	www.mari-language.com:	ENGLISH \| МАРЛА \| ПО-РУССКИ
Main page » Corpus Tool » elnet » 2-2-2

Corpus Tool Demo - elnet - 2-2-2

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

iβanoβ, iβan maksimoβit͡ɕ, tumerjaləʃte ut͡ɕiteʎlan kud ij ʃoga.
tide kud ij koklaʃte tudo ʃke ʃkol pelenʒe jatər kugu sadəm əʃten.
tudən sadəʃtəʒe olmapu, βiʃɲa, ʃoptərβondo, eŋəʒβondo kuʃkət, kok jəraŋ mør ulo.
olmapu koklaʃte iktaʒ kolo mykʃomarta kojeʃ.
ut͡ɕiteʎ ʒaloβanij ymbalan mykʃ puəmo parəʃ — ʃydø kolo teŋge taluklan — iβan maksimoβit͡ɕlan jatərak kugu asum əʃta.
iβan maksimoβit͡ɕ «birʒeβəje βedomosti» gazetəm, «vestnik znanija» ʒurnaləm nalən ʃoga.
pedagogika dene kniga-βlakat tudən jatər ulo: uʃinskijən, amos komenskijən, pestalot͡st͡sin βozəmo kniga-βlakəm iβan maksimoβit͡ɕ jøraten ludeʃ.
uʃinskijən «rodnoj jazək» knigaʒəm t͡ɕyt͡ɕkədən kut͡ɕəlteʃ, pestalot͡st͡sin juʒo romanʒəm naizustʲ gajak ʃint͡ɕa.
arkambal βolostʲəʃto iβan maksimoβit͡ɕ molo ut͡ɕiteʎ koklaʃte ont͡ɕəl βerəm nalən ʃoga, inspektorat tudəm moləlan primer semən ont͡ɕəkta, kud ijəʃte kum nagradəm puen.
mykʃ kut͡ɕəməʒ den sad ʃəndəməʒlan tumerjal marij-βlakat iβan maksimoβit͡ɕəm peʃ moktat, t͡ɕyt͡ɕkədən oj jodaʃ tolət.
iβan maksimoβit͡ɕ kalək det͡ɕ tupuj ok koʃt: kølan olmapum ʃujen pua, kølan kraʒ omarta gət͡ɕ jaʃlək omartaʃ mykʃəm kusara, a juʒəʒəm eŋəʒ dene βareɲəm ʃoltaʃ tunəkta.
pakt͡ɕa saska ʃəndəmaʃtat, βoʎək ont͡ɕəmaʃtat iβan maksimoβit͡ɕ əŋəla, kyleʃ ojəm puen moʃta.
teβe tide iβan maksimoβit͡ɕ iβanoβən xarakteristikəʒəm stanoβoj pristaβ grigorij petroβit͡ɕ det͡ɕ jodən.ː
tumerjal gət͡ɕ arkambake kud meŋge lijeʃ.
tumerjaləʃ kajme korno ymbalne kugu oto ulo.
voʃtʃo lektaʃ meŋgat pele lijeʃ.
tudo oto arka tyrəʃtø ʃoga.
tuʃto iman puʃeŋge ʃagal ʃot͡ɕeʃ, utlarakʃe tumo, βaʃtar, piste kuʃkət.
nunən koklaʃte lombo, pykʃerme, oʃ kyseβondo, ʃem kyseβondo taləʃnenət, koklan ʃuanβondo, pirəlombo kojedat.ː, ʃoʃəm da keŋeʒəm tide otəʃ arkambal kaβaler den barəʃɲa-βlak ʃyʃpək koləʃtaʃ koʃtət.
petro det͡ɕ βara ʃyʃpək peʃ ok ʃyʃkø.
molo kajəkat ʃagal mura.
kəzət t͡ɕodəraʃte βes tyrlø simfonij ʃokta.
kəzət t͡ɕodəraʃte t͡ɕoŋeʃtəlʃe, ludəmo, tyrlø-tyrlø t͡ɕonan-βlak tyrlø jykən əzgalət, βuj mut͡ɕaʃte ik semən z-z-z-z ʃokta.
grigorij petroβit͡ɕ den t͡ɕat͡ɕi ik korno kadəreʃ ʃogaʎət͡ɕ.
tide kadər gət͡ɕ ørdəʒkø takərgəʃe jolgorno pura.
grigorij petroβit͡ɕ t͡ɕat͡ɕim tide jolgorno dene naŋgajəʃ.
iziʃ kajmeke.
ʃəgər t͡ɕodəra joŋgədeme.
grigorij petroβit͡ɕ den t͡ɕat͡ɕi oto tyrəʃ, kurək serəʃ, lektət͡ɕ.
kurək serəʃte, ylnərak, ky lont͡ɕo gət͡ɕ ʃij gaj jandar βyd jogen lekteʃ, kurək jəmalne jatərak kugu jer kojeʃ.
pamaʃ βyd, ky gət͡ɕ kyəʃkø tørʃtələn, jerəʃke jogen βola.
jerən ʃola mogərəʃtəʒo, t͡ɕaʃkerlaʃte, mykʃotar ulo.
tide otarəʃte omarta-βlakʃe t͡ɕəla toʃto kraʒ omarta ulət.
tuge gənat, nuno lymən əʃtəme jəgəre kaʃta ymbalne ʃogat.ː
kurək serʒe jydjəmakəla tajəl.
sadlan təʃte lum βaʃke ok kaj.
juʒo βereʒe, kelgərak koreməʃtəʒe, lum petro marteat kija.
tide ʃot gət͡ɕ təʃte puʃeŋgat βara uʒarga, ʃudat pot͡ɕeʃ kodən kuʃkeʃ, peledəʃat petro det͡ɕ βara iʒe peledaʃ tyŋaleʃ.
umbalne ikijaʃ pasu kojeʃ.
ʃyʎø ale uʒarge, koklan gəna tykø əʎt͡ɕək puraʃ tyŋalən.
ʃemʃədaŋ aŋa oʃ lum dene leβedaltməla kojeʃ.
tuʃet͡ɕən peʃ tutlo myj ypʃ kyza.
elnet βes mogərəʃto, t͡ɕodəra ymbalne, kandalgən kojən, juʒ lyŋgalteʃ.
grigorij petroβit͡ɕ t͡ɕat͡ɕim βat͡ɕəʒ gət͡ɕ øndale, ʃke βoktenʒe, kurək sereʃ, ʃəndəʃ.
— ont͡ɕal, t͡ɕat͡ɕi, mogaj səlne βer!
— kernak, peʃ səlne, — kønəʃ t͡ɕat͡ɕi, grigorij petroβit͡ɕ pelen eŋertəʃ.
— mogaj saj iget͡ɕe, mogaj səlne pyrtys!
— təgajəʃtəʒe iləmet βele ʃueʃ.
— təge, t͡ɕat͡ɕi.
təgajəʃte iləme ʃueʃ!
me ont͡ɕək iləʃaʃ jeŋ uləna!
no osal jeŋ-βlak məlanːa ilaʃ erəkəm əneʃt pu.
nunən t͡ɕonəʃt — kiʃke t͡ɕon gaj.ː
vet pyrtysən pojanləkʃe peʃ kugu, t͡ɕəlalanat sita.
təgaj saj iget͡ɕəʃte, pyrtys təgaj səlne ulmaʃte kuanen ilaʃ kyleʃ əle, no ala-molan t͡ɕonəʃto kuʃtəlgo ogəl.
grigorij petroβit͡ɕən uʃəʃkəʒo vejnbergən pot͡ɕelamutʃo purəʃ.
grigorij petroβit͡ɕ kənel ʃogale, koβra ydər gaj səlnən t͡ɕijʃe pyrtysəm ont͡ɕen, t͡ɕat͡ɕilan ojlaʃ tyŋale:
likujet i bleɕːet priroda β odeʒde zelenoj.
v nej ɕːedro razlitə βse t͡ɕarə roskoʃnogo leta,
v nej stoʎko sokroβiɕː tepla i lazurnogo sβeta!
no — stranːoje delo!
— β takuju t͡ɕudesnuju poru
toskliβo i tɕːetno dəxanije iɕːet prostoru,
sβint͡soβaja tʲaʒestʲ loʒitśa na duʃu suroβo,
na sʒatəx gubax zamirajet sβobodnoje sloβo.
i sləʃitśa uxu — kakije-to gadkije kriki
nesutśa otoβśudu, zloβeɕːi, otː͡ɕajanːə, diki,
i βiditśa glazu — kakije-to gadkije ʎudi
xoxot͡ɕut i topt͡ɕut βəsokije moɕːnəje grudi,
i gubʲat, i daβʲat, i — t͡ɕerstβə, zanost͡ɕiβə, tupə —
s prokʎatijem groznəm sadʲatśa na bednəje trupə.
a leto likujet i bleɕːet β odeʒde zelenoj.ː
grigorij petroβit͡ɕən ojləməʒəm t͡ɕat͡ɕi ok əŋəle, no ʃymʒø dene ʃiʒeʃ: grigorij petroβit͡ɕ pyrtysəm mokta, nele iləʃlan ojgəra, osal jeŋ-βlakəm karga.ː
deklamiroβatlen pətarəmekʃe, grigorij petroβit͡ɕ jodo:
— t͡ɕat͡ɕi, saj βet?
— peʃ saj, — mane t͡ɕat͡ɕi.
grigorij petroβit͡ɕ den t͡ɕat͡ɕi koktənat əʃt ʃiʒ: nunən ojəʃt tugaje lije, kaʒnəʒe ʃke ʃonəməʒlan βaʃmutəm puen.ː
grigorij petroβit͡ɕəm t͡ɕat͡ɕi kuanen ont͡ɕa.
tudən jykʃø t͡ɕat͡ɕilan peʃ səlne muzəkla ʃokta.
grigorij petroβit͡ɕ elnet βes βeke ont͡ɕa, tuʃto deʎanka ruem kojeʃ.
oʒno, ut͡ɕiteʎlan ʃogalməʒ det͡ɕ ont͡ɕət͡ɕ, xoxŕakoβ ozalan pu ruaʃ grigorij petroβit͡ɕat jatər koʃtən.
t͡ɕodəram ont͡ɕəʃəʒla, grigorij petroβit͡ɕ galina glafiran pot͡ɕelamutʃəm ʃonaltəʃ, t͡ɕat͡ɕilan marlaʃke kusaren ludaʃ tyŋale:
t͡ɕodəram ruat, uʒar samərək t͡ɕodəram!
a ʃoŋgo pynt͡ɕən — peʃ nele ʃonəmaʃ.ː
t͡ɕəlt mlandəʃ βujʒəm pygərten, tyken oʃmam,
ont͡ɕen ogeʃ kert pynt͡ɕø kyʃnəsø kaβam!
t͡ɕodəram ruat.ː
molan?
ala peʃ t͡ɕot lyʃkaltən,
pyrtysəm tudo yʒən poməʒalta erdene?
ala ləʃtaʃːe-βlak murenət peʃ kuatlən,
u ket͡ɕəm, erəkəm moktenət murəʃt dene?
t͡ɕodəram ruat.ː
no nøʃməʒø mlandəʃke βozeʃ.ː
toleʃ saman.
kənelət iləʃ βij dene muraʃ
uʒar onar-βlak, ilanen aβa mlandeʃ,
kuatlən ugət͡ɕən tyŋalət t͡ɕot lyʃkaʃ!.ː
t͡ɕat͡ɕilan tide pot͡ɕelamut peʃ kelʃəʃ.
t͡ɕat͡ɕin ʃkenʒənat iktaʒ təgajəm ojləməʒo ʃuo.
toʎko t͡ɕat͡ɕi mom təgajəm ojlen moʃta?
t͡ɕat͡ɕi jomakəm peʃ ʃuko ʃint͡ɕa.
smola zaβodəʃto tudo peʃ ʃuko kolən.
— kogoj, ʃint͡ɕet, məj təlanet ik mutəm ojlem?
— mom ojlənet, ojlo.
— təj βoʃtəlaʃ ot tyŋal?
— molan βoʃtəlam?
ogəm.
— məj təlanet ik jomakəm ojlem, koləʃtat mo?
— ojlo, t͡ɕat͡ɕi, ojlo, məj kuanen koləʃtam.
grigorij petroβit͡ɕ t͡ɕat͡ɕi βaʃtareʃ ʃint͡ɕe, t͡ɕat͡ɕin ʃint͡ɕaʒəm, umʃa tarβatəməʒəm ont͡ɕa.

[Search]

2-2-2-1

iβanoβ, iβan maksimoβit͡ɕ, tumerjaləʃte ut͡ɕiteʎlan kud ij ʃoga.

iβanoβ,

iβanoβ

Ivanov

iβan

Ivan

maksimoβit͡ɕ,

maksimoβit͡ɕ

Maksimovich

tumerjaləʃte

Tumeryalyshte

ut͡ɕiteʎlan
ut͡ɕiteʎ	-lan
ut͡ɕiteʎ	-lan
teacher	-DAT
no	-case

ut͡ɕiteʎlan
ut͡ɕiteʎ	-la	-n
ut͡ɕiteʎ	-la	-n
teacher	-PL	-GEN
no	-num	-case

kud

six

year

ice

chisel

ij
ij	-ø
ij	-ø
swim	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ij
ij	-ø
ij	-ø
swim	-CNG
vb1	-conn

ij
ij	-ø
ij	-ø
swim	-CVB
vb1	-adv

ʃoga.

ʃoga

plough

ʃoga.
ʃog	-a
ʃogo	-a
stand	-3SG
vb2	-pers

2-2-2-2

tide kud ij koklaʃte tudo ʃke ʃkol pelenʒe jatər kugu sadəm əʃten.

tide

this

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

kud

six

year

ice

chisel

ij
ij	-ø
ij	-ø
swim	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ij
ij	-ø
ij	-ø
swim	-CNG
vb1	-conn

ij
ij	-ø
ij	-ø
swim	-CVB
vb1	-adv

koklaʃte

av/po

koklaʃte
kokla	-ʃte
kokla	-ʃte
distance	-INE
ad/no	-case

koklaʃte
kok	-la	-ʃte
kok	-la	-ʃte
cook	-PL	-INE
no	-num	-case

koklaʃte
kok	-la	-ʃte
kok	-la	-ʃte
two	-PL	-INE
nm	-num	-case

tudo

3SG

ʃke

REFL

ʃkol

school

pelenʒe
pelen	-ʒe
pelen	-ʒe
to	-3SG
av/po	-poss

pelenʒe
pele	-n	-ʒe
pele	-n	-ʒe
in.half	-GEN	-3SG
ad/av/no	-case	-poss

jatər

much

av/no/pr

kugu

big

ad/no

sadəm
sad	-əm
sad	-m
garden	-ACC
no	-case

sadəm
sadə	-m
sade	-m
that	-ACC
pr	-case

əʃten.
əʃt	-en	-ø
əʃte	-en	-ø
do	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

əʃten.
əʃt	-en
əʃte	-en
do	-CVB
vb2	-adv

2-2-2-3

tudən sadəʃtəʒe olmapu, βiʃɲa, ʃoptərβondo, eŋəʒβondo kuʃkət, kok jəraŋ mør ulo.

tudən

his/her

tudən
tudo	-n
tudo	-n
3SG	-GEN
pr	-case

sadəʃtəʒe
sad	-əʃtə	-ʒe
sad	-ʃte	-ʒe
garden	-INE	-3SG
no	-case	-poss

sadəʃtəʒe
sadə	-ʃtə	-ʒe
sade	-ʃte	-ʒe
that	-INE	-3SG
pr	-case	-poss

olmapu,

olmapu

apple.tree

βiʃɲa,

*ː

***

ʃoptərβondo,

ʃoptərβondo

currant.bush

eŋəʒβondo

rasperry.bush

kuʃkət,
kuʃk	-ət
kuʃk	-ət
grow	-3PL
vb1	-pers

kok

cook

kok

two

jəraŋ

bed

jəraŋ
jəra	-ŋ	-ø
jəra	-aŋ	-ø
buttermilk	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

jəraŋ
jər	-aŋ	-ø
jər	-aŋ	-ø
around	-TRANS	-IMP.2SG
ad/av/no/po	-deriv.v	-mood.pers

jəraŋ
jəra	-ŋ	-ø
jəra	-aŋ	-ø
buttermilk	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

jəraŋ
jər	-aŋ	-ø
jər	-aŋ	-ø
around	-TRANS	-CNG
ad/av/no/po	-deriv.v	-conn

jəraŋ
jəra	-ŋ	-ø
jəra	-aŋ	-ø
buttermilk	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

jəraŋ
jər	-aŋ	-ø
jər	-aŋ	-ø
around	-TRANS	-CVB
ad/av/no/po	-deriv.v	-adv

mør

strawberry

ulo.

ulo

ad/no/vb

2-2-2-4

olmapu koklaʃte iktaʒ kolo mykʃomarta kojeʃ.

olmapu

apple.tree

koklaʃte

av/po

koklaʃte
kokla	-ʃte
kokla	-ʃte
distance	-INE
ad/no	-case

koklaʃte
kok	-la	-ʃte
kok	-la	-ʃte
cook	-PL	-INE
no	-num	-case

koklaʃte
kok	-la	-ʃte
kok	-la	-ʃte
two	-PL	-INE
nm	-num	-case

iktaʒ

somebody

av/pr

kolo

twenty

kolo
kolo	-ø
kolo	-ø
die	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

kolo
kolo	-ø
kolo	-ø
die	-CNG
vb2	-conn

mykʃomarta

*ː

***

kojeʃ.

kojeʃ

it.seems

kojeʃ.
koj	-eʃ
koj	-eʃ
be.visible	-3SG
vb1	-pers

2-2-2-5

ut͡ɕiteʎ ʒaloβanij ymbalan mykʃ puəmo parəʃ — ʃydø kolo teŋge taluklan — iβan maksimoβit͡ɕlan jatərak kugu asum əʃta.

ut͡ɕiteʎ

teacher

ʒaloβanij

salary

ymbalan

av/po

ymbalan

with.a.surface

ymbalan
ymbala	-n
ymbala	-an
one.on.another	-with
ad/av	-deriv.ad

ymbalan
ymbal	-an
ymbal	-an
top	-with
ad/no/po	-deriv.ad

ymbalan
ymbala	-n
ymbala	-n
one.on.another	-GEN
ad/av	-case

mykʃ

bee

puəmo

given

puəmo
puə	-mo
puo	-me
give	-PTCP.PASS
vb2	-ad

puəmo
puə	-mo
puo	-me
blow	-PTCP.PASS
vb2	-ad

parəʃ —

parəʃ

revenue

parəʃ —
par	-əʃ
par	-ʃ
fallow	-ILL
no	-case

parəʃ —
par	-əʃ
par	-ʃ
steam	-ILL
no	-case

parəʃ —
par	-əʃ
par	-ʃ
pair	-ILL
no	-case

parəʃ —
par	-əʃ
par	-ʃ
gust	-ILL
no	-case

ʃydø

hundred

ʃydø
ʃydø	-ø
ʃydø	-ø
order	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ʃydø
ʃyd	-ø
ʃyd	-je
clear	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

ʃydø
ʃydø	-ø
ʃydø	-ø
order	-CNG
vb2	-conn

kolo

twenty

kolo
kolo	-ø
kolo	-ø
die	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

kolo
kolo	-ø
kolo	-ø
die	-CNG
vb2	-conn

teŋge

ruble

taluklan —
taluk	-lan
taluk	-lan
year	-DAT
no	-case

taluklan —
taluk	-la	-n
taluk	-la	-n
year	-PL	-GEN
no	-num	-case

iβan

Ivan

maksimoβit͡ɕlan

Maksimovichlan

jatərak
jatər	-ak
jatər	-ak
much	-STR
av/no/pr	-enc

kugu

big

ad/no

asum
asu	-m
asu	-m
benefit	-ACC
ad/no	-case

əʃta.
əʃt	-a
əʃte	-a
do	-3SG
vb2	-pers

2-2-2-6

iβan maksimoβit͡ɕ «birʒeβəje βedomosti» gazetəm, «vestnik znanija» ʒurnaləm nalən ʃoga.

iβan

Ivan

maksimoβit͡ɕ

Maksimovich

«birʒeβəje

birʒeβəje

Birzhevyye

βedomosti»

*ː

***

gazetəm,
gazet	-əm
gazet	-m
newspaper	-ACC
no	-case

gazetəm,
gaz	-et	-əm
gaz	-et	-m
gas	-2SG	-ACC
no	-poss	-case

gazetəm,
gaz	-et	-əm
gaz	-et	-m
gauze	-2SG	-ACC
no	-poss	-case

«vestnik

vestnik

Vestnik

znanija»

*ː

***

ʒurnaləm
ʒurnal	-əm
ʒurnal	-m
magazine	-ACC
no	-case

nalən
nal	-ən	-ø
nal	-n	-ø
take	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

nalən
nal	-ən
nal	-n
take	-CVB
vb1	-adv

ʃoga.

ʃoga

plough

ʃoga.
ʃog	-a
ʃogo	-a
stand	-3SG
vb2	-pers

2-2-2-7

pedagogika dene kniga-βlakat tudən jatər ulo: uʃinskijən, amos komenskijən, pestalot͡st͡sin βozəmo kniga-βlakəm iβan maksimoβit͡ɕ jøraten ludeʃ.

pedagogika

Pedagogika

dene

with

kniga-βlakat
kniga	-βlak	-at
kniga	-βlak	-at
book	-PL	-and
no	-num	-enc

tudən

his/her

tudən
tudo	-n
tudo	-n
3SG	-GEN
pr	-case

jatər

much

av/no/pr

ulo:

ulo

ad/no/vb

uʃinskijən,

uʃinskijən

Ushinskiyyn

amos

Amos

komenskijən,

komenskijən

Komenskiyyn

pestalot͡st͡sin

Pestaloccin

βozəmo

written

βozəmo
βozə	-mo
βozo	-me
write	-PTCP.PASS
vb2	-ad

kniga-βlakəm
kniga	-βlak	-əm
kniga	-βlak	-m
book	-PL	-ACC
no	-num	-case

iβan

Ivan

maksimoβit͡ɕ

Maksimovich

jøraten

jøraten
jørat	-en	-ø
jørate	-en	-ø
love	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

jøraten
jørat	-en
jørate	-en
love	-CVB
vb2	-adv

ludeʃ.
lud	-eʃ
ludo	-eʃ
duck	-LAT
no	-case

ludeʃ.
lud	-eʃ
ludo	-eʃ
gray	-LAT
ad	-case

ludeʃ.
lud	-eʃ
lud	-eʃ
read	-3SG
vb1	-pers

2-2-2-8

uʃinskijən «rodnoj jazək» knigaʒəm t͡ɕyt͡ɕkədən kut͡ɕəlteʃ, pestalot͡st͡sin juʒo romanʒəm naizustʲ gajak ʃint͡ɕa.

uʃinskijən

Ushinskiyyn

«rodnoj

rodnoj

related.by.blood

jazək»

jazək

sin

ad/no

knigaʒəm
kniga	-ʒə	-m
kniga	-ʒe	-m
book	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

t͡ɕyt͡ɕkədən

often

t͡ɕyt͡ɕkədən
t͡ɕyt͡ɕkədə	-n
t͡ɕyt͡ɕkədø	-n
frequent	-GEN
ad	-case

kut͡ɕəlteʃ,
kut͡ɕəlt	-eʃ
kut͡ɕəlt	-eʃ
hold	-3SG
vb1	-pers

pestalot͡st͡sin

Pestaloccin

juʒo

some

juʒo
ju	-ʒo
ju	-ʒe
magic	-3SG
no	-poss

juʒo
ju	-ʒo
ju	-ʒe
cool	-3SG
no	-poss

romanʒəm
roman	-ʒə	-m
roman	-ʒe	-m
novel	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

romanʒəm
roman	-ʒə	-m
roman	-ʒe	-m
Romance	-3SG	-ACC
ad	-poss	-case

romanʒəm
rom	-an	-ʒə	-m
rom	-an	-ʒe	-m
rum	-with	-3SG	-ACC
no	-deriv.ad	-poss	-case

naizustʲ

by.heart

gajak

almost

gajak
gaj	-ak
gaj	-ak
like	-STR
ad/av/pa/po	-enc

gajak
gaj	-ak
gaje	-ak
like	-STR
po	-enc

ʃint͡ɕa.

ʃint͡ɕa

eye

ʃint͡ɕa.
ʃint͡ɕ	-a
ʃint͡ɕe	-a
sit	-3SG
vb2	-pers

ʃint͡ɕa.
ʃint͡ɕ	-a
ʃint͡ɕe	-a
know	-3SG
vb2	-pers

2-2-2-9

arkambal βolostʲəʃto iβan maksimoβit͡ɕ molo ut͡ɕiteʎ koklaʃte ont͡ɕəl βerəm nalən ʃoga, inspektorat tudəm moləlan primer semən ont͡ɕəkta, kud ijəʃte kum nagradəm puen.

arkambal

hill

βolostʲəʃto
βolostʲ	-əʃto
βolostʲ	-ʃte
volost	-INE
no	-case

iβan

Ivan

maksimoβit͡ɕ

Maksimovich

molo

other

no/pr

ut͡ɕiteʎ

teacher

koklaʃte

av/po

koklaʃte
kokla	-ʃte
kokla	-ʃte
distance	-INE
ad/no	-case

koklaʃte
kok	-la	-ʃte
kok	-la	-ʃte
cook	-PL	-INE
no	-num	-case

koklaʃte
kok	-la	-ʃte
kok	-la	-ʃte
two	-PL	-INE
nm	-num	-case

ont͡ɕəl

front

ad/no

βerəm
βer	-əm
βer	-m
place	-ACC
no	-case

nalən
nal	-ən	-ø
nal	-n	-ø
take	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

nalən
nal	-ən
nal	-n
take	-CVB
vb1	-adv

ʃoga,

ʃoga

plough

ʃoga,
ʃog	-a
ʃogo	-a
stand	-3SG
vb2	-pers

inspektorat
inspektor	-at
inspektor	-at
inspector	-and
no	-enc

tudəm

him/her

tudəm
tudo	-m
tudo	-m
3SG	-ACC
pr	-case

moləlan
molə	-lan
molo	-lan
other	-DAT
no/pr	-case

moləlan
molə	-la	-n
molo	-la	-n
other	-PL	-GEN
no/pr	-num	-case

primer

example

semən

semən
sem	-ən
sem	-n
melody	-GEN
no	-case

semən
sem	-ən
sem	-n
sense	-GEN
no	-case

ont͡ɕəkta,
ont͡ɕəkt	-a
ont͡ɕəkto	-a
show	-3SG
vb2	-pers

ont͡ɕəkta,
ont͡ɕə	-kt	-a
ont͡ɕo	-kte	-a
look	-CAUS	-3SG
vb2	-deriv.v	-pers

kud

six

ijəʃte
ij	-əʃte
ij	-ʃte
year	-INE
no	-case

ijəʃte
ij	-əʃte
ij	-ʃte
ice	-INE
no	-case

ijəʃte
ij	-əʃte
ij	-ʃte
chisel	-INE
no	-case

kum

godfather.of.one's.child

kum

three

nagradəm
nagradə	-m
nagrade	-m
award	-ACC
no	-case

puen.
pu}	-en	-ø
puo	-en	-ø
give	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

puen.
pu}	-en	-ø
puo	-en	-ø
blow	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

puen.
pu}	-en
puo	-en
give	-CVB
vb2	-adv

puen.
pu}	-en
puo	-en
blow	-CVB
vb2	-adv

2-2-2-10

mykʃ kut͡ɕəməʒ den sad ʃəndəməʒlan tumerjal marij-βlakat iβan maksimoβit͡ɕəm peʃ moktat, t͡ɕyt͡ɕkədən oj jodaʃ tolət.

mykʃ

bee

kut͡ɕəməʒ
kut͡ɕəmə	-ʒ
kut͡ɕəmo	-ʒe
caught	-3SG
ad	-poss

kut͡ɕəməʒ
kut͡ɕə	-mə	-ʒ
kut͡ɕo	-me	-ʒe
hold	-PTCP.PASS	-3SG
vb2	-ad	-poss

den

and

sad

garden

ʃəndəməʒlan
ʃəndəmə	-ʒ	-lan
ʃəndəme	-ʒe	-lan
installation	-3SG	-DAT
ad	-poss	-case

ʃəndəməʒlan
ʃəndəmə	-ʒ	-la	-n
ʃəndəme	-ʒe	-la	-n
installation	-3SG	-PL	-GEN
ad	-poss	-num	-case

ʃəndəməʒlan
ʃəndə	-mə	-ʒ	-lan
ʃənde	-me	-ʒe	-lan
put	-PTCP.PASS	-3SG	-DAT
vb2	-ad	-poss	-case

ʃəndəməʒlan
ʃəndə	-mə	-ʒ	-la	-n
ʃənde	-me	-ʒe	-la	-n
put	-PTCP.PASS	-3SG	-PL	-GEN
vb2	-ad	-poss	-num	-case

tumerjal

Tumeryal

marij-βlakat
marij	-βlak	-at
marij	-βlak	-at
Mari	-PL	-and
no	-num	-enc

iβan

Ivan

maksimoβit͡ɕəm

Maksimovichym

peʃ

very

moktat,
mokt	-at
mokto	-at
praise	-3PL
vb2	-pers

moktat,
mokt	-a	-t
mokto	-a	-at
praise	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

moktat,
mokt	-ø	-at
mokto	-ø	-at
praise	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

t͡ɕyt͡ɕkədən

often

t͡ɕyt͡ɕkədən
t͡ɕyt͡ɕkədə	-n
t͡ɕyt͡ɕkədø	-n
frequent	-GEN
ad	-case

opinion

oj
oj	-ø
ojo	-ø
fast	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

oj
oj	-ø
ojo	-ø
fear	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

oj
oj	-ø
ojo	-ø
fast	-CNG
vb2	-conn

oj
oj	-ø
ojo	-ø
fear	-CNG
vb2	-conn

jodaʃ
jod	-aʃ
jod	-aʃ
ask	-INF
vb1	-inf

tolət.
tol	-ət
tol	-ət
come	-3PL
vb1	-pers

2-2-2-1ː

iβan maksimoβit͡ɕ kalək det͡ɕ tupuj ok koʃt: kølan olmapum ʃujen pua, kølan kraʒ omarta gət͡ɕ jaʃlək omartaʃ mykʃəm kusara, a juʒəʒəm eŋəʒ dene βareɲəm ʃoltaʃ tunəkta.

iβan

Ivan

maksimoβit͡ɕ

Maksimovich

kalək

people

det͡ɕ

from

tupuj

stubborn

ad/av/no

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

koʃt:

koʃt

koʃt:
koʃt	-ø
koʃt	-ø
go	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

koʃt:
koʃt	-ø
koʃt	-ø
go	-CNG
vb1	-conn

koʃt:
koʃt	-ø
koʃt	-ø
go	-CVB
vb1	-adv

kølan

whom

kølan
kø	-lan
kø	-lan
who	-DAT
pr	-case

kølan
kø	-la	-n
kø	-la	-n
who	-PL	-GEN
pr	-num	-case

olmapum
olmapu	-m
olmapu	-m
apple.tree	-ACC
no	-case

ʃujen
ʃuj	-en	-ø
ʃujo	-en	-ø
stretch.out	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ʃujen
ʃuj	-en
ʃujo	-en
stretch.out	-CVB
vb2	-adv

pua,
pu	-a
puo	-a
give	-3SG
vb2	-pers

pua,
pu	-a
puo	-a
blow	-3SG
vb2	-pers

kølan

whom

kølan
kø	-lan
kø	-lan
who	-DAT
pr	-case

kølan
kø	-la	-n
kø	-la	-n
who	-PL	-GEN
pr	-num	-case

kraʒ

block

kraʒ
kra	-ʒ
kra	-ʒe
garlic	-3SG
no	-poss

omarta

stump

gət͡ɕ

from

jaʃlək

box

omartaʃ
omarta	-ʃ
omarta	-ʃ
stump	-ILL
no	-case

omartaʃ
omarta	-ʃ
omarta	-eʃ
stump	-LAT
no	-case

mykʃəm
mykʃ	-əm
mykʃ	-m
bee	-ACC
no	-case

kusara,
kusar	-a
kusare	-a
move	-3SG
vb2	-pers

and

juʒəʒəm
juʒəʒə	-m
juʒəʒo	-m
some	-ACC
pr	-case

juʒəʒəm
juʒə	-ʒə	-m
juʒo	-ʒe	-m
some	-3SG	-ACC
pr	-poss	-case

juʒəʒəm
ju	-ʒə	-ʒə	-m
ju	-ʒe	-ʒe	-m
magic	-3SG	-3SG	-ACC
no	-poss	-poss	-case

juʒəʒəm
ju	-ʒə	-ʒə	-m
ju	-ʒe	-ʒe	-m
cool	-3SG	-3SG	-ACC
no	-poss	-poss	-case

eŋəʒ

raspberry.bush

eŋəʒ
eŋ	-ə	-ʒ
eŋ	-je	-ʒe
smolder	-PST1.3SG	-3SG
vb1	-tense.pers	-poss

dene

with

βareɲəm
βareɲə	-m
βareɲe	-m
jam	-ACC
no	-case

ʃoltaʃ
ʃolt	-aʃ
ʃolto	-aʃ
boil	-INF
vb2	-inf

tunəkta.
tunəkt	-a
tunəkto	-a
teach	-3SG
vb2	-pers

2-2-2-12

pakt͡ɕa saska ʃəndəmaʃtat, βoʎək ont͡ɕəmaʃtat iβan maksimoβit͡ɕ əŋəla, kyleʃ ojəm puen moʃta.

pakt͡ɕa

garden

saska

berries

ʃəndəmaʃtat,
ʃəndəmaʃ	-t	-at
ʃəndəmaʃ	-ʃte	-at
planting	-INE	-and
no	-case	-enc

ʃəndəmaʃtat,
ʃəndə	-maʃ	-t	-at
ʃənde	-maʃ	-ʃte	-at
put	-NMLZ	-INE	-and
vb2	-deriv.n	-case	-enc

βoʎək

cattle

ont͡ɕəmaʃtat
ont͡ɕəmaʃ	-t	-at
ont͡ɕəmaʃ	-ʃte	-at
look	-INE	-and
no	-case	-enc

ont͡ɕəmaʃtat
ont͡ɕə	-maʃ	-t	-at
ont͡ɕo	-maʃ	-ʃte	-at
look	-NMLZ	-INE	-and
vb2	-deriv.n	-case	-enc

iβan

Ivan

maksimoβit͡ɕ

Maksimovich

əŋəla,

*ː

***

kyleʃ

need

ad/no

kyleʃ
kyl	-eʃ
kyl	-eʃ
be.necessary	-3SG
vb1	-pers

ojəm

off

ojəm
oj	-əm
oj	-m
opinion	-ACC
no	-case

puen
pu}	-en	-ø
puo	-en	-ø
give	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

puen
pu}	-en	-ø
puo	-en	-ø
blow	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

puen
pu}	-en
puo	-en
give	-CVB
vb2	-adv

puen
pu}	-en
puo	-en
blow	-CVB
vb2	-adv

moʃta.
moʃt	-a
moʃto	-a
be.able.to	-3SG
vb2	-pers

moʃta.
moʃt	-a
moʃto	-a
become.tired	-3SG
vb2	-pers

2-2-2-13

teβe tide iβan maksimoβit͡ɕ iβanoβən xarakteristikəʒəm stanoβoj pristaβ grigorij petroβit͡ɕ det͡ɕ jodən.ː

teβe

here

av/co/pa

teβe

tide

this

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

iβan

Ivan

maksimoβit͡ɕ

Maksimovich

iβanoβən

Ivanovyn

xarakteristikəʒəm
xarakteristikə	-ʒə	-m
xarakteristike	-ʒe	-m
description	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

stanoβoj

district

ad/no

pristaβ

police.officer

grigorij

Grigoriy

petroβit͡ɕ

Petrovich

det͡ɕ

from

jodən.ː
jod	-ən
jod	-n
iodine	-GEN
no	-case

jodən.ː
jod	-ən	-ø
jod	-n	-ø
ask	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

jodən.ː
jod	-ən
jod	-n
ask	-CVB
vb1	-adv

2-2-2-14

tumerjal gət͡ɕ arkambake kud meŋge lijeʃ.

tumerjal

Tumeryal

gət͡ɕ

from

arkambake

up.the.hill

kud

six

meŋge

post

meŋge
meŋ	-ge
meŋ	-ge
birthmark	-COM
no	-case

lijeʃ.

lijeʃ

soon

lijeʃ.
lij	-eʃ
lij	-eʃ
be	-3SG
vb1	-pers

2-2-2-15

tumerjaləʃ kajme korno ymbalne kugu oto ulo.

tumerjaləʃ

Tumeryalysh

kajme

*ː

***

korno

road

ymbalne

above

av/po

kugu

big

ad/no

oto

grove

ulo.

ulo

ad/no/vb

2-2-2-16

voʃtʃo lektaʃ meŋgat pele lijeʃ.

voʃtʃo
voʃt	-ʃo
βoʃt	-ʒe
over	-3SG
av/po	-poss

lektaʃ
lekt	-aʃ
lekt	-aʃ
go	-INF
vb1	-inf

meŋgat
meŋg	-at
meŋge	-at
post	-and
no	-enc

pele

half

ad/av/no

pele

in.half

ad/av/no

pele
pel	-ʲe
pel	-je
burn	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

lijeʃ.

lijeʃ

soon

lijeʃ.
lij	-eʃ
lij	-eʃ
be	-3SG
vb1	-pers

2-2-2-17

tudo oto arka tyrəʃtø ʃoga.

tudo

3SG

oto

grove

arka

hill

arka

owing.to

tyrəʃtø
tyr	-əʃtø
tyr	-ʃte
edge	-INE
no	-case

tyrəʃtø
tyr	-əʃtø
tyr	-ʃte
embroidery	-INE
no	-case

ʃoga.

ʃoga

plough

ʃoga.
ʃog	-a
ʃogo	-a
stand	-3SG
vb2	-pers

2-2-2-18

tuʃto iman puʃeŋge ʃagal ʃot͡ɕeʃ, utlarakʃe tumo, βaʃtar, piste kuʃkət.

tuʃto

there

av/pa/pr

tuʃto

riddle

tuʃto
tu	-ʃto
tu	-ʃte
that	-INE
pr	-case

tuʃto
tu	-ʃto
tu	-ʃte
gland	-INE
no	-case

tuʃto
tu	-ʃto
tu	-ʃte
banner	-INE
no	-case

tuʃto
tuʃ	-to
tuʃ	-ʃte
seed	-INE
no	-case

tuʃto
tuʃ	-to
tuʃ	-ʃte
flourish	-INE
no	-case

tuʃto
tuʃ	-to
tuʃ	-ʃte
there	-INE
av/pr	-case

tuʃto
tuʃto	-ø
tuʃto	-ø
ask	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tuʃto
tuʃto	-ø
tuʃto	-ø
ask	-CNG
vb2	-conn

iman

coniferous

iman
im	-an
ime	-an
needle	-with
no	-deriv.ad

puʃeŋge

tree

ʃagal

little

ad/av/no

ʃot͡ɕeʃ,
ʃot͡ɕ	-eʃ
ʃot͡ɕ	-eʃ
X	-LAT
ad	-case

ʃot͡ɕeʃ,
ʃot͡ɕ	-eʃ
ʃot͡ɕ	-eʃ
be.born	-3SG
vb1	-pers

utlarakʃe

mainly

utlarakʃe
utlarak	-ʃe
utlarak	-ʒe
more	-3SG
av	-poss

utlarakʃe
utla	-rak	-ʃe
utla	-rak	-ʒe
more	-COMP	-3SG
av/po	-deg	-poss

utlarakʃe
utl	-a	-rak	-ʃe
utlo	-a	-rak	-ʒe
escape	-3SG	-COMP	-3SG
vb2	-pers	-deg	-poss

tumo,

tumo

oak

βaʃtar,

βaʃtar

maple

piste

linden

kuʃkət.
kuʃk	-ət
kuʃk	-ət
grow	-3PL
vb1	-pers

2-2-2-19

nunən koklaʃte lombo, pykʃerme, oʃ kyseβondo, ʃem kyseβondo taləʃnenət, koklan ʃuanβondo, pirəlombo kojedat.ː, ʃoʃəm da keŋeʒəm tide otəʃ arkambal kaβaler den barəʃɲa-βlak ʃyʃpək koləʃtaʃ koʃtət.

nunən

their

nunən
nuno	-n
nuno	-n
3PL	-GEN
pr	-case

koklaʃte

av/po

koklaʃte
kokla	-ʃte
kokla	-ʃte
distance	-INE
ad/no	-case

koklaʃte
kok	-la	-ʃte
kok	-la	-ʃte
cook	-PL	-INE
no	-num	-case

koklaʃte
kok	-la	-ʃte
kok	-la	-ʃte
two	-PL	-INE
nm	-num	-case

lombo,

lombo

bird.cherry.tree

pykʃerme,

pykʃerme

hazel.tree

oʃ

white

kyseβondo,

kyseβondo

spindle

ʃem

black

kyseβondo

spindle

taləʃnenət,
taləʃn	-en	-ət
taləʃne	-en	-ət
grow.stronger	-PST2	-3PL
vb2	-tense	-pers

koklan

sometimes

koklan
kokla	-n
kokla	-an
distance	-with
ad/no	-deriv.ad

koklan
kokla	-n
kokla	-n
distance	-GEN
ad/no	-case

koklan
kok	-lan
kok	-lan
cook	-DAT
no	-case

koklan
kok	-lan
kok	-lan
two	-DAT
nm	-case

koklan
kok	-la	-n
kok	-la	-n
cook	-PL	-GEN
no	-num	-case

koklan
kok	-la	-n
kok	-la	-n
two	-PL	-GEN
nm	-num	-case

ʃuanβondo,

ʃuanβondo

dog.rose

pirəlombo

buckthorn

kojedat.ː,
kojed	-at
kojede	-at
appear	-3PL
vb2	-pers

kojedat.ː,
kojed	-a	-t
kojede	-a	-at
appear	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

kojedat.ː,
kojed	-ø	-at
kojede	-ø	-at
appear	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

ʃoʃəm

in.spring

ʃoʃəm
ʃoʃə	-m
ʃoʃo	-m
spring	-ACC
no	-case

and

yes

keŋeʒəm

in.the.summer

keŋeʒəm
keŋeʒ	-əm
keŋeʒ	-m
summer	-ACC
no	-case

tide

this

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

otəʃ
otə	-ʃ
oto	-ʃ
grove	-ILL
no	-case

arkambal

hill

kaβaler

holder.of.an.order

kaβaler

admirer

den

and

barəʃɲa-βlak

*ː

***

ʃyʃpək

nightingale

koləʃtaʃ
koləʃt	-aʃ
koləʃt	-aʃ
listen	-INF
vb1	-inf

koʃtət.
koʃt	-ət
koʃt	-ət
go	-3PL
vb1	-pers

2-2-2-20

petro det͡ɕ βara ʃyʃpək peʃ ok ʃyʃkø.

petro

Feast.of.Saints.Peter.and.Paul

det͡ɕ

from

βara

then

av/pa

βara

pole

βara
βar	-a
βare	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

ʃyʃpək

nightingale

peʃ

very

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

ʃyʃkø.
ʃyʃkø	-ø
ʃyʃkø	-ø
whistle	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ʃyʃkø.
ʃyʃk	-ø
ʃyʃk	-je
shove	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

ʃyʃkø.
ʃyʃkø	-ø
ʃyʃkø	-ø
whistle	-CNG
vb2	-conn

2-2-2-21

molo kajəkat ʃagal mura.

molo

other

no/pr

kajəkat
kajək	-at
kajək	-at
bird	-and
no	-enc

ʃagal

little

ad/av/no

mura.
mur	-a
muro	-a
sing	-3SG
vb2	-pers

2-2-2-2ː

kəzət t͡ɕodəraʃte βes tyrlø simfonij ʃokta.

kəzət

now

t͡ɕodəraʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
forest	-INE
no	-case

t͡ɕodəraʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
coarse	-INE
ad	-case

βes

different

ad/pr

tyrlø

different

ad/no/po

tyrlø
tyrlø	-ø
tyrlø	-ø
embroider	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tyrlø
tyrlø	-ø
tyrlø	-ø
embroider	-CNG
vb2	-conn

simfonij

symphony

ʃokta.
ʃokt	-a
ʃokto	-a
be.heard	-3SG
vb2	-pers

2-2-2-23

kəzət t͡ɕodəraʃte t͡ɕoŋeʃtəlʃe, ludəmo, tyrlø-tyrlø t͡ɕonan-βlak tyrlø jykən əzgalət, βuj mut͡ɕaʃte ik semən z-z-z-z ʃokta.

kəzət

now

t͡ɕodəraʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
forest	-INE
no	-case

t͡ɕodəraʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
coarse	-INE
ad	-case

t͡ɕoŋeʃtəlʃe,

t͡ɕoŋeʃtəlʃe

flying

t͡ɕoŋeʃtəlʃe,
t͡ɕoŋeʃtəl	-ʃe
t͡ɕoŋeʃtəl	-ʃe
fly	-PTCP.ACT
vb1	-ad

ludəmo,

ludəmo

boneless

ludəmo,
lu	-dəmo
lu	-dəme
bone	-without
no	-deriv.ad

ludəmo,
lu	-dəmo
lu	-dəme
ten	-without
nm	-deriv.ad

tyrlø-tyrlø

various

t͡ɕonan-βlak
t͡ɕonan	-βlak
t͡ɕonan	-βlak
alive	-PL
ad/no	-num

t͡ɕonan-βlak
t͡ɕon	-an	-βlak
t͡ɕon	-an	-βlak
soul	-with	-PL
no	-deriv.ad	-num

tyrlø

different

ad/no/po

tyrlø
tyrlø	-ø
tyrlø	-ø
embroider	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tyrlø
tyrlø	-ø
tyrlø	-ø
embroider	-CNG
vb2	-conn

jykən

loudly

jykən
jyk	-ən
jyk	-n
voice	-GEN
no	-case

əzgalət,

*ː

***

βuj

head

mut͡ɕaʃte

at.the.end

mut͡ɕaʃte
mut͡ɕa	-ʃte
mut͡ɕa	-ʃte
reed	-INE
no	-case

mut͡ɕaʃte
mut͡ɕaʃ	-te
mut͡ɕaʃ	-ʃte
end	-INE
no	-case

one

ad/nm/pa/pr

semən

semən
sem	-ən
sem	-n
melody	-GEN
no	-case

semən
sem	-ən
sem	-n
sense	-GEN
no	-case

z-z-z-z

*ː

***

ʃokta.
ʃokt	-a
ʃokto	-a
be.heard	-3SG
vb2	-pers

2-2-2-24

grigorij petroβit͡ɕ den t͡ɕat͡ɕi ik korno kadəreʃ ʃogaʎət͡ɕ.

grigorij

Grigoriy

petroβit͡ɕ

Petrovich

den

and

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

one

ad/nm/pa/pr

korno

road

kadəreʃ
kadər	-eʃ
kadər	-eʃ
crooked	-LAT
ad/no	-case

ʃogaʎət͡ɕ.
ʃogal	-ʲət͡ɕ
ʃogal	-ət͡ɕ
stand.up	-PST1.2SG
vb1	-tense.pers

ʃogaʎət͡ɕ.
ʃogal	-ʲət͡ɕ
ʃogal	-ət͡ɕ
stand.up	-PST1.3PL
vb1	-tense.pers

2-2-2-25

tide kadər gət͡ɕ ørdəʒkø takərgəʃe jolgorno pura.

tide

this

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

kadər

crooked

ad/no

gət͡ɕ

from

ørdəʒkø

the.side

av/po

takərgəʃe

trodden

takərgəʃe
takərgə	-ʃe
takərge	-ʃe
be.trodden	-PTCP.ACT
vb2	-ad

jolgorno

path

pura.

pura

home-made.kvass

pura.

pura

framework

pura.
pur	-a
puro	-a
go.in	-3SG
vb2	-pers

2-2-2-26

grigorij petroβit͡ɕ t͡ɕat͡ɕim tide jolgorno dene naŋgajəʃ.

grigorij

Grigoriy

petroβit͡ɕ

Petrovich

t͡ɕat͡ɕim

Chachim

tide

this

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

jolgorno

path

dene

with

naŋgajəʃ.
naŋgajə	-ʃ	-ø
naŋgaje	-ʃ	-ø
take	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-2-2-27

iziʃ kajmeke.

iziʃ

a.bit

iziʃ
izi	-ʃ
izi	-ʃ
small	-ILL
ad/no	-case

kajmeke.

*ː

***

2-2-2-28

ʃəgər t͡ɕodəra joŋgədeme.

ʃəgər

crowded

ad/no

t͡ɕodəra

forest

t͡ɕodəra

coarse

joŋgədeme.
joŋgədem	-e
joŋgədem	-je
clear.up	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

joŋgədeme.
joŋgəd	-em	-e
joŋgədo	-em	-je
spacious	-TRANS	-PST1.3SG
ad/no	-deriv.v	-tense.pers

2-2-2-29

grigorij petroβit͡ɕ den t͡ɕat͡ɕi oto tyrəʃ, kurək serəʃ, lektət͡ɕ.

grigorij

Grigoriy

petroβit͡ɕ

Petrovich

den

and

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

oto

grove

tyrəʃ,
tyr	-əʃ
tyr	-ʃ
edge	-ILL
no	-case

tyrəʃ,
tyr	-əʃ
tyr	-ʃ
embroidery	-ILL
no	-case

kurək

mountain

serəʃ,

serəʃ

letter

serəʃ,

serəʃ

plot.of.land

serəʃ,
ser	-əʃ
ser	-ʃ
shore	-ILL
no	-case

serəʃ,
serə	-ʃ	-ø
sere	-ʃ	-ø
write	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

lektət͡ɕ.
lekt	-ət͡ɕ
lekt	-ət͡ɕ
go	-PST1.2SG
vb1	-tense.pers

lektət͡ɕ.
lekt	-ət͡ɕ
lekt	-ət͡ɕ
go	-PST1.3PL
vb1	-tense.pers

2-2-2-30

kurək serəʃte, ylnərak, ky lont͡ɕo gət͡ɕ ʃij gaj jandar βyd jogen lekteʃ, kurək jəmalne jatərak kugu jer kojeʃ.

kurək

mountain

serəʃte,
ser	-əʃte
ser	-ʃte
shore	-INE
no	-case

serəʃte,
serəʃ	-te
serəʃ	-ʃte
letter	-INE
no	-case

serəʃte,
serəʃ	-te
serəʃ	-ʃte
plot.of.land	-INE
no	-case

ylnərak,

ylnərak

lower

ylnərak,
ylnə	-rak
ylnø	-rak
below	-COMP
av	-deg

stone

ky
ky	-ø
ky	-ø
ripen	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ky
ky	-ø
ky	-ø
ripen	-CNG
vb1	-conn

ky
ky	-ø
ky	-ø
ripen	-CVB
vb1	-adv

lont͡ɕo

layer

lont͡ɕo
lont͡ɕo	-ø
lont͡ɕo	-ø
divide.into.layers	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

lont͡ɕo
lont͡ɕo	-ø
lont͡ɕo	-ø
divide.into.layers	-CNG
vb2	-conn

gət͡ɕ

from

ʃij

silver

ad/no

ʃij

tree.ring

ʃij
ʃij	-ø
ʃij	-ø
thresh	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ʃij
ʃij	-ø
ʃij	-ø
blow	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ʃij
ʃij	-ø
ʃij	-ø
thresh	-CNG
vb1	-conn

ʃij
ʃij	-ø
ʃij	-ø
blow	-CNG
vb1	-conn

ʃij
ʃij	-ø
ʃij	-ø
thresh	-CVB
vb1	-adv

ʃij
ʃij	-ø
ʃij	-ø
blow	-CVB
vb1	-adv

gaj

ad/av/pa/po

jandar

clean

ad/av/no

βyd

water

jogen
jog	-en	-ø
jogo	-en	-ø
flow	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

jogen
jog	-en
jogo	-en
flow	-CVB
vb2	-adv

lekteʃ,
lekt	-eʃ
lekt	-eʃ
go	-3SG
vb1	-pers

kurək

mountain

jəmalne

at.the.bottom

av/po

jatərak
jatər	-ak
jatər	-ak
much	-STR
av/no/pr	-enc

kugu

big

ad/no

jer

lake

kojeʃ.

kojeʃ

it.seems

kojeʃ.
koj	-eʃ
koj	-eʃ
be.visible	-3SG
vb1	-pers

2-2-2-31

pamaʃ βyd, ky gət͡ɕ kyəʃkø tørʃtələn, jerəʃke jogen βola.

pamaʃ

spring

βyd,

βyd

water

stone

ky
ky	-ø
ky	-ø
ripen	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ky
ky	-ø
ky	-ø
ripen	-CNG
vb1	-conn

ky
ky	-ø
ky	-ø
ripen	-CVB
vb1	-adv

gət͡ɕ

from

kyəʃkø
ky	-əʃkø
ky	-ʃke
stone	-ILL
no	-case

tørʃtələn,
tørʃtəl	-ən	-ø
tørʃtəl	-n	-ø
jump	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

tørʃtələn,
tørʃtəl	-ən
tørʃtəl	-n
jump	-CVB
vb1	-adv

jerəʃke
jer	-əʃke
jer	-ʃke
lake	-ILL
no	-case

jogen
jog	-en	-ø
jogo	-en	-ø
flow	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

jogen
jog	-en
jogo	-en
flow	-CVB
vb2	-adv

βola.
βol	-a
βolo	-a
descend	-3SG
vb2	-pers

2-2-2-32

jerən ʃola mogərəʃtəʒo, t͡ɕaʃkerlaʃte, mykʃotar ulo.

jerən
jer	-ən
jer	-n
lake	-GEN
no	-case

ʃola

left

ad/no

ʃola
ʃol	-a
ʃolo	-a
throw	-3SG
vb2	-pers

mogərəʃtəʒo,
mogərəʃtə	-ʒo
mogərəʃto	-ʒe
on.the.side	-3SG
po	-poss

mogərəʃtəʒo,
mogər	-əʃtə	-ʒo
mogər	-ʃte	-ʒe
body	-INE	-3SG
no	-case	-poss

t͡ɕaʃkerlaʃte,
t͡ɕaʃker	-la	-ʃte
t͡ɕaʃker	-la	-ʃte
thicket	-PL	-INE
no	-num	-case

mykʃotar

apiary

ulo.

ulo

ad/no/vb

2-2-2-3ː

tide otarəʃte omarta-βlakʃe t͡ɕəla toʃto kraʒ omarta ulət.

tide

this

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

otarəʃte
otar	-əʃte
otar	-ʃte
apiary	-INE
no	-case

omarta-βlakʃe
omarta	-βlak	-ʃe
omarta	-βlak	-ʒe
stump	-PL	-3SG
no	-num	-poss

t͡ɕəla

everything

ad/pa/pr

toʃto

old

ad/no

toʃto
toʃ	-to
toʃ	-ʃte
butt	-INE
no	-case

toʃto
toʃt	-o
toʃt	-je
dare	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

kraʒ

block

kraʒ
kra	-ʒ
kra	-ʒe
garlic	-3SG
no	-poss

omarta

stump

ulət.
ul	-ət
ul	-ət
be	-3PL
vb1	-pers

2-2-2-34

tuge gənat, nuno lymən əʃtəme jəgəre kaʃta ymbalne ʃogat.ː

tuge

av/pa

tuge
tu	-ge
tu	-ge
that	-COM
pr	-case

tuge
tu	-ge
tu	-ge
gland	-COM
no	-case

tuge
tu	-ge
tu	-ge
banner	-COM
no	-case

gənat,

gənat

even.though

co/pa

gənat,
gəna	-t
gəna	-at
only	-and
pa	-enc

gənat,
gən	-at
gən	-at
if	-and
co/pa	-enc

nuno

3PL

lymən

intentionally

ad/av/po

lymən
lym	-ən
lym	-n
name	-GEN
no	-case

lymən
lymə	-n
lymø	-n
sore	-GEN
no	-case

lymən
lymə	-n
lymø	-n
glue	-GEN
no	-case

əʃtəme

done

əʃtəme
əʃtə	-me
əʃte	-me
do	-PTCP.PASS
vb2	-ad

jəgəre

next.to.one.another

ad/av

kaʃta

crossbeam

ymbalne

above

av/po

ʃogat.ː
ʃoga	-t
ʃoga	-et
plough	-2SG
no	-poss

ʃogat.ː
ʃoga	-t
ʃoga	-at
plough	-and
no	-enc

ʃogat.ː
ʃog	-at
ʃogo	-at
stop	-and
vb	-enc

ʃogat.ː
ʃog	-at
ʃogo	-at
mute	-and
ad	-enc

ʃogat.ː
ʃog	-at
ʃogo	-at
stand	-3PL
vb2	-pers

ʃogat.ː
ʃog	-a	-t
ʃogo	-a	-at
stand	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

ʃogat.ː
ʃog	-ø	-at
ʃogo	-ø	-at
stand	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

2-2-2-35

kurək serʒe jydjəmakəla tajəl.

kurək

mountain

serʒe
ser	-ʒe
ser	-ʒe
shore	-3SG
no	-poss

jydjəmakəla
jydjəmakə	-la
jydjəmake	-la
into.the.north	-STR
av	-enc

tajəl.

tajəl

slope

2-2-2-36

sadlan təʃte lum βaʃke ok kaj.

sadlan

therefore

sadlan
sad	-lan
sad	-lan
garden	-DAT
no	-case

sadlan
sad	-la	-n
sad	-la	-n
garden	-PL	-GEN
no	-num	-case

təʃte

here

av/pr

təʃte
təʃ	-te
təʃ	-ʃte
here	-INE
av/pr	-case

lum

snow

lum
lu	-m
lu	-m
bone	-ACC
no	-case

lum
lu	-m
lu	-m
ten	-ACC
nm	-case

lum
lum	-ø
lum	-ø
snow	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

lum
lum	-ø
lum	-ø
snow	-CNG
vb1	-conn

lum
lum	-ø
lum	-ø
snow	-CVB
vb1	-adv

βaʃke

soon

ad/av/no

βaʃke
βaʃke	-ø
βaʃke	-ø
hurry	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βaʃke
βaʃke	-ø
βaʃke	-ø
hurry	-CNG
vb2	-conn

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

kaj.

kaj

kaj.

kaj

aftergrass

kaj.
kaj	-ø
kaje	-ø
go	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

kaj.
kaj	-ø
kaje	-ø
go	-CNG
vb2	-conn

2-2-2-37

juʒo βereʒe, kelgərak koreməʃtəʒe, lum petro marteat kija.

juʒo

some

juʒo
ju	-ʒo
ju	-ʒe
magic	-3SG
no	-poss

juʒo
ju	-ʒo
ju	-ʒe
cool	-3SG
no	-poss

βereʒe,
βere	-ʒe
βere	-ʒe
in.a.place	-3SG
po	-poss

kelgərak
kelgə	-rak
kelge	-rak
deep	-COMP
ad/no	-deg

koreməʃtəʒe,
korem	-əʃtə	-ʒe
korem	-ʃte	-ʒe
ravine	-INE	-3SG
no	-case	-poss

lum

snow

lum
lu	-m
lu	-m
bone	-ACC
no	-case

lum
lu	-m
lu	-m
ten	-ACC
nm	-case

lum
lum	-ø
lum	-ø
snow	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

lum
lum	-ø
lum	-ø
snow	-CNG
vb1	-conn

lum
lum	-ø
lum	-ø
snow	-CVB
vb1	-adv

petro

Feast.of.Saints.Peter.and.Paul

marteat
marte	-at
marte	-at
up.to	-and
po	-enc

kija.
kij	-a
kije	-a
lie	-3SG
vb2	-pers

2-2-2-38

tide ʃot gət͡ɕ təʃte puʃeŋgat βara uʒarga, ʃudat pot͡ɕeʃ kodən kuʃkeʃ, peledəʃat petro det͡ɕ βara iʒe peledaʃ tyŋaleʃ.

tide

this

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

ʃot

use

gət͡ɕ

from

təʃte

here

av/pr

təʃte
təʃ	-te
təʃ	-ʃte
here	-INE
av/pr	-case

puʃeŋgat
puʃeŋg	-at
puʃeŋge	-at
tree	-and
no	-enc

βara

then

av/pa

βara

pole

βara
βar	-a
βare	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

uʒarga,
uʒarg	-a
uʒarge	-a
turn.green	-3SG
vb2	-pers

ʃudat
ʃud	-at
ʃudo	-at
grass	-and
no	-enc

ʃudat
ʃu	-da	-t
ʃu	-da	-at
bran	-2PL	-and
no	-poss	-enc

ʃudat
ʃu	-da	-t
ʃu	-da	-at
bristle	-2PL	-and
no	-poss	-enc

ʃudat
ʃu	-da	-t
ʃu	-da	-at
eye	-2PL	-and
no	-poss	-enc

ʃudat
ʃu	-da	-t
ʃu	-da	-at
spring.water	-2PL	-and
no	-poss	-enc

ʃudat
ʃu	-da	-t
ʃu	-da	-at
reach	-2PL	-and
vb1	-pers	-enc

ʃudat
ʃu	-da	-t
ʃu	-da	-at
ferment	-2PL	-and
vb1	-pers	-enc

ʃudat
ʃu	-da	-t
ʃu	-da	-at
whittle	-2PL	-and
vb1	-pers	-enc

ʃudat
ʃu	-da	-t
ʃu	-da	-at
reach	-PST1.2PL	-and
vb1	-tense.pers	-enc

ʃudat
ʃu	-da	-t
ʃu	-da	-at
ferment	-PST1.2PL	-and
vb1	-tense.pers	-enc

ʃudat
ʃu	-da	-t
ʃu	-da	-at
whittle	-PST1.2PL	-and
vb1	-tense.pers	-enc

pot͡ɕeʃ

recent

ad/av/po

pot͡ɕeʃ
pot͡ɕ	-eʃ
pot͡ɕ	-eʃ
tail	-LAT
no	-case

pot͡ɕeʃ
pot͡ɕ	-eʃ
pot͡ɕ	-eʃ
open	-3SG
vb1	-pers

kodən

with.delay

kodən
kod	-ən
kod	-n
code	-GEN
no	-case

kodən
kod	-ən	-ø
kod	-n	-ø
stay	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

kodən
kod	-ən
kod	-n
stay	-CVB
vb1	-adv

kuʃkeʃ,
kuʃk	-eʃ
kuʃko	-eʃ
where	-LAT
av/pr	-case

kuʃkeʃ,
kuʃk	-eʃ
kuʃk	-eʃ
grow	-3SG
vb1	-pers

peledəʃat
peledəʃ	-at
peledəʃ	-at
flower	-and
no	-enc

petro

Feast.of.Saints.Peter.and.Paul

det͡ɕ

from

βara

then

av/pa

βara

pole

βara
βar	-a
βare	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

iʒe

not.until

av/pa

iʒe
i	-ʒe
i	-ʒe
and	-3SG
co	-poss

iʒe
i	-ʒe
i	-ʒe
X	-3SG
pa	-poss

peledaʃ
peled	-aʃ
peled	-aʃ
flower	-INF
vb1	-inf

tyŋaleʃ.
tyŋal	-eʃ
tyŋal	-eʃ
start	-3SG
vb1	-pers

2-2-2-39

umbalne ikijaʃ pasu kojeʃ.

umbalne

at.a.distance

ikijaʃ

one-year

ad/no

pasu

field

kojeʃ.

kojeʃ

it.seems

kojeʃ.
koj	-eʃ
koj	-eʃ
be.visible	-3SG
vb1	-pers

2-2-2-40

ʃyʎø ale uʒarge, koklan gəna tykø əʎt͡ɕək puraʃ tyŋalən.

ʃyʎø

oats

ale

aʎe

av/co/pa

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-CNG
vb2	-conn

uʒarge,

uʒarge

green

ad/no

uʒarge,
uʒar	-ge
uʒar	-ge
green	-COM
ad	-case

uʒarge,
uʒarge	-ø
uʒarge	-ø
turn.green	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

uʒarge,
uʒarge	-ø
uʒarge	-ø
turn.green	-CNG
vb2	-conn

koklan

sometimes

koklan
kokla	-n
kokla	-an
distance	-with
ad/no	-deriv.ad

koklan
kokla	-n
kokla	-n
distance	-GEN
ad/no	-case

koklan
kok	-lan
kok	-lan
cook	-DAT
no	-case

koklan
kok	-lan
kok	-lan
two	-DAT
nm	-case

koklan
kok	-la	-n
kok	-la	-n
cook	-PL	-GEN
no	-num	-case

koklan
kok	-la	-n
kok	-la	-n
two	-PL	-GEN
nm	-num	-case

gəna

only

tykø

horn

tykø

bolt

tykø

yellow

tykø

type

tykø
tykø	-ø
tykø	-ø
touch	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tykø
tykø	-ø
tykø	-ø
touch	-CNG
vb2	-conn

əʎt͡ɕək

*ː

***

puraʃ
pura	-ʃ
pura	-ʃ
home-made.kvass	-ILL
no	-case

puraʃ
pura	-ʃ
pura	-ʃ
framework	-ILL
no	-case

puraʃ
pura	-ʃ
pura	-eʃ
home-made.kvass	-LAT
no	-case

puraʃ
pura	-ʃ
pura	-eʃ
framework	-LAT
no	-case

puraʃ
pur	-aʃ
pur	-aʃ
chew	-INF
vb1	-inf

puraʃ
pur	-aʃ
puro	-aʃ
go.in	-INF
vb2	-inf

tyŋalən.
tyŋal	-ən	-ø
tyŋal	-n	-ø
start	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

tyŋalən.
tyŋal	-ən
tyŋal	-n
start	-CVB
vb1	-adv

2-2-2-41

ʃemʃədaŋ aŋa oʃ lum dene leβedaltməla kojeʃ.

ʃemʃədaŋ

buckwheat

aŋa

strip.of.land

oʃ

white

lum

snow

lum
lu	-m
lu	-m
bone	-ACC
no	-case

lum
lu	-m
lu	-m
ten	-ACC
nm	-case

lum
lum	-ø
lum	-ø
snow	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

lum
lum	-ø
lum	-ø
snow	-CNG
vb1	-conn

lum
lum	-ø
lum	-ø
snow	-CVB
vb1	-adv

dene

with

leβedaltməla
leβedalt	-məla
leβedalt	-məla
cover.oneself	-INF.FUT
vb1	-inf

leβedaltməla
leβedalt	-mə	-la
leβedalt	-me	-la
cover.oneself	-PTCP.PASS	-COMP
vb1	-ad	-case

leβedaltməla
leβedalt	-mə	-la
leβedalt	-me	-la
cover.oneself	-PTCP.PASS	-PL
vb1	-ad	-num

leβedaltməla
leβedalt	-mə	-la
leβedalt	-me	-la
cover.oneself	-PTCP.PASS	-STR
vb1	-ad	-enc

leβedaltməla
leβed	-alt	-məla
leβed	-alt	-məla
cover	-REF	-INF.FUT
vb1	-deriv.v	-inf

leβedaltməla
leβed	-alt	-mə	-la
leβed	-alt	-me	-la
cover	-REF	-PTCP.PASS	-COMP
vb1	-deriv.v	-ad	-case

leβedaltməla
leβed	-alt	-mə	-la
leβed	-alt	-me	-la
cover	-REF	-PTCP.PASS	-PL
vb1	-deriv.v	-ad	-num

leβedaltməla
leβed	-alt	-mə	-la
leβed	-alt	-me	-la
cover	-REF	-PTCP.PASS	-STR
vb1	-deriv.v	-ad	-enc

kojeʃ.

kojeʃ

it.seems

kojeʃ.
koj	-eʃ
koj	-eʃ
be.visible	-3SG
vb1	-pers

2-2-2-42

tuʃet͡ɕən peʃ tutlo myj ypʃ kyza.

tuʃet͡ɕən

from.there

av/pr

tuʃet͡ɕən
tuʃet͡ɕ	-ən
tuʃet͡ɕ	-n
from.there	-GEN
av/pr	-case

peʃ

very

tutlo

tasty

myj

honey

ypʃ

smell

kyza.
kyz	-a
kyzø	-a
go.up	-3SG
vb2	-pers

kyza.
ky	-za
ky	-za
ripen	-IMP.2PL
vb1	-mood.pers

2-2-2-43

elnet βes mogərəʃto, t͡ɕodəra ymbalne, kandalgən kojən, juʒ lyŋgalteʃ.

elnet

Ilet

elnet
eln	-et
elne	-et
tire	-2SG
vb2	-pers

elnet
eln	-et
elne	-et
run	-2SG
vb2	-pers

βes

different

ad/pr

mogərəʃto,

mogərəʃto

on.the.side

mogərəʃto,
mogər	-əʃto
mogər	-ʃte
body	-INE
no	-case

t͡ɕodəra

forest

t͡ɕodəra

coarse

ymbalne,

ymbalne

above

av/po

kandalgən

bluish

kandalgən
kandalgə	-n
kandalge	-n
bluish	-GEN
ad	-case

kojən,

kojən

noticeably

kojən,
koj	-ən	-ø
koj	-n	-ø
be.visible	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

kojən,
koj	-ən
koj	-n
be.visible	-CVB
vb1	-adv

juʒ

air

juʒ
ju	-ʒ
ju	-ʒe
magic	-3SG
no	-poss

juʒ
ju	-ʒ
ju	-ʒe
cool	-3SG
no	-poss

lyŋgalteʃ.
lyŋgalt	-eʃ
lyŋgalt	-eʃ
rock	-3SG
vb1	-pers

lyŋgalteʃ.
lyŋg	-alt	-eʃ
lyŋgø	-alt	-eʃ
rock	-REF	-3SG
vb2	-deriv.v	-pers

2-2-2-4ː

grigorij petroβit͡ɕ t͡ɕat͡ɕim βat͡ɕəʒ gət͡ɕ øndale, ʃke βoktenʒe, kurək sereʃ, ʃəndəʃ.

grigorij

Grigoriy

petroβit͡ɕ

Petrovich

t͡ɕat͡ɕim

Chachim

βat͡ɕəʒ
βat͡ɕə	-ʒ
βat͡ɕe	-ʒe
shoulder	-3SG
no	-poss

gət͡ɕ

from

øndale,
øndal	-ʲe
øndal	-je
embrace	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

ʃke

REFL

βoktenʒe,
βokten	-ʒe
βokten	-ʒe
beside	-3SG
av/po	-poss

βoktenʒe,
βokt	-en	-ø	-ʒe
βokto	-en	-ø	-ʒe
strip.bark	-PST2	-3SG	-3SG
vb2	-tense	-pers	-poss

βoktenʒe,
βokt	-en	-ʒe
βokto	-en	-ʒe
strip.bark	-CVB	-3SG
vb2	-adv	-poss

kurək

mountain

sereʃ,
ser	-eʃ
ser	-eʃ
shore	-LAT
no	-case

ʃəndəʃ.

ʃəndəʃ

sheaves.in.drying.barn

ʃəndəʃ.
ʃəndə	-ʃ	-ø
ʃənde	-ʃ	-ø
put	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-2-2-45

— ont͡ɕal, t͡ɕat͡ɕi, mogaj səlne βer!

ont͡ɕal,
ont͡ɕal	-ø
ont͡ɕal	-ø
look	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ont͡ɕal,
ont͡ɕal	-ø
ont͡ɕal	-ø
look	-CNG
vb1	-conn

ont͡ɕal,
ont͡ɕal	-ø
ont͡ɕal	-ø
look	-CVB
vb1	-adv

t͡ɕat͡ɕi,

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

mogaj

what.sort.of

ad/pa/pr

səlne

beautiful

βer!

βer

place

2-2-2-46

— kernak, peʃ səlne, — kønəʃ t͡ɕat͡ɕi, grigorij petroβit͡ɕ pelen eŋertəʃ.

kernak,

kernak

really

kernak,
ker	-na	-k
ker	-na	-ak
pass.through	-PST1.1PL	-STR
vb1	-tense.pers	-enc

peʃ

very

səlne, —

səlne

beautiful

kønəʃ
køn	-əʃ
køn	-ʃ
whose	-ILL
pr	-case

kønəʃ
kønə	-ʃ	-ø
kønø	-ʃ	-ø
agree	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

kønəʃ
kø	-n	-əʃ
kø	-n	-ʃ
who	-GEN	-ILL
pr	-case	-case

t͡ɕat͡ɕi,

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

grigorij

Grigoriy

petroβit͡ɕ

Petrovich

pelen

av/po

pelen
pele	-n
pele	-n
in.half	-GEN
ad/av/no	-case

eŋertəʃ.

eŋertəʃ

support

eŋertəʃ.
eŋertə	-ʃ	-ø
eŋerte	-ʃ	-ø
lean.on	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-2-2-47

— mogaj saj iget͡ɕe, mogaj səlne pyrtys!

mogaj

what.sort.of

ad/pa/pr

saj

good

ad/av

iget͡ɕe,

iget͡ɕe

weather

mogaj

what.sort.of

ad/pa/pr

səlne

beautiful

pyrtys!

pyrtys

nature

2-2-2-48

— təgajəʃtəʒe iləmet βele ʃueʃ.

təgajəʃtəʒe
təgaj	-əʃtə	-ʒe
təgaj	-ʃte	-ʒe
such	-INE	-3SG
ad/av/no/pr	-case	-poss

iləmet
iləm	-et
iləme	-et
living	-2SG
ad	-poss

iləmet
ilə	-m	-et
ile	-me	-et
live	-PTCP.PASS	-2SG
vb2	-ad	-poss

βele

only

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βele
βel	-ʲe
βel	-je
spill	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-CNG
vb2	-conn

ʃueʃ.
ʃue	-ʃ
ʃue	-ʃ
thin	-ILL
ad	-case

ʃueʃ.
ʃue	-ʃ
ʃue	-ʃ
anthill	-ILL
no	-case

ʃueʃ.
ʃue	-ʃ
ʃue	-eʃ
thin	-LAT
ad	-case

ʃueʃ.
ʃue	-ʃ
ʃue	-eʃ
anthill	-LAT
no	-case

ʃueʃ.
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
bran	-LAT
no	-case

ʃueʃ.
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
bristle	-LAT
no	-case

ʃueʃ.
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
eye	-LAT
no	-case

ʃueʃ.
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
spring.water	-LAT
no	-case

ʃueʃ.
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
reach	-3SG
vb1	-pers

ʃueʃ.
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
ferment	-3SG
vb1	-pers

ʃueʃ.
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
whittle	-3SG
vb1	-pers

2-2-2-49

— təge, t͡ɕat͡ɕi.

təge,

təge

av/pa/pr

t͡ɕat͡ɕi.

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

2-2-2-50

təgajəʃte iləme ʃueʃ!

təgajəʃte
təgaj	-əʃte
təgaj	-ʃte
such	-INE
ad/av/no/pr	-case

iləme

living

iləme
ilə	-me
ile	-me
live	-PTCP.PASS
vb2	-ad

ʃueʃ!
ʃue	-ʃ
ʃue	-ʃ
thin	-ILL
ad	-case

ʃueʃ!
ʃue	-ʃ
ʃue	-ʃ
anthill	-ILL
no	-case

ʃueʃ!
ʃue	-ʃ
ʃue	-eʃ
thin	-LAT
ad	-case

ʃueʃ!
ʃue	-ʃ
ʃue	-eʃ
anthill	-LAT
no	-case

ʃueʃ!
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
bran	-LAT
no	-case

ʃueʃ!
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
bristle	-LAT
no	-case

ʃueʃ!
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
eye	-LAT
no	-case

ʃueʃ!
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
spring.water	-LAT
no	-case

ʃueʃ!
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
reach	-3SG
vb1	-pers

ʃueʃ!
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
ferment	-3SG
vb1	-pers

ʃueʃ!
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
whittle	-3SG
vb1	-pers

2-2-2-51

me ont͡ɕək iləʃaʃ jeŋ uləna!

1PL

ont͡ɕək

forward

av/po

iləʃaʃ
ilə	-ʃaʃ
ile	-ʃaʃ
live	-PTCP.FUT
vb2	-ad

jeŋ

person

ad/no

uləna!
ulə	-na
ulo	-na
is	-1PL
ad/no/vb	-poss

uləna!
ul	-əna
ul	-na
be	-1PL
vb1	-pers

2-2-2-52

no osal jeŋ-βlak məlanːa ilaʃ erəkəm əneʃt pu.

but

co/no/pa

gee.up

osal

evil

ad/no

jeŋ-βlak
jeŋ	-βlak
jeŋ	-βlak
person	-PL
ad/no	-num

məlanːa
mə	-lan	-na
me	-lan	-na
1PL	-DAT	-1PL
pr	-case	-poss

ilaʃ
il	-aʃ
ile	-aʃ
live	-INF
vb2	-inf

erəkəm
erək	-əm
erək	-m
freedom	-ACC
ad/no	-case

əneʃt
ə	-ne	-ʃt
ə	-ne	-ʃt
NEG	-DES	-3PL
vb	-mood	-pers

pu.

wood

pu.
pu	-ø
puo	-ø
give	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pu.
pu	-ø
puo	-ø
blow	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pu.
pu	-ø
puo	-ø
give	-CNG
vb2	-conn

pu.
pu	-ø
puo	-ø
blow	-CNG
vb2	-conn

2-2-2-53

nunən t͡ɕonəʃt — kiʃke t͡ɕon gaj.ː

nunən

their

nunən
nuno	-n
nuno	-n
3PL	-GEN
pr	-case

t͡ɕonəʃt —
t͡ɕon	-əʃt
t͡ɕon	-ʃt
soul	-3PL
no	-poss

kiʃke

snake

kiʃke
kiʃ	-ke
kiʃ	-ʃke
resin	-ILL
no	-case

t͡ɕon

soul

gaj.ː

gaj

ad/av/pa/po

2-2-2-54

vet pyrtysən pojanləkʃe peʃ kugu, t͡ɕəlalanat sita.

vet

βet

co/pa

pyrtysən
pyrtys	-ən
pyrtys	-n
nature	-GEN
no	-case

pojanləkʃe
pojanlək	-ʃe
pojanlək	-ʒe
wealth	-3SG
no	-poss

pojanləkʃe
pojan	-lək	-ʃe
pojan	-lək	-ʒe
rich	-for	-3SG
ad/av/no	-deriv.ad	-poss

peʃ

very

kugu,

kugu

big

ad/no

t͡ɕəlalanat
t͡ɕəla	-lan	-at
t͡ɕəla	-lan	-at
everything	-DAT	-and
ad/pa/pr	-case	-enc

t͡ɕəlalanat
t͡ɕəla	-la	-na	-t
t͡ɕəla	-la	-na	-at
everything	-COMP	-1PL	-and
ad/pa/pr	-case	-poss	-enc

t͡ɕəlalanat
t͡ɕəla	-la	-na	-t
t͡ɕəla	-la	-na	-at
everything	-PL	-1PL	-and
ad/pa/pr	-num	-poss	-enc

t͡ɕəlalanat
t͡ɕəla	-la	-n	-at
t͡ɕəla	-la	-n	-at
everything	-PL	-GEN	-and
ad/pa/pr	-num	-case	-enc

sita.

sita

enough

in/vb

sita.

sita

sieve

sita.
sit	-a
site	-a
suffice	-3SG
vb2	-pers

2-2-2-5ː

təgaj saj iget͡ɕəʃte, pyrtys təgaj səlne ulmaʃte kuanen ilaʃ kyleʃ əle, no ala-molan t͡ɕonəʃto kuʃtəlgo ogəl.

təgaj

such

ad/av/no/pr

saj

good

ad/av

iget͡ɕəʃte,
iget͡ɕə	-ʃte
iget͡ɕe	-ʃte
weather	-INE
no	-case

pyrtys

nature

təgaj

such

ad/av/no/pr

səlne

beautiful

ulmaʃte

in.presence.of

ulmaʃte
ulmaʃ	-te
ulmaʃ	-ʃte
being	-INE
no/pa/vb	-case

ulmaʃte
ul	-maʃ	-te
ul	-maʃ	-ʃte
be	-NMLZ	-INE
vb1	-deriv.n	-case

kuanen

happily

kuanen
kuan	-en	-ø
kuane	-en	-ø
rejoice	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

kuanen
kuan	-en
kuane	-en
rejoice	-CVB
vb2	-adv

ilaʃ
il	-aʃ
ile	-aʃ
live	-INF
vb2	-inf

kyleʃ

need

ad/no

kyleʃ
kyl	-eʃ
kyl	-eʃ
be.necessary	-3SG
vb1	-pers

əle,
əl	-ʲe
ul	-je
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

but

co/no/pa

gee.up

ala-molan

for.some.reason

av/pr

ala-molan
ala-mo	-lan
ala-mo	-lan
something	-DAT
pa/pr	-case

ala-molan
ala-mo	-la	-n
ala-mo	-la	-n
something	-PL	-GEN
pa/pr	-num	-case

t͡ɕonəʃto
t͡ɕon	-əʃto
t͡ɕon	-ʃte
soul	-INE
no	-case

kuʃtəlgo

light

ad/no

ogəl.
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

2-2-2-56

grigorij petroβit͡ɕən uʃəʃkəʒo vejnbergən pot͡ɕelamutʃo purəʃ.

grigorij

Grigoriy

petroβit͡ɕən

Petrovichyn

uʃəʃkəʒo
uʃ	-əʃkə	-ʒo
uʃ	-ʃke	-ʒe
mind	-ILL	-3SG
no	-case	-poss

vejnbergən

Veynbergyn

pot͡ɕelamutʃo
pot͡ɕelamut	-ʃo
pot͡ɕelamut	-ʒe
poem	-3SG
no	-poss

purəʃ.

purəʃ

nase

purəʃ.
purə	-ʃ	-ø
puro	-ʃ	-ø
go.in	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

2-2-2-57

grigorij petroβit͡ɕ kənel ʃogale, koβra ydər gaj səlnən t͡ɕijʃe pyrtysəm ont͡ɕen, t͡ɕat͡ɕilan ojlaʃ tyŋale:

grigorij

Grigoriy

petroβit͡ɕ

Petrovich

kənel
kəɲel	-ø
kəɲel	-ø
get.up	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

kənel
kəɲel	-ø
kəɲel	-ø
get.up	-CNG
vb1	-conn

kənel
kəɲel	-ø
kəɲel	-ø
get.up	-CVB
vb1	-adv

ʃogale,
ʃogale	-ø
ʃogale	-ø
plough	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ʃogale,
ʃogal	-ʲe
ʃogal	-je
stand.up	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

ʃogale,
ʃogale	-ø
ʃogale	-ø
plough	-CNG
vb2	-conn

koβra

*ː

***

ydər

daughter

ydər

Virgo

gaj

ad/av/pa/po

səlnən

beautifully

səlnən
səlnə	-n
səlne	-n
beautiful	-GEN
ad	-case

t͡ɕijʃe

*ː

***

pyrtysəm
pyrtys	-əm
pyrtys	-m
nature	-ACC
no	-case

ont͡ɕen,
ont͡ɕ	-en	-ø
ont͡ɕo	-en	-ø
look	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ont͡ɕen,
ont͡ɕ	-en
ont͡ɕo	-en
look	-CVB
vb2	-adv

t͡ɕat͡ɕilan

Chachilan

ojlaʃ
ojl	-aʃ
ojlo	-aʃ
talk	-INF
vb2	-inf

ojlaʃ
oj	-la	-ʃ
oj	-la	-ʃ
opinion	-PL	-ILL
no	-num	-case

ojlaʃ
oj	-la	-ʃ
oj	-la	-eʃ
opinion	-PL	-LAT
no	-num	-case

tyŋale:
tyŋal	-ʲe
tyŋal	-je
start	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

2-2-2-58

likujet i bleɕːet priroda β odeʒde zelenoj.

likujet

Likuyet

and

bleɕːet

*ː

***

priroda

*ː

***

*ː

***

odeʒde

*ː

***

zelenoj.

*ː

***

2-2-2-59

v nej ɕːedro razlitə βse t͡ɕarə roskoʃnogo leta,

nej

*ː

***

ɕːedro

*ː

***

razlitə

*ː

***

βse

*ː

***

t͡ɕarə

*ː

***

roskoʃnogo

*ː

***

leta,

*ː

***

2-2-2-60

v nej stoʎko sokroβiɕː tepla i lazurnogo sβeta!

nej

*ː

***

stoʎko

*ː

***

sokroβiɕː

*ː

***

tepla

*ː

***

and

lazurnogo

*ː

***

sβeta!

*ː

***

2-2-2-61

no — stranːoje delo!

no —

but

co/no/pa

no —

gee.up

stranːoje

*ː

***

delo!

*ː

***

2-2-2-62

— β takuju t͡ɕudesnuju poru

*ː

***

takuju

*ː

***

t͡ɕudesnuju

*ː

***

poru

*ː

***

2-2-2-63

toskliβo i tɕːetno dəxanije iɕːet prostoru,

toskliβo

Tosklivo

and

tɕːetno

*ː

***

dəxanije

*ː

***

iɕːet

*ː

***

prostoru,

*ː

***

2-2-2-64

sβint͡soβaja tʲaʒestʲ loʒitśa na duʃu suroβo,

sβint͡soβaja

Svincovaya

tʲaʒestʲ

*ː

***

loʒitśa

*ː

***

here

in/pa

duʃu

*ː

***

suroβo,

*ː

***

2-2-2-65

na sʒatəx gubax zamirajet sβobodnoje sloβo.

here

in/pa

sʒatəx

*ː

***

gubax

*ː

***

zamirajet

*ː

***

sβobodnoje

*ː

***

sloβo.

*ː

***

2-2-2-6ː

i sləʃitśa uxu — kakije-to gadkije kriki

and

sləʃitśa

*ː

***

uxu —

*ː

***

kakije-to

*ː

***

gadkije

*ː

***

kriki

*ː

***

2-2-2-67

nesutśa otoβśudu, zloβeɕːi, otː͡ɕajanːə, diki,

nesutśa

Nesutśa

otoβśudu,

*ː

***

zloβeɕːi,

*ː

***

otː͡ɕajanːə,

*ː

***

diki,

*ː

***

2-2-2-68

i βiditśa glazu — kakije-to gadkije ʎudi

and

βiditśa

*ː

***

glazu —

*ː

***

kakije-to

*ː

***

gadkije

*ː

***

ʎudi

*ː

***

2-2-2-69

xoxot͡ɕut i topt͡ɕut βəsokije moɕːnəje grudi,

xoxot͡ɕut

Khokhochut

and

topt͡ɕut

*ː

***

βəsokije

*ː

***

moɕːnəje

*ː

***

grudi,

*ː

***

2-2-2-70

i gubʲat, i daβʲat, i — t͡ɕerstβə, zanost͡ɕiβə, tupə —

and

gubʲat,

*ː

***

and

daβʲat,

*ː

***

i —

and

i —

t͡ɕerstβə,

*ː

***

zanost͡ɕiβə,

*ː

***

tupə —

*ː

***

2-2-2-71

s prokʎatijem groznəm sadʲatśa na bednəje trupə.

prokʎatijem

*ː

***

groznəm

*ː

***

sadʲatśa

*ː

***

here

in/pa

bednəje

*ː

***

trupə.

*ː

***

2-2-2-72

a leto likujet i bleɕːet β odeʒde zelenoj.ː

and

leto

*ː

***

likujet

*ː

***

and

bleɕːet

*ː

***

*ː

***

odeʒde

*ː

***

zelenoj.ː

*ː

***

2-2-2-73

grigorij petroβit͡ɕən ojləməʒəm t͡ɕat͡ɕi ok əŋəle, no ʃymʒø dene ʃiʒeʃ: grigorij petroβit͡ɕ pyrtysəm mokta, nele iləʃlan ojgəra, osal jeŋ-βlakəm karga.ː

grigorij

Grigoriy

petroβit͡ɕən

Petrovichyn

ojləməʒəm
ojləmə	-ʒə	-m
ojləmo	-ʒe	-m
speech	-3SG	-ACC
ad	-poss	-case

ojləməʒəm
ojlə	-mə	-ʒə	-m
ojlo	-me	-ʒe	-m
talk	-PTCP.PASS	-3SG	-ACC
vb2	-ad	-poss	-case

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

əŋəle,

*ː

***

but

co/no/pa

gee.up

ʃymʒø
ʃym	-ʒø
ʃym	-ʒe
heart	-3SG
no	-poss

ʃymʒø
ʃym	-ʒø
ʃym	-ʒe
feeling	-3SG
no	-poss

ʃymʒø
ʃym	-ʒø
ʃym	-ʒe
bark	-3SG
no	-poss

dene

with

ʃiʒeʃ:
ʃiʒ	-eʃ
ʃiʒ	-eʃ
feel	-3SG
vb1	-pers

grigorij

Grigoriy

petroβit͡ɕ

Petrovich

pyrtysəm
pyrtys	-əm
pyrtys	-m
nature	-ACC
no	-case

mokta,
mokt	-a
mokto	-a
praise	-3SG
vb2	-pers

nele

heavy

ad/no

nele
nel	-ʲe
nel	-je
swallow	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

iləʃlan
iləʃl	-an
iləʃle	-an
vital	-with
ad	-deriv.ad

iləʃlan
iləʃ	-lan
iləʃ	-lan
life	-DAT
no	-case

iləʃlan
iləʃ	-la	-n
iləʃ	-la	-n
life	-PL	-GEN
no	-num	-case

ojgəra,
ojgər	-a
ojgəro	-a
grieve	-3SG
vb2	-pers

osal

evil

ad/no

jeŋ-βlakəm
jeŋ	-βlak	-əm
jeŋ	-βlak	-m
person	-PL	-ACC
ad/no	-num	-case

karga.ː

karga

karga.ː
karg	-a
karge	-a
curse	-3SG
vb2	-pers

2-2-2-74

deklamiroβatlen pətarəmekʃe, grigorij petroβit͡ɕ jodo:

deklamiroβatlen
deklamiroβatl	-en	-ø
deklamiroβatle	-en	-ø
recite	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

deklamiroβatlen
deklamiroβatl	-en
deklamiroβatle	-en
recite	-CVB
vb2	-adv

pətarəmekʃe,
pətarə	-mek	-ʃe
pətare	-mek	-ʒe
finish	-CVB.PRI	-3SG
vb2	-adv	-poss

grigorij

Grigoriy

petroβit͡ɕ

Petrovich

jodo:
jod	-o
jod	-je
ask	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

2-2-2-75

— t͡ɕat͡ɕi, saj βet?

t͡ɕat͡ɕi,

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

saj

good

ad/av

βet?

βet

co/pa

2-2-2-76

— peʃ saj, — mane t͡ɕat͡ɕi.

peʃ

very

saj, —

saj

good

ad/av

mane
man	-ʲe
man	-je
say	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

t͡ɕat͡ɕi.

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

2-2-2-7ː

grigorij petroβit͡ɕ den t͡ɕat͡ɕi koktənat əʃt ʃiʒ: nunən ojəʃt tugaje lije, kaʒnəʒe ʃke ʃonəməʒlan βaʃmutəm puen.ː

grigorij

Grigoriy

petroβit͡ɕ

Petrovich

den

and

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

koktənat

both

koktənat
koktən	-at
koktən	-at
as.a.pair	-and
av	-enc

əʃt
ə	-ʃ	-t
ə	-ʃ	-t
NEG	-PST	-3PL
vb	-tense	-pers

ʃiʒ:
ʃiʒ	-ø
ʃiʒ	-ø
feel	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ʃiʒ:
ʃiʒ	-ø
ʃiʒ	-ø
feel	-CNG
vb1	-conn

ʃiʒ:
ʃiʒ	-ø
ʃiʒ	-ø
feel	-CVB
vb1	-adv

nunən

their

nunən
nuno	-n
nuno	-n
3PL	-GEN
pr	-case

ojəʃt
oj	-əʃt
oj	-ʃt
opinion	-3PL
no	-poss

ojəʃt
ojə	-ʃt
ojo	-ʃt
fast	-IMP.3PL
vb2	-mood.pers

ojəʃt
ojə	-ʃt
ojo	-ʃt
fear	-IMP.3PL
vb2	-mood.pers

ojəʃt
oj	-ʃ	-t
ojo	-ʃ	-t
fast	-PST1	-3PL
vb2	-tense	-pers

ojəʃt
oj	-ʃ	-t
ojo	-ʃ	-t
fear	-PST1	-3PL
vb2	-tense	-pers

tugaje

such

ad/av/pr

lije,
lij	-e
lij	-je
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

kaʒnəʒe
kaʒnə	-ʒe
kaʒne	-ʒe
each	-3SG
pr	-poss

ʃke

REFL

ʃonəməʒlan
ʃonəmə	-ʒ	-lan
ʃonəmo	-ʒe	-lan
desired	-3SG	-DAT
ad	-poss	-case

ʃonəməʒlan
ʃonəmə	-ʒ	-la	-n
ʃonəmo	-ʒe	-la	-n
desired	-3SG	-PL	-GEN
ad	-poss	-num	-case

ʃonəməʒlan
ʃonə	-mə	-ʒ	-lan
ʃono	-me	-ʒe	-lan
think	-PTCP.PASS	-3SG	-DAT
vb2	-ad	-poss	-case

ʃonəməʒlan
ʃonə	-mə	-ʒ	-la	-n
ʃono	-me	-ʒe	-la	-n
think	-PTCP.PASS	-3SG	-PL	-GEN
vb2	-ad	-poss	-num	-case

βaʃmutəm
βaʃmut	-əm
βaʃmut	-m
answer	-ACC
no	-case

puen.ː
pu}	-en	-ø
puo	-en	-ø
give	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

puen.ː
pu}	-en	-ø
puo	-en	-ø
blow	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

puen.ː
pu}	-en
puo	-en
give	-CVB
vb2	-adv

puen.ː
pu}	-en
puo	-en
blow	-CVB
vb2	-adv

2-2-2-78

grigorij petroβit͡ɕəm t͡ɕat͡ɕi kuanen ont͡ɕa.

grigorij

Grigoriy

petroβit͡ɕəm

Petrovichym

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

kuanen

happily

kuanen
kuan	-en	-ø
kuane	-en	-ø
rejoice	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

kuanen
kuan	-en
kuane	-en
rejoice	-CVB
vb2	-adv

ont͡ɕa.
ont͡ɕ	-a
ont͡ɕo	-a
look	-3SG
vb2	-pers

2-2-2-79

tudən jykʃø t͡ɕat͡ɕilan peʃ səlne muzəkla ʃokta.

tudən

his/her

tudən
tudo	-n
tudo	-n
3SG	-GEN
pr	-case

jykʃø
jyk	-ʃø
jyk	-ʒe
voice	-3SG
no	-poss

jykʃø
jykʃø	-ø
jykʃø	-ø
cool.down	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

jykʃø
jykʃø	-ø
jykʃø	-ø
cool.down	-CNG
vb2	-conn

t͡ɕat͡ɕilan

Chachilan

peʃ

very

səlne

beautiful

muzəkla
muzək	-la
muzək	-la
music	-COMP
no	-case

muzəkla
muzək	-la
muzək	-la
music	-PL
no	-num

muzəkla
muzək	-la
muzək	-la
music	-STR
no	-enc

ʃokta.
ʃokt	-a
ʃokto	-a
be.heard	-3SG
vb2	-pers

2-2-2-80

grigorij petroβit͡ɕ elnet βes βeke ont͡ɕa, tuʃto deʎanka ruem kojeʃ.

grigorij

Grigoriy

petroβit͡ɕ

Petrovich

elnet

Ilet

elnet
eln	-et
elne	-et
tire	-2SG
vb2	-pers

elnet
eln	-et
elne	-et
run	-2SG
vb2	-pers

βes

different

ad/pr

βeke

ont͡ɕa,
ont͡ɕ	-a
ont͡ɕo	-a
look	-3SG
vb2	-pers

tuʃto

there

av/pa/pr

tuʃto

riddle

tuʃto
tu	-ʃto
tu	-ʃte
that	-INE
pr	-case

tuʃto
tu	-ʃto
tu	-ʃte
gland	-INE
no	-case

tuʃto
tu	-ʃto
tu	-ʃte
banner	-INE
no	-case

tuʃto
tuʃ	-to
tuʃ	-ʃte
seed	-INE
no	-case

tuʃto
tuʃ	-to
tuʃ	-ʃte
flourish	-INE
no	-case

tuʃto
tuʃ	-to
tuʃ	-ʃte
there	-INE
av/pr	-case

tuʃto
tuʃto	-ø
tuʃto	-ø
ask	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tuʃto
tuʃto	-ø
tuʃto	-ø
ask	-CNG
vb2	-conn

deʎanka

*ː

***

ruem

clearing

ruem
ru	-em
ru	-em
leaven	-1SG
no	-poss

ruem
ru}	-em
ruo	-em
chop	-1SG
vb2	-pers

ruem
ru	-em	-ø
ru	-em	-ø
leaven	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

ruem
ru	-em	-ø
ru	-em	-ø
leaven	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

ruem
ru	-em	-ø
ru	-em	-ø
leaven	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

kojeʃ.

kojeʃ

it.seems

kojeʃ.
koj	-eʃ
koj	-eʃ
be.visible	-3SG
vb1	-pers

2-2-2-81

oʒno, ut͡ɕiteʎlan ʃogalməʒ det͡ɕ ont͡ɕət͡ɕ, xoxŕakoβ ozalan pu ruaʃ grigorij petroβit͡ɕat jatər koʃtən.

oʒno,

oʒno

once

av/po

ut͡ɕiteʎlan
ut͡ɕiteʎ	-lan
ut͡ɕiteʎ	-lan
teacher	-DAT
no	-case

ut͡ɕiteʎlan
ut͡ɕiteʎ	-la	-n
ut͡ɕiteʎ	-la	-n
teacher	-PL	-GEN
no	-num	-case

ʃogalməʒ
ʃogalmə	-ʒ
ʃogalme	-ʒe
stopping	-3SG
ad	-poss

ʃogalməʒ
ʃogal	-mə	-ʒ
ʃogal	-me	-ʒe
stand.up	-PTCP.PASS	-3SG
vb1	-ad	-poss

det͡ɕ

from

ont͡ɕət͡ɕ,

ont͡ɕət͡ɕ

from.in.front.of

av/po

xoxŕakoβ

Khokhŕakov

ozalan
oza	-lan
oza	-lan
owner	-DAT
no	-case

ozalan
oza	-la	-n
oza	-la	-n
owner	-PL	-GEN
no	-num	-case

wood

pu
pu	-ø
puo	-ø
give	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pu
pu	-ø
puo	-ø
blow	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pu
pu	-ø
puo	-ø
give	-CNG
vb2	-conn

pu
pu	-ø
puo	-ø
blow	-CNG
vb2	-conn

ruaʃ

dough

ruaʃ
ru	-aʃ
ruo	-aʃ
chop	-INF
vb2	-inf

grigorij

Grigoriy

petroβit͡ɕat

Petrovichat

jatər

much

av/no/pr

koʃtən.
koʃt	-ən	-ø
koʃt	-n	-ø
go	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

koʃtən.
koʃt	-ən
koʃt	-n
go	-CVB
vb1	-adv

2-2-2-82

t͡ɕodəram ont͡ɕəʃəʒla, grigorij petroβit͡ɕ galina glafiran pot͡ɕelamutʃəm ʃonaltəʃ, t͡ɕat͡ɕilan marlaʃke kusaren ludaʃ tyŋale:

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m
t͡ɕodəra	-m
forest	-ACC
no	-case

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m
t͡ɕodəra	-m
coarse	-ACC
ad	-case

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m
t͡ɕodəra	-em
forest	-1SG
no	-poss

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m
t͡ɕodəra	-em
coarse	-1SG
ad	-poss

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
forest	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
coarse	-TRANS	-IMP.2SG
ad	-deriv.v	-mood.pers

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
forest	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
coarse	-TRANS	-CNG
ad	-deriv.v	-conn

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
forest	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
coarse	-TRANS	-CVB
ad	-deriv.v	-adv

ont͡ɕəʃəʒla,
ont͡ɕə	-ʃəʒla
ont͡ɕo	-ʃəʒla
look	-CVB.SIM.3SG
vb2	-adv.pers

ont͡ɕəʃəʒla,
ont͡ɕəʃə	-ʒ	-la
ont͡ɕəʃo	-ʒe	-la
viewer	-3SG	-COMP
no	-poss	-case

ont͡ɕəʃəʒla,
ont͡ɕəʃə	-ʒ	-la
ont͡ɕəʃo	-ʒe	-la
viewer	-3SG	-PL
no	-poss	-num

ont͡ɕəʃəʒla,
ont͡ɕəʃə	-ʒ	-la
ont͡ɕəʃo	-ʒe	-la
viewer	-3SG	-STR
no	-poss	-enc

ont͡ɕəʃəʒla,
ont͡ɕə	-ʃə	-ʒ	-la
ont͡ɕo	-ʃe	-ʒe	-la
look	-PTCP.ACT	-3SG	-COMP
vb2	-ad	-poss	-case

ont͡ɕəʃəʒla,
ont͡ɕə	-ʃə	-ʒ	-la
ont͡ɕo	-ʃe	-ʒe	-la
look	-PTCP.ACT	-3SG	-PL
vb2	-ad	-poss	-num

ont͡ɕəʃəʒla,
ont͡ɕə	-ʃə	-ʒ	-la
ont͡ɕo	-ʃe	-ʒe	-la
look	-PTCP.ACT	-3SG	-STR
vb2	-ad	-poss	-enc

ont͡ɕəʃəʒla,
ont͡ɕə	-ʃ	-ø	-əʒ	-la
ont͡ɕo	-ʃ	-ø	-ʒe	-la
look	-PST1	-3SG	-3SG	-STR
vb2	-tense	-pers	-poss	-enc

grigorij

Grigoriy

petroβit͡ɕ

Petrovich

galina

Galina

glafiran

Glafiran

pot͡ɕelamutʃəm
pot͡ɕelamut	-ʃə	-m
pot͡ɕelamut	-ʒe	-m
poem	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

ʃonaltəʃ,
ʃonaltə	-ʃ	-ø
ʃonalte	-ʃ	-ø
think	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

t͡ɕat͡ɕilan

Chachilan

marlaʃke

into.Mari

marlaʃke
marla	-ʃke
marla	-ʃke
Mari	-ILL
ad/av	-case

kusaren
kusar	-en	-ø
kusare	-en	-ø
move	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

kusaren
kusar	-en
kusare	-en
move	-CVB
vb2	-adv

ludaʃ
lud	-aʃ
lud	-aʃ
read	-INF
vb1	-inf

tyŋale:
tyŋal	-ʲe
tyŋal	-je
start	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

2-2-2-83

t͡ɕodəram ruat, uʒar samərək t͡ɕodəram!

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m
t͡ɕodəra	-m
forest	-ACC
no	-case

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m
t͡ɕodəra	-m
coarse	-ACC
ad	-case

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m
t͡ɕodəra	-em
forest	-1SG
no	-poss

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m
t͡ɕodəra	-em
coarse	-1SG
ad	-poss

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
forest	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
coarse	-TRANS	-IMP.2SG
ad	-deriv.v	-mood.pers

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
forest	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
coarse	-TRANS	-CNG
ad	-deriv.v	-conn

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
forest	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
coarse	-TRANS	-CVB
ad	-deriv.v	-adv

ruat,
ru	-at
ru	-at
leaven	-and
no	-enc

ruat,
ru	-at
ruo	-at
chop	-3PL
vb2	-pers

ruat,
ru	-a	-t
ruo	-a	-at
chop	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

ruat,
ru	-ø	-at
ruo	-ø	-at
chop	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

uʒar

green

samərək

young

ad/no

t͡ɕodəram!
t͡ɕodəra	-m
t͡ɕodəra	-m
forest	-ACC
no	-case

t͡ɕodəram!
t͡ɕodəra	-m
t͡ɕodəra	-m
coarse	-ACC
ad	-case

t͡ɕodəram!
t͡ɕodəra	-m
t͡ɕodəra	-em
forest	-1SG
no	-poss

t͡ɕodəram!
t͡ɕodəra	-m
t͡ɕodəra	-em
coarse	-1SG
ad	-poss

t͡ɕodəram!
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
forest	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

t͡ɕodəram!
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
coarse	-TRANS	-IMP.2SG
ad	-deriv.v	-mood.pers

t͡ɕodəram!
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
forest	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

t͡ɕodəram!
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
coarse	-TRANS	-CNG
ad	-deriv.v	-conn

t͡ɕodəram!
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
forest	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

t͡ɕodəram!
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
coarse	-TRANS	-CVB
ad	-deriv.v	-adv

2-2-2-84

a ʃoŋgo pynt͡ɕən — peʃ nele ʃonəmaʃ.ː

and

ʃoŋgo

old

ad/no

pynt͡ɕən —
pynt͡ɕə	-n
pynt͡ɕø	-n
pine	-GEN
no	-case

peʃ

very

nele

heavy

ad/no

nele
nel	-ʲe
nel	-je
swallow	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

ʃonəmaʃ.ː

ʃonəmaʃ

thought

ʃonəmaʃ.ː
ʃonə	-maʃ
ʃono	-maʃ
think	-NMLZ
vb2	-deriv.n

2-2-2-85

t͡ɕəlt mlandəʃ βujʒəm pygərten, tyken oʃmam,

t͡ɕəlt

completely

av/pa

mlandəʃ
mlandə	-ʃ
mlande	-ʃ
land	-ILL
no	-case

mlandəʃ
mlandə	-ʃ
mlande	-ʃ
Earth	-ILL
pn	-case

βujʒəm
βuj	-ʒə	-m
βuj	-ʒe	-m
head	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

pygərten,
pygərt	-en	-ø
pygərtø	-en	-ø
bend	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

pygərten,
pygərt	-en
pygərtø	-en
bend	-CVB
vb2	-adv

tyken

frankly

tyken
tyk	-en	-ø
tykø	-en	-ø
touch	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

tyken
tyk	-en
tykø	-en
touch	-CVB
vb2	-adv

oʃmam,
oʃma	-m
oʃma	-m
sand	-ACC
no	-case

oʃmam,
oʃma	-m
oʃma	-em
sand	-1SG
no	-poss

oʃmam,
oʃma	-m	-ø
oʃma	-em	-ø
sand	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

oʃmam,
oʃma	-m	-ø
oʃma	-em	-ø
sand	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

oʃmam,
oʃma	-m	-ø
oʃma	-em	-ø
sand	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

2-2-2-86

ont͡ɕen ogeʃ kert pynt͡ɕø kyʃnəsø kaβam!

ont͡ɕen
ont͡ɕ	-en	-ø
ont͡ɕo	-en	-ø
look	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ont͡ɕen
ont͡ɕ	-en
ont͡ɕo	-en
look	-CVB
vb2	-adv

ogeʃ
og	-eʃ
og	-eʃ
NEG	-3SG
vb	-pers

kert
kert	-ø
kert	-ø
be.able.to	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

kert
kert	-ø
kert	-ø
swaddle	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

kert
kert	-ø
kert	-ø
be.able.to	-CNG
vb1	-conn

kert
kert	-ø
kert	-ø
swaddle	-CNG
vb1	-conn

kert
kert	-ø
kert	-ø
be.able.to	-CVB
vb1	-adv

kert
kert	-ø
kert	-ø
swaddle	-CVB
vb1	-adv

pynt͡ɕø

pine

pynt͡ɕø
pynt͡ɕø	-ø
pynt͡ɕø	-ø
notch	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pynt͡ɕø
pynt͡ɕø	-ø
pynt͡ɕø	-ø
notch	-CNG
vb2	-conn

kyʃnəsø

upper

kaβam!
kaβa	-m
kaβa	-m
sky	-ACC
no	-case

kaβam!
kaβa	-m
kaβa	-m
lower.abdomen	-ACC
no	-case

kaβam!
kaβa	-m
kaβa	-m
weight	-ACC
no	-case

kaβam!
kaβa	-m
kaβa	-em
sky	-1SG
no	-poss

kaβam!
kaβa	-m
kaβa	-em
lower.abdomen	-1SG
no	-poss

kaβam!
kaβa	-m
kaβa	-em
weight	-1SG
no	-poss

kaβam!
kaβa	-m	-ø
kaβa	-em	-ø
sky	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

kaβam!
kaβa	-m	-ø
kaβa	-em	-ø
lower.abdomen	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

kaβam!
kaβa	-m	-ø
kaβa	-em	-ø
weight	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

kaβam!
kaβa	-m	-ø
kaβa	-em	-ø
sky	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

kaβam!
kaβa	-m	-ø
kaβa	-em	-ø
lower.abdomen	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

kaβam!
kaβa	-m	-ø
kaβa	-em	-ø
weight	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

kaβam!
kaβa	-m	-ø
kaβa	-em	-ø
sky	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

kaβam!
kaβa	-m	-ø
kaβa	-em	-ø
lower.abdomen	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

kaβam!
kaβa	-m	-ø
kaβa	-em	-ø
weight	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

2-2-2-87

t͡ɕodəram ruat.ː

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m
t͡ɕodəra	-m
forest	-ACC
no	-case

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m
t͡ɕodəra	-m
coarse	-ACC
ad	-case

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m
t͡ɕodəra	-em
forest	-1SG
no	-poss

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m
t͡ɕodəra	-em
coarse	-1SG
ad	-poss

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
forest	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
coarse	-TRANS	-IMP.2SG
ad	-deriv.v	-mood.pers

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
forest	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
coarse	-TRANS	-CNG
ad	-deriv.v	-conn

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
forest	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
coarse	-TRANS	-CVB
ad	-deriv.v	-adv

ruat.ː
ru	-at
ru	-at
leaven	-and
no	-enc

ruat.ː
ru	-at
ruo	-at
chop	-3PL
vb2	-pers

ruat.ː
ru	-a	-t
ruo	-a	-at
chop	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

ruat.ː
ru	-ø	-at
ruo	-ø	-at
chop	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

2-2-2-8ː

molan?

molan

for.what

av/pr

molan?
mol	-an
molo	-an
other	-with
no/pr	-deriv.ad

molan?
mo	-lan
mo	-lan
what	-DAT
ad/av/pa/pr	-case

molan?
mo	-la	-n
mo	-la	-n
what	-PL	-GEN
ad/av/pa/pr	-num	-case

2-2-2-89

ala peʃ t͡ɕot lyʃkaltən,

ala

maybe

co/pa

ala

pitch

ala
a	-la
a	-la
and	-STR
co	-enc

ala
a	-la
a	-la
so	-STR
pa	-enc

ala
a	-la
a	-la
oh	-STR
in	-enc

ala
al	-a
ale	-a
soften.bast	-3SG
vb2	-pers

peʃ

very

t͡ɕot

very

t͡ɕot

number

lyʃkaltən,
lyʃkalt	-ən	-ø
lyʃkalt	-n	-ø
get.all.worked.up	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

lyʃkaltən,
lyʃkalt	-ən
lyʃkalt	-n
get.all.worked.up	-CVB
vb1	-adv

lyʃkaltən,
lyʃk	-alt	-ən	-ø
lyʃkø	-alt	-n	-ø
make.noise	-REF	-PST2	-3SG
vb2	-deriv.v	-tense	-pers

lyʃkaltən,
lyʃk	-alt	-ən
lyʃkø	-alt	-n
make.noise	-REF	-CVB
vb2	-deriv.v	-adv

2-2-2-90

pyrtysəm tudo yʒən poməʒalta erdene?

pyrtysəm
pyrtys	-əm
pyrtys	-m
nature	-ACC
no	-case

tudo

3SG

yʒən
yʒ	-ən	-ø
yʒ	-n	-ø
call	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

yʒən
yʒ	-ən
yʒ	-n
call	-CVB
vb1	-adv

poməʒalta
poməʒalt	-a
poməʒalte	-a
wake.up	-3SG
vb2	-pers

erdene?

erdene

in.the.morning

2-2-2-91

ala ləʃtaʃːe-βlak murenət peʃ kuatlən,

ala

maybe

co/pa

ala

pitch

ala
a	-la
a	-la
and	-STR
co	-enc

ala
a	-la
a	-la
so	-STR
pa	-enc

ala
a	-la
a	-la
oh	-STR
in	-enc

ala
al	-a
ale	-a
soften.bast	-3SG
vb2	-pers

ləʃtaʃːe-βlak
ləʃtaʃ	-ʃe	-βlak
ləʃtaʃ	-ʒe	-βlak
leaf	-3SG	-PL
no	-poss	-num

murenət
mur	-en	-ət
muro	-en	-ət
sing	-PST2	-3PL
vb2	-tense	-pers

peʃ

very

kuatlən,

kuatlən

strongly

kuatlən,
kuatlə	-n
kuatle	-n
strong	-GEN
ad	-case

2-2-2-92

u ket͡ɕəm, erəkəm moktenət murəʃt dene?

new

ad/no

ket͡ɕəm,
ket͡ɕə	-m
ket͡ɕe	-m
sun	-ACC
no	-case

erəkəm
erək	-əm
erək	-m
freedom	-ACC
ad/no	-case

moktenət
mokt	-en	-ət
mokto	-en	-ət
praise	-PST2	-3PL
vb2	-tense	-pers

murəʃt
murə	-ʃt
muro	-ʃt
song	-3PL
no	-poss

murəʃt
murə	-ʃt
muro	-ʃt
sing	-IMP.3PL
vb2	-mood.pers

murəʃt
murə	-ʃ	-t
muro	-ʃ	-t
sing	-PST1	-3PL
vb2	-tense	-pers

dene?

dene

with

2-2-2-93

t͡ɕodəram ruat.ː

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m
t͡ɕodəra	-m
forest	-ACC
no	-case

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m
t͡ɕodəra	-m
coarse	-ACC
ad	-case

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m
t͡ɕodəra	-em
forest	-1SG
no	-poss

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m
t͡ɕodəra	-em
coarse	-1SG
ad	-poss

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
forest	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
coarse	-TRANS	-IMP.2SG
ad	-deriv.v	-mood.pers

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
forest	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
coarse	-TRANS	-CNG
ad	-deriv.v	-conn

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
forest	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

t͡ɕodəram
t͡ɕodəra	-m	-ø
t͡ɕodəra	-em	-ø
coarse	-TRANS	-CVB
ad	-deriv.v	-adv

ruat.ː
ru	-at
ru	-at
leaven	-and
no	-enc

ruat.ː
ru	-at
ruo	-at
chop	-3PL
vb2	-pers

ruat.ː
ru	-a	-t
ruo	-a	-at
chop	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

ruat.ː
ru	-ø	-at
ruo	-ø	-at
chop	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

2-2-2-94

no nøʃməʒø mlandəʃke βozeʃ.ː

but

co/no/pa

gee.up

nøʃməʒø
nøʃmə	-ʒø
nøʃmø	-ʒe
seed	-3SG
no	-poss

mlandəʃke
mlandə	-ʃke
mlande	-ʃke
land	-ILL
no	-case

mlandəʃke
mlandə	-ʃke
mlande	-ʃke
Earth	-ILL
pn	-case

βozeʃ.ː
βoz	-eʃ
βoz	-eʃ
cart	-LAT
no	-case

βozeʃ.ː
βoz	-eʃ
βoz	-eʃ
lie.down	-3SG
vb1	-pers

2-2-2-95

toleʃ saman.

toleʃ
toʎ	-eʃ
toʎ	-eʃ
tarred.roofing.paper	-LAT
no	-case

toleʃ
tol	-eʃ
tol	-eʃ
come	-3SG
vb1	-pers

saman.

saman

times

2-2-2-96

kənelət iləʃ βij dene muraʃ

kənelət
kənel	-ət
kənel	-ət
get.up	-3PL
vb1	-pers

iləʃ

life

iləʃ
ilə	-ʃ	-ø
ile	-ʃ	-ø
live	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

βij

power

βij
βij	-ø
βije	-ø
justify.oneself	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βij
βij	-ø
βije	-ø
justify.oneself	-CNG
vb2	-conn

dene

with

muraʃ
mur	-aʃ
muro	-aʃ
sing	-INF
vb2	-inf

2-2-2-97

uʒar onar-βlak, ilanen aβa mlandeʃ,

uʒar

green

onar-βlak,
onar	-βlak
onar	-βlak
hero	-PL
no	-num

ilanen
ilan	-en	-ø
ilane	-en	-ø
take.root	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ilanen
ilan	-en
ilane	-en
take.root	-CVB
vb2	-adv

aβa

mother

aβa
aβ	-a
aβe	-a
cut	-3SG
vb2	-pers

mlandeʃ,
mland	-eʃ
mlande	-eʃ
land	-LAT
no	-case

mlandeʃ,
mland	-eʃ
mlande	-eʃ
Earth	-LAT
pn	-case

2-2-2-98

kuatlən ugət͡ɕən tyŋalət t͡ɕot lyʃkaʃ!.ː

kuatlən

strongly

kuatlən
kuatlə	-n
kuatle	-n
strong	-GEN
ad	-case

ugət͡ɕən

again

tyŋalət
tyŋal	-ət
tyŋal	-ət
start	-3PL
vb1	-pers

t͡ɕot

very

t͡ɕot

number

lyʃkaʃ!.ː
lyʃk	-aʃ
lyʃkø	-aʃ
make.noise	-INF
vb2	-inf

2-2-2-9ː

t͡ɕat͡ɕilan tide pot͡ɕelamut peʃ kelʃəʃ.

t͡ɕat͡ɕilan

Chachilan

tide

this

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

pot͡ɕelamut

poem

peʃ

very

kelʃəʃ.
kelʃə	-ʃ	-ø
kelʃe	-ʃ	-ø
appeal.to	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

kelʃəʃ.
kel	-ʃə	-ʃ
kel	-ʃe	-ʃ
step	-PTCP.ACT	-ILL
vb1	-ad	-case

2-2-2-10ː

t͡ɕat͡ɕin ʃkenʒənat iktaʒ təgajəm ojləməʒo ʃuo.

t͡ɕat͡ɕin

Chachin

ʃkenʒənat
ʃken	-ʒə	-n	-at
ʃke	-ʒe	-n	-at
REFL	-3SG	-GEN	-and
pr	-poss	-case	-enc

ʃkenʒənat
ʃken	-ʒə	-n	-at
ʃken	-ʒe	-n	-at
private	-3SG	-GEN	-and
ad	-poss	-case	-enc

ʃkenʒənat
ʃke	-n	-ʒə	-n	-at
ʃke	-n	-ʒe	-n	-at
REFL	-GEN	-3SG	-GEN	-and
pr	-case	-poss	-case	-enc

iktaʒ

somebody

av/pr

təgajəm
təgaj	-əm
təgaj	-m
such	-ACC
ad/av/no/pr	-case

ojləməʒo
ojləmə	-ʒo
ojləmo	-ʒe
speech	-3SG
ad	-poss

ojləməʒo
ojlə	-mə	-ʒo
ojlo	-me	-ʒe
talk	-PTCP.PASS	-3SG
vb2	-ad	-poss

ʃuo.
ʃu	-o
ʃu	-je
reach	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

ʃuo.
ʃu	-o
ʃu	-je
ferment	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

ʃuo.
ʃu	-o
ʃu	-je
whittle	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

2-2-2-101

toʎko t͡ɕat͡ɕi mom təgajəm ojlen moʃta?

toʎko

but

co/pa

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

mom

what

mom
mo	-m
mo	-m
what	-ACC
ad/av/pa/pr	-case

təgajəm
təgaj	-əm
təgaj	-m
such	-ACC
ad/av/no/pr	-case

ojlen
ojl	-en	-ø
ojlo	-en	-ø
talk	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ojlen
ojl	-en
ojlo	-en
talk	-CVB
vb2	-adv

moʃta?
moʃt	-a
moʃto	-a
be.able.to	-3SG
vb2	-pers

moʃta?
moʃt	-a
moʃto	-a
become.tired	-3SG
vb2	-pers

2-2-2-102

t͡ɕat͡ɕi jomakəm peʃ ʃuko ʃint͡ɕa.

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

jomakəm
jomak	-əm
jomak	-m
tale	-ACC
no	-case

peʃ

very

ʃuko

a.lot

ad/av/no

ʃint͡ɕa.

ʃint͡ɕa

eye

ʃint͡ɕa.
ʃint͡ɕ	-a
ʃint͡ɕe	-a
sit	-3SG
vb2	-pers

ʃint͡ɕa.
ʃint͡ɕ	-a
ʃint͡ɕe	-a
know	-3SG
vb2	-pers

2-2-2-103

smola zaβodəʃto tudo peʃ ʃuko kolən.

smola

pitch

zaβodəʃto
zaβod	-əʃto
zaβod	-ʃte
factory	-INE
no	-case

tudo

3SG

peʃ

very

ʃuko

a.lot

ad/av/no

kolən.
kol	-ən
kol	-n
fish	-GEN
no	-case

kolən.
kol	-ən
kol	-n
Pisces	-GEN
no	-case

kolən.
kolə	-n
kolo	-n
twenty	-GEN
nm	-case

kolən.
kol	-ən	-ø
kol	-n	-ø
hear	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

kolən.
kol	-ən
kol	-n
hear	-CVB
vb1	-adv

2-2-2-104

— kogoj, ʃint͡ɕet, məj təlanet ik mutəm ojlem?

kogoj,

kogoj

Kogoy

ʃint͡ɕet,
ʃint͡ɕ	-et
ʃint͡ɕe	-et
sit	-2SG
vb2	-pers

ʃint͡ɕet,
ʃint͡ɕ	-et
ʃint͡ɕe	-et
know	-2SG
vb2	-pers

məj

1SG

təlanet
tə	-lan	-et
təj	-lan	-et
2SG	-DAT	-2SG
pr	-case	-poss

təlanet
təlan	-et
təlan	-et
wish	-2SG
no	-poss

təlanet
təlan	-et
təlane	-et
wish	-2SG
vb2	-pers

təlanet
təl	-an	-et
təl	-an	-et
rear	-with	-2SG
no	-deriv.ad	-poss

one

ad/nm/pa/pr

mutəm
mut	-əm
mut	-m
word	-ACC
no	-case

ojlem?
ojl	-em
ojlo	-em
talk	-1SG
vb2	-pers

2-2-2-105

— mom ojlənet, ojlo.

mom

what

mom
mo	-m
mo	-m
what	-ACC
ad/av/pa/pr	-case

ojlənet,
ojlə	-ne	-t
ojlo	-ne	-t
talk	-DES	-2SG
vb2	-mood	-pers

ojlo.
ojlo	-ø
ojlo	-ø
talk	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ojlo.
ojlo	-ø
ojlo	-ø
talk	-CNG
vb2	-conn

2-2-2-106

— təj βoʃtəlaʃ ot tyŋal?

təj

2SG

βoʃtəlaʃ
βoʃtəl	-aʃ
βoʃtəl	-aʃ
laugh	-INF
vb1	-inf

ot
o	-t
o	-t
NEG	-2SG
vb	-pers

tyŋal?
tyŋal	-ø
tyŋal	-ø
start	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

tyŋal?
tyŋal	-ø
tyŋal	-ø
start	-CNG
vb1	-conn

tyŋal?
tyŋal	-ø
tyŋal	-ø
start	-CVB
vb1	-adv

2-2-2-107

— molan βoʃtəlam?

molan

for.what

av/pr

molan
mol	-an
molo	-an
other	-with
no/pr	-deriv.ad

molan
mo	-lan
mo	-lan
what	-DAT
ad/av/pa/pr	-case

molan
mo	-la	-n
mo	-la	-n
what	-PL	-GEN
ad/av/pa/pr	-num	-case

βoʃtəlam?
βoʃtəl	-am
βoʃtəl	-am
laugh	-1SG
vb1	-pers

2-2-2-108

ogəm.

ogəm.
og	-əm
og	-əm
NEG	-1SG
vb	-pers

2-2-2-109

— məj təlanet ik jomakəm ojlem, koləʃtat mo?

məj

1SG

təlanet
tə	-lan	-et
təj	-lan	-et
2SG	-DAT	-2SG
pr	-case	-poss

təlanet
təlan	-et
təlan	-et
wish	-2SG
no	-poss

təlanet
təlan	-et
təlane	-et
wish	-2SG
vb2	-pers

təlanet
təl	-an	-et
təl	-an	-et
rear	-with	-2SG
no	-deriv.ad	-poss

one

ad/nm/pa/pr

jomakəm
jomak	-əm
jomak	-m
tale	-ACC
no	-case

ojlem,
ojl	-em
ojlo	-em
talk	-1SG
vb2	-pers

koləʃtat
koləʃt	-at
koləʃt	-at
listen	-2SG
vb1	-pers

koləʃtat
kol	-əʃt	-at
kol	-ʃt	-at
fish	-3PL	-and
no	-poss	-enc

koləʃtat
kol	-əʃt	-at
kol	-ʃt	-at
Pisces	-3PL	-and
no	-poss	-enc

koləʃtat
kolə	-ʃt	-at
kolo	-ʃt	-at
twenty	-3PL	-and
nm	-poss	-enc

koləʃtat
kolə	-ʃ	-t	-at
kolo	-ʃ	-t	-at
die	-PST1	-3PL	-and
vb2	-tense	-pers	-enc

koləʃtat
koləʃt	-ø	-at
koləʃt	-ø	-at
listen	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

koləʃtat
koləʃt	-ø	-at
koləʃt	-ø	-at
listen	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

koləʃtat
kol	-əʃt	-at
kol	-ʃte	-at
fish	-INE	-and
no	-case	-enc

koləʃtat
kol	-əʃt	-at
kol	-ʃte	-at
Pisces	-INE	-and
no	-case	-enc

koləʃtat
kolə	-ʃt	-at
kolo	-ʃte	-at
twenty	-INE	-and
nm	-case	-enc

koləʃtat
koləʃt	-	-at
koləʃt	-je	-at
listen	-PST1.3SG	-and
vb1	-tense.pers	-enc

mo?

what

ad/av/pa/pr

2-2-2-1ː0

— ojlo, t͡ɕat͡ɕi, ojlo, məj kuanen koləʃtam.

ojlo,
ojlo	-ø
ojlo	-ø
talk	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ojlo,
ojlo	-ø
ojlo	-ø
talk	-CNG
vb2	-conn

t͡ɕat͡ɕi,

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

ojlo,
ojlo	-ø
ojlo	-ø
talk	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ojlo,
ojlo	-ø
ojlo	-ø
talk	-CNG
vb2	-conn

məj

1SG

kuanen

happily

kuanen
kuan	-en	-ø
kuane	-en	-ø
rejoice	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

kuanen
kuan	-en
kuane	-en
rejoice	-CVB
vb2	-adv

koləʃtam.
koləʃt	-am
koləʃt	-am
listen	-1SG
vb1	-pers

2-2-2-1ː

grigorij petroβit͡ɕ t͡ɕat͡ɕi βaʃtareʃ ʃint͡ɕe, t͡ɕat͡ɕin ʃint͡ɕaʒəm, umʃa tarβatəməʒəm ont͡ɕa.

grigorij

Grigoriy

petroβit͡ɕ

Petrovich

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

βaʃtareʃ

toward

ad/av/po

βaʃtareʃ
βaʃtar	-eʃ
βaʃtar	-eʃ
maple	-LAT
no	-case

ʃint͡ɕe,
ʃint͡ɕe	-ø
ʃint͡ɕe	-ø
sit	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ʃint͡ɕe,
ʃint͡ɕe	-ø
ʃint͡ɕe	-ø
know	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ʃint͡ɕe,
ʃint͡ɕ	-e
ʃint͡ɕ	-je
sit.down	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

ʃint͡ɕe,
ʃint͡ɕe	-ø
ʃint͡ɕe	-ø
sit	-CNG
vb2	-conn

ʃint͡ɕe,
ʃint͡ɕe	-ø
ʃint͡ɕe	-ø
know	-CNG
vb2	-conn

t͡ɕat͡ɕin

Chachin

ʃint͡ɕaʒəm,
ʃint͡ɕa	-ʒə	-m
ʃint͡ɕa	-ʒe	-m
eye	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

umʃa

mouth

tarβatəməʒəm
tarβatə	-mə	-ʒə	-m
tarβate	-me	-ʒe	-m
move	-PTCP.PASS	-3SG	-ACC
vb2	-ad	-poss	-case

ont͡ɕa.
ont͡ɕ	-a
ont͡ɕo	-a
look	-3SG
vb2	-pers


The Mari Web Project is primarily based at the Department of Finno-Ugric Studies at the University of Vienna. The second stage of the project is being funded by the Kone Foundation: The Mari Web Project: Phase 2. Some of our work is carried out at the Institute of Finno-Ugric and Uralic Studies at the Ludwig Maximilian University of Munich.
Last update: 10 August 2023