	www.mari-language.com:	ENGLISH \| МАРЛА \| ПО-РУССКИ
Главная » Инструменты для текстового корпуса » elnet » 1-2-6

Инструменты для текстового корпуса - elnet - 1-2-6

Этот материал на данный момент доступен только на английском языке. Марийская и русская версии разрабатываются и скоро будут опубликованы.

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

u ij det͡ɕ kok arɲa βara mikipər jaʃaj den ydərʒø adak kup dek, smola zaβodəʃko, kajəʃt.
smola ʃoltaʃ t͡ɕeretʃe nəl ket͡ɕe gət͡ɕ iʒe pura da, pod jəmalan oltaʃ pu kyleʃ.
lum jatərak kelge, βaʃke luktən sitaraʃ jøsø.ː
smola zaβodəʃ mijme ket͡ɕəʃtak, kas βeleʃ, leβentej kugəza toʎo, tupəʃtəʒo — nij dene todmo lat͡ɕe, βat͡ɕəʃtəʒe — pət͡ɕalʒe.
pot͡ɕeʃəʒe samərək marij toʎo.
tudənat pət͡ɕalʒe ulo, tudat lat͡ɕəm saken.ː
koktənat jet͡ɕe dene ulət.
t͡ɕat͡ɕi, samərək marijəm ont͡ɕale da nønt͡ɕək-patərla t͡ɕodəraʃte jeŋəm kəʃkəltʃe sade sonarzəm paləʃ.
sakarat t͡ɕat͡ɕim paləʃ.
kernak, sakar tide ket͡ɕəlaʃte t͡ɕat͡ɕim uʒaʃ ʃonen, toʎko təʃan ogəl, arkambalan βaʃlijaʃ ʃonen.
t͡ɕat͡ɕi gən, «nønt͡ɕək-patərʒəm» uʒaʃ təge jøn lijeʃ, manən ʃonenat ogəl.
t͡ɕodəraʃte βaʃlijməʒat ənde kok təlze koklaʃte mondaltaʃ tyŋalən, omo uʒməla βele t͡ɕut͡ɕeʃ.
tudo perβəjrakʃe samərək sonarzəm jatər marte ʃonen koʃtən, βigak kalasaʃ gən, t͡ɕotak ʃonen.ː
no mom əʃtet, iləʃ tugaj, ʒap ala-mogaj t͡ɕerəmat paremda, t͡ɕat͡ɕiat t͡ɕodəraʃ βaʃlijme marijəm erkən-erkən mondaʃ tyŋalən əle, no βot tudo adak t͡ɕat͡ɕi ont͡ɕəlno ʃoga, ʃint͡ɕaʒəmat t͡ɕat͡ɕi ymbat͡ɕ ok ojəro.ː
— poro ket͡ɕe lijʒe, jaʃaj, poro ket͡ɕe lijʒe, t͡ɕat͡ɕi!
— t͡ɕat͡ɕin pələʃeʃəʒe leβentej kugəzan jykʃø ʃoktəʃ.
— tuge lijʒe, leβentej izaj, — βaʃtareʃəʒe jaʃaj peleʃtəʃ.
— adak ʃoltaʃ tyŋaʎət͡ɕ mo?
— ʃoltaʃəʒe ale uke, podjəmaləm jamdəlaʃ tolən uləna.ː
t͡ɕat͡ɕi, kørʃøk dene t͡ɕajəm ʃəndəʃaʃ, kugəzatmətən jyməʃt ʃueʃ dər.ː
— məj, ʃkat ʃint͡ɕet, t͡ɕajəm om jy, sakar jyeʃ gən βele?
— ogəm, — kyt͡ɕəkən peleʃtəʃ sakar.
— sonarze kokla gət͡ɕ kø t͡ɕajəm jyeʃ?
— βoʃtəleʃ leβentej kugəza.
— məlanːa en jyʃtø βyd kyleʃ.ː
t͡ɕaj ogəl, teβe me ʃyrəm ʃoltena.
sakar, meraŋetəm ɲəkt.ː
t͡ɕat͡ɕi, pareŋgəda ulo gən, iktaʒ-məɲarəm erəktet gən, jøra əle.
— təj, t͡ɕat͡ɕi, kugəzatlan ʃyrəm ʃoltaʃ polʃo, məj nəməʃtəm rual tolam, — mane jaʃaj, omaʃ luk gət͡ɕ jet͡ɕəm lukto, toβarəm kədaləse potaʃkəʒe t͡ɕəkale.
— t͡ɕat͡ɕi kot͡ɕkaʃ ʃolta gən, məjat təj denet pərʎa nəməʃtəm ruaʃ mijem, kuβan jədalʒe pəten, əʃten puaʃ βozeʃ, — mane leβentej kugəza, tupəso lat͡ɕəʒəm kudaʃən, omaʃ ont͡ɕəlno ʃogəʃo pynt͡ɕø ukʃeʃ, kid ʃumaʃeʃrak, sakaltəʃ, — nu, jaʃaj kajena, — βara sakar βek saβərnen peleʃtəʃ.
— kugurak kørʃøkeʃ ʃoltəza.
jaʃaj den leβentej kugəza t͡ɕodəraʃke kajəʃt.
sakar den t͡ɕat͡ɕi omaʃəʃ purəʃt.
omaʃəʃte iktat uke.
smola ʃoltəʃo ky-sola marij-βlak tynø ulət: iktəʒe smolalək pum ʃeləʃteʃ, βesəʒe smolam ojəra.ː
omaʃəʃ purəmeke, sakar tupəso lat͡ɕəʒəm kudaʃe, lat͡ɕəʒ gət͡ɕ oʃ meraŋəm lukto, kysenʒe gət͡ɕ nagrad βurdan pakːyzəm lukto, meraŋəm ɲəktaʃ tyŋale.
t͡ɕat͡ɕi pareŋgəm erəktaʃ ʃint͡ɕe.
kenetaʃte, ʃuko mutlanəʃaʃ ulo gənat, mutəm luktaʃ jøsø.
təge t͡ɕat͡ɕi den sakarat mutəm ogət mu.
sakar, t͡ɕodərasəm ʃarnen, t͡ɕat͡ɕim jøraten ont͡ɕa.
mogaj t͡ɕoneʃ piʒʃe ydər!
təgaj βate lijeʃ gən, sakarən ʃykʃø pørtʃat məze pəʒaʃla t͡ɕut͡ɕeʃ əle!
kø ʃint͡ɕa, ala jumo pyren gən, lijeʃat?
leβentej kugəza, ʃke tular marij lijam gən, jaʃaj pua, maneʃ da.ː
leβentej kugəza peʃ oŋaj ajdeme, sakarlan korno mut͡ɕko mikipər jaʃajən ydərʒəm temlen toʎo:
— mijet gən, teβe uʒat.ː
kapʃe ʃəmaβut͡ɕ gaj, joləm ʃopʃ gajəm pideʃ, ypʃø oʃalge, punemʒe kədalʒe det͡ɕ ylkø ket͡ɕa.ː
«aj-da ʃoŋgo, t͡ɕəla ont͡ɕen ʃukten!» — ʃonaltəʃ sakar.
sakarlan tudəʒak peʃ oŋaj: sakar nigunamat t͡ɕat͡ɕim uʒən ogəl, manən leβentej kugəza ʃona.
sadlan mut saβərtəʃ jeda «teβe ʃke uʒat» maneʃ.
t͡ɕat͡ɕiat sakarəm ont͡ɕa.
molan tudo təʃke tolən?
leβentej kugəza dene sonarəʃ koʃtaʃ təʃke tolənət mo?
t͡ɕat͡ɕin təʃke tolməm ʃiʒməlak tat͡ɕak tolənət.
t͡ɕat͡ɕi məɲar ont͡ɕa, tunar ʃymʒø ərəməla t͡ɕut͡ɕeʃ.ː
t͡ɕodərase nønt͡ɕək-patərʒe t͡ɕat͡ɕin ʃyməʃtø ugət͡ɕ ələʒeʃ.
tide jeŋən moʒo t͡ɕat͡ɕin t͡ɕonʒəm təge ʃke dekʃe ʃupʃeʃ?
ont͡ɕəmaʃte nimoʒat jeŋ det͡ɕ utəʒo uke.
lymʒəm ale marte t͡ɕat͡ɕi ʃint͡ɕen ogəl əle, lymʒəm kəzət gəna koʎo.
lymʒat səlne ogəl: sakar.ː
sakar.ː
sakər.ː
takər.ː
nimo sajʒat uke.
tuge gənat, sakar solək nalaʃ mija gən, t͡ɕat͡ɕi ik pərt͡ɕat ok sørβaltare, jyeʃ.ː
— kørgø yzgar optaʃ iktaʒ kyməʒet ulo?
— ʃoktəʃ sakarən jykʃø, tunamak meraŋ koβaʃte tørgaltən kerʒalte.
t͡ɕat͡ɕi, oŋambat͡ɕən nalən, ʃuldəran terkəm konden puəʃ.
sakar, terkəm nalən, kørgø luktaʃ tygø kajəʃ.
t͡ɕat͡ɕi pareŋgəm erəkten, padəʃten, muʃkən jamdəlen kørʃøkəʃ pəʃten ʃəndəʃ.
sakar, meraŋəm purten, pyt͡ɕkeden, kørʃøkəʃ optəʃ.
t͡ɕat͡ɕi βydəm optale, ʃint͡ɕaləm pəʃtəʃ, kørʃøkəm koŋgaʃke ʃəndəʃ.
— me βet tendan βeke kajaʃ lekʃe uləna, — sakar mutəm muo.
— kuʃko?
— əʃ uməlo t͡ɕat͡ɕi.
— tendan jaləʃ.ː
məj sudəʃ kajem, zemskij nat͡ɕaʎnik yʒəkta.
— mogaj sudəʃ?
molan?
— jodeʃ t͡ɕat͡ɕi, t͡ɕonʒəlan izin-kugun t͡ɕut͡ɕeʃ.
— sade uʒanur marij sudəʃ puen, adak toktar strelok protokoləm βozen aman.ː
— uʒanur marijʒe molan sudəʃ puen?
— una tunam təjən imnetəm perəməʒlan ʃkenʒəm luməʃ t͡ɕumal ʃuəʃəm-əs.
tudlan puen.
uke gən, molan pua?
— zemskij nat͡ɕaʎnikʃe təjəm suditlen ok ʃənde gən, jøra?
— koʎanen jodo t͡ɕat͡ɕi.
— ənde leβentej kugəza polʃa gən βele.ː
adak təjəmat sβet͡ɕəlːan ʃogaltaʃ ʃonenam əle, da təj təʃte ulat ulmaʃ.
— məjʒe tidlan jørem mo?
— təj raʃ kalaset gən, nuno ʃke, tyʃkan tolən piʒət͡ɕ manat gən, məj βinamat om lij, manət.
— məj peʃ ʃogalam əle, da zaβod ʃoltaʃ t͡ɕeret pura.
pu jamdələʃaʃ ulo, mom əʃtəman βara?
— zaβod t͡ɕeretdaʒe kunam ʃueʃ?
— nələməʃte kastene pura.
— sudʃo kuməʃto lijeʃ.
tugeʒe ala mijen kertat?
utlaʃ polʃet gənʒe, məj βara pu jamdəlaʃda polʃem əle.ː
strelokən protokolʒəlan tʲuŕmaʃkak ogət ʃənde, puat gən, ʃtrafəm βele puat.
— tugeʒe peʃ mijem.
at͡ɕij teβe mom ojla.ː
tide ʒapəʃte jaʃaj den leβentej kugəza ojlen-ojlen møŋgø pørtələt.
jaʃaj kud nəməʃtəm numalən, leβentej kugəzan kidəʃtəʒe — pət͡ɕalʒe βele.
leβentej kugəzalan nəməʃte ok kyl.
tudo jaʃaj dene nəl ʃint͡ɕa βaʃlijən mutlanaʃ gəna t͡ɕodəraʃke kajen.
— məjən ikʃəβem uke, jumo nalən pətaren.
kuβa dene koktən ilena.
pogem peʃ ʃuko manaʃ ok lij, no nunəlan ilaʃ tyŋalaʃəʃt sita.
ergələkeʃ purtəʃaʃ nergen məj sakarlan ʃkanʒe ale ojlen oməl.
tudo tidən nergen ale ok ʃint͡ɕe.
ʃonəmaʃtem, tudo tidlan toreʃ ok lij.
me tudən dene ʃukertsek kelʃena.
pət͡ɕal dene koʃtaʃat tudəm məj tunəktenam.
aβaʒe tudən ʃoŋgo, ere ʃykʃyn ila, sakarlan ydər nalde ok lij.
ala, jaʃaj ʃoʎo, yjarɲalan ʃotəm əʃtena əle?
— məj, leβentej izaj, təjəm pagalem, təj məlanem ʃojəʃt ot ojlo.
t͡ɕat͡ɕim marlan puaʃəʒe — ʃkemənat jeʃem uke.
məjənat ik ydərem den ik ergəm βele βet.
vara paʃa jeŋem prot͡ɕ ok kodəs.
japuʃem ale latkok ijaʃ βele.
t͡ɕat͡ɕiʒat ale kugu ogəl.
— paʃa jeŋ uke manən, ydərəm kut͡ɕəman ogəl, jaʃaj ʃoʎo.
japuʃet βaʃke paʃalan ʃueʃ, rβeze jeŋ kuʃkeʃ, koβaʃtəʒe urgəmo ogəl.
a sakar gaj jeŋəm ʃagal muat.ː
təge mutlanen, jaʃaj den leβentej kugəza smola zaβodəʃko tolən ʃuət͡ɕ.
nunən tolmaʃeʃ ʃyr lat͡ɕak kyən ʃuən.
ʃyr kot͡ɕkaʃ nələtən ʃint͡ɕət͡ɕ.
kot͡ɕməʒ godəm sakar sudəʃ kajməʒ nergen ojləʃ, t͡ɕodəraʃte ʃəʒəm lijʃe paʃam uməltaren puəʃ.
pu jamdəlaʃ polʃaʃ ʃonəməʒəmat kalasəʃ.
— t͡ɕat͡ɕi, tugeʒe kajaʃet βozeʃ, paʃaʒat memnan βert͡ɕən lijən.
pum kət͡ɕal jamdəlem, pyt͡ɕkən tolaʃəʒe βarat lijeʃ.
toʃto puna ale kok ket͡ɕəlan sita.
erlaʃəʒəm kas βeleʃ t͡ɕat͡ɕi leβentej kugəza den sakarəm ʃke dekʃe namijen purtəʃ.
jaʃaj βate perβəj ørø, βara kuzeʒəm-moʒəm umələmekʃe, kət͡ɕ-kut͡ɕ βele kojaʃ tyŋale: ulo ʃyraʃəʒ dene put͡ɕəməʃəm ʃoltəʃ.
sakarge, leβentej kugəzage t͡ɕajəm ogəna jy manməlan putərak t͡ɕot ørø.
— kəzət t͡ɕaj jydəmø jeŋ uke, ʃonem əle, morko βeləʃte ulo, uʒat?
— morko βeləʃtat t͡ɕaj jydəmø kəzət uke.
memnan paʃanaʒe tugaj: pət͡ɕal den koʃtmo godəm t͡ɕaj jyaʃ ok jørø.
t͡ɕaj jyən, mogər luʃkədemeʃ, — uməltarəʃ leβentej kugəza.
— tuge gən, arakam jyəda gən βele?
t͡ɕat͡ɕi, mij, pel butəlkam nalən tol.
— arakam moɲ it βasartəl, me una onal.
— una det͡ɕat una uləda.
jaʃaj den t͡ɕat͡ɕi tendan nergen ere ojlat.
t͡ɕat͡ɕi, oksaʒəm ʃørləkeʃ pəʃtenam.
t͡ɕat͡ɕi araka dek kajen koltəʃ.
japuʃ pət͡ɕaləm nijaltkala.
— it tykø, ʃyʃmø ala!
— aβaʒe ʃyrda.
— ʃyʃkaʃəʒe ʃyʃmø, da lyjaʃəʒe ok lyjø, t͡ɕəβənerəʃtəʒe pistonʒo uke, kagaz dene βele petəren uləna.
— kugəzaj, təj maskamat puʃtənat mo?
— japuʃ jodeʃ.
— lyjaltən, — kyt͡ɕəkən kalasəʃ leβentej kugəza.
— təjat lyjenat, izaj?
— sakar det͡ɕənat paləneʒe japuʃ.
— maskam ale puʃtən oməl, pirəm iktaʒ kumətəm puʃtənam.
t͡ɕat͡ɕi arakam nalən toʎo, aβaʒe put͡ɕəməʃəm kyməʒəʃ optəʃ.
— rodo-βlak, ʃit͡ɕsa.ː
teβe təʃke tol.ː
sakar ʃoltəmo meraŋ ʃələm ystembake luktən optəʃ:
— tidəʒəm te kot͡ɕkən ont͡ɕəza.
— tide mo ʃəl βara?
— sade lum ymbat͡ɕ kudalʃet.ː
— pij ʃəl?
— koklaʃ purəʃ japuʃ.
— kaj, uʃdəmo, pijəm kø kot͡ɕkeʃ!.ː
meraŋəm morko βelne təge manət βet?
leβentej kugəza βujʒəm «təge» manʃəla əʃtəʃ.
— nu, rodo-βlak, tau, — jaʃaj βate araka t͡ɕarkam tyrβeʃəʒe tuʃkaltəʃ, βara, jeʃaren, leβentej kugəzalan puəʃ.
— t͡ɕat͡ɕilanʒe ot pu mo?
— məj ogəm, kugəzaj.ː
— ydər jeŋ tudo ajda marlan kajməʒ godəm jyeʃ da jøra, — βoʃtəleʃ jaʃaj βate.
— tuge gən, tau lijʒe!
— leβentej kugəza ʃalt jyən koltəʃ.
— a-a, peʃ motor ulmaʃ.ː
t͡ɕat͡ɕi, təgeʒe, aβat ojləmo semən gən, peʃ kuʒunak jyde it koʃt.
— kat͡ɕe toleʃ gən, kajet, ok tol gən, korak tupeʃ ʃint͡ɕən kajet mo?
— βoʃtəleʃ t͡ɕat͡ɕi.
ala-kuze leβentej kugəza dene mutlanaʃ t͡ɕat͡ɕilan kuʃtəlgən t͡ɕut͡ɕeʃ.
leβentej kugəza det͡ɕ t͡ɕat͡ɕi ok lyd, ʃke kot͡ɕaʒ det͡ɕat sajlan ʃotla.
— korak tupeʃ ogəl, tarantaseʃ ale rogozan tereʃ ʃint͡ɕən kajaʃ kyleʃ.
təgaj saj ydərəm, samərək lijam gən, iktəlanat om pu əle, — leβentej kugəza sakarlan ʃint͡ɕam pyale.
t͡ɕat͡ɕi tidəm togdajəʃ, t͡ɕeβergen, tygø lektən kajəʃ.
kastene leβentej kugəza zemskij nat͡ɕaʎnik dek mijen toʎo.
tolmekəʒe, japuʃlan «maska» jomakəm koltəʃ:
«oʒno ik marij nurəm kuklen.
kukləmaʃkəʒe maska lektən.
— marij, mom əʃtet?
— maska jodeʃ.
— nurəm kuklem, βara reβəm ydem.
reβe kot͡ɕkaʃ peʃ tamle.
— məjəmat uʃo.
— tol.
maska den marij nurəm kuklaʃ tyŋalət.
marij omarta jər toβar dene iziʃ pet͡ɕka da maskalan kalasa:
— luk!
— t͡ɕøt͡ɕas!
— maneʃ maskat.
maska omartam katkalen lukteʃ.
marij təgəde orgaʒəm numaleʃ, maska ʃoldra kaʃkam køsmərta.
təge tolaʃen-tolaʃen kuklat, βara reβəm ydat.
reβe peʃ motor ʃot͡ɕeʃ.
reβəm luktaʃ tyŋalət.
marij maskalan ojla:
— təj mom nalat: βujʒəm ale βoʒʃəm?
marij βujəm poga manməm maska ala-kuʃet͡ɕ oʒno kolən ulmaʃ.
— məj βujʒəm nalam, — maneʃ maska.
— jøra, — maneʃ marij.
marij reβəʒəm naleʃ, maska reβe ʃudəʒəm βəneməʃkəʒe numaleʃ.
marij tele mut͡ɕko reβəm kot͡ɕkeʃ, maskan reβe ʃudəʒo ʃəʒəmak ʃyjən pəta.
ves ʃoʃo ʃueʃ.
marij adak nurəm kuklaʃ tyŋaleʃ.
maskat, βənem gət͡ɕ lektən, kukləmaʃke mija.
— təj məjəm ondaləʃət͡ɕ.
ənde məj təjəm ʃkendəm kot͡ɕkam, — maneʃ maska.
— məjəm kot͡ɕkaʃ təj ale ʃuat, ajda adak kuklena, βara təj βoʒʃəm nalat, məj βujʒəm nalam, — maneʃ marij.
maska kelʃa.
nurəm kuklat, ʃoʒəm ydat.
ʃoʒ peʃ motor ʃot͡ɕən.
tyredaʃ ʒap ʃuən.
— ənde mom nalat?
— maneʃ marij.
— ojləməna semən əʃtena, ənde məj βoʒʃəm nalam, a təj βujʒəm nal, — maneʃ maska.
marij ʃoʒən part͡ɕaʒəm tyred naleʃ, maska βəneməʃkəʒe otələm numal opta.
marij tele got͡ɕ ʃoʒ kindəm kot͡ɕkeʃ.
maskan βəneməʃtəʒe otəl pəknen pəta.
tele erta.
ʃoʃo toleʃ.
marij adak nurəm kuklaʃ tyŋaleʃ.
maska βənem gət͡ɕʃe lekteʃ, marijən kukləmaʃkəʒe mija:
— təj adak məjəm ondaləʃət͡ɕ.
əndəʒe təjəm kot͡ɕkamak.
— kot͡ɕkat gən, kot͡ɕkat ogəla, — maneʃ marij, — məjən kudəʃtem imnem den orβam aram kodeʃ, tudəmat təlanet konden puem.
erla marte kolto.
— jøra, — maneʃ maska.
— erla ot kondo gən, kudəʃketak mijen kot͡ɕkam.
marij møŋgəʒø peʃ ojgəren kaja.
korneʃ rəβəʒəm βaʃlijeʃ.
— molan təge ojgəren oʃkəlat, marij?
— rəβəʒ jodeʃ.
— kuze om ojgəro, məjəm erla maska kot͡ɕkeʃ.
— it ojgəro, — maneʃ rəβəʒ, — erla təʃke orβa dene tol, peŋgədərak kereməm kondo, məj təjəm utarem.
məlanem agətanəm kondo, məj agətanəm peʃ jøratem.
marij tugak əʃta.
rəβəʒlan agətanəm konda.
rəβəʒ agətanəm kot͡ɕkeʃ.
t͡ɕaʃkereʃ ʃələn ʃint͡ɕeʃ.
marij orβaʒəm kuklemeʃəʒe ʃogalta, kuklaʃ tyŋaleʃ.
maska toleʃ: «ənde təjəm kot͡ɕkamak», — maneʃ marijlan.
tide ʒapəʃte rəβəʒ ʃut͡ɕko jyk dene kət͡ɕkəraleʃ:
— marij, marij!
molan tide ʃyt͡ɕan omartaʒəm orβaʃket ot pəʃte?
maska lydeʃ, marijlan ojla:
— pəʃtəʃən koj, pəʃtəʃən koj.
marij maskam kut͡ɕəʃən kojeʃ, maska ʃkak orβaʃke kyzen βozeʃ.
rəβəʒ adak kyʒgyrak jyk dene kət͡ɕkəra:
— marij, marij!
molan tide ʃyt͡ɕan omartatəm ot pid?
— pidʃən koj, pidʃən koj, — maneʃ maska.
marij maskam peŋgədən pidən ʃənda.
rəβəʒ adak kət͡ɕkəral kolta:
— marij, marij!
molan tide ʃyt͡ɕan omartatəm ot rual.
— rualʃən koj, rualʃən koj, — maneʃ maska.
marij maskam βuj gət͡ɕak rual ʃənda.
maska kolen kolta.
rəβəʒ kudal toleʃ:
— tidəʒəm pele gət͡ɕ əʃtena, — maneʃ.
marij rəβəʒəmat βujʒo gət͡ɕ rual kolta.
rəβəʒat kolen kolta.
marij, rəβəʒge, maskage opten, kudəʃkəʒo toleʃ.
jomak umbak, məj tembak, katək kyməʒ oləmbal jəmak!» — təge koʃartəʃ jomakʃəm leβentej kugəza.
— marijʒe pojan ulmaʃ mo, kugəzaj?
— jodo japuʃ.
— molan pojan?
— ørø leβentej kugəza.
— pojan jeŋ paʃa əʃtəməlan ondalen tyla.ː * * *
leβentej kugəzan jomakəm koltəməʒ godəm sakar den t͡ɕat͡ɕi βes tyrlən jomaklenət.ː
nuno pørtəʃtø ogəl, kapka ont͡ɕəlno ʃogenət.ː
— təjən t͡ɕodəraʃ puren kajmeket iʒe uʃeʃem βozo: ex, orade, molan lymʒəmat, kusəʒəmat ʃəm jod, manən ʃkanem øpkeləʃəm, — ʃəman mutlana t͡ɕat͡ɕi.
— lymet jodaʃ məjənat ʃot lijən ogəl.
tuge gənat, məj təjəm ere ʃonen ilenam.
adakʃe leβentej kugəzaj təjəm ere ojla əle.
— məjəm mom ojlaʃəʒe, məj smola pod lukmo det͡ɕ moləm nimomat əʃten om moʃto.
— smola podəmat moʃten luktaʃ kyleʃ.ː
— ere məjəm ʃonaʃ — kudaʃnurəʃto ydər uke mo?.ː
— təj gajet uke.ː
məjən t͡ɕoneʃ piʒʃe uke, — ʃonəməʒəm sakar βigak kalasəʃ.
— təj ondalet.ː
pørjeŋ-βlak ere ondalat.
— təjəm iktaʒ jeŋ ondalen mo?
— sakarən jykəʃtəʒø koʎanəmaʃ ʃoktəʃ.
t͡ɕat͡ɕi sakarəm tura ont͡ɕale da peleʃtəʃ:
— uke.
— uke gən, pørjeŋ ondaləməm kuʃet͡ɕ ʃint͡ɕet?
— kodʃo keŋeʒəm me at͡ɕij dene koktən lopnurəʃ t͡ɕuʒgan osəp dek kinde kysən nalaʃ mijen uləna əle.
təj ʃkat ʃint͡ɕet, t͡ɕuʒgan kugəza kinde dek mijʃe-βlakəm kok-kum ket͡ɕe paʃam əʃtəkta da iʒe pua.
me at͡ɕij dene koktən kok ket͡ɕe ʃijaʃ, terəs kəʃkaʃ polʃəʃna.
teβe tuʃto məlanem sandər lyman ik ydər ojləʃ, tudəm t͡ɕuʒgan makar ondalen.ː
makar məjəmat peʃ tura ont͡ɕen koʃto.ː
— ʃyjʒəm kyrlam!
— t͡ɕəten əʃ kert sakar, kət͡ɕkəral koltəʃ.
umbakəʒe t͡ɕat͡ɕilan ojlaʃ erək əʃ lij, aβaʒe pørt-ont͡ɕət͡ɕ kət͡ɕkərale:
— t͡ɕat͡ɕi, purəʃaʃ!
mom jeŋəm kəlməkten ʃogəktet!.ː
sakar təge kəlmen jydβoʃtat ʃoga əle, pørtəʃkø purəməʒo pərt͡ɕat ok ʃu.
t͡ɕat͡ɕi, aβaʒe kət͡ɕkəralməm kolən, marla kapkaʒəm kət͡ɕərik pot͡ɕo.ː
pørtəʃtø təmək.
leβentej kugəza pondaʃəm βele ʃogalten, toreʃ oləmbalne tøʃakəʃte malen kija, japuʃ ydəramaʃ pusakəʃte oməm uʒeʃ.
jaʃaj βate t͡ɕarajolən, yʃtəle pørt kyβarəm yʃteʃ.
— tular, una təʃke βot͡ɕ, — jaʃaj βate leβentej kugəza βoktene βerəm ont͡ɕəktəʃ. * * *
sud sajən ertəʃ.
sakarlan porubko əʃtəməʒlan pel teŋge ʃtrafəm βele suditləʃ.
toktar strelok sakarən luj lyjməʒəm uʒən ogəl.
ʃopkem sakar klepkəlan ruəkten.
ʃopke gət͡ɕ ur lektən kudalən.ː
urəm lyjaʃ sakarən pət͡ɕal biletʃe ulo.
myjʒəm toktar ʃke dekʃe naŋgajəkten.ː
t͡ɕodəra oroləm susərtaʃ tøt͡ɕəməʒø niguʃtat pale ogəl.ː
sakarəm poktəʃəʒla, luməʃto pørdalməʒəm toktar əʃ ojlo.ː
uʒanur jal marij-βlakat sakarəm βinamatəʃ luktən əʃt kert.
təʃtəʒe sakarlan t͡ɕat͡ɕi polʃəʃ: sakar βinamat ogəl, stapan ʃke ont͡ɕət͡ɕən tolən kerʒalte, jarnəʃe imɲəm luməʃko ʃykalaʃ tøt͡ɕəʃ, sakar tudəm ʃykal βele koltəʃ.
vara kuʒu marij kurʒən toʎo.ː
tudo sakarəm muʃkəndəʃ.
tudən muʃkəndəmek iʒe sakar tudəm ʃuraltəʃ.ː
uʒanur jal marij-βlak ʃkak kʎauznikəʃ lektət͡ɕ.ː
təge sud ertəməlan sakar ʃkat ørø.
tudən det͡ɕ ont͡ɕət͡ɕ zemskij nat͡ɕaʎnik kok jeŋəm suditləʃ: iktəʒəm — t͡ɕodəra ʃoləʃtməlan, βesəʒəm — starostəm nerəməlan.
starostəm perəməʒe təge lijən: jorlo marij jozakəm tylen kertən ogəl, sadlan tudən pətartəʃ tunaʒəm torgi dene uʒalaʃ tyŋalənət.
jorlo marij tunaʒəm ʃykʃø βytaʃkəʒe petəren da nigømat t͡ɕak ok namije.
starosta dene luβuj βijeʃak luktaʃ tyŋalənət.
jorlo marij starostəm toja dene peren.ː
təge starosta ojla.
jorlo marijʒe βes semən ojla: starosta tudəm ʃkenʒəm t͡ɕot kəren, jorlo marij mut͡ɕəʃtaʃ tøt͡ɕəʃəʒla βele starostəm ʃykalən, starosta βujʒo dene janak βokten pernen.
jorlo marijəm zemskij nat͡ɕaʎnik ijat peləlan kazematəʃ petəraʃ suditləʃ.ː
tidəm kolmekəʒe, sakarən kidʃe-jolʒat t͡ɕətəraʃ tyŋale.ː
t͡ɕodəra ʃoləʃtʃəʒo pynt͡ɕø pərɲa dene kut͡ɕaltən.
pərɲaʒat t͡ɕaple ogəl, ukʃan pynt͡ɕø βuj βele.
mantale pazarəʃte təgaj pərɲalan teŋge det͡ɕ got͡ɕ ogətat pu.
marijlan zemskij nat͡ɕaʎnik kud teŋge ʃtrafəm tyləktaʃ suditləʃ.
marijən tunamak, jər-jər kojən, ʃint͡ɕaβydʃø jogen lekte.
sakarən t͡ɕonʒəlan kot͡ɕən t͡ɕut͡ɕo.
— zaxar jefremoβ zdeś?
— jodo zemskij nat͡ɕaʎnik.
— zes, — sakar jykəm puəʃ.
— idi śuda!
— mij, ystel dek kaj, — leβentej kugəza sakarəm ont͡ɕəko pokta.
sakar zemskij nat͡ɕaʎnik ont͡ɕəko mijen ʃogale.
zemskij nat͡ɕaʎnik t͡ɕal ørəʃan, t͡ɕalemaʃ tyŋalʃe ypan, βurgemʒe jəlgəʒʃe poldəʃan.
oŋəʃtəʒo jəlgəʒʃe ʃijarʃaʃ gaje ket͡ɕa.
arʃaʃ mut͡ɕaʃtəʒe kugu teŋge ulo.
teŋgeʃtəʒe orel kajək ʃuldərʒəm ʃaralten.
ystelʒe uʒar sukna dene leβedme.
ystel ʃeŋgelne — zemskij nat͡ɕaʎnikən ʃint͡ɕəme pykenʒe.
pyken kykʃø eŋertəʃan.
ystembalne tyrlø kagaz, kyʒgø kniga kija.
zemskij nat͡ɕaʎnik ʃkeʒe ʃədən ont͡ɕəʃəla kojeʃ.
sakar nigunamat nimogaj sudəʃkat koʃtən ogəl, nimogaj nat͡ɕaʎstβo denat ale marte təge βaʃlijeden ogəl.ː
pørt kørgəʒat βes tyrlø — pərdəʒlaʃte ʃədən ont͡ɕəʃo kugəʒan portret-βlak ket͡ɕat.
t͡ɕonlan ʃut͡ɕkən βele t͡ɕut͡ɕeʃ.
sakar t͡ɕodəraʃte maskam kok joltoʃkaltəʃ koklaʃ βaʃlijeʃ gən, təge ok t͡ɕətəre əle.
moʒo təge sakarən joljəʒəŋʒəm t͡ɕətərəkta?
— ont͡ɕəlnəʒo maska ogəl, ajdeme ʃint͡ɕa-s.
— nu, kakoje u tebʲa budet xodatajstβo?
— jodo zemskij nat͡ɕaʎnik.
sakar nimomat əʃ uməlo, ʃeŋgekʃe ont͡ɕale.
— tə meɲa ponimajeɕ?
— on rusːkim ploka kaʎakət, — ʃoktəʃ ʃeŋget͡ɕən leβentej kugəzan jykʃø.
— sergej stepanoβit͡ɕ, pereβedite, — mane zemskij nat͡ɕaʎnik kugu tijakən poləʃkaləʃəʒlan.
— po etomu delu βə budete pereβodt͡ɕikom.
sergej stepanoβit͡ɕ manme jeŋ sakarlan zemskij nat͡ɕaʎnikən jodməm uməltarəʃ.
— məj sβet͡ɕələm kondenam.
tudo t͡ɕəla uʒən, — mane sakar.
zemskij nat͡ɕaʎnik t͡ɕat͡ɕim sβideteʎlan ʃogaltaʃ lijeʃ mane. * * *
sakarən utləməʒlan leβentej kugəza peʃ kuanen.
utlarakʃe ʃke ʃotəm muməʒlan jəβərten.
«teŋget͡ɕe kastene zemskij nat͡ɕaʎnik dek puren om mutlane əle gən, zemskij nat͡ɕaʎnik sakarəm suditləde ok kod əle», — ʃona leβentej kugəza.ː

[Search]

1-2-6-1

u ij det͡ɕ kok arɲa βara mikipər jaʃaj den ydərʒø adak kup dek, smola zaβodəʃko, kajəʃt.

new

ad/no

year

ice

chisel

ij
ij	-ø
ij	-ø
swim	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ij
ij	-ø
ij	-ø
swim	-CNG
vb1	-conn

ij
ij	-ø
ij	-ø
swim	-CVB
vb1	-adv

det͡ɕ

from

kok

cook

kok

two

arɲa

week

βara

then

av/pa

βara

pole

βara
βar	-a
βare	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

mikipər

Mikipyr

jaʃaj

Yashay

den

and

ydərʒø
ydər	-ʒø
ydər	-ʒe
daughter	-3SG
no	-poss

ydərʒø
ydər	-ʒø
ydər	-ʒe
Virgo	-3SG
no	-poss

adak

again

kup

swamp

dek,

dek

smola

pitch

zaβodəʃko,
zaβod	-əʃko
zaβod	-ʃke
factory	-ILL
no	-case

kajəʃt.
kaj	-əʃt
kaj	-ʃt
aftergrass	-3PL
no	-poss

kajəʃt.
kajə	-ʃt
kaje	-ʃt
go	-IMP.3PL
vb2	-mood.pers

kajəʃt.
kajə	-ʃ	-t
kaje	-ʃ	-t
go	-PST1	-3PL
vb2	-tense	-pers

1-2-6-2

smola ʃoltaʃ t͡ɕeretʃe nəl ket͡ɕe gət͡ɕ iʒe pura da, pod jəmalan oltaʃ pu kyleʃ.

smola

pitch

ʃoltaʃ
ʃolt	-aʃ
ʃolto	-aʃ
boil	-INF
vb2	-inf

t͡ɕeretʃe
t͡ɕeret	-ʃe
t͡ɕeret	-ʒe
line	-3SG
no	-poss

t͡ɕeretʃe
t͡ɕer	-et	-ʃe
t͡ɕer	-et	-ʒe
disease	-2SG	-3SG
no	-poss	-poss

nəl

four

ket͡ɕe

sun

ket͡ɕe
ket͡ɕe	-ø
ket͡ɕe	-ø
hang	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ket͡ɕe
ket͡ɕe	-ø
ket͡ɕe	-ø
hang	-CNG
vb2	-conn

gət͡ɕ

from

iʒe

not.until

av/pa

iʒe
i	-ʒe
i	-ʒe
and	-3SG
co	-poss

iʒe
i	-ʒe
i	-ʒe
X	-3SG
pa	-poss

pura

home-made.kvass

pura

framework

pura
pur	-a
puro	-a
go.in	-3SG
vb2	-pers

da,

and

da,

yes

pod

pot

jəmalan

down

av/po

jəmalan
jəmal	-an
jəmal	-an
bottom	-with
ad/no	-deriv.ad

oltaʃ
olt	-aʃ
olto	-aʃ
light	-INF
vb2	-inf

wood

pu
pu	-ø
puo	-ø
give	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pu
pu	-ø
puo	-ø
blow	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pu
pu	-ø
puo	-ø
give	-CNG
vb2	-conn

pu
pu	-ø
puo	-ø
blow	-CNG
vb2	-conn

kyleʃ.

kyleʃ

need

ad/no

kyleʃ.
kyl	-eʃ
kyl	-eʃ
be.necessary	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-3

lum jatərak kelge, βaʃke luktən sitaraʃ jøsø.ː

lum

snow

lum
lu	-m
lu	-m
bone	-ACC
no	-case

lum
lu	-m
lu	-m
ten	-ACC
nm	-case

lum
lum	-ø
lum	-ø
snow	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

lum
lum	-ø
lum	-ø
snow	-CNG
vb1	-conn

lum
lum	-ø
lum	-ø
snow	-CVB
vb1	-adv

jatərak
jatər	-ak
jatər	-ak
much	-STR
av/no/pr	-enc

kelge,

kelge

deep

ad/no

βaʃke

soon

ad/av/no

βaʃke
βaʃke	-ø
βaʃke	-ø
hurry	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βaʃke
βaʃke	-ø
βaʃke	-ø
hurry	-CNG
vb2	-conn

luktən
lukt	-ən	-ø
lukt	-n	-ø
lead.out	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

luktən
lukt	-ən
lukt	-n
lead.out	-CVB
vb1	-adv

sitaraʃ
sitar	-aʃ
sitare	-aʃ
gather	-INF
vb2	-inf

jøsø.ː

jøsø

difficult

ad/no

jøsø.ː
jøsø	-ø
jøsø	-ø
regret	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

jøsø.ː
jøsø	-ø
jøsø	-ø
regret	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-4

smola zaβodəʃ mijme ket͡ɕəʃtak, kas βeleʃ, leβentej kugəza toʎo, tupəʃtəʒo — nij dene todmo lat͡ɕe, βat͡ɕəʃtəʒe — pət͡ɕalʒe.

smola

pitch

zaβodəʃ
zaβod	-əʃ
zaβod	-ʃ
factory	-ILL
no	-case

mijme

*ː

***

ket͡ɕəʃtak,
ket͡ɕə	-ʃt	-ak
ket͡ɕe	-ʃt	-ak
sun	-3PL	-STR
no	-poss	-enc

ket͡ɕəʃtak,
ket͡ɕə	-ʃ	-t	-ak
ket͡ɕe	-ʃ	-t	-ak
hang	-PST1	-3PL	-STR
vb2	-tense	-pers	-enc

ket͡ɕəʃtak,
ket͡ɕə	-ʃt	-ak
ket͡ɕe	-ʃte	-ak
sun	-INE	-STR
no	-case	-enc

kas

evening

av/no

βeleʃ,

βeleʃ

toward

βeleʃ,
βel	-eʃ
βel	-eʃ
side	-LAT
no	-case

βeleʃ,
βel	-eʃ
βel	-eʃ
spill	-3SG
vb1	-pers

leβentej

Leventey

kugəza

old.man

toʎo,
tol	-ʲo
tol	-je
come	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

tupəʃtəʒo —
tup	-əʃtə	-ʒo
tup	-ʃte	-ʒe
back	-INE	-3SG
no	-case	-poss

nij

bast

dene

with

todmo

woven

todmo
tod	-mo
tod	-me
weave	-PTCP.PASS
vb1	-ad

lat͡ɕe,

lat͡ɕe

basket

lat͡ɕe,

lat͡ɕe

roller

βat͡ɕəʃtəʒe —
βat͡ɕə	-ʃtə	-ʒe
βat͡ɕe	-ʃte	-ʒe
shoulder	-INE	-3SG
no	-case	-poss

pət͡ɕalʒe.
pət͡ɕal	-ʒe
pət͡ɕal	-ʒe
gun	-3SG
no	-poss

1-2-6-5

pot͡ɕeʃəʒe samərək marij toʎo.

pot͡ɕeʃəʒe
pot͡ɕeʃ	-əʒe
pot͡ɕeʃ	-ʒe
recent	-3SG
ad/av/po	-poss

pot͡ɕeʃəʒe
pot͡ɕ	-eʃ	-əʒe
pot͡ɕ	-eʃ	-ʒe
tail	-LAT	-3SG
no	-case	-poss

pot͡ɕeʃəʒe
pot͡ɕ	-eʃ	-əʒe
pot͡ɕ	-eʃ	-ʒe
open	-3SG	-3SG
vb1	-pers	-poss

samərək

young

ad/no

marij

Mari

toʎo.
tol	-ʲo
tol	-je
come	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-6

tudənat pət͡ɕalʒe ulo, tudat lat͡ɕəm saken.ː

tudənat
tudən	-at
tudən	-at
his/her	-and
pr	-enc

tudənat
tudo	-na	-t
tudo	-na	-at
3SG	-1PL	-and
pr	-poss	-enc

tudənat
tudə	-n	-at
tudo	-n	-at
(s)he	-GEN	-and
pa/pr	-case	-enc

pət͡ɕalʒe
pət͡ɕal	-ʒe
pət͡ɕal	-ʒe
gun	-3SG
no	-poss

ulo,

ulo

ad/no/vb

tudat
tudo	-at
tudo	-at
3SG	-and
pr	-enc

tudat
tu	-da	-t
tu	-da	-at
that	-2PL	-and
pr	-poss	-enc

tudat
tu	-da	-t
tu	-da	-at
gland	-2PL	-and
no	-poss	-enc

tudat
tu	-da	-t
tu	-da	-at
banner	-2PL	-and
no	-poss	-enc

lat͡ɕəm

diligent

ad/av

lat͡ɕəm

peregrine

lat͡ɕəm
lat͡ɕ	-əm
lat͡ɕ	-m
just	-ACC
av/no/pa	-case

lat͡ɕəm
lat͡ɕ	-əm
lat͡ɕ	-m
swim.bladder	-ACC
no	-case

lat͡ɕəm
lat͡ɕə	-m
lat͡ɕe	-m
basket	-ACC
no	-case

lat͡ɕəm
lat͡ɕə	-m
lat͡ɕe	-m
roller	-ACC
no	-case

saken.ː
sak	-en	-ø
sake	-en	-ø
hang.up	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

saken.ː
sak	-en
sake	-en
hang.up	-CVB
vb2	-adv

1-2-6-7

koktənat jet͡ɕe dene ulət.

koktənat

both

koktənat
koktən	-at
koktən	-at
as.a.pair	-and
av	-enc

jet͡ɕe

ski

dene

with

ulət.
ul	-ət
ul	-ət
be	-3PL
vb1	-pers

1-2-6-8

t͡ɕat͡ɕi, samərək marijəm ont͡ɕale da nønt͡ɕək-patərla t͡ɕodəraʃte jeŋəm kəʃkəltʃe sade sonarzəm paləʃ.

t͡ɕat͡ɕi,

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

samərək

young

ad/no

marijəm
marij	-əm
marij	-m
Mari	-ACC
no	-case

ont͡ɕale
ont͡ɕal	-ʲe
ont͡ɕal	-je
look	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

and

yes

nønt͡ɕək-patərla
nønt͡ɕək-	patərla
nønt͡ɕək	patərla
dough	heroically
no/po	av

nønt͡ɕək-patərla
nønt͡ɕək-	patər	-la
nønt͡ɕək	patər	-la
dough	strongman	-COMP
no/po	ad/no	-case

nønt͡ɕək-patərla
nønt͡ɕək-	patər	-la
nønt͡ɕək	patər	-la
dough	strongman	-PL
no/po	ad/no	-num

nønt͡ɕək-patərla
nønt͡ɕək-	patər	-la
nønt͡ɕək	patər	-la
dough	strongman	-STR
no/po	ad/no	-enc

nønt͡ɕək-patərla
nønt͡ɕək-	patərl	-a
nønt͡ɕək	patərle	-a
dough	fight	-3SG
no/po	vb2	-pers

t͡ɕodəraʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
forest	-INE
no	-case

t͡ɕodəraʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
coarse	-INE
ad	-case

jeŋəm
jeŋ	-əm
jeŋ	-m
person	-ACC
ad/no	-case

kəʃkəltʃe
kəʃkəlt	-ʃe
kəʃkəlt	-ʃe
throw	-PTCP.ACT
vb1	-ad

kəʃkəltʃe
kəʃkəlt	-ʃe
kəʃkəlt	-ʒe
throw	-IMP.3SG
vb1	-mood.pers

kəʃkəltʃe
kəʃkəlt	-ø	-ʃe
kəʃkəlt	-ø	-ʒe
throw	-CNG	-3SG
vb1	-conn	-poss

kəʃkəltʃe
kəʃkəlt	-ø	-ʃe
kəʃkəlt	-ø	-ʒe
throw	-CVB	-3SG
vb1	-adv	-poss

sade

that

sonarzəm
sonarzə	-m
sonarze	-m
hunter	-ACC
no	-case

paləʃ.

paləʃ

paləʃ.

paləʃ

literacy

paləʃ.
palə	-ʃ
pale	-ʃ
marking	-ILL
ad/no	-case

paləʃ.
palə	-ʃ	-ø
pale	-ʃ	-ø
know	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-9

sakarat t͡ɕat͡ɕim paləʃ.

sakarat

Sakarat

t͡ɕat͡ɕim

Chachim

paləʃ.

paləʃ

paləʃ.

paləʃ

literacy

paləʃ.
palə	-ʃ
pale	-ʃ
marking	-ILL
ad/no	-case

paləʃ.
palə	-ʃ	-ø
pale	-ʃ	-ø
know	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-10

kernak, sakar tide ket͡ɕəlaʃte t͡ɕat͡ɕim uʒaʃ ʃonen, toʎko təʃan ogəl, arkambalan βaʃlijaʃ ʃonen.

kernak,

kernak

really

kernak,
ker	-na	-k
ker	-na	-ak
pass.through	-PST1.1PL	-STR
vb1	-tense.pers	-enc

sakar

Sakar

tide

this

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

ket͡ɕəlaʃte
ket͡ɕə	-la	-ʃte
ket͡ɕe	-la	-ʃte
sun	-PL	-INE
no	-num	-case

t͡ɕat͡ɕim

Chachim

uʒaʃ

part

uʒaʃ
uʒ	-aʃ
uʒ	-aʃ
see	-INF
vb1	-inf

ʃonen,

ʃonen

deliberately

ʃonen,
ʃon	-en	-ø
ʃono	-en	-ø
think	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ʃonen,
ʃon	-en
ʃono	-en
think	-CVB
vb2	-adv

toʎko

but

co/pa

təʃan

here

av/pr

təʃan
təʃ	-an
təʃ	-an
here	-with
av/pr	-deriv.ad

ogəl,
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

arkambalan
arkambal	-an
arkambal	-an
hill	-with
no	-deriv.ad

βaʃlijaʃ
βaʃlij	-aʃ
βaʃlij	-aʃ
meet	-INF
vb1	-inf

ʃonen.

ʃonen

deliberately

ʃonen.
ʃon	-en	-ø
ʃono	-en	-ø
think	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ʃonen.
ʃon	-en
ʃono	-en
think	-CVB
vb2	-adv

1-2-6-1ː

t͡ɕat͡ɕi gən, «nønt͡ɕək-patərʒəm» uʒaʃ təge jøn lijeʃ, manən ʃonenat ogəl.

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

gən,

gən

co/pa

«nønt͡ɕək-patərʒəm»
nønt͡ɕək-	patər	-ʒə	-m
nønt͡ɕək	patər	-ʒe	-m
dough	strongman	-3SG	-ACC
no/po	ad/no	-poss	-case

uʒaʃ

part

uʒaʃ
uʒ	-aʃ
uʒ	-aʃ
see	-INF
vb1	-inf

təge

av/pa/pr

jøn

method

lijeʃ,

lijeʃ

soon

lijeʃ,
lij	-eʃ
lij	-eʃ
be	-3SG
vb1	-pers

manən

that

manən
man	-ən	-ø
man	-n	-ø
say	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

manən
man	-ən
man	-n
say	-CVB
vb1	-adv

ʃonenat
ʃonen	-at
ʃonen	-at
deliberately	-and
av	-enc

ʃonenat
ʃon	-en	-at
ʃono	-en	-at
think	-PST2	-2SG
vb2	-tense	-pers

ʃonenat
ʃon	-ena	-t
ʃono	-ena	-at
think	-1PL	-and
vb2	-pers	-enc

ʃonenat
ʃon	-en	-ø	-at
ʃono	-en	-ø	-at
think	-PST2	-3SG	-and
vb2	-tense	-pers	-enc

ʃonenat
ʃon	-en	-at
ʃono	-en	-at
think	-CVB	-and
vb2	-adv	-enc

ogəl.
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

1-2-6-12

t͡ɕodəraʃte βaʃlijməʒat ənde kok təlze koklaʃte mondaltaʃ tyŋalən, omo uʒməla βele t͡ɕut͡ɕeʃ.

t͡ɕodəraʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
forest	-INE
no	-case

t͡ɕodəraʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
coarse	-INE
ad	-case

βaʃlijməʒat
βaʃlijmə	-ʒ	-at
βaʃlijme	-ʒe	-at
meeting	-3SG	-and
ad	-poss	-enc

βaʃlijməʒat
βaʃlij	-mə	-ʒ	-at
βaʃlij	-me	-ʒe	-at
meet	-PTCP.PASS	-3SG	-and
vb1	-ad	-poss	-enc

ənde

now

av/pa

kok

cook

kok

two

təlze

moon

koklaʃte

av/po

koklaʃte
kokla	-ʃte
kokla	-ʃte
distance	-INE
ad/no	-case

koklaʃte
kok	-la	-ʃte
kok	-la	-ʃte
cook	-PL	-INE
no	-num	-case

koklaʃte
kok	-la	-ʃte
kok	-la	-ʃte
two	-PL	-INE
nm	-num	-case

mondaltaʃ
mondalt	-aʃ
mondalt	-aʃ
be.forgotten	-INF
vb1	-inf

mondaltaʃ
mond	-alt	-aʃ
mondo	-alt	-aʃ
forget	-REF	-INF
vb2	-deriv.v	-inf

tyŋalən,
tyŋal	-ən	-ø
tyŋal	-n	-ø
start	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

tyŋalən,
tyŋal	-ən
tyŋal	-n
start	-CVB
vb1	-adv

omo

sleep

uʒməla
uʒmə	-la
uʒmo	-la
seen	-COMP
ad	-case

uʒməla
uʒmə	-la
uʒmo	-la
seen	-PL
ad	-num

uʒməla
uʒmə	-la
uʒmo	-la
seen	-STR
ad	-enc

uʒməla
uʒ	-məla
uʒ	-məla
see	-INF.FUT
vb1	-inf

uʒməla
uʒ	-mə	-la
uʒ	-me	-la
see	-PTCP.PASS	-COMP
vb1	-ad	-case

uʒməla
uʒ	-mə	-la
uʒ	-me	-la
see	-PTCP.PASS	-PL
vb1	-ad	-num

uʒməla
uʒ	-mə	-la
uʒ	-me	-la
see	-PTCP.PASS	-STR
vb1	-ad	-enc

βele

only

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βele
βel	-ʲe
βel	-je
spill	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-CNG
vb2	-conn

t͡ɕut͡ɕeʃ.
t͡ɕut͡ɕ	-eʃ
t͡ɕut͡ɕ	-eʃ
seem	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-13

tudo perβəjrakʃe samərək sonarzəm jatər marte ʃonen koʃtən, βigak kalasaʃ gən, t͡ɕotak ʃonen.ː

tudo

3SG

perβəjrakʃe
perβəjrak	-ʃe
perβəjrak	-ʒe
in.the.beginning	-3SG
av	-poss

perβəjrakʃe
perβəj	-rak	-ʃe
perβəj	-rak	-ʒe
first	-COMP	-3SG
ad/av/nm	-deg	-poss

samərək

young

ad/no

sonarzəm
sonarzə	-m
sonarze	-m
hunter	-ACC
no	-case

jatər

much

av/no/pr

marte

up.to

ʃonen

deliberately

ʃonen
ʃon	-en	-ø
ʃono	-en	-ø
think	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ʃonen
ʃon	-en
ʃono	-en
think	-CVB
vb2	-adv

koʃtən,
koʃt	-ən	-ø
koʃt	-n	-ø
go	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

koʃtən,
koʃt	-ən
koʃt	-n
go	-CVB
vb1	-adv

βigak

immediately

kalasaʃ
kalas	-aʃ
kalase	-aʃ
say	-INF
vb2	-inf

gən,

gən

co/pa

t͡ɕotak
t͡ɕot	-ak
t͡ɕot	-ak
very	-STR
av	-enc

t͡ɕotak
t͡ɕot	-ak
t͡ɕot	-ak
number	-STR
no	-enc

ʃonen.ː

ʃonen

deliberately

ʃonen.ː
ʃon	-en	-ø
ʃono	-en	-ø
think	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ʃonen.ː
ʃon	-en
ʃono	-en
think	-CVB
vb2	-adv

1-2-6-14

no mom əʃtet, iləʃ tugaj, ʒap ala-mogaj t͡ɕerəmat paremda, t͡ɕat͡ɕiat t͡ɕodəraʃ βaʃlijme marijəm erkən-erkən mondaʃ tyŋalən əle, no βot tudo adak t͡ɕat͡ɕi ont͡ɕəlno ʃoga, ʃint͡ɕaʒəmat t͡ɕat͡ɕi ymbat͡ɕ ok ojəro.ː

but

co/no/pa

gee.up

mom

what

mom
mo	-m
mo	-m
what	-ACC
ad/av/pa/pr	-case

əʃtet,
əʃt	-et
əʃte	-et
do	-2SG
vb2	-pers

iləʃ

life

iləʃ
ilə	-ʃ	-ø
ile	-ʃ	-ø
live	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

tugaj,

tugaj

such

ad/av/pr

ʒap

time

ala-mogaj

some

ad/av/pr

t͡ɕerəmat
t͡ɕer	-əm	-at
t͡ɕer	-m	-at
disease	-ACC	-and
no	-case	-enc

paremda,
paremd	-a
paremde	-a
treat	-3SG
vb2	-pers

paremda,
parem	-da
parem	-da
recover	-PST1.2PL
vb1	-tense.pers

paremda,
par	-em	-da
par	-em	-da
fallow	-TRANS	-PST1.2PL
no	-deriv.v	-tense.pers

paremda,
par	-em	-da
par	-em	-da
steam	-TRANS	-PST1.2PL
no	-deriv.v	-tense.pers

paremda,
par	-em	-da
par	-em	-da
pair	-TRANS	-PST1.2PL
no	-deriv.v	-tense.pers

paremda,
par	-em	-da
par	-em	-da
gust	-TRANS	-PST1.2PL
no	-deriv.v	-tense.pers

t͡ɕat͡ɕiat

Chachiat

t͡ɕodəraʃ
t͡ɕodəra	-ʃ
t͡ɕodəra	-ʃ
forest	-ILL
no	-case

t͡ɕodəraʃ
t͡ɕodəra	-ʃ
t͡ɕodəra	-ʃ
coarse	-ILL
ad	-case

t͡ɕodəraʃ
t͡ɕodəra	-ʃ
t͡ɕodəra	-eʃ
forest	-LAT
no	-case

t͡ɕodəraʃ
t͡ɕodəra	-ʃ
t͡ɕodəra	-eʃ
coarse	-LAT
ad	-case

βaʃlijme

meeting

βaʃlijme
βaʃlij	-me
βaʃlij	-me
meet	-PTCP.PASS
vb1	-ad

marijəm
marij	-əm
marij	-m
Mari	-ACC
no	-case

erkən-erkən

gradually

mondaʃ
mond	-aʃ
mondo	-aʃ
forget	-INF
vb2	-inf

tyŋalən
tyŋal	-ən	-ø
tyŋal	-n	-ø
start	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

tyŋalən
tyŋal	-ən
tyŋal	-n
start	-CVB
vb1	-adv

əle,
əl	-ʲe
ul	-je
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

but

co/no/pa

gee.up

βot

there

co/pa

βot

web

tudo

3SG

adak

again

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

ont͡ɕəlno

in.front

av/po

ʃoga,

ʃoga

plough

ʃoga,
ʃog	-a
ʃogo	-a
stand	-3SG
vb2	-pers

ʃint͡ɕaʒəmat
ʃint͡ɕa	-ʒə	-m	-at
ʃint͡ɕa	-ʒe	-m	-at
eye	-3SG	-ACC	-and
no	-poss	-case	-enc

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

ymbat͡ɕ

from.above

av/po

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

ojəro.ː
ojəro	-ø
ojəro	-ø
separate	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ojəro.ː
ojəro	-ø
ojəro	-ø
separate	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-15

— poro ket͡ɕe lijʒe, jaʃaj, poro ket͡ɕe lijʒe, t͡ɕat͡ɕi!

poro

good

ket͡ɕe

sun

ket͡ɕe
ket͡ɕe	-ø
ket͡ɕe	-ø
hang	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ket͡ɕe
ket͡ɕe	-ø
ket͡ɕe	-ø
hang	-CNG
vb2	-conn

lijʒe,

lijʒe

let's.imagine

lijʒe,
lij	-ʒe
lij	-ʒe
be	-IMP.3SG
vb1	-mood.pers

lijʒe,
lij	-ø	-ʒe
lij	-ø	-ʒe
be	-CNG	-3SG
vb1	-conn	-poss

lijʒe,
lij	-ø	-ʒe
lij	-ø	-ʒe
be	-CVB	-3SG
vb1	-adv	-poss

jaʃaj,

jaʃaj

Yashay

poro

good

ket͡ɕe

sun

ket͡ɕe
ket͡ɕe	-ø
ket͡ɕe	-ø
hang	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ket͡ɕe
ket͡ɕe	-ø
ket͡ɕe	-ø
hang	-CNG
vb2	-conn

lijʒe,

lijʒe

let's.imagine

lijʒe,
lij	-ʒe
lij	-ʒe
be	-IMP.3SG
vb1	-mood.pers

lijʒe,
lij	-ø	-ʒe
lij	-ø	-ʒe
be	-CNG	-3SG
vb1	-conn	-poss

lijʒe,
lij	-ø	-ʒe
lij	-ø	-ʒe
be	-CVB	-3SG
vb1	-adv	-poss

t͡ɕat͡ɕi!

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

1-2-6-16

— t͡ɕat͡ɕin pələʃeʃəʒe leβentej kugəzan jykʃø ʃoktəʃ.

t͡ɕat͡ɕin

Chachin

pələʃeʃəʒe
pələʃ	-eʃ	-əʒe
pələʃ	-eʃ	-ʒe
ear	-LAT	-3SG
no	-case	-poss

pələʃeʃəʒe
pələ	-ʃ	-eʃ	-əʒe
pəle	-ʃe	-eʃ	-ʒe
sink	-PTCP.ACT	-LAT	-3SG
vb2	-ad	-case	-poss

leβentej

Leventey

kugəzan
kugəza	-n
kugəza	-an
old.man	-with
no	-deriv.ad

kugəzan
kugəza	-n
kugəza	-n
old.man	-GEN
no	-case

jykʃø
jyk	-ʃø
jyk	-ʒe
voice	-3SG
no	-poss

jykʃø
jykʃø	-ø
jykʃø	-ø
cool.down	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

jykʃø
jykʃø	-ø
jykʃø	-ø
cool.down	-CNG
vb2	-conn

ʃoktəʃ.

ʃoktəʃ

bran

ʃoktəʃ.
ʃoktə	-ʃ	-ø
ʃokto	-ʃ	-ø
be.heard	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-17

— tuge lijʒe, leβentej izaj, — βaʃtareʃəʒe jaʃaj peleʃtəʃ.

tuge

av/pa

tuge
tu	-ge
tu	-ge
that	-COM
pr	-case

tuge
tu	-ge
tu	-ge
gland	-COM
no	-case

tuge
tu	-ge
tu	-ge
banner	-COM
no	-case

lijʒe,

lijʒe

let's.imagine

lijʒe,
lij	-ʒe
lij	-ʒe
be	-IMP.3SG
vb1	-mood.pers

lijʒe,
lij	-ø	-ʒe
lij	-ø	-ʒe
be	-CNG	-3SG
vb1	-conn	-poss

lijʒe,
lij	-ø	-ʒe
lij	-ø	-ʒe
be	-CVB	-3SG
vb1	-adv	-poss

leβentej

Leventey

izaj, —

izaj

older.brother

βaʃtareʃəʒe
βaʃtareʃ	-əʒe
βaʃtareʃ	-ʒe
toward	-3SG
ad/av/po	-poss

βaʃtareʃəʒe
βaʃtar	-eʃ	-əʒe
βaʃtar	-eʃ	-ʒe
maple	-LAT	-3SG
no	-case	-poss

jaʃaj

Yashay

peleʃtəʃ.
peleʃtə	-ʃ	-ø
peleʃte	-ʃ	-ø
say	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-18

— adak ʃoltaʃ tyŋaʎət͡ɕ mo?

adak

again

ʃoltaʃ
ʃolt	-aʃ
ʃolto	-aʃ
boil	-INF
vb2	-inf

tyŋaʎət͡ɕ
tyŋal	-ʲət͡ɕ
tyŋal	-ət͡ɕ
start	-PST1.2SG
vb1	-tense.pers

tyŋaʎət͡ɕ
tyŋal	-ʲət͡ɕ
tyŋal	-ət͡ɕ
start	-PST1.3PL
vb1	-tense.pers

mo?

what

ad/av/pa/pr

1-2-6-19

— ʃoltaʃəʒe ale uke, podjəmaləm jamdəlaʃ tolən uləna.ː

ʃoltaʃəʒe
ʃolt	-aʃ	-əʒe
ʃolto	-aʃ	-ʒe
boil	-INF	-3SG
vb2	-inf	-poss

ale

aʎe

av/co/pa

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-CNG
vb2	-conn

uke,

uke

ad/no/pa

podjəmaləm

*ː

***

jamdəlaʃ
jamdəl	-aʃ
jamdəle	-aʃ
prepare	-INF
vb2	-inf

jamdəlaʃ
jamdə	-la	-ʃ
jamde	-la	-ʃ
ready	-PL	-ILL
ad	-num	-case

jamdəlaʃ
jamdə	-la	-ʃ
jamde	-la	-eʃ
ready	-PL	-LAT
ad	-num	-case

tolən
tol	-ən	-ø
tol	-n	-ø
come	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

tolən
tol	-ən
tol	-n
come	-CVB
vb1	-adv

uləna.ː
ulə	-na
ulo	-na
is	-1PL
ad/no/vb	-poss

uləna.ː
ul	-əna
ul	-na
be	-1PL
vb1	-pers

1-2-6-20

t͡ɕat͡ɕi, kørʃøk dene t͡ɕajəm ʃəndəʃaʃ, kugəzatmətən jyməʃt ʃueʃ dər.ː

t͡ɕat͡ɕi,

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

kørʃøk

pot

dene

with

t͡ɕajəm
t͡ɕaj	-əm
t͡ɕaj	-m
tea	-ACC
no	-case

ʃəndəʃaʃ,
ʃəndə	-ʃaʃ
ʃənde	-ʃaʃ
put	-PTCP.FUT
vb2	-ad

kugəzatmətən
kugəza	-t	-mət	-ən
kugəza	-et	-mət	-n
old.man	-2SG	-PL.SOC	-GEN
no	-poss	-num	-case

jyməʃt
jymə	-ʃt
jymø	-ʃt
drinking	-3PL
ad	-poss

jyməʃt
jy	-mə	-ʃt
jy	-me	-ʃt
drink	-PTCP.PASS	-3PL
vb1	-ad	-poss

ʃueʃ
ʃue	-ʃ
ʃue	-ʃ
thin	-ILL
ad	-case

ʃueʃ
ʃue	-ʃ
ʃue	-ʃ
anthill	-ILL
no	-case

ʃueʃ
ʃue	-ʃ
ʃue	-eʃ
thin	-LAT
ad	-case

ʃueʃ
ʃue	-ʃ
ʃue	-eʃ
anthill	-LAT
no	-case

ʃueʃ
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
bran	-LAT
no	-case

ʃueʃ
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
bristle	-LAT
no	-case

ʃueʃ
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
eye	-LAT
no	-case

ʃueʃ
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
spring.water	-LAT
no	-case

ʃueʃ
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
reach	-3SG
vb1	-pers

ʃueʃ
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
ferment	-3SG
vb1	-pers

ʃueʃ
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
whittle	-3SG
vb1	-pers

dər.ː

dər

probably

1-2-6-21

— məj, ʃkat ʃint͡ɕet, t͡ɕajəm om jy, sakar jyeʃ gən βele?

məj,

məj

1SG

ʃkat

*ː

***

ʃint͡ɕet,
ʃint͡ɕ	-et
ʃint͡ɕe	-et
sit	-2SG
vb2	-pers

ʃint͡ɕet,
ʃint͡ɕ	-et
ʃint͡ɕe	-et
know	-2SG
vb2	-pers

t͡ɕajəm
t͡ɕaj	-əm
t͡ɕaj	-m
tea	-ACC
no	-case

om
o	-m
o	-m
NEG	-1SG
vb	-pers

ohm

jy,
jy	-ø
jy	-ø
drink	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

jy,
jy	-ø
jy	-ø
drink	-CNG
vb1	-conn

jy,
jy	-ø
jy	-ø
drink	-CVB
vb1	-adv

sakar

Sakar

jyeʃ
jy	-eʃ
jy	-eʃ
drink	-3SG
vb1	-pers

gən

co/pa

βele?

βele

only

βele?
βele	-ø
βele	-ø
spill	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βele?
βel	-ʲe
βel	-je
spill	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

βele?
βele	-ø
βele	-ø
spill	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-2ː

— ogəm, — kyt͡ɕəkən peleʃtəʃ sakar.

ogəm, —
og	-əm
og	-əm
NEG	-1SG
vb	-pers

kyt͡ɕəkən

briefly

kyt͡ɕəkən
kyt͡ɕək	-ən
kyt͡ɕək	-n
short	-GEN
ad/no	-case

peleʃtəʃ
peleʃtə	-ʃ	-ø
peleʃte	-ʃ	-ø
say	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

sakar.

sakar

Sakar

1-2-6-23

— sonarze kokla gət͡ɕ kø t͡ɕajəm jyeʃ?

sonarze

hunter

kokla

distance

ad/no

kokla
kok	-la
kok	-la
cook	-COMP
no	-case

kokla
kok	-la
kok	-la
two	-COMP
nm	-case

kokla
kok	-la
kok	-la
cook	-PL
no	-num

kokla
kok	-la
kok	-la
two	-PL
nm	-num

kokla
kok	-la
kok	-la
cook	-STR
no	-enc

kokla
kok	-la
kok	-la
two	-STR
nm	-enc

gət͡ɕ

from

kø

who

t͡ɕajəm
t͡ɕaj	-əm
t͡ɕaj	-m
tea	-ACC
no	-case

jyeʃ?
jy	-eʃ
jy	-eʃ
drink	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-24

— βoʃtəleʃ leβentej kugəza.

βoʃtəleʃ
βoʃtəl	-eʃ
βoʃtəl	-eʃ
laugh	-3SG
vb1	-pers

leβentej

Leventey

kugəza.

kugəza

old.man

1-2-6-25

— məlanːa en jyʃtø βyd kyleʃ.ː

məlanːa
mə	-lan	-na
me	-lan	-na
1PL	-DAT	-1PL
pr	-case	-poss

SUP

jyʃtø

cold

ad/no

βyd

water

kyleʃ.ː

kyleʃ

need

ad/no

kyleʃ.ː
kyl	-eʃ
kyl	-eʃ
be.necessary	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-26

t͡ɕaj ogəl, teβe me ʃyrəm ʃoltena.

t͡ɕaj

tea

t͡ɕaj

probably

ogəl,
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

teβe

here

av/co/pa

teβe

1PL

ʃyrəm
ʃyr	-əm
ʃyr	-m
soup	-ACC
no	-case

ʃoltena.
ʃolt	-ena
ʃolto	-ena
boil	-1PL
vb2	-pers

1-2-6-27

sakar, meraŋetəm ɲəkt.ː

sakar,

sakar

Sakar

meraŋetəm
meraŋ	-et	-əm
meraŋ	-et	-m
hare	-2SG	-ACC
no	-poss	-case

ɲəkt.ː
ɲəkt	-ø
ɲəkt	-ø
skin	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ɲəkt.ː
ɲəkt	-ø
ɲəkt	-ø
skin	-CNG
vb1	-conn

ɲəkt.ː
ɲəkt	-ø
ɲəkt	-ø
skin	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-28

t͡ɕat͡ɕi, pareŋgəda ulo gən, iktaʒ-məɲarəm erəktet gən, jøra əle.

t͡ɕat͡ɕi,

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

pareŋgəda
pareŋgə	-da
pareŋge	-da
potato	-2PL
no	-poss

ulo

ad/no/vb

gən,

gən

co/pa

iktaʒ-məɲarəm
iktaʒ-məɲar	-əm
iktaʒ-məɲar	-m
some	-ACC
av/pr	-case

iktaʒ-məɲarəm
iktaʒ-məɲarə	-m
iktaʒ-məɲare	-m
some	-ACC
av/pr	-case

erəktet
erəkt	-et
erəkte	-et
clean	-2SG
vb2	-pers

gən,

gən

co/pa

jøra

good

jøra
jør	-a
jørø	-a
roll	-3SG
vb2	-pers

jøra
jør	-a
jørø	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

jøra
jør	-a
jørø	-a
go.out	-3SG
vb2	-pers

jøra
jør	-a
jørø	-a
be.satisfying	-3SG
vb2	-pers

əle.
əl	-ʲe
ul	-je
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-29

— təj, t͡ɕat͡ɕi, kugəzatlan ʃyrəm ʃoltaʃ polʃo, məj nəməʃtəm rual tolam, — mane jaʃaj, omaʃ luk gət͡ɕ jet͡ɕəm lukto, toβarəm kədaləse potaʃkəʒe t͡ɕəkale.

təj,

təj

2SG

t͡ɕat͡ɕi,

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

kugəzatlan
kugəza	-t	-lan
kugəza	-et	-lan
old.man	-2SG	-DAT
no	-poss	-case

kugəzatlan
kugəza	-t	-la	-n
kugəza	-et	-la	-n
old.man	-2SG	-PL	-GEN
no	-poss	-num	-case

ʃyrəm
ʃyr	-əm
ʃyr	-m
soup	-ACC
no	-case

ʃoltaʃ
ʃolt	-aʃ
ʃolto	-aʃ
boil	-INF
vb2	-inf

polʃo,
polʃo	-ø
polʃo	-ø
help	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

polʃo,
polʃo	-ø
polʃo	-ø
help	-CNG
vb2	-conn

məj

1SG

nəməʃtəm
nəməʃtə	-m
nəməʃte	-m
young.linden	-ACC
no	-case

rual
rual	-ø
rual	-ø
chop	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

rual
rual	-ø
rual	-ø
chop	-CNG
vb1	-conn

rual
rual	-ø
rual	-ø
chop	-CVB
vb1	-adv

tolam, —
tol	-am
tol	-am
come	-1SG
vb1	-pers

mane
man	-ʲe
man	-je
say	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

jaʃaj,

jaʃaj

Yashay

omaʃ

brushwood.shelter

luk

corner

luk

luk
luk	-ø
lukt	-ø
lead.out	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

luk
luk	-ø
lukt	-ø
lead.out	-CNG
vb1	-conn

luk
luk	-ø
lukt	-ø
lead.out	-CVB
vb1	-adv

gət͡ɕ

from

jet͡ɕəm
jet͡ɕə	-m
jet͡ɕe	-m
ski	-ACC
no	-case

lukto,
lukt	-o
lukt	-je
lead.out	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

toβarəm
toβar	-əm
toβar	-m
ax	-ACC
no	-case

kədaləse

waist

kədaləse
kədal	-əse
kədal	-se
waist	-ADJ
no	-deriv.ad

potaʃkəʒe
pota	-ʃkə	-ʒe
pota	-ʃke	-ʒe
sash	-ILL	-3SG
no	-case	-poss

potaʃkəʒe
potaʃ	-kə	-ʒe
potaʃ	-ʃke	-ʒe
potash	-ILL	-3SG
no	-case	-poss

t͡ɕəkale.
t͡ɕəkal	-ʲe
t͡ɕəkal	-je
shove	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-30

— t͡ɕat͡ɕi kot͡ɕkaʃ ʃolta gən, məjat təj denet pərʎa nəməʃtəm ruaʃ mijem, kuβan jədalʒe pəten, əʃten puaʃ βozeʃ, — mane leβentej kugəza, tupəso lat͡ɕəʒəm kudaʃən, omaʃ ont͡ɕəlno ʃogəʃo pynt͡ɕø ukʃeʃ, kid ʃumaʃeʃrak, sakaltəʃ, — nu, jaʃaj kajena, — βara sakar βek saβərnen peleʃtəʃ.

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

kot͡ɕkaʃ
kot͡ɕk	-aʃ
kot͡ɕk	-aʃ
eat	-INF
vb1	-inf

ʃolta
ʃolt	-a
ʃolto	-a
boil	-3SG
vb2	-pers

gən,

gən

co/pa

məjat
məj	-at
məj	-at
1SG	-and
pr	-enc

təj

2SG

denet
den	-et
dene	-et
with	-2SG
po	-poss

pərʎa

together

ad/av

nəməʃtəm
nəməʃtə	-m
nəməʃte	-m
young.linden	-ACC
no	-case

ruaʃ

dough

ruaʃ
ru	-aʃ
ruo	-aʃ
chop	-INF
vb2	-inf

mijem,
mij	-em
mije	-em
come	-1SG
vb2	-pers

kuβan
kuβa	-n
kuβa	-an
old.woman	-with
no	-deriv.ad

kuβan
kuβa	-n
kuβa	-an
reddish-brown	-with
ad	-deriv.ad

kuβan
kuβ	-an
kuβo	-an
bran	-with
no	-deriv.ad

kuβan
kuβa	-n
kuβa	-n
old.woman	-GEN
no	-case

kuβan
kuβa	-n
kuβa	-n
reddish-brown	-GEN
ad	-case

jədalʒe
jədal	-ʒe
jədal	-ʒe
bast.shoe	-3SG
no	-poss

pəten,
pət	-en	-ø
pəte	-en	-ø
end	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

pəten,
pət	-en
pəte	-en
end	-CVB
vb2	-adv

əʃten
əʃt	-en	-ø
əʃte	-en	-ø
do	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

əʃten
əʃt	-en
əʃte	-en
do	-CVB
vb2	-adv

puaʃ
pu	-aʃ
puo	-aʃ
give	-INF
vb2	-inf

puaʃ
pu	-aʃ
puo	-aʃ
blow	-INF
vb2	-inf

βozeʃ, —
βoz	-eʃ
βoz	-eʃ
cart	-LAT
no	-case

βozeʃ, —
βoz	-eʃ
βoz	-eʃ
lie.down	-3SG
vb1	-pers

mane
man	-ʲe
man	-je
say	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

leβentej

Leventey

kugəza,

kugəza

old.man

tupəso

back

tupəso
tup	-əso
tup	-se
back	-ADJ
no	-deriv.ad

lat͡ɕəʒəm
lat͡ɕə	-ʒə	-m
lat͡ɕe	-ʒe	-m
basket	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

lat͡ɕəʒəm
lat͡ɕə	-ʒə	-m
lat͡ɕe	-ʒe	-m
roller	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

kudaʃən,
kudaʃ	-ən	-ø
kudaʃ	-n	-ø
take.off	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

kudaʃən,
kudaʃ	-ən
kudaʃ	-n
take.off	-CVB
vb1	-adv

omaʃ

brushwood.shelter

ont͡ɕəlno

in.front

av/po

ʃogəʃo

standing

ʃogəʃo
ʃogə	-ʃo
ʃogo	-ʃe
stand	-PTCP.ACT
vb2	-ad

pynt͡ɕø

pine

pynt͡ɕø
pynt͡ɕø	-ø
pynt͡ɕø	-ø
notch	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pynt͡ɕø
pynt͡ɕø	-ø
pynt͡ɕø	-ø
notch	-CNG
vb2	-conn

ukʃeʃ,
ukʃ	-eʃ
ukʃ	-eʃ
branch	-LAT
no	-case

kid

hand

ʃumaʃeʃrak,

*ː

***

sakaltəʃ, —
sakaltə	-ʃ	-ø
sakalte	-ʃ	-ø
hang.up	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

nu,

well

in/pa

jaʃaj

Yashay

kajena, —
kaj	-ena
kaje	-ena
go	-1PL
vb2	-pers

βara

then

av/pa

βara

pole

βara
βar	-a
βare	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

sakar

Sakar

βek

at.all

βek

saβərnen
saβərn	-en	-ø
saβərne	-en	-ø
turn	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

saβərnen
saβərn	-en
saβərne	-en
turn	-CVB
vb2	-adv

peleʃtəʃ.
peleʃtə	-ʃ	-ø
peleʃte	-ʃ	-ø
say	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-31

— kugurak kørʃøkeʃ ʃoltəza.

kugurak

bigger

kugurak
kugu	-rak
kugu	-rak
big	-COMP
ad/no	-deg

kørʃøkeʃ
kørʃøk	-eʃ
kørʃøk	-eʃ
pot	-LAT
no	-case

ʃoltəza.
ʃoltə	-za
ʃolto	-za
boil	-IMP.2PL
vb2	-mood.pers

1-2-6-32

jaʃaj den leβentej kugəza t͡ɕodəraʃke kajəʃt.

jaʃaj

Yashay

den

and

leβentej

Leventey

kugəza

old.man

t͡ɕodəraʃke
t͡ɕodəra	-ʃke
t͡ɕodəra	-ʃke
forest	-ILL
no	-case

t͡ɕodəraʃke
t͡ɕodəra	-ʃke
t͡ɕodəra	-ʃke
coarse	-ILL
ad	-case

kajəʃt.
kaj	-əʃt
kaj	-ʃt
aftergrass	-3PL
no	-poss

kajəʃt.
kajə	-ʃt
kaje	-ʃt
go	-IMP.3PL
vb2	-mood.pers

kajəʃt.
kajə	-ʃ	-t
kaje	-ʃ	-t
go	-PST1	-3PL
vb2	-tense	-pers

1-2-6-3ː

sakar den t͡ɕat͡ɕi omaʃəʃ purəʃt.

sakar

Sakar

den

and

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

omaʃəʃ
omaʃ	-əʃ
omaʃ	-ʃ
brushwood.shelter	-ILL
no	-case

purəʃt.
purəʃt	-ø
purəʃt	-ø
bite	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

purəʃt.
pur	-əʃt
pur	-ʃt
chew	-IMP.3PL
vb1	-mood.pers

purəʃt.
purə	-ʃt
puro	-ʃt
go.in	-IMP.3PL
vb2	-mood.pers

purəʃt.
purə	-ʃ	-t
puro	-ʃ	-t
go.in	-PST1	-3PL
vb2	-tense	-pers

purəʃt.
purəʃt	-ø
purəʃt	-ø
bite	-CNG
vb1	-conn

purəʃt.
purəʃt	-ø
purəʃt	-ø
bite	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-34

omaʃəʃte iktat uke.

omaʃəʃte
omaʃ	-əʃte
omaʃ	-ʃte
brushwood.shelter	-INE
no	-case

iktat

anybody

nm/pr

iktat
ikt	-at
ikte	-at
one	-and
nm/pr	-enc

uke.

uke

ad/no/pa

1-2-6-35

smola ʃoltəʃo ky-sola marij-βlak tynø ulət: iktəʒe smolalək pum ʃeləʃteʃ, βesəʒe smolam ojəra.ː

smola

pitch

ʃoltəʃo

cook

ʃoltəʃo
ʃoltə	-ʃo
ʃolto	-ʃe
boil	-PTCP.ACT
vb2	-ad

ky-sola
ky-	sola
ky	sola
stone	whip
no	no

ky-sola
ky-	sola
ky	sola
stone	village
no	no

ky-sola
ky-	sol	-a
ky	solo	-a
stone	mow	-3SG
no	vb2	-pers

ky-sola
ky	-ø-	sola
ky	-ø	sola
ripen	-IMP.2SG	whip
vb1	-mood.pers	no

ky-sola
ky	-ø-	sola
ky	-ø	sola
ripen	-IMP.2SG	village
vb1	-mood.pers	no

ky-sola
ky	-ø-	sol	-a
ky	-ø	solo	-a
ripen	-IMP.2SG	mow	-3SG
vb1	-mood.pers	vb2	-pers

ky-sola
ky	-ø-	sola
ky	-ø	sola
ripen	-CNG	whip
vb1	-conn	no

ky-sola
ky	-ø-	sola
ky	-ø	sola
ripen	-CNG	village
vb1	-conn	no

ky-sola
ky	-ø-	sol	-a
ky	-ø	solo	-a
ripen	-CNG	mow	-3SG
vb1	-conn	vb2	-pers

ky-sola
ky	-ø-	sola
ky	-ø	sola
ripen	-CVB	whip
vb1	-adv	no

ky-sola
ky	-ø-	sola
ky	-ø	sola
ripen	-CVB	village
vb1	-adv	no

ky-sola
ky	-ø-	sol	-a
ky	-ø	solo	-a
ripen	-CVB	mow	-3SG
vb1	-adv	vb2	-pers

marij-βlak
marij	-βlak
marij	-βlak
Mari	-PL
no	-num

tynø

outside

tynø
tynø	-ø
tynø	-ø
be.in.need	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tynø
tynø	-ø
tynø	-ø
be.in.need	-CNG
vb2	-conn

ulət:
ul	-ət
ul	-ət
be	-3PL
vb1	-pers

iktəʒe

one.of.them

iktəʒe
iktə	-ʒe
ikte	-ʒe
one	-3SG
nm/pr	-poss

smolalək
smola	-lək
smola	-lək
pitch	-for
no	-deriv.ad

pum
pu	-m
pu	-m
wood	-ACC
no	-case

ʃeləʃteʃ,
ʃeləʃt	-eʃ
ʃeləʃt	-eʃ
break	-3SG
vb1	-pers

βesəʒe
βesə	-ʒe
βese	-ʒe
different	-3SG
ad/no/pr	-poss

smolam
smola	-m
smola	-m
pitch	-ACC
no	-case

smolam
smola	-m
smola	-em
pitch	-1SG
no	-poss

smolam
smola	-m	-ø
smola	-em	-ø
pitch	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

smolam
smola	-m	-ø
smola	-em	-ø
pitch	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

smolam
smola	-m	-ø
smola	-em	-ø
pitch	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

ojəra.ː
ojər	-a
ojəro	-a
separate	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-36

omaʃəʃ purəmeke, sakar tupəso lat͡ɕəʒəm kudaʃe, lat͡ɕəʒ gət͡ɕ oʃ meraŋəm lukto, kysenʒe gət͡ɕ nagrad βurdan pakːyzəm lukto, meraŋəm ɲəktaʃ tyŋale.

omaʃəʃ
omaʃ	-əʃ
omaʃ	-ʃ
brushwood.shelter	-ILL
no	-case

purəmeke,
purə	-meke
puro	-meke
go.in	-CVB.PRI
vb2	-adv

sakar

Sakar

tupəso

back

tupəso
tup	-əso
tup	-se
back	-ADJ
no	-deriv.ad

lat͡ɕəʒəm
lat͡ɕə	-ʒə	-m
lat͡ɕe	-ʒe	-m
basket	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

lat͡ɕəʒəm
lat͡ɕə	-ʒə	-m
lat͡ɕe	-ʒe	-m
roller	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

kudaʃe,
kudaʃ	-e
kudaʃ	-je
take.off	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

lat͡ɕəʒ
lat͡ɕə	-ʒ
lat͡ɕe	-ʒe
basket	-3SG
no	-poss

lat͡ɕəʒ
lat͡ɕə	-ʒ
lat͡ɕe	-ʒe
roller	-3SG
no	-poss

gət͡ɕ

from

oʃ

white

meraŋəm
meraŋ	-əm
meraŋ	-m
hare	-ACC
no	-case

meraŋəm
mera	-ŋ	-əm
mera	-aŋ	-əm
measure	-TRANS	-PST1.1SG
no	-deriv.v	-tense.pers

meraŋəm
mer	-aŋ	-əm
mer	-aŋ	-əm
community	-TRANS	-PST1.1SG
no	-deriv.v	-tense.pers

lukto,
lukt	-o
lukt	-je
lead.out	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

kysenʒe
kysen	-ʒe
kysen	-ʒe
pocket	-3SG
no	-poss

kysenʒe
kysen	-ʒe
kysen	-ʒe
tendon	-3SG
no	-poss

kysenʒe
kyse	-n	-ʒe
kyse	-n	-ʒe
X	-GEN	-3SG
no	-case	-poss

gət͡ɕ

from

nagrad

*ː

***

βurdan

with.a.handle

βurdan
βurd	-an
βurdo	-an
handle	-with
no	-deriv.ad

pakːyzəm
pakːyzə	-m
pakːyzø	-m
jackknife	-ACC
no	-case

lukto,
lukt	-o
lukt	-je
lead.out	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

meraŋəm
meraŋ	-əm
meraŋ	-m
hare	-ACC
no	-case

meraŋəm
mera	-ŋ	-əm
mera	-aŋ	-əm
measure	-TRANS	-PST1.1SG
no	-deriv.v	-tense.pers

meraŋəm
mer	-aŋ	-əm
mer	-aŋ	-əm
community	-TRANS	-PST1.1SG
no	-deriv.v	-tense.pers

ɲəktaʃ
ɲəkt	-aʃ
ɲəkt	-aʃ
skin	-INF
vb1	-inf

tyŋale.
tyŋal	-ʲe
tyŋal	-je
start	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-37

t͡ɕat͡ɕi pareŋgəm erəktaʃ ʃint͡ɕe.

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

pareŋgəm
pareŋgə	-m
pareŋge	-m
potato	-ACC
no	-case

erəktaʃ
erəkt	-aʃ
erəkte	-aʃ
clean	-INF
vb2	-inf

ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕe	-ø
ʃint͡ɕe	-ø
sit	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕe	-ø
ʃint͡ɕe	-ø
know	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕ	-e
ʃint͡ɕ	-je
sit.down	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕe	-ø
ʃint͡ɕe	-ø
sit	-CNG
vb2	-conn

ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕe	-ø
ʃint͡ɕe	-ø
know	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-38

kenetaʃte, ʃuko mutlanəʃaʃ ulo gənat, mutəm luktaʃ jøsø.

kenetaʃte,

kenetaʃte

instantly

ʃuko

a.lot

ad/av/no

mutlanəʃaʃ
mutlanə	-ʃaʃ
mutlane	-ʃaʃ
talk	-PTCP.FUT
vb2	-ad

ulo

ad/no/vb

gənat,

gənat

even.though

co/pa

gənat,
gəna	-t
gəna	-at
only	-and
pa	-enc

gənat,
gən	-at
gən	-at
if	-and
co/pa	-enc

mutəm
mut	-əm
mut	-m
word	-ACC
no	-case

luktaʃ
lukt	-aʃ
lukt	-aʃ
lead.out	-INF
vb1	-inf

jøsø.

jøsø

difficult

ad/no

jøsø.
jøsø	-ø
jøsø	-ø
regret	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

jøsø.
jøsø	-ø
jøsø	-ø
regret	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-39

təge t͡ɕat͡ɕi den sakarat mutəm ogət mu.

təge

av/pa/pr

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

den

and

sakarat

Sakarat

mutəm
mut	-əm
mut	-m
word	-ACC
no	-case

ogət
og	-ət
og	-ət
NEG	-3PL
vb	-pers

ogət
og	-ət
og	-ət
NEG	-2SG
vb	-pers

mu.
mu	-ø
mu	-ø
find	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

mu.
mu	-ø
mu	-ø
find	-CNG
vb1	-conn

mu.
mu	-ø
mu	-ø
find	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-40

sakar, t͡ɕodərasəm ʃarnen, t͡ɕat͡ɕim jøraten ont͡ɕa.

sakar,

sakar

Sakar

t͡ɕodərasəm
t͡ɕodərasə	-m
t͡ɕodərase	-m
forest	-ACC
ad	-case

t͡ɕodərasəm
t͡ɕodəra	-sə	-m
t͡ɕodəra	-se	-m
forest	-ADJ	-ACC
no	-deriv.ad	-case

t͡ɕodərasəm
t͡ɕodəra	-sə	-m
t͡ɕodəra	-se	-m
coarse	-ADJ	-ACC
ad	-deriv.ad	-case

ʃarnen,
ʃarn	-en	-ø
ʃarne	-en	-ø
remember	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ʃarnen,
ʃarn	-en
ʃarne	-en
remember	-CVB
vb2	-adv

t͡ɕat͡ɕim

Chachim

jøraten

jøraten
jørat	-en	-ø
jørate	-en	-ø
love	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

jøraten
jørat	-en
jørate	-en
love	-CVB
vb2	-adv

ont͡ɕa.
ont͡ɕ	-a
ont͡ɕo	-a
look	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-41

mogaj t͡ɕoneʃ piʒʃe ydər!

mogaj

what.sort.of

ad/pa/pr

t͡ɕoneʃ
t͡ɕon	-eʃ
t͡ɕon	-eʃ
soul	-LAT
no	-case

piʒʃe

sticky

piʒʃe
piʒ	-ʃe
piʒ	-ʃe
stick	-PTCP.ACT
vb1	-ad

piʒʃe
piʒ	-ʃe
piʒ	-ʒe
mitten	-3SG
no	-poss

piʒʃe
piʒ	-ʃe
piʒ	-ʒe
stick	-IMP.3SG
vb1	-mood.pers

piʒʃe
piʒ	-ø	-ʃe
piʒ	-ø	-ʒe
stick	-CNG	-3SG
vb1	-conn	-poss

piʒʃe
piʒ	-ø	-ʃe
piʒ	-ø	-ʒe
stick	-CVB	-3SG
vb1	-adv	-poss

ydər!

ydər

daughter

ydər!

ydər

Virgo

1-2-6-42

təgaj βate lijeʃ gən, sakarən ʃykʃø pørtʃat məze pəʒaʃla t͡ɕut͡ɕeʃ əle!

təgaj

such

ad/av/no/pr

βate

wife

βate

absorbent.cotton

lijeʃ

soon

lijeʃ
lij	-eʃ
lij	-eʃ
be	-3SG
vb1	-pers

gən,

gən

co/pa

sakarən

Sakaryn

ʃykʃø

worn.out

ʃykʃø
ʃyk	-ʃø
ʃyk	-ʒe
litter	-3SG
no	-poss

pørtʃat
pørt	-ʃ	-at
pørt	-ʒe	-at
house	-3SG	-and
no	-poss	-enc

məze

partridge

pəʒaʃla
pəʒaʃ	-la
pəʒaʃ	-la
nest	-COMP
no	-case

pəʒaʃla
pəʒaʃ	-la
pəʒaʃ	-la
nest	-PL
no	-num

pəʒaʃla
pəʒaʃ	-la
pəʒaʃ	-la
nest	-STR
no	-enc

pəʒaʃla
pəʒaʃl	-a
pəʒaʃle	-a
set.up	-3SG
vb2	-pers

t͡ɕut͡ɕeʃ
t͡ɕut͡ɕ	-eʃ
t͡ɕut͡ɕ	-eʃ
seem	-3SG
vb1	-pers

əle!
əl	-ʲe
ul	-je
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-43

kø ʃint͡ɕa, ala jumo pyren gən, lijeʃat?

kø

who

ʃint͡ɕa,

ʃint͡ɕa

eye

ʃint͡ɕa,
ʃint͡ɕ	-a
ʃint͡ɕe	-a
sit	-3SG
vb2	-pers

ʃint͡ɕa,
ʃint͡ɕ	-a
ʃint͡ɕe	-a
know	-3SG
vb2	-pers

ala

maybe

co/pa

ala

pitch

ala
a	-la
a	-la
and	-STR
co	-enc

ala
a	-la
a	-la
so	-STR
pa	-enc

ala
a	-la
a	-la
oh	-STR
in	-enc

ala
al	-a
ale	-a
soften.bast	-3SG
vb2	-pers

jumo

god

in/no

pyren
pyr	-en	-ø
pyrø	-en	-ø
be.destined	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

pyren
pyr	-en	-ø
pyrø	-en	-ø
wrinkle	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

pyren
pyr	-en
pyrø	-en
be.destined	-CVB
vb2	-adv

pyren
pyr	-en
pyrø	-en
wrinkle	-CVB
vb2	-adv

gən,

gən

co/pa

lijeʃat?
lijeʃ	-at
lijeʃ	-at
soon	-and
pa	-enc

lijeʃat?
lij	-eʃ	-at
lij	-eʃ	-at
be	-3SG	-and
vb1	-pers	-enc

1-2-6-4ː

leβentej kugəza, ʃke tular marij lijam gən, jaʃaj pua, maneʃ da.ː

leβentej

Leventey

kugəza,

kugəza

old.man

ʃke

REFL

tular

matchmaker

marij

Mari

lijam
lij	-am
lij	-am
be	-1SG
vb1	-pers

gən,

gən

co/pa

jaʃaj

Yashay

pua,
pu	-a
puo	-a
give	-3SG
vb2	-pers

pua,
pu	-a
puo	-a
blow	-3SG
vb2	-pers

maneʃ

it.is.said

maneʃ
man	-eʃ
man	-eʃ
say	-3SG
vb1	-pers

da.ː

and

da.ː

yes

1-2-6-45

leβentej kugəza peʃ oŋaj ajdeme, sakarlan korno mut͡ɕko mikipər jaʃajən ydərʒəm temlen toʎo:

leβentej

Leventey

kugəza

old.man

peʃ

very

oŋaj

interesting

ad/av

ajdeme,

ajdeme

human

sakarlan

Sakarlan

korno

road

mut͡ɕko

completely

av/po

mikipər

Mikipyr

jaʃajən

Yashayyn

ydərʒəm
ydər	-ʒə	-m
ydər	-ʒe	-m
daughter	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

ydərʒəm
ydər	-ʒə	-m
ydər	-ʒe	-m
Virgo	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

temlen
teml	-en	-ø
temle	-en	-ø
offer	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

temlen
teml	-en
temle	-en
offer	-CVB
vb2	-adv

toʎo:
tol	-ʲo
tol	-je
come	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-46

— mijet gən, teβe uʒat.ː

mijet
mij	-et
mije	-et
come	-2SG
vb2	-pers

gən,

gən

co/pa

teβe

here

av/co/pa

teβe

uʒat.ː

uʒat

see

uʒat.ː
uʒ	-at
uʒ	-at
already	-and
av/pa	-enc

uʒat.ː
uʒ	-at
uʒ	-at
see	-2SG
vb1	-pers

uʒat.ː
u	-ʒ	-at
u	-ʒe	-at
new	-3SG	-and
ad/no	-poss	-enc

uʒat.ː
u	-ʒ	-at
u	-ʒe	-at
oh	-3SG	-and
in	-poss	-enc

uʒat.ː
uʒ	-ø	-at
uʒ	-ø	-at
see	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

uʒat.ː
uʒ	-ø	-at
uʒ	-ø	-at
see	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

uʒat.ː
uʒ	-	-at
uʒ	-je	-at
see	-PST1.3SG	-and
vb1	-tense.pers	-enc

uʒat.ː
u	-ø	-ʒ	-at
uo	-ø	-ʒe	-at
take.care.of	-CNG	-3SG	-and
vb2	-conn	-poss	-enc

uʒat.ː
u	-ø	-ʒ	-at
uo	-ø	-ʒe	-at
stroke	-CNG	-3SG	-and
vb2	-conn	-poss	-enc

1-2-6-47

kapʃe ʃəmaβut͡ɕ gaj, joləm ʃopʃ gajəm pideʃ, ypʃø oʃalge, punemʒe kədalʒe det͡ɕ ylkø ket͡ɕa.ː

kapʃe
kap	-ʃe
kap	-ʒe
body	-3SG
no	-poss

ʃəmaβut͡ɕ

garden.angelica

gaj,

gaj

ad/av/pa/po

joləm
jol	-əm
jol	-m
foot	-ACC
no	-case

ʃopʃ

bobbin.with.threads

ʃopʃ
ʃopʃ	-ø
ʃopʃ	-ø
wind	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ʃopʃ
ʃopʃ	-ø
ʃopʃ	-ø
wind	-CNG
vb1	-conn

ʃopʃ
ʃopʃ	-ø
ʃopʃ	-ø
wind	-CVB
vb1	-adv

gajəm
gaj	-əm
gaj	-m
like	-ACC
ad/av/pa/po	-case

pideʃ,
pid	-eʃ
pid	-eʃ
tie	-3SG
vb1	-pers

ypʃø
yp	-ʃø
yp	-ʒe
hair	-3SG
no	-poss

ypʃø
ypʃø	-ø
ypʃø	-ø
smell	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ypʃø
ypʃø	-ø
ypʃø	-ø
smell	-CNG
vb2	-conn

oʃalge,

oʃalge

whitish

oʃalge,
oʃalge	-ø
oʃalge	-ø
grow.white	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

oʃalge,
oʃalge	-ø
oʃalge	-ø
grow.white	-CNG
vb2	-conn

punemʒe
punem	-ʒe
punem	-ʒe
plait	-3SG
no	-poss

punemʒe
pun	-em	-ʒe
pun	-em	-ʒe
hair	-1SG	-3SG
no	-poss	-poss

punemʒe
pun	-em	-ʒe
puno	-em	-ʒe
twine	-1SG	-3SG
vb2	-pers	-poss

punemʒe
pun	-em	-ʒe
pun	-em	-ʒe
hair	-TRANS	-IMP.3SG
no	-deriv.v	-mood.pers

punemʒe
pu	-n	-em	-ʒe
pu	-n	-em	-ʒe
wood	-GEN	-1SG	-3SG
no	-case	-poss	-poss

punemʒe
pun	-em	-ø	-ʒe
pun	-em	-ø	-ʒe
hair	-TRANS	-CNG	-3SG
no	-deriv.v	-conn	-poss

punemʒe
pun	-em	-ø	-ʒe
pun	-em	-ø	-ʒe
hair	-TRANS	-CVB	-3SG
no	-deriv.v	-adv	-poss

kədalʒe
kədal	-ʒe
kədal	-ʒe
waist	-3SG
no	-poss

det͡ɕ

from

ylkø

*ː

***

ket͡ɕa.ː
ket͡ɕ	-a
ket͡ɕe	-a
hang	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-48

«aj-da ʃoŋgo, t͡ɕəla ont͡ɕen ʃukten!» — ʃonaltəʃ sakar.

«aj-da
aj-	da
aj	da
oh	and
in/pa	co

«aj-da
aj-	da
aj	da
oh	yes
in/pa	pa

«aj-da
aj	-ø-	da
aje	-ø	da
part	-IMP.2SG	and
vb2	-mood.pers	co

«aj-da
aj	-ø-	da
aje	-ø	da
part	-IMP.2SG	yes
vb2	-mood.pers	pa

«aj-da
aj	-ø-	da
aje	-ø	da
hem	-IMP.2SG	and
vb2	-mood.pers	co

«aj-da
aj	-ø-	da
aje	-ø	da
hem	-IMP.2SG	yes
vb2	-mood.pers	pa

«aj-da
aj	-ø-	da
aje	-ø	da
part	-CNG	and
vb2	-conn	co

«aj-da
aj	-ø-	da
aje	-ø	da
part	-CNG	yes
vb2	-conn	pa

«aj-da
aj	-ø-	da
aje	-ø	da
hem	-CNG	and
vb2	-conn	co

«aj-da
aj	-ø-	da
aje	-ø	da
hem	-CNG	yes
vb2	-conn	pa

ʃoŋgo,

ʃoŋgo

old

ad/no

t͡ɕəla

everything

ad/pa/pr

ont͡ɕen
ont͡ɕ	-en	-ø
ont͡ɕo	-en	-ø
look	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ont͡ɕen
ont͡ɕ	-en
ont͡ɕo	-en
look	-CVB
vb2	-adv

ʃukten!» —
ʃukt	-en	-ø
ʃukto	-en	-ø
succeed.in	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ʃukten!» —
ʃukt	-en
ʃukto	-en
succeed.in	-CVB
vb2	-adv

ʃukten!» —
ʃu	-kt	-en	-ø
ʃu	-kte	-en	-ø
reach	-CAUS	-PST2	-3SG
vb1	-deriv.v	-tense	-pers

ʃukten!» —
ʃu	-kt	-en	-ø
ʃu	-kte	-en	-ø
ferment	-CAUS	-PST2	-3SG
vb1	-deriv.v	-tense	-pers

ʃukten!» —
ʃu	-kt	-en	-ø
ʃu	-kte	-en	-ø
whittle	-CAUS	-PST2	-3SG
vb1	-deriv.v	-tense	-pers

ʃukten!» —
ʃu	-kt	-en
ʃu	-kte	-en
reach	-CAUS	-CVB
vb1	-deriv.v	-adv

ʃukten!» —
ʃu	-kt	-en
ʃu	-kte	-en
ferment	-CAUS	-CVB
vb1	-deriv.v	-adv

ʃukten!» —
ʃu	-kt	-en
ʃu	-kte	-en
whittle	-CAUS	-CVB
vb1	-deriv.v	-adv

ʃonaltəʃ
ʃonaltə	-ʃ	-ø
ʃonalte	-ʃ	-ø
think	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

sakar.

sakar

Sakar

1-2-6-49

sakarlan tudəʒak peʃ oŋaj: sakar nigunamat t͡ɕat͡ɕim uʒən ogəl, manən leβentej kugəza ʃona.

sakarlan

Sakarlan

tudəʒak
tudəʒ	-ak
tudəʒo	-ak
that.one	-STR
pr	-enc

tudəʒak
tudo	-ʒ	-ak
tudo	-ʒe	-ak
3SG	-3SG	-STR
pr	-poss	-enc

peʃ

very

oŋaj:

oŋaj

interesting

ad/av

sakar

Sakar

nigunamat

ɲigunamat

in.no.case

av/pr

nigunamat
ɲigunam	-at
ɲigunam	-at
never	-and
av/pr	-enc

t͡ɕat͡ɕim

Chachim

uʒən
uʒ	-ən	-ø
uʒ	-n	-ø
see	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

uʒən
uʒ	-ən
uʒ	-n
see	-CVB
vb1	-adv

uʒən
u	-ʒə	-n
u	-ʒe	-n
new	-3SG	-GEN
ad/no	-poss	-case

ogəl,
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

manən

that

manən
man	-ən	-ø
man	-n	-ø
say	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

manən
man	-ən
man	-n
say	-CVB
vb1	-adv

leβentej

Leventey

kugəza

old.man

ʃona.
ʃon	-a
ʃono	-a
think	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-50

sadlan mut saβərtəʃ jeda «teβe ʃke uʒat» maneʃ.

sadlan

therefore

sadlan
sad	-lan
sad	-lan
garden	-DAT
no	-case

sadlan
sad	-la	-n
sad	-la	-n
garden	-PL	-GEN
no	-num	-case

mut

word

saβərtəʃ

turn

saβərtəʃ
saβərtə	-ʃ	-ø
saβərte	-ʃ	-ø
lead.around.something	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

jeda

each

«teβe

teβe

here

av/co/pa

«teβe

teβe

ʃke

REFL

uʒat»

uʒat

see

uʒat»
uʒ	-at
uʒ	-at
already	-and
av/pa	-enc

uʒat»
uʒ	-at
uʒ	-at
see	-2SG
vb1	-pers

uʒat»
u	-ʒ	-at
u	-ʒe	-at
new	-3SG	-and
ad/no	-poss	-enc

uʒat»
u	-ʒ	-at
u	-ʒe	-at
oh	-3SG	-and
in	-poss	-enc

uʒat»
uʒ	-ø	-at
uʒ	-ø	-at
see	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

uʒat»
uʒ	-ø	-at
uʒ	-ø	-at
see	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

uʒat»
uʒ	-	-at
uʒ	-je	-at
see	-PST1.3SG	-and
vb1	-tense.pers	-enc

uʒat»
u	-ø	-ʒ	-at
uo	-ø	-ʒe	-at
take.care.of	-CNG	-3SG	-and
vb2	-conn	-poss	-enc

uʒat»
u	-ø	-ʒ	-at
uo	-ø	-ʒe	-at
stroke	-CNG	-3SG	-and
vb2	-conn	-poss	-enc

maneʃ.

maneʃ

it.is.said

maneʃ.
man	-eʃ
man	-eʃ
say	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-51

t͡ɕat͡ɕiat sakarəm ont͡ɕa.

t͡ɕat͡ɕiat

Chachiat

sakarəm

Sakarym

ont͡ɕa.
ont͡ɕ	-a
ont͡ɕo	-a
look	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-52

molan tudo təʃke tolən?

molan

for.what

av/pr

molan
mol	-an
molo	-an
other	-with
no/pr	-deriv.ad

molan
mo	-lan
mo	-lan
what	-DAT
ad/av/pa/pr	-case

molan
mo	-la	-n
mo	-la	-n
what	-PL	-GEN
ad/av/pa/pr	-num	-case

tudo

3SG

təʃke

here

av/pr

təʃke
təʃ	-ke
təʃ	-ʃke
here	-ILL
av/pr	-case

tolən?
tol	-ən	-ø
tol	-n	-ø
come	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

tolən?
tol	-ən
tol	-n
come	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-53

leβentej kugəza dene sonarəʃ koʃtaʃ təʃke tolənət mo?

leβentej

Leventey

kugəza

old.man

dene

with

sonarəʃ
sonar	-əʃ
sonar	-ʃ
hunting	-ILL
no	-case

koʃtaʃ
koʃt	-aʃ
koʃt	-aʃ
go	-INF
vb1	-inf

koʃtaʃ
koʃt	-aʃ
koʃto	-aʃ
dry	-INF
vb2	-inf

təʃke

here

av/pr

təʃke
təʃ	-ke
təʃ	-ʃke
here	-ILL
av/pr	-case

tolənət
tol	-ən	-ət
tol	-n	-ət
come	-PST2	-3PL
vb1	-tense	-pers

mo?

what

ad/av/pa/pr

1-2-6-54

t͡ɕat͡ɕin təʃke tolməm ʃiʒməlak tat͡ɕak tolənət.

t͡ɕat͡ɕin

Chachin

təʃke

here

av/pr

təʃke
təʃ	-ke
təʃ	-ʃke
here	-ILL
av/pr	-case

tolməm
tolmə	-m
tolmo	-m
arrival	-ACC
ad	-case

tolməm
tol	-mə	-m
tol	-me	-m
come	-PTCP.PASS	-ACC
vb1	-ad	-case

ʃiʒməlak
ʃiʒmə	-la	-k
ʃiʒme	-la	-ak
sense	-COMP	-STR
ad	-case	-enc

ʃiʒməlak
ʃiʒmə	-la	-k
ʃiʒme	-la	-ak
sense	-PL	-STR
ad	-num	-enc

ʃiʒməlak
ʃiʒ	-məla	-k
ʃiʒ	-məla	-ak
feel	-INF.FUT	-STR
vb1	-inf	-enc

ʃiʒməlak
ʃiʒ	-mə	-la	-k
ʃiʒ	-me	-la	-ak
feel	-PTCP.PASS	-COMP	-STR
vb1	-ad	-case	-enc

ʃiʒməlak
ʃiʒ	-mə	-la	-k
ʃiʒ	-me	-la	-ak
feel	-PTCP.PASS	-PL	-STR
vb1	-ad	-num	-enc

tat͡ɕak
tat͡ɕ	-ak
tat͡ɕe	-ak
today	-STR
ad/av	-enc

tolənət.
tol	-ən	-ət
tol	-n	-ət
come	-PST2	-3PL
vb1	-tense	-pers

1-2-6-5ː

t͡ɕat͡ɕi məɲar ont͡ɕa, tunar ʃymʒø ərəməla t͡ɕut͡ɕeʃ.ː

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

məɲar

how.many

av/co/pr

ont͡ɕa,
ont͡ɕ	-a
ont͡ɕo	-a
look	-3SG
vb2	-pers

tunar

so.much

ʃymʒø
ʃym	-ʒø
ʃym	-ʒe
heart	-3SG
no	-poss

ʃymʒø
ʃym	-ʒø
ʃym	-ʒe
feeling	-3SG
no	-poss

ʃymʒø
ʃym	-ʒø
ʃym	-ʒe
bark	-3SG
no	-poss

ərəməla
ərə	-məla
əre	-məla
warm.up	-INF.FUT
vb2	-inf

ərəməla
ərə	-mə	-la
əre	-me	-la
warm.up	-PTCP.PASS	-COMP
vb2	-ad	-case

ərəməla
ərə	-mə	-la
əre	-me	-la
warm.up	-PTCP.PASS	-PL
vb2	-ad	-num

ərəməla
ərə	-mə	-la
əre	-me	-la
warm.up	-PTCP.PASS	-STR
vb2	-ad	-enc

t͡ɕut͡ɕeʃ.ː
t͡ɕut͡ɕ	-eʃ
t͡ɕut͡ɕ	-eʃ
seem	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-56

t͡ɕodərase nønt͡ɕək-patərʒe t͡ɕat͡ɕin ʃyməʃtø ugət͡ɕ ələʒeʃ.

t͡ɕodərase

forest

t͡ɕodərase
t͡ɕodəra	-se
t͡ɕodəra	-se
forest	-ADJ
no	-deriv.ad

t͡ɕodərase
t͡ɕodəra	-se
t͡ɕodəra	-se
coarse	-ADJ
ad	-deriv.ad

nønt͡ɕək-patərʒe
nønt͡ɕək-	patər	-ʒe
nønt͡ɕək	patər	-ʒe
dough	strongman	-3SG
no/po	ad/no	-poss

t͡ɕat͡ɕin

Chachin

ʃyməʃtø
ʃym	-əʃtø
ʃym	-ʃte
heart	-INE
no	-case

ʃyməʃtø
ʃym	-əʃtø
ʃym	-ʃte
feeling	-INE
no	-case

ʃyməʃtø
ʃym	-əʃtø
ʃym	-ʃte
bark	-INE
no	-case

ʃyməʃtø
ʃyməʃ	-tø
ʃyməʃ	-ʃte
X	-INE
no	-case

ugət͡ɕ

again

ələʒeʃ.
ələʒ	-eʃ
ələʒ	-eʃ
flare.up	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-57

tide jeŋən moʒo t͡ɕat͡ɕin t͡ɕonʒəm təge ʃke dekʃe ʃupʃeʃ?

tide

this

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

jeŋən
jeŋ	-ən
jeŋ	-n
person	-GEN
ad/no	-case

moʒo
mo	-ʒo
mo	-ʒe
what	-3SG
ad/av/pa/pr	-poss

t͡ɕat͡ɕin

Chachin

t͡ɕonʒəm
t͡ɕon	-ʒə	-m
t͡ɕon	-ʒe	-m
soul	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

təge

av/pa/pr

ʃke

REFL

dekʃe
dek	-ʃe
dek	-ʒe
to	-3SG
po	-poss

ʃupʃeʃ?
ʃupʃ	-eʃ
ʃupʃ	-eʃ
pull	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-58

ont͡ɕəmaʃte nimoʒat jeŋ det͡ɕ utəʒo uke.

ont͡ɕəmaʃte
ont͡ɕəmaʃ	-te
ont͡ɕəmaʃ	-ʃte
look	-INE
no	-case

ont͡ɕəmaʃte
ont͡ɕə	-maʃ	-te
ont͡ɕo	-maʃ	-ʃte
look	-NMLZ	-INE
vb2	-deriv.n	-case

nimoʒat
ɲimo	-ʒ	-at
ɲimo	-ʒe	-at
nothing	-3SG	-and
ad/av/pr	-poss	-enc

jeŋ

person

ad/no

det͡ɕ

from

utəʒo
utə	-ʒo
uto	-ʒe
extra	-3SG
ad/no	-poss

utəʒo
utə	-ʒo
uto	-ʒe
become.superfluous	-IMP.3SG
vb2	-mood.pers

utəʒo
utə	-ʒo
uto	-ʒe
hurt	-IMP.3SG
vb2	-mood.pers

utəʒo
utə	-ø	-ʒo
uto	-ø	-ʒe
become.superfluous	-CNG	-3SG
vb2	-conn	-poss

utəʒo
utə	-ø	-ʒo
uto	-ø	-ʒe
hurt	-CNG	-3SG
vb2	-conn	-poss

uke.

uke

ad/no/pa

1-2-6-59

lymʒəm ale marte t͡ɕat͡ɕi ʃint͡ɕen ogəl əle, lymʒəm kəzət gəna koʎo.

lymʒəm
lym	-ʒə	-m
lym	-ʒe	-m
name	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

ale

aʎe

av/co/pa

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-CNG
vb2	-conn

marte

up.to

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

ʃint͡ɕen
ʃint͡ɕ	-en	-ø
ʃint͡ɕe	-en	-ø
sit	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ʃint͡ɕen
ʃint͡ɕ	-en	-ø
ʃint͡ɕe	-en	-ø
know	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ʃint͡ɕen
ʃint͡ɕ	-en
ʃint͡ɕe	-en
sit	-CVB
vb2	-adv

ʃint͡ɕen
ʃint͡ɕ	-en
ʃint͡ɕe	-en
know	-CVB
vb2	-adv

ogəl
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

əle,
əl	-ʲe
ul	-je
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

lymʒəm
lym	-ʒə	-m
lym	-ʒe	-m
name	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

kəzət

now

gəna

only

koʎo.
kol	-ʲo
kol	-je
hear	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-60

lymʒat səlne ogəl: sakar.ː

lymʒat
lym	-ʒ	-at
lym	-ʒe	-at
name	-3SG	-and
no	-poss	-enc

səlne

beautiful

ogəl:
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

sakar.ː

sakar

Sakar

1-2-6-61

sakar.ː

sakar

Sakar

1-2-6-62

sakər.ː

sakər

sugar

ad/no

1-2-6-63

takər.ː

takər

fallow

ad/no

1-2-6-64

nimo sajʒat uke.

nimo

nothing

ad/av/pr

sajʒat
saj	-ʒ	-at
saj	-ʒe	-at
good	-3SG	-and
ad/av	-poss	-enc

uke.

uke

ad/no/pa

1-2-6-65

tuge gənat, sakar solək nalaʃ mija gən, t͡ɕat͡ɕi ik pərt͡ɕat ok sørβaltare, jyeʃ.ː

tuge

av/pa

tuge
tu	-ge
tu	-ge
that	-COM
pr	-case

tuge
tu	-ge
tu	-ge
gland	-COM
no	-case

tuge
tu	-ge
tu	-ge
banner	-COM
no	-case

gənat,

gənat

even.though

co/pa

gənat,
gəna	-t
gəna	-at
only	-and
pa	-enc

gənat,
gən	-at
gən	-at
if	-and
co/pa	-enc

sakar

Sakar

solək

kerchief

nalaʃ
nal	-aʃ
nal	-aʃ
take	-INF
vb1	-inf

mija
mij	-a
mije	-a
come	-3SG
vb2	-pers

gən,

gən

co/pa

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

one

ad/nm/pa/pr

pərt͡ɕat

not.at.all

pərt͡ɕat
pərt͡ɕ	-at
pərt͡ɕe	-at
grain	-and
no	-enc

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

sørβaltare,
sørβaltare	-ø
sørβaltare	-ø
make.someone.ask	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

sørβaltare,
sørβaltare	-ø
sørβaltare	-ø
make.someone.ask	-CNG
vb2	-conn

jyeʃ.ː
jy	-eʃ
jy	-eʃ
drink	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-6ː

— kørgø yzgar optaʃ iktaʒ kyməʒet ulo?

kørgø

inside

ad/no

yzgar

thing

optaʃ
opt	-aʃ
opto	-aʃ
put	-INF
vb2	-inf

optaʃ
opt	-aʃ
opto	-aʃ
bark	-INF
vb2	-inf

iktaʒ

somebody

av/pr

kyməʒet
kyməʒ	-et
kyməʒ	-et
dish	-2SG
no	-poss

ulo?

ulo

ad/no/vb

1-2-6-67

— ʃoktəʃ sakarən jykʃø, tunamak meraŋ koβaʃte tørgaltən kerʒalte.

ʃoktəʃ

bran

ʃoktəʃ
ʃoktə	-ʃ	-ø
ʃokto	-ʃ	-ø
be.heard	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

sakarən

Sakaryn

jykʃø,
jyk	-ʃø
jyk	-ʒe
voice	-3SG
no	-poss

jykʃø,
jykʃø	-ø
jykʃø	-ø
cool.down	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

jykʃø,
jykʃø	-ø
jykʃø	-ø
cool.down	-CNG
vb2	-conn

tunamak

immediately

tunamak
tunam	-ak
tunam	-ak
then	-STR
av	-enc

tunamak
tuna	-m	-ak
tuna	-m	-ak
heifer	-ACC	-STR
no	-case	-enc

tunamak
tuna	-m	-ak
tuna	-em	-ak
heifer	-1SG	-STR
no	-poss	-enc

tunamak
tuna	-m	-a	-k
tuna	-em	-a	-ak
heifer	-TRANS	-3SG	-STR
no	-deriv.v	-pers	-enc

tunamak
tu	-na	-m	-ak
tu	-na	-m	-ak
that	-1PL	-ACC	-STR
pr	-poss	-case	-enc

tunamak
tu	-na	-m	-ak
tu	-na	-m	-ak
gland	-1PL	-ACC	-STR
no	-poss	-case	-enc

tunamak
tu	-na	-m	-ak
tu	-na	-m	-ak
banner	-1PL	-ACC	-STR
no	-poss	-case	-enc

tunamak
tuna	-m	-ø	-ak
tuna	-em	-ø	-ak
heifer	-TRANS	-CNG	-STR
no	-deriv.v	-conn	-enc

tunamak
tuna	-m	-ø	-ak
tuna	-em	-ø	-ak
heifer	-TRANS	-CVB	-STR
no	-deriv.v	-adv	-enc

tunamak
tuna	-m	-	-ak
tuna	-em	-je	-ak
heifer	-TRANS	-PST1.3SG	-STR
no	-deriv.v	-tense.pers	-enc

meraŋ

hare

meraŋ
mera	-ŋ	-ø
mera	-aŋ	-ø
measure	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

meraŋ
mer	-aŋ	-ø
mer	-aŋ	-ø
community	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

meraŋ
mera	-ŋ	-ø
mera	-aŋ	-ø
measure	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

meraŋ
mer	-aŋ	-ø
mer	-aŋ	-ø
community	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

meraŋ
mera	-ŋ	-ø
mera	-aŋ	-ø
measure	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

meraŋ
mer	-aŋ	-ø
mer	-aŋ	-ø
community	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

koβaʃte

skin

koβaʃte
koβa	-ʃte
koβa	-ʃte
grandmother	-INE
no	-case

tørgaltən
tørgalt	-ən	-ø
tørgalt	-n	-ø
tear.off	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

tørgaltən
tørgalt	-ən
tørgalt	-n
tear.off	-CVB
vb1	-adv

tørgaltən
tørg	-alt	-ən	-ø
tørgø	-alt	-n	-ø
gallop	-REF	-PST2	-3SG
vb2	-deriv.v	-tense	-pers

tørgaltən
tørg	-alt	-ən
tørgø	-alt	-n
gallop	-REF	-CVB
vb2	-deriv.v	-adv

kerʒalte.
kerʒalt	-e
kerʒalt	-je
grasp	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-68

t͡ɕat͡ɕi, oŋambat͡ɕən nalən, ʃuldəran terkəm konden puəʃ.

t͡ɕat͡ɕi,

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

oŋambat͡ɕən

from.a.shelf

nalən,
nal	-ən	-ø
nal	-n	-ø
take	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

nalən,
nal	-ən
nal	-n
take	-CVB
vb1	-adv

ʃuldəran

winged

ad/no

ʃuldəran
ʃuldər	-an
ʃuldər	-an
wing	-with
no	-deriv.ad

terkəm

*ː

***

konden
kond	-en	-ø
kondo	-en	-ø
bring	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

konden
kond	-en
kondo	-en
bring	-CVB
vb2	-adv

puəʃ.
pu	-əʃ
pu	-ʃ
wood	-ILL
no	-case

puəʃ.
puə	-ʃ	-ø
puo	-ʃ	-ø
give	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

puəʃ.
puə	-ʃ	-ø
puo	-ʃ	-ø
blow	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-69

sakar, terkəm nalən, kørgø luktaʃ tygø kajəʃ.

sakar,

sakar

Sakar

terkəm

*ː

***

nalən,
nal	-ən	-ø
nal	-n	-ø
take	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

nalən,
nal	-ən
nal	-n
take	-CVB
vb1	-adv

kørgø

inside

ad/no

luktaʃ
lukt	-aʃ
lukt	-aʃ
lead.out	-INF
vb1	-inf

tygø

outside

kajəʃ.
kaj	-əʃ
kaj	-ʃ
aftergrass	-ILL
no	-case

kajəʃ.
kajə	-ʃ	-ø
kaje	-ʃ	-ø
go	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-70

t͡ɕat͡ɕi pareŋgəm erəkten, padəʃten, muʃkən jamdəlen kørʃøkəʃ pəʃten ʃəndəʃ.

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

pareŋgəm
pareŋgə	-m
pareŋge	-m
potato	-ACC
no	-case

erəkten,
erəkt	-en	-ø
erəkte	-en	-ø
clean	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

erəkten,
erəkt	-en
erəkte	-en
clean	-CVB
vb2	-adv

padəʃten,
padəʃt	-en	-ø
padəʃte	-en	-ø
crush	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

padəʃten,
padəʃt	-en
padəʃte	-en
crush	-CVB
vb2	-adv

muʃkən
muʃkə	-n
muʃko	-n
foresight	-GEN
no	-case

muʃkən
muʃk	-ən	-ø
muʃk	-n	-ø
wash	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

muʃkən
muʃk	-ən
muʃk	-n
wash	-CVB
vb1	-adv

jamdəlen
jamdəl	-en	-ø
jamdəle	-en	-ø
prepare	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

jamdəlen
jamdəl	-en
jamdəle	-en
prepare	-CVB
vb2	-adv

kørʃøkəʃ
kørʃøk	-əʃ
kørʃøk	-ʃ
pot	-ILL
no	-case

pəʃten
pəʃt	-en	-ø
pəʃte	-en	-ø
put	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

pəʃten
pəʃt	-en
pəʃte	-en
put	-CVB
vb2	-adv

ʃəndəʃ.

ʃəndəʃ

sheaves.in.drying.barn

ʃəndəʃ.
ʃəndə	-ʃ	-ø
ʃənde	-ʃ	-ø
put	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-71

sakar, meraŋəm purten, pyt͡ɕkeden, kørʃøkəʃ optəʃ.

sakar,

sakar

Sakar

meraŋəm
meraŋ	-əm
meraŋ	-m
hare	-ACC
no	-case

meraŋəm
mera	-ŋ	-əm
mera	-aŋ	-əm
measure	-TRANS	-PST1.1SG
no	-deriv.v	-tense.pers

meraŋəm
mer	-aŋ	-əm
mer	-aŋ	-əm
community	-TRANS	-PST1.1SG
no	-deriv.v	-tense.pers

purten,
purt	-en	-ø
purto	-en	-ø
bring.in	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

purten,
purt	-en
purto	-en
bring.in	-CVB
vb2	-adv

pyt͡ɕkeden,
pyt͡ɕked	-en	-ø
pyt͡ɕkede	-en	-ø
cut	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

pyt͡ɕkeden,
pyt͡ɕked	-en
pyt͡ɕkede	-en
cut	-CVB
vb2	-adv

kørʃøkəʃ
kørʃøk	-əʃ
kørʃøk	-ʃ
pot	-ILL
no	-case

optəʃ.

optəʃ

noose

optəʃ.
optə	-ʃ	-ø
opto	-ʃ	-ø
put	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

optəʃ.
optə	-ʃ	-ø
opto	-ʃ	-ø
bark	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-72

t͡ɕat͡ɕi βydəm optale, ʃint͡ɕaləm pəʃtəʃ, kørʃøkəm koŋgaʃke ʃəndəʃ.

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

βydəm
βyd	-əm
βyd	-m
water	-ACC
no	-case

optale,
optal	-ʲe
optal	-je
pour	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

optale,
optal	-ʲe
optal	-je
bark	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

ʃint͡ɕaləm
ʃint͡ɕal	-əm
ʃint͡ɕal	-m
salt	-ACC
no	-case

pəʃtəʃ,
pəʃtə	-ʃ	-ø
pəʃte	-ʃ	-ø
put	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

kørʃøkəm
kørʃøk	-əm
kørʃøk	-m
pot	-ACC
no	-case

koŋgaʃke
koŋga	-ʃke
koŋga	-ʃke
stove	-ILL
no	-case

ʃəndəʃ.

ʃəndəʃ

sheaves.in.drying.barn

ʃəndəʃ.
ʃəndə	-ʃ	-ø
ʃənde	-ʃ	-ø
put	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-73

— me βet tendan βeke kajaʃ lekʃe uləna, — sakar mutəm muo.

1PL

βet

co/pa

tendan
ten	-da	-n
te	-da	-n
2PL	-2PL	-GEN
pr	-poss	-case

tendan
te	-n	-da	-n
te	-n	-da	-n
2PL	-GEN	-2PL	-GEN
pr	-case	-poss	-case

βeke

kajaʃ
kaj	-aʃ
kaje	-aʃ
go	-INF
vb2	-inf

lekʃe

coming.from

lekʃe
lek	-ʃe
lekt	-ʃe
go	-PTCP.ACT
vb1	-ad

lekʃe
lek	-ʃe
lekt	-ʒe
go	-IMP.3SG
vb1	-mood.pers

lekʃe
lek	-ø	-ʃe
lekt	-ø	-ʒe
go	-CNG	-3SG
vb1	-conn	-poss

lekʃe
lek	-ø	-ʃe
lekt	-ø	-ʒe
go	-CVB	-3SG
vb1	-adv	-poss

uləna, —
ulə	-na
ulo	-na
is	-1PL
ad/no/vb	-poss

uləna, —
ul	-əna
ul	-na
be	-1PL
vb1	-pers

sakar

Sakar

mutəm
mut	-əm
mut	-m
word	-ACC
no	-case

muo.
mu	-o
mu	-je
find	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-74

— kuʃko?

kuʃko?

kuʃko

where

av/pr

kuʃko?
kuʃ	-ko
kuʃ	-ʃke
where	-ILL
av/co/pr	-case

kuʃko?
kuʃk	-o
kuʃk	-je
grow	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-75

— əʃ uməlo t͡ɕat͡ɕi.

əʃ
ə	-ʃ	-ø
ə	-ʃ	-ø
NEG	-PST	-3SG
vb	-tense	-pers

uməlo
uməlo	-ø
uməlo	-ø
understand	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

uməlo
uməlo	-ø
uməlo	-ø
understand	-CNG
vb2	-conn

t͡ɕat͡ɕi.

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

1-2-6-76

— tendan jaləʃ.ː

tendan
ten	-da	-n
te	-da	-n
2PL	-2PL	-GEN
pr	-poss	-case

tendan
te	-n	-da	-n
te	-n	-da	-n
2PL	-GEN	-2PL	-GEN
pr	-case	-poss	-case

jaləʃ.ː
jal	-əʃ
jal	-ʃ
village	-ILL
no	-case

1-2-6-7ː

məj sudəʃ kajem, zemskij nat͡ɕaʎnik yʒəkta.

məj

1SG

sudəʃ
sud	-əʃ
sud	-ʃ
court	-ILL
no	-case

kajem,
kaj	-em
kaj	-em
aftergrass	-1SG
no	-poss

kajem,
kaj	-em
kaje	-em
go	-1SG
vb2	-pers

kajem,
kaj	-em	-ø
kaj	-em	-ø
aftergrass	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

kajem,
kaj	-em	-ø
kaj	-em	-ø
aftergrass	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

kajem,
kaj	-em	-ø
kaj	-em	-ø
aftergrass	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

zemskij

zemstvo

ad/no

nat͡ɕaʎnik

head

yʒəkta.
yʒəkt	-a
yʒəktø	-a
summon	-3SG
vb2	-pers

yʒəkta.
yʒ	-əkt	-a
yʒ	-kte	-a
call	-CAUS	-3SG
vb1	-deriv.v	-pers

1-2-6-78

— mogaj sudəʃ?

mogaj

what.sort.of

ad/pa/pr

sudəʃ?
sud	-əʃ
sud	-ʃ
court	-ILL
no	-case

1-2-6-79

molan?

molan

for.what

av/pr

molan?
mol	-an
molo	-an
other	-with
no/pr	-deriv.ad

molan?
mo	-lan
mo	-lan
what	-DAT
ad/av/pa/pr	-case

molan?
mo	-la	-n
mo	-la	-n
what	-PL	-GEN
ad/av/pa/pr	-num	-case

1-2-6-80

— jodeʃ t͡ɕat͡ɕi, t͡ɕonʒəlan izin-kugun t͡ɕut͡ɕeʃ.

jodeʃ
jod	-eʃ
jod	-eʃ
iodine	-LAT
no	-case

jodeʃ
jod	-eʃ
jod	-eʃ
ask	-3SG
vb1	-pers

t͡ɕat͡ɕi,

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

t͡ɕonʒəlan
t͡ɕon	-ʒə	-lan
t͡ɕon	-ʒe	-lan
soul	-3SG	-DAT
no	-poss	-case

t͡ɕonʒəlan
t͡ɕon	-ʒə	-la	-n
t͡ɕon	-ʒe	-la	-n
soul	-3SG	-PL	-GEN
no	-poss	-num	-case

izin-kugun

strongly

t͡ɕut͡ɕeʃ.
t͡ɕut͡ɕ	-eʃ
t͡ɕut͡ɕ	-eʃ
seem	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-81

— sade uʒanur marij sudəʃ puen, adak toktar strelok protokoləm βozen aman.ː

sade

that

uʒanur

Uzhanur

marij

Mari

sudəʃ
sud	-əʃ
sud	-ʃ
court	-ILL
no	-case

puen,
pu}	-en	-ø
puo	-en	-ø
give	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

puen,
pu}	-en	-ø
puo	-en	-ø
blow	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

puen,
pu}	-en
puo	-en
give	-CVB
vb2	-adv

puen,
pu}	-en
puo	-en
blow	-CVB
vb2	-adv

adak

again

toktar

slow-witted

strelok

shot

protokoləm
protokol	-əm
protokol	-m
minutes	-ACC
no	-case

βozen
βoz	-en	-ø
βozo	-en	-ø
write	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

βozen
βoz	-en
βozo	-en
write	-CVB
vb2	-adv

aman.ː

aman

apparently

aman.ː
ama	-n
ama	-an
breast.ornament.in.the.shape.of.a.wide.ribbon.that.is.part.of.Mari.womeńs.national.dress	-with
no	-deriv.ad

aman.ː
ama	-n
ama	-n
breast.ornament.in.the.shape.of.a.wide.ribbon.that.is.part.of.Mari.womeńs.national.dress	-GEN
no	-case

1-2-6-82

— uʒanur marijʒe molan sudəʃ puen?

uʒanur

Uzhanur

marijʒe
marij	-ʒe
marij	-ʒe
Mari	-3SG
no	-poss

molan

for.what

av/pr

molan
mol	-an
molo	-an
other	-with
no/pr	-deriv.ad

molan
mo	-lan
mo	-lan
what	-DAT
ad/av/pa/pr	-case

molan
mo	-la	-n
mo	-la	-n
what	-PL	-GEN
ad/av/pa/pr	-num	-case

sudəʃ
sud	-əʃ
sud	-ʃ
court	-ILL
no	-case

puen?
pu}	-en	-ø
puo	-en	-ø
give	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

puen?
pu}	-en	-ø
puo	-en	-ø
blow	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

puen?
pu}	-en
puo	-en
give	-CVB
vb2	-adv

puen?
pu}	-en
puo	-en
blow	-CVB
vb2	-adv

1-2-6-83

— una tunam təjən imnetəm perəməʒlan ʃkenʒəm luməʃ t͡ɕumal ʃuəʃəm-əs.

una

guest

una

there

una
u	-na
u	-na
new	-1PL
ad/no	-poss

tunam

then

tunam
tuna	-m
tuna	-m
heifer	-ACC
no	-case

tunam
tuna	-m
tuna	-em
heifer	-1SG
no	-poss

tunam
tu	-na	-m
tu	-na	-m
that	-1PL	-ACC
pr	-poss	-case

tunam
tu	-na	-m
tu	-na	-m
gland	-1PL	-ACC
no	-poss	-case

tunam
tu	-na	-m
tu	-na	-m
banner	-1PL	-ACC
no	-poss	-case

tunam
tuna	-m	-ø
tuna	-em	-ø
heifer	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

tunam
tuna	-m	-ø
tuna	-em	-ø
heifer	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

tunam
tuna	-m	-ø
tuna	-em	-ø
heifer	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

təjən

your

təjən
təj	-ən
təj	-n
2SG	-GEN
pr	-case

imnetəm
imɲ	-et	-əm
imɲe	-et	-m
horse	-2SG	-ACC
no	-poss	-case

perəməʒlan
perəmə	-ʒ	-lan
perəme	-ʒe	-lan
beat	-3SG	-DAT
ad	-poss	-case

perəməʒlan
perəmə	-ʒ	-la	-n
perəme	-ʒe	-la	-n
beat	-3SG	-PL	-GEN
ad	-poss	-num	-case

perəməʒlan
perə	-mə	-ʒ	-lan
pere	-me	-ʒe	-lan
hit	-PTCP.PASS	-3SG	-DAT
vb2	-ad	-poss	-case

perəməʒlan
perə	-mə	-ʒ	-la	-n
pere	-me	-ʒe	-la	-n
hit	-PTCP.PASS	-3SG	-PL	-GEN
vb2	-ad	-poss	-num	-case

ʃkenʒəm
ʃken	-ʒə	-m
ʃke	-ʒe	-m
REFL	-3SG	-ACC
pr	-poss	-case

ʃkenʒəm
ʃken	-ʒə	-m
ʃken	-ʒe	-m
private	-3SG	-ACC
ad	-poss	-case

ʃkenʒəm
ʃke	-n	-ʒə	-m
ʃke	-n	-ʒe	-m
REFL	-GEN	-3SG	-ACC
pr	-case	-poss	-case

luməʃ
lum	-əʃ
lum	-ʃ
snow	-ILL
no	-case

luməʃ
lumə	-ʃ	-ø
lumo	-ʃ	-ø
bewitch	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

luməʃ
lumə	-ʃ	-ø
lumo	-ʃ	-ø
avert.one's.eyes	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

t͡ɕumal
t͡ɕumal	-ø
t͡ɕumal	-ø
kick	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

t͡ɕumal
t͡ɕumal	-ø
t͡ɕumal	-ø
kick	-CNG
vb1	-conn

t͡ɕumal
t͡ɕumal	-ø
t͡ɕumal	-ø
kick	-CVB
vb1	-adv

ʃuəʃəm-əs.
ʃuə	-ʃ	-əm	-əs
ʃuo	-ʃ	-əm	-s
throw	-PST1	-1SG	-STR
vb2	-tense	-pers	-enc

ʃuəʃəm-əs.
ʃuə	-ʃə	-m	-əs
ʃuo	-ʃe	-m	-s
throw	-PTCP.ACT	-ACC	-STR
vb2	-ad	-case	-enc

1-2-6-84

tudlan puen.

tudlan
tud	-lan
tudo	-lan
3SG	-DAT
pr	-case

puen.
pu}	-en	-ø
puo	-en	-ø
give	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

puen.
pu}	-en	-ø
puo	-en	-ø
blow	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

puen.
pu}	-en
puo	-en
give	-CVB
vb2	-adv

puen.
pu}	-en
puo	-en
blow	-CVB
vb2	-adv

1-2-6-85

uke gən, molan pua?

uke

ad/no/pa

gən,

gən

co/pa

molan

for.what

av/pr

molan
mol	-an
molo	-an
other	-with
no/pr	-deriv.ad

molan
mo	-lan
mo	-lan
what	-DAT
ad/av/pa/pr	-case

molan
mo	-la	-n
mo	-la	-n
what	-PL	-GEN
ad/av/pa/pr	-num	-case

pua?
pu	-a
puo	-a
give	-3SG
vb2	-pers

pua?
pu	-a
puo	-a
blow	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-86

— zemskij nat͡ɕaʎnikʃe təjəm suditlen ok ʃənde gən, jøra?

zemskij

zemstvo

ad/no

nat͡ɕaʎnikʃe
nat͡ɕaʎnik	-ʃe
nat͡ɕaʎnik	-ʒe
head	-3SG
no	-poss

təjəm

you

təjəm
təj	-əm
təj	-m
2SG	-ACC
pr	-case

suditlen
suditl	-en	-ø
suditle	-en	-ø
try	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

suditlen
suditl	-en
suditle	-en
try	-CVB
vb2	-adv

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

ʃənde
ʃənde	-ø
ʃənde	-ø
put	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ʃənde
ʃənde	-ø
ʃənde	-ø
put	-CNG
vb2	-conn

gən,

gən

co/pa

jøra?

jøra

good

jøra?
jør	-a
jørø	-a
roll	-3SG
vb2	-pers

jøra?
jør	-a
jørø	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

jøra?
jør	-a
jørø	-a
go.out	-3SG
vb2	-pers

jøra?
jør	-a
jørø	-a
be.satisfying	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-87

— koʎanen jodo t͡ɕat͡ɕi.

koʎanen
koʎan	-en	-ø
koʎane	-en	-ø
worry	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

koʎanen
koʎan	-en
koʎane	-en
worry	-CVB
vb2	-adv

jodo
jod	-o
jod	-je
ask	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

t͡ɕat͡ɕi.

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

1-2-6-8ː

— ənde leβentej kugəza polʃa gən βele.ː

ənde

now

av/pa

leβentej

Leventey

kugəza

old.man

polʃa
polʃ	-a
polʃo	-a
help	-3SG
vb2	-pers

gən

co/pa

βele.ː

βele

only

βele.ː
βele	-ø
βele	-ø
spill	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βele.ː
βel	-ʲe
βel	-je
spill	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

βele.ː
βele	-ø
βele	-ø
spill	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-89

adak təjəmat sβet͡ɕəlːan ʃogaltaʃ ʃonenam əle, da təj təʃte ulat ulmaʃ.

adak

again

təjəmat
təjəm	-at
təjəm	-at
you	-and
pr	-enc

təjəmat
təj	-əm	-at
təj	-m	-at
2SG	-ACC	-and
pr	-case	-enc

sβet͡ɕəlːan

*ː

***

ʃogaltaʃ
ʃogalt	-aʃ
ʃogalte	-aʃ
put	-INF
vb2	-inf

ʃogaltaʃ
ʃog	-alt	-aʃ
ʃogo	-alt	-aʃ
stand	-REF	-INF
vb2	-deriv.v	-inf

ʃonenam
ʃon	-en	-am
ʃono	-en	-am
think	-PST2	-1SG
vb2	-tense	-pers

əle,
əl	-ʲe
ul	-je
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

and

yes

təj

2SG

təʃte

here

av/pr

təʃte
təʃ	-te
təʃ	-ʃte
here	-INE
av/pr	-case

ulat
ula	-t
ula	-et
cart	-2SG
no	-poss

ulat
ula	-t
ula	-at
cart	-and
no	-enc

ulat
ul	-at
ulo	-at
is	-and
ad/no/vb	-enc

ulat
ul	-at
ul	-at
be	-2SG
vb1	-pers

ulat
u	-la	-t
u	-la	-et
new	-COMP	-2SG
ad/no	-case	-poss

ulat
u	-la	-t
u	-la	-et
new	-PL	-2SG
ad/no	-num	-poss

ulat
u	-la	-t
u	-la	-at
new	-COMP	-and
ad/no	-case	-enc

ulat
u	-la	-t
u	-la	-at
new	-PL	-and
ad/no	-num	-enc

ulat
ul	-ø	-at
ul	-ø	-at
be	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

ulat
ul	-ø	-at
ul	-ø	-at
be	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

ulmaʃ.

ulmaʃ

being

no/pa/vb

ulmaʃ.
ul	-maʃ
ul	-maʃ
be	-NMLZ
vb1	-deriv.n

1-2-6-90

— məjʒe tidlan jørem mo?

məjʒe
məj	-ʒe
məj	-ʒe
1SG	-3SG
pr	-poss

tidlan
tid	-lan
tide	-lan
this	-DAT
pr	-case

jørem
jøre	-m
jøre	-m
together	-ACC
ad/av/po	-case

jørem
jør	-em
jør	-em
refreshments	-1SG
no	-poss

jørem
jøre	-m
jøre	-em
together	-1SG
ad/av/po	-poss

jørem
jør	-em
jørø	-em
roll	-1SG
vb2	-pers

jørem
jør	-em
jørø	-em
mix	-1SG
vb2	-pers

jørem
jør	-em
jørø	-em
go.out	-1SG
vb2	-pers

jørem
jør	-em
jørø	-em
be.satisfying	-1SG
vb2	-pers

jørem
jør	-em	-ø
jør	-em	-ø
refreshments	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

jørem
jøre	-m	-ø
jøre	-em	-ø
together	-TRANS	-IMP.2SG
ad/av/po	-deriv.v	-mood.pers

jørem
jør	-em	-ø
jør	-em	-ø
refreshments	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

jørem
jøre	-m	-ø
jøre	-em	-ø
together	-TRANS	-CNG
ad/av/po	-deriv.v	-conn

jørem
jør	-em	-ø
jør	-em	-ø
refreshments	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

jørem
jøre	-m	-ø
jøre	-em	-ø
together	-TRANS	-CVB
ad/av/po	-deriv.v	-adv

mo?

what

ad/av/pa/pr

1-2-6-91

— təj raʃ kalaset gən, nuno ʃke, tyʃkan tolən piʒət͡ɕ manat gən, məj βinamat om lij, manət.

təj

2SG

raʃ

clear

ad/av

kalaset
kalas	-et
kalase	-et
say	-2SG
vb2	-pers

gən,

gən

co/pa

nuno

3PL

ʃke,

ʃke

REFL

tyʃkan

together

tyʃkan
tyʃka	-n
tyʃka	-an
group	-with
no	-deriv.ad

tyʃkan
tyʃka	-n
tyʃka	-n
group	-GEN
no	-case

tolən
tol	-ən	-ø
tol	-n	-ø
come	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

tolən
tol	-ən
tol	-n
come	-CVB
vb1	-adv

piʒət͡ɕ
piʒ	-ət͡ɕ
piʒ	-ət͡ɕ
stick	-PST1.2SG
vb1	-tense.pers

piʒət͡ɕ
piʒ	-ət͡ɕ
piʒ	-ət͡ɕ
stick	-PST1.3PL
vb1	-tense.pers

manat
man	-at
man	-at
well.I.never	-and
pa	-enc

manat
man	-at
man	-at
that	-and
co	-enc

manat
man	-at
man	-at
say	-2SG
vb1	-pers

manat
man	-ø	-at
man	-ø	-at
say	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

manat
man	-ø	-at
man	-ø	-at
say	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

gən,

gən

co/pa

məj

1SG

βinamat

guilty

ad/no

om
o	-m
o	-m
NEG	-1SG
vb	-pers

ohm

lij,
lij	-ø
lij	-ø
be	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

lij,
lij	-ø
lij	-ø
be	-CNG
vb1	-conn

lij,
lij	-ø
lij	-ø
be	-CVB
vb1	-adv

manət.
man	-ət
man	-ət
say	-3PL
vb1	-pers

1-2-6-92

— məj peʃ ʃogalam əle, da zaβod ʃoltaʃ t͡ɕeret pura.

məj

1SG

peʃ

very

ʃogalam
ʃogal	-am
ʃogal	-am
stand.up	-1SG
vb1	-pers

ʃogalam
ʃoga	-la	-m
ʃoga	-la	-m
plough	-PL	-ACC
no	-num	-case

ʃogalam
ʃoga	-la	-m
ʃoga	-la	-em
plough	-COMP	-1SG
no	-case	-poss

ʃogalam
ʃoga	-la	-m
ʃoga	-la	-em
plough	-PL	-1SG
no	-num	-poss

əle,
əl	-ʲe
ul	-je
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

and

yes

zaβod

factory

ʃoltaʃ
ʃolt	-aʃ
ʃolto	-aʃ
boil	-INF
vb2	-inf

t͡ɕeret

line

t͡ɕeret
t͡ɕer	-et
t͡ɕer	-et
disease	-2SG
no	-poss

pura.

pura

home-made.kvass

pura.

pura

framework

pura.
pur	-a
puro	-a
go.in	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-93

pu jamdələʃaʃ ulo, mom əʃtəman βara?

wood

pu
pu	-ø
puo	-ø
give	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pu
pu	-ø
puo	-ø
blow	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pu
pu	-ø
puo	-ø
give	-CNG
vb2	-conn

pu
pu	-ø
puo	-ø
blow	-CNG
vb2	-conn

jamdələʃaʃ
jamdələ	-ʃaʃ
jamdəle	-ʃaʃ
prepare	-PTCP.FUT
vb2	-ad

ulo,

ulo

ad/no/vb

mom

what

mom
mo	-m
mo	-m
what	-ACC
ad/av/pa/pr	-case

əʃtəman

doable

əʃtəman
əʃtəm	-an
əʃtəme	-an
done	-with
ad	-deriv.ad

əʃtəman
əʃtə	-man
əʃte	-man
do	-INF.NEC
vb2	-inf

əʃtəman
əʃtə	-m	-an
əʃte	-me	-an
do	-PTCP.PASS	-with
vb2	-ad	-deriv.ad

βara?

βara

then

av/pa

βara?

βara

pole

βara?
βar	-a
βare	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-94

— zaβod t͡ɕeretdaʒe kunam ʃueʃ?

zaβod

factory

t͡ɕeretdaʒe
t͡ɕeret	-da	-ʒe
t͡ɕeret	-da	-ʒe
line	-2PL	-3SG
no	-poss	-poss

kunam

when

av/co/pa/pr

ʃueʃ?
ʃue	-ʃ
ʃue	-ʃ
thin	-ILL
ad	-case

ʃueʃ?
ʃue	-ʃ
ʃue	-ʃ
anthill	-ILL
no	-case

ʃueʃ?
ʃue	-ʃ
ʃue	-eʃ
thin	-LAT
ad	-case

ʃueʃ?
ʃue	-ʃ
ʃue	-eʃ
anthill	-LAT
no	-case

ʃueʃ?
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
bran	-LAT
no	-case

ʃueʃ?
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
bristle	-LAT
no	-case

ʃueʃ?
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
eye	-LAT
no	-case

ʃueʃ?
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
spring.water	-LAT
no	-case

ʃueʃ?
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
reach	-3SG
vb1	-pers

ʃueʃ?
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
ferment	-3SG
vb1	-pers

ʃueʃ?
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
whittle	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-95

— nələməʃte kastene pura.

nələməʃte

Nylymyshte

kastene

in.the.evening

pura.

pura

home-made.kvass

pura.

pura

framework

pura.
pur	-a
puro	-a
go.in	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-96

— sudʃo kuməʃto lijeʃ.

sudʃo
sud	-ʃo
sud	-ʒe
court	-3SG
no	-poss

kuməʃto

day.after.tomorrow

av/no

kuməʃto
kum	-əʃto
kum	-ʃte
godfather.of.one's.child	-INE
no	-case

kuməʃto
kum	-əʃto
kum	-ʃte
three	-INE
nm	-case

lijeʃ.

lijeʃ

soon

lijeʃ.
lij	-eʃ
lij	-eʃ
be	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-97

tugeʒe ala mijen kertat?

tugeʒe

av/pa/pr

tugeʒe
tuge	-ʒe
tuge	-ʒe
so	-3SG
av/pa	-poss

tugeʒe
tu	-ge	-ʒe
tu	-ge	-ʒe
that	-COM	-3SG
pr	-case	-poss

tugeʒe
tu	-ge	-ʒe
tu	-ge	-ʒe
gland	-COM	-3SG
no	-case	-poss

tugeʒe
tu	-ge	-ʒe
tu	-ge	-ʒe
banner	-COM	-3SG
no	-case	-poss

ala

maybe

co/pa

ala

pitch

ala
a	-la
a	-la
and	-STR
co	-enc

ala
a	-la
a	-la
so	-STR
pa	-enc

ala
a	-la
a	-la
oh	-STR
in	-enc

ala
al	-a
ale	-a
soften.bast	-3SG
vb2	-pers

mijen
mij	-en	-ø
mije	-en	-ø
come	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

mijen
mij	-en
mije	-en
come	-CVB
vb2	-adv

kertat?
kert	-at
kert	-at
be.able.to	-2SG
vb1	-pers

kertat?
kert	-at
kert	-at
swaddle	-2SG
vb1	-pers

kertat?
kert	-ø	-at
kert	-ø	-at
be.able.to	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

kertat?
kert	-ø	-at
kert	-ø	-at
swaddle	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

kertat?
kert	-ø	-at
kert	-ø	-at
be.able.to	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

kertat?
kert	-ø	-at
kert	-ø	-at
swaddle	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

kertat?
kert	-	-at
kert	-je	-at
be.able.to	-PST1.3SG	-and
vb1	-tense.pers	-enc

kertat?
kert	-	-at
kert	-je	-at
swaddle	-PST1.3SG	-and
vb1	-tense.pers	-enc

1-2-6-98

utlaʃ polʃet gənʒe, məj βara pu jamdəlaʃda polʃem əle.ː

utlaʃ
utl	-aʃ
utlo	-aʃ
escape	-INF
vb2	-inf

polʃet
polʃ	-et
polʃo	-et
help	-2SG
vb2	-pers

gənʒe,
gən	-ʒe
gən	-ʒe
if	-3SG
co/pa	-poss

məj

1SG

βara

then

av/pa

βara

pole

βara
βar	-a
βare	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

wood

pu
pu	-ø
puo	-ø
give	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pu
pu	-ø
puo	-ø
blow	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pu
pu	-ø
puo	-ø
give	-CNG
vb2	-conn

pu
pu	-ø
puo	-ø
blow	-CNG
vb2	-conn

jamdəlaʃda
jamdəl	-aʃ	-da
jamdəle	-aʃ	-da
prepare	-INF	-2PL
vb2	-inf	-poss

jamdəlaʃda
jamdə	-la	-ʃ	-da
jamde	-la	-eʃ	-da
ready	-PL	-LAT	-2PL
ad	-num	-case	-poss

polʃem
polʃ	-em
polʃo	-em
help	-1SG
vb2	-pers

əle.ː
əl	-ʲe
ul	-je
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-9ː

strelokən protokolʒəlan tʲuŕmaʃkak ogət ʃənde, puat gən, ʃtrafəm βele puat.

strelokən
strelok	-ən
strelok	-n
shot	-GEN
no	-case

protokolʒəlan
protokol	-ʒə	-lan
protokol	-ʒe	-lan
minutes	-3SG	-DAT
no	-poss	-case

protokolʒəlan
protokol	-ʒə	-la	-n
protokol	-ʒe	-la	-n
minutes	-3SG	-PL	-GEN
no	-poss	-num	-case

tʲuŕmaʃkak
tʲuŕma	-ʃk	-ak
tʲuŕma	-ʃke	-ak
prison	-ILL	-STR
no	-case	-enc

ogət
og	-ət
og	-ət
NEG	-3PL
vb	-pers

ogət
og	-ət
og	-ət
NEG	-2SG
vb	-pers

ʃənde,
ʃənde	-ø
ʃənde	-ø
put	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ʃənde,
ʃənde	-ø
ʃənde	-ø
put	-CNG
vb2	-conn

puat
pu	-at
pu	-at
wood	-and
no	-enc

puat
pu	-at
puo	-at
give	-3PL
vb2	-pers

puat
pu	-at
puo	-at
blow	-3PL
vb2	-pers

puat
pu	-a	-t
puo	-a	-at
give	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

puat
pu	-a	-t
puo	-a	-at
blow	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

puat
pu	-ø	-at
puo	-ø	-at
give	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

puat
pu	-ø	-at
puo	-ø	-at
blow	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

gən,

gən

co/pa

ʃtrafəm
ʃtraf	-əm
ʃtraf	-m
fine	-ACC
no	-case

βele

only

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βele
βel	-ʲe
βel	-je
spill	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-CNG
vb2	-conn

puat.
pu	-at
pu	-at
wood	-and
no	-enc

puat.
pu	-at
puo	-at
give	-3PL
vb2	-pers

puat.
pu	-at
puo	-at
blow	-3PL
vb2	-pers

puat.
pu	-a	-t
puo	-a	-at
give	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

puat.
pu	-a	-t
puo	-a	-at
blow	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

puat.
pu	-ø	-at
puo	-ø	-at
give	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

puat.
pu	-ø	-at
puo	-ø	-at
blow	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

1-2-6-10ː

— tugeʒe peʃ mijem.

tugeʒe

av/pa/pr

tugeʒe
tuge	-ʒe
tuge	-ʒe
so	-3SG
av/pa	-poss

tugeʒe
tu	-ge	-ʒe
tu	-ge	-ʒe
that	-COM	-3SG
pr	-case	-poss

tugeʒe
tu	-ge	-ʒe
tu	-ge	-ʒe
gland	-COM	-3SG
no	-case	-poss

tugeʒe
tu	-ge	-ʒe
tu	-ge	-ʒe
banner	-COM	-3SG
no	-case	-poss

peʃ

very

mijem.
mij	-em
mije	-em
come	-1SG
vb2	-pers

1-2-6-101

at͡ɕij teβe mom ojla.ː

at͡ɕij

father

teβe

here

av/co/pa

teβe

mom

what

mom
mo	-m
mo	-m
what	-ACC
ad/av/pa/pr	-case

ojla.ː
oj	-la
oj	-la
opinion	-COMP
no	-case

ojla.ː
oj	-la
oj	-la
opinion	-PL
no	-num

ojla.ː
oj	-la
oj	-la
opinion	-STR
no	-enc

ojla.ː
oj	-la
oj	-la
oh	-STR
in	-enc

ojla.ː
ojl	-a
ojlo	-a
talk	-3SG
vb2	-pers

ojla.ː
oj	-ø	-la
ojo	-ø	-la
fast	-CNG	-STR
vb2	-conn	-enc

ojla.ː
oj	-ø	-la
ojo	-ø	-la
fear	-CNG	-STR
vb2	-conn	-enc

1-2-6-102

tide ʒapəʃte jaʃaj den leβentej kugəza ojlen-ojlen møŋgø pørtələt.

tide

this

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

ʒapəʃte

in.time

av/po

ʒapəʃte
ʒap	-əʃte
ʒap	-ʃte
time	-INE
no	-case

jaʃaj

Yashay

den

and

leβentej

Leventey

kugəza

old.man

ojlen-ojlen
ojl	-en	-ø-	ojl	-en	-ø
ojlo	-en	-ø	ojlo	-en	-ø
talk	-PST2	-3SG	talk	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers	vb2	-tense	-pers

ojlen-ojlen
ojl	-en	-ø-	ojl	-en
ojlo	-en	-ø	ojlo	-en
talk	-PST2	-3SG	talk	-CVB
vb2	-tense	-pers	vb2	-adv

ojlen-ojlen
ojl	-en-	ojl	-en	-ø
ojlo	-en	ojlo	-en	-ø
talk	-CVB	talk	-PST2	-3SG
vb2	-adv	vb2	-tense	-pers

ojlen-ojlen
ojl	-en-	ojl	-en
ojlo	-en	ojlo	-en
talk	-CVB	talk	-CVB
vb2	-adv	vb2	-adv

møŋgø

home

av/no/po

pørtələt.
pørtəl	-ət
pørtəl	-ət
return	-3PL
vb1	-pers

1-2-6-103

jaʃaj kud nəməʃtəm numalən, leβentej kugəzan kidəʃtəʒe — pət͡ɕalʒe βele.

jaʃaj

Yashay

kud

six

nəməʃtəm
nəməʃtə	-m
nəməʃte	-m
young.linden	-ACC
no	-case

numalən,
numal	-ən	-ø
numal	-n	-ø
carry	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

numalən,
numal	-ən
numal	-n
carry	-CVB
vb1	-adv

leβentej

Leventey

kugəzan
kugəza	-n
kugəza	-an
old.man	-with
no	-deriv.ad

kugəzan
kugəza	-n
kugəza	-n
old.man	-GEN
no	-case

kidəʃtəʒe —
kid	-əʃtə	-ʒe
kid	-ʃte	-ʒe
hand	-INE	-3SG
no	-case	-poss

pət͡ɕalʒe
pət͡ɕal	-ʒe
pət͡ɕal	-ʒe
gun	-3SG
no	-poss

βele.

βele

only

βele.
βele	-ø
βele	-ø
spill	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βele.
βel	-ʲe
βel	-je
spill	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

βele.
βele	-ø
βele	-ø
spill	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-104

leβentej kugəzalan nəməʃte ok kyl.

leβentej

Leventey

kugəzalan
kugəza	-lan
kugəza	-lan
old.man	-DAT
no	-case

kugəzalan
kugəza	-la	-n
kugəza	-la	-n
old.man	-PL	-GEN
no	-num	-case

nəməʃte

young.linden

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

kyl.
kyl	-ø
kyl	-ø
be.necessary	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

kyl.
kyl	-ø
kyl	-ø
be.necessary	-CNG
vb1	-conn

kyl.
kyl	-ø
kyl	-ø
be.necessary	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-105

tudo jaʃaj dene nəl ʃint͡ɕa βaʃlijən mutlanaʃ gəna t͡ɕodəraʃke kajen.

tudo

3SG

jaʃaj

Yashay

dene

with

nəl

four

ʃint͡ɕa

eye

ʃint͡ɕa
ʃint͡ɕ	-a
ʃint͡ɕe	-a
sit	-3SG
vb2	-pers

ʃint͡ɕa
ʃint͡ɕ	-a
ʃint͡ɕe	-a
know	-3SG
vb2	-pers

βaʃlijən
βaʃlij	-ən	-ø
βaʃlij	-n	-ø
meet	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

βaʃlijən
βaʃlij	-ən
βaʃlij	-n
meet	-CVB
vb1	-adv

mutlanaʃ
mutlan	-aʃ
mutlane	-aʃ
talk	-INF
vb2	-inf

gəna

only

t͡ɕodəraʃke
t͡ɕodəra	-ʃke
t͡ɕodəra	-ʃke
forest	-ILL
no	-case

t͡ɕodəraʃke
t͡ɕodəra	-ʃke
t͡ɕodəra	-ʃke
coarse	-ILL
ad	-case

kajen.
kaj	-en	-ø
kaje	-en	-ø
go	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

kajen.
kaj	-en
kaje	-en
go	-CVB
vb2	-adv

1-2-6-106

— məjən ikʃəβem uke, jumo nalən pətaren.

məjən

məjən
məj	-ən
məj	-n
1SG	-GEN
pr	-case

ikʃəβem
ikʃəβ	-em
ikʃəβe	-em
child	-1SG
no	-poss

ikʃəβem
ikʃəβ	-em	-ø
ikʃəβe	-em	-ø
child	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

ikʃəβem
ikʃəβ	-em	-ø
ikʃəβe	-em	-ø
child	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

ikʃəβem
ikʃəβ	-em	-ø
ikʃəβe	-em	-ø
child	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

uke,

uke

ad/no/pa

jumo

god

in/no

nalən
nal	-ən	-ø
nal	-n	-ø
take	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

nalən
nal	-ən
nal	-n
take	-CVB
vb1	-adv

pətaren.
pətar	-en	-ø
pətare	-en	-ø
finish	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

pətaren.
pətar	-en
pətare	-en
finish	-CVB
vb2	-adv

1-2-6-107

kuβa dene koktən ilena.

kuβa

old.woman

kuβa

reddish-brown

dene

with

koktən

as.a.pair

ilena.
iʎe	-na
iʎe	-na
damp	-1PL
ad	-poss

ilena.
il	-ena
ile	-ena
live	-1PL
vb2	-pers

1-2-6-108

pogem peʃ ʃuko manaʃ ok lij, no nunəlan ilaʃ tyŋalaʃəʃt sita.

pogem
pog	-em
pogo	-em
belongings	-1SG
no	-poss

pogem
pog	-em
pogo	-em
gather	-1SG
vb2	-pers

pogem
pog	-em	-ø
pogo	-em	-ø
belongings	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

pogem
pog	-em	-ø
pogo	-em	-ø
belongings	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

pogem
pog	-em	-ø
pogo	-em	-ø
belongings	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

peʃ

very

ʃuko

a.lot

ad/av/no

manaʃ
man	-aʃ
man	-aʃ
say	-INF
vb1	-inf

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

lij,
lij	-ø
lij	-ø
be	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

lij,
lij	-ø
lij	-ø
be	-CNG
vb1	-conn

lij,
lij	-ø
lij	-ø
be	-CVB
vb1	-adv

but

co/no/pa

gee.up

nunəlan

them

nunəlan
nuno	-lan
nuno	-lan
3PL	-DAT
pr	-case

nunəlan
nunə	-la	-n
nuno	-la	-n
they	-PL	-GEN
pr	-num	-case

ilaʃ
il	-aʃ
ile	-aʃ
live	-INF
vb2	-inf

tyŋalaʃəʃt
tyŋal	-aʃ	-əʃt
tyŋal	-aʃ	-ʃt
start	-INF	-3PL
vb1	-inf	-poss

sita.

sita

enough

in/vb

sita.

sita

sieve

sita.
sit	-a
site	-a
suffice	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-109

ergələkeʃ purtəʃaʃ nergen məj sakarlan ʃkanʒe ale ojlen oməl.

ergələkeʃ

ergələkeʃ
ergə	-lək	-eʃ
erge	-lək	-eʃ
son	-for	-LAT
no	-deriv.ad	-case

purtəʃaʃ
purtə	-ʃaʃ
purto	-ʃaʃ
bring.in	-PTCP.FUT
vb2	-ad

nergen

about

nergen
nerge	-n
nerge	-n
cold	-GEN
no	-case

nergen
nerge	-n
nerge	-n
badger	-GEN
no	-case

nergen
nerge	-n
nerge	-n
order	-GEN
no	-case

məj

1SG

sakarlan

Sakarlan

ʃkanʒe
ʃk	-an	-ʒe
ʃke	-lan	-ʒe
REFL	-DAT	-3SG
pr	-case	-poss

ʃkanʒe
ʃkan	-ʒe
ʃkan	-ʒe
for.oneself	-3SG
pr	-poss

ale

aʎe

av/co/pa

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-CNG
vb2	-conn

ojlen
ojl	-en	-ø
ojlo	-en	-ø
talk	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ojlen
ojl	-en
ojlo	-en
talk	-CVB
vb2	-adv

oməl.
o	-m	-əl	-ø
o	-m	-ul	-ø
NEG	-1SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

1-2-6-1ː0

tudo tidən nergen ale ok ʃint͡ɕe.

tudo

3SG

tidən
tidə	-n
tide	-n
this	-GEN
pr	-case

nergen

about

nergen
nerge	-n
nerge	-n
cold	-GEN
no	-case

nergen
nerge	-n
nerge	-n
badger	-GEN
no	-case

nergen
nerge	-n
nerge	-n
order	-GEN
no	-case

ale

aʎe

av/co/pa

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-CNG
vb2	-conn

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕe	-ø
ʃint͡ɕe	-ø
sit	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕe	-ø
ʃint͡ɕe	-ø
know	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕ	-e
ʃint͡ɕ	-je
sit.down	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕe	-ø
ʃint͡ɕe	-ø
sit	-CNG
vb2	-conn

ʃint͡ɕe.
ʃint͡ɕe	-ø
ʃint͡ɕe	-ø
know	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-1ː

ʃonəmaʃtem, tudo tidlan toreʃ ok lij.

ʃonəmaʃtem,
ʃonəmaʃ	-t	-em
ʃonəmaʃ	-ʃte	-em
thought	-INE	-1SG
no	-case	-poss

ʃonəmaʃtem,
ʃonə	-maʃ	-t	-em
ʃono	-maʃ	-ʃte	-em
think	-NMLZ	-INE	-1SG
vb2	-deriv.n	-case	-poss

tudo

3SG

tidlan
tid	-lan
tide	-lan
this	-DAT
pr	-case

toreʃ

crosspiece

ad/av/no/po

toreʃ
tor	-eʃ
tor	-eʃ
trash	-LAT
ad/no	-case

toreʃ
tor	-eʃ
tor	-eʃ
bay	-LAT
ad	-case

toreʃ
tor	-eʃ
tor	-eʃ
forest	-LAT
no	-case

toreʃ
tor	-eʃ
tor	-eʃ
demand	-LAT
no	-case

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

lij.
lij	-ø
lij	-ø
be	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

lij.
lij	-ø
lij	-ø
be	-CNG
vb1	-conn

lij.
lij	-ø
lij	-ø
be	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-1ː2

me tudən dene ʃukertsek kelʃena.

1PL

tudən

his/her

tudən
tudo	-n
tudo	-n
3SG	-GEN
pr	-case

dene

with

ʃukertsek

for.a.long.time

kelʃena.
kelʃ	-ena
kelʃe	-ena
appeal.to	-1PL
vb2	-pers

1-2-6-1ː3

pət͡ɕal dene koʃtaʃat tudəm məj tunəktenam.

pət͡ɕal

gun

dene

with

koʃtaʃat
koʃt	-aʃ	-at
koʃt	-aʃ	-at
go	-INF	-and
vb1	-inf	-enc

koʃtaʃat
koʃt	-aʃ	-at
koʃto	-aʃ	-at
dry	-INF	-and
vb2	-inf	-enc

tudəm

him/her

tudəm
tudo	-m
tudo	-m
3SG	-ACC
pr	-case

məj

1SG

tunəktenam.
tunəkt	-en	-am
tunəkto	-en	-am
teach	-PST2	-1SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-1ː4

aβaʒe tudən ʃoŋgo, ere ʃykʃyn ila, sakarlan ydər nalde ok lij.

aβaʒe

honey

aβaʒe
aβa	-ʒe
aβa	-ʒe
mother	-3SG
no	-poss

aβaʒe
aβ	-a	-ʒe
aβe	-a	-ʒe
cut	-3SG	-3SG
vb2	-pers	-poss

tudən

his/her

tudən
tudo	-n
tudo	-n
3SG	-GEN
pr	-case

ʃoŋgo,

ʃoŋgo

old

ad/no

ere

always

av/po

ere

clean

ʃykʃyn

*ː

***

ila,
i	-la
i	-la
and	-STR
co	-enc

ila,
i	-la
i	-la
X	-STR
pa	-enc

ila,
il	-a
ile	-a
live	-3SG
vb2	-pers

sakarlan

Sakarlan

ydər

daughter

ydər

Virgo

nalde
nal	-de
nal	-de
take	-CVB.NEG
vb1	-adv

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

lij.
lij	-ø
lij	-ø
be	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

lij.
lij	-ø
lij	-ø
be	-CNG
vb1	-conn

lij.
lij	-ø
lij	-ø
be	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-1ː5

ala, jaʃaj ʃoʎo, yjarɲalan ʃotəm əʃtena əle?

ala,

ala

maybe

co/pa

ala,

ala

pitch

ala,
a	-la
a	-la
and	-STR
co	-enc

ala,
a	-la
a	-la
so	-STR
pa	-enc

ala,
a	-la
a	-la
oh	-STR
in	-enc

ala,
al	-a
ale	-a
soften.bast	-3SG
vb2	-pers

jaʃaj

Yashay

ʃoʎo,

ʃoʎo

little.brother

ʃoʎo,
ʃol	-ʲo
ʃol	-je
boil	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

yjarɲalan
yjarɲa	-lan
yjarɲa	-lan
Butter.Week	-DAT
no	-case

yjarɲalan
yjarɲa	-la	-n
yjarɲa	-la	-n
Butter.Week	-PL	-GEN
no	-num	-case

ʃotəm
ʃot	-əm
ʃot	-m
use	-ACC
no	-case

əʃtena
əʃt	-ena
əʃte	-ena
do	-1PL
vb2	-pers

əle?
əl	-ʲe
ul	-je
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-1ː6

— məj, leβentej izaj, təjəm pagalem, təj məlanem ʃojəʃt ot ojlo.

məj,

məj

1SG

leβentej

Leventey

izaj,

izaj

older.brother

təjəm

you

təjəm
təj	-əm
təj	-m
2SG	-ACC
pr	-case

pagalem,
pagal	-em
pagale	-em
respect	-1SG
vb2	-pers

təj

2SG

məlanem
mə	-lan	-em
məj	-lan	-em
1SG	-DAT	-1SG
pr	-case	-poss

ʃojəʃt
ʃoj	-əʃt
ʃoj	-ʃt
birch.bark.shoe.edging	-3PL
no	-poss

ʃojəʃt
ʃojəʃt	-ø
ʃojəʃt	-ø
lie	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ʃojəʃt
ʃojəʃt	-ø
ʃojəʃt	-ø
lie	-CNG
vb1	-conn

ʃojəʃt
ʃojəʃt	-ø
ʃojəʃt	-ø
lie	-CVB
vb1	-adv

ot
o	-t
o	-t
NEG	-2SG
vb	-pers

ojlo.
ojlo	-ø
ojlo	-ø
talk	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ojlo.
ojlo	-ø
ojlo	-ø
talk	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-1ː7

t͡ɕat͡ɕim marlan puaʃəʒe — ʃkemənat jeʃem uke.

t͡ɕat͡ɕim

Chachim

marlan

marrying

marlan
marla	-n
marla	-an
Mari	-with
ad/av	-deriv.ad

marlan
marla	-n
marla	-n
Mari	-GEN
ad/av	-case

puaʃəʒe —
pu	-aʃ	-əʒe
puo	-aʃ	-ʒe
give	-INF	-3SG
vb2	-inf	-poss

puaʃəʒe —
pu	-aʃ	-əʒe
puo	-aʃ	-ʒe
blow	-INF	-3SG
vb2	-inf	-poss

ʃkemənat
ʃkemən	-at
ʃkemən	-at
my.own	-and
pr	-enc

ʃkemənat
ʃkem	-ən	-at
ʃkem	-n	-at
oneself	-GEN	-and
pr	-case	-enc

ʃkemənat
ʃke	-m	-ən	-at
ʃke	-em	-n	-at
REFL	-TRANS	-PST2	-2SG
pr	-deriv.v	-tense	-pers

ʃkemənat
ʃke	-m	-əna	-t
ʃke	-em	-na	-at
oneself	-TRANS	-1PL	-and
ad/av/pr	-deriv.v	-pers	-enc

ʃkemənat
ʃke	-m	-ən	-at
ʃke	-em	-n	-at
oneself	-1SG	-GEN	-and
ad/av/pr	-poss	-case	-enc

ʃkemənat
ʃke	-m	-ən	-ø	-at
ʃke	-em	-n	-ø	-at
oneself	-TRANS	-PST2	-3SG	-and
ad/av/pr	-deriv.v	-tense	-pers	-enc

ʃkemənat
ʃke	-m	-ən	-at
ʃke	-em	-n	-at
oneself	-TRANS	-CVB	-and
ad/av/pr	-deriv.v	-adv	-enc

jeʃem
jeʃ	-em
jeʃ	-em
family	-1SG
no	-poss

jeʃem
jeʃ	-em	-ø
jeʃ	-em	-ø
family	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

jeʃem
jeʃ	-em	-ø
jeʃ	-em	-ø
family	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

jeʃem
jeʃ	-em	-ø
jeʃ	-em	-ø
family	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

uke.

uke

ad/no/pa

1-2-6-1ː8

məjənat ik ydərem den ik ergəm βele βet.

məjənat
məjən	-at
məjən	-at
my	-and
pr	-enc

məjənat
məj	-ən	-at
məj	-n	-at
1SG	-GEN	-and
pr	-case	-enc

one

ad/nm/pa/pr

ydərem

ydərem
ydər	-em
ydər	-em
daughter	-1SG
no	-poss

ydərem
ydər	-em
ydər	-em
Virgo	-1SG
no	-poss

ydərem
ydər	-em	-ø
ydər	-em	-ø
daughter	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

ydərem
ydər	-em	-ø
ydər	-em	-ø
Virgo	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

ydərem
ydər	-em	-ø
ydər	-em	-ø
daughter	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

ydərem
ydər	-em	-ø
ydər	-em	-ø
Virgo	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

ydərem
ydər	-em	-ø
ydər	-em	-ø
daughter	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

ydərem
ydər	-em	-ø
ydər	-em	-ø
Virgo	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

den

and

one

ad/nm/pa/pr

ergəm

my.son

ergəm
ergə	-m
erge	-m
son	-ACC
no	-case

βele

only

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βele
βel	-ʲe
βel	-je
spill	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-CNG
vb2	-conn

βet.

βet

co/pa

1-2-6-1ː9

vara paʃa jeŋem prot͡ɕ ok kodəs.

vara

βara

then

av/pa

vara

βara

pole

vara
var	-a
βare	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

paʃa

work

jeŋem
jeŋ	-em
jeŋ	-em
person	-1SG
ad/no	-poss

jeŋem
jeŋ	-em	-ø
jeŋ	-em	-ø
person	-TRANS	-IMP.2SG
ad/no	-deriv.v	-mood.pers

jeŋem
jeŋ	-em	-ø
jeŋ	-em	-ø
person	-TRANS	-CNG
ad/no	-deriv.v	-conn

jeŋem
jeŋ	-em	-ø
jeŋ	-em	-ø
person	-TRANS	-CVB
ad/no	-deriv.v	-adv

prot͡ɕ

*ː

***

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

kodəs.
kod	-əs
kod	-s
code	-STR
no	-enc

kodəs.
kod	-ø	-əs
kod	-ø	-s
stay	-CNG	-STR
vb1	-conn	-enc

kodəs.
kod	-ø	-əs
kod	-ø	-s
stay	-CVB	-STR
vb1	-adv	-enc

kodəs.
kodə	-ø	-s
kodo	-ø	-s
leave	-CNG	-STR
vb2	-conn	-enc

1-2-6-120

japuʃem ale latkok ijaʃ βele.

japuʃem

Yapushem

ale

aʎe

av/co/pa

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-CNG
vb2	-conn

latkok

twelve

ijaʃ

annual

ijaʃ
ija	-ʃ
ija	-ʃ
devil	-ILL
in/no	-case

ijaʃ
ija	-ʃ
ija	-eʃ
devil	-LAT
in/no	-case

ijaʃ
ij	-aʃ
ij	-aʃ
swim	-INF
vb1	-inf

βele.

βele

only

βele.
βele	-ø
βele	-ø
spill	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βele.
βel	-ʲe
βel	-je
spill	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

βele.
βele	-ø
βele	-ø
spill	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-121

t͡ɕat͡ɕiʒat ale kugu ogəl.

t͡ɕat͡ɕiʒat

Chachizhat

ale

aʎe

av/co/pa

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-CNG
vb2	-conn

kugu

big

ad/no

ogəl.
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

1-2-6-12ː

— paʃa jeŋ uke manən, ydərəm kut͡ɕəman ogəl, jaʃaj ʃoʎo.

paʃa

work

jeŋ

person

ad/no

uke

ad/no/pa

manən,

manən

that

manən,
man	-ən	-ø
man	-n	-ø
say	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

manən,
man	-ən
man	-n
say	-CVB
vb1	-adv

ydərəm
ydər	-əm
ydər	-m
daughter	-ACC
no	-case

ydərəm
ydər	-əm
ydər	-m
Virgo	-ACC
no	-case

kut͡ɕəman

used

kut͡ɕəman
kut͡ɕəm	-an
kut͡ɕəmo	-an
caught	-with
ad	-deriv.ad

kut͡ɕəman
kut͡ɕə	-man
kut͡ɕo	-man
hold	-INF.NEC
vb2	-inf

kut͡ɕəman
kut͡ɕə	-m	-an
kut͡ɕo	-me	-an
hold	-PTCP.PASS	-with
vb2	-ad	-deriv.ad

ogəl,
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

jaʃaj

Yashay

ʃoʎo.

ʃoʎo

little.brother

ʃoʎo.
ʃol	-ʲo
ʃol	-je
boil	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-123

japuʃet βaʃke paʃalan ʃueʃ, rβeze jeŋ kuʃkeʃ, koβaʃtəʒe urgəmo ogəl.

japuʃet

Yapushet

βaʃke

soon

ad/av/no

βaʃke
βaʃke	-ø
βaʃke	-ø
hurry	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βaʃke
βaʃke	-ø
βaʃke	-ø
hurry	-CNG
vb2	-conn

paʃalan
paʃa	-lan
paʃa	-lan
work	-DAT
no	-case

paʃalan
paʃa	-la	-n
paʃa	-la	-n
work	-PL	-GEN
no	-num	-case

ʃueʃ,
ʃue	-ʃ
ʃue	-ʃ
thin	-ILL
ad	-case

ʃueʃ,
ʃue	-ʃ
ʃue	-ʃ
anthill	-ILL
no	-case

ʃueʃ,
ʃue	-ʃ
ʃue	-eʃ
thin	-LAT
ad	-case

ʃueʃ,
ʃue	-ʃ
ʃue	-eʃ
anthill	-LAT
no	-case

ʃueʃ,
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
bran	-LAT
no	-case

ʃueʃ,
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
bristle	-LAT
no	-case

ʃueʃ,
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
eye	-LAT
no	-case

ʃueʃ,
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
spring.water	-LAT
no	-case

ʃueʃ,
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
reach	-3SG
vb1	-pers

ʃueʃ,
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
ferment	-3SG
vb1	-pers

ʃueʃ,
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
whittle	-3SG
vb1	-pers

rβeze

young.man

ad/no

jeŋ

person

ad/no

kuʃkeʃ,
kuʃk	-eʃ
kuʃko	-eʃ
where	-LAT
av/pr	-case

kuʃkeʃ,
kuʃk	-eʃ
kuʃk	-eʃ
grow	-3SG
vb1	-pers

koβaʃtəʒe
koβaʃtə	-ʒe
koβaʃte	-ʒe
skin	-3SG
no	-poss

koβaʃtəʒe
koβa	-ʃtə	-ʒe
koβa	-ʃte	-ʒe
grandmother	-INE	-3SG
no	-case	-poss

urgəmo

sewn

urgəmo
urgə	-mo
urgo	-me
sew	-PTCP.PASS
vb2	-ad

ogəl.
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

1-2-6-124

a sakar gaj jeŋəm ʃagal muat.ː

and

sakar

Sakar

gaj

ad/av/pa/po

jeŋəm
jeŋ	-əm
jeŋ	-m
person	-ACC
ad/no	-case

ʃagal

little

ad/av/no

muat.ː
mu	-at
mu	-at
find	-2SG
vb1	-pers

muat.ː
mu	-ø	-at
mu	-ø	-at
find	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

muat.ː
mu	-ø	-at
mu	-ø	-at
find	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

muat.ː
mu	-	-at
mu	-je	-at
find	-PST1.3SG	-and
vb1	-tense.pers	-enc

1-2-6-125

təge mutlanen, jaʃaj den leβentej kugəza smola zaβodəʃko tolən ʃuət͡ɕ.

təge

av/pa/pr

mutlanen,
mutlan	-en	-ø
mutlane	-en	-ø
talk	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

mutlanen,
mutlan	-en
mutlane	-en
talk	-CVB
vb2	-adv

jaʃaj

Yashay

den

and

leβentej

Leventey

kugəza

old.man

smola

pitch

zaβodəʃko
zaβod	-əʃko
zaβod	-ʃke
factory	-ILL
no	-case

tolən
tol	-ən	-ø
tol	-n	-ø
come	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

tolən
tol	-ən
tol	-n
come	-CVB
vb1	-adv

ʃuət͡ɕ.
ʃu	-ət͡ɕ
ʃu	-ət͡ɕ
reach	-PST1.2SG
vb1	-tense.pers

ʃuət͡ɕ.
ʃu	-ət͡ɕ
ʃu	-ət͡ɕ
ferment	-PST1.2SG
vb1	-tense.pers

ʃuət͡ɕ.
ʃu	-ət͡ɕ
ʃu	-ət͡ɕ
whittle	-PST1.2SG
vb1	-tense.pers

ʃuət͡ɕ.
ʃu	-ət͡ɕ
ʃu	-ət͡ɕ
reach	-PST1.3PL
vb1	-tense.pers

ʃuət͡ɕ.
ʃu	-ət͡ɕ
ʃu	-ət͡ɕ
ferment	-PST1.3PL
vb1	-tense.pers

ʃuət͡ɕ.
ʃu	-ət͡ɕ
ʃu	-ət͡ɕ
whittle	-PST1.3PL
vb1	-tense.pers

1-2-6-126

nunən tolmaʃeʃ ʃyr lat͡ɕak kyən ʃuən.

nunən

their

nunən
nuno	-n
nuno	-n
3PL	-GEN
pr	-case

tolmaʃeʃ
tolmaʃ	-eʃ
tolmaʃ	-eʃ
coming	-LAT
no	-case

tolmaʃeʃ
tol	-maʃ	-eʃ
tol	-maʃ	-eʃ
come	-NMLZ	-LAT
vb1	-deriv.n	-case

ʃyr

soup

lat͡ɕak

lat͡ɕak
lat͡ɕ	-ak
lat͡ɕ	-ak
just	-STR
av/no/pa	-enc

lat͡ɕak
lat͡ɕ	-ak
lat͡ɕ	-ak
swim.bladder	-STR
no	-enc

lat͡ɕak
lat͡ɕ	-ak
lat͡ɕe	-ak
basket	-STR
no	-enc

lat͡ɕak
lat͡ɕ	-ak
lat͡ɕe	-ak
roller	-STR
no	-enc

kyən
ky	-ən
ky	-n
stone	-GEN
no	-case

kyən
ky	-ən	-ø
ky	-n	-ø
ripen	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

kyən
ky	-ən
ky	-n
ripen	-CVB
vb1	-adv

ʃuən.

ʃuən

no.matter

ʃuən.
ʃu	-ən
ʃu	-n
bran	-GEN
no	-case

ʃuən.
ʃu	-ən
ʃu	-n
bristle	-GEN
no	-case

ʃuən.
ʃu	-ən
ʃu	-n
eye	-GEN
no	-case

ʃuən.
ʃu	-ən
ʃu	-n
spring.water	-GEN
no	-case

ʃuən.
ʃu	-ən	-ø
ʃu	-n	-ø
reach	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

ʃuən.
ʃu	-ən	-ø
ʃu	-n	-ø
ferment	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

ʃuən.
ʃu	-ən	-ø
ʃu	-n	-ø
whittle	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

ʃuən.
ʃu	-ən
ʃu	-n
reach	-CVB
vb1	-adv

ʃuən.
ʃu	-ən
ʃu	-n
ferment	-CVB
vb1	-adv

ʃuən.
ʃu	-ən
ʃu	-n
whittle	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-127

ʃyr kot͡ɕkaʃ nələtən ʃint͡ɕət͡ɕ.

ʃyr

soup

kot͡ɕkaʃ
kot͡ɕk	-aʃ
kot͡ɕk	-aʃ
eat	-INF
vb1	-inf

nələtən

as.four

nələtən
nələt	-ən
nələt	-n
four	-GEN
nm	-case

ʃint͡ɕət͡ɕ.
ʃint͡ɕ	-ət͡ɕ
ʃint͡ɕ	-ət͡ɕ
sit.down	-PST1.2SG
vb1	-tense.pers

ʃint͡ɕət͡ɕ.
ʃint͡ɕ	-ət͡ɕ
ʃint͡ɕ	-ət͡ɕ
sit.down	-PST1.3PL
vb1	-tense.pers

1-2-6-128

kot͡ɕməʒ godəm sakar sudəʃ kajməʒ nergen ojləʃ, t͡ɕodəraʃte ʃəʒəm lijʃe paʃam uməltaren puəʃ.

kot͡ɕməʒ
kot͡ɕmə	-ʒ
kot͡ɕmo	-ʒe
food	-3SG
ad	-poss

kot͡ɕməʒ
kot͡ɕ	-mə	-ʒ
kot͡ɕk	-me	-ʒe
eat	-PTCP.PASS	-3SG
vb1	-ad	-poss

godəm

during

sakar

Sakar

sudəʃ
sud	-əʃ
sud	-ʃ
court	-ILL
no	-case

kajməʒ

*ː

***

nergen

about

nergen
nerge	-n
nerge	-n
cold	-GEN
no	-case

nergen
nerge	-n
nerge	-n
badger	-GEN
no	-case

nergen
nerge	-n
nerge	-n
order	-GEN
no	-case

ojləʃ,
ojlə	-ʃ	-ø
ojlo	-ʃ	-ø
talk	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

t͡ɕodəraʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
forest	-INE
no	-case

t͡ɕodəraʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
coarse	-INE
ad	-case

ʃəʒəm

in.autumn

ʃəʒəm
ʃəʒə	-m
ʃəʒe	-m
autumn	-ACC
no	-case

lijʃe

existing

ad/no

lijʃe
lij	-ʃe
lij	-ʃe
be	-PTCP.ACT
vb1	-ad

paʃam
paʃa	-m
paʃa	-m
work	-ACC
no	-case

paʃam
paʃa	-m
paʃa	-em
work	-1SG
no	-poss

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

uməltaren
uməltar	-en	-ø
uməltare	-en	-ø
explain	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

uməltaren
uməltar	-en
uməltare	-en
explain	-CVB
vb2	-adv

puəʃ.
pu	-əʃ
pu	-ʃ
wood	-ILL
no	-case

puəʃ.
puə	-ʃ	-ø
puo	-ʃ	-ø
give	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

puəʃ.
puə	-ʃ	-ø
puo	-ʃ	-ø
blow	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-129

pu jamdəlaʃ polʃaʃ ʃonəməʒəmat kalasəʃ.

wood

pu
pu	-ø
puo	-ø
give	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pu
pu	-ø
puo	-ø
blow	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pu
pu	-ø
puo	-ø
give	-CNG
vb2	-conn

pu
pu	-ø
puo	-ø
blow	-CNG
vb2	-conn

jamdəlaʃ
jamdəl	-aʃ
jamdəle	-aʃ
prepare	-INF
vb2	-inf

jamdəlaʃ
jamdə	-la	-ʃ
jamde	-la	-ʃ
ready	-PL	-ILL
ad	-num	-case

jamdəlaʃ
jamdə	-la	-ʃ
jamde	-la	-eʃ
ready	-PL	-LAT
ad	-num	-case

polʃaʃ
polʃ	-aʃ
polʃo	-aʃ
help	-INF
vb2	-inf

ʃonəməʒəmat
ʃonəmə	-ʒə	-m	-at
ʃonəmo	-ʒe	-m	-at
desired	-3SG	-ACC	-and
ad	-poss	-case	-enc

ʃonəməʒəmat
ʃonə	-mə	-ʒə	-m	-at
ʃono	-me	-ʒe	-m	-at
think	-PTCP.PASS	-3SG	-ACC	-and
vb2	-ad	-poss	-case	-enc

kalasəʃ.
kalasə	-ʃ	-ø
kalase	-ʃ	-ø
say	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-130

— t͡ɕat͡ɕi, tugeʒe kajaʃet βozeʃ, paʃaʒat memnan βert͡ɕən lijən.

t͡ɕat͡ɕi,

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

tugeʒe

av/pa/pr

tugeʒe
tuge	-ʒe
tuge	-ʒe
so	-3SG
av/pa	-poss

tugeʒe
tu	-ge	-ʒe
tu	-ge	-ʒe
that	-COM	-3SG
pr	-case	-poss

tugeʒe
tu	-ge	-ʒe
tu	-ge	-ʒe
gland	-COM	-3SG
no	-case	-poss

tugeʒe
tu	-ge	-ʒe
tu	-ge	-ʒe
banner	-COM	-3SG
no	-case	-poss

kajaʃet
kaj	-aʃ	-et
kaje	-aʃ	-et
go	-INF	-2SG
vb2	-inf	-poss

βozeʃ,
βoz	-eʃ
βoz	-eʃ
cart	-LAT
no	-case

βozeʃ,
βoz	-eʃ
βoz	-eʃ
lie.down	-3SG
vb1	-pers

paʃaʒat
paʃa	-ʒ	-at
paʃa	-ʒe	-at
work	-3SG	-and
no	-poss	-enc

memnan
mem	-na	-n
me	-na	-n
1PL	-1PL	-GEN
pr	-poss	-case

βert͡ɕən

for

lijən.

lijən

as.a

lijən.
lij	-ən	-ø
lij	-n	-ø
be	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

lijən.
lij	-ən
lij	-n
be	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-131

pum kət͡ɕal jamdəlem, pyt͡ɕkən tolaʃəʒe βarat lijeʃ.

pum
pu	-m
pu	-m
wood	-ACC
no	-case

kət͡ɕal
kət͡ɕal	-ø
kət͡ɕal	-ø
search	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

kət͡ɕal
kət͡ɕal	-ø
kət͡ɕal	-ø
search	-CNG
vb1	-conn

kət͡ɕal
kət͡ɕal	-ø
kət͡ɕal	-ø
search	-CVB
vb1	-adv

jamdəlem,
jamdəl	-em
jamdəle	-em
prepare	-1SG
vb2	-pers

pyt͡ɕkən
pyt͡ɕk	-ən	-ø
pyt͡ɕk	-n	-ø
cut	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

pyt͡ɕkən
pyt͡ɕk	-ən	-ø
pyt͡ɕk	-n	-ø
sharpen	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

pyt͡ɕkən
pyt͡ɕk	-ən
pyt͡ɕk	-n
cut	-CVB
vb1	-adv

pyt͡ɕkən
pyt͡ɕk	-ən
pyt͡ɕk	-n
sharpen	-CVB
vb1	-adv

tolaʃəʒe
tolaʃə	-ʒe
tolaʃe	-ʒe
try	-IMP.3SG
vb2	-mood.pers

tolaʃəʒe
tol	-aʃ	-əʒe
tol	-aʃ	-ʒe
come	-INF	-3SG
vb1	-inf	-poss

tolaʃəʒe
tol	-aʃ	-əʒe
tolo	-aʃ	-ʒe
steal	-INF	-3SG
vb2	-inf	-poss

tolaʃəʒe
tolaʃə	-ø	-ʒe
tolaʃe	-ø	-ʒe
try	-CNG	-3SG
vb2	-conn	-poss

βarat
βara	-t
βara	-et
pole	-2SG
no	-poss

βarat
βara	-t
βara	-at
then	-and
av/pa	-enc

βarat
βara	-t
βara	-at
pole	-and
no	-enc

βarat
βar	-at
βar	-at
pitch	-and
no	-enc

βarat
βar	-at
βar	-at
wild	-and
ad	-enc

βarat
βar	-at
βare	-at
mix	-3PL
vb2	-pers

βarat
βar	-a	-t
βare	-a	-at
mix	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

βarat
βar	-ø	-at
βare	-ø	-at
mix	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

lijeʃ.

lijeʃ

soon

lijeʃ.
lij	-eʃ
lij	-eʃ
be	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-132

toʃto puna ale kok ket͡ɕəlan sita.

toʃto

old

ad/no

toʃto
toʃ	-to
toʃ	-ʃte
butt	-INE
no	-case

toʃto
toʃt	-o
toʃt	-je
dare	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

puna
pu	-na
pu	-na
wood	-1PL
no	-poss

puna
pun	-a
puno	-a
twine	-3SG
vb2	-pers

ale

aʎe

av/co/pa

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-CNG
vb2	-conn

kok

cook

kok

two

ket͡ɕəlan
ket͡ɕə	-lan
ket͡ɕe	-lan
sun	-DAT
no	-case

ket͡ɕəlan
ket͡ɕə	-la	-n
ket͡ɕe	-la	-n
sun	-PL	-GEN
no	-num	-case

sita.

sita

enough

in/vb

sita.

sita

sieve

sita.
sit	-a
site	-a
suffice	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-13ː

erlaʃəʒəm kas βeleʃ t͡ɕat͡ɕi leβentej kugəza den sakarəm ʃke dekʃe namijen purtəʃ.

erlaʃəʒəm

on.the.next.day

kas

evening

av/no

βeleʃ

toward

βeleʃ
βel	-eʃ
βel	-eʃ
side	-LAT
no	-case

βeleʃ
βel	-eʃ
βel	-eʃ
spill	-3SG
vb1	-pers

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

leβentej

Leventey

kugəza

old.man

den

and

sakarəm

Sakarym

ʃke

REFL

dekʃe
dek	-ʃe
dek	-ʒe
to	-3SG
po	-poss

namijen
namij	-en	-ø
namije	-en	-ø
bring	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

namijen
namij	-en
namije	-en
bring	-CVB
vb2	-adv

purtəʃ.
purtə	-ʃ	-ø
purto	-ʃ	-ø
bring.in	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-134

jaʃaj βate perβəj ørø, βara kuzeʒəm-moʒəm umələmekʃe, kət͡ɕ-kut͡ɕ βele kojaʃ tyŋale: ulo ʃyraʃəʒ dene put͡ɕəməʃəm ʃoltəʃ.

jaʃaj

Yashay

βate

wife

βate

absorbent.cotton

perβəj

first

ad/av/nm

ørø,

ørø

groove

ørø,
ør	-ø
ør	-je
be.surprised	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

βara

then

av/pa

βara

pole

βara
βar	-a
βare	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

kuzeʒəm-moʒəm
kuze	-ʒə	-m-	mo	-ʒə	-m
kuze	-ʒe	-m	mo	-ʒe	-m
how	-3SG	-ACC	what	-3SG	-ACC
av/co/no/pa	-poss	-case	ad/av/pa/pr	-poss	-case

umələmekʃe,
umələ	-mek	-ʃe
uməlo	-mek	-ʒe
understand	-CVB.PRI	-3SG
vb2	-adv	-poss

kət͡ɕ-kut͡ɕ

βele

only

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βele
βel	-ʲe
βel	-je
spill	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-CNG
vb2	-conn

kojaʃ
koja	-ʃ
koja	-ʃ
fat	-ILL
ad/no	-case

kojaʃ
koja	-ʃ
koja	-eʃ
fat	-LAT
ad/no	-case

kojaʃ
koj	-aʃ
koj	-aʃ
be.visible	-INF
vb1	-inf

tyŋale:
tyŋal	-ʲe
tyŋal	-je
start	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

ulo

ad/no/vb

ʃyraʃəʒ
ʃyraʃ	-əʒ
ʃyraʃ	-ʒe
groats	-3SG
no	-poss

ʃyraʃəʒ
ʃyr	-aʃ	-əʒ
ʃyrø	-aʃ	-ʒe
spread	-INF	-3SG
vb2	-inf	-poss

ʃyraʃəʒ
ʃyr	-aʃ	-əʒ
ʃyrø	-aʃ	-ʒe
strain	-INF	-3SG
vb2	-inf	-poss

ʃyraʃəʒ
ʃyr	-aʃ	-əʒ
ʃyrø	-aʃ	-ʒe
fish	-INF	-3SG
vb2	-inf	-poss

ʃyraʃəʒ
ʃyr	-aʃ	-əʒ
ʃyrø	-aʃ	-ʒe
harrow	-INF	-3SG
vb2	-inf	-poss

dene

with

put͡ɕəməʃəm
put͡ɕəməʃ	-əm
put͡ɕəməʃ	-m
porridge	-ACC
no	-case

ʃoltəʃ.

ʃoltəʃ

cooking

ʃoltəʃ.
ʃoltə	-ʃ	-ø
ʃolto	-ʃ	-ø
boil	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-135

sakarge, leβentej kugəzage t͡ɕajəm ogəna jy manməlan putərak t͡ɕot ørø.

sakarge,

sakarge

Sakarge

leβentej

Leventey

kugəzage
kugəza	-ge
kugəza	-ge
old.man	-COM
no	-case

t͡ɕajəm
t͡ɕaj	-əm
t͡ɕaj	-m
tea	-ACC
no	-case

ogəna
og	-əna
og	-əna
NEG	-1PL
vb	-pers

jy
jy	-ø
jy	-ø
drink	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

jy
jy	-ø
jy	-ø
drink	-CNG
vb1	-conn

jy
jy	-ø
jy	-ø
drink	-CVB
vb1	-adv

manməlan
man	-mə	-lan
man	-me	-lan
say	-PTCP.PASS	-DAT
vb1	-ad	-case

manməlan
man	-mə	-la	-n
man	-me	-la	-n
say	-PTCP.PASS	-PL	-GEN
vb1	-ad	-num	-case

putərak

very

t͡ɕot

very

t͡ɕot

number

ørø.

ørø

groove

ørø.
ør	-ø
ør	-je
be.surprised	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-136

— kəzət t͡ɕaj jydəmø jeŋ uke, ʃonem əle, morko βeləʃte ulo, uʒat?

kəzət

now

t͡ɕaj

tea

t͡ɕaj

probably

jydəmø
jydə	-mø
jydø	-me
go.senile	-PTCP.PASS
vb2	-ad

jydəmø
jy	-dəmø
jy	-dəme
drink	-PTCP.NEG
vb1	-ad

jeŋ

person

ad/no

uke,

uke

ad/no/pa

ʃonem
ʃon	-em
ʃono	-em
think	-1SG
vb2	-pers

əle,
əl	-ʲe
ul	-je
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

morko

Morki

βeləʃte

on.the.side

βeləʃte
βel	-əʃte
βel	-ʃte
side	-INE
no	-case

ulo,

ulo

ad/no/vb

uʒat?

uʒat

see

uʒat?
uʒ	-at
uʒ	-at
already	-and
av/pa	-enc

uʒat?
uʒ	-at
uʒ	-at
see	-2SG
vb1	-pers

uʒat?
u	-ʒ	-at
u	-ʒe	-at
new	-3SG	-and
ad/no	-poss	-enc

uʒat?
u	-ʒ	-at
u	-ʒe	-at
oh	-3SG	-and
in	-poss	-enc

uʒat?
uʒ	-ø	-at
uʒ	-ø	-at
see	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

uʒat?
uʒ	-ø	-at
uʒ	-ø	-at
see	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

uʒat?
uʒ	-	-at
uʒ	-je	-at
see	-PST1.3SG	-and
vb1	-tense.pers	-enc

uʒat?
u	-ø	-ʒ	-at
uo	-ø	-ʒe	-at
take.care.of	-CNG	-3SG	-and
vb2	-conn	-poss	-enc

uʒat?
u	-ø	-ʒ	-at
uo	-ø	-ʒe	-at
stroke	-CNG	-3SG	-and
vb2	-conn	-poss	-enc

1-2-6-137

— morko βeləʃtat t͡ɕaj jydəmø kəzət uke.

morko

Morki

βeləʃtat
βeləʃt	-at
βeləʃte	-at
on.the.side	-and
po	-enc

βeləʃtat
βel	-əʃt	-at
βel	-ʃt	-at
side	-3PL	-and
no	-poss	-enc

βeləʃtat
βelə	-ʃ	-t	-at
βele	-ʃ	-t	-at
spill	-PST1	-3PL	-and
vb2	-tense	-pers	-enc

βeləʃtat
βel	-əʃt	-at
βel	-ʃte	-at
side	-INE	-and
no	-case	-enc

t͡ɕaj

tea

t͡ɕaj

probably

jydəmø
jydə	-mø
jydø	-me
go.senile	-PTCP.PASS
vb2	-ad

jydəmø
jy	-dəmø
jy	-dəme
drink	-PTCP.NEG
vb1	-ad

kəzət

now

uke.

uke

ad/no/pa

1-2-6-138

memnan paʃanaʒe tugaj: pət͡ɕal den koʃtmo godəm t͡ɕaj jyaʃ ok jørø.

memnan
mem	-na	-n
me	-na	-n
1PL	-1PL	-GEN
pr	-poss	-case

paʃanaʒe
paʃa	-na	-ʒe
paʃa	-na	-ʒe
work	-1PL	-3SG
no	-poss	-poss

tugaj:

tugaj

such

ad/av/pr

pət͡ɕal

gun

den

and

koʃtmo

movement

koʃtmo
koʃt	-mo
koʃt	-me
go	-PTCP.PASS
vb1	-ad

godəm

during

t͡ɕaj

tea

t͡ɕaj

probably

jyaʃ
jy	-aʃ
jy	-aʃ
drink	-INF
vb1	-inf

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

jørø.
jørø	-ø
jørø	-ø
roll	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

jørø.
jørø	-ø
jørø	-ø
mix	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

jørø.
jørø	-ø
jørø	-ø
go.out	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

jørø.
jørø	-ø
jørø	-ø
be.satisfying	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

jørø.
jørø	-ø
jørø	-ø
roll	-CNG
vb2	-conn

jørø.
jørø	-ø
jørø	-ø
mix	-CNG
vb2	-conn

jørø.
jørø	-ø
jørø	-ø
go.out	-CNG
vb2	-conn

jørø.
jørø	-ø
jørø	-ø
be.satisfying	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-139

t͡ɕaj jyən, mogər luʃkədemeʃ, — uməltarəʃ leβentej kugəza.

t͡ɕaj

tea

t͡ɕaj

probably

jyən,
jy	-ən	-ø
jy	-n	-ø
drink	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

jyən,
jy	-ən
jy	-n
drink	-CVB
vb1	-adv

mogər

body

luʃkədemeʃ, —
luʃkədem	-eʃ
luʃkədem	-eʃ
weaken	-3SG
vb1	-pers

luʃkədemeʃ, —
luʃkəd	-em	-eʃ
luʃkədo	-em	-eʃ
loose	-TRANS	-3SG
ad/no	-deriv.v	-pers

uməltarəʃ

explanation

uməltarəʃ
uməltarə	-ʃ	-ø
uməltare	-ʃ	-ø
explain	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

leβentej

Leventey

kugəza.

kugəza

old.man

1-2-6-140

— tuge gən, arakam jyəda gən βele?

tuge

av/pa

tuge
tu	-ge
tu	-ge
that	-COM
pr	-case

tuge
tu	-ge
tu	-ge
gland	-COM
no	-case

tuge
tu	-ge
tu	-ge
banner	-COM
no	-case

gən,

gən

co/pa

arakam
araka	-m
araka	-m
vodka	-ACC
no	-case

arakam
araka	-m
araka	-em
vodka	-1SG
no	-poss

arakam
araka	-m	-ø
araka	-em	-ø
vodka	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

arakam
araka	-m	-ø
araka	-em	-ø
vodka	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

arakam
araka	-m	-ø
araka	-em	-ø
vodka	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

jyəda
jy	-əda
jy	-da
drink	-2PL
vb1	-pers

gən

co/pa

βele?

βele

only

βele?
βele	-ø
βele	-ø
spill	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βele?
βel	-ʲe
βel	-je
spill	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

βele?
βele	-ø
βele	-ø
spill	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-141

t͡ɕat͡ɕi, mij, pel butəlkam nalən tol.

t͡ɕat͡ɕi,

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

mij,
mij	-ø
mije	-ø
come	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

mij,
mij	-ø
mije	-ø
come	-CNG
vb2	-conn

pel

half

pel
pel	-ø
pel	-ø
burn	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

pel
pel	-ø
pel	-ø
burn	-CNG
vb1	-conn

pel
pel	-ø
pel	-ø
burn	-CVB
vb1	-adv

butəlkam
butəlka	-m
butəlka	-m
bottle	-ACC
no	-case

butəlkam
butəlka	-m
butəlka	-em
bottle	-1SG
no	-poss

butəlkam
butəlka	-m	-ø
butəlka	-em	-ø
bottle	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

butəlkam
butəlka	-m	-ø
butəlka	-em	-ø
bottle	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

butəlkam
butəlka	-m	-ø
butəlka	-em	-ø
bottle	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

nalən
nal	-ən	-ø
nal	-n	-ø
take	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

nalən
nal	-ən
nal	-n
take	-CVB
vb1	-adv

tol.
tol	-ø
tol	-ø
come	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

tol.
tol	-ø
tol	-ø
come	-CNG
vb1	-conn

tol.
tol	-ø
tol	-ø
come	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-142

— arakam moɲ it βasartəl, me una onal.

arakam
araka	-m
araka	-m
vodka	-ACC
no	-case

arakam
araka	-m
araka	-em
vodka	-1SG
no	-poss

arakam
araka	-m	-ø
araka	-em	-ø
vodka	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

arakam
araka	-m	-ø
araka	-em	-ø
vodka	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

arakam
araka	-m	-ø
araka	-em	-ø
vodka	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

moɲ

and.the.like

NEG.IMP.2SG

vb.mood.pers

βasartəl,
βasartəl	-ø
βasartəl	-ø
be.picky	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

βasartəl,
βasartəl	-ø
βasartəl	-ø
be.picky	-CNG
vb1	-conn

βasartəl,
βasartəl	-ø
βasartəl	-ø
be.picky	-CVB
vb1	-adv

1PL

una

guest

una

there

una
u	-na
u	-na
new	-1PL
ad/no	-poss

onal.
o	-na	-l	-ø
o	-na	-ul	-ø
NEG	-1PL	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

1-2-6-143

— una det͡ɕat una uləda.

una

guest

una

there

una
u	-na
u	-na
new	-1PL
ad/no	-poss

det͡ɕat
det͡ɕ	-at
det͡ɕ	-at
from	-and
po	-enc

una

guest

una

there

una
u	-na
u	-na
new	-1PL
ad/no	-poss

uləda.
ulə	-da
ulo	-da
is	-2PL
ad/no/vb	-poss

uləda.
ul	-əda
ul	-da
be	-2PL
vb1	-pers

1-2-6-14ː

jaʃaj den t͡ɕat͡ɕi tendan nergen ere ojlat.

jaʃaj

Yashay

den

and

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

tendan
ten	-da	-n
te	-da	-n
2PL	-2PL	-GEN
pr	-poss	-case

tendan
te	-n	-da	-n
te	-n	-da	-n
2PL	-GEN	-2PL	-GEN
pr	-case	-poss	-case

nergen

about

nergen
nerge	-n
nerge	-n
cold	-GEN
no	-case

nergen
nerge	-n
nerge	-n
badger	-GEN
no	-case

nergen
nerge	-n
nerge	-n
order	-GEN
no	-case

ere

always

av/po

ere

clean

ojlat.
ojl	-at
ojlo	-at
talk	-3PL
vb2	-pers

ojlat.
oj	-la	-t
oj	-la	-et
opinion	-COMP	-2SG
no	-case	-poss

ojlat.
oj	-la	-t
oj	-la	-et
opinion	-PL	-2SG
no	-num	-poss

ojlat.
oj	-la	-t
oj	-la	-at
opinion	-COMP	-and
no	-case	-enc

ojlat.
oj	-la	-t
oj	-la	-at
opinion	-PL	-and
no	-num	-enc

ojlat.
ojl	-a	-t
ojlo	-a	-at
talk	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

ojlat.
ojl	-ø	-at
ojlo	-ø	-at
talk	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

1-2-6-145

t͡ɕat͡ɕi, oksaʒəm ʃørləkeʃ pəʃtenam.

t͡ɕat͡ɕi,

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

oksaʒəm
oksa	-ʒə	-m
oksa	-ʒe	-m
money	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

ʃørləkeʃ
ʃørlək	-eʃ
ʃørlək	-eʃ
wardrobe	-LAT
no	-case

ʃørləkeʃ
ʃør	-lək	-eʃ
ʃør	-lək	-eʃ
milk	-for	-LAT
no	-deriv.ad	-case

ʃørləkeʃ
ʃør	-lək	-eʃ
ʃør	-lək	-eʃ
edge	-for	-LAT
no	-deriv.ad	-case

pəʃtenam.
pəʃt	-en	-am
pəʃte	-en	-am
put	-PST2	-1SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-146

t͡ɕat͡ɕi araka dek kajen koltəʃ.

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

araka

vodka

dek

kajen
kaj	-en	-ø
kaje	-en	-ø
go	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

kajen
kaj	-en
kaje	-en
go	-CVB
vb2	-adv

koltəʃ.

koltəʃ

conductivity

koltəʃ.
koltə	-ʃ	-ø
kolto	-ʃ	-ø
send	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-147

japuʃ pət͡ɕaləm nijaltkala.

japuʃ

Yapush

pət͡ɕaləm
pət͡ɕal	-əm
pət͡ɕal	-m
gun	-ACC
no	-case

nijaltkala.
nijaltkal	-a
nijaltkale	-a
stroke	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-148

— it tykø, ʃyʃmø ala!

NEG.IMP.2SG

vb.mood.pers

tykø,

tykø

horn

tykø,

tykø

bolt

tykø,

tykø

yellow

tykø,

tykø

type

tykø,
tykø	-ø
tykø	-ø
touch	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tykø,
tykø	-ø
tykø	-ø
touch	-CNG
vb2	-conn

ʃyʃmø

loaded

ʃyʃmø
ʃyʃ	-mø
ʃyʃk	-me
shove	-PTCP.PASS
vb1	-ad

ala!

ala

maybe

co/pa

ala!

ala

pitch

ala!
a	-la
a	-la
and	-STR
co	-enc

ala!
a	-la
a	-la
so	-STR
pa	-enc

ala!
a	-la
a	-la
oh	-STR
in	-enc

ala!
al	-a
ale	-a
soften.bast	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-149

— aβaʒe ʃyrda.

aβaʒe

honey

aβaʒe
aβa	-ʒe
aβa	-ʒe
mother	-3SG
no	-poss

aβaʒe
aβ	-a	-ʒe
aβe	-a	-ʒe
cut	-3SG	-3SG
vb2	-pers	-poss

ʃyrda.
ʃyr	-da
ʃyr	-da
soup	-2PL
no	-poss

ʃyrda.
ʃyrd	-a
ʃyrdø	-a
scold	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-150

— ʃyʃkaʃəʒe ʃyʃmø, da lyjaʃəʒe ok lyjø, t͡ɕəβənerəʃtəʒe pistonʒo uke, kagaz dene βele petəren uləna.

ʃyʃkaʃəʒe
ʃyʃk	-aʃ	-əʒe
ʃyʃk	-aʃ	-ʒe
shove	-INF	-3SG
vb1	-inf	-poss

ʃyʃkaʃəʒe
ʃyʃk	-aʃ	-əʒe
ʃyʃkø	-aʃ	-ʒe
whistle	-INF	-3SG
vb2	-inf	-poss

ʃyʃmø,

ʃyʃmø

loaded

ʃyʃmø,
ʃyʃ	-mø
ʃyʃk	-me
shove	-PTCP.PASS
vb1	-ad

and

yes

lyjaʃəʒe
lyj	-aʃ	-əʒe
lyjø	-aʃ	-ʒe
shoot	-INF	-3SG
vb2	-inf	-poss

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

lyjø,
lyjø	-ø
lyjø	-ø
shoot	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

lyjø,
lyjø	-ø
lyjø	-ø
shoot	-CNG
vb2	-conn

t͡ɕəβənerəʃtəʒe
t͡ɕəβəner	-əʃtə	-ʒe
t͡ɕəβəner	-ʃte	-ʒe
cocking-piece	-INE	-3SG
no	-case	-poss

pistonʒo
piston	-ʒo
piston	-ʒe
percussion.cap	-3SG
no	-poss

uke,

uke

ad/no/pa

kagaz

paper

dene

with

βele

only

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βele
βel	-ʲe
βel	-je
spill	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-CNG
vb2	-conn

petəren
petər	-en	-ø
petəre	-en	-ø
close	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

petəren
petər	-en
petəre	-en
close	-CVB
vb2	-adv

uləna.
ulə	-na
ulo	-na
is	-1PL
ad/no/vb	-poss

uləna.
ul	-əna
ul	-na
be	-1PL
vb1	-pers

1-2-6-151

— kugəzaj, təj maskamat puʃtənat mo?

kugəzaj,

kugəzaj

old.man

təj

2SG

maskamat
maska	-m	-at
maska	-m	-at
bear	-ACC	-and
no	-case	-enc

maskamat
maska	-m	-at
maska	-em	-at
bear	-1SG	-and
no	-poss	-enc

maskamat
maska	-m	-at
maska	-em	-at
bear	-TRANS	-2SG
no	-deriv.v	-pers

maskamat
maska	-m	-at
maska	-em	-at
bear	-TRANS	-3PL
no	-deriv.v	-pers

maskamat
maska	-m	-a	-t
maska	-em	-a	-at
bear	-TRANS	-3SG	-and
no	-deriv.v	-pers	-enc

maskamat
maska	-m	-ø	-at
maska	-em	-ø	-at
bear	-TRANS	-CNG	-and
no	-deriv.v	-conn	-enc

maskamat
maska	-m	-ø	-at
maska	-em	-ø	-at
bear	-TRANS	-CVB	-and
no	-deriv.v	-adv	-enc

maskamat
maska	-m	-	-at
maska	-em	-je	-at
bear	-TRANS	-PST1.3SG	-and
no	-deriv.v	-tense.pers	-enc

puʃtənat
puʃt	-ən	-at
puʃt	-n	-at
kill	-PST2	-2SG
vb1	-tense	-pers

puʃtənat
puʃtə	-na	-t
puʃto	-na	-at
oat.flour	-1PL	-and
no	-poss	-enc

puʃtənat
puʃtə	-na	-t
puʃto	-na	-at
stomach	-1PL	-and
no	-poss	-enc

puʃtənat
puʃt	-əna	-t
puʃt	-na	-at
kill	-1PL	-and
vb1	-pers	-enc

puʃtənat
puʃtə	-n	-at
puʃto	-n	-at
oat.flour	-GEN	-and
no	-case	-enc

puʃtənat
puʃtə	-n	-at
puʃto	-n	-at
stomach	-GEN	-and
no	-case	-enc

puʃtənat
puʃt	-ən	-ø	-at
puʃt	-n	-ø	-at
kill	-PST2	-3SG	-and
vb1	-tense	-pers	-enc

puʃtənat
puʃt	-ən	-at
puʃt	-n	-at
kill	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

puʃtənat
pu	-ʃtə	-na	-t
pu	-ʃte	-na	-at
wood	-INE	-1PL	-and
no	-case	-poss	-enc

puʃtənat
puʃ	-tə	-na	-t
puʃ	-ʃte	-na	-at
boat	-INE	-1PL	-and
no	-case	-poss	-enc

puʃtənat
puʃ	-tə	-na	-t
puʃ	-ʃte	-na	-at
smell	-INE	-1PL	-and
no	-case	-poss	-enc

puʃtənat
pu	-ʃt	-ən	-at
pu	-ʃt	-n	-at
wood	-3PL	-GEN	-and
no	-poss	-case	-enc

mo?

what

ad/av/pa/pr

1-2-6-152

— japuʃ jodeʃ.

japuʃ

Yapush

jodeʃ.
jod	-eʃ
jod	-eʃ
iodine	-LAT
no	-case

jodeʃ.
jod	-eʃ
jod	-eʃ
ask	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-153

— lyjaltən, — kyt͡ɕəkən kalasəʃ leβentej kugəza.

lyjaltən, —
lyjalt	-ən	-ø
lyjalt	-n	-ø
be.shot	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

lyjaltən, —
lyjalt	-ən
lyjalt	-n
be.shot	-CVB
vb1	-adv

lyjaltən, —
lyj	-alt	-ən	-ø
lyjø	-alt	-n	-ø
shoot	-REF	-PST2	-3SG
vb2	-deriv.v	-tense	-pers

lyjaltən, —
lyj	-alt	-ən
lyjø	-alt	-n
shoot	-REF	-CVB
vb2	-deriv.v	-adv

kyt͡ɕəkən

briefly

kyt͡ɕəkən
kyt͡ɕək	-ən
kyt͡ɕək	-n
short	-GEN
ad/no	-case

kalasəʃ
kalasə	-ʃ	-ø
kalase	-ʃ	-ø
say	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

leβentej

Leventey

kugəza.

kugəza

old.man

1-2-6-154

— təjat lyjenat, izaj?

təjat
təj	-at
təj	-at
2SG	-and
pr	-enc

lyjenat,
lyj	-en	-at
lyjø	-en	-at
shoot	-PST2	-2SG
vb2	-tense	-pers

lyjenat,
lyj	-ena	-t
lyjø	-ena	-at
shoot	-1PL	-and
vb2	-pers	-enc

lyjenat,
lyj	-en	-ø	-at
lyjø	-en	-ø	-at
shoot	-PST2	-3SG	-and
vb2	-tense	-pers	-enc

lyjenat,
lyj	-en	-at
lyjø	-en	-at
shoot	-CVB	-and
vb2	-adv	-enc

izaj?

izaj

older.brother

1-2-6-15ː

— sakar det͡ɕənat paləneʒe japuʃ.

sakar

Sakar

det͡ɕənat
det͡ɕən	-at
det͡ɕən	-at
from	-and
po	-enc

paləneʒe
palə	-ne	-ʒe
pale	-ne	-ʒe
know	-DES	-3SG
vb2	-mood	-pers

japuʃ.

japuʃ

Yapush

1-2-6-156

— maskam ale puʃtən oməl, pirəm iktaʒ kumətəm puʃtənam.

maskam
maska	-m
maska	-m
bear	-ACC
no	-case

maskam
maska	-m
maska	-em
bear	-1SG
no	-poss

maskam
maska	-m	-ø
maska	-em	-ø
bear	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

maskam
maska	-m	-ø
maska	-em	-ø
bear	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

maskam
maska	-m	-ø
maska	-em	-ø
bear	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

ale

aʎe

av/co/pa

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-CNG
vb2	-conn

puʃtən
puʃtə	-n
puʃto	-n
oat.flour	-GEN
no	-case

puʃtən
puʃtə	-n
puʃto	-n
stomach	-GEN
no	-case

puʃtən
puʃt	-ən	-ø
puʃt	-n	-ø
kill	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

puʃtən
puʃt	-ən
puʃt	-n
kill	-CVB
vb1	-adv

puʃtən
pu	-ʃt	-ən
pu	-ʃt	-n
wood	-3PL	-GEN
no	-poss	-case

oməl,
o	-m	-əl	-ø
o	-m	-ul	-ø
NEG	-1SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

pirəm
pirə	-m
pire	-m
wolf	-ACC
no	-case

iktaʒ

somebody

av/pr

kumətəm
kumət	-əm
kumət	-m
three	-ACC
nm	-case

puʃtənam.
puʃt	-ən	-am
puʃt	-n	-am
kill	-PST2	-1SG
vb1	-tense	-pers

puʃtənam.
puʃtə	-na	-m
puʃto	-na	-m
oat.flour	-1PL	-ACC
no	-poss	-case

puʃtənam.
puʃtə	-na	-m
puʃto	-na	-m
stomach	-1PL	-ACC
no	-poss	-case

1-2-6-157

t͡ɕat͡ɕi arakam nalən toʎo, aβaʒe put͡ɕəməʃəm kyməʒəʃ optəʃ.

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

arakam
araka	-m
araka	-m
vodka	-ACC
no	-case

arakam
araka	-m
araka	-em
vodka	-1SG
no	-poss

arakam
araka	-m	-ø
araka	-em	-ø
vodka	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

arakam
araka	-m	-ø
araka	-em	-ø
vodka	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

arakam
araka	-m	-ø
araka	-em	-ø
vodka	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

nalən
nal	-ən	-ø
nal	-n	-ø
take	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

nalən
nal	-ən
nal	-n
take	-CVB
vb1	-adv

toʎo,
tol	-ʲo
tol	-je
come	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

aβaʒe

honey

aβaʒe
aβa	-ʒe
aβa	-ʒe
mother	-3SG
no	-poss

aβaʒe
aβ	-a	-ʒe
aβe	-a	-ʒe
cut	-3SG	-3SG
vb2	-pers	-poss

put͡ɕəməʃəm
put͡ɕəməʃ	-əm
put͡ɕəməʃ	-m
porridge	-ACC
no	-case

kyməʒəʃ
kyməʒ	-əʃ
kyməʒ	-ʃ
dish	-ILL
no	-case

optəʃ.

optəʃ

noose

optəʃ.
optə	-ʃ	-ø
opto	-ʃ	-ø
put	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

optəʃ.
optə	-ʃ	-ø
opto	-ʃ	-ø
bark	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-158

— rodo-βlak, ʃit͡ɕsa.ː

rodo-βlak,
rodo	-βlak
rodo	-βlak
relative	-PL
no	-num

ʃit͡ɕsa.ː
ʃit͡ɕ	-sa
ʃint͡ɕ	-za
sit.down	-IMP.2PL
vb1	-mood.pers

1-2-6-159

teβe təʃke tol.ː

teβe

here

av/co/pa

teβe

təʃke

here

av/pr

təʃke
təʃ	-ke
təʃ	-ʃke
here	-ILL
av/pr	-case

tol.ː
tol	-ø
tol	-ø
come	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

tol.ː
tol	-ø
tol	-ø
come	-CNG
vb1	-conn

tol.ː
tol	-ø
tol	-ø
come	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-160

sakar ʃoltəmo meraŋ ʃələm ystembake luktən optəʃ:

sakar

Sakar

ʃoltəmo

boiled

ʃoltəmo
ʃoltə	-mo
ʃolto	-me
boil	-PTCP.PASS
vb2	-ad

meraŋ

hare

meraŋ
mera	-ŋ	-ø
mera	-aŋ	-ø
measure	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

meraŋ
mer	-aŋ	-ø
mer	-aŋ	-ø
community	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

meraŋ
mera	-ŋ	-ø
mera	-aŋ	-ø
measure	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

meraŋ
mer	-aŋ	-ø
mer	-aŋ	-ø
community	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

meraŋ
mera	-ŋ	-ø
mera	-aŋ	-ø
measure	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

meraŋ
mer	-aŋ	-ø
mer	-aŋ	-ø
community	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

ʃələm
ʃəl	-əm
ʃəl	-m
meat	-ACC
no	-case

ystembake

onto.the.table

luktən
lukt	-ən	-ø
lukt	-n	-ø
lead.out	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

luktən
lukt	-ən
lukt	-n
lead.out	-CVB
vb1	-adv

optəʃ:

optəʃ

noose

optəʃ:
optə	-ʃ	-ø
opto	-ʃ	-ø
put	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

optəʃ:
optə	-ʃ	-ø
opto	-ʃ	-ø
bark	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-161

— tidəʒəm te kot͡ɕkən ont͡ɕəza.

tidəʒəm
tidə	-ʒə	-m
tide	-ʒe	-m
this	-3SG	-ACC
pr	-poss	-case

2PL

kot͡ɕkən
kot͡ɕk	-ən	-ø
kot͡ɕk	-n	-ø
eat	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

kot͡ɕkən
kot͡ɕk	-ən
kot͡ɕk	-n
eat	-CVB
vb1	-adv

ont͡ɕəza.
ont͡ɕə	-za
ont͡ɕo	-za
look	-IMP.2PL
vb2	-mood.pers

1-2-6-162

— tide mo ʃəl βara?

tide

this

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

what

ad/av/pa/pr

ʃəl

meat

ʃəl
ʃəl	-ø
ʃəl	-ø
hide	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ʃəl
ʃəl	-ø
ʃəl	-ø
hide	-CNG
vb1	-conn

ʃəl
ʃəl	-ø
ʃəl	-ø
hide	-CVB
vb1	-adv

βara?

βara

then

av/pa

βara?

βara

pole

βara?
βar	-a
βare	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-163

— sade lum ymbat͡ɕ kudalʃet.ː

sade

that

lum

snow

lum
lu	-m
lu	-m
bone	-ACC
no	-case

lum
lu	-m
lu	-m
ten	-ACC
nm	-case

lum
lum	-ø
lum	-ø
snow	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

lum
lum	-ø
lum	-ø
snow	-CNG
vb1	-conn

lum
lum	-ø
lum	-ø
snow	-CVB
vb1	-adv

ymbat͡ɕ

from.above

av/po

kudalʃet.ː
kudalʃ	-et
kudalʃe	-et
running	-2SG
ad	-poss

kudalʃet.ː
kudal	-ʃ	-et
kudal	-ʃe	-et
run	-PTCP.ACT	-2SG
vb1	-ad	-poss

1-2-6-164

— pij ʃəl?

pij

dog

ʃəl?

ʃəl

meat

ʃəl?
ʃəl	-ø
ʃəl	-ø
hide	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ʃəl?
ʃəl	-ø
ʃəl	-ø
hide	-CNG
vb1	-conn

ʃəl?
ʃəl	-ø
ʃəl	-ø
hide	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-165

— koklaʃ purəʃ japuʃ.

koklaʃ

into

av/po

koklaʃ
kokla	-ʃ
kokla	-ʃ
distance	-ILL
ad/no	-case

koklaʃ
kokla	-ʃ
kokla	-eʃ
distance	-LAT
ad/no	-case

koklaʃ
kok	-la	-ʃ
kok	-la	-ʃ
cook	-PL	-ILL
no	-num	-case

koklaʃ
kok	-la	-ʃ
kok	-la	-ʃ
two	-PL	-ILL
nm	-num	-case

koklaʃ
kok	-la	-ʃ
kok	-la	-eʃ
cook	-PL	-LAT
no	-num	-case

koklaʃ
kok	-la	-ʃ
kok	-la	-eʃ
two	-PL	-LAT
nm	-num	-case

purəʃ

nase

purəʃ
purə	-ʃ	-ø
puro	-ʃ	-ø
go.in	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

japuʃ.

japuʃ

Yapush

1-2-6-16ː

— kaj, uʃdəmo, pijəm kø kot͡ɕkeʃ!.ː

kaj,

kaj

kaj,

kaj

aftergrass

kaj,
kaj	-ø
kaje	-ø
go	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

kaj,
kaj	-ø
kaje	-ø
go	-CNG
vb2	-conn

uʃdəmo,

uʃdəmo

insane

ad/no

uʃdəmo,
uʃ	-dəmo
uʃ	-dəme
mind	-without
no	-deriv.ad

pijəm
pij	-əm
pij	-m
dog	-ACC
no	-case

kø

who

kot͡ɕkeʃ!.ː
kot͡ɕk	-eʃ
kot͡ɕk	-eʃ
eat	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-167

meraŋəm morko βelne təge manət βet?

meraŋəm
meraŋ	-əm
meraŋ	-m
hare	-ACC
no	-case

meraŋəm
mera	-ŋ	-əm
mera	-aŋ	-əm
measure	-TRANS	-PST1.1SG
no	-deriv.v	-tense.pers

meraŋəm
mer	-aŋ	-əm
mer	-aŋ	-əm
community	-TRANS	-PST1.1SG
no	-deriv.v	-tense.pers

morko

Morki

βelne

on.the.side

təge

av/pa/pr

manət
man	-ət
man	-ət
say	-3PL
vb1	-pers

βet?

βet

co/pa

1-2-6-168

leβentej kugəza βujʒəm «təge» manʃəla əʃtəʃ.

leβentej

Leventey

kugəza

old.man

βujʒəm
βuj	-ʒə	-m
βuj	-ʒe	-m
head	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

«təge»

təge

av/pa/pr

manʃəla
man	-ʃəla
man	-ʃəla
say	-CVB.SIM
vb1	-adv

manʃəla
man	-ʃə	-la
man	-ʃe	-la
say	-PTCP.ACT	-COMP
vb1	-ad	-case

manʃəla
man	-ʃə	-la
man	-ʃe	-la
say	-PTCP.ACT	-PL
vb1	-ad	-num

manʃəla
man	-ʃə	-la
man	-ʃe	-la
say	-PTCP.ACT	-STR
vb1	-ad	-enc

əʃtəʃ.

əʃtəʃ

work

əʃtəʃ.
əʃtə	-ʃ	-ø
əʃte	-ʃ	-ø
do	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-169

— nu, rodo-βlak, tau, — jaʃaj βate araka t͡ɕarkam tyrβeʃəʒe tuʃkaltəʃ, βara, jeʃaren, leβentej kugəzalan puəʃ.

nu,

well

in/pa

rodo-βlak,
rodo	-βlak
rodo	-βlak
relative	-PL
no	-num

tau, —

tau

thanks

in/no

jaʃaj

Yashay

βate

wife

βate

absorbent.cotton

araka

vodka

t͡ɕarkam
t͡ɕarka	-m
t͡ɕarka	-m
glass	-ACC
no	-case

t͡ɕarkam
t͡ɕarka	-m
t͡ɕarka	-em
glass	-1SG
no	-poss

t͡ɕarkam
t͡ɕarka	-m	-ø
t͡ɕarka	-em	-ø
glass	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

t͡ɕarkam
t͡ɕarka	-m	-ø
t͡ɕarka	-em	-ø
glass	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

t͡ɕarkam
t͡ɕarka	-m	-ø
t͡ɕarka	-em	-ø
glass	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

tyrβeʃəʒe
tyrβ	-eʃ	-əʒe
tyrβø	-eʃ	-ʒe
lip	-LAT	-3SG
no	-case	-poss

tuʃkaltəʃ,
tuʃkaltə	-ʃ	-ø
tuʃkalte	-ʃ	-ø
dip	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

βara,

βara

then

av/pa

βara,

βara

pole

βara,
βar	-a
βare	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

jeʃaren,

jeʃaren

in.addition

jeʃaren,
jeʃar	-en	-ø
jeʃare	-en	-ø
add	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

jeʃaren,
jeʃar	-en
jeʃare	-en
add	-CVB
vb2	-adv

leβentej

Leventey

kugəzalan
kugəza	-lan
kugəza	-lan
old.man	-DAT
no	-case

kugəzalan
kugəza	-la	-n
kugəza	-la	-n
old.man	-PL	-GEN
no	-num	-case

puəʃ.
pu	-əʃ
pu	-ʃ
wood	-ILL
no	-case

puəʃ.
puə	-ʃ	-ø
puo	-ʃ	-ø
give	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

puəʃ.
puə	-ʃ	-ø
puo	-ʃ	-ø
blow	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-170

— t͡ɕat͡ɕilanʒe ot pu mo?

t͡ɕat͡ɕilanʒe

Chachilanzhe

ot
o	-t
o	-t
NEG	-2SG
vb	-pers

wood

pu
pu	-ø
puo	-ø
give	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pu
pu	-ø
puo	-ø
blow	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pu
pu	-ø
puo	-ø
give	-CNG
vb2	-conn

pu
pu	-ø
puo	-ø
blow	-CNG
vb2	-conn

mo?

what

ad/av/pa/pr

1-2-6-171

— məj ogəm, kugəzaj.ː

məj

1SG

ogəm,
og	-əm
og	-əm
NEG	-1SG
vb	-pers

kugəzaj.ː

kugəzaj

old.man

1-2-6-172

— ydər jeŋ tudo ajda marlan kajməʒ godəm jyeʃ da jøra, — βoʃtəleʃ jaʃaj βate.

ydər

daughter

ydər

Virgo

jeŋ

person

ad/no

tudo

3SG

ajda

let's.go

marlan

marrying

marlan
marla	-n
marla	-an
Mari	-with
ad/av	-deriv.ad

marlan
marla	-n
marla	-n
Mari	-GEN
ad/av	-case

kajməʒ

*ː

***

godəm

during

jyeʃ
jy	-eʃ
jy	-eʃ
drink	-3SG
vb1	-pers

and

yes

jøra, —

jøra

good

jøra, —
jør	-a
jørø	-a
roll	-3SG
vb2	-pers

jøra, —
jør	-a
jørø	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

jøra, —
jør	-a
jørø	-a
go.out	-3SG
vb2	-pers

jøra, —
jør	-a
jørø	-a
be.satisfying	-3SG
vb2	-pers

βoʃtəleʃ
βoʃtəl	-eʃ
βoʃtəl	-eʃ
laugh	-3SG
vb1	-pers

jaʃaj

Yashay

βate.

βate

wife

βate.

βate

absorbent.cotton

1-2-6-173

— tuge gən, tau lijʒe!

tuge

av/pa

tuge
tu	-ge
tu	-ge
that	-COM
pr	-case

tuge
tu	-ge
tu	-ge
gland	-COM
no	-case

tuge
tu	-ge
tu	-ge
banner	-COM
no	-case

gən,

gən

co/pa

tau

thanks

in/no

lijʒe!

lijʒe

let's.imagine

lijʒe!
lij	-ʒe
lij	-ʒe
be	-IMP.3SG
vb1	-mood.pers

lijʒe!
lij	-ø	-ʒe
lij	-ø	-ʒe
be	-CNG	-3SG
vb1	-conn	-poss

lijʒe!
lij	-ø	-ʒe
lij	-ø	-ʒe
be	-CVB	-3SG
vb1	-adv	-poss

1-2-6-174

— leβentej kugəza ʃalt jyən koltəʃ.

leβentej

Leventey

kugəza

old.man

ʃalt

all.at.once

jyən
jy	-ən	-ø
jy	-n	-ø
drink	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

jyən
jy	-ən
jy	-n
drink	-CVB
vb1	-adv

koltəʃ.

koltəʃ

conductivity

koltəʃ.
koltə	-ʃ	-ø
kolto	-ʃ	-ø
send	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-175

— a-a, peʃ motor ulmaʃ.ː

a-a,

a-a

peʃ

very

motor

beautiful

ad/av/no

motor

ulmaʃ.ː

ulmaʃ

being

no/pa/vb

ulmaʃ.ː
ul	-maʃ
ul	-maʃ
be	-NMLZ
vb1	-deriv.n

1-2-6-176

t͡ɕat͡ɕi, təgeʒe, aβat ojləmo semən gən, peʃ kuʒunak jyde it koʃt.

t͡ɕat͡ɕi,

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

təgeʒe,

təgeʒe

təgeʒe,
təge	-ʒe
təge	-ʒe
so	-3SG
av/pa/pr	-poss

aβat
aβa	-t
aβa	-et
mother	-2SG
no	-poss

aβat
aβa	-t
aβa	-at
mother	-and
no	-enc

aβat
aβ	-at
aβe	-at
cut	-3PL
vb2	-pers

aβat
aβ	-a	-t
aβe	-a	-at
cut	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

aβat
aβ	-ø	-at
aβe	-ø	-at
cut	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

ojləmo

speech

ojləmo
ojlə	-mo
ojlo	-me
talk	-PTCP.PASS
vb2	-ad

semən

semən
sem	-ən
sem	-n
melody	-GEN
no	-case

semən
sem	-ən
sem	-n
sense	-GEN
no	-case

gən,

gən

co/pa

peʃ

very

kuʒunak
kuʒun	-ak
kuʒun	-ak
long.time	-STR
av	-enc

kuʒunak
kuʒu	-na	-k
kuʒu	-na	-ak
long	-1PL	-STR
ad	-poss	-enc

kuʒunak
kuʒu	-n	-ak
kuʒu	-n	-ak
long	-GEN	-STR
ad	-case	-enc

jyde
jy	-de
jy	-de
drink	-CVB.NEG
vb1	-adv

NEG.IMP.2SG

vb.mood.pers

koʃt.

koʃt

koʃt.
koʃt	-ø
koʃt	-ø
go	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

koʃt.
koʃt	-ø
koʃt	-ø
go	-CNG
vb1	-conn

koʃt.
koʃt	-ø
koʃt	-ø
go	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-17ː

— kat͡ɕe toleʃ gən, kajet, ok tol gən, korak tupeʃ ʃint͡ɕən kajet mo?

kat͡ɕe

bridegroom

kat͡ɕe

scissors

kat͡ɕe

rafter

toleʃ
toʎ	-eʃ
toʎ	-eʃ
tarred.roofing.paper	-LAT
no	-case

toleʃ
tol	-eʃ
tol	-eʃ
come	-3SG
vb1	-pers

gən,

gən

co/pa

kajet,
kaj	-et
kaj	-et
aftergrass	-2SG
no	-poss

kajet,
kaj	-et
kaje	-et
go	-2SG
vb2	-pers

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

tol
tol	-ø
tol	-ø
come	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

tol
tol	-ø
tol	-ø
come	-CNG
vb1	-conn

tol
tol	-ø
tol	-ø
come	-CVB
vb1	-adv

gən,

gən

co/pa

korak

crow

korak

blue

korak
kor	-a	-k
koro	-a	-ak
draw	-3SG	-STR
vb2	-pers	-enc

korak
kor	-ø	-ak
koro	-ø	-ak
draw	-CNG	-STR
vb2	-conn	-enc

tupeʃ
tup	-eʃ
tup	-eʃ
back	-LAT
no	-case

ʃint͡ɕən
ʃint͡ɕ	-ən	-ø
ʃint͡ɕ	-n	-ø
sit.down	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

ʃint͡ɕən
ʃint͡ɕ	-ən
ʃint͡ɕ	-n
sit.down	-CVB
vb1	-adv

kajet
kaj	-et
kaj	-et
aftergrass	-2SG
no	-poss

kajet
kaj	-et
kaje	-et
go	-2SG
vb2	-pers

mo?

what

ad/av/pa/pr

1-2-6-178

— βoʃtəleʃ t͡ɕat͡ɕi.

βoʃtəleʃ
βoʃtəl	-eʃ
βoʃtəl	-eʃ
laugh	-3SG
vb1	-pers

t͡ɕat͡ɕi.

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

1-2-6-179

ala-kuze leβentej kugəza dene mutlanaʃ t͡ɕat͡ɕilan kuʃtəlgən t͡ɕut͡ɕeʃ.

ala-kuze

somehow

av/pr

leβentej

Leventey

kugəza

old.man

dene

with

mutlanaʃ
mutlan	-aʃ
mutlane	-aʃ
talk	-INF
vb2	-inf

t͡ɕat͡ɕilan

Chachilan

kuʃtəlgən

easily

kuʃtəlgən
kuʃtəlgə	-n
kuʃtəlgo	-n
light	-GEN
ad/no	-case

t͡ɕut͡ɕeʃ.
t͡ɕut͡ɕ	-eʃ
t͡ɕut͡ɕ	-eʃ
seem	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-180

leβentej kugəza det͡ɕ t͡ɕat͡ɕi ok lyd, ʃke kot͡ɕaʒ det͡ɕat sajlan ʃotla.

leβentej

Leventey

kugəza

old.man

det͡ɕ

from

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

lyd,
lyd	-ø
lyd	-ø
be.afraid.of	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

lyd,
lyd	-ø
lyd	-ø
be.afraid.of	-CNG
vb1	-conn

lyd,
lyd	-ø
lyd	-ø
be.afraid.of	-CVB
vb1	-adv

ʃke

REFL

kot͡ɕaʒ
kot͡ɕa	-ʒ
kot͡ɕa	-ʒe
grandfather	-3SG
no	-poss

kot͡ɕaʒ
kot͡ɕ	-a	-ʒ
kot͡ɕo	-a	-ʒe
become.bitter	-3SG	-3SG
vb2	-pers	-poss

det͡ɕat
det͡ɕ	-at
det͡ɕ	-at
from	-and
po	-enc

sajlan
sajl	-an
sajle	-an
positive	-with
no	-deriv.ad

sajlan
saj	-lan
saj	-lan
good	-DAT
ad/av	-case

sajlan
saj	-la	-n
saj	-la	-n
good	-PL	-GEN
ad/av	-num	-case

ʃotla.
ʃot	-la
ʃot	-la
use	-COMP
no	-case

ʃotla.
ʃot	-la
ʃot	-la
use	-PL
no	-num

ʃotla.
ʃot	-la
ʃot	-la
use	-STR
no	-enc

ʃotla.
ʃotl	-a
ʃotlo	-a
count	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-181

— korak tupeʃ ogəl, tarantaseʃ ale rogozan tereʃ ʃint͡ɕən kajaʃ kyleʃ.

korak

crow

korak

blue

korak
kor	-a	-k
koro	-a	-ak
draw	-3SG	-STR
vb2	-pers	-enc

korak
kor	-ø	-ak
koro	-ø	-ak
draw	-CNG	-STR
vb2	-conn	-enc

tupeʃ
tup	-eʃ
tup	-eʃ
back	-LAT
no	-case

ogəl,
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

tarantaseʃ
tarantas	-eʃ
tarantas	-eʃ
springless.carriage	-LAT
no	-case

ale

aʎe

av/co/pa

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-CNG
vb2	-conn

rogozan

covered.with.a.bast.mat

rogozan
rogoza	-n
rogoza	-an
bast.mat	-with
no	-deriv.ad

rogozan
rogoza	-n
rogoza	-n
bast.mat	-GEN
no	-case

tereʃ
ter	-eʃ
ter	-eʃ
sled	-LAT
no	-case

ʃint͡ɕən
ʃint͡ɕ	-ən	-ø
ʃint͡ɕ	-n	-ø
sit.down	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

ʃint͡ɕən
ʃint͡ɕ	-ən
ʃint͡ɕ	-n
sit.down	-CVB
vb1	-adv

kajaʃ
kaj	-aʃ
kaje	-aʃ
go	-INF
vb2	-inf

kyleʃ.

kyleʃ

need

ad/no

kyleʃ.
kyl	-eʃ
kyl	-eʃ
be.necessary	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-182

təgaj saj ydərəm, samərək lijam gən, iktəlanat om pu əle, — leβentej kugəza sakarlan ʃint͡ɕam pyale.

təgaj

such

ad/av/no/pr

saj

good

ad/av

ydərəm,
ydər	-əm
ydər	-m
daughter	-ACC
no	-case

ydərəm,
ydər	-əm
ydər	-m
Virgo	-ACC
no	-case

samərək

young

ad/no

lijam
lij	-am
lij	-am
be	-1SG
vb1	-pers

gən,

gən

co/pa

iktəlanat
iktə	-lan	-at
ikte	-lan	-at
one	-DAT	-and
nm/pr	-case	-enc

iktəlanat
iktə	-la	-na	-t
ikte	-la	-na	-at
one	-COMP	-1PL	-and
nm/pr	-case	-poss	-enc

iktəlanat
iktə	-la	-na	-t
ikte	-la	-na	-at
one	-PL	-1PL	-and
nm/pr	-num	-poss	-enc

iktəlanat
iktə	-la	-n	-at
ikte	-la	-n	-at
one	-PL	-GEN	-and
nm/pr	-num	-case	-enc

om
o	-m
o	-m
NEG	-1SG
vb	-pers

ohm

wood

pu
pu	-ø
puo	-ø
give	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pu
pu	-ø
puo	-ø
blow	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pu
pu	-ø
puo	-ø
give	-CNG
vb2	-conn

pu
pu	-ø
puo	-ø
blow	-CNG
vb2	-conn

əle, —
əl	-ʲe
ul	-je
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

leβentej

Leventey

kugəza

old.man

sakarlan

Sakarlan

ʃint͡ɕam
ʃint͡ɕa	-m
ʃint͡ɕa	-m
eye	-ACC
no	-case

ʃint͡ɕam
ʃint͡ɕa	-m
ʃint͡ɕa	-em
eye	-1SG
no	-poss

ʃint͡ɕam
ʃint͡ɕ	-am
ʃint͡ɕ	-am
sit.down	-1SG
vb1	-pers

ʃint͡ɕam
ʃint͡ɕa	-m	-ø
ʃint͡ɕa	-em	-ø
eye	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

ʃint͡ɕam
ʃint͡ɕa	-m	-ø
ʃint͡ɕa	-em	-ø
eye	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

ʃint͡ɕam
ʃint͡ɕa	-m	-ø
ʃint͡ɕa	-em	-ø
eye	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

pyale.

*ː

***

1-2-6-183

t͡ɕat͡ɕi tidəm togdajəʃ, t͡ɕeβergen, tygø lektən kajəʃ.

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

tidəm
tidə	-m
tide	-m
this	-ACC
pr	-case

togdajəʃ,
togdajə	-ʃ	-ø
togdaje	-ʃ	-ø
guess	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

t͡ɕeβergen,
t͡ɕeβerg	-en	-ø
t͡ɕeβerge	-en	-ø
turn.red	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

t͡ɕeβergen,
t͡ɕeβerg	-en
t͡ɕeβerge	-en
turn.red	-CVB
vb2	-adv

tygø

outside

lektən
lekt	-ən	-ø
lekt	-n	-ø
go	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

lektən
lekt	-ən
lekt	-n
go	-CVB
vb1	-adv

kajəʃ.
kaj	-əʃ
kaj	-ʃ
aftergrass	-ILL
no	-case

kajəʃ.
kajə	-ʃ	-ø
kaje	-ʃ	-ø
go	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-184

kastene leβentej kugəza zemskij nat͡ɕaʎnik dek mijen toʎo.

kastene

in.the.evening

leβentej

Leventey

kugəza

old.man

zemskij

zemstvo

ad/no

nat͡ɕaʎnik

head

dek

mijen
mij	-en	-ø
mije	-en	-ø
come	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

mijen
mij	-en
mije	-en
come	-CVB
vb2	-adv

toʎo.
tol	-ʲo
tol	-je
come	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-185

tolmekəʒe, japuʃlan «maska» jomakəm koltəʃ:

tolmekəʒe,
tol	-mekə	-ʒe
tol	-meke	-ʒe
come	-CVB.PRI	-3SG
vb1	-adv	-poss

japuʃlan

Yapushlan

«maska»

maska

bear

jomakəm
jomak	-əm
jomak	-m
tale	-ACC
no	-case

koltəʃ:

koltəʃ

conductivity

koltəʃ:
koltə	-ʃ	-ø
kolto	-ʃ	-ø
send	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-186

«oʒno ik marij nurəm kuklen.

«oʒno

oʒno

once

av/po

one

ad/nm/pa/pr

marij

Mari

nurəm
nur	-əm
nur	-m
field	-ACC
no	-case

kuklen.
kukl	-en	-ø
kuklo	-en	-ø
uproot	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

kuklen.
kukl	-en
kuklo	-en
uproot	-CVB
vb2	-adv

1-2-6-187

kukləmaʃkəʒe maska lektən.

kukləmaʃkəʒe
kukləmaʃ	-kə	-ʒe
kukləmaʃ	-ʃke	-ʒe
uprooting	-ILL	-3SG
no	-case	-poss

kukləmaʃkəʒe
kuklə	-maʃ	-kə	-ʒe
kuklo	-maʃ	-ʃke	-ʒe
uproot	-NMLZ	-ILL	-3SG
vb2	-deriv.n	-case	-poss

maska

bear

lektən.
lekt	-ən	-ø
lekt	-n	-ø
go	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

lektən.
lekt	-ən
lekt	-n
go	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-18ː

— marij, mom əʃtet?

marij,

marij

Mari

mom

what

mom
mo	-m
mo	-m
what	-ACC
ad/av/pa/pr	-case

əʃtet?
əʃt	-et
əʃte	-et
do	-2SG
vb2	-pers

1-2-6-189

— maska jodeʃ.

maska

bear

jodeʃ.
jod	-eʃ
jod	-eʃ
iodine	-LAT
no	-case

jodeʃ.
jod	-eʃ
jod	-eʃ
ask	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-190

— nurəm kuklem, βara reβəm ydem.

nurəm
nur	-əm
nur	-m
field	-ACC
no	-case

kuklem,

kuklem

clearing

kuklem,
kukl	-em
kuklo	-em
uproot	-1SG
vb2	-pers

βara

then

av/pa

βara

pole

βara
βar	-a
βare	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

reβəm
reβə	-m
reβe	-m
turnip	-ACC
no	-case

ydem.
yd	-em
ydø	-em
sow	-1SG
vb2	-pers

1-2-6-191

reβe kot͡ɕkaʃ peʃ tamle.

reβe

turnip

kot͡ɕkaʃ
kot͡ɕk	-aʃ
kot͡ɕk	-aʃ
eat	-INF
vb1	-inf

peʃ

very

tamle.

tamle

tasty

tamle.
tamle	-ø
tamle	-ø
taste	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tamle.
tamle	-ø
tamle	-ø
taste	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-192

— məjəmat uʃo.

məjəmat
məjəm	-at
məjəm	-at
me	-and
pr	-enc

məjəmat
məj	-əm	-at
məj	-m	-at
1SG	-ACC	-and
pr	-case	-enc

uʃo.
uʃo	-ø
uʃo	-ø
join	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

uʃo.
uʃo	-ø
uʃo	-ø
order	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

uʃo.
uʃo	-ø
uʃo	-ø
join	-CNG
vb2	-conn

uʃo.
uʃo	-ø
uʃo	-ø
order	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-193

— tol.

tol.
tol	-ø
tol	-ø
come	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

tol.
tol	-ø
tol	-ø
come	-CNG
vb1	-conn

tol.
tol	-ø
tol	-ø
come	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-194

maska den marij nurəm kuklaʃ tyŋalət.

maska

bear

den

and

marij

Mari

nurəm
nur	-əm
nur	-m
field	-ACC
no	-case

kuklaʃ
kukl	-aʃ
kuklo	-aʃ
uproot	-INF
vb2	-inf

tyŋalət.
tyŋal	-ət
tyŋal	-ət
start	-3PL
vb1	-pers

1-2-6-195

marij omarta jər toβar dene iziʃ pet͡ɕka da maskalan kalasa:

marij

Mari

omarta

stump

jər

around

ad/av/no/po

toβar

dene

with

iziʃ

a.bit

iziʃ
izi	-ʃ
izi	-ʃ
small	-ILL
ad/no	-case

pet͡ɕka
pet͡ɕk	-a
pet͡ɕke	-a
cut.down	-3SG
vb2	-pers

and

yes

maskalan
maska	-lan
maska	-lan
bear	-DAT
no	-case

maskalan
maska	-la	-n
maska	-la	-n
bear	-PL	-GEN
no	-num	-case

kalasa:
kalas	-a
kalase	-a
say	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-196

— luk!

luk!

luk

corner

luk!

luk

luk!

luk

luk!
luk	-ø
lukt	-ø
lead.out	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

luk!
luk	-ø
lukt	-ø
lead.out	-CNG
vb1	-conn

luk!
luk	-ø
lukt	-ø
lead.out	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-197

— t͡ɕøt͡ɕas!

t͡ɕøt͡ɕas!

t͡ɕøt͡ɕas

Chöchas

1-2-6-198

— maneʃ maskat.

maneʃ

it.is.said

maneʃ
man	-eʃ
man	-eʃ
say	-3SG
vb1	-pers

maskat.
maska	-t
maska	-et
bear	-2SG
no	-poss

maskat.
maska	-t
maska	-at
bear	-and
no	-enc

maskat.
mask	-at
maske	-at
mask	-and
no	-enc

1-2-6-19ː

maska omartam katkalen lukteʃ.

maska

bear

omartam
omarta	-m
omarta	-m
stump	-ACC
no	-case

omartam
omarta	-m
omarta	-em
stump	-1SG
no	-poss

omartam
omarta	-m	-ø
omarta	-em	-ø
stump	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

omartam
omarta	-m	-ø
omarta	-em	-ø
stump	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

omartam
omarta	-m	-ø
omarta	-em	-ø
stump	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

katkalen
katkal	-en	-ø
katkale	-en	-ø
break	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

katkalen
katkal	-en
katkale	-en
break	-CVB
vb2	-adv

lukteʃ.
lukt	-eʃ
lukt	-eʃ
lead.out	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-20ː

marij təgəde orgaʒəm numaleʃ, maska ʃoldra kaʃkam køsmərta.

marij

Mari

təgəde

fine

ad/no

orgaʒəm
orgaʒ	-əm
orgaʒ	-m
bundle.of.twigs	-ACC
no	-case

numaleʃ,
numal	-eʃ
numal	-eʃ
carry	-3SG
vb1	-pers

maska

bear

ʃoldra

*ː

***

kaʃkam
kaʃka	-m
kaʃka	-m
block	-ACC
no	-case

kaʃkam
kaʃka	-m
kaʃka	-m
swift	-ACC
ad	-case

kaʃkam
kaʃka	-m
kaʃka	-em
block	-1SG
no	-poss

kaʃkam
kaʃka	-m
kaʃka	-em
swift	-1SG
ad	-poss

kaʃkam
kaʃka	-m	-ø
kaʃka	-em	-ø
block	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

kaʃkam
kaʃka	-m	-ø
kaʃka	-em	-ø
swift	-TRANS	-IMP.2SG
ad	-deriv.v	-mood.pers

kaʃkam
kaʃka	-m	-ø
kaʃka	-em	-ø
block	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

kaʃkam
kaʃka	-m	-ø
kaʃka	-em	-ø
swift	-TRANS	-CNG
ad	-deriv.v	-conn

kaʃkam
kaʃka	-m	-ø
kaʃka	-em	-ø
block	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

kaʃkam
kaʃka	-m	-ø
kaʃka	-em	-ø
swift	-TRANS	-CVB
ad	-deriv.v	-adv

køsmərta.

*ː

***

1-2-6-201

təge tolaʃen-tolaʃen kuklat, βara reβəm ydat.

təge

av/pa/pr

tolaʃen-tolaʃen

with.difficulty

kuklat,
kukl	-at
kuklo	-at
uproot	-3PL
vb2	-pers

kuklat,
kukl	-a	-t
kuklo	-a	-at
uproot	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

kuklat,
kukl	-ø	-at
kuklo	-ø	-at
uproot	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

βara

then

av/pa

βara

pole

βara
βar	-a
βare	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

reβəm
reβə	-m
reβe	-m
turnip	-ACC
no	-case

ydat.
yd	-at
ydø	-at
sow	-3PL
vb2	-pers

ydat.
yd	-a	-t
ydø	-a	-at
sow	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

ydat.
yd	-ø	-at
ydø	-ø	-at
sow	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

1-2-6-202

reβe peʃ motor ʃot͡ɕeʃ.

reβe

turnip

peʃ

very

motor

beautiful

ad/av/no

motor

ʃot͡ɕeʃ.
ʃot͡ɕ	-eʃ
ʃot͡ɕ	-eʃ
X	-LAT
ad	-case

ʃot͡ɕeʃ.
ʃot͡ɕ	-eʃ
ʃot͡ɕ	-eʃ
be.born	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-203

reβəm luktaʃ tyŋalət.

reβəm
reβə	-m
reβe	-m
turnip	-ACC
no	-case

luktaʃ
lukt	-aʃ
lukt	-aʃ
lead.out	-INF
vb1	-inf

tyŋalət.
tyŋal	-ət
tyŋal	-ət
start	-3PL
vb1	-pers

1-2-6-204

marij maskalan ojla:

marij

Mari

maskalan
maska	-lan
maska	-lan
bear	-DAT
no	-case

maskalan
maska	-la	-n
maska	-la	-n
bear	-PL	-GEN
no	-num	-case

ojla:
oj	-la
oj	-la
opinion	-COMP
no	-case

ojla:
oj	-la
oj	-la
opinion	-PL
no	-num

ojla:
oj	-la
oj	-la
opinion	-STR
no	-enc

ojla:
oj	-la
oj	-la
oh	-STR
in	-enc

ojla:
ojl	-a
ojlo	-a
talk	-3SG
vb2	-pers

ojla:
oj	-ø	-la
ojo	-ø	-la
fast	-CNG	-STR
vb2	-conn	-enc

ojla:
oj	-ø	-la
ojo	-ø	-la
fear	-CNG	-STR
vb2	-conn	-enc

1-2-6-205

— təj mom nalat: βujʒəm ale βoʒʃəm?

təj

2SG

mom

what

mom
mo	-m
mo	-m
what	-ACC
ad/av/pa/pr	-case

nalat:
nal	-at
nal	-at
take	-2SG
vb1	-pers

nalat:
nal	-ø	-at
nal	-ø	-at
take	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

nalat:
nal	-ø	-at
nal	-ø	-at
take	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

βujʒəm
βuj	-ʒə	-m
βuj	-ʒe	-m
head	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

ale

aʎe

av/co/pa

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-CNG
vb2	-conn

βoʒʃəm?
βoʒ	-ʃə	-m
βoʒ	-ʒe	-m
root	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

1-2-6-206

marij βujəm poga manməm maska ala-kuʃet͡ɕ oʒno kolən ulmaʃ.

marij

Mari

βujəm
βuj	-əm
βuj	-m
head	-ACC
no	-case

poga
pog	-a
pogo	-a
gather	-3SG
vb2	-pers

manməm
man	-mə	-m
man	-me	-m
say	-PTCP.PASS	-ACC
vb1	-ad	-case

maska

bear

ala-kuʃet͡ɕ

from.somewhere

av/pr

oʒno

once

av/po

kolən
kol	-ən
kol	-n
fish	-GEN
no	-case

kolən
kol	-ən
kol	-n
Pisces	-GEN
no	-case

kolən
kolə	-n
kolo	-n
twenty	-GEN
nm	-case

kolən
kol	-ən	-ø
kol	-n	-ø
hear	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

kolən
kol	-ən
kol	-n
hear	-CVB
vb1	-adv

ulmaʃ.

ulmaʃ

being

no/pa/vb

ulmaʃ.
ul	-maʃ
ul	-maʃ
be	-NMLZ
vb1	-deriv.n

1-2-6-207

— məj βujʒəm nalam, — maneʃ maska.

məj

1SG

βujʒəm
βuj	-ʒə	-m
βuj	-ʒe	-m
head	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

nalam, —
nal	-am
nal	-am
take	-1SG
vb1	-pers

maneʃ

it.is.said

maneʃ
man	-eʃ
man	-eʃ
say	-3SG
vb1	-pers

maska.

maska

bear

1-2-6-208

— jøra, — maneʃ marij.

jøra, —

jøra

good

jøra, —
jør	-a
jørø	-a
roll	-3SG
vb2	-pers

jøra, —
jør	-a
jørø	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

jøra, —
jør	-a
jørø	-a
go.out	-3SG
vb2	-pers

jøra, —
jør	-a
jørø	-a
be.satisfying	-3SG
vb2	-pers

maneʃ

it.is.said

maneʃ
man	-eʃ
man	-eʃ
say	-3SG
vb1	-pers

marij.

marij

Mari

1-2-6-209

marij reβəʒəm naleʃ, maska reβe ʃudəʒəm βəneməʃkəʒe numaleʃ.

marij

Mari

reβəʒəm
reβə	-ʒə	-m
reβe	-ʒe	-m
turnip	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

naleʃ,
naʎ	-eʃ
naʎe	-eʃ
soft.red.clay	-LAT
no	-case

naleʃ,
nal	-eʃ
nal	-eʃ
take	-3SG
vb1	-pers

maska

bear

reβe

turnip

ʃudəʒəm
ʃudə	-ʒə	-m
ʃudo	-ʒe	-m
grass	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

βəneməʃkəʒe
βəɲem	-əʃkə	-ʒe
βəɲem	-ʃke	-ʒe
pit	-ILL	-3SG
no	-case	-poss

numaleʃ.
numal	-eʃ
numal	-eʃ
carry	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-210

marij tele mut͡ɕko reβəm kot͡ɕkeʃ, maskan reβe ʃudəʒo ʃəʒəmak ʃyjən pəta.

marij

Mari

tele

winter

mut͡ɕko

completely

av/po

reβəm
reβə	-m
reβe	-m
turnip	-ACC
no	-case

kot͡ɕkeʃ,
kot͡ɕk	-eʃ
kot͡ɕk	-eʃ
eat	-3SG
vb1	-pers

maskan
maska	-n
maska	-an
bear	-with
no	-deriv.ad

maskan
mask	-an
maske	-an
mask	-with
no	-deriv.ad

maskan
maska	-n
maska	-n
bear	-GEN
no	-case

reβe

turnip

ʃudəʒo
ʃudə	-ʒo
ʃudo	-ʒe
grass	-3SG
no	-poss

ʃəʒəmak
ʃəʒəm	-ak
ʃəʒəm	-ak
in.autumn	-STR
av	-enc

ʃəʒəmak
ʃəʒə	-m	-ak
ʃəʒe	-m	-ak
autumn	-ACC	-STR
no	-case	-enc

ʃəʒəmak
ʃəʒə	-m	-ak
ʃəʒe	-me	-ak
drizzle	-PTCP.PASS	-STR
vb2	-ad	-enc

ʃyjən
ʃyj	-ən
ʃyj	-n
neck	-GEN
no	-case

ʃyjən
ʃyj	-ən
ʃyj	-n
piece.of.coal	-GEN
no	-case

ʃyjən
ʃyj	-ən
ʃyj	-n
pus	-GEN
no	-case

ʃyjən
ʃyj	-ən	-ø
ʃyj	-n	-ø
rot	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

ʃyjən
ʃyj	-ən
ʃyj	-n
rot	-CVB
vb1	-adv

pəta.
pət	-a
pəte	-a
end	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-21ː

ves ʃoʃo ʃueʃ.

ves

βes

different

ad/pr

ʃoʃo

spring

ʃueʃ.
ʃue	-ʃ
ʃue	-ʃ
thin	-ILL
ad	-case

ʃueʃ.
ʃue	-ʃ
ʃue	-ʃ
anthill	-ILL
no	-case

ʃueʃ.
ʃue	-ʃ
ʃue	-eʃ
thin	-LAT
ad	-case

ʃueʃ.
ʃue	-ʃ
ʃue	-eʃ
anthill	-LAT
no	-case

ʃueʃ.
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
bran	-LAT
no	-case

ʃueʃ.
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
bristle	-LAT
no	-case

ʃueʃ.
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
eye	-LAT
no	-case

ʃueʃ.
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
spring.water	-LAT
no	-case

ʃueʃ.
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
reach	-3SG
vb1	-pers

ʃueʃ.
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
ferment	-3SG
vb1	-pers

ʃueʃ.
ʃu	-eʃ
ʃu	-eʃ
whittle	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-212

marij adak nurəm kuklaʃ tyŋaleʃ.

marij

Mari

adak

again

nurəm
nur	-əm
nur	-m
field	-ACC
no	-case

kuklaʃ
kukl	-aʃ
kuklo	-aʃ
uproot	-INF
vb2	-inf

tyŋaleʃ.
tyŋal	-eʃ
tyŋal	-eʃ
start	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-213

maskat, βənem gət͡ɕ lektən, kukləmaʃke mija.

maskat,
maska	-t
maska	-et
bear	-2SG
no	-poss

maskat,
maska	-t
maska	-at
bear	-and
no	-enc

maskat,
mask	-at
maske	-at
mask	-and
no	-enc

βənem

βəɲem

pit

gət͡ɕ

from

lektən,
lekt	-ən	-ø
lekt	-n	-ø
go	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

lektən,
lekt	-ən
lekt	-n
go	-CVB
vb1	-adv

kukləmaʃke
kukləmaʃ	-ke
kukləmaʃ	-ʃke
uprooting	-ILL
no	-case

kukləmaʃke
kuklə	-maʃ	-ke
kuklo	-maʃ	-ʃke
uproot	-NMLZ	-ILL
vb2	-deriv.n	-case

mija.
mij	-a
mije	-a
come	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-214

— təj məjəm ondaləʃət͡ɕ.

təj

2SG

məjəm

məjəm
məj	-əm
məj	-m
1SG	-ACC
pr	-case

ondaləʃət͡ɕ.
ondalə	-ʃ	-ət͡ɕ
ondale	-ʃ	-ət͡ɕ
deceive	-PST1	-2SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-215

ənde məj təjəm ʃkendəm kot͡ɕkam, — maneʃ maska.

ənde

now

av/pa

məj

1SG

təjəm

you

təjəm
təj	-əm
təj	-m
2SG	-ACC
pr	-case

ʃkendəm
ʃken	-d	-əm
ʃke	-d	-m
REFL	-2SG	-ACC
pr	-poss	-case

kot͡ɕkam, —
kot͡ɕk	-am
kot͡ɕk	-am
eat	-1SG
vb1	-pers

maneʃ

it.is.said

maneʃ
man	-eʃ
man	-eʃ
say	-3SG
vb1	-pers

maska.

maska

bear

1-2-6-216

— məjəm kot͡ɕkaʃ təj ale ʃuat, ajda adak kuklena, βara təj βoʒʃəm nalat, məj βujʒəm nalam, — maneʃ marij.

məjəm

məjəm
məj	-əm
məj	-m
1SG	-ACC
pr	-case

kot͡ɕkaʃ
kot͡ɕk	-aʃ
kot͡ɕk	-aʃ
eat	-INF
vb1	-inf

təj

2SG

ale

aʎe

av/co/pa

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-CNG
vb2	-conn

ʃuat,
ʃu	-at
ʃu	-at
bran	-and
no	-enc

ʃuat,
ʃu	-at
ʃu	-at
bristle	-and
no	-enc

ʃuat,
ʃu	-at
ʃu	-at
eye	-and
no	-enc

ʃuat,
ʃu	-at
ʃu	-at
spring.water	-and
no	-enc

ʃuat,
ʃu	-at
ʃu	-at
reach	-2SG
vb1	-pers

ʃuat,
ʃu	-at
ʃu	-at
ferment	-2SG
vb1	-pers

ʃuat,
ʃu	-at
ʃu	-at
whittle	-2SG
vb1	-pers

ʃuat,
ʃu	-at
ʃuo	-at
throw	-3PL
vb2	-pers

ʃuat,
ʃu	-a	-t
ʃuo	-a	-at
throw	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

ʃuat,
ʃu	-ø	-at
ʃu	-ø	-at
reach	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

ʃuat,
ʃu	-ø	-at
ʃu	-ø	-at
ferment	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

ʃuat,
ʃu	-ø	-at
ʃu	-ø	-at
whittle	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

ʃuat,
ʃu	-ø	-at
ʃuo	-ø	-at
throw	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

ʃuat,
ʃu	-ø	-at
ʃu	-ø	-at
reach	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

ʃuat,
ʃu	-ø	-at
ʃu	-ø	-at
ferment	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

ʃuat,
ʃu	-ø	-at
ʃu	-ø	-at
whittle	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

ʃuat,
ʃu	-	-at
ʃu	-je	-at
reach	-PST1.3SG	-and
vb1	-tense.pers	-enc

ʃuat,
ʃu	-	-at
ʃu	-je	-at
ferment	-PST1.3SG	-and
vb1	-tense.pers	-enc

ʃuat,
ʃu	-	-at
ʃu	-je	-at
whittle	-PST1.3SG	-and
vb1	-tense.pers	-enc

ajda

let's.go

adak

again

kuklena,
kukl	-ena
kuklo	-ena
uproot	-1PL
vb2	-pers

βara

then

av/pa

βara

pole

βara
βar	-a
βare	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

təj

2SG

βoʒʃəm
βoʒ	-ʃə	-m
βoʒ	-ʒe	-m
root	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

nalat,
nal	-at
nal	-at
take	-2SG
vb1	-pers

nalat,
nal	-ø	-at
nal	-ø	-at
take	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

nalat,
nal	-ø	-at
nal	-ø	-at
take	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

məj

1SG

βujʒəm
βuj	-ʒə	-m
βuj	-ʒe	-m
head	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

nalam, —
nal	-am
nal	-am
take	-1SG
vb1	-pers

maneʃ

it.is.said

maneʃ
man	-eʃ
man	-eʃ
say	-3SG
vb1	-pers

marij.

marij

Mari

1-2-6-217

maska kelʃa.

maska

bear

kelʃa.
kelʃ	-a
kelʃe	-a
appeal.to	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-218

nurəm kuklat, ʃoʒəm ydat.

nurəm
nur	-əm
nur	-m
field	-ACC
no	-case

kuklat,
kukl	-at
kuklo	-at
uproot	-3PL
vb2	-pers

kuklat,
kukl	-a	-t
kuklo	-a	-at
uproot	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

kuklat,
kukl	-ø	-at
kuklo	-ø	-at
uproot	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

ʃoʒəm
ʃoʒ	-əm
ʃoʒ	-m
barley	-ACC
no	-case

ʃoʒəm
ʃoʒ	-əm
ʃoʒ	-m
X	-ACC
no	-case

ydat.
yd	-at
ydø	-at
sow	-3PL
vb2	-pers

ydat.
yd	-a	-t
ydø	-a	-at
sow	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

ydat.
yd	-ø	-at
ydø	-ø	-at
sow	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

1-2-6-219

ʃoʒ peʃ motor ʃot͡ɕən.

ʃoʒ

barley

ʃoʒ

peʃ

very

motor

beautiful

ad/av/no

motor

ʃot͡ɕən.

ʃot͡ɕən

from.one's.birth

ʃot͡ɕən.
ʃot͡ɕ	-ən
ʃot͡ɕ	-n
X	-GEN
ad	-case

ʃot͡ɕən.
ʃot͡ɕ	-ən	-ø
ʃot͡ɕ	-n	-ø
be.born	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

ʃot͡ɕən.
ʃot͡ɕ	-ən
ʃot͡ɕ	-n
be.born	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-2ː0

tyredaʃ ʒap ʃuən.

tyredaʃ
tyred	-aʃ
tyred	-aʃ
cut	-INF
vb1	-inf

ʒap

time

ʃuən.

ʃuən

no.matter

ʃuən.
ʃu	-ən
ʃu	-n
bran	-GEN
no	-case

ʃuən.
ʃu	-ən
ʃu	-n
bristle	-GEN
no	-case

ʃuən.
ʃu	-ən
ʃu	-n
eye	-GEN
no	-case

ʃuən.
ʃu	-ən
ʃu	-n
spring.water	-GEN
no	-case

ʃuən.
ʃu	-ən	-ø
ʃu	-n	-ø
reach	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

ʃuən.
ʃu	-ən	-ø
ʃu	-n	-ø
ferment	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

ʃuən.
ʃu	-ən	-ø
ʃu	-n	-ø
whittle	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

ʃuən.
ʃu	-ən
ʃu	-n
reach	-CVB
vb1	-adv

ʃuən.
ʃu	-ən
ʃu	-n
ferment	-CVB
vb1	-adv

ʃuən.
ʃu	-ən
ʃu	-n
whittle	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-2ː1

— ənde mom nalat?

ənde

now

av/pa

mom

what

mom
mo	-m
mo	-m
what	-ACC
ad/av/pa/pr	-case

nalat?
nal	-at
nal	-at
take	-2SG
vb1	-pers

nalat?
nal	-ø	-at
nal	-ø	-at
take	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

nalat?
nal	-ø	-at
nal	-ø	-at
take	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

1-2-6-2ː

— maneʃ marij.

maneʃ

it.is.said

maneʃ
man	-eʃ
man	-eʃ
say	-3SG
vb1	-pers

marij.

marij

Mari

1-2-6-2ː3

— ojləməna semən əʃtena, ənde məj βoʒʃəm nalam, a təj βujʒəm nal, — maneʃ maska.

ojləməna
ojləmə	-na
ojləmo	-na
speech	-1PL
ad	-poss

ojləməna
ojlə	-mə	-na
ojlo	-me	-na
talk	-PTCP.PASS	-1PL
vb2	-ad	-poss

semən

semən
sem	-ən
sem	-n
melody	-GEN
no	-case

semən
sem	-ən
sem	-n
sense	-GEN
no	-case

əʃtena,
əʃt	-ena
əʃte	-ena
do	-1PL
vb2	-pers

ənde

now

av/pa

məj

1SG

βoʒʃəm
βoʒ	-ʃə	-m
βoʒ	-ʒe	-m
root	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

nalam,
nal	-am
nal	-am
take	-1SG
vb1	-pers

and

təj

2SG

βujʒəm
βuj	-ʒə	-m
βuj	-ʒe	-m
head	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

nal, —
nal	-ø
nal	-ø
take	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

nal, —
nal	-ø
nal	-ø
take	-CNG
vb1	-conn

nal, —
nal	-ø
nal	-ø
take	-CVB
vb1	-adv

maneʃ

it.is.said

maneʃ
man	-eʃ
man	-eʃ
say	-3SG
vb1	-pers

maska.

maska

bear

1-2-6-2ː4

marij ʃoʒən part͡ɕaʒəm tyred naleʃ, maska βəneməʃkəʒe otələm numal opta.

marij

Mari

ʃoʒən
ʃoʒ	-ən
ʃoʒ	-n
barley	-GEN
no	-case

ʃoʒən
ʃoʒ	-ən
ʃoʒ	-n
X	-GEN
no	-case

part͡ɕaʒəm
part͡ɕa	-ʒə	-m
part͡ɕa	-ʒe	-m
twig	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

part͡ɕaʒəm
part͡ɕa	-ʒə	-m
part͡ɕa	-ʒe	-m
brocade	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

tyred
tyred	-ø
tyred	-ø
cut	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

tyred
tyred	-ø
tyred	-ø
cut	-CNG
vb1	-conn

tyred
tyred	-ø
tyred	-ø
cut	-CVB
vb1	-adv

naleʃ,
naʎ	-eʃ
naʎe	-eʃ
soft.red.clay	-LAT
no	-case

naleʃ,
nal	-eʃ
nal	-eʃ
take	-3SG
vb1	-pers

maska

bear

βəneməʃkəʒe
βəɲem	-əʃkə	-ʒe
βəɲem	-ʃke	-ʒe
pit	-ILL	-3SG
no	-case	-poss

otələm
otəl	-əm
otəl	-m
stubble	-ACC
no	-case

numal
numal	-ø
numal	-ø
carry	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

numal
numal	-ø
numal	-ø
carry	-CNG
vb1	-conn

numal
numal	-ø
numal	-ø
carry	-CVB
vb1	-adv

opta.
opt	-a
opto	-a
put	-3SG
vb2	-pers

opta.
opt	-a
opto	-a
bark	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-2ː5

marij tele got͡ɕ ʃoʒ kindəm kot͡ɕkeʃ.

marij

Mari

tele

winter

got͡ɕ

over

ʃoʒ

barley

ʃoʒ

kindəm
kində	-m
kinde	-m
bread	-ACC
no	-case

kot͡ɕkeʃ.
kot͡ɕk	-eʃ
kot͡ɕk	-eʃ
eat	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-2ː6

maskan βəneməʃtəʒe otəl pəknen pəta.

maskan
maska	-n
maska	-an
bear	-with
no	-deriv.ad

maskan
mask	-an
maske	-an
mask	-with
no	-deriv.ad

maskan
maska	-n
maska	-n
bear	-GEN
no	-case

βəneməʃtəʒe
βəɲem	-əʃtə	-ʒe
βəɲem	-ʃte	-ʒe
pit	-INE	-3SG
no	-case	-poss

otəl
o	-t	-əl	-ø
o	-t	-ul	-ø
NEG	-2SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

otəl

stubble

pəknen

*ː

***

pəta.
pət	-a
pəte	-a
end	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-2ː7

tele erta.

tele

winter

erta.
ert	-a
erte	-a
pass	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-2ː8

ʃoʃo toleʃ.

ʃoʃo

spring

toleʃ.
toʎ	-eʃ
toʎ	-eʃ
tarred.roofing.paper	-LAT
no	-case

toleʃ.
tol	-eʃ
tol	-eʃ
come	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-2ː9

marij adak nurəm kuklaʃ tyŋaleʃ.

marij

Mari

adak

again

nurəm
nur	-əm
nur	-m
field	-ACC
no	-case

kuklaʃ
kukl	-aʃ
kuklo	-aʃ
uproot	-INF
vb2	-inf

tyŋaleʃ.
tyŋal	-eʃ
tyŋal	-eʃ
start	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-230

maska βənem gət͡ɕʃe lekteʃ, marijən kukləmaʃkəʒe mija:

maska

bear

βənem

βəɲem

pit

gət͡ɕʃe
gət͡ɕ	-ʃe
gət͡ɕ	-ʒe
from	-3SG
po	-poss

lekteʃ,
lekt	-eʃ
lekt	-eʃ
go	-3SG
vb1	-pers

marijən
marij	-ən
marij	-n
Mari	-GEN
no	-case

kukləmaʃkəʒe
kukləmaʃ	-kə	-ʒe
kukləmaʃ	-ʃke	-ʒe
uprooting	-ILL	-3SG
no	-case	-poss

kukləmaʃkəʒe
kuklə	-maʃ	-kə	-ʒe
kuklo	-maʃ	-ʃke	-ʒe
uproot	-NMLZ	-ILL	-3SG
vb2	-deriv.n	-case	-poss

mija:
mij	-a
mije	-a
come	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-231

— təj adak məjəm ondaləʃət͡ɕ.

təj

2SG

adak

again

məjəm

məjəm
məj	-əm
məj	-m
1SG	-ACC
pr	-case

ondaləʃət͡ɕ.
ondalə	-ʃ	-ət͡ɕ
ondale	-ʃ	-ət͡ɕ
deceive	-PST1	-2SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-232

əndəʒe təjəm kot͡ɕkamak.

əndəʒe
əndə	-ʒe
ənde	-ʒe
now	-3SG
av/pa	-poss

təjəm

you

təjəm
təj	-əm
təj	-m
2SG	-ACC
pr	-case

kot͡ɕkamak.
kot͡ɕk	-am	-ak
kot͡ɕk	-am	-ak
eat	-1SG	-STR
vb1	-pers	-enc

1-2-6-23ː

— kot͡ɕkat gən, kot͡ɕkat ogəla, — maneʃ marij, — məjən kudəʃtem imnem den orβam aram kodeʃ, tudəmat təlanet konden puem.

kot͡ɕkat
kot͡ɕk	-at
kot͡ɕk	-at
eat	-2SG
vb1	-pers

kot͡ɕkat
kot͡ɕk	-	-at
kot͡ɕk	-je	-at
eat	-PST1.3SG	-and
vb1	-tense.pers	-enc

gən,

gən

co/pa

kot͡ɕkat
kot͡ɕk	-at
kot͡ɕk	-at
eat	-2SG
vb1	-pers

kot͡ɕkat
kot͡ɕk	-	-at
kot͡ɕk	-je	-at
eat	-PST1.3SG	-and
vb1	-tense.pers	-enc

ogəla, —

ogəla

it's.just.as.well

maneʃ

it.is.said

maneʃ
man	-eʃ
man	-eʃ
say	-3SG
vb1	-pers

marij, —

marij

Mari

məjən

məjən
məj	-ən
məj	-n
1SG	-GEN
pr	-case

kudəʃtem
kud	-əʃt	-em
kud	-ʃte	-em
six	-INE	-1SG
nm	-case	-poss

kudəʃtem
kudə	-ʃt	-em
kudo	-ʃte	-em
which	-INE	-1SG
pr	-case	-poss

kudəʃtem
kudə	-ʃt	-em
kudo	-ʃte	-em
house	-INE	-1SG
no	-case	-poss

kudəʃtem
kudə	-ʃt	-em
kudo	-ʃte	-em
placenta	-INE	-1SG
no	-case	-poss

imnem
imɲ	-em
imɲe	-em
horse	-1SG
no	-poss

imnem
imɲ	-em	-ø
imɲe	-em	-ø
horse	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

imnem
imɲ	-em	-ø
imɲe	-em	-ø
horse	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

imnem
imɲ	-em	-ø
imɲe	-em	-ø
horse	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

den

and

orβam
orβa	-m
orβa	-m
cart	-ACC
no	-case

orβam
orβa	-m
orβa	-em
cart	-1SG
no	-poss

orβam
orβa	-m	-ø
orβa	-em	-ø
cart	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

orβam
orβa	-m	-ø
orβa	-em	-ø
cart	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

orβam
orβa	-m	-ø
orβa	-em	-ø
cart	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

aram

in.vain

ad/av

aram
ara	-m
ara	-m
body	-ACC
no	-case

aram
ara	-m
ara	-em
body	-1SG
no	-poss

aram
ara	-m	-ø
ara	-em	-ø
body	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

aram
ara	-m	-ø
ara	-em	-ø
body	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

aram
ara	-m	-ø
ara	-em	-ø
body	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

kodeʃ,
kod	-eʃ
kod	-eʃ
code	-LAT
no	-case

kodeʃ,
kod	-eʃ
kod	-eʃ
stay	-3SG
vb1	-pers

tudəmat
tudəm	-at
tudəm	-at
him/her	-and
pr	-enc

tudəmat
tudo	-m	-at
tudo	-m	-at
3SG	-ACC	-and
pr	-case	-enc

tudəmat
tu	-dəm	-at
tu	-dəme	-at
that	-without	-and
pr	-deriv.ad	-enc

tudəmat
tu	-dəm	-at
tu	-dəme	-at
gland	-without	-and
no	-deriv.ad	-enc

tudəmat
tu	-dəm	-at
tu	-dəme	-at
banner	-without	-and
no	-deriv.ad	-enc

təlanet
tə	-lan	-et
təj	-lan	-et
2SG	-DAT	-2SG
pr	-case	-poss

təlanet
təlan	-et
təlan	-et
wish	-2SG
no	-poss

təlanet
təlan	-et
təlane	-et
wish	-2SG
vb2	-pers

təlanet
təl	-an	-et
təl	-an	-et
rear	-with	-2SG
no	-deriv.ad	-poss

konden
kond	-en	-ø
kondo	-en	-ø
bring	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

konden
kond	-en
kondo	-en
bring	-CVB
vb2	-adv

puem.

puem

bagpipe.mouthpiece

puem.
pu	-em
pu	-em
wood	-1SG
no	-poss

puem.
pu}	-em
puo	-em
give	-1SG
vb2	-pers

puem.
pu}	-em
puo	-em
blow	-1SG
vb2	-pers

puem.
pu	-em	-ø
pu	-em	-ø
wood	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

puem.
pu	-em	-ø
pu	-em	-ø
wood	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

puem.
pu	-em	-ø
pu	-em	-ø
wood	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

1-2-6-234

erla marte kolto.

erla

tomorrow

ad/av/no

erla
er	-la
er	-la
morning	-COMP
ad/av/no	-case

erla
er	-la
er	-la
morning	-PL
ad/av/no	-num

erla
er	-la
er	-la
morning	-STR
ad/av/no	-enc

marte

up.to

kolto.
kolto	-ø
kolto	-ø
send	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

kolto.
kolto	-ø
kolto	-ø
send	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-235

— jøra, — maneʃ maska.

jøra, —

jøra

good

jøra, —
jør	-a
jørø	-a
roll	-3SG
vb2	-pers

jøra, —
jør	-a
jørø	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

jøra, —
jør	-a
jørø	-a
go.out	-3SG
vb2	-pers

jøra, —
jør	-a
jørø	-a
be.satisfying	-3SG
vb2	-pers

maneʃ

it.is.said

maneʃ
man	-eʃ
man	-eʃ
say	-3SG
vb1	-pers

maska.

maska

bear

1-2-6-236

— erla ot kondo gən, kudəʃketak mijen kot͡ɕkam.

erla

tomorrow

ad/av/no

erla
er	-la
er	-la
morning	-COMP
ad/av/no	-case

erla
er	-la
er	-la
morning	-PL
ad/av/no	-num

erla
er	-la
er	-la
morning	-STR
ad/av/no	-enc

ot
o	-t
o	-t
NEG	-2SG
vb	-pers

kondo
kondo	-ø
kondo	-ø
bring	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

kondo
kondo	-ø
kondo	-ø
bring	-CNG
vb2	-conn

gən,

gən

co/pa

kudəʃketak
kud	-əʃk	-et	-ak
kud	-ʃke	-et	-ak
six	-ILL	-2SG	-STR
nm	-case	-poss	-enc

kudəʃketak
kudə	-ʃk	-et	-ak
kudo	-ʃke	-et	-ak
which	-ILL	-2SG	-STR
pr	-case	-poss	-enc

kudəʃketak
kudə	-ʃk	-et	-ak
kudo	-ʃke	-et	-ak
house	-ILL	-2SG	-STR
no	-case	-poss	-enc

kudəʃketak
kudə	-ʃk	-et	-ak
kudo	-ʃke	-et	-ak
placenta	-ILL	-2SG	-STR
no	-case	-poss	-enc

mijen
mij	-en	-ø
mije	-en	-ø
come	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

mijen
mij	-en
mije	-en
come	-CVB
vb2	-adv

kot͡ɕkam.
kot͡ɕk	-am
kot͡ɕk	-am
eat	-1SG
vb1	-pers

1-2-6-237

marij møŋgəʒø peʃ ojgəren kaja.

marij

Mari

møŋgəʒø
møŋgə	-ʒø
møŋgø	-ʒe
home	-3SG
av/no/po	-poss

peʃ

very

ojgəren
ojgər	-en	-ø
ojgəro	-en	-ø
grieve	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ojgəren
ojgər	-en
ojgəro	-en
grieve	-CVB
vb2	-adv

kaja.
kaj	-a
kaje	-a
go	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-238

korneʃ rəβəʒəm βaʃlijeʃ.

korneʃ
korn	-eʃ
korno	-eʃ
road	-LAT
no	-case

rəβəʒəm
rəβəʒ	-əm
rəβəʒ	-m
fox	-ACC
no	-case

βaʃlijeʃ.
βaʃlij	-eʃ
βaʃlij	-eʃ
meet	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-239

— molan təge ojgəren oʃkəlat, marij?

molan

for.what

av/pr

molan
mol	-an
molo	-an
other	-with
no/pr	-deriv.ad

molan
mo	-lan
mo	-lan
what	-DAT
ad/av/pa/pr	-case

molan
mo	-la	-n
mo	-la	-n
what	-PL	-GEN
ad/av/pa/pr	-num	-case

təge

av/pa/pr

ojgəren
ojgər	-en	-ø
ojgəro	-en	-ø
grieve	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ojgəren
ojgər	-en
ojgəro	-en
grieve	-CVB
vb2	-adv

oʃkəlat,
oʃkəl	-at
oʃkəl	-at
step	-and
no	-enc

oʃkəlat,
oʃkəl	-at
oʃkəl	-at
step	-2SG
vb1	-pers

oʃkəlat,
oʃkə	-la	-t
oʃko	-la	-et
black.poplar	-COMP	-2SG
no	-case	-poss

oʃkəlat,
oʃkə	-la	-t
oʃko	-la	-et
black.poplar	-PL	-2SG
no	-num	-poss

oʃkəlat,
oʃkə	-la	-t
oʃko	-la	-at
black.poplar	-COMP	-and
no	-case	-enc

oʃkəlat,
oʃkə	-la	-t
oʃko	-la	-at
black.poplar	-PL	-and
no	-num	-enc

oʃkəlat,
oʃkəl	-ø	-at
oʃkəl	-ø	-at
step	-CNG	-and
vb1	-conn	-enc

oʃkəlat,
oʃkəl	-ø	-at
oʃkəl	-ø	-at
step	-CVB	-and
vb1	-adv	-enc

marij?

marij

Mari

1-2-6-240

— rəβəʒ jodeʃ.

rəβəʒ

fox

jodeʃ.
jod	-eʃ
jod	-eʃ
iodine	-LAT
no	-case

jodeʃ.
jod	-eʃ
jod	-eʃ
ask	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-241

— kuze om ojgəro, məjəm erla maska kot͡ɕkeʃ.

kuze

how

av/co/no/pa

om
o	-m
o	-m
NEG	-1SG
vb	-pers

ohm

ojgəro,
ojgəro	-ø
ojgəro	-ø
grieve	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ojgəro,
ojgəro	-ø
ojgəro	-ø
grieve	-CNG
vb2	-conn

məjəm

məjəm
məj	-əm
məj	-m
1SG	-ACC
pr	-case

erla

tomorrow

ad/av/no

erla
er	-la
er	-la
morning	-COMP
ad/av/no	-case

erla
er	-la
er	-la
morning	-PL
ad/av/no	-num

erla
er	-la
er	-la
morning	-STR
ad/av/no	-enc

maska

bear

kot͡ɕkeʃ.
kot͡ɕk	-eʃ
kot͡ɕk	-eʃ
eat	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-242

— it ojgəro, — maneʃ rəβəʒ, — erla təʃke orβa dene tol, peŋgədərak kereməm kondo, məj təjəm utarem.

NEG.IMP.2SG

vb.mood.pers

ojgəro, —
ojgəro	-ø
ojgəro	-ø
grieve	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ojgəro, —
ojgəro	-ø
ojgəro	-ø
grieve	-CNG
vb2	-conn

maneʃ

it.is.said

maneʃ
man	-eʃ
man	-eʃ
say	-3SG
vb1	-pers

rəβəʒ, —

rəβəʒ

fox

erla

tomorrow

ad/av/no

erla
er	-la
er	-la
morning	-COMP
ad/av/no	-case

erla
er	-la
er	-la
morning	-PL
ad/av/no	-num

erla
er	-la
er	-la
morning	-STR
ad/av/no	-enc

təʃke

here

av/pr

təʃke
təʃ	-ke
təʃ	-ʃke
here	-ILL
av/pr	-case

orβa

cart

dene

with

tol,
tol	-ø
tol	-ø
come	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

tol,
tol	-ø
tol	-ø
come	-CNG
vb1	-conn

tol,
tol	-ø
tol	-ø
come	-CVB
vb1	-adv

peŋgədərak
peŋgədə	-rak
peŋgəde	-rak
hard	-COMP
ad	-deg

kereməm
kerem	-əm
kerem	-m
rope	-ACC
no	-case

kereməm
kerem	-əm
kerem	-m
personal.plot.of.land	-ACC
no	-case

kereməm
ker	-em	-əm
kere	-em	-m
truth	-1SG	-ACC
ad/no	-poss	-case

kereməm
ker	-em	-əm
kere	-em	-əm
truth	-TRANS	-PST1.1SG
ad/no	-deriv.v	-tense.pers

kondo,
kondo	-ø
kondo	-ø
bring	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

kondo,
kondo	-ø
kondo	-ø
bring	-CNG
vb2	-conn

məj

1SG

təjəm

you

təjəm
təj	-əm
təj	-m
2SG	-ACC
pr	-case

utarem.
utar	-em
utare	-em
save	-1SG
vb2	-pers

1-2-6-243

məlanem agətanəm kondo, məj agətanəm peʃ jøratem.

məlanem
mə	-lan	-em
məj	-lan	-em
1SG	-DAT	-1SG
pr	-case	-poss

agətanəm
agətan	-əm
agətan	-m
rooster	-ACC
no	-case

kondo,
kondo	-ø
kondo	-ø
bring	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

kondo,
kondo	-ø
kondo	-ø
bring	-CNG
vb2	-conn

məj

1SG

agətanəm
agətan	-əm
agətan	-m
rooster	-ACC
no	-case

peʃ

very

jøratem.
jørat	-em
jørate	-em
love	-1SG
vb2	-pers

1-2-6-24ː

marij tugak əʃta.

marij

Mari

tugak

av/co/pr

tugak
tug	-a	-k
tugo	-a	-ak
break	-3SG	-STR
vb2	-pers	-enc

tugak
tug	-ø	-ak
tug	-ø	-ak
break	-CNG	-STR
vb1	-conn	-enc

tugak
tug	-ø	-ak
tug	-ø	-ak
break	-CVB	-STR
vb1	-adv	-enc

tugak
tug	-	-ak
tug	-je	-ak
break	-PST1.3SG	-STR
vb1	-tense.pers	-enc

tugak
tug	-ø	-ak
tugo	-ø	-ak
break	-CNG	-STR
vb2	-conn	-enc

əʃta.
əʃt	-a
əʃte	-a
do	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-245

rəβəʒlan agətanəm konda.

rəβəʒlan
rəβəʒ	-lan
rəβəʒ	-lan
fox	-DAT
no	-case

rəβəʒlan
rəβəʒ	-la	-n
rəβəʒ	-la	-n
fox	-PL	-GEN
no	-num	-case

agətanəm
agətan	-əm
agətan	-m
rooster	-ACC
no	-case

konda.
kon	-da
kon	-da
kitty	-2PL
no	-poss

konda.
kon	-da
kon	-da
alkali	-2PL
no	-poss

konda.
kond	-a
kondo	-a
bring	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-246

rəβəʒ agətanəm kot͡ɕkeʃ.

rəβəʒ

fox

agətanəm
agətan	-əm
agətan	-m
rooster	-ACC
no	-case

kot͡ɕkeʃ.
kot͡ɕk	-eʃ
kot͡ɕk	-eʃ
eat	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-247

t͡ɕaʃkereʃ ʃələn ʃint͡ɕeʃ.

t͡ɕaʃkereʃ
t͡ɕaʃker	-eʃ
t͡ɕaʃker	-eʃ
thicket	-LAT
no	-case

ʃələn
ʃəl	-ən
ʃəl	-n
meat	-GEN
no	-case

ʃələn
ʃəl	-ən	-ø
ʃəl	-n	-ø
hide	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

ʃələn
ʃəl	-ən
ʃəl	-n
hide	-CVB
vb1	-adv

ʃint͡ɕeʃ.
ʃint͡ɕ	-eʃ
ʃint͡ɕ	-eʃ
sit.down	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-248

marij orβaʒəm kuklemeʃəʒe ʃogalta, kuklaʃ tyŋaleʃ.

marij

Mari

orβaʒəm
orβa	-ʒə	-m
orβa	-ʒe	-m
cart	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

kuklemeʃəʒe
kuklem	-eʃ	-əʒe
kuklem	-eʃ	-ʒe
clearing	-LAT	-3SG
no	-case	-poss

ʃogalta,
ʃogalt	-a
ʃogalte	-a
put	-3SG
vb2	-pers

kuklaʃ
kukl	-aʃ
kuklo	-aʃ
uproot	-INF
vb2	-inf

tyŋaleʃ.
tyŋal	-eʃ
tyŋal	-eʃ
start	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-249

maska toleʃ: «ənde təjəm kot͡ɕkamak», — maneʃ marijlan.

maska

bear

toleʃ:
toʎ	-eʃ
toʎ	-eʃ
tarred.roofing.paper	-LAT
no	-case

toleʃ:
tol	-eʃ
tol	-eʃ
come	-3SG
vb1	-pers

«ənde

ənde

now

av/pa

təjəm

you

təjəm
təj	-əm
təj	-m
2SG	-ACC
pr	-case

kot͡ɕkamak», —
kot͡ɕk	-am	-ak
kot͡ɕk	-am	-ak
eat	-1SG	-STR
vb1	-pers	-enc

maneʃ

it.is.said

maneʃ
man	-eʃ
man	-eʃ
say	-3SG
vb1	-pers

marijlan.
marij	-lan
marij	-lan
Mari	-DAT
no	-case

marijlan.
marij	-la	-n
marij	-la	-n
Mari	-PL	-GEN
no	-num	-case

1-2-6-250

tide ʒapəʃte rəβəʒ ʃut͡ɕko jyk dene kət͡ɕkəraleʃ:

tide

this

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

ʒapəʃte

in.time

av/po

ʒapəʃte
ʒap	-əʃte
ʒap	-ʃte
time	-INE
no	-case

rəβəʒ

fox

ʃut͡ɕko

terrifying

jyk

voice

dene

with

kət͡ɕkəraleʃ:
kət͡ɕkəral	-eʃ
kət͡ɕkəral	-eʃ
shout	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-251

— marij, marij!

marij,

marij

Mari

marij!

marij

Mari

1-2-6-252

molan tide ʃyt͡ɕan omartaʒəm orβaʃket ot pəʃte?

molan

for.what

av/pr

molan
mol	-an
molo	-an
other	-with
no/pr	-deriv.ad

molan
mo	-lan
mo	-lan
what	-DAT
ad/av/pa/pr	-case

molan
mo	-la	-n
mo	-la	-n
what	-PL	-GEN
ad/av/pa/pr	-num	-case

tide

this

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

ʃyt͡ɕan

sooty

ʃyt͡ɕan
ʃyt͡ɕ	-an
ʃyt͡ɕ	-an
soot	-with
ad/no	-deriv.ad

omartaʒəm
omarta	-ʒə	-m
omarta	-ʒe	-m
stump	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

orβaʃket
orβa	-ʃk	-et
orβa	-ʃke	-et
cart	-ILL	-2SG
no	-case	-poss

ot
o	-t
o	-t
NEG	-2SG
vb	-pers

pəʃte?
pəʃte	-ø
pəʃte	-ø
put	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pəʃte?
pəʃte	-ø
pəʃte	-ø
put	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-253

maska lydeʃ, marijlan ojla:

maska

bear

lydeʃ,
lyd	-eʃ
lyd	-eʃ
be.afraid.of	-3SG
vb1	-pers

marijlan
marij	-lan
marij	-lan
Mari	-DAT
no	-case

marijlan
marij	-la	-n
marij	-la	-n
Mari	-PL	-GEN
no	-num	-case

ojla:
oj	-la
oj	-la
opinion	-COMP
no	-case

ojla:
oj	-la
oj	-la
opinion	-PL
no	-num

ojla:
oj	-la
oj	-la
opinion	-STR
no	-enc

ojla:
oj	-la
oj	-la
oh	-STR
in	-enc

ojla:
ojl	-a
ojlo	-a
talk	-3SG
vb2	-pers

ojla:
oj	-ø	-la
ojo	-ø	-la
fast	-CNG	-STR
vb2	-conn	-enc

ojla:
oj	-ø	-la
ojo	-ø	-la
fear	-CNG	-STR
vb2	-conn	-enc

1-2-6-254

— pəʃtəʃən koj, pəʃtəʃən koj.

pəʃtəʃən
pəʃtəʃə	-n
pəʃtəʃe	-n
investor	-GEN
no	-case

pəʃtəʃən
pəʃtə	-ʃə	-n
pəʃte	-ʃe	-n
put	-PTCP.ACT	-GEN
vb2	-ad	-case

koj,
koj	-ø
koj	-ø
be.visible	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

koj,
koj	-ø
koj	-ø
be.visible	-CNG
vb1	-conn

koj,
koj	-ø
koj	-ø
be.visible	-CVB
vb1	-adv

pəʃtəʃən
pəʃtəʃə	-n
pəʃtəʃe	-n
investor	-GEN
no	-case

pəʃtəʃən
pəʃtə	-ʃə	-n
pəʃte	-ʃe	-n
put	-PTCP.ACT	-GEN
vb2	-ad	-case

koj.
koj	-ø
koj	-ø
be.visible	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

koj.
koj	-ø
koj	-ø
be.visible	-CNG
vb1	-conn

koj.
koj	-ø
koj	-ø
be.visible	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-25ː

marij maskam kut͡ɕəʃən kojeʃ, maska ʃkak orβaʃke kyzen βozeʃ.

marij

Mari

maskam
maska	-m
maska	-m
bear	-ACC
no	-case

maskam
maska	-m
maska	-em
bear	-1SG
no	-poss

maskam
maska	-m	-ø
maska	-em	-ø
bear	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

maskam
maska	-m	-ø
maska	-em	-ø
bear	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

maskam
maska	-m	-ø
maska	-em	-ø
bear	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

kut͡ɕəʃən
kut͡ɕəʃ	-ən
kut͡ɕəʃ	-n
endurance	-GEN
no	-case

kut͡ɕəʃən
kut͡ɕəʃə	-n
kut͡ɕəʃo	-n
owner	-GEN
ad/no	-case

kut͡ɕəʃən
kut͡ɕə	-ʃə	-n
kut͡ɕo	-ʃe	-n
hold	-PTCP.ACT	-GEN
vb2	-ad	-case

kojeʃ,

kojeʃ

it.seems

kojeʃ,
koj	-eʃ
koj	-eʃ
be.visible	-3SG
vb1	-pers

maska

bear

ʃkak

*ː

***

orβaʃke
orβa	-ʃke
orβa	-ʃke
cart	-ILL
no	-case

kyzen
kyz	-en	-ø
kyzø	-en	-ø
go.up	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

kyzen
kyz	-en
kyzø	-en
go.up	-CVB
vb2	-adv

βozeʃ.
βoz	-eʃ
βoz	-eʃ
cart	-LAT
no	-case

βozeʃ.
βoz	-eʃ
βoz	-eʃ
lie.down	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-256

rəβəʒ adak kyʒgyrak jyk dene kət͡ɕkəra:

rəβəʒ

fox

adak

again

kyʒgyrak

*ː

***

jyk

voice

dene

with

kət͡ɕkəra:
kət͡ɕkər	-a
kət͡ɕkəre	-a
shout	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-257

— marij, marij!

marij,

marij

Mari

marij!

marij

Mari

1-2-6-258

molan tide ʃyt͡ɕan omartatəm ot pid?

molan

for.what

av/pr

molan
mol	-an
molo	-an
other	-with
no/pr	-deriv.ad

molan
mo	-lan
mo	-lan
what	-DAT
ad/av/pa/pr	-case

molan
mo	-la	-n
mo	-la	-n
what	-PL	-GEN
ad/av/pa/pr	-num	-case

tide

this

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

ʃyt͡ɕan

sooty

ʃyt͡ɕan
ʃyt͡ɕ	-an
ʃyt͡ɕ	-an
soot	-with
ad/no	-deriv.ad

omartatəm
omarta	-t	-əm
omarta	-et	-m
stump	-2SG	-ACC
no	-poss	-case

ot
o	-t
o	-t
NEG	-2SG
vb	-pers

pid?
pid	-ø
pid	-ø
tie	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

pid?
pid	-ø
pid	-ø
tie	-CNG
vb1	-conn

pid?
pid	-ø
pid	-ø
tie	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-259

— pidʃən koj, pidʃən koj, — maneʃ maska.

pidʃən
pid	-ʃə	-n
pid	-ʃe	-n
tie	-PTCP.ACT	-GEN
vb1	-ad	-case

koj,
koj	-ø
koj	-ø
be.visible	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

koj,
koj	-ø
koj	-ø
be.visible	-CNG
vb1	-conn

koj,
koj	-ø
koj	-ø
be.visible	-CVB
vb1	-adv

pidʃən
pid	-ʃə	-n
pid	-ʃe	-n
tie	-PTCP.ACT	-GEN
vb1	-ad	-case

koj, —
koj	-ø
koj	-ø
be.visible	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

koj, —
koj	-ø
koj	-ø
be.visible	-CNG
vb1	-conn

koj, —
koj	-ø
koj	-ø
be.visible	-CVB
vb1	-adv

maneʃ

it.is.said

maneʃ
man	-eʃ
man	-eʃ
say	-3SG
vb1	-pers

maska.

maska

bear

1-2-6-260

marij maskam peŋgədən pidən ʃənda.

marij

Mari

maskam
maska	-m
maska	-m
bear	-ACC
no	-case

maskam
maska	-m
maska	-em
bear	-1SG
no	-poss

maskam
maska	-m	-ø
maska	-em	-ø
bear	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

maskam
maska	-m	-ø
maska	-em	-ø
bear	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

maskam
maska	-m	-ø
maska	-em	-ø
bear	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

peŋgədən

hard

peŋgədən
peŋgədə	-n
peŋgəde	-n
hard	-GEN
ad	-case

pidən
pid	-ən	-ø
pid	-n	-ø
tie	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

pidən
pid	-ən
pid	-n
tie	-CVB
vb1	-adv

ʃənda.
ʃənd	-a
ʃənde	-a
put	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-261

rəβəʒ adak kət͡ɕkəral kolta:

rəβəʒ

fox

adak

again

kət͡ɕkəral
kət͡ɕkəral	-ø
kət͡ɕkəral	-ø
shout	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

kət͡ɕkəral
kət͡ɕkəral	-ø
kət͡ɕkəral	-ø
shout	-CNG
vb1	-conn

kət͡ɕkəral
kət͡ɕkəral	-ø
kət͡ɕkəral	-ø
shout	-CVB
vb1	-adv

kolta:
kolt	-a
kolto	-a
send	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-262

— marij, marij!

marij,

marij

Mari

marij!

marij

Mari

1-2-6-263

molan tide ʃyt͡ɕan omartatəm ot rual.

molan

for.what

av/pr

molan
mol	-an
molo	-an
other	-with
no/pr	-deriv.ad

molan
mo	-lan
mo	-lan
what	-DAT
ad/av/pa/pr	-case

molan
mo	-la	-n
mo	-la	-n
what	-PL	-GEN
ad/av/pa/pr	-num	-case

tide

this

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tide
tide	-ø
tide	-ø
drop.into.boiling.water	-CNG
vb2	-conn

ʃyt͡ɕan

sooty

ʃyt͡ɕan
ʃyt͡ɕ	-an
ʃyt͡ɕ	-an
soot	-with
ad/no	-deriv.ad

omartatəm
omarta	-t	-əm
omarta	-et	-m
stump	-2SG	-ACC
no	-poss	-case

ot
o	-t
o	-t
NEG	-2SG
vb	-pers

rual.
rual	-ø
rual	-ø
chop	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

rual.
rual	-ø
rual	-ø
chop	-CNG
vb1	-conn

rual.
rual	-ø
rual	-ø
chop	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-264

— rualʃən koj, rualʃən koj, — maneʃ maska.

rualʃən
rual	-ʃə	-n
rual	-ʃe	-n
chop	-PTCP.ACT	-GEN
vb1	-ad	-case

koj,
koj	-ø
koj	-ø
be.visible	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

koj,
koj	-ø
koj	-ø
be.visible	-CNG
vb1	-conn

koj,
koj	-ø
koj	-ø
be.visible	-CVB
vb1	-adv

rualʃən
rual	-ʃə	-n
rual	-ʃe	-n
chop	-PTCP.ACT	-GEN
vb1	-ad	-case

koj, —
koj	-ø
koj	-ø
be.visible	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

koj, —
koj	-ø
koj	-ø
be.visible	-CNG
vb1	-conn

koj, —
koj	-ø
koj	-ø
be.visible	-CVB
vb1	-adv

maneʃ

it.is.said

maneʃ
man	-eʃ
man	-eʃ
say	-3SG
vb1	-pers

maska.

maska

bear

1-2-6-265

marij maskam βuj gət͡ɕak rual ʃənda.

marij

Mari

maskam
maska	-m
maska	-m
bear	-ACC
no	-case

maskam
maska	-m
maska	-em
bear	-1SG
no	-poss

maskam
maska	-m	-ø
maska	-em	-ø
bear	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

maskam
maska	-m	-ø
maska	-em	-ø
bear	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

maskam
maska	-m	-ø
maska	-em	-ø
bear	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

βuj

head

gət͡ɕak
gət͡ɕ	-ak
gət͡ɕ	-ak
from	-STR
po	-enc

rual
rual	-ø
rual	-ø
chop	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

rual
rual	-ø
rual	-ø
chop	-CNG
vb1	-conn

rual
rual	-ø
rual	-ø
chop	-CVB
vb1	-adv

ʃənda.
ʃənd	-a
ʃənde	-a
put	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-26ː

maska kolen kolta.

maska

bear

kolen
kol	-en	-ø
kolo	-en	-ø
die	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

kolen
kol	-en
kolo	-en
die	-CVB
vb2	-adv

kolta.
kolt	-a
kolto	-a
send	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-267

rəβəʒ kudal toleʃ:

rəβəʒ

fox

kudal
kudal	-ø
kudal	-ø
run	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

kudal
kudal	-ø
kudal	-ø
run	-CNG
vb1	-conn

kudal
kudal	-ø
kudal	-ø
run	-CVB
vb1	-adv

toleʃ:
toʎ	-eʃ
toʎ	-eʃ
tarred.roofing.paper	-LAT
no	-case

toleʃ:
tol	-eʃ
tol	-eʃ
come	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-268

— tidəʒəm pele gət͡ɕ əʃtena, — maneʃ.

tidəʒəm
tidə	-ʒə	-m
tide	-ʒe	-m
this	-3SG	-ACC
pr	-poss	-case

pele

half

ad/av/no

pele

in.half

ad/av/no

pele
pel	-ʲe
pel	-je
burn	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

gət͡ɕ

from

əʃtena, —
əʃt	-ena
əʃte	-ena
do	-1PL
vb2	-pers

maneʃ.

maneʃ

it.is.said

maneʃ.
man	-eʃ
man	-eʃ
say	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-269

marij rəβəʒəmat βujʒo gət͡ɕ rual kolta.

marij

Mari

rəβəʒəmat
rəβəʒ	-əm	-at
rəβəʒ	-m	-at
fox	-ACC	-and
no	-case	-enc

βujʒo
βuj	-ʒo
βuj	-ʒe
head	-3SG
no	-poss

gət͡ɕ

from

rual
rual	-ø
rual	-ø
chop	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

rual
rual	-ø
rual	-ø
chop	-CNG
vb1	-conn

rual
rual	-ø
rual	-ø
chop	-CVB
vb1	-adv

kolta.
kolt	-a
kolto	-a
send	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-270

rəβəʒat kolen kolta.

rəβəʒat
rəβəʒ	-at
rəβəʒ	-at
fox	-and
no	-enc

kolen
kol	-en	-ø
kolo	-en	-ø
die	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

kolen
kol	-en
kolo	-en
die	-CVB
vb2	-adv

kolta.
kolt	-a
kolto	-a
send	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-271

marij, rəβəʒge, maskage opten, kudəʃkəʒo toleʃ.

marij,

marij

Mari

rəβəʒge,
rəβəʒ	-ge
rəβəʒ	-ge
fox	-COM
no	-case

maskage
maska	-ge
maska	-ge
bear	-COM
no	-case

opten,
opt	-en	-ø
opto	-en	-ø
put	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

opten,
opt	-en	-ø
opto	-en	-ø
bark	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

opten,
opt	-en
opto	-en
put	-CVB
vb2	-adv

opten,
opt	-en
opto	-en
bark	-CVB
vb2	-adv

kudəʃkəʒo
kud	-əʃkə	-ʒo
kud	-ʃke	-ʒe
six	-ILL	-3SG
nm	-case	-poss

kudəʃkəʒo
kudə	-ʃkə	-ʒo
kudo	-ʃke	-ʒe
which	-ILL	-3SG
pr	-case	-poss

kudəʃkəʒo
kudə	-ʃkə	-ʒo
kudo	-ʃke	-ʒe
house	-ILL	-3SG
no	-case	-poss

kudəʃkəʒo
kudə	-ʃkə	-ʒo
kudo	-ʃke	-ʒe
placenta	-ILL	-3SG
no	-case	-poss

toleʃ.
toʎ	-eʃ
toʎ	-eʃ
tarred.roofing.paper	-LAT
no	-case

toleʃ.
tol	-eʃ
tol	-eʃ
come	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-272

jomak umbak, məj tembak, katək kyməʒ oləmbal jəmak!» — təge koʃartəʃ jomakʃəm leβentej kugəza.

jomak

tale

jomak
jom	-ø	-ak
jom	-ø	-ak
disappear	-CNG	-STR
vb1	-conn	-enc

jomak
jom	-ø	-ak
jom	-ø	-ak
disappear	-CVB	-STR
vb1	-adv	-enc

jomak
jom	-	-ak
jom	-je	-ak
disappear	-PST1.3SG	-STR
vb1	-tense.pers	-enc

umbak,

umbak

far

məj

1SG

tembak,

tembak

closer

katək

fragment

ad/no

kyməʒ

dish

kyməʒ
ky	-mə	-ʒ
ky	-me	-ʒe
ripen	-PTCP.PASS	-3SG
vb1	-ad	-poss

oləmbal

bench

jəmak!» —

jəmak

down

av/po

jəmak!» —
jəm	-a	-k
jəme	-a	-ak
be.blinded	-3SG	-STR
vb2	-pers	-enc

jəmak!» —
jəm	-ø	-ak
jəme	-ø	-ak
be.blinded	-CNG	-STR
vb2	-conn	-enc

təge

av/pa/pr

koʃartəʃ

end

koʃartəʃ
koʃartə	-ʃ	-ø
koʃarte	-ʃ	-ø
sharpen	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

jomakʃəm
jomak	-ʃə	-m
jomak	-ʒe	-m
tale	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

leβentej

Leventey

kugəza.

kugəza

old.man

1-2-6-273

— marijʒe pojan ulmaʃ mo, kugəzaj?

marijʒe
marij	-ʒe
marij	-ʒe
Mari	-3SG
no	-poss

pojan

rich

ad/av/no

ulmaʃ

being

no/pa/vb

ulmaʃ
ul	-maʃ
ul	-maʃ
be	-NMLZ
vb1	-deriv.n

mo,

what

ad/av/pa/pr

kugəzaj?

kugəzaj

old.man

1-2-6-274

— jodo japuʃ.

jodo
jod	-o
jod	-je
ask	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

japuʃ.

japuʃ

Yapush

1-2-6-275

— molan pojan?

molan

for.what

av/pr

molan
mol	-an
molo	-an
other	-with
no/pr	-deriv.ad

molan
mo	-lan
mo	-lan
what	-DAT
ad/av/pa/pr	-case

molan
mo	-la	-n
mo	-la	-n
what	-PL	-GEN
ad/av/pa/pr	-num	-case

pojan?

pojan

rich

ad/av/no

1-2-6-276

— ørø leβentej kugəza.

ørø

groove

ørø
ør	-ø
ør	-je
be.surprised	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

leβentej

Leventey

kugəza.

kugəza

old.man

1-2-6-27ː

— pojan jeŋ paʃa əʃtəməlan ondalen tyla.ː * * *

pojan

rich

ad/av/no

jeŋ

person

ad/no

paʃa

work

əʃtəməlan
əʃtəmə	-lan
əʃtəme	-lan
done	-DAT
ad	-case

əʃtəməlan
əʃtəmə	-la	-n
əʃtəme	-la	-n
done	-PL	-GEN
ad	-num	-case

əʃtəməlan
əʃtə	-mə	-lan
əʃte	-me	-lan
do	-PTCP.PASS	-DAT
vb2	-ad	-case

əʃtəməlan
əʃtə	-mə	-la	-n
əʃte	-me	-la	-n
do	-PTCP.PASS	-PL	-GEN
vb2	-ad	-num	-case

ondalen
ondal	-en	-ø
ondale	-en	-ø
deceive	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ondalen
ondal	-en
ondale	-en
deceive	-CVB
vb2	-adv

tyla.ː * * *
tyl	-a
tylø	-a
pay	-3SG
vb2	-pers

tyla.ː * * *
tyl	-a
tylø	-a
reproduce	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-278

leβentej kugəzan jomakəm koltəməʒ godəm sakar den t͡ɕat͡ɕi βes tyrlən jomaklenət.ː

leβentej

Leventey

kugəzan
kugəza	-n
kugəza	-an
old.man	-with
no	-deriv.ad

kugəzan
kugəza	-n
kugəza	-n
old.man	-GEN
no	-case

jomakəm
jomak	-əm
jomak	-m
tale	-ACC
no	-case

koltəməʒ
koltəmə	-ʒ
koltəmo	-ʒe
sent	-3SG
ad	-poss

koltəməʒ
koltə	-mə	-ʒ
kolto	-me	-ʒe
send	-PTCP.PASS	-3SG
vb2	-ad	-poss

godəm

during

sakar

Sakar

den

and

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

βes

different

ad/pr

tyrlən

in.different.ways

av/po

tyrlən
tyrlə	-n
tyrlø	-n
different	-GEN
ad/no/po	-case

jomaklenət.ː
jomakl	-en	-ət
jomakle	-en	-ət
tell.stories	-PST2	-3PL
vb2	-tense	-pers

1-2-6-279

nuno pørtəʃtø ogəl, kapka ont͡ɕəlno ʃogenət.ː

nuno

3PL

pørtəʃtø
pørt	-əʃtø
pørt	-ʃte
house	-INE
no	-case

pørtəʃtø
pørtəʃ	-tø
pørtəʃ	-ʃte
coenurosis	-INE
no	-case

ogəl,
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

kapka

gate

ont͡ɕəlno

in.front

av/po

ʃogenət.ː
ʃog	-en	-ət
ʃogo	-en	-ət
stand	-PST2	-3PL
vb2	-tense	-pers

1-2-6-280

— təjən t͡ɕodəraʃ puren kajmeket iʒe uʃeʃem βozo: ex, orade, molan lymʒəmat, kusəʒəmat ʃəm jod, manən ʃkanem øpkeləʃəm, — ʃəman mutlana t͡ɕat͡ɕi.

təjən

your

təjən
təj	-ən
təj	-n
2SG	-GEN
pr	-case

t͡ɕodəraʃ
t͡ɕodəra	-ʃ
t͡ɕodəra	-ʃ
forest	-ILL
no	-case

t͡ɕodəraʃ
t͡ɕodəra	-ʃ
t͡ɕodəra	-ʃ
coarse	-ILL
ad	-case

t͡ɕodəraʃ
t͡ɕodəra	-ʃ
t͡ɕodəra	-eʃ
forest	-LAT
no	-case

t͡ɕodəraʃ
t͡ɕodəra	-ʃ
t͡ɕodəra	-eʃ
coarse	-LAT
ad	-case

puren
pur	-en	-ø
puro	-en	-ø
go.in	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

puren
pur	-en
puro	-en
go.in	-CVB
vb2	-adv

kajmeket

*ː

***

iʒe

not.until

av/pa

iʒe
i	-ʒe
i	-ʒe
and	-3SG
co	-poss

iʒe
i	-ʒe
i	-ʒe
X	-3SG
pa	-poss

uʃeʃem
uʃ	-eʃ	-em
uʃ	-eʃ	-em
mind	-LAT	-1SG
no	-case	-poss

βozo:
βozo	-ø
βozo	-ø
write	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βozo:
βoz	-o
βoz	-je
lie.down	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

βozo:
βozo	-ø
βozo	-ø
write	-CNG
vb2	-conn

ex,

eh!

orade,

orade

fool

ad/no

molan

for.what

av/pr

molan
mol	-an
molo	-an
other	-with
no/pr	-deriv.ad

molan
mo	-lan
mo	-lan
what	-DAT
ad/av/pa/pr	-case

molan
mo	-la	-n
mo	-la	-n
what	-PL	-GEN
ad/av/pa/pr	-num	-case

lymʒəmat,
lym	-ʒə	-m	-at
lym	-ʒe	-m	-at
name	-3SG	-ACC	-and
no	-poss	-case	-enc

kusəʒəmat
kusə	-ʒə	-m	-at
kuso	-ʒe	-m	-at
from.where	-3SG	-ACC	-and
ad/pr	-poss	-case	-enc

ʃəm
ø	-ʃ	-əm
ə	-ʃ	-əm
NEG	-PST	-1SG
vb	-tense	-pers

ʃəm

seven

jod,

jod

iodine

jod,
jod	-ø
jod	-ø
ask	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

jod,
jod	-ø
jod	-ø
ask	-CNG
vb1	-conn

jod,
jod	-ø
jod	-ø
ask	-CVB
vb1	-adv

manən

that

manən
man	-ən	-ø
man	-n	-ø
say	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

manən
man	-ən
man	-n
say	-CVB
vb1	-adv

ʃkanem
ʃk	-an	-em
ʃke	-lan	-em
REFL	-DAT	-1SG
pr	-case	-poss

ʃkanem
ʃkan	-em
ʃkan	-em
for.oneself	-1SG
pr	-poss

ʃkanem
ʃkan	-em	-ø
ʃkan	-em	-ø
for.oneself	-TRANS	-IMP.2SG
pr	-deriv.v	-mood.pers

ʃkanem
ʃkan	-em	-ø
ʃkan	-em	-ø
for.oneself	-TRANS	-CNG
pr	-deriv.v	-conn

ʃkanem
ʃkan	-em	-ø
ʃkan	-em	-ø
for.oneself	-TRANS	-CVB
pr	-deriv.v	-adv

øpkeləʃəm, —
øpkeləʃə	-m
øpkeləʃe	-m
offending	-ACC
ad	-case

øpkeləʃəm, —
øpkelə	-ʃ	-əm
øpkele	-ʃ	-əm
repent	-PST1	-1SG
vb2	-tense	-pers

øpkeləʃəm, —
øpkelə	-ʃə	-m
øpkele	-ʃe	-m
repent	-PTCP.ACT	-ACC
vb2	-ad	-case

ʃəman

gently

ʃəman
ʃəma	-n
ʃəma	-an
gentle	-with
ad	-deriv.ad

ʃəman
ʃəm	-an
ʃəm	-an
seven	-with
nm	-deriv.ad

ʃəman
ʃəma	-n
ʃəma	-n
gentle	-GEN
ad	-case

mutlana
mutlan	-a
mutlane	-a
talk	-3SG
vb2	-pers

mutlana
mut	-la	-na
mut	-la	-na
word	-COMP	-1PL
no	-case	-poss

mutlana
mut	-la	-na
mut	-la	-na
word	-PL	-1PL
no	-num	-poss

t͡ɕat͡ɕi.

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

1-2-6-281

— lymet jodaʃ məjənat ʃot lijən ogəl.

lymet
lym	-et
lym	-et
name	-2SG
no	-poss

lymet
lym	-et
lymø	-et
sore	-2SG
no	-poss

lymet
lym	-et
lymø	-et
glue	-2SG
no	-poss

jodaʃ
jod	-aʃ
jod	-aʃ
ask	-INF
vb1	-inf

məjənat
məjən	-at
məjən	-at
my	-and
pr	-enc

məjənat
məj	-ən	-at
məj	-n	-at
1SG	-GEN	-and
pr	-case	-enc

ʃot

use

lijən

as.a

lijən
lij	-ən	-ø
lij	-n	-ø
be	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

lijən
lij	-ən
lij	-n
be	-CVB
vb1	-adv

ogəl.
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

1-2-6-282

tuge gənat, məj təjəm ere ʃonen ilenam.

tuge

av/pa

tuge
tu	-ge
tu	-ge
that	-COM
pr	-case

tuge
tu	-ge
tu	-ge
gland	-COM
no	-case

tuge
tu	-ge
tu	-ge
banner	-COM
no	-case

gənat,

gənat

even.though

co/pa

gənat,
gəna	-t
gəna	-at
only	-and
pa	-enc

gənat,
gən	-at
gən	-at
if	-and
co/pa	-enc

məj

1SG

təjəm

you

təjəm
təj	-əm
təj	-m
2SG	-ACC
pr	-case

ere

always

av/po

ere

clean

ʃonen

deliberately

ʃonen
ʃon	-en	-ø
ʃono	-en	-ø
think	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ʃonen
ʃon	-en
ʃono	-en
think	-CVB
vb2	-adv

ilenam.
il	-en	-am
ile	-en	-am
live	-PST2	-1SG
vb2	-tense	-pers

ilenam.
iʎe	-na	-m
iʎe	-na	-m
damp	-1PL	-ACC
ad	-poss	-case

1-2-6-283

adakʃe leβentej kugəzaj təjəm ere ojla əle.

adakʃe

again

adakʃe
adak	-ʃe
adak	-ʒe
again	-3SG
av	-poss

leβentej

Leventey

kugəzaj

old.man

təjəm

you

təjəm
təj	-əm
təj	-m
2SG	-ACC
pr	-case

ere

always

av/po

ere

clean

ojla
oj	-la
oj	-la
opinion	-COMP
no	-case

ojla
oj	-la
oj	-la
opinion	-PL
no	-num

ojla
oj	-la
oj	-la
opinion	-STR
no	-enc

ojla
oj	-la
oj	-la
oh	-STR
in	-enc

ojla
ojl	-a
ojlo	-a
talk	-3SG
vb2	-pers

ojla
oj	-ø	-la
ojo	-ø	-la
fast	-CNG	-STR
vb2	-conn	-enc

ojla
oj	-ø	-la
ojo	-ø	-la
fear	-CNG	-STR
vb2	-conn	-enc

əle.
əl	-ʲe
ul	-je
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-284

— məjəm mom ojlaʃəʒe, məj smola pod lukmo det͡ɕ moləm nimomat əʃten om moʃto.

məjəm

məjəm
məj	-əm
məj	-m
1SG	-ACC
pr	-case

mom

what

mom
mo	-m
mo	-m
what	-ACC
ad/av/pa/pr	-case

ojlaʃəʒe,
ojl	-aʃ	-əʒe
ojlo	-aʃ	-ʒe
talk	-INF	-3SG
vb2	-inf	-poss

ojlaʃəʒe,
oj	-la	-ʃ	-əʒe
oj	-la	-eʃ	-ʒe
opinion	-PL	-LAT	-3SG
no	-num	-case	-poss

ojlaʃəʒe,
oj	-la	-ʃ	-əʒe
oj	-la	-ʃ	-ʒe
opinion	-PL	-ILL	-3SG
no	-num	-case	-poss

məj

1SG

smola

pitch

pod

pot

lukmo

deductible

lukmo
luk	-mo
lukt	-me
lead.out	-PTCP.PASS
vb1	-ad

det͡ɕ

from

moləm
molə	-m
molo	-m
other	-ACC
no/pr	-case

nimomat
ɲimom	-at
ɲimom	-at
nothing	-and
pr	-enc

nimomat
ɲimo	-m	-at
ɲimo	-m	-at
nothing	-ACC	-and
ad/av/pr	-case	-enc

əʃten
əʃt	-en	-ø
əʃte	-en	-ø
do	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

əʃten
əʃt	-en
əʃte	-en
do	-CVB
vb2	-adv

om
o	-m
o	-m
NEG	-1SG
vb	-pers

ohm

moʃto.
mo	-ʃto
mo	-ʃte
what	-INE
ad/av/pa/pr	-case

moʃto.
moʃ	-to
moʃ	-ʃte
for.how.much	-INE
av/pr	-case

moʃto.
moʃto	-ø
moʃto	-ø
be.able.to	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

moʃto.
moʃto	-ø
moʃto	-ø
become.tired	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

moʃto.
moʃto	-ø
moʃto	-ø
be.able.to	-CNG
vb2	-conn

moʃto.
moʃto	-ø
moʃto	-ø
become.tired	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-285

— smola podəmat moʃten luktaʃ kyleʃ.ː

smola

pitch

podəmat
pod	-əm	-at
pod	-m	-at
pot	-ACC	-and
no	-case	-enc

moʃten

capably

moʃten
moʃt	-en	-ø
moʃto	-en	-ø
be.able.to	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

moʃten
moʃt	-en	-ø
moʃto	-en	-ø
become.tired	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

moʃten
moʃt	-en
moʃto	-en
be.able.to	-CVB
vb2	-adv

moʃten
moʃt	-en
moʃto	-en
become.tired	-CVB
vb2	-adv

luktaʃ
lukt	-aʃ
lukt	-aʃ
lead.out	-INF
vb1	-inf

kyleʃ.ː

kyleʃ

need

ad/no

kyleʃ.ː
kyl	-eʃ
kyl	-eʃ
be.necessary	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-286

— ere məjəm ʃonaʃ — kudaʃnurəʃto ydər uke mo?.ː

ere

always

av/po

ere

clean

məjəm

məjəm
məj	-əm
məj	-m
1SG	-ACC
pr	-case

ʃonaʃ —
ʃon	-aʃ
ʃono	-aʃ
think	-INF
vb2	-inf

kudaʃnurəʃto

Kudashnuryshto

ydər

daughter

ydər

Virgo

uke

ad/no/pa

mo?.ː

what

ad/av/pa/pr

1-2-6-287

— təj gajet uke.ː

təj

2SG

gajet
gaj	-et
gaj	-et
like	-2SG
ad/av/pa/po	-poss

gajet
gaj	-et
gaje	-et
like	-2SG
po	-poss

uke.ː

uke

ad/no/pa

1-2-6-28ː

məjən t͡ɕoneʃ piʒʃe uke, — ʃonəməʒəm sakar βigak kalasəʃ.

məjən

məjən
məj	-ən
məj	-n
1SG	-GEN
pr	-case

t͡ɕoneʃ
t͡ɕon	-eʃ
t͡ɕon	-eʃ
soul	-LAT
no	-case

piʒʃe

sticky

piʒʃe
piʒ	-ʃe
piʒ	-ʃe
stick	-PTCP.ACT
vb1	-ad

piʒʃe
piʒ	-ʃe
piʒ	-ʒe
mitten	-3SG
no	-poss

piʒʃe
piʒ	-ʃe
piʒ	-ʒe
stick	-IMP.3SG
vb1	-mood.pers

piʒʃe
piʒ	-ø	-ʃe
piʒ	-ø	-ʒe
stick	-CNG	-3SG
vb1	-conn	-poss

piʒʃe
piʒ	-ø	-ʃe
piʒ	-ø	-ʒe
stick	-CVB	-3SG
vb1	-adv	-poss

uke, —

uke

ad/no/pa

ʃonəməʒəm
ʃonəmə	-ʒə	-m
ʃonəmo	-ʒe	-m
desired	-3SG	-ACC
ad	-poss	-case

ʃonəməʒəm
ʃonə	-mə	-ʒə	-m
ʃono	-me	-ʒe	-m
think	-PTCP.PASS	-3SG	-ACC
vb2	-ad	-poss	-case

sakar

Sakar

βigak

immediately

kalasəʃ.
kalasə	-ʃ	-ø
kalase	-ʃ	-ø
say	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-289

— təj ondalet.ː

təj

2SG

ondalet.ː
ondal	-et
ondale	-et
deceive	-2SG
vb2	-pers

1-2-6-290

pørjeŋ-βlak ere ondalat.

pørjeŋ-βlak
pørjeŋ	-βlak
pørjeŋ	-βlak
man	-PL
no	-num

ere

always

av/po

ere

clean

ondalat.
ondal	-at
ondale	-at
deceive	-3PL
vb2	-pers

ondalat.
ondal	-a	-t
ondale	-a	-at
deceive	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

ondalat.
ondal	-ø	-at
ondale	-ø	-at
deceive	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

ondalat.
on	-da	-la	-t
on	-da	-la	-at
leader	-2PL	-COMP	-and
no	-poss	-case	-enc

ondalat.
on	-da	-la	-t
on	-da	-la	-at
leader	-2PL	-PL	-and
no	-poss	-num	-enc

1-2-6-291

— təjəm iktaʒ jeŋ ondalen mo?

təjəm

you

təjəm
təj	-əm
təj	-m
2SG	-ACC
pr	-case

iktaʒ

somebody

av/pr

jeŋ

person

ad/no

ondalen
ondal	-en	-ø
ondale	-en	-ø
deceive	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ondalen
ondal	-en
ondale	-en
deceive	-CVB
vb2	-adv

mo?

what

ad/av/pa/pr

1-2-6-292

— sakarən jykəʃtəʒø koʎanəmaʃ ʃoktəʃ.

sakarən

Sakaryn

jykəʃtəʒø
jyk	-əʃtə	-ʒø
jyk	-ʃte	-ʒe
voice	-INE	-3SG
no	-case	-poss

koʎanəmaʃ

restlessness

koʎanəmaʃ
koʎanə	-maʃ
koʎane	-maʃ
worry	-NMLZ
vb2	-deriv.n

ʃoktəʃ.

ʃoktəʃ

bran

ʃoktəʃ.
ʃoktə	-ʃ	-ø
ʃokto	-ʃ	-ø
be.heard	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-293

t͡ɕat͡ɕi sakarəm tura ont͡ɕale da peleʃtəʃ:

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

sakarəm

Sakarym

tura

steep

ad/av/no/po

tura

rook

ont͡ɕale
ont͡ɕal	-ʲe
ont͡ɕal	-je
look	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

and

yes

peleʃtəʃ:
peleʃtə	-ʃ	-ø
peleʃte	-ʃ	-ø
say	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-294

— uke.

uke.

uke

ad/no/pa

1-2-6-295

— uke gən, pørjeŋ ondaləməm kuʃet͡ɕ ʃint͡ɕet?

uke

ad/no/pa

gən,

gən

co/pa

pørjeŋ

man

ondaləməm
ondalə	-mə	-m
ondale	-me	-m
deceive	-PTCP.PASS	-ACC
vb2	-ad	-case

kuʃet͡ɕ

from.where

av/pr

ʃint͡ɕet?
ʃint͡ɕ	-et
ʃint͡ɕe	-et
sit	-2SG
vb2	-pers

ʃint͡ɕet?
ʃint͡ɕ	-et
ʃint͡ɕe	-et
know	-2SG
vb2	-pers

1-2-6-296

— kodʃo keŋeʒəm me at͡ɕij dene koktən lopnurəʃ t͡ɕuʒgan osəp dek kinde kysən nalaʃ mijen uləna əle.

kodʃo

last

ad/no

kodʃo
kod	-ʃo
kod	-ʃe
stay	-PTCP.ACT
vb1	-ad

kodʃo
kod	-ʃo
kod	-ʒe
code	-3SG
no	-poss

kodʃo
kod	-ʃo
kod	-ʒe
stay	-IMP.3SG
vb1	-mood.pers

kodʃo
kod	-ø	-ʃo
kod	-ø	-ʒe
stay	-CNG	-3SG
vb1	-conn	-poss

kodʃo
kod	-ø	-ʃo
kod	-ø	-ʒe
stay	-CVB	-3SG
vb1	-adv	-poss

keŋeʒəm

in.the.summer

keŋeʒəm
keŋeʒ	-əm
keŋeʒ	-m
summer	-ACC
no	-case

1PL

at͡ɕij

father

dene

with

koktən

as.a.pair

lopnurəʃ

Lopnurysh

t͡ɕuʒgan

firmly

t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga	-n
t͡ɕuʒga	-an
coarse	-with
ad	-deriv.ad

t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga	-n
t͡ɕuʒga	-n
coarse	-GEN
ad	-case

osəp

Osyp

dek

kinde

bread

kysən

on.loan

av/no

kysən
kysə	-n
kysø	-n
debt	-GEN
no	-case

kysən
kysə	-n
kysø	-n
X	-GEN
no	-case

kysən
ky	-sə	-n
ky	-se	-n
stone	-ADJ	-GEN
no	-deriv.ad	-case

nalaʃ
nal	-aʃ
nal	-aʃ
take	-INF
vb1	-inf

mijen
mij	-en	-ø
mije	-en	-ø
come	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

mijen
mij	-en
mije	-en
come	-CVB
vb2	-adv

uləna
ulə	-na
ulo	-na
is	-1PL
ad/no/vb	-poss

uləna
ul	-əna
ul	-na
be	-1PL
vb1	-pers

əle.
əl	-ʲe
ul	-je
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-297

təj ʃkat ʃint͡ɕet, t͡ɕuʒgan kugəza kinde dek mijʃe-βlakəm kok-kum ket͡ɕe paʃam əʃtəkta da iʒe pua.

təj

2SG

ʃkat

*ː

***

ʃint͡ɕet,
ʃint͡ɕ	-et
ʃint͡ɕe	-et
sit	-2SG
vb2	-pers

ʃint͡ɕet,
ʃint͡ɕ	-et
ʃint͡ɕe	-et
know	-2SG
vb2	-pers

t͡ɕuʒgan

firmly

t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga	-n
t͡ɕuʒga	-an
coarse	-with
ad	-deriv.ad

t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga	-n
t͡ɕuʒga	-n
coarse	-GEN
ad	-case

kugəza

old.man

kinde

bread

dek

mijʃe-βlakəm

*ː

***

kok-kum

two.or.three

ket͡ɕe

sun

ket͡ɕe
ket͡ɕe	-ø
ket͡ɕe	-ø
hang	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ket͡ɕe
ket͡ɕe	-ø
ket͡ɕe	-ø
hang	-CNG
vb2	-conn

paʃam
paʃa	-m
paʃa	-m
work	-ACC
no	-case

paʃam
paʃa	-m
paʃa	-em
work	-1SG
no	-poss

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

paʃam
paʃa	-m	-ø
paʃa	-em	-ø
work	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

əʃtəkta
əʃtəkt	-a
əʃtəkte	-a
make.somebody.do.something	-3SG
vb2	-pers

əʃtəkta
əʃtə	-kt	-a
əʃte	-kte	-a
do	-CAUS	-3SG
vb2	-deriv.v	-pers

and

yes

iʒe

not.until

av/pa

iʒe
i	-ʒe
i	-ʒe
and	-3SG
co	-poss

iʒe
i	-ʒe
i	-ʒe
X	-3SG
pa	-poss

pua.
pu	-a
puo	-a
give	-3SG
vb2	-pers

pua.
pu	-a
puo	-a
blow	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-298

me at͡ɕij dene koktən kok ket͡ɕe ʃijaʃ, terəs kəʃkaʃ polʃəʃna.

1PL

at͡ɕij

father

dene

with

koktən

as.a.pair

kok

cook

kok

two

ket͡ɕe

sun

ket͡ɕe
ket͡ɕe	-ø
ket͡ɕe	-ø
hang	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ket͡ɕe
ket͡ɕe	-ø
ket͡ɕe	-ø
hang	-CNG
vb2	-conn

ʃijaʃ,
ʃij	-aʃ
ʃij	-aʃ
thresh	-INF
vb1	-inf

ʃijaʃ,
ʃij	-aʃ
ʃij	-aʃ
blow	-INF
vb1	-inf

terəs

manure

terəs
ter	-əs
ter	-s
sled	-STR
no	-enc

kəʃkaʃ
kəʃk	-aʃ
kəʃke	-aʃ
throw	-INF
vb2	-inf

polʃəʃna.
polʃə	-ʃ	-na
polʃo	-ʃ	-na
help	-PST1	-1PL
vb2	-tense	-pers

1-2-6-29ː

teβe tuʃto məlanem sandər lyman ik ydər ojləʃ, tudəm t͡ɕuʒgan makar ondalen.ː

teβe

here

av/co/pa

teβe

tuʃto

there

av/pa/pr

tuʃto

riddle

tuʃto
tu	-ʃto
tu	-ʃte
that	-INE
pr	-case

tuʃto
tu	-ʃto
tu	-ʃte
gland	-INE
no	-case

tuʃto
tu	-ʃto
tu	-ʃte
banner	-INE
no	-case

tuʃto
tuʃ	-to
tuʃ	-ʃte
seed	-INE
no	-case

tuʃto
tuʃ	-to
tuʃ	-ʃte
flourish	-INE
no	-case

tuʃto
tuʃ	-to
tuʃ	-ʃte
there	-INE
av/pr	-case

tuʃto
tuʃto	-ø
tuʃto	-ø
ask	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tuʃto
tuʃto	-ø
tuʃto	-ø
ask	-CNG
vb2	-conn

məlanem
mə	-lan	-em
məj	-lan	-em
1SG	-DAT	-1SG
pr	-case	-poss

sandər

Sandyr

lyman

named

lyman

scabby

lyman

with.glue

lyman
lym	-an
lym	-an
name	-with
no	-deriv.ad

lyman
lym	-an
lymø	-an
sore	-with
no	-deriv.ad

lyman
lym	-an
lymø	-an
glue	-with
no	-deriv.ad

one

ad/nm/pa/pr

ydər

daughter

ydər

Virgo

ojləʃ,
ojlə	-ʃ	-ø
ojlo	-ʃ	-ø
talk	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

tudəm

him/her

tudəm
tudo	-m
tudo	-m
3SG	-ACC
pr	-case

t͡ɕuʒgan

firmly

t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga	-n
t͡ɕuʒga	-an
coarse	-with
ad	-deriv.ad

t͡ɕuʒgan
t͡ɕuʒga	-n
t͡ɕuʒga	-n
coarse	-GEN
ad	-case

makar

Makar

ondalen.ː
ondal	-en	-ø
ondale	-en	-ø
deceive	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ondalen.ː
ondal	-en
ondale	-en
deceive	-CVB
vb2	-adv

1-2-6-30ː

makar məjəmat peʃ tura ont͡ɕen koʃto.ː

makar

Makar

məjəmat
məjəm	-at
məjəm	-at
me	-and
pr	-enc

məjəmat
məj	-əm	-at
məj	-m	-at
1SG	-ACC	-and
pr	-case	-enc

peʃ

very

tura

steep

ad/av/no/po

tura

rook

ont͡ɕen
ont͡ɕ	-en	-ø
ont͡ɕo	-en	-ø
look	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ont͡ɕen
ont͡ɕ	-en
ont͡ɕo	-en
look	-CVB
vb2	-adv

koʃto.ː
koʃto	-ø
koʃto	-ø
dry	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

koʃto.ː
koʃt	-o
koʃt	-je
go	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

koʃto.ː
koʃto	-ø
koʃto	-ø
dry	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-301

— ʃyjʒəm kyrlam!

ʃyjʒəm
ʃyj	-ʒə	-m
ʃyj	-ʒe	-m
neck	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

ʃyjʒəm
ʃyj	-ʒə	-m
ʃyj	-ʒe	-m
piece.of.coal	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

ʃyjʒəm
ʃyj	-ʒə	-m
ʃyj	-ʒe	-m
pus	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

kyrlam!
kyrl	-am
kyrl	-am
tear.off	-1SG
vb1	-pers

kyrlam!
kyr	-la	-m
kyr	-la	-m
bast	-PL	-ACC
no	-num	-case

kyrlam!
kyr	-la	-m
kyr	-la	-em
bast	-COMP	-1SG
no	-case	-poss

kyrlam!
kyr	-la	-m
kyr	-la	-em
bast	-PL	-1SG
no	-num	-poss

1-2-6-302

— t͡ɕəten əʃ kert sakar, kət͡ɕkəral koltəʃ.

t͡ɕəten

patiently

t͡ɕəten
t͡ɕət	-en	-ø
t͡ɕəte	-en	-ø
tolerate	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

t͡ɕəten
t͡ɕət	-en
t͡ɕəte	-en
tolerate	-CVB
vb2	-adv

əʃ
ə	-ʃ	-ø
ə	-ʃ	-ø
NEG	-PST	-3SG
vb	-tense	-pers

kert
kert	-ø
kert	-ø
be.able.to	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

kert
kert	-ø
kert	-ø
swaddle	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

kert
kert	-ø
kert	-ø
be.able.to	-CNG
vb1	-conn

kert
kert	-ø
kert	-ø
swaddle	-CNG
vb1	-conn

kert
kert	-ø
kert	-ø
be.able.to	-CVB
vb1	-adv

kert
kert	-ø
kert	-ø
swaddle	-CVB
vb1	-adv

sakar,

sakar

Sakar

kət͡ɕkəral
kət͡ɕkəral	-ø
kət͡ɕkəral	-ø
shout	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

kət͡ɕkəral
kət͡ɕkəral	-ø
kət͡ɕkəral	-ø
shout	-CNG
vb1	-conn

kət͡ɕkəral
kət͡ɕkəral	-ø
kət͡ɕkəral	-ø
shout	-CVB
vb1	-adv

koltəʃ.

koltəʃ

conductivity

koltəʃ.
koltə	-ʃ	-ø
kolto	-ʃ	-ø
send	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-303

umbakəʒe t͡ɕat͡ɕilan ojlaʃ erək əʃ lij, aβaʒe pørt-ont͡ɕət͡ɕ kət͡ɕkərale:

umbakəʒe

onward

umbakəʒe
umbakə	-ʒe
umbake	-ʒe
far	-3SG
av	-poss

t͡ɕat͡ɕilan

Chachilan

ojlaʃ
ojl	-aʃ
ojlo	-aʃ
talk	-INF
vb2	-inf

ojlaʃ
oj	-la	-ʃ
oj	-la	-ʃ
opinion	-PL	-ILL
no	-num	-case

ojlaʃ
oj	-la	-ʃ
oj	-la	-eʃ
opinion	-PL	-LAT
no	-num	-case

erək

freedom

ad/no

əʃ
ə	-ʃ	-ø
ə	-ʃ	-ø
NEG	-PST	-3SG
vb	-tense	-pers

lij,
lij	-ø
lij	-ø
be	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

lij,
lij	-ø
lij	-ø
be	-CNG
vb1	-conn

lij,
lij	-ø
lij	-ø
be	-CVB
vb1	-adv

aβaʒe

honey

aβaʒe
aβa	-ʒe
aβa	-ʒe
mother	-3SG
no	-poss

aβaʒe
aβ	-a	-ʒe
aβe	-a	-ʒe
cut	-3SG	-3SG
vb2	-pers	-poss

pørt-ont͡ɕət͡ɕ
pørt-	ont͡ɕət͡ɕ
pørt	ont͡ɕət͡ɕ
house	from.in.front.of
no	av/po

kət͡ɕkərale:
kət͡ɕkəral	-ʲe
kət͡ɕkəral	-je
shout	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-304

— t͡ɕat͡ɕi, purəʃaʃ!

t͡ɕat͡ɕi,

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

purəʃaʃ!
purə	-ʃaʃ
puro	-ʃaʃ
go.in	-PTCP.FUT
vb2	-ad

1-2-6-305

mom jeŋəm kəlməkten ʃogəktet!.ː

mom

what

mom
mo	-m
mo	-m
what	-ACC
ad/av/pa/pr	-case

jeŋəm
jeŋ	-əm
jeŋ	-m
person	-ACC
ad/no	-case

kəlməkten
kəlməkt	-en	-ø
kəlməkte	-en	-ø
freeze	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

kəlməkten
kəlməkt	-en
kəlməkte	-en
freeze	-CVB
vb2	-adv

kəlməkten
kəlmə	-kt	-en	-ø
kəlme	-kte	-en	-ø
freeze.up	-CAUS	-PST2	-3SG
vb2	-deriv.v	-tense	-pers

kəlməkten
kəlmə	-kt	-en
kəlme	-kte	-en
freeze.up	-CAUS	-CVB
vb2	-deriv.v	-adv

ʃogəktet!.ː
ʃogəkt	-et
ʃogəkto	-et
put	-2SG
vb2	-pers

ʃogəktet!.ː
ʃogə	-kt	-et
ʃogo	-kte	-et
stand	-CAUS	-2SG
vb2	-deriv.v	-pers

1-2-6-306

sakar təge kəlmen jydβoʃtat ʃoga əle, pørtəʃkø purəməʒo pərt͡ɕat ok ʃu.

sakar

Sakar

təge

av/pa/pr

kəlmen
kəlm	-en	-ø
kəlme	-en	-ø
freeze.up	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

kəlmen
kəlm	-en
kəlme	-en
freeze.up	-CVB
vb2	-adv

jydβoʃtat
jydβoʃt	-at
jydβoʃt	-at
all.night	-and
av	-enc

ʃoga

plough

ʃoga
ʃog	-a
ʃogo	-a
stand	-3SG
vb2	-pers

əle,
əl	-ʲe
ul	-je
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

pørtəʃkø
pørt	-əʃkø
pørt	-ʃke
house	-ILL
no	-case

pørtəʃkø
pørtəʃ	-kø
pørtəʃ	-ʃke
coenurosis	-ILL
no	-case

purəməʒo
purəmə	-ʒo
purəmo	-ʒe
entrance	-3SG
ad	-poss

purəməʒo
purə	-mə	-ʒo
puro	-me	-ʒe
go.in	-PTCP.PASS	-3SG
vb2	-ad	-poss

pərt͡ɕat

not.at.all

pərt͡ɕat
pərt͡ɕ	-at
pərt͡ɕe	-at
grain	-and
no	-enc

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

ʃu.

ʃu

bran

ʃu.

ʃu

bristle

ʃu.

ʃu

eye

ʃu.

ʃu

spring.water

ʃu.
ʃu	-ø
ʃu	-ø
reach	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ʃu.
ʃu	-ø
ʃu	-ø
ferment	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ʃu.
ʃu	-ø
ʃu	-ø
whittle	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ʃu.
ʃu	-ø
ʃuo	-ø
throw	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ʃu.
ʃu	-ø
ʃu	-ø
reach	-CNG
vb1	-conn

ʃu.
ʃu	-ø
ʃu	-ø
ferment	-CNG
vb1	-conn

ʃu.
ʃu	-ø
ʃu	-ø
whittle	-CNG
vb1	-conn

ʃu.
ʃu	-ø
ʃuo	-ø
throw	-CNG
vb2	-conn

ʃu.
ʃu	-ø
ʃu	-ø
reach	-CVB
vb1	-adv

ʃu.
ʃu	-ø
ʃu	-ø
ferment	-CVB
vb1	-adv

ʃu.
ʃu	-ø
ʃu	-ø
whittle	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-307

t͡ɕat͡ɕi, aβaʒe kət͡ɕkəralməm kolən, marla kapkaʒəm kət͡ɕərik pot͡ɕo.ː

t͡ɕat͡ɕi,

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

aβaʒe

honey

aβaʒe
aβa	-ʒe
aβa	-ʒe
mother	-3SG
no	-poss

aβaʒe
aβ	-a	-ʒe
aβe	-a	-ʒe
cut	-3SG	-3SG
vb2	-pers	-poss

kət͡ɕkəralməm
kət͡ɕkəralmə	-m
kət͡ɕkəralme	-m
scream	-ACC
ad	-case

kət͡ɕkəralməm
kət͡ɕkəral	-mə	-m
kət͡ɕkəral	-me	-m
shout	-PTCP.PASS	-ACC
vb1	-ad	-case

kolən,
kol	-ən
kol	-n
fish	-GEN
no	-case

kolən,
kol	-ən
kol	-n
Pisces	-GEN
no	-case

kolən,
kolə	-n
kolo	-n
twenty	-GEN
nm	-case

kolən,
kol	-ən	-ø
kol	-n	-ø
hear	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

kolən,
kol	-ən
kol	-n
hear	-CVB
vb1	-adv

marla

Mari

ad/av

kapkaʒəm
kapka	-ʒə	-m
kapka	-ʒe	-m
gate	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

kət͡ɕərik

pot͡ɕo.ː
pot͡ɕ	-o
pot͡ɕ	-je
open	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-308

pørtəʃtø təmək.

pørtəʃtø
pørt	-əʃtø
pørt	-ʃte
house	-INE
no	-case

pørtəʃtø
pørtəʃ	-tø
pørtəʃ	-ʃte
coenurosis	-INE
no	-case

təmək.

təmək

quiet

ad/no

1-2-6-309

leβentej kugəza pondaʃəm βele ʃogalten, toreʃ oləmbalne tøʃakəʃte malen kija, japuʃ ydəramaʃ pusakəʃte oməm uʒeʃ.

leβentej

Leventey

kugəza

old.man

pondaʃəm
pondaʃ	-əm
pondaʃ	-m
beard	-ACC
no	-case

βele

only

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βele
βel	-ʲe
βel	-je
spill	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-CNG
vb2	-conn

ʃogalten,
ʃogalt	-en	-ø
ʃogalte	-en	-ø
put	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ʃogalten,
ʃogalt	-en
ʃogalte	-en
put	-CVB
vb2	-adv

toreʃ

crosspiece

ad/av/no/po

toreʃ
tor	-eʃ
tor	-eʃ
trash	-LAT
ad/no	-case

toreʃ
tor	-eʃ
tor	-eʃ
bay	-LAT
ad	-case

toreʃ
tor	-eʃ
tor	-eʃ
forest	-LAT
no	-case

toreʃ
tor	-eʃ
tor	-eʃ
demand	-LAT
no	-case

oləmbalne

on.the.bench

tøʃakəʃte
tøʃak	-əʃte
tøʃak	-ʃte
feather.bed	-INE
no	-case

malen
mal	-en	-ø
male	-en	-ø
sleep	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

malen
mal	-en
male	-en
sleep	-CVB
vb2	-adv

kija,
kij	-a
kije	-a
lie	-3SG
vb2	-pers

japuʃ

Yapush

ydəramaʃ

woman

pusakəʃte
pusak	-əʃte
pusak	-ʃte
corner	-INE
no	-case

oməm
om	-əm
om	-m
ohm	-ACC
no	-case

oməm
omə	-m
omo	-m
sleep	-ACC
no	-case

uʒeʃ.
uʒ	-eʃ
uʒ	-eʃ
see	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-310

jaʃaj βate t͡ɕarajolən, yʃtəle pørt kyβarəm yʃteʃ.

jaʃaj

Yashay

βate

wife

βate

absorbent.cotton

t͡ɕarajolən,

t͡ɕarajolən

barefooted

t͡ɕarajolən,
t͡ɕarajol	-ən
t͡ɕarajol	-n
barefooted.person	-GEN
no	-case

yʃtəle

yʃtəʎe

open

pørt

house

kyβarəm
kyβar	-əm
kyβar	-m
floor	-ACC
no	-case

yʃteʃ.
yʃt	-eʃ
yʃtø	-eʃ
belt	-LAT
no	-case

yʃteʃ.
yʃt	-eʃ
yʃt	-eʃ
sweep	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-31ː

— tular, una təʃke βot͡ɕ, — jaʃaj βate leβentej kugəza βoktene βerəm ont͡ɕəktəʃ. * * *

tular,

tular

matchmaker

una

guest

una

there

una
u	-na
u	-na
new	-1PL
ad/no	-poss

təʃke

here

av/pr

təʃke
təʃ	-ke
təʃ	-ʃke
here	-ILL
av/pr	-case

βot͡ɕ, —

βot͡ɕ

lie.down

βot͡ɕ, —
βot͡ɕ	-ø
βoz	-ø
lie.down	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

βot͡ɕ, —
βot͡ɕ	-ø
βoz	-ø
lie.down	-CNG
vb1	-conn

βot͡ɕ, —
βot͡ɕ	-ø
βoz	-ø
lie.down	-CVB
vb1	-adv

jaʃaj

Yashay

βate

wife

βate

absorbent.cotton

leβentej

Leventey

kugəza

old.man

βoktene

beside

av/po

βerəm
βer	-əm
βer	-m
place	-ACC
no	-case

ont͡ɕəktəʃ. * * *

ont͡ɕəktəʃ

indicator

ont͡ɕəktəʃ. * * *
ont͡ɕəktə	-ʃ	-ø
ont͡ɕəkto	-ʃ	-ø
show	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

ont͡ɕəktəʃ. * * *
ont͡ɕə	-ktə	-ʃ	-ø
ont͡ɕo	-kte	-ʃ	-ø
look	-CAUS	-PST1	-3SG
vb2	-deriv.v	-tense	-pers

1-2-6-312

sud sajən ertəʃ.

sud

court

sajən

well

sajən

each

sajən
saj	-ən
saj	-n
good	-GEN
ad/av	-case

ertəʃ.

ertəʃ

history

ertəʃ.
ertə	-ʃ	-ø
erte	-ʃ	-ø
pass	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-313

sakarlan porubko əʃtəməʒlan pel teŋge ʃtrafəm βele suditləʃ.

sakarlan

Sakarlan

porubko

tree-felling

əʃtəməʒlan
əʃtəmə	-ʒ	-lan
əʃtəme	-ʒe	-lan
done	-3SG	-DAT
ad	-poss	-case

əʃtəməʒlan
əʃtəmə	-ʒ	-la	-n
əʃtəme	-ʒe	-la	-n
done	-3SG	-PL	-GEN
ad	-poss	-num	-case

əʃtəməʒlan
əʃtə	-mə	-ʒ	-lan
əʃte	-me	-ʒe	-lan
do	-PTCP.PASS	-3SG	-DAT
vb2	-ad	-poss	-case

əʃtəməʒlan
əʃtə	-mə	-ʒ	-la	-n
əʃte	-me	-ʒe	-la	-n
do	-PTCP.PASS	-3SG	-PL	-GEN
vb2	-ad	-poss	-num	-case

pel

half

pel
pel	-ø
pel	-ø
burn	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

pel
pel	-ø
pel	-ø
burn	-CNG
vb1	-conn

pel
pel	-ø
pel	-ø
burn	-CVB
vb1	-adv

teŋge

ruble

ʃtrafəm
ʃtraf	-əm
ʃtraf	-m
fine	-ACC
no	-case

βele

only

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βele
βel	-ʲe
βel	-je
spill	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-CNG
vb2	-conn

suditləʃ.
suditlə	-ʃ	-ø
suditle	-ʃ	-ø
try	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-314

toktar strelok sakarən luj lyjməʒəm uʒən ogəl.

toktar

slow-witted

strelok

shot

sakarən

Sakaryn

luj

marten

lyjməʒəm

*ː

***

uʒən
uʒ	-ən	-ø
uʒ	-n	-ø
see	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

uʒən
uʒ	-ən
uʒ	-n
see	-CVB
vb1	-adv

uʒən
u	-ʒə	-n
u	-ʒe	-n
new	-3SG	-GEN
ad/no	-poss	-case

ogəl.
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

1-2-6-315

ʃopkem sakar klepkəlan ruəkten.

ʃopkem
ʃopke	-m
ʃopke	-m
aspen	-ACC
no	-case

ʃopkem
ʃopke	-m
ʃopke	-em
aspen	-1SG
no	-poss

ʃopkem
ʃopke	-m	-ø
ʃopke	-em	-ø
aspen	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

ʃopkem
ʃopke	-m	-ø
ʃopke	-em	-ø
aspen	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

ʃopkem
ʃopke	-m	-ø
ʃopke	-em	-ø
aspen	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

sakar

Sakar

klepkəlan

*ː

***

ruəkten.
ruəkt	-en	-ø
ruəkto	-en	-ø
have.something.cut	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ruəkten.
ruəkt	-en
ruəkto	-en
have.something.cut	-CVB
vb2	-adv

ruəkten.
ruə	-kt	-en	-ø
ruo	-kte	-en	-ø
chop	-CAUS	-PST2	-3SG
vb2	-deriv.v	-tense	-pers

ruəkten.
ruə	-kt	-en
ruo	-kte	-en
chop	-CAUS	-CVB
vb2	-deriv.v	-adv

1-2-6-316

ʃopke gət͡ɕ ur lektən kudalən.ː

ʃopke

aspen

gət͡ɕ

from

squirrel

ur
ur	-ø
ur	-ø
fall	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ur
ur	-ø
ur	-ø
fall	-CNG
vb1	-conn

ur
ur	-ø
ur	-ø
fall	-CVB
vb1	-adv

lektən
lekt	-ən	-ø
lekt	-n	-ø
go	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

lektən
lekt	-ən
lekt	-n
go	-CVB
vb1	-adv

kudalən.ː
kudal	-ən	-ø
kudal	-n	-ø
run	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

kudalən.ː
kudal	-ən
kudal	-n
run	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-317

urəm lyjaʃ sakarən pət͡ɕal biletʃe ulo.

urəm
ur	-əm
ur	-m
squirrel	-ACC
no	-case

urəm
ur	-əm
ur	-əm
fall	-PST1.1SG
vb1	-tense.pers

lyjaʃ
lyj	-aʃ
lyjø	-aʃ
shoot	-INF
vb2	-inf

sakarən

Sakaryn

pət͡ɕal

gun

biletʃe
bilet	-ʃe
bilet	-ʒe
ticket	-3SG
no	-poss

ulo.

ulo

ad/no/vb

1-2-6-318

myjʒəm toktar ʃke dekʃe naŋgajəkten.ː

myjʒəm
myj	-ʒə	-m
myj	-ʒe	-m
honey	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

toktar

slow-witted

ʃke

REFL

dekʃe
dek	-ʃe
dek	-ʒe
to	-3SG
po	-poss

naŋgajəkten.ː
naŋgajəkt	-en	-ø
naŋgajəkte	-en	-ø
have.something.shipped	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

naŋgajəkten.ː
naŋgajəkt	-en
naŋgajəkte	-en
have.something.shipped	-CVB
vb2	-adv

naŋgajəkten.ː
naŋgajə	-kt	-en	-ø
naŋgaje	-kte	-en	-ø
take	-CAUS	-PST2	-3SG
vb2	-deriv.v	-tense	-pers

naŋgajəkten.ː
naŋgajə	-kt	-en
naŋgaje	-kte	-en
take	-CAUS	-CVB
vb2	-deriv.v	-adv

1-2-6-319

t͡ɕodəra oroləm susərtaʃ tøt͡ɕəməʒø niguʃtat pale ogəl.ː

t͡ɕodəra

forest

t͡ɕodəra

coarse

oroləm
orol	-əm
orol	-m
watchman	-ACC
no	-case

susərtaʃ
susərt	-aʃ
susərto	-aʃ
wound	-INF
vb2	-inf

tøt͡ɕəməʒø
tøt͡ɕə	-mə	-ʒø
tøt͡ɕø	-me	-ʒe
try	-PTCP.PASS	-3SG
vb2	-ad	-poss

niguʃtat
ɲiguʃt	-at
ɲiguʃto	-at
nowhere	-and
av/pr	-enc

niguʃtat
ɲiguʃ	-t	-at
ɲiguʃ	-ʃte	-at
nowhere	-INE	-and
av/pr	-case	-enc

pale

marking

ad/no

pale
pale	-ø
pale	-ø
know	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pale
pale	-ø
pale	-ø
know	-CNG
vb2	-conn

ogəl.ː
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

1-2-6-320

sakarəm poktəʃəʒla, luməʃto pørdalməʒəm toktar əʃ ojlo.ː

sakarəm

Sakarym

poktəʃəʒla,
poktə	-ʃəʒla
pokto	-ʃəʒla
drive	-CVB.SIM.3SG
vb2	-adv.pers

poktəʃəʒla,
poktəʃ	-əʒ	-la
poktəʃ	-ʒe	-la
rush	-3SG	-COMP
no	-poss	-case

poktəʃəʒla,
poktəʃə	-ʒ	-la
poktəʃo	-ʒe	-la
driver	-3SG	-COMP
no	-poss	-case

poktəʃəʒla,
poktəʃ	-əʒ	-la
poktəʃ	-ʒe	-la
rush	-3SG	-PL
no	-poss	-num

poktəʃəʒla,
poktəʃə	-ʒ	-la
poktəʃo	-ʒe	-la
driver	-3SG	-PL
no	-poss	-num

poktəʃəʒla,
poktəʃ	-əʒ	-la
poktəʃ	-ʒe	-la
rush	-3SG	-STR
no	-poss	-enc

poktəʃəʒla,
poktəʃə	-ʒ	-la
poktəʃo	-ʒe	-la
driver	-3SG	-STR
no	-poss	-enc

poktəʃəʒla,
poktə	-ʃə	-ʒ	-la
pokto	-ʃe	-ʒe	-la
drive	-PTCP.ACT	-3SG	-COMP
vb2	-ad	-poss	-case

poktəʃəʒla,
poktə	-ʃə	-ʒ	-la
pokto	-ʃe	-ʒe	-la
drive	-PTCP.ACT	-3SG	-PL
vb2	-ad	-poss	-num

poktəʃəʒla,
poktə	-ʃə	-ʒ	-la
pokto	-ʃe	-ʒe	-la
drive	-PTCP.ACT	-3SG	-STR
vb2	-ad	-poss	-enc

poktəʃəʒla,
poktə	-ʃ	-ø	-əʒ	-la
pokto	-ʃ	-ø	-ʒe	-la
drive	-PST1	-3SG	-3SG	-STR
vb2	-tense	-pers	-poss	-enc

luməʃto
lum	-əʃto
lum	-ʃte
snow	-INE
no	-case

pørdalməʒəm
pørdal	-mə	-ʒə	-m
pørdal	-me	-ʒe	-m
roll	-PTCP.PASS	-3SG	-ACC
vb1	-ad	-poss	-case

toktar

slow-witted

əʃ
ə	-ʃ	-ø
ə	-ʃ	-ø
NEG	-PST	-3SG
vb	-tense	-pers

ojlo.ː
ojlo	-ø
ojlo	-ø
talk	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ojlo.ː
ojlo	-ø
ojlo	-ø
talk	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-321

uʒanur jal marij-βlakat sakarəm βinamatəʃ luktən əʃt kert.

uʒanur

Uzhanur

jal

village

marij-βlakat
marij	-βlak	-at
marij	-βlak	-at
Mari	-PL	-and
no	-num	-enc

sakarəm

Sakarym

βinamatəʃ
βinamat	-əʃ
βinamat	-ʃ
guilty	-ILL
ad/no	-case

luktən
lukt	-ən	-ø
lukt	-n	-ø
lead.out	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

luktən
lukt	-ən
lukt	-n
lead.out	-CVB
vb1	-adv

əʃt
ə	-ʃ	-t
ə	-ʃ	-t
NEG	-PST	-3PL
vb	-tense	-pers

kert.
kert	-ø
kert	-ø
be.able.to	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

kert.
kert	-ø
kert	-ø
swaddle	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

kert.
kert	-ø
kert	-ø
be.able.to	-CNG
vb1	-conn

kert.
kert	-ø
kert	-ø
swaddle	-CNG
vb1	-conn

kert.
kert	-ø
kert	-ø
be.able.to	-CVB
vb1	-adv

kert.
kert	-ø
kert	-ø
swaddle	-CVB
vb1	-adv

1-2-6-32ː

təʃtəʒe sakarlan t͡ɕat͡ɕi polʃəʃ: sakar βinamat ogəl, stapan ʃke ont͡ɕət͡ɕən tolən kerʒalte, jarnəʃe imɲəm luməʃko ʃykalaʃ tøt͡ɕəʃ, sakar tudəm ʃykal βele koltəʃ.

təʃtəʒe
təʃtə	-ʒe
təʃte	-ʒe
here	-3SG
av/pr	-poss

təʃtəʒe
təʃ	-tə	-ʒe
təʃ	-ʃte	-ʒe
here	-INE	-3SG
av/pr	-case	-poss

sakarlan

Sakarlan

t͡ɕat͡ɕi

Chachi

polʃəʃ:
polʃə	-ʃ	-ø
polʃo	-ʃ	-ø
help	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

sakar

Sakar

βinamat

guilty

ad/no

ogəl,
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

stapan

Stapan

ʃke

REFL

ont͡ɕət͡ɕən

from.in.front.of

tolən
tol	-ən	-ø
tol	-n	-ø
come	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

tolən
tol	-ən
tol	-n
come	-CVB
vb1	-adv

kerʒalte,
kerʒalt	-e
kerʒalt	-je
grasp	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

jarnəʃe

tired

jarnəʃe
jarnə	-ʃe
jarne	-ʃe
become.tired	-PTCP.ACT
vb2	-ad

jarnəʃe
jarnə	-ʃe
jarne	-ʃe
believe	-PTCP.ACT
vb2	-ad

imɲəm
imɲə	-m
imɲe	-m
horse	-ACC
no	-case

luməʃko
lum	-əʃko
lum	-ʃke
snow	-ILL
no	-case

ʃykalaʃ
ʃykal	-aʃ
ʃykal	-aʃ
push	-INF
vb1	-inf

tøt͡ɕəʃ,
tøt͡ɕə	-ʃ	-ø
tøt͡ɕø	-ʃ	-ø
try	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

sakar

Sakar

tudəm

him/her

tudəm
tudo	-m
tudo	-m
3SG	-ACC
pr	-case

ʃykal
ʃykal	-ø
ʃykal	-ø
push	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

ʃykal
ʃykal	-ø
ʃykal	-ø
push	-CNG
vb1	-conn

ʃykal
ʃykal	-ø
ʃykal	-ø
push	-CVB
vb1	-adv

βele

only

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βele
βel	-ʲe
βel	-je
spill	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-CNG
vb2	-conn

koltəʃ.

koltəʃ

conductivity

koltəʃ.
koltə	-ʃ	-ø
kolto	-ʃ	-ø
send	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-323

vara kuʒu marij kurʒən toʎo.ː

vara

βara

then

av/pa

vara

βara

pole

vara
var	-a
βare	-a
mix	-3SG
vb2	-pers

kuʒu

long

marij

Mari

kurʒən
kurʒ	-ən	-ø
kurʒ	-n	-ø
run	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

kurʒən
kurʒ	-ən
kurʒ	-n
run	-CVB
vb1	-adv

toʎo.ː
tol	-ʲo
tol	-je
come	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-324

tudo sakarəm muʃkəndəʃ.

tudo

3SG

sakarəm

Sakarym

muʃkəndəʃ.
muʃkəndə	-ʃ
muʃkəndo	-ʃ
fist	-ILL
no	-case

muʃkəndəʃ.
muʃkəndə	-ʃ	-ø
muʃkəndo	-ʃ	-ø
hit.with.one's.fist	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-325

tudən muʃkəndəmek iʒe sakar tudəm ʃuraltəʃ.ː

tudən

his/her

tudən
tudo	-n
tudo	-n
3SG	-GEN
pr	-case

muʃkəndəmek
muʃkəndə	-mek
muʃkəndo	-mek
hit.with.one's.fist	-CVB.PRI
vb2	-adv

iʒe

not.until

av/pa

iʒe
i	-ʒe
i	-ʒe
and	-3SG
co	-poss

iʒe
i	-ʒe
i	-ʒe
X	-3SG
pa	-poss

sakar

Sakar

tudəm

him/her

tudəm
tudo	-m
tudo	-m
3SG	-ACC
pr	-case

ʃuraltəʃ.ː

ʃuraltəʃ

injection

ʃuraltəʃ.ː
ʃuraltə	-ʃ	-ø
ʃuralte	-ʃ	-ø
stick.in	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-326

uʒanur jal marij-βlak ʃkak kʎauznikəʃ lektət͡ɕ.ː

uʒanur

Uzhanur

jal

village

marij-βlak
marij	-βlak
marij	-βlak
Mari	-PL
no	-num

ʃkak

*ː

***

kʎauznikəʃ

*ː

***

lektət͡ɕ.ː
lekt	-ət͡ɕ
lekt	-ət͡ɕ
go	-PST1.2SG
vb1	-tense.pers

lektət͡ɕ.ː
lekt	-ət͡ɕ
lekt	-ət͡ɕ
go	-PST1.3PL
vb1	-tense.pers

1-2-6-327

təge sud ertəməlan sakar ʃkat ørø.

təge

av/pa/pr

sud

court

ertəməlan
ertəmə	-lan
ertəme	-lan
past	-DAT
ad	-case

ertəməlan
ertəmə	-la	-n
ertəme	-la	-n
past	-PL	-GEN
ad	-num	-case

ertəməlan
ertə	-mə	-lan
erte	-me	-lan
pass	-PTCP.PASS	-DAT
vb2	-ad	-case

ertəməlan
ertə	-mə	-la	-n
erte	-me	-la	-n
pass	-PTCP.PASS	-PL	-GEN
vb2	-ad	-num	-case

sakar

Sakar

ʃkat

*ː

***

ørø.

ørø

groove

ørø.
ør	-ø
ør	-je
be.surprised	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-328

tudən det͡ɕ ont͡ɕət͡ɕ zemskij nat͡ɕaʎnik kok jeŋəm suditləʃ: iktəʒəm — t͡ɕodəra ʃoləʃtməlan, βesəʒəm — starostəm nerəməlan.

tudən

his/her

tudən
tudo	-n
tudo	-n
3SG	-GEN
pr	-case

det͡ɕ

from

ont͡ɕət͡ɕ

from.in.front.of

av/po

zemskij

zemstvo

ad/no

nat͡ɕaʎnik

head

kok

cook

kok

two

jeŋəm
jeŋ	-əm
jeŋ	-m
person	-ACC
ad/no	-case

suditləʃ:
suditlə	-ʃ	-ø
suditle	-ʃ	-ø
try	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

iktəʒəm —
iktəʒə	-m
iktəʒe	-m
one.of.them	-ACC
pr	-case

iktəʒəm —
iktə	-ʒə	-m
ikte	-ʒe	-m
one	-3SG	-ACC
nm/pr	-poss	-case

t͡ɕodəra

forest

t͡ɕodəra

coarse

ʃoləʃtməlan,
ʃoləʃtmə	-lan
ʃoləʃtmo	-lan
stolen	-DAT
ad	-case

ʃoləʃtməlan,
ʃoləʃtmə	-la	-n
ʃoləʃtmo	-la	-n
stolen	-PL	-GEN
ad	-num	-case

ʃoləʃtməlan,
ʃoləʃt	-mə	-lan
ʃoləʃt	-me	-lan
steal	-PTCP.PASS	-DAT
vb1	-ad	-case

ʃoləʃtməlan,
ʃoləʃt	-mə	-la	-n
ʃoləʃt	-me	-la	-n
steal	-PTCP.PASS	-PL	-GEN
vb1	-ad	-num	-case

βesəʒəm —
βesə	-ʒə	-m
βese	-ʒe	-m
different	-3SG	-ACC
ad/no/pr	-poss	-case

starostəm
starostə	-m
starosto	-m
head	-ACC
no	-case

nerəməlan.
nerə	-mə	-lan
nere	-me	-lan
doze	-PTCP.PASS	-DAT
vb2	-ad	-case

nerəməlan.
nerə	-mə	-la	-n
nere	-me	-la	-n
doze	-PTCP.PASS	-PL	-GEN
vb2	-ad	-num	-case

1-2-6-329

starostəm perəməʒe təge lijən: jorlo marij jozakəm tylen kertən ogəl, sadlan tudən pətartəʃ tunaʒəm torgi dene uʒalaʃ tyŋalənət.

starostəm
starostə	-m
starosto	-m
head	-ACC
no	-case

perəməʒe
perəmə	-ʒe
perəme	-ʒe
beat	-3SG
ad	-poss

perəməʒe
perə	-mə	-ʒe
pere	-me	-ʒe
hit	-PTCP.PASS	-3SG
vb2	-ad	-poss

təge

av/pa/pr

lijən:

lijən

as.a

lijən:
lij	-ən	-ø
lij	-n	-ø
be	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

lijən:
lij	-ən
lij	-n
be	-CVB
vb1	-adv

jorlo

poor

ad/no

marij

Mari

jozakəm
jozak	-əm
jozak	-m
yasak	-ACC
no	-case

tylen
tyʎe	-n
tyʎe	-n
heat	-GEN
no	-case

tylen
tyl	-en	-ø
tylø	-en	-ø
pay	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

tylen
tyl	-en	-ø
tylø	-en	-ø
reproduce	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

tylen
tyl	-en
tylø	-en
pay	-CVB
vb2	-adv

tylen
tyl	-en
tylø	-en
reproduce	-CVB
vb2	-adv

kertən
kert	-ən	-ø
kert	-n	-ø
be.able.to	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

kertən
kert	-ən	-ø
kert	-n	-ø
swaddle	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

kertən
kert	-ən
kert	-n
be.able.to	-CVB
vb1	-adv

kertən
kert	-ən
kert	-n
swaddle	-CVB
vb1	-adv

ogəl,
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

sadlan

therefore

sadlan
sad	-lan
sad	-lan
garden	-DAT
no	-case

sadlan
sad	-la	-n
sad	-la	-n
garden	-PL	-GEN
no	-num	-case

tudən

his/her

tudən
tudo	-n
tudo	-n
3SG	-GEN
pr	-case

pətartəʃ

last

ad/no

tunaʒəm
tuna	-ʒə	-m
tuna	-ʒe	-m
heifer	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

tunaʒəm
tu	-na	-ʒə	-m
tu	-na	-ʒe	-m
that	-1PL	-3SG	-ACC
pr	-poss	-poss	-case

tunaʒəm
tu	-na	-ʒə	-m
tu	-na	-ʒe	-m
gland	-1PL	-3SG	-ACC
no	-poss	-poss	-case

tunaʒəm
tu	-na	-ʒə	-m
tu	-na	-ʒe	-m
banner	-1PL	-3SG	-ACC
no	-poss	-poss	-case

torgi

auction

dene

with

uʒalaʃ
uʒal	-aʃ
uʒale	-aʃ
sell	-INF
vb2	-inf

tyŋalənət.
tyŋal	-ən	-ət
tyŋal	-n	-ət
start	-PST2	-3PL
vb1	-tense	-pers

1-2-6-3ː0

jorlo marij tunaʒəm ʃykʃø βytaʃkəʒe petəren da nigømat t͡ɕak ok namije.

jorlo

poor

ad/no

marij

Mari

tunaʒəm
tuna	-ʒə	-m
tuna	-ʒe	-m
heifer	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

tunaʒəm
tu	-na	-ʒə	-m
tu	-na	-ʒe	-m
that	-1PL	-3SG	-ACC
pr	-poss	-poss	-case

tunaʒəm
tu	-na	-ʒə	-m
tu	-na	-ʒe	-m
gland	-1PL	-3SG	-ACC
no	-poss	-poss	-case

tunaʒəm
tu	-na	-ʒə	-m
tu	-na	-ʒe	-m
banner	-1PL	-3SG	-ACC
no	-poss	-poss	-case

ʃykʃø

worn.out

ʃykʃø
ʃyk	-ʃø
ʃyk	-ʒe
litter	-3SG
no	-poss

βytaʃkəʒe
βyta	-ʃkə	-ʒe
βyta	-ʃke	-ʒe
shed	-ILL	-3SG
no	-case	-poss

petəren
petər	-en	-ø
petəre	-en	-ø
close	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

petəren
petər	-en
petəre	-en
close	-CVB
vb2	-adv

and

yes

nigømat
ɲigøm	-at
ɲigøm	-at
nobody	-and
pr	-enc

nigømat
ɲigø	-m	-at
ɲigø	-m	-at
nobody	-ACC	-and
pr	-case	-enc

t͡ɕak

ad/av/no

t͡ɕak

barely

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

namije.
namije	-ø
namije	-ø
bring	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

namije.
namije	-ø
namije	-ø
bring	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-3ː1

starosta dene luβuj βijeʃak luktaʃ tyŋalənət.

starosta

Starosta

dene

with

luβuj

elected.village.constable.in.pre-revolutionary.Russia

βijeʃak

by.force

βijeʃak
βijeʃ	-ak
βijeʃ	-ak
by.force	-STR
av	-enc

βijeʃak
βij	-eʃ	-ak
βij	-eʃ	-ak
power	-LAT	-STR
no	-case	-enc

βijeʃak
βije	-ʃ	-ø	-ak
βije	-ʃ	-ø	-ak
justify.oneself	-PST1	-3SG	-STR
vb2	-tense	-pers	-enc

βijeʃak
βije	-ʃ	-ak
βije	-ʃe	-ak
justify.oneself	-PTCP.ACT	-STR
vb2	-ad	-enc

luktaʃ
lukt	-aʃ
lukt	-aʃ
lead.out	-INF
vb1	-inf

tyŋalənət.
tyŋal	-ən	-ət
tyŋal	-n	-ət
start	-PST2	-3PL
vb1	-tense	-pers

1-2-6-3ː2

jorlo marij starostəm toja dene peren.ː

jorlo

poor

ad/no

marij

Mari

starostəm
starostə	-m
starosto	-m
head	-ACC
no	-case

toja

stick

toja
toj	-a
tojo	-a
hide	-3SG
vb2	-pers

dene

with

peren.ː
per	-en	-ø
pere	-en	-ø
hit	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

peren.ː
per	-en
pere	-en
hit	-CVB
vb2	-adv

1-2-6-3ː

təge starosta ojla.

təge

av/pa/pr

starosta

*ː

***

ojla.
oj	-la
oj	-la
opinion	-COMP
no	-case

ojla.
oj	-la
oj	-la
opinion	-PL
no	-num

ojla.
oj	-la
oj	-la
opinion	-STR
no	-enc

ojla.
oj	-la
oj	-la
oh	-STR
in	-enc

ojla.
ojl	-a
ojlo	-a
talk	-3SG
vb2	-pers

ojla.
oj	-ø	-la
ojo	-ø	-la
fast	-CNG	-STR
vb2	-conn	-enc

ojla.
oj	-ø	-la
ojo	-ø	-la
fear	-CNG	-STR
vb2	-conn	-enc

1-2-6-3ː4

jorlo marijʒe βes semən ojla: starosta tudəm ʃkenʒəm t͡ɕot kəren, jorlo marij mut͡ɕəʃtaʃ tøt͡ɕəʃəʒla βele starostəm ʃykalən, starosta βujʒo dene janak βokten pernen.

jorlo

poor

ad/no

marijʒe
marij	-ʒe
marij	-ʒe
Mari	-3SG
no	-poss

βes

different

ad/pr

semən

semən
sem	-ən
sem	-n
melody	-GEN
no	-case

semən
sem	-ən
sem	-n
sense	-GEN
no	-case

ojla:
oj	-la
oj	-la
opinion	-COMP
no	-case

ojla:
oj	-la
oj	-la
opinion	-PL
no	-num

ojla:
oj	-la
oj	-la
opinion	-STR
no	-enc

ojla:
oj	-la
oj	-la
oh	-STR
in	-enc

ojla:
ojl	-a
ojlo	-a
talk	-3SG
vb2	-pers

ojla:
oj	-ø	-la
ojo	-ø	-la
fast	-CNG	-STR
vb2	-conn	-enc

ojla:
oj	-ø	-la
ojo	-ø	-la
fear	-CNG	-STR
vb2	-conn	-enc

starosta

*ː

***

tudəm

him/her

tudəm
tudo	-m
tudo	-m
3SG	-ACC
pr	-case

ʃkenʒəm
ʃken	-ʒə	-m
ʃke	-ʒe	-m
REFL	-3SG	-ACC
pr	-poss	-case

ʃkenʒəm
ʃken	-ʒə	-m
ʃken	-ʒe	-m
private	-3SG	-ACC
ad	-poss	-case

ʃkenʒəm
ʃke	-n	-ʒə	-m
ʃke	-n	-ʒe	-m
REFL	-GEN	-3SG	-ACC
pr	-case	-poss	-case

t͡ɕot

very

t͡ɕot

number

kəren,
kər	-en	-ø
kəre	-en	-ø
beat	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

kəren,
kər	-en
kəre	-en
beat	-CVB
vb2	-adv

jorlo

poor

ad/no

marij

Mari

mut͡ɕəʃtaʃ
mut͡ɕəʃt	-aʃ
mut͡ɕəʃto	-aʃ
come.unfastened	-INF
vb2	-inf

tøt͡ɕəʃəʒla
tøt͡ɕə	-ʃəʒla
tøt͡ɕø	-ʃəʒla
try	-CVB.SIM.3SG
vb2	-adv.pers

tøt͡ɕəʃəʒla
tøt͡ɕəʃə	-ʒ	-la
tøt͡ɕəʃø	-ʒe	-la
person.trying.to.do.something	-3SG	-COMP
no	-poss	-case

tøt͡ɕəʃəʒla
tøt͡ɕəʃə	-ʒ	-la
tøt͡ɕəʃø	-ʒe	-la
person.trying.to.do.something	-3SG	-PL
no	-poss	-num

tøt͡ɕəʃəʒla
tøt͡ɕəʃə	-ʒ	-la
tøt͡ɕəʃø	-ʒe	-la
person.trying.to.do.something	-3SG	-STR
no	-poss	-enc

tøt͡ɕəʃəʒla
tøt͡ɕə	-ʃə	-ʒ	-la
tøt͡ɕø	-ʃe	-ʒe	-la
try	-PTCP.ACT	-3SG	-COMP
vb2	-ad	-poss	-case

tøt͡ɕəʃəʒla
tøt͡ɕə	-ʃə	-ʒ	-la
tøt͡ɕø	-ʃe	-ʒe	-la
try	-PTCP.ACT	-3SG	-PL
vb2	-ad	-poss	-num

tøt͡ɕəʃəʒla
tøt͡ɕə	-ʃə	-ʒ	-la
tøt͡ɕø	-ʃe	-ʒe	-la
try	-PTCP.ACT	-3SG	-STR
vb2	-ad	-poss	-enc

tøt͡ɕəʃəʒla
tøt͡ɕə	-ʃ	-ø	-əʒ	-la
tøt͡ɕø	-ʃ	-ø	-ʒe	-la
try	-PST1	-3SG	-3SG	-STR
vb2	-tense	-pers	-poss	-enc

βele

only

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βele
βel	-ʲe
βel	-je
spill	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-CNG
vb2	-conn

starostəm
starostə	-m
starosto	-m
head	-ACC
no	-case

ʃykalən,
ʃykal	-ən	-ø
ʃykal	-n	-ø
push	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

ʃykalən,
ʃykal	-ən
ʃykal	-n
push	-CVB
vb1	-adv

starosta

*ː

***

βujʒo
βuj	-ʒo
βuj	-ʒe
head	-3SG
no	-poss

dene

with

janak

post

janak
jana	-k
jana	-ak
hard	-STR
ad	-enc

βokten

beside

av/po

βokten
βokt	-en	-ø
βokto	-en	-ø
strip.bark	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

βokten
βokt	-en
βokto	-en
strip.bark	-CVB
vb2	-adv

pernen.
pern	-en	-ø
perne	-en	-ø
strike.against	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

pernen.
pern	-en
perne	-en
strike.against	-CVB
vb2	-adv

1-2-6-3ː5

jorlo marijəm zemskij nat͡ɕaʎnik ijat peləlan kazematəʃ petəraʃ suditləʃ.ː

jorlo

poor

ad/no

marijəm
marij	-əm
marij	-m
Mari	-ACC
no	-case

zemskij

zemstvo

ad/no

nat͡ɕaʎnik

head

ijat
ija	-t
ija	-et
devil	-2SG
in/no	-poss

ijat
ija	-t
ija	-at
devil	-and
in/no	-enc

ijat
ij	-at
ij	-at
year	-and
no	-enc

ijat
ij	-at
ij	-at
ice	-and
no	-enc

ijat
ij	-at
ij	-at
chisel	-and
no	-enc

ijat
ij	-at
ij	-at
swim	-2SG
vb1	-pers

ijat
ij	-	-at
ij	-je	-at
swim	-PST1.3SG	-and
vb1	-tense.pers	-enc

peləlan
peləl	-an
peləl	-an
strange	-with
ad	-deriv.ad

peləlan
pelə	-lan
pele	-lan
half	-DAT
ad/av/no	-case

peləlan
pelə	-la	-n
pele	-la	-n
half	-PL	-GEN
ad/av/no	-num	-case

kazematəʃ

*ː

***

petəraʃ
petər	-aʃ
petəre	-aʃ
close	-INF
vb2	-inf

suditləʃ.ː
suditlə	-ʃ	-ø
suditle	-ʃ	-ø
try	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-3ː6

tidəm kolmekəʒe, sakarən kidʃe-jolʒat t͡ɕətəraʃ tyŋale.ː

tidəm
tidə	-m
tide	-m
this	-ACC
pr	-case

kolmekəʒe,
kol	-mekə	-ʒe
kol	-meke	-ʒe
hear	-CVB.PRI	-3SG
vb1	-adv	-poss

sakarən

Sakaryn

kidʃe-jolʒat
kid	-ʃe-	jol	-ʒ	-at
kid	-ʒe	jol	-ʒe	-at
hand	-3SG	foot	-3SG	-and
no	-poss	no	-poss	-enc

t͡ɕətəraʃ
t͡ɕətər	-aʃ
t͡ɕətəre	-aʃ
shudder	-INF
vb2	-inf

tyŋale.ː
tyŋal	-ʲe
tyŋal	-je
start	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-3ː7

t͡ɕodəra ʃoləʃtʃəʒo pynt͡ɕø pərɲa dene kut͡ɕaltən.

t͡ɕodəra

forest

t͡ɕodəra

coarse

ʃoləʃtʃəʒo
ʃoləʃtʃə	-ʒo
ʃoləʃtʃo	-ʒe
thief	-3SG
no	-poss

ʃoləʃtʃəʒo
ʃoləʃt	-ʃə	-ʒo
ʃoləʃt	-ʃe	-ʒe
steal	-PTCP.ACT	-3SG
vb1	-ad	-poss

pynt͡ɕø

pine

pynt͡ɕø
pynt͡ɕø	-ø
pynt͡ɕø	-ø
notch	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pynt͡ɕø
pynt͡ɕø	-ø
pynt͡ɕø	-ø
notch	-CNG
vb2	-conn

pərɲa

log

dene

with

kut͡ɕaltən.
kut͡ɕalt	-ən	-ø
kut͡ɕalt	-n	-ø
get.caught	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

kut͡ɕaltən.
kut͡ɕalt	-ən
kut͡ɕalt	-n
get.caught	-CVB
vb1	-adv

kut͡ɕaltən.
kut͡ɕ	-alt	-ən	-ø
kut͡ɕo	-alt	-n	-ø
hold	-REF	-PST2	-3SG
vb2	-deriv.v	-tense	-pers

kut͡ɕaltən.
kut͡ɕ	-alt	-ən
kut͡ɕo	-alt	-n
hold	-REF	-CVB
vb2	-deriv.v	-adv

1-2-6-3ː8

pərɲaʒat t͡ɕaple ogəl, ukʃan pynt͡ɕø βuj βele.

pərɲaʒat
pərɲa	-ʒ	-at
pərɲa	-ʒe	-at
log	-3SG	-and
no	-poss	-enc

t͡ɕaple

glorious

t͡ɕaple
t͡ɕaple	-ø
t͡ɕaple	-ø
glorify	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

t͡ɕaple
t͡ɕaple	-ø
t͡ɕaple	-ø
glorify	-CNG
vb2	-conn

ogəl,
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

ukʃan

branchy

ukʃan
ukʃ	-an
ukʃ	-an
branch	-with
no	-deriv.ad

pynt͡ɕø

pine

pynt͡ɕø
pynt͡ɕø	-ø
pynt͡ɕø	-ø
notch	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pynt͡ɕø
pynt͡ɕø	-ø
pynt͡ɕø	-ø
notch	-CNG
vb2	-conn

βuj

head

βele.

βele

only

βele.
βele	-ø
βele	-ø
spill	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βele.
βel	-ʲe
βel	-je
spill	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

βele.
βele	-ø
βele	-ø
spill	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-3ː9

mantale pazarəʃte təgaj pərɲalan teŋge det͡ɕ got͡ɕ ogətat pu.

mantale

Mantale

pazarəʃte
pazar	-əʃte
pazar	-ʃte
marketplace	-INE
ad/no	-case

təgaj

such

ad/av/no/pr

pərɲalan
pərɲa	-lan
pərɲa	-lan
log	-DAT
no	-case

pərɲalan
pərɲa	-la	-n
pərɲa	-la	-n
log	-PL	-GEN
no	-num	-case

teŋge

ruble

det͡ɕ

from

got͡ɕ

over

ogətat
og	-ət	-at
og	-ət	-at
NEG	-3PL	-and
vb	-pers	-enc

ogətat
og	-ət	-at
og	-ət	-at
NEG	-2SG	-and
vb	-pers	-enc

pu.

wood

pu.
pu	-ø
puo	-ø
give	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pu.
pu	-ø
puo	-ø
blow	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

pu.
pu	-ø
puo	-ø
give	-CNG
vb2	-conn

pu.
pu	-ø
puo	-ø
blow	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-340

marijlan zemskij nat͡ɕaʎnik kud teŋge ʃtrafəm tyləktaʃ suditləʃ.

marijlan
marij	-lan
marij	-lan
Mari	-DAT
no	-case

marijlan
marij	-la	-n
marij	-la	-n
Mari	-PL	-GEN
no	-num	-case

zemskij

zemstvo

ad/no

nat͡ɕaʎnik

head

kud

six

teŋge

ruble

ʃtrafəm
ʃtraf	-əm
ʃtraf	-m
fine	-ACC
no	-case

tyləktaʃ
tyləkt	-aʃ
tyləktø	-aʃ
levy	-INF
vb2	-inf

tyləktaʃ
tyləkt	-aʃ
tyləktø	-aʃ
breed	-INF
vb2	-inf

tyləktaʃ
tylə	-kt	-aʃ
tylø	-kte	-aʃ
pay	-CAUS	-INF
vb2	-deriv.v	-inf

tyləktaʃ
tylə	-kt	-aʃ
tylø	-kte	-aʃ
reproduce	-CAUS	-INF
vb2	-deriv.v	-inf

suditləʃ.
suditlə	-ʃ	-ø
suditle	-ʃ	-ø
try	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-341

marijən tunamak, jər-jər kojən, ʃint͡ɕaβydʃø jogen lekte.

marijən
marij	-ən
marij	-n
Mari	-GEN
no	-case

tunamak,

tunamak

immediately

tunamak,
tunam	-ak
tunam	-ak
then	-STR
av	-enc

tunamak,
tuna	-m	-ak
tuna	-m	-ak
heifer	-ACC	-STR
no	-case	-enc

tunamak,
tuna	-m	-ak
tuna	-em	-ak
heifer	-1SG	-STR
no	-poss	-enc

tunamak,
tuna	-m	-a	-k
tuna	-em	-a	-ak
heifer	-TRANS	-3SG	-STR
no	-deriv.v	-pers	-enc

tunamak,
tu	-na	-m	-ak
tu	-na	-m	-ak
that	-1PL	-ACC	-STR
pr	-poss	-case	-enc

tunamak,
tu	-na	-m	-ak
tu	-na	-m	-ak
gland	-1PL	-ACC	-STR
no	-poss	-case	-enc

tunamak,
tu	-na	-m	-ak
tu	-na	-m	-ak
banner	-1PL	-ACC	-STR
no	-poss	-case	-enc

tunamak,
tuna	-m	-ø	-ak
tuna	-em	-ø	-ak
heifer	-TRANS	-CNG	-STR
no	-deriv.v	-conn	-enc

tunamak,
tuna	-m	-ø	-ak
tuna	-em	-ø	-ak
heifer	-TRANS	-CVB	-STR
no	-deriv.v	-adv	-enc

tunamak,
tuna	-m	-	-ak
tuna	-em	-je	-ak
heifer	-TRANS	-PST1.3SG	-STR
no	-deriv.v	-tense.pers	-enc

jər-jər

kojən,

kojən

noticeably

kojən,
koj	-ən	-ø
koj	-n	-ø
be.visible	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

kojən,
koj	-ən
koj	-n
be.visible	-CVB
vb1	-adv

ʃint͡ɕaβydʃø
ʃint͡ɕaβyd	-ʃø
ʃint͡ɕaβyd	-ʒe
tear	-3SG
no	-poss

jogen
jog	-en	-ø
jogo	-en	-ø
flow	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

jogen
jog	-en
jogo	-en
flow	-CVB
vb2	-adv

lekte.
lekt	-e
lekt	-je
go	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-342

sakarən t͡ɕonʒəlan kot͡ɕən t͡ɕut͡ɕo.

sakarən

Sakaryn

t͡ɕonʒəlan
t͡ɕon	-ʒə	-lan
t͡ɕon	-ʒe	-lan
soul	-3SG	-DAT
no	-poss	-case

t͡ɕonʒəlan
t͡ɕon	-ʒə	-la	-n
t͡ɕon	-ʒe	-la	-n
soul	-3SG	-PL	-GEN
no	-poss	-num	-case

kot͡ɕən

bitter

kot͡ɕən
kot͡ɕə	-n
kot͡ɕo	-n
bitter	-GEN
ad/no	-case

t͡ɕut͡ɕo.
t͡ɕut͡ɕ	-o
t͡ɕut͡ɕ	-je
seem	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-343

— zaxar jefremoβ zdeś?

zaxar

Zakhar

jefremoβ

Yefremov

zdeś?

*ː

***

1-2-6-34ː

— jodo zemskij nat͡ɕaʎnik.

jodo
jod	-o
jod	-je
ask	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

zemskij

zemstvo

ad/no

nat͡ɕaʎnik.

nat͡ɕaʎnik

head

1-2-6-345

— zes, — sakar jykəm puəʃ.

zes, —

zes

Zes

sakar

Sakar

jykəm
jyk	-əm
jyk	-m
voice	-ACC
no	-case

puəʃ.
pu	-əʃ
pu	-ʃ
wood	-ILL
no	-case

puəʃ.
puə	-ʃ	-ø
puo	-ʃ	-ø
give	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

puəʃ.
puə	-ʃ	-ø
puo	-ʃ	-ø
blow	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-346

— idi śuda!

idi

Idi

śuda!

*ː

***

1-2-6-347

— mij, ystel dek kaj, — leβentej kugəza sakarəm ont͡ɕəko pokta.

mij,
mij	-ø
mije	-ø
come	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

mij,
mij	-ø
mije	-ø
come	-CNG
vb2	-conn

ystel

table

dek

kaj, —

kaj

kaj, —

kaj

aftergrass

kaj, —
kaj	-ø
kaje	-ø
go	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

kaj, —
kaj	-ø
kaje	-ø
go	-CNG
vb2	-conn

leβentej

Leventey

kugəza

old.man

sakarəm

Sakarym

ont͡ɕəko

forward

av/po

pokta.
pokt	-a
pokto	-a
drive	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-348

sakar zemskij nat͡ɕaʎnik ont͡ɕəko mijen ʃogale.

sakar

Sakar

zemskij

zemstvo

ad/no

nat͡ɕaʎnik

head

ont͡ɕəko

forward

av/po

mijen
mij	-en	-ø
mije	-en	-ø
come	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

mijen
mij	-en
mije	-en
come	-CVB
vb2	-adv

ʃogale.
ʃogale	-ø
ʃogale	-ø
plough	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ʃogale.
ʃogal	-ʲe
ʃogal	-je
stand.up	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

ʃogale.
ʃogale	-ø
ʃogale	-ø
plough	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-349

zemskij nat͡ɕaʎnik t͡ɕal ørəʃan, t͡ɕalemaʃ tyŋalʃe ypan, βurgemʒe jəlgəʒʃe poldəʃan.

zemskij

zemstvo

ad/no

nat͡ɕaʎnik

head

t͡ɕal

gray

ørəʃan,

ørəʃan

mustached

ørəʃan,
ørəʃ	-an
ørəʃ	-an
mustache	-with
no	-deriv.ad

t͡ɕalemaʃ
t͡ɕalem	-aʃ
t͡ɕalem	-aʃ
go.gray	-INF
vb1	-inf

t͡ɕalemaʃ
t͡ɕal	-em	-aʃ
t͡ɕal	-em	-aʃ
gray	-TRANS	-INF
ad	-deriv.v	-inf

tyŋalʃe

beginning

ad/no

tyŋalʃe
tyŋal	-ʃe
tyŋal	-ʃe
start	-PTCP.ACT
vb1	-ad

ypan,

ypan

haired

ypan,
yp	-an
yp	-an
hair	-with
no	-deriv.ad

ypan,
yp	-an
ypø	-an
herd	-with
no	-deriv.ad

ypan,
yp	-an
ypø	-an
Ufa	-with
pn	-deriv.ad

βurgemʒe
βurgem	-ʒe
βurgem	-ʒe
clothes	-3SG
no	-poss

βurgemʒe
βurg	-em	-ʒe
βurgo	-em	-ʒe
stem	-1SG	-3SG
no	-poss	-poss

βurgemʒe
βurg	-em	-ʒe
βurgo	-em	-ʒe
be.worried	-1SG	-3SG
vb2	-pers	-poss

βurgemʒe
βurg	-em	-ʒe
βurgo	-em	-ʒe
stem	-TRANS	-IMP.3SG
no	-deriv.v	-mood.pers

βurgemʒe
βurg	-em	-ø	-ʒe
βurgo	-em	-ø	-ʒe
stem	-TRANS	-CNG	-3SG
no	-deriv.v	-conn	-poss

βurgemʒe
βurg	-em	-ø	-ʒe
βurgo	-em	-ø	-ʒe
stem	-TRANS	-CVB	-3SG
no	-deriv.v	-adv	-poss

jəlgəʒʃe

shiny

ad/no

jəlgəʒʃe
jəlgəʒ	-ʃe
jəlgəʒ	-ʃe
shine	-PTCP.ACT
vb1	-ad

jəlgəʒʃe
jəlgəʒ	-ʃe
jəlgəʒ	-ʒe
shine	-IMP.3SG
vb1	-mood.pers

jəlgəʒʃe
jəlgə	-ʒ	-ʃe
jəlge	-ʒe	-ʒe
sparkling	-3SG	-3SG
ad	-poss	-poss

jəlgəʒʃe
jəlgəʒ	-ø	-ʃe
jəlgəʒ	-ø	-ʒe
shine	-CNG	-3SG
vb1	-conn	-poss

jəlgəʒʃe
jəlgəʒ	-ø	-ʃe
jəlgəʒ	-ø	-ʒe
shine	-CVB	-3SG
vb1	-adv	-poss

poldəʃan.

poldəʃan

with.buttons

poldəʃan.
poldəʃ	-an
poldəʃ	-an
button	-with
no	-deriv.ad

1-2-6-350

oŋəʃtəʒo jəlgəʒʃe ʃijarʃaʃ gaje ket͡ɕa.

oŋəʃtəʒo
oŋ	-əʃtə	-ʒo
oŋ	-ʃte	-ʒe
chest	-INE	-3SG
no	-case	-poss

jəlgəʒʃe

shiny

ad/no

jəlgəʒʃe
jəlgəʒ	-ʃe
jəlgəʒ	-ʃe
shine	-PTCP.ACT
vb1	-ad

jəlgəʒʃe
jəlgəʒ	-ʃe
jəlgəʒ	-ʒe
shine	-IMP.3SG
vb1	-mood.pers

jəlgəʒʃe
jəlgə	-ʒ	-ʃe
jəlge	-ʒe	-ʒe
sparkling	-3SG	-3SG
ad	-poss	-poss

jəlgəʒʃe
jəlgəʒ	-ø	-ʃe
jəlgəʒ	-ø	-ʒe
shine	-CNG	-3SG
vb1	-conn	-poss

jəlgəʒʃe
jəlgəʒ	-ø	-ʃe
jəlgəʒ	-ø	-ʒe
shine	-CVB	-3SG
vb1	-adv	-poss

ʃijarʃaʃ

gaje

ket͡ɕa.
ket͡ɕ	-a
ket͡ɕe	-a
hang	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-351

arʃaʃ mut͡ɕaʃtəʒe kugu teŋge ulo.

arʃaʃ

bouquet

mut͡ɕaʃtəʒe
mut͡ɕaʃtə	-ʒe
mut͡ɕaʃte	-ʒe
at.the.end	-3SG
po	-poss

mut͡ɕaʃtəʒe
mut͡ɕa	-ʃtə	-ʒe
mut͡ɕa	-ʃte	-ʒe
reed	-INE	-3SG
no	-case	-poss

mut͡ɕaʃtəʒe
mut͡ɕaʃ	-tə	-ʒe
mut͡ɕaʃ	-ʃte	-ʒe
end	-INE	-3SG
no	-case	-poss

kugu

big

ad/no

teŋge

ruble

ulo.

ulo

ad/no/vb

1-2-6-352

teŋgeʃtəʒe orel kajək ʃuldərʒəm ʃaralten.

teŋgeʃtəʒe
teŋge	-ʃtə	-ʒe
teŋge	-ʃte	-ʒe
ruble	-INE	-3SG
no	-case	-poss

orel

eagle

kajək

bird

ʃuldərʒəm
ʃuldər	-ʒə	-m
ʃuldər	-ʒe	-m
wing	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

ʃaralten.
ʃaralt	-en	-ø
ʃaralte	-en	-ø
spread.out	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

ʃaralten.
ʃaralt	-en
ʃaralte	-en
spread.out	-CVB
vb2	-adv

1-2-6-353

ystelʒe uʒar sukna dene leβedme.

ystelʒe
ystel	-ʒe
ystel	-ʒe
table	-3SG
no	-poss

uʒar

green

sukna

cloth

sukna
suk	-na
suk	-na
guarantee	-1PL
no	-poss

sukna
suk	-na
suk	-na
X	-1PL
no	-poss

dene

with

leβedme.

leβedme

covered

leβedme.
leβed	-me
leβed	-me
cover	-PTCP.PASS
vb1	-ad

1-2-6-354

ystel ʃeŋgelne — zemskij nat͡ɕaʎnikən ʃint͡ɕəme pykenʒe.

ystel

table

ʃeŋgelne —

ʃeŋgelne

behind

av/po

zemskij

zemstvo

ad/no

nat͡ɕaʎnikən
nat͡ɕaʎnik	-ən
nat͡ɕaʎnik	-n
head	-GEN
no	-case

ʃint͡ɕəme

sitting

ʃint͡ɕəme
ʃint͡ɕə	-me
ʃint͡ɕe	-me
sit	-PTCP.PASS
vb2	-ad

ʃint͡ɕəme
ʃint͡ɕə	-me
ʃint͡ɕe	-me
know	-PTCP.PASS
vb2	-ad

pykenʒe.
pyken	-ʒe
pyken	-ʒe
chair	-3SG
no	-poss

1-2-6-35ː

pyken kykʃø eŋertəʃan.

pyken

chair

kykʃø

high

eŋertəʃan.

eŋertəʃan

having.a.back

eŋertəʃan.
eŋertəʃ	-an
eŋertəʃ	-an
support	-with
no	-deriv.ad

eŋertəʃan.
eŋertə	-ʃ	-an
eŋerte	-ʃe	-an
lean.on	-PTCP.ACT	-with
vb2	-ad	-deriv.ad

1-2-6-356

ystembalne tyrlø kagaz, kyʒgø kniga kija.

ystembalne

on.the.table

tyrlø

different

ad/no/po

tyrlø
tyrlø	-ø
tyrlø	-ø
embroider	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tyrlø
tyrlø	-ø
tyrlø	-ø
embroider	-CNG
vb2	-conn

kagaz,

kagaz

paper

kyʒgø

thick

kniga

book

kija.
kij	-a
kije	-a
lie	-3SG
vb2	-pers

1-2-6-357

zemskij nat͡ɕaʎnik ʃkeʒe ʃədən ont͡ɕəʃəla kojeʃ.

zemskij

zemstvo

ad/no

nat͡ɕaʎnik

head

ʃkeʒe
ʃke	-ʒe
ʃke	-ʒe
REFL	-3SG
pr	-poss

ʃədən

angrily

ʃədən
ʃədə	-n
ʃəde	-n
anger	-GEN
ad/no	-case

ont͡ɕəʃəla
ont͡ɕəʃə	-la
ont͡ɕəʃo	-la
viewer	-COMP
no	-case

ont͡ɕəʃəla
ont͡ɕəʃə	-la
ont͡ɕəʃo	-la
viewer	-PL
no	-num

ont͡ɕəʃəla
ont͡ɕəʃə	-la
ont͡ɕəʃo	-la
viewer	-STR
no	-enc

ont͡ɕəʃəla
ont͡ɕə	-ʃəla
ont͡ɕo	-ʃəla
look	-CVB.SIM
vb2	-adv

ont͡ɕəʃəla
ont͡ɕə	-ʃə	-la
ont͡ɕo	-ʃe	-la
look	-PTCP.ACT	-COMP
vb2	-ad	-case

ont͡ɕəʃəla
ont͡ɕə	-ʃə	-la
ont͡ɕo	-ʃe	-la
look	-PTCP.ACT	-PL
vb2	-ad	-num

ont͡ɕəʃəla
ont͡ɕə	-ʃə	-la
ont͡ɕo	-ʃe	-la
look	-PTCP.ACT	-STR
vb2	-ad	-enc

kojeʃ.

kojeʃ

it.seems

kojeʃ.
koj	-eʃ
koj	-eʃ
be.visible	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-358

sakar nigunamat nimogaj sudəʃkat koʃtən ogəl, nimogaj nat͡ɕaʎstβo denat ale marte təge βaʃlijeden ogəl.ː

sakar

Sakar

nigunamat

ɲigunamat

in.no.case

av/pr

nigunamat
ɲigunam	-at
ɲigunam	-at
never	-and
av/pr	-enc

nimogaj

ɲimogaj

ad/pr

sudəʃkat
sud	-əʃk	-at
sud	-ʃke	-at
court	-ILL	-and
no	-case	-enc

koʃtən
koʃt	-ən	-ø
koʃt	-n	-ø
go	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

koʃtən
koʃt	-ən
koʃt	-n
go	-CVB
vb1	-adv

ogəl,
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

nimogaj

ɲimogaj

ad/pr

nat͡ɕaʎstβo

*ː

***

denat
den	-at
den	-at
and	-and
co	-enc

denat
den	-at
dene	-at
with	-and
po	-enc

ale

aʎe

av/co/pa

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

ale
ale	-ø
ale	-ø
soften.bast	-CNG
vb2	-conn

marte

up.to

təge

av/pa/pr

βaʃlijeden
βaʃlijed	-en	-ø
βaʃlijede	-en	-ø
meet	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

βaʃlijeden
βaʃlijed	-en
βaʃlijede	-en
meet	-CVB
vb2	-adv

ogəl.ː
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

1-2-6-359

pørt kørgəʒat βes tyrlø — pərdəʒlaʃte ʃədən ont͡ɕəʃo kugəʒan portret-βlak ket͡ɕat.

pørt

house

kørgəʒat
kørgə	-ʒ	-at
kørgø	-ʒe	-at
inside	-3SG	-and
ad/no	-poss	-enc

βes

different

ad/pr

tyrlø —

tyrlø

different

ad/no/po

tyrlø —
tyrlø	-ø
tyrlø	-ø
embroider	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

tyrlø —
tyrlø	-ø
tyrlø	-ø
embroider	-CNG
vb2	-conn

pərdəʒlaʃte
pərdəʒ	-la	-ʃte
pərdəʒ	-la	-ʃte
wall	-PL	-INE
no	-num	-case

ʃədən

angrily

ʃədən
ʃədə	-n
ʃəde	-n
anger	-GEN
ad/no	-case

ont͡ɕəʃo

viewer

ont͡ɕəʃo
ont͡ɕə	-ʃo
ont͡ɕo	-ʃe
look	-PTCP.ACT
vb2	-ad

kugəʒan
kugəʒa	-n
kugəʒa	-an
czar	-with
no	-deriv.ad

kugəʒan
kugəʒa	-n
kugəʒa	-n
czar	-GEN
no	-case

portret-βlak
portret	-βlak
portret	-βlak
portrait	-PL
no	-num

ket͡ɕat.
ket͡ɕ	-at
ket͡ɕ	-at
even.if	-and
co/pa	-enc

ket͡ɕat.
ket͡ɕ	-at
ket͡ɕe	-at
sun	-and
no	-enc

ket͡ɕat.
ket͡ɕ	-at
ket͡ɕe	-at
hang	-3PL
vb2	-pers

ket͡ɕat.
ket͡ɕ	-a	-t
ket͡ɕe	-a	-at
hang	-3SG	-and
vb2	-pers	-enc

ket͡ɕat.
ket͡ɕ	-ø	-at
ket͡ɕe	-ø	-at
hang	-CNG	-and
vb2	-conn	-enc

1-2-6-360

t͡ɕonlan ʃut͡ɕkən βele t͡ɕut͡ɕeʃ.

t͡ɕonlan
t͡ɕonl	-an
t͡ɕonlo	-an
sincere	-with
ad	-deriv.ad

t͡ɕonlan
t͡ɕon	-lan
t͡ɕon	-lan
soul	-DAT
no	-case

t͡ɕonlan
t͡ɕon	-la	-n
t͡ɕon	-la	-n
soul	-PL	-GEN
no	-num	-case

ʃut͡ɕkən

terrifyingly

ʃut͡ɕkən
ʃut͡ɕkə	-n
ʃut͡ɕko	-n
terrifying	-GEN
ad	-case

βele

only

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

βele
βel	-ʲe
βel	-je
spill	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

βele
βele	-ø
βele	-ø
spill	-CNG
vb2	-conn

t͡ɕut͡ɕeʃ.
t͡ɕut͡ɕ	-eʃ
t͡ɕut͡ɕ	-eʃ
seem	-3SG
vb1	-pers

1-2-6-361

sakar t͡ɕodəraʃte maskam kok joltoʃkaltəʃ koklaʃ βaʃlijeʃ gən, təge ok t͡ɕətəre əle.

sakar

Sakar

t͡ɕodəraʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
forest	-INE
no	-case

t͡ɕodəraʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
t͡ɕodəra	-ʃte
coarse	-INE
ad	-case

maskam
maska	-m
maska	-m
bear	-ACC
no	-case

maskam
maska	-m
maska	-em
bear	-1SG
no	-poss

maskam
maska	-m	-ø
maska	-em	-ø
bear	-TRANS	-IMP.2SG
no	-deriv.v	-mood.pers

maskam
maska	-m	-ø
maska	-em	-ø
bear	-TRANS	-CNG
no	-deriv.v	-conn

maskam
maska	-m	-ø
maska	-em	-ø
bear	-TRANS	-CVB
no	-deriv.v	-adv

kok

cook

kok

two

joltoʃkaltəʃ

*ː

***

koklaʃ

into

av/po

koklaʃ
kokla	-ʃ
kokla	-ʃ
distance	-ILL
ad/no	-case

koklaʃ
kokla	-ʃ
kokla	-eʃ
distance	-LAT
ad/no	-case

koklaʃ
kok	-la	-ʃ
kok	-la	-ʃ
cook	-PL	-ILL
no	-num	-case

koklaʃ
kok	-la	-ʃ
kok	-la	-ʃ
two	-PL	-ILL
nm	-num	-case

koklaʃ
kok	-la	-ʃ
kok	-la	-eʃ
cook	-PL	-LAT
no	-num	-case

koklaʃ
kok	-la	-ʃ
kok	-la	-eʃ
two	-PL	-LAT
nm	-num	-case

βaʃlijeʃ
βaʃlij	-eʃ
βaʃlij	-eʃ
meet	-3SG
vb1	-pers

gən,

gən

co/pa

təge

av/pa/pr

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

t͡ɕətəre
t͡ɕətəre	-ø
t͡ɕətəre	-ø
shudder	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

t͡ɕətəre
t͡ɕətəre	-ø
t͡ɕətəre	-ø
shudder	-CNG
vb2	-conn

əle.
əl	-ʲe
ul	-je
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-362

moʒo təge sakarən joljəʒəŋʒəm t͡ɕətərəkta?

moʒo
mo	-ʒo
mo	-ʒe
what	-3SG
ad/av/pa/pr	-poss

təge

av/pa/pr

sakarən

Sakaryn

joljəʒəŋʒəm
joljəʒəŋ	-ʒə	-m
joljəʒəŋ	-ʒe	-m
knee.joint	-3SG	-ACC
no	-poss	-case

t͡ɕətərəkta?
t͡ɕətərəkt	-a
t͡ɕətərəkte	-a
shake	-3SG
vb2	-pers

t͡ɕətərəkta?
t͡ɕətərə	-kt	-a
t͡ɕətəre	-kte	-a
shudder	-CAUS	-3SG
vb2	-deriv.v	-pers

1-2-6-363

— ont͡ɕəlnəʒo maska ogəl, ajdeme ʃint͡ɕa-s.

ont͡ɕəlnəʒo
ont͡ɕəlnə	-ʒo
ont͡ɕəlno	-ʒe
in.front	-3SG
av/po	-poss

maska

bear

ogəl,
og	-ø	-əl	-ø
og	-ø	-ul	-ø
NEG	-3SG	-be	-CNG
vb	-pers	-vb	-conn

ajdeme

human

ʃint͡ɕa-s.

*ː

***

1-2-6-364

— nu, kakoje u tebʲa budet xodatajstβo?

nu,

well

in/pa

kakoje

*ː

***

new

ad/no

u
u	-ø
uo	-ø
take.care.of	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

u
u	-ø
uo	-ø
stroke	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

u
u	-ø
uo	-ø
take.care.of	-CNG
vb2	-conn

u
u	-ø
uo	-ø
stroke	-CNG
vb2	-conn

tebʲa

*ː

***

budet

*ː

***

xodatajstβo?

*ː

***

1-2-6-365

— jodo zemskij nat͡ɕaʎnik.

jodo
jod	-o
jod	-je
ask	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

zemskij

zemstvo

ad/no

nat͡ɕaʎnik.

nat͡ɕaʎnik

head

1-2-6-36ː

sakar nimomat əʃ uməlo, ʃeŋgekʃe ont͡ɕale.

sakar

Sakar

nimomat
ɲimom	-at
ɲimom	-at
nothing	-and
pr	-enc

nimomat
ɲimo	-m	-at
ɲimo	-m	-at
nothing	-ACC	-and
ad/av/pr	-case	-enc

əʃ
ə	-ʃ	-ø
ə	-ʃ	-ø
NEG	-PST	-3SG
vb	-tense	-pers

uməlo,
uməlo	-ø
uməlo	-ø
understand	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

uməlo,
uməlo	-ø
uməlo	-ø
understand	-CNG
vb2	-conn

ʃeŋgekʃe
ʃeŋgek	-ʃe
ʃeŋgek	-ʒe
back	-3SG
av/po	-poss

ont͡ɕale.
ont͡ɕal	-ʲe
ont͡ɕal	-je
look	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-367

— tə meɲa ponimajeɕ?

tə

this

tə

meɲa

*ː

***

ponimajeɕ?

*ː

***

1-2-6-368

— on rusːkim ploka kaʎakət, — ʃoktəʃ ʃeŋget͡ɕən leβentej kugəzan jykʃø.

leader

rusːkim

*ː

***

ploka

bad

kaʎakət, —

*ː

***

ʃoktəʃ

bran

ʃoktəʃ
ʃoktə	-ʃ	-ø
ʃokto	-ʃ	-ø
be.heard	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

ʃeŋget͡ɕən

from.behind

av/po

leβentej

Leventey

kugəzan
kugəza	-n
kugəza	-an
old.man	-with
no	-deriv.ad

kugəzan
kugəza	-n
kugəza	-n
old.man	-GEN
no	-case

jykʃø.
jyk	-ʃø
jyk	-ʒe
voice	-3SG
no	-poss

jykʃø.
jykʃø	-ø
jykʃø	-ø
cool.down	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

jykʃø.
jykʃø	-ø
jykʃø	-ø
cool.down	-CNG
vb2	-conn

1-2-6-369

— sergej stepanoβit͡ɕ, pereβedite, — mane zemskij nat͡ɕaʎnik kugu tijakən poləʃkaləʃəʒlan.

sergej

Sergey

stepanoβit͡ɕ,

stepanoβit͡ɕ

Stepanovich

pereβedite, —

*ː

***

mane
man	-ʲe
man	-je
say	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

zemskij

zemstvo

ad/no

nat͡ɕaʎnik

head

kugu

big

ad/no

tijakən
tijak	-ən
tijak	-n
literate.person	-GEN
no	-case

poləʃkaləʃəʒlan.
poləʃkaləʃə	-ʒ	-lan
poləʃkaləʃe	-ʒe	-lan
assistant	-3SG	-DAT
no	-poss	-case

poləʃkaləʃəʒlan.
poləʃkaləʃə	-ʒ	-la	-n
poləʃkaləʃe	-ʒe	-la	-n
assistant	-3SG	-PL	-GEN
no	-poss	-num	-case

poləʃkaləʃəʒlan.
poləʃkalə	-ʃə	-ʒ	-lan
poləʃkale	-ʃe	-ʒe	-lan
help	-PTCP.ACT	-3SG	-DAT
vb2	-ad	-poss	-case

poləʃkaləʃəʒlan.
poləʃkalə	-ʃə	-ʒ	-la	-n
poləʃkale	-ʃe	-ʒe	-la	-n
help	-PTCP.ACT	-3SG	-PL	-GEN
vb2	-ad	-poss	-num	-case

1-2-6-370

— po etomu delu βə budete pereβodt͡ɕikom.

etomu

*ː

***

delu

*ː

***

βə

*ː

***

budete

*ː

***

pereβodt͡ɕikom.

*ː

***

1-2-6-371

sergej stepanoβit͡ɕ manme jeŋ sakarlan zemskij nat͡ɕaʎnikən jodməm uməltarəʃ.

sergej

Sergey

stepanoβit͡ɕ

Stepanovich

manme
man	-me
man	-me
say	-PTCP.PASS
vb1	-ad

jeŋ

person

ad/no

sakarlan

Sakarlan

zemskij

zemstvo

ad/no

nat͡ɕaʎnikən
nat͡ɕaʎnik	-ən
nat͡ɕaʎnik	-n
head	-GEN
no	-case

jodməm
jodmə	-m
jodmo	-m
interrogative	-ACC
ad	-case

jodməm
jod	-mə	-m
jod	-me	-m
ask	-PTCP.PASS	-ACC
vb1	-ad	-case

uməltarəʃ.

uməltarəʃ

explanation

uməltarəʃ.
uməltarə	-ʃ	-ø
uməltare	-ʃ	-ø
explain	-PST1	-3SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-372

— məj sβet͡ɕələm kondenam.

məj

1SG

sβet͡ɕələm

*ː

***

kondenam.
kond	-en	-am
kondo	-en	-am
bring	-PST2	-1SG
vb2	-tense	-pers

1-2-6-373

tudo t͡ɕəla uʒən, — mane sakar.

tudo

3SG

t͡ɕəla

everything

ad/pa/pr

uʒən, —
uʒ	-ən	-ø
uʒ	-n	-ø
see	-PST2	-3SG
vb1	-tense	-pers

uʒən, —
uʒ	-ən
uʒ	-n
see	-CVB
vb1	-adv

uʒən, —
u	-ʒə	-n
u	-ʒe	-n
new	-3SG	-GEN
ad/no	-poss	-case

mane
man	-ʲe
man	-je
say	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

sakar.

sakar

Sakar

1-2-6-374

zemskij nat͡ɕaʎnik t͡ɕat͡ɕim sβideteʎlan ʃogaltaʃ lijeʃ mane. * * *

zemskij

zemstvo

ad/no

nat͡ɕaʎnik

head

t͡ɕat͡ɕim

Chachim

sβideteʎlan
sβideteʎ	-lan
sβideteʎ	-lan
witness	-DAT
no	-case

sβideteʎlan
sβideteʎ	-la	-n
sβideteʎ	-la	-n
witness	-PL	-GEN
no	-num	-case

ʃogaltaʃ
ʃogalt	-aʃ
ʃogalte	-aʃ
put	-INF
vb2	-inf

ʃogaltaʃ
ʃog	-alt	-aʃ
ʃogo	-alt	-aʃ
stand	-REF	-INF
vb2	-deriv.v	-inf

lijeʃ

soon

lijeʃ
lij	-eʃ
lij	-eʃ
be	-3SG
vb1	-pers

mane. * * *
man	-ʲe
man	-je
say	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

1-2-6-375

sakarən utləməʒlan leβentej kugəza peʃ kuanen.

sakarən

Sakaryn

utləməʒlan
utlə	-mə	-ʒ	-lan
utlo	-me	-ʒe	-lan
escape	-PTCP.PASS	-3SG	-DAT
vb2	-ad	-poss	-case

utləməʒlan
utlə	-mə	-ʒ	-la	-n
utlo	-me	-ʒe	-la	-n
escape	-PTCP.PASS	-3SG	-PL	-GEN
vb2	-ad	-poss	-num	-case

leβentej

Leventey

kugəza

old.man

peʃ

very

kuanen.

kuanen

happily

kuanen.
kuan	-en	-ø
kuane	-en	-ø
rejoice	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

kuanen.
kuan	-en
kuane	-en
rejoice	-CVB
vb2	-adv

1-2-6-376

utlarakʃe ʃke ʃotəm muməʒlan jəβərten.

utlarakʃe

mainly

utlarakʃe
utlarak	-ʃe
utlarak	-ʒe
more	-3SG
av	-poss

utlarakʃe
utla	-rak	-ʃe
utla	-rak	-ʒe
more	-COMP	-3SG
av/po	-deg	-poss

utlarakʃe
utl	-a	-rak	-ʃe
utlo	-a	-rak	-ʒe
escape	-3SG	-COMP	-3SG
vb2	-pers	-deg	-poss

ʃke

REFL

ʃotəm
ʃot	-əm
ʃot	-m
use	-ACC
no	-case

muməʒlan
mumə	-ʒ	-lan
mumo	-ʒe	-lan
found	-3SG	-DAT
ad	-poss	-case

muməʒlan
mumə	-ʒ	-la	-n
mumo	-ʒe	-la	-n
found	-3SG	-PL	-GEN
ad	-poss	-num	-case

muməʒlan
mu	-mə	-ʒ	-lan
mu	-me	-ʒe	-lan
find	-PTCP.PASS	-3SG	-DAT
vb1	-ad	-poss	-case

muməʒlan
mu	-mə	-ʒ	-la	-n
mu	-me	-ʒe	-la	-n
find	-PTCP.PASS	-3SG	-PL	-GEN
vb1	-ad	-poss	-num	-case

jəβərten.

jəβərten

with.pleasure

jəβərten.
jəβərt	-en	-ø
jəβərte	-en	-ø
be.happy	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

jəβərten.
jəβərt	-en
jəβərte	-en
be.happy	-CVB
vb2	-adv

1-2-6-37ː

«teŋget͡ɕe kastene zemskij nat͡ɕaʎnik dek puren om mutlane əle gən, zemskij nat͡ɕaʎnik sakarəm suditləde ok kod əle», — ʃona leβentej kugəza.ː

«teŋget͡ɕe

teŋget͡ɕe

yesterday

kastene

in.the.evening

zemskij

zemstvo

ad/no

nat͡ɕaʎnik

head

dek

puren
pur	-en	-ø
puro	-en	-ø
go.in	-PST2	-3SG
vb2	-tense	-pers

puren
pur	-en
puro	-en
go.in	-CVB
vb2	-adv

om
o	-m
o	-m
NEG	-1SG
vb	-pers

ohm

mutlane
mutlane	-ø
mutlane	-ø
talk	-IMP.2SG
vb2	-mood.pers

mutlane
mutlane	-ø
mutlane	-ø
talk	-CNG
vb2	-conn

əle
əl	-ʲe
ul	-je
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

gən,

gən

co/pa

zemskij

zemstvo

ad/no

nat͡ɕaʎnik

head

sakarəm

Sakarym

suditləde
suditlə	-de
suditle	-de
try	-CVB.NEG
vb2	-adv

ok
ok	-ø
ok	-ø
NEG	-3SG
vb	-pers

kod

code

kod
kod	-ø
kod	-ø
stay	-IMP.2SG
vb1	-mood.pers

kod
kod	-ø
kod	-ø
stay	-CNG
vb1	-conn

kod
kod	-ø
kod	-ø
stay	-CVB
vb1	-adv

əle», —
əl	-ʲe
ul	-je
be	-PST1.3SG
vb1	-tense.pers

ʃona
ʃon	-a
ʃono	-a
think	-3SG
vb2	-pers

leβentej

Leventey

kugəza.ː

kugəza

old.man


Работа над проектом The Mari Web Project главным образом проходит на отделении финно-угорских исследований Венского университета. Вторая стадия нашего проекта The Mari Web Project: Phase 2 возможна благодаря финансовой поддержке Фонда Коне. Часть работы над проектом проводится в Институте финно-угорских и уральских исследований Мюнхенского университета Людвига-Максимилиана.
Последнее обновление: 8 июня 2024 года