шем(е)
{пале мут} {тӱс} [Generate paradigm] 1. black
♦ шем кӱчым огеш шого {муткылдыш} (s)he can't hold a candle to him/her, (s)he's isn't worth his/her little finger
♦ шем кӱч нарат огеш шого {муткылдыш} (s)he can't hold a candle to him/her, (s)he's isn't worth his/her little finger
♦ шем пырыс кудал пурен {муткылдыш} something came between them, they had a falling-out
♦ шем пырыс кудал эртен {муткылдыш} something came between them, they had a falling-out
♦ тудлан шем чодыра {муткылдыш} (s)he doesn't have a clue about it, (s)he's completely in the dark, it's Greek to him/her
♦ иктаж-кӧн коклашке шем пырысым колташ (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to cause bad blood, to cause people to quarrel with one another
♦ иктаж-кӧн коклашке шем пырысым пурташ (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} {set phrase} to cause bad blood, to cause people to quarrel with one another
♦ шем вӱргорно {лӱм мут} {анатомий} cardiac vein
♦ шем кинде {лӱм мут} {set phrase} rye bread, dark bread
♦ шем кӱч нарат {наречий} {set phrase} not a bit, not one bit, not a jot, not an iota
♦ шем металл {лӱм мут} {set phrase} ferrous metal
♦ шем металлургий {лӱм мут} {set phrase} ferrous metallurgy, iron and steel industry
♦ шем монча {лӱм мут} {set phrase} smoke sauna, bathhouse in which stove does not have flues
♦ шем ожо {лӱм мут} black stallion
♦ шем ӧрыш {лӱм мут} black mustache
♦ Шем теҥыз {вер лӱм} Black Sea
♦ шем ӱп {лӱм мут} black hair
♦ шем чия {лӱм мут} black paint
♦ шем шинча {лӱм мут} black eyes, dark eyes
♦ шем шовыч {лӱм мут} black kerchief
2. dark, gloomy, black
♦ шем йӱд {лӱм мут} dark night
♦ шем шыже {лӱм мут} {set phrase} late autumn
3. having a dark complexion, swarthy
♦ шем шӱргӧ {лӱм мут} {set phrase} shameless person, roughneck, scoundrel, rascal
4. dirty
♦ шем тувыр-йолаш {лӱм мут} dirty underwear
5. heavy, rough, dirty (work)
♦ шем паша {лӱм мут} heavy work, rough work, dirty work
6. {вончештарыме} black, negative, wrong
♦ шем пазар {лӱм мут} {set phrase} black market
♦ шем паша {лӱм мут} dirty deeds, shady deals
♦ шем спискыш верешташ (-ам) {икымше спряжениян глагол} to be blacklisted
7. {вончештарыме} black, grave, dismal, dark, terrible, awful, dreadful, bad
♦ шем пагыт {лӱм мут} dreadful time
♦ шем кече {лӱм мут} {set phrase} bleak day, dark day, hard times
♦ шем кечылан {наречий} {set phrase} for a rainy day
♦ шем уверым налаш (-ам) {икымше спряжениян глагол} to get some bad news, to receive bad news
8. {вончештарыме} malicious, malevolent, spiteful, vile, mean, treacherous
♦ шем кӧранымаш {лӱм мут} spiteful envy
♦ шем мутлан ӱшанаш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} to believe spiteful words
♦ шем чон {лӱм мут} {set phrase} evil soul, black soul
♦ шем чонан {пале мут} {set phrase} black-souled, evil
9. {вончештарыме} magical, dark, connected to dark forces, arcane
♦ шем вийым сеҥаш (-ем) {кокымшо спряжениян глагол} to defeat dark forces
10. {вончештарыме} ignorant, backward, uncultured, uncouth
♢ шем еҥ тунемшым ок умыло {ойлончо} ignorant people don't understand the educated
