беренче числ.; порядк. 1) в разн. знач. первый беренче йорт — первый дом беренче март — первое (число) марта балачакның беренче көннәреннән үк — с первых дней моего детства беренче мөмкинлек булу белән — при первой возможности беренче чакыру белән — по первому зову (требованию) беренче салкыннар — первые морозы беренче урын — первое место, первенство беренче мәхәббәт — первая любовь 2) в знач. прил. первый, самый лучший, высокого качества авылда беренче гармунчы — самый лучший гармонист деревни беренче сорт алма — яблоко первого сорта (высокого качества) класста беренче укучы — первый ученик в классе 3) в субстантивном употр. беренчеләр а) первоклассники; первоклассницы; учащиеся (из) первого класса б) первопроходцы 4) в знач. вводн. сл. беренчедән во-первых беренче, бу факт беркайда да теркәлмәгән — во-первых, этот факт нигде не зарегистрирован 5) в знач. сущ.; разг. первое (блюдо в обеде) беренчегә итле токмач — на первое лапша с мясом • - беренче бозау анасы - беренче буларак - беренче дәрәҗә - беренче дәрәҗәле - беренче май - беренче тапкыр - беренче мәртәбә - беренче чираттагы - беренче нәүбәттәге - беренче ярдәм •• беренче адымнар (беренче адым) — первые шаги беренче карашта — на первый взгляд, с первого взгляда беренче карлыгач (беренче сандугач) — первая ласточка беренче коймак төерле була — первый блин комом беренче көннәрдән үк — с первых же дней, с самого начала беренче кул — первая рука беренче кулдан — из первых рук беренче күргән (беренче очраган) — первый встречный беренче минутларда — в первую минуту беренче сүздән — с первого же слова, сразу беренче эш итеп (беренче чиратта, беренче нәүбәттә) — первым делом (долгом), в первую голову беренче юл салучы — первопроходец - беренче башлап
Ш. Н. Асылгараев, Ф. А. Ганиев, М. З. Закиев, К. М. Миннуллин, Д. Б. Рамазанова 2007: Татарско-русский словарь; Институт языка, литературы и искусства им. Г. Ибрагимова; Kazan. (2 volumes, 726 + 728 pages, ~56000 entries)