TAT-GER | TAT-RUS | RUS-TAT | UDM-RUS

Tatar-Russian

(Latin queries will be automatically transliterated into the Cyrillic alphabet.)


   Headwords Entries Entries (no transcription)
Search:   Whole Words All Matches

А Ә Б В Г Д Е Ё Ж Җ З И Й К Л М Н Ң О Ө П Р С Т У Ү Ф Х Һ Ц Ч Ш Щ Ъ Ы Ь Э Ю Я


һава
сущ.
1) воздух, атмосфера || воздушный, атмосферный
һава экологиясе — экология атмосферы
саф һава сулау — дышать свежим воздухом
тынчу һава — спёртый воздух
һава куыклары — пузырьки воздуха (в жидкости)
һаваның дымлылыгы — влажность воздуха
һава белән җылыту — обогревать (нагревать) воздухом
салкын һава дулкыны — волна холодного воздуха
һава агымы — воздушный поток
һава басымы — атмосферное давление; давление воздуха
2) воздух; небо, небеса || воздушный, небесный
һаваны күзәтү — наблюдение за воздухом
һавага күтәрелү — подняться в воздух (небо)
һава элемтәсе — воздушное сообщение
һава сугышы — воздушный бой
һава чиген бозу — нарушить воздушную границу
һава десантчылары — воздушные десантники
һава төсендә — голубой, лазурный, цвета неба, небесно-голубого
цвета
лачын кошка һава кадерле — (посл.) птице-соколу небо мило
котырган эт һавага карап өрү белән, айның нуры бетмәс — (посл.) из-
за того, что бешеная собака облаивает небо, свет луны не померкнет
3)
а) погода || погодный, атмосферный
алмашынучан һава — переменная погода
аяз һава — ясная погода
көзге юеш һава — осенняя промозглая погода
һава бозылды — погода испортилась (ухудшилась)
болытлы һава — облачная погода, пасмурный день
һава салкынайтты — похолодало
һава шартлары — погодные условия
һава үзгәреше — атмосферные изменения
һавага карап, өең як — (посл.) отапливай дом по погоде
б) перен. атмосфера, обстановка
коллективтагы һаваны үзгәртү — изменить атмосферу в коллективе
4) климат || климатический
төньякның кырыс һавасы — суровый климат севера
аңа көньяк һавасы ярамый — ему вреден климат юга
диңгез буе һавасы — климат на побережье моря
5) как первый компонент русских сложных слов воздухо-
һава алмашы — воздухообмен
һавада йөзү (очу) — воздухоплавание
һава үткәрми торган — воздухонепроницаемый
һава суыргыч — воздуховсасывающий
•
- һава алмаштыру
- һава алу
- һава ачылу
- һава бозу
- һаваны тынчыту
- һава бушлыгы
- һава ваннасы
- һава -десант гаскәрләре
- һава корабле
- һава көчләре
- һава мендәре
- һава океаны
- һава өрдергеч
- һава сигналы
- һава тревогасы
- һава торышы
- һава упкыны
- һава шары
- һавага ату
- һавага очу
- һавага чыгу
- һавасы чыгу
••
һава баганалары — пустые мечты
һава белән туену (туенып тору) — питаться воздухом; питаться манной
небесной
һава сугу — редко; см. эссе сугу
һава үбеше — воздушный поцелуй
- һавага ашу
- һавага күтәреп мактау
- һавага күтәрү
Ш. Н. Асылгараев, Ф. А. Ганиев, М. З. Закиев, К. М. Миннуллин, Д. Б. Рамазанова 2007: Татарско-русский словарь; Институт языка, литературы и искусства им. Г. Ибрагимова; Kazan. (2 volumes, 726 + 728 pages, ~56000 entries)