umə̑le•m
{кокымшо спряжениян глагол} [Generate paradigm] 1. to understand, to comprehend, to grasp, to realize, to realise (B.E.ALT)
♢ ti•də̑m om u•mə̑lo {ойлончо} I do not understand this
♢ umə̑la•š ok lij {ойлончо} it cannot be understood
♦ ik šinč́aonč́a•ltə̑š gə̑č́a•k umə̑le•m {кокымшо спряжениян глагол} to understand at a glance
♦ i•kte-βe•sə̑m sa•jə̑n umə̑le•m {кокымшо спряжениян глагол} to understand one another well
♦ i•kte-βe•sə̑m umə̑le•m {кокымшо спряжениян глагол} to understand one another
♦ pi•sə̑n umə̑le•m {кокымшо спряжениян глагол} to grasp quickly
♦ sa•jə̑n umə̑le•m gə̑n {наречий} if I understand it correctly
♦ umə̑la•š li•jdə̑me {пале мут} {set phrase} senseless, inexplicable, incomprehensible, impossible to understand, mysterious
♦ umə̑la•š li•jdə̑me uslo•βijə̑šte {наречий} in mysterious circumstances
♦ umə̑la•š li•jdə̑mə̑n {наречий} mysteriously
♦ umə̑la•š li•jme {пале мут} understandable, comprehensible
♦ umə̑la•š li•jme ama•l de•ne {наречий} for understandable reasons
♦ umə̑la•š li•jše {пале мут} understandable, comprehensible
♦ ške tita•kə̑m umə̑le•m {кокымшо спряжениян глагол} to realize one's guilt
2. to inquire, to make inquiries, to ascertain
♦ pašada•r nerge•n umə̑le•m {кокымшо спряжениян глагол} to inquire about a salary
3. to interpret, to understand as, to take something in a certain way
♢ kuze• ti•de mu•tə̑m umə̑la•š? {ойлончо} how is this word to be understood?
♦ mə̑skara• se•mə̑n umə̑le•m {кокымшо спряжениян глагол} to take something as a joke
♦ tü•rlə̑n umə̑le•m {кокымшо спряжениян глагол} to interpret in different ways
4. to understand, to appreciate
♦ pürtü•sə̑n moto•rlə̑kšə̑m umə̑le•m {кокымшо спряжениян глагол} to appreciate the beauty of nature
~ ВИДЫМ ОНЧЫКТЫШО СОСТАВНОЙ ГЛАГОЛ ~
// umə̑le•n nala•m {икымше спряжениян глагол} {совершенный} (see above)
// pi•sə̑n umə̑le•n nala•m {икымше спряжениян глагол} to grasp quickly
// umə̑le•n šoge•m {кокымшо спряжениян глагол} {несовершенный} (see above)
♢ mə̑j ilə̑šə̑šte•m i•ktə̑m umə̑le•n šoge•m: ške pürə̑maše•m ške č́oŋe•m {ойлончо} one thing I understand in my life: I am the master of my destiny
// umə̑le•n šua•m {икымше спряжениян глагол} {совершенный} (see above)
// te•kstə̑m umə̑le•n šua•m {икымше спряжениян глагол} to understand a text
// umə̑le•n šukte•m {кокымшо спряжениян глагол} {совершенный} (see above)
♢ jo•ŋə̑lə̑šem βiga•k umə̑le•n šu•ktə̑šə̑m {ойлончо} I understood my mistake at once