jə̑lme
{лӱм мут} [Generate paradigm] 1. {анатомий} tongue
♦ jə̑lmə̑že kužu {муткылдыш} (s)he has a loose tongue, (s)he talks too much
♦ jə̑lmə̑že ludə̑mo {муткылдыш} (s)he has a loose tongue, (s)he talks too much
♦ jə̑lmə̑že lə̑βə̑rge {муткылдыш} (s)he's good with words, (s)he has a ready wit, (s)he has a quick tongue, (s)he's got a ready tongue, (s)he's got a glib tongue
♦ jə̑lmə̑že ńiguš ok logal {муткылдыш} (s)he's a good talker, (s)he's good with words
♦ jə̑lmə̑že ńiguš ok tüknö {муткылдыш} (s)he's a good talker, (s)he's good with words
♦ jə̑lmə̑že jaklaka {муткылдыш} (s)he has a ready wit, (s)he has a quick tongue
♦ jə̑lmešet kukšo košarge {муткылдыш} may your tongue fall off, bite your tongue
♦ jə̑lmə̑že pə̑škemaltə̑n {муткылдыш} speech failed him/her
♦ jə̑lmə̑že ńigunamat ok logal {муткылдыш} (s)he speaks fluently
♦ jə̑lmə̑že poč́ə̑lteš {муткылдыш} his/her tongue has loosened, (s)he is starting to talk freely
♦ jə̑lmə̑že ronč́alteš {муткылдыш} his/her tongue has loosened, (s)he is starting to talk freely
♦ jə̑lmə̑že rudalteš {муткылдыш} his/her tongue has loosened, (s)he is starting to talk freely
♦ jə̑lmə̑že lügə̑šta {муткылдыш} (s)he is itching to say something, (s)he's bursting to say something
♦ jə̑lmə̑že č́ə̑gə̑lteš {муткылдыш} (s)he is itching to say something, (s)he's bursting to say something
♦ jə̑lmə̑že ronč́ə̑lto {муткылдыш} his/her tongue has loosened, (s)he is starting to talk freely
♦ jə̑lmə̑že lə̑βə̑rgen {муткылдыш} his/her tongue has loosened, his/her tongue began to wag
♦ jə̑lmetə̑m nelat {муткылдыш} it makes your mouth water, it melts in your mouth
♦ jə̑lmem ok mije {муткылдыш} I cannot bring myself to say it, I don't have the heart to say it
♦ jə̑lmem ok tarβane {муткылдыш} I cannot bring myself to say it, I don't have the heart to say it
♦ kuze jə̑lmet saβə̑rna? {муткылдыш} how can you say such things?
♦ jə̑lmə̑že ok saβə̑rne {муткылдыш} (s)he can't bring himself/herself to say it, (s)he doesn't have the heart to say it
♦ jə̑lmə̑štə̑že lu uke {муткылдыш} (s)he is too fond of talking
♦ jə̑lmet ə̑nže βoč́! {муткылдыш} knock on wood!
♦ jə̑lmetlan kukšo košarge {муткылдыш} may your tongue fall off, bite your tongue
♦ jə̑lmə̑lan küsenə̑š ok puro {муткылдыш} (s)he is not at a loss for words, (s)he never has to search for words
♦ jə̑lmə̑že tüknə̑leš {муткылдыш} (s)he is tongue-tied
♦ jə̑lmə̑že tükna {муткылдыш} (s)he is tongue-tied
♦ iktaž-kö onč́ə̑lno jə̑lmə̑m kuč́em {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to keep something to oneself, to keep something back from somebody
♦ iktaž-kö onč́ə̑lno jə̑lmə̑m pidam {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to keep something to oneself, to keep something back from somebody
♦ jə̑lme dene nulem {кокымшо спряжениян глагол} to lick with one's tongue
♦ jə̑lmeš tolam {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to be on the tip of one's tongue
♦ jə̑lmə̑lan tale {пале мут} {set phrase} quick-tongued, having a ready tongue
♦ jə̑lmə̑lan kertam {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to have a sharp tongue, to be witty
♦ jə̑lmə̑lan pə̑tem {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to be overly talkative, to babble
♦ jə̑lmə̑m βač́e ümbake luktə̑n sakem {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to drop from exhaustion, to be dead on one's feet
♦ jə̑lmə̑m βač́ə̑βak luktə̑n sakem {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to drop from exhaustion, to be dead on one's feet
♦ jə̑lmə̑m βol'aške koltem {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to wag one's tongue, to talk too much, to talk too freely
♦ jə̑lmə̑m βol'naške koltem {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to wag one's tongue, to talk too much, to talk too freely
♦ jə̑lmə̑m kuč́em {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to hold one's tongue, to keep one's mouth shut
♦ jə̑lmə̑m küč́ə̑kemdem {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to shut somebody up, to silence somebody
♦ jə̑lmə̑m luktə̑n sakem {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to drop from exhaustion, to be dead on one's feet
♦ jə̑lmə̑m nelam {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to lose one's tongue, to hold one's tongue
♦ jə̑lmə̑m onč́ə̑ktem {кокымшо спряжениян глагол} to show one's tongue, to stick out one's tongue
♦ jə̑lmə̑m petə̑rem {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to shut somebody up, to gag somebody, to put a muzzle on somebody
♦ jə̑lmə̑m pidam {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to hold one's tongue, to keep one's mouth shut
♦ jə̑lmə̑m poč́am {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to loosen somebody's tongue, to get somebody to talk
♦ jə̑lmə̑m purlam {икымше спряжениян глагол} to bite one's tongue; {set phrase} to hold one's tongue, to keep one's mouth shut, to bite one's tongue
♦ jə̑lmə̑m püč́kam {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to shut somebody up, to silence somebody
♦ jə̑lmə̑m rudem {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to loosen somebody's tongue, to get somebody to talk
♦ jə̑lmə̑m rüdem {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to wag one's tongue, to chatter, to talk idly
♦ jə̑lmə̑m suralem {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to shut somebody up, to gag somebody, to put a muzzle on somebody
♦ jə̑lmə̑m toreš purlam {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to die
♦ jə̑lmə̑m tügatem {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to wag one's tongue, to chatter, to jabber
♦ jə̑lmə̑m tükə̑lem {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to shut somebody up, to gag somebody, to put a muzzle on somebody
♦ jə̑lmə̑m šalaš koltem {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to wag one's tongue, to talk too much, to talk too freely
♦ jə̑lmə̑m šumem {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to wag one's tongue, to chatter, to talk idly
♦ jə̑lmə̑m erə̑kə̑š koltem {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to wag one's tongue, to talk too much, to talk too freely
♦ jə̑lmə̑š nalam {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to remember, to recall, to recollect
♦ jə̑lmə̑š purə̑šo {пале мут} {set phrase} disreputable, notorious, of bad reputation
♦ osal jə̑lme {лӱм мут} {set phrase} malicious tongues
2. {вончештарыме} clapper, tongue (of a bell)
♦ oŋgə̑r jə̑lme {лӱм мут} a bell's clapper
3. {вончештарыме} (any elongated object)
♦ βisa jə̑lme {лӱм мут} a scale's pointer
4. language, tongue
♦ jə̑lme dene teŋə̑zə̑m küβarlaš liješ {муткылдыш} language can bridge oceans
♦ jot jə̑lme {лӱм мут} foreign language
♦ jot jə̑lmə̑m palem {кокымшо спряжениян глагол} to know a foreign language
♦ jə̑lme gə̑č́ βozam {икымше спряжениян глагол} to go out of usage (in a language)
♦ jə̑lme-βlakə̑m tip šot dene tüškalə̑maš {лӱм мут} typological classification of languages
♦ jə̑lme-βlakə̑m tukə̑mβož šot dene tüškalə̑maš {лӱм мут} genealogical classification of languages
♦ jə̑lme-βlakə̑m tunemam {икымше спряжениян глагол} to study languages
♦ jə̑lmə̑m ikgajemdə̑maš {лӱм мут} language unification
♦ jə̑lmə̑m tunə̑ktem {кокымшо спряжениян глагол} to teach a language
♦ jə̑lmə̑m tunə̑ktə̑maš {лӱм мут} language teaching
♦ marij jə̑lme {лӱм мут} Mari language, Mari
♦ rodo-tukə̑m jə̑lme {лӱм мут} related language
♦ finn jə̑lme {лӱм мут} Finnish language, Finnish
♦ č́uβaš jə̑lme {лӱм мут} Chuvash language, Chuvash
♦ č́ə̑la jə̑lme dene umə̑lem {кокымшо спряжениян глагол} to understand all languages
5. language, style, kind of language
♦ gazet jə̑lme {лӱм мут} newspaper language
♦ kutə̑rə̑mo jə̑lme {лӱм мут} spoken language
♦ literatur jə̑lme {лӱм мут} literary language, standard language
♦ pisatel'ə̑n jə̑lmə̑žə̑m šə̑mlem {кокымшо спряжениян глагол} to research a writer's language
♦ ə̑štə̑raš jə̑lme {лӱм мут} {set phrase} clumsy style, awkward style; {set phrase} dry speech, inexpressive speech
6. speech, ability to speak
♦ jə̑lmə̑že jomə̑n {муткылдыш} (s)he was struck dumb, (s)he was speechless; (s)he lost consciousness; (s)he died
7. {компьютер} language
♦ izi kükšə̑tan programmə̑lə̑maš jə̑lme {лӱм мут} low-level programming language
♦ kugu kükšə̑tan programmə̑lə̑maš jə̑lme {лӱм мут} high-level programming language
♦ mašina jə̑lme {лӱм мут} machine language
♦ programmə̑lə̑maš jə̑lme {лӱм мут} programming language
8. {вончештарыме} {военный} prisoner who will talk when interrogated, prisoner captured for interrogation
♦ jə̑lmə̑m kondem {кокымшо спряжениян глагол} to bring a prisoner who will talk
♦ jə̑lmə̑m kuč́em {кокымшо спряжениян глагол} to catch a prisoner who will talk
~ ОПРЕДЕЛЕНИЙ СЕМЫН КУЧЫЛТАЛТМАШ ~
♦ jə̑lme βarnaltmaš {лӱм мут} hybridization of languages
♦ jə̑lme zakon {лӱм мут} linguistic law
♦ jə̑lme iktelə̑k {лӱм мут} linguistic community, speaker community
♦ jə̑lme jommaš {лӱм мут} loss of speech; {медицине} aphasia
♦ jə̑lme kogar {лӱм мут} {set phrase} wit, wisecracker
♦ jə̑lme koklase kə̑l {лӱм мут} language contact
♦ jə̑lme kontakt {лӱм мут} language contact
♦ jə̑lme kružok {лӱм мут} language study group
♦ jə̑lme kurs {лӱм мут} language course
♦ jə̑lme kə̑l {лӱм мут} language relatedness, language affinity
♦ jə̑lme muč́ašte pördam {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to be on the tip of one's tongue
♦ jə̑lme normo {лӱм мут} language norm
♦ jə̑lme pazar {лӱм мут} babbler, chatterbox, windbag
♦ jə̑lme rodo-tukə̑m {лӱм мут} language relatedness, language affinity
♦ jə̑lme sisteme {лӱм мут} language system
♦ jə̑lme somə̑l {лӱм мут} function of language
♦ jə̑lme ukš {лӱм мут} language branch, branch of a language family
♦ jə̑lme funkcij {лӱм мут} function of language
♦ jə̑lme č́oŋaltme radam {лӱм мут} grammatical structure, grammatical system