Logowww.mari-language.com:ENGLISH | МАРЛА | ПО-РУССКИ
Главная » Инструменты для текстового корпуса » ket͡ɕe ʃot͡ɕeʃ jydβeləʃte » 1. jydvel yʒeʃ / the north €ʲ€alːs

Инструменты для текстового корпуса - ket͡ɕe ʃot͡ɕeʃ jydβeləʃte - 1. jydvel yʒeʃ / the north €ʲ€alːs

Этот материал на данный момент доступен только на английском языке. Марийская и русская версии разрабатываются и скоро будут опубликованы.

Cyrillic | UPA | IPA

Previous Chapter | Next Chapter

[Instructions]

ik ket͡ɕən me, kok marij ʒurnalist, kuʒu kornəʃ — «oksan» jydβeləʃ — tarβanəʃna.
«tetla təge ilaʃ ok lij, — manːa.
— ʃot͡ɕmo marij elna memnam əʃ eβetle gən, ala jot eləʃte pialəm muəna.
kajena.
ala nəlːe ijəm ertəmeke da pat͡ɕerlan oksam əʃtena».
takʃəm meʒe marij mlandənam peʃ jøratena, ulo t͡ɕonːa dene, paʃamat tərʃenak, lijʒak manən əʃtəʃna, da ala-molan dər tudlan utəʃ lekna.
a tarβanenːaʒe t͡ɕukotkəʃ, kontinentəʃkəʒat ogəl, arktika serəʃ — peβek olaʃ.
tulet͡ɕ βara mlandəʒat tetla uke.
kyʃkəʒø — erβel-sibiŕ teŋəz, βaraʒe jydβel ijan okean, a eʃe umbakəʒe — jydβel poʎus.
təgaj ola ulmo nergen ala-kunam kolaltən əle iziʃak.
no anadəŕ gət͡ɕ lat͡ɕ tide olaʃ paʃaʃ tolaʃ temləman serəʃəm nalmek (təlet͡ɕ ont͡ɕət͡ɕʃo məj jydβeləse nəl olaʃ paʃam kət͡ɕalman serəʃəm koltenam əle: iktəʒəm — anadəŕəʃ), kartəʃte ont͡ɕaʎəm gən, ʃint͡ɕamat karaltəʃəm: t͡ɕənak — tyɲa tyr, tetla niguʃ kajaʃ.
ont͡ɕalat kartəʃ da βiskalet: peβek det͡ɕ t͡ɕukotka aβtonomnəj okrugən stolit͡səʒe anadəŕ marteʒe mogaj kutəʃ?!
anadəŕ det͡ɕ en liʃəl rydø ola-βlak magadan, petropaβloβsk-kamt͡ɕatskij ulət.
no nine ola kokla mosko gət͡ɕ irkutsk marte gaj kutəʃəʃ ʃueʃ!
serəʃemlan βaʃmut gət͡ɕ raʃeme: «tyɲa tyrəsø» izdateʎstβe-redakt͡sijəʃ kok paʃajeŋ kyleʃ: «krajnij seβer» izdateʎstβən filialʒən direktorʒo-«poʎarnaja zβezda» gazetən redaktorʒo da korːespondent.
— nu mo, genːadij, kajet mo? — jodam kuʒu kornəʃ pərʎa pogənəmo nergen mutlanen kelʃəme marij poet genːadij sabant͡seβ det͡ɕ!
— məj ket͡ɕ sarəʃ kajaʃ jamde ulam,— maneʃ sadet.
— sarəʃkəʒak ok kyl, tuʃto puʃtən kertət.
no peβekat — tyr det͡ɕ tyr!
umbakəʒe oʃmaska da seβernəj poʎus gəna! — βoʃtəlam.
— sadak kajem! — toβatla joltaʃem.
kelʃəʃna.
təgajak βaʃmutəm puəʃna.
seren kodəmo sade mutlanəmaʃ det͡ɕ ik ij βara otpuskəʃ mijəʃe genːadij sabant͡seβən «ont͡ɕəko» ʒurnalːan (20ː4 ij, 9 №) puəmo interβʲjuʒ gət͡ɕ uʒaʃəm temlənemak.
manməla, istorijəm lugaʃ ogeʃ lij.
interβʲjum nalʃe jurij gaʎutin təgaj jodəʃəm pua: «tyr jydjəmak kajaʃ, peβek olaʃke, jydjəmal ijan okean tyrəʃ mijen ʃint͡ɕaʃ, moʒo βara təjəm taratəʃ, genːadij tos?»
a genːadijʒe təgerak βaʃeʃta: «məj ik ʒap esogəl ʃokʃo tot͡ɕkəlase iktaʒ βojnaʃkat kajaʃ rat ulam əle.
jeʃem pukʃaʃ-jyktaʃ kyleʃ!
təʃte pisateʎ da ʒurnalist soməl dene kyleʃ semən ont͡ɕaʃ nimogaj jøn kodən ogəl, kuʃ ot ont͡ɕal — to parəm, to nalogən pot͡ɕən ʃəndəme roʒ, tyləʃaʃ, tyləʃaʃ, tyləʃaʃ.ː
a βatemʒe, a jot͡ɕamʒe?!
surtəm kut͡ɕəman adak, nu, pat͡ɕerəm.
sarəʃkəʒe kajaʃ ʃut͡ɕkərak dər, ʃonaltəʃəm.
ikana «marij el» gazetəʃte əʃtəme godəm jurij soloβʲjeβ dene kutəralten koltəʃəm: ala, manam, pialəm kət͡ɕalaʃ kajen ont͡ɕaʃ?
təj βet palet marij jomakəm, təgak manalteʃ: «kuze marij pialəm kət͡ɕalən».
jydβeləʃte ʒurnalist paʃam kət͡ɕal ont͡ɕaʃ jurij iʎit͡ɕ kønəʃ da ʃke ymbakʃe nale.
ʃotlan lekte βet!
anadəŕ ola gət͡ɕ βaʃmut toʎo.
t͡ɕukotkən ik rajonəʃkəʒo, lat͡ɕəm ojlaʃ gən, t͡ɕaun rajonəʃto peβek olaʃke ʒurnalist da direktor-redaktor kyleʃ ulmaʃ».
təʃte ala interβʲjum puəʃəʒo ont͡ɕəkrak lekneʒe ulmaʃ, ala interβʲjum nalʃəʒe raʃ uməlen ʃukten ogəl, om pale.
no koktənat iziʃak joŋələʃ lijənət.
t͡ɕukotkəso iləʃ nergen sajənrak palen nalaʃ manən, internetəʃkat purem, no tuʃto uβer ʃagal da adakʃəm «t͡ɕonan» ogəl.
sadlan teleβizorəmat ont͡ɕem, programːəʃte sade mlande nergen kalaskaləʃe peredat͡ɕəm kət͡ɕalam.
uke.
no ikana uʃəʃkem ala-kuze eʃe ymaʃtak, nojabŕəʃte t͡ɕaj, ont͡ɕəktəmo da βaraʒəm ʃke semənem βoʃtəlalme teleuβer tolən purəʃ: peredat͡ɕe t͡ɕukotkəʃto ʃkol-βlakən teləlan kuzerak jamdəlaltme nergen raʃemden.
pørt-βlak jərβaʃ lum purgəʒəʃto jomən pətenət, kalək poran det͡ɕ ʃəlaʃ tolaʃa, ʃyʃaʃtəm nølten, βujge kapeʃ jomən oʃkəleʃ, pyt͡ɕø-βlak kudaləʃtət.ː
mut͡ɕaʃlan diktor təgerak ikteʃla: βaʃke t͡ɕukotkəʃto tele tyŋaleʃ.ː
ale βara kəzət gəna teləm ogəl ont͡ɕəktəʃt?
ørmaʃ.ː
joltaʃ-βlak, gena dene koktən t͡ɕukotkəʃ tarβanəməna nergen palen nalmek, tyrləʒəmat ojləʃtaʃ tyŋaʎət͡ɕ.
iktəʒe «nunəm ondalenət» maneʃ.
vesəʒe təgerak ʃokta: «orade-ʃamət͡ɕ, armijəʃtat lijən ogətəl.
kuʃ tarβanenət, ala?» tide, βekat.ː ala-mogaj dər jəlmanʒe.
a kumʃəʒo tunəktaʃ piʒən: «pelenda ʃokʃo βurgeməm ʃukərak nalza.
tulupəm mojn.ː
uke gən ij koməʎaʃ saβərnen βozəda.
kuʃto ilaʃ tyŋalməda nergen paleda uke?
ʃondanʒe ureməʃtak ogəl dər?
paleda anekdotəm, t͡ɕukt͡ɕan ʃondan omsaʃtəʒe kuze βozəmo?
«ʃaʎət͡ɕ — ijsysetəm lukəʃ ʃogalte».
təgajʒak ənʒe lij».
a eʃe βesəʒe, u torjal gət͡ɕ məskarat͡ɕe marij (ʃot͡ɕənʒo ʃernur-kuknur βel gət͡ɕ) valerij kitkajeβ təgerak ojla: «təj, jura, palem, ʃolaʃke koʃtdəmo ulat kojo.
kø pala, ala takʃəm jəʃtrakən kurʒtalat?
ket͡ɕ-mo gənat eskeralte tuʃto.
t͡ɕukt͡ɕa deke unala mijəmet godəmʒo ozaʒe βatəʒəm temlaʃ tyŋaleʃ gən, peʃəʒak toreʃ it lij.
t͡ɕukt͡ɕa-ʃamət͡ɕ unalan en ondak pelaʃəʃtəm pagaləmaʃ semən temlat βet.
jylaʃt təgaj.
toreʃ lijaʃ ok lij.
kelʃa mo təlat, mutlan, unala tolʃo joltaʃetən temləme t͡ɕarka det͡ɕ toreʃ lijməʒe?
pagalədəmaʃ tide.
t͡ɕukt͡ɕalanat təgak ənde.ː»
t͡ɕəlan tyrlø mogərəm «tunəktat».
pujto nuno pel ymərəʃtəm t͡ɕukotkəʃto ilen ertarenət.
məj gəna nimom om pale.
koneʃne, tuʃto lijən oməl dək.ː
— a palet,— adakat βese kalaskala,— məj təgaj istorijəm kolənam.
ikana, maneʃ, t͡ɕukt͡ɕa kornəʃtəʒo oʃmaskam βaʃlijən.
tunam sade t͡ɕukt͡ɕat pisən gəna puʃeŋge βujəʃ kyzen ʃint͡ɕən.
a puʃeŋge βujəʃto βes maska ʃint͡ɕen ulmaʃ.
uʒən kolten sade t͡ɕukt͡ɕat oʃmaskatəm da lydməʒ dene tudən munəʒəm rualten.
maskan ørt lektən, βigak mlandymbake ʃym ʃogalən kamβozən.
— ala-mom kuktəʃtat, — ojlem məskarat͡ɕəlan.
— oʃmaska iləme kundeməʃte mogaj puʃeŋge kuʃkeʃ, orade?
— ala dər ənde.
uʒən oməl.
tuʃto ilaʃ pyren ogəl.
no məj raʃəmak kolənam: maskan, manət, en luʃkədo βer — munəʒo.
sadlan təjəm sade maskat aβərəme godəm ʃələn ot ʃukto gən, tudəm en ondak munəʒ gət͡ɕ rualtaʃ tərʃe, munəʒ gət͡ɕak!.ː
pytəral tudəm sajənrak.
təgodəm maskan ʃymʒø βigak ʃeleʃ, manət.
palem məj, kolənam.ː
adak βese ojla: «kolənat, jura, t͡ɕukt͡ɕa nergen təgaj anekdotəm?
t͡ɕukt͡ɕa moskoʃko mijen.
møŋgəʒø pørtələnat, kalaskala: «t͡ɕukt͡ɕa moskoʃto lijən, t͡ɕukt͡ɕa uʃan lijən, ənde tudo t͡ɕəla pala.
karl, marks, fridrix, engeʎs nəl jeŋ ogəl, a kokət ulmaʃ, a «slaβa kpsː» — βoːpʃe ajdeme ogəl».
ale βese: «jeβrej den t͡ɕukt͡ɕa ikana kinom ont͡ɕaʃ kajenət.
kinon ik st͡senəʃtəʒe ik ydəramaʃ βitləmʃe pat͡ɕaʃ gət͡ɕ tørʃtaʃ jamdəlalteʃ.
təgodəm t͡ɕukt͡ɕa jeβrejlan ojla: «tørʃta ale uke — ajda ʃydø teŋgelan yt͡ɕaʃena.
məj manam, ok tørʃtø».
«tørʃta», — maneʃ jeβrej.
yt͡ɕaʃat.
śuʒet pot͡ɕeʃ ydəramaʃ sodəki tørʃta da lapaʃəʃ saβərna.
jeβrej, koneʃne, seŋəʃəʃ lekteʃ, no oksa det͡ɕ toreʃ lijeʃ: «uməlet, məj ydəramaʃən tørʃtəməʒəm ont͡ɕət͡ɕak palenam, βet məj tide kinom kokəmʃo gana ont͡ɕem».
«məjat kokəmʃo gana ont͡ɕem, — βaʃeʃta t͡ɕukt͡ɕa.
— no, ʃonəʃəm, ənde uʃəm nalən, molan kokəmʃo gana tørʃtaʃ?.ː»
vot təgaj tomaʃa.ː


Admin login:

[Search]

1 — 1


ik ket͡ɕən me, kok marij ʒurnalist, kuʒu kornəʃ — «oksan» jydβeləʃ — tarβanəʃna.

ik
ik
ik
one
nm
ket͡ɕən
ket͡ɕən
ket͡ɕən
daily
av
me,
me
me
1PL
pr
kok
kok
kok
two
nm
marij
marij
marij
Mari
no
ʒurnalist,
ʒurnalist
ʒurnalist
journalist
no
kuʒu
kuʒu
kuʒu
long
ad
kornəʃ —
kornə-ʃ
korno-ʃ
road-ILL
no-case
«oksan»
oksa-n
oksa-an
money-with
no-deriv.ad
jydβeləʃ —
jydβel-əʃ
jydβel-ʃ
north-ILL
no-case
tarβanəʃna.
tarβanə-ʃ-na
tarβane-ʃ-na
move-PST1-1PL
vb2-tense-pers

One day we, two Mari journalists, set off on a long journey to the rich North.

1 — 2


«tetla təge ilaʃ ok lij, — manːa.

«tetla
tetla
tetla
any.more
av
təge
təge
təge
so
av
ilaʃ
il-aʃ
ile-aʃ
live-INF
vb2-inf
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
lij, —
lij-ø
lij-ø
be-CNG
vb1-conn
manːa.
man-na
man-na
say-PST1.1PL
vb1-tense.pers

We can't live like this anymore, we said

1 — 3


— ʃot͡ɕmo marij elna memnam əʃ eβetle gən, ala jot eləʃte pialəm muəna.

ʃot͡ɕmo
ʃot͡ɕ-mo
ʃot͡ɕ-me
be.born-PTCP.PASS
vb1-ad
marij
marij
marij
Mari
no
elna
el-na
el-na
land-1PL
no-poss
memnam
mem-na-m
me-na-m
1PL-1PL-ACC
pr-poss-case
əʃ
ə-ʃ-ø
ə-ʃ-ø
NEG-PST-3SG
vb-tense-pers
eβetle
eβetle
eβetle
fussy
ad
gən,
gən
gən
if
co
ala
ala
ala
maybe
pa
jot
jot
jot
unfamiliar
ad
eləʃte
el-əʃte
el-ʃte
land-INE
no-case
pialəm
pial-əm
pial-m
happiness-ACC
no-case
muəna.
mu-əna
mu-na
find-1PL
vb1-pers

If our homeland our Mari El doesn't feed or nourish us, maybe we will go find happinesss in a foreign land

1 — 4


kajena.

kajena.
kaj-ena
kaje-ena
go-1PL
vb2-pers

Let's go.

1 — 5


ala nəlːe ijəm ertəmeke da pat͡ɕerlan oksam əʃtena».

ala
ala
ala
maybe
pa
nəlːe
nəlːe
nəlːe
forty
nm
ijəm
ij-əm
ij-m
year-ACC
no-case
ertəmeke
ertə-meke
erte-meke
pass-CVB.PRI
vb2-adv
da
da
da
and
co
pat͡ɕerlan
pat͡ɕer-lan
pat͡ɕer-lan
flat-DAT
no-case
oksam
oksa-m
oksa-m
money-ACC
no-case
əʃtena».
əʃt-ena
əʃte-ena
do-1PL
vb2-pers

Maybe after 40 years have passed, we will make enough money for an appartment.

1 — 6


takʃəm meʒe marij mlandənam peʃ jøratena, ulo t͡ɕonːa dene, paʃamat tərʃenak, lijʒak manən əʃtəʃna, da ala-molan dər tudlan utəʃ lekna.

takʃəm
takʃəm
takʃəm
generally
av
meʒe
me-ʒe
me-ʒe
1PL-3SG
pr-poss
marij
marij
marij
Mari
no
mlandənam
mlandə-na-m
mlande-na-m
land-1PL-ACC
no-poss-case
peʃ
peʃ
peʃ
very
av
jøratena,
jørat-ena
jørate-ena
love-1PL
vb2-pers
ulo
ulo
ulo
whole
ad
t͡ɕonːa
t͡ɕon-na
t͡ɕon-na
soul-1PL
no-poss
dene,
dene
dene
with
po
paʃamat
paʃa-m-at
paʃa-m-at
work-ACC-and
no-case-enc
tərʃenak,
tərʃ-en-ak
tərʃe-en-ak
try-CVB-STR
vb2-adv-enc
lijʒak
lij -ʒ -ak
lij -ʒe -ak
be -IMP.3SG-STR
vb1 -mood.pers-enc
manən
man-ən
man-n
say-CVB
vb1-adv
əʃtəʃna,
əʃtə-ʃ-na
əʃte-ʃ-na
do-PST1-1PL
vb2-tense-pers
da
da
da
and
co
ala-molan
ala-mo -lan
ala-mo -lan
something -DAT
pr -case
dər
dər
dər
probably
pa
tudlan
tud-lan
tudo-lan
3SG-DAT
pr-case
utəʃ
utə -ʃ
uto -ʃ
excess -ILL
no -case
lekna.
lek-na
lekt-na
go-PST1.1PL
vb1-tense.pers

All in all we loved our Mari El very much with all our heart, we did our work with great effort, and for some reason it was not enough (we became unnecessary to it).

1 — 7


a tarβanenːaʒe t͡ɕukotkəʃ, kontinentəʃkəʒat ogəl, arktika serəʃ — peβek olaʃ.

a
a
a
and
co
tarβanenːaʒe
tarβan-en-na-ʒe
tarβane-en-na-ʒe
move-PST2-1PL-3SG
vb2-tense-pers-poss
t͡ɕukotkəʃ,
t͡ɕukotkə -ʃ
t͡ɕukotka -ʃ
Chukotka -ILL
na -case
kontinentəʃkəʒat
kontinent-əʃkə-ʒ-at
kontinent-ʃke-ʒe-at
continent-ILL-3SG-and
no-case-poss-enc
ogəl,
og-ø-əl-ø
og-ø-ul-ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
arktika
arktika
arktika
Arktika
na
serəʃ —
ser-əʃ
ser-ʃ
shore-ILL
no-case
peβek
peβek
peβek
Pevek
na
olaʃ.
ola-ʃ
ola-ʃ
city-ILL
no-case

And we moved to Chukotka not to the continent but to the shores of the Arctic to the city of Pevek.

1 — 8


tulet͡ɕ βara mlandəʒat tetla uke.

tulet͡ɕ
tulet͡ɕ
tulet͡ɕ
from.that
av
βara
βara
βara
then
av
mlandəʒat
mlandə-ʒ-at
mlande-ʒe-at
land-3SG-and
no-poss-enc
tetla
tetla
tetla
any.more
av
uke.
uke
uke
no
pa

After that there is not even land anymore

1 — 9


kyʃkəʒø — erβel-sibiŕ teŋəz, βaraʒe jydβel ijan okean, a eʃe umbakəʒe — jydβel poʎus.

kyʃkəʒø —
kyʃkə -ʒø
kyʃkø -ʒe
up -3SG
av -poss
erβel-sibiŕ
erβel-sibiŕ
erβelsibiŕ
eastSiberia
nopn
teŋəz,
teŋəz
teŋəz
sea
no
βaraʒe
βara-ʒe
βara-ʒe
pole-3SG
no-poss
jydβel
jydβel
jydβel
north
no
ijan
ij-an
ij-an
ice-with
no-deriv.ad
okean,
okean
okean
ocean
no
a
a
a
and
co
eʃe
eʃe
eʃe
yet
av
umbakəʒe —
umbakə-ʒe
umbake-ʒe
far-3SG
av-poss
jydβel
jydβel
jydβel
north
no
poʎus.
poʎus
poʎus
pole
no

Above that - the Eastern Siberian Sea - the Northern Icy ~ Arctic Ocean and even further the North Pole.

1 — 10


təgaj ola ulmo nergen ala-kunam kolaltən əle iziʃak.

təgaj
təgaj
təgaj
such
ad
ola
ola
ola
city
no
ulmo
ul-mo
ul-me
be-PTCP.PASS
vb1-ad
nergen
nergen
nergen
about
po
ala-kunam
ala-kunam
ala-kunam
sometime
av
kolaltən
kol-alt-ən-ø
kol-alt-n-ø
hear-REF-PST2-3SG
vb1-deriv.v-tense-pers
əle
əl-ʲe
ul-je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
iziʃak.
izi -ʃ -ak
izi -ʃ -ak
small -ILL-STR
ad -case-enc

At some point something was heard ~ said about the existence of this city.

1 — 1ː


no anadəŕ gət͡ɕ lat͡ɕ tide olaʃ paʃaʃ tolaʃ temləman serəʃəm nalmek (təlet͡ɕ ont͡ɕət͡ɕʃo məj jydβeləse nəl olaʃ paʃam kət͡ɕalman serəʃəm koltenam əle: iktəʒəm — anadəŕəʃ), kartəʃte ont͡ɕaʎəm gən, ʃint͡ɕamat karaltəʃəm: t͡ɕənak — tyɲa tyr, tetla niguʃ kajaʃ.

no
no
no
but
co
anadəŕ
anadəŕ
anadəŕ
Anadyŕ
na
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
lat͡ɕ
lat͡ɕ
lat͡ɕ
just
pa
tide
tide
tide
this
pr
olaʃ
ola-ʃ
ola-ʃ
city-ILL
no-case
paʃaʃ
paʃa-ʃ
paʃa-ʃ
work-ILL
no-case
tolaʃ
tol-aʃ
tol-aʃ
come-INF
vb1-inf
temləman
temlə-m-an
temle-me-an
offer-PTCP.PASS-with
vb2-ad-deriv.ad
serəʃəm
serəʃ-əm
serəʃ-m
letter-ACC
no-case
nalmek
nal-mek
nal-mek
take-CVB.PRI
vb1-adv
(təlet͡ɕ
təlet͡ɕ
təlet͡ɕ
from.this
av
ont͡ɕət͡ɕʃo
ont͡ɕət͡ɕ -ʃo
ont͡ɕət͡ɕ -ʒe
from.in.front.of -3SG
av -poss
məj
məj
məj
1SG
pr
jydβeləse
jydβel-əse
jydβel-se
north-ADJ
no-deriv.ad
nəl
nəl
nəl
four
nm
olaʃ
ola-ʃ
ola-ʃ
city-ILL
no-case
paʃam
paʃa-m
paʃa-m
work-ACC
no-case
kət͡ɕalman
kət͡ɕal-m-an
kət͡ɕal-me-an
search-PTCP.PASS-with
vb1-ad-deriv.ad
serəʃəm
serəʃ-əm
serəʃ-m
letter-ACC
no-case
koltenam
kolt-en-am
kolto-en-am
send-PST2-1SG
vb2-tense-pers
əle:
əl-ʲe
ul-je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers
iktəʒəm —
iktə -ʒə -m
ikte -ʒe -m
one -3SG-ACC
nm -poss-case
anadəŕəʃ),
anadəŕ -əʃ
anadəŕ -ʃke
Anadyŕ -ILL
na -case
kartəʃte
kart-əʃte
kart-ʃte
map-INE
no-case
ont͡ɕaʎəm
ont͡ɕal-ʲəm
ont͡ɕal-əm
look-PST1.1SG
vb1-tense.pers
gən,
gən
gən
if
co
ʃint͡ɕamat
ʃint͡ɕa-m-at
ʃint͡ɕa-m-at
eye-ACC-and
no-case-enc
karaltəʃəm:
karaltə-ʃ-əm
karalte-ʃ-əm
open.wide-PST1-1SG
vb2-tense-pers
t͡ɕənak —
t͡ɕən -ak
t͡ɕən -ak
truth -STR
no -enc
tyɲa
tyɲa
tyɲa
world
no
tyr,
tyr
tyr
edge
no
tetla
tetla
tetla
any.more
av
niguʃ
ɲiguʃ
ɲiguʃ
nowhere
av
kajaʃ.
kaj-aʃ
kaje-aʃ
go-INF
vb2-inf

After we had received a letter from Anadyr with an offer to come to the city to work (before this I had sent letters to four Northern cities where I asked for work) one of them to Anadyr) if I looked at the map, my eyes opened wide, really the edge of the world, one cannot go any further.

1 — 12


ont͡ɕalat kartəʃ da βiskalet: peβek det͡ɕ t͡ɕukotka aβtonomnəj okrugən stolit͡səʒe anadəŕ marteʒe mogaj kutəʃ?!

ont͡ɕalat
ont͡ɕal-at
ont͡ɕal-at
look-2SG
vb1-pers
kartəʃ
kart-əʃ
kart-ʃ
priest-ILL
no-case
da
da
da
and
co
βiskalet:
βiskal-et
βiskale-et
measure-2SG
vb2-pers
peβek
peβek
peβek
Pevek
na
det͡ɕ
det͡ɕ
det͡ɕ
from
po
t͡ɕukotka
t͡ɕukotka
t͡ɕukotka
Chukotka
na
aβtonomnəj
aβtonomnəj
aβtonomnəj
autonomous
ad
okrugən
okrug-ən
okrug-n
okrug-GEN
no-case
stolit͡səʒe
stolit͡sə-ʒe
stolit͡se-ʒe
capital-3SG
no-poss
anadəŕ
anadəŕ
anadəŕ
Anadyŕ
na
marteʒe
marte-ʒe
marte-ʒe
up.to-3SG
po-poss
mogaj
mogaj
mogaj
what.sort.of
ad
kutəʃ?!
kut -əʃ
kut -ʃ
length -ILL
no -case

You look at the map and you measure from Pevek to the capital of the Chukotka autonomous okrug, anadyr, how far would that be?

1 — 13


anadəŕ det͡ɕ en liʃəl rydø ola-βlak magadan, petropaβloβsk-kamt͡ɕatskij ulət.

anadəŕ
anadəŕ
anadəŕ
Anadyŕ
na
det͡ɕ
det͡ɕ
det͡ɕ
from
po
en
en
en
SUP
pa
liʃəl
liʃəl
liʃəl
close
ad
rydø
rydø
rydø
center
no
ola-βlak
ola-βlak
ola-βlak
city-PL
no-num
magadan,
magadan
magadan
Magadan
na
petropaβloβsk-kamt͡ɕatskij
petropaβloβsk- kamt͡ɕatskij
petropaβloβsk kamt͡ɕatskij
Petropavlovsk Kamchatskiy
na na
ulət.
ul-ət
ul-ət
be-3PL
vb1-pers

The municipal center closest to Anadyr are Magadan, Petropavlosk-Kamchatskiy.

1 — 14


no nine ola kokla mosko gət͡ɕ irkutsk marte gaj kutəʃəʃ ʃueʃ!

no
no
no
but
co
nine
nine
nine
these
pr
ola
ola
ola
city
no
kokla
kokla
kokla
distance
no
mosko
mosko
mosko
Moscow
pn
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
irkutsk
irkutsk
irkutsk
Irkutsk
na
marte
marte
marte
up.to
po
gaj
gaj
gaj
like
po
kutəʃəʃ
kutəʃ -əʃ
kutəʃ -ʃ
length -ILL
no -case
ʃueʃ!
ʃu-eʃ
ʃu-eʃ
reach-3SG
vb1-pers

But the distance between these cities is like the distance between Moscow and Irkutsk.

1 — 15


serəʃemlan βaʃmut gət͡ɕ raʃeme: «tyɲa tyrəsø» izdateʎstβe-redakt͡sijəʃ kok paʃajeŋ kyleʃ: «krajnij seβer» izdateʎstβən filialʒən direktorʒo-«poʎarnaja zβezda» gazetən redaktorʒo da korːespondent.

serəʃemlan
serəʃ-em-lan
serəʃ-em-lan
letter-1SG-DAT
no-poss-case
βaʃmut
βaʃmut
βaʃmut
answer
no
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
raʃeme:
raʃ -em -e
raʃ -em -je
clear -TRANS-PST1.3SG
ad -deriv.v-tense.pers
«tyɲa
tyɲa
tyɲa
world
no
tyrəsø»
tyr-əsø
tyr-se
edge-ADJ
no-deriv.ad
izdateʎstβe-redakt͡sijəʃ
izdateʎstβe-redakt͡sij-əʃ
izdateʎstβeredakt͡sij-ʃ
publishing.houseediting-ILL
nono-case
kok
kok
kok
two
nm
paʃajeŋ
paʃajeŋ
paʃajeŋ
worker
no
kyleʃ:
kyl-eʃ
kyl-eʃ
be.necessary-3SG
vb1-pers
«krajnij
krajnij
krajnij
Krayniy
na
seβer»
seβer
seβer
Sever
na
izdateʎstβən
izdateʎstβə-n
izdateʎstβe-n
publishing.house-GEN
no-case
filialʒən
filial-ʒə-n
filial-ʒe-n
subsidiary-3SG-GEN
no-poss-case
direktorʒo-«poʎarnaja
direktor-ʒo- poʎarnaja
direktor-ʒe poʎarnaja
director-3SG Pol'arnaya
no-poss na
zβezda»
zβezda
zβezda
star
no
gazetən
gazet-ən
gazet-n
newspaper-GEN
no-case
redaktorʒo
redaktor-ʒo
redaktor-ʒe
editor-3SG
no-poss
da
da
da
and
co
korːespondent.
korːespondent
korːespondent
correspondent
no

It became clear from the answer to my letter two workers were needed for the publishing house and editorial office "edge of the world": director of the branch of the publishing house "Krainiy Sever" and a editor and correspondent of the newspaper "Polyarnaya zvezda ~ Northern Star".

1 — 16


— nu mo, genːadij, kajet mo? — jodam kuʒu kornəʃ pərʎa pogənəmo nergen mutlanen kelʃəme marij poet genːadij sabant͡seβ det͡ɕ!

nu
nu
nu
well
pa
mo,
mo
mo
INT
pa
genːadij,
genːadij
genːadij
Gennadiy
na
kajet
kaj-et
kaje-et
go-2SG
vb2-pers
mo? —
mo
mo
INT
pa
jodam
jod-am
jod-am
ask-1SG
vb1-pers
kuʒu
kuʒu
kuʒu
long
ad
kornəʃ
kornə-ʃ
korno-ʃ
road-ILL
no-case
pərʎa
pərʎa
pərʎa
together
av
pogənəmo
pogənə-mo
pogəno-me
gather-PTCP.PASS
vb2-ad
nergen
nergen
nergen
about
po
mutlanen
mutlan-en
mutlane-en
talk-CVB
vb2-adv
kelʃəme
kelʃə-me
kelʃe-me
appeal.to-PTCP.PASS
vb2-ad
marij
marij
marij
Mari
no
poet
poet
poet
poet
no
genːadij
genːadij
genːadij
Gennadiy
na
sabant͡seβ
sabant͡seβ
sabant͡seβ
Sabancev
na
det͡ɕ!
det͡ɕ
det͡ɕ
from
po

'"So then, Gennadiy, you going" I ask from the Mari poet Gennadiy Sabatsev who had agreed to join me on this long journey together.

1 — 17


— məj ket͡ɕ sarəʃ kajaʃ jamde ulam,— maneʃ sadet.

məj
məj
məj
1SG
pr
ket͡ɕ
ket͡ɕ
ket͡ɕ
even.if
co
sarəʃ
sar-əʃ
sar-ʃ
war-ILL
no-case
kajaʃ
kaj-aʃ
kaje-aʃ
go-INF
vb2-inf
jamde
jamde
jamde
ready
ad
ulam,—
ul-am
ul-am
be-1SG
vb1-pers
maneʃ
man-eʃ
man-eʃ
say-3SG
vb1-pers
sadet.
sad-et
sade-et
that-2SG
pr-poss

'"I am ready to even go to war", he said.

1 — 18


— sarəʃkəʒak ok kyl, tuʃto puʃtən kertət.

sarəʃkəʒak
sar-əʃkə-ʒ-ak
sar-ʃke-ʒe-ak
war-ILL-3SG-STR
no-case-poss-enc
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
kyl,
kyl-ø
kyl-ø
be.necessary-CNG
vb1-conn
tuʃto
tuʃto
tuʃto
there
av
puʃtən
puʃt-ən
puʃt-n
kill-CVB
vb1-adv
kertət.
kert-ət
kert-ət
be.able.to-3PL
vb1-pers

You don't have to go to war, you could be killed there.

1 — 19


no peβekat — tyr det͡ɕ tyr!

no
no
no
but
co
peβekat —
peβek -at
peβek -at
Pevek -and
na -enc
tyr
tyr
tyr
edge
no
det͡ɕ
det͡ɕ
det͡ɕ
from
po
tyr!
tyr
tyr
edge
no

But even Pevek is the very edge!

1 — 20


umbakəʒe oʃmaska da seβernəj poʎus gəna! — βoʃtəlam.

umbakəʒe
umbakə-ʒe
umbake-ʒe
far-3SG
av-poss
oʃmaska
oʃmaska
oʃmaska
polar.bear
no
da
da
da
and
co
seβernəj
seβernəj
seβernəj
Severnyy
na
poʎus
poʎus
poʎus
pole
no
gəna! —
gəna
gəna
only
pa
βoʃtəlam.
βoʃtəl-am
βoʃtəl-am
laugh-1SG
vb1-pers

Beyond that there are only polar bears and the North Pole, I laugh.

1 — 21


— sadak kajem! — toβatla joltaʃem.

sadak
sadak
sadak
all.the.same
pa
kajem! —
kaj-em
kaje-em
go-1SG
vb2-pers
toβatla
toβatl-a
toβatle-a
swear-3SG
vb2-pers
joltaʃem.
joltaʃ-em
joltaʃ-em
friend-1SG
no-poss

I go all the same my friend, I promise.

1 — 2ː


kelʃəʃna.

kelʃəʃna.
kelʃə-ʃ-na
kelʃe-ʃ-na
appeal.to-PST1-1PL
vb2-tense-pers

We agreed

1 — 23


təgajak βaʃmutəm puəʃna.

təgajak
təgaj -ak
təgaj -ak
such -STR
ad -enc
βaʃmutəm
βaʃmut-əm
βaʃmut-m
answer-ACC
no-case
puəʃna.
puə-ʃ-na
puo-ʃ-na
give-PST1-1PL
vb2-tense-pers

And we replied like that.

1 — 24


seren kodəmo sade mutlanəmaʃ det͡ɕ ik ij βara otpuskəʃ mijəʃe genːadij sabant͡seβən «ont͡ɕəko» ʒurnalːan (20ː4 ij, 9 №) puəmo interβʲjuʒ gət͡ɕ uʒaʃəm temlənemak.

seren
ser-en
sere-en
write-CVB
vb2-adv
kodəmo
kodə-mo
kodo-me
leave-PTCP.PASS
vb2-ad
sade
sade
sade
that
pr
mutlanəmaʃ
mutlanə-maʃ
mutlane-maʃ
talk-NMLZ
vb2-deriv.n
det͡ɕ
det͡ɕ
det͡ɕ
from
po
ik
ik
ik
one
nm
ij
ij
ij
year
no
βara
βara
βara
then
av
otpuskəʃ
otpusk-əʃ
otpusk-ʃ
vacation-ILL
no-case
mijəʃe
mijə-ʃe
mije-ʃe
come-PTCP.ACT
vb2-ad
genːadij
genːadij
genːadij
Gennadiy
na
sabant͡seβən
sabant͡seβ -ən
sabant͡seβ -n
Sabancev -GEN
na -case
«ont͡ɕəko»
ont͡ɕəko
ont͡ɕəko
forward
av
ʒurnalːan
ʒurnal-lan
ʒurnal-lan
magazine-DAT
no-case
(20ː4
20ː4
20ː4
2004
nm
ij,
ij
ij
year
no
9 №)
9
9
9
nm
puəmo
puə-mo
puo-me
give-PTCP.PASS
vb2-ad
interβʲjuʒ
interβʲju-ʒ
interβʲju-ʒe
interview-3SG
no-poss
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
uʒaʃəm
uʒaʃ-əm
uʒaʃ-m
part-ACC
no-case
temlənemak.
temlə-ne-m-ak
temle-ne-m-ak
offer-DES-1SG-STR
vb2-mood-pers-enc

I would like to offer a part of an interview that G. S. who had gone on leave one year after this conversation that was written down here which he gave to the magazine "Onchyko" (year 2004, #9).

1 — 25


manməla, istorijəm lugaʃ ogeʃ lij.

manməla,
man-mə-la
man-me-la
say-PTCP.PASS-COMP
vb1-ad-case
istorijəm
istorij-əm
istorij-m
history-ACC
no-case
lugaʃ
lug-aʃ
lugo-aʃ
mix-INF
vb2-inf
ogeʃ
og-eʃ
og-eʃ
NEG-3SG
vb-pers
lij.
lij-ø
lij-ø
be-CNG
vb1-conn

As one says, one shouldn't mix up stories.

1 — 26


interβʲjum nalʃe jurij gaʎutin təgaj jodəʃəm pua: «tyr jydjəmak kajaʃ, peβek olaʃke, jydjəmal ijan okean tyrəʃ mijen ʃint͡ɕaʃ, moʒo βara təjəm taratəʃ, genːadij tos?»

interβʲjum
interβʲju-m
interβʲju-m
interview-ACC
no-case
nalʃe
nal-ʃe
nal-ʃe
take-PTCP.ACT
vb1-ad
jurij
jurij
jurij
Yuriy
na
gaʎutin
gaʎutin
gaʎutin
Gal'utin
na
təgaj
təgaj
təgaj
such
ad
jodəʃəm
jodəʃ-əm
jodəʃ-m
question-ACC
no-case
pua:
pu-a
puo-a
give-3SG
vb2-pers
«tyr
tyr
tyr
edge
no
jydjəmak
jydjəmak
jydjəmak
into.the.north
av
kajaʃ,
kaj-aʃ
kaje-aʃ
go-INF
vb2-inf
peβek
peβek
peβek
Pevek
na
olaʃke,
ola-ʃke
ola-ʃke
city-ILL
no-case
jydjəmal
jydjəmal
jydjəmal
north
no
ijan
ij-an
ij-an
ice-with
no-deriv.ad
okean
okean
okean
ocean
no
tyrəʃ
tyr-əʃ
tyr-ʃ
edge-ILL
no-case
mijen
mij-en
mije-en
come-CVB
vb2-adv
ʃint͡ɕaʃ,
ʃint͡ɕ-aʃ
ʃint͡ɕ-aʃ
sit.down-INF
vb1-inf
moʒo
mo -ʒo
mo -ʒe
what -3SG
pr -poss
βara
βara
βara
then
av
təjəm
təj-əm
təj-m
2SG-ACC
pr-case
taratəʃ,
taratə-ʃ-ø
tarate-ʃ-ø
incline.to-PST1-3SG
vb2-tense-pers
genːadij
genːadij
genːadij
Gennadiy
na
tos?»
tos
tos
friend
no

The person giving the interview Y. G. asked the following question: My friend Gennadiy, what motivated you to go to the Far North to the city of Pevek on the shores of the Arctic Ocean?

1 — 27


a genːadijʒe təgerak βaʃeʃta: «məj ik ʒap esogəl ʃokʃo tot͡ɕkəlase iktaʒ βojnaʃkat kajaʃ rat ulam əle.

a
a
a
and
co
genːadijʒe
genːadij -ʒe
genːadij -ʒe
Gennadiy -3SG
na -poss
təgerak
təge -rak
təge -rak
so -COMP
av -deg
βaʃeʃta:
βaʃeʃt-a
βaʃeʃte-a
answer-3SG
vb2-pers
«məj
məj
məj
1SG
pr
ik
ik
ik
one
nm
ʒap
ʒap
ʒap
time
no
esogəl
esogəl
esogəl
even
pa
ʃokʃo
ʃokʃo
ʃokʃo
hot
ad
tot͡ɕkəlase
tot͡ɕkə-la-se
tot͡ɕko-la-se
spot-PL-ADJ
no-num-deriv.ad
iktaʒ
iktaʒ
iktaʒ
somebody
pr
βojnaʃkat
βojna-ʃk-at
βojna-ʃke-at
war-ILL-and
no-case-enc
kajaʃ
kaj-aʃ
kaje-aʃ
go-INF
vb2-inf
rat
rat
rat
happy
av
ulam
ul-am
ul-am
be-1SG
vb1-pers
əle.
əl-ʲe
ul-je
be-PST1.3SG
vb1-tense.pers

And Gennadiy answered as follows: I would be happy for some time to evengo to some kind of war in hot spots ~ hot regions ~ unruly places.

1 — 28


jeʃem pukʃaʃ-jyktaʃ kyleʃ!

jeʃem
jeʃ-em
jeʃ-em
family-1SG
no-poss
pukʃaʃ-jyktaʃ
pukʃ-aʃ-jy-kt-aʃ
pukʃo-aʃjy-kte-aʃ
feed-INFdrink-CAUS-INF
vb2-infvb1-deriv.v-inf
kyleʃ!
kyl-eʃ
kyl-eʃ
be.necessary-3SG
vb1-pers

I need to feed my family

1 — 29


təʃte pisateʎ da ʒurnalist soməl dene kyleʃ semən ont͡ɕaʃ nimogaj jøn kodən ogəl, kuʃ ot ont͡ɕal — to parəm, to nalogən pot͡ɕən ʃəndəme roʒ, tyləʃaʃ, tyləʃaʃ, tyləʃaʃ.ː

təʃte
təʃte
təʃte
here
av
pisateʎ
pisateʎ
pisateʎ
writer
no
da
da
da
and
co
ʒurnalist
ʒurnalist
ʒurnalist
journalist
no
soməl
soməl
soməl
work
no
dene
dene
dene
with
po
kyleʃ
kyl-eʃ
kyl-eʃ
be.necessary-3SG
vb1-pers
semən
semən
semən
like
po
ont͡ɕaʃ
ont͡ɕ-aʃ
ont͡ɕo-aʃ
look-INF
vb2-inf
nimogaj
ɲimogaj
ɲimogaj
no
ad
jøn
jøn
jøn
method
no
kodən
kod-ən
kod-n
stay-CVB
vb1-adv
ogəl,
og-ø-əl-ø
og-ø-ul-ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
kuʃ
kuʃ
kuʃ
where
av
ot
o-t
o-t
NEG-2SG
vb-pers
ont͡ɕal —
ont͡ɕal-ø
ont͡ɕal-ø
look-CNG
vb1-conn
to
to
to
then
co
parəm,
parəm
parəm
duty
no
to
to
to
then
co
nalogən
nalog-ən
nalog-n
tax-GEN
no-case
pot͡ɕən
pot͡ɕ-ən
pot͡ɕ-n
open-CVB
vb1-adv
ʃəndəme
ʃəndə-me
ʃənde-me
put-PTCP.PASS
vb2-ad
roʒ,
roʒ
roʒ
hole
no
tyləʃaʃ,
tylə-ʃaʃ
tylø-ʃaʃ
pay-PTCP.FUT
vb2-ad
tyləʃaʃ,
tylə-ʃaʃ
tylø-ʃaʃ
pay-PTCP.FUT
vb2-ad
tyləʃaʃ.ː
tylə-ʃaʃ
tylø-ʃaʃ
pay-PTCP.FUT
vb2-ad

Here, no kinds of means are available for the work of a writer and journalist, wherever you look, there are debts and taxes, you have to pay, pay, pay...

1 — 30


a βatemʒe, a jot͡ɕamʒe?!

a
a
a
and
co
βatemʒe,
βat-em-ʒe
βate-em-ʒe
wife-1SG-3SG
no-poss-poss
a
a
a
and
co
jot͡ɕamʒe?!
jot͡ɕa-m-ʒe
jot͡ɕa-em-ʒe
child-1SG-3SG
no-poss-poss

What about my wife and my child?!

1 — 31


surtəm kut͡ɕəman adak, nu, pat͡ɕerəm.

surtəm
surt-əm
surt-m
farmstead-ACC
no-case
kut͡ɕəman
kut͡ɕə-man
kut͡ɕo-man
hold-INF.NEC
vb2-inf
adak,
adak
adak
again
av
nu,
nu
nu
well
pa
pat͡ɕerəm.
pat͡ɕer-əm
pat͡ɕer-m
flat-ACC
no-case

I have to keep the farmstead and the appartment

1 — 32


sarəʃkəʒe kajaʃ ʃut͡ɕkərak dər, ʃonaltəʃəm.

sarəʃkəʒe
sar-əʃkə-ʒe
sar-ʃke-ʒe
war-ILL-3SG
no-case-poss
kajaʃ
kaj-aʃ
kaje-aʃ
go-INF
vb2-inf
ʃut͡ɕkərak
ʃut͡ɕkə-rak
ʃut͡ɕko-rak
terrifying-COMP
ad-deg
dər,
dər
dər
probably
pa
ʃonaltəʃəm.
ʃonaltə-ʃ-əm
ʃonalte-ʃ-əm
think-PST1-1SG
vb2-tense-pers

Going to war would probably be more terrible

1 — 3ː


ikana «marij el» gazetəʃte əʃtəme godəm jurij soloβʲjeβ dene kutəralten koltəʃəm: ala, manam, pialəm kət͡ɕalaʃ kajen ont͡ɕaʃ?

ikana
ikana
ikana
once
av
«marij
marij
marij
Mari
no
el»
el
el
land
no
gazetəʃte
gazet-əʃte
gazet-ʃte
newspaper-INE
no-case
əʃtəme
əʃtə-me
əʃte-me
do-PTCP.PASS
vb2-ad
godəm
godəm
godəm
during
po
jurij
jurij
jurij
Yuriy
na
soloβʲjeβ
soloβʲjeβ
soloβʲjeβ
Solov'yev
na
dene
dene
dene
with
po
kutəralten
kutəralt-en
kutəralte-en
talk-CVB
vb2-adv
koltəʃəm:
koltə-ʃ-əm
kolto-ʃ-əm
send-PST1-1SG
vb2-tense-pers
ala,
ala
ala
maybe
pa
manam,
man-am
man-am
say-1SG
vb1-pers
pialəm
pial-əm
pial-m
happiness-ACC
no-case
kət͡ɕalaʃ
kət͡ɕal-aʃ
kət͡ɕal-aʃ
search-INF
vb1-inf
kajen
kaj-en
kaje-en
go-CVB
vb2-adv
ont͡ɕaʃ?
ont͡ɕ-aʃ
ont͡ɕo-aʃ
look-INF
vb2-inf

One time when working at the newspaper Mari El, I was having a chat with Y. S.: perhaps, I say, we should go look for our fortune?

1 — 34


təj βet palet marij jomakəm, təgak manalteʃ: «kuze marij pialəm kət͡ɕalən».

təj
təj
təj
2SG
pr
βet
βet
βet
so
pa
palet
pal-et
pale-et
know-2SG
vb2-pers
marij
marij
marij
Mari
no
jomakəm,
jomak-əm
jomak-m
tale-ACC
no-case
təgak
təgak
təgak
like.this
av
manalteʃ:
man-alt-eʃ
man-alt-eʃ
say-REF-3SG
vb1-deriv.v-pers
«kuze
kuze
kuze
how
av
marij
marij
marij
Mari
no
pialəm
pial-əm
pial-m
happiness-ACC
no-case
kət͡ɕalən».
kət͡ɕal-ən-ø
kət͡ɕal-n-ø
search-PST2-3SG
vb1-tense-pers

After all you know the Mari tale called as follows: how the Maris search for happiness.

1 — 35


jydβeləʃte ʒurnalist paʃam kət͡ɕal ont͡ɕaʃ jurij iʎit͡ɕ kønəʃ da ʃke ymbakʃe nale.

jydβeləʃte
jydβel-əʃte
jydβel-ʃte
north-INE
no-case
ʒurnalist
ʒurnalist
ʒurnalist
journalist
no
paʃam
paʃa-m
paʃa-m
work-ACC
no-case
kət͡ɕal
kət͡ɕal-ø
kət͡ɕal-ø
search-CVB
vb1-adv
ont͡ɕaʃ
ont͡ɕ-aʃ
ont͡ɕo-aʃ
look-INF
vb2-inf
jurij
jurij
jurij
Yuriy
na
iʎit͡ɕ
iʎit͡ɕ
iʎit͡ɕ
Il'ich
na
kønəʃ
kønə-ʃ-ø
kønø-ʃ-ø
agree-PST1-3SG
vb2-tense-pers
da
da
da
and
co
ʃke
ʃke
ʃke
REFL
pr
ymbakʃe
ymbak -ʃe
ymbak -ʒe
to.the.top -3SG
po -poss
nale.
nal-ʲe
nal-je
take-PST1.3SG
vb1-tense.pers

Yuriy Ilyich agreed to look for journalist work in the North and took the task upon himself

1 — 36


ʃotlan lekte βet!

ʃotlan
ʃot-lan
ʃot-lan
use-DAT
no-case
lekte
lekt-e
lekt-je
go-PST1.3SG
vb1-tense.pers
βet!
βet
βet
so
pa

And it came together!

1 — 37


anadəŕ ola gət͡ɕ βaʃmut toʎo.

anadəŕ
anadəŕ
anadəŕ
Anadyŕ
na
ola
ola
ola
city
no
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
βaʃmut
βaʃmut
βaʃmut
answer
no
toʎo.
tol-ʲo
tol-je
come-PST1.3SG
vb1-tense.pers

A reply came from the city of Anadyr.

1 — 38


t͡ɕukotkən ik rajonəʃkəʒo, lat͡ɕəm ojlaʃ gən, t͡ɕaun rajonəʃto peβek olaʃke ʒurnalist da direktor-redaktor kyleʃ ulmaʃ».

t͡ɕukotkən
t͡ɕukotkə -n
t͡ɕukotka -n
Chukotka -GEN
na -case
ik
ik
ik
one
nm
rajonəʃkəʒo,
rajon-əʃkə-ʒo
rajon-ʃke-ʒe
district-ILL-3SG
no-case-poss
lat͡ɕəm
lat͡ɕ -əm
lat͡ɕ -m
truth -ACC
no -case
ojlaʃ
ojl-aʃ
ojlo-aʃ
talk-INF
vb2-inf
gən,
gən
gən
if
co
t͡ɕaun
t͡ɕaun
t͡ɕaun
Chaun
na
rajonəʃto
rajon-əʃto
rajon-ʃte
district-INE
no-case
peβek
peβek
peβek
Pevek
na
olaʃke
ola-ʃke
ola-ʃke
city-ILL
no-case
ʒurnalist
ʒurnalist
ʒurnalist
journalist
no
da
da
da
and
co
direktor-redaktor
direktor-redaktor
direktorredaktor
directoreditor
nono
kyleʃ
kyl-eʃ
kyl-eʃ
be.necessary-3SG
vb1-pers
ulmaʃ».
ulmaʃ
ulmaʃ
be.PST2.3SG
vb

In one region of Chukotka, to be precise in the Chaun region in the city of Pevek, a journalist and editor-in-chief were needed.

1 — 39


təʃte ala interβʲjum puəʃəʒo ont͡ɕəkrak lekneʒe ulmaʃ, ala interβʲjum nalʃəʒe raʃ uməlen ʃukten ogəl, om pale.

təʃte
təʃte
təʃte
here
av
ala
ala
ala
maybe
pa
interβʲjum
interβʲju-m
interβʲju-m
interview-ACC
no-case
puəʃəʒo
puə-ʃə-ʒo
puo-ʃe-ʒe
give-PTCP.ACT-3SG
vb2-ad-poss
ont͡ɕəkrak
ont͡ɕək -rak
ont͡ɕək -rak
forward -COMP
av -deg
lekneʒe
lek-ne-ʒe
lekt-ne-ʒe
go-DES-3SG
vb1-mood-pers
ulmaʃ,
ulmaʃ
ulmaʃ
be.PST2.3SG
vb1
ala
ala
ala
maybe
pa
interβʲjum
interβʲju-m
interβʲju-m
interview-ACC
no-case
nalʃəʒe
nal-ʃə-ʒe
nal-ʃe-ʒe
take-PTCP.ACT-3SG
vb1-ad-poss
raʃ
raʃ
raʃ
clearly
av
uməlen
uməl-en
uməlo-en
understand-CVB
vb2-adv
ʃukten
ʃu-kt-en
ʃu-kte-en
reach-CAUS-CVB
vb1-deriv.v-adv
ogəl,
og-ø-əl-ø
og-ø-ul-ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
om
o-m
o-m
NEG-1SG
vb-pers
pale.
pale-ø
pale-ø
know-CNG
vb2-conn

Maybe the interviewee had wanted to go earlier, maybe the interviewer had not understood it correctly, I don't know.

1 — 40


no koktənat iziʃak joŋələʃ lijənət.

no
no
no
but
co
koktənat
koktən-at
koktən-at
as.a.pair-and
av-enc
iziʃak
izi -ʃ -ak
izi -ʃ -ak
small -ILL-STR
ad -case-enc
joŋələʃ
joŋələʃ
joŋələʃ
wrong
ad
lijənət.
lij-ən-ət
lij-n-ət
be-PST2-3PL
vb1-tense-pers

But both were a little wrong.

1 — 41


t͡ɕukotkəso iləʃ nergen sajənrak palen nalaʃ manən, internetəʃkat purem, no tuʃto uβer ʃagal da adakʃəm «t͡ɕonan» ogəl.

t͡ɕukotkəso
t͡ɕukotkə -se
t͡ɕukotka -se
Chukotka -ADJ
na -deriv.ad
iləʃ
iləʃ
iləʃ
life
no
nergen
nergen
nergen
about
po
sajənrak
saj -ən -rak
saj -n -rak
good -GEN-COMP
ad -case-deg
palen
pal-en
pale-en
know-CVB
vb2-adv
nalaʃ
nal-aʃ
nal-aʃ
take-INF
vb1-inf
manən,
man-ən
man-n
say-CVB
vb1-adv
internetəʃkat
internet-əʃk-at
internet-ʃke-at
internet-ILL-and
no-case-enc
purem,
pur-em
puro-em
go.in-1SG
vb2-pers
no
no
no
but
co
tuʃto
tuʃto
tuʃto
there
av
uβer
uβer
uβer
news
no
ʃagal
ʃagal
ʃagal
little
ad
da
da
da
and
co
adakʃəm
adakʃəm
adakʃəm
again
av
«t͡ɕonan»
t͡ɕon-an
t͡ɕon-an
soul-with
no-deriv.ad
ogəl.
og-ø-əl-ø
og-ø-ul-ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn

To find out more about life in Chukotka, I go online, but there is little information and it's not very alive.

1 — 42


sadlan teleβizorəmat ont͡ɕem, programːəʃte sade mlande nergen kalaskaləʃe peredat͡ɕəm kət͡ɕalam.

sadlan
sadlan
sadlan
therefore
co
teleβizorəmat
teleβizor-əm-at
teleβizor-m-at
television.set-ACC-and
no-case-enc
ont͡ɕem,
ont͡ɕ-em
ont͡ɕo-em
look-1SG
vb2-pers
programːəʃte
programːə-ʃte
programːe-ʃte
program-INE
no-case
sade
sade
sade
that
pr
mlande
mlande
mlande
land
no
nergen
nergen
nergen
about
po
kalaskaləʃe
kalaskalə-ʃe
kalaskale-ʃe
talk-PTCP.ACT
vb2-ad
peredat͡ɕəm
peredat͡ɕə-m
peredat͡ɕe-m
broadcast-ACC
no-case
kət͡ɕalam.
kət͡ɕal-am
kət͡ɕal-am
search-1SG
vb1-pers

So I watched some TV and looked for a broadcast that is telling me about this place in the program .

1 — 43


uke.

uke.
uke
uke
no
pa

Yes.

1 — 4ː


no ikana uʃəʃkem ala-kuze eʃe ymaʃtak, nojabŕəʃte t͡ɕaj, ont͡ɕəktəmo da βaraʒəm ʃke semənem βoʃtəlalme teleuβer tolən purəʃ: peredat͡ɕe t͡ɕukotkəʃto ʃkol-βlakən teləlan kuzerak jamdəlaltme nergen raʃemden.

no
no
no
but
co
ikana
ikana
ikana
once
av
uʃəʃkem
uʃ-əʃk-em
uʃ-ʃke-em
mind-ILL-1SG
no-case-poss
ala-kuze
ala-kuze
ala-kuze
somehow
av
eʃe
eʃe
eʃe
yet
av
ymaʃtak,
ymaʃt-ak
ymaʃte-ak
last.year-STR
av-enc
nojabŕəʃte
nojabŕ-əʃte
nojabŕ-ʃte
November-INE
no-case
t͡ɕaj,
t͡ɕaj
t͡ɕaj
probably
pa
ont͡ɕəktəmo
ont͡ɕə-ktə-mo
ont͡ɕo-kte-me
look-CAUS-PTCP.PASS
vb2-deriv.v-ad
da
da
da
and
co
βaraʒəm
βaraʒəm
βaraʒəm
then
av
ʃke
ʃke
ʃke
REFL
pr
semənem
semən-em
semən-em
like-1SG
po-poss
βoʃtəlalme
βoʃtəlal-me
βoʃtəlal-me
smile-PTCP.PASS
vb1-ad
teleuβer
teleuβer
teleuβer
tv.programme
no
tolən
tol-ən
tol-n
come-CVB
vb1-adv
purəʃ:
purə-ʃ-ø
puro-ʃ-ø
go.in-PST1-3SG
vb2-tense-pers
peredat͡ɕe
peredat͡ɕe
peredat͡ɕe
broadcast
no
t͡ɕukotkəʃto
t͡ɕukotkə -ʃto
t͡ɕukotka -ʃte
Chukotka -INE
na
ʃkol-βlakən
ʃkol-βlak-ən
ʃkol-βlak-n
school-PL-GEN
no-num-case
teləlan
telə-lan
tele-lan
winter-DAT
no-case
kuzerak
kuze -rak
kuze -rak
how -COMP
av -deg
jamdəlaltme
jamdəl-alt-me
jamdəle-alt-me
prepare-REF-PTCP.PASS
vb2-deriv.v-ad
nergen
nergen
nergen
about
po
raʃemden.
raʃ -em -d -en -ø
raʃ -em -de -en -ø
clear -TRANS-CAUS-PST2-3SG
ad -deriv.v-deriv.v-tense-pers

But one day, somehow some television news came to my mind, which was already shown last year, probably somewhere in November, and which at that time came to my mind: The television news explained how schools in Chukotka should prepare for the winter.

1 — 45


pørt-βlak jərβaʃ lum purgəʒəʃto jomən pətenət, kalək poran det͡ɕ ʃəlaʃ tolaʃa, ʃyʃaʃtəm nølten, βujge kapeʃ jomən oʃkəleʃ, pyt͡ɕø-βlak kudaləʃtət.ː

pørt-βlak
pørt-βlak
pørt-βlak
house-PL
no-num
jərβaʃ
jərβaʃ
jərβaʃ
around
av
lum
lum
lum
snow
no
purgəʒəʃto
purgəʒ-əʃto
purgəʒ-ʃte
snowdrift-INE
no-case
jomən
jom-ən
jom-n
disappear-CVB
vb1-adv
pətenət,
pət-en-ət
pəte-en-ət
end-PST2-3PL
vb2-tense-pers
kalək
kalək
kalək
people
no
poran
poran
poran
snowstorm
no
det͡ɕ
det͡ɕ
det͡ɕ
from
po
ʃəlaʃ
ʃəl-aʃ
ʃəl-aʃ
hide-INF
vb1-inf
tolaʃa,
tolaʃ-a
tolaʃe-a
try-3SG
vb2-pers
ʃyʃaʃtəm
ʃyʃa-ʃt-əm
ʃyʃa-ʃt-m
collar-3PL-ACC
no-poss-case
nølten,
nølt-en-ø
nøltø-en-ø
lift-PST2-3SG
vb2-tense-pers
βujge
βuj-ge
βuj-ge
head-COM
no-case
kapeʃ
kap-eʃ
kap-eʃ
body-LAT
no-case
jomən
jom-ən
jom-n
disappear-CVB
vb1-adv
oʃkəleʃ,
oʃkəl-eʃ
oʃkəl-eʃ
step-3SG
vb1-pers
pyt͡ɕø-βlak
pyt͡ɕø-βlak
pyt͡ɕø-βlak
deer-PL
no-num
kudaləʃtət.ː
kudaləʃt-ət
kudaləʃt-ət
run.around-3PL
vb1-pers

Houses disappeared into the snow banks, people are trying to hide from the snow storm, collars were lifted, their heads tucked into their bodies and deer were running around.

1 — 46


mut͡ɕaʃlan diktor təgerak ikteʃla: βaʃke t͡ɕukotkəʃto tele tyŋaleʃ.ː

mut͡ɕaʃlan
mut͡ɕaʃ-lan
mut͡ɕaʃ-lan
end-DAT
no-case
diktor
diktor
diktor
announcer
no
təgerak
təge -rak
təge -rak
so -COMP
av -deg
ikteʃla:
ikteʃl-a
ikteʃle-a
merge-3SG
vb2-pers
βaʃke
βaʃke
βaʃke
soon
av
t͡ɕukotkəʃto
t͡ɕukotkə -ʃto
t͡ɕukotka -ʃte
Chukotka -INE
na
tele
tele
tele
winter
no
tyŋaleʃ.ː
tyŋal-eʃ
tyŋal-eʃ
start-3SG
vb1-pers

In the end the narrator concluded the following. Soon winter is starting in Chukotka....

1 — 47


ale βara kəzət gəna teləm ogəl ont͡ɕəktəʃt?

ale
ale
ale
or
co
βara
βara
βara
then
av
kəzət
kəzət
kəzət
now
av
gəna
gəna
gəna
only
pa
teləm
telə-m
tele-m
winter-ACC
no-case
ogəl
og-ø-əl-ø
og-ø-ul-ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
ont͡ɕəktəʃt?
ont͡ɕə-ktə-ʃ-t
ont͡ɕo-kte-ʃ-t
look-CAUS-PST1-3PL
vb2-deriv.v-tense-pers

So what they were showing now isn't winter?

1 — 48


ørmaʃ.ː

ørmaʃ.ː
ør-maʃ
ør-maʃ
be.surprised-NMLZ
vb1-deriv.n

Strange...

1 — 49


joltaʃ-βlak, gena dene koktən t͡ɕukotkəʃ tarβanəməna nergen palen nalmek, tyrləʒəmat ojləʃtaʃ tyŋaʎət͡ɕ.

joltaʃ-βlak,
joltaʃ-βlak
joltaʃ-βlak
friend-PL
no-num
gena
gena
gena
Gena
na
dene
dene
dene
with
po
koktən
koktən
koktən
as.a.pair
av
t͡ɕukotkəʃ
t͡ɕukotkə -ʃ
t͡ɕukotka -ʃke
Chukotka -ILL
na -case
tarβanəməna
tarβanə-mə-na
tarβane-me-na
move-PTCP.PASS-1PL
vb2-ad-poss
nergen
nergen
nergen
about
po
palen
pal-en
pale-en
know-CVB
vb2-adv
nalmek,
nal-mek
nal-mek
take-CVB.PRI
vb1-adv
tyrləʒəmat
tyrlə -ʒə -m -at
tyrlø -ʒe -m -at
different -3SG-ACC-and
no -poss-case-enc
ojləʃtaʃ
ojləʃt-aʃ
ojləʃt-aʃ
babble-INF
vb1-inf
tyŋaʎət͡ɕ.
tyŋal-ʲət͡ɕ
tyŋal-ət͡ɕ
start-PST1.3PL
vb1-tense.pers

After they learned that Gena and I would be moving to Chukotka, our friends started saying different things.

1 — 50


iktəʒe «nunəm ondalenət» maneʃ.

iktəʒe
iktə -ʒe
ikte -ʒe
one -3SG
nm -poss
«nunəm
nuno-m
nuno-m
3PL-ACC
pr-case
ondalenət»
ondal-en-ət
ondale-en-ət
deceive-PST2-3PL
vb2-tense-pers
maneʃ.
man-eʃ
man-eʃ
say-3SG
vb1-pers

One of them said they are cheating you.

1 — 51


vesəʒe təgerak ʃokta: «orade-ʃamət͡ɕ, armijəʃtat lijən ogətəl.

vesəʒe
vesə -ʒe
βese -ʒe
different -3SG
no -poss
təgerak
təge -rak
təge -rak
so -COMP
av -deg
ʃokta:
ʃokt-a
ʃokto-a
be.heard-3SG
vb2-pers
«orade-ʃamət͡ɕ,
orade -ʃamət͡ɕ
orade -ʃamət͡ɕ
fool -PL
no -num
armijəʃtat
armij-əʃt-at
armij-ʃte-at
army-INE-and
no-case-enc
lijən
lij-ən
lij-n
be-CVB
vb1-adv
ogətəl.
og-ət-əl-ø
og-ət-ul-ø
NEG-3PL-be-CNG
vb-pers-vb-conn

Another one was saying: Idiots, they haven't even been to the army.

1 — 52


kuʃ tarβanenət, ala?» tide, βekat.ː ala-mogaj dər jəlmanʒe.

kuʃ
kuʃ
kuʃ
where
av
tarβanenət,
tarβan-en-ət
tarβane-en-ət
move-PST2-3PL
vb2-tense-pers
ala?»
ala
ala
maybe
pa
tide,
tide
tide
this
pr
βekat.ː
βek-at
βek-at
at.all-and
av-enc
ala-mogaj
ala-mogaj
ala-mogaj
some
ad
dər
dər
dər
probably
pa
jəlmanʒe.
jəlm-an-ʒe
jəlme-an-ʒe
tongue-with-3SG
no-deriv.ad-poss

Where did they go then?" This, probably ... for some reason it was sharp-tongued.

1 — 53


a kumʃəʒo tunəktaʃ piʒən: «pelenda ʃokʃo βurgeməm ʃukərak nalza.

a
a
a
and
co
kumʃəʒo
kumʃə -ʒo
kumʃo -ʒe
third -3SG
nm -poss
tunəktaʃ
tunəkt-aʃ
tunəkto-aʃ
teach-INF
vb2-inf
piʒən:
piʒ-ən-ø
piʒ-n-ø
stick-PST2-3SG
vb1-tense-pers
«pelenda
pelen -da
pelen -da
along -2PL
po -poss
ʃokʃo
ʃokʃo
ʃokʃo
hot
ad
βurgeməm
βurgem-əm
βurgem-m
clothes-ACC
no-case
ʃukərak
ʃukə -rak
ʃuko -rak
a.lot -COMP
av -deg
nalza.
nal-za
nal-za
take-IMP.2PL
vb1-mood.pers

And the third person started to preach. Better take more warm clothes with you.

1 — 54


tulupəm mojn.ː

tulupəm
tulup-əm
tulup-m
sheepskin.coat-ACC
no-case
mojn.ː
mojn
moɲ
and.the.like
pa

Take a sheep skin, coat and such.

1 — 5ː


uke gən ij koməʎaʃ saβərnen βozəda.

uke
uke
uke
no
pa
gən
gən
gən
if
co
ij
ij
ij
ice
no
koməʎaʃ
koməʎa-ʃ
koməʎa-ʃ
lump-ILL
no-case
saβərnen
saβərn-en
saβərne-en
turn-CVB
vb2-adv
βozəda.
βoz-əda
βoz-da
lie.down-2PL
vb1-pers

If you don't you'll turn into a block of ice.

1 — 56


kuʃto ilaʃ tyŋalməda nergen paleda uke?

kuʃto
kuʃto
kuʃto
where
av
ilaʃ
il-aʃ
ile-aʃ
live-INF
vb2-inf
tyŋalməda
tyŋal-mə-da
tyŋal-me-da
start-PTCP.PASS-2PL
vb1-ad-poss
nergen
nergen
nergen
about
po
paleda
pal-eda
pale-eda
know-2PL
vb2-pers
uke?
uke
uke
no
pa

Don't you know where you're going to live.

1 — 57


ʃondanʒe ureməʃtak ogəl dər?

ʃondanʒe
ʃondan-ʒe
ʃondan-ʒe
toilet-3SG
no-poss
ureməʃtak
urem-əʃt-ak
urem-ʃte-ak
street-INE-STR
no-case-enc
ogəl
og-ø-əl-ø
og-ø-ul-ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
dər?
dər
dər
probably
pa

Isn't even the toilet outside?

1 — 58


paleda anekdotəm, t͡ɕukt͡ɕan ʃondan omsaʃtəʒe kuze βozəmo?

paleda
pal-eda
pale-eda
know-2PL
vb2-pers
anekdotəm,
anekdot-əm
anekdot-m
anecdote-ACC
no-case
t͡ɕukt͡ɕan
t͡ɕukt͡ɕ-an
t͡ɕukt͡ɕo-an
Chukchi-with
no-deriv.ad
ʃondan
ʃondan
ʃondan
toilet
no
omsaʃtəʒe
omsa-ʃtə-ʒe
omsa-ʃte-ʒe
door-INE-3SG
no-case-poss
kuze
kuze
kuze
how
av
βozəmo?
βozə-mo
βozo-me
write-PTCP.PASS
vb2-ad

Do you know the joke about what's written on a Chukchi toilet door?

1 — 59


«ʃaʎət͡ɕ — ijsysetəm lukəʃ ʃogalte».

«ʃaʎət͡ɕ —
ʃal-ʲət͡ɕ
ʃal-ət͡ɕ
urinate-PST1.2SG
vb1-tense.pers
ijsysetəm
ijsys-et-əm
ijsys-et-m
icicle-2SG-ACC
no-poss-case
lukəʃ
luk-əʃ
luk-ʃ
corner-ILL
no-case
ʃogalte».
ʃogalte-ø
ʃogalte-ø
put-IMP.2SG
vb2-mood.pers

'"after you've peed put your icicle in the corner"

1 — 60


təgajʒak ənʒe lij».

təgajʒak
təgaj -ʒ -ak
təgaj -ʒe -ak
such -3SG-STR
ad -poss-enc
ənʒe
ən-ʒe
ən-ʒe
NEG-IMP.3SG
vb-mood.pers
lij».
lij-ø
lij-ø
be-CNG
vb1-conn

I hope it isn't actually like that".

1 — 61


a eʃe βesəʒe, u torjal gət͡ɕ məskarat͡ɕe marij (ʃot͡ɕənʒo ʃernur-kuknur βel gət͡ɕ) valerij kitkajeβ təgerak ojla: «təj, jura, palem, ʃolaʃke koʃtdəmo ulat kojo.

a
a
a
and
co
eʃe
eʃe
eʃe
yet
av
βesəʒe,
βesə -ʒe
βese -ʒe
different -3SG
no -poss
u
u
u
new
ad
torjal
torjal
torjal
Toryal
na
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
məskarat͡ɕe
məskarat͡ɕe
məskarat͡ɕe
joker
no
marij
marij
marij
Mari
no
(ʃot͡ɕənʒo
ʃot͡ɕ-ən-ʒo
ʃot͡ɕ-n-ʒe
be.born-CVB-3SG
vb1-adv-poss
ʃernur-kuknur
ʃernur- kuknur
ʃernur kuknur
Sernur Kuknur
pn na
βel
βel
βel
side
no
gət͡ɕ)
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
valerij
valerij
valerij
Valeriy
na
kitkajeβ
kitkajeβ
kitkajeβ
Kitkayev
na
təgerak
təge -rak
təge -rak
so -COMP
av -deg
ojla:
ojl-a
ojlo-a
talk-3SG
vb2-pers
«təj,
təj
təj
2SG
pr
jura,
jura
jura
Yura
na
palem,
pal-em
pale-em
know-1SG
vb2-pers
ʃolaʃke
ʃola -ʃke
ʃola -ʃke
left -ILL
ad -case
koʃtdəmo
koʃt-dəmo
koʃt-dəme
go-PTCP.NEG
vb1-ad
ulat
ul-at
ul-at
be-2SG
vb1-pers
kojo.
koj-o
koj-je
be.visible-PST1.3SG
vb1-tense.pers

An another, a joker from U Toryal (originally from the Shernur-Kuknur district) said it like this: "You, Yura, I know, you haven't cheated your partner right.

1 — 62


kø pala, ala takʃəm jəʃtrakən kurʒtalat?

kø
kø
kø
who
pr
pala,
pal-a
pale-a
know-3SG
vb2-pers
ala
ala
ala
maybe
pa
takʃəm
takʃəm
takʃəm
generally
av
jəʃtrakən
jəʃt -rak -ən
jəʃt -rak -n
jə̑št -COMP-GEN
av -deg-case
kurʒtalat?
kurʒtal-at
kurʒtal-at
run-2SG
vb1-pers

Who knows, maybe you're trying to skedaddle?

1 — 63


ket͡ɕ-mo gənat eskeralte tuʃto.

ket͡ɕ-mo
ket͡ɕ-mo
ket͡ɕ-mo
whatever
pr
gənat
gən -at
gən -at
if -and
co -enc
eskeralte
eskeralte-ø
eskeralte-ø
keep.an.eye.on-IMP.2SG
vb2-mood.pers
tuʃto.
tuʃto
tuʃto
there
av

Whatever, watch out there.

1 — 64


t͡ɕukt͡ɕa deke unala mijəmet godəmʒo ozaʒe βatəʒəm temlaʃ tyŋaleʃ gən, peʃəʒak toreʃ it lij.

t͡ɕukt͡ɕa
t͡ɕukt͡ɕa
t͡ɕukt͡ɕa
Chukchi
no
deke
deke
deke
to
po
unala
una-la
una-la
guest-COMP
no-case
mijəmet
mijə-m-et
mije-me-et
come-PTCP.PASS-2SG
vb2-ad-poss
godəmʒo
godəm-ʒo
godəm-ʒe
during-3SG
po-poss
ozaʒe
oza-ʒe
oza-ʒe
owner-3SG
no-poss
βatəʒəm
βatə-ʒə-m
βate-ʒe-m
wife-3SG-ACC
no-poss-case
temlaʃ
teml-aʃ
temle-aʃ
offer-INF
vb2-inf
tyŋaleʃ
tyŋal-eʃ
tyŋal-eʃ
start-3SG
vb1-pers
gən,
gən
gən
if
co
peʃəʒak
peʃ-əʒ-ak
peʃ-ʒe-ak
very-3SG-STR
av-poss-enc
toreʃ
toreʃ
toreʃ
against
po
it
it
it
NEG.IMP.2SG
vb.mood.pers
lij.
lij-ø
lij-ø
be-CNG
vb1-conn

If while visiting a Chukchi family the host offers his wife, don't do much against it.

1 — 65


t͡ɕukt͡ɕa-ʃamət͡ɕ unalan en ondak pelaʃəʃtəm pagaləmaʃ semən temlat βet.

t͡ɕukt͡ɕa-ʃamət͡ɕ
t͡ɕukt͡ɕa -ʃamət͡ɕ
t͡ɕukt͡ɕa -ʃamət͡ɕ
Chukcha -PL
no -num
unalan
una-lan
una-lan
guest-DAT
no-case
en
en
en
SUP
pa
ondak
ondak
ondak
at.first
av
pelaʃəʃtəm
pelaʃ -əʃt -əm
pelaʃ -ʃt -m
spouse -3PL-ACC
no -poss-case
pagaləmaʃ
pagalə-maʃ
pagale-maʃ
respect-NMLZ
vb2-deriv.n
semən
semən
semən
like
po
temlat
teml-at
temle-at
offer-3PL
vb2-pers
βet.
βet
βet
so
pa

Before anything else the Chukchi offer their spouses as a sign of respect.

1 — 6ː


jylaʃt təgaj.

jylaʃt
jyla-ʃt
jyla-ʃt
custom-3PL
no-poss
təgaj.
təgaj
təgaj
such
ad

That's their custom.

1 — 67


toreʃ lijaʃ ok lij.

toreʃ
toreʃ
toreʃ
against
av
lijaʃ
lij-aʃ
lij-aʃ
be-INF
vb1-inf
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
lij.
lij-ø
lij-ø
be-CVB
vb1-adv

You can't reject it.

1 — 68


kelʃa mo təlat, mutlan, unala tolʃo joltaʃetən temləme t͡ɕarka det͡ɕ toreʃ lijməʒe?

kelʃa
kelʃ-a
kelʃe-a
appeal.to-3SG
vb2-pers
mo
mo
mo
what
pr
təlat,
tə-la-t
təj-lan-et
2SG-DAT-2SG
pr-case-poss
mutlan,
mut-lan
mut-lan
word-DAT
no-case
unala
una-la
una-la
guest-COMP
no-case
tolʃo
tol-ʃo
tol-ʃe
come-PTCP.ACT
vb1-ad
joltaʃetən
joltaʃ-et-ən
joltaʃ-et-n
friend-2SG-GEN
no-poss-case
temləme
temlə-me
temle-me
offer-PTCP.PASS
vb2-ad
t͡ɕarka
t͡ɕarka
t͡ɕarka
glass
no
det͡ɕ
det͡ɕ
det͡ɕ
from
po
toreʃ
toreʃ
toreʃ
against
po
lijməʒe?
lij-mə-ʒe
lij-me-ʒe
be-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss

Do you like it, for example, when a guest turns down a glass you offer them?

1 — 69


pagalədəmaʃ tide.

pagalədəmaʃ
pagalə-dəmaʃ
pagale-dəmaʃ
respect-NMLZ.NEG
vb2-deriv.n
tide.
tide
tide
this
pr

That would be disrespectful.

1 — 70


t͡ɕukt͡ɕalanat təgak ənde.ː»

t͡ɕukt͡ɕalanat
t͡ɕukt͡ɕa -lan -at
t͡ɕukt͡ɕa -lan -at
Chukchi -DAT-and
no -case-enc
təgak
təgak
təgak
like.this
av
ənde.ː»
ənde
ənde
now
av

And for the Chukchi it's the same ..."

1 — 71


t͡ɕəlan tyrlø mogərəm «tunəktat».

t͡ɕəlan
t͡ɕəla -n
t͡ɕəla -n
everything -GEN
pr -case
tyrlø
tyrlø
tyrlø
different
ad
mogərəm
mogərəm
mogərəm
from.a.side
po
«tunəktat».
tunəkt-at
tunəkto-at
teach-3PL
vb2-pers

Everyone from all sides is "teaching".

1 — 72


pujto nuno pel ymərəʃtəm t͡ɕukotkəʃto ilen ertarenət.

pujto
pujto
pujto
as.if
co
nuno
nuno
nuno
3PL
pr
pel
pel
pel
half
no
ymərəʃtəm
ymər-əʃt-əm
ymər-ʃt-m
life-3PL-ACC
no-poss-case
t͡ɕukotkəʃto
t͡ɕukotkə -ʃto
t͡ɕukotka -ʃte
Chukotka -INE
na
ilen
il-en
ile-en
live-CVB
vb2-adv
ertarenət.
ertar-en-ət
ertare-en-ət
spend-PST2-3PL
vb2-tense-pers

As if they had lived half of their lives in Chukotka.

1 — 73


məj gəna nimom om pale.

məj
məj
məj
1SG
pr
gəna
gəna
gəna
only
pa
nimom
ɲimo -m
ɲimo -m
nothing -ACC
pr -case
om
o-m
o-m
NEG-1SG
vb-pers
pale.
pale-ø
pale-ø
know-CNG
vb2-conn

Only I know nothing.

1 — 74


koneʃne, tuʃto lijən oməl dək.ː

koneʃne,
koneʃne
koneʃne
of.course
pa
tuʃto
tuʃto
tuʃto
there
av
lijən
lij-ən
lij-n
be-CVB
vb1-adv
oməl
o-m-əl-ø
o-m-ul-ø
NEG-1SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
dək.ː
dək
dək
so
pa

Obviously, I haven't been there ...

1 — 75


— a palet,— adakat βese kalaskala,— məj təgaj istorijəm kolənam.

a
a
a
and
co
palet,—
pal-et
pale-et
know-2SG
vb2-pers
adakat
adak-at
adak-at
again-and
av-enc
βese
βese
βese
different
ad
kalaskala,—
kalaskal-a
kalaskale-a
talk-3SG
vb2-pers
məj
məj
məj
1SG
pr
təgaj
təgaj
təgaj
such
ad
istorijəm
istorij-əm
istorij-m
history-ACC
no-case
kolənam.
kol-ən-am
kol-n-am
hear-PST2-1SG
vb1-tense-pers

'- Do you know, - another one again says - I heard such a story

1 — 76


ikana, maneʃ, t͡ɕukt͡ɕa kornəʃtəʒo oʃmaskam βaʃlijən.

ikana,
ikana
ikana
once
av
maneʃ,
man-eʃ
man-eʃ
say-3SG
vb1-pers
t͡ɕukt͡ɕa
t͡ɕukt͡ɕa
t͡ɕukt͡ɕa
Chukchi
no
kornəʃtəʒo
kornə-ʃtə-ʒo
korno-ʃte-ʒe
road-INE-3SG
no-case-poss
oʃmaskam
oʃmaska-m
oʃmaska-m
polar.bear-ACC
no-case
βaʃlijən.
βaʃlij-ən-ø
βaʃlij-n-ø
meet-PST2-3SG
vb1-tense-pers

Once, they say, a Chukchi met a polar bear on the road.

1 — 7ː


tunam sade t͡ɕukt͡ɕat pisən gəna puʃeŋge βujəʃ kyzen ʃint͡ɕən.

tunam
tunam
tunam
then
av
sade
sade
sade
that
pr
t͡ɕukt͡ɕat
t͡ɕukt͡ɕ-at
t͡ɕukt͡ɕo-at
Chukchi-and
no-enc
pisən
pisə-n
pise-n
quick-GEN
ad-case
gəna
gəna
gəna
only
pa
puʃeŋge
puʃeŋge
puʃeŋge
tree
no
βujəʃ
βuj-əʃ
βuj-ʃ
head-ILL
no-case
kyzen
kyz-en
kyzø-en
go.up-CVB
vb2-adv
ʃint͡ɕən.
ʃint͡ɕ-ən-ø
ʃint͡ɕ-n-ø
sit.down-PST2-3SG
vb1-tense-pers

Then that Chukchi quickly climbed up a tree.

1 — 78


a puʃeŋge βujəʃto βes maska ʃint͡ɕen ulmaʃ.

a
a
a
and
co
puʃeŋge
puʃeŋge
puʃeŋge
tree
no
βujəʃto
βuj-əʃto
βuj-ʃte
head-INE
no-case
βes
βes
βes
different
ad
maska
maska
maska
bear
no
ʃint͡ɕen
ʃint͡ɕ-en-ø
ʃint͡ɕe-en-ø
sit-PST2-3SG
vb2-tense-pers
ulmaʃ.
ulmaʃ
ulmaʃ
be.PST2.3SG
vb

But at the top of the tree another bear was sitting, it turns out.

1 — 79


uʒən kolten sade t͡ɕukt͡ɕat oʃmaskatəm da lydməʒ dene tudən munəʒəm rualten.

uʒən
uʒ-ən
uʒ-n
see-CVB
vb1-adv
kolten
kolt-en
kolto-en
send-CVB
vb2-adv
sade
sade
sade
that
pr
t͡ɕukt͡ɕat
t͡ɕukt͡ɕ-at
t͡ɕukt͡ɕo-at
Chukchi-and
no-enc
oʃmaskatəm
oʃmaska-t-əm
oʃmaska-et-m
polar.bear-2SG-ACC
no-poss-case
da
da
da
and
co
lydməʒ
lyd-mə-ʒ
lyd-me-ʒe
be.afraid.of-PTCP.PASS-3SG
vb1-ad-poss
dene
dene
dene
with
po
tudən
tudo-n
tudo-n
3SG-GEN
pr-case
munəʒəm
munə-ʒə-m
muno-ʒe-m
egg-3SG-ACC
no-poss-case
rualten.
rualt-en-ø
rualte-en-ø
grab-PST2-3SG
vb2-tense-pers

Having seen the polar bear this Chukchi, in his fear, grabbed it by the balls.

1 — 80


maskan ørt lektən, βigak mlandymbake ʃym ʃogalən kamβozən.

maskan
maska-n
maska-n
bear-GEN
no-case
ørt
ørt
ørt
spirit
no
lektən,
lekt-ən-ø
lekt-n-ø
go-PST2-3SG
vb1-tense-pers
βigak
βigak
βigak
immediately
av
mlandymbake
mlandymbake
mlandymbake
onto.the.surface.of.the.Earth
av
ʃym
ʃym
ʃym
heart
no
ʃogalən
ʃogal-ən
ʃogal-n
stand.up-CVB
vb1-adv
kamβozən.
kamβoz-ən-ø
kamβoz-n-ø
fall-PST2-3SG
vb1-tense-pers

The bear was shook to the bone, its heart stopped and it fell to the ground.

1 — 81


— ala-mom kuktəʃtat, — ojlem məskarat͡ɕəlan.

ala-mom
ala-mo -m
ala-mo -m
something -ACC
pr -case
kuktəʃtat, —
kuktəʃt-at
kuktəʃt-at
tangle.up-2SG
vb1-pers
ojlem
ojl-em
ojlo-em
talk-1SG
vb2-pers
məskarat͡ɕəlan.
məskarat͡ɕə -lan
məskarat͡ɕe -lan
joker -DAT
no -case

'- You're getting something messed up - I tell the joker.

1 — 82


— oʃmaska iləme kundeməʃte mogaj puʃeŋge kuʃkeʃ, orade?

oʃmaska
oʃmaska
oʃmaska
polar.bear
no
iləme
ilə-me
ile-me
live-PTCP.PASS
vb2-ad
kundeməʃte
kundem-əʃte
kundem-ʃte
region-INE
no-case
mogaj
mogaj
mogaj
what.sort.of
ad
puʃeŋge
puʃeŋge
puʃeŋge
tree
no
kuʃkeʃ,
kuʃk-eʃ
kuʃk-eʃ
grow-3SG
vb1-pers
orade?
orade
orade
fool
no

'- Which trees grow in the land of the polar bears, you fool?

1 — 83


— ala dər ənde.

ala
ala
ala
maybe
pa
dər
dər
dər
probably
pa
ənde.
ənde
ənde
now
av

'- Whatever.

1 — 84


uʒən oməl.

uʒən
uʒ-ən
uʒ-n
see-CVB
vb1-adv
oməl.
o-m-əl-ø
o-m-ul-ø
NEG-1SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn

I didn't see it.

1 — 85


tuʃto ilaʃ pyren ogəl.

tuʃto
tuʃto
tuʃto
there
av
ilaʃ
il-aʃ
ile-aʃ
live-INF
vb2-inf
pyren
pyr-en
pyrø-en
be.destined-CVB
vb2-adv
ogəl.
og-ø-əl-ø
og-ø-ul-ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn

I wasn't destined to live there.

1 — 86


no məj raʃəmak kolənam: maskan, manət, en luʃkədo βer — munəʒo.

no
no
no
but
co
məj
məj
məj
1SG
pr
raʃəmak
raʃ -əm -ak
raʃ -m -ak
clear -ACC-STR
ad -case-enc
kolənam:
kol-ən-am
kol-n-am
hear-PST2-1SG
vb1-tense-pers
maskan,
maska-n
maska-n
bear-GEN
no-case
manət,
man-ət
man-ət
say-3PL
vb1-pers
en
en
en
SUP
pa
luʃkədo
luʃkədo
luʃkədo
weak
ad
βer —
βer
βer
place
no
munəʒo.
munə-ʒo
muno-ʒe
egg-3SG
no-poss

But I clearly heard: a bear's softest spot are his balls, they say.

1 — 87


sadlan təjəm sade maskat aβərəme godəm ʃələn ot ʃukto gən, tudəm en ondak munəʒ gət͡ɕ rualtaʃ tərʃe, munəʒ gət͡ɕak!.ː

sadlan
sadlan
sadlan
therefore
co
təjəm
təj-əm
təj-m
2SG-ACC
pr-case
sade
sade
sade
that
pr
maskat
maska-t
maska-et
bear-2SG
no-poss
aβərəme
aβərə-me
aβəre-me
surround-PTCP.PASS
vb2-ad
godəm
godəm
godəm
during
po
ʃələn
ʃəl-ən
ʃəl-n
hide-CVB
vb1-adv
ot
o-t
o-t
NEG-2SG
vb-pers
ʃukto
ʃu-kto-ø
ʃu-kte-ø
reach-CAUS-CNG
vb1-deriv.v-conn
gən,
gən
gən
if
co
tudəm
tudo-m
tudo-m
3SG-ACC
pr-case
en
en
en
SUP
pa
ondak
ondak
ondak
at.first
av
munəʒ
munə-ʒ
muno-ʒe
egg-3SG
no-poss
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
rualtaʃ
rualt-aʃ
rualte-aʃ
grab-INF
vb2-inf
tərʃe,
tərʃe-ø
tərʃe-ø
try-IMP.2SG
vb2-mood.pers
munəʒ
munə-ʒ
muno-ʒe
egg-3SG
no-poss
gət͡ɕak!.ː
gət͡ɕ-ak
gət͡ɕ-ak
from-STR
po-enc

So when this bear is grasping you you don't manage to hide away, den try to grab him by the balls, by the balls!

1 — 8ː


pytəral tudəm sajənrak.

pytəral
pytəral-ø
pytəral-ø
turn-IMP.2SG
vb1-mood.pers
tudəm
tudo-m
tudo-m
3SG-ACC
pr-case
sajənrak.
saj -ən -rak
saj -n -rak
good -GEN-COMP
ad -case-deg

Give them a good twist.

1 — 89


təgodəm maskan ʃymʒø βigak ʃeleʃ, manət.

təgodəm
təgodəm
təgodəm
at.this.time
av
maskan
maska-n
maska-n
bear-GEN
no-case
ʃymʒø
ʃym-ʒø
ʃym-ʒe
heart-3SG
no-poss
βigak
βigak
βigak
immediately
av
ʃeleʃ,
ʃel-eʃ
ʃel-eʃ
break-3SG
vb1-pers
manət.
man-ət
man-ət
say-3PL
vb1-pers

Then the bear's heart will break right away, they say.

1 — 90


palem məj, kolənam.ː

palem
pal-em
pale-em
know-1SG
vb2-pers
məj,
məj
məj
1SG
pr
kolənam.ː
kol-ən-am
kol-n-am
hear-PST2-1SG
vb1-tense-pers

I know, I've heard that ...

1 — 91


adak βese ojla: «kolənat, jura, t͡ɕukt͡ɕa nergen təgaj anekdotəm?

adak
adak
adak
again
av
βese
βese
βese
different
ad
ojla:
ojl-a
ojlo-a
talk-3SG
vb2-pers
«kolənat,
kol-ən-at
kol-n-at
hear-PST2-2SG
vb1-tense-pers
jura,
jura
jura
Yura
na
t͡ɕukt͡ɕa
t͡ɕukt͡ɕa
t͡ɕukt͡ɕa
Chukchi
no
nergen
nergen
nergen
about
po
təgaj
təgaj
təgaj
such
ad
anekdotəm?
anekdot-əm
anekdot-m
anecdote-ACC
no-case

Another one say: "Yura, did you hear this joke about the Chukchi?

1 — 92


t͡ɕukt͡ɕa moskoʃko mijen.

t͡ɕukt͡ɕa
t͡ɕukt͡ɕa
t͡ɕukt͡ɕa
Chukchi
no
moskoʃko
mosko-ʃko
mosko-ʃke
Moscow-ILL
pn-case
mijen.
mij-en-ø
mije-en-ø
come-PST2-3SG
vb2-tense-pers

A Chukchi went to Moscow.

1 — 93


møŋgəʒø pørtələnat, kalaskala: «t͡ɕukt͡ɕa moskoʃto lijən, t͡ɕukt͡ɕa uʃan lijən, ənde tudo t͡ɕəla pala.

møŋgəʒø
møŋgə -ʒø
møŋgø -ʒe
home -3SG
av -poss
pørtələnat,
pørtəl-ən-ø-at
pørtəl-n-ø-at
return-PST2-3SG-and
vb1-tense-pers-enc
kalaskala:
kalaskal-a
kalaskale-a
talk-3SG
vb2-pers
«t͡ɕukt͡ɕa
t͡ɕukt͡ɕa
t͡ɕukt͡ɕa
Chukchi
no
moskoʃto
mosko-ʃto
mosko-ʃte
Moscow-INE
pn-case
lijən,
lij-ən-ø
lij-n-ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
t͡ɕukt͡ɕa
t͡ɕukt͡ɕa
t͡ɕukt͡ɕa
Chukchi
no
uʃan
uʃ-an
uʃ-an
mind-with
no-deriv.ad
lijən,
lij-ən-ø
lij-n-ø
be-PST2-3SG
vb1-tense-pers
ənde
ənde
ənde
now
av
tudo
tudo
tudo
3SG
pr
t͡ɕəla
t͡ɕəla
t͡ɕəla
everything
pr
pala.
pal-a
pale-a
know-3SG
vb2-pers

He returns home and tells: "Chukchi was in Moscow, Chukchi got smart, now Chukchi knows everything.

1 — 94


karl, marks, fridrix, engeʎs nəl jeŋ ogəl, a kokət ulmaʃ, a «slaβa kpsː» — βoːpʃe ajdeme ogəl».

karl,
karl
karl
Karl
na
marks,
marks
marks
Marx
na
fridrix,
fridrix
fridrix
Friedrich
na
engeʎs
engeʎs
engeʎs
Engels
na
nəl
nəl
nəl
four
nm
jeŋ
jeŋ
jeŋ
person
no
ogəl,
og-ø-əl-ø
og-ø-ul-ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn
a
a
a
and
co
kokət
kokət
kokət
two
nm
ulmaʃ,
ulmaʃ
ulmaʃ
be.PST2.3SG
vb1
a
a
a
and
co
«slaβa
slaβa
slaβa
glory(RUS)
no
kpsː» —
kpsː
kpsː
KPSS
na
βoːpʃe
βoːpʃe
βoːpʃe
generally
av
ajdeme
ajdeme
ajdeme
human
no
ogəl».
og-ø-əl-ø
og-ø-ul-ø
NEG-3SG-be-CNG
vb-pers-vb-conn

Karl, Marx, Friedrich, Engels are not four people, but two, and "Glory to the Communist Party" - isn't a person at all."

1 — 95


ale βese: «jeβrej den t͡ɕukt͡ɕa ikana kinom ont͡ɕaʃ kajenət.

ale
ale
ale
or
co
βese:
βese
βese
different
ad
«jeβrej
jeβrej
jeβrej
Jew
no
den
den
den
and
co
t͡ɕukt͡ɕa
t͡ɕukt͡ɕa
t͡ɕukt͡ɕa
Chukchi
no
ikana
ikana
ikana
once
av
kinom
kino-m
kino-m
cinema-ACC
no-case
ont͡ɕaʃ
ont͡ɕ-aʃ
ont͡ɕo-aʃ
look-INF
vb2-inf
kajenət.
kaj-en-ət
kaje-en-ət
go-PST2-3PL
vb2-tense-pers

And another: "A Jew and a Chukchi once went to the cinema.

1 — 96


kinon ik st͡senəʃtəʒe ik ydəramaʃ βitləmʃe pat͡ɕaʃ gət͡ɕ tørʃtaʃ jamdəlalteʃ.

kinon
kino-n
kino-n
cinema-GEN
no-case
ik
ik
ik
one
nm
st͡senəʃtəʒe
st͡senə-ʃtə-ʒe
st͡sene-ʃte-ʒe
stage-INE-3SG
no-case-poss
ik
ik
ik
one
nm
ydəramaʃ
ydəramaʃ
ydəramaʃ
woman
no
βitləmʃe
βitləmʃe
βitləmʃe
fiftieth
nm
pat͡ɕaʃ
pat͡ɕaʃ
pat͡ɕaʃ
floor
no
gət͡ɕ
gət͡ɕ
gət͡ɕ
from
po
tørʃtaʃ
tørʃt-aʃ
tørʃtø-aʃ
jump-INF
vb2-inf
jamdəlalteʃ.
jamdəl-alt-eʃ
jamdəle-alt-eʃ
prepare-REF-3SG
vb2-deriv.v-pers

In the movie, in one a scene a woman is getting ready to jump from the 50th floor.

1 — 97


təgodəm t͡ɕukt͡ɕa jeβrejlan ojla: «tørʃta ale uke — ajda ʃydø teŋgelan yt͡ɕaʃena.

təgodəm
təgodəm
təgodəm
at.this.time
av
t͡ɕukt͡ɕa
t͡ɕukt͡ɕa
t͡ɕukt͡ɕa
Chukchi
no
jeβrejlan
jeβrej-lan
jeβrej-lan
Jew-DAT
no-case
ojla:
ojl-a
ojlo-a
talk-3SG
vb2-pers
«tørʃta
tørʃt-a
tørʃtø-a
jump-3SG
vb2-pers
ale
aʎe
aʎe
or
co
uke —
uke
uke
no
pa
ajda
ajda
ajda
let's.go
pa
ʃydø
ʃydø
ʃydø
hundred
nm
teŋgelan
teŋge-lan
teŋge-lan
ruble-DAT
no-case
yt͡ɕaʃena.
yt͡ɕaʃ-ena
yt͡ɕaʃe-ena
compete-1PL
vb2-pers

At this moment the Chukcha says to the Jew: "Will she jump or not - let's bet 100 rubles.

1 — 98


məj manam, ok tørʃtø».

məj
məj
məj
1SG
pr
manam,
man-am
man-am
say-1SG
vb1-pers
ok
ok-ø
ok-ø
NEG-3SG
vb-pers
tørʃtø».
tørʃtø-ø
tørʃtø-ø
jump-CNG
vb2-conn

I say, she won't jump."

1 — 9ː


«tørʃta», — maneʃ jeβrej.

«tørʃta», —
tørʃt-a
tørʃtø-a
jump-3SG
vb2-pers
maneʃ
man-eʃ
man-eʃ
say-3SG
vb1-pers
jeβrej.
jeβrej
jeβrej
Jew
no

'"She'll jump" - says the Jew.

1 — 10ː


yt͡ɕaʃat.

yt͡ɕaʃat.
yt͡ɕaʃ-at
yt͡ɕaʃe-at
compete-3PL
vb2-pers

They make the bet.

1 — 101


śuʒet pot͡ɕeʃ ydəramaʃ sodəki tørʃta da lapaʃəʃ saβərna.

śuʒet
śuʒet
śuʒet
plot
no
pot͡ɕeʃ
pot͡ɕ-eʃ
pot͡ɕ-eʃ
tail-LAT
no-case
ydəramaʃ
ydəramaʃ
ydəramaʃ
woman
no
sodəki
sodəki
sodəki
all.the.same
pa
tørʃta
tørʃt-a
tørʃtø-a
jump-3SG
vb2-pers
da
da
da
and
co
lapaʃəʃ
lapaʃ -əʃ
lapaʃ -ʃ
pap -ILL
no -case
saβərna.
saβərn-a
saβərne-a
turn-3SG
vb2-pers

According to the plot the woman jumps and is turned into a flatcake.

1 — 102


jeβrej, koneʃne, seŋəʃəʃ lekteʃ, no oksa det͡ɕ toreʃ lijeʃ: «uməlet, məj ydəramaʃən tørʃtəməʒəm ont͡ɕət͡ɕak palenam, βet məj tide kinom kokəmʃo gana ont͡ɕem».

jeβrej,
jeβrej
jeβrej
Jew
no
koneʃne,
koɲeʃne
koɲeʃne
of.course
pa
seŋəʃəʃ
seŋəʃ-əʃ
seŋəʃ-ʃ
victory-ILL
no-case
lekteʃ,
lekt-eʃ
lekt-eʃ
go-3SG
vb1-pers
no
no
no
but
co
oksa
oksa
oksa
money
no
det͡ɕ
det͡ɕ
det͡ɕ
from
po
toreʃ
toreʃ
toreʃ
against
po
lijeʃ:
lij-eʃ
lij-eʃ
be-3SG
vb1-pers
«uməlet,
uməl-et
uməlo-et
understand-2SG
vb2-pers
məj
məj
məj
1SG
pr
ydəramaʃən
ydəramaʃ-ən
ydəramaʃ-n
woman-GEN
no-case
tørʃtəməʒəm
tørʃtə-mə-ʒə-m
tørʃtø-me-ʒe-m
jump-PTCP.PASS-3SG-ACC
vb2-ad-poss-case
ont͡ɕət͡ɕak
ont͡ɕət͡ɕ -ak
ont͡ɕət͡ɕ -ak
at.first -STR
av -enc
palenam,
pal-en-am
pale-en-am
know-PST2-1SG
vb2-tense-pers
βet
βet
βet
so
pa
məj
məj
məj
1SG
pr
tide
tide
tide
this
pr
kinom
kino-m
kino-m
cinema-ACC
no-case
kokəmʃo
kokəmʃo
kokəmʃo
second
nm
gana
gana
gana
times
po
ont͡ɕem».
ont͡ɕ-em
ont͡ɕo-em
look-1SG
vb2-pers

The Jew, of course, wins, but doesn't want to take the money: "You know, I already knew that the woman would jump, I'm seeing this move for the second time."

1 — 103


«məjat kokəmʃo gana ont͡ɕem, — βaʃeʃta t͡ɕukt͡ɕa.

«məjat
məj-at
məj-at
1SG-and
pr-enc
kokəmʃo
kokəmʃo
kokəmʃo
second
nm
gana
gana
gana
times
po
ont͡ɕem, —
ont͡ɕ-em
ont͡ɕo-em
look-1SG
vb2-pers
βaʃeʃta
βaʃeʃt-a
βaʃeʃte-a
answer-3SG
vb2-pers
t͡ɕukt͡ɕa.
t͡ɕukt͡ɕa
t͡ɕukt͡ɕa
Chukchi
no

'"I'm also seeing for the second time, - answers the Chukchi

1 — 104


— no, ʃonəʃəm, ənde uʃəm nalən, molan kokəmʃo gana tørʃtaʃ?.ː»

no,
no
no
but
co
ʃonəʃəm,
ʃonə-ʃ-əm
ʃono-ʃ-əm
think-PST1-1SG
vb2-tense-pers
ənde
ənde
ənde
now
av
uʃəm
uʃ-əm
uʃ-m
mind-ACC
no-case
nalən,
nal-ən
nal-n
take-CVB
vb1-adv
molan
mo -lan
mo -lan
what -DAT
pr -case
kokəmʃo
kokəmʃo
kokəmʃo
second
nm
gana
gana
gana
times
po
tørʃtaʃ?.ː»
tørʃt-aʃ
tørʃtø-aʃ
jump-INF
vb2-inf

'- But I thought, now she'd come to her senses, why jump again?..."

1 — 105


vot təgaj tomaʃa.ː

vot
vot
βot
there
pa
təgaj
təgaj
təgaj
such
ad
tomaʃa.ː
tomaʃa
tomaʃa
commotion
no

Oh such a fuss ...

Работа над проектом The Mari Web Project главным образом проходит на отделении финно-угорских исследований Венского университета. Вторая стадия нашего проекта The Mari Web Project: Phase 2 возможна благодаря финансовой поддержке Фонда Коне. Часть работы над проектом проводится в Институте финно-угорских и уральских исследований Мюнхенского университета Людвига-Максимилиана.
Последнее обновление: 8 июня 2024 года