šuam
{икымше спряжениян глагол} [Generate paradigm] 1. {тыгак вончештарыме} to reach, to arrive, to come to, to get to
♢ kaslan olaške šuna {ойлончо} we arrived in the city towards evening
♢ tə̑ge ojlə̑štmet βujlatə̑še dek šuə̑n kerteš {ойлончо} your words could reach the director
♦ šə̑dem šueš {муткылдыш} it makes me angry, it makes me furious
♦ žapə̑štə̑že šuam {икымше спряжениян глагол} to arrive in time
♦ ik ojə̑ško šuam {икымше спряжениян глагол} to reach a common opinion
♦ iktažə̑n pə̑lə̑šə̑že marte šuam {икымше спряжениян глагол} to reach someone's ears
♦ kelšə̑maške šuam {икымше спряжениян глагол} to come to an agreement
♦ muč́ašə̑š šuam {икымше спряжениян глагол} to come to an end, to reach the end
♦ pə̑lə̑šə̑š šuam {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to come to somebody's ears
♦ pə̑lə̑šə̑ške šuam {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to come to somebody's ears
♦ č́odə̑raš šuam {икымше спряжениян глагол} to reach the forest
♦ č́onlan šuam {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to plague, to bother, to become repulsive
♦ č́onə̑ško šuam {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to plague, to bother, to become repulsive
♦ šuaš lijdə̑me {пале мут} unreachable
♦ jalə̑š šuam {икымше спряжениян глагол} to reach a village
2. to approach, to set in, to begin, to come (time, event)
♢ kas šueš {ойлончо} the day is drawing to a close, night is falling
♢ šošo šuə̑n {ойлончо} spring has come
3. to reach (e.g., an age)
♢ mə̑j nə̑lle ijə̑škat šuə̑m {ойлончо} I reached an age of forty
♢ tudlan lu ij temə̑n {ойлончо} (s)he reached the age of 10
4. {вончештарыме} to be fulfilled, to come true, to materialize, to materialise (B.E.ALT), to be realized, to be realised (B.E.ALT),
♢ sugə̑ńda šužo {ойлончо} may your wish come true
5. to come to (a certain outcome)
♦ kredalmaške šuam {икымше спряжениян глагол} to come to blows
♦ šortaš šuam {икымше спряжениян глагол} to end up in tears
6. to become, to turn (something)
♦ osal kə̑šam ot toško gə̑n, osalə̑š ot šu {муткылдыш} if you do not follow in the footsteps of evil, you will not turn evil
7. to reach, to get at, to extend to
♢ tudo kidše dene potolokə̑š šueš {ойлончо} (s)he can reach the ceiling with his/her hand
♢ üštö ok šu {ойлончо} the belt won't buckle
♢ pal'to pulβuj daŋə̑t šueš {ойлончо} the coat goes down to the knee
8. to reach, to amount to, to come to (a measure, quantity, etc.)
♢ uškal kolo tüžemə̑š šuo {ойлончо} the cow came to twenty thousand rubles
9. to reach, to make it to (a goal)
♢ tunemdə̑me jeŋ kükšə̑tə̑š šuə̑n {ойлончо} the uneducated person rose high in the world
♦ mündə̑rkö šuam {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to get far, to make one's way up
♦ saj rezul'tatə̑š šuam {икымше спряжениян глагол} to get good results
♦ seŋə̑mašə̑š šuam {икымше спряжениян глагол} to achieve victory
10. to touch, to make an impression
♢ jokrok roman č́onə̑š ok šu {ойлончо} the boring novel doesn't touch people's hearts
11. to find oneself somewhere, to come to be somewhere, to get
♢ tide imńe idalə̑kə̑šte lu kidə̑š šuə̑n {ойлончо} this horse changed hands ten times over the course of a year
12. to make it, to manage, to succeed (doing something in time, getting somewhere in time)
♢ šuat, it βaške {ойлончо} you'll make it, don't hurry
♢ č́ulə̑mrak lijat gə̑n, aptekə̑š šuat {ойлончо} you'll make it to the pharmacy if you speed up
♢ srokə̑što šuna {ойлончо} we made it in time
♦ pojezdə̑š šuam {икымше спряжениян глагол} to catch the train
13. to keep up, not to fall behind
♢ koβam poč́ešem pə̑kše šueš {ойлончо} my grandmother is barely keeping up with me
14. to get done, to be done (e.g., food)
♢ šür šuə̑n {ойлончо} the soup is done
15. to be completed, to be finished, to be done (e.g., building)
♢ kažne keč́ə̑n pörtə̑m č́oŋet gə̑n, pört βaške šueš {ойлончо} if you spend every day working on the house, it'd be done soon
16. to ripen, to become ripe, to get ripe
♢ olma šuə̑n {ойлончо} the apples got ripe
♦ βuješ šuam {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to mature, to come of age, to reach adulthood
♦ kapeš šuam {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to mature, to come of age, to reach adulthood
17. to get, to acquire, to obtain, to come into
♦ ješlan šuam {икымше спряжениян глагол} to start a family
♦ oksaš šuam {икымше спряжениян глагол} to acquire money, to come into money
18. to appreciate
♦ jot jə̑lmə̑n pojanlə̑kšə̑lan šuam {икымше спряжениян глагол} to appreciate the beauty of a foreign language
19. to come to, to cost
♢ pal'to šergə̑n ogə̑l šueš {ойлончо} the coat isn't expensive
20. to fall to, to go to, to be given to
♢ kažne tunə̑ktə̑šə̑lan kok škol šueš {ойлончо} two schools fall to every teacher
21. {личный огыл} to want to, to feel like
♢ jümem šueš {ойлончо} I want to drink, I'm thirsty
♢ koč́mem ok šu {ойлончо} I don't feel like eating
♢ omo šueš {ойлончо} (I) want to sleep
♢ palə̑me šueš {ойлончо} (I) want to know
♢ murə̑mo šueš {ойлончо} (I) want to sing
♢ tudə̑n nergen šonə̑memat ok šu {ойлончо} I don't even want to think about it
♢ tudə̑m užmem ok šu {ойлончо} I can't stand him/her
♦ šueš ok šu {муткылдыш} whether you like it or not
22. {составной глаголышто} (markes completed actions, coupled with intransitive verbs)
♦ βorə̑m pokten šuam {икымше спряжениян глагол} to catch a thief
♦ jülen šuam {икымше спряжениян глагол} to burn down
♦ košken šuam {икымше спряжениян глагол} to dry out
♦ tolə̑n šuam {икымше спряжениян глагол} to arrive
♦ šonen šuam {икымше спряжениян глагол} to hit upon an idea
~ ВИДЫМ ОНЧЫКТЫШО СОСТАВНОЙ ГЛАГОЛ ~
// šuə̑n koltem {кокымшо спряжениян глагол} {совершенный} (see above)
♢ mörə̑m koč́mo šuə̑n koltə̑š {ойлончо} I wanted to eat strawberries
// šuə̑n tolam {икымше спряжениян глагол} {совершенный} (see above)
♢ šonə̑mašem šuə̑n toleš {ойлончо} my wish will come true
// šuə̑n šogalam {икымше спряжениян глагол} {совершенный} (see above)
♢ šurno šuə̑n šogalə̑n {ойлончо} the crop ripened
// šuə̑n šogem {кокымшо спряжениян глагол} {несовершенный} (see above)
♢ tele šuə̑n šoga {ойлончо} winter is coming