уш
{лӱм мут} [Generate paradigm] 1. mind, intellect
♢ ушыжо вес вере коштеш {ойлончо} his/her mind is somewhere else
♦ ушыштат уке {муткылдыш} it never entered his/her mind, it never even occurred to him/her, it never crossed his/her mind
♦ ик уш сай, кок уш сайрак {муткылдыш} two heads are better than one
♦ ушыжо уке {муткылдыш} (s)he's out of his/her mind
♦ уш гыч огеш кай {муткылдыш} (s)he can't get it out of his/her head, (s)he can't get it out of his/her mind
♦ уш гыч огеш лек {муткылдыш} (s)he can't get it out of his/her head, (s)he can't get it out of his/her mind
♦ уш гыч ок кай {муткылдыш} (s)he can't get it out of his/her head, (s)he can't get it out of his/her mind
♦ уш гыч ок лек {муткылдыш} (s)he can't get it out of his/her head, (s)he can't get it out of his/her mind
♦ уш дене сӱретлаш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} to imagine something
♦ ушеш перна {муткылдыш} it comes to mind, it keeps coming to mind, it crosses one's mind
♦ ушеш пура {муткылдыш} it comes to mind, it keeps coming to mind, it crosses one's mind
♦ ушеш толеш {муткылдыш} it comes to mind, it keeps coming to mind, it crosses one's mind
♦ ушлан перна {муткылдыш} it comes to mind, it keeps coming to mind, it crosses one's mind
♦ ушлан пура {муткылдыш} it comes to mind, it keeps coming to mind, it crosses one's mind
♦ ушлан толеш {муткылдыш} it comes to mind, it keeps coming to mind, it crosses one's mind
♦ ушышко перна {муткылдыш} it comes to mind, it keeps coming to mind, it crosses one's mind
♦ ушышко пура {муткылдыш} it comes to mind, it keeps coming to mind, it crosses one's mind
♦ ушышко толеш {муткылдыш} it comes to mind, it keeps coming to mind, it crosses one's mind
♦ ушыжо каен {муткылдыш} (s)he's gone mad, (s)he's lost his/her mind; (s)he can't think straight, (s)he got carried away, (s)he lost his/her head, (s)he went crazy (for something); (s)he lost his/her wits, (s)he has lost possession of his/her faculties, (s)he went senile
♦ ушыжо ончыч кая {муткылдыш} (s)he is farsighted, (s)he is prudent
♦ ушыжо пудыранен {муткылдыш} his/her mind was clouded, (s)he lost his/her senses; his/her head was spinning, (s)he was dizzy
♦ ушыжо пытен {муткылдыш} {set phrase} (s)he lost his/her senses, (s)he lost his/her head
♦ ушыжо шаланен {муткылдыш} his/her mind was clouded, (s)he lost his/her senses; his/her head was spinning, (s)he was dizzy
♦ пӱсӧ уш {лӱм мут} sharp mind, keen mind
♦ волгыдо уш {лӱм мут} bright mind, lucid mind
♦ уш гыч возаш (-ам) {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to go out of one's head, to lose one's mind
♦ уш гыч каяш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to lose one's senses, to lose one's head
♦ уш гыч кудалташ (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to put something out of one's mind, to get something out of one's head
♦ уш гыч лекташ (-ам) {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to lose one's senses, to take leave of one's senses
♦ уш гыч луктын кудалташ (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to put something out of one's mind, to get something out of one's head
♦ уш каен {наречий} {set phrase} madly, recklessly, not making rational judgments
♦ уш кайымеш иктаж-мом шкелан тыланаш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} to be mad for something
♦ уш кайымеш иктаж-мом шкелан шонаш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} to be mad for something
♦ уш кайымешке {наречий} {set phrase} extremely, like mad
♦ ушеш ашныме {пале мут} {set phrase} cherished
♦ ушеш вочдымо {пале мут} {set phrase} unforeseen, unanticipated
♦ ушеш налдыме {пале мут} {set phrase} unexpected, unforeseen, unanticipated
♦ ушлан кӱчык {пале мут} {set phrase} feeble-minded
♦ ушым йомдараш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to go mad, to lose one's mind
♦ ушым йомдарымешке {наречий} {set phrase} extremely, like mad
♦ ушым колташ (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to drive somebody mad, to drive somebody out of their mind
♦ ушым колтылаш (-ам) {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to go crazy, to go out of one's mind
♦ ушым лугаш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to rack one's brains
♦ ушым налаш (-ам) {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to come to one's senses, to regain one's senses; {set phrase} to drive somebody mad
♦ ушым пудыраташ (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to rack one's brains, to worry
♦ ушым пудырташ (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to rack one's brains
♦ ушым шинчыде {наречий} {set phrase} in a fit of insanity, beside oneself
♦ ушышто пӧрдаш (-ам) {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to run through somebody's head
2. consciousness
♦ уш гыч лекташ (-ам) {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to lose consciousness, to faint
♦ уш каен йӧралтмаш {лӱм мут} faint, fainting fit
♦ уш шинчыде кияш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} to lie unconscious, to be unconscious
♦ ушыжо пурен {муткылдыш} (s)he regained consciousness
♦ ушым йомдараш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to lose consciousness, to faint
♦ ушым йомдарымаш {лӱм мут} fainting, loss of consciousness
♦ ушым налаш (-ам) {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to regain consciousness, to recover consciousness
♦ ушым шинчыдыме {пале мут} {set phrase} unconscious
3. memory
♦ кӱчык уш {лӱм мут} short memory
♦ уш гыч каласаш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} to say by heart
♦ уш гыч лекташ огыл {икымше спряжениян глагол – шӧрен каласыме формо} {set phrase} not to go out of somebody's mind, not to be forgotten
♦ уш гыч лектын возаш (-ам) {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to slip somebody's mind, to be forgotten
♦ уш гыч лукташ (-ам) {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to strike from one's memory, to forget
♦ ушеш возаш (-ам) {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to come to mind, to be remembered, to occur
♦ ушеш кодаш (-ам) {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to be remembered, to stay in someone's memory, to be kept in mind
♦ ушеш кодаш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to remember, to commit to memory
♦ ушеш налаш (-ам) {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to remember, to have something in mind; {set phrase} to take into account, to consider, to pay attention to, to bear in mind
♦ ушеш пижаш (-ам) {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to leave an impression, to be remembered
♦ ушеш пышташ (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to remember, to commit to memory
♦ ушеш толаш (-ам) {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to come to mind, to be remembered, to occur
♦ ушыш возаш (-ам) {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to come to mind, to be remembered, to occur
♦ ушыш кондаш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to remember, to recall
♦ ушыш налаш (-ам) {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to remember, to have something in mind; {set phrase} to take into account, to consider, to pay attention to, to bear in mind
♦ ушыш пышташ (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to remember, to commit to memory
♦ ушыш толаш (-ам) {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to come to mind, to be remembered, to occur
♦ ушышко пураш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to be remembered
♦ ушышко шинчаш (-ам) {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to be remembered, to stay in someone's mind
♦ ушышто кучаш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} to bear something in mind, to keep something in mind
4. thought, thoughts
♢ ушем дене эре воктенет улам {ойлончо} my thoughts are always with you
5. wisdom
♦ ушыжо шинчын {муткылдыш} (s)he matured, (s)he grew wise
♦ ушыжо пурен {муткылдыш} (s)he matured, (s)he grew wise; (s)he came to his/her senses
♦ ушым кучаш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to use one's head, to do sensibly
♦ ушым налаш (-ам) {икымше спряжениян глагол} {set phrase} to mature, to gain experience, to grow wiser
♦ ушым погаш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to collect experience, to become more knowledgeable, to gain wisdom
♦ ушым пурташ (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to bring somebody to their senses, to put some sense into somebody's head; {set phrase} to punish, to teach someone a lesson
♦ ушым шындаш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to bring to reason, to make mature, to make someone grow up, to make someone wiser; {set phrase} to collect experience, to become more knowledgeable, to gain wisdom
♦ ушым шындыше {пале мут} {set phrase} experienced, mature, wise
6. {вончештарыме} soul, character traits
7. {вончештарыме} lesson
♦ ушым пуаш (-эм) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to bring somebody to their senses, to put some sense into somebody's head; {set phrase} to punish, to teach someone a lesson
♦ ушым пурташ (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to punish, to teach a lesson
8. mind, genius
♦ кугу уш-влак {лӱм мут} great minds
~ ОПРЕДЕЛЕНИЙ СЕМЫН КУЧЫЛТАЛТМАШ ~
♦ уш вий {лӱм мут} mental ability, power of mind, intelligence, intellect
♦ уш кайыше {пале мут} {лӱм мут} {set phrase} mad, crazy, reckless, unhinged; {set phrase} crazy person, lunatic
♦ уш колтышо шудо {лӱм мут} {ботанике} angel's trumpet, moonflower, {шанче} Datura
♦ уш пудыранымаш {лӱм мут} {set phrase} mental disorder, insanity, lunacy
♦ уш пудыраныше {лӱм мут} {set phrase} mad, crazy, insane; {set phrase} crazy person, lunatic
♦ уш шинчыше {пале мут} {set phrase} of a conscious age