де•ч(ын)
{почеш мут} [Generate paradigm] 1. from, away from
♢ мый дече•м кай {ойлончо} go away from me
♦ ола• деч вич ме•ҥге тора•ште {наречий} five kilometers from town
♦ пӧрт деч {наречий} from the house
2. from (a person)
♢ иза•м деч се•рышым вуче•м {ойлончо} I'm waiting for a letter from my big brother
♦ ача• деч нала•ш (-ам) {икымше спряжениян глагол} to get from one's father
♦ йолта•ш деч пале•н нала•ш (-ам) {икымше спряжениян глагол} to hear from a friend
♦ йолта•ш деч се•рыш {лӱм мут} a letter from a friend
♦ мый дече•м {наречий} from me
♦ мый дече•м сала•м {лӱм мут} greetings from me
♦ тенда•н деч {наречий} from you (Pl.)
♦ ту•дын деч {наречий} from him/her
3. (differing, separated) from
♢ мый дече•м ойырле•н {ойлончо} (s)he left me
♦ оса•л деч са•йым ойыра•ш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} to separate the good from the bad
♦ по•езд деч кода•ш (-ам) {икымше спряжениян глагол} to miss one's train
4. of, from (demanded by government by various verbs)
♦ еҥ деч вожыла•ш (-ам) {икымше спряжениян глагол} to be shy of people
♦ икта•ж-кӧн деч шыла•ш (-ам) {икымше спряжениян глагол} to flee from someone
♦ колыма•ш деч утаралта•ш (-ам) {икымше спряжениян глагол} to escape death
♦ кылме•н черла•ныме деч лӱда•ш (-ам) {икымше спряжениян глагол} to be afraid of a cold
♦ кы•лмыме деч эскера•ш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} to be careful not to catch a cold
♦ маска• деч лӱда•ш (-ам) {икымше спряжениян глагол} to be afraid of a bear
♦ па•лыдыме еҥ деч аптырана•ш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} to be shy with strangers
♦ тушма•н деч арала•ш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} to protect from an enemy
5. out of, from, due to, because of
♦ ара•м ву•чымо деч {наречий} due to waiting in vain
♦ яра• ши•нчыме деч {наречий} out of idleness
6. than (comparison)
♢ Ану•ш Эча•н деч изира•к {ойлончо} Anush is smaller than Echan
♢ Какша•н Ошла• деч кугу• {ойлончо} the Kokshaga is larger than the Oshla
♢ чын ке•че деча•т во•лгыдо {ойлончо} truth is brighter than even the sun
♦ о•нчычсо деч сайра•к {пале мут} better than the one before
7. of (used in superlative constructions)
♦ о•шо деч о•шо {пале мут} the whitest of the white
♦ сай деч сай {пале мут} the best of the best
♦ ше•ме деч ше•ме {пале мут} the blackest of the black
8. against, for (e.g., an illness)
♦ ка•рныктыш чер деч эм {лӱм мут} constipation medicine
♦ ко•кырымо деч эм {лӱм мут} cough medicine
9. (in numerous compound postpositions)
♢ н'игӧ• деч гоч ты•йым йӧрате•м {ойлончо} I love you more than anyone else
♢ тый ыштыме•т деч гоч кутыре•т {ойлончо} you say more than you do
♢ ти•де арве•р тӱже•м теҥге• деч гоч шога• {ойлончо} this thing costs more than a thousand rubles
♢ ти•де арве•р тӱже•м теҥге• деч гоч ок шо•го {ойлончо} this thing does not cost more than a thousand rubles
♢ ту•до Ану•ш деч мо•лым н'игӧ•м ок шо•но {ойлончо} (s)he doesn't think about anyone but Anush
♢ сай йолта•ш деч посна• ила•ш не•ле {ойлончо} it's hard to live without a good friend
♢ сӱретла•ш лу•дмо деча•т утлара•к йӧрата• {ойлончо} (s)he loves to draw even more than (s)he loves to read
♦ ама•л деч посна• {наречий} without a reason
♦ вич шага•т деч утлара•к {наречий} a little more than five hours
♦ война• деч вара•се {пале мут} postwar
♦ война• деч о•нчыч {наречий} before the war
♦ война• деч ончычра•к {наречий} right before the war
♦ война• деч о•нчычсо {пале мут} prewar
♦ деч вара• {почеш мут} {set phrase} after
♦ деч гоч {почеш мут} {set phrase} more than
♦ деч мо•ло {почеш мут} {set phrase} except for
♦ деч о•нчыч {почеш мут} {set phrase} before, till, until
♦ деч ӧ•рдыжтӧ {почеш мут} {set phrase} outside of
♦ деч посна• {почеш мут} {set phrase} without; except for, but
♦ деч утла• {почеш мут} {set phrase} more than
♦ звоно•к деч о•нчыч {наречий} before someone calls
♦ ик стака•н деч гоч вӱ•дым йӱа•ш о•гыл {глагол формо} to drink no more than a cup of water
♦ йолта•ш-влак деч посна• {наречий} without friends
♦ лу киломе•тр деч утла• {наречий} more than ten kilometers
♦ мый дече•м посна• чыла•н {лӱм мут} all but me, all except for me
♦ мыскара• деч посна• {наречий} seriously speaking, not joking
♦ н'игӧ• деч о•нчыч {наречий} before everyone else
♦ ола• деч ӧ•рдыжтӧ {наречий} outside of the city
♦ рушарня• деч вара• {наречий} after Sunday
♦ слу•жбо деч ӧ•рдыжтӧ {наречий} off-duty
♦ ту•до ке•че деч вара• {наречий} after that day
♦ ту•дын деч посна• {наречий} except for him him/her; without him/her
♦ тый дече•т посна• {наречий} except for you; without you
♦ шко•лым туне•м пыта•рыме деч вара• {наречий} after graduating, after finishing school
♦ шыл деч посна• {наречий} without meat
♦ эр ко•чкыш деч вара• {наречий} after breakfast
