умыла•ш (-ем)
{verb II} [Generate paradigm] 1. to understand, to comprehend, to grasp, to realize, to realise (B.E.ALT)
♢ ти•дым ом у•мыло {sentence} I do not understand this
♢ умыла•ш ок лий {sentence} it cannot be understood
♦ ик шинчаонча•лтыш гыча•к умыла•ш (-ем) {verb II} to understand at a glance
♦ и•кте-ве•сым са•йын умыла•ш (-ем) {verb II} to understand one another well
♦ и•кте-ве•сым умыла•ш (-ем) {verb II} to understand one another
♦ пи•сын умыла•ш (-ем) {verb II} to grasp quickly
♦ са•йын умыле•м гын {adverb} if I understand it correctly
♦ умыла•ш ли•йдыме {adjective} {set phrase} senseless, inexplicable, incomprehensible, impossible to understand, mysterious
♦ умыла•ш ли•йдыме усло•вийыште {adverb} in mysterious circumstances
♦ умыла•ш ли•йдымын {adverb} mysteriously
♦ умыла•ш ли•йме {adjective} understandable, comprehensible
♦ умыла•ш ли•йме ама•л де•не {adverb} for understandable reasons
♦ умыла•ш ли•йше {adjective} understandable, comprehensible
♦ шке тита•кым умыла•ш (-ем) {verb II} to realize one's guilt
2. to inquire, to make inquiries, to ascertain
♦ пашада•р нерге•н умыла•ш (-ем) {verb II} to inquire about a salary
3. to interpret, to understand as, to take something in a certain way
♢ кузе• ти•де му•тым умыла•ш? {sentence} how is this word to be understood?
♦ мыскара• се•мын умыла•ш (-ем) {verb II} to take something as a joke
♦ тӱ•рлын умыла•ш (-ем) {verb II} to interpret in different ways
4. to understand, to appreciate
♦ пӱртӱ•сын мото•рлыкшым умыла•ш (-ем) {verb II} to appreciate the beauty of nature
~ ASPECTUAL CONVERB CONSTRUCTIONS ~
// умыле•н нала•ш (-ам) {verb I} {perfective} (see above)
// пи•сын умыле•н нала•ш (-ам) {verb I} to grasp quickly
// умыле•н шога•ш (-ем) {verb II} {imperfective} (see above)
♢ мый илышыште•м и•ктым умыле•н шоге•м: шке пӱрымаше•м шке чоҥе•м {sentence} one thing I understand in my life: I am the master of my destiny
// умыле•н шуа•ш (-ам) {verb I} {perfective} (see above)
// те•кстым умыле•н шуа•ш (-ам) {verb I} to understand a text
// умыле•н шукта•ш (-ем) {verb II} {perfective} (see above)
♢ йо•ҥылышем вига•к умыле•н шу•ктышым {sentence} I understood my mistake at once
