Logowww.mari-language.com:ENGLISH | МАРЛА | ПО-РУССКИ
Главная » Инструменты для текстового корпуса » elnet » 1-1-6

Инструменты для текстового корпуса - elnet - 1-1-6

Этот материал на данный момент доступен только на английском языке. Марийская и русская версии разрабатываются и скоро будут опубликованы.

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

kodʃo keŋeʒəm t͡ɕat͡ɕi at͡ɕaʒ dene koktən lopnurəʃ t͡ɕuʒgan osəp dek ʃijaʃ, terəs kəʃkaʃ polʃaʃ mijenət.
skipidar zaβodəʃ ʃupʃəktəmo skipidarʒəm ʃotləktaʃ mijməʒ godəm jaʃajlan t͡ɕuʒgan kugəza təge kalasəʃ:
— ʃijaʃ, terəs kəʃkaʃ tol, iktaʒ pud urʒam kysən puem.
nuʒna jeŋlan en jøsø ʒap — kinde ʃumo det͡ɕ ont͡ɕət͡ɕso ʒap.
pazarəʃtat tunam kinde en ʃerge lijeʃ.
t͡ɕuʒgan kugəzan kuməlʒo peʃ kelʃəʃ.
jaʃaj ʃkeʒ dene pərʎa t͡ɕat͡ɕimat naŋgajəʃ.
pojan jeŋlan paʃat͡ɕe kid nigunamat uto ogəl.
«koktən mijet gən, ala utlarak pua, — ʃona jaʃaj.
— u kinde ʃumeke, kysən nalme kindəm møŋgø puəde ok lij.
uke gən, t͡ɕuʒgan kugəza kysən βara nigunamat ok pu, paʃa əʃtəmat tak kaja, no paʃa əʃtəme godəm pukʃa, jykta.ː
tidəʒat peʃ ʃerge».
t͡ɕuʒgan kugəzan nəl ergəʒe ulo.
kugurakʃe surt kokla paʃam βujlata, paʃam ont͡ɕen əʃtəkta.
kokəmʃəʒo ertak skipidar zaβodəʃto ila.
t͡ɕuʒgan kugəzan skipidar zaβodʃo jal det͡ɕ iktaʒ pel meŋge ørdəʒtø.
tide zaβodəʃko ʃem skipidar jərβaʃ toleʃ.
t͡ɕuʒgan kugəza nuʒna-βlaklan ʃəʒəm oksam pueda.
smola zaβodlək biletəm sulaʃ, podəm at͡ɕaləktaʃ, skipidar put͡ɕlan βyrgeɲəm nalaʃ nuʒna jeŋ keŋeʒəm oksam kuʃto mueʃ?
t͡ɕuʒgan kugəza dek kajde ok lij, t͡ɕuʒgan kugəza luktən ok kudalte, oksam pua, toʎko ʃəman gəna peleʃta: «kø ont͡ɕəlgot͡ɕ oksam naleʃ, skipidar akʃe molo det͡ɕ ʃəmurlan ʃuldərak lijeʃ».
nuʒna-βlak tidlan toreʃ ogətəl.
t͡ɕəlt taklanak pojan jeŋ kunam oksam luktən pua!
ruʃ, suas pojan-βlak oksam puat gən, prot͡sentəm nalət, manət.
t͡ɕuʒgan kugəza nimogaj prot͡sentəmat ok nal.
lat͡ɕak, jyktet gən, arakam jyeʃ.
oksa puəʃəlan arakam kuze ot jyktø?
podlan t͡ɕerpət araka ʃuko mo?
lu-lut͡ɕko pod ulmaʃte t͡ɕuʒgan kugəza dek ʃəʒe tyŋaltəʃ godəm lu-lut͡ɕko t͡ɕerpət araka toleʃ, iktaʒ kok arɲa ertak pajrem lijeʃ.
tidəm kø ʃotla?
adak ʃoʃəm puəʃaʃ-nalʃaʃəm ʃotlaʃ zaβod əʃtəʃe-βlak pogənat gən, kugu pajrem lijeʃ.
t͡ɕuʒgan kugəza ʃəʒəm aβansəm pua, βara smola ʃoltəʃo-βlak tudlan tele got͡ɕ skipidarəm ʃupʃəktat.
t͡ɕuʒganən kokəmʃo ergəʒe ere βozen βele ʃoga.
mo kyleʃəmat keβət gət͡ɕ puat.
ʃoʃəm, zaβod ʃolten t͡ɕarnəmeke, rast͡ɕetəm əʃtat.ː
kumʃo ergəʒe ozaŋəʃke koʃteʃ.
ozaŋəʃke ikganaʃte kolo-kumlo ula dene skipidarəm naŋgaja.
nələmʃe, makarʒe, keβətəʃte ʃogəlteʃ da urem βokten koʃteʃ, molo paʃaʒe uke.
makarlan kolo ik ij temən gənat, t͡ɕuʒgan kuβa tudəm ale ere izilan ʃotla: «ale tudən jeʃəʒe uke, modən koʃteʃ gənat, kelʃa», — maneʃ.ː
t͡ɕat͡ɕim at͡ɕaʒe t͡ɕuʒgan kugəza dek namijen purtəʃ gən, t͡ɕat͡ɕi t͡ɕəlt ørø.ː
kudβet͡ɕe urem mogərəʃ iziʃ tajəl, urem tyrəʃtø, kapka ik βelne, kud ugəlan pørt, ureməʃke — kud kugu okna.
pørt βaʃtareʃ — kok pat͡ɕaʃan klat.
kapka βes βelne, ureməʃkəla — omsan keβət.
keβət ʃeŋgelne — βes pørt, ʃurno klat.
ʃeŋgel oraltəʒat peʃ kykʃø ulət.ː
kudβet͡ɕəʃte, leβaʃ jəmalne, jeŋ kutkəla ʃoleʃ.
juʒəʒo kørgø βyta gət͡ɕ terəsəm luktən kəʃkat, juʒəʒo orβaʃke optat.
kok-kum orβa pot͡ɕela lektən kaja, kok-kum orβa pot͡ɕela tolən ʃogaleʃ.
t͡ɕuʒgan kugəza, jaʃaj den ydərʒø tolməm ala-kuʃet͡ɕ uʒən, lektənat ʃuo:
— ket͡ɕəβal marte terəs kəʃkaʃ polʃeda, ket͡ɕəβal det͡ɕ βara ʃijaʃ kajeda, — mane.ː
pakt͡ɕaʃ lekmeke, t͡ɕat͡ɕi adakat t͡ɕotrak ørø: idəm pet͡ɕe tit͡ɕ — ertak kaβan.
arkambalən ʃəʒəmat ulo jalʒənat tənar kaβan ok lij ala-mo!
adak kaβanʒe mogaj ulət: kaʒnəʒe — t͡ɕat͡ɕimət pørt det͡ɕən kugurak.ː
idəməʃtat jeŋ kutkəla ʃoleʃ.
ikganaʃte βit͡ɕ ʃareməm ʃijaʃ tyŋaʎət͡ɕ.
ʃarem kuʒu gənat, ʃukən ʃijmaʃte βaʃke-βaʃke βele lektən βozət.
ʃijən pətarəmek, pualtaʃ, arβam numalaʃ tyŋalət.
kərəme kəltaʒəm pakt͡ɕaʃak kaβanəʃ optat.
tənar ʃuko ʃijmaʃte arβaʒat, pərt͡ɕəʒat ʃuko lekteʃ.
arβaʒəm, kerem dene pidən-pidən, βigak sarajəʃ numalət.
sarajəʃ pakt͡ɕa gət͡ɕla βigak kyzaʃ lijeʃ.
oŋa dene kyβar gajəm əʃtəme.
saraj aŋəʃte — kapka gaj kugu omsa.
pərt͡ɕəʒəm, idəmeʃak pudapka dene βisen-βisen, kølan kunar puaʃ kalasəme — meʃakəʃ optat.
urʒa nalʃe nuʒna-βlak, t͡ɕuʒgan kugəzalan taum əʃten-əʃten, kø ik pudəm, kø kok pudəm, kø kumətəm numal-numal kajat.ː
jara keŋeʒəm t͡ɕuʒgan kok kaβanəm ʃijən ʃalata.
ydaʃ moɲ tudən ʃijən tolaʃəʃaʃ uke, kysən puəməʒəm møŋgø pogəməʒak sita.
lat͡ɕak teləm kinde ak kyza gən, iktaʒ kaβanəm ʃijeʃ, adak ozaŋ olaʃte pajdale podŕadəm naleʃ gən, ʃijəkta.
təgədən, ik pudən, kok pudən, t͡ɕuʒgan ʃagal uʒala.
lat͡ɕak smola zaβod pajɕːik-βlaklan skipidar akeʃ ʃotlen pueda.
t͡ɕat͡ɕi kəltam numalʃəʒla da ʃarem ʃarəʃəʒla ik ydər dene peʃ kelʃəʃ.
ydər «lopnurak ulam» mane.
lymʒat ala-mo tyrlø oŋajsər: sandər.
tide ydər peʃ talən ʃijeʃ gənat, ʃke ere t͡ɕuʒgan-βlakəm βursa:
— nuno ʃaraʃəʒe puʃkədən ʃarat, da toŋedaʃəʒe kyəm toŋedəktat.
teβe kəzət tənar kalək pogənen ʃijeʃ.
t͡ɕuʒgan kugəza peʃ puʃkədo kuməlan, ʃonat.
teat una tunar meŋge kokla gət͡ɕ «poro jeŋ» dek tolən uləda.
kø ʃint͡ɕa, ala tudo poro kuməlan, ala tudo ʃkeʒak ʃkenʒəm poro kuməlanlan ʃotla, kaləklan sajəm əʃtem, ʃona?
no tudən porələkʃo ʃkanʒe βele pajdam konda.
tudən poro kuməlʒo memnan jaləʃte ʃukəʒəm kyt͡ɕaʃ kolten.
— osəp kugəza tənar osal gən, molan βara təj tudlan ʃijaʃ tolənat?
— t͡ɕat͡ɕi jodeʃ.
— t͡ɕumər mlandənam tudo pogen nalən gən, ilaʃ molo jøn uke gən, kuʃko kajet?
pyjəm purlat da tolat.
tidəm məj təlanet molan ojlem — təj tidəm sadəgak ot uməlo.
kernakak, t͡ɕat͡ɕi sandər ojləma gət͡ɕ nimomat əʃ uməlo.
tolmo ket͡ɕəʃte t͡ɕuʒgan kugəza jaʃajlan urʒam əʃ pu.
ves ket͡ɕe paʃa əʃtaʃ kodaʃ logale.
erlaʃəʒəm sandər ere t͡ɕat͡ɕi βokten koʃto.
sandər βele ogəl, ket͡ɕe mut͡ɕko t͡ɕat͡ɕi ymbat͡ɕ βes jeŋat ʃint͡ɕaʒəm əʃ kudalte.
tide jeŋ — makar əle.
ʃijən pətarəmeke, teŋget͡ɕəsəlak juʒəʒo kəʃələm t͡ɕuməraʃ, juʒəʒo pualtaʃ tyŋaʎət͡ɕ, juʒəʒo kərəme kəltam numalət.
sandər den t͡ɕat͡ɕi arβam, kerem dene pidən, sarajəʃke numalət.
pətartəʃ gana numal kyzəktəmek, t͡ɕat͡ɕi ala-kuze, ʃkat.
ok ʃint͡ɕe, sandər det͡ɕ iziʃ βaraʃ kodən.
sandər saraj gət͡ɕ ont͡ɕət͡ɕrak βolen kajen.
arβam jastaren, t͡ɕat͡ɕin saraj kapka dek ʃuʃaʃəʒe godəm tudəm ala-kø ʃeŋget͡ɕʃe rualten kut͡ɕəʃ, kapka ʃeŋgek ʃupʃələn, arβaʃke jørəkten ʃuəʃ.
t͡ɕat͡ɕi nimom əŋlenat əʃ ʃukto, melgandraʒe kyrʎø, t͡ɕara oŋəʃtəʒo jeŋ kidəm ʃiʒe.
t͡ɕat͡ɕin mogərəʃkəʒo kiʃke tyknəməla t͡ɕut͡ɕo.
t͡ɕat͡ɕi, ulo βijʒəm pogen, kut͡ɕəʃo jeŋəm ʃykal koltəʃ, kənel ʃogale, βoktenʒe t͡ɕuʒgan makarəm uʒo.
t͡ɕat͡ɕi saraj omsa dek kok jol toʃkaltəʃəmat əʃten əʃ kert, makar tudəm rualten kut͡ɕəʃ, adak jørəkten ʃuəʃ.
əndəʒe makarən kidʃe ala-kuʃko tykna əle (t͡ɕat͡ɕi lydən-βoʒəlməʒ dene kət͡ɕkəraʃat monden), ala-kø makarəm ørdəʒkø ʃupʃəl ʃuəʃ, t͡ɕat͡ɕim, kid gət͡ɕ kut͡ɕen, kənelten ʃogaltəʃ, saraj gət͡ɕ βyden lukto.
t͡ɕat͡ɕin tunam iʒe uʃəʒo purəʃ.
ont͡ɕəlnəʒo sandər ʃoga.
— ija, mo ʒapəʃte kyzen ʃuən, məj ere eskeren koʃtəm-əs.
tudo təjəm teŋget͡ɕsek βaŋa.ː
jara kijʃəʒla tudən kojaʒe t͡ɕəgəlteʃ.ː
u-u, ija βuj, məj ale təlanet uʃəm purtem, — muʃkəndəʒəm sandər saraj βek ryzaltəʃ.
tidəm ʃonaltat, t͡ɕat͡ɕin ʃymʒəlan kəzətat ʃuj βele t͡ɕut͡ɕeʃ.


Admin login:

[Search]

1-1-6-1


kodʃo keŋeʒəm t͡ɕat͡ɕi at͡ɕaʒ dene koktən lopnurəʃ t͡ɕuʒgan osəp dek ʃijaʃ, terəs kəʃkaʃ polʃaʃ mijenət.

kodʃo
kodʃo
kodʃo
last
ad/no
kodʃo
kod-ʃo
kod-ʃe
stay-PTCP.ACT
vb1-ad
kodʃo
kod-ʃo
kod-ʒe
code-3SG
no-poss
kodʃo
kod-ʃo
kod-ʒe
stay-IMP.3SG
vb1-mood.pers
kodʃo
kod-ø-ʃo
kod-ø-ʒe
stay-CNG-3SG
vb1-conn-poss
kodʃo
kod-ø-ʃo
kod-ø-ʒe
stay-CVB-3SG
vb1-adv-poss
keŋeʒəm
keŋeʒəm
keŋeʒəm
in.the.summer
av
keŋeʒəm
keŋeʒ-əm
keŋeʒ-m
summer-ACC
no-case
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
at͡ɕaʒ
at͡ɕa-ʒ
at͡ɕa-ʒe
father-3SG
no-poss
dene
dene
dene
with
po
koktən
koktən
koktən
as.a.pair
av
lopnurəʃ
lopnurəʃ
lopnurəʃ
Lopnurysh
na
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
osəp
osəp
osəp
Osyp
na
dek
dek
dek
to
po
ʃijaʃ,
ʃij-aʃ
ʃij-aʃ
thresh-INF
vb1-inf
ʃijaʃ,
ʃij-aʃ
ʃij-aʃ
blow-INF
vb1-inf
terəs
terəs
terəs
manure
no
terəs
ter-əs
ter-s
sled-STR
no-enc
kəʃkaʃ
kəʃk-aʃ
kəʃke-aʃ
throw-INF
vb2-inf
polʃaʃ
polʃ-aʃ
polʃo-aʃ
help-INF
vb2-inf
mijenət.
mij-en-ət
mije-en-ət
come-PST2-3PL
vb2-tense-pers



1-1-6-2


skipidar zaβodəʃ ʃupʃəktəmo skipidarʒəm ʃotləktaʃ mijməʒ godəm jaʃajlan t͡ɕuʒgan kugəza təge kalasəʃ:

skipidar
skipidar
skipidar
turpentine
no
zaβodəʃ
zaβod-əʃ
zaβod-ʃ
factory-ILL
no-case
ʃupʃəktəmo
ʃupʃəktəmo
ʃupʃəktəmo
transport
ad
ʃupʃəktəmo
ʃupʃəktə-mo
ʃupʃəkto-me
transport-PTCP.PASS
vb2-ad
ʃupʃəktəmo
ʃupʃ-əktə-mo
ʃupʃ-kte-me
pull-CAUS-PTCP.PASS
vb1-deriv.v-ad
skipidarʒəm
skipidar-ʒə-m
skipidar-ʒe-m
turpentine-3SG-ACC
no-poss-case
ʃotləktaʃ
ʃotlə-kt-aʃ
ʃotlo-kte-aʃ
count-CAUS-INF
vb2-deriv.v-inf
mijməʒ
*ː
*ː
***
***
godəm
godəm
godəm
during
po
jaʃajlan
jaʃajlan
jaʃajlan
Yashaylan
na
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kugəza
kugəza
kugəza
old.man
no
təge
təge
təge
so
av/pa/pr
kalasəʃ:
kalasə-ʃ-ø
kalase-ʃ-ø
say-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-6-3


— ʃijaʃ, terəs kəʃkaʃ tol, iktaʒ pud urʒam kysən puem.

ʃijaʃ,
ʃij-aʃ
ʃij-aʃ
thresh-INF
vb1-inf
ʃijaʃ,
ʃij-aʃ
ʃij-aʃ
blow-INF
vb1-inf
terəs
terəs
terəs
manure
no
terəs
ter-əs
ter-s
sled-STR
no-enc
kəʃkaʃ
kəʃk-aʃ
kəʃke-aʃ
throw-INF
vb2-inf
tol,
tol-ø
tol-ø
come-IMP.2SG
vb1-mood.pers
tol,
tol-ø
tol-ø
come-CNG
vb1-conn
tol,
tol-ø
tol-ø
come-CVB
vb1-adv
iktaʒ
iktaʒ
iktaʒ
somebody
av/pr
pud
pud
pud
pood
no
urʒam
urʒa-m
urʒa-m
rye-ACC
no-case
urʒam
urʒa-m
urʒa-em
rye-1SG
no-poss
urʒam
urʒa-m-ø
urʒa-em-ø
rye-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
urʒam
urʒa-m-ø
urʒa-em-ø
rye-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
urʒam
urʒa-m-ø
urʒa-em-ø
rye-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
kysən
kysən
kysən
on.loan
av/no
kysən
kysə-n
kysø-n
debt-GEN
no-case
kysən
kysə-n
kysø-n
X-GEN
no-case
kysən
ky-sə-n
ky-se-n
stone-ADJ-GEN
no-deriv.ad-case
puem.
puem
puem
bagpipe.mouthpiece
no
puem.
pu-em
pu-em
wood-1SG
no-poss
puem.
pu}-em
puo-em
give-1SG
vb2-pers
puem.
pu}-em
puo-em
blow-1SG
vb2-pers
puem.
pu-em-ø
pu-em-ø
wood-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
puem.
pu-em-ø
pu-em-ø
wood-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
puem.
pu-em-ø
pu-em-ø
wood-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv



1-1-6-4


nuʒna jeŋlan en jøsø ʒap — kinde ʃumo det͡ɕ ont͡ɕət͡ɕso ʒap.

nuʒna
nuʒna
nuʒna
poor
ad/no
nuʒna
nuʒ-na
nuʒ-na
nettle-1PL
no-poss
nuʒna
nuʒ-na
nuʒ-na
pike-1PL
no-poss
jeŋlan
jeŋ-lan
jeŋ-lan
person-DAT
ad/no-case
jeŋlan
jeŋ-la-n
jeŋ-la-n
person-PL-GEN
ad/no-num-case
en
en
en
SUP
pa
jøsø
jøsø
jøsø
difficult
ad/no
jøsø
jøsø-ø
jøsø-ø
regret-IMP.2SG
vb2-mood.pers
jøsø
jøsø-ø
jøsø-ø
regret-CNG
vb2-conn
ʒap —
ʒap
ʒap
time
no
kinde
kinde
kinde
bread
no
ʃumo
ʃu-mo
ʃu-me
reach-PTCP.PASS
vb1-ad
ʃumo
ʃu-mo
ʃu-me
ferment-PTCP.PASS
vb1-ad
ʃumo
ʃu-mo
ʃu-me
whittle-PTCP.PASS
vb1-ad
ʃumo
ʃumo-ø
ʃumo-ø
sharpen-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃumo
ʃum-o
ʃum-je
tire-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ʃumo
ʃumo-ø
ʃumo-ø
sharpen-CNG
vb2-conn
det͡ɕ
det͡ɕ
det͡ɕ
from
po
ont͡ɕət͡ɕso
ont͡ɕət͡ɕso
ont͡ɕət͡ɕso
former
ad
ʒap.
ʒap
ʒap
time
no



1-1-6-5


pazarəʃtat tunam kinde en ʃerge lijeʃ.

pazarəʃtat
pazar-əʃt-at
pazar-ʃt-at
marketplace-3PL-and
ad/no-poss-enc
pazarəʃtat
pazar-əʃt-at
pazar-ʃte-at
marketplace-INE-and
ad/no-case-enc
tunam
tunam
tunam
then
av
tunam
tuna-m
tuna-m
heifer-ACC
no-case
tunam
tuna-m
tuna-em
heifer-1SG
no-poss
tunam
tu-na-m
tu-na-m
that-1PL-ACC
pr-poss-case
tunam
tu-na-m
tu-na-m
gland-1PL-ACC
no-poss-case
tunam
tu-na-m
tu-na-m
banner-1PL-ACC
no-poss-case
tunam
tuna-m-ø
tuna-em-ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
tunam
tuna-m-ø
tuna-em-ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
tunam
tuna-m-ø
tuna-em-ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
kinde
kinde
kinde
bread
no
en
en
en
SUP
pa
ʃerge
ʃerge
ʃerge
expensive
ad
ʃerge
ʃerge
ʃerge
comb
no
ʃerge
ʃer-ge
ʃer-ge
bead-COM
no-case
ʃerge
ʃer-ge
ʃer-ge
pulse-COM
no-case
ʃerge
ʃer-ge
ʃer-ge
need-COM
no-case
ʃerge
ʃerge-ø
ʃerge-ø
look.over-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃerge
ʃerge-ø
ʃerge-ø
look.over-CNG
vb2-conn
lijeʃ.
lijeʃ
lijeʃ
soon
pa
lijeʃ.
lij-eʃ
lij-eʃ
be-3SG
vb1-pers



1-1-6-6


t͡ɕuʒgan kugəzan kuməlʒo peʃ kelʃəʃ.

t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kugəzan
kugəza-n
kugəza-an
old.man-with
no-deriv.ad
kugəzan
kugəza-n
kugəza-n
old.man-GEN
no-case
kuməlʒo
kuməl-ʒo
kuməl-ʒe
mood-3SG
no-poss
peʃ
peʃ
peʃ
very
av
kelʃəʃ.
kelʃə-ʃ-ø
kelʃe-ʃ-ø
appeal.to-PST1-3SG
vb2-tense-pers
kelʃəʃ.
kel-ʃə-ʃ
kel-ʃe-ʃ
step-PTCP.ACT-ILL
vb1-ad-case



1-1-6-7


jaʃaj ʃkeʒ dene pərʎa t͡ɕat͡ɕimat naŋgajəʃ.

jaʃaj
jaʃaj
jaʃaj
Yashay
na
ʃkeʒ
ʃke-ʒ
ʃke-ʒe
REFL-3SG
pr-poss
dene
dene
dene
with
po
pərʎa
pərʎa
pərʎa
together
ad/av
t͡ɕat͡ɕimat
t͡ɕat͡ɕimat
t͡ɕat͡ɕimat
Chachimat
na
naŋgajəʃ.
naŋgajə-ʃ-ø
naŋgaje-ʃ-ø
take-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-6-8


pojan jeŋlan paʃat͡ɕe kid nigunamat uto ogəl.

pojan
pojan
pojan
rich
ad/av/no
jeŋlan
jeŋ-lan
jeŋ-lan
person-DAT
ad/no-case
jeŋlan
jeŋ-la-n
jeŋ-la-n
person-PL-GEN
ad/no-num-case
paʃat͡ɕe
paʃat͡ɕe
paʃat͡ɕe
hard-working
ad/no
kid
kid
kid
hand
no
nigunamat
ɲigunamat
ɲigunamat
in.no.case
av/pr
nigunamat
ɲigunam-at
ɲigunam-at
never-and
av/pr-enc
uto
uto
uto
extra
ad/no
uto
uto-ø
uto-ø
become.superfluous-IMP.2SG
vb2-mood.pers
uto
uto-ø
uto-ø
hurt-IMP.2SG
vb2-mood.pers
uto
uto-ø
uto-ø
become.superfluous-CNG
vb2-conn
uto
uto-ø
uto-ø
hurt-CNG
vb2-conn
ogəl.
og-ø-əl-ø
og-ø-ul-ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-1-6-9


«koktən mijet gən, ala utlarak pua, — ʃona jaʃaj.

«koktən
koktən
koktən
as.a.pair
av
mijet
mij-et
mije-et
come-2SG
vb2-pers
gən,
gən
gən
if
co/pa
ala
ala
ala
maybe
co/pa
ala
ala
ala
pitch
no
ala
a-la
a-la
and-STR
co-enc
ala
a-la
a-la
so-STR
pa-enc
ala
a-la
a-la
oh-STR
in-enc
ala
al-a
ale-a
soften.bast-3SG
vb2-pers
utlarak
utlarak
utlarak
more
av
utlarak
utla-rak
utla-rak
more-COMP
av/po-deg
utlarak
utl-a-rak
utlo-a-rak
escape-3SG-COMP
vb2-pers-deg
pua, —
pu-a
puo-a
give-3SG
vb2-pers
pua, —
pu-a
puo-a
blow-3SG
vb2-pers
ʃona
ʃon-a
ʃono-a
think-3SG
vb2-pers
jaʃaj.
jaʃaj
jaʃaj
Yashay
na



1-1-6-10


— u kinde ʃumeke, kysən nalme kindəm møŋgø puəde ok lij.

u
u
u
new
ad/no
u
u
u
oh
in
kinde
kinde
kinde
bread
no
ʃumeke,
ʃu-meke
ʃu-meke
reach-CVB.PRI
vb1-adv
ʃumeke,
ʃu-meke
ʃu-meke
ferment-CVB.PRI
vb1-adv
ʃumeke,
ʃu-meke
ʃu-meke
whittle-CVB.PRI
vb1-adv
kysən
kysən
kysən
on.loan
av/no
kysən
kysə-n
kysø-n
debt-GEN
no-case
kysən
kysə-n
kysø-n
X-GEN
no-case
kysən
ky-sə-n
ky-se-n
stone-ADJ-GEN
no-deriv.ad-case
nalme
nalme
nalme
purchasing
ad
nalme
nal-me
nal-me
take-PTCP.PASS
vb1-ad
kindəm
kində-m
kinde-m
bread-ACC
no-case
møŋgø
møŋgø
møŋgø
home
av/no/po
puəde
puə-de
puo-de
give-CVB.NEG
vb2-adv
puəde
puə-de
puo-de
blow-CVB.NEG
vb2-adv
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
lij.
lij-ø
lij-ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
lij.
lij-ø
lij-ø
be-CNG
vb1-conn
lij.
lij-ø
lij-ø
be-CVB
vb1-adv



1-1-6-1ː


uke gən, t͡ɕuʒgan kugəza kysən βara nigunamat ok pu, paʃa əʃtəmat tak kaja, no paʃa əʃtəme godəm pukʃa, jykta.ː

uke
uke
uke
no
ad/no/pa
gən,
gən
gən
if
co/pa
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kugəza
kugəza
kugəza
old.man
no
kysən
kysən
kysən
on.loan
av/no
kysən
kysə-n
kysø-n
debt-GEN
no-case
kysən
kysə-n
kysø-n
X-GEN
no-case
kysən
ky-sə-n
ky-se-n
stone-ADJ-GEN
no-deriv.ad-case
βara
βara
βara
then
av/pa
βara
βara
βara
pole
no
βara
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
nigunamat
ɲigunamat
ɲigunamat
in.no.case
av/pr
nigunamat
ɲigunam-at
ɲigunam-at
never-and
av/pr-enc
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
pu,
pu
pu
wood
no
pu,
pu-ø
puo-ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pu,
pu-ø
puo-ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pu,
pu-ø
puo-ø
give-CNG
vb2-conn
pu,
pu-ø
puo-ø
blow-CNG
vb2-conn
paʃa
paʃa
paʃa
work
no
əʃtəmat
əʃtəm-at
əʃtəme-at
done-and
ad-enc
əʃtəmat
əʃtə-m-at
əʃte-me-at
do-PTCP.PASS-and
vb2-ad-enc
tak
tak
tak
like.that
av/co/pa
kaja,
kaj-a
kaje-a
go-3SG
vb2-pers
no
no
no
but
co/no/pa
no
no
no
gee.up
in
paʃa
paʃa
paʃa
work
no
əʃtəme
əʃtəme
əʃtəme
done
ad
əʃtəme
əʃtə-me
əʃte-me
do-PTCP.PASS
vb2-ad
godəm
godəm
godəm
during
po
pukʃa,
pukʃ-a
pukʃo-a
feed-3SG
vb2-pers
jykta.ː
jykt-a
jyktø-a
give.to.drink-3SG
vb2-pers
jykta.ː
jykt-a
jyktø-a
read.out.loud-3SG
vb2-pers
jykta.ː
jy-kt-a
jy-kte-a
drink-CAUS-3SG
vb1-deriv.v-pers



1-1-6-12


tidəʒat peʃ ʃerge».

tidəʒat
tidə-ʒ-at
tide-ʒe-at
this-3SG-and
pr-poss-enc
tidəʒat
tidə-ø-ʒ-at
tide-ø-ʒe-at
drop.into.boiling.water-CNG-3SG-and
vb2-conn-poss-enc
peʃ
peʃ
peʃ
very
av
ʃerge».
ʃerge
ʃerge
expensive
ad
ʃerge».
ʃerge
ʃerge
comb
no
ʃerge».
ʃer-ge
ʃer-ge
bead-COM
no-case
ʃerge».
ʃer-ge
ʃer-ge
pulse-COM
no-case
ʃerge».
ʃer-ge
ʃer-ge
need-COM
no-case
ʃerge».
ʃerge-ø
ʃerge-ø
look.over-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃerge».
ʃerge-ø
ʃerge-ø
look.over-CNG
vb2-conn



1-1-6-13


t͡ɕuʒgan kugəzan nəl ergəʒe ulo.

t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kugəzan
kugəza-n
kugəza-an
old.man-with
no-deriv.ad
kugəzan
kugəza-n
kugəza-n
old.man-GEN
no-case
nəl
nəl
nəl
four
nm
ergəʒe
ergə-ʒe
erge-ʒe
son-3SG
no-poss
ergəʒe
ergə-ʒe
erge-ʒe
warp-IMP.3SG
vb2-mood.pers
ergəʒe
ergə-ʒe
erge-ʒe
reap-IMP.3SG
vb2-mood.pers
ergəʒe
ergə-ø-ʒe
erge-ø-ʒe
warp-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ergəʒe
ergə-ø-ʒe
erge-ø-ʒe
reap-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ulo.
ulo
ulo
is
ad/no/vb



1-1-6-14


kugurakʃe surt kokla paʃam βujlata, paʃam ont͡ɕen əʃtəkta.

kugurakʃe
kugurak-ʃe
kugurak-ʒe
bigger-3SG
ad-poss
kugurakʃe
kugu-rak-ʃe
kugu-rak-ʒe
big-COMP-3SG
ad/no-deg-poss
surt
surt
surt
farmstead
no
kokla
kokla
kokla
distance
ad/no
kokla
kok-la
kok-la
cook-COMP
no-case
kokla
kok-la
kok-la
two-COMP
nm-case
kokla
kok-la
kok-la
cook-PL
no-num
kokla
kok-la
kok-la
two-PL
nm-num
kokla
kok-la
kok-la
cook-STR
no-enc
kokla
kok-la
kok-la
two-STR
nm-enc
paʃam
paʃa-m
paʃa-m
work-ACC
no-case
paʃam
paʃa-m
paʃa-em
work-1SG
no-poss
paʃam
paʃa-m-ø
paʃa-em-ø
work-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
paʃam
paʃa-m-ø
paʃa-em-ø
work-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
paʃam
paʃa-m-ø
paʃa-em-ø
work-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
βujlata,
βujlat-a
βujlate-a
lead-3SG
vb2-pers
paʃam
paʃa-m
paʃa-m
work-ACC
no-case
paʃam
paʃa-m
paʃa-em
work-1SG
no-poss
paʃam
paʃa-m-ø
paʃa-em-ø
work-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
paʃam
paʃa-m-ø
paʃa-em-ø
work-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
paʃam
paʃa-m-ø
paʃa-em-ø
work-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ont͡ɕen
ont͡ɕ-en-ø
ont͡ɕo-en-ø
look-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ont͡ɕen
ont͡ɕ-en
ont͡ɕo-en
look-CVB
vb2-adv
əʃtəkta.
əʃtəkt-a
əʃtəkte-a
make.somebody.do.something-3SG
vb2-pers
əʃtəkta.
əʃtə-kt-a
əʃte-kte-a
do-CAUS-3SG
vb2-deriv.v-pers



1-1-6-15


kokəmʃəʒo ertak skipidar zaβodəʃto ila.

kokəmʃəʒo
kokəmʃə-ʒo
kokəmʃo-ʒe
second-3SG
nm-poss
ertak
ertak
ertak
always
av
ertak
ert-a-k
erte-a-ak
pass-3SG-STR
vb2-pers-enc
ertak
ert-ø-ak
erte-ø-ak
pass-CNG-STR
vb2-conn-enc
skipidar
skipidar
skipidar
turpentine
no
zaβodəʃto
zaβod-əʃto
zaβod-ʃte
factory-INE
no-case
ila.
i-la
i-la
and-STR
co-enc
ila.
i-la
i-la
X-STR
pa-enc
ila.
il-a
ile-a
live-3SG
vb2-pers



1-1-6-16


t͡ɕuʒgan kugəzan skipidar zaβodʃo jal det͡ɕ iktaʒ pel meŋge ørdəʒtø.

t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kugəzan
kugəza-n
kugəza-an
old.man-with
no-deriv.ad
kugəzan
kugəza-n
kugəza-n
old.man-GEN
no-case
skipidar
skipidar
skipidar
turpentine
no
zaβodʃo
zaβod-ʃo
zaβod-ʒe
factory-3SG
no-poss
jal
jal
jal
village
no
det͡ɕ
det͡ɕ
det͡ɕ
from
po
iktaʒ
iktaʒ
iktaʒ
somebody
av/pr
pel
pel
pel
half
no
pel
pel-ø
pel-ø
burn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
pel
pel-ø
pel-ø
burn-CNG
vb1-conn
pel
pel-ø
pel-ø
burn-CVB
vb1-adv
meŋge
meŋge
meŋge
post
no
meŋge
meŋ-ge
meŋ-ge
birthmark-COM
no-case
ørdəʒtø.
ørdəʒtø
ørdəʒtø
at.the.side
av/po
ørdəʒtø.
ørdəʒtø-ø
ørdəʒtø-ø
heel-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ørdəʒtø.
ørdəʒtø-ø
ørdəʒtø-ø
heel-CNG
vb2-conn



1-1-6-17


tide zaβodəʃko ʃem skipidar jərβaʃ toleʃ.

tide
tide
tide
this
pr
tide
tide-ø
tide-ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
tide
tide-ø
tide-ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
zaβodəʃko
zaβod-əʃko
zaβod-ʃke
factory-ILL
no-case
ʃem
ʃem
ʃem
black
ad
skipidar
skipidar
skipidar
turpentine
no
jərβaʃ
jərβaʃ
jərβaʃ
around
av
toleʃ.
toʎ-eʃ
toʎ-eʃ
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
toleʃ.
tol-eʃ
tol-eʃ
come-3SG
vb1-pers



1-1-6-18


t͡ɕuʒgan kugəza nuʒna-βlaklan ʃəʒəm oksam pueda.

t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kugəza
kugəza
kugəza
old.man
no
nuʒna-βlaklan
nuʒna-βlak-lan
nuʒna-βlak-lan
poor-PL-DAT
ad/no-num-case
nuʒna-βlaklan
nuʒ-na-βlak-lan
nuʒ-na-βlak-lan
nettle-1PL-PL-DAT
no-poss-num-case
nuʒna-βlaklan
nuʒ-na-βlak-lan
nuʒ-na-βlak-lan
pike-1PL-PL-DAT
no-poss-num-case
ʃəʒəm
ʃəʒəm
ʃəʒəm
in.autumn
av
ʃəʒəm
ʃəʒə-m
ʃəʒe-m
autumn-ACC
no-case
oksam
oksa-m
oksa-m
money-ACC
no-case
oksam
oksa-m
oksa-em
money-1SG
no-poss
oksam
oksa-m-ø
oksa-em-ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
oksam
oksa-m-ø
oksa-em-ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
oksam
oksa-m-ø
oksa-em-ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
pueda.
pued-a
puede-a
give-3SG
vb2-pers
pueda.
pu}-eda
puo-eda
give-2PL
vb2-pers
pueda.
pu}-eda
puo-eda
blow-2PL
vb2-pers



1-1-6-19


smola zaβodlək biletəm sulaʃ, podəm at͡ɕaləktaʃ, skipidar put͡ɕlan βyrgeɲəm nalaʃ nuʒna jeŋ keŋeʒəm oksam kuʃto mueʃ?

smola
smola
smola
pitch
no
zaβodlək
zaβod-lək
zaβod-lək
factory-ABSTR
no-deriv.n
biletəm
bilet-əm
bilet-m
ticket-ACC
no-case
sulaʃ,
sul-aʃ
sulo-aʃ
redeem.something-INF
vb2-inf
podəm
pod-əm
pod-m
pot-ACC
no-case
at͡ɕaləktaʃ,
at͡ɕaləkt-aʃ
at͡ɕaləkte-aʃ
ask.to.repair-INF
vb2-inf
at͡ɕaləktaʃ,
at͡ɕalə-kt-aʃ
at͡ɕale-kte-aʃ
repair-CAUS-INF
vb2-deriv.v-inf
skipidar
skipidar
skipidar
turpentine
no
put͡ɕlan
put͡ɕla-n
put͡ɕla-an
dishes-with
no-deriv.ad
put͡ɕlan
put͡ɕla-n
put͡ɕla-n
dishes-GEN
no-case
put͡ɕlan
put͡ɕ-lan
put͡ɕ-lan
stem-DAT
no-case
put͡ɕlan
put͡ɕ-la-n
put͡ɕ-la-n
stem-PL-GEN
no-num-case
βyrgeɲəm
βyrgeɲə-m
βyrgeɲe-m
copper-ACC
no-case
nalaʃ
nal-aʃ
nal-aʃ
take-INF
vb1-inf
nuʒna
nuʒna
nuʒna
poor
ad/no
nuʒna
nuʒ-na
nuʒ-na
nettle-1PL
no-poss
nuʒna
nuʒ-na
nuʒ-na
pike-1PL
no-poss
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
keŋeʒəm
keŋeʒəm
keŋeʒəm
in.the.summer
av
keŋeʒəm
keŋeʒ-əm
keŋeʒ-m
summer-ACC
no-case
oksam
oksa-m
oksa-m
money-ACC
no-case
oksam
oksa-m
oksa-em
money-1SG
no-poss
oksam
oksa-m-ø
oksa-em-ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
oksam
oksa-m-ø
oksa-em-ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
oksam
oksa-m-ø
oksa-em-ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
kuʃto
kuʃto
kuʃto
where
av/co/pr
kuʃto
kuʃ-to
kuʃ-ʃte
where-INE
av/co/pr-case
kuʃto
kuʃto-ø
kuʃto-ø
grow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
kuʃto
kuʃto-ø
kuʃto-ø
dance-IMP.2SG
vb2-mood.pers
kuʃto
kuʃto-ø
kuʃto-ø
grow-CNG
vb2-conn
kuʃto
kuʃto-ø
kuʃto-ø
dance-CNG
vb2-conn
mueʃ?
mu-eʃ
mu-eʃ
find-3SG
vb1-pers



1-1-6-20


t͡ɕuʒgan kugəza dek kajde ok lij, t͡ɕuʒgan kugəza luktən ok kudalte, oksam pua, toʎko ʃəman gəna peleʃta: «kø ont͡ɕəlgot͡ɕ oksam naleʃ, skipidar akʃe molo det͡ɕ ʃəmurlan ʃuldərak lijeʃ».

t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kugəza
kugəza
kugəza
old.man
no
dek
dek
dek
to
po
kajde
*ː
*ː
***
***
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
lij,
lij-ø
lij-ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
lij,
lij-ø
lij-ø
be-CNG
vb1-conn
lij,
lij-ø
lij-ø
be-CVB
vb1-adv
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kugəza
kugəza
kugəza
old.man
no
luktən
lukt-ən-ø
lukt-n-ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
luktən
lukt-ən
lukt-n
lead.out-CVB
vb1-adv
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
kudalte,
kudalte-ø
kudalte-ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
kudalte,
kudalte-ø
kudalte-ø
throw-CNG
vb2-conn
oksam
oksa-m
oksa-m
money-ACC
no-case
oksam
oksa-m
oksa-em
money-1SG
no-poss
oksam
oksa-m-ø
oksa-em-ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
oksam
oksa-m-ø
oksa-em-ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
oksam
oksa-m-ø
oksa-em-ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
pua,
pu-a
puo-a
give-3SG
vb2-pers
pua,
pu-a
puo-a
blow-3SG
vb2-pers
toʎko
toʎko
toʎko
but
co/pa
ʃəman
ʃəman
ʃəman
gently
av
ʃəman
ʃəma-n
ʃəma-an
gentle-with
ad-deriv.ad
ʃəman
ʃəm-an
ʃəm-an
seven-with
nm-deriv.ad
ʃəman
ʃəma-n
ʃəma-n
gentle-GEN
ad-case
gəna
gəna
gəna
only
pa
peleʃta:
peleʃt-a
peleʃte-a
say-3SG
vb2-pers
«kø
kø
kø
who
pr
ont͡ɕəlgot͡ɕ
ont͡ɕəlgot͡ɕ
ont͡ɕəlgot͡ɕ
beforehand
av
oksam
oksa-m
oksa-m
money-ACC
no-case
oksam
oksa-m
oksa-em
money-1SG
no-poss
oksam
oksa-m-ø
oksa-em-ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
oksam
oksa-m-ø
oksa-em-ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
oksam
oksa-m-ø
oksa-em-ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
naleʃ,
naʎ-eʃ
naʎe-eʃ
soft.red.clay-LAT
no-case
naleʃ,
nal-eʃ
nal-eʃ
take-3SG
vb1-pers
skipidar
skipidar
skipidar
turpentine
no
akʃe
ak-ʃe
ak-ʒe
price-3SG
no-poss
molo
molo
molo
other
no/pr
det͡ɕ
det͡ɕ
det͡ɕ
from
po
ʃəmurlan
*ː
*ː
***
***
ʃuldərak
ʃuldə-rak
ʃuldo-rak
cheap-COMP
ad-deg
ʃuldərak
ʃuldər-ak
ʃuldər-ak
wing-STR
no-enc
lijeʃ».
lijeʃ
lijeʃ
soon
pa
lijeʃ».
lij-eʃ
lij-eʃ
be-3SG
vb1-pers



1-1-6-21


nuʒna-βlak tidlan toreʃ ogətəl.

nuʒna-βlak
nuʒna-βlak
nuʒna-βlak
poor-PL
ad/no-num
nuʒna-βlak
nuʒ-na-βlak
nuʒ-na-βlak
nettle-1PL-PL
no-poss-num
nuʒna-βlak
nuʒ-na-βlak
nuʒ-na-βlak
pike-1PL-PL
no-poss-num
tidlan
tid-lan
tide-lan
this-DAT
pr-case
toreʃ
toreʃ
toreʃ
crosspiece
ad/av/no/po
toreʃ
tor-eʃ
tor-eʃ
trash-LAT
ad/no-case
toreʃ
tor-eʃ
tor-eʃ
bay-LAT
ad-case
toreʃ
tor-eʃ
tor-eʃ
forest-LAT
no-case
toreʃ
tor-eʃ
tor-eʃ
demand-LAT
no-case
ogətəl.
og-ət-əl-ø
og-ət-ul-ø
NEG-3PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn



1-1-6-2ː


t͡ɕəlt taklanak pojan jeŋ kunam oksam luktən pua!

t͡ɕəlt
t͡ɕəlt
t͡ɕəlt
completely
av/pa
taklanak
taklan-ak
taklan-ak
in.vain-STR
av-enc
pojan
pojan
pojan
rich
ad/av/no
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
kunam
kunam
kunam
when
av/co/pa/pr
oksam
oksa-m
oksa-m
money-ACC
no-case
oksam
oksa-m
oksa-em
money-1SG
no-poss
oksam
oksa-m-ø
oksa-em-ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
oksam
oksa-m-ø
oksa-em-ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
oksam
oksa-m-ø
oksa-em-ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
luktən
lukt-ən-ø
lukt-n-ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
luktən
lukt-ən
lukt-n
lead.out-CVB
vb1-adv
pua!
pu-a
puo-a
give-3SG
vb2-pers
pua!
pu-a
puo-a
blow-3SG
vb2-pers



1-1-6-23


ruʃ, suas pojan-βlak oksam puat gən, prot͡sentəm nalət, manət.

ruʃ,
ruʃ
ruʃ
Russian
no
ruʃ,
ru-ʃ
ru-ʃ
leaven-ILL
no-case
suas
suas
suas
Tatar
no
pojan-βlak
pojan-βlak
pojan-βlak
rich-PL
ad/av/no-num
oksam
oksa-m
oksa-m
money-ACC
no-case
oksam
oksa-m
oksa-em
money-1SG
no-poss
oksam
oksa-m-ø
oksa-em-ø
money-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
oksam
oksa-m-ø
oksa-em-ø
money-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
oksam
oksa-m-ø
oksa-em-ø
money-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
puat
pu-at
pu-at
wood-and
no-enc
puat
pu-at
puo-at
give-3PL
vb2-pers
puat
pu-at
puo-at
blow-3PL
vb2-pers
puat
pu-a-t
puo-a-at
give-3SG-and
vb2-pers-enc
puat
pu-a-t
puo-a-at
blow-3SG-and
vb2-pers-enc
puat
pu-ø-at
puo-ø-at
give-CNG-and
vb2-conn-enc
puat
pu-ø-at
puo-ø-at
blow-CNG-and
vb2-conn-enc
gən,
gən
gən
if
co/pa
prot͡sentəm
prot͡sent-əm
prot͡sent-m
percent-ACC
no-case
nalət,
nal-ət
nal-ət
take-3PL
vb1-pers
manət.
man-ət
man-ət
say-3PL
vb1-pers



1-1-6-24


t͡ɕuʒgan kugəza nimogaj prot͡sentəmat ok nal.

t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kugəza
kugəza
kugəza
old.man
no
nimogaj
ɲimogaj
ɲimogaj
no
ad/pr
prot͡sentəmat
prot͡sent-əm-at
prot͡sent-m-at
percent-ACC-and
no-case-enc
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
nal.
nal-ø
nal-ø
take-IMP.2SG
vb1-mood.pers
nal.
nal-ø
nal-ø
take-CNG
vb1-conn
nal.
nal-ø
nal-ø
take-CVB
vb1-adv



1-1-6-25


lat͡ɕak, jyktet gən, arakam jyeʃ.

lat͡ɕak,
lat͡ɕak
lat͡ɕak
X
av
lat͡ɕak,
lat͡ɕ-ak
lat͡ɕ-ak
just-STR
av/no/pa-enc
lat͡ɕak,
lat͡ɕ-ak
lat͡ɕ-ak
swim.bladder-STR
no-enc
lat͡ɕak,
lat͡ɕ-ak
lat͡ɕe-ak
basket-STR
no-enc
lat͡ɕak,
lat͡ɕ-ak
lat͡ɕe-ak
roller-STR
no-enc
jyktet
jykt-et
jyktø-et
give.to.drink-2SG
vb2-pers
jyktet
jykt-et
jyktø-et
read.out.loud-2SG
vb2-pers
jyktet
jy-kt-et
jy-kte-et
drink-CAUS-2SG
vb1-deriv.v-pers
gən,
gən
gən
if
co/pa
arakam
araka-m
araka-m
vodka-ACC
no-case
arakam
araka-m
araka-em
vodka-1SG
no-poss
arakam
araka-m-ø
araka-em-ø
vodka-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
arakam
araka-m-ø
araka-em-ø
vodka-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
arakam
araka-m-ø
araka-em-ø
vodka-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
jyeʃ.
jy-eʃ
jy-eʃ
drink-3SG
vb1-pers



1-1-6-26


oksa puəʃəlan arakam kuze ot jyktø?

oksa
oksa
oksa
money
no
puəʃəlan
puəʃə-lan
puəʃo-lan
giver-DAT
no-case
puəʃəlan
puəʃə-lan
puəʃo-lan
blowing-DAT
ad/no-case
puəʃəlan
puəʃə-la-n
puəʃo-la-n
giver-PL-GEN
no-num-case
puəʃəlan
puəʃə-la-n
puəʃo-la-n
blowing-PL-GEN
ad/no-num-case
puəʃəlan
puə-ʃə-lan
puo-ʃe-lan
give-PTCP.ACT-DAT
vb2-ad-case
puəʃəlan
puə-ʃə-lan
puo-ʃe-lan
blow-PTCP.ACT-DAT
vb2-ad-case
puəʃəlan
puə-ʃə-la-n
puo-ʃe-la-n
give-PTCP.ACT-PL-GEN
vb2-ad-num-case
puəʃəlan
puə-ʃə-la-n
puo-ʃe-la-n
blow-PTCP.ACT-PL-GEN
vb2-ad-num-case
arakam
araka-m
araka-m
vodka-ACC
no-case
arakam
araka-m
araka-em
vodka-1SG
no-poss
arakam
araka-m-ø
araka-em-ø
vodka-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
arakam
araka-m-ø
araka-em-ø
vodka-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
arakam
araka-m-ø
araka-em-ø
vodka-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
kuze
kuze
kuze
how
av/co/no/pa
ot
o-t
o-t
NEG-2SG
vb-pers
jyktø?
jyktø-ø
jyktø-ø
give.to.drink-IMP.2SG
vb2-mood.pers
jyktø?
jyktø-ø
jyktø-ø
read.out.loud-IMP.2SG
vb2-mood.pers
jyktø?
jyktø-ø
jyktø-ø
give.to.drink-CNG
vb2-conn
jyktø?
jyktø-ø
jyktø-ø
read.out.loud-CNG
vb2-conn
jyktø?
jy-ktø-ø
jy-kte-ø
drink-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
jyktø?
jy-ktø-ø
jy-kte-ø
drink-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn



1-1-6-27


podlan t͡ɕerpət araka ʃuko mo?

podlan
pod-lan
pod-lan
pot-DAT
no-case
podlan
pod-la-n
pod-la-n
pot-PL-GEN
no-num-case
t͡ɕerpət
t͡ɕerpət
t͡ɕerpət
quarter.cup
no
araka
araka
araka
vodka
no
ʃuko
ʃuko
ʃuko
a.lot
ad/av/no
mo?
mo
mo
what
ad/av/pa/pr



1-1-6-28


lu-lut͡ɕko pod ulmaʃte t͡ɕuʒgan kugəza dek ʃəʒe tyŋaltəʃ godəm lu-lut͡ɕko t͡ɕerpət araka toleʃ, iktaʒ kok arɲa ertak pajrem lijeʃ.

lu-lut͡ɕko
lu-lut͡ɕko
lu-lut͡ɕko
ten.to.fifteen
nm
pod
pod
pod
pot
no
ulmaʃte
ulmaʃte
ulmaʃte
in.presence.of
po
ulmaʃte
ulmaʃ-te
ulmaʃ-ʃte
being-INE
no/pa/vb-case
ulmaʃte
ul-maʃ-te
ul-maʃ-ʃte
be-NMLZ-INE
vb1-deriv.n-case
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kugəza
kugəza
kugəza
old.man
no
dek
dek
dek
to
po
ʃəʒe
ʃəʒe
ʃəʒe
autumn
no
ʃəʒe
ʃəʒe-ø
ʃəʒe-ø
drizzle-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃəʒe
ʃəʒe-ø
ʃəʒe-ø
drizzle-CNG
vb2-conn
tyŋaltəʃ
tyŋaltəʃ
tyŋaltəʃ
beginning
ad/no
godəm
godəm
godəm
during
po
lu-lut͡ɕko
lu-lut͡ɕko
lu-lut͡ɕko
ten.to.fifteen
nm
t͡ɕerpət
t͡ɕerpət
t͡ɕerpət
quarter.cup
no
araka
araka
araka
vodka
no
toleʃ,
toʎ-eʃ
toʎ-eʃ
tarred.roofing.paper-LAT
no-case
toleʃ,
tol-eʃ
tol-eʃ
come-3SG
vb1-pers
iktaʒ
iktaʒ
iktaʒ
somebody
av/pr
kok
kok
kok
cook
no
kok
kok
kok
two
nm
arɲa
arɲa
arɲa
week
no
ertak
ertak
ertak
always
av
ertak
ert-a-k
erte-a-ak
pass-3SG-STR
vb2-pers-enc
ertak
ert-ø-ak
erte-ø-ak
pass-CNG-STR
vb2-conn-enc
pajrem
pajrem
pajrem
holiday
no
lijeʃ.
lijeʃ
lijeʃ
soon
pa
lijeʃ.
lij-eʃ
lij-eʃ
be-3SG
vb1-pers



1-1-6-29


tidəm kø ʃotla?

tidəm
tidə-m
tide-m
this-ACC
pr-case
kø
kø
kø
who
pr
ʃotla?
ʃot-la
ʃot-la
use-COMP
no-case
ʃotla?
ʃot-la
ʃot-la
use-PL
no-num
ʃotla?
ʃot-la
ʃot-la
use-STR
no-enc
ʃotla?
ʃotl-a
ʃotlo-a
count-3SG
vb2-pers



1-1-6-30


adak ʃoʃəm puəʃaʃ-nalʃaʃəm ʃotlaʃ zaβod əʃtəʃe-βlak pogənat gən, kugu pajrem lijeʃ.

adak
adak
adak
again
av
ʃoʃəm
ʃoʃəm
ʃoʃəm
in.spring
av
ʃoʃəm
ʃoʃə-m
ʃoʃo-m
spring-ACC
no-case
puəʃaʃ-nalʃaʃəm
puəʃaʃ-nalʃaʃ-əm
puəʃaʃnalʃaʃ-m
having.to.givedebt-ACC
noad/no-case
puəʃaʃ-nalʃaʃəm
puəʃaʃ-nal-ʃaʃ-əm
puəʃaʃnal-ʃaʃ-m
having.to.givetake-PTCP.FUT-ACC
novb1-ad-case
puəʃaʃ-nalʃaʃəm
puə-ʃaʃ-nalʃaʃ-əm
puo-ʃaʃnalʃaʃ-m
give-PTCP.FUTdebt-ACC
vb2-adad/no-case
puəʃaʃ-nalʃaʃəm
puə-ʃaʃ-nal-ʃaʃ-əm
puo-ʃaʃnal-ʃaʃ-m
give-PTCP.FUTtake-PTCP.FUT-ACC
vb2-advb1-ad-case
puəʃaʃ-nalʃaʃəm
puə-ʃaʃ-nalʃaʃ-əm
puo-ʃaʃnalʃaʃ-m
blow-PTCP.FUTdebt-ACC
vb2-adad/no-case
puəʃaʃ-nalʃaʃəm
puə-ʃaʃ-nal-ʃaʃ-əm
puo-ʃaʃnal-ʃaʃ-m
blow-PTCP.FUTtake-PTCP.FUT-ACC
vb2-advb1-ad-case
ʃotlaʃ
ʃotl-aʃ
ʃotlo-aʃ
count-INF
vb2-inf
ʃotlaʃ
ʃot-la-ʃ
ʃot-la-ʃ
use-PL-ILL
no-num-case
ʃotlaʃ
ʃot-la-ʃ
ʃot-la-eʃ
use-PL-LAT
no-num-case
zaβod
zaβod
zaβod
factory
no
əʃtəʃe-βlak
əʃtəʃe-βlak
əʃtəʃe-βlak
doer-PL
ad/no-num
əʃtəʃe-βlak
əʃtə-ʃe-βlak
əʃte-ʃe-βlak
do-PTCP.ACT-PL
vb2-ad-num
pogənat
pogən-at
pogən-at
congress-and
no-enc
pogənat
pogən-at
pogəno-at
gather-3PL
vb2-pers
pogənat
pogə-na-t
pogo-na-at
belongings-1PL-and
no-poss-enc
pogənat
pogən-a-t
pogəno-a-at
gather-3SG-and
vb2-pers-enc
pogənat
pogə-n-at
pogo-n-at
belongings-GEN-and
no-case-enc
pogənat
pogən-ø-at
pogəno-ø-at
gather-CNG-and
vb2-conn-enc
gən,
gən
gən
if
co/pa
kugu
kugu
kugu
big
ad/no
pajrem
pajrem
pajrem
holiday
no
lijeʃ.
lijeʃ
lijeʃ
soon
pa
lijeʃ.
lij-eʃ
lij-eʃ
be-3SG
vb1-pers



1-1-6-31


t͡ɕuʒgan kugəza ʃəʒəm aβansəm pua, βara smola ʃoltəʃo-βlak tudlan tele got͡ɕ skipidarəm ʃupʃəktat.

t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kugəza
kugəza
kugəza
old.man
no
ʃəʒəm
ʃəʒəm
ʃəʒəm
in.autumn
av
ʃəʒəm
ʃəʒə-m
ʃəʒe-m
autumn-ACC
no-case
aβansəm
aβans-əm
aβans-m
advance.payment-ACC
no-case
pua,
pu-a
puo-a
give-3SG
vb2-pers
pua,
pu-a
puo-a
blow-3SG
vb2-pers
βara
βara
βara
then
av/pa
βara
βara
βara
pole
no
βara
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
smola
smola
smola
pitch
no
ʃoltəʃo-βlak
ʃoltəʃo-βlak
ʃoltəʃo-βlak
cook-PL
no-num
ʃoltəʃo-βlak
ʃoltə-ʃo-βlak
ʃolto-ʃe-βlak
boil-PTCP.ACT-PL
vb2-ad-num
tudlan
tud-lan
tudo-lan
3SG-DAT
pr-case
tele
tele
tele
winter
no
got͡ɕ
got͡ɕ
got͡ɕ
over
po
skipidarəm
skipidar-əm
skipidar-m
turpentine-ACC
no-case
ʃupʃəktat.
ʃupʃəkt-at
ʃupʃəkto-at
transport-3PL
vb2-pers
ʃupʃəktat.
ʃupʃəkt-a-t
ʃupʃəkto-a-at
transport-3SG-and
vb2-pers-enc
ʃupʃəktat.
ʃupʃəkt-ø-at
ʃupʃəkto-ø-at
transport-CNG-and
vb2-conn-enc
ʃupʃəktat.
ʃupʃ-əkt-at
ʃupʃ-kte-at
pull-CAUS-3PL
vb1-deriv.v-pers
ʃupʃəktat.
ʃupʃ-əkt-a-t
ʃupʃ-kte-a-at
pull-CAUS-3SG-and
vb1-deriv.v-pers-enc
ʃupʃəktat.
ʃupʃ-əkt-ø-at
ʃupʃ-kte-ø-at
pull-CAUS-CNG-and
vb1-deriv.v-conn-enc



1-1-6-32


t͡ɕuʒganən kokəmʃo ergəʒe ere βozen βele ʃoga.

t͡ɕuʒganən
t͡ɕuʒga-n-ən
t͡ɕuʒga-an-n
coarse-with-GEN
ad-deriv.ad-case
t͡ɕuʒganən
t͡ɕuʒga-n-ən
t͡ɕuʒga-n-n
coarse-GEN-GEN
ad-case-case
kokəmʃo
kokəmʃo
kokəmʃo
second
nm
ergəʒe
ergə-ʒe
erge-ʒe
son-3SG
no-poss
ergəʒe
ergə-ʒe
erge-ʒe
warp-IMP.3SG
vb2-mood.pers
ergəʒe
ergə-ʒe
erge-ʒe
reap-IMP.3SG
vb2-mood.pers
ergəʒe
ergə-ø-ʒe
erge-ø-ʒe
warp-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ergəʒe
ergə-ø-ʒe
erge-ø-ʒe
reap-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ere
ere
ere
always
av/po
ere
ere
ere
clean
ad
βozen
βoz-en-ø
βozo-en-ø
write-PST2-3SG
vb2-tense-pers
βozen
βoz-en
βozo-en
write-CVB
vb2-adv
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele-ø
βele-ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-ʲe
βel-je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele-ø
βele-ø
spill-CNG
vb2-conn
ʃoga.
ʃoga
ʃoga
plough
no
ʃoga.
ʃog-a
ʃogo-a
stand-3SG
vb2-pers



1-1-6-3ː


mo kyleʃəmat keβət gət͡ɕ puat.

mo
mo
mo
what
ad/av/pa/pr
kyleʃəmat
kyleʃ-əm-at
kyleʃ-m-at
need-ACC-and
ad/no-case-enc
keβət
keβət
keβət
shop
no
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
puat.
pu-at
pu-at
wood-and
no-enc
puat.
pu-at
puo-at
give-3PL
vb2-pers
puat.
pu-at
puo-at
blow-3PL
vb2-pers
puat.
pu-a-t
puo-a-at
give-3SG-and
vb2-pers-enc
puat.
pu-a-t
puo-a-at
blow-3SG-and
vb2-pers-enc
puat.
pu-ø-at
puo-ø-at
give-CNG-and
vb2-conn-enc
puat.
pu-ø-at
puo-ø-at
blow-CNG-and
vb2-conn-enc



1-1-6-34


ʃoʃəm, zaβod ʃolten t͡ɕarnəmeke, rast͡ɕetəm əʃtat.ː

ʃoʃəm,
ʃoʃəm
ʃoʃəm
in.spring
av
ʃoʃəm,
ʃoʃə-m
ʃoʃo-m
spring-ACC
no-case
zaβod
zaβod
zaβod
factory
no
ʃolten
ʃolt-en-ø
ʃolto-en-ø
boil-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ʃolten
ʃolt-en
ʃolto-en
boil-CVB
vb2-adv
t͡ɕarnəmeke,
t͡ɕarnə-meke
t͡ɕarne-meke
stop-CVB.PRI
vb2-adv
rast͡ɕetəm
rast͡ɕet-əm
rast͡ɕet-m
calculation-ACC
no-case
əʃtat.ː
ə-ʃ-t-at
ə-ʃ-t-at
NEG-PST-3PL-and
vb-tense-pers-enc
əʃtat.ː
əʃt-at
əʃte-at
do-3PL
vb2-pers
əʃtat.ː
əʃt-a-t
əʃte-a-at
do-3SG-and
vb2-pers-enc
əʃtat.ː
əʃt-ø-at
əʃte-ø-at
do-CNG-and
vb2-conn-enc



1-1-6-35


kumʃo ergəʒe ozaŋəʃke koʃteʃ.

kumʃo
kumʃo
kumʃo
third
av/nm
ergəʒe
ergə-ʒe
erge-ʒe
son-3SG
no-poss
ergəʒe
ergə-ʒe
erge-ʒe
warp-IMP.3SG
vb2-mood.pers
ergəʒe
ergə-ʒe
erge-ʒe
reap-IMP.3SG
vb2-mood.pers
ergəʒe
ergə-ø-ʒe
erge-ø-ʒe
warp-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ergəʒe
ergə-ø-ʒe
erge-ø-ʒe
reap-CNG-3SG
vb2-conn-poss
ozaŋəʃke
ozaŋ-əʃke
ozaŋ-ʃke
Kazan-ILL
pn-case
koʃteʃ.
koʃt-eʃ
koʃt-eʃ
go-3SG
vb1-pers



1-1-6-36


ozaŋəʃke ikganaʃte kolo-kumlo ula dene skipidarəm naŋgaja.

ozaŋəʃke
ozaŋ-əʃke
ozaŋ-ʃke
Kazan-ILL
pn-case
ikganaʃte
*ː
*ː
***
***
kolo-kumlo
kolo-kumlo
kolo-kumlo
twenty.to.thirty
nm
ula
ula
ula
cart
no
ula
u-la
u-la
new-COMP
ad/no-case
ula
u-la
u-la
new-PL
ad/no-num
ula
u-la
u-la
new-STR
ad/no-enc
ula
u-la
u-la
oh-STR
in-enc
ula
u-ø-la
uo-ø-la
take.care.of-CNG-STR
vb2-conn-enc
ula
u-ø-la
uo-ø-la
stroke-CNG-STR
vb2-conn-enc
dene
dene
dene
with
po
skipidarəm
skipidar-əm
skipidar-m
turpentine-ACC
no-case
naŋgaja.
naŋgaj-a
naŋgaje-a
take-3SG
vb2-pers



1-1-6-37


nələmʃe, makarʒe, keβətəʃte ʃogəlteʃ da urem βokten koʃteʃ, molo paʃaʒe uke.

nələmʃe,
nələmʃe
nələmʃe
fourth
av/nm
makarʒe,
makarʒe
makarʒe
Makarzhe
na
keβətəʃte
keβət-əʃte
keβət-ʃte
shop-INE
no-case
ʃogəlteʃ
ʃogəlt-eʃ
ʃogəlt-eʃ
stand-3SG
vb1-pers
da
da
da
and
co
da
da
da
yes
pa
urem
urem
urem
street
no
urem
ur-em
ur-em
squirrel-1SG
no-poss
urem
ur-em
uro-em
bury-1SG
vb2-pers
urem
ur-em-ø
ur-em-ø
squirrel-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
urem
ur-em-ø
ur-em-ø
squirrel-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
urem
ur-em-ø
ur-em-ø
squirrel-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
βokten
βokten
βokten
beside
av/po
βokten
βokt-en-ø
βokto-en-ø
strip.bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
βokten
βokt-en
βokto-en
strip.bark-CVB
vb2-adv
koʃteʃ,
koʃt-eʃ
koʃt-eʃ
go-3SG
vb1-pers
molo
molo
molo
other
no/pr
paʃaʒe
paʃa-ʒe
paʃa-ʒe
work-3SG
no-poss
uke.
uke
uke
no
ad/no/pa



1-1-6-38


makarlan kolo ik ij temən gənat, t͡ɕuʒgan kuβa tudəm ale ere izilan ʃotla: «ale tudən jeʃəʒe uke, modən koʃteʃ gənat, kelʃa», — maneʃ.ː

makarlan
makarlan
makarlan
Makarlan
na
kolo
kolo
kolo
twenty
nm
kolo
kolo-ø
kolo-ø
die-IMP.2SG
vb2-mood.pers
kolo
kolo-ø
kolo-ø
die-CNG
vb2-conn
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
ij
ij
ij
year
no
ij
ij
ij
ice
no
ij
ij
ij
chisel
no
ij
ij-ø
ij-ø
swim-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ij
ij-ø
ij-ø
swim-CNG
vb1-conn
ij
ij-ø
ij-ø
swim-CVB
vb1-adv
temən
temən
temən
filling.everything
av
temən
temə-n
teme-n
subject-GEN
no-case
temən
tem-ən-ø
tem-n-ø
fill.up-PST2-3SG
vb1-tense-pers
temən
tem-ən
tem-n
fill.up-CVB
vb1-adv
temən
te-m-ən
te-em-n
2PL-1SG-GEN
pr-poss-case
temən
te-m-ən-ø
te-em-n-ø
you-TRANS-PST2-3SG
pr-deriv.v-tense-pers
temən
te-m-ən
te-em-n
you-TRANS-CVB
pr-deriv.v-adv
gənat,
gənat
gənat
even.though
co/pa
gənat,
gəna-t
gəna-at
only-and
pa-enc
gənat,
gən-at
gən-at
if-and
co/pa-enc
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kuβa
kuβa
kuβa
old.woman
no
kuβa
kuβa
kuβa
reddish-brown
ad
tudəm
tudəm
tudəm
him/her
pr
tudəm
tudo-m
tudo-m
3SG-ACC
pr-case
ale
aʎe
aʎe
or
av/co/pa
ale
ale-ø
ale-ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ale
ale-ø
ale-ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
ere
ere
ere
always
av/po
ere
ere
ere
clean
ad
izilan
izi-lan
izi-lan
small-DAT
ad/no-case
izilan
izi-la-n
izi-la-n
small-PL-GEN
ad/no-num-case
ʃotla:
ʃot-la
ʃot-la
use-COMP
no-case
ʃotla:
ʃot-la
ʃot-la
use-PL
no-num
ʃotla:
ʃot-la
ʃot-la
use-STR
no-enc
ʃotla:
ʃotl-a
ʃotlo-a
count-3SG
vb2-pers
«ale
ale
ale
or
av/co/pa
«ale
ale-ø
ale-ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
«ale
ale-ø
ale-ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
tudən
tudən
tudən
his/her
pr
tudən
tudo-n
tudo-n
3SG-GEN
pr-case
jeʃəʒe
jeʃ-əʒe
jeʃ-ʒe
family-3SG
no-poss
uke,
uke
uke
no
ad/no/pa
modən
modə-n
modo-n
blueberry-GEN
no-case
modən
modə-n
modo-n
fashion-GEN
no-case
modən
mod-ən-ø
mod-n-ø
play-PST2-3SG
vb1-tense-pers
modən
mod-ən
mod-n
play-CVB
vb1-adv
koʃteʃ
koʃt-eʃ
koʃt-eʃ
go-3SG
vb1-pers
gənat,
gənat
gənat
even.though
co/pa
gənat,
gəna-t
gəna-at
only-and
pa-enc
gənat,
gən-at
gən-at
if-and
co/pa-enc
kelʃa», —
kelʃ-a
kelʃe-a
appeal.to-3SG
vb2-pers
maneʃ.ː
maneʃ
maneʃ
it.is.said
av
maneʃ.ː
man-eʃ
man-eʃ
say-3SG
vb1-pers



1-1-6-39


t͡ɕat͡ɕim at͡ɕaʒe t͡ɕuʒgan kugəza dek namijen purtəʃ gən, t͡ɕat͡ɕi t͡ɕəlt ørø.ː

t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
Chachim
na
at͡ɕaʒe
at͡ɕaʒe
at͡ɕaʒe
my.dear
no
at͡ɕaʒe
at͡ɕa-ʒe
at͡ɕa-ʒe
father-3SG
no-poss
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kugəza
kugəza
kugəza
old.man
no
dek
dek
dek
to
po
namijen
namij-en-ø
namije-en-ø
bring-PST2-3SG
vb2-tense-pers
namijen
namij-en
namije-en
bring-CVB
vb2-adv
purtəʃ
purtə-ʃ-ø
purto-ʃ-ø
bring.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
gən,
gən
gən
if
co/pa
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
t͡ɕəlt
t͡ɕəlt
t͡ɕəlt
completely
av/pa
ørø.ː
ørø
ørø
groove
no
ørø.ː
ør-ø
ør-je
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-6-40


kudβet͡ɕe urem mogərəʃ iziʃ tajəl, urem tyrəʃtø, kapka ik βelne, kud ugəlan pørt, ureməʃke — kud kugu okna.

kudβet͡ɕe
kudβet͡ɕe
kudβet͡ɕe
Kudveche
na
urem
urem
urem
street
no
urem
ur-em
ur-em
squirrel-1SG
no-poss
urem
ur-em
uro-em
bury-1SG
vb2-pers
urem
ur-em-ø
ur-em-ø
squirrel-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
urem
ur-em-ø
ur-em-ø
squirrel-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
urem
ur-em-ø
ur-em-ø
squirrel-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
mogərəʃ
mogərəʃ
mogərəʃ
in.the.direction.of
po
mogərəʃ
mogər-əʃ
mogər-ʃ
body-ILL
no-case
iziʃ
iziʃ
iziʃ
a.bit
av
iziʃ
izi-ʃ
izi-ʃ
small-ILL
ad/no-case
tajəl,
tajəl
tajəl
slope
no
urem
urem
urem
street
no
urem
ur-em
ur-em
squirrel-1SG
no-poss
urem
ur-em
uro-em
bury-1SG
vb2-pers
urem
ur-em-ø
ur-em-ø
squirrel-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
urem
ur-em-ø
ur-em-ø
squirrel-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
urem
ur-em-ø
ur-em-ø
squirrel-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
tyrəʃtø,
tyr-əʃtø
tyr-ʃte
edge-INE
no-case
tyrəʃtø,
tyr-əʃtø
tyr-ʃte
embroidery-INE
no-case
kapka
kapka
kapka
gate
no
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
βelne,
βelne
βelne
on.the.side
po
kud
kud
kud
six
nm
ugəlan
ugəlan
ugəlan
cornered
ad
ugəlan
ugəl-an
ugəl-an
corner-with
no-deriv.ad
pørt,
pørt
pørt
house
no
ureməʃke —
urem-əʃke
urem-ʃke
street-ILL
no-case
kud
kud
kud
six
nm
kugu
kugu
kugu
big
ad/no
okna.
okna
okna
window
no



1-1-6-41


pørt βaʃtareʃ — kok pat͡ɕaʃan klat.

pørt
pørt
pørt
house
no
βaʃtareʃ —
βaʃtareʃ
βaʃtareʃ
toward
ad/av/po
βaʃtareʃ —
βaʃtar-eʃ
βaʃtar-eʃ
maple-LAT
no-case
kok
kok
kok
cook
no
kok
kok
kok
two
nm
pat͡ɕaʃan
pat͡ɕaʃan
pat͡ɕaʃan
with.a.floor
ad
pat͡ɕaʃan
pat͡ɕaʃ-an
pat͡ɕaʃ-an
floor-with
no/po-deriv.ad
pat͡ɕaʃan
pat͡ɕaʃ-an
pat͡ɕaʃ-an
X-with
ad-deriv.ad
klat.
klat
klat
storage
no



1-1-6-42


kapka βes βelne, ureməʃkəla — omsan keβət.

kapka
kapka
kapka
gate
no
βes
βes
βes
different
ad/pr
βelne,
βelne
βelne
on.the.side
po
ureməʃkəla —
urem-əʃkə-la
urem-ʃke-la
street-ILL-STR
no-case-enc
omsan
omsan
omsan
with.a.door
ad
omsan
omsa-n
omsa-an
door-with
no-deriv.ad
omsan
omsa-n
omsa-n
door-GEN
no-case
keβət.
keβət
keβət
shop
no



1-1-6-43


keβət ʃeŋgelne — βes pørt, ʃurno klat.

keβət
keβət
keβət
shop
no
ʃeŋgelne —
ʃeŋgelne
ʃeŋgelne
behind
av/po
βes
βes
βes
different
ad/pr
pørt,
pørt
pørt
house
no
ʃurno
ʃurno
ʃurno
crops
no
klat.
klat
klat
storage
no



1-1-6-4ː


ʃeŋgel oraltəʒat peʃ kykʃø ulət.ː

ʃeŋgel
ʃeŋgel
ʃeŋgel
back
ad/no
oraltəʒat
oraltə-ʒ-at
oralte-ʒe-at
outbuildings-3SG-and
no-poss-enc
oraltəʒat
or-alt-ə-ʒ-at
oro-alt-je-ʒe-at
rage-REF-PST1.3SG-3SG-and
vb2-deriv.v-tense.pers-poss-enc
peʃ
peʃ
peʃ
very
av
kykʃø
kykʃø
kykʃø
high
ad
ulət.ː
ul-ət
ul-ət
be-3PL
vb1-pers



1-1-6-45


kudβet͡ɕəʃte, leβaʃ jəmalne, jeŋ kutkəla ʃoleʃ.

kudβet͡ɕəʃte,
kudβet͡ɕəʃte
kudβet͡ɕəʃte
Kudvechyshte
na
leβaʃ
leβaʃ
leβaʃ
shed
no
leβaʃ
leβ-aʃ
leβe-aʃ
melt-INF
vb2-inf
jəmalne,
jəmalne
jəmalne
at.the.bottom
av/po
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
kutkəla
kutkə-la
kutko-la
ant-COMP
no-case
kutkəla
kutkə-la
kutko-la
ant-PL
no-num
kutkəla
kutkə-la
kutko-la
ant-STR
no-enc
ʃoleʃ.
ʃol-eʃ
ʃol-eʃ
bracelet-LAT
no-case
ʃoleʃ.
ʃol-eʃ
ʃolo-eʃ
gut-LAT
no-case
ʃoleʃ.
ʃol-eʃ
ʃolo-eʃ
elm-LAT
no-case
ʃoleʃ.
ʃol-eʃ
ʃolo-eʃ
raft-LAT
no-case
ʃoleʃ.
ʃol-eʃ
ʃolo-eʃ
slippery.place-LAT
no-case
ʃoleʃ.
ʃol-eʃ
ʃolo-eʃ
secret-LAT
no-case
ʃoleʃ.
ʃol-eʃ
ʃolo-eʃ
thief-LAT
no-case
ʃoleʃ.
ʃoʎ-eʃ
ʃoʎo-eʃ
little.brother-LAT
no-case
ʃoleʃ.
ʃol-eʃ
ʃol-eʃ
boil-3SG
vb1-pers



1-1-6-46


juʒəʒo kørgø βyta gət͡ɕ terəsəm luktən kəʃkat, juʒəʒo orβaʃke optat.

juʒəʒo
juʒəʒo
juʒəʒo
some
pr
juʒəʒo
juʒə-ʒo
juʒo-ʒe
some-3SG
pr-poss
juʒəʒo
ju-ʒə-ʒo
ju-ʒe-ʒe
magic-3SG-3SG
no-poss-poss
juʒəʒo
ju-ʒə-ʒo
ju-ʒe-ʒe
cool-3SG-3SG
no-poss-poss
kørgø
kørgø
kørgø
inside
ad/no
βyta
βyta
βyta
shed
no
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
terəsəm
terəs-əm
terəs-m
manure-ACC
no-case
terəsəm
terəsə-m
terəse-m
on.a.sled-ACC
ad-case
terəsəm
ter-əsə-m
ter-se-m
sled-ADJ-ACC
no-deriv.ad-case
luktən
lukt-ən-ø
lukt-n-ø
lead.out-PST2-3SG
vb1-tense-pers
luktən
lukt-ən
lukt-n
lead.out-CVB
vb1-adv
kəʃkat,
kəʃk-at
kəʃke-at
throw-3PL
vb2-pers
kəʃkat,
kəʃk-a-t
kəʃke-a-at
throw-3SG-and
vb2-pers-enc
kəʃkat,
kəʃk-ø-at
kəʃke-ø-at
throw-CNG-and
vb2-conn-enc
juʒəʒo
juʒəʒo
juʒəʒo
some
pr
juʒəʒo
juʒə-ʒo
juʒo-ʒe
some-3SG
pr-poss
juʒəʒo
ju-ʒə-ʒo
ju-ʒe-ʒe
magic-3SG-3SG
no-poss-poss
juʒəʒo
ju-ʒə-ʒo
ju-ʒe-ʒe
cool-3SG-3SG
no-poss-poss
orβaʃke
orβa-ʃke
orβa-ʃke
cart-ILL
no-case
optat.
opt-at
opto-at
put-3PL
vb2-pers
optat.
opt-at
opto-at
bark-3PL
vb2-pers
optat.
opt-a-t
opto-a-at
put-3SG-and
vb2-pers-enc
optat.
opt-a-t
opto-a-at
bark-3SG-and
vb2-pers-enc
optat.
opt-ø-at
opto-ø-at
put-CNG-and
vb2-conn-enc
optat.
opt-ø-at
opto-ø-at
bark-CNG-and
vb2-conn-enc



1-1-6-47


kok-kum orβa pot͡ɕela lektən kaja, kok-kum orβa pot͡ɕela tolən ʃogaleʃ.

kok-kum
kok-kum
kok-kum
two.or.three
nm
orβa
orβa
orβa
cart
no
pot͡ɕela
pot͡ɕela
pot͡ɕela
one.after.another
ad/av/po
pot͡ɕela
pot͡ɕe-la
pot͡ɕe-la
one.after.another-STR
av/po-enc
lektən
lekt-ən-ø
lekt-n-ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
lektən
lekt-ən
lekt-n
go-CVB
vb1-adv
kaja,
kaj-a
kaje-a
go-3SG
vb2-pers
kok-kum
kok-kum
kok-kum
two.or.three
nm
orβa
orβa
orβa
cart
no
pot͡ɕela
pot͡ɕela
pot͡ɕela
one.after.another
ad/av/po
pot͡ɕela
pot͡ɕe-la
pot͡ɕe-la
one.after.another-STR
av/po-enc
tolən
tol-ən-ø
tol-n-ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
tolən
tol-ən
tol-n
come-CVB
vb1-adv
ʃogaleʃ.
ʃogal-eʃ
ʃogal-eʃ
stand.up-3SG
vb1-pers



1-1-6-48


t͡ɕuʒgan kugəza, jaʃaj den ydərʒø tolməm ala-kuʃet͡ɕ uʒən, lektənat ʃuo:

t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kugəza,
kugəza
kugəza
old.man
no
jaʃaj
jaʃaj
jaʃaj
Yashay
na
den
den
den
and
co
ydərʒø
ydər-ʒø
ydər-ʒe
daughter-3SG
no-poss
ydərʒø
ydər-ʒø
ydər-ʒe
Virgo-3SG
no-poss
tolməm
tolmə-m
tolmo-m
arrival-ACC
ad-case
tolməm
tol-mə-m
tol-me-m
come-PTCP.PASS-ACC
vb1-ad-case
ala-kuʃet͡ɕ
ala-kuʃet͡ɕ
ala-kuʃet͡ɕ
from.somewhere
av/pr
uʒən,
uʒ-ən-ø
uʒ-n-ø
see-PST2-3SG
vb1-tense-pers
uʒən,
uʒ-ən
uʒ-n
see-CVB
vb1-adv
uʒən,
u-ʒə-n
u-ʒe-n
new-3SG-GEN
ad/no-poss-case
lektənat
lekt-ən-at
lekt-n-at
go-PST2-2SG
vb1-tense-pers
lektənat
lekt-əna-t
lekt-na-at
go-1PL-and
vb1-pers-enc
lektənat
lekt-ən-ø-at
lekt-n-ø-at
go-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
lektənat
lekt-ən-at
lekt-n-at
go-CVB-and
vb1-adv-enc
ʃuo:
ʃu-o
ʃu-je
reach-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ʃuo:
ʃu-o
ʃu-je
ferment-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ʃuo:
ʃu-o
ʃu-je
whittle-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-6-49


— ket͡ɕəβal marte terəs kəʃkaʃ polʃeda, ket͡ɕəβal det͡ɕ βara ʃijaʃ kajeda, — mane.ː

ket͡ɕəβal
ket͡ɕəβal
ket͡ɕəβal
midday
no
marte
marte
marte
up.to
po
terəs
terəs
terəs
manure
no
terəs
ter-əs
ter-s
sled-STR
no-enc
kəʃkaʃ
kəʃk-aʃ
kəʃke-aʃ
throw-INF
vb2-inf
polʃeda,
polʃ-eda
polʃo-eda
help-2PL
vb2-pers
ket͡ɕəβal
ket͡ɕəβal
ket͡ɕəβal
midday
no
det͡ɕ
det͡ɕ
det͡ɕ
from
po
βara
βara
βara
then
av/pa
βara
βara
βara
pole
no
βara
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
ʃijaʃ
ʃij-aʃ
ʃij-aʃ
thresh-INF
vb1-inf
ʃijaʃ
ʃij-aʃ
ʃij-aʃ
blow-INF
vb1-inf
kajeda, —
kaj-eda
kaje-eda
go-2PL
vb2-pers
mane.ː
man-ʲe
man-je
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-6-50


pakt͡ɕaʃ lekmeke, t͡ɕat͡ɕi adakat t͡ɕotrak ørø: idəm pet͡ɕe tit͡ɕ — ertak kaβan.

pakt͡ɕaʃ
pakt͡ɕa-ʃ
pakt͡ɕa-ʃ
garden-ILL
no-case
pakt͡ɕaʃ
pakt͡ɕa-ʃ
pakt͡ɕa-eʃ
garden-LAT
no-case
lekmeke,
lek-meke
lekt-meke
go-CVB.PRI
vb1-adv
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
adakat
adakat
adakat
still
av
adakat
adak-at
adak-at
again-and
av-enc
t͡ɕotrak
t͡ɕot-rak
t͡ɕot-rak
very-COMP
av-deg
t͡ɕotrak
t͡ɕot-rak
t͡ɕot-rak
number-COMP
no-deg
ørø:
ørø
ørø
groove
no
ørø:
ør-ø
ør-je
be.surprised-PST1.3SG
vb1-tense.pers
idəm
idəm
idəm
threshing.floor
no
pet͡ɕe
pet͡ɕe
pet͡ɕe
fence
no
pet͡ɕe
pet͡ɕe
pet͡ɕe
outrunner
no
pet͡ɕe
pet͡ɕe-ø
pet͡ɕe-ø
fence.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pet͡ɕe
pet͡ɕe-ø
pet͡ɕe-ø
fence.in-CNG
vb2-conn
tit͡ɕ —
tit͡ɕ
tit͡ɕ
full
ad/av/po
ertak
ertak
ertak
always
av
ertak
ert-a-k
erte-a-ak
pass-3SG-STR
vb2-pers-enc
ertak
ert-ø-ak
erte-ø-ak
pass-CNG-STR
vb2-conn-enc
kaβan.
kaβan
kaβan
stack
no
kaβan.
kaβa-n
kaβa-an
sky-with
no-deriv.ad
kaβan.
kaβa-n
kaβa-an
lower.abdomen-with
no-deriv.ad
kaβan.
kaβa-n
kaβa-an
weight-with
no-deriv.ad
kaβan.
kaβa-n
kaβa-n
sky-GEN
no-case
kaβan.
kaβa-n
kaβa-n
lower.abdomen-GEN
no-case
kaβan.
kaβa-n
kaβa-n
weight-GEN
no-case



1-1-6-51


arkambalən ʃəʒəmat ulo jalʒənat tənar kaβan ok lij ala-mo!

arkambalən
arkambal-ən
arkambal-n
hill-GEN
no-case
ʃəʒəmat
ʃəʒəm-at
ʃəʒəm-at
in.autumn-and
av-enc
ʃəʒəmat
ʃəʒə-m-at
ʃəʒe-m-at
autumn-ACC-and
no-case-enc
ʃəʒəmat
ʃəʒə-m-at
ʃəʒe-me-at
drizzle-PTCP.PASS-and
vb2-ad-enc
ulo
ulo
ulo
is
ad/no/vb
jalʒənat
jal-ʒə-n-at
jal-ʒe-n-at
village-3SG-GEN-and
no-poss-case-enc
tənar
tənar
tənar
that.much
av/pr
kaβan
kaβan
kaβan
stack
no
kaβan
kaβa-n
kaβa-an
sky-with
no-deriv.ad
kaβan
kaβa-n
kaβa-an
lower.abdomen-with
no-deriv.ad
kaβan
kaβa-n
kaβa-an
weight-with
no-deriv.ad
kaβan
kaβa-n
kaβa-n
sky-GEN
no-case
kaβan
kaβa-n
kaβa-n
lower.abdomen-GEN
no-case
kaβan
kaβa-n
kaβa-n
weight-GEN
no-case
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
lij
lij-ø
lij-ø
be-IMP.2SG
vb1-mood.pers
lij
lij-ø
lij-ø
be-CNG
vb1-conn
lij
lij-ø
lij-ø
be-CVB
vb1-adv
ala-mo!
ala-mo
ala-mo
something
pa/pr



1-1-6-52


adak kaβanʒe mogaj ulət: kaʒnəʒe — t͡ɕat͡ɕimət pørt det͡ɕən kugurak.ː

adak
adak
adak
again
av
kaβanʒe
kaβan-ʒe
kaβan-ʒe
stack-3SG
no-poss
kaβanʒe
kaβa-n-ʒe
kaβa-an-ʒe
sky-with-3SG
no-deriv.ad-poss
kaβanʒe
kaβa-n-ʒe
kaβa-an-ʒe
lower.abdomen-with-3SG
no-deriv.ad-poss
kaβanʒe
kaβa-n-ʒe
kaβa-an-ʒe
weight-with-3SG
no-deriv.ad-poss
kaβanʒe
kaβa-n-ʒe
kaβa-n-ʒe
sky-GEN-3SG
no-case-poss
kaβanʒe
kaβa-n-ʒe
kaβa-n-ʒe
lower.abdomen-GEN-3SG
no-case-poss
kaβanʒe
kaβa-n-ʒe
kaβa-n-ʒe
weight-GEN-3SG
no-case-poss
mogaj
mogaj
mogaj
what.sort.of
ad/pa/pr
ulət:
ul-ət
ul-ət
be-3PL
vb1-pers
kaʒnəʒe —
kaʒnə-ʒe
kaʒne-ʒe
each-3SG
pr-poss
t͡ɕat͡ɕimət
t͡ɕat͡ɕimət
t͡ɕat͡ɕimət
Chachimyt
na
pørt
pørt
pørt
house
no
det͡ɕən
det͡ɕən
det͡ɕən
from
po
kugurak.ː
kugurak
kugurak
bigger
ad
kugurak.ː
kugu-rak
kugu-rak
big-COMP
ad/no-deg



1-1-6-53


idəməʃtat jeŋ kutkəla ʃoleʃ.

idəməʃtat
idəm-əʃt-at
idəm-ʃt-at
threshing.floor-3PL-and
no-poss-enc
idəməʃtat
idəm-əʃt-at
idəm-ʃte-at
threshing.floor-INE-and
no-case-enc
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
kutkəla
kutkə-la
kutko-la
ant-COMP
no-case
kutkəla
kutkə-la
kutko-la
ant-PL
no-num
kutkəla
kutkə-la
kutko-la
ant-STR
no-enc
ʃoleʃ.
ʃol-eʃ
ʃol-eʃ
bracelet-LAT
no-case
ʃoleʃ.
ʃol-eʃ
ʃolo-eʃ
gut-LAT
no-case
ʃoleʃ.
ʃol-eʃ
ʃolo-eʃ
elm-LAT
no-case
ʃoleʃ.
ʃol-eʃ
ʃolo-eʃ
raft-LAT
no-case
ʃoleʃ.
ʃol-eʃ
ʃolo-eʃ
slippery.place-LAT
no-case
ʃoleʃ.
ʃol-eʃ
ʃolo-eʃ
secret-LAT
no-case
ʃoleʃ.
ʃol-eʃ
ʃolo-eʃ
thief-LAT
no-case
ʃoleʃ.
ʃoʎ-eʃ
ʃoʎo-eʃ
little.brother-LAT
no-case
ʃoleʃ.
ʃol-eʃ
ʃol-eʃ
boil-3SG
vb1-pers



1-1-6-54


ikganaʃte βit͡ɕ ʃareməm ʃijaʃ tyŋaʎət͡ɕ.

ikganaʃte
ikganaʃte
ikganaʃte
Ikganashte
na
βit͡ɕ
βit͡ɕ
βit͡ɕ
five
nm
ʃareməm
ʃarem-əm
ʃarem-m
sheaves-ACC
no-case
ʃareməm
ʃar-em-əm
ʃar-em-m
sphere-1SG-ACC
no-poss-case
ʃareməm
ʃar-em-əm
ʃar-em-m
horsehair-1SG-ACC
no-poss-case
ʃareməm
ʃar-em-əm
ʃar-em-əm
sphere-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
ʃareməm
ʃar-em-əm
ʃar-em-əm
horsehair-TRANS-PST1.1SG
no-deriv.v-tense.pers
ʃijaʃ
ʃij-aʃ
ʃij-aʃ
thresh-INF
vb1-inf
ʃijaʃ
ʃij-aʃ
ʃij-aʃ
blow-INF
vb1-inf
tyŋaʎət͡ɕ.
tyŋal-ʲət͡ɕ
tyŋal-ət͡ɕ
start-PST1.2SG
vb1-tense.pers
tyŋaʎət͡ɕ.
tyŋal-ʲət͡ɕ
tyŋal-ət͡ɕ
start-PST1.3PL
vb1-tense.pers



1-1-6-5ː


ʃarem kuʒu gənat, ʃukən ʃijmaʃte βaʃke-βaʃke βele lektən βozət.

ʃarem
ʃarem
ʃarem
sheaves
no
ʃarem
ʃar-em
ʃar-em
sphere-1SG
no-poss
ʃarem
ʃar-em
ʃar-em
horsehair-1SG
no-poss
ʃarem
ʃar-em
ʃare-em
spread.out-1SG
vb2-pers
ʃarem
ʃar-em-ø
ʃar-em-ø
sphere-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ʃarem
ʃar-em-ø
ʃar-em-ø
horsehair-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ʃarem
ʃar-em-ø
ʃar-em-ø
sphere-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ʃarem
ʃar-em-ø
ʃar-em-ø
horsehair-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ʃarem
ʃar-em-ø
ʃar-em-ø
sphere-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ʃarem
ʃar-em-ø
ʃar-em-ø
horsehair-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
kuʒu
kuʒu
kuʒu
long
ad
gənat,
gənat
gənat
even.though
co/pa
gənat,
gəna-t
gəna-at
only-and
pa-enc
gənat,
gən-at
gən-at
if-and
co/pa-enc
ʃukən
ʃukən
ʃukən
a.lot
av
ʃukən
ʃukə-n
ʃuko-n
a.lot-GEN
ad/av/no-case
ʃijmaʃte
ʃijmaʃ-te
ʃijmaʃ-ʃte
threshing-INE
no-case
ʃijmaʃte
ʃij-maʃ-te
ʃij-maʃ-ʃte
thresh-NMLZ-INE
vb1-deriv.n-case
ʃijmaʃte
ʃij-maʃ-te
ʃij-maʃ-ʃte
blow-NMLZ-INE
vb1-deriv.n-case
βaʃke-βaʃke
βaʃke-βaʃke
βaʃkeβaʃke
soonsoon
ad/av/noad/av/no
βaʃke-βaʃke
βaʃke-βaʃke-ø
βaʃkeβaʃke-ø
soonhurry-IMP.2SG
ad/av/novb2-mood.pers
βaʃke-βaʃke
βaʃke-βaʃke-ø
βaʃkeβaʃke-ø
soonhurry-CNG
ad/av/novb2-conn
βaʃke-βaʃke
βaʃke-ø-βaʃke
βaʃke-øβaʃke
hurry-IMP.2SGsoon
vb2-mood.persad/av/no
βaʃke-βaʃke
βaʃke-ø-βaʃke-ø
βaʃke-øβaʃke-ø
hurry-IMP.2SGhurry-IMP.2SG
vb2-mood.persvb2-mood.pers
βaʃke-βaʃke
βaʃke-ø-βaʃke-ø
βaʃke-øβaʃke-ø
hurry-IMP.2SGhurry-CNG
vb2-mood.persvb2-conn
βaʃke-βaʃke
βaʃke-ø-βaʃke
βaʃke-øβaʃke
hurry-CNGsoon
vb2-connad/av/no
βaʃke-βaʃke
βaʃke-ø-βaʃke-ø
βaʃke-øβaʃke-ø
hurry-CNGhurry-IMP.2SG
vb2-connvb2-mood.pers
βaʃke-βaʃke
βaʃke-ø-βaʃke-ø
βaʃke-øβaʃke-ø
hurry-CNGhurry-CNG
vb2-connvb2-conn
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele-ø
βele-ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-ʲe
βel-je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele-ø
βele-ø
spill-CNG
vb2-conn
lektən
lekt-ən-ø
lekt-n-ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
lektən
lekt-ən
lekt-n
go-CVB
vb1-adv
βozət.
βoz-ət
βoz-ət
lie.down-3PL
vb1-pers



1-1-6-56


ʃijən pətarəmek, pualtaʃ, arβam numalaʃ tyŋalət.

ʃijən
ʃijən
ʃijən
silver
av
ʃijən
ʃij-ən
ʃij-n
silver-GEN
ad/no-case
ʃijən
ʃij-ən
ʃij-n
tree.ring-GEN
no-case
ʃijən
ʃij-ən-ø
ʃij-n-ø
thresh-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃijən
ʃij-ən-ø
ʃij-n-ø
blow-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃijən
ʃij-ən
ʃij-n
thresh-CVB
vb1-adv
ʃijən
ʃij-ən
ʃij-n
blow-CVB
vb1-adv
pətarəmek,
pətarə-mek
pətare-mek
finish-CVB.PRI
vb2-adv
pualtaʃ,
pualt-aʃ
pualt-aʃ
be.given-INF
vb1-inf
pualtaʃ,
pualt-aʃ
pualte-aʃ
winnow-INF
vb2-inf
pualtaʃ,
pu-alt-aʃ
puo-alt-aʃ
give-REF-INF
vb2-deriv.v-inf
pualtaʃ,
pu-alt-aʃ
puo-alt-aʃ
blow-REF-INF
vb2-deriv.v-inf
arβam
arβa-m
arβa-m
chaff-ACC
no-case
arβam
arβa-m
arβa-em
chaff-1SG
no-poss
arβam
arβa-m-ø
arβa-em-ø
chaff-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
arβam
arβa-m-ø
arβa-em-ø
chaff-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
arβam
arβa-m-ø
arβa-em-ø
chaff-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
numalaʃ
numal-aʃ
numal-aʃ
carry-INF
vb1-inf
tyŋalət.
tyŋal-ət
tyŋal-ət
start-3PL
vb1-pers



1-1-6-57


kərəme kəltaʒəm pakt͡ɕaʃak kaβanəʃ optat.

kərəme
kərə-me
kəre-me
beat-PTCP.PASS
vb2-ad
kəltaʒəm
kəlta-ʒə-m
kəlta-ʒe-m
sheaf-3SG-ACC
no-poss-case
pakt͡ɕaʃak
pakt͡ɕa-ʃ-ak
pakt͡ɕa-ʃ-ak
garden-ILL-STR
no-case-enc
pakt͡ɕaʃak
pakt͡ɕa-ʃ-ak
pakt͡ɕa-eʃ-ak
garden-LAT-STR
no-case-enc
kaβanəʃ
kaβan-əʃ
kaβan-ʃ
stack-ILL
no-case
kaβanəʃ
kaβa-n-əʃ
kaβa-an-ʃ
sky-with-ILL
no-deriv.ad-case
kaβanəʃ
kaβa-n-əʃ
kaβa-an-ʃ
lower.abdomen-with-ILL
no-deriv.ad-case
kaβanəʃ
kaβa-n-əʃ
kaβa-an-ʃ
weight-with-ILL
no-deriv.ad-case
kaβanəʃ
kaβa-n-əʃ
kaβa-n-ʃ
sky-GEN-ILL
no-case-case
kaβanəʃ
kaβa-n-əʃ
kaβa-n-ʃ
lower.abdomen-GEN-ILL
no-case-case
kaβanəʃ
kaβa-n-əʃ
kaβa-n-ʃ
weight-GEN-ILL
no-case-case
optat.
opt-at
opto-at
put-3PL
vb2-pers
optat.
opt-at
opto-at
bark-3PL
vb2-pers
optat.
opt-a-t
opto-a-at
put-3SG-and
vb2-pers-enc
optat.
opt-a-t
opto-a-at
bark-3SG-and
vb2-pers-enc
optat.
opt-ø-at
opto-ø-at
put-CNG-and
vb2-conn-enc
optat.
opt-ø-at
opto-ø-at
bark-CNG-and
vb2-conn-enc



1-1-6-58


tənar ʃuko ʃijmaʃte arβaʒat, pərt͡ɕəʒat ʃuko lekteʃ.

tənar
tənar
tənar
that.much
av/pr
ʃuko
ʃuko
ʃuko
a.lot
ad/av/no
ʃijmaʃte
ʃijmaʃ-te
ʃijmaʃ-ʃte
threshing-INE
no-case
ʃijmaʃte
ʃij-maʃ-te
ʃij-maʃ-ʃte
thresh-NMLZ-INE
vb1-deriv.n-case
ʃijmaʃte
ʃij-maʃ-te
ʃij-maʃ-ʃte
blow-NMLZ-INE
vb1-deriv.n-case
arβaʒat,
arβa-ʒ-at
arβa-ʒe-at
chaff-3SG-and
no-poss-enc
pərt͡ɕəʒat
pərt͡ɕə-ʒ-at
pərt͡ɕe-ʒe-at
grain-3SG-and
no-poss-enc
ʃuko
ʃuko
ʃuko
a.lot
ad/av/no
lekteʃ.
lekt-eʃ
lekt-eʃ
go-3SG
vb1-pers



1-1-6-59


arβaʒəm, kerem dene pidən-pidən, βigak sarajəʃ numalət.

arβaʒəm,
arβa-ʒə-m
arβa-ʒe-m
chaff-3SG-ACC
no-poss-case
kerem
kerem
kerem
rope
no
kerem
kerem
kerem
personal.plot.of.land
no
kerem
ker-em
kere-em
truth-1SG
ad/no-poss
kerem
ker-em-ø
kere-em-ø
truth-TRANS-IMP.2SG
ad/no-deriv.v-mood.pers
kerem
ker-em-ø
kere-em-ø
truth-TRANS-CNG
ad/no-deriv.v-conn
kerem
ker-em-ø
kere-em-ø
truth-TRANS-CVB
ad/no-deriv.v-adv
dene
dene
dene
with
po
pidən-pidən,
pid-ən-ø-pid-ən-ø
pid-n-øpid-n-ø
tie-PST2-3SGtie-PST2-3SG
vb1-tense-persvb1-tense-pers
pidən-pidən,
pid-ən-ø-pid-ən
pid-n-øpid-n
tie-PST2-3SGtie-CVB
vb1-tense-persvb1-adv
pidən-pidən,
pid-ən-pid-ən-ø
pid-npid-n-ø
tie-CVBtie-PST2-3SG
vb1-advvb1-tense-pers
pidən-pidən,
pid-ən-pid-ən
pid-npid-n
tie-CVBtie-CVB
vb1-advvb1-adv
βigak
βigak
βigak
immediately
av
sarajəʃ
saraj-əʃ
saraj-ʃ
shed-ILL
no-case
numalət.
numal-ət
numal-ət
carry-3PL
vb1-pers



1-1-6-60


sarajəʃ pakt͡ɕa gət͡ɕla βigak kyzaʃ lijeʃ.

sarajəʃ
saraj-əʃ
saraj-ʃ
shed-ILL
no-case
pakt͡ɕa
pakt͡ɕa
pakt͡ɕa
garden
no
gət͡ɕla
gət͡ɕ-la
gət͡ɕ-la
from-STR
po-enc
βigak
βigak
βigak
immediately
av
kyzaʃ
kyz-aʃ
kyzø-aʃ
go.up-INF
vb2-inf
lijeʃ.
lijeʃ
lijeʃ
soon
pa
lijeʃ.
lij-eʃ
lij-eʃ
be-3SG
vb1-pers



1-1-6-61


oŋa dene kyβar gajəm əʃtəme.

oŋa
oŋa
oŋa
board
no
dene
dene
dene
with
po
kyβar
kyβar
kyβar
floor
no
gajəm
gaj-əm
gaj-m
like-ACC
ad/av/pa/po-case
əʃtəme.
əʃtəme
əʃtəme
done
ad
əʃtəme.
əʃtə-me
əʃte-me
do-PTCP.PASS
vb2-ad



1-1-6-62


saraj aŋəʃte — kapka gaj kugu omsa.

saraj
saraj
saraj
shed
no
aŋəʃte —
aŋ-əʃte
aŋ-ʃte
hole-INE
no-case
aŋəʃte —
aŋ-əʃte
aŋ-ʃte
width-INE
no-case
kapka
kapka
kapka
gate
no
gaj
gaj
gaj
like
ad/av/pa/po
kugu
kugu
kugu
big
ad/no
omsa.
omsa
omsa
door
no



1-1-6-63


pərt͡ɕəʒəm, idəmeʃak pudapka dene βisen-βisen, kølan kunar puaʃ kalasəme — meʃakəʃ optat.

pərt͡ɕəʒəm,
pərt͡ɕə-ʒə-m
pərt͡ɕe-ʒe-m
grain-3SG-ACC
no-poss-case
idəmeʃak
idəm-eʃ-ak
idəm-eʃ-ak
threshing.floor-LAT-STR
no-case-enc
pudapka
pudapka
pudapka
vessel.holding.one.pood
no
dene
dene
dene
with
po
βisen-βisen,
βis-en-ø-βis-en-ø
βise-en-øβise-en-ø
weigh-PST2-3SGweigh-PST2-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
βisen-βisen,
βis-en-ø-βis-en
βise-en-øβise-en
weigh-PST2-3SGweigh-CVB
vb2-tense-persvb2-adv
βisen-βisen,
βis-en-βis-en-ø
βise-enβise-en-ø
weigh-CVBweigh-PST2-3SG
vb2-advvb2-tense-pers
βisen-βisen,
βis-en-βis-en
βise-enβise-en
weigh-CVBweigh-CVB
vb2-advvb2-adv
kølan
kølan
kølan
whom
pr
kølan
kø-lan
kø-lan
who-DAT
pr-case
kølan
kø-la-n
kø-la-n
who-PL-GEN
pr-num-case
kunar
kunar
kunar
how.many
av/co/pr
puaʃ
pu-aʃ
puo-aʃ
give-INF
vb2-inf
puaʃ
pu-aʃ
puo-aʃ
blow-INF
vb2-inf
kalasəme —
kalasəme
kalasəme
spoken
ad
kalasəme —
kalasə-me
kalase-me
say-PTCP.PASS
vb2-ad
meʃakəʃ
meʃak-əʃ
meʃak-ʃ
bag-ILL
no-case
optat.
opt-at
opto-at
put-3PL
vb2-pers
optat.
opt-at
opto-at
bark-3PL
vb2-pers
optat.
opt-a-t
opto-a-at
put-3SG-and
vb2-pers-enc
optat.
opt-a-t
opto-a-at
bark-3SG-and
vb2-pers-enc
optat.
opt-ø-at
opto-ø-at
put-CNG-and
vb2-conn-enc
optat.
opt-ø-at
opto-ø-at
bark-CNG-and
vb2-conn-enc



1-1-6-64


urʒa nalʃe nuʒna-βlak, t͡ɕuʒgan kugəzalan taum əʃten-əʃten, kø ik pudəm, kø kok pudəm, kø kumətəm numal-numal kajat.ː

urʒa
urʒa
urʒa
rye
no
nalʃe
nalʃe
nalʃe
buyer
no
nalʃe
nal-ʃe
nal-ʃe
take-PTCP.ACT
vb1-ad
nuʒna-βlak,
nuʒna-βlak
nuʒna-βlak
poor-PL
ad/no-num
nuʒna-βlak,
nuʒ-na-βlak
nuʒ-na-βlak
nettle-1PL-PL
no-poss-num
nuʒna-βlak,
nuʒ-na-βlak
nuʒ-na-βlak
pike-1PL-PL
no-poss-num
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kugəzalan
kugəza-lan
kugəza-lan
old.man-DAT
no-case
kugəzalan
kugəza-la-n
kugəza-la-n
old.man-PL-GEN
no-num-case
taum
tau-m
tau-m
thanks-ACC
in/no-case
əʃten-əʃten,
əʃt-en-ø-əʃt-en-ø
əʃte-en-øəʃte-en-ø
do-PST2-3SGdo-PST2-3SG
vb2-tense-persvb2-tense-pers
əʃten-əʃten,
əʃt-en-ø-əʃt-en
əʃte-en-øəʃte-en
do-PST2-3SGdo-CVB
vb2-tense-persvb2-adv
əʃten-əʃten,
əʃt-en-əʃt-en-ø
əʃte-enəʃte-en-ø
do-CVBdo-PST2-3SG
vb2-advvb2-tense-pers
əʃten-əʃten,
əʃt-en-əʃt-en
əʃte-enəʃte-en
do-CVBdo-CVB
vb2-advvb2-adv
kø
kø
kø
who
pr
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
pudəm,
pud-əm
pud-m
pood-ACC
no-case
kø
kø
kø
who
pr
kok
kok
kok
cook
no
kok
kok
kok
two
nm
pudəm,
pud-əm
pud-m
pood-ACC
no-case
kø
kø
kø
who
pr
kumətəm
kumət-əm
kumət-m
three-ACC
nm-case
numal-numal
numal-ø-numal-ø
numal-ønumal-ø
carry-IMP.2SGcarry-IMP.2SG
vb1-mood.persvb1-mood.pers
numal-numal
numal-ø-numal-ø
numal-ønumal-ø
carry-IMP.2SGcarry-CNG
vb1-mood.persvb1-conn
numal-numal
numal-ø-numal-ø
numal-ønumal-ø
carry-IMP.2SGcarry-CVB
vb1-mood.persvb1-adv
numal-numal
numal-ø-numal-ø
numal-ønumal-ø
carry-CNGcarry-IMP.2SG
vb1-connvb1-mood.pers
numal-numal
numal-ø-numal-ø
numal-ønumal-ø
carry-CNGcarry-CNG
vb1-connvb1-conn
numal-numal
numal-ø-numal-ø
numal-ønumal-ø
carry-CNGcarry-CVB
vb1-connvb1-adv
numal-numal
numal-ø-numal-ø
numal-ønumal-ø
carry-CVBcarry-IMP.2SG
vb1-advvb1-mood.pers
numal-numal
numal-ø-numal-ø
numal-ønumal-ø
carry-CVBcarry-CNG
vb1-advvb1-conn
numal-numal
numal-ø-numal-ø
numal-ønumal-ø
carry-CVBcarry-CVB
vb1-advvb1-adv
kajat.ː
kaj-at
kaj-at
X-and
in-enc
kajat.ː
kaj-at
kaj-at
aftergrass-and
no-enc
kajat.ː
kaj-at
kaje-at
go-3PL
vb2-pers
kajat.ː
kaj-a-t
kaje-a-at
go-3SG-and
vb2-pers-enc



1-1-6-65


jara keŋeʒəm t͡ɕuʒgan kok kaβanəm ʃijən ʃalata.

jara
jara
jara
empty
ad/av/no
jara
jar-a
jare-a
catch.someone-3SG
vb2-pers
jara
jar-a
jare-a
take.up-3SG
vb2-pers
keŋeʒəm
keŋeʒəm
keŋeʒəm
in.the.summer
av
keŋeʒəm
keŋeʒ-əm
keŋeʒ-m
summer-ACC
no-case
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kok
kok
kok
cook
no
kok
kok
kok
two
nm
kaβanəm
kaβan-əm
kaβan-m
stack-ACC
no-case
kaβanəm
kaβa-n-əm
kaβa-an-m
sky-with-ACC
no-deriv.ad-case
kaβanəm
kaβa-n-əm
kaβa-an-m
lower.abdomen-with-ACC
no-deriv.ad-case
kaβanəm
kaβa-n-əm
kaβa-an-m
weight-with-ACC
no-deriv.ad-case
kaβanəm
kaβa-n-əm
kaβa-n-m
sky-GEN-ACC
no-case-case
kaβanəm
kaβa-n-əm
kaβa-n-m
lower.abdomen-GEN-ACC
no-case-case
kaβanəm
kaβa-n-əm
kaβa-n-m
weight-GEN-ACC
no-case-case
ʃijən
ʃijən
ʃijən
silver
av
ʃijən
ʃij-ən
ʃij-n
silver-GEN
ad/no-case
ʃijən
ʃij-ən
ʃij-n
tree.ring-GEN
no-case
ʃijən
ʃij-ən-ø
ʃij-n-ø
thresh-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃijən
ʃij-ən-ø
ʃij-n-ø
blow-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃijən
ʃij-ən
ʃij-n
thresh-CVB
vb1-adv
ʃijən
ʃij-ən
ʃij-n
blow-CVB
vb1-adv
ʃalata.
ʃalat-a
ʃalate-a
scatter-3SG
vb2-pers



1-1-6-6ː


ydaʃ moɲ tudən ʃijən tolaʃəʃaʃ uke, kysən puəməʒəm møŋgø pogəməʒak sita.

ydaʃ
yd-aʃ
ydø-aʃ
sow-INF
vb2-inf
moɲ
moɲ
moɲ
and.the.like
pa
tudən
tudən
tudən
his/her
pr
tudən
tudo-n
tudo-n
3SG-GEN
pr-case
ʃijən
ʃijən
ʃijən
silver
av
ʃijən
ʃij-ən
ʃij-n
silver-GEN
ad/no-case
ʃijən
ʃij-ən
ʃij-n
tree.ring-GEN
no-case
ʃijən
ʃij-ən-ø
ʃij-n-ø
thresh-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃijən
ʃij-ən-ø
ʃij-n-ø
blow-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃijən
ʃij-ən
ʃij-n
thresh-CVB
vb1-adv
ʃijən
ʃij-ən
ʃij-n
blow-CVB
vb1-adv
tolaʃəʃaʃ
tolaʃə-ʃaʃ
tolaʃe-ʃaʃ
try-PTCP.FUT
vb2-ad
uke,
uke
uke
no
ad/no/pa
kysən
kysən
kysən
on.loan
av/no
kysən
kysə-n
kysø-n
debt-GEN
no-case
kysən
kysə-n
kysø-n
X-GEN
no-case
kysən
ky-sə-n
ky-se-n
stone-ADJ-GEN
no-deriv.ad-case
puəməʒəm
puəmə-ʒə-m
puəmo-ʒe-m
given-3SG-ACC
ad-poss-case
puəməʒəm
puə-mə-ʒə-m
puo-me-ʒe-m
give-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb2-ad-poss-case
puəməʒəm
puə-mə-ʒə-m
puo-me-ʒe-m
blow-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb2-ad-poss-case
møŋgø
møŋgø
møŋgø
home
av/no/po
pogəməʒak
pogəmə-ʒ-ak
pogəmo-ʒe-ak
storage-3SG-STR
ad-poss-enc
pogəməʒak
pogə-mə-ʒ-ak
pogo-me-ʒe-ak
gather-PTCP.PASS-3SG-STR
vb2-ad-poss-enc
sita.
sita
sita
enough
in/vb
sita.
sita
sita
sieve
no
sita.
sit-a
site-a
suffice-3SG
vb2-pers



1-1-6-67


lat͡ɕak teləm kinde ak kyza gən, iktaʒ kaβanəm ʃijeʃ, adak ozaŋ olaʃte pajdale podŕadəm naleʃ gən, ʃijəkta.

lat͡ɕak
lat͡ɕak
lat͡ɕak
X
av
lat͡ɕak
lat͡ɕ-ak
lat͡ɕ-ak
just-STR
av/no/pa-enc
lat͡ɕak
lat͡ɕ-ak
lat͡ɕ-ak
swim.bladder-STR
no-enc
lat͡ɕak
lat͡ɕ-ak
lat͡ɕe-ak
basket-STR
no-enc
lat͡ɕak
lat͡ɕ-ak
lat͡ɕe-ak
roller-STR
no-enc
teləm
teləm
teləm
in.winter
av
teləm
telə-m
tele-m
winter-ACC
no-case
kinde
kinde
kinde
bread
no
ak
ak
ak
price
no
kyza
kyz-a
kyzø-a
go.up-3SG
vb2-pers
kyza
ky-za
ky-za
ripen-IMP.2PL
vb1-mood.pers
gən,
gən
gən
if
co/pa
iktaʒ
iktaʒ
iktaʒ
somebody
av/pr
kaβanəm
kaβan-əm
kaβan-m
stack-ACC
no-case
kaβanəm
kaβa-n-əm
kaβa-an-m
sky-with-ACC
no-deriv.ad-case
kaβanəm
kaβa-n-əm
kaβa-an-m
lower.abdomen-with-ACC
no-deriv.ad-case
kaβanəm
kaβa-n-əm
kaβa-an-m
weight-with-ACC
no-deriv.ad-case
kaβanəm
kaβa-n-əm
kaβa-n-m
sky-GEN-ACC
no-case-case
kaβanəm
kaβa-n-əm
kaβa-n-m
lower.abdomen-GEN-ACC
no-case-case
kaβanəm
kaβa-n-əm
kaβa-n-m
weight-GEN-ACC
no-case-case
ʃijeʃ,
ʃij-eʃ
ʃij-eʃ
silver-LAT
ad/no-case
ʃijeʃ,
ʃij-eʃ
ʃij-eʃ
tree.ring-LAT
no-case
ʃijeʃ,
ʃij-eʃ
ʃij-eʃ
thresh-3SG
vb1-pers
ʃijeʃ,
ʃij-eʃ
ʃij-eʃ
blow-3SG
vb1-pers
adak
adak
adak
again
av
ozaŋ
ozaŋ
ozaŋ
Kazan
pn
ozaŋ
ozaŋ-ø
ozaŋ-ø
get.an.owner-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ozaŋ
ozaŋ-ø
ozaŋ-ø
get.an.owner-CNG
vb1-conn
ozaŋ
ozaŋ-ø
ozaŋ-ø
get.an.owner-CVB
vb1-adv
ozaŋ
oza-ŋ-ø
oza-aŋ-ø
owner-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ozaŋ
oza-ŋ-ø
oza-aŋ-ø
owner-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ozaŋ
oza-ŋ-ø
oza-aŋ-ø
owner-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
olaʃte
ola-ʃte
ola-ʃte
city-INE
no-case
olaʃte
ola-ʃte
ola-ʃte
motley-INE
ad-case
pajdale
pajdale
pajdale
useful
ad
podŕadəm
podŕad-əm
podŕad-m
contract-ACC
no-case
naleʃ
naʎ-eʃ
naʎe-eʃ
soft.red.clay-LAT
no-case
naleʃ
nal-eʃ
nal-eʃ
take-3SG
vb1-pers
gən,
gən
gən
if
co/pa
ʃijəkta.
ʃij-əkt-a
ʃij-kte-a
thresh-CAUS-3SG
vb1-deriv.v-pers
ʃijəkta.
ʃij-əkt-a
ʃij-kte-a
blow-CAUS-3SG
vb1-deriv.v-pers



1-1-6-68


təgədən, ik pudən, kok pudən, t͡ɕuʒgan ʃagal uʒala.

təgədən,
təgədən
təgədən
finely
av
təgədən,
təgədə-n
təgəde-n
fine-GEN
ad/no-case
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
pudən,
pud-ən
pud-n
pood-GEN
no-case
kok
kok
kok
cook
no
kok
kok
kok
two
nm
pudən,
pud-ən
pud-n
pood-GEN
no-case
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
ʃagal
ʃagal
ʃagal
little
ad/av/no
uʒala.
uʒal-a
uʒale-a
sell-3SG
vb2-pers



1-1-6-69


lat͡ɕak smola zaβod pajɕːik-βlaklan skipidar akeʃ ʃotlen pueda.

lat͡ɕak
lat͡ɕak
lat͡ɕak
X
av
lat͡ɕak
lat͡ɕ-ak
lat͡ɕ-ak
just-STR
av/no/pa-enc
lat͡ɕak
lat͡ɕ-ak
lat͡ɕ-ak
swim.bladder-STR
no-enc
lat͡ɕak
lat͡ɕ-ak
lat͡ɕe-ak
basket-STR
no-enc
lat͡ɕak
lat͡ɕ-ak
lat͡ɕe-ak
roller-STR
no-enc
smola
smola
smola
pitch
no
zaβod
zaβod
zaβod
factory
no
pajɕːik-βlaklan
pajɕːik-βlak-lan
pajɕːik-βlak-lan
shareholder-PL-DAT
no-num-case
skipidar
skipidar
skipidar
turpentine
no
akeʃ
ak-eʃ
ak-eʃ
price-LAT
no-case
ʃotlen
ʃotl-en-ø
ʃotlo-en-ø
count-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ʃotlen
ʃotl-en
ʃotlo-en
count-CVB
vb2-adv
pueda.
pued-a
puede-a
give-3SG
vb2-pers
pueda.
pu}-eda
puo-eda
give-2PL
vb2-pers
pueda.
pu}-eda
puo-eda
blow-2PL
vb2-pers



1-1-6-70


t͡ɕat͡ɕi kəltam numalʃəʒla da ʃarem ʃarəʃəʒla ik ydər dene peʃ kelʃəʃ.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
kəltam
kəlta-m
kəlta-m
sheaf-ACC
no-case
kəltam
kəlta-m
kəlta-em
sheaf-1SG
no-poss
kəltam
kəlta-m-ø
kəlta-em-ø
sheaf-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
kəltam
kəlta-m-ø
kəlta-em-ø
sheaf-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
kəltam
kəlta-m-ø
kəlta-em-ø
sheaf-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
numalʃəʒla
numal-ʃəʒla
numal-ʃəʒla
carry-CVB.SIM.3SG
vb1-adv.pers
numalʃəʒla
numalʃə-ʒ-la
numalʃe-ʒe-la
porter-3SG-COMP
no-poss-case
numalʃəʒla
numalʃə-ʒ-la
numalʃe-ʒe-la
porter-3SG-PL
no-poss-num
numalʃəʒla
numalʃə-ʒ-la
numalʃe-ʒe-la
porter-3SG-STR
no-poss-enc
numalʃəʒla
numal-ʃə-ʒ-la
numal-ʃe-ʒe-la
carry-PTCP.ACT-3SG-COMP
vb1-ad-poss-case
numalʃəʒla
numal-ʃə-ʒ-la
numal-ʃe-ʒe-la
carry-PTCP.ACT-3SG-PL
vb1-ad-poss-num
numalʃəʒla
numal-ʃə-ʒ-la
numal-ʃe-ʒe-la
carry-PTCP.ACT-3SG-STR
vb1-ad-poss-enc
da
da
da
and
co
da
da
da
yes
pa
ʃarem
ʃarem
ʃarem
sheaves
no
ʃarem
ʃar-em
ʃar-em
sphere-1SG
no-poss
ʃarem
ʃar-em
ʃar-em
horsehair-1SG
no-poss
ʃarem
ʃar-em
ʃare-em
spread.out-1SG
vb2-pers
ʃarem
ʃar-em-ø
ʃar-em-ø
sphere-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ʃarem
ʃar-em-ø
ʃar-em-ø
horsehair-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ʃarem
ʃar-em-ø
ʃar-em-ø
sphere-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ʃarem
ʃar-em-ø
ʃar-em-ø
horsehair-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ʃarem
ʃar-em-ø
ʃar-em-ø
sphere-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ʃarem
ʃar-em-ø
ʃar-em-ø
horsehair-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
ʃarəʃəʒla
ʃarə-ʃəʒla
ʃare-ʃəʒla
spread.out-CVB.SIM.3SG
vb2-adv.pers
ʃarəʃəʒla
ʃarəʃ-əʒ-la
ʃarəʃ-ʒe-la
flooring-3SG-COMP
no-poss-case
ʃarəʃəʒla
ʃarəʃ-əʒ-la
ʃarəʃ-ʒe-la
flooring-3SG-PL
no-poss-num
ʃarəʃəʒla
ʃarəʃ-əʒ-la
ʃarəʃ-ʒe-la
flooring-3SG-STR
no-poss-enc
ʃarəʃəʒla
ʃarə-ʃə-ʒ-la
ʃare-ʃe-ʒe-la
spread.out-PTCP.ACT-3SG-COMP
vb2-ad-poss-case
ʃarəʃəʒla
ʃarə-ʃə-ʒ-la
ʃare-ʃe-ʒe-la
spread.out-PTCP.ACT-3SG-PL
vb2-ad-poss-num
ʃarəʃəʒla
ʃarə-ʃə-ʒ-la
ʃare-ʃe-ʒe-la
spread.out-PTCP.ACT-3SG-STR
vb2-ad-poss-enc
ʃarəʃəʒla
ʃar-əʃ-əʒ-la
ʃar-ʃ-ʒe-la
sphere-ILL-3SG-STR
no-case-poss-enc
ʃarəʃəʒla
ʃar-əʃ-əʒ-la
ʃar-ʃ-ʒe-la
horsehair-ILL-3SG-STR
no-case-poss-enc
ʃarəʃəʒla
ʃarə-ʃ-ø-əʒ-la
ʃare-ʃ-ø-ʒe-la
spread.out-PST1-3SG-3SG-STR
vb2-tense-pers-poss-enc
ik
ik
ik
one
ad/nm/pa/pr
ydər
ydər
ydər
daughter
no
ydər
ydər
ydər
Virgo
no
dene
dene
dene
with
po
peʃ
peʃ
peʃ
very
av
kelʃəʃ.
kelʃə-ʃ-ø
kelʃe-ʃ-ø
appeal.to-PST1-3SG
vb2-tense-pers
kelʃəʃ.
kel-ʃə-ʃ
kel-ʃe-ʃ
step-PTCP.ACT-ILL
vb1-ad-case



1-1-6-71


ydər «lopnurak ulam» mane.

ydər
ydər
ydər
daughter
no
ydər
ydər
ydər
Virgo
no
«lopnurak
lopnurak
lopnurak
Lopnurak
na
ulam»
ula-m
ula-m
cart-ACC
no-case
ulam»
ula-m
ula-em
cart-1SG
no-poss
ulam»
ul-am
ul-am
be-1SG
vb1-pers
ulam»
u-la-m
u-la-m
new-PL-ACC
ad/no-num-case
ulam»
u-la-m
u-la-em
new-COMP-1SG
ad/no-case-poss
ulam»
u-la-m
u-la-em
new-PL-1SG
ad/no-num-poss
ulam»
ula-m-ø
ula-em-ø
cart-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
ulam»
ula-m-ø
ula-em-ø
cart-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
ulam»
ula-m-ø
ula-em-ø
cart-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
mane.
man-ʲe
man-je
say-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-6-72


lymʒat ala-mo tyrlø oŋajsər: sandər.

lymʒat
lym-ʒ-at
lym-ʒe-at
name-3SG-and
no-poss-enc
ala-mo
ala-mo
ala-mo
something
pa/pr
tyrlø
tyrlø
tyrlø
different
ad/no/po
tyrlø
tyrlø-ø
tyrlø-ø
embroider-IMP.2SG
vb2-mood.pers
tyrlø
tyrlø-ø
tyrlø-ø
embroider-CNG
vb2-conn
oŋajsər:
oŋajsər
oŋajsər
inconvenient
ad/av/no
sandər.
sandər
sandər
Sandyr
na



1-1-6-73


tide ydər peʃ talən ʃijeʃ gənat, ʃke ere t͡ɕuʒgan-βlakəm βursa:

tide
tide
tide
this
pr
tide
tide-ø
tide-ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
tide
tide-ø
tide-ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
ydər
ydər
ydər
daughter
no
ydər
ydər
ydər
Virgo
no
peʃ
peʃ
peʃ
very
av
talən
talən
talən
strongly
av
talən
talə-n
tale-n
bold-GEN
ad-case
ʃijeʃ
ʃij-eʃ
ʃij-eʃ
silver-LAT
ad/no-case
ʃijeʃ
ʃij-eʃ
ʃij-eʃ
tree.ring-LAT
no-case
ʃijeʃ
ʃij-eʃ
ʃij-eʃ
thresh-3SG
vb1-pers
ʃijeʃ
ʃij-eʃ
ʃij-eʃ
blow-3SG
vb1-pers
gənat,
gənat
gənat
even.though
co/pa
gənat,
gəna-t
gəna-at
only-and
pa-enc
gənat,
gən-at
gən-at
if-and
co/pa-enc
ʃke
ʃke
ʃke
REFL
pr
ere
ere
ere
always
av/po
ere
ere
ere
clean
ad
t͡ɕuʒgan-βlakəm
t͡ɕuʒga-n-βlak-əm
t͡ɕuʒga-an-βlak-m
coarse-with-PL-ACC
ad-deriv.ad-num-case
t͡ɕuʒgan-βlakəm
t͡ɕuʒga-n-βlak-əm
t͡ɕuʒga-n-βlak-m
coarse-GEN-PL-ACC
ad-case-num-case
βursa:
βurs-a
βurso-a
scold-3SG
vb2-pers



1-1-6-74


— nuno ʃaraʃəʒe puʃkədən ʃarat, da toŋedaʃəʒe kyəm toŋedəktat.

nuno
nuno
nuno
3PL
pr
ʃaraʃəʒe
ʃara-ʃ-əʒe
ʃara-eʃ-ʒe
bright-LAT-3SG
ad-case-poss
ʃaraʃəʒe
ʃara-ʃ-əʒe
ʃara-eʃ-ʒe
extensive-LAT-3SG
ad-case-poss
ʃaraʃəʒe
ʃara-ʃ-əʒe
ʃara-eʃ-ʒe
X-LAT-3SG
ad-case-poss
ʃaraʃəʒe
ʃara-ʃ-əʒe
ʃara-eʃ-ʒe
glanders-LAT-3SG
no-case-poss
ʃaraʃəʒe
ʃar-aʃ-əʒe
ʃare-aʃ-ʒe
spread.out-INF-3SG
vb2-inf-poss
ʃaraʃəʒe
ʃara-ʃ-əʒe
ʃara-ʃ-ʒe
bright-ILL-3SG
ad-case-poss
ʃaraʃəʒe
ʃara-ʃ-əʒe
ʃara-ʃ-ʒe
extensive-ILL-3SG
ad-case-poss
ʃaraʃəʒe
ʃara-ʃ-əʒe
ʃara-ʃ-ʒe
X-ILL-3SG
ad-case-poss
ʃaraʃəʒe
ʃara-ʃ-əʒe
ʃara-ʃ-ʒe
glanders-ILL-3SG
no-case-poss
puʃkədən
puʃkədən
puʃkədən
softly
av
puʃkədən
puʃkədə-n
puʃkədo-n
soft-GEN
ad-case
ʃarat,
ʃara-t
ʃara-et
bright-2SG
ad-poss
ʃarat,
ʃara-t
ʃara-et
extensive-2SG
ad-poss
ʃarat,
ʃara-t
ʃara-et
X-2SG
ad-poss
ʃarat,
ʃara-t
ʃara-et
glanders-2SG
no-poss
ʃarat,
ʃara-t
ʃara-at
bright-and
ad-enc
ʃarat,
ʃara-t
ʃara-at
extensive-and
ad-enc
ʃarat,
ʃara-t
ʃara-at
X-and
ad-enc
ʃarat,
ʃara-t
ʃara-at
glanders-and
no-enc
ʃarat,
ʃar-at
ʃar-at
sphere-and
no-enc
ʃarat,
ʃar-at
ʃar-at
horsehair-and
no-enc
ʃarat,
ʃar-at
ʃare-at
spread.out-3PL
vb2-pers
ʃarat,
ʃar-a-t
ʃare-a-at
spread.out-3SG-and
vb2-pers-enc
ʃarat,
ʃar-ø-at
ʃare-ø-at
spread.out-CNG-and
vb2-conn-enc
da
da
da
and
co
da
da
da
yes
pa
toŋedaʃəʒe
toŋed-aʃ-əʒe
toŋed-aʃ-ʒe
use.as.a.pillow-INF-3SG
vb1-inf-poss
kyəm
ky-əm
ky-m
stone-ACC
no-case
kyəm
ky-əm
ky-əm
ripen-PST1.1SG
vb1-tense.pers
toŋedəktat.
toŋed-əkt-at
toŋed-kte-at
use.as.a.pillow-CAUS-3PL
vb1-deriv.v-pers
toŋedəktat.
toŋed-əkt-a-t
toŋed-kte-a-at
use.as.a.pillow-CAUS-3SG-and
vb1-deriv.v-pers-enc
toŋedəktat.
toŋed-əkt-ø-at
toŋed-kte-ø-at
use.as.a.pillow-CAUS-CNG-and
vb1-deriv.v-conn-enc



1-1-6-75


teβe kəzət tənar kalək pogənen ʃijeʃ.

teβe
teβe
teβe
here
av/co/pa
teβe
teβe
teβe
X
pa
kəzət
kəzət
kəzət
now
av
tənar
tənar
tənar
that.much
av/pr
kalək
kalək
kalək
people
no
pogənen
pogən-en-ø
pogəno-en-ø
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
pogənen
pogən-en
pogəno-en
gather-CVB
vb2-adv
ʃijeʃ.
ʃij-eʃ
ʃij-eʃ
silver-LAT
ad/no-case
ʃijeʃ.
ʃij-eʃ
ʃij-eʃ
tree.ring-LAT
no-case
ʃijeʃ.
ʃij-eʃ
ʃij-eʃ
thresh-3SG
vb1-pers
ʃijeʃ.
ʃij-eʃ
ʃij-eʃ
blow-3SG
vb1-pers



1-1-6-76


t͡ɕuʒgan kugəza peʃ puʃkədo kuməlan, ʃonat.

t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kugəza
kugəza
kugəza
old.man
no
peʃ
peʃ
peʃ
very
av
puʃkədo
puʃkədo
puʃkədo
soft
ad
kuməlan,
kuməlan
kuməlan
sincere
ad
kuməlan,
kuməl-an
kuməl-an
mood-with
no-deriv.ad
ʃonat.
ʃon-at
ʃono-at
think-3PL
vb2-pers
ʃonat.
ʃon-a-t
ʃono-a-at
think-3SG-and
vb2-pers-enc
ʃonat.
ʃon-ø-at
ʃono-ø-at
think-CNG-and
vb2-conn-enc



1-1-6-7ː


teat una tunar meŋge kokla gət͡ɕ «poro jeŋ» dek tolən uləda.

teat
te-at
te-at
2PL-and
pr-enc
una
una
una
guest
no
una
una
una
there
pa
una
u-na
u-na
new-1PL
ad/no-poss
tunar
tunar
tunar
so.much
av
meŋge
meŋge
meŋge
post
no
meŋge
meŋ-ge
meŋ-ge
birthmark-COM
no-case
kokla
kokla
kokla
distance
ad/no
kokla
kok-la
kok-la
cook-COMP
no-case
kokla
kok-la
kok-la
two-COMP
nm-case
kokla
kok-la
kok-la
cook-PL
no-num
kokla
kok-la
kok-la
two-PL
nm-num
kokla
kok-la
kok-la
cook-STR
no-enc
kokla
kok-la
kok-la
two-STR
nm-enc
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
«poro
poro
poro
good
ad
jeŋ»
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
dek
dek
dek
to
po
tolən
tol-ən-ø
tol-n-ø
come-PST2-3SG
vb1-tense-pers
tolən
tol-ən
tol-n
come-CVB
vb1-adv
uləda.
ulə-da
ulo-da
is-2PL
ad/no/vb-poss
uləda.
ul-əda
ul-da
be-2PL
vb1-pers



1-1-6-78


kø ʃint͡ɕa, ala tudo poro kuməlan, ala tudo ʃkeʒak ʃkenʒəm poro kuməlanlan ʃotla, kaləklan sajəm əʃtem, ʃona?

kø
kø
kø
who
pr
ʃint͡ɕa,
ʃint͡ɕa
ʃint͡ɕa
eye
no
ʃint͡ɕa,
ʃint͡ɕ-a
ʃint͡ɕe-a
sit-3SG
vb2-pers
ʃint͡ɕa,
ʃint͡ɕ-a
ʃint͡ɕe-a
know-3SG
vb2-pers
ala
ala
ala
maybe
co/pa
ala
ala
ala
pitch
no
ala
a-la
a-la
and-STR
co-enc
ala
a-la
a-la
so-STR
pa-enc
ala
a-la
a-la
oh-STR
in-enc
ala
al-a
ale-a
soften.bast-3SG
vb2-pers
tudo
tudo
tudo
3SG
pr
poro
poro
poro
good
ad
kuməlan,
kuməlan
kuməlan
sincere
ad
kuməlan,
kuməl-an
kuməl-an
mood-with
no-deriv.ad
ala
ala
ala
maybe
co/pa
ala
ala
ala
pitch
no
ala
a-la
a-la
and-STR
co-enc
ala
a-la
a-la
so-STR
pa-enc
ala
a-la
a-la
oh-STR
in-enc
ala
al-a
ale-a
soften.bast-3SG
vb2-pers
tudo
tudo
tudo
3SG
pr
ʃkeʒak
ʃkeʒak
ʃkeʒak
original
av/no
ʃkeʒak
ʃke-ʒ-ak
ʃke-ʒe-ak
REFL-3SG-STR
pr-poss-enc
ʃkenʒəm
ʃken-ʒə-m
ʃke-ʒe-m
REFL-3SG-ACC
pr-poss-case
ʃkenʒəm
ʃken-ʒə-m
ʃken-ʒe-m
private-3SG-ACC
ad-poss-case
ʃkenʒəm
ʃke-n-ʒə-m
ʃke-n-ʒe-m
REFL-GEN-3SG-ACC
pr-case-poss-case
poro
poro
poro
good
ad
kuməlanlan
kuməlan-lan
kuməlan-lan
sincere-DAT
ad-case
kuməlanlan
kuməlan-la-n
kuməlan-la-n
sincere-PL-GEN
ad-num-case
kuməlanlan
kuməl-an-lan
kuməl-an-lan
mood-with-DAT
no-deriv.ad-case
kuməlanlan
kuməl-an-la-n
kuməl-an-la-n
mood-with-PL-GEN
no-deriv.ad-num-case
ʃotla,
ʃot-la
ʃot-la
use-COMP
no-case
ʃotla,
ʃot-la
ʃot-la
use-PL
no-num
ʃotla,
ʃot-la
ʃot-la
use-STR
no-enc
ʃotla,
ʃotl-a
ʃotlo-a
count-3SG
vb2-pers
kaləklan
kaləkl-an
kaləkle-an
national-with
ad-deriv.ad
kaləklan
kalək-lan
kalək-lan
people-DAT
no-case
kaləklan
kalək-la-n
kalək-la-n
people-PL-GEN
no-num-case
sajəm
saj-əm
saj-m
good-ACC
ad/av-case
əʃtem,
əʃt-em
əʃte-em
do-1SG
vb2-pers
ʃona?
ʃon-a
ʃono-a
think-3SG
vb2-pers



1-1-6-79


no tudən porələkʃo ʃkanʒe βele pajdam konda.

no
no
no
but
co/no/pa
no
no
no
gee.up
in
tudən
tudən
tudən
his/her
pr
tudən
tudo-n
tudo-n
3SG-GEN
pr-case
porələkʃo
porələk-ʃo
porələk-ʒe
kindness-3SG
no-poss
porələkʃo
porə-lək-ʃo
poro-lək-ʒe
good-for-3SG
ad-deriv.ad-poss
ʃkanʒe
ʃk-an-ʒe
ʃke-lan-ʒe
REFL-DAT-3SG
pr-case-poss
ʃkanʒe
ʃkan-ʒe
ʃkan-ʒe
for.oneself-3SG
pr-poss
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele-ø
βele-ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-ʲe
βel-je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele-ø
βele-ø
spill-CNG
vb2-conn
pajdam
pajda-m
pajda-m
use-ACC
no-case
pajdam
pajda-m
pajda-em
use-1SG
no-poss
pajdam
paj-da-m
paj-da-m
share-2PL-ACC
no-poss-case
pajdam
paj-da-m
paj-da-m
fried.meat-2PL-ACC
no-poss-case
pajdam
pajda-m-ø
pajda-em-ø
use-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
pajdam
pajda-m-ø
pajda-em-ø
use-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
pajdam
pajda-m-ø
pajda-em-ø
use-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
konda.
kon-da
kon-da
kitty-2PL
no-poss
konda.
kon-da
kon-da
alkali-2PL
no-poss
konda.
kond-a
kondo-a
bring-3SG
vb2-pers



1-1-6-80


tudən poro kuməlʒo memnan jaləʃte ʃukəʒəm kyt͡ɕaʃ kolten.

tudən
tudən
tudən
his/her
pr
tudən
tudo-n
tudo-n
3SG-GEN
pr-case
poro
poro
poro
good
ad
kuməlʒo
kuməl-ʒo
kuməl-ʒe
mood-3SG
no-poss
memnan
mem-na-n
me-na-n
1PL-1PL-GEN
pr-poss-case
jaləʃte
jal-əʃte
jal-ʃte
village-INE
no-case
ʃukəʒəm
ʃukəʒə-m
ʃukəʒo-m
many.people-ACC
no-case
ʃukəʒəm
ʃukə-ʒə-m
ʃuko-ʒe-m
a.lot-3SG-ACC
ad/av/no-poss-case
kyt͡ɕaʃ
kyt͡ɕ-aʃ
kyt͡ɕø-aʃ
request-INF
vb2-inf
kolten.
kolt-en-ø
kolto-en-ø
send-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kolten.
kolt-en
kolto-en
send-CVB
vb2-adv



1-1-6-81


— osəp kugəza tənar osal gən, molan βara təj tudlan ʃijaʃ tolənat?

osəp
osəp
osəp
Osyp
na
kugəza
kugəza
kugəza
old.man
no
tənar
tənar
tənar
that.much
av/pr
osal
osal
osal
evil
ad/no
gən,
gən
gən
if
co/pa
molan
molan
molan
for.what
av/pr
molan
mol-an
molo-an
other-with
no/pr-deriv.ad
molan
mo-lan
mo-lan
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
molan
mo-la-n
mo-la-n
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
βara
βara
βara
then
av/pa
βara
βara
βara
pole
no
βara
βar-a
βare-a
mix-3SG
vb2-pers
təj
təj
təj
2SG
pr
tudlan
tud-lan
tudo-lan
3SG-DAT
pr-case
ʃijaʃ
ʃij-aʃ
ʃij-aʃ
thresh-INF
vb1-inf
ʃijaʃ
ʃij-aʃ
ʃij-aʃ
blow-INF
vb1-inf
tolənat?
tol-ən-at
tol-n-at
come-PST2-2SG
vb1-tense-pers
tolənat?
tol-əna-t
tol-na-at
come-1PL-and
vb1-pers-enc
tolənat?
tol-ən-ø-at
tol-n-ø-at
come-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
tolənat?
tol-ən-at
tol-n-at
come-CVB-and
vb1-adv-enc



1-1-6-82


— t͡ɕat͡ɕi jodeʃ.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
jodeʃ.
jod-eʃ
jod-eʃ
iodine-LAT
no-case
jodeʃ.
jod-eʃ
jod-eʃ
ask-3SG
vb1-pers



1-1-6-83


— t͡ɕumər mlandənam tudo pogen nalən gən, ilaʃ molo jøn uke gən, kuʃko kajet?

t͡ɕumər
t͡ɕumər
t͡ɕumər
all
ad/av/no/pr
mlandənam
mlandə-na-m
mlande-na-m
land-1PL-ACC
no-poss-case
mlandənam
mlandə-na-m
mlande-na-m
Earth-1PL-ACC
pn-poss-case
tudo
tudo
tudo
3SG
pr
pogen
pog-en-ø
pogo-en-ø
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
pogen
pog-en
pogo-en
gather-CVB
vb2-adv
nalən
nal-ən-ø
nal-n-ø
take-PST2-3SG
vb1-tense-pers
nalən
nal-ən
nal-n
take-CVB
vb1-adv
gən,
gən
gən
if
co/pa
ilaʃ
il-aʃ
ile-aʃ
live-INF
vb2-inf
molo
molo
molo
other
no/pr
jøn
jøn
jøn
method
no
uke
uke
uke
no
ad/no/pa
gən,
gən
gən
if
co/pa
kuʃko
kuʃko
kuʃko
where
av/pr
kuʃko
kuʃ-ko
kuʃ-ʃke
where-ILL
av/co/pr-case
kuʃko
kuʃk-o
kuʃk-je
grow-PST1.3SG
vb1-tense.pers
kajet?
kaj-et
kaj-et
aftergrass-2SG
no-poss
kajet?
kaj-et
kaje-et
go-2SG
vb2-pers



1-1-6-84


pyjəm purlat da tolat.

pyjəm
pyj-əm
pyj-m
tooth-ACC
no-case
purlat
purla-t
purla-et
right-2SG
ad/no-poss
purlat
purla-t
purla-at
right-and
ad/no-enc
purlat
purl-at
purlo-at
bay-and
ad-enc
purlat
purl-at
purl-at
bite-2SG
vb1-pers
purlat
purl-ø-at
purl-ø-at
bite-CNG-and
vb1-conn-enc
purlat
purl-ø-at
purl-ø-at
bite-CVB-and
vb1-adv-enc
da
da
da
and
co
da
da
da
yes
pa
tolat.
tol-at
tol-at
come-2SG
vb1-pers
tolat.
tol-at
tolo-at
steal-3PL
vb2-pers
tolat.
tol-a-t
tolo-a-at
steal-3SG-and
vb2-pers-enc
tolat.
tol-ø-at
tol-ø-at
come-CNG-and
vb1-conn-enc
tolat.
tol-ø-at
tol-ø-at
come-CVB-and
vb1-adv-enc
tolat.
tol-ø-at
tolo-ø-at
steal-CNG-and
vb2-conn-enc



1-1-6-85


tidəm məj təlanet molan ojlem — təj tidəm sadəgak ot uməlo.

tidəm
tidə-m
tide-m
this-ACC
pr-case
məj
məj
məj
1SG
pr
təlanet
tə-lan-et
təj-lan-et
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
təlanet
təlan-et
təlan-et
wish-2SG
no-poss
təlanet
təlan-et
təlane-et
wish-2SG
vb2-pers
təlanet
təl-an-et
təl-an-et
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
molan
molan
molan
for.what
av/pr
molan
mol-an
molo-an
other-with
no/pr-deriv.ad
molan
mo-lan
mo-lan
what-DAT
ad/av/pa/pr-case
molan
mo-la-n
mo-la-n
what-PL-GEN
ad/av/pa/pr-num-case
ojlem —
ojl-em
ojlo-em
talk-1SG
vb2-pers
təj
təj
təj
2SG
pr
tidəm
tidə-m
tide-m
this-ACC
pr-case
sadəgak
sadəgak
sadəgak
all.the.same
av/pr
sadəgak
sadəg-ak
sadəge-ak
so-STR
av/in-enc
ot
o-t
o-t
NEG-2SG
vb-pers
uməlo.
uməlo-ø
uməlo-ø
understand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
uməlo.
uməlo-ø
uməlo-ø
understand-CNG
vb2-conn



1-1-6-86


kernakak, t͡ɕat͡ɕi sandər ojləma gət͡ɕ nimomat əʃ uməlo.

kernakak,
kernakak
kernakak
really
pa
kernakak,
kernak-ak
kernak-ak
really-STR
pa-enc
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
sandər
sandər
sandər
Sandyr
na
ojləma
*ː
*ː
***
***
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
nimomat
ɲimom-at
ɲimom-at
nothing-and
pr-enc
nimomat
ɲimo-m-at
ɲimo-m-at
nothing-ACC-and
ad/av/pr-case-enc
əʃ
ə-ʃ-ø
ə-ʃ-ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
uməlo.
uməlo-ø
uməlo-ø
understand-IMP.2SG
vb2-mood.pers
uməlo.
uməlo-ø
uməlo-ø
understand-CNG
vb2-conn



1-1-6-87


tolmo ket͡ɕəʃte t͡ɕuʒgan kugəza jaʃajlan urʒam əʃ pu.

tolmo
tolmo
tolmo
arrival
ad
tolmo
tol-mo
tol-me
come-PTCP.PASS
vb1-ad
ket͡ɕəʃte
ket͡ɕə-ʃte
ket͡ɕe-ʃte
sun-INE
no-case
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
kugəza
kugəza
kugəza
old.man
no
jaʃajlan
jaʃajlan
jaʃajlan
Yashaylan
na
urʒam
urʒa-m
urʒa-m
rye-ACC
no-case
urʒam
urʒa-m
urʒa-em
rye-1SG
no-poss
urʒam
urʒa-m-ø
urʒa-em-ø
rye-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
urʒam
urʒa-m-ø
urʒa-em-ø
rye-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
urʒam
urʒa-m-ø
urʒa-em-ø
rye-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
əʃ
ə-ʃ-ø
ə-ʃ-ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
pu.
pu
pu
wood
no
pu.
pu-ø
puo-ø
give-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pu.
pu-ø
puo-ø
blow-IMP.2SG
vb2-mood.pers
pu.
pu-ø
puo-ø
give-CNG
vb2-conn
pu.
pu-ø
puo-ø
blow-CNG
vb2-conn



1-1-6-8ː


ves ket͡ɕe paʃa əʃtaʃ kodaʃ logale.

ves
ves
βes
different
ad/pr
ket͡ɕe
ket͡ɕe
ket͡ɕe
sun
no
ket͡ɕe
ket͡ɕe-ø
ket͡ɕe-ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ket͡ɕe
ket͡ɕe-ø
ket͡ɕe-ø
hang-CNG
vb2-conn
paʃa
paʃa
paʃa
work
no
əʃtaʃ
əʃt-aʃ
əʃte-aʃ
do-INF
vb2-inf
kodaʃ
kod-aʃ
kod-aʃ
stay-INF
vb1-inf
kodaʃ
kod-aʃ
kodo-aʃ
leave-INF
vb2-inf
logale.
logal-ʲe
logal-je
touch-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-6-89


erlaʃəʒəm sandər ere t͡ɕat͡ɕi βokten koʃto.

erlaʃəʒəm
erlaʃəʒəm
erlaʃəʒəm
on.the.next.day
av
sandər
sandər
sandər
Sandyr
na
ere
ere
ere
always
av/po
ere
ere
ere
clean
ad
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
βokten
βokten
βokten
beside
av/po
βokten
βokt-en-ø
βokto-en-ø
strip.bark-PST2-3SG
vb2-tense-pers
βokten
βokt-en
βokto-en
strip.bark-CVB
vb2-adv
koʃto.
koʃto-ø
koʃto-ø
dry-IMP.2SG
vb2-mood.pers
koʃto.
koʃt-o
koʃt-je
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers
koʃto.
koʃto-ø
koʃto-ø
dry-CNG
vb2-conn



1-1-6-90


sandər βele ogəl, ket͡ɕe mut͡ɕko t͡ɕat͡ɕi ymbat͡ɕ βes jeŋat ʃint͡ɕaʒəm əʃ kudalte.

sandər
sandər
sandər
Sandyr
na
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele-ø
βele-ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-ʲe
βel-je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele-ø
βele-ø
spill-CNG
vb2-conn
ogəl,
og-ø-əl-ø
og-ø-ul-ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
ket͡ɕe
ket͡ɕe
ket͡ɕe
sun
no
ket͡ɕe
ket͡ɕe-ø
ket͡ɕe-ø
hang-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ket͡ɕe
ket͡ɕe-ø
ket͡ɕe-ø
hang-CNG
vb2-conn
mut͡ɕko
mut͡ɕko
mut͡ɕko
completely
av/po
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
ymbat͡ɕ
ymbat͡ɕ
ymbat͡ɕ
from.above
av/po
βes
βes
βes
different
ad/pr
jeŋat
jeŋ-at
jeŋ-at
person-and
ad/no-enc
ʃint͡ɕaʒəm
ʃint͡ɕa-ʒə-m
ʃint͡ɕa-ʒe-m
eye-3SG-ACC
no-poss-case
əʃ
ə-ʃ-ø
ə-ʃ-ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
kudalte.
kudalte-ø
kudalte-ø
throw-IMP.2SG
vb2-mood.pers
kudalte.
kudalte-ø
kudalte-ø
throw-CNG
vb2-conn



1-1-6-91


tide jeŋ — makar əle.

tide
tide
tide
this
pr
tide
tide-ø
tide-ø
drop.into.boiling.water-IMP.2SG
vb2-mood.pers
tide
tide-ø
tide-ø
drop.into.boiling.water-CNG
vb2-conn
jeŋ —
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
makar
makar
makar
Makar
na
əle.
əl-ʲe
ul-je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-6-92


ʃijən pətarəmeke, teŋget͡ɕəsəlak juʒəʒo kəʃələm t͡ɕuməraʃ, juʒəʒo pualtaʃ tyŋaʎət͡ɕ, juʒəʒo kərəme kəltam numalət.

ʃijən
ʃijən
ʃijən
silver
av
ʃijən
ʃij-ən
ʃij-n
silver-GEN
ad/no-case
ʃijən
ʃij-ən
ʃij-n
tree.ring-GEN
no-case
ʃijən
ʃij-ən-ø
ʃij-n-ø
thresh-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃijən
ʃij-ən-ø
ʃij-n-ø
blow-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃijən
ʃij-ən
ʃij-n
thresh-CVB
vb1-adv
ʃijən
ʃij-ən
ʃij-n
blow-CVB
vb1-adv
pətarəmeke,
pətarə-meke
pətare-meke
finish-CVB.PRI
vb2-adv
teŋget͡ɕəsəlak
teŋget͡ɕəsə-la-k
teŋget͡ɕəse-la-ak
of.yesterday-COMP-STR
ad-case-enc
teŋget͡ɕəsəlak
teŋget͡ɕəsə-la-k
teŋget͡ɕəse-la-ak
of.yesterday-PL-STR
ad-num-enc
juʒəʒo
juʒəʒo
juʒəʒo
some
pr
juʒəʒo
juʒə-ʒo
juʒo-ʒe
some-3SG
pr-poss
juʒəʒo
ju-ʒə-ʒo
ju-ʒe-ʒe
magic-3SG-3SG
no-poss-poss
juʒəʒo
ju-ʒə-ʒo
ju-ʒe-ʒe
cool-3SG-3SG
no-poss-poss
kəʃələm
kəʃəl-əm
kəʃəl-m
heap-ACC
no-case
t͡ɕuməraʃ,
t͡ɕuməraʃ
t͡ɕuməraʃ
round
ad/no
t͡ɕuməraʃ,
t͡ɕumər-aʃ
t͡ɕuməro-aʃ
gather.in.a.pile-INF
vb2-inf
juʒəʒo
juʒəʒo
juʒəʒo
some
pr
juʒəʒo
juʒə-ʒo
juʒo-ʒe
some-3SG
pr-poss
juʒəʒo
ju-ʒə-ʒo
ju-ʒe-ʒe
magic-3SG-3SG
no-poss-poss
juʒəʒo
ju-ʒə-ʒo
ju-ʒe-ʒe
cool-3SG-3SG
no-poss-poss
pualtaʃ
pualt-aʃ
pualt-aʃ
be.given-INF
vb1-inf
pualtaʃ
pualt-aʃ
pualte-aʃ
winnow-INF
vb2-inf
pualtaʃ
pu-alt-aʃ
puo-alt-aʃ
give-REF-INF
vb2-deriv.v-inf
pualtaʃ
pu-alt-aʃ
puo-alt-aʃ
blow-REF-INF
vb2-deriv.v-inf
tyŋaʎət͡ɕ,
tyŋal-ʲət͡ɕ
tyŋal-ət͡ɕ
start-PST1.2SG
vb1-tense.pers
tyŋaʎət͡ɕ,
tyŋal-ʲət͡ɕ
tyŋal-ət͡ɕ
start-PST1.3PL
vb1-tense.pers
juʒəʒo
juʒəʒo
juʒəʒo
some
pr
juʒəʒo
juʒə-ʒo
juʒo-ʒe
some-3SG
pr-poss
juʒəʒo
ju-ʒə-ʒo
ju-ʒe-ʒe
magic-3SG-3SG
no-poss-poss
juʒəʒo
ju-ʒə-ʒo
ju-ʒe-ʒe
cool-3SG-3SG
no-poss-poss
kərəme
kərə-me
kəre-me
beat-PTCP.PASS
vb2-ad
kəltam
kəlta-m
kəlta-m
sheaf-ACC
no-case
kəltam
kəlta-m
kəlta-em
sheaf-1SG
no-poss
kəltam
kəlta-m-ø
kəlta-em-ø
sheaf-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
kəltam
kəlta-m-ø
kəlta-em-ø
sheaf-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
kəltam
kəlta-m-ø
kəlta-em-ø
sheaf-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
numalət.
numal-ət
numal-ət
carry-3PL
vb1-pers



1-1-6-93


sandər den t͡ɕat͡ɕi arβam, kerem dene pidən, sarajəʃke numalət.

sandər
sandər
sandər
Sandyr
na
den
den
den
and
co
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
arβam,
arβa-m
arβa-m
chaff-ACC
no-case
arβam,
arβa-m
arβa-em
chaff-1SG
no-poss
arβam,
arβa-m-ø
arβa-em-ø
chaff-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
arβam,
arβa-m-ø
arβa-em-ø
chaff-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
arβam,
arβa-m-ø
arβa-em-ø
chaff-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
kerem
kerem
kerem
rope
no
kerem
kerem
kerem
personal.plot.of.land
no
kerem
ker-em
kere-em
truth-1SG
ad/no-poss
kerem
ker-em-ø
kere-em-ø
truth-TRANS-IMP.2SG
ad/no-deriv.v-mood.pers
kerem
ker-em-ø
kere-em-ø
truth-TRANS-CNG
ad/no-deriv.v-conn
kerem
ker-em-ø
kere-em-ø
truth-TRANS-CVB
ad/no-deriv.v-adv
dene
dene
dene
with
po
pidən,
pid-ən-ø
pid-n-ø
tie-PST2-3SG
vb1-tense-pers
pidən,
pid-ən
pid-n
tie-CVB
vb1-adv
sarajəʃke
saraj-əʃke
saraj-ʃke
shed-ILL
no-case
numalət.
numal-ət
numal-ət
carry-3PL
vb1-pers



1-1-6-94


pətartəʃ gana numal kyzəktəmek, t͡ɕat͡ɕi ala-kuze, ʃkat.

pətartəʃ
pətartəʃ
pətartəʃ
last
ad/no
gana
gana
gana
times
no/po
numal
numal-ø
numal-ø
carry-IMP.2SG
vb1-mood.pers
numal
numal-ø
numal-ø
carry-CNG
vb1-conn
numal
numal-ø
numal-ø
carry-CVB
vb1-adv
kyzəktəmek,
kyzəktə-mek
kyzəktø-mek
raise-CVB.PRI
vb2-adv
kyzəktəmek,
kyzə-ktə-mek
kyzø-kte-mek
go.up-CAUS-CVB.PRI
vb2-deriv.v-adv
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
ala-kuze,
ala-kuze
ala-kuze
somehow
av/pr
ʃkat.
*ː
*ː
***
***



1-1-6-95


ok ʃint͡ɕe, sandər det͡ɕ iziʃ βaraʃ kodən.

ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
ʃint͡ɕe,
ʃint͡ɕe-ø
ʃint͡ɕe-ø
sit-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃint͡ɕe,
ʃint͡ɕe-ø
ʃint͡ɕe-ø
know-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃint͡ɕe,
ʃint͡ɕ-e
ʃint͡ɕ-je
sit.down-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ʃint͡ɕe,
ʃint͡ɕe-ø
ʃint͡ɕe-ø
sit-CNG
vb2-conn
ʃint͡ɕe,
ʃint͡ɕe-ø
ʃint͡ɕe-ø
know-CNG
vb2-conn
sandər
sandər
sandər
Sandyr
na
det͡ɕ
det͡ɕ
det͡ɕ
from
po
iziʃ
iziʃ
iziʃ
a.bit
av
iziʃ
izi-ʃ
izi-ʃ
small-ILL
ad/no-case
βaraʃ
βaraʃ
βaraʃ
hawk
no
βaraʃ
βaraʃ
βaraʃ
late
av
βaraʃ
βara-ʃ
βara-ʃ
pole-ILL
no-case
βaraʃ
βara-ʃ
βara-eʃ
pole-LAT
no-case
βaraʃ
βar-aʃ
βare-aʃ
mix-INF
vb2-inf
kodən.
kodən
kodən
with.delay
av
kodən.
kod-ən
kod-n
code-GEN
no-case
kodən.
kod-ən-ø
kod-n-ø
stay-PST2-3SG
vb1-tense-pers
kodən.
kod-ən
kod-n
stay-CVB
vb1-adv



1-1-6-96


sandər saraj gət͡ɕ ont͡ɕət͡ɕrak βolen kajen.

sandər
sandər
sandər
Sandyr
na
saraj
saraj
saraj
shed
no
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
ont͡ɕət͡ɕrak
ont͡ɕət͡ɕrak
ont͡ɕət͡ɕrak
a.bit.early
av
ont͡ɕət͡ɕrak
ont͡ɕət͡ɕ-rak
ont͡ɕət͡ɕ-rak
from.in.front.of-COMP
av/po-deg
βolen
βol-en-ø
βolo-en-ø
descend-PST2-3SG
vb2-tense-pers
βolen
βol-en
βolo-en
descend-CVB
vb2-adv
kajen.
kaj-en-ø
kaje-en-ø
go-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kajen.
kaj-en
kaje-en
go-CVB
vb2-adv



1-1-6-97


arβam jastaren, t͡ɕat͡ɕin saraj kapka dek ʃuʃaʃəʒe godəm tudəm ala-kø ʃeŋget͡ɕʃe rualten kut͡ɕəʃ, kapka ʃeŋgek ʃupʃələn, arβaʃke jørəkten ʃuəʃ.

arβam
arβa-m
arβa-m
chaff-ACC
no-case
arβam
arβa-m
arβa-em
chaff-1SG
no-poss
arβam
arβa-m-ø
arβa-em-ø
chaff-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
arβam
arβa-m-ø
arβa-em-ø
chaff-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
arβam
arβa-m-ø
arβa-em-ø
chaff-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
jastaren,
jastar-en-ø
jastare-en-ø
unload-PST2-3SG
vb2-tense-pers
jastaren,
jastar-en
jastare-en
unload-CVB
vb2-adv
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
Chachin
na
saraj
saraj
saraj
shed
no
kapka
kapka
kapka
gate
no
dek
dek
dek
to
po
ʃuʃaʃəʒe
ʃuʃaʃ-əʒe
ʃuʃaʃ-ʒe
next-3SG
ad-poss
ʃuʃaʃəʒe
ʃu-ʃaʃ-əʒe
ʃu-ʃaʃ-ʒe
reach-PTCP.FUT-3SG
vb1-ad-poss
ʃuʃaʃəʒe
ʃu-ʃaʃ-əʒe
ʃu-ʃaʃ-ʒe
ferment-PTCP.FUT-3SG
vb1-ad-poss
ʃuʃaʃəʒe
ʃu-ʃaʃ-əʒe
ʃu-ʃaʃ-ʒe
whittle-PTCP.FUT-3SG
vb1-ad-poss
ʃuʃaʃəʒe
ʃuʃa-ʃ-əʒe
ʃuʃa-eʃ-ʒe
shuttle-LAT-3SG
no-case-poss
ʃuʃaʃəʒe
ʃuʃa-ʃ-əʒe
ʃuʃa-ʃ-ʒe
shuttle-ILL-3SG
no-case-poss
godəm
godəm
godəm
during
po
tudəm
tudəm
tudəm
him/her
pr
tudəm
tudo-m
tudo-m
3SG-ACC
pr-case
ala-kø
ala-kø
ala-kø
somebody
pr
ʃeŋget͡ɕʃe
ʃeŋget͡ɕ-ʃe
ʃeŋget͡ɕ-ʒe
from.behind-3SG
av/po-poss
rualten
rualt-en-ø
rualte-en-ø
grab-PST2-3SG
vb2-tense-pers
rualten
rualt-en
rualte-en
grab-CVB
vb2-adv
kut͡ɕəʃ,
kut͡ɕəʃ
kut͡ɕəʃ
endurance
no
kut͡ɕəʃ,
kut͡ɕə-ʃ
kut͡ɕo-ʃ
ascarid-ILL
no-case
kut͡ɕəʃ,
kut͡ɕə-ʃ-ø
kut͡ɕo-ʃ-ø
hold-PST1-3SG
vb2-tense-pers
kapka
kapka
kapka
gate
no
ʃeŋgek
ʃeŋgek
ʃeŋgek
back
av/po
ʃupʃələn,
ʃupʃəl-ən-ø
ʃupʃəl-n-ø
pull-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃupʃələn,
ʃupʃəl-ən
ʃupʃəl-n
pull-CVB
vb1-adv
arβaʃke
arβa-ʃke
arβa-ʃke
chaff-ILL
no-case
jørəkten
jørəkt-en-ø
jørəktø-en-ø
bring.down-PST2-3SG
vb2-tense-pers
jørəkten
jørəkt-en-ø
jørəktø-en-ø
extinguish-PST2-3SG
vb2-tense-pers
jørəkten
jørəkt-en-ø
jørəktø-en-ø
felt-PST2-3SG
vb2-tense-pers
jørəkten
jørəkt-en
jørəktø-en
bring.down-CVB
vb2-adv
jørəkten
jørəkt-en
jørəktø-en
extinguish-CVB
vb2-adv
jørəkten
jørəkt-en
jørəktø-en
felt-CVB
vb2-adv
jørəkten
jørə-kt-en-ø
jørø-kte-en-ø
roll-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
jørəkten
jørə-kt-en-ø
jørø-kte-en-ø
mix-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
jørəkten
jørə-kt-en-ø
jørø-kte-en-ø
go.out-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
jørəkten
jørə-kt-en-ø
jørø-kte-en-ø
be.satisfying-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
jørəkten
jørə-kt-en
jørø-kte-en
roll-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
jørəkten
jørə-kt-en
jørø-kte-en
mix-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
jørəkten
jørə-kt-en
jørø-kte-en
go.out-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
jørəkten
jørə-kt-en
jørø-kte-en
be.satisfying-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
ʃuəʃ.
ʃu-əʃ
ʃu-ʃ
bran-ILL
no-case
ʃuəʃ.
ʃu-əʃ
ʃu-ʃ
bristle-ILL
no-case
ʃuəʃ.
ʃu-əʃ
ʃu-ʃ
eye-ILL
no-case
ʃuəʃ.
ʃu-əʃ
ʃu-ʃ
spring.water-ILL
no-case
ʃuəʃ.
ʃuə-ʃ-ø
ʃuo-ʃ-ø
throw-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-6-98


t͡ɕat͡ɕi nimom əŋlenat əʃ ʃukto, melgandraʒe kyrʎø, t͡ɕara oŋəʃtəʒo jeŋ kidəm ʃiʒe.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
nimom
ɲimom
ɲimom
nothing
pr
nimom
ɲimo-m
ɲimo-m
nothing-ACC
ad/av/pr-case
əŋlenat
əŋlen-at
əŋlen-at
sensibly-and
av-enc
əŋlenat
əŋl-en-at
əŋle-en-at
understand-PST2-2SG
vb2-tense-pers
əŋlenat
əŋl-ena-t
əŋle-ena-at
understand-1PL-and
vb2-pers-enc
əŋlenat
əŋl-en-ø-at
əŋle-en-ø-at
understand-PST2-3SG-and
vb2-tense-pers-enc
əŋlenat
əŋl-en-at
əŋle-en-at
understand-CVB-and
vb2-adv-enc
əʃ
ə-ʃ-ø
ə-ʃ-ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
ʃukto,
ʃukto-ø
ʃukto-ø
succeed.in-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃukto,
ʃukto-ø
ʃukto-ø
succeed.in-CNG
vb2-conn
ʃukto,
ʃu-kto-ø
ʃu-kte-ø
reach-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
ʃukto,
ʃu-kto-ø
ʃu-kte-ø
ferment-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
ʃukto,
ʃu-kto-ø
ʃu-kte-ø
whittle-CAUS-IMP.2SG
vb1-deriv.v-mood.pers
ʃukto,
ʃu-kto-ø
ʃu-kte-ø
reach-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
ʃukto,
ʃu-kto-ø
ʃu-kte-ø
ferment-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
ʃukto,
ʃu-kto-ø
ʃu-kte-ø
whittle-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
melgandraʒe
*ː
*ː
***
***
kyrʎø,
kyrl-ʲø
kyrl-je
tear.off-PST1.3SG
vb1-tense.pers
t͡ɕara
t͡ɕara
t͡ɕara
glade
ad/no
t͡ɕara
t͡ɕar-a
t͡ɕare-a
prohibit-3SG
vb2-pers
oŋəʃtəʒo
oŋ-əʃtə-ʒo
oŋ-ʃte-ʒe
chest-INE-3SG
no-case-poss
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
ad/no
kidəm
kid-əm
kid-m
hand-ACC
no-case
ʃiʒe.
ʃiʒ-e
ʃiʒ-je
feel-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-6-9ː


t͡ɕat͡ɕin mogərəʃkəʒo kiʃke tyknəməla t͡ɕut͡ɕo.

t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
Chachin
na
mogərəʃkəʒo
mogərəʃkə-ʒo
mogərəʃko-ʒe
in.the.direction.of-3SG
po-poss
mogərəʃkəʒo
mogər-əʃkə-ʒo
mogər-ʃke-ʒe
body-ILL-3SG
no-case-poss
kiʃke
kiʃke
kiʃke
snake
no
kiʃke
kiʃ-ke
kiʃ-ʃke
resin-ILL
no-case
tyknəməla
tyknə-məla
tyknø-məla
touch-INF.FUT
vb2-inf
tyknəməla
tyknə-mə-la
tyknø-me-la
touch-PTCP.PASS-COMP
vb2-ad-case
tyknəməla
tyknə-mə-la
tyknø-me-la
touch-PTCP.PASS-PL
vb2-ad-num
tyknəməla
tyknə-mə-la
tyknø-me-la
touch-PTCP.PASS-STR
vb2-ad-enc
t͡ɕut͡ɕo.
t͡ɕut͡ɕ-o
t͡ɕut͡ɕ-je
seem-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-6-10ː


t͡ɕat͡ɕi, ulo βijʒəm pogen, kut͡ɕəʃo jeŋəm ʃykal koltəʃ, kənel ʃogale, βoktenʒe t͡ɕuʒgan makarəm uʒo.

t͡ɕat͡ɕi,
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
ulo
ulo
ulo
is
ad/no/vb
βijʒəm
βij-ʒə-m
βij-ʒe-m
power-3SG-ACC
no-poss-case
pogen,
pog-en-ø
pogo-en-ø
gather-PST2-3SG
vb2-tense-pers
pogen,
pog-en
pogo-en
gather-CVB
vb2-adv
kut͡ɕəʃo
kut͡ɕəʃo
kut͡ɕəʃo
owner
ad/no
kut͡ɕəʃo
kut͡ɕə-ʃo
kut͡ɕo-ʃe
hold-PTCP.ACT
vb2-ad
jeŋəm
jeŋ-əm
jeŋ-m
person-ACC
ad/no-case
ʃykal
ʃykal-ø
ʃykal-ø
push-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃykal
ʃykal-ø
ʃykal-ø
push-CNG
vb1-conn
ʃykal
ʃykal-ø
ʃykal-ø
push-CVB
vb1-adv
koltəʃ,
koltəʃ
koltəʃ
conductivity
no
koltəʃ,
koltə-ʃ-ø
kolto-ʃ-ø
send-PST1-3SG
vb2-tense-pers
kənel
kəɲel-ø
kəɲel-ø
get.up-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kənel
kəɲel-ø
kəɲel-ø
get.up-CNG
vb1-conn
kənel
kəɲel-ø
kəɲel-ø
get.up-CVB
vb1-adv
ʃogale,
ʃogale-ø
ʃogale-ø
plough-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃogale,
ʃogal-ʲe
ʃogal-je
stand.up-PST1.3SG
vb1-tense.pers
ʃogale,
ʃogale-ø
ʃogale-ø
plough-CNG
vb2-conn
βoktenʒe
βokten-ʒe
βokten-ʒe
beside-3SG
av/po-poss
βoktenʒe
βokt-en-ø-ʒe
βokto-en-ø-ʒe
strip.bark-PST2-3SG-3SG
vb2-tense-pers-poss
βoktenʒe
βokt-en-ʒe
βokto-en-ʒe
strip.bark-CVB-3SG
vb2-adv-poss
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒgan
firmly
av
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-an
coarse-with
ad-deriv.ad
t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga-n
t͡ɕuʒga-n
coarse-GEN
ad-case
makarəm
makarəm
makarəm
Makarym
na
uʒo.
u-ʒo
u-ʒe
new-3SG
ad/no-poss
uʒo.
u-ʒo
u-ʒe
oh-3SG
in-poss
uʒo.
uʒ-o
uʒ-je
see-PST1.3SG
vb1-tense.pers
uʒo.
u-ø-ʒo
uo-ø-ʒe
take.care.of-CNG-3SG
vb2-conn-poss
uʒo.
u-ø-ʒo
uo-ø-ʒe
stroke-CNG-3SG
vb2-conn-poss



1-1-6-101


t͡ɕat͡ɕi saraj omsa dek kok jol toʃkaltəʃəmat əʃten əʃ kert, makar tudəm rualten kut͡ɕəʃ, adak jørəkten ʃuəʃ.

t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
saraj
saraj
saraj
shed
no
omsa
omsa
omsa
door
no
dek
dek
dek
to
po
kok
kok
kok
cook
no
kok
kok
kok
two
nm
jol
jol
jol
foot
no
toʃkaltəʃəmat
toʃkaltəʃ-əm-at
toʃkaltəʃ-m-at
stairs-ACC-and
no-case-enc
əʃten
əʃt-en-ø
əʃte-en-ø
do-PST2-3SG
vb2-tense-pers
əʃten
əʃt-en
əʃte-en
do-CVB
vb2-adv
əʃ
ə-ʃ-ø
ə-ʃ-ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
kert,
kert-ø
kert-ø
be.able.to-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kert,
kert-ø
kert-ø
swaddle-IMP.2SG
vb1-mood.pers
kert,
kert-ø
kert-ø
be.able.to-CNG
vb1-conn
kert,
kert-ø
kert-ø
swaddle-CNG
vb1-conn
kert,
kert-ø
kert-ø
be.able.to-CVB
vb1-adv
kert,
kert-ø
kert-ø
swaddle-CVB
vb1-adv
makar
makar
makar
Makar
na
tudəm
tudəm
tudəm
him/her
pr
tudəm
tudo-m
tudo-m
3SG-ACC
pr-case
rualten
rualt-en-ø
rualte-en-ø
grab-PST2-3SG
vb2-tense-pers
rualten
rualt-en
rualte-en
grab-CVB
vb2-adv
kut͡ɕəʃ,
kut͡ɕəʃ
kut͡ɕəʃ
endurance
no
kut͡ɕəʃ,
kut͡ɕə-ʃ
kut͡ɕo-ʃ
ascarid-ILL
no-case
kut͡ɕəʃ,
kut͡ɕə-ʃ-ø
kut͡ɕo-ʃ-ø
hold-PST1-3SG
vb2-tense-pers
adak
adak
adak
again
av
jørəkten
jørəkt-en-ø
jørəktø-en-ø
bring.down-PST2-3SG
vb2-tense-pers
jørəkten
jørəkt-en-ø
jørəktø-en-ø
extinguish-PST2-3SG
vb2-tense-pers
jørəkten
jørəkt-en-ø
jørəktø-en-ø
felt-PST2-3SG
vb2-tense-pers
jørəkten
jørəkt-en
jørəktø-en
bring.down-CVB
vb2-adv
jørəkten
jørəkt-en
jørəktø-en
extinguish-CVB
vb2-adv
jørəkten
jørəkt-en
jørəktø-en
felt-CVB
vb2-adv
jørəkten
jørə-kt-en-ø
jørø-kte-en-ø
roll-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
jørəkten
jørə-kt-en-ø
jørø-kte-en-ø
mix-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
jørəkten
jørə-kt-en-ø
jørø-kte-en-ø
go.out-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
jørəkten
jørə-kt-en-ø
jørø-kte-en-ø
be.satisfying-CAUS-PST2-3SG
vb2-deriv.v-tense-pers
jørəkten
jørə-kt-en
jørø-kte-en
roll-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
jørəkten
jørə-kt-en
jørø-kte-en
mix-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
jørəkten
jørə-kt-en
jørø-kte-en
go.out-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
jørəkten
jørə-kt-en
jørø-kte-en
be.satisfying-CAUS-CVB
vb2-deriv.v-adv
ʃuəʃ.
ʃu-əʃ
ʃu-ʃ
bran-ILL
no-case
ʃuəʃ.
ʃu-əʃ
ʃu-ʃ
bristle-ILL
no-case
ʃuəʃ.
ʃu-əʃ
ʃu-ʃ
eye-ILL
no-case
ʃuəʃ.
ʃu-əʃ
ʃu-ʃ
spring.water-ILL
no-case
ʃuəʃ.
ʃuə-ʃ-ø
ʃuo-ʃ-ø
throw-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-6-102


əndəʒe makarən kidʃe ala-kuʃko tykna əle (t͡ɕat͡ɕi lydən-βoʒəlməʒ dene kət͡ɕkəraʃat monden), ala-kø makarəm ørdəʒkø ʃupʃəl ʃuəʃ, t͡ɕat͡ɕim, kid gət͡ɕ kut͡ɕen, kənelten ʃogaltəʃ, saraj gət͡ɕ βyden lukto.

əndəʒe
əndə-ʒe
ənde-ʒe
now-3SG
av/pa-poss
makarən
makarən
makarən
Makaryn
na
kidʃe
kid-ʃe
kid-ʒe
hand-3SG
no-poss
ala-kuʃko
ala-kuʃko
ala-kuʃko
somewhere
av/pr
ala-kuʃko
ala-kuʃ-ko
ala-kuʃ-ʃke
somewhere-ILL
av/pr-case
tykna
tykn-a
tyknø-a
touch-3SG
vb2-pers
əle
əl-ʲe
ul-je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
(t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
t͡ɕat͡ɕi
Chachi
na
lydən-βoʒəlməʒ
lydən-βoʒəlmə-ʒ
lydənβoʒəlmo-ʒe
timidlyshy-3SG
avad-poss
lydən-βoʒəlməʒ
lydən-βoʒəl-mə-ʒ
lydənβoʒəl-me-ʒe
timidlybe.ashamed-PTCP.PASS-3SG
avvb1-ad-poss
lydən-βoʒəlməʒ
lyd-ən-ø-βoʒəlmə-ʒ
lyd-n-øβoʒəlmo-ʒe
be.afraid.of-PST2-3SGshy-3SG
vb1-tense-persad-poss
lydən-βoʒəlməʒ
lyd-ən-ø-βoʒəl-mə-ʒ
lyd-n-øβoʒəl-me-ʒe
be.afraid.of-PST2-3SGbe.ashamed-PTCP.PASS-3SG
vb1-tense-persvb1-ad-poss
lydən-βoʒəlməʒ
lyd-ən-βoʒəlmə-ʒ
lyd-nβoʒəlmo-ʒe
be.afraid.of-CVBshy-3SG
vb1-advad-poss
lydən-βoʒəlməʒ
lyd-ən-βoʒəl-mə-ʒ
lyd-nβoʒəl-me-ʒe
be.afraid.of-CVBbe.ashamed-PTCP.PASS-3SG
vb1-advvb1-ad-poss
dene
dene
dene
with
po
kət͡ɕkəraʃat
kət͡ɕkər-aʃ-at
kət͡ɕkəre-aʃ-at
shout-INF-and
vb2-inf-enc
monden),
mond-en-ø
mondo-en-ø
forget-PST2-3SG
vb2-tense-pers
monden),
mond-en
mondo-en
forget-CVB
vb2-adv
ala-kø
ala-kø
ala-kø
somebody
pr
makarəm
makarəm
makarəm
Makarym
na
ørdəʒkø
ørdəʒkø
ørdəʒkø
the.side
av/po
ʃupʃəl
ʃupʃəl-ø
ʃupʃəl-ø
pull-IMP.2SG
vb1-mood.pers
ʃupʃəl
ʃupʃəl-ø
ʃupʃəl-ø
pull-CNG
vb1-conn
ʃupʃəl
ʃupʃəl-ø
ʃupʃəl-ø
pull-CVB
vb1-adv
ʃuəʃ,
ʃu-əʃ
ʃu-ʃ
bran-ILL
no-case
ʃuəʃ,
ʃu-əʃ
ʃu-ʃ
bristle-ILL
no-case
ʃuəʃ,
ʃu-əʃ
ʃu-ʃ
eye-ILL
no-case
ʃuəʃ,
ʃu-əʃ
ʃu-ʃ
spring.water-ILL
no-case
ʃuəʃ,
ʃuə-ʃ-ø
ʃuo-ʃ-ø
throw-PST1-3SG
vb2-tense-pers
t͡ɕat͡ɕim,
t͡ɕat͡ɕim
t͡ɕat͡ɕim
Chachim
na
kid
kid
kid
hand
no
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
kut͡ɕen,
kut͡ɕ-en-ø
kut͡ɕo-en-ø
hold-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kut͡ɕen,
kut͡ɕ-en
kut͡ɕo-en
hold-CVB
vb2-adv
kənelten
kəɲelt-en-ø
kəɲelte-en-ø
wake.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kənelten
kəɲelt-en
kəɲelte-en
wake.up-CVB
vb2-adv
ʃogaltəʃ,
ʃogaltəʃ
ʃogaltəʃ
X
no
ʃogaltəʃ,
ʃogaltə-ʃ-ø
ʃogalte-ʃ-ø
put-PST1-3SG
vb2-tense-pers
saraj
saraj
saraj
shed
no
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
βyden
βyd-en-ø
βydø-en-ø
lead-PST2-3SG
vb2-tense-pers
βyden
βyd-en
βydø-en
lead-CVB
vb2-adv
lukto.
lukt-o
lukt-je
lead.out-PST1.3SG
vb1-tense.pers



1-1-6-103


t͡ɕat͡ɕin tunam iʒe uʃəʒo purəʃ.

t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
Chachin
na
tunam
tunam
tunam
then
av
tunam
tuna-m
tuna-m
heifer-ACC
no-case
tunam
tuna-m
tuna-em
heifer-1SG
no-poss
tunam
tu-na-m
tu-na-m
that-1PL-ACC
pr-poss-case
tunam
tu-na-m
tu-na-m
gland-1PL-ACC
no-poss-case
tunam
tu-na-m
tu-na-m
banner-1PL-ACC
no-poss-case
tunam
tuna-m-ø
tuna-em-ø
heifer-TRANS-IMP.2SG
no-deriv.v-mood.pers
tunam
tuna-m-ø
tuna-em-ø
heifer-TRANS-CNG
no-deriv.v-conn
tunam
tuna-m-ø
tuna-em-ø
heifer-TRANS-CVB
no-deriv.v-adv
iʒe
iʒe
iʒe
not.until
av/pa
iʒe
i-ʒe
i-ʒe
and-3SG
co-poss
iʒe
i-ʒe
i-ʒe
X-3SG
pa-poss
uʃəʒo
uʃ-əʒo
uʃ-ʒe
mind-3SG
no-poss
uʃəʒo
uʃə-ʒo
uʃo-ʒe
join-IMP.3SG
vb2-mood.pers
uʃəʒo
uʃə-ʒo
uʃo-ʒe
order-IMP.3SG
vb2-mood.pers
uʃəʒo
u-ʃ-əʒo
u-ʃ-ʒe
new-ILL-3SG
ad/no-case-poss
uʃəʒo
uʃə-ø-ʒo
uʃo-ø-ʒe
join-CNG-3SG
vb2-conn-poss
uʃəʒo
uʃə-ø-ʒo
uʃo-ø-ʒe
order-CNG-3SG
vb2-conn-poss
purəʃ.
purəʃ
purəʃ
nase
no
purəʃ.
purə-ʃ-ø
puro-ʃ-ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-6-104


ont͡ɕəlnəʒo sandər ʃoga.

ont͡ɕəlnəʒo
ont͡ɕəlnə-ʒo
ont͡ɕəlno-ʒe
in.front-3SG
av/po-poss
sandər
sandər
sandər
Sandyr
na
ʃoga.
ʃoga
ʃoga
plough
no
ʃoga.
ʃog-a
ʃogo-a
stand-3SG
vb2-pers



1-1-6-105


— ija, mo ʒapəʃte kyzen ʃuən, məj ere eskeren koʃtəm-əs.

ija,
ija
ija
devil
in/no
mo
mo
mo
what
ad/av/pa/pr
ʒapəʃte
ʒapəʃte
ʒapəʃte
in.time
av/po
ʒapəʃte
ʒap-əʃte
ʒap-ʃte
time-INE
no-case
kyzen
kyz-en-ø
kyzø-en-ø
go.up-PST2-3SG
vb2-tense-pers
kyzen
kyz-en
kyzø-en
go.up-CVB
vb2-adv
ʃuən,
ʃuən
ʃuən
no.matter
pa
ʃuən,
ʃu-ən
ʃu-n
bran-GEN
no-case
ʃuən,
ʃu-ən
ʃu-n
bristle-GEN
no-case
ʃuən,
ʃu-ən
ʃu-n
eye-GEN
no-case
ʃuən,
ʃu-ən
ʃu-n
spring.water-GEN
no-case
ʃuən,
ʃu-ən-ø
ʃu-n-ø
reach-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃuən,
ʃu-ən-ø
ʃu-n-ø
ferment-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃuən,
ʃu-ən-ø
ʃu-n-ø
whittle-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ʃuən,
ʃu-ən
ʃu-n
reach-CVB
vb1-adv
ʃuən,
ʃu-ən
ʃu-n
ferment-CVB
vb1-adv
ʃuən,
ʃu-ən
ʃu-n
whittle-CVB
vb1-adv
məj
məj
məj
1SG
pr
ere
ere
ere
always
av/po
ere
ere
ere
clean
ad
eskeren
eskeren
eskeren
attentively
av
eskeren
esker-en-ø
eskere-en-ø
observe-PST2-3SG
vb2-tense-pers
eskeren
esker-en
eskere-en
observe-CVB
vb2-adv
koʃtəm-əs.
koʃt-əm-əs
koʃt-əm-s
go-PST1.1SG-STR
vb1-tense.pers-enc



1-1-6-106


tudo təjəm teŋget͡ɕsek βaŋa.ː

tudo
tudo
tudo
3SG
pr
təjəm
təjəm
təjəm
you
pr
təjəm
təj-əm
təj-m
2SG-ACC
pr-case
teŋget͡ɕsek
teŋget͡ɕsek
teŋget͡ɕsek
since.yesterday
av
βaŋa.ː
βaŋ-a
βaŋe-a
guard-3SG
vb2-pers



1-1-6-107


jara kijʃəʒla tudən kojaʒe t͡ɕəgəlteʃ.ː

jara
jara
jara
empty
ad/av/no
jara
jar-a
jare-a
catch.someone-3SG
vb2-pers
jara
jar-a
jare-a
take.up-3SG
vb2-pers
kijʃəʒla
*ː
*ː
***
***
tudən
tudən
tudən
his/her
pr
tudən
tudo-n
tudo-n
3SG-GEN
pr-case
kojaʒe
koja-ʒe
koja-ʒe
fat-3SG
ad/no-poss
t͡ɕəgəlteʃ.ː
t͡ɕəgəlt-eʃ
t͡ɕəgəlt-eʃ
itch-3SG
vb1-pers



1-1-6-108


u-u, ija βuj, məj ale təlanet uʃəm purtem, — muʃkəndəʒəm sandər saraj βek ryzaltəʃ.

u-u,
u-u
uu
newnew
ad/noad/no
u-u,
u-u
uu
newoh
ad/noin
u-u,
u-u-ø
uuo-ø
newtake.care.of-IMP.2SG
ad/novb2-mood.pers
u-u,
u-u-ø
uuo-ø
newstroke-IMP.2SG
ad/novb2-mood.pers
u-u,
u-u-ø
uuo-ø
newtake.care.of-CNG
ad/novb2-conn
u-u,
u-u-ø
uuo-ø
newstroke-CNG
ad/novb2-conn
u-u,
u-u
uu
ohnew
inad/no
u-u,
u-u
uu
ohoh
inin
u-u,
u-u-ø
uuo-ø
ohtake.care.of-IMP.2SG
invb2-mood.pers
u-u,
u-u-ø
uuo-ø
ohstroke-IMP.2SG
invb2-mood.pers
u-u,
u-u-ø
uuo-ø
ohtake.care.of-CNG
invb2-conn
u-u,
u-u-ø
uuo-ø
ohstroke-CNG
invb2-conn
ija
ija
ija
devil
in/no
βuj,
βuj
βuj
head
no
məj
məj
məj
1SG
pr
ale
aʎe
aʎe
or
av/co/pa
ale
ale-ø
ale-ø
soften.bast-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ale
ale-ø
ale-ø
soften.bast-CNG
vb2-conn
təlanet
tə-lan-et
təj-lan-et
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
təlanet
təlan-et
təlan-et
wish-2SG
no-poss
təlanet
təlan-et
təlane-et
wish-2SG
vb2-pers
təlanet
təl-an-et
təl-an-et
rear-with-2SG
no-deriv.ad-poss
uʃəm
uʃ-əm
uʃ-m
mind-ACC
no-case
purtem, —
purt-em
purto-em
bring.in-1SG
vb2-pers
muʃkəndəʒəm
muʃkəndə-ʒə-m
muʃkəndo-ʒe-m
fist-3SG-ACC
no-poss-case
sandər
sandər
sandər
Sandyr
na
saraj
saraj
saraj
shed
no
βek
βek
βek
at.all
av
βek
βek
βek
to
po
ryzaltəʃ.
ryzaltə-ʃ-ø
ryzalte-ʃ-ø
shake-PST1-3SG
vb2-tense-pers
ryzaltəʃ.
ryzaltə-ʃ-ø
ryzalte-ʃ-ø
rinse-PST1-3SG
vb2-tense-pers



1-1-6-109


tidəm ʃonaltat, t͡ɕat͡ɕin ʃymʒəlan kəzətat ʃuj βele t͡ɕut͡ɕeʃ.

tidəm
tidə-m
tide-m
this-ACC
pr-case
ʃonaltat,
ʃonalt-at
ʃonalt-at
seem-2SG
vb1-pers
ʃonaltat,
ʃonalt-at
ʃonalte-at
think-3PL
vb2-pers
ʃonaltat,
ʃonalt-a-t
ʃonalte-a-at
think-3SG-and
vb2-pers-enc
ʃonaltat,
ʃonalt-ø-at
ʃonalt-ø-at
seem-CNG-and
vb1-conn-enc
ʃonaltat,
ʃonalt-ø-at
ʃonalt-ø-at
seem-CVB-and
vb1-adv-enc
ʃonaltat,
ʃonalt--at
ʃonalt-je-at
seem-PST1.3SG-and
vb1-tense.pers-enc
ʃonaltat,
ʃonalt-ø-at
ʃonalte-ø-at
think-CNG-and
vb2-conn-enc
ʃonaltat,
ʃon-alt-at
ʃono-alt-at
think-REF-2SG
vb2-deriv.v-pers
ʃonaltat,
ʃon-alt-ø-at
ʃono-alt-ø-at
think-REF-CNG-and
vb2-deriv.v-conn-enc
ʃonaltat,
ʃon-alt-ø-at
ʃono-alt-ø-at
think-REF-CVB-and
vb2-deriv.v-adv-enc
ʃonaltat,
ʃon-alt--at
ʃono-alt-je-at
think-REF-PST1.3SG-and
vb2-deriv.v-tense.pers-enc
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
t͡ɕat͡ɕin
Chachin
na
ʃymʒəlan
ʃym-ʒə-lan
ʃym-ʒe-lan
heart-3SG-DAT
no-poss-case
ʃymʒəlan
ʃym-ʒə-lan
ʃym-ʒe-lan
feeling-3SG-DAT
no-poss-case
ʃymʒəlan
ʃym-ʒə-lan
ʃym-ʒe-lan
bark-3SG-DAT
no-poss-case
ʃymʒəlan
ʃym-ʒə-la-n
ʃym-ʒe-la-n
heart-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
ʃymʒəlan
ʃym-ʒə-la-n
ʃym-ʒe-la-n
feeling-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
ʃymʒəlan
ʃym-ʒə-la-n
ʃym-ʒe-la-n
bark-3SG-PL-GEN
no-poss-num-case
kəzətat
kəzət-at
kəzət-at
now-and
av-enc
ʃuj
ʃuj
ʃuj
X
de
ʃuj
ʃuj-ø
ʃujo-ø
stretch.out-IMP.2SG
vb2-mood.pers
ʃuj
ʃuj-ø
ʃujo-ø
stretch.out-CNG
vb2-conn
βele
βele
βele
only
pa
βele
βele-ø
βele-ø
spill-IMP.2SG
vb2-mood.pers
βele
βel-ʲe
βel-je
spill-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βele
βele-ø
βele-ø
spill-CNG
vb2-conn
t͡ɕut͡ɕeʃ.
t͡ɕut͡ɕ-eʃ
t͡ɕut͡ɕ-eʃ
seem-3SG
vb1-pers



Работа над проектом The Mari Web Project главным образом проходит на отделении финно-угорских исследований Венского университета. Вторая стадия нашего проекта The Mari Web Project: Phase 2 возможна благодаря финансовой поддержке Фонда Коне. Часть работы над проектом проводится в Институте финно-угорских и уральских исследований Мюнхенского университета Людвига-Максимилиана.
Последнее обновление: 10 августа 2023 года