pa
moń
moń
moń
and.the.like
pa
podkormkə̑m
podkormkə̑-m
podkormko-m
additional.fertilizing-ACC
no-case
ə̑štaš
ə̑št-aš
ə̑šte-aš
do-INF
vb2-inf
χimikatə̑m
χimikat-ə̑m
χimikat-m
chemical-ACC
no-case
jamdə̑len.
jamdə̑l-en
jamdə̑le-en
prepare-PST2-3SG
vb2-tense-pers
jamdə̑len.
jamdə̑l-en
jamdə̑le-en
prepare-CVB
vb2-adv




χimič́eskij 1


χimič́eskij promə̑šlennost'

χimič́eskij
χimič́eskij
χimič́eskij
chemical
ad
promə̑šlennost'
promə̑šlennost'
promə̑šlennost'
industry
no




χimič́eskij 2 («Mar. kom.»)


Šükšudə̑m pə̑taraš tə̑gak χimič́eskij jönat č́ot polša.

Šükšudə̑m
Šükšudə̑-m
šükšudo-m
weed-ACC
no-case
pə̑taraš
pə̑tar-aš
pə̑tare-aš
finish-INF
vb2-inf
tə̑gak
tə̑gak
tə̑gak
like.this
ad/av/co/pa/pr
χimič́eskij
χimič́eskij
χimič́eskij
chemical
ad
jönat
jön-at
jön-at
method-and
no-enc
č́ot
č́ot
č́ot
very
av
č́ot
č́ot
č́ot
number
no
polša.
polš-a
polšo-a
help-3SG
vb2-pers




χimič́eskij 3 (A. Juzə̑kajn)


Aleksandr Seḿonoβič́ χimič́eskij karandašə̑m šüβə̑lžö dene nörtə̑š da βozaš piže.

Aleksandr
Aleksandr
Aleksandr
Aleksandr
na
Seḿonoβič́
Seḿonoβič́
Seḿonoβič́
Seḿonovich
na
χimič́eskij
χimič́eskij
χimič́eskij
chemical
ad
karandašə̑m
karandaš-ə̑m
karandaš-m
pencil-ACC
no-case
šüβə̑lžö
šüβə̑l-žö
šüβə̑l-že
spit-3SG
no-poss
dene
dene
dene
with
po
nörtə̑š
nörtə̑
nörtö
wet-PST1-3SG
vb2-tense-pers
da
da
da
and
co
da
da
da
yes
pa
βozaš
βozaš
βozaš
a.cartload
ad
βozaš
βoz-aš
βoz-aš
lie.down-INF
vb1-inf
βozaš
βoz-aš
βozo-aš
write-INF
vb2-inf
piže.
piž-e
piž-Je
stick-PST1.3SG
vb1-tense.pers




χine 1


Χinə̑m kuč́ə̑ltaš

Χinə̑m
Χinə̑-m
χine-m
quinine-ACC
no-case
kuč́ə̑ltaš
kuč́ə̑lt-aš
kuč́ə̑lt-aš
hold-INF
vb1-inf




χine 2 (A. Erə̑kan)


(Kokand olašte) jüštə̑mužo ozalana. Ə̑nde χine deč́ posna ilenat om kert.

(Kokand
Kokand
Kokand
Kokand
na
olašte)
ola-šte
ola-šte
city-INE
no-case
olašte)
ola-šte
ola-šte
motley-INE
ad-case
jüštə̑mužo
jüštə̑mužo
jüštə̑mužo
fever
no
ozalana.
ozalan-a
ozalane-a
manage-3SG
vb2-pers
ozalana.
oza-la-na
oza-la-na
owner-COMP-1PL
no-case-poss
ozalana.
oza-la-na
oza-la-na
owner-PL-1PL
no-num-poss
Ə̑nde
Ə̑nde
ə̑nde
now
av/pa
χine
χine
χine
quinine
no
deč́
deč́
deč́
from
po
posna
posna
posna
isolated
ad/av
ilenat
il-en-at
ile-en-at
live-PST2-2SG
vb2-tense-pers
ilenat
il'e-na-t
il'e-na-at
damp-1PL-and
ad-poss-enc
ilenat
il-ena-t
ile-ena-at
live-1PL-and
vb2-pers-enc
ilenat
il'e-n-at
il'e-n-at
damp-GEN-and
ad-case-enc
ilenat
il-en-at
ile-en-at
live-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
ilenat
il-en-at
ile-en-at
live-CVB-and
vb2-adv-enc
om
o-m
o-m
NEG-1SG
vb-pers
om
om
om
ohm
no
kert.
kert
kert
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kert.
kert
kert
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kert.
kert
kert
be.able.to-CNG
vb1-conn
kert.
kert
kert
swaddle-CNG
vb1-conn
kert.
kert
kert
be.able.to-CVB
vb1-adv
kert.
kert
kert
swaddle-CVB
vb1-adv




χirurg 1


Χirurgə̑n instrumentše

Χirurgə̑n
Χirurg-ə̑n
χirurg-n
surgeon-GEN
no-case
instrumentše
instrument-še
instrument-že
tool-3SG
no-poss




χirurg 2 (A. Juzə̑kajn)


Χirurg-βlaklan keč́-kunamat paša sitə̑še liješ.

Χirurg-βlaklan
Χirurg-βlak-lan
χirurg-βlak-lan
surgeon-PL-DAT
no-num-case
keč́-kunamat
keč́-kunam-at
keč́-kunam-at
whenever-and
av/pr-enc
paša
paša
paša
work
no
sitə̑še
sitə̑še
sitə̑še
sufficient
ad
sitə̑še
sitə̑-še
site-še
suffice-PTCP.ACT
vb2-ad
liješ.
liješ
liješ
soon
pa
liješ.
lij-eš
lij-eš
be-3SG
vb1-pers




χirurgij 1


Kə̑zə̑tse χirurgij

Kə̑zə̑tse
Kə̑zə̑tse
kə̑zə̑tse
present
ad
χirurgij
χirurgij
χirurgij
surgery
no




χirurgij 2


χirurgijə̑n seŋə̑mašə̑že

χirurgijə̑n
χirurgij-ə̑n
χirurgij-n
surgery-GEN
no-case
seŋə̑mašə̑že
seŋə̑maš-ə̑že
seŋə̑maš-že
victory-3SG
no-poss
seŋə̑mašə̑že
seŋə̑-maš-ə̑že
seŋe-maš-že
defeat-NMLZ-3SG
vb2-deriv.n-poss




χirurgij 3 (A. Juzə̑kajn)


Tə̑gaj χirurgijə̑šte onč́ə̑kə̑žə̑m teχnika kugu βerə̑m nalaš tüŋaleš.

Tə̑gaj
Tə̑gaj
tə̑gaj
such
ad/av/no/pr
χirurgijə̑šte
χirurgij-ə̑šte
χirurgij-šte
surgery-INE
no-case
onč́ə̑kə̑žə̑m
onč́ə̑kə̑žə̑m
onč́ə̑kə̑žə̑m
in.future
av
teχnika
***
***
***
***
kugu
kugu
kugu
big
ad/no
βerə̑m
βer-ə̑m
βer-m
place-ACC
no-case
nalaš
nal-aš
nal-aš
take-INF
vb1-inf
tüŋaleš.
tüŋal-eš
tüŋal-eš
start-3SG
vb1-pers




χirurgič́eskij 1


Χirurgič́eskij operacij

Χirurgič́eskij
Χirurgič́eskij
χirurgič́eskij
surgical
ad
operacij
operacij
operacij
operation
no




χi-χi-χi 1 (V. Juksern)


– Tə̑lanet ere χi-χi-χi da χa-χa-χa, – Cβetkoβ peŋgə̑də̑n kalasə̑š.

Tə̑lanet
tə̑-lan-et
tə̑j-lan-et
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
Tə̑lanet
Tə̑lan-et
tə̑lan-et
wish-2SG
no-poss
Tə̑lanet
Tə̑lan-et
tə̑lane-et
wish-2SG
vb2-pers
Tə̑lanet
Tə̑l-an-et
tə̑l-an-et
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
ere
ere
ere
always
av/po
ere
ere
ere
clean
ad
χi-χi-χi
χi-χi-χi
χi-χi-χi
teehee
in
da
da
da
and
co
da
da
da
yes
pa
χa-χa-χa, –
χa-χa-χa
χa-χa-χa
ha.ha.ha
in
Cβetkoβ
Cβetkoβ
Cβetkoβ
Cvetkov
na
peŋgə̑də̑n
peŋgə̑də̑n
peŋgə̑də̑n
hard
av
peŋgə̑də̑n
peŋgə̑də̑-n
peŋgə̑de-n
hard-GEN
ad-case
kalasə̑š.
kalasə̑
kalase
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers




χiš́š́nik 1


Memnan kundemə̑šte en kugu χiš́š́niklan pire šotlalteš.

Memnan
mem-na-n
me-na-n
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
kundemə̑šte
kundem-ə̑šte
kundem-šte
region-INE
no-case
en
en
en
SUP
pa
kugu
kugu
kugu
big
ad/no
χiš́š́niklan
χiš́š́nik-lan
χiš́š́nik-lan
predator-DAT
no-case
χiš́š́niklan
χiš́š́nik-la-n
χiš́š́nik-la-n
predator-PL-GEN
no-num-case
pire
pire
pire
wolf
no
šotlalteš.
šotlalt-eš
šotlalt-eš
number-3SG
vb1-pers
šotlalteš.
šotl-alt-eš
šotlo-alt-eš
count-REF-3SG
vb2-deriv.v-pers




χiš́š́nə̑j 1


Χiš́š́nə̑j janlə̑k-βlak

Χiš́š́nə̑j
Χiš́š́nə̑j
χiš́š́nə̑j
predatory
ad
janlə̑k-βlak
janlə̑k-βlak
janlə̑k-βlak
animal-PL
no-num




χiš́š́nə̑j 2


Varaš – χiš́š́nə̑j kajə̑k.

Varaš –
Varaš
βaraš
hawk
no
Varaš –
Varaš
βaraš
late
av
Varaš –
Vara
βara
pole-ILL
no-case
Varaš –
Vara
βara-eš
pole-LAT
no-case
Varaš –
Var-aš
βare-aš
mix-INF
vb2-inf
χiš́š́nə̑j
χiš́š́nə̑j
χiš́š́nə̑j
predatory
ad
kajə̑k.
kajə̑k
kajə̑k
bird
no




χlopok 1


Χlopokə̑m pogaš

Χlopokə̑m
Χlopok-ə̑m
χlopok-m
cotton-ACC
no-case
pogaš
pog-aš
pogo-aš
gather-INF
vb2-inf




χlopok 2 («Prirodoβedenij»)


Kolχozə̑n χlopokə̑m üdə̑mö motkoč́ kumda pasužo šarlen kija.

Kolχozə̑n
Kolχoz-ə̑n
kolχoz-n
kolkhoz-GEN
no-case
χlopokə̑m
χlopok-ə̑m
χlopok-m
cotton-ACC
no-case
üdə̑mö
üdə̑mö
üdə̑mö
sown
ad
üdə̑mö
üdə̑-mö
üdö-me
sow-PTCP.PASS
vb2-ad
motkoč́
motkoč́
motkoč́
exceedingly
av
kumda
kumda
kumda
wide
ad
kumda
kum-da
kum-da
godfather.of.one's.child-2PL
no-poss
kumda
kum-da
kum-da
three-2PL
nm-poss
pasužo
pasu-žo
pasu-že
field-3SG
no-poss
šarlen
šarl-en
šarle-en
widen-PST2-3SG
vb2-tense-pers
šarlen
šarl-en
šarle-en
widen-CVB
vb2-adv
kija.
kij-a
kije-a
lie-3SG
vb2-pers




χlopotatlaš 1


Put'oβkə̑m χlopotatlaš

Put'oβkə̑m
Put'oβkə̑-m
put'oβko-m
pass-ACC
no-case
χlopotatlaš
χlopotatl-aš
χlopotatle-aš
make.an.effort.for-INF
vb2-inf




χlopotatlaš 2


joč́a-βlak βerč́ə̑n χlopotatlaš

joč́a-βlak
joč́a-βlak
joč́a-βlak
child-PL
no-num
βerč́ə̑n
βerč́ə̑n
βerč́ə̑n
for
po
χlopotatlaš
χlopotatl-aš
χlopotatle-aš
make.an.effort.for-INF
vb2-inf




χlopotatlaš 3 (S. Nikolajeβ)


(Tańa:) Školə̑što tide lu keč́e žapə̑šte mo külešə̑m č́ə̑la remontiroβatlenam, pu nergen χlopotatlaš βele kodə̑n.

(Tańa:)
Tańa
Tańa
Tańa
na
Školə̑što
Škol-ə̑što
škol-šte
school-INE
no-case
tide
tide
tide
this
pr
tide
tide
tide
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
tide
tide
tide
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
lu
lu
lu
bone
no
lu
lu
lu
ten
nm
keč́e
keč́e
keč́e
sun
no
keč́e
keč́e
keč́e
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
keč́e
keč́e
keč́e
hang-CNG
vb2-conn
žapə̑šte
žapə̑šte
žapə̑šte
in.time
av/po
žapə̑šte
žap-ə̑šte
žap-šte
time-INE
no-case
mo
mo
mo
what
ad/av/pa/pr
külešə̑m
küleš-ə̑m
küleš-m
need-ACC
ad/no-case
č́ə̑la
č́ə̑la
č́ə̑la
everything
ad/pa/pr
remontiroβatlenam,
remontiroβatl-en-am
remontiroβatle-en-am
repair-PST2-1SG
vb2-tense-pers
pu
pu
pu
wood
no
pu
pu
puo
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pu
pu
puo
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pu
pu
puo
give-CNG
vb2-conn
pu
pu
puo
blow-CNG
vb2-conn
nergen
nergen
nergen
about
po
nergen
nerge-n
nerge-n
cold-GEN
no-case
nergen
nerge-n
nerge-n
badger-GEN
no-case
nergen
nerge-n
nerge-n
order-GEN
no-case
χlopotatlaš
χlopotatl-aš
χlopotatle-aš
make.an.effort.for-INF
vb2-inf
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele
βele
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-'e
βel-Je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele
βele
spill-CNG
vb2-conn
kodə̑n.
kodə̑n
kodə̑n
with.delay
av
kodə̑n.
kod-ə̑n
kod-n
code-GEN
no-case
kodə̑n.
kod-ə̑n
kod-n
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
kodə̑n.
kod-ə̑n
kod-n
stay-CVB
vb1-adv




χlopotatlaš 4 (A. Volkoβ)


(Andrej:) Kuze mom? Pensijə̑m χlopotatlen luknem.

(Andrej:)
Andrej
Andrej
Andrey
na
Kuze
Kuze
kuze
how
av/co/no/pa
mom?
mom
mom
what
pr
mom?
mo-m
mo-m
what-ACC
ad/av/pa/pr-case
Pensijə̑m
Pensij-ə̑m
pensij-m
pension-ACC
no-case
χlopotatlen
χlopotatl-en
χlopotatle-en
make.an.effort.for-PST2-3SG
vb2-tense-pers
χlopotatlen
χlopotatl-en
χlopotatle-en
make.an.effort.for-CVB
vb2-adv
luknem.
luk-ne-m
lukt-ne-m
lead.out-DES-1SG
vb1-mood-pers




χlopč́atnik 1


Χlopč́atnikə̑m onč́en kuštaš

Χlopč́atnikə̑m
Χlopč́atnik-ə̑m
χlopč́atnik-m
cotton.plant-ACC
no-case
onč́en
onč́-en
onč́o-en
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
onč́en
onč́-en
onč́o-en
look-CVB
vb2-adv
kuštaš
kušt-aš
kušto-aš
grow-INF
vb2-inf
kuštaš
kušt-aš
kušto-aš
dance-INF
vb2-inf




χlopč́atnik 2 («Prirodoβedenij»)


Χlopč́atnik βužgalanen šarla, ajdemə̑n kə̑dalže deč́at küškö kuškeš da peled šogaleš.

Χlopč́atnik
Χlopč́atnik
χlopč́atnik
cotton.plant
no
βužgalanen
***
***
***
***
šarla,
šar-la
šar-la
sphere-COMP
no-case
šarla,
šar-la
šar-la
horsehair-COMP
no-case
šarla,
šar-la
šar-la
sphere-PL
no-num
šarla,
šar-la
šar-la
horsehair-PL
no-num
šarla,
šar-la
šar-la
sphere-STR
no-enc
šarla,
šar-la
šar-la
horsehair-STR
no-enc
šarla,
šarl-a
šarle-a
widen-3SG
vb2-pers
ajdemə̑n
ajdemə̑-n
ajdeme-n
human-GEN
no-case
kə̑dalže
kə̑dal-že
kə̑dal-že
waist-3SG
no-poss
deč́at
deč́-at
deč́-at
from-and
po-enc
küškö
küškö
küškö
X
av
küškö
-škö
-ške
stone-ILL
no-case
kuškeš
kušk-eš
kuško-eš
where-LAT
av/pr-case
kuškeš
kušk-eš
kušk-eš
grow-3SG
vb1-pers
da
da
da
and
co
da
da
da
yes
pa
peled
peled
peled
flower-IMP.2SG
vb1-mood.pers
peled
peled
peled
flower-CNG
vb1-conn
peled
peled
peled
flower-CVB
vb1-adv
šogaleš.
šogal-eš
šogal-eš
stand.up-3SG
vb1-pers




χlor 1


Χlor dene erə̑ktaš

Χlor
Χlor
χlor
chlorineCl
no
dene
dene
dene
with
po
erə̑ktaš
erə̑kt-aš
erə̑kte-aš
clean-INF
vb2-inf




χlor 2 («Mar. kom.»)


Χlor üpš tə̑gak pörtə̑sö južə̑štat βirusə̑m pušteš.

Χlor
Χlor
χlor
chlorineCl
no
üpš
üpš
üpš
smell
no
tə̑gak
tə̑gak
tə̑gak
like.this
ad/av/co/pa/pr
pörtə̑sö
pörtə̑sö
pörtə̑sö
house
ad
pörtə̑sö
pört-ə̑sö
pört-se
house-ADJ
no-deriv.ad
južə̑štat
južə̑št-at
južə̑št-at
some-and
av/pr-enc
južə̑štat
južə̑št-at
južə̑što-at
somewhere-and
av/pr-enc
južə̑štat
juž-ə̑št-at
juž-št-at
air-3PL-and
no-poss-enc
južə̑štat
južə̑-št-at
južo-št-at
some-3PL-and
pr-poss-enc
južə̑štat
juž-ə̑št-at
juž-šte-at
air-INE-and
no-case-enc
južə̑štat
južə̑-št-at
južo-šte-at
some-INE-and
pr-case-enc
βirusə̑m
βirus-ə̑m
βirus-m
virus-ACC
no-case
pušteš.
pušt-eš
pušto-eš
oat.flour-LAT
no-case
pušteš.
pušt-eš
pušto-eš
stomach-LAT
no-case
pušteš.
pušt-eš
pušt-eš
kill-3SG
vb1-pers




χlorofill 1


Užar χlorofill

Užar
Užar
užar
green
ad
χlorofill
χlorofill
χlorofill
chlorophyll
no




χlorofill 2 («Botanika»)


Χlorofill ulmə̑lanak köra lə̑štaš užar tüsan liješ. Kuškə̑l körgə̑štö χlorofill keč́e βolgə̑də̑što gə̑na lijə̑n kerteš.

Χlorofill
Χlorofill
χlorofill
chlorophyll
no
ulmə̑lanak
ulmə̑-lan-ak
ulmo-lan-ak
being-DAT-STR
ad-case-enc
ulmə̑lanak
ulmə̑-la-na-k
ulmo-la-na-ak
being-COMP-1PL-STR
ad-case-poss-enc
ulmə̑lanak
ulmə̑-la-na-k
ulmo-la-na-ak
being-PL-1PL-STR
ad-num-poss-enc
ulmə̑lanak
ulmə̑-la-n-ak
ulmo-la-n-ak
being-PL-GEN-STR
ad-num-case-enc
ulmə̑lanak
ul-mə̑-lan-ak
ul-me-lan-ak
be-PTCP.PASS-DAT-STR
vb1-ad-case-enc
ulmə̑lanak
ul-mə̑-la-na-k
ul-me-la-na-ak
be-PTCP.PASS-COMP-1PL-STR
vb1-ad-case-poss-enc
ulmə̑lanak
ul-mə̑-la-na-k
ul-me-la-na-ak
be-PTCP.PASS-PL-1PL-STR
vb1-ad-num-poss-enc
ulmə̑lanak
ul-mə̑-la-n-ak
ul-me-la-n-ak
be-PTCP.PASS-PL-GEN-STR
vb1-ad-num-case-enc
köra
köra
köra
because.of
po
lə̑štaš
lə̑štaš
lə̑štaš
leaf
no
užar
užar
užar
green
ad
tüsan
tüsan
tüsan
colored
ad
tüsan
tüs-an
tüs-an
color-with
no-deriv.ad
liješ.
liješ
liješ
soon
pa
liješ.
lij-eš
lij-eš
be-3SG
vb1-pers
Kuškə̑l
Kuškə̑l
kuškə̑l
plant
no
körgə̑štö
körgə̑štö
körgə̑štö
inside
av/po
körgə̑štö
körgə̑-štö
körgö-šte
inside-INE
ad/no-case
χlorofill
χlorofill
χlorofill
chlorophyll
no
keč́e
keč́e
keč́e
sun
no
keč́e
keč́e
keč́e
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
keč́e
keč́e
keč́e
hang-CNG
vb2-conn
βolgə̑də̑što
βolgə̑də̑što
βolgə̑də̑što
in.the.light
av
βolgə̑də̑što
βolgə̑də̑-što
βolgə̑do-šte
light-INE
ad/no-case
gə̑na
gə̑na
gə̑na
only
pa
lijə̑n
lijə̑n
lijə̑n
as.a
po
lijə̑n
lij-ə̑n
lij-n
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
lijə̑n
lij-ə̑n
lij-n
be-CVB
vb1-adv
kerteš.
kert-eš
kert-eš
be.able.to-3SG
vb1-pers
kerteš.
kert-eš
kert-eš
swaddle-3SG
vb1-pers




χlorofill 3


Χlorofill pə̑rč́e

Χlorofill
Χlorofill
χlorofill
chlorophyll
no
pə̑rč́e
pə̑rč́e
pə̑rč́e
grain
no




χloroform 1


Χloroform dene maltaš

Χloroform
Χloroform
χloroform
chloroform
no
dene
dene
dene
with
po
maltaš
malt-aš
malte-aš
lull.to.sleep-INF
vb2-inf




χloroform 2 («Botanika»)


Ajdeme semə̑nak mimozə̑m χloroform dene malə̑še gajə̑m ə̑štat.

Ajdeme
Ajdeme
ajdeme
human
no
semə̑nak
semə̑n-ak
semə̑n-ak
like-STR
po-enc
semə̑nak
sem-ə̑n-ak
sem-n-ak
melody-GEN-STR
no-case-enc
semə̑nak
sem-ə̑n-ak
sem-n-ak
sense-GEN-STR
no-case-enc
mimozə̑m
mimozə̑-m
mimozo-m
Mimosa-ACC
no-case
χloroform
χloroform
χloroform
chloroform
no
dene
dene
dene
with
po
malə̑še
malə̑še
malə̑še
sleeping
ad/no
malə̑še
malə̑-še
male-še
sleep-PTCP.ACT
vb2-ad
gajə̑m
gaj-ə̑m
gaj-m
like-ACC
ad/av/pa/po-case
ə̑štat.
ə̑-t-at
ə̑-t-at
NEG-PST-3PL-and
vb-tense-pers-enc
ə̑štat.
ə̑št-at
ə̑šte-at
do-3PL
vb2-pers
ə̑štat.
ə̑št-a-t
ə̑šte-a-at
do-3SG-and
vb2-pers-enc
ə̑štat.
ə̑št-at
ə̑šte-at
do-CNG-and
vb2-conn-enc




χlorofos 1


Χlorofosə̑m šaβaš

Χlorofosə̑m
Χlorofos-ə̑m
χlorofos-m
metrifonate-ACC
no-case
šaβaš
šaβ-aš
šaβe-aš
strew-INF
vb2-inf




χl'astik 1


Χl'astikə̑m urgen šə̑ndaš

Χl'astikə̑m
Χl'astik-ə̑m
χl'astik-m
half-belt-ACC
no-case
urgen
urg-en
urgo-en
sew-PST2-3SG
vb2-tense-pers
urgen
urg-en
urgo-en
sew-CVB
vb2-adv
šə̑ndaš
šə̑nd-aš
šə̑nde-aš
put-INF
vb2-inf




χl'astik 2 (Ja. Jalkajn)


Kürlə̑n sakaltše χl'astikšə̑m törlaten šogə̑šo ik saltakše kə̑č́kə̑rale.

Kürlə̑n
Kürlə̑n
kürlə̑n
finally
av
Kürlə̑n
Kürl-ə̑n
kürl-n
tear.off-PST2-3SG
vb1-tense-pers
Kürlə̑n
Kürl-ə̑n
kürl-n
tear.off-CVB
vb1-adv
sakaltše
sakaltše
sakaltše
hanging
ad
sakaltše
sakalt-še
sakalt-še
be.suspended-PTCP.ACT
vb1-ad
sakaltše
sakalt-še
sakalt-že
be.suspended-IMP.3SG
vb1-mood.pers
sakaltše
sak-alt-še
sake-alt-še
hang.up-REF-PTCP.ACT
vb2-deriv.v-ad
sakaltše
sakalt-še
sakalt-že
be.suspended-CNG-3SG
vb1-conn-poss
sakaltše
sakalt-še
sakalt-že
be.suspended-CVB-3SG
vb1-adv-poss
sakaltše
sak-alt-še
sake-alt-že
hang.up-REF-IMP.3SG
vb2-deriv.v-mood.pers
sakaltše
sak-alt-še
sake-alt-že
hang.up-REF-CNG-3SG
vb2-deriv.v-conn-poss
sakaltše
sak-alt-še
sake-alt-že
hang.up-REF-CVB-3SG
vb2-deriv.v-adv-poss
χl'astikšə̑m
χl'astik-šə̑-m
χl'astik-že-m
half-belt-3SG-ACC
no-poss-case
törlaten
törlat-en
törlate-en
fix-PST2-3SG
vb2-tense-pers
törlaten
törlat-en
törlate-en
fix-CVB
vb2-adv
šogə̑šo
šogə̑šo
šogə̑šo
standing
no
šogə̑šo
šogə̑-šo
šogo-še
stand-PTCP.ACT
vb2-ad
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
saltakše
saltak-še
saltak-že
soldier-3SG
no-poss
kə̑č́kə̑rale.
kə̑č́kə̑ral-'e
kə̑č́kə̑ral-Je
shout-PST1.3SG
vb1-tense.pers




χna 1


Üpə̑m χna dene č́ijaltaš

Üpə̑m
Üp-ə̑m
üp-m
hair-ACC
no-case
Üpə̑m
Üpə̑-m
üpö-m
herd-ACC
no-case
Üpə̑m
Üpə̑-m
Üpö-m
Ufa-ACC
pn-case
χna
χna
χna
henna
no
dene
dene
dene
with
po
č́ijaltaš
č́ijalt-aš
č́ijalte-aš
paint-INF
vb2-inf
č́ijaltaš
č́ij-alt-aš
č́ije-alt-aš
put.on-REF-INF
vb2-deriv.v-inf




χobbi 1


Poč́to markə̑m pogə̑maš – mə̑jə̑n χobbiem.

Poč́to
Poč́to
poč́to
post.office
no
markə̑m
markə̑-m
marke-m
stamp-ACC
no-case
pogə̑maš –
pogə̑maš
pogə̑maš
collection
no
pogə̑maš –
pogə̑-maš
pogo-maš
gather-NMLZ
vb2-deriv.n
mə̑jə̑n
mə̑jə̑n
mə̑jə̑n
my
pr
mə̑jə̑n
mə̑j-ə̑n
mə̑j-n
1SG-GEN
pr-case
χobbiem.
χobbi-em
χobbi-em
hobby-1SG
no-poss
χobbiem.
χobbi-em
χobbi-em
hobby-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
χobbiem.
χobbi-em
χobbi-em
hobby-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
χobbiem.
χobbi-em
χobbi-em
hobby-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv




χobot 1


Slonə̑n χobotšo

Slonə̑n
Slon-ə̑n
slon-n
elephant-GEN
no-case
χobotšo
χobot-šo
χobot-že
trunk-3SG
no-poss




χobot 2 («Pürtüs tun.»)


Χobotšo dene slon küžgö pə̑rńamat numaleš, pušeŋgə̑mat βožge lukteš, adak mlande gə̑č́ peš tə̑gə̑de üzgarə̑mat nalə̑n kerteš.

Χobotšo
Χobot-šo
χobot-že
trunk-3SG
no-poss
dene
dene
dene
with
po
slon
slon
slon
elephant
no
küžgö
küžgö
küžgö
thick
ad
pə̑rńamat
pə̑rńa-m-at
pə̑rńa-m-at
log-ACC-and
no-case-enc
pə̑rńamat
pə̑rńa-m-at
pə̑rńa-em-at
log-1SG-and
no-poss-enc
pə̑rńamat
pə̑rńa-m-at
pə̑rńa-em-at
log-TRANS-2SG
no-deriv.v-pers
pə̑rńamat
pə̑rńa-m-at
pə̑rńa-em-at
log-TRANS-3PL
no-deriv.v-pers
pə̑rńamat
pə̑rńa-m-a-t
pə̑rńa-em-a-at
log-TRANS-3SG-and
no-deriv.v-pers-enc
pə̑rńamat
pə̑rńa-m-at
pə̑rńa-em-at
log-TRANS-CNG-and
no-deriv.v-conn-enc
pə̑rńamat
pə̑rńa-m-at
pə̑rńa-em-at
log-TRANS-CVB-and
no-deriv.v-adv-enc
pə̑rńamat
pə̑rńa-m--at
pə̑rńa-em-Je-at
log-TRANS-PST1.3SG-and
no-deriv.v-tense.pers-enc
numaleš,
numal-eš
numal-eš
carry-3SG
vb1-pers
pušeŋgə̑mat
pušeŋgə̑-m-at
pušeŋge-m-at
tree-ACC-and
no-case-enc
βožge
βožge
βožge
by.the.roots
av
βožge
βož-ge
βož-ge
root-COM
no-case
lukteš,
lukt-eš
lukt-eš
lead.out-3SG
vb1-pers
adak
adak
adak
again
av
mlande
mlande
mlande
land
no
mlande
mlande
mlande
Earth
pn
gə̑č́
gə̑č́
gə̑č́
from
po
peš
peš
peš
very
av
tə̑gə̑de
tə̑gə̑de
tə̑gə̑de
fine
ad/no
üzgarə̑mat
üzgar-ə̑m-at
üzgar-m-at
thing-ACC-and
no-case-enc
nalə̑n
nal-ə̑n
nal-n
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
nalə̑n
nal-ə̑n
nal-n
take-CVB
vb1-adv
kerteš.
kert-eš
kert-eš
be.able.to-3SG
vb1-pers
kerteš.
kert-eš
kert-eš
swaddle-3SG
vb1-pers




χodatajstβe 1


Dojarke-βlakə̑n χodatajstβə̑št

Dojarke-βlakə̑n
Dojarke-βlak-ə̑n
dojarke-βlak-n
milker-PL-GEN
no-num-case
χodatajstβə̑št
χodatajstβə̑-št
χodatajstβe-št
petition-3PL
no-poss




χodatajstβe 2


χodatajstβə̑m βozaš

χodatajstβə̑m
χodatajstβə̑-m
χodatajstβe-m
petition-ACC
no-case
βozaš
βozaš
βozaš
a.cartload
ad
βozaš
βoz-aš
βoz-aš
lie.down-INF
vb1-inf
βozaš
βoz-aš
βozo-aš
write-INF
vb2-inf




χodatajstβe 3 (S. Muzuroβ)


– Adβokatə̑n χodatajstβə̑žə̑m koraŋdaš jodam, – kukšə̑n košartə̑š (prokuror).

Adβokatə̑n
Adβokat-ə̑n
adβokat-n
lawyer-GEN
no-case
χodatajstβə̑žə̑m
χodatajstβə̑-žə̑-m
χodatajstβe-že-m
petition-3SG-ACC
no-poss-case
koraŋdaš
koraŋd-aš
koraŋde-aš
remove-INF
vb2-inf
jodam, –
jod-am
jod-am
ask-1SG
vb1-pers
kukšə̑n
kukšə̑n
kukšə̑n
dryly
av
kukšə̑n
kukšə̑-n
kukšo-n
dry-GEN
ad/no-case
košartə̑š
košartə̑š
košartə̑š
end
no
košartə̑š
košartə̑
košarte
sharpen-PST1-3SG
vb2-tense-pers
(prokuror).
prokuror
prokuror
public.prosecutor
no




χodatajstβoβatlaš 1


Mlande uč́astkə̑m ojə̑rə̑mo nergen χodatajstβoβatlaš

Mlande
Mlande
mlande
land
no
Mlande
Mlande
Mlande
Earth
pn
uč́astkə̑m
uč́astkə̑-m
uč́astke-m
plot-ACC
no-case
ojə̑rə̑mo
ojə̑rə̑mo
ojə̑rə̑mo
selected
ad
ojə̑rə̑mo
ojə̑rə̑-mo
ojə̑ro-me
separate-PTCP.PASS
vb2-ad
nergen
nergen
nergen
about
po
nergen
nerge-n
nerge-n
cold-GEN
no-case
nergen
nerge-n
nerge-n
badger-GEN
no-case
nergen
nerge-n
nerge-n
order-GEN
no-case
χodatajstβoβatlaš
χodatajstβoβatl-aš
χodatajstβoβatle-aš
apply.for-INF
vb2-inf




χodatajstβoβatlə̑maš 1


Χodatajstβoβatlə̑mašə̑m umbakə̑že šujaš

Χodatajstβoβatlə̑mašə̑m
Χodatajstβoβatlə̑maš-ə̑m
χodatajstβoβatlə̑maš-m
petition-ACC
no-case
Χodatajstβoβatlə̑mašə̑m
Χodatajstβoβatlə̑-maš-ə̑m
χodatajstβoβatle-maš-m
apply.for-NMLZ-ACC
vb2-deriv.n-case
umbakə̑že
umbakə̑že
umbakə̑že
onward
av
umbakə̑že
umbakə̑-že
umbake-že
far-3SG
av-poss
šujaš
šuj-aš
šujo-aš
stretch.out-INF
vb2-inf




χozrasč́ot 1


Χozrasč́otə̑m šə̑ŋdaraš

Χozrasč́otə̑m
Χozrasč́ot-ə̑m
χozrasč́ot-m
khozraschyot-ACC
no-case
šə̑ŋdaraš
šə̑ŋdar-aš
šə̑ŋdare-aš
fit.in-INF
vb2-inf




χozrasč́ot 2 («Mar. kom.»)


Kukuškinan brigadə̑že predprijatijə̑šte ik en onč́ə̑č́ brigadnə̑j χozrasč́otə̑š kusnen.

Kukuškinan
Kukuškinan
Kukuškinan
Kukushkinan
na
brigadə̑že
brigadə̑-že
brigade-že
team-3SG
no-poss
predprijatijə̑šte
predprijatij-ə̑šte
predprijatij-šte
undertaking-INE
no-case
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
en
en
en
SUP
pa
onč́ə̑č́
onč́ə̑č́
onč́ə̑č́
from.in.front.of
av/po
brigadnə̑j
brigadnə̑j
brigadnə̑j
team
ad
χozrasč́otə̑š
χozrasč́ot-ə̑š
χozrasč́ot
khozraschyot-ILL
no-case
kusnen.
kusn-en
kusno-en
move-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kusnen.
kusn-en
kusno-en
move-CVB
vb2-adv




χokkeist 1


Χokkeist-βlakə̑n treniroβkə̑št

Χokkeist-βlakə̑n
Χokkeist-βlak-ə̑n
χokkeist-βlak-n
hockey.player-PL-GEN
no-num-case
treniroβkə̑št
treniroβkə̑-št
treniroβko-št
training-3PL
no-poss




χokkeist 2 (V. Mikiškin)


Izeŋer ij ümbalne χokkeist-βlak rüžgat, kok tüškalan šelaltə̑n, šajbə̑m poktə̑lə̑t.

Izeŋer
Izeŋer
izeŋer
stream
no
ij
ij
ij
year
no
ij
ij
ij
ice
no
ij
ij
ij
chisel
no
ij
ij
ij
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ij
ij
ij
swim-CNG
vb1-conn
ij
ij
ij
swim-CVB
vb1-adv
ümbalne
ümbalne
ümbalne
above
av/po
χokkeist-βlak
χokkeist-βlak
χokkeist-βlak
hockey.player-PL
no-num
rüžgat,
rüžg-at
rüžgö-at
make.noise-3PL
vb2-pers
rüžgat,
rüžg-a-t
rüžgö-a-at
make.noise-3SG-and
vb2-pers-enc
rüžgat,
rüžg-at
rüžgö-at
make.noise-CNG-and
vb2-conn-enc
kok
kok
kok
cook
no
kok
kok
kok
two
nm
tüškalan
tüškal-an
tüškale-an
general-with
ad-deriv.ad
tüškalan
tüška-lan
tüška-lan
group-DAT
no-case
tüškalan
tüška-la-n
tüška-la-n
group-PL-GEN
no-num-case
šelaltə̑n,
šelalt-ə̑n
šelalt-n
break-PST2-3SG
vb1-tense-pers
šelaltə̑n,
šelalt-ə̑n
šelalt-n
break-CVB
vb1-adv
šelaltə̑n,
šel-alt-ə̑n
šel-alt-n
break-REF-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
šelaltə̑n,
šel-alt-ə̑n
šel-alt-n
break-REF-CVB
vb1-deriv.v-adv
šajbə̑m
šajbə̑-m
šajbe-m
washer-ACC
no-case
poktə̑lə̑t.
poktə̑l-ə̑t
poktə̑l-ə̑t
drive.off-3PL
vb1-pers




χokkej 1


Χokkej dene modaš

Χokkej
Χokkej
χokkej
hockey
no
dene
dene
dene
with
po
modaš
mod-aš
mod-aš
play-INF
vb1-inf




χokkej 2


šajban χokkej

šajban
šajban
šajban
with.a.puck
ad
šajban
šajb-an
šajbe-an
washer-with
no-deriv.ad
χokkej
χokkej
χokkej
hockey
no




χokkej 3 (Ju. Artamonoβ)


Šoŋgo-βlak kasə̑m teleβizor onč́ə̑lno ertarat, boksə̑m, χokkejə̑m, futbolə̑m onč́at.

Šoŋgo-βlak
Šoŋgo-βlak
šoŋgo-βlak
old-PL
ad/no-num
kasə̑m
kas-ə̑m
kas-m
evening-ACC
av/no-case
teleβizor
teleβizor
teleβizor
television.set
no
onč́ə̑lno
onč́ə̑lno
onč́ə̑lno
in.front
av/po
ertarat,
ertar-at
ertare-at
spend-3PL
vb2-pers
ertarat,
ertar-a-t
ertare-a-at
spend-3SG-and
vb2-pers-enc
ertarat,
ertar-at
ertare-at
spend-CNG-and
vb2-conn-enc
boksə̑m,
boks-ə̑m
boks-m
boxing-ACC
no-case
χokkejə̑m,
χokkej-ə̑m
χokkej-m
hockey-ACC
no-case
futbolə̑m
futbol-ə̑m
futbol-m
soccer-ACC
no-case
onč́at.
onč́-at
onč́o-at
look-3PL
vb2-pers
onč́at.
onč́-a-t
onč́o-a-at
look-3SG-and
vb2-pers-enc
onč́at.
onč́-at
onč́o-at
look-CNG-and
vb2-conn-enc




χokkej 4


Χokkej pasu

Χokkej
Χokkej
χokkej
hockey
no
pasu
pasu
pasu
field
no




χokkej 5 (J. Jalmarij)


(Ira:) Χokkej šajbe poč́eš kuržtalaš lijže (joč́a-βlaklan).

(Ira:)
Ir-a
ire-a
destroy-3SG
vb2-pers
Χokkej
Χokkej
χokkej
hockey
no
šajbe
šajbe
šajbe
washer
no
poč́eš
poč́eš
poč́eš
recent
ad/av/po
poč́eš
poč́-eš
poč́-eš
tail-LAT
no-case
poč́eš
poč́-eš
poč́-eš
open-3SG
vb1-pers
kuržtalaš
kuržtal-aš
kuržtal-aš
run-INF
vb1-inf
lijže
lijže
lijže
let's.imagine
pa
lijže
lij-že
lij-že
be-IMP.3SG
vb1-mood.pers
lijže
lij-že
lij-že
be-CNG-3SG
vb1-conn-poss
lijže
lij-že
lij-že
be-CVB-3SG
vb1-adv-poss
(joč́a-βlaklan).
joč́a-βlak-lan
joč́a-βlak-lan
child-PL-DAT
no-num-case




χoler 1


Χoler dene č́erlanaš

Χoler
Χoler
Χoler
Kholer
na
dene
dene
dene
with
po
č́erlanaš
č́erlan-aš
č́erlane-aš
fall.ill-INF
vb2-inf




χoler 2 (N. Lekajn)


Ik keŋežə̑m jalə̑š χoler tolə̑n. Jeŋ-βlak kolaš tüŋalə̑nə̑t.

Ik
Ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
keŋežə̑m
keŋežə̑m
keŋežə̑m
in.the.summer
av
keŋežə̑m
keŋež-ə̑m
keŋež-m
summer-ACC
no-case
jalə̑š
jal-ə̑š
jal
village-ILL
no-case
χoler
***
***
***
***
tolə̑n.
tol-ə̑n
tol-n
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
tolə̑n.
tol-ə̑n
tol-n
come-CVB
vb1-adv
Jeŋ-βlak
Jeŋ-βlak
jeŋ-βlak
person-PL
ad/no-num
kolaš
kol-aš
kol-aš
hear-INF
vb1-inf
kolaš
kol-aš
kolo-aš
die-INF
vb2-inf
tüŋalə̑nə̑t.
tüŋal-ə̑n-ə̑t
tüŋal-n-ə̑t
start-PST2-3PL
vb1-tense-pers




χolodil'nik 1


Möŋgə̑sö χolodil'nik

Möŋgə̑sö
Möŋgə̑sö
möŋgə̑sö
domestic
ad/no
Möŋgə̑sö
Möŋgə̑-sö
möŋgö-se
home-ADJ
av/no/po-deriv.ad
χolodil'nik
χolodil'nik
χolodil'nik
refrigerator
no




χolodil'nik 2


χolodil'nikə̑m č́üktaš

χolodil'nikə̑m
χolodil'nik-ə̑m
χolodil'nik-m
refrigerator-ACC
no-case
č́üktaš
č́ükt-aš
č́üktö-aš
light-INF
vb2-inf




χolodil'nik 3 (M.-Azmekej)


Vüta deč́ lu βažə̑k daŋə̑t torašte šör-torə̑k šə̑ndə̑lme χolodil'nik.

Vüta
Vüta
βüta
shed
no
deč́
deč́
deč́
from
po
lu
lu
lu
bone
no
lu
lu
lu
ten
nm
βažə̑k
βažə̑k
βažə̑k
crooked
ad/av/no
daŋə̑t
daŋə̑t
daŋə̑t
to
po
torašte
torašte
torašte
afar
av/po
torašte
tora-šte
tora-šte
gap-INE
ad/av/no-case
šör-torə̑k
šör-torə̑k
šör-torə̑k
milk.products
no
šə̑ndə̑lme
šə̑ndə̑lme
šə̑ndə̑lme
put
ad
šə̑ndə̑lme
šə̑ndə̑l-me
šə̑ndə̑l-me
put-PTCP.PASS
vb1-ad
χolodil'nik.
χolodil'nik
χolodil'nik
refrigerator
no




χor 1


Χorə̑m pogaš

Χorə̑m
Χor-ə̑m
χor-m
choir-ACC
no-case
pogaš
pog-aš
pogo-aš
gather-INF
vb2-inf




χor 2 (V. Juksern)


– Joč́apörtə̑n χoržo mura! – uβertarə̑š izi konferanśje.

Joč́apörtə̑n
Joč́apört-ə̑n
joč́apört-n
childreńs.home-GEN
no-case
χoržo
χor-žo
χor-že
choir-3SG
no-poss
mura! –
mur-a
muro-a
sing-3SG
vb2-pers
uβertarə̑š
uβertarə̑
uβertare
announce-PST1-3SG
vb2-tense-pers
izi
izi
izi
small
ad/no
konferanśje.
konferanśje
konferanśje
master.of.ceremonies
no




χor 3 (O. Tə̑nə̑š)


Marij student-βlakə̑n škenan χorna ə̑le.

Marij
Marij
marij
Mari
no
student-βlakə̑n
student-βlak-ə̑n
student-βlak-n
student-PL-GEN
no-num-case
škenan
ške-na-n
ške-na-n
REFL-1PL-GEN
pr-poss-case
škenan
šken-an
šken-an
private-with
ad-deriv.ad
škenan
ške-na-n
ške-na-n
REFL-1PL-GEN
pr-poss-case
χorna
χor-na
χor-na
choir-1PL
no-poss
ə̑le.
ə̑l-'e
ul-Je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers




χor 4


Χorə̑m βozaš

Χorə̑m
Χor-ə̑m
χor-m
choir-ACC
no-case
βozaš
βozaš
βozaš
a.cartload
ad
βozaš
βoz-aš
βoz-aš
lie.down-INF
vb1-inf
βozaš
βoz-aš
βozo-aš
write-INF
vb2-inf




χor 5


χorə̑m kolə̑štaš

χorə̑m
χor-ə̑m
χor-m
choir-ACC
no-case
kolə̑štaš
kolə̑št-aš
kolə̑št-aš
listen-INF
vb1-inf




χor 6 (J. Jalmarij)


Χor – tide tüškan pogə̑nen murə̑maš gə̑na ogə̑l, a iskusstβo, ustalə̑k!

Χor –
Χor
χor
choir
no
tide
tide
tide
this
pr
tide
tide
tide
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
tide
tide
tide
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
tüškan
tüškan
tüškan
together
av
tüškan
tüška-n
tüška-an
group-with
no-deriv.ad
tüškan
tüška-n
tüška-n
group-GEN
no-case
pogə̑nen
pogə̑n-en
pogə̑no-en
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
pogə̑nen
pogə̑n-en
pogə̑no-en
gather-CVB
vb2-adv
murə̑maš
murə̑maš
murə̑maš
singing
no
murə̑maš
murə̑-maš
muro-maš
sing-NMLZ
vb2-deriv.n
gə̑na
gə̑na
gə̑na
only
pa
ogə̑l,
og-ə̑l
og-ul
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
a
a
a
and
co
a
a
a
so
pa
a
a
a
oh
in
iskusstβo,
iskusstβo
iskusstβo
art
no
ustalə̑k!
ustalə̑k
ustalə̑k
skill
ad/no
ustalə̑k!
usta-lə̑k
usta-lə̑k
skilled-for
ad/no-deriv.ad




χor 7


Šüšpə̑k χor

Šüšpə̑k
Šüšpə̑k
šüšpə̑k
nightingale
no
χor
χor
χor
choir
no




χor 8 (S. Č́aβajn)


Nugə̑do oš peledə̑š tüškašte šinč́alan kojdə̑mo χor šokta. Tide pašač́e mükš-βlak müjə̑m muren-muren pogat.

Nugə̑do
Nugə̑do
nugə̑do
thick
ad/no
white
ad
peledə̑š
peledə̑š
peledə̑š
flower
no
tüškašte
tüška-šte
tüška-šte
group-INE
no-case
šinč́alan
šinč́alan
šinč́alan
salty
ad
šinč́alan
šinč́ala-n
šinč́ala-an
X-with
no-deriv.ad
šinč́alan
šinč́al-an
šinč́al-an
salt-with
no-deriv.ad
šinč́alan
šinč́ala-n
šinč́ala-n
X-GEN
no-case
šinč́alan
šinč́a-lan
šinč́a-lan
eye-DAT
no-case
šinč́alan
šinč́a-la-n
šinč́a-la-n
eye-PL-GEN
no-num-case
kojdə̑mo
kojdə̑mo
kojdə̑mo
invisible
ad
kojdə̑mo
koj-də̑mo
koj-də̑me
be.visible-PTCP.NEG
vb1-ad
χor
χor
χor
choir
no
šokta.
šokt-a
šokto-a
be.heard-3SG
vb2-pers
Tide
Tide
tide
this
pr
Tide
Tide
tide
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Tide
Tide
tide
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
pašač́e
pašač́e
pašač́e
hard-working
ad/no
mükš-βlak
mükš-βlak
mükš-βlak
bee-PL
no-num
müjə̑m
müj-ə̑m
müj-m
honey-ACC
no-case
muren-muren
muren-muren
muren-muren
singing
av
pogat.
pog-at
pogo-at
belongings-and
no-enc
pogat.
pog-at
pogo-at
gather-3PL
vb2-pers
pogat.
pog-a-t
pogo-a-at
gather-3SG-and
vb2-pers-enc
pogat.
pog-at
pogo-at
gather-CNG-and
vb2-conn-enc




χor 9


Χor kružok

Χor
Χor
χor
choir
no
kružok
kružok
kružok
club
no




χor 10 (M. Rə̑bakoβ)


Ümašte Viktor bajanist da χor βujlatə̑še ə̑le.

Ümašte
Ümašte
ümašte
last.year
av
Ümašte
Üma-šte
üma-šte
kiss-INE
no-case
Viktor
Viktor
Viktor
Viktor
na
bajanist
bajanist
bajanist
bayan.player
no
da
da
da
and
co
da
da
da
yes
pa
χor
χor
χor
choir
no
βujlatə̑še
βujlatə̑še
βujlatə̑še
leading
ad/no
βujlatə̑še
βujlatə̑-še
βujlate-še
lead-PTCP.ACT
vb2-ad
ə̑le.
ə̑l-'e
ul-Je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers




χorej 1 (I. Iβanoβ)


(Jə̑βan Kə̑rl'an) poč́elamutšo-βlak χorej dene seraltə̑nə̑t.

(Jə̑βan
Jə̑βan
Jə̑βan
Yyvan
na
Kə̑rl'an)
Kə̑rl'an
Kə̑rl'an
Kyrl'an
na
poč́elamutšo-βlak
poč́elamut-šo-βlak
poč́elamut-že-βlak
poem-3SG-PL
no-poss-num
χorej
χorej
χorej
trochee
no
dene
dene
dene
with
po
seraltə̑nə̑t.
seralt-ə̑n-ə̑t
seralt-n-ə̑t
be.written-PST2-3PL
vb1-tense-pers
seraltə̑nə̑t.
ser-alt-ə̑n-ə̑t
sere-alt-n-ə̑t
write-REF-PST2-3PL
vb2-deriv.v-tense-pers




χoreograf 1


Χoreografə̑n šə̑ndə̑me kuštə̑mašə̑že

Χoreografə̑n
Χoreograf-ə̑n
χoreograf-n
choreographer-GEN
no-case
šə̑ndə̑me
šə̑ndə̑me
šə̑ndə̑me
installation
ad
šə̑ndə̑me
šə̑ndə̑-me
šə̑nde-me
put-PTCP.PASS
vb2-ad
kuštə̑mašə̑že
kuštə̑maš-ə̑že
kuštə̑maš-že
growing-3SG
no-poss
kuštə̑mašə̑že
kuštə̑maš-ə̑že
kuštə̑maš-že
dancing-3SG
no-poss
kuštə̑mašə̑že
kuštə̑-maš-ə̑že
kušto-maš-že
grow-NMLZ-3SG
vb2-deriv.n-poss
kuštə̑mašə̑že
kuštə̑-maš-ə̑že
kušto-maš-že
dance-NMLZ-3SG
vb2-deriv.n-poss




χoreograf 2 («Mar. kom.»)


Tə̑šte professional muzə̑kant-βlakat, χoreograf-βlakat iskusstβo negə̑zə̑m tašlama denak koštal kertə̑t.

Tə̑šte
Tə̑šte
tə̑šte
here
av/pr
Tə̑šte
Tə̑š-te
tə̑š-šte
here-INE
av/pr-case
professional
professional
professional
professional
no
muzə̑kant-βlakat,
muzə̑kant-βlak-at
muzə̑kant-βlak-at
musician-PL-and
no-num-enc
χoreograf-βlakat
χoreograf-βlak-at
χoreograf-βlak-at
choreographer-PL-and
no-num-enc
iskusstβo
iskusstβo
iskusstβo
art
no
negə̑zə̑m
negə̑z-ə̑m
negə̑z-m
foundation-ACC
no-case
tašlama
tašlama
tašlama
wooden.drinking.vessel
ad/no
denak
den-ak
den-ak
and-STR
co-enc
denak
den-ak
dene-ak
with-STR
po-enc
koštal
koštal
koštal
ladle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
koštal
koštal
koštal
ladle-CNG
vb1-conn
koštal
koštal
koštal
ladle-CVB
vb1-adv
kertə̑t.
kert-ə̑t
kert-ə̑t
be.able.to-3PL
vb1-pers
kertə̑t.
kert-ə̑t
kert-ə̑t
swaddle-3PL
vb1-pers




χoreografij 1


Marij χoreografij

Marij
Marij
marij
Mari
no
χoreografij
χoreografij
χoreografij
choreography
no




χoreografij 2 («Mar. kom.»)


Χoreografijə̑n jönžö dene mogaj gə̑na tematikə̑m poč́ə̑n puə̑mo ogə̑l!

Χoreografijə̑n
Χoreografij-ə̑n
χoreografij-n
choreography-GEN
no-case
jönžö
jön-žö
jön-že
method-3SG
no-poss
dene
dene
dene
with
po
mogaj
mogaj
mogaj
what.sort.of
ad/pa/pr
gə̑na
gə̑na
gə̑na
only
pa
tematikə̑m
tematikə̑-m
tematike-m
subject.matter-ACC
no-case
poč́ə̑n
poč́ə̑n
poč́ə̑n
agape
av
poč́ə̑n
poč́-ə̑n
poč́-n
tail-GEN
no-case
poč́ə̑n
poč́-ə̑n
poč́-n
open-PST2-3SG
vb1-tense-pers
poč́ə̑n
poč́-ə̑n
poč́-n
open-CVB
vb1-adv
puə̑mo
puə̑mo
puə̑mo
given
ad
puə̑mo
puə̑-mo
puo-me
give-PTCP.PASS
vb2-ad
puə̑mo
puə̑-mo
puo-me
blow-PTCP.PASS
vb2-ad
ogə̑l!
og-ə̑l
og-ul
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn




χorist 1


Χorist-βlakə̑n βə̑stuplenijə̑št

Χorist-βlakə̑n
Χorist-βlak-ə̑n
χorist-βlak-n
member.of.a.chorus-PL-GEN
no-num-case
βə̑stuplenijə̑št
βə̑stuplenij-ə̑št
βə̑stuplenij-št
public.appearance-3PL
no-poss




χorist 2 (M. Jeβsejeβa)


Χorist-βlak onč́ə̑lno diriž'or Filipp Ignat'jeβič́ šoga.

Χorist-βlak
Χorist-βlak
χorist-βlak
member.of.a.chorus-PL
no-num
onč́ə̑lno
onč́ə̑lno
onč́ə̑lno
in.front
av/po
diriž'or
diriž'or
diriž'or
conductor
no
Filipp
Filipp
Filipp
Filipp
na
Ignat'jeβič́
Ignat'jeβič́
Ignat'jeβič́
Ignat'yevich
na
šoga.
šoga
šoga
plough
no
šoga.
šog-a
šogo-a
stand-3SG
vb2-pers




χormejster 1


Χormejsterə̑n ojžo

Χormejsterə̑n
Χormejster-ə̑n
χormejster-n
choir.director-GEN
no-case
ojžo
oj-žo
oj-že
opinion-3SG
no-poss
ojžo
oj-žo
oj-že
oh-3SG
in-poss
ojžo
oj-žo
ojo-že
fast-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ojžo
oj-žo
ojo-že
fear-CNG-3SG
vb2-conn-poss




χormejster 2 (J. Jalmarij)


(Šalagin:) Χorə̑m ə̑štə̑nem, manam, βet χormejster mə̑j ulam.

(Šalagin:)
Šalagin
Šalagin
Shalagin
na
Χorə̑m
Χor-ə̑m
χor-m
choir-ACC
no-case
ə̑štə̑nem,
ə̑štə̑-ne-m
ə̑šte-ne-m
do-DES-1SG
vb2-mood-pers
manam,
man-am
man-am
say-1SG
vb1-pers
βet
βet
βet
so
co/pa
χormejster
χormejster
χormejster
choir.director
no
mə̑j
mə̑j
mə̑j
1SG
pr
ulam.
ula-m
ula-m
cart-ACC
no-case
ulam.
ula-m
ula-em
cart-1SG
no-poss
ulam.
ul-am
ul-am
be-1SG
vb1-pers
ulam.
u-la-m
u-la-m
new-PL-ACC
ad/no-num-case
ulam.
u-la-m
u-la-em
new-COMP-1SG
ad/no-case-poss
ulam.
u-la-m
u-la-em
new-PL-1SG
ad/no-num-poss
ulam.
ula-m
ula-em
cart-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ulam.
ula-m
ula-em
cart-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ulam.
ula-m
ula-em
cart-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv




χorr 1


Χorr-χorr ə̑štaš

Χorr-χorr
Χorr-χorr
χorr-χorr
X
de
ə̑štaš
ə̑št-aš
ə̑šte-aš
do-INF
vb2-inf




χorr 2 (M.-Azmekej)


Teβe mə̑lam palə̑me jük χorr, χorr šoktə̑š. Tide – kurmə̑zak.

Teβe
Teβe
teβe
here
av/co/pa
Teβe
Teβe
teβe
X
pa
mə̑lam
mə̑-la-m
mə̑j-lan-em
1SG-DAT-1SG
pr-case-poss
palə̑me
palə̑me
palə̑me
known
ad
palə̑me
palə̑-me
pale-me
know-PTCP.PASS
vb2-ad
jük
jük
jük
voice
no
χorr,
***
***
***
***
χorr
***
***
***
***
šoktə̑š.
šoktə̑š
šoktə̑š
bran
no
šoktə̑š.
šoktə̑
šokto
be.heard-PST1-3SG
vb2-tense-pers
Tide –
Tide
tide
this
pr
Tide –
Tide
tide
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Tide –
Tide
tide
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
kurmə̑zak.
kurmə̑zak
kurmə̑zak
woodcock
no




χram 1


Tošto χram

Tošto
Tošto
tošto
old
ad/no
Tošto
Toš-to
toš-šte
butt-INE
no-case
Tošto
Tošt-o
tošt-Je
dare-PST1.3SG
vb1-tense.pers
χram
χram
χram
church
no




χram 2


χramə̑m č́oŋaš

χramə̑m
χram-ə̑m
χram-m
church-ACC
no-case
č́oŋaš
č́oŋ-aš
č́oŋo-aš
build-INF
vb2-inf




χram 3 (A. Volkoβ)


Tide χram tüńašte ik en sə̑lne arχitekturnə̑j paḿatniklan šotlalteš.

Tide
Tide
tide
this
pr
Tide
Tide
tide
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
Tide
Tide
tide
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
χram
χram
χram
church
no
tüńašte
tüńa-šte
tüńa-šte
world-INE
no-case
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
en
en
en
SUP
pa
sə̑lne
sə̑lne
sə̑lne
beautiful
ad
arχitekturnə̑j
***
***
***
***
paḿatniklan
paḿatnik-lan
paḿatnik-lan
monument-DAT
no-case
paḿatniklan
paḿatnik-la-n
paḿatnik-la-n
monument-PL-GEN
no-num-case
šotlalteš.
šotlalt-eš
šotlalt-eš
number-3SG
vb1-pers
šotlalteš.
šotl-alt-eš
šotlo-alt-eš
count-REF-3SG
vb2-deriv.v-pers




χram 4 («Mar. kom.»)


Jumə̑n χramžə̑m šukertak olmə̑ktaš küleš ə̑le.

Jumə̑n
Jum-ə̑n
jum-n
horsehair.worm-GEN
no-case
Jumə̑n
Jumə̑-n
jumo-n
god-GEN
in/no-case
χramžə̑m
χram-žə̑-m
χram-že-m
church-3SG-ACC
no-poss-case
šukertak
šukert-ak
šukerte-ak
long.ago-STR
av-enc
olmə̑ktaš
olmə̑kt-aš
olmə̑kto-aš
repair-INF
vb2-inf
küleš
küleš
küleš
need
ad/no
küleš
kül-eš
kül-eš
be.necessary-3SG
vb1-pers
ə̑le.
ə̑l-'e
ul-Je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers




χrestomatij 1


Literatur dene χrestomatij

Literatur
Literatur
literatur
literature
no
dene
dene
dene
with
po
χrestomatij
χrestomatij
χrestomatij
chrestomathy
no




χrizanteme 1


Χrizantemə̑m pöleklaš

Χrizantemə̑m
Χrizantemə̑-m
χrizanteme-m
chrysanthemum-ACC
no-case
pöleklaš
pölekl-aš
pölekle-aš
give.a.present-INF
vb2-inf
pöleklaš
pölek-la
pölek-la
present-PL-ILL
no-num-case
pöleklaš
pölek-la
pölek-la-eš
present-PL-LAT
no-num-case




χrizanteme 2 (Ju. Artamonoβ)


Kə̑zə̑t gladiolus, χrizanteme, roza da molo tə̑gə̑de peledə̑š-βlak söralgen šogat.

Kə̑zə̑t
Kə̑zə̑t
kə̑zə̑t
now
av
gladiolus,
gladiolus
gladiolus
gladiolus
no
χrizanteme,
χrizanteme
χrizanteme
chrysanthemum
no
roza
roza
roza
rose
no
da
da
da
and
co
da
da
da
yes
pa
molo
molo
molo
other
no/pr
tə̑gə̑de
tə̑gə̑de
tə̑gə̑de
fine
ad/no
peledə̑š-βlak
peledə̑š-βlak
peledə̑š-βlak
flower-PL
no-num
söralgen
söralg-en
söralge-en
grow.prettier-PST2-3SG
vb2-tense-pers
söralgen
söralg-en
söralge-en
grow.prettier-CVB
vb2-adv
šogat.
šoga-t
šoga-et
plough-2SG
no-poss
šogat.
šoga-t
šoga-at
plough-and
no-enc
šogat.
šog-at
šogo-at
stop-and
vb-enc
šogat.
šog-at
šogo-at
mute-and
ad-enc
šogat.
šog-at
šogo-at
stand-3PL
vb2-pers
šogat.
šog-a-t
šogo-a-at
stand-3SG-and
vb2-pers-enc
šogat.
šog-at
šogo-at
stand-CNG-and
vb2-conn-enc




χristian 1


Χristian-βlakə̑n βerašt

Χristian-βlakə̑n
Χristian-βlak-ə̑n
χristian-βlak-n
Christian-PL-GEN
no-num-case
βerašt
βera-št
βera-št
belief-3PL
no-poss




χristian 2 (A. Krasnoβ)


Χristian-βlak šij-šörtńö dene sə̑lneštarə̑me, tamle pušan ladan šikšə̑m tütə̑rə̑man č́erkə̑šte jumə̑lan kə̑zə̑tat keč́ə̑gut, južgunamže jüdβošt kumalə̑t.

Χristian-βlak
Χristian-βlak
χristian-βlak
Christian-PL
no-num
šij-šörtńö
šij-šörtńö
šij-šörtńö
silver.and.gold
ad/no
dene
dene
dene
with
po
sə̑lneštarə̑me,
sə̑lneštarə̑me
sə̑lneštarə̑me
artistic
ad
sə̑lneštarə̑me,
sə̑lneštarə̑-me
sə̑lneštare-me
decorate-PTCP.PASS
vb2-ad
tamle
tamle
tamle
tasty
ad
tamle
tamle
tamle
taste-IMP.2SG
vb2-mood.pers
tamle
tamle
tamle
taste-CNG
vb2-conn
pušan
pušan
pušan
smelling
ad
pušan
puš-an
puš-an
boat-with
no-deriv.ad
pušan
puš-an
puš-an
smell-with
no-deriv.ad
ladan
ladan
ladan
incense
no
ladan
lad-an
lad-an
harmony-with
no-deriv.ad
šikšə̑m
šikš-ə̑m
šikš-m
smoke-ACC
no-case
šikšə̑m
šikš-ə̑m
šikš-ə̑m
give.off.smoke-PST1.1SG
vb1-tense.pers
tütə̑rə̑man
tütə̑rə̑man
tütə̑rə̑man
filled
ad
tütə̑rə̑man
tütə̑rə̑-man
tütə̑rö-man
smoke.out-INF.NEC
vb2-inf
tütə̑rə̑man
tütə̑rə̑-m-an
tütə̑rö-me-an
smoke.out-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad
č́erkə̑šte
č́erkə̑-šte
č́erke-šte
church-INE
no-case
č́erkə̑šte
č́erkə̑-šte
č́erke-šte
skates-INE
no-case
jumə̑lan
jumə̑l-an
jumə̑l-an
mucus-with
no-deriv.ad
jumə̑lan
jumə̑-lan
jumo-lan
god-DAT
in/no-case
jumə̑lan
jumə̑-la-n
jumo-la-n
god-PL-GEN
in/no-num-case
kə̑zə̑tat
kə̑zə̑t-at
kə̑zə̑t-at
now-and
av-enc
keč́ə̑gut,
keč́ə̑gut
keč́ə̑gut
all.day
av
južgunamže
južgunamže
južgunamže
only.sometimes
av/pr
južgunamže
južgunam-že
južgunam-že
occasionally-3SG
av/pr-poss
jüdβošt
jüdβošt
jüdβošt
all.night
av
kumalə̑t.
kumal-ə̑t
kumal-ə̑t
pray-3PL
vb1-pers




χristian 3


Χristian č́erke

Χristian
Χristian
χristian
Christian
no
č́erke
č́erke
č́erke
church
no
č́erke
č́erke
č́erke
skates
no




χristian 4 (A. Krasnoβ)


Totemizmə̑n kosaže χristian βeraštat kodə̑n.

Totemizmə̑n
Totemizm-ə̑n
totemizm-n
totemism-GEN
no-case
kosaže
kosa-že
kosa-že
dregs-3SG
no-poss
χristian
χristian
χristian
Christian
no
βeraštat
βera-št-at
βera-št-at
belief-3PL-and
no-poss-enc
βeraštat
βera-št-at
βera-šte-at
belief-INE-and
no-case-enc
kodə̑n.
kodə̑n
kodə̑n
with.delay
av
kodə̑n.
kod-ə̑n
kod-n
code-GEN
no-case
kodə̑n.
kod-ə̑n
kod-n
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
kodə̑n.
kod-ə̑n
kod-n
stay-CVB
vb1-adv




χristianizacij 1


Χristianizacij Jul βoktene ilə̑še kalə̑k-βlakə̑m aβalten.

Χristianizacij
Χristianizacij
χristianizacij
Christianization
no
Jul
Jul
Jul
Volga
pn
βoktene
βoktene
βoktene
beside
av/po
ilə̑še
ilə̑še
ilə̑še
living
ad/no
ilə̑še
ilə̑-še
ile-še
live-PTCP.ACT
vb2-ad
kalə̑k-βlakə̑m
kalə̑k-βlak-ə̑m
kalə̑k-βlak-m
people-PL-ACC
no-num-case
aβalten.
aβalt-en
aβalte-en
grasp-PST2-3SG
vb2-tense-pers
aβalten.
aβalt-en
aβalte-en
grasp-CVB
vb2-adv




χristianstβe 1


Χristianstβə̑n šarlə̑mə̑že

Χristianstβə̑n
Χristianstβə̑-n
χristianstβe-n
Christianity-GEN
no-case
šarlə̑mə̑že
šarlə̑mə̑-že
šarlə̑me-že
reproductive-3SG
ad-poss
šarlə̑mə̑že
šarlə̑-mə̑-že
šarle-me-že
widen-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss




χristianstβe 2


χristianstβə̑m kuč́aš

χristianstβə̑m
χristianstβə̑-m
χristianstβe-m
Christianity-ACC
no-case
kuč́aš
kuč́a
kuč́a
residue-ILL
no-case
kuč́aš
kuč́a
kuč́a-eš
residue-LAT
no-case
kuč́aš
kuč́-aš
kuč́o-aš
hold-INF
vb2-inf




χristianstβe 3 (A. Erə̑kan)


Χristianstβe ogə̑l gə̑n, mo βara Ruśə̑m Vladimir godə̑m iktə̑š č́umə̑ren kertə̑n?

Χristianstβe
Χristianstβe
χristianstβe
Christianity
no
ogə̑l
og-ə̑l
og-ul
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
gə̑n,
gə̑n
gə̑n
if
co/pa
mo
mo
mo
what
ad/av/pa/pr
βara
βara
βara
then
av/pa
βara
βara
βara
pole
no
βara
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
Ruśə̑m
Ruś-ə̑m
Ruś-m
Rus-ACC
no-case
Vladimir
Vladimir
Vladimir
Vladimir
na
godə̑m
godə̑m
godə̑m
during
po
iktə̑š
iktə̑š
iktə̑š
together
av
iktə̑š
iktə̑
ikte
one-ILL
nm/pr-case
č́umə̑ren
č́umə̑r-en
č́umə̑ro-en
gather.in.a.pile-PST2-3SG
vb2-tense-pers
č́umə̑ren
č́umə̑r-en
č́umə̑ro-en
gather.in.a.pile-CVB
vb2-adv
kertə̑n?
kert-ə̑n
kert-n
be.able.to-PST2-3SG
vb1-tense-pers
kertə̑n?
kert-ə̑n
kert-n
swaddle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
kertə̑n?
kert-ə̑n
kert-n
be.able.to-CVB
vb1-adv
kertə̑n?
kert-ə̑n
kert-n
swaddle-CVB
vb1-adv




χrom I 1 («Mar. kom.»)


Lukmo ruda gə̑č́ komponentə̑m utlarak ojə̑raš, koncentratlašte kürtńə̑n, marganecə̑n da χromə̑n užašə̑štə̑m kugemdaš.

Lukmo
Lukmo
lukmo
deductible
ad
Lukmo
Luk-mo
lukt-me
lead.out-PTCP.PASS
vb1-ad
ruda
ruda
ruda
ore
no
ruda
ru-da
ru-da
leaven-2PL
no-poss
ruda
rud-a
rudo-a
untie-3SG
vb2-pers
gə̑č́
gə̑č́
gə̑č́
from
po
komponentə̑m
komponent-ə̑m
komponent-m
component-ACC
no-case
utlarak
utlarak
utlarak
more
av
utlarak
utla-rak
utla-rak
more-COMP
av/po-deg
utlarak
utl-a-rak
utlo-a-rak
escape-3SG-COMP
vb2-pers-deg
ojə̑raš,
ojə̑r-aš
ojə̑ro-aš
separate-INF
vb2-inf
koncentratlašte
koncentrat-la-šte
koncentrat-la-šte
concentrate-PL-INE
no-num-case
kürtńə̑n,
kürtńə̑-n
kürtńö-n
iron-GEN
no-case
marganecə̑n
marganec-ə̑n
marganec-n
manganese-GEN
no-case
da
da
da
and
co
da
da
da
yes
pa
χromə̑n
χrom-ə̑n
χrom-n
chromium-GEN
no-case
užašə̑štə̑m
užaš-ə̑št-ə̑m
užaš-št-m
part-3PL-ACC
no-poss-case
kugemdaš.
kugemd-aš
kugemde-aš
increase-INF
vb2-inf




χrom II 1


Χrom gə̑č́ urgaš

Χrom
Χrom
χrom
chromium
no
gə̑č́
gə̑č́
gə̑č́
from
po
urgaš
urg-aš
urgo-aš
sew-INF
vb2-inf




χrom II 2 («Mar. üdə̑r.»)


(Eč́ukə̑n) joleš č́ijə̑me kemže šem χrom, keč́eš jə̑l-jol kojə̑n č́olgə̑žeš.

(Eč́ukə̑n)
Eč́ukə̑n
Eč́ukə̑n
Echukyn
na
joleš
jol-eš
jol-eš
foot-LAT
no-case
č́ijə̑me
č́ijə̑-me
č́ije-me
put.on-PTCP.PASS
vb2-ad
kemže
kem-že
kem-že
boot-3SG
no-poss
kemže
kem-že
kem-že
less-3SG
av-poss
šem
šem
šem
black
ad
χrom,
χrom
χrom
chromium
no
keč́eš
keč́eš
keč́eš
for.a.day
av
keč́eš
keč́-eš
keč́e-eš
sun-LAT
no-case
jə̑l-jol
jə̑l-jol
jə̑l-jol
X
de
kojə̑n
kojə̑n
kojə̑n
noticeably
av
kojə̑n
koj-ə̑n
koj-n
be.visible-PST2-3SG
vb1-tense-pers
kojə̑n
koj-ə̑n
koj-n
be.visible-CVB
vb1-adv
č́olgə̑žeš.
č́olgə̑ž-eš
č́olgə̑ž-eš
shine-3SG
vb1-pers




χrom II 3


Χrom perč́atke

Χrom
Χrom
χrom
chromium
no
perč́atke
perč́atke
perč́atke
glove
no




χrom II 4


χrom kepke

χrom
χrom
χrom
chromium
no
kepke
kepke
kepke
peaked.cap
no




χrom II 5 (M. Ajgil'din)


– Χrom kemetə̑m kudaš, jə̑dalə̑m pid.

Χrom
Χrom
χrom
chromium
no
kemetə̑m
kem-et-ə̑m
kem-et-m
boot-2SG-ACC
no-poss-case
kudaš,
kudaš
kudaš
take.off-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kudaš,
kudaš
kudaš
take.off-CNG
vb1-conn
kudaš,
kudaš
kudaš
take.off-CVB
vb1-adv
jə̑dalə̑m
jə̑dal-ə̑m
jə̑dal-m
bast.shoe-ACC
no-case
pid.
pid
pid
tie-IMP.2SG
vb1-mood.pers
pid.
pid
pid
tie-CNG
vb1-conn
pid.
pid
pid
tie-CVB
vb1-adv




χromko 1


Χromkə̑m šoktaš

Χromkə̑m
Χromkə̑-m
χromko-m
khromka-ACC
no-case
šoktaš
šokt-aš
šokt-aš
sift-INF
vb1-inf
šoktaš
šokt-aš
šokto-aš
be.heard-INF
vb2-inf




χromko 2 (G. Č́emekoβ)


(Stapan č́üč́ü) surtšo, ješə̑že deč́ ertak ördə̑žtö, no tošto χromkə̑žo ere pelenže.

(Stapan
Stapan
Stapan
Stapan
na
č́üč́ü)
č́üč́ü
č́üč́ü
uncle
no
surtšo,
surt-šo
surt-že
farmstead-3SG
no-poss
ješə̑že
ješ-ə̑že
ješ-že
family-3SG
no-poss
deč́
deč́
deč́
from
po
ertak
ertak
ertak
always
av
ertak
ert-a-k
erte-a-ak
pass-3SG-STR
vb2-pers-enc
ertak
ert-ak
erte-ak
pass-CNG-STR
vb2-conn-enc
ördə̑žtö,
ördə̑žtö
ördə̑žtö
at.the.side
av/po
ördə̑žtö,
ördə̑žtö
ördə̑žtö
heel-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ördə̑žtö,
ördə̑žtö
ördə̑žtö
heel-CNG
vb2-conn
no
no
no
but
co/no/pa
no
no
no
gee.up
in
tošto
tošto
tošto
old
ad/no
tošto
toš-to
toš-šte
butt-INE
no-case
tošto
tošt-o
tošt-Je
dare-PST1.3SG
vb1-tense.pers
χromkə̑žo
χromkə̑-žo
χromko-že
khromka-3SG
no-poss
ere
ere
ere
always
av/po
ere
ere
ere
clean
ad
pelenže.
pelen-že
pelen-že
to-3SG
av/po-poss
pelenže.
pele-n-že
pele-n-že
in.half-GEN-3SG
ad/av/no-case-poss




χromko 3


Χromko oza

Χromko
Χromko
χromko
khromka
no
oza
oza
oza
owner
no




χromko 4 (M. Rə̑bakoβ)


(Ač́am) šöldə̑ra gə̑č́ χromko garmońžə̑m nalə̑n, kapka onč́ə̑k lektə̑n šinč́eš ə̑le.

(Ač́am)
Ač́a-m
ač́a-m
father-ACC
no-case
(Ač́am)
Ač́a-m
ač́a-em
father-1SG
no-poss
(Ač́am)
Ač́a-m
ač́a-em
father-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
(Ač́am)
Ač́a-m
ač́a-em
father-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
(Ač́am)
Ač́a-m
ač́a-em
father-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
šöldə̑ra
šöldə̑ra
šöldə̑ra
sleeping.bench
no
gə̑č́
gə̑č́
gə̑č́
from
po
χromko
χromko
χromko
khromka
no
garmońžə̑m
garmoń-žə̑-m
garmoń-že-m
accordion-3SG-ACC
no-poss-case
nalə̑n,
nal-ə̑n
nal-n
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
nalə̑n,
nal-ə̑n
nal-n
take-CVB
vb1-adv
kapka
kapka
kapka
gate
no
onč́ə̑k
onč́ə̑k
onč́ə̑k
forward
av/po
lektə̑n
lekt-ə̑n
lekt-n
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
lektə̑n
lekt-ə̑n
lekt-n
go-CVB
vb1-adv
šinč́eš
šinč́-eš
šinč́-eš
sit.down-3SG
vb1-pers
ə̑le.
ə̑l-'e
ul-Je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers




χronika 1


Ješ χronika

Ješ
Ješ
ješ
family
no
χronika
***
***
***
***




χronika 2 («Onč́ə̑ko»)


Gazet bojeβoj χronika dene pə̑rl'a poetič́eskij tβorč́estβə̑lanat βerə̑m ojə̑ren.

Gazet
Gazet
gazet
newspaper
no
Gazet
Gaz-et
gaz-et
gas-2SG
no-poss
Gazet
Gaz-et
gaz-et
gauze-2SG
no-poss
bojeβoj
bojeβoj
bojeβoj
battle
ad
χronika
***
***
***
***
dene
dene
dene
with
po
pə̑rl'a
pə̑rl'a
pə̑rl'a
together
ad/av
poetič́eskij
poetič́eskij
poetič́eskij
poetic
ad
tβorč́estβə̑lanat
tβorč́estβə̑-lan-at
tβorč́estβe-lan-at
creative.work-DAT-and
no-case-enc
tβorč́estβə̑lanat
tβorč́estβə̑-la-na-t
tβorč́estβe-la-na-at
creative.work-COMP-1PL-and
no-case-poss-enc
tβorč́estβə̑lanat
tβorč́estβə̑-la-na-t
tβorč́estβe-la-na-at
creative.work-PL-1PL-and
no-num-poss-enc
tβorč́estβə̑lanat
tβorč́estβə̑-la-n-at
tβorč́estβe-la-n-at
creative.work-PL-GEN-and
no-num-case-enc
βerə̑m
βer-ə̑m
βer-m
place-ACC
no-case
ojə̑ren.
ojə̑r-en
ojə̑ro-en
separate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ojə̑ren.
ojə̑r-en
ojə̑ro-en
separate-CVB
vb2-adv




χronologij 1


Ruš istorijə̑n χronologijže

Ruš
Ruš
ruš
Russian
no
Ruš
Ru
ru
leaven-ILL
no-case
istorijə̑n
istorij-ə̑n
istorij-n
history-GEN
no-case
χronologijže
χronologij-že
χronologij-že
chronology-3SG
no-poss




χronologij 2


sobə̑tij-βlakə̑n χronologijə̑št

sobə̑tij-βlakə̑n
sobə̑tij-βlak-ə̑n
sobə̑tij-βlak-n
event-PL-GEN
no-num-case
χronologijə̑št
χronologij-ə̑št
χronologij-št
chronology-3PL
no-poss




χronologij 3 («Onč́ə̑ko»)


Χronologij šot denat dejstβij ik žapə̑štak erta.

Χronologij
Χronologij
χronologij
chronology
no
šot
šot
šot
use
no
denat
den-at
den-at
and-and
co-enc
denat
den-at
dene-at
with-and
po-enc
dejstβij
dejstβij
dejstβij
action
no
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
žapə̑štak
žapə̑št-ak
žapə̑šte-ak
in.time-STR
av/po-enc
žapə̑štak
žap-ə̑št-ak
žap-št-ak
time-3PL-STR
no-poss-enc
žapə̑štak
žap-ə̑št-ak
žap-šte-ak
time-INE-STR
no-case-enc
erta.
ert-a
erte-a
pass-3SG
vb2-pers




χrustal' 1


Χrustal'ə̑m nalaš

Χrustal'ə̑m
Χrustal'-ə̑m
χrustal'-m
cut.glass-ACC
no-case
nalaš
nal-aš
nal-aš
take-INF
vb1-inf




χrustal' 2 («Onč́ə̑ko»)


(Vödə̑r:) It ojgə̑ro. Χrustal'ə̑m naŋgajə̑mə̑la naŋgajem. Č́ə̑la türə̑s liješ.

(Vödə̑r:)
Vödə̑r
Vödə̑r
Vödyr
na
It
it
it
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
ojgə̑ro.
ojgə̑ro
ojgə̑ro
grieve-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ojgə̑ro.
ojgə̑ro
ojgə̑ro
grieve-CNG
vb2-conn
Χrustal'ə̑m
Χrustal'-ə̑m
χrustal'-m
cut.glass-ACC
no-case
naŋgajə̑mə̑la
naŋgajə̑-mə̑la
naŋgaje-mə̑la
take-INF.FUT
vb2-inf
naŋgajə̑mə̑la
naŋgajə̑-mə̑-la
naŋgaje-me-la
take-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
naŋgajə̑mə̑la
naŋgajə̑-mə̑-la
naŋgaje-me-la
take-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
naŋgajə̑mə̑la
naŋgajə̑-mə̑-la
naŋgaje-me-la
take-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
naŋgajem.
naŋgaj-em
naŋgaje-em
take-1SG
vb2-pers
Č́ə̑la
Č́ə̑la
č́ə̑la
everything
ad/pa/pr
türə̑s
türə̑s
türə̑s
complete
ad/av/no
türə̑s
tür-ə̑s
tür-s
edge-STR
no-enc
türə̑s
tür-ə̑s
tür-s
embroidery-STR
no-enc
türə̑s
tür-ə̑s
tür-s
X-STR
de-enc
liješ.
liješ
liješ
soon
pa
liješ.
lij-eš
lij-eš
be-3SG
vb1-pers




χrustal' 3


Χrustal' ate

Χrustal'
Χrustal'
χrustal'
cut.glass
no
ate
ate
ate
vessel
no




χrustal' 4


χrustal' βaze

χrustal'
χrustal'
χrustal'
cut.glass
no
βaze
βaze
βaze
vase
no
βaze
βaze
βaze
bow
no




χudožestβennə̑j 1


Χudožestβennə̑j studij

Χudožestβennə̑j
Χudožestβennə̑j
χudožestβennə̑j
artistic
ad
studij
studij
studij
studio
no




χudožestβennə̑j 2


χudožestβennə̑j tβorč́estβe

χudožestβennə̑j
χudožestβennə̑j
χudožestβennə̑j
artistic
ad
tβorč́estβe
tβorč́estβe
tβorč́estβe
creative.work
no




χudožestβennə̑j 3 (A. Asə̑lbajeβ)


Marij pisatel'-βlakə̑n χudožestβennə̑j mastarlə̑kə̑št utlarak kugemə̑n.

Marij
Marij
marij
Mari
no
pisatel'-βlakə̑n
pisatel'-βlak-ə̑n
pisatel'-βlak-n
writer-PL-GEN
no-num-case
χudožestβennə̑j
χudožestβennə̑j
χudožestβennə̑j
artistic
ad
mastarlə̑kə̑št
mastarlə̑k-ə̑št
mastarlə̑k-št
skill-3PL
no-poss
mastarlə̑kə̑št
mastar-lə̑k-ə̑št
mastar-lə̑k-št
craftsman-for-3PL
ad/no-deriv.ad-poss
utlarak
utlarak
utlarak
more
av
utlarak
utla-rak
utla-rak
more-COMP
av/po-deg
utlarak
utl-a-rak
utlo-a-rak
escape-3SG-COMP
vb2-pers-deg
kugemə̑n.
kugemə̑n
kugemə̑n
grown-up
av
kugemə̑n.
kugem-ə̑n
kugem-n
increase-PST2-3SG
vb1-tense-pers
kugemə̑n.
kugem-ə̑n
kugem-n
increase-CVB
vb1-adv
kugemə̑n.
kug-em-ə̑n
kugo-em-n
mother-in-law-1SG-GEN
no-poss-case
kugemə̑n.
kug-em-ə̑n
kugo-em-n
mother-in-law-TRANS-PST2-3SG
no-deriv.v-tense-pers
kugemə̑n.
kug-em-ə̑n
kugo-em-n
mother-in-law-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv




χudožestβennə̑j 4


Χudožestβennə̑j obraz

Χudožestβennə̑j
Χudožestβennə̑j
χudožestβennə̑j
artistic
ad
obraz
obraz
obraz
shape
no




χudožestβennə̑j 5 (V. Č́alaj)


Keč́-mogaj aβtorat, en saj palə̑me faktə̑m, ilə̑šə̑šte lijše jaβlenijə̑m ojə̑ren nalə̑n, χudožestβennə̑j proizβedenijə̑m βoza.

Keč́-mogaj
Keč́-mogaj
keč́-mogaj
of.whatever.sort
ad/pr
aβtorat,
aβtor-at
aβtor-at
author-and
no-enc
en
en
en
SUP
pa
saj
saj
saj
good
ad/av
palə̑me
palə̑me
palə̑me
known
ad
palə̑me
palə̑-me
pale-me
know-PTCP.PASS
vb2-ad
faktə̑m,
fakt-ə̑m
fakt-m
fact-ACC
no-case
ilə̑šə̑šte
ilə̑š-ə̑šte
ilə̑š-šte
life-INE
no-case
ilə̑šə̑šte
ilə̑šə̑-šte
ilə̑še-šte
living-INE
ad/no-case
ilə̑šə̑šte
ilə̑-šə̑-šte
ile-še-šte
live-PTCP.ACT-INE
vb2-ad-case
lijše
lijše
lijše
existing
ad/no
lijše
lij-še
lij-še
be-PTCP.ACT
vb1-ad
jaβlenijə̑m
jaβlenij-ə̑m
jaβlenij-m
phenomenon-ACC
no-case
ojə̑ren
ojə̑r-en
ojə̑ro-en
separate-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ojə̑ren
ojə̑r-en
ojə̑ro-en
separate-CVB
vb2-adv
nalə̑n,
nal-ə̑n
nal-n
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
nalə̑n,
nal-ə̑n
nal-n
take-CVB
vb1-adv
χudožestβennə̑j
χudožestβennə̑j
χudožestβennə̑j
artistic
ad
proizβedenijə̑m
proizβedenij-ə̑m
proizβedenij-m
work-ACC
no-case
βoza.
βoz-a
βozo-a
write-3SG
vb2-pers




χudožnik 1 («Onč́ə̑ko»)


(Agnija Petroβna:) Mə̑j tə̑marte kost'um šotə̑što en saj χudožniklan šotlaltam.

(Agnija
Agnija
Agnija
Agniya
na
Petroβna:)
Petroβna
Petroβna
Petrovna
na
Mə̑j
mə̑j
mə̑j
1SG
pr
tə̑marte
tə̑marte
tə̑marte
till.that.time
av/pr
kost'um
kost'um
kost'um
suit
no
šotə̑što
šotə̑što
šotə̑što
regarding
po
šotə̑što
šot-ə̑što
šot-šte
use-INE
no-case
en
en
en
SUP
pa
saj
saj
saj
good
ad/av
χudožniklan
χudožnik-lan
χudožnik-lan
artist-DAT
no-case
χudožniklan
χudožnik-la-n
χudožnik-la-n
artist-PL-GEN
no-num-case
šotlaltam.
šotlalt-am
šotlalt-am
number-1SG
vb1-pers
šotlaltam.
šotl-alt-am
šotlo-alt-am
count-REF-1SG
vb2-deriv.v-pers




χudožnik 2 («Mar. kom.»)


Iskusstβə̑m pagalə̑maš, jöratə̑maš χudožnik ümbak ške kalə̑kše onč́ə̑lno peš kugu otβetstβennost'ə̑m pə̑štat.

Iskusstβə̑m
Iskusstβə̑-m
iskusstβo-m
art-ACC
no-case
pagalə̑maš,
pagalə̑maš
pagalə̑maš
respect
no
pagalə̑maš,
pagalə̑-maš
pagale-maš
respect-NMLZ
vb2-deriv.n
jöratə̑maš
jöratə̑maš
jöratə̑maš
love
no
jöratə̑maš
jöratə̑-maš
jörate-maš
love-NMLZ
vb2-deriv.n
χudožnik
χudožnik
χudožnik
artist
no
ümbak
ümbak
ümbak
the.top
av/po
ške
ške
ške
REFL
pr
kalə̑kše
kalə̑k-še
kalə̑k-že
people-3SG
no-poss
onč́ə̑lno
onč́ə̑lno
onč́ə̑lno
in.front
av/po
peš
peš
peš
very
av
kugu
kugu
kugu
big
ad/no
otβetstβennost'ə̑m
otβetstβennost'-ə̑m
otβetstβennost'-m
responsibility-ACC
no-case
pə̑štat.
pə̑št-at
pə̑šte-at
put-3PL
vb2-pers
pə̑štat.
pə̑št-a-t
pə̑šte-a-at
put-3SG-and
vb2-pers-enc
pə̑štat.
pə̑št-at
pə̑šte-at
put-CNG-and
vb2-conn-enc




χudožnik 3 (A. Juzə̑kajn)


Χudožnik βaraže memnam ške masterskojə̑škə̑žo üžö, žiβopisnə̑j süretše-βlakə̑m onč́ə̑ktə̑l'o.

Χudožnik
Χudožnik
χudožnik
artist
no
βaraže
βaraže
βaraže
then
av
βaraže
βara-že
βara-že
pole-3SG
no-poss
βaraže
βara-že
βara-že
then-3SG
av/pa-poss
βaraže
βar-a-že
βare-a-že
mix-3SG-3SG
vb2-pers-poss
memnam
mem-na-m
me-na-m
1PL-1PL-ACC
pr-poss-case
ške
ške
ške
REFL
pr
masterskojə̑škə̑žo
masterskoj-ə̑škə̑-žo
masterskoj-ške-že
workshop-ILL-3SG
no-case-poss
üžö,
üž
üž-Je
call-PST1.3SG
vb1-tense.pers
žiβopisnə̑j
***
***
***
***
süretše-βlakə̑m
süret-še-βlak-ə̑m
süret-že-βlak-m
painting-3SG-PL-ACC
no-poss-num-case
onč́ə̑ktə̑l'o.
onč́ə̑ktə̑l-'o
onč́ə̑ktə̑l-Je
show-PST1.3SG
vb1-tense.pers




χuligan 1 (S. Muzuroβ)


Sud χuliganə̑m titaklə̑me prigoβorə̑m lukto.

Sud
Sud
sud
court
no
χuliganə̑m
χuligan-ə̑m
χuligan-m
hooligan-ACC
no-case
titaklə̑me
titaklə̑me
titaklə̑me
accusatory
ad/no
titaklə̑me
titaklə̑-me
titakle-me
blame-PTCP.PASS
vb2-ad
prigoβorə̑m
prigoβor-ə̑m
prigoβor-m
sentence-ACC
no-case
lukto.
lukt-o
lukt-Je
lead.out-PST1.3SG
vb1-tense.pers




χuligan 2 (V. Sapajeβ)


Vorlan, χuliganlan memnan koklašte βer uke.

Vorlan,
Vor-lan
βor-lan
thief-DAT
no-case
Vorlan,
Vor-la-n
βor-la-n
thief-PL-GEN
no-num-case
χuliganlan
χuligan-lan
χuligan-lan
hooligan-DAT
no-case
χuliganlan
χuligan-la-n
χuligan-la-n
hooligan-PL-GEN
no-num-case
memnan
mem-na-n
me-na-n
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
koklašte
koklašte
koklašte
in
av/po
koklašte
kokla-šte
kokla-šte
distance-INE
ad/no-case
koklašte
kok-la-šte
kok-la-šte
cook-PL-INE
no-num-case
koklašte
kok-la-šte
kok-la-šte
two-PL-INE
nm-num-case
βer
βer
βer
place
no
uke.
uke
uke
no
ad/no/pa




χuligan 3


Χuligan paša

Χuligan
Χuligan
χuligan
hooligan
no
paša
paša
paša
work
no




χuligan 4 («Mar. kom.»)


Χuligan kojə̑šə̑m peš č́üč́kə̑də̑n jüšö-βlak onč́ə̑kten šogat.

Χuligan
Χuligan
χuligan
hooligan
no
kojə̑šə̑m
kojə̑š-ə̑m
kojə̑š-m
nature-ACC
no-case
peš
peš
peš
very
av
č́üč́kə̑də̑n
č́üč́kə̑də̑n
č́üč́kə̑də̑n
often
av
č́üč́kə̑də̑n
č́üč́kə̑də̑-n
č́üč́kə̑dö-n
frequent-GEN
ad-case
jüšö-βlak
jüšö-βlak
jüšö-βlak
drunken-PL
ad/no-num
jüšö-βlak
-šö-βlak
-še-βlak
drink-PTCP.ACT-PL
vb1-ad-num
onč́ə̑kten
onč́ə̑kt-en
onč́ə̑kto-en
show-PST2-3SG
vb2-tense-pers
onč́ə̑kten
onč́ə̑kt-en
onč́ə̑kto-en
show-CVB
vb2-adv
onč́ə̑kten
onč́ə̑-kt-en
onč́o-kte-en
look-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
onč́ə̑kten
onč́ə̑-kt-en
onč́o-kte-en
look-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
šogat.
šoga-t
šoga-et
plough-2SG
no-poss
šogat.
šoga-t
šoga-at
plough-and
no-enc
šogat.
šog-at
šogo-at
stop-and
vb-enc
šogat.
šog-at
šogo-at
mute-and
ad-enc
šogat.
šog-at
šogo-at
stand-3PL
vb2-pers
šogat.
šog-a-t
šogo-a-at
stand-3SG-and
vb2-pers-enc
šogat.
šog-at
šogo-at
stand-CNG-and
vb2-conn-enc




χuliganitlaš 1 (S. Muzuroβ)


Saj ajdeme ni jüdə̑m, ni keč́ə̑βalə̑m βesə̑m ok šə̑gə̑remde, ogeš χuliganitle.

Saj
Saj
saj
good
ad/av
ajdeme
ajdeme
ajdeme
human
no
ni
ni
ni
neither.....nor
co/pa
jüdə̑m,
jüdə̑m
jüdə̑m
at.night
av
jüdə̑m,
jüd-ə̑m
jüd-m
night-ACC
no-case
ni
ni
ni
neither.....nor
co/pa
keč́ə̑βalə̑m
keč́ə̑βalə̑m
keč́ə̑βalə̑m
at.noon
av
keč́ə̑βalə̑m
keč́ə̑βal-ə̑m
keč́ə̑βal-m
midday-ACC
no-case
βesə̑m
βes-ə̑m
βes-m
different-ACC
ad/pr-case
βesə̑m
βesə̑-m
βese-m
different-ACC
ad/no/pr-case
ok
ok
ok
NEG-3SG
vb-pers
šə̑gə̑remde,
šə̑gə̑remde
šə̑gə̑remde
make.more.cramped-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šə̑gə̑remde,
šə̑gə̑rem-de
šə̑gə̑rem-de
become.crowded-CVB.NEG
vb1-adv
šə̑gə̑remde,
šə̑gə̑remde
šə̑gə̑remde
make.more.cramped-CNG
vb2-conn
šə̑gə̑remde,
šə̑gə̑r-em-de
šə̑gə̑r-em-de
crowded-TRANS-CVB.NEG
ad/no-deriv.v-adv
ogeš
og-eš
og-eš
NEG-3SG
vb-pers
χuliganitle.
χuliganitle
χuliganitle
behave.like.a.hooligan-IMP.2SG
vb2-mood.pers
χuliganitle.
χuliganitle
χuliganitle
behave.like.a.hooligan-CNG
vb2-conn




χuliganitlaš 2 (M. Šketan)


– Tendam pogen ot šukto. Telə̑m te ertak χuliganitlen gə̑na koštə̑da, užamat.

Tendam
ten-da-m
te-da-m
2PL-2PL-ACC
pr-poss-case
Tendam
te-n-da-m
te-n-da-m
2PL-GEN-2PL-ACC
pr-case-poss-case
pogen
pog-en
pogo-en
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
pogen
pog-en
pogo-en
gather-CVB
vb2-adv
ot
o-t
o-t
NEG-2SG
vb-pers
šukto.
šukto
šukto
succeed.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
šukto.
šukto
šukto
succeed.in-CNG
vb2-conn
šukto.
šu-kto
šu-kte
reach-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
šukto.
šu-kto
šu-kte
ferment-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
šukto.
šu-kto
šu-kte
whittle-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
šukto.
šu-kto
šu-kte
reach-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
šukto.
šu-kto
šu-kte
ferment-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
šukto.
šu-kto
šu-kte
whittle-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
Telə̑m
Telə̑m
telə̑m
in.winter
av
Telə̑m
Telə̑-m
tele-m
winter-ACC
no-case
te
te
te
2PL
pr
ertak
ertak
ertak
always
av
ertak
ert-a-k
erte-a-ak
pass-3SG-STR
vb2-pers-enc
ertak
ert-ak
erte-ak
pass-CNG-STR
vb2-conn-enc
χuliganitlen
χuliganitl-en
χuliganitle-en
behave.like.a.hooligan-PST2-3SG
vb2-tense-pers
χuliganitlen
χuliganitl-en
χuliganitle-en
behave.like.a.hooligan-CVB
vb2-adv
gə̑na
gə̑na
gə̑na
only
pa
koštə̑da,
košt-ə̑da
košt-da
go-2PL
vb1-pers
užamat.
užamat
užamat
as.I.see
pa
užamat.
-am-at
-am-at
see-1SG-and
vb1-pers-enc




χuliganstβe 1


Izi χuliganstβə̑lan nakazatlaš

Izi
Izi
izi
small
ad/no
χuliganstβə̑lan
χuliganstβə̑-lan
χuliganstβe-lan
hooliganism-DAT
no-case
χuliganstβə̑lan
χuliganstβə̑-la-n
χuliganstβe-la-n
hooliganism-PL-GEN
no-num-case
nakazatlaš
nakazatl-aš
nakazatle-aš
punish-INF
vb2-inf




χuliganstβe 2 (M. Rə̑bakoβ)


Χuliganstβe βaštareš peŋgə̑də̑rak punč́alə̑m lukmo deč́ βara rajonə̑so pośolko muč́ko jüə̑n lüŋgedə̑l koštšo-βlak jə̑menə̑t.

Χuliganstβe
Χuliganstβe
χuliganstβe
hooliganism
no
βaštareš
βaštareš
βaštareš
toward
ad/av/po
βaštareš
βaštar-eš
βaštar-eš
maple-LAT
no-case
peŋgə̑də̑rak
peŋgə̑də̑-rak
peŋgə̑de-rak
hard-COMP
ad-deg
punč́alə̑m
punč́al-ə̑m
punč́al-m
decision-ACC
no-case
lukmo
lukmo
lukmo
deductible
ad
lukmo
luk-mo
lukt-me
lead.out-PTCP.PASS
vb1-ad
deč́
deč́
deč́
from
po
βara
βara
βara
then
av/pa
βara
βara
βara
pole
no
βara
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
rajonə̑so
rajonə̑so
rajonə̑so
district
ad
rajonə̑so
rajon-ə̑so
rajon-se
district-ADJ
no-deriv.ad
pośolko
pośolko
pośolko
settlement
no
muč́ko
muč́ko
muč́ko
completely
av/po
jüə̑n
-ə̑n
-n
drink-PST2-3SG
vb1-tense-pers
jüə̑n
-ə̑n
-n
drink-CVB
vb1-adv
lüŋgedə̑l
lüŋgedə̑l
lüŋgedə̑l
stagger-IMP.2SG
vb1-mood.pers
lüŋgedə̑l
lüŋgedə̑l
lüŋgedə̑l
stagger-CNG
vb1-conn
lüŋgedə̑l
lüŋgedə̑l
lüŋgedə̑l
stagger-CVB
vb1-adv
koštšo-βlak
koštšo-βlak
koštšo-βlak
passerby-PL
ad/no-num
koštšo-βlak
košt-šo-βlak
košt-še-βlak
go-PTCP.ACT-PL
vb1-ad-num
jə̑menə̑t.
jə̑m-en-ə̑t
jə̑me-en-ə̑t
be.blinded-PST2-3PL
vb2-tense-pers




χutor 1


Χutorə̑š lektaš

Χutorə̑š
Χutor-ə̑š
χutor
isolated.farmstead-ILL
no-case
lektaš
lekt-aš
lekt-aš
go-INF
vb1-inf




χutor 2 (N. Lekajn)


– Puš ulo gə̑n, tə̑šte jal ale χutor lijšaš, – ojla Iβan.

Puš
Puš
puš
boat
no
Puš
Puš
puš
smell
no
Puš
Pu
pu
wood-ILL
no-case
ulo
ulo
ulo
is
ad/no/vb
gə̑n,
gə̑n
gə̑n
if
co/pa
tə̑šte
tə̑šte
tə̑šte
here
av/pr
tə̑šte
tə̑š-te
tə̑š-šte
here-INE
av/pr-case
jal
jal
jal
village
no
ale
al'e
al'e
or
av/co/pa
ale
ale
ale
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ale
ale
ale
soften.bast-CNG
vb2-conn
χutor
χutor
χutor
isolated.farmstead
no
lijšaš, –
lijšaš
lijšaš
coming
ad
lijšaš, –
lij-šaš
lij-šaš
be-PTCP.FUT
vb1-ad
ojla
oj-la
oj-la
opinion-COMP
no-case
ojla
oj-la
oj-la
opinion-PL
no-num
ojla
oj-la
oj-la
opinion-STR
no-enc
ojla
oj-la
oj-la
oh-STR
in-enc
ojla
ojl-a
ojlo-a
talk-3SG
vb2-pers
ojla
oj-la
ojo-la
fast-CNG-STR
vb2-conn-enc
ojla
oj-la
ojo-la
fear-CNG-STR
vb2-conn-enc
Iβan.
Iβan
Iβan
Ivan
na




χutor 3 (S. Č́aβajn)


Tə̑se marij-šamə̑č́ Stolə̑pin χutorə̑š lektaš ogə̑t könö.

Tə̑se
Tə̑se
tə̑se
local
ad/no/pr
marij-šamə̑č́
marij-šamə̑č́
marij-šamə̑č́
Mari-PL
no-num
Stolə̑pin
Stolə̑pin
Stolə̑pin
Stolypin
na
χutorə̑š
χutor-ə̑š
χutor
isolated.farmstead-ILL
no-case
lektaš
lekt-aš
lekt-aš
go-INF
vb1-inf
ogə̑t
og-ə̑t
og-ə̑t
NEG-3PL
vb-pers
ogə̑t
og-ə̑t
og-ə̑t
NEG-2SG
vb-pers
könö.
könö
könö
agree-IMP.2SG
vb2-mood.pers
könö.
könö
könö
agree-CNG
vb2-conn




χutor 4


Χutor mlande

Χutor
Χutor
χutor
isolated.farmstead
no
mlande
mlande
mlande
land
no
mlande
mlande
mlande
Earth
pn




χutor 5 (N. Lekajn)


Jumə̑n šüdə̑mə̑žö poč́eš obš́š́ine šalana. Χutor ozanlə̑k βijaŋeš.

Jumə̑n
Jum-ə̑n
jum-n
horsehair.worm-GEN
no-case
Jumə̑n
Jumə̑-n
jumo-n
god-GEN
in/no-case
šüdə̑mə̑žö
šüdə̑-mə̑-žö
šüdö-me-že
order-PTCP.PASS-3SG
vb2-ad-poss
poč́eš
poč́eš
poč́eš
recent
ad/av/po
poč́eš
poč́-eš
poč́-eš
tail-LAT
no-case
poč́eš
poč́-eš
poč́-eš
open-3SG
vb1-pers
obš́š́ine
obš́š́ine
obš́š́ine
community
no
šalana.
šala-na
šala-na
shaggy-1PL
ad/av-poss
šalana.
šalan-a
šalane-a
be.scattered-3SG
vb2-pers
Χutor
Χutor
χutor
isolated.farmstead
no
ozanlə̑k
ozanlə̑k
ozanlə̑k
economy
no
ozanlə̑k
oza-n-lə̑k
oza-an-lə̑k
owner-with-for
no-deriv.ad-deriv.ad
βijaŋeš.
βijaŋ-eš
βijaŋ-eš
grow.stronger-3SG
vb1-pers
βijaŋeš.
βij-aŋ-eš
βij-aŋ-eš
power-TRANS-3SG
no-deriv.v-pers




χə̑r-χə̑r 1 (V. Saβi)


Šem pə̑rə̑s χə̑r-χə̑r muralten kijaleš, pə̑lə̑šə̑ž dene č́ə̑lam šižaleš.

Šem
Šem
šem
black
ad
pə̑rə̑s
pə̑rə̑s
pə̑rə̑s
cat
in/no
χə̑r-χə̑r
χə̑r-χə̑r
χə̑r-χə̑r
X
de
muralten
muralt-en
muralte-en
sing-PST2-3SG
vb2-tense-pers
muralten
muralt-en
muralte-en
sing-CVB
vb2-adv
kijaleš,
***
***
***
***
pə̑lə̑šə̑ž
pə̑lə̑š-ə̑ž
pə̑lə̑š-že
ear-3SG
no-poss
pə̑lə̑šə̑ž
pə̑lə̑-šə̑
pə̑le-še-že
sink-PTCP.ACT-3SG
vb2-ad-poss
pə̑lə̑šə̑ž
pə̑l-ə̑š-ə̑ž
pə̑l-že
cloud-ILL-3SG
no-case-poss
pə̑lə̑šə̑ž
pə̑lə̑-ə̑ž
pə̑le-že
sink-PST1-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
dene
dene
dene
with
po
č́ə̑lam
č́ə̑la-m
č́ə̑la-m
everything-ACC
ad/pa/pr-case
č́ə̑lam
č́ə̑la-m
č́ə̑la-em
everything-1SG
ad/pa/pr-poss
č́ə̑lam
č́ə̑la-m
č́ə̑la-em
everything-TRANS-IMP.2SG
ad/pa/pr-deriv.v-mood.pers
č́ə̑lam
č́ə̑la-m
č́ə̑la-em
everything-TRANS-CNG
ad/pa/pr-deriv.v-conn
č́ə̑lam
č́ə̑la-m
č́ə̑la-em
everything-TRANS-CVB
ad/pa/pr-deriv.v-adv
šižaleš.
***
***
***
***




Last update: 10 August 2023